BOJAN KRESOJEVIĆ

SOCIOLOGIJA ZA EKONOMISTE1

(Klase, Država, Moć, Javno mnjenje, Kultura, Rad, obrazovanje i odgovornost,

Sociologija ekonomskih procesa, Ekonomski rast i društveni razvoj, Demografski i

socijalni aspekti ekonomskog razvoja, Socijalno preduzetništvo)

1 Autori ne odgovaraju za:

- Ponavljanje pojedinih pitanja

- Eventualne greške

- Nedostajuća pitanja

BOJAN KRESOJEVIĆ

1. Klase su drustvene grupe cije osnove cine:

Slican polozaj u drustvenoj podjeli rada

Stepen ekonomskog bogatstva

Odredjeni socijalni status

Vrsta I nivo obrazovanja

Blizina centrima politicke moci

Kulturni tokovi

Sistem vrijednosti

Stil I nacin zivota

Te prema tome

Odredjena svijest o svojoj socijalnoj grupi

Odredjen nivo klasne svijesti

2. Tri kljucne klasne kategorije su:

Bogatstvo

Moc

Ugled

3. Modeli shvatanja I proucavanja klasa:

Klasni model (u marksisitickoj teoriji)

Stratifikacijski model

Kombinacija prethodna dva modela

4. Klasno drustvo se izmjenilo u XX vijeku po sljedecim elementima:

Dohodak

Mobilnost

Obrazovanje

Vrijeme rada

Slobodno vrijeme

Ulazak zena u sire prostore savremenog poslovanja

5. Moguce je razlikovati 4 velike klase:

Visu klasu (burzoaziju) – vlasnici, akconari I menadzeri.

Srednju klasu

Poljoprivrednu klasu (seljastvo) – neposredni poljoprivrednici, krupni I srednji vlasnici

zemljista, strucnjaci u poljoprivredi I radnici koji su stalno zaposleni u poljoprivredi.

Radnicku klasu

6. Slojevi srednje klase:

Vlasnici u proizvodnom sektoru

Vlasnici u tercijalnom sektoru (usluznim djelatnostima)

BOJAN KRESOJEVIĆ

Samostalne djelatnosti I zanimanja u oblasti kulture I sporta

Sluzbenici I strucnjaci vezani za velike korporacije I javne poslove

7. Srednja klasa njeguje:

Rad

Kreativnost

Samostalnost

Pojedinačnu preduzimljivost

Inicijativu

8. Osnovna podjela nosilaca kapitala:

Po vertikalnoj liniji – krupni, srednji I sitni

Po horizontalnoj liniji - finansijski, industrijski, trgovacki, nove tehnologije,

osiguravajuca drustva

9. Uzroci socijalne iskljucenosti:

Ekonomski status

Struktura porodicnog domacinstva

Identitet

Zivotna dob

Obrazovanje

Zdravstveno stanje I invaliditet

10. Koncept socijalne iskljucenosti obuhvata sljedece dimenzije:

Ekonomsku

Politicku

Socijalnu – oblasti drustvenog zivota uopste

11. Uzroci beskucnistva:

Strukturni

Individualni

12. Nezaposlenost se moze javiti kao posljedica:

Prirodnih katastrofa

Drustvenih kriza I promjena

Opste ekonomske krize

Promjena u strukturi same privrede

Propasti preduzeca

Individualnog ponasanja

13. Prema medjunarodnim standardima definicija nezaposlenosti zasniva se na tri kriterijuma koji

moraju biti zadovoljeni istovremeno:

BOJAN KRESOJEVIĆ

Da je osoba bez posla

Da je trenutno raspoloziva za rad i

Da trazi posao

14. Tri komponente koje uticu na trziste rada I odnos prema nezaposlenosti:

Prelaz na postindustrijsku ekonomiju u razvijenim zapadnim zemljama

Globalizacija koja je izazvala veliku pokretljivost kapitala

Velike promjene u demografskoj strukturi u svim razvijenim zemljama

15. Visoke stope nezaposlenosti u zemljama u tranziciji prouzrokovane su sljedecim ciniocima:

Svojinska transformacija

Promjene u nacinu privredjivanja

Smanjenje privrednih kapaciteta

Reforme u mnogim sferama drustva

Naucne I tehnoloske novine

Ratna razaranja u nekim zemljama

16. Promjene na tržištu rada:

Otežan ulazak na tržište rada

Nesigurnost posla

Nemogućnost mladih da se integrišu u društvo

Promjene u obrazovanju

17. Dvije vrste osiguranja nezaposlenih u evropskim zemljama:

Subvencionisano dobrovoljno

Obavezno osiguranje

18. Na kvalitet zivota imaju uticaj:

Ekonomski standard drustvenih grupa

Kvalitet zadovoljavanja zdravstvenih, kulturnih I drugih potreba

Stepen razvoja proizvodnih snaga

Mogucnost ostvarivanja ljudskih prava I sl.

