92
SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus sive libellus actoris apologeticus totius operis De causa suscepti operis et eius materia (lib. I, I). De causa texendi hystoriam (lib. I, II). De modo agendi et titulo libri (lib. I, III). De utilitate operis (lib. I, IIII) Apologia de regnis et bellis (lib. I, V). Apologia de natura rerum et historia temporum (lib. I, VI). Apologia de universitate scientiarum (lib. I, VII). Apologia de dictis philosophorum et poetarum (lib. I, VIII). Apologia de apocriphis (lib. I, IX). Apologia de modo exerpendi in quibusdam libris Aristotilis (lib. I, X). Apologia de unitate materie distincta vel divisa (lib. I, XI). De impari auctoritate eorum que excerpta sunt (lib. I, XII). De ordine dignitatis eorumdem (lib. I, XIII). De libris autenticis (lib. I, XIIII). De libris apocrifis (lib. I, XV). De continentia totius operis (lib. I, XVI). De bifaria divisione totius operis (lib. I, XVII). Retractatio utriusque partis (lib. I, XVIII). Capitula primi libri de totius voluminis indicio (donnant le plan d'ensemble du premier Naturale-Doctrinale). Habet itaque liber iste numerum triginta capitulorum iuxta numerum totius voluminis librorum. Primum de totius voluminis indice. Secundum de mundo archetypo, tercium de opere prime diei. Quartum de opere secunde diei. Quintum de opere primo diei tercie, scilicet inferiorum elementorum dispositione. Sextum de herbis et seminibus. Septimum de arboribus et fructibus. Octavum De opere quarte diei. Nonum de opere quinte diei. Decimum de hiis que primo facta sunt VIa die, scilicet de animantibus terre. Undecimum de natura communi et anathomia animalium. Duodecimum de homine et primo de anima humana. Tercium decimum de humano corpore et eius generatione et habitatione. Quartum decimum de statu primi hominis et eius lapsu un peccatum. Quintum decimum de peccato in genere et speciebus peccatorum. Sextum decimum de septem viciis capitalibus cum ramis suis. Septimum decimum de miseria generis humani quam incurrit per peccatum. Octavum decimum de scientiis et artibus homini datis ob miseriarum remedium. Nonum decimum de arte grammatica. Vicesimum de logica sive dialectica et rhetorica. Vicesimum unum de ethica sive monostica. Vicesimum secundum itidem de morali scientia. Vicesimum tercium de echonomica. Vicesimum quartum de politica. Vicesimum quintum de mechanica et eius speciebus. Vicesimum sextum de medicina et eius practica. Vicesimum septimum de theorica medicine. Vicesimum octavum de speciebus ac causis et signis particularibus egritudinum. Vicesimum nonum de naturali philosophia, de mathematica et metha fisica. Tricesimum de theologia. Capitula secundi libri de mundo archetypo. Capitula libri tercii de opere prime diei Capitula libri quarti de opere secunde diei. Capitula libri quinti de opere primo diei tercie scilicet inferiorum elementorum

SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

  • Upload
    others

  • View
    18

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152

[Liber primus] Prologus sive libellus actoris apologeticus totius operis

De causa suscepti operis et eius materia (lib. I, I). De causa texendi hystoriam (lib. I, II). De modo agendi et titulo libri (lib. I, III). De utilitate operis (lib. I, IIII) Apologia de regnis et bellis (lib. I, V). Apologia de natura rerum et historia temporum (lib. I, VI). Apologia de universitate scientiarum (lib. I, VII). Apologia de dictis philosophorum et poetarum (lib. I, VIII). Apologia de apocriphis (lib. I, IX). Apologia de modo exerpendi in quibusdam libris Aristotilis (lib. I, X). Apologia de unitate materie distincta vel divisa (lib. I, XI). De impari auctoritate eorum que excerpta sunt (lib. I, XII). De ordine dignitatis eorumdem (lib. I, XIII). De libris autenticis (lib. I, XIIII). De libris apocrifis (lib. I, XV). De continentia totius operis (lib. I, XVI). De bifaria divisione totius operis (lib. I, XVII). Retractatio utriusque partis (lib. I, XVIII). Capitula primi libri de totius voluminis indicio (donnant le plan d'ensemble du premier Naturale-Doctrinale).

Habet itaque liber iste numerum triginta capitulorum iuxta numerum totius voluminis librorum. Primum de totius voluminis indice. Secundum de mundo archetypo, tercium de opere prime diei. Quartum de opere secunde diei. Quintum de opere primo diei tercie, scilicet inferiorum elementorum dispositione. Sextum de herbis et seminibus. Septimum de arboribus et fructibus. Octavum De opere quarte diei. Nonum de opere quinte diei. Decimum de hiis que primo facta sunt VIa die, scilicet de animantibus terre. Undecimum de natura communi et anathomia animalium. Duodecimum de homine et primo de anima humana. Tercium decimum de humano corpore et eius generatione et habitatione. Quartum decimum de statu primi hominis et eius lapsu un peccatum. Quintum decimum de peccato in genere et speciebus peccatorum. Sextum decimum de septem viciis capitalibus cum ramis suis. Septimum decimum de miseria generis humani quam incurrit per peccatum. Octavum decimum de scientiis et artibus homini datis ob miseriarum remedium. Nonum decimum de arte grammatica. Vicesimum de logica sive dialectica et rhetorica. Vicesimum unum de ethica sive monostica. Vicesimum secundum itidem de morali scientia. Vicesimum tercium de echonomica. Vicesimum quartum de politica. Vicesimum quintum de mechanica et eius speciebus. Vicesimum sextum de medicina et eius practica. Vicesimum septimum de theorica medicine. Vicesimum octavum de speciebus ac causis et signis particularibus egritudinum. Vicesimum nonum de naturali philosophia, de mathematica et metha fisica. Tricesimum de theologia.

Capitula secundi libri de mundo archetypo. Capitula libri tercii de opere prime diei Capitula libri quarti de opere secunde diei. Capitula libri quinti de opere primo diei tercie scilicet inferiorum elementorum

Page 2: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

dispositione. Capitula libri sexti de herbis et seminibus. Capitula libri septimi de arboribus et fructibus. Capitula libri octavi de opere quarte diei.

[d'après ms Bruxelles B.R. 9152]

Capitula libri noni de opere quinte diei scilicet de volucribus ac de piscibus. Capitula libri decimi de initio sexte diei scilicet de animantibus terre per singulas species iumentorum, bestiarum atque reptilium. Capitula libri undecimi de universali natura animalium et anathomia singulorum membrorum. Capitula libri duodecimi de creatione hominis et primo de natura anime humane ac de viribus eius. Capitula libri decimi tercii de humano corpore et anathomia membrorum, de generatione quoque eiusdem et habitatione].

Page 3: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), II D'APRÈS LE MANUSCRIT BRUXELLES, B.R. 18465

Liber secundus ut dictum est agit de mundo archetipo id est principali et exemplari omnium rerum visibilium et invisibilium et habet capitula (XCV).

De diversis mundi acceptionibus (lib. II, I). cf SN éd. Douai I, 1 [Actor?]. De mundo archetipo qui est dei filius (lib. II, II). cf SN éd. Douai I, 3 Basilius in exameron libro I°. Actor. De ydeis que sunt in mente divina (lib. II, III). Augustinus de LXXXVIII questionibus. Idem de VIII questionibus veteris testamenti. Origenes in commentariolo super principium Johannis. Augustinus de trinitate VI°. Idem in libro de civitate dei XI. Augustinus de LXXXIII questionibus. Actor. Argumenta quibus convincitur deum esse (lib. II, IIII). [Actor]. Tullius in II° libro de natura deorum. Augustinus de civitate dei XI°. Richardus de Sancto Victore in libro de trinitate primo. Argumenta declarantia unum deum esse (lib. II, V). Iohannes damascenus libro I°. Helynandus in libro chronicorum. Richardus ubi supra. Quid sit deus secundum diversos auctores (lib. II, VI). cf SN éd. Douai I, 4 Cassiodorus super psalmum II m. Dyonisius de divinis nominibus. Helynandus. Bernardus clarevallensis ad Eugenium papam. Secundus philosophus. Augustinus in libro soliloquiorum. Quod deus sit incorporeus (lib. II, VII). Iohannes damascenus libro I°. Augustinus de videndo deo. Augustinus in X° libro confessionum. Idem ad Fortunatianum. Quod ipse sit simplex et incommutabilis (lib. II, VIII). Idem de civitate dei XI°. Iohannes damascenus libro I°. Boecius de trinitate. Quod sit eternus et immensus (lib. II, IX). Richardus de trinitate libro II°. Quod ipse sit ineffabilis et incomprehensibilis (lib. II, X). Augustinus contra Adimantium. Idem super Iohannem in omelia XIII a . Iohannes damascenus I° libro.

Page 4: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Gregorius nazanzenus. Prosperus in libro sententiarum Augustini. Tertullianus in apologetico. Hylarius de trinitate I° libro. Quibus nominibus appellari possit (lib. II, XI). Dyonisius de divinis nominibus. Idem de celesti ierarchia. Iohannes damascenus I° libro Cassiodorus super psalmum XLIX. Iohannes damascenus ubi supra. Ieronimus ad Marcellam. Idem in regula diffinitionum. De trinitate personarum divinarum (lib. II, XII). cf SN éd. Douai I, 7 Augustinus de LXXXIII questionibus. Idem de trinitate libro VI°. Iohannes damascenus I° libro. Augustinus de verbis domini. Dyonisius de divinis nominibus. Hilarius de trinitate II° libro. Augustinus de trinitate VI° libro. Probatio pluralitatis in personis (lib. II, XIII). Richardus libro III°. De generatione filii perfecta (lib. II, XIIII). Actor. Helynandus I° libro. Augustinus in solutione questionum hereticarum. Idem contra Maximinum II° libro. Iohannes damascenus I° libro. Fulgentius in responsionibus contra Trasamundum. Hylarius de trinitate IIII° libro . Quod filius sit patri coeternus et equalis (lib. II, XV). Hylarius de trinitate libro XII°. Augustinus de trinitate VI°. Idem de LXXXa questionibus. Helinandus I° libro. Item Helinandus ibidem scilicet in cronicis I° libro. Quod ipse sit eius ymago et similitudo (lib. II, XVI). Augustinus in libro LXXXIII questionum. Idem in eodem. Idem ibidem. Helinandus I° libro. Quod per ipsum pater agnoscitur et operatur, quem nulla necessitate genuit (lib. II, XVII). Augustinus in libro de fide vel simbolo. Iohannes damascenus I° libro. Augustinus ad Orosium. Idem in libro LXXXIII questionum. Actor. Cur filius non genuit sicut pater (lib. II, XVIII). Augustinus in solutione questionum hereticarum.

Page 5: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Actor. Assertio trinitatis in personis (lib. II, XIX). Richardus ubi supra. In quo differunt tres persone ab invicem in communi (lib. II, XX). Richardus libro IIII°. De nominibus ambiguis (lib. II, XXI). [Richardus libro IIII°]. Quod oportuit esse germanitatem in personis et unam esse a seipsa (lib. II, XXII). Richardus. De processione mediata et immediata (lib. II, XXIII). [Richardus]. Quod mediata tantum ibi non sit nec esse possit (lib. II, XXIIII). Richardus ubi supra. Quod non potest ibi numerus trinitatem excedere (lib. II, XXV). Richardus ubi supra. De proprietatibus singularum personarum (lib. II, XXVI). [Richardus ubi supra]. Assertio predictorum de quaternitate amovenda (lib. II, XXVII). Richardus ubi supra. Quod quelibet persona est dilectio sua proprietate distincta (lib. II, XXVIII). [Richardus ubi supra]. De hiis que sunt quibuslibet personis communia et que singulis propria (lib. II, XXIX). [Richardus ubi supra]. Que sit germanitas inter innascibilem et personam de ipso principaliter procedentem (lib. II, XXX). Idem ex libro VI. Quod germanitas amborum ad tercium non est similitudo in humanis (lib. II, XXXI). Richardus ubi supra. Quo nomine exprimitur germanitas et qua ratione (lib. II, XXXII). Idem ubi supra. Cur non dicatur spiritus sanctus ymago patris sicut et filius (lib. II, XXXIII). Idem ubi supra. Cur non similiter etiam verbum (lib. II, XXXIIII). [Idem ubi supra]. Cur non etiam vicissim dicatur pater ymago filii (lib. II, XXXV). Richardus. Quod spiritus sanctus ab utroque datur ut amor (lib. II, XXXVI). [Richardus]. Quod spiritus sanctus sit nexus amborum et donum perfectum (lib. II, XXXVII). Augustinus de trinitate VII° libro. Athanasius de trinitate VIII° libro. Actor. Augustinus ad Orosium. Quod spiritus sanctus non dicitur genitus neque ingenitus (lib. II, XXXVIII). Iohannes damascenus libro I°. Richardus libro VI° Quod in divinis producere et generare differunt (lib. II, XXXIX). [Richardus libro VI°]. Quod spiritus sanctus est unicus in se et uniens quos replet (lib. II, XL). Actor.

Page 6: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ieronimus in regula diffinitionum contra hereticos. Actor. Augustinus de trinitate libro V°. Ostensio per exempla trinitatis personarum ubi est una substancia (lib. II, XLI). Richardus libro III°. Augustinus de simbolo libro tertio. Quod [deus] sit unitas et trinitas et quomodo utrumque possit hoc capi (lib. II, XLII). Dionisius in libro de divinis nominibus. Quod equales sibi invicem sunt tres persone (lib. II, XLIII). Ieronimus in expositione fidei sive ad Damasum. Iohannes damascenus I° libro. Augustinus de trinitate libro VI°. Quod nichil est ibi pars nec minor est substancia in singulis quam in omnibus. (lib. II, XLIIII). Ricardus ubi supra. Augustinus in epistola ad Maximinum. Idem contra Maximinum II° libro. Idem contra quinque hostium genera. Idem contra questiones arrianorum. Actor. Quod pater et filius diligunt sese spiritu sancto (lib. II, XLV). Augustinus in libro de trinitate XI. Idem in eodem XV° libro. Actor. De divisione nominum divinorum in tria genera (lib. II, XLVI). Ex summa fratris Hugonis [de Sancto Caro].. De nominibus essencialibus substantivis (lib. II, XLVII). [Ex summa fratris Hugonis [de Sancto Caro]].. De adiectivis (lib. II, XLVIII). [Ex summa fratris Hugonis [de Sancto Caro]].. De partitivis et numeralibus (lib. II, XLIX). [Ex summa fratris Hugonis [de Sancto Caro]]. De quibusdam que singulis personis distincte attribuuntur (lib. II, L). Petrus lombardus. Richardus VI° libro. Hugo in libro de sacramentis I°. De omnipotencia dei (lib. II, LI). Augustinus in enchiridion. Idem in libro questionum veteris ac nove legis. Idem in libro de spiritu et littera [anima]. Idem in libro de trinitate XV°. Idem de simbolo. Anselmus in libro de concordia liberi arbitrii et presciencie dei. Augustinus contra Faustum II° libro. Petrus lombardus. Utrum aliud vel melius aliquid possit facere quam facit (lib. II, LII ). Hugo in expositione cantici beate virginis. De sciencia divina (lib. II, LIII). Augustinus de trinitate XV°. Idem de civitate dei XI°.

Page 7: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Actor. Utrum deus possit scire plura quam scit (lib. II, LIIII). [Actor]. De repugnantia quibusdam verbis implicata (lib. II, LV). [Actor]. De presciencia divina (lib. II, LVI). Augustinus de civitate dei VI° libro. Idem supra genesim. Idem de trinitate VI°. Origenes super epistolam ad Romanos. Petrus lombardus. Quod presciencia dei non ponit necessitatem in rebus (lib. II, LVII). Augustinus de predestinatione divina. Idem super Iohannem. Petrus lombardus. Quod libertatem arbitrii nostri non excludit (lib. II, LVIII). Boetius in libro de consolatione V°. Quod rerum contingentium sit apud deum certa prenotio (lib. II, LIX). [Boetius in libro de consolatione V°]. De divini intuitus excellentia (lib. II, LX). [Boetius in libro de consolatione V°]. Quod eciam contingentia ad divinum intuitum relata necessaria sunt (lib. II, LXI). [Boetius in libro de consolatione V°]. De predestinatione divina (lib. II, LXII). Actor. Augustinus in libro de predestinatione sanctorum. Idem de verbis apostoli. Idem de predestinatione sanctorum. Idem in libro de perseverantia. Utrum predestinatio falli possit in aliquo (lib. II, LXIII). Ex glosa super epistolam ad Tymotheum secundam. Petrus lombardus. De reprobatione malorum (lib. II, LXIIII). [Ex glosa super epistolam ad Tymotheum secundam]. Augustinum ad Prosperum et Hylarium. Fulgentius ad Monimum in illo sermone sancti Augustini quo ad interitum quosdam predestinatos affirmat. Quod deus quosdam misericorditer elegit et alios iuste reprobat (lib. II, LXV). Ex glosa super epistolam ad Romanos. De providentia dei qua cuncta reguntur (lib. II, LXVI). Hugo in libro de sacramentis. Basilius in exameron VII° libro. Augustinus de civitate dei V° libro. De differentia providentie et fati (lib. II, LXVII). Boetius ubi supra. Quod eciam ea que confusa et perturbata videntur recte ordinantur (lib. II, LXVIII). [Boetius ubi supra]. Quod nichil sit a casu vel a fortuna tanquam a causa (lib. II, LXIX). [Boetius ubi supra]. Augustinus de achademicis I° libro.

