Skrypt [2008]

Embed Size (px)

Citation preview

2008Adrian; Marek; Pawe; Olga

[WYKADY Z PRAWA]ZAWARTOD1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. WYKAD 21.02.2008 (niestety pobienie) ...................................................................................................... 3 WYKAD 22.02.2008 ....................................................................................................................................... 6 WYKAD 28.02.2008 ....................................................................................................................................... 7 WYKAD 29.02.2008 ..................................................................................................................................... 12 WYKAD 06.03.2008 ..................................................................................................................................... 16 WYKAD 07.03.2008 ..................................................................................................................................... 20 WYKAD 13.03.2008 ..................................................................................................................................... 23 WYKAD 14.03.2008 ..................................................................................................................................... 27 WYKAD 20.03.2008 ..................................................................................................................................... 31 WYKAD 27.03.2008 ................................................................................................................................ 34 WYKAD 28.03.2008 ................................................................................................................................ 36 WYKAD 03.04.2008 ................................................................................................................................ 42 WYKAD 04.04.2008 ................................................................................................................................ 46 WYKAD 10.04.2008 ................................................................................................................................ 52 WYKAD 11.04.2008 ................................................................................................................................ 58 WYKAD 17.04.2008 ................................................................................................................................ 67 WYKAD 18.04.2008 ................................................................................................................................ 73 WYKAD 24.04.2008 ................................................................................................................................ 82 WYKAD 25.04.2008 ................................................................................................................................ 87 WYKAD 08.05.2008 ................................................................................................................................ 91 WYKAD 09.05.2008 ................................................................................................................................ 94

1

22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.

WYKAD 15.05.2008 ................................................................................................................................ 98 WYKAD 16.05.2008 .............................................................................................................................. 104 WYKAD 29.05.2008 .............................................................................................................................. 107 WYKAD 30.05.2008 .............................................................................................................................. 110 WYKAD 05.06.2008 .............................................................................................................................. 113 WYKAD 06.06.2008 .............................................................................................................................. 116 WYKAD 09.06.2008 .............................................................................................................................. 120

2

1. WYKAD 21.02.2008 (NIESTETY POBIENIE)WYKADOWCA: dr Krzysztof HAADAJ Zalecana literatura: Kidyba, Prawo Handlowe, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007; T. Stawecki, P. Winczorek, Wstp do prawoznawstwa, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2003; Z. Radwaoski, Prawo cywilne - czd oglna, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007; Z. Radwaoski, A. Olejniczak, Zobowizania - czd oglna, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2006;

Prawo istota i geneza: system praw i obowizkw wprowadza ad relacje spoeczne sprzecznoci interesw potrzeba znalezienia modus vivendi (zotego rodka) Rola paostwa: (wizja ksztatowania stosunkw spoecznych) aparat przymusu

o o

instytucje takie jak policja sdownictwo

gwarancja bezpieczeostwa Prawo zwyczajowe i stanowione: od XVIII w. zasada terytorialnoci: prawo w paostwie obowizuje wszystkich przebywajcych na terytorium danego paostwa prawo zwyczajowe:

o o

zwyczaj, ktry nakazywa czynid tak a nie inaczej nie ma przejrzystoci

prawo stanowione:

o

na pocztku byy to kodyfikacje prawa zwyczajowego

prawo zwyczajowe obecnie w krajach anglosaskich precedensowe wyroki

oHISTORIA

w Europie kontynentalnej prawie jedynie podstaw wyroku s prawa stanowione. Wyjtek : trybuna w Norymberdze, ktry kierowa si prawami naturalnymi

staroytnod

o

Bliski wschd

3

kodeks Hammurabiego kazuistyka brak norm oglnych i abstrakcyjnych zasad talionw - oko za oka, zb za zb

o

Grecja

brak zwartego systemu norma prawnych dorobek filozofii i myli politycznej sprawiedliwod dobro uczciwod

o

Rzym

transformacja z paostwa miasta w globalne imperium rozwj stosunkw gospodarczych i spoecznych zmiany w sposobie postrzegania prawa uniwersalny charakter regulacji prawnych udao si stworzyd jednolity system obowizujcy w caym imperium ustawa XII tablic kompromis midzy plebejuszami a patrycjuszami. Podstawowe prawa porzdku spoecznego Rzymu. Normy kazuistyczne, rozproszone epoka klasyczna (schyek republiki III w. n.e.) prawo stanowione, prawo zwyczajowe rola urzdnikw i prawnikw stworzenie systemu powszechnego, opartego na normach abstrakcyjnych nowe instytucje w prawie gospodarczym

Dominat (od III w n.e.) - kodeksy cesarskie, stopniowa wulgaryzacja prawa reformy Justyniana (VI w.) - corpus luris civilis (????)

redniowiecze i nowoytnod

o o o o o o

rozpad Imperium Rzymskiego najazdy barbarzyocw: prawa plemienne feudalizm, spoeczeostwo stanowe i korporacyjne ponowne odkrycie prawa rzymskiego uniwersytety centralizacja wadzy monarszej tendencje kodyfikacyjne rozwj systemu common law Anglia

prawo zwyczajowe i prawo precedensu rola sdw krlewskich prawo sdziowskie

4

stosunki spoeczne Magna Charta Libertatum (1215) zasady susznoci (equity) rola sdu kanclerskiego uzupenienia prawodawstwa krlewskiego Ciko przeforsowad nowe rozwizania (zwaszcza w prawie karnym)

o

wielkie kodyfikacje europejskie

przemiany doby owiecenia nowe idee postulat przejrzystoci i powszechnoci prawa pruski Landrecht (1794 r.) kodeks cywilny Napoleona (1807) kodeks cywilny austriacki (1811) kodyfikacja rosyjska Zwd Praw (1835) niemiecki kodeks cywilny BGB (1900) pod odzyskaniu niepodlegoci w 1918, w Polsce obowizyway 4 rne systemy prawne. Wypracowano wic regulacje przejciowe. Od kooca II wojny wiatowej mamy jednolity system prawny

FILOZOFIA PRAWA prawo jako zjawisko spoeczne prawo jako realizacja okrelonego systemu wartoci prawo jako produkt procesu decyzyjnego prawo jako instrument perswazji i adu system sankcji prawo jako instrument prowadzenia polityki ..... FUNKCJE PRAWA stabilizacyjna konserwuje to co dobre w stosunkach spoecznych dynamizacja ochronna poprzez system sankcji organizacyjna represyjna i wychowawcza

o

izolowanie przestpcw

NORMY POSTPOWANIA I NORMY PRAWA

5

rda prawa

o o o o o

konstytucja stosowana bezporednio ustawy realna tred prawa w Polsce (kodeksy) umowy midzynarodowe wyej w hierarchii ni ustawy akty wykonawcze akty prawa m-cowego najniej w hierarchii

prawo a moralnod norma prawna jako norma postpowania zachowana w przepisach prawa norma prawna jako najmniejszy element prawa ELEMNETY NORMY PRAWNEJ hipoteza

o o

wskazanie adresata normy okolicznod

dyspozycja

o

zachowanie dozwolone, nakazane, przykazane

sankcja

o o

karne prywatne

niewanoci zachowanie sprzeczne z norm powoduje niewanod bezwzgldn kiedy nie da si naprawid wzgldn niewanod orzeczona przez sd w konkretnej sprawie (chyba...)

bezskutecznoci - ?

o

administracyjne

normy sankcjonujce tworz sytuacje karne

NORMY I PRZEPISY normy bezwzgldnie wice, normy semiimperatywne przepisy oglne i szczeglne przepisy przejciowe (intertemporalne) zasada

2. WYKAD 22.02.2008

6

3. WYKAD 28.02.2008Z poprzedniego wykadu wane rzeczy: Czym jest norma, przepis, interpretacja prawa, wykadnia, wypenianie luk w prawie, dyrektywy. To jest baza dla rozumienia dalszych czci wykadu. SLAJD 1 STATUS PRAWA CYWILNEGO Trzon prawa prywatnego o Prawo cywilne jest elementem szerzej pojtego systemu prawa prywatnego. Prawo prywatne rzdzi si tym, e tak naprawd reguluje relacje midzy jednostkami, ktre posiadaj swobod woli, s w wietle prawa rwne, brak jest nacisku, kluczowa zasada autonomii woli stron. Jedynym ograniczeniem - sfera praw i wolnoci drugiej osoby. Kada ze stron jest rwna (co odrnia prawo prywatne od publicznego, gdzie jest jednostka i organ administracyjny. Si rzeczy zawsze jednostka ma troch gorzej bo ma ograniczone moliwoci dyskutowania z organem z pewna kompetencja do ksztatowania sytuacji tej jednostki. Organ orzeka ile praw nadad jednostce. Moe byd tak, ze przepis daje uprawnienie jednostce, a organ odmawia jej tego prawa (do czego ma prawo). W sytuacji gdy jednostka czuje ze jej prawo naruszono ma prawo id do wyszej instancji. Kiedy wyczerpiemy te instancje moemy udad si do wojewdzkiego sdu administracyjnego i w teraz mamy rwnorzdnod stron. Pozycja jednostki jest osabiona, bo takie zamieszanie trwa w Polsce dosyd dugo (tzn. kilka lat), do tego dochodz znaczne koszty). Rwnod i autonomia stron o W prawie cywilnym od samego pocztku mamy rwnod stron. Umowy midzy ludmi s zawierane w ramach zewntrznej (wewntrznej nie jestem pewien) sfery wolnoci. Dopiero kiedy jedna ze stron narusza postanowienia umowy (albo kiedy dokona czynu niedozwolonego) wwczas pojawia si sdownictwo, ktre rozstrzyga. Zakaz naduywania praw podmiotowych o Kady podmiot w prawie cywilnym ma sfer praw podmiotowych, pewn sfer monoci zachowania si, podejmowania decyzji. Podejmowanie tej decyzji napotyka na pewnego rodzaju ograniczenia, istnieje oglny zakaz naduywania praw podmiotowych (taka sytuacja kiedy korzystamy z wasnych praw w sposb, ktry narusza prawa innych, albo bezporednio indywidualnej osoby albo dobra oglnego) o Cytat z kodeksu pomin o Mamy wic do czynienia z dwoma klauzulami generalnymi (pewne pojcie, ktre jest niedookrelone w prawie), przez co wymagana jest konkretyzacja w prawach niszego rzdu. Odpowiedzialnod odszkodowawcza podstawowy o Sankcja w prawie cywilnym (dygresja: w prawie administracyjnym i karnym mamy do czynienia z jasno zarysowanym instrumentem nacisku, z jednej strony instytucje paostwowe organy jak policj, i kady z tych organw dziaa indywidualnie, i nakada kary ktre s cile okrelone w prawie. Organ musi mied wyranie zarysowane kompetencje, czyli w ustawie musi mied zapisane np. w jakich granicach moe wyznaczad kar) Nie ma przepisu dziki ktremu sd karny mgby nas skazad za naruszenie np., warunkw umowy mimo i naruszylimy sfer praw drugiej osoby ktra podpisaa z nami umow. I tu wracamy na paszczyzn prawa cywilnego. Co jest gwn sankcj w prawie cywilnym? Oczywicie ODPOWIEDZIALNOD! A dokadniej odpowiedzialnod odszkodowawcza, poniewa kada ze stron w przypadku naruszenia jej praw podmiotowych, moe ponied jak szkod, to zgodnie z zasad, e tej szkody ponied nie powinna poniewa szkoda wynika w skutek naduycia praw podmiotowych, ta

