„Śmieć czy nie śmieć oto jest pytanie?”

I. Co się dzieje z naszymi śmieciami?

I. Co się dzieje z naszymi śmieciami?

Przeciętny człowiek w ciągu roku produkuje ok. 2 m3 śmieci.

Opróżnione wiaderko na śmieci to dla większości z nas najczęstsze rozwiązanie problemu zbędnych odpadów. Niestety, to co znika z naszych oczu, nie znika ze środowiska naturalnego.

Wyrzucone śmieci jedynie zmieniają miejsce swojego pobytu. Aż 90% naszych odpadów kończy na źle zabezpieczonych składowiskach.

Przestarzała infrastruktura składowisk sprawia, iż wszelkiego rodzaju trucizny, środki chemiczne, pestycydy przedostają się do gleby, wód podziemnych oraz wody pitnej stwarzając zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.

W krajach wysoko uprzemysłowionych przeciętna rodzina wyrzuca ponad

tonę śmieci rocznie.

Skład śmieci wyrzucanych przez przeciętną rodzinę:

papier i karton - 30% odpadki kuchenne – 23% szkło – 10% metale - 9% plastik – 5% szmaty – 3% pył – 10% inne odpady - 10%

Proste rozwiązanie – reduce, reuse, recycle

unikanie powstawania odpadów [reduce],

wielokrotne wykorzystanie produktów [reuse],

odzysk surowców wtórnych, czyli recykling [recycle].

Najprostszym rozwiązaniem problemu wciąż wzrastającej góry śmieci jest zasada 3R, czyli:

Reduce = ograniczaj powstawanie odpadów!

wybieraj produkty, które nie mają zbędnych opakowań

unikaj kupowania towarów, które nie są niepotrzebnie pakowane w wiele warstw

unikaj kupowania napojów w puszkach aluminiowych – produkcja aluminium pociąga za sobą wysokie zużycie energii, nadmierne wykorzystywanie surowców i wytwarzanie dużych ilości odpadów toksycznych

konsekwentnie odmawiaj w sklepach przyjmowania plastikowych toreb jednorazowego użytku i reklamówek – zaopatrz się we własną torbę płócienną lub wykonaną z innego materiału albo np. koszyk z wikliny

Ograniczaj powstawanie odpadów!

zredukuj ilość zużywanego przez siebie papieru w domu i szkole – drukując bądź pisząc staraj się wykorzystać obie strony kartki

dziel się przeczytanymi gazetami i magazynami ze swoim sąsiadem lub przyjacielem

staraj się używać i kupować produkty wielokrotnego użytku zamiast jednorazowych –np. zamiast jednorazowych chusteczek kup chusteczki z materiału

pożycz lub wynajmij sprzęt, który używasz tylko okazjonalnie – np. wiertarkę

zamiast jednorazowych baterii kupuj baterie nadające się do ładowania, czyli tzw. akumulatorki wraz z ładowarką – ich stosowanie jest tańsze i do tego zmniejsza ilość trujących odpadów (np. kadmu czy rtęci)

Reuse = używaj ponownie!

kupione przedmioty używaj ponownie, tak często jak to możliwe

niepotrzebne książki, płyty, meble, stary sprzęt AGD czy RTV, komputer oddaj potrzebującym

w przypadku, gdy sprzęt nie nadaje się już do użytku, kupując zostaw w sklepie stary

napoje kupuj w butelkach zwrotnych – unikaj jednorazowych butelek, puszek czy kartoników (zgodnie z prawem w każdym sklepie na półce obok produktów zapakowanych w jednorazowe opakowanie musi się znaleźć analogiczny produkt w opakowaniu zwrotnym)

wybieraj produkty o długiej żywotności i unikaj tych jednorazowych, np. naczyń, sztućców czy ręczników

Recycle = odzyskuj!

segreguj odpady – ponad 70% zawartości Twojego kosza to surowce wtórne, które nadają się do ponownego przetworzenia, czyli recyklingu

wybieraj produkty w opakowaniach odzyskanych, czyli po recyklingu

unikaj produktów w opakowaniach, których nie da się przetworzyć (np. mleka i soków w tzw. „kartonach”)

II. Co i gdzie wrzucić?

POJEMNIK NA PAPIER

Tu wrzucam: gazety i czasopisma katalogi prospekty papier szkolny i biurowy książki w miękkich okładkach torebki papierowe papier pakowy pudełka

Pamiętaj by usunąć zszywki, metalowe i plastikowe części z papierowego opakowania!