Page 8: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Clemens in itinerario Petri I° libro. De voluntate dei multipharia (lib. II, LXX). Augustinus de trinitate III°. Idem in enchiridion. Gregorius super genesim. Augustinus in enchiridion. Petrus lombardus. Actor. De amore divino ad se et ad subiecta (lib. II, LXXI). Anselmus in monologium. Augustinus de trinitate XV° libro. Idem in eodem libro V°. Idem super genesim libro I°. De pace divina que omnia adimat et copulat (lib. II, LXXII). Augustinus de trinitate libro VI°. Dyonisius in libro de divinis nominibus. De bonitate dei summa et summe amabili (lib. II, LXXIII). Dyonisius ubi supra. Augustinus de trinitate VIII° libro. Idem in libro confessionum II°. Anselmus in libro contra respondentem pro insipiente. De veritate dei pura secundum quam vera sunt omnia vera (lib. II, LXXIIII). Idem in libro de veritate. Augustinus in soliloquiis libro I°. Idem de trinitate VIII° libro. De iusticia dei que quandoque per malos ministros exercetur (lib. II, LXXV). Augustinus de civitate dei XI°. Idem de LXXX questionibus. De misericordia dei que non repugnat iusticie (lib. II, LXXVI). Anselmus in proslogion. Bernardus in sermone VI° de natali domini. De effectu utriusque in quo differunt vel conveniunt (lib. II, LXXVII). [Bernardus in sermone VI° de natali domini]. De quibusdam nominibus que improprie et indigne de deo dicuntur (lib. II, LXXVIII). Gregorius in moralibus. De nominibus personalibus (lib. II, LXXIX). Actor. De intentione huius nominis persona et quorumdam aliorum (lib. II, LXXX). [Actor]. Utrum persona dicatur de deo secundum essentiam an secundum relationem (lib. II, LXXXI). [Actor]. De nominibus notionalibus (lib. II, LXXXII). [Actor]. Augustinus de fide ad Petrum. Petrus lombardus. Actor. Quod nichil de deo dicitur secundum accidens (lib. II, LXXXIII). [Actor]. Anselmus in monologion.

Page 9: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Augustinus de trinitate libro V°. Quod ex ipso et in ipso sunt omnia (lib. II, LXXXIIII). Dyonisius de divinis nominibus. Augustinus de natura boni. Quod deus non est auctor mali nichilque est ei contrarium (lib. II, LXXXV). Augustinus in libro LXXX questionum. Idem de natura boni. Dionisius de divinis nominibus. Augustinus de fideli simbolo. Dyonisius de divinis nominibus. Augustinus in libro soliloquiorum I°. Idem in libro de natura boni. Quod deus bene utitur eciam malis (lib. II, LXXXVI). [Idem in libro de natura boni]. Idem in libro de trinitate. Idem de correptione et gratia. Idem super genesim ad litteram XI° libro. Idem contra adversarium legis et prophetarum. Idem de civitate dei XI. Quod solus sit omnium creator et gubernator (lib. II, LXXXVII). [Idem de civitate dei XI]. Augustinus de trinitate III°. Idem de achademicis I° libro. Idem super Iohannem omelia XXIIII a . Quod omnia tempora sunt ei presentia (lib. II, LXXXVIII). Idem in libro LXXXIII questionum. Idem super psalmum XLIX. Idem in libro confessionum XI°. Quod stabilis manens dat cunctam moveri (lib. II, LXXXIX). Idem super genesim VIII° libro. De motu eiusdem spirituali ac simplici (lib. II, XC). Dyonisius de divinis nominibus. Idem de celesti ierarchia. Quod deus non sit loco circumscriptibilis (lib. II, XCI). Iohannes damascenus I° libro. Augustinus de questionibus LXXXIII. Idem super genesim ad litteram VIII° libro. Ysidorus de summo bono. Actor. Quod deus ubique sit totus (lib. II, XCII). Iohannes damascenus I° libro. Hilarius se trinitate VIII° libro. Augustinus ad Dardanum. Idem super genesim VIII° libro. Iohannes crisostomus super epistolam ad Hebreos. Actor. Quod deus habitat in sanctis (lib. II, XCIII). Augustinus contra Maximianum. Idem super Iohannem. Gregorius super canticum.

Page 10: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Petrus lombardus. Iohannes damascenus I° libro Augustinus ad Dardanum. Quot modis dicitur esse deus in rebus (lib. II, XCIIII). Petrus lombardus. Actor. Quod deus a nobis per creaturas agnoscitur (lib. II, XCV). Hugo de sacramentis. Dyonisius.

Page 11: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), III D'APRÈS MS BRUXELLES, B.R. 18465

Liber tercius agit de prima creatione mundi et opere prime diei id est de luce corporali atque spirituali et habet (XCVII) capitula.

Cur deus creavit mundum (lib. III, I). Iohannes damascenus II° libro. Augustinus super genesim ad litteram VIII° libro. Ambrosius. Augustinus de civitate dei XI° libro. Seneca ad Lucilium epistola LXV. Cur fecit eum optimum et unicum (lib. III, II). cf SN éd. Douai, I, 19 Basilius in exameron I°. Plato in Thymeo. Cur fecit eum pulcherrimum (lib. III, III). cf SN éd. Douai, I, 20 Idem in eodem. Augustinus de civitate dei XXII° libro. Idem in libro de vera religione. Idem in eodem. Cur non omnia fecit deus equalia (lib. III, IIII). Idem in libro [L]XXX questionum. Idem contra adversarium legis et prophetarum. Iohannes scotus super ierarchiam. Anselmus in monologion. De gradibus creaturarum (lib. III, V). cf SN éd. Douai, I, 13 Petrus in itinerario libro I°. Augustinus de civitate dei XII. Idem in eodem XI°. Idem de libero arbitrio III° libro. De armonia mundi (lib. III, VI). Gregorius nazanzenus de natali. Augustinus de ordine libro primo. Idem in musica VI° libro. De ordine et pace omnium rerum (lib. III, VII). Augustinus de civitate dei XIX°. Idem in eodem XII° libro. Idem in musica VI° libro. Hugo super ecclesiasten. Quod deformitas mali non minuit pulcritudinem universi (lib. III, VIII). Augustinus super genesim ad litteram III°. Idem in enchiridion. Idem de civitate dei XI° libro. Quod nichil est contrarium universo (lib. III, IX). Dyonisius de divinis nominibus. Augustinus in libro de moribus manicheorum. Errores philosophorum de factura mundi (lib. III, X). Helinandus I° libro. Ambrosius in exameron I° libro. Quod mundus cum tempore factus sit et non ante (lib. III, XI). cf SN éd. Douai, I, 25 Augustinus de civitate dei XI°.

Page 12: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Idem in libro de trinitate. Idem de civitate dei XI°. Idem in eodem. Idem in eodem libro XII°. Quod non faciebat deus aliquid antequam mundum faceret (lib. III, XII). cf SN éd. Douai, I, 26 Idem in libro confessionum XI°. Ieronimus super Ysaiam III° libro. Qualiter deus operatur et creat et facit (lib. III, XIII). cf SN éd. Douai, I, 27 Iohannes damascenus I° libro. Petrus lombardus II° libro. De creatione empyrei et materia informi (lib. III, XIIII). cf SN éd. Douai, I, 26 Strabus super genesim. Iohannes damascenus II° libro. Actor ex glosa super genesim. De angelo quid sit (lib. III, XV). cf SN éd. Douai, I, 29 Iohannes damascenus. Actor. Dyonisius de divinis nominibus. Helynandus VIII° libro. Quales facti sunt angeli ab inicio (lib. III, XVI). cf SN éd. Douai, I, 30 Petrus lombardus. Actor. Petrus lumbardus. Idem. De libero arbitrio eorum et scientia et dilectione (lib. III, XVII). cf SN éd. Douai, I, 31 Idem. Actor. Quod nec miseri creati sunt nec beati (lib. III, XVIII). cf SN éd. Douai, I, 32 Petrus lombardus. Augustinus super genesim. Idem in eodem. Hugo de sacramentis libro I°. Quod ante tempus et supra conditi sunt et ex nichilo (lib. III, XIX). cf SN éd. Douai, I, 84 Iohannes damascenus II° libro. Ysidorus in libro ethymologiarum XIII°. De creatione temporis (lib. III, XX). Ysidorus de summo bono. De collatione temporis ad eternitatem (lib. III, XXI). Boetius in libro de consolatione. Quod angelus medius sit inter deum et mundum (lib. III, XXII). cf SN éd. Douai, I, 85 Hugo ubi supra. De mundo et athomis (lib. III, XXIII). cf SN éd. Douai, II; 1 Ysidorus in libro ethymologiarum XIII°. Plinius de historia naturali libro II°. Ysidorus ubi supra. De yle et IIIIor elementis (lib. III, XXIIII). cf SN éd. Douai, II, 4 Ysidorus ubi supra. Qualiter fuit illa prima congeries (lib. III, XXV). cf SN éd. Douai, II, 14 Petrus lumbardus.

Page 13: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Quod omnia simul formata sunt et creata secundum Augustinum (lib. III, XXVI). cf SN éd. Douai, II, 15 Idem. Actor ex libris Augustini. Assertio eiusdem sententie per coniecturas littere (lib. III, XXVII). cf SN éd. Douai, II, 16 [Actor ex libris Augustini]. Expositio eiusdem littere secundum Augustinum (lib. III, XXVIII). cf SN éd. Douai, II, 17 [Actor ex libris Augustini]. De senaria conversione creature (lib. III, XXIX). cf SN éd. Douai, II, 18 [Actor ex libris Augustini]. De cognitione angelica matutina et vespertina (lib. III, XXX). cf SN éd. Douai, II, 19 [Actor ex libris Augustini]. De ratione senarii dierum in operibus dei (lib. III, XXXI). cf SN éd. Douai, II, 20 [Actor ex libris Augustini]. De die spirituali id est angelo (lib. III, XXXII). cf SN éd. Douai, II, 21 Augustinus super genesim. Idem ibidem. Alia expositio eiusdem secundum eundem (lib. III, XXXIII). cf SN éd. Douai, II, 22 Idem in eodem. Assertio aliorum doctorum (lib. III, XXXIIII). cf SN éd. Douai, II, 23 Actor. Ratio ordinis sex dierum secundum quosdam (lib. III, XXXV). cf SN éd. Douai, II, 25 Comestor. Alia ratio eiusdem quantum ad tres primos dies (lib. III, XXXVI). cf SN éd. Douai, II, 26 Hugo de sex diebus. Eiusdem rationis prosecutio quantum ad alios tres dies (lib. III, XXXVII). cf SN éd. Douai, II, 28 [Hugo de sex diebus]. Item alia ratio secundum Augustinum (lib. III, XXXVIII). cf SN éd. Douai, II, 29 Augustinus super genesim V° libro. Qualiter deus in verbo suo fecit lucem et omnia cetera (lib. III, XXXIX). cf SN éd. Douai, II, 31 Augustinus super genesim. Petrus lombardus. Iohannes crisostomus super epistolam ad Hebreos. De opere prime diei id est de luce (lib. III, XL). cf SN éd. Douai, II, 32 Actor. Cur opera sua deus inchoavit a luce (lib. III, XLI). cf SN éd. Douai, II, 33 Rabanus super genesim. Petrus lombardus. Actor. De qualitate et officio eiusdem lucis (lib. III, XLII). cf SN éd. Douai, II, 34 Petrus Comestor. Petrus lombardus. De circuitu eiusdem (lib. III, XLIII). Beda super genesim. Petrus lombardus. De nobilitate lucis et eius influentia (lib. III, XLIIII). cf SN éd. Douai, II, 35

Page 14: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ex libro qui dicitur memoriale rerum difficilium. De proprietate lucis vivificativa (lib. III, XLV). cf SN éd. Douai, II, 36 [Ex libro qui dicitur memoriale rerum difficilium]. De operatione eiusdem in cognitiva (lib. III, XLVI). cf SN éd. Douai, II, 37 [Ex libro qui dicitur memoriale rerum difficilium]. De multiplici lucis commendatione (lib. III, XLVII). cf SN éd. Douai, II, 38 [Ex libro qui dicitur memoriale rerum difficilium]. Questio de luce utrum sit corpus an qualitas (lib. III, XLVIII). cf SN éd. Douai, II, 39 [Ex libro qui dicitur memoriale rerum difficilium]. Eiusdem questionis determinatio (lib. III, XLIX). cf SN éd. Douai, II, 40 [Ex libro qui dicitur memoriale rerum difficilium]. De distinctione corporalis ac spiritualis lucis a tenebris (lib. III, L). cf SN éd. Douai, II, 84 Actor. Hugo de sacramentis libro primo. Iohannes crisostomus in sermone de ieiunio. De conversione angelorum ad lucem increatam (lib. III, LI). cf SN éd. Douai, I, 33 Petrus lombardus. Anselmus in libro de casu diaboli. De illuminatione eorum ab eadem luce (lib. III, LII). cf SN éd. Douai, I, 34 Hugo super ierarchiam. Quod ipsa lux ad se convertit et colligit illuminatos spiritus (lib. III, LIII). cf SN éd. Douai, I, 35 [Hugo super ierarchiam]. De confirmatione sanctorum angelorum (lib. III, LIIII). cf SN éd. Douai, I, 36 Petrus lumbardus. Augustinus in enchiridion. Idem de fide ad Petrum. Anselmus in libro de casu diaboli. De beatitudine eorumdem (lib. III, LV). Idem [Anselmus in libro de casu diaboli]. Augustinus de civitate dei X° libro. Gregorius in moralibus. De merito eorumdem (lib. III, LVI). cf SN éd. Douai, I, 37 Petrus lumbardus. Actor. Hugo de sacramentis. De scientia eorumdem et metu affectionis (lib. III, LVII). cf SN éd. Douai, I, 38 Augustinus de civitate dei IX° libro. Iohannes damascenus II° libro. Dyonisius in ierarchia celesti. Idem de divinis nominibus. De linguis eorum spiritualibus (lib. III, LVIII). cf SN éd. Douai, I, 39 Glosa super epistolam primam ad Corinthios. Actor. Exemplum ad evidentiam mutue locutionis eorum (lib. III, LIX). cf SN éd. Douai, I, 40 [Actor]. De potestate angelorum (lib. III, LX). cf SN éd. Douai, I, 41 Augustinus super genesim VIII° libro. Idem de trinitate III°.

Page 15: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De sacro principatu eorum (lib. III, LXI). cf SN éd. Douai, I, 42 Hugo super ierarchiam. De vivifica contemperantia donorum eorum (lib. III, LXII). cf SN éd. Douai, I, 43 [Hugo super ierarchiam]. De IX ordinibus angelorum (lib. III, LXIII). cf SN éd. Douai, I, 44 Gregorius in omelia ewangelica XXXIIII a. Petrus lumbardus. De excellentia eorum secundum dona (lib. III, LXIIII). cf SN éd. Douai, I, 45 Idem. [Petrus lumbardus] Quod ante casum non fuerunt ordines distincti (lib. III, LXV). cf SN éd. Douai, I, 46 Idem. [Petrus lumbardus] Bernardus clarevallensis. Petrus lumbardus. Idem. De varia distinctione ordinum per ierarchias (lib. III, LXVI). cf SN éd. Douai, I, 47 Iohannes damascenus II° libro. Helinandus II° libro. De diffinitionibus ierarchie (lib. III, LXVII). Hugo super ierarchia Dyonisii. Dyonisius. Idem. Actor. De triplici ierarchia (lib. III, LXVIII). cf SN éd. Douai, I, 48-50 Iohannes scotus. Actor. Qualiter in eis refulgeat ymago trinitatis (lib. III, LXIX). cf SN éd. Douai, I, 51 [Actor]. Bernardus ad Eugenium V° libro. Actor. Qualiter intelligantur ex similibus ac dissimilibus figuris (lib. III, LXX). cf SN éd. Douai, I, 52 Dyonisius in libro de ierarchia celesti. De sacro eorum principatu cf SN éd. Douai, I, 53 [à la table : De influentia illuminationum a superioribus ad inferiora] (lib. III, LXXI). [Dyonisius in libro de ierarchia celesti]. De nominationibus ordinum supreme ierarchie (lib. III, LXXII). cf SN éd. Douai, I, 54 [Dyonisius in libro de ierarchia celesti] . De mobilitate et calore et acumine dilectionis in seraphin (lib. III, LXXIII). cf SN éd. Douai, I, 55 Hugo super ierarchiam. De excellentia eorum secundum [à la table : De superfluenti fervore eiusdem] (lib. III, LXXIIII). [Hugo super ierarchiam]. De motu eius divinam maiestatem circueunte (lib. III, LXXV). cf SN éd. Douai, I, 57 [Hugo super ierarchiam]. De effectu eiusdem circa inferiorum informationem (lib. III, LXXVI). cf SN éd. Douai, I, 58 [Hugo super ierarchiam]. De ceteris accidentibus que in nomine seraphin intelliguntur (lib. III, LXXVII). cf SN éd. Douai, I, 59

Page 16: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

[Hugo super ierarchiam]. De ratione nominis cherubin (lib. III, LXXVIII). cf SN éd. Douai, I, 61 [Hugo super ierarchiam]. De nominatione thronorum (lib. III, LXXIX). cf SN éd. Douai, I, 62 [Hugo super ierarchiam]. De nominationibus ordinum medie ierarchie (lib. III, LXXX). cf SN éd. Douai, I, 63 Dyonisius in libro de ierarchia celesti. De nominationibus ordinum inferioris ierarchie (lib. III, LXXXI). cf SN éd. Douai, I, 64 [Dyonisius in libro de ierarchia celesti]. De missione sanctorum angelorum (lib. III, LXXXII). cf SN éd. Douai, I, 65 Apostolus ad Hebreos. Gregorius in omelia ewangelica XXIIII a . Actor. De ministerio eorum (lib. III, LXXXIII). cf SN éd. Douai, I, 66 Ysidorus de summo bono libro I°. Augustinus super genesim V° libro. Iohannes damascenus II° libro. De motibus eorum (lib. III, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, I, 67 Augustinus de trinitate. Idem super genesim VIII°. Idem in eodem IX°. De angelis provincialibus et altercatione eorum (lib. III, LXXXV). cf SN éd. Douai, I, 68 Petrus in itinerario II°. Origenes super Lucam in omelia XII a Gregorius in moralibus XVIIo . Deuteronomium XXXII secundum aliam translationem. Gregorius ubi supra. De propriis nominibus quorumdam angelorum (lib. III, LXXXVI). cf SN éd. Douai, I, 69 Petrus lombardus. Actor. Quod unicuique homini duo angeli assistant (lib. III, LXXXVII). cf SN éd. Douai, I, 70 Origenes super Lucam omelia XII a. Iohannes crisostomus super Mattheum I° libro. Quale ministerium angeli personales hominibus exhibeant (lib. III, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, I, 72 Ieronimus super mattheum III° libro. Actor. Qualiter animas illuminent et in paradisum deportent (lib. III, LXXXIX). cf SN éd. Douai, I, 73 [Actor]. Quam diligenter animas custodiant (lib. III, XC). cf SN éd. Douai, I, 74 Origenes super numeri X a. Idem super Iosue XX a omelia. Actor. Bernardus in meditationibus suis. Qualiter obstinatos relinquant (lib. III, XCI). cf SN éd. Douai, I, 77 Origenes super Iosue omelia II a. Bernardus super canticum omelia VII a. Actor. De angelo Christi personali et angelo antichristi (lib. III, XCII). cf SN éd. Douai, I, 78

Page 17: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Lucas XXII° capitulo. Actor. Qualiter angeli corporaliter hominibus appareant (lib. III, XCIII). cf SN éd. Douai, I, 79 Ysidorus ubi supra. Petrus lombardus. Richardus de trinitate VIII° libro. Qualiter angeli circumscriptibiles sunt (lib. III, XCIIII). cf SN éd. Douai, I, 80 Iohannes damascenus II° libro. Petrus lombardus I° libro. Actor. Qualiter angelorum ruina ex hominibus reparabitur (lib. III, XCV). cf SN éd. Douai, I, 81 Gregorius in imelia de qua supra. Petrus lumbardus. Qualiter proficiant angeli usque ad diem iudicii (lib. III, XCVI). cf SN éd. Douai, I, 82 Ieronimus super epistolam ad Epheseos. Petrus lumbardus. Actor. Qualiter gaudent super peccatore penitentiam agente (lib. III, XCVII). cf SN éd. Douai, I, 83 Actor.