7

osoba poszkodowana ma prawo do kompensacji szkody. To jest gwna funkcja reimu odszkodowawczego w prawie cywilnym. Czy poszkodowany moe domagad si wicej ni straci? Hmmm, tutaj by dosyd zawiy (przynajmniej jeli chce si opisad sowami) przykad. No ale sprbujmy: mamy podmiot A, ktry by zobowizany do dostarczenia pewnego towaru podmiotowi B. Mamy te podmiot C i relacj kontraktow midzy B i C. Podmiot B jest zobowizany do dostarczenia towaru otrzymanego od A podmiotowi C. C w umowie kontraktowej z B ma zapisane, e jeli B si spni z dostaw, to C ma prawo dostad kar umown w wysokoci zamy 1mln zotych. A wic jak A nawali to i B nawali ale to B bdzie musiao zapacid kar C. Szkoda B rwna si 1mln zotych. Czy B moe dad odszkodowania (od A) wyszej ni milion? Polskie prawo mwi, e NIE. Odszkodowanie musi jednoznacznie odzwierciedlad wysokod szkody. Nie ma moliwoci zastosowania sankcji represyjnej. S szkody majtkowe i niemajtkowe. Ciko jest na przykad udowodnid, e jeli kto nie ponisby jakiej szkody to odnisby pewne dodatkowe korzyci. Wracajc do naszego przykadu. Prawo nie mwi czy podmiot B mimo, e zapaci kar (zgodnie z kontraktem) musi dostarczyd towar C. Powinno znajdowad si to w kontrakcie. SLAJD 2 ZAKRES PRAWA CYWILNEGO Kodeks cywilny jest gwnym aktem prawnym (tak konstytucj) prawa cywilnego. Ramy prawa cywilnego s porozrzucane w wielu rnych aktach prawnych. Np. w kodeksie spek handlowych. Moemy doszukiwad si pewnych elementw prywatnych, w aktach prawnych z pozoru wygldajcych na akty prawne prawa publicznego. Np. ustawa prawo bankowe (reguluje zasady tworzenia i funkcjonowania bankw) zawiera pewne normy, ktre w sposb jednoznaczny ingeruj w sfer prywatn np. dotyczce umowy kredytu bankowego (umowa cywilnoprawna) kredytodawc moe byd jedynie bank ( A nie jaka firma poyczkowa). Kolejny przykad ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, a w niej zasada przymusu maklerskiego czyli eby zawierad transakcje na giedzie trzeba mied umow z domem maklerskim ktry bdzie nas reprezentowad i bdzie zawiera w naszym imieniu transakcje giedowe. Umowy brokerskie to umowy cywilnoprawne, ktre jednak w duej mierze s konstruowane zgodnie z wytycznymi zawartymi w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Metoda regulacji stosunki prywatnoprawne o Podstawow metod regulacji prawa cywilnego jest regulacja stosunkw pomidzy indywidualnymi autonomicznymi jednostkami. Relacje symetryczne, bez naciskw, wszyscy jestemy rwni. Prawo handlowe i gospodarcze o Prawo gospodarcze - Ustawa o ubezpieczeniach. Firmy ubezpieczeniowe podlegaj pod nadzr Komisj Nadzoru Finansowego organ administracji powoany do nadzoru nad rynkiem kapitaowym. Zakres: rynek kapitaowy (gieda), prawo bankowe (od tego roku), ubezpieczenia( firmy ubezpieczeniowe i OFE). Komisja sprawdza czy te firmy dobrze operuj naszymi pienidzmi . o Prawo handlowe stosunki midzy przedsibiorcami, albo przedsibiorcy konsumenci. Przedsibiorca podmiot dod specyficzny ktry korzysta z nieco mniejszego zakresu ochrony ni konsumenci. Ta sama osoba moe byd konsumentem i przedsibiorc (Kiedy kupujemy kwiaty, w ktre bdziemy wyposaali biura to bdziemy je kupowali jako przedsibiorcy, ale jeli zechcemy kupid je onie to staniemy si konsumentami, a wic kiedy kwiaty bd zwide bdzie atwiej nam zaatwid spraw bo kupilimy kwiaty jako konsument i przysuguje nam szereg praw, ktrych nie maj przedsibiorcy). Formy prowadzenia dziaalnoci gospodarczej: Dziaalnod indywidualna osoba fizyczna wpisana do odpowiedniego rejestru Spki regulacja w kodeksie spek handlowych.

8

Prawo pracy o Charakteryzuje si tym, e jako pracownicy wystpujemy w relacji z naszym pracodawc i jestemy chronieni caym szeregiem norm (zgodnie z hierarchi: konstytucja, kodeks pracy, ukady zbiorowe (akty prawne negocjowane w duych przedsibiorstwach zazwyczaj przez zwizki zawodowe, ustalenia zawarte s stosowane ponad kodeksem pracy np., jeli zostanie wynegocjowane 30 dni urlopu to bdzie chocia w kodeksie jest tylko 26), wewntrzne regulaminy pracy ( jeli w regulaminie bdzie co korzystniejszego dla pracownika ni w ukadzie zbiorowym to regulamin bdzie mia pierwszeostwo), indywidualne umowy o prace (jestemy chronieni caym systemem norm prawa pracy czyli to co jest w naszej umowie nie moe byd gorsze od tych postanowieo z aktw prawnych wyej w hierarchii zaczynajc od konstytucji itd.)) Prawo rodzinne o Okrela relacje jakie ksztatuj si w rodzinie (podstawowa komrka spoeczna). Okrelone s obowizki co do dzieci i maonkw. Reguluje ustalanie ojcostwa, dziedziczeni, rozwody itd. Prawo na dobrach niematerialnych o Prawa autorskie o Prawo wynalazcze SLAJD 3 SYSTEMATYKA PRAWA CYWILNEGO Czd oglna o Mwi kto korzysta z ochrony, kto jest podmiotem stosunkw prawnych, co jest przedmiotem, jak wygldaj sprawy z zawieraniem umw. Absolutna baza dla prawa cywilnego. Prawo zobowizao o Okrela zasady zwizane z zawieraniem umw ale bardzo szczegowo tj. z rodzajami umw, z odpowiedzialnoci. Wszystkie typy umw (np., umowy sprzeday, rachunku bankowego) maj szczegowe regulacje w kodeksie cywilnym. Mamy czd ogln i czd szczegow. Oglna zasady zwizane z odpowiedzialnoci cywiln, odpowiedzialnoci za naruszenie umw, odpowiedzialnoci deliktow (np., jak kto wtargnie do uniwersytetu i zniszczy mienie uniwerku) Prawo rzeczowe Prawo spadkowe o Mona wydziedziczad, dawad legat itd. Jeli nie bdzie testamentu to wanie przepisy prawa spadkowego w kodeksie cywilnym decyduj kto odziedziczy ile (to tak zwane dziedziczenie ustawowe) Prawo rodzinne o Nie jest ujmowane w kodeksie cywilnym. Jest odrbny kodeks, ktry zawiera caoksztat praw dotyczcych funkcjonowania w rodzinie. Prawo na dobrach niematerialnych o Ustawa o prawach autorskich okrela zasady korzystania z utworw. Pomys nie jest utworem. Musi zostad wyraony na papierze, kasecie, pycie itd. Jak napiszemy ksik moemy korzystad z praw autorskich majtkowych bdziemy mieli prawo do tantiem. Bd nam rwnie przysugiway prawa autorskie osobiste prawa zwizane z tym kto jest twrc, a wic jak co stworzymy to mamy prawo figurowad jako autor. Plagiat to naruszenie osobistych praw autorskich. o Inne ustawy: patentowe, wynalazcze Prawo korporacyjne

9

o

o

Przede wszystkim kodeks spek handlowych. Z punktu widzenia spki akcyjnej istotni s akcjonariusze. W fundacjach liczy si majtek. Fundator zakada fundacje w okrelonym celu i wyposaa j w kapita, po czym traci kontrole nad fundacj. Jeli dojdzie do likwidacji fundacji, fundator nie ma prawa do majtku. Jest on przeznaczany zazwyczaj na cele statutowe. Inaczej w spkach. Akcjonariusz ma prawo do uczestniczenia w jej majtku. Jak dojdzie do likwidacji spki to akcjonariusz ma prawo do jej majtku. Inn korporacj s spdzielnie (np., mieszkaniowe) regulowane przez prawo spdzielcze. Wany jest element osobowy.

SLAJD 4 STOSUNKI CYWILNOPRAWNE Podmioty o Osoby fizyczne kada osoba, kady z nas. Zgodnie z kodeksem cywilnym. Osoba fizyczna charakteryzuje si takimi cechami jak: imi, nazwisko, stan cywilny, adres zamieszkania, Pochodzenie, zdolnod prawna Osoby prawne s bytami teoretycznymi, przymiot zdolnoci prawnej nadaje im ustawa. Zdolnod prawn nabywaj w chwili zarejestrowania si w odpowiednim rejestrze, a wic spka moe swobodnie dziaad na rynku z chwil wpisu do rejestru KRS u (Krajowego rejestru sdowego). Skarb paostwa ma osobowod prawn stwierdzon w kodeksie cywilnym ( to wyjtek). Osoby prawne same odpowiadaj za swoje dziaania. Jednostki organizacyjne nie bdce osobami prawnymi, ktrym ustawa przyznaje zdolnod prawn spki osobowe (np., jawna, komandytowa) wany element wsplnikw. Wsplnik nadaje spce wartod (bo s to zwykle mae firmy np. kancelarie prawnicze). Ustawa stwierdza, e wsplnik nie moe umyd rk i powiedzied wierzycielom, e nie paci, wtedy pojawia si podwjny system odpowiedzialnoci zwizany z odpowiedzialnoci subsydialn oznacza to, e spki osobowe mimo, e nie maj osobowoci prawnej odpowiadaj za to co czyni. Jeli wierzyciel przychodzi do spki a tam nie ma kasy bo wsplnik wycign pienidze do wasnej kieszeni to mona zastosowad t odpowiedzialnod subsydialn czyli obciyd majtek osobisty wsplnika. Mimo, e spki osobowe nie maj zdolnoci prawnej to funkcjonuj sprawnie dziki zdolnoci do czynnoci prawnych. Zdolnod prawna zdolnod prawna: oglna monod do bycia przedmiotem praw i obowizkw wynikajcych z prawa cywilnego, bez zdolnoci prawnej jestemy na poziomie niewolnictwie. Nabywa si z chwil urodzenia traci w momencie mierci. W Polsce nienarodzone dziecko posiada warunkow zdolnod prawn, warunkiem - dziecko musi urodzid si ywe. Zdolnod do czynnoci prawnych eby aktywnie dziaad w praktyce obrotu trzeba posiadad pewne kompetencje. Zdolnod do zacigania zobowizao, korzystania z praw, do formuowania owiadczeo woli nakierowanych na osignicie pewnego celu. Dziki zdolnoci do czynnoci prawnych moemy id do kiosku i kupid gazet. Zdolnod do czynnoci prawnych jest uwarunkowana wiekiem i pewnymi indywidualnymi cechami. Do 13 roku ycia jest si pozbawionym zdolnoci do czynnoci prawnych. Ustawowym przedstawicielem dziecka jest rodzic. Po 13 roku ycia mamy ograniczon zdolnod do czynnoci prawnych. Czyli mona zawierad umowy za zgod przedstawiciela ustawowego. Posiada si prawo do dysponowania wasnym zarobkiem. Wyjtek: mona dokonywad drobnych czynnoci prawnych bez uzyskania zgody rodzicw jeeli nie doprowadzi to do racego pokrzywdzenia tej osoby. Pen zdolnod na-

o

o

o

o

10

bywa si po 18tce. Kobiety uzyskuj dwa lata wczeniej jeli wyjd za m. Nawet jak si po miesicu rozwiedzie to zdolnod zostaje. Ubezwasnowolnienie jeli dorosy nie moe prowadzid swych spraw naleycie (uzalenienie, choroba psychiczna). U. cakowite jeli nie jest si w stanie cakowicie prowadzid wasnych spraw, mona sobie zrobid krzywd. Wtedy sd wyznacza opiekuna. U. czciowe osoba ma wtedy ograniczon zdolnod do czynnoci prawnych. Przedmiot o Zachowania ludzi podejmowanie decyzji, oddziaywanie na zewntrz. Mog byd obojtne z punktu widzenia prawa i takie podlegajce sankcjom. Obiekty, ktrych te zachowania dotycz stosunkujemy si do nieruchomoci i przedmiotw. Np., do nieruchomoci moemy byd waciciel, posiadacz, najemca.

o

Tred (prawa i obowizki) tred stosunku cywilno prawnego to prawa i obowizki. Prawa, jeli jestemy wacicielem pewnej nieruchomoci to moemy j zbyd, wynajd itd. Ale mamy i obowizki. Jeli odpadnie balkon to waciciel odpowiada za wszystkie szkody. SLAJD 5 ZDARZENIA CYWILNOPRAWNE Powstanie, zmiana, ustanie stosunku prawnego moemy umow zawrzed, zmodyfikowad, wypowiedzied. Mamy moliwod swobodnego ksztatowania wasnych praw i obowizkw. Zdarzenia w cisym tego sowa znaczeniu i dziaania/zaniechania jeli dojdzie do trzsienia ziemi i nasz nieruchomod ucierpi to mamy do czynienia ze szkoda co do ktrej tak naprawd nie ma osoby odpowiedzialnej. Zdarzenia od nas niezalene ale oddziaywaj na nasza sytuacje prawna. Bo nieruchomod trzeba naprawid. eby uniknd czyjej szkody trzeba dokonad samemu naprawy (bo nie ma odpowiedzialnej osoby). Owiadczenia woli zachowanie ktre wyraa okrelon chd gotowod zrobienia czego. Moemy zrobid to w dowolny sposb. Np. jeli chcemy zawrze cumowe moemy ja podpisad, ale moemy tez kiwnd gow, lub podnied rk. Kade zachowanie ktre w sposb dostatecznie zrozumiay wyraa nasza chd gotowod, czy zamiary jest postrzegane prawnie skuteczne i wywierajce okrelone skutki prawne. Owiadczenia woli bior pod uwag okolicznoci danego przypadku np. jeli podpisujemy umow w ramach owiadczenia woli, jeli dojdzie do rozprawy sadowej to sad oprcz tego co podpisalimy bdzie bada okolicznoci podpisania. Oczywicie trzeba udowodnid jako to co si mwi Akty administracyjne mog byd rdem zdarzeo prawnych. Komisja nadzoru finansowego potwierdza prospekty emisyjne spek ktre chc wejd na gied i dopiero z ta chwila spka giedowa moe zorganizowad ofert publiczna i sprzedad co swoje akcje, ale rdem tych stosunkw prawnych prywatnych jest decyzja administracyjna komisji. Orzeczenia sdowe podobny charakter jak akty administracyjne. Orzeczenia deklaratoryjne potwierdzaj to co jest np. sd wydaje odpis dotyczcy jakiej spki ebymy mogli dowiedzied si kto jest wacicielem itd.. Orzeczenia konstytutywne stwarzaj now sytuacj prawn, np. sd orzeka odszkodowanie. Czyny bezprawne (czyny niedozwolone, bezpodstawne wzbogacenie) bezpodstawne wzbogacenie: jeli nastpuje przesunicie majtkowe to musi mied okrelone uzasadnienie jest to tak zwana zasada kauzalnoci w prawie cywilnym. Jeeli omykowo przelejemy komu pienidze przez przypadek (bez

11

powodu) to ta osoba jest zobowizana do zwrotu naszych pienidzy. W praktyce zwracamy si z tym problemem do banku i wwczas bank jest zobowizany do pomocy nam w odzyskaniu pienidzy.

