snoal.files.wordpress.com€¦ · Web view2020. 11. 4. · Het schoolplan zal voor ons een leidraad zijn in de te nemen beleidsbesluiten in de komende vier jaar. We zullen uitgaan

Stichting Nederlands Onderwijs in de Alentejo

Schoolplan2016 – 2020

NTC primair- en voortgezet onderwijs

Inhoud

Voorwoord

´de Olijftak´, Schoolplan 2016-2020 1

1 De functie van het schoolplan1.1 Doelen en functies van het schoolplan1.2 Totstandkoming en status van het schoolplan1.3 Gerelateerde documenten en bronnen

2 Context, missie en visie: de bestaansreden van de school2.1 Schoolorganogram2.2 Sterkte/Zwakte analyse van onze school2.3 Achtergronden / Uitganspunten2.4 Missie2.5 Visie2.6 Doelstellingen2.7 Activiteiten2.8 Evaluatie vorig schoolplan

3 Het NTC onderwijs3.1 Algemeen

3.1.1 Doelstellingen3.1.2 Omgaan met verschillen3.1.3 Interactief onderwijs3.1.4 ICT onderwijs3.1.5 Onderwijstijd

3.2 Didactisch handelen en pedagogisch klimaat3.3 Primair onderwijs

3.3.1 Het onderwijsaanbod3.3.2 Het taalaanbod3.3.3 Woordenschatonderwijs3.3.4 Cultuuronderwijs

3.4 Voortgezet onderwijs3.4.1 Het onderwijsaanbod3.4.2 Het taalaanbod3.4.3 Woordenschatonderwijs3.4.4 Cultuuronderwijs

3.5 Het volgen van ontwikkeling3.5.1 Leerlingenzorg3.5.2 Signalering in het primair onderwijs3.5.3 Signalering in het voortgezet onderwijs3.5.4 Diagnosticering in het primair onderwijs3.5.5 Diagnosticering in het voortgezet onderwijs3.5.6 Speciale begeleiding3.5.7 Evaluatie

3.6 Beleidsvoornemens

4 Schoolorganisatie en ondersteunende processen4.1 Juridische organisatie4.2 Bestuurlijke organisatie4.3 Financieel beleid4.4 Aannamebeleid


4.5 Huisvesting4.6 Personeelsbeleid4.7 Veiligheidsbeleid4.8 Klachtenbeleid4.9 Contacten

4.9.1 Contact met ouders4.9.2 Externe contacten

5 Integrale zorg voor kwaliteit5.1 Bepaling van de kwaliteit van de school (diagnose)5.2 Formuleren van verbeterpunten (kwaliteitsverbetering)5.3 Uitvoeren van de verbeterpunten (kwaliteitsverbetering)5.4 Vasthouden van de bereikte kwaliteit (borging)5.5 Evalueren van de gekozen verbeterpunten (evaluatie)

6 Samenvattende beleidsvoornemens voor de komende vier jaar


Voorwoord

Voor u ligt het nieuwe schoolplan van de Stichting Nederlands Onderwijs in de Alentejo (SNOAL), oftewel onze school ´de Olijftak´, voor de komende vier jaar: 2016-2020.

In dit schoolplan hebben we de hoofdlijnen beschreven van ons beleid voor de komende vier jaar met betrekking tot het onderwijs en de omstandigheden waarin dit onderwijs kan worden aangeboden met alle mogelijkheden en beperkingen vandien.Het schoolplan zal voor ons een leidraad zijn in de te nemen beleidsbesluiten in de komende vier jaar. We zullen uitgaan van de gedefinieerde missie en visie van de school. Deze komen in het kort neer op het geven van kwalitatief goed onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur waarbij de Nederlandse omgangsvormen centraal staan. Hierdoor zullen de leerlingen in staat zijn zich te identificeren met het nederlanderschap wat positief kan bijdragen aan hun identiteitsvorming.Wij achten het van groot belang dat er op elke leslocatie een prettige werksfeer heerst zodat de leerlingen in staat zijn met veel plezier de lessen te volgen. Hierdoor zullen zij hun woordenschat met gemak vergroten en zich beter en vrijer uiten in spreken en schrijven.

Het schoolplan is tot stand gekomen in nauwe samenwerking van bestuur en leerkrachten .Formeel is dit document vastgelegd door het bestuur.


1 De functie van het schoolplan

1.1 Doelen en functies van het schoolplan

Het schoolplan heeft vooral de functie van een beleidsducument.Voor de periode van 2016 tot 2020 beschrijft ´de Olijftak´ het beleid met betrekking tot de volgende onderdelen:

● Onderwijskundig beleid● Personeelsbeleid● Beleid met betrekking tot kwaliteitszorg● Overige beleidsterreinen (algemeen strategisch, financieel, materieel en

relationeel)Het beleid vormt de basis voor planmatige schoolontwikkelingen en dient als uitgangspunt voor de planning van de beleidsvoornemens per schooljaar.Door alle bestuursleden en leerkrachten bij het opstellen van het schoolplan te betrekken, ontstaat een dialoog over de kwaliteit van het onderwijs en het beleid van de school.

Dit schoolplan is vastgesteld door het schoolbestuur.

Het schoolplan is ter inzage op de website van onze school (www.snoal.info).

1.2 Totstandkoming en status van het schoolplan

Dit schoolplan is in nauwe samenwerking met de leerkrachten tot stand gekomen. Middels het evalueren van het vorige schoolplan en door deze uitkomsten te betrekken op de huidige situatie van de school, zijn wij gekomen tot veranderings- c.q. verbeteringsonderwerpen voor de komende vier jaar.Wij zijn als school verplicht een schoolplan te vast te stellen om aangeloten te blijven bij de NOB. Bovendien wordt de school door het maken van het schoolplan tot nadenken gezet over de kwaliteit van het onderwijs en het planmatig werken aan het gewenste onderwijsniveau.Het schoolplan dient daarnaast als leidraad voor het 4-jaarlijks bezoek van de onderwijsinspectie. Zij toetsen, tijdens hun bezoek aan de school, of de praktijk in overeenstemming is met datgene wat in het schoolplan staat.

1.3 Gerelateerde documenten en bronnen

In het schoolplan zal een aantal malen worden verwezen naar reeds bestaande procedures, beleidsstukken en afspraken. Het gaat daarbij om: de jaarlijkse schoolgids, leerlingendossiers en de opgestelde verbeterplannen.Tussen schoolgids en schoolplan zijn, ook al zijn er duidelijke verschillen, belangrijke verbindingen.Beide documenten zijn middelen binnen het kwaliteitszorgsysteem van de school. Hierbij wordt zowel uitgegaan van door de wetgever gestelde (kern)doelen als van door de school zelf vastgestelde missie en verbeterdoelen. Die verbeterdoelen vallen uiteen in


twee categorieën:(1) Verbeterdoelen op de middellange termijn, die in het vierjarig schoolplan

zijn uitgezet. Dit schoolplan vormt een weergave van te verbeteren onderwerpen.

(2) De verbeterdoelen die in het komende schooljaar prioriteit krijgen en onder het hoofdstuk ´Kwaliteitszorg´ vermeld worden in de schoolgids. In de volgende schoolgids blikt de school terug en geeft ouders informatie in hoeverre de vorige verbeterdoelen ook inderdaad bereikt zijn.


2 Context, missie en visie: de bestaansreden van de school

2.1 Schoolorganogram

Schoolbestuur (werkgever) bestaande uit:- voorzitter- penningmeester- secretaris

Leerkrachten

2.2 Sterkte- zwakteanalyse van onze school

Sterktes (intern)- aanbod PO en VO- veilige leeromgeving- enthousiast team van leerkrachten- enthousiaste leerlingen en ouders

Kansen (extern)- samenwerking met de andere NTC-schoolen rond Lissabon(bijv. uitwisseling van bibliotheekboeken, aanschaf van nieuw lesmateriaal)

Zwaktes (intern)- afnemend aantal leerlingen door afnemend aantal nederlands/belgische immigranten- veel niveau´s per lokatie, veel voor 1 leerkracht, te weinig voor 2 leerkrachten

Bedreigingen (extern)- afnemende immigrantenstroom waardoor het aantal potentiële leerlingen steeds kleiner wordt- concurrentie van andere scholen in de omgeving (bijv. afstandsonderwijs en de al bestaande school in de Algarve)

2.3 Achtergronden / Uitganspunten

De Olijftak is een NTC-school waar kinderen, die uit een gezin komen met minstens één Nederlandse (of Vlaamse) ouder, les krijgen in de Nederlandse taal en cultuur. De school biedt zowel primair- als voortgezet onderwijs aan, de leeftijd van de leerlingen varieert van 4 tot 16 jaar.Alle kinderen zitten op Portugese dagscholen, grotendeels openbare of staatsscholen en in een enkel geval een privéschool. Zij volgen op deze scholen het reguliere primair- en voortgezet onderwijs.


De stichting is opgericht in 1989 onder de naam SNOAL, welke staat voor Stichting Nederlands Onderwijs in de Alentejo, vanwege de vraag naar Nederlands onderwijs voor de kinderen van Nederlandse gezinnen die zich in de regio hadden gevestigd. Momenteel bestaat de school uit drie lespunten: Bicos, Coruche en Freixo. De drie lespunten bevinden zich allen in de provincie de Alentejo.Voor de begripsvorming: De Alentejo is met een oppervlakte van 22.000 km² veruit de grootste Portugese provincie. Ter vergelijking: ca. 2/3 van de oppervlakte van Nederland. Met 500.000 inwoners is het tevens de dunbevolkste van de tien Portugese provincies.

Op de drie verschillende lespunten, wordt er gedurende drie of 4 uur per week (per lesgroep) les gegeven. In de inhoud van het lesprogramma Nederlandse taal en cultuur wordt toegewerkt naar het niveau van de kerndoelen voor deelvaardigheden van de Nederlandse taal, zoals gehanteerd in Nederland (kerndoelen staan verder uitgewerkt in bijlage 1, 2 en 3) We streven ernaar dat ieder kind begeleid wordt in zijn eigen capaciteiten en mogelijkheden, m.a.w. we proberen elk kind die zorg te geven die het nodig heeft.Het volgen van het NTC-onderwijs geeft kinderen die na zekere tijd terug gaan naar Nederland (bijv. om te studeren of terugkeer met het hele gezin) betere kansen op instroming binnen het Nederlands onderwijssysteem.

De leerlingen die naar onze school komen, komen veelal uit gezinnen die werkzaam zijn in de agrarische sector (tuinbouw en melkveehouderij). Daarnaast is er een kleine groep mensen werkzaam in de commerciële dienstverlening. Ouders, leerkrachten en kinderen moeten vaak grote afstanden afleggen om bij de lespunten te komen. Ouders vinden Nederlandse taal en cultuuronderwijs belangrijk omdat er speciale banden zijn met Nederland: Het is de moedertaal van één of beide ouders en er wordt intensief contact onderhouden met familie en/of vrienden in Nederland (waarbij ook regelmatig heen en weer wordt gereisd).Het aantal leerlingen is geleidelijk aan het afnemen. Bij het schrijven van ons vorig schoolplan (2012) schommelde dit nog rond de 31, nu komen we daar duidelijk onder (2016-2017: 21 leerlingen). Aangezien er weinig potentiële nieuwe leerlingen in de buurt wonen en de huidige leerlingen steeds ouder worden (concentratie in bovenbouw PO en VO) kunnen we spreken van een krimp in leerlingaantal.

Momenteel hebben we vier leerkrachten die werkzaam zijn op bovengenoemde lokaties. De lessen worden gegeven op de zaterdagmorgen en woensdagmiddag. Er zijn verschillende niveau´s op de drie locaties en wel van groep 1 (PO) tot en met VO 2 en we hebben een aparte R3-groep op de locatie Freixo. Het onderwijs op onze leslocaties is een deel van het totale primaire en voortgezette onderwijs dat het kind wordt aangeboden. Aangezien alle kinderen het overgrote deel van de week Portugees dagonderwijs volgen en de meesten thuis (overwegend) Nederlands spreken, vervult ons onderwijs een belangrijke functie als plaats waar de Nederlandse taal en cultuur centraal staat.

2.4 Missie


De missie van onze school is de bestaansreden van de school. De school zou niet bestaan zonder de ouders die graag willen dat hun kinderen onderwijs krijgen in de Nederlandse taal en cultuur waarbij de kenmerkende Nederlandse omgangsvormen een belangrijke rol spelen. Op deze manier kunnen kinderen hun identiteit beter ontwikkelen.

We willen onze missie daarom als volgt definiëren:

Het aanbieden van kwalitatief goed primair en voortgezet onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur, aan leerlingen van 4 tot 18 jaar die binding hebben met Nederland en de Nederlandse taal en cultuur, waarbij de Nederlandse omgangsvormen en het Nederlands identiteitsgevoel een belangrijk uitgangspunt vormen zodat de leerlingen bekend blijven met hun ´wortels´ en bij eventuele terugkeer naar Nederland danwel een goede instroom hebben in het Nederlands onderwijs ofwel een goede uitgangspositie hebben op de Nederlandse arbeidsmarkt.

2.5 Visie

De school streeft naar het continu optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs waarbij het overbrengen van de kennis van de taal, cultuur en de Nederlandse omgangsvormen centraal staan. Daarbij willen we zorg dragen voor een zo goed mogelijke continuering van de lessen ondanks het afnemend aantal leerlingen. De komende vier jaar willen we daarom een duidelijk antwoord op het teruglopend aantal leerlingen en de consequenties daarvan. Het bestuur wil voldoende maatregelen nemen om te zorgen dat de school, en zeker ook de huidige kwaliteit van de school behouden blijft. Samenwerken met andere scholen in de regio is hierbij een optie. Daarnaast willen we de binding met de Nederlandse taal en cultuur blijvend borgen.