Page 18: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), IV D'APRÈS MS BRUXELLES, B.R. 18465

Quartus agit de firmamento et dispositione superiorum sensibilis regionum mundi, de casu quoque demonum et habet (CXII) capitula.

De opere secunde diei (lib. IV, I). cf SN éd. Douai, III, 1 [Actor]. Aristotiles in libro II° de celo et mundo. Idem libro Io Ysidorus in libro ethymologiarum III°. De natura firmamenti (lib. IV, II). cf SN éd. Douai, II, 2 Comestor. Iohannes damascenus II° libro. Aristotiles in metheoris libro I°. Actor. Guillelmus de Conchis. De figura eiusdem (lib. IV, III). cf SN éd. Douai, III, 5 Ysidorus ubi supra. Iohannes damascenus ubi supra. Ex spera. Aristotiles in II° libro celi et mundi. De ambitu eius et continentia (lib. IV, IIII). cf SN éd. Douai, III, 7 Idem in eodem. Idem in libro physicorum IIII°. De motu eiusdem (lib. IV, V). cf SN éd. Douai, III, 22 Ysidorus ubi supra. Ex spera. Aristotiles in II° libro celi et mundi. De effectu eiusdem [motus] (lib. IV, VI). cf SN éd. Douai, III, 34 [Aristoteles in II° libro celi et mundi]. [Aristoteles] in libro metheororum. De partibus et circulis celi (lib. IV, VII). cf SN éd. Douai, III, 15-16 Isidorus III° libro. De aquis que super celos sunt (lib. IV, VIII). cf SN éd. Douai, III, 91 Iohannes damascenus ubi supra. Ambrosius in exameron. Actor. De numero celorum (lib. IV, IX). cf SN éd. Douai, III, 82 Ysidorus III° libro. Ex dictis rabbi Moysis. De quinque celis et eorum effectibus in rebus inferioribus (lib. IV, X). cf SN éd. Douai, III, 83 [Ex dictis rabbi Moysis]. De septem celis secundum Bedam (lib. IV, XI). cf SN éd. Douai, III, 84 Beda super genesim. De igneo spacio (lib. IV, XII). cf SN éd. Douai, IV, 1 Augustinus super genesim. Seneca ubi supra VI° libro. Aristotiles in metheoris libro I°. Hugo in libro didascalicon I°.

Page 19: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De natura ignis (lib. IV, XIII). cf SN éd. Douai, IV, 2 Aviscenna de medicina libro I°. Aristotiles de celo et mundo libro III°. Dyonisius in libro de celesti ierarchia. Glosa super actus apostolorum. Actor. De differentia ignis terreni et celestis (lib. IV, XIIII). cf SN éd. Douai, IV, 5 Augustinus super genesim. Actor. Guillelmus de Conchis. Seneca ubi supra. Quod ignis omnia vegetat et movet (lib. IV, XV). cf SN éd. Douai, IV, 6 Hugo. Ambrosius in exameron. Augustinus super genesim. Seneca VII° libro. De diversis speciebus ignis (lib. IV, XVI). cf SN éd. Douai, IV, 7 Hugo de sancto Victore. De ethere (lib. IV, XVII). cf SN éd. Douai, IV, 8 Actor. Ysidorus in libro ethymologiarum XIII°. Actor. De aere (lib. IV, XVIII). cf SN éd. Douai, IV, 9 Ysidorus XIII°. Actor. Aviscenna I° libro. Aristotiles libro III° celi et mundi. Hugo super eccleiasten. Idem de sex diebus. Quod aer sit verum corpus et unum (lib. IV, XIX). cf SN éd. Douai, IV, 12 Seneca V° libro. De tribus aeris partibus sive regionibus (lib. IV, XX). cf SN éd. Douai, IV, 22 [Seneca V° libro]. De inconstantia inferioris partis (lib. IV, XXI). cf SN éd. Douai, IV, 23 [Seneca V° libro]. Priscianus ad Chosdroe regem Persarum. De variis speciebus [ table : impressionibus] eiusdem (lib. IV, XXII). cf SN éd. Douai, IV, 24 Augustinus super genesim. Ex imagine mundi. De ventis (lib. IV, XXIII). cf SN éd. Douai, IV, 26 Ex eodem [Ex imagine mundi] Ysidorus XIII° libro. Seneca de naturalibus questionibus libro II°. Idem in libro VIIo Vitrubius in libro de architectura capitulo I°. Actor. De causis ventorum secundum philosophos (lib. IV, XXIIII). cf SN éd. Douai, IV, 27 Aristotiles in libro metheororum III°. Seneca de naturalibus questionibus libro II°.

Page 20: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Aristotiles ubi supra. Plinius de historia naturali. De fortificatione ventorum secundum partes a quibus flant (lib. IV, XXV). cf SN éd. Douai, IV, 30 Aristotiles ubi supra. De causis interpolationis ventorum (lib. IV, XXVI). cf SN éd. Douai, IV, 31 [Aristoteles ubi supra]. De ventis antelucanis (lib. IV, XXVII). cf SN éd. Douai, IV, 32 Seneca libro II°. De ceteris ventorum generibus (lib. IV, XXVIII). cf SN éd. Douai, IV, 33 [Seneca libro II°]. De numero ventorum secundum orbis climata (lib. IV, XXIX). Aristotiles in libro II° metheororum. Ysidorus ubi supra. Seneca de naturalibus questionibus libro II°. De quatuor ventis principalibus (lib. IV, XXX). cf SN éd. Douai, IV, 36 Aristotelis ubi supra libro III°. Aviscenna libro I°. De multiplici ventorum utilitate (lib. IV, XXXI). cf SN éd. Douai, IV, 37 Seneca libro II°. De turbine et tempestate (lib. IV, XXXII). cf SN éd. Douai, IV, 39-40 Ysidorus XIII° libro. Seneca libro IIIIo. Priscianus ad Chosdroe. Aristotiles in libro metheororum III°. Ysidorus XIII° libro. De nubibus et causis earum (lib. IV, XXXIII). cf SN éd. Douai, IV, 42-43 Ex ymagine mundi. Ysidorus ubi supra. Seneca VIo libro. Vitrubius de architectura libro VIII°. De locis nubium et caloribus et generationibus (lib. IV, XXXIIII). cf SN éd. Douai, IV, 44 Ieronimus supra Ysaiam. Aristotiles in libro metheororum. Idem libro III° metheororum. Hugo de sex diebus. De pluviis (lib. IV, XXXV). cf SN éd. Douai, IV, 45 Ieronimus super Amos. Ysidorus ubi supra. Priscianus ubi supra. Seneca libro VII°. De natura aque pluvialis et eius forma (lib. IV, XXXVI). cf SN éd. Douai, IV, 47 Ex ymagine mundi. Constantinus in pantegni libro V°. Ysaac. Aviscenna I° libro. [Quod turbidatio vaporum turbidat nubes] (lib. IV, XXXVII). [Aviscenna I° libro]. Aristotiles in libro metheororum II°. Priscianus ad Chosdroe.

Page 21: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De grandine et eius forma (lib. IV, XXXVIII). cf SN éd. Douai, IV, 48 Ex ymagine mundi. Ysidorus ubi supra. Plinius II° libro. Seneca de naturalibus questionibus. Ubi et ex qua causa generetur grando (lib. IV, XXXIX). cf SN éd. Douai, IV, 49 Aristotiles in libro metheororum I°. De nive et eius causa in tempore (lib. IV, XL). cf SN éd. Douai, IV, 50-51 Ex ymagine mundi. Seneca ubi supra. Guillelmus de Conchis. Plinius libro II°. Aristotiles in metheororum libro I°. Seneca de naturalibus questionibus libro I°. De natura aque nivalis (lib. IV, XLI). cf SN éd. Douai, IV, 53 Ysaac in dietis. Aviscenna II° libro. Constantinus in pantegni V a parte. De choruscatione (lib. IV, XLII). cf SN éd. Douai, IV, 54 Aristotiles in libro metheororum III°. De tonitruo (lib. IV, XLIII). cf SN éd. Douai, IV, 55 Ysidorus XIII° libro. Plinius II° libro. Seneca de naturalibus questionibus. Seneca ubi supra. De speciebus tonitrui (lib. IV, XLIIII). cf SN éd. Douai, IV, 56 [Seneca ubi supra]. Quod non ex qualibet nubis collusione fit tonitruum (lib. IV, XLV). cf SN éd. Douai, IV, 57 [Seneca ubi supra]. Quod eciam sine nube videtur posse fieri (lib. IV, XLVI). cf SN éd. Douai, IV, 58 [Seneca ubi supra]. De fulmine (lib. IV, XLVII). cf SN éd. Douai, IV, 59 Ysidorus ubi supra. Seneca de naturalibus questionibus V° libro. De speciebus fulminis (lib. IV, XLVIII). cf SN éd. Douai, IV, 61 Plinius II° libro. Seneca ubi supra. De miraculis operationum fulminis (lib. IV, XLIX). cf SN éd. Douai, IV, 62 [Seneca ubi supra]. Orosius de hormista mundi. Plinius ubi supra. De variis eiusdem operationibus secundum materias quas invenit (lib. IV, L). cf SN éd. Douai, IV, 63 Seneca ubi supra. De differentia choruscationis sive fulgurationis et fulminis (lib. IV, LI). cf SN éd. Douai, IV, 64 [Seneca ubi supra]. Quod utrumque illorum est ignis (lib. IV, LII). cf SN éd. Douai, IV, 65 [Seneca ubi supra].

Page 22: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Aristotiles ubi supra. Qualiter humide nubes ignem gignere possint (lib. IV, LIII). cf SN éd. Douai, IV, 66 Seneca ubi supra. Quibus in locis vel temporibus fulminet, quibus non (lib. IV, LIIII). cf SN éd. Douai, IV, 69 Plinius II° libro. Seneca ubi supra. Morale Senece de terrore fulminis (lib. IV, LV). cf SN éd. Douai, IV, 70 [Seneca ubi supra]. De ignibus in transversum agitatis per aera (lib. IV, LVI). cf SN éd. Douai, IV, 71 Aristotelis in libro metheororum I°. Opinio Senece de eisdem (lib. IV, LVII). Seneca V° libro. De asub id est stella cadente (lib. IV, LVIII). cf SN éd. Douai, IV, 72 Aristotiles ubi supra. Seneca ubi supra. De ceteris igneis impressionibus aeris (lib. IV, LIX). cf SN éd. Douai, IV, 73 Seneca de naturalibus questionibus V° libro. De yride et eius coloribus (lib. IV, LX). cf SN éd. Douai, IV, 74 Ex ymagine mundi. Ysidorus XIII° libro. Aristotiles in metheoris III° libro. Plinius ubi supra. Plinius ubi supra. Quod in eo ymago solis male exprimitur (lib. IV, LXI). cf SN éd. Douai, IV, 75 Seneca ubi supra. Quod ibi multe ymagines in unam turbidam confluunt (lib. IV, LXII). cf SN éd. Douai, IV, 76 [Seneca ubi supra]. De vicio speculi (lib. IV, LXIII). cf SN éd. Douai, IV, 77 Helynandus in cronicis suis IIII° libro. Seneca ubi supra. Quibus temporibus appareat archus et quibus non (lib. IV, LXIIII). cf SN éd. Douai, IV, 79 Aristotiles in metheoris libro III°. Seneca in libro de naturalibus questionibus ubi supra. Plinius ubi supra. De significationibus archus (lib. IV, LXV). cf SN éd. Douai, IV, 80 Seneca de naturalibus questionibus V° libro. Helynandus ubi supra. Comestor. De coronis in aere expressis (lib. IV, LXVI). cf SN éd. Douai, IV, 81 Seneca ubi supra. De virgis (lib. IV, LXVII). cf SN éd. Douai, IV, 82 [Seneca ubi supra]. De ymaginibus solis (lib. IV, LXVIII). cf SN éd. Douai, IV, 83 [Seneca ubi supra]. De rore et eius effectibus (lib. IV, LXIX). cf SN éd. Douai, IV, 84 Ex ymagine mundi. Ysidorus XIII.

Page 23: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Aristotiles in libro metheororum II°. Actor. De manna quod ex rore generatur (lib. IV, LXX). cf SN éd. Douai, IV, 85 Aviscenna II° libro. Constantinus in libro graduum. Platearius inn libro de simplici medicina. De melle (lib. IV, LXXI). cf SN éd. Douai, IV, 86 Diascorides. De pruina et gelu (lib. IV, LXXII). cf SN éd. Douai, IV, 88-89 Plinius II° libro. Ysidorus XIII libro. Aristotiles ubi supra. Ysidorus XIIII. Actor. Aristotiles ubi supra. De nebula (lib. IV, LXXIII). cf SN éd. Douai, IV, 90 Aristotiles ubi supra. Ex ymagine mundi. Ysidorus ubi supra. Plinius ubi supra. Actor. De temperantia aeris et intemperantia (lib. IV, LXXIIII). cf SN éd. Douai, IV, 109 Constantinus in pantegni libro V°. Aviscenna I° libro Constantinus ubi supra De varietate aeris secundum regiones (lib. IV, LXXV). cf SN éd. Douai, IV, 110-111 [Constantinus ubi supra]. De diversitate aeris secundum situs locorum et anni tempora et quedam alia (lib. IV, LXXVI). cf SN éd. Douai, IV, 112 [Constantinus ubi supra]. Actor. Constantinus ubi supra. De aere pestilentioso (lib. IV, LXXVII). cf SN éd. Douai, IV, 113 [Constantinus ubi supra]. Ex ymagine mundi. Ysidorus IIII° libro. Actor. De habitatione demonum in aere coliginoso (lib. IV, LXXVIII). cf SN éd. Douai, IV, 114 [Actor]. Petrus lumbardus. De casu Luciferi et complicum eius (lib. IV, LXXIX). cf SN éd. Douai, II; 85 sq [Petrus lumbardus]. Augustinus super genesim. Actor. De insciencia eorum et culpa et malicia (lib. IV, LXXX). [Actor]. Anselmus in libro de casu diaboli. Petrus lumbardus. Augustinus super genesim.

Page 24: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Quid sit eciam demonibus malum (lib. IV, LXXXI). cf SN éd. Douai, II, 91 Dyonisius de divinis nominibus. Augustinus de natura boni. Idem ad Orosium. Idem in enchiridion. Unde sit malum (lib. IV, LXXXII). cf SN éd. Douai, II, 92 Dyonisus de divinis nominibus. Actor. Augustinus in enchiridion. Idem de civitate dei XII. Quod malum in bono quiescit ipsumque corrumpit sed non ex toto (lib. IV, LXXXIII). cf SN éd. Douai, II, 93 Augustinus in enchiridion. Idem in eodem. Idem de natura boni. Idem de moribus manicheorum. Idemin soliloquiis I°. De malo culpe et pene quorum unum per aliud ordinatur (lib. IV, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, II, 97 Petrus lumbardus. Augustinus de civitate dei XIX° libro. Qales effecti sunt demones per peccatum (lib. IV, LXXXV). cf SN éd. Douai, II, 100 Augustinus de civitate dei XII°. Idem in eodem VIII° libro. Petrus lumbardus. Ieronimus ad Damasum II° libro. Dyonisius de divinis nominibus. Augustinus de natura boni. Idem de civitate dei XI°. De scientia eorum et prenunciatione futurorum (lib. IV, LXXXVI). cf SN éd. Douai, II, 101-102 Augustinus de civitate dei IX°. Ysidorus in libro sententiarum I°. Origenes super Iob libro I°. Ieronimus ad Damasum II° libro. Augustinus de civitate dei IX°. Idem de divinatione demonum. De potestate demonum (lib. IV, LXXXVII). cf SN éd. Douai, II, 103 Gregorius in moralibus XVIII° libro. Ieronimus ad Damasum II° libro. Augustinus de divinatione demonum. Augustinus de trinitate III°. De arte magica que per eos exerceatur (lib. IV, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, II, 104 Petrus lumbardus. De falsis transmutationibus (lib. IV, LXXXIX). cf SN éd. Douai, II, 105 Augustinus de divinatione demonum. Ex libro de anima et spiritu. Augustinus de civitate dei XVIII° libro. Quid de ludificationibus huiusmodi senserit Augustinus (lib. IV, XC). cf SN éd. Douai, II, 106

Page 25: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

[Augustinus de civitate dei XVIII° libro]. Exempla quibus eius sententia comprobatur. (lib. IV, XCI). cf SN éd. Douai, II, 107 [Augustinus de civitate dei XVIII° libro]. Valerius Maximus I° libro. Exemplum Helinandi ad idem (lib. IV, XCII). cf SN éd. Douai, II, 108 Helinandus XIII° libro. Aliud exemplum eiusdem de falsa transmutatione (lib. IV, XCIII). cf SN éd. Douai, II, 109 [Helinandus XIII° libro]. Quod magica transfiguratio non visum fallit omnium (lib. IV, XCIIII). cf SN éd. Douai, II, 110 [Helinandus XIII° libro]. De mulierculis que dicunt se noctu ire cum Diana vel Herodiade (lib. IV, XCV). cf SN éd. Douai, II, 111 Ex libro de anima et spiritu. De diversis generibus demonum (lib. IV, XCVI). cf SN éd. Douai, II, 112 Cassianus in libro collationum. Ysidorus in libro ethymologiarum VIII°. Haymo super Ysaiam. Quod in demonibus etiam prelationes sunt et alii aliis vitiis presunt (lib. IV, XCVII). cf SN éd. Douai, II, 113 Petrus lumbardus. Cassianus ubi supra. Quod hominibus infesti inter se quoque discordes sunt (lib. IV, XCVIII). cf SN éd. Douai, II, 114 Augustinus de civitate dei. Hylarius super beati immaculati. Origenes super Iob I° libro. Iohannes crisostomus super Mattheum I° libro. Cassianus ubi supra. Quod iugiter humanis sensibus insidiantur (lib. IV, XCIX). cf SN éd. Douai, II, 115 Cyprianus in libro de zelo et livore. Augustinus de LXXXa questionibus. Hylarius super beati immaculati Quod semel victi fugiunt confusi (lib. IV, C). cf SN éd. Douai, II, 117 Origenes super nri? Petrus lumbardus. Actor. Qualiter immiscent se corporibus (lib. IV, CI). cf SN éd. Douai, II, 118 Augustinus de divinatione demonum. Actor. Quod non illabantur mentibus (lib. IV, CII). cf SN éd. Douai, II, 119 Gennadius in libro ecclesiasticorum dogmatum. Beda super actus apostolorum. Actor. Ieronimus super Mattheum II° libro. Qualiter hominum cogotationes deprehendant (lib. IV, CIII). cf SN éd. Douai, II, 120 [Ieronimus super Mattheum II° libro]. Origenes super Iob libro I° Cassianus ubi supra.