4. WYKAD 29.02.2008SLAJD 1 PRAWA PODMIOTOWE Sfera monoci postpowania Korelatem obowizki innych podmiotw Roszczenia wymagalne i niewymagalne Uprawnienia ksztatujce Prawa wzgldne i bezwzgldne Prawa majtkowe i niemajtkowe SLAJD 2 PRZEDMIOTY STOSUNKU CYWILNOPRAWNEGO Przede wszystkim zachowania ludzi (patrz poprzedni wykad) Rzeczy o Ruchome(mona swobodnie przenosid) i nieruchome (w jaki sposb osadzone na gruncie i ciko co z nimi zrobid) Rzeczy nieruchome maj charakter nieruchomoci, ktre dzielimy na 3 kategorie: Gruntowe ziemia, mamy prawo do wasnoci ziemia o ograniczonej powierzchni. To jakie ma granice do kogo naley itd. musi byd podane w ksigach wieczystych (rejestr sucy do ewidencjonowania nieruchomoci). Wszystko co jest nad i pod ziemi wchodzi w skad nieruchomoci gruntowej (w granicach wyznaczonych przez odpowiednie zapisy prawne np. prawo lotnicze) Budowlane cos co jest na stale poczone z ziemi. Wasnod gruntu tosama z wasnoci budynku, ale nie zawsze. Prawo uytkowania wieczystego prawo przysugujce osobom prywatnym np., skarb paostwa moe byd wacicielem areau ziemi, mog ustanowid na nim prawo wieczystego uytkowania i jeli nabdziemy takie prawo to bdziemy prawie jak waciciele tej ziemi (ale nie do kooca). Moemy budowad na takim gruncie. Wasnod nieruchomoci, ktra zbudujemy bdzie nasza mimo, e grunt bdzie nalea do skarbu paostwa. Lokalowe mieszkania, apartamenty, paszczyzny wyodrbnione w ramach budynku

12

o

Oznaczone co do gatunku (dla przeniesienia wasnoci poza podpisaniem umowy konieczne wydanie towaru nabywcy) i co do tosamoci (dla przeniesienia wasnoci takich rzeczy konieczna jest umowa, z chwil podpisania wasnod przechodzi na nabywc)

Przedmioty materialne nie bdce rzeczami (ciecze i gazy, kopaliny, zwierzta w stanie wolnym) np., wgiel dopiero po wydobyciu jest rzecz ruchom. Przedmioty niematerialne (energia, dobra niematerialne, dobra osobiste) prawo do tantiem, autorskie, majtkowe i dobra osobiste. Wszystko co nie pasuje do dwch powyszych kategorii. SLAJD 3 CZYNNOCI PRAWNE Zachowania zmierzajce do osignicia pewnego celu prawnego. Akty woli posiadajce chocia jedno owiadczenie woli zmierzajce do zacignicia zobowizao lub nabycia uprawnieo. Zaciganie zobowizao lub nabywanie uprawnieo za pomoc owiadczeo woli Stan faktyczny obejmujcy co najmniej jedno owiadczenie woli czynnod prawna musi zawierad co najmniej jedno owiadczenie woli w dowolnej formie (pisemnej, gestem itd.). Podzia czynnoci prawnych: Jednostronne(czynnoci, ktre robimy samodzielnie, nie jest potrzebne niczyje potwierdzenie np., darowizna), umowy (wymagaj zgodnego konsensusu co najmniej dwch stron, powstaj konkretne relacje midzy indywidualnie oznaczonymi podmiotami) , uchway (czynnoci prawne realizowane przez abstrakcyjne podmioty organizacyjne; uchway maj miejsce w przypadku albo osb prawnych albo jednostek organizacyjnych nie bdcych osobami prawnymi, ktrym ustawa przyznaje zdolnod prawn; osoby prawne to swego rodzaju organizacje, ktre si rzdz okrelonymi prawami i maj swj wewntrzny status, regulamin w ramach stosunkw wewntrznych wiadomo w jaki sposb podejmowane s decyzje np. podmiot realizujcy wol osoby prawnej to zarzd moe podejmowad uchway (ale np. wsplnicy te mog)- nie musi byd jednomylnoci, wystarczy bezwzgldna wikszod gosw) Midzy yjcymi i na wypadek mierci prawo reguluje moliwod zapisw na wypadek naszej mierci naley oczywicie spisad testament, przykad czynnoci jednostronnej Zobowizujce(czynnoci w ktrych przedmiotem jest zobowizanie np. umowa kupna przedmiotu oznaczonego co do gatunku - jeli kupujemy ton pszenicy to w momencie zawarcia umowy nie mamy tej pszenicy konieczne jest jej fizyczne wydanie, tak wic mamy tylko roszczenie o wydanie ), rozporzdzajce(czynnoci na mocy decyzji jednostronnej np. ustanawiamy hipotek na wasne mieszkanie, pozbycie si rzeczy to te rozporzdzenie), o podwjnym skutku (w przypadku przedmiotw oznaczonych co do tosamoci ju sama umowa przenosi wasnod rzeczy jeli kupujemy obraz to z chwila podpisania stajemy si wacicielami w momencie podpisania umowy mamy dwa skutki: zobowizujemy si do zapacenia ale uzyskujemy wasnod (czyli skutek rozporzdzajcy)) UWAGA: jest problem z nieruchomociami w polskim prawie, poniewa sprzeda nieruchomoci jest zaatwiana jedn umow w ktrej nie mona zawrzed warunkw np. e jak wpacimy kas to dostaniemy dom, a moe si tak zdarzyd e waciciel bdzie chcia kas przed podpisaniem umowy o przekazaniu nieruchomoci, jeli zapacimy a on nas okantuje to trzeba id do sdu i si upomnied o swoj kas na podstawie tego przepisu o bezpodstawnym wzbogaceniu si. Jeli chodzi o obrt profesjonalny: jeli negocjujemy sprzeda biurowca za 200 mln wtedy zawiera si umow z bankiem powierniczym, przelewamy kas na ich rachunek, oni pilnuj eby umowa zostaa podpisana i dopiero wtedy kasa zostaje przelana na rachunek sprzedawcy.

13

Konsensualne(czynnoci ktre dla swojej skutecznoci wymagaj wycznie zoenia owiadczenia woli) i realne(umowy w ktrych oprcz zoenia owiadczenia woli konieczne jest te wydanie rzeczy) SLAJD 4 FORMA OWIADCZENIA WOLI Zasada swobody formy mona gestykulowad i robid co nam si podoba generalnie, o ile jest jasne, e w taki sposb skadamy owiadczenie woli ale s wyjtkowe sytuacje i wtedy wymagane s formy szczeglne. Wie si to z koniecznoci zapewnienia pewnego bezpieczeostwa obrotu. Formy szczeglne: o Zwyka forma pisemna forma w ktrej skadamy wasnorczny podpis (piecztka nie moe byd) Urzdowe powiadczenie daty idziemy do urzdu, skadamy wniosek i chcemy dowodu, e wniosek zoylimy. Urzdnik skada na kopii piecztk, e w tym dniu zoylimy dokument. Pomocne na przykad przy skadaniu zeznao podatkowych na ostatni chwil, bo papier si moe w urzdzie zawieruszyd ,a my mamy jakby co dowd, e si wywizalimy z obowizku. Bardzo rzadkie, jako rodek ostronoci procesowej Notarialne powiadczenie podpisu kiedy prawo wymaga szczeglnej starannoci jeli chodzi o weryfikacj podpisu, wtedy idziemy do notariusza, przedstawiamy umow i podpisujemy si w obecnoci notariusza, ktry sprawdza nas dowd i stawia piecztk, e powiadcza e to faktycznie my podpisalimy ten dokument. Wystpuje: w przypadku obrotw udziaami w spce z o.o. Akt notarialny najwyszy stopieo starannoci dokumentowej, wtedy notariusz moc swojego urzdu tworzy akt notarialny ktry obejmuje ca umow, sprawdza t umow, pniej pisze e ta umowa jest wana i skuteczna. Konieczny: w obrocie nieruchomociami

o

o

o

Forma zastrzeona pod rygorem niewanoci (ad solemnitatem) jeli przepis mwi, e co musi zostad napisane w formie np. aktu notarialnego to musi, bo inaczej umowa jest niewana. Forma zastrzeona dla wywoania okrelonych skutkw prawnych (ad eventum) kiedy prawo nie wymaga formy szczeglnej w pierwszym przepisie ale w drugim przepisie mwi, e jeli forma zostanie zachowana to osigniemy pewien skutek dodatkowy np. umowa przedwstpna jeli chcemy zobowizad kontrahenta do sprzeday mieszkania za 3 miesice po jakiej cenie to on si wtedy nie wykrci (jak popiszemy t umow, ale tylko pod warunkiem e bdzie w takiej samej formie jak umowa ostateczna czyli w wypadku nieruchomoci w formie aktu notarialnego, a jeli zawrzemy j w innej formie to te jest wana ale jest sabsza czyli kontrahent bdzie mg si nie wywizad z umowy, ale bdziemy mogli wtedy dochodzid odszkodowania) Forma zastrzeona dla celw dowodowych (ad probationem) przepis przewiduje w umow w formie pisemnej ale nie jest powiedziane jakie sankcj wynikaj z niedochowania formy, to umowa na przykad sowna bdzie wana, ale bdzie problem dowodowy w sdzie. S trzy wyjtki, kiedy dowd przesuchania stron moe zostad zastosowany mimo, e nie ma formy pisemnej: o o Kiedy obie strony si na to zgodz, ale przy sporze sdowym nie warto na to liczyd. Jeli mamy do czynienia ze sporem midzy konsumentem a przedsibiorc (bo konsument jest dodatkowo chroniony przez prawo).

14

o

Jeli owiadczenie woli jest uprawdopodobnione na pimie - mail to nie jest forma pisemna bo nie ma wasnorcznego podpisu, ale jest to sposb na uprawdopodobnienie

SLAJD 5 ZAWARCIE UMOWY Konsens co do wszystkich istotnych (jasne midzy kim a kim umowa jest zawierana, co jest przedmiotem umowy, czy to jest umowa nieodpatna czy odpatna (a jeli odpatna to jak wygldaj opaty) postanowieo zgodne owiadczenie woli stron. Oferta musi okrelad istotne postanowienia umowy jednostronne owiadczenie woli oferenta zoone odbiorcy (oblatowi); oferta jest wica jeli zoymy ofert na konkretnych warunkach, mamy ograniczone moliwoci wycofania si z tego; oblat powinien przyjd wedug prawa ofert niezwocznie, ale moemy si zwizad ofert przez okrelon ilod czasu, wtedy dopisujemy do kiedy wana jest oferta i pniej nie ma problemu z wycofaniem po tym terminie. Kontroferta zupenie nowa oferta negocjacje zaczynaj si od pocztku, wtedy umowa jest tworzona na podstawie tej kontroferty, ktra moe byd odrzucona lub przyjta lub mona zoyd kolejn kontrofert. Zwizanie warunkami umowy musimy przestrzegad umowy pod odpowiedzialnoci odszkodowawcz Owiadczenie o przyjciu oferty lub przystpienie do wykonania umowy - jak skadamy ofert to oblat moe przyjd ofert wprost a wic skada owiadczenie, e przyjmuje ofert. Dla skutecznoci zawarcia umowy konieczny jest jednoznaczny akt w postaci przyjcia oferty, ale moe si zdarzyd, ze umowa dochodzi do skutku, nawet gdy do oferenta nie dotara informacja, e oblat przyjmuje ofert. Moe tak si zdarzyd gdy np. skadamy zamwienie na ton pszenicy, wysyamy podpisane zamwienie i nastpnego dnia podjeda przyczepa z pszenic. Ma to miejsce gdy jestemy z kontrahentem w biecych relacjach gospodarczych, gdy jest wikszy stopieo zaufania. Zasada swobody umw -

SLAJD 6 GRANICE SWOBODY UMW Cel i tred stosunku prawnego nie mog byd sprzeczne z: o Ustaw jeli przepis przewiduje jaki wyrany zakaz to nie moemy tego przekroczyd, i jakakolwiek czynnod prawna bdzie niewana. Zasad wspycia spoecznego Sprzeczny z zasad wspycia spoecznego jest np. wyzysk. Jeli warunki s jakie kosmiczne, to mimo, e kontrahent podpisze umow to bdzie mg si wycofad jeli wykae e dziaa pod przymusem a my to wykorzystalimy. Natur stosunku kady stosunek prawny zakodowany w przepisach ma pewn specyfik np. nie mona si zobowizad do czego na zawsze, zawsze musi byd moliwod odstpienia od umowy, niedopuszczalne jest konstruowanie umowy, z ktrej nigdy nie mona si wydostad to byoby sprzeczne z natur stosunku spoecznego i relacj prawa cywilnego

o

o

SLAJD 7 TYPY UMW

15

Umowy jednostronnie (takie umowy, w ktrych obowizek wiadczenia spoczywa na jednej stronie np. darowizna) i dwustronnie (kada ze stron ma prawa i obowizki) zobowizujce Pojcie umowy wzajemnej (to wanie przykad umowy dwustronnie zobowizujcej) o Ekwiwalentnod wiadczeo ja Ci daje i Ty mi dajesz. Spenienie wiadczenia moe byd warunkowane tym czy druga strona speni wiadczenie.