.2.6 Doelstellingen

De doelstelling kort weergegeven:

➢ Het optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs

➢ Meer uniforme werkwijze en een onderwijskundige visie op de verschillende locaties

➢ Het optimaliseren en moderniseren van het leerlingvolgsysteem en de handelingsplannen

➢ Het gebruik van ICT-middelen verhogen

➢ Blijven werken met actuele taalmethodes


➢ Het nemen van de noodzakelijke en praktische maatregelen naar aanleiding van het teruglopend aantal leerlingen

➢ Het bekijken van de mogelijkheden tot samenwerking met andere NTC scholen

➢ Het vergroten van de financiële draagkracht

➢ De binding met de Nederlandse cultuur en de Nederlandse omgangsvormen staan centraal zodat de leerlingen zich kunnen identificeren met mede-nederlanders waardoor zij hun ánders zijn´ binnen de Portugese samenleving beter begrijpen

➢ Het continueren van de beleidsvoornemens uit het vorige schoolplan en deze actief borgen

2.7 Activiteiten

Onderstaande activiteiten zijn gerelateerd aan de bovengenoemde doelstellingen van onze school. Voor alle duidelijkheid zult u hieronder nogmaals de doelstellingen vinden met daaronder de activiteiten die worden ondernomen om deze doelstelling te bereiken. Onder elke doelstelling en uitleg over de activiteit staat een tabel met daarin alles kort en concreet verwerkt.

De kwaliteit van het onderwijs trachten wij de optimaliserenBijscholing: Via de NOB is een van onze leerkrachten de cursus gaan volgen voor het basisonderwijs. Marissa heeft de twee jarige opleiding positief afgerond.Extra overleg: Het onderwijzend personeel zal aankomend schooljaar 2016-2017 starten met een gezamenlijk overleg met een frequentie van 2 keer per jaar . Tijdens dit overleg zal er ruimte worden gecreëerd voor het behandelen van thema´s.De coördinator van dit overleg zal de leerkracht Marissa zijn en zij zal per vergadering een leerkracht aanwijzen die verantwoordelijk is voor het voorbereiden van de volgende vergadering en het onderwerp dat zal worden besproken.Evaluatie van dit extra overleg zal plaatsvinden aan het eind van het schooljaar 2016-2017. Besluit over voortzetting zal dan worden genomen door het bestuur.Behouden van toetsmomenten : Om de voortgang van de leerlingen en de kwaliteit van het aangeboden onderwijs te toetsen, worden de toetsen afgenomen die bij de lesmethode behoren. Om een duidelijker beeld van het aangeboden onderwijs te krijgen, nemen de leerlingen in groep 8 deel aan de algemene CITO-toets.Het Voortgezet Onderwijs wordt afgesloten met het afnemen van het Cambridge-examen, onderdeel First Language Dutch. Deze wordt afgenomen op de Internationale school in de Algarve. Hiermee wordt het VO op onze school afgesloten. Het behaalde diploma is behulpzaam bij aanvang van een studie in Nederland.

Activiteit Planning VerantwoordelijkInschrijving voor cursus bijscholing NOB voor volgende leerkracht

Jaarlijks inFebruari/maart

Penningmeester

Inplannen 2 teamvergaderingen September 2016 Team leerkrachten/ Marissa


per jaarEvaluatie extra teamvergaderingen en eventuele voortzetting hiervan

Juni 2017 Bestuur/team

Planning toetsmomenten Jaarlijks eind augustus op jaarkalender

Team leerkrachten

Meer uniforme werkwijze en onderwijskundige visie op de verschillende locatiesExtra overleg: Middels dit extra overleg zal het onderwijzend personeel meer ruimte krijgen voor overleg over de werkwijze en daardoor het op elkaar afstemmen van deze werkwijze. Zodoende wordt een uniforme werkwijze nagestreefd waardoor de school meer als eenheid kan gaan functioneren.

Activiteit Planning VerantwoordelijkRuimte maken tijdens teamoverleg voor onderwijsgerelateerde onderwerpen.

Tijdens teamvergadering2016-2017

Leerkrachten wisselen voorbereiding teamoverleg af, Marissa neemt hierin de leiding.

Evaluatie bovenstaande activiteit Eind schooljaar Marissa, wordt doorgekoppeld naar bestuur

Het optimaliseren en moderniseren van het leerlingvolgsysteem en de handelingsplannenDe leerkrachten zullen de huidige werkwijze beoordelen en aanscherpen cq moderniseren waar nodig, zodat aan het eind van schooljaar 2016-2017 een acceptabel en gemakkelijk werkbaar systeem voor de leerkrachten aanwezig is.

Activiteit Planning VerantwoordelijkOptimaliseren van de handelingsplannen

September 2016 Marissa, in samenwerking met team

Optimaliseren van het leerlingvolgsysteem

September 2016 Marianne, in samenwerking met team

Evaluatie handelingsplan Juni 2016 Marissa in samenwerking met team, terugkoppelen naar bestuur

Evaluatie leerlingvolgsysteem Juni 2016 Tom in samenwerking met team, terugkoppelen naar bestuur

Het gebruik van ICT middelen verhogenDe school is in het bezit van twee computers waardoor in principe op iedere leslocatie tijdens schooltijd een computer aanwezig kan zijn. Er zal, om het gebruik van ICT middelen te verhogen, software bij de methode Taal Actief worden aangeschaft.

Activiteit Planning VerantwoordelijkProef Schooljaa Rianne, in samenwerking met team´de Olijftak´, Schoolplan 2016-2020 11

methode PO

r 2016-2017

Blijvend werken met actuele taalmethodesNieuwe lesmethode: We hebben in het schooljaar 2014-2015 het eerste gedeelte aangeschaft van de nieuwe lesmethodes en in schooljaar 2015-2016 nieuwe lesmethodes voor de boven bouw. Vanaf 2016-2017 zullen dus alle leerlingen met nieuwe methodes werken .

Het nemen van de noodzakelijke en praktische maatregelen naar aanleiding van het teruglopend aantal leerlingenSamenvoeging van lespunten : Wegens het teruglopend aantal leerlingen zal ieder jaar (voor het begin van het nieuwe schooljaar) worden bekeken en berekend of een samenvoeging van groepen en/of leslocaties noodzakelijk is, zodat per leslocatie een aanvaardbaar aantal leerlingen blijft (financieel gezien) in combinatie met een aanvaardbaar aantal niveau´s (maximaal vier) per leerkracht.In de overweging over het samenvoegen van lespunten en/of klassen, zal de inspraak van de ouders en leerkrachten worden meegenomen om eventueel afhaken te voorkomen. De school kan alleen voortbestaan zolang ouders en leerlingen gemotiveerd blijven om de afstand naar de school wekelijks te willen blijven overbruggen, Tevens zal contact onderhouden worden met de ouders van potentiële leerlingen om hun te betrekken bij de besluitvorming rondom de lespunten waarvoor zij in aanmerking komen.Om op de hoogte te blijven van de mening van de ouders, zal tijdens de jaarvergadering dit punt ter sprake komen.Open staan voor andere mogelijkheden: Niet alleen de mogelijkheid van het samenvoegen van lespunten wordt bekeken, ook bijvoorbeeld het aantrekken van ondersteunend personeel kan een (tijdelijke) oplossing zijn.

Activiteit Planning VerantwoordelijkSamenvoegen van bestaande lespunten of het samenvoegen van klassen

Feb-Juni 2017 + jaarlijks daarna

Voorzitter, noteert dit als agendapunt

Overleg met ouders over mogelijkheden cq bezwaren van samenvoegen lespunten

Jaarlijks in juni(jaarvergadering)

Voorzitter, noteert dit als agendapunt tijdens jaarvergadering

Het bekijken van de mogelijkheden tot samenwerking met de nieuwe school in de Algarve


Samenwerking met andere NTC-school: Er zouden samenwerkingsmogelijkheden Kunnen worden gecreërd waarbij scholen hun financiele voordeel kunnen doen. Te denken valt aan het gezamenlijk aanschaffen cq uitwisselen van lesmateriaal/lesmethode en bibliotheekboeken. Verder kan de nodige ervaring worden uitgewisseld tussen leerkrachten en bestuur. In de loop van dit schooljaar zal, naar aanleiding van contact tussen bestuursleden van verschillende scholen, duidelijk worden hoe deze samenwerking vorm kan krijgen.

Activiteit Planning VerantwoordelijkContact onderhouden met nieuwe NTC-school in de Algarve

Met zekere regelmaat

Tom, terugkoppelen naar overig bestuur

Het vergroten van de financiële draagkrachtVerhoging van de ouderbijdrage : De ouderbijdrage van alle ouders is verhoogd van500 € tot 600 € per leerling. Op deze manier ontstaat een acceptabele verhouding tussen de ouderbijdrage en de kosten die de school maakt per leerling. Om de school een toekomst te kunnen bieden ,zal een hogere eigen bijdrage nodig zijn om de school financieel gezond te houden. Sponsoring cq extra inkomsten : De school is in 2010 begonnen met het gezamenlijk vieren van Koninginnedag. Tijdens deze dag worden activiteiten georganiseerd waaronder ook bijvoorbeeld een veiling of loterij ten bate van de school. Aangezien er jaarlijks een mooi bedrag kan worden opgehaald, is besloten om ieder jaar een vorm van inzamelingsaktie te houden voor de school.

Activiteit Planning VerantwoordelijkBijstellen (hetzij verhogen, hetzij gelijk houden) van de ouderbijdrage

Jaarlijks in juni Penningmeester

Organiseren Koninginnedag en bedenken extra inskomstenbron

jaarlijksFebruari/Maart

Voorzitter in samenwerking met leerkrachten en bestuur

De binding met de Nederlandse cultuur en de Nederlandse omgangsvormen staan centraal zodat de leerlingen zich kunnen identificeren met mede-nederlanders waardoor zij hun ánders zijn´ binnen de Portugese samenleving beter begrijpenCulturele activiteiten : De activiteiten die worden georganiseerd en die voor de leerlingen er belangrijk zijn, zijn Sinterklaas, Koninginnedag en het schoolkamp. Met Koningsdag worden ook veel Nederlanders uitgenodigd die (nog) geen binding hebben met de school. Door het gezamenlijk vieren van deze typisch Nederlandse dag benadrukken we onze saamhorigheid. Hierdoor kunnen de leerlingen zich identificeren met mede-nederlanders waardoor zij hun ánders zijn´ binnen de Portugese samenleving beter begrijpen.Deze activiteiten zoals Sinterklaas, Koningsdag, schookamp en cultuurlessen zullen ieder jaar worden georganiseerd en staan op de jaarlijkse schooljaarkalender.Ook proberen we kleine uitwisselingsprojecten te organiseren met kinderen uit Nederland in de vorm van brieven en/of verhalen. Op deze manier draagt de school ertoe bij dat cultuurerfgoed wordt overgedragen aan de leerlingen


Activiteit Planning VerantwoordelijkInplannen cultuurdagen jaarlijks

Augustus/SeptemberLeerkrachten

Het continueren van de beleidsvoornemens uit het vorige schoolplan en deze actief borgenHieronder in de evaluatie van het vorig schoolplan staan de punten die constant aandacht nodig blijven hebben. Deze punten zullen dan ook weer in onze beleidsvoornemens worden opgenomen in dit schoolplan. Voor de verdere beschrijving van de activiteit, verwijzen wij naar de samenvattende beleidsvoornemens voor de komende vier jaar (Hoofdstuk 6).

2.8 Evaluatie vorig schoolplan

De beleidsvoornemens die staan in ons vorig schoolplan, zijn middels de verbeterplannen verder uitgewerkt.We kunnen concluderen dat er met deze punten ook daadwerkelijk serieuze veranderingen zijn doorgevoerd in het beleid waarvan momenteel nog steeds de uitwerkingen zichtbaar zijn. Te denken valt aan de invoering van de kascontrole en het uitbreiden van de bibliotheken. De punten van aandacht die in dit schoolplan weer terugkomen zijn de punten die jaarlijks de nodige aandacht moeten krijgen, deze punten zijn dan ook meegenomen in de beleidsvoornemens voor de komende vier jaar omdat deze punten actief borging nodig hebben. Het betreft de volgende punten:Uitbreiden en moderniseren van de bibliotheek: Het instandhouden van een leuke en gevarieerde bibliotheek wordt nu ook weer meegenomen in die nieuwe schoolplan omdat het belangrijk is dat de kinderen worden uitgenodigd tot het lezen van leeftijdsadequate boeken.Aannamebeleid: Het aannamebeleid is jaarlijks bijgesteld aan de omstandigheden. In dit schoolplan staat het huidige aannamebeleid beschreven in hoofdstuk 4.4.Extra inkomensbronnen: Na het vorige schoolplan is actief gewerkt met het aanboren van nieuwe inkomstenbronnen en zijn gekomen tot het houden van de dienstenveiling en loetrij tijdens de Koninginnedag. Deze vorm hopen we nog langer te gebruiken en eventueel te vernieuwen zodat extra inkomsten verkregen blijven worden.Wervingsbeleid: Het wervingsbeleid is te allen tijde aanwezig bij alle betrokkenen van de school: ouders, bestuur en leerkrachten. Een belangrijke stap is gezet in het wervingsbeleid door het opzetten van een eigen website. Via de website wordt de school benaderd door mensen die anders niet van ons bestaan op de hoogte waren geweest.Betrokkenheid en participatie van ouders: De school is in 2010 gestart met een jaarvergadering die in juni wordt gehouden aan het eind van het schoolkamp. Tijdens dit moment, waarop iedereen bij elkaar zit, kan er van gedachten worden gewisseld. Dit heeft een positieve uitwerking op de participatie en betrokkenheid van de ouders in het hele proces. Er ontstaat openheid over de mogelijkheden en verwachtingen van zowel ouders als schoolbestuur.


3 Het NTC primair en voortgezet onderwijs

3.1 Algemeen

3.1.1 Doelstellingen

Ons NTC-onderwijs heeft als doelstelling om aan te sluiten bij het onderwijs in Nederland, zodat kinderen bij een eventuele terugkeer naar Nederland in kunnen stromen in het Nederlandse onderwijs. We richten ons op de kerndoelen zoals deze geformuleerd zijn voor de deelvaardigheden van de Nederlandse taal.Het onderwijs in de Nederlandse taal is er op gericht dat de leerlingen:vaardigheden ontwikkelen waarmee ze de Nederlandse taal doelmatig gebruiken in situaties die zich in het dagelijks leven voordoen;kennis en inzicht verwerven over betekenis, gebruik en vorm van de taal;plezier heeft in het gebruiken en beschouwen van de taal.

