Skripta Za Microsoft Office Excel 2007

MICROSOFT OFFICE EXCEL 2007 | 1

Kulturni centar „Kralj Fahd“ 2009

Sadržaj

1. UVOD U MICROSOFT OFFICE EXCEL 2007 .................................................................................................................... 3

1.1. POKRETANJE PROGRAMA MICROSOFT EXCEL 2007 .................................................................................................. 3 1.2. IZGLED PROZORA MICROSOFT EXCEL-A 2007 ........................................................................................................... 4

2. RAD SA RADNIM KNJIGAMA (WORKBOOKS) .............................................................................................................. 8

2.1. KREIRANJE NOVE RADNE KNJIGE .............................................................................................................................. 8 2.2. SPAŠAVANJE RADNE KNJIGE ................................................................................................................................... 10 2.3. PRIPREMA RADNE KNJIGE ZA PRINTANJA (PRINT PREVIEW) ................................................................................... 12 2.4. PRINTANJE RADNE KNJIGE ...................................................................................................................................... 14

3. RADNI LISTOVI (WORKSHEETS) ................................................................................................................................. 16

3.1. UMETANJE NOVOG RADNOG LISTA ........................................................................................................................ 16 3.2. BRISANJE RADNOG LISTA ........................................................................................................................................ 17 3.3. PROMJENA IMENA RADNOM LISTU ........................................................................................................................ 18 3.4. PREMJEŠTANJE I KOPIRANJE RADNOG LISTA .......................................................................................................... 19

4. UNOS I OBRADA PODATAKA .................................................................................................................................... 20

4.1. KRETANJE RADNOM TABELOM ............................................................................................................................... 20 4.2. OZNAČAVANJE ĆELIJA ............................................................................................................................................. 21 4.3. UNOS PODATAKA U ĆELIJE ...................................................................................................................................... 23 4.4. PROMJENA PODATAKA I BRISANJE SADRŽAJA ĆELIJE .............................................................................................. 24 4.5. PREMJEŠTANJE I KOPIRANJE SADRŽAJA ĆELIJA ....................................................................................................... 25 4.6. KREIRANJE NOVE LISTE ZA AUTOMATSKU ISPUNU (CUSTOM LISTS) ....................................................................... 27 4.7. AUTOMATSKA ISPUNA PODATAKA U NIZU ............................................................................................................. 29 4.8. AUTOMATSKI UNOS ISTIH PODATAKA (FILL) ........................................................................................................... 31 4.9. AUTOMATSKA ISPUNA ĆELIJA POSEBNIM ZNAKOVIMA ......................................................................................... 32 4.10. LOMLJENJE TEKSTA U ĆELIJAMA ............................................................................................................................. 33

5. UREĐIVANJE RADNE TABELE .................................................................................................................................... 34

5.1. FORMATIRANJE ĆELIJA ............................................................................................................................................ 34 5.2. UMETANJE REDOVA, KOLONA I ĆELIJA ................................................................................................................... 38 5.3. BRISANJE REDOVA, KOLONA I ĆELIJA ...................................................................................................................... 41 5.4. PROMJENA VELIČINE ĆELIJA, KOLONA I REDOVA .................................................................................................... 44

6. UPOTREBA MATEMATIČKIH FORMULA I FUNKCIJA .................................................................................................. 46

6.1. RAČUNANJE OSNOVNIH MATEMATIČKIH FORMULA .............................................................................................. 46 6.2. UMETANJE GOTOVIH FUNKCIJA .............................................................................................................................. 46 6.3. RAČUNANJE SUME (SUM) ....................................................................................................................................... 49 6.4. RAČUNANJE PROSJEKA (AVERAGE) ......................................................................................................................... 54 6.5. NAJMANJA I NAJVEĆA VRIJEDNOST ........................................................................................................................ 59 6.6. FUNKCIJA IF ............................................................................................................................................................. 61 6.7. APSOLUTNE I RELATIVNE ADRESE ĆELIJA ................................................................................................................ 65 6.8. KORIŠTENJE REFERENCI SA DRUGIH STRANICA ....................................................................................................... 68

7. DODAVANJE GRAFIČKIH OBJEKATA RADNOM LISTU ................................................................................................ 68

7.1. UMETANJE SLIKE SA RAČUNARA (INSERT PICTURE FROM FILE) .............................................................................. 68 7.2. UMETANJE SLIKE IZ CLIPART GALERIJE (INSERT PICTURE FROM CLIP ART) .............................................................. 69 7.3. UREĐIVANJE SLIKA I CLIPART-A ............................................................................................................................... 71 7.4. CRTANJE U EXCEL -U ................................................................................................................................................ 71 7.5. KREIRANJE I MODIFICIRANJE GRAFIKONA............................................................................................................... 73 7.6. UREĐIVANJE GRAFIKONA........................................................................................................................................ 74 7.7. UMETANJE KOMENTARA ........................................................................................................................................ 79 7.8. KREIRANJE LINKOVA (HYPERLINK) .......................................................................................................................... 83

8. SORTIRANJE I FILTRIRANJE PODATAKA (SORT & FILTER) ........................................................................................... 87

8.1. SORTIRANJE PODATAKA.......................................................................................................................................... 87

S t r a n i c a | 2


8.2. FILTRIRANJE PODATAKA ......................................................................................................................................... 89

9. USLOVNO FORMATIRANJE (CONDITIONAL FORMATTING) ....................................................................................... 93

9.1. OSNOVNE VRSTE USLOVNOG FORMATIRANJA ....................................................................................................... 93 9.2. SPECIFICIRANJE USLOVNOG FORMATIRANJA ......................................................................................................... 97 9.3. UKLANJANJE USLOVNOG FORMATIRANJA ............................................................................................................ 101 9.4. LOCIRANJE ĆELIJA KOJE SADRŽE USLOVNO FORMATIRANJE ................................................................................. 102 9.5. PRIMJERI FORMULA ZA USLOVNO FORMATIRANJE .............................................................................................. 103

10. VALIDACIJA PODATAKA (DATA VALIDATION) ......................................................................................................... 105

10.1. ODREĐIVANJE KRITERIJA ZA VALIDACIJU PODATAKA ........................................................................................... 105 10.2. TIPOVI KRITERIJA ZA VALIDACIJU .......................................................................................................................... 108 10.3. KREIRANJE PADAJUĆE LISTE .................................................................................................................................. 109 10.4. KORIŠTENJE FORMULA ZA VALIDACIJU PODATAKA .............................................................................................. 110 10.5. PRIMJERI FORMULA ZA VALIDACIJU PODATAKA ................................................................................................... 110



1. UVOD U MICROSOFT OFFICE EXCEL 2007

Microsoft Excel 2007 spada u skupinu programa za rad sa tabelarnim podacima, koji omogućava

organizovanje podataka u liste, nakon čega se mogu koristiti za zbirni prikaz podataka, njihovo

upoređivanje i grafičko predstavljanje. Na primjer, Excel moţe da izračuna sumu, prosječnu

vrijednost ili maksimalnu vrijednost prodaje u toku datog dana, da nacrta grafikon koji prikazuje

procentualnu prodaju pojedinih proizvoda, kao i da uporedi vrijednost ukupne prodaje u toku

jednog dana sa ukupnom prodajom u drugim danima. Bitna karakteristika sistema za rad sa

tabelarnim podacima jest kreiranje formula za računanje koje se automatski primjenjuju uvijek kada

se aţuriraju podaci. Drugim riječima omogućeno je automatsko preračunavanje nad podacima koji

se mijenjaju i zapisivanje novih vrijednosti preko postojećih. Pomoću Excela se mogu na

jednostavan način kreirati grafikoni koji grafički predstavljaju i upoređuju podatke.

Excel se moţe koristiti i za standardne radnje nad bazama podataka kao što su sortiranje ili

prikazivanje podataka po nekom kriteriju. Ustvari, Excel omogućuje kreiranje i odrţavanje

jednostavnih baza podataka, a korisnika oslobađa potrebe da informacije drţi u jednom programu a

proračune u drugom.

Interakcija sa drugim programima unutar Windows operativnog sistema je također jedna od odlika

Excela. U Excel se mogu umetati tekstovi, slike ili datoteke kreirane u drugim programima, pomoću

filtera među kojima su svi najznačajniji formati.

1.1. POKRETANJE PROGRAMA MICROSOFT EXCEL 2007

1. Kliknite na START dugme u donjem lijevom uglu ekrana (→Start→All Programs →Microsoft

Office →Microsoft Office Excel 2007).

Slika 1.1. Pokretanje Microsoft Excel 2007 programa preko START dugmeta.

S t r a n i c a | 4


2. Dvostruki klik na shortcut (kraticu) Microsoft Office Excel 2007, ukoliko se kratica nalazi na

desktop-u.

Slika 1.2. Pokretanje Microsoft Excel 2007 programa, pomoću kratice sa desktop-a

1.2. IZGLED PROZORA MICROSOFT EXCEL-A 2007

Kada počnete sa radom u Excel 2007 programu primijetit ćete da ima dosta sličnih karakteristika

prijašnjim verzija Excel-a. Neke opcije su standardne za sve Windows programe, kao što je

Naslovna traka sa nazivom programa i trenutno otvorene radne knjige, kao i sa dugmadima za

minimiziranje prozora programa , smanjenje/povećanje prozora i izlaz iz programa .

Također ćete primijetiti da ima i dosta novih opcija koje moţete koristiti. Tri elementa na koje treba

obratiti paţnju u Excel-u 2007 programu su: Microsoft Office Button (Microsoft Office Dugme),

Quick Access Toolbar (Alatna traka za brz pristup) i Ribbon (Glavna traka).

Slika 1.3. Izgled MS Excel 2007 prozora



1.2.1. Microsoft Office Dugme (Microsoft Office Button)

Microsoft Office Dugme (Microsoft Office Button) sadrţi mnoge opcije koje su se nalazile u

File meniju u prijašnjim verzijama Excel-a. Ovo dugme dozvoljava kreiranje nove radne knjige

(workbook), otvaranje neke već postojeće radne knjige (Open), Save, Save As, Print, Prepare,

Send, Publish i Close opcije.

Slika 1.4. Microsoft Office Dugme

1.2.2. Alatna traka za brz pristup (Quick Access Toolbar)

Slika 1.5. Izgled Alatne trake za brz pristup

Alatna traka za brz pristup je traka koju sami moţete uređivati i postavljati na nju komande

koje vi ţelite. Moţete je smjestiti iznad ili ispod glavne Trake (Ribbon). Da biste promijenili

lokaciju Alatne trake za brz pristup (postavili je ispod glavne trake), kliknite na strelicu na kraju

ove trake i naredbu →Show Below the Ribbon.

Slika 1.6. Postavljanje Quick access Toolbar-a ispod glavne Trake

Također moţete postavili dodatne opcije (dugmiće) na Alatnu traku za brz pristup, desni klik

na bilo koju opciju iz Office dugmeta ili sa glavne Trake (Ribbon) i kliknite na naredbu →Add

to Quick Access Toolbar, opcija na koju ste kliknuli biće dodata na Alatnu traku za brz pristup.

S t r a n i c a | 6


Slika 1.7. Postavljanje dodatnih dugmića na Alatnu traku za brz pristup

1.2.3. Glavna Traka (Ribbon)

Slika 1.8. Izgled glavne Trake (Ribbon)

U prijašnjim verzijama Excel-a, ispod naslovne trake nalazila se je traka sa menijima, dok

Microsoft Excel 2007 ima novi izgled, umjesto trake sa menijima imamo Glavnu traku (Ribbon)

sa karticama.

Glavna Traka (Ribbon) je panel koji se nalazi u gornjem dijelu Excel prozora. Ona na sebi ima

osam kartica (tabova): Home, Insert, Page Layouts, Formulas, Data, Review, View i Add-Ins.

Svaka kartica podijeljena je na grupe koje su slične po svojoj funkcionalnosti u pogledu kreiranja i

uređivanja Excel-ovih radnih knjiga. Naredbe koje se često koriste su prikazane na Traci (Ribbon),

a da biste vidjeli sve dodatne opcije neke grupe potrebno je kliknuti na strelicu lociranu u desnom

donjem uglu okvira te grupe .

Slika 1.9. Otvaranje svih dodatnih opcija neke grupe

Kartice (tabovi) koje se nalaze na glavnoj traci, sadrţe sljedeće grupe:

Home: Clipboard, Font, Alignment, Number, Styles, Cells i Editing.

Insert: Tables, Illustrations, Charts, Links i Text.

Page Layouts: Themes, Page Setup, Scale to Fit, Sheet Options i Arrange.

Formulas: Function Library, Defined Names, Formula Auditing i Calculation.

Data: Get External Data, Connections, Sort & Filter, Data Tools i Outline.

Review: Proofing, Comments i Changes.

View: Workbook Views, Show/Hide, Zoom, Window i Macros.

Add-Ins: Menu Commands i Custom Toolbars.



1.2.4. Traka za formule

Ispod glavne trake (Ribbon) nalazi se traka za formule, koja se sastoji se od sljedećih dijelova: polje u

kojem se prikazuje adresa trenutno aktivne ćelije, dugmadi za unos podataka i polja za formule i

unos podataka. Polje za formule i unos podataka prikazuje stvarnu vrijednost oznaĉene ćelije ako

ćelija sadrţi formulu u ovoj traci će se prikazati tačna formula označene ćelije a u ćeliji će biti prikazan

samo rezultat te formule (prividna vrijednost ćelije). U ovo polje također moţete vršiti i unos

podataka, tako što prvo označite ćeliju u koju ţelite unijeti podatke a potom u polje unesete podatak, da

biste potvrdili unos kliknite na dugme Enter a da otkaţete unos kliknite na dugme Cancel . Dok

dugme Insert Function sluţi za umetanje određene funkcije (formule) u ćeliju.

Slika 1.10. Izgled Trake za formule (Formula bar)

1.2.5. Radna površina

Glavni elementi programa Microsoft Excel-a su: radna knjiga (workbook), radni list (worksheet)

i radna tabela. Radna knjiga je elektornski dokument koji sadrţi različite vrste podataka, ona u

stvari predstavlja kolekciju više radnih listova.

Kada pokrenete program Microsoft Excel otvori se prazna radna knjiga (Book 1), unutar koje se

nalaze tri radna lista (Sheet1, Sheet2 i Sheet3). Na dnu radne tabele sa lijeve strane nalaze se

dugmići i kartice (tabovi) za kretanje po radnim listovima.

Slika 1.11. Kartice (tabovi) za kretanje po radnim listovima

Radna površina Excel-a u stvari predstavlja Radnu tabelu trenutno otvorenog radnog lista. Radna

tabela se sastoji od vertikalnih kolona (columns) i horizontalnih redova (rows). Redovi su označeni

brojevima, a kolone slovima. Program Excel sadrţi 65 536 redova i 256 kolona.

Ćelija (cell) predstavlja najosnovniji dio radne knjige i to je polje gdje se kolona i red sijeku. U

ćelije unosite pojedinačne podatke koji mogu biti korišteni za različite vrste kalkulacija (obračuna). Adresu ćelije ili referencu ćelije, određuju broj reda i slovo kolone u kojoj se određena ćelija nalazi. Na primjer, ćelija u gornjem lijevom uglu prozora radne knjige sadrţi referencu A1 (adresu ćelije).

Svaka radna knjiga treba da sadrţi informacije o jedinstvenoj kategoriji, kao što su recimo proizvodi,

klijenti ili prodaja, dok se u radnim listovima nalaze informacije o podskupovima date kategorije, pri

čemu to mogu biti različite vrste proizvoda, glavni i srodni klijenti, kao i podaci o prodaji po mjesecima.

Na primjer, moţete za određenu trgovačku firmu izraditi radnu knjigu koja sadrţi podatke o

proizvodima u prodajnim objektima te firme. Prvi radni list moţe posjedovati informacije o namještaju,

drugi o sportskoj opremi a treći o kućanskim aparatima.

1.2.6. Statusna Traka (Status bar)

Sasvim na dnu ekrana nalazi se Statusna traka (Status bar) koja sa lijeve strane prikazuje stanje

trenutno aktivne ćelije. Ready – znači da je ćelija spremna za unos podataka, a kada počnete unositi

podatke u ćeliju ovaj natpis će se promijeniti u riječ Enter. Što znači da kada završite sa unosom

S t r a n i c a | 8


podataka trebate kliknuti na tipku Enter na tastaturi, da potvrdite unos. Ova traka također sluţi i za

automatsko računanje podataka iz radne tabele o čemu će biti više govoru u poglavlju o funkcijama.

Slika 1.12. Izgled Statusne trake (Status bar)

Sa desne strane Statusne trake nalazi se (Zoom) pomak za uvećanje ili smanjenje prikaza radnog

lista u procentima i dugmadi za različite prikaze radnje knjige.

Postoje tri osnovna prikaza radne knjige:

Normal (normalan ili standardni prikaz Excel-ove radne knjige),

Page Layout (prikaz radne knjige na stranicama kao za printanje),

Page Brake Preview (prikaz za podešavanje prekida stranice – lomljenja stranice).

2. RAD SA RADNIM KNJIGAMA (WORKBOOKS)

2.1. KREIRANJE NOVE RADNE KNJIGE

Da biste kreirali novu radnu knjigu u Excel-u:

1. Kliknite na Microsoft Office Dugme , naredbu →New ili pritisnite istovremeno dugmadi

(CTRL + N) na tastaturi.

Slika 2.1. Kreiranje nove radne knjige (New)

2. Pojavit će se dijaloški okvir New Workbook, u kojem izaberete tip radne knjige koji ţelite

kreirati. Ako ţelite početi od prazne radne knjige onda u dijaloškom okviru sa lijeve strane

birate opciju →Blank and recent, zatim u centralnom dijelu okvira naredbu →Blank

Workbook i kliknite na dugme →Create.



Slika 2.2. Otvaranje nove radne knjige

3. Ako ţelite početi od određene Templete (dizajniranog predloţka), tada u dijaloškom okviru sa

lijeve strane birate opciju →Installed Templates, zatim u centralnom dijelu okvira birate tačan

izgled templete koju ţelite, npr. Time Card (njen uvećani izgled prikazan je sa desne strane

okvira) i kliknite na dugme →Create.

Slika 2.3. Biranje Templete (predloţka)

Sa lijeve strane dijaloškog okvira imate i druge opcije za kreiranje nove radne knjige: moţete

otvoriti svoje templete (ako ste ih kreirali) iz opcije My templates, kreirati novu radnu knjigu iz

neke već postojeće radne knjige New from existing ili otvoriti templete sa Microsoft internet

stranice (Microsoft Office Online). Sa internet stranice moţete otvoriti razne templete razvrstane

S t r a n i c a | 10


po kategorijama: Budgets (Budţet), Calendars (Kalendari), Forms (Formulari), Invoices

(Fakture), Purchase orders (Nalog za nabavku), Receipts (Obračuni), itd...

