Upload
ernie
View
65
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR. KPSS 2006. Şapka İnkılabı; I.toplumda kadın-erkek eşitliğini sağlamak II. topluma çağdaş görünüm kazandırmak III. resmi işlemlerin takibini kolaylaştırmak amaçlarından hangilerine yöneliktir? A)Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve IIE) II ve III. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
1
SOSYAL ALANDAKİ İNKILAPLAR
1. ŞAPKA KANUNU(1925)
Nedeni;Görünümde
çağdaşlıksağlama
LaiklikİnkılapçılıkHalkçılık
2
KPSS 2006
Şapka İnkılabı;
I.toplumda kadın-erkek eşitliğini sağlamak
II. topluma çağdaş görünüm kazandırmak
III. resmi işlemlerin takibini kolaylaştırmak
amaçlarından hangilerine yöneliktir?
A)Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
3
.2. TEKKE VE
ZAVİYELERİN KAPATILMASI
(1925)
Laik devlet rejimini koruma
LaiklikHalkçılık
İnkılapçılık
4
TEKKE VE ZAVİYELERİN KAPATILMASIYLA ;
Şeyh, hacı , molla, derviş ve seyit gibi dini unvanların kullanılması da yasaklandı.
Bu düzenleme de laiklik ve halkçılık ilkeleriyle ilişkilidir.
Atatürk yaptığı bu düzenleme sonrası; “ Türkiye şeyhler, dervişler, müritler ve meczuplar memleketi olamaz demiştir.”
5
Çok önemli;
Takvim ve ölçüler aynı zamanda ulusal uygulamalarda da birlik sağlamıştır.
1. Miladi takvim ve uluslar arası saat sistemi kabul edildi.(1926)
2. Uluslar arası rakamlar (1928)ve ölçüler (1931 )kabul edildi.
3. Hafta tatili Cuma’dan Pazara alındı.(1935)
3. Batı ile çalışmalarda uyum sağlamak için;
6
KPSS 2007
I. Hicri ve Rumi takvim yerine miladi takvimin kabul edilmesi
II. Arşın, endaze ve kulaç gibi uzunluk ölçülerinin yerine metre sisteminin kabul edilmesi III. İki dereceli seçim sisteminden tek dereceli se-çim sistemine geçilmesi
Yukarıdakilerin hangilerinde, Türkiye Cumhuriyeti’ndeki uygulamalarda birlik sağlama amacı olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
7
KPSS 2006
Atatürk Döneminde,
I. hafta tatilinin cumadan pazar gününe alınması,II. toplumda ayrıcalık ifade eden sanların kaldırılması,III. tarım kredi kooperatiflerinin kurulması
inkılaplarından hangilerinin uluslararası siyasi veticari ilişkilerde çıkan zorlukları gidermek amacıylayapıldığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III
8
. 4.KILIK-KIYAFET KANUNU
(1934)
*Görünümde laiklik sağlama
*Dini kıyafetlerin toplumda ayrıcalık
yaratmasını engelleme
LaiklikHalkçılık
İnkılapçılık
9
. 5. SOYADIKANUNU
(1934)
NEDENİ,*Resmi işlemlerin takibini
kolaylaştırma*Sınıfsız ve imtiyazsız
Bir toplum yaratma
Halkçılık
10
KPSS 2012
Aşağıdakilerden hangisinin, ekonomik ilişkilerdekikarışıklıkları önlemek amacıyla yapıldığı
savunulamaz?
A) Miladi takvimin kabul edilmesiB) Soyadı Kanunu’nun çıkarılmasıC) Kılık ve kıyafet alanındaki düzenlemelerin yapılmasıD) Hafta tatilinin cuma gününden pazar gününe
alınmasıE) Ölçü sisteminin değiştirilmesi
11
Önemli Not! Atatürk’ün Büyük eseri NUTUK 1919- 1927 yılları arasındaki
gelişmeleri kapsar. Bu bilgi KPSS’de sıklıkla sorulmaktadır. Soru tarzı şu şekildedir;
KPSS 2012 Mustafa Kemal Paşa’nın Nutuk’unda,I. TBMM’nin açılması,II. Halifeliğin kaldırılması,III. Serbest Cumhuriyet Partisinin kurulmasıolaylarından hangileri yer almaktadır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
12
EKONOMİ ALANINDAKİ İNKILAPLAR
TÜRKİYE (İZMİR)İKTİSAT
KONGRESİ1923
MİLLİEKONOMİ
OLUŞTURMA
İKİ LOZAN ARASI
MİSAKI İKTİSADİ
KARARLARIMİLLİYETÇİLİK
KARMA EKONOMİK
SİSTEM
13
Misakı İktisadi Kararları
Kapitülasyonlar kaldırılmalıdır. Kabotaj Kanunu çıkarılmalıdır. Bir ticaret bankası kurulmalıdır. Millileştirmeler yapılmalıdır. Demiryolları hatları yaygınlaştırılmalıdır.