We onderscheiden spreken en luisteren, lezen, schrijven (stellen) en taalbeschouwing. De verschillen bij het onderwijsaanbod voor de verschillende NTC-richtingen liggen vooral op het gebied van de leerstofinhoud en ordening van de leerstof. Er zit verschil in de accenten die op de verschillende deelgebieden worden gelegd, de volgorde waarin bepaalde leerstof wordt aangeboden en uiteraard het beginniveau van de leerstof. Zo moet bij NTC Richting 2- en 3-leerlingen zowel in de onderbouw als in de bovenbouw veel meer aandacht besteed worden aan woordenschat en mondelinge taalvaardigheid


dan bij NTC Richting 1-leerlingen. Begrijpend luisteren, moet in het aanvankelijk Richting 2- en 3-onderwijs een nog belangrijkere plaats innemen dan in het onderwijs aan Richting 1-leerlingen. Daar zal het spelling- en stelonderwijs weer een belangrijker accent krijgen

De lessen Nederlandse cultuur beogen het instandhouden en versterken van de verbondenheid met de Nederlandse cultuur ondermeer om een succesvolle terugkeer naar Nederland te bevorderen. De lessen Nederlandse cultuur worden gegeven ter ondersteuning van en als aanvulling op de Nederlandse taallessen.

Uitgaande van de verschillende NTC-richtingen worden de doelstellingen voor het taal- en leesonderwijs nader omschreven. Met name bij het opstellen van de onderwijsinhoud komt de complexiteit van ons NTC-onderwijs naar voren: hoe creëren we voldoende taalgebruik situaties die motiverend voor de leerlingen zijn, terwijl we toch voldoen aan de gestelde doelstellingen? Een gedegen voorbereiding, zowel didactisch en organisatorisch als wat betreft de keuze van materialen, vinden we noodzakelijk om kwalitatief goed werk te kunnen leveren. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat we doublures met het dagonderwijs willen voorkomen. Wij richten ons met name op de doelstellingen met betrekking tot het taal- en leesonderwijs, die in de Portugese dagschool niet aan bod komen.

3.1.2 Omgaan met verschillen

Onze school heeft ervoor gekozen een onderwijsaanbod te verschaffen voor alle drie NTC richtingen. De populatie van onze NTC school in termen van taalsituaties is momenteel als volgt:

Bicos Coruche FreixoNTC richting 1 80 % 30 % 50 %NTC richting 2 20 %NTC richting 3 70% 50%

Ons onderwijs is gericht op kinderen uit de drie richtingen en heeft als doelstelling aan te sluiten bij het onderwijs in Nederland. Wanneer een leerling bij ons instroomt in groep 1, 2 of 3 dan zullen we de taalvaardigheden van de groepen 3 tot en met 8 (wanneer er zich geen leerproblemen voordoen) behandelen in 7 jaar. Dit in tegenstelling tot 6 jaar in Nederland. We hebben een extra jaar nodig omdat de leerlingen in groep 3 halverwege het schooljaar met de stof voor groep 3 zullen beginnen, dit om verwarring met de dagschooltaal te voorkomen. Daarnaast zullen de leerlingen anderhalf jaar, in plaats van 1 jaar, over groep 3 doen. Wij hebben hiervoor gekozen op onze NTC school, omdat we een goede basis van spelling en lezen erg belangrijk vinden voor het vervolgen van de schoolloopbaan. Met 3 uur Nederlandse taal in de week lukt het ons niet om het volledige groep 3 programma in 1 jaar door te werken. Wanneer leerlingen echter op 7 jarige leeftijd instromen en de basis voor het lezen en schrijven al gelegd is op de dagschool dan streven we ernaar om groep 3 wel in 1 jaar te behandelen. We richten ons, met dit extra jaar in achtneming, op het toewerken


naar de kerndoelen zoals deze zijn geformuleerd voor de deelvaardigheden van de Nederlandse taal (zie bijlage 1).

Wanneer een van de ouders Nederlands spreekt met het kind en de taal van de andere ouder samenvalt met de dagschooltaal, heeft de leerling te maken met twee talen. Beide talen worden na verloop van tijd redelijk tot goed beheerst door de leerling(en), mits elk van de ouders/verzorgers consequent zijn/haar moedertaal met het kind spreekt. Het streven van ons NTC-onderwijs is ook in deze situatie gericht op het bereiken van de kerndoelen, zoals geformuleerd voor het Nederlandse basisonderwijs. Aangezien de startsituatie anders is, zal veelal in de lagere leerjaren gebruik van aanvullende leermiddelen en didactiek noodzakelijk zijn. Het kan zijn dat voor deze leerlingen de leerweg daarom langer is, dat wil zeggen dat de kerndoelen op latere leeftijd worden bereikt.

3.1.3 Interactief onderwijs

Op onze school bestaat iedere klas uit meerdere groepen. We hanteren een maximum van vier groepen per klas teneinde voldoende aandacht aan iedere leerling te kunnen geven. In ons onderwijs staat samenwerken centraal. De leerlingen leren vooral van elkaar.. Gezien het beperkte aantal leerlingen (21 in 2016-2017) zijn de mogelijkheden echter beperkt. Mede door middel van duidelijke schoolen klassenregels proberen we een veilig en plezierig pedagogisch klimaat te scheppen waarin het welbevinden van de leerling voorop staat en waarin het leren wordt bevorderd. Onze taalmethodes zijn nadrukkelijk gericht op coöperatief leren. Samenwerken bij het maken van opdrachten staat in PO en VO centraal. Hiermee sluiten de methodes goed uit bij onze behoeftes en ideeën over het NTC-onderwijs.

3.1.4 ICT onderwijs

De school heeft op dit moment de beschikking over drie computers. In principe is er op iedere locatie tijdens schooltijd een computer aanwezig. De inzet van de computers is tot op heden echter beperkt gebleven. Wij gebruiken software die geschikt is voor woordenschatonderwijs en spelling. In het VO wordt de computer gebruikt voor luisteren kijkfragmenten bij de methode. Leerlingen gebruiken de computer steeds vaker tijdens spreekbeurten. We vinden het belangrijk om het ICT-onderwijs een voornamere rol te laten spelen in onze lessen. Het is een interactief leermiddel dat bijzonder motiverend werkt. Daarnaast biedt het de mogelijkheid tot zelfstandig werken en samenwerken.

3.1.5 Onderwijstijd

Wij zorgen ervoor dat er voldoende tijd is voor leerlingen om zich het leerstofaanbod eigen te maken. Zoals in onze missie (hoofdstuk 2.3) is aangegeven, hebben wij - om het NTC-onderwijs succesvol te kunnen laten verlopen - als richtlijn een minimum aantal gewenste onderwijsuren van 108 uren per jaar ofwel drie uur per week, buiten


deze uren om houden we nog een Koninginnedagviering en 2 dagen schoolkamp, waardoor de tijd die we met onze leerlingen doorbrengen op ca. 130 uren komt. Deze niet lesgebonden tijd zien wij als een centrale schakel tussen het leerstofaanbod dat de leraar in de klas verzorgt en de resultaten die leerlingen behalen. Wij realiseren ons dat kinderen in Nederland, met 8 uur taalonderwijs per week, al moeite hebben de kerndoelen Nederlandse taal te halen: het streven naar het behalen van de kerndoelen in 3 uur per week door NTC-leerlingen noodzaakt ons in ieder geval tot het optimaliseren en maximaliseren van de schaarse onderwijstijd en tot het stellen van leerstofprioriteiten.De leerkrachten stellen per les een lesplan op aan de hand waarvan iedere leerling een weekcontract krijgt. Mocht een leerling onverhoopt een les missen, dan wordt de gemiste stof zo nodig thuis ingehaald. Er wordt doorgaans geen huiswerk gegeven. Lesuitval door leerkrachten wordt altijd ingehaald of vervangen. We waken ervoor om de lessen op tijd te laten beginnen.

De feitelijke onderwijstijd maximaliseren wij door het treffen van de volgende maatregelen:- Onze school voert een actief beleid om onnodig verlies van deze schaarse onderwijstijd tegen te gaan: we zorgen ervoor dat de lessen op tijd beginnen, gaan ordeverstoringen tegen, houden beperkt pauzes, en doen er alles aan om lesuitval te voorkomen;- wij houden de tijd voor niet onderwijsinhoudelijke zaken (organisatie, klassenmanagement, administratie) tijdens de les zo beperkt mogelijk;

De netto onderwijstijd optimaliseren wij door onderwijs op maat en door leerlingen zelfstandig te laten werken. Leerlingen met extra onderwijsbehoeften krijgen zo extra leertijd.

De beperkte tijd die ons ter beschikking staat, noodzaakt ons ook tot het stellen van prioriteiten in de aan te bieden leerstof: welke leerstofinhouden moeten zeker wél en welke moeten in mindere mate aan bod komen tijdens onze taallessen. Sterk accent krijgen de instructie van mondelinge, schriftelijke taalvaardigheid en de instructie taalbeschouwing.

3.2 Didactisch handelen en pedagogisch klimaat

In ons onderwijs streven wij naar kwalitatief goed onderwijs, gegeven m.b.v. moderne leermiddelen en een actuele methode. In onze didactiek houden wij rekening met de verschillen tussen leerlingen en onze specifieke situatie. Wij werken aan een gezond pedagogisch klimaat waarin het welbevinden van de leerlingen voorop staat. Wij willen een veilige schoolomgeving bieden.

De school heeft de afgelopen jaren een grote inspanning geleverd door een geïntegreerde lesmethode aan te kunnen bieden in het PO. De methode Taal Actief versie 4 wordt door de groepen 4 t/m 8 gebruikt. De jongste leerlingen werken met de Leessleutel. De R3 groep heeft de beschikking over de aanbevolen methode Mondeling Nederlands, terwijl in het VO de methode Nieuw Nederlands wordt gehanteerd.


Teneinde de juiste leerstofkeuzes te kunnen maken, wordt gebruik gemaakt van de NTC-modules voor PO en VO.We proberen een pedagogisch klimaat te scheppen dat kinderen uitdaagt, ondersteunt en vertrouwt. Om dit te realiseren willen wij daarbij vooral ingaan op het gedrag van de leerkracht.

Leerkrachten bevorderen zelfstandigheid en het nemen van verantwoordelijkheid:➢ leerlingen uitdagen tot meedenken en meebeslissen;➢ leerlingen de ruimte geven om eigen opvattingen, ervaringen en ideeën in te

brengen;➢ inhoudelijk ingaan op de inbreng van leerlingen;➢ bevorderen dat leerlingen elkaar de ruimte bieden om inbreng te hebben;➢ leren leerlingen verantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen gedrag;➢ leren leerlingen zelfstandig problemen op te lossen;➢ het onderwijs is zo georganiseerd dat interacties met en tussen leerlingen

bevorderd worden;➢ leerlingen worden betrokken bij het opstellen van gedragsregels;➢ leraren en leerlingen houden zich aan gedragsregels (schoolreglement) en mogen

elkaar daarop aanspreken.

Leerkrachten komen tegemoet aan de behoefte aan waardering van leerlingen:➢ de kennis en de vaardigheden benadrukken die leerlingen al beheersen;➢ leerlingen in de gelegenheid stellen te ervaren dat zij ondersteuning krijgen die

aansluit op hun behoeften;➢ belangstelling tonen voor het werk en de ervaringen van de leerlingen;➢ verschillen accepteren in kennis en vaardigheden;➢ de leerkracht richt het onderwijs zo in dat dialoog met en tussen leerlingen

mogelijk is.

Leerkrachten versterken het zelfvertrouwen van leerlingen:➢ positieve feedback geven op het werk en gedrag van de leerlingen wanneer dat

gepast is;➢ laten merken vertrouwen te hebben in de mogelijkheden van de leerlingen;➢ bevorderen dat leerlingen successen aan zichzelf toeschrijven;➢ rekening houden met verschillen in zelfvertrouwen tussen leerlingen;➢ ervoor zorgen dat het onderwijs uitdagend is en blijft voor de leerlingen;➢ het leerstofaanbod maakt voor alle leerlingen competentie-ervaringen mogelijk;➢ leerkrachten spelen bij de instructie en begeleiding in op verschillen tussen

leerlingen;➢ wij aanvaarden verschillen in de prestaties en het tempo van kinderen.

Onze school wordt bezocht door leerlingen met uiteenlopende Nederlandse taalachtergronden. Om aan deze verschillen recht te doen is gekozen om te werken met de meest geschikte lesmethodes. We werken vooral aan drie basisvoorwaarden:

Een duidelijke leerlijn


We hebben in 2010 de methode Taal Actief Taal vierde versie en Taal Actief Woordenschat vierde versie aangeschaft. Omdat in deze methode veel aandacht wordt besteed aan woordenschatontwikkeling.Gebruikmaken van de didactische cyclus in het aanleren van nieuwe woordenDeze cyclus bestaat uit vier fasen: voorbewerken, semantiseren, consolideren en tenslotte controleren. In de taalmethode Taal Actief woordenschat wordt met deze cyclus gewerkt.Het scheppen van een taal stimulerende leeromgevingWe streven ernaar het Nederlandse taalaanbod, zowel kwantitatief als kwalitatief, te vergroten. Het bestuur heeft besloten dat elke leerkracht van iedere locatie jaarlijks 10 boeken naar eigen keuze mag aanschaffen, om zo een aantrekkelijke bibliotheek voor de verschillende lespunten op te bouwen.

3.3 Primair onderwijs

3.3.1 Het onderwijsaanbod

Bij het maken van een onderwijsplanning voor onze leerlingen is een goede oriëntatie op de kerndoelen nodig. Deze kerndoelen, zoals geformuleerd voor de Nederlandse taal in de basisschool, betreffen de domeinen: spreken en luisteren, lezen, schrijven en taalbeschouwing. De kerndoelen geven aan waar onderwijs in de Nederlandse taal in ieder geval naar moet streven. Alle taalaspecten dienen aan de orde te komen op een manier die voor de leerlingen aantrekkelijk blijft.