2.2. SPAŠAVANJE RADNE KNJIGE

Na samom početku kreiranja radne knjiga potrebno je spasiti da ne biste izgubili zauvijek ono što ste

uradili. Kada radnu knjigu spašavate po prvi put koristite naredbu Save As, da bi joj dali ime i

spasili je na određeno mjesto na računaru. Poslije toga svaku narednu promijenu u radnoj knjizi

spašavate pomoću naredbe Save.

2.2.1. Spašavanje radne knjige pomoću Microsoft Office Dugmeta

1. Kliknite na Microsoft Office Dugme , naredbu →Save As ili →Save (Ako spašavate

dokument po prvi put iz menija koji se pojavi, sa desne strane moţete odmah izabrati tip

dokumenta koji ţelite spasiti, postavite kursor na naredbu Save As a zatim kliknite na jednu od

opcija: Excel Workbook, Excel Binary Workbook, Excel 97-2003 Workbook, itd…).

Slika 2.4. Spašavanje radne knjige (Save ili Save As)

2. Ako ste izabrali naredbu Save As, pojavit će se dijaloški okvir Save As, u kojem birate

fasciklu u koju ćete spasiti radnu knjigu (Save in), ime (File name) i tip radne knjige (Save as

type). Sve ove opcije su vam već poznate iz osnovnih Microsoft Office programa, a ovdje

ćemo pojasniti malo više opcije vezane za tip radne knjige (Save as type):

Microsoft Excel 2007 automatski ponudi standardni tip radne knjige Excel Workbook

(*.xlsx), ali vi moţete izabrati i neki drugi tip ako je potrebno.

U ovom polju moţete izabrati da radna knjiga bude spašena u prijašnjim verzijama Excel-a

ili odabrati opciju Maintain compatibility with Excel 97-2003 da bi se radna knjiga mogla

otvarati sa svim prijašnjim verzijama Excel-a. U protivnom bit ćete onemogućeni da otvorite

vašu radnu knjigu u nekoj od prijašnjih verzija Excel-a, odnosno moći ćete otvoriti radnju

knjigu samo u Excel-u 2007.



Vašu radnu knjigu moţete spasiti i kao templetu (dizajnirani predloţak), koju kasnije

moţete iskorisiti za kreiranje novih Excel-ovih radnih knjiga sa istom strukturom, odnosno

izgledom. Da biste radnju knjigu spasili kao templetu u polju Save as type izaberete opciju

Excel Template. Sljedeći put kada budete kreirali novu radnu knjigu iz templete sa vašeg

računara (My templates), vaša nova templeta će se pojaviti u listi templeta.

Radnu knjigu moţete spasiti i kao web stranicu, ako u polju Save as type izaberete opciju

Single File Web Page ili Web Page. Kada na ovaj način spasiti radnu knjigu ona će biti

spašena u HTML formatu tako da moţe biti objavljena na Internetu i moći ćete je otvoriti

sa bilo kojim web pretraţivačem, kao na slici 2.6., gdje je radna knjiga otvorena u Internet

Explorer-u.

3. Kada odredite fasciklu, ime i tip radne knjige kliknite na dugme →Save, da je spasite.

Slika 2.5. Spašavanje radne knjige (Save ili Save As)



Slika 2.6. Otvaranje radne knjige u Internet Explorer-u

2.2.2. Drugi naĉini spašavanja radne knjige

1. Kliknite na dugme → Save, sa Alatne trake za brz pristup.

Slika 2.7. Spašavanje radne knjige preko dugmeta (Save)

2. Pritisnite istovremeno dugmadi (CTRL + S) na tastaturi.

2.3. PRIPREMA RADNE KNJIGE ZA PRINTANJA (PRINT PREVIEW)

Prije nego što radnu knjigu isprintate na papir, moţete pregledati i provjeriti njen izgled

na ekranu, pomoću opcije Print Preview:

1. Kliknite na Microsoft Office Dugme , naredbu →Print i opciju →Print Preview.

(→Microsoft Office Dugme → Print → Print Preview).



Slika 2.8. Pokretanje naredbe Print Preview

2. Zatim će se otvoriti Print Preview prozor u kojem moţete pregledati radnu knjigu, stranicu po

stranicu i izvršiti određene korekcije ako je potrebno. Kartica Print Preview sadrţi sljedeće

opcije:

Print - opcija pomoću koje moţete direktno poslati radnu knjigu na printanje,

Page Setup – opcija za podešavanje orijentacije i veličine papira za printanje, margina,

unos zaglavlja i podnoţja na stranice za printanje, itd...

Zoom – zumiranje dokumenta (povećanje ili smanjenje prikaza stranica),

Next Page (sljedeća stranica) i Previous Page (predhodna stranica) - pregled i kretanje

između stranica radne knjige.

Show margins – naredba za prikazivanje margina.



Slika 2.9. Izgled Print Preview prozora

Izlaz iz Print Preview prozora moguć je na tri načina:

1. Kliknite na dugme →Close Print Preview , sa Print Preview kartice.

2. Kliknite na dugme →Close sa naslovne trake u gornjem desnom uglu ekrana.

3. Pritisnite Esc tipku na tastaturi.

2.4. PRINTANJE RADNE KNJIGE

Ţelite li poslati radnu knjigu direktno (brzo) na printanje bez ikakvih dodatnih opcija, koristite

naredbu Quick Print, međutim ako ţelite isprintati cijelu radnu knjigu u više primjeraka, samo dio

radne knjige (nekoliko stranica) ili podesiti neke druge opcije prije printanja, onda koristite naredbu

Print.



1. Kliknite na Microsoft Office Dugme , naredbu →Print i opciju →Print ili Quick Print.

Slika 2.10. Printanja radne knjige (Print i Quick Print)

2. Ako ste odabrali naredbu Print, pojavit će se dijaloški okvir Print u kojem određujete

sljedeće:

U polju Printer, Name izaberite jedan od printera koji je instaliran na računar ili kliknite na

dugme Find Printer da pronađete printer koji vam je dostupan na lokalnoj mreţi.

U polju Print range birate koje stranice ţelite isprintati, (All) sve stranice aktivnog radnog

lista, ili Pages samo određene stranice (u polja From i To unesite raspon stranica koje ţelite

isprintati).

U polju Copies određujete broj kopija i način printanja. Ako je uključena opcija Collate

(razvrstaj), tada će se dokument isprintati na način da se sve stranice isprintaju u jednom

primjerku, zatim u drugom, trećem itd. Ako je ova opcija isključena, tada će se prva

stranica isprintati u zadanom broju kopija, nakon nje druga, pa treća itd.

U polju Print what moţete izabrati printanje: (Selection) samo selekcije - označenog dijela

radnog lista, (Active sheets) trenutno aktivnog radnog lista ili (Entire workbook) printanje

cijele radne knjige sa svim njenim listovima.



3. Kada podesite sve opcije za printanje kliknite na dugme →OK, da pošaljete radnu knjigu na

printanje.

Slika 2.11. Podešavanje opcija za printanja radne knjige (Print)

3. RADNI LISTOVI (WORKSHEETS)

3.1. UMETANJE NOVOG RADNOG LISTA

1. Kliknite na karticu →Home, a zatim iz grupe Cells, na naredbu →Insert (umetni). Iz

padajućeg menija koji se pojavi izaberite opciju →Insert Sheet. Novi radni list će se umetnuti

ispred trenutno aktivnog radnog lista.

Slika 3.1. Umetanje novog radnog lista sa Home kartice (Insert Sheet)

2. U lijevom donjem uglu ekrana desni klik na ime radnog lista, ispred kojeg ţelite umetnuti

novi list, iz menija koji se pojavi odaberite opciju →Insert. Otvorit će se dijaloški okvir Insert



u kojem trebate izabrati vrstu radnog lista koji ţelite umetnuti, ako ţelite umetnuti prazan

Excel-ov radni list kliknite na opciju →Worksheet i dugme →OK.

Slika 3.2. Umetanje novog radnog lista sa desnim klikom (Insert Worksheet)

3. U lijevom donjem uglu ekrana kliknite na zadnju karticu →Insert Worksheet ili pritisnite

kombinaciju tipki (Shift+F11) na tastaturi, da umetnete novi radni list.

Slika 3.3. Drugi načini umetanja radnog lista (Insert Worksheet)

3.2. BRISANJE RADNOG LISTA

1. Prvo označite radni list koji ţelite izbrisati. Zatim kliknite na karticu →Home, iz grupe Cells,

na naredbu →Delete (izbriši) i opciju →Delete Sheet. Ako se na random listu nalazi neki

sadrţaj, pojavit će se dijaloški okvir koji traţi potvrdu da stvarno ţelite izbrisati označeni list

zajedno sa podacima koji se nalaze na njemu, da potvrdite brisanje kliknite na dugme →Delete,

da otkaţete brisanje lista kliknite na dugme →Cancel.

Slika 3.4. Brisanje radnog lista preko Home kartice (Delete Sheet)

Slika 3.5. Poruka za potvrdu brisanja radnog lista (Delete Sheet)



2. Desni klik na ime radnog lista koji ţelite izbrisati, iz menija koji se pojavi odaberite opciju

→Delete. Kao i u predhodnom slučaju ako postoje podaci na radnom listu otvorit će se

dijaloški okvir u kojem trebate potvrditi brisanje sa klikom na dugme →Delete.

Slika 3.6. Brisanje radnog lista sa desnim klikom (Delete)

3.3. PROMJENA IMENA RADNOM LISTU

1. Prvo označite radni list kojem ţelite promijeniti ime. Zatim kliknite na karticu →Home, iz

grupe Cells, na naredbu →Format i opciju →Rename Sheet. Ime radnog lista će se zatamniti

a vi ukucajte novo ime po ţelji i pritisnite tipku Enter na tastaturi.

Slika 3.7. Promjena imena radnom listu preko Home kartice (Rename Sheet)

2. Radnom listu moţete promijeniti ime na način da dva puta kliknete na ime radnog lista

kojem ţelite promijeniti ime, kada se njegovo ime zatamni, upišite novo ime i pritisnite tipku

Enter na tastaturi.



3. Desni klik na ime radnog lista, iz menija koji se pojavi odaberite opciju →Rename, kada se

ime zatamni vi ukucajte novo ime radnom listu.

Slika 3.8. Promjena imena radnom listu sa desnim klikom (Rename)

3.4. PREMJEŠTANJE I KOPIRANJE RADNOG LISTA

1. Prvo označite radni list koji ţelite premjestiti ili kopirati. Zatim kliknite na karticu →Home, iz

grupe Cells, na naredbu →Format i opciju →Move or Copy Sheet. Pojavit će se dijaloški

okvir Move or Copy sa sljedećim opcijama:

U polju To book odaberite u koju radnu knjigu ţelite premjestiti ili kopirati označeni

radni list.

Zatim u polju Before sheet označite gdje odnosno ispred kojeg radnog lista ţelite

umetnuti označeni list.

Što je najvaţnije ako ţelite kopirati radni list označite opciju →Create a copy (napraviti

kopiju), a ako samo premještate list onda ova opcija ne treba biti označena.

Slika 3.9. Premještanje ili kopiranje radnog lista (Move or Copy)



2. Desni klik na radni list koji ţelite kopirati ili premjestiti, iz menija koji se pojavi odaberite

opciju →Move or Copy. Pojavit će se dijaloški okvir Move or Copy, koji je detaljno

objašnjen u gore navedenom primjeru.

Slika 3.10. Premještanje ili kopiranje radnog lista (Move or Copy)

3. Kliknite i drţite pritisnutu lijevu tipku miša na kartici radnog lista koji ţelite premjestiti,

pokazivač miša će promijeniti oblik u strelicu ispod koje se nalazi list papira, povucite miš do

mjesta na koje ţelite premjestiti radni list a potom otpustite tipku miša. Dok povlačite miš,

mala crna strelica vam pokazuje trenutno odredište. Da biste kopirali radni list postupak je

potpuno isti samo što morate drţati pritisnutu tipku Ctrl na tastaturi dok povlačite miš na drugo

mjesto.

4. UNOS I OBRADA PODATAKA

4.1. KRETANJE RADNOM TABELOM

Po radnoj tabeli moţete se kretati pomoću miša i tastature, na sljedeći način:

Pomoću tipki sa strelicama na tastaturi krećete se za jednu ćeliju gore↑, dolje↓, lijevo← ili

desno →.

Pomoću tipke Enter pomjerate se jednu ćeliju dolje, a kombinacija tipki (Shift Enter), pomjera

vas

jednu ćeliju gore.

Tipkom Tab pomičete se za jednu ćeliju desno, a kombinacija tipki (Shift Tab) za ćeliju

ulijevo.

Pomoću tipke Home pomičete se u prvu ćeliju u redu u kojem se nalazi trenutno aktivna ćelija.

Kombinacija tipke (End →) pomiče vas u posljednju ćeliju u redu u kojem je trenutno aktivna

ćelija.

Kombinacija tipki (End ↑) pomiče vas u prvu ćeliju u koloni u kojoj je trenutno aktivna ćelija.



Kombinacija tipki (End ↓) pomiče vas u zadnju ćeliju u koloni u kojoj je trenutno aktivna

ćelija.

Pomoću strelica u donjem lijevom uglu radne tabele pomičemo se na sljedeći, predhodni, zadnji

ili prvi list radne knjige.

Sa jednog lista na drugi unutar radne knjige, moţete se premještati i klikom na njegovu karticu

(Tab).

Pomoću klizne trake za okomiti pomak moţete pregledati redove prema dolje sve do zadnjeg

reda u radnom listu, sa klikom na strelicu na dnu klizne trake.

Pomoću klizne trake za vodoravni pomak moţete pregledati kolone sve do zadnje, 256-e kolone

u radnom listu.

4.2. OZNAĈAVANJE ĆELIJA

Određenu ćeliju moţete označiti na više načina, ali je svakako najjednostavnije da direktno kliknete sa

mišem na datu ćeliju. Ćelija na koju pritisnete sa mišem bit će uokvirena podebljanim crnim okvirom,

njena adresa će se pojaviti u polju za adresu ćelije a njen sadrţaj ukoliko ga ima pojavit će se u traci za

formule.

Uokvirena ćelija je aktivna ćelija, što znači da će se sve izmijene koje uradite odnositi na njen sadrţaj.

Osim toga vi moţete označiti i više ćelija istovremeno, koje potom nazivamo skupom ćelija ili

rasponom ćelija.

Ćelije moţete označiti na sljedeće načina:

Ćeliju označite tako da kliknete sa mišem na nju (označena podebljanim crnim okvirom).

Slika 4.1. Označena (aktivna) ćelija

Više ćelija odjednom označite tako što postavite pokazivač miša u početnu ćeliju, drţite

pritisnutu lijevu tipku miša i vučete miš preko svih ćelija koje ţelite označiti. Zatim otpustite

tipku miša. Početna ćelija je bijele boje što znači da je aktivna, a ostale označene ćelije su

zatamnjene. Više ćelija ili raspon ćelija moţete označiti i tako da kliknete u početnu ćeliju,

drţite pritisnutu tipku Shift i kliknete u posljednju ćeliju raspona.



Slika 4.2. Označeno je više ćelija odjednom (raspon ćelija)

Više zasebnih raspona ćelija označite na način da drţite pritisnutu tipku Ctrl a lijevom

tipkom miša označavate ţeljene ćelije ili raspone ćelija.

Slika 4.3. Označeno je više zasebnih raspona ćelija

Ćelije moţete označiti pomoću tipke Shift i tipki sa strelicama tako da kliknete u početnu

ćeliju,

zatim pritisnete tipku Shift a pomoću tipki sa strelicama krećete se preko ćelija koje ţelite

označiti.

Kolonu označite tako što kliknete na zaglavlje kolone (sivi okvir na vrhu sa slovom kolone), a

više kolona tako da pritisnete lijevu tipku miša i vučete po zaglavlju u ţeljenom smjeru.

Drţite li pritisnutu tipku Ctrl na tastaturi a zatim označavate zaglavlja pojedinog kolona,

označit ćete više kolona koje nisu u nizu.

Red označavate sa klikom na zaglavlje reda, odnosno na broj reda sa lijeve strane prozora. Više

redova označavate tako što drţite pritisnutu lijevu tipku miša i vučete ga po zaglavlju redova

prema gore ili dolje. Više redova odjednom moţete označiti i tako da drţite pritisnutu tipku

Ctrl na tastaturi a zatim označavate zaglavlja pojedinih redova.

Cijelu radnu tabelu označite sa klikom na sjecište zaglavlja kolona i redova, kocka između slova

A i broja 1.



Slika 4.4. Označavanje (selekcija) cijele radne tabele

4.3. UNOS PODATAKA U ĆELIJE

Postoje dva načina unosa podataka u ćelije: unošenje podataka direktno u aktivnu ćeliju i unošenje

podataka u traku za formule (formula bar).

4.3.1. Unošenje podataka direktno u aktivnu ćeliju

1. Kliknite u ćeliju u koju ţelite unijeti podatke.

2. A zatim unesite podatke i kliknite na tipku →Enter na tastaturi.

Slika 4.5. Primjer unošenja podataka direktno u ćeliju

4.3.2. Unošenje podataka u traku za formule (Formula Bar)

1. Označite ćeliju u koju ţelite unijeti podatke.

2. Kliknite u traku za formule (Formula Bar) i unesite ţeljene podatke.

3. A zatim potvrdite unos sa klikom na dugme →Enter (unesi) sa trake za formule. Ţelite

li poništiti unos podataka, kliknite na dugme →Cancel (odustani) .

Slika 4.6. Primjer unošenja podataka u traku za formule



Započnete li unos podataka u neku ćeliju početnim slovom koje se već nalazi u jednoj od ćelija u

istoj koloni, Excel 2007 automatski ponudi sadrţaj te ćelije da bi vam olakšao unos. Ako se slaţete

sa ponuđenim podatkom pritisnite tipku Enter na tastaturi, a ako namjeravate unijeti neki drugi

sadrţaj u ćeliju nastavite sa unosom podataka koje ţelite ignorišući ponuđeni sadrţaj.

Tekst u Excel-u 2007 automatski se poravnava u lijevu stranu ćelije dok se numerički podaci

automatski poravnavaju u desnu stranu ćelije. Numeričke podatke naknadno uređujete pomoću

dugmadi na kartici Home iz grupe Number, kao što su broj decimalnih mjesta, valute ili

procentualna vrijednost.

Prilikom unosa numeričkih podataka brojevi ne prelaze u susjednu ćeliju kao tekst, već se

automatski formatiraju u naučni format, ako se radi o cijelim brojevima ili se širina ćelije

automatski proširi za širinu broja.

