35
รายงาน การถอดบทเรียนความสาเร็จของนักเรียน YC ดีเด่น ประจาปีการศึกษา 2551 CREATIVITY CRITICAL SKILLS ตระหนักรู้ตนเอง CHARACTER BUILDING เครือข่ายผูปกครอง ครูทีปรึกษา เครือข่าย YC ครู แนะแนว การสื่อสาร ทักษะการฟัง EQ ทักษะการคิด การตัดสินใจ 1.สัมพันธภาพYC 2.อิทธิพลกลุ่ม เพื่อน 4.วัยรุ่นกับ การแก้ปัญหา 6.การให้คาปรึกษา 3.การประสานเครือข่าย YC 5.นันทนาการ เครือข่าย สหวิชาชีพ สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ .. 2552

SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

รายงาน การถอดบทเรยนความส าเรจของนกเรยน YC ดเดน

ประจ าปการศกษา 2551

CREATIVITY

CRITICAL

SKILLS

ตระหนกรตนเอง

CHARACTER

BUILDING

เครอขายผปกครอง

ครทปรกษา

เครอขายYC

ครแนะแนว

การสอสาร

ทกษะการฟงEQ

ทกษะการคด

การตดสนใจ

1.สมพนธภาพYC

2.อทธพลกลมเพอน

4.วยรนกบการแกปญหา

6.การใหค าปรกษา

3.การประสานเครอขายYC

5.นนทนาการ

เครอขายสหวชาชพ

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2552

Page 2: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

สารบญ

บทท หนา ค าน า บทสรปส าหรบผบรหาร บทท 1 ความส าคญและความเปนมา 1. หลกการและเหตผล 2. วตถประสงค 3. ผลทคาดวาจะไดรบ 4. นยามศพทเฉพาะ บทท 2 เอกสารทเกยวของ 1. การถอดบทเรยน 1. ความหมายของการถอดบทเรยน 2. วธการถอดบทเรยน 3. กระบวนทศนการถอดบทเรยน

2. แนวคดเกยวกบการปฏบตสความเปนเลศ 3. หลกการท างานของนกเรยน YC 4. กรอบแนวคดทใชในการถอดบทเรยนความส าเรจของ

นกเรยน YC

บทท 3 วธด าเนนการ 1. กลมเปาหมายทใชในการถอดบทเรยน

2. เครองมอทใชในการถอดบทเรยน

3. ขนตอนการถอดบทเรยน

Page 3: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

บทท 4 ผลการด าเนนการ 1. ปจจยทสงผลตอความส าเรจของนกเรยน YC 2. กจกรรมทชวยสงเสรมและสนบสนนนกเรยน YC ให

ยงยน

3. กจกรรมทส าคญในการด าเนนงานของนกเรยน YC บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ

สรปผล ขอเสนอแนะ

เอกสารอางอง คณะผจดท า

Page 4: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

ค าน า

รายงานการถอดบทเรยนความส าเรจของนกเรยนเพอนทปรกษา(YC) ดเดน ประจ าปการศกษา 2551 ฉบบน เปนการศกษาการด าเนนงานและวธการปฏบตของนกเรยน YC ทประสบการณความส าเรจไดรบรางวลนกเรยน YC ดเดน ปการศกษา 2551 จ านวน 9 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนหงษเจรญพทยาคม จงหวดชมพร (Champ of the Champ) โรงเรยนภทรบพตร บรรมย สพท.บรรมย 1, โรงเรยนวดจระเขใหญ จงหวดสมทรปราการ เขต 2, โรงเรยนตะกวปา (เสนานกล) จงหวดพงงา, โรงเรยนวชรวทยา จงหวดก าแพงเพชร, โรงเรยนวดสนตการามวทยา จงหวดราชบร, โรงเรยนวดไรขงวทยา จงหวดนครปฐม, โรงเรยนวดถ ารงค (ผานผดง) จงหวดเพชรบร, โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพฯ รายงานฉบบน เปนการถอดบทเรยนเพอพฒนาเยาวชนใหมคณสมบตทเหมาะสมในการท าหนาทนกเรยนเพอนทปรกษา (YC : Youth Counselor) ซงอยภายใตการแนะน า (Coach) ของครแนะแนว เพอดแลชวยเหลอและเปนทปรกษาแกเยาวชนดวยกนเปนเบองตนในปญหาทไมซบซอน โดยหวงวานกเรยนเพอนทปรกษาหรอนกเรยน YC ทไดรบการพฒนาอยางตอเนอง จะเปนก าลงส าคญในการเสรมสรางความเขมแขงใหกบระบบดแลชวยเหลอนกเรยนไดอยางยงยน

เอกสารน จงมจดมงหมาย เพอการเรยนรระหวางกนในโครงการ และหวงวาจะเปนประโยชนตอพนธมตรเครอขายนกเรยนเพอนทปรกษา (YC) ตอการด าเนนงานทสมพนธและสอดคลองกบการสรางประโยชนใหกบเพอน ๆ ทประสบปญหา ชวยแกไขและบรรเทาใหเบาบางลง หรอหมดสนไปไดและเหมาะสมกบสภาพความส าเรจ

หวงวารายงานฉบบน จะเปนระโยชนทมคณคาตอเพอนกเรยน YC และผสนใจทกทาน คณะผจดท า

Page 5: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

บทท 1 ความส าคญ และความเปนมา

1. หลกการและเหตผล

ในปการศกษา 2550 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขน พนฐาน ไดทบทวนการด าเนนงานดานการปองกนแกไข ปญหานกเรยน โดยใชกระบวนการทสอดคลองกบเจตนารมณของพระราชบญญตคมครองเดก พ .ศ. 2546 และพจารณาเหนวาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนทกรมสามญศกษาและกรมสขภาพจต ไดรวมกนพฒนาและขยายผลไปสโรงเรยนมธยมศกษาในชวงกอนการปฏรปการศกษา เปนกระบวน การทเหมาะสมสอดคลองกบแนวคดในการพฒนาเดกและเยาวชน ในยคปจจบนและทกฝายยงมความเหนสอดคลองกนอกวา ระบบการดแล ชวยเหลอนกเรยน ควรมบคคล 5 กลมทมบทบาทส าคญตอการท าหนาทด แลชวยเหลอนกเรยน ควรมบคคล 5 กลม ประกอบดวย 1) คณะผบรหาร 2) ครแนะแนว 3)ครทปรกษา 4) เครอขาย ผ ปกครอง และ 5) นกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ในเวลาตอมาจงพฒนาบคคล 5 กลมดงกลาว ใหเปนกลไกทประสานสมพนธกน โดยเฉพาะกลมนกเรยนซงไดรบการพฒนาใหท าหนาทเปนยวชนแนะแนว มบทบาทในการบรการใหค าปรกษากบเพอนทปรกษาทประสบปญหา และมความตองการทจะรบค าปรกษาแนะน า หรอความชวยเหลอในเบองตน

จากอดตจนถงปจจบนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ยงคงเปนเครองมอทชวยใหสถานศกษาด าเนนการปองกนแกไขปญหาของนกเรยนได

Page 6: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

2

อยางเปนระบบ ทงนเกดจากการผนกพลงการมสวนรวมรบผดชอบของ ผเกยว ของทกฝาย โดยเฉพาะอยางยงผใกล ชด เขาถงและเขาใจนกเรยนมากทสด บคคลนน คอ เพอนนกเรยนดวยกนเอง ซงหากนกเรยนไดรบการปลกฝงใหเปนผมน าใจชวยเหลอเพอน ๆ และไดรบการพฒนาความร ความสามารถดานจตวทยา จนสามารถใหค าปรกษาเบองตนไดยอมจะเปนพลงส าคญในการปองกน ลดความเสยง และแกปญหาทนกเรยนเผชญอยไดมาก

หลกส าคญทเปนเจตนารมณในการสงเสรมใหนกเรยนท าหนาทเปน นกเรยนเพอนทปรกษา (YC : Youth counselor) ไดแก 1) การใชหลกจตวทยาของกลมเพอนเปนพนฐานในการสรางสมพนธภาพและการชวยเหล อซงกนและกน 2) การใหค าปรกษาโดยเพอน มงใหนกเรยนทมสมพนธภาพทดกบเพอน ๆ ไดมบทบาทส าคญในการมสวนรวมในกระบวนการแนะแนว ใหค าปรกษาเพอนนกเรยนดวยกน และการพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนในการชแนะของครแนะแนว

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหปการศกษา 2551 เปนปแหงการดแลชวยเหลอนกเรยน และไดพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนและไดพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนใหเปนกลไกในการด าเนนงานนกเรยนซงมองคประกอบ 5 ขนตอน ไดแก การรจกนกเรยนรายบคคล ก ารพฒนาสงเสรม การปองกน แกไข และการประสาน สงตอโดยมผรบผดชอบ 5 กลมหลก ไดแก ผบรหาร ครแนะแนว ครทปรกษา เครอขายผปกครอง และนกเรยนเพอนทปรกษา โรงเรยนจงตองสรางพลงความรวมมอความรบผดชอบ และพลงการท างานของผเกยวของจา กทก

Page 7: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

3

ภาคสวน เพอการพทกษ ปกปอง คมครองและดแลชวยเหลอนกเรยนโดยเฉพาะนกเรยนทประสบปญหาใหสามารถมองขามผานสถานการณอนยากล าบาก ของชวตไปสเสนทางทปลอดภย และประสบความส าเรจตามเปาหมายของชวตได

จากการตดตามผลการด าเนนงานทผานมา กจกรรมขอ งนกเรยนเพอนทปรกษาปรกษา ประสบความส าเรจเปนทนาพอใจ สามารถใหการดแลชวยเหลอ นกเรยนทประสบปญหาโดยใชกระบวนการแนะแนว และการใหค าปรกษาไดเปนอยางด ดงนน เพอใหเกดความเขมแขงและสรางแรงจงใจใหนกเรยนเพอนทปรกษา ไดรวมเปนพลงส า คญในการท าหนาททดแลชวยเพอนนกเรยนไดอยางตอเนองและมประสทธภาพ เกดประโยชนตอการพฒนาคณภาพการศกษา และในปการศกษา 2551 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดจดโครงการคดเลอกนกเรยนเพอนทปรกษา จากโรงเรยนมธยมศกษาทมผลงานทโร งเรยนด าเนนงาน มาตงแตปการศกษา 2550 ผลการประกวด พบวา มโรงเรยนมธยมศกษาทจดกจกรรมเพอนนกเรยนทปรกษา... แลวไดรบรางวลดเดน จ านวน 9 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนภทรบพตร บรรมย สพท .บรรมย 1โรงเรยนวดจระเขใหญ จงหวดสมทรปราการ เขต 2 โรงเรยนตะกวปา (เสนานกล) จงหวดพงงา โรงเรยนวชรวทยา จงหวดก าแพงเพชร โรงเรยนวดสนตการามวทยา จงหวดราชบร โรงเรยนวดไรขงวทยา จงหวดนครปฐม โรงเรยนวดถ ารงค (ผาน ผดง ) จงหวดเพชรบร โรงเร ยนราชวนตบางเขน กรงเทพ และ โรงเรยนทได รบรางวล ระดบประเทศ คอ โรงเรยนหงษเจรญวทยาคม จงหวดชมพร

Page 8: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

4

2. วตถประสงค เพอถอดบทเรยนโรงเรยนทประสบผลส าเรจ ในการด าเนนงาน

นกเรยนเพอนทปรกษา ประกอบดวย สาระส าคญ ดงน 1. เพอศกษาปจจยทสงผลตอความส าเรจของนกเรยนเพอนท ปรกษา

(YC) 2. เพอศกษากจกรรมทสงเสรมและสนบสนนนกเรยนทเพอนทปรกษา

(YC) 3. เพอศกษากจกรรมทส าคญในการด าเนนงานของนกเรยนเพอนท

ปรกษา (YC) 4. เพอศกษาปญหาและอปสรรคในการด าเนนงานนกเรยนเพอนทปรกษา

(YC)

3. ผลทคาดวาจะไดรบ 1. นกเรยนเพอนทปรกษา (YC) คนอน ๆ สามารถน าวธการของ

นกเรยน YC ทประสบความส าเรจไปประยกตใชได 2. ไดรบทราบถงกระบวนการวธการด าเนนงานของการเปนนกเรยน

เพอนทปรกษา (YC) 3. ท าใหนกเรยนมความสนใจทจะเขาสงคมเปนเครอขายนกเรยน YC

มากขน ชวยแบงเบาภาระของครไดบางสวน 4. ชวยเหลอเปนทปรกษาปญหาของเพอนไดตามสมควร

Page 9: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

5

4. ขอบเขตการศกษา การศกษาครงน เปนการศกษารหสลบความส าเรจของนกเรยนเพอนท

ปรกษา 1. ประชากรศกษาครงน ไดแก กลมนกเรยนเพอนทปรกษา จาก

โรงเรยนมธยมศกษาทจดกจรรม เพอนนกเรยนทปรกษา (YC) ดเดน ประจ าปการศกษา 2551 จ านวน 17 โรงเรยน ประกอบดวย

1.1 โรงเรยนมธยมศกษาในภาคกลาง จ านวน 5 โรงเรยน 1.2 โรงเรยนมธยมศกษาในภาคเหนอ จ านวน 5 โรงเรยน 1.3 โรงเรยนมธยมศกษาในภาคใต จ านวน 3 โรงเรยน 1.4 โรงเรยนมธยมศก ษาในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 4