Bij het maken van lesplanningen voor kinderen in taalsituatie 2 of 3 is de meertaligheids-problematiek nadrukkelijk aanwezig; het kind groeit op met twee talen. Extra aandacht wordt besteed aan auditieve aspecten, Nederlandse klank-tekenkoppeling, het (voortgezet) lezen, de spelling en woordenschatuitbreiding. Het bepalen van de lesinhoud in deze situatie hangt af van het niveau van Nederlandse taalbeheersing. Indien nodig worden additionele leermiddelen en didactiek toegepast, waarbij het bereiken van de kerndoelen (zie bijlage 1) richtinggevend zal zijn bij het bepalen van de onderwijsinhoud.

We maken in ons onderwijs gebruik van actuele Nederlandse taalmethodes. Zo werken we met de methode Taal actief 4 voor spelling, taal en woordenschat. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de bijbehorende, speciaal door de Stichting Nederlands Onderwijs Buitenland, ontwikkelde NTC module.

3.3.2 Het taalaanbod

De komende vier jaar verwachten geen verandering in de gebruikte taalmethode. Wellicht stapt de school over op Taal Actief versie 5 teneinde de methode zo actueel mogelijk te houden. Dit sluit aan bij het doel om aan te sluiten bij de situatie in het Nederlandse onderwijs. De leerkrachten denken dat de resultaten bij woordenschat en spelling verbeterd kunnen worden door de gerichte inzet van ICT. Hiertoe zal worden overgegaan tot de aanschaf van didactische software.


Aangezien er wordt lesgegeven aan meerdere niveau groepen tegelijkertijd werken de kinderen met weekcontracten. Hierop staat wat zij voor die week moeten maken. Dit stelt de leerlingen in staat om zelfstandig te werken wanneer de leerkracht instructie geeft aan één van de andere niveaugroepen. Wat betreft de onderwijsinhoud ziet ons taalaanbod er als volgt uit:

Basismaterialen Aanvullende materialen Toetsmiddelen

Groep 1 en 2De leessleutel groep 1 en 2:

ThemamapRoutineboekThema prentenboekenHandpoppenSchootboekVerhalen CDLiedjes CD

PrentenboekenOntwikkelingsmateriaal gericht op taalontwikkelingTaal-/woordenschatsoftwarePiccolo – ontwikkelingLOCO- voorbereidend lezen

Taal voor Kleuters (Cito)

Taaltoets Alle Kinderen (Cito)

Groep 3De leessleutel groep 3eerste versie

De leessleuteltjes leesboekjesPrentenboeken en leesboekenZoek het woordTaal-/woordenschatsoftwarePiccolo – taal en lezenLOCO – taaloefeningen

Methode gebonden toetsenSVS (Cito)Woordenschat (Cito)Technisch Lezen (Cito)Begrijpend Lezen (Cito)

Groep 4 t/m 8Taal ActiefTaalWoordenschat versie 4SpellingNieuwsbegrip

Taal-/woordenschatsoftwarePiccollo Taal-lezen groep 4

www.nieuwsbegrip.nl

Methode gebonden toetsenSVS (Cito)Woordenschat (Cito)Technisch Lezen (Cito)Begrijpend Lezen (Cito)

NTC Richting 3: Deze leerlingen leren Nederlands als vreemde taal. Thuis spreken de leerlingen weinig tot geen Nederlands, zij beheersen de taal vrijwel niet. Het doel is niet een eventuele terugkeer naar Nederland, maar het kunnen communiceren met familieleden, de basis van de taal beheersen en eventueel een studie in Nederland kunnen volgen.Het leerstofaanbod is gericht op de gewenste taalontwikkeling voor deze leerlingen gezien hun startniveau. Bij de intake wordt getracht een zo goed mogelijk beeld te krijgen van het Nederlandse taalniveau van het kind. De plaatsing in de R3-groep ´de Olijftak´, Schoolplan 2016-2020 21

gebeurt ten eerste aan de hand van de huidige taalbeheersing, ook wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de leeftijd van de kinderen

Het lesprogramma wordt binnen de groep per leerling aangepast waar mogelijk. Is dit niet mogelijk dan proberen we met behulp van thuiswerk extra vooruitgang te boeken, zodat het niveau rechtgetrokken wordt met tenminste één andere leerling zodat samenwerken mogelijk is.

Bij NTC Richting 3 is de leeftijd waarop met de lessen Nederlands begonnen wordt, evenals het Nederlandse taalaanbod binnen het gezin, een belangrijke factor. Indien er thuis niet of nauwelijks Nederlands wordt gesproken zullen de vorderingen gering zijn.Het NTC Richting 3 onderwijs streeft ernaar Nederlands als vreemde taal aan te leren, uitgaande van het individuele startniveau. Het accent ligt aanvankelijk vooral op het verbeteren van de mondelinge taalvaardigheid, luisteren en spreken. Ook zal er veel aandacht besteedt worden aan woordenschat en begrijpend lezen. Afhankelijk van het te behalen niveau (elementaire kennis, basiskennis of uitgebreide kennis) kan in overleg met de ouders worden bepaald op welk moment de schriftelijke taalvaardigheid aan bod kan komen. Zo gauw als mogelijk wordt bovendien aansluiting gezocht bij de leermiddelen van NTC Richting 1 en 2. Om bovenstaande doelstellingen te kunnen bereiken is het aanbrengen van een basiswoordenschat van wezenlijk belang. Dat betekent dat het opbouwen en uitbreiden van de woordenschat systematisch moet worden aangepakt.In Freixo hebben we een richting 3 klas, op dit moment bestaande uit 4 leerlingen. Er wordt een hoge inzet van de ouders of verzorgers verwacht. De Nederlandstalige ouder zal thuis aandacht moeten besteden aan de volgende aspecten; consequent Nederlands spreken met het kind, het voorlezen van Nederlandse boeken, aanbieden van Nederlandse software, het kijken naar Nederlandse televisie of dvd’s en/of het bezoeken van Nederlandse internetsites die geschikt zijn voor kinderen in die leeftijdscategorie.

Onderwijsplanning voor NTC Richting 3

Vakgebied Doelen van de school Methoden/materialen

Didactisch handelen in de praktijk

MondelingeTaalvaardig-heidenWoorden-schat

1. Beheersen van belangrijke taalfuncties waarmee de leerling in situaties op school en daarbuiten in aanraking komt. Daarvoormoet hij de woorden die gangbaar zijn in dergelijke situaties beheersen.2. Beheersing Nederlandse klanken.3. Beschikken over de meest

Mondeling NederlandsDe LeessleutelTaalactiefWoorden in thema’sCultuur mapNieuwsbegrip

Veel aandacht voorwerken met thema’s voor het leren in betekenisvollesituaties.Inzet van deWoordenschatdi-dactiekVolgens 4-takt: VoorbewerkenSemantiseren


elementaire:- functiewoorden: bijv. lidwoorden,voorzetsels, voornaamwoorden,- grammaticale structuren: bijv. mededelende, vragende en bevelende zinnen- zinstypen: bijv. ontkenningen,woordvolgorde, verschillende tijdsvormen

ConsoliderenControleren

Technisch lezen

Beginnende geletterdheid: verhaalbegrip, waarmee je ook aan woordenschat werkt, taalbewustzijn en klank-tekenkoppeling.Aanvankelijk Lezen: de klanktekenkoppeling en het leren lezen van Ned. woorden en zinnen (AVI 3 niveau).

LeessleutelTaalactiefNieuwsbegrip

Werken met thema’s, spelenderwijs

Begrijpend lezen

Voortgezet lezen: goed technisch lerenlezen en begrijpen van moeilijkerewoorden en teksten (AVI 4-9)

Lees je WijzerSamen lezen en vragen makenNieuwsbegrip


Spelling De spelling van de Nederlandse taal zogoed mogelijk kunnen hanteren

Taal actief SpellingExtra oefeningenSpelletjes


3.3.3 Het woordenschatonderwijs

Centraal in ons NTC-onderwijs staat het woordenschatonderwijs. Onze leerlingen hebben vaak weinig contact met de levende Nederlandse taal in gesproken en geschreven vorm. De ontwikkeling van hun woordenschat blijft hierdoor vaak sterk achter bij leeftijdgenoten in Nederland.Met de methode Leessleutel worden woorden aangeboden die leerlingen moeten kunnen gebruiken of begrijpen. Iedere les krijgen de leerlingen 6 tot 8 nieuwe woorden aangeboden.Binnen de methode Taal Actief wordt woordenschat geïntegreerd gedoceerd. De leerlingen leren 750 nieuwe woorden per jaar. Ieder thema heeft zes woordenschatlessen en iedere les introduceert 8 à 9 nieuwe woorden. De woorden worden klassikaal aan de


hand van de woordklapper behandeld en de leerlingen verwerken deze middels opdrachten in hun werkboek. N.a.v. de scholing in Veldhoven (juli 2012) gaat Marissa aan de slag met een andere benadering van het woordenschatonderwijs. Naar aanleiding van de resultaten zullen we wellicht op alle locaties veranderingen doorvoeren.

3.3.4 Cultuuronderwijs

Onze NTC-leslocaties hebben tot doel de aansluiting met Nederland en het Nederlandse onderwijs zo goed mogelijk te laten verlopen. Daarom maakt naast de Nederlandse taal ook de Nederlandse cultuur onderdeel uit van ons onderwijsaanbod (zie bijlage 3).

We besteden aandacht aan typisch Nederlandse feesten zoals Koninginnedag, Sinterklaas en dergelijke. Het internet is een belangrijke informatiebron voor het maken van werkstukken, het houden van spreekbeurten en het bespreken van actuele zaken die zich in Nederland afspelen.In de groepen 4 – 8 werken we met Nieuwsbegrip (begrijpend lezen met een actueel thema uit het Nederlandse nieuws). Ook houden de leerlingen van groep 5-8 elk jaar een spreekbeurt met veelal een Nederlands onderwerp.

Drie keer per jaar organiseren we voor alle leerlingen een cultuurochtend of -middag waarin we een Nederlands cultureel thema behandelen. We maken gebruik van de NOB- uitgave ‘Nederland in Zicht’. Vanaf schooljaar 2012-2013 behandelen alle groepen op de drie locaties hetzelfde thema aan de hand van hetzelfde materiaal.

3.4 Het Voortgezet onderwijs

3.4.1 Het onderwijsaanbod

In 2010 zijn we begonnen met het aanbieden van voortgezet onderwijs. Hiermee zijn we tegemoetgekomen aan een vraag vanuit de ouders en leerlingen die na het PO door willen gaan met Nederlands .In 2016-2017 zit 20% van onze leerlingen in het VO en 30% in groep 8.Belangrijke doelstelling is hierbij de aansluiting bij het VO in Nederland en een studie aan een Nederlandse MBO, HBO of universiteit. We werken met de door het NOB aanbevolen methode Nieuw Nederlands en maken daarbij gebruik van de NTC-module. We hanteren de VMBO- havo-vwo versie. Deze versie biedt de mogelijkheid om te differentiëren naar niveau met herhalings- en verdiepingsopdrachten. We werken in principe in twee jaar toe naar het Cambridge examen. Dit internationaal erkende examen kan de toelating tot een studie in Nederland vergemakkelijken.

3.4.2 Het taalaanbod

We verwachten geen verandering in de gebruikte methode. De resultaten van onze leerlingen op het afsluitende Cambridge examen stemmen tot tevredenheid. De nadruk die op het examen op het onderdeel schrijven wordt gelegd moet er echter wel toe


leiden dat we daar tijdens de lessen meer aandacht aan gaan besteden de komende 4 jaar.

3.4.3 Woordenschatonderwijs

De methode Nieuw Nederlands werkt nadrukkelijk toe naar Kerndoel 3: De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn woordenschat. Ieder hoofdstuk bevat een onderdeel woordenschat. We werken met de methode gebonden testen en toetsen om de voortgang te toetsen. Bij het achterblijven van de resultaten remediëren we met het activiteitenboek en herhalingsopdrachten.

3.4.4 Cultuuronderwijs

Onze NTC-leslocaties hebben tot doel de aansluiting met Nederland en het Nederlandse onderwijs zo goed mogelijk te laten verlopen. Daarom maakt naast de Nederlandse taal ook de Nederlandse cultuur onderdeel uit van ons onderwijsaanbod (zie bijlage 3).

We besteden aandacht aan typisch Nederlandse feesten zoals Koningsdag, Sinterklaas en dergelijke. Het internet is een belangrijke informatiebron voor het maken van werkstukken, het houden van spreekbeurten en het bespreken van actuele zaken die zich in Nederland afspelen. In de groepen 4 – 8 werken we met Nieuwsbegrip (begrijpend lezen met een actueel thema uit het Nederlandse nieuws). Ook houden de leerlingen van klas 1 en 2 elk jaar een spreekbeurt met veelal een Nederlands onderwerp.

Drie keer per jaar organiseren we voor alle leerlingen een cultuurochtend of -middag waarin we een Nederlands cultureel thema behandelen. We maken o.a. gebruik van de NOB- uitgave ‘Nederland in Zicht’. Vanaf schooljaar 2016-2017 behandelen alle leerlingen op de drie locaties hetzelfde thema aan de hand van hetzelfde materiaal.

3.5 Het volgen van ontwikkeling

In deze paragraaf geven we aan op welke wijze we bewaken dat leerlingen tussendoelen en einddoelen bereiken en hoe we zorgen voor een ononderbroken ontwikkelingsgang. We geven aan hoe we de prestaties van leerlingen beoordelen en op welke wijze we werken aan de verdere invulling van het onderwijs.

3.5.1 Leerlingenzorg

Op “de Olijftak” wordt voor de voortgangstoetsing gebruikgemaakt van methode gebonden toetsing. Het beoordelen van de prestaties is hierbij vooral een middel, om te zien wat de leerling van de lessen opsteekt om hem bij zijn leerproces optimaal te kunnen ondersteunen. Daarnaast is er sprake van methode onafhankelijke toetsing. Hierbij ligt de nadruk op de beoordeling van de leerprestaties. Er wordt gekeken of de leerdoelen tussentijds bereikt zijn of aan het einde van een onderwijsperiode. Daarvoor worden bij voorkeur genormeerde toetsen gebruikt zoals de toetsen uit het Cito leerlingvolgsysteem. De toetsen hebben vooral een signalerende functie.