Slika 4.7. Automatsko formatiranje podataka u Excel-u

4.4. PROMJENA PODATAKA I BRISANJE SADRŢAJA ĆELIJE

4.4.1. Promjena podataka u ćelijama

Podatke u ćelijama mijenjate na način da ćeliju oznaĉite a zatim u nju unesete novi podatak

i

kliknete na dugme →Enter na tastaturi ili pređete u neku drugu ćeliju u tabeli.

Ako ţelite promijeniti samo dio sadrţaja u ćeliji, dva puta kliknete na ćeliju da se pojavi

kursor u njoj, a zatim izbrišete ili dopišete sadrţaj.

Drugi način je da označite ćeliju i pritisnete tipku F2, nakon čega će se u ćeliji pojaviti

kursor, a zatim se po sadrţaju ćelije moţete kretati pomoću tipki sa strelicama na tastaturi.

Sadrţaj označene ćelije moţete mijenjati i na traci za formule, tako da označite ćeliju a

zatim u traku za formule unesete promjene.

Pomoću tipke Backspace brišete znak lijevo, a pomoću tipke Delete znak desno od kursora.



4.4.2. Brisanje sadrţaja ćelija

Dva načina za brisanje sadrţaja ćelija:

1. Označite ćeliju ili više ćelija iz kojih ţelite izbrisati sadrţaj, zatim pritisnete tipku →Delete

na tastaturi.

2. Označite ćelije iz kojih ţelite izbrisati sadrţaj. Zatim kliknite na karticu →Home, iz grupe

Editing, na naredbu →Clear i opciju →Clear All. Izbrisat će se sadrţaj i format ćelija

koje ste označili.

Slika 4.8. Brisanje sadrţaja ćelija (Clear All)

Naredba Clear (izgleda kao gumica za brisanje) sadrţi sljedeće opcije za brisanje:

Clear All – brisanje sadrţaja ćelija zajedno sa njenim formatom, Clear Formats – brisanje

samo formata ćelije, Clear Contents – brisanje samo sadrţaja ćelije bez formata i Clear

Comments (brisanje samo komentara sa ćelije ako postoji).

4.5. PREMJEŠTANJE I KOPIRANJE SADRŢAJA ĆELIJA

4.5.1. Premještanje sadrţaja ćelija

1. Označite ćelije koje ţelite premjestiti, zatim sa Home kartice, iz grupe Clipboard, kliknite na

dugme →Cut (izreţi), označite ćeliju gdje ţelite premjestiti izrezane ćelije i kliknite na

dugme →Paste (zalijepi). Ako koristite ovu metodu premještanja sadrţaja, Excel vas neće

upozoriti ako odredišna ćelija ima već neki sadrţaj i da li ga ţelite zamijeniti, nego će odmah

preko tog sadrţaja zalijepiti novi.

Slika 4.9. Premještanje ćelija pomoću dugmića sa Home kartice (Cut & Paste)



2. Oznaĉite ćeliju ili ćelije koje ţelite premjestiti, postavite miš na ivicu ćelije tako miš

promijeni oblik u dvoglavu strelicu, pritisnite lijevu tipku miša i odvucite oznaĉene ćelije na

mjesto gdje ih ţelite premjestiti. Zatim otpustite lijevu tipku miša. Ako označene ćelije

ţelite premjestiti na mjesto gdje se nalaze ćelija koje nisu prazne već sadrţe neke podatke,

pojavit će se upozorenje sa pitanjem da li stvarno ţelite premještanjem zamijeniti sadrţaj

odredišnih ćelija.

Slika 4.10. Upozorenje da li stvarno ţelite premještanjem zamijeniti sadrţaj odredišnih ćelija

3. Treći način premještanja sadrţaja označenih ćelija je da označene ćelije odvuĉete desnom

tipkom miša na ţeljeno mjesto. Kada otpustite desnu tipku miša, pojavit će se meni u kojem

trebate izabrati opciju →Move Here (premjesti ovdje).

Slika 4.11. Premještanje ćelija povlačenjem miša

4.5.2. Kopiranje sadrţaja ćelije

1. Označite ćelije koje ţelite kopirati, zatim sa Home kartice, iz grupe Clipboard, kliknite na

dugme →Copy (kopiraj), označite ćeliju gdje ţelite umetnuti kopirani sadrţaj i kliknite na

dugme →Paste (zalijepi). Označeni sadrţaj će se kopirati na odredišne ćelije.



Slika 4.12. Kopiranje ćelija pomoću dugmića sa Home kartice (Copy & Paste)

2. Oznaĉite ćeliju ili ćelije koje ţelite kopirati, postavite miš na ivicu ćelije tako miš promijeni

oblik u dvoglavu strelicu, pritisnite tipku Crtl na tastaturi da se uz strelicu pojavi znak + što

je oznaka da se tekst kopira, a ne premješta. Drţite pritisnutu tipku Crtl i lijevu tipku miša i

odvucite oznaĉene ćelije na mjesto gdje ih ţelite kopirati. Zatim prvo otpustite lijevu tipku

miša a onda tek tipku Crtl, inače će se sadrţaj označenih ćelija premjestiti, a ne kopirati.

3. Treći način kopiranja sadrţaja označenih ćelija je da označene ćelije odvuĉete desnom

tipkom miša na ţeljeno mjesto. Kada otpustite desnu tipku miša, pojavit će se meni u kojem

trebate izabrati opciju →Copy Here (kopiraj ovdje).

Slika 4.13. Kopiranje ćelija povlačenjem miša

Sadrţaj ćelija moţete kopirati i premještati, i sa jednog lista radnje knjige na drugi ili sa jedne radne

knjige u drugu.

4.6. KREIRANJE NOVE LISTE ZA AUTOMATSKU ISPUNU (CUSTOM LISTS)

U programu Microsoft Excel postoje gotove liste za automatsku ispunu, s tim da i vi sami moţete

kreirati i dodavati nove liste. Automatske liste mogu biti brojevi u nizu, datumi, dani u sedmici,

mjeseci u godini, razni brojčani nizovi, imena radnika ili studenate koje često koristite u radnim

knjigama ili bilo koji drugi nazivi koje ţelite da program automatski unese za vas radi uštede

vremena. Da kreirate novu listu za automatsku ispunu uradite sljedeće:

1. Kliknite na →Microsoft Office Dugme i naredbu →Excel Options.



Slika 4.14. Pokretanje naredbe za kreiranje nove liste

2. Pojavit će se dijaloški okvir Excel Options, u kojem treba da kliknete na karticu →Popular

sa lijeve strane okvira, a zatim na dugem →Edit Custom Lists (modifikovati korisničku

listu).

Slika 4.15. Pokretanje naredbe za kreiranje nove liste (Edit Custom Lists)

3. Otvorit će se novi dijaloški okvir Custom Lists u kojem se sa lijeve strane nalaze već

postojeće liste za automatsku ispunu. Da biste kreirali novu listu kliknite na opciju NEW

LIST, a u okviru List entries unesite sadrţaj nove liste, poslije svake stavke u listi kliknite na

tipku Enter na tastaturi. Kada ste unijeli cijelu listu kliknite na dugme Add, da je dodate

među ostale liste za automatsku ispunu sa lijeve strane okvira.



Slika 4.16. Kreiranje nove liste za automatsku ispunu (Custom Lists)

4. Zatim kliknite na dugme →OK dva puta da zatvorite obadva dijaloška okvira i proces kreiranja

nove liste je završen.

Da biste primijenili novu listu koju ste kreirali pratite postupak objašnjen u sljedećem poglavlju.

„Automatska ispuna (brzi unos podataka u nizu)”.

4.7. AUTOMATSKA ISPUNA PODATAKA U NIZU

Kada u susjedne ćelije ţelite unijeti podatke u nizu, koristite mogućnost automatske ispune

podataka (Fill), tako da Excel program automatski unese podatke u nizu umjesto vas. Sa

automatskom ispunom podataka moţete: automatski nastaviti unos brojeva u nizu, datuma, dana u

sedmici, mjeseci u godini, nastaviti brojčani niz koji vi ţelite, itd...

1. U prvu ćeliju unesite podatak sa kojim ţelite započeti niz i potvrdite unos (npr. Ponedjeljak),

zatim postavite pokazivač miša u donji desni ugao ćelije u koju ste unijeli podatke .

Kada miš promijeni oblik u znak +, pritisnite desnu tipku miša i povuciti miš u ţeljenom

smjeru (desno ako ispunjavate ćelije udesno ili prema dolje ako ispunjavate ćelije ispod aktivne

ćelije). Ispod svake ćelije preko koje povlačite miš pojavit će se podaci koji se unose. Kada

unesete dovoljno podataka (cijeli niz ili samo dio), otpustite desnu tipku miša.

Slika 4.17. Automatsko unošenje dana u sedmici (Fill)



2. Kada povučete znak plus za automatsku ispunu, pojavit će se dugme za automatsku ispunu

(Auto Fill Options) , tako da moţete izabrati na koji način ţelite ispuniti označene ćelije.

Moţete izabrati sljedeće opcije:

Fill Series (ispuni niz) i Fill Days (ispuni dane), da ispunite ćelije sa danima u nizu za

naš primjer,

Copy Cells (kopiraj ćelije) da u sve označene ćelije unesete kopiju – potpuno iste

podatke kao što su u prvoj ćeliji,

da prenesete samo format ćelije na označene ćelije koristite opciju Fill Formatting

Only (prenesi samo format ćelije).

da prenesete samo kopiju sadrţaj ćelije bez formata izaberite opciju Fill Without

Formatting (ispuni bez formatiranja).

Slika 4.18. Podešavanje opcija za automatsku ispunu

Ako se desi da program ne prepozna niz, u ćelije koje ste označili unijet će se kopija sadrţaja iz

prve ćelije. U tom slučaju potrebno je unijeti prve dvije stavke niza koji ţelite kreirati, (za niz

rednih brojeva, npr. 1, 2, 3 itd., potrebno je unijeti u dvije susjedne ćelije brojeve 1 i 2), zatim

oznaĉite obje ćelije, potom sa klikom na desni donji ugao ćelije razvucite i unesite ostatak brojeva

sa automatskom ispunom.

Slika 4.19. Unošenje prva dva broja da bi program prepoznao niz

Kada unesete i označite podatke u dvije susjedne ćelije, tada programu dajete ideju kako niz treba

rasti.



Slika 4.20. Označite prva dva broja da bi program prepoznao niz

Rezultat je prikazan na slici ispod.

Slika 4.21. Rezultat automatski unesenog niza brojeva iz primjera

4.8. AUTOMATSKI UNOS ISTIH PODATAKA (FILL)

U označene ćelije moţete unijeti potpuno iste podatke iz susjedne ćelije korištenjem naredbe Fill

(ispuni), na sljedeći način:

1. Prvo označite sadrţaj ćelije zajedno sa ćelijama na koje ţelite prenijeti dati sadrţaj.

2. Kliknite na karticu →Home, zatim iz grupe Editing, kliknite na naredbu →Fill.

3. Iz padajućeg menija odaberite smjer u kojem se nalaze ćelije koje ţelite ispuniti: Down

(dolje), Right (desno), Up (gore), Left (lijevo), itd... U primjeru sa slike odabrana je opcija

Down da bi se ispunile odabrane ćelije sa brojem 5 prema dolje, kao rezultat dobit ćete ćelije

kao na slici 4.8.

Slika 4.22. Automatsko unošenja podataka iz susjedne ćelije (Fill)



Slika 4.23. Rezultat unošenja podataka iz gore navedenog primjera (Fill)

4.9. AUTOMATSKA ISPUNA ĆELIJA POSEBNIM ZNAKOVIMA

Zaglavlje tabele ili druge ćelije radi ljepšeg izgleda moţete ispuniti posebnim znakovima kao što su

zvijezdice, povisilice, znak jednako, znak plus, itd...

1. Prvo unesite znak sa kojim ţelite ispuniti ćelije i potvrdite unos.

2. Zatim označite ćeliju u koju ste unijeli znak zajedno sa drugim ćelijama koje ţelite ispuniti sa

istim znakom i kliknite na karticu →Home. Potom iz grupe Alignment kliknite na strelicu u

donjem desnom uglu grupe , da vidite sve opcije za ovu grupu.

Slika 4.24. Pokretanje naredbe za automatska ispuna ćelija posebnim znakovima

3. Pojavit će se dijaloški okvir Format Cells sa otvorenom →Alignment karticom. Zatim u

polju Horizontal izaberite opciju →Fill i kliknite na dugme →OK. Označene ćelije će se

ispuniti sa znakom koji ste prvobitno unijeli (u našem primjeru sa znakom *).

Ćeliju moţete automatski ispuniti sa posebnim znakovima i drugim redoslijedom: da prvo

označite ćelije, odaberete opciju →Fill iz dijaloškog okvira Format Cells a na kraju unesete

znak sa kojim ţelite ispuniti ćelije.



Slika 4.25. Automatska ispuna ćelija posebnim znakovima (Fill)

Slika 4.26. Rezultat automatske ispune sa znakom * (Fill)

4.10. LOMLJENJE TEKSTA U ĆELIJAMA (WRAP TEXT)

Prilikom unosa podataka tekst moţe prelaziti u susjednu ćeliju, ali kad označite susjednu ćeliju

višak teksta u predhodnoj ćeliji se sakrije. Time se podaci ne gube, nego se samo sakriju iza

podataka trenutno označene ćelije, označite li ponovo predhodnu ćeliju, vidjet ćete njen cjelokupan

sadrţaj. Da biste spriječili ovo skrivanje podataka potrebno je sadrţaj koji je predug prelomiti, tako

da stane u okvir ćelije u kojoj je ispisan. Lomljenje teksta u ćelijama također primjenjujete kada

ţelite sadrţaj ćelije ispisati u dva ili više redova radi ljepšeg izgleda tabele i to na sljedeći način:

1. Označite ćeliju, više ćelija, cijeli red ili kolonu u kojoj ţelite lomiti tekst.

2. Zatim kliknite na →Home karticu i iz grupe Alignment na naredbu →Wrap Text.

Slika 4.27. Lomljenje teksta u ćelijama (Wrap text)



3. Ili kliknite na strelicu u donjem desnom uglu Alignment grupe, da otvorite sve opcije za

poravnanje sadrţaja ćelija.

4. Pojavit će se dijaloški okvir Format Cells, sa otvorenom Alignment karticom, na kojoj treba da

potvrdite naredbu →Wrap Text (umotaj tekst) i kliknete na dugme →OK.

Označeni tekst će se prelomiti u ćeliji, ako se to ne desi suzite kolonu u kojoj se nalazi data

ćelija da bi se tekst prelomio.

Slika 4.28. Lomljenje teksta u ćelijama (Wrap text)

Slika 4.29. Izgled ćelija prije i poslije lomljena teksta

Drugi naĉin lomljena teksta je da označite ćelije u kojima ţelite prelomiti tekst i pritisnete

kombinaciju tipki (Alt + Enter) na tastaturi.

5. UREĐIVANJE RADNE TABELE

5.1. FORMATIRANJE ĆELIJA

U Excel-u moţete primjeniti specifično formatiranje na ćelije, koje nije moguće u ostalim Microsoft

programima. Da biste formatirali određenu ćeliju ili grupu ćelija:

1. Prvo označite ćeliju (ćelije), koje ţelite formatirati.

2. Sa →Home kartice, kliknite na strelicu u donjem desnom uglu Alignment ili Number

grupe.



Slika 5.1. Otvaranje dijaloškog okvira za formatiranje ćelija

3. Bilo na koju strelicu da ste kliknuli, otvorit će se dijaloški okvir Format Cells, na kojem se

nalazi nekoliko kartica za formatiranje ćelija:

Number – kartica dozvoljava formatiranje sadrţaja ćelija u različite vrste formata (broj,

tekst, valutu,...). Također moţete odrediti broj decimalnih mjesta u broju (Decimal

places), određivanje izgleda negativnih brojeva (Negative numbers), odrediti valutu

koja će se prikazati u ćeliji (Currency), formatirati brojeve kao datum (Date), prikazati

brojeva u vremenskom formatu (Time), prikazati brojeve u procentima (Percentage),

formatirati sadrţaj ćelija kao tekst (Text), itd...

Alignment – na ovoj kartici podešavate horizontalno i vertikalno poravnanje teksta u

ćelijama, lomljenje teksta (Wrap text), sastavljanje označenih ćelija (Merge cells) i

smjer ispisa teksta u ćelijama (Orientation).

Font – kartica sluţi za određivanje vrste fonta, stila, veličine, boje i ostala svojstva

ispisa teksta u ćelijama.

Border – uređivanje stila okvira oko ćelija (Style) i njegove boje (Color).

Fill – uređivanje stila i boje pozadine ćelija (Background Color).

Protection – ova kartica omogućava zaključavanje ćelija (Locked) i skrivanje formula u

ćelijama (Hidden). Ove dvije opcije su moguće samo u slučaju ako je i cijeli radni list

zaštićen (Protected), da zaštitite radni list sa šifrom od bilo kakvih izmjena koristite

naredbu (→Review → Protect Sheet).



Slika 5.2. Dijaloški okvir za uređivanje ćelija (Format Cells)

5.1.1. Dodavanje okvira i boje ćelijama

Okvir (Border) i boja (Color), ćelijama se mogu dodati samostalno i automatski korištenjem

stilova.

Da biste dodali okvir ćelijama samostalno:

1. Označite ćelije kojima ţelite dodati okvir.

2. Sa →Home kartice, iz grupe Font, kliknite na strelicu pored naredbe →Borders (ako ţelite

primjeniti okvir koji ste koristili zadnji put, dovoljno je da samo kliknete na naredbu Borders,

da se on ponovo primjeni).

3. Iz padajućeg menija koji se pojavi izaberite odgovarajući okvir (na slici 4.16. izabrana je opcija

All Borders, da se prikaţu svi okviri oko označenih ćelija).



Slika 5.3. Dodavanje okvira ćelijama (Borders)

Da biste samostalno dodali boju pozadine ćelijama:

1. Prvo označite ćelije kojima ţelite dodati boju pozadine.

2. Sa →Home kartice, iz grupe Font, kliknite na strelicu pored naredbe →Fill.

3. Iz padajućeg menija koji se pojavi izaberite boju pozadine koja vam se sviđa. Boja pozadine

označenih ćelije će se ofarbati u odabranu boju.

Slika 5.4. Određivanje boje pozadine ćelija (Fill)

5.1.2. Korištenje stila za dodavanje okvira i boje ćelijama

Da biste automatski dodali okvir i boju ćelijama, koristite naredbu Cell Styles:

1. Prvo označite ćelije na koje ţelite primjeniti stil.

2. Sa →Home kartice, iz grupe Styles, kliknite na naredbu →Cell Styles.

3. Iz padajuće liste koja se pojavi izaberite odgovarajući stil ćelije (na slici 4.18. izabran je stil sa

svijetlo-sivom pozadinom ćelije i tamno-sivim okvirom).



