Skarga kasacyjna

1. Środki odwoławcze

• Zasada dwuinstancyjności

• Środki odwoławcze w postępowaniu sądowoadministracyjnym:– Skarga kasacyjna– Zażalenie

• Skarga kasacyjna: – dewolutywno-suspensywny charakter– Wysoce sformalizowany środek zaskarżenia

II. Orzeczenia zaskarżalne II. Orzeczenia zaskarżalne art. 173 art. 173 §§ 1 p.p.s.a. 1 p.p.s.a.

S.k. przysługuje od:

• wyroku wsa

• postanowienia wsa kończącego postępowanie w sprawie (np. postanowienie o umorzeniu postępowania)– chyba że przepis szczególny stanowi inaczej

(np. postanowienie wsa o odrzuceniu skargi kasacyjnej – zażalenie)

III. Uprawnione podmioty III. Uprawnione podmioty art. 173 art. 173 §§ 2 p.p.s.a. 2 p.p.s.a.

• Strona – ale w rozumieniu art. 12 p.p.s.a. ! Czyli także

uczestnik postępowania.

• Prokurator

• RPO i RPD

IV. Podstawy kasacyjneIV. Podstawy kasacyjneart. 174art. 174 p.p.s.a. p.p.s.a.

• Przyczyny, w oparci o które można zaskarżyć orzeczenie wsa:

1. Naruszenie prawa materialnego– przez błędną wykładnię– lub przez niewłaściwe zastosowanie

2. Naruszenie przepisów postępowania, – jeśli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na

wynik sprawy

• Uchwała Pełnego Składu NSA z 23.10.2009 I OPS 10/09!

V. Przymus adwokacko-radcowskiV. Przymus adwokacko-radcowskiart. 175 p.p.s.a.art. 175 p.p.s.a.

• Obejmuje sporządzenie s.k., przez:– adwokata– radcę prawnego– doradcę podatkowego – tylko w sprawach

obowiązków podatkowych– rzecznika patentowego – tylko w sprawach

własności przemysłowej

• Strona w samym postępowaniu przed NSA może występować osobiście!

V. Przymus adwokacko-radcowskiV. Przymus adwokacko-radcowskiart. 175 p.p.s.a.art. 175 p.p.s.a.

Zwolnieni spod przymusu a-r są:• będący stroną, jej przedstawicielem lub

pełnomocnikiem: – sędzia, – prokurator, – notariusz, – radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa – profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych,

• lub gdy s.k. wnosi prokurator Rzecznik Praw Obywatelskich Rzecznik Praw Dziecka

V. Wymogi formalne V. Wymogi formalne art. 176 p.p.s.a., art. 46-47 p.p.s.a.art. 176 p.p.s.a., art. 46-47 p.p.s.a.

• Musi spełniać wymogi formalne przewidziane dla pism strony

• Możliwość uzupełnienia braków formalnych w trybie art. 49 p.p.s.a.

V. Wymogi formalne V. Wymogi formalne art. 46-47 p.p.s.a.art. 46-47 p.p.s.a.

1. oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, 2. oznaczenie (imię i nazwisko lub nazwę) stron, ich przedstawicieli

ustawowych i pełnomocników;3. oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku -

adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników

4. oznaczenie rodzaju pisma 5. oznaczenie przedmiotu sprawy/ sygnatura akt6. osnowę wniosku lub oświadczenia;7. podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub

pełnomocnika;8. wymienienie załączników9. pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który

przedtem nie złożył pełnomocnictwa.10. odpisy dla stron/ ew. odpisy załączników do akt sądowych

VII. Wymogi materialne VII. Wymogi materialne art. 176 p.p.s.a.art. 176 p.p.s.a.

1. Oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części

2. Przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie

3. Wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany

VII. Wymogi materialne VII. Wymogi materialne

• art. 183 p.p.s.a. § 1. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Strony mogą przytaczać nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych.

• Braki co do wymogów materialnych usuwalne tylko w terminie do wniesienia s.k. – Po tym terminie skutkują odrzuceniem skargi

VII. Wymogi materialne VII. Wymogi materialne 1. Oznaczenie zaskarżonego orzeczenia1. Oznaczenie zaskarżonego orzeczenia

• Należy zidentyfikować orzeczenie wsa

• i wskazać wyraźnie, czy zaskarżamy je w całości lub w części

• Decyduje to o:– Przedmiocie kasacji– Prawomocności orzeczenia w niezaskarżonej

części

VII. Wymogi materialne VII. Wymogi materialne 2. Przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich Przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich

uzasadnienieuzasadnienie• Wyraźnie wskazać, na którą podstawę

kasacyjną się powołujemy• W jej ramach sformułować zarzuty:

– Wskazując konkretny przepis prawa, który został naruszony

– Na czym polegało naruszenie

• Uzasadnienie– Wskazać na naruszone przepisy, opisać, na czym

polegało naruszenie– Odnieść się nie tylko do poglądu wsa, ale także

sformułować własne stanowisko

VIII. Termin do wniesienia s.k.VIII. Termin do wniesienia s.k.art. 177 p.p.s.a.art. 177 p.p.s.a.

•  § 1. Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.

• § 2. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla stron wiąże również prokuratora Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka Jeżeli jednak orzeczenia nie doręcza się stronie prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich mogą w terminie trzydziestu dni od dnia wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i wnieść skargę kasacyjną w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.

• Jeśli orzeczenia nie doręczono stronie, to termin nigdy się nie otworzy!