19. Indikatori kvaliteta života:

Stopa pismenosti

Stopa mortaliteta

Očekivano trajanje života

20. Vrste siromastva:

Apsolutno siromastvo

Relativno siromastvo

Subjektivno siromastvo

BOJAN KRESOJEVIĆ

21. Uzroci siromastva:

Nasledje

Odgovarajuca podjela rada

Slaba socijalna mobilnost

Dugotrajna ekonomska nerazvijenost

Nivo obrazovanja

Postojanje cestih I dugotrajnih sukoba u drustvu

Krize

Ceste prirodne katastrofe

22. Siromaštvo uključuje problem:

U socijalnim odnosima

U potrošnji

Stanovanju

Obrazovanju

Zdravlju

Zaposlenju

23. Posljedice nezaposlenosti:

Gubitak veza sa prijateljima I profesionalnim saradnicima

Gubitak profesionalnog identiteta

Slabljenje profesionalnog identiteta

Loše psihološko stanje

Pad životnog standard

Siromaštvo

24. Uzroci novog siromaštva:

Sve veći broj pojedinaca zavisi od socijalne pomoći

Širenje nezaposlenosti

Sve veća zaduženost porodica

Novi ranjivi oblici porodica

25. Prema Luisu karakteristike culture siromaštva su:

Odnos pojedinca

Lične karakteristike I stavovi prema životu

Osjećaj marginalizovanosti

Bespomoćnosti

Inferiornosti

Zavisnosti

Rezigniranosti

BOJAN KRESOJEVIĆ

26. Nivoi culture siromaštva:

Nivo pojedinca

Nivo porodice

Nivo zajednice

27. Riziku siromaštva izloženi su:

Stariji radnici

Žene

Djeca

Nezaposleni

Bolesni I invalidi

Stari

28. Problemi siromaštva mogu se transformisati u:

Konflikte

Neuroze

Osjećaj krivice

Strahove

Bespomoćnost

Besperspektivnost

29. Drzava organizuje I odrzava vlast na dva nacina:

Prinudom

Dobrovoljnim pristankom stanovnistva

30. Teorije o nastanku drzave:

Teoloska teorija

Patrijarhalna teorija

Organska teorija

Idealisticka teorija

Teorija drustvenog ugovora

Marksisticka teorija

31. Dva stava o ulozi drzave u modernom drustvu:

Marksov-drzava kao klasna tvorevina

Veberov-jacanje drzave u modernom drustvu

32. U savremenim razvijenim drustvima imamo stalno takmicenje izmedju

Socijalne i

Liberalne drzave

33. U pravnoj drzavi vlast se dijeli na:

Zakonodavnu

Izvrsnu I

BOJAN KRESOJEVIĆ

Sudsku

34. Pravna drzava je uslovljena I postojanjem:

Kritike

Javnog dijaloga

Politickog pluralizma

Civilnog drustva

Gradjanskih pokreta I inicijativa

Javnog mnenja i

Slobodnih medija

35. Postoje tri osnovna oblika organizacije modernih drzava:

Unitarna drzava

Federacija

Konfederacija

36. Nacini dozivljavanja drzave:

Drzava kao porobljivac

Drzava kao zastitnik prava I interesa

Drzava kao instrument za sticanje privilegovanog polozaja, moci i uticaja

37. Polja djelovanja drzave:

Zastitna drustva

Javni posovi

38. Instrumenti drzave:

Vojska

Policija

Sudovi

Porezi

39. Organizacija drzave:

Plemenska

Teritorijalna

40. Oblasti u kojima djeluje drzava:

Odredjuje pravce obrazovanja

Stvara povoljan okvir za djelovanje trzisnih zakona ponude i traznje

Preraspodjela velike kolicine novca

Drzava kao poslodavac

Ekologija

Odnosi u okruzenju

BOJAN KRESOJEVIĆ

41. Moderna drzava je kombinacija:

Vlasti

Prava

Obaveza

Odgovornosti

42. Ukoliko država nije opšte dobro za građane onda je ona:

Okrnjena

Nerazvijena

Jednostrana

Izdvojena sila

43. Nacionalna drzava se razvila kao:

Snazna institucija politicke vlasti

Mehanizam kontrole drustvenih tokova na unutrasnjem i spoljasnjem planu

44. Nacionalna drzava je:

Postovala ustavnost i zakonitost

Stitila privatnu svojinu

Podsticala trzisnu privredu, politicki pluralizam, gradjanske drustvene odnose i

demokratiju

45. Globalizacija savremenog drustva je izvrsena kroz:

Stvaranje svjetske ekonomije

Stvaranje medjunarodnih i regionalnih organizacija

Stvaranje vojnih saveza

Postovanje ljudskih prava

46. Pravna drzava pociva na:

Dobronamjernosti

Jednakosti

Pravednosti

Odgovornost

47. Oblici drzavnog uredjenja u savremenim uslovima:

Monarhija – apsolutne, parlamentarne I ustavne

Republika- republike sa parlamentarnim sistemom I republike sa predsjednickim

sistemom

48. Oblici politicke vlasti:

Drzave sa demokratskim oblikom vlasti

BOJAN KRESOJEVIĆ

Drzave sa nedemokratskim, apsolutistickim karakterom vladanja

49. Kod demokratskog oblika vlasti razlikujemo:

Socijaldemokratsku vlast

Liberalno-demokratsku vlast

50. U stroge manifestacije (oblike) apsolutizma spadaju:

Despotizam

Diktatura

Tiranija

51. Blazi oblici apsolutizma su:

Totalitarizam

Cezarizam

Autoritarizam

52. Pojam moci:

Moc kao postojanje

Moc kao prevladavanje

Moc kao moguca realizacija

53. Moć u feudalizmu:

Proizvodnja

Uprava

Organizacija

Odbrana

54. Moć u kapitalizmu:

Novac

Roba

Privatno vlasništvo u industriji

Organizacija

Politika

55. Istrazivanje moci ima veliki znacaj I za druge drustvene nauke:

Filozofiju

Istoriju

Ekonomiju

Psihologiju

56. Sociologija posmatra tri strane moci:

Moc pojedinca u odnosu na drustvene grupe I zajednicu

BOJAN KRESOJEVIĆ

Moc jedne drustvene grupe nad drugim grupama ili nad cijelim drustvom

Nacin sticanja, raspodjele I odrzanja moci

57. Podjela oblika moci se vrsi prema dva osnovna kriterija:

Nosioci moci

Oblasti ispoljavanja moci

58. Prema nosiocima moc se dijeli na:

Moc pojedinca - polozaj, uloga, bogatstvo, obrazovanje, rukovodilacke sposobnosti,

umjece, fizicki izgled.

Moc kolektiva – moc drustvene grupe, zajednice, drzave, pojedinacnog drustva,

institucija.