Slika 5.5. Određivanje stila ćelije (Cell Styles)

5.2. UMETANJE REDOVA, KOLONA I ĆELIJA

5.2.1. Umetanje redova u radnu tabelu

1. Kliknite u ćeliju iznad koje ţelite umetnuti novi red, zatim sa kartice →Home, iz grupe

Editing kliknite na strelicu pored naredbe →Insert i opciju →Insert Sheet Rows (ako ste

predhodno koristili komandu za umetanje novog reda dovoljno je da samo kliknete na naredbu

→Insert da se umetne novi red). Novi red će se umetnuti iznad označene ćelije.

Slika 5.6. Umetanje novog reda u radnu tabelu preko Home kartice

2. Drugi način je da na zaglavlje reda iznad kojeg ţelite umetnuti novi red kliknete desnom

tipkom miša, a zatim u meniju koji se pojavi izaberete opciju →Insert.

Slika 5.7. Umetanje novog reda u radnu tabelu sa desnim klikom



Ako označite više redova odjednom (npr. 5), naredba Insert, umetnut će onoliko novih redova

koliko ste ih označili (5), isti slučaj je i sa umetanjem kolona u radnu tabelu.

5.2.2. Umetanje kolona u radnu tabelu

1. Kliknite u ćeliju ispred koje ţelite umetnuti novu kolonu, zatim sa kartice →Home, iz grupe

Editing kliknite na strelicu pored naredbe →Insert i opciju →Insert Sheet Columns. Nova

kolona će se umetnuti ispred označene ćelije.

Slika 5.8. Umetanje nove kolone u radnu tabelu preko Home kartice

2. Drugi način je da na zaglavlje kolone ispred koje ţelite umetnuti novu kolonu kliknete desnom

tipkom miša, a zatim u meniju koji se pojavi izaberete opciju →Insert.

Slika 5.9. Umetanje nove kolone u radnu tabelu sa desnim klikom

Ako označite više kolona odjednom (npr. 5), naredba Insert, umetnut će onoliko novih kolona,

koliko ste ih označili (5).

5.2.3. Umetanje novih ćelija

1. Kliknite na mjesto gdje ţelite umetnuti novu ćeliju, zatim sa kartice →Home, iz grupe

Editing kliknite na strelicu pored naredbe →Insert i opciju →Insert Cells. Pojavit će se

dijaloški okvir Insert sa sljedećim opcijama:

Shift cells right – koristite ovu opciju ukoliko ţelite umetnuti ćeliju tako da

pomaknete ostale ćelije na desno,

Shift cells down – koristite ovu opciju ukoliko ţelite umetnuti novu ćeliju tako da

pomaknete sve ostale ćelije prema dolje,

Entire row – opcija za umetanje cijelog novog reda,

Entire column - opcija za umetanje nove kolone.

2. Odaberite opciju koju ţelite (u primjeru na slici odabrana je opcija: Shift cells down

(pomjeri ćelije dolje) i kliknite na dugme →OK.



Slika 5.10. Umetanje nove ćelije u radnu tabelu preko Home kartice

Drugi naĉin je da na mjesto gdje ţelite umetnuti novu ćeliju kliknete desnom tipkom miša, a

zatim iz menija koji se pojavi izaberete opciju →Insert. Pojavit će se dijaloški okvir Insert kao i u

predhodnom primjeru, u kojem odaberete opciju po ţelji.

Slika 5.11. Umetanje nove ćelije u radnu tabelu sa desnim klikom

Slika 5.12. Rezultat umetanja nove ćelije iz gore prikazanog primjera



5.3. BRISANJE REDOVA, KOLONA I ĆELIJA

5.3.1. Brisanje redova iz radne tabele

1. Kliknite na bilo koju ćeliju u redu koji ţelite izbrisati, zatim sa kartice →Home, iz grupe

Editing kliknite na strelicu pored naredbe →Delete i opciju →Delete Sheet Rows (ako ste

predhodno koristili komandu za brisanje reda dovoljno je da samo kliknete na naredbu

→Delete). Red u kojem se nalazila označena ćelija će se izbrisati.

Slika 5.13. Brisanje redova iz radne tabele preko Home kartice

2. Drugi način je da na zaglavlje reda koji ţelite izbrisati kliknete desnom tipkom miša, a

zatim u meniju koji se pojavi izaberete opciju →Delete.

Slika 5.14. Brisanje reda iz radne tabele sa desnim klikom na zaglavlje reda

Ţelite li izbrisati samo sadrţaj reda ali ne i čitav red, koristite naredbu →Clear, iz grupe

Editing i opciju →Clear Contents (izbriši sadrţaj). Također moţete desnom tipkom miša

kliknuti na označeni red i iz menija koji se pojavi izabrati opciju →Clear Contents.

Slika 5.15. Brisanje samo sadrţaja cijelog reda (Clear Contents)



5.3.2. Brisanje kolona iz radne tabele

1. Kliknite na bilo koju ćeliju u koloni koju ţelite izbrisati, zatim sa kartice →Home, iz grupe

Editing kliknite na strelicu pored naredbe →Delete i opciju →Delete Sheet Columns.

Kolona u kojoj se nalazila označena ćelija će se izbrisati.

Slika 5.16. Brisanje kolona iz radne tabele preko Home kartice

2. Drugi način je da na zaglavlje kolone koju ţelite izbrisati kliknete desnom tipkom miša, a

zatim u meniju koji se pojavi izaberete opciju →Delete.

Slika 5.17. Brisanje kolone iz radne tabele sa desnim klikom na njeno zaglavlje

Ţelite li izbrisati samo sadrţaj kolone ali ne i čitavu kolonu, koristite naredbu →Clear, iz

grupe Editing i opciju →Clear Contents (izbriši sadrţaj).

5.3.3. Brisanje ćelija iz radne tabele

1. Označite ćeliju ili ćelije koje ţelite izbrisati, zatim sa kartice →Home, iz grupe Editing

kliknite na strelicu pored naredbe →Delete i opciju →Delete Cells. Pojavit će se dijaloški

okvir Delete u kojem određujete u kojem smjeru ţelite pomjeriti sadrţaj ostalih ćelija (lijevo, gore

ili ţelite izbrisati cijeli red ili kolonu). Ćelije koje su bile označene će se izbrisati a ostali sadrţaj

radne tabele će se pomjeriti u smjeru koji ste odabrali.



Slika 5.18. Brisanje ćelija iz radne tabele preko Home kartice

2. Drugi način je da na oznaĉenu ćeliju (ćelije) koju ţelite izbrisati kliknete desnom tipkom

miša, a zatim u meniju koji se pojavi izaberete opciju →Delete. Pojavit će se dijaloški okvir

Delete kao i u predhodnom primjeru, u kojem odaberete opciju po ţelji (u našem primjeru:

Shift cells left).

Slika 5.19. Brisanje ćelija iz radne tabele sa desnim klikom miša

Slika 5.20. Rezultat brisanja ćelija iz gore prikazanog primjera



5.4. PROMJENA VELIĈINE ĆELIJA, KOLONA I REDOVA

Veličinu ćelije (ćelija) mijenjate tako što promijeniti širinu kolone ili visinu reda u kojoj se ćelija

nalazi.

5.4.1. Promjena širine kolone preko Home kartice

1. Prvo označite kolonu ili kolone koje ţelite izmijeniti.

2. Otvorite →Home karticu, i iz grupe Cells, kliknite na naredbu →Format.

3. Zatim iz padajućeg menija koji se otvori izaberite opciju →Column Width, pojavit će se

dijaloški okvir u kojem je potrebno unijeti brojčanu vrijednost za širinu kolone.

4. Kada unesete vrijednost po ţelji, kliknite na dugme →OK, da primijenite unesenu vrijednost

na označenu kolonu.

Ako ţelite da širinu kolone podesite automatski prema njenom najduţem sadrţaju, iz padajućeg

menija izaberite opciju AutoFit Column Width (automatski podesi širinu kolone).

Slika 5.21. Promjena širine kolone preko Home kartice

5.4.2. Promjena širine kolone sa mišem

Drugi način promjene širine kolone je da postavite kursor izmeĊu dvije kolone u zaglavlju, kada

kursor promijeni oblik u crnu dvoglavu strelicu pritisnite lijevu tipku miša i povucite miš u ţeljenom

pravcu (povećajte ili smanjite širinu kolone).

Ţelite li da se kolona automatski podesi prema širini njenog najduţeg sadrţaja, dva puta kliknite

na desnu ivicu kolone u zaglavlju.



Slika 5.22. Promjena širine kolone sa mišem

5.4.3. Promjena visine reda preko Home kartice

1. Prvo označite red ili redove koje ţelite izmijeniti.

2. Otvorite →Home karticu, i iz grupe Cells, kliknite na naredbu →Format.

3. Zatim iz padajućeg menija koji se otvori izaberite opciju →Row Width, pojavit će se

dijaloški okvir u kojem je potrebno unijeti brojčanu vrijednost za širinu kolone.

4. Kada unesete vrijednost po ţelji, kliknite na dugme →OK, da primijenite unesenu vrijednost

na označenu kolonu.

Ako ţelite da visinu reda podesite automatski prema najduţem sadrţaju u njemu, iz

padajućeg menija izaberite opciju AutoFit Row Height (automatski podesi visinu reda).

Slika 5.23. Promjena visine reda preko Home kartice

5.4.4. Promjena visine reda sa mišem

Drugi način promjene visine reda je da postavite kursor izmeĊu dva reda u zaglavlju, kada kursor

promijeni oblik u crnu dvoglavu strelicu pritisnite lijevu tipku miša i povucite miš u ţeljenom pravcu

(smanjite ili povećajte visinu reda).



Ako ţelite da se red automatski podesi prema visini njegovog najduţeg sadrţaja, dva puta kliknite

na donju ivicu reda u zaglavlju.

Slika 5.24. Promjena visine reda sa mišem

6. UPOTREBA MATEMATIĈKIH FORMULA I FUNKCIJA

6.1. RAĈUNANJE OSNOVNIH MATEMATIĈKIH FORMULA

Svaki proračun ili matematička formula u Excel-u počinje sa znakom jednakosti iza kojeg unosite

podatke (adrese ćelija) i oznaku matematičke operacije, + (sabiranje), - (oduzimanje), * (mnoţenje)

ili / (dijeljenje). U formulama se upotrebljavaju velika štampana slova za adrese ćelija i

između znakova ne smije biti razmak. Ako pogriješite u pisanju formule, Excel će vas upozori na

grešku. Dva puta kliknite na ćeliju i ispravite grešku. Matematičke formule moţete napisati sami ili

izabrati neku od formula koje vam nudi Excel program, a nazivaju se Funkcije.

Da biste napisali osnovnu matematičku formulu u Excel-u:

1. Prvo označite ćeliju u koju ţelite unijeti formulu,

2. zatim u ćeliju ili u Traku za formule, ukucajte znak jednakosti = i formulu koju ţelite,

3. kliknite na tipku →Enter na tastaturi, da program izračuna formulu.

6.2. UMETANJE GOTOVIH FUNKCIJA

Funkcije su formule koje su definisane u Excel programu, svaka od njih ima svoje ime i argument

(koji se nalazi u zagradi). Neke od osnovnih funkcija u Excel-u su:

Sum (suma) – sabira sve ćelije u argumentu,

Average (prosjek) – računa prosjek svih ćelija u argumentu,

Min (minimum) - pronalazi najmanju vrijednost,

Max (maksimum)– pronalazi najveću vrijednost,

Count (brojanje)– računa broj ćelija koje sadrţe numeričku vrijednost u rasponu ćelija koji

se nalazi u argumentu.

6.2.1. Umetanje funkcije preko Insert Function dugmeta

Da umetnete neku od ponuđenih funkciju iz Excel programa:

1. Označite ćeliju u koju ţelite unijeti funkciju,

2. kliknite na →Insert Function (umetni funkciju) dugme , sa Trake za formule,



Slika 6.1. Umetanje funkcije preko Insert Function dugmeta

3. Otvorit će se dijaloški okvir Insert Function, u kojem treba da izaberete funkciju koju ţelite

umetnuti. Postoje tri načina da izaberete funkciju:

Pomoću polja Search for a function (traţi funkciju), moţete zadati računaru da

pronađe funkciju za vas, tako što ćete ukucati ime funkcije (ako ga znate) ili opisati

šta ţelite da izračuna ta funkcija, na Engleskom jeziku (u primjeru sa slike unijeli

smo riječ: Maximum). Kada unesete podatke kliknite na dugme Go, da program

pronađe funkciju koja vam odgovara. Sve funkcije koje je program pronašao da

odgovaraju vašoj pretragi, prikazat će u polju Select a function, gdje treba da

izaberete funkciju i na nju kliknete dva puta da se ona otvori.

Slika 6.2. Dijaloški okvir za biranje funkcije

Drugi način je da iz polja Or select a category (ili izaberi kategoriju), kliknete na

strelicu prema dolje i izaberete jednu od ponuđenih kategorija (funkcije su

organizovane po kategorijama): All – da vidite sve funkcije u Excel programu, Most

Recently Used – funkcije koje ste koristili u zadnje vrijeme, Financial- funkcije za

finansije, Date & Time – funkcije vezane za vrijeme i datum, Math & Trig –

Matematičke i Trigonometrijske funkcije, itd... Kada izaberete jednu od ponuđenih

kategorija program će prikazati listu te kategorije u polju Select a function, gdje treba

da izaberete funkciju i na nju kliknete dva puta da se ona otvori.



Slika 6.3. Izaberite opciju All da se prikaţu sve funkcije u Excel programu

Treći način je da iz funkcija koje su već prikazane u polju Select a function (izaberi

funkciju), izaberete funkciju po ţelji, tako što ćete kliknuti na nju dva puta ili

kliknuti jednom na funkciju a potom na dugme →OK, da se funkcija otvori.

Međutim ako funkcija nije prikazana u ovom popisu onda trebate koristiti jedan od

gore navedenih načina da je pronađete.

Slika 6.4. Otvaranje Sum funkcije

4. Kada izaberete funkciju koju ţelite umetnuti, otvorit će se njen dijaloški okvir u kojem

birate argumente za računanje i kliknete na dugme →OK da se formula izračuna.

6.2.2. Umetanje funkcije preko Formulas kartice

1. Označite ćeliju u koju ţelite umetnuti funkciju,



2. kliknite na karticu →Formulas (formule), zatim iz grupe Function Library, izaberite jednu

od ponuđenih opcija: dugme Insert Function – da vam se prikaţe dijaloški okvir Insert

function koji smo objasnili u predhodnom poglavlju, AutoSum – dugme za automatsko

umetanje funkcije ili neku od prikazanih kategorija gdje trebate kliknuti na strelicu pored

kategorije i izabrati funkciju po ţelji.

Slika 6.5. Umetanje funkcije preko Formulas kartice

6.3. RAĈUNANJE SUME (SUM)

U Excel-u moţete podatke određenih ćelija sabrati na sljedeća četiri načina:

1. Pisanje formule za sabiranje,

2. upotrebom matematičke funkcije za sabiranje,

3. upotrebom dugmeta za sabiranje AutoSum (Automatsko sabiranje), sa Home kartice i

grupe Editing,

4. i preko Statusne trake.

6.3.1. Pisanje formule za sabiranje

Matematička funkcija sadrţi znak jednakosti, naziv funkcije i argumente unutar zagrada nad kojima

se izvršava određena funkcija. Matematička funkcija sabiranja izgleda ovako: =SUM(raspon

ćelija). Raspon ćelija mora biti u zagradi i znak dvotačka : između prve i zadnje ćelije u rasponu.

Argumente, odnosno adrese ćelija moţete u matematičku formulu unijeti na nekoliko načina:

da napišete adrese svih ćelija koje ţelite sabrati (B5+B6+B7 itd...),

da upišete raspon ćelija koje ţelite sabrati (B5:B9),

da označite raspon ćelija koje unosite u formulu (pritisnite lijevu tipku miša i povucite

miš preko svih ćelija u rasponu, od ćelije B5 do ćelije B9). Excel će automatski unijeti

raspon ćelija u zagradu u formuli.

Formulu za sabiranje moţete napisati na sljedeći način: označite ćeliju u koju ćete smjestiti

formulu,

napišite znak jednakosti i adrese svih ćelija koje ţelite sabrati = D5+D6+D7. Adrese ćelija moţete

sami upisati ili sa klikom na njih automatski unijeti njihove adrese u formulu (u primjeru sa slike:

kliknite na ćeliju D5 i njena će se adresa unijeti u formulu, zatim unesite znak +, pa kliknite na

ćeliju D6 da se njena adresa unese u formulu, itd...). Kada unesete sve podatke kliknite na tipku

→Enter na tastaturi, da bi se formula izračunala a rezultat unio u označenu ćeliju.



Slika 6.6. Pisanje formule za sabiranje (suma)

6.3.2. Upotreba matematiĉke funkcije za sabiranje

Drugi način sabiranja je upotrebom matematiĉke funkcije za sabiranje.


2. kliknite na →Insert Function dugme , sa Trake za formule ili sa Formulas kartice,

Slika 6.7. Pokretanje funkcije preko Trake za formule ili preko Formulas kartice

5. Otvorit će se dijaloški okvir Insert Function, u kojem u polju Select a function treba da

izaberete funkciju za sabiranje →SUM. Ako se funkcija ne nalazi u listi onda u polju Or

select a category izaberite kategoriju All - da se prikaţu sve funkcije u programu, a potom u

listi pronađite funkciju SUM i dva puta kliknite na nju.



Slika 6.8. Otvaranje funkcije za sabiranje (SUM)

6. Otvorit će se dijaloški okvir Function Arguments, u kojem treba da provjerite argumente

odnosno raspon ćelija koje vam program nudi da sabere. Ako vam ponuđeni raspon ćelija ne

odgovara direktno na radnim listu označite ćelije koje ţelite sabrati ili kliknite na dugme za

izmijenu raspona ćelija a potom označite ćelije.



Slika 6.9. Izgled dijaloškog okvira za umetanje SUM funkcije

6.3.3. Upotreba dugmeta za Automatsko sabiranje (AutoSum)

Treći način sabiranja je upotrebom dugmeta AutoSum sa →Home kartice, iz grupe Editing:

1. Označite ćeliju u koju ţelite smjestiti rezultat i kliknite na dugme →AutoSum .

2. U označenoj ćeliji pojavit će se funkcija sa rasponom ćelija (u primjeru: =SUM(E6:E11)).

Ako je označena ćelija na dnu kolone funkcija automatski ponudi raspon ćelija u toj koloni.

Ako je označena ćelija na kraju reda sa desne strane, funkcija ponudi raspon ćelija u tom

redu, ako se iznad nje ne nalaze dvije ćelije sa numeričkim podacima (tada funkcija

AutoSum ponudi sabiranje tih dviju ćelija iznad).

