Śląskie Prace Prahistoryczne, Tom 7

ŚLĄSKIEPRACEPRAHISTORYCZNE

77

tom

Muzeum Śląskie

2012

ŚLĄ

SK

IE PR

ACE P

RA

HIS

TOR

YCZNE tom

Na okładce:misa gliniana kultury łużyckiej, stan. 16 w Łanach, gm. Rudziniec (u góry)krążek gwiaździstystan. 16 w Łanach, gm. Rudziniec (w środku)waza gliniana kultury łużyckiej, stan. 16 w Łanach, gm. Rudziniec (na dole)siekierka krzemienna znalezisko luźne, Olkusz (z boku)

20

Mała Panew

KłodnicaBierawka

Kan. Gliwicki

Odra

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+ 316

352

310

305269400

238

173

279

360

G R Z B I E T WA

PI E N I A

WysoczyznaProboszczowicka

WysoczyznaRachowicka

G a r b T a r n o g ó r s k i

1

2

3

4

56

7

8 9

1011

12

13

14

15

0 6 km

Ryc. 2. Łany, gm. Rudziniec, stan. 16. Położenie stanowiska archeologicznego na tle dorzecza Kłodnicy i ważniejszych miejscowości ze stanowiskami archeologicznymi wymienionymi w tekścieLegenda: 1 – Łany, 2 – Błotnica Strzelecka, 3 – Gliwice-Łabędy, 4 – Jaryszów, 5 – Kamieniec, 6 – Karchowice, 7 – Kotulin, 8 – Pławniowice, 9 – Pyskowice-Dzierżno, 10 – Strzelce Opolskie, 11 – Świbie, 12 – Toszek, 13 – Ujazd, 14 – Zabrze-Mikulczyce, 15 – Zalesie Śląskie. Linia przerywana – przybliżone granice Wyżyny Śląskiej wg J. Kondrackiego 2002. Podkład wg S. Żmudy, K. Królikowskiego red. 1971, s. 3Fig. 2. Łany, Rudziniec commune, Site 16. Location of the archaeological site against the background of the Kłodnica basin and major localities where the archaeological sites mentioned in the paper are situatedLegend: 1 – Łany, 2 – Błotnica Strzelecka, 3 – Gliwice-Łabędy, 4 – Jaryszów, 5 – Kamieniec, 6 – Karchowice, 7 – Kotulin, 8 – Pławniowice, 9 – Pyskowice-Dzierżno, 10 – Strzelce Opolskie, 11 – Świbie, 12 – Toszek, 13 – Ujazd, 14 – Zabrze-Mikulczyce, 15 – Zalesie Śląskie. Dotted line – approximate borders of the Silesian Uplands after J. Kondracki 2002. Base map after S. Żmuda, K. Królikowski eds. 1971, p. 3Abb. 2. Łany, Gmde Rudziniec, Fundstelle 16. Platzierung der Fundstelle vor dem Hintergrund des Klodnitz-Einzugsgebietes und weiterer wichtigerer Ortschaften mit den im Artikel angeführten FundstellenLegende: 1 – Łany, 2 – Błotnica Strzelecka, 3 – Gliwice-Łabędy, 4 – Jaryszów, 5 – Kamieniec, 6 – Karchowice, 7 – Kotulin, 8 – Pławniowice, 9 – Pyskowice-Dzierżno, 10 – Strzelce Opolskie, 11 – Świbie, 12 – Toszek, 13 – Ujazd, 14 – Zabrze-Mikulczyce, 15 – Zalesie Śląskie. Strichlinie – approximative Grenzen der Schlesischen Hochebene nach J. Kondracki 2002. Unterlage nach S. Żmuda, K. Królikowski, Hrsg., 1971, S. 3

0 6 km

21

waryscyjskie występuje w dwóch jednostkach: śląsko-morawskiej gałęzi orogenu waryscyjskiego i zapadlisku górnośląskim. Jednostka śląsko-morawska obejmuje utwory karbonu dolnego (wizenu) wykształcone w postaci drobno- i średnioziarni-stych szarogłazów, iłowców oraz mułowców. Występują one na niewielkiej głęboko-ści, a w okolicy Ligoty Toszeckiej, Płużnicy i Kotulina (ok. 7,5 km na północ od sta-nowiska archeologicznego) wychodzą na powierzchnię. W zapadlisku górnośląskim na głębokości 120 m zalegają utwory karbonu górnego (piaskowce, mułowce, iłowce i cienkie pokłady węgla). Alpejskie piętro strukturalne reprezentują utwory: triasu,