59. Prema oblastima ispoljavanja razlikujemo:

Ekonomsku

Politicku

Ideolosku

Duhovnu i

Eticku moc

60. Obiljezja moci:

Nametanje

Simboli

Hijerarhija

Dejstvo na okolinu

61. Moć je posljedica raspodjele:

Kontrole

Uticaja

Prihoda

Uloga

62. Funkcije moci:

Funkcija odrzanja

Funkcija pokretanja I mobilizacije

Integrativna funkcija

Funkcija stvaranja

Kontrolna funkcija moci

Emocionalna funkcija

Kompenzacijska funkcija

BOJAN KRESOJEVIĆ

63. Centri moci:

Ekonomski

Socijalni

Politicki

Vojni krugovi

Organizacione strukture

Mediji

64. Novi centri moci:

Terorizam

Primitivizam

Razbojnistvo

kriminal

underground -trgovina

nasilje

secesionisticki dezintegracioni pokreti

zagadjivaci zivotne sredine

65. Javno mnenje sadrzi:

Sudove

Vrednosne stavove

Subjektivne predstave o necemu

66. Formiranje javnog mnenja najbolje je objasnio Djovani Sartori:

Kaskadnim silaskom od elite nadole

Kljucanjem od baze navise

Identifikacijom sa repernim grupama

67. Preko javnog mnjenja se ostvaruje:

sloboda mišljenja

sloboda izražavanja

pluralizam interesa

razvoj informisanja

poštovanje principa kompetencije

68. Kultura se odnosi na sve oblasti, pa govorimo o:

Tehnickoj kulturi

Materijalnoj kulturi

Duhovnoj kulturi

Kulturi stanovanja, odevanja

Kulturnom ponasanju

Kulturi rada

BOJAN KRESOJEVIĆ

Politickoj kulturi

Kulturi naroda

69. Javno mnijenje imam tri nivoa:

Lokalni

Državni

Globalni

70. Siroko shvacena kultura obuhvata:

Materijalnu – gradjevine, masine, instrumente, odjecu

Duhovnu – umjetnost, nauku, muziku, igru, modu, jezik, obrazovanje.

71. Kultura podrazumjeva:

Istorijski kontinuitet

Raznovrsnost

Inovaciju

Napredak

72. Osnovna obiljezja kulture:

Rad

Odnos kultura-drustvo

Tradicija

Dominantna kultura

Potkultura

Kontrakultura

Kulturna dinamika

Akulturacija

Kulturna asimilacija

Difuzija

Masovna kultura

Elitisticke kulture

Avangardna kultura

73. Kulturni instrumenti:

Jezik

Pismenost

Umjetnost

Narodna predanja

Psihhologija

Karakteri

Mentaliteti

BOJAN KRESOJEVIĆ

74. Odnos kulture I civilizacije:

Kulura I civilizacija su dve razlicite pojave, cak suprotne, I one nisu sinonimi

Civilizacija I kultura se ne razlikuju, to su pojmovi sinonimnog znacenja

Civilizacija je visi, slozeniji oblik kulture

75. Osvald Spengler tvrdi da kulture imaju:

Period nastanka

Rasta i

Nestanka

76. Pored kulture civilizacija obuhvata:

Ekonomiju

Ekologiju

Politiku

Socijalne odnose i

Ukupnu covjekovu prakticnu djelatnost

77. Klasifikacija igara koju je dao Roze Kajoa:

Igre takmicenja

Igre na srecu

Igre prerusavanja

Igre zanosa

78. Vrijednosti kulture drustava sa nedovoljno “socijalnog kapitala”:

Asketizam

Trpeljivost

Fatalizam

Odlaganje

Inertnost

Nepouzdanost

Nepovjerenje

Nesigurnost

Sklonost ka sukobima

79. Kulture koje su dozivjele promjene pod uticajem ekonomskih prilika:

Protestantizam

Konfucijanizam

Prosvjetiteljstvo

Liberalizam

Mejdzi rastauracija

Pragmatizam

BOJAN KRESOJEVIĆ

80. Nove vrijednosti koje je donijelo prosvjetiteljstvo:

Sloboda

Prirodno pravo

Pravna jednakost

Svijest

Zakon

Postovanje privatnosti

Individualizam

Racionalnost

Prosvecenost masa

81. Deset kulturnih vrijednosti koje podsticu preduzetnistvo:

Odlucnost

Takmicenje

Dinamicnost

Sigurnost

Dugorocnost

Kreativnost

Stvaranje

Obrazovanje

Znanje

Odgovornost

82. Individualne vrijednosti I preduzetnistvo:

Hrabrost

Probijanje kroz sve situacije

Preduzimljivost

Teznja da se nikad ne zadovolji malim uspjehom

Bez predrasuda

Dinamicnost

Fleksibilnost

Moc selekcije

Vizija

Harizmaticnost

Liderstvo

83. Osobine preduzimljivog covjeka: prodornost, energicnost, impulsivnost, smjelost, brzina,

borbenost, vjera u uspjeh, entuzijazam, upornost, vedrina, pozitivan duh, ekstravertnost, pa

djelimicno I egoizam.