โรงเรยน 2. กลมตวอยางในการศกษาครงน ไดแก นกเรยนเพอนทปรกษา

จ านวน 11 คน จากโรงเรยนมธยมศกษาทจดกจกรรมนกเรยนเพอนท ปรกษา (YC) ดเดน ประจ าปการศกษา 2551 จ านวน 9 โรงเรยน ประกอบดวย 1) โรงเรยนหงษเจรญวทยาคม จงหวดชมพร 2) โรงเรยนวชรวทยา จงหวดก าแพงเพชร 3) โรงเรยนภทรบพตร จงหวดบรรมย 4) โรงเรยนวดจร ะเขใหญ จงหวดสมทรปราการ 5) โรงเรยนวดถ ารงค (ผานผดง) จงหวดเพชรบร 6) โรงเรยนตะกว ปา (เสนานกล ) จงหวดพงงา 7) โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร 8) โรงเรยนวดสนตการามวทยา จงหวดราชบร และ 9) โรงเรยนวดไรขงวทยา จงหวดนครปฐม

Page 10: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

6

4. วธการศกษา การศกษาครงน เปนการศกษาขอมลเชงคณภาพจากกลมนกเรยนเพอน

ทปรกษาจากโรงเรยนมธยมศกษาทจดกจกรรมเพอนนกเรยน (YC) ดเดน ประจ าป 2551 โดยใชเทคนควธการดงน

4.1 สนทรยการสนทนา (Deep Listening Dialoque :DLD) เปนการน าสกระบวนการศกษา โดยใหนกเรยนเพอนทปรกษาไดเลาประสบการณการท างาน ในกจกรรมเพอนทปรกษาอยางอสระทละคน ผศกษาไดบนทกประสบการณดงกลาวและถอดบทเรยนจากประสบการณ เพอสรปเสนทางของการเปนนกเรยนเพอนทปรกษา และปญหา อปสรรคของการด าเนนงานนกเรยนเพอนทปรกษา

4.2 การประชมระดมความคด (Brain Storming) จากกลมนกเรยนเพอนทปรกษาโดยใชค าถามในการประชมระดมสมอง ดงน

1. ปจจยใดบางทสงผลตอความส าเรจของนกเรยนเพอนทปรกษา 2. กจกรรมใดบางทชวยสงเสรม และสนบสนนนกเรยนเพอนท

ปรกษาใหยงยน 3. กจกรรมทส าคญในการด าเนนงานนกเรยนเพอนทปรกษา ม

กจกรรมใดบาง ส าหรบเทคนคในการระดมความคด ผศกษาไดน าเทคนควธ Card

Technique มาใช โดยใหนกเรยนแตละคนไดตอบค าถามอยางอสระ เขยนค าตอบลงในกระดาษ ค าตอบ (Card Technique) แลวน าไปตดทบอรด จากนนใหนกเรยนชวยกนจดกลมค าตอบ เมอไดกลมค าตอบแลวไดใชเทคนค

Page 11: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

7

Matrix Relationship Analysis โดยนกเรยนใหคะแนนความส าคญของกลมค าตอบแตละขอ อยางอสระ ผศกษาไดใชวธการดคา การกระจายคะแนนในแตละกลมค าตอบ เพอเรยงล าดบความส าคญ กอนและหลงของค าตอบในแตละขอค าถามขางตน 5. นยามศพทเฉพาะ

นกเรยนเพอนทปรกษา (YC : Youth Counselor) หมายถง นกเรยนทโรงเรยนพจารณาคดสรรวาเปนผทมมนษยสมพนธด มความสามารถในการคดวเคราะห มจตอาสา มทกษะในก ารรบฟง และการใหค าปรกษา ซงไดรบการพฒนาใหมความร ความสามารถในการใหค าปรกษาเบองตน และปฏบตหนาทใหค าปรกษาแกเพอนนกเรยน โดยการดแลชแนะอยางใกลชดจากครแนะแนว

การถอดบทเรยน หมายถง การศกษาวธการ ผลการด าเนน งานของนกเรยน YC ทประสบความส าเรจไดรบรางวลเปนนกเรยน YC ดเดน ของโรงเรยนทจดกจกรรมโครงการนกเรยนเพอนทปรกษา (YC) ทง 9 โรงเรยน โดยการรวบรวมวธการปฏบต และการ ด าเนน งาน เพอ เปนตวอยางใหนกเรยน YC คนอน ๆ น าไปประยกตกใชได

โรงเรยนทมก จกรรมนกเรยน YC ดเดน หมายถง โรงเรยนทมการจดกจกรรมโครงการนกเรยนเพอนทปรกษา (YC) และเขารบการประกวดนกเรยน YC ในงานศลปหตถกรรมนกเรยนประจ าป 2551 โดยมโรงเรยนทไดรบรางวลดเดนทงหมด 9 โรง ไดแก 1) โรงเรยนวดไรขงวทยาจงหวดนครปฐม 2) โรงเรยนวชร วทยาจงหวดก าแพงเพชร 3) โรงเรยนราชวนตบางเขนกรงเทพฯ 4) โรงเรยนวด

Page 12: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

8

สนตการามวทยา จงหวดราชบร 5) โรงเรยนตะกวปา (เสนานกล) จงหวดพงงา 6) โรงเรยนภทรบพตร จงหวดบรรมย 7) โรงเรยนวดถ ารงค (ผานผดง) จงหวดเพชรบร 8) โรงเรยนวดจระเขใหญ จงหวดสมทรปราการ และ9) โรงเรยนทไดรบรางวลชนะเลศ คอ โรงเรยนหงสเจรญวทยาคม จงหวดชมพร

บทท 2

เอกสารทเกยวของ 1. การถอดบทเรยน 1.1 ความหมายของการถอดบทเรยน การถอดบทเรยน หมา ยถง วธการจดการความร รปแบบหนง

ทเนนการเสรมสรางการเรยนรในกลมทเปนระบบ สกดความรทฝงลกในตวคนและความรทองถน ออกมาเปนบทเรยน ทสามารถน าไปสรป สงเคราะหฝงลกในตวคนและความรสงทส าคญ คอ ผรวมกระบวนการตองเกดการเรยนรร วมกน อนน ามาซงการปรบวธคด และวธท างานทสรางสรรคและมคณภาพมากขน

โดยบทเรยนนน เปนสงทเราเรยนรไดจากสงทท ามากอน ทงจากทเรากระท าหรอผอนกระท า ใหเปนบทเรยนทเปนแบบอยางแกผอน กระบวนการถอดบทเรยนทเหมาะสม จงเปนสงส าคญ เพราะเปนการสกดเอาแตเนอ ๆ ทส าคญ โดยผานกระบวนการเรยนรรวมกน เปนเครองมอ () ใน