Preventieve zorg vindt plaats door de inschatting van de Nederlandse taalvaardigheid van leerlingen. Om te beginnen vindt bij binnenkomst met behulp van het intakeformulier een uitgebreide intake plaats, waarbij de NTC-richting van de leerling wordt bepaald, en vervolgens leerdoelen worden vastgesteld. We bespreken deze met de ouders, om wederzijdse verwachtingen op elkaar af te kunnen stemmen.Voor elke NTC-richting zijn doelen gesteld en met behulp van signaleringstoetsen wordt in de loop van het leerproces nagegaan welke leerlingen deze doelen niet halen.

Curatieve zorg betreft doorgaans de groep leerlingen die moeite heeft om de vastgestelde doelen te halen. Bijstelling van het programma is dan noodzakelijk. In dat geval verricht de leerkracht nader onderzoek en stelt een handelingsplan op, om dit vervolgens in de klas uit te voeren. Ook kinderen die opvallend hoger presteren dan de norm krijgen een op onderdelen aangepast programma.

In de zorg voor leerlingen onderscheiden we in het algemeen vier fasen:signalering/opsporen van risicoleerlingen;diagnostisering/doen van nader onderzoek;remediëring/speciale begeleiding;evaluatie van die speciale begeleiding.

In de volgende paragrafen volgt een beschrijving van de concretisering van deze fasen bij ons op school.

3.5.2 Signalering in het primair onderwijs

We hanteren het volgende toets schema, dat is opgesteld in overeenstemming met aanwijzingen in de handleidingen:

Leerstofgebied Toets Groep NTC richtingTaal Taal voor kleuters 1 en 2 R1, R2, R3Taal Taaltoets alle kinderen 1 t/m 4 R1, R2, R3Spelling SVS 4 t/m 8 R1, R2, R3Woordenschat Woordenschattoets 3 en 4 R1, R2

Leeswoordenschat 5 t/m 8 R1, R2Technisch lezen Technisch lezen 3 t/m 8 R1, R2Begrijpend lezen

Toetsen begrijpend lezen 4 t/m 8 R1, R2

Een methode onafhankelijke toets brengt de opbrengst van het onderwijs in beeld. Daarom moet een leerling worden getoetst op het niveau waarop hij les krijgt. Richting 1-kinderen zijn daarin vergelijkbaar met de Nederlandse situatie maar wel met één jaar achterstand. Dit doen we omdat de leerlingen in groep 3 halverwege het schooljaar met de stof voor groep 3 zullen beginnen, dit om verwarring met de dagschooltaal te voorkomen (zie paragraaf 3.1). Voor NTC Richting 2-kinderen zal meestal gelden dat een toets van één of twee jaar lager wordt afgenomen.

3.5.3 Signalering in het voortgezet onderwijs


Binnen de methode Nieuw Nederlands vindt de signalering vooral plaats a.d.h.v. de resultaten van testen en toetsen die na ieder thema worden aangeboden.

3.5.4 Diagnostisering in het primair onderwijs

Wij diagnosticeren de leerlingen die in de Cito-toets op D- of E-niveau presteren.Voor leerlingen die op D-niveau presteren is het afhankelijk van de uitkomsten van de diagnostisering of de leerkracht besluit om een speciaal handelingsplan op te stellen. Wij hebben inmiddels de ervaring dat de normen die de methodeonafhankelijke toetsen stelt, in onze situatie anders c.q. ruimer dienen te worden geïnterpreteerd dan in een strikt Nederlandse taalomgeving.

Taaldomein Toets Groep NTC RichtingTaalontwikkeling Taaltoets Alle Kinderen 1 t/m 4 R1, R2, R3Woordenschat Taaltoets Alle Kinderen 1 t/m 4 R1, R2, R3Technisch lezen Deelvaardigheden

Aanvankelijk lezen, Struiksma en v/d Leij

2 t/m 5 R1, R2

Klepel 4 t/m 8 R1, R2,Drie-Minuten-Toets 3 t/m 8 R1, R2

Spelling PI woorddictee 3 t/m 8 R1, R2Protocol leesproblemen en dyslexie

1 t/m 8 R1, R2

3.5.5 Diagnostisering in het voortgezet onderwijs

N.a.v. achterblijvende resultaten op specifieke onderdelen als spelling of grammatica gaan we vanaf 2012-2013 met handelingsplannen werken.

3.5.6 Speciale begeleiding

Voor leerlingen die op D-niveau presteren is het afhankelijk van de uitkomsten van de diagnostisering of de leerkracht besluit om de informatie in de leerlingbespreking in te brengen. Leerlingen die op E-niveau presteren komen altijd in de leerlingbespreking aan de orde. Indien blijkt dat naar aanleiding van de verzamelde informatie een handelingsplan noodzakelijk is, bespreken we deze informatie in een leerlingbespreking. In of naar aanleiding van de leerlingbespreking stellen we de diagnose vast, als uitgangspunt van het handelingsplan. Als we een handelingsplan opstellen, delen we dat mee aan de ouders.In het handelingsplan staat aangegeven wat de vraagstelling is, welke leerdoelen we stellen voor een vooraf vastgestelde periode, met welke middelen en werkwijzen dit bereikt wordt en hoe we dit organiseren. De uitvoering van dit handelingsplan geschiedt in principe door de leerkracht in de groep. Een handelingsplan bestrijkt in de meeste gevallen een periode van zes weken en kan na evaluatie verlengd worden.In plaats van (of naast) individuele handelingsplannen werken we als dit mogelijk is ook met handelingsplannen voor een groep(je) leerlingen.


3.5.7 Evaluatie

Systematische toetsing en observatie vinden wij van belang om de ontwikkeling van de kinderen bij te houden en te beoordelen. Door een eventuele aanpassing van het onderwijsprogramma kan dit zo goed mogelijk op het kind worden afgestemd. Voor NTC Richting 1 en 2 speelt de vergelijking met leeftijdgenoten in Nederland een belangrijke rol. De klassikale toets gegevens verzamelen we in een map per groep.In het geval dat speciale begeleiding nodig is, kijken we na een van te voren vastgestelde periode of de speciale begeleiding effect heeft gehad en of voortzetting van speciale begeleiding wenselijk is. Dit kan in bepaalde gevallen in samenspraak gaan met medewerkers van de Stichting NOB. Handelingsplannen worden bewaard in het leerling-dossier.

3.6 Beleidsvoornemens

Samenvattend hebben we de volgende beleidsvoornemens geformuleerd:We streven naar een instroom in groep 1 of 2.R3 leerlingen uitsluitend toelaten als ze in groep 1 of 2 beginnen en als de situatie op de betreffende locatie het toelaat.Per leerkracht maximaal 4 niveaus.De voortgang van de leerlingen wordt getoetst, vastgelegd in leerlingendossiers en geëvalueerd.De leerkrachten maken onderlinge afspraken over de inhoud van de cultuurlessen.We gaan werken met handelingsplannen.


4 Schoolorganisatie en ondersteunende processen

4.1 Juridische organisatie

Onze school is een stichting, Stichting Nederlands Onderwijs in de Alentejo en heeft een non-profit karakter. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel in Nederland. Momenteel wordt bekeken of ook in Portugal een stichting (fundação) moet worden opgericht omdat de school hier in Portugal zijn activiteiten verricht. Tot op het moment van uitgave van dit schoolplan is de school uitsluitend geregistreerd als Nederlandse stichting en valt hiermee onder de Nederlandse wetgeving.

4.2 Bestuurlijke organisatie

Het schoolbestuur bestaat uit de volgende rechtspersonen: voorzitter, penningmeester en secretaris. Al deze functies worden op vrijwillige basis door ouders verricht en of geintreseede. Er wordt getracht om een zo objectief en deskundig mogelijk team te vormen met een éénduidig beleid. Om dit te kunnen bewerkstelligen, wordt er drie maal per jaar een vergadering belegd waarin lopende zaken worden besproken en geevalueerd en besluiten worden genomen. Ook vergadert het bestuur twee maal per jaar met de leerkrachten om een nauwere samenwerking te bevorderen.Het bestuur wil in het algemeen vooral een beleidsbepalend bestuur zijn. Het bestuur wil vooral verantwoordelijk zijn voor het lange termijn beleid (strategisch beleid) van de school. Het korte termijn beleid (operationeel beleid) is ingebed in dit strategisch beleid.

4.3 Financieel beleid

Het financieel beleid van onze school is erop gericht te zorgen voor een gezond financieel klimaat, waardoor de materiële voorwaarden voor het onderwijs in orde zijn. Om deze doelstelling na te streven, gebruikt het bestuur de volgende middelen:➢ Begroting: deze omvat de kosten- en batenverwachting voor het komende jaar.

Op basis van deze begroting en middels advies van de stichting NOB wordt het lesgeld per leerling voorgesteld. In principe wordt elk jaar getracht een sluitende begroting aan te houden, echter indien noodzakelijk kan het bestuur besluiten een jaar lessen aan te bieden waarbij niet voldoende dekking is (ten laste van het eigen vermogen).

➢ Kascommissie: ieder jaar wordt er een kascontrole uitgevoerd door twee kascommissieleden.

De inkomsten van onze school bestaan uit:➢ ouderbijdrage➢ sponsoring/Koningsdagopbrengst

De school ontvangt ongeveer de helft van haar inkomsten via Lesgeld van de ouders . De hoogte ervan wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld en vermeld in de schoolgids. Deze bijdrage is in de loop der jaren opgelopen.

De inkomsten worden besteed aan:


➢ Salarissen van onderwijzend personeel➢ Reiskosten van de leerkrachten: deze post is relatief hoog omdat de school werkt

vanuit verschillende lokaties, verspreid over de Alentejo en de leerkrachten dus grote afstanden moeten afleggen.

➢ Aanschaf van lesmateriaal en overige benodigdheden: nodig om op een zo goed mogelijke manier les te kunnen geven en te kunnen veraangenamen

➢ Bijscholing van de leerkrachten

4.4 Aannamebeleid

Over het algemeen zijn de meeste ouders die in de buurt van een leslokatie wonen op de hoogte van het bestaan van onze school. Veelal gebeurt dit door mond-op-mond reclame omdat velen elkaar al kennen middels het uitvoeren van hetzelfde beroep danwel aangesloten zijn bij een Nederlands netwerk.De ouders van eventuele leerlingen die niet binnen deze groep circuleren, kunnen ons vinden via de website www.snoal.info, op deze site staat een aanmeldingsformulier en contactgegevens voor verdere informatie.

In feite mogen, volgens de Europese regelgeving, alle Europeanen zich aanmelden bij een NTC-school. Het hebben van de Nederlandse nationaliteit is niet meer noodzakelijk, mede daardoor is het van belang een duidelijk aannamebeleid te hanteren.

Als school vinden we het belangrijk dat er in de thuissituatie zo veel mogelijk Nederlands wordt gesproken ter uitbreiding van de woordenschat en ter ondersteuning van de leerlingen. De motivatie bij zowel de ouders als de leerlingen is duidelijk aanwezig: veelal lange rij-afstanden, weinig absentie en aanwezigheid van de gezinnen bij gezamenlijk activiteiten zoals Koninginnedag en afsluiting van het schooljaar tijdens het schoolkamp.

De school biedt zowel primair als voortgezet onderwijs en ook wordt er les gegeven aan alle 3 de NTC- richtingen. Situatiebeschrijving van leerlingen uit NTC richting 1:Van deze leerlingen spreken beide ouder Nederlands. De taal die thuis wordt gesproken is in dit geval ook Nederlands. De schooltaal is in alle gevallen Portugees. Binnen deze richting wordt toegewerkt naar de kerndoelen van de Nederlandse taal en de tussendoelen zoals geformuleerd voor de verschillende jaargroepen. De woordenschat zal variëren en het schriftelijk taalgebruik zal beïnvloed zijn door het onderwijs in de dagschooltaal.Situatiebeschrijving van leerlingen uit NTC richting 2:In deze situatie gaat het om leerlingen van wie één van de ouders Nederlands spreekt met het kind. De andere ouder spreekt een andere taal, waar het kind in meer of mindere mate mee opgroeit. Er is dus sprake van een situatie waarin twee talen dominant zijn. We spreken hier over tweetalige gezinnen.Binnen deze situatie is het belangrijk zicht te krijgen op de eventuele dominantie van de niet-Nederlandse taal. Wanneer de niet-Nederlandse taal duidelijk dominant is of wanneer het kind te maken heeft met een andere dagschooltaal, komt de beginsituatie van het kind overeen met die van NTC richting 3. Aangezien de startsituatie anders is,


zal veelal in de lagere leerjaren gebruik van aanvullende leermiddelen en didactieken noodzakelijk zijn. Uiteindelijk vormen in NTC richting 2 de kerndoelen ook de leerdoelen, net als voor leerlingen in NTC richting 1. Mogelijk is de leerroute voor deze leerlingen wel langer, wat wil zeggen dat de kerndoelen op latere leeftijd worden bereikt (14 jaar of ouder).Situatiebeschrijving van leerlingen uit NTCrichting 3:De leerlingen uit NTC richting 3 leren Nederlands als vreemde taal. Het betreft kinderen die thuis geen Nederlands spreken en de taal ook nog niet of nauwelijk beheersen. Bij de intake wordt getracht een zo goed mogelijk beeld te krijgen van het Nederlandse taalniveau van het kind. Op basis daarvan wordt bepaald in welke richting het kind moet worden geplaatst.Wanneer een kind toegelaten kan worden, wordt hij of zij met de ouders uitgenodigd om een proefles bij te wonen zodat zij en de leerkrachten kunnen bepalen of de lessen kunnen aansluiten bij de verwachtingen van alle partijen.

Het aannamebeleid van de school is gebaseerd op de huidige samenstelling van de leslokaties. Middels een intake-gesprek door de leerkracht met de ouders (en leerling) wordt gekeken of de nieuwe leerling(en) past qua niveau en richting bij de samenstelling van de klas zodat een hanteerbaar aantal niveau´s voor de leerkrachten (maximaal 4) blijft gehandhaafd om kwalitatief goed onderwijs te kunnen waarborgen.We hebben, naar aanleiding van het opsplitsen in een aparte R3 groep binnen onze leslokatie Freixo, besloten dat aankomende R3-leerlingen welkom zijn in onze aparte R3 groep in Freixo.Het is, indien gewenst, altijd mogelijk een proefles mee te draaien zodat zowel de ouders als de potentiële leerling een Nederlandse les kan ervaren waardoor een beslissing wellicht gemakkelijker genomen kan worden.