Tu nie wrzucam: zabrudzonego i tłustego papieru oraz tektury papieru z folią np. kopert z foliowym okienkiem w

miejscu adresata papieru termicznego   książek w twardej okładce tektury powlekanej tworzywem sztucznym np.

kartonów po mleku i napojach  kalki oraz papieru przebitkowego  pieluch jednorazowych, podpasek  artykułów i papierów higienicznych  worków po cemencie, tapet

Recykling papieruRecykling 1 tony papieru pozwala na

zaoszczędzenie: • od 2,3 m3 do 7 m3 miejsca na składowisku, • 26500 litrów wody, • 1476 litrów ropy,

Wyprodukowanie 1 tony papieru z makulatury, zamiast z pulpy drzewnej, chroni 17 drzew przed wycięciem oraz

ogranicza ilość: • zużycia energii o 75%, • zanieczyszczeń powietrza o 74%, • ścieków przemysłowych o 35%.

Co i gdzie wrzucić?

POJEMNIK NA TWORZYWA SZTUCZNE

Tu wrzucam: plastikowe opakowania oznaczone

symbolami PET, HDPE, LDPE, PE, PP butelki PET po napojach (najlepiej

zgniecione)  butelki po płynach do mycia  plastikowe zakrętki  plastikowe torebki, worki, reklamówki  plastikowe koszyczki po owocach

Wrzucaj czyste opakowania, odkręć butelkę i zgnieć ją przed wrzuceniem!

Tu nie wrzucam:

butelek i pojemników po olejach spożywczych, chłodniczych, silnikowych

butelek po płynach chłodniczych pojemników po wyrobach

garmażeryjnych zabawek sprzętu AGD

Co i gdzie wrzucić?

POJEMNIK NA SZKŁO

Tu wrzucam: butelki i słoiki szklane używane do

napojów i żywności butelki po napojach alkoholowych szklane opakowania po kosmetykach

Uwaga! W niektórych miejscach są oddzielne pojemniki na szkło kolorowe (gdzie wrzucamy zielone i brązowe szkło) oraz na bezbarwne!

Nie tłucz szkła przed wrzuceniem do pojemnika, wrzucaj czyste opakowania!

Tu nie wrzucam: szklanych talerzy porcelany i ceramiki luster, szkła okiennego żarówek, lamp neonowych reflektorów szkła ognioodpornego doniczek szkła okularowego ekranów i lamp telewizyjnych

Szkło może być przetwarzane praktycznie nieograniczoną ilość razy!

Recykling 1 tony szkła pozwala na zaoszczędzenie: • 603 kg piasku, 196 kg sody kalcynowanej, 196 kg

wapienia i 68,5 kg skalenia ogranicza się w ten sposób degradację środowiska, w

tym znaczące zmiany krajobrazu.Wyprodukowanie nowego wyrobu ze stłuczki

szklanej ogranicza ilość: • zużycia energii o 25 - 32%, • zużycia wody o 50%, • zanieczyszczeń powietrza o 14 - 20%, • odpadów przemysłowych o 97%.

Co i gdzie wrzucić?

POJEMNIKI NA METAL

Tu wrzucam:

puszki po napojach  puszki po konserwach drobny złom żelazny metale kolorowe kapsle

Zgnieć puszki aluminiowe przed wrzuceniem!

Tu nie wrzucam:

opakowań po aerozolach, czyli np. opakowań po piankach do włosów, lakierach, dezodorantach

puszek po farbach baterii

Recykling metali Produkcja stali ze złomu ogranicza ilość: zużycia surowców pierwotnych o 90%: 1134 kg

rudy żelaza, 453,5 kg węgla i 18 kg wapienia, odpadów górniczych o 97%, energii o 74%; dla innych metali oszczędności te wynoszą:

aluminium 95%,miedzi 85%, cynku 60%, ołowiu 65%,

zużycia wody o 40%, ścieków przemysłowych o 76%, zanieczyszczeń powietrza o 86%.