84. Fleksibilnost preduzeca pociva na:

Znanju

BOJAN KRESOJEVIĆ

Idejama I informacijama

Njihovom brzom protoku I primjeni

85. Prijateljstvo se moze podjeliti na dvije grupe:

Prijateljstva medju drustvenim grupama I zajednicama

Prijateljstvo medju pojedincima (poznanicima, kolegama, generacijom…)

86. Elementi kulture dijaloga:

Licna kultura sagovornika

Postovanje sagovornika I pravo da ima drugacije misljenje

Razvijena svijest I spremnost na toleranciju sredine u kojoj se dijalog vodi

Kriticki pristup I traganje za istinom

Dijalog mora dati stvaralacki doprinos daljem istrazivanju pokrenutog problema

Dijalog ne mogu uspjesno voditi sagovornici ciji se stavovi unaprijed znaju

Dijalog moze obuhvatati sva pitanja od znacaja za nauku, drustvo I istrazivanje

Kompetentnost sagovornika moze voditi uspjesnom dijalogu

Ucesnici u dijalogu moraju biti ravnopravni u pristupu predmetu dijaloga I njegovom

jasnom odredjenju

Jedina nadmoc I ostvarena prednost jednog od sagovornika jeste puna argumentacija

stavova koje iznosi

Dijalog mora da unaprijedi misljenje, ne da ga potcini I diskredituje

87. Rad I organizacija mogu se potvrditi kroz cetvorougao:

Obrazovanje (znanje)

Informisanost

Motivacija (novcane nagrade, uspjeh I uticaj kod drugih, unapredjenje, sposobnost da se

obavljaju specificni poslovi, vise slobode, inicijative I sl.)