Het instroommoment voor een nieuwe leerling zal in principe zijn aan het begin van het nieuwe schooljaar dus in september. In overleg kan eventueel worden besloten tot een ander instroommoment voor leerlingen die later in het jaar in Portugal zijn komen wonen. De situatie zal dan worden bekeken en de financiele overwegingen zullen hierin worden meegenomen.

Ziekmelding zal worden gedaan bij de leerkracht. In overleg met de leerkracht zal dan worden besloten of een extra huiswerktaak zal moeten worden gedaan om de lesstof in te halen.Bij een langdurige ziekmelding zal worden bekeken wat er mogelijk gedaan kan worden om de leerling zo goed mogelijk terug in te laten stromen. De leerkracht zal in overleg met het bestuur de mogelijke maatregelen treffen.

4.5 Huisvesting

Onze school stelt zich ten doel het onderwijs zoveel mogelijk in de eigen woonomgeving van de doelgroep te laten plaatsvinden. Omdat de Nederlandse les buiten de reguliere schooltijden van de Portugese dagschool valt, wordt hiermee de reistijd voor de leerlingen zoveel mogelijk beperkt. Daarom wordt op verschillende lokaties verspreid over de Alentejo les gegeven.


Op het gebied van huisvesting streeft de school naar continuïteit en naar een éigen´ vaste ruimte. Op dit moment beschikken twee van de drie lokaties over een eigen vaste ruimte. Het voordeel van zo een eigen ruimte is dat de lokalen Ńederlands´ aangekleed kunnen worden en dat lesmateriaal aan de muur gehangen kan worden. Alle drie de lokaties hebben een eigen (kleine) bibliotheek

In Bicos is geen éigen´ ruimte. Er wordt gebruik gemaakt van twee schoollokalen van een reguliere school die door de week in gebruik is door een Portugese dagschool. Deze lokalen kunnen dus slechts in beperkte mate voorzien worden van onze eigen identiteit wat het nodige heen en weer gesleep van materiaal met zich meebrengt. De leslokie Freixo is te gast in een leegstaande ´Primaria´, dit zijn Portugese basisscholen.Coruche heeft momenteel nog geen vaste loktaie en huist daarom tijdelijk in een leegstaande ruimte bij de leerkracht thuis. We zijn op zoek naar een andere lokatie maar dat zal tijd nodig hebben.

4.6 Personeelsbeleid

De doelen van ons personeelsbeleid zijn:➢ Het creëren van goede arbeidsvoorwaarden en een duidelijke rechtspositionele

basis die zekerheid biedt en perspectieven geeft;➢ Het bevorderen van een goede werksfeer en een goed werkklimaat waarin het

personeel tot zijn recht komt, zich geaccepteerd en veilig voelt en waar samenwerking bevorderd wordt;

➢ Komen tot verbetering en optimalisering van de kwaliteit van de arbeid;➢ Het realiseren van een effectieve inzet van mensen ten behoeve van de

doelstelling van de school: het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs.

Het team van onze school bestaat momenteel uit één bevoegde leerkracht, drie leerkrachten met vrijstelling. Elke leerkracht is op haar/zijn lokatie verantwoordelijk voor het onderwijs en de leerlingenzorg. Wel hebben de leerkrachten enkele keren per jaar een georganiseerd werkoverleg en hebben daarnaast regelmatig contact via de mail of per telefoon.In het personeelsbeleid streeft onze school zoveel mogelijk naar kwaliteit, continuiteit en professionaliteit. Het streven van de school is om ieder jaar één van onze leerkrachten deel te laten nemen aan de scholingsdagen van de stichting NOB. Eens per jaar vindt er een functioneringsgesprek plaats met de leerkrachten rond januari-februari. Rond juni worden de beoordelingsgesprekken gehouden.

4.7 Veiligheidsbeleid

Het veiligheidsbeleid betreft bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de arbeidsomstandigheden van hun werknemers en de veiligheid van de leerlingen. Het gaat hierbij om de sociale veiligheid (gedragsregels) en de fysieke veiligheid (de ruimte waarin gewerkt wordt). Verder is iedere leslokatie in het bezit van een EHBO-koffertje en heeft de leerkracht de mobiele nummers van de ouders bij de hand indien deze geinformeerd dienen te worden.


De school heeft een collectieve WA-verzekering voor schade aan materialen of het gebouw door leerlingen en/of leerkrachten.

4.8 Klachtenbeleid

Onze school heeft een klachtenregeling. Wanneer u een klacht heeft over de school of over een medewerker van de school dan kunt u hiervan gebruik maken.Bij een klacht wordt het volgende stappenplan gevolgd:Stap 1 De ouders nemen de klacht rechtstreekt op met de leerkrachtStap 2 Indien de kwestie niet bevredigend kan worden opgelost, wordt de zaak voorgelegd aan het schoolbestuur. Die zal de kwestie bezien en hopelijk tot een oplossing kunnen brengen.

Ook kan worden besloten om de aan de school verbonden vertrouwenspersoon in te schakelen. Deze zal voortdurend overleg met alle betrokkenen nagaan of de klacht door bemiddeling bevredigend kan worden opgelost. De gegevens van onze vertrouwenspersoon zijn te vinden achter in de schoolgids.Mocht de aard van de klacht afhandeling in onderling overleg niet mogelijk maken of heeft de afhandeling niet naar tevredenheid plaats gevonden, dan kan de hulp ingeroepen worden, via de Stichting NOB, bij de landelijke klachtencommissie Vereniging Bijzondere Scholen (VBS).

Voor klachten die betrekking hebben op seksuele intimidatie kunt u ook terecht bij de speciaal hiervoor aangestelde vertrouwensinspecteur. Voor Nederlandse scholen in het buitenland kunt u bellen met het Centraal Meldpunt Vertrouwensinspecteurs: 0031 765244477.

4.9 Contacten

4.9.1 Oudercontacten

Goede communicatie, goed contact en samenwerking met de ouders wordt door ons als essentieel beschouwd. Het contact met ouders verloopt voornamelijk mondeling (bij het halen en brengen van de kinderen), maar ook per email. De leerkrachten zijn daardoor beter in staat kinderen te leren kennen en te begrijpen en ouders begrijpen beter waar de kinderen op school mee bezig zijn, wat de intenties van de school zijn.Omgekeerd is het belangrijk dat ouder weten wat er op school aan bod komt zodat zij hierop in kunnen spelen. Aan het begin van het schooljaar wordt een bijeenkomst voor ouders georganiseerd (aan het eind van de les) waarin de werkwijze voor het komende schooljaar wordt toegelicht. Op de informatieve bijeenkomst zal ook het belang van thuis Nederlands spreken naar voren komen en worden er tips gegeven hoe ouder het Nederlandse taalaanbod kunnen vergroten.De leerlingen krijgen twee maal per jaar een rapport mee naar huis, in december en in juni. In het bijbehorende 10-minutengesprek wat de leerkracht voert met de ouders wordt uitleg gegeven aan de waardering van het rapport en wordt de vordering van de leerling besproken.


Vier keer per jaar verschijnt er een nieuwsbrief waarin informatie wordt gegeven over behandelde thema´s, toetsen, verjaardagen, feestdagen en informatie vanuit het bestuur. Verder ontvangen alle ouders aan het begin van het schooljaar de schoolgids met uitgebreide informatie over de organisatie en onderwijsinhoud van onze school.

Voor het doen van overige mededelingen aan ouders wordt gebruik gemaakt van de e-mail. Bij peilingen met betrekking tot nieuw op te zetten activiteiten maakt het bestuur ook gebruik van schriftelijke enquête onder ouders als middel tot communicatie.

Onze school heeft een eigen website, www.snoal.info. Hier is allerlei informatie te vinden zoals de nieuwsbrieven, foto´s en aktiviteiten.

Onze school hecht groot belang aan goede contacten tussen ouders en leerkrachten en tussen ouders onderling. Deze contacten worden gestimuleerd via gezamenlijke buitenschoolse aktiviteiten waar ouders ook actief bij worden betrokken, zoals de jaarlijkse Koninginnedag en het schoolkamp.

4.9.2 Externe contacten

Officiële instanties:De school heeft veel contact met de Stichting Nederlands Onderwijs Buitenland. Via deze stichting ontvangen wij subsidie van de Nederlandse Overheid en deskundigheidsbevordering op bestuurlijk en onderwijskundig gebied. Wij ervaren deze samenwerking als zeer waardevol en beschouwen de ondersteuning en begeleiding van de Stichting NOB als onmisbaar voor het goed functioneren van de schoolVerder heeft de Ambassade in Lissabon de contactgegevens van de school en zijn ze op de hoogte van ons bestaan.Regionale contacten:Leslocaties: Deze contacten betreffende de gebouwen die wij mogen gebruiken lopen via de desbetreffende (deel)-gemeenten waar de gebouwen staan. Deze contacten worden onderhouden door een ouder die binding heeft met de locatie.De Nederlandse gemeenschap in de Alentejo: Bij activiteiten zoals Koninginnedag worden alle gezinnen in de Alentejo uitgenodigd, met als doel uiteraard informele contacten te legen/verstevigen, maar ook laten zien dat de Nederlandse school er is. Bovendien organiseert elk lespunt jaarlijks een meedraai-dagdeel zodat gezinnen met kinderen vanaf 4 jaar zonder verplichtingen kunnen meemaken hoe het eraan toegaat op onze school.


Hoofdstuk 5 Integrale zorg voor kwaliteit

In dit hoofdstuk vindt u een algemene beschrijving van ons kwaliteitsbeleid. Dit begint met het stellen van 5 vragen:

➢ Doet de school de goede dingen?➢ Doet de school die dingen goed?➢ Hoe weet de school dat?➢ Vinden anderen dat ook?➢ Wat doet de school met die wetenschap?

Het kwaliteitsbeleid valt uiteen in vijf stappen, die hieronder verder worden uitgewerkt: ➢ bepalen van de kwaliteit (daarbij hebben we gebruikgemaakt van het

zelfevaluatie-instrument van de Stichting NOB), ➢ formuleren van prioriteiten, ➢ ontwikkelen van een aanpak, ➢ uitvoeren en evalueren en borgen van de kwaliteit. ➢ de beleidsvoornemens van de school.

Verbeterplannen spelen een centrale rol in ons kwaliteitsbeleid. In dit hoofdstuk zullen we beschrijven hoe die totstandkomen en hoe wij deze gebruiken, maar de verbeterplannen zelf zult u hier niet aantreffen. Dit zijn aparte documenten die in de komende periode zullen worden opgesteld.Wij zien de zorg voor kwaliteit als een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarom worden naast de leerkrachten ook de ouders en de kinderen hier nadrukkelijk bij betrokken.

5.1 Bepaling van de kwaliteit (diagnose)

De eerste stap in de kwaliteitscyclus is het bepalen van de huidige kwaliteit van de school, de handhaving daarvan en gewenste verbeterpunten of beleidsvoornemens. In deze paragraaf geven we aan met behulp van welke middelen we de kwaliteit van onze NTC-school bepalen.

Om te bepalen waar de school staat, hebben we gebruik gemaakt van:➢ het zelfevaluatie-instrument van de Stichting NOB. ➢ ouderenquête(s),


➢ observaties,➢ sterkte/zwakteanalyses,➢ functioneringsgesprekken,➢ toetsen, vorderingenoverzichten, leerlingvolgsysteem, vergelijking Cito-scores

met gemiddelde standaardscores, vragenlijsten aansluiting op vervolgonderwijs.➢ rapport periodiek kwaliteitsonderzoek van de Onderwijsinspectie.

In het volgende schema ten aanzien van allerlei aspecten van zowel het onderwijs als management en organisatie wordt aangegeven of deze op orde zijn (+) of verbetering behoeven (-). Sommige aspecten zijn niet te beoordelen en krijgen een (?) als waardering.

Voorzieningen

De school draagt zorg voor een geschikte leslokatie en ruimte om materialen op te bergen +De school heeft een computer +De school heeft een relevante en actuele bibliotheek +

Professionele beroepshouding

De leraren zijn lesbevoegd of hebben vrijstelling verkregen van de inspectie +De leraren scholen zich tenminste eens in de drie jaar bij +Er wordt op school met respect naar anderen toe gehandeld +

Bestuur

Er zijn minimaal drie bestuurszetels (voorzitter, penningmeester, secretaris) +Er wordt een duidelijke grens getrokken tussen de rol in school en in het privé leven -Het bestuur zorgt voor een visie op besturen en onderwijs +Her bestuur zorgt ervoor dat de school voldoet aan de voorwaarden voor aansluiting bij de Stichting NOB +Het bestuur verzamelt en analyseert systematisch bestuurlijke informatie -Het bestuur zorgt voor een klachtenregeling die aan de richtlijnen voldoet +Het bestuur voert een verantwoord financieel beheer van de school +De directeur of coördinator stuurt het team aan -

Kwaliteitszorg

De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. +De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. +De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten +Het bestuur stuurt de kwaliteitszorg aan. +De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het +


schoolplan.Leerlingenpopulatie en rol leerlingen

De school heeft een dossier van elke leerling +De school heeft een duidelijk toelatingsbeleid voor leerlingen geformuleerd +De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. +De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. +

Leerstofaanbod

De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal zijn dekkend voor de kerndoelen. +De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. +De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. +De school biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. +

Tijd

De school heeft voldoende onderwijstijd gepland (120 uur per jaar) +De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. +De school heeft maatregelen genomen om ongeoorloofd verzuim tegen te gaan. +De leraren maken efficient gebruik van de geplande onderwijstijd. +

Pedagogisch en didactisch handelen

De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. +De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. +De leraren leggen duidelijk uit. +De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. +

Sfeer op schoolDe ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. +De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school. +

Begeleiding

De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. +De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. +De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. +De school gebruikt de informatie van scholen en instellingen waar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen. +

ZorgOp basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. +


De school voert de zorg planmatig uit. +De school gaat de effecten van de zorg na. +De school betrekt de ouders/verzorgers bij de zorg van hun kind +

Resultaten

De school werkt met een leerlingvolgsysteem +De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. +

Ontwikkeling van leerlingen

De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. +

De inspectie concludeert dat het onderwijs over het algemeen genomen van voldoende kwaliteit is. De laatste jaren is veel verbeterd wat betreft lesmethodes en werkoverleg. Het oordeel over leerstofaanbod is positief. Ook het onderwijs leerproces in de groepen wordt als goed beoordeeld. De zorg en inzet van de leerkrachten voor de leerlingen en de school zijn herkenbaar. In het kader van handhaving van kwaliteit zullen we deze sterke punten proberen te consolideren. Actuele lesmethodes en nieuwe materialen zijn daarbij een voorwaarde.

