SÖZLÜK / GUŞIAĹE

TÜRKÇE - ADIǴECE

ADIǴECE - TÜRKÇE

TIRKUBZE - ADIǴABZE

ADIǴABZE - TIRKUBZE

ADİĞE DİL DERNEĞİ TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR

2014

2

HAZIRLAYANLAR

Sabiha Doğ İngilizce Öğretmeni

Mucella Kılıç Sınıf Öğretmeni

Salim Kablan Sınıf Öğretmeni

Nazike Tarı Sınıf Öğretmen

Ebru Öz Sınıf Öğretmeni

İnceleme Kurulu

Ahmet Cevat Benk Sınıf Öğretmeni

Semra Tekir Edebiyat Öğretmeni

Serpil Atalay Edebiyat Öğretmeni

Yayın Kurulu

Ali İhsan TARI

Nuri Ersoy

Yılmaz Dönmez

Hakkı Acı

Mustafa Saadet

Faik Toğrul

Fehmi Tümer

Şevki Ercan

Cihat Ulus

Faruk Arslandok

Abaze İbrahim

Necdet Hurma

Not: Sözlük dijital sözlük formunda hazırlanmıştır. Güncel bilgiler ve daha fazlası

http://www.danef.net/anasayfa/tr linki üzerinden yapılmaktadır

Grafik-Tasarım

Mehdi Demir

3

ÖNSÖZ

Adıǵece, sözlü ve yazılı aktarım yoluyla kuşaktan kuşağa

iletilmiş olan doğal bir dildir. Bu yönüyle dilbilimciler için mükemmel

bir çalışma alanıdır. Maalesef 1789 Fransız devriminden sonra

yaygınlaşan ulus devletlerden birisine sahip olamayan Adıǵece bugün

yok olmaya yüz tutmuş bir dil haline gelmiştir. Bilhassa yazılı olarak

öğretilme imkânının az olması, genel olarak sadece ana - babadan sözlü

olarak aktarılması; bazı sözcüklerin unutulmasına, kendini yenileme

imkânının oluşamamasına, baskın kültürün dili olan Türkçe’nin yanında

gelişememiştir. Sonuç itibariyle özellikle yeni nesil bu dili hakkıyla

öğrenememiş, günlük hayatta saf haliyle kullanamamıştır.

Bindokuzyüzlü yılların başında Adıǵelerin % 99’u Adıǵece’yi

günlük hayatta konuşurken, 2014 e geldiğimizde sadece %20 si

kullanabilmektedir. Yeni neslin dil tercihlerine bakarak bu oranın yirmi

yıl sonra % 50, elli yıl sonra ise birkaç kuşak geçeceği için % 15-20 gibi

oldukça olumsuz bir rakam olacağını öngörebiliriz. İşte sırf bu sebeple

yeni nesle bir kaynak olması amaçlanarak bu sözlük hazırlanmıştır. Tabii

ki bu dil kurtarılacaksa günlük hayatta kullanılması; yani konuşulur

olması zorunludur. Bilhassa anne ve babalara bu konuda büyük görev

düşmektedir. Anne ve babalar eğer çocuklarının yararını ve de

Adıǵe kültür ve kimliğinin korunmasını gerçekten istiyorlarsa mutlaka

küçüklükten itibaren bu dili çocuklarına öğretmeleri elzemdir.

Özellikle Türkiye de seçmeli “yaşayan diller ve lehçeler “

derslerinin içinde Adıǵecenin de olması,yine Adıǵelerin Türkiye de özel

okul açabilmelerinin yasal hale getirilmesi, bu sözlüğün hazırlanmasını

da zorunlu bir ihtiyaç haline getirmektedir.

Adıǵeler anavatanları olan Kafkasya Cumhuriyetlerinde Kiril

alfabesini kullanıyorlarsa da , Kiril alfabesinin ülkemizde günlük

yaşamda kullanılmaması nedeni ile yararlanıcılarda göz sıçraması

gelişmemekte ve öğrenme zorlaşmaktadır. Zaten öğretilmesinde çeşitli

4

engeller olan dilimizin, kiril alfabesi ile iyice zorlaştırılması ile birlikte

yararlanıcıların öğrenme eğilimlerinin ortadan kalkmaktadır. Bu sözlük,

özellikle Türkiye de yaşayan Adıǵeler dikkate alınarak hazırlanmışsa da

sözlükte, Adıǵece -Türkçe bölümünün yer alması nedeni ile Türkiye

dışında yaşayan Adıǵe’lerin de yararlanabileceği bir kaynak olacaktır.

Bu sözlük , Türkiye de kurulu bütün Adıǵe kurumlarının katılımı ile

Adıǵe Dil Derneği tarafından düzenlenen “Adıǵe Dil Kurultayında “

oluşturulan komisyonun hazırladığı “Adıǵe Latin Alfabesi “ ile

yazılmıştır.

Adıǵe Dil Derneği (Adıǵe Bze Xase)

Dil Çalışma Komisyonu

5

ADIǴE LATİN ALFABE

HARF ADIǴE TÜRKÇE

A Atake Horoz

B Bzıw Kuş

C Cegu Düğün

Ć Ćapse İp

Ç Çıle Köy

D Değu İyi

E Pe Burun

É Téqon Yenmek

F Fed Benzer

Ḟ Ḟane Kazma

G Gu Kalp

Ǵ Bǵı Bel

Ğ Ğogu Yol

H Ha Köpek

Ḣ Pḣe Odun

I Tın Vermek

İ Yinı Büyük

J Jı Hava

Ĵ Ĵawe Gölge

K Kame Kama

Ḱ Ḱu Araba

L Lı Et

Ĺ Ĺı Kan

M Mate Sepet

6

N Ne Göz

O Onṫen Eğri

Ö Şö Siz

P Pıwut Ucuz

Ṕ Ṕe Yatak

Q Qon Gitmek

R Brıwu Matkap

S Se Ben

Ś Śı Yün

Š Še Ad

Ṩ Ṩıne Kuzu

Ş Şate Kaymak

T Tın Vermek

Ṫ Yaṫe Toprak

U Udane İplik

Ü Şüaf Küspe

V Vake Ayakkabı

W Wane Eyer

X Xabze Gelenek

Y Yiz Dolu

Z Nez Kenar

Ź Baźe Sinek

7

WUÇÜṔE ( ` ) KESME İŞARETİ

Dilimizde bazı kelimeler aynı harfleri içerdiği halde heceler

yarım oktav kadar duraksanarak okunmaktadır . Kesme işareti ile

kelimeyi bölmeden, bütünlük korunur . kesmenin geldiği hecede yarım

oktav kadar durulur, varsa sağındaki heceye devam edilir.

Kesme işareti olarak accent grave ( ` ) kullanılmıştır. Kelime

örnekleri aşağıda verilmiştir. Dilimizde her 15 kelimede 1 kelime kesme

işareti içermektedir.

KESME İŞARETİ İLE OKUNAN KELİME ÖRNEKLERİ

yar, sevgili keşen keş`en bilmek

içeriye çekili xeşağ xeş`ağ dikili, ekili

içine batmak xewon xew`on çentikleme

kokusunu alma yewun yew`un gagalama

bey pşı pş`ı on

mantar hau hau` hayır

üç şı ş`ı , şıı` yap, var

8

Türkçe harflere eklenen Adıǵe harfler taban sinonim harf ile

birlikte bilgisayarın Alt Gr tuşu ile yazılmaktadır. Adıǵe Klaviye Adıǵe

Dil Derneği sayfasından yüklenebilir

(http://Adıǵedilder.com/web/tr/A/Adıǵe_klaviye.rar.)

Söz konusu harfler aşağıdaki tabloya göre tuş takımları ile

yazılmaktadır.

DİAKRİTİK HARFLER ADIǴE KLAVYE

Á Alt Gr + A

Ć Alt Gr + C

É Alt Gr + E

Ḟ Alt Gr + F

Ǵ Alt Gr + G

Ḣ Alt Gr + H

Ĵ Alt Gr + J

Ḱ Alt Gr + K

Ĺ Alt Gr + L

Ṕ Alt Gr + P

Ś Alt Gr + S

Ŝ Alt Gr + Ö

Ṩ Alt Gr + Ş

Ṫ Alt Gr + T

Ź Alt Gr + Z

9

SÖZLÜK / GUŞIAĹE

TÜRKÇE - ADIǴ ECE / TIRKUBZE - ADIǴABZE

TÜRKÇE BATI LEHÇESİ DOĞU LEHÇESİ

Abartı yeğelıyağ yeğaleya

abartılmış ğeberebığe ğabırıbá

Abartmak ğebeźejın, ğeberebın, ćılın ğaṕeyṫeyin,

ğabırıbın

Abes mıḣun mıḣun

Abi şıneḣıj, şınaḣıj koşnaḣıĵ, şınaḣıĵ

abide sıne sın

Abla şıpḣunehıj, şıpḣu nahıj şıpḣunaḣıĵ

Ablak nequraṫ, neguşöámğ nequraṫe, nequṫe

abluka kewuçöhen,

kewuçühan

kewuvehen,

kewuvıhan

abone nerğ nerğ

abu hayat mıĺ`enığ mıĺ`enığe

abuk sabuk mıḣu mış`e,

mıḣun of

mıḣu-mış`e,

mıḣun ox

abuk sabuk

konuşmak orjörın orverın

abur cubur haşx koşx haşx-koşx

abźax dili Abźaxıbz Abźaxıbze

acayip neceuc, ğeş`eğon neşeuşe

acayiplik ğeş`eğonığ ğeş`eğonığe

acele psınće psınće

acele etme ze zim`og wumṕaş`e

acele etmeden mıguzejöáxew mıguzeveáxew

acele etmek ḣıjen, ş`exın,

guzejön

ḣıĵen, ş`exın,

guzeven

acele etmemek mıguzejön mıguzeven

acele olarak psınćew psınćew

aceleci guzejöápx guzeveğoş`

10

aceleci olmak ḣunćepsınće ḣunćepsınće

acelecilik psınćenığe psınćenığe

acelelik guzajö, guzejöğen guzave, guzeveğen

aceleyle psınćağeće, guaw psınćağeće, guaw

acemi mığesağ, mıaze mığesa, mıaze

acemi çaylak kéjeğać, kéjeğaé keĵeğaş`e

acemilik femıfığ xomığasağe

acı dıcı dig

acı çekmek guwuz şeçın guwuz şekın

acı haber kebar guxeć ḣıbar guxeş`

acı kavun blekeb, blekab blekeb, blekab

acı su psı dıc psı dig

acı şekliyle zeredıcew zeredıcew,

zerıdıguw

acıca dıcıo, sır, srıćay dıgıo, sır, srıćey

acıklı guwuz, guyeğunığ guwuz

acıklı bağırtı ćećiyićın, éćiyićın ş`eqıyıqin

acıkmak melaćen, melaén mejeĺ`á

acıkmamak mımelećen, mımeleén mımejeĺ`en

acılı dıcew dıguw

acılığıyla dıcınığeće dıgınığaće

acılık stırınığe, sınığe, dıcığe stırınığe, dıgığe

acımak (kalben) guyeğun, wuzın guş`eğun

acımasız jalım guş`eğunçe

acımasızlak şhamsıjnığ guş`eğunçağe

acımsı dıcışö dıgıfe

acımtırak dıcıo dıgıfe

acındırmak guzeğeğun guş`eğağun

acınılacak durum thayewoáğ thayewoá

acıtmak ğewuzın ğawzın

acıyarak kaşınmak,

sızlamak

bıjıbjın,

bjıbjın bĵıbĵın

acıyla wuzew wuzuw

11

acil çıkış guzejöğu yićıṕ, zajö yićip guzeveğue yıćıṕe

acil, tedirginlik guzejöğu`, zajö guzeveğue

acilen guzejöğow, zejöğow guzeveğow

aciz mıĺeć, qoş`enıç mıĺeq

acizlik mıĺećınığe, qoş`enıçağe mıĺeqınığe

aç nećı, nei, ux! neş`

aç bırakılan neće kéğanağer, neé

kéğanağer neş` kağaná

aç bırakmak neće kéğanen, neé kéğanen neş` kağanen

aç durmak nećew xetın, neéw xetın neş`u ṩıtın

aç gözlü neypsiy nepsey

aç gözlü, obur hanıb hanıbe

aç gözlülük neyipsıyenığ nepseyığa

aç kalmak neće kénen, neé kénen neş`u kanen

aç karnına gunećew, guneéw gonećew guneş`u, nıbeneş`u

açacak uxıĺe uxen

açgözlü neyepsiy, neyipsiy,

nerğey, negumıfe

neyepsey,

nepsey

açgözlülük neyepsiyenığ, umaš nepseyığe

açı koápe koápe

açı ortayı kopewnıku` kopewnıku`

açı ölçer zıp pşaĺ zıp pṩaĺe

açıcı uxaĺ uxaĺe

açığını arayarak

yaklaşma yeşeqon yeṩequen

açık uxığ uxá

açık artırma zepéwo zepéwue

açık arttırma péwon péwuen

açık doru kebışö kebıfe

açık etme yeri ğenefaṕ ğenexaṕe

açık etmeye giden ğewunefaqu, ğawunefaqo ğewunexuaque

açık gözlü olarak newutxew newutxew, neuxaw

açık havza wuçöáṕe uxığ wuveáṕe uxá

12

açık olarak uxığew, nerıĺeğow uxawue

açık renk ćıfı, cefı fexu`

açık saçık apše ĺaṕše apše ĺaṕše

açık sarı ğoj ćıf, ğoj cef ğoĵ qexu`

açık sözlü neferıu` nexorıu`

açık tenli neguf negux

açık tenlik negufığ neguxığe

açık yakalı ĺedex ĺedex

açık yürekle,

samimiyetle,

içtenlikle

gubšanew gubšanew

açık, genişlemiş

ferah zeećığ zeıćá, zeıqá

açık, sarih uṕće, nerĺeğu` naxue, nerĺáğu`

açıkça nafew naxowe

açıkça, açık bir

sekilde upćew, nerĺeğow upćew

açıkgöz newutx newutxá

açıkgözlüce,

uyanıkça newutxaşö newutxáfe

açıkgözlülük

,uyanıklık

newutxınığe,

newutxenığe newutxınığe

açıkgözlülükle newutxınığeće,

newutxağeće newutxınığeće

açıklamak onığ zexeuxun

açıklamak, izah

etmek téguş`ıhan zexeuxun

açılıp dağılmak şıwuten

açılır kapanır uhe ućıre ux-uć

açılış uxınığ uxınığe

açılış biçimi zeuxıć zeuxıće

açılış yeri uxıṕe uxıṕe

açılış, sergi zeux zeux

açıortayı koápegoş koápegoş

13

açış zeuxıć, uxıć zeuxıće, uxıće

açış yeri zeuxıṕ zeuxıṕe

açlık çekmek nıbem yiĺ`ıćın nıbexueĺe

açma şekli uxıć uxıće

açmak (bohça vs.) zeqošıxın zeqošıxın

ad še še

ad belirlemek še ğenefen še ğenaxuen

ad değiştir še zebloḣ še zebleḣu`

ada xıćıgu, xış`ıgu xış`ıug

ada göre šemće šemće

adak newuzır nuzır

adak adamak téáĺha zıtéĺhan, newzır

zıtéĺhan nuzır ş`ın

adak kurbanı newzır nış, téáĺha nış thaĺeu` nış

adale lıṕše lıṕše

adalesiz lıṕšençe lıṕšençe

adam ĺ`ı ĺ`ı

adam değil ĺ`ep ĺ`ı`ım

adam gibi ĺ`ım fedew ĺ`ım xodew

adam gibi

davranmak ĺ`ım fedew dezéqon

ĺ`ım xodew

dezéquen,

ĺ`ım xodew ṩıtın

adamak zıtéĺhan, zetéĺhajın zıtéĺhan, zetéĺhajın

adamakıllı şü`ıdedew fıdıdewu`

adamlık ĺ`ığe zıxeĺ ĺ`ığe zıxeĺ

adaş šeceğu šegeğu`

aday fıxeć, xeźınew ğenefığ fıxeź

adem elması tkın, keberkey tkın, keberkey

adet pçağe bjığa

adet olmayan mıxebzen mıxábze

adeta fedehazer pĺışö xodehazır pĺıfe

adete aykırı xabzem yemıqu` xabzem yemıqu`

Adıǵe ırkı Abźax Abźax

14

Adıǵe ırkı Besleney besleney

Adıǵe ırkı Bjedığu bjedığu

Adıǵe ırkı Ćemguy ćemguy

Adıǵe ırkı Hatkoáy hatıkoáy

Adıǵe ırkı Jane janexer

Adıǵe ırkı Kaberdey kaberdey

Adıǵe ırkı Meḣoş meḣoş

Adıǵe ırkı Şapsığ şapsığ

Adıǵe ismi Adıǵe še adıǵaše

Adıǵe kalpak Adıǵe pao Adıǵe pıa

Adıǵe kıyafeti Adıǵe şöáş Adıǵe fáṩe

adığey'de nehir labe labe

adım ĺebeku`, haĺebok, ĺebako ĺebákue

adım adım ĺebeku ĺebekow ĺebekue ĺebákow

adım atmak ĺebeku źın ĺebekue źın,

ĺebakue ḱın

adım başına ĺebeku pepç ĺebekue pepj

adım boyu ĺebeku ĺebákue

adımlamak adım

ile ölçmek ĺebeku yewon

ĺebákue yewon,

ĺebakueće pṩın

adıyla yišeće yišeqe

adi mıdeğu mıdeğue

adiǵece ile Adıǵebzeće, Adıǵabzeće Adıǵebzeće,

adıǵabzeće

adilik mıdeğuğe mıdeğuağe

adlandırmak še yetın še yetin, še ḟeşın

adsız še zime še zimıa, šençe

af feğeğu xoğeğu`

af edersiniz kısfeğeğu`, kısfeğağu` kısxueğağu`

af etmek feğeğun xueğeğun

af etmemek femğeğun xomğeğun,

xomığeğun

af, kurutmak feğeğu`, keğenejın ğağu`

afacan bzecejiy bzegeĵšuqu`

15

afallamak şha perezen şha perezın

afaroz yaxefın xexun

afat belağe,belah, bzıĺfığe

yehıjağ afat

aferin awox awox

afet kutej kutej

affedilmek kıpfağeğun, kıpfağağun kıpxuáğağun

afiş depkısuret depkısuret

afişe etmek ğenefen ğenexuen

afişte (aşüfte) habz tawıç habz tawıĵ

afiyet wuzınçenığ wuzınçenığa

afiyet olsun nıberıĺı kıfoḣ nıberıĺ pxueḣ

ağ ḣer, ḣeğebler, ḣağebler ḣeğeble

ağ kenarı ḣer ujı ḣe nez

ağabey şınehıj, şınahıj şınaḣıĵ

ağabeylik neḣıjığe, nahıjığe şınaḣıĵığe

ağacın bir sene

meyve vermemesi ğoáble ğoáble

ağaç çıǵı, şıǵı jıǵ

ağaç çivi pḣeun pḣeune

ağaç dikmek çıǵ ğeṫısın, şıǵı ğeṫısın jıǵ xeṫen

ağaç gövdesi çıǵ ledak, şıǵı ledak jıǵ ĺedake

ağaç kabuğu çıǵışö, şıǵışö jıǵıfe

ağaç kakan pḣew`u jiǵwuı`, pḣawuı`

ağaç kovuğu çıǵ ğurb, şıǵı ğurb jıǵ ğurb

ağaç kurdu pḣepşı pḣepṩı

ağaç rengi pıḣaşö pḣafe

ağaç talaşı pḣewupsafe pḣewupsaxue

ağaç tepesi çıǵ şhape jıǵ ṩhape

ağaç varil pḣeçay key

ağaç yayık pḣe tḣuwaĺ pḣe tḣuwaĺe

ağaçlık mezıĺe mezıĺe

ağaçtaki çiçek keğağ, nekığe keğağ, nekığe

16

ağaçtaki meyve

çokluğu pizıbzenığ pizıbzenığe

ağaçtan sap pḣeć pḣeć

ağarmak fıjın xıjın

ağartıcı ğefıjaĺ ğexıjaĺ

ağıl, çit çewu ḱet

ağır onteğu, woteğu wendeğu`

ağır ağır jajejajew, yiğorğo ĵaĵeĵaĵew

ağır çekim mıpsınćağ mıpsınćağe

ağır çekim hareket

etmek mıḣıjen mıḣıĵen

ağır çekim, eli

yavaş aṕejejağ aṕeĵeĵağe

ağır çekim,

yavaşça mıḣıjexen mıḣıĵexen

ağır düşünce gupşıse hıĺe gupṩıse hıĺe,

gupṩıse xom

ağır hasta sımace onteğu,

sımace woteğu sımage wendeğu`

ağır iş of onteğu, of woteğu,

of kin ox wendeğu`

ağır işitmek jajew zexexın,

maé zexexın ĵaĵew zexexın

ağır siklet adake hıĺe adake hıĺe

ağır yağ dağe ujü dağe uv, dağe

wendeğu`

ağır yük of hıĺ haĺe wendeğu`

ağır, hareket

kabiliyeti kısıtlı yerağu, yerağo yerağu

ağıra satmak zığeĺaṕen zığaĺeṕen

ağırına gitmek guxećın, guxein guxeş`ın

ağırlamak ğehaćen, ğehaén ğehaş`en

ağırlanmak wağehaćen, wağehaén wağehaş`en

ağırlaşmak onteğu ḣun, woteğu ḣun wendeğu` ḣun

ağırlık onteğuğe, woteğuğe wendeğuğa

17

ağırlık merkezi ḱupće ḱupće

ağıt ğıbze ğıbze

ağıt söylemek ğıbze on ğıbze jıan

ağıt yakmak ğıbze wusın ğıbze wusın

ağız je ĵe

ağız birliği o zedeş`en, je zedeşten ĵe zedeṩten

ağız dalaşı zereşxıjın, zešešen,

zeupḣon zerışxın

ağız deyimi ile jerıoće ĵerıoće

ağız içi jeqoš ĵeqoš

ağız içi kuruluğu jeqoš ğućağe, jeqoš

ğuéáğe, jekepın ğućağe

ağız kokusu almak jexilısıćın ĵemeş`ihan

ağız yoklamak uwuohen, uw`uhan, uuhan uw`uhan, upĺıhan

ağız, ilk süt şhaḣuyajö, şetekoáy,

şeğur, şekoáy şıqerışe

ağıza koymak je deĺhan ĵem deĺhan

ağızdan ağza

duyum zetıraućın zetıraućın

ağızdan kaçmak jem kıdeĺetın ĵem kıdeĺetın

ağızın içine bakma jem depĺıhan, jem depĺıhan ĵem depĺıhan

ağızla jeće jeće

ağlamak ğın ğın

ağlamaklı ğını fed ğın xode

ağlamaksı ğınane ğınane

ağlamamak mığın mığın

ağlaşmak zereğeğın zereğeğın

ağlatmak ğeğın ğağoyın

ağlatmamak mığeğın, mığağın mığeğın, mığağın,

mığağoyın

ağlayacak durumda

olmak ğıpetre, ğıpete ğıpetre

ağlayan yüz ğıre nequ ğıre nequ`

ağlıyacak hale ğınım fede ḣun, ğınım ğınım xuede ḣun

18

gelmek nesın

ağlıyanı susturmak zeuğenejın

zeuğenejın, ğın

ṩeğağatın, ğın

peğaqın

ağma yeşeyexı yeşeyex

ağmak yeşeyexın yeşeyexın

ağrı wuzı wuz

ağrı kesici ilaç wuz xezğejüćıre azeğu wuz pızuṕş` ḣuṩxue

ağrılı wuz xet wuzığue

ağrımak wuzın wuzın

ağrının geçmesi,

dinmesi xeşüćığ, xejüćığ wuzır xeqın

ağustos şışhau

ağustos böceği šıršır šıršır

ağzı bozuk je şü`ey ĵe ḟey

ağzı burnu

darmadağın neye paye, nekepak ĵeṕk peṕk zıxekuta

ağzı iş yapan jerıbzer ĵerbzer

ağzı yırtık je utḣe, utḣığ ĵe utḣá

ağzına bakmak yije depĺen ĵe depĺen, yiĵe

yepĺın

ağzına geleni

söyleyen jewuḣ ĵewuḣ

ağzında gevelemek je deohıjın, je deuhajın ĵe deohıjın, ĵe

deuhajın

ağzında geveleyen yije dézohıjırer, yije

dez`uhajırer

yiĵe déz ohıjırer, yiĵe

dez`uhajırer

ağzından düşmek je dezın ĵe dexun

ağzından

düşmemek je demızın ĵıdemxun, ĵedemxun

ağzından düşürmek je değezın ĵe değezın, ĵem

değaxun

ağzından kaçırma yije kıdeĺetın yiĵe kıdeĺetın

ağzından kaçırmak aćeon, aéon aş`eon

ağzını açmak je zeuşın, je zetéxın ĵe zeuxın, ĵe zetéxın

19

ağzını bir tarafa

bükmek je yekećın, je déonṫećın ĵe yeşeqın

ağzını kapatmak je zetéĺhan ĵe zetéĺhan

ağzını koklar

koklamaz yije zereupamew yijem zereupamew

ağzını tıkamak yije deḱon, yije ḱuden ĵedeḱuen, ĵe deḱuen

ağzını tutmak yije wubıtın yije wubıdın

ağzını yalamak zıuwubzeyejın, yije

ubzeyen

zıuwubzeyejın, yiĵe

ubzeyen

ağzının içine

bakmak,

emrinde olmak

yije depĺıhen,

yije depĺıhan

yiĵe depĺen,

ĵıdepĺen

ağzınına sahip

çıkmak wüje wufitın wuiĵe wuxuitın

ah aḣ aḣ

ah vah ıh sıh ıh sıh

ahali šıfı ğoyığ šıxube

ahbab neoáse neoáse

ahbap ahıl ahıl, ahlı

ahbap olmak neoáse feḣun neoáse xoḣun

ahbaplık

kurdurmak feğeneosen xoğeneosen

ahçı pşerhaqo pṩerhaqo, pṩeḟaque

ahenk zedişte zıdequn, zediṩte

aheste yiğorğow yiğorğow

aheste, yavaş

hareket mıhıjaxew mıḣıĵewu`

ahını almak guhagubj téxın guhagubĵ téxın

ahır (at için) şeş şeṩ

ahır (buzağı için) şqeş şqeṩ

ahır (inek için) çemeş, şemeş jemeṩ

ahır (koyun için) meleş meleṩ, ḱet

ahiret hadrıxe hadrıxe

ahirete göçmek hadrıxe qon hadrıxe quen

20

ahirim siyawuj, sawuj siyawuĵ, siyawuĵqe

ahlak şenı ṩen

ahlak dışı şen yemıqu`, xabze

yemuqu` ṩen yemuqu`

ahlaksız şenıç, xabzençe ṩenınçe

ahlaksızlık şenıçağe, xebzençağe ṩenınçağe

ahlat gubğe kuj gubğe kuĵ

ahmak uçö ule

ahmakça ulew ulew

ahmaklık ulenığ ulenığe

ah-of tık–sık tık–sık

ahşap pḣe pḣe

ahşap çivi pḣeun, pḣeşü`ın pḣe une

ahşap ev phe wune phe wune

ahşap kaşık pḣecemışx, pḣe bjemışx pḣe bjemışx

ahşap oyuncak

kürecik ğur ğur

ahşaptan pḣem xeş`ıćığ pḣam xeş`ıqa

ahududu mamkut mamkut

aile wunağo wunağue

aile arılar bje bın bĵe bın

aile ismi wuneğoáše wuneğueše

aile olmak wunağo ḣun wunağue ḣun

ailece zerewunağow zerıwunağow

ailece yıkım, afat bınqod bınqued

ailece, maile zerewunağo zerewunağow

ailenin en büyük

gelini nangoáş nánegoáṩe

ait yiy yey

ak fıjı xuĵ, xu`

ak düşmek fıjı xiźen xuĵ xiźen

ak kirpikli nebzıśıf nebĵıśux

ak saç şhаsıf ṩhаšux

21

ak saçlı şhаśıf ṩhаšux

ak sakal jećef, jaćef ĵeqeux, ĵáqeux

akabinde yiwujıpke yiwuĵqe

akanyıldız ast jöáğoyić váğueyij

akarsu psıḣo psıḣue

akarsu yatağı psığogu`, psıḣo şeruğ psığogu`, psıḣo

şeruğ

akasya akaś akas, qarśey

akbaba nebejej, tınıwuj nebejeĵ, tınıwuĵ

akciğer thabıl thambıl

akdarı fıgufıj xugu`xuĵ

akdeniz xıfıj xıxuĵ

akıbet wujıpke wujıpke

akıcı bir şekilde

téwṫuṕşehığew,

téwṫuṕşıhağew, şerışew,

çerışew

jeru

akıcı, koşucu çerış, şerış jer

akıl edemeyen guĺızımterer, yiakıl

témıferer

guĺızmıte,

guĺızmıter

akıl etme guĺıt guĺıte

akıl etme şekli guĺıtać guĺıteqe

akıl etmek gukeğećın gukeq ş`ın

akıl hastanesi délewun, akılnıç sımećeş deleṩ, dele sımegeṩ

akıl verme ğeuş ğauṩın

akıllı gubzığe, uşı gubzığe

akıllı olarak uşew uṩuw

akıllılığı ile yiuşığeće yiuṩığaqe

akıllılık gubzınığe gubzığağe

akılsız akılınç akılınşe, akılınçe

akılsızlık akılınçağ akılınçağe

akım éş éj

akın tеwо (baskın) téje

akın akın zećeĺıqow (ardı ardına) téje téje

akın etmek téwоn (baskın yapmak) téjen

22

akıncı téwaqo (baskıncı) tejaque

akıntı yeçex, yeşex ş`ej

akış, akış yeri kıćeć, kıéş yıjın, yıjıṕe

akışkan çereps, şereps jerıps

akışmak zepešenĺın, zepıšenĺın zepejen

akıtmak yiğeçın, yiğaşın yiğajın

akibet wujıpke, rigo wuĵqe

akibeti ne oldu ? yiwujıpke sıd riqoáğ yıwujqe sıt kırikuá

akide şekeri śedane śedane

akkor tepı dep

akla gelmemek gukemıćın gu kemıćın

aklı başında olmak yiakılı fit yiákıl xuit

aklına getirmek yigu keğećın yigu` keğećın

aklında tutmak gu yiwubıten gu yiwubıden

aklında tutmamak şham yimıwubıteşün gu yimuwbıden,

ṩham yımuwbıden

aklından hiç

çıkmamak

yigu xemıćıjın, yigu

yimıćıjın yigu` yimqijın

aklını çelmek zıapışen zıapışen

aklını kaçırmak şha ğaqodın ṩha ğaquedın

akmak şen jen

akordeon akordeon, pşıne pşıne, akordeon

akordeon çalan pışınawo pşınawue

akordeon melodisi pşınаĺ pfınаĺ

akordeon müzüğü pışınaĺ pşınaĺe

akort makeğeps makğeps

akraba zeblağ blağe

akrabalar blağexer blağexer

akrabalık zebleğenığ bleğağe

akrabalıkça feşıtığeće, bleğağeće bleğağeće

akran zenıbjeğu`, zeleğu zenıbĵ

akranlık nıbceğunığ, nıbjeğunığ,

zeleğunığ nıbĵeğuğe

23

akrobat, ip cambazı ćapserıqo ćapserıque

aksak ĺeḣınte ĺeḣınte

aksan make zetéfığ mak zıteq

aksayan ĺaşerer, ĺajöre yeĺeşawue, yeĺeḣınte

aksayarak gidiş ĺaşe qon ĺeḣınten,

yeĺeşewuen

aksırık képs, psen képs, psen

aksi şenıç ṩen'ey

aksi bakış nayeće yepĺın, naṫeće

yepĺın naṫeće yepĺın

aksi gitmek pxencew qon pxencu quen

aksi, huysuz dırsı dırsı

aksileşmek dırsınığ dırsınığe

aksine pxencew pxencu

aksine gitmek pxencew qon pxencu guen

akşam pçıhaşh, pşeğaşh pṩıhaṩha

akşam gurubu şepĺ şepĺ

akşam kızıllığı pçıhaşe pĺır, pşeğaşha pĺır pṩıhşepĺ,

pṩıhaṩhaşepĺ

akşam yemeği pçıhaşhe şxını, pşeğaşhe

şxını pṩıhaṩha şxın

akşamki pçıhaşheréy, pşeğaşharer pṩıhaṩharey

akşamleyin pçıham, pşeğaşham pṩıhaṩham

aktarmak zeźećın zeźećın

aktif mıwuçü` , mülkzew`uğ mıwuvıa

akü batérye batérye

akyuvar ĺıf ĺıux

al mah, ma me

al yanaklı nequ şhapĺ nequ` şhapĺ

alabalık pśefı

alabildiğine,

sınırsız ğunençe ğunençe

alabildiğine, son

derece yehıjağew yehaĵawue

24

alabora olmak qoreyew pısım xebın xembruwen,

ş`embruwen

alaca kolen kolen

alacak verecek ćıfe hafe, hafı ş`ıfe ş`ıxue-haxue

alacakaranlık mezaxe mezaxe vınj

alacaklı izxıjıştır, ixıqo ıxıjıque

alakadar guğyeĺ`ı` guğyeĺ`ı`

alakarga ḣıw, kuánśe kuánśe

alakarga, alakese ḣıw

alakası kalmamak yiof xemıĺıjın yiox xemĺıjın

alan şöĺ táfe

alan, plato şöf xoxu`, ş`ugxexá

alâsı yalıyew yálewue

alay mıskare ş`enáqe

alay etmek dehaşxın, ćenećen, dejökun ş`eneqen

alaycı ćenećаĺ ş`eneqerey

albüm albüm albüm

alçak ĺḣançe ĺaḣşe

alçak gönüllü gubšan gupšane

alçakca ĺḣançew ĺaḣşewu`

alçakgönüllü mıpaǵe mıpaye, payeım

alçaklık ĺḣençağ ĺeḣşağe

alçalmak ĺḣençen yeĺaḣşexın,

ĺaḣşenığe

alçı ṫef sexu`

aldanmak ṕšen ṕšen

aldatıcı, aldatan ğeṕšal ğeṕšaque

aldatılmak woğaṕšen wáğaṕšen

aldatılmış ğaṕŝağe ğaṕšá

aldırış etmemek guğu yemĺ`ın zıḟemğaş`ın

alelace guzejöğuće guzeveğueće

alelacele psınćededew psınćedıdew

alelade mığeş`eğon, mığaş`eğon mığeş`eğon,

25

mığaş`eğon

alelade yapmak wuferetın wuśerefın

alenen urıpçew, nerıĺeğow urıpş`ew, nerıĺağu

alenen, açıkça,

herkesin önünde wonafe naxowe

aleni nafew naxow

alenilik nerıĺeğunığ nerıĺeğunığe,

nexuáğe

alet adewade adewade

alet takımı adewoáde adewade ğapsa

alev tḣoábze, meşü`ebziy tḣoábze

alev almak maşü`e xenen maḟe xenen,

meḟebzi xiźen

alevi peéj, şha pĺıj ṩha ṕĺıĵ

alfa ışınları alfa bziy alfa bziy

alfa taneciği alfa jğey alfa jğey

alfabe alfabe alfabe

algı gur`o, zexeş`ıć gur`o, zexeş`ıć

alıcı şefıqo, şefaqo ṩexuaque

alıcı gözle bakmak gufapĺew pĺen guxapĺew pĺen

alıcı-satıcılar şenşefxer ṩenṩexu`xer

alıç hamışqunṫ, hamışüqunṫ hamışqunṫ

alık kığe, ule ule

alıkoymak yiwbıten kağenen

alım şefınığe ṩexunığe

alım satım şen şef ṩen kaṩexun

alımlı zıpızışe, dexaşe, zezeğıj zıpızışe, dexaşe,

zequj

alın naṫe naṫe

alın bağı neṫećapx, naṫeéápx neṫeş`epxe

alın deresi neṫaşö neṫafe

alın teri pćenṫeps, pş`eṫeps pş`enṫeps, naṫe

pş`enṫeps

alın üstü neṫaşha neṫaṩha

26

alıngan şhaqoş`epx, şhaqoş`ıqo şhaqoş`epx,

zıxueşex

alınını çarpmak wönṫewun, naṫe yewtećın yewneṫewen, naṫe

yewdeqin

alınmak guxećın, guxein zıxueşen

alınmış (içinden

çıkartılmış) yixığ yixa

alış veriş yapmak şen şefen ṩen ṩexuen

alışılagelen zerexabzew, zéresağew zerexabzew

alışıncaya kadar yesafe, yesefe yesexu`qe

alışkanlık yesenığ yesenığe

alışkın şığoáz, xeğozağ yesas

alışma yese yese

alışmak yesen yesen

alışmak (birbirine) zesen zesen

alışmak (tekrar

birbirine) zesejın zesejın

alışmamak yemısen yemsenığa

alıştığı şekilde zerésağew zeresawe

alıştırıcı yeğesaqu` yeğasaque

alıştırılmış yeğesağ yeğesá, ğasá

alıştırmak ğesen ğasen

alışveriş merkezi market, şenşef kups market, şenşef kups

alim yeceğeşxu, yeceğaşüxo yegeğaşxue

alkış aguyew agu`yewe

alkış tutmak agu yewon agu` yewen

alkışlamak agu téwon agu téwen

alkolik yeşörıqu` yeferıque

allah tha tha

allah aşkına tham paé tham paṕṩe

allah aşkına! tham paé, tham papće,

tham paye tham ṩhaqe

allah kavuştursun tham zeüğećejın, tham

zeüğaş`ejın tham zeuiğaş`ejın

27

allah korusun tham ḱéréğeğun tham kiḣume

allah senden razı

olsun thar razı kıḟoḣ

tham wiğapsow,

tharaze kıpxuḣ

allah senden razı

olsun! thar raze kufeḣu tharaze kıpxuḣ

allaha dua etmek thaĺeu thaĺeu`

allaha ısmarladık tha şöğawun tha feğawun

allıca ćıfıće, pĺırışö ćıxıće

almak şten, şefın ṩten

almak (içeriden) yixın yixın

almamak mışten, mışefın mıṩten

almanca nemıśebze (Almanıbze) nemıśebze

(Almanıbze)

alnı geniş neṫabğ neṫabğu`

alnı ile naṫeće naṫeće

alnı kıllı neṫaś neṫaśe

alnı kırışık naṫe zeĺağe naṫe zeĺá

alnı sekili naṫef naṫex

alp ĺ`ıḣuj ĺ`ıḣuĵ

alt ćeğ, ş`eğ ş`ağ

alt alta zećet zeş`et

alt çizgi ćeğ ğetḣ, ş`eğ ğatḣ ş`ağ tḣığa

alt geçit ćeğ ćećıṕe, ş`eğ éćıṕe ş`ağ ş`eqıṕe

alt tarafı yixere bğu yiş`ağ

alt toplam ćeğ ğoyiğ, ğyığ ş`ağ ğoyiğ, ğyığ

alt üst etmek zeprığezen, zepırğazen zeprığezen,

zepırğazen

alt yazı ćeğ ćetxağ, ş`eğ étxağ ş`etxığa, ş`ağ txığa

alternatif altérnatif altérnatif

altgeçit ğogućeć, ğoguéć ğogu`ş`eq

altı xı xı

altı çizik ćeğetḣ, éğatḣığ ş`etḣıqá

altı eksi dört eşittir

iki, 6-4=2 xı xex pĺı fediz ṫu, 6-4=2

xı xex pĺ`ı xuediz

ṫu, 6-4=2

28

altı metrekare, 6 m² metre karew xı, m² 6 xı metre kare, 6 m2

altıgen xımiye xımiye

altın dışe dıṩe

altın çilek ṕırıṕ ṕırıṕ

altın diş dışaś, dışeśe dıṩeźe

altın kaplama dışepsı yeğaşöáğ, dışe

téğaşıhağ, dışe téğaçehağ dıṩe tebzá

altın örgü dışe zerıbl dıṩe zerıblá

altın saray dışe wunećerać

altın sırma dışe psırıl dıṩe psırıl

altın suyu dışe psı dıṩeps

altına düşme ćefen, yiş`eğı éfen ş`exuen

altına katlamak ćerıwuṫ`onćen, éwuṫ`onćen ş`ewuṕş`en

altına koymak ćelhan, yiş`eğı élhan ş`eĺhan

altına yuvarlamak ćeğewgoreyen, yiş`eğı

éğewgoreyen ş`eğawqurıyen

altıncı yaxeneriy yaxenerey

altında kaybolmak ćegoden, yiş`eğı égoden ş`eqoden

altında sıkıştı ćenen, yiş`eğı éṕıṫağ ş`ezerıhas, yiĺabĵem

ş`ezerıhas

altında yok ćetep, yiş`eğı étep, éĺep ş`eĺ'ım, ş`et'ım

altından akıtmak ćeğeş, éğeş ş`eğajın

altından sökülmesi ćerıṫeṕun, éṫeṕun ş`eṫeṕın, ş`ṫeṕıqın

altından yel, esinti

geçme ćefefıćın, yiş`eğı éfefıćın ş`exuexueqın

altısı xıriy xıri

altlık ćaźe, éáź ş`ağş`eĺ

altmıl altı xıć xı xış` xı

altmış xıć xış`

altmış beş xıć tfı xış` txu

altmış bir xıć zı xış` zı

altmış dokuz xıć bğu xış` bğu

altmış dört xıć pĺ`ı xış` pĺ`ı

altmış iki xıć ṫu xış` ṫu

29

altmış metre, 60

MT metre xıć MT 60 xış` metre 60 MT

altmış sekiz xıć yi xış` yi

altmış üç xıć şı xış` şı

altmış yedi xıć blı xış` blı

alttan fırlamak ćeğeştün, éğeştün ş`eftın

alüminyum bzexu bzexu`

alyans aĺın aĺın

alyuvar ĺıpĺ ĺıpĺ

ama arı şham, arı şhaém ár ṩhaqe

amaç guxeĺ, neṫas, murad guxeĺ, neṫas, murad

amaçlamak guyiwbıten, amal şı`ın amal ş`ın,

gu yuwbıden

aman amarc ámarje

aman (ha gayret) amarce ámarje

aman allah wowiy wowiy

aman allah

(şaşırma, üzülme

ünlemi)

wowiwuy wowiy

aman aman apşış apṩıṩ

amatör mıaze, azenıko mıaze, azenıkue

ambalaj ambalaj ambalaj

amblem tamğe tamğe, qıpḣa, ćıpḣa

amca tış adeş

amerikan bezi amılkan, amılşeć amılkan, amılfej

ametal aşöeć afeeć

amigo ğoṫeraqo ğoṫeraqu`, ğoṫeraque

amir şhatét ṩhatét

amma şıham, şhaém, awe áwe

amuda kalkmak şhaće wuwuçün ş`haqe wuvın

an ded, mow, zepleğu ded, mow, zepleğu`

an (anlık bakış) zenepleğu` zepĺeğue

ana cadde wuramışxo, wuramışüxe wuramışxue

anaç ĺ`faqo, kurte kurt

30

anaç ördek psıçet an, psıçetkurte psıgedkurt

anadan doğma nım kızeriĺfığew ánem kızerilxuaw

anadil nıdeĺfıbze anedeĺxubze

anafor harze harze

anahtar unćıbz unqıbze

anahtar deliği unćıbze ğoán unqıbze ğoáne

anahtarlık unćıbzaĺ unqıbzaĺe

anakara dunéy ćınaĺexer, dunéye

ş`ınaĺexer dunéy ş`ınaĺexer

analiz zexeź zexeź, zexexu`

analiz etmek zexeźın zexeźın, zexexun

anamal şıa mulḱur,

ş`e mulḱur

ṩıa mulḱur,

ş`e mulḱur

anane хаbze хаbze

ananevi xabzemće xabzemqe

anaokulu sabiy yeğecap,

nanuw yeğecap

sabiy yeğegaṕe,

nanu yeğegaṕe

anarşi bırsır bırsır

anatomik anatame anatame

anavatan xeḱuj xeḱuĵ

anayasa xebzeĺaps xebzeĺapse

anayol ğoguşüxo ğoguşxue

anbar (ambar) hanbar goen

anbar bölmesi ḱon peş goen peş

anbar gözü ḱonı, ḱon

ancak awu, şhaém áwue, ṩhaqe

and içmek thar`oáğ, tha on tha on

anda petew petuw

andırmak fepĺırışü` xoeṕĺıfe

anemi ĺı meçağe, ĺı meéáğe ĺınçağe

anı gukećıj gukeqıj

anılan guğuş`ı guğuş`

anılar gukećıjıxerer, gukećıjıxer gukaqxer

31

anımsatmak gukebğećıjın, guĺıtejın gukabğaqıjın

anıt sawuğet sawuğet

anız ğajöpk ğaveṕk

ani śak śak

ani hız zıće fabje zıqe xuabĵe

aniden oş`edemış`ew, zeozaş`e zow

aniden durmak śak ow zetéwuçön,

śakew zetéwuçön

zow wuvıan,

zow zetewuvıan

aniden kaybolmak tumṕı ḣun, bzexığe zow quedın, bzexın,

dump ḣun

aniden, ansızın oş`edemış`ew zow

ankastre xegoáğ xegoá

anket wupćaĺ, wupş`aĺ wuṕş`aĺ

anketör wupćaqu, wupş`aqo wuṕş`aque

anlam feoáğer xueuár

anlam itibari ile feoáğemće xueuámqe

anlamak zexeş`ıćın zexeş`ıqın

anlamamak gurımıon, zexemış`ıćın gurımıon,

zexemış`ıqın

anlamlı feoáğe yié, feoáğe xel xueuá xeĺ

anlamsız feoáğe zimié xueuá zimıa

anlaşarak zédébğeştew, zegurıow,

zezeğew zegurıow, zezeğu

anlaşarak,

anlaşmalı zedéğeşten zegurıowre

anlaşılır gur`oğu, zexepş`ıćışöw gurıoğue,

zexeş`ıqıgue

anlaşılması güç ş`eğoáy, zexeş`ıćığoáy gurıoguey,

zexeş`ıqıguey

anlaşılmaz söz zexemış`ıć guşıe, gurımıo

guşıa

zıxemş`ıq psáĺe,

gurıoğonçe psáĺe

anlaşma zegurıo zegurıo

anlaşmak zezeğın zezeğın

anlaşmamazlık zegurım`onığ zıgurımıonığe

anlaşmazlık zemızeğın zemızeğın

32

anlatıcı keotaqo otáque

anlatmak feoten gurığaon

anlatmak, itiraf

etmek keojın kaoten

anlayış zexeş`ıćınığe, gurıonığe zexeş`ıqınığe,

gurıonığe

anlayışlı guĺıte ziı` guĺıte ziı`

anlayışsız guĺıte zimı` gurıoğonçe,

guĺıte zimıa

anlık gurıxe gurıxe

anma günü mefeć maf yion maxue

anmak yigu kećın yigu kaqın, yiše

yion

anne nı, nan, mam áne

anons cen gen

anormal anormal anormal

anot anot anot

ansızın üstüne

yürümek şhaşıĺeden ṩhaṩıĺeden

ant içmek thao tha on

anten bjapš bjapš

antikacı antika zışerer antika zıṩe

antipatik alawuşın alawusın

antre cexeşöáć

antreman pkığapĺ pkığapĺ

antrenör ğesaqo ğasaque

apaçık nerıĺeğu` nerıĺeğu`

apandisit ćeṫiy neşü` qeṫi nef

apandisit hastalığı ćeṫiyneşü wuz qeṫinef wuz

apansız zew zew

apansız biriyle

karşılaşmak uḣırten, uḣınten, peuwen peuqenṫen, peuwen

apar topar zıbğozıpş`e, guzejöğuće guzeveğueqe

apartman wunezetét wunezetét

33

apartman dairesi apartman wune, wunezetét apartman wune,

wunezetét

apayrı zetéfığ zetéxá, zexuenemış`

aperetif nıbeğabš nıbeğaṕš

aplik depkızaf depkızax

apolet tametéĺ demetéĺ

apse woteps woteps

aptal ulej ulej

aptal, yarım akıllı şhanıku` ṩhanıko

aptalca ulaşö ulafe

aptallık ulağe ulağe

aptes amdez, amtes ández

aptes almak amdez, amtes şten ández ṩten

ar wućıte, neḣoy wuqıte

ar namus wućıte, namus wuqıte, namıs

ara yazefagu`, yazfagu zexuaqu`

ara mesafe zepeçıjağ, zepeşıjağ zepejıjáğe

ara sıra zağore zezemıze

ara vermemek zepımğewun zepımğewuın

ara yerde det det

araba ḱu gu

araba dingili ḱuĺemıć, ḱuĺemıj guĺemıj

araba kasası ḱuşö gufe

arabanın ön kısmı ḱupĺ`e guṕĺ`e

arabozan of zıwuko zexuaqu`kute

arabulucu zezğequj zezğaquj, zexuaqu`

ğuet

aracı zeğezeğıqo ĺıqo

araç gereç ame psıme ame-psıme

aralık ṫ`oáć, ṫ`oáé demedaze

aralık ayı tığeğaz dığağaze

aralıktan ışımak kıdepsın kıdepsın

arama ĺıhu` ĺıhue

34

aramak ĺıḣun ĺıḣuen

aramak (birbirini) zeĺıḣun zıĺıḣuen

araştırmak pĺequnığ pĺequnığe

arayış ĺıḣo ĺıḣuğa

arazi ćıgu, ş`ıgu ş`ıgu`

ard wujı wuĵ

ardışık zećezewuj zeqezewuĵ

ardiye ğaıĺıṕ ğaıĺıṕe

arı kabze kabze

arılık, temizlik kebzağe kabzağe

arınmak zığekebzen zığakabzen

arıza zeşıwko xıkue

arıza yapmak zeşıkon xıkue ş`ın

arızalı wubetağ xıkue zia

arif guĺıtaqo, gurıo ğoze

arife peremaf pere maxue

ark ĺeĺ ĺeĺ

arka ćıbı, ibı ş`ıbağ, ş`ıb

arka arkaya zewuj zewujew zewuĵ zewuĵu,

zeqeĺıh ĺewuĵu

arkadaş nıbceğu, nıbjeğu` nıbĵeğu`

arkadaş (yandaş,

yoldaş) ğuse ğuse

arkasında var koĺ koĺ

arkasından

bakmak/gözetmek ćelıpĺen qeĺıpĺın

arkaya el at zeabeć zeabeq

arma ćıpxe, tamğe šıpḣa, damığe

armağan guşü`eṕće, guşü`aṕş`e gufáṕş`e

armut kujı kuĵ

aromatik aşü`ıme aḟıme

arpa ha ha

arpacık nećebıź neqebıź

35

arsa wunaṕe wunaṕe

arsız bzace, šaṕo bzage

arşiw txıĺḣumaṕ txıĺḣumaṕe

art wuj, ib,ćıb wuj

art arta zećeĺıqow zıqeĺıqow

artan kélığer kelár, kıdexuár

artan fazlalık yeḣu kelá ley, kıdexuá ley

artı xaḣo xeḣue

artı iki, +2 xaḣo ṫu +2 xeḣue ṫu +2

artı işareti (+) xaĺh xaĺh

artık kélığ ş`eqaxue, kıdexuá

artık gün mafe liy maxue ley

artık yıl yiĺes liy yiĺes ley

artırım yeğeḣu yeğaḣun

artmak kélıjın kélıjın, kıdexuen

arz feşen feṩen

arzu şü`eyğo, şü`eğo xoyığa

as apır apır

asa beş baş

asabi şenıç ṩenınçe

asalak pıpćağ, pıpş`ağ pıṕş`a

asalet workığe werkığe

asgari yaneḣmaće, yanehmaé yaneḣmaş`e

asık surat nexeyağ neṩḣey

asıl şıpker ĺapse

asılı pıĺağ pıĺa

asılı, takılı pığenağ pıĺa, ḟeźa

asılsız mışıpke ĺepsençe

asır yiĺesişe yıĺesiṩe

asi mıdao mıdao

asil work werk

asilzade workığe werkbın

asker źeĺ`ı źeĺ`ı

36

askı pıĺaṕ pıĺaṕe

askıntı pışeğu` qerḣıĵen, pışeğu`

asla yeğaş`em, nıbjiy yeğaş`em

asla olamaz ḣuхeştep zey ḣun'ım

aslan mezıha mezıha

aslı, dogrusu yişıpker yizaxuer

asma senaşh senaṩha, senejıǵ

asma kilit unćıbzekeb unqıbzekab

asma oluk koáşö koáfe

asmak pıĺen pıĺen

aspiratör jırıf jırıux, jıxu`

ast ş`eğrıt ş`ağrıt

astar ćabze, éábze ş`ebze

astarlamak ćebzen, ébzen ş`ebzen

asude rehat, ćımsım šım-sım

aş şхın şхın

aşağıda yićaxeće yiĺaş`em

aşağısı yixere yiĺaş`er

aşağıya at yeźıx yeźıx

aşağıya düştü kéfexığ, yefexığ kéxuexás, yexuexás

aşağıya düşür kéğefex, yeğefex kéğaxuex, yeğaxuex

aşçı pşerehıqo, pşerhaqo pṩeḟaque

aşık kemiği ćen qen

aşırı yeğelıyağew, blefığ yeğaleyawe

aşırı soğuk çıaded, şıaded, şıaşe ş`ıadıde

aşikar urıpç naxue

aşina ş`ejığe, ćejıre neoáse

aşinalık zerş`ejınığ neosenığa

aşiret zeĺekoğu zeĺekoğxer

aşk ĺeğunığe ĺağunığa

aşmak şhadećın ṩhadexın

aşure aşüray aşrı`

at sürüsü şıḣuşe, şıhoğ şıḣuşe

37

at yarışı şığaçe, şığaşe şığaje

atamak ofyet oxyet

atan zıźığer zıźır

ateistlik tha atın tḣağaṕćın

ateş maşü`e maḟe, naḟe

atık ćeźığ, éźığ ş`eźığe

atık su psı şü`ey psı ḟey

atış źın źın

atkı pşedeĺ, şaşıf pṩedeĺ

atlamak ṕcen ĺen

atlet ateĺat ateĺat

atlı şıwu şuw

atmaca hambğoáşḣo, jıpıs kaşırğa

atmak źın źın

atmosfer wo we

atölye ofeş ox ş`aṕe, oxueş`

av mevsimi şeqoğu` ṩeqoğue

aval aval nebe nabew nebe-nabew

avare şhaze ṩhaze

avcı şaqo ṩaqo

avize wozneps wozneps

avlu şaw, şew ṕṩ`anṫe

avlu kapısı keblaçe ḱobje

avlu, iç bahçe ogu` pş`anteuq

avuç abjıb abĵıb

avuç içinin su

toplaması psışereb psışerıb

avurt jeṕaşö ĵeṕaxue

ay maze maze

ay tutulması mazewubıt mezewubıd

ayağın dış kenarı ĺebğu` ĺebğu`

ayak ĺako ĺakue

ayak altı ĺegu ćet, ĺegu ét ĺegu` ş`et

38

ayak bileği ĺapşe ĺapṩe

ayak burnu ĺape ĺape

ayak izi ĺewuj ĺewuĵ

ayak parmağı ĺeḣoámbe ĺeḣoámbe

ayak serçe parmağı ĺeḣombejiy ĺeḣombešuk

ayak sesi ĺe make ĺe mak

ayak tırnağı ĺebjan ĺebĵane

ayak tüyü ĺebıś ĺebıś

ayak ucu (yatar

vaziyette) ĺepeğu` ĺepağ

ayak üst tarağı ĺaşha ĺaşha

ayak üstü kısmı ĺeḱoáşha ĺeḱoáşha

ayakabı bağı çöákeps, çökepx vekaps

ayakkabı çöáke vake

ayakkabı çekeceği çöákeşıĺ vekaṩıtağe

ayakkabıcı çökeş`ı vekaş`

ayakta şıt ṩıt

ayar ğeps ğeps

ayar etmek

(ayarlamak) ğepsı wuxuen, ğapsın

ayarı bozuk mıterez mıterez

ayarlanmış ğenefığ wuxá, ğapsá

ayça mezаće, mezaş`e mezаće

ayçiçeği tığeğaz dığağaze

ayda bir mazem ze mazem ze

aydın nefne, zış`erer, yećağer zış`e, nexuá

aydınlanmak wunefın wunexun

aydınlık nefıne nexu`

ayı mışe mıṩe

ayı derisi mışe şö mıṩafe

ayı yavrusu mışe şır mıṩe şır

ayılmak keneḣejın, keneḣejın zıkaş`ejın

ayıp haynape yemuq

39

ayırım zexeź zexeź

ayırmak zexefın zexexun, zexeźın

ayırmak (bir

birinden) zepışın zış`eqın

aylak belembeşew belembeşem

aylık, maaş mezapće, mezapş`e mezapş`e

ayna ğunce ğunge

aynı fedekabz xuedekabz

aynı milletten,

etnikten zeĺepkeğu zeĺeṕkoğ

ayran şxıwups şxups

ayrı şhafı ṩhaxue

ayrı ayrı zefeşhaf

zepeşhaxue,

zexueṩhaxue, nemış`

nemış`u

ayrıca şhafew ṩhaxow, nemış`u

ayrık otu bzame bzame

ayrılma xećın xeqın

ayrılmak zegoćıjın pıqın, pıqıjın

aysberg xımıl xımıl

ayyaş yeşöáqo yefáque

ayyaş, içici yeşöáqo yefáque

az maće, tequ maş`e

az (oldukça) ṫequded meş`edıde

az az mećemać, maémaé meş`e maş`e

az çok be maće, be maé maş`e-ḱod

az işitme thaqume jaj ĵaĵe

az kalsın oluyordu ḣu petığ ḣu petas

az, yetmeyen yimuk yirimuk

aza zéşegoáź zéşegoáź

azami yanahıbe yanaḣıbe

azar azar ṫequ` ṫeqow ṫequ`-ṫequw

azat şharıṫupş ṩhawuṫıpṩ

azgın şıćığ ṩıqá

40

azık ğomılapḣ ğomıle

azınlık mećenığ, meénığ meş`enığa

azil pşerıĺıxef uğaq

azim guyetığ guyetığe

aziz thanape thanape

azletmek pşedaĺha uğaćın uğaqın

azmak şıćın ṩıqın

azot azot azot

azrail psexex psexex

baba anne tınıj áde áne

babayiğit ĺ`ıḣuj ĺ`ıḣuĵ

baca oncek, wojek wencak

bacak ḱo ḱue

bacak lifi ḱo bzeps ḱue bzeps

bacak yüzeyi,

derisi ḱoáşö ḱoáfe

bacakları açık

vaziyette yürüyüş habıḣow, habıḣoḣ habekoḣ

bacanak zemeĺḣoğ meĺḣağu`

bacı şıpḣu şıpḣu`

badana len len

badanacı ğelаqo ğelаque

badem kıśe, ḣırśe kıśe

bademcik çıyiḣu ḟınçe, temakıźe

bağ zepx zepx

bağ kirişi kupxır kupxır

bağcık şhaps ṩhaps

bağdaş hаmṕeu hаmbıu`

bağımsız şhafit ṩhaxuit

bağırmak ğoǵın gowun

bağırmak (birisinin

yüzüne) téğoǵen tegowen

bağırsak ćeṫiy qeṫi

41

bağırsak

düğümlenmesi ćeṫiyğaz

qetizerıĺade,

qetiğaze

bağırsak solucanı marḱo marḱue

bağırttımak zereğeḱuwon zereğagowun

bağış tın tın

bağlamak pxın pxın, pxen

bağlamak (bohça

vs.) zeqošıpxen zeqošıpxen

bağlanılan yer yepxıṕe yepxıṕe

bağlantı yepx yepx

bağlantı yeri pış`aṕe pış`áṕe

bahadır batır batır

bahane şhağu ṩhawsığue

bahar ğаtхe ğаtхe

baharat ǵın ǵın

bahçe xate xade

bahçelik daçe xedaṕe

bahçıvan xetaş`e xedaş`e

bahriyeli xıźe xıźe

bahşiş akçe yetın akşe yetın

baht nasıp nasıp

bahtiyar nаsıpışü`ı nаsıpıḟe

bak yepĺ, pĺe yepĺ

bakan xeźığepş xeźığepṩ

bakıcı ığıqo yepĺaque

bakılacak yer (bir

yerin

içinden)(içine)

yipĺıṕe, pĺaṕe yıpĺıṕe, yıpĺaṕe

bakılan yer pĺaṕe pĺaṕe

bakım yepĺın of zıapış`eğaqın, yepĺın

ox

bakır ğoápĺe ğoápĺe

bakır rengi ğoápĺaşö ğopĺafe

bakırcı ğoápĺeş`ıqo ğopĺeş`

42

bakış pĺaće pĺeqe

bakış, bakmak upĺ upĺe, pĺen

bakışla tépĺeće tépĺeqe

baki zepıte mıĺ`ejın

bakir a nemıs a zınemsa

bakire anemsığe pşaş anemsá pṩaṩe

bakiye kenejığe kanejığe

bakkal şaṕ ṩaṕe

bakkalcı şeṕetés ṩaṕetés

bakla ceşpḣaş, cençıdıc geşpḣaşe

bakmak pĺen pĺen

bakmak ilgilenmek şıpĺay ĺığozen, qeĺıpĺın

baksıme bаḣsıme, mаḣsıme mаḣsıme

bal şöwu fo

balarısı bje bĵe

balata rıwbıt rıwbıd

balçık yeṫeps yeṫeps

baldır ĺećaṕe ĺenqaṕe

baldır kemiği ĺediy ĺediy

baldır merkezi ĺećenıbe

baldız şü`ıpḣu` ş`hağuseşıpḣu`

balık pśejiy bźeĵey

balıkçı pśejiyaşe pźeĵeyaṩe

balıkçıl psıxaw psıxewe

balıkçıl kuşu psıxewoneşü psıxewe bzu

balkon pıḣo pırḣo

balon şereb şereb

balsuyu şöwupsı fowups

balta woşı weṩ

banyo ğepsquṕe, ğaṕćıṕe ğapsqiṕe

baraj psığeağ psığaığ

barbunya cenç kolen, ceş kolen gerş kolen

bardak altlığı stékean ćet, şayıbje ét şey ş`et

43

barış zeşü`ığe zeḟ

barışık zequj, zeşü`ığe zeḟığe

barışmak zeşü`ıjın zeḟıjın, zequjın

bari mıḣumiy mıḣumi

barikat ğepıtağ peu`ḣume

bariz nafe naxuew

barut ǵını ǵın

basamak téwçöáṕ téwuvaṕe

basık, alçak ĺḣançe, ĺaḣçe ĺaḣşe

basım téźeṕe téźe

basın téźaqoxer téźaqoxer

basınç unće unće

basit ş`ığoşü`ı` ğoáḟe

basit (kolay) ş`eğoáşü`e ğoáş`e

baskı téunć teunć

baskı, basmak téwon, téwçön téwen

baskın téwo téwen

baskül hıĺeşeç haĺeşek

baston beş şheoánṫe, beşhakeğeş aş`eğakuen

baş şha ṩha

baş ağrısı şha wuz ṩha wuz

baş dönmesi şhawunaz ṩhawunaze

baş köşe janṫe ĵanṫe

baş, kafa ile şhaće ṩhaqe

başaçık şhaṕšan, şhayixığ ṩhaṕšane

başağrısı şhawuz ṩhawuz

başak şhaĺe ṩhamıĵ, ṩhaĺe

başarı ğaśeéáğe, ğaśıćağe téqonığe, ğazáş`e

başarmak ğeśećen, ğaśeén ğazeş`en

başbakan şhaperıt ṩhaperıt

başbelası şhağaç ṩhağać

başeğmek şhaéwufen, şhаşe feş`ın ṩhаşe xueş`ın

başı açık şhaṕše ṩhaṕše

44

başıboş şharıṫupş ṩhawutıpṩa,

ṩharuwṫıpṩ

başın bedeli şhawas ṩhawase

başın tepesi şhaşıgu` ṩhaṩug

başka nemıć, nemıi` nemış`

başkan şharıt ṩharıt

başkent kaleşha kaleṩha

başlama yeri yejaṕe yeĵaṕe

başlamak féjen xuéĵen

başlangıç yeğejaṕ yeğaĵaṕe

başlangıçta

durdurmak yeğejaṕem şığawçün yeğaĵaṕem ṩığawvın

başlatmak féğejen xueğejen

başlık şhawoáse ṩharkuen

başörtüsü şhatéḣo ṩhatepḣue

başparmak aḣombeşha aḣombeşhue

baştan yişhaće yiṩhaqe

başucu şhаğı ṩhağ

başyazı şhatхı yаpere tхığer

bataklık worıj worıj

batı tığekohaṕe dığakohaṕe

batık xebığ ş`embırıwua,

ş`etısıqa, xebığa

batmak xewon xewon

battaniye ṕetéźe ṕetéźe

bavul (sandık) pḣoánte pḣoánte

bay gudeş, ziwushan ziwushan

bay apş apṩ

bayan bzılfığe bzılxuğe

bayan goáş guáṩe

bayat bğotağ zequeqa

bayılmak mexın mexın

bayır çаpe, bjаp gábe

45

baykuş ḱuḱumaw ḱuḱumaw, duğurgu

bayrak bırak, xıp nıp

bayram ğid ǵid

bazan zаğore zegore

bazen zağorem zağoqe

bazı zаğo zegor

bazı zaman zağoriy zağore

beş yüz on ikini

küp kökü eşttir

sekiz ∛512=8

tfı şe pş`ı ṫum yiküb lapse

fediz yi, tfı şe pş`ı ṫum şıće

yiĺapser yi ∛512=8

txu ṩe pş`ı ṫum

yikub ĺapse xuediz

yi, txu ṩe pş`ı ṫum

fıqe yiĺapser yi

∛512=8

bebek nanuw nanu

becerikli apeas apease

beceriksiz acebıc, femıf armuw, aşmug

bedbaht mıtḣe mıtḣa

beddua bǵe bǵe

bedel pş`e, ĺeṕağe ṕş`e

beden pkı pkı

beğenmek gum rihın, gum rihan gum yırihın

beher pepç, zır pebĵ

bekar demıqoáğ, kezımışağ kamışe, yamışá,

demıquá

bekçi pes pes

beklemede yeje yeĵe

beklemeden, yola

çıkmadan yemıjew yemıĵew

beklemek petın petın

beklemek, yola

çıkmak yéjen yéĵen

bel bǵı bǵı

bel hanśe pamš, ĺerıṫ bǵı

bel ağrısı bǵı wuz bǵı wuz

bela wonemığo wonemığo

46

belde kojeşüxo, koceşxo kojeşxue

belediye zaf zax

beleş pş`exemıĺ, pş`ençe.

wasexemıĺ ṕş`ençe

belge txığ txıĺ

belini incitmek bǵı xeıćın bǵı xeqın

belirleme ğewunafe ğawnexu`

belirlemek ğewnefın ğawnexun

belirlemek

(aydınlatmak) ğenefen ğanexuen

belirli ğenefağ ğanexuá

belirsiz mınefağe mığanexuá

belirti xeşı xeş`ı

belki ḣunewi ḣunuwi

belli wonefe anafew, nafe naxue

ben se se

ben, benim serı serı

bence serıće serqe

bencil şha ğetḣej ṩha ğatḣej

bende seriy seriy

benek bjığe bĵığe

benekli bjığe téĺ bĵığe téĺ

benim siy siy

beniz nepaşö nepafe

bent psıağo psıağue

benzer zefed zeṩh

benzeri feder xueder

beraat feğun xoğun

beraber zeğus zeğuse

beraber pişmek zedejen zıdeĵen

berbat haleç haleḱ

berber şhawups ṩhawups

bereket bağo bağue

47

bereketli yıl ğebejö ğabeğuá

berrak çağo, şağo şağo, jabze

besbelli nerıĺeğu` naxue

besi ğaşxe ğaşxe

besici pḣunaqo pḣunaqo, ğaşxaque

besleme ṕu ṕu

beş tfı txu

beş bölü sekiz 5/8 tfı goş yi, yim yitf 5/8 txu gueş yi, yim txu,

5/8

beş çarpı iki eşittir

on (5x10=50) tfıre pş`ıre

txu ğab ṕş`ı

xuediz=ṩenıkue

beş gram bölü

santimetreküp, 5 gr

/ santimetreküp

gram tfı göş santimetreküb,

5 gr / santimetreküb

txu gram gueş

santimetreküb, 5 gr /

santimetreküb

beş gram bölü

santimetreküp, 5

GR/CM3

gram santimetreküb tfı,

GR 5/cm³

txu gram gueş

santimetreküb, 5 gr /

cm3

beş kilogram, 5

KG

kilogramitf, kilogram tfı

KG 5

kilogramitxu`, txu

kilogram 5 KG

beş nokta

yirmisekiz, 5.28 tfı fı ṫuć yi, 5.28 txu fı ṫoş` yi, 5.28

beşik ḱuşe guṩe

beşinci yatfınıriye yetxonerey

beşini, 5 ini yitfır, yi 5 ır yitxur, yi 5 ur

beter neḣıye naḣ'ey, naḣıqe

bey pşı pṩı

beyaz fıjı xuĵ

beyaz toprak yeṫef yeṫexu`

beyazımsı fıjışö xuĵıfe

beyazlatmak ğefıjın ğaxuĵın

beygir şı şı

beyhude hawulıy hawuley

beyin şhaḱuś ṩhaḱuš

beyincik şhatıku` kuś ṩhaṫug kuš

48

beyit wusepıçuğ wusepıjuğ

bez ḣeden ḣeden

bezmek yezeşın yezeşın

bıçak şejye se

bıçkı pḣex pḣex

bıkkınlık guşıćığu` guṩıqiğue

bıldırcın nabğećaku` gubğa ged

biber şıbjiy şıbjiy

biberon bjeşü bjef

biçare thamışq, thamıć thamıṩqe

biçer döver hamhıj meşmakin

biçim ş`ıće ş`ıće

biçimlendir ş`ıće yet ş`ıće yet

biçimsiz mıomış`e ş`ıćençe

biçme zamanı xınığo mekoweğue

biçmek wupćen, wupş`en xın, wupş`ın

bihaber kebarnıç ḣıbarınçe

bildirge txığe oáte txığe oáte

bile miy miy

bilek apşe apṩe

bileklik, bilezik apşeḣu` apṩeḣu`

bilemek zıfeğeçanın, zıfeğeşanın ğajanın

bilerek yiş`ew yiş`ew

bileyi çarkı mıjöĺ şereḣ mıveĺ şereḣ

bileyi taşı mıjöĺ mıveĺ

bilge ş`enığeşüxo ş`enığazi'e

bilgi ş`enığe ş`enığa

bilgili şığoáz ṩığoaze

bilgin zış`e ş`enığašux

bilim ş`enığe ş`enığe

bilim adamı ş`enığe šıf ş`enığaĺ

bilim kurgu ş`enığe yıḣuh ş`enığe yıḣuh

bilinç ş`ej ş`ej

49

bilinmeyen yamış`e mış`e

bilmece xırıxıh kojıh, xırıxıh

bilmek, yapmak ş`en ş`en

bin min min

bin sekiz yüz

altmış beş

yıllarında, 1865

yıllarında

yiĺes min yi şe xıć tfı gom,

yiĺes 1865 ğom

min yi ṩe xış` txu

gaxem, 1865 ğaxem

bina wune wune

binici şesaqo şesaque

bir zı zı

bir Adıǵe dansı haforte haxorte

bir birine yakın zepeblağ zepeblá

bir biriyle iyi

olmamak zefemışü`ın zexomıḟın

bir biriyle yüz yüze

gelme zepeufen zıpeuş`en

bir bölü altı yixane yixane

bir bölü beş, beşte

bir 1/5 zı goş tfı, tfım yizı 1/5

zı gueş txu, txum zı

1/5

bir bölü dört yipĺ`ane yipĺ`ane

bir bölü dört, dörtte

bir 1/4 zı goş pĺ`ı, pĺ`ım yizı 1/4

zı gueş pĺ`ı, pĺ`ım zı

1/4

bir bölü iki, ikide

bir 1/2 zı goş ṫu, ṫum yizı 1/2

zı gueş ṫu, ṫum zı

1/2

bir bölü üç,

üçte bir 1/3 zı goş şı, şım yizı 1/3 zı gueş ṩı, ṩım zı 1/3

bir çok zıḱup zıgup

bir daha ze neha nıgi newuĵ, ze neha

bir dakika ze mow ze mow

bir damla zı ğoánṫqo zı ğoánṫqo

bir defa ze neḣ ze naḣ

bir dur ze wuçü` ze wuv, ze wuvıa

bir gün zı mafe zı maxue

bir gün bir gece zı çeşzı maf, zı şeşzı maf zı jeş zı maxue

50

bir iki kere ze zı ṫo ze ṫo ṩığue

bir işi bitirmek zı ofır wuxın zı oxur wuxın

bir kez ze zako zezakue

bir kucak zı apĺ`e zı apĺ`e

bir lokma zı uĺha zı uĺha

bir milyon zı melwan zı melwan

bir şekilde zıgorew zıgorewre

bir taraf zı bğu` zıĺenıko

bir yana zı bgumće zıbğumqe

bir yerin önündeki

yer yigupe yigupe

bir yudum su psı ub psı ub

birader şıneḣıc, şınahıi` koeş, şı

birarada zexetew, zexesew zexetu, zexesu

biraz ṫequ ṫequ`

birazcık ṫequjiy ṫequ`niṫe

birçok zawle zawul

birer zırız zırız

birer birer zrız zırızew zrız zırızuw

birey nebǵ nebǵ, nerıbǵe

biri birine denk

(uygun) olmayan zemşöğu`, zepesığ zemıgoğ, zemıfeuğ

biri diğerinin

arkasında zekot zekuet

biricik zızako zızakue

birinci 1. (bir

nokta) yapere (zı fı) 1. yapere (zı fı) 1.

birinci kat, 1. kat yapere zetét 1. zetét yapere zetét 1. zetét

birincisi 1. si yaperer 1. rer yaperer 1. rer

birinden birisi yazıre zım zır

birine sinirlenmek yigu fepĺın yigu` xopĺın

birini zahmete

sokmak ğegumećın, gegumein guğyeğahın

birisi zıgor zıgor

51

birkaç zıṫu zış zıṫuṩ, zıdapṩe

birlik zexetınığ zexetınığa

birlik içinde

çalışmak zedelejen zıdeleĵen

birlikte zeğusew zeğusew

bit še še

bitişik zegot zegot

bitki ćır qir

bitki, nebat şḣonṫeğaće, şüḣoánṫeğaće ṩḣonṫağe

bitkin, dermansiz,

kuvvetsiz zıćem`aj, zıém`aj zış`em`aj

bitkisel ilaç wuśı azeğu` wuźı` azeğu`

bitkisel yağ wuśı dağe wuźı` dağe

bitmez tükenmez mıwuxıj mıwuxıj

biz te de

biz, bizde terı deri

bizce terıće derqe

bizde teriy deri

bizim tiy dediy, dedey

bizon, yaban öküzü dombay dombay

bizzat, kendisi yejır yezır

blucin ḣot ḣot

bluz ḱofte ḱofte

bodrum ćıbğe ş`ıbğe

boğa bığu gu

boğaz çiy giy

boğmak thalen, ĺ`ın thalen

boğucu thalaqo thalaque

boğulmak thalen thale

boğulmuş thalağ thalá

bok haye hey

bok böceği šışx šışx

bol ḣoyi buḣ

52

bolluk beğoáğe beğoáğe

bomboş nećıbz, neibz neş`ıbze

boncuk şığı ṩığa

bora jıway ĵıwuaye

borazan nekıre bjemiy nekıre bĵamiy

borazancı bjemiyapş bĵamiyapṩe,

nekırapṩe

borç ćıfe, ş`ıfe ş`ıxue

borç ödemek ş`ıfe pşının, ş`ıfe tıjın pşının

borç vermek ćıfe tın, ş`ıfe tın ş`ıxue tın, ş`ıxue

yetın

borçlanmak ćıfe şten, ş`ıfe şten ş`ıxue kaṩten

boru tfe txo

boru (demir boru) ğućıntfe, ğuş`ıtfe ğuş`ıntxo

boru (soba) sembe sembe

bostan xeterıćı, xeterıx xade

bostan sapı neşepk neşepk

boş neć neş`

boş yere hawlıyew hawleyuw, neş`u

boş, yok yiĺep yiĺ`ım

boya le le

boyacı ğelaqo laque

boynuz bje bĵákue, bĵe

boyun pşe pṩe

boyun atkısı pşebıdeĺ pṩebıdeĺ

boyunbağı pşedeĺ pṩedeĺ

boz ğoábje ğoábje

boza becıne maḣsıme

bozkır şöfıneć, şöfınei` xafeneş`

bozuk kutağe kutá

bozuk para akçe wukoáğ akşe ḱutá

bozuk surat nekepak nequ`ey

bozunma zeqoć zeqoć

53

böbrek jejiy ĵeĵey

böbrek hastalığı jejiy wuz ĵeĵey wuz

böğürtlen kaśmeraqu`, kaśmarqo merequaṕśe

bölen zıgoş zıgueş

bölge ĺenuk ĺenuke

bölmek, dağıtmak,

paylaştırmak goşın gueşın

bölü işareti (/) goş gueş

bölüm pış`ıć pış`ıq

bölünen goşığ gueşığe

bölünmüş, bölüm pıwutığ pıwudá

bölüşmek zefegoşın zexuegueşın

bön umame umame

börek (kıymalı) metaz metaz, lı halıve

börek türü halıjö halıve

böyle moştew mıxueduw

böylece carew mıxueduwe

bronz dombayk dombayk

bu mır mır

bu gece nıçepe nıjebe

bu günden itibaren nepe şéğejağew nobe ṩeğaĵawe, nobe

ṩış`eźawe

bu günkü nepere noberey

bu günlük nepeće nobeqe

bu haliyle mırew mıraw

bu ise mırıme mırame

bu kadar miy fediz mı xuediz

bu mu mıra mıra

bu sene mı yiĺesım meğa, mığa

bu taraf mıće, mıdıće mıbıqe, mı ĺenıkue

bu tarafa geçmek kıpxırıćın kıpxırıqın

bu yılki mı yiĺesığerer meğarer, mığarer

bu yıllık mı yiĺesığem mağaqe, mığaqe

54

buçuk nıko (yarım) wuko

budak ḱoáme guáne

budala uçö ule

bugün nepe nobe

bugüne kadar nepe nesfeće nobe kasıuxqe

buğday ḱośı gueź

buğu paḣe baḣe

buğu gözlü neşü`erk nekawufa

buhar paḣe baḣe

buhar basıncı paḣe unć baḣe unć

buhar kazanı paḣe leğup baḣe leğup

bukalemun şötéhatéc fetéhatéq

buket aram arame

bulamamak (bir

birini) zeremğotın zerımğotın

bulanık şü`erk, şü`erk wutḣuá

bulantı zeıhen, zeehan kızeıhen, zeıhen

bulaşıcı hastalık wuz zepıx wuz zepıx

bulaşık bezi thaćal, thaéál thaş`eĺeḣıdan

bulma şekli ğotıć ğotıqe

bulmaca xırğot xırğot

bulundurmak

(elinin altında) zıdeığın ığın

buluşmak zereğotın, ućen, uş`en zerığotın

bulut woşöápş pşe

bulutlu woşöápşe wofeápşe

bunaltıcı sıcak jörk bemṕeğuexuabe

bunamak şhaşıwon ṩhaşıwuen

bunlar mıxer mıxer

bunlar ile mıxemće mıxemqe

buraya, burda mow mow

burkulma zerıṕć, zerıwon bğunĺe

burkulmak wuşörenćın, wuşörećın bğunĺen

55

burmak oánṫen oánṫen

burnu havada yipe değeziyağ yipe değazeya

burnu sürtmek yipe şıḣon yipe şıḣuen

burnu tıkalı penın, penık yiper ḱudas

burulma ğaşın ğaşın

burun pe pe

burun deliği peğoán pebziy, peğuáne

burun içi pe qoš pe queš

burun kıkırdağı pebzıc, peşölaç pebziq

burun ucu pebjı penšıv

buruşmuş šıšığ wuṕışqua

buruşuk ğonlağ wuṕıṩqua

buse bewоn bewun

but ḱopk ḱuepk

buyurun yeblağ fıkeblağe

buz mıl mıl

buzdolabı ğewuçıuĺ, ğewuşıuĺ ğawuṕṩıuĺe

buzhane ğewuçıuĺewun,

ğewuşıuĺewun mıleṩ

buzluk mılıĺ mılıĺ

buzul mılışüxo mılıṕ

bücür ćaḱo šıqu` qeş`šuq, ĺago

bülbül woredıbzıw wored bzu

bünye pkı pkı

bütün pstew psow

bütün gece çeşrénım, şeşımyene jeşırzerṩıtu

bütünler açı zezğew`ure koáp zezğew`ure koápe

büvelek sineği ğudı ğude

büyü şḣohı, şüḣuha ṩḣo - ṩḣoh (büyücü)

büyük cade, yinı yin

büyük değil yinep yın`ım

büyük iş ofışxo, ofışüxe oxuşxue

büyük tabak témşeç tepṩek

56

büyük tansiyon ĺıwayeşüxo ĺıwayeşxue

büyükçe yinışe yinıṩe

büyüklüğü yiyinağe yiyinağe

büyüklük yinığe yinığa

büyükşehir şharışüxo ṩharışxue

büyültmek ğeyının ğayının

büyümek xeḣon xeḣuen

büyütmek ğeyinın ğayinın

büzmek zeğeĺen zeğeĺen

caba pş`e xemıĺe ĺepḣaṩen

cadaloz neğućıs neğućıs

cadde wuram wuram

cadı wudı wud

cam apç ábg

cam yünü apçıś ábgıś

cambaz ćapserıqo qeṕserıqo

can pse pse

can sıkıntısı,

boşluk zeşı zeş

cana yakın gufab guxuabe

canan ćas ş`ase

candan guće guqe

canı gibi yipse fed yipsem xode

canı isterse fayeme yebleme, xoyıme

canı tatlı yipse aşü`ı pse aḟ

canlı psewu psewu`

canlı varlıklar psewuşhaxer psewuṩhaxer

canlılar psewuşh psewuṩha

caymak ćeğojın, éğojın ş`eğojın

cebren ĺ`ığeće ĺ`ığeqe

cefa kinığe kinığe, kinığe

ceket, palto saḱo šáḱue

cellat şhapıx ṩhapıx

57

cemiyet xase xase

cephe bğu bğu

cephe, alın naṫe naṫe

cerrahi azebz azebz

cesaretle guşxew, guşüxew guşxow

ceset hade hade

cesur (korkusuz) yabǵe, mışınapx mışıne, yabǵe

cevap peoj peoj/jevap

cevaplandırmak peojın peojın

ceviz de, deşüxo, deşxo de

ceza pşedeć ṕṩeteĺha

cılk şıqumṕ, şüqumṕ şıqumṕ

cıvık şöáte ṫaṫe

cibinlik ḣı, sétk ḣı , sétk

cimri haśe,haśeun, blewupḣ abıde

cin cıne jın

cins şış ṩıṩ

cinsiyet ḣubz ḣubz

civa ğurze ğurze

civar haneğune, aneğune aneğune

civata başı uṫaşha uṫaṩha

cuma bereskéşxo, berçeşüxo,

mefeşüxo merém

cumartesi mefezako mexuezakue, ṩebet

cünüp pkışü`ey pkıḟey

cürüm laje laĵe

cüsse apkĺepk apkĺepk

cüzdan neğešıwuĺh, akçeĺha akşeĺha

cüzzam şıxe şıxe

çaba yeguğ yeguğ

çabuk ş`ex ş`ex

çabuk kızan gubjıĺ gubĵığuaḟe

çadır çenc jenc

58

çağ ĺeḣan ĺeḣane

çağdaş ĺeḣanyequ` ĺeḣaneyequ`

çağırmak yecen yegen

çakıl mıjöáće mıveáće

çakır gözlü naşḣo, naşüḣo naṩḣue

çakmak ştaw ṩtaw

çakmak taşı şıtawuć ṩıtawiq

çalı koánśe, ḱoánde koánśe

çalıkuşu koánśe bzıw, ḱoánde bzıw koánśe bzuw

çalılık ḱondaĺe, koánśe çıśaĺe koánśe qıśe

çalıntı tığuğe kadığua

çalışkan lejaqo leĵaque

çalışmak lejen leĵen

çalıştırmak ğelejen ğaleĵen

çalkalamak wuten wuden

çam ağacı wostığay wezdığéy

çamaşır ǵıin, ǵıćın, şıstḣu ĵış`ığa

çamaşır makinesi ǵıćaĺ ĵış`e makine

çamur psıncı, pşınjı, yaṫewutağ psıyaṫe

çamurlu su psıncı psı psıtḣo

çamyağı mıstḣu mıstḣu

çan wodıcın, jığırıw wozgine

çanak pḣenıu pḣenıu

çanta sumk sumk

çap gubç gubj

çapa şü`ane ḟane

çapraz zebleźığ zebleźa, zıbleźa

çapraz açılar zebleź koápexer zebleź koápexer

çare amal ámal

çarpan zığab zığab

çarpı ğab ğabağue

çarpı işareti (x) ğab ğab

çarpık uşe uşe

59

çarpık (çıkık

çeneli) jake ĵaka

çarpık bacak ĺećeṕaş ĺakouşe

çarpılan ğaber ğaber

çarpım tablosu ğab tablo ğab tablo

çarpmak ğaben ğaben

çarşaf tépḣo, téḣo tépḣue

çarşamba bereskéjiy, berçejiy bereĵey

çatal śeḣu śeuḣ

çatı wuneşha wuneṩha

çatı arası ćaşö ćafe

çatlak çağe qağe

çatlamak çen, zegoçın zıgoḱin

çavdar hamšiy hamšiy

çavuş kuşu harḣup harḣup

çay psıḣo šıqu` psıḣo šıqu`

çay bardağı şayibj şayibje

çay bitkisi şaywuś şeywuź

çay kaşığı şay cemışx, şay bjemışx şey bjemışx

çay süzgeci şayzaĺe şeyzaĺe

çaydanlık şaynik seynik

çayır wuśı wuź

çe eki (gittikçe,

yaptıkça...) kesiy kasiy

çehre naxe naxe

çeki düzen zeğaf zeğapeṩın, zeğaun

çekiç wate wade

çekidüzen zeğezaf zeğazexue

çekik ćatḣe qatḣa

çekirge maše, pćaw maše, ṕqawe

çekme kudiyin kudiyin

çekmek (içine) yişen yişen

çekyat ğoĺıṕe ğoĺıṕe

60

çelik jır jır

çember sır, wordıḣu sır, wordıḣu

çemberin çevresi sırım yiğuner sırım yiğuner

çene jepk ĵepk

çene altı jeğu` ĵeğu`

çengel şü`eźaṕ ḟeźaṕe

çengel; kanca ĺıx ĺıx

çer çöp bğenı pḣanqi

çerçöp pḣenćafe pḣanqaxue

çerkes geleneği Adıǵe xabze Adıǵe xabze

çerkes giysisi śey śey

çerkes peyniri Adıǵe koáy Adıǵe k`oéy

çerkes ritim aleti pḣećıç pḣaćıç

çerkesce Adıǵabze adıǵabze

çerkeslerin kendine

verdiği ad Adıǵe Adıǵe

çeşit zetéfığ ĺ`ewuj

çeşitkenar üçgen şımiye zeşımız ṩımiye zeṩımız

çete abreç ábreg, ábrec

çetin pıte bıde

çeviklik (güçlülük) ćeteĺat, blenağ blenağe

çevirmek zepırığezen zıperığazen

çevirmek (ters yüz) zeğezeć zeğaźeqin

çevre ağoblağ ağoblağue

çevrelemek keş`ehın, keş`ıhan kaxuhın

çeyiz nısetın nısetın

çeyrek pĺ`ane pĺ`ane

çıban ḱoreşü goref

çığ woswuko wesque

çığır ĺegoán ĺegoán

çığlık ćıyi, ḱuwo qiy

çıkarmak xexın xexın

çıkık zerıćığ zerıqa

61

çıkış yićıṕ, ćećıṕ, éćıṕ yiqıṕe, ş`eqıṕe,

çıkış (alttan) ćećıṕ, éćıṕ ş`ekıṕe

çılbır şılbır şılbır

çılgın wuteşöáğe wudefá

çınar kumbıl pḣaṩebey, kumbıl

çınlama zepecejın zepegejın

çınlayan zepecej zepezu

çıplak ṕšane ṕšane

çıplaklık pšenağe pšenağe

çıra, çam ağacı wostığay wozdığey

çırak azepşerıh azepṩerıh

çıt kırıldım apepšiy apepšiy

çıta neses meses

çiçek nekığ neqiğa

çiçek hastalığı şöreć, ye fereq

çift ĺe (ĺenıkop) ĺe (ĺenıkuep)

çift sayılar ṫurgoş ṫurgueş

çift tırnak işareti abjaniṫu abĵaniṫ

çiftin teki yiĺenıko ĺenıkue

çiftlik férmer férmer

çiğ mıjağe woseps

çiğ et lı šıne lı šıne

çil wog` wegu`

çile kinığo guğeh

çilli wogu` wegu`

çim wuśkaşḣo wuźkaṩḣue

çimdik ṕasqo ṕasque

çingene şemcen cingen

çinko ğоfı` ğоxu`

çirkin aye ey

çirkinlik ayağe eyağe

çiselemek képsepsewon, wosepsen képsepsewuen

çit çew bjıh, qeow

62

çivi ğućıne, ğuş`ığune, ğuş`ın ğuş`une

çiy woseps weseps

çizelge tḣığeps tḣığeps

çizgi tḣığe tḣığa

çizik ćelentḣığ, élentḣığ ṫhıqá

çizim tḣın tḣın

çoban aḣo aḣue

çoban (sığır

çobanı) aḣo, şemaḣo aḣue

çoban köpegi melaḣo ha melıḣue ha

çocuk ćelešıqu, éleŝıqu` ş`elešuq

çocuk odası bın peş bın peş

çoğalmak beğon beğon

çoğunlukla beće naḣıbere

çok be ḱod

çok acı dıcışe, dıćıpsıć dıgıṩe, dıg-psıg

çok az maćeded, maéded meş`edıde

çok çirkin aye uy, ayeded eyiĵdıde

çok degil bep ḱod'ım

çok geç ćaseded qesedıde

çok gülen şxıriy dehaşxıré

çok hafif psınćаbz psınćabze

çok iri yinışxo, yinışüxo yinışxue, yinışxuáṩe

çok iyi bew değu, değuded değuedıde

çok kere acıriy agere

çok konuşan guşıeriy pseĺerey

çok kötü ayeded eydıde

çok pis şü`eyided ḟeydıde

çok sert pıteded bıdedıde, bıdaṩe

çok soğuk bew şıa, lığulıst, şıaşe mılğurıṩt, ş`ıaṩe

çok, birçok zızawle zawul, zızawul

çokca beded kodıre

çokgen bemiye bemiye

63

çoktan beş`ağe kodığa

çolak ağu aşe

çoluk çocuk ćeleğoál, éáleğoál ş`eleğoále

çorak yeṫağo yeṫağo

çorap ĺeped ĺeped

çorba hantḣups hantḣups

çoşku guwaĺe guwaĺe

çökme, oturma yeṫısexın, ṫısın yetısexin

çökmüş zexewoáğ zexewoá

çökük yiwağ yiwa

çökük göz çukuru neḱub, neḱurbe, neğud neğud

çöl pşeḣoć pşaḣueş`ı

çömelmek hamṕeu hambıu

çöp xeć, xei ş`eqahue

çöpçü xećdeş, xeideş ş`eqahuedeş

çöplük xeiĺe, xećıĺe ş`eqźıṕe

çözelti ṫıquğ ṫıquğ

çözmek ṫeten ṫeten

çözüm zeşü`ex zeḟex

çubuk çı ćı, qı

çukur ğurbane, ḱubane kumb

çul şıyepḣo, şeyapḣe fıyepḣo, feyapḣe

çullanmak şü`ıtébenen tébenen

çuval źıwo kap

çürük şüğe fa

çürümek şün fın

dağ kuşha uaş`ha, kuşha, kurş

dağ keçisi mez pçen, mez pşen gubğa bjen

dağınık saç şhapıraś ṩhaś belaśe

dağıtıcı xegoşaqo xegoşaque

dağıtmak (bir

topluluğu 9 zebğırıfın zıbyırıxun

dağlamak lın lın

64

dağlı mezxes mezxes, oáṩhades

daha nah, yićiy naḣ

daha çok nahıbe naḣıbe

daha fazla nehıbao, nehabao naḣıbao

daha iyi nehdoğ, neha değu naḣdeğue, naḣıḟ

daha kötü nehdey, neha deyi naḣ'ey

dahil xet xet

dahili qoš queš

dahiliye qoš of, qoš wuz queš ox

dâhiliye pkıqoš pkıqueš

daima rénew sıtṩığoy

daimi rеnev, zepıte rеnev, zepıt

dair paye, paé papş`e

daire ḣureyegu` ḣureyegu`

daire alanı ḣureyegu şöĺ ḣureyegu` xeĺ

dakika dakika dakika

dal kutame kudame

dalak çe qe

dalga waĺe waĺe

dalgıç zıésaqo, zıćesaqo ş`eumbex,

zış`esaque

dalgın ćegupşısıćı, égupşısıć ş`egupṩısıq

dalmak zıésen, uşıyićın zış`esen

dam wunaşha wunaṩha

dama şaşk şaşk

damak uşha, jelışö, śepk uṩha

damar ĺıntfe ĺıntxue

damat maĺḣo maĺḣa

damga téáźe, tamğe téáźe, damığa

damıtma peḣeps peḣeps

damızlık xaqo, gupḣe, ṫıpḣe xaque, guwupḣe,

ṫıpḣe

damla ğoánṫıqo, ṫıqo ğoánṫque

65

dana şıqe şıqe

dana çobanı şıqaḣo şıqaḣo

danıştay xeyxapĺ xeyxapĺ

danişıklı zereş`ew zerış`ew

dans kaşö, yeş`e kafe

dantel ḣağe ḣağe

dar bğuze bğuze

dar açı koápe zejü koápe zeju

dar geçit ṫureş doreş

dara peşeç peşeq

daracık zejübz zevıbze

daralma zeuhan zeuhan

darbe téwo téwue

darbeli téwoziı` téwueziı`

darbuka fendšıqu` fendšıqu`

dargın zepiy zemıḟ, zebiy

darı fıgu` xug

darmadağın etmek zexetekojın zıbyırıtḣun

davlumbaz peḣeyiş baḣeyiş

davranış zeqoáće zış`ıqe

davul bereban, şönt bereban

dayanılmaz şeçığoay şeqığuéy

dayanım şeçın şeqın

dayı nış áneş

dazlak kuyı kuyı`

debi çerıpş, şerıpş jerıps

dede tetej dedeĵ

dedektör ş`ırıpĺ ş`ırıpĺ

dedikleri gibi zeraow zerıjaow

dedikoducu wubaqo wubaque

dedikoducu (laf

taşıyan) bzeguh bzeguh

dedikoducu, laf or otej orıoteĵ

66

taşıyan (duyum,

rivayet taşıyan)

dedikoduculuk bzeguhağ bzegu`zehan

defa (kadar) kes kas

defalarca bew bere bew bere

defetmek uğezıćın uğezıćın

define ş`ıéğoát, ćıćeğoát ş`ış`eğuet

defol zıöğeх zıoéğax

defter txiĺıṕe txiĺıṕe

değer wase wase

değer, değerli, iyi

şey ḣate ḣate

değer, eder pće, pş`e pş`e

değer,fiat pş`e pş`e

değersiz wosenıçe wasenşe

değil mi? arıba? ára'a?