Uvijek provjerite da li je ponuĊeni raspon ćelija taĉan (da li ukljuĉuje ćelije koje ţelite

sabrati), ako ne onda vi sami oznaĉite raspon ćelija, meĊutim ako je raspon ćelija

taĉan kliknite na tipku →Enter na tastaturi, da se formula izraĉuna.

Slika 6.10. Umetanje funkcije za sabiranje preko AutoSum dugmeta



6.3.4. Sabiranje preko statusne trake

1. Kada označite raspon ćelija koje ţelite sabrati, na statusnoj traci se prikaţe rezultat za više

funkcija, između ostalog i za sumu.

Slika 6.11. Sabiranje preko Statusne trake (Sum)

Ako se rezultat za suma označenih ćelija ne vidi na Statusnoj traci (već neki drugi podatak),

kliknite na Statusnu traku desnom tipkom miša i iz menija koji se pojavi označite

funkciju Sum, da bi se ona prikazala automatski na Statusnoj traci.



Slika 6.12. Uključivanje SUM funkcije na Statusnoj traci

2. Kada se rezultat za sumu (SUM) prikaţe na Statusnoj traci, označite ćeliju u koju ga ţelite

unijeti i upišite rezultat. Nedostatak ovog načina računanja je upravo to što rezultat morate

sami unositi u ćeliju, ali ovo je ujedno i najbolji način upoređivanja rezultata u različitim

kolonama ili redovima.

Formule za ostale osnovne matematičke operacije: oduzimanje, mnoţenje i dijeljenja, unosite na isti

način kao i formulu za sabiranje (sumu). Ako promjenite podatke u nekoj ćeliji koja se nalazi u

rasponu ćelija, za koje ste računali matematičku funkciju automatski će to uticati i na rezultat

formule i izmijeniti ga.

6.4. RAĈUNANJE PROSJEKA (AVERAGE)

Prosječnu vrijednost izračunavate pomoću funkcije AVERAGE, čiji sadrţaj igleda ovako:

=AVERAGE(raspon ćelija)

6.4.1. Pisanje formule za raĉunanje prosjeka

1. Označite ćeliju u koju ţelite smjestiti formulu i upišite =AVERAGE, a zatim upišite ili oznaĉite

raspon ćelija ĉiji prosjek ţelite izraĉunati (u primjeru sa slike: (E6: E11)) i kliknite na tipku

→Enter na tastaturi. Raspon ćelija mora biti napisan u zagradi i sa dvotačkom : između prve i

zadnje ćelije u rasponu.



Slika 6.13. Pisanje formule za računanje prosjeka (AVERAGE)

6.4.2. Upotreba gotove funkcije za raĉunanje prosjeka


2. kliknite na →Insert Function dugme , sa Trake za formule ili sa Formulas kartice.

Slika 6.14. Pokretanje funkcije preko Trake za formule ili preko Formulas kartice

3. Otvorit će se dijaloški okvir Insert Function, u kojem treba da izaberete funkciju za prosjek

→AVERAGE i kliknete na dugme →OK. Postupak pronalaţenja funkcije je isti kao i za

sumu, objašnjen je u odlomku „Upotreba gotove funkcije za sabiranje”.

Slika 6.15. Otvaranje funkcije za prosjek (AVERAGE)



4. Pojavit će se dijaloški okvir Function Arguments, u kojem treba da provjerite argumente

odnosno raspon ćelija koje vam program nudi za izračunavanje prosjeka. Ako vam ponuđeni

raspon ćelija ne odgovara direktno na radnom listu označite ćelije ili kliknite na dugme za

promjenu raspona ćelija, a potom označite raspon ćelije za koje trebate izračunati prosjek.

Slika 6.16. Mijenjanje raspona ćelija za funkciju AVERAGE

5. Ako ste kliknuli na dugme za promjenu raspona ćelija dijaloški okvir Function

Arguments će se sakriti, zatim mišem označite raspon ćelija u radnoj tabeli i ponovo

kliknite na isto dugme da bi se dijaloški okvir ponovo pojavio. Kada ste unijeli tačan raspon

ćelija kliknite na dugme →OK da se formula izračuna.

Slika 6.17. Mijenjanje raspona ćelija preko Dugmeta za promjenu raspona ćelija



6.4.3. Raĉunanje prosjeka preko dugmeta za Automatsko raĉunanje (AutoSum)

Treći način računanja prosjeka je upotrebom dugmeta AutoSum sa →Home kartice, iz grupe

Editing:

1. Označite ćeliju u koju ţelite smjestiti rezultat i kliknite na strelicu pored dugmeta

→AutoSum i izaberite funkciju za prosjek (AVERAGE).

2. U označenoj ćeliji pojavit će se funkcija sa rasponom ćelija (npr. =AVERAGE(E6:E11)).

Provjerite da li je ponuđeni raspon ćelija tačan (da li uključuje ćelije za koje ţelite izračunati

prosjek), ako ne onda vi sami označite raspon ćelija, međutim ako je raspon ćelija tačan

kliknite na tipku →Enter na tastaturi, da se formula izračuna.

Slika 6.18. Računanje prosjeka preko dugmeta za Automatsko računanje

6.4.4. Raĉunanje prosjeka preko statusne trake

1. Označite raspon ćelija za koje ţelite izraĉunati prosjeĉnu vrijednost, na statusnoj traci će

se prikazati rezultat za funkciju AVERAGE.



Slika 6.19. Računanje prosjeka preko Statusne trake (Average)

2. Ako se rezultat za funkciju AVERAGE ne prikaţe na Statusnoj traci, kliknite na Statusnu

traku desnom tipkom miša i iz menija koji se pojavi označite funkciju →Average, da bi se

ona automatski prikazala na Statusnoj traci.

Slika 6.20. Uključivanje AVERAGE funkcije na Statusnoj traci



3. Kada se rezultat za prosjek (AVERAGE) prikaţe na Statusnoj traci, označite ćeliju u koju

ga ţelite unijeti i upišite rezultat.

6.5. NAJMANJA I NAJVEĆA VRIJEDNOST

6.5.1. Pisanje formule za raĉunanje najmanje ili najveće vrijednosti

Najmanju (minimalnu) vrijednost izračunavate pomoću funkcije MIN, a najveću (maksimalnu)

vrijednost sa funkcijom MAX.

1. Označite ćeliju i upišite formulu koju ţelite (=MAX ili =MIN), a zatim upišite ili oznaĉite

raspon ćelija ĉiju vrijednost ţelite izraĉunati (u primjeru sa slike: (E6: E11)) i kliknite na

tipku →Enter na tastaturi.

6.5.2. Upotreba gotove funkcije za raĉunanje najmanje ili najveće vrijednosti


2. kliknite na →Insert Function dugme , sa Trake za formule ili sa Formulas kartice.

3. Otvorit će se dijaloški okvir Insert Function, u kojem treba da izaberete funkciju za

najmanju ili najveću vrijednosti (MIN ili MAX) i kliknete na dugme →OK. Kada se otvori

dijaloški okvir Function Arguments za odabranu funkciju (kao na slici 6.21. i 6.22.),

odredite raspon ćelija i kliknite na dugme →OK, da se funkcija izračuna.

6.21. Računanje najmanje vrijednosti (MIN)



Slika 6.22. Računanje najveće vrijednosti (MAX)

U primjeru sa slike rezultat najmanje vrijednosti MIN smješten je u ćeliju E14, dok je rezultat

najveće vrijednosti MAX smješten u ćeliju B15.

6.5.3. Raĉunanje najmanje i najveće vrijednosti preko dugmeta za Automatsko raĉunanje

Treći način računanja najmanje i najveće vrijednosti je upotrebom dugmeta AutoSum sa

→Home kartice, iz grupe Editing:

1. Označite ćeliju u koju ţelite smjestiti rezultat i kliknite na strelicu pored dugmeta

→AutoSum i izaberite funkciju koju ţelite izračunati (MIN ili MAX).

2. U označenoj ćeliji pojavit će se funkcija koju ste odabrali sa rasponom ćelija. Provjerite da li

je ponuđeni raspon ćelija tačan, ako ne onda vi sami oznaĉite raspon ćelija, međutim ako

je raspon ćelija tačan kliknite na tipku →Enter na tastaturi, da se formula izračuna.



Slika 6.23. Računanje najmanje vrijednosti preko dugmeta za Automatsko računanje

Slika 6.24. Računanje najveće vrijednosti preko dugmeta za Automatsko računanje

Ĉetvrti naĉin raĉunanja najveće ili najmanje vrijednost je da označite raspon ćelija za koji ţelite

izračunati vrijednost, zatim desnom tipkom miša kliknite na Statusnu traku i izaberite funkciju

(Max ili Min). Kada se na Statusnoj traci prikaţe rezultat, označite ćeliju i unesite dati rezultat.

6.6. FUNKCIJA IF

Funkcija IF (ako) vraća jednu vrijednost ako je uslov koji ste specificirali tačan (TRUE) i drugu

vrijednost ako uslov nije tačan (FALSE). Koristite funkciju IF da primjenite uslovni test (logički

test) na određene vrijednosti ili formule. Da umetnete funkciju IF u radni list uradite sljedeće:

1. Prvo označite ćeliju u koju ţelite umetnuti funkciju,

2. Kliknite na →Insert Function dugme , sa Trake za formule ili sa Formulas kartice,



Slika 6.25. Pokretanje funkcije preko Trake za formule


izaberete funkciju →IF. Ako se funkcija ne nalazi u listi onda u polju Or select a category

izaberite kategoriju All - da se prikaţu sve funkcije u programu, a potom u listi pronađite

funkciju IF i dva puta kliknite na nju.

4. Otvorit će se dijaloški okvir Function Arguments, u kojem treba da unesete vrijednosti u

sljedeća tri polja:

Logical_test – polje u kojem specificirate uslovni test (logički test), koji ţelite

primjeniti na označenu ćeliju (u primjeru na slici uslovni test je 'ako je ćelija E6 veća

od 50' (E6>50)),

Value_if_true – polje u koje unosite vrijednost koja će se prikazati u ćeliji ako je

gore navedeni uslovni test tačan – TRUE (u primjeru na slici vrijednost koja će se

prikazati ako je uslovni test tačan je 'skupo') ,

Value_if_false - polje u koje unosite vrijednost koja će se prikazati u ćeliji ako gore

navedeni uslovni test nije tačan FALSE (u primjeru na slici vrijednost koja će se

prikazati ako uslovni test nije tačan je 'jeftino').

5. Kada uneste određene vrijednosti u sva tri navedena polja kliknite na dugme →OK, da se

funkcija unese u označenu ćeliju (u primjeru na slici 6.25., rezultat je smješten u ćeliju H6 a

potom je funkcija proširena na cijelu kolonu Procjena cijene)

Funkciju moţete automatski proširiti i na susjedne ćelije tako da kliknete u donji desni ugao

ćelije, kada kursor promjeni oblik u znak +, razvucite (proširite) funkciju na druge ćelije.



Slika 6.26. Izgled dijaloškog okvira za umetanje IF funkcije

Slika 6.27. Rezultat funkcije IF, smješten u koloni Procjena cijene

6.7. Funkcija SUMIF

Funkcija SUMIF (saberi - ako) sabira ćelije koje ispunjavaju zadati kriterij (uslov). Izgled funkcije

SUMIF je:

SUMIF(range,criteria,sum_range)

Da umetnete funkciju SUMIF u radni list uradite sljedeće:

1. Prvo označite ćeliju u koju ţelite umetnuti funkciju,

2. Kliknite na →Insert Function dugme , sa Trake za formule ili sa Formulas kartice,



Slika 6.28. Pokretanje funkcije preko Trake za formule


izaberete funkciju →SUMIF.

4. Pojavit će se dijaloški okvir Function Arguments, u kojem treba da unesete vrijednosti u

sljedeća tri polja:

Range – raspon ćelija koje ţelite evaluirati prema specificiranom kriteriju.

Criteria - polje u kojem specificirate kriterij (uslov) koji određuje koje ćelije će se

sabirati. Kriterij moţe biti u obliku broja, teksta ili formule (32, „32“, „>32“ ili

„jabuke“). (u primjeru na slici 6.29. kriterij je 'ako je vrijednost ćelije veća od 5'

(„>5“)).

Sum_range – ćelije čije vrijednosti se sabiraju ako ćelije u polju Range ispunjavaju

zadati kriterij. Ako u ovo polje ne unesete ni jednu vrijednost onda će se ćelije u

polju Range (prvom polju) sabirati i evaluirati.

5. Kada uneste određene vrijednosti u sva tri navedena polja kliknite na dugme →OK, da se

funkcija unese u označenu ćeliju (u primjeru sa slike kao rezultat u ćeliji E14, prikazat će se

vrijednost 830, odnosno prikazat će se zbir svih cijena kod kojih je popust veći od 5 KM).



Slika 6.29. Izgled dijaloškog okvira za umetanje SUMIF funkcije

6.8. APSOLUTNE I RELATIVNE ADRESE ĆELIJA

Program Excel je podešen tako da u formule unosi relativne adrese ćelija, pa sve adrese ćelija kao

što su A1, A2, A3... su relativne adrese.

Prilikom kopiranja ili premještanja određene formule, program automatski mijenja formulu prema

njenoj novoj poziciji, mijenjajući relativne adrese ćelija u njenom sadrţaju (npr. ako mnoţite raspon

ćelija =E6*H3 i kopirate tu formulu u narednu ćeliju ispod, program će automatski promijeniti

formulu u =E7*H4).

Kada ţelite kopirati formulu u kojoj je jedan od argumenata uvijek adresa iste ćelije, tada ćete

adresu te ćelije označiti kao apsolutnu adresu.

Postoje dva načina definisanja apsolutne adrese ćelije:

Pisanjem znaka $ u adresu ćelije ispred oznake za kolonu i red,

i definisanjem imena za apsolutnu adresu ćelije.

6.8.1. Pisanje apsolutne adrese ćelije pomoću znaka $

Prilikom pisanja adrese ćelija ispred oznake kolone i reda upišite znak $ i time adresu ćelije

označite kao apsolutnu (npr. adresu ćelije H3 napišite kao $H$3). U primjeru sa slike 6.30. moţete

vidjeti da je adresa H3 u formuli napisana kao apsolutna adresa. Kada kopirate ovu formulu na



druge ćelije u koloni G, relativna adrese u formuli će se izmijeniti (E6 u E7), dok će apsolutna

adresa ostati ista ($H$3), bilo gdje da je kopirate.

Slika 6.30. Pisanje apsolutne adrese ćelije sa znakom $

Slika 6.31. Kopiranje formule iz primjera na ostale ćelije u koloni G

Postoje i mješovite adrese ćelija gdje je jedan argument u adresi (red ili kolona) relativni a drugi

apsolutni (npr. $H3 ili H$3), što znači da će se jedan dio adrese mijenjati a drugi (apsolutni) ostati

isti.

6.8.2. Definisanje imena za apsolutnu adresu ćelije

1. Ćeliji za koju ţelite da ima apsolutnu adresu moţete dodijeliti ili definisati ime, koje ćete

kasnije koristiti u fomulama umjesto adrese ćelije. Označite ćeliju kojoj ţelite dodijeliti

(definisati) ime, potom kliknite na karticu →Formulas i iz grupe Defined Names, na naredbu

→Define Name.

Slika 6.32. Definisanje imena za apsolutnu adresu ćelije (Define Name)



2. Pojavit će se dijaloški okvir New Name, u kojem u polje Name unesete ime ćelije (u primjeru:

posto) i kliknete na dugme →OK, da potvrdite unos. Kada ćeliji dodijelite ime onda u

formulama umjesto adrese ćelije pišete njeno ime, tako da računar prepozna da je to apsolutna

vrijednost koja se ne mijenja kada kopirate formulu.

Slika 6.33. Definisanje imena za apsolutnu adresu ćelije (Define Name)

Primjer sa (slike 6.33.) prikazuje primjenu definisanog imena u formuli. Tako da bi se izračunao

iznos od 10% od cijene, napisana je formula =E6*posto. Kada tu istu formulu kopirate (prenesete)

na ostale ćelije u koloni G, vrijednost od 10% ostaje ista, odnosno ime posto se neće mijenjati jer

je to apsolutna vrijednost. Formulu =E6*posto, kada kopirate iz ćelije G6 u ćeliju G7 izmijenit će

se u =E7*posto, relativna adrese ćelije se mijenja (E6 u E7) dok apsolutna adresa (ime „posto“)

ostaje ista i tako dalje u cijeloj koloni G.

Slika 6.34. Korištenje definisanog imena u formuli



Slika 6.35. Kopiranje formule iz primjera na ostale ćelije u koloni G

6.9. KORIŠTENJE REFERENCI SA DRUGIH STRANICA

Kada ţelite prilikom pisanja formula koristite adrese ćelija (reference) sa drugog radnog lista, onda

ispred adrese ćelije pišete (naziv radnog lista i znak '!'). Na primjer ako vaša formula treba da

referiše ćeliju A1 sa radnog lista Sheet3, onda njenu adresu ćelije (referencu), pišete u ćeliju

aktivnog radnog lista, na sljedeći način:

=Sheet3!A1

A potom nastavljate sa pisanjem preostalog dijela vaše formule.

7. DODAVANJE GRAFIĈKIH OBJEKATA RADNOM LISTU

Grafičke objekte moţete dodati radnom listu tako da umetnete neku slike sa računara (iz neke

datoteke), iz ClipArt galerije koja je sastavni dio Microsoft Office-a 2007 ili da sami nacrtate

grafičke objekte koristeći alata za crtanje.

Excel kao i ostale aplikacije iz kolekcije Microsoft Office 2007, dolazi s lijepom kolekcijom sličica, tzv.

Clip Art, koje moţete koristiti kako biste unaprijedili svoje radne listove.

7.1. UMETANJE SLIKE SA RAĈUNARA (INSERT PICTURE FROM FILE)

1. Postavite kursor na mjesto gdje ţelite umetnuti sliku.

2. Kliknite na karticu →Insert, iz grupe Illustrations, izaberite naredbu →Picture.

Slika 8.1. Umetanje slike sa računara (Picture)



3. Pojavit će se dijaloški okvir Insert Picture u kojem birate sliku koju ţelite umetnuti. Kada

pronađete sliku koju ţelite umetnuti, označite je i kliknete na dugme →Insert (ili dva puta

kliknete na sliku i ona će se automatski umetnuti u radni list).

Slika 8.2. Pronalaţenje i umetanje slike sa računara

7.2. UMETANJE SLIKE IZ CLIPART GALERIJE (INSERT PICTURE FROM CLIP ART)

1. Označite ćeliju u koju ţelite smjestiti gornji desni ugao slike.

2. Kliknite na karticu →Insert, iz grupe Illustrations, izaberite naredbu →ClipArt.

Slika 8.3. Umetanje slike iz ClipArt galerije

3. Otvorit će se dijaloški okvir Clip Art, u kojem treba da kliknete na dugme dugme →Go da se

otvore sve slike iz Clip Art galerije ili u polje Search for, ukucate riječ (na engleskom jeziku)

koja opisuje sliku koju ţelite, a potom kliknete na dugme →Go. (U primjeru na Slici 8.5.,

kliknuto je na dugme Go, pri čemu su se prikazale sve slike iz Clip Art galerije).