Odgovornost

88. Ekonomska sociologija je uticala na pojavu I razvoj brojnih posebnih ekonomskih disciplina:

Ekonomija ponasanja

Ekonomska antropologija

89. Kada je rijec o delanju Veber je napravio razliku izmedju:

Delanja I ponasanja

Delanja I drustvenog delanja

90. Funkcije privrede prema T. Parsonsu:

Kontrola stvaranja vrijednosti – funkcija postizanja ciljeva

Pribavljanje i kontrola kapitala – adaptivna funkcija

Kombinovanje faktora proizvodnje – integrativna funkcija

BOJAN KRESOJEVIĆ

Implementacija odluka – funkcija održavanja obrazaca

91. Socijalni kapital cine elementi drustvene organizacije kao sto su:

Povjerenje

Norme

Vrijednosti

Mreze i

Djelovanje

92. Upitnik o vrednovanju socijalnog kapitala ima sljedeće dimenzije:

Grupe I mreže

Povezivanje I solidarnost

Kolektivna akcija I saradnja

Informacija I komunikacija

Socijalna kohezija I uključenost

Osnaženost I politička akcija

93. Majkl Vulkok je dao podjelu socijalnog kapitala:

Vezujuci

Premoscujuci

Povezujuci

94. Osnovne kategorije ekonomske sociologije:

Akter

Interes

Rad

Zaposlenje

Vlasništvo

Znanje

Tradicija

Kultura

95. U razvijenim zemljama broj stanovnika se smanjuje usljed:

Industrijalizacije

Urbanizacije

Promjene u strukturi stanovništva

Socijalne i drugih mobilnosti

Promjene u obrazovanju

96. Fertilitet se smanjuje zbog:

Masovnog zapošljavanja žena

BOJAN KRESOJEVIĆ

Finansijske samostalnosti žena

Obrazovanje i karijera

Planiranje porodice

Primena kontracepcijskih sredstava

Promjena položaja žena

Oslobađanje tijela od reprodukcije

97. M. Blagojević ima tri teorije o fertilitetu:

Na liniji teorije demograske tranzicije

Individualno odlučivanje

Biološka, fiziološka strana

98. Najvažnije odrednice starenja stanovništva:

Smanjenje fertiliteta

Smanjenje mortaliteta

Migracije

99. Sociologija ekonomskih proces izučava:

Ekonomski razvoj

Međunarodne odnose

Ekonomske institucije

Ekonomsku moć i

Društvenu moć

100. Prema Svjetskoj banci postoje 3 tipa socijalnih mreza:

Prijatelji I srodnici

Horizontalne veze izmedju zajednica

Vertikalne spone prema mocnim

101. Socijalna politika ukljucuje:

Socijalnu pomoc

Socijalno osiguranje

Zdravstvenu zastitu I socijalne usluge

Stambenu politiku I politiku zaposljavanja

102. Nivo opste socijalne pomoci moze biti:

Primarni

Sekundarni

103. Postoje razlicita shvatanja I modeli socijalne politike:

Rezidualni ili neoliberalisticki model

Model socijalne politike drzave blagostanja

BOJAN KRESOJEVIĆ

Korporatisticki ili konsenzusni model

104. Socijalni rad ima za cilj:

Da unaprijedi društvenu integraciju

Da razvija sposobnosti pojedinaca

Da rješava socijalne probleme

Da prevazilazi posljedice socijalnih rizika

105. Socijalni rad se zasniva na sljedećim naukama:

Sociologija

Medicina

Psihologija

Pedagogija

Pravo

106. Odlučujuća svrha tradicionalnog socijalnog rada:

Socijalna kontrola

Disciplinovanje

Resocijalizacija

Socijalna reintegracija

107. Socijalna zastita-ostvaruju je pojedinci I porodice koji su:

Izvan procesa rada I sistema sigurnosti zasnovanih na radu

Sa specificnim ili posebnim potrebama ili teskocama

Disfunkcionalne porodice

Sa devijantnim sklonostima, navikama ili ponasanjem

108. Socijalni rizici:

Siromaštvo

Nezaposlenost

Bolest

Novi oblici siromaštva

Novi (ranjivi) oblici porodica

109. Od socijalnog preduzetništva treba razlikovati:

Socijalno pružanje usluga

Socijalni aktivizam

110. Tri faktora socijalnog preduzetništva:

Kontekst u kome je smještena prilika

Set osobina preduzetnika

Mogućnost ostvarivanja rezultata

BOJAN KRESOJEVIĆ

111. Tri komonente socijalnog preduzetništva:

Postojanje stabilne neravnoteže koji vodi socijalnoj isljučenosti

Prilika koju preduzetnik vidi u rješavanju nesklada

Postojanje stabilne ravnoteže koja doprinosi kreativnosti i oslobađanju patnje

112. Najvaćniji socijalni problemi:

Nezaposlenost

Siromaštvo

Alkoholizam

Kriminal

Zloupotreba opojnih sredstava

Zanemarivanje djece

Zlostavljanje

113. Neposredni socioekonomskih činioci demografskih procesa:

Struktura radne snage

Dejstvo obrazovanja

Sveukupan razvoj društva

114. Posredni socioekonomskih činioci:

Nacionalni

Klasni

Pravni

Politički

Kulturni

Religiozni

Psihološki

115. Karakteristike industrijskog drustva dijele se u sve vecem znacaju multinacionalnih kompanija

sposobnih da:

Privlace kapital

Ostvaruju tehnoloske inovacije

Zaposljavaju

Osvajaju novo trziste

Uticu na druge tokove drustvenog zivota u okruzenju

ANEKS2 (Neka pitanja se ponavljaju iz prethodnog dijela):

2 Danijela Dragičević

BOJAN KRESOJEVIĆ

RAD,OBRAZOVANJE I ODGOVORNOST

116. Prednosti organizacije:

Rad Motivacija Usmjerenost na jedan cilj Konkretizacija u izvršavanju postavljenog cilja i preuzetog zadatka

117. Rad i organizacija mogu se potvrditi i realizovati kroz “magični četverougao” :

Obrazovanje (znanje) informisanost motivacija odgovornost

118. Savremeno obrazovanje je instrument:

sposobnosti talenta ambicija

119. Znanje podiže ukupan nivo modernog društva :

unapređuje postojeća,zatečena ekonomska i kulturna stanja koristi nova naučna saznanja uključuje se u nove proizvode i rezultate( inovacija)

120. Motivacije mogu biti različite:

novčane nagrade uspjeh i uticaj kod drugih unapređenje sposobnost da se obavljaju specifični poslovi više slobode i incijative