değirmen şhal ṩhal

deha uşış uṩdıde, uṩıṩe

dejenerasyon zeşuwko zeşuwko

dekan dékan dekan

deli déle déle

deli dolu, delişmen délej délej

delici ğonaĺ ğonaĺ

delik ğoáne ğoáne

delik deşik ğonesan ğoneṕṩane

delikanlılık élağe ş`elağe

delil awuj awuĵ

demans (yanılmak) şıwon ṩıwon

demeç yeğau ğau`

demekle ṕoće jıṕeqe

demet pxır pxır

demin mıyipao ṫequ` yipe

demir ğućı, ğuş`ı ğuş`

67

demiryolu ğućı ğogu`, ğuş`ı ğogu` ğuş` ğogu`

denden fedfed xuedxued

deneme şete ğawnexu`

denemek şeten ğawnexun

denetim xepĺır xepĺır

deney şetenığ ğawnexuğa

denge zepeşeç zepeşeq

dengesiz, sebatsız téwubıtağe zimı` téwubıdençe

deniz xı xı

deniz aşırı xırıć xırıq

deniz kenarı xıuşü`, xığun xıufe, xığune

deniz suyu xıpsı xıps

deniz yolu xı ğogu` xı ğogu`

denk feşüı` peş

densiz ş`ıćay ş`ıqey

deprem ćıgusıs, ş`ısıs ş`ıgu`sıs, ş`ısıs

derbeder şöyśiy, ığeć feyśey

dere psıḣo šıqu psıḣue šıqu`

dere otu kebǵın, kabıǵın kebǵın

derece pşınaĺ, derece, tétığotamğ pṩınaĺ

dergi txıdex txıdex

derhal psınćew psınćew

deri şö fe

deri ceket ḣurşö can ḣurfe gane, fe gane

deri iplik şöden feudane

derin ḱuwu ḱuw

derin uyku çıye ujü, şıye ujü jey uv

derinlik ḱuwığ ḱuwuğa

derleme, ağlama ğoyin ğoyin

derman ĺeć,ĺei ĺeṩığe

dert gućay gukewe

derya хı хı

derz derıĺ derıĺ

68

desen guhare guhar

destan şıtḣutx or`oáte, ṩıtḣutx

destan, rivayet,

efsane or`oáte or`oáte

deste pxır, bǵane pxır

desteklemek

(birbirini) zedéğaşten

zedeş`ten,

zedeapıkun

deşmek keḣurbın kiṫıqin

dev yinıj yınıĵ

deva azeğu azeğu`

devam ćeĺıqo zıqeĺıque

devam et yeştaw

devasa cedejded, cedaşe yınıĵdıde

deve makçe, maḣşe maḣşe

deve dikeni maḣçe pane, maḣşe pane maḣşe bane

deve tüyü maḣçe śı, maḣşe śı maḣşe śı

devekuşu maḣçebızıw, maḣşebızıw maḣşebzu

devlet keralığu` keralığe

devrilmek wuşörećın wufereqın

devrim xabzezeḣoć xabze zeḣoqınığe

devşirmek zeğawun xeğawun

deyim oáće oáqe

dış açı koápe ćıb koápe ş`ıb

dış, dışarı ćıb, ib ş`ıb

dışarı çıkış şekli yićıć yiqıqe

diabet aşü`ıwuz aḟwuz

dibek aguḣu` wubaĺe, wugáĺe

dibeklemek gun gun, wugun, wubın

dibinde, yanında ćerıt qerıt

diğer modre, modere modrey

diğer yarı

(bütünün) yizınıko yış`ıĺenıko, yizınıko

diğeri adrer ádrer

69

dik zande, zade zande, zade

dik açı koápe zande koápe zande

dik burun pezand, pezad, pedıs pezade, pezande

dik denar zendenez zendenez

dik kafa şhapay ṩhazade, ṩhazande

dik üçgen şımiye zand ṩımiye zande

dikbaşlı şhazade ṩhazade

dikdörtgen pĺ`emiy pĺ`emiy

diken pane bane

dikey zade, zande zade, zande

dikilecek yer,

düğme yeri vs.. yidaṕe yidaṕe

dikili xeş`ağ xeṫá

dikim dın dın

dikim evi daṕe daṕe

dikine zandew, zadew zandew, zadew

dikiş denı denığe

dikizleme yepĺeqon yepĺequen

dikkat sak sak

dikkat etmek

(kendine) zıfesakıjın zıxuesakıjın

dikkatle sakew saku

dikkatli sake sak

dikmek dın yidejın

dil bzegu bzegu`

dilbilgisi bzexabze bzexabze

dilcik bzegujiy bzegu`šıqu`

dilek guxeĺ guxeĺ

dilek, dua ḣoḣu ḣoḣu`

dilek, yakarma ĺeu ĺeu

dilekçe feyetx feyetx

dilenci xeźaqo ĺeoaque, xeźaque

dili iyi bzemıu` bzemıu`

70

konuşamıyan

dilim bzığe bzığe

dilim ekmek haluğu bızığe ş`ekue bzığa

dilmek, biçmek bzın bzın

dilsiz bzaḱo bzague

dimdik zenderık, zedabz zendabze

dinamit lowum lowum

dinç açĺeć aṩĺeṩ

dingil ḱuĺemıc, ḱuĺemıj guĺemıĵ

dingin wuçöáğ wuvea

dinlemek deon deon

dinlememek (artık) yemıdeujın mıdeojın

dinlendirmek zéğepsefın zéğağapsexun

dinlenmek zığepsefın zığapsexun

dinletmek ğedeon ğadeon

dinletmek

(kendini) zeğedeun zeğedeon

dinleyici deoáqo deoáque

dip će, ş`eğı ş`e, ş`ağ

dip not ćerıtx ş`erıtx

dipçik şxonçdak, şüxençdak foçdake, fonçdake,

foqdake, fonqdake

dipfiriz ştıḱuw ştıḱuw

dipnot ćatxe, éátxe ş`etxe

dipsiz ĺaçe zimie, ĺaş`e zimie ĺaṩe zimıa

dir, dır ştın ıns

direk pkew pkow

direksiyon ğezaĺe ğezaĺe

direktif wunaşö wunafe

direnç pekeć pekeć, ğane

direnmek zećemqon, zeémıqon ziğanen,

zeş`emquen

dirgen ḱoáḣo goaḣue

71

diri psewu psow

dirilik psewunığe psowunığe

dirilmek keḣujın kaḣujın

dirsek anteğu, ateğu afraqe

diş śe źe

diş ağrısı śe wuz źe wuz

diş çekmek śe uçın źe uḱın

diş eti śel źel

diş fırçası śe ĺeć, śe ĺei źe ĺeş`

diş macunu śe ĺećṕast, śe ĺeiṕast źe ĺeş` past

diş tozu śeĺeć sape, śeĺei sape źe sabe

dişçi śeş`ıqo źeş`, źeş`ıque

dişi bzı bzı

dişi hindi thacet ane , thaçet bzı goguşıbz

dişi seyrek śaḣe źaḣe

dişlek śeuş, śeun źeuṩ, źeun

dişlerin bağlandığı

çene kemiği śepkı źepk

dişsiz śaḱo źague

diyalog diyalog diyalog

diyet tazır tazır

diz ĺegoánce, ĺeḱoáje ĺegoánĵe

diz kapağı ĺegoncaşh, ĺeḱoájeşha ĺegoánĵetes

diz üstü ĺegoáncemışha,

ĺeḱoájemışha ĺeguenĵemıṩha

dizayn zeğaf zeğaḟ

dizgin şxo, şüxe şxo

dizi bler bler

dizin blerığe blerığe

dizini dövmek zeḱoşöwoj zeḱofewejın

dizkapağı ĺeḱoáncaşha, ĺeḱojeşha ĺeguenĵáṩha

dizlik ĺeḱoncaĺ, ĺeḱojaĺ ĺeguenĵáĺe

dizmek blen blen

72

dna, hücre psenaĺe psenaĺe

dobra konuşan neferıu` pejırıa, nexuerıu`

doçent doçent dojent

doğa ćıwops, ş`ıwops ş`ıweps

doğa, yer yüzü ćıwops, ş`ınaĺe ş`ınaĺe

doğal zereḣu zereḣu

doğalgaz ş`ığoz ş`ığoz

doğalgaz sayacı ş`ığoz ĺıt ş`ığoz ĺıt

doğan kargéy kaşırğa

doğru zanće, zenćı zançe

doğru (ehil şekilde

kullanmak) şerıwo şerıwo

doğru, uygun terez terez

doğrudan zenćıbze,zenćabz zenćıbze,zenćabze

doğrultusunda,

hizasında fezenćabz xozenćabze

doğrusal zenćınığe zenćınığe

doğrusu yişıpkaṕe yipejır, yizaxuer

doğu tığekoćıṕe dığakoqıṕe

doğum keḣunığ ĺxonığa

doğum evi ĺıfeş, ĺ`feş ĺxueṩ

doğum günü nıbjmaf nıbĵmaxue

doğum tarihi kızıḣuğe mefebj kaḣuğe mexuebj

doğurgan ĺıferey, ĺ`ferey ĺxuerey

doğurmamış bğe, mılfağ bğa, mılxua

doğuş keḣuće keḣuqe

doksan bğuć bğuş`

doksan altı bğuć xı bğuş` xı

doksan beş bğuć tfı bğuş` txu

doksan bir bğuć zı bğuş` zı

doksan dört bğuć pĺ`ı bğuş` pĺ`ı

doksan iki bğuć ṫu bğuş` ṫu

doksan seskiz bğuć yi bğuş` yi

73

doksan sokuz bğuć bğu bğuş` bğu

doksan üç bğuć şı bğuş` ṩı

doksan yedi bğuć blı bğuş` blı

doktor doḣtor, sımece az

psewuṩha aze,

sımeğağa aze,

doḣtor

dokuma mekiği śığeş śığaş

dokuma tezgahı śenşe śıṩe

dokumacı şećzeuzźe ṩeqzıḣu`

dokumak zeuźen zeuźen, zexerḣan

dokunaklı guxea guxea

dokunmak yean yean, yeabın,

yeśırḣın

dokuz bğu bğu

dokuz kilogram

bölü

santimetrekare,

9 KG/CM2

klogram bğu goş

santimkar, KG 9/cm²

bğu klogram gueş

santimetrekare, 9

KG /cm²

dokuzuncu yabğuneriy yabğuner

dolamak yeşećın yeşeqın

dolambaç keğezaṕe keğezaṕe

dolandırıcı ğeṕšaqo, ğaṕšaqo ğeṕšaque

dolap şkaf şkaf

dolaşık zexewuĺepsağ zexeşerıha

dolaşmak kequhan kaquhın

dolayısıyla arısı, arızı árasi, ársi

dolaylı déoćın déoqın

dolaysız zanćew, zenćew zanćow

dolduruş wuzend, wuzed wuzedın, wuzendın

dolgu wuĺe wuĺe, ḱude

dolgu diş śe ḱude źe ḱudá

dolmak yizı ḣun yiz ḣun

dolu woşü wef

dolu savak dizdef dizdex

74

dolunay mezağo mezáğue

domates şerğub şerğub

dombay mezıçü, dоmbаy dоmbаy

domdom kurşunu ko şe k`oe şe

domuz ko k`oe

donanım zexeĺıć zexeĺıć

dondurma urıbzey urıbzey

dondurucu ğeştıĺ ğeṩtıĺ

donmak ştın, śığen ṩtın, diyın

donmuş ştığe, śığe ṩtığe

donuk mıšıwu, şöáḱo mıšıwu, diyá, ṩtá

donuk, geç anlayan uke uke

dopdolu yizıbz yizıbze

doru ṕšeğopĺ ṕšeğopĺ

doruk şhapeşıuṕe şhapeşıuṕe

dost neoás neoáse

dostça neoásew neoásew

dostluk neosenığ neosenığe

dosya desey desey

doymak şxećın, şxein zığanćın

doymamış nıkoáşxe nıkuaşxe

doyurucu nıberıĺ nıberıĺ

dökmek yitekun yiqutın

dökük yitekuğ, yiqutığ yiqutá

döküm ćać ćać

döküntü étekuğe, ćetekuğe ş`ekutiqa

döl ḱupcı ṩıĺxu`

dölsüz şıĺfınçe ṩıĺxunçe

dölüt bınje bınje

dölyatağı ĺıfaṕe, ĺ`faṕe ĺxuáṕe

dönek zeḣoćıre, zeḣoire zezḣueq,

ğogu`zeḣueq

dönem ĺeḣan ĺeḣane

75

dönemeç keğezaṕ kağazaṕe

dönen kéqoćırer, kezğezejığer kazğazeja

döner et lı lığ lı qeraḣo

döngü kéqoće kequeq

dönük ğezağ ğezá

dönüm ğazeğu' ğazeğu'

dönüş ğaze, ğazen ğaze, ğazen

dördüncü yapĺ`ıneriy yaṕĺenerey

dördüz pĺ`ıĺfane pĺ`ıĺxuáne

dört pĺ`ı pĺ`ı

dörtlü pĺ`ırıṕĺı` pĺ`ırıṕĺ`

dörtyol ğogoánipĺ`ı ğogu`ánipĺ`

dörtyüzlü nape pĺ`ığe nape pĺ`ığe

döş bğe bğe

döşek woşeḱur wuenşeḱu`

döşeli wuzendığ, wuzedığ wuzedá

döşeme cexaşö jixefebze, tebze

döviz xame akçe xame akje

dövme wube wube, wuqin

dövmek wutının, wutın wudın yetın,

wubereĵın

dövünmek zeḱoşöwojın zeḱofewojın

dövüş zawo zawue

dövüşçü zewaqo zewaque

dövüşmek zezewon zezewuen

dram guxaı` guwuz, guwuzığue

drenaj psıdır psıdır

dua ĺeon ĺeon

duble ṫuĺe ṫuĺe

dubleks zetétiṫ`u` zetétiṫu

dublex zetétiṫu zetétiṫu

dudak upş`e upş`e

dul pḣuj pḣuj

76

dul erkek ĺ`ığoábe ĺ`ığoábe

dul kadın şüzаbe fızаbe, pḣuĵ

duman uğo, quğo uğue

dur wuçü` wuvıa

durağan ṕeĺerıt ṕeĺerıt

durak wuçüṕe wuvıṕe, pepĺáṕe

duraksamak zeténen zeténen, zetewvıan

durgun wuçöáğ wuvıá, wem

durmak wuçün

wuvıan (yürürken

durmak), wuvın

(ayakta durmak)

duru karğo karğue

duru, berrak şağo şağue

durum zıtétır zıtétır

duruş şıtıće ṩıtıqe

duruşma zexewçö` zexewuve`

duş šıraṕć šıraṕć

duş kabini šıraṕćış šıraṕćış`

duşakabin ğepćıṕe, ğapćıṕe ğapsqıṕe

dut marqo meraque

duvak psıpsı psıpsı

duvar depkı depkı`, blın

duvar saati depkı sehat depkı sıhat, blın

sıhat

duvarcı depk ş`ıqo blınış`

duy unes unes

duyarga bjenaĺ bjenaĺ

duyarlı gurışe gurış`e, guruxue

duyarsız gurmık gurmık

duygu gunes gunes, guxeĺ

duygulanmak gumexen guzıḟenen, gumexen

duygusal gumax gumaxe

duyulmak un wuzxaxin

77

duyum zexex zexex

duyurmak ğeun zıxéğaxın

duyuru cepsaĺe, ğeu ğau`

düden ṫıp ṫıp

düdük ṕiw ṕiw

düğme iliği çıune, şıune ş`ıune

düğme, üst çıu, şıu šıu`

düğüm zekoáźe, ĺenṫen zerıź

düğüm yeri zekoźaṕe zerıźaṕe

düğün cegu cegu`

dükkan şaṕe ṩaṕe

dümbelek fendjiy fendšuk

dümdüz zenćabze, zenćıbze zenćabze

dün tığoás dığoáse

dün akşam tığospçıh, tğopşıh dığospşıh

dün değil evvelki

gün tığoásenehıpe dığosneḣıpe

dün gece tığosçeş, tğoşeş dığosjeş

dünkü tığoseriy dığueseréy

dürbün nerıpĺ nerıpĺ

dürtme ṫırgon ṫırgon

dürtmek , sertçe

dürtmek,

boynuzlamak

yepıcın yepıgin

dürüst zafe zaxue

düstur xabzew zéqu xabzew zéque

düş neşü`eş`ı neḟeş`

düşkün fıćefağ, fıéfağ xuehaĵá, dexuexá

düşman pıyi biy

düşmanlık pıyinığ biyınığa

düşme yefex yexuex

düşmek yefexın yexuexın

düşsel neşü`eş`ew neḟeş`uw

78

düşük yéfexığ yéxuexá

düşük yapmak şü`eqodın ḟequedın

düşünce gupşıs gupṩıse

düşünceli gupşısapx gupṩısapx

düşüncesiz gupşısenç gupṩısençe

düşünmek gupşısen gupṩısen

düşünür gupşısaqo gupṩısaque

düşürmek pığezın, yeğefexın yeğaxuexın,

qerığaxuın

düven hamĺeşö balbe, duvan

düz zanće, zenćı zanće

düz çizgi tḣığe zanć, tḣığe zenć tḣığe zanć, tḣığe

zenć

düz kepçe belağ belağ

düzeç zenćıpĺ zenćıpĺ

düzeltme ğeterezın, ğezefen ğaterezın, ğazexuen

düzeltmek ğeterezıjın ğeterezıjın

düzen zafe zaxue

düzenbaz ğepšaqo, ğapšaqo ğepšaque

düzenbaz, aldatıcı ğepšaqo ğapšaque

düzenli zafe, zefağe zaxue

düzey ĺeǵağ ĺeǵağ

düzgün terez terez

düzine pş`ıquiṫu pş`ıquiṫ

düzlem guşö gufe, xafe

düzlük şöfı ş`ıfezaxue

düzmece yeğaquğ zeğeṕšá

düztaban ĺeguşabe ĺegu`ṩábe

ebat bğo bğo

ebe mamqu mamqu

ebediyen yeğaş`em yeğaş`em

ebediyet yeğaş`e yeğaş`e

ebeveyn nı tı áne-áde

79

ecdat atej anej peseréy ádeĵxer,

ádeĵxer

ecel acal ájál

ecir yipeğoć psape

ecişbücüş kançebinçe konçebınçe

eczacı azeğuş`e, azeğuş`ıqo ḣuṩḣueṩe

eczane azeğuşaṕ ḣuṩhueṩaṕe

edalı šıwuṫe šıwuṫe

edat ĺepsape ĺepsape

edebiyat txıbze txıbze

edep xebzeşü`ı ṩen

edepli xebzeşü`ı zıxeĺ ṩenzıtét, ṩenzıxel

edevat apesıme amepsıme

edinmek ziğaen ziğaen

efkar, can sıkıntıs neşḣey, guṕamṕe gubamṕe

efkarlanmak, canı

sıkılmak neşḣeyin bemṕen

eflatun more moore

efor qoáće, qoáş`e qoáş`e

efsane ṫıxıdej ṫxıdeĵ

ege denizi xı ége ége xı

egemenlik fitınığ xutınığe

egoist şhağeşü`ej ṩhağeḟej, zızğeḟej,

zıxexın

egzama śemıx źemıxe

eğelemek tétḣućın teḣuhın

eğik wufağe yeğazıxa

eğik düzlem wutezığe guşö wutezığe gufe

eğik silindir wutezığe low wutezığe low

eğik üçgen şımiye wufağe ṩımiye wuxağe

eğilmek zıwufen zeğazıxın

eğim yewfexığ yewxoxığe

eğim açısı yewfexığe koáper yewxoxığe koáper

80

eğimli yezıxığ yezıxá

eğitilmiş ğesağe ğesá

eğitim ğesen ğasen

eğitimsiz mığesağ mığasa

eğitmek ğasen, ğebıyawun ğasen

eğlence tḣağo tḣağue

eğlenmek zığetḣen zığetḣen

eğme (bükme) onṫen onṫen

eğmek wufen wuxuen

eğreti hafı yıṕe yımzeğá, yıṕe

zımğoetá

eğri onṫağ koánçe

eğri büğrü onṫesanṫ konşebınşe

eğri çizgi oánṫe tḣığe tḣığe koánçe

eğribüğrü onṫesanṫ konşebınşe

eğrilik onṫenığ konşağe

ehemiyet liye pş`e

ehemmiyet (değer

vermek) ğeĺeṕen ğaĺeṕen

ehil feaz xueaze, xueğesá,

ğesá

ehlileştirmek ğesen, ğasen ğesen, ğasen

ejderha yemınej yemıneĵ, blağo

ek pıde, pıźe pıde, pıźe

ek bina pıtıj pış`ıhaṩ, goş`ıha

ek, yama xaźe teden

ekabir nehıj nehıĵxer

ekenek ş`aṕe ş`aṕe

ekili xaĺheğ, ş`ağe xaĺhá

ekim çepıwoğu, şepıwoğu bĵıhaqu`

ekin mekumeş meş

ekin kargası wundıj, koále wındıĵ, koále

ekip ḱup gup

81

eklem zerıtıṕe, zerewubıtıṕe zerewubıdıṕe,

zerıtıṕe

eklem, eklem yeri zerıtıṕe zerıtıṕe

eklemek zepıpźen zepıźen

eklemeli zepıźağ zepıźá

eklenti pış peṩ, pığaxua, pıźe

eklenti yeri pıźaṕ pıźaṕe

ekli zepıt zepıt

ekmek halığu, haluğ ş`aḱue

ekmek tavası tabe tebe

ekose ḱuse ḱuse

ekran pĺenap pĺenap

eksen tḣıśe tḣıśe, qurığ, qurıq

eksenel zenćıqu` zenćıqu`

ekseri nahıber naḣıbere

eksi iki -2 xeć ṫu -2 xeş` ṫu -2

eksi işareti (-) xex xex

eksik şıće, şı`é xeṩ, ṩış`e

eksiklik şıćen, şıén ṩış`en

eksiltme ğemećen, ğameén ğameş`en

eksper, alıcı şefaqo ṩexuáque

ekşi xafe guaş`e

ekşice xefao gueş`eq

ekşilik xefaće gueş`áğe

el arabası arğaçe, arğaşe arğaje

el ayası adake adake

el çantası aĺerık aĺerık

el değirmeni a şhal a ṩhal

el ile aće aqe

el işi ape of ape ox

el kremi aşıf aṩıxue

el ucu (parmaklar) ape ape

el üstünde tutma ğaşü`e ğaḟe

82

el üstünde tutulan ğeşü`ağe ğaḟá

el yapımı a ş`ağe, a ş`ığe aqe ş`á

el yazısı aperıtx aperıtx

el yazması a txığ a txığe

el yordamı a će ş`en abeĺabe

el, diğerleri çıle, şıle jıle

ela nаğо nаğue

ela gözlü nekolen nekolen

ela gözlü güzel neǵiy nekolen daxe

elalem çılem, şılem jılem

elalem (yabancı) xame xame

elarabası ḱurajiye gurğaje, guğaje

elastik zeeć zeıq

elbette awa áhey, ehey

elbise şığın ṩığın

elbiselik şığınıpḣ şığınıpḣe

elçi xeğegu ĺıqo xeğogu` ĺıque

elden ele zeapıx zeapıx

elden kaçmak apıćın apış`ekın, apıqın

eldiven aĺe, abıçö, abruçü` aĺe

elebaşı perıt perıt

elek şıbze şıbze

elek artığı wutxınzaf ş`eqaxo, wuşıbzaxue

elemek wutxınźen, wutxıbzın wuşıbzın,

wuxuenćın

eleştiri pıoh, pıuh pıoh, pıuh

elevatör deşay deşay

eli açık bereçetıj bereqetıĵ

eli açıklık guṕšenağ jumart, a uxáğe

eli yakışmak yia yequn yia yequn

eli yavaş apejaj apeĵaĵe

elim goáwo goáwe

elin dışı aćıb, aib aş`ıb

83

elin üstü abl, aşıu aş`ıu`

elinden almak apıxın aş`exın, apıxın

elinden fırlamak apıĺetın, aéṕćın apış`eĺetın

elinden gelmek yia kifen yia kihan

elips ućeh, ućıh uqıh

elişi arışı` arışı`

ellerin soğuktan

çatlaması stḣen stḣen

elli tfıć txuş`

elli altı tfıć xı txuş` xı

elli beş tfıć tfı txuş` txu

elli bir tfıć zı txuş` zı

elli dokuz tfıć bğu txuş` bğu

elli dört tfıć pĺ`ı txuş` pĺ`ı

elli iki tfıć ṫu txuş` ṫu

elli seskiz tfıć yi txuş` yi

elli üç tfıć şı txuş` ṩı

elli yedi tfıć blı txuş` blı

elma mıarıs mıarıse

elma suyu mıarıseps, mıarıse psı mıarıseps

elmacık kemiği nepk nepk

elmas nalmes nalmes

elmastraş apçıbzı

elti nıseğu nıseğu`

eltopu agoáw agoáw

elveda wuzınçew tharkıfxuesak,

tharkıfqeĺıpĺ

elverişli orış`e orış`e

elzem şıćeğeşxo, şıéğoşüxo wupıqḣunuım,

wupıqmıḣun

elаman of ut ox ut

emanet hafı haxu`

emanet almak hafı şten haxu` kaṩten

84

emanetçi ḣumaqo ḣumaque

emare amesım amesım

emek lejapḣ leĵapḣ

emekçi lejaqo leĵaque

emeklemek çöḣon zepṩıpṩen

emekli lejışx mıleĵej

emektar lejećay lejeqey

emel guğaṕe xoyáğe, xueyınığe

emel, arzu guyiĺ guyiĺ, guxeĺ

emilim zıxeşen zıxeşen

emin wuzşıguğujın zıṩıguğıjın

emir ofıtı ş`enyet

emlak mılḱu` mılḱu`

emlakçı psewuṕeşaqo psewuṕeṩaque

emme ćeşü, şü`ınĺı ş`ef

emmek ćeşün, éşün, şü`ınĺın ş`efın

emniyet şınağonç şınağonç

emniyet kemeri wuḣume bıǵırıpx ḣume bıǵırıpx

emniyetli şıneğоánçe şıneğoençe

emniyetli şekilde şıneğoánçe şıneğoençew

emniyetsiz şıguğemıc, şıguğonçe ṩıguğınçe, şınáğue

emreden ofıtıqo oxtebǵe

emretmek ofıtı yetın oxtebǵen

emsal zefed xuede

emsal göstermek zefed ğeĺeğon xuede ğaĺeğon

emzik bıźıp bıźıpe, bıźıpš

emzirmek bıźı yeğeşön bıź yeğafen

en bğuzáğ bğuzáğ

en az yaneḣ maće, yaneha maé yanaḣ maş`e

en baştan yapedede yepedıde, yiṩhadıde

en büyükleri yaneḣıjır, yenahıjır yaneḣıĵır

en çok yanahıbe yanaḣıbe

en kötü durumu yiayeğuğo yieyığue

85

en kötü zamanı yiayaṕe yieyaṕe

en küçük yeneha šıqur yanaḣ šıqur

en nihayet yawujıpk yiqejqe

en son yawujdede yawuĵdıde

en sonunda yiwujdedem yiwuĵdıdem

en yaşanacak

zamanı yitḣeğum yitḣaguem

enayi ule ule

endam pkı pkı

ender ğotığoáy ğotığoéy

endişe guğape gunıkoğue

endüstri ş`ını ş`ını

enerji enerji enerji

enerjik harşer ḣarşer, ḣarxuer

enfes daxeded daxedıde

engebelli ṫıbǵısıbǵı ṫıbǵısıbǵı

engel peuź peuź

engel (engel amaçlı

azarlamak) perwoğu pırıwuen

engel olmak perwoğ ḣun peruwen

engel, azarlamak perıwo perıwe

engin nemĺeğu nemyiĺağu`

enik hajü, hajüjiy hav, hav şır

enine yişömbğoáğeće yibğuağqe

enişte maĺḣo, maḣĺe maĺḣe

enkaz zexekutağ zexekutá, zexewá

enlem bğole bğole

enli şöámbğo bğue

ense pşebı pṩeb

ense kökü şhapxetıḱu`, pşebı` pṩedake

enstantane netéźe netéźe

entari cene ćeh, cane ćıh bostey, boxśey

enteresan ğeş`eğonı ğaş`eğuen

86

epey zawule zawul

epeyce bećay zawulıre

er źaqo źeĺ

er geç sidığomiy sıtṩığuemi

erdem xeĺıpḣ xeĺıpḣ, değuáğe

ergenlik keşeğu, deqoğu kaşeğue, neasığe

ergin ṫırğoğe, ṫığoáğe nesá

erik (bardak erik) kıpše kıpše

erik (papaz erik) pḣeguĺ pḣeguĺ

erim zıdınes zıdınes

erime ṫqun ṫqun

erimek ṫqun, ṫıqun ṫqun

erimiş ṫıquğe ṫquá

erinmek şhaxın ṩhaxın

erişim ĺıneasın neasın

erişkin ĺ`ıṕe yiwuçöáğ neasá

erişmek ĺeasın ĺeasın

erişte thaçüzepıwupćığ,

thaçüzepıwupş`ığ thavzıpıwuṕş`á

eritilmiş ğeṫquğe, ğaṫıquğe ğaṫquá

erkek ḣulfığe ḣu, ḣulxuğe

erkek at şıḣu` şıḣu`

erkeklik ĺ`ığe ĺ`ığe

erken pase pase

erkence pesaş pesaṩe

erkenden pasew pasew

ermeni yermel yermelı

erozyon téĺesıćın triĺesıqın, teĺesıqın

erzak (azık) ğomıle ğomıle

es wuçüṕ wuvıaṕe,

zetewvıaṕe

esaret ğerığ ğarığe

esas ĺapse ĺapse

87

esenlik psewunığe wuzınçağe,

sımegençağe

eser of ş`ağ ş`ığa, ş`á, ĺewuĵ

esinti jıbğe şabe ĵıbğa ṩabe

esir ğer ğer

esirgemek şhasın ṩıshın

eski ṫurıs ṫorıse

eski haber kebarıj ḣıbarıĵ

eski zaman peserey peserey

eskiden yipem, peserem yipem, peserem

esmer koáṕše koáṕše

esmerleşmek koṕšen koṕšen

esnasında ardedem, adedem ardedem, adedem

esnek wufewuṕš wufewuṕš,

zeş`eşzeş`eha

esneklik wufewuṕše wufewuṕše

esnemek je zećeşın, je zeećın xuṩhan, zeş`eşın

esrar şeḣu ṩexu`

esrarengiz şefışö ṩexuṩe

estetik yequ daxe yequ daxe,

dexáğemyetá

eş şhağus ṩhağuse

eş ĺenıko goğ

eş anlamlı zıfeoáğ zıxueoá

eş arama pseĺıḣo` pseĺuḣ

eş cinsel mıḣu mıbz mıḣu`mıbz

eş dost pıḣopışe pıḣuepışe

eş olma şhağusağ ṩhağusen, ṩhağuse

ḣun, ṩhağusağe

eşarp şhatéḣo ṩhatepḣue, aĺeṩ

eşcinsel mıḣumıbz mıḣu`mıbz

eşdeğer, aynı fiat zewas zewase

eşek şıdı şıd

eşek arısı keśığoán şıdıbĵe

88

eşgenar dörtgen nalmes pĺ`emiy nalmes pĺ`emiy

eşik pıçeuşha, pşeuşha bjeu`, bjeuṩha

eşit zefediz zexuediz, zexuede

eşit işareti (=) fediz xuediz

eşit olarak fedizće xuedizqe

eşitce zefedizew zexuedizu

eşkal tépĺać tépĺeqe

eşkenar zebğu` zebğu`, zexuedebğu`

eşkenar üçgen şımiye zebğu` ṩımiye zebğu`

eşmek wutḣumbın ṫen

eşya amṕe hapşıp

et lı lı

et suyu leps leps

et yemez lı zımışx lı zımışx

etajer étajer etajer

etçil lışx lışx

etek ćepxın, ćepıĺaşü` qepxın, qepıĺ

etiket txıjiy txıĵiy

etiketleme txıjiy teźen txıĵiy teźen

etki téunće unće

etkin ĺeć unćen

etkinlik ĺećınığe ĺeqınığe

etkisiz ĺećınıç mıunće

etli börek ḣıçın, fıçın, guyıbat ḣıjın

etli butu pkınelın pkınelın, lıḟe ḱoáḟe

etmek ş`en ş`ın, ş`en

etnik zışış ĺepk zışış ĺepk

etraf ağoblağ, aneğun ağoblağue, aneğun

etrafında yiğune yiğunem

etriye pşeruḣ pşeruḣ

ev wune wune

ev işi wune of wune oxu`

ev kadını, ev halkı wunerıs wunerıs

89

ev sahibesi bısımgoáş bısımgoáṩe

ev sahibi bısım bısım

ev, eşya, psewaĺ psewaĺe

evcil ğesağe ğasa

evham śıhamışı` wuxuepxenc

evirmek ğećereḣon ğaqereḣuen

eviye şıku thaćap, thaiṕ ṩıku`thaş`aṕe,

thaş`ıṕe

evlat bın bın

evlatlık ṕur ṕuğe

evlenme vakti keşeğu kaşeğue

evlenme zamanı

gelmiş (erkek için) yikeşeğu yıkaşeğue

evlenme zamanı

gelmiş (kız için) yideqoğu yideqoğue

evli deqoáğ, kezşağ

dequá, yáşá (kadın

için), kazşá (erkek

için)

evlilik keşenaşe keşenaşe

evlilikten gelen

akrabalık blağe blağe

evrak txığe txığe

evrim zeḣoćın, zeḣoin zeḣueqın

evvel yipe yipe

evvela yiperapş`ew yipeqe

evvelki, öndeki yaperer yıperer, yaperer

eyalet kaleḱup kalegup

eyer wane wáne

eyerlemek wane télhan wáne teĺhan

eylem bırsırın bırsırın

eylül onığo onığa

eyvah yewowoy yewey, yewewey

ezan azan ázen

ezan okumak azan cen ázen gen

90

ezber guyiwubıt ṩhayuwbıde

ezeli yiperınçe yeğaş`e, yiperınçe

ezgi wored wered

ezik ṕıṫığ ṕıṫa

ezilmek zıṕıṫın zıṕıṫın

eziyet kinığe ley

ezme ṕıṫın ṕıṫın

faal lajere laĵer

faaliyet lejeqonığ leĵen

facia goáwo goáwue

fahiş yeğelıyağ yeğaleyá

fahiş fiyat ĺeṕaşe ĺeṕaṩe

fahişe psej pseĵ

fail zış`ağer zış`ár

faiz téźe téźe

fakat şhaćerem, şhaém ṩhaqe, paṕş`e

fakir thamışq, thamıć thamıṩqe

fakirleştirmek ğethamıćen ğathamıṩqen

fakirlik thamıćağ, thamışqağ thamıṩqağe

faktör kızxećırer kızxeqır

fal fapĺe xapĺe

falan mor mor

falan filan mor mır mor mır

falcı śeunej śeuneĵ

fan jıf jıxu`

fanatik neyićığ neyiq

fanila cenećaḱo ceneqague,

geneqague

far far, ḱuwostığ guwezdığe

faraza guşıam şha, guşıam peé

psaĺem ṩhaqe,

psaĺem paṕş`e,

ṩıawdıbjıns,

ḣuáwedıbjıns

91

fare śığo źığue

fare kapanı śığowubıt źığuewubıd

fark şhaf ṩhaxue

farkında; haberdar yeş`e ṩoğuaze

farklı şhafı ş`haxue

fasafiso haşütıḣuşütı hafeśıfe

fasıla zepığewu` zepığawu`

fasülye cenç, ceş gerş

fasülye ezmesi cenç ǵın, ceş ǵın gerş ṕıṫa

fasülye falı cençıźı, ceşıźı gerşıźı`

fatura şentxıĺ fentxıĺ

fayda şü`ağe ḟığa, ḟáğe

faydalı şü`ağe ziar, şü`ağe zier ḟığa zıxeĺ, ḟáğe zıxeĺ

faz téwuçöğu téwuveğue

fazilet değunığ değuáğe

fazla başe kodıṩe

fazla soğuk çıaşe, şıaşe ş`ıaṩe

fazlalık lıyağe leyağa

fazlası ile lıyew leyuw

fecir nefĺe nexuĺe

feda téwxıha téwxıha

fedakar pse yempĺıj pse ṩımısh, yıpse

ṩımıshıj

felaket belehaşüx belıhışxue, betekute

felç yićıĺenıko yiwubıtın zış`iwubıden

fena deyi deyi

fener wostığ wuezdığe

fer šıwağe šuwığe, pse

feragat ahapıć ahapıć

ferah tḣağo tḣağue

ferdi şhazako ṩhazakue

ferdi, kendi

kendine şhac ṩhaz

92

ferik anaće, anaé anaqe

fermuar çıudejığey, şıudejığey ş`ıu`dejey

ferrahlık wunejın gupsexu`

fersiz qoş`ençe, mıšıwujüj mıšuwuj, diyá,

psençe

fert nebǵır, nebǵe nerıbǵe

feryat ćıyin qiyin

fes pao pıa

fesat gubzac gubzage, zeış`áque

fesat karıştırmak hilağe hile xeğazerıhın,

zeış`enığe

fesatçı zeşıḣoáqo

zeṩıḣoáque,

zeḟeźaque,

zexeğazırıhıque,

zeış`áque, hileş`

festival mefeć mexoć

fetih téxınığ téxınığ

fetva fetwa fetwa

fevkalade ğeş`eğon ğeş`eğuen

fıçı şöndıre, pḣeçay, beşké fendıre, ḱey

fıkra guşıeğaşx guşıeğaşx

fındık dejiy deśuq

fırça pırśe pırśe

fırça atmak téḣupsqén, téḣupćen téḣupsqén

fırın haḱu haḱu`

fırın küreği haḱu hanśe haḱu` hanśe

fırıncı haluğu`ğaj ş`eko ğaĵe

fırında pişen haḱurıj haḱurıĵe

fırlamak ĺeten yıĺın, ş`ean

fırlatmak ğeĺeten yığaĺetın

fırsat yiğo yiğue

fırsatçı yiğoşığoáz yiğueṩığuáze,

yiğuexueğáze

fırtına jıbğeşxo, jıbğeşüxo wolbane

93

fırtmak şüeḣuşütın ş`eĺıtıqin

fısıltı uşaş uṩaṩe

fıskıye šırewutx šırewutx

fıskiye psıwutx psıwutx

fışkı yebz yebz

fışkırmak šıren kiwutxıqın

fiat wase wase

fiat artırımı xeğaḣo xeğaḣue

fidan çıǵ šıqu jıǵ šıqu`

fide ćısığ qiğa

fidye şheşefı, şhaşefı ṩhaṩexu`

figan ḱuwećiy gowğuey

fiil ḣuş`e ḣuş`e

fiil çekimi ḣuş`e şöáşe ḣuş`e xeş

fikir gupşıse gupṩıse, gupsıse

fikir birliği zedıgupşıse gupṩıse zıtexue,

gupṩıse zeruwbıd

fil pıl pıl

filan mor mır, wudır mıdır mor, mır

fildişi pılıśe pılıźe

file ḣıtıwu` ḣı

filiz ćırışha qırıṩha

filtre rızaf záĺe

fince finıbze finıbze

firar xehajın ş`ean, xehajın

firar etmek zıćeajın, zış`eajın ş`eajın

fire xeć xeq

fiske apawo apawue

fiskos uşaşe uṩaṩe

fiş yiu yiu

fişek şe zerıĺ şaĺe

fişek kapsül şepḣ şepḣ

fişeklik şebler şebler

94

fitil şağe ṩağe

fitlemek ğeuşın wuştın

fitleşmek zefeğağujın zepeqojın

fitne ğebl ğabl

fitneci ğeblaqo ğableré

fiyatı yiwase yiwase

fiyatı (değeri) yipće, yipş`e yipş`e

fizibilite zerıḣun zerıḣun

flüt ćafiy ğafiy (düdük)

bĵamiy (flüt)

fobi şınağo şınağue

folluk nebğurıs nebğorıs, ábğoerıs

follukta devamlı

bırakılan yumurta nabğurıs abğorıĺ

forklift ştetéáĺh ṩteteĺha

forum zeuće, zeuş`e gupḱengeṩ, ḱengeṩ

fos nećı, nei neş`

foseptik maşe, psıwneĺako heymaṩe

fosfor nexuh nexuh

fotoğraf suret suret

fotoğrafçı suret tézxıre suret téx, suret tezıx

fotokopi makinası fedetéx maşine xuedetex maşıne

foya ṫasḣe ṫasḣe

fötr şapka pao ḣuray pıa ḣurey

fren ğewuçüĺ ğawvıaĺe

fuhuş ḱuyen ḱuyen

fukara thamışq', thamıć thamıṩqe

fukaralık thamışqağo, thamıćağe thamıṩqağue

fuzuli hawuliy hawley

füze fıze xıze

gaddar gućeğunç, guş`eğunçe guş`eğunçe

gaddar, katı gupıt, upaj tki

gaga pepk pepk

95

gagalamak yew`un yew`un

gaip tum tum

galiba neguye gurıoeğuemqe,

neguğa

galibiyet téqon téquenığe

galip téqoáğ téquá

galip gelmek téqojın téquen

gammaz ṫasḣe oáte ṫasḣe oáte

gamze dexelın dexelın

gangaster,

soyguncu ḣunćaqo ḣunćaqo

ganimet kıtéxığ téxığe, zepxuğe

gar meşü`eḱuṕ meḟeguṕe

garanti şıguğyet guğayet

gardrop şığınıĺe ṩığındeĺha

gargara jedeğeçeh, jedeğaşıh ĵıdeğajıh

garip tha yewağ tha yewá

garp tığekohaṕ dığe kohaṕe

gasp téx téx

gasp etmek ĺ`ığeće tépxın ĺ`ığaqe téxın

gaspçı téxaqo téxaqo

gaspetmek ḣuncen, zеpḣоn ḣunćen

gaye guxeĺ guxeĺ

gayet bew dıde, bew

gayret ĺećı, ĺei ĺeq

gayretli guyétığe guyétığe

gayrimenkul xaṕe xaṕe, ş`aṕe

gaz jıs jıs

gaz tenekesi fıtаǵınıĺ xıtаǵınıĺ

gazel pćaşe, pş`aşe pćaşe

gazoz ğozıps ğozıps

gazyağı fıtaǵın ğozdağe

gebe ĺermıh ĺermıh, ĺeṩıge

96

gebermek kozewun, kozewu yişın kozewun, kozewu`

yiş`ın

gece çeşı, şeşı jeş

gece kondu ğurbeş ĵeşpeş

gece yarısı çeşnıko, şeşnıko jeşnıkue

gecelik çeşcan, şeşcane jeşgane, jeşcane

gecikmek ćesen guven

gecikmek (zaman

aşımı) téş`en guven, teş`en

geç ćase qase

geç kalmış kećesağ guwá

geçen blećığe bleqá

geçen sene ğeréqo, ğereqo neğabe

geçerli blećırer, pxırećı pxıriq, bleq

geçersiz blemıćıre, pxırımıć pxırmiq, blemıq

geçim psewuć psewuqe

geçimsiz şenıç zeğınçe, mızağe,

mızeğ

geçirgen pxırızğać pxırızğaq

geçirmez pxızımğać pxızımğaq

geçiş zepırıć zepırıq

geçit zepırıćıṕe zepırıqıṕe

geçmek blećın bleqın

geçmiş blećığ bleqá

gedik dewtığ dewdá

geğirmek kekeyın, keyın kakeyın

gel git kaqoqoj kaquequej

gelecek keqoşt kaquenus

gelecek hafta kaqore thamafem thamxue kaque

gelecek sene keqoreğ ğa kakue

gelecek zaman keqoşt ĺeḣan kaquenu ĺeḣane

gelenek xabze xabze

gelgit kaqoqoj kaquequej

97

gelin alayı şüzışe fızışe, nısaşe

gelin alma nısaşe nısaşe

gelin, yenge nıse nıse

gelincik wuj, dexewuj wuĵe

gelinlik nısecan nısegane

gelir xaḣo xeḣue

gelir kaynağı keqoáṕe kaquaṕe

gelişmek xeḣonığ, ĺeşın kequen

gelmek keqon kaquen

gelmek (bir araya) zeućen, zeuş`en zeuş`en, zeqoĺen

gem şxou, şüxeu şxue

gemi kohı, kuha k`uhı`

genç nıbjıće, nıbjıé nıbĵış`e

genç delikanlı ćelaće, élaé ş`elaş`e

genç kız pşeşaće, pşaşe ş`e pṩaşe, ḣıgebzş`ále

gençler ćaleğoálexer, éáleğoálexer ş`eleğuálexer

gençlik ćeleğu, éleğu ş`elağue

gene cıriy argueru, giri

genel zećemćiy zeṫqer

genellikle,

çoğunlukla nehbere, nehebere naḣıbere

geniş şöámbğo bğo

geniş açı koápe bḣu koápe bğo

geniş üçgen şımiye bıḣu ṩımiye bğo

genişlik bıḣuğ bğoáğe

genleşme zeećın zeeq

genleşmek ṕeṕen ṕeṕen, zeeqın

genlik bḣubz bğobz

gerçek şıpke pej

gerçekten şıpkew peju

gerdan jeğu jeğu`

gerdanlı jeğub ĵeğub

gerdanlık pşerıĺ pṩerıĺ

98

gerdek şawoyişıj ṩeweyışıj,

ṩáwueyışıj

gereç amepsım amepsıme

gerekçe wuşhağo, wuşhağu ṩhawsığue

gereklilik feyerıu, feyenığ xueyınığe

gereksinim şıćağe, şış`ağe ṩış`ağe

gereksiz işler mıḣomışı` muḣmış`e

gereksiz

konuşmak,küstahlı

k

şhawubeten ṩhağabeten

gergi ṫaṕse ṫaṕse

gergi kayışı şöps kudiy feps kudiy, ṫapse

feps

gergin kudiyiğ, zepekudiyığ zıṩeşa, kudiyá

gerginlik zepıkudiyınığ zıṩeşınığe, kudiyáğe

gerici jırıqo jırıque, yıquetiq

geriden wujıće wuĵqe

gerilim ĺıye ĺıye

gerinmek zéwuşxon, zıkudiyin zışeş`ın

germe zepekudiyin şeş`

germek zećeşın, zeeşın şeş`ın

getirmek kahın kahın

gevelemek jedeohan, jedeuhan ĵedeohan, ĵedeuhan

geveze orjör orver

gevezelik orjörınığ orverığe

gevezelik etmek orjörın orverın

geviş ğoáşxe, ğaşe ĵeğoáşxe

geviş getirmek ğoşxen, ğeşen ĵeğoşxen

gevremek śeğon śeğuen

gevremiş śeğoáğe śeğoá

gevşek lanle lale, lanle

gevşemek lenlen lelen, zığalelen,

lenlen, zığalenlen

geyik şıh ṩıhbjen

99

gez şxonç nedebz, şüxenç

nedebz fonq nedebz

gezegen qoha queha

gezgin keqohırey, kequharey kaquhırey

gezi zéqo kaquehaque

gezici kezıqoh, kequhaqo kaquehaquerey,

kaquhırey

gıcık ḣırše ḣırše, kıśe

gıcır gıcır ćepsıpbz, ş`ekeśıbz, deday ćepsıpbz, f`ekeśıbz,

deday

gıcırdamak ćırğın, šewun ćırğın, šewun

gıcırtı ćırğ, šew ćırğ, šew

gıda şxını şxınxeq

gıdaklamak keken qeqen

gıdık txıtx gil

gıdıklanmak ligin gilın

gıdım maće, maé meş`edıde

gıpta yeḣopsen ḣoápse

gıpta etmek wönešın, feĺ`en yeḣopsen

gıpta, imrenmek yeḣopsen yeḣopsen, yenešın

(imrenme)

gırtlak çiy giy

gıyabi wujıpke wuĵqe

gibi nehiy, nahıye neḣéy

gider pıqoáde, psıéć, psıćeć pıqoáde

giderayak téwoće téwueqe

gidiş qoáće queqe

gidişat zéqoáće queqe, zequeqe

girdap harze ḣırze, psıḣırze

girgin newutx neş`epqe, newutx

girift zexepśağ zıxeṩıhá, zıxeşıha,

zıxewşerıha

girinti ledex ĺedex, ĺeyıha

giriş yihaṕ, ćehaṕ, éhaṕ ş`ehaṕe, yıhaṕe

100

giriş çıkış yiha yićıṕ yıhaṕe yıqıṕe,

ş`ehaṕe ş`eqıṕe

giriş katı yihaṕe zetét yihaṕe zetét,

ş`ehaṕe zetét

girişmek wupıhan wupıhan

girmek yihan yihan

gişe ćehağu, éhağu ş`ehağue

git gel qo keqoj que kaquej

gitmek qon quen

gittikçe qokes quekas

giyim şığın ṩığın

giyinik fepağ xuepá

giysilik şığınıpḣ ṩığınıpḣa

giz şef (sessiz) ğapṩqu`

gizemli şefığe ğaṕṩquĺá

gizli şefı ğapṩquá

gizlice şefew ğapşquaw

gizlilik şefığe ğapşṩquğe, ṩexuğe

gocunmak guxein guxein

gol gol gol

goncagül goáşeape goáṩeape

göbek nıbebšiy nıbáfe

göbek bağı nıbebšiy nıbeps

göbek çukuru nıbıc nıbeṕšiy, bınce

göbek kordonu nıbebšiy kops nıbeṕšiy kops

göbekli nıbeşü nıbef

göç ḱoşı ḱueş

göç etmek ḱoşın apḣoén, ḱueşın

göçebe şöfrıs xexrıs

göçmen xexes xexes

göçmen kuşlar bzıwḱoş bzuwḱueş

göçük kawo, zexeş`ağ, yeçöḣoxığ kawo, zexef`ağ,

yeveḣoxığ

101

göğüs bğe bğa

göğüs ortası bğegu bğaqu`

gök kuşağı şwan kops şwan kops

gök mavisi woşögu şḣonṫe, woşögu

şüḣoánṫe wofegu` şḣuánṫe

gök rengi woşöguşö wofegufe

gökbilim woşöguş`enığ wefegu`ş`enığe

gökdelen woşöćaw wofegu`ğuen

göktaşı jöáğopıf váğuepux

göktaşı düşmesi jöáğo yićı, jöáğo pxırışın váğuepıxun

gökyüzü woşögu wofegu`

göl psıḣuray psıḣurey

gölet psı wubıtıṕ`e psı yıwubıda, psı

wubıdıṕe

gölge jaw, jew ĵawe

gölge etmek jaw ş`ın, jewu ş`ın ĵawe ş`ın

gölge, insan

gölgesi nıbjıku` nıbĵ, nıbĵıku`

gölgelik jewaṕe, jewuṕe ĵewáṕe

gömlek cane gane, cane

gömlek (kısa kollu) cane aşhaćaḱu` gane aṩhaćeṩ

gömlek (uzun

kollu) cane aşhaćeh, cane aşhaćıh gane aṩhaqih

gömlek kolu aşhape aṩhape

gömü dışe ćetağ, dışe éṫağ dıṩe ş`etá

gömülü ćeṫağ, éṫağ ş`etá

gönül ćase ĺeğunığe guṩha

görenek xabze xabze, ĺağuğe

görev pşerıĺ pṩerıĺ, oxthabze

görev, görev başı anaṫe anaṫe

görevli (toplantı

görevlisi) şhağrıt ṩhağarıt

görgü faş`e xebzaş`

görgülü xAbźaxeĺ xebzaş`e

102

görgüsüz xabzençe xabzençe

görkem yiyinağe yinığe, yináğe

görsel nerĺeğow nerĺağu`

görümce pşıpḣu pṩıpḣu`

görünen keĺeğore ĺağur

görünmezlik mıĺeğonığ mıĺeğonığe

görüntü keĺağo ĺağue

görünüm keĺeğoáće tépĺe, ĺeğueqe

görünümü yiĺeĝoáće yiĺeĝueće, yıtepĺe

görüş ĺeğu ĺağuqe

görüşme zereĺeğun zereĺeğun, zerıĺağun

gösterge ĺeğoaĺ ĺeğoáĺe

gösteri ğeĺağo ğeĺáğue

gösteriş zış`ıtej ğaĺáğu`nepš

göstermek yeğeĺeğun yeğaĺağun

götürmek (hızla

oraya) ğedıdın

psınćeuw neğasın,

ğedıdın

gövde pkı ṕkı

göz ne ne

göz alıcı newubıt newubıd, neş`ex

göz altında tutmak nea tétın nea teğatın

göz ardı etmek nerğız ş`ın, guğu yemıĺ`ın nerğız ş`ın, guğu`

yemıĺ`ın

göz bandı nepx nepx

göz bebeği neḱu neḱuğa

göz çapağı nećeṫırğ nešaqe

göz çıkarmak neyiwutın nekiwudın, nekixun

göz çukuru neḱurb, neḱub neḱumb

göz dağı vermek téḣupsqén, téḣupćen téḣupsqén

göz değdirmek ne téğefen ne téğaxuen

göz doktoru neaz neaze

göz etmek naće féwon, nećenaşha

féwon

naqe yewen,

neqenaṩha xuewen

103

göz göre göre nerıĺeğow nerıĺağu

göz hapsi nea étın, nea ćetın nea tétın

göz hastalıkları newuz newuz

göz hekimi ne aze ne aze

göz kapağı nаṕo naṕe

göz koymak nae téźen nea teźen

göz kulak olmak fepĺırın qeĺıpĺın

göz ucu naće naqe

göz ufku neĺeğu` nerıĺağu`

gözaçıklık newutxağ neuxağe

gözbağı neupḣo, napxe neupḣue, napxe

gözbebeği neḱups neḱups

gözcü pĺaqo pĺaque

gözdağı ğeşıne, ğaşınağo ğaşıne, ğaşınağue

gözden geçirmek

(tamiratı tekrar) yeazejın yeazejın

gözetim nea nea

gözetmek nea téğatın nea téğatın

gözetmen yepĺaqo yepĺaque

gözlem ĺıpĺe ĺıpĺe

gözlemci yepĺaqu, yepĺaqo yepĺaque, ĺıpĺáque

gözleri dalmak ne zetéken ne zetéken

gözlerini bir

seyden ayırmamak ne ténen ne ténen

gözlük neğunce neğunge

gözlük camı neğunceḱu neğungeḱu`,

neğungeabg

gözlük çerçevesi neğuncepk neğungepk

gözlük kılıfı neğuncaĺ neğungaĺe

gözlükçü nerıpĺşaqo nerıpĺṩaque

gözpınarı nepsıne nepsıne

göztaşı mıjöáşḣo, mıjöáşüḣo nıváşḣue

gözü pek mışınere şıneğuençe, şınağue

zimıa

104

gözü yaşlı nequ neps nequ` neps

gözükara guĺeş şıneğuençe, guĺeṩ

gözümden kaybol saneu yić, sıneu uć sineum yiq

gözüne kestirmek ne téźen, ne piwupş`ın ne teźen

gözyaşı nepsı neps

gram gram gram

gri yejaşö yeĵafe

grip çıa xehan, şıa xehan ĵı wuz

grup ḱup gup

grup grup ḱup ḱupew gup gupu

guatr jeğubab ĵeğu`bab

gurbet xame xeḱu xame xeḱu`

gurbetçi xameşıa xameṩıa

gurk kurte kurt

gurka yatmış tavuk çetkurte gedkurt

gurup, gün

ağarması nefĺe zećeç nexuṩ zeş`eq

gurur şhaqo ṩhaque

gururlanmak guşxon, guşüxen zepesıjın, zığayının,

yigu`zırihıjın

gusül pkı abdest pkı abdest

gübre yebz ş`ığapşer, yebz

gücenme gukaw, gukéw gurkuten, xean

güç ĺeć ĺeq

güçbela yerağow yerağu

güçlü ĺeşı ĺeṩ

güçlü, kuvvetli qoćeşxo, qoş`eşüxe karuwuḟe, ĺeṩ

güçlük kinığe guğeh, guğyeh

güçsüz mıĺećın, mıĺein mıleṩ

güderi ĺeḣsten ĺeḣsten

güdü gumće zığaḣu`

güdük ĺeḱur qágue, ĺekıśe

güfte woredwuse woredwuse

105

güğüm gogon goguen

gül seteney seteney

güleç neşxı neguḟe, guḟex

gülegüle ğogumaf ğogmaxue

güler yüz neşxpeşx nejeguje

gülle topışe topışe

gülmek şxın, dehaşxın şxın, dehaşxın

gülümsemek şxıpšın ş`eguḟıqin

gülünç dehaşxınığ dehaşxınığe

gülyağı seteney dağ seteney dağe

gümrük xeḱuyihaṕ xeḱu`yihaṕe

gümüş tıjın dıĵın

gümüş kama tıjın kame dıĵın kame

gümüş kemer tıjın bǵırıpx dıĵın bǵırıpx

gümüş rengi tjını şö dıĵınıfe

gümüş suyu tıjınıps dıĵınıps

gümüş yüzük tıjın aĺın dıĵın aĺın

gümüşçü tıjınaş`e dıĵınıṩe, dıĵınış`

gümüşlük tıjınıĺe dıjınıĺe

gün mafe maxue

gün ağarmak nefĺe zećiçın, nefıĺe zeiçın qexu` kiş`ın

gün başı mefаpe mexuаpe

gün batımı tığekohağu dığekohağue

gün boyunca mafe rénem, mafem yene maxue ziqıhağım

gün doğmadan nefmışew nexu`mıṩu

gün dönümü tığeğaz mexueğaze

gün görmek tḣejın ṩhamaxue

gün sonu mefаće, mefewuj mexueqe

günah pseqod gonıh, pseqod

günbatımı tığe koáh, tığe kohağu dığe kohağue

güncel mefeyequ` máxueyequ`

güncelle mafeyéqu ş`ı maxueyeğaqu`

gündelik elbise şığrén ṩığrén

106

gündüz mafe maxue

gündüz gece çeş maf, şeş maf jeşmaxue

güneş tığe dığe

güneş çarpması tığe yegowon, tığe xean dığe yegowen

güneş gözlüğü tığe nerıpĺ dığe nerıpĺ, dığe

neğunge

güneşli tığeps dığeps

güneşli yer tığenap dığaṕe

güney tığaṕe dığaṕe, dığamuḣo

güney kutbu tığemıwo koápe dığaṕe koápe,

dığamuḣue koápe

güney kutup

dairesi tığaṕe ḣureye koápe dığaṕe ḣurey koápe

güneybatı tığaṕetığekohaṕe dığaṕekohaṕe

güneydoğu tığaṕetığekoćıpe dığaṕekoqıṕe

günlük txığeps txığeps

günöte tığepıź dığepıź

güpür uḣoḣağ uḣoḣağ

gür bırab, ćırı bırab, ćırı

gürbüz wuzınçe wuzınçe, ḟequá

gürcistan ğurzinér ğurzinéy

gürcü ğurziyin gurzin

güreş bane bane

güreşçi benaqo benaque

gürültü makeşxo, mekeşüxo bırğsırğ, bırğesırğe

gürültülü ḱuwohaw bırğsırğu,

bırğesırğew

gürz ğurz ğurz

gütmek kéfećın, ğeḣune lejen ğaḣun

güve ḣun, ḣune ḣun

güven şıguğu, gutepsıh ṩıguğu`, gutepsıh

güvenilir śıheş`eğu, śıheş`ığo źıhş`eğu`, źıhzıxuáş`

güvenirlik guğonığ guğonığe

güvercin tharko tharıkue

107

güverte kohćıu, kuhaşıu k`uh ş`ıu`

güya ṕ`omı, ṕ`ome ṕ`omı, ṕ`ome

güzel daxe daxe

güzel görünümlü tépĺeşü`ı tépĺedaxe

güzel hava woşü`ı weḟ

güzel şekliyle zeredaxew zeredaxew

güzelleşmek zığedexen zığedexen

güzlük bjıhapḣ bĵıhapḣe

habbe tḣumbe, tḣurbe tḣumbe, tḣurbe

haber kebar ḣıbar, otığa

haberci makeğeu otaque, makğau`

habersizlik kebarınç ḣıbarınçağe

hacı hacı hajı

hacim bğoáne bğoáne

hadise ḣurer, ḣuğer ḣuğer

hafıza gurıfe gurıxueğue

hafif psınće psınće

hafriyat ṫın ṫın

hafta thamaf thamaxue

hafta içi gün thamafe qoš thamaxue qoš

hafta sonu thamafe wuj thamaxue wuĵ

hain kumal kumal

hainlik kumalığe kumalığe

hakaret wuşhaqun wuṩegun

hakem zéşaqo zéşaque

hakikat şıpkağer şıpkağer, pejıpe

hakiki şıpke şıpke, pej

hâkim fitığe xuitığe

hakim, yargıç lajetéĺh laĵetéĺh

hakimiyet fitınığe xuitınığe

hakir ḣatepemıh ḣatepemıh

haklı ahe ziar, ahe zier ahe ziar, ahe zier

haksız aha yiap, aha yiep aha zimıa

108

hal hal lerığ ĺepṩeḣu`

hala tışıpḣu` ádeşıpḣu`

hâla cıreće nıgirqe

halat ćapse ğum qapse ğum

halay zedewuc halay

halbuki awu, şhaém áwu`ṕş`em,

áwu`ṩıtım

hale şeqoáh, şıquh şeqoáh, şıquh

halen cıreće girqe, nıgirqe

halhal ĺepşeḣu ĺápṩeḣu`, ĺepṩeḣu`

halı alırğu alırğu`

halis kabze ĺabz

kabze ĺabze,

bzıhaxuençe,

xemzerıha

haliyle zıtétew zıtétuw

halk işi çıle of, şıle of jıle oxu`

halka ğurcan ğurcan

halka (küçük halka

demir) ḣurcan woerduḣ, ḣurcan

hallaç aleti śıwute śıwude

halsiz dırğey dırğey

halsiz

(hastalanmak

üzere)

ğoyşay ğeyşey

halt guşıa yemıqu`,

zexeğaquhan mıḣun

ham mıcır mıḣua

hamak ḣerin ḣerıṕe, ḣerine

hamal hıĺeh haĺeh

hamarat lejaye, lejeqoşüxe leĵaque, aqueĺaque

hamile ĺermıh, ğumı ĺeṩıge

hamsi nećıh neqıh

hamur thaçü thav

hamur keseceği ćıpḣe, halıjöṕć thavpıwupş`

109

hamur mayası teceps, ĺeten teceps, thavĺate

hamur spatulası šentḣoáĺ thavtḣunć

hamur suyu thaçüps thavıps

hamur teknesi anĺe anĺe

hamurlu-yoğurtlu

çorba ḣundır ḣudır

han kızı ḣanıpḣu` ḣanıpḣu`

handikap pekeć pekoeq

hane wune wune

hane sahibi olmak wuneğon wuneğuen

hangi tarı dar

hantal jaj mıṫır, mıquemıte

hantal, kilolu bırṫımej pşerıĵ

hap hap hab

hapis haps haps

hapishane hapıs, hapse hapseṩ

hapşırmak psen, képsın képsın

hara şıḣoşeş şıḣuşeṩ

harabe yićıćıjığ, yiş`ıjığ ş`eṕezixekuta

haraç faş`e aḣşetex

haram haram harem, leĵığueéy

harap haleç, halaké,halaçe zıxekutá

hararet pĺırstır ṕĺırstır, zıṩepĺen

hararetli zeépĺıhağ, zećepĺıhağ zış`eṕĺıha

harcamak pığeqoden pığeqoden, ğeqodın

harcırah mefeah mexueahe

harç harç harj

hardal dıcıpx, gubğebelıc digipx

hareketli ćeteĺate qeteĺate

hareketsiz mıḣiy mıḣey

harf txepk txepk, txıpk

hariciye xıme xıme

hariç xemıt xemıt

110

harika wuteşöáğ dexaṩe

harikulade ğeş`eğonded ğaş`e ğondıde

haris nešıraqo nepsey

harislik gupımıćınığ nepseyáğe

harita ćıtḣ ćıtḣ

harlı ateş maşü`e tḣoábz meḟetḣoábz

harman hame, hamı hame

harman sonu hamewuj, hamıwuj hamewuĵ

harp zawo zawe

harpuşta depkışha depkıṩha

hasar zerar zerar

hasas gunesığoác, gumax gumaxe

hasat lejığe téxıjığ, lejığe

yehıĺ`ağ

leĵığe téxıjığe, leĵığe

yehıĺ`ağe

hasat zamanı xığo xığo

haset hamığeš fığuen, fığuened

hasılat kıćeć, kıéć kış`ek, kıtek

hasım pıyi biy

hasımlık zeceğon, zewjeğun zejeğun, zebiyın

hasır oámble oámble, árgen

hasır sepet pḣemat, oáble mate kimate, pḣamate

hasır şapka worze pao worze pıa

hasis gupıć zimar, gupıć zimıer abıde

hasislik haramığe abıdağe

hasret fezeşı xuezeş

hassas guxe gumaxe

hasta sımac sımage

hasta bakıcı sımacepes sımagepes

hasta için yapılan

teselli toplantısı ćepş ş`epṩ

hasta ziyareti sımecapĺe sımegapĺe,

sımegeş`ewuṕş`e

hastahane sımeceş sımegeṩ

111

hastalık sımacağe sımegağe

hastalıklı wuzğel, sımecаl wuzğel

haşarı ceguréy psınće, ĵım tesu

psım yepıg,

haşere heṕaše, haṕaše haṕaše, hapṩhupṩ

haşhaş uşh uṩha

haşin pḣaşe pḣaşe, ṫqi

haşlama ṕonćın vepḣ

haşlanmış jöáğe vepḣá

hat rış rış

hata laje, zeşıwko laĵe

hatıra gukećıj feyepĺ

hatırlamak keş`ejın kagupṩısıjın

hatırlatmak yigu keğećın yiug gağaqin

hatip oćeşü`ı jıaḟe

hatta yićiy yiqiy

hava jı ĵı

hava kirliligi jı şü`eyığ, quğojı, uğojı ĵı ḟey, wogḟey

hava sıcaklığı - 5

derece

wom yifebağe ziy yixe

derece tfı

wom yixobağe

derecitxu`

hava sıcaklığı 15

derece

wom yifebağe derece

pş`ıtfı

wom yixobağe

derece pş`ıtxu`

havaalanı bıbıṕ ĺetáṕe

havadar ĺaǵe ĵıxu`

havadis or otej or otej

havalandırıcı jıḣoćaĺ ĵıḣoćaĺ

havalandırma jıḣoj ĵıḣoj

havale geçirmek,

yüksek ateşten

sayıklama

şhaşixın xıĵen

havan gurḣu, guḣu gurḣu`

havasız jınçe ĵınçe

havlamak hakun hakun, benen

havlu apĺeć, ĺeéáĺ nepeĺeş`

112

havuç pḣı pḣı

havuz yesıṕ yesıṕe

havyar pśaće pśaće

havza ćıṕegu ş`ıṕegu`

hayal guğepš guğepš

hayal etmek guğeneṕšın guğeneṕšın

hayal perest ḣopsaqo ḣopsaque

hayalet neşü`eş`ı nekıḟeş`

hayalet; hortlak neşü`eş neḟeş`

hayat ğaş`e ğaş`e

hayat dolu, keyfi

yerinde olan gukıdeç ziı` gukıdej ziı`

haydi, topluluğun

hareketi için marc marje

haydut téwaqo tewuaque, abreg

hayır hau`, haw hawe

hayırlı hayr zıxeĺ, ḣar zıxeĺ guḟeğue, ḣér zıxeĺ

hayırlı olsun yiguxaḣo woleğu`, ḣarı

woreḣu`

guḟeğueqe, guḟeğue

wuḣ, guḟeğueqe

zeḣa

hayırsever psepaş`e psepaş`e

hayırsız mığo mığue

hayız ĺışüğ ĺış`eq, fızıĺş`eq,

mezaṩha

haykırış ćiyın qiy

haykırmak ḱuwon

gowun,

guzeveğuegow,

qiyın

haylaz ş`ıćay qeruṫıpṩha,

qerwuṫıpṩha

hayli şü`ıćay zerıḣufqe

hayran gurih dihaxá

hayranlık gurihen, gurihan dihaxın

hayret ğaş`eğon ğaş`eğuen

113

haysiyet ĺıtenığ zıĺıten

hayvan blım, haywan bılım

hayvan (büyük

baş) blım bılım

hayvan gübreliği

(büyükbaş) yebzıĺ yebzıĺe

hayvan pisliği çüye venvey

haz gum rihen guriḣ

haz duymak yigoápe ḣun gurih ḣun

hazım ğeṫqun, ğeṫıqun ğeṫqun, ğeṫıqun

hazır ğehazerığ hazır

hazırcevap neferıu nexuerıu`

hazin gukézğawo jexınj, guwuz

hazine ḣarzıne ḣarzıne

haziran mekuwoğu ğamexopemaze,

mekowoğue

hazmetmek şıxığer ğeṫqun, şıxığer

ğaṫıqun şxarğaṫqun

heba hawulıye hawu`ley,

ṩhamıpequed

hece pıçığu` pıqiğue

hecelemek pıçığo pıçığow pıqiğue pıqiğow

hedef psağ psağ

heder qodıćay qodıqey

hediye guşü`epće, guşü`aṕş`e guḟaṕş`e

hektar hektar hektar

hela psıwune psıwune

helak haleç, halaç, halaké haleq

helal halel halel

hele ze ze

helezon keğeşığ, keğaşığ zeteğaşá

helikopter jıḱuĺat ĵıgu`ĺate

helva halabe halıwe

hem yićiy yıqiy, nıqiy

114

hemen cıstuw, cıdedem nıgistu, yigistu

hemen hazır hazırıps hazırıps

hemfikir zegupsıseğu zegupsıseğu`

hemşehri koceğu, kojeğu kojeğu`, ṩıṩeğu`

hemşire sımacerıpĺ sımagerıpĺ,

sımegerıpĺ

henüz cıreće nıgirqe, yigirqe

hep zeće zeṫqe

hepsi zećeriy zeṫqeri

hepsi de zećiy zeṫqey

hepsini zepstewumi psori

hepten pstewe, zeće zepsori

her kes kes

her an sıdığoćiy sıtṩığueqiy

her ay mazekes mazekas

her günkü mafekes maxuekas

her kim xetımıy xetımi

her sabah pçediykes, pşediykes pṩedgiĵkas

her şekilde sıdıćiy sıtxuedemi, sıtqey

her tarafı tıdeći ĺenıkowḣuar

her yazın ğemafekes ğamaxuékas

her yıl yiĺeskes yiĺes kas

her zaman sıdığuy sıtṩığuéy

herhangi zıgore zıguere

herkes zepstewur jıle

herkül gibi batırğen batırğen

heryıl yiĺeskes yiĺeskas

herzaman yeğaş`emiy yeğaş`em, ĺeḣanekas

heves ćeşığo, éşeğu ş`eṩığue

heves, özlem ćeşığo, éşığo ş`eṩığo

heveslenmek,

özlem duymak ćeşığon, éşığon ş`eṩığue ş`ın

hevesli, özleyen fećeşığon, feéşığon xueş`eṩığuen

115

heybe aĺmek kaĺtmak

heyecanlı gustır gupṩtır

heyelan ćıçoḣ, ş`ıçoáḣo ş`ıšanṫhue

heyet zıḱup gup

heykel sın sın

heykeltraş sınaş`e sınaş`e

hezimet zexewukon zexewukuen

hıdrellez ğatxe téhağo ğatxe téhağue

hıncahınç şizıbz ṩızıbze, zıxeguá

hırçın gubjıpx gubĵıpx

hırdavat hartkurt hartkurt

hırgür zereşxıj, bırsır zereşxıj, bırsır

hırıltı pırḣ pırḣ

hıristiyan hıristiyan kiristan

hırka śıḣağ śıḣağ

hırpani şü`eyśiy feyśey

hırs neyipsıyenığ nemığanćığe,

nepseyağe

hırsız tığoáqo dığuaque

hırsızlık tığo dığue

hırsızlık malı tığu kadığuá

hırslı nıkokoáqo, nıkokoál nıkokoáque,

nıkokoál

hısım blağe blağe

hışım gubj gubĵ

hışırdamak şḣeşḣen ṩḣıṩḣan

hızla öne geçmek yipe ziźen yipe ziźen

hızlandırmak ğepsınćen ğapsınćen

hızlanmak psınćen psınćen

hızlı yaşıyan yehıjağ yehaĵa

hibe tını tın

hicap wućıt wuqıte

hiciv ćenać ş`enaqe

116

hicran guğu guğu`

hicret xexes xexes, hajret

hiç zıpariy, ziy zıri, ziy

hidrofor psıf psıx

hijyen kebzenığ kabzenığe

hikaye otej tawrıḣ

hikaye (masal) pşıse, pş`ıse şıpse

hilaf yemzeğ, peşıt, pxenc yemzeğ, peṩıt

hilal mezaće, mezaş`e mezeş`e

hile neṕšı neṕšığe

hindi thaçet thaged, goguşuḣ

hindi, (culuk) ḱurḱur goguş

hipermetrop çıjerıpĺ, şıjerıpĺ jıjerıpĺ

hipertansiyon ĺıway ĺıway

his gunes gum yiş`en, psem

yiş`en

hisse aha aha

hisse senedi ahe txıĺ ahe txıĺ

hissedar ahağu` ahağu`

hisseli ahazexeĺ ahazexeĺ

hissesiz ahanıç ahançe, ahanşe

hitabet guşıać guşıaqe, pseĺeqe

hiza zefezenć zanće, zexuezenć

hizasında fezanćew, fezenćew xozanćew

hizmet pşerıh pṩerıh

hizmetçi wuneut wuneut

hizmetli pşerıhar, ḣızmetış`e pşerıhar, ḣızmetış`e

hobi hobi hobi

hoca yeğecaqo yeğagáque

hokkabaz thağeṕš šıuxğeṕš

hol guṫe, yihağu` guṫe, yihağu`

homurdanmak gumıṫımın, éğumğućın ğumeṫımen

hoppa xetaqo xetaque, ṩhapırix,

117

psınće, zeṕezermıt

hor pş`ezimıe, şhamıpe pş`ezimıa, mıḣate

hor görme ḣatepemıh, pḣetepemıh,

keźneź ḣatepemıh

horlamak çıyepırḣ yewon, şıyepırḣ

yewon pırḣın, jey pırḣ

horoz atake ádaka

hortlak hаdecаde hadejade

hortum jıharz ĵıḣarz

hortum terazi psıtfe şeç psıtxue şeq

hortum, rüzgar

anaforu jıharze ĵıḣarz, ğuş`quiy

hostes feş`aqo feş`aque

hoş ş`ıćeşü`ı ḟı, quyırih, guyeh

hoş geldiniz şü`ıfes, şükéblağ ḟıqe fıkaquás,

fıkebláğe

hoşaf aşüıćeps, aşü`ıps aḟıqeps

hoşça kal tha şöğawun ḟıqe kane

hoşlanmak gum rihen, gum yihan gurihın

hoşnut yigoáp yigoápe

hoşnutluk goápe goápe

hoyrat šıfı pḣaşe šıxu`pḣaşe,

kiwudniwud

hörgüç sıc sıg, txıšexeşá

höyük oşha oáṩha

hububat ğajö ğave

hudut ğunapke ğunepke, ğune

hukuki xabzeće

xabzeće,

xequ`xabzeke,

karalxabze

hulasa ćeiće qeş`u

humma pĺırjer pĺırĵer

humuslu toprak ćıguĺ, ş`ıguĺ ş`ıguĺ

hunhar meḣace meḣace, ĺıxueĺá

118

huni yiğeḣoáĺ yiğeḣoáĺe

hurda zexekuteğej zexekutağe

hurdi ućıh

huri Thauxıd Thauxud

husus zıgore gore

hususi feş`ığ goreqe

hususi olarak feş`ığew, feş`ı ş`ığew goreqe ḣum

hususiyet yifeş`ığe goreáğe

hususta zıgoreće zıgoreqe

hutbe ḣutbe ḣutbe

huy şen ṩen

huzur, rahat tınçı tınç

huzurevi jıwun tınçığewune

hücre wote woṫe

hücum téĺeden téĺeden, tezırıhan,

tebenen

hükümet xeḱuzéş xeḱu`zéşe

hükümlü lajetéĺ lájetéĺ

hüner apıasağ azağe, apeasağe

hünerli apeas apease

hür şhafit ṩhaxuit

hürmet ĺıtenığ ĺıtenığe

hürriyet fitınığ xuitınığe

hüsran guxeć, guxei` guxeş`

hüthüt, çavuşkuşu herḣup harehup

hüzme bziy bziy

hüzün neşḣeyeğu neşḣeyağe,

guzevığue

ıçgüdü, içgüdü gurığoáz gurığoáze

ılgın bitkisi salğoç salğoj

ılık febao, febebš xuebepš, xuebafe

ılık hava febebšı wo wue xuebebš

ılıman febebš xobebšı

119

ınsanlık šıfığ šıxuğe

ıpıslak šınabz psıfıbze

ıraklık çıjağ, şıjağ jıjağe

ırk ĺepk ĺepk

ırkçı ĺepkıyerış ĺepkyerıṩ

ırmak pısıḣo psıyejex, psışhue,

psıḣue

ısı fe xuebağe

ısınmak feben xueben

ısırgan pşısen, pş`esane şepsane

ısırık śekaṕe źekaṕe

ısırmak śeken yeźekan

ısıtıcı ğefebaĺ ğexuebaĺ

ıskalamak fıtémğefen temğaxuefın

ıskarta mışhampej ṩhampej

ıslah ğesej zeğazexue

ıslahat ğeferafen zeğazexuen

ıslak šıne šıne (çiy), psıf

ıslık şüyi fıyın

ısmarlamak feş`ıfehatı

ıspanak ceź ceź

ıspatula šentḣoáĺ šenṫḣunç

ısrar etmek kayğe ş`ın teğakinıhın

ıssız ćımsım ćımsım

ışık nef nexu`

ışıklık nefnaĺ nexu`naĺ

ışıl ışıl lıdıpş`ıd lıdpsıd, zış`elıde

ışın nebziy nebziy

ıtır ğome aşü`ı medáxe

ıtriyatçı ğome aşü`ı şaqo medáxezıṩe

ıvır zıvır hartkurt, hatkut hartkurt

iade yetıj yetıj

iade etmek yetıjın yetıjın

120

iaşeci yermaf yermaxu`

ibadet yibadet yibadet

ibaret zexeḣuhağe, ḟızegum

kihağe ḣunıqe

ibibik şha ḱutıw

ibik sıc sig

ibikli kuş bzıwışhatekıś bzuṩhatekıś

iblis yiblis yiblis

ibra denı den

ibrik kubğan, kumğan kubğan

icap faye xuenıkue

icat ş`eğot ş`eğuet

icra ş`ejtéx ş`ejtéx, ş`entex

iç qoš queš

iç açı koápe qoš koápe queš

iç çamaşır, iç

giyim ćeğćeĺ, ş`eğéĺ ş`ağş`eĺ

iç çamaşırı ćeğćeĺ, ş`eğ`éĺ ş`ağş`eĺ

iç hastalıklar qošı wuzıxer queš wuzxer, queš

sımegağexer

iç içe zeqošıĺew, zeqošıtew zequešıĺu, queš

quešu, queš quešım

iç kanama qošıĺıyewo, ĺıqošıwçö quešĺıyewe,

kuešĺıkij

iç kapı qošıpçe, qošıpşe quešıbje

iç yağı qošı şe, şe ṩe, ṩedağe

iç yağı (kuyruk

yağı : ćepe dağa) şedağe ṩedağe

içbükey çokgen qošwufağ bemiye quešwufá bemiye

içbükeylik qošwufağ quešwufáğe

içecek şönı zefexer

içecek, içmek şönı, yeşön yefen

içeri qošım quešır

içerik qošıtxer quešıtır

121

içerme dıxetın dıxetın

içgüdü gurığoáze gurığoáze

içgüvelik zıxaşejığ xehajın, máĺḣexeha

içgüvey maĺḣo xehaj maĺḣa xehaj

içi yiqoš yiqueš

içi dolu yiz yiz

içi içe zeqošıt zequešıt

içi rahat etmeyen gumıpsef gumıtınç,

gumıpsexu`

içiçe zerıt zerıt

içiçe olmak zerıtın zerıtın

için papće, peé paṕş`e

içkulak qošı thequme queš thaqume

içli mantı psıjö halıjö psı halıve

içmeler azeğups zeğıps

içsel yiqošıće quešqe

içten qošımć quešımqe

içyağ şedağ ṩedağe

idam şhapıĺe šiux pıĺen

idare zeşen zeşen, ğeorış`en

idare etmek ğeorış`enığ ğeorış`enığe,

zeşenığe

idareci zezışere zezışer, zeşaque,

ğeorış`e

idareli şhasırer ṩısh ziı, ṩıshır

idari zeşe zeşe

iddia pehığ, zepéha péha, zepéha

iddiacı nekokoáĺ nıkokoáĺe

idi şıtığ, rığ ṩtas, ṩtat

idiş etmek sećın seqın

idrak gur`onığ gurıonığe

idrar ğuthaps ğuthaps

ifa ş`e ğazeş`en, yiṕe

kağaquen, ş`en

122

iffet namıs namıs

iflas wuxın wuxın

iflas etmek xebın xebın

ifrit cınepş jınepṩ

ifşa şefır`o náxueş`ı

iftihar şıtḣu şıtḣu`

iftira lajetéź ṕšı télha

igne ucu mestap mestape

iğde hağeśıf hağaśıf

iğdiş sećı seqa

iğfal ley ley

iğne maste maste

iğnelik mestaĺ mestaĺe

ihale zepéwo ox zepewue

ihanet ḱumalınığ źıhyepš

ihbar oten oten

ihbarcı otaqo otaque

ihlal kute kute

ihmal guğ yemĺ`ı xewu`ṫıpṩhan,

guyemıt

ihtar yeǵıyen yeǵıyen

ihtilaf zemuq zemuq

ihtilal qoáćezeḣoć quáqezeḣueq

ihtimal ḣunpĺışö ḣunṕĺıfe

ihtiras neyipsığ nepseyığe

ihtiraslı gunemıf nemığanć

ihtisas azağe azağe

ihtişam ğeş`eğonığ ğeş`eğonığe

ihtiva yizexeĺ quešıĺ

ihtiyaç şıćağ, şıéáğ xuenıkuáğe

ihtiyar nejuj, jı ĵı

ihtiyarlık jınığ ĵığe

ihtiyatla fesakew xuesakure

123

ihtiyatsız mısak mısak

ikamet psewoáṕe, psowuṕe psowuṕe

ikametgah psawuṕe psewuṕe, psewáĺe

ikaz wuşı wuṩıy

ikaz etme feğepıten ğebıden

iken petze, pete, petmi petre

iki ṫu ṫu

iki adet ṫu wunaye ṫu wunaye

iki bin beş yılında,

2005 yılında yiĺes ṫu min tfım yiĺes ṫu min txum

iki bin on dört

yılında, 2014

yılında

yiĺes 2014 rem yiĺes 2014 ım

iki bölü üç, üçte iki

2/3 ṫu goş şı, şım yiṫu 2/3

ṫu gueş ṩı, ṩım ṫu

2/3

iki çarpı üç eşittir

altı, 2x3=6 ṫu ğab şı fediz xı, 2x3=6

ṫu ğab ṩı xuediz xı,

2x3=6

iki kere ṫuwunaye ṫore

iki kere, 2 kere ṫow 2 ow ṫow 2 ow

iki kez ṫo ṫo

iki kilogram bölü

metre, 2 KG/MT

kilogram metrew ṫu

KG/MT

kilogramiṫ gueş

metrow 2KG/MT

iki metre 2 MT metrewiṫu, metre ṫu MT metrowuiṫ / metriṫ,

metre ṫu MT

iki misli fediṫu xodiṫu

iki parmak

enindeki aralık, 2

parmak enindeki

aralık

aḣombiṫu şizı ṫoáé,

aḣombiṫu şizı ṫoáće,

aḣombe 2 um şizı ṫoáé

(ṫoáće)

apḣombiṫ yibğoağu

zıgueqá, apḣoambe

2 m yibğoağu

zıgueqá

iki üssü üç, 2 üssü

3

ṫum yićıu şı, ṫum yişıu şı, 2

yışıu (yiçıu)3

ṫum yiş`ıu` ṩı, 2 m

yış`ıu` 3

iki yan bğuiṫu bğuiṫ

iki yüzlü şörış`ew, thasil ferış`, thasil

ikide bir zepıtkese, zepıtekes zepıtkas, ṫum zır

ikilem feguşhiṫu guṩhiṫ, guiṫṩhiṫ

124

ikilik şhiṫuğ, ṫuğe şhiṫuğe, ṫuğe

ikinci yaṫ`onıriy, yaṫ`onere yeṫenere

ikinci el ṫurıs ṫorıse

ikinci, 2. yaṫunıre, 2. yaṫunıre, 2.

ikincil yaṫ`oánağe ṫuwáne

ikincisi yaṫoáne yaṫuwáne

ikincisini, 2. sini yaṫunıreri 2. reri yaṫunıreri 2. reri

ikindi éçend yikindı

ikinin karekökü, 2

nin kare kökü

ṫum yikare ĺaps, 2 um

yikare ĺaps

ṫum yikare ĺapse, 2

m yikare ĺapse

ikisi yiṫu yiṫu

ikisi de ṫuriy ṫuri

ikişer ṫurıṫu` ṫurıṫu`

ikişer ikişer ṫurıṫow ṫurıṫ ṫurıṫu

ikiye ṫow ṫow

ikiyüz on ṫu şe pş`ı ṫu ṩe pş`ı

ikiz zefediṫu zexuediṫ

ikiz (kardeş) ṫuĺfane ṫuĺxuane

ikiz kardeş zeş zeṫ`oze zeş zeṫ`oze

ikizkenar üçgen şımiye zebğuiṫu` ṩımiye zebğuiṫu`

iklim wo wo

ikna etmek şü`eş`ı ğaḣun kıtéğenen, ḟeṩğaḣun

ikrah guşıć guṩıq

ikram feşaye xueşıye

ikram etmek fewubutın xowubıdın, xueşıyın

ikrar kiojın kaoten

iksir azeğups azeğups

iktidar tétınığo tétınığue, tetığue

iktisat ékonomi ekonomi

iktisat yapmak şhasın ṩıshın

iktisatçı ékonomist ekonomist

il kaleşxo, kaleşüxo kaleşxue

ilaç azeğu ḣuṩhue

125

ilahe psıḣogoáşe psıḣogoáṩe,

thaguáṩe

ilâhi tharıowus tharıowus

ilahiyat Thaş`enı Thaş`en

ilam xeyğeu, dewaṕğeu xeyğeu`

ilan ğeun ğeun

ilave pıźağ pıźá, pış`á, xeĺha

ilave, ek xaĺhe xeĺhá, pıźá

ilçe kelejiy kalešuk

ile re re

ilenmek bǵen bǵen

ilerde yipeće yipeqe

ileri yip yip

ilerici perıpĺaqo perıpĺaque

ilerle, yanaş qoáte quáte

ilerlemek qoten queten

ileti yeğaş`etx, mekeğau` yeğaş`etx, makğau`

iletken nezğasıre nezğasır

iletki kopepş kuapepṩ

ilgi pıĺın pıĺın

ilgili dıneğun dıneğun

ilham gukeć gukaqı`

ilik ḱušı ḱušı`

ilim ş`enı ş`enı

ilinti pığaḣo zepxığe

ilişik pış`ağ pış`á

ilk şıpe ṩıpe

ilkbahar ğatxe ğatxe

ilke xefırıte xexırıt

ilkel pesere, haksak kamvepḣa, peserey

ilkokul şıpeyecaṕ, yapereyecaṕ ṩıpeyegaṕe

ilkönce yapew yapew

ilkyardım yapere apıağu pasewu` ap`eğu`,

126

pasewu` deapıkun

illet sımacağe sımegağe

ilmik zekoáź zerıź

iltica zéğazın zéğazın

iltihap şını şın

imalat ş`ığer ş`ığe

imam imam imam

imar kalezeğaf kalezeğazaxue

imece hafı lejać ş`ıhaxu`

imha ğeqodı, ğaqodı ğequed

imitasyon peş`ıj peş`ıj

imkan ĺećığo ĺeqığue

imkansız amalınçe muḣunığa

imkânsız mıḣunded, mıḣumız,

amalınç ámalınçe

imkansızlık amalınçağ, mıḣundedağ amalınçağe

imla guşıe wupĺequ' psále wupĺequ'