Ryc. 3. Łany, gm. Rudziniec, stan. 16. Położenie stanowiska archeologicznego na tle morfologii terenu Figg. 3. Łany, Rudziniec commune, Site 16. Location of the archaeological site against the background of the morphology of the area Abb. 3. Łany, Gmde Rudziniec, Fundstelle 16. Platzierung der Fundstelle vor dem Hintergrund des Reliefs

0 1 km

26

ich wieku i przynależności kulturowej. W takim przypadku jedyną możliwość roz-segregowania zbioru na odrębne składowe dają analizy techniczna i typologiczna. Pomocniczo posłużono się kryterium metrycznym. Zwraca uwagę nadreprezentacja rdzeni i narzędzi oraz ubóstwo drobnych artefaktów. Jest to przynajmniej częściowo efekt metody badań z użyciem ciężkiego sprzętu (koparka, itp.). Jednak nie do koń-ca, gdyż przy eksploracji tzw. piaskowej wyspy korzystano z sit.

Zdecydowaną większość zabytków wykonano z krzemienia górnośląskiego wieku triasowego i jurajskiego (por. Jochemczyk, Foltyn 2008). Ponad 1/5 mniej lub bar-dziej podlegała działaniu ognia. Inne surowce stanowiły radiolaryt gliwicki (3,4%) i krzemień „czekoladowy” (czekoladowy i barwy czekoladowej). Natrafiono także na kilka wyrobów z bliżej nieokreślonych skał krzemionkowych. Miejscowy surowiec krzemienny mógł być czerpany z osadów morenowych, wodnolodowcowych i rzecz-nych. Źródłem radiolarytu gliwickiego były przypuszczalnie żwiry plioceńskie i wczesnoplejstoceńskie wokół Gliwic (Foltyn i in. 1995; Foltyn i in. 2009).

3.2.1. Zabytki schyłkowopaleolityczne i mezolityczneRdzenie. Rdzenie (57 egz.) dzielą się na dwie grupy. W skład pierwszej wchodzą rdzenie na ogół większych rozmiarów: 1,8–5,3 cm. Do ich produkcji wykorzysty-wano surowiaki średnich i dużych rozmiarów, uzyskiwane z utworów morenowych i fluwioglacjalnych piętra odry. Rdzenie drugiej grupy odznaczają się dużo większą starannością, większym zdecydowaniem w zakresie formy i mniejszymi rozmiara-mi. Wysokość tych rdzeni wynosi 1,3–4,0 cm, głównie 2,8–3,5 cm. Rozmiary rdzeni dowodzą wykorzystywania raczej drobnych bryłek. Drobne bryłki krzemienne zalegały, jak wynika z obserwacji terenowych, w pobliżu stanowiska w osadach aluwialnych Kłodnicy. Ze względu na parametry metryczne – wysokość 2,2–3,8 cm – z rdzeniami drugiej grupy łączą się łuszcznie: trzy jednobiegunowe (dwa jed-nostronne i jeden dwustronny), dwa dwubiegunowe (jednostronny i dwustronny) oraz wielobiegunowy dwustronny (ryc. 7 i 8). Najliczniejsze są rdzenie jednopięto-we (45,6%) wióroodłupkowe (38,5%). Na wiórowe i do wiórków przypada 34,6%. Udział odłupkowych nie przekracza 7,7%. Występują okazy stożkowate, bryłkowate, pniakowate, zbliżone do stożkowatych i łódkowatych, płaskie, nieumiarowe (ryc. 7: a, b). Jeśli odłupnie nie zajmują 1/2–3/4 obwodu, znajdują się na szerszej, dużo rzadziej na węższej ściance konkrecji. Przy rdzeniach tych stosowano ograniczoną obróbkę przygotowawczą. Pięć okazów nie poddano w ogóle wstępnej zaprawie. Pięty, na ogół pochylone, są nieprzygotowane (33,3%) lub przygotowane przez jedno (39,8%) lub więcej (26,9%) uderzeń. Boki, tył i sporadycznie odłupnię formowano jednostronnym lub dwustronnym zatępiskiem albo za pomocą płaskich odbić. Na dwóch rdzeniach zaobserwowano oba rodzaje zaprawy. Wierzchołki czterech rdzeni okorowano. W jednym przypadku wierzchołek ukształtowano grzebie-niskiem. Pięta jednego rdzenia była odnawiana w trakcie eksploatacji. Wyraźnie mniej jest rdzeni ze zmienioną orientacją (21,1%) wióroodłupkowych, wiórowych i do wiórków oraz odłupkowych, wykluczając zaprawione (33,3%) i/lub uformowane (25,0%) pięty, wszystkie pozbawione zaprawy. Przy zmianie orientacji, w tym wie-lokrotnej (16,7%), jako nową podstawę uderzeń wykorzystywano dotychczasowe:

27

Ryc. 7. Łany, gm. Rudziniec, stan. 16 (sektor południowy). Wybór zabytków krzemiennych: rdzenie (a–b), tylczak (c), drapacz (d), wiórek (e), rylcowiec (f), ciosak (g), zgrzebło (h); humus (a, d–h), warstwa kulturowa (b), warstwa I (c) (rys. E.M. Foltyn)Fig. 7. Łany, Rudziniec commune, Site 16 (southern sector). Selection of flint artefacts: cores (a–b), backed blade (c), end-scraper (d), bladelet (e), microburin (f), hand axe (g), side-scraper (h); humus (a, d–h), cultural layer (b), Layer I (c) (by E.M. Foltyn)Abb. 7. Łany, Gmde Rudziniec, Fundstelle 16 (südlicher Sektor). Feuersteinfunde – Auswahl: Kerne (a–b), Rückenmesser (c), Kratzer (d), Mikroklinge (e), Kerbbruch (f), Scheibenbeil (g), Schaber (h); Humus (a, d–h), Kulturschicht (b), Schicht I (c) (Abbildungen von E.M. Foltyn)

0 2 cm

a

b

c d e f

g

h

52

przede wszystkim ostrokrawędziste okruchy skalenia białego (niekiedy występują-cego w zrostach kwarcowych), a także skaleń różowy, amfibol oraz blaszki łuszczyka jasnego i ciemnego. W niewielkim zakresie występują kryształy kwarcu. Minerały te pochodzą z północnoskandynawskich skał narzutowych, głównie granitoidów i granitognejsów. Niektóre z tych minerałów mogły być naturalną domieszką glin zwałowych, wykorzystywanych jako surowiec do wyrobu ceramiki, jednak zde-cydowana większość domieszki mineralnej stanowi składnik intencjonalny masy ceramicznej. Dowodzą tego wyraźne zróżnicowanie rodzajów domieszki mine-ralnej w poszczególnych formach ceramicznych, a także zabiegi świadczące o jej celowym przygotowaniu w wyniku tłuczenia bądź mielenia. Wielkość zastosowanej domieszki naturalnej uzależniona jest od kategorii ceramiki. Fragmenty ceramiki grubościennej (>1 cm) i średniościennej (0,5–1 cm) zawierają stosunkowo duże okruchy mineralne o wielkości 1–5 mm. Ich rozmieszczenie w masie ceramicznej jest nieregularne, o różnym stopniu zagęszczenia. Odmiennie sytuacja przedstawia się w przypadku ceramiki cienkościennej (<0,5 cm). W tej kategorii domieszka mineralna jest na ogół drobno zmielona i rozmieszczona równomiernie, z dużym nasyceniem w masie ceramicznej. Wśród fragmentów ceramiki cienkościennej sto-sunkowo często spotyka się również „miękką” masę ceramiczną z makroskopowo niewidoczną domieszką mineralną.