121. Odgovornost uspostavlja ravnotežu između:

znanja informacije motivacije

BOJAN KRESOJEVIĆ

SOCIOLOGIJA EKONOMSKIH PROCESA (EKONOMSKA SOCIOLOGIJA)

122. Savremena ekonomija i sociologija se susreću u :

proizvodnji, raspodjeli i razmjeni ekonomskih dobara organizaciji poslovanja marketingu bankarstvu tržištu informatičkoj tehnologiji preduzetništvu pravu politici međunarodnim odnosima ekologiji rodnom pristupu ekonomiji

123. Ekonomija se sve više interesuje za:

norme institucije socijalni capital kulturne tokove socijalnu strukturu društvenu integraciju položaj pojedinih socijalnih kategorija

124. Sociologija se sve više intereuje za:

vlasničke transformacije promjene u strukturi rada zapošljavanje ekonomsku i finansijsku krizu globalne ekonomske tranformacije i procese preduzetničke poduhvate feminizaciju savremenog rada i poslovanja

125. Ekonomska sociologija usmjerava svoju pažnju na:

BOJAN KRESOJEVIĆ

analizu suštine ekonomskih odnosa privredne mreže stanje unutar kompanija i drugih privrednih i poslovnih subjekata

126. Sociologija ekonomskih procesa uključuje nove metode istraživanja kao što su:

teorija igara principi racionalnog izbora matematička sociologija kompjuterske simulacije i druge kvantitativne metode

127. Diferencijacija ekonomske sociologije na uže discipline:

sociologija globalizacije sociologija marketinga sociologija tržišta sociologija ekonomskih institucija sociologija ekonomskog ponašanja sociologija rada i sindikata sociologija bankarstva i berzanskog ponašanja

128. Osnovne kategorije koje su predstavljale bazu nastanka ekonomske sociologije:

akter interes rad vlasništvo zaposlenje znanje tradicija kultura

129. Kategorije koje čine osnovu nastanka ekonomske sociologije kod pomenutih klasika :

društvena podjela rada (Dirkem) ekonomija i društvo i racionalno ponašanje i delanje (Veber) filozofija novca (Zimel)

BOJAN KRESOJEVIĆ

130. U poglavlju “Osnovne sociološke kategorije privređivanja”, Veber obrazlaže kategorije:

pojam privređivanja pojam korisnih usluga ekonomski orijentisano delanje racionalno privređivanje ekonomske grupe razmjena novac tržište regulisanje tržišta zanimanje i vrste zanimanja

131. Razlika između delanja:

delanje i ponašanje delanje i društveno delanje

132. U djelu “Filozofija novca”, Zimel analizira vezu novca sa drugim društvenim pojavama:

moć autoritet emocije povjerenje vrijednost

133. Uloge društva u rješavanju četiri osnovna problema svakog sistema (Parsons):

adaptacija postizanje cilja integracija održavanje sistema

134. Parsons-ov koncept u oblastima ekonomskog istraživanja:

opšti referentni okvir ekonomske teorije koncepcija ekonomije kao poseban vid društvenog sistema institucionalna struktura privrede procesi u privredi

BOJAN KRESOJEVIĆ

EKONOMSKI RAST I DRUŠTVENI RAZVOJ

135. Pokušaj društvenog iskorjenjavanja liberalnog tržišta iz socijalnih odnosa stvara, prema Polanijevom mišljenju dodatne problem kao što su:

refleksivna klasna aktivnost radnika društvo reaguje konstrukcijom fiktivnih roba slabi društvena kohezija nastupa kulturna regresija iznuđenje totalitarne regulacije tržišta ograničenje slobode tržišta

136. Socijalni kapital:

povjerenje norme vrijednosti mreže djelovanje

137. Socijalni kapital omogućava:

koordinirane aktivnosti u društvu oblikovanje kvaliteta socijalnih interakcija doprinošenje njegovoj stabilnosti i socijalnoj koheziji

138. Istraživanje socijalnog kapitala se vrši primjenom upitnika smještenih u šest kategorija:

grupe i mreže povjerenje i solidarnost kolektivna akcija i saradnja informacije i komunikacija socijalna kohezija i uključenost “osnaženost” i politička akcija