Umowy realne umowy ktre przynosz wasnod; gdy dochodzi do wydania rzeczy Umowy losowe skutek prawny nie jest uzaleniony od woli stron tylko od konkretnych okolicznoci, od przypadku np. ubezpieczenie przed nieprzewidzianymi do kooca zdarzeniami ktre mog zaistnied i powodowad negatywne konsekwencje elementem kluczowym jest nieprzewidywalnod i niepewnod Umowy adhezyjne umowy bardzo drobne, czsto spotykane w yciu codziennym, kiedy zawieramy umowy nawet o tym nie wiedzc, nie moemy negocjowad np. kasujc bilet w autobusie, Umowy kauzalne i abstrakcyjne Znalezione w necie: Wanod kauzalnych zaley od istnienia odpowiedniejpodstawy prawnej wiadczenia. A w abstrakcyjnych okolicznod ta nie wpywa na wanod zobowizania. W ko nsekwencji obrona dunika w zobowizaniach abstrakcyjnych jest ograniczona, poniewa nie moe on skutecznie podnied zarzutw powoujcych si na nieistnienie lub brak porozumienia stron co do celu prawnego wiadcz enia.

Kada umowa musi mied swoj przyczyn. To jest badane przez sd. W prawie cywilnym trzy kategorie motywacji o o o Zmniejszenie pasyww w celu uwolnienia si od jakiego zobowizania. Zwikszenie aktyww Czynnod pod tytuem darmym

5. WYKAD 06.03.2008SLAJD 1 TRYB ZAWARCIA UMOWY Tryb ofertowy waciwod miejscowa sdu (proces bdzie si toczy, jeli strony wczeniej nie uzgodniy tego wprost, w sdzie waciwym dla siedziby pozwanego). Klauzula miejsca zawarcia umowy (umowa jest zawierana w miejscu w ktrym oferent otrzyma potwierdzenie przyjcia oferty). Kiedy do zawarcia umowy doszo z chwil wykonania umowy. Wtedy miejscem zawarcia umowy jest miejsce w ktrej znajdowa si oferent w chwili zawarcia umowy. Aukcja (tryb zawarcia umowy w ktrym obowizuj pewne reguy: jest ogaszajcy aukcj, reguy zawarte w regulaminie kto ma prawo licytowad, kiedy aukcja bdzie miaa miejsce, jak bdzie wygldao przystpienie do aukcji, czy trzeba bdzie wpacid wadium, jeli tak to w jakiej wysokoci, co jest przedmiotem aukcji. Aukcja to swego rodzaju konkurs ofert, gdy nie ma wyszej oferty dochodzi do przybicia. Aukcja ma charakter emocjonalny) i przetarg (zazwyczaj pisemny, chodzi o to eby zebrad w jednym miejscu, w okrelonym czasie odpowiedni ilod ofert, organizator ma obowizek przedstawienia regulaminu przetargu, zapewnienie przejrzystoci procesu i rwnoci szans, wszyscy uczestnicy maj rwne szanse i te same zasady. Jest wyznaczony dzieo do kiedy mona skadad oferty, pniej odbywa si konkurs, w ktrym porwnuje si oferty wedug rnych kryteriw. Jeli udowodni si, e przetarg by ustawiony (czyli z gry byo wiadomo kto wygra) to mona go uniewanid. Mona okrelid

16

tzw. Warunki brzegowe oczekiwania ktrych nikt nie speni i wtedy przetarg jest nie rozstrzygnity, ale musi byd oficjalne uzasadnienie z odniesieniem do warunkw przetargu. o Wadium suy umocnieniu pozycji licytujcego, biorcego udzia w przetargu, ale rwnie organizatora przetargu lub aukcji. Kwota, ktra stanowi zabezpieczenie wpacana przed rozpoczciem aukcji lub przetargu. Gdy organizator przetargu uchyla si od zawarcia umowy i amie zasady jest zobowizany do wydania wadium ktre otrzyma i jeszcze dodatkowo kwot rwn wadium. Jeli kto si uchyla od zapacenia za wylicytowany przedmiot to organizator ma prawo zatrzymad jego wadium a oprcz tego ma roszczenie o odszkodowanie.

Negocjacje tryb ofertowy - wymiana ofert, kontrofert, potwierdzeo, prowadzenie negocjacji o Obowizek lojalnoci prawo cywilne przewiduje zasad, e nie mona prowadzid negocjacji w zej wierze tzn. bez woli do zawarcia umowy np. na zwok liczc, e pozycja partnera si pogorszy. Jeli kontrahent zainwestowa sporo w negocjacje (podre itd.) a my odstpujemy od negocjacji bez wyranego powodu - to jest nielojalne postpowanie wedug prawa. Kontrahent ma wtedy prawo dad zwrotu kosztw. Ale oczywicie musi najpierw udowodnid nielojalnod. Od momentu rozpoczcia negocjacji pojawia si stosunek poufnoci, a wic adna ze stron, ktra uzyskaa w trakcie negocjacji jakie informacje poufne nie moe tych informacji przekazywad na zewntrz.

SLAJD 2 WADY OWIADCZENIA WOLI Moliwoci wycofania owiadczenia woli: Brak wiadomoci lub swobody stan psychiczny kiedy nie jestemy w stanie si kontrolowad, nie moemy wiadomie kierowad swoim losem. Silne emocje, stres, upojenie alkoholowe, narkotyki, zaburzenia psychiczne owiadczenia woli formowane w takich sytuacjach s niewane. Tak samo kiedy jestemy pod fizyczn kontrol innej jednostki i ona wymusza na nas jakie zachowanie to te jest nie wane. Ale to si odnosi do prawa cywilnego, prawo karne nie dopuszcza upojenia alkoholowego jako czynnoci agodzcej. Pozornod czynnod, ktra ma upozorowad pewien stan prawny np. mamy umow o przeniesieniu wasnoci, ale strony umawiaj si e przeniesienie nie nastpuje; cel umowy jest inny ni wynikajcy z zapisu umowy. Bd (istotny) np. przedmiotem transakcji bya rzecz, o cechach istotnie rnych od tych ktrych si spodziewalimy, rna od tego czego mielimy prawo si spodziewad. Jeli doszo do takiego bdu to mamy prawo uchylid si od skutkw tej czynnoci prawnej. Bd musi wynikad z zachowania drugiej strony (czyli kontrahent wprowadzi nas w bd, a jak nie to mia moliwod dowiedzenia si o wadliwym elemencie tej czynnoci prawnej). Ale moe byd sytuacja, e kontrahent nie by w stanie si dowiedzied i wtedy sytuacja si komplikuje, bo nie ma w tym jego winy. o Podstp bd take nieistotny kto wiadomie celowo przedstawi nam co kamic, i zachci nas do zawarcia umowy. To moemy uchylid si od skutkw tej czynnoci, nawet jeli co drobnego nam nie odpowiada.

Groba jeli dziaamy w stanie wymuszenia, zmusza nas do podpisania umowy groc nam lub naszym bliskim. Od umowy moemy odstpid, tylko musimy zoyd kontr owiadczenie, po tym jak groba minie, tylko musimy powiadomid o tym grocego (bez sensu!). Groba musi naruszad prawa podmiotowe.

17

SLAJD 3 PRZEDSTAWICIELSTWO Dwa typy: przedstawicielstwo ustawowe (rodzice w stosunku do dzieci, maj prawo podejmowania decyzji za dzieci, nawet jeli chodzi o prawa majtkowe; wywodzi si to z prawa rodzinnego i opiekuoczego; inne przykady: kuratorzy, opiekunowie dla osb cakowicie ubezwasnowolnionych) i penomocnictwo Dokonywanie czynnoci w imieniu reprezentowanego Penomocnictwo wywodzi si ze stosunkw prywatnych, o Jednostronne owiadczenie woli w imieniu mocodawcy mocodawca umocowuje penomocnika do okrelonych czynnoci, nastpnie penomocnik w imieniu i an rzecz tego mocodawcy zawiera okrelone umowy, ale maj one skutek wobec mocodawcy. Penomocnik podpisujc umow powinien zaznaczyd, e wystpuje w roli penomocnika aby nie powstay wtpliwoci

Rodzaje penomocnictwa o Oglne uprawnia umocowanego do podejmowania czynnoci prawnych w zakresie zwykego zarzdu (klauzula generalne, czynnoci majce charakter generalny, powtarzalny, nie wi si z ryzykiem dla mocodawcy) Rodzajowe uprawnia penomocnika do wykonania czynnoci prawnych o okrelonym cile charakterze, ktre okrelone s w treci penomocnictwa Szczegowe czynnoci bardzo szczeglne, wi si np. z bardzo wanymi konsekwencjami dla spki; do jednej okrelonej czynnoci

o

o

Forma forma pisemna, jeli dajemy penomocnictwo forma musi byd taka jaka jest wymagana dla czynnoci danego rodzaju, a wic aby kto mg w naszym imieniu sprzedad nieruchomod musi mied penomocnictwo w formie aktu notarialnego Zakres umocowania pochodna zakresu mocodawcy, nikt nie moe przenied wicej praw ni posiada, penomocnik moe wydad dalsze penomocnictwa (substytuty) o ile zastrzeglimy w danym mu penomocnictwie, e moe. Ale moe dad penomocnictwo tylko do czynnoci do ktrych sam zosta umocowany. Wyganicie penomocnictwa z chwil odwoania penomocnictwa przez mocodawc, penomocnik moe si sam zrzec penomocnictwa. Z chwil odwoania penomocnictwa konieczne jest odebranie dokumentu penomocnictwa aby nikt nie mg si ju nim posugiwad. Jeli zagino to warto wzid owiadczenie penomocnika, e nie jest w stanie zwrcid dokumentu. Jeli nie odbierzemy penomocnictwa (lub owiadczenia o zaginiciu) to dopuszczamy si zaniedbania i penomocnik moe dalej zawierad wane umowy w naszym imieniu. SLAJD 4 ZOBOWIZANIE Zobowizanie jako stosunek cywilnoprawny czcy dwie strony albo i wicej Dunik i wierzyciel no wiadomo Dug(element zobowizania) i wierzytelnod (moliwod oczekiwania okrelonego wiadczenia)- jeli mamy umow np. jednostronnie zobowizujc tylko jedna strona jest zobowizana do okrelonego dziaania a druga jest uprawniona, a wic z jednej strony mamy wierzytelnod a z drugiej dug.

18

wiadczenie jako tred zobowizania wiadczenie - to co ma zrobid dunik aby wywizad si ze swojego zobowizania i eby to zobowizanie wygasid. Przedawnienie roszczeo jeli po 11(?) latach przyjdziemy do dunika po nasze wiadczenie to ma prawo odmwid. SLAJD 5 POWSTANIE ZOBOWIZANIA Czynnoci prawne jednostronne, dwustronne, na mocy owiadczeo woli umowy itd. Akty administracyjne jeli organ uzna w danych okolicznociach naley zapacid pewn kwot to konstytutywny akt administracyjny rwnie stanowi powstanie zobowizania Konstytutywne orzeczenia sdu ale tylko takie, ktre wywouje nowe skutki prawne. Patrz przykad z zasady nominalizmu. SLAJD 6 WIADCZENIE Typy wiadczeo gwne(spata kwoty kredytu) i poboczne(spata odsetek); pienine (wyraone w pienidzu) i niepienine; podzielne(przedmioty oznaczone co do gatunku mona dzielid czyd bez zmiany waciwoci, mona umorzyd w czci takie wiadczenie) i niepodzielne(rzecz oznaczona co do tosamoci) wiadczenia pienine o Zasada nominalizmu wartod musi byd okrelona cile. Jeli zawarlimy umow na okrelon kwot, obowizkiem dunika jest zaplata w wysokoci ktra przewiduje umowa, ale jeli wartod pienidza si znaczco zmienia, mona id do sdu i ubiegad si o zmian wysokoci wiadczenia. Zasada walutowoci wszystkie wiadczenia w zotych polskich (wedug polskiego prawa). Waloryzacja wiadczeo pieninych Waloryzacja umowna: Klauzula waloryzacyjna uniezalenia wysokod wiadczenia od konkretnej wartoci pienidza w danym momencie - nakadka na zasad nominalizmu. Np. Jeli chcemy oprzed nasze wynagrodzenie w walucie obcej to musimy doczyd klauzul waloryzacyjn np. wynagrodzenie moje bdzie wynosio rwnowartod w zotych polskich kwoty x euro. Waloryzacja sdowa: jeli zasza raca niespodziewana zmiana stosunkw spoecznych, ktrej strony nie mogy przewidzied w momencie zawierania umowy, i jeli przemawiaj za tym wzgldy wspycia spoecznego, to sd moe zmienid wysokod wiadczenia. Nie dziaa w stosunkach midzy przedsibiorcami kolejny przykad na to, e przedsibiorcy korzystaj w prawie cywilnym z nieco wszego zakresu ochrony

o o

SLAJD 7 ODPOWIEDZIALNOD ODSZKODOWAWCZA podstawowa sankcja w prawie cywilnym; funkcja kompensacyjna, a wic podmiot poszkodowany ma prawo oczekiwad, ze jeli ponis szkod zawinion przez drug stron to jego sytuacja prawna zostanie naprawiona, eby znalaz si w sytuacji w jakiej by przed powstaniem szkody. Zdarzenie powodujce obowizek naprawienia szkody trudnoci przy szkodach lekarskich, ktre ujawniaj si po pewnym czasie, trzeba zidentyfikowad, ktry z lekarzy przyczyni si do powstania szkody. A wic trzeba ustalid, miejsce i czas itd. Powstanie szkody czy rzeczywicie powstaa? S rne rodzaje szkd o czym na kolejnym wykadzie