Page 13: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

9

การเรยนรเปนเปาหมาย (Goal) ของการเรยนร อาจกลาวไดวา “การถอดบทเรยนทประสบผลส าเรจตองสรางส านกแหงการเรยนร”

1.2 วธการถอดบทเรยน ซงประกอบดวย วธการ ดงตอไปน วธวทยา (methodology) มใชเปนเพยงระเบยบวธเทานน แตตอง

เรมดวยกระบวนทศนหรอวธคด ทเปนแนวทางของการใชระเบยบวธในการด าเนนงาน ถาไมมคดทถกตองจะไมสามารถน าไปสความร ความจรงได

วธคดถก ระเบยบวธถก รความร /ความจรง วธคดถก ระเบยบวธผด รความร /ความจรงบางสวน วธคดผด ระเบยบวธถก ไมรความไมจรง วธคดผด ระเบยบวธผด ไมรความจรง

การเรมตนดวย วธคดคดทถก “ สมมาทฐ ” (Right View) จะน ามาซงกจกรรมทถก “ สมมากนมนตะ ” (Right Action) ดงนนกระบวนการทศน หรอวธคด จงมความส าคญมาก การถอดบทเรยนกเชนเดยวกน มฐานความคด ความเชอทอยเบองหลงการถอดบทเรยน ทหลากหลาย ควรท าความเขาใจในวธค ดหรอกระบวนการทศน แตละกระบวนทศนใหชดเจนกอนด าเนนการถอดบทเรยน

1.3 กระบวนทศนการถอดบทเรยน ประกอบดวย กระบวนทศนเชงปรมาณ (Positivism) และกระบวนทศนเชงคณภาพ

(Construction / Interpretivism) เปนสองกระบวนทศนหลกในการแสวงหา

Page 14: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

10

ความรความจรงในโลกปจจบน ทงสองกระบวนการทศน มลกษณะทส าคญ แตกตางกน ดงน

กระบวนทศนเชงประมาณ กระบวนทศนเชงคณภาพ

1. ความจรงแทจบตองได วดได 1. ความจรงเปนสงทเกดจากการรบร ตความของผทเกยวของ

2. ความจรงตองมหนงเดยวและเปน สากล

2. ไมมความจรงสากลแตมความจรงตาม บรบท

3. ความจรงแทสามารถแยกระหวาง ผศกษาและปรากฏการณทศกษา

3. ความจรงเปนสงทเกดจากปฏสมพนธระหวาง ผศกษากบสงทศกษาไมสามารถแยกกนได

4. ความสมพนธของปรากฏการณ เปนแบบเหตผล

4. ความสมพนธของปรากฏการณเปน ปฏสมพนธ ตางคนตางก าหนด

นกปฏบตตองเขาถงความรความจรง โดยใชกระบวนทศนเชงคณภาพ

เปนหลก ใหความส าคญกบการเปลยนแปลงหรอพฒนาการของปรากฏการณทศกษา ทมลกษณะเปนกระบวนการทตอเนอ งเคลอนไหว พยายามตอบค าถาม อะไร ... ท าไม ... อยางไร ... โดยผานมมมองวธคดและความรสกของผทถกศกษา ภายในบรบทของผถกศกษาและปฏ เสธกระบวนทศนเชงปรมาณ

การใชวธผสาน (Mixed Methodology) ในการเขาถงความร ความจรง คอ ทงกระบวนทศ นเชงคณภาพและกระบวนทศนเชงปรมาณทเนนความ

Page 15: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

11

เปนวตถวสย ตดขาดจากความเปนไปของบรบททศกษา พยายามคนหาแบบแผนทเปนสากล ทสามารถอธบายสรรพสงโดยไมขนกบเงอนไขเวลาและสถานท เปนกระบวนทศนทส าคญ เปนฐานในการถอดบทเรยน การท าความเขาใจก บหลกคดของแตละกระบวนทศน ท าใหกาวยางของการถอดบทเรยนถกก าหนดไดอยาเหมาะสม ท าใหไดบทเรยนทมคณภาพสง (Higher Quality Lessons Learned) ไปสการเปนบทเรยนทดทสด (Best Practices)

แนวคดเกยวกบการปฏบตสความเปนเลศ วธปฏบตท เปนเลศ (Best Practice : BP) คอ การปฏบตทงหลายท

สามารถกอใหเกดผลทเปนเลศ ทท าใหองคกรประสบความส าเรจ หรอเปนการปฏบตทท าใหองคกรสความเปนเลศเปนวธการท างานใหม ๆ ทสถานศกษาเรยนรจากการปฏบตจรงในการพฒนาคณภาพสถานศกษา ซงน าไปสการบรรลผลลพธทตอบสนองความคาดหวงของชมชน ผปกครองและเปาหมายของสถานศกษาอยางมประสทธภาพ ท าใหสถานศกษาพฒนาคณภาพจนประสบความส าเรจและกาวสความเปนเลศ (ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2550 : 1 -14) มแนวทางการพจารณา 6 ประเดน ดงน

1. วธปฏบตนนด าเนนการไดบรรลผล สอดคลองกบความคาดหวงหรอเปนวธปฏบตทสรางความพงพอใจใหกบทกคน

2. วธผานกระบวนการน าไปใชอยางเปนวงจรจนเหนผลอยางชดเจนท าใหเกดคณภาพสงขนอยางตอเนอง จนเหนแนวโนมความส าเรจทดขน

Page 16: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

12

3. สามารถบอกเลาถงวธปฏบตนนไดวา ท าอะไร? (What) ท าอยางไร (How) และท าไมจงท าหรอน าไปท าไม (Why)

4. ผลลพธจากวธการพฒนาคณภาพเชงระบบ 5. วธปฏบตนน สามารถระบไดวา เกดจากปจจยส าคญทชดเจน และปจจยนน

กอใหเกดการปฏบตทตอเนองและยงยน 6. วธปฏบตนน ใชกระบวนการจดการความร (Knowledge Management : KM)

เชน การเลาเรองในการถอดบทเรยนจากการด าเนนการ วธการปฏบตทเปนเลศ (Best Practice : BP) จะมประโยชนเมอถกเผยแพรใหเกด

การเรยนรในโรงเรยนหรอผเกยงของในองคกรอน ๆ ดงนน วธ เขยนเผยแพรการปฏบตจงประกอบดวย วธการ ดงน

1) ความเปนมา เพอสะทอนใหเหนวา มความเปนมาอยางไร ใหเหนบรบทสภาพ ทวไปของโครงการพฒนา

2) ระบบคณภาพของโครงการ ตองสะทอนใหเหนการพฒนาคณภาพของโครงการวา ด าเนนการอยางไร มการด าเนนการอยางไร และเชอมโยงกนอยางไร