Faktura i barwa powierzchni, przełamy, ślady tzw. grafitowania. Powierzchnia na-czyń jest najczęściej wygładzana obustronnie. Jednak dość znaczny odsetek fragmen-tów ma powierzchnię zewnętrzną chropowaconą przez obmazywanie. Dotyczy to głównie dolnych partii naczyń wazowatych oraz garnków chropowaconych na całej powierzchni (lub prawie całej, z wyjątkiem partii wylewowej). Wygładzanie w wie-lu przypadkach jest bardzo staranne, niekiedy na powierzchniach wewnętrznych widoczne są smugi pozostawione przez gładzik. Wypał ceramiki na ogół jest dość słaby i nierównomierny. Dwubarwność przełamu wskazuje, że warunki wypalania

Ryc. 20. Łany, gm. Rudziniec, stan. 16 (sektor południowy). Gliniane naczynie garnkowate kultury łużyckiej (wys. 19,2 cm); ob. 311 (fot. J. Mężyk)Fig. 20. Łany, Rudziniec commune, Site 16 (southern sector). Lusatian Culture clay pot-like vessel (ht 19.2 cm); Feat. 311 (photograph by J. Mężyk)Abb. 20. Łany, Gmde Rudziniec, Fundstelle 16 (südlicher Sektor). Topfgefäß der Lausitzer Kultur aus Ton (Höhe 19,2 cm); Objekt 311 (fot. von J. Mężyk)

0 10 cm

53

Ryc. 21. Łany, gm. Rudziniec, stan. 16 (sektor południowy). Gliniane naczynie garnkowate kultury łużyckiej (wys. 28 cm); ob. 409 (fot. J. Mężyk)Fig. 21. Łany, Rudziniec commune, Site 16 (southern sector). Lusatian Culture clay pot-like vessel (ht 28 cm); Feat. 409 (photograph by J. Mężyk)Abb. 21. Łany, Gmde Rudziniec, Fundstelle 16 (südlicher Sektor). Topfgefäß der Lausitzer Kultur aus Ton (Höhe 28 cm); Objekt 409 (fot. von J. Mężyk)


ceramiki były zbyt mało utleniające. Studzenie ceramiki odbywało się w warunkach redukcyjnych lub przy słabym dostępie powietrza. Przełamy są zazwyczaj dwu-barwne, a nawet trójbarwne, w mniejszym zakresie jednobarwne. Powierzchnia wewnętrzna ma często barwę czarną lub ciemnoszarą18. Powierzchnie zewnętrzne są na ogół wypalone na kolor jasnobrunatny, jasnoceglasty lub beżowy. Występują również naczynia z czarnymi powierzchniami i o silnie wyświeconej powierzchni zewnętrznej. Odnosi się to przede wszystkim do kategorii naczyń cienkościen-nych. Technikę tę spotyka się również na fragmentach ceramiki średniościennej, zwłaszcza na fragmentach naczyń wazowatych. W istniejącej literaturze przyjmuje się, że technika grafitowania powierzchni naczyń w kręgu grupy górnośląsko--małopolskiej jest spotykana niezbyt często, a jej stosowanie było wynikiem

18 Niektórzy autorzy zwracają uwagę, iż technika ta była przede wszystkim uzależniona od rodzaju gliny i materiału opałowego (Mogielnicka-Urban 1984, s. 119; Buko 1990, s. 155–156).

0 10 cm

10 cm0

0 10 cm

0 10 cm

62

Ryc. 30. Łany, gm. Rudziniec, stan. 16 (sektor południowy). Waza gliniana kultury łużyckiej (wys. 28 cm); ob. 410 (fot. J. Mężyk)Fig. 30. Łany, Rudziniec commune, Site 16 (southern sector). Lusatian Culture clay vase (ht 28 cm); Feat. 410 (photograph by J. Mężyk)Abb. 30. Łany, Gmde Rudziniec, Fundstelle 16 (südlicher Sektor). Tonvase der Lausitzer Kultur (Höhe 28 cm); Objekt 410 (fot. von J. Mężyk)

Ryc. 31. Łany, gm. Rudziniec, stan. 16 (sektor południowy). Górna część wazy glinianej kultury łużyckiej; ob. 593 (fot. J. Mężyk)Fig. 31. Łany, Rudziniec commune, Site 16 (southern sector). Upper part of a Lusatian Culture clay vase; Feat. 593 (photograph by J. Mężyk)Abb. 31. Łany, Gmde Rudziniec, Fundstelle 16 (südlicher Sektor). Oberteil einer Tonvase der Lausitzer Kultur; Objekt 593 (fot. von J. Mężyk)