Page 26: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Qualiter energuminos vexent (lib. IV, CIIII). cf SN éd. Douai, II, 122 [Cassianus ubi supra]. Actor. Qualiter symulacris assideant (lib. IV, CV). cf SN éd. Douai, II, 123 Glosa super Abacuc II°. Actor. Utrum corpora demones habeant (lib. IV, CVI). cf SN éd. Douai, II, 125 Augustinus super genesim III° libro Idem in libro de divinatione demonum. Apuleius platonicus in libro de deo Socratis. Actor. Ricardus de trinitate IIII° libro. De incuborum vexatione exemplum de fantastica muliere (lib. IV, CVII). cf SN éd. Douai, II, 126 Augustinus de civitate dei XV° libro. Gaufridus autisiodorensis. Alia exempla ad idem (lib. IV, CVIII). cf SN éd. Douai, II, 127 Helynandus III° libro. Actor. Sententia prudentium de eodem (lib. IV, CIX). cf SN éd. Douai, II, 128 [Actor]. Cassianus ubi supra. Quod demones omni motu liberi arbitrii peccant (lib. IV, CX). cf SN éd. Douai, II, 129 Gregorius in moralibus XVIII°. Glosa super epistolam IIam ad Corinthios. Actor. Utrum peccent credendo vel sperando (lib. IV, CXI). cf SN éd. Douai, II, 130 [Actor]. Cur non habent peccati sui remedium (lib. IV, CXII). cf SN éd. Douai, II, 131 Petrus lumbardus. Augustinus ib ebchiridion. Ieronymus ad Damasum II° libro Actor.

Page 27: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), V D'APRÈS MS BRUXELLES, B.R. 18465

Quintus agit de inicio operis tercie diei id est de dispositione partium inferiorum huius mundi et habet (CXXXIII) capitula.

De congregatione et dispertione aque et terre (lib. V, I). cf SN éd. Douai, V, 1 Petrus Comestor. Beda super genesim. Comestor. Actor. Qualiter tanta multitudo aquarum congregari potuit et in unum locum haberi (lib. V, II). cf SN éd. Douai, V, 3 [Actor]. De naturalibus aque proprietatibus (lib. V, III). cf SN éd. Douai, V, 5 Aviscenna de medicina libro °. Aristotiles in libro se sensu et sensato. Ysidorus XIII° libro. Quod aqua prevalet ceteris elementis (lib. V, IIII). [Ysidorus XIII° libro]. Vitrubius in libro de architectura capitulo VIII°. Ambrosius II° libro. De mari (lib. V, V). cf SN éd. Douai, V, 8 Ysidorus ubi supra. Ambrosius in exameron. Seneca libro VII°. Aristotiles in metheoris. Actor. De salsedine maris (lib. V, VI). cf SN éd. Douai, V, 9 [Actor]. Aristotiles ubi supra. Plinius II° libro. De gravitate aque salse (lib. V, VII). cf SN éd. Douai, V, 10 Aristotiles in metheoris III° libro. De natura et effectu aque marine (lib. V, VIII). cf SN éd. Douai, V, 11 Aviscenna II° llibro. Diascorides. Qualiter aqua maris amaritudinem deponit (lib. V, IX). cf SN éd. Douai, V, 12 Ieronimus super Amos. Seneca VII) libro. Ex ymagine mundi. De occeano et mediterraneo mari (lib. V, X). cf SN éd. Douai, V, 13, 15 Aristotiles in metheoris libro II°. Ysidorus ubi supra. Secundus philosophus. Ex ymagine mundi. Ysidorus ubi supra. De finibus maris (lib. V, XI). cf SN éd. Douai, V, 16 Idem ibidem. [Ysidorus] Comestor. De estibus maris (lib. V, XII). cf SN éd. Douai, V, 18

Page 28: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ysidorus XIII° libro. Plinius II° libro. Aristotiles. Ex ymagine mundi. De periculis maris (lib. V, XIII). cf SN éd. Douai, V, 22 Ysidorus ubi supra. De fontibus et natura aque fontalis (lib. V, XIIII). cf SN éd. Douai, V, 24, 27 Idem. Actor. Aviscenna libro I°. Dyascorides. Qualiter salubres fontes investigandi sunt (lib. V, XV). cf SN éd. Douai, V, 25 Vitrubius de architectura VIII° libro. Quibus in locis querendi sunt fontes (lib. V, XVI). cf SN éd. Douai, V, 26 [Vitrubius de architectura VIII° libro]. De diversis generibus fontium (lib. V, XVII). cf SN éd. Douai, V, 28 [Vitrubius de architectura VIII° libro]. De mutabilitate quorumdam fontium (lib. V, XVIII). cf SN éd. Douai, V, 29 Ysidorus ubi supra. Augustinus de civitate dei XXI° libro. Seneca ubi supra. De miraculis quorumdam fontium (lib. V, XIX). cf SN éd. Douai, V, 30 Vitrubius de architectura VIII° libro. Ysidorus ubi supra. Augustinus de civitate dei libro XXI°. Plinius II° libro. Solinus. De fluminibus (lib. V, XX). cf SN éd. Douai, V, 31 Ysidorus ubi supra. Secundus philosophus. Seneca ubi supra. Ysaac ubi supra. De origine fluviorum et siccatione quorumdam (lib. V, XXI). cf SN éd. Douai, V, 32 Aristotiles in II° libro metheororum. De hiis que augentur in estate (lib. V, XXII). cf SN éd. Douai, V, 33 Seneca ubi supra. De Nylo (lib. V, XXIII). cf SN éd. Douai, V, 34 Ysidorus ubi supra. Solinus. Comestor. Actor. Aviscenna I° libro. Seneca VIII° libro. De cursu eiusdem et latitudine et irrigatione Egipti (lib. V, XXIIII). cf SN éd. Douai, V, 35 [Seneca VIII° libro]. Idem III° libro. De Gange (lib. V, XXV). cf SN éd. Douai, V, 36 Ysidorus XIII° libro. Comestor.

Page 29: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Solinus. Helynandus XV° libro. De Tygri (lib. V, XXVI). cf SN éd. Douai, V, 37 Ysidorus. Solinus. Plinius. De Eufrate (lib. V, XXVII). cf SN éd. Douai, V, 38 Ysidorus. Solinus. De Iordane ceterisque fluviis famosis (lib. V, XXVIII). cf SN éd. Douai, V, 39 Ysidorus. Adhuc de eodem (lib. V, XXIX). cf SN éd. Douai, V, 40 [Ysidorus]. De miraculis quorumdam fluminum (lib. V, XXX). cf SN éd. Douai, V, 41 Solinus. Plinius II° libro. Ysidorus XIII) libro. Vitrubius ubi supra. De lacis et aquis lacunalibus (lib. V, XXXI). cf SN éd. Douai, V, 42 Ysidorus XIII° libro. Aviscenna II° libro. De lacu Asphalti et Tyberiadis ceterisque famosis (lib. V, XXXII). cf SN éd. Douai, V, 43 Ysidorus XIII° libro. De miraculis quorumdam lacuum (lib. V, XXXIII). cf SN éd. Douai, V, 44 Ysidorus XIII° libro. Solinus. Plinius II° libro. Idem ° libro. Vitrubius de architectura VIII° libro. Seneca VII° libro. De puteis et aqua puteali (lib. V, XXXIIII). cf SN éd. Douai, V, 45-46 Ysidorus XIII° libro. Seneca de naturalibus questionibus VII° libro. Plinius II° libro. Aviscenna I° libro. De cysternis (lib. V, XXXV). cf SN éd. Douai, V, 49 Actor. Ysaac in dietis. De diversitate aquarum multiplici (lib. V, XXXVI). Seneca VII° libro. Ysidorus XIII° libro. De diversitate aquarum in pondere (lib. V, XXXVII). cf SN éd. Douai, V, 54 Aristotiles in libro metheororum III°. Idem in libro de vegetabilibus. Seneca VII° libro. Aviscenna I° libro. De diversitate in colore (lib. V, XXXVIII). cf SN éd. Douai, V, 55 Aviscenna I° libro. Idem in eodem. Constantinus ubi supra.

Page 30: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De diversitate in sapore (lib. V, XXXIX). cf SN éd. Douai, V, 56 Seneca VII° libro. Aristotiles in libro de sensu et sensato. Constantinus ubi supra. Aviscenna libro I°. Constantinus ubi supra. Ysaac ubi supra. De aquis metallinis (lib. V, XL). cf SN éd. Douai, V, 68 Aviscenna I° libro. Idem in II° libro. Constantinus in pantegni libro V°. Aviscenna I° libro. Idem in II° libro. Constantinus ubi supra. Aviscenna I° libro. Idem in II° libro. Constantinus ubi supra. Aviscenna I° libro. Idem in II° libro. De aquis sulphureis (lib. V, XLI). cf SN éd. Douai, V, 69 Ysidorus XIII° libro. Ex ymagine mundi. Aviscenna II° libro. Constantinus ubi supra. De aquis calidis et frigidis (lib. V, XLII). cf SN éd. Douai, V, 70 Aviscenna I° libro. Idem in II° libro. Ysaac ubi supra. Constantinus ubi supra. De aquis coctis (lib. V, XLIII). cf SN éd. Douai, V, 72 Aviscenna I° libro. De simplici potu aque (lib. V, XLIIII). cf SN éd. Douai, V, 73 Idem I° libro. Ysaac in dietis. De aquis eligendis ad potandum (lib. V, XLV). cf SN éd. Douai, V, 75 Aviscenna I° libro. Ysaac in dietis. Dyascorides. De aquis perniciosis ac venenosis (lib. V, XLVI). cf SN éd. Douai, V, 77 Aviscenna II° libro. Ex ymagine mundi. De hiis que generantur ex aquis et primo de aureo vellere (lib. V, XLVII). cf SN éd. Douai, V, 78 Actor. Ysidorus. Papias. De spongiis (lib. V, XLVIII). cf SN éd. Douai, V, 79 Aviscenna II° libro. Dyascorides. De lapidibus qui ex aquis fiunt (lib. V, XLIX). cf SN éd. Douai, V, 80

Page 31: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Aristotiles in libro de vegetabilibus. Vitrubius ubi supra. Seneca de naturalibus questionibus VII° libro. [Aristotelis + ?] In libro IIII° metheororum Aristotilis in additis. De punice (lib. V, L). cf SN éd. Douai, V, 81 Ysidorus ubi supra XVI°. Aviscenna II° libro. Dyascorides. De natura et origine salis (lib. V, LI). cf SN éd. Douai, V, 82 Ysidorus XVI° libro. Actor. De operatione salis in medicina (lib. V, LII). cf SN éd. Douai, V, 84 Aviscenna II° libro de medicina. Dyascorides. Ysaac. Constantinus in libro graduum. De speciebus salis (lib. V, LIII). cf SN éd. Douai, V, 87 [Constantinus in libro graduum]. Aviscenna ubi supra. Ysaac. Aristotiles in libro de vegetabilibus. De nitro (lib. V, LIIII). cf SN éd. Douai, V, 88 Ysidorus ubi supra. Aviscenna II° libro. Constantinus in libro graduum. Dyascorides. Platearius in libro de simplici medicina. De bitumine (lib. V, LV). cf SN éd. Douai, V, 92 Ysidorus ubi supra. Platearius ubi supra. De alumine (lib. V, LVI). cf SN éd. Douai, V, 94 Ysidorus ubi supra. Platearius. Dyascorides. Aviscenna. Actor. De quarto elemento quod est terra (lib. V, LVII). [Actor]. Ysidorus XIIII° libro. Aviscenna de medicina libro I°. Seneca libro VI°. Secundus philosophus. Plinius II° libro. De situ terre (lib. V, LVIII). cf SN éd. Douai, VI, 4 Ysidorus XIIII° libro. Aristotiles in libro de celo et mundo II°. Ex spera. Plinius II° libro. Ex ymagine mundi. Macrobius de sompno Scipionis libro I°.

Page 32: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De forma vel figura terre (lib. V, LIX). Ex ymagine mundi. Ex spera. Seneca in naturalibus questionibus. De mensura terre (lib. V, LX). cf SN éd. Douai, VI, 13 Macrobius ubi supra. Gerbertus in astrologia. De partibus orbis terre (lib. V, LXI). cf SN éd. Douai, VI, 14-17 Ex ymagine mundi. Ysidorus libro XIIII°. Actor. De meditullio terre (lib. V, LXII). Ieronimus super Ezechielem libro II°. Helynandus XI° libro. Comestor. De montibus ac ceteris locis patentibus (lib. V, LXIII). cf SN éd. Douai, VI, 20, 24 Ysidorus XIIII° libro. Petrus Comestor. [Aristotelis + ?] Ex quarto libro metheororum in additis. Aristotelis in libro metheororum II°. Actor. Ysidorus ubi supra. Actor. De locis subterraneis (lib. V, LXIIII). cf SN éd. Douai, VI, 24 [Ysidorus? Actor?] De causis terremotus (lib. V, LXV). cf SN éd. Douai, VI, 28 Seneca III° libro. Adhuc de eodem (lib. V, LXVI). cf SN éd. Douai, VI, 27 Aristotiles in libro metheororum III°. Plinius II° libro. Ex ymagine mundi. Ysidorus XIIII° libro. De speciebus terremotus (lib. V, LXVII). cf SN éd. Douai, VI, 28 Aristotiles in III° libro metheororum. Seneca III° libro. De multiplici eius effectu (lib. V, LXVIII). cf SN éd. Douai, VI, 29 Plinius II° libro. Aristotiles in libro de vegetabilibus. De pestilentia consequente terremotum (lib. V, LXIX). cf SN éd. Douai, VI, 30 Seneca III° libro. Quibus in locis accidat terremotus (lib. V, LXX). cf SN éd. Douai, VI, 31 Aristotiles in metheororum libro III°. Idem in vegetabilibus. Seneca III° libro. Plinius II° libro. Quibus temporibus accidat, quibus non (lib. V, LXXI). cf SN éd. Douai, VI, 32 Aristotiles in metheororum libro III°. De signis terremotus (lib. V, LXXII). cf SN éd. Douai, VI, 33 Plinius ubi supra. Aristotiles in libro metheororum III°.

Page 33: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Actor. De remediis contra terremotum (lib. V, LXXIII). cf SN éd. Douai, VI, 37 Plinius ubi supra. Morale Senece de terremotu (lib. V, LXXIIII). cf SN éd. Douai, VI, 38 Seneca III° libro. Adhuc de eodem (lib. V, LXXV). cf SN éd. Douai, VI, 39 [Seneca III° libro]. De pulveribus et glebis terre (lib. V, LXXVI). cf SN éd. Douai, VI, 66 Actor. Ysidorus XIIII° libro. Dyascorides. De luto multiplici (lib. V, LXXVII). cf SN éd. Douai, VI, 67 Ysidorus ubi supra. De hiis que continentur in visceribus terre (lib. V, LXXVIII). cf SN éd. Douai, VI, 68 Seneca VII° libro. Idem libro II°. De mineris terre (lib. V, LXXIX). cf SN éd. Douai, VII, 1 Seneca VII° libro. [Aristotelis + ?] Ex IIII° libro metheororum Aristotilis in additis. Actor. De argento vivo (lib. V, LXXX). cf SN éd. Douai, VII, 61 Plinius. Ysidorus. Constantinus ubi supra. Dyascorides. Aviscenna. Platearius ubi supra. De sulphure (lib. V, LXXXI). cf SN éd. Douai, VII, 66 Ysidorus XVI° libro. Aviscenna. Dyascorides. Constantinus ubi supra. Platearius de simplici medicina. Actor. De attramento (lib. V, LXXXII). cf SN éd. Douai, VII, 74 Ysidorus libro XIX°. Aviscenna. De minio et sandaraca (lib. V, LXXXIII). cf SN éd. Douai, VII, 101-102 Ysidorus ubi supra. Aviscenna. Dyascorides. De arsenico (lib. V, LXXXIIII) cf SN éd. Douai, VII, 69. Ysidorus ubi supra. Dyascorides. De metallis (lib. V, LXXXV). cf SN éd. Douai, VII, 3 Ysidorus ubi supra. De auro (lib. V, LXXXVI). cf SN éd. Douai, VII, 7 [Ysidorus ubi supra]. Aviscenna. Constantinus in libro graduum.