3) วธการปฏบต เปนการเสนอ วธปฏบตทเปนเลศ เปน ขอสรปจากประสบการณการปฏบตงาน วามกจกรรม การพฒนาคณภาพม อะไร คออะไร ท าอยางไร ท าท าไม

4) ผลการด าเนนการ อธบายผลสงทเกดขนจากวธการปฏบตทเปนเลศ (Best Practice : BP) ตามตวชวดความส าเรจวาสงผลดตอคณภาพโครงการอยางไรบาง

Page 17: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

13

5) ปจจยความส าเรจ เปนการน าเสนอผลการวเคราะหวา วธการปฏบตทเปนเลศ (Best Practice : BP) เกดขนเพราะอะไร มเงอนไขอะไรบาง มอะไรเปนปจจยในระบบทท าใหการปฏบตเหลาน ด ารงอยไดในระยะยาวไมใชการทมเทเฉพาะกจชวครงชวคราว

6) บทเรยนทไดรบ สะทอนใหเหนวาการเรยนรจากการท างานตามวธปฏบตเหลาน เปนอยางไรบาง มอะไรเปนเคลดลบท ด าเนนการไดประสบผลส าเรจ รวมทงขอพงระวงมอะไรบาง

Page 18: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

14

กระบวนการวธปฏบตทเปนเลศ (Best Practice : BP) ประกอบดวยขนตอนดงตอไปน

สรปรายงานผลการด าเนนงาน

หลกการ / กรอบ / กฎเกณฑ / วธการ

เชญชวนเสนอเอกสาร

ประเมนเอกสาร

เปนไปตามกฎเกณฑ

ประเมนภาคสนาม

เปนไปตามกฎเกณฑ

รบรองคณภาพ

จดท าฐานขอมล

สงเสรมการเทยบระดบ (Benchmarking)

ปรบปรงเอกสาร

พฒนา / ปรบปรง

แผนภมท 1 ขนตอนกระบวนการวธปฏบตทเปนเลศ (Best Practice : BP)

Page 19: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

15

หลกการท างานของนกเรยน YC หลกการส าคญทเปนเจตน ารมณในการสงเสรมใหนกเรยนท าหนาท

เปนนกเรยนเพอนทปรกษา (YC : Youth Counselor) ไดแก 1. การใชหลกจตวทยาของกลมเพอน (Peer Psychology / Peer to

Pee-P 2P) เปนพนฐานในการสรางสมพนธภาพ และการชวยเหลอซงกนและกน เพราะบคคลทมพนเพ ว ย วถชวตประจ าวน และมกจกรรมรวมกนและสนทสนมคนเคย และไววางใจกนสามารถกนไดอยางเปดเผยและเขาใจซงกนไดงาย

2. การใหค าปรกษาโดยเพอน (Peer Counseling) มงใหนกเรยนทมสมพนธภาพทดกบเพอน ๆ ไดมบทบาทส าคญในการมสวนรวมในกระบวนการแนะแนวโดยท าหนาทบรการใหค าปรกษาเพอนนกเรยนดวยกน และไดมสวนรวมในการพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3. นกเรยนเพอนทปรกษา (YC : Youth Counselor) คอ นกเรยนทโรงเรยนพจารณาคดสรรวาเปนผมมนษยสมพนธ สามารถคดวเคราะหมจตอาสาในการรบฟ ง ใหค าปรกษาหารอ และไดรบการพฒนาใหมความร ความสามารถในการใหค าปรกษาเบองตนและปฏบตหนาทใหค าปรกษาโดยการดแล ชแนะอยางใกลชดของครแนะแนว

Page 20: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

16

กรอบแนวคดทใชในการถอดบทเรยนความส าเรจของนกเรยนเพอนทปรกษา (YC) ดเดน ประจ าปการศกษา 2551

แผนภมท 2 แสดงแนวคดทใชในการถอดบทเรยนความส าเรจของนกเรยนเพอนทปรกษา (YC) ดเดน ประจ าปการศกษา 2551

การตดตามประเมนผลภายใน

และสงเคราะหความร

- ตดตามประเมนผล - ถอดบทเรยน

โครงการอบรม นกเรยน YC

โครงการนกเรยน

YC ในโรงเรยน

ถอดความรนกเรยน YC ทประสบผลส าเรจ

ตดตามประเมนผลภายในโครงการ

- ผลตความร - ถอดบทเรยน YC

พฒนาศกยภาพโครงการโดยผาน

การถอดบทเรยน

ผลลพธ - การตดตามประเมนผลโครงการ - สรางองคความร - ถอดบทเรยนสงเคราะหองคความร - ผลการประเมน และชดความรจากการถอดบทเรยน

Page 21: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

17

บทท 3 วธด าเนนการ

1. กลมเปาหมายทใชในการถอดบทเรยน กลมเปาหมายทใชในการถอดบทเรยน ไดแก นกเรยนเพอนทปรกษา

( Youth Counselor : YC ) ทประสบความส าเรจไดรบรางวล (Champ of the Champ) นกเรยน YC ดเดน จากโรงเรยนทไดรบรางวลดเดน จ านวน 9 โรงเรยน ไดแก

1) โรงเรยนวดไรขงวทยา จงหวดนครปฐม 2) โรงเรยนวชรวทยา จงหวดก าแพงเพชร 3) โรงเรยนราชวนตบางเขต กรงเทพฯ 4) โรงเรยนวดสนตการามวทยา จงหวดราชบร 5) โรงเรยนตะกวปา (เสนานกล) จงหวดพงงา 6) โรงเรยนภทรบพตร จงหวดบรรมย 7) โรงเรยนวดถ ารงค (ผานผดง)

จงหวดเพชรบร 8) โรงเรยนวดจระเขใหญ จงหวดสมทรปราการ และ9) โรงเรยนหงสเจรญวทยาคม จงหวดชมพร เปนโรงเรยนทไดรบ

รางวลชนะเลศ (Champ of the Champ) 2. เครองมอทใชในการถอดบทเรยน เครองมอทใชในการถอดบทเรยน นกเรยนเพอนทปรกษา ( Youth

Counselor : YC ) ทประสบความส าเรจไดรบรางวล (Champ of the Champ) นกเรยน YC ดเดน ไดแก

เอกสารบนทกการประชมระดมความคด (Brain Storming) ของกลมนกเรยนเพอนทปรกษา (YC) มดงน

Page 22: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

18

1. ปจจยทสงผลตอความส าเรจของนกเรยน ( YC ) 2. กจกรรมทชวยสงเสรมและสนบสนน นกเรยน ( YC ) อยางยงยน 3. กจกรรมส าคญในการด าเนนงานนกเรยน ( YC ) ในการระดมความคด ผศกษาไดน า Card Technique โดยใหนกเรยน