19

Zwizek przyczynowy poczenia zdarzenia z przyczyn, kwestia adekwatnoci (zwizek pomidzy zdarzeniem, ktre miao bezporedni wpyw na t szkod, czyli trzeba sprawdzid czy szkoda by powstaa bez zajcia tego zdarzenia(to si nazywa test warunku),a nastpnie selekcja zdarzeo, ktre bezporednio doprowadziy do szkody) musi zaistnied aby pojawia si odpowiedzialnod

6. WYKAD 07.03.2008SLAJD 1 - ZASADY ODPOWIEDZIALNOCI: Zasada winy aspekt obiektywny (bezprawnod czynu) jest to co niezalenego do winy, ale niezbdne eby przypisad odpowiedzialnod np. moemy szkodzid komu ale w ramach prawa; aspekt subiektywny (nastawienie psychiczne sprawcy szkody do tego co zrobi) Zasada ryzyka np. prowadzimy badania nad materiaami wybuchowymi, musimy zachowad bezpieczeostwo produkcji, nawet jeli dopenilimy obowizkw a wybucho to mog si domagad od nas odszkodowania. Wystarczy zdarzenie, skutkujce szkoda. Zdarzenia zwizane z funkcjonowaniem duych przedsibiorstw, si przyrody, ale take utrzymanie mieszkania (musimy ustawiad tak doniczki aby nie wypaday, jak wypadn to dalimy ciaa i mona si od nas domagad odszkodowania tak samo jest ze zwierzakami (domniemanie braku naleytego nadzoru i odpowiadamy za ewentualne szkody) Zasada susznoci bardzo rzadka, nie sposb wykazad winy sprawcy, to w wyjtkowych sytuacjach sd moe udzielid ochrony, np. jeli dziecko nie ma opiekuna prawnego, a ma sporo kasy i wyrzdzi komu szkod, to mimo i dzieci nie ponosz odpowiedzialnoci sd moe przyznad poszkodowanemu odszkodowanie jeli istnieje dua dysproporcja majtkowa (czyli poszkodowany jest ubogi) Zasada gwarancyjno- repartycyjna mwi, e nie badamy winy czy ryzyka firmy ubezpieczeniowej, jej odpowiedzialnod wynika z mocy umowy (podpisanej z ubezpieczajcym si) SLAJD 2 SZKODA Majtkowa dotyczy caej sfery uprawnieo majtkowych, materialnych. -strata (damnus emergens) zmniejszenie stanu majtkowego na dzieo wyrzdzenia szkody -utracone korzyci (lucrum assans) korzyci, ktre bymy uzyskali w pewnym przedziale czasu w przyszoci gdyby do zdarzenia nie doszo; trudne do wycenienia

Szkoda na mieniu (kiedy uszczerbek dotkn materialnego przedmiotu znajdujcego si w naszym posiadaniu, wadaniu, bdcego w naszej wasnoci np. wykorzystywanie fragmentw naszej ksiki bez zapaty tantiem powoduje uszczerbek w sferze naszych interesw) i na osobie (dotycz sfer szkody na ciele, uszczerbku na zdrowiu rozstrj zdrowia, a take szeroko pojtej szkody w zakresie dbr osobistych. Moe byd: o o Majtkowa np. jeli stracimy w wypadku rk i nie bdziemy mogli wrcid do pracy, moliwe jest przez sd przyznanie renty. Moe zasdzid rwnie odszkodowanie jednorazowe. Niemajtkowa dotyczy dbr osobistych np. naruszenie dobrego imienia itd. Moliwod zadoduczynienia.

Niemajtkowa - krzywda Odszkodowanie (przy szkodzie czyli przy szkodzie majtkowej), a zadoduczynienie (przy krzywdzie czyli przy szkodach nie majtkowych) Szacowanie wartoci szkody - metoda dyferencyjna (jak uksztatowaby si stan majtkowy poszkodowanego, gdyby nie doszo do wyrzdzenia szkody)

20

Naprawienie szkody - restytucja naturalna (przywrcenie stanu przed zdarzeniem sprawczym jeli si da) lub odszkodowanie pienine

SLAJD 3 ODPOWIEDZIALNOD - ZAGADNIENIA SZCZEGOWE Odpowiedzialnod solidarna kiedy po stronie dunikw jest kilku dunikw, ktrzy odpowiadaj na tych samych zasadach. Wierzyciel ma prawo sobie wybrad dunika od ktrego chce otrzymad wiadczenie o rda umowa stron, moe wynikad z ustawy np. spka przygotowuje prospekt z pomoc doradcw, jeli w skutek bdu w prospekcie inwestor poniesie szkod, ma prawo dochodzid odszkodowania od wszystkich biorcych udzia w tworzeniu tego prospektu Zobowizania podzielne (np. przedmiotem zobowizania jest dostarczenie materiaw przez kilku kontrahentw, jeli umowa nie przewiduje odpowiedzialnoci solidarnej to zobowizanie moe si podzielid na kilka rwnych czci przypisanych do rnych kontrahentw) i niepodzielne (nie mona go podzielid na czci i stopniowo realizowad np. 4 wspwacicieli sprzedaje obraz, ktry okazuje si byd falsyfikatem, to kady z nich odpowiada wzgldem nabywcy)

o

Odpowiedzialnod regresowa odpowiedzialnod podmiotw w sytuacji solidarnoci np. jeli jest kilku solidarnych dunikw odpowiadajcych caym majtkiem za zobowizanie wobec wierzyciela, i jeden z nich speni wiadczeni (i ja wygasi), to ten jeden ma prawo domagad si zwrotu w odpowiednich czciach od pozostaych (i to jest odp. regresowa). Jeli w umowie nie zapisano inaczej to kady dunik musi oddad tyle samo. Odpowiedzialnod kontraktowa (zwizana z istniejcym zobowizaniem; odpowiedzialnod odszkodowawcza ma charakter wtrny (bo pierwotnym jest to co zostao zapisane w umowie np. dostarczenie czego itd.; naruszenie konkretnego zobowizania) i deliktowa (przed zdarzeniem sprawczym sprawcy i poszkodowanego nie czya adna wi, aden stosunek prawny; w wyniku czynw niedozwolonych np. jeli trzech napastnikw nas napadnie, ale jeden tak naprawd nas bije, drugi trzyma a trzeci stoi na czatach to do odszkodowania zobowizani s wszyscy trzej po rwno, dopiero pniej Ci ktrzy nie brali bezporednio udziau w tworzeniu szkody mog domagad si zwrotu czci odszkodowania od kolegw; z chwil zdarzenia sprawczego zawizuje si relacja zobowizaniowa, treci jest obowizek naprawienia szkody o charakterze pierwotnym; naruszenie obowizku do poszanowania czyich praw podmiotowych) Roszczenia (suy ochronie praw podmiotowych) - kwestia wymagalnoci (gotowod roszczenia do bycia poza czyli jeli w umowie zastrzeemy, e wiadczenie ma byd wykonane w cigu 30 dni to dopiero po tym czasie moemy dochodzid roszczenia w sdzie) (k.c. art. 455) jeli nie zapisalimy w umowie inaczej, to roszczenie staje si wymagalne z chwil kiedy wierzyciel zada realizacji wiadczenia. Jeli nie wystpi z daniem to staje si wymagalne w najwczeniejszym moliwym terminie w ktrym wierzyciel mg wystpid o realizacj wiadczenia.

SLAJD 4 - PRZEDAWNIENIA ROSZCZEO Istota przedawnienia po upywie okrelonego czasu, roszczenia przestaj si nadawad do dochodzenia. Nie mona utrzymywad dunika w cigej niepewnoci. Terminy przedawnienia o Zasada oglna (art. 118 k.c.) roszczenia pienine przedawniaj si z upywem 10 lat. Przy wiadczeniach okresowych i roszczeniach wynikajcych z prowadzonej dziaalnoci gospodar-

21

czej (midzy przedsibiorcami) przedawnienie nastpuje po 3 latach. np. odsetki w, ktre mamy zapacid bankowi (to wiadczenie okresowe) o Zasada szczeglna- czyny niedozwolone (art.442 k.c.) przedawnia si po upywie 3 lat od momentu dowiedzenia si o szkodzie, ale po upywie 10 lat od zajcia zdarzenia sprawczego. Ale jeli szkoda wynika z czynu przestpczego, karnego to mamy 10 lat od momentu powstania szkody.

SLAJD 5 - CZYNY NIEDOZWOLONE Charakter naruszonego prawa Odpowiedzialnod za wasne czyny sprawca odpowiada tylko za wasne czyny, ale np. jako rodzice dziecka ktre co zniszczy, bdziemy zobowizania do pokrycia szkody. Bezprawnod (czy naruszenie prawa byo czynem bezprawnym). Sytuacje w ktrych uchylamy bezprawnod czynw: o o Obrona konieczna jeli uszkodzimy napastnikw, ktrzy nas napadli to nie poniesiemy konsekwencji Stan wyszej koniecznoci jeli mamy do wyboru dwa rne dobra o rnej wartoci i decydujemy si na powicenie dobra o niszej wartoci, eby ratowad dobro o wyszej wartoci np. poar u ssiada, ratujemy jego meble, ale musimy wyamad drzwi to ssiad nie powinien wytaczad nam procesu o drzwi. Dozwolona samopomoc jeli kto prbuje nam co ukrad prosimy ssiada o pomoc i powalamy wsplnie napastnika. Zgoda poszkodowanego dziaania lekarzy np. przed operacj podpisujemy zgod na zabieg; kto kto daje zgod musi dysponowad tym dobrem, prawem Wykonywanie wasnych praw podmiotowych jeli jestemy wacicielem nieruchomoci, ktr wynajmujemy. Jeli chcemy wyrzucid kogo przed czasem okrelonym w umowie najmu, to ten kto ma prawo odmwid (pod warunkiem, e nieazie warunkw umowy np. paci czynsz)

o o o

Wina (tylko za czyny bezprawne) Umylna dziaanie z zamiarem wywoania negatywnego skutku; albo przewiduje, e dane zachowanie wywrze negatywne skutki, ale to lekceway i narusza czyje prawo. Nieumylna (niedbalstwo) od kogo mamy prawo oczekiwad pewnej starannoci. Jeli kto zaniedbuje obowizek, ktrego naleaoby od niego oczekiwad np. jeli lekarz nie zdezynfekuje narzdzi przed zabiegiem

SLAJD 6 - WYKONYWANIE ZOBOWIZAO Osoby wykonujce wierzycielowi jest co do zasady obojtne kto wykona zobowizanie o Kwestia osobistego wykonania chyba, e w umowie okrelamy, e wiadczenie ma byd zrealizowane przez indywidualnie okrelon osob

Osoby przyjmujce wiadczenie

22

o o

Wierzyciel i osoby upowanione przez wierzyciela osoba trzecia musi mied upowanienie od wierzyciela Skutki spenienia wiadczenia do rk osoby uprawnionej dobrze mied pokwitowanie spenienia wiadczenia

Miejsce spenienia wiadczenia Tred zobowizania wiadczenie pienine (siedziba wierzyciela) Inne wiadczenia (siedziba dunika)

Opnienie (dunik ociga si ze spenieniem wiadczenia, ale nie z wasnej winy; wierzyciel nie ma prawa co do zasady do odszkodowania co najwyej do odsetek) i zwoka dunika (z winy dunika; wierzyciel ma prawo do spenienia wiadczenia i do roszczenia odszkodowawczego)

SLAJD 7 - DODATKOWE ZASTRZEENIE UMOWNE Zadatek na poczet przyszego wiadczenia dajemy okrelon kwot pienin, jeli ten kto daje zadatek nie otrzyma wiadczenia moe w sdzie domagad si kwoty dwukrotnie wyszej, jeli umowy nie dotrzyma dajcy zadatek to jego kontrahent moe ten zadatek zatrzymad. Umowne prawo odstpienia zastrzega, e kada (albo jedna) ze stron w przecigu jakiego czasu bdzie moga od umowy odstpid. Ale konieczne jest zastrzeenie terminu. Odstpne pewna kwota, ktr trzeba zapacid drugiej stronie aby mc od umowy odstpid. Ale to musi byd dokadnie okrelone w umowie. Kara umowna uproszczenie dochodzenia odszkodowania przez stron poszkodowan. Niezalenie od wysokoci szkody kontrahent musi zapacid ca kar umown. Mona stosowad tylko w wypadku wiadczeo niepieninych. Jeli wysokod szkody przewysza kar umown, to: o o jeli w umowie nic nie zastrzeglimy to tracimy moliwod dochodzenia rnicy. Nasze odszkodowanie bdzie w wysokoci kary umownej aby dochodzid odszkodowania wyszego naley zastrzec to w umowie

7. WYKAD 13.03.2008SLAJD 1 ZMIANA WIERZYCIELA Przedmiotem obrotu na rynku s zazwyczaj wierzytelnoci pienine. Przelew (cesja) instrument pozwalajcy na dobrowoln sprzeda wierzytelnoci o Cedent (osoba zbywajca wierzytelnod; wierzyciel pierwotny) i cesjonariusz (nowy wierzyciel) dlaczego si sprzedaje wierzytelnoci? Najczstszym powodem problemy pierwotnego wierzyciela ze cigalnoci dugu. Wierzyciel moe te pilnie potrzebowad gotwki np. na jak inwestycj. W okresie spowolnienia gospodarczego rnica midzy kwota nominaln na jak opiewa wierzytelnod a jej wycen rynkow bdzie si zwikszad, poniewa coraz trudniej bdzie uzyskad spat wierzytelnoci.

