2 SPECTRUM

Hoe neem je afscheidvan een 19-jarige jon-ge vrouw van wie jeweet dat ze er binnen-kort niet meer is? Sop-hia legt haar brozehand in de mijne en

kijkt me aan als ik die vraag stel. ,,Zegmaar: goede reis naar Hawaï.’’ Ze glim-lacht langs de zuurstofslangetjes in haarneus. Een kwetsbare lach. Hawai, het ishet eiland waaraan ze dacht als ze onder

narcose werd gebracht. Palmbomenen dolfijnen. ,,Want als je aan

iets moois en leuksdenkt wanneer je

onder narco-se

Het veel te

I k praat doorgaans niet over ballen. Althans…,niet over de soort ballen waarover je door-gaans niet praat, begrijpt u? Er zijn ballen dieje niet voor de gezelligheid eens opgooit tij-dens een verjaardag of een etentje met vrien-

den. U weet wel. Het is de enige soort die niet is be-stand tegen schoppen en slaan en de inslag vankunstmatige soortgenoten. Gebeurt dat onverhoedswel, dan vouwt de bezitter ervan zich dubbel. Datziet er erg grappig uit. Omdat hij - het is altijd een hij- zelf het genante ervan inziet, gaat ie er meestal bijlachkreunen en komisch rondhuppelen. Het doet ver-duveld zeer, maar je bent een kerel en je houdt jegroot.Het zijn de ballen die tot deze week in betrekkelijkeanonimiteit een hangend bestaan leidden. Er zijngeen cosmetische producten voor, geen spraytjes ofsoepelmakende crèmes. Deze ballen zijn commer-cieel volkomen oninteressant. Op een racefiets vraag

je je na een kilometertje ofdertig als man wel eens afwaarom de Grote Roergan-ger ze uitgerekend op dieplek heeft gemonteerd.Maar ja, tien centimeter ho-ger is ook weer geen ge-zicht als je in een zwem-broek op een strand loopt.Of op een nudistencam-ping, tijdens het volleybal-

len.Over ballen windt niemand zich anno 2013 nog op.Nou ja…., een enkele lezer kreeg bij elke keer dat hetwoord nu is genoemd (6x) een drievoudige rolbe-roerte over zoveel onbeschaamdheid. Leest u rustigverder, er volgen nog 5.Woensdagavond stapte ik voor een buurtoverleg eenhuiskamer binnen, drie deuren verderop en Menno -hij is van de gemeentewerf en beunt bij als hovenier- had het over zijn ballen. En dat ie dus een heleslechte vader moet zijn. ‘Opschepper!’, riep Bert vande overkant. Blijkt dat er in de krant stond dat onder-zoekers hebben ‘ontdekt’ dat mannen met grote bal-len slechter voor hun kinderen zorgen. Want dat zijnmacho’s met een teveel aan testosteron. ‘En as je te-veul van die hoe-heet-ut, testeroon hep, dan wordtje zorgfunkzie onderdrukt’, riep Annie van nummer86, die mij vervolgens vroeg: ‘Buurman, as jij kinde-ren had gehad hej, was jij dan een goeie voader ge-wees?’Ik had uiteraard direct de dubbele bodem van dezevraag in de gaten, als algemeen erkend buurtintellec-tueel, dus daar trapte ik mooi niet in. ‘Wat zijn groteballen?’, vroeg ik. ‘En slecht-er wil zeggen: vergele-ken met wie en wat?’ Menno haalde de krant erbij,maar dat stond dus nergens. Duidelijk was dat de bal-len uit de anonimiteit waren getreden en dat je zezelfs al met de buren tegen het licht kunt houden.Vanaf nu kun je als vader, elke keer als je stoïcijns opde bank blijft zitten als je kind krijsend in de tuinstaat, de omvang van je ballen aanvoeren als excuus.Maar wat heb je verder aan zo’n onderzoek? Het zal uniet verbazen dat ik als erkend onderzoeker vanopen deuren en inkoppertjes eindig met: geen bal.

Vanaf nu kun jeals vader deomvang van jeballen aanvoerenals excuus

De ballen

“

Sommige verhalen wíl jeniet schrijven maar móetje schrijven. Zoals het ver-haal van de 19-jarige Sop-hia Tiemessen uit Apel-doorn. Ze gaat sterven.,,Ik heb er alles uitge-haald wat er voor mijin zat. Nu is het tijdom te gaan.’’

door Raymond Korseraymondkorse@destentor.nl

BUURMAN

DE STENTOR ZATERDAG 14 SEPTEMBER 2013 SPECTRUM 3

wordt gebracht, voel je je beter als je eruitkomt.’’Dit is het opmerkelijke verhaal van eenjonge, intelligente vrouw die haar omge-ving blijft inspireren, ondanks haar lijden.Het verhaal van strijd, van kracht, vanmoed, van jezelf doelen stellen, van nietbij de pakken neerzitten en van genietenvan het leven. ,,Ik heb het geluk dat ik dekracht in mij heb om vooral de positieveen leuke dingen te onthouden en de nega-tieve dingen los te laten zodra het weergoed gaat. Het klinkt raar, maar de afgelo-pen drieënhalf jaar waren misschien welde leukste jaren van mijn leven’’, schreefze 20 augustus op haar Facebook-pagina.Dat was de dag dat ze de handdoek in dering gooide en duidelijk maakte dat hetniet meer goed zou komen. ,,Hoe snel ditallemaal gaat, weet niemand. Maar jullielezen binnenkort dat ik er niet meer ben’’,