4. Kada se pojave slike u donjem dijelu dijaloškog okvira, dovoljno je da samo kliknete na sliku,

da se ona umetne na slajd na označeno mjesto. Ili kliknite na strelicu uz desnu ivicu slike,

pojavit će se meni u kojem je potrebno kliknuti na opciju →Insert da se slika umetne na slajd.

5. Da zatvorite Clip Art dijaloški okvir, kliknite na dugme →Close , u gornjem desnom uglu

okvira.



Slika 8.4. Umetanje slike iz ClipArt-a



Slika 8.5. Rezultat umetanja slike iz ClipArt-a

7.3. UREĐIVANJE SLIKA I CLIPART-A

Ako ţelite detaljnije urediti sliku ili ClipArt, kliknite dva puta na nju sa mišem, pojavit će se na

naslovnoj traci Alati za obradu slika (Picture Toos), sa otvorenom →Format karticom, koja

sadrţi opcije za detaljnu obradu slika. Ona sadrţi 4 grupe:

Adjust (podesi) – podešavate osvjetljenje (Brightness), kontrast (Contrast), boju

(Recolor) na slici.

Picture Styles (stilovi slike) – u ovoj grupi moţete izabrati jedan od ponuđenih stilova i

primjeniti ga na vašu sliku. Također imate opcije da izmijeniti oblik slike (Picture Shape),

okvir oko slike (Picture Border) i primijenite neki od ponuđenih efekata na sliku (Picture

Effects).

Arrange (organizuj) – pomoću opcija iz ove grupe kontrolišete poravnanje (Align) i

rotaciju (Rotate) slike.

Size (Veliĉina) – unosite brojčanu vrijednost za veličinu slike u centimetrima i moţete

izrezati sliku ako je potrebno (Crop).

Slika 8.6. Uređivanje slika preko alata za uređivanje slika (Picture Tools)

7.4. CRTANJE U EXCEL -U

Različite grafičke elemente (linija, strelica, pravugaonika, zvjezdice, itd...), radnom listu moţete

dodati i tako da ih samostalno nacrtate uz pomoć alata za crtanje. Grafičke elemente koje nacrtate u

radnom listu moţete obrađivati na isti način kao i slike, što je objašnjeno u predhodnom poglavlju.

1. Kliknite na karticu →Insert, iz grupe Illustrations, i naredbu →Shapes (oblici), a zatim

odaberite gotovi geometrijski oblik koji ţelite nacrtati u dokumentu. Kursor će promijeniti

oblik u znak plus +, drţite pritisnutu lijevu tipku miša i povucite miš tako da nacrtate

oblik ţeljene veličine u radnom listu. Potom otpustite lijevu tipku miša.



Slika 8.7. Umetanje crtanja (gotovih geometrijskih oblika)

Slik

a

8.8.

Geo

met

rijsk

i

obli

k

nacr

tan

u

radn

om

listu



7.5. KREIRANJE I MODIFICIRANJE GRAFIKONA

MS Excel 2007 vam dozvoljava da kreirate jednostavne i naprednije grafikone na bazi informacija i

podataka unesenih u vaše radne listove (spreadsheets). Grafikon predstavlja grafički prikaz

tabelarnih podataka i pojednostavljuje upoređivanje većeg broja informacija. Grafikon kao i ostale

grafičke objekte moţete umetnuti preko Insert kartice.

1. Kliknite na karticu →Insert, a potom iz grupe Charts, odaberite vrstu grafikona koju ţelite

umetnuti (u primjeru sa Slike 8.9., odabrana je vrsta grafikona →Columns i podvrsta →3-D

Clustered Columns).

U Charts grupi prikazano je pet osnovnih vrsta grafikona: Columns, Line, Pie, Bar, Area i

Scatter. Ako ţelite umetnuti neku drugu vrstu grafikona kliknite na dugme →Other Charts

ili na strelicu u donjem desnom uglu ove grupe , da se otvore sve moguće vrste grafikona u

Excel programu.

Grafikon koji ste odabrali pojavit će se u radnoj tabeli, gdje ga vi potom moţete uređivati

prema vašim potrebama.

Slika 8.9. Umetanje grafikona (Charts)



Slika 8.10. Umetnuti grafikon iz primjera

7.6. UREĐIVANJE GRAFIKONA

Kada ţelite izvršiti neke promjene na grafikonu, kliknite na grafikon da se na naslovnoj traci otvore

alati za uređivanje grafikona (Chart Tools) sa tri kartice: Design, Layout i Format.

7.6.1. UreĊivanje grafikona preko Design kartice

Sa kartica Design moţete urediti grafikon na sljedeći način:

Izmijeniti tip grafikona sa opcijom Change Chart Type.

Spasiti grafikon kao templetu sa opcijom Save As Templete.

Naredba Switch Row/Column organizuje podatke u grafikonu umjesto po kolonama, po

redovima ili obrnuto.

Opcija Select Data omogućava promjenu podataka prikazanih na grafikonu.

Iz grupe Chart Layouts mijenjate postavku grafikona (layout), tako što kliknete na jednu

od ponuđenih postavki.

Iz grupe Chart Styles mijenjate stil grafikona tako što kliknete na jedan od ponuđenih

stilova grafikona.

Naredba Move Chart premješta grafikon na drugu lokaciju.

Slika 8.11. Izgled Design kartice za uređivanje grafikona



7.6.2. Promjena vrste grafikona (Change Chart Type)

1. Da biste promijenili vrstu grafikona, kada je grafikon već umetnut u radnu tabelu sa

→Design kartice kliknite na naredbu →Change Chart Type. Otvorit će se dijaloški okvir

Change Chart Type, u kojem moţete odabrati bilo koju od ponuđenih vrsta grafikona. Sa

lijeve strane okvira izaberite vrstu grafikona, dok u desnom dijelo dijaloškog okvira treba

da izaberete podvrstu grafikona (u primjeru sa slike 8.5. odabrana je vrsta grafikona Line i

podvrsta 3-D Line).

2. Kada završite sa odabirom vrste grafikona kliknite na dugme →OK, da promjenu

primijenite na grafikon.

Slika 8.12. Promjena vrste grafikona

Slika 8.13. Novi izgled grafikona iz primjera



7.6.3. Premještanje grafikona na novu lokaciju (Move Chart)

1. Da biste premjestili grafikon sa →Design kartice, kliknete na naredbu →Move Chart,

otvorit će se dijaloški okvir Move Chart u kojem moţete odabrati gdje ţelite premjestiti

grafikon. Ako odaberete opciju New sheet – onda će se grafikon premjestiti na novi radni

list, novom radnom listu moţete dati i ime u polju gdje piše Chart1. Međutim ako grafikon

ţelite smjestiti na neki od već postojećih radnih listova, onda odaberite opciju Object in

(objekat u) i kliknite na strelicu da odaberete radni list (u primjeru: Sheet1).

2. Kada izaberete sve opcije za premještanje kliknite na dugme →OK i grafikon će se

premjestiti na mjesto koje ste odabrali.

Slika 8.14. Premještanje grafikona na novu lokaciju

7.6.4. UreĊivanje grafikona preko Layout kartice

Sa kartice Layout moţete:

Formatirati bilo koji označeni dio grafikona sa opcijom Format Selection.

Iz grupe Labels moţete dodati ili izmijeniti natpise na grafikonu. Pa tako moţete dodati

naslov grafikonu (Chart Title), dodati natpise na ose grafikona (Axis Titles), prikazati ili

sakriti legendu (Legend), prikazati ili sakriti natpise nad podacima (Data Labels), itd...

Iz grupe Axes moţete dodati ili izmijeniti ose grafikona (Axes) i brojne linije (Gridlines),

dok opcije ponuđene u grupi Background koristite za uređivanje pozadine grafikona.



Slika 8.15. Izgled Layout kartice za uređivanje grafikona

7.6.5. Dodavanje i ureĊivanje naslova grafikona

1. Da biste dodali naslov grafikonu kliknite na naredbu →Chart Title, sa Layout kartice,

potom izaberite jednu od ponuđenih pozicija naslova (npr. Above Chart – iznad grafikona),

kada se na slajdu pojavi tekstualni okvir sa natpisom Chart Title kliknite na njega i ispišite

naslov po ţelji. Da biste uredili naslov koji ste dodali, izmijenili mu boju, okvir ili veličinu

fonta, kliknite na njega i na komandu →Format Selection, sa kartice Layout.

2. Pojavit će se dijaloški okvir Format Chart Title u kojem imate sljedeće opcije: Fill –

određujete boju ispune okvira za naslov, Border Color – određujetu boju okvira oko

naslova, Border Styles – stil okvira oko naslova, Shadow – sjenčenje, 3-D Format -

trodimenzionalne efekte na naslovu, Alignment - poravnanje teksta naslova, itd...

3. Kada završite sa uređivanjem naslova kliknite na dugme →Close, da primjenite selekciju i

zatvorite dijaloški okvir.

Slika 8.16. Izgled dijaloškog okvira za uređivanje naslova



7.6.6. UreĊivanje grafikona preko Format kartice

Sa kartica Format moţete urediti grafikon na sljedeći način:

Formatirati bilo koji označeni dio grafikona sa opcijom Format Selection.

Iz grupe Shape Styles moţete izmijeniti sveukupni oblik grafikona sa klikom na jedan od

gotovih stilova, moţete cijeli grafikon uokviriti sa opcijom Shape Outline, promijeniti mu

pozadinu (Shape Fill) ili primjeniti neki efekat na njega (Shape Effects).

Iz grupe WordArt Styles moţete na bilo koji tekst sa grafikona primjeniti jedan od

ponuđenih stilova teksta, izmijeniti boju ispisa ili primjeniti neki tekstualni efekat.

Iz grupe Arrange definišete poziciju grafikona u odnosu na druge elemente na slajdu.

U grupi Size moţeti izmijeniti veličinu grafikona i to brojčano.

Slika 8.17. Izgled Format kartice za uređivanje grafikona

7.6.7. UreĊivanje grafikona sa desnim klikom miša

1. Drugi način uređivanja grafikona i pristupa nekim od najčešće korištenih opcija je da kliknete

desnom tipkom miša na površinu grafikona ili na dio grafikona koji ţelite izmijeniti i

izaberete odgovarajuću opciju.

2. Kada kliknete desnom tipkom miša na površinu grafikona, pojavit će se padajući meni iz

kojeg moţete izabrati neke od najčešće korištenih opcija za formatiranje grafikona:

Change Chart Type – da promijenite vrstu grafikona,

Select Data – da promijenite podatke prikazane u grafikonu,

Move Chart – za premještanje grafikona na drugu lokaciju,

3-D Rotation – trodimenzionalno rotiranje grafikona ili dijela koji ste označili,

Format Chart Area – za formatiranje cijele površine grafikona (stil i debljinu okvira

oko grafikona, pozadinu grafikona, tekst napisan na grafikonu itd...).

Ako ste kliknuli desnom tipkom miša na samo jedan dio grafikona (npr. legendu ili naslov), opcije u

padajućem meniju bit će drugačije i vezane za uređivanje tog dijela grafikona.



Slika 8.18. Uređivanje grafikona sa desnim klikom miša

Grafikon moţete premještati unutar jednog radnog lista na taj način što postavite pokazivač miša na

površini grafikona, kliknete lijevom tipkom miša i povučete grafikon na novu poziciju.

Kada označite grafikon (označen je kada ima svijetlo plavi okvir, kao na slici 8.18.), mijenjate mu

veličinu tako da postavite miš na okvir grafikona i to na mjesto označeno sa tačkicama, pritisnete lijevu

tipku miša i vučete miš u ţeljenom smjeru ovisno o tome ţelite li grafikon povećati ili smanjiti.

Da biste grafikon kopirali ili potpuno premjestili na drugi slajd, koristite naredbe Cut, Copy i

Paste.

Grafikon izbrišete tako da ga označite a zatim pritisnete naredbu Cut ili tipku Delete na tastaturi.

7.7. UMETANJE KOMENTARA

7.7.1. Umetanje novog komentara (New Comment)

1. Da biste dodali komentar radnom listu prvo označiti ćeliju na koju će se komentar odnositi.

Nakon toga kliknite na karticu →Review, i iz grupe Comments, kliknite na naredbu →New

Comment.

Drugi naĉin je da kliknete desnom tipkom miša na ćeliju na koju ţelite umetnuti komentar i

iz padajućeg menija izaberete opciju →Insert Comment.



Slika 8.19. Umetanje novog komentara (New Comment)

Slika 8.20. Umetanje komentara sa desnim klikom miša (Insert Comment)

2. Na radnom listu će se pojaviti okvir za komentar u koji trebate da unesete sadrţaj

komentara, kao na slici 8.21. Kada završite unos teksta kliknite sa mišem negdje na radni list

izvan okvira za unos komentara. Program Excel je podešen tako da automatski sakrije

napisani komentar, a kao njegovu oznaku u ćeliji za koju je umetnut komentar prikaţe

crveni trokutić u gornjem desnom uglu. (slika 8.22.).

Slika 8.21. Unos teksta u okvir za komentar

Slika 8.22. Izgled ćelije sa skrivenim komentar



Da biste vidjeli sadrţaj komentara, postavite pokazivač miša iznad ćelije sa crvenim

trokutićem. Da biste komentar učinili stalno vidljivim kliknite desnom tipkom miša na ćeliju

i iz padajućeg menija izaberite opciju Show/Hide Comments.

Slika 8.23. Prikazivanje ili skrivanje komentara (Show/Hide Comments)

7.7.2. Promjena komentara (Edit Comment)

1. Da biste izmijenili komentar, prvo označite ćeliju na kojoj se komentar nalazi. Nakon toga

kliknite na karticu →Review i iz grupe Comments, kliknite na naredbu →Edit Comment.

Okvir za komentar će ponovo postati aktivan i u njemu će se pozicionirati pokazivač miša,

tako da tekst komentara moţete izmijeniti.

Slika 8.24. Promjena komentara preko Review kartice (Edit Comment)

2. Drugi način je da kliknete desnom tipkom miša na ćeliju sa komentarom i iz padajućeg menija

izaberete opciju →Edit Comment.



Slika 8.25. Promjena komentara sa desnim klikom miša (Edit Comment)

7.7.3. Brisanje komentara (Delete Comment)

1. Da biste izbrisali komentar, prvo označite ćeliju na kojoj se komentar nalazi. Nakon toga

kliknite na karticu →Review i iz grupe Comments, kliknite na naredbu →Delete.

Slika 8.26. Brisanje komentara preko Review kartice (Delete)

2. Drugi način brisanja komentara je da kliknete desnom tipkom miša na ćeliju sa komentarom i

iz padajućeg menija izaberete opciju →Delete Comment.

Slika 8.27. Brisanje komentara sa desnim klikom miša (Delete Comment)



7.8. KREIRANJE LINKOVA (HYPERLINK)

Za brz pristup informacijama u drugim fajlovima ili Web stranicama, moţete umetnuti link ili vezu

(Hyperlink) u označenu ćeliju u radnom listu.

7.8.1. Kreiranje linkova

1. Da biste kreirali link (Hyperlink) na radnom listu, prvo označite ćeliju gdje ţelite umetnuti link.

Zatim kliknite na karticu →Insert i iz grupe Links, kliknite na naredbu →Hyperlink.

Drugi naĉin je da kliknete desnom tipkom miša na ćeliju gdje ţelite umetnuti link a potom iz

padajućeg menija izaberete opciju →Hyperlink.

Slika 8.28. Umetanje linkova pomoću Insert kartice (Hyperlink)

Slika 8.29. Umetanje linkova sa desnim klikom miša (Hyperlink)

2. Otvorit će se dijaloški okvir Insert Hyperlink, u kojem sa lijeve strane okvira moţete izabrati

do čega ţelite da vas vodi dati link, pa imamo sljedeće opcije:

Existing File or Web Page – link do nekog već postojećeg fajla ili web stranica,

Place in This Document – neko mjesto u istom dokumentu (radnoj knjizi), kojem ste

definisali ime isto kao što se definiše ime za apsolutnu adresu,

Create New Document – link sa kojim moţete kreirati novi dokument,

E-mail Address – link za slanje poruka na neku Email adresa.



Ako ţelite da kreirate link do neke web stranice, kliknite na opciju →Existing File or Web

Page, a potom u polju Text to display upišite tekst koji će biti prikazan u radnoj knjizi kao link,

u polju Address ukucajte punu adresu web stranice do koje ţelite da vas vodi dati link.

3. Kada završite sa odabirom svih opcija kliknite na dugme →OK, da umetnete kreirani link u

radni list.

Slika 8.30. Umetanje linka do neke web stranice

Slika 8.31. Rezultat kreiranog linka iz primjera

Tekst koji ste ukucali u polju Text to display ili koji se već nalazio u ćeliji koju ste označili,

prikazat će se u radnom listu kao link (plave boje i podvuĉen).

Kada postavite kursor na link pojavit će se njegova web adresa a kada jednom kliknete na njega

otvorit će se web stranicu do koje on vodi, u internet pretraţivaču. Da biste samo oznaĉili ćeliju sa

linkom potrebno je da kliknete na ćeliju i zadrţite pritisnutu lijevu tipku miša kraće vrijeme.



7.8.2. Mjenjanje linkova (Edit Hyperlink)

1. Da izmijenite neki već kreirani link, kliknite desnom tipkom miša na ćeliju u kojoj se nalazi

link, a potom iz menija koji se pojavi izaberite opciju →Edit Hypelink.

Pojavit će se dijaloški okvir Edit Hyperlink, sa identičnim opcijama kao i u dijaloškog okvira

Insert Hyperlink (kao na slici 8.30.), u kojem moţete izmijeniti postavke za umetanje linka.

Slika 8.32. Mjenjanje linkova (Edit Hyperlink)



7.8.3. Uklanjanje linkova (Remove Hyperlink)

1. Da uklonite određeni link, kliknite desnom tipkom miša na ćeliju koja sadrţi link i iz padajućeg

menija izaberite opciju →Remove Hyperlink.

Slika 8.33. Uklanjanje linka (Remove Hyperlink)

Međutim ako ţelite ukloniti link zajedno sa sadrţajem koji se nalazi u ćeliji koristite naredbu Clear

Contents. Kliknite desnom tipkom miša na ćeliju koja sadrţi link i iz padajućeg menija izaberite

opciju →Clear Contents ili pritisnite tipku →Delete na tastaturi.