23

o

Ograniczenia umowne cesjonariusz nabywa wierzytelnod w takim ksztacie w jakim posiada j cedent. Zasada, e nikt nie moe sprzedad wicej praw ni posiada. Relacja pomidzy cedentem a dunikiem z chwil sprzeday wierzytelnoci si kooczy. Dunik aktywnie nie uczestniczy w wymianie. Ale musi zostad poinformowany, aby wiedzia komu ma zapacid wiadczenie. Jeli dunik zapaci staremu wierzycielowi bo nie zosta poinformowany o zmianie wierzyciela, to prawo uznaje, e zapaci wiadczenie, a wic poinformowanie dunika ley w interesie nowego wierzyciela. Dla wanoci cesji nie jest jednak potrzebna zgoda dunika. Wyjtki: kiedy w umowie midzy wierzycielem pierwotnym a dunikiem jest zapisane, e wierzyciel bdzie mg przelad wierzytelnod tylko za zgod dunika. Jeli wierzyciel sprzeda tak wierzytelnod bez zgody dunika to przelew jest wany ale nieskuteczny tzn. cesjonariusz ma roszczenie zwrotne wzgldem pierwotnego wierzyciela o kwot, ktr zapaci za wierzytelnod i odszkodowanie. fundusze sekurytyzacyjne dokonuj obrotu wierzytelnociami na masow skal; jest to typ funduszy inwestycyjnych; korzystaj z szeregu udogodnieo podatkowych itd. Jednak jeli fundusz sekurytyzacyjny pragnie nabyd wierzytelnod musi uzyskad zgod dunika pewna wizka praw moe przysugiwad tylko danej osobie i ta osoba nie moe ich sprzedad np. jeli mamy roszczenie w sdzie.

o

Skutki prawne (wzgldem dunika i wierzyciela) nowy wierzyciel wstpuje w prawa starego wierzyciela i ma prawo domagad si wiadczenia od dunika o ile przelew jest skuteczny. Odpowiedzialnod prawna za wady wierzytelnoci cedent nie odpowiada za wypacalnod dunika, odpowiada jedynie za to czy wierzytelnod o takim nominale rzeczywicie istnieje.

o

Subrogacja o Spata cudzego dugu kto spaca wierzycielowi dug i zajmuje jego miejsce. Skutek taki sam jak przy przelewie. Ale nie zawsze tak mona. Mona kiedy: nowy wierzyciel by w jaki sposb odpowiedzialny wczeniej za ten dug np. gdy porczy dug Nie mona spacad: cudzych podatkw (natura publiczno prawna relacja miedzy podatnikiem a paostwem); Tylko za zgod dunika bo z punktu widzenia dunika nie jest obojtne kto bdzie jego wierzycielem Kwestia odpowiedzialnoci osobistej osoby trzeciej -

SLAJD 2 PRZEJCIE DUGU Zmienia si osoba dunika. Umowa midzy wierzycielem a przejemc dugu o o Za zgod dunika Brak zgody dunika niewanod umowy

24

Umowa midzy przejemc dugu a dunikiem przejemca zobowizuje si do spacania dugu na rzecz wierzyciela zamiast dunika. o o Za zgod wierzyciela Brak zgody wierzyciela ograniczona skutecznod umowy (umowa jest wana, ograniczona skutecznod pomidzy przejemc dugu a dunikiem, wierzyciel moe si pienidzy dalej domagad, ale skutek powstaje na linii przejemca dunik, kiedy wierzyciel zwrci si po dug dunik moe odesad go do przejemcy, ktry bdzie zobowizany zapacid.

PRAWA RZECZOWESLAJD 3 ISTOTA PRAW RZECZOWYCH ? kilka sw o rnicach pomidzy prawami rzeczowymi a tymi wczeniejszymi prawo rzeczowe ma charakter bezwzgldny. Prawa rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym o zesp przepisw prawa cywilnego, ktre normuj powstanie, tred, zmian i ustanie prawa wasnoci oraz innych form korzystania z rzeczy

Prawa rzeczowe w znaczeniu podmiotowym o Takie prawo cywilne, ktre dotyczy rzeczy i jest prawem bezwzgldnym kiedy prawo dotyczy rzeczy a nie jest bezwzgldne to nie jest to prawo rzeczowe np. umowa najmu nieruchomoci, dotyczy rzeczy, ale nie jest bezwzgldna. Take kiedy prawo jest bezwzgldne ale nie dotyczy rzeczy nie jest prawem rzeczowym np. prawo do poszanowania prywatnoci. Wyjtki np. uytkowanie praw lub zastaw na prawach prawa na dobrach niematerialnych

o

SLAJD 4 RZECZY JAKO PRZEDMIOTY PRAW RZECZOWYCH Pojcie rzeczy: o o Materialny charakter Wyodrbnione z przyrody kopaliny, substancje znajdujce si w ziemi, woda (maj charakter materialny ale nie s rzeczami bo nie s wyodrbnione z przyrody). Ale woda w butelkach ma charakter rzeczowy.

Rzeczy ruchome (mog byd swobodnie przemieszczane) i nieruchomoci 1 Rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tosamoci2 SLAJD 5 RUCHOMOCI I NIERUCHOMOCI

1

wicej szczegw w poprzednich wykadach patrz wyej

2

25

kada rzecz moe si skadad z jakiej czci podstawowej i z jakich okrelonych dodatkw. np. samochd i koa, pan doktor nie wyobraa sobie obrotu samochodami bez k i stawia sobie pytanie czy mona obracad samymi koami (silnikiem). Czci skadowe: (inne przykady: drzewo dopki ronie, budynki) o Brak samodzielnoci Czd skadowa to taka czd, ktra utracia samodzielnod w wyniku poczenia z rzecz, tak jakby wtopiona w rzecz wyszego rzdu np. silnik. Czd skadowa posiada cznod fizyczn i gospodarcz z rzecz. cznod fizyczna (silnik jest fizycznie w tym samochodzie i nie da si go bez konsekwencji dla funkcjonalnoci samochodu usund) i gospodarcza (silnik pomaga speniad okrelon funkcj)

o

Przynalenoci: o o o Tylko rzeczy ruchome Charakter pomocniczy samodzielnod np. koa w samochodzie cznod gospodarcza dziki przynalenociom, czd gwna dziaa lepiej

SLAJD 6 POYTKI Poytki rzeczy: o Poytki naturalne poytki, ktre dana rzecz przynosi w normalnej jej eksploatacji, np. uprawiane pole przynosi zboe Poytki cywilne takie poytki, ktre rzecz daje nie bezporednio ale w wyniku istnienia pewnej relacji zobowizaniowej. np. czynsz za wynajmowane mieszkanie

o

Poytki prawa np. tantiemy z praw autorskich, patenty Osoba uprawniona do otrzymywania poytkw ten ktremu dane prawo przysuguje, a wic z reguy waciciel. Ale gdy waciciel oddaje nieruchomod w dzieraw to zrzeka si moliwoci materialnego eksploatowania tego przedmiotu. Dzierawca moe eksploatowad i czerpad poytki naturalne. SLAJD 7 POJCIE WASNOCI Ochrona konstytucyjna o Wywaszczenie dopuszczalne gdy: Na cele publiczne i ze susznym odszkodowaniem paostwo nie ma prawa pozbawid obywatela wasnoci w innym wypadku. suszne odszkodowanie powoduje, e wywaszczenie dziaa opornie, bo jest to odszkodowanie po cenach rynkowych i ciko je oszacowad.

Tred prawa wasnoci najszersza forma korzystania z rzeczy: o o Prawo do posiadania rzeczy moe rzecz ogldad, dotykad fizycznie posiadad Prawo do uywania rzeczy ale w granicach wyznaczanych spoeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa

26

o

Prawo do pobierania poytkw wykorzystywanie ekonomicznej wartoci w sposb w jaki chce tego waciciel rzeczy Prawo do dysponowania rzecz waciciel moe rzecz sprzedad, wyzbyd, darowad, obarczyd hipotek

o

Aspekt negatywny: z wyczeniem innych osb bezwzgldny charakter prawa wasnoci. Waciciel decyduje w jaki sposb udostpni rzecz innym osobom. Granice prawa wasnoci o Przepisy ustawy waciciel nie ma prawa sprzeciwid si uyciu jego rzeczy jeli jest to konieczne dla ograniczenia niebezpieczeostwa zagraajcego czyim dobrom osobistym. np. psa, ktry pdzi na mae dziecko mona ustrzelid bez konsekwencji; jeli grozi komu szkoda w dobrach osobistych mona zniszczyd przedmiot wasnoci, waciciel nie moe si sprzeciwid, ale moe pniej domagad si odszkodowania jeli okae si e bya to decyzja pochopna. Inaczej kiedy zagroenie dotyczy praw majtkowych. eby waciciel straci moliwod sprzeciwienia si musi istnied istotna dysproporcja majtkowa. A wic szkoda wynikajca ze zniszczenia rzeczy musi byd nisza ni gdyby tej rzeczy nie zniszczyd. Zasady wspycia spoecznego mona robid uytek z wasnych praw w granicach dobrych obyczajw. Immisja (?) zachowanie waciciela na swojej nieruchomoci, ktre powoduje skutki na innym gruncie. Niedozwolona immisja to taka, ktra narusza prawa innej osoby np. jeli w piknej mieszkalnej okolicy waciciel gruntu w tej okolicy zaoy gony zakad stolarski, to nie korzysta z ochrony. Ale nie moemy wprowadzid si do dziaki koo huty i domagad si, eby ta przestaa pracowad. Spoeczno gospodarcze przeznaczenie danej rzeczy plany zagospodarowania przestrzennego np. jeli mamy dzielnice willow o niskiej zabudowie to waciciel dziaki nie dostanie zgody na budow 50 pitrowego wieowca.

o

o

SLAJD 8 NABYCIE I UTRATA WASNOCI Patrz slajd 1 nastpnego wykadu

8. WYKAD 14.03.2008SLAJD 1 NABYCIE I UTRATA WASNOCI Przeniesienie wasnoci o o Rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tosamoci Czynnoci prawne zobowizujce (A zobowizuje si e sprzeda B, B moe si domagad sprzeday ale A moe odmwid i B moe si ubiegad o odszkodowanie), rozporzdzajce (modyfikuje prawo wasnoci np. ustanowienie hipoteki) i zobowizujco rozporzdzajce (dot. przede wszystkim nieruchomoci; automatyczne przeniesienie prawa wasnoci z chwil zawarcia umowy) Warunek i termin w przypadku nieruchomoci nie mona zastrzegad warunku ani terminu. Nie nastpi przeniesienie wasnoci. W przypadku rzeczy ruchomych dozwolone jest zastrzeganie warunku lub terminu.

o

27

Zasiedzenie kiedy upyn pewien czas i osoba, ktra rzecz posiada moe zostad uznana za waciciela o Nieruchomoci: 20 lub 30 lat zaley od dobrej wiary. Jeli jestemy posiadaczem samoistnym w dobrej wierze to po 20 latach prawo posiadania przeksztaci si w prawo wasnoci. Jeli w zej wierze (czyli na skutek zawaszczenie itd.) to po 30 latach. Ruchomoci: 3 lata i dobra wiara musimy byd w dobrej wierze. Jeli nie jestemy (pozbawilimy, kogo rzeczy i ukrylimy) to nie moemy zasiedzied przedmiotu ruchomego. A jeli jestemy w dobrej wierze bo nabywamy rzecz od osoby, ktra co ukrada to wtedy co do zasady stajemy si wacicielami. Ale dopiero po 3 latach od utraty praw posiadania przez waciciela pierwotnego.

o

Zrzeczenie si jest problem z zrzekaniem si nieruchomoci. Jeli chodzi o rzeczy ruchome to moemy si jej pozbyd, ale naley fizycznie si jej pozbyd oraz psychicznie (czyli chd pozbycia si) Znalezienie o Nabycie wasnoci rok lub dwa (pienidze zawsze przechodz do skarbu paostwa) w zalenoci od tego co z wacicielem. Rok jeli nie ma prawowitego waciciela, a dwa jeli zachodzi przesanka, e gdzie jest. Znalene 1/10 wartoci znalezionych rzeczy, Obowizki znalazcy: zawiadomienie i oddanie na przechowanie - musimy wykonad wysiek w celu znalezienia waciciela. Jeli nie jestemy w stanie ustalid to powinnimy udad si do organu administracyjnego i zapytad co moemy z t rzecz zrobid. Jeli znalelimy kas, papiery wartociowe itd., to mamy obowizek oddad te przedmioty na przechowanie do organu. Ale jestemy uprawnieni do znalenego. A jeli inne rzeczy to organ decyduje czy moemy zatrzymad w posiadaniu, ale organ moe si do nas zwrcid po te rzeczy jeli znajdzie si waciciel.

o o

SLAJD 2 WSPLWASNOD Cechy o o o Jednod przedmiotu przedmiot integralny, Wielod przedmiotw Niepodzielnod wsplnego prawa nie mona wzid kawaka rzeczy i powiedzied, e jest mj. Waciciele maj jedno niepodzielne prawo do caoci.