Odpady niebezpieczne zużyte baterie, akumulatory itp., opakowania po farbach i lakierach, odpady zawierające inne rozpuszczalniki

oraz substancje chemiczne służące do wywabiania plam, środki czyszczące,

środki do konserwacji i ochrony drewna oraz opakowania po nich,

zbiorniki po aerozolach, pozostałości domowych środków do dezynfekcji i dezynsekcji,

środki ochrony roślin i opakowania po nich,

Odpady niebezpieczne odpady zawierające oleje, smary, środki

do konserwacji metali itp., odczynniki chemiczne, np. fotograficzne,. przeterminowane lub częściowo

wykorzystane leki, skażone opatrunki, strzykawki, wyeksploatowane urządzenia tj. lodówki,

zamrażarki, telewizory, sprzęt elektroniczny,

źródła światła w tym lampy fluoroscencyjne.

Materiał lub przedmiot

Rozkład

Bilet autobusowy 3-4 miesiące - jeśli leży na ziemi, zacznie się rozwarstwiać pod wpływem deszczu. Później dzieła zniszczenia dopełnią bakterie oraz grzyby. Bilety pokryte taśmą magnetyczną rozkładają się dłużej.

Zapałka 6 miesięcy - do produkcji zapałek używa się drewna topolowego i świerkowego. Zapałka w wilgotnym miejscu przetrwa pół roku, zanim grzyby rozłożą ligninę - główny składnik drewna.

Niedopałek z filtrem

1-2 lata - końcówka filtrująca zawiera syntetyczny octan celulozy, którego bakterie i grzyby "nie znają". Niedopałek bez filtra znika znacznie szybciej - już po 3-4 miesiącach.

Guma do żucia 5 lat - na początku ma tendencję do przyklejania się do podeszwy przechodniów. To pierwszy, mechaniczny etap rozkładu. później, na skutek działania światła i tlenu atmosferycznego, staje się krucha

Puszka po napoju 10 lat - aby rdza zaatakowała stal pokrytą warstwą cyny i farby, przynajmniej dwa razy musi się trafić deszczowe lato. Aluminium rozkłada się wolniej (nawet 100 lat), gdyż jest mniej wrażliwe na korozję.

Jednorazowa zapalniczka

100 lat - na wysokości 1800 metrów stal zaczyna rdzewieć dopiero po dwóch latach.

Butelka plastikowa 100-1000 lat - w ostatnim pięćdziesięcioleciu powstały bardzo trwałe opakowania z polietylenu czy polichlorku winylu (PCV). Plastik nie ulega rozkładowi pod wpływem kontaktu z wodą, gdyż jej nie chłonie.

Szklana butelka 4000 lat - szkło jest bardzo odporne na rozkład. Znaleziono koraliki datowane na ok. 2000 lat p.n.e. Grubość witraży katedry w Chartres w ciągu ośmiu wieków zmniejszyła się o zaledwie dwa milimetry.

Co to jest ekoznakowanie?

Ekoznakowanie to oznaczanie produktów ekologicznymi znakami towarowymi, wskazującymi produkty, które spełniają wymagania ochrony środowiska. Informacyjne znaki towarowe mówią o tym, że produkt jest przyjazny dla środowiska, że nie był testowany na zwierzętach (nie spowodował ich cierpienia i śmierci), że przyczynia się do rozwoju gospodarczego krajów ubogich, że żywność została wyprodukowana metodami ekologicznymi. Jest to pozytywny przekaz informujący nas o tym, że kupując tak oznaczone towary wspieramy ich wytwórców.

Ekoznakowanie

Sokół (Falkon) – Szwecja "Dobry Ekologiczny Wybór" (Good Environmental Choice) - "Falkon„-

Od 1992 roku znak reprezentujący kryteria pozarządowej organizacji ekologicznej – Szwedzkiego Towarzystwa Ochrony Przyrody. Przy atestacji brane są pod uwagę wyłącznie ekologiczne cechy towaru. Obecnie funkcjonuje na rynku około 200 produktów oznaczonych znakiem "Falkon", są to m.in. mydła, szampony, środki czyszczące, baterie, papier toaletowy, pieluszki i inne.