Page 34: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Razi in almansore Platearius in libro de simplici medicina. De argento (lib. V, LXXXVII). cf SN éd. Douai, VII, 16 Ysidorus ubi supra. Plinius XXXIII° libro. Item Plinius. Aviscenna. Constantinus ubi supra. Razi ubi supra. De litargiro (lib. V, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, VII, 21-22 Ysidorus ubi supra. Razi ubi supra. Platearius ubi supra. Constantinus ubi supra. De ere et auricalco (lib. V, LXXXVIIII) cf SN éd. Douai, VII, 24, 36. Ysidorus ubi supra. Razi ubi supra. Aviscenna. Constantinus ubi supra. Plinius XXXIIII°. De plumbo (lib. V, XC). cf SN éd. Douai, VII, 40 Ysidorus ubi supra. Plinius ubi supra. Platearius. Constantinus in libro graduum. Dyascorides. Aviscenna. De stanno (lib. V, XCI). cf SN éd. Douai, VII, 37 Ysidorus ubi supra. Aviscenna. Ex libro de aluminibus et salibus. Actor. De electro et corintheo (lib. V, XCII). cf SN éd. Douai, VII, 58 Ysidorus ubi supra. De ferro (lib. V, XCIII). cf SN éd. Douai, VII, 50 Ysidorus ubi supra. Aviscenna. Constantinus ubi supra. De purgamentis ferri (lib. V, XCIIII). cf SN éd. Douai, VII, 56 Ysidorus ubi supra. Plinius ubi supra XXXIIII° libro. Razi. De purgamentis eris et scoria multiplici (lib. V, XCV). cf SN éd. Douai, VII, 57 Ysidorus ubi supra. Constantinus ubi supra. De lapidibus mineralibus (lib. V, XCVI). [Aristotelis + ?] Ex IIII° libro metheororum Aristotilis in additis. Seneca ubi supra VII° libro. De lapidicinis (lib. V, XCVII). cf SN éd. Douai, VIII, 1 Vitrubius II° libro.

Page 35: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

YsidorusXIXo libro. De harenariis (lib. V, XCVIII). cf SN éd. Douai, VIII, 7 Ysidorus ubi supra. Vitrubius ubi supra. Aristotelis in libro de vegetabilibus. Dyascorides. De topho et gypso (lib. V, XCIX). cf SN éd. Douai, VIII, 11 Ysidorus ubi supra. Vitrubius ubi supra. Ysidorus ubi supra. Aviscenna. De calce (lib. V, C). cf SN éd. Douai, VIII, 9 Aviscenna. Constantinus. Vitrubius ubi supra. Razi. De silice et cote ceterisque lapidibus communibus (lib. V, CI). cf SN éd. Douai, VIII, 13-14 Ysidorus ubi supra XVI°. Idem in libro XIX°. Idem XVI°. Aviscenna. Razi. De marmoribus (lib. V, CII). cf SN éd. Douai, VIII, 15 Ysidorus ubi supra. Dyascorides. Ysidorus ubi supra. De magnete lapide (lib. V, CIII). cf SN éd. Douai, VIII, 19 Ysidorus ubi supra. Dyascorides. Aviscenna. Constantinus ubi supra. Platearius ubi supra. De miraculo magnetis (lib. V, CIIII). cf SN éd. Douai, VIII, 20 Augustinus de civitate dei XXI° libro. De gagate (lib. V, CV). cf SN éd. Douai, VIII, 22 Ysidorus ubi supra. Plinius XXXVI) libro. Solinus. Aviscenna. Dyascorides. De ceteris lapidibus insignoribus (lib. V, CVI). cf SN éd. Douai, VIII 23-28 Ysidorus ubi supra. Dyascorides. Adhuc de eodem (lib. V, CVII). [Dyascorides?] Dyascorides. Physiologus. De gemmis (lib. V, CVIII). cf SN éd. Douai, VIII, 29 Ysidorus ubi supra.

Page 36: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De absicto et achate et adamante (lib. V, CIX). cf SN éd. Douai, VIII, 36-37 [Ysidorus]. Solinus. Physiologus. Razi in Almansore. De agape et alectorio et ametisto et quibusdam aliis (lib. V, CX). cf SN éd. Douai, VIII, 42-44 Dyascorides. Ysidorus. Helinandus. Ysidorus. De berillo et calcedonia et carbunculo et catochite (lib. V, CXI). cf SN éd. Douai, VIII, 47-51 [Ysidorus]. Helynandus X°libro. Dyascorides. Glosa super apocalypsim. Ysidorus. Solinus. De celidonia et ceranio et corallio (lib. V, CXII). cf SN éd. Douai, VIII, 53-56 Dyascorides. Ysidorus. Ambrosius in exameron. Ysidorus. Dyascorides. Aviscenna. De criselectro, crisolito et crisopraso, cristallo et cimedia (lib. V, CXIII). cf SN éd. Douai, VIII, 58-62 Ysidorus ubi supra. Helynandus X° libro. Solinus. Ysidorus. Seneca ubi supra VII° libro. Dyascorides. De dionisia et dracontide (lib. V, CXIIII). cf SN éd. Douai, VIII, 64-65 [Dyascorides] Dyascorides. Ysidorus. De emathite et enidro (lib. V, CXV). cf SN éd. Douai, VIII, 68, 70 [Ysidorus]. Plinius XXXVI° libro. Constantinus in libro graduum. Aviscenna. Ysidorus. Dyascorides. Ysidorus. De galactite, galatie, glosopetra et hyema (lib. V, CXVI). cf SN éd. Douai, VIII, 73-75 [Ysidorus]. Dyascorides. Ysidorus ubi supra.

Page 37: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Solinus. De iacincto et iaspide et lichnis et ligurio (lib. V, CXVII). cf SN éd. Douai, VIII, 76-80 [Solinus ou Ysidorus ?]. Solinus. Helynandus X° libro. Helynandus XIIo libro. Solinus. Ysidorus. Helynandus X° libro. Dyascorides. De margarita (lib. V, CXVIII). cf SN éd. Douai, VIII, 81 Ysidorus. Philosophus. Actor. Platearius. De media et mirrita, murrina, onice et pancro (lib. V, CXIX). cf SN éd. Douai, VIII, 85-89 Ysidorus. Dyascorides. Ysidorus. Plinius. Helynandus X° libro. De saphiro et sagda, sardonice et selenite (lib. V, CXX). cf SN éd. Douai, VIII, 93-98 Ysidorus. Helynandus ubi supra. Glosa super apocalipsim. Dyascorides. Ysidorus. Helynandus. Ysidorus. Helynandus. Ysidorus. De smaragdo (lib. V, CXXI). cf SN éd. Douai, VIII, 99 [Ysidorus]. Solinus. De sucino (lib. V, CXXII). cf SN éd. Douai, VIII, 103 [Solinus]. Ambrosius in exameron libro III°. Solinus. De tegolito et topazio, vegentana et yri (lib. V, CXXIII). cf SN éd. Douai, VIII, 106-108 [Solinus]. Ysidorus. Glosa super apocalipsim. Helynandus X° libro. Ysidorus. De coloribus nativis qui ex terra colliguntur (lib. V, CXXIIII). cf SN éd. Douai, VII, 97 Idem XIX° libro. [Ysidorus] Dyascorides. Ysidorus. Dyascorides.

Page 38: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Actor. De cerusa et calcanto (lib. V, CXXV). cf SN éd. Douai, VII, 100 Idem [Ysidorus?] XIX° libro. Platearius ubi supra. Ysidorus XVI° libro. Dyascorides. De vaporibus terre quibus aer imprimitur (lib. V, CXXVI). cf SN éd. Douai, VI, 69 Vitrubius in libro VIII° de architectura. Priscianus ad Cosdroe. Ieronimus? De igne terreno et eius effectu multiplici (lib. V, CXXVII). cf SN éd. Douai, VI, 70 [Ieronimus.?] Seneca VI° libro. De miraculis corporum vim ignis sustinentium (lib. V, CXXVIII). cf SN éd. Douai, VI, 71 Augustinus de civitate dei XXI° libro. Plinius II° libro. De virtute ignis in corporibus adustis (lib. V, CXXIX). cf SN éd. Douai, VI, 72 Augustinus ubi supra. Ysidorus XIIII° libro. Augustinus ubi supra. De flamma et fumo (lib. V, CXXX). cf SN éd. Douai, VI, 73-74 Ysidorus ubi supra. Ex ymagine mundi. Hugo de sex diebus. Actor. Aviscenna ubi supra. Ysaac. Aristotiles in libro metheororum III°. De carbone et cinere (lib. V, CXXXI). cf SN éd. Douai, VI, 75-76 Ysidorus ubi supra. Actor. Aristotiles in libro physicorum IIII°. Aviscenna II° libro de medicina. Razi. Actor. De vitro (lib. V, CXXXII). cf SN éd. Douai, VI, 77 Ysidorus XIX° libro. Aviscenna. Constantinus ubi supra. Platearius. De latere cocto et testa (lib. V, CXXXIII). cf SN éd. Douai, VI, 80-81 Ysidorus XIX° libro. Vitrubius II° libro. Aviscenna. Actor.

Page 39: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), VI D'APRÈS MS BRUXELLES, B.R. 18465

Sextus agit de naturis herbarum ac seminum que eadem quoque tercia die ex terra producta sunt et habet (CXI) capitula.

De germinatione terre (lib. VI, I). cf SN éd. Douai, IX, 1 Comestor. Ambrosius in exameron III° libro. De communi natura plantarum (lib. VI, II). Aristotiles in libro de vegetabilibus. De vita et incremento plantarum (lib. VI, III). cf SN éd. Douai, IX, 6-7 [Aristotiles in libro de vegetabilibus]. Idem in libro de morte et vita. De digestionibus plantarum nomine (lib. VI, IV). cf SN éd. Douai, IX, 8 Idem in libro de vegetabilibus. De multiplici varietate plantarum (lib. VI, V). cf SN éd. Douai, IX, 2 [Idem in libro de vegetabilibus]. De nomine et gratia herbarum (lib. VI, VI). Ysidorus XVII° libro. Ambrosius ubi supra. Cur deus creavit herbas priusquam animalia (lib. VI, VII). [Ambrosius ubi supra]. Aristotiles in libro de vegetabilibus. Rabi Moyses. Actor. De abrotano (lib. VI, VIII). cf SN éd. Douai, X, 12 Phisicus. Aviscenna II° canone. Plinius XXI° libro. De absynthio (lib. VI, IX). cf SN éd. Douai, IX, 21 Ysidorus. Ambrosius ubi supra III° libro. Physicus. Ypocrates in epistola sua. Razi in almansore. Aviscenna. Dyascorides. Adhuc de eodem (lib. VI, X) . cf SN éd. Douai, IX, 22 Constantinus in libro graduum. Dyascorides. Platearius in libro de simplici medicina. De allio (lib. VI, XI). cf SN éd. Douai, X, 14 Ysidorus ubi supra. Ypocrates. Ambrosius VI° libro. Razi. Aviscenna. Dyascorides. Constantinus ubi supra. Idem in Pantegni.

Page 40: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De alga et aloen et ambrosia (lib. VI, XII). cf SN éd. Douai, IX, 32-34 Ysidorus. Dyascorides. Plinius XXVII° libro. De aneto et aniso (lib. VI, XIII). cf SN éd. Douai, X, 19;XI, 2-3 Ysidorus. Ysaac in dietis. Plinius XX° libro. Aviscenna. Dyascorides. Constantinus ubi supra. Platearius. Ysidorus. De apio (lib. VI, XIIII). cf SN éd. Douai, X, 20 Idem. Ysaac ubi supra. Constantinus. De aristologia et arthemisia et ascalonia et atriplice (lib. VI, XV). cf SN éd. Douai, IX, 37, 39; X, 33 Aviscenna II° libro. Platearius. Idem. Dyascorides. Ysidorus. Ysaac ubi supra. De beta (lib. VI, XVI). cf SN éd. Douai, X, 29 Idem. Dyascorides. Plinius XX° libro. Phisicus. De bogloso et boragine et borith (lib. VI, XVII). cf SN éd. Douai, IX, 42, 44; X, 32 Ysidorus ubi supra. Ysaac. Platearius. Constantinus. Glosa super Ieremiam. De camelonte et canna et cannabe (lib. VI, XVIII). cf SN éd. Douai, IX, 51, 53; X, 38-39 Ysidorus. Ex herbario. Dyascorides. Actor. Razi. Plinius XX° libro. Aviscenna. De cappari (lib. VI, XIX). cf SN éd. Douai, X, 40 Ysidorus. Ysaac. Platearius. Dyascorides. De capillo Veneris et carduo et carice et caule (lib. VI, XX). cf SN éd. Douai, IX, 54; X,

Page 41: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

43-45 Ysidorus. Platearius. Constantinus ubi supra. Ysidorus. Yppocrates in quadam epistola. Dyascorides. Ysidorus. Razi. Ysidorus. Ysaac. De celidonia (lib. VI, XXI). cf SN éd. Douai, IX, 55 Ysidorus. Ex herbario. Razi. Diascorides. De centaurea (lib. VI, XXII). cf SN éd. Douai, IX, 56 Ysidorus. Diascorides. De cepa (lib. VI, XXIII). cf SN éd. Douai, X, 48 Ysidorus. Ysaac. Plinius XIX° libro. Ypocrates ubi supra. Diascorides. Aviscenna. Constantinus in pantegni. De cerefolio et cycorea et cicuta et cipero (lib. VI, XXIIII). cf SN éd. Douai, IX, 59, 61; X, 51 Ysaac. Dyascorides. Platearius. Constantinus ubi supra. Aviscenna. De coloquintida et consolida (lib. VI, XXV). cf SN éd. Douai, IX, 62-63 Ysidorus. Razi ubi supra. Diascorides. Constantinus ubi supra. Platearius. Ex herbario. De coriandro (lib. VI, XXVI). cf SN éd. Douai, X, 53; XI, 12 Ysidorus. Aviscenna. Diascorides. Ysaac. Constantinus in pantegni. De croco (lib. VI, XXVII). cf SN éd. Douai, X, 55 Ysidorus. Aviscenna.

Page 42: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Constantinus ubi supra. Ysaac in dietis III° libro. Platearius. De cucumere (lib. VI, XXVIII). cf SN éd. Douai, X, 58 Ysidorus. Ysaac. Plinius XX° libro. Aviscenna. Diascorides. Constantinus in pantegni. De cucurbita (lib. VI, XXIX). cf SN éd. Douai, X, 60 Ysidorus. Razi ubi supra. Diascorides. Aviscenna. Ysaac. Platearius. Plinius XX° libro. Actor. Constantinus ubi supra. De diptanno et dracontea (lib. VI, XXX). cf SN éd. Douai, IX, 67 Ysidorus. Diascorides. Platearius. Ysidorus. Platearius. De ebulo et edera (lib. VI, XXXI). cf SN éd. Douai, IX, 68 Idem Ex herbario. Ysidorus. Plinius XVI° libro. Ex herbario. De elioctropio et eleboro (lib. VI, XXXII). cf SN éd. Douai, IX, 69, 72 Ysidorus. Platearius. Diascorides. De endivia et enula et eruca (lib. VI, XXXIII). cf SN éd. Douai, X, 65, 66, 69 Aviscenna. Constantinus ubi supra. Ysidorus. Platearius. Ysaac. De epythimo et euforbio (lib. VI, XXXIIII). cf SN éd. Douai, IX, 76; X, 68 Diascorides. Aviscenna. Ysidorus. Solinus. Diascorides. De feniculo et ferula et filice (lib. VI, XXXV). cf SN éd. Douai, IX, 77, 79; X, 70; XI, 121 Ysidorus.

Page 43: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Razi. Ysaac. Ysidorus. Plinius XXIII° libro. Idem XX° libro. Diascorides. Razi in almansore. Ex herbario. De folio et fuco (lib. VI, XXXVI). cf SN éd. Douai, IX, 81 Ysidorus. Diascorides. Aviscenna. Diascorides. Ysidorus. De fumo terre (lib. VI, XXXVII). cf SN éd. Douai, IX, 82 Platearius. Constantinus in libro graduum. Ysidorus. Ysaac. De gariosilata et geniculari et gentiana (lib. VI, XXXVIII). cf SN éd. Douai, IX, 83-84 Platearius. Constantinus in libro graduum. Ysidorus. Diascorides. Platearius. De gladiolo et gramine (lib. VI, XXXIX). cf SN éd. Douai, IX, 85-86 Ysidorus. Diascorides. Constantinus in libro graduum. Ysidorus. Razi. Aviscenna. Ex herbario. De iacincto et iunco et iusquiamo (lib. VI, XL). cf SN éd. Douai, IX, 89-91 Ysidorus. Plinius XXI libro. Ysidorus. Platearius. Aviscenna. Ex libro de natura rerum. De lacteride et lacticinio (lib. VI, XLI). cf SN éd. Douai, IX, 92 Ex herbario. Diascorides. Aviscenna. De lactuca (lib. VI, XLII). cf SN éd. Douai, X, 76 Ysidorus. Diascorides. Ysaac. Platearius. Constantinus in pantegni.

Page 44: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De diversis speciebus lactuce (lib. VI, XLIII). cf SN éd. Douai, X, 78 Ysidorus. Diascorides. Ysaac. Aviscenna. Ex herbario. De lappa et lappatio et ligustico (lib. VI, XLIIII). cf SN éd. Douai, IX, 93; X, 81 Ysidorus. Diascorides. Platearius. Plinius XX° libro. Platearius. Constantinus in libro graduum. De lilio (lib. VI, XLV). cf SN éd. Douai, X, 82 Ysidorus. Plinius XXI° libro. Diascorides. Platearius. Aviscenna. De lino et lolio (lib. VI, XLVI). cf SN éd. Douai, X, 85 Ysidorus XIX° libro. Plinius XIX° libro. Aviscenna. Ysidorus XVII° libro. Actor. De malva (lib. VI, XLVII). cf SN éd. Douai, X, 87 Ysidorus. Ysaac. Platearius. Constantinus in libro graduum. De mandragora (lib. VI, XLVIII). cf SN éd. Douai, IX, 97 Ysidorus XVI° libro. Diascorides. Razi. Aviscenna. Platearius. De marrubio et marrubiastro (lib. VI, XLIX). cf SN éd. Douai, IX, 100 Ysidorus. Plinius XX° libro. Platearius. Constantinus in libro graduum. Diascorides. De melone et menta et mentastro (lib. VI, L). cf SN éd. Douai, IX, 103; X, 91-93; XI, 10 Ysaac. Constantinus in pantegni. Ysidorus. Ysaac Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Plinius ubi supra.