Wspwasnod w czciach uamkowych (najczstszy w obrocie, mona wyodrbnid w jakim procencie wspwaciciele maj prawo; powstaje w skutek czynnoci prawnych) i wspwasnod czna (zwizana ze szczegln sytuacj prawn; np. wspwasnod maeoska i na gruncie spki cywilnej) Zarzd rzecz wspln zasada: czynnoci zwykego zarzdu (czynnoci zwizane z biec eksploatacj rzeczy) decyzje skuteczne podejmowane przez wikszod wacicieli przy czym wikszod ustalana na podstawie wartoci uamkowych. W przypadku wspwasnoci cznej wymagana zgoda wszystkich wacicieli. Jeli mamy do czynienia z czynnociami przekraczajcymi zwyky zarzd musz byd zgodni wszyscy (nawet we wspwasnoci uamkowej). A co jeli kto w zej wierze si wyamuje z decyzji. Wspwaciciele mog id do sdu i sd zadecyduje. Jeli wikszod krzywdzi mniejszod sd te moe aktywnie dziaad, moe nawet powoad zarzdc, ktry bdzie zarzdza rzecz.

28

Zniesienie wspwasnoci zablokowad moliwod zniesienia wspwasnoci mona co najwyej do 5 lat, powyej lub na czas nieokrelony nie mona. Zniesienie wspwasnoci: dokonuje si fizycznego podziau rzeczy; moliwod przyznania rzeczy w caoci jednemu wspwacicielowi (wtedy waciciel ma caod , ale musi spacid pozostaych); sprzeda rzeczy i podzia sumy ze sprzeday. O wartoci czci uamkowych decyduje umowa, a jeli nie ma umowy to domniemuje si, e czci s rwne. Tryby zniesienia wspwasnoci: o o umowny strony uzgadniaj na jakich zasadach wspwasnod zostanie podzielona sdowy - jeli pojawia si element konfliktu, to konieczna jest interwencja sdu i to on ustala wszelkie szczegy zniesienia wspwasnoci

SLAJD 3 OCHRONA WASNOCI Roszczenie windykacyjne jeli utracilimy posiadanie (bezprawnie) czyli kto nam co zabra. Ale jeli wydajemy rzecz w dzieraw czy wynajem to oczywicie pozbawiamy si tego roszczenia. o o Roszczenie o wydanie rzeczy Roszczenie wypywajce z prawa wasnoci

Roszczenie negatoryjne sytuacja gdy dochodzi do naruszenia naszego prawa wasnoci w inny sposb ni pozbawienie nas posiadania rzeczy. np. kto puszcza zwierzta na nasz pikny trawnik. o o Prawo dania przywrcenia stanu zgodnego z prawem czyli eby kto nam naprawi rzecz Prawo dania zaniechania naruszeo jeli co si powtarza regularnie, to moemy wystpid do sdu aby zaprzestano naruszania naszego prawa.

SLAJD 4 POSIADANIE Stan faktyczny wadztwo nad rzecz rnica midzy wasnoci a posiadaniem. Wasnod to prawo a posiadanie to stan faktyczny. Jest moliwe, eby waciciel nie posiada rzeczy a posiada j kto kto nie jest wacicielem. Posiadanie to fizyczne wadztwo nad rzecz. Ale jeli dajemy komu co w posiadanie i ten kto ma nam to oddad to przez to e dajemy rzecz fizycznie to formalnie cigle jestemy posiadaczem samoistnym. Posiadanie samoistne (posiadacz, ktry wada rzecz jak waciciel i wykonuje wszystkie uprawnienia waciciela) i posiadanie zalene (posiadanie pod innym tytuem, ni tytu wasnoci np. pod tytuem uytkowania; pochodna posiadania samoistnego poniewa to posiadacz samoistny daje prawo do posiadania zalenego. Element fizyczny (Corpus)(posiadanie w sensie materialnym) i element psychiczny (animus) (wola posiadania) te dwa elementy skadaj si na posiadanie Wspposiadanie podobnie jak w przypadku wspwasnoci. Kilka osb korzysta z tej samej rzeczy, mog si umwid jak bd z tej rzeczy korzystad. Czyli jest to jaki tam stan faktyczny. Posiadanie prawne (zgodne z liter prawa) i bezprawne (jeli kto wszed w posiadanie amic prawo, niezgodnie z reguami) Posiadanie w dobrej (posiadacz uwaa siebie za prawowitego posiadacza i adnych regu nie amie) i zej wierze (kto zdaje sobie spraw w jakich okolicznociach obj rzecz w posiadanie, e jego posiadanie jest posiadaniem bezprawnym)

29

Posiadanie, dzierenie dzieryciel posiada rzecz fizycznie, ale wykonuje to posiadanie nad cudz rzecz, a wic np. penomocnik, przedstawiciel ustawowy. Domniemania - jeli widzimy kogo kto rzecz wada to domniemujemy, e : o o o o o Domniemanie posiadania samoistnego Domniemanie zgodnoci z prawem Domniemanie dobrej wiary Domniemanie cigoci mona te domniemania podwayd, ale trzeba mied jakie dowody.

Ochrona sdowa zakaz samowolnego naruszania posiadania nie wolno naruszad samowolnie stanu posiadania nawet jeli przemawiaaby za tym litera prawa. np. jeli kto dzierawi nasz samochd i nie chce nam go oddad to musimy wejd na drog sdow i sd musi nakazad zwrot, nie moemy tak po prostu samochodu zabrad. Ale s wyjtki np. jak kto kobiecie zabierze torebk, to ta kobieta moe torebk odebrad zodziejowi jeli akcja rozgrywa si szybko. SLAJD 5 UYTKOWANIE WIECZYSTE dotyczy tylko nieruchomoci gruntowych Tred o o Uprawnienie do korzystania z nieruchomoci Uprawnienie do rozporzdzania prawem

Ramy prawne o Okrelone w ustawie uytkownik wieczysty nie jest wacicielem, a ma jedynie prawo do budowania nieruchomoci budynkowych. Ale jaki jest w takim razie ich status prawny? Jeli dochodzi do zbudowania nieruchomoci budynkowej, to wasnod tego budynku odrywa si od wasnoci gruntu i mamy do czynienia z zupenie now nieruchomoci budynkow na ktrej trzeba zaoyd ksig wieczyst i ktra w obrocie traktowana jest jako element niezaleny, autonomiczny. Wynikajce z zasad wspycia spoecznego kwestie immisji itd. (tak jak w prawie wasnoci) Okrelone w umowie np. okrelony cel (jak inwestycja) w ktrym oddawane s grunty w uytkowanie wieczyste. A take system opat na rzecz samorzdu lub skarbu paostwa.

o o

Przedmiot uytkowania wieczystego ustalane na nieruchomociach gruntowych, ktre s wasnoci skarbu paostwa lub jednostek samorzdu terytorialnego. Prawo terminowe na 99 lat. Przez ten okres uytkownik ma prawo korzystad z nieruchomoci zgodnie z zapisami umowy, a take ma prawo korzystad z siy ekonomicznej. Co do zasady po 99 latach prawo wygasa ale mona je przeduyd o 40 do 99 lat. I tak w kko. Jeli zachodz szczeglne okolicznoci prawo moe byd zawarte na okres krtszy ale nie krtszy ni 40 lat. Wyganicie i wzajemne rozliczenia co si dzieje z nieruchomoci budynkow? Jeli nie przeduamy prawa uytkowania wieczystego to strony powinny si dogadad co dalej. Jeli skarbowi paostwa zaley na danej nieruchomoci to teoretycznie powinien zapacid uytkownikowi wieczystemu wartod

30

budynkw, ale teoretycznie po upywie 99 lat uytkownik moe dokonad wykupu nieruchomoci gruntowej. SLAJD 6 PRAWO RZECZOWE OGRANICZONE cile ograniczony zakres uprawnieo wzgldem rzeczy Wasnod a ograniczone prawa rzeczowe wasnod obejmuje caoksztat uprawnieo wacicielskich, o tyle ograniczone prawa rzeczowe zajmuj si konkretnym wycinkiem uprawnieo. Skutecznod erga omnes(?) s skuteczne wobec wszystkich Prawo do korzystania z rzeczy (np. uytkowania, suebnoci zapewniaj moliwod korzystania z rzeczy) lub prawo do zabezpieczenia wierzytelnoci na rzeczy (zastaw, hipoteka gwarantuj pierwszeostwo przed wierzycielami osobistymi) Powstanie Uytkowanie (prawo polegajce na tym, e mona dad rzecz do uywania i do pobierania poytkw, prawo nieprzenaszalne czyli przysuguje osobicie osobie, ktrej to prawo nadano), suebnod (odnosi si do nieruchomoci umoliwienie do korzystania z rzeczy cudzej w okrelonym zakresie; suebnod osobista (czyli przysugujca konkretnej osobie) jest prawem niezbywalnym czyli nie przechodzi na nikogo; moe byd te suebnod gruntowa (czyli przysugujca nieruchomoci)), spdzielcze wasnociowe prawo do lokalu (bez wnikania szczegy odnosi si do nieruchomoci lokalowych), zastaw, hipoteka

Polecany podrcznik do prawa rzeczowego, jakby kto chcia sobie poczytad to Ignatowicza z czarn okadk o zaskakujcym tytule Prawo rzeczowe . Zarzucam linka eby byo wiadomo o jak ksik chodzi http://wysylkowa.pl/ks379059.html

9. WYKAD 20.03.2008SLAJD 1 patrz ostatni slajd z poprzedniego wykadu SLAJD 2 Hipoteka przedmiot hipoteki nieruchomoci, ale take statki (hipoteka morska), na uytkowanie wieczyste (moe stad si przedmiotem zabezpieczenia, a wic jeli mamy grunt w uytkowaniu wieczystym to biorc kredyt, moemy ustalid na prawie uytkowania wieczystego hipotek) zasady zabezpieczania wierzytelnoci o pierwszeostwo przed wierzycielami osobistymi (kady inny wierzyciel tego dunika, ktry nie posiada zabezpieczenia; wierzyciel, ktry ma zabezpieczenie (hipotek) bdzie korzysta z pierwszeostwa zaspokojenia nawet jeli jego wierzytelnoci powstaa pniej ni inne; wierzycielem osobistym moe byd take wierzyciel z tytuu porczenia ); a co jeli mamy tylko wierzycieli osobistych aden nie ma zabezpieczenia wierzyciele s zaspokajani po rwno np. jeli cigniemy z dunika 100 to jest ono dzielone proporcjonalnie do wielkoci caego zaduenia dunika.

31

o

skutecznod wzgldem kado czesnego waciciela nieruchomoci z punktu widzenia wierzyciela, ten dunik nigdy nie ucieknie, a nawet jeli to zostanie nieruchomod, np. jeli kto ma hipotek na nieruchomoci i chce j po cichu sprzedad i znajduje osia ktry kupi nieruchomod bez sprawdzania, to wierzyciel bdzie mia prawo uderzyd z dugiem do nowego waciciela, a wic hipoteka jest skuteczna do kadego waciciela nieruchomoci. Z punktu widzenia wierzyciela przestaje byd istotna osoba dunika, moe skupid si na egzekucji z nieruchomoci.

porczenie - porczenie powstaje gdy wierzyciel zawiera umow z podmiotem trzecim tzw. porczycielem; porczyciel zobowizuje si do spenienia wiadczenia na rzecz wierzyciela gdyby dunik nawali, zobowizanie to ma charakter osobisty rodzaje wierzytelnoci podlegajce zabezpieczeniu hipoteka zabezpiecza wierzytelnoci pienine; mog byd zabezpieczone wierzytelnoci przysze i warunkowe (np. kara umowna) powstanie hipoteki umownej wierzyciel hipoteczny, zawiera umow z dunikiem, ktry ustala hipotek na swojej nieruchomoci - UWAGA konieczny jest do tego akt notarialny pod rygorem niewanoci powstanie hipoteki przymusowej jeeli sd udzieli zabezpieczenia, np. jest osoba podejrzana o wyprowadzenie majtku ze spki i dunicy spki domagaj si ustanowienia zabezpieczeo i wtedy sd moe ale nie musi ustalid hipotek przymusow i wtedy nie jest potrzebne owiadczenie woli dunika (jest ono zastpowane przez orzeczenie sdu, ktre ma charakter konstytutywny kreuje rzeczywistod prawn) powstanie hipoteki ustawowej s pewne typ wierzytelnoci, ktre maj pierwszeostwo przed wszystkim, s to przede wszystkim wierzytelnoci z tytuu podatkw. Fiskus ma roszczenie (jeli pracujemy) o zapat podatku, jeli nie pacimy podatku a mamy nieruchomod i innych wierzycieli osobistych i hipotecznych, to w razie egzekucji z tej nieruchomoci skarb paostwa bdzie mia pierwszeostwo nawet jeli wierzytelnoci powstay pniej anieli te zabezpieczone hipotek. Do powstania hipoteki konieczny jest wpis do ksigi wieczystej i z chwil wpisu fizycznie powstaje hipoteka. Postpowanie ktre ma na celu zarejestrowanie hipoteki w sdzie moe trwad do 6 miesicy. A przez ten okres faktycznie hipoteki nie ma i trzeba si z tym liczyd. Aby poradzid sobie z tym problem mona umwid si z bankiem (jeli chcemy wzid hipotek), co by go satysfakcjonowao, eby otrzymad kredyt wczeniej. Takim rozwizaniem moe byd umowa przedwstpna w formie aktu notarialnego (poniewa w razie gdybymy pniej wymigiwali si od tej hipoteki to wierzyciel (bank) idzie do sdu pokazuje umow przedwstpn i sd zoy owiadczenie za dunika). SLAJD 3 hipoteka zwyka (zabezpiecza konkretn istniejc wierzytelnod) i hipoteka kaucyjna (np. przy kredycie nie wiadomo nigdy ile wynios odsetki bo moe byd zwoka, albo moemy spacid wczeniej i do takich wierzytelnoci przyszych, ktrych kwota nie jest z gry okrelona stosuje si hipotek kaucyjn (jest to hipoteka do okrelonej wysokoci) akcesoryjnod wierzytelnod hipoteczna ma charakter akcesoryjny obok wierzytelnoci gwnej o Wierzytelnod hipoteczna nie stanowi przedmiotu obrotu nie podlega cesji. Mona natomiast przelad wierzytelnod gwn i wtedy wraz z ni przechodzi jej zabezpieczenie (czyli wierzytelnod hipoteczna)