139. Podjela socijalnog kapitala po Majklu Vulkoku:

Vezujući Premošćujući Povezujući

140. Prema Svjetskoj banci na individualnom nivou postoje tri tipa socijalnih mreža:

BOJAN KRESOJEVIĆ

Prijatelji i srodnici (“veze”) Horizontalne veze između zajednica (“mostovi”) Vertikalne spone prema moćnim (“karike”)

DEMOGRAFSKI I SOCIJALNI ASPEKTI EKONOMSKOG RAZVOJA

141. Demografske pojave I procesi su uslovljeni nizomposjedujućih činilaca:

nacionalni klasni pravni politički religiozni kulturni psihološki

142. Demografsku situaciju u najvećem broju razvijenih zemalja obilježavaa:

sve izrazitije starenje sve niže stope nataliteta rađanje djece u kasnoj žuvotnoj dobi

143. U bliskoj vezi sa prirodnim kretanjem stanovništva jesu s njima nerazdvojno povezane:

starosno polne sturkture bračnost porodična organizacija

144. U posljednjih nekoloiko godina Evropa se susreće sa sa izuzetno ozbiljnim problemima kada su demografska kretanja u pitanju:

starenje stanovništva migracije kretanje mortaliteta I fertiliteta procesi u porodici

145. Kako navodi M Blagojević u demografiji su 3 dominantna pravca bavljenja fertilitetom

BOJAN KRESOJEVIĆ

prvi koji je na liniji teorije demografske tranzicije drugi koji u focus stavlja individuu I njeno odlučivanje o fertilitetu treći koji problemu fertiliteta proizilazi iz prespektive biologije

146. Promjene nataliteta I fertiliteta mogu se doveti u vezu sa brojnim činiocima:

biološkim društvenim kulturnim ekonomskim

147. Na stukturu I nivo mortaliteta utiču brojni činioci:

demografski (starosna I polna sturkutra stanovništva) socio-ekonomski (nivo životnog standarda, zaposlenja obrazovanja,nivo stanovanja I

ishrane,uslove zdravstvene zaštite) kulturni faktori (ponašanja I navike stanovništva od značaja za njihovo zdravlje)

148. Razlike u nivou mortaliteta postoje s obzirom na:

starost pol profesiju obrazovanje

149. P Piterson je nazvao process starenja stanovništva kao:

sjedo svitanje starenje starih

150. Centralne komponente u populacionoj politici koju sprovode razvijene zemlje jesu:

zdravlje majke I djece planiranje porodice javno zrdavlje položaj žena informisanje edukacija stanovništva

151. Socijalna politika ima za cilj:

BOJAN KRESOJEVIĆ

blagostanje I podizanje kvaliteta života ljudi zadovoljavanje socijalnih potreba obezbjeđivanje sigurnosti ujednačavanje životnih prilika zaštite od socijalnih rizika I slučajeva prevazilaženje socijanih problema

152. Socijalna politika uključuje:

socijalnu pomoć socijalno osiguranje zdravstvenu zaštitu socijalne usluge stambenu politku politiku zapošljavanja

153. Nivo opšte socijane pomoći može biti

primarni sekundarni

154. Postoje različita shvatanjan I modeli socijane politike

rezidualni ili neoliberalistički model model socijane politike države blagostanja korporatistički model

155. Prepoznatljiva obilježja socijalnih država su:

u ekonomskom pogledu, mješovitog vlasništva na partijskoj parlamentarnoj demokratiji zasnovana politička organizacija visoko razvijen sistem socijalne sigurnosti građana, koji se obezbjeđuje na osnovu prava

156. dva različita pristupa politici socijalne pomoći:

institucionalni rezidualistički

157. Najvažniji socijalni problemi su

siromaštvo kriminal zloupotreba oponih sredstava zlostavljanje

BOJAN KRESOJEVIĆ

zanemarivanje djece nezaposlenost alkoholizam

158. Socijalni rad se zasniva na saznanjima razlčitih nauka:

sociologija politika psihologija pedagogija pravo medicina

159. odlučujuća svrha tradicionalnog socialnog rada jeste

socijalna kontrola disciplinovanje resocijalizacija socijalna reintegracija