0 10 cm

0 10 cm

0 10 cm

63

podobne formy pokrywek pochodzą z cmentarzyska w Moravičanach w północnej części Moraw (Nekvasil 1982, tabl. 12: 4; 314: 6). Identyczne zdobienie jak w przypad-ku egzemplarza z Łanów wystąpiło na pokrywce z okresu halsztackiego, która zosta-ła odkryta na cmentarzysku w Kietrzu (Gedl 1973, tabl. XXXII: 8). Drugie znalezisko z Łanów to domniemany uchwyt pokrywki (ryc. 23: e). Pokrywki są spotykane, po-cząwszy od V OEB (Gedl 1982, tabl. IV: 16; VII: 6), ale ich upowszechnienie przypada na okres halsztacki, zwłaszcza jego starszą fazę (Gedl 1973, s. 42). Szczególnie często występują w grupie śląskiej kultury łużyckiej, m.in. na terenie Śląska (Gediga 1967, s. 126; Gedl 1973, s. 41–42) oraz Moraw (Nekvasil 1970, s. 38–39; 1984, ryc. 5: b, f; 9: f; 12: d). Pokrywki bardzo rzadko spotyka się w grupie górnośląsko-małopolskiej, gdzie występują przede wszystkim w strefie pogranicznej z grupą śląską, m.in. na cmentarzysku w Świbiu (Wojciechowska 1986, s. 163, ryc. 10: g, i).

Podsumowanie. Podsumowując wyniki analizy ceramiki naczyniowej ze sta-nowiska w Łanach, należy stwierdzić, że omówione formy naczyniowe, motywy zdobnicze oraz parametry technologiczne znajdują analogie w ceramice charakte-rystycznej dla grupy górnośląsko-małopolskiej kultury łużyckiej, a zwłaszcza pod-grupy częstochowsko-gliwickiej. Przynależność materiałów ceramicznych z Łanów do grupy górnośląsko-małopolskiej przejawia się zarówno w podobieństwie styli-styki i zestawu form ceramicznych spotykanych na cmentarzyskach i osadach tego ugrupowania, jak i w oszczędnym wykorzystywaniu motywów zdobniczych. Stoi to w wyraźnej opozycji do bogactwa i różnorodności ornamentyki w sąsiadującej gru-pie śląskiej. W zdecydowanie mniejszym zakresie spotyka się tu również kategorię cienko- lub średniościennej ceramiki czernionej i grafitowanej, tak charakterystycz-ną dla grupy śląskiej. Materiały ceramiczne ze stanowiska w Łanach należy umieścić w szerokich ramach chronologicznych: od schyłku epoki brązu (V OEB), po schyłek okresu halsztackiego. Pomimo braku form datowanych jednoznacznie na okres halsztacki D, nie da się całkowicie wykluczyć możliwości datowania na ten okres niektórych form. Interesującym zjawiskiem jest obecność na stanowisku w Łanach materiałów ceramicznych typowych dla grupy śląskiej, a stosunkowo rzadko wystę-pujących w inwentarzach kulturowych grupy górnośląsko-małopolskiej. Wymienić tu należy takie elementy jak pokrywki oraz stosunkowo często występujące pla-styczne formy zdobnictwa naczyń (np. listwy plastyczne często spotykane w pod-grupie głubczyckiej). Podobne cechy przejawiają materiały pochodzące z regionu gliwickiego, zwłaszcza na cmentarzysku w Świbiu. Charakteryzują się one dużym nasyceniem importów halsztackich, a także zdobnictwem ceramiki, których wzor-ców należy dopatrywać się w grupie śląskiej. Wydaje się, że wpływy te należy wiązać z bliskością terytorialną podgrupy głubczyckiej, która stanowiła ważny ośrodek ab-sorpcji impulsów płynących ze środowiska kręgu halsztackiego na tereny położone na północ od łuku karpacko-sudeckiego.

3.3.3. Drobne przedmioty z brązu, szkła i gliny (E.M. Foltyn)Przedmioty z brązu. Z obiektu 151 pochodzi niewielka, „listkowata” tarczka, stano-wiąca najpewniej główkę szpili. Nieforemną bryłkę przetopionego brązu znaleziono w obiekcie 230.

90

Ryc.

43.

Łan

y, gm

. Rud

zini

ec, s

tan.