schrijft ze. Het is een hartverscheuren-de tekst maar ze moest het schrij-

ven. ,,Ik had het idee dat veelmensen dachten dat het

wel goed zou ko-men. ‘Oh,

Sophie?Die

slaat zich er wel doorheen’. Daarom hebik het geschreven. Dit is de realiteit.’’Op 20 januari 2010 verandert het levenvan Sophia. Er wordt leukemie vastge-steld. De behandeling lijkt aan te slaan,tot in oktober van dat jaar de ziekte op-nieuw de kop op steekt. ,,Dan wordt hetal een stuk lastiger om er vanuit te gaandat je beter wordt omdat je weet dat deleukemie dan erg agressief is. En de be-handeling een stuk zwaarder.’’ Ze onder-gaat een beenmergtransplantatie. Sophiabekwaamt zich in de schilderkunst. Hetzorgt voor de broodnodige afleiding tij-dens de zware en langdurige behandelin-gen. Ondertussen slaagt ze erin haarvwo-diploma te halen.

Via de stichting Doe eenWens mag ze naar haar ge-droomde paradijs Hawaï.Die reis wordt later als tezwaar ingeschat, ze gaat

naar Curacao. Het bezoek levert haar inspi-ratie op bij het schilderen. Met haar karak-teristieke schilderijen van Curaçaose da-mes haalt ze geld op voor het Kikafonds,dat zelfs twaalfhonderd euro van haarovergemaakt krijgt.De leukemie blijft twee jaar weg, in 2012lacht het leven de voormalige trampoline-

kampioene van Apeldoorn weer toe.Ze slaagt voor haar rijbewijs en

schrijft zich in voor de studiebiomedische wetenschap

aan de Universiteit vanUtrecht. ,,Eigenlijk

wilde ik genees-kunde

studeren. Altijd al, ook voor ik ziek werd.Maar die studie kwam nu iets te vroegdus wilde ik eerst biomedische weten-schap volgen.’’ Ze duikt in het studenten-leven en wordt lid van de feestcommissievan haar studievereniging. ,,En ik ging opkamers. Of op kamers: het was eigenlijkeen kast van vijf vierkante meter. Maarwel in het centrum.’’Tijdens de introductieweek gaat ze bun-geejumpen en daarna met vriendinnennaar Lowlands. ,,Het paradijs. Ik voeldeme weer helemaal Sophia. Het voelde alseen nieuwe start.’’ Die nieuwe start wordtbruut afgebroken, in december 2012. Voorde derde keer wordt de ziekte bij haarvastgesteld. En na een nieuwe beenmerg-transplantatie ontstaan er complicaties.Transplantatieziekte: de donorcellen val-len haar organen aan. Haar longen gaansnel achteruit. Te snel. Ze stelt zich totdoel om Lowlands 2013 te halen - al vreestze dat ze het niet gaat halen. Maar hetlukt, met een coole scootmobiel. ,,Ik benheel blij dat ik mijn doel bereikt heb. Hetwas een geweldig weekend, ik had nietdurven hopen dat het zo leuk zou wordenen zo goed zou gaan. Dat neemt niemandmeer van me af.’’Haar krachten verminderen nu snel. Hetallerlaatste doel dat ze zich stelt is een pa-rachutesprong. Vorige week was het zo-ver: via het Nationaal Paracentrum Teugestijgt ze op tot drie kilometer om desprong te wagen. ,,Het moment dat ik uit

het vliegtuig sprong en de vrije val, datwas echt een enorme kick.’’ Niet gek vooreen meisje dat ooit zo angstig krijste in deachtbaan van familiepark Julianatoren,dat die moest worden stilgezet.Nu is het klaar. Haar wensen om een gro-te party op Ibiza te beleven en te overwin-teren in Australië, heeft ze terzijde gescho-ven. ,,Dat zit er niet meer in.’’ In plaatsdaarvan heeft ze een Hawaïaans afscheids-feest gegeven voor haar vriendinnen enheeft ze haar crematie gepland. Dat ge-beurt op een ‘Sophia-manier’, zoals zezelf alvast aankondigt. Met veel vrolijkekleding. Het duurt niet lang meer, zevoelt de kracht uit haar lichaam vloeien.

Ze heeft zich neergelegd bij deonvermijdelijkheid van haardood. ,,Met positief denkenword je niet beter. Maar jevoelt je wel beter en ik geloof

dat je dan meer kunt bereiken. Er is elkedag wel een lach, ook in het ziekenhuis.’’Ze zit op de sofa in de huiskamer bij haarmoeder in een Apeldoornse bovenwo-ning. Haar opgetrokken benen opgevou-wen voor zich, betraande ogen, de zuur-stofslang naar haar neus belet haar vrij tebewegen. Ze mist haar vrijheid.De nachten zijn zwaar en duren oneindiglang. Maar ze klaagt niet. ,,Ik heb een kortleven gehad, maar heb meer gedaan dananderen in hun hele leven.’’ Ze corrigeertzichzelf: ,,Of meer gedaan... ik heb de din-gen meer bewust gedaan.’’ En dat is haarboodschap aan de wereld. Stop met zeu-ren over kleine dingen, hou op met doem-denken en stel niet uit tot later wat je nugraag wilt doen. Doe het. Leef. ,,Ik heb eralles uitgehaald wat er voor mij in zat. Nuis het bijna tijd om te gaan’’, schreef ze opFacebook. ,,Ik hoop dat jullie ook zo kun-nen genieten van het leven. Want ouderworden zonder echt geleefd tehebben zou zonde zijn.’’

korte leven van Sophia

Sophia geniet van de duo-sprong en daarna de vrije val, vanaf negen-duizend voet - zeg maar drie kilometer. Het is haar laatste wens diein vervulling gaat. foto Nationaal Paracentrum Teuge