imrenerek bakma yenešın yenešın

imreni nešen náše

imrenme ḣoápse nešen

imrenmek nešenığe nešenığe

imsak nefĺe zećeç, nefıĺe zeéç nexuĺe zeş`eq

imtihan şeten, ş`enşeç, wuşetın ş`enş`eq

imtina şığaziyen zıpıuź

imza apećaź, apeéáź apeş`eź

imza atmak apećeźen, apetéźen apeş`eźen

imza yeri ape téźaṕe ape ş`eźaṕe

inanç şü`eş ḟeṩ

inat kayğe, ziğanen ziğanen

inatçı kayğaqo, ĺepeyiğanaqo zizğane

ince ṕoáće, ṕoáé ṕaş`e

ince kum pşaḣo şabe pşaḣue ṩabe

incebağırsak ćeṫiy psığo qeṫi psığue

127

inceleme pıpĺıhan, pıĺahın pıpĺıh

incelemek pĺequn, xepĺıhan, pıpĺıhan pıpĺıhen

incelik (çap) psığoáğ psığoáğ

incelik (kalınlık) ṕoćağ ṕeṩaĝ

inci jemcug jınj

incir şxınçüpe şxınḟıṕe

incitmek guxeğećın, guxeğain guxeğaş`ın

inç inç inç

indirim ğepıwutın ğepıwudın, kéğaxın

indirmek kéhaxın, kéğexın kéhaxın, kéğaxın

inek çemı, şemı jem

inek çobanı çemaḣo, şemaḣo jemıḣo, aḣo

infilak kewon kawen

inguş mışkış inkuṩ

inilti sesi şeu mak ṩeu`mak

inkar thağaṕš ğaṕš

inkar etmek thaṕšın ğaṕšın

inleme şeu ṩeu`

inlemek şeun ṩeun

inme yiĺenıko yiwubutın yiş`ıĺenıkue

yiwubıdın

inmek kéxın, yexın kéxın, yexın

insaf gućeğu, guş`eğu guş`eğu`

insan šıfı śıxu`

insanlık šıfığe šıxuğa

inşa wuneş`ı wuneş`ı

inşa etmek ş`ın ş`ın

inşaat ş`ığe ş`ığe

inşallah tham yiome, tham yiomı,

thamome tham jiıme

intibak zéğequn zéğaqu`

intihar zıwućıj zıwuqıj

intikam ćexıj s`exıj, ĺış`ejın

128

intizam zefağ zexuáğe

intizar bǵen bǵen

ip ćapse qapse

ip ucu ape śıpe ape śıpe

ipek dane dane

ipek gibi danef pĺışö danepĺıfe

ipekböceği dane hamlıw danexu` haṕaše

ipince psığoábz psığoábze

iplik udan udane

ipotek wubıtı wubıdıt

iptal kutejın kutejın, atıjın

ipucu gukeğeć gukeğeq

irade téwubute téwubıde, ş`enĺeṩ

irat xeḣo xeḣue

iri mıṫır mıṫır

irice mıṫırıu` mıṫırıu`

irin şın, şını şın

iris neḱurğ neḱurğ

irkilmek şten ṩten

irtibat zepxı zepxı

irtifa ĺeǵağe ĺeǵağe

is ćeğoás qeğuáse

is, pas lıše qeğuáse, wuĺiy

isabet téterezen tégerezen

ise me, şıtıme me, ṩıtıme

ise de аrımiy аrımi

ishal nıbaç, nıbaşe nıbaje

ishal olmak nıbaçe ḣun, nıbaşe ḣun nıbaje ḣun

isilik kıripḣığ kıripḣá, kıriqutá

isim še še

iskan wunağo ğeṫıs wunağue ğeṫıs

iskele ĺeğaĺ ĺeğaĺ

iskelet kupşha zerıble, kumışha kupṩha zerıble

129

zerıbl

iskemle tétıshaṕ şent

islamiyet islam yislam

islenmek lıšen qeğuásen

islim, buhar paḣe baḣe

ismen šeḉe šeqe

ispat wuşhat wutıquĺha

ispatlamak wuşetın wutıku`yıĺhan

israf yipḣıḣ yipḣıh

istavrit bźejay

istavroz jor jor

istediği şekilde zerefayew zerıxueyu

istek feyenığ xueyınığe

istekli fayer xueyır

isteme feyen xueyın

istemek (bir birini) zefeyen zexueyin

istemeyerek femyew xuemeyu

istif zetéĺ zetéĺ

istifa xećıjın xeqıjın

istiflemek zetéĺhan zetéĺhan

istihdam ğelejen, ğalejen ğeleĵen, ğaleĵen,

leĵaṩte

istihkam zawoṫı záweṫ

istihsal keğećın keğeqın

istikbal keqoştır ğaş`e kequenur,

kaquenu ğaş`er

istikrar zemqoćınığ zemqueqınığe,

zeṕezerıt

istila ḣunće zıxewubğue

istila etmek zeĺıwubutın zıxewubğuen

istirahat ğepsefığo ğapsexuğue

istisna xemĺıtağ xemĺıtá

istişare wunaşö wunafe

130

isyankâr şhapay ṩhakaz'et

iş of oxu`

iş bölümü of goşın oxu` goşın

iş güç ofdeĺ oxdeĺ

iş yapmak of ş`en oxu` ş`en

iş zamanı of ş`eğu oxu` ş`eğue

işaret ğeĺeğoáĺ termeş

işaret parmağı aḣombe perıt aḣoambe perıt

işçi of ş`aqo oxu` ş`aque, oxuş`e

işçilik lejać oxuş`eḣu`

işe girmek ofım féjen oxu` xehan

işgal wubıtın wubıdın, aş`eğahe

işkembe nıbаpḣe nıbаpḣe

işlemci zaşe zaşe

işleme, elişi xedıć xediq

işsiz ofınç oxunçe

iştah beşx, éşeğu nıbekebla

iştahı açık ḣorışxer ḣorışxer

iştahlı şxeriy şxerey

işte bu mırarı mis mır

işte o carı aras

iştirak xetın xetın

işveren ofıtıqo, zığelajere oxu`zıt, oxu`táque

işyeri of ş`aṕe oxu` ş`aṕe

it hа, hаjı he

itaat dao dao

itaatli odaqo deoáque

itaatlice daow deoqueṩ

ithalatçı kişaqo kiṩaque

itham téĺhan laĵe teon

itibar tétığo tétığue

itibaren şıféjew, şıféğejağew,

kışıfejew kıṩéğaĵawe

131

itidal zıajen zıteaĵen

itimat śeḣı, śıha źıh

itina yeguğu yeguğu`

itiraf keoten kaoten

itiraz mıden pıĵıa, peĵıa

itmek yéunćın yéunćın

ittifak zezeğı zegowuve

ivedi ćexew, ş`exew ş`exuw

ivme fabjzeḣoć xuabĵzeḣueq

iyi değu, pej değue

iyi ahlaklı, uslu şenışü`ı ṩenıḟe

iyi niyetle gukebzağeće gukabzağeqe

iyi olmak (bir

birine) zefeşü`ın zexueḟın

iyice şü`ıćay, şüoáo ḟıwe

iyileşmek ḣujın, otejın ḣujın, otejın

iyileşmek

(tamamen) ḣujıpen ḣujıpen

iyileşmemek mıḣujın mıḣujın

iyilik şü`ığe ḟığa

iyilikle şü`ıće ḟığaqe

iyisi nahışü`ır naḣıḟır

iz wuj wuĵ

iz, ayak izi wujı ĺewuĵ

izah keoát gurığao

izahat ğenafe gurığaon

izan zexeş`ıć zexeş`ıq

izdiham dezeref zıtezerıgue

izdüşüm jawutéź, jewutéź wuĵtéxue

izi yiwuj yiwuĵ

izin izin izin

izinden yiwujıće yiwuĵımqe

izlemek ĺıpĺen, ćeĺıpĺen yepĺequen, qeĺıpĺın

132

izmarit şü`ef fex

jaguar jaguar jaguar

kaba halṕemej, ḣolençöj ṕaṩe

kaba adam ĺ`ı pḣaş ĺ`ı pḣaşe

kaba saba xebzenıç, pḣaşenaşe ṕaṩe ĺaṩe, pḣaşe ĺaşe

kaba, sert pḣaşe pḣaşe

kabaca, iri taneli pḣaşew pḣaşew

kabadayı ĺ`ıḣuj ĺ`ıḣuĵ

kabahat laje laĵe

kabak keb, kabı kab

kabak çekirdeği kebıć, kabı će kabıṕk

kabak kemane kebıšuw kabšuw

kabaktan yapılan

boza kebıps kabıps

kabalık pḣeşen pḣaşen

kabartay kebertаy kaberdey

kábe çabe çábe

kâbe çebe çábe

kaberdeyce keberdéyibze kaberdéyıbze

kabız ğobeg ğobeg, nıbebıde

kabız, kabız olmak zeqošınen zeqošınen

kabil ḣuşün ḣufın

kabile ĺ`ako ĺ`akue

kabiliyet zeşü`eğeć aş`áğe

kabiliyetsiz amşago aş`áğençe

kabin şıtuw şıtuw

kabine pış`ıć pış`ıq

kabir ke k`e

kabristan keхаĺ k`eхаĺ

kabuk şü`amṕe famṕe

kabul den den

kaburga śaǵe źaje

kabus pses pses

133

kabza wubıtıṕe wubıdıṕe

kaç thapş dapṩe

kaç kez thapşıre dapṩere

kaça thapşıće dapṩeqe

kaçık şhanuk ṩhanıkue

kaçınılmaz şü`ećıṕe zimı` ṩıuźıṕençe,

ḟeqıpençe

kaçınmak sakınığe zıṩıuźın

kaçış (topluca hızla

terk) zebğırḣuşütın zıbǵırıjın

kaçmak ş`ean, ćeen ş`ean

kadar fediz xuediz

kadar (buraya) miy nesew` mıbı kasux

kadar (yetişene

kadar) nesfeće nesuxqe

kadeh bje bĵe

kader naṫetxığ náṫetxığe

kadın bzıĺfığ bzıĺxuığa

kadife ketabe kadabe

kadro gup anáṫeṕe

kafa şha ṩha

kafa içi şha qoš ṩha queš

kafasız şhançe ṩhançe

kafatası şhakupşh, şhakumışh ṩhakupṩha

kafes ḣer ḣar, ḣarxuıh

kafi yeku yiriku`

kâfi, yeterli yekow yirikuns

kafile ḱup zedaqo gup zıdeque, gup

zedeque

kafir thağeṕš thağeṕš

kafiye mekezequ` makzequ`

kafkas kimyonu gubğepḣ gubğapḣ

kafkasya kawukaz kawkaz

kagir çırbışwun çırbışwune

134

kağıt txıĺıṕe, çxıĺıṕe txıĺıṕe

kâğıt txıĺṕe, çxıĺṕe txıĺımṕe

kağnı çüḱu, pḣeḱu vıug

kahır gurıje gurıje

kahkaha çeçen, şeşen, keken qeqen

kahpe, kaşarlanmış psej pseĵ

kahraman nart nart

kahvaltı pçediyişxe, pşediyişxe pṩedgıĵışxe

kahve kahwe kahawe

kahverengi hapĺı kahawafe

kakül nećаṕ neĵğuś

kalabalık šıfıb šıxube

kalan kenağer kanar

kalas pḣemğupḣ, kelap, pḣebzığ pḣebzığ

kalay śef ğux, śex

kalaylama śeflen śexlen, ğuxlen

kalben guće guqe

kalbur şıbze neḣu yin şıbze

kalbur altı éćaf şıbze ş`eqáhue

kalça şxuj, şüxuj şxuĵ

kalça eklemi ḱobzeps, ḱozerıtıṕ ḱobzeps, ḱoezerıtıṕe

kalça kemiği şxuj kupşha, şüxıj kumışha şxuĵ kupṩha

kaldıraç atıĺ atıĺe

kaldırım ĺesğogu ĺesğogu`

kale ğo ğo

kaleci ğodet ğodet, ğoḣume

kalem txaĺe txaĺe

kalemlik perıtxıĺe txaĺeĺ

kalıcı kuşlar bzıwmıḱoş bzuwmıḱoş

kalın ğumı, ujü ğum, uv

kalın bağırsak ćeṫiy ğum qeṫi ğum

kalın yazı txığe ğum txığe ğum

kalınlık ujüğ uvağ

135

kalınlık (çap) ğumığ ğumağ

kalıntı kenejığ kanejığe

kalıntılar kıénıjığexer kanejığexer

kalıp yixıĺ, rıxıĺ yixıĺ, rıxıĺ

kalıt ćenı, énı ş`enı

kalifiye lejaqo aze leĵaque aze

kalkan meu

kalker yeṫeḣu yeṫexu`

kalmık çay kalmık şay kalmık şey

kalp gu gu

kalp hastalığı gu wuz gu wuz

kalp krizi guwuçü` guwuvıa

kalp krizinden

ölüm gum yiĺ`ıćın guwuvıa ĺenığe

kalpak ḣurşö pao ḣurıfe pıa

kama kame kame

kamaşma šışh šıṩḣ

kambur bıtı txışe

kamburluk bıtığ txışen

kamçı kamış, şığeṫırze, şıfeç,

şığeṫar kamşı

kamçı sapı kamışıć kamşıqı`

kamçılamak kamış yewon kamşı yewuen

kamer maze maze

kameraman suret téxaqo suret téxaque

kamış kamıl kamıl

kamp pşıa pşıa

kamu çıle, şıle jıle

kamyonet ḱu śıqu gu šıqu`

kan ĺı ĺı

kan basıncı ĺıunć ĺıunć

kanaat şü`eş`ı fef`ı

kanal psıĺegu psıĺegu`

136

kanamak ĺıyewo, ĺıkişın ĺıyewue, ĺıkijın

kanat tame dame

kanca şü`eźaṕ feźaṕe

kandıran, aldatıcı,

inkarcı,

pśıwups=yalancı

ğebšaqo ğaṕšaque

kandırma nedeni zıfebğaṕšağer, ğaṕšeguğo kış`iğaṕšar

kandil wostığenef dáğenexu`

kanepe ṕeqor ṕeqor

kanere şharıwṫupş, hanıbaš

kangren yerış yerış

kanıt ğaşıpḣ ğaşıpḣ

kanmış alığ kaṕšá

kanser wuz ay wuz ey

kansız ĺınçe ĺınçe, ĺınşe

kansızlık ĺıćemıtın, ĺıémıtın ĺınçağe, ĺınşağe

kantin kantin kantin

kanun xey xey

kap şıku şıku`

kapak uṕe, téube ṩhateṕe

kapalı ğepıtağ ğabıda

kapan pḣetéw pḣetéw

kaparo kaparo ğabıdaṕş`e,

tewubıdeṕş`e

kapasite yıfe yıxue

kapatmak feş`ıjın xueş`ın

kapçık naṕe naṕe

kapı pçe, pşe bje

kapı eşiği pçeşhau, pşeşhau bjeşhau`

kapıcı pçeut, pşeut bjeut

kapışmak zepıbenen, zexebenen zepıbenen

kapkaç apıtḣu` ş`eq ş`epḣue

kapkara şü`ıšabz ḟıšabze

137

kapkaranlık çündıbz, şü`ınćıbz qiḟıbze

kaplama tébzen tébzen

kaplan kaplan kaplan

kaplumbağa hadepçemıu`, hadepşemıu` hadeṕş`emıu`,

şıĺegu`

kapma pḣoten pḣoten

kaporta ḱuşö gufe

kapsam zeĺiwbıtıre quešıĺ

kaptırmak yeğepḣoten yeğepḣoten

kar wos wes

kar fırtınası ḣot, wosıĺes wes welbane

kar suyu wosıps wesıps

kar tanesi wos śe wesıźe

kara ćıgu, ş`ıgunaĺ ş`ıgu`, ş`ıgu`naĺe

kara gün mığo maf mexueḟıše, mığue

maxue

kara haber kebar dey hıbar ḟıše

kara tahta pḣombğu txıĺe pḣombğu`ḟıše

kara toprak yeṫaṕše yeṫaṕše

karaağaç mıstḣe mıstḣe

karabatak xıéb xıéb

karabiber burş burş

karaca mezbjen, mezpşen mezbjen

karaciğer şü`ı ḟı

karaçam şıqurṫıméy şıqurṫıméy

karadeniz xışü`ıš xıfıše

karadeniz, xışü`ıśe xıfıše

karakol pĺerıṕe pĺerıṕe

karakter şenı ṩen

karalama šale šale

karaltı şü`ıšeğać ḟıšáğe

karanfil meḣıç meḣıj

karanlık şü`ınć qıḟ

138

karanlık (ay

doğmamış hali) mezaxe mezaxe

karar téwbıte téwbıde, wunafe

kararlılık téwubıtağe téwubıdeğue

kararmak şüınćın wuḟıšın

kararmak (havanın

gurub vakti) wuşü`ınćın wuḟınqın

kararsız cenceş`ıl, feguşhiṫu` guiṫṩhit

karartı şüıšeğu ḟıšáğe

karasaban pḣeaşe pḣeaṩe

karatavuk anebzıw gedḟıśe

karatavuk, su

tavuğu psıçet psıged

karayel kohaṕejıbğe kohaṕeĵıbğe

kardan adam wosgoáş, wosıĺı` wesgoáṩe

kardeş koş, şıpḣu koş-şıpḣu`

kardeşce zeş zeşew koşığaqe, zeşığaqe

kardeşlik zekoşınığe koşığa

kare pıĺ`ıme pĺ`imabze

karekök kareĺaps kareĺaps

karekökü Pĺ`enĺapse Pĺ`enĺapse

karga kolej koarğ

kargaşa bırsır bırsır

kargı pçı pçı, bźı

karı şüzı fız

karı koca zeĺ`ı zeşüz zeĺ`ı zefız

karık dezığ

karın nıbe nıbe

karın ağrısı nıbewuz nıbewuz

karın altı nıbaće nıbaş`e

karın derisi nıbaşö nıbafe

karınca kamzegu` ḣumṕeśeg

karış bjiz, şereç, abje bĵıze

139

karış (22 sm) abj, abjız bĵız

karıştırıcı zeeğehaqo, zexeğaquhaĺe zıxeğazıhaque

karıştırmak zeeğehan, zexeğaquhan zıxeğazerıhın

karides psıçıš psıçıš

karkas bğable bğable

karlama wosış`ı wesş`ı

karlı wosıl wesıl

karma zexet zexet, zexeĺ

karmaşık zexeĺeşöáğ zexeĺeşıha

karnı aç nıbeneć, nıbenei nıbeneş`

karo ĺegupć ĺegupć

karpuz ḣırbıź, naşe ḣarbız

karşı karşıya duran zepeut zepeṩıt

karşı koymak, karşı

gelmek pewuçüjın pewuvıjın, pewuvın

karşılama zepeğoć peĵen

karşılık peğoć peğueq

karşısında duran peut pış`et, peut

karşısında, önünde yipaşha yipaṩha

karşıt peşü`et peṩıt

kart pkıjı ṕkıĵ

kartal bğej bğa

kartopu wos ağoáw, wos ḣuray wes ḣurey, wes

aguawe

karyola ṕeqor ğoĺıṕe

karyola başı ğoĺıṕe naṫe ğoĺıṕe naṫe

kas ĺentf ĺentx

kasaba kalejiy kalešuq

kasap lış lıṩe

kâse agubje, aps agubĵe

kasık şaxe ṩaxe

kasık bölgesindeki

ağrı ćapše wuz qapše wuz

140

kasılmak zışü`eş`ıjın, zışüćıjın zıṩekuzen,

ziğaş`ıqın

kasım şeqoğu ṩeqoğue

kasırga ḣotboren ḣotboren

kaside şıtḣu wuse ṩıtḣu` wuse

kasis ṫırgu sırgu kumb ĺemb

kask ḣumepao ḣumepıa

kasket şapke pıa, şapka

kasnak nek nek

kasten yiş`ew yiş`ew

kaş napśe nabźe

kaş altı napş`e napş`e

kaşağı şıšentḣuĺ şıtḣunç

kaşe tamğetxı txıpke, qıpḣa, ćıpḣa

kaşık cemışx, bjemışx bjemışx

kaşımak ṕestḣın ṫeḣun

kaşıntı ḣun ḣun

kaşkol pşedeĺ pşedeĺ

kat zetét zetét

katar zećerıtışe zeqerıtışe

katarakt çıuf, neşü`uf ş`ıux

katetmek qun qun

katı kıme, pıte bıde

katı çözelti pıte ğeṫqu` bıde ğeṫqu`

katı hal pıte şıtıće bıde ṩıtıqe

katı kalpli gurmık gurmık

katı yakıt pıte stal stal bıde

katı yürekli mığıj, gupıt gubıde

katı pıte bıde

katık deşxın deşxın

katıksız kodiy kudey

katılaşmak pıte ḣun bıde ḣun

katılık pıtenığ bıdağe

141

katılma xehan xehan

katılmış xehağ xehá

katır şıdış şıdış

katışık zexeĺ zexeĺ

kati şıpkaṕe şıpkaṕe

katil meḣac meḣac

katip txerıqo txerıque

katiyen nıbjiy nıbjiy

katkı xaĺhe, xeĺha xaĺhe

katkılı ekmek mıqumıpş ş`ekozıxeĺ

katlama ṫ`onćen qošıĺha

katlamak ğepĺ`en zıqošıĺhan

katlanma payı zetéźaṕe zetéźaṕe

katlı, kolalı pĺ`ağe zıquešılha, zetéźa

katliam zećezedewuć zetewuqen

katman zetépş`eṕuć zetépş`equć

kaval kanšuw kanšuw

kavalcı kanšuwapş kanšuwapṩe

kavga zewon zawe

kavgacı, hırgürü

seven zewale zewaque

kavim ĺepk ĺepk

kavis ğeşı, ğaşı ğaş

kavlama kećeṕ, ş`eṕın teletḣın

kavramak gurıon gurıon

kavruk lıš lığuá, lıšá

kavrulma lıṕen lığuen

kavşak ğogu zexeć ğogu` zexeq

kavuk peozad pıazade

kavun şöwnaşe fonaṩe

kavurma lıbje lıbĵe

kavurma et lı lıbjağ, lığolıj lı ğalığuá, lı lıbĵe

kavurmak ğalıbjen ğalığuen

142

kavuşmak ućejın, uş`ejın uş`ejın

kaya mıjöćay nıveṩay

kayak ĺerıç, ĺerış ĺerıje

kayalık mıjöáć nıveṩ

kaybolmak qodın quedın

kaydet yiwubıt, yitx tetxe, yitxe

kaydırak šeşütaĺ šentḣuaĺe

kaygan šeşütaṕe śentḣuáṕe

kaygı gumeć, gumei` gumex

kaygısız gurehat gutınç

kayık koáşö

kayık küreği koáşö ḣanśe

kayıkçı koáşöf

kayın valide şü`ıgoáş goaṩe

kayınağacı tfey txey

kayınbaba (erkeğin

babası) pşı pṩıĵ

kayınbaba,

kayınpeder pşı pṩıĵ

kayınbirader pşıku pṩıkue

kayıp qodığ qoda

kayısı zendal zendal

kayış şöps, bǵırıpx bǵırıpx

kayıt datxe datxe

kaymak ceyen yirijen

kaymak (süt) şate şate

kaymakamlık kalezéş kalezéş

kaynak psınıbe, psışha pığaĵen, psıne

kaynak makinesi xeğaje maşine xeğaĵe maşine

kaynak teli xeğaje naĺe xeğaje naĺe

kaynakçı zepığejaqo zepığeĵaque

kaynamak kejön kaven

kaynarsu psıjöáğe psıve

143

kaynatmak ğejön ğaven

kaynı, kayınço pşıko pṩıko

kaypak psaĺe yeṕšıj psaĺe yeṕšıj

kaz kaz kaz

kaza ḣelebate ḣelebate

kazak erkek pḣeśı ĺı pḣaşe

kazan leğup leğup

kazanç kıxećıre, kıdiźere kıxeqar

kazanım lejığ kalejığe

kazanmak ğaḣen, lejın kaleĵın

kazı ṫen ṫen

kazıcı ṫaqo ṫaque

kazık pçeğu, pşeğu bjeğu`

kazıkçı ĺeṕeşej ĺeṕerıṩe

kazıma šentḣu tḣunćın

kazımak šentḣun šentḣun

kazıntı šentḣoáfe tḣunćaxue

kazma arıṫ ṫın

kazmak ṫın keṫın

keçe wuṕće, śıwuşe wuṕş`e, śıwuṩe

keçi pçen, pşen bjen

keçi boynuzu pçenıbje, pşenıbje bjenıbĵe, bjenbĵakue

keçi sütü pçenış, pşenı şe bjenışe

keder gupeğu gukewue

kederlenmek gukéwon gukéwuen, gukéwue

ş`ın

kederli gukéwo zié, guwuz zié kefınşe

kedi çetuw gedu

kefe şeçaĺene şeqaĺene

kefen çefın, hadecan gebın

kefere çafir qafir

kefil şesı şesı

kefil olmak şesı feḣun şesı xoḣun

144

kefir kundısıw peş`ıj kundepso qıte

kekeme bzeguraçö bzeguref

keklik mezçet, çıleçet mezged

kel kuyı kuyı`

kelam psaĺe psaĺe

kelebek keneğebıĺ, kenğabıĺ keneğebıĺ, kenğabıĺ

kelepçe aĺaḣ aḣe

kelepçelemek aḣu téĺhan aḣe téĺhan

kelepir pıwtışe pıwudıṩe

kelime guşıe psaĺe, psaĺepk

kelle şha ṩha

kemençe şıćepşıne şıqepşıne

kement arkın arkan, árkan

kemer bǵırıpx bǵırıpx

kemer tokası bǵırıpxışh bǵırıpxıṩha

kemik kupşha, kumışha kupṩha

kemik hastalığı kupşha wuz, kumışha wuz kupṩha wuz

kemiksiz et lıwuḣo lıwuḣe

kemirgen śeğoáqo źeğoáque

kemirmek yeśeğun yeźeğun

kenar nez nez

kenar (giriş yeri,

antre) ujı uj

kenar ortayı nez guzegu nez guzegu`

kendi başına yej yejew ṩha zakue

kendi milletinden

olmayan bızemıu` bzemıu`

kendir ćep, ş`ep ş`ep

kendisi yej yezır

kene bamıć, hajöánṫe melhapaśe

kenet onṫaĺ onṫaĺ

kent şehar, şıhar ṩehar, ṩıhar

kentsel şeharım fehığew, şıharım ṩeharpıĺ, ṩıharpıĺ

145

fehığew

kepaze haynape šeuj heynape šeuj

kepçe cemışışxu`, bjemışxışüxe bjemışxışxue

kepek naṕe naṕe

kepek (saçtaki) nаṕe nаṕe

kepenk yeşaĺ`e uṕedame, yeşaĺ`e

kerata çöákeşıĺe vákeşıĺe

kereste psewoĺapḣe pseweĺapḣe

keriz ule ule

kerpeten adeĺećıh adeĺeqıh

kerpiç çırbış kerbış

kertenkele hampĺıj şındırḣo

kertik xewutığ xewudığe, xebzığe

kese çıse çıse

kesek yaṫe tekej yaṫe dáke

kesen pzıwupć pzıwupş`

keser şüenej fenej

kesici aletlerin ters

tarafı tıgu ṫıgu`

kesici dişler śape źape

kesik pıwupćığ, pıwupş`ığ pıwuṕş`ığe

kesik nefes hapşe hapṩe

kesilmiş pıbzıćığ, pıwpş`ığe ḟebzá, pıbzá, ḟeğajá,

pıwuṕş`á

kesilmiş ot meku meku`

kesin téwubutağ téwubıdá,

zemıḣoqın

kesin o değil arıxep árdıdeım

kesinti pawupć, pıwupş`ı pıwupş`ığa

kesir ölçek goşığe şapḣ goşığe ṩapḣ

kesit alanı gowṕćı, gowṕş`ı şöĺ gowuṕş` feĺ

keski pśı bźı

keskin çanı, şanı jan

146

kesme şeker şöşuğćen feşuğqane

kesme taş mıjözepıxığ nıvezepıxá

kestane ḣomç ḣomç

kestirme ćećı, ćei qeş`ıqe

keşif keğоt wutıku`kiğahen

keşke adeguşe ádeguṩe

keşmekeş zezerıha zıxezerıha, zeızerıḣa

keten çeten keten

ketum jepıte ĵebıde

keyfi şhafitew ṩhaxuitu

keyif tḣağo tḣağue

keyifsiz ğoyşay gukıdemıj

kez kes dapṩe, kas

keza yićiy yiqiy, nıqiy

kezzap çezep jezep

kıç şütıgu pxe

kıdem xeqotağ xequetenığe

kıkırdak asmıj, şölaçe asmıj

kıl śı śı

kılavuz ğoáze, peux, śeux ğoáze

kılcal naĺ naĺ

kılcal damar ĺıntfe naĺ ĺıntxue naĺ

kılçık haśıpe ĺasqe

kıldan örülen śıyapḣe śıyapḣe

kılıç seşüxe, çate gate

kılıf tébze tébze

kımıldamak ṕeṫerewon ṕeṫerewon

kımıldamamak mıḣıyen mıḣeyın

kın çetape getaṕe

kına pĺıś ṕkıne

kıpırdamak ḣıyen ḣeyin

kıpkırmızı pĺıjıbz pĺıĵıbze

kır gubğe gubğe

147

kır faresi gubğe śığo gubğa źığue

kırağı şep, woyeps weseps

kıran zetél`e wuz zetél`e wuz

kırat şıkolen şıkolen, şı kolen

kırçıl şöriy feriy, xuĵıqe

kırıcı kuterey, kutaqo, wubetaqo,

wubetaĺe kuterey, kutaque

kırıcı konuşan,kötü

ağızlı, kötü

konuşan

jaye ĵe ey

kırılgan kuteğeşü`ı, kutenıĺ kutenıĺ, kuteğuaḟe

kırılgan, kolay

kırılan kuteğoşü`ı kuteğuaḟe

kırınım dešıwuć dešıwuć

kırıntı tekoáfe, şıkoyi ṩıkoey

kırışık wuṫıuğ wuṕıṩquá

kırışmak zeĺen zeĺen

kırk pıĺ`ıć ṕĺış`

kırk altı pıĺ`ıć xı ṕĺış` xı

kırk beş pıĺ`ıć tfı ṕĺış` txu

kırk bir pıĺ`ıć zı ṕĺış` zı

kırk dokuz pıĺ`ıć bğu ṕĺış` bğu

kırk dokuzun kare

kökü, √49 = 7

pĺıć blım yikar ĺapser blı,

√49 = 7

pĺıṩ blım yikare

ĺapser blı, √49 = 7

kırk dört pıĺ`ıć pĺ`ı ṕĺış` ṕĺı

kırk iki pıĺ`ıć ṫu ṕĺış` ṫu

kırk seskiz pıĺ`ıć yi ṕĺış` yi

kırk üç pıĺ`ıć şı ṕĺış` ṩı

kırk yedi pıĺ`ıć blı ṕĺış` blı

kırkbayır ĺesığo ĺesığo

kırkılmış yün paśe baśe

kırkmak wupḣun wupḣun

kırlangıç pšaşḣo, šaşüḣo pšaşḣue

kırlent woşeḱujiy

148

kırmızı pĺıjı pĺıĵ

kırmızı pancar ćıgundır ĵegunde

kırsal şöf gubğe pıĺ

kısa ćaḱo qéṩ

kısa misafirlik,

oturmaya gitmek şısaqo ṩısaque

kısa tire ćaḱo ğetḣığ qeṩṫḣa

kısaca ćaḱow qeş`uw

kısalık ćeḱonığe qeguáğe

kısık ğemećağ, ğaméáğ ğemeş`á, yeşexá

kısım pıçığu` pıqığu`

kısıntı ğemećen, ğameén ğameṩen

kısır bğe bğe

kıskaç dekoáś dekoáś

kıskaç, tutaç zeğewubıtaĺ zeğewubıtaĺ

kıskanç şüḣoğoál fığoned

kıskanma şüḣoğağo fığon

kısmak ğameén, şığećen, ğemećen ğemeş`en

kısmen yişane nıkuáne, yiṩane

kısrak şıbz şıbz

kıstas yeğepşıĺ, yeğepşeçıĺ pṩaĺe

kış ćımaf, ş`ımaf ş`ımaxue

kışkırtmak,

ayaklandırmak ğebırsırın wuştın

kıt maće, maé maş`e

kıta ş`ıĺenıko ş`ıĺenıkue

kıta sahanlığı ş`ıĺenıko xığunapk ş`ıĺenıko xığunapk

kıtalar arası ş`ıĺenıkome yafızegu ş`ıĺenıkome

yaxızegu`

kıtlık ğable, ğeble ğable, ğeble

kıvam ujöáğ uveáğ

kıvılcım ćıśe, hopsıć hopsıq

kıvırcık ṫırğu ṫırğu`

149

kıvırcık saç şhaśı ṫırğo, pırın

pırın, ṩhaś

zışe`qeraze, ṩhaś

tırğu`

kıvırcık, kabarık belaś, şhaśıṫırğu` belaše

kıvrık ğeşığ, ğaşığ oenṫá

kıvrım oánṫe oenṫığe

kıyamet dunaye kutejığo duney kutejığue

kıyas yeğapşe yeğapṩe

kıyı ğune ğune

kıyma et lışḣe lı haja

kıymet wase pş`e

kıymetli ĺaṕe, ğotığoáye pş`eşxue ziı,

ğotığuey

kıymık pḣeĺać, pḣeśale pḣeźel

kız pşaşe pṩaṩe, ḣıgebz

kız evlat pḣu pḣu

kız kardeş şıpḣu şıpḣu`

kızak aje aĵe

kızamık şöğaze feğaze

kızartılmış lıbjağe ğalıbĵa, lıbĵağa

kızartılmış biberli

soğanlı yağ şıbjiydağ şıbjiydağa

kızdırmak ğegubjın ğagubĵın

kızgın gubjığe gubĵá

kızıl tḣopĺı tḣopĺ

kızıl saç šepĺı ṩhašıpĺı`

kızılaltı pĺırıxe pĺırıxe

kızışmak zećepĺıhan, zeépĺıhan zeş`eplıhan

kızmak gubjın gubĵ

kızmak (bir birine) zefegubjın zexuegubjın

kızmak, fırça

atmak ḣonšenı yişın ḣonšenı ş`ın

ki yiṫaniy si

kibarlık pšiyın ş`ıqaḟe

150

kibir paǵe paǵe

kibirli peatığ peatá

kibirlilik peǵenığ peyağe

kibrit sirnik, çırpıt kirpıt

kifayet yikunığ yirikun

kikirik apeṕšiy apeṕšiy

kil ćığo ş`ığo

kiler hamberş hambereṩ

kilim cacım, arluğ cacım, arluğ

kilit unćıbze unqıbze, unćıbze

kilitli yeğetığ, unćıbze yetığ yetás

kilo kilo kilo

kilogram kilogram kilogram

kilometre kilometre kilometre

kim xet xet

kime xetı xetı

kimlik şhatxiĺ ṩhatxiĺ

kimse xetme, xetımiy xetımi

kimseye

güvenmeyen śıhamışı` źıhmış`

kimya çımye kimya

kimyager kimyaqo kimyaqo

kin guhagubj, guj, guwuzfef guĵ

kin beslemek guwuzfefın, guj fırian, guj

xırian guĵ zehan

kir şü`ey ḟey

kir, kirli şü`ey, şü`eyı ḟey

kira çıre qire

kiracı çırece ćesır, çıreće ésır qireqe ş`es

kiralamak çırew wuwbıtın qirew wubıdın

kiralık çıretı qırew yat

kiraz şındırğo şındırḣo

kireç sexu` yetexu`

151

kiremit ğurj ğurj

kiriş ku ku

kirişlik pḣecaşö pḣecafe

kirli şü`eyi ḟey

kirpi pıjı pıĵbane

kirpik nebjıś nebĵıś

kişi nebǵe, nebǵıre nerıbye

kişilik šıfığe yišıxuğe

kişnemek şışın ṩıṩın

kişniş ḱonı ḱonı

kitap tıxıĺ, çxıĺ tıxıĺ

kitapçı txıĺış txıĺ zıṩe

kitaplık txıĺıĺ txıĺıĺ

kitle tıkır tıkır

kitre mıstḣu mıstḣu

kiytırık zığeṕiy zığeṕiy

klakson mekeu makğau

klaviye txıpç txıpç

koca şhağus ṩhağuse

kocakarı şüzıjı fızıĵ

kocamak,

ihtiyarlamak jı ḣun ĵı ḣun

kocuk cedıgu` cedıgu`, gedıgu`

koç ṫı ṫı

koç boynuzu ṫıbje, ṫı bje ṫıbĵe, ṫı bĵaque

koçan şepk şepk

kod šeliy šeléy

kof neć, nei neş`

kof, içi boş daneli nade nade

koğuş zexeĺıṕe ṩıĺıṕe

kokarca ćıhajü`

koklamak pemen pemen

koklatmak yeğepemın yeğapemın

152

kokmak pıwun pıwun

koku me me

kokusunu alma kewun me kış`ihan

kol alcan alcan

kola şxeps şxepsı

kolalı şxeps ćeĺ, şxeps xeğawağ şxeps ş`eĺ

kolan nıbepх nıbepх

kolay kolay şü`ırışü`ıće ḟırıḟqe

kolayca gupsefew gupsexuw

kolera tellaw talow

kolit ćeṫiy wuz qeṫi wuz

kolon pko ṕko

koltuk blıgu bleguş`e

koltuk altı blıguş`eğ, blıgućeğ bleguş`ağ

koltuk değneği blıgu beş bleğuş`e baş

kolye bğexeu, bğexeĺ bğaxeĺ

komposto mıpsı mıps

komşu wuneğu wuneğu`

komut ğaorış`e wunafe

konak wunećerać wuneş`eraş`

konfor tınş tınçığue

kontrol pĺequ` pĺequ`

konu guğu guğu`

konuk haće, haé haş`e

konuk evü haéş, hаćeş hаş`eṩ

konum şıtıć ṩıtıqe

konuşkan jabze ĵabze

konuşmacı guşıaqo pseĺaque

konuşmak guşıen pseĺen

konut ésıṕe, ćesıṕe ş`esıṕe

kopartmak, karşıya

geçiş zepıç zıpıqin, zepırıqin

kopya tétxıć tétxıq

153

kor maşü`e tḣopĺ meḟetḣopĺ

koridor koridor, hayat hayat

korkak ödlek şınapx şınekarabğo

korkmak şınen şınen

korniş uḣorış uḣorış

korse bǵırıpxfız bǵırıpxız

koru mezğać, mez šıuq mez šıqu`

korucu ḣumaqo ḣumaque

koruk mıḣu mıḣuá

koruma ḣumen ḣumen

koruyucu ḣumaĺ ḣumaĺ

koşarak çeze, şegore jerıjeqe

koşmak çen, şen jen

koşu zepeşen, zefeçen ğaje

koşu atı şığeçeş, şığaşe şığajeş

koşucu çerıç, şerış jer

koşul pewbıt pewbıd

koşum atı şıḱu şı şıguş

kova pegun, şaĺe pegun

kovalamak yefıjen yexuĵen

kovmak ufın, yifın yixuın

kovucu ufıqo uxıque

koyu ćaṕše šaṕše

koyu sarı ğojıṕše ğoáṫe

koyu yeşil wuśışöáṕše wuźıfe ćaṕše

koyun melı mel

koyun çobanı melaḣo melıḣue

koyun sütü melışe, melı şe melışe

koyun yünü melıś, melı śı melıś

koza šır šır

kozalak şıqurṫım şıqurṫım

köhne bǵıne bǵıná

kök ĺapse ĺapse

154

kök salmak ĺapse źın ĺapse źın

köken kule ĺapse

köle halyak pṩıĺ

kömür şü`emıć, şü`emışı` ḟamış`

kömür ocağı şü`emıć kıćećıṕe, şü`emışı`

kıéćıṕe ḟamış` kış`exıṕe

köpek hajı, ha ha

köpek balığı xıha xıhe, he bźeĵey

köpek dişi haśe haźe

köpek sineği ha baźe ha baźe

köpek yemi haus haus

köprü ĺemıc, ĺemıj ĺemıj

köpük tḣurbe, tḣumbe tḣurımbe

köpürmek tḣumben. tḣurben tḣurımben, tḣurımbe

tıriş`en

kör neşü nef

kör birşekilde neşöw nefu

kör kasa blıpk blıpk

körlük neşünığ nefığa

körpe nıbjıće, nıbjıé nıbĵış`e

körü körüne neşü neşöw nef-nefuw

körük şıdıbjı şıdıbĵ

köstebek ćıbneşü, ćıḣumbiy ş`ıubnef

köstek ĺaḣ ĺaḣe

kösteklenmek zereĺeḣen waĺehan

köşe koápe koápe

köşe bucak koğuṕe koğuṕe, doreş

ṕş`ereş

köşe yastığı şhantekos doreş ṩhante

köşegen koázepx koázepx

kötek wutın wudın

kötü aye ey

kötü niyet,

acımasız meḣace ye zezıha

155

kötü yeri yideyiṕe yieyiṕe

kötülük deyinığ eyağa

kötümser guqodıpx guqodıpx, ziguqoda

kötürüm arğetec arğateg

köylü koćedes, koájedes kojedes

köz jöḱu dep

kral keral keral

kraliçe goáşe fız paṩtıh

krallık keralığu` karalığue

kramp ĺıntfezetéáh,

ĺıntfezekoáź,fezeṫéqon xueş

krater ćıwo ḱurb

kravat pşedapx pṩedepx

krema şatewut şatewut

kreş nanuwwun, nanuw yepĺıṕe nanuw yepĺıṕe

kriko hıĺeat haĺeat

kriz kriz kriz

kuaför şhawupḣu` ṩhaśıṩ

kubbe ḱurbe ḱurbe

kucak apĺ`e apĺ`e

kudret qoáće, qoáş`e ĺeqınığe, ĺeqığe

kudurtmak ğewuteşön ğawudefen

kuduz haşh`oreu, haşüh`oreu ṩharıo

kuduz köpek haşıureu` haşüḣureu haṩharıo

kuğu kıw kıw

kukla pıpxe pıpxe

kul šıf šux

kulaç sajın sajın

kulak thaqum thaqume

kulak hastalığı thaqume wuz thaqume wuz

kulak memmesi thaqumape thaqumaqe

kulak zarı thaqume neus thaqume neus

kulaklık thakumaĺ thakumaĺe

156

kullanılmış zarahağ zeráhá

kulp wubıtıṕe kuı`

kuluçka çetkurt cedkurt, gedkurt,

kurt

kulunç maḣe maḣe

kulübe çel jel

kum pşaḣo pşaue

kum ocağı pşeḣoáĺe pşeḣuáĺe

kum tanesi pşeḣoáśe pşeḣoźe

kuma ṫ`oáne ṫuwane

kumandan źepş źepṩ

kumanya ğoámıle ğomıle

kumar ḱozır oğus

kumaş şeć ṩeq

kumaş bez ḣeden ḣıdan

kumaş kenarı şınıze ṩeqnez

kumaş, bez şećı ṩeq

kumru ḱuḱuw ḱuḱuw

kumsal pşeḣoáĺe pşeḣoáĺe

kumul pşeḣotxıš pşeḣotxıš

kundak bezi farte xarte

kundura şırıku` şırıku`

kunduracı çökaş, şırıkuşı` şırıkuş`

kunduz psıhaj psıhaĵ

kur yapmak pseĺıḣon pseĺıḣuen

kura pḣeź pḣeź

kura çekmek pḣeź yiźen pheź yiźen

kurak woğu woğu, ğuş`e,

kuraklık zetéğućın ğuş`enığe, zeteğuqın

kural xebzeğu` xebzeğu`

kuram ḣućexabz ḣuş`exabze

kuran kur`an kur`an

kurbağa hanṫırako handırkuako

157

kurban nış nış

kurbanlık kurmenıpḣ kurmenıpḣe

kurdele ĺent ĺent

kurgu zexeğepsehen,

zexeğepsıhan zexeğepsıhan

kurmak ğeps wuxuen

kurna yiçıṕe, yişıṕe yişıṕe

kurnaz šıwušış šıwušış

kurs kurs kurs

kursak neğu neğu`

kurşun pšapše, śaşü`e şe, pšapše

kurşun kalem kerendaş kerendaş

kurşun saçma şepḣ şepḣ

kurt tığuj dığuĵ

kurtlanmak hamlıw xiźen haṕaše xiş`en

kuru ğuşe ğuṩe

kuru et lıj, lı ğuğe lıj, lı ğağua

kuru fasulye cenç ğuğe, ceş ğuğe gerş ğur, gerş ğağua

kuru fasülye

yemeği cenç şıps, ceş şıps gerş lıbĵe

kurucu zığepsığer zığepsár, zıwuxuár

kurulu ğepsığe ğapsa

kurum ğeağe ğeağe

kurumak ğun ğun

kuruş ḣurşe ḣurıṩ

kurutma ğeğun ğağun

kurutucu şepḣaĺ, ğuĺe ğağuṩıĺe

kurutulmuş et lı ğeğuğe lı ğağua

kurye feğaqu` xoğaqu`

kuskus kuskus kuṩkuṩ

kusmak kejın kaĵın

kusturmak keğejın keğeĵın

kusur ṫasḣe ṫasḣe

158

kuş bzıw bzu

kuşak nıbepx nıbepx

kuşburnu keśıpeğan haśıbane

kuşku şeç, guśaf şeq, şeç

kuşkulu śıhamışı` gurıṩḣozıxel

kuşkusuz śeh zıxemıĺ, śıha zıxemıĺ źıh xemıĺu

kuşüzümü jğımbe, jğumbe, sane šıqu` sane šıqu`

kutlama feguşü`e xuegufen

kutu ḣum ḣum

kutup tıḱu ṫıgu`

kuvvet ĺeş karuw

kuvvetli olmak qoćenığ, qoş`enığ ĺeṩığe

kuvvetsiz psemax psemaxe, karuwınçe

kuyruk će q`e, će

kuyruk yağı ćepe dağe qepedağa

kuytu koğu` koağ

kuyu kowpsıne, psınekaw,

ḱumaşe, ş`ıne kuıy

kuyumcu tıjınaş`e dıĵınış`

kuzey tığemıwo dığamıwe

kuzey kutbu tığemıwo koápe dığemıwe koápe

kuzeydoğu tığekoćıṕetığemıwo dığakoqıṕedığamıw

e

kuzgun wund wund

kuzu şıne ṩıne

kuzu çobanı şınaḣo ṩınaḣue

kuzulu koyun melı zećes, melı zeés mel zış`es

küçücük šıqujiy šıqunije, šıquniṫe

küçük šıqu šuq

küçük (oldukça) šıquşe šıquṩe

küçük aptes ğuthašıqu` ğuthan

küçük parmak aḣombe šıqu` aḣoambe šıqu`

küçük tansiyon ĺıwojiy ĺıwuešuq

159

küçük tepe oşhajiy oaṩhašuq

küçümsemek pḣate pemıhın šıquĺağun

küf bğoáte ğoáte

küfe meteşüxo meteşxue

küfür ḣoáne ḣoáne

küfür etmek ḣonen ḣonen

küfürbaz ḣonaqo ḣonaque

kükürt tḣobzaşḣu, tḣobzaşüḣo tḣobzaşḣo

kül yaje yaĵe

kül rengi yejaşü yeĵafe

külfet kinığo kinığo

küllük xećı, xei yeĵaş`ha, yeĵaṕe,

yeĵaĺe

külot ḣonçec ceğćeĺ, ğonçenc

ş`eğ`éĺ ğonçeg ş`ağş`eĺ

külrengi yejaşö yeĵafe

kültür ş`enxabz ṩıenxabze

küme aṕe aṕe

küme küme aṕe aṕe aṕe aṕe

kümes çeteş gedeṩ

kümes hayvanı çeteş psewuşh gedeṩ psowuṩha

künye thabz thabz

küp koşın koṩın

küp küb kub

küpe thaqumepıĺ, thaqumpıĺ thaqurmıĺ

kür ğeṫquğe, ğeṫıquğe ğeṫquğe

kürdan śeldaı, śeldea źeldea

küre şüṫomṕ feṫomṕ

kürek hanśe hanśe

kürek kemiği blantḣe, lantḣe blatha

kürk cedıgu` gedugu`

kürümek tepḣın, tétḣun tétḣun, tetḣuqın

küs piyi biy

160

küskü lom lom

küsmek gusen gusen

küstah şhapay, nemıwćıt ṩhapaye

küstah (gereksiz,

boş konuşan) şhawubat ṩhağabate

küt paḱo pague

kütle zepk zepk

kütük tekej dakaĵ

kütüphane txıĺeş txıĺeṩ

labirent labirent labirent

lacivert xıḱuwşö, more more

lades kandis kandes

laf guşıa, o psaĺe, on

laf ebesi jemıan ĵemuwvıa, ĵer'or

laftan anlayan daore daorey

lağım worıj ćeç, worıj éş psıḟey`uş

lahana kabaske, ǵını kabıste

lahit ke k`e

lahza naṕeźığo naṕeźıṕe

lakab šeliy šeley

lakayt guğyemıĺı` guğyemıĺı`

lakin şhaém, arşham ár ṩhaqe

lama lama lama

lamba wostığ wozdığa

lanet mığo mığue

lapa ḣundır ḣudır

lapa lapa kar

yağmak

wosır newej ulhaw késın,

wosır nıwej ulhaw késın wosır ṩabow kesın

lastik haşö hafe

lastik ayakkabı haşö çöáke hafe vaka

lata pḣebğuź pḣebğuź

latif gou gou

layık yepes yepes

161

layık görmemek yemıpesın yemıpesın

lazım şıćağ xuenıkue

leğen lecen lecen

leğen kemikleri şxuj, şüxıj şxuĵ

lehçe bze zetéć bze zetéq

lehim pş`enaĺ pş`enaĺ

lehimlemek ğapş`enaĺen ğapş`enaĺen

leke bjığe bĵığe

leş ḣıbye, psexaĺ`e ḣıbye, psexaĺ`e

levye adepĺ`e adepĺ`e

leylek hacebzıw, hajebzıw hajbzu

lezzet aşü`ığe aḟığe

lif lıśı lıšı`, bzeps

lif, kas teli pkıneps ṕkıps

lif, tendom ĺentḣ ĺentḣ

lifli kaba et lıwuḣo lıwuḣa, lıṕše

lift deşeyaĺ deşeyaĺ

liman koh`uhaṕ, kuhauhaṕ k`uıh uha

lime ḣoáfe ḣoáfe

lime lime lıw`ı lıw`ow ĺıu` ĺıu

limit hız fabjeğune xuabĵeğune

limon ṫemexaf ṫemexax

linç zexewćen, zexewćıha zexewqen

lisan bze bze

liste txışö txıfe

liyakat yepesınığ yepesınığe

loca loca loca

lodos xıjı xıĵıbğa

lohusa ĺıfeğać, ĺ`feğaé ĺxuáğáş`e

lokanta şxaṕe şxaṕe

lokma, rüşvet uĺha uĺha

loş nıkonef nıkuenexu`

loş, zayıf ışık peneşü penef

162

lugat guşıaĺ guşıaĺe, pseĺaĺe,

pseĺeṕkıĺe

lütfen haşxım sınş`oĺeu`

lütfetmek deхeon deхeon

lüzum şıćağ, şış`ağ

lüzumsuz mışhape, şımćeğen

maalesef yewowoy yewewey

maalesef o arıguş araguṩes

maaş mezapş`e mezapş`e

mabet thayeleuṕe thayeleuṕe

macera şharıqo ṩharıque

macun ṫeṫey ṫeṫey

madalya ğeşüapḣ ğeḟapş`e

madde pkığo ṕkığo

maden şöć

mafsal zerıtıṕ zerıtıṕe

mağara ğućeğ, ğuş`eğ ğoş`ağ

mağaza şaṕe ṩaṕe

mağfiret thagućeğu, thaguş`eğu thaguş`eğu`

mağlubiyet yiwtığ, kıptéqon zıteğaquen

mağlup rawutığ, yiraş`ığ zıtequá, zetequá,

zıtezğaquá

mağrur paǵe paye

mahal ćıṕe ş`ıṕe

mahalle hable hable

mahcubiyet zıpxırıpĺew wuqitenığe

mahcup wućıtapx wuqıtex

mahfaza kewuḣumen ḣumen

mahfuz wuḣumağe ḣumá

mahir apeaz apeaze

mahkeme dewaṕ, xey dewaṕe, xey

mahkum ćağaṫıshağ, éğaṫıshağ yeğazıpse

mahkümiyet lajetéĺınığe lajetéĺınığe

163

mahluk keḣuğer psowuṩha, kağaş`á

mahmur belerığe baṩḣue

mahmuz şığešıwu şığašıv

mahrum olmak xenın xenın

mahsul lejığ lejığ

mahsup xeğeć, xeğai xeğaqıjın

mahsur xenağ xená

mahsus feş`ı xueṩ

mahsülde 2. ürün ğewuj ğewuj

mahşer kutejığo аḣret

mahvetmek ğewuneḣun ğewuneḣun

mahvolmak wuneḣun wuneḣun

mahvolmak

(birinin yanında) yeqodıĺ`en yeqodıĺ`en

mahzen ćıĺewun, ş`ıĺewun ş`ıĺewune

mahzun gukéwonığem xet gukewue ziı

mahzur yağe yağe

mahzurlu yağe ziı`, yağe ziı` yağe ziı

maile zerebınew zerebınwunağow

makale orıtx orıtx

makam mekam mekam

makara pḣetéĺ, pḣetét pḣatéşe, şeśıxue

makarna makarne makarne

makas lenıste lenıste

makas kılıfı lenıstaĺe lenıstaĺe

makaslama xewpzıćın xebzıqın, xewuṕş`en

makbuz aştağetx aştağetx

maki ḱoánde ḱoánde

makilik mez pırpüç mez pırpış

maksat guxeĺ guxeĺ

maktul meḣace, šıf zıwućığer šıux wuqá

makul yiğow yiğue

makul, yakışan yequrer yequr

164

makyaj dexaĺ dexaĺ

mal mılḱu mılḱu`

mala male, teyaĺ male

malak psıçüće, psıçüş`e xıvşır

malik ziyer zér, zeyır

malul wuağe sımage, apkĺepkṩıṩá

malumat ş`en kaş`enığe

malzeme amepsıme amepsıme

mama şeḱurbe nanu şxın

mamafih ariy xetew mıbı deş`ığu

mamul aş`ağe aş`ığe, aş`ağe

mamur psewunığeşü`ı zeğapeṩá, zeğazexuá

mamut mamut mamut

mana feoáğe mehane, kiq

manalı feoáğexeĺ kiqziı

manasız feoğançe kiqınçe

manda psıçü, baṫı xıv

mandal bjebz bjebz

mandıra ğeşıĺe, şıṕe ğaşxuehasıṕe

mandolin benzeri

üç telli müzik aleti apepşıne apepşıne

manevi pseće pseqe

manga pş`ıqo, źeḱup pş`ıque

mangal jöḱuĺe ĵeguĺe

mani yağe yağe

manidar feoáğexeĺ kiq ziı

manifatura şećxer ṩeqxer

manifaturacı şećı şaqo ṩeqxer zıṩe

manila lom

manken mankén mankén

manşet txınap txınap

mantar hau hau

mantı psı halıjö psı halıve

165

mantık gupşısef gupṩıseğogu`

manto śiyeḣum śiyeḣum

manuel aće aqe

manyak délaşö délafe

manzara peupĺ peupĺ

marangoz pḣaş`e pḣaş`e

margarin tḣu tḣu

marifet apeasenığ apeasenığe

mart ğetxape ğatxape

martaval ṕšı ṕšınaxue

martı xı bzıw xı bzuw

masa newoy newoy

masa lambası ane wostığ ane wezdığa

masaj, ovalamak otın otın

masal pş`ıse, pşıse şıpse

masallardaki at cıncıf ĵınĵux

maskara mıskare ceguaĺe

maske upepx nepeḣoj

masör otınıqo şıṫaque, otaque

masraf pığeqoád pığeqoáde

masum xıye xıye

masumiyet xıyağe xıyağe

masura ḣeśıḱo qepseteşe, şeśıxue

maşallah maşallah meşaleh

maşrapa psışöáĺ şoşqe

mat mıšıwu, şöáḱo mıšu

matbaa téźaṕe téźaṕe

matbu txıĺtéźa, çxıĺtéáźe txıĺtéźa

matem şığo ṩığue

matem, yas tutmak şığon, hadağe ş`ın ṩığuen

matematik ş`enıpç ş`enıbj

materyal aćeĺıxer, aéĺıxer aş`eĺxer

matkap brıw bruw

166

matlaştırma ğeşöḱon

mavi şḣoánṫe, şüḣoánṫe ṩḣoánṫe

mavi renk xışö xıfe, şḣoanṫe

maya ğetec, teceps, şxıwxaź qite, ĺate, ğeteg

mayalı hamur suyu thaçüpsı thavıpsı`

mayasiz hamur teceps zıxemıĺ xuṕšıne qitençe,

xuṕšıne ĺetençe

mayhoş xefes aḟeu`

mayıs jöneğu veğue maze

mayışma blerığ zış`elelen

maymun mamun mamun

maymuncuk bzapš bzapš

mazbata xeşıtx xeşıtx

mazeret wuşhağo, wuşhağu ṩhawu`sığue

mazgal pĺırıpĺ pĺırıpĺ

mazı ḱuĺemıj guĺemıj

mazi blećığe bleqığe

mecal ĺećı, ĺei ĺeqı`

mecalsiz karıwunıç karuwınçe

mecbur yeğezığe yeğazá

mecbur etmek yeğezın yeğazın

mecburen yeğezığew yeğazawe

mecburen, zoraki yeğezığew yeğazaw

meclis xeseşüxo xeseşxue

mecmua txıdeć txıdeq

mecnun şhaze ṩhaze

medeniyet mamırnığe mamırınığe

mefruşat wuneĺaş`e wuneĺaş`e

mehil yejeğu` yejeğu`

mehtap mezağo mezağue

mekan ćıṕe ş`ıṕe

mekanik mekéánik mekanik

mektup fetxı xuetx, txıĺ

167

melek meleç meleq

melez ṫuxeć ṫuxeć

melon paoḣuray pıa ḣurey

meltem jı çıatağ, jı şıatağ ĵı ş`ıatá

memba psıćeç, psıéş kıṩeqıṕe

meme bıźı bıź

meme sütü bıźışe bıźışe

memleket xeğegu xeğogu`

memnun fegoáp xueguápe

memnuniyet gopağ guepağe

memnuniyetle gopağeće, feçefew guepağeqe

memur kulukuş`e kulukuş`e

memuriyet keraluğout keralığueut

mendil blatıḱu peĺeş`

mendirek xınaṫ xınaṫ

menekşe danḱuk' danḱuk'

menfaat çar, kıxeć xeğaq

mengene dekaś değaz

meni ǵeps ǵeps

menkul zéha zéha

mensup şış ṩıṩ

menşeyi zışışır zıṩıṩır, kızxeqar

menzil zıdınes zıdınes

mera ḣuṕe ḣuṕe

merak gunıṫ gunıṫ

meram gurıĺ gurıĺ

mercek ğeyınıĺ ğeyınıĺ

mercimek kakiy kakiy

merdane faĺ xaĺ

merdiven ĺewoy, ĺewon ĺewey, ṕqeĺey

merhaba fesapş woḣusapṩi, fesapṩ

merhamet gućeğu, guş`eğu` guş`eğu`

merhamet etmek gućeğun, guş`eğun guş`eğun

168

merhametli gućeğu ziı` guş`eğu zıxeĺ guş`eğu` ziı

merhem wuśdağ wušdağe

merkez ḱupće ḱuṕş`e

mermer abremıjö` abrenıve

mermi şe şe

mert ĺeblan pseĺetet, psáĺetet

mertek pko, kure pko, kure

mesafe yazfagu yazexuaqu`

mesaj otx otx

mesane ğuthapsıĺe ğuthapsıĺe

mesela guşıem paye, guşıem paé psaĺem paṕş`e

mesele ofı oxı

mesire keqohıṕe ćap, kequhaṕe

ćıṕe kaquhıṕe

mesken yisıṕ, ésıṕ, ćesıṕ yisıṕe

meslek ofuğ oxuğe

meslektaş zeofşıağu, zeofş`ağu` zeoxş`eğu`

mesul pşerıĺ pṩerıĺ

mesuliyet pşerıĺhanığ pṩerıĺha

mesut tḣağo tḣağue

meşakkat kinığe guğyeh

meşale wostığaĺ wezdığaĺ

meşe çıǵay, şıǵay jıǵey

meşgale of deĺ ox-deĺ

meşgul femız xomız

meşgul etmek ğehewuliyen ğeaweren

meşhur šerıu` šerıo

meşin şö fe

meşru xabzem yequrer xabzem yequ`,

xabzem xet

meşrubat şönı yefen

metal ilaç kutusu keblan keblan

metanet pıtağe beşekığe

169

metazori bırsırığeće yeğazığeqe

meteliksiz pixıjığ aḣşençe

meteor jöáğocay wuáfe nıve

metin txığe txığe

metin kutusu txığe ḣum txığe ḣum

metre metre metre

metruk bǵınağ bǵıná

mevcudiyet şıanığ, şıenığ ṩıanığe

mevcut şıı` ṩıa

mevki ćaṕe, ćıṕe ş`iṕe

mevsim ğe ğe

mevsim, sezon ğe ğe

mevsimler ğexer ğexer

mevsimlik işçi ĺ`ıće ĺ`ış`e

mevzu guğu guğu`

mevzuat xAbźaxer xabzexer, yequeqığa

meydan şöfı xafe

meyhane yeşöáṕe yefaṕe

meyilli (aşağıya) yeğezıxığ yeğazıxığo

meyve kuşha mışha, muşüqu pḣaṩha mıṩha, kuṩha

mıṩha

mezar ke k`e

mezar çukuru benı k`eḱumb

mezar taşı keneṫexes k`eṩhanıve,

kaṩhades

mezar yeri kexaṕe, kexaĺe k`exáĺe

mezarcı benıṫ k`erıṫ

mezarlık ḱexale k`exaĺe

mezbaha şü`ebzıṕ ḟebzıṕe

mezbele şü`eyaĺe ḟeyaĺe

meze deşxın deşxın

meziyet şendax şen ĺaye

meziyet, iyi huy şen dax ṩen daxe

170

mezra pıźığ hablenıkue

mıcır mıjöşıkoy, mıjöşüḣoy nıveṩıkuey

mıh ğućıneşxo, ğuş`ıneşüxo ğuş`uneşxue

mıknatıs magnet magnet

mıncıklamak ayeĺeyen, ṕısqun ayeĺeyen

mırıldanmak jedeuhan ĵıdeğauqın

mırın kırın nının sının nının-sının

mısır natıf nartux

mısır bozası baḣsıme, maḣsıme maḣsıme

mısır ekmeği mecac, mejace mejage

mısır gövdesi natıf şepk nartux ṩepk

mısır koçanı natıfışha nartuxuṩha

mısır püskülü natıf şhaś nartux k`uáqe

mısır unundan

çörek hatık hatık

mısır unundan

yapılan yiyecek mamıse, natıf ṕaste meramıse

mısra yeźığu yeźığu`, txıble

mıymıntı umey umey

mızıka pşıne pşıne

mızıka körüğü pşıneḱu pşıne ĵapş`e

mızıka tuşları pşınape pşıneape

mızıkacı pşınawo pşınawe

mızmız ğınźıwo ğınźıwe

mızmız etmek ğınźıwon ğınźıwen

mızrak pçı bĵı

miad ığığo ığığue

mibzer çılase jılexeĺha, jılexese

mide nıbe nıbe

mide bulantısı gu zeehan gu zeahan, kaĵın

kaquen

mide ekşimesi guşhabje, guşhabjı şxaĺe kıdeseyın

midi gurıt ḱuı`

171

midi boy takır ḱuı`ĺeyağe

migren şhaĺenıkowuz ṩhaĺenıkuewuz

miğfer ğućı pao, ḣumepao ğuş` pıa, ḣumepıa

mihenk taşı şıḣoáĺ şıḣoáĺ

mikro šıqunṫe šıqunṫe

mikrop ṕaše ṕaše

mikroskop,

genişletilmiş lens ṕašerıpĺ ğeynaĺ, ğaynaĺ

mikser wutaĺ wutaĺ

miktar pçağe bjığa

milat isem yikeḣuğo milat

milattan önce milatım yipe milatım yipe

milattan sonra milatım yiwuj milatım yiwuĵ

millet ĺepkoğ ĺepkoğ

milli ĺepkımće ĺeṕkımqe

mimar wuneğeps wuneğaps

mimber ĺebl ĺebl

minare ezen caṕe ázen gaṕe

mineral pkıje ṕkıje

minibüs minibüs minibüs

minik jiye, šıqujiy, şḣe ṩḣe, šıqu`niṫe

minik, minicik šıqujiy šıqu`niṫe

minimum yaneḣ maćer, yaneḣ maér naḣ meş`edıder

minnacık šıquded, šıqujiy šıqu`dıde

minnet şü`ığetéĺ ḟığatéĺ

minnettar guş`ıfe, gućıfe guş`ıfe

minyatür yišıqujiy šıquş`

miras énı, ćenı ş`enın

miras bırakmak kıćenın, kıénın kış`enın

mirascı ćenı, énı ş`enzıtexue

mirasçı ahağu` ahağu`

mirasçılık ahağoáqo ahağoáque

mirasyedi ćenışх, énışx ş`enışx

172

misafir haće, haé haş`e

misafirhane haćeş, haéş haş`eṩ

misafirlik haćaqo, haéáqo haş`aque

misket cıcıl cıcıl

miting zeuće, zeuş`e ğaĺáğuexues

miyop nabğe nabğe

mizaç şen ṩen

mizah semerkew dehaşxığue

mobilya abǵe abǵe

moda yequ zeğ yequ zeğ

model şıse şıse

modern modern modern

mola wuçüğu`, psefığo wuvıağue, ṕsexuğue

mor şüḣopĺ ṩḣueṕĺ

moral gurışü`ığ gurıḟığue

morarmak xeşüćın xefıqın

motif guhar guhar

motor motor motor

mozaik mıjöáćezexeĺ zexeĺş`á

muadil feder xueder

muaf xemĺıt xemĺıte

muafiyet feğağu xueğağu`

muamele dezéqoáć dezéquáq

muamma mış`e mış`emıst

muavin goáźe koáźe

muayyen ğenefağ ğanexua

muazzam yinıded yindıde

mubadele ḣojın ḣuejın

mucit kıézxığaér yipeğuet

mucize ğeş`eğon ğeş`eğon

muhabir kebarıh ḣıbarıh

muhacir ćıperıć ş`ıṕeriq

muhacirlik xexesığ xexesığe

173

muhafaza wuḣumen ḣumen

muhafız wuḣumaqo ḣumaque

muhalif zetéć pıut, pıṩıt

muharebe zawo zawue

muhasebeci zıĺıterer zıĺıterer

muhit ćıṕe ş`ıṕe

muhtaç fenıku` xuenıkue, dexuexá

muhtaç olmak wutéfen dexuexın

muhtar şharıt ṩharıt

muhtelif zeşımış zeṩımıṩ, zıṩımıṩ

muhtemelen ḣuşün ḣunqe

muhteşem daxe ded yınışxuetepĺe

muhteva kibutırer, kiwbutırer kiwubıdır, quešıt

mukabil kıpışıtır pıṩıt

mukadder nasıp neṫetxı`

mukadderat neṫetxı neṫetxı

mukaddesat ĺeṕağe ĺeṕağe

mukallit guşıariy zıpeş`ıjırey,

peş`ıjırey

mukavele orıtuğ orıtuğ

mukavva txıĺıṕe ujü, çxıĺıṕe ujü txıĺıṕe uv, txıĺımṕe

uv

mukayese zeğapşe zeğapṩe, zexueğade

mukim xaṕem şısxer ş`aṕeṩıs, ş`aṕeyıs

muktedir firiko zış`ef, zıḟeğaqınığe

ziı, tetığue ziı

mum şef şexu`

mumya hademıf hademıf

mundar psexaĺ`e psexaĺ`e

munis, uysal ase ase

murat guxeĺ, murad guxeĺ, murad

musakka ǵınlıbje, kebeskelıbj lıbĵe

musalla hade téĺhaṕe hade téĺhaṕe

174

musalla taşı hadetéĺha mıjö hadetéĺha nıve

musallat yerışe, ćerıḣıjen qerıḣıĵe

musallat olma feyerışen, fekayğen qerıḣıĵen

musevi jurd, curd jurd, curd

musibet beleh belıh

muska hamel ámel

musluk psışöáp psıbı`

muşamba şefıde şexude

muştu guşü`eğo guḟenhıbar

mutabık zetéfen zetéxuen

muteakip kıćeĺıqore kıqeĺıquer

muteber ĺıtenığe zier, ĺıtağeziı` ĺıtenığe zier,

ĺıtağeziı`

mutedil wobışeb wobışeb

mutfak pşerhaṕe, pşerehıṕe pṩeḟaṕe

mutfak tezgahı pşerhaṕe ş`aṕe pṩeḟaṕe ş`aṕe

mutlak değer pçağ şıpk pṩağ şıpk

mutlu tḣej tḣaj

mutluluk tḣağo tḣağue

mutluluk gözyaşısı guşü`e neps guḟeğue neps

mutlulukla tḣew tḣaw

mutsuz mıtḣere tḣağoençe

muz apezegot apezeguet

muzaffer téqoáğ téquá

mübadele zeḣojınığ zeḣojınığe

mübalağa yeğelıyağ yeğaleya

mübarek berawutı berawutı

mübaşir caqo gaque

mücadele pıĺıć péwe

mücadele etmek şızepéwon zıpéwen, zepéwen

mücahit zewaqo péwáque

müdafaa wuḣumen ḣumen

müdahale xeazıhan, xeguşııhan xeazıhan

175

müddet ṕaĺe ṕaĺe

müddetsiz ṕaĺençe ṕaĺençe

müdür ş`ıćepş ş`ıqepṩ

müebbet yiğaş`em yiğaş`eqe,

wuxığançe

müellif txaqo txaque

müessif gukezğaw gukezğawe

müezzin müezzin müezzin

müflis wuneḣuğ wuneḣuá, xená,

müfredat program, zexeğapsıh program, zexeğapsıh

müftü muftı muftı

mühim liye

mühlet ṕaĺe ṕaĺe

mühlet vermek ṕaĺe yetın ṕaĺe yetın

mühür mıḣur mıḣur

mühürlemek mıḣur téźen mıḣur téźen

müjde guşü`ağo ğaguḟague

müjdelemek ğeguşü`en ğaguḟen

mükafat şü`ıtın ğaguḟápş`e

mükellef zipşedeĺ zipṩedeĺ

mükemmel değuded değoedıde

mükemmel olarak değu dedew değoedıdew

mükerrer yićerıçew, yiş`erış`ew ş`erış`ewu`

mülakat zedeguş`en zedeguş`en

mülayim şabe ṩenṩabe

mülkiyet wunaye wunaye

mülteci xehajığe ş`ezıha

mümbit ketışü`ı ketıḟ

mümeyyiz zexezfışüre zexezxuıf

mümkün ḣuşüşt ḣufıns

mümkün ise amal yieme, amal yiamı ámal yiame

münafık zeşıḣoáqo, şü`eş`ışö ṕšı télhaque

münakaşa zeşıha zeṩıha

176

münakaşa etmek zeşıhan zeṩıhan

münasebet zefeşıtıće zexuṩıtıqe

münasip yiğo yığue

münasip görme yepesın yepesın

münavebe çezıw ḱezu

münazara keĺeğoće dax

münbit xećığebe xeqğebe

münevver yecağ yegá, nexuş`e

münferit yizako yizakue

müptela xeğozağ, yesağ yesá

müracaat şhayeḣıĺı` şhayehıĺı`

mürekkep txeps txeps

mürit kıkot kıkot

müsabaka zenekok, zenıkok zenekok, zenıkok

müsait yiğo yığue

müsbet ḣunığ ḣunığe

müslüman bıslımen muslımen

müsrif yiṫekohıl, yiṫekuhal yikuháque

müstahsil keğasıqo kazğeq

müstakil şhafit, diş`imiğ, zako yizakue

müstehak feşöáş xuefáṩe

müstehcen wuṕšenığ, ṕšenabz,

haynepağe haynápe

müsterih gupsef gupsexu`

müstesna xexığe xexá

müsvedde şıperıtx ṩıperıtx

müsvette perıtx perıtx

müşfik ase guĺağu`

müşkil kin guğ

müşterek zeğusew zeğusew

müşteri şefaqo ṩexuáque

mütareke zeşü`ıjınığ, zeşü`ıḣoáḣ zawepıwupş`ın

müteahhit ofışte oxuṩte

177

müteakip yiwujrıye, yiwujırıye yivuĵıre

mütemadiyen zepımıwow zepımıwu

mütercim zepırğezaqo, zezıźećıqo zezıźeq, zeźegaque

müteşebbis yeğejaqo yeğeĵaque

müthiş ğalemetıj teĺige

müzakere téguş`ıhan tepselıhın

müzakere etmek zexeguşıehıjın,

zexeguş`ıhajın

zedetepseĺıhın,

zıdetepseĺıhın

müzekkere wupćetxıĺ wupş`etxıĺ

müzmin wuzğel wuzğel

naaş hade hade

nabız ĺıntfewo, lıntfe kéwo ĺıntxue kéwue

nacak wobzeğu` weṩ, gide

naçar amalınç amalınçe, amalınşe

nadas kermeban kermeban,

ş`ığapsexu`

nadide ğotığoáy ğotığuéy

nadir başe mığot meş`eğuet

nadiren zağodedere meş`eğuetın

nafaka psewunığeşxın psewunığeşxın,

psewunığeṕş`e

nafile şhamıpe, şü`ağezıxemıĺ ṩhamıpe,

ḟığezıxemıĺ

naftalin ḣunwuś ḣunwuź

nahoş şıağop, ş`ağop mış`ağue

nahoş durum gounçe ṩıtıqe mış`ağue

nail ĺeas ĺeas

nakarat jıwu ĵuw

nakden arıĺhew arıĺhaw

nakdi arıĺhanığ arıĺhaqe

nakış xedıć xedıq

nakil zéha zéha

nakil ücreti şapće, şapş`e şapş`e

nakit arıĺh arıĺha

178

nakletmek neğeasın neğeasın

nakliye hıĺe zeşen, haĺe zepşen haĺe zéşe

nal ĺebjeuf ĺebĵexu`

nalın pḣeçöák pḣavaka

nallamak ĺebjeuf éĺhan ebĵexu` ş`eĺhan

nam še ğeu` še ğeu`

namaz nemaz nemez

namert ĺ`ığenç ĺ`ığençe

namlı šerıo šerıo

namlu şxonçıp, şüxençıp foçıpe, fonçıpe,

foqıpe, fonkıpe

namlu yivi şxonç şaĺe, şüxenç şaĺe fonq şaĺe

namus namıs namıs

namuslu namıs ziı` namıs ziı`

namussuz haşhaçüĺe namısınçe

nankör yerıh, yerışx yerıh, yerışx

nar śepĺır śepĺır

nara ḱuwo gow

narenciye xefeğaće

narin ḣınḣıps, maxe ḣınḣıps, maxe

nasıl taştew dáwu`

nasıl, nasılca sıdew dáwe

nasır lırğuj lırğu`

nasihat yewuşıy yewuşıy

nasip nаsıp nаsıp

naz zığeşü`en zığaḟe

nazar netéf ne téxue

nazar değmek netéfe téfen ne téxuen

nazaran yeĺıtığew yeĺıtawe

nazarlık ne tézımğef ne temğaxue

nazik ş`ıćeşü`ı, ş`ıćeşü`ı ş`ıqedaxe, ş`ıqeḟ

nazlanmak zığeşü`ejın zığaḟen

ne ile? sıdıće? sıtqe?

179

ne olursa sıdımiy sıtımiy

ne? sıd ? sıt?

nebat ćır qır

nebze ṫequjiy ṫequniṫe

nedense sıd feşćemiy, sıdı peémiy sıtṩhaqemi

nefes jı ĵı

nefes borusu jağe ĵağe

nefes darlığı haĺırbuw, habewo haĺerbawe

nefis guşü`eğo, guhapşı`, guxaṕć

nefret cağo, jağo guṩıq

nefret etmek guşıćın gu ṩıqin

nehır yatağı çeğaṕ, şeğaṕ psıḣue jaṕe

nehir psıḣo psıḣue

nehir kıyısı psıu psıu

nekahet ḣujığo ḣujığue

nektar mışüqupsı mıṩqueps

nektar (çiçek

içinde) aşü`ıps aḟıps

nem lebı psıa

nem çekici lebı kudiy psıa ş`eş

nema xaḣo xeḣue

nemli lebığ psıağ

nemlilik lebınığe psıağe

nemölçer lebıpşı psıapṩ

nene nıṕaş náne

nesil şıable ş`eble

neşe çef ḱef

neşelenmek çefınığ ḱefınığe

neşeyle guşü`ew ḱefqe

net zexefığ zexexuá

netice wujıpke zıtewubıdar

netleşmek kenefağ zexexunığe

netlik upćenığ upş`enığe, zexexuğe

180

nevale ğomıl, ğoámle ğomıle

nevi zetéfığ

nezaket neḣoy

nezaret neatéğat neatéğat

nezir téĺha téĺha

nezle petḣutḣ petḣutḣ

nezle akıntısı peps peps

nice thapşe dapṩe, xuediz

nicelik yibağe xuedizığa

niçin sıt papće, sıdı peé sıt paṕş`e, sıt ṩhaqe

niçin? sıdfeşće, sıdıpeé sıt ṩhaqe

nifak

zeşıḣonığ,

zemzeğığ,zedmıpsewuşünı

ğ

zeṩıḣue

nifak sokmak zeşıḣo xeĺhan zeṩıḣue xeĺhan

nihai yawujıpke yawuĵıpke

nihayet wujıpke wuĵıpke

nihayet, sonunda yiwujıpkem yiwuĵıpkem

nikah neçıh neḱıh

nikah kıymak neçıh txın neḱıh txın

nikahsız neçıhınçe neḱıhınçe

nikel ğuyixu` ğuyixu`

nilüfer psığuran psığuran

nimet ğomılapḣe

nine nenej náne

ninni ḱuşe wored guṩe wered

nisan melıĺfeğu melĺxoğue

nispet yeĺıtığe yeĺıtığe

niş ğurbane ğurbane

nişan ğewunefı teğapṩen

nişan alıp ateş

etmek yeşewon teğapsıhaw wuen

nişan almak téğapsıhan téğapsıhan

181

nişancı şıxonçaw, şüxonçaw teğapsıh aze

nişanlı keşen ğenefağ kaşen ğanexua,

kaşen teğapse

nişasta palize palize

nitelik yiş`ıće yiş`ıqe

nitrat ǵınşığu` ǵınşuğ

niyaz ĺeu ĺeu`

niye ha? sıtu?

niyet guxeĺ guxeĺ

nizam ğepsıće ğepsıqe

nohut nohut neḣut

noksan şıćağ, şiéáğ ṩış`á

nokta fı fı

noktalı virgül fı fıće fı fıqe

normal terez terez

nostalji pserey peseregukaq

not not not

nöbet pesın, petın pesın, petın

nöbetçi perıs ṩhaṩıt, perıs

numara numara numero

numune zışışfed zıṩıṩxuede

numunelik şışxex, zışışığ ṩıṩxexá

nur nefı nexu`

nüfus nebǵıre pçağ, nebǵeĺıtağ nerıbye bjığa

nüfuz tétığo xeğuáze, tetığue

nüfuz etmek xehan, qošıhan, xeṫıshan xehan, quešıhan,

xeṫıshan

nüfuzlu tétığozie tétığuezia

nüks etme téğezej, téğazej téğezej, téğazej

nüktedan semerkew ş`ıĺ guşıarey

nüsha suret suret

nüve ḱupse ḱupse

nüzül pkıwubıt wuz ṕkıwubıd wuz

182

o ar, ay ár

o benim sesiy ár seseys

o bizim tetiy ár dıdeys

o da ariy áriy

o değil arep áráım

o hususta ay fedeće áxodeqe

o kadar ay fediz ábıxodiz

o kadarda aş fedizew ápxodizu

o olabilir ar ḣuşün áráğans

o onların axeme yay áxem yays

o senin ar wowiy ár woweys

o sizin şöşüy ár fefeys

o zaman a ĺeḣanım, aşığum ábışığue

o, o da arı ári

o, onun ayiy ábıyeys

oba kutır

obur şxećay, beşxı beşx, nıbešaṕe

oburluk beşxınığ beşxınığe,

nıbešeṕağe

ocak şılemaz şılemaze

ocak başı cenıko peşha, jenıko peşha ĵegu` peṩha

oda peş peş

oda takımı peş psewoaĺe peş psewoaĺe

odak nefıgu` nexıgu`

odaklamak zexegufıḉın nexıgu`tewbıden

odun pḣe pḣa

odun kırmak pḣe kuten pḣa kuten

odun kömürü pḣe şü`emıć, pḣe şü`emışı` pḣa femış`

oduncu pḣaş`e pḣaş`e

odunluk pḣe hanbar pḣareṩ

ofis ofıyis oxyis

oğlak çıšı, çešı ḱıš

oğlan şawo ş`ale

183

oğul ćale,éále, ko k`ue

oh olsun wox wox

ohalde aşıwum ábı ṩığue

ok şef, şebzaşe şebzaşe

oklava thaçüf, thaçüfaĺe şaqe

oklu kirpi pıjı keś pıĵbane

okul yecaṕe yegaṕe

okuma yece yegen

okuma şekli yecać yegeqe

okumak yecen yegen

okuması zor yeceğoáy yegeğuey

okur yecere yeger

okutman ćale yeğac, éále yeğac yeğagaque

okyanus xını, hadram xını, hadram

olabilir ḣuşüşt ḣufıns

olabilirlik ḣuşünığ ḣufınığa

olacak sey mi? ḣunew zıgora ḣunu zıguere?

olağan ḣuĺepıt terez

olamaz ḣuşünep ḣufın`ım

olan ḣuğer ḣuár

olan biten ḣuğe kaḣuá-kaş`á

olanak amal, ḣunığe ḣunığa

olası ḣuşüşt ḣunuṩıt

olasılık yiḣuşünığe ḣunığe

olay ḣuğe ş`ağe ḣuğe ş`ağe, ḣuá ş`á

oldu bitti ḣuğaxe ḣuğaxe

oldukça ĺeşew zeruḣqe

olgu ḣure kaxuá

olgun ṫığoáğ, ṫırğoáğ ṫırğuá, ṫığuá

olgunlaşma ṫırğon, ṫığon ṫırğuen, ṫığuen

olmaz ḣunep, ḣuştep ḣun'ım

olmaz mı? ḣunba? ḣun'a?

olmuyor ḣurep ḣur'ım

184

olsa da olmasa da ḣumiy mıḣumiy ḣumi mıḣumi

olta pśekantıf

oluk hakoáşö hakoáfe

olumlu ḣunfed ḣunxodes

olumsuz ḣunfedep ḣunxodeım

olup biten ḣuy wuxığe kaḣua kaş`a

olur ḣuşt, ḣut ḣuns

olur iken petew petuw

olur mu ? ḣuşta? ḣun?

olur mu olmaz mı ḣuna mıḣuna ḣun mıḣun?

olurmu ? ḣuna? ḣun?

omirlik txıḱuš txıḱuš

omlet ćenće jağ gedıqe ĵa

omur txıupć txıupş`e

omurga txıbziy txıśekupṩha, txıbziy

omurgası eğri txıbış txışe

omurlik txıbzıy ḱuš txıbzıy ḱuš

omuz pĺ`eu pĺ`eu`

omuz başı temeşha demaṩha

on pş`ı pş`ı

on altı pş`ı xı pş`ı xı

on beş pş`ı tfı pş`ı txu

on bir pş`ı zı pş`ı zı

on dokuz pş`ı bğu pş`ı bğu

on dört pş`ı pĺ`ı pş`ı pĺ`ı

on iki pş`ı ṫu pş`ı ṫu

on sekiz pş`ı yi pş`ı yi

on üç pş`ı şı pş`ı ṩı

on yedi pş`ı blı pş`ı blı

on yıl yiĺesipş`ı yiĺesipş`

ona ait ay yiy abı yey

onarım ş`ıjın ş`ıjın

onarımcı ş`ıjaqo ş`ıjaque

185

onarmak ş`ıjın ş`ıjın

onat şerıwo şerıwue

onbirinci yapş`ızıre yapş`ızıre

ondalık pş`ıneĺ pş`ıneĺ

ondan ay şış abı ṩıṩ

ondan başka ay nemıć, ay nemıi` abı nemıṩ

ondüle ğaṫırğu, ğeṫırğo wuṫereḣ

ondüleli wuṫereḣığ wuṫereḣa

oniki pş`ıquṫu ṕş`ıṫu, ṕş`ıquṫ

onikinci yapşıṫure yapş`ıṫure

onlar axer, axem axer, axem

onlar da axeriy axeriy

onlara axeme axem

onlara göre axemće axemqe

onlardan yaşış axemyaṩıṩ

onların yay axemyays

onun yiy ábı yeys

onun gibi ayfed ábıxodew

onun kadar ayfediz ábıxodiz

onun var yiı` yiı`s

onuncu yapş`ınere yapş`ınere

onunla güreşme yebenın yebenın

onur ĺıtenığ ĺıtenığ

onüçüncü yapş`ışıre yapş`ıṩıre

optik neğunc neğunc

ora aş, awce ábde

oracıkta аdedem ábde dıdem

orada adeyim, modeyim, aṫequm,

adiyim ádeyim, modeyim

oradan adeyimće, modeyimće,

aṫequmće, adiyimće modeqe

orak ğupçe, ğupşe ğubje

orakçekiç ğuṕće wat, ğupşe wate ğubje wade

186

orakçı xaqo xaque

oran zeĺıt zeĺıt

oranlı zeĺıtağ zeĺıtağ

oransal zeĺıtıpš zeĺıtıpš

oransız zeĺımıt zeĺımıt

orantılı zeĺıtığ zeĺıtá

orası caw, aw, aṫequr, adeyir ábderas, áderas

oraya mode modem

orda a ćıṕem á ş`ıṕem

ordu źe źe

org şıĺepşın

organ pkıne pkıne

organizasyon

(mükemmel) ğepsıćay ğapsıqa

orijinal anemıs zerş`á

orjin zıtéćığ kızıteqá

orman mez mez

ormancı mezpes meztes

ormanlık mezıĺe mezıĺe

orospu psej pseĵ

orta guzegu guzegu`

orta parmak aḣombe gurıt aḣoambe ḱurıt

ortak ahağu ahağu`

ortaklaşa nıkohew, nıkoáhew ahağuwe, nıkoahaw

ortalık wotregu` wutuk

ortam yitığo yitığue

ortanca gurıt qurıt

ortası yazıfagu, fızegur yızexuaqu`

ortaya çıkmış,

sivrilmiş, beliren kıxeşı kıxeṩ

oruç tutmak nećın, nein neş`ın

oşha mafe

dağından doğan

ırmak

psıj psıĵ

187

ot wuśı wuź

ot öldürücü wuśı zığeĺ`e wuź zığáĺ`e

otel haćeş, haéş haş`eṩ

otlak ḣuṕe, mekuṕe ḣuṕe, mekuṕe

otluk mekuṕe mekuṕe

oturak tésıṕe ṫısıṕe, ṫesıṕe

oturma ! wumıṫıs! wumıṫıs!

oturmak şısın, ṫısın ṩısın, ṫısın

oturmak (birlikte,

bir arada) zebğedesın

zebğedesın,

zıbğadesın

oturmak (iç içe) zexeṫıshan zexeṫıshan

oturmak (karşılıklı) zepeusın, zepeşısın zepeṩısın

oturmak (yanında) gosın, bğodesın bğadesın

oturum zexes zexes

oturuş (şekli) şısıće ṩısıqe

oturuyor (uçta) pıs pıs

otuz şıć şış`

otuz altı şıć xı şış` xı

otuz beş şıć tfı şış` txu

otuz bir şıć zı şış` zı

otuz dokuz şıć bğu şış` bğu

otuz dört şıć pĺ`ı şış` pĺ`ı

otuz iki şıć ṫu şış` ṫu

otuz sekiz şıć yi şış` yi

otuz üç şıć şı şış` ṩı

otuz yedi şıć blı şış` blı

ova gubğe, setey gubğe, setey

ovalamak zıotıjın otın

overlok nez ude nez ude

oy feźı, rey xeź, rey

oy birliği ile zedadew, zedéádew zıdadew

oy vermek xeźın xeźın

oya iğnesi ḣeğemast xedıqmaste

188

oya, örgü ḣağe ḣar

oyalanmak ćerewon, peşüşön peṩeṩen

oynak ceguriy cegurey

oynamak cegun cegun

oysa arıme árıme

oyun kağıdı ḱozır ḱozır

oyun yönetinicisi haṫiyaqo haṫiyaque

oyuncak cegoáĺe cegoáĺe

oyuncu cegoáqo cegoáque

ozan wusıqo wusaque

öbek aban ában

öbür yıl adere yiĺes, kıćeĺıqore yiĺes adıre yiĺes

öbürü aderer adırer

öcü şınaĺe şınaĺe

öç ĺış`ej ĺış`ej

öd kesesi zezı zez

ödem psıten psıten

ödeme pşını pşın

ödenek yehıĺ`ağe akçe yehıĺ`aṕş`e

ödenti mezapş`e xetıṕş`e, pşınıṕş`e

ödeşmek zefepşınıjın, zefepşıjın zepequen,

zepequejın

ödev pşerıĺ pṩerıĺ

ödlek kerabğe kerabğe

ödül ğeşüapḣ ğefeapḣ

ödünç hafı haxu`, ş`ıxue

ödünç para akçe çıf, akçe ş`ıfe aḣşe ş`ıxue

ödünç vermek ćıfe tın, ş`ıfe tın haxu tın, ş`ıxue tın

öfke gubjı gubĵ

öfkelenen gubjığer gubĵır, gubĵırey

öfkeli gubjığay gubĵa

öğe xeĺım yaz xeĺım yaz

öğle şecağo şıgağue

189

öğle yemeği şeceğoáşx şıgeğoáşxe

öğleden sonra şecağowuj şıgeğonewuĵ

öğleyin şecağom şıgağom, şegağom

öğrenci yecaqo yegaque

öğrenmek zeğeş`en zeğaş`en

öğretmek yeğeş`en yeğaş`en

öğretmen yeğecaqo yeğagaqo

öğün şıxeğu, şxeğu ṩxeğue

öğünmek zışıtḣun zıṩıtḣun

öğüt yewuşiy wuṩiy

öğütmek hacın, hajın hajın

ökçe çöáke ĺedak veka ĺedake

ökçesiz ĺedakençe ĺedakençe

öksürmek pçen, pskén pskén

öksürük pské, pçe psḱe

öksüz yibe yibe

öküz çü vı

öküz boynuzundan

üflemeli müzik

aleti

bjamiy bĵamiy

ölçek pşaĺe pṩaĺe

ölçmek pşın pṩın

ölçü pşaĺ pṩaĺ

öldüren zıwućırer zıwuqır, zıwuqár

öldüresiye dövmek nıkowućın hademıḣujınu wuqin

öldürmek wućın wuqın

öldürücü zığaĺ`e zığaĺ`e

öldürücü hastalık ğaĺ`e wuz zığaĺ`e wuz

ölesiye nıkowuḉ hadeḣux

ölmek ĺ`en ĺ`en

ölü ĺ`ağe ĺ`á

ölü için verilen

yemek hade us hade us

190

ölüm şekli ĺ`aće ĺ`eqe

ölümlü ĺ`ejıre ĺ`enığe ziı`

ölümsüz mıĺ`ejıre mıĺejın

ölümsüzlük mıĺ`enığ mıĺ`enığa

ömür ğaş`e ğaş`e

ön upe gupe

ön ek pe pıźe pe pıźe

ön kayıt yipere xatxe yipere xatxe

ön seçim yipere xeź yipere xeź

önce neḣıpe, nahıpe naḣape

önceden yapeće yapeqe

önceki yipere yipere

önceleri pesere pesere

öncelikle yaperapş`e yıpedıde

öncelikle

(öncekilerinin) yaperemće yıpedıdeqe

öncelikle, ilk önce yapedede yıpedıde

öncelikli pewubl pewuble

öncü perıqo perıque

önder thamate thamade

önderlik thametenığ thamedağe

öne geçmek yape yişın yape yıṩın

önek pepıḣo pepıḣue

önem lıye, yağe, ḣate ṕş`e, ḣate

önemi yok yağe yiep, lıye yip, ḣate

yiep

ṕş`e yıaım, ḣate

yıaım

önemli wayimığ pş`e ziı

önemsiz wayimınıç pş`e zıxemıĺ

öneri ofeşay

önerme yewşiyin

öngörü peĺeğuće peĺağu`

önlem pekećın, ğeğune

önluk gupeupḣu`, gupeuḣo peupḣue

191

önlük ḉepxın, bğe upx qepxın, bğe upḣue

önsezi guxaźe guxaźe

önsöz guşıape pseĺape

önünde (yatar

durumda durmak) kıpeuĺ kıpeuĺ

önünde duran ut ut

önyargı gupşıp gupşıp

öpmek yebewun yebewun

öpücük bewojiy bewšuq

öpüşmek zebewun zebewun

ördek psıçet, babış babış

örf xabze xabze

örgü bler bler, ḣığa

örgü · ḣağe ḣağe

örgü mili cağ cağ

örgülü çörek haluğ şeh, haluğ şıh ş`ekue şıha

örgüt zexetzepx zexetzepx

örme ḣen ḣen

örnek şıse ṩıṩ

örs sıc sig

örtüşme zetéfen zetéxuen

örümcek becıḣ, beceḣ beg

öte aderabğu ṫke, áṫqe

öteberi hapşıp hapşıp

öteki aderemće ádrer

öteleme ğeqoáte ğaqueten

ötmek on, bzerebzen oen, bzerebzen

ötücü kuş bzıwıoáqo bzuwoáque

ötürü paye, peé paṕş`e

övgü şıtḣu` ṩıtḣu`

övmek şıtḣun ṩıtḣun

övüngen şhaşıtḣuj ṩhaṩıtḣuj

övünme şhaşıtḣu` ṩhaṩıtḣu`

192

öykü txıde txıde

öyle aştew áwṩıtuw

öyle desen (öyle

desen de) ṕ`omı, ṕ`omi jıṕemi

öyle mi?, o mu? ara ára?

öylece areştew áxuedu

öylesine areştew, sıdmiy áwe

öz ḱupće ḱupse

öz direnç ḱupse pekeć ḱupse peut

öz kütle ḱupse pku ḱupse pku

özdeşlik zeşışınığ zeṩıṩınığe

özdeyiş oáće oáqe

özek guzegu guzegu

özel wunaye xexá

özel isim feşöáşeše xuefeṩeše

özellik yiş`ıće ş`ıqe

özen yeguğ sak

özenli fesakığew xuesakığew

özenmek yeḣoápsen yeḣopsen

özensiz yemguğuğow mısak

özenti, imrenmek ḣopsen ḣopsen

özet ḱupsao, ḱupćao qeş`uw

özetle ḱupsaoće qeş`uw

özgü yeĺıtığ yeĺıtığ

özgül ağırlık kupće onteğuğe, kupće

woteğuğ kupsewondeğuğe

özgür şhafit ṩhaxuit

özgür olmak şharıwṫupşı ḣun ṩhaxuit ḣun

özgürlük şhafitınığ ṩhaxuitınığe

özgüven zışıguğuj zıṩıguğu`

özlü söz guşıe kabz pseĺe kabze

özne ş`ıqo ş`ıque

özür wuşhağu wuşhağu`

193

özverili guyetığew guyetığew

pabuç papış, ĺerıt papış, ĺerıt

paça ĺape ĺape

paçalı ĺebıś ĺebıśe

paçavra ḣedenıj ḣıdanıĵ

padişah paçeh paṩtıh

paha ĺeṕağe ĺeṕağe

pahalı ĺaṕe ĺaṕe

pahallı (çok) ĺeṕaye ĺepaṩe

pak kebzabz kabze

paketlemek zeqošıpşehen, zeqošışıhan zequešışıhın

palamut mışüqu mışxumṕe

palanga ĺerıḣ ĺerıḣ

palavra źın, guşıe yeğaquğ ṕšı

palto saḱoćeh, saḱoćıh, śıye śaḱoqıh

palyaço lawlaçö, pçenşö lawu-lanvı

pamuk bzıwuśıf bĵexuš

pancar ǵınıpĺ ĵegunde

pancar jegunde ĵegunde

panik zıćeşınehıjın, zıéşınıhajın gupḣar

panik atak guşte, zeéşınıhajın guṩte, zeéşınıhajın

panjur şhanğupçapş, şhanuşapş ṩhağubjeuĺ,

ṩhanğubjeuĺ

panorama tépĺe tépĺe

pantolon ḣonçec, ğonçec ğonşeg

papa papa papa

papağan bzıwıpsaĺe bzupsaĺe

papatya şıne şıne ṩıne ṩıne

para neğešıw neğašuw, aḣşe

para (madeni) ḣışe ḣışe

para cezası tazır tazır

paragraf pıbzığu` pıbzığu`

paralama çüntḣen fıntḣen

194

paralanmış çüntḣağe fıntḣa, fıntḣağe

paralel zepeşıt zepeş`ıt

paralelkenar nez zepezenć nez zepezenć

parantez dokuz

çarpı üç, (9 x 3 bğur şıće şten bğur ṩıqe ṩten

paratoner şıbleuf şıbleux

paravan peuwbıt peuwbıd

parazit heṕaše, haṕaše heṕaše, haṕaše

parça prıpke pkırıṕk

parça parça pkırıpk ṕkırıṕk ṕkırıṕku

parçalı zepkırız zeṕkırız

parelel zepezanć zepezanć

parentez ( ) abjan abĵan

parfüm ğоme aşü`ı

parıldar zepešıwujın lıdıns

parıltı lıdı lıd

parlak zepešıw, lıdı zepešuw

parlakça lıdew lıdu

parlatmak ğelıdın ğalıdın

parmak aḣoámbe aḣoámbe

parmak izi apewuj apewuĵ

parmak ucu ape śıpe apḣombape

parmak ucunda

duran ĺepeṕšiyim tét ĺepemšiwe ṩıt

parola oşef

parsel xaṕe xaṕe

pas wuĺiy wuĺiy

pas geçmek bleć, blećın umuwow bleqın

pasak şü`ey ḟey

pasaklı şü`eyıj ḟeyıĵ

pasaport pasaport pasaport

paslandırmak ğewuĺiyin ğawuĺiyın

paslanmak wuĺıyin wuĺiyın

195

paslı wuĺıyığ wuĺiyá

paspas ĺeguĺeć, ĺeguĺeiĺ ĺegu`ĺeş`, ĺeĺeş`

pasta suyu ṕesteps ṕesteps

paşa, ordu

komutanı paşe paşe

pat domṕ domṕ

patak wutın wudın

patates kantof qetrof, kartof

patates kızartması kantof jağ qetrof ĵa

patavatsız jerewure jereure, ĵer-or, or-

ver

patik ĺeped téĺaşü` ĺeped téĺafe

patika ĺeğogu ĺeğogu`

patinaj šentḣen šentḣen

patiska çesey qesey

patlama kewon kawen

patlatmak ğewon ğawen

patlayıcı wopk wopk

patlıcan upsğeşü` patlıcan

patron pşı pṩı

pay aha aha

pay düşmek aha téfen aha téxuen

pay etmek goşın gueşın

pay pay aha ahew aha-ahew

payanda ćeğawuko, éğawuko ş`eğawukue,

ş`eğakoen

payda zıwgoş zıgueş

paydos of wuxuğo oxu` wuxığue

paylamak fegubjın xuegubĵın

paylaşılmış goşığe gueşá

pazar thawumaf thamaxue

pazar yeri şenşefćıṕ bezerıṕe

pazarcı beźerıqu, beźerıqo bezerıque

196

pazarlık etmek wose zepéw, şafe zedeş`ın wuase zepéwe

pazartesi blıpe blıṩha

pazı jegunde jegunde

peceley jéletké

peçe napḣo napḣue

peçete arıĺeć, arıĺei arıĺeş`

pedal ĺef ĺex

peder tı áde

pejmurde ayetay zıqerux-zıqerıṩ

pekala değu değue

pekçok zawule zawul

peki huşt huns

pekiştirmek ğepıten, pıte ş`ın teğabıden,

xeğabıden

pekiyi değuded ḣarzıne

peklik pıtağe bıdağe

pekmez saneşöw beqmez, beçmez

pelerin ṕĺeuź ṕĺeuź

pelte ḣundır ḣundır

peluş péluş péluş

pembe şepĺı şepĺ

pencere şhanğupç, şhanupşe ṩhağubje, ṩhanğubje

pençe ĺabje ĺabĵe

perçem nećаṕ neqape

perçin uĺ`e uĺ`e

perçinleme uĺ`en uĺ`en

perde uḣo upḣue

perdeleme peuḣen peupḣen

perdelik uḣapḣe upḣapḣe

pergel perğetḣ perğetḣ

perhiz, yemek

seçmek mıhamışx mıhamışx

peri jınef jinexu`

197

perişan haleç, halaké haleq

perma ğeṫırğo ğaṫırğue

perşembe mefeḱu mexoḱ

pervane jıf jıxu`

pervasız zexezımş`e, mışıne şıneğuençe

pervaz uuĺ`e uuĺ`e

peşi sıra ćeĺıqo qeĺıque

peşin arıĺh arıĺhe

peşinden gitmek ćeĺıqojın qeĺıquejın

peşkir nıapĺeć, napeĺeéáĺ nepeĺeş`, napeĺeş`

peydah olma kiĺetın kiĺetın

peygamber thaĺıqo thaĺıque

peygamber devesi hajšıršır hajšıršır

peynir koáye k`oy

peynir suyu koáye nejığups k`oy şıps

peynir yapmak koáye yixın k`oy xexın

peynirli börek halıjö, halıjü` halıve

peyzaj peyzaj peyzaj

pezevenk psejışe pseĵıṩe

pıhtılaşma ĺıṕšen ṕšen

pınar psıćeç, psıne psıne

pırasa habjın habĵın

pıtrak şüḣu, şḣu ṩḣu, ṩḣu bane

pi sayısı pi ĺıtağe pi ĺıtağe

piç ḱuyrıĺf, bzecerıĺf bzegerılxu`

pide haluğ ṕuáć, haluğ ṕaé ş`ákue ṕaş`e

pijama çeşıcan, şeşıcan jeşgane

pil pil pil

pilav pilaw pilaw

piliç anać, anaé gedış`e

pilot woşöḱuf wofegux

pim gurğu gurğ

pinti thaśe thaśe, a bıde

198

pire bjıźe bĵıźe

pirinç psıh psıh

pis şü`ey ḟey

pislemek ğewuşü`eyin ğewuḟeyin

pisletmek ğewuşüeyin yeğawuḟeyin

piston unçe unje

pişik lıšınelewut lıšınelewut

pişirilmiş ğejağe ğaĵá, ğaĵáğe

pişirmek pşerıhan, ğajen ğaĵen, pṩeḟın

pişirmek (yemek) pşerıhan pṩeḟen

pişman ćeğojığ, éğojığ ş`eğojá

pişman etmek ćeğeğojın, éğağojın ş`eğağojın

pişman olmak ćeğojın, éğojın ş`eğojın

pişmek jen ĵen

pişmiş et lı jağ lı ğava, lı ğaĵa

piyade ĺesıźe ĺesıźe

piyango pḣeź pḣaź

piyasa bezer bezer

piyon perıf perux

plan tépleğetḣ tépleğetḣ

planet planet planet

plato şöf fex

pohpohcu ordéğaşt ṩıtḣu`ş`eğast,

ordéğaṩt

polen şejığe şejığe

poligon waṕe waṕe

porselen farfor farfor

porsuk ćıqu waşxe

portakal ṫamı ṫamı

portakal suyu ṫamıps ṫamıps

portmanto şığın deĺhaṕ şığın deĺhaṕe

portre portre portre

posbıyık peéşüxe, pećeşüxo peş`eşxue, peş`euv

199

post şö fe

posta posta posta

postahane hıwun posteṩ

postalamak postetın postetın

pot kırmak xewukon xewukon

pota ğeṫqoáĺe, ğeṫıqoáĺe qoáĺe

potin şırıku` şırıku`

potluk kıtépşı kıtépṩ

poyraz tığemıwojıbğ dığemıwe ĵıbğe

poz wuçüće wuvıqe

pörsumuş ğоnlаğe, turıs ğоnlá

pörsüme kéĺ`ıxın kéĺ`ıxın, gonĺen

pörsümüş ḣoćığe, ğonlağe ğonlá

pranga ĺḣonç ĺḣonj, ĺḣonç

pratik aş`ex aş`ex

prens pşıko, pşıćal, pşıéál pṩıkue, pṩış`ale

pres fızaĺ kuzaĺ

prestij ğeşü`ej ṩhaĺaye, ṩhaĺape

priz yiuṕ yiuṕe

program zexeğapsıh zexeğapsıh

projektör nefĺeş nexu`ĺeṩ

puan puan puan

pudra pudra pudra

puf ṕırıṕ ṕırıṕ

puhu kuşu jıntıw ĵındu

pulluk pḣeaşe, ğuş`ıaşe pḣeaṩe, ğuş`aṩe

pus pşağo pşağue

pusmak zıwuşefın zıwuṩexujın

pusu peṫıs peṫıs

pusu yeri pesıṕe pesıṕe, peṫısıṕe

pusula bğupĺe, kableme bğupĺe, kableme

pürtüklü ṕırqusırqu bırkoşırko

pürüz śıpxısıpx šıpxsıpx

200

püskül ćırıś ćırıś

püskürtmek ğešıren

rabıta zezıpx, zepxı zepx

raf téĺhaṕ, mećay téĺhaṕe

rağbet feyenığ, guxeĺ, nea xueyığa

rahat gupsef, tınş tınş, tınç, gupsexu`

rahatça gupsefew gupsexuw, tınşu,

tınçu

rahatlamak şhaşıwun ṩhaṩıwun

rahatlık gupsefığo gupsexuğe, tınşığue

rahibe rahibe rahibe

rahim ĺfaĺ ĺxuaĺ

rahip pop pop

rahmet neşü`ı

rahvan gitmek qorın querın

rahvan yürüyüş qorı quer

rakam pçağe bjığa

raket raket raket

rakı ark árka

rakım ĺeǵağ ĺeǵağ

rakip nekokoğ nıkokoğ

rakkas keşöáqo, kéş`aqo kafáque

ramazan nećmaz, neimaz neş`maze

ramazan ayı nećmаze, neimaze neş`mаze

rampa neu neu`

rampa ( yokuş ) değeziyağ değazeyiğue

rampa (yukarı) değeziyaṕ, téhaṕeneu téhaṕeneu`

randevu ućeğu, uş`eğu uş`eğu`

randıman ćećı, éćı ş`eq

ranza ṕezetét ṕezetét

rapor rapor rapor

rapor (onun için

rapor) pıtxeh, pıtxıh pıtxeh, pıtxıh

201

rasat waşöm ĺıpĺen nepĺıh

rasathane wopĺıquṕ wopĺıquṕe

rasgele zeretéf zerexuezew

raslantı zetéfen zetéxuen, zexuezen

rastlamak uş`en xuezen, uş`en

rastlantı uş`en, ućen, peuḣunten xuezenığa

rasyonel sayı rasyonel ĺıtağe rasyonel ĺıtağe

ray ğućğog ğuş`ğogu`

rayiç yiwaser yi waser

razı den, rezen yéde

razı (uyum) zezeğ zezeğ

razı olmak

(birbirine) zeferezen zexuerazın

reçel aşüıće aḟıqe

reçete azeğutx azeğutx

reçine ṫeṫay mezışe

reddetmek mıden mıden

reel dizi şıpke bler şıpke bler

reel eksen şıpke gurıćı şıpke gurıq

refah tḣağo tḣağue

refakatçi sımacepes sımagepes

refakatçi yatma peĺın peĺın

reflü guşhabj guṩhabj

rehavet belerığ fer-war

rehber xewut xewut

rehberlik guğaze guğaze

rehin wubıtığ wubıda

rehin almak ğerew wubıtın ş`aṕş`e wubıdın

rehine ğer ğer

reis şharıt ṩharıt

reis, lider, önder perıt perıt

rejim şıaće ṩıaqe

rekabet nekoáko nıkoákue

202

reklam şıtḣu şıtḣu`

rekolte kıćeć, kıéć kış`eq, kıxeq

rekonstrüksiyon ş`ıjın ş`ıjın

rençber mekumeşış`e meku`meşış`e

rende pḣepsı pḣaps

rende ( planye ) pḣeps pḣeps

rendeleme wupsın wupsın

rendelemek wupsın, tépḣoćın tépḣuqın

rengarenk şözexeĺ fezexeĺ

renk şö fe

renkli şözexeĺ fezexeĺ

renksiz şönıçe fenıçe

reset téğazej téğazej

resim suret suret

resim çekmek suret tépxın suret téxın

resim yapmak suret pş`ın suret ş`ın

resmi kereğu` kereğu`

ressam suretış`ı suretış`

rest peénej, peşü`enej peḟenej

restoran şxaṕe şxaṕe

restorasyon ğećej, ğaş`ej ğaş`ej

reşit nıbj yikuğer nıbĵ yıriku`

reşit olmak yinıbj yikun yinıbĵ yirikun

reva görmek feğeşöşen xueğefeṩen

revaç téhağaé neut, neş`et

revaçta olmak fızegum kihan neut ḣun, neş`et ḣun

revir sımeceş šıqu sımegeṩ šıqu`

rey xeźı xeź

rezerve xexığ xexa

rezil napençe, nape zimı, nape

zimı`

nápetex, nápençe,

nápe zimıa

rıh téwçöáṕe naṫ

rıhtım xıxehaṕ xığune

203

rıza, razı ol yezeğ yezeğ

riayet deonığ deotet

riayet etmek wöblen, deon deotetın

rica ćeĺeu, éĺeu ş`eĺeu`

ricacı ĺeoáqo ĺeoáque

risk şıneğoáće

rivayet orıuát, orıoáte orıuáte

rivayet etmek xeućığe gaun keojın

riziko riziko riziko

rol zış`ın zış`

roman roman roman

rosto lıwuḣo bzığe lıwuḣa bzığe

rota ğogupsığ ğogu`psığe

röportaj yewoşıĺ`en röportaj

rötar ćesen guven

rötre xewağ

rövanş ĺış`ej ĺış`ej

ruble çapıç wurıble, rıble

ruh ruh

ruhsat fiğatığ xiğat

ruj upeşıf upeşıxue

rulo wuşereḣ wuşereḣ

rum wurım wurım

rumeli wormel, wurmel wurmel

rus wurıs wurıs

rus, kaba saba

anlayışsız mıjık mıĵık

rusça wurısıbze wurısıbze

rusya wurısye wurısey

rutin zereqow zereqow

rutubet lebı psıa

rüküş hasqé masqé hasqé masqé

rüşt nıbjyuk nıbĵyuk

204

rütbe tétığotamğ tétığoćıpḣa

rüya pćehıṕe, pş`ıha pş`ıhaṕe

rüya görmek pćehıṕe ĺeğun, pş`ıha ĺeğun ṕṩıhaṕe ĺağun

rüzgar jıbğe ĵıbğa

rüzgar alan ufefıć ĵıbğa kazıṩte

rüzgar anaforu jıhac, jıharz ĵıḣarz

saadet tḣağo tḣağue

saat sehat sehat, sıhat

sabah pçediy, pşediy pṩedgiĵ

sabahleyin pçedıjım, pşediyım pṩedgiĵım

sabahlık pçedıjcane, pşediycane pṩedgiĵgane

sabıka bleğağaćığe laje.

blećığegor bleqığa laĵe

sabıkalı laje ziı` laĵe ziı`

sabır şeı, şıa tewubıde

sabırlı olmak feşıan, zıpşeın tewubıdağe

sabırsız gumızağ, zımşıa gumızağ

sabit mıḣiy mıḣey

sabun athaćaf sаbın

sabun köpügü sabın tḣumbe, thaéáfe

tḣumbe sabın tḣurımbe

sabun tozu thaéáfe sape, thaćeĺfe ćeriy sabın sabe

sabunluk thaéfaĺ, thaćefaĺ sabınıĺe

sac ayak şıwan ĺako şıwan ĺakue

sacayağı şıwanćet, şıwaĺako şıwanş`et

saç şhaś ṩhaś

saç ayağı şwanćet, şıwan ét şwan ĺakue

saç derisi şhaşö ṩhafe

saç fırçası şhaśı pırse şhaś pırse

saç örgüsü, örgü şhaś blağe ṩhaś wuxuená

saç teli şhaśınaĺ ṩhaśnaĺe

saç tıraşı şhaśı yağewupḣun ṩhaś pıwuṕş`ın

saçak ude ude

205

saçma mıḣumış`e mıḣu`mış`e

saçmalamak, orjörın xeorverehın

saçmalamak, kafa

şişirmek şha wubeten ṩha ğabeten

sadak şefıĺ şefıĺ

sadaka sedake sedake

sade zeyić zıxemıĺ

sadece yizakow yizakow

sadık gupxığ gupxá

sadık (bağlı olan) yepxı yepxa

saf dıze dıze

saf altın dışe zać, dışe zaé dışe zaş`e

saflık kebzağe, ulenığe kebzağe

safra zezıps zezıps

safra kesesi zez zez

sağ psew psow

sağ salim psewtew wuzınşew

sağdan cabğumće, jabğumće yiĵırabğumqe

sağdıç şewodaqo ṩewuedeque, kán

sağdıç evi téşerıṕ kánwune

sağır degu degu`

sağır (çok zor

duyan) degu sakıw degu sakıw

sağırlık degunığ deguğa

sağlam pıte, yezeğı bıde

sağlıcakla psewow wuzınşew

sağlık psewunığe wuzınşağa

sağlık yönünden psewunığemće psewunığemqe

sağmal yaşıre, kaşıre kaşbılım

sağnak woşxışxo, woşxışüxo wueşxışxue

sağol wopsew wupsow

sağrı śaǵe śaǵe

sahaf txıĺıjışe, çxıĺıjışe txıĺıĵıṩe

206

sahfa téwuçöğu téwuveğu`

sahife nequbğo nequbğu` nepebgu`

sahil xığun xığune

sahip ziye zey

sahte nepšı nepš

sahte evrak txıĺ neṕš, çxıĺ neṕš txıĺ neṕš

sahté para akçe mıqu`, neğešıw mıqu` akşe nepś

sahtekar ğepšaqo ğaṕšaque

sahur seraş ṩeraṩ

saka psıh psıh

saka kuşu cenetbzıw ĵenetbzu

sakal jaće ĵaqe

sakarlık acebıc, amışe amışe

sakat aşeuş aşe-uşe

sakatat şhaĺako şhaĺakue

sakınca perwoğ ṩıźeyağe

sakınma zışıźiyen zışıźeyın

sakız (bal mumu) ṫeṫey ṫaṫi

sakin psefığ ṩexu`

sakin sessiz

(süklüm püklüm) šımsım, ćımsım šım-sım

saklamak ğebıĺın ğapṩqu`, ğapṩqun

saksağan kanc kance

salahiyet fitınığ xuitınığe

salahiyetli afit axuit

salak şhake ule

salaklık ulağe ulağe

salam corme, jerme jerume

salamura şığuşıps şuğşıps

salata salat salat

salatalık neşebegu naṩe

salça perwer, pelwer perwer, pelwer

saldırı téwo téwue, tebane

207

salgı şöqu fequ`

salgın wuz zepıx wuz zepıx

salgın hastalık wuz kéqoć wuz kéqueq

salı ğubcı ğubj

salık ṫupşığe ṫupṩığe

salıncak ḣerin, ḣeyren ḣırine

salınım ćeraw qeruw

salimen psewow psewu

salkım kutame kudame

sallanmak sısın sısın

sallantı sısınığ sısınığa

salmak xeṫupşhajın xewṫupṩhan

salya upepsı upepsı`

salyangoz šırğıbj, šiğ neş`epqe

salyongoz šiğ, šırğ šırğ

sam yeli tığejı dığaĵı

saman warze warze

saman çöpü,

kesmük werzeşxafe werzeşxafe

saman rengi warzaşö warzafe

samanlık worzeş warzeṩ

samanyolu şxıwuĺağo warzĺağue

samimi gukabz gu u`xá, gukabze

samimiyet gukebzenığ gu u`xáğe,

gukabzenığe

samyeli tığejı ĵıbğa xuabe

sana göre worıće werqe

sanal peşü`eşı` peḟefş`

sanat a ş`ığ aş`ağe

sanatkar aşıağe ziı` aş`ağe ziı`

sancak xıpaǵ xıpaǵ

sancı wuzxeĺad wuzxeĺade

sandal ḱoáşö

208

sandalye pḣenṫequ` şent

sandık kapağı pḣonteşha pḣontaṩhe

sandık kurulu pḣoánte zexet pḣoánte zexet

sanık ğemısağ, ğamısağ ḟeş`teĺ

saniye šunṫe šunṫe

sanmak şü`éş`ın ḟeş`ın

santrifüj zexef zexexu`

sap şepk, ćı kops, qı, şeṕk

sap çekimi ğesaşe ğasáşe

sap yığını ate ate

sap, kulp kops kops

sapa zeğoć zeğueq

sapak keğezaṕ kağazaṕe

sapan mıjöź nıveź

sapasağlam, psewubz psewubze

sapıtmak wuteşön ṩıqin, wudefen

sara téfewuz téxuewuz

saraç şöş`ı feş`

sararmak ğopçen, şöpıḉın, şöpışın ğobjen, fepıqın,

fepıxun

sararmış ğopçağ, şöpışığ fepıxuá

saray pşıwun pṩıwune

sardırmak yeğeşehın, yeğeşıhan yeğaşıhın

sarf téqoáde téqoáde

sargı şıha şıh

sargın zeĺiştağ yeşıha

sarhoş yeşöáğ yefá

sarı ğojı ğoĵ

sarık peoşıh, paoşıh ṩhaşıh

sarılık ğojığe ğoĵığe

sarım yeşećı yeşeq

sarımsak bjınıf bĵınıxu`

sarımsak dişi bjınıfıś, bjınıfı śe bĵınuxıźe

209

sarımsı ğojışö ğoĵıfe

sarışın sırıf sırux

sarih nerıĺeğu` nerıĺağu`

sarkarak pılelew pılelu

sarkık kélelexığ, yelexığ kélelexá

sarkmış zexelelığ zexelelá

sarmak wuşereḣın şıhın

sarmal zexeşehığ, zexeşıhağ zexeşıhá

sarmalamak pıte yeşećın zış`eşıhan, zış`eşxen

sarmalamak (bir

şeyin içine) qošışehen, qošışıhan qošışıhın

sarmaşık blaşe blaṩe

sarraf dışaş`e dıṩaş`e

sarsılmak ǵırzın ǵırzın, ǵızǵın

sarsıntı sısı ǵırz

sataşmak şıhan, şıhen ṩıhan

saten deneṕš deneṕš

satın alma şefen ṩexuen

satın alma gücü şefın ĺeć ṩexuen ĺeć

satın almak şefın ṩexun

satır başı dıze şhar dıze ṩhar

satış yeri şaṕ`e ṩaṕ`e

satmak şen ṩen

sauna paḣaĺe beḣaĺe

savacak yiğeçıṕ, yiğaşıṕ yiğaqıṕe, yiğaşıṕe

savak psıdećıṕ psıdeqıṕe

savaş zawo zawe

savaşçı zawoĺ`ı zeweĺ`ı

savcı lajeğaps lajeğaps

savmak uğećın, uğaćın uğaqın

savruk pḣepḣağ ş`eqıṩtá

savrulmak zerızećın zıqıṩten

savrulmuş zebǵırtekuğ, zetekuhağ qiṩtá, qiṩtáğe

210

savunma keğeğunen ḣumen

savurgan yitekohıqu`, yiteḣuhaqo yikuhırey

savurma ćeğepş, éğapşın ş`eğeṕṩın, qiṩten

saydam ğunceḱu

sayfa nequbğe nequbğe, nape

saygı ĺıte ĺıte

saygın, yaşlı kişi thamate thamade

saygınlık ĺıtenığe ĺıtenığe, ṕş`e ziı`

sayı ĺıte bjağe

sayıcı ĺıtaqo bĵaque

sayılı ĺıtağe bja

sayım ĺıten bjı

sayın ziwushan ziwushan

sayın ğeşü`ağe ziwuzhan

saymak pçın, ĺıten bjın

sayman ĺıtaqo bjaque

saz pḣepşıne pḣapşıne

sebat zışeın, zışıan tewubıdeğue

sebatkar zışıaqo tewubıdeğue ziı`,

tewubıdeğue zia

sebeb papć, paé paṕş`e

sebep laj laĵe

sebil wasençe wasençe

sebze xeterıć xederıq

sebzeler xeterıxıxer xederiqxer

seccade nemazewubğ, nemaze

ṫeş`ıć nemezwubğ

seçenek xexı xexı

seçici xedaqo xedaque

seçicilik xedenığ xedenığe

seçili xexığew xexáwe

seçim xeź xeź

seçkin xexığe xexá, xeatıqá

211

seçmek xeźın xeźın

seçmen xeźıqo xeźıque

seda make mak

sedef ćıćıbj

sedir ṕeqor ğoĺıṕe

sedye pḣable pḣable

sefalet şıećay thamıṩqenığe,

thamıqenığe

sefaret xeğegu ĺıqo xeğegu` ĺıque

sefer qoğu goğu`, dále

seferlik zeqoğu zeqoğu`, zedále

sefertası şxınıĺe şxınıĺe

sefil şıećay thаmıṩqe dıde

sefillik thamışqağ, thamıćağ thamışqağe

sefir, elçi ĺıqo ĺıque

seğirmek pĺızın pĺızın

seher nefşağo nexu`ṩığue

seki guś guś

sekiz yi yi

sekiz bölü iki

eşittir dört, 8/2=4 yi goş ṫu fediz pĺ`ı

yi gueş ṫu xuediz

pĺ`ı

sekiz metreküp, 8

m³ metrekübew yi yi metrekub

sekizin küpü eşittir

üç yüz on iki,

8^3=512

yim yiküb fediz şı şe pş`ı

ṫu, yim şıće yiĺeşır tfı şe

pş`ı ṫu

yim yikub xuediz ṩı

ṩe pş`ı ṫu, yim ṩıqe

yiĺefır ṩı ṩe pş`ı ṫu

sekizinci yayinıré yayinıré

sekman deĺiye deĺiye

sekmek pćeten ṕqeten

seksek pćatew ṕqeṕqe

seksen yić yiş`

seksen altı yić xı yiş` xı

seksen beş yić tfı yiş` txu

seksen bir yić zı yiş` zı

212

seksen dokuz yić bğu yiş` bğu

seksen dört yić pĺ`ı yiş` pĺ`ı

seksen iki yić ṫu yiş` ṫu

seksen sekiz yić yi yiş` yi

seksen üç yić şı yiş` ṩı

seksen yedi yić blı yiş` blı

sel psıź, psıtéw psıtéwe, psıź

sele selemat

selüloz txıĺḱups txıĺḱups

sema woşögu wefegu`

semaver semawor, somar semewar

semer hıĺewane haĺewáne

semerci woáneş`ı woáneş`

semirmek pşerın pşerın

semiz pşer pşer

sempatik gou, neşü`ıguşü`ı guáque, neḟeguḟe

semt ćaṕe, ćıṕe ş`ıṕe

sen wo we

sen, senin wo, wowiy we, wewey

sende woriy weriy

sene yiĺes yiĺes

senet ćıfetxıĺ, ş`ıfetxıĺ ş`ıxuetxıĺ

senin wowiy wewey

sepet mate mate

sepet peyniri metekoáy metek`uey

sepetçi mateş`ıqo meteş`

seramik seramik seramik

serap neşü`eş`ı neḟeş`

serbest fit xuit, wuṫıpṩa

serbestlik şhafitığ ṩhaxuitığa

serçe şḣıraśe ṩḣıraśe

sergen tıwu

sergi ğeĺeğoáṕ ğeĺeğoáṕ

213

sergilemek tewşöbğon tewfebğuen

serhat ğunaṕe ğunaṕe

seri zećeĺıqo zeqeĺıqo

serilik psınćağe, febjağe ş`exığa, psınćağe

serilmiş wubğuğe wubğuá

serin çıatağ, şıatağ ş`ıata

serinlemek çıaten, şıaten ş`ıaten

serinletici şıatağaş`ı ş`ıatağaş`

serkeş şha kezatıre ṩharuwṫıṕṩ

sermaye yiĺhaṕş`e yiĺhaṕş`e

sermek wubğın wubğun

serpili xepḣağ xepḣá

serpme yépḣın tépḣe

sersem şhaperezağ ṩhapereza

sersem, başı dönen şhaperezağ, şhabırezağ ṩhagereza

sersemlemek perezen perezen

serserilik bzecenığ bzegenágeğe

sert pkiy, pıte ṫqiy

sert (sert mizaçlı) pkiy ṫqi

sert su psı pḣaşe psı pḣaşe

sertifika txığeps txığeps

sertlik pıtağe bıdağe

serum ĺıps ĺıps

serzeniş yeǵiy yeǵiy

ses make mak

sesiz ısıran köpek ha şefrıtḣu` haṩeuhźake

seslenmek cen gen

sesli makağe mak zia

sesli harf makağe txepk mak zia txıṕk

sessiz ćımsım ṩexu`šımsım

sessizlik makençe ṩexuğe

sevap psape psape

sevdirmek şü`ı yeğeĺeğun ḟu yeğeĺağun

214

sevecen gou

sevgi şü`ı ĺeğunığ ĺağunığa

sevgili keşen kaşen

sevilen şü`ı yaĺeğure ḟu yaĺağu`

sevimli gufab guáque

sevimsiz guşıćığu` guṩıqığue

sevinç guşü`e guḟe

sevindirme,

ödüllendirmek

(kırılan pota

karşılık)