16 (s

ekto

r poł

udni

owy)

. Pro

cent

owy u

dzia

ł rod

zajó

w sk

ał w

cały

m zb

iorz

e mat

eria

łów

kam

ienn

ych

(A) o

raz

w zb

iorz

e art

efak

tów

ze śl

adam

i int

encjo

naln

ymi (

B). N

a po

dsta

wie

dan

ych

z tab

el 2

i 3 (A

) i 4

(B)

Lege

nda:

Ska

ły m

agm

owe:

1 –

gran

ity, 2

– p

orfir

y, 3

– ap

lity,

4 –

pegm

atyt

y, 5

– ba

zalty

i di

abaz

y, 6

– in

ne sk

ały.

Skał

y met

amor

ficzn

e: 1

– gn

ejsy

, 2 –

gra

nito

gnej

sy, 3

– łu

pki k

ryst

alic

zne,

4 –

kwar

cyty

, 5 –

inne

skał

y. Sk

ały o

sado

we: 1

– p

iask

owce

różo

we i

czer

wono

brun

atne

, 2 –

pia

skow

ce sz

are i

jasn

osza

re, 3

– p

iask

owce

pst

re, 4

– k

warc

, 5 –

muł

owce

, 6 –

inne

skał

yFi

g. 4

3. Ł

any,

Rudz

inie

c com

mun

e, Si

te 16

(sou

ther

n se

ctor

). Th

e per

cent

age o

f roc

k ty

pes i

n th

e ent

ire co

llect

ion

of st

one m

ater

ials

(A) a

nd in

the

colle

ctio

n of

art

efac

ts w

ith in

tent

iona

l mar

ks (B

). Ba

sed

on d

ata

from

Tab

les 2

and

3 (A

) and

4 (B

)Le

gend

: Ign

eous

rock

s: 1

– gr

anite

s, 2

– po

rphy

ries

, 3 –

apl

ites,

4 –

pegm

atite

s, 5

– ba

salts

and

dia

base

s, 6

– ot

her r

ocks

. Met

amor

phic

rock

s: 1

– gn

eiss

es, 2

– g

rani

te-g

neiss

es,

3 –

crys

talli

ne sc

hist

s, 4

– qu

artz

ites,

5 –

othe

r roc

ks. S

edim

enta

ry ro

cks:

1 –

pink

and

red-

brow

n sa

ndsto

nes,

2 –

grey

and

ligh

t-gre

y san

dsto

nes,

3 –

vari

egat

ed sa

ndsto

nes,

4 –

quar

tz,

5 –

mud

stone

s, 6

– ot

her r

ocks

Abb

. 43.

Łan

y, G

mde

Rud

zini

ec, F

unds

telle

16 (s

üdlic

her S

ekto

r). P

roze

ntan

teil

der G

este

insa

rten

an

der g

esam

ten

Sam

mlu

ng vo

n St

einm

ater

ialie

n (A

) sow

ie a

n de

r Sam

mlu

ng vo

n Ar

tefa

kten

mit

beab

sicht

igte

n Sp

uren

(B).

Erste

llt a

uf d

er G

rund

lage

der

Dat

en a

us d

en T

abell

en

2 un

d 3

(A) u

nd 4

(B)

Lege

nde:

Mag

mat

ite: 1

– G

rani

te, 2

– P

orph

yre,

3 –

Aplit

e, 4

– Pe

gmat

ite, 5

– B

asal

te u

nd D

iaba

se, 6

– a

nder

e Ges

tein

e. M

etam

orph

ite: 1

– G

neise

, 2 –

Gra

nitg

neise

, 3 –

kri

stal

line

Schi

efer

, 4 –

Qua

rzite

, 5 –

and

ere G

este

ine.