แตละคนตอบค าถามอยางเปนอสระ (Matrix Relationship Analysis) เขยนค าตอบลงกระดาษ แลวน าไปตดทบอรด ผศกษาใชวธการดคาการกระจายคะแนนในแตละกลมค าตอบ เพอเรยงล าดบความส าคญของค าตอบ

3. ขนตอนการถอดบทเรยน ในขนตอนการถอดเรยน มขนตอนการด าเนนการ ดงน 1. ศกษาเอกสารของนกเรยน ( YC ) จากการตอบค า ถามตามทผ

ศกษาก าหนดให 2. ถอดบทเรยนจากเอกสารเขยนตอบค าถาม ของนกเรยน ( YC ) ทง

9 โรงเรยน 3. เรยบเรยงค าตอบตามหวขอทตงไวขางตน ท าใหไดผลการถอด

บทเรยนทประสบความส าเรจ

Page 23: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

19

บทท 4 ผลการด าเนนการ

การถอดบทเรยนความส าเรจของนกเร ยนเพอนทปรกษา ( Youth

Counselor : YC ) ดเดน ประจ าปการศกษา 2551 ไดผลดงน 1. ปจจยทมผลตอความส าเรจของนกเรยน เพอนทปรกษา ( Youth

Counselor : YC ) ไดแก 1.1 ปจจยภายใน ประกอบดวย 1.1.1 ความเสยสละทมตอเพอนมนษย ไดแก ซอสตย ตรงไปตรงมา ไมโกหก หลอกลวง มความจรงใจ อดทน

ไมยนยอตอความยากล าบาก พรอมทฟนฝาอปสรรคทกอยาง เสยสละ พรอมชวยเหลอซงกนและกน เออเฟอ ยอมรบตนเอง รจกตนเอง ยอมรบความคดของผอน รบ

ไดในทกเรอง จตอาสา พรอมสละเวลาสวนตว ปฏบตงานสาธารณะ ไมหวง

สงตอบแทน จรงจงในการท างาน ท างานดวยความมงมน จรงจง จรงใจ มง

ปฏบตงานใหลลวงไปสความส าเรจ เคารพสทธของผอน ไมเหนแกได ไมลวงล าละเมดในสงของ

ของผอน ทกคนมสทธเทาเทยมกน

Page 24: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

20

1.1.2. ความรกทมตอเพอนมนษย - เหนความทกขของเพอน เหมอนความทกขของเรา เหนอกเหน

ใจกน พรอมทจะรบร เรองทกขของเพอน ปรบทกขได - ความสขทเกดขนกบเพอน ๆ นอง ๆ ในโรงเรยน แสดงความ

ยนดดวยความจรงใจ - จรงใจตอเพอน แสดงใหเหนวาเรามความจรงใจปรารถนาดให

เพอนเสมอ ชวยใหเพอนมความสขสมหวง กาวหนา - รก หวงใย ตดตาม แสดงความหวงใย ตดตาม แสดงความ

หวงใย ตดตาม ถามไถสารทกข สกดบ - ชวยเพอนแกปญหา กลาทชวยเพอนแกปญหาในทางทถกตอง

สมควร - ตงใจใสใจจรงทชวยเหลอ มความตงใจจรงในการชวยเหลอ

ท าดวยความเตมใจ โดยไมหวงผลตอบแทน - ชวยแบงเบาภาระของคณคร มความกตญญตอคร ชวยแบงเบา

ภาระให 1.1.3 มนษยสมพนธ - สรางความสมพนธทด มความเป นมตรใหความ

รวมมอ รวมแรงรวมใจ สงเกต ปฏกรยาทเขามใหกบเรา รจกปรบเปลยนวธการ สรางความสมพนธ สรางไมตรทด ใหเขากอน รจกกาลเทศะ รเวลาไมท าใหอดอดขดของใจหลกเลยงการสรางสรรคความขดแยง

1.1.4 ทกษะการคดวเคราะห และคดเชงระบบ - คดวเคราะหแกปญหาเปน – รจกวเคราะหปญหา – สถานการณ

ไดอยางถกตองเปนระบบ สามารถน ามาใชในการบรหารจดการได

Page 25: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

21

1.1.5 จดการอารมณตนเองได สามารถควบคมตนเอง อารมณ พฤตกรรมการแสดงออกท ควรและไมควร ไตรตรองใหด คดกอนท าเสมอ ไมแสดงอารมณโกรธพงพลานใสเพอนตอสาธารณชน

- เขาใจสถานะและบรบทข องเพอน เพราะทกคนยอม มพนฐานทแตกตางความเปนอย การเลยงดอบรมทแตกตาง พนเพภายในบานทแตกตาง

1.1.6 ทกษะการใหค าปรกษา - เปนผฟงทด รบฟงดวยความสงบ ไมพดแซงขณะท

ผอนยงพดไมจบ ฟงแลวคดตาม ไตรตรองใหด ใสใจรงฟงเกบความลบได 1.2 ปจจยภายนอก 1.2.1 เครอขายผสนบสนนทจรงใจและเขมแขง ไดแก คณคร ครแนะแนว ครทปรกษา ครประจ าชน ผปกครอง องคการปกครองสวนทองถน ชมชน บาน วด โรงเรยน 2. กจกรรมทจะชวยสงเสรม และสนบสนน นกเรยน YC ใหยงยน

ประกอบดวย กจกรรม ดงน

Page 26: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

22

2.1 กจกรรมอบรม - จดคายอบรมฝกทกษะนกเรยนเพอนทปรกษา (นกเรยน YC) ต

ระบายความเครยด - กจกรรมอบรมในโรงเรยน - กจกรรมรกเพอนใหเตอนตรง ๆ - อบรมวทยากร YC พสอนนองรนสรน - อบรมเพอนทปรกษาทกโรงเรยน ทกเดอน - อบรมผสนใจการเปน YC ใหชมชนเขามามสวนรวม - จดนทรรศการใหนกเรยน YC สานสมพนธเพอน มอบรางวล

ในประกาศนยบตรทกคนยกยอง ชมเชยผท าความด 2.2 การขยายเครอขาย

- เผยแพรความรเกยวกบ YC ไปสโรงเรยนในกลม - สรางเครอขายบาน / วด /โรงเรยน /ชมชน - เขาคายอบรมตอยอดเครอขาย YC - สรางเครอขายสบสานการเปนนกเรยน YC จากพสนอง - ประสานเครอขายบาน และ โรงเรยน - เครอขายจตอาสาเพอนทปรกษานกเรยน YC - เขารวมเปนเครอขายกบคายพทธบตร , สภานกเรยน , ชมรมทม