Page 45: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De mercuriali et millefolio et morella (lib. VI, LI). cf SN éd. Douai, IX, 104; X, 96 Platearius. Ex herbario. Platearius. Ysidorus. Constantinus in pantegni. De napo et narciso (lib. VI, LII). cf SN éd. Douai, IX, 105; X, 98 Ysidorus. Plinius XX° libro. Ysidorus. Diascorides. Aviscenna. De nardo (lib. VI, LIII). cf SN éd. Douai, IX, 106 Ysidorus. Plinius XII° libro. Platearius. Actor ex glosis. De diversis speciebus nardi (lib. VI, LIIII). cf SN éd. Douai, IX, 107 Diascorides. De nasturcio et nenufar (lib. VI, LV). cf SN éd. Douai, IX, 108; X, 99 Ysidorus. Constantinus in libro graduum. Diascorides. Platearius. Aviscenna. De occinio et olisatro et origano (lib. VI, LVI). cf SN éd. Douai, X, 102, 104, 106; XI, 21 Diascorides. Ysidorus. Constantinus in libro graduum. Platearius. Ex herbario. De paliuro et panace (lib. VI, LVII). cf SN éd. Douai, IX, 111-112 Ysidorus. Diascorides. Plinius XIII° libro. Idem XXIIII° libro. Ysidorus. Plinius XXV° libro. Diascorides. De papavere et papiro (lib. VI, LVIII). cf SN éd. Douai, IX, 113; X, 109; XI, 22 Ysidorus. Platearius. Plinius XXI° libro. Constantinus in libro graduum. Ysidorus. Plinius XIII° libro. Idem XXIIII° libro. Aviscenna. De paritaria et pastinata (lib. VI, LIX). cf SN éd. Douai, IX, 113; X, 112 Platearius.

Page 46: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Aviscenna. Ysidorus. Plinius XX° libro. Diascorides. De peonia et pepone (lib. VI, LX). cf SN éd. Douai, IX, 115; X, 113 Ysidorus. Platearius. Ex herbario. Constantinus in libro graduum. Papias. Plinius. Diascorides. De pentafilon et petrosilenon (lib. VI, LXI). cf SN éd. Douai, IX, 114; X, 114; XI, 23 Aviscenna. Ysidorus. Ysaac. Actor. De piretro et plantagine (lib. VI, LXII). cf SN éd. Douai, IX, 118-119 Diascorides. Constantinus in libro de graduum. Razi. Plinius XXVI° libro. Aviscenna. Ysidorus. De poligono et polio et polipodio (lib. VI, LXIII). cf SN éd. Douai, IX, 120-122 [Ysidorus]. Platearius. [Ysidorus?] Platearius. De porro (lib. VI, LXIIII). cf SN éd. Douai, X, 116 Ysaac. Ysidorus. Diascorides. Aviscenna. Constantinus in pantegni. De portulata et pulegio (lib. VI, LXV). cf SN éd. Douai, X, 119, 121 Ysaac. Platearius. Papias. Ypocrates ubi supra. Diascorides. De rafano et rappa et reubarbaro (lib. VI, LXVI). cf SN éd. Douai, IX, 126; X, 125, 129 Ysidorus. Platearius. Papias. Ysidorus. Papias. Ysaac. Ysidorus. Platearius.

Page 47: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De rosa (lib. VI, LXVII). cf SN éd. Douai, X, 131 Ysidorus. Plinius XXI° libro. Razi. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Platearius. De hiis que ex rosa conficiuntur (lib. VI, LXVIII). cf SN éd. Douai, X, 135 Idem. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. De rosmarino et rubia (lib. VI, LXIX). cf SN éd. Douai, IX, 127; X, 136 Ysidorus. Platearius. Diascorides. Ysidorus. Platearius. De ruta (lib. VI, LXX). cf SN éd. Douai, X, 137 Ysidorus. Ypocrates in epistola sua. Aviscenna. Ysaac. Platearius. Constantinus in libro graduum. De saliunca et salvia et satirione et saxifragia (lib. VI, LXXI). cf SN éd. Douai, IX, 128-129; X, 140 Diascorides. Plinius XXI° libro. Platearius. Ex herbario. Ysidorus. Razi. Ysidorus. Platearius. De scamonea et scolopendria (lib. VI, LXXII). cf SN éd. Douai, IX, 130-131 Ysidorus. Diascorides. Ysidorus. Actor. Razi. Aviscenna. De semperviva et sene et senetione et serpillo (lib. VI, LXXIII). cf SN éd. Douai, IX, 132-133; X, 145, 147 Platearius. Constantinus in libro graduum. Platearius. Ysidorus. Diascorides. Ex herbario. Ysidorus.

Page 48: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Platearius. Ex herbario. De synape (lib. VI, LXXIIII). cf SN éd. Douai, X, 150; XI, 28 Ysidorus. Aviscenna. De sparago et spinachia et squilla (lib. VI, LXXV). cf SN éd. Douai, IX, 137 Ysidorus. Ysaac in dietis III° libro. Aviscenna. Ysaac. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. De tapsia et tribulo et trifolio (lib. VI, LXXVI). cf SN éd. Douai, IX, 145, 147-148 Diascorides. Aviscenna. Ysidorus. Plinius XXI° libro. Diascorides. De thymo et typo et tytimallo (lib. VI, LXXVII). cf SN éd. Douai, X, 156; XI, 30 Ysidorus. Plinius ubi supra. Constantinus in libro graduum. Ysidorus. Platearius. Constantinus in libro graduum. De verbasco et veronica [ms corrigé betonica] (lib. VI, LXXVIII). cf SN éd. Douai, IX, 151-152 Ysidorus. Ex herbario. Plinius XXV° libro. Diascorides. De viola et virga pastoris (lib. VI, LXXIX). cf SN éd. Douai, X, 169 Ysidorus. Plinius XXI° libro. Razi. Diascorides. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Platearius. Aviscenna. De urtica (lib. VI, LXXX). cf SN éd. Douai, X, 162; XI, 30 Ysidorus. Diascorides. Aviscenna. De yreos (lib. VI, LXXXI). cf SN éd. Douai, X, 166 Ysidorus. Aviscenna. Platearius. De ysopo (lib. VI, LXXXII). cf SN éd. Douai, X, 168 Ysidorus.

Page 49: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Papias. Razi. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Platearius. De zedoare et zinzimbere (lib. VI, LXXXIII). cf SN éd. Douai, X, 170-171 Aviscenna. Razi. Constantinus in libro graduum. Platearius. Aviscenna. Razi. Constantinus in libro graduum. Ysaac. Platearius. De succis herbarum et primo de anabulla et scamonea (lib. VI, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XI, 112, 116 Actor. Platearius. Aviscenna. De aloe (lib. VI, LXXXV). cf SN éd. Douai, XI, 113 Aviscenna. Constantinus in libro graduum. De diversis speciebus aloes (lib. VI, LXXXVI). cf SN éd. Douai, XI, 115 Idem ibidem. Platearius XX° libro De galbano (lib. VI, LXXXVII). cf SN éd. Douai, XI, 122 Ysidorus. Diascorides. Plinius XII° libro. Idem XXIIII° libro. Aviscenna. Platearius. Constantinus in libro graduum. De elacterio et opopanace et opio (lib. VI, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XI, 132, 130, 120 Platearius XX° libro. Ysidorus. Platearius. Constantinus in libro graduum. De oleo herbaceo multiplici (lib. VI, LXXXIX). cf SN éd. Douai, XI, 128 Actor. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Plinius XXI° libro. Platearius. Aviscenna. Actor. Platearius. Aviscenna. Diascorides.

Page 50: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Aviscenna. Diascorides. Aviscenna. Solinus. De quarumdam herbarum seminibus (lib. VI, XC). cf SN éd. Douai, XI, 1 Ambrosius in exameron III° libro. Diascorides. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Platearius. Diascorides. Aviscenna. Ysaac. Plinius XX° libro. Platearius. De aniso (lib. VI, XCI). cf SN éd. Douai, XI, 3 Platearius. Plinius XX° libro. Aviscenna. Diascorides. Constantinus in libro graduum. De silere montano et cimino (lib. VI, XCII). cf SN éd. Douai, XI, 27 Diascorides. Platearius. Ysaac. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. De synape (lib. VI, XCIII). cf SN éd. Douai, XI, 28 Aviscenna. Razi. Diascorides. Adhuc de eodem (lib. VI, XCIIII). cf SN éd. Douai, XI, 29 Platearius. Ysaac. Ysidorus. Plinius XX° libro. Actor. Constantinus in libro graduum. De papavere et nigella (lib. VI, XCV). cf SN éd. Douai, XI, 22, 19 Ysaac II° libro. Constantinus in libro graduum. Platearius. Constantinus in libro graduum. De mirabili virtute seminum (lib. VI, XCVI ). Ambrosius in exameron III° libro. De frugibus (lib. VI, XCVII). cf SN éd. Douai, XI, 31 Ysidorus XVII° libro. Ysidorus ubi supra. De nomine et natura tritici (lib. VI, XCVIII). cf SN éd. Douai, XI, 105 Idem.

Page 51: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Diascorides. Aviscenna. Ysaac in dietis. De diversitate qualitatum tritici (lib. VI, XCIX). cf SN éd. Douai, XI, 107 Ysaac in dietis II° libro. De farina et furfure (lib. VI, C). cf SN éd. Douai, XI, 47 Ysidorus. Ysaac ubi supra. Aviscenna. De pane frumenti (lib. VI, CI). cf SN éd. Douai, XI, 48, 54 Ysidorus libro IX°. Ysaac in dietis. Aviscenna. Ysidorus. Ysaac. Razi. De ordeo (lib. VI, CII). cf SN éd. Douai, XI, 87 Ysidorus. Diascorides. Constantinus in pantegni. Plinius XXII° libro. Platearius ubi supra. De siligine et tremense et avena et farragine et zizania (lib. VI, CIII). cf SN éd. Douai, XI, 102, 60, 101, 111 Ysidorus ubi supra. Aviscenna. Plinius XXII° libro. Ysidorus. Actor. Constantinus in libro graduum. Ysidorus. Ysaac. Ieronimus super Mattheum. Aviscenna. De milio et patrico et sisano (lib. VI, CIIII). cf SN éd. Douai, XI, 85, 96, 103 Ysidorus. Ysaac. Plinius ubi supra. Constantinus in pantegni. Ysidorus. Ysaac. Plinius XXII°. Ysaac. De leguminibus et primo de pisa et robelia (lib. VI, CV). cf SN éd. Douai, XI, 57, 98, 100 Ysidorus. Plinius XVIII° libro. Actor. Ysaac. De natura fabe (lib. VI, CVI). cf SN éd. Douai, XI, 66 Ysidorus.

Page 52: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Plinius XVIII° libro. Aviscenna. Ysaac. Idem in I° libro. De operatione fabe in medicina (lib. VI, CVII). cf SN éd. Douai, XI, 69 Ysaac. Aviscenna. Diascorides. De lenticula (lib. VI, CVIII). cf SN éd. Douai, XI, 77 Ysidorus. Plinius ubi supra. Idem XXII° libro. Aviscenna. Diascorides. Ysaac II° libro. De cicere (lib. VI, CIX). cf SN éd. Douai, XI, 62 Ysidorus. Plinius ubi supra. Aviscenna. Ysaac. De rizo et faselo et lupino et medica (lib. VI, CX). cf SN éd. Douai, XI, 72, 80, 83, 99 Aviscenna in canone I° Idem in IIII°. Ysaac. Constantinus in pantegni. Ysidorus. Ysaac. [Ysidorus?]. Ysaac. Ysidorus. De gith et vicia et orobo et siliqua (lib. VI, CXI). cf SN éd. Douai, XI, 75, 95, 110 Haymo super Ysaiam Platearius. Plinius XX° libro. Ysidorus. Plinius XVIII° libro. Ysidorus. Ysaac. Actor. Glosa super Lucam. Razi. Actor.

Page 53: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), VII D'APRÈS MS BRUXELLES, B.R. 18465

Septimus agit de naturis arborum fructuum atque fulcorum sive gummarum et habet (CXXXV) capitula.

De arboribus (lib. VII, I). cf SN éd. Douai, XII, 1 Ysidorus. De pulcritudine arborum et utilitate (lib. VII, II). cf SN éd. Douai, XII, 38 Ambrosius in exameron III°. Plinius XVI° libro. Augustinus super genesim V° libro. Plinius XII° libro. De varietate arborum in radice et cortice et ramis (lib. VII, III). cf SN éd. Douai, XII, 4-6 Ysidorus. Plinius XVI° libro. Ysidorus. Plinius XVI° libro. Ysidorus. Plinius ubi supra. De diversitate earum in foliis (lib. VII, IIII). cf SN éd. Douai, XII, 8 Ysidorus. Ambrosius in exameron III°. Aristotiles in libro de vegetabilibus. Plinius XVI° libro. De hiis quibus folia decidunt et quibus non (lib. VII, V). cf SN éd. Douai, XII, 10 Ambrosius in exameron III°. Plinius ubi supra De varietate arborum in flore et fructu (lib. VII, VI). cf SN éd. Douai, XII, 20-21 Ysidorus. Plinius ubi supra. Aristotiles. Plinius ubi supra. De varietate arborum secundum situs (lib. VII, VII). cf SN éd. Douai, XII, 33 [Plinius ubi supra]. Aristotiles ubi supra. De sexu arborum et etate (lib. VII, VIII). cf SN éd. Douai, XII, 36-37 Ambrosius ubi supra. Aristotiles ubi supra. Ambrosius ubi supra. Plinius XVI° libro. De abiete et acere et alno (lib. VII, IX). cf SN éd. Douai, XII, 44, 46, 48 Ysidorus. Plinius ubi supra. Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Ysidorus. Plinius XVI° libro. Idem XXIIII° libro. De amigdalo et aquifolio (lib. VII, X). cf SN éd. Douai, XII, 49; XIII, 2 Ysidorus.

Page 54: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Plinius XVI° libro. Diascorides. Constantinus in libro graduum. Plinius XV° libro. Idem XXIIII° libro. De arundine (lib. VII, XI). cf SN éd. Douai, XII, 67 Ysidorus ubi supra. Idem in XIX° libro. Solinus. Plinius XVI° libro. Actor. De operatione arundinis in medicina (lib. VII, XII). cf SN éd. Douai, XII, 69 Aviscenna. Plinius XXIIII° libro. Actor. De buxo et bdellio (lib. VII, XIII). cf SN éd. Douai, XII, 50-51 Ysidorus. Actor. Plinius XII° libro. Razi in almansore. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. De castanea et cedro et ceraso (lib. VII, XIIII). cf SN éd. Douai, XII, 53; XIII, 7 Ysidorus. Glosa super ecclesiasten et cetera. Diascorides. Plinius XXIIII° libro. Actor. Plinius XV° libro. De cypresso (lib. VII, XV). cf SN éd. Douai, XII, 57 Ysidorus. Plinius XVI° libro. Idem XXIIII° libro. Aviscenna. Diascorides. Constantinus in libro graduum. Platearius. De citro et croco et corallo et corilo et corno (lib. VII, XVI). cf SN éd. Douai, XII, 59; XIII, 9-10 Diascorides. Constantinus in libro graduum. Papias. Actor. Diascorides. De ebeno et esculo et fago (lib. VII, XVII). cf SN éd. Douai, XII, 62, 63 bis; XIII, 11 Ysidorus. Plinius XII° libro. Idem XXIIII° libro. Aviscenna. Plinius XVI° libro.

Page 55: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Plinius XXIIII° libro. De ficu (lib. VII, XVIII). cf SN éd. Douai, XIII, 12 Ysidorus. Ambrosius in exameron III° libro. Solinus. Plinius XII° libro. Idem XIII° libro. De operatione ficus in medicina (lib. VII, XIX). cf SN éd. Douai, XIII, 14 Diascorides. Aviscenna. Diascorides. De fraxino et genesta et genescula (lib. VII, XX). cf SN éd. Douai, XII, 64, 66 Ysidorus. Plinius XVI° libro. Aviscenna. Platearius. Plinius XXIIII° libro. Platearius. De hede ra (lib. VII, XXI). cf SN éd. Douai, XII, 68 Plinius XVI° libro. Diascorides. De ilice et iunipero (lib. VII, XXII). cf SN éd. Douai, XII, 70-71 Ysidorus. Actor. Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Diascorides. Aviscenna. Idem in eodem. Platearius. De caprisico et larice (lib. VII, XXIII). cf SN éd. Douai, XII, 73 Ysidorus. Plinius XXIII° libro. Ysidorus. De lauro et lentisco (lib. VII, XXIIII). cf SN éd. Douai, XII, 74; XIII, 15 Ysidorus. Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. Aviscenna. Razi. Platearius. Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Aviscenna. De malo (lib. VII, XXV). cf SN éd. Douai, XIII, 17 Ysidorus. Glosa super cantica. Diascorides. Plinius XVI° libro. De malogranata (lib. VII, XXVI). cf SN éd. Douai, XIII, 18

Page 56: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ysidorus. Aristotiles in libro de vegetabilibus. Plinius XIII° libro. Diascorides. Aviscenna. Plinius XXIII° libro. Ysaac. Platearius. De medica et mella et meloflore et mespila (lib. VII, XXVII). cf SN éd. Douai, XIII, 22-23 Ysidorus. Plinius XVI° libro. Ysidorus. Plinius XV° libro. Diascorides. De mirica et mirabolano (lib. VII, XXVIII). cf SN éd. Douai, XII, 98, 79 Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Actor. Aviscenna. Aristotilis in libro de vegetabilibus. De mirto (lib. VII, XXIX). cf SN éd. Douai, XII, 80 Ysidorus. Aviscenna. Constantinus in libro de graduum. Platearius. De diversis speciebus mirti (lib. VII, XXX). Diascorides. Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. De moro (lib. VII, XXXI). cf SN éd. Douai, XIII, 24 Plinius XVI° libro. Idem XXIII° libro. Ysaac II° libro. Diascorides. Aviscenna. De nuce (lib. VII, XXXII). cf SN éd. Douai, XIII, 26 Ysidorus. Plinius XXIII° libro. Ysaac. Aviscenna. De olea sive oliva (lib. VII, XXXIII). cf SN éd. Douai, XIII, 28 Ysidorus. Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. Aviscenna. Diascorides. De oleastro et oleomella (lib. VII, XXXIIII). cf SN éd. Douai, XIII, 30 Ysidorus. Plinius XXIII° libro. Diascorides.