ğeşü`ejın ğaḟejın

sevinmek guşü`en guḟen

sevişmek şü`ı zereĺeğun ḟu zerıĺağun

sevk fewṫupş xowṫupṩ

seyahat kequhan, keqohın kaquhın

seyahat, gezmek,

gezinti keqohın, kequhan kaquhın

seyir pĺıhan pĺıhan

seyirciler pĺaqoxer pĺaquexer

seyirmek pĺırın pĺırın

seyis şığase şığase

seyrek neḣu ṕaş`e

seyrek yağış kıxéźı kıpxeź

seyreltmek xeçıhan, zeeğaćın xefıhan, zeğaćın

seyreltmek,

inceltmek ğeṕoćen, ğaṕeén ğaṕeş`en

seyretmek yepĺın yepĺın

seyyar kezqoh, kezıquh kazquıh

seyyar satıcı şeqoáşe ṩeqoáṩe

sezgi guśaf guśax

sezmek guĺıtenığ guĺıtenığe

sezon ğe ğa

sezon, mevsim ğe ğa

sıcak fabe xuabe

215

sıcak (sıvılar için) fabe, stır pṩtır

sıcak renkler febaşöxer xobáfexer

sıcak su psı fabe, psı stır psı xuabe, psı pṩtır

sıçan şüáye šır, źığue

sıçmak šın šın

sıçramak ĺeten deṕqeyın, ṕqen

sıfat pĺışöáše pĺıfeše

sıfır ziy ziy

sıfırla ğeziy ğeziy

sığ çencı, şecı qenc

sığa yife yixue

sığınak zışığebıĺıp zış`eğapṩqueṕe

sığır aṕaş bılım

sığır eti blımıl bılımıl

sığırcık pçendeḣu`, pşendeḣu` bjendeḣu`

sığırcık kuş pçendeḣu, pşendeḣu bĵendeḣu`

sığlık çencığ, şecığ ḱencığa

sığmak yifen yixuen

sığmak (içine) qošıfen qošıxuen

sıhhat wuzınç wuzınçe

sık nedı ned

sıkı yönetim pıtew ığın bıdew ığın

sıkı, dar zejü zev

sıkıca pıtabzew bıdabzew

sıkıcı, yorucu zeşığo zeşığue

sıkılgan wućıteriy wuqıtex, zıkuzex

sıkıntı gumeć, gumei` gubamṕe

sıkışmak zeqoĺ`en kuzen

sıkıştırıcı kuzaĺ kuzaĺ

sıkıştırma kuzın dekuze

sıkıştırmak ṕıṫın dekuzen

sıklık, peşpeşe zepıtew zepıt

sıkmak fızın kuzın

216

sıksık zepıt zepıtzepıtu

sımsıkı pıtabze bıdabze

sımsıkı, sepsert pıtabze bıdabze

sınamak şeten ğawnexun

sınav, test wuşetını ğawnexu`

sınır ğunapk ğunapk

sınır, kenar ğune ğune

sınırlı ğunepke yiı` ğune ziı

sınırsız ğunenç ğunençe, ğune zimıa

sıpa şıdı kır, şıdıjiy şıd qure

sır şefı ṩexu`

sır, giz wuşef wuṩexu`

sıra çezıw qezuw

sıra ile çezıwuće qezuwqe

sıradağ kuşha zepıt kuṩha zepıt, oaṩha

zepıt

sıradağlar kuşhazepıtxer kuṩha zepıtxer,

oaṩha zepıtxer

sıradaki kıćeĺıqore kıqeĺıquer

sırala ğeçezıwu ğaqezuw

sıralamak çezıwum yiğehan qezuw téğuven

sıralı çezuwum tét qezuwtét

sırasız çezıwunç qezuwınçe

sırdaş śıheğu, śıhağu źıhağu`

sırf yizakow yizakow

sırık koreğ kurağ

sırılsıklam šıneşöát psıfıbze

sırıtkan guşü`eréy ş`eguḟerey

sırıtmak guşü`en ş`eguḟıqin

sırnaşık şha ğewujeğuj zéwupṩt

sırnaşmak şha ğewujeğujın zéwupṩtın

sırsaklayan śahaş`eğu, śıhaş`eğu źıhğapṩqu`

sırt txıše txıše

217

sırt çantası txıdıd

sırtı ile txıšeće txıšeqe

sıska zeşü`euğ zefeğoá

sıtma téhağu téhağue

sıvacı yaqo yaque

sıvalı yiğe yá

sıvı psışö psıb

sıvışmak deqoşın uquesıqin

sıyırma šentḣun bletḣu`

sıyırmak šentḣun bletḣun

sıyrık téwutığ teĺefığa

sızı wuzı bĵıbĵ

sızlamak bjıbjen, bjıbjın bĵıbĵın

sızmak (ötesine

geçmek) pxırıćın pxırıqın

sicil xetxıćığ xetxıqığe

sicim ćapse ćapse, qapse

sidik ğuthaps ğuthaps

sigara tutın tutın, şağır

sigara ağızlığı lul lule

sigorta şıwuḣume ḣumet

sihir şḣohı, şüḣuha ṩḣuḣı`

sihirbaz şḣohаl, şüḣuhal neṩıpḣue

silah aşe aṩe

silahşör şxonçaw, şüxençaw aṩáwe

silgi ĺećaĺ, ĺeéáĺ ĺeş`aĺe

silik ĺećığe, ĺeiğe ĺeş`á

silindir low low

silinmek zıĺećın, zıĺein zıĺeş`ın

silinmez mıĺećışü`, mıĺeişü` mıĺeş`ıf

silkelemek wutxıpş`ın wutxıpş`ın

sille aguće yewon agu`qe yewen

sille, tokat nequşöáw

218

silmek ĺećın, ĺein ĺeş`ın

silo meşıĺe meşıĺe

silsile zećeĺıqo zeqeĺıque

silüet nebjıku nebĵıku`

sima negu nequ`

simdiye dek cırenes nıgiri kas, yıgiri kas

simge arme neṩane

simit halğoáne halğoáne

simsar şefaqo ṩexuaque

simsiyah şü`ıšabz ḟıšabze

sinameki dadiy dadiy

sincap ćepḣ, ćajğ ş`epḣu`

sine bğe bğe

sinek baźe baźe

sinek ilacı baźe ğaĺ`e beźe ğaĺ`e

sineklik beźaĺ beźaĺe

sinema sinema sinema

sini ane ḣuray ane ḣurey

sinir xo

sinir bozucu şhaşörıqo ṩhaferıque

sinirlendirmek ğegubjın, ğagubjın ğegubĵın, ğagubĵın

sinirli gubjıpx gubĵıpx

sinmek zekoğapsqon,

zıkoğebıĺhan, zıwṫıun zıwṫıun

sinsi şefrıtḣu ṩexurıque

sinsice şefew ṩexu

sinyal nećenaşh

sipahi şıw şuw

sipariş opçı, opşı

siper koğu, peṫısıṕe koğu`, peṫısıṕe

sipin çeroğ jeroğ

sipsivri pepšabze pepšabze, pemšabze

sirayet etmek pıhan xehan

219

siren ćıyi

sirk sirk sirk

sirke şöups, şü`eups ḟeups

sirke (bit) šaće šaqe

sis pşağo pşague

sis lambası pşağo wostığ pşağue wezdığa

sisli pşağo tét pşağue tét

sitayiş goápe goápe

sitem yeǵiy yeǵiy

sivilce şınıstır feḣuge

sivri papše papše, pamše

sivri biber şıbjiy papś şıbji šıne, şıbji paṕše

sivri burun pedıd peṫiy

sivrisinek arğoy arğuey

siyah şü`ıše ḟıše

siyah gözlü neşü`ıše, nekar neḟıše

siyaset politika politika

siyasi politik politik

siyil hamšıç hamšıraqe

siz şö fe

sizce şörıće ferqe

sizde şöriy feriy

sizin şüy fefeys

sizler şörı feri

soba haḱu haḱu`

soba borusu haḱu semb haḱu` semb

soda psıṕonć soda

sofa haşpek haşpek, haşpak

sofra ane ane

sofra altı ane ćewubğo, ane éwubğo ane ş`ewubğue

soğan bjını bĵın

soğan başı bjını şha bĵınıṩha

soğuk çıa, şıa ş`ıa

220

soğuk alğınlığı çıa wuz, şıa xah ş`ıa` xehan

soğumak wuçıun, wuşıun wuṕş`ıun, wuş`ıun

soğurmak zıxişen zıxişen

soğutmak ğewuçıun, ğawuşıun ğawş`ıun

sohbet worşer werşer

sokak wuram wuram

sokak bekçisi wuram pes wuram ḣumaque

sokakta çok gezen xetaqo kaquhırey

soket zerıu` zerıu`

sokulgan bğodah ş`epṩhaque

sol semegu` semegu`

solak a semegu` a semegu`

soldan semegumće semegumqe

solgun, solmuş pş`ığe, pćığe feteq, zifeteqa

sollamak semegudexın semegudexın

solmak ğonlejın feteq

solmuş ğonlağe zifeteqa

solmuş renk pş`ığe şö, pćığe şö teqa fe

solucan hamblıw, worbene hamlıw hambıluw

soluk renk uçuk

renk cefı qexu`

soluk, nefes almak jışe ĵışe, bowuen

solumak jıkeşen ĵıkaşen

som kabze kabze, bzıhançe

somun halṕam ş`akue uw

somurtkan nexay nexay

somut nesın nesın

son wuxıṕ wuxıṕe

son vermek wuxıjın wuxıjın

sonbahar bjıha bĵıha

sonlu wuxıre wuxır

sonra yiṫane, yeṫ`oáne yiṫane

sonra, daha sonra yiṫaniy, kışnewujım, yiṫane, yiwuĵqe

221

kınewujım

sonraki yeṫ`oánerer yiṫenerer, yiwuĵırer

sonsuz mıwux, ğunenç wuxığançe

sonsuz küçük ğunenç šıqunığ

sonsuz vida çerez muwx gerez mıwuıx

sonsuzluk mıwuxınığ wuxığançağe

sonuç ćewux ş`ewuıx

sonuncu yawujıre yawuĵıre

sorgu wupş`e wupş`e

sormak ćewupćen, éwupş`en ş`ewupş`en

soru wupće, wupş`e wupş`e

sorumluluk pşerıĺh pşerıĺhe

sorumluluk,

mes'uliyet pşeyiĺ pşeyiĺ

sorun ofı oxı`

sorun değil ofep ox'ım

sorunlu kalepot kalepot

soruşturma éwupş`en, ćewupş`en ş`wupş`en

sosis neḱuĺjiy

soy ĺepk ĺeṕk

soya fasülyesi carım carım

soyadı ĺekoáše wuneğueše, ĺeṕkıše

soydaş ĺepkeğu` ĺeṕkağu`

soygun ṫeénığ, ṫećınığ ḣunćen, ṫeş`ın

soyguncu ṫeéáqo, ṫećaqo ḣunćáque, ṫeş`áque

soykırım ĺepkğeqod ĺepkğequed

soylu work werk

soyluluk workığe werkığe

soymak wupćepćın, wućepş`ın wuṕšenın

soysuz ĺepkınç ĺepkınçe

soytarı cegoĺej cegoĺeĵ

soyulmuş ḣunćağ, ṫeiğ ṫeş`a, ḣunća

soyunmak zıṫećın, zıṫein zıṫeş`ın

222

soyut ş`enığoáy, zexeş`ıćığoáy mesın

söğüt pśel źel

söğüt sepeti çı mate qı mate

sökük ṫeṕuğ ṫeṕá

sökülmek téṕ`un ṫeṕın

sömürge xeğegu ğepşıĺ`ın xeğogu` ğapṩıĺ`ın

sömürmek ğepşıĺ`ın, ğapşıĺ`ın pışxıhın

sömürmek,

köleleştirmek ğepşıĺ`ın ğapşıĺ`ın

söndürmek ğeqosen ğawunqıḟın,

ğawukıḟın

söndürücü ğeqosaqo ğawunqıḟaque

sönük qosağ wunqıḟá, wuqıḟa

sörf psıĺerçe, psıĺerışe psıĺerıje

sövmek ḣonen ḣonen

sövmek (bir birine) zeḣonın zeḣonın

söylemek (haberini

iletmek) yeojın jean

söylemesi zor oğoáy jıağoy

söylenmesi yerinde

olan oápḣe jıapḣa

söylenmesi zor

olan (itirafı zor

olan)

oteğoáy oteğoáy

söylenti or`oáte or`oáte

söylesene kaoba jıṕe'a

söyleşi worşer werşer

söylev psaĺe jıaqıh

söyleyiş oáće jıaqe

söyleyişi yikeoáće yıjıaqe

söz guşıe psaĺe

söz dinlemek o deon jıaş`e, psaĺe yedeon

söz dinler orış`e orış`e

söz kesme o ğepıt psaĺe pıwuṕş`ın

223

söz sırası oğu jıağo

söz vermek guşıe tın psaĺe tın, psaĺe yetın

sözcü ĺıqoşha pseĺenuque

sözcük guşıe psaĺe

sözde zeraoremće zerjaımqe

sözleşme orıtuğ orıtuğ

sözleşmek oáğe zedeş`ın psaĺe zıtelhan

sözlü jerıo ĵerıo

sözlük guşıaĺ guşıaĺe

spatula šentḣoaĺe šentḣoaĺe

sperm psışüḣo

spiker otaqo

spiral çereğu

start yejaṕe yeĵaṕe

statik wuçöáğe wuveáğe

su psı psı

su altı psı ćeğ, psı ş`eğ psı ş`ağ

su bardağı psışöáĺ psıfáĺe

su girdabı psı ḣırze, psı harze psı ḣırze

su içmek psı yeşön psı yefen

su kabağı psı keb, psı kab psı kab

su kabı psıĺe psıĺe

su kaynağı psı nıb, psışha psıne

su kirliliği psı şü`eyığe psı ḟeyığe

su pompası psı rıf psı rıx

su sayacı psı rıpç, rıpş psı rıbj

su serpmek psı téwutxen psı téwutxen

su yalıtımı psı pxımıć psı pxımıq

su yolu psı ğogu` psı ğogu`

sual wuṕće, wuṕş`e wuṕş`e

subasman ĺeguś ĺeguś

subaşı psışha psıṩha

subay źeşharıt źeṩharıt

224

sucuk neḱuĺ neḱuĺ

suç laje laĵe

suçlamak ğemısen laĵetelhan

suçlu lajezia, lajezie, lajeṫéĺ laĵezia, laĵezie

suçluluk lajenığ

suçsuz, masum zimlaj zimlaĵe

suflör yeuşeşaqo yeuṩeṩaque

sulak psıĺe psıĺe

sulama psı ćeğahan, éğahan psı ş`eğahan

sulandırmak psı xeğeḣon psı xeğaḣuen

sulh zeşü`ıj zeḟıj

sultan sultan sulṫan

sulu psıét, psınṫe psınṫe, psıqe

sulu gözlü, ağlak ğıneriy ğırey

suluboya psı šale psı šale

sulugöz ǵınapx ǵınapx

suluk şöáĺe feáĺe

sundurma ćewuçöáṕe, éwuçöáṕe,

kakır ş`ewuveáṕe

suni a ş`ığ a ş`ığe

suni gübre ş`ığe yebz ḟığe yebz

sunu, arz şeyi şıyı`

sunucu otaqo şıyaque

sunum oteşay xueşıyın

surat nape nape

suratsız nexay, nejğ neĵğ

sus! zeun! zuwṩexu`

susamak psıfeĺ`eĺen psıxoĺ`en

susatmak psıfeğeĺ`en psı xoğaĺ`en

suskun zeunağ zeuná

susmak zeunen zıwuṩexun, zeunen

susturucu makeḱud makḱude

sükse zıkixın zıkixın

225

sükunet makençe, rehat byawuğe

sülale, kandaş wunekoş wunekoṩ

sülük dıwo psı dıwue

sülün kuşu mısırçet mısırged

sümkürmek pe ĺećın, pe ĺein pe ĺeş`ın

sümük pepsı, peşın peşın

sümüklü peṫaṫ, peşınš peşıniše

sündürmek zepıpşın zepıpşın

sünepe femıf xuemux

sünger otaĺ otaĺ

süngü mıjur mıjur

süprüntü pḣenćafe pḣenqaxue

süpürge pḣenćıpḣe şxampḣa

süpürgelik ĺeguf ĺegux

süpürmek pḣenćın pḣanqin

sürat fabje xuabĵe

süre ṕaĺe ṕaĺe

süre aşımı ṕaĺe blećın ṕaĺe bleqın

süreç paĺe ṕeĺequeq

sürekli rénew, yenew rénew

süresiz ṕaĺençe ṕaĺençe

sürgü ĺaşö ĺafe

sürgün yifığ yixuá

sürme sırme sırme

sürmek jön, fın ṩıxuen

sürmeli sırme ćeşığ, sırme éşığ sırme ş`eĺefa

sürpriz sürpriz sürpriz

sürü aḣağu` ḣuşe

sürücü ḱuzéf guzéxue

sürükleyici zıpéşe zıapışaque

sürüm téğazıhağ téğazıhá

sürünmek çöḣon zepṩıpṩen

süs ğećerać, ş`eraş`e ş`eraş`

226

süslenmek zığećerećen, zığaş`ereş`en zığeş`ereş`en,

zığaş`ereş`en

süslü ğećerećağ, ğeş`ereş`ağ ğeş`ereş`a,

ğaş`ereş`a

süslü püslü ğećerećağew,

ğeş`ereş`ağew ğaş`ereş`aw

süt şe şe

süt (kaynamış) şebab şebıb

süt anne bıźışe nan bıźışe áne

süt çocuğu bğećes nanıw, bğeés nanıw bğaş`es

süt dişi şıneś şeźe

süt makinesi şemaşine, şemaḱine şemaḱine

süt süzgeci şezaĺe şezaĺe

süt ürünü ğeşı ğaṩ

sütçü şe zışere şaṩe

sütlü pınćı ğeṕśağe, şedes şedes

sütun pkew pkow

sütün kaynaması pşten pṩtın

süvari atları źeşı źeşı

süvari birliği şıwuźe şuwıźe

süzgeç zaĺe zaĺe

süzme yoğurt şxıwu zığ şxu zá

süzmek zın zın

süzülmüş zığe zığe

şablon bzıpḣe bzıpḣe

şafak nefıĺe, nefşağo qexu`

şahane şü`ıded, ğalemet ḟıdıde, dexaṩe

şaheser şü`ışeded ḟıṩedıde

şahit şes şes

şahsen yejće yezqe

şahsi yejyiy yezyey

şair wusaqo wusaque

şaka semerkew guşıa

227

şaka yapmak,

takilmak semerkew ş`ın deguşıan

şakacı semerkewaqo guşıarey

şakadan semerkewow guşıawe

şakak neṫabğu neṫabğu`

şakalaşmak zesemerkewun zıdeguşıan

şaki ḣunćaqo, ṫeéáqo ḣunćaqo

şaklabanlık zış`ıtejınığe

şakrak gukıdeç gukıdej

şal şaşıf ṩaṩux

şalgam ǵınıpĺ ǵınıpĺ

şalter éşıź éfıź

şamar nepeşöáw ağuáwe

şamata jörtı vertın

şamdan şefızedeğaĺe şexudeğaĺe

şampiyon şampiyon şampiyon

şan šeu šeu`

şan kazanmak šerıo kewkozenın šerıon

şanlı şöhretli šerıoşxo, šerıoşüxe šerıoşxue

şans nasıp nasıp

şansı denk gelmek yinasıp kihın yinasıp kihın

şanslı nasıpışü`ı nasıpıḟe

şap aḣşedeş aḣşedeş

şapırdatmak ṕ`onć sanć (je mak) ṕoánć-sanć (je mak)

şapka pao pıa

şapka siperi neṫabj neṫabĵ

şaplak pşedaw

şapşal ule ule

şarbon sermelıç sermelıĵ

şark tığekoćıṕ dığakoqıṕe

şarkı wored wered

şarkıcı woredıo weredĵıa

şart ḣunfay ḣunxuey

228

şartname ḣunfayetxıĺ ḣunxueytxıĺ

şaşı naşe naşe

şaşılık nezağe nezağe

şaşırma, yol

şaşırma ğoáşe ğoáṩe

şaşırmak ğoşen ṩıwen, ğoṩen

şaşırtıcı ğeğoşaqo ğeğoṩaque

şaşırtmaca ğoşenığe ğağoṩenığe

şaşkın şhaze ṩhaze

şaşmaz ğoşeştep ṩımıwen, ṩıwen`ım,

mığoṩen, ğoṩen`ım

şayak śıpḣe śıpḣe

şayet arımı, arıme árıme, áráme

şayia or`otej or`otej

şef, lider paşe paşe

şefaat ğeğun, ğağun ğağunĺ`ıque

şeffaf pxırıpĺı wupxırıpĺ

şefkat gufab guxuabe

şefkatli gufabe zie guxuebağe

şeftali kıśe ḣırśe, kıśe

şehir kale kále

şehir merkezi gupçe ṩharuq

şehirli kaledes kaledes

şehit hadeĺaṕe hadeĺaṕe, ĺenığeĺaṕe

şehla naze naze

şehvet guşat guşat

şehzade pşışawo pṩıṩawe

şeker şöşığu` feşuğ, foşuğ

şeker hastalığı aşü`ı wuz aḟ wuz

şekil tépĺe tépĺe

şekilsiz diş śemık źemık

şelale psıyeşeşex psıkéxuex

şema şıseğetḣ ṩıseğetḣ

229

şemizleştirmek ğepşerın, ğapşerın ğepşerın, ğapşerın

şems tığe dığe

şemsiye şetre şetre

şen neşx guşx neşxue-guşxue

şenlik ferfene xorxone, hağueluğe

şer yer ye

şerare ḣoápsqé ḣoápsqé

şerbet psı aşüı` psı aḟ

şerh mıdetx mıdetx

şeriat şeriat şeriat

şerit denĺać, denĺaş`e denĺaq

şey mıst mıst

şeytan bırs bırs

şık ćerać ş`eraş`e

şımarık ş`ıćaye wudefa, ṩıqa

şımarıklık şıćıyağe wudefağe, ṩıqığe

şımarmak wuteşön wudefen, ṩıqın

şıra mışüqupsı mışıqupsı`

şırıltı uşeşe mak uṩeṩe mak

şırınga maste xaĺhe xelhaĺe

şiddet qoáće, qoáş`e xoábĵ

şiddetle fabjew xuábĵew

şiddetli fabje xuábĵe

şifa azeğu azeğu`, oáte

şifahen guşıaće psaĺeqe

şifalı su psı azeğu psı ḣuṩḣo

şifon şifon şifon

şifre oşef oṩexu`

şiir wuse wuse

şikayet etmek thawusxen thawsıxen

şikayet, oten thawsıxe

şikayetçi thawusxaqo thawsıxaque

şike haramığedeşx haramığedeşx

230

şimdi cırı yıgi, gi, nıgi

şimdi, şu an cıded nıgidıde, gidıde

şimdiki cıre nıgire, gire

şimdiki zaman cıre ĺeḣan nıgire ĺeḣane

şimdikiler cırexer nıgirexer, girexer

şimdilik cıreće nıgirqe, girqe

şimdiye kadar cıre nesıfe nıgi kasux

şimşek şıble şıble

şipariş ofte oxte

şirden ĺate ĺate

şirin aşü`ı šıuq aḟ šıuq

şirk peĺıte peĺıte

şirket ahzexeĺ ahazexeĺ

şirret, haşin bzace bzage

şiş ḣeğe mast ḣığa maste

şiş kebab śeśerıj, śaśerıj, şaşlıḣ

şişe beşreb beşreb

şişik beǵığe beǵá, pṩá

şişirmek ğewuborepşın, ğapşın ğawuberepṩın,

ğapṩın

şişman pşerı pşer

şişmanca pşerışö pşerıfe

şişmanlık pşerığ pşerığe

şişmek beǵın beǵın

şive oáće pseĺafe, pseĺeqe

şizofreni şeytanwuz şeytanwuz

şofben psığefab psığexuab

şoför ḱuzéf guzéxue

şok goáweşüxo goáweşhue

şort

ğoçencıćaḱo,

ğonçencıćaḱo,

ğoşencıćaḱu`

ğonqeş`

şov şow şow

231

şöhret šeuğ šeuğ

şöhretli šerıo šerıue

şömine cenıko, jenıko ĵegu`

şöyle moştew moxuedu

şu mor mor

şu taraf moće moṫge, moqe

şubat mezay mezay

şuda moriy moriy

şura mode mode

şuraya modey modey

şüphe guśafe gurıṩḣue

şüpheci guśafeşı` gurıṩḣueş`

şüpheli guśafe téĺ, guśafe xeĺ gurıṩḣuezıxeĺ

taahhüt pşerıĺ pṩerıĺ

taahhüt etmek şharıĺ ş`ın pṩerıĺ ş`ın

taaruz tébane tébane

tabak lağe tepṩek

tabak çanak haku şıku` haku` ṩuk

tabaka tutınaĺ tutınaĺe

taban ĺegu ĺegu`

taban açıları ĺegu koápexer ĺegu koápexer

taban doğrusu ĺegu zenć ĺegu` zenć

taban kenarı ĺegunez ĺegu`nez

taban yüksekliği ĺeguĺeǵağ ĺegu`ĺeǵağ

tabanca ćeraḣo qeraḣo

tabiat ćıwops, ş`ıwops ş`ıweps

tabii ade áhey

tabir fao xao

tablo tablo, suret ğatḣığ tablo

tabur źejiy źešıqu`

tabure tétıshaṕe šıqu tétıshaṕe šıqu`

tabut pḣamle pḣamle

tacir şenşefaqo` ṩenṩexuaque

232

taç tac tac

tadil wupḣojı wupḣoj

tadilat ğeş`ej wupḣojın

tahammül guyife gutexue

tahıl ğajö ğave

tahıl deposu ḱonı guen

tahkik xepĺe xepĺe

tahkikat wupĺequn xepĺequen

tahlil zexex zexex

tahliye wuneć, wunei wuneş`

tahra çıx jıx

tahribat zexekuten zexekuten

tahrif zeḣoćın, zeḣoin zeḣoqın

tahrifat şıpkezeḣoć şıṕkezeḣoq

tahrik zeşıfın zeṩux

tahsil yecenığ zeğaş`enığe

tahsilat keğoyin zıxuehasın

tahsildar ğoyıqo zıxuehasaque

tahsisat akçefıxexı akşexuxexá

taht şendak şendak

tahta pḣombğu pḣombğu`

tahta kaşık pḣe cemışx, pḣe bjemışx pḣa bjemışx

tahtakurusu pḣaŝe ğoánedes, pḣaše

tahterevalli hanašıw hapqelawe

takanak (borç-harç) hafećıfe, hafeş`ıfe haxueş`ıxue

takas zeḣoj zeḣoj

takas etmek zeḣojın zeḣojın

takat karıw, ĺei karuw, ĺeq

takatsız ĺećınçe, ĺeinçe ĺeqınçe

takdir şıtḣu ṩıtḣu`

takdirname şıtḣutxığ ṩıtḣu`txığe

takı pıĺha pıĺha

takılacak yer pıĺhaṕe pıĺhaṕe

233

takılmak şüenen ḟenen

takım ḱup gup

takım elbise şığın kat ṩığın kat

takım kutusu adewade pḣoánte adewade pḣoánte

takıntı yerışe ḟeğanaṕe

takışma zepınenığ zeḟenen

takip ĺıpĺe wuĵux

takip etmek ĺıfın wuĵ xun

takipçi ĺıfıqo pḣer

takke çeş pаu`, pao jeş pıa

takla şhanṫıquras ṩhanṫıguraś, ṩhapırıš

taklit peş`ıj peş`ıj

takma pış`e pış`e

takma diş śe uxıuĺha ḟeĺha źe

takma isim še liy še ley

takma yeri pış`aṕ, pığenaṕ pış`aṕe, ḟeş`aṕe

takmak pıĺhan, pış`en pıĺhan, pış`en

takoz haĺı haĺı

takriben yeĺıtığewu, yeĺıtığew yeĺıtığaw

taksi nebǵeḱu nerıbyegu`

taksim goşı gueş

taksit goşış`e gueşıṩe

taksitle goşığew gueşığeqe

taktik ş`ıće, ş`ıće ş`ıqe

takunya pḣe çöák pḣe veáke

takvim mefepç, mefepş mexuebj

talan zapḣo zépḣue

talaş pḣe wupsaf pḣa wupsaxue

talebe yecaqo yegaque

talep feye xueyın

tali defıx dexıx

talih nasıp nasıp

talihsiz nasıpınıç nasıpınşe

234

talim ğase ğase

talimat ş`eyet ş`eyet

taltif şıtḣu şıtḣu`

tam pstew psow

tamah neyipsıyenığ nepseyağe,

nepseyığa

tamah etmek, aç

gözlülük neypsıyağ nepseyağe

tamamlamak yiğakujın yıriğakujın

tamir ş`ıjın ş`ıjın

tamirat ğeterezıjın, ğaterezıjın ğeterezıjın,

ğaterezıjın, ş`ıjınığe

tamirat, hastayı

iyileştirmek için

tıbbi müdahalede

bulunmak

yeazen yeazen

tamirci yeazaqo yeazaque, ş`ıjaque

tamirhane ćış qıṩ

tamtakır nećıbze, neibze neş`ıbze

tane zıśe źe

tane tane pḣapḣe, śe zırız pḣapḣe, źe zırız

tanı kaş`e kaş`e

tanıdık neoás, ş`ejığe neoáse

tanık şesı ĺeğuáṩe

tanım zıtétır zıtétır

tanışıklık zeneosağ zeneosağe

tanışmak zereş`en zerış`en, zerıšıxun

tanıtma yağeş`en yeğašıxun

tansiyon ĺıwo ĺıwe

tantana ḱuwohaw ḱuwohaw

tanyeri nef şın nexu` ṩın

tapa uṕe uṕe

tapınak thaĺeuṕ thaĺeuṕe

taptaze pıçığać, pıçığaé` kıpıqığaṩe, ṩerıps

235

tapu zıyetx zıyetx

taraça pşeyić pışeyıq

taraf bğu, ĺenıko bğu, ĺenıkue

tarafı yibğu` yibğu`, yiĺenıkue

taraflar bğuxer ĺenıkuexer

tarafsız dezimğaştere

mıĺenıkue,

ĺenıkuençe,

ĺenıkuezımubıd

taraftar dézğaştere ĺenıkoğxer

tarak maje maĵe

taramak jın ĵın

tarım meş`of meşo`x

tarımsal argane árgane

tarif ğeğoáz ğeğoáz, ğaĺağu`

tarif etmek,

göstermek feoten ğaĺağun, ğeğaozen

tarife wasepće, wasapş`e pş`eğaĺağu`

tarih txıde txıde

tarih öncesi yiperiye ĺeḣan, pesere

ĺeḣan txıde yipe

tarihçi txıdejqo txıdeleĵ

tarla meşı, ş`aṕe meşş`aṕe

tarla faresi şöáye jumeren

tarla sınırı hasebeku hasebeku`

tartı şeçı şeq

tartışmak zeşıhan zeṩıhan

tartmak şeçın şeqın

tarz ş`ıće ş`ıqe

tasa peğox peğox

tasarı yiḣuha yiḣuh

tasarım ğepsıć ğapsıq

tasarlama yiwḣuhan yiwḣuhan

tasarruf şhas, kéğel kéğel

tasarruf, korumak, şhas ṩısh

236

esirgemek

tasarrufluluk şhasınığ ṩıshınığa

tasasız mıgumeć peğoxınçe

tasdik ğeşıpke ğaşıṕk

tasfiye ğepıtejın, ğapıtejın ğebıdejın, ğabıdejın

tasma pşeḣu` pṩeḣu`

tasnif zeğefen zeğezexu`

tasnif etmek zeğezefen zeğezexuen

tastik ğeşıpke, denığe, ğaşıpken denığe

tasvip déğaşte déğaṩte

tasvir ş`ıćeoát ş`ıqeoát

taş mıjö nıve

taş dibek guḣu, gurḣu gurḣu`

taş duvar mıjö depk nıvedepk, nıveblın

taş fırın ekmeği haḱu haluğ haḱu` ş`akue

taş kömür mıjö şü`emıc, mıjö

şü`emışı` nıve ḟamış`

taş kömürü mıjö şü`emıć nıve ḟamış`

taş yünü mıjöś nıveś

taşçı mıjö wupsaqo nıve wups

taşımacı zezşe zeharey

taşımak zerıhan zehan

taşınmak ḱoşın ḱoşın, goçın

taşıt ḱu gu

taşıt yolu ḱu ğog gu ğogu`

taşkın (sel) psıwo, psıdaw psıwue, psıdew

taşlık mıjöáĺ nıváĺe

taşmak kırifın, şharifın kırixun, ṩhapırıjın

taşocağı mıjö kıćexıṕe, mıjö kıéxıṕe nıve kış`exıṕe

taşra kalećıb, kaleib kaleş`ıb, ş`ıbkale

tat aşü`ığe aḟığe

tatar neğoy neğuey

tatbik etmek yeş`ıĺ`en yeş`ıĺ`en

237

tatil psefuğ psexuğe

tatlı aşü`ı aḟ

tatlı (epey) aşü`ıćay aḟıqey

tatlı su psı aşü`ı psı aḟ

tatlılar aşü`ıxer aḟxer, aḟıqe-uḟıqe

tatlılık aşü`ığe aḟığe

tatmak xebzeyen, yiaşü`ığe wöpĺın aḟığem yepĺın

tatsızlık aşü`ınçağ aḟınçağe

tav yiğo yiğue

tava japḣe ĵapḣe

tava ekmeği tabe haluğ tebe ş`akue

tavan ćaşö

tavan arası ćaşö, ćećı

tavır zéqoáć ṩıtıqe

tavsız mıpşer mıpşer

tavşan thaqumećeh, thaqumećıh thaqumeqıh

tavuk çet ged

tay ḱunan kunan

tayfun tayfun tayfun

tayin etmek téğehan, ğeḱoşın téğahan

tayyare woşöḱu ḱuhĺate, wofegu`

tayyör ćepxın zepıĺ qepxın zepıĺ

taze će, ş`e ş`e

taze fasülye cenç šıne, ceş šıne gerş šıne

taze tereyağı tḣuwağ tḣuwağe

tazı hacaşö hagafe

taziye şığo (yas tutma) ṩhaque

tazminat pşedećıj pṩedeq

tazyik unće unće

teati zeḣoj zeḣoj

tebdil zebleḣu zebleḣu`

tebelleş yerışe yerıṩe

teberru tın tın

238

tebessüm şxıṕšı ş`eguḟıq

tebeşir txıf txıx

tebligat gukeğeć txıĺ gukağaq txıĺ

tebliğ gukeğeć gukağaq

tebrik feguşü`e xuegufe

tecavüz tébane leyyex

tecil ğekudiy ğekodiy

tecil etmek wujıpkem kiğenen ğekodiy ş`ın

tecrit xeźwubıt xeźwubıd

tecrübeli ş`az ziı`, ĺeğuğeş`ağ zie zığawnexuá

tedarik zeuğać, zeuğaş`e zeğağotın

tedavi ğeḣujın, ğaḣujın yeazen

tedavül, geçerli blećınığ pxırıq, bleq

tedavülden

kalkmak blemıćıjın

pxırımqıjın,

blemqıjın

tedbir sak sak

tedirgin gumızağ gumızağe

tedricen maće maćew, meémaéw meş`e maş`ew

teessüf guxeć, guxei` guxeş`

teferruat zetéfığ zetéxığ

tefriş zeğafen,wuzedın wuzedın

tefsir téuhan téuhan

teftiş wupĺequ wupĺequ`

teğet šıw šıw, ĵıxewbleq

tehcir yiğazıćın yiğazıqın, yıxun

tehdit, korkutma ğeşıne ğaşıne

tehir gujö guve

tehlike şınağo şınağue

tehlikeli şınağo şınağue

tehlikesiz şıneğoánç şıneğonçe

tek zı zı

tek başına yizakow yizakow, yizekopši

tekabül peĺıte peĺıte, zıtexue

239

tekaüt mılejej mıleĵej

tekdeş zeĺenıkoğ zeĺenıkoğ

tekdir yešešen, téḣopćen şxıde

tekdüze zefedenğer, zefedenığer zexodenığer

teke açe aje

tekel zıa zıa

tekerlek şereḣ şerḣ

tekerrür téğezej, téğazej téğezej, téğazej

tekil zepçağ zıbjığa

teklif keğeĺağo

tekme şü`tıre šıṕqe

tekmelemek yeşü`tırın qošıṕqen

tekmil yğakun, wuxın psori

tekne koáşö koáfe

teknik téknik téknik

teknoloji téqonlejığe téquenleĵığe

tekrar yićerıće, yiş`erış`e ş`erış`e, árgueru,

teğazejın

tekrar hatırlamak gukećıjın gukaqıjın

tekrenk zışö zıfe

tekten zakoće zakoqe

tekzip ğeṕš ğeṕš

tekzip etmek, inkar

etmek, yalanlamak ğepšın ğaṕšın

tekzip, yalanlama,

inkar ğepš ğapš

tel ğuc naĺe ğuş`naĺe

tel çekme naĺe kudıyin naĺe kudıyin

telaş guzajö guzeveğue

telaşlı guzejöğ, gumızağ guzevex

telek kamziy kabziy

telepati gufapĺ guxapĺ

teleskop jöáğorıpĺ veğorıpĺ

240

teleşlanmak guğoyifen guzeven

telkin yewşiy ṩıye

tellak ğaṕćıqo ğaṕsqıque

tellal caqo gaque

tema ğuğ şıpke

temas zenesın zenesın

temaşa nepĺeğu nepĺeğu`

tembel yerıwac xuemux

tembelce mıpsewmılaj mıpsowmılaje

tembellik şhaxınığ (eringenlik) xuemıxuğa

tembih téğepıtıhen, téğapıtıhan téğebıdıhen,

téğabıdıhan

temel ĺać, ĺaş`e ĺaş`e

temelsiz ĺapsençe ĺeş`ençe

temenni ḣoḣu ḣoḣu`

temennide

bulunmak ḣoḣon ḣoḣoen

temettü ahatéf ahatéx

temin ğotı ğoet

temin etmek,

buldurmak

kéxıĺ`en, yeğağotın,

zeğağotın kağoetın, keğağoetın

temin, bulmak ğotın ğoetın

teminat téĺha téĺha

temiz kabze kabze

temiz olmak kabzen kabzen

temizce kabzew kabzew

temizlik kabzenığ kabzenığa

temizlikçi kebzaqo kağebzaque

temmuz beźewoğ beźewoğu`

temsilci ĺıqo ĺıque

temyiz ğaşıpkej ğaşıpkaj

ten ćışö, işö ş`ıfe

tencere şwan şwan

241

tendon fe

teneffüs jışeğu, zığapsefığo zığapsexuğe

teneke śefı` kanjal

tenekeci śefış`ıqo kanjalış`e

teneşir pḣable pḣable

tenezzül şhayepesın ṩhayepesın

tenha zeğoć zeğoge

tenis tenis, ṕıragu tenis, ṕıragu`

tenkit pıuhan, pı`ohen pıwubıhın

tenor ténor tenor

tente şetr

tenzilat xeğai, xeğeć xeğaş`

tepe kuşha kuṩḣa, oáṩha

tepki peşü`equ` pefequ`

tepkime zexeḣoğ zexeḣoğ

tepme yeĺekowon yeĺekowen

ter pćanṫe, pş`aṫe ṕş`anṫe

terane wored oáć

teras pıḣo pıḣue

terazi şeçaĺ şekaĺe

terbiye edeb adeb

terbiyesiz mıse adepsız, adebınçe

tercih xade xede

tercüme zepırğaze zeźeqın, zepırğaze

tere yağı tḣušın tḣušıne

tereddüt feguiṫu, gunığuać guiṫṩhiṫ

tereke ćenığ, énığ ş`enığe

tereyağı tḣu tḣu

terfi derece, deqoyen dequeyın

terfi ettirmek debğeqoyen, derece yetın değaqueyın

terhis ṫupşın wuṫıpṩ

terim ubzef ubzex

terk bǵıne, guyine bǵınen

242

terk edilmiş bǵınağ, guyinağ bǵına

terki ćes q`es, ćes

terkip zexeĺ, zexeşağ zexeşa

terleme pćenṫen ṕş`anṫe

terlemek pćanṫen, pş`eṫen ṕş`enṫen

terli pćenṫağe, pş`eṫağe pş`enṫa

terlik papış papış

termal psıfabe psıxuabe

ters pxencı pxenc

ters slaş pxenc goş pxenc gueş

tersane koḣ ş`ıṕe, kuha ş`ıṕe kuh ş`ıṕe

tersine yipxencıće yipxencığeqe

terslemek ǵıye ǵıye, pırıwen

tersyüz zeźeć, zepırığezağe zepırğaze, zeźeq

tertemiz kebzeubz kabzeubz

tertibat ğezefağ zeğazaxue

tertip ğezaf zeğazexu`

tertipli apeas zeğazexuaque

terzi derbzer,daqo derbzer, dáque

tesadüf pećaf, téteraz pış`exu`

tesbih nemazşığ nemezṩığa

tesbih böceği ćeṫarko qedıkuakue

tesbit téwbıten téwbıden

tescil xetxen xetxen

teselli téğewu téğawu`

tesir fiş`e xeş`e

tesirsiz fezımış`e xezımış`e

tespit, aydınlatma ğenef ğanexu`

testere pḣex pḣax

testi şhaḣu koṩın

tesviye ĺeşöwon

teşebbüs féjen xuéjen

teşhis zıtétır pş`en zıtétır pş`en

243

teşkilat zexaşe zexaşe

teşrifat yeğeblağe yeğeblağe

teşrifatçı pşerıha, yeğablaqo yeğableğaque

teşvik ğeguşüxen ğaguşxuen

tetik ğetır ğetır

tetkik xapĺe xepĺe

tetkik etmek xepĺen xepĺen

tevatür ğeşeğon, ğaşeğon ğaş`eğuen,

ğeş`eğuen

teveccüh zıfeğezen, zıfeğazen

zıxueğezen,

zıxueğazen,

zıwu`neṫın

tevhit zegoğehan zegoeğahan

tevkif wubıtın wubıdın,

ş`ewu`bıden

teyakkuz sak sak

teyit ğeşıpken ğeşıpken

teyp téyp téyp

teyze nışıpḣu áneşıpḣu`

teyze kızı nışıpḣum yipḣu` aneşıpḣum yiphu`

teyze oğlu nışıpḣum yiko aneşıpḣum yikue

tez psınće psınće

tezat zepxenc zepxenc

tezcanlı şhapısınć (düşünmeden

rastgele karar veren) ṩhapsınće, psınće

tezgah ş`aṕe, of newoy ş`aṕe

tezgahtar şaqo ṩaque

tığ udemast ḣarmaste

tıkaç uḱo uḱue

tıkalı ḱudağ ḱudá

tıkamak ḱuden ḱuden

tıkırtı śırḣ, tıksık śırḣ, tıksık

tıkış mıkış zexegoáğ zexeguá

tıkmak yiḱon yiḱuen

244

tıknaz ĺeḱur ĺeḱur

tımar yeṫeḣun tḣunş`

tınlamak zepecen zexeş`en

tıpa şhaube uwuqe

tıpkı fedekabz xuedábze

tıpkısı fedeşıpk xuedekábze

tırabzan awubıtıṕ pqeĺéyuĺ

tıraş wupsın wupsın

tıraş makinesi jaće wups maşin, jaće

wups maşin ĵaqe wups maşıne

tıraş olma zıwupsın, zéğawupḣun zıwupsın,

zeğawupsın

tırmalamak bjentḣon bjentḣuen, pestḣan

tırmanıcı depşıréy depṩıréy

tırmanma depşéy depṩeyın

tırmık meşmaj pḣaşaĺe

tırnak abjane abĵane

tırnak cilası abjane ğelıd abĵane ğelıd

tırnak izi abjenewuj abĵenewuĵ

tırnak makası abjane pıwupć, abjane

pıwupşı`

abĵane lenıste,

abĵane pıwupş`

tırnakçı tığoáqo

tırpan şemec, şalğe şemeg

tırpancı şemecaw şemegawe

ticaret şenşef ṩenṩexu`

ticari şenşefınığ ṩenṩexu`ğa

ticari marka şenşefen šetx ṩenṩexu` šetx

tiftik pşenıś, pçenıś bĵenıś

tik xeĺet xeĺet

tiksindirici guzeeğahaqo guzeağahağue

tiksindirmek guzeeğehan guzeağahan

tiksinmek, bıkmak guşıćın guṩıqın, guzıahen

tiksinti guzeaş`e guzıahe, guṩıq

245

tilki bace, baje baje

timsah ḣeşöj, psı yemın psı yemıne

tip fed xued

tipi ḣotḣoşay, ḣotḣoćay welbane

tiraj tiraj tiraj

tiryaki yerışe yesa

titiz gunesğoác gunemıs

titrek cezezıriy qezızırey

titremek ćezezın qezızın

tiz make psığo psığue

tiz sesl mekeş`an, mekepsığo` mak psığue

tohum će, şılapḣ jıle

tohumluk çılapḣ, şılapḣe jılapḣa

tok şıxećığ, şxeiğ nıbeyiz

toka şhaśxeu ṩhaś xeu`

tokalaşmak apewubıt apewubıd

tokat wutın aqu`yewe

tokluk nıbeyiz nıbeyız

tokmak wume wume

tombul şöntı, şütomṕı şonṫ

tomruk özü pḣeḱu pḣeḱu`

tomurcuk ṫemı ṫemı

tomurcuklanmak ṫemın keṫemın

ton ton TON

tonaj hıĺağ haĺağ

tonoz bǵıpx bǵıpx

top şar, goáw

topaç çıne çın, qın, hangerezu

topal ĺaşe ĺaşe

topallamak ĺeşen ĺeşen

topallıyarak

yürümek

(topuktan)

yeĺedekewon,

yeĺedırkewon yeĺedırkowen

246

topçu topaw, gowaw topawe

toplam ğoyığ ğoyığe

toplamak ğoyın ğoyen, zıxuehasın

toplantı zeuće, zexes zexues

toplayıcı ğoyaqo ğoyaqu,

zıxuehasaque

topluluk ḱup gup

toprak yaṫe yaṫe

toprak ev yeṫe wun yeṫe wune

toprak kayması yaṫeçoḣox, yaṫeḣoáḣo yeṫekéwex

toprak rengi yeṫaşö yeṫafe

toprak sürücü jönaqo vaque

toprak tozu yaṫe sape yaṫe sabe

toprak yol yaṫe ğogu` yaṫe ğogu`

topraklık yaṫe éxıṕe yeṫaĺe

toptan zeće, zepstewuriy zepsori

topuğu eğri ĺebış ĺebışe

topuk ĺedak ĺedake

topuk çatlağı ĺedakeps, ĺedake çağe ĺedekaḱe

topuz gurz gurz

torba aĺmek, śıye ḣurjın

torba başı aĺmekışha, śıyeşha ḣurjınıṩha

tornavida ğeçerezıĺ ğaqereğuĺ

torpil kohışe, kuhaşe

tortu yeṫısexığ yeṫısexığe

tortulaşmak yeṫısexın yeṫısexın

torun pḣurıĺf rıĺxu`

torun pıḣurıĺf pıḣurıĺxu`, ş`eble

tos pıce yepıc, yepig

tosun şıqeḣuj şıqeḣu`

toy kéjeğać, kéjeğaé mısá

toynak bılım ĺebjan bılım ĺebĵane

toz sape sabe

247

toz duman sepeğoáy sebelığoáy

toz şeker şöşığu` tekoáğ feşuğ sabe

tozlu sepaĺ sebaĺ, sábeteĺ

tozluk sepaĺe sebaĺe

töhmet laje téĺha laje téĺha

tökezlemek ĺepewon ĺeperepen

töre xabze xabze

tören mefeć mexueş`

törpü abjane pḣaḣo abĵenaḣue

törpü (odun için) pḣaḣo pḣaḣue

tövbe tewbe, towube towbe

trabzon hurması waz, şıǵşerğub waz, şıǵşerğub

trafik zéfezéqo zéxuezéque

trafik lambası ğoázenef ğoázenexu`

trambolin ĺeyaṕe deĺeyaṕe

trampa zeḣoj zeḣuej

tramvay tramway tramway

traş wups wups

traş köpüğü wups tḣumbe wups tḣurımbe

tren meşü`eḱu` meḟegu`

trençkot śıyeṕać, śıyeṕaé śeyṕaş`e

trompetçi bjemiyapş bĵamiyapṩe

tsunami xıştaw xıṩtaw

tuğla çırbış çırbış

tuhaf sér sér

tuhaf, delice délao, délaşö deleu`, delafe

tuhafiyeci şığınışe ṩığınıṩe

tuluk şönt fend

tulum şönt fend

tunç cerz cerz

tunç devri cerz ĺeḣan cerz ĺeḣane

turfanda ğetxas ğetxase

turist turist turist

248

turistik turist ćap, turist ćıṕe turist ṩaṕe

turp belıc belıge

turşu ğeşöu, ğaşü`eu ğaḟeu`

turşu suyu şöuğeps ğaḟeups

turunçgiller xefağaćexer xefeğaqxer

tuş apeçıu`

tutacak wubıtıĺe wubıdıĺe

tutam bjıb bĵıb

tutar pş`e pş`e

tutku guyepx guyepx

tutkun feyerış, dihıxığ dehaxa, guyezıpxá

tutmak wubıtın wubıdın

tutucu wubıtıĺe wubıdaque

tutuk kığe zeuná, zetená

tutuklu wubıtığ wubıdá

tutukluk yapmak zeténen zeunen, zeténen

tutum zéqoáć ṩısh, ṩıtıqe

tutumlu şhasıqo ṩıshaque

tutuşturma pığenen pığanen, xeğanen

tutuşturucu xeğenaĺ pığanaĺe, xeğanaĺe

tuvalet kâğıdı psıwune çxıĺıṕe psıwune ĺeş`

tuvalete gitmek psıwnem qon, şaw yićın,

şewu yićın

ṩıb yıqin, psıwune

quen

tuz şığu şığu`

tuz biber şıbjiy şığu şığu` şıbjiy

tuz tanesi şığu śe şığuźe

tuzak ĺedan ĺedan

tuzlu şıwğe, sığo şuwğa

tuzlu su şığuşıps şığu`şıps

tuzluk şığuĺ şığuĺe

tuzluluk şığuğo şuğağe

tuzsuz mışıw mışu

tüberküloz (verem) jağewuz ĵen wuz

249

tüccar şenşaqo ṩexu`ṩaque

tüfeği kurmak şxonç wuzendın, şüxenç

wuzedın fonq wuzedın

tüfek şxonç, şüxonç fonq, fonç, foq, foç

tüfek dipçiği şxonç ĺeb, şüxenç ĺeb fonq ĺeb

tüfek kılıfı şxonçıĺ, şüxençıĺ foçıĺe, foqıĺe,

fonqıĺe

tüfekhane şüxençćış, şxonçış foçeṩ, foqeṩ, fonqeṩ

tüh pıw puw

tükeniş wuxınığe zıwuxınığe

tükenmez mıwxın mıwxın

tükenmezlik mıwxınığe mıwxınığe

tüketici wuxıqo wuxırey, wuxıque

tüketmek wuwuxın wuxın

tükürmek jüntxen wubĵıtxın

tükürük upsı ups

tül peupḣo peupḣue

tül perde ḣağe uḣ ḣağe upḣue

tülbent psıpsı psıpsı

tüm zew`u zédıqe, zeṫqe

tümleç yizığekuj yizığekuj

tümsek ṫıbǵı ṫıbǵı

tümü zeće zeṫqeri

tünaydın ( iyi

akşamlar ) pçıhaşü`ı, pşeğeşha şü`ı pṩıhaṩhaḟı

tünek ĺeyaṕe, ĺeyey ĺeyey

tünek yeri ĺeyaṕe ĺeyaṕe

tünel ğogune ğogune

tünemek ĺeyen ĺeyen

tüp şöntıpe

tür zefeşhaf ṩıṩ

türbe kewune k`a wune

türdeş zeşış zeṩıṩ

250

türev téğaćın téğaqá

türk Tırḱu Tırqu`

türkçe tırḱubze tırkubze

türkü wored wered

türler zefeşhafıxer zexueṩhaxuexer

tüten zıpıwtısıćıre zıpišıšıq, zıṩhaṩix,

kizux

tütmek wutısen kırixun, kıṩhaṩixın,

pıšıšıqin

tütün tutın tutın

tüy śı śı

tüylü belaś belaśe, śıbe

tüyme šıbğu šıbğu`, zış`eğahan

tüysüz śınçe śınçe, śınşe

tüzük xesexabz xesexabze

uc uca eklenmiş zepıźağ zepıźa

ucuna ek yapma pıuĺ`en pıuĺ`en, pıĺhan

ucundan dağılma,

kopma pıtekun zıpıṩeṩın

ucundan emme pışün, pışü`ınĺın pış`efın, pıfıhın

ucundan sıyırmak pıšentḣućın pıšentḣuqın

ucuz pıwtı pıwuıd

ucuzluk pıwtığe pıwudığe

uç śıpe pe

uç sınır ğune śıpe ğunápe

uçak woşöḱu wuefegu`

uçan bıbıre ĺate

uçarılık bıbetenığ ĺeterıxığe

uçkur ğoçencışhaps,

ğonçencışhaps ğonçegṩhaps

uçmak bıbın ĺeten

uçsuz bucaksız,

göz alabildiğine ne ĺem`as ne ĺem`as

uçta pıt, pıĺ pıt, pıĺ

251

uçucu bıbıqo ĺeteréy

uçuk şöáğo, şöpışığ fáğue

uçurtma jığebıb ĵığaĺate

uçuş bıbıć ĺetenığe

uçuşmak bıbeten, bıbeyen zıṩeĺeten

ufacık šıqujiy šıqu`niṫe

ufak parçalar jığeyi ĵığey

ufalayıcı ğetekoaĺ wuṩıkueyaĺe,

wuṩıkueyaque

ufuk pĺaṕe woxıtet, pĺaṕe

uğrak yeri qoáṕe qoáṕe, uwáṕe

uğraşı of deĺ ox deĺ

uğultu ǵırzı bwu, ǵız

uğur mafe maxue, ğue

uğur böceği meşbew meşbev

uğurlama yeğejej yeğaĵej

uğurlamak ğeqotejın ğaqotejın, yeğaĵejın

uğurlu maf maxu`, ğuen

uğursuz mığo mığue

ukala bğake bĵaqe

ulak ĺıqo ĺıque

ulamak zepıuĺ`en zepeuĺ`en, zepıuĺ`en

ulaşım neas quen-kequen, nesıqe

ulaşmak nesın nesın

ulaştırma neğesın neğasın

ulu yinı, ĺaṕe yin ĺaṕe

ulumak bıwun kuğun

uluorta taştewmiy

ulus ĺepk ĺepk

ulusal ĺepkığo keralığue, ĺeṕkığue

ulviyet ĺeṕağe ĺeṕağe

uman našerer ğuğer

umma guğe guğe

252

ummak guğen guğen

umum pstewur, zećer psowri, zeṫqer

umumi zećemćiy zeṫqemi

umursamadan guğuyemıĺ`ew zıḟemğaş`u

umut guğe guğe

umutsuz guğenıçe guğençe

umutsuzluk guğenıçağe guğençağe

un hacığe, hajığe hajığa

un tatlısı halwe haluwe

unlu yemek apeşıps apeşıps

unsur pkığo pkığue

unutkan şığupşaqo ṩığupṩex

unutkanlık şığupşenığ, şhaşixınığ ṩığupṩexığa

unutmak şeğupşen, şığupşen ṩığupṩen

unutmamak şımğupşen ṩımğupṩen

unutulmak waşığupşen waṩığupṩen

unutulmayan yaşımığupşejıre yaṩımğupṩej

unutulmaz şımığupşejın yaṩımğupṩejın

unvan šerıo šerıo

ur ṫırko ṫırkue

urba şığın ṩığın

urgan ćapse ćapse, qapse

usanç zeşığu` zeşığu`

usandırıcı zeşığo zeşığue

usandırmak yeğezeşıjın yeğazeşın

usanmadan yemızeşıjew yemızeşıju

usanmak yezeşın yezeşın

uslanmak asejın asejın

uslu ḣupḣe ṩenıḟe

usluluk ḣupḣenığ ṩenıḟağe

uslup guşıaće, ş`ıće guşıaqe, ş`ıqe

usta aş`e aze

ustalık azenığ azenığe

253

ustura çan, şan wupsjan

usul ş`apḣe ṩexu`

usulca šıqu šıqow ṩexu` ṩexure

uşak pçeut, pşeut bjeut

utanç wućıte wuqıte

utanç verici wućıtağo wuqıtağue

utandıran nepetéx nepetéx

utandırmak ğewućıtejın ğawuqiten

utangaç wućıtapx wuqıtex

utanma wućıte wuqıte

utanmak wućıten wuqıten

utanmaz mıwućıte, neṕiy mıwuqıte

uyak makezequ` makzequ`

uyan kewuş kawuş

uyandırmak keğewuşın kağawşın

uyanık çanı, şanı kawşá

uyanık, zeki newutx gurıxue

uyanıklık çanığe, şanığe wuşığa

uyanmak kewuşın kawşın

uyarı wuşı (nasihat) wuṩıy, ğesak

uyarıcı ğewteşöaĺe ğesakaque, ğesakaĺe

uyarmak ğesakın ğesakın

uydu qohaqo quehaque

uydurmak yeğaqun yeğaqun, zeğaṕšın

uygarlık ğesenığe ğesenığe, ğasenığe

uygun yequ yequ`

uygun olan yezeğırer yezeğır

uygun olmak,

yakışmak yequn yequn

uygunluk zequnığ yequğa, zequnığe

uygunsuz yemıqunığ yemıqu`

uyku çıye, şıye jey

uyku hastalığı çıyewuz, şıyewuz jey wuz

254

uykucu çıyapx, şıyaqo jeyaque, jeyned

uymak dişten deṩten

uyum zequn zequ`

uyumak çıyen, şıyen jeyın

uyur-gezer çıyerıqu, şıyerıqo jeyırıque

uyuşamayan zemzeğıre zemıquf, zemzeğıf

uyuşma wutebjen, wuterebjen wuderebĵe

uyuşmak zegurıon, zezeğın wuderebĵen, zequn

uyuşuk umey umey

uyutucu zığeçıye, zğaşiye ğajeyaque, zığajey

uyuz şöḣu, begu feḣu`

uzak çıje, şıje jije

uzakça çıjabz, şıjabz jıjabze

uzaklık çijağe, şıjeğe jıjağe

uzakta peçıj, peşıj pejıje

uzantı kıpıt kıpıt

uzatılmış zepışığ zepışá, ğaqıhá

uzatmak ğaćıhan, ğawćahın ğaqıhın

uzay wo wo

uzay aracı woḱu wo gu

uzay boşluğu woneć wo neṩığe

uzay wo wo

uzlaşmak zezeğın zegurıo

uzman feğesağ xueğesá

uzun ćıha, ćehı qıh

uzun ömür ğeş`e ćeh, ğaş`e ćıha ğaş`e qıh

uzun ömürlü beğaş`e ğaş`e qıh

uzun tire çehı ğetḣığ, çıha ğetḣığ ğetḣ qıh

uzun uzadıya ćeh ĺeh, ćıha ĺıha qih ĺıh, qıh ĺıhu

uzunca ćehew, ćıhaw qihu

uzunluk ćehığe, ćıhağe qıhığe

ücra pıźığećıṕ ş`ıṕexeźa

ücret wase wase

255

ücretsiz wasençe wasençe

üç şı ṩı

üç artı dört eşittir

yed,i 3+4=7 şı xaĺh pĺ`ı fediz blı 3+4=7

ṩı xaĺh pĺ`ı xuediz

blı, 3+4=7

üç bin yüz doksan

beş şı min şe blıć tfı ṩı min ṩe blış` txu

üç bölü iki, 3/2 şı goş ṫu 3/2 ṩı gueş ṫu, 3/2

üç gün önce, 3 gün

önce mefiş yipe mexuiṩ yipe

üç gün sonra mefiş kınewuj, mefiş

kışnewuj mexuiṩ newuĵ

üç gün sonra, 3 gün

sonra mefiş kışnewuj mexuiṩ newuĵ

üç kere şew ṩew

üç metre, 3 MT metrewiş, metre şı MT 3 metrowiṩ, ṩı metre

3 MT

üç nokta fı şı ṩı fı

üçer üçer şırış şırışew ṩırıṩ ṩırıṩuw

üçgen şımiye ṩımiye

üçgenin alanı taban

çarpı yüksekliğin

yarısına eşittir

şımıyem yişöĺ; ĺegunezım

yićehığe, yiĺeǵağeće

ğebağem yinıqor arı

ṩımıyem yifeĺ;

ĺegu`nez

ğabeğuamre,

yiĺeǵağem

yınıkueras

üçlü fiş şırışı pıu` ṩırıṩ pıu`

üçte biri yizışane yizıṩane, ṩanemzır

üçüncüsü, 3. sü yaşınıre yaṩınıre

üçüncüsünü, 3.

sünü yaşınırer yaṩınırer

üçüz şıĺfane ṩıĺxuáne

üflemek yepşen yepṩen

üleşik goşığ gueşá

üleşmek goşın gueşın

üleştirmek yafegoşın yaxuegueşın

ülke xeğegu xeğogu`

256

ümit guğo guğe

ümitle guğoće guğeqe

ümitsiz yigu qodıjığ zigu` quedá

ün šerıu` šerıu`

ünite zeḱup zegup

ünlem işareti atığe ğenefepk atığe ćıpḣ

ünlü šerıo šerıo

üremek beğon beğuen

üretici keğesıqo ğabeğaque

üretmek lejın ğabeğuen

ürkek ştapxe ṩteruk

ürkmek şten ṩten

ürkütücü ğeştaqu` ğeṩtaque

ürpermek wutxıtxın, wuşüḣoreśın txıtxın, ṩḣoreśın

ürperti wutxıtxı txıtx

ürün lejığe leĵığa

üryan ṕšenabz ṕšenabze

üst şhağu ṩhağu`, ş`ıu`

üst taraf yićıu`, yişıuṕe, yiguşıuṕe ş`ıu` ĺenıkue

üst üste zetét, zetéĺ zetét, zetéĺ

üst üste iki nokta fı zetét fı zetét

üstelik feşhafew, aşnepemıć xueṩhaxuew

üstgeçit şhapırıćıṕe, şhepırıćıṕe ṩhapırıqıṕe

üstün neḣışüı`, nehışü`ı neḣıḟ

üstün körü téwtéşüḣo téwtéfeḣu

üstün, daha iyi neḣışüı` naḣıḟ

üstünde tét tét

üstünlük neḣışü`ığe, nehışü`ığe neḣıḟığe

üşengeç şhaxıqo, şhaxınrey ṩhaxınerey

üşenmek şhaxınığ şhaxınığe

üşümek çıaĺ`en, şıaĺ`en ş`ıaĺ`en, ṕıṩen

ütü wutı yıtu

ütülemek wutı téźen yıtu téźen

257

ütülü wutı téźağ yıtu téźa

üvendire bjı bĵı

üvey neṕos neṕes

üvey anne nı neṕos áne neṕes

üvey baba tı neṕos áde neṕes

üvey erkek evlat mıĺfı ko mıĺxukue

üvey erkek kardeş şı neṕos kueş neṕes

üvey kız evlat mıĺfı pḣu` mıĺxupḣu`

üvey kız kardeş şıpḣu neṕos şıpḣu` neṕes

üyelik xatx xatx

üzengi ĺerığ ĺerığ

üzengi bağı ĺerığıps ĺerığıps

üzengi basamağı ĺerığ, ĺerığıć ĺerığıź

üzere petre, pete petre

üzgün neşḣey neṩḣey

üzgün, moralin

bozukluğu yepeğoxın, yepzexın yepezexın

üzmek guxeğain, guxeğećın guxeğaş`ın

üzücü goáwo goáwe

üzülmek gukéwon gukéwen

üzüm sane sane

üzüm bağı sane xat sane xat

üzüm suyu senepsı seneps

üzüntü gukaw, gukéw gukéwe

vaat ğeguğ, ğaguğ ğeguğe, ğaguğe

vacip ş`ıpḣe ş`ıpḣe

vade ṕaĺe ṕaĺe

vadeli ṕaĺeće ṕaĺeziı

vadesiz ṕaĺenıç ṕeĺençe

vadi ḣoáte kolage, ḣoáṫe

vahim şınağo şınağue

vahşi yemlıc yemlig

vahşilik yemlıcınığe yemligığe

258

vakar ĺ`ıṕe zerıt ĺ`ıṕe zerıt, zeṕe zerıt

vaki ḣuğe ḣuğe

vakit ṕaĺe ṕaĺe

vakum jırışü` ĵıyış

valf ğoguyet ğogu`yet

vali kaleşharıt kaleṩharıt

valilik kaleşhağu` kaleṩhağu`

valiz şöpḣoánt fepḣoánte

vapur kohı, kuha kuh

var şıı` ṩıas

varil çay ḱey

varlıklı bay bey

varsayım şıaw ĺıten, şıew ĺıten ṩıawĺıte

varsaymak (öyle) aştew pĺıten, areştew pĺıten ṩıawĺıten

vasıl neğesıj nesıj

vasi neağu, tıpeĺıte neağu`, tıpeĺıte

vasiyet wosıyet wesıyet

vasiyetname wosıyet tixiĺ wesıyet txıĺ

vatandaş xeḱurıs xeḱurıs

vatandaş, hemşehri xeḱoğu xeḱoğu`

vatansever xeḱuşü`ıĺeğu xeḱu`ḟuzıĺağu`

vatansız xeḱunçe xeḱunçe

vay anasın wowüywiy wewiywiy

vazgeç? yiwujıyić? yıwuĵyiq

vazgeçmek yiwujıyićıjın, ćeğojın,

éğojın

ş`eğuejın,

yıwuĵyiqin

vazife ofuğ oxuğ

vazifeli anaṫeut anaṫeut

vaziyet tétıće tétıqe

vazo nekığaĺe nekığaĺe

veba yemın yemıne

veciz psaĺej pseĺeĵ

vecize xeotıć xeotıć

259

vefa şü`ış`ej ḟış`ej

vefakar şü`ış`ejaqo ḟış`ejaque

vefat ĺ`en ĺ`en

vejeteryan lımışx, lıhemışx lımışx

vekalet feĺıqo xueĺıque

vekil ĺ`ıqo ĺ`ıque

velakin awo awe

veli nı tı

venüs nefĺejöáğu` qexu`váğue

veresiye ćıfe, ş`ıfe ş`ıxueqe

veresiye (ile) (ile

eki doğru değil) ćıfeće, ş`ıfeće ş`ıxueqe

verev jaze jaze

vergi xeḱuah xeḱuah

veri tıĺ tıĺ

verici tıqo tıque

verim ćeć, éḉ ş`eq, téq

verimli ćećığeşü`ı, éḉığeşü`ı ş`eqığaḟ

vermek tın tın

vermek (onlara) yatın yatın

vesika wuşetıntxıĺ

vesile mehane mehane

vesvese gumızeğ gumızeğ

vesveseli gumızeğ zié gumızağe

veteriner blım az bılım aze

veya ye ye

veya, oysa da arımı, arımi arımi

vıcık vıcık pıjöjün pıṫeṫ, ṫeṫ ṫeṫu

vızıldayan šırşır šırşır

vicdan gućeğu, guş`eğu guş`eğu`

vicdanlı gućeğuxeĺ, guş`eğuxeĺ guş`eğu` ziı`,

guş`eğu`xeĺ

vicdansız guyeğunçe guş`eğunçe

260

vida çerez gerez, cerez

vida başı çerezışha gerezıṩha

vilayet kaleşxo, kaleşüxo kaleşxue

vinç atıĺ atıĺ

viraj keğezaṕ kağezaṕe

viran bǵınağe zexekut

virane zexekutağ zexekutá

virgül fıće fıqe

vişne kuṫe, fışın xuşın

vites uźe uźe

vites kolu uźe wubıtıṕ uźeku`

vites kutusu uźe ḣum uźe ḣum

vitrin apçepş`ı ábgş`ağ

volkan ćıwo qıwue, kurşkiwu`

volkanik tüf ćıwo yaj qıwue yaĵe

volta tézequha, tézeqohe riqu`kıriqu`

volta atmak riqokıriqon, wubekun riqu`kıriqu`en

vukuf xeğoáz xeğoáz

vurdumduymaz guğ yemıĺı` zıḟezımğaş`,

wewemzıxezmıx

vurgun wol'`en wen

vurma yewo yewe

vuruntu dırgusırgu kéwe

vuruş yewoáće yeweqe

vuruşmak zezewon zezewen

vücut pkı ṕkı

vücut derisi ćışöpk, işö ṕkıfe

wc psıwune psıwune

yaban xam xame

yaban arısı kaśğoán ş`ıbĵe

yaban domuzu mezı ko mezık`o

yaban elması miye çıǵ, miye şıǵ gubğa mıarıse

yabancı xame xame

261

yabancı ülke xeme xeḱu xeme xeḱu`

yabancılık xemağ xemağe

yabani yemlıç yemlig

yabani at şı al şı yemlig

yabani fındık daye

yabani hayvan hećekoáć heqekoáqe,

psowuṩha yemlig

yabani hayvanlar haće koáće haqekoáqexer

yabani meyve ş`es ş`es

yabani ot wuśıj, wuśışü`ey gubğawuź

yabani otlar wusćıl gubğawuźxer

yabani ördek psıçet al gubğababıṩ

yabani soğan gubğo bjın gubğabĵın

yabankedisi mezcetıwu` mezgedu

yad xame xame

yadırgamak yemğaqun umpem

yadigar şüıhaf tın feyepĺ

yadigâr kıćenığ, kıénığ kıṩena, ḟeyepĺ

yağ dağe dağe

yağ çekmek şıtḣupsır ṩıtḣups, ṩıtḣu`dağe

yağ pompası dağe rıf dağe rux

yağda kızarmış

peynir yemeği koáyaj, koáye jağe koyĵapḣe

yağda kızartılmış

börek şelame

şelame, lekum

halıve

yağdanlık değaĺe değaĺe

yağış woáye wáye, keşx

yağış şekli kéşxıć keşxıqe

yağışlı woyale wáyel

yağışsız ğable, ğeble ğable, ğeble

yağız koáṕše koáṕše

yağlamak dağe şıfen dağe ṩıxuen

yağlı dağe şıfağ dağeĺ

262

yağlı maddeler dağe pkığo dağe pkığue

yağmak késın, kéşxın, kéxın késın, keşxın

yağmur woşxı weşx

yağmur duası

maskotu hanśe goáş hanśe guáṩe

yağmur suyu woşxıps weşxıps

yağmurlu woyale weşxıle

yağsız dağençe dağençe

yahu aşıwu, aşıw yey

yahudi curd, jurd jurd, curd

yahut ye ye

yaka pş`amṕe pṩamṕe

yaka paça gurgur`o pṩamṕeĺamṕe

yakacak stafe, ğasıpḣe ğasın

yakalayıcı wubıtaqo wubıdaque

yakamoz ṕeraṕešıwu ṕeraṕešuw

yakan zığasıre zığas

yakarca beźeneşü` beźenef

yakarış ĺeu ĺeu`

yakın blağe, zepeğuneğu` ğuneğu`

yakın çevre ağo blağo ağue blağue

yakın doğu blağe tığekıkoćıṕe ğuneğu`dığakıkoqıṕ

e

yakın zamanda cıreblağe nıgi ğuneğum

yakında blağem ğuneğum

yakındırmak ğethawusıxen ğathawsıxen

yakınlık peğuneğun, bleğenığ,

feşıtınığ ğuneğuğe

yakışan yequre yequr

yakışık zeğ yequqe

yakışıklı zequj, zezeğıj, bjışö bĵıḟe, kequ`

yakışıksız yemıqu` yemıqu`

yakışma, uygun

olma zeğı zeğ

263

yakışmak yequn yequn

yakıştırma yeğequ yeğaqu`

yakıt ğestıĺ ğasın

yaklaşık yehıĺ`ağew yehaĺawe

yaklaşım yeqoaĺ`ać yequeĺeqe

yaklaşma yeqoĺ`en yequeĺ`e

yaklaşmak yeşeqon yequeĺ`en

yakmak ğestın, ğasın ğasın

yal haus haus

yalaka šıwuṫe šıwuṫe

yalamak yebzeyin yebzeyın

yalan ṕšı ṕšı

yalan haber kebarıpš ḣıbarıpš

yalan söylemek pšı wusın pšıwupsın

yalancı pšıwus pšıwups

yalçın nepkzand, nepkızad nepkzande

yaldız ğejıw ğašuw

yalı psınepk psınepk

yalım maşü`e bziy maḟe bziy

yalın kodiy kudey

yalın ayak ĺapše ĺapše

yalıtım pxımıć pxımıq

yalnız zako zakue

yalnız olmak zekon zekuen

yalnızlık zekonığ zekuenığe

yalpa ĺeperepen, ĺeperıpen yeş`en

yaltak yebe yebe, q`ujaje

yalvaran ĺaore ĺaor

yalvaran, yalvarıcı ĺeoál ĺeuáque

yalvarıcı ĺeoáqo ĺeuáque, ĺeuerey

yalvarma ĺeufe ĺeu`

yama goáde, yide, téde téde

yamaç çape cabe, gabe

264

yamalı yidejığ tédeja

yaman belehıj, belehaj belehıj, belıhıj

yaman, bela beleh, beleha belıh

yamanlık belehağ belıhığe

yamçı ćaqo, ş`aqo ş`aque

yampiri ĺebıu, bışe ĺebışe

yampiri yürüyüş ĺebğuś ĺebışe queqe

yamuk pşake kuanše, uşe

yamuk (geometri) pĺ`ane uşe pĺ`ane uşe

yamuk, uşe uşe

yamyam šıfışx šıxuşx

yan bğunce bğu

yan çizme yeḣuşütewon yeḣuṩtewen,

yebğunĺen

yan gözle nebuğuće nebğuzqe

yan keski adepś adepś

yan yana zediy, zegot, zebǵırıt zebğurıt

yanak nequşha nequṩha

yanak, nequ nepafe

yanan blere, sıre bler, yısır

yanardağ kuşhakaw meḟe kuṩha

yanaşık yewuçöĺ`ağ yequeĺá

yanaşmak yeqoĺ`en yequeĺen

yandan bğumće bğumqe

yandaş kot, dézğaşte, deo daşte kuet

yandaşlık zekotınığ zekuetınığe

yangın (alev) maşü`e lığe meḟe lığa

yanık lırğo lırğu`

yanılgı xewuko xewukue

yanılma ğoşağe ğoşağe

yanılmak ğoşen ğoṩen

yanıltmak,

şaşırtmak, ğeğoşen ğağoṩen

265

yanılmak, şaşırmak

yanıt peğoć peğueq

yanıtlamak peğoć yetın peğueq yetın

yani mıst mıst

yankesici tığoáqo, pkırıwutıqo jıp yea

yankı cerpecej, zepecej gempegej

yanlışlık pxencığe pxencığe

yanlışlıkla pxencığeće pxencığeqe

yanmak sın, stın sın

yansımak pešıwun pešıwun

yansıtıcı peépsıjıĺe pezğašu

yansıtmak peéğapsın peğašuwun

yapağı paśe baśe

yapan zış`ıre, zış`ığer zış`ır

yapay arışı` arış`

yapay taş mıjöpĺışö mıvepĺıfe

yapay zekâ ş`ığe uş ş`ığe uṩ

yapı ş`ığe ş`ığe

yapı ruhsatı ş`ığe txığe ş`ığe txığe

yapılması zor ş`eğoáye ş`eğuey

yapım ş`ığe ş`ığe

yapım şekli ş`ıć ş`ıqer

yapımcı zış`ırer zış`ır

yapışma yepćın, yepş`ın yeṕş`ın

yapıştırıcı ğepćaĺ, ğepş`aĺ ğeṕş`aĺ

yapıt of ş`ağ ş`á

yapmak ş`ın ş`ın

yaprak thape thampe

yapsat ş`ı şe ş`ı ṩe

yar şü`ıĺeğu ş`áse

yara wua, yeğa, begu wuağa, tewda, begu`

yara bere begu şöu begu` fegu`

yara izi, kalıntısı tırko dırkue

266

yara sıvısı ğopsı weteps

yaralamak wu`an wuan

yaralı wuağe wuá

yaramak şü`ağe yećın ṩhapen

yaramaz bzace kueyş`ey

yaramazlık bzecağ kueyş`eyığa

yarar şhape ṩhape

yararı yişü`ağe yiḟáğe

yararlı şhape ṩhapen

yararsız mışhape ṩhampen, mıṩhape

yarasa śığoneşü` źığuenef

yaraşır feşöáşe xuefeṩens

yaraşır, yakışır şöáşe xofaṩe

yaraşmak,

yakışmak yifeşöáş xofeṩen

yaratıcı keğaḣuqo kazğaṩ

yaratık yeı`cüc meı`cüc hapṩ xupṩ

yardım deapeku, deapıa deapuk

yardımcı apıağu deapıkoğ

yardımlaşma zedeapıan zedeapıku`

yardımlaşmak zedeapıan, zedeapekun zedeapıkun

yardımlaşmak (biri

biriyle) zedeapıan zedeapıkun

yargı xey xey

yargıç xeyqo xeyque

yargılamak xıyen xıyen

yarı nıko nıkue

yarı ölü nıkoáĺ`e nıkoáĺ`e

yarıcı nıkorılaj, nıkohaqo nıkuerılaĵe

yarıçap gubçnıko gubjnıkue

yarık zegoçığ zegueqá

yarık (bir birinden

ayrılmış) zegozığ zegowdá

267

yarılanmış wunıkuğo wunıkuá

yarım ay mazenıko mezenıkue

yarım gün mefe nıko mexuenıkue

yarım iş nıkoáş`e ox nıkue

yarım yamalak nıko tıko nıkue dıkue

yarımada xığunenıku` xığunenıkue

yarın newuş, néwış pṩedey

yarından sonra néwuşımıće pṩedey newuĵ

yarınki néwuşırer, newuşırer pṩedérer

yarısı yizınıko yizınıkue, yinikue

yarısıyla yizınıkoće yizınıkueqe,

yinıkueqe

yarış nekoáko, nekoku zedeje, zepéwe,

nıkoakue

yarış atı şığaç, şığaş şığajeş

yarışan nıkokoál, nekokoál péwer, dejer,

nıkoákor

yarışçı çer, şer péwaque, jeraque

yarışmak zefeşen, zenıkokun zepéwen, zenıkokun

yarışmak, baş başa

gitme zepéwon zepéwen

yarıuykuda çıyeneḣonajü,

şiyeneḣonajö neṕenewuṩ

yarıyıl yiĺesnıko yıĺesnıkue

yarma bugday ḱoś zeṫéğapḣığ gueź guá

yarmak gowutın zıgowdın

yas şığo ṩığue

yas elbisesi şığocan ṩığuecane,

ṩıguegane

yas günü şığomaf ṩığuemaxue

yas tutmak şığon ṩığuen

yasa xey xabze

yasa dışı xey yemıqu` xey yemıqu`

yasak mış`apḣe mış`apḣe

268

yasal xeyığ xeyığ

yasama xeyış`ı, xeyxabze xeyış`, xeyxabze

yaslamak yewseyin yewupseyin

yaslı şığoáğe ṩığoáğe

yassı ṕĺ`ağe ṕaş`e

yastık şhante ṩhante

yastık yüzü şhante tébz ṩhante tébze

yaş nıbj, šıne nıbĵ

yaşam şıać psowuqe

yaşam tarzı şıaće ṩıaqe, psowuqe

yaşamak psewun psowun

yaşanan, ömür ğeş`ağe ğaş`enığa

yaşantı psewuće psowuqe

yaşasın worepsew yirepsow

yaşatmak ğepsewun, ğetḣejın ğatḣajın, ğapsowun

yaşı büyük nehıj, nahıj naḣıĵ

yaşı küçük nehıć, nahıi` naḣış`e

yaşıt zeleğu zenıbĵ, nıbĵeğu`

yaşlı jı ĵı

yaşlı kadın nıwo fızıĵ

yaşlılık jığo ĵığe

yatağa düşmek ṕem xefen ṕem xexuen

yatak ṕe ṕe

yatak baş ucu ṕeşhağ ṕeṩhağ

yatak kılıfı ṕe tébze ṕe tébze

yatak odası ğoĺıṕe peş ğoĺıṕe peş

yatak örtüsü ṕe téḣo ṕe tépḣue

yatak yastık ṕe şhante ṕe ṩhante

yatakhane zedıxeĺıṕe peş ğoĺıṕeṩ

yatalak ṕe xeĺ ṕe xexua

yatay şĺey ṩĺey

yatır kexaĺe wune k`axaĺeṩ

yatıştırıcı tézğew tézğaw

269

yatkın fıtéğepsehığ, fıteğapsıhağ xueonṫeqa,

xueğoĺhaqa

yatma zamanı ğoĺıjığo ğoĺıjığue

yatsı caśı, jaśı jası

yavan kodiy kudey

yavaş jaje, yiğorığu` xom

yavaş ! sambır xomu !

yavaş yavaş šıqu šıqow, yiğorığow xom xomu

yavaş, ağırlaşmış,

ağır işiten jaje ĵaĵe

yavaşça jajew xomure

yavaşlatılmış ğewujejağ ğaxomá

yavaşlatmak ğejejen, ğeğorğon ğaxomın

yavru şırı şır

yavru kuş bzıwu şır bzu şır

yavuklu keşen kaşen

yay ĺıye ĺıye

yay (daire) ğeşığ ğaşá

yay (ok) şabze şabze

yay teli bzeps bzeps

yaya ĺes ĺes

yaya koşu ĺesğaç, ĺesğaş ĺes ğaje

yayan ĺesı ĺes

yaygara ḱuwo, ćiyi gow qiy

yaygara koparmak ḱuwon, ćıyin gowun qiyın

yaygın yiteqohığ, zeĺiquğ wubğuá, tekuha

yayık tḣuwaĺ tḣuwaĺe

yayılmak zeĺiqun zıwubğun

yayım téźe téźe

yayımcı téźaqo téźaque

yayın téźaṕe, tın téźaṕe, tın

yayınevi téźaṕe téźaṕe

yayla şahu, çewş`aṕ, ḣuṕeĺaǵ táfe

270

yayvan ubğo ubğue, bğue

yayvan ağız jabğe ĵabğue, ĵebuḣ

yayvan burun peḣu pebuḣ

yaz ğemaf ğamaxue

yazan txerer txer

yazar txaqo txaque

yazdırma alanı yeğetxıṕe yeğetxıṕe

yazdırmak ğetxen ğatxen, yeğatxın

yazgı neṫegum yitxağ naṫem yitxá

yazı txığ txığe

yazı dili txıbze txıbze

yazı makinesi txaĺe txaĺe

yazı tahtası depk txaṕ txığe depk

yazıcı txaqo txaque

yazıhane ofş`aṕe, txaṕewun ox ş`aṕe

yazık yiğoác guṩe, psequed

yazık ki arıguş araguṩe, psequedsi

yazıklar olsun yewowoy guṩe wuḣ, psequed

wuḣ

yazılı txığe txığaw

yazılım txaće ş`enğaps txıde,

txaqe

yazışmak zefetxen zexuetxen

yazlık ğemafepsewuṕ ğemaxueĺe

yazlık elbise ğemafe şığın ğemaxue ṩığın

yazlık ev ğemafe wune ğemaxue wune

yazmak txen txen

yazman txerıqo txırıqu`

yedek lıye ley, adej

yedi blı blı

yedi emin śıhabısım źıhıĺ, źıhbısım

yedi metreküp 7 m³ metrekübew blı, m³ 7 blı metrekub, 7 m³

yedinci yablınıre yablınıre

271

yedinin karesi

eşittir kırk dokuz,

7^2= 49

blım yikare fediz pĺıć bğu,

blım ṫuće yiĺeşır pĺ`ıć bğu

7= 49

blım yikare xuediz

pĺ`ış` bğu, blım ṫuqe

yiĺefır pĺ`ış` bğu 7=

49

yedişer blırıbl blırıbl

yegane zızakow zızakow

yeğen (kız

kardeşten olan) şıpḣurıĺf pḣurıĺxu`

yek zı zı

yekdiğeri adere zır ádıré zır

yeknesak zefedezepıt zexuedezepıt

yeknesaklık zış`ıćeqoáć zexuedezepıtığe

yekpare zıpkı zıpkı`

yekten zanćew, zenćew zanćew

yekun zećeriy zeṫqeriy

yekvücut zıpkıyit zıṕkıyıt

yel jıbğe ĵıbğe, ĵıxu`

yel değirmeni jışhal ĵıṩhal

yele seḱu soḱu`

yelken jımrıf jımyıxu`

yelkenli gemi jıkoh, jıkuha ĵıkuh

yellenmek,

osurmak kekun kaśıfın

yelölçer jıbğepş ĵıbğepṩ

yelpaze jıf ĵış`exu`

yem us, şxaf us, şxexu`

yem (hayvan) us us

yem bitkisi us wuś us wuź

yeme içme şxe yeşö yeşxen yefen

yemek şxını şxın

yemek (helal) mıhamel halel

yemek vakti şxeğu şxeğue

yemin tharıo tharıo

yemin etmek thaon, tharıon tha on

272

yemiş şxığo şxığue

yemlemek us yetın us yetın

yemlik şxınĺe şxınĺe

yengeç kalırkaş kalırkaş

yeni ćeps, ş`eps ş`e

yeni ay mezać, mezaé mezaş`e

yeni haber kebarıć, kebarış`e ḣıbarış`e

yeni icat kıćećığać, kıéćığaé kış`eqığaṩe

yeni yıl yiĺesıć, yiĺesı ş`e yıĺesış`e

yeniden yićerıćew, yiş`erış`ew ş`erış`ew

yenilemek ćew ş`ıjın, ğaş`ejın kağeş`ejın

yenilik ćerać, ş`eraşı` ş`erış`

yenilik, moda kéjeğać, kéjeğaé keĵeğaş`e

yenilikçi ćepsı ćerıqu. ş`epsırıqo ş`erıqu`

yenilmek kırawtın, kiraş`ın zıteğaquen

yenmek téqon, yiwtın téquen

yer ćıṕ, ćıṕe ş`ıṕe

yer altı ćıgućeğ, ş`ıguş`eğ ş`ış`ağ

yer yer ćıṕe ćıṕe ş`ıṕe ş`ıṕe

yer yüzü ş`ıguşıu, ćıguçıu ş`ıĺe, ş`ıguş`u`

yerelması ćırıqu`, ş`ırıqu` ş`ırıqu`

yeren zıwuburer zıwubır

yerfıstığı ćıde, ş`ıde ş`ıde

yergi wubı wub

yeri gelmek yiğo keqon yiğue kaquen

yerin yedi kat dibi ćıkatibl, ş`ıkatibl ş`ıkatibl

yerinde yiğo yiğue

yerinde

duramamak mızeğen mızeğen

yerinde duramayan ḣurḣupšı ḣurḣupš

yerleşimci ćıṕerıs ş`ıṕerıs

yerli mıxam xeğarey, mıxame

yerli halk ćıṕerısıj ş`ıṕerısĺepk

273

yerli,buralı miy şış mıbı ṩıṩ

yersiz ćıṕenç ş`ıṕençe

yersizlik ćıṕençağ ş`ıṕençağe

yeryüzü ćıguşö ş`ıgufe

yeşil wuśışö wuźıfe

yeşil soğan bjın šıne bĵın šıne

yeşillik şḣonṫeğaće, şüḣonṫeğaće ṩḣoenṫağe

yetenek azenığ azáğe

yetenekli aze aze

yeter yikun yırikuns

yeterek yikow yırikuw

yeterince yikunew yirikunuw

yeterince, az değil maćep, maép maş`eım

yeterli yeku yıriku`

yetersiz yikuştep yırimuk

yetersizlik yimkunığ yırimıkunığe

yetim yibe yibe

yetim gibi yibaşö yibafe

yetimhane yibewun yibewune, yibeṩ

yetinmek zıfiğekun zıxuriğakun

yetişememek ćemıhan, ş`ımıhan ş`emıhan

yetişkin ĺeşığe nıbĵyıriku`

yetiştirmek keğasın, ṕun, ḣun,

neğeasın neğasın, kağasın

yetki aéĺ, aćeĺ aş`eĺ, xuit

yetkilendirmek aéĺığe yetın, aćeĺığe yetın xuit ş`ın, aş`ĺığe

yetın

yetkili zıaéĺ, zıaćeĺ zıaş`eĺ

yetkisiz zıaémıĺ, zıaćemıĺ xuimıt, zıaş`emıĺ

yetkisizlik aémıĺınığ, aćemıĺınığ aş`emĺığe

yetmek frikun xurikun

yetmemek yimıkun yirimıkun

yetmiş blıć blış`

274

yetmiş altı blıć xı blış` xı

yetmiş beş blıć tfı blış` txu

yetmiş bir blıć zı blış` zı

yetmiş dokuz blıć bğu blış` bğu

yetmiş dört blıć pĺ`ı blış` pĺ`ı

yetmiş iki blıć ṫu blış` ṫu

yetmiş metrekare

70 m² metrekarew blıć blış` metrekare

yetmiş sekiz blıć yi blış` yi

yetmiş üç blıć şı blış` ṩı

yetmiş yedi blıć blı blış` blı

yevmiye mefapće, mafepş`e mexuapş`e

yığılı aş`ağe zetéqutá

yığılma aş`en, zetéwon zetéwe, zetéqute,

zetézerıgue

yığın ate, aş`ağ ate

yığın, öbek ate, same same

yıkamak thaćın, thain thaş`ın

yıkayıcı thaćaqu, thaéáqo thaş`aque

yıkıcı kutaqo yıwudaque

yıkık kutejığ yıwudá

yıkık, devrik yiwutığ yıwudá, wuqurıyá

yıkılıp düşmek yiş`ın yefexın wuqurıyin

yıkılmak yiş`ın, yićın wuqurıy

yıkım zexewon yıwud

yıkıntı zexekutağ zexekuta, zexewá

yıl yiĺes yiĺes

yıl dönümü yiĺes téğazeğu` yıĺesteğazeğue

yılan ble ble

yılan balığı blepśejiy blebźeĵey

yılan otu blewuś blewuź

yılan sokmak ble yewon ble yewen

yılan yavrusu bleşır bleşır

275

yılankavi, çok

dolambaçlı onṫe senṫe onṫá şenṫá, onṫeşanṫe

yılbaşı yiĺesće, yiĺesış`e yiĺesıṩha

yıldırım şıble şıble

yıldırım düşmek şıble yewon şıble yewen

yıldırım gibi şıblem fedew şıblem xuedew

yıldız jöáğo vağue

yıldönümü yiĺesıće, yiĺesış`e yıĺesteğaze

yılışık neṕšeşx neṕšeşx

yıllık yiĺesığe yiĺesığe

yırtıcı çüntḣaqo vıntḣaque,

haqekoáqe

yırtıcılık çüntḣeqonığ, hećekoćağe haqekoqáğe

yırtık zeetḣığ zıḟetḣa

yiğit ĺ`ıblan ĺ`ıblane

yiğitlik, cesaret ĺ`ınığe ĺ`ığe

yine cıriy nıcıri, nıgıri, yıgıri

yirmi ṫuć ṫoş`

yirmi altı ṫuć xı ṫoş` xı

yirmi beş ṫuć tfı ṫoş` txu

yirmi bir ṫuć zı ṫoş` zı

yirmi bir sıfır beş

iki bin on dört,

21/05/2014

minıṫu pş`ı pĺ`ı yil’esım

yitfı mazem yiṫućı zı

miniṫ pş`ı pĺ`ı

yiĺesım yitxu

mazem yiṫoş` zı

yirmi dokuz ṫuć bğu ṫoş` bğu

yirmi dört ṫuć pĺ`ı ṫoş` pĺ`ı

yirmi iki ṫuć ṫu ṫoş` ṫu

yirmi parantez içi

iki bölü üç 20(2/3)

ṫuć abjaneqoš ṫu goş şı

20(2/3)

ṫoş` abĵenequeš ṫu

gueş ṩı 20(2/3)

yirmi sekiz ṫuć yi ṫoş` yi

yirmi üç ṫuć şı ṫoş` ṩı

yirmi yedi ṫuć blı ṫuş, blı

yitik tumṕı, qodığ dump, quedá

yitirme ğeqod ğaquedın

276

yiyecek şxını şxın

yiyecek artığı şxafe şxafe

yiyici şxaqo şxaque

yoğrulmuş pşağe zexepṩa

yoğun ujü pṩá

yoğurma pşen pṩın

yoğurt şxıwu şxu

yoğurt mayası şxıwu xaź şxu ĺate

yoğurt suyu nejığups, nejuğups şxups

yoğurttan yapılan

süt eklenerek

yapılan mayalı

içecek

kundısıw kundepso

yok şıap, ş`ep ṩıaı`m

yok etmek ğeqodın ğaquedın

yok say şımıew ĺıte şımıaw ĺıte

yoklama pĺequn pĺequn

yokluk şım`an, şımıen ṩım`an, ṩımıen

yoksul thamışq, thamıć thamıṩqe

yoksulluk, fakirlik thamıćenığ, thamışqenığe thamıṩqáğe

yoksun zimıı` zimıı`

yoksunluk şımanığe, şımenığe yim`anığe,

yim`enığe

yokuş çape gabe

yokuş aşağı yeğezıxıṕe yeğazıxıṕe

yokuş yukarı değezıyağ değezıyığue,

değezeyığue

yol ğogu` ğogu`

yolcu ğogrıqo ğogurıque

yolculuk ğogu riqon ğogu` yıriquen

yoldan çıkmak ğogum dexın, ğogum

deçexın, deşexın

ğogum dexın,

ğogum teqın

yoldaş ğogğus ğogu`ğuse

yolluk ğogu ğoámıle ğogu` ğomıle

277

yolmak çüćın, çüin fış`ın

yolsuz ğogunçe ğogunçe

yolun açık olsun ğogumaf ğogu`maxue

yolunmuş çüiğe, wuṕouğe fış`a

yonca śojı, naşeğebağo

yonga pḣewupsaf, pḣeućen wupsaxue, koş`iy

yontulmuş pśığe wupsá

yorgan çıx`an, şxıan şxıan

yorgan çarşafı çıx`an tébz, şxıan tébze şxıan tébze

yorgan iğnesi çıx`an maste, şxıan maste şxıan maste

yorganlık çıx`anıpḣ, şxıanıpḣ şxıanıpḣa

yorgun pşığe zeşá, yezeşá

yorucu kin muğoáy zeşığue

yorulmak pşın yezeşın

yorum pıoh, pıuh pıoh, pıuh

yorum yapmak pıuhan pıuhın

yosma daxe ḟeráḟe

yosun lıś ĺeḣś

yoz şharıqo zeṕezerıq, ṕezerıq

yozlaşma seḣućın zeṕezerıqın,

ṕezerıqın

yön bğu ĺenıkue

yön, taraf bğu ĺenıkue, bğu

yönelik yehıĺ`ağew xueğazaw

yönelme, dönme ğaze ğaze

yönerge zéqoáće ofıtı wunafe

yönetici aşhatét ṩhatét

yönetim zafezéqo ğaurış`e

yönetmek zéfen, ğaorış`en ğaurış`en, zéğaquen

yöntem ş`aće ş`eqe

yöre ćaṕe, ćıṕe ş`ıṕe

yörünge wuhağog wuhağogu`

yudum ḣumṕ ḣumṕe, ubuğue

278

yufka ṕoáće, ṕaé ṕaş`e

yufka yürekli guşebağ gumaxe

yufka yürekli,

yumuşak kalpli guşab guṩabe

yufka, dayanıksız maxe maxe

yukarı yipşe yıpṩe

yular naḣte şxue

yumak cığe gığa, zıteşerıh

yummak wuṕıšın, wuṕıšen wuḟıšın

yumru ṫırqu ṫırku`

yumruk amće, bjım, bjınṫıu` aşṫım

yumurcak şıpešıqu` ṩıpešıqu`

yumurta ćenće gedıqe, cedıće

yumuşak şabe ṩabe

yumuşak (çok) şebej ṩebaṩe

yumuşak başlı,

yumuşak konuşan wobışeb wuebşeb

yumuşama şeben ṩeben

yumuşatıcı ğewuşebaĺ ğaṩebáque

yumuşatılmış ğeşebağ ğeṩebá

yurt xeḱu xeḱu`

yurt dışı xame xeğegu ş`ıb xeğogu`

yurtdışı pemıc keralığo, pemış`ı

keralığo pemış` karalığue

yurtsuz xeḱunçe xeḱunçe

yusyuvarlak ḣurayabz ḣureyıbze

yutak çiy ǵiy

yutkunmak upsyeğexın ups yeğexın, ups

yeğaxın

yutmak dırın dırın

yuva ğu, nıbğe ábğue

yuva yapmak nabğu ş`ın, nıbğo ş`ın ábğue ş`ın

yuvarlak ḣuraye ḣurey

yuvarlakça ḣureyepĺışö ḣureyıfe

279

yuvarlak üç kısa

ayaklı oturularak

kullanılan yemek

masası

pḣeane pḣeane

yuvarlamak ğaṫırğun ğawqurıyın

yuvarlanmak ṫırğun wuqureyın, qureyın

yüce tanrı tha ĺaṕe thaĺaṕe

yücelmek ĺeǵen ĺeǵen, dequeteyın

yük hıĺe, haĺe haĺe

yüklem ḣuş`e ḣuş`e

yükleme yiş`ıhan yıĺhan

yüklük ṕe deĺhaṕ ṕe deĺhaṕe

yüksek atığe ĺaǵe

yükseklik ĺeǵağ ĺeǵağ

yüksen derecelik

açı (doksan

derecelik)

koápe zanć koápe zanć

yüksük apḣoáĺe apḣoáĺe

yüksük (dikiş) haqustel mesteaĺın, haqusteĺ

yün śı śı

yün çorap śıĺeped śıĺeped

yün ditme aleti śıpx śıpx

yün eldiven śı aĺe, śı abıçö śı aĺe

yün iplik śı udan śı udane

yün makarası śıyepx śıteşe

yün sopası śıxaw śıxewe

yün yumağı śı awade śı awade

yünlü śım xeş`ıćığ śım xeş`ıqá

yürek gu gu

yürek çarpıntısı yi gu beǵın guxeĺet

yürek sıkıntısı gukéwo gukéwue

yürek yarası guwuáğe guwuáğe

yürekli guşıxo, guşüxe guşxue

yüreksiz kerabğ kerabğe

280

yürekten guće guqe

yürümek ĺesrıqo ĺesrıque, zequen

yürüyen merdiven ĺewoyrıqor, ĺewonqor ĺewenquer,

pqeĺeyquer

yüz şe ṩe

yüz (çehre, sima) upĺe nequ`, upĺe

yüz (sima) nequ nequ`

yüz altı şe xı ṩe xı

yüz beş şe tfı ṩe txu

yüz bir şe zı ṩe zı

yüz derisi nepaşö nepafe

yüz dokuz şe bğu ṩe bğu

yüz dört şe pĺ`ı ṩe pĺ`ı

yüz görümü nepeĺeğu nepeĺeğu`

yüz hatları pepkı nepkı neṕk ş`epḣ

yüz iki şe ṫu ṩe ṫu

yüz karası nape téx nepetéxığe

yüz kemikleri nepk pepk neṕk peṕk

yüz kızartıcı şötéx nepetex

yüz numara psıwune psıwune

yüz on şe pş`ı ṩe pş`ı

yüz ölçüm xeşöpş xefepṩ

yüz sekiz şe yi ṩe yi

yüz sürme nepeşıf nepeṩıxue

yüz üç şe şı ṩe ṩı

yüz yedi şe blı ṩe blı

yüzde % şem yetığew ṩem yeĺıtá

yüzde altı şem yix ṩem yix

yüzde altmış iki

(0.62) şem yixıć ṫu, ziy fı xıć ṫu

ṩem yixış` ṫu, ziy fı

xış` ṫu

yüzde sekiz (% 8) şem yetığew yi ṩem yetáw yi

yüzde yedi % 7 şem yeĺıtığew blı ṩem yeĺıtáw blı

yüzen yesıre yesır

281

yüzey şöfı şxafe

yüzey alanı ćışö şöĺ şxefetáfe

yüzleşmek zefezejın zexuezejın

yüzme yesı yes

yüzme şekli yesıće yesıqe

yüzmek yesın yesın

yüzsüz nepenç nepençe

yüzsüzlük nepeşötéx, nepençenığ nepençağe

yüzü kızarmak wućıten wuqıten,

yınegu`kawupĺıĵın

yüzücü yesıqo yesıque, yesáque

yüzük aĺın aĺın

yüzükoyun bğeće nıbafeqe

yüzüncü, 100. yaşenere, 100. yaṩenere, 100.