5.2 Formuleren van verbeterpunten (kwaliteitsverbetering)

Omdat het onmogelijk is alles tegelijk te doen, moeten prioriteiten worden gesteld. Dit zijn belangrijke keuzes die de school zelf moet maken, met de mogelijkheden en beperkingen in ons achterhoofd zoals wij die kennen binnen de Alentejo. De leerlingpopulatie bestaat uit leerlingen die tweetalig opgroeien, slechts 3 uur les krijgen per week en daarvoor vaak een grote afstand tot de leslokatie moeten afleggen. Het doel is om nieuwe leerlingen vanaf groep 1 te laten instromen.Het aannamebeleid zal ertoe leiden dat de leerlingen de gangbare onderwijsmethodes kunnen volgen en elk jaar één niveau vooruit gaan, wat uiteindelijk onze doelstelling is.

In hoofdstuk 6 wordt een overzicht gegeven van de beleidsvoornemens voor de komende 4 jaar. In de schoolgids, zal vervolgens worden aangegeven aan welke beleidsvoornemens dat schooljaar zal worden gewerkt.

Uit de diagnose blijkt op welke punten verbetering van de kwaliteit mogelijk en gewenst is:● Materialen moeten actueel blijven.● Bestuurlijke informatie moet centraal en systematisch verzameld worden.● De school moet jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten evalueren,

het bestuur stuurt de kwaliteitszorg in voldoende mate aan.● In het aannamebeleid wordt beschreven welke leerlingen worden toegelaten. Dit

aannamebeleid wordt jaarlijks in de schoolgids vermeld. Met name de R3 groep leerlingen vragen meer aandacht qua aanname i.v.m. de beperkte mogelijkheden


● Het moet bekend zijn of de resultaten van de leerlingen tijdens en aan het eind van de schoolperiode ten minste liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.

● Indirect zal per jaar naar de financiele situatie worden gekeken om zowel kwaliteit als continuiteit te waarborgen.

5.3 Uitvoeren van de verbeterpunten (kwaliteitsverbetering)

Nu de keuzes zijn gemaakt ten aanzien van de prioriteiten en doelstellingen moet een verbeterplan worden ontwikkeld. Hierbij moet een aantal vragen worden beantwoord: welke middelen moeten worden ingezet om de verbetering te realiseren en zijn deze middelen al beschikbaar? Wie zijn bij de uitvoering betrokken en waarvoor is elk van hen precies verantwoordelijk? Wat is het tijdspad en zijn er tussendoelen? Per deelonderwerp kan zo een verbeterplan (voor bijvoorbeeld een schooljaar) worden opgesteld.

➢ Materialen moeten actueel blijven.Op elk lespunt moeten moderne computers en een bibliotheek die kinderen stimuleren te lezen aanwezig zijn. De bibliotheek zal opgebouwd worden, door elk jaar 10 leesboeken aan te schaffen per lespunt en per leerkracht. De leerkrachten zorgen voor voldoende rotatie tijdens het schooljaar.

Activiteit Planning VerantwoordelijkActueel houden van bibliotheek

Jaarlijks juni-augustus Marissa in overleg met team

➢ Bestuurlijke informatie moet centraal en systematisch verzameld worden.Op de site van Mijn School is ruimte om documenten als het schoolplan en de schoolgids op te slaan. Ook is het mogelijk om een archief aan te maken van historische documenten zoals de oprichtingsakte van de stichting. We zullen hier gebruik van maken om het doorgeven van de bestuursfunctie te faciliteren.

Activiteit Planning VerantwoordelijkVerzamelen van bestuurlijke informatie

Jaarlijks september/oktober Secretaris

➢ In het aannamebeleid wordt beschreven welke leerlingen worden toegelaten.In dit schoolplan stellen we het algemene aannamebeleid voor de komende jaren vast, in de schoolgids die elk jaar wordt uitgegeven zal dan het gedetailleerde aannamebeleid beschreven worden.Met name de R3 leerlingen zullen anders benaderd worden omdat we met een aparte groep werken. We stellen hier duidenlijk andere prioriteiten waarvan de ouders duidenlijk op de hoogte moeten zijn. Ook komt in de schoolgids het lesgeldbeleid aan de orde.

Activiteit Planning VerantwoordelijkEvalueren aannamebeleid Jaarlijks maart Voorzitter


➢ De school moet jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten evalueren, het bestuur stuurt de kwaliteitszorg in voldoende mate aan.

Door intensiever contact met de leerkrachten, hopen we voldoende kwaliteit te kunnen leveren. Waar mogelijk zal bijscholing worden gestimuleerd.

Activiteit Planning VerantwoordelijkEvaluatie kwaliteitszorg Jaarlijks maart Voorzitter

➢ Het moet bekend zijn of de resultaten van de leerlingen tijdens en aan het eind van de schoolperiode ten minste liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.

Doordat het bestuur regelmatig functioneringsgesprekken zal houden met de leerkrachten en daarbij ook de leerlingdossiers zal opvragen, moet bekend worden wat de resultaten van de leerlingen zijn. Met betrekking tot het optimaliseren van de handelingsplannen en het leerlingvolgsysteem, wordt verwezen naar Hoofdstuk 2.7 waarin deze doelstelling in een activiteit is verwerkt.

Activiteit Planning VerantwoordelijkFunctioneringsgesprekken Jaarlijks juni VoorzitterVerwerking toetsresultaten

Jaarlijks juni-september Marissa, in samenwerking met het team

➢ Jaarlijks zal, naar aanleiding van het leerlingaantal en de financiële situatie, worden bekeken welke mogelijkheden er zijn om zowel kwaliteit als continuiteit te waarborgen

Het leerlingenaantal zal de komende jaren aanzienlijk afnemen en daarvoor zullen drastische maatregelen moeten worden genomen om niet te verzanden in een onbetaalbaar systeem. Het bestuur zal zoveel mogelijk kijken naar de mogelijke oplossingen hiervoor, maar in de nabije toekomst zal zij genoodzaakt zijn groepen en leslocaties samen te voegen om de kwaliteit te kunnen blijven waarborgen.

Activiteit Planning VerantwoordelijkVooruitzien mogelijkheden /noodzaak samenvoegen klassen en/of leslocaties

Jaarlijks maart - juni Penningmeester in samenwerking met overig bestuur

5.4 Evalueren van de gekozen verbeterpunten (evaluatie)

De volgende stap in ons kwaliteitsbeleid is het maken van keuzes: om goed te kunnen werken aan de kwaliteit is het belangrijk om met elkaar prioriteiten te stellen. De prioriteiten formuleren wij op een SMART-manier in de vorm van concrete doelstellingen. SMART staat voor:➢ Specifiek: concreet➢ Meetbaar: evalueerbaar➢ Acceptabel: instemming van betrokkenen´de Olijftak´, Schoolplan 2016-2020 40

➢ Realistisch: haalbaar➢ Tijdsgebonden: gepland in tijdIn het schoolplan geven wij een overzicht van de beleidsvoornemens voor de komende vier jaar (zie schema hoofdstuk 6). In de schoolgids geven wij vervolgens aan aan welke beleidsvoornemens dat schooljaar zal worden gewerkt. Per beleidsvoornemen of verbeterpunt wordt een verbeterplan opgesteld. Hierin geven we aan welke aanpak we ontwikkeld hebben om de gestelde doelen te realiseren, welke middelen hiervoor zullen worden ingezet en wie waarvoor verantwoordelijk is. Ook wordt een tijdsplanning opgenomen.Vervolgens komt het aan op de uitvoering. Hierbij zijn over het algemeen meerdere mensen betrokken, die elk hun eigen verantwoordelijkheid hebben. De schoolleider houdt overzicht over het verloop van het proces.Tenslotte evalueren wij de gekozen aanpak, zodat bepaald kan worden of er daadwerkelijk een verbetering is opgetreden en op welke gebieden verdere inspanning nodig is. Overigens wordt al in een vroeg stadium van de uitvoering nagedacht over de evaluatie, zodat we gedurende het proces de informatie kunnen verzamelen die hiervoor nodig is. Ook kunnen we zo het proces gedurende de uitvoering monitoren en waar nodig bijsturen.

5.5 Vasthouden van de bereikte kwaliteit (borging)

Bestaande kwaliteit en gerealiseerde verbeteringen moeten worden onderhouden: kwaliteit moet worden geborgd. Daarbij gaat het zowel om het vasthouden van eenmaal bereikte kwaliteit als om het vasthouden aan de eenmaal ingezette richting. Het handhaven van de kwaliteit van ons onderwijs wordt bemoeilijkt door de vele personele wisselingen waarmee een NTC-school nu eenmaal te maken heeft. Om dit te ondervangen besteden wij extra veel aandacht aan de overdracht van taken aan nieuwe medewerkers en is het belangrijk om te zorgen voor een ‘organisatorisch geheugen’.

Zo is er een map waarin alle belangrijke beleidsdocumenten worden verzameld. Nieuwkomers kunnen zich zo eenvoudig inlezen. Verder maken wij gebruik van de volgende middelen om kwaliteit te borgen : ➢ planmatig werken: handelingsplannen, weekplanningen, meerjarenplanning,

verbeterplannen;➢ standaardiseren: gemeenschappelijke afspraken maken en elkaar daarop

aanspreken;➢ schoolplan/verbeterplan;➢ schoolgids/jaarverslag;➢ het digitaal verzamelen van belangrijke documenten op “Mijn School”➢ activiteitenkalender voor bestuur en leerkrachten;➢ toetskalender;➢ herhaald agenderen van evaluaties (met als vraag: ‘Voldoen we nog steeds aan

afgesproken kwaliteitseisen?’ of: ‘Zijn nieuwe kwaliteitseisen nodig?’);➢ het periodiek evalueren van het kwaliteitssysteem zelf: werkt de gebruikte indeling

bij kwaliteitsbepaling bijvoorbeeld nog, geven de begrippen kwaliteit bepalen, verbeteren, bewaken en borgen voldoende duidelijkheid, helpen de verbeterplannen daadwerkelijk om de veranderingen te realiseren?



6. Samenvattende beleidsvoornemens voor de komende vier jaar

Op basis van de voorgaande hoofdstukken hebben we voor de komende vier jaar een aantal beleidsvoornemens geformuleerd op het gebied van onderwijs, personeel, financiën en overige terreinen. Deze zullen in de komende periode volgens de hierboven beschreven structuur worden uitgewerkt in verbeterplannen.

Schooljaar 2016/2017




Wie isverantwoordelijk

Kwaliteitsmanagement ten behoeve van optimaal Onderwijskwaliteit

X X X X voorzitter

Centraal vastleggen beleidsdocumenten

X X X X secretaris

Actueel houden van het lesmateriaal

X Marissa/team

Op de leslocaties de bibliotheken moderniseren en uitbreiden

X X X X Marissa/team

Jaarlijks het aannamebeleid evalueren en eventueel aanpassen

X X X X penningmeester

Het verbeteren van betrokkenheid en participatie van ouders

X X X X voorzitter

Het verbeteren van de interne organisatie van bestuur en onderwijsteam

X X voorzitter

Het ontwikkelen van extra inkomensbronnen

X X X X penningmeester

Het voeren van een actief wervingsbeleid om het leerlingaantal op peil te houden

X X X XVoorzitter, ism overig team en bestuur

Mogelijkheden bezien tot samengaan groepen cq locaties ivm afname leerlingaantal

X X X Xpenningmeester

Meerjarenbegroting opstellen X penningmeester

Het onderhouden van contacten (ter samenwerking) met

X voorzitter


andere NTC-scholen

Nawoord

Status van het schoolplan

Dit schoolplan is tot stand gekomen in nauw overleg met het onderwijsteam en het bestuur. Formeel is het schoolplan vastgesteld door het bestuur van “de Olijftak”, Stichting Nederlandstalig Onderwijs in de Alentejo.