Sedi

men

tges

tein

e: 1

– ro

sa u

nd ro

tbra

une S

ands

tein

e, 2

– gr

aue u

nd h

ellg

raue

San

dste

ine,

3 –

Bunt

sand

stein

e, 4

– Q

uarz

e, 5

– Sc

hluf

fstei

ne,

6 –

ande

re G

este

ine

Skał

y m

agm

owe

/ Ign

eous

rock

s / M

agm

atite

Skał

y m

etam

orfi c

zne

/ Met

amor

phic

rock

s /

Met

amor

phite

Skał

y os

adow

e / S

edim

enta

ry

rock

s / S

edim

entg

este

ine

Baza

lty z

e śl

adam

i

pow

ierz

chni

oweg

o

prze

pale

nia

i prz

etop

ieni

a /

Basa

lts w

ith tr

aces

of b

urni

ng

and

mel

ting

on th

e su

rfac

e /

Basa

lte m

it

Obe

rfl ä

chen

spur

en v

on

Übe

rbre

nnun

g un

d

Um

schm

elzu

ng

AB

91

Tabe

la 2

. Łan

y, gm

. Rud

ziniec

, sta

n. 1

6 (se

ktor

poł

udni

owy)

. Gru

py i

rodz

aje s

kał w

zaby

tkac

h ka

mien

nych

(niek

rzem

ienny

ch)

Skró

ty: G

– gł

adzi

ki, K

– p

rzed

mio

t w k

szta

łcie k

rążk

a, O

g – o

kruc

hy/o

tocz

aki z

wid

oczn

ymi ś

lada

mi i

nten

cjona

lnym

i, O

n –

okru

chy/

otoc

zaki

bez

wid

oczn

ych

śladó

w in

tenc

jona

lnyc

h,

Os –

ose

łka,

R/T

– ro

zcier

acz +

tłuc

zek,

S –

siek

ierka

neo

lityc

zna,

T –

tłuc

zek,

„zlep

y” –

kam

ienie

prze

palo

ne i

częś

ciowo

stop

ione

Ta

ble 2

. Łan

y, Ru

dzin

iec co

mm

une,

Site

16

(sout

hern

sect

or).

Grou

ps a

nd ty

pes o

f roc

ks in

ston

e (no

n-fl i

nt) a

rtefa

cts.

Tabl

e 2 in

Eng

lish

can

be fo

und

on th

e atta

ched

CD

Tabe

lle 2

. Łan

y, Gm

de R

udzin

iec, F

unds

telle

16

(südl

icher

Sek

tor)

. Gru

ppen

und

Arte

n de

r Ges

tein

e in

den

Stein

relik

ten

(kein

Feu

erste

in).

Tabe

lle 2

in d

eutsc

her S

prac

he is

t auf

der

beig

elegt

en C

D en

thal

ten

Lp.

Grupa skał

Rodz

aj s

kały

Liczba zabytków

Mat

eriał k

amie

nny

Udział s

kały

(%

)Ro

zcie

racz

eŻa

rna

(frag

m.)

Podkła

dki

/pły

tyFo

rma

odle

wni

cza

Inne

form

y in

tenc

jona

l.Og

Kam

ieni

ez p

alen

isk

i „zle

py”

Głaz

yOn

n%

n%

n%

n%

n%

n%

n%

n%

n%

12

34

56

78

910

1112

1314

1516

1718

1920

2122

23

1

MAGMOWE

Gran

ity c

zerw

one

i róż

owe

854

4,71

11,

182

2,35

–0

1T1,

187

8,23

–0

22,

3568

80,0

014

,53

2Gr

anity

sza

rei j

asno

szar

e75

11,

3339

52,0

0–

0–

01K

1,33

56,

67–

0–

029

38,6

712

,82

3Ap

lity

różo

we

i sza

roróżo

we

194

21,0

5–

01

5,26

–0

–0

15,

26–

0–

013

68,4

33,

25

4Po

rfi ry

jasn

osza

re

i sza

re9

–0

–0

–0

–0

–0

111

,11

––

888

,89

1,54

5Pe

gmat

yty

18–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

018

100,

03,

08

6Po

rfi ry

różo

we

232

8,70

–0

–0

–0

–0

14,

35–

0–

020

86,9

53,

93

7Fr

agm

enty

ska

leni

3–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

03

100,

00,

51

8Po

rfi ry

ty

2–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

02

100,

00,

34

9Ba

zalty

i di

abaz

y6

–0

–0

–0

–0

1S16

,67

–0

–0

–0

583

,33

1,03

10Sk

ały

gabr

owe

2–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

0–

02

100,

00,

34

Raze

m (s

kały

mag

mow

e)24

211

4,54

4016

,53

31,

24–

03

1,24

156,

20–

02

0,83

168

69,4

241

,37

Documents

Śląskie Prace Prahistoryczne, Tom 7