Slika 8.34. Uklanjanje linka zajedno sa sadrţajem ćelije (Clear Contents)



8. SORTIRANJE I FILTRIRANJE PODATAKA (SORT & FILTER)

8.1. SORTIRANJE PODATAKA

Microsoft Excel 2007 ima mogućnost sortiranja podataka, dok u isto vrijeme zadrţava vezu između

podataka. Postoji osnovno sortiranje podataka (sortiranje po jednoj koloni-kriteriju) i sortiranje

podataka po više kolona.

8.1.1. Osnovno sortiranje podataka

Ako ţelite izvršiti osnovno sortiranje podataka u jednoj koloni, uradite sljedeće:

1. Prvo označite kolonu ili kliknite u kolonu koju ţelite sortirati.

2. Nakon toga sa →Home kartice, iz grupe Editing, kliknite na naredbu →Sort & Filter.

3. Iz menija koji se pojavi izaberite opciju →Sort A to Z (da sortirate podatke od A do Z, u

rastućem poretku) ili →Sort Z to A (da sortirate podatke od Z do A, u opadajućem poretku).

Slika 8.1. Osnovno sortiranje podataka

8.1.2. Sortiranje podataka po više kolona (Custom Sorts)

Ako ţelite izvršiti sortiranje podataka za više kolona, koristite opciju Custom Sorts:

1. Prvo sa →Home kartice, iz grupe Editing, kliknite na naredbu →Sort & Filter.

2. Iz menija koji se pojavi izaberite opciju →Custom Sorts.

Slika 8.2. Sortiranje podataka po više kolona (Custom Sorts)



3. Otvorit će se dijaloški okvir Sort, u kojem u polju:

Column treba da izaberete kolonu koju prvo ţelite sortirati,

zatim u polju Sort On kliknite na strelicu i izaberite po čemu ţelite sortirati

odabranu kolonu: Values – po vrijednosti koja se nalazi u ćelijama, Cell Color – po boji

ćelija, Font Color – po boji teksta u ćelijama, itd...

kliknite na strelicu u polju Order da odaberete redoslijed sortiranja: rastući (ako je tekst

A to Z, ako su brojevi Smallest to Largest) ili opadajući (Z to A, za brojeve Largest to

Smallest).

4. Kada završite odabir svih opcija za prvu kolonu, kliknite na →Add Level dugme da dodate

sljedeću kolonu za sortiranje. Ponovite cijeli postupak objašnjen u koraku 3 i za drugu kolonu,

ako ţelite dodati još jednu kolonu za sortiranje ponovo kliknite na →Add Level dugme, itd...

Kada završite odabir svih kolona za sortiranje kliknite na dugme →OK, da to i primijenite na

radnu tabelu.

Slika 8.3. Sortiranje podataka po više kolona (Custom Sorts)

U primjeru na slici 8.3. sortirani su podaci sa dva kriterija (sa dvije kolone), i to prvo su sortirani po

abecednom redu u koloni Naziv, a zatim su sortirani po cijeni od najmanje do najveće (Smallest to

Largest). Ako ste pogriješili u sortiranju podataka kliknite na →Delete Level dugme da potpuno

izbrišete zadani kriterij (kolonu za sortiranje). Rezultat gore navedenog sortiranja je prikazan na

sljedećoj slici.



Slika 8.4. Sortiranje podataka za više kolona (Custom Sorts)

8.2. FILTRIRANJE PODATAKA

Filtriranje podataka dozvoljava prikazivanje samo onih podataka iz radne tabele koji

zadovoljavaju određeni kriterij, dok ostali podaci privremeno postaju skriveni (nevidljivi). Da biste

filtrirali podatke, uradite sljedeće:

1. Kliknite bilo gdje u tabelu u kojoj ţelite filtrirati podatke.

2. Sa →Home kartice, iz grupe Editing, kliknite na naredbu →Sort & Filter.

3. Iz menija koji se pojavi izaberite opciju →Filter, u zaglavlju svake kolone pojavit će se

strelica okrenuta prema dolje. Ako bi se desilo da se strelica ne prikaţe u zaglavlju svake

kolone, onda označite cijelo zaglavlje radne tabele i ponovo uključite filter (→Home →Sort

& Filter →Filter).

Slika 8.5. Filtriranje podataka (Filter)

4. Zatim kliknite na strelicu u zaglavlju kolone u kojoj ţelite filtrirati podatke, pojavit će se

popis kriterija pomoću kojih moţete filtrirati podatke u toj koloni. Između ostalog u ovom

popisu se nalaze također naredbe za sortiranje podataka: Sort A to Z, Sort Z to A i Sort by

Color (sortiraj po boji, ako ćelije ili sadrţaj ćelija, sadrţe neku boje). Na dnu padajuće liste

prikazani su svi podaci koji se nalaze u datoj koloni, pa moţete označiti samo podatke koje

ţelite da ostanu prikazani u koloni i na taj način ih filtrirati. Svaka kolona imat će različite

kriterije ovisno o vrsti podataka koje sadrţi. Ako kolona sadrţi tekst onda moţete izabrati opciju

→Text Filters, da biste vidjeli ponuđene tekstualne filtere za tu kolonu (u primjeru na slici 8.6.

izabrana je opcija Begins With (počinje sa)).



Slika 8.6. Filtriranje podataka (Filter)

5. Otvorit će se dijaloški okvir Custom AutoFilter u kojem trebate specificirati tekstualni filter

koji ste odabrali u predhodnom koraku, odnosno za filter 'begins with' trebate upisati sa kojim

slovom ili slovima treba da započinje riječ koja predstavlja kriterij filtriranja (u primjeru je

odabrano slovo 's', što znači da treba filtrirati 'rijeĉi koje poĉinju sa slovom s').

Slika 8.7. Specificiranje kriterija za filtriranje podataka

6. Potom kliknite na dugme →OK da primjenite specificirano filtriranje i da zatvorite dijaloški

okvir. Rezultat primjenjenog filtera moţete vidjeti na slici 8.8., gdje je kao rezultat filtriranja u

koloni Naziv prikazana riječ 'Struja', zato što počinje sa slovom 's'.



Slika 8.8. Rezultat primjenjenog filtera

8.2.1. Vrste tekstualnih filtera (Text Filters)

Kada uključite Filtere u radnoj tabeli, vrste ponuđenih filtera u svakoj koloni razlikovat će se,

ovisno od vrste podataka koji se nalaze u datoj koloni. Dvije osnovne vrste podataka su: tekst i

brojevi. Kada kliknete strelicu za filtriranje podataka u koloni gdje se nalazi tekst a zatim na

naredbu →Text Filters, pojavit će se sljedeći tekstualni filteri:

Equals – pronalazi tekst koji je potpuno jednak specificiranom tekstu,

Does not Equal – pronalazi tekst koji nije jednak specificiranom tekstu,

Begins With – filtrira tekst koji poĉinje sa specificiranim slovom ili slovima (tekstom),

Ends With – filtrira tekst koji završava sa specificiranim slovom ili tekstom,

Contains – pronalazi tekst koji sadrţi specificirano slovo ili tekst,

Does Not Contain – pronalazi tekst koji ne sadrţi specificirano slovo ili tekst,

Custom Filter – korisniĉki filter gdje sami definišete kriterije filtriranja.

Slika 8.9. Vrste tekstualnih filtera (Text Filters)



8.2.2. Vrste numeriĉkih filtera (Number Filters)

Kada kliknete na strelicu za filtriranje podataka u koloni gdje se nalaze brojevi, a zatim na naredbu

→Number Filters, pojavit će se sljedeći numerički filteri:

Equals – pronalazi brojeve koji su potpuno jednaki specificiranom broju,

Does not Equal – pronalazi brojeve koji nisu jednaki specificiranom broju,

Greater Than – filtrira brojeve koji su veći od specificiranog broja,

Greater Than Or Equal To – filtrira brojeve koji su veći ili jednaki specificiranom broju,

Less Than – filtrira brojeve koji su manji od specificiranog broja,

Less Than Or Equal To – filtrira brojeve koji su manji ili jednaki specificiranom broju,

Between – pronalazi brojeve koji se nalaze izmeĊu dva specificirana broja,

Top 10 – pronalazi prvih ili zadnjih 10 brojeva po veliĉini (broj moţe biti i različit od 10),

Above Average – pronalazi brojeve koji su iznad prosjeka (prosječne vrijednosti),

Below Average – pronalazi brojeve koji su ispod prosjeka,

Custom Filter – korisniĉki filter gdje sami definišete kriterije filtriranja.

Slika 8.10. Vrste numeričkih filtera (Number Filters)

Pomoću naredbe Custom Filter (korisnički filter) sami određujete kriterije filtriranja, međutim

opcije u ovom okviru su potpune iste opcijama koje imate ponuđene u numeričkim filterima, tako

da bi ovaj način predstavljao samo duţi put za filtriranje podataka.



8.2.3. Uklanjanje Filtera

Postupak za isključivanje filtera za cijelu tabele i uklanjanje strelica za filtriranje, je isti kao i

njegovo uključivanje:

1. Kliknite bilo gdje u tabelu sa koje ţelite ukloniti Filtriranje podatake.

2. Zatim sa →Home kartice, iz grupe Editing, kliknite ponovo na naredbu →Sort & Filter i

opciju →Filter. Svi primjenjeni filteri i strelice iz zaglavlja tabele bit će uklonjeni.

Međutim ako ţelite isključiti sve primjenjene filtere, a ţelite ostaviti strelice u zagljavlju tabele radi

daljeg filtriranja, koristite naredbu →Clear.

1. Sa →Home kartice, iz grupe Editing, kliknite na naredbu →Sort & Filter i opciju →Clear.

Svi primjenjeni filteri u radnoj tabeli će se isključiti (vratiti u prvobitni poloţaj).

Slika 8.11. Uklanjanje filtera (Clear)

9. USLOVNO FORMATIRANJE (CONDITIONAL FORMATTING)

Uslovno formatiranje omogućava da primjenite određeno formatiranje na ćelije selektivno i

automatski. Uslovno formatiranje je jako korisno za brzo identificiranje ćelija koje sadrţe pogrešne

vrijednosti ili koje sadrţe vrijednosti određenog tipa. Dakle, moţete koristiti određeni format za

lakše identificiranje interesantnih ćelija, da istaknete neuobičajene vrijednosti i da vizuelno

istaknete podatke koji ispunjavaju određena pravila (uslove).

Na primjer, moţete definisati uslovno formatiranje tako da sve negativne vrijednosti u određenom

rasponu imaju crvenu boju pozadine. Kada unesete ili promjenite vrijednost u ćeliji (rasponu ćelija),

program ispita vrijednost i primjeni pravila uslovnog formatiranja. Ako je vrijednost ćelije

negativna, pozadina ćelije će se obojiti u crvenu boju, a ako nije negativna uslovno formatiranje

neće biti primjenjeno.

9.1. OSNOVNE VRSTE USLOVNOG FORMATIRANJA

Kada kliknete na naredbu →Conditional Formatting, sa kartice Home i grupe Styles, otvorit će se

padajući meni sa pet osnovnih vrsta uslovnog Formatiranja:



Slika 9.1. Pet osnovnih vrsta uslovnog formatiranja

1. Highlight Cells Rules (Istakni ćelije koje ispunjavaju pravila) – Formatiranje za isticanje

interesantnih ćelija ili raspona ćelija, koje ispunjavaju zadata pravila mijenjanjem

njihovog izgleda.

Iz padajućeg menija sa vrstama Uslovnog Formatiranja, izaberite opciju

→Highlight Cells Rules, a potom naredbu →Greater Than (veće od).

Slika 9.2. Uslovno formatiranje za isticanje ćelija

Otvorit će se Greater Than dijaloški okvir u kojem specificirate odabrani uslov, tako

što u prvom polju upišete vrijednost sa kojom će se upoređivati vrijednost označene

ćelije.



Dok u drugom polju birate jedan od ponuđenih formata ćelija ili kliknite na opciju

Custom Format da sami specificirate format ćelija (u primjeru na slici 9.3. odabran

je Light Red Fill with Dark Red Text (svijetlo crvena pozadina ćelije sa tamno

crvenim tekstom)).

Slika 9.3. Uslovno formatiranje za isticanje vrijednosti većih od zadate vrijednosti (20)

2. Top/ Bottom Rules (Vrh/Dno pravila) – Ovu vrstu Uslovnog formatiranja koristite da

pronađete određeni broj najvećih ili najmanjih vrijednosti u označenom rasponu ćelija.

Na primjer, moţete pronaći 5 najvećih/najmanjih cijena proizvoda (kao na slici 9. ., gdje

su 5 najvećih vrijednosti istaknute sa svijetlo crvenom pozadinom ćelija i tamno crvenim

tekstom (Light Red Fill with Dark Red Text), najveće/najmanje vrijednosti izraţene u

procentima (10%) i određeni broj vrijednosti većih/manjih od prosječne vrijednosti.

Slika 9.4. Uslovno formatiranje za isticanje 5 najvećih vrijednosti



3. Data Bars (Trake podataka) – Trake u boji koje pomaţu da uporedite vrijednosti ćelija u

random listu. Duţina trake predstavlja vrijednost ćelije, duţa traka predstavlja veću

vrijednost a kraća manju vrijednost ćelije. Trake podataka su korisne pri uočavanju većih

i manjih brojeva naročito kada se radi o većem broju podataka.

Slika 9.5. Uslovno formatiranje pomoću Traka podataka (Data Bars)

4. Color Scales (Skale boja) – Vizuelni prikazi koji vam pomaţu da razumijete varijacije

vrijednosti u ćelijama pomoću boja. Postoje Skale sa dvije boje (pomaţu upoređivanju

ćelija u označenom rasponu koristeći nijanse sa dvije boje, jedna boja predstavlja najveću

vrijednost a druga boja najmanju vrijednost) i Skale sa tri boje (pomaţu upoređivanju

ćelija u označenom rasponu koristeći nijanse sa tri boje, gdje treća boja predstavlja

srednju vrijednost). Nijanse boja se mijenjaju sa vrijednošću ćelija, od najmanje do

najveće. Na primjer, u ţuto- crvenoj skali boja (Yellow-Red Color Scale), moţete

specificirati da ćelije sa većom vrijednošću imaju više ţute boje, dok manje vrijednosti

imaju više crvene boje.

Slika 9.6. Uslovno formatiranje pomoću Skale Boja (Color Scales)

5. Icon Sets (Grupe simbola) – Svaki simbol predstavlja određeni raspon vrijednosti. Na

primjer, u 3 Arrows Icon Sets (tri strelice grupi simbola), zelena strelica prema gore

predstavlja veće vrijednosti, ţuta strelica sa strane predstavlja srednje vrijednosti i crvena

strelica prema dolje manje vrijednosti.



Slika 9.7. Uslovno formatiranje pomoću Grupe Simbola (Icon Sets)

9.2. SPECIFICIRANJE USLOVNOG FORMATIRANJA

Da biste sami specificirali uslove formatiranja uradite sljedeće:

1. Označite ćeliju ili raspon ćelija na koje ţelite primjeniti uslovno formatiranje. Zatim sa →Home

kartice, iz grupe Styles, kliknite na naredbu →Conditional Formatting.

2. Pojavit će se padajući meni sa osnovnim vrstama Uslovnog formatiranja, međutim ako vi sami

ţelite definisati pravila (uslove) formatiranja kliknite na naredbu →Manage Rules.

Slika 9.8. Pokretanje naredbe za definisanje pravila formatiranja (Manage Rules)

3. Otvorit će se dijaloški okvir Conditional Formatting Rules Manager, u kojem moţete

pregledati sva pravila koja su primjenjena na označene ćelije i kreirati nova pravila ako ţelite. U

ovom okviru postoje tri dugmeta za definisanje pravila za formatiranje:

New Rule – dugme za dodavanje novog pravila,

Edit Rule – dugme za uređivanje ili promjenu nekog već postojećeg pravila,

Delete Rule – dugme za ukidanje već postojećeg pravila.

Da biste dodali novo pravilo kliknite na dugme →New Rule (novo pravilo).



Slika 9.9. Dijaloški okvir za pregled i definisanje pravila uslovnog formatiranja

4. Pojavit će se dijaloški okvir New Formatting Rule, u kojem specificirate novo pravilo za

uslovno formatiranje. U ovom okviru nalaze se sljedeće opcije:

1. U polju Select a Rule Type (odaberite vrstu pravila) – moţete izabrati jednu od

ponuđenih šest vrsta pravila. Da biste uslovno formatirali samo ćelije koje sadrţe

određenu vrijednost izaberite pravilo kao na slici 9.11.: 'Format only cells that contain'.

2. Zatim u okviru Edit the Rule Description postoje 4 polja za definisanje pravila:

1) U prvom polju kliknite na strelicu prema dolje i izaberite opciju Cell Value

(vrijednost ćelije), što znači da uslovljavate vrijednost ćelije.

2) U drugom polju birate način na koji se upoređuje vrijednost ćelije sa nekom

drugom brojčanom vrijednošću, kliknite na strelicu i izaberite jednu od ponuđenih

opcija:

- between (između) – provjeravate da li se vrijednost ćelije nalazi između dvije

zadate vrijednosti,

- not between (nije između) - provjeravate da li se vrijednost ćelije ne nalazi

između dvije zadate vrijednosti,

- equal to (jednako) - provjeravate da li je vrijednost ćelije jednaka datoj

vrijednosti,

- not equal to (nije jednako) - provjeravate da li vrijednost ćelije nije jednaka

datoj vrijednosti,

- greater than (veće od) - da li je vrijednost ćelije veća od zadate vrijednosti,

- less than (manje od) - da li je vrijednost ćelije manja od zadate vrijednosti,

- greater than or equal to (veće ili jednako od) - da li je vrijednost ćelije veća ili

jednaka datoj vrijednosti,

- less than or equal to (manje ili jednako od) - da li je vrijednost ćelije manja ili

jednaka datoj vrijednosti.



Slika 9.10. U drugom polju je izabrana opcija greater than (veće od).

3) A potom u trećem polju unesite određenu brojčanu vrijednost (vrijednost sa

kojom upoređujete vrijednost ćelije) ili kliknite na malu crvenu strelicu , da

označite tu vrijednost ako postoji na radnom listu.

Kao krajnji rezultat pomoću ova tri polja specificirali ste uslov za formatiranje

ćelija (u primjeru na slici 9.11., moţete vidjeti kompletan uslov koji glasi: 'Cell

Value greater than 20', odnosno 'Ako je vrijednost ćelije veća od 20', uslovno

formatiraj ćelije).

Slika 9.11. Definisanje novog pravila za uslovno formatiranje

4) U polju Preview trebate odredili format ćelija koji će se primjeniti ako je pravilo

ispunjeno ili uslov tačan (TRUE), da biste odredili format kliknite na dugme

→Format. Otvorit će se dijaloški okvir Format Cells, koji izgleda kao

modificirana verzija standardnog okvira za ureĊivanje ćelija, s tim da ne sadrţi

kartice Alignment i Protection. A na svakoj kartici ima dodatno dugme Clear,

za uklanjanje nekog već odabranog formata.