Page 57: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ysidorus. De palma (lib. VII, XXXV). cf SN éd. Douai, XIII, 31 [Ysidorus]. Ambrosius in exameron. Aristotilis in libro de vegetabilibus. Plinius XIII° libro. Actor. De operatione palme in medicina (lib. VII, XXXVI). cf SN éd. Douai, XIII, 33 Aviscenna. Plinius XXIII° libro. Solinus. Diascorides. De persico (lib. VII, XXXVII). cf SN éd. Douai, XIII, 34 Ysidorus. Diascorides. De pino (lib. VII, XXXVIII). cf SN éd. Douai, XII, 83 Ysidorus. Aviscenna. Diascorides. Plinius XVI° libro. De piro et pistacia et platano (lib. VII, XXXIX). cf SN éd. Douai, XII, 86-87; XIII, 36 Ysidorus. Ysaac II° libro. Diascorides. Ysidorus. Plinius XIII° libro. Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Diascorides. De populo (lib. VII, XL). cf SN éd. Douai, XII, 89 Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Diascorides. Constantinus in libro graduum. De pruno et quercu (lib. VII, XLI). cf SN éd. Douai, XII, 91; XIII, 37 Ysidorus. Plinius XIIII° libro. Idem XXIII° libro. Diascorides. Aviscenna. Diascorides. De ranno et rododendro (lib. VII, XLII). cf SN éd. Douai, XII, 92, 94 Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Diascorides. Constantinus in libro graduum. Ysidorus. Plinius XVI° libro. De rubo (lib. VII, XLIII). cf SN éd. Douai, XIII, 38 Ysidorus.

Page 58: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ambrosius in exameron. Platearius. Aviscenna. Diascorides. De speciebus rubi (lib. VII, XLIIII). cf SN éd. Douai, XIII, 40 [Diascorides]. Plinius ubi supra. Aviscenna. Plinius XXI° libro. Diascorides. De salice (lib. VII, XLV). cf SN éd. Douai, XII, 95 Ysidorus. Actor. Diascorides. Aviscenna. Plinius XXIIII° libro. De sambuco et sentice et seta (lib. VII, XLVI). cf SN éd. Douai, XII, 98, 100 Ysidorus. Plinius XVI° libro. Idem XXIIII° libro. Ysidorus. Ieronimus super Ysaiam. Haimo ibidem. De siccomoro et silere et siliqua (lib. VII, XLVII). cf SN éd. Douai, XII, 101-102 Ysidorus. Actor. Diascorides. Plinius XXIIII° libro. Ysidorus. De spina et suberie (lib. VII, XLVIII). cf SN éd. Douai, XII, 103, 105 [Ysidorus]. Aviscenna. Idem in eodem. Plinius XXIIII° libro. Actor. Ysidorus. Plinius XVI° libro. Idem XXIIII° libro. De tamarice et taxo et terebinto (lib. VII, XLIX). cf SN éd. Douai, XII, 106-107, 109 Idem XVI° libro. Idem XXIIII° libro. Platearius. Constantinus in libro graduum. Galenus. Ysidorus. Plinius XVI° libro. Idem XXIIII° libro. Diascorides. Ex libro de natura rerum. Ysidorus.

Page 59: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Glosa super ecclesiasticum. Plinius XXIIII° libro. Diascorides. De tilio et vimine et ulmo (lib. VII, L). cf SN éd. Douai, XII, 110, 112 Ysidorus. Plinius XVI° libro. Idem XXIIII° libro. Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Actor. De vite (lib. VII, LI). cf SN éd. Douai, XIII, 42 Ysidorus. Ambrosius in exameron III° libro. Actor. Ysidorus. Plinius XVI° libro. Ex libro de natura rerum. De operatione vitis in medicina (lib. VII, LII). cf SN éd. Douai, XIII, 57 Diascorides. Razi. Aviscenna. Plinius XXIIII° libro. De labrusca et brionia ceterisque vitium generibus (lib. VII, LIII). cf SN éd. Douai, XIII, 54 Ysidorus. Plinius XXIII. Aviscenna. De arboribus aromaticis et primo de aloa (lib. VII, LIIII). cf SN éd. Douai, XIII, 61-62 Diascorides. Aristotiles in libro de vegetabilibus. Ysidorus. Aviscenna. Constantinus in pantegni. Platearius. De amonio (lib. VII, LV). cf SN éd. Douai, XIII, 63 Ysidorus. Plinius XII° libro. Aviscenna. Diascorides. Constantinus in libro graduum. De balsamo et bidella (lib. VII, LVI). cf SN éd. Douai, XIII, 64, 86 Ysidorus. Glosa super canticum. Plinius XII° libro. Glosa super ecclesiasticum. Aviscenna. De calamo (lib. VII, LVII). cf SN éd. Douai, XIII, 66 Ysidorus. Plinius ubi supra. Aviscenna.

Page 60: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Platearius. De cassia (lib. VII, LVIII). cf SN éd. Douai, XIII, 68 Ysidorus. Glosa super cantica. Glosa super psalterium. Razi. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Platearius. De cinamomo (lib. VII, LIX). cf SN éd. Douai, XIII, 69 Ysidorus. Ysaac III° libro. Razi. Aviscenna. Diascorides De speciebus cinamomi (lib. VII, LX). [Diascorides]. Constantinus in libro graduum. Platearius. De cypro et fistula (lib. VII, LXI). cf SN éd. Douai, XIII, 71-72 Diascorides. Glosa super canticum. Plinius XXIII° Libro. Aviscenna. Glosa super canticum. De lybano et mirra et nardo (lib. VII, LXII). cf SN éd. Douai, XIII, 73, 75-76 Glosa super ecclesiasticum. Ysidorus. Helynandus X° libro. Aviscenna II° libro. Ysidorus. Plinius XII° libro. Solinus. Plinius ubi supra. Actor. De piperis arbore (lib. VII, LXIII). cf SN éd. Douai, XIII, 77 Ysidorus. De storace (lib. VII, LXIIII). cf SN éd. Douai, XIII, 78 Ysidorus. Aviscenna. Actor. De fructibus arborum (lib. VII, LXV). cf SN éd. Douai, XIV, 1 Ysidorus. Ambrosius in exameron III° libro. Aristotilis in libro de vegetabilibus. De varietate fructuum (lib. VII, LXVI). cf SN éd. Douai, XIV, 2 Ambrosius in exameron III° libro. Aristotilis ubi supra. Plinius XV° libro. De amigdalis (lib. VII, LXVII). cf SN éd. Douai, XIV, 4

Page 61: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ysidorus. Actor. Aviscenna. De eodem (lib. VII, LXVIII). cf SN éd. Douai, XIV, 5 Ysaac. Constantinus in pantegni. Idem in libro graduum. Platearius. De avellanis et baccis (lib. VII, LXIX). cf SN éd. Douai, XIV, 8, 10 Ysaac in dietis II° libro. Plinius XXIII° libro. Papias. Aviscenna. Diascorides. Constantinus in pantegni. Razi. Diascorides. De capparo et cardamomo et carpobalsamo (lib. VII, LXX). cf SN éd. Douai, XIV, 13-14 Aviscenna. Constantinus in pantegni. Platearius. [Ypocrates] ex epistola Ypocratis. Ysidorus. Actor. Constantinus in libro graduum. De cassiafistula (lib. VII, LXXI). cf SN éd. Douai, XIV, 15 Platearius. Aviscenna. Diascorides. De castaneis et cerasis (lib. VII, LXXII). cf SN éd. Douai, XIV, 16, 18 Ysidorus. Ysaac in dietis II° libro. Plinius XXIII° libro. Constantinus in pantegni. Ysaac. Actor. De cocco et coctano et cono et cubebis (lib. VII, LXXIII). cf SN éd. Douai, XIV, 23, 24 Plinius XXIIII° libro. Actor. Constantinus in pantegni. Ysidorus. Constantinus in libro graduum. Platearius. Platearius. Razi. Constantinus in libro graduum. De dactilis (lib. VII, LXXIIII). cf SN éd. Douai, XIV, 25 Ysidorus. Razi. Diascorides.

Page 62: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ysaac. Constantinus in pantegni. Idem in libro graduum. De fagina et ficu (lib. VII, LXXV). cf SN éd. Douai, XIV, 28-29 Plinius XVI° libro. Ysaac. Ysidorus. Plinius XXIII° libro. Diascorides. De speciebus ficus (lib. VII, LXXVI). [Diascorides]. Aviscenna. Constantinus in pantegni. De galla et gariofilis (lib. VII, LXXVII). cf SN éd. Douai, XIV, 33, 35 Plinius. Diascorides. Platearius. Plinius XII° libro. Aviscenna. Diascorides. Constantinus in libro graduum. Platearius. De glandibus et iububis (lib. VII, LXXVIII). cf SN éd. Douai, XIV, 36, 38 Plinius XVI° libro. Ysaac. Constantinus in pantegni. Ysaac. Constantinus in pantegni. De malis (lib. VII, LXXIX). cf SN éd. Douai, XIV, 39 Ysidorus. [Diascorides]. Ex libro Diascoridis. Ysaac. De malo cidonio (lib. VII, LXXX). Ysidorus. Diascorides. Ysaac. Platearius. De malo maciano et persico (lib. VII, LXXXI). Ysidorus. Platearius. Diascorides. Ysidorus. Ysaac. Constantinus in pantegni. De malis punicis sive granatis (lib. VII, LXXXII). cf SN éd. Douai, XIV, 41 Ysidorus. Ysaac. Platearius. Plinius XXIII° libro. Razi.

Page 63: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De varietate virtutis punicorum (lib. VII, LXXXIII). Diascorides. Aviscenna. Constantinus in pantegni. De mespilis et mirabolanis et mirtillis (lib. VII, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XIV, 44, 45 Ysidorus. Diascorides. Ysaac. Platearius. Ysaac. De moris (lib. VII, LXXXV). cf SN éd. Douai, XIV, 46 Platearius. Ysaac. Razi. Avixcenna. Constantinus in pantegni. De nuce inglande (lib. VII, LXXXVI). cf SN éd. Douai, XIV, 49 Ysidorus. Plinius XXIII° libro. Razi. Aviscenna. Ysaac. De nuce alexandrina et indica ceterisque nucum generibus (lib. VII, LXXXVII). cf SN éd. Douai, 14, 51 Diascorides. Platearius. Aviscenna. Actor. De nuce muscata et macis (lib. VII, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XIV, 52-53 Platearius. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. Razi. De olivis (lib. VII, LXXXIX). cf SN éd. Douai, XIV, 56 Ysidorus. Ysaac. Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. Diascorides. Aviscenna. Constantinus in pantegni. De pineis (lib. VII, XC). cf SN éd. Douai, XIV, 63 Diascorides. Idem. Platearius. Plinius ubi supra. Ysidorus. De pipere (lib. VII, XCI). cf SN éd. Douai, XIV, 64 Ysidorus. Diascorides.

Page 64: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ysaac III° libro. Platearius; Constantinus in libro graduum. De piris (lib. VII, XCII). cf SN éd. Douai, XIV, 66 Ysidorus. Diascorides Ysaac. Platearius. Plinius XXIII° libro. De pomis (lib. VII, XCIII). cf SN éd. Douai, XIV, 69 Ysaac III° libro. Aviscenna. De pomo citrino (lib. VII, XCIIII). cf SN éd. Douai, XIV, 22 Ysaac ubi supra. De prunis (lib. VII, XCV). cf SN éd. Douai, XIV, 71 Ysaac ubi supra. Diascorides. Platearius. Constantinus in pantegni. De siliquis (lib. VII, XCVI). cf SN éd. Douai, XIV, 76 Comestor. Actor. Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. Diascorides. Galenus. De uvis (lib. VII, XCVII). cf SN éd. Douai, XIV, 80 Ysidorus. Diascorides. Razi. Constantinus in pantegni. De uva acerba et matura (lib. VII, XCVIII). cf SN éd. Douai, XIV, 83 Ysaac. Diascorides. Razi. Ysaac. Aviscenna. De varietate uvarum multiplici (lib. VII, XCIX). cf SN éd. Douai, XIV, 84 Ysaac. Aviscenna. Plinius XXIII° libro. De uva passa (lib. VII, C). cf SN éd. Douai, XIV, 85 Aviscenna. Razi. Diascorides. Platearius. Ysaac. De gummis et succis arborum et fructuum (lib. VII, CI). cf SN éd. Douai, XIII, 81 Plinius XVI° libro. Ambrosius III° libro.

Page 65: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Aristotilis in libro de vegetabilibus. Plinius XV° libro. De achatia et amoniaco (lib. VII, CII). cf SN éd. Douai, XIII, 82 Ysidorus. Platearius. Ysidorus. Plinius XII° libro. Idem XXIIII° libro. Platearius. Diascorides. Aviscenna. Constantinus in libro graduum. De balsamo et bidella (lib. VII, CIII). cf SN éd. Douai, XIII, 84, 86 Diascorides. Actor. Plinius XII° libro. Razi. Ysidorus. Diascorides. Actor. De cedria et colofonia (lib. VII, CIIII). cf SN éd. Douai, XIII, 89 Ysidorus. Diascorides. Platearius. De dragaganto et euforbio et gummi arabico et gutta (lib. VII, CV). cf SN éd. Douai, XIII, 90-92 Idem. Constantinus in libro graduum. Platearius. Glosa super ecclesiasticum Actor. De mastice (lib. VII, CVI). cf SN éd. Douai, XIII, 95 Ysidorus. Diascorides. Ysaac III° libro. Platearius. Constantinus in libro graduum. De myrra (lib. VII, CVII). cf SN éd. Douai, XIII, 97 Ysidorus. Razi. Aviscenna. De eodem (lib. VII, CVIII). cf SN éd. Douai, XIII, 98 Diascorides. Constantinus in libro graduum. Platearius. De oleo multiplici (lib. VII, CIX). cf SN éd. Douai, XIV, 91 Actor. Plinius XXIII° libro. Diascorides. De oleo olivarum et nucum (lib. VII, CX). cf SN éd. Douai, XIV, 102-103

Page 66: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Ysidorus. Aviscenna. Diascorides. Ysaac II° libro. Plinius XV° libro. Razi. De oleo amigdalino et laurino (lib. VII, CXI). cf SN éd. Douai, XIV, 95, 98 Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. Razi. Diascorides. Aviscenna. Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. Platearius. Aviscenna. Diascorides. De oleo mirtino et masticino et balamino, cyprino quoque et balsamino (lib. VII, CXII). cf SN éd. Douai, XIV, 101, 100, 96, 97 Platearius [Plinius???]. Idem XXIII° libro. Diascorides. Aviscenna. Dyascorides. Plinius XXIII° libro. Idem in eodem. De amurca (lib. VII, CXIII). cf SN éd. Douai, XIV, 107 Ysidorus. Plinius XV° libro. Idem XXIII° libro. Diascorides. De olibano (lib. VII, CXIIII). Aviscenna. Diascorides. Platearius. De opobalsamo (lib. VII, CXV). cf SN éd. Douai, XIII, 99 Ysidorus. Platearius. De pinea (lib. VII, CXVI). cf SN éd. Douai, XIII, 100 Ysidorus. Actor. Plinius XXIIII° libro. Diascorides. De pice (lib. VII, CXVII). cf SN éd. Douai, XIII, 101 Ysidorus. Diascorides. Aviscenna. De eodem (lib. VII, CXVIII). cf SN éd. Douai, XIII, 102 Constantinus. Platearius.

Page 67: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Plinius XVI° libro. Idem XXIIII° libro. De resina (lib. VII, CXIX). cf SN éd. Douai, XIII, 103 Ysidorus. Plinius XXIII° libro. Idem XXIIII° libro. Diascorides. Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Platearius. Diascorides. De sanguine drachonis (lib. VII, CXX). cf SN éd. Douai, XIII, 105 Platearius. Constantinus in libro graduum. De stacte et storace (lib. VII, CXXI). cf SN éd. Douai, XIII, 107 Actor. Ysidorus. Plinius XXIIII° libro. Diascorides. Actor. De thure (lib. VII, CXXII). cf SN éd. Douai, XIII, 110 Ysidorus. Glosa super ecclesiasticum. Razi. Diascorides. Constantinus in libro graduum. Actor. De vino multiplici (lib. VII, CXXIII). cf SN éd. Douai, XIV, 109 Ysidorus. Constantinus in pantegni. Diascorides. De musto et mero (lib. VII, CXXIIII). Ysidorus. Ysaaac ubi supra. Plinius XXIIIo libro Ysidorus. Constantinus in pantegni. Actor. De diversitate vini multiplici (lib. VII, CXXV). cf SN éd. Douai, XIV, 110 Constantinus in practica libro I°. Ysaac in dietis III° libro. De proprietate vini in potu (lib. VII, CXXVI). cf SN éd. Douai, XIV, 113 Diascorides. Ysaac ubi supra. De diversitate vini in colore et in sapore (lib. VII, CXXVII). cf SN éd. Douai, XIV, 118-119 [Ysaac ubi supra]. De diversitate vini in liquore et odore et fortitudine (lib. VII, CXXVIII). cf SN éd. Douai, XIV, 120-122 Ysaac.

Page 68: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De aceto (lib. VII, CXXVIIII). cf SN éd. Douai, XIV, 128 Ysidorus. Diascorides. Idem. Ysaac ubi supra. Platearius. Vitrubius VIII° libro. De operationibus aceti in medicina (lib. VII, CXXX). cf SN éd. Douai, XIV, 129-130 Aviscenna. Razi. Diascorides. Ysaac ubi supra. Platearius. De fece vini et aceti (lib. VII, CXXXI). cf SN éd. Douai, XIV, 131 Ysidorus. Razi. Aviscenna. Diascorides. Plinius XIII° libro. Idem XXIII° libro. De diversis vini confectionibus (lib. VII, CXXXII). Constantinus in pantegni. De visco (lib. VII, CXXXIII). cf SN éd. Douai, XIII, 112 Diascorides. De zucharo et candi et penidiis (lib. VII, CXXXIIII). cf SN éd. Douai, XIII, 113, 115 Actor. Ysaac II° libro. Platearius. Constantinus in pantegni. Diascorides. Aviscenna. Quod nichil inutile terra germinat (lib. VII, CXXXV). cf SN éd. Douai, XIV, 140 Ambrosius in exameron III° libro. Actor.