“de Olijftak”Stichting Nederlandstalig Onderwijs in de Alentejo (SNOAL)

Namens Bestuur en Onderwijsteam,

Tom Alexandre (voorzitter)

November 2016


Bijlage 1: Kerndoelen basisonderwijs Nederlands

PreambuleBasisonderwijs bevordert brede vorming van kinderen. Het onderwijs richt zich op de emotionele en verstandelijke ontwikkeling, op de ontwikkeling van de creativiteit en het verwerven van sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. De kerndoelen zijn een operationalisering hiervan. Het geheel van samenhangende en daarom doorgenummerde kerndoelen geeft een beeld van het inhoudelijk aanbod van het basisonderwijs. De kerndoelen in deze opsomming zijn ingedeeld in hoofdstukken voor Nederlandse taal, Engelse taal, Friese taal, rekenen en wiskunde, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie, en bewegingsonderwijs. Kerndoelen zijn streefdoelen. Ze geven aan wat iedere school in elk geval nastreeft bij leerlingen. Daarbij kunnen drie kanttekeningen geplaatst worden.In de eerste plaats omschrijven de doelen het eind van een leerproces, niet de wijze waarop ze bereikt worden. Met andere woorden, kerndoelen doen geen uitspraken over didactiek. Gezien het karakter van het basisonderwijs dienen leraren een beroep te doen op de natuurlijke nieuwsgierigheid en de behoefte aan ontwikkeling en communicatie van kinderen, en deze te stimuleren. Door een gestructureerd en interactief onderwijsaanbod, vormen van ontdekkend onderwijs, interessante thema’s en activiteiten worden kinderen uitgedaagd in hun ontwikkeling.In de tweede plaats dienen inhouden en doelen zo veel mogelijk op elkaar te worden afgestemd, verbinding te hebben met het dagelijks leven en in samenhang te worden aangeboden. In concreet onderwijs zijn doorgaans doelen uit verschillende hoofdstukken tegelijk van belang. Taal bijvoorbeeld komt voor bij alle vakken. Aandacht voor cultuur is niet beperkt tot het kunstzinnig domein. Omgaan met informatietechnologie geldt voor alle gebieden.In de derde plaats dient er aandacht te worden besteed aan doelen die voor alle leergebieden van belang zijn: goede werkhouding, gebruik van leerstrategieën, reflectie op eigen handelen en leren, uitdrukken van eigen gedachten en gevoelens, respectvol luisteren en kritiseren van anderen, verwerven en verwerken van informatie, ontwikkelen van zelfvertrouwen, respectvol en verantwoordelijk omgaan met elkaar, zorg voor en waardering van de leefomgeving.NederlandsKarakteristiekTaalonderwijs is van belang omdat de rol van taal bij het verwerven van inhouden en vaardigheden in alle leergebieden (en de transfer daartussen) evident is. Het onderwijs in Nederlands als tweede taal heeft dat besef de laatste jaren sterk doen groeien. Taalonderwijs is dus van belang voor het succes dat kinderen in het onderwijs zullen hebben en voor de plaats die ze in de maatschappij zullen innemen.Daarnaast heeft taal een sociale functie. Kinderen dienen hun taalvaardigheid te ontwikkelen, omdat ze die nu en straks in de maatschappij hard nodig hebben. Dat houdt onder meer in dat het onderwijs waar mogelijk uitgaat van communicatieve situaties: levensechte en boeiende leesteksten, gesprekken over onderwerpen die kinderen bezig houden, een echte correspondentie met kinderen van andere scholen.Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders gezegd: het onderwijs in Nederlandse taal is er op gericht dat kinderen in de beheersing van deze taal in en buiten school steeds competenter taalgebruikers worden. Die competenties zijn te typeren in vier trefwoorden1: kopiëren, beschrijven, structureren en beoordelen. Die zijn niet


zonder meer tot formuleringen in kerndoelen te verwerken, omdat het vaak gaat om een combinatie van competenties.Met «kopiëren» wordt bedoeld: zo letterlijk mogelijk een handeling nadoen (overschrijven van het bord bijvoorbeeld).«Beschrijven» is op eigen wijze (in eigen woorden) toepassen van een vaardigheid. Dat kan inhouden: verslag uitbrengen, informatie geven of vragen.«Structureren» houdt in: op eigen manieren ordening aanbrengen.«Beoordelen» is reflectie op mogelijkheden, evalueren.In het aanbod neemt de schriftelijke taalvaardigheid een belangrijke plaats in. «Geletterdheid» veronderstelt meer dan alleen de techniek van lezen en schrijven. Ook inzicht in de maatschappelijke functie ervan en een positieve attitude maken er deel van uit. Deze ontwikkeling begint eigenlijk al voor de basisschool, bij voorlezen en vertellen in het gezin, en wordt verder ontwikkeld in alle groepen.Ook al is de ontwikkeling van de schriftelijke taalvaardigheid van belang, de ontwikkeling van de mondelinge taalvaardigheid verdient blijvende aandacht. Uitbreiding van de woordenschat, aandacht voor taal en denken, toepassen van luisterstrategieën, voorlezen en vertellen: het zijn activiteiten die de mondelinge taalvaardigheid verder ontwikkelen, maar daarnaast voorwaardelijk zijn voor het schriftelijk domein.Beschouwing van taal en taalgebruik geeft kinderen «gereedschappen» om over taal te praten en na te denken. Traditioneel ging het hierbij om grammatica, soms ook om de beschouwing van interessante taalverschijnselen. Tegenwoordig denkt men hierbij vooral aan inzicht in eigen en andermans taalgebruikstrategieën, zodat een kind leert deze steeds bewuster en doelgerichter in te zetten. Naast aandacht voor taal als systeem is er ook reflectie op taalgebruik. Taalbeschouwing dient geen op zichzelf staand onderdeel te vormen, maar geïntegreerd te worden met (onderdelen uit) de overige domeinen.Het zal duidelijk zijn dat onderwijs in Nederlands als tweede taal vaak een wat ander karakter heeft dan Nederlands als eerste taal: de beginsituatie van de leerlingen is anders, de didactiek verschilt, het aanbod is soms anders gefaseerd, er ligt meer nadruk op woordenschatuitbreiding. Maar voor alle leerlingen gelden in feite dezelfde doelen en hetzelfde aanbod. Veel van oorsprong autochtone kinderen die in achterstandssituaties opgroeien zijn ook gebaat bij didactische inzichten die door ervaring met onderwijs aan allochtone kinderen scherper zijn geworden. Eén van die inzichten is, dat taal in alle vakken een cruciale rol speelt bij het verwerven van kennis en vaardigheden in die «andere vakken».KerndoelenMondeling taalonderwijs1.De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.2.De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren.3.De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren.

Schriftelijk taalonderwijs4.De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen.5.De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen.6.De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van schoolen studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale.7.De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten.


8.De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur.9.De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.Taalbeschouwing, waaronder strategieën10.De leerlingen leren bij de doelen onder «mondeling taalonderwijs» en «schriftelijk taalonderwijs» strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen.11.De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden.De leerlingen kennen–regels voor het spellen van werkwoorden;–regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden;–regels voor het gebruik van leestekens.12.De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder «woordenschat» vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken.

Bijlage 2: Kerndoelen voortgezet onderwijs Nederlandse

Onderwijs inde Nederlandse taal heeft tot doel de taalvaardigheid van leerlingen te vergroten. Brede beheersing van de taal maakt het leerlingen mogelijk om intensief deel te nemen aan de verschillende aspecten van het maatschappelijk leven, nu en in de toekomst.Beheersing van de Nederlandse taal is onontbeerlijk bij het verwerven van inhoud en vaardigheden in alle leergebieden. In het funderend onderwijs is onderwijs in de Nederlandse taal daarom van grote betekenis.Taalverwerving en taalonderwijs in basis- en voortgezet onderwijs verlopen als het ware in cirkels: dezelfde inhoud komt in toenemende complexiteit en mate van beheersing aan de orde. Het onderwijs in Nederlandse taal in de onderbouw van het voortgezet onderwijs maakt deel uit van die concentrisch verlopende ontwikkeling en sluit daarbij aan bij wat de leerling in het basisonderwijs heeft bereikt. De kern van het vakgebied bestaat uit het verwerven, verwerken en presenteren van informatie en meer algemeen uit het leren communiceren met behulp van de Nederlandse taal. Daarbij gaat het steeds ook om mengvormen van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid, zoals een mondelinge presentatie die wordt ´de Olijftak´, Schoolplan 2016-2020 47

ondersteund door geschreven teksten en beeldmateriaal. Omgaan met de computer als bron van informatie, als hulpmiddel en als communicatiemiddel is onlosmakelijk verbonden met de kern van het vak. Strategische vaardigheden vormen een wezenlijk onderdeel: lees- en luisterstrategieën, het opstellen van spreek- en schrijfplannen voor communicatieve handelingen. Ook door bewustwording van het belang van conventies in het taalgebruik en van de mogelijkheden om met taal te ´spelen´, breiden leerlingen hun taalgereedschap en hun repertoire uit.Het onderwijs in de Nederlandse taal sluit aan bij het beheersingsniveau en de leefwereld van de leerling, en breidt deze uit. Leerlingen worden uitgedaagd tot taalactiviteiten en ontwikkelen een positieve houding ten opzichte van verschillende vormen van taalgebruik. Vanwege het oriënterend karakter van de onderbouw is het in het algemeen belangrijk dat de contexten tazamen over de volle breedte reiken van de verschillende toepassingsgebieden van Nederlandse taal: het leven van alledag, andere leergebieden, vervolgonderwijs en beroepenwereld en de Nederlandse taal zelf. De relatie met andere vakken en domeinen is tweezijdig: gebruik van teksten en contexten uit andere domeinenm in het onderwijs in de Nederlandse taal en bewust werken aan taalonderwijs in het onderwijs in andere domeinen. De toepassing van taalvaardigheden in andere domeinen is een belangrijk punt van aandacht en maakt deel uit van het taalbeleid voor de hele school. Daarnaast is er een inhoudelijke samenhang met het onderwijs in andere talen en in het domein Kunst en cultuur.

KerndoelenDe leerling leert zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken.De leerling leert zich te houden aan conventies (spelling, grammaticaal correcte zinnen, woordgebruik) en leert het belang van die conventies te zien.De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn woordenschat.De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven teksten.De leerling leert in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor zichzelf en anderen.De leerling leert deel te nemen aan overleg, planning en discussie in een groep.De leerling leert een mondelinge presentatie te geven.De leerling leert verhalen, gedichten en informatieve teksten te lezen die aan zijn belangstelling tegemoet komen en zijn belevingswereld uitbreiden.De leerling leert taalactiviteiten (spreken, luisteren, schrijven en lezen) planmatig voor te bereiden en uit te voeren.De leerling leert te reflecteren op de manier waarop hij zijn taalactivitetien uitvoert en leer, op grond daarvan en van reacties van anderen, conclusies te trekken voor het uitvoeren van nieuwe taalactiviteiten.


Bijlage 3: Kerndoelen CultuurHierna volgen de relevante kerndoelen voor het onderwijs in de Nederlandse Cultuur, zoals voorgeschreven. Aangehouden is de officiële nummering van kerndoelen.Mens en samenleving35. De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument.36. De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger.38. De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen.Ruimte47. De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie, twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.48. Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden / werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken.50. De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland.TijdDe leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.Kerninhouden Nederlandse cultuur voor het NTC-onderwijsToelichting


De hieronder vermelde kerninhouden zijn niet voorschrijvend bedoeld, maar bij wijze van richtlijn. Als NTC-scholen expliciet aandacht besteden aan cultuur, moeten hiervoor doelstellingen worden geformuleerd en lesinhouden worden aangegeven.De beschikbare tijd is een belangrijke factor bij de invulling van de cultuurcomponent. Op de meeste NTC-scholen is geen of weinig tijd beschikbaar. Afhankelijk van de beschikbare tijd kunnen de domeinen meer of minder aandacht krijgen.Kerninhouden Nederlandse cultuurAlgemene doelstellingDe lessen Nederlandse cultuur beogen het instandhouden en versterken van de verbondenheid met de Nederlandse cultuur, om een succesvolle terugkeer naar Nederland te bevorderen. De lessen Nederlandse cultuur worden gegeven ter ondersteuning van en als aanvulling op de Nederlandse taallessen.We onderscheiden de domeinen:festiviteiten, feestdagen, gebruiken en gewoontes;jeugdcultuur en actuele ontwikkelingen;Nederlandkunde.De domeinen worden geïntegreerd en in onderlinge samenhang aangeboden, en zo veel mogelijk ook in samenhang met de Nederlandse taallessen.Kerninhouden per domein:Domein festiviteiten, feestdagen, gebruiken en gewoontes:Leerlingen hebben kennis van en doen ervaringen op met typisch Nederlandse festiviteiten, feestdagen, gebruiken en gewoontes.Domein jeugdcultuur en actuele ontwikkelingen:Leerlingen zijn op de hoogte van actuele ontwikkelingen en de jeugdcultuur in Nederland.Domein Nederlandkunde:Leerlingen hebben kennis van de Nederlandse samenleving, vanuit historisch en (sociaal)geografisch perspectief.Uitwerking in leerstofaanbod:Domein festiviteiten, feestdagen, gebruiken en gewoontes:Voor alle groepen wordt de jaarlijkse cyclus van feestdagen doorlopen, waarbij in ieder geval aandacht is voor Koninginnedag en Sinterklaas. Jaarlijks worden daarnaast andere feestdagen benadrukt, zoals carnaval, vader- en moederdag, Pasen, Kerst, enzovoort.Incidenteel (als daartoe aanleiding is) worden typisch Nederlandse evenementen belicht, zoals bijvoorbeeld de Elfstedentocht, Luilak, St. Maarten.Domein jeugdcultuur en actuele ontwikkelingen:Voor alle groepen:lezen van en spreken over Nederlandse kinderen jeugdtijdschriftenuitwisselen van persoonlijke ervaringen na contact met Nederland (bezoeken, visite,vakanties)Groep 3 t/m 8:contacten met kinderen in Nederland per post/e-mail/Internetlezen van en spreken over Nederlandse tijdschriften, krantenberichten, websites, enzovoortde inhouden aan de orde laten komen in verwerkingsopdrachten

Domein Nederlandkunde:Voor alle groepen:In alle groepen vormen de inhouden van dit domein een aanvulling (op het gebied van Nederlandse begrippen en de Nederlandse situatie) op het onderwijs dat in de dagschool al ´de Olijftak´, Schoolplan 2016-2020 50

aan de orde komt bij de lessen aardrijkskunde, geschiedenis en andere onderwerpen op het gebied van ‘mens en maatschappij’.Groep 1 t/m 4:Onderwerpen ‘mens en maatschappij’ (waaronder aardrijkskunde en geschiedenis) die op de dagschool aan de orde komen, met Nederlandse begrippen en aanvulling op de Nederlandse situatie, zie hierboven.Jaarlijks wordt in ieder geval één seizoen behandeld.Groep 5/6:Onderwerpen die in de dagschool aan de orde komen, met Nederlandse begrippen en aanvulling op de Nederlandse situatie, zie hierboven.De kinderen nemen kennis van specifieke sociaal-geografische en geschiedkundige kenmerken van de stad en/of regio waar men in Nederland (familie)banden mee heeft.Groep 7/8:Onderwerpen ‘mens en maatschappij’ (waaronder aardrijkskunde en geschiedenis) die op de dagschool aan de orde komen, met Nederlandse begrippen en aanvulling op de Nederlandse situatie, zie hierboven.De leerstof van het vakgebied aardrijkskunde voor groep 6: Nederland.Onderdelen van de leerstof geschiedenis specifiek gericht op Nederland, waaronder in ieder geval ontdekkingsreizen en expansie (de Gouden Eeuw), het Koninkrijk na 1815, de Tweede Wereldoorlog en de hedendaagse maatschappij.


Documents

snoal.files.wordpress.com€¦ · Web view2020. 11. 4. · Het schoolplan zal voor ons een leidraad zijn in de te nemen beleidsbesluiten in de komende vier jaar. We zullen uitgaan