S t r a n i c a | 100


Slika 9.12. Odabir formata koji će se primjeniti na ćelije koje ispunjavaju specificirani uslov

Kada izaberete format za uslovno formatiranje, kliknite na dugme →OK, da zatvorite

dijaloški okvir Format Cells. U primjeru na slici 9.5. izabrana je crvena pozadina ćelije,

koja će se primjeniti na sve ćelije koje ispune specificirani uslov.

5. Na ovaj način definisali ste novo pravilo za uslovno formatiranje, a ako ţelite kreirati više

pravila onda ponovo kliknite na dugme →New Rule i ponovite gore navedene korake.

6. Kada završite dodavanje svih pravila kliknite na dugme →OK, da se ona primjene na označene

ćelije.

Slika 9.13. Izgled ćelija koje su uslovno formatirane u koloni Cijena

Kao rezultat, kolona Cijena na slici 9.6. je uslovno formatirana, tako da su kod svih ćelija koje

sadrţe vrijednost veću od broja 20 (Cell Value > 20), pozadine ćelija ofarbane u crvenu boju. Ovo

formatiranje je naravno dinamiĉno, ako promjenite sadrţaj neke ćelije, Excel će provjeriti novi

sadrţaj naspram uslova za formatiranje i promjeniti ili ukloniti format ćelije na osnovu toga.



9.3. UKLANJANJE USLOVNOG FORMATIRANJA

Kada pritisnete tipku Delete na tastaturi da izbrišete sadrţaj ćelije, samim tim ne brišete

formatiranje za datu ćeliju nego samo njen sadrţaj.

Da uklonite Uslovno formatiranje zajedno sa ostalim formatima ćelije, označite ćeliju i kliknite na

naredbu →Clear→Clear Formats, sa Home kartice i grupe Editing. Također moţete koristiti i

naredbu →Clear→Clear All da izbrišete uslovno formatiranje zajedno sa sadrţajem ćelija.

Međutim, da biste uklonili Uslovno formatiranje ali ne i sve druge formate sa ćelije, uradite

sljedeće:

1. Označite ćeliju ili raspon ćelija sa kojih ţelite ukloniti uslovno formatiranje. Zatim sa →Home

kartice, iz grupe Styles, kliknite na naredbu →Conditional Formatting.

2. Iz padajućeg menija koji se pojavi izaberite opciju →Clear Rules, a potom →Clear Rules

from Selected Cells (ukloni pravila sa označenih ćelija).

Slika 9.14. Uklanjanje uslovnog formatiranja

9.3.1. Drugi naĉin uklanjanja uslovnog formatiranja

1. Označite ćeliju ili raspon ćelija sa kojih ţelite ukloniti uslovno formatiranje. Zatim sa

→Home kartice, iz grupe Styles, kliknite na naredbu →Conditional Formatting.

2. Iz padajućeg menija koji se pojavi izaberite opciju →Manage Rules. Otvorit će se dijaloški

okvir Conditional Formatting Rules Manager, u kojem moţete vidjeti sva pravila koja su

primjenjena na označene ćelije. Da izbrišete pravilo, označite ga i kliknite na dugme →Delete

Rule. Ako postoji više definisanih pravila za označene ćelije, za svako od njih ponovite ovaj

postupak.

3. Kliknite na dugme →OK, da izađete iz Conditional Formatting Rules Manager dijaloškog

okvira.

S t r a n i c a | 102


Slika 9.15. Drugi način uklanjanja uslovnog formatiranja

9.4. LOCIRANJE ĆELIJA KOJE SADRŢE USLOVNO FORMATIRANJE

Ćelije koje sadrţe uslovno formatiranje Vi ne moţete, samo promatrajući ćelije, reći da li one

sadrţe uslovno formatiranje ili ne. Da biste automatski pronašli ćelije koje sadrţe Uslovno

formatiranje, koristite naredbu Find & Select (pronađi i označi):

1. Kliknite na →Home karticu, i iz grupe Editing, izaberite naredbu →Find & Select i opciju

→Conditional Formatting.

Program Excel će automatski pronaći i označiti ćelije koje sadrţe uslovno formatiranje.

Slika 9.16. Lociranje ćelija koje sadrţe uslovno formatiranje



9.5. PRIMJERI FORMULA ZA USLOVNO FORMATIRANJE

Da biste umjesto vrijednosti ćelija koristili formulu za Uslovno fomatiranje podataka, morate

specificirati logičku formulu koja za rezultat ima jednu od vrijednosti: TRUE (taĉno) ili FALSE

(netaĉno). Ako je rezultat formule TRUE, uslov je zadovoljen i uslovno formatiranje je

primjenjeno. Ako je rezultat formule FALSE uslov nije zadovoljen i formatiranje nije primjenjeno.

9.5.1. Identificiranje tekstualnih podataka

1. Da biste umjesto vrijednosti ćelija koristili formulu za Uslovno fomatiranje podataka, u

dijaloškom okviru New Formatting Rule u kojem određujete novo pravilo, izaberite opciju

→Use a formula to determine which cells to format (koristi formulu za određivanje ćelija

za formatiranje).

Slika 9.17. Korištenje formula za uslovno formatiranje

2. Zatim u polju Format values where this formula is true (formatiraj vrijednosti gdje je ova

formula tačna), unesite formulu. U primjeru na slici unesena je formula, koja formatira ćeliju

C5 samo u slučaju ako sadrţi tekstualne podatke, međutim ako ćelija ne sadrţi tekst, odnosno

formula nije tačna format ostaje nepromjenjen.

=ISTEXT(C5)

Da primjenite ovu formulu na raspon ćelija, prvo označite raspon. Ova formula pretpostavlja

da je aktivna ćelija u označenom rasponu ćelija C5, međutim ako označite neki drugi raspon

ćelija onda umjesto adrese C5 unesite adresu prve ćelije u rasponu.

3. Kliknite na dugme →Format i odredite format ćelija koje ispunjavaju zadati uslov. U

primjeru na slici izabrana je ljubičasta boja kao pozadina ćelija.

4. Da izađete iz dijaloškog okvira, kliknite na dugme →OK.

S t r a n i c a | 104


9.5.2. Identificiranje datuma u odreĊenom mjesecu

Uslovno formatiranje također moţete primjeniti i na datume. Sljedeća formula za uslovno

formatiranje primjenjuje formatiranje na ćeliju (C5) samo u slučaju ako ćelija sadrţi datum u

mjesecu junu (6):

=MONTH(C5)=6

Ako je ova formula primjenjena na raspon ćelija, onda predpostavlja da je ćelija C5 aktivna ćelija u

označenom rasponu, međutim ako označite neki drugi raspon ćelija onda umjesto adrese C5 unesite

adresu prve ćelije u rasponu. Funkcija MONTH daje broj mjeseca u označenom datumu.

9.5.3. Identificiranje današnjeg datuma

Funkcija TODAY daje kao rezultat današnji datum. Ako imate seriju datuma u vašoj listi, moţete

koristiti uslovno formatiranja da identificirate današnji datum. Formula za uslovno formatiranje

primjenjuje formatiranje samo u slučaju ako ćelija sadrţi današnji datum. U ovoj formuli također

predpostavljamo da ste označili raspon ćelija koji počinje sa ćelijom C5.

=C5=TODAY()

9.5.4. Identificiranje maksimalne vrijednosti u rasponu

Funkcija MAX daje kao rezultat maksimalnu vrijednost u označenom rasponu. Da biste istakli ovu

maksimalnu vrijednost moţete koristiti sljedeću formulu za uslovno formatiranje:

=C5=MAX($C$5:$C$11)

Formula predpostavlja da ste označili raspon ćelija (C5:C11), gdje je aktivna ćelija C5.



10. VALIDACIJA PODATAKA (DATA VALIDATION)

Validacija podataka je naredba koja vam pomaţe da kontrolišete vrstu podataka koji se unose u

radni list. Ova opcija omogućava da postavite određena pravila koja će diktirati koju vrstu podataka

moţete unijeti u ćeliju. Na primjer, moţete ograničite unos podataka na cijele brojeve između 1 i

12. Ako korisnik unese pogrešnu vrijednost, program neće prihvatiti unesenu vrijednost, već će

prikazati poruku upozorenja (koju vi sami osmislite) zahtjevajući unos tačnih podataka u ćeliju (kao

na slici 10.1.)

Slika 10.1. Ograničenje unosa podataka na cijele brojeve između 1 i 12

10.1. ODREĐIVANJE KRITERIJA ZA VALIDACIJU PODATAKA

Da specificirate dozvoljen tip podataka u ćeliji ili rasponu ćeliju, slijedite ove korake:

1. Označite ćeliju ili raspon ćelija na koje ţelite primjeniti validaciju podataka.

2. Kliknite na →Data karticu, iz grupe Data Tools, kliknite na naredbu →Data Validation.

Slika 10.2. Pokretanje naredbe za validaciju podataka (Data Validation)

3. Pojavit će se dijaloški okvir Data Validation, sa otvorenom Settings karticu. Kliknite na

strelicu u polju Allow i iz padajućeg menija izaberite vrstu podataka na koju ţelite da ograničite

unos (u primjeru na slici 10.3. su izabrani cijeli brojevi - Whole number). Ovisno od

izbora vrste podataka, na istoj kartici će se pojaviti dodatna polja odnosno opcije. U primjeru sa

slike, kada izaberete Whole number, pojavit će se dodatna polja Data, Minimum i Maximum,

za ograničenje cijelih brojeva. Da biste ograničili unos podataka na brojeve između 1 i 12,

odaberite opcije kao na slici 10.4.

S t r a n i c a | 106


Slika 10.3. Ograničenje podataka na cijele brojeve

Slika 10.4. Ograničenje unosa podataka na cijele brojeve između 1 i 12

4. (Opcionalno) Kliknite na Input Message karticu, da definišete poruku koja će se prikazati kada

korisnik označi ćeliju, odnosno prije unosa podataka. U ovoj poruci moţete obavijestiti

korisnika kakvu vrstu podata moţe unijeti u označene ćelije. Ako je ovaj korak izostavljen,

odnosno nije napisana poruka, ona se neće ni pojaviti kada korisnik označi ćeliju.



Slika 10.5. Poruke koja se pojavi prije unosa podataka (Input Message)

5. (Opcionalno) Kliknite na karticu Error Alert, da definišete poruku koja će se prikazati ako

korisnik unese pogrešne podatke. U polju Style (stil) kliknite na strelicu i izaberite jedan od

sljedećih stilova poruke:

Stop (zaustavi) - da potpuno spriječite pogrešan unos podataka,

Warning (upozorenje) – poruka gdje moţete izabrati da li ţelite nastaviti (Yes) ili

ne (No) unos podataka, iako je podatak pogrešan,

Slika 10.6. Izgled poruke upozorenja Slika 10.7. Izgled poruke

zaustavljanja

Information (informacije) – da program dozvoli unos pogrešnih podataka, ali vas

pri tome informiše da ste pogriješili.

Slika 10.8. Izgled poruke informisanja

Ako je ovaj korak izostavljen, podnosno poruka nije napisana, prilikom unosa pogrešnih

podataka pojavit će se standardna programska poruka da upozori korisnika na grešku.

S t r a n i c a | 108


6. Kada izaberete sve opcije u dijaloškom okviru Data Validation, kliknite na dugme →OK da ih

primjeniti na označene ćelije.

Slika 10.9. Poruka koja će se pojavi pri unosu pogrešnih podataka (Error Alert)

Kada primjenite Validaciju Podataka na označene ćelije, pokušajte unijeti neki podatak da biste

ispitali ispravnost zadatih kriterija.

10.2. TIPOVI KRITERIJA ZA VALIDACIJU

Postoji širok izbor kriterija za validaciju podataka, koje moţete pregledati u dijaloškom okviru Data

Validation, na kartici Settings i polju Allow. Sljedeće opcije su dostupne u polju Allow (uočit ćete

da druge kontrole na kartici Settings variraju, ovisno od izbora u Allow padajućem meniju):

Any Value (bilo koja vrijednost): Birajući ovu opciju uklanjate bilo koju postojeću

validaciju podataka. Međutim poruka prije unosa podataka još će se pojavljivati, sve dok je

ne izbrišete ili isključite opciju Show input message when cell is selected, sa Input

Message kartice.

Whole Number (cijeli broj): Ograničavate unos podataka na cijele brojeve. A potom

specificirate validan raspon cijelih brojeva koristeći dodatna polja koja se prikaţu na kartici:

Data, Minimal i Maximal. Na primjer, moţete specificirati da unos mora biti cijeli broj

veći ili jednak 100.

Decimal (decimalni broj): Omogućavate unos brojeva i u decimalnom formatu. Na primjer,

moţete specificirati da unos mora biti veći od 0 i manji od 1.

List (lista): Ograničavate unos podataka na listu koju vi sami kreirate.

Date (Datum): ): Ograničavate unos podataka na datum. Vi specificirate validan raspon

datuma koristeći, dodatna polja koja se pojave. Na primjer, moţete specificirati da uneseni

datum bude veći ili jednak 1. Januaru 2009.

Time (vrijeme): Korisnik mora unijeti vrijeme, koje vi specificirate u dodatnim poljima na

kartici. Na primjer, vi specificirate da uneseno vrijeme mora biti veće od 22:00.



Text Length (duţina teksta): Ograničavate unos teksta na određeni broj karaktera. Na

primjer, moţete ograničiti unos na duţinu 1 (tj. samo jedan karakter ili znak).

Custom: Pomoću ove opcije ograničavate podatke koristeći logičku formulu za validaciju

podataka.

Međutim, vaţno je primjetiti da je čak i sa primjenom validacije podataka moguće unijeti pogrešne

podatke. Ako je stil poruke (Style), na kartici Error Alert postavljen na bilo šta drugo osim na

Stop, pogrešni podaci mogu biti unešeni. Također, zapamtite da se validacija podataka ne vrši nad

rezultatima formula.

10.3. KREIRANJE PADAJUĆE LISTE

Moţda jedna od najčešćih upotreba validacije podataka je kreiranje padajuće liste. U sljedećem

primjeru kreirat ćemo padajuću listu koristeći nazive mjeseci.

1. Prvo, unesite podatke u listu u jedan red ili kolonu (podatke koji će se pojaviti u padajućoj listi).

2. Zatim označite ćeliju u kojoj će se nalaziti padajuća lista, kliknite na →Data karticu, i iz grupe

Data Tools, kliknite na naredbu →Data Validation.

3. Kada se pojavi dijaloški okvir Data Validation, sa otvorenom Settings karticom. Kliknite na

strelicu u polju Allow i iz padajućeg menija izaberite opciju →List. Na istoj kartici pojavit će se

dodatno polje →Source, u kojem treba da upišete raspon ćelija koji treba da se pojavi u listi ili

da kliknete na crvenu strelicu pored polja da biste označili raspon ćelija na radnom listu.

Također, da biste omogućili prikaz padajuće liste uključite opcija In-cell dropdown (padajuća

lista u ćeliji).

Ako je lista kratka moţete je direktno upisati u polje Source. Svaku stavku u listi trebate

odvojiti sa tačka-zarezom (;) (ako koristite bosanske regionalne postavke u Control Panel-u) ili

sa zarezom (,) (ako koristite američke postavke). (Na primjer: Januar; Februar; Mart;)

Slika 10.10. Kreiranje padajuće liste (List)

S t r a n i c a | 110


Slika 10.11. Izgled padajuće liste na radnom listu

10.4. KORIŠTENJE FORMULA ZA VALIDACIJU PODATAKA

Prava snaga opcije za validaciju podataka dolazi do izraţaja kada se koriste formule za validaciju.

Morate specificirati logičku formula koja za rezultat ima jednu od vrijednosti TRUE ili

FALSE. Ako je rezultat formule TRUE uslov je zadovoljen i podaci se smatraju validnim.

Ako je rezultat formule FALSE uslov nije zadovoljen i podaci se smatraju pogrešnim.

Moţete specificirati formulu za validaciju podataka ako u dijaloškom okviru →Data Validation, u

polju Alow izaberete opciju →Custom (Slika 10.8.). Pojavit će se dodatno polje Formula u kojem

trebate unijeti formulu za validaciju podataka. Formule za validaciju podataka rade na istom

principu kao i formule za uslovno formatiranje.

10.5. PRIMJERI FORMULA ZA VALIDACIJU PODATAKA

10.5.1. Formula za prihvatanje samo teksta

Sljedeća formula se koristi samo za prihvatanje tekstualnog unosa u označenu ćeliju ili ćelije:

=ISTEXT(A1)

Ova formula pretpostavlja da je aktivna ćelija u označenom rasponu ćelija A1, međutim ako

označite neki drugi raspon ćelija onda umjesto adrese A1 unesite adresu prve ćelije u rasponu.

Slika 10.12. Unos formule za prihvatanje samo teksta

10.5.2. Formula za prihvatanje veće vrijednosti od predhodne

Sljedeća formula za validaciju podataka omogućava vam da u ćeliju unesete samo vrijednosti koje

su veće od vrijednosti predhodne ćelije (u primjeru ćelije iznad A1).



=A2>A1

Ova formula pretpostavlja da je ćelija A2 aktivna ćelija u označenom rasponu, međutim ako

označite neki drugi raspon ćelija onda umjesto adrese A2 unesite adresu prve ćelije u rasponu.

Formula funkcioniše tako da svaki put kada unosite vrijednost, provjerava da li je ta vrijednost veća

od vrijednosti predhodne ćelije, ako jeste dozvoljava unos a ako nije upozori vas sa porukom da je

ograničen unos podataka.

Slika 10.13. Unos formule za prihvatanje veće vrijednosti od predhodne

10.5.3. Neprihvatanje duplih vrijednosti

Sljedeća formula za validaciju podataka neće dozvoliti korisniku da unese istu vrijednost u

označenom rasponu ćelija (duplu vrijednost u rasponu A1:C20) :

=COUNTIF($A$1:$C$20;A1)=1

Ova formula pretpostavlja da je ćelija A1 aktivna ćelija u označenom rasponu. Moţete primjetite da

je prvi argument funkcije COUNTIF apsolutna referenca. Drugi argument je relativna referenca

(A1) i mijenja se za svaku ćeliju u rasponu. Slika ispod prikazuje rezultat validacije podataka kada

pokušate unijeti isti podatak u označenom rasponu ćelija, na koje je primjenjena gore navedena

fomula za validaciju. Pojavi se poruku upozorenja na grešku, kliknite na dugme →Retry (pokušaj

ponovo), da pokušate ponovo unijeti podatak ili na dugme →Cancel, da otkaţete unos podataka u

označenu ćeliju.

S t r a n i c a | 112


Slika 10.14. Unos formule za neprihvatanje duplih vrijednosti

Documents

Skripta Za Microsoft Office Excel 2007