yüzüncüsü 100. sü yaşenerer 100. rer yaṩenerer 100. rer

yüzyıl yiĺesişe yıĺesiṩe

zaaf fimtınığ zıtemağe

zabıta ğunaf ğunax

zafer téqonığ téquenığe

zafer günü téqonığe maf téquenığe maxue

zafiyet wodığe, ĺeinçe,ĺećınçe ĺeqınçağe

zahire ğomlapḣe ğáve

zahiri keĺağore keĺağur

zahmet gumećı, gumei guğyeh

zahmet çekmek wulewun guğyehın

zahmetli neupsıu guğyehığue

zalim guke guş`eğunçe, zalım

zalimlik jalımağe guş`eğunçáğe,

zalımığe

zam teĺha teĺha

zam, artırma,

üstüne ekleme,

üstüne koyma

teĺha teĺha

zaman ğo, ĺeḣan, waḣte waḣıt, ĺeḣane, ğue

282

zaman aşımı téş`ej ĺeḣane pırıqá

zamanı aşımı téıćığ, téiğ, téş`en ĺeḣane ṩhadex

zamanı gelmek,

uygun olmak yiğo kesın yiğue kasın

zamanında yiğom yiğuem

zamanında,

vaktinde yiwaḣıte yiwaḣıtım

zamanlama ğo téğapsıhağ ĺehane xueğaze

zamansız yimığo yimığow

zamansızca yimığow yimığowe

zambak ĺandış ĺandış

zamir šerıwuçü` šerıwuvı`

zamk şıxeps, pş`aĺe şxeps

zampara şüzćeĺıqo fızqeĺıque

zan şü`eş`ı ḟeş`

zannetmek şüeş`ın ḟeş`ın

zapt etmek şüewubıtın ḟewubıdın

zar (ince tül) şöámṕe famṕe

zar zor ĺ`ığe psığeće ĺ`ığe psığeqe

zarafet dexenığ dexenığe

zarar yağe yağe

zarar verici yiyağe yezğaćıre yağe yezğaq

zarar, kötülük şḣox, şüḣox yağe

zararı yiyağe yıyağe

zararı dokunmak yağeyećın yağeyeqın

zararlı yağe zıxeĺır yağe zıxeĺ

zararlılık şḣorığ, şüḣarığ yeğáğe

zararsız zerarınç yeğançe, yağezimıa

zarf ğenefaĺ ğenesaĺ

zarf, edat ş`enfeşı` ş`enḟeş`

zarif daxe ş`ıqedaxe

zaruret yeğezığenığ yeğazığe

zaruri yeğezığew yeğazáw

283

zarzor yerağo pserağo yerağu` pserağu

zat nebǵe nerıbǵe

zaten yişıpkem şüfayeme arımiy

zavallı thayewağ thamıṩqeĵ, thayewá

zaviye ćetuḱ koápe

zayıf şöáğo, wodı fağue, wed

zayıf, cılız nade nade

zayıfça wodew weduw

zayıflamak wodı ḣun wed ḣun

zayıflık şöğonığ, wodınığ wedığe

zayi etmek ğeqodın ğequedın

zayiat xenığe, aéćığe, qodığe xeş`ığe, quedığe,

aş`eqığe

zayilik xenınığ, aéćınığ, qodınığ xeş`ınığe,

quedınığe, aş`eqığe

zebra şıḱuse şıḱuse

zehir şḣoh, şınawut ṩhueh

zehir gibi acı dıcıpsıc dıcıpsıc, dıgpsıg

zehir zıkkım yemıne yemıne

zehirlemek şḣoh ubźen, şınawut ubźen ṩḣueyetın

zehirli şḣoh xeĺ, şınawut xeĺ ṩḣueh zıxeĺ

zehirsiz yılan şḣoh zimıa ble blemıwe

zeka uş uṩ

zeka yaşı uşınıbj uṩnıbĵ

zeki çan, şanı uṩ

zekilik uşınığ uṩığa

zelzele ćıgusıs, ş`ıgusıs ş`ıgu`sıs

zemheri ćımefegu, ş`ımefegu` ş`ımexuequ`

zemin ĺegu ĺegu`

zemin kat ĺegutét ĺegu`tét

zemzem suyu zemzemıps zemzemıps

zenci šıfışü`ıš šuxḟıše

zengin bay, baye bey

284

zenginleşmek baye ḣun bey ḣun

zenginlik bayinığ, bayenığ beyağe

zerafet dexağo ş`ıqedexáğue

zerde şeḱurbe şeḱurbe

zerk xaĺhe xaĺhe

zerk etmek xeğašıjön xeğašıven

zerre fıguće fıguźe

zevat nebǵexer nerıbǵexer

zevce şüzı ṩhağuse

zevk tḣağo tḣağue

zevkli aşü`ığace zıxeĺ aḟığa zıxeĺ

zevksiz aşü`ığace zıxemıĺ aḟığa zıxemıĺ

zevzeklik orjörıj orverıĵ

zeyreklik gurıfen gurıxuen

zıkkım yemıne yemıne

zımba pxıwut pxırwud

zımbırtı zezezmak

zımpara pşeḣoáşxe pşeḣoáşxe

zındık thağeṕš theğeṕš, thağeṕš

zıpkın bjı bĵı

zıplama deṕćiy, pćate deṕqey

zıplamak debćeyen, debćiyen deṕqeyın

zırdeli déleḣuray déleḣurey, deledıde

zırh şecan şegane, şecane, áfe

zırh başlık tanc

zırh elbise aşö áfe

zırlak ğıneriy ğınerey

zırvalamak orjörın orverın

zıt peşıt peṩıt

zıt olmak peşü`et pış`et

zibidi hazepırığezağ hazepırğeza

zifaf şawoşej, şawoyiźej ṩeweyıṩıĵ

zifir ṫeṫı ṫeṫ

285

zifri çündı vınd

zifri karanlık mezaxeşü`ınć vındqıḟ, qıḟıbze

zihin gurıfe gurıxue

zihniyet gupşısaće gupṩıseqe

zikzak zebleźeć neşe kaşe

zil wodıcın wuezırǵıne

zimmet téĺ téĺ

zina ḱuyı zine

zina yapmak ḱuyin zine ş`ın

zincir blerıps, şoḣ, ĺḣonç blerıps

zincir vurmak pşeḣu téĺhan blerıps teĺhan

zindan şü`ınć ḟınq

zira zıpeé, zıpapće árpaṕş`e

ziraat mekumeş of meku`meş ox, ş`ıgu`

teleĵen

zirve şhağ ṩhağ

ziya nefıne nexune

ziyade nehabe naḣıbe

ziyadesi ile nehabemće naḣıbew, naḣıbemqe

ziyafet yeşxe yeşö yeşxe yefe

ziyan qod qued

ziyan olmak aéqoden, qodın quedın

ziyaret zeĺıqon zerıĺağ, ĺağunĺağu`

ziyaretçi keqonaqo kaquenaque,

ĺeğuáque

ziynet nalkutnalmes nalkutnalmes

zor kin guğ

zor iş of kin` ox guğ

zor yaşam şıećay psewuqe guğ

zor zapt edilen ajeğoáy aĵeğoáy

zoraki ĺ`ıeğeće guğqe, ĺ`ığaqe

zorba téxaqo téxaque

zorca kinıo guğuw

286

zorda of xet guzeveğue xet

zorda kalmak of xefen guzeveğue xexuen

zorla ĺ`ığece ĺığaqe

zorlu qoş`ağe guğzıpıĺ

zorluğu ile yikinığeće yiguğuğamqe

zorluk kinığo guğuğe

zorlukla kinınığeće guğuwe

zorunlu yeğezığ yeğeza

zula yeri ğebıĺıṕe ğaṫıĺıṕe

zulüm haćekoćağ, gukağ, jalımığ zalımığe

zurna nakır nakıre

zurnacı sırnapş sırnapṩ, nakırapṩe

zücaciyeci hakuşıkoáş haku`ṩıkoáṩe

züğürt zimıe, thamıć, pixıjığ pixıja, zimıa,

thamıṩqe

zümre gup gup

züppe har war her wer

zürriyet ĺepk ĺepk, ş`elxu`, ş`eble

287

GUŞIAĹE / SÖZLÜK

ADIǴABZE – TIRKUBZE / ADIǴECE - TÜRKÇE

BATI LEHÇESİ DOĞU LEHÇESİ TÜRKÇE

a će ş`en abeĺabe el yordamı

a ćıṕem á ş`ıṕem orda

a ĺeḣanım, aşığum ábışığue o zaman

a nemıs a zınemsa bakir

a semegu` a semegu` solak

a ş`ağe, a ş`ığe aqe ş`á el yapımı

a ş`ığ aş`ağe sanat

a ş`ığ a ş`ığe suni

a şhal a ṩhal el değirmeni

a txığ a txığe el yazması

aban ában öbek

abǵe abǵe mobilya

abj, abjız bĵız karış (22 sm)

abjan abĵan parentez ( )

abjane abĵane tırnak

abjane ğelıd abĵane ğelıd tırnak cilası

abjane pḣaḣo abĵenaḣue törpü

abjane pıwupć, abjane

pıwupşı`

abĵane lenıste,

abĵane pıwupş` tırnak makası

abjaniṫu abĵaniṫ çift tırnak işareti

abjenewuj abĵenewuĵ tırnak izi

abjıb abĵıb avuç

abl, aşıu aş`ıu` elin üstü

abreç ábreg, ábrec çete

abremıjö` abrenıve mermer

Abźax Abźax Adıǵe ırkı

Abźaxıbz Abźaxıbze abźax dili

acal ájál ecel

288

aće aqe el ile

aće aqe manuel

acebıc, amışe amışe sakarlık

acebıc, femıf armuw, aşmug beceriksiz

aćeĺıxer, aéĺıxer aş`eĺxer materyal

aćeon, aéon aş`eon ağzından kaçırmak

aćıb, aib aş`ıb elin dışı

acıriy agere çok kere

açe aje teke

açĺeć aṩĺeṩ dinç

adake adake el ayası

adake hıĺe adake hıĺe ağır siklet

ade áhey tabii

adedem ábde dıdem oracıkta

adeguşe ádeguṩe keşke

adeĺećıh adeĺeqıh kerpeten

adepĺ`e adepĺ`e levye

adepś adepś yan keski

aderabğu ṫke, áṫqe öte

adere yiĺes, kıćeĺıqore yiĺes adıre yiĺes öbür yıl

adere zır ádıré zır yekdiğeri

aderemće ádrer öteki

aderer adırer öbürü

adewade adewade alet

adewade pḣoánte adewade pḣoánte takım kutusu

adewoáde adewade ğapsa alet takımı

adeyim, modeyim, aṫequm,

adiyim ádeyim, modeyim orada

adeyimće, modeyimće,

aṫequmće, adiyimće modeqe oradan

Adıǵabze adıǵabze çerkesce

Adıǵe Adıǵe çerkeslerin kendine

verdiği ad

289

Adıǵe koáy Adıǵe k`oéy çerkes peyniri

Adıǵe pao Adıǵe pıa Adıǵe kalpak

Adıǵe še adıǵaše Adıǵe ismi

Adıǵe şöáş Adıǵe fáṩe Adıǵe kıyafeti

Adıǵe xabze Adıǵe xabze çerkes geleneği

Adıǵebzeće, Adıǵabzeće Adıǵebzeće,

adıǵabzeće adiǵece ile

adrer ádrer diğeri

aéĺ, aćeĺ aş`eĺ, xuit yetki

aéĺığe yetın, aćeĺığe yetın xuit ş`ın, aş`ĺığe

yetın yetkilendirmek

aémıĺınığ, aćemıĺınığ aş`emĺığe yetkisizlik

aéqoden, qodın quedın ziyan olmak

afit axuit salahiyetli

agoáw agoáw eltopu

agu téwon agu téwen alkışlamak

agu yewon agu` yewen alkış tutmak

agubje, aps agubĵe kâse

aguće yewon agu`qe yewen sille

aguḣu` wubaĺe, wugáĺe dibek

aguyew agu`yewe alkış

ağo blağo ağue blağue yakın çevre

ağoblağ ağoblağue çevre

ağoblağ, aneğun ağoblağue, aneğun etraf

ağu aşe çolak

aḣ aḣ ah

aha aha hisse

aha aha pay

aha ahew aha-ahew pay pay

aha téfen aha téxuen pay düşmek

aha yiap, aha yiep aha zimıa haksız

ahağoáqo ahağoáque mirasçılık

ahağu ahağu` ortak

290

ahağu` ahağu` hissedar

ahağu` ahağu` mirasçı

aḣağu` ḣuşe sürü

ahanıç ahançe, ahanşe hissesiz

ahapıć ahapıć feragat

ahatéf ahatéx temettü

ahazexeĺ ahazexeĺ hisseli

ahe txıĺ ahe txıĺ hisse senedi

ahe ziar, ahe zier ahe ziar, ahe zier haklı

ahıl ahıl, ahlı ahbap

aḣo aḣue çoban

aḣo, şemaḣo aḣue çoban (sığır çobanı)

aḣoámbe aḣoámbe parmak

aḣombe gurıt aḣoambe ḱurıt orta parmak

aḣombe perıt aḣoambe perıt işaret parmağı

aḣombe šıqu` aḣoambe šıqu` küçük parmak

aḣombeşha aḣombeşhue başparmak

aḣombiṫu şizı ṫoáé,

aḣombiṫu şizı ṫoáće,

aḣombe 2 um şizı ṫoáé

(ṫoáće)

apḣombiṫ yibğoağu

zıgueqá, apḣoambe 2

m yibğoağu zıgueqá

iki parmak enindeki

aralık, 2 parmak

enindeki aralık

aḣşedeş aḣşedeş şap

aḣu téĺhan aḣe téĺhan kelepçelemek

ahzexeĺ ahazexeĺ şirket

aje aĵe kızak

ajeğoáy aĵeğoáy zor zapt edilen

akaś akas, qarśey akasya

akçe çıf, akçe ş`ıfe aḣşe ş`ıxue ödünç para

akçe mıqu`, neğešıw mıqu` akşe nepś sahté para

akçe wukoáğ akşe ḱutá bozuk para

akçe yetın akşe yetın bahşiş

akçefıxexı akşexuxexá tahsisat

akılınç akılınşe, akılınçe akılsız

291

akılınçağ akılınçağe akılsızlık

akordeon, pşıne pşıne, akordeon akordeon

aĺaḣ aḣe kelepçe

alawuşın alawusın antipatik

albüm albüm albüm

alcan alcan kol

aĺe, abıçö, abruçü` aĺe eldiven

aĺerık aĺerık el çantası

alfa bziy alfa bziy alfa ışınları

alfa jğey alfa jğey alfa taneciği

alfabe alfabe alfabe

alığ kaṕšá kanmış

aĺın aĺın alyans

aĺın aĺın yüzük

alırğu alırğu` halı

aĺmek kaĺtmak heybe

aĺmek, śıye ḣurjın torba

aĺmekışha, śıyeşha ḣurjınıṩha torba başı

altérnatif altérnatif alternatif

amal ámal çare

amal yieme, amal yiamı ámal yiame mümkün ise

amal, ḣunığe ḣunığa olanak

amalınç amalınçe, amalınşe naçar

amalınçağ, mıḣundedağ amalınçağe imkansızlık

amalınçe muḣunığa imkansız

amarc ámarje aman

amarce ámarje aman (ha gayret)

ambalaj ambalaj ambalaj

amće, bjım, bjınṫıu` aşṫım yumruk

amdez, amtes ández aptes

amdez, amtes şten ández ṩten aptes almak

ame psıme ame-psıme araç gereç

amepsım amepsıme gereç

292

amepsıme amepsıme malzeme

amesım amesım emare

amılkan, amılşeć amılkan, amılfej amerikan bezi

amṕe hapşıp eşya

amşago aş`áğençe kabiliyetsiz

anać, anaé gedış`e piliç

anaće, anaé anaqe ferik

anatame anatame anatomik

anaṫe anaṫe görev, görev başı

anaṫeut anaṫeut vazifeli

ane ane sofra

ane ćewubğo, ane éwubğo ane ş`ewubğue sofra altı

ane ḣuray ane ḣurey sini

ane wostığ ane wezdığa masa lambası

anebzıw gedḟıśe karatavuk

anemıs zerş`á orijinal

anemsığe pşaş anemsá pṩaṩe bakire

anĺe anĺe hamur teknesi

anormal anormal anormal

anot anot anot

anteğu, ateğu afraqe dirsek

antika zışerer antika zıṩe antikacı

apartman wune, wunezetét apartman wune,

wunezetét apartman dairesi

aṕaş bılım sığır

apawo apawue fiske

apç ábg cam

apçepş`ı ábgş`ağ vitrin

apçıbzı elmastraş

apçıś ábgıś cam yünü

ape ape el ucu (parmaklar)

aṕe aṕe küme

aṕe aṕe aṕe aṕe küme küme

293

ape of ape ox el işi

ape śıpe ape śıpe ip ucu

ape śıpe apḣombape parmak ucu

ape téźaṕe ape ş`eźaṕe imza yeri

apeas apease becerikli

apeas apease hünerli

apeas zeğazexuaque tertipli

apeasenığ apeasenığe marifet

apeaz apeaze mahir

apećaź, apeéáź apeş`eź imza

apećeźen, apetéźen apeş`eźen imza atmak

apeçıu` tuş

apejaj apeĵaĵe eli yavaş

aṕejejağ aṕeĵeĵağe ağır çekim, eli yavaş

apepšiy apepšiy çıt kırıldım

apeṕšiy apeṕšiy kikirik

apepşıne apepşıne mandolin benzeri üç

telli müzik aleti

aperıtx aperıtx el yazısı

apesıme amepsıme edevat

apeşıps apeşıps unlu yemek

apewubıt apewubıd tokalaşmak

apewuj apewuĵ parmak izi

apezegot apezeguet muz

apḣoáĺe apḣoáĺe yüksük

apıağu deapıkoğ yardımcı

apıasağ azağe, apeasağe hüner

apıćın apış`ekın, apıqın elden kaçmak

apıĺetın, aéṕćın apış`eĺetın elinden fırlamak

apır apır as

apıtḣu` ş`eq ş`epḣue kapkaç

apıxın aş`exın, apıxın elinden almak

apkĺepk apkĺepk cüsse

294

apĺ`e apĺ`e kucak

apĺeć, ĺeéáĺ nepeĺeş` havlu

apše ĺaṕše apše ĺaṕše açık saçık

apş apṩ bay

apşe apṩe bilek

apşeḣu` apṩeḣu` bileklik, bilezik

apşış apṩıṩ aman aman

ar ḣuşün áráğans o olabilir

ar wowiy ár woweys o senin

ar, ay ár o

ara ára? öyle mi?, o mu?

aram arame buket

ardedem, adedem ardedem, adedem esnasında

arep áráım o değil

areştew áxuedu öylece

areştew, sıdmiy áwe öylesine

argane árgane tarımsal

arğaçe, arğaşe arğaje el arabası

arğetec arğateg kötürüm

arğoy arğuey sivrisinek

arı ári o, o da

arı şham, arı şhaém ár ṩhaqe ama

arıba? ára'a? değil mi?

arıguş araguṩes maalesef o

arıguş araguṩe, psequedsi yazık ki

arıĺeć, arıĺei arıĺeş` peçete

arıĺh arıĺha nakit

arıĺh arıĺhe peşin

arıĺhanığ arıĺhaqe nakdi

arıĺhew arıĺhaw nakden

arıme árıme oysa

arımı, arıme árıme, áráme şayet

arımı, arımi arımi veya, oysa da

295

arımiy аrımi ise de

arısı, arızı árasi, ársi dolayısıyla

arışı` arışı` elişi

arışı` arış` yapay

arıṫ ṫın kazma

arıxep árdıdeım kesin o değil

ariy áriy o da

ariy xetew mıbı deş`ığu mamafih

ark árka rakı

arkın arkan, árkan kement

arme neṩane simge

ase ase munis, uysal

ase guĺağu` müşfik

asejın asejın uslanmak

asmıj, şölaçe asmıj kıkırdak

aş fedizew ápxodizu o kadarda

aş, awce ábde ora

aş`ağe aş`ığe, aş`ağe mamul

aş`ağe zetéqutá yığılı

aş`e aze usta

aş`en, zetéwon zetéwe, zetéqute,

zetézerıgue yığılma

aş`ex aş`ex pratik

aşe aṩe silah

aşeuş aşe-uşe sakat

aşhape aṩhape gömlek kolu

aşhatét ṩhatét yönetici

aşıağe ziı` aş`ağe ziı` sanatkar

aşıf aṩıxue el kremi

aşıwu, aşıw yey yahu

aşıwum ábı ṩığue ohalde

aşö áfe zırh elbise

aşöeć afeeć ametal

296

aştağetx aştağetx makbuz

aştew áwṩıtuw öyle

aştew pĺıten, areştew pĺıten ṩıawĺıten varsaymak (öyle)

aşü`ı aḟ tatlı

aşü`ı šıuq aḟ šıuq şirin

aşü`ı wuz aḟ wuz şeker hastalığı

aşü`ıćay aḟıqey tatlı (epey)

aşü`ığace zıxeĺ aḟığa zıxeĺ zevkli

aşü`ığace zıxemıĺ aḟığa zıxemıĺ zevksiz

aşü`ığe aḟığe lezzet

aşü`ığe aḟığe tat

aşü`ığe aḟığe tatlılık

aşü`ıme aḟıme aromatik

aşü`ınçağ aḟınçağe tatsızlık

aşü`ıps aḟıps nektar (çiçek içinde)

aşü`ıwuz aḟwuz diabet

aşü`ıxer aḟxer, aḟıqe-uḟıqe tatlılar

aşüıće aḟıqe reçel

aşüıćeps, aşü`ıps aḟıqeps hoşaf

aşüme sakız ağacı

aşüray aşrı` aşure

atake ádaka horoz

ate ate sap yığını

ate, aş`ağ ate yığın

ate, same same yığın, öbek

atej anej peseréy ádeĵxer,

ádeĵxer ecdat

ateĺat ateĺat atlet

athaćaf sаbın sabun

atığe ĺaǵe yüksek

atığe ğenefepk atığe ćıpḣ ünlem işareti

atıĺ atıĺe kaldıraç

atıĺ atıĺ vinç

297

awa áhey, ehey elbette

awo awe velakin

awox awox aferin

awu, şhaém áwue, ṩhaqe ancak

awu, şhaém áwu`ṕş`em,

áwu`ṩıtım halbuki

awubıtıṕ pqeĺéyuĺ tırabzan

awuj awuĵ delil

axemće axemqe onlara göre

axeme axem onlara

axeme yay áxem yays o onların

axer, axem axer, axem onlar

axeriy axeriy onlar da

ay fedeće áxodeqe o hususta

ay fediz ábıxodiz o kadar

ay nemıć, ay nemıi` abı nemıṩ ondan başka

ay şış abı ṩıṩ ondan

ay yiy abı yey ona ait

ayağe eyağe çirkinlik

aye ey çirkin

aye ey kötü

aye uy, ayeded eyiĵdıde çok çirkin

ayeded eydıde çok kötü

ayeĺeyen, ṕısqun ayeĺeyen mıncıklamak

ayetay zıqerux-zıqerıṩ pejmurde

ayfed ábıxodew onun gibi

ayfediz ábıxodiz onun kadar

ayiy ábıyeys o, onun

azağe azağe ihtisas

azan ázen ezan

azan cen ázen gen ezan okumak

aze aze yetenekli

azebz azebz cerrahi

298

azeğu azeğu` deva

azeğu ḣuṩhue ilaç

azeğu azeğu`, oáte şifa

azeğups zeğıps içmeler

azeğups azeğups iksir

azeğuş`e, azeğuş`ıqo ḣuṩḣueṩe eczacı

azeğuşaṕ ḣuṩhueṩaṕe eczane

azeğutx azeğutx reçete

azenığ azenığe ustalık

azenığ azáğe yetenek

azepşerıh azepṩerıh çırak

azot azot azot

bace, baje baje tilki

bağo bağue bereket

baḣsıme, maḣsıme maḣsıme mısır bozası

bamıć, hajöánṫe melhapaśe kene

bane bane güreş

başe kodıṩe fazla

başe mığot meş`eğuet nadir

batérye batérye akü

batır batır bahadır

batırğen batırğen herkül gibi

bay bey varlıklı

bay, baye bey zengin

baye ḣun bey ḣun zenginleşmek

bayinığ, bayenığ beyağe zenginlik

baźe baźe sinek

baźe ğaĺ`e beźe ğaĺ`e sinek ilacı

be ḱod çok

be maće, be maé maş`e-ḱod az çok

bećay zawulıre epeyce

beće naḣıbere çoğunlukla

becıḣ, beceḣ beg örümcek

299

becıne maḣsıme boza

beded kodıre çokca

beǵığe beǵá, pṩá şişik

beǵın beǵın şişmek

begu şöu begu` fegu` yara bere

beğaş`e ğaş`e qıh uzun ömürlü

beğoáğe beğoáğe bolluk

beğon beğon çoğalmak

beğon beğuen üremek

belağ belağ düz kepçe

belağe,belah, bzıĺfığe

yehıjağ afat afat

belaś belaśe, śıbe tüylü

belaś, şhaśıṫırğu` belaše kıvırcık, kabarık

beleh belıh musibet

beleh, beleha belıh yaman, bela

belehağ belıhığe yamanlık

belehaşüx belıhışxue, betekute felaket

belehıj, belehaj belehıj, belıhıj yaman

belembeşew belembeşem aylak

belerığ fer-war rehavet

belerığe baṩḣue mahmur

belıc belıge turp

bemiye bemiye çokgen

benaqo benaque güreşçi

benı k`eḱumb mezar çukuru

benıṫ k`erıṫ mezarcı

bep ḱod'ım çok degil

berawutı berawutı mübarek

bereban, şönt bereban davul

bereçetıj bereqetıĵ eli açık

bereskéjiy, berçejiy bereĵey çarşamba

bereskéşxo, berçeşüxo, merém cuma

300

mefeşüxo

Besleney besleney Adıǵe ırkı

beş baş asa

beş şheoánṫe, beşhakeğeş aş`eğakuen baston

beş`ağe kodığa çoktan

beşreb beşreb şişe

beşx, éşeğu nıbekebla iştah

beşxınığ beşxınığe,

nıbešeṕağe oburluk

bew dıde, bew gayet

bew bere bew bere defalarca

bew değu, değuded değuedıde çok iyi

bew şıa, lığulıst, şıaşe mılğurıṩt, ş`ıaṩe çok soğuk

bewojiy bewšuq öpücük

bewоn bewun buse

beźaĺ beźaĺe sineklik

beźeneşü` beźenef yakarca

bezer bezer piyasa

beźerıqu, beźerıqo bezerıque pazarcı

beźewoğ beźewoğu` temmuz

bǵe bǵe beddua

bǵen bǵen ilenmek

bǵen bǵen intizar

bǵı bǵı bel

bǵı wuz bǵı wuz bel ağrısı

bǵı xeıćın bǵı xeqın belini incitmek

bǵınağ bǵıná metruk

bǵınağ, guyinağ bǵına terk edilmiş

bǵınağe zexekut viran

bǵıne bǵıná köhne

bǵıne, guyine bǵınen terk

bǵıpx bǵıpx tonoz

bǵırıpx bǵırıpx kemer

301

bǵırıpxfız bǵırıpxız korse

bǵırıpxışh bǵırıpxıṩha kemer tokası

bğable bğable karkas

bğake bĵaqe ukala

bğe bğe döş

bğe bğa göğüs

bğe bğe kısır

bğe bğe sine

bğe, mılfağ bğa, mılxua doğurmamış

bğeće nıbafeqe yüzükoyun

bğećes nanıw, bğeés nanıw bğaş`es süt çocuğu

bğegu bğaqu` göğüs ortası

bğej bğa kartal

bğenı pḣanqi çer çöp

bğexeu, bğexeĺ bğaxeĺ kolye

bğo bğo ebat

bğoáne bğoáne hacim

bğoáte ğoáte küf

bğodah ş`epṩhaque sokulgan

bğole bğole enlem

bğotağ zequeqa bayat

bğu bğu cephe

bğu bğu dokuz

bğu ĺenıkue yön

bğu ĺenıkue, bğu yön, taraf

bğu, ĺenıko bğu, ĺenıkue taraf

bğuć bğuş` doksan

bğuć bğu bğuş` bğu doksan sokuz

bğuć blı bğuş` blı doksan yedi

bğuć pĺ`ı bğuş` pĺ`ı doksan dört

bğuć şı bğuş` ṩı doksan üç

bğuć tfı bğuş` txu doksan beş

bğuć ṫu bğuş` ṫu doksan iki

302

bğuć xı bğuş` xı doksan altı

bğuć yi bğuş` yi doksan seskiz

bğuć zı bğuş` zı doksan bir

bğuiṫu bğuiṫ iki yan

bğumće bğumqe yandan

bğunce bğu yan

bğupĺe, kableme bğupĺe, kableme pusula

bğur şıće şten bğur ṩıqe ṩten parantez dokuz çarpı

üç, (9 x 3

bğuxer ĺenıkuexer taraflar

bğuzáğ bğuzáğ en

bğuze bğuze dar

bḣubz bğobz genlik

bıbeten, bıbeyen zıṩeĺeten uçuşmak

bıbetenığ ĺeterıxığe uçarılık

bıbıć ĺetenığe uçuş

bıbın ĺeten uçmak

bıbıṕ ĺetáṕe havaalanı

bıbıqo ĺeteréy uçucu

bıbıre ĺate uçan

bığu gu boğa

bıḣuğ bğoáğe genişlik

bıjıbjın, bjıbjın bĵıbĵın acıyarak kaşınmak,

sızlamak

bılım ĺebjan bılım ĺebĵane toynak

bın bın evlat

bın peş bın peş çocuk odası

bınje bınje dölüt

bınqod bınqued ailece yıkım, afat

bırab, ćırı bırab, ćırı gür

bırak, xıp nıp bayrak

bırs bırs şeytan

bırsır bırsır anarşi

303

bırsır bırsır kargaşa

bırsırığeće yeğazığeqe metazori

bırsırın bırsırın eylem

bırṫımej pşerıĵ hantal, kilolu

bısım bısım ev sahibi

bısımgoáş bısımgoáṩe ev sahibesi

bıslımen muslımen müslüman

bıtı txışe kambur

bıtığ txışen kamburluk

bıwun kuğun ulumak

bızemıu` bzemıu` kendi milletinden

olmayan

bıźı bıź meme

bıźı yeğeşön bıź yeğafen emzirmek

bıźıp bıźıpe, bıźıpš emzik

bıźışe bıźışe meme sütü

bıźışe nan bıźışe áne süt anne

bjamiy bĵamiy öküz boynuzundan

üflemeli müzik aleti

bjapš bjapš anten

bje bĵe balarısı

bje bĵákue, bĵe boynuz

bje bĵe kadeh

bje bın bĵe bın aile arılar

bjebz bjebz mandal

Bjedığu bjedığu Adıǵe ırkı

bjemiyapş bĵamiyapṩe,

nekırapṩe borazancı

bjemiyapş bĵamiyapṩe trompetçi

bjenaĺ bjenaĺ duyarga

bjentḣon bjentḣuen, pestḣan tırmalamak

bjeşü bjef biberon

bjı bĵı üvendire

304

bjı bĵı zıpkın

bjıb bĵıb tutam

bjıbjen, bjıbjın bĵıbĵın sızlamak

bjığe bĵığe benek

bjığe bĵığe leke

bjığe téĺ bĵığe téĺ benekli

bjıha bĵıha sonbahar

bjıhapḣ bĵıhapḣe güzlük

bjın šıne bĵın šıne yeşil soğan

bjını bĵın soğan

bjını şha bĵınıṩha soğan başı

bjınıf bĵınıxu` sarımsak

bjınıfıś, bjınıfı śe bĵınuxıźe sarımsak dişi

bjıźe bĵıźe pire

bjiz, şereç, abje bĵıze karış

blağe blağe evlilikten gelen

akrabalık

blağe blağe hısım

blağe tığekıkoćıṕe ğuneğu`dığakıkoqıṕe yakın doğu

blağe, zepeğuneğu` ğuneğu` yakın

blağem ğuneğum yakında

blağexer blağexer akrabalar

blantḣe, lantḣe blatha kürek kemiği

blaşe blaṩe sarmaşık

blatıḱu peĺeş` mendil

ble ble yılan

ble yewon ble yewen yılan sokmak

bleć, blećın umuwow bleqın pas geçmek

blećığ bleqá geçmiş

blećığe bleqá geçen

blećığe bleqığe mazi

blećın bleqın geçmek

blećınığ pxırıq, bleq tedavül, geçerli

305

blećırer, pxırećı pxıriq, bleq geçerli

bleğağaćığe laje.

blećığegor bleqığa laĵe sabıka

blekeb, blekab blekeb, blekab acı kavun

blemıćıjın pxırımqıjın,

blemqıjın tedavülden kalkmak

blemıćıre, pxırımıć pxırmiq, blemıq geçersiz

blen blen dizmek

blepśejiy blebźeĵey yılan balığı

bler bler dizi

bler bler, ḣığa örgü

blere, sıre bler, yısır yanan

blerığ zış`elelen mayışma

blerığe blerığe dizin

blerıps, şoḣ, ĺḣonç blerıps zincir

bleşır bleşır yılan yavrusu

blewuś blewuź yılan otu

blı blı yedi

blıć blış` yetmiş

blıć bğu blış` bğu yetmiş dokuz

blıć blı blış` blı yetmiş yedi

blıć pĺ`ı blış` pĺ`ı yetmiş dört

blıć şı blış` ṩı yetmiş üç

blıć tfı blış` txu yetmiş beş

blıć ṫu blış` ṫu yetmiş iki

blıć xı blış` xı yetmiş altı

blıć yi blış` yi yetmiş sekiz

blıć zı blış` zı yetmiş bir

blıgu bleguş`e koltuk

blıgu beş bleğuş`e baş koltuk değneği

blıguş`eğ, blıgućeğ bleguş`ağ koltuk altı

blım bılım hayvan (büyük baş)

blım az bılım aze veteriner

306

blım yikare fediz pĺıć bğu,

blım ṫuće yiĺeşır pĺ`ıć bğu

7= 49

blım yikare xuediz

pĺ`ış` bğu, blım ṫuqe

yiĺefır pĺ`ış` bğu 7=

49

yedinin karesi eşittir

kırk dokuz, 7^2= 49

blım, haywan bılım hayvan

blımıl bılımıl sığır eti

blıpe blıṩha pazartesi

blıpk blıpk kör kasa

blırıbl blırıbl yedişer

brıw bruw matkap

burş burş karabiber

bzace bzage şirret, haşin

bzace kueyş`ey yaramaz

bzace, šaṕo bzage arsız

bzaḱo bzague dilsiz

bzame bzame ayrık otu

bzapš bzapš maymuncuk

bze bze lisan

bze zetéć bze zetéq lehçe

bzecağ kueyş`eyığa yaramazlık

bzecejiy bzegeĵšuqu` afacan

bzecenığ bzegenágeğe serserilik

bzegu bzegu` dil

bzeguh bzeguh dedikoducu (laf

taşıyan)

bzeguhağ bzegu`zehan dedikoduculuk

bzegujiy bzegu`šıqu` dilcik

bzeguraçö bzeguref kekeme

bźejay istavrit

bzemıu` bzemıu` dili iyi konuşamıyan

bzeps bzeps yay teli

bzexabze bzexabze dilbilgisi

bzexu bzexu` alüminyum

307

bzı bzı dişi

bzığe bzığe dilim

bzıĺfığ bzıĺxuığa kadın

bzılfığe bzılxuğe bayan

bzın bzın dilmek, biçmek

bzıpḣe bzıpḣe şablon

bzıw bzu kuş

bzıwıoáqo bzuwoáque ötücü kuş

bzıwıpsaĺe bzupsaĺe papağan

bzıwışhatekıś bzuṩhatekıś ibikli kuş

bzıwḱoş bzuwḱueş göçmen kuşlar

bzıwmıḱoş bzuwmıḱoş kalıcı kuşlar

bzıwu şır bzu şır yavru kuş

bzıwuśıf bĵexuš pamuk

bziy bziy hüzme

bаḣsıme, mаḣsıme mаḣsıme baksıme

cabğumće, jabğumće yiĵırabğumqe sağdan

ćabze, éábze ş`ebze astar

ćać ćać döküm

cacım, arluğ cacım, arluğ kilim

cade, yinı yin büyük

ćafiy ğafiy (düdük) bĵamiy

(flüt) flüt

cağ cağ örgü mili

ćağaṫıshağ, éğaṫıshağ yeğazıpse mahkum

cağo, jağo guṩıq nefret

ćaḱo qéṩ kısa

ćaḱo ğetḣığ qeṩṫḣa kısa tire

ćaḱo šıqu` qeş`šuq, ĺago bücür

ćaḱow qeş`uw kısaca

ćale yeğac, éále yeğac yeğagaque okutman

ćale,éále, ko k`ue oğul

ćaleğoálexer, éáleğoálexer ş`eleğuálexer gençler

308

cane gane, cane gömlek

cane aşhaćaḱu` gane aṩhaćeṩ gömlek (kısa kollu)

cane aşhaćeh, cane aşhaćıh gane aṩhaqih gömlek (uzun kollu)

ćaṕe, ćıṕe ş`iṕe mevki

ćaṕe, ćıṕe ş`ıṕe semt

ćaṕe, ćıṕe ş`ıṕe yöre

ćapse qapse ip

ćapse ćapse, qapse sicim

ćapse ćapse, qapse urgan

ćaṕše šaṕše koyu

ćapse ğum qapse ğum halat

ćapše wuz qapše wuz kasık bölgesindeki

ağrı

ćapserıqo ćapserıque akrobat, ip cambazı

ćapserıqo qeṕserıqo cambaz

caqo gaque mübaşir

caqo gaque tellal

ćaqo, ş`aqo ş`aque yamçı

carew mıxueduwe böylece

carı aras işte o

carım carım soya fasülyesi

ćas ş`ase canan

ćase qase geç

ćase ĺeğunığe guṩha gönül

ćaseded qesedıde çok geç

caśı, jaśı jası yatsı

ćaşö ćafe çatı arası

ćaşö tavan

ćaşö, ćećı tavan arası

ćatḣe qatḣa çekik

ćatxe, éátxe ş`etxe dipnot

caw, aw, aṫequr, adeyir ábderas, áderas orası

ćaźe, éáź ş`ağş`eĺ altlık

309

će q`e, će kuyruk

će, ş`e ş`e taze

će, ş`eğı ş`e, ş`ağ dip

će, şılapḣ jıle tohum

ćebzen, ébzen ş`ebzen astarlamak

ćeć, éḉ ş`eq, téq verim

ćećı, ćei qeş`ıqe kestirme

ćećı, éćı ş`eq randıman

ćećığeşü`ı, éḉığeşü`ı ş`eqığaḟ verimli

ćećıṕ, éćıṕ ş`ekıṕe çıkış (alttan)

ćećiyićın, éćiyićın ş`eqıyıqin acıklı bağırtı

cedejded, cedaşe yınıĵdıde devasa

cedıgu` cedıgu`, gedıgu` kocuk

cedıgu` gedugu` kürk

ćefefıćın, yiş`eğı éfefıćın ş`exuexueqın altından yel, esinti

geçme

ćefen, yiş`eğı éfen ş`exuen altına düşme

cefı qexu` soluk renk uçuk renk

cegoáĺe cegoáĺe oyuncak

cegoáqo cegoáque oyuncu

ćegoden, yiş`eğı égoden ş`eqoden altında kaybolmak

cegoĺej cegoĺeĵ soytarı

cegu cegu` düğün

cegun cegun oynamak

ćegupşısıćı, égupşısıć ş`egupṩısıq dalgın

ceguréy psınće, ĵım tesu psım

yepıg, haşarı

ceguriy cegurey oynak

ćeğ ćećıṕe, ş`eğ éćıṕe ş`ağ ş`eqıṕe alt geçit

ćeğ ćetxağ, ş`eğ étxağ ş`etxığa, ş`ağ txığa alt yazı

ćeğ ğetḣ, ş`eğ ğatḣ ş`ağ tḣığa alt çizgi

ćeğ ğoyiğ, ğyığ ş`ağ ğoyiğ, ğyığ alt toplam

ćeğ, ş`eğ ş`ağ alt

310

ćeğawuko, éğawuko ş`eğawukue,

ş`eğakoen payanda

ćeğćeĺ, ş`eğ`éĺ ş`ağş`eĺ iç çamaşırı

ćeğćeĺ, ş`eğéĺ ş`ağş`eĺ iç çamaşır, iç giyim

ćeğeğojın, éğağojın ş`eğağojın pişman etmek

ćeğepş, éğapşın ş`eğeṕṩın, qiṩten savurma

ćeğeş, éğeş ş`eğajın altından akıtmak

ćeğeştün, éğeştün ş`eftın alttan fırlamak

ćeğetḣ, éğatḣığ ş`etḣıqá altı çizik

ćeğewgoreyen, yiş`eğı

éğewgoreyen ş`eğawqurıyen altına yuvarlamak

ćeğoás qeğuáse is

ćeğojığ, éğojığ ş`eğojá pişman

ćeğojın, éğojın ş`eğojın caymak

ćeğojın, éğojın ş`eğojın pişman olmak

ćeh ĺeh, ćıha ĺıha qih ĺıh, qıh ĺıhu uzun uzadıya

ćehağu, éhağu ş`ehağue gişe

ćehew, ćıhaw qihu uzunca

ćehığe, ćıhağe qıhığe uzunluk

ćeiće qeş`u hulasa

ćeḱonığe qeguáğe kısalık

ćelaće, élaé ş`elaş`e genç delikanlı

ćeleğoál, éáleğoál ş`eleğoále çoluk çocuk

ćeleğu, éleğu ş`elağue gençlik

ćelentḣığ, élentḣığ ṫhıqá çizik

ćelešıqu, éleŝıqu` ş`elešuq çocuk

ćeĺeu, éĺeu ş`eĺeu` rica

ćelhan, yiş`eğı élhan ş`eĺhan altına koymak

ćelıpĺen qeĺıpĺın arkasından

bakmak/gözetmek

ćeĺıqo zıqeĺıque devam

ćeĺıqo qeĺıque peşi sıra

ćeĺıqojın qeĺıquejın peşinden gitmek

311

Ćemguy ćemguy Adıǵe ırkı

ćemıhan, ş`ımıhan ş`emıhan yetişememek

cemışışxu`, bjemışxışüxe bjemışxışxue kepçe

cemışx, bjemışx bjemışx kaşık

cen gen anons

cen gen seslenmek

ćen qen aşık kemiği

ćenać ş`enaqe hiciv

ćenće gedıqe, cedıće yumurta

ćenće jağ gedıqe ĵa omlet

cenceş`ıl, feguşhiṫu` guiṫṩhit kararsız

cenç ǵın, ceş ǵın gerş ṕıṫa fasülye ezmesi

cenç ğuğe, ceş ğuğe gerş ğur, gerş ğağua kuru fasulye

cenç kolen, ceş kolen gerş kolen barbunya

cenç šıne, ceş šıne gerş šıne taze fasülye

cenç şıps, ceş şıps gerş lıbĵe kuru fasülye yemeği

cenç, ceş gerş fasülye

cençıźı, ceşıźı gerşıźı` fasülye falı

cene ćeh, cane ćıh bostey, boxśey entari

cenećaḱo ceneqague,

geneqague fanila

ćenećаĺ ş`eneqerey alaycı

ćenen, yiş`eğı éṕıṫağ ş`ezerıhas, yiĺabĵem

ş`ezerıhas altında sıkıştı

cenetbzıw ĵenetbzu saka kuşu

ćenı, énı ş`enı kalıt

ćenı, énı ş`enzıtexue mirascı

ćenığ, énığ ş`enığe tereke

cenıko peşha, jenıko peşha ĵegu` peṩha ocak başı

cenıko, jenıko ĵegu` şömine

ćenışх, énışx ş`enışx mirasyedi

ćep, ş`ep ş`ep kendir

ćepe dağe qepedağa kuyruk yağı

312

ćepḣ, ćajğ ş`epḣu` sincap

ćeps, ş`eps ş`e yeni

cepsaĺe, ğeu ğau` duyuru

ćepsı ćerıqu. ş`epsırıqo ş`erıqu` yenilikçi

ćepsıpbz, ş`ekeśıbz, deday ćepsıpbz, f`ekeśıbz,

deday gıcır gıcır

ćepş ş`epṩ hasta için yapılan

teselli toplantısı

ćepxın zepıĺ qepxın zepıĺ tayyör

ḉepxın, bğe upx qepxın, bğe upḣue önlük

ćepxın, ćepıĺaşü` qepxın, qepıĺ etek

ćerać ş`eraş`e şık

ćerać, ş`eraşı` ş`erış` yenilik

ćeraḣo qeraḣo tabanca

ćeraw qeruw salınım

ćerewon, peşüşön peṩeṩen oyalanmak

ćerıt qerıt dibinde, yanında

ćerıṫeṕun, éṫeṕun ş`eṫeṕın, ş`ṫeṕıqın altından sökülmesi

ćerıtx ş`erıtx dip not

ćerıwuṫ`onćen, éwuṫ`onćen ş`ewuṕş`en altına katlamak

cerpecej, zepecej gempegej yankı

cerz cerz tunç

cerz ĺeḣan cerz ĺeḣane tunç devri

ćes q`es, ćes terki

ćesen guven gecikmek

ćesen guven rötar

ćeşığo, éşeğu ş`eṩığue heves

ćeşığo, éşığo ş`eṩığo heves, özlem

ćeşığon, éşığon ş`eṩığue ş`ın heveslenmek, özlem

duymak

ceşpḣaş, cençıdıc geşpḣaşe bakla

ćeşü, şü`ınĺı ş`ef emme

ćeşün, éşün, şü`ınĺın ş`efın emmek

313

ćeṫağ, éṫağ ş`etá gömülü

ćeṫarko qedıkuakue tesbih böceği

ćeteĺat, blenağ blenağe çeviklik (güçlülük)

ćeteĺate qeteĺate hareketli

ćetep, yiş`eğı étep, éĺep ş`eĺ'ım, ş`et'ım altında yok

ćeṫiy qeṫi bağırsak

ćeṫiy ğum qeṫi ğum kalın bağırsak

ćeṫiy neşü` qeṫi nef apandisit

ćeṫiy psığo qeṫi psığue incebağırsak

ćeṫiy wuz qeṫi wuz kolit

ćeṫiyğaz qetizerıĺade, qetiğaze bağırsak

düğümlenmesi

ćeṫiyneşü wuz qeṫinef wuz apandisit hastalığı

ćetuḱ koápe zaviye

ćew ş`ıjın, ğaş`ejın kağeş`ejın yenilemek

ćewuçöáṕe, éwuçöáṕe,

kakır ş`ewuveáṕe sundurma

ćewupćen, éwupş`en ş`ewupş`en sormak

ćewux ş`ewuıx sonuç

cexaşö jixefebze, tebze döşeme

cexeşöáć antre

ćexew, ş`exew ş`exuw ivedi

ćexıj s`exıj, ĺış`ejın intikam

ceyen yirijen kaymak

ceź ceź ıspanak

ćezezın qezızın titremek

cezezıriy qezızırey titrek

ćeźığ, éźığ ş`eźığe atık

ćıb, ib ş`ıb dış, dışarı

ćıbğe ş`ıbğe bodrum

ćıbı, ibı ş`ıbağ, ş`ıb arka

ćıbneşü, ćıḣumbiy ş`ıubnef köstebek

ćıćıbj sedef

314

cıcıl cıcıl misket

ćıçoḣ, ş`ıçoáḣo ş`ıšanṫhue heyelan

ćıde, ş`ıde ş`ıde yerfıstığı

cıded nıgidıde, gidıde şimdi, şu an

ćıfe hafe, hafı ş`ıfe ş`ıxue-haxue alacak verecek

ćıfe şten, ş`ıfe şten ş`ıxue kaṩten borçlanmak

ćıfe tın, ş`ıfe tın ş`ıxue tın, ş`ıxue

yetın borç vermek

ćıfe tın, ş`ıfe tın haxu tın, ş`ıxue tın ödünç vermek

ćıfe, ş`ıfe ş`ıxue borç

ćıfe, ş`ıfe ş`ıxueqe veresiye

ćıfeće, ş`ıfeće ş`ıxueqe veresiye (ile) (ile eki

doğru değil)

ćıfetxıĺ, ş`ıfetxıĺ ş`ıxuetxıĺ senet

ćıfı, cefı fexu` açık renk

ćıfıće, pĺırışö ćıxıće allıca

ćıgu, ş`ıgu ş`ıgu` arazi

ćıgu, ş`ıgunaĺ ş`ıgu`, ş`ıgu`naĺe kara

ćıgućeğ, ş`ıguş`eğ ş`ış`ağ yer altı

ćıguĺ, ş`ıguĺ ş`ıguĺ humuslu toprak

ćıgundır ĵegunde kırmızı pancar

ćıgusıs, ş`ıgusıs ş`ıgu`sıs zelzele

ćıgusıs, ş`ısıs ş`ıgu`sıs, ş`ısıs deprem

ćıguşö ş`ıgufe yeryüzü

cığe gığa, zıteşerıh yumak

ćığo ş`ığo kil

ćıha, ćehı qıh uzun

ćıhajü` kokarca

ćıkatibl, ş`ıkatibl ş`ıkatibl yerin yedi kat dibi

ćıĺewun, ş`ıĺewun ş`ıĺewune mahzen

ćımaf, ş`ımaf ş`ımaxue kış

ćımefegu, ş`ımefegu` ş`ımexuequ` zemheri

ćımsım ćımsım ıssız

315

ćımsım ṩexu`šımsım sessiz

cıncıf ĵınĵux masallardaki at

cıne jın cin

cınepş jınepṩ ifrit

ćıṕ, ćıṕe ş`ıṕe yer

ćıṕe ş`ıṕe mahal

ćıṕe ş`ıṕe mekan

ćıṕe ş`ıṕe muhit

ćıṕe ćıṕe ş`ıṕe ş`ıṕe yer yer

ćıṕegu ş`ıṕegu` havza

ćıṕenç ş`ıṕençe yersiz

ćıṕençağ ş`ıṕençağe yersizlik

ćıperıć ş`ıṕeriq muhacir

ćıṕerıs ş`ıṕerıs yerleşimci

ćıṕerısıj ş`ıṕerısĺepk yerli halk

ćıpḣe, halıjöṕć thavpıwupş` hamur keseceği

ćıpxe, tamğe šıpḣa, damığe arma

ćıqu waşxe porsuk

ćır qir bitki

ćır qır nebat

cıre nıgire, gire şimdiki

cıre ĺeḣan nıgire ĺeḣane şimdiki zaman

cıre nesıfe nıgi kasux şimdiye kadar

cıreblağe nıgi ğuneğum yakın zamanda

cıreće nıgirqe hâla

cıreće girqe, nıgirqe halen

cıreće nıgirqe, yigirqe henüz

cıreće nıgirqe, girqe şimdilik

cırenes nıgiri kas, yıgiri kas simdiye dek

cırexer nıgirexer, girexer şimdikiler

ćırğ, šew ćırğ, šew gıcırtı

ćırğın, šewun ćırğın, šewun gıcırdamak

cırı yıgi, gi, nıgi şimdi

316

ćırıqu`, ş`ırıqu` ş`ırıqu` yerelması

ćırıś ćırıś püskül

ćırışha qırıṩha filiz

cıriy argueru, giri gene

cıriy nıcıri, nıgıri, yıgıri yine

ćıśe, hopsıć hopsıq kıvılcım

ćısığ qiğa fide

cıstuw, cıdedem nıgistu, yigistu hemen

ćış qıṩ tamirhane

ćışö şöĺ şxefetáfe yüzey alanı

ćışö, işö ş`ıfe ten

ćışöpk, işö ṕkıfe vücut derisi

ćıtḣ ćıtḣ harita

ćıwo qıwue, kurşkiwu` volkan

ćıwo yaj qıwue yaĵe volkanik tüf

ćıwo ḱurb krater

ćıwops, ş`ınaĺe ş`ınaĺe doğa, yer yüzü

ćıwops, ş`ıwops ş`ıweps doğa

ćıwops, ş`ıwops ş`ıweps tabiat

ćıyi siren

ćıyi, ḱuwo qiy çığlık

ćıyin qiyin feryat

ćiyın qiy haykırış

corme, jerme jerume salam

curd, jurd jurd, curd yahudi

çabe çábe kábe

çafir qafir kefere

çağe qağe çatlak

çağo, şağo şağo, jabze berrak

çan, şan wupsjan ustura

çan, şanı uṩ zeki

çanı, şanı jan keskin

çanı, şanı kawşá uyanık

317

çanığe, şanığe wuşığa uyanıklık

çape cabe, gabe yamaç

çape gabe yokuş

çapıç wurıble, rıble ruble

çar, kıxeć xeğaq menfaat

çay ḱey varil

çe qe dalak

çebe çábe kâbe

çeçen, şeşen, keken qeqen kahkaha

çef ḱef neşe

çefın, hadecan gebın kefen

çefınığ ḱefınığe neşelenmek

çeğaṕ, şeğaṕ psıḣue jaṕe nehır yatağı

çehı ğetḣığ, çıha ğetḣığ ğetḣ qıh uzun tire

çel jel kulübe

çemaḣo, şemaḣo jemıḣo, aḣo inek çobanı

çemeş, şemeş jemeṩ ahır (inek için)

çemı, şemı jem inek

çen, şen jen koşmak

çen, zegoçın zıgoḱin çatlamak

çenc jenc çadır

çencı, şecı qenc sığ

çencığ, şecığ ḱencığa sığlık

çepıwoğu, şepıwoğu bĵıhaqu` ekim

çer, şer péwaque, jeraque yarışçı

çereğu spiral

çereps, şereps jerıps akışkan

çerez gerez, cerez vida

çerez muwx gerez mıwuıx sonsuz vida

çerezışha gerezıṩha vida başı

çerıç, şerış jer koşucu

çerıpş, şerıpş jerıps debi

çerış, şerış jer akıcı, koşucu

318

çeroğ jeroğ sipin

çesey qesey patiska

çeş maf, şeş maf jeşmaxue gündüz gece

çeş pаu`, pao jeş pıa takke

çeşcan, şeşcane jeşgane, jeşcane gecelik

çeşı, şeşı jeş gece

çeşıcan, şeşıcan jeşgane pijama

çeşnıko, şeşnıko jeşnıkue gece yarısı

çeşrénım, şeşımyene jeşırzerṩıtu bütün gece

çet ged tavuk

çetape getaṕe kın

çeten keten keten

çeteş gedeṩ kümes

çeteş psewuşh gedeṩ psowuṩha kümes hayvanı

çetkurt cedkurt, gedkurt,

kurt kuluçka

çetkurte gedkurt gurka yatmış tavuk

çetuw gedu kedi

çew bjıh, qeow çit

çewu ḱet ağıl, çit

çeze, şegore jerıjeqe koşarak

çezep jezep kezzap

çezıw ḱezu münavebe

çezıw qezuw sıra

çezıwuće qezuwqe sıra ile

çezıwum yiğehan qezuw téğuven sıralamak

çezıwunç qezuwınçe sırasız

çezuwum tét qezuwtét sıralı

çı ćı, qı çubuk

çı mate qı mate söğüt sepeti

çıa wuz, şıa xah ş`ıa` xehan soğuk alğınlığı

çıa xehan, şıa xehan ĵı wuz grip

çıa, şıa ş`ıa soğuk

319

çıaded, şıaded, şıaşe ş`ıadıde aşırı soğuk

çıaĺ`en, şıaĺ`en ş`ıaĺ`en, ṕıṩen üşümek

çıaşe, şıaşe ş`ıaṩe fazla soğuk

çıatağ, şıatağ ş`ıata serin

çıaten, şıaten ş`ıaten serinlemek

çıǵ ğeṫısın, şıǵı ğeṫısın jıǵ xeṫen ağaç dikmek

çıǵ ğurb, şıǵı ğurb jıǵ ğurb ağaç kovuğu

çıǵ ledak, şıǵı ledak jıǵ ĺedake ağaç gövdesi

çıǵ šıqu jıǵ šıqu` fidan

çıǵ şhape jıǵ ṩhape ağaç tepesi

çıǵay, şıǵay jıǵey meşe

çıǵı, şıǵı jıǵ ağaç

çıǵışö, şıǵışö jıǵıfe ağaç kabuğu

çıjabz, şıjabz jıjabze uzakça

çıjağ, şıjağ jıjağe ıraklık

çıje, şıje jije uzak

çıjerıpĺ, şıjerıpĺ jıjerıpĺ hipermetrop

çılapḣ, şılapḣe jılapḣa tohumluk

çılase jılexeĺha, jılexese mibzer

çıle of, şıle of jıle oxu` halk işi

çıle, şıle jıle el, diğerleri

çıle, şıle jıle kamu

çılem, şılem jılem elalem

çımye kimya kimya

çıne çın, qın, hangerezu topaç

çırbış kerbış kerpiç

çırbış çırbış tuğla

çırbışwun çırbışwune kagir

çıre qire kira

çırece ćesır, çıreće ésır qireqe ş`es kiracı

çıretı qırew yat kiralık

çırew wuwbıtın qirew wubıdın kiralamak

çıse çıse kese

320

çıšı, çešı ḱıš oğlak

çıu, şıu šıu` düğme, üst

çıudejığey, şıudejığey ş`ıu`dejey fermuar

çıuf, neşü`uf ş`ıux katarakt

çıune, şıune ş`ıune düğme iliği

çıx jıx tahra

çıx`an maste, şxıan maste şxıan maste yorgan iğnesi

çıx`an tébz, şxıan tébze şxıan tébze yorgan çarşafı

çıx`an, şxıan şxıan yorgan

çıx`anıpḣ, şxıanıpḣ şxıanıpḣa yorganlık

çıyapx, şıyaqo jeyaque, jeyned uykucu

çıye ujü, şıye ujü jey uv derin uyku

çıye, şıye jey uyku

çıyen, şıyen jeyın uyumak

çıyeneḣonajü, şiyeneḣonajö neṕenewuṩ yarıuykuda

çıyepırḣ yewon, şıyepırḣ

yewon pırḣın, jey pırḣ horlamak

çıyerıqu, şıyerıqo jeyırıque uyur-gezer

çıyewuz, şıyewuz jey wuz uyku hastalığı

çıyiḣu ḟınçe, temakıźe bademcik

çijağe, şıjeğe jıjağe uzaklık

çiy giy boğaz

çiy giy gırtlak

çiy ǵiy yutak

çöáke vake ayakkabı

çöáke ĺedak veka ĺedake ökçe

çöákeps, çökepx vekaps ayakabı bağı

çöákeşıĺ vekaṩıtağe ayakkabı çekeceği

çöákeşıĺe vákeşıĺe kerata

çöḣon zepṩıpṩen emeklemek

çöḣon zepṩıpṩen sürünmek

çökaş, şırıkuşı` şırıkuş` kunduracı

çökeş`ı vekaş` ayakkabıcı

321

çü vı öküz

çüćın, çüin fış`ın yolmak

çüiğe, wuṕouğe fış`a yolunmuş

çüḱu, pḣeḱu vıug kağnı

çündı vınd zifri

çündıbz, şü`ınćıbz qiḟıbze kapkaranlık

çüntḣağe fıntḣa, fıntḣağe paralanmış

çüntḣaqo vıntḣaque,

haqekoáqe yırtıcı

çüntḣen fıntḣen paralama

çüntḣeqonığ, hećekoćağe haqekoqáğe yırtıcılık

çüye venvey hayvan pisliği

çаpe, bjаp gábe bayır

daçe xedaṕe bahçelik

dadiy dadiy sinameki

dağe dağe yağ

dağe pkığo dağe pkığue yağlı maddeler

dağe rıf dağe rux yağ pompası

dağe şıfağ dağeĺ yağlı

dağe şıfen dağe ṩıxuen yağlamak

dağe ujü dağe uv, dağe

wendeğu` ağır yağ

dağençe dağençe yağsız

dakika dakika dakika

dane dane ipek

dane hamlıw danexu` haṕaše ipekböceği

danef pĺışö danepĺıfe ipek gibi

danḱuk' danḱuk' menekşe

dao dao itaat

daore daorey laftan anlayan

daow deoqueṩ itaatlice

daṕe daṕe dikim evi

datxe datxe kayıt

322

daxe daxe güzel

daxe ḟeráḟe yosma

daxe ş`ıqedaxe zarif

daxe ded yınışxuetepĺe muhteşem

daxeded daxedıde enfes

daye yabani fındık

de, deşüxo, deşxo de ceviz

deapeku, deapıa deapuk yardım

debćeyen, debćiyen deṕqeyın zıplamak

debğeqoyen, derece yetın değaqueyın terfi ettirmek

ded, mow, zepleğu ded, mow, zepleğu` an

defıx dexıx tali

degu degu` sağır

degu sakıw degu sakıw sağır (çok zor

duyan)

degunığ deguğa sağırlık

değaĺe değaĺe yağdanlık

déğaşte déğaṩte tasvip

değezıyağ değezıyığue,

değezeyığue yokuş yukarı

değeziyağ değazeyiğue rampa ( yokuş )

değeziyaṕ, téhaṕeneu téhaṕeneu` rampa (yukarı)

değu değue pekala

değu dedew değoedıdew mükemmel olarak

değu, pej değue iyi

değuded değoedıde mükemmel

değuded ḣarzıne pekiyi

değunığ değuáğe fazilet

dehaşxın, ćenećen, dejökun ş`eneqen alay etmek

dehaşxınığ dehaşxınığe gülünç

dejiy deśuq fındık

dékan dekan dekan

dekaś değaz mengene

323

dekoáś dekoáś kıskaç

délao, délaşö deleu`, delafe tuhaf, delice

délaşö délafe manyak

déle déle deli

déleḣuray déleḣurey, deledıde zırdeli

délej délej deli dolu, delişmen

délewun, akılnıç sımećeş deleṩ, dele sımegeṩ akıl hastanesi

deĺiye deĺiye sekman

demıqoáğ, kezımışağ kamışe, yamışá,

demıquá bekar

den den kabul

den, rezen yéde razı

deneṕš deneṕš saten

denı denığe dikiş

denı den ibra

denĺać, denĺaş`e denĺaq şerit

deoáqo deoáque dinleyici

déoćın déoqın dolaylı

deon deon dinlemek

deonığ deotet riayet

deṕćiy, pćate deṕqey zıplama

depk ş`ıqo blınış` duvarcı

depk txaṕ txığe depk yazı tahtası

depkı depkı`, blın duvar

depkı sehat depkı sıhat, blın

sıhat duvar saati

depkısuret depkısuret afiş

depkışha depkıṩha harpuşta

depkızaf depkızax aplik

depşéy depṩeyın tırmanma

depşıréy depṩıréy tırmanıcı

deqoáğ, kezşağ

dequá, yáşá (kadın

için), kazşá (erkek

için)

evli

324

deqoşın uquesıqin sıvışmak

derbzer,daqo derbzer, dáque terzi

derece, deqoyen dequeyın terfi

derıĺ derıĺ derz

desey desey dosya

dešıwuć dešıwuć kırınım

deşay deşay elevatör

deşeyaĺ deşeyaĺ lift

deşxın deşxın katık

deşxın deşxın meze

det det ara yerde

dewaṕ, xey dewaṕe, xey mahkeme

dewtığ dewdá gedik

dexağo ş`ıqedexáğue zerafet

dexaĺ dexaĺ makyaj

dexelın dexelın gamze

dexenığ dexenığe zarafet

deyi deyi fena

deyinığ eyağa kötülük

dezéqoáć dezéquáq muamele

dezeref zıtezerıgue izdiham

dézğaştere ĺenıkoğxer taraftar

dezığ karık

dezimğaştere

mıĺenıkue,

ĺenıkuençe,

ĺenıkuezımubıd

tarafsız

deхeon deхeon lütfetmek

dıcew dıguw acılı

dıcı dig acı

dıcınığeće dıgınığaće acılığıyla

dıcıo dıgıfe acımtırak

dıcıo, sır, srıćay dıgıo, sır, srıćey acıca

dıcıpsıc dıcıpsıc, dıgpsıg zehir gibi acı

325

dıcıpx, gubğebelıc digipx hardal

dıcışe, dıćıpsıć dıgıṩe, dıg-psıg çok acı

dıcışö dıgıfe acımsı

dın dın dikim

dın yidejın dikmek

dıneğun dıneğun ilgili

dırgusırgu kéwe vuruntu

dırğey dırğey halsiz

dırın dırın yutmak

dırsı dırsı aksi, huysuz

dırsınığ dırsınığe aksileşmek

dışaś, dışeśe dıṩeźe altın diş

dışaş`e dıṩaş`e sarraf

dışe dıṩe altın

dışe ćetağ, dışe éṫağ dıṩe ş`etá gömü

dışe psı dıṩeps altın suyu

dışe psırıl dıṩe psırıl altın sırma

dışe wunećerać altın saray

dışe zać, dışe zaé dışe zaş`e saf altın

dışe zerıbl dıṩe zerıblá altın örgü

dışepsı yeğaşöáğ, dışe

téğaşıhağ, dışe téğaçehağ dıṩe tebzá altın kaplama

dıwo psı dıwue sülük

dıxetın dıxetın içerme

dıze dıze saf

dıze şhar dıze ṩhar satır başı

dişten deṩten uymak

diyalog diyalog diyalog

dizdef dizdex dolu savak

doçent dojent doçent

doḣtor, sımece az psewuṩha aze,

sımeğağa aze, doḣtor doktor

dombay dombay bizon, yaban öküzü

326

dombayk dombayk bronz

domṕ domṕ pat

dunaye kutejığo duney kutejığue kıyamet

dunéy ćınaĺexer, dunéye

ş`ınaĺexer dunéy ş`ınaĺexer anakara

éćaf şıbze ş`eqáhue kalbur altı

éçend yikindı ikindi

edeb adeb terbiye

ékonomi ekonomi iktisat

ékonomist ekonomist iktisatçı

élağe ş`elağe delikanlılık

enerji enerji enerji

énı, ćenı ş`enın miras

ésıṕe, ćesıṕe ş`esıṕe konut

éş éj akım

éşıź éfıź şalter

étajer etajer etajer

étekuğe, ćetekuğe ş`ekutiqa döküntü

éwupş`en, ćewupş`en ş`wupş`en soruşturma

ezen caṕe ázen gaṕe minare

fabe xuabe sıcak

fabe, stır pṩtır sıcak (sıvılar için)

fabje xuabĵe sürat

fabje xuábĵe şiddetli

fabjeğune xuabĵeğune limit hız

fabjew xuábĵew şiddetle

fabjzeḣoć xuabĵzeḣueq ivme

faĺ xaĺ merdane

fao xao tabir

fapĺe xapĺe fal

far, ḱuwostığ guwezdığe far

farfor farfor porselen

farte xarte kundak bezi

327

faş`e xebzaş` görgü

faş`e aḣşetex haraç

faye xuenıkue icap

fayeme yebleme, xoyıme canı isterse

fayer xueyır istekli

fe xuebağe ısı

fe tendon

feaz xueaze, xueğesá,

ğesá ehil

febao, febebš xuebepš, xuebafe ılık

febaşöxer xobáfexer sıcak renkler

febebš xobebšı ılıman

febebšı wo wue xuebebš ılık hava

feben xueben ısınmak

fećeşığon, feéşığon xueş`eṩığuen hevesli, özleyen

fed xued tip

fedehazer pĺışö xodehazır pĺıfe adeta

fedekabz xuedekabz aynı

fedekabz xuedábze tıpkı

feder xueder benzeri

feder xueder muadil

fedeşıpk xuedekábze tıpkısı

fedetéx maşine xuedetex maşıne fotokopi makinası

fedfed xuedxued denden

fediṫu xodiṫu iki misli

fediz xuediz eşit işareti (=)

fediz xuediz kadar

fedizće xuedizqe eşit olarak

fegoáp xueguápe memnun

fegubjın xuegubĵın paylamak

feguiṫu, gunığuać guiṫṩhiṫ tereddüt

feguşhiṫu guṩhiṫ, guiṫṩhiṫ ikilem

feguşü`e xuegufen kutlama

328

feguşü`e xuegufe tebrik

feğağu xueğağu` muafiyet

feğaqu` xoğaqu` kurye

feğeğu xoğeğu` af

feğeğu`, keğenejın ğağu` af, kurutmak

feğeğun xueğeğun af etmek

féğejen xueğejen başlatmak

feğeneosen xoğeneosen ahbaplık kurdurmak

feğepıten ğebıden ikaz etme

feğesağ xueğesá uzman

feğeşöşen xueğefeṩen reva görmek

feğun xoğun beraat

féjen xuéĵen başlamak

féjen xuéjen teşebbüs

feĺıqo xueĺıque vekalet

femğeğun xomğeğun,

xomığeğun af etmemek

femıf xuemux sünepe

femıfığ xomığasağe acemilik

femız xomız meşgul

femyew xuemeyu istemeyerek

fendjiy fendšuk dümbelek

fendšıqu` fendšıqu` darbuka

fenıku` xuenıkue, dexuexá muhtaç

feoáğe mehane, kiq mana

feoáğe yié, feoáğe xel xueuá xeĺ anlamlı

feoáğe zimié xueuá zimıa anlamsız

feoáğemće xueuámqe anlam itibari ile

feoáğer xueuár anlam

feoáğexeĺ kiqziı manalı

feoáğexeĺ kiq ziı manidar

feoğançe kiqınçe manasız

feoten gurığaon anlatmak

329

feoten ğaĺağun, ğeğaozen tarif etmek,

göstermek

fepağ xuepá giyinik

fepĺırın qeĺıpĺın göz kulak olmak

fepĺırışü` xoeṕĺıfe andırmak

ferfene xorxone, hağueluğe şenlik

férmer férmer çiftlik

fesakew xuesakure ihtiyatla

fesakığew xuesakığew özenli

fesapş woḣusapṩi, fesapṩ merhaba

feş`aqo feş`aque hostes

feş`ı xueṩ mahsus

feş`ıfehatı ısmarlamak

feş`ığ goreqe hususi

feş`ığew, feş`ı ş`ığew goreqe ḣum hususi olarak

feş`ıjın xueş`ın kapatmak

feşaye xueşıye ikram

feşen feṩen arz

feşhafew, aşnepemıć xueṩhaxuew üstelik

feşıan, zıpşeın tewubıdağe sabırlı olmak

feşıtığeće, bleğağeće bleğağeće akrabalıkça

feşöáş xuefáṩe müstehak

feşöáşe xuefeṩens yaraşır

feşöáşeše xuefeṩeše özel isim

feşüı` peş denk

fetwa fetwa fetva

fetxı xuetx, txıĺ mektup

fewṫupş xowṫupṩ sevk

fewubutın xowubıdın, xueşıyın ikram etmek

feye xueyın talep

feyen xueyın isteme

feyenığ xueyınığe istek

feyenığ, guxeĺ, nea xueyığa rağbet

330

feyerış, dihıxığ dehaxa, guyezıpxá tutkun

feyerışen, fekayğen qerıḣıĵen musallat olma

feyerıu, feyenığ xueyınığe gereklilik

feyetx feyetx dilekçe

fezanćew, fezenćew xozanćew hizasında

fezenćabz xozenćabze doğrultusunda,

hizasında

fezeşı xuezeş hasret

feźı, rey xeź, rey oy

fezımış`e xezımış`e tesirsiz

fı fı nokta

fı fıće fı fıqe noktalı virgül

fı şı ṩı fı üç nokta

fı zetét fı zetét üst üste iki nokta

fıće fıqe virgül

fıćefağ, fıéfağ xuehaĵá, dexuexá düşkün

fıgu` xug darı

fıguće fıguźe zerre

fıgufıj xugu`xuĵ akdarı

fıjı xuĵ, xu` ak

fıjı xuĵ beyaz

fıjı xiźen xuĵ xiźen ak düşmek

fıjın xıjın ağarmak

fıjışö xuĵıfe beyazımsı

fıtaǵın ğozdağe gazyağı

fıtéğepsehığ, fıteğapsıhağ xueonṫeqa,

xueğoĺhaqa yatkın

fıtémğefen temğaxuefın ıskalamak

fıtаǵınıĺ xıtаǵınıĺ gaz tenekesi

fıxeć, xeźınew ğenefığ fıxeź aday

fızaĺ kuzaĺ pres

fıze xıze füze

fızegum kihan neut ḣun, neş`et ḣun revaçta olmak

331

fızın kuzın sıkmak

fiğatığ xiğat ruhsat

fimtınığ zıtemağe zaaf

finıbze finıbze fince

firiko zış`ef, zıḟeğaqınığe

ziı, tetığue ziı muktedir

fiş`e xeş`e tesir

fit xuit, wuṫıpṩa serbest

fitığe xuitığe hâkim

fitınığ xutınığe egemenlik

fitınığ xuitınığe hürriyet

fitınığ xuitınığe salahiyet

fitınığe xuitınığe hakimiyet

frikun xurikun yetmek

ǵeps ǵeps meni

ǵıćaĺ ĵış`e makine çamaşır makinesi

ǵıin, ǵıćın, şıstḣu ĵış`ığa çamaşır

ǵın ǵın baharat

ǵınapx ǵınapx sulugöz

ǵını ǵın barut

ǵınıpĺ ĵegunde pancar

ǵınıpĺ ǵınıpĺ şalgam

ǵınlıbje, kebeskelıbj lıbĵe musakka

ǵınşığu` ǵınşuğ nitrat

ǵırzı bwu, ǵız uğultu

ǵırzın ǵırzın, ǵızǵın sarsılmak

ǵıye ǵıye, pırıwen terslemek

goáde, yide, téde téde yama

goápe goápe hoşnutluk

goápe goápe sitayiş

goáş guáṩe bayan

goáşe fız paṩtıh kraliçe

goáşeape goáṩeape goncagül

332

goáweşüxo goáweşhue şok

goáwo goáwe elim

goáwo goáwue facia

goáwo goáwe üzücü

goáźe koáźe muavin

gogon goguen güğüm

gol gol gol

gopağ guepağe memnuniyet

gopağeće, feçefew guepağeqe memnuniyetle

gosın, bğodesın bğadesın oturmak (yanında)

goş gueş bölü işareti (/)

goşı gueş taksim

goşığ gueşığe bölünen

goşığ gueşá üleşik

goşığe gueşá paylaşılmış

goşığe şapḣ goşığe ṩapḣ kesir ölçek

goşığew gueşığeqe taksitle

goşın gueşın bölmek, dağıtmak,

paylaştırmak

goşın gueşın pay etmek

goşın gueşın üleşmek

goşış`e gueşıṩe taksit

gou gou latif

gou sevecen

gou, neşü`ıguşü`ı guáque, neḟeguḟe sempatik

gounçe ṩıtıqe mış`ağue nahoş durum

gowṕćı, gowṕş`ı şöĺ gowuṕş` feĺ kesit alanı

gowutın zıgowdın yarmak

gram gram gram

gram santimetreküb tfı,

GR 5/cm³

txu gram gueş

santimetreküb, 5 gr /

cm3

beş gram bölü

santimetreküp, 5

GR/CM3

gram tfı göş santimetreküb,

5 gr / santimetreküb

txu gram gueş

santimetreküb, 5 gr /

beş gram bölü

santimetreküp, 5 gr /

333

santimetreküb santimetreküp

gu gu kalp

gu gu yürek

gu wuz gu wuz kalp hastalığı

gu yiwubıten gu yiwubıden aklında tutmak

gu zeehan gu zeahan, kaĵın

kaquen mide bulantısı

gubç gubj çap

gubçnıko gubjnıkue yarıçap

gubğe gubğe kır

gubğe kuj gubğe kuĵ ahlat

gubğe śığo gubğa źığue kır faresi

gubğe, setey gubğe, setey ova

gubğepḣ gubğapḣ kafkas kimyonu

gubğo bjın gubğabĵın yabani soğan

gubj gubĵ hışım

gubjı gubĵ öfke

gubjığay gubĵa öfkeli

gubjığe gubĵá kızgın

gubjığer gubĵır, gubĵırey öfkelenen

gubjıĺ gubĵığuaḟe çabuk kızan

gubjın gubĵ kızmak

gubjıpx gubĵıpx hırçın

gubjıpx gubĵıpx sinirli

gubšan gupšane alçak gönüllü

gubšanew gubšanew

açık yürekle,

samimiyetle,

içtenlikle

gubzac gubzage, zeış`áque fesat

gubzığe, uşı gubzığe akıllı

gubzınığe gubzığağe akıllılık

gućay gukewe dert

guće guqe candan

334

guće guqe kalben

guće guqe yürekten

gućeğu ziı` guş`eğu zıxeĺ guş`eğu` ziı merhametli

gućeğu, guş`eğu guş`eğu` insaf

gućeğu, guş`eğu guş`eğu` vicdan

gućeğu, guş`eğu` guş`eğu` merhamet

gućeğun, guş`eğun guş`eğun merhamet etmek

gućeğunç, guş`eğunçe guş`eğunçe gaddar

gućeğuxeĺ, guş`eğuxeĺ guş`eğu` ziı`,

guş`eğu`xeĺ vicdanlı

gudeş, ziwushan ziwushan bay

gufab guxuabe cana yakın

gufab guáque sevimli

gufab guxuabe şefkat

gufabe zie guxuebağe şefkatli

gufapĺ guxapĺ telepati

gufapĺew pĺen guxapĺew pĺen alıcı gözle bakmak

guğ yemıĺı` zıḟezımğaş`,

wewemzıxezmıx vurdumduymaz

guğ yemĺ`ı xewu`ṫıpṩhan,

guyemıt ihmal

guğape gunıkoğue endişe

guğaṕe xoyáğe, xueyınığe emel

guğaze guğaze rehberlik

guğe guğe umma

guğe guğe umut

guğen guğen ummak

guğeneṕšın guğeneṕšın hayal etmek

guğenıçağe guğençağe umutsuzluk

guğenıçe guğençe umutsuz

guğepš guğepš hayal

guğo guğe ümit

guğoće guğeqe ümitle

335

guğonığ guğonığe güvenirlik

guğoyifen guzeven teleşlanmak

guğu guğu` hicran

guğu guğu` konu

guğu guğu` mevzu

guğu yemĺ`ın zıḟemğaş`ın aldırış etmemek

guğuş`ı guğuş` anılan

guğuyemıĺ`ew zıḟemğaş`u umursamadan

guğyeĺ`ı` guğyeĺ`ı` alakadar

guğyemıĺı` guğyemıĺı` lakayt

guhagubj téxın guhagubĵ téxın ahını almak

guhagubj, guj, guwuzfef guĵ kin

guhar guhar motif

guhare guhar desen

guḣu, gurḣu gurḣu` taş dibek

gujö guve tehir

gukabz gu u`xá, gukabze samimi

gukaw, gukéw gurkuten, xean gücenme

gukaw, gukéw gukéwe üzüntü

guke guş`eğunçe, zalım zalim

gukebğećıjın, guĺıtejın gukabğaqıjın anımsatmak

gukebzağeće gukabzağeqe iyi niyetle

gukebzenığ gu u`xáğe,

gukabzenığe samimiyet

gukeć gukaqı` ilham

gukećıj gukeqıj anı

gukećıj feyepĺ hatıra

gukećıjın gukaqıjın tekrar hatırlamak

gukećıjıxerer, gukećıjıxer gukaqxer anılar

gukeğeć gukeğeq ipucu

gukeğeć gukağaq tebliğ

gukeğeć txıĺ gukağaq txıĺ tebligat

gukeğećın gukeq ş`ın akıl etmek

336

gukemıćın gu kemıćın akla gelmemek

gukéwo gukéwue yürek sıkıntısı

gukéwo zié, guwuz zié kefınşe kederli

gukéwon gukéwuen, gukéwue

ş`ın kederlenmek

gukéwon gukéwen üzülmek

gukéwonığem xet gukewue ziı mahzun

gukezğaw gukezğawe müessif

gukézğawo jexınj, guwuz hazin

gukıdeç gukıdej şakrak

gukıdeç ziı` gukıdej ziı` hayat dolu, keyfi

yerinde olan

guĺeş şıneğuençe, guĺeṩ gözükara

guĺıt guĺıte akıl etme

guĺıtać guĺıteqe akıl etme şekli

guĺıtaqo, gurıo ğoze arif

guĺıte ziı` guĺıte ziı` anlayışlı

guĺıte zimı` gurıoğonçe, guĺıte

zimıa anlayışsız

guĺıtenığ guĺıtenığe sezmek

guĺızımterer, yiakıl

témıferer guĺızmıte, guĺızmıter akıl edemeyen

gum rihen guriḣ haz

gum rihen, gum yihan gurihın hoşlanmak

gum rihın, gum rihan gum yırihın beğenmek

gum yiĺ`ıćın guwuvıa ĺenığe kalp krizinden ölüm

gumax gumaxe duygusal

gumće zığaḣu` güdü

gumeć, gumei` gumex kaygı

gumeć, gumei` gubamṕe sıkıntı

gumećı, gumei guğyeh zahmet

gumexen guzıḟenen, gumexen duygulanmak

gumıpsef gumıtınç,

gumıpsexu` içi rahat etmeyen

337

gumıṫımın, éğumğućın ğumeṫımen homurdanmak

gumızağ gumızağe tedirgin

gumızağ, zımşıa gumızağ sabırsız

gumızeğ gumızeğ vesvese

gumızeğ zié gumızağe vesveseli

gun gun, wugun, wubın dibeklemek

gunećew, guneéw gonećew guneş`u, nıbeneş`u aç karnına

gunemıf nemığanć ihtiraslı

gunes gunes, guxeĺ duygu

gunes gum yiş`en, psem

yiş`en his

gunesğoác gunemıs titiz

gunesığoác, gumax gumaxe hasas

gunıṫ gunıṫ merak

gup anáṫeṕe kadro

gup gup zümre

gupçe ṩharuq şehir merkezi

gupeğu gukewue keder

gupeupḣu`, gupeuḣo peupḣue önluk

gupıć zimar, gupıć zimıer abıde hasis

gupımıćınığ nepseyáğe harislik

gupıt, upaj tki gaddar, katı

gupsef gupsexu` müsterih

gupsef, tınş tınş, tınç, gupsexu` rahat

gupsefew gupsexuw kolayca

gupsefew gupsexuw, tınşu,

tınçu rahatça

gupsefığo gupsexuğe, tınşığue rahatlık

guṕšenağ jumart, a uxáğe eli açıklık

gupşıp gupşıp önyargı

gupşıs gupṩıse düşünce

gupşısaće gupṩıseqe zihniyet

gupşısapx gupṩısapx düşünceli

338

gupşısaqo gupṩısaque düşünür

gupşıse gupṩıse, gupsıse fikir

gupşıse hıĺe gupṩıse hıĺe, gupṩıse

xom ağır düşünce

gupşısef gupṩıseğogu` mantık

gupşısen gupṩısen düşünmek

gupşısenç gupṩısençe düşüncesiz

gupxığ gupxá sadık

guqodıpx guqodıpx, ziguqoda kötümser

gur`o, zexeş`ıć gur`o, zexeş`ıć algı

gur`oğu, zexepş`ıćışöw gurıoğue,

zexeş`ıqıgue anlaşılır

gur`onığ gurıonığe idrak

gurehat gutınç kaygısız

gurgur`o pṩamṕeĺamṕe yaka paça

gurğu gurğ pim

gurḣu, guḣu gurḣu` havan

gurıfe gurıxueğue hafıza

gurıfe gurıxue zihin

gurıfen gurıxuen zeyreklik

gurığoáz gurığoáze ıçgüdü, içgüdü

gurığoáze gurığoáze içgüdü

gurıje gurıje kahır

gurıĺ gurıĺ meram

gurımıon, zexemış`ıćın gurımıon,

zexemış`ıqın anlamamak

gurıon gurıon kavramak

gurışe gurış`e, guruxue duyarlı

gurışü`ığ gurıḟığue moral

gurıt ḱuı` midi

gurıt qurıt ortanca

gurıxe gurıxe anlık

gurih dihaxá hayran

339

gurihen, gurihan dihaxın hayranlık

gurmık gurmık duyarsız

gurmık gurmık katı kalpli

gurz gurz topuz

guś guś seki

guśaf guśax sezgi

guśafe gurıṩḣue şüphe

guśafe téĺ, guśafe xeĺ gurıṩḣuezıxeĺ şüpheli

guśafeşı` gurıṩḣueş` şüpheci

gusen gusen küsmek

gustır gupṩtır heyecanlı

guş`ıfe, gućıfe guş`ıfe minnettar

guşab guṩabe yufka yürekli,

yumuşak kalpli

guşat guşat şehvet

guşebağ gumaxe yufka yürekli

guşhabj guṩhabj reflü

guşhabje, guşhabjı şxaĺe kıdeseyın mide ekşimesi

guşıa yemıqu`,

zexeğaquhan mıḣun halt

guşıa, o psaĺe, on laf

guşıać guşıaqe, pseĺeqe hitabet

guşıaće psaĺeqe şifahen

guşıaće, ş`ıće guşıaqe, ş`ıqe uslup

guşıaĺ guşıaĺe, pseĺaĺe,

pseĺeṕkıĺe lugat

guşıaĺ guşıaĺe sözlük

guşıam şha, guşıam peé

psaĺem ṩhaqe,

psaĺem paṕş`e,

ṩıawdıbjıns,

ḣuáwedıbjıns

faraza

guşıape pseĺape önsöz

guşıaqo pseĺaque konuşmacı

guşıariy zıpeş`ıjırey, mukallit

340

peş`ıjırey

guşıć guṩıq ikrah

guşıćığu` guṩıqiğue bıkkınlık

guşıćığu` guṩıqığue sevimsiz

guşıćın gu ṩıqin nefret etmek

guşıćın guṩıqın, guzıahen tiksinmek, bıkmak

guşıe psaĺe, psaĺepk kelime

guşıe psaĺe söz

guşıe psaĺe sözcük

guşıe kabz pseĺe kabze özlü söz

guşıe tın psaĺe tın, psaĺe yetın söz vermek

guşıe wupĺequ' psále wupĺequ' imla

guşıeğaşx guşıeğaşx fıkra

guşıem paye, guşıem paé psaĺem paṕş`e mesela

guşıen pseĺen konuşmak

guşıeriy pseĺerey çok konuşan

guşıxo, guşüxe guşxue yürekli

guşö gufe, xafe düzlem

guşte, zeéşınıhajın guṩte, zeéşınıhajın panik atak

guşü`ağo ğaguḟague müjde

guşü`e guḟe sevinç

guşü`e neps guḟeğue neps mutluluk gözyaşısı

guşü`eğo guḟenhıbar muştu

guşü`eğo, guhapşı`, guxaṕć nefis

guşü`en guḟen sevinmek

guşü`en ş`eguḟıqin sırıtmak

guşü`epće, guşü`aṕş`e guḟaṕş`e hediye

guşü`eṕće, guşü`aṕş`e gufáṕş`e armağan

guşü`eréy ş`eguḟerey sırıtkan

guşü`ew ḱefqe neşeyle

guşxew, guşüxew guşxow cesaretle

guşxon, guşüxen zepesıjın, zığayının,

yigu`zırihıjın gururlanmak

341

guṫe, yihağu` guṫe, yihağu` hol

guwaĺe guwaĺe çoşku

guwuáğe guwuáğe yürek yarası

guwuçü` guwuvıa kalp krizi

guwuz şeçın guwuz şekın acı çekmek

guwuz, guyeğunığ guwuz acıklı

guwuzfefın, guj fırian, guj

xırian guĵ zehan kin beslemek

guxaı` guwuz, guwuzığue dram

guxaźe guxaźe önsezi

guxe gumaxe hassas

guxea guxea dokunaklı

guxeć, guxei` guxeş` hüsran

guxeć, guxei` guxeş` teessüf

guxećın, guxein guxeş`ın ağırına gitmek

guxećın, guxein zıxueşen alınmak

guxeğain, guxeğećın guxeğaş`ın üzmek

guxeğećın, guxeğain guxeğaş`ın incitmek

guxein guxein gocunmak

guxeĺ guxeĺ dilek

guxeĺ guxeĺ gaye

guxeĺ guxeĺ maksat

guxeĺ guxeĺ niyet

guxeĺ, murad guxeĺ, murad murat

guxeĺ, neṫas, murad guxeĺ, neṫas, murad amaç

guyeğun, wuzın guş`eğun acımak (kalben)

guyeğunçe guş`eğunçe vicdansız

guyepx guyepx tutku

guyetığ guyetığe azim

guyétığe guyétığe gayretli

guyetığew guyetığew özverili

guyife gutexue tahammül

guyiĺ guyiĺ, guxeĺ emel, arzu

342

guyiwbıten, amal şı`ın amal ş`ın, gu

yuwbıden amaçlamak

guyiwubıt ṩhayuwbıde ezber

guzajö guzeveğue telaş

guzajö, guzejöğen guzave, guzeveğen acelelik

guzeaş`e guzıahe, guṩıq tiksinti

guzeeğahaqo guzeağahağue tiksindirici

guzeeğehan guzeağahan tiksindirmek

guzegu guzegu` orta

guzegu guzegu özek

guzeğeğun guş`eğağun acındırmak

guzejöápx guzeveğoş` aceleci

guzejöğ, gumızağ guzevex telaşlı

guzejöğow, zejöğow guzeveğow acilen

guzejöğu yićıṕ, zajö yićip guzeveğue yıćıṕe acil çıkış

guzejöğu`, zajö guzeveğue acil, tedirginlik

guzejöğuće guzeveğueće alelace

ğab ğabağue çarpı

ğab ğab çarpı işareti (x)

ğab tablo ğab tablo çarpım tablosu

ğaben ğaben çarpmak

ğaber ğaber çarpılan

ğable, ğeble ğable, ğeble kıtlık

ğable, ğeble ğable, ğeble yağışsız

ğaćıhan, ğawćahın ğaqıhın uzatmak

ğaḣen, lejın kaleĵın kazanmak

ğaıĺıṕ ğaıĺıṕe ardiye

ğajö ğave hububat

ğajö ğave tahıl

ğajöpk ğaveṕk anız

ğaĺ`e wuz zığaĺ`e wuz öldürücü hastalık

ğalemetıj teĺige müthiş

ğalıbjen ğalığuen kavurmak

343

ğameén, şığećen, ğemećen ğemeş`en kısmak

ğaorış`e wunafe komut

ğaṕćıqo ğaṕsqıque tellak

ğaṕŝağe ğaṕšá aldatılmış

ğapş`enaĺen ğapş`enaĺen lehimlemek

ğase ğase talim

ğaśeéáğe, ğaśıćağe téqonığe, ğazáş`e başarı

ğasen, ğebıyawun ğasen eğitmek

ğaş`e ğaş`e hayat

ğaş`e ğaş`e ömür

ğaş`eğon ğaş`eğuen hayret

ğaşın ğaşın burulma

ğaşıpḣ ğaşıpḣ kanıt

ğaşıpkej ğaşıpkaj temyiz

ğaşü`e ğaḟe el üstünde tutma

ğaşxe ğaşxe besi

ğaṫırğu, ğeṫırğo wuṫereḣ ondüle

ğaṫırğun ğawqurıyın yuvarlamak

ğatxe ğatxe ilkbahar

ğatxe téhağo ğatxe téhağue hıdrellez

ğaze ğaze yönelme, dönme

ğaze, ğazen ğaze, ğazen dönüş

ğazeğu' ğazeğu' dönüm

ğe ğe mevsim

ğe ğe mevsim, sezon

ğe ğa sezon

ğe ğa sezon, mevsim

ğeağe ğeağe kurum

ğebejö ğabeğuá bereketli yıl

ğeberebığe ğabırıbá abartılmış

ğebeźejın, ğeberebın, ćılın ğaṕeyṫeyin, ğabırıbın abartmak

ğebıĺın ğapṩqu`, ğapṩqun saklamak

ğebıĺıṕe ğaṫıĺıṕe zula yeri

344

ğebırsırın wuştın kışkırtmak,

ayaklandırmak

ğebl ğabl fitne

ğeblaqo ğableré fitneci

ğebšaqo ğaṕšaque

kandıran, aldatıcı,

inkarcı,

pśıwups=yalancı

ğećej, ğaş`ej ğaş`ej restorasyon

ğećerać, ş`eraş`e ş`eraş` süs

ğećerećağ, ğeş`ereş`ağ ğeş`ereş`a,

ğaş`ereş`a süslü

ğećerećağew,

ğeş`ereş`ağew ğaş`ereş`aw süslü püslü

ğećereḣon ğaqereḣuen evirmek

ğeçerezıĺ ğaqereğuĺ tornavida

ğeçezıwu ğaqezuw sırala

ğedeon ğadeon dinletmek

ğedıdın psınćeuw neğasın,

ğedıdın

götürmek (hızla

oraya)

ğefebaĺ ğexuebaĺ ısıtıcı

ğeferafen zeğazexuen ıslahat

ğefıjaĺ ğexıjaĺ ağartıcı

ğefıjın ğaxuĵın beyazlatmak

ğegubjın ğagubĵın kızdırmak

ğegubjın, ğagubjın ğegubĵın, ğagubĵın sinirlendirmek

ğeguğ, ğaguğ ğeguğe, ğaguğe vaat

ğegumećın, gegumein guğyeğahın birini zahmete

sokmak

ğeguşü`en ğaguḟen müjdelemek

ğeguşüxen ğaguşxuen teşvik

ğeğın ğağoyın ağlatmak

ğeğoáz ğeğoáz, ğaĺağu` tarif

ğeğoşaqo ğeğoṩaque şaşırtıcı

ğeğoşen ğağoṩen yanıltmak,

345

şaşırtmak, yanılmak,

şaşırmak

ğeğun ğağun kurutma

ğeğun, ğağun ğağunĺ`ıque şefaat

ğehaćen, ğehaén ğehaş`en ağırlamak

ğehazerığ hazır hazır

ğehewuliyen ğeaweren meşgul etmek

ğeḣujın, ğaḣujın yeazen tedavi

ğejağe ğaĵá, ğaĵáğe pişirilmiş

ğejejen, ğeğorğon ğaxomın yavaşlatmak

ğejıw ğašuw yaldız

ğejön ğaven kaynatmak

ğekudiy ğekodiy tecil

ğeĺağo ğeĺáğue gösteri

ğelaqo laque boyacı

ğeĺeğoáĺ termeş işaret

ğeĺeğoáṕ ğeĺeğoáṕ sergi

ğelejen ğaleĵen çalıştırmak

ğelejen, ğalejen ğeleĵen, ğaleĵen,

leĵaṩte istihdam

ğeĺeṕen ğaĺeṕen ehemmiyet (değer

vermek)

ğeĺeten yığaĺetın fırlatmak

ğelıdın ğalıdın parlatmak

ğelаqo ğelаque badanacı

ğemaf ğamaxue yaz

ğemafe şığın ğemaxue ṩığın yazlık elbise

ğemafe wune ğemaxue wune yazlık ev

ğemafekes ğamaxuékas her yazın

ğemafepsewuṕ ğemaxueĺe yazlık

ğemećağ, ğaméáğ ğemeş`á, yeşexá kısık

ğemećen, ğameén ğameş`en eksiltme

ğemećen, ğameén ğameṩen kısıntı

346

ğemısağ, ğamısağ ḟeş`teĺ sanık

ğemısen laĵetelhan suçlamak

ğenafe gurığaon izahat

ğenef ğanexu` tespit, aydınlatma

ğenefağ ğanexuá belirli

ğenefağ ğanexua muayyen

ğenefaĺ ğenesaĺ zarf

ğenefaṕ ğenexaṕe açık etme yeri

ğenefen ğenexuen afişe etmek

ğenefen ğanexuen belirlemek

(aydınlatmak)

ğenefığ wuxá, ğapsá ayarlanmış

ğeorış`enığ ğeorış`enığe,

zeşenığe idare etmek

ğepćaĺ, ğepş`aĺ ğeṕş`aĺ yapıştırıcı

ğepćıṕe, ğapćıṕe ğapsqıṕe duşakabin

ğepıtağ peu`ḣume barikat

ğepıtağ ğabıda kapalı

ğepıtejın, ğapıtejın ğebıdejın, ğabıdejın tasfiye

ğepıten, pıte ş`ın teğabıden, xeğabıden pekiştirmek

ğepıwutın ğepıwudın, kéğaxın indirim

ğepĺ`en zıqošıĺhan katlamak

ğeṕoćen, ğaṕeén ğaṕeş`en seyreltmek,

inceltmek

ğeps ğeps ayar

ğeps wuxuen kurmak

ğepš ğapš tekzip, yalanlama,

inkar

ğeṕš ğeṕš tekzip

ğeṕšal ğeṕšaque aldatıcı, aldatan

ğepšaqo ğapšaque düzenbaz, aldatıcı

ğepšaqo ğaṕšaque sahtekar

ğepšaqo, ğapšaqo ğepšaque düzenbaz

ğeṕšaqo, ğaṕšaqo ğeṕšaque dolandırıcı

347

ğepsefığo ğapsexuğue istirahat

ğepsewun, ğetḣejın ğatḣajın, ğapsowun yaşatmak

ğepsı wuxuen, ğapsın ayar etmek

(ayarlamak)

ğepsıć ğapsıq tasarım

ğepsıćay ğapsıqa organizasyon

(mükemmel)

ğepsıće ğepsıqe nizam

ğepsığe ğapsa kurulu

ğepšın ğaṕšın tekzip etmek, inkar

etmek, yalanlamak

ğepsınćen ğapsınćen hızlandırmak

ğepsquṕe, ğaṕćıṕe ğapsqiṕe banyo

ğepşerın, ğapşerın ğepşerın, ğapşerın şemizleştirmek

ğepşıĺ`ın ğapşıĺ`ın sömürmek,

köleleştirmek

ğepşıĺ`ın, ğapşıĺ`ın pışxıhın sömürmek

ğeqoáte ğaqueten öteleme

ğeqod ğaquedın yitirme

ğeqodı, ğaqodı ğequed imha

ğeqodın ğaquedın yok etmek

ğeqodın ğequedın zayi etmek

ğeqosaqo ğawunqıḟaque söndürücü

ğeqosen ğawunqıḟın,

ğawukıḟın söndürmek

ğeqotejın ğaqotejın, yeğaĵejın uğurlamak

ğer ğer esir

ğer ğer rehine

ğeréqo, ğereqo neğabe geçen sene

ğerew wubıtın ş`aṕş`e wubıdın rehin almak

ğerığ ğarığe esaret

ğesağe ğesá eğitilmiş

ğesağe ğasa evcil

ğesakın ğesakın uyarmak

348

ğesaqo ğasaque antrenör

ğesaşe ğasáşe sap çekimi

ğeśećen, ğaśeén ğazeş`en başarmak

ğesej zeğazexue ıslah

ğesen ğasen alıştırmak

ğesen ğasen eğitim

ğesen, ğasen ğesen, ğasen ehlileştirmek

ğesenığe ğesenığe, ğasenığe uygarlık

ğešıren püskürtmek

ğestıĺ ğasın yakıt

ğestın, ğasın ğasın yakmak

ğeş`ağe ğaş`enığa yaşanan, ömür

ğeş`e ćeh, ğaş`e ćıha ğaş`e qıh uzun ömür

ğeş`eğon ğeş`eğuen fevkalade

ğeş`eğon ğeş`eğon mucize

ğeş`eğonded ğaş`e ğondıde harikulade

ğeş`eğonı ğaş`eğuen enteresan

ğeş`eğonığ ğeş`eğonığe acayiplik

ğeş`eğonığ ğeş`eğonığe ihtişam

ğeş`ej wupḣojın tadilat

ğeşebağ ğeṩebá yumuşatılmış

ğeşeğon, ğaşeğon ğaş`eğuen,

ğeş`eğuen tevatür

ğeşı ğaṩ süt ürünü

ğeşı, ğaşı ğaş kavis

ğeşığ ğaşá yay (daire)

ğeşığ, ğaşığ oenṫá kıvrık

ğeşıĺe, şıṕe ğaşxuehasıṕe mandıra

ğeşıne ğaşıne tehdit, korkutma

ğeşıne, ğaşınağo ğaşıne, ğaşınağue gözdağı

ğeşıpke ğaşıṕk tasdik

ğeşıpke, denığe, ğaşıpken denığe tastik

ğeşıpken ğeşıpken teyit

349

ğeşöḱon matlaştırma

ğeşöu, ğaşü`eu ğaḟeu` turşu

ğeştaqu` ğeṩtaque ürkütücü

ğeştıĺ ğeṩtıĺ dondurucu

ğeşü`ağe ğaḟá el üstünde tutulan

ğeşü`ağe ziwuzhan sayın

ğeşü`ej ṩhaĺaye, ṩhaĺape prestij

ğeşü`ejın ğaḟejın

sevindirme,

ödüllendirmek

(kırılan pota karşılık)

ğeşüapḣ ğeḟapş`e madalya

ğeşüapḣ ğefeapḣ ödül

ğetec, teceps, şxıwxaź qite, ĺate, ğeteg maya

ğetekoaĺ wuṩıkueyaĺe,

wuṩıkueyaque ufalayıcı

ğeterezıjın ğeterezıjın düzeltmek

ğeterezıjın, ğaterezıjın ğeterezıjın,

ğaterezıjın, ş`ıjınığe tamirat

ğeterezın, ğezefen ğaterezın, ğazexuen düzeltme

ğethamıćen ğathamıṩqen fakirleştirmek

ğethawusıxen ğathawsıxen yakındırmak

ğetır ğetır tetik

ğeṫırğo ğaṫırğue perma

ğeṫqoáĺe, ğeṫıqoáĺe qoáĺe pota

ğeṫquğe, ğaṫıquğe ğaṫquá eritilmiş

ğeṫquğe, ğeṫıquğe ğeṫquğe kür

ğeṫqun, ğeṫıqun ğeṫqun, ğeṫıqun hazım

ğetxape ğatxape mart

ğetxas ğetxase turfanda

ğetxen ğatxen, yeğatxın yazdırmak

ğeun zıxéğaxın duyurmak

ğeun ğeun ilan

ğeuş ğauṩın akıl verme

ğeuşın wuştın fitlemek

350

ğewnefın ğawnexun belirlemek

ğewon ğawen patlatmak

ğewteşöaĺe ğesakaque, ğesakaĺe uyarıcı

ğewuborepşın, ğapşın ğawuberepṩın,

ğapṩın şişirmek

ğewućıtejın ğawuqiten utandırmak

ğewuçıuĺ, ğewuşıuĺ ğawuṕṩıuĺe buzdolabı

ğewuçıuĺewun,

ğewuşıuĺewun mıleṩ buzhane

ğewuçıun, ğawuşıun ğawş`ıun soğutmak

ğewuçüĺ ğawvıaĺe fren

ğewuj ğewuj mahsülde 2. ürün

ğewujejağ ğaxomá yavaşlatılmış

ğewuĺiyin ğawuĺiyın paslandırmak

ğewunafe ğawnexu` belirleme

ğewunefaqu, ğawunefaqo ğewunexuaque açık etmeye giden

ğewunefı teğapṩen nişan

ğewuneḣun ğewuneḣun mahvetmek

ğewuşebaĺ ğaṩebáque yumuşatıcı

ğewuşü`eyin ğewuḟeyin pislemek

ğewuşüeyin yeğawuḟeyin pisletmek

ğewuteşön ğawudefen kudurtmak

ğewuzın ğawzın acıtmak

ğexer ğexer mevsimler

ğeyınıĺ ğeyınıĺ mercek

ğeyının ğayının büyültmek

ğeyinın ğayinın büyütmek

ğezaf zeğazexu` tertip

ğezağ ğezá dönük

ğezaĺe ğezaĺe direksiyon

ğezefağ zeğazaxue tertibat

ğeziy ğeziy sıfırla

ğıbze ğıbze ağıt

351

ğıbze on ğıbze jıan ağıt söylemek

ğıbze wusın ğıbze wusın ağıt yakmak

ğın ğın ağlamak

ğınane ğınane ağlamaksı

ğıneriy ğırey sulu gözlü, ağlak

ğıneriy ğınerey zırlak

ğını fed ğın xode ağlamaklı

ğınım fede ḣun, ğınım

nesın ğınım xuede ḣun

ağlıyacak hale

gelmek

ğınźıwo ğınźıwe mızmız

ğınźıwon ğınźıwen mızmız etmek

ğıpetre, ğıpete ğıpetre ağlayacak durumda

olmak

ğıre nequ ğıre nequ` ağlayan yüz

ğid ǵid bayram

ğo ğo kale

ğo téğapsıhağ ĺehane xueğaze zamanlama

ğo, ĺeḣan, waḣte waḣıt, ĺeḣane, ğue zaman

ğoábje ğoábje boz

ğoáble ğoáble ağacın bir sene

meyve vermemesi

ğoámıle ğomıle kumanya

ğoáne ğoáne delik

ğoánṫıqo, ṫıqo ğoánṫque damla

ğoápĺaşö ğopĺafe bakır rengi

ğoápĺe ğoápĺe bakır

ğoápĺeş`ıqo ğopĺeş` bakırcı

ğoáşe ğoáṩe şaşırma, yol şaşırma

ğoáşxe, ğaşe ĵeğoáşxe geviş

ğoáze, peux, śeux ğoáze kılavuz

ğoázenef ğoázenexu` trafik lambası

ğobeg ğobeg, nıbebıde kabız

ğoçencıćaḱo,

ğonçencıćaḱo, ğonqeş` şort

352

ğoşencıćaḱu`

ğoçencışhaps,

ğonçencışhaps ğonçegṩhaps uçkur

ğodet ğodet, ğoḣume kaleci

ğogğus ğogu`ğuse yoldaş

ğoǵın gowun bağırmak

ğogoánipĺ`ı ğogu`ánipĺ` dörtyol

ğogrıqo ğogurıque yolcu

ğogu ğoámıle ğogu` ğomıle yolluk

ğogu riqon ğogu` yıriquen yolculuk

ğogu zexeć ğogu` zexeq kavşak

ğogu` ğogu` yol

ğogućeć, ğoguéć ğogu`ş`eq altgeçit

ğogum dexın, ğogum

deçexın, deşexın

ğogum dexın, ğogum

teqın yoldan çıkmak

ğogumaf ğogmaxue gülegüle

ğogumaf ğogu`maxue yolun açık olsun

ğogunçe ğogunçe yolsuz

ğogune ğogune tünel

ğogupsığ ğogu`psığe rota

ğoguşüxo ğoguşxue anayol

ğoguyet ğogu`yet valf

ğoj ćıf, ğoj cef ğoĵ qexu` açık sarı

ğojı ğoĵ sarı

ğojığe ğoĵığe sarılık

ğojıṕše ğoáṫe koyu sarı

ğojışö ğoĵıfe sarımsı

ğoĺıjığo ğoĺıjığue yatma zamanı

ğoĺıṕe ğoĺıṕe çekyat

ğoĺıṕe naṫe ğoĺıṕe naṫe karyola başı

ğoĺıṕe peş ğoĺıṕe peş yatak odası

ğome aşü`ı medáxe ıtır

ğome aşü`ı şaqo medáxezıṩe ıtriyatçı

353

ğomıl, ğoámle ğomıle nevale

ğomılapḣ ğomıle azık

ğomılapḣe nimet

ğomıle ğomıle erzak (azık)

ğomlapḣe ğáve zahire

ğonaĺ ğonaĺ delici

ğonesan ğoneṕṩane delik deşik

ğonlağ wuṕıṩqua buruşuk

ğonlağe zifeteqa solmuş

ğonlejın feteq solmak

ğopçağ, şöpışığ fepıxuá sararmış

ğopçen, şöpıḉın, şöpışın ğobjen, fepıqın,

fepıxun sararmak

ğopsı weteps yara sıvısı

ğoşağe ğoşağe yanılma

ğoşen ṩıwen, ğoṩen şaşırmak

ğoşen ğoṩen yanılmak

ğoşenığe ğağoṩenığe şaşırtmaca

ğoşeştep ṩımıwen, ṩıwen`ım,

mığoṩen, ğoṩen`ım şaşmaz

ğoşxen, ğeşen ĵeğoşxen geviş getirmek

ğoṫeraqo ğoṫeraqu`, ğoṫeraque amigo

ğotı ğoet temin

ğotıć ğotıqe bulma şekli

ğotığoáy ğotığoéy ender

ğotığoáy ğotığuéy nadide

ğotın ğoetın temin, bulmak

ğoyaqo ğoyaqu,

zıxuehasaque toplayıcı

ğoyığ ğoyığe toplam

ğoyın ğoyen, zıxuehasın toplamak

ğoyıqo zıxuehasaque tahsildar

ğoyin ğoyin derleme, ağlama

354

ğoyşay ğeyşey halsiz (hastalanmak

üzere)

ğoyşay gukıdemıj keyifsiz

ğozıps ğozıps gazoz

ğu, nıbğe ábğue yuva

ğubcı ğubj salı

ğuc naĺe ğuş`naĺe tel

ğućeğ, ğuş`eğ ğoş`ağ mağara

ğućğog ğuş`ğogu` ray

ğućı ğogu`, ğuş`ı ğogu` ğuş` ğogu` demiryolu

ğućı pao, ḣumepao ğuş` pıa, ḣumepıa miğfer

ğućı, ğuş`ı ğuş` demir

ğućıne, ğuş`ığune, ğuş`ın ğuş`une çivi

ğućıneşxo, ğuş`ıneşüxo ğuş`uneşxue mıh

ğućıntfe, ğuş`ıtfe ğuş`ıntxo boru (demir boru)

ğudı ğude büvelek sineği

ğuğ şıpke tema

ğumı, ujü ğum, uv kalın

ğumığ ğumağ kalınlık (çap)

ğun ğun kurumak

ğunaf ğunax zabıta

ğunaṕe ğunaṕe serhat

ğunapk ğunapk sınır

ğunapke ğunepke, ğune hudut

ğunce ğunge ayna

ğunceḱu saydam

ğune ğune kıyı

ğune ğune sınır, kenar

ğune śıpe ğunápe uç sınır

ğunenç ğunençe, ğune zimıa sınırsız

ğunenç šıqunığ sonsuz küçük

ğunençe ğunençe alabildiğine, sınırsız

ğunepke yiı` ğune ziı sınırlı

355

ğuṕće wat, ğupşe wate ğubje wade orakçekiç

ğupçe, ğupşe ğubje orak

ğur ğur ahşap oyuncak

kürecik

ğurbane ğurbane niş

ğurbane, ḱubane kumb çukur

ğurbeş ĵeşpeş gece kondu

ğurcan ğurcan halka

ğurj ğurj kiremit

ğurz ğurz gürz

ğurze ğurze civa

ğurzinér ğurzinéy gürcistan

ğurziyin gurzin gürcü

ğuse ğuse arkadaş (yandaş,

yoldaş)

ğuşe ğuṩe kuru

ğuthaps ğuthaps idrar

ğuthaps ğuthaps sidik

ğuthapsıĺe ğuthapsıĺe mesane

ğuthašıqu` ğuthan küçük aptes

ğuyixu` ğuyixu` nikel

ğаtхe ğаtхe bahar

ğоfı` ğоxu` çinko

ğоme aşü`ı parfüm

ğоnlаğe, turıs ğоnlá pörsumuş

ha ha arpa

ha baźe ha baźe köpek sineği

ha şefrıtḣu` haṩeuhźake sesiz ısıran köpek

ha? sıtu? niye

habıḣow, habıḣoḣ habekoḣ bacakları açık

vaziyette yürüyüş

habjın habĵın pırasa

hable hable mahalle

356

habz tawıç habz tawıĵ afişte (aşüfte)

haćaqo, haéáqo haş`aque misafirlik

hacaşö hagafe tazı

haće koáće haqekoáqexer yabani hayvanlar

haće, haé haş`e konuk

haće, haé haş`e misafir

hacebzıw, hajebzıw hajbzu leylek

haćekoćağ, gukağ, jalımığ zalımığe zulüm

haćeş, haéş haş`eṩ misafirhane

haćeş, haéş haş`eṩ otel

hacı hajı hacı

hacığe, hajığe hajığa un

hacın, hajın hajın öğütmek

hade hade ceset

hade hade naaş

hade téĺhaṕe hade téĺhaṕe musalla

hade us hade us ölü için verilen

yemek

hadeĺaṕe hadeĺaṕe, ĺenığeĺaṕe şehit

hademıf hademıf mumya

hadepçemıu`, hadepşemıu` hadeṕş`emıu`,

şıĺegu` kaplumbağa

hadetéĺha mıjö hadetéĺha nıve musalla taşı

hadrıxe hadrıxe ahiret

hadrıxe qon hadrıxe quen ahirete göçmek

haéş, hаćeş hаş`eṩ konuk evü

hafećıfe, hafeş`ıfe haxueş`ıxue takanak (borç-harç)

hafı yıṕe yımzeğá, yıṕe

zımğoetá eğreti

hafı haxu` emanet

hafı haxu`, ş`ıxue ödünç

hafı lejać ş`ıhaxu` imece

hafı şten haxu` kaṩten emanet almak

357

haforte haxorte bir Adıǵe dansı

ḣağe ḣağe dantel

ḣağe ḣar oya, örgü

ḣağe ḣağe örgü ·

ḣağe uḣ ḣağe upḣue tül perde

hağeśıf hağaśıf iğde

hajı, ha ha köpek

hajšıršır hajšıršır peygamber devesi

hajü, hajüjiy hav, hav şır enik

hakoáşö hakoáfe oluk

haḱu haḱu` fırın

haḱu haḱu` soba

haḱu haluğ haḱu` ş`akue taş fırın ekmeği

haḱu hanśe haḱu` hanśe fırın küreği

haḱu semb haḱu` semb soba borusu

haku şıku` haku` ṩuk tabak çanak

hakun hakun, benen havlamak

haḱurıj haḱurıĵe fırında pişen

hakuşıkoáş haku`ṩıkoáṩe zücaciyeci

halabe halıwe helva

haleç haleḱ berbat

haleç, halaç, halaké haleq helak

haleç, halaké haleq perişan

haleç, halaké,halaçe zıxekutá harap

halel halel helal

halğoáne halğoáne simit

haĺı haĺı takoz

halığu, haluğ ş`aḱue ekmek

halıjö halıve börek türü

halıjö, halıjü` halıve peynirli börek

haĺırbuw, habewo haĺerbawe nefes darlığı

halṕam ş`akue uw somun

halṕemej, ḣolençöj ṕaṩe kaba

358

haluğ ṕuáć, haluğ ṕaé ş`ákue ṕaş`e pide

haluğ şeh, haluğ şıh ş`ekue şıha örgülü çörek

haluğu bızığe ş`ekue bzığa dilim ekmek

haluğu`ğaj ş`eko ğaĵe fırıncı

halwe haluwe un tatlısı

halyak pṩıĺ köle

hamberş hambereṩ kiler

hambğoáşḣo, jıpıs kaşırğa atmaca

hamblıw, worbene hamlıw hambıluw solucan

hame, hamı hame harman

hamel ámel muska

hamewuj, hamıwuj hamewuĵ harman sonu

hamhıj meşmakin biçer döver

hamığeš fığuen, fığuened haset

hamışqunṫ, hamışüqunṫ hamışqunṫ alıç

hamĺeşö balbe, duvan düven

hamlıw xiźen haṕaše xiş`en kurtlanmak

hamṕeu hambıu çömelmek

hampĺıj şındırḣo kertenkele

hamšıç hamšıraqe siyil

hamšiy hamšiy çavdar

hanašıw hapqelawe tahterevalli

hanbar goen anbar (ambar)

haneğune, aneğune aneğune civar

hanıb hanıbe aç gözlü, obur

ḣanıpḣu` ḣanıpḣu` han kızı

hanśe hanśe kürek

hanśe goáş hanśe guáṩe yağmur duası

maskotu

hanśe pamš, ĺerıṫ bǵı bel

hantḣups hantḣups çorba

hanṫırako handırkuako kurbağa

hap hab hap

359

hapıs, hapse hapseṩ hapishane

hapĺı kahawafe kahverengi

haps haps hapis

hapşe hapṩe kesik nefes

hapşıp hapşıp öteberi

haqustel mesteaĺın, haqusteĺ yüksük (dikiş)

har war her wer züppe

haram harem, leĵığueéy haram

haramığe abıdağe hasislik

haramığedeşx haramığedeşx şike

harç harj harç

harḣup harḣup çavuş kuşu

harşer ḣarşer, ḣarxuer enerjik

hartkurt hartkurt hırdavat

hartkurt, hatkut hartkurt ıvır zıvır

harze harze anafor

harze ḣırze, psıḣırze girdap

ḣarzıne ḣarzıne hazine

haśe haźe köpek dişi

haśe,haśeun, blewupḣ abıde cimri

hasebeku hasebeku` tarla sınırı

haśıpe ĺasqe kılçık

hasqé masqé hasqé masqé rüküş

haşh`oreu, haşüh`oreu ṩharıo kuduz

haşhaçüĺe namısınçe namussuz

haşıureu` haşüḣureu haṩharıo kuduz köpek

haşö hafe lastik

haşö çöáke hafe vaka lastik ayakkabı

haşpek haşpek, haşpak sofa

haşütıḣuşütı hafeśıfe fasafiso

haşx koşx haşx-koşx abur cubur

haşxım sınş`oĺeu` lütfen

ḣate ḣate değer, değerli, iyi

360

şey

ḣatepemıh ḣatepemıh hakir

ḣatepemıh, pḣetepemıh,

keźneź ḣatepemıh hor görme

hatık hatık mısır unundan çörek

haṫiyaqo haṫiyaque oyun yönetinicisi

Hatkoáy hatıkoáy Adıǵe ırkı

hau hau mantar

hau`, haw hawe hayır

haus haus köpek yemi

haus haus yal

hawlıyew hawleyuw, neş`u boş yere

hawulıy hawuley beyhude

hawulıye hawu`ley,

ṩhamıpequed heba

hawuliy hawley fuzuli

haye hey bok

haynape yemuq ayıp

haynape šeuj heynape šeuj kepaze

hayr zıxeĺ, ḣar zıxeĺ guḟeğue, ḣér zıxeĺ hayırlı

hazepırığezağ hazepırğeza zibidi

hazırıps hazırıps hemen hazır

hećekoáć heqekoáqe,

psowuṩha yemlig yabani hayvan

ḣeden ḣeden bez

ḣeden ḣıdan kumaş bez

ḣedenıj ḣıdanıĵ paçavra

ḣeğe mast ḣığa maste şiş

ḣeğemast xedıqmaste oya iğnesi

hektar hektar hektar

ḣelebate ḣelebate kaza

ḣen ḣen örme

heṕaše, haṕaše haṕaše, hapṩhupṩ haşere

361

heṕaše, haṕaše heṕaše, haṕaše parazit

ḣer ḣar, ḣarxuıh kafes

ḣer ujı ḣe nez ağ kenarı

ḣer, ḣeğebler, ḣağebler ḣeğeble ağ

herḣup harehup hüthüt, çavuşkuşu

ḣerin ḣerıṕe, ḣerine hamak

ḣerin, ḣeyren ḣırine salıncak

ḣeśıḱo qepseteşe, şeśıxue masura

ḣeşöj, psı yemın psı yemıne timsah

ḣı, sétk ḣı , sétk cibinlik

ḣıbye, psexaĺ`e ḣıbye, psexaĺ`e leş

ḣıçın, fıçın, guyıbat ḣıjın etli börek

ḣıjen, ş`exın, guzejön ḣıĵen, ş`exın,

guzeven acele etmek

hıĺağ haĺağ tonaj

hıĺe zeşen, haĺe zepşen haĺe zéşe nakliye

hıĺe, haĺe haĺe yük

hıĺeat haĺeat kriko

hıĺeh haĺeh hamal

hıĺeşeç haĺeşek baskül

hıĺewane haĺewáne semer

ḣınḣıps, maxe ḣınḣıps, maxe narin

ḣırbıź, naşe ḣarbız karpuz

hıristiyan kiristan hıristiyan

ḣırše ḣırše, kıśe gıcık

ḣışe ḣışe para (madeni)

ḣıtıwu` ḣı file

ḣıw alakarga, alakese

ḣıw, kuánśe kuánśe alakarga

hıwun posteṩ postahane

ḣıyen ḣeyin kıpırdamak

hilağe hile xeğazerıhın,

zeış`enığe fesat karıştırmak

362

ḣoáfe ḣoáfe lime

ḣoáne ḣoáne küfür

ḣoápse nešen imrenme

ḣoápsqé ḣoápsqé şerare

ḣoáte kolage, ḣoáṫe vadi

hobi hobi hobi

ḣoćığe, ğonlağe ğonlá pörsümüş

ḣoḣon ḣoḣoen temennide bulunmak

ḣoḣu ḣoḣu` dilek, dua

ḣoḣu ḣoḣu` temenni

ḣojın ḣuejın mubadele

ḣomç ḣomç kestane

ḣonaqo ḣonaque küfürbaz

ḣonçec ceğćeĺ, ğonçenc

ş`eğ`éĺ ğonçeg ş`ağş`eĺ külot

ḣonçec, ğonçec ğonşeg pantolon

ḣonen ḣonen küfür etmek

ḣonen ḣonen sövmek

ḣonšenı yişın ḣonšenı ş`ın kızmak, fırça atmak

ḣopsaqo ḣopsaque hayal perest

ḣopsen ḣopsen özenti, imrenmek

ḣorışxer ḣorışxer iştahı açık

ḣot ḣot blucin

ḣot, wosıĺes wes welbane kar fırtınası

ḣotboren ḣotboren kasırga

ḣotḣoşay, ḣotḣoćay welbane tipi

ḣoyi buḣ bol

ḣu petığ ḣu petas az kalsın oluyordu

ḣubz ḣubz cinsiyet

ḣućexabz ḣuş`exabze kuram

ḣuğaxe ḣuğaxe oldu bitti

ḣuğe kaḣuá-kaş`á olan biten

ḣuğe ḣuğe vaki

363

ḣuğe ş`ağe ḣuğe ş`ağe, ḣuá ş`á olay

ḣuğer ḣuár olan

ḣujığo ḣujığue nekahet

ḣujın, otejın ḣujın, otejın iyileşmek

ḣujıpen ḣujıpen iyileşmek (tamamen)

ḣuĺepıt terez olağan

ḣulfığe ḣu, ḣulxuğe erkek

ḣum ḣum kutu

ḣumaĺ ḣumaĺ koruyucu

ḣumaqo ḣumaque emanetçi

ḣumaqo ḣumaque korucu

ḣumen ḣumen koruma

ḣumepao ḣumepıa kask

ḣumiy mıḣumiy ḣumi mıḣumi olsa da olmasa da

ḣumṕ ḣumṕe, ubuğue yudum

ḣun ḣun kaşıntı

ḣun, ḣune ḣun güve

ḣuna mıḣuna ḣun mıḣun? olur mu olmaz mı

ḣuna? ḣun? olurmu ?

ḣunba? ḣun'a? olmaz mı?

ḣunćağ, ṫeiğ ṫeş`a, ḣunća soyulmuş

ḣunćaqo ḣunćaqo gangaster, soyguncu

ḣunćaqo, ṫeéáqo ḣunćaqo şaki

ḣunće zıxewubğue istila

ḣuncen, zеpḣоn ḣunćen gaspetmek

ḣunćepsınće ḣunćepsınće aceleci olmak

ḣundır ḣudır hamurlu-yoğurtlu

çorba

ḣundır ḣudır lapa

ḣundır ḣundır pelte

ḣunep, ḣuştep ḣun'ım olmaz

ḣunew zıgora ḣunu zıguere? olacak sey mi?

ḣunewi ḣunuwi belki

364

ḣunfay ḣunxuey şart

ḣunfayetxıĺ ḣunxueytxıĺ şartname

ḣunfed ḣunxodes olumlu

ḣunfedep ḣunxodeım olumsuz

ḣunığ ḣunığe müsbet

ḣunpĺışö ḣunṕĺıfe ihtimal

ḣunwuś ḣunwuź naftalin

ḣuṕe ḣuṕe mera

ḣuṕe, mekuṕe ḣuṕe, mekuṕe otlak

ḣupḣe ṩenıḟe uslu

ḣupḣenığ ṩenıḟağe usluluk

ḣurayabz ḣureyıbze yusyuvarlak

ḣuraye ḣurey yuvarlak

ḣurcan woerduḣ, ḣurcan halka (küçük halka

demir)

ḣure kaxuá olgu

ḣurep ḣur'ım olmuyor

ḣurer, ḣuğer ḣuğer hadise

ḣureyegu şöĺ ḣureyegu` xeĺ daire alanı

ḣureyegu` ḣureyegu` daire

ḣureyepĺışö ḣureyıfe yuvarlakça

ḣurḣupšı ḣurḣupš yerinde duramayan

ḣurşe ḣurıṩ kuruş

ḣurşö can ḣurfe gane, fe gane deri ceket

ḣurşö pao ḣurıfe pıa kalpak

ḣuş`e ḣuş`e fiil

ḣuş`e ḣuş`e yüklem

ḣuş`e şöáşe ḣuş`e xeş fiil çekimi

huşt huns peki

ḣuşt, ḣut ḣuns olur

ḣuşta? ḣun? olur mu ?

ḣuşün ḣufın kabil

ḣuşün ḣunqe muhtemelen

365

ḣuşünep ḣufın`ım olamaz

ḣuşünığ ḣufınığa olabilirlik

ḣuşüşt ḣufıns mümkün

ḣuşüşt ḣufıns olabilir

ḣuşüşt ḣunuṩıt olası

ḣutbe ḣutbe hutbe

ḣuy wuxığe kaḣua kaş`a olup biten

ḣuхeştep zey ḣun'ım asla olamaz

hа, hаjı he it

hаdecаde hadejade hortlak

hаmṕeu hаmbıu` bağdaş

ığığo ığığue miad

ığıqo yepĺaque bakıcı

ıh sıh ıh sıh ah vah

imam imam imam

inç inç inç

isem yikeḣuğo milat milat

islam yislam islamiyet

izin izin izin

izxıjıştır, ixıqo ıxıjıque alacaklı

jabğe ĵabğue, ĵebuḣ yayvan ağız

jabze ĵabze konuşkan

jaće ĵaqe sakal

jaće wups maşin, jaće wups

maşin ĵaqe wups maşıne tıraş makinesi

jaguar jaguar jaguar

jağe ĵağe nefes borusu

jağewuz ĵen wuz tüberküloz (verem)

jaj mıṫır, mıquemıte hantal

jaje ĵaĵe yavaş, ağırlaşmış,

ağır işiten

jaje, yiğorığu` xom yavaş

jajejajew, yiğorğo ĵaĵeĵaĵew ağır ağır

366

jajew xomure yavaşça

jajew zexexın, maé zexexın ĵaĵew zexexın ağır işitmek

jake ĵaka çarpık (çıkık çeneli)

jalım guş`eğunçe acımasız

jalımağe guş`eğunçáğe,

zalımığe zalimlik

Jane janexer Adıǵe ırkı

janṫe ĵanṫe baş köşe

japḣe ĵapḣe tava

jaw ş`ın, jewu ş`ın ĵawe ş`ın gölge etmek

jaw, jew ĵawe gölge

jawutéź, jewutéź wuĵtéxue izdüşüm

jaye ĵe ey kırıcı konuşan,kötü

ağızlı, kötü konuşan

jaze jaze verev

je ĵe ağız

je değezın ĵe değezın, ĵem

değaxun ağzından düşürmek

je deĺhan ĵem deĺhan ağıza koymak

je demızın ĵıdemxun, ĵedemxun ağzından düşmemek

je deohıjın, je deuhajın ĵe deohıjın, ĵe

deuhajın ağzında gevelemek

je dezın ĵe dexun ağzından düşmek

je şü`ey ĵe ḟey ağzı bozuk

je utḣe, utḣığ ĵe utḣá ağzı yırtık

je yekećın, je déonṫećın ĵe yeşeqın ağzını bir tarafa

bükmek

je zećeşın, je zeećın xuṩhan, zeş`eşın esnemek

je zetéĺhan ĵe zetéĺhan ağzını kapatmak

je zeuşın, je zetéxın ĵe zeuxın, ĵe zetéxın ağzını açmak

jeće jeće ağızla

jećef, jaćef ĵeqeux, ĵáqeux ak sakal

jedeğeçeh, jedeğaşıh ĵıdeğajıh gargara

jedeohan, jedeuhan ĵedeohan, ĵedeuhan gevelemek

367

jedeuhan ĵıdeğauqın mırıldanmak

jegunde ĵegunde pancar

jegunde jegunde pazı

jeğu jeğu` gerdan

jeğu` ĵeğu` çene altı

jeğub ĵeğub gerdanlı

jeğubab ĵeğu`bab guatr

jejiy ĵeĵey böbrek

jejiy wuz ĵeĵey wuz böbrek hastalığı

jéletké peceley

jem depĺıhan, jem depĺıhan ĵem depĺıhan ağızın içine bakma

jem kıdeĺetın ĵem kıdeĺetın ağızdan kaçmak

jemcug jınj inci

jemıan ĵemuwvıa, ĵer'or laf ebesi

jen ĵen pişmek

jeṕaşö ĵeṕaxue avurt

jepıte ĵebıde ketum

jepk ĵepk çene

jeqoš ĵeqoš ağız içi

jeqoš ğućağe, jeqoš ğuéáğe,

jekepın ğućağe ağız içi kuruluğu

jerewure jereure, ĵer-or, or-ver patavatsız

jerıbzer ĵerbzer ağzı iş yapan

jerıo ĵerıo sözlü

jerıoće ĵerıoće ağız deyimi ile

jewaṕe, jewuṕe ĵewáṕe gölgelik

jewuḣ ĵewuḣ ağzına geleni

söyleyen

jexilısıćın ĵemeş`ihan ağız kokusu almak

jğımbe, jğumbe, sane šıqu` sane šıqu` kuşüzümü

jı ĵı hava

jı ĵı nefes

jı ĵı yaşlı

368

jı çıatağ, jı şıatağ ĵı ş`ıatá meltem

jı ḣun ĵı ḣun kocamak,

ihtiyarlamak

jı şü`eyığ, quğojı, uğojı ĵı ḟey, wogḟey hava kirliligi

jıbğe ĵıbğa rüzgar

jıbğe ĵıbğe, ĵıxu` yel

jıbğe şabe ĵıbğa ṩabe esinti

jıbğepş ĵıbğepṩ yelölçer

jıbğeşxo, jıbğeşüxo wolbane fırtına

jıf jıxu` fan

jıf jıxu` pervane

jıf ĵış`exu` yelpaze

jığebıb ĵığaĺate uçurtma

jığeyi ĵığey ufak parçalar

jığo ĵığe yaşlılık

jıhac, jıharz ĵıḣarz rüzgar anaforu

jıharz ĵıḣarz hortum

jıharze ĵıḣarz, ğuş`quiy hortum, rüzgar

anaforu

jıḣoćaĺ ĵıḣoćaĺ havalandırıcı

jıḣoj ĵıḣoj havalandırma

jıkeşen ĵıkaşen solumak

jıkoh, jıkuha ĵıkuh yelkenli gemi

jıḱuĺat ĵıgu`ĺate helikopter

jımrıf jımyıxu` yelken

jın ĵın taramak

jınçe ĵınçe havasız

jınef jinexu` peri

jınığ ĵığe ihtiyarlık

jıntıw ĵındu puhu kuşu

jır jır çelik

jırıf jırıux, jıxu` aspiratör

jırıqo jırıque, yıquetiq gerici

369

jırışü` ĵıyış vakum

jıs jıs gaz

jışe ĵışe, bowuen soluk, nefes almak

jışeğu, zığapsefığo zığapsexuğe teneffüs

jışhal ĵıṩhal yel değirmeni

jıway ĵıwuaye bora

jıwu ĵuw nakarat

jıwun tınçığewune huzurevi

jiye, šıqujiy, şḣe ṩḣe, šıqu`niṫe minik

jor jor istavroz

jöáğe vepḣá haşlanmış

jöáğo vağue yıldız

jöáğo yićı, jöáğo pxırışın váğuepıxun göktaşı düşmesi

jöáğocay wuáfe nıve meteor

jöáğopıf váğuepux göktaşı

jöáğorıpĺ veğorıpĺ teleskop

jöáğoyić váğueyij akanyıldız ast

jöḱu dep köz

jöḱuĺe ĵeguĺe mangal

jön, fın ṩıxuen sürmek

jönaqo vaque toprak sürücü

jöneğu veğue maze mayıs

jörk bemṕeğuexuabe bunaltıcı sıcak

jörtı vertın şamata

jurd, curd jurd, curd musevi

jüntxen wubĵıtxın tükürmek

kabaske, ǵını kabıste lahana

Kaberdey kaberdey Adıǵe ırkı

kabze kabze arı

kabze kabze, bzıhançe som

kabze kabze temiz

kabze ĺabz kabze ĺabze,

bzıhaxuençe, halis

370

xemzerıha

kabzen kabzen temiz olmak

kabzenığ kabzenığa temizlik

kabzew kabzew temizce

kahın kahın getirmek

kahwe kahawe kahve

kakiy kakiy mercimek

kale kále şehir

kalećıb, kaleib kaleş`ıb, ş`ıbkale taşra

kaledes kaledes şehirli

kalejiy kalešuq kasaba

kaleḱup kalegup eyalet

kalepot kalepot sorunlu

kaleşha kaleṩha başkent

kaleşhağu` kaleṩhağu` valilik

kaleşharıt kaleṩharıt vali

kaleşxo, kaleşüxo kaleşxue il

kaleşxo, kaleşüxo kaleşxue vilayet

kalezeğaf kalezeğazaxue imar

kalezéş kalezéş kaymakamlık

kalırkaş kalırkaş yengeç

kalmık şay kalmık şey kalmık çay

kame kame kama

kamıl kamıl kamış

kamış yewon kamşı yewuen kamçılamak

kamış, şığeṫırze, şıfeç,

şığeṫar kamşı kamçı

kamışıć kamşıqı` kamçı sapı

kamzegu` ḣumṕeśeg karınca

kamziy kabziy telek

kanc kance saksağan

kançebinçe konçebınçe ecişbücüş

kandis kandes lades

371

kanšuw kanšuw kaval

kanšuwapş kanšuwapṩe kavalcı

kantin kantin kantin

kantof qetrof, kartof patates

kantof jağ qetrof ĵa patates kızartması

kaoba jıṕe'a söylesene

kaparo ğabıdaṕş`e,

tewubıdeṕş`e kaparo

kaplan kaplan kaplan

kaqoqoj kaquequej gel git

kaqoqoj kaquequej gelgit

kaqore thamafem thamxue kaque gelecek hafta

kareĺaps kareĺaps karekök

kargéy kaşırğa doğan

karğo karğue duru

karıw, ĺei karuw, ĺeq takat

karıwunıç karuwınçe mecalsiz

kaśğoán ş`ıbĵe yaban arısı

kaśmeraqu`, kaśmarqo merequaṕśe böğürtlen

kaş`e kaş`e tanı

kaşö, yeş`e kafe dans

kawo, zexeş`ağ, yeçöḣoxığ kawo, zexef`ağ,

yeveḣoxığ göçük

kawukaz kawkaz kafkasya

kayğaqo, ĺepeyiğanaqo zizğane inatçı

kayğe ş`ın teğakinıhın ısrar etmek

kayğe, ziğanen ziğanen inat

kaz kaz kaz

ke k`e kabir

ke k`e lahit

ke k`e mezar

keb, kabı kab kabak

kebar ḣıbar, otığa haber

372

kebar dey hıbar ḟıše kara haber

kebar guxeć ḣıbar guxeş` acı haber

kebarıć, kebarış`e ḣıbarış`e yeni haber

kebarıh ḣıbarıh muhabir

kebarıj ḣıbarıĵ eski haber

kebarınç ḣıbarınçağe habersizlik

kebarıpš ḣıbarıpš yalan haber

kebarnıç ḣıbarınçe bihaber

keberdéyibze kaberdéyıbze kaberdeyce

kebertаy kaberdey kabartay

kebǵın, kabıǵın kebǵın dere otu

kebıć, kabı će kabıṕk kabak çekirdeği

kebıps kabıps kabaktan yapılan

boza

kebıšuw kabšuw kabak kemane

kebışö kebıfe açık doru

keblaçe ḱobje avlu kapısı

keblan keblan metal ilaç kutusu

kebzabz kabze pak

kebzağe kabzağe arılık, temizlik

kebzağe, ulenığe kebzağe saflık

kebzaqo kağebzaque temizlikçi

kebzenığ kabzenığe hijyen

kebzeubz kabzeubz tertemiz

kećeṕ, ş`eṕın teletḣın kavlama

kećesağ guwá geç kalmış

kéfećın, ğeḣune lejen ğaḣun gütmek

kéfexığ, yefexığ kéxuexás, yexuexás aşağıya düştü

keğağ, nekığe keğağ, nekığe ağaçtaki çiçek

keğaḣuqo kazğaṩ yaratıcı

keğasın, ṕun, ḣun, neğeasın neğasın, kağasın yetiştirmek

keğasıqo kazğeq müstahsil

keğećın keğeqın istihsal

373

kéğefex, yeğefex kéğaxuex, yeğaxuex aşağıya düşür

keğeğunen ḣumen savunma

keğejın keğeĵın kusturmak

keğeĺağo teklif

keğesıqo ğabeğaque üretici

keğeşığ, keğaşığ zeteğaşá helezon

keğewuşın kağawşın uyandırmak

keğezaṕ kağazaṕe dönemeç

keğezaṕ kağazaṕe sapak

keğezaṕ kağezaṕe viraj

keğezaṕe keğezaṕe dolambaç

keğoyin zıxuehasın tahsilat

keğоt wutıku`kiğahen keşif

kéhaxın, kéğexın kéhaxın, kéğaxın indirmek

keḣuće keḣuqe doğuş

keḣuğer psowuṩha, kağaş`á mahluk

keḣujın kaḣujın dirilmek

keḣunığ ĺxonığa doğum

keḣurbın kiṫıqin deşmek

kéjeğać, kéjeğaé keĵeğaş`e acemi çaylak

kéjeğać, kéjeğaé mısá toy

kéjeğać, kéjeğaé keĵeğaş`e yenilik, moda

kejın kaĵın kusmak

kejön kaven kaynamak

keken qeqen gıdaklamak

kekeyın, keyın kakeyın geğirmek

kekun kaśıfın yellenmek, osurmak

kéĺ`ıxın kéĺ`ıxın, gonĺen pörsüme

keĺağo ĺağue görüntü

keĺağore keĺağur zahiri

keĺeğoáće tépĺe, ĺeğueqe görünüm

keĺeğoće dax münazara

keĺeğore ĺağur görünen

374

kelejiy kalešuk ilçe

kélelexığ, yelexığ kélelexá sarkık

kélığ ş`eqaxue, kıdexuá artık

kélığer kelár, kıdexuár artan

kélıjın kélıjın, kıdexuen artmak

kenağer kanar kalan

kenefağ zexexunığe netleşmek

keneğebıĺ, kenğabıĺ keneğebıĺ, kenğabıĺ kelebek

keneḣejın, keneḣejın zıkaş`ejın ayılmak

kenejığ kanejığe kalıntı

kenejığe kanejığe bakiye

keneṫexes k`eṩhanıve, kaṩhades mezar taşı

keoát gurığao izah

keojın kaoten anlatmak, itiraf

etmek

keotaqo otáque anlatıcı

keoten kaoten itiraf

képs, psen képs, psen aksırık

képsepsewon, wosepsen képsepsewuen çiselemek

keqoáṕe kaquaṕe gelir kaynağı

kéqoće kequeq döngü

kéqoćırer, kezğezejığer kazğazeja dönen

keqohın, kequhan kaquhın seyahat, gezmek,

gezinti

keqohıṕe ćap, kequhaṕe

ćıṕe kaquhıṕe mesire

keqohırey, kequharey kaquhırey gezgin

keqon kaquen gelmek

keqonaqo kaquenaque,

ĺeğuáque ziyaretçi

keqoreğ ğa kakue gelecek sene

keqoşt kaquenus gelecek

keqoşt ĺeḣan kaquenu ĺeḣane gelecek zaman

keqoştır ğaş`e kequenur, istikbal

375

kaquenu ğaş`er

kequhan kaquhın dolaşmak

kequhan, keqohın kaquhın seyahat

kerabğ kerabğe yüreksiz

kerabğe kerabğe ödlek

keral keral kral

keralığu` keralığe devlet

keralığu` karalığue krallık

keraluğout keralığueut memuriyet

kereğu` kereğu` resmi

kerendaş kerendaş kurşun kalem

kermeban kermeban,

ş`ığapsexu` nadas

kes kas defa (kadar)

kes kes her

kes dapṩe, kas kez

keśığoán şıdıbĵe eşek arısı

késın, kéşxın, kéxın késın, keşxın yağmak

keśıpeğan haśıbane kuşburnu

kesiy kasiy çe eki (gittikçe,

yaptıkça...)

keş`ehın, keş`ıhan kaxuhın çevrelemek

keş`ejın kagupṩısıjın hatırlamak

keşeğu kaşeğue evlenme vakti

keşeğu, deqoğu kaşeğue, neasığe ergenlik

keşen kaşen sevgili

keşen kaşen yavuklu

keşen ğenefağ kaşen ğanexua,

kaşen teğapse nişanlı

keşenaşe keşenaşe evlilik

keşöáqo, kéş`aqo kafáque rakkas

kéşxıć keşxıqe yağış şekli

ketabe kadabe kadife

376

ketışü`ı ketıḟ mümbit

kewon kawen infilak

kewon kawen patlama

kewuçöhen, kewuçühan kewuvehen,

kewuvıhan abluka

kewuḣumen ḣumen mahfaza

kewun me kış`ihan kokusunu alma

kewune k`a wune türbe

kewuş kawuş uyan

kewuşın kawşın uyanmak

ḱexale k`exaĺe mezarlık

kexaĺe wune k`axaĺeṩ yatır

kexaṕe, kexaĺe k`exáĺe mezar yeri

kéxıĺ`en, yeğağotın,

zeğağotın kağoetın, keğağoetın

temin etmek,

buldurmak

kéxın, yexın kéxın, yexın inmek

kezıqoh, kequhaqo kaquehaquerey,

kaquhırey gezici

kezqoh, kezıquh kazquıh seyyar

keхаĺ k`eхаĺ kabristan

kıćeć, kıéć kış`ek, kıtek hasılat

kıćeć, kıéć kış`eq, kıxeq rekolte

kıćeć, kıéş yıjın, yıjıṕe akış, akış yeri

kıćećığać, kıéćığaé kış`eqığaṩe yeni icat

kıćeĺıqore kıqeĺıquer muteakip

kıćeĺıqore kıqeĺıquer sıradaki

kıćenığ, kıénığ kıṩena, ḟeyepĺ yadigâr

kıćenın, kıénın kış`enın miras bırakmak

kıdepsın kıdepsın aralıktan ışımak

kıénıjığexer kanejığexer kalıntılar

kıézxığaér yipeğuet mucit

kığe zeuná, zetená tutuk

kığe, ule ule alık

377

kıkot kıkot mürit

kıme, pıte bıde katı

kıpeuĺ kıpeuĺ önünde (yatar

durumda durmak)

kıpfağeğun, kıpfağağun kıpxuáğağun affedilmek

kıpışıtır pıṩıt mukabil

kıpıt kıpıt uzantı

kıpše kıpše erik (bardak erik)

kıpxırıćın kıpxırıqın bu tarafa geçmek

kırawtın, kiraş`ın zıteğaquen yenilmek

kırifın, şharifın kırixun, ṩhapırıjın taşmak

kıripḣığ kıripḣá, kıriqutá isilik

kıśe ḣırśe, kıśe şeftali

kıśe, ḣırśe kıśe badem

kısfeğeğu`, kısfeğağu` kısxueğağu` af edersiniz

kıtépşı kıtépṩ potluk

kıtéxığ téxığe, zepxuğe ganimet

kıw kıw kuğu

kıxećıre, kıdiźere kıxeqar kazanç

kıxeşı kıxeṩ ortaya çıkmış,

sivrilmiş, beliren

kıxéźı kıpxeź seyrek yağış

kızıḣuğe mefebj kaḣuğe mexuebj doğum tarihi

kızxećırer kızxeqır faktör

kibutırer, kiwbutırer kiwubıdır, quešıt muhteva

kiĺetın kiĺetın peydah olma

kilo kilo kilo

kilogram kilogram kilogram

kilogram metrew ṫu

KG/MT

kilogramiṫ gueş

metrow 2KG/MT

iki kilogram bölü

metre, 2 KG/MT

kilogramitf, kilogram tfı

KG 5

kilogramitxu`, txu

kilogram 5 KG beş kilogram, 5 KG

kilometre kilometre kilometre

kimyaqo kimyaqo kimyager

378

kin guğ müşkil

kin guğ zor

kin muğoáy zeşığue yorucu

kinığe kinığe, kinığe cefa

kinığe ley eziyet

kinığe guğeh, guğyeh güçlük

kinığe guğyeh meşakkat

kinığo guğeh çile

kinığo kinığo külfet

kinığo guğuğe zorluk

kinınığeće guğuwe zorlukla

kinıo guğuw zorca

kiojın kaoten ikrar

kişaqo kiṩaque ithalatçı

klogram bğu goş santimkar,

KG 9/cm²

bğu klogram gueş

santimetrekare, 9

KG /cm²

dokuz kilogram bölü

santimetrekare, 9

KG/CM2

ko k`oe domuz

ḱo ḱue bacak

ḱo bzeps ḱue bzeps bacak lifi

ko şe k`oe şe domdom kurşunu

ḱoáḣo goaḣue dirgen

ḱoáme guáne budak

ḱoánde ḱoánde maki

koánśe bzıw, ḱoánde bzıw koánśe bzuw çalıkuşu

koánśe, ḱoánde koánśe çalı

koápe koápe açı

koápe koápe köşe

koápe bḣu koápe bğo geniş açı

koápe ćıb koápe ş`ıb dış açı

koápe qoš koápe queš iç açı

koápe zanć koápe zanć yüksen derecelik açı

(doksan derecelik)

379

koápe zande koápe zande dik açı

koápe zejü koápe zeju dar açı

koápegoş koápegoş açıortayı

koáṕše koáṕše esmer

koáṕše koáṕše yağız

koáşö koáfe asma oluk

koáşö kayık

koáşö koáfe tekne

ḱoáşö ḱoáfe bacak yüzeyi, derisi

ḱoáşö sandal

koáşö ḣanśe kayık küreği

koáşöf kayıkçı

koáyaj, koáye jağe koyĵapḣe yağda kızarmış

peynir yemeği

koáye k`oy peynir

koáye nejığups k`oy şıps peynir suyu

koáye yixın k`oy xexın peynir yapmak

koázepx koázepx köşegen

ḱobzeps, ḱozerıtıṕ ḱobzeps, ḱoezerıtıṕe kalça eklemi

koćedes, koájedes kojedes köylü

koceğu, kojeğu kojeğu`, ṩıṩeğu` hemşehri

kodiy kudey katıksız

kodiy kudey yalın

kodiy kudey yavan

ḱofte ḱofte bluz

koğu, peṫısıṕe koğu`, peṫısıṕe siper

koğu` koağ kuytu

koğuṕe koğuṕe, doreş

ṕş`ereş köşe bucak

koḣ ş`ıṕe, kuha ş`ıṕe kuh ş`ıṕe tersane

koh`uhaṕ, kuhauhaṕ k`uıh uha liman

kohaṕejıbğe kohaṕeĵıbğe karayel

kohćıu, kuhaşıu k`uh ş`ıu` güverte

380

kohı, kuha k`uhı` gemi

kohı, kuha kuh vapur

kohışe, kuhaşe torpil

kojeşüxo, koceşxo kojeşxue belde

koĺ koĺ arkasında var

kolej koarğ karga

kolen kolen alaca

ḱon peş goen peş anbar bölmesi

ḱondaĺe, koánśe çıśaĺe koánśe qıśe çalılık

ḱonı ḱonı kişniş

ḱonı guen tahıl deposu

ḱonı, ḱon anbar gözü

kopepş kuapepṩ iletki

kopewnıku` kopewnıku` açı ortayı

ḱopk ḱuepk but

kops kops sap, kulp

koṕšen koṕšen esmerleşmek

koreğ kurağ sırık

ḱoreşü goref çıban

koridor, hayat hayat koridor

ḱoś zeṫéğapḣığ gueź guá yarma bugday

ḱośı gueź buğday

koş, şıpḣu koş-şıpḣu` kardeş

ḱoşı ḱueş göç

koşın koṩın küp

ḱoşın apḣoén, ḱueşın göç etmek

ḱoşın ḱoşın, goçın taşınmak

kot, dézğaşte, deo daşte kuet yandaş

kowpsıne, psınekaw,

ḱumaşe, ş`ıne kuıy kuyu

kozewun, kozewu yişın kozewun, kozewu`

yiş`ın gebermek

ḱozır oğus kumar

381

ḱozır ḱozır oyun kağıdı

kriz kriz kriz

ku ku kiriş

ḱu gu araba

ḱu gu taşıt

ḱu ğog gu ğogu` taşıt yolu

ḱu śıqu gu šıqu` kamyonet

kubğan, kumğan kubğan ibrik

ḱudağ ḱudá tıkalı

ḱuden ḱuden tıkamak

kudiyiğ, zepekudiyığ zıṩeşa, kudiyá gergin

kudiyin kudiyin çekme

kujı kuĵ armut

ḱuḱumaw ḱuḱumaw, duğurgu baykuş

ḱuḱuw ḱuḱuw kumru

kule ĺapse köken

ḱuĺemıc, ḱuĺemıj guĺemıĵ dingil

ḱuĺemıć, ḱuĺemıj guĺemıj araba dingili

ḱuĺemıj guĺemıj mazı

kulukuş`e kulukuş`e memur

kumal kumal hain

kumalığe kumalığe hainlik

ḱumalınığ źıhyepš ihanet

kumbıl pḣaṩebey, kumbıl çınar

ḱunan kunan tay

kundısıw kundepso

yoğurttan yapılan süt

eklenerek yapılan

mayalı içecek

kundısıw peş`ıj kundepso qıte kefir

ḱup gup ekip

ḱup gup grup

ḱup gup takım

ḱup gup topluluk

382

ḱup ḱupew gup gupu grup grup

ḱup zedaqo gup zıdeque, gup

zedeque kafile

ḱupće ḱupće ağırlık merkezi

ḱupće ḱuṕş`e merkez

ḱupće ḱupse öz

kupće onteğuğe, kupće

woteğuğ kupsewondeğuğe özgül ağırlık

ḱupcı ṩıĺxu` döl

ḱupĺ`e guṕĺ`e arabanın ön kısmı

ḱupsao, ḱupćao qeş`uw özet

ḱupsaoće qeş`uw özetle

ḱupse ḱupse nüve

ḱupse pekeć ḱupse peut öz direnç

ḱupse pku ḱupse pku öz kütle

kupşha wuz, kumışha wuz kupṩha wuz kemik hastalığı

kupşha zerıble, kumışha

zerıbl kupṩha zerıble iskelet

kupşha, kumışha kupṩha kemik

kupxır kupxır bağ kirişi

kur`an kur`an kuran

ḱurajiye gurğaje, guğaje elarabası

ḱurbe ḱurbe kubbe

ḱurḱur goguş hindi, (culuk)

kurmenıpḣ kurmenıpḣe kurbanlık

kurs kurs kurs

kurte kurt gurk

ḱuse ḱuse ekose

ḱušı ḱušı` ilik

kuskus kuṩkuṩ kuskus

ḱuşe guṩe beşik

ḱuşe wored guṩe wered ninni

kuşha uaş`ha, kuşha, kurş dağ

383

kuşha kuṩḣa, oáṩha tepe

kuşha mışha, muşüqu pḣaṩha mıṩha, kuṩha

mıṩha meyve

kuşha zepıt kuṩha zepıt, oaṩha

zepıt sıradağ

kuşhakaw meḟe kuṩha yanardağ

kuşhazepıtxer kuṩha zepıtxer,

oaṩha zepıtxer sıradağlar

ḱuşö gufe araba kasası

ḱuşö gufe kaporta

kutağe kutá bozuk

kutame kudame dal

kutame kudame salkım

kutaqo yıwudaque yıkıcı

Kute kute ihlal

kuṫe, fışın xuşın vişne

kuteğeşü`ı, kutenıĺ kutenıĺ, kuteğuaḟe kırılgan

kuteğoşü`ı kuteğuaḟe kırılgan, kolay

kırılan

kutej kutej afet

kutejığ yıwudá yıkık

kutejığo аḣret mahşer

kutejın kutejın, atıjın iptal

kuterey, kutaqo, wubetaqo,

wubetaĺe kuterey, kutaque kırıcı

kutır oba

ḱuwećiy gowğuey figan

ḱuwığ ḱuwuğa derinlik

ḱuwo gow nara

ḱuwo, ćiyi gow qiy yaygara

ḱuwohaw bırğsırğu,

bırğesırğew gürültülü

ḱuwohaw ḱuwohaw tantana

ḱuwon gowun, haykırmak

384

guzeveğuegow,

qiyın

ḱuwon, ćıyin gowun qiyın yaygara koparmak

ḱuwu ḱuw derin

ḱuyen ḱuyen fuhuş

kuyı kuyı` dazlak

kuyı kuyı` kel

ḱuyı zine zina

ḱuyin zine ş`ın zina yapmak

ḱuyrıĺf, bzecerıĺf bzegerılxu` piç

kuzaĺ kuzaĺ sıkıştırıcı

ḱuzéf guzéxue sürücü

ḱuzéf guzéxue şoför

kuzın dekuze sıkıştırma

Küb kub küp

ĺ`aće ĺ`eqe ölüm şekli

ĺ`ağe ĺ`á ölü

ĺ`ako ĺ`akue kabile

ĺ`ejıre ĺ`enığe ziı` ölümlü

ĺ`en ĺ`en ölmek

ĺ`en ĺ`en vefat

ĺ`ep ĺ`ı`ım adam değil

ĺ`faqo, kurte kurt anaç

ĺ`ı ĺ`ı adam

ĺ`ı pḣaş ĺ`ı pḣaşe kaba adam

ĺ`ıblan ĺ`ıblane yiğit

ĺ`ıće ĺ`ış`e mevsimlik işçi

ĺ`ıeğeće guğqe, ĺ`ığaqe zoraki

ĺ`ığe ĺ`ığe erkeklik

ĺ`ığe psığeće ĺ`ığe psığeqe zar zor

ĺ`ığe zıxeĺ ĺ`ığe zıxeĺ adamlık

ĺ`ığece ĺığaqe zorla

ĺ`ığeće ĺ`ığeqe cebren

385

ĺ`ığeće tépxın ĺ`ığaqe téxın gasp etmek

ĺ`ığenç ĺ`ığençe namert

ĺ`ığoábe ĺ`ığoábe dul erkek

ĺ`ıḣuj ĺ`ıḣuĵ alp

ĺ`ıḣuj ĺ`ıḣuĵ babayiğit

ĺ`ıḣuj ĺ`ıḣuĵ kabadayı

ĺ`ım fedew ĺ`ım xodew adam gibi

ĺ`ım fedew dezéqon

ĺ`ım xodew

dezéquen, ĺ`ım

xodew ṩıtın

adam gibi

davranmak

ĺ`ınığe ĺ`ığe yiğitlik, cesaret

ĺ`ıṕe yiwuçöáğ neasá erişkin

ĺ`ıṕe zerıt ĺ`ıṕe zerıt, zeṕe zerıt vakar

ĺ`ıqo ĺ`ıque vekil

Labe labe adığey'de nehir

labirent labirent labirent

ĺabje ĺabĵe pençe

ĺać, ĺaş`e ĺaş`e temel

ĺaçe zimie, ĺaş`e zimie ĺaṩe zimıa dipsiz

ĺaǵe ĵıxu` havadar

Lağe tepṩek tabak

ĺaḣ ĺaḣe köstek

Laj laĵe sebep

Laje laĵe cürüm

Laje laĵe kabahat

Laje laĵe suç

laje téĺha laje téĺha töhmet

laje ziı` laĵe ziı` sabıkalı

laje, zeşıwko laĵe hata

lajeğaps lajeğaps savcı

lajenığ suçluluk

lajere laĵer faal

lajetéĺ lájetéĺ hükümlü

386

lajetéĺh laĵetéĺh hakim, yargıç

lajetéĺınığe lajetéĺınığe mahkümiyet

lajetéź ṕšı télha iftira

lajezia, lajezie, lajeṫéĺ laĵezia, laĵezie suçlu

Ĺako ĺakue ayak

lama lama lama

ĺandış ĺandış zambak

lanle lale, lanle gevşek

ĺaore ĺaor yalvaran

Ĺape ĺape ayak burnu

Ĺape ĺape paça

ĺaṕe ĺaṕe pahalı

ĺaṕe, ğotığoáye pş`eşxue ziı,

ğotığuey kıymetli

ĺapse ĺapse esas

ĺapse ĺapse kök

ĺapše ĺapše yalın ayak

ĺapse źın ĺapse źın kök salmak

ĺapsençe ĺeş`ençe temelsiz

ĺapşe ĺapṩe ayak bileği

ĺaşe ĺaşe topal

ĺaşe qon ĺeḣınten, yeĺeşewuen aksayarak gidiş

ĺaşerer, ĺajöre yeĺeşawue, yeĺeḣınte aksayan

ĺaşha ĺaşha ayak üst tarağı

ĺaşö ĺafe sürgü

ĺate ĺate şirden

lawlaçö, pçenşö lawu-lanvı palyaço

le le boya

ĺe (ĺenıkop) ĺe (ĺenıkuep) çift

ĺe make ĺe mak ayak sesi

ĺeas ĺeas nail

ĺeasın ĺeasın erişmek

ĺebeku ĺebákue adım boyu

387

ĺebeku ĺebekow ĺebekue ĺebákow adım adım

ĺebeku pepç ĺebekue pepj adım başına

ĺebeku yewon ĺebákue yewon,

ĺebakueće pṩın

adımlamak adım ile

ölçmek

ĺebeku źın ĺebekue źın, ĺebakue

ḱın adım atmak

ĺebeku`, haĺebok, ĺebako ĺebákue adım

ĺebğu` ĺebğu` ayağın dış kenarı

ĺebğuś ĺebışe queqe yampiri yürüyüş

lebı psıa nem

lebı psıa rutubet

lebı kudiy psıa ş`eş nem çekici

lebığ psıağ nemli

lebınığe psıağe nemlilik

lebıpşı psıapṩ nemölçer

ĺebıś ĺebıś ayak tüyü

ĺebıś ĺebıśe paçalı

ĺebış ĺebışe topuğu eğri

ĺebıu, bışe ĺebışe yampiri

ĺebjan ĺebĵane ayak tırnağı

ĺebjeuf ĺebĵexu` nal

ĺebjeuf éĺhan ebĵexu` ş`eĺhan nallamak

ĺebl ĺebl mimber

ĺeblan pseĺetet, psáĺetet mert

ĺeć unćen etkin

ĺeć ĺeq güç

ĺeć,ĺei ĺeṩığe derman

ĺećaĺ, ĺeéáĺ ĺeş`aĺe silgi

ĺećaṕe ĺenqaṕe baldır

lecen lecen leğen

ĺećenıbe baldır merkezi

ĺećeṕaş ĺakouşe çarpık bacak

ĺećı, ĺei ĺeq gayret

388

ĺećı, ĺei ĺeqı` mecal

ĺećığe, ĺeiğe ĺeş`á silik

ĺećığo ĺeqığue imkan

ĺećın, ĺein ĺeş`ın silmek

ĺećınçe, ĺeinçe ĺeqınçe takatsız

ĺećınıç mıunće etkisiz

ĺećınığe ĺeqınığe etkinlik

ĺedak ĺedake topuk

ĺedakençe ĺedakençe ökçesiz

ĺedakeps, ĺedake çağe ĺedekaḱe topuk çatlağı

ĺedan ĺedan tuzak

ledex ĺedex, ĺeyıha girinti

ĺedex ĺedex açık yakalı

ĺediy ĺediy baldır kemiği

ĺef ĺex pedal

ĺeǵağ ĺeǵağ düzey

ĺeǵağ ĺeǵağ rakım

ĺeǵağ ĺeǵağ yükseklik

ĺeǵağe ĺeǵağe irtifa

ĺeǵen ĺeǵen, dequeteyın yücelmek

ĺegoán ĺegoán çığır

ĺegoánce, ĺeḱoáje ĺegoánĵe diz

ĺegoáncemışha,

ĺeḱoájemışha ĺeguenĵemıṩha diz üstü

ĺegoncaşh, ĺeḱoájeşha ĺegoánĵetes diz kapağı

ĺegu ĺegu` taban

ĺegu ĺegu` zemin

ĺegu ćet, ĺegu ét ĺegu` ş`et ayak altı

ĺegu koápexer ĺegu koápexer taban açıları

ĺegu zenć ĺegu` zenć taban doğrusu

ĺeguf ĺegux süpürgelik

ĺeguĺeć, ĺeguĺeiĺ ĺegu`ĺeş`, ĺeĺeş` paspas

ĺeguĺeǵağ ĺegu`ĺeǵağ taban yüksekliği

389

ĺegunez ĺegu`nez taban kenarı

ĺegupć ĺegupć karo

ĺeguś ĺeguś subasman

ĺeguşabe ĺegu`ṩábe düztaban

ĺegutét ĺegu`tét zemin kat

ĺeğaĺ ĺeğaĺ iskele

ĺeğoaĺ ĺeğoáĺe gösterge

ĺeğogu ĺeğogu` patika

ĺeğu ĺağuqe görüş

ĺeğunığe ĺağunığa aşk

leğup leğup kazan

ĺeḣan ĺeḣane çağ

ĺeḣan ĺeḣane dönem

ĺeḣanyequ` ĺeḣaneyequ` çağdaş

ĺeḣınte ĺeḣınte aksak

ĺeḣoámbe ĺeḣoámbe ayak parmağı

ĺeḣombejiy ĺeḣombešuk ayak serçe parmağı

ĺeḣsten ĺeḣsten güderi

lejać oxuş`eḣu` işçilik

lejapḣ leĵapḣ emek

lejaqo leĵaque çalışkan

lejaqo leĵaque emekçi

lejaqo aze leĵaque aze kalifiye

lejaye, lejeqoşüxe leĵaque, aqueĺaque hamarat

lejećay lejeqey emektar

lejen leĵen çalışmak

lejeqonığ leĵen faaliyet

lejığ kalejığe kazanım

lejığ lejığ mahsul

lejığe leĵığa ürün

lejığe téxıjığ, lejığe

yehıĺ`ağ

leĵığe téxıjığe, leĵığe

yehıĺ`ağe hasat

lejın ğabeğuen üretmek

390

lejışx mıleĵej emekli

ĺeḱoáncaşha, ĺeḱojeşha ĺeguenĵáṩha dizkapağı

ĺekoáše wuneğueše, ĺeṕkıše soyadı

ĺeḱoáşha ĺeḱoáşha ayak üstü kısmı

ĺeḱoncaĺ, ĺeḱojaĺ ĺeguenĵáĺe dizlik

ĺeḱur qágue, ĺekıśe güdük

ĺeḱur ĺeḱur tıknaz

ĺeĺ ĺeĺ ark

ĺemıc, ĺemıj ĺemıj köprü

len len badana

ĺenıko goğ eş

lenıstaĺe lenıstaĺe makas kılıfı

lenıste lenıste makas

lenlen lelen, zığalelen,

lenlen, zığalenlen gevşemek

ĺent ĺent kurdele

ĺentf ĺentx kas

ĺentḣ ĺentḣ lif, tendom

ĺenuk ĺenuke bölge

ĺeoáqo ĺeoáque ricacı

ĺeoáqo ĺeuáque, ĺeuerey yalvarıcı

ĺeon ĺeon dua

ĺeṕağe ĺeṕağe mukaddesat

ĺeṕağe ĺeṕağe paha

ĺeṕağe ĺeṕağe ulviyet

ĺeṕaşe ĺeṕaṩe fahiş fiyat

ĺeṕaye ĺepaṩe pahallı (çok)

ĺeped ĺeped çorap

ĺeped téĺaşü` ĺeped téĺafe patik

ĺepeğu` ĺepağ ayak ucu

(yatar vaziyette)

ĺepeṕšiyim tét ĺepemšiwe ṩıt parmak ucunda

duran

391

ĺeperepen, ĺeperıpen yeş`en yalpa

ĺeṕeşej ĺeṕerıṩe kazıkçı

ĺepewon ĺeperepen tökezlemek

ĺepk ĺepk ırk

ĺepk ĺepk kavim

ĺepk ĺeṕk soy

ĺepk ĺepk ulus

ĺepk ĺepk, ş`elxu`, ş`eble zürriyet

ĺepkeğu` ĺeṕkağu` soydaş

ĺepkğeqod ĺepkğequed soykırım

ĺepkığo keralığue, ĺeṕkığue ulusal

ĺepkımće ĺeṕkımqe milli

ĺepkınç ĺepkınçe soysuz

ĺepkıyerış ĺepkyerıṩ ırkçı

ĺepkoğ ĺepkoğ millet

leps leps et suyu

ĺepsape ĺepsape edat

ĺepşeḣu ĺápṩeḣu`, ĺepṩeḣu` halhal

ĺerıç, ĺerış ĺerıje kayak

lerığ ĺepṩeḣu` hal hal

ĺerığ ĺerığ üzengi

ĺerığ, ĺerığıć ĺerığıź üzengi basamağı

ĺerığıps ĺerığıps üzengi bağı

ĺerıḣ ĺerıḣ palanga

ĺermıh ĺermıh, ĺeṩıge gebe

ĺermıh, ğumı ĺeṩıge hamile

ĺes ĺes yaya

ĺesğaç, ĺesğaş ĺes ğaje yaya koşu

ĺesğogu ĺesğogu` kaldırım

ĺesı ĺes yayan

ĺesığo ĺesığo kırkbayır

ĺesıźe ĺesıźe piyade

ĺesrıqo ĺesrıque, zequen yürümek

392

ĺeş karuw kuvvet

ĺeşen ĺeşen topallamak

ĺeşew zeruḣqe oldukça

ĺeşı ĺeṩ güçlü

ĺeşığe nıbĵyıriku` yetişkin

ĺeşöwon tesviye

ĺeten yıĺın, ş`ean fırlamak

ĺeten deṕqeyın, ṕqen sıçramak

ĺeu ĺeu dilek, yakarma

ĺeu ĺeu` niyaz

ĺeu ĺeu` yakarış

ĺeufe ĺeu` yalvarma

ĺewoy, ĺewon ĺewey, ṕqeĺey merdiven

ĺewoyrıqor, ĺewonqor ĺewenquer,

pqeĺeyquer yürüyen merdiven

ĺewuj ĺewuĵ ayak izi

ley ley iğfal

ĺeyaṕe deĺeyaṕe trambolin

ĺeyaṕe ĺeyaṕe tünek yeri

ĺeyaṕe, ĺeyey ĺeyey tünek

ĺeyen ĺeyen tünemek

ĺfaĺ ĺxuaĺ rahim

ĺḣançe ĺaḣşe alçak

ĺḣançe, ĺaḣçe ĺaḣşe basık, alçak

ĺḣançew ĺaḣşewu` alçakca

ĺḣençağ ĺeḣşağe alçaklık

ĺḣençen yeĺaḣşexın,

ĺaḣşenığe alçalmak

ĺḣonç ĺḣonj, ĺḣonç pranga

lı lı et

ĺı ĺı kan

lı ğeğuğe lı ğağua kurutulmuş et

lı jağ lı ğava, lı ğaĵa pişmiş et

393

lı lıbjağ, lığolıj lı ğalığuá, lı lıbĵe kavurma et

lı lığ lı qeraḣo döner et

ĺı meçağe, ĺı meéáğe ĺınçağe anemi

lı šıne lı šıne çiğ et

lı zımışx lı zımışx et yemez

lıbjağe ğalıbĵa, lıbĵağa kızartılmış

lıbje lıbĵe kavurma

ĺıćemıtın, ĺıémıtın ĺınçağe, ĺınşağe kansızlık

lıdew lıdu parlakça

lıdı lıd parıltı

lıdıpş`ıd lıdpsıd, zış`elıde ışıl ışıl

ĺıf ĺıux akyuvar

ĺıfaṕe, ĺ`faṕe ĺxuáṕe dölyatağı

ĺıfeğać, ĺ`feğaé ĺxuáğáş`e lohusa

ĺıferey, ĺ`ferey ĺxuerey doğurgan

ĺıfeş, ĺ`feş ĺxueṩ doğum evi

ĺıfın wuĵ xun takip etmek

ĺıfıqo pḣer takipçi

ĺıḣo ĺıḣuğa arayış

ĺıhu` ĺıhue arama

ĺıḣun ĺıḣuen aramak

lıj, lı ğuğe lıj, lı ğağua kuru et

lımışx, lıhemışx lımışx vejeteryan

lın lın dağlamak

ĺınçe ĺınçe, ĺınşe kansız

ĺıneasın neasın erişim

ĺıntfe ĺıntxue damar

ĺıntfe naĺ ĺıntxue naĺ kılcal damar

ĺıntfewo, lıntfe kéwo ĺıntxue kéwue nabız

ĺıntfezetéáh,

ĺıntfezekoáź,fezeṫéqon xueş kramp

lıṕen lığuen kavrulma

ĺıpĺ ĺıpĺ alyuvar

394

ĺıpĺe ĺıpĺe gözlem

ĺıpĺe wuĵux takip

ĺıpĺen, ćeĺıpĺen yepĺequen, qeĺıpĺın izlemek

ĺıps ĺıps serum

lıṕše lıṕše adale

ĺıṕšen ṕšen pıhtılaşma

lıṕšençe lıṕšençe adalesiz

ĺıqo ĺıque sefir, elçi

ĺıqo ĺıque temsilci

ĺıqo ĺıque ulak

ĺıqoşha pseĺenuque sözcü

lırğo lırğu` yanık

lırğuj lırğu` nasır

lıś ĺeḣś yosun

lıš lığuá, lıšá kavruk

lıše qeğuáse, wuĺiy is, pas

lıšen qeğuásen islenmek

lıśı lıšı`, bzeps lif

lıšınelewut lıšınelewut pişik

lış lıṩe kasap

ĺış`ej ĺış`ej öç

ĺış`ej ĺış`ej rövanş

lışḣe lı haja kıyma et

ĺışüğ ĺış`eq, fızıĺş`eq,

mezaṩha hayız

lışx lışx etçil

ĺıtağe bja sayılı

ĺıtaqo bĵaque sayıcı

ĺıtaqo bjaque sayman

ĺıte ĺıte saygı

ĺıte bjağe sayı

ĺıten bjı sayım

ĺıtenığ zıĺıten haysiyet

395

ĺıtenığ ĺıtenığe hürmet

ĺıtenığ ĺıtenığ onur

ĺıtenığe ĺıtenığe, ṕş`e ziı` saygınlık

ĺıtenığe zier, ĺıtağeziı` ĺıtenığe zier,

ĺıtağeziı` muteber

ĺıunć ĺıunć kan basıncı

lıw`ı lıw`ow ĺıu` ĺıu lime lime

ĺıway ĺıway hipertansiyon

ĺıwayeşüxo ĺıwayeşxue büyük tansiyon

ĺıwo ĺıwe tansiyon

ĺıwojiy ĺıwuešuq küçük tansiyon

lıwuḣo lıwuḣe kemiksiz et

lıwuḣo lıwuḣa, lıṕše lifli kaba et

lıwuḣo bzığe lıwuḣa bzığe rosto

ĺıx ĺıx çengel; kanca

lıyağe leyağa fazlalık

lıye ley, adej yedek

ĺıye ĺıye gerilim

ĺıye ĺıye yay

lıye, yağe, ḣate ṕş`e, ḣate önem

lıyew leyuw fazlası ile

ĺıyewo, ĺıkişın ĺıyewue, ĺıkijın kanamak

ligin gilın gıdıklanmak

liye pş`e ehemiyet

liye mühim

loca loca loca

lom lom küskü

lom manila

low low silindir

lowum lowum dinamit

lul lule sigara ağızlığı

maće maćew, meémaéw meş`e maş`ew tedricen

maće, maé meş`edıde gıdım

396

maće, maé maş`e kıt

maće, tequ maş`e az

maćeded, maéded meş`edıde çok az

maćep, maép maş`eım yeterince, az değil

maf maxu`, ğuen uğurlu

mafe maxue gün

mafe maxue gündüz

mafe maxue, ğue uğur

mafe liy maxue ley artık gün

mafe rénem, mafem yene maxue ziqıhağım gün boyunca

mafekes maxuekas her günkü

mafeyéqu ş`ı maxueyeğaqu` güncelle

magnet magnet mıknatıs

mah, ma me al

maḣçe pane, maḣşe pane maḣşe bane deve dikeni

maḣçe śı, maḣşe śı maḣşe śı deve tüyü

maḣçebızıw, maḣşebızıw maḣşebzu devekuşu

maḣe maḣe kulunç

maje maĵe tarak

makağe mak zia sesli

makağe txepk mak zia txıṕk sesli harf

makarne makarne makarna

makçe, maḣşe maḣşe deve

make mak seda

make mak ses

make psığo psığue tiz

make zetéfığ mak zıteq aksan

makeğeps makğeps akort

makeğeu otaque, makğau` haberci

makeḱud makḱude susturucu

makençe ṩexuğe sessizlik

makençe, rehat byawuğe sükunet

makeşxo, mekeşüxo bırğsırğ, bırğesırğe gürültü

397

makezequ` makzequ` uyak

male, teyaĺ male mala

maĺḣo maĺḣa damat

maĺḣo xehaj maĺḣa xehaj içgüvey

maĺḣo, maḣĺe maĺḣe enişte

mamırnığe mamırınığe medeniyet

mamıse, natıf ṕaste meramıse mısır unundan

yapılan yiyecek

mamkut mamkut ahududu

mamqu mamqu ebe

mamun mamun maymun

mamut mamut mamut

mankén mankén manken

marc marje haydi, topluluğun

hareketi için

market, şenşef kups market, şenşef kups alışveriş merkezi

marḱo marḱue bağırsak solucanı

marqo meraque dut

maše, pćaw maše, ṕqawe çekirge

maste maste iğne

maste xaĺhe xelhaĺe şırınga

maşallah meşaleh maşallah

maşe, psıwneĺako heymaṩe foseptik

maşü`e maḟe, naḟe ateş

maşü`e bziy maḟe bziy yalım

maşü`e lığe meḟe lığa yangın (alev)

maşü`e tḣoábz meḟetḣoábz harlı ateş

maşü`e tḣopĺ meḟetḣopĺ kor

maşü`e xenen maḟe xenen, meḟebzi

xiźen alev almak

mate mate sepet

mateş`ıqo meteş` sepetçi

maxe maxe yufka, dayanıksız

398

maze maze ay

maze maze kamer

mazekes mazekas her ay

mazem ze mazem ze ayda bir

mazenıko mezenıkue yarım ay

mazewubıt mezewubıd ay tutulması

me me koku

me, şıtıme me, ṩıtıme ise

mecac, mejace mejage mısır ekmeği

mećemać, maémaé meş`e maş`e az az

mećenığ, meénığ meş`enığa azınlık

mefapće, mafepş`e mexuapş`e yevmiye

mefe nıko mexuenıkue yarım gün

mefeah mexueahe harcırah

mefeć mexoć festival

mefeć mexueş` tören

mefeć maf yion maxue anma günü

mefeḱu mexoḱ perşembe

mefepç, mefepş mexuebj takvim

mefeyequ` máxueyequ` güncel

mefezako mexuezakue, ṩebet cumartesi

mefiş kınewuj, mefiş

kışnewuj mexuiṩ newuĵ üç gün sonra

mefiş kışnewuj mexuiṩ newuĵ üç gün sonra, 3 gün

sonra

mefiş yipe mexuiṩ yipe üç gün önce, 3 gün

önce

mefаće, mefewuj mexueqe gün sonu

mefаpe mexuаpe gün başı

meḣac meḣac katil

meḣace meḣace, ĺıxueĺá hunhar

meḣace ye zezıha kötü niyet, acımasız

meḣace, šıf zıwućığer šıux wuqá maktul

399

mehane mehane vesile

meḣıç meḣıj karanfil

Meḣoş meḣoş Adıǵe ırkı

mekam mekam makam

mekéánik mekanik mekanik

mekeş`an, mekepsığo` mak psığue tiz sesl

mekeu makğau klakson

mekezequ` makzequ` kafiye

meku meku` kesilmiş ot

mekumeş meş ekin

mekumeş of meku`meş ox, ş`ıgu`

teleĵen ziraat

mekumeşış`e meku`meşış`e rençber

mekuṕe mekuṕe otluk

mekuwoğu ğamexopemaze,

mekowoğue haziran

melaćen, melaén mejeĺ`á acıkmak

melaḣo melıḣue koyun çobanı

melaḣo ha melıḣue ha çoban köpegi

meleç meleq melek

meleş meleṩ, ḱet ahır (koyun için)

melı mel koyun

melı zećes, melı zeés mel zış`es kuzulu koyun

melıĺfeğu melĺxoğue nisan

melıś, melı śı melıś koyun yünü

melışe, melı şe melışe koyun sütü

mestaĺ mestaĺe iğnelik

mestap mestape igne ucu

meş`of meşo`x tarım

meşbew meşbev uğur böceği

meşı, ş`aṕe meşş`aṕe tarla

meşıĺe meşıĺe silo

meşmaj pḣaşaĺe tırmık

400

meşü`eḱu` meḟegu` tren

meşü`eḱuṕ meḟeguṕe gar

metaz metaz, lı halıve börek (kıymalı)

metekoáy metek`uey sepet peyniri

meteşüxo meteşxue küfe

metre metre metre

metre karew xı, m² 6 xı metre kare, 6 m2 altı metrekare, 6 m²

metre xıć MT 60 xış` metre 60 MT altmış metre, 60 MT

metrekarew blıć blış` metrekare yetmiş metrekare 70

m²

metrekübew blı, m³ 7 blı metrekub, 7 m³ yedi metreküp 7 m³

metrekübew yi yi metrekub sekiz metreküp, 8 m³

metrewiş, metre şı MT 3 metrowiṩ, ṩı metre 3

MT üç metre, 3 MT

metrewiṫu, metre ṫu MT metrowuiṫ / metriṫ,

metre ṫu MT iki metre 2 MT

meu kalkan

mexın mexın bayılmak

mez mez orman

mez pçen, mez pşen gubğa bjen dağ keçisi

mez pırpüç mez pırpış makilik

mezać, mezaé mezaş`e yeni ay

mezaće, mezaş`e mezeş`e hilal

mezağo mezáğue dolunay

mezağo mezağue mehtap

mezapće, mezapş`e mezapş`e aylık, maaş

mezapş`e mezapş`e maaş

mezapş`e xetıṕş`e, pşınıṕş`e ödenti

mezaxe mezaxe karanlık (ay

doğmamış hali)

mezaxe mezaxe vınj alacakaranlık

mezaxeşü`ınć vındqıḟ, qıḟıbze zifri karanlık

mezay mezay şubat

mezbjen, mezpşen mezbjen karaca

401

mezcetıwu` mezgedu yabankedisi

mezçet, çıleçet mezged keklik

mezğać, mez šıuq mez šıqu` koru

mezı ko mezık`o yaban domuzu

mezıçü, dоmbаy dоmbаy dombay

mezıha mezıha aslan

mezıĺe mezıĺe ağaçlık

mezıĺe mezıĺe ormanlık

mezpes meztes ormancı

mezxes mezxes, oáṩhades dağlı

mezаće, mezaş`e mezаće ayça

mı yiĺesığem mağaqe, mığaqe bu yıllık

mı yiĺesığerer meğarer, mığarer bu yılki

mı yiĺesım meğa, mığa bu sene

mıarıs mıarıse elma

mıarıseps, mıarıse psı mıarıseps elma suyu

mıaze, azenıko mıaze, azenıkue amatör

mıće, mıdıće mıbıqe, mı ĺenıkue bu taraf

mıcır mıḣua ham

mıdao mıdao asi

mıdeğu mıdeğue adi

mıdeğuğe mıdeğuağe adilik

mıden pıĵıa, peĵıa itiraz

mıden mıden reddetmek

mıdetx mıdetx şerh

mıgumeć peğoxınçe tasasız

mıguzejöáxew mıguzeveáxew acele etmeden

mıguzejön mıguzeven acele etmemek

mığeğın, mığağın mığeğın, mığağın,

mığağoyın ağlatmamak

mığesağ mığasa eğitimsiz

mığesağ, mıaze mığesa, mıaze acemi

mığeş`eğon, mığaş`eğon mığeş`eğon, alelade

402

mığaş`eğon

mığıj, gupıt gubıde katı yürekli

mığın mığın ağlamamak

mığo mığue hayırsız

mığo mığue lanet

mığo mığue uğursuz

mığo maf mexueḟıše, mığue

maxue kara gün

mıhamel halel yemek (helal)

mıhamışx mıhamışx perhiz, yemek

seçmek

mıhıjaxew mıḣıĵewu` aheste, yavaş hareket

mıḣıjen mıḣıĵen ağır çekim hareket

etmek

mıḣıjexen mıḣıĵexen ağır çekim, yavaşça

mıḣıyen mıḣeyın kımıldamamak

mıḣiy mıḣey hareketsiz

mıḣiy mıḣey sabit

mıḣomışı` muḣmış`e gereksiz işler

mıḣu mıḣuá koruk

mıḣu mıbz mıḣu`mıbz eş cinsel

mıḣu mış`e, mıḣun of mıḣu-mış`e, mıḣun

ox abuk sabuk

mıḣujın mıḣujın iyileşmemek

mıḣumıbz mıḣu`mıbz eşcinsel

mıḣumış`e mıḣu`mış`e saçma

mıḣumiy mıḣumi bari

mıḣun mıḣun abes

mıḣunded, mıḣumız,

amalınç ámalınçe imkânsız

mıḣur mıḣur mühür

mıḣur téźen mıḣur téźen mühürlemek

mıjağe woseps çiğ

mıjık mıĵık rus, kaba saba

403

anlayışsız

mıjö nıve taş

mıjö depk nıvedepk, nıveblın taş duvar

mıjö kıćexıṕe, mıjö kıéxıṕe nıve kış`exıṕe taşocağı

mıjö şü`emıć nıve ḟamış` taş kömürü

mıjö şü`emıc, mıjö

şü`emışı` nıve ḟamış` taş kömür

mıjö wupsaqo nıve wups taşçı

mıjöáć nıveṩ kayalık

mıjöáće mıveáće çakıl

mıjöáćezexeĺ zexeĺş`á mozaik

mıjöáĺ nıváĺe taşlık

mıjöáşḣo, mıjöáşüḣo nıváşḣue göztaşı

mıjöćay nıveṩay kaya

mıjöĺ mıveĺ bileyi taşı

mıjöĺ şereḣ mıveĺ şereḣ bileyi çarkı

mıjöpĺışö mıvepĺıfe yapay taş

mıjöś nıveś taş yünü

mıjöşıkoy, mıjöşüḣoy nıveṩıkuey mıcır

mıjöź nıveź sapan

mıjözepıxığ nıvezepıxá kesme taş

mıjur mıjur süngü

mıl mıl buz

mıĺ`ejıre mıĺejın ölümsüz

mıĺ`enığ mıĺ`enığe abu hayat

mıĺ`enığ mıĺ`enığa ölümsüzlük

mıĺeć, qoş`enıç mıĺeq aciz

mıĺećın, mıĺein mıleṩ güçsüz

mıĺećınığe, qoş`enıçağe mıĺeqınığe acizlik

mıĺećışü`, mıĺeişü` mıĺeş`ıf silinmez

mıĺeğonığ mıĺeğonığe görünmezlik

mılejej mıleĵej tekaüt

mıĺfı ko mıĺxukue üvey erkek evlat

404

mıĺfı pḣu` mıĺxupḣu` üvey kız evlat

mılıĺ mılıĺ buzluk

mılışüxo mılıṕ buzul

mılḱu mılḱu` mal

mılḱu` mılḱu` emlak

mımelećen, mımeleén mımejeĺ`en acıkmamak

mınefağe mığanexuá belirsiz

mıomış`e ş`ıćençe biçimsiz

mıpaǵe mıpaye, payeım alçakgönüllü

mıpsewmılaj mıpsowmılaje tembelce

mıpsı mıps komposto

mıpsınćağ mıpsınćağe ağır çekim

mıpşer mıpşer tavsız

mıqumıpş ş`ekozıxeĺ katkılı ekmek

mır mır bu

mıra mıra bu mu

mırarı mis mır işte bu

mırew mıraw bu haliyle

mırıme mırame bu ise

mısak mısak ihtiyatsız

mıse adepsız, adebınçe terbiyesiz

mısırçet mısırged sülün kuşu

mıšıwu, şöáḱo mıšıwu, diyá, ṩtá donuk

mıšıwu, şöáḱo mıšu mat

mıskare ş`enáqe alay

mıskare ceguaĺe maskara

mıst mıst şey

mıst mıst yani

mıstḣe mıstḣe karaağaç

mıstḣu mıstḣu çamyağı

mıstḣu mıstḣu kitre

mış`apḣe mış`apḣe yasak

mış`e mış`emıst muamma

405

mışe mıṩe ayı

mışe şır mıṩe şır ayı yavrusu

mışe şö mıṩafe ayı derisi

mışhampej ṩhampej ıskarta

mışhape ṩhampen, mıṩhape yararsız

mışhape, şımćeğen lüzumsuz

mışınere şıneğuençe, şınağue

zimıa gözü pek

mışıpke ĺepsençe asılsız

mışıw mışu tuzsuz

mışkış inkuṩ inguş

mışten, mışefın mıṩten almamak

mışüqu mışxumṕe palamut

mışüqupsı mıṩqueps nektar

mışüqupsı mışıqupsı` şıra

mıterez mıterez ayarı bozuk

mıtḣe mıtḣa bedbaht

mıtḣere tḣağoençe mutsuz

mıṫır mıṫır iri

mıṫırıu` mıṫırıu` irice

mıwućıte, neṕiy mıwuqıte utanmaz

mıwuçü` , mülkzew`uğ mıwuvıa aktif

mıwux, ğunenç wuxığançe sonsuz

mıwuxıj mıwuxıj bitmez tükenmez

mıwuxınığ wuxığançağe sonsuzluk

mıwxın mıwxın tükenmez

mıwxınığe mıwxınığe tükenmezlik

mıxam xeğarey, mıxame yerli

mıxebzen mıxábze adet olmayan

mıxemće mıxemqe bunlar ile

mıxer mıxer bunlar

mıyipao ṫequ` yipe demin

mızeğen mızeğen yerinde duramamak

406

milatım yipe milatım yipe milattan önce

milatım yiwuj milatım yiwuĵ milattan sonra

min min bin

minıṫu pş`ı pĺ`ı yil’esım

yitfı mazem yiṫućı zı

miniṫ pş`ı pĺ`ı

yiĺesım yitxu mazem

yiṫoş` zı

yirmi bir sıfır beş iki

bin on dört,

21/05/2014

minibüs minibüs minibüs

miy miy bile

miy fediz mı xuediz bu kadar

miy nesew` mıbı kasux kadar (buraya)

miy şış mıbı ṩıṩ yerli,buralı

miye çıǵ, miye şıǵ gubğa mıarıse yaban elması

moće moṫge, moqe şu taraf

mode modem oraya

mode mode şura

modern modern modern

modey modey şuraya

modre, modere modrey diğer

mor mor falan

mor mor şu

mor mır mor mır falan filan

mor mır, wudır mıdır mor, mır filan

more moore eflatun

moriy moriy şuda

moştew mıxueduw böyle

moştew moxuedu şöyle

motor motor motor

mow mow buraya, burda

muftı muftı müftü

müezzin müezzin müezzin

nabğe nabğe miyop

nabğećaku` gubğa ged bıldırcın

nabğu ş`ın, nıbğo ş`ın ábğue ş`ın yuva yapmak

407

nabğurıs abğorıĺ follukta devamlı

bırakılan yumurta

naće naqe göz ucu

naće féwon, nećenaşha

féwon

naqe yewen,

neqenaṩha xuewen göz etmek

nade nade kof, içi boş daneli

nade nade zayıf, cılız

nae téźen nea teźen göz koymak

nafe naxuew bariz

nafew naxowe açıkça

nafew naxow aleni

nah, yićiy naḣ daha

nahıbe naḣıbe daha çok

nahıber naḣıbere ekseri

nahışü`ır naḣıḟır iyisi

naḣte şxue yular

nakır nakıre zurna

naĺ naĺ kılcal

naĺe kudıyin naĺe kudıyin tel çekme

nalkutnalmes nalkutnalmes ziynet

nalmes nalmes elmas

nalmes pĺ`emiy nalmes pĺ`emiy eşgenar dörtgen

namıs namıs iffet

namıs namıs namus

namıs ziı` namıs ziı` namuslu

nangoáş nánegoáṩe ailenin en büyük

gelini

nanuw nanu bebek

nanuwwun, nanuw yepĺıṕe nanuw yepĺıṕe kreş

nape nape surat

naṕe naṕe kapçık

naṕe naṕe kepek

nape pĺ`ığe nape pĺ`ığe dörtyüzlü

408

nape téx nepetéxığe yüz karası

napençe, nape zimı, nape

zimı`

nápetex, nápençe,

nápe zimıa rezil

naṕeźığo naṕeźıṕe lahza

napḣo napḣue peçe

napśe nabźe kaş

napş`e napş`e kaş altı

nart nart kahraman

našerer ğuğer uman

nasıp nasıp baht

nasıp neṫetxı` mukadder

nasıp nasıp şans

nasıp nasıp talih

nasıpınıç nasıpınşe talihsiz

nasıpışü`ı nasıpıḟe şanslı

naşe naşe şaşı

naşḣo, naşüḣo naṩḣue çakır gözlü

naṫe naṫe alın

naṫe naṫe cephe, alın

naṫe zeĺağe naṫe zeĺá alnı kırışık

naṫeće naṫeće alnı ile

naṫef naṫex alnı sekili

naṫetxığ náṫetxığe kader

natıf nartux mısır

natıf şepk nartux ṩepk mısır gövdesi

natıf şhaś nartux k`uáqe mısır püskülü

natıfışha nartuxuṩha mısır koçanı

naxe naxe çehre

nayeće yepĺın, naṫeće

yepĺın naṫeće yepĺın aksi bakış

naze naze şehla

ne ne göz

ne aze ne aze göz hekimi

409

ne ĺem`as ne ĺem`as uçsuz bucaksız, göz

alabildiğine

ne téğefen ne téğaxuen göz değdirmek

ne ténen ne ténen gözlerini bir seyden

ayırmamak

ne téźen, ne piwupş`ın ne teźen gözüne kestirmek

ne tézımğef ne temğaxue nazarlık

ne zetéken ne zetéken gözleri dalmak

nea nea gözetim

nea étın, nea ćetın nea tétın göz hapsi

nea téğatın nea téğatın gözetmek

nea tétın nea teğatın göz altında tutmak

neağu, tıpeĺıte neağu`, tıpeĺıte vasi

neas quen-kequen, nesıqe ulaşım

neatéğat neatéğat nezaret

neaz neaze göz doktoru

nebe nabew nebe-nabew aval aval

nebejej, tınıwuj nebejeĵ, tınıwuĵ akbaba

nebǵ nebǵ, nerıbǵe birey

nebǵe nerıbǵe zat

nebǵe, nebǵıre nerıbye kişi

nebǵeḱu nerıbyegu` taksi

nebǵexer nerıbǵexer zevat

nebǵır, nebǵe nerıbǵe fert

nebǵıre pçağ, nebǵeĺıtağ nerıbye bjığa nüfus

nebğurıs nebğorıs, ábğoerıs folluk

nebjıku nebĵıku` silüet

nebjıś nebĵıś kirpik

nebuğuće nebğuzqe yan gözle

nebzıśıf nebĵıśux ak kirpikli

nebziy nebziy ışın

neć neş` boş

neć, nei neş` kof

410

neće kéğanağer, neé

kéğanağer neş` kağaná aç bırakılan

neće kéğanen, neé kéğanen neş` kağanen aç bırakmak

neće kénen, neé kénen neş`u kanen aç kalmak

nećebıź neqebıź arpacık

nećenaşh sinyal

nećeṫırğ nešaqe göz çapağı

neceuc, ğeş`eğon neşeuşe acayip

nećew xetın, neéw xetın neş`u ṩıtın aç durmak

nećı, nei neş` fos

nećı, nei, ux! neş` aç

nećıbz, neibz neş`ıbze bomboş

nećıbze, neibze neş`ıbze tamtakır

nećıh neqıh hamsi

nećın, nein neş`ın oruç tutmak

nećmaz, neimaz neş`maze ramazan

nećmаze, neimaze neş`mаze ramazan ayı

nećаṕ neĵğuś kakül

nećаṕ neqape perçem

neçıh neḱıh nikah

neçıh txın neḱıh txın nikah kıymak

neçıhınçe neḱıhınçe nikahsız

nedı ned sık

nef nexu` ışık

nef şın nexu` ṩın tanyeri

neferıu nexuerıu` hazırcevap

neferıu` nexorıu` açık sözlü

neferıu` pejırıa, nexuerıu` dobra konuşan

nefı nexu` nur

nefıgu` nexıgu` odak

nefıĺe, nefşağo qexu` şafak

nefıne nexu` aydınlık

nefıne nexune ziya

411

nefĺe nexuĺe fecir

nefĺe zećeç nexuṩ zeş`eq gurup, gün ağarması

nefĺe zećeç, nefıĺe zeéç nexuĺe zeş`eq imsak

nefĺe zećiçın, nefıĺe zeiçın qexu` kiş`ın gün ağarmak

nefĺejöáğu` qexu`váğue venüs

nefĺeş nexu`ĺeṩ projektör

nefmışew nexu`mıṩu gün doğmadan

nefnaĺ nexu`naĺ ışıklık

nefne, zış`erer, yećağer zış`e, nexuá aydın

nefşağo nexu`ṩığue seher

neǵiy nekolen daxe ela gözlü güzel

negu nequ` sima

neguf negux açık tenli

negufığ neguxığe açık tenlik

neguye gurıoeğuemqe,

neguğa galiba

neğeasın neğeasın nakletmek

neğesıj nesıj vasıl

neğesın neğasın ulaştırma

neğešıw neğašuw, aḣşe para

neğešıwuĺh, akçeĺha akşeĺha cüzdan

neğoy neğuey tatar

neğu neğu` kursak

neğućıs neğućıs cadaloz

neğunc neğunc optik

neğuncaĺ neğungaĺe gözlük kılıfı

neğunce neğunge gözlük

neğunceḱu neğungeḱu`,

neğungeabg gözlük camı

neğuncepk neğungepk gözlük çerçevesi

nehabe naḣıbe ziyade

nehabemće naḣıbew, naḣıbemqe ziyadesi ile

nehbere, nehebere naḣıbere genellikle,

412

çoğunlukla

nehdey, neha deyi naḣ'ey daha kötü

nehdoğ, neha değu naḣdeğue, naḣıḟ daha iyi

nehıbao, nehabao naḣıbao daha fazla

nehıć, nahıi` naḣış`e yaşı küçük

nehıj nehıĵxer ekabir

nehıj, nahıj naḣıĵ yaşı büyük

neḣıjığe, nahıjığe şınaḣıĵığe ağabeylik

neḣıpe, nahıpe naḣape önce

neḣışü`ığe, nehışü`ığe neḣıḟığe üstünlük

neḣışüı` naḣıḟ üstün, daha iyi

neḣışüı`, nehışü`ı neḣıḟ üstün

neḣıye naḣ'ey, naḣıqe beter

nehiy, nahıye neḣéy gibi

neḣoy nezaket

neḣu ṕaş`e seyrek

nejığups, nejuğups şxups yoğurt suyu

nejuj, jı ĵı ihtiyar

nek nek kasnak

nekepak nequ`ey bozuk surat

nekığ neqiğa çiçek

nekığaĺe nekığaĺe vazo

nekıre bjemiy nekıre bĵamiy borazan

nekoáko nıkoákue rekabet

nekoáko, nekoku zedeje, zepéwe,

nıkoakue yarış

nekokoáĺ nıkokoáĺe iddiacı

nekokoğ nıkokoğ rakip

nekolen nekolen ela gözlü

neḱu neḱuğa göz bebeği

neḱub, neḱurbe, neğud neğud çökük göz çukuru

neḱuĺ neḱuĺ sucuk

neḱuĺjiy sosis

413

neḱups neḱups gözbebeği

neḱurb, neḱub neḱumb göz çukuru

neḱurğ neḱurğ iris

neĺeğu` nerıĺağu` göz ufku

nemaz nemez namaz

nemazewubğ, nemaze

ṫeş`ıć nemezwubğ seccade

nemazşığ nemezṩığa tesbih

nemıć, nemıi` nemış` başka

nemıśebze (Almanıbze) nemıśebze

(Almanıbze) almanca

nemĺeğu nemyiĺağu` engin

nenej náne nine

neoás neoáse dost

neoás, ş`ejığe neoáse tanıdık

neoáse neoáse ahbab

neoáse feḣun neoáse xoḣun ahbap olmak

neoásew neoásew dostça

neosenığ neosenığe dostluk

nepaşö nepafe beniz

nepaşö nepafe yüz derisi

nepe nobe bugün

nepe nesfeće nobe kasıuxqe bugüne kadar

nepe şéğejağew nobe ṩeğaĵawe, nobe

ṩış`eźawe bu günden itibaren

nepeće nobeqe bu günlük

nepeĺeğu nepeĺeğu` yüz görümü

nepenç nepençe yüzsüz

nepere noberey bu günkü

nepeşıf nepeṩıxue yüz sürme

nepeşöáw ağuáwe şamar

nepeşötéx, nepençenığ nepençağe yüzsüzlük

nepetéx nepetéx utandıran

414

nepk nepk elmacık kemiği

nepk pepk neṕk peṕk yüz kemikleri

nepkzand, nepkızad nepkzande yalçın

nepĺeğu nepĺeğu` temaşa

neṕos neṕes üvey

neṕšeşx neṕšeşx yılışık

nepsı neps gözyaşı

nepšı nepš sahte

neṕšı neṕšığe hile

nepsıne nepsıne gözpınarı

nepx nepx göz bandı

nequ nepafe yanak,

nequ nequ` yüz (sima)

nequ neps nequ` neps gözü yaşlı

nequ şhapĺ nequ` şhapĺ al yanaklı

nequbğe nequbğe, nape sayfa

nequbğo nequbğu` nepebgu` sahife

nequraṫ, neguşöámğ nequraṫe, nequṫe ablak

nequşha nequṩha yanak

nequşöáw sille, tokat

nerğ nerğ abone

nerğız ş`ın, guğu yemıĺ`ın nerğız ş`ın, guğu`

yemıĺ`ın göz ardı etmek

nerıĺeğow nerıĺağu göz göre göre

nerıĺeğu` nerıĺeğu` apaçık

nerıĺeğu` naxue besbelli

nerıĺeğu` nerıĺağu` sarih

nerıĺeğunığ nerıĺeğunığe,

nexuáğe alenilik

nerıpĺ nerıpĺ dürbün

nerıpĺşaqo nerıpĺṩaque gözlükçü

nerĺeğow nerĺağu` görsel

nešen náše imreni

415

nešenığe nešenığe imrenmek

neses meses çıta

nesfeće nesuxqe kadar (yetişene

kadar)

nesın nesın somut

nesın nesın ulaşmak

nešıraqo nepsey haris

neşebegu naṩe salatalık

neşepk neşepk bostan sapı

neşḣey neṩḣey üzgün

neşḣey, guṕamṕe gubamṕe efkar, can sıkıntıs

neşḣeyeğu neşḣeyağe,

guzevığue hüzün

neşḣeyin bemṕen efkarlanmak, canı

sıkılmak

neşöw nefu kör birşekilde

neşü nef kör

neşü neşöw nef-nefuw körü körüne

neşü`erk nekawufa buğu gözlü

neşü`eş neḟeş` hayalet; hortlak

neşü`eş`ew neḟeş`uw düşsel

neşü`eş`ı neḟeş` düş

neşü`eş`ı nekıḟeş` hayalet

neşü`eş`ı neḟeş` serap

neşü`ı rahmet

neşü`ıše, nekar neḟıše siyah gözlü

neşünığ nefığa körlük

neşx guşx neşxue-guşxue şen

neşxı neguḟe, guḟex güleç

neşxpeşx nejeguje güler yüz

neṫabğ neṫabğu` alnı geniş

neṫabğu neṫabğu` şakak

neṫabj neṫabĵ şapka siperi

416

neṫaś neṫaśe alnı kıllı

neṫaşha neṫaṩha alın üstü

neṫaşö neṫafe alın deresi

neṫećapx, naṫeéápx neṫeş`epxe alın bağı

netéf ne téxue nazar

netéfe téfen ne téxuen nazar değmek

neṫegum yitxağ naṫem yitxá yazgı

neṫetxı neṫetxı mukadderat

netéźe netéźe enstantane

neu neu` rampa

neupḣo, napxe neupḣue, napxe gözbağı

neupsıu guğyehığue zahmetli

newoy newoy masa

newubıt newubıd, neş`ex göz alıcı

newuş, néwış pṩedey yarın

néwuşımıće pṩedey newuĵ yarından sonra

néwuşırer, newuşırer pṩedérer yarınki

newutx newutxá açıkgöz

newutx neş`epqe, newutx girgin

newutx gurıxue uyanık, zeki

newutxağ neuxağe gözaçıklık

newutxaşö newutxáfe açıkgözlüce,

uyanıkça

newutxew newutxew, neuxaw açık gözlü olarak

newutxınığe, newutxenığe newutxınığe açıkgözlülük

,uyanıklık

newutxınığeće,

newutxağeće newutxınığeće açıkgözlülükle

newuz newuz göz hastalıkları

newuzır nuzır adak

newzır nış, téáĺha nış thaĺeu` nış adak kurbanı

nexay nexay somurtkan

nexay, nejğ neĵğ suratsız

417

nexeyağ neṩḣey asık surat

nexuh nexuh fosfor

neye paye, nekepak ĵeṕk peṕk zıxekuta ağzı burnu

darmadağın

neyepsiy, neyipsiy, nerğey,

negumıfe neyepsey, nepsey açgözlü

neyepsiyenığ, umaš nepseyığe açgözlülük

neyićığ neyiq fanatik

neyipsığ nepseyığe ihtiras

neyipsıyenığ nepseyığa aç gözlülük

neyipsıyenığ nemığanćığe,

nepseyağe hırs

neyipsıyenığ nepseyağe,

nepseyığa tamah

neyiwutın nekiwudın, nekixun göz çıkarmak

neypsıyağ nepseyağe tamah etmek, aç

gözlülük

neypsiy nepsey aç gözlü

nez nez kenar

nez guzegu nez guzegu` kenar ortayı

nez ude nez ude overlok

nez zepezenć nez zepezenć paralelkenar

nezağe nezağe şaşılık

nezğasıre nezğasır iletken

nı neṕos áne neṕes üvey anne

nı tı áne-áde ebeveyn

nı tı veli

nı, nan, mam áne anne

nıapĺeć, napeĺeéáĺ nepeĺeş`, napeĺeş` peşkir

nıbaće nıbaş`e karın altı

nıbaç, nıbaşe nıbaje ishal

nıbaçe ḣun, nıbaşe ḣun nıbaje ḣun ishal olmak

nıbaşö nıbafe karın derisi

nıbceğu, nıbjeğu` nıbĵeğu` arkadaş

418

nıbceğunığ, nıbjeğunığ,

zeleğunığ nıbĵeğuğe akranlık

nıbe nıbe karın

nıbe nıbe mide

nıbebšiy nıbáfe göbek

nıbebšiy nıbeps göbek bağı

nıbebšiy kops nıbeṕšiy kops göbek kordonu

nıbeğabš nıbeğaṕš aperetif

nıbem yiĺ`ıćın nıbexueĺe açlık çekmek

nıbeneć, nıbenei nıbeneş` karnı aç

nıbepx nıbepx kuşak

nıbepх nıbepх kolan

nıberıĺ nıberıĺ doyurucu

nıberıĺı kıfoḣ nıberıĺ pxueḣ afiyet olsun

nıbeşü nıbef göbekli

nıbewuz nıbewuz karın ağrısı

nıbeyiz nıbeyız tokluk

nıbıc nıbeṕšiy, bınce göbek çukuru

nıbj yikuğer nıbĵ yıriku` reşit

nıbj, šıne nıbĵ yaş

nıbjıće, nıbjıé nıbĵış`e genç

nıbjıće, nıbjıé nıbĵış`e körpe

nıbjıku` nıbĵ, nıbĵıku` gölge, insan gölgesi

nıbjiy nıbjiy katiyen

nıbjmaf nıbĵmaxue doğum günü

nıbjyuk nıbĵyuk rüşt

nıbаpḣe nıbаpḣe işkembe

nıçepe nıjebe bu gece

nıdeĺfıbze anedeĺxubze anadil

nıko nıkue yarı

nıko (yarım) wuko buçuk

nıko tıko nıkue dıkue yarım yamalak

nıkoáĺ`e nıkoáĺ`e yarı ölü

419

nıkoáş`e ox nıkue yarım iş

nıkoáşxe nıkuaşxe doymamış

nıkohew, nıkoáhew ahağuwe, nıkoahaw ortaklaşa

nıkokoál, nekokoál péwer, dejer,

nıkoákor yarışan

nıkokoáqo, nıkokoál nıkokoáque,

nıkokoál hırslı

nıkonef nıkuenexu` loş

nıkorılaj, nıkohaqo nıkuerılaĵe yarıcı

nıkowuḉ hadeḣux ölesiye

nıkowućın hademıḣujınu wuqin öldüresiye dövmek

nım kızeriĺfığew ánem kızerilxuaw anadan doğma

nının sının nının-sının mırın kırın

nıṕaş náne nene

nısaşe nısaşe gelin alma

nıse nıse gelin, yenge

nısecan nısegane gelinlik

nıseğu nıseğu` elti

nısetın nısetın çeyiz

nış áneş dayı

nış nış kurban

nışıpḣu áneşıpḣu` teyze

nışıpḣum yiko aneşıpḣum yikue teyze oğlu

nışıpḣum yipḣu` aneşıpḣum yiphu` teyze kızı

nıwo fızıĵ yaşlı kadın

nohut neḣut nohut

not not not

numara numero numara

nаğо nаğue ela

nаṕe nаṕe kepek (saçtaki)

nаṕo naṕe göz kapağı

nаsıp nаsıp nasip

nаsıpışü`ı nаsıpıḟe bahtiyar

420

o deon jıaş`e, psaĺe yedeon söz dinlemek

o ğepıt psaĺe pıwuṕş`ın söz kesme

o zedeş`en, je zedeşten ĵe zedeṩten ağız birliği

oáće oáqe deyim

oáće oáqe özdeyiş

oáće jıaqe söyleyiş

oáće pseĺafe, pseĺeqe şive

oáğe zedeş`ın psaĺe zıtelhan sözleşmek

oámble oámble, árgen hasır

oánṫe oenṫığe kıvrım

oánṫe tḣığe tḣığe koánçe eğri çizgi

oánṫen oánṫen burmak

oápḣe jıapḣa söylenmesi yerinde

olan

oćeşü`ı jıaḟe hatip

odaqo deoáque itaatli

of oxu` iş

of deĺ ox-deĺ meşgale

of deĺ ox deĺ uğraşı

of goşın oxu` goşın iş bölümü

of hıĺ haĺe wendeğu` ağır yük

of kin` ox guğ zor iş

of onteğu, of woteğu, of

kin ox wendeğu` ağır iş

of ş`ağ ş`ığa, ş`á, ĺewuĵ eser

of ş`ağ ş`á yapıt

of ş`aṕe oxu` ş`aṕe işyeri

of ş`aqo oxu` ş`aque, oxuş`e işçi

of ş`eğu oxu` ş`eğue iş zamanı

of ş`en oxu` ş`en iş yapmak

of ut ox ut elаman

of wuxuğo oxu` wuxığue paydos

of xefen guzeveğue xexuen zorda kalmak

421

of xet guzeveğue xet zorda

of zıwuko zexuaqu`kute arabozan

ofdeĺ oxdeĺ iş güç

ofep ox'ım sorun değil

ofeş ox ş`aṕe, oxueş` atölye

ofeşay öneri

ofı oxı mesele

ofı oxı` sorun

ofım féjen oxu` xehan işe girmek

ofınç oxunçe işsiz

ofışte oxuṩte müteahhit

ofışxo, ofışüxe oxuşxue büyük iş

ofıtı ş`enyet emir

ofıtı yetın oxtebǵen emretmek

ofıtıqo oxtebǵe emreden

ofıtıqo, zığelajere oxu`zıt, oxu`táque işveren

ofıyis oxyis ofis

ofş`aṕe, txaṕewun ox ş`aṕe yazıhane

ofte oxte şipariş

ofuğ oxuğe meslek

ofuğ oxuğ vazife

ofyet oxyet atamak

ogu` pş`anteuq avlu, iç bahçe

oğoáy jıağoy söylemesi zor

oğu jıağo söz sırası

on, bzerebzen oen, bzerebzen ötmek

oncek, wojek wencak baca

onığ zexeuxun açıklamak

onığo onığa eylül

onṫağ koánçe eğri

onṫaĺ onṫaĺ kenet

onṫe senṫe onṫá şenṫá, onṫeşanṫe yılankavi, çok

dolambaçlı

422

onteğu ḣun, woteğu ḣun wendeğu` ḣun ağırlaşmak

onteğu, woteğu wendeğu` ağır

onteğuğe, woteğuğe wendeğuğa ağırlık

onṫen onṫen eğme (bükme)

onṫenığ konşağe eğrilik

onṫesanṫ konşebınşe eğri büğrü

onṫesanṫ konşebınşe eğribüğrü

opçı, opşı sipariş

or otej orıoteĵ

dedikoducu, laf

taşıyan (duyum,

rivayet taşıyan)

or otej or otej havadis

or`oáte or`oáte destan, rivayet,

efsane

or`oáte or`oáte söylenti

or`otej or`otej şayia

ordéğaşt ṩıtḣu`ş`eğast,

ordéğaṩt pohpohcu

orış`e orış`e elverişli

orış`e orış`e söz dinler

orıtuğ orıtuğ mukavele

orıtuğ orıtuğ sözleşme

orıtx orıtx makale

orıuát, orıoáte orıuáte rivayet

orjör orver geveze

orjörıj orverıĵ zevzeklik

orjörın orverın abuk sabuk

konuşmak

orjörın orverın gevezelik etmek

orjörın xeorverehın saçmalamak,

orjörın orverın zırvalamak

orjörınığ orverığe gevezelik

oş`edemış`ew zow aniden, ansızın

oş`edemış`ew, zeozaş`e zow aniden

423

oşef parola

oşef oṩexu` şifre

oşha oáṩha höyük

oşhajiy oaṩhašuq küçük tepe

otaĺ otaĺ sünger

otaqo otaque ihbarcı

otaqo spiker

otaqo şıyaque sunucu

oteğoáy oteğoáy söylenmesi zor olan

(itirafı zor olan)

otej tawrıḣ hikaye

oten oten ihbar

oten thawsıxe şikayet,

oteşay xueşıyın sunum

otın otın masaj, ovalamak

otınıqo şıṫaque, otaque masör

otx otx mesaj

ṕ`omı, ṕ`ome ṕ`omı, ṕ`ome güya

ṕ`omı, ṕ`omi jıṕemi öyle desen (öyle

desen de)

ṕ`onć sanć (je mak) ṕoánć-sanć (je mak) şapırdatmak

paçeh paṩtıh padişah

paǵe paǵe kibir

paǵe paye mağrur

paḣaĺe beḣaĺe sauna

paḣe baḣe buğu

paḣe baḣe buhar

paḣe baḣe islim, buhar

paḣe leğup baḣe leğup buhar kazanı

paḣe unć baḣe unć buhar basıncı

paḱo pague küt

paĺe ṕeĺequeq süreç

ṕaĺe ṕaĺe müddet

424

ṕaĺe ṕaĺe mühlet

ṕaĺe ṕaĺe süre

ṕaĺe ṕaĺe vade

ṕaĺe ṕaĺe vakit

ṕaĺe blećın ṕaĺe bleqın süre aşımı

ṕaĺe yetın ṕaĺe yetın mühlet vermek

ṕaĺeće ṕaĺeziı vadeli

ṕaĺençe ṕaĺençe müddetsiz

ṕaĺençe ṕaĺençe süresiz

ṕaĺenıç ṕeĺençe vadesiz

palize palize nişasta

pane bane diken

pao pıa fes

pao pıa şapka

pao ḣuray pıa ḣurey fötr şapka

paoḣuray pıa ḣurey melon

papa papa papa

papć, paé paṕş`e sebeb

papće, peé paṕş`e için

papış papış terlik

papış, ĺerıt papış, ĺerıt pabuç

papše papše, pamše sivri

pasaport pasaport pasaport

pase pase erken

paśe baśe kırkılmış yün

paśe baśe yapağı

ṕaše ṕaše mikrop

ṕašerıpĺ ğeynaĺ, ğaynaĺ mikroskop,

genişletilmiş lens

pasew pasew erkenden

ṕasqo ṕasque çimdik

paşe paşe paşa, ordu komutanı

paşe paşe şef, lider

425

pawupć, pıwupş`ı pıwupş`ığa kesinti

paye, paé papş`e dair

paye, peé paṕş`e ötürü

pćanṫe, pş`aṫe ṕş`anṫe ter

pćanṫen, pş`eṫen ṕş`enṫen terlemek

pćaşe, pş`aşe pćaşe gazel

pćatew ṕqeṕqe seksek

pće, pş`e pş`e değer, eder

pćehıṕe ĺeğun, pş`ıha ĺeğun ṕṩıhaṕe ĺağun rüya görmek

pćehıṕe, pş`ıha pş`ıhaṕe rüya

ṕcen ĺen atlamak

pćenṫağe, pş`eṫağe pş`enṫa terli

pćenṫen ṕş`anṫe terleme

pćenṫeps, pş`eṫeps pş`enṫeps, naṫe

pş`enṫeps alın teri

pćeten ṕqeten sekmek

pçağ şıpk pṩağ şıpk mutlak değer

pçağe bjığa adet

pçağe bjığa miktar

pçağe bjığa rakam

pçe, pşe bje kapı

pçedıjcane, pşediycane pṩedgiĵgane sabahlık

pçedıjım, pşediyım pṩedgiĵım sabahleyin

pçediy, pşediy pṩedgiĵ sabah

pçediyişxe, pşediyişxe pṩedgıĵışxe kahvaltı

pçediykes, pşediykes pṩedgiĵkas her sabah

pçeğu, pşeğu bjeğu` kazık

pçen, pskén pskén öksürmek

pçen, pşen bjen keçi

pçendeḣu, pşendeḣu bĵendeḣu` sığırcık kuş

pçendeḣu`, pşendeḣu` bjendeḣu` sığırcık

pçenıbje, pşenıbje bjenıbĵe, bjenbĵakue keçi boynuzu

pçenış, pşenı şe bjenışe keçi sütü

426

pçeşhau, pşeşhau bjeşhau` kapı eşiği

pçeut, pşeut bjeut kapıcı

pçeut, pşeut bjeut uşak

pçı pçı, bźı kargı

pçı bĵı mızrak

pçıham, pşeğaşham pṩıhaṩham akşamleyin

pçıhaşe pĺır, pşeğaşha pĺır pṩıhşepĺ,

pṩıhaṩhaşepĺ akşam kızıllığı

pçıhaşh, pşeğaşh pṩıhaṩha akşam

pçıhaşhe şxını, pşeğaşhe

şxını pṩıhaṩha şxın akşam yemeği

pçıhaşheréy, pşeğaşharer pṩıhaṩharey akşamki

pçıhaşü`ı, pşeğeşha şü`ı pṩıhaṩhaḟı tünaydın ( iyi

akşamlar )

pçın, ĺıten bjın saymak

pe pe burun

ṕe ṕe yatak

ṕe deĺhaṕ ṕe deĺhaṕe yüklük

pe ĺećın, pe ĺein pe ĺeş`ın sümkürmek

pe pıźe pe pıźe ön ek

pe qoš pe queš burun içi

ṕe şhante ṕe ṩhante yatak yastık

ṕe tébze ṕe tébze yatak kılıfı

ṕe téḣo ṕe tépḣue yatak örtüsü

ṕe xeĺ ṕe xexua yatalak

peatığ peatá kibirli

pebjı penšıv burun ucu

pebzıc, peşölaç pebziq burun kıkırdağı

pećaf, téteraz pış`exu` tesadüf

peçıj, peşıj pejıje uzakta

pedıd peṫiy sivri burun

peéğapsın peğašuwun yansıtmak

peéj, şha pĺıj ṩha ṕĺıĵ alevi

427

peénej, peşü`enej peḟenej rest

peépsıjıĺe pezğašu yansıtıcı

peéşüxe, pećeşüxo peş`eşxue, peş`euv posbıyık

peǵenığ peyağe kibirlilik

pegun, şaĺe pegun kova

peğoán pebziy, peğuáne burun deliği

peğoć peğueq karşılık

peğoć peğueq yanıt

peğoć yetın peğueq yetın yanıtlamak

peğox peğox tasa

peğuneğun, bleğenığ,

feşıtınığ ğuneğuğe yakınlık

peḣeps peḣeps damıtma

peḣeyiş baḣeyiş davlumbaz

pehığ, zepéha péha, zepéha iddia

peḣu pebuḣ yayvan burun

pekeć pekeć, ğane direnç

pekeć pekoeq handikap

pekećın, ğeğune önlem

peĺeğuće peĺağu` öngörü

ṕeĺerıt ṕeĺerıt durağan

peĺın peĺın refakatçi yatma

peĺıte peĺıte şirk

peĺıte peĺıte, zıtexue tekabül

péluş péluş peluş

ṕem xefen ṕem xexuen yatağa düşmek

pemen pemen koklamak

pemıc keralığo, pemış`ı

keralığo pemış` karalığue yurtdışı

peneşü penef loş, zayıf ışık

penın, penık yiper ḱudas burnu tıkalı

peoj peoj/jevap cevap

peojın peojın cevaplandırmak

428

peoşıh, paoşıh ṩhaşıh sarık

peozad pıazade kavuk

pepç, zır pebĵ beher

ṕeṕen ṕeṕen, zeeqın genleşmek

pepıḣo pepıḣue önek

pepk pepk gaga

pepkı nepkı neṕk ş`epḣ yüz hatları

peps peps nezle akıntısı

pepšabze pepšabze, pemšabze sipsivri

pepsı, peşın peşın sümük

ṕeqor ṕeqor kanepe

ṕeqor ğoĺıṕe karyola

ṕeqor ğoĺıṕe sedir

ṕeraṕešıwu ṕeraṕešuw yakamoz

peremaf pere maxue arife

perezen perezen sersemlemek

perğetḣ perğetḣ pergel

perıf perux piyon

perıpĺaqo perıpĺaque ilerici

perıqo perıque öncü

perıs ṩhaṩıt, perıs nöbetçi

perıt perıt elebaşı

perıt perıt reis, lider, önder

perıtx perıtx müsvette

perıtxıĺe txaĺeĺ kalemlik

perıwo perıwe engel, azarlamak

perwer, pelwer perwer, pelwer salça

perwoğ ṩıźeyağe sakınca

perwoğ ḣun peruwen engel olmak

perwoğu pırıwuen engel (engel amaçlı

azarlamak)

pes pes bekçi

pesaş pesaṩe erkence

429

pesere pesere önceleri

pesere, haksak kamvepḣa, peserey ilkel

peserey peserey eski zaman

pesın, petın pesın, petın nöbet

pesıṕe pesıṕe, peṫısıṕe pusu yeri

pešıwun pešıwun yansımak

ṕesteps ṕesteps pasta suyu

ṕestḣın ṫeḣun kaşımak

peş peş oda

peş psewoaĺe peş psewoaĺe oda takımı

peş`ıj peş`ıj imitasyon

peş`ıj peş`ıj taklit

peşeç peşeq dara

ṕeşhağ ṕeṩhağ yatak baş ucu

peşıt peṩıt zıt

peşü`equ` pefequ` tepki

peşü`eşı` peḟefş` sanal

peşü`et peṩıt karşıt

peşü`et pış`et zıt olmak

peṫaṫ, peşınš peşıniše sümüklü

ṕeṫerewon ṕeṫerewon kımıldamak

petew petuw anda

petew petuw olur iken

ṕetéźe ṕetéźe battaniye

petḣutḣ petḣutḣ nezle

petın petın beklemek

peṫıs peṫıs pusu

petre, pete petre üzere

petze, pete, petmi petre iken

peuḣen peupḣen perdeleme

peupḣo peupḣue tül

peupĺ peupĺ manzara

peut pış`et, peut karşısında duran

430

peuwbıt peuwbıd paravan

peuź peuź engel

pewbıt pewbıd koşul

péwon péwuen açık arttırma

pewubl pewuble öncelikli

pewuçüjın pewuvıjın, pewuvın karşı koymak, karşı

gelmek

peyzaj peyzaj peyzaj

pezand, pezad, pedıs pezade, pezande dik burun

ṕezetét ṕezetét ranza

pḣable pḣable sedye

pḣable pḣable teneşir

pḣaḣo pḣaḣue törpü (odun için)

pḣamle pḣamle tabut

pḣapḣe, śe zırız pḣapḣe, źe zırız tane tane

pḣaŝe ğoánedes, pḣaše tahtakurusu

pḣaş`e pḣaş`e marangoz

pḣaş`e pḣaş`e oduncu

pḣaşe pḣaşe, ṫqi haşin

pḣaşe pḣaşe kaba, sert

pḣaşew pḣaşew kabaca, iri taneli

pḣate pemıhın šıquĺağun küçümsemek

pḣe pḣe ahşap

pḣe pḣa odun

pḣe cemışx, pḣe bjemışx pḣa bjemışx tahta kaşık

pḣe çöák pḣe veáke takunya

pḣe hanbar pḣareṩ odunluk

pḣe kuten pḣa kuten odun kırmak

pḣe şü`emıć, pḣe şü`emışı` pḣa femış` odun kömürü

pḣe tḣuwaĺ pḣe tḣuwaĺe ağaç yayık

phe wune phe wune ahşap ev

pḣe wupsaf pḣa wupsaxue talaş

pḣeane pḣeane yuvarlak üç kısa

431

ayaklı oturularak

kullanılan yemek

masası

pḣeaşe pḣeaṩe karasaban

pḣeaşe, ğuş`ıaşe pḣeaṩe, ğuş`aṩe pulluk

pḣebğuź pḣebğuź lata

pḣeć pḣeć ağaçtan sap

pḣecaşö pḣecafe kirişlik

pḣecemışx, pḣe bjemışx pḣe bjemışx ahşap kaşık

pḣećıç pḣaćıç çerkes ritim aleti

pḣeçay key ağaç varil

pḣeçöák pḣavaka nalın

pḣeguĺ pḣeguĺ erik (papaz erik)

pḣeḱu pḣeḱu` tomruk özü

pḣeĺać, pḣeśale pḣeźel kıymık

pḣem xeş`ıćığ pḣam xeş`ıqa ahşaptan

pḣemat, oáble mate kimate, pḣamate hasır sepet

pḣemğupḣ, kelap, pḣebzığ pḣebzığ kalas

pḣenćafe pḣanqaxue çerçöp

pḣenćafe pḣenqaxue süprüntü

pḣenćın pḣanqin süpürmek

pḣenćıpḣe şxampḣa süpürge

pḣenıu pḣenıu çanak

pḣenṫequ` şent sandalye

pḣepḣağ ş`eqıṩtá savruk

pḣeps pḣeps rende ( planye )

pḣepsı pḣaps rende

pḣepşı pḣepṩı ağaç kurdu

pḣepşıne pḣapşıne saz

pḣeśı ĺı pḣaşe kazak erkek

pḣeşen pḣaşen kabalık

pḣetéĺ, pḣetét pḣatéşe, şeśıxue makara

pḣetéw pḣetéw kapan

432

pḣeun pḣeune ağaç çivi

pḣeun, pḣeşü`ın pḣe une ahşap çivi

pḣew`u jiǵwuı`, pḣawuı` ağaç kakan

pḣewupsaf, pḣeućen wupsaxue, koş`iy yonga

pḣewupsafe pḣewupsaxue ağaç talaşı

pḣex pḣex bıçkı

pḣex pḣax testere

pḣeź pḣeź kura

pḣeź pḣaź piyango

pḣeź yiźen pheź yiźen kura çekmek

pḣı pḣı havuç

pḣoánte pḣoánte bavul (sandık)

pḣoánte zexet pḣoánte zexet sandık kurulu

pḣombğu pḣombğu` tahta

pḣombğu txıĺe pḣombğu`ḟıše kara tahta

pḣonteşha pḣontaṩhe sandık kapağı

pḣoten pḣoten kapma

pḣu pḣu kız evlat

pḣuj pḣuj dul

pḣunaqo pḣunaqo, ğaşxaque besici

pḣurıĺf rıĺxu` torun

pıbzıćığ, pıwpş`ığe ḟebzá, pıbzá, ḟeğajá,

pıwuṕş`á kesilmiş

pıbzığu` pıbzığu` paragraf

pıce yepıc, yepig tos

pıçeuşha, pşeuşha bjeu`, bjeuṩha eşik

pıçığać, pıçığaé` kıpıqığaṩe, ṩerıps taptaze

pıçığo pıçığow pıqiğue pıqiğow hecelemek

pıçığu` pıqiğue hece

pıçığu` pıqığu` kısım

pıde, pıźe pıde, pıźe ek

pığaḣo zepxığe ilinti

pığenağ pıĺa, ḟeźa asılı, takılı

433

pığenen pığanen, xeğanen tutuşturma

pığeqoád pığeqoáde masraf

pığeqoden pığeqoden, ğeqodın harcamak

pığezın, yeğefexın yeğaxuexın,

qerığaxuın düşürmek

pıhan xehan sirayet etmek

pıḣaşö pḣafe ağaç rengi

pıḣo pırḣo balkon

pıḣo pıḣue teras

pıḣopışe pıḣuepışe eş dost

pıḣurıĺf pıḣurıĺxu`, ş`eble torun

pıjı pıĵbane kirpi

pıjı keś pıĵbane oklu kirpi

pıjöjün pıṫeṫ, ṫeṫ ṫeṫu vıcık vıcık

pıl pıl fil

pıĺ`ıć ṕĺış` kırk

pıĺ`ıć bğu ṕĺış` bğu kırk dokuz

pıĺ`ıć blı ṕĺış` blı kırk yedi

pıĺ`ıć pĺ`ı ṕĺış` ṕĺı kırk dört

pıĺ`ıć şı ṕĺış` ṩı kırk üç

pıĺ`ıć tfı ṕĺış` txu kırk beş

pıĺ`ıć ṫu ṕĺış` ṫu kırk iki

pıĺ`ıć xı ṕĺış` xı kırk altı

pıĺ`ıć yi ṕĺış` yi kırk seskiz

pıĺ`ıć zı ṕĺış` zı kırk bir

pıĺ`ıme pĺ`imabze kare

pıĺağ pıĺa asılı

pıĺaṕ pıĺaṕe askı

pılelew pılelu sarkarak

pıĺen pıĺen asmak

pıĺha pıĺha takı

pıĺhan, pış`en pıĺhan, pış`en takmak

pıĺhaṕe pıĺhaṕe takılacak yer

434

pıĺıć péwe mücadele

pıĺın pıĺın ilgi

pılıśe pılıźe fildişi

pınćı ğeṕśağe, şedes şedes sütlü

pıoh, pıuh pıoh, pıuh eleştiri

pıoh, pıuh pıoh, pıuh yorum

pıpćağ, pıpş`ağ pıṕş`a asalak

pıpĺıhan, pıĺahın pıpĺıh inceleme

pıpxe pıpxe kukla

pıqoáde, psıéć, psıćeć pıqoáde gider

pırḣ pırḣ hırıltı

ṕırıṕ ṕırıṕ altın çilek

ṕırıṕ ṕırıṕ puf

ṕırqusırqu bırkoşırko pürtüklü

pırśe pırśe fırça

pıs pıs oturuyor (uçta)

pıšentḣućın pıšentḣuqın ucundan sıyırmak

pısıḣo psıyejex, psışhue,

psıḣue ırmak

pış peṩ, pığaxua, pıźe eklenti

pış`ağ pış`á ilişik

pış`aṕ, pığenaṕ pış`aṕe, ḟeş`aṕe takma yeri

pış`aṕe pış`áṕe bağlantı yeri

pış`e pış`e takma

pış`ıć pış`ıq bölüm

pış`ıć pış`ıq kabine

pışeğu` qerḣıĵen, pışeğu` askıntı

pışınaĺ pşınaĺe akordeon müzüğü

pışınawo pşınawue akordeon çalan

pışün, pışü`ınĺın pış`efın, pıfıhın ucundan emme

pıt, pıĺ pıt, pıĺ uçta

pıtabze bıdabze sımsıkı

pıtabze bıdabze sımsıkı, sepsert

435

pıtabzew bıdabzew sıkıca

pıtağe beşekığe metanet

pıtağe bıdağe peklik

pıtağe bıdağe sertlik

pıte bıde çetin

pıte bıde katı

pıte ğeṫqu` bıde ğeṫqu` katı çözelti

pıte ḣun bıde ḣun katılaşmak

pıte stal stal bıde katı yakıt

pıte şıtıće bıde ṩıtıqe katı hal

pıte yeşećın zış`eşıhan, zış`eşxen sarmalamak

pıte, yezeğı bıde sağlam

pıteded bıdedıde, bıdaṩe çok sert

pıtekun zıpıṩeṩın ucundan dağılma,

kopma

pıtenığ bıdağe katılık

pıtew ığın bıdew ığın sıkı yönetim

ṕıṫığ ṕıṫa ezik

pıtıj pış`ıhaṩ, goş`ıha ek bina

ṕıṫın ṕıṫın ezme

ṕıṫın dekuzen sıkıştırmak

pıtxeh, pıtxıh pıtxeh, pıtxıh rapor (onun için

rapor)

pıuhan pıuhın yorum yapmak

pıuhan, pı`ohen pıwubıhın tenkit

pıuĺ`en pıuĺ`en, pıĺhan ucuna ek yapma

pıw puw tüh

pıwtı pıwuıd ucuz

pıwtığe pıwudığe ucuzluk

pıwtışe pıwudıṩe kelepir

pıwun pıwun kokmak

pıwupćığ, pıwupş`ığ pıwuṕş`ığe kesik

pıwutığ pıwudá bölünmüş, bölüm

436

pıyi biy düşman

pıyi biy hasım

pıyinığ biyınığa düşmanlık

pıźağ pıźá, pış`á, xeĺha ilave

pıźaṕ pıźaṕe eklenti yeri

pıźığ hablenıkue mezra

pıźığećıṕ ş`ıṕexeźa ücra

pi ĺıtağe pi ĺıtağe pi sayısı

pil pil pil

pilaw pilaw pilav

ṕiw ṕiw düdük

pixıjığ aḣşençe meteliksiz

piyi biy küs

pizıbzenığ pizıbzenığe ağaçtaki meyve

çokluğu

pkew pkow direk

pkew pkow sütun

pkı pkı beden

pkı pkı bünye

pkı pkı endam

pkı ṕkı gövde

pkı ṕkı vücut

pkı abdest pkı abdest gusül

pkığapĺ pkığapĺ antreman

pkığo ṕkığo madde

pkığo pkığue unsur

pkıje ṕkıje mineral

pkıjı ṕkıĵ kart

pkıne pkıne organ

pkınelın pkınelın, lıḟe ḱoáḟe etli butu

pkıneps ṕkıps lif, kas teli

pkıqoš pkıqueš dâhiliye

pkırıpk ṕkırıṕk ṕkırıṕku parça parça

437

pkışü`ey pkıḟey cünüp

pkıwubıt wuz ṕkıwubıd wuz nüzül

pkiy ṫqi sert (sert mizaçlı)

pkiy, pıte ṫqiy sert

pko ṕko kolon

pko, kure pko, kure mertek

pĺ`ağe zıquešılha, zetéźa katlı, kolalı

ṕĺ`ağe ṕaş`e yassı

pĺ`ane pĺ`ane çeyrek

pĺ`ane uşe pĺ`ane uşe yamuk (geometri)

pĺ`emiy pĺ`emiy dikdörtgen

Pĺ`enĺapse Pĺ`enĺapse karekökü

pĺ`eu pĺ`eu` omuz

pĺ`ı pĺ`ı dört

pĺ`ıĺfane pĺ`ıĺxuáne dördüz

pĺ`ırıṕĺı` pĺ`ırıṕĺ` dörtlü

pĺaće pĺeqe bakış

planet planet planet

pĺaṕe pĺaṕe bakılan yer

pĺaṕe woxıtet, pĺaṕe ufuk

pĺaqo pĺaque gözcü

pĺaqoxer pĺaquexer seyirciler

pĺen pĺen bakmak

pĺenap pĺenap ekran

pĺequ` pĺequ` kontrol

pĺequn pĺequn yoklama

pĺequn, xepĺıhan, pıpĺıhan pıpĺıhen incelemek

pĺequnığ pĺequnığe araştırmak

pĺerıṕe pĺerıṕe karakol

ṕĺeuź ṕĺeuź pelerin

pĺıć blım yikar ĺapser blı,

√49 = 7

pĺıṩ blım yikare

ĺapser blı, √49 = 7

kırk dokuzun kare

kökü, √49 = 7

pĺıhan pĺıhan seyir

438

pĺıjı pĺıĵ kırmızı

pĺıjıbz pĺıĵıbze kıpkırmızı

pĺırın pĺırın seyirmek

pĺırıpĺ pĺırıpĺ mazgal

pĺırıxe pĺırıxe kızılaltı

pĺırjer pĺırĵer humma

pĺırstır ṕĺırstır, zıṩepĺen hararet

pĺıś ṕkıne kına

pĺışöáše pĺıfeše sıfat

pĺızın pĺızın seğirmek

ṕoáće, ṕaé ṕaş`e yufka

ṕoáće, ṕoáé ṕaş`e ince

ṕoćağ ṕeṩaĝ incelik (kalınlık)

ṕoće jıṕeqe demekle

politik politik siyasi

politika politika siyaset

ṕonćın vepḣ haşlama

pop pop rahip

portre portre portre

posta posta posta

postetın postetın postalamak

prıpke pkırıṕk parça

program, zexeğapsıh program, zexeğapsıh müfredat

pśaće pśaće havyar

psağ psağ hedef

psaĺe psaĺe kelam

psaĺe jıaqıh söylev

psaĺe yeṕšıj psaĺe yeṕšıj kaypak

psaĺej pseĺeĵ veciz

ṕšane ṕšane çıplak

psape psape sevap

pšapše, śaşü`e şe, pšapše kurşun

pšaşḣo, šaşüḣo pšaşḣue kırlangıç

439

psawuṕe psewuṕe, psewáĺe ikametgah

pse pse can

pse yempĺıj pse ṩımısh, yıpse

ṩımıshıj fedakar

pseće pseqe manevi

pśefı alabalık

psefığ ṩexu` sakin

psefuğ psexuğe tatil

ṕšeğopĺ ṕšeğopĺ doru

psej pseĵ fahişe

psej pseĵ kahpe, kaşarlanmış

psej pseĵ orospu

psejışe pseĵıṩe pezevenk

pśejiy bźeĵey balık

pśejiyaşe pźeĵeyaṩe balıkçı

pśekantıf olta

pśel źel söğüt

pseĺıḣo` pseĺuḣ eş arama

pseĺıḣon pseĺıḣuen kur yapmak

psemax psemaxe, karuwınçe kuvvetsiz

ṕšen ṕšen aldanmak

psen, képsın képsın hapşırmak

ṕšenabz ṕšenabze üryan

pšenağe pšenağe çıplaklık

psenaĺe psenaĺe dna, hücre

psepaş`e psepaş`e hayırsever

pseqod gonıh, pseqod günah

pserey peseregukaq nostalji

pses pses kabus

psew psow sağ

psewaĺ psewaĺe ev, eşya,

psewoáṕe, psowuṕe psowuṕe ikamet

psewoĺapḣe pseweĺapḣe kereste

440

psewow wuzınşew sağlıcakla

psewow psewu salimen

psewtew wuzınşew sağ salim

psewu psewu` canlı

psewu psow diri

psewubz psewubze sapasağlam,

psewuć psewuqe geçim

psewuće psowuqe yaşantı

psewun psowun yaşamak

psewunığe psowunığe dirilik

psewunığe wuzınçağe,

sımegençağe esenlik

psewunığe wuzınşağa sağlık

psewunığemće psewunığemqe sağlık yönünden

psewunığeşü`ı zeğapeṩá, zeğazexuá mamur

psewunığeşxın psewunığeşxın,

psewunığeṕş`e nafaka

psewuṕeşaqo psewuṕeṩaque emlakçı

psewuşh psewuṩha canlılar

psewuşhaxer psewuṩhaxer canlı varlıklar

psexaĺ`e psexaĺ`e mundar

psexex psexex azrail

psı psı su

pśı bźı keski

ṕšı ṕšınaxue martaval

ṕšı ṕšı yalan

psı aşü`ı psı aḟ tatlı su

psı aşüı` psı aḟ şerbet

psı azeğu psı ḣuṩḣo şifalı su

psı ćeğ, psı ş`eğ psı ş`ağ su altı

psı ćeğahan, éğahan psı ş`eğahan sulama

psı dıc psı dig acı su

psı fabe, psı stır psı xuabe, psı pṩtır sıcak su

441

psı ğogu` psı ğogu` su yolu

psı halıjö psı halıve mantı

psı ḣırze, psı harze psı ḣırze su girdabı

psı keb, psı kab psı kab su kabağı

psı nıb, psışha psıne su kaynağı

psı pḣaşe psı pḣaşe sert su

psı pxımıć psı pxımıq su yalıtımı

psı rıf psı rıx su pompası

psı rıpç, rıpş psı rıbj su sayacı

psı šale psı šale suluboya

psı şü`ey psı ḟey atık su

psı şü`eyığe psı ḟeyığe su kirliliği

psı téwutxen psı téwutxen su serpmek

psı ub psı ub bir yudum su

psı wubıtıṕ`e psı yıwubıda, psı

wubıdıṕe gölet

pšı wusın pšıwupsın yalan söylemek

psı xeğeḣon psı xeğaḣuen sulandırmak

psı yeşön psı yefen su içmek

psıağo psıağue bent

psıćeç, psıéş kıṩeqıṕe memba

psıćeç, psıne psıne pınar

psıçet psıged karatavuk, su tavuğu

psıçet al gubğababıṩ yabani ördek

psıçet an, psıçetkurte psıgedkurt anaç ördek

psıçet, babış babış ördek

psıçıš psıçıš karides

psıçü, baṫı xıv manda

psıçüće, psıçüş`e xıvşır malak

psıdećıṕ psıdeqıṕe savak

psıdır psıdır drenaj

psıét, psınṫe psınṫe, psıqe sulu

psıf psıx hidrofor

442

psıfabe psıxuabe termal

psıfeğeĺ`en psı xoğaĺ`en susatmak

psıfeĺ`eĺen psıxoĺ`en susamak

pśığe wupsá yontulmuş

psığeağ psığaığ baraj

psığefab psığexuab şofben

psığoábz psığoábze ipince

psığoáğ psığoáğ incelik (çap)

psığogu`, psıḣo şeruğ psığogu`, psıḣo

şeruğ akarsu yatağı

psığuran psığuran nilüfer

psıh psıh pirinç

psıh psıh saka

psıhaj psıhaĵ kunduz

psıḣo psıḣue akarsu

psıḣo psıḣue nehir

psıḣo šıqu psıḣue šıqu` dere

psıḣo šıqu` psıḣo šıqu` çay

psıḣogoáşe psıḣogoáṩe, thaguáṩe ilahe

psıḣuray psıḣurey göl

psıj psıĵ oşha mafe dağından

doğan ırmak

psıjö halıjö psı halıve içli mantı

psıjöáğe psıve kaynarsu

psıĺe psıĺe su kabı

psıĺe psıĺe sulak

psıĺegu psıĺegu` kanal

psıĺerçe, psıĺerışe psıĺerıje sörf

psınćağe, febjağe ş`exığa, psınćağe serilik

psınćağeće, guaw psınćağeće, guaw aceleyle

psınće psınće acele

psınće psınće hafif

psınće psınće tez

443

psınćededew psınćedıdew alelacele

psınćen psınćen hızlanmak

psınćenığe psınćenığe acelecilik

psınćew psınćew acele olarak

psınćew psınćew derhal

psıncı psı psıtḣo çamurlu su

psıncı, pşınjı, yaṫewutağ psıyaṫe çamur

psınćаbz psınćabze çok hafif

psınepk psınepk yalı

psınıbe, psışha pığaĵen, psıne kaynak

psıṕonć soda soda

psıpsı psıpsı duvak

psıpsı psıpsı tülbent

psışereb psışerıb avuç içinin su

toplaması

psışha psıṩha subaşı

psışö psıb sıvı

psışöáĺ şoşqe maşrapa

psışöáĺ psıfáĺe su bardağı

psışöáp psıbı` musluk

psışüḣo sperm

psıten psıten ödem

psıtfe şeç psıtxue şeq hortum terazi

psıu psıu nehir kıyısı

psıwnem qon, şaw yićın,

şewu yićın

ṩıb yıqin, psıwune

quen tuvalete gitmek

psıwo, psıdaw psıwue, psıdew taşkın (sel)

psıwune psıwune hela

psıwune psıwune wc

psıwune psıwune yüz numara

psıwune çxıĺıṕe psıwune ĺeş` tuvalet kâğıdı

pšıwus pšıwups yalancı

psıwutx psıwutx fıskiye

444

psıxaw psıxewe balıkçıl

psıxewoneşü psıxewe bzu balıkçıl kuşu

psıyeşeşex psıkéxuex şelale

psıź, psıtéw psıtéwe, psıź sel

pšiyın ş`ıqaḟe kibarlık

pské, pçe psḱe öksürük

pstew psow bütün

pstew psow tam

pstewe, zeće zepsori hepten

pstewur, zećer psowri, zeṫqer umum

pş`amṕe pṩamṕe yaka

pş`e pş`e değer,fiat

pş`e pş`e tutar

pş`e xemıĺe ĺepḣaṩen caba

pş`e, ĺeṕağe ṕş`e bedel

pş`enaĺ pş`enaĺ lehim

pş`exemıĺ, pş`ençe.

wasexemıĺ ṕş`ençe beleş

pş`ezimıe, şhamıpe pş`ezimıa, mıḣate hor

pş`ı pş`ı on

pş`ı bğu pş`ı bğu on dokuz

pş`ı blı pş`ı blı on yedi

pş`ı pĺ`ı pş`ı pĺ`ı on dört

pş`ı şı pş`ı ṩı on üç

pş`ı tfı pş`ı txu on beş

pş`ı ṫu pş`ı ṫu on iki

pş`ı xı pş`ı xı on altı

pş`ı yi pş`ı yi on sekiz

pş`ı zı pş`ı zı on bir

pş`ığe şö, pćığe şö teqa fe solmuş renk

pş`ığe, pćığe feteq, zifeteqa solgun, solmuş

pş`ıneĺ pş`ıneĺ ondalık

pş`ıqo, źeḱup pş`ıque manga

445

pş`ıquiṫu pş`ıquiṫ düzine

pş`ıquṫu ṕş`ıṫu, ṕş`ıquṫ oniki

pş`ıse, pşıse şıpse masal

pşağe zexepṩa yoğrulmuş

pşağo pşağue pus

pşağo pşague sis

pşağo tét pşağue tét sisli

pşağo wostığ pşağue wezdığa sis lambası

pşaḣo pşaue kum

pşaḣo şabe pşaḣue ṩabe ince kum

pşake kuanše, uşe yamuk

pşaĺ pṩaĺ ölçü

pşaĺe pṩaĺe ölçek

pşaşe pṩaṩe, ḣıgebz kız

pşe pṩe boyun

pşebı pṩeb ense

pşebıdeĺ pṩebıdeĺ boyun atkısı

pşedaĺha uğaćın uğaqın azletmek

pşedapx pṩedepx kravat

pşedaw şaplak

pşedeć ṕṩeteĺha ceza

pşedećıj pṩedeq tazminat

pşedeĺ pṩedeĺ boyunbağı

pşedeĺ pşedeĺ kaşkol

pşedeĺ, şaşıf pṩedeĺ atkı

pşeḣoáĺe pşeḣuáĺe kum ocağı

pşeḣoáĺe pşeḣoáĺe kumsal

pşeḣoáśe pşeḣoźe kum tanesi

pşeḣoáşxe pşeḣoáşxe zımpara

pşeḣoć pşaḣueş`ı çöl

pşeḣotxıš pşeḣotxıš kumul

pşeḣu téĺhan blerıps teĺhan zincir vurmak

pşeḣu` pṩeḣu` tasma

446

pşen pṩın yoğurma

pşenıś, pçenıś bĵenıś tiftik

pşer pşer semiz

pşerehıqo, pşerhaqo pṩeḟaque aşçı

pşerhaṕe ş`aṕe pṩeḟaṕe ş`aṕe mutfak tezgahı

pşerhaṕe, pşerehıṕe pṩeḟaṕe mutfak

pşerhaqo pṩerhaqo, pṩeḟaque ahçı

pşerı pşer şişman

pşerığ pşerığe şişmanlık

pşerıh pṩerıh hizmet

pşerıha, yeğablaqo yeğableğaque teşrifatçı

pşerıhan pṩeḟen pişirmek (yemek)

pşerıhan, ğajen ğaĵen, pṩeḟın pişirmek

pşerıhar, ḣızmetış`e pşerıhar, ḣızmetış`e hizmetli

pşerıĺ pṩerıĺ gerdanlık

pşerıĺ pṩerıĺ, oxthabze görev

pşerıĺ pṩerıĺ mesul

pşerıĺ pṩerıĺ ödev

pşerıĺ pṩerıĺ taahhüt

pşerıĺh pşerıĺhe sorumluluk

pşerıĺhanığ pṩerıĺha mesuliyet

pşerıĺıxef uğaq azil

pşerın pşerın semirmek

pşerışö pşerıfe şişmanca

pşeruḣ pşeruḣ etriye

pşeşaće, pşaşe ş`e pṩaşe, ḣıgebzş`ále genç kız

pşeyić pışeyıq taraça

pşeyiĺ pşeyiĺ sorumluluk,

mes'uliyet

pşı pṩı bey

pşı pṩıĵ kayınbaba (erkeğin

babası)

pşı pṩıĵ kayınbaba,

447

kayınpeder

pşı pṩı patron

pşıa pşıa kamp

pşığe zeşá, yezeşá yorgun

pşıko pṩıko kaynı, kayınço

pşıko, pşıćal, pşıéál pṩıkue, pṩış`ale prens

pşıku pṩıkue kayınbirader

pşın pṩın ölçmek

pşın yezeşın yorulmak

pşınaĺ, derece, tétığotamğ pṩınaĺ derece

pşınape pşıneape mızıka tuşları

pşınawo pşınawe mızıkacı

pşıne pşıne mızıka

pşıneḱu pşıne ĵapş`e mızıka körüğü

pşını pşın ödeme

pşınаĺ pfınаĺ akordeon melodisi

pşıpḣu pṩıpḣu` görümce

pşıse, pş`ıse şıpse hikaye (masal)

pşısen, pş`esane şepsane ısırgan

pşışawo pṩıṩawe şehzade

pşıwun pṩıwune saray

pşten pṩtın sütün kaynaması

ṕu ṕu besleme

puan puan puan

pudra pudra pudra

ṕur ṕuğe evlatlık

pxenc goş pxenc gueş ters slaş

pxencew pxencu aksine

pxencew qon pxencu quen aksi gitmek

pxencew qon pxencu guen aksine gitmek

pxencı pxenc ters

pxencığe pxencığe yanlışlık

pxencığeće pxencığeqe yanlışlıkla

448

pxımıć pxımıq yalıtım

pxın pxın, pxen bağlamak

pxır pxır demet

pxır, bǵane pxır deste

pxırıćın pxırıqın sızmak (ötesine

geçmek)

pxırıpĺı wupxırıpĺ şeffaf

pxırızğać pxırızğaq geçirgen

pxıwut pxırwud zımba

pxızımğać pxızımğaq geçirmez

pzıwupć pzıwupş` kesen

qo keqoj que kaquej git gel

qoáće queqe gidiş

qoáće, qoáş`e qoáş`e efor

qoáće, qoáş`e ĺeqınığe, ĺeqığe kudret

qoáće, qoáş`e xoábĵ şiddet

qoáćezeḣoć quáqezeḣueq ihtilal

qoáṕe qoáṕe, uwáṕe uğrak yeri

qoáte quáte ilerle, yanaş

qoćenığ, qoş`enığ ĺeṩığe kuvvetli olmak

qoćeşxo, qoş`eşüxe karuwuḟe, ĺeṩ güçlü, kuvvetli

qod qued ziyan

qodıćay qodıqey heder

qodığ qoda kayıp

qodın quedın kaybolmak

qoğu goğu`, dále sefer

qoha queha gezegen

qohaqo quehaque uydu

qokes quekas gittikçe

qon quen gitmek

qoreyew pısım xebın xembruwen,

ş`embruwen alabora olmak

qorı quer rahvan yürüyüş

449

qorın querın rahvan gitmek

qoš queš dahili

qoš queš iç

qoš of, qoš wuz queš ox dahiliye

qosağ wunqıḟá, wuqıḟa sönük

qošı şe, şe ṩe, ṩedağe iç yağı

qošı thequme queš thaqume içkulak

qošı wuzıxer queš wuzxer, queš

sımegağexer iç hastalıklar

qošıfen qošıxuen sığmak (içine)

qošıĺıyewo, ĺıqošıwçö quešĺıyewe, kuešĺıkij iç kanama

qošım quešır içeri

qošımć quešımqe içten

qošıpçe, qošıpşe quešıbje iç kapı

qošışehen, qošışıhan qošışıhın sarmalamak (bir

şeyin içine)

qošıtxer quešıtır içerik

qošwufağ quešwufáğe içbükeylik

qošwufağ bemiye quešwufá bemiye içbükey çokgen

qoş`ağe guğzıpıĺ zorlu

qoş`ençe, mıšıwujüj mıšuwuj, diyá,

psençe fersiz

qoten queten ilerlemek

qun qun katetmek

rahibe rahibe rahibe

raket raket raket

rapor rapor rapor

rasyonel ĺıtağe rasyonel ĺıtağe rasyonel sayı

rawutığ, yiraş`ığ zıtequá, zetequá,

zıtezğaquá mağlup

re re ile

rehat, ćımsım šım-sım asude

rénew sıtṩığoy daima

rénew, yenew rénew sürekli

450

rış rış hat

rıwbıt rıwbıd balata

rızaf záĺe filtre

riqokıriqon, wubekun riqu`kıriqu`en volta atmak

riziko riziko riziko

roman roman roman

ruh ruh

rеnev, zepıte rеnev, zepıt daimi

sabın tḣumbe, thaéáfe

tḣumbe sabın tḣurımbe sabun köpügü

sabiy yeğecap, nanuw

yeğecap

sabiy yeğegaṕe,

nanu yeğegaṕe anaokulu

šaće šaqe sirke (bit)

śaǵe źaje kaburga

śaǵe śaǵe sağrı

śahaş`eğu, śıhaş`eğu źıhğapṩqu` sırsaklayan

śaḣe źaḣe dişi seyrek

sajın sajın kulaç

sak sak dikkat

sak sak tedbir

sak sak teyakkuz

śak śak ani

śak ow zetéwuçön, śakew

zetéwuçön

zow wuvıan, zow

zetewuvıan aniden durmak

sake sak dikkatli

sakew saku dikkatle

sakınığe zıṩıuźın kaçınmak

saḱo šáḱue ceket, palto

śaḱo źague dişsiz

saḱoćeh, saḱoćıh, śıye śaḱoqıh palto

salat salat salata

šale šale karalama

salğoç salğoj ılgın bitkisi

451

sambır xomu ! yavaş !

sane sane üzüm

sane xat sane xat üzüm bağı

saneşöw beqmez, beçmez pekmez

saneu yić, sıneu uć sineum yiq gözümden kaybol

sape sabe toz

śape źape kesici dişler

sawuğet sawuğet anıt

se se ben

śe źe diş

še še ad

še še bit

še še isim

še ğenefen še ğenaxuen ad belirlemek

še ğeu` še ğeu` nam

śe ḱude źe ḱudá dolgu diş

śe ĺeć, śe ĺei źe ĺeş` diş fırçası

śe ĺećṕast, śe ĺeiṕast źe ĺeş` past diş macunu

še liy še ley takma isim

śe uçın źe uḱın diş çekmek

śe uxıuĺha ḟeĺha źe takma diş

śe wuz źe wuz diş ağrısı

še yetın še yetin, še ḟeşın adlandırmak

še zebloḣ še zebleḣu` ad değiştir

še zime še zimıa, šençe adsız

šeḉe šeqe ismen

šeceğu šegeğu` adaş

sećı seqa iğdiş

sećın seqın idiş etmek

sedake sedake sadaka

śedane śedane akide şekeri

śef ğux, śex kalay

śefı` kanjal teneke

452

śefış`ıqo kanjalış`e tenekeci

śeflen śexlen, ğuxlen kalaylama

śeğoáğe śeğoá gevremiş

śeğoáqo źeğoáque kemirgen

śeğon śeğuen gevremek

śeh zıxemıĺ, śıha zıxemıĺ źıh xemıĺu kuşkusuz

sehat sehat, sıhat saat

śeḣı, śıha źıh itimat

śeḣu śeuḣ çatal

seḣućın zeṕezerıqın,

ṕezerıqın yozlaşma

śekaṕe źekaṕe ısırık

śeken yeźekan ısırmak

seḱu soḱu` yele

śel źel diş eti

śeldaı, śeldea źeldea kürdan

śeĺeć sape, śeĺei sape źe sabe diş tozu

selemat sele

šeliy šeléy kod

šeliy šeley lakab

semawor, somar semewar semaver

sembe sembe boru (soba)

šemće šemće ada göre

semegu` semegu` sol

semegudexın semegudexın sollamak

semegumće semegumqe soldan

semerkew dehaşxığue mizah

semerkew guşıa şaka

semerkew ş`ıĺ guşıarey nüktedan

semerkew ş`ın deguşıan şaka yapmak,

takilmak

semerkewaqo guşıarey şakacı

semerkewow guşıawe şakadan

453

śemık źemık şekilsiz diş

śemıx źemıxe egzama

senaşh senaṩha, senejıǵ asma

senepsı seneps üzüm suyu

śenşe śıṩe dokuma tezgahı

šentḣen šentḣen patinaj

šentḣoáfe tḣunćaxue kazıntı

šentḣoáĺ thavtḣunć hamur spatulası

šentḣoáĺ šenṫḣunç ıspatula

šentḣoaĺe šentḣoaĺe spatula

šentḣu tḣunćın kazıma

šentḣun šentḣun kazımak

šentḣun bletḣu` sıyırma

šentḣun bletḣun sıyırmak

sepaĺ sebaĺ, sábeteĺ tozlu

sepaĺe sebaĺe tozluk

sepeğoáy sebelığoáy toz duman

śepkı źepk dişlerin bağlandığı

çene kemiği

šepĺı ṩhašıpĺı` kızıl saç

śepĺır śepĺır nar

sér sér tuhaf

seramik seramik seramik

seraş ṩeraṩ sahur

serı serı ben, benim

serıće serqe bence

šerıo šerıo namlı

šerıo šerıue şöhretli

šerıo šerıo unvan

šerıo šerıo ünlü

šerıo kewkozenın šerıon şan kazanmak

šerıoşxo, šerıoşüxe šerıoşxue şanlı şöhretli

šerıu` šerıo meşhur

454

šerıu` šerıu` ün

šerıwuçü` šerıwuvı` zamir

seriy seriy bende

sermelıç sermelıĵ şarbon

śeśerıj, śaśerıj, şaşlıḣ şiş kebab

sesiy ár seseys o benim

śeş`ıqo źeş`, źeş`ıque dişçi

šeşütaĺ šentḣuaĺe kaydırak

šeşütaṕe śentḣuáṕe kaygan

seşüxe, çate gate kılıç

seteney seteney gül

seteney dağ seteney dağe gülyağı

šeu šeu` şan

šeuğ šeuğ şöhret

śeunej śeuneĵ falcı

śeuş, śeun źeuṩ, źeun dişlek

sexu` yetexu` kireç

śey śey çerkes giysisi

śı śı kıl

śı śı tüy

śı śı yün

śı aĺe, śı abıçö śı aĺe yün eldiven

śı awade śı awade yün yumağı

śı udan śı udane yün iplik

šıbğu šıbğu`, zış`eğahan tüyme

sıc sıg, txıšexeşá hörgüç

sıc sig ibik

sıc sig örs

sıd ? sıt? ne?

sıd feşćemiy, sıdı peémiy sıtṩhaqemi nedense

sıdew dáwe nasıl, nasılca

sıdfeşće, sıdıpeé sıt ṩhaqe niçin?

sıdıće? sıtqe? ne ile?

455

sıdıćiy sıtxuedemi, sıtqey her şekilde

sıdığoćiy sıtṩığueqiy her an

sıdığuy sıtṩığuéy her zaman

sıdımiy sıtımiy ne olursa

šıf šux kul

šıfı śıxu` insan

šıfı ğoyığ šıxube ahali

šıfı pḣaşe šıxu`pḣaşe,

kiwudniwud hoyrat

šıfıb šıxube kalabalık

šıfığ šıxuğe ınsanlık

šıfığe šıxuğa insanlık

šıfığe yišıxuğe kişilik

šıfışü`ıš šuxḟıše zenci

šıfışx šıxuşx yamyam

śığeş śığaş dokuma mekiği

śığo źığue fare

śığoneşü` źığuenef yarasa

śığowubıt źığuewubıd fare kapanı

śıhabısım źıhıĺ, źıhbısım yedi emin

śıḣağ śıḣağ hırka

śıhamışı` wuxuepxenc evham

śıhamışı` źıhmış` kimseye

güvenmeyen

śıhamışı` gurıṩḣozıxel kuşkulu

śıheğu, śıhağu źıhağu` sırdaş

śıheş`eğu, śıheş`ığo źıhş`eğu`, źıhzıxuáş` güvenilir

śıĺeped śıĺeped yün çorap

śım xeş`ıćığ śım xeş`ıqá yünlü

sımac sımage hasta

sımacağe sımegağe hastalık

sımacağe sımegağe illet

sımace onteğu, sımace sımage wendeğu` ağır hasta

456

woteğu

sımacepes sımagepes hasta bakıcı

sımacepes sımagepes refakatçi

sımacerıpĺ sımagerıpĺ,

sımegerıpĺ hemşire

sımecapĺe sımegapĺe,

sımegeş`ewuṕş`e hasta ziyareti

sımeceş sımegeṩ hastahane

sımeceş šıqu sımegeṩ šıqu` revir

šımsım, ćımsım šım-sım sakin sessiz (süklüm

püklüm)

sın sın heykel

šın šın sıçmak

sın, stın sın yanmak

šınabz psıfıbze ıpıslak

sınaş`e sınaş`e heykeltraş

śınçe śınçe, śınşe tüysüz

sıne sın abide

šıne šıne (çiy), psıf ıslak

šıneşöát psıfıbze sırılsıklam

śıpe pe uç

śıpḣe śıpḣe şayak

śıpx śıpx yün ditme aleti

śıpxısıpx šıpxsıpx pürüz

šıqu šuq küçük

šıqu šıqow ṩexu` ṩexure usulca

šıqu šıqow, yiğorığow xom xomu yavaş yavaş

šıquded, šıqujiy šıqu`dıde minnacık

šıqujiy šıqunije, šıquniṫe küçücük

šıqujiy šıqu`niṫe minik, minicik

šıqujiy šıqu`niṫe ufacık

šıqunṫe šıqunṫe mikro

šıquşe šıquṩe küçük (oldukça)

457

šır šır koza

sır, wordıḣu sır, wordıḣu çember

šıraṕć šıraṕć duş

šıraṕćış šıraṕćış` duş kabini

šıren kiwutxıqın fışkırmak

šırewutx šırewutx fıskıye

šırğıbj, šiğ neş`epqe salyangoz

śırḣ, tıksık śırḣ, tıksık tıkırtı

sırıf sırux sarışın

sırım yiğuner sırım yiğuner çemberin çevresi

sırme sırme sürme

sırme ćeşığ, sırme éşığ sırme ş`eĺefa sürmeli

sırnapş sırnapṩ, nakırapṩe zurnacı

šıršır šıršır ağustos böceği

šırşır šırşır vızıldayan

sısı ǵırz sarsıntı

šıšığ wuṕışqua buruşmuş

sısın sısın sallanmak

sısınığ sısınığa sallantı

šışh šıṩḣ kamaşma

šışx šışx bok böceği

sıt papće, sıdı peé sıt paṕş`e, sıt ṩhaqe niçin

šıw šıw, ĵıxewbleq teğet

šıwağe šuwığe, pse fer

šıwušış šıwušış kurnaz

śıwute śıwude hallaç aleti

šıwuṫe šıwuṫe edalı

šıwuṫe šıwuṫe yalaka

śıxaw śıxewe yün sopası

śıyapḣe śıyapḣe kıldan örülen

śıyeṕać, śıyeṕaé śeyṕaş`e trençkot

śıyepx śıteşe yün makarası

sidığomiy sıtṩığuemi er geç

458

šiğ, šırğ šırğ salyongoz

sinema sinema sinema

sirk sirk sirk

sirnik, çırpıt kirpıt kibrit

siy siy benim

siyawuj, sawuj siyawuĵ, siyawuĵqe ahirim

śiyeḣum śiyeḣum manto

śojı, naşeğebağo yonca

stafe, ğasıpḣe ğasın yakacak

stékean ćet, şayıbje ét şey ş`et bardak altlığı

stḣen stḣen ellerin soğuktan

çatlaması

stırınığe, sınığe, dıcığe stırınığe, dıgığe acılık

sultan sulṫan sultan

sumk sumk çanta

šunṫe šunṫe saniye

suret suret fotoğraf

suret suret nüsha

suret suret resim

suret pş`ın suret ş`ın resim yapmak

suret tépxın suret téxın resim çekmek

suret téxaqo suret téxaque kameraman

suret tézxıre suret téx, suret tezıx fotoğrafçı

suretış`ı suretış` ressam

sürpriz sürpriz sürpriz

ş`aće ş`eqe yöntem

ş`aṕe ş`aṕe ekenek

ş`aṕe, of newoy ş`aṕe tezgah

ş`apḣe ṩexu` usul

ş`az ziı`, ĺeğuğeş`ağ zie zığawnexuá tecrübeli

ş`e ğazeş`en, yiṕe

kağaquen, ş`en ifa

ş`ean, ćeen ş`ean kaçmak

459

ş`eğoáşü`e ğoáş`e basit (kolay)

ş`eğoáy, zexeş`ıćığoáy gurıoguey,

zexeş`ıqıguey anlaşılması güç

ş`eğoáye ş`eğuey yapılması zor

ş`eğot ş`eğuet icat

ş`eğrıt ş`ağrıt ast

ş`ej ş`ej bilinç

ş`ejığe, ćejıre neoáse aşina

ş`ejtéx ş`ejtéx, ş`entex icra

ş`en ş`en bilmek, yapmak

ş`en ş`ın, ş`en etmek

ş`en kaş`enığe malumat

ş`enfeşı` ş`enḟeş` zarf, edat

ş`enı ş`enı ilim

ş`enığe ş`enığa bilgi

ş`enığe ş`enığe bilim

ş`enığe šıf ş`enığaĺ bilim adamı

ş`enığe yıḣuh ş`enığe yıḣuh bilim kurgu

ş`enığeşüxo ş`enığazi'e bilge

ş`enığoáy, zexeş`ıćığoáy mesın soyut

ş`enıpç ş`enıbj matematik

ş`enxabz ṩıenxabze kültür

ş`es ş`es yabani meyve

ş`ex ş`ex çabuk

ş`eyet ş`eyet talimat

ş`ı şe ş`ı ṩe yapsat

ş`ıć ş`ıqer yapım şekli

ş`ıćay ş`ıqey densiz

ş`ıćay qeruṫıpṩha,

qerwuṫıpṩha haylaz

ş`ıćaye wudefa, ṩıqa şımarık

ş`ıće ş`ıće biçim

ş`ıće ş`ıqe tarz

460

ş`ıće yet ş`ıće yet biçimlendir

ş`ıće, ş`ıće ş`ıqe taktik

ş`ıćeoát ş`ıqeoát tasvir

ş`ıćepş ş`ıqepṩ müdür

ş`ıćeşü`ı ḟı, quyırih, guyeh hoş

ş`ıćeşü`ı, ş`ıćeşü`ı ş`ıqedaxe, ş`ıqeḟ nazik

ş`ıéğoát, ćıćeğoát ş`ış`eğuet define

ş`ıfe pşının, ş`ıfe tıjın pşının borç ödemek

ş`ıguşıu, ćıguçıu ş`ıĺe, ş`ıguş`u` yer yüzü

ş`ığe ş`ığe inşaat

ş`ığe ş`ığe yapı

ş`ığe ş`ığe yapım

ş`ığe txığe ş`ığe txığe yapı ruhsatı

ş`ığe uş ş`ığe uṩ yapay zekâ

ş`ığe yebz ḟığe yebz suni gübre

ş`ığer ş`ığe imalat

ş`ığoşü`ı` ğoáḟe basit

ş`ığoz ş`ığoz doğalgaz

ş`ığoz ĺıt ş`ığoz ĺıt doğalgaz sayacı

ş`ıjaqo ş`ıjaque onarımcı

ş`ıjın ş`ıjın onarım

ş`ıjın ş`ıjın onarmak

ş`ıjın ş`ıjın rekonstrüksiyon

ş`ıjın ş`ıjın tamir

ş`ıĺenıko ş`ıĺenıkue kıta

ş`ıĺenıko xığunapk ş`ıĺenıko xığunapk kıta sahanlığı

ş`ıĺenıkome yafızegu ş`ıĺenıkome

yaxızegu` kıtalar arası

ş`ın ş`ın inşa etmek

ş`ın ş`ın yapmak

ş`ını ş`ını endüstri

ş`ıpḣe ş`ıpḣe vacip

ş`ıqo ş`ıque özne

461

ş`ırıpĺ ş`ırıpĺ dedektör

şabe ṩenṩabe mülayim

şabe ṩabe yumuşak

şabze şabze yay (ok)

şağe ṩağe fitil

şağo şağue duru, berrak

şahu, çewş`aṕ, ḣuṕeĺaǵ táfe yayla

şampiyon şampiyon şampiyon

şaṕ ṩaṕe bakkal

şaṕ`e ṩaṕ`e satış yeri

şapće, şapş`e şapş`e nakil ücreti

şaṕe ṩaṕe dükkan

şaṕe ṩaṕe mağaza

şapke pıa, şapka kasket

Şapsığ şapsığ Adıǵe ırkı

şaqo ṩaqo avcı

şaqo ṩaque tezgahtar

şar, goáw top

şaşıf ṩaṩux şal

şaşk şaşk dama

şate şate kaymak (süt)

şatewut şatewut krema

şaw, şew ṕṩ`anṫe avlu

şawo ş`ale oğlan

şawoşej, şawoyiźej ṩeweyıṩıĵ zifaf

şawoyişıj ṩeweyışıj, ṩáwueyışıj gerdek

şaxe ṩaxe kasık

şay cemışx, şay bjemışx şey bjemışx çay kaşığı

şayibj şayibje çay bardağı

şaynik seynik çaydanlık

şaywuś şeywuź çay bitkisi

şayzaĺe şeyzaĺe çay süzgeci

şe şe mermi

462

şe şe süt

şe ṩe yüz

şe bğu ṩe bğu yüz dokuz

şe blı ṩe blı yüz yedi

şe pĺ`ı ṩe pĺ`ı yüz dört

şe pş`ı ṩe pş`ı yüz on

şe şı ṩe ṩı yüz üç

şe tfı ṩe txu yüz beş

şe ṫu ṩe ṫu yüz iki

şe xı ṩe xı yüz altı

şe yi ṩe yi yüz sekiz

şe zerıĺ şaĺe fişek

şe zı ṩe zı yüz bir

şe zışere şaṩe sütçü

şebab şebıb süt (kaynamış)

şebej ṩebaṩe yumuşak (çok)

şeben ṩeben yumuşama

şebler şebler fişeklik

şeć ṩeq kumaş

şecağo şıgağue öğle

şecağom şıgağom, şegağom öğleyin

şecağowuj şıgeğonewuĵ öğleden sonra

şecan şegane, şecane, áfe zırh

şeceğoáşx şıgeğoáşxe öğle yemeği

şećı ṩeq kumaş, bez

şećı şaqo ṩeqxer zıṩe manifaturacı

şećxer ṩeqxer manifatura

şećzeuzźe ṩeqzıḣu` dokumacı

şeç, guśaf şeq, şeç kuşku

şeçaĺ şekaĺe terazi

şeçaĺene şeqaĺene kefe

şeçı şeq tartı

şeçığoay şeqığuéy dayanılmaz

463

şeçın şeqın dayanım

şeçın şeqın tartmak

şedağ ṩedağe içyağ

şedağe ṩedağe iç yağı (kuyruk yağı

: ćepe dağa)

şef şexu` mum

şef (sessiz) ğapṩqu` giz

şef, şebzaşe şebzaşe ok

şefaqo ṩexuáque eksper, alıcı

şefaqo ṩexuáque müşteri

şefaqo ṩexuaque simsar

şefen ṩexuen satın alma

şefew ğapşquaw gizlice

şefew ṩexu sinsice

şefı ğapṩquá gizli

şefı ṩexu` sır

şefıde şexude muşamba

şefığe ğaṕṩquĺá gizemli

şefığe ğapşṩquğe, ṩexuğe gizlilik

şefıĺ şefıĺ sadak

şefın ṩexun satın almak

şefın ĺeć ṩexuen ĺeć satın alma gücü

şefınığe ṩexunığe alım

şefıqo, şefaqo ṩexuaque alıcı

şefır`o náxueş`ı ifşa

şefışö ṩexuṩe esrarengiz

şefızedeğaĺe şexudeğaĺe şamdan

şefrıtḣu ṩexurıque sinsi

şeğupşen, şığupşen ṩığupṩen unutmak

şehar, şıhar ṩehar, ṩıhar kent

şeharım fehığew, şıharım

fehığew ṩeharpıĺ, ṩıharpıĺ kentsel

şeḣu ṩexu` esrar

464

şeı, şıa tewubıde sabır

şejığe şejığe polen

şejye se bıçak

şeḱurbe nanu şxın mama

şeḱurbe şeḱurbe zerde

şelame şelame, lekum halıve yağda kızartılmış

börek

şem yeĺıtığew blı ṩem yeĺıtáw blı yüzde yedi % 7

şem yetığew ṩem yeĺıtá yüzde %

şem yetığew yi ṩem yetáw yi yüzde sekiz (% 8)

şem yix ṩem yix yüzde altı

şem yixıć ṫu, ziy fı xıć ṫu ṩem yixış` ṫu, ziy fı

xış` ṫu

yüzde altmış iki

(0.62)

şemaşine, şemaḱine şemaḱine süt makinesi

şemcen cingen çingene

şemec, şalğe şemeg tırpan

şemecaw şemegawe tırpancı

şen jen akmak

şen ṩen huy

şen ṩen mizaç

şen ṩen satmak

şen dax ṩen daxe meziyet, iyi huy

şen şef ṩen kaṩexun alım satım

şen şefen ṩen ṩexuen alış veriş yapmak

şen yemıqu`, xabze

yemuqu` ṩen yemuqu` ahlak dışı

şendak şendak taht

şendax şen ĺaye meziyet

şenı ṩen ahlak

şenı ṩen karakter

şenıç ṩen'ey aksi

şenıç ṩenınçe asabi

şenıç zeğınçe, mızağe,

mızeğ geçimsiz

465

şenıç, xabzençe ṩenınçe ahlaksız

şenıçağe, xebzençağe ṩenınçağe ahlaksızlık

şenışü`ı ṩenıḟe iyi ahlaklı, uslu

şenşaqo ṩexu`ṩaque tüccar

şenşef ṩenṩexu` ticaret

şenşefaqo` ṩenṩexuaque tacir

şenşefćıṕ bezerıṕe pazar yeri

şenşefen šetx ṩenṩexu` šetx ticari marka

şenşefınığ ṩenṩexu`ğa ticari

şenşefxer ṩenṩexu`xer alıcı-satıcılar

şentxıĺ fentxıĺ fatura

şep, woyeps weseps kırağı

şeṕetés ṩaṕetés bakkalcı

şepḣ şepḣ fişek kapsül

şepḣ şepḣ kurşun saçma

şepḣaĺ, ğuĺe ğağuṩıĺe kurutucu

şepk şepk koçan

şepk, ćı kops, qı, şeṕk sap

şepĺ şepĺ akşam gurubu

şepĺı şepĺ pembe

şeqoáh, şıquh şeqoáh, şıquh hale

şeqoáşe ṩeqoáṩe seyyar satıcı

şeqoğu ṩeqoğue kasım

şeqoğu` ṩeqoğue av mevsimi

şereb şereb balon

şereḣ şerḣ tekerlek

şerğub şerğub domates

şerıwo şerıwo doğru (ehil şekilde

kullanmak)

şerıwo şerıwue onat

şeriat şeriat şeriat

şes şes şahit

şesaqo şesaque binici

466

şesı şesı kefil

şesı ĺeğuáṩe tanık

şesı feḣun şesı xoḣun kefil olmak

şeş şeṩ ahır (at için)

şete ğawnexu` deneme

şeten ğawnexun denemek

şeten ğawnexun sınamak

şeten, ş`enşeç, wuşetın ş`enş`eq imtihan

şetenığ ğawnexuğa deney

şetr tente

şetre şetre şemsiye

şeu ṩeu` inleme

şeu mak ṩeu`mak inilti sesi

şeun ṩeun inlemek

şew ṩew üç kere

şewodaqo ṩewuedeque, kán sağdıç

şeyi şıyı` sunu, arz

şeytanwuz şeytanwuz şizofreni

şezaĺe şezaĺe süt süzgeci

şha ṩha baş

şha ṩha kafa

şha ṩha kelle

şha ğaqodın ṩha ğaquedın aklını kaçırmak

şha ğetḣej ṩha ğatḣej bencil

şha ğewujeğuj zéwupṩt sırnaşık

şha ğewujeğujın zéwupṩtın sırnaşmak

şha kezatıre ṩharuwṫıṕṩ serkeş

şha ḱutıw ibibik

şha perezen şha perezın afallamak

şha qoš ṩha queš kafa içi

şha wubeten ṩha ğabeten saçmalamak, kafa

şişirmek

şha wuz ṩha wuz baş ağrısı

467

şhac ṩhaz ferdi, kendi kendine

şhaće ṩhaqe baş, kafa ile

şhaće wuwuçün ş`haqe wuvın amuda kalkmak

şhaćerem, şhaém ṩhaqe, paṕş`e fakat

şhadećın ṩhadexın aşmak

şhaém, arşham ár ṩhaqe lakin

şhaéwufen, şhаşe feş`ın ṩhаşe xueş`ın başeğmek

şhaf ṩhaxue fark

şhafew ṩhaxow, nemış`u ayrıca

şhafı ṩhaxue ayrı

şhafı ş`haxue farklı

şhafit ṩhaxuit bağımsız

şhafit ṩhaxuit hür

şhafit ṩhaxuit özgür

şhafit, diş`imiğ, zako yizakue müstakil

şhafitew ṩhaxuitu keyfi

şhafitığ ṩhaxuitığa serbestlik

şhafitınığ ṩhaxuitınığe özgürlük

şhağ ṩhağ zirve

şhağaç ṩhağać başbelası

şhağeşü`ej ṩhağeḟej, zızğeḟej,

zıxexın egoist

şhağrıt ṩhağarıt görevli (toplantı

görevlisi)

şhağu ṩhawsığue bahane

şhağu ṩhağu`, ş`ıu` üst

şhağus ṩhağuse eş

şhağus ṩhağuse koca

şhağusağ ṩhağusen, ṩhağuse

ḣun, ṩhağusağe eş olma

şhaḣu koṩın testi

şhaḣuyajö, şetekoáy, şeğur,

şekoáy şıqerışe ağız, ilk süt

şhake ule salak

468

şhakupşh, şhakumışh ṩhakupṩha kafatası

şhaḱuś ṩhaḱuš beyin

şhal ṩhal değirmen

şhaĺako şhaĺakue sakatat

şhaĺe ṩhamıĵ, ṩhaĺe başak

şhaĺenıkowuz ṩhaĺenıkuewuz migren

şham yimıwubıteşün gu yimuwbıden,

ṩham yımuwbıden aklında tutmamak

şhamıpe, şü`ağezıxemıĺ ṩhamıpe, ḟığezıxemıĺ nafile

şhamsıjnığ guş`eğunçağe acımasızlak

şhançe ṩhançe kafasız

şhanğupç, şhanupşe ṩhağubje, ṩhanğubje pencere

şhanğupçapş, şhanuşapş ṩhağubjeuĺ,

ṩhanğubjeuĺ panjur

şhanıku` ṩhanıko aptal, yarım akıllı

şhante ṩhante yastık

şhante tébz ṩhante tébze yastık yüzü

şhantekos doreş ṩhante köşe yastığı

şhanṫıquras ṩhanṫıguraś, ṩhapırıš takla

şhanuk ṩhanıkue kaçık

şhapay ṩhazade, ṩhazande dik kafa

şhapay ṩhakaz'et isyankâr

şhapay, nemıwćıt ṩhapaye küstah

şhape ṩhape yarar

şhape ṩhapen yararlı

şhaperezağ ṩhapereza sersem

şhaperezağ, şhabırezağ ṩhagereza sersem, başı dönen

şhaperıt ṩhaperıt başbakan

şhapeşıuṕe şhapeşıuṕe doruk

şhapıĺe šiux pıĺen idam

şhapıraś ṩhaś belaśe dağınık saç

şhapırıćıṕe, şhepırıćıṕe ṩhapırıqıṕe üstgeçit

şhapısınć (düşünmeden ṩhapsınće, psınće tezcanlı

469

rastgele karar veren)

şhapıx ṩhapıx cellat

şhaps ṩhaps bağcık

şhaṕšan, şhayixığ ṩhaṕšane başaçık

şhaṕše ṩhaṕše başı açık

şhapxetıḱu`, pşebı` pṩedake ense kökü

şhaqo ṩhaque gurur

şhaqoş`epx, şhaqoş`ıqo şhaqoş`epx, zıxueşex alıngan

şharıĺ ş`ın pṩerıĺ ş`ın taahhüt etmek

şharıqo ṩharıque macera

şharıqo zeṕezerıq, ṕezerıq yoz

şharışüxo ṩharışxue büyükşehir

şharıt ṩharıt başkan

şharıt ṩharıt muhtar

şharıt ṩharıt reis

şharıṫupş ṩhawuṫıpṩ azat

şharıṫupş ṩhawutıpṩa,

ṩharuwṫıpṩ başıboş

şharıwṫupş, hanıbaš kanere

şharıwṫupşı ḣun ṩhaxuit ḣun özgür olmak

şhas ṩısh tasarruf, korumak,

esirgemek

şhaś ṩhaś saç

şhaś blağe ṩhaś wuxuená saç örgüsü, örgü

şhas, kéğel kéğel tasarruf

şhaśı pırse şhaś pırse saç fırçası

şhaśı ṫırğo, pırın

pırın, ṩhaś

zışe`qeraze, ṩhaś

tırğu`

kıvırcık saç

şhaśı yağewupḣun ṩhaś pıwuṕş`ın saç tıraşı

şhasın ṩıshın esirgemek

şhasın ṩıshın iktisat yapmak

şhaśınaĺ ṩhaśnaĺe saç teli

şhasınığ ṩıshınığa tasarrufluluk

470

şhasıqo ṩıshaque tutumlu

şhasırer ṩısh ziı, ṩıshır idareli

şhaśxeu ṩhaś xeu` toka

şhaşıgu` ṩhaṩug başın tepesi

şhaşıĺeden ṩhaṩıĺeden ansızın üstüne

yürümek

şhaşıtḣu` ṩhaṩıtḣu` övünme

şhaşıtḣuj ṩhaṩıtḣuj övüngen

şhaşıwon ṩhaşıwuen bunamak

şhaşıwun ṩhaṩıwun rahatlamak

şhaşixın xıĵen

havale geçirmek,

yüksek ateşten

sayıklama

şhaşö ṩhafe saç derisi

şhaşörıqo ṩhaferıque sinir bozucu

şhatéḣo ṩhatepḣue başörtüsü

şhatéḣo ṩhatepḣue, aĺeṩ eşarp

şhatét ṩhatét amir

şhatıku` kuś ṩhaṫug kuš beyincik

şhatxiĺ ṩhatxiĺ kimlik

şhatхı yаpere tхığer başyazı

şhaube uwuqe tıpa

şhawas ṩhawase başın bedeli

şhawoáse ṩharkuen başlık

şhawubat ṩhağabate küstah (gereksiz, boş

konuşan)

şhawubeten ṩhağabeten gereksiz

konuşmak,küstahlık

şhawunaz ṩhawunaze baş dönmesi

şhawupḣu` ṩhaśıṩ kuaför

şhawups ṩhawups berber

şhawuz ṩhawuz başağrısı

şhaxın ṩhaxın erinmek

şhaxınığ şhaxınığe üşenmek

471

şhaxınığ (eringenlik) xuemıxuğa tembellik

şhaxıqo, şhaxınrey ṩhaxınerey üşengeç

şhayeḣıĺı` şhayehıĺı` müracaat

şhayepesın ṩhayepesın tenezzül

şhazade ṩhazade dikbaşlı

şhazako ṩhazakue ferdi

şhaze ṩhaze avare

şhaze ṩhaze mecnun

şhaze ṩhaze şaşkın

şheşefı, şhaşefı ṩhaṩexu` fidye

şḣeşḣen ṩḣıṩḣan hışırdamak

şḣıraśe ṩḣıraśe serçe

şhiṫuğ, ṫuğe şhiṫuğe, ṫuğe ikilik

şḣoánṫe, şüḣoánṫe ṩḣoánṫe mavi

şḣoh ubźen, şınawut ubźen ṩḣueyetın zehirlemek

şḣoh xeĺ, şınawut xeĺ ṩḣueh zıxeĺ zehirli

şḣoh zimıa ble blemıwe zehirsiz yılan

şḣoh, şınawut ṩhueh zehir

şḣohı, şüḣuha ṩḣo - ṩḣoh (büyücü) büyü

şḣohı, şüḣuha ṩḣuḣı` sihir

şḣohаl, şüḣuhal neṩıpḣue sihirbaz

şḣonṫeğaće, şüḣoánṫeğaće ṩḣonṫağe bitki, nebat

şḣonṫeğaće, şüḣonṫeğaće ṩḣoenṫağe yeşillik

şḣorığ, şüḣarığ yeğáğe zararlılık

şḣox, şüḣox yağe zarar, kötülük

şhаğı ṩhağ başucu

şhаsıf ṩhаšux ak saç

şhаśıf ṩhаšux ak saçlı

şı şı beygir

şı ṩı üç

şı min şe blıć tfı ṩı min ṩe blış` txu üç bin yüz doksan

beş

şı al şı yemlig yabani at

472

şı goş ṫu 3/2 ṩı gueş ṫu, 3/2 üç bölü iki, 3/2

şı neṕos kueş neṕes üvey erkek kardeş

şı xaĺh pĺ`ı fediz blı 3+4=7 ṩı xaĺh pĺ`ı xuediz

blı, 3+4=7

üç artı dört eşittir

yed,i 3+4=7

şıa mulḱur, ş`e mulḱur ṩıa mulḱur, ş`e

mulḱur anamal

şıable ş`eble nesil

şıać psowuqe yaşam

şıaće ṩıaqe rejim

şıaće ṩıaqe, psowuqe yaşam tarzı

şıağop, ş`ağop mış`ağue nahoş

şıanığ, şıenığ ṩıanığe mevcudiyet

şıap, ş`ep ṩıaı`m yok

şıatağaş`ı ş`ıatağaş` serinletici

şıaw ĺıten, şıew ĺıten ṩıawĺıte varsayım

şıbjiy şıbjiy biber

şıbjiy papś şıbji šıne, şıbji paṕše sivri biber

şıbjiy şığu şığu` şıbjiy tuz biber

şıbjiydağ şıbjiydağa kızartılmış biberli

soğanlı yağ

şıble şıble şimşek

şıble şıble yıldırım

şıble yewon şıble yewen yıldırım düşmek

şıblem fedew şıblem xuedew yıldırım gibi

şıbleuf şıbleux paratoner

şıbz şıbz kısrak

şıbze şıbze elek

şıbze neḣu yin şıbze kalbur

şıć şış` otuz

şıć bğu şış` bğu otuz dokuz

şıć blı şış` blı otuz yedi

şıć pĺ`ı şış` pĺ`ı otuz dört

şıć şı şış` ṩı otuz üç

473

şıć tfı şış` txu otuz beş

şıć ṫu şış` ṫu otuz iki

şıć xı şış` xı otuz altı

şıć yi şış` yi otuz sekiz

şıć zı şış` zı otuz bir

şıćağ xuenıkue lazım

şıćağ, şıéáğ xuenıkuáğe ihtiyaç

şıćağ, şış`ağ lüzum

şıćağ, şiéáğ ṩış`á noksan

şıćağe, şış`ağe ṩış`ağe gereksinim

şıće, şı`é xeṩ, ṩış`e eksik

şıćeğeşxo, şıéğoşüxo wupıqḣunuım,

wupıqmıḣun elzem

şıćen, şıén ṩış`en eksiklik

şıćepşıne şıqepşıne kemençe

şıćığ ṩıqá azgın

şıćın ṩıqın azmak

şıćıyağe wudefağe, ṩıqığe şımarıklık

şıdı şıd eşek

şıdı kır, şıdıjiy şıd qure sıpa

şıdıbjı şıdıbĵ körük

şıdış şıdış katır

şıećay thamıṩqenığe,

thamıqenığe sefalet

şıećay thаmıṩqe dıde sefil

şıećay psewuqe guğ zor yaşam

şıféjew, şıféğejağew,

kışıfejew kıṩéğaĵawe itibaren

şıguğemıc, şıguğonçe ṩıguğınçe, şınáğue emniyetsiz

şıguğu, gutepsıh ṩıguğu`, gutepsıh güven

şıguğyet guğayet garanti

şığaç, şığaş şığajeş yarış atı

şığaçe, şığaşe şığaje at yarışı

474

şığase şığase seyis

şığaziyen zıpıuź imtina

şığeçeş, şığaşe şığajeş koşu atı

şığešıwu şığašıv mahmuz

şığı ṩığa boncuk

şığın ṩığın elbise

şığın ṩığın giyim

şığın ṩığın urba

şığın deĺhaṕ şığın deĺhaṕe portmanto

şığın kat ṩığın kat takım elbise

şığınıĺe ṩığındeĺha gardrop

şığınıpḣ şığınıpḣe elbiselik

şığınıpḣ ṩığınıpḣa giysilik

şığınışe ṩığınıṩe tuhafiyeci

şığo ṩığue matem

şığo ṩığue yas

şığo (yas tutma) ṩhaque taziye

şığoáğe ṩığoáğe yaslı

şığoáz ṩığoaze bilgili

şığoáz, xeğozağ yesas alışkın

şığocan ṩığuecane, ṩıguegane yas elbisesi

şığomaf ṩığuemaxue yas günü

şığon ṩığuen yas tutmak

şığon, hadağe ş`ın ṩığuen matem, yas tutmak

şığrén ṩığrén gündelik elbise

şığu şığu` tuz

şığu śe şığuźe tuz tanesi

şığuğo şuğağe tuzluluk

şığuĺ şığuĺe tuzluk

şığupşaqo ṩığupṩex unutkan

şığupşenığ, şhaşixınığ ṩığupṩexığa unutkanlık

şığuşıps şuğşıps salamura

şığuşıps şığu`şıps tuzlu su

475

şıh ṩıhbjen geyik

şıha şıh sargı

şıham, şhaém, awe áwe amma

şıhan, şıhen ṩıhan sataşmak

şıḣoáĺ şıḣoáĺ mihenk taşı

şıḣoşeş şıḣuşeṩ hara

şıḣu` şıḣu` erkek at

şıḣuşe, şıhoğ şıḣuşe at sürüsü

şıı` ṩıa mevcut

şıı` ṩıas var

şıkolen şıkolen, şı kolen kırat

şıku şıku` kap

şıḱu şı şıguş koşum atı

şıku thaćap, thaiṕ ṩıku`thaş`aṕe,

thaş`ıṕe eviye

şıḱuse şıḱuse zebra

şılbır şılbır çılbır

şılemaz şılemaze ocak

şıĺepşın org

şıĺfane ṩıĺxuáne üçüz

şıĺfınçe ṩıĺxunçe dölsüz

şım`an, şımıen ṩım`an, ṩımıen yokluk

şımanığe, şımenığe yim`anığe,

yim`enığe yoksunluk

şımğupşen ṩımğupṩen unutmamak

şımıew ĺıte şımıaw ĺıte yok say

şımığupşejın yaṩımğupṩejın unutulmaz

şımıyem yişöĺ; ĺegunezım

yićehığe, yiĺeǵağeće

ğebağem yinıqor arı

ṩımıyem yifeĺ;

ĺegu`nez

ğabeğuamre,

yiĺeǵağem

yınıkueras

üçgenin alanı taban

çarpı yüksekliğin

yarısına eşittir

şımiye ṩımiye üçgen

şımiye bıḣu ṩımiye bğo geniş üçgen

476

şımiye wufağe ṩımiye wuxağe eğik üçgen

şımiye zand ṩımiye zande dik üçgen

şımiye zebğu` ṩımiye zebğu` eşkenar üçgen

şımiye zebğuiṫu` ṩımiye zebğuiṫu` ikizkenar üçgen

şımiye zeşımız ṩımiye zeṩımız çeşitkenar üçgen

şın, şını şın irin

şınağo şınağue fobi

şınağo şınağue tehlike

şınağo şınağue tehlikeli

şınağo şınağue vahim

şınağonç şınağonç emniyet

şınaḣo ṩınaḣue kuzu çobanı

şınaĺe şınaĺe öcü

şınapx şınekarabğo korkak ödlek

şındırğo şındırḣo kiraz

şıne ṩıne kuzu

şıne şıne ṩıne ṩıne papatya

şıneğoáće risk

şıneğoánç şıneğonçe tehlikesiz

şıneğoánçe şıneğoençew emniyetli şekilde

şıneğоánçe şıneğoençe emniyetli

şıneḣıc, şınahıi` koeş, şı birader

şınehıj, şınahıj şınaḣıĵ ağabey

şıneḣıj, şınaḣıj koşnaḣıĵ, şınaḣıĵ abi

şınen şınen korkmak

şıneś şeźe süt dişi

şını şın iltihap

şınıstır feḣuge sivilce

şınıze ṩeqnez kumaş kenarı

şıpe ṩıpe ilk

şıperıtx ṩıperıtx müsvedde

şıpešıqu` ṩıpešıqu` yumurcak

şıpeyecaṕ, yapereyecaṕ ṩıpeyegaṕe ilkokul

477

şıpḣu şıpḣu` bacı

şıpḣu şıpḣu` kız kardeş

şıpḣu neṕos şıpḣu` neṕes üvey kız kardeş

şıpḣunehıj, şıpḣu nahıj şıpḣunaḣıĵ abla

şıpḣurıĺf pḣurıĺxu` yeğen (kız kardeşten

olan)

şıpkağer şıpkağer, pejıpe hakikat

şıpkaṕe şıpkaṕe kati

şıpke pej gerçek

şıpke şıpke, pej hakiki

şıpke bler şıpke bler reel dizi

şıpke gurıćı şıpke gurıq reel eksen

şıpker ĺapse asıl

şıpkew peju gerçekten

şıpkezeḣoć şıṕkezeḣoq tahrifat

şıpĺay ĺığozen, qeĺıpĺın bakmak ilgilenmek

şıqaḣo şıqaḣo dana çobanı

şıqe şıqe dana

şıqeḣuj şıqeḣu` tosun

şıqumṕ, şüqumṕ şıqumṕ cılk

şıqurṫım şıqurṫım kozalak

şıqurṫıméy şıqurṫıméy karaçam

şırı şır yavru

şırıku` şırıku` kundura

şırıku` şırıku` potin

şırış şırışew ṩırıṩ ṩırıṩuw üçer üçer

şırışı pıu` ṩırıṩ pıu` üçlü fiş

şısaqo ṩısaque kısa misafirlik,

oturmaya gitmek

şıse şıse model

şıse ṩıṩ örnek

şıseğetḣ ṩıseğetḣ şema

şıšentḣuĺ şıtḣunç kaşağı

478

şısıće ṩısıqe oturuş (şekli)

şısın, ṫısın ṩısın, ṫısın oturmak

şış ṩıṩ cins

şış ṩıṩ mensup

şışhau ağustos

şışın ṩıṩın kişnemek

şışxex, zışışığ ṩıṩxexá numunelik

şıt ṩıt ayakta

şıtawuć ṩıtawiq çakmak taşı

şıtḣu şıtḣu` iftihar

şıtḣu şıtḣu` reklam

şıtḣu ṩıtḣu` takdir

şıtḣu şıtḣu` taltif

şıtḣu wuse ṩıtḣu` wuse kaside

şıtḣu` ṩıtḣu` övgü

şıtḣun ṩıtḣun övmek

şıtḣupsır ṩıtḣups, ṩıtḣu`dağe yağ çekmek

şıtḣutx or`oáte, ṩıtḣutx destan

şıtḣutxığ ṩıtḣu`txığe takdirname

şıtıć ṩıtıqe konum

şıtıće ṩıtıqe duruş

şıtığ, rığ ṩtas, ṩtat idi

şıtuw şıtuw kabin

şıw şuw sipahi

şıwan ĺako şıwan ĺakue sac ayak

şıwanćet, şıwaĺako şıwanş`et sacayağı

şıwğe, sığo şuwğa tuzlu

şıwon ṩıwon demans (yanılmak)

şıwu şuw atlı

şıwuḣume ḣumet sigorta

şıwuten açılıp dağılmak

şıwuźe şuwıźe süvari birliği

şıxe şıxe cüzzam

479

şıxećığ, şxeiğ nıbeyiz tok

şıxeğu, şxeğu ṩxeğue öğün

şıxeps, pş`aĺe şxeps zamk

şıxığer ğeṫqun, şıxığer

ğaṫıqun şxarğaṫqun hazmetmek

şıxonçaw, şüxonçaw teğapsıh aze nişancı

şıyepḣo, şeyapḣe fıyepḣo, feyapḣe çul

şızepéwon zıpéwen, zepéwen mücadele etmek

şifon şifon şifon

şizıbz ṩızıbze, zıxeguá hıncahınç

şkaf şkaf dolap

şĺey ṩĺey yatay

şow şow şov

şö fe deri

şö fe meşin

şö fe post

şö fe renk

şö fe siz

şöáğo, şöpışığ fáğue uçuk

şöáğo, wodı fağue, wed zayıf

şöáĺe feáĺe suluk

şöámbğo bğue enli

şöámbğo bğo geniş

şöámṕe famṕe zar (ince tül)

şöáşe xofaṩe yaraşır, yakışır

şöáte ṫaṫe cıvık

şöáye jumeren tarla faresi

şöć maden

şöden feudane deri iplik

şöf xoxu`, ş`ugxexá alan, plato

şöf gubğe pıĺ kırsal

şöf fex plato

şöfı ş`ıfezaxue düzlük

480

şöfı xafe meydan

şöfı şxafe yüzey

şöfıneć, şöfınei` xafeneş` bozkır

şöfrıs xexrıs göçebe

şöğaze feğaze kızamık

şöğonığ, wodınığ wedığe zayıflık

şöḣu, begu feḣu` uyuz

şöĺ táfe alan

şöndıre, pḣeçay, beşké fendıre, ḱey fıçı

şönı zefexer içecek

şönı yefen meşrubat

şönı, yeşön yefen içecek, içmek

şönıçe fenıçe renksiz

şönt fend tuluk

şönt fend tulum

şöntı, şütomṕı şonṫ tombul

şöntıpe tüp

şöpḣoánt fepḣoánte valiz

şöps kudiy feps kudiy, ṫapse

feps gergi kayışı

şöps, bǵırıpx bǵırıpx kayış

şöqu fequ` salgı

şöreć, ye fereq çiçek hastalığı

şörı feri sizler

şörıće ferqe sizce

şörış`ew, thasil ferış`, thasil iki yüzlü

şöriy feriy, xuĵıqe kırçıl

şöriy feriy sizde

şöş`ı feş` saraç

şöşığu` feşuğ, foşuğ şeker

şöşığu` tekoáğ feşuğ sabe toz şeker

şöşuğćen feşuğqane kesme şeker

şöşüy ár fefeys o sizin

481

şötéhatéc fetéhatéq bukalemun

şötéx nepetex yüz kızartıcı

şöuğeps ğaḟeups turşu suyu

şöups, şü`eups ḟeups sirke

şöwnaşe fonaṩe kavun

şöwu fo bal

şöwupsı fowups balsuyu

şöyśiy, ığeć feyśey derbeder

şözexeĺ fezexeĺ rengarenk

şözexeĺ fezexeĺ renkli

şqeş şqeṩ ahır (buzağı için)

ştapxe ṩteruk ürkek

ştaw ṩtaw çakmak

şten ṩten irkilmek

şten ṩten ürkmek

şten, şefın ṩten almak

ştetéáĺh ṩteteĺha forklift

ştığe, śığe ṩtığe donmuş

ştıḱuw ştıḱuw dipfiriz

ştın ıns dir, dır

ştın, śığen ṩtın, diyın donmak

şü`ağe ḟığa, ḟáğe fayda

şü`ağe yećın ṩhapen yaramak

şü`ağe ziar, şü`ağe zier ḟığa zıxeĺ, ḟáğe zıxeĺ faydalı

şü`amṕe famṕe kabuk

şü`ane ḟane çapa

şü`ebzıṕ ḟebzıṕe mezbaha

şü`ećıṕe zimı` ṩıuźıṕençe,

ḟeqıpençe kaçınılmaz

şü`ef fex izmarit

şü`emıć kıćećıṕe, şü`emışı`

kıéćıṕe ḟamış` kış`exıṕe kömür ocağı

şü`emıć, şü`emışı` ḟamış` kömür

482

şü`eqodın ḟequedın düşük yapmak

şü`erk, şü`erk wutḣuá bulanık

şü`eş ḟeṩ inanç

şü`eş`ı ḟeş` zan

şü`eş`ı fef`ı kanaat

şü`eş`ı ğaḣun kıtéğenen, ḟeṩğaḣun ikna etmek

şü`éş`ın ḟeş`ın sanmak

şü`ey ḟey kir

şü`ey ḟey pasak

şü`ey ḟey pis

şü`ey, şü`eyı ḟey kir, kirli

şü`eyaĺe ḟeyaĺe mezbele

şü`eyğo, şü`eğo xoyığa arzu

şü`eyıj ḟeyıĵ pasaklı

şü`eyi ḟey kirli

şü`eyided ḟeydıde çok pis

şü`eyśiy feyśey hırpani

şü`eźaṕ ḟeźaṕe çengel

şü`eźaṕ feźaṕe kanca

şü`ı ḟı karaciğer

şü`ı ĺeğunığ ĺağunığa sevgi

şü`ı yaĺeğure ḟu yaĺağu` sevilen

şü`ı yeğeĺeğun ḟu yeğeĺağun sevdirmek

şü`ı zereĺeğun ḟu zerıĺağun sevişmek

şü`ıćay zerıḣufqe hayli

şü`ıćay, şüoáo ḟıwe iyice

şü`ıće ḟığaqe iyilikle

şü`ıded, ğalemet ḟıdıde, dexaṩe şahane

şü`ıdedew fıdıdewu` adamakıllı

şü`ıfes, şükéblağ ḟıqe fıkaquás,

fıkebláğe hoş geldiniz

şü`ıgoáş goaṩe kayın valide

şü`ığe ḟığa iyilik

483

şü`ığetéĺ ḟığatéĺ minnet

şü`ıĺeğu ş`áse yar

şü`ınć qıḟ karanlık

şü`ınć ḟınq zindan

şü`ıpḣu` ş`hağuseşıpḣu` baldız

şü`ırışü`ıće ḟırıḟqe kolay kolay

şü`ıšabz ḟıšabze kapkara

şü`ıšabz ḟıšabze simsiyah

şü`ıše ḟıše siyah

şü`ıšeğać ḟıšáğe karaltı

şü`ış`ej ḟış`ej vefa

şü`ış`ejaqo ḟış`ejaque vefakar

şü`ışeded ḟıṩedıde şaheser

şü`ıtébenen tébenen çullanmak

şü`ıtın ğaguḟápş`e mükafat

şü`tıre šıṕqe tekme

şüáye šır, źığue sıçan

şüeḣuşütın ş`eĺıtıqin fırtmak

şüenej fenej keser

şüenen ḟenen takılmak

şüeş`ın ḟeş`ın zannetmek

şüewubıtın ḟewubıdın zapt etmek

şüğe fa çürük

şüḣoğağo fığon kıskanma

şüḣoğoál fığoned kıskanç

şüḣopĺ ṩḣueṕĺ mor

şüḣu, şḣu ṩḣu, ṩḣu bane pıtrak

şüıhaf tın feyepĺ yadigar

şüınćın wuḟıšın kararmak

şüıšeğu ḟıšáğe karartı

şün fın çürümek

şütıgu pxe kıç

şüṫomṕ feṫomṕ küre

484

şüxençćış, şxonçış foçeṩ, foqeṩ, fonqeṩ tüfekhane

şüy fefeys sizin

şüyi fıyın ıslık

şüzćeĺıqo fızqeĺıque zampara

şüzı fız karı

şüzı ṩhağuse zevce

şüzıjı fızıĵ kocakarı

şüzışe fızışe, nısaşe gelin alayı

şüzаbe fızаbe, pḣuĵ dul kadın

şwan şwan tencere

şwan kops şwan kops gök kuşağı

şwanćet, şıwan ét şwan ĺakue saç ayağı

şxafe şxafe yiyecek artığı

şxaṕe şxaṕe lokanta

şxaṕe şxaṕe restoran

şxaqo şxaque yiyici

şxe yeşö yeşxen yefen yeme içme

şxećay, beşxı beşx, nıbešaṕe obur

şxećın, şxein zığanćın doymak

şxeğu şxeğue yemek vakti

şxeps şxepsı kola

şxeps ćeĺ, şxeps xeğawağ şxeps ş`eĺ kolalı

şxeriy şxerey iştahlı

şxığo şxığue yemiş

şxın, dehaşxın şxın, dehaşxın gülmek

şxınçüpe şxınḟıṕe incir

şxını şxınxeq gıda

şxını şxın yemek

şxını şxın yiyecek

şxınıĺe şxınıĺe sefertası

şxınĺe şxınĺe yemlik

şxıṕšı ş`eguḟıq tebessüm

şxıpšın ş`eguḟıqin gülümsemek

485

şxıriy dehaşxıré çok gülen

şxıwu şxu yoğurt

şxıwu xaź şxu ĺate yoğurt mayası

şxıwu zığ şxu zá süzme yoğurt

şxıwuĺağo warzĺağue samanyolu

şxıwups şxups ayran

şxo, şüxe şxo dizgin

şxonç ĺeb, şüxenç ĺeb fonq ĺeb tüfek dipçiği

şxonç nedebz, şüxenç

nedebz fonq nedebz gez

şxonç şaĺe, şüxenç şaĺe fonq şaĺe namlu yivi

şxonç wuzendın, şüxenç

wuzedın fonq wuzedın tüfeği kurmak

şxonç, şüxonç fonq, fonç, foq, foç tüfek

şxonçaw, şüxençaw aṩáwe silahşör

şxonçdak, şüxençdak foçdake, fonçdake,

foqdake, fonqdake dipçik

şxonçıĺ, şüxençıĺ foçıĺe, foqıĺe, fonqıĺe tüfek kılıfı

şxonçıp, şüxençıp foçıpe, fonçıpe,

foqıpe, fonkıpe namlu

şxou, şüxeu şxue gem

şxuj kupşha, şüxıj kumışha şxuĵ kupṩha kalça kemiği

şxuj, şüxıj şxuĵ leğen kemikleri

şxuj, şüxuj şxuĵ kalça

şхın şхın aş

ṫ`oáć, ṫ`oáé demedaze aralık

ṫ`oáne ṫuwane kuma

ṫ`onćen qošıĺha katlama

tabe tebe ekmek tavası

tabe haluğ tebe ş`akue tava ekmeği

tablo, suret ğatḣığ tablo tablo

tac tac taç

takır ḱuı`ĺeyağe midi boy

tame dame kanat

486

tametéĺ demetéĺ apolet

tamğe tamğe, qıpḣa, ćıpḣa amblem

tamğetxı txıpke, qıpḣa, ćıpḣa kaşe

ṫamı ṫamı portakal

ṫamıps ṫamıps portakal suyu

tanc zırh başlık

ṫaṕse ṫaṕse gergi

ṫaqo ṫaque kazıcı

tarı dar hangi

ṫasḣe ṫasḣe foya

ṫasḣe ṫasḣe kusur

ṫasḣe oáte ṫasḣe oáte gammaz

taştew dáwu` nasıl

taştewmiy uluorta

tayfun tayfun tayfun

tazır tazır diyet

tazır tazır para cezası

te de biz

téáĺha zıtéĺhan, newzır

zıtéĺhan nuzır ş`ın adak adamak

téáźe, tamğe téáźe, damığa damga

tébane tébane taaruz

tébane leyyex tecavüz

tébze tébze kılıf

tébzen tébzen kaplama

teceps zıxemıĺ xuṕšıne qitençe,

xuṕšıne ĺetençe mayasiz hamur

teceps, ĺeten teceps, thavĺate hamur mayası

ṫeéáqo, ṫećaqo ḣunćáque, ṫeş`áque soyguncu

ṫeénığ, ṫećınığ ḣunćen, ṫeş`ın soygun

ṫef sexu` alçı

téfewuz téxuewuz sara

téguş`ıhan zexeuxun açıklamak, izah

487

etmek

téguş`ıhan tepselıhın müzakere

téğaćın téğaqá türev

téğapsıhan téğapsıhan nişan almak

téğazej téğazej reset

téğazıhağ téğazıhá sürüm

téğehan, ğeḱoşın téğahan tayin etmek

téğepıtıhen, téğapıtıhan téğebıdıhen,

téğabıdıhan tembih

téğewu téğawu` teselli

téğezej, téğazej téğezej, téğazej nüks etme

téğezej, téğazej téğezej, téğazej tekerrür

téğoǵen tegowen bağırmak (birisinin

yüzüne)

téhağaé neut, neş`et revaç

téhağu téhağue sıtma

téḣupsqén, téḣupćen téḣupsqén fırça atmak

téḣupsqén, téḣupćen téḣupsqén göz dağı vermek

téıćığ, téiğ, téş`en ĺeḣane ṩhadex zamanı aşımı

tekej dakaĵ kütük

téknik téknik teknik

tekoáfe, şıkoyi ṩıkoey kırıntı

téĺ téĺ zimmet

téĺeden téĺeden, tezırıhan,

tebenen hücum

téĺesıćın triĺesıqın, teĺesıqın erozyon

teĺha teĺha zam

teĺha teĺha

zam, artırma, üstüne

ekleme, üstüne

koyma

téĺha téĺha nezir

téĺha téĺha teminat

téĺhan laĵe teon itham

téĺhaṕ, mećay téĺhaṕe raf

488

tellaw talow kolera

temeşha demaṩha omuz başı

ṫemexaf ṫemexax limon

ṫemı ṫemı tomurcuk

ṫemın keṫemın tomurcuklanmak

témşeç tepṩek büyük tabak

ṫen ṫen kazı

tenis, ṕıragu tenis, ṕıragu` tenis

ténor tenor tenor

téṕ`un ṫeṕın sökülmek

tepḣın, tétḣun tétḣun, tetḣuqın kürümek

tépḣo, téḣo tépḣue çarşaf

tepı dep akkor

tépĺać tépĺeqe eşkal

tépĺe tépĺe panorama

tépĺe tépĺe şekil

tépĺeće tépĺeqe bakışla

tépleğetḣ tépleğetḣ plan

tépĺeşü`ı tépĺedaxe güzel görünümlü

ṫeṕuğ ṫeṕá sökük

téqoáde téqoáde sarf

téqoáğ téquá galip

téqoáğ téquá muzaffer

téqojın téquen galip gelmek

téqon téquenığe galibiyet

téqon, yiwtın téquen yenmek

téqonığ téquenığe zafer

téqonığe maf téquenığe maxue zafer günü

téqonlejığe téquenleĵığe teknoloji

ṫequ ṫequ` biraz

ṫequ` ṫeqow ṫequ`-ṫequw azar azar

ṫequded meş`edıde az (oldukça)

ṫequjiy ṫequ`niṫe birazcık

489

ṫequjiy ṫequniṫe nebze

terez terez doğru, uygun

terez terez düzgün

terez terez normal

terı deri biz, bizde

terıće derqe bizce

teriy deri bizde

tésıṕe ṫısıṕe, ṫesıṕe oturak

téş`ej ĺeḣane pırıqá zaman aşımı

téş`en guven, teş`en gecikmek (zaman

aşımı)

téşerıṕ kánwune sağdıç evi

tét tét üstünde

ṫeṫay mezışe reçine

tetej dedeĵ dede

ṫeten ṫeten çözmek

téterezen tégerezen isabet

ṫeṫey ṫeṫey macun

ṫeṫey ṫaṫi sakız (bal mumu)

tétḣućın teḣuhın eğelemek

ṫeṫı ṫeṫ zifir

tétıće tétıqe vaziyet

tétığo tétığue itibar

tétığo xeğuáze, tetığue nüfuz

tétığotamğ tétığoćıpḣa rütbe

tétığozie tétığuezia nüfuzlu

tétınığo tétınığue, tetığue iktidar

tétıshaṕ şent iskemle

tétıshaṕe šıqu tétıshaṕe šıqu` tabure

tetiy ár dıdeys o bizim

tétxıć tétxıq kopya

téuhan téuhan tefsir

téunć teunć baskı

490

téunće unće etki

téwaqo tewuaque, abreg haydut

téwaqo (baskıncı) tejaque akıncı

tewbe, towube towbe tövbe

téwbıte téwbıde, wunafe karar

téwbıten téwbıden tesbit

téwçöáṕ téwuvaṕe basamak

téwçöáṕe naṫ rıh

téwo téwen baskın

téwo téwue darbe

téwo téwue, tebane saldırı

téwoće téwueqe giderayak

téwon, téwçön téwen baskı, basmak

téwoziı` téwueziı` darbeli

tewşöbğon tewfebğuen sergilemek

téwtéşüḣo téwtéfeḣu üstün körü

téwṫuṕşehığew,

téwṫuṕşıhağew, şerışew,

çerışew

jeru akıcı bir şekilde

téwubıtağe téwubıdeğue kararlılık

téwubıtağe zimı` téwubıdençe dengesiz, sebatsız

téwubutağ téwubıdá, zemıḣoqın kesin

téwubute téwubıde, ş`enĺeṩ irade

téwuçöğu téwuveğue faz

téwuçöğu téwuveğu` sahfa

téwutığ teĺefığa sıyrık

téwxıha téwxıha feda

téwоn (baskın yapmak) téjen akın etmek

téx téx gasp

téxaqo téxaqo gaspçı

téxaqo téxaque zorba

téxınığ téxınığ fetih

téyp téyp teyp

491

téźaṕe téźaṕe matbaa

téźaṕe téźaṕe yayınevi

téźaṕe, tın téźaṕe, tın yayın

téźaqo téźaque yayımcı

téźaqoxer téźaqoxer basın

téźe téźe faiz

téźe téźe yayım

téźeṕe téźe basım

tézequha, tézeqohe riqu`kıriqu` volta

tézğew tézğaw yatıştırıcı

tfe txo boru

tfey txey kayınağacı

tfı txu beş

tfı fı ṫuć yi, 5.28 txu fı ṫoş` yi, 5.28 beş nokta

yirmisekiz, 5.28

tfı goş yi, yim yitf 5/8 txu gueş yi, yim txu,

5/8 beş bölü sekiz 5/8

tfı şe pş`ı ṫum yiküb lapse

fediz yi, tfı şe pş`ı ṫum şıće

yiĺapser yi ∛512=8

txu ṩe pş`ı ṫum yikub

ĺapse xuediz yi, txu

ṩe pş`ı ṫum fıqe

yiĺapser yi ∛512=8

be yüz on ikini küp

kökü eşttir sekiz

∛512=8

tfıć txuş` elli

tfıć bğu txuş` bğu elli dokuz

tfıć blı txuş` blı elli yedi

tfıć pĺ`ı txuş` pĺ`ı elli dört

tfıć şı txuş` ṩı elli üç

tfıć tfı txuş` txu elli beş

tfıć ṫu txuş` ṫu elli iki

tfıć xı txuş` xı elli altı

tfıć yi txuş` yi elli seskiz

tfıć zı txuş` zı elli bir

tfıre pş`ıre txu ğab ṕş`ı

xuediz=ṩenıkue

beş çarpı iki eşittir

on (5x10=50)

tha tha allah

492

tha atın tḣağaṕćın ateistlik

tha ĺaṕe thaĺaṕe yüce tanrı

tha şöğawun tha feğawun allaha ısmarladık

tha şöğawun ḟıqe kane hoşça kal

tha yewağ tha yewá garip

thabıl thambıl akciğer

thabz thabz künye

thaćal, thaéál thaş`eĺeḣıdan bulaşık bezi

thaćaqu, thaéáqo thaş`aque yıkayıcı

thacet ane , thaçet bzı goguşıbz dişi hindi

thaćın, thain thaş`ın yıkamak

thaçet thaged, goguşuḣ hindi

thaçü thav hamur

thaçüf, thaçüfaĺe şaqe oklava

thaçüps thavıps hamur suyu

thaçüpsı thavıpsı` mayalı hamur suyu

thaçüzepıwupćığ,

thaçüzepıwupş`ığ thavzıpıwuṕş`á erişte

thaéáfe sape, thaćeĺfe ćeriy sabın sabe sabun tozu

thaéfaĺ, thaćefaĺ sabınıĺe sabunluk

thagućeğu, thaguş`eğu thaguş`eğu` mağfiret

thağaṕš ğaṕš inkar

thağeṕš šıuxğeṕš hokkabaz

thağeṕš thağeṕš kafir

thağeṕš theğeṕš, thağeṕš zındık

tḣağo tḣağue eğlence

tḣağo tḣağue ferah

tḣağo tḣağue keyif

tḣağo tḣağue mesut

tḣağo tḣağue mutluluk

tḣağo tḣağue refah

tḣağo tḣağue saadet

tḣağo tḣağue zevk

493

thakumaĺ thakumaĺe kulaklık

thalağ thalá boğulmuş

thalaqo thalaque boğucu

thalen thale boğulmak

thalen, ĺ`ın thalen boğmak

thaĺeu thaĺeu` allaha dua etmek

thaĺeuṕ thaĺeuṕe tapınak

thaĺıqo thaĺıque peygamber

tham ḱéréğeğun tham kiḣume allah korusun

tham paé tham paṕṩe allah aşkına

tham paé, tham papće,

tham paye tham ṩhaqe allah aşkına!

tham yiome, tham yiomı,

thamome tham jiıme inşallah

tham zeüğećejın, tham

zeüğaş`ejın tham zeuiğaş`ejın allah kavuştursun

thamaf thamaxue hafta

thamafe qoš thamaxue qoš hafta içi gün

thamafe wuj thamaxue wuĵ hafta sonu

thamate thamade önder

thamate thamade saygın, yaşlı kişi

thametenığ thamedağe önderlik

thamıćağ, thamışqağ thamıṩqağe fakirlik

thamıćenığ, thamışqenığe thamıṩqáğe yoksulluk, fakirlik

thamışq, thamıć thamıṩqe biçare

thamışq, thamıć thamıṩqe fakir

thamışq, thamıć thamıṩqe yoksul

thamışq', thamıć thamıṩqe fukara

thamışqağ, thamıćağ thamışqağe sefillik

thamışqağo, thamıćağe thamıṩqağue fukaralık

thanape thanape aziz

thao tha on ant içmek

thaon, tharıon tha on yemin etmek

494

thape thampe yaprak

thaṕšın ğaṕšın inkar etmek

thapş dapṩe kaç

thapşe dapṩe, xuediz nice

thapşıće dapṩeqe kaça

thapşıre dapṩere kaç kez

thaqum thaqume kulak

thaqumape thaqumaqe kulak memmesi

thaqume jaj ĵaĵe az işitme

thaqume neus thaqume neus kulak zarı

thaqume wuz thaqume wuz kulak hastalığı

thaqumećeh, thaqumećıh thaqumeqıh tavşan

thaqumepıĺ, thaqumpıĺ thaqurmıĺ küpe

thar raze kufeḣu tharaze kıpxuḣ allah senden razı

olsun!

thar razı kıḟoḣ tham wiğapsow,

tharaze kıpxuḣ

allah senden razı

olsun

thar`oáğ, tha on tha on and içmek

tharıo tharıo yemin

tharıowus tharıowus ilâhi

tharko tharıkue güvercin

thaśe thaśe, a bıde pinti

Thaş`enı Thaş`en ilahiyat

Thauxıd Thauxud huri

thawumaf thamaxue pazar

thawusxaqo thawsıxaque şikayetçi

thawusxen thawsıxen şikayet etmek

thayeleuṕe thayeleuṕe mabet

thayewağ thamıṩqeĵ, thayewá zavallı

thayewoáğ thayewoá acınılacak durum

tḣej tḣaj mutlu

tḣejın ṩhamaxue gün görmek

tḣew tḣaw mutlulukla

495

tḣığe tḣığa çizgi

tḣığe zanć, tḣığe zenć tḣığe zanć, tḣığe

zenć düz çizgi

tḣığeps tḣığeps çizelge

tḣın tḣın çizim

tḣıśe tḣıśe, qurığ, qurıq eksen

tḣoábze, meşü`ebziy tḣoábze alev

tḣobzaşḣu, tḣobzaşüḣo tḣobzaşḣo kükürt

tḣopĺı tḣopĺ kızıl

tḣu tḣu margarin

tḣu tḣu tereyağı

tḣumbe, tḣurbe tḣumbe, tḣurbe habbe

tḣumben. tḣurben tḣurımben, tḣurımbe

tıriş`en köpürmek

tḣurbe, tḣumbe tḣurımbe köpük

tḣušın tḣušıne tere yağı

tḣuwağ tḣuwağe taze tereyağı

tḣuwaĺ tḣuwaĺe yayık

tı áde peder

ṫı ṫı koç

tı neṕos áde neṕes üvey baba

ṫıbǵı ṫıbǵı tümsek

ṫıbǵısıbǵı ṫıbǵısıbǵı engebelli

ṫıbje, ṫı bje ṫıbĵe, ṫı bĵaque koç boynuzu

tıdeći ĺenıkowḣuar her tarafı

tıgu ṫıgu` kesici aletlerin ters

tarafı

tığaṕe dığaṕe, dığamuḣo güney

tığaṕe ḣureye koápe dığaṕe ḣurey koápe güney kutup dairesi

tığaṕetığekoćıpe dığaṕekoqıṕe güneydoğu

tığaṕetığekohaṕe dığaṕekohaṕe güneybatı

tığe dığe güneş

tığe dığe şems

496

tığe koáh, tığe kohağu dığe kohağue günbatımı

tığe nerıpĺ dığe nerıpĺ, dığe

neğunge güneş gözlüğü

tığe yegowon, tığe xean dığe yegowen güneş çarpması

tığeğaz dığağaze aralık ayı

tığeğaz dığağaze ayçiçeği

tığeğaz mexueğaze gün dönümü

tığejı dığaĵı sam yeli

tığejı ĵıbğa xuabe samyeli

tığekoćıṕ dığakoqıṕe şark

tığekoćıṕe dığakoqıṕe doğu

tığekoćıṕetığemıwo dığakoqıṕedığamıwe kuzeydoğu

tığekohağu dığekohağue gün batımı

tığekohaṕ dığe kohaṕe garp

tığekohaṕe dığakohaṕe batı

tığemıwo dığamıwe kuzey

tığemıwo koápe dığaṕe koápe,

dığamuḣue koápe güney kutbu

tığemıwo koápe dığemıwe koápe kuzey kutbu

tığemıwojıbğ dığemıwe ĵıbğe poyraz

tığenap dığaṕe güneşli yer

tığepıź dığepıź günöte

tığeps dığeps güneşli

tığo dığue hırsızlık

ṫığoáğ, ṫırğoáğ ṫırğuá, ṫığuá olgun

tığoáqo dığuaque hırsız

tığoáqo tırnakçı

tığoáqo, pkırıwutıqo jıp yea yankesici

tığoás dığoáse dün

tığoásenehıpe dığosneḣıpe dün değil evvelki

gün

tığosçeş, tğoşeş dığosjeş dün gece

tığoseriy dığueseréy dünkü

497

tığospçıh, tğopşıh dığospşıh dün akşam

tığu kadığuá hırsızlık malı

tığuğe kadığua çalıntı

tığuj dığuĵ kurt

tıjın dıĵın gümüş

tıjın aĺın dıĵın aĺın gümüş yüzük

tıjın bǵırıpx dıĵın bǵırıpx gümüş kemer

tıjın kame dıĵın kame gümüş kama

tıjınaş`e dıĵınıṩe, dıĵınış` gümüşçü

tıjınaş`e dıĵınış` kuyumcu

tıjınıĺe dıjınıĺe gümüşlük

tıjınıps dıĵınıps gümüş suyu

tıkır tıkır kitle

tık–sık tık–sık ah-of

tıḱu ṫıgu` kutup

tıĺ tıĺ veri

tın tın bağış

tın tın teberru

tın tın vermek

ṫın ṫın hafriyat

ṫın keṫın kazmak

tınçı tınç huzur, rahat

tını tın hibe

tınıj áde áne baba anne

tınş tınçığue konfor

ṫıp ṫıp düden

tıqo tıque verici

ṫıquğ ṫıquğ çözelti

ṫıquğe ṫquá erimiş

ṫırgon ṫırgon dürtme

ṫırgu sırgu kumb ĺemb kasis

ṫırğoğe, ṫığoáğe nesá ergin

ṫırğon, ṫığon ṫırğuen, ṫığuen olgunlaşma

498

ṫırğu ṫırğu` kıvırcık

ṫırğun wuqureyın, qureyın yuvarlanmak

tırko dırkue yara izi, kalıntısı

ṫırko ṫırkue ur

Tırḱu Tırqu` türk

tırḱubze tırkubze türkçe

ṫırqu ṫırku` yumru

tış adeş amca

tışıpḣu` ádeşıpḣu` hala

tıwu sergen

ṫıxıdej ṫxıdeĵ efsane

tıxıĺ, çxıĺ tıxıĺ kitap

tiraj tiraj tiraj

tiy dediy, dedey bizim

tjını şö dıĵınıfe gümüş rengi

tkın, keberkey tkın, keberkey adem elması

ṫo ṫo iki kez

ton TON ton

topaw, gowaw topawe topçu

topışe topışe gülle

ṫow ṫow ikiye

ṫow 2 ow ṫow 2 ow iki kere, 2 kere

ṫqun ṫqun erime

ṫqun, ṫıqun ṫqun erimek

tramway tramway tramvay

ṫu ṫu iki

ṫu goş şı, şım yiṫu 2/3 ṫu gueş ṩı, ṩım ṫu 2/3 iki bölü üç, üçte iki

2/3

ṫu ğab şı fediz xı, 2x3=6 ṫu ğab ṩı xuediz xı,

2x3=6

iki çarpı üç eşittir

altı, 2x3=6

ṫu şe pş`ı ṫu ṩe pş`ı ikiyüz on

ṫu wunaye ṫu wunaye iki adet

ṫuć ṫoş` yirmi

499

ṫuć abjaneqoš ṫu goş şı

20(2/3)

ṫoş` abĵenequeš ṫu

gueş ṩı 20(2/3)

yirmi parantez içi iki

bölü üç 20(2/3)

ṫuć bğu ṫoş` bğu yirmi dokuz

ṫuć blı ṫuş, blı yirmi yedi

ṫuć pĺ`ı ṫoş` pĺ`ı yirmi dört

ṫuć şı ṫoş` ṩı yirmi üç

ṫuć tfı ṫoş` txu yirmi beş

ṫuć ṫu ṫoş` ṫu yirmi iki

ṫuć xı ṫoş` xı yirmi altı

ṫuć yi ṫoş` yi yirmi sekiz

ṫuć zı ṫoş` zı yirmi bir

ṫuĺe ṫuĺe duble

ṫuĺfane ṫuĺxuane ikiz (kardeş)

tum tum gaip

ṫum yićıu şı, ṫum yişıu şı, 2

yışıu (yiçıu)3

ṫum yiş`ıu` ṩı, 2 m

yış`ıu` 3 iki üssü üç, 2 üssü 3

ṫum yikare ĺaps, 2 um

yikare ĺaps

ṫum yikare ĺapse, 2

m yikare ĺapse

ikinin karekökü, 2

nin kare kökü

tumṕı ḣun, bzexığe zow quedın, bzexın,

dump ḣun aniden kaybolmak

tumṕı, qodığ dump, quedá yitik

ṫupşığe ṫupṩığe salık

ṫupşın wuṫıpṩ terhis

ṫureş doreş dar geçit

ṫurgoş ṫurgueş çift sayılar

ṫurıs ṫorıse eski

ṫurıs ṫorıse ikinci el

ṫurıṫow ṫurıṫ ṫurıṫu ikişer ikişer

ṫurıṫu` ṫurıṫu` ikişer

turist turist turist

turist ćap, turist ćıṕe turist ṩaṕe turistik

ṫuriy ṫuri ikisi de

tutın tutın, şağır sigara

tutın tutın tütün

500

tutınaĺ tutınaĺe tabaka

ṫuwunaye ṫore iki kere

ṫuxeć ṫuxeć melez

txaće ş`enğaps txıde, txaqe yazılım

txaĺe txaĺe kalem

txaĺe txaĺe yazı makinesi

txaqo txaque müellif

txaqo txaque yazar

txaqo txaque yazıcı

txen txen yazmak

txepk txepk, txıpk harf

txeps txeps mürekkep

txerer txer yazan

txerıqo txerıque katip

txerıqo txırıqu` yazman

txıbış txışe omurgası eğri

txıbze txıbze edebiyat

txıbze txıbze yazı dili

txıbzıy ḱuš txıbzıy ḱuš omurlik

txıbziy txıśekupṩha, txıbziy omurga

txıde txıde öykü

txıde txıde tarih

txıdeć txıdeq mecmua

txıdejqo txıdeleĵ tarihçi

txıdex txıdex dergi

txıdıd sırt çantası

txıf txıx tebeşir

txığ txıĺ belge

txığ txığe yazı

txığe txığe evrak

txığe txığe metin

txığe txığaw yazılı

txığe ğum txığe ğum kalın yazı

501

txığe ḣum txığe ḣum metin kutusu

txığe oáte txığe oáte bildirge

txığeps txığeps günlük

txığeps txığeps sertifika

txıjiy txıĵiy etiket

txıjiy teźen txıĵiy teźen etiketleme

txıḱuš txıḱuš omirlik

txıĺ neṕš, çxıĺ neṕš txıĺ neṕš sahte evrak

txıĺeş txıĺeṩ kütüphane

txıĺḣumaṕ txıĺḣumaṕe arşiw

txıĺıjışe, çxıĺıjışe txıĺıĵıṩe sahaf

txıĺıĺ txıĺıĺ kitaplık

txıĺıṕe ujü, çxıĺıṕe ujü txıĺıṕe uv, txıĺımṕe

uv mukavva

txıĺıṕe, çxıĺıṕe txıĺıṕe kağıt

txıĺış txıĺ zıṩe kitapçı

txıĺḱups txıĺḱups selüloz

txıĺṕe, çxıĺṕe txıĺımṕe kâğıt

txıĺtéźa, çxıĺtéáźe txıĺtéźa matbu

txınap txınap manşet

txıpç txıpç klaviye

txıše txıše sırt

txıšeće txıšeqe sırtı ile

txışö txıfe liste

txıtx gil gıdık

txıupć txıupş`e omur

txiĺıṕe txiĺıṕe defter

tеwо (baskın) téje akın

ubğo ubğue, bğue yayvan

ubzef ubzex terim

ućeğu, uş`eğu uş`eğu` randevu

ućeh, ućıh uqıh elips

ućejın, uş`ejın uş`ejın kavuşmak

502

ućıh hurdi

uçö ule ahmak

uçö ule budala

udan udane iplik

ude ude saçak

udemast ḣarmaste tığ

ufefıć ĵıbğa kazıṩte rüzgar alan

ufın, yifın yixuın kovmak

ufıqo uxıque kovucu

uğećın, uğaćın uğaqın savmak

uğezıćın uğezıćın defetmek

uğo, quğo uğue duman

uḣapḣe upḣapḣe perdelik

uhe ućıre ux-uć açılır kapanır

uḣırten, uḣınten, peuwen peuqenṫen, peuwen apansız biriyle

karşılaşmak

uḣo upḣue perde

uḣoḣağ uḣoḣağ güpür

uḣorış uḣorış korniş

ujı uj kenar (giriş yeri,

antre)

ujöáğ uveáğ kıvam

ujü pṩá yoğun

ujüğ uvağ kalınlık

uke uke donuk, geç anlayan

uḱo uḱue tıkaç

uĺ`e uĺ`e perçin

uĺ`en uĺ`en perçinleme

ulağe ulağe aptallık

ulağe ulağe salaklık

ulaşö ulafe aptalca

ule ule enayi

ule ule keriz

503

ule ule şapşal

ulej ulej aptal

ulenığ ulenığe ahmaklık

ulew ulew ahmakça

uĺha uĺha lokma, rüşvet

umame umame bön

umey umey mıymıntı

umey umey uyuşuk

un wuzxaxin duyulmak

unće unće basınç

unće unće tazyik

unćıbz unqıbze anahtar

unćıbzaĺ unqıbzaĺe anahtarlık

unćıbze unqıbze, unćıbze kilit

unćıbze ğoán unqıbze ğoáne anahtar deliği

unćıbzekeb unqıbzekab asma kilit

unçe unje piston

unes unes duy

uṕće, nerĺeğu` naxue, nerĺáğu` açık, sarih

upćenığ upş`enığe, zexexuğe netlik

upćew, nerĺeğow upćew açıkça, açık bir

sekilde

upe gupe ön

uṕe uṕe tapa

uṕe, téube ṩhateṕe kapak

upepsı upepsı` salya

upepx nepeḣoj maske

upeşıf upeşıxue ruj

upĺ upĺe, pĺen bakış, bakmak

upĺe nequ`, upĺe yüz (çehre, sima)

upsğeşü` patlıcan patlıcan

upsı ups tükürük

upsyeğexın ups yeğexın, ups yutkunmak

504

yeğaxın

upş`e upş`e dudak

urıbzey urıbzey dondurma

urıpç naxue aşikar

urıpçew, nerıĺeğow urıpş`ew, nerıĺağu alenen

us us yem (hayvan)

us wuś us wuź yem bitkisi

us yetın us yetın yemlemek

us, şxaf us, şxexu` yem

uş uṩ zeka

uş`en xuezen, uş`en rastlamak

uş`en, ućen, peuḣunten xuezenığa rastlantı

uşaş uṩaṩe fısıltı

uşaşe uṩaṩe fiskos

uşe uşe çarpık

uşe uşe yamuk,

uşeşe mak uṩeṩe mak şırıltı

uşew uṩuw akıllı olarak

uşh uṩha haşhaş

uşha, jelışö, śepk uṩha damak

uşınıbj uṩnıbĵ zeka yaşı

uşınığ uṩığa zekilik

uşış uṩdıde, uṩıṩe deha

ut ut önünde duran

uṫaşha uṫaṩha civata başı

uuĺ`e uuĺ`e pervaz

uwuohen, uw`uhan, uuhan uw`uhan, upĺıhan ağız yoklamak

uxaĺ uxaĺe açıcı

uxıć uxıće açma şekli

uxığ uxá açık

uxığew, nerıĺeğow uxawue açık olarak

uxıĺe uxen açacak

uxınığ uxınığe açılış

505

uxıṕe uxıṕe açılış yeri

uźe uźe vites

uźe ḣum uźe ḣum vites kutusu

uźe wubıtıṕ uźeku` vites kolu

wağehaćen, wağehaén wağehaş`en ağırlanmak

waĺe waĺe dalga

wane wáne eyer

wane télhan wáne teĺhan eyerlemek

waṕe waṕe poligon

warzaşö warzafe saman rengi

warze warze saman

wase wase değer

wase wase fiat

wase pş`e kıymet

wase wase ücret

wasençe wasençe sebil

wasençe wasençe ücretsiz

wasepće, wasapş`e pş`eğaĺağu` tarife

waşığupşen waṩığupṩen unutulmak

waşöm ĺıpĺen nepĺıh rasat

wate wade çekiç

wayimığ pş`e ziı önemli

wayimınıç pş`e zıxemıĺ önemsiz

waz, şıǵşerğub waz, şıǵşerğub trabzon hurması

werzeşxafe werzeşxafe saman çöpü, kesmük

wo we atmosfer

wo wo iklim

wo we sen

wo wo uzay

wo wo uzay

wo, wowiy we, wewey sen, senin

woáneş`ı woáneş` semerci

woáye wáye, keşx yağış

506

wobışeb wobışeb mutedil

wobışeb wuebşeb yumuşak başlı,

yumuşak konuşan

wobzeğu` weṩ, gide nacak

wodew weduw zayıfça

wodı ḣun wed ḣun zayıflamak

wodıcın wuezırǵıne zil

wodıcın, jığırıw wozgine çan

wodığe, ĺeinçe,ĺećınçe ĺeqınçağe zafiyet

wog` wegu` çil

wogu` wegu` çilli

woğaṕšen wáğaṕšen aldatılmak

woğu woğu, ğuş`e, kurak

woḱu wo gu uzay aracı

wol'`en wen vurgun

wom yifebağe derece

pş`ıtfı

wom yixobağe

derece pş`ıtxu`

hava sıcaklığı 15

derece

wom yifebağe ziy yixe

derece tfı

wom yixobağe

derecitxu`

hava sıcaklığı - 5

derece

wonafe naxowe alenen, açıkça,

herkesin önünde

woneć wo neṩığe uzay boşluğu

wonefe anafew, nafe naxue belli

wonemığo wonemığo bela

wopk wopk patlayıcı

wopĺıquṕ wopĺıquṕe rasathane

wopsew wupsow sağol

wored wered ezgi

wored wered şarkı

wored wered türkü

wored oáć terane

woredıbzıw wored bzu bülbül

woredıo weredĵıa şarkıcı

woredwuse woredwuse güfte

507

worepsew yirepsow yaşasın

worıće werqe sana göre

worıj worıj bataklık

worıj ćeç, worıj éş psıḟey`uş lağım

woriy weriy sende

work werk asil

work werk soylu

workığe werkığe asalet

workığe werkbın asilzade

workığe werkığe soyluluk

wormel, wurmel wurmel rumeli

worşer werşer sohbet

worşer werşer söyleşi

worze pao worze pıa hasır şapka

worzeş warzeṩ samanlık

wos wes kar

wos ağoáw, wos ḣuray wes ḣurey, wes

aguawe kartopu

wos śe wesıźe kar tanesi

wose zepéw, şafe zedeş`ın wuase zepéwe pazarlık etmek

wosenıçe wasenşe değersiz

woseps weseps çiy

wosgoáş, wosıĺı` wesgoáṩe kardan adam

wosıl wesıl karlı

wosıps wesıps kar suyu

wosır newej ulhaw késın,

wosır nıwej ulhaw késın wosır ṩabow kesın

lapa lapa kar

yağmak

wosış`ı wesş`ı karlama

wosıyet wesıyet vasiyet

wosıyet tixiĺ wesıyet txıĺ vasiyetname

wostığ wuezdığe fener

wostığ wozdığa lamba

wostığaĺ wezdığaĺ meşale

508

wostığay wezdığéy çam ağacı

wostığay wozdığey çıra, çam ağacı

wostığenef dáğenexu` kandil

woswuko wesque çığ

woşeḱujiy kırlent

woşeḱur wuenşeḱu` döşek

woşı weṩ balta

woşöápş pşe bulut

woşöápşe wofeápşe bulutlu

woşöćaw wofegu`ğuen gökdelen

woşögu wofegu` gökyüzü

woşögu wefegu` sema

woşögu şḣonṫe, woşögu

şüḣoánṫe wofegu` şḣuánṫe gök mavisi

woşöguş`enığ wefegu`ş`enığe gökbilim

woşöguşö wofegufe gök rengi

woşöḱu ḱuhĺate, wofegu` tayyare

woşöḱu wuefegu` uçak

woşöḱuf wofegux pilot

woşü wef dolu

woşü`ı weḟ güzel hava

woşxı weşx yağmur

woşxıps weşxıps yağmur suyu

woşxışxo, woşxışüxo wueşxışxue sağnak

wote woṫe hücre

woteps woteps apse

wotregu` wutuk ortalık

wowiwuy wowiy aman allah (şaşırma,

üzülme ünlemi)

wowiy wowiy aman allah

wowiy wewey senin

wowüywiy wewiywiy vay anasın

wox wox oh olsun

509

woyale wáyel yağışlı

woyale weşxıle yağmurlu

wozneps wozneps avize

wöblen, deon deotetın riayet etmek

wönešın, feĺ`en yeḣopsen gıpta etmek

wönṫewun, naṫe yewtećın yewneṫewen, naṫe

yewdeqin alınını çarpmak

wu`an wuan yaralamak

wua, yeğa, begu wuağa, tewda, begu` yara

wuağe sımage, apkĺepkṩıṩá malul

wuağe wuá yaralı

wubaqo wubaque dedikoducu

wube wube, wuqin dövme

wubetağ xıkue zia arızalı

wubğın wubğun sermek

wubğuğe wubğuá serilmiş

wubı wub yergi

wubıtaqo wubıdaque yakalayıcı

wubıtı wubıdıt ipotek

wubıtığ wubıda rehin

wubıtığ wubıdá tutuklu

wubıtıĺe wubıdıĺe tutacak

wubıtıĺe wubıdaque tutucu

wubıtın wubıdın, aş`eğahe işgal

wubıtın wubıdın,

ş`ewu`bıden tevkif

wubıtın wubıdın tutmak

wubıtıṕe wubıdıṕe kabza

wubıtıṕe kuı` kulp

wućın wuqın öldürmek

wućıt wuqıte hicap

wućıtağo wuqıtağue utanç verici

wućıtapx wuqıtex mahcup

510

wućıtapx wuqıtex utangaç

wućıte wuqıte utanç

wućıte wuqıte utanma

wućıte, namus wuqıte, namıs ar namus

wućıte, neḣoy wuqıte ar

wućıten wuqıten utanmak

wućıten wuqıten,

yınegu`kawupĺıĵın yüzü kızarmak

wućıteriy wuqıtex, zıkuzex sıkılgan

wuçıun, wuşıun wuṕş`ıun, wuş`ıun soğumak

wuçöáğ wuvea dingin

wuçöáğ wuvıá, wem durgun

wuçöáğe wuveáğe statik

wuçöáṕe uxığ wuveáṕe uxá açık havza

wuçü` wuvıa dur

wuçüće wuvıqe poz

wuçüğu`, psefığo wuvıağue, ṕsexuğue mola

wuçün

wuvıan (yürürken

durmak), wuvın

(ayakta durmak)

durmak

wuçüṕ wuvıaṕe, zetewvıaṕe es

wuçüṕe wuvıṕe, pepĺáṕe durak

wudı wud cadı

wufağe yeğazıxa eğik

wufen wuxuen eğmek

wuferetın wuśerefın alelade yapmak

wufewuṕš wufewuṕš,

zeş`eşzeş`eha esnek

wufewuṕše wufewuṕše esneklik

wuhağog wuhağogu` yörünge

wuḣumağe ḣumá mahfuz

wuḣumaqo ḣumaque muhafız

wuḣume bıǵırıpx ḣume bıǵırıpx emniyet kemeri

wuḣumen ḣumen muhafaza

511

wuḣumen ḣumen müdafaa

wuj wuĵ iz

wuj, dexewuj wuĵe gelincik

wuj, ib,ćıb wuj art

wujı wuĵ ard

wujı ĺewuĵ iz, ayak izi

wujıće wuĵqe geriden

wujıpke wujıpke akıbet

wujıpke wuĵqe gıyabi

wujıpke zıtewubıdar netice

wujıpke wuĵıpke nihayet

wujıpke, rigo wuĵqe akibet

wujıpkem kiğenen ğekodiy ş`ın tecil etmek

wuĺe wuĺe, ḱude dolgu

wulewun guğyehın zahmet çekmek

wuĺıyığ wuĺiyá paslı

wuĺıyin wuĺiyın paslanmak

wuĺiy wuĺiy pas

wume wume tokmak

wumıṫıs! wumıṫıs! oturma !

wunağo wunağue aile

wunağo ğeṫıs wunağue ğeṫıs iskan

wunağo ḣun wunağue ḣun aile olmak

wunaṕe wunaṕe arsa

wunaşha wunaṩha dam

wunaşö wunafe direktif

wunaşö wunafe istişare

wunaye wunaye mülkiyet

wunaye xexá özel

wund wund kuzgun

wundıj, koále wındıĵ, koále ekin kargası

wune wune bina

wune wune ev

512

wune wune hane

wune of wune oxu` ev işi

wuneć, wunei wuneş` tahliye

wunećerać wuneş`eraş` konak

wunefın wunexun aydınlanmak

wuneğeps wuneğaps mimar

wuneğoáše wuneğueše aile ismi

wuneğon wuneğuen hane sahibi olmak

wuneğu wuneğu` komşu

wuneḣuğ wuneḣuá, xená, müflis

wuneḣun wuneḣun mahvolmak

wunejın gupsexu` ferrahlık

wunekoş wunekoṩ sülale, kandaş

wuneĺaş`e wuneĺaş`e mefruşat

wunerıs wunerıs ev kadını, ev halkı

wuneş`ı wuneş`ı inşa

wuneşha wuneṩha çatı

wuneut wuneut hizmetçi

wunezetét wunezetét apartman

wunıkuğo wunıkuá yarılanmış

wupćaĺ, wupş`aĺ wuṕş`aĺ anket

wupćaqu, wupş`aqo wuṕş`aque anketör

wuṕće, śıwuşe wuṕş`e, śıwuṩe keçe

wupće, wupş`e wupş`e soru

wuṕće, wuṕş`e wuṕş`e sual

wupćen, wupş`en xın, wupş`ın biçmek

wupćepćın, wućepş`ın wuṕšenın soymak

wupćetxıĺ wupş`etxıĺ müzekkere

wupḣojı wupḣoj tadil

wupḣun wupḣun kırkmak

wupıhan wupıhan girişmek

wuṕıšın, wuṕıšen wuḟıšın yummak

wupĺequ wupĺequ` teftiş

513

wupĺequn xepĺequen tahkikat

wups wups traş

wups tḣumbe wups tḣurımbe traş köpüğü

wuṕšenığ, ṕšenabz,

haynepağe haynápe müstehcen

wupsın wupsın tıraş

wupsın wupsın rendeleme

wupsın, tépḣoćın tépḣuqın rendelemek

wupş`e wupş`e sorgu

wuram wuram cadde

wuram wuram sokak

wuram pes wuram ḣumaque sokak bekçisi

wuramışxo, wuramışüxe wuramışxue ana cadde

wurım wurım rum

wurıs wurıs rus

wurısıbze wurısıbze rusça

wurısye wurısey rusya

wusaqo wusaque şair

wusćıl gubğawuźxer yabani otlar

wuśdağ wušdağe merhem

wuse wuse şiir

wusepıçuğ wusepıjuğ beyit

wuśı wuź çayır

wuśı wuź ot

wuśı azeğu` wuźı` azeğu` bitkisel ilaç

wuśı dağe wuźı` dağe bitkisel yağ

wuśı zığeĺ`e wuź zığáĺ`e ot öldürücü

wuśıj, wuśışü`ey gubğawuź yabani ot

wusıqo wusaque ozan

wuśışö wuźıfe yeşil

wuśışöáṕše wuźıfe ćaṕše koyu yeşil

wuśkaşḣo wuźkaṩḣue çim

wuşef wuṩexu` sır, giz

514

wuşereḣ wuşereḣ rulo

wuşereḣın şıhın sarmak

wuşetın wutıku`yıĺhan ispatlamak

wuşetını ğawnexu` sınav, test

wuşetıntxıĺ vesika

wuşhağo, wuşhağu ṩhawsığue gerekçe

wuşhağo, wuşhağu ṩhawu`sığue mazeret

wuşhağu wuşhağu` özür

wuşhaqun wuṩegun hakaret

wuşhat wutıquĺha ispat

wuşı wuṩıy ikaz

wuşı (nasihat) wuṩıy, ğesak uyarı

wuşörećın wufereqın devrilmek

wuşörenćın, wuşörećın bğunĺen burkulmak

wuşü`ınćın wuḟınqın kararmak (havanın

gurub vakti)

wutaĺ wutaĺ mikser

wutebjen, wuterebjen wuderebĵe uyuşma

wutéfen dexuexın muhtaç olmak

wuten wuden çalkalamak

wuṫereḣığ wuṫereḣa ondüleli

wuteşöáğ dexaṩe harika

wuteşöáğe wudefá çılgın

wuteşön ṩıqin, wudefen sapıtmak

wuteşön wudefen, ṩıqın şımarmak

wutezığe guşö wutezığe gufe eğik düzlem

wutezığe low wutezığe low eğik silindir

wutḣumbın ṫen eşmek

wutı yıtu ütü

wutı téźağ yıtu téźa ütülü

wutı téźen yıtu téźen ütülemek

wutın wudın kötek

wutın wudın patak

515

wutın aqu`yewe tokat

wutının, wutın wudın yetın,

wubereĵın dövmek

wutısen kırixun, kıṩhaṩixın,

pıšıšıqin tütmek

wuṫıuğ wuṕıṩquá kırışık

wutxınzaf ş`eqaxo, wuşıbzaxue elek artığı

wutxınźen, wutxıbzın wuşıbzın, wuxuenćın elemek

wutxıpş`ın wutxıpş`ın silkelemek

wutxıtxı txıtx ürperti

wutxıtxın, wuşüḣoreśın txıtxın, ṩḣoreśın ürpermek

wuwuxın wuxın tüketmek

wuxıjın wuxıjın son vermek

wuxın wuxın iflas

wuxınığe zıwuxınığe tükeniş

wuxıṕ wuxıṕe son

wuxıqo wuxırey, wuxıque tüketici

wuxıre wuxır sonlu

wuz ay wuz ey kanser

wuz kéqoć wuz kéqueq salgın hastalık

wuz xet wuzığue ağrılı

wuz xezğejüćıre azeğu wuz pızuṕş` ḣuṩxue ağrı kesici ilaç

wuz zepıx wuz zepıx bulaşıcı hastalık

wuz zepıx wuz zepıx salgın

wuzend, wuzed wuzedın, wuzendın dolduruş

wuzendığ, wuzedığ wuzedá döşeli

wuzew wuzuw acıyla

wuzğel wuzğel müzmin

wuzğel, sımecаl wuzğel hastalıklı

wuzı wuz ağrı

wuzı bĵıbĵ sızı

wuzın wuzın ağrımak

wuzınç wuzınçe sıhhat

516

wuzınçe wuzınçe, ḟequá gürbüz

wuzınçenığ wuzınçenığa afiyet

wuzınçew tharkıfxuesak,

tharkıfqeĺıpĺ elveda

wuzşıguğujın zıṩıguğıjın emin

wuzxeĺad wuzxeĺade sancı

wüje wufitın wuiĵe wuxuitın ağzınına sahip

çıkmak

xAbźaxeĺ xebzaş`e görgülü

xAbźaxer xabzexer, yequeqığa mevzuat

xabze xabze gelenek

xabze xabze, ĺağuğe görenek

xabze xabze örf

xabze xabze töre

xabze хаbze anane

xabzeće

xabzeće,

xequ`xabzeke,

karalxabze

hukuki

xabzem yemıqu` xabzem yemıqu` adete aykırı

xabzem yequrer xabzem yequ`,

xabzem xet meşru

xabzemće xabzemqe ananevi

xabzençe xabzençe görgüsüz

xabzew zéqu xabzew zéque düstur

xabzezeḣoć xabze zeḣoqınığe devrim

xade xede tercih

xafe guaş`e ekşi

xaḣo xeḣue artı

xaḣo xeḣue gelir

xaḣo xeḣue nema

xaḣo ṫu +2 xeḣue ṫu +2 artı iki, +2

xaĺh xaĺh artı işareti (+)

xaĺhe xeĺhá, pıźá ilave, ek

xaĺhe xaĺhe zerk

517

xaĺhe, xeĺha xaĺhe katkı

xaĺheğ, ş`ağe xaĺhá ekili

xam xame yaban

xame xame elalem (yabancı)

xame xame yabancı

xame xame yad

xame akçe xame akje döviz

xame xeğegu ş`ıb xeğogu` yurt dışı

xame xeḱu xame xeḱu` gurbet

xameşıa xameṩıa gurbetçi

xaṕe xaṕe, ş`aṕe gayrimenkul

xaṕe xaṕe parsel

xaṕem şısxer ş`aṕeṩıs, ş`aṕeyıs mukim

xapĺe xepĺe tetkik

xaqo xaque orakçı

xaqo, gupḣe, ṫıpḣe xaque, guwupḣe,

ṫıpḣe damızlık

xase xase cemiyet

xate xade bahçe

xatx xatx üyelik

xaźe teden ek, yama

xeazıhan, xeguşııhan xeazıhan müdahale

xebığ ş`embırıwua,

ş`etısıqa, xebığa batık

xebın xebın iflas etmek

xebzeğu` xebzeğu` kural

xebzeĺaps xebzeĺapse anayasa

xebzenıç, pḣaşenaşe ṕaṩe ĺaṩe, pḣaşe ĺaşe kaba saba

xebzeşü`ı ṩen edep

xebzeşü`ı zıxeĺ ṩenzıtét, ṩenzıxel edepli

xebzeyen, yiaşü`ığe wöpĺın aḟığem yepĺın tatmak

xeć xeq fire

xeć ṫu -2 xeş` ṫu -2 eksi iki -2

518

xeć, xei ş`eqahue çöp

xećdeş, xeideş ş`eqahuedeş çöpçü

xećı, xei yeĵaş`ha, yeĵaṕe,

yeĵaĺe küllük

xećığebe xeqğebe münbit

xećıjın xeqıjın istifa

xećın xeqın ayrılma

xeçıhan, zeeğaćın xefıhan, zeğaćın seyreltmek

xedaqo xedaque seçici

xedenığ xedenığe seçicilik

xedıć xediq işleme, elişi

xedıć xedıq nakış

xefaće gueş`áğe ekşilik

xefağaćexer xefeğaqxer turunçgiller

xefao gueş`eq ekşice

xefeğaće narenciye

xefes aḟeu` mayhoş

xefırıte xexırıt ilke

xegoáğ xegoá ankastre

xegoşaqo xegoşaque dağıtıcı

xeğaḣo xeğaḣue fiat artırımı

xeğai, xeğeć xeğaş` tenzilat

xeğaje maşine xeğaĵe maşine kaynak makinesi

xeğaje naĺe xeğaje naĺe kaynak teli

xeğašıjön xeğašıven zerk etmek

xeğeć, xeğai xeğaqıjın mahsup

xeğegu xeğogu` memleket

xeğegu xeğogu` ülke

xeğegu ğepşıĺ`ın xeğogu` ğapṩıĺ`ın sömürge

xeğegu ĺıqo xeğogu` ĺıque elçi

xeğegu ĺıqo xeğegu` ĺıque sefaret

xeğenaĺ pığanaĺe, xeğanaĺe tutuşturucu

xeğoáz xeğoáz vukuf

519

xeğozağ, yesağ yesá müptela

xehağ xehá katılmış

xehajığe ş`ezıha mülteci

xehajın ş`ean, xehajın firar

xehan xehan katılma

xehan, qošıhan, xeṫıshan xehan, quešıhan,

xeṫıshan nüfuz etmek

xeḣo xeḣue irat

xeḣon xeḣuen büyümek

xeḣonığ, ĺeşın kequen gelişmek

xeiĺe, xećıĺe ş`eqźıṕe çöplük

xeḱoğu xeḱoğu` vatandaş, hemşehri

xeḱu xeḱu` yurt

xeḱuah xeḱuah vergi

xeḱuj xeḱuĵ anavatan

xeḱunçe xeḱunçe vatansız

xeḱunçe xeḱunçe yurtsuz

xeḱurıs xeḱurıs vatandaş

xeḱuşü`ıĺeğu xeḱu`ḟuzıĺağu` vatansever

xeḱuyihaṕ xeḱu`yihaṕe gümrük

xeḱuzéş xeḱu`zéşe hükümet

xeĺet xeĺet tik

xeĺım yaz xeĺım yaz öğe

xeĺıpḣ xeĺıpḣ, değuáğe erdem

xemağ xemağe yabancılık

xeme xeḱu xeme xeḱu` yabancı ülke

xemıt xemıt hariç

xemĺıt xemĺıte muaf

xemĺıtağ xemĺıtá istisna

xenağ xená mahsur

xenığe, aéćığe, qodığe xeş`ığe, quedığe,

aş`eqığe zayiat

xenın xenın mahrum olmak

520

xenınığ, aéćınığ, qodınığ xeş`ınığe, quedınığe,

aş`eqığe zayilik

xeotıć xeotıć vecize

xepḣağ xepḣá serpili

xepĺe xepĺe tahkik

xepĺen xepĺen tetkik etmek

xepĺır xepĺır denetim

xeqotağ xequetenığe kıdem

xeseşüxo xeseşxue meclis

xesexabz xesexabze tüzük

xeş`ağ xeṫá dikili

xeşı xeş`ı belirti

xeşıtx xeşıtx mazbata

xeşöpş xefepṩ yüz ölçüm

xeşüćığ, xejüćığ wuzır xeqın ağrının geçmesi,

dinmesi

xeşüćın xefıqın morarmak

xet xet dahil

xet xet kim

xetaqo xetaque, ṩhapırix,

psınće, zeṕezermıt hoppa

xetaqo kaquhırey sokakta çok gezen

xetaş`e xedaş`e bahçıvan

xeterıć xederıq sebze

xeterıćı, xeterıx xade bostan

xeterıxıxer xederiqxer sebzeler

xetı xetı kime

xetımıy xetımi her kim

xetın xetın iştirak

xetme, xetımiy xetımi kimse

xeṫupşhajın xewṫupṩhan salmak

xetxen xetxen tescil

xetxıćığ xetxıqığe sicil

521

xeućığe gaun keojın rivayet etmek

xewağ rötre

xewon xewon batmak

xewpzıćın xebzıqın, xewuṕş`en makaslama

xewuko xewukue yanılgı

xewukon xewukon pot kırmak

xewut xewut rehber

xewutığ xewudığe, xebzığe kertik

xex xex eksi işareti (-)

xexes xexes göçmen

xexes xexes, hajret hicret

xexesığ xexesığe muhacirlik

xexı xexı seçenek

xexığ xexa rezerve

xexığe xexá müstesna

xexığe xexá, xeatıqá seçkin

xexığew xexáwe seçili

xexın xexın çıkarmak

xey xey kanun

xey xey yargı

xey xabze yasa

xey yemıqu` xey yemıqu` yasa dışı

xeyğeu, dewaṕğeu xeyğeu` ilam

xeyığ xeyığ yasal

xeyış`ı, xeyxabze xeyış`, xeyxabze yasama

xeyqo xeyque yargıç

xeyxapĺ xeyxapĺ danıştay

xeź xeź seçim

xeźaqo ĺeoaque, xeźaque dilenci

xeźı xeź rey

xeźığepş xeźığepṩ bakan

xeźın xeźın oy vermek

xeźın xeźın seçmek

522

xeźıqo xeźıque seçmen

xeźwubıt xeźwubıd tecrit

xı xı altı

xı xı deniz

xı хı derya

xı xex pĺı fediz ṫu, 6-4=2 xı xex pĺ`ı xuediz

ṫu, 6-4=2

altı eksi dört eşittir

iki, 6-4=2

xı bzıw xı bzuw martı

xı ége ége xı ege denizi

xı ğogu` xı ğogu` deniz yolu

xıć xış` altmış

xıć bğu xış` bğu altmış dokuz

xıć blı xış` blı altmış yedi

xıć pĺ`ı xış` pĺ`ı altmış dört

xıć şı xış` şı altmış üç

xıć tfı xış` txu altmış beş

xıć ṫu xış` ṫu altmış iki

xıć xı xış` xı altmıl altı

xıć yi xış` yi altmış sekiz

xıć zı xış` zı altmış bir

xıćıgu, xış`ıgu xış`ıug ada

xıéb xıéb karabatak

xıfıj xıxuĵ akdeniz

xığo xığo hasat zamanı

xığun xığune sahil

xığunenıku` xığunenıkue yarımada

xıha xıhe, he bźeĵey köpek balığı

xıjı xıĵıbğa lodos

xıḱuwşö, more more lacivert

xıme xıme hariciye

xımıl xımıl aysberg

xımiye xımiye altıgen

xınaṫ xınaṫ mendirek

523

xını, hadram xını, hadram okyanus

xınığo mekoweğue biçme zamanı

xıpaǵ xıpaǵ sancak

xıpsı xıps deniz suyu

xırğot xırğot bulmaca

xırıć xırıq deniz aşırı

xırıxıh kojıh, xırıxıh bilmece

xıriy xıri altısı

xışö xıfe, şḣoanṫe mavi renk

xıştaw xıṩtaw tsunami

xışü`ıš xıfıše karadeniz

xışü`ıśe xıfıše karadeniz,

xıuşü`, xığun xıufe, xığune deniz kenarı

xıxehaṕ xığune rıhtım

xıyağe xıyağe masumiyet

xıye xıye masum

xıyen xıyen yargılamak

xıźe xıźe bahriyeli

xo sinir

yabǵe, mışınapx mışıne, yabǵe cesur (korkusuz)

yabğuneriy yabğuner dokuzuncu

yablınıre yablınıre yedinci

yafegoşın yaxuegueşın üleştirmek

yağe yağe mahzur

yağe yağe mani

yağe yağe zarar

yağe yiep, lıye yip, ḣate

yiep

ṕş`e yıaım, ḣate

yıaım önemi yok

yağe zıxeĺır yağe zıxeĺ zararlı

yağe ziı`, yağe ziı` yağe ziı mahzurlu

yağeş`en yeğašıxun tanıtma

yağeyećın yağeyeqın zararı dokunmak

yaje yaĵe kül

524

yalıyew yálewue alâsı

yamış`e mış`e bilinmeyen

yanahıbe yanaḣıbe azami

yanahıbe yanaḣıbe en çok

yaneḣ maće, yaneha maé yanaḣ maş`e en az

yaneḣ maćer, yaneḣ maér naḣ meş`edıder minimum

yaneḣıjır, yenahıjır yaneḣıĵır en büyükleri

yaneḣmaće, yanehmaé yaneḣmaş`e asgari

yape yişın yape yıṩın öne geçmek

yapeće yapeqe önceden

yapedede yepedıde, yiṩhadıde en baştan

yapedede yıpedıde öncelikle, ilk önce

yaperapş`e yıpedıde öncelikle

yapere (zı fı) 1. yapere (zı fı) 1. birinci 1. (bir nokta)

yapere apıağu pasewu` ap`eğu`,

pasewu` deapıkun ilkyardım

yapere zetét 1. zetét yapere zetét 1. zetét birinci kat, 1. kat

yaperemće yıpedıdeqe öncelikle

(öncekilerinin)

yaperer yıperer, yaperer evvelki, öndeki

yaperer 1. rer yaperer 1. rer birincisi 1. si

yapew yapew ilkönce

yapĺ`ıneriy yaṕĺenerey dördüncü

yapş`ınere yapş`ınere onuncu

yapş`ışıre yapş`ıṩıre onüçüncü

yapş`ızıre yapş`ızıre onbirinci

yapşıṫure yapş`ıṫure onikinci

yaqo yaque sıvacı

yaşenere, 100. yaṩenere, 100. yüzüncü, 100.

yaşenerer 100. rer yaṩenerer 100. rer yüzüncüsü 100. sü

yaşımığupşejıre yaṩımğupṩej unutulmayan

yaşınıre yaṩınıre üçüncüsü, 3. sü

yaşınırer yaṩınırer üçüncüsünü, 3. sünü

525

yaşıre, kaşıre kaşbılım sağmal

yaşış axemyaṩıṩ onlardan

yaṫ`oánağe ṫuwáne ikincil

yaṫ`onıriy, yaṫ`onere yeṫenere ikinci

yaṫe yaṫe toprak

yaṫe éxıṕe yeṫaĺe topraklık

yaṫe ğogu` yaṫe ğogu` toprak yol

yaṫe sape yaṫe sabe toprak tozu

yaṫe tekej yaṫe dáke kesek

yaṫeçoḣox, yaṫeḣoáḣo yeṫekéwex toprak kayması

yatfınıriye yetxonerey beşinci

yatın yatın vermek (onlara)

yaṫoáne yaṫuwáne ikincisi

yaṫunıre, 2. yaṫunıre, 2. ikinci, 2.

yaṫunıreri 2. reri yaṫunıreri 2. reri ikincisini, 2. sini

yawujdede yawuĵdıde en son

yawujıpk yiqejqe en nihayet

yawujıpke yawuĵıpke nihai

yawujıre yawuĵıre sonuncu

yaxefın xexun afaroz

yaxeneriy yaxenerey altıncı

yay axemyays onların

yayinıré yayinıré sekizinci

yazefagu`, yazfagu zexuaqu` ara

yazfagu yazexuaqu` mesafe

yazıfagu, fızegur yızexuaqu` ortası

yazıre zım zır birinden birisi

ye ye veya

ye ye yahut

yean yean, yeabın,

yeśırḣın dokunmak

yeazaqo yeazaque, ş`ıjaque tamirci

yeazejın yeazejın gözden geçirmek

526

(tamiratı tekrar)

yeazen yeazen

tamirat, hastayı

iyileştirmek için

tıbbi müdahalede

bulunmak

yebe yebe, q`ujaje yaltak

yebenın yebenın onunla güreşme

yebewun yebewun öpmek

yeblağ fıkeblağe buyurun

yebz yebz fışkı

yebz ş`ığapşer, yebz gübre

yebzeyin yebzeyın yalamak

yebzıĺ yebzıĺe hayvan gübreliği

(büyükbaş)

yecać yegeqe okuma şekli

yecağ yegá, nexuş`e münevver

yecaṕe yegaṕe okul

yecaqo yegaque öğrenci

yecaqo yegaque talebe

yece yegen okuma

yeceğeşxu, yeceğaşüxo yegeğaşxue alim

yeceğoáy yegeğuey okuması zor

yecen yegen çağırmak

yecen yegen okumak

yecenığ zeğaş`enığe tahsil

yecere yeger okur

yeçex, yeşex ş`ej akıntı

yefex yexuex düşme

yéfexığ yéxuexá düşük

yefexın yexuexın düşmek

yefıjen yexuĵen kovalamak

yeǵıyen yeǵıyen ihtar

yeǵiy yeǵiy serzeniş

527

yeǵiy yeǵiy sitem

yeguğ yeguğ çaba

yeguğ sak özen

yeguğu yeguğu` itina

yeğapşe yeğapṩe kıyas

yeğaquğ zeğeṕšá düzmece

yeğaqun yeğaqun, zeğaṕšın uydurmak

yeğaş`e yeğaş`e ebediyet

yeğaş`em yeğaş`em ebediyen

yeğaş`em, nıbjiy yeğaş`em asla

yeğaş`emiy yeğaş`em, ĺeḣanekas herzaman

yeğaş`etx, mekeğau` yeğaş`etx, makğau` ileti

yeğau ğau` demeç

yeğeblağe yeğeblağe teşrifat

yeğecaqo yeğagáque hoca

yeğecaqo yeğagaqo öğretmen

yeğeḣu yeğaḣun artırım

yeğejaṕ yeğaĵaṕe başlangıç

yeğejaṕem şığawçün yeğaĵaṕem ṩığawvın başlangıçta

durdurmak

yeğejaqo yeğeĵaque müteşebbis

yeğejej yeğaĵej uğurlama

yeğeĺeğun yeğaĺağun göstermek

yeğelıyağ yeğaleya abartı

yeğelıyağ yeğaleyá fahiş

yeğelıyağ yeğaleya mübalağa

yeğelıyağew, blefığ yeğaleyawe aşırı

yeğepemın yeğapemın koklatmak

yeğepḣoten yeğepḣoten kaptırmak

yeğepşıĺ, yeğepşeçıĺ pṩaĺe kıstas

yeğequ yeğaqu` yakıştırma

yeğesağ yeğesá, ğasá alıştırılmış

yeğesaqu` yeğasaque alıştırıcı

528

yeğeş`en yeğaş`en öğretmek

yeğeşehın, yeğeşıhan yeğaşıhın sardırmak

yeğetığ, unćıbze yetığ yetás kilitli

yeğetxıṕe yeğetxıṕe yazdırma alanı

yeğezeşıjın yeğazeşın usandırmak

yeğezığ yeğeza zorunlu

yeğezığe yeğazá mecbur

yeğezığenığ yeğazığe zaruret

yeğezığew yeğazawe mecburen

yeğezığew yeğazaw mecburen, zoraki

yeğezığew yeğazáw zaruri

yeğezın yeğazın mecbur etmek

yeğezıxığ yeğazıxığo meyilli (aşağıya)

yeğezıxıṕe yeğazıxıṕe yokuş aşağı

yehıjağ yehaĵa hızlı yaşıyan

yehıjağew yehaĵawue alabildiğine, son

derece

yehıĺ`ağe akçe yehıĺ`aṕş`e ödenek

yehıĺ`ağew yehaĺawe yaklaşık

yehıĺ`ağew xueğazaw yönelik

yeḣoápsen yeḣopsen özenmek

yeḣopsen ḣoápse gıpta

yeḣopsen yeḣopsen, yenešın

(imrenme) gıpta, imrenmek

yeḣu kelá ley, kıdexuá ley artan fazlalık

yeḣuşütewon yeḣuṩtewen,

yebğunĺen yan çizme

yeı`cüc meı`cüc hapṩ xupṩ yaratık

yej yezır kendisi

yej yejew ṩha zakue kendi başına

yejaṕe yeĵaṕe başlama yeri

yejaṕe yeĵaṕe start

yejaşö yeĵafe gri

529

yejaşö yeĵafe külrengi

yejaşü yeĵafe kül rengi

yejće yezqe şahsen

yeje yeĵe beklemede

yejeğu` yejeğu` mehil

yéjen yéĵen beklemek, yola

çıkmak

yejır yezır bizzat, kendisi

yejyiy yezyey şahsi

yekow yirikuns kâfi, yeterli

yeku yiriku` kafi

yeku yıriku` yeterli

yeĺedekewon,

yeĺedırkewon yeĺedırkowen

topallıyarak

yürümek (topuktan)

yeĺekowon yeĺekowen tepme

yeĺıtığ yeĺıtığ özgü

yeĺıtığe yeĺıtığe nispet

yeĺıtığew yeĺıtawe nazaran

yeĺıtığewu, yeĺıtığew yeĺıtığaw takriben

yemguğuğow mısak özensiz

yemğaqun umpem yadırgamak

yemıdeujın mıdeojın dinlememek (artık)

yemıjew yemıĵew beklemeden, yola

çıkmadan

yemın yemıne veba

yemıne yemıne zehir zıkkım

yemıne yemıne zıkkım

yemınej yemıneĵ, blağo ejderha

yemıpesın yemıpesın layık görmemek

yemıqu` yemıqu` yakışıksız

yemıqunığ yemıqu` uygunsuz

yemısen yemsenığa alışmamak

yemızeşıjew yemızeşıju usanmadan

530

yemlıc yemlig vahşi

yemlıcınığe yemligığe vahşilik

yemlıç yemlig yabani

yemzeğ, peşıt, pxenc yemzeğ, peṩıt hilaf

yeneha šıqur yanaḣ šıqur en küçük

yenešın yenešın imrenerek bakma

yeojın jean söylemek (haberini

iletmek)

yepćın, yepş`ın yeṕş`ın yapışma

yepeğoxın, yepzexın yepezexın üzgün, moralin

bozukluğu

yepes yepes layık

yepesın yepesın münasip görme

yepesınığ yepesınığe liyakat

yépḣın tépḣe serpme

yepıcın yepıgin

dürtmek , sertçe

dürtmek,

boynuzlamak

yepĺ, pĺe yepĺ bak

yepĺaqo yepĺaque gözetmen

yepĺaqu, yepĺaqo yepĺaque, ĺıpĺáque gözlemci

yepĺeqon yepĺequen dikizleme

yepĺın yepĺın seyretmek

yepĺın of zıapış`eğaqın, yepĺın

ox bakım

yepşen yepṩen üflemek

yepx yepx bağlantı

yepxı yepxa sadık (bağlı olan)

yepxıṕe yepxıṕe bağlanılan yer

yeqoaĺ`ać yequeĺeqe yaklaşım

yeqodıĺ`en yeqodıĺ`en mahvolmak (birinin

yanında)

yeqoĺ`en yequeĺ`e yaklaşma

yeqoĺ`en yequeĺen yanaşmak

531

yequ yequ` uygun

yequ daxe yequ daxe,

dexáğemyetá estetik

yequ zeğ yequ zeğ moda

yequn yequn uygun olmak,

yakışmak

yequn yequn yakışmak

yequre yequr yakışan

yequrer yequr makul, yakışan

yer ye şer

yerağo pserağo yerağu` pserağu zarzor

yerağow yerağu güçbela

yerağu, yerağo yerağu ağır, hareket

kabiliyeti kısıtlı

yerıh, yerışx yerıh, yerışx nankör

yerış yerış kangren

yerışe ḟeğanaṕe takıntı

yerışe yerıṩe tebelleş

yerışe yesa tiryaki

yerışe, ćerıḣıjen qerıḣıĵe musallat

yerıwac xuemux tembel

yermaf yermaxu` iaşeci

yermel yermelı ermeni

yesafe, yesefe yesexu`qe alışıncaya kadar

yese yese alışma

yeśeğun yeźeğun kemirmek

yesen yesen alışmak

yesenığ yesenığe alışkanlık

yešešen, téḣopćen şxıde tekdir

yesı yes yüzme

yesıće yesıqe yüzme şekli

yesın yesın yüzmek

yesıṕ yesıṕe havuz

532

yesıqo yesıque, yesáque yüzücü

yesıre yesır yüzen

yeş`e ṩoğuaze farkında; haberdar

yeş`ıĺ`en yeş`ıĺ`en tatbik etmek

yeşaĺ`e uṕedame, yeşaĺ`e kepenk

yeşećı yeşeq sarım

yeşećın yeşeqın dolamak

yeşeqon yeṩequen açığını arayarak

yaklaşma

yeşeqon yequeĺ`en yaklaşmak

yeşewon teğapsıhaw wuen nişan alıp ateş etmek

yeşeyexı yeşeyex ağma

yeşeyexın yeşeyexın ağmak

yeşöáğ yefá sarhoş

yeşöáṕe yefaṕe meyhane

yeşöáqo yefáque ayyaş

yeşöáqo yefáque ayyaş, içici

yeşörıqu` yeferıque alkolik

yeştaw devam et

yeşü`tırın qošıṕqen tekmelemek

yeşxe yeşö yeşxe yefe ziyafet

yeṫ`oánerer yiṫenerer, yiwuĵırer sonraki

yeṫağo yeṫağo çorak

yeṫaṕše yeṫaṕše kara toprak

yeṫaşö yeṫafe toprak rengi

yeṫe wun yeṫe wune toprak ev

yeṫef yeṫexu` beyaz toprak

yeṫeḣu yeṫexu` kalker

yeṫeḣun tḣunş` tımar

yeṫeps yeṫeps balçık

yetıj yetıj iade

yetıjın yetıjın iade etmek

yeṫısexığ yeṫısexığe tortu

533

yeṫısexın yeṫısexın tortulaşmak

yeṫısexın, ṫısın yetısexin çökme, oturma

yéunćın yéunćın itmek

yeuşeşaqo yeuṩeṩaque suflör

yew`un yew`un gagalamak

yewfexığ yewxoxığe eğim

yewfexığe koáper yewxoxığe koáper eğim açısı

yewo yewe vurma

yewoáće yeweqe vuruş

yewoşıĺ`en röportaj röportaj

yewowoy yewey, yewewey eyvah

yewowoy yewewey maalesef

yewowoy guṩe wuḣ, psequed

wuḣ yazıklar olsun

yewseyin yewupseyin yaslamak

yewşiy ṩıye telkin

yewşiyin önerme

yewuçöĺ`ağ yequeĺá yanaşık

yewuşıy yewuşıy nasihat

yewuşiy wuṩiy öğüt

yezeğ yezeğ rıza, razı ol

yezeğırer yezeğır uygun olan

yezeşın yezeşın bezmek

yezeşın yezeşın usanmak

yeźığu yeźığu`, txıble mısra

yeźıx yeźıx aşağıya at

yezıxığ yezıxá eğimli

yğakun, wuxın psori tekmil

yıfe yıxue kapasite

yi yi sekiz

yi goş ṫu fediz pĺ`ı yi gueş ṫu xuediz pĺ`ı sekiz bölü iki eşittir

dört, 8/2=4

yi gu beǵın guxeĺet yürek çarpıntısı

534

yia kifen yia kihan elinden gelmek

yia yequn yia yequn eli yakışmak

yiakılı fit yiákıl xuit aklı başında olmak

yiayaṕe yieyaṕe en kötü zamanı

yiayeğuğo yieyığue en kötü durumu

yibadet yibadet ibadet

yibağe xuedizığa nicelik

yibaşö yibafe yetim gibi

yibe yibe öksüz

yibe yibe yetim

yibewun yibewune, yibeṩ yetimhane

yibğu` yibğu`, yiĺenıkue tarafı

yiblis yiblis iblis

yić yiş` seksen

yić bğu yiş` bğu seksen dokuz

yić blı yiş` blı seksen yedi

yić pĺ`ı yiş` pĺ`ı seksen dört

yić şı yiş` ṩı seksen üç

yić tfı yiş` txu seksen beş

yić ṫu yiş` ṫu seksen iki

yić xı yiş` xı seksen altı

yić yi yiş` yi seksen sekiz

yić zı yiş` zı seksen bir

yićaxeće yiĺaş`em aşağıda

yićerıće, yiş`erış`e ş`erış`e, árgueru,

teğazejın tekrar

yićerıćew, yiş`erış`ew ş`erış`ew yeniden

yićerıçew, yiş`erış`ew ş`erış`ewu` mükerrer

yićıć yiqıqe dışarı çıkış şekli

yićıćıjığ, yiş`ıjığ ş`eṕezixekuta harabe

yićıĺenıko yiwubıtın zış`iwubıden felç

yićıṕ, ćećıṕ, éćıṕ yiqıṕe, ş`eqıṕe, çıkış

yićıu`, yişıuṕe, yiguşıuṕe ş`ıu` ĺenıkue üst taraf

535

yićiy yiqiy hatta

yićiy yıqiy, nıqiy hem

yićiy yiqiy, nıqiy keza

yiçıṕe, yişıṕe yişıṕe kurna

yidaṕe yidaṕe dikilecek yer, düğme

yeri vs..

yidejığ tédeja yamalı

yideqoğu yideqoğue evlenme zamanı

gelmiş (kız için)

yideyiṕe yieyiṕe kötü yeri

yife yixue sığa

yifen yixuen sığmak

yifeş`ığe goreáğe hususiyet

yifeşöáş xofeṩen yaraşmak, yakışmak

yifığ yixuá sürgün

yigoáp yigoápe hoşnut

yigoápe ḣun gurih ḣun haz duymak

yigu fepĺın yigu` xopĺın birine sinirlenmek

yigu kećın yigu kaqın, yiše yion anmak

yigu keğećın yigu` keğećın aklına getirmek

yigu keğećın yiug gağaqin hatırlatmak

yigu qodıjığ zigu` quedá ümitsiz

yigu xemıćıjın, yigu

yimıćıjın yigu` yimqijın

aklından hiç

çıkmamak

yigupe yigupe bir yerin önündeki

yer

yiguxaḣo woleğu`, ḣarı

woreḣu`

guḟeğueqe, guḟeğue

wuḣ, guḟeğueqe zeḣa hayırlı olsun

yiğakujın yıriğakujın tamamlamak

yiğaş`em yiğaş`eqe,

wuxığançe müebbet

yiğazıćın yiğazıqın, yıxun tehcir

yiğe yá sıvalı

yiğeçın, yiğaşın yiğajın akıtmak

536

yiğeçıṕ, yiğaşıṕ yiğaqıṕe, yiğaşıṕe savacak

yiğeḣoáĺ yiğeḣoáĺe huni

yiğo yiğue fırsat

yiğo yığue münasip

yiğo yığue müsait

yiğo yiğue tav

yiğo yiğue yerinde

yiğo keqon yiğue kaquen yeri gelmek

yiğo kesın yiğue kasın zamanı gelmek,

uygun olmak

yiğoác guṩe, psequed yazık

yiğom yiğuem zamanında

yiğorğow yiğorğow aheste

yiğoşığoáz yiğueṩığuáze,

yiğuexueğáze fırsatçı

yiğow yiğue makul

yiğune yiğunem etrafında

yiha yićıṕ yıhaṕe yıqıṕe,

ş`ehaṕe ş`eqıṕe giriş çıkış

yihan yihan girmek

yihaṕ, ćehaṕ, éhaṕ ş`ehaṕe, yıhaṕe giriş

yihaṕe zetét yihaṕe zetét, ş`ehaṕe

zetét giriş katı

yiḣuha yiḣuh tasarı

yiḣuşünığe ḣunığe olasılık

yiı` yiı`s onun var

yije deḱon, yije ḱuden ĵedeḱuen, ĵe deḱuen ağzını tıkamak

yije depĺen ĵe depĺen, yiĵe yepĺın ağzına bakmak

yije depĺıhen, yije depĺıhan yiĵe depĺen, ĵıdepĺen

ağzının içine

bakmak, emrinde

olmak

yije dézohıjırer, yije

dez`uhajırer

yiĵe déz ohıjırer, yiĵe

dez`uhajırer ağzında geveleyen

yije kıdeĺetın yiĵe kıdeĺetın ağzından kaçırma

537

yije wubıtın yije wubıdın ağzını tutmak

yije zereupamew yijem zereupamew ağzını koklar

koklamaz

yikeoáće yıjıaqe söyleyişi

yikeşeğu yıkaşeğue evlenme zamanı

gelmiş (erkek için)

yikinığeće yiguğuğamqe zorluğu ile

yiḱon yiḱuen tıkmak

yikow yırikuw yeterek

yikun yırikuns yeter

yikunew yirikunuw yeterince

yikunığ yirikun kifayet

yikuştep yırimuk yetersiz

yiĺeĝoáće yiĺeĝueće, yıtepĺe görünümü

yiĺenıko ĺenıkue çiftin teki

yiĺenıko yiwubutın yiş`ıĺenıkue

yiwubıdın inme

yiĺep yiĺ`ım boş, yok

yiĺes yiĺes sene

yiĺes yiĺes yıl

yiĺes 2014 rem yiĺes 2014 ım iki bin on dört

yılında, 2014 yılında

yiĺes liy yiĺes ley artık yıl

yiĺes min yi şe xıć tfı gom,

yiĺes 1865 ğom

min yi ṩe xış` txu

gaxem, 1865 ğaxem

bin sekiz yüz altmış

beş yıllarında, 1865

yıllarında

yiĺes téğazeğu` yıĺesteğazeğue yıl dönümü

yiĺes ṫu min tfım yiĺes ṫu min txum iki bin beş yılında,

2005 yılında

yiĺesće, yiĺesış`e yiĺesıṩha yılbaşı

yiĺesıć, yiĺesı ş`e yıĺesış`e yeni yıl

yiĺesıće, yiĺesış`e yıĺesteğaze yıldönümü

yiĺesığe yiĺesığe yıllık

yiĺesipş`ı yiĺesipş` on yıl

538

yiĺesişe yıĺesiṩe asır

yiĺesişe yıĺesiṩe yüzyıl

yiĺeskes yiĺes kas her yıl

yiĺeskes yiĺeskas heryıl

yiĺesnıko yıĺesnıkue yarıyıl

yiĺhaṕş`e yiĺhaṕş`e sermaye

yim yiküb fediz şı şe pş`ı

ṫu, yim şıće yiĺeşır tfı şe

pş`ı ṫu

yim yikub xuediz ṩı

ṩe pş`ı ṫu, yim ṩıqe

yiĺefır ṩı ṩe pş`ı ṫu

sekizin küpü eşittir

üç yüz on iki,

8^3=512

yimığo yimığow zamansız

yimığow yimığowe zamansızca

yimıkun yirimıkun yetmemek

yimkunığ yırimıkunığe yetersizlik

yimuk yirimuk az, yetmeyen

yinasıp kihın yinasıp kihın şansı denk gelmek

yinep yın`ım büyük değil

yinı, ĺaṕe yin ĺaṕe ulu

yinıbj yikun yinıbĵ yirikun reşit olmak

yinıded yindıde muazzam

yinığe yinığa büyüklük

yinıj yınıĵ dev

yinışe yinıṩe büyükçe

yinışxo, yinışüxo yinışxue, yinışxuáṩe çok iri

yiof xemıĺıjın yiox xemĺıjın alakası kalmamak

yip yip ileri

yipaşha yipaṩha karşısında, önünde

yipće, yipş`e yipş`e fiyatı (değeri)

yipe yipe evvel

yipe değeziyağ yipe değazeya burnu havada

yipe şıḣon yipe şıḣuen burnu sürtmek

yipe ziźen yipe ziźen hızla öne geçmek

yipeće yipeqe ilerde

yipeğoć psape ecir

539

yipem, peserem yipem, peserem eskiden

yiperapş`ew yipeqe evvela

yipere yipere önceki

yipere xatxe yipere xatxe ön kayıt

yipere xeź yipere xeź ön seçim

yiperınçe yeğaş`e, yiperınçe ezeli

yiperiye ĺeḣan, pesere ĺeḣan txıde yipe tarih öncesi

yipḣıḣ yipḣıh israf

yipĺ`ane yipĺ`ane bir bölü dört

yipĺıṕe, pĺaṕe yıpĺıṕe, yıpĺaṕe bakılacak yer (bir

yerin içinden)(içine)

yipse aşü`ı pse aḟ canı tatlı

yipse fed yipsem xode canı gibi

yipşe yıpṩe yukarı

yipxencıće yipxencığeqe tersine

yiqoš yiqueš içi

yiqošıće quešqe içsel

yišeće yišeqe adıyla

yisıṕ, ésıṕ, ćesıṕ yisıṕe mesken

yišıqujiy šıquş` minyatür

yiş`ew yiş`ew bilerek

yiş`ew yiş`ew kasten

yiş`ıće yiş`ıqe nitelik

yiş`ıće ş`ıqe özellik

yiş`ıhan yıĺhan yükleme

yiş`ın yefexın wuqurıyin yıkılıp düşmek

yiş`ın, yićın wuqurıy yıkılmak

yişane nıkuáne, yiṩane kısmen

yişen yişen çekmek (içine)

yişhaće yiṩhaqe baştan

yişıpkaṕe yipejır, yizaxuer doğrusu

yişıpkem şüfayeme arımiy zaten

yişıpker yizaxuer aslı, dogrusu

540

yişömbğoáğeće yibğuağqe enine

yişü`ağe yiḟáğe yararı

yiṫane, yeṫ`oáne yiṫane sonra

yiṫaniy si ki

yiṫaniy, kışnewujım,

kınewujım yiṫane, yiwuĵqe sonra, daha sonra

yiṫekohıl, yiṫekuhal yikuháque müsrif

yitekohıqu`, yiteḣuhaqo yikuhırey savurgan

yitekuğ, yiqutığ yiqutá dökük

yitekun yiqutın dökmek

yiteqohığ, zeĺiquğ wubğuá, tekuha yaygın

yitfır, yi 5 ır yitxur, yi 5 ur beşini, 5 ini

yitḣeğum yitḣaguem en yaşanacak zamanı

yitığo yitığue ortam

yiṫu yiṫu ikisi

yiu yiu fiş

yiuṕ yiuṕe priz

yiuşığeće yiuṩığaqe akıllılığı ile

yiwağ yiwa çökük

yiwaḣıte yiwaḣıtım zamanında, vaktinde

yiwase yiwase fiyatı

yiwaser yi waser rayiç

yiwbıten kağenen alıkoymak

yiwḣuhan yiwḣuhan tasarlama

yiwtığ, kıptéqon zıteğaquen mağlubiyet

yiwubıt, yitx tetxe, yitxe kaydet

yiwuj yiwuĵ izi

yiwujdedem yiwuĵdıdem en sonunda

yiwujıće yiwuĵımqe izinden

yiwujıpke yiwuĵqe akabinde

yiwujıpke sıd riqoáğ yıwujqe sıt kırikuá akibeti ne oldu ?

yiwujıpkem yiwuĵıpkem nihayet, sonunda

yiwujıyić? yıwuĵyiq vazgeç?

541

yiwujıyićıjın, ćeğojın,

éğojın ş`eğuejın, yıwuĵyiqin vazgeçmek

yiwujrıye, yiwujırıye yivuĵıre müteakip

yiwutığ yıwudá, wuqurıyá yıkık, devrik

yixane yixane bir bölü altı

yixere yiĺaş`er aşağısı

yixere bğu yiş`ağ alt tarafı

yixığ yixa alınmış (içinden

çıkartılmış)

yixıĺ, rıxıĺ yixıĺ, rıxıĺ kalıp

yixın yixın almak (içeriden)

yiy yey ait

yiy ábı yeys onun

yiyağe yıyağe zararı

yiyağe yezğaćıre yağe yezğaq zarar verici

yiyinağe yiyinağe büyüklüğü

yiyinağe yinığe, yináğe görkem

yiz yiz içi dolu

yizako yizakue münferit

yizakow yizakow sadece

yizakow yizakow sırf

yizakow yizakow, yizekopši tek başına

yizexeĺ quešıĺ ihtiva

yizı ḣun yiz ḣun dolmak

yizıbz yizıbze dopdolu

yizığekuj yizığekuj tümleç

yizınıko yış`ıĺenıko, yizınıko diğer yarı (bütünün)

yizınıko yizınıkue, yinikue yarısı

yizınıkoće yizınıkueqe,

yinıkueqe yarısıyla

yizışane yizıṩane, ṩanemzır üçte biri

zade, zande zade, zande dikey

zaf zax belediye

542

zafe zaxue dürüst

zafe zaxue düzen

zafe, zefağe zaxue düzenli

zafezéqo ğaurış`e yönetim

zağodedere meş`eğuetın nadiren

zağore zezemıze ara sıra

zağorem zağoqe bazen

zağoriy zağore bazı zaman

zako zakue yalnız

zakoće zakoqe tekten

zaĺe zaĺe süzgeç

zanće, zenćı zançe doğru

zanće, zenćı zanće düz

zanćew, zenćew zanćow dolaysız

zanćew, zenćew zanćew yekten

zande, zade zande, zade dik

zandew, zadew zandew, zadew dikine

zapḣo zépḣue talan

źaqo źeĺ er

zarahağ zeráhá kullanılmış

zaşe zaşe işlemci

zawle zawul birçok

zawo zawue dövüş

zawo zawe harp

zawo zawue muharebe

zawo zawe savaş

zawoĺ`ı zeweĺ`ı savaşçı

zawoṫı záweṫ istihkam

zawule zawul epey

zawule zawul pekçok

ze ze hele

źe źe ordu

ze mow ze mow bir dakika

543

ze neḣ ze naḣ bir defa

ze neha nıgi newuĵ, ze neha bir daha

ze wuçü` ze wuv, ze wuvıa bir dur

ze zako zezakue bir kez

ze zı ṫo ze ṫo ṩığue bir iki kere

ze zim`og wumṕaş`e acele etme

zeabeć zeabeq arkaya el at

zeapıx zeapıx elden ele

zebewun zebewun öpüşmek

zebǵırtekuğ, zetekuhağ qiṩtá, qiṩtáğe savrulmuş

zebğedesın zebğedesın,

zıbğadesın

oturmak (birlikte, bir

arada)

zebğırḣuşütın zıbǵırıjın kaçış (topluca hızla

terk)

zebğırıfın zıbyırıxun dağıtmak (bir

topluluğu 9

zebğu` zebğu`, zexuedebğu` eşkenar

zeblağ blağe akraba

zebleğenığ bleğağe akrabalık

zebleḣu zebleḣu` tebdil

zebleź koápexer zebleź koápexer çapraz açılar

zebleźeć neşe kaşe zikzak

zebleźığ zebleźa, zıbleźa çapraz

zeće zeṫqe hep

zeće zeṫqeri tümü

zeće, zepstewuriy zepsori toptan

zeceğon, zewjeğun zejeğun, zebiyın hasımlık

zećeĺıqo zeqeĺıqo seri

zećeĺıqo zeqeĺıque silsile

zećeĺıqow zıqeĺıqow art arta

zećeĺıqow (ardı ardına) téje téje akın akın

zećemćiy zeṫqer genel

zećemćiy zeṫqemi umumi

544

zećemqon, zeémıqon ziğanen, zeş`emquen direnmek

zećepĺıhan, zeépĺıhan zeş`eplıhan kızışmak

zećerıtışe zeqerıtışe katar

zećeriy zeṫqeri hepsi

zećeriy zeṫqeriy yekun

zećeşın, zeeşın şeş`ın germek

zećet zeş`et alt alta

zećezedewuć zetewuqen katliam

zećezewuj zeqezewuĵ ardışık

zećiy zeṫqey hepsi de

zedadew, zedéádew zıdadew oy birliği ile

zedeapıan zedeapıku` yardımlaşma

zedeapıan zedeapıkun yardımlaşmak (biri

biriyle)

zedeapıan, zedeapekun zedeapıkun yardımlaşmak

zédébğeştew, zegurıow,

zezeğew zegurıow, zezeğu anlaşarak

zedeguş`en zedeguş`en mülakat

zedéğaşten zedeş`ten,

zedeapıkun

desteklemek

(birbirini)

zedéğeşten zegurıowre anlaşarak, anlaşmalı

zedejen zıdeĵen beraber pişmek

zedelejen zıdeleĵen birlik içinde

çalışmak

zedewuc halay halay

zedıgupşıse gupṩıse zıtexue,

gupṩıse zeruwbıd fikir birliği

zedıxeĺıṕe peş ğoĺıṕeṩ yatakhane

zedişte zıdequn, zediṩte ahenk

zediy, zegot, zebǵırıt zebğurıt yan yana

zeeć zeıq elastik

zeećığ zeıćá, zeıqá açık, genişlemiş

ferah

zeećın zeeq genleşme

545

zeeğehan, zexeğaquhan zıxeğazerıhın karıştırmak

zeeğehaqo, zexeğaquhaĺe zıxeğazıhaque karıştırıcı

zeépĺıhağ, zećepĺıhağ zış`eṕĺıha hararetli

zeetḣığ zıḟetḣa yırtık

zefağ zexuáğe intizam

zefed zeṩh benzer

zefed xuede emsal

zefed ğeĺeğon xuede ğaĺeğon emsal göstermek

zefedenğer, zefedenığer zexodenığer tekdüze

zefedezepıt zexuedezepıt yeknesak

zefediṫu zexuediṫ ikiz

zefediz zexuediz, zexuede eşit

zefedizew zexuedizu eşitce

zefegoşın zexuegueşın bölüşmek

zefegubjın zexuegubjın kızmak (bir birine)

zefeğağujın zepeqojın fitleşmek

zefemışü`ın zexomıḟın bir biriyle iyi

olmamak

zéfen, ğaorış`en ğaurış`en, zéğaquen yönetmek

zefepşınıjın, zefepşıjın zepequen,

zepequejın ödeşmek

zeferezen zexuerazın razı olmak

(birbirine)

zefeşen, zenıkokun zepéwen, zenıkokun yarışmak

zefeşhaf

zepeşhaxue,

zexueṩhaxue, nemış`

nemış`u

ayrı ayrı

zefeşhaf ṩıṩ tür

zefeşhafıxer zexueṩhaxuexer türler

zefeşıtıće zexuṩıtıqe münasebet

zefeşü`ın zexueḟın iyi olmak (bir birine)

zefetxen zexuetxen yazışmak

zefeyen zexueyin istemek (bir birini)

zefezejın zexuezejın yüzleşmek

546

zefezenć zanće, zexuezenć hiza

zéfezéqo zéxuezéque trafik

zegoćıjın pıqın, pıqıjın ayrılmak

zegoçığ zegueqá yarık

zegoğehan zegoeğahan tevhit

zegot zegot bitişik

zegozığ zegowdá yarık (bir birinden

ayrılmış)

zegupsıseğu zegupsıseğu` hemfikir

zegurım`onığ zıgurımıonığe anlaşmamazlık

zegurıo zegurıo anlaşma

zegurıon, zezeğın wuderebĵen, zequn uyuşmak

zeğ yequqe yakışık

zeğaf zeğapeṩın, zeğaun çeki düzen

zeğaf zeğaḟ dizayn

zeğafen,wuzedın wuzedın tefriş

zeğapşe zeğapṩe, zexueğade mukayese

zeğawun xeğawun devşirmek

zéğazın zéğazın iltica

zeğedeun zeğedeon dinletmek (kendini)

zeğefen zeğezexu` tasnif

zeğeĺen zeğeĺen büzmek

zéğepsefın zéğağapsexun dinlendirmek

zéğequn zéğaqu` intibak

zeğeş`en zeğaş`en öğrenmek

zeğewubıtaĺ zeğewubıtaĺ kıskaç, tutaç

zeğezaf zeğazexue çekidüzen

zeğezeć zeğaźeqin çevirmek (ters yüz)

zeğezefen zeğezexuen tasnif etmek

zeğezeğıqo ĺıqo aracı

zeğı zeğ yakışma, uygun

olma

zeğoć zeğueq sapa

547

zeğoć zeğoge tenha

zeğus zeğuse beraber

zeğusew zeğusew birlikte

zeğusew zeğusew müşterek

zéha zéha menkul

zéha zéha nakil

zeḣoćın, zeḣoin zeḣueqın evrim

zeḣoćın, zeḣoin zeḣoqın tahrif

zeḣoćıre, zeḣoire zezḣueq,

ğogu`zeḣueq dönek

zeḣoj zeḣoj takas

zeḣoj zeḣoj teati

zeḣoj zeḣuej trampa

zeḣojın zeḣojın takas etmek

zeḣojınığ zeḣojınığe mübadele

zeḣonın zeḣonın sövmek (bir birine)

zeıhen, zeehan kızeıhen, zeıhen bulantı

źejiy źešıqu` tabur

zejü zev sıkı, dar

zejübz zevıbze daracık

zekoáź zerıź ilmik

zekoáźe, ĺenṫen zerıź düğüm

zekoğapsqon, zıkoğebıĺhan,

zıwṫıun zıwṫıun sinmek

zekon zekuen yalnız olmak

zekonığ zekuenığe yalnızlık

zekoşınığe koşığa kardeşlik

zeḱoşöwoj zeḱofewejın dizini dövmek

zeḱoşöwojın zeḱofewojın dövünmek

zekot zekuet biri diğerinin

arkasında

zekotınığ zekuetınığe yandaşlık

zekoźaṕe zerıźaṕe düğüm yeri

548

zeḱup zegup ünite

źeĺ`ı źeĺ`ı asker

zeĺ`ı zeşüz zeĺ`ı zefız karı koca

zeleğu zenıbĵ, nıbĵeğu` yaşıt

zeĺekoğu zeĺekoğxer aşiret

zeĺen zeĺen kırışmak

zeĺenıkoğ zeĺenıkoğ tekdeş

zeĺepkeğu zeĺeṕkoğ aynı milletten,

etnikten

zeĺıḣun zıĺıḣuen aramak (birbirini)

zeĺımıt zeĺımıt oransız

zeĺıqon zerıĺağ, ĺağunĺağu` ziyaret

zeĺıt zeĺıt oran

zeĺıtağ zeĺıtağ oranlı

zeĺıtığ zeĺıtá orantılı

zeĺıtıpš zeĺıtıpš oransal

zeĺıwubutın zıxewubğuen istila etmek

zeĺiqun zıwubğun yayılmak

zeĺiştağ yeşıha sargın

zeĺiwbıtıre quešıĺ kapsam

zemeĺḣoğ meĺḣağu` bacanak

zemızeğın zemızeğın anlaşmazlık

zemqoćınığ zemqueqınığe,

zeṕezerıt istikrar

zemşöğu`, zepesığ zemıgoğ, zemıfeuğ biri birine denk

(uygun) olmayan

zemuq zemuq ihtilaf

zemzeğıre zemıquf, zemzeğıf uyuşamayan

zemzemıps zemzemıps zemzem suyu

zenćabze, zenćıbze zenćabze dümdüz

zenćıbze,zenćabz zenćıbze,zenćabze doğrudan

zenćınığe zenćınığe doğrusal

zenćıpĺ zenćıpĺ düzeç

549

zenćıqu` zenćıqu` eksenel

zendal zendal kayısı

zendenez zendenez dik denar

zenderık, zedabz zendabze dimdik

zenekok, zenıkok zenekok, zenıkok müsabaka

zeneosağ zeneosağe tanışıklık

zenepleğu` zepĺeğue an (anlık bakış)

zenesın zenesın temas

zenıbjeğu`, zeleğu zenıbĵ akran

zeofşıağu, zeofş`ağu` zeoxş`eğu` meslektaş

zepçağ zıbjığa tekil

zepeblağ zepeblá bir birine yakın

zepecej zepezu çınlayan

zepecejın zepegejın çınlama

zepecen zexeş`en tınlamak

zepeçıjağ, zepeşıjağ zepejıjáğe ara mesafe

zepeğoć peĵen karşılama

zepekudiyin şeş` germe

zepešenĺın, zepıšenĺın zepejen akışmak

zepešıw, lıdı zepešuw parlak

zepešıwujın lıdıns parıldar

zepeşeç zepeşeq denge

zepeşen, zefeçen ğaje koşu

zepeşıt zepeş`ıt paralel

zepeufen zıpeuş`en bir biriyle yüz yüze

gelme

zepeusın, zepeşısın zepeṩısın oturmak (karşılıklı)

Zepeut zepeṩıt karşı karşıya duran

Zepéwo zepéwue açık artırma

Zepéwo ox zepewue ihale

zepéwon zepéwen yarışmak, baş başa

gitme

zepezanć zepezanć parelel

550

zepıbenen, zexebenen zepıbenen kapışmak

Zepıç zıpıqin, zepırıqin kopartmak, karşıya

geçiş

zepığejaqo zepığeĵaque kaynakçı

zepığewu` zepığawu` fasıla

zepıkudiyınığ zıṩeşınığe, kudiyáğe gerginlik

zepımğewun zepımğewuın ara vermemek

zepımıwow zepımıwu mütemadiyen

zepınenığ zeḟenen takışma

zepıpşın zepıpşın sündürmek

zepıpźen zepıźen eklemek

zepırğaze zeźeqın, zepırğaze tercüme

zepırğezaqo, zezıźećıqo zezıźeq, zeźegaque mütercim

zepırıć zepırıq geçiş

zepırıćıṕe zepırıqıṕe geçit

zepırığezen zıperığazen çevirmek

zepışığ zepışá, ğaqıhá uzatılmış

zepışın zış`eqın ayırmak (bir

birinden)

zepıt zepıt ekli

zepıt zepıtzepıtu sıksık

zepıte mıĺ`ejın baki

zepıtew zepıt sıklık, peşpeşe

zepıtkese, zepıtekes zepıtkas, ṫum zır ikide bir

zepıuĺ`en zepeuĺ`en, zepıuĺ`en ulamak

zepıźağ zepıźá eklemeli

zepıźağ zepıźa uc uca eklenmiş

zepiy zemıḟ, zebiy dargın

zepk zepk kütle

zepkırız zeṕkırız parçalı

zeprığezen, zepırğazen zeprığezen,

zepırğazen alt üst etmek

zepstewumi psori hepsini

551

zepstewur jıle herkes

źepş źepṩ kumandan

zepx zepx bağ

zepxenc zepxenc tezat

zepxı zepxı irtibat

zéqo kaquehaque gezi

zéqoáć ṩıtıqe tavır

zéqoáć ṩısh, ṩıtıqe tutum

zéqoáće queqe, zequeqe gidişat

zeqoáće zış`ıqe davranış

zéqoáće ofıtı wunafe yönerge

zeqoć zeqoć bozunma

zeqoğu zeqoğu`, zedále seferlik

zeqoĺ`en kuzen sıkışmak

zeqošıĺew, zeqošıtew zequešıĺu, queš

quešu, queš quešım iç içe

zeqošınen zeqošınen kabız, kabız olmak

zeqošıpşehen, zeqošışıhan zequešışıhın paketlemek

zeqošıpxen zeqošıpxen bağlamak (bohça

vs.)

zeqošıt zequešıt içi içe

zeqošıxın zeqošıxın açmak (bohça vs.)

zequj, zeşü`ığe zeḟığe barışık

zequj, zezeğıj, bjışö bĵıḟe, kequ` yakışıklı

zequn zequ` uyum

zequnığ yequğa, zequnığe uygunluk

zeraoremće zerjaımqe sözde

zeraow zerıjaow dedikleri gibi

zerar zerar hasar

zerarınç yeğançe, yağezimıa zararsız

zerebınew zerebınwunağow maile

zeredaxew zeredaxew güzel şekliyle

zeredıcew zeredıcew, acı şekliyle

552

zerıdıguw

zerefayew zerıxueyu istediği şekilde

zereğeğın zereğeğın ağlaşmak

zereğeḱuwon zereğagowun bağırttımak

zereğotın, ućen, uş`en zerığotın buluşmak

zereḣu zereḣu doğal

zereĺeğun zereĺeğun, zerıĺağun görüşme

zereĺeḣen waĺehan kösteklenmek

zeremğotın zerımğotın bulamamak (bir

birini)

zereqow zereqow rutin

zerésağew zeresawe alıştığı şekilde

zereş`en zerış`en, zerıšıxun tanışmak

zereş`ew zerış`ew danişıklı

zereşxıj, bırsır zereşxıj, bırsır hırgür

zereşxıjın, zešešen,

zeupḣon zerışxın ağız dalaşı

zeretéf zerexuezew rasgele

zerewunağo zerewunağow ailece, maile

zerewunağow zerıwunağow ailece

zerexabzew, zéresağew zerexabzew alışılagelen

zerıćığ zerıqa çıkık

zerıhan zehan taşımak

zerıḣun zerıḣun fizibilite

zerıṕć, zerıwon bğunĺe burkulma

zerıt zerıt içiçe

zerıtın zerıtın içiçe olmak

zerıtıṕ zerıtıṕe mafsal

zerıtıṕe zerıtıṕe eklem, eklem yeri

zerıtıṕe, zerewubıtıṕe zerewubıdıṕe,

zerıtıṕe eklem

zerıu` zerıu` soket

zerızećın zıqıṩten savrulmak

553

zerş`ejınığ neosenığa aşinalık

zesejın zesejın alışmak (tekrar

birbirine)

zesemerkewun zıdeguşıan şakalaşmak

zesen zesen alışmak (birbirine)

zeş zeşew koşığaqe, zeşığaqe kardeşce

zeş zeṫ`oze zeş zeṫ`oze ikiz kardeş

zéşaqo zéşaque hakem

zeşe zeşe idari

zéşegoáź zéşegoáź aza

zeşen zeşen, ğeorış`en idare

źeşharıt źeṩharıt subay

zeşı zeş can sıkıntısı, boşluk

źeşı źeşı süvari atları

zeşıfın zeṩux tahrik

zeşığo zeşığue sıkıcı, yorucu

zeşığo zeşığue usandırıcı

zeşığu` zeşığu` usanç

zeşıha zeṩıha münakaşa

zeşıhan zeṩıhan münakaşa etmek

zeşıhan zeṩıhan tartışmak

zeşıḣo xeĺhan zeṩıḣue xeĺhan nifak sokmak

zeşıḣoáqo

zeṩıḣoáque,

zeḟeźaque,

zexeğazırıhıque,

zeış`áque, hileş`

fesatçı

zeşıḣoáqo, şü`eş`ışö ṕšı télhaque münafık

zeşıḣonığ,

zemzeğığ,zedmıpsewuşünı

ğ

zeṩıḣue nifak

zeşıkon xıkue ş`ın arıza yapmak

zeşımış zeṩımıṩ, zıṩımıṩ muhtelif

zeşış zeṩıṩ türdeş

zeşışınığ zeṩıṩınığe özdeşlik

554

zeşıwko xıkue arıza

zeşuwko zeşuwko dejenerasyon

zeşü`eğeć aş`áğe kabiliyet

zeşü`euğ zefeğoá sıska

zeşü`ex zeḟex çözüm

zeşü`ığe zeḟ barış

zeşü`ıj zeḟıj sulh

zeşü`ıjın zeḟıjın, zequjın barışmak

zeşü`ıjınığ, zeşü`ıḣoáḣ zawepıwupş`ın mütareke

zetéć pıut, pıṩıt muhalif

zetéfen zetéxuen mutabık

zetéfen zetéxuen örtüşme

zetéfen zetéxuen, zexuezen raslantı

zetéfığ zetéxá, zexuenemış` apayrı

zetéfığ ĺ`ewuj çeşit

zetéfığ nevi

zetéfığ zetéxığ teferruat

zetéğućın ğuş`enığe, zeteğuqın kuraklık

zetéĺ zetéĺ istif

zetél`e wuz zetél`e wuz kıran

zetéĺhan zetéĺhan istiflemek

zeténen zeténen, zetewvıan duraksamak

zeténen zeunen, zeténen tutukluk yapmak

zetéṕıṫ sandviç

zetépş`eṕuć zetépş`equć katman

zetét zetét kat

zetét, zetéĺ zetét, zetéĺ üst üste

zetétiṫ`u` zetétiṫu dubleks

zetétiṫu zetétiṫu dublex

zetéźaṕe zetéźaṕe katlanma payı

zetıraućın zetıraućın ağızdan ağza duyum

zeuće, zeuş`e gupḱengeṩ, ḱengeṩ forum

zeuće, zeuş`e ğaĺáğuexues miting

555

zeuće, zexes zexues toplantı

zeućen, zeuş`en zeuş`en, zeqoĺen gelmek (bir araya)

zeuğać, zeuğaş`e zeğağotın tedarik

zeuğenejın

zeuğenejın, ğın

ṩeğağatın, ğın

peğaqın

ağlıyanı susturmak

zeuhan zeuhan daralma

zeun! zuwṩexu` sus!

zeunağ zeuná suskun

zeunen zıwuṩexun, zeunen susmak

zeux zeux açılış, sergi

zeuxıć zeuxıće açılış biçimi

zeuxıć, uxıć zeuxıće, uxıće açış

zeuxıṕ zeuxıṕe açış yeri

zeuźen zeuźen, zexerḣan dokumak

zew zew apansız

zew`u zédıqe, zeṫqe tüm

zewale zewaque kavgacı, hırgürü

seven

zewaqo zewaque dövüşçü

zewaqo péwáque mücahit

zewas zewase eşdeğer, aynı fiat

zewon zawe kavga

zewuj zewujew zewuĵ zewuĵu,

zeqeĺıh ĺewuĵu arka arkaya

zéwuşxon, zıkudiyin zışeş`ın gerinmek

zexaşe zexaşe teşkilat

zexef zexexu` santrifüj

zexefığ zexexuá net

zexefın zexexun, zexeźın ayırmak

zexegoáğ zexeguá tıkış mıkış

zexegufıḉın nexıgu`tewbıden odaklamak

zexeguşıehıjın,

zexeguş`ıhajın

zedetepseĺıhın,

zıdetepseĺıhın müzakere etmek

556

zexeğapsıh zexeğapsıh program

zexeğepsehen,

zexeğepsıhan zexeğepsıhan kurgu

zexeḣoğ zexeḣoğ tepkime

zexeḣuhağe, ḟızegum

kihağe ḣunıqe ibaret

zexekutağ zexekutá, zexewá enkaz

zexekutağ zexekutá virane

zexekutağ zexekuta, zexewá yıkıntı

zexekuteğej zexekutağe hurda

zexekuten zexekuten tahribat

zexeĺ zexeĺ katışık

zexeĺ, zexeşağ zexeşa terkip

zexelelığ zexelelá sarkmış

zexeĺeşöáğ zexeĺeşıha karmaşık

zexeĺıć zexeĺıć donanım

zexeĺıṕe ṩıĺıṕe koğuş

zexemış`ıć guşıe, gurımıo

guşıa

zıxemş`ıq psáĺe,

gurıoğonçe psáĺe anlaşılmaz söz

zexepśağ zıxeṩıhá, zıxeşıha,

zıxewşerıha girift

zexes zexes oturum

zexeş`ıć zexeş`ıq izan

zexeş`ıćın zexeş`ıqın anlamak

zexeş`ıćınığe, gurıonığe zexeş`ıqınığe,

gurıonığe anlayış

zexeşehığ, zexeşıhağ zexeşıhá sarmal

zexet zexet, zexeĺ karma

zexetekojın zıbyırıtḣun darmadağın etmek

zexetew, zexesew zexetu, zexesu birarada

zexetınığ zexetınığa birlik

zexeṫıshan zexeṫıshan oturmak (iç içe)

zexetzepx zexetzepx örgüt

zexewćen, zexewćıha zexewqen linç

557

zexewçö` zexewuve` duruşma

zexewoáğ zexewoá çökmüş

zexewon yıwud yıkım

zexewukon zexewukuen hezimet

zexewuĺepsağ zexeşerıha dolaşık

zexex zexex duyum

zexex zexex tahlil

zexeź zexeź, zexexu` analiz

zexeź zexeź ayırım

zexezfışüre zexezxuıf mümeyyiz

zexezımş`e, mışıne şıneğuençe pervasız

zexeźın zexeźın, zexexun analiz etmek

zeyić zıxemıĺ sade

zez zez safra kesesi

zeźeć, zepırığezağe zepırğaze, zeźeq tersyüz

zeźećın zeźećın aktarmak

zezeğ zezeğ razı (uyum)

zezeğı zegowuve ittifak

zezeğın zezeğın anlaşmak

zezeğın zegurıo uzlaşmak

zezerıha zıxezerıha, zeızerıḣa keşmekeş

zezewon zezewuen dövüşmek

zezewon zezewen vuruşmak

zezezmak zımbırtı

zezğequj zezğaquj, zexuaqu`

ğuet arabulucu

zezğew`ure koáp zezğew`ure koápe bütünler açı

zezı zez öd kesesi

zezıps zezıps safra

zezıpx, zepxı zepx rabıta

zezışere zezışer, zeşaque,

ğeorış`e idareci

zezşe zeharey taşımacı

558

zı zı bir

zı zı tek

zı zı yek

zı apĺ`e zı apĺ`e bir kucak

zı bgumće zıbğumqe bir yana

zı bğu` zıĺenıko bir taraf

zı çeşzı maf, zı şeşzı maf zı jeş zı maxue bir gün bir gece

zı goş pĺ`ı, pĺ`ım yizı 1/4 zı gueş pĺ`ı, pĺ`ım zı

1/4

bir bölü dört, dörtte

bir 1/4

zı goş şı, şım yizı 1/3 zı gueş ṩı, ṩım zı 1/3 bir bölü üç, üçte bir

1/3

zı goş tfı, tfım yizı 1/5 zı gueş txu, txum zı

1/5

bir bölü beş, beşte

bir 1/5

zı goş ṫu, ṫum yizı 1/2 zı gueş ṫu, ṫum zı 1/2 bir bölü iki, ikide bir

1/2

zı ğoánṫqo zı ğoánṫqo bir damla

zı mafe zı maxue bir gün

zı melwan zı melwan bir milyon

zı ofır wuxın zı oxur wuxın bir işi bitirmek

zı uĺha zı uĺha bir lokma

zıa zıa tekel

zıaéĺ, zıaćeĺ zıaş`eĺ yetkili

zıaémıĺ, zıaćemıĺ xuimıt, zıaş`emıĺ yetkisiz

zıajen zıteaĵen itidal

zıapışen zıapışen aklını çelmek

zıbğozıpş`e, guzejöğuće guzeveğueqe apar topar

zıće fabje zıqe xuabĵe ani hız

zıćeajın, zış`eajın ş`eajın firar etmek

zıćem`aj, zıém`aj zış`em`aj bitkin, dermansiz,

kuvvetsiz

zıćeşınehıjın, zıéşınıhajın gupḣar panik

zıdeığın ığın bulundurmak (elinin

altında)

zıdınes zıdınes erim

559

zıdınes zıdınes menzil

zıésaqo, zıćesaqo ş`eumbex,

zış`esaque dalgıç

zıésen, uşıyićın zış`esen dalmak

zıfebğaṕšağer, ğaṕšeguğo kış`iğaṕšar kandırma nedeni

zıfeğeçanın, zıfeğeşanın ğajanın bilemek

zıfeğezen, zıfeğazen

zıxueğezen,

zıxueğazen,

zıwu`neṫın

teveccüh

zıfeoáğ zıxueoá eş anlamlı

zıfesakıjın zıxuesakıjın dikkat etmek

(kendine)

zıfiğekun zıxuriğakun yetinmek

zıgor zıgor birisi

zıgore zıguere herhangi

zıgore gore husus

zıgoreće zıgoreqe hususta

zıgorew zıgorewre bir şekilde

zıgoş zıgueş bölen

zığab zığab çarpan

zığaĺ`e zığaĺ`e öldürücü

zığasıre zığas yakan

zığe zığe süzülmüş

zığećerećen, zığaş`ereş`en zığeş`ereş`en,

zığaş`ereş`en süslenmek

zığeçıye, zğaşiye ğajeyaque, zığajey uyutucu

zığedexen zığedexen güzelleşmek

zığekebzen zığakabzen arınmak

zığeĺaṕen zığaĺeṕen ağıra satmak

zığeṕiy zığeṕiy kiytırık

zığepsefın zığapsexun dinlenmek

zığepsığer zığepsár, zıwuxuár kurucu

zığeşü`ejın zığaḟen nazlanmak

zığeşü`en zığaḟe naz

560

zığetḣen zığetḣen eğlenmek

zıkixın zıkixın sükse

zıḱup zıgup bir çok

zıḱup gup heyet

zıĺećın, zıĺein zıĺeş`ın silinmek

zıĺıterer zıĺıterer muhasebeci

zın zın süzmek

źın źın atış

źın źın atmak

źın, guşıe yeğaquğ ṕšı palavra

zıotıjın otın ovalamak

zıöğeх zıoéğax defol

zıp pşaĺ zıp pṩaĺe açı ölçer

zıpariy, ziy zıri, ziy hiç

zıpeé, zıpapće árpaṕş`e zira

zıpéşe zıapışaque sürükleyici

zıṕıṫın zıṕıṫın ezilmek

zıpıwtısıćıre zıpišıšıq, zıṩhaṩix,

kizux tüten

zıpızışe, dexaşe, zezeğıj zıpızışe, dexaşe,

zequj alımlı

zıpkı zıpkı` yekpare

zıpkıyit zıṕkıyıt yekvücut

zıpxırıpĺew wuqitenığe mahcubiyet

zırız zırız birer

zıśe źe tane

zış`ağer zış`ár fail

zış`e ş`enığašux bilgin

zış`ıćeqoáć zexuedezepıtığe yeknesaklık

zış`ın zış` rol

zış`ıre, zış`ığer zış`ır yapan

zış`ırer zış`ır yapımcı

zış`ıtej ğaĺáğu`nepš gösteriş

561

zış`ıtejınığe şaklabanlık

zışeın, zışıan tewubıdeğue sebat

zışıaqo tewubıdeğue ziı`,

tewubıdeğue zia sebatkar

zışıguğuj zıṩıguğu` özgüven

zışığebıĺıp zış`eğapṩqueṕe sığınak

zışış ĺepk zışış ĺepk etnik

zışışfed zıṩıṩxuede numune

zışışır zıṩıṩır, kızxeqar menşeyi

zışıtḣun zıṩıtḣun öğünmek

zışıźiyen zışıźeyın sakınma

zışö zıfe tekrenk

zışü`eş`ıjın, zışüćıjın zıṩekuzen, ziğaş`ıqın kasılmak

zıtéćığ kızıteqá orjin

zıṫećın, zıṫein zıṫeş`ın soyunmak

zıtéĺhan, zetéĺhajın zıtéĺhan, zetéĺhajın adamak

zıtétew zıtétuw haliyle

zıtétır zıtétır durum

zıtétır zıtétır tanım

zıtétır pş`en zıtétır pş`en teşhis

zıṫu zış zıṫuṩ, zıdapṩe birkaç

zıuwubzeyejın, yije

ubzeyen

zıuwubzeyejın, yiĵe

ubzeyen ağzını yalamak

zıwgoş zıgueş payda

źıwo kap çuval

zıwuburer zıwubır yeren

zıwućıj zıwuqıj intihar

zıwućırer zıwuqır, zıwuqár öldüren

Zıwufen zeğazıxın eğilmek

zıwupsın, zéğawupḣun zıwupsın,

zeğawupsın tıraş olma

Zıwuşefın zıwuṩexujın pusmak

Zıxaşejığ xehajın, máĺḣexeha içgüvelik

562

Zıxeşen zıxeşen emilim

Zıxişen zıxişen soğurmak

Zıyetx zıyetx tapu

Zızako zızakue biricik

Zızakow zızakow yegane

Zızawle zawul, zızawul çok, birçok

Zıźığer zıźır atan

Ziğaen ziğaen edinmek

zimıe, thamıć, pixıjığ pixıja, zimıa,

thamıṩqe züğürt

zimıı` zimıı` yoksun

Zimlaj zimlaĵe suçsuz, masum

Zipşedeĺ zipṩedeĺ mükellef

Ziwushan ziwushan sayın

Ziy ziy sıfır

Ziye zey sahip

Ziyer zér, zeyır malik

zrız zırızew zrız zırızuw birer birer

Zаğo zegor bazı

Zаğore zegore Bazan