14
KPSS 2007
I. Koruyucu gümrük politikası uygulanmasıII. Türk parasının değerini korumak için önlemler alınmasıIII. Âşar vergisinin kaldırılarak köylünün rahatlatılması Yukarıdakilerden hangileri, ülke ticaretinin
Türkiye’nin kontrolü altında bulundurulması amacına yöneliktir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
15
KPSS 2006
I. Türk Parasını Koruma Kanunu’nun çıkarılması II. Âşar Vergisi’nin kaldırılması III. Ziraat Bankası’ndan kredi verilmesi Yukarıdakilerden hangileri, tarım kesimini
rahatlatma ve üretimi artırma amacıyla doğrudan ilgilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
16
TARIM ALANINDA YAPILAN YENİLİKLER
Aşar vergisinin kaldırılması (1925) Kooperatifleşmenin yaygınlaşması Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün kurulması Ziraat Bankası’ndan uygun kredi olanaklarının
tanınması Topraksız Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’nun
çıkarılması
17
KPSS 2006
Köylüler için çok ağır mali yük olan ve ürün üzerinden peşin olarak alınan âşar vergisinin kaldırılması,
I. halkçılık,II. laiklik,III. devletçilik
ilkelerinden hangilerini doğrudan destekler?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) II ve III E) I, II ve III
18
TİCARET ALANINDA YAPILAN YENİLİKLER
Kapitülasyonların kaldırılması Kabotaj Kanunu’nun kabulü (1926) Türkiye İş Bankası’nın kurulması( 1924) Gümrük Tarife Kanunu’nun kabulü Türk Parası’nın Değerini Koruma Kanunu’nun
kabulü Merkez Bankası’nın kurulması Denizbank’ın kurulması
19
SANAYİ ALANINDA YAPILAN YENİLİKLER
Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun çıkarılması(1927)
( Bu kanunun başarısız olması Türkiye’de devletçiliğe geçilme nedenidir.)
Birinci ve İkinci Beş Yıllık Sanayi Planları’nın hazırlanması
Sümerbank’ın kurulması Etibank’ın kurulması
20
ATATÜRK İLKELERİ
CUMHURİYETÇİLİK ( ULUSAL EGEMENLİK)
Anahtar kelime + Anlamda siyasi katılım
Seçim, seçmen
Oy, halkoyu
Meclis, parlamento
21
CUMHURİYETÇİLİK İLKESİNE ÖRNEKÖNCÜLLER
Seçmen yaşının 22’den 18’e indirilmesi Seçmen olmada vergi, servet ve öğrenim
koşullarının aranmaması Tek dereceli seçim sisteminin kabulü Kadınların belediye/ muhtarlık /milletvekili
seçimlerine katılması
22
MİLLİYETÇİLİK ( BAĞIMSIZLIK)
Sadece anahtar kelimeler
Türk Manda ve himayenin reddi
Milli Dil
Sınır Tarih
2k ( Kapitülasyonların kaldırılması – Kabotaj Kanunun kabulü)
23
MİLLİYETÇİLİKLE İLGİLİ ÖRNEK ÖNCÜLLER
Türk Tarih Kurumunun kurulması( 1931) Türk Dil Kurumunun kurulması (1932) Yeni Türk Harflerinin kabulü (1928) Misakımillinin kabulü Milli Marşın kabulü Türk Medeni Kanunu’nun kabulü
24
KPSS 2012
1924 Anayasası’nın 88. maddesi “Türkiye’de din ve ırkayırt edilmeksizin vatandaşlık bakımından herkese Türkdenir.” şeklindedir.