Zażalenie

• Jest środkiem odwoławczym mniej sformalizowanym niż skarga kasacyjna; nie obowiązuje tutaj przymus adwokacko-radcowski – z jednym wyjątkiem – dotyczy przypadku, gdy zażalenie wnoszone jest na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej przez WSA

• Zażalenie jest środkiem odwoławczym ostatecznym w toku instancji, co oznacza, że od orzeczenia NSA wydanego po rozpoznaniu zażalenia nie przysługuje już żaden środek zaskarżenia.

Przedmiot zażalenia – art. 194

• Zażalenie do NSA służy kwestionowaniu postanowień nie kończących postępowania w sprawie. Przysługuje ono w sytuacjach wskazanych w art. 194 ppsa, a ponadto ustawa przewiduje inne przypadki, na które można wnieść zażalenie.

Zgodnie z art. 194 można wnieść zażalenie na postanowienia których przedmiotem jest:

• 1.Przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu

• 2.Wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności o których mowa w art. 61, czyli odmowa udzielenia ochrony tymczasowej

• 3.Zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania

• 4.Sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa

• 5.Odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku

• 6.Oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego

• 7.Odrzucenie skargi kasacyjnej (przymus adwokacko – radcowski w tym przypadku)

• 8.Odrzucenie zażalenia

• 9.Zwrot kosztów postępowania jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej

• 10.Ukaranie grzywną, np. za niewykonanie orzeczenia przez organ

Przykłady postanowień, od których służy zażalenie przewidziane w ustawie – poza art. 194

• 1.Postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania (art. 33 § 2)

• 2.Zarządzenie o pozostawieniu pisma bez rozpoznania (art. 49 § 2

• 3.Postanowienie w sprawie przywrócenia terminu ( art. 86 § 3

• 4.Postanowienie o cofnięciu prawa pomocy (art. 263)

• 5.Postanowienie WSA w przedmiocie kosztów sądowych

• 6.Postanowienie o podjęciu dalszego postępowania po otworzeniu akt (art. 298

Legitymacja do wniesienia zażalenia

• 1.Strona postępowania

• 2.Podmioty, których sąd nie dopuścił do udziału w postępowaniu

• 3.Ponadto zażalenie może wnieść RPO, RPD

Warunki zażalenia

• Zażalenie jak i wszystkie pisma procesowe musi spełnić wymogi formalne przewidziane w art. 46 ppsa.

• Wymogi konstrukcyjne zażalenia• Zażalenie poza wymogami z art. 46 powinno

zawierać:• *wskazanie zaskarżonego postanowienia• *wniosek o jego zmianę lub uchylenie• *zwięzłe uzasadnienie.

 Tryb postępowania z

zażalenia.• Zażalenie wnosi się do NSA za

pośrednictwem WSA, który wydał zaskarżone postanowienie, w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia. Jest to termin ustawowy, procesowy i prekluzyjny. Uchybienie tego terminu skutkować będzie odrzuceniem zażalenia (chyba, że zostanie złożony wniosek o przywrócenie terminu i sąd ten termin przywróci).

Autokontrola postanowienia przez WSA:

• Ustawa prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dopuszcza możliwość uwzględnienia zażalenia przez WSA na etapie jego wstępnej kontroli. Możliwość taka występuje, gdy zażalenie zarzuca nieważność postępowania przed WSA lub jest ono uzasadnione wówczas WSA, który wydał zaskarżone postanowienie może na posiedzeniu niejawnym nie przesyłając akt NSA uchylić zaskarżone postanowienie i w miarę potrzeby rozstrzygnąć sprawę na nowo. Od ponownego postanowienia WSA przysługiwać będzie zażalenie na zasadach ogólnych -> Art 195 § 2 ppsa.

Czyli są takie dwie sytuacje, kiedy wsa może sam poprawić swój błąd:

• Doprowadzenie do nieważności postępowania

• WSA popełnił taki błąd, że zażalenie jest oczywiście uzasadnione.

• Akta sprawy z zażaleniem WSA przedstawia co do zasady NSA po doręczeniu zażalenia pozostałym stronom postępowania. Strona, która nie wniosła zażalenia może wnieść odpowiedź na zażalenie, może być wniesiona wprost do NSA w terminie 7 dni od doręczenia zażalenia. Termin na udzielenie odpowiedzi na zażalenie wynosi 7 dni i biegnie od daty doręczenia zażalenia stronie i uczestnikom postępowania. Jest to termin ustawowy, nie może być przedłużany.

ETAPY BADANIA ZAŻALENIA• Wstępny etap badania zażalenia należy do WSA, który na tym etapie

bada dopuszczalność zażalenia i to czy spełnia ono wymogi formalne, ma tutaj możliwość podjęcia działań w celu usunięcia dostrzeżonych braków.

• Wniesienie zażalenia nie wywołuje skutku suspensywnego (czyli nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia) przy czym WSA może wstrzymać wykonanie takiego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Następnie WSA przedstawia zażalenie wraz z aktami sprawy (i ewentualnie odpowiedzią na zażalenie jeżeli taką zgłoszono). NSA rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym, nie jest związany wnioskami zażalenia co do sposobu jego załatwienia. Do postępowania zażaleniowego stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej przy czym orzeczenia NSA wydawane po rozpoznaniu zażalenia maja formę postanowienia, natomiast uprawnienia orzecznicze kształtują się podobnie jak w przypadku rozpoznawania skargi kasacyjnej. (art. 197 § 2)