32

brak prawa do korzystania z rzeczy wierzyciel hipoteczny nie ma prawa do korzystania z rzeczy to znaczy e jeli ustanowimy na rzecz banku hipotek to bank nie ma prawa przyjd i samowolnie zajd naszej nieruchomoci. Wacicielem nieruchomoci pozostaje dunik, a wic moe ni rozporzdzad, moe j sprzedad (ale hipoteka obnia oczywicie wartod nieruchomoci bo jeli stary waciciel przestanie spac dug to do nowego waciciela zapuka bank i bdzie egzekwowa dug z nieruchomoci). A wic kiedy decydujemy si na kupno nieruchomoci fundamentaln spraw jest sprawdzenie stanu tej nieruchomoci a wic np. zajrzenie do ksigi wieczystej i sprawdzenie (kto jest wacicielem, jakie s prawa rzeczowe na tej nieruchomoci itd.)! o Ale co jak dunik na zod wierzycielowi nieruchomod demoluje? Ot wierzycielowi przysuguj prawa nadzorcze, ma prawo nadzorowad nieruchomod, wic jeli wierzyciel widzi e dunik demoluje nieruchomod ma prawo udad si do sdu i zarzdzad nawet zarzdu nad nieruchomoci, czyli pozbawienia waciciela pewnych podstawowych praw wacicielskich. Wierzyciel nie moe sam przedmiotu hipoteki zajd, musi skorzystad z porednictwa sdu. Czyli jak dunik nie paci a mam hipotek id do sdu i wszczynam postpowanie, musz uzyskad tytu wykonawczy sd musi wydad wyrok, tytu wykonawczy jest zaopatrywany w klauzul wykonywalnoci i dopiero wtedy idziemy do komornika i on wszczyna postpowanie i zmierza do spienienia nieruchomoci. W momencie kiedy uzyskujemy tytu wykonawczy z klauzul wykonalnoci dunik traci istotne uprawnienia wacicielskie do nieruchomoci zostaje pozbawiony kontroli nieruchomoci, ktr przejmuje komornik. Pienidze ze sprzeday id na poczet spaty dugu.

o

odnowa hipoteki wyganicie hipoteki z chwil wyganicia wierzytelnoci (czyli z chwil spacenia dugu). Czy potrzebne jest wykrelenie hipoteki z ksigi wieczystej aby jej wyganicie byo skuteczne? Nie jest konieczne. Ale ley w interesie dunika. A wic z chwil spacenia dugu to on wystpuje do sdu z zawiadczeniem, e dug spaci o wykrelenie hipoteki z ksigi wieczystej. Jest to zwaszcza wane kiedy chcemy sprzedad nieruchomod. o Wierzyciel hipoteczny moe te z hipoteki zrezygnowad i wtedy oczywicie hipoteka wygasa

SLAJD 4 dobra od tego momentu wynotowuje to co najwaniejsze z wykadu bo niestety nie posiadam reprodukcji dalszych slajdw. KILKA SW O KSIGACH WIECZYSTYCH ksiga wieczysta - dokument podstawowy, ktry pokazuje jak wyglda wspczesny system nieruchomoci w Polsce. Kada nieruchomod ma swoj ksig wieczyst. To jest taki rejestr, ktry pokazuje stan prawny nieruchomoci (czyli kto jest wacicielem, kto jest wspwacicielem, jakie zabezpieczenia rzeczowe zostay ustanowione, jakie inne prawa rzeczowe ograniczone np. suebnod). Mog pokazywad za duo lub za mao. Bo jakie wpisy mog byd nie wykrelone a jakie jeszcze nie dopisane. Generalnie kady wpis jest konstytutywny bo tworzy now rzeczywistod prawn. Wykrelenie za ma charakter deklaratywny, bo jest jedynie potwierdzeniem rzeczywistoci zaistniaej w wyniku okolicznoci prawnej. Ksigi wieczyste prowadzone s przez sdy rejonowe. Rkojmia wiary publicznej ksig wieczystych (za wikipedi) swoisty aspekt mocy prawnej ksig wieczystych polegajcy na tym, e osoba dokonujca czynnoci prawnej o skutkach rozporzdzajcych (np. zawierajca umow kupna) z osob uprawnion wedug treci ksigi wieczystej (czyli wpisan do ksigi jako waciciel, wieczysty uytkownik lub inny uprawniony) nabywa wasnod lub inne prawo rzeczowe, chodby stan prawny ujawniony w ksidze wieczystej nie by zgodny z rzeczywistym stanem prawnym (wacicielem by w rzeczywistoci kto inny).

33

A co z hipotekami? Ot z chwil kiedy do sdu wpynie wniosek o ustanowienie hipoteki na nieruchomoci, sd dokonuje wpisu ostrzegawczego, e wszczto takie postpowanie, ale ten wpis nie jest rwnoznaczny z ustanowieniem hipoteki.

10. WYKAD 27.03.2008

ZASTAWZastaw to drugie ograniczone prawo rzeczowe i ma konstrukcje zbliona do hipoteki. Hipotek rni przedmiot na ktrych jest ustanowiona, zastaw dotyczy tylko i wycznie praw zbywalnych. Takim prawem jest np. udzia w sp. Zoo- Rzeczy ruchome i prawa zbywalne. Zastawca to jest tym ktry zastawia, waciciel i dunik. Zastawnik to wierzyciel. Dwie podstawowe cechy zastawu: Wierzyciel zabezpieczony zastawem zwykym ma pierwszeostwo nad wszystkimi wierzycielami osobistymi (gwarancja i porczenie). Gwarantuje skutecznod zabezpieczenia wzgldem kadego waciciela rzeczy. (rozszerzona skutecznod)

Zastawy zabezpieczone dziel si na: -pienine -niepienine- w tym przypadku, jeli wierzyciel przystpi do egzekucji, ta wierzytelnod musi si przeksztacid w pienin. (np. umowa- zobowizanie wekslowe, gdy nie zostanie podpisana) Zastaw moe take zabezpieczad wierzytelnoci przysze i warunkowe, trzeba jednak pamitad o postawieniu pewnej granicy- zastaw zabezpiecza wierzytelnod do kwoty x. Zbliona konstrukcja do hipoteki kaucyjnej. Jak powstaje zastaw: Umowa pomidzy zastawnikiem, a zastawc. Przeniesienie posiadania przedmiotu zastawu na zastawnika. (np. oddad kluczyki do samochodu)

Z chwil ustanowienia zastawu, dunik traci kontrol nad przedmiotem zastawu. Jednoczenie nie jest dopuszczalne pozostawienie tego przedmiotu w gestii dunika. Podobnie jest z udziaami w spki z.o.o.- zastawnik korzysta z korzyci pyncych z zastawu, przy czym nie moe nadmiernie eksploatowad przedmiotu zastawu. Nie jest moliwe zastrzeenie w zastawie, i przedmiot bdzie pozosta w gestii zastawcy. Zastaw jest prawem akcesoryjnym- jest prawem bezporednio powizanym z wierzytelnoci, a co za tym idzie nie jest moliwe rozrnienie wierzytelnoci zastawniczej i wierzytelnoci podstawowej. Nie ma zastosowania mechanizm cesji. (Jeli wisz Adkowi 100 z i ustanowiem na nie zastaw w postaci laptopa, to jeli on zechce przenied na kogo wierzytelnod, bdzie to automatycznie oznaczad przeniesienia zastawu). Jedynym sposobem w jaki wierzyciel moe zrealizowad swoj wierzytelnod, jest rozpoczcie postpowania egzekucyjnego ( uzyskanie tytuu wykonawczego z klauzula wykonalnoci, a komornik organizuje sprzeda). Zastaw wygasa z chwil spenienia wierzytelnoci. Wierzyciel jest zobowizany do oddania rzeczy bdcej przedmiotem zastawu, a zastawcy przysuguje roszczenie o wydanie rzeczy.

34

Istnieje rwnie zastaw ustawowy (powstaje z mocy prawa, np. zastaw wynajmujcego na rzeczach osoby wynajmujcej.)

Po 1996 roku, powstaje zastaw rejestrowy. Zastaw rejestrowy powstaje z chwil: podpisania umowy zastawniczej wpisania zastawu do centralnego rejestru zastaww (rejestr ten jest powszechnie dostpny). Na czym mona ustanawiad zastaw rejestrowy: a) b) c) d) rzeczy ruchome, rzeczy oznaczone co do tosamoci, rzeczy oznaczone co do gatunku, zbiory rzeczy lub praw o zmiennym skadzie, ale majce cechy zorganizowanej caoci (suy do obracania wierzytelnociami na masow skal, jeden zastaw na zbiorze rzeczy), e) prawa z papierw wartociowych i instrumentach finansowych, Zastaw jest prawem akcesoryjnym. Zastaw rejestrowy ma charakter kwalifikowany- nie kady moe byd zastawc .

Kto moe ustanowid zastaw rejestrowy: osoby prawne, jednostki org. nie posiadajce osobowoci prawnej, majce zdolnod do czynnoci prawnych, zwyka osoba fizyczna o ile prowadzi dziaalnod gospodarcz, podmioty publiczne, banki zagraniczne. Podmioty zagraniczne, o ile prowadz dziaalnod gospodarcz w Polsce

Zastaw rejestrowy przewiduje inne moliwoci ni tryb egzekucyjny zrealizowania zastawu, o ile zostay one zapisane w umowie (m.in. przejcie przedmiotu zastawu na wasnod; zaspokojenie moe byd z wyczeniem trybu sdowego(bezporednia sprzeda publiczna); wierzyciel moe pobierad dochody z przedsibiorstwa z ktrego przedmioty zastawu pochodz (np. zastaw na maszynach)). Jeli wygasa wierzytelnod, zastaw wygasa wraz z ni- a wypisanie z rejestru zastaww ma charakter przede wszystkim porzdkujcy. Gwarancja i porczenie s alternatywnymi zabezpieczeniami rzeczowymi: Porczenie- porczyciel podpisuje umow z wierzycielem, w ktrej porcza za dunika. Gwarantuje wierzycielowi, i w przypadku zwoki dunika pokryje wierzytelnod. Porczyciel i dunik odpowiadaj solidarnie. Gwarancja- wystawiad mog banki. Gwarancja bankowa jest owiadczeniem banku, w ktrym gwarantuje wierzycielowi, i spaci dug.

35

Prawo handlowePrawo handlowe jest elementem prawa cywilnego, wyznacza ono fundamentalne zasady prawa handlowego. Prawo handlowe nie ma charakteru powszechnego- dotyczy przede wszystkim stosunkw midzy przedsibiorcami (element kwalifikowany). Przedsibiorcami mog byd (KC 43 ust. 1): Aspekt podmiotowy osoba fizyczna osoba prawna jednostka organizacyjna nie bdca osob prawn, ktrej przepis daje zdolnod do czynnoci prawnych aspekt przedmiotowy prowadz dziaalnod gospodarcz we wasnym imieniu, w celach zarobkowych(kryterium zysku). Aspekt zawodowy Dotyczy dziaalnoci wolnych zawodw (adwokaci- obligatoryjnie, radcy prawni, maklerzy itp.) Przedsibiorca jest osob prowadzc dziaalnod gospodarcz. Konsument jest osob fizyczn, ktra podejmuje czynnoci prawne, ktre nie s zwizane w sposb bezporedni z dziaalnoci gospodarcz. Metody obecnoci przedsibiorstwa zagranicznego w Polsce: Oddzia przedsibiorstwa zagranicznego- wydzielona czd przedsibiorstwa zagranicznego. Nie ma on osobowoci prawnej, ale posiada podmiotowod prawn ( co za tym idzie zdolnod do czynnoci prawnych) Taki oddzia powinien zostad zarejestrowany w KRS ( informacje na temat spki matki, zakresu dziaalnoci) Oddzia zacigajc zobowizania, zaciga je w imieniu spki matki. Ryzyko wice si z takim oddzia ogranicza si poprzez zakadanie spek niezalenych od spki matki (tzw. spki crki), jednake jest trudniejsza do prowadzenia przez pewne bariery. Obecnod przez przedstawicielstwo- nie prowadzi ono dziaalnoci gospodarczej- prowadzi tylko dziaalnod marketingow, informacyjn. Moe jednak poredniczyd w transakcjach pomidzy spk matk.

rda prawa handlowego: Kodeks cywilny, kodeks spek handlowych, szereg ustaw o prowadzeniu dziaalnoci gospodarczej. (prawo bankowe, ustawa o obrocie instrumentami finansowymi itp.), umowy (przede wszystkim midzy przedsibiorcami), zwyczaje (np. obyczaje kupieckie; chod rola zwyczajw sabnie,