ในโรงเรยน - รวมกจกรรมวทยโรงเรยน - สรางชมนมเพอนทปรกษา YC

Page 27: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

23

2.3 การตดตามและประเมนผล - สงเกต สมภาษณ – บนทกขอมล – ออกแบบสอบถามความคด

เหน – แบบสอบถามความพงพอใจ – เปรยบเทยบผลกอน – หลง ด าเนนโครงการนกเรยน YC

2.4 ประชาสมพนธ - จดรายการวทยเพอนทปรกษา (เพอนชวยเพอน) - ประชาสมพนธภายในโรงเรยนและชมชน - ประชาสมพนธผาน นกเรยนสผปกครองเชญเขารวมประชม

ชแจงกจกรรม 2.5 กจกรรมชมชน

- สานสมพนธพนองกลม - คายนกเรยน YC กจกรรมตางๆ ฯลฯ

2.6 ICT และฐานขอมล - เวบไซตรบค าปรกษา - เวบเพอนชวยเพอน - MSN / Hi5 / Webboard

2.7 โครงการรณรงคใหท าความด - โครงการจตอาสาพฒนานกเรยนเพอนทปรกษา YC - อบรมพเลยงเพอนทปรกษานกเรยน YC - โครงการคดไมออก บอกพ (นกเรยน YC) - คลนกเพอนใจวยใส - ตรบทกข (ใจ) ระบายเครยด คดไมออกบอกเพอนนกเรยน YC - กจกรรมคห คซ เพอนชวยเพอน - โครงการเยยมบานทมปญหา

Page 28: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

24

2.8 นนทนาการ - จดรายการวทยโรงเรยน แขงขนดเจจดรายการ - ชมรมวงดนตรเพอนทปรกษา (YC แบรนด) - แขงขนรองเพลงคนนกรองประจ าวง - ชมรมแดนซเซอร ประกวดแดนซเซอร - ชมรมดนตรไทย – สากล - เยยมบาน YC โรงเรยนอน ๆ ในจงหวดเดยวกน / ตางจงหวด

3. กจกรรมทส าคญในการด าเนนงานนกเรยน YC มดงน 1. อบรมนกเรยนเพอนทปรกษา ( Youth Counselor : YC ) 2. ประชาสมพนธโครงการ สรางเครอขายชวยเหลอเพอน 3. ประกวดโครงการนกเรยนเพอนทปรกษา ( Youth Counselor :

YC ) 4. เผยแพรกจกรรมสโรงเรยน และชมชน

Page 29: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

25

CREATIVITY

CRITICAL

SKILLS

ตระหนกรตนเอง

CHARACTER

BUILDING

เครอขายผปกครอง

ครทปรกษา

เครอขายYC

ครแนะแนว

การสอสาร

ทกษะการฟงEQ

ทกษะการคด

การตดสนใจ

1.สมพนธภาพYC

2.อทธพลกลมเพอน

4.วยรนกบการแกปญหา

6.การใหค าปรกษา

3.การประสานเครอขายYC

5.นนทนาการ

เครอขายสหวชาชพ

แผนภมท 3 ตวแบบทางความคดการพฒนานกเรยนเพอนทปรกษา ( YC ) สการปฏบตทเปนเลศ

ตวแบบทางความคดการพฒนานกเรยน YC สการปฏบตทเปนเลศ

Page 30: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

26

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ

สรปผล

ผลการถอดบทเรยน พบวานกเรยนเพอนทปรกษา ( Youth Counselor : YC ) มปจจยทสงผลตอความส าเรจของนกเรยนเพอนทปรกษา ไดแก

ปจจยภายใน ประกอบดวย ความเสยสละทมตอเพอนมนษย มความซอสตย ตรงไปตรงมา ไมโกหก หลอกลวง มความจรงใจ อดทน ไมยนยอตอความยากล าบาก พรอมทฟนฝาอปสรรคทกอยาง มความเสยสละ พรอมชวยเหลอซงกนและกน มความเออเฟอเผอแผ ยอมรบตนเอง รจกตนเอง ยอมรบความคดของผอน รบไดในทกเรอง มจตอาสา พรอมสละเวลาสวนตว ปฏบตงานสาธารณะ ไมหวงสงตอบแทน จรงจงในการท างาน ท างานดวยความมงมน จรงจง จรงใจ มงปฏบตงานใหลลวงไปสความส าเรจ เคารพในสทธของผอน ไมเหนแกได ไมลวงล าละเมดในสงของของผอน ทกคนมสทธเทาเทยมกน ความรกทมตอเพอนมนษย เหนความทกขของเพอน เหมอนความทกขของเรา เหนอกเหนใจกน พรอมทจะรบร เรองทกขของ เพอน ปรบทกขได ความสขทเกดขนกบเพอน ๆ นอง ๆ ในโรงเรยน แสดงความยนดดวยความจรงใจ จรงใจตอเพอน แสดงใหเหนวาเรามความจรงใจปรารถนาดใหเพอนเสมอ ชวยใหเพอนมความสขสมหวง กาวหนา รก หวงใย ตดตาม แสดงความหวงใย ตดตาม แสดงความหวงใย ตดตาม ถามไถสารทกข สกดบ ชวยเพอนแกปญหา กลาทชวยเพอนแกปญหาในทางทถกตองสมควร ตงใจใสใจจรงทชวยเหลอ มความตงใจจรงในการชวยเหลอ ท าดวยความเตมใจ โดยไมหวงผลตอบแทน ชวยแบง

Page 31: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

27

เบาภาระของคณคร มความกตญญตอคร ชวยแบงเบาภาระให การมมนษยสมพนธ สรางความสมพนธทด มความเปนมตรใหความรวมมอ รวมแรงรวมใจ สงเกตปฏกรยาทเขามใหกบเรา รจกปรบเปลยนวธการ สรางความสมพนธ สรางไมตรทด ใหเขากอน รจกกาลเทศะ รเวลาไมท าใหอดอดขดของใจหลกเลยงการสรางสรรคความขดแยง ทกษะการคดวเคราะห และคดเชงระบบ คดวเคราะหแกปญหาเปน – รจกวเคราะหปญหา – สถานการณไดอยางถกตองเปนระบบ สามารถน ามาใชในการบรหารจดการได จดการอารมณตนเองได สามารถควบคมตนเอง อารมณ พฤตกรรมการแสดงออกทควรและไมควร ไตรตรองใหด คดกอนท าเสมอ ไมแสดงอารมณโกรธพงพลานใสเพอนตอสาธารณชน เขาใจสถานะและบรบทของเพอน เพราะทกคนยอมมพนฐานทแตกตางความเปนอย การเลยงดอบรมทแตกตาง พนเพภายในบานทแตกตาง ทกษะการใหค าปรกษา เปนผฟงทด รบฟงดวยความสงบ ไมพดแซงขณะทผอนยงพดไมจบ ฟงแลวคดตาม ไตรตรองใหด ใสใจรงฟงเกบความลบได

