Śladami Stefana Żeromskiego

Nałęczów 2013

Październik jest bardzo ważnym miesiącem dla naszej szkoły.

To właśnie 12 października 1984 roku odbyło się uroczyste

nadanie szkole imienia Stefana Żeromskiego.

Sam patron również urodził się

w październiku 1894 roku w Strawczynie.

Tradycją naszej szkoły stały się wycieczki klas piątych do

Nałęczowa śladami Stefana Żeromskiego, organizowane

właśnie w miesiącu październiku.

Na naszą wycieczkę wybraliśmy się 9 października 2013

roku.

To właśnie w Nałęczowie nastąpił rozkwit kariery pisarskiej Stefana,

jego ślub z Oktawią oraz narodziny syna Adama.

Jego pobyt i działalność literacka w Nałęczowie miała ogromne

znaczenie dla samego pisarza, jak również dla całego

społeczeństwa.

Dlaczego Nałęczów?

Obecnie w Chacie znajduje się Muzeum Stefana Żeromskiego,

otwarte 17 czerwca 1928 roku.

Naszą wycieczkę po Nałęczowie rozpoczęliśmy od Chaty Stefana Żeromskiego

Muzeum mieści się w dawnej pracowni pisarza, wybudowanej

w 1905 roku dzięki honorarium za powieść pt. „Popioły”. Chata

została wykonana  według projektu Jana Koszczyc-Witkiewicza.

Jest to jednoizbowa budowla z gankiem wspartym na filarach

i z dachem krytym gontem. Zbudowana z bali kładzionych

„na zrąb”, na wysokiej kamiennej podmurówce, posiada cechy

stylu zakopiańskiego.

We wnętrzu Muzeum mogliśmy podziwiać fotografie, książki,

obrazy, różne pamiątki pisarza i jego rodziny.

Przewodnik opowiedział nam wiele ciekawych historii o życiu

naszego patrona.

Spacerując parkiem udaliśmy się do Mauzoleum Adama Żeromskiego

Adam Żeromski – syn Stefana i Oktawii zmarł na gruźlicę w

1918 roku mając 18 lat.

Mauzoleum zbudowano z kamienia wapiennego w 1922 roku. W 1992 roku przeniesiono do niego trumnę ze zwłokami syna pisarza.

Po chwili odpoczynku w parku, udaliśmy się w dalszą

drogę. Po drodze mijaliśmy wiele zabytkowych willi.

Niektóre z nich powstały w czasach, kiedy

w Nałęczowie bywali i tworzyli m.in.: Stefan Żeromski,

Zofia Nałkowska, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus,

Stanisław Witkiewicz.

Willa Podgórze

Willa Poniatówka

Willa OktawiaWilla Oktawia pochodzi z 1880 roku i była własnością żony Stefana Żeromskiego Oktawii.

Czas nam mijał bardzo szybko, w krótkim czasie dotarliśmy do Ochronki.

Została wybudowana w 1907 roku dzięki staraniom

pisarza. Ochronka było to dawne przedszkole.

Matki pracujące mogły oddawać dzieci rano, a

zabierać pod wieczór umyte, uczesane, opowiadające

radośnie czego się nauczyły. Stefan Żeromski był

bardzo zaangażowany w budowę tej nowoczesnej, jak

na tamte czasy, placówki wychowawczej, na którą

przeznaczył honorarium za „Dzieje grzechu” i dochód

z wydanej książki „Na nową szkołę”.

Ochronka

Ochronką opiekowało się założone przez Żeromskiego

Towarzystwo Oświatowe „Światło”. Budowla powszechnie

zwana „Domem Światła” służyła zarówno dzieciom, jak i

dorosłym, odbywały się w nim odczyty, spotkania, działała

biblioteka. Po śmierci syna Żeromskich Ochronkę nazwano

imieniem Adama Żeromskiego. Zgodnie z wolą pisarza

placówka ma służyć społeczności Nałęczowa. Przez wiele lat

funkcjonowało w niej przedszkole.

Ochronka

Kolejnym zabytkiem napotkanym na naszej drodze do

Parku Zdrojowego był dom Górskich. Wybudował go

w latach 1880-1884 inżynier Michał Górski, ostatni

właściciel Nałęczowa, a także wielu nieruchomości

w jego okolicach. Wzniósł go w tzw. stylu

szwajcarskim na murach dawnej gorzelni

Małachowskich, usytuowanej pośród ogromnych

wiekowych drzew.

Dom Górskich

Michał Górski był pracodawcą Stefana Żeromskiego, mieszkającego

u niego w guwernerskim okresie życia - w latach 1890-1892.

Uczył sześcioro dzieci Górskich.

Tu powstała „Siłaczka”, napisany został „Zmierzch”. Tu również

Żeromski poznał swoją przyszłą żonę oraz urodził mu się syn Adaś.

Dwór w tamtych czasach, za przyzwoleniem właściciela, stał

się wręcz bezpłatną szkołą nie tylko dla dzieci państwa Górskich, ale

i dla pociech innych rodzin ziemiańskich, a nawet służby i włościan.

Dom Górskich

Po śmierci Michała Górskiego w 1907 roku, Żeromski bywał

tu jako współpracownik Janiny, jednej z córek inżyniera,

z którą współdziałał przy tworzeniu organizacji oświatowej

„Światło”. Sama Janina zaś uczyła Adasia Żeromskiego.

Dom Górskich

Kiedy dotarliśmy do Parku Zdrojowego, zatrzymaliśmy się przy

pomniku Żeromskiego.

Uroczystość odsłonięcia pomnika miała miejsce 17 czerwca 1928 roku.

Płaskorzeźbę twarzy pisarza wykonał Aleksander Żurakowski.

Pomnik Stefana Żeromskiego

Pomnik Stefana Żeromskiego

Niedaleko Pomnika Żeromskiego natknęliśmy się na ślady

innego, również bardzo znanego pisarza, jakim był

Bolesław Prus.

Następnie wybraliśmy się w stronę Pałacu Małachowskich.

Na samym końcu naszej wędrówki po Nałęczowie

wybraliśmy się do Starych Łazienek, Domu Zdrojowego

oraz pijalni czekolady

Była to niezapomniana wycieczka

http://www.kraina.org.pl/szlak_literacki_id_1760.html http://www.naleczow.pl/ http://naleczow.pl/gallery2/main.php?g2_itemId=10510 http://www.przedszkole.naleczow.nogard.pl/strona=o_nas http://www.naleczow.com.pl/gazeta/2001/dwor_gorskich_20

.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Na%C5%82%C4%99cz_%28herb

_szlachecki%29 http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/2287,naleczow-za

bytkowe-wille.html www.strawczyn.4bip.pl http://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_%C5%BBeromski

Źródła:

Dziękuję za uwagę

Wiktoria Oświecińska kl. V c