Ekoznakowanie

Krav – Szwecja

Ekologiczny znak "Krav", istniejący od 1985 roku, przyznawany jest przez Związek Plantatorów Upraw Ekologicznych. Oznaczone nim artykuły żywnościowe zostały wytworzone bez stosowania nawozów sztucznych oraz chemicznych środków ochrony roślin. Znak "Krav-import" gwarantuje, że importowana żywność pochodzi z gospodarstw ekologicznych.

Ekoznakowanie

Łabędź (Svanen) – kraje skandynawskie

Od 1989 roku funkcjonuje najbardziej znany, wspólny dla krajów skandynawskich ekologiczny znak towarowy "Svanen" (Łabędź). Produkty oznaczone tym znakiem charakteryzują się mniejszym negatywnym oddziaływaniem na ludzi i środowisko naturalne niż inne towary z tej samej grupy o takim samym przeznaczeniu.

Ekoznakowanie

Błękitny Anioł (Der Blaue Engel) – Niemcy

Często spotykanym w Polsce ekoznakiem jest niemiecki "Niebieski Anioł", nazwany tak z powodu znaku graficznego przedstawiającego niebieską postać. Wprowadzony został w 1977 roku z inicjatywy niemieckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i jest najstarszą tego typu inicjatywą europejską.

Ekoznakowanie

„Margerytka” – Unia Europejska

"Margerytka" jest przyznawana na podstawie skróconej analizy cyklu życia produktu.

Badania atestacyjne skupiają się na stopniu obciążenia środowiska na etapie: pozyskiwania surowców pierwotnych, produkcji, pakowania i transportu, użytkowania produktu, utylizacji.

Ekoznakowanie

Produkcja ekologiczna – Unia Europejska

Początkowo produkty ekologiczne w krajach UE oznaczane były przy pomocy symboli organizacji producenckich i jednostek certyfikujących. Do dziś najbardziej znane z nich są używane i akceptowane na rynku. Podjęto też próby wprowadzenia znaków krajowych. Jednolite dla całej UE logo produkcji ekologicznej zostało wprowadzone w marcu 2000 r. na mocy rozporządzenia Komisji

Ekoznakowanie

EKO-znak – Polska

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji opracowało zasady przyznawania krajowego ekoznaku w 1998 roku. Założenia ogólne stanowią, że polski "Eko-znak" mogą otrzymywać wyroby krajowe i zagraniczne nie powodujące (w odniesieniu do wcześniej ustalonego akceptowalnego poziomu) negatywnych skutków dla środowiska oraz spełniające ustalone kryteria dotyczące ochrony zdrowia, środowiska i ekonomicznego wykorzystania zasobów naturalnych w trakcie całego cyklu życia wyrobu.

Ekoznakowanie

Ekoland – Polska W Polsce funkcjonuje kilka systemów znakowania produkcji rolnej prowadzonej metodami ekologicznymi. Żywność ekologiczna produkowana jest tylko w gospodarstwach posiadających zgodny z prawem certyfikat i tylko o takich gospodarstwach możemy mówić, że są ekologiczne.

Ekoznakowanie

Opakowanie nadaje się do recyklingu

Znak informuje, że opakowanie nadaje się do ponownego wykorzystania, czyli recyklingu. Umieszcza się go na opakowaniach z tworzyw sztucznych bądź aluminium.

Zielony Punkt

Producent wniósł wkład finansowy w budowę i funkcjonowanie systemu odzysku i recyklingu odpadów polskiej organizacji Rekopol

Ekoznakowanie

Dbaj o czystość

Opakowanie po zużytym produkcie należy wyrzucić do kosza nie zaśmiecając nim otoczenia

Znak CE

Towar został wyprodukowany zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Obowiązkowy dla ponad dwudziestu grup produktów, w tym urządzeń elektrycznych, zabawek.

Ekoznakowanie

Nie testowane na zwierzętach

W fazie badań produkt nie był testowany na zwierzętach. Najczęściej występuje na kosmetykach.

Bezpieczny dla ozonu

Produkt nie zawiera freonów, które niszczą powłokę ozonową.

Zadanie domowe 1. Jak powstają śmieci czyli o tym, co

wyrzucamy. Kosz domowy. 2. Co zjem, a co wyrzucę? Kosz po

przygotowaniu posiłku… 3. Lista

zakupów czyli z wizytą w sklepie - rzecz o tym, skąd się biorą śmieci?