ปจจยภายนอก ไดแก ม เครอขายผสนบสนนทจรงใจและเขมแขง

ประกอบดวย คณคร มครแนะแนว ครทปรกษา และครประจ าชน ผปกครอง องคการปกครองสวนทองถน ชมชน บาน วด โรงเรยน

กจกรรมทจะชวยสงเสรม และสนบสนนนกเรยน YC ใหยงยน ประกอบดวย กจกรรม ดงน

กจกรรมอบรม จดคายอบรมฝกทกษะนกเรยนเพอนทปรกษา (นกเรยน YC) ตระบายความเครยด กจกรรมอบรมในโรงเรยน กจกรรมรกเพอนใหเตอนตรง ๆ อบรมวทยากร YC พสอนนองรนสรน อบรมเพอนทปรกษาทกโรงเรยน ทกเดอน อบรมผสนใจการเปน YC ใหชมชนเขามามสวนรวม จดนทรรศการ

Page 32: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

28

ใหนกเรยน YC สานสมพนธเพอน มอบรางวลในประกาศนยบตรทกคนยกยอง ชมเชยผท าความด

การขยายเครอขาย เผยแพรความรเกยวกบ YC ไปสโรงเรยนในกลม สรางเครอขายบาน / วด /โรงเรยน /ชมชน เขาคายอบรมตอยอดเครอขาย YC สรางเครอขายสบสานการเปนนกเรยน YC จากพสนอง ประสานเครอขายบาน และ โรงเรยน เครอขายจตอาสาเพอนทปรกษานกเรยน YC เขารวมเปนเครอขายกบคายพทธบตร, สภานกเรยน, ชมรมทมในโรงเรยน รวมกจกรรมวทยโรงเรยน สรางชมนมเพอนทปรกษา YC

การตดตามและประเมนผล โดยการสงเกต สมภาษณ – บนทกขอมล – ออกแบบสอบถามความคดเหน – แบบสอบถามความพงพอใจ – เปรยบเทยบผลกอน – หลง ด าเนนโครงการนกเรยน YC

การประชาสมพนธ จดรายการวทยเพอนทปรกษา (เพอนชวยเพอน ) ประชาสมพนธภายในโรงเรยนและชมชน ประชาสมพนธผาน นกเรยนสผปกครองเชญเขารวมประชมชแจงกจกรรม

กจกรรมชมชน สานสมพนธพนองกลม คายนกเรยน YC กจกรรมตางๆ ฯลฯ

ICT และฐานขอมล เวบไซตรบค าปรกษา เวบเพอนชวยเพอน MSN / Hi5 / Webboard

โครงการรณรงคใหท าความด โครงการจตอาสาพฒนานกเรยนเพอนทปรกษา YC อบรมพเลยงเพอนทปรกษาน กเรยน YC โครงการคดไมออก บอกพ (นกเรยน YC) คลนกเพอนใจวยใส ตรบทกข (ใจ) ระบายเครยด คดไมออกบอกเพอนนกเรยน YC กจกรรมคซ คห เพอนชวยเพอน โครงการเยยมบานทมปญหา

Page 33: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

29

การนนทนาการ มการจดรายการวทยโรงเรยน แขงขนด เจจดรายการ ชมรมวงดนตรเพอนทปรกษา (YC แบรนด ) แขงขนรองเพลงคนนกรองประจ าวง ชมรมแดนซเซอร ประกวดแดนซเซอร ชมรมดนตรไทย – สากล เยยมบาน YC โรงเรยนอน ๆ ในจงหวดเดยวกน / ตางจงหวด

กจกรรมทส าคญในการด าเนนงานนกเรยน YC มดงน มการจดอบรมนกเรยนเพอนทปรกษา ( Youth Counselor : YC )

ประชาสมพนธโครงการ สรางเครอขายชวยเหลอเพอน ประกวดโครงการนกเรยนเพอนทปรกษา ( Youth Counselor : YC ) เผยแพรกจกรรมสโรงเรยน และชมชน

ขอเสนอแนะ

1. ผบรหารควรใหการสงเสรม สนบสนนพฒนาการและเอาใจใสตอการด าเนนงานของนกเรยน YC อยางตอเนองและสม าเสมอ

2. ควรมการขยายเครอขายนกเรยน YC ใหกบรนนอง 3. ปลกฝงการสรางความสมพนธเชงบวกระหวาง ครนกเรยน และสง

สมคณคาความด มวนย ซอสตย มคณธรรมและมจตอาสา 4. มการนเทศตดตามผลจากส านกงานเขตพนทการศกษาอยางตอเนอง 5. ควรน ากจกรรมนกเรยน YC เขาไปสอดแทรก ในกระบวนการจด

กจกรรมพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยน

Page 34: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

30

เอกสารอางอง

ศภวลย พลายนอย. (2551). บทเรยนของการถอดบทเรยนในการจดการความรภาคประชาสงคม. ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สถาบนชมชนทองถนพฒนา (LDI). กรงเทพฯ.

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สถาบนวจยและพฒนาการเรยนร. (2549). การประเมนรบรองวธการปฏบตทเปนเลศ. กรงเทพฯ.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2552). นกเรยนเพอนทปรกษา (YC : Youth Counselor). เอกสารสรปยอองคความร ส าหรบพฒนาทมงานขบเคลอนระบบดแลชวยเหลอเพอนทปรกษาอยางยงยน ปการศกษา 2552. กรงเทพฯ.

. (2552). สภาพความส าเรจและแนวทางเสรมสรางความเขมแขงระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน. กรงเทพฯ.

โอภาส ปญญา และโสฬส ศรไสย. (2550). สรางความรจากการฟง. กรงเทพฯ.

Page 35: SKILLS BUILDING รายงาน 4 ทักษะการคิด CRITICAL ...guidance.obec.go.th/wp-content/uploads/2012/12/17-report...เพ อนท ปร กษา (YC

31

คณะผจดท า

ทปรกษา คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน นายวนย รอดจาย รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นายสชาต วงศสวรรณ ทปรกษาดานพฒนากระบวนการเรยนร

นางเบญจลกษณ น าฟา ผอ านวยการส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา

นางวลาวลย พวศร ผเชยวชาญดานพฒนาการแนะแนว

ผจดท า นางสาววณา อครธรรม ผเชยวชาญดานพฒนานวตกรรมการเรยนร ดร.สมาล พงศตยะไพบลย รองคณบดคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ เพชรบร นางกลนถา สงขแกว โรงพยาบาลประจวบครขนธ นางสกญญา ไกรมาก ครแนะแนวโรงเรยนหงษเจรญวทยาคม จงหวดชมพร นางเดอนเพญ แสงสายรง นกวชาการอสระ จงหวดเพชรบร