Page 69: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), VIII D'APRÈS MS BRUXELLES, B.R. 18465

Octavus agit de opere quarte diei scilicet de celestibus luminaribus et signis de temporibus et habet (CXLV) capitula.

De formatione celestium luminarium (lib. VIII, I). cf SN éd. Douai, XV, 1 Comestor. De natura solis et eius magnitudine (lib. VIII, II). cf SN éd. Douai, XV, 2 Ysidorus III° libro. Aristotiles in libro metheororum I°. Macrobius de sompnio Scipionis libro I°. Secundus philosophus. Aristotiles libro metheororum II°. De cursu eiusdem (lib. VIII, III). cf SN éd. Douai, XV, 3 Ambrosius ubi supra. Ysidorus. De multiplici effectu eius in rebus inferioribus (lib. VIII, IIII). cf SN éd. Douai, XV, 4 Dyonisius de divinis nominibus. Origenes super principium Iohannis. Ambrosius in exameron libro I° Aristotiles in libro metheororum II°. Priscianus ad Cosdroe. Plinius II° libro. De calefactione aeris inferioris (lib. VIII, V). cf SN éd. Douai, XV, 5 Seneca de naturalibus questionibus libro I°. De luna (lib. VIII, VI). cf SN éd. Douai, XV, 7 Ysidorus. Aristotiles in libro de animalibus. Comestor. De lumine lune (lib. VIII, VII). cf SN éd. Douai, XV, 8 Ysidorus. Helynandus in cronicis I° libro. Aristotiles ubi supra Que accidunt secundum augmentum et diminutionem lune (lib. VIII, VIII). cf SN éd. Douai, XV, 10 Ysidorus XII° libro. Aristotiles ubi supra. Plinius II° libro. Aristotiles in libro metheororum III°. De cursu eiusdem (lib. VIII, IX). cf SN éd. Douai, XV, 11 Ysidorus. Hylpericus in compoto. De eclipsi solis et lune (lib. VIII, X). cf SN éd. Douai, XV, 13 Ex spera. Seneca de naturalibus questionibus libro IIII°. Seneca V° libro. De stellis et earum origine (lib. VIII, XI). cf SN éd. Douai, XV, 16 Ysidorus. Ex ymagine mundi. De earum origine (lib. VIII, XII). cf SN éd. Douai, XV, 17

Page 70: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Helynandus. Albumasar. Aristotiles in libro II° de celo et mundo. De situ et magnitudine et motu stellarum (lib. VIII, XIII). cf SN éd. Douai, XV, 20, 21 Guillelmus de Conchis. Plinius II° libro. Helynandus. Ysidorus. Ex spera. De planetis (lib. VIII, XIIII). cf SN éd. Douai, XV, 23 Ysidorus. Ex ymagine mundi. De nominibus et proprietatibus singulorum (lib. VIII, XV). cf SN éd. Douai, XV, 24 [Ex ymagine mundi]. De motu eorum per proprios circulos (lib. VIII, XVI). cf SN éd. Douai, XV, 25 Ex spera. Ex ymagine mundi. De distantia eorum ad invicem (lib. VIII, XVII). cf SN éd. Douai, XV, 26 [Ex ymagine mundi]. Falsa opinione de contentu celi (lib. VIII, XVIII). cf SN éd. Douai, XV, 32 Ex ymagine mundi. [Rabi Moyses] Ex dictis Rabimosse. Actor. De quatuor celis sive speris habitantibus stellas (lib. VIII, XIX). cf SN éd. Douai, XV, 33 [Rabi Moyses] Ex dictis Rabimosse. De circulis in maiori spera contentis (lib. VIII, XX). Ex spera. De orizonte (lib. VIII, XXI). [Ex spera]. De zodiaco et signis eius (lib. VIII, XXII). cf SN éd. Douai, XV, 34 [Ex spera]. Ex ymagine mundi. Ex compoto. De significationibus nominum eorum (lib. VIII, XXIII). cf SN éd. Douai, XV, 35 Ex ymagine mundi. De ratione numeri signorum (lib. VIII, XXIIII). cf SN éd. Douai, XV, 36 Albumasar. De ratione ordinis eorum. (lib. VIII, XXV). cf SN éd. Douai, XV, 38 [Albumasar]. De multiplici divisione signorum (lib. VIII, XXVI) . cf SN éd. Douai, XV, 39 Alkabizi. [Alkabizi]. De potestatibus planetarum in (lib. VIII, XXVII) signis (lib. VIII, XXVII). cf SN éd. Douai, XV, 40 [Alkabizi]. Adhuc de eodem (lib. VIII, XXVIII). [Alkabizi]. De virtutibus planetarum in eisdem signis (lib. VIII, XXIX). cf SN éd. Douai, XV, 42 [Alkabizi]. Actor.

Page 71: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De operationibus planeatarum in generatione (lib. VIII, XXX). cf SN éd. Douai, XV, 49 Constantinus in libro de cerebro. Reprobatio fatalis constellationis (lib. VIII, XXXI). cf SN éd. Douai, XV, 50 Iohannes crisostomus super Mattheum omelia. Gregorius in omelia de epiphania. De numero stellarum (lib. VIII, XXXII). cf SN éd. Douai, XV, 52 Albumasar ubi supra. De hiis que ex situ vel motu stellarum creantur in rebus inferioribus (lib. VIII, XXXIII). cf SN éd. Douai, XV, 53 Idem. [Rabi Moyses] Ex dictis Rabimosse. Albumasar. De stellarum significationibus (lib. VIII, XXXIIII ). cf SN éd. Douai, XV, 54 Petrus Comestor. Ysidorus. De stellis signiferis (lib. VIII, XXXV). cf SN éd. Douai, XV, 55 [Ysidorus]. Gregorius in moralibus. Ysidorus. Gregorius ubi supra. Plinius II° libro. De cometis et earum significationibus (lib. VIII, XXXVI). cf SN éd. Douai, XV, 58 Ysidorus. Seneca de naturalibus questionibus libro IIII°. Aristotilis sententia de cometis (lib. VIII, XXXVII). cf SN éd. Douai, XV, 59 Aristotiles in libro metheororum I°. Opiniones Apollonii et Epigenis de eisdem (lib. VIII, XXXVIII). cf SN éd. Douai, XV, 60 Seneca ubi supra. Item aliorum rationes de cometis (lib. VIII, XXXIX). cf SN éd. Douai, XV, 61 [Seneca ubi supra]. Sententia Senece de eisdem (lib. VIII, XL). cf SN éd. Douai, XV, 62 [Seneca ubi supra]. De temporibus que per cursum syderum distinguntur (lib. VIII, XLI). cf SN éd. Douai, XV, 63 Petrus Comestor. Aristotiles in libro physicorum IIII°. Actor. De pulcritudine cursus temporalis (lib. VIII, XLII). Augustinus super genesim libro V°. Idem in musica libro VI°. Idem contra epistolam firmamenti. De IIIIor anni temporibus (lib. VIII, XLIII). cf SN éd. Douai, XV, 64 Ysidorus. Ex compoto. De qualitatibus aeris secundum IIIIor tempora (lib. VIII, XLIIII). cf SN éd. Douai, XV, 69 Constantinus in pantegni V° libro. De hiis que observat ecclesia secundum quatuor tempora (lib. VIII, XLV). cf SN éd. Douai, XV, 72 Ex compoto.

Page 72: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De partibus temporis et diebus (lib. VIII, XLVI). cf SN éd. Douai, XV, 73, 75 Ysidorus. Ex compoto. De die usuali et nocte (lib. VIII, XLVII). cf SN éd. Douai, XV, 77-78 Ysidorus. Plinius II° libro. Ysidorus ubi supra. De septimanis (lib. VIII, XLVIII). cf SN éd. Douai, XV, 79 [Ysidorus ubi supra]. De mensibus (lib. VIII, XLIX). cf SN éd. Douai, XV, 80 [Ysidorus ubi supra.?] Ysidorus. Ex compoto. Ysidorus. Ex compoto. Ysidorus. De numero dierum in singulis mensibus (lib. VIII, L). cf SN éd. Douai, XV, 81 [Ysidorus]. De kalendis et nonis (lib. VIII, LI). cf SN éd. Douai, XV, 82 Ysidorus. Ex compoto. De diebus egiptiacis et canicularibus (lib. VIII, LII). cf SN éd. Douai, XV, 83 [Ex compoto]. De annis (lib. VIII, LIII). cf SN éd. Douai, XV, 84 Ysidorus. Ex compoto. De regulari solari (lib. VIII, LIIII). cf SN éd. Douai, XV, 85 [Ex compoto]. De concurrente (lib. VIII, LV). cf SN éd. Douai, XV, 86 [Ex compoto]. De littera dominicali (lib. VIII, LVI). cf SN éd. Douai, XV, 87 [Ex compoto]. De bisexto (lib. VIII, LVII). cf SN éd. Douai, XV, 88 [Ex compoto]. De anno lunari (lib. VIII, LVIII). cf SN éd. Douai, XV, 89 [Ex compoto]. De aureo numero et anno lunari (lib. VIII, LIX). cf SN éd. Douai, XV, 90 [Ex compoto]. De regulari lunari (lib. VIII, LX). cf SN éd. Douai, XV, 91 [Ex compoto]. De epacta et embolismo (lib. VIII, LXI). cf SN éd. Douai, XV, 92 [Ex compoto]. Ysidorus in VI° libro. De festis mobilibus (lib. VIII, LXII). cf SN éd. Douai, XV, 94 [Ysidorus. plutot Ex compoto?] De quibusdam versibus ad predicta utilibus (lib. VIII, LXIII ). cf SN éd. Douai, XV, 95 [Actor? ou Ex compoto?] De cyclis (lib. VIII, LXIIII). cf SN éd. Douai, XV, 98 [Ex compoto?] De indictionibus et lustris et olimpiadibus et iubileo (lib. VIII, LXV). cf SN éd. Douai,

Page 73: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

XV, 99 [Ex compoto?]. Ysidorus ubi supra. De seculis et etatibus (lib. VIII, LXVI). cf SN éd. Douai, XV, 100 Ysidorus V° libro ethimologiarum. De sex etatibus mundi (lib. VIII, LXVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 26 Idem super genesim. Hugo de Sancto Victore. Cronica prime etatis (lib. VIII, LXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 27 Ysidorus in V° libro ethimologiarum. Ex cronicis. Cronica secunde etatis (lib. VIII, LXIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 28 [Ex cronicis]. Cronica tercie etatis ab Abraham usque ad Ioseph (lib. VIII, LXX). cf SN éd. Douai, XXXII, 29 [Ex cronicis]. Cronica ab ortu Ysaac usque ad mortem Ioseph (lib. VIII, LXXI). cf SN éd. Douai, XXXII, 30 [Ex cronicis]. Tempora Moysi usque ad exitum Egipti (lib. VIII, LXXII). cf SN éd. Douai, XXXII, 31 [Ex cronicis]. Tempora ab ortu [exitu] Egipti usque ad mortem Moysi (lib. VIII, LXXIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 32 [Ex cronicis]. Cronica temporum Iosue et Iudicum (lib. VIII, LXXIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 33 [Ex cronicis]. Cronica ab Othoniel usque ad Iepte (lib. VIII, LXXV). cf SN éd. Douai, XXXII, 34 [Ex cronicis]. Cronica ab Iepte usque ad David (lib. VIII, LXXVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 35 [Ex cronicis]. Tempora David et Salomonis (lib. VIII, LXXVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 36 [Ex cronicis]. Cronica a Roboam usque ad Oziam (lib. VIII, LXXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 37 [Ex cronicis]. Tempora Ozie, Ioathan et Achaz (lib. VIII, LXXIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 38 [Ex cronicis]. Tempora Ezechie, Manasse et Amon (lib. VIII, LXXX). cf SN éd. Douai, XXXII, 39 [Ex cronicis]. Tempora Iosie et filiorum eius usque ad Sedechiam (lib. VIII, LXXXI). cf SN éd. Douai, XXXII, 40 [Ex cronicis]. Tempora Sedechie et captivitatis iudaice (lib. VIII, LXXXII). cf SN éd. Douai, XXXII, 41 [Ex cronicis]. Tempora Cyri regis Persarum et Cambisis et duorum fratrum (lib. VIII, LXXXIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 42 [Ex cronicis]. Cronica a Dario filio Ydapsis usque ad Darium Nothum (lib. VIII, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 43 [Ex cronicis]. Cronica a Dario Notho usque ad Darium Arsami (lib. VIII, LXXXV). cf SN éd. Douai,

Page 74: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

XXXII, 44 [Ex cronicis]. Cronica a Dario filio Arsami usque ad mortem Alexandri magni (lib. VIII, LXXXVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 45 [Ex cronicis]. Tempora Ptholomeorum regum Egipti scilicet Sotheris et Philadelphi (lib. VIII, LXXXVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 46 [Ex cronicis]. Tempora Evergetis et Philopatoris et Epyphanis (lib. VIII, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 47 [Ex cronicis]. Tempora Philometoris et Evergetis (lib. VIII, LXXXIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 48 [Ex cronicis]. Tempora Phisconis et Alexandri (lib. VIII, XC). cf SN éd. Douai, XXXII, 49 [Ex cronicis]. Tempora Dyonisii et Cleopatre (lib. VIII, XCI). cf SN éd. Douai, XXXII, 50 [Ex cronicis]. Cronica romanorum imperatorum Cesaris et Augusti (lib. VIII, XCII). cf SN éd. Douai, XXXII, 51 [Ex cronicis]. Cronica incarnationis domini (lib. VIII, XCIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 52 [Ex cronicis]. Tempora Tyberii, Gaii et Claudii (lib. VIII, XCIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 53 [Ex cronicis]. Tempora Neronis (lib. VIII, XCV). cf SN éd. Douai, XXXII, 54 [Ex cronicis]. Tempora Galbe, Othonis et Vitellii (lib. VIII, XCVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 55 [Ex cronicis]. Tempora Vespasiani et Tyti (lib. VIII, XCVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 56 [Ex cronicis]. Tempora Domiciani et Nerve (lib. VIII, XCVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 57 [Ex cronicis]. Tempora Traiani et Adriani (lib. VIII, XCIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 58 [Ex cronicis]. Tempora Anthonii pii et Anthonini Veri (lib. VIII, C). cf SN éd. Douai, XXXII, 59 [Ex cronicis]. Tempora Commodi et Pertinacis Severi et Carachalle (lib. VIII, CI). cf SN éd. Douai, XXXII, 60 [Ex cronicis]. Tempora Aurelii, Alexandri, Maximi, Gordiani, Philippi (lib. VIII, CII). cf SN éd. Douai, XXXII, 61 [Ex cronicis]. Tempora Decii, Valeriani et Galieni et Claudii (lib. VIII, CIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 62 [Ex cronicis]. Tempora Aureliani, Taciti et Floriani, Probi, Carini, Numeriani (lib. VIII, CIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 63 [Ex cronicis]. Tempora Dyocletiani et Maximini et Galerii (lib. VIII, CV). cf SN éd. Douai, XXXII, 64 [Ex cronicis].

Page 75: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Tempora Constantini magni (lib. VIII, CVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 65 [Ex cronicis]. Tempora Constantini heretici, Iuliani apostate, Ioviniani (lib. VIII, CVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 66 [Ex cronicis]. Tempora Valentiniani, Valentis et Gratiani (lib. VIII, CVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 67 [Ex cronicis]. Tempora Theodosii senioris, Archadii et Honorii (lib. VIII, CIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 68 [Ex cronicis]. Tempora Honorii et Theodosii iunioris et Valentiniani (lib. VIII, CX). cf SN éd. Douai, XXXII, 69 [Ex cronicis]. Tempora Marciani, Leonis atque Zenonis (lib. VIII, CXI). cf SN éd. Douai, XXXII, 70 [Ex cronicis]. Tempora Anastasii et Iustini senioris (lib. VIII, CXII). cf SN éd. Douai, XXXII, 71 [Ex cronicis]. Tempora Iustiniani legum compilatoris (lib. VIII, CXIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 72 [Ex cronicis]. Tempora Iustini iunioris et Tyberii secundi (lib. VIII, CXIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 73 [Ex cronicis]. T Tempora Mauricii et Foce eiusdem interfectoris (lib. VIII, CXV). cf SN éd. Douai, XXXII, 74 [Ex cronicis]. Tempora Heraclii et eius filii Constantini (lib. VIII, CXVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 75 [Ex cronicis]. Tempora Constantis qui Constantinus tercius (lib. VIII, CXVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 76 [Ex cronicis]. Tempora Constantini quarti (lib. VIII, CXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 77 [Ex cronicis]. Tempora Iustiniani secundi, Leonis quoque secundi et Absimari (lib. VIII, CXIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 78 [Ex cronicis]. Tempora Philippici et Arthemii, Theodosii tercii, Leonis quoque tercii (lib. VIII, CXX). cf SN éd. Douai, XXXII, 79 [Ex cronicis]. Tempora Constantini quinti (lib. VIII, CXXI). cf SN éd. Douai, XXXII, 80 [Ex cronicis]. Tempora Leonis quarti et Hyrenes et Constantini sexti (lib. VIII, CXXII). cf SN éd. Douai, XXXII, 81 [Ex cronicis]. Tempora Karoli magni (lib. VIII, CXXIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 82 [Ex cronicis]. Tempora Ludovici pii (lib. VIII, CXXIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 83 [Ex cronicis]. Tempora Lotharii primi (lib. VIII, CXXV). cf SN éd. Douai, XXXII, 84 [Ex cronicis].

Page 76: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Tempora Ludovici secundi (lib. VIII, CXXVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 85 [Ex cronicis]. Tempora Karoli secundi et tercii (lib. VIII, CXXVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 86 [Ex cronicis]. Tempora Ludovici tercii, Conradi primi, Henrici quoque primi (lib. VIII, CXXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 87 [Ex cronicis]. Tempora Othonis primi (lib. VIII, CXXIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 88 [Ex cronicis]. Tempora Othonis secundi et tercii (lib. VIII, CXXX). cf SN éd. Douai, XXXII, 89 [Ex cronicis]. Tempora Henrici secundi, Conradi quoque secundi (lib. VIII, CXXXI). cf SN éd. Douai, XXXII, 90 [Ex cronicis]. Tempora Henrici tercii (lib. VIII, CXXXII). cf SN éd. Douai, XXXII, 91 [