Bu madde Atatürk’ün,I. milliyetçilik,II. laiklik,III. halkçılıkilkelerinden hangileriyle ilişkilendirilebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve IIID) II ve III E)I, II ve III
25
KPSS 2008
.Atatürkçü milliyetçilik anlayışı ırk, din ve mezhep ayrımcılığına karşıdır.Yalnız bu bilgiyle Atatürk milliyetçiliğinin,
I. laik devlet anlayışını benimseme,II. etnik kimliklere saygılı olma,III. milletin birliğine ve bütünlüğüne önem verme
özelliklerinden hangilerine ulaşılır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) II ve III E) I, II ve III
26
HALKÇILIK (Anlamda eşitlik)
Aşar Vergisinin kaldırılması( çiftçinin üretmesini kolaylaştırma )
Kılık-Kıyafet Kanunu’nun kabulü Soyadı Kanunu’nun kabulü (1934) Türk Medeni Kanunu’nun kabulü Sosyal devlet anlayışındaki her düzenleme
( Okulların açılması , hastanelerin açılması )
27
KPSS 2008
Halkçılık ilkesinin demokratik olma özelliğini,
I. ayrıcalıklara karşı olması,
II. egemenliğin halkın bir kesimine ait olması,
III. herkesin kanun önünde eşit kabul edilmesi
durumlarından hangileri destekler?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
28
KPSS 2008İsmet İnönü, Lozan Antlaşması’nı imzaladıktansonra İstanbul Üniversitesinde başarının sırrını:
“Yaşamaya yetecek güçte olduğumuzu belirtmeyegitmiştik … kuvvetli durumdaydık. Reddediyoruzdediğimiz zaman ulusun da reddedeceğini biliyorduk.”şeklinde açıklamıştır.
İsmet İnönü’nün bu açıklamasıyla,I. laiklik,II. bağımsızlık,III. ulus egemenliğiilkelerinden hangilerini vurguladığı savunulabilir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
29
LAİKLİK
Saltanatın kaldırılması (1922) Halifeliğin kaldırılması(1924) Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924) Medreselerin kapatılması Şer’iyye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması Maarif-i Umumiye Kanunu’nun kabulü (1926) Türk Medeni Kanunu’nun kabulü (1926) Yeni Türk Harfleri’nin kabulü (1928) 1928 tarihli Anayasa değişiklikleri 1937 tarihli Anayasa değişikliği
30
KPSS 2008
Atatürkçü milliyetçilik anlayışı laiktir.Bu yargıyı aşağıdakilerden hangisi destekler?
A) Milleti oluşturan unsurlar arasında ırk ve kökenbirliğinin temel alınmasıB) Vatandaşların istedikleri dini ve mezhebiseçmesiC) Toplumun ırk, din ve mezhep çizgileriylebölünmesiD) Devletin resmî bir dininin olmasıE) Ümmetçi düşünce yapısı
31
KPSS 2008
Atatürk Onuncu Yıl Nutku’nda “Türk milletinin yürümekte olduğu terakki ve medeniyet yolunda, elinde ve kafasında tuttuğu meşale, müspet ilimdir.” demiştir.
Atatürk’ün bu sözünün aşağıdaki ilkelerden hangisinin önemini doğrudan vurguladığı savunulabilir?
A) Milliyetçilik B) Halkçılık C) LaiklikD) Devletçilik E) Cumhuriyetçilik
32
DEVLETÇİLİK
Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun başarısız olması 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın etkilerini silme
isteği Bankaların kurulması (İş Bankası hariç) Fabrikaların kurulması ( Alpullu Şeker Fabrikası
hariç) Kalkınma planlarının hazırlanması ve uygulanması Millileştirmelerin yapılması Milli Korunma Kanunu’nun çıkarılması
33
KPSS 2010
1929-1930 yılları arasında dünyada ekonomik bunalımbaş göstermiş, bu durum Türk Devleti’nin ekonomisineyeni bir yön vermesini gerektirmiştir.
Bu gereksinim,I. devletçilik ilkesinin uygulanması,II. ilk beş yıllık sanayi planının hazırlanması,III. Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun çıkarılması
gelişmelerinden hangilerini sağlamıştır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III
34
KPSS 2006
I. Devletçilik ilkesinin uygulanması II. İzmir’de İktisat Kongresi’nin toplanması III. Milletler Cemiyeti’ne üye olunması
Türkiye Cumhuriyeti’nde özel girişimde sermaye birikiminin ve gerekli kadronun yeterli olmaması-nın yukarıdakilerden hangilerini gerekli hale getirdiğisavunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
35
İNKILAPÇILIK
İNKILAPÇILIK
Tanım;Çağ dışı kalmış kurumların
çağın gereklerine uygun olarak yeniden
düzenlenmesi
Eski- yeni vurgusuMedreseler yerine okullar
Arşın, okka yerine metre- kgMecelle yerine Medeni Kanun
36
TÜRK DIŞ POLİTİKASI
TEMEL İLKELER
Barışçılık Gerçekçilik Ulusal güce dayanma
1923-1930 yılları arasındaki TEMEL POLİTİKA
Lozan Antlaşması’ndan kalma sorunları giderme
37
.YABANCI
OKULLAR SORUNU( 1925)
Öncesi; Lozan Antlaşması
1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu
1925 Yönetmeliği; Türkçe, tarih, coğrafya dersleri Türk
öğretmenler okutacakOkullar yılda iki kez denetlenecek
Okullarda dini simgeler bulunmayacak
38
ÖNEMLİ !
Yabancı okullar sorunu Türkiye tarafından iç sorun olarak kabul edildi ve Fransa’nın ya da Milletler Cemiyeti’nin sorunun çözümüne müdahale etmesine izin verilmedi.
39
Önemli!
Lozan sonrası
Türkiye-Fransa arasında;
-Bozkurt Lotus davası
-Adana-Mersin demiryollarının millileştirilmesi
-Devlet borçlarının ödenmesi
-Yabancı okullar
-Suriye sınırının belirlenmesi konularında sorun yaşandı.
40
KPSS 2012
Aşağıdaki sorunlardan hangisinin çözümünde, Milletler Cemiyeti devreye girmemiştir?
A) Musul B) Bozkurt-Lotus
C) Yabancı okullar D) Hatay
E) Etabli
41
Musul Sorunu (1926 Ankara Antlaşması)
Musul Sorunu(Türkiye ile İngiltere
arasındadır.)
Lozan’da çözülemedi.
Çözmek için ;- Haliç Konferansı
ve - Ankara Görüşmesi
yapıldı.
Milletler Cemiyetidevreye girdi.1926 Ankara
Antlaşması’ylaTürkiye-Irak sınırı çizildi
Şeyh Sait İsyanı Musul sorununun
aleyhimize çözülmesineneden oldu
42
KPSS 2008
I. Hatay
II. Batum
III. Musul
Yukarıdakilerden hangileri 1926 Ankara Antlaşması’yla Türkiye’nin sınırları dışında kalmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
43
NÜFUS MÜBADELESİ (ETABLİ SORUNU) 1930
Lozan Antlaşması
Anadolu’daki Rumlar
( Mondros’a kadar)
İstanbul’a yerleşenler
hariç) gidecek
Yunanistan’daki
Türkler gelecek
( Batı Trakya Türkleri hariç)
1930 düzenlemesiyle
Anadolu’daki Rumlar gidecek( İstanbul’daki Rumlar hariç)
Yunanistan’daki Türkler gelecek( Batı Trakya Türkleri hariç)
44
Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne Üye Olması(1932)
Milletler Cemiyeti’ne
Üyelik(1932)
Neden üye olduk?Almanya ve İtalya’nın
dünya barışını tehdit
etmesi
Neden kabul edildik?
Türkiye’nin dünya
barışını korumadaki
kararlılığı
Kim destekledi?*İspanya
*Yunanistan
45
BALKAN ANTANTI
(1934)
Neden Kuruldu?Almanya’nın ve İtalya’nın dünya
barışınıtehdit etmesi
Kimler üye?Türkiye
YunanistanYugoslavyaRomanya
Kim üye değil ?Bulgaristan Çünkü
Romanya ile Dobruca sorunu yaşadı.
İçerik;Barıştan yanayız
Egemenliğe saygılıyızSınırları koruma
güvencesi
46
Montrö Boğazlar Sözleşmesi (1936)
Montrö Boğazlar
Sözleşmesi (1936)
Nedeni;Almanya’nınve İtalya’nın
Yayılmacı politikaları
İngilteresüreci destekledi
Lozan’daki Boğazlar Komisyonu kaldırıldı
Boğazlardaki Türk egemenliği
sağlandı.
47
KPSS 2012
İkinci Dünya Savaşı öncesinde,
I. İtalya,II. Fransa,III. Avusturya
devletlerinden hangilerinin yayılmacı politikası, Türkiye’nin boğazlar sorununu gündeme getirmesine
neden olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III
48
KPSS 2006
Türkiye’nin Boğazların güvenliğini sağlamak gereksinimiyle Milletler Cemiyeti’ne başvurmasına,aşağıdaki devletlerden hangisinin Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra dünya barışını tehdit eden eylemleri neden olmuştur?
A) Fransa B) Almanya C) Sovyet Rusya D) İngiltere E) İspanya
49
KPSS 2008
I. Boğazların Türk egemenliğine geçmesiII. İtalya’nın Rodos ve On İki Ada’yı Yunanistan’a
bırakmasıIII. Ege adalarının silahsızlandırılması
Yukarıdakilerden hangileri Atatürk Dönemi gelişmeleri arasındadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) I, II ve III
50
.
SADABAT PAKTI(1937)
Nedeni:Almanya’nın ve
İtalya’nın Dünya barışını tehdit etmesi
Üye devletlerTürkiye
Irakİran
Afganistan
Üye Olmayan DevletSuriye
(Türkiye ile Hatay Sorunu)
Amacı: Saldırmazlık
anlaşması
51
KPSS 2006
Afganistan, İran, Türkiye ve Irak devletleri Sadabat Paktı’nı kurmuştur.
Bu paktın kurulmasında, I. uyuşmazlıkların barışçı yoldan çözülmesi, II. katılımcı devletlerin bağımsız ve egemen olduklarını vurgulama, III. Irak’ta Arap milliyetçiliğinin güçlenmesini engelleme isteklerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
52
KPSS 2008
Sadâbat Paktına üye devletler,I. bölgesel barışı koruma,II. iç işlerine karışma,III. sınırları koruma
durumlarından hangilerinin yükümlülüğünü karşılıklı olarak kabul etmişlerdir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) I, II ve III
53
KPSS 2008
Aşağıdakilerden hangisi Sadabad Paktının kurulmasına neden olan gelişmelerden biridir?
A) İtalya’nın Asya ve Afrika’ya doğru yayılma siyasetiizlemesiB) Boğazlardan geçmek isteyen yabancı savaşgemilerinin Türkiye’den izin almak durumundaolmasıC) 1929 yılında Amerika’nın ekonomik kriz yaşamasıD) Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulmasıE) İngiltere’nin Kıbrıs’ı işgal etmesi
54
ATATÜRK DÖNEMİNDE
BRİAND KELLOG PAKTI’NA (1929)
LİTVİNOV PROTOKOLÜ’NE (1929)
AKDENİZ PAKTI’NA (1936)
ATATÜRK’TEN SONRA
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’E (1945)NATO’YA (1952) ÜYE OLMUŞTUR.
TÜRKİYE
55
KPSS 2012
Aşağıdakilerden hangisinin, Atatürk Dönemi’ndeTürkiye ile İngiltere arasındaki ilişkilerin gelişmesinekatkısı olduğu savunulamaz?
A) Türkiye’nin Briand-Kellogg Paktı’na katılması
B) Musul’un Ankara Antlaşması ile Irak’a bırakılması
C) Almanya’nın yayılmacı politika izlemesi
D) Türkiye’nin Milletler Cemiyetine üye olması
E) Türkiye’nin Sadabat Paktı’na üye olması
56
KPSS 2009
Balkan Devletleri arasında yakınlaşma başlaması ve Balkan Paktı’nın kurulmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi olduğu savunulamaz?
A) Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulmuş olmasıB) İtalya’nın Doğu Akdeniz’e egemen olmak istemesiC) Almanya’da Nazi Partisinin iktidara gelmesiD) Silahlanma yarışının hızlanmasıE) İtalya’da faşizmin güçlenmesi
57
.HATAY’IN TÜRK
TOPRAKLARINA KATILMASI
(1939)
1936’da Fransa Suriye ve
Lübnan’dançekildi.
Türkiye’nin MC’ye başvurması
veSandler Raporu
Bağımsız HatayCumhuriyeti’nin
kurulması
Halkoylaması ile
Hatay’ın Türk topraklarına katılması
58
KPSS 2012
1923-1930 yılları arasında Türk dış politikasının
başlıca faaliyet alanını aşağıdakilerden hangisi
oluşturmuştur?
A) Bölgesel paktlar oluşturmak
B) Boğazları denetim altına almak
C) Milletler Cemiyetine üye olmak
D) Hatay sorununu çözmek
E) Lozan Antlaşması’ndan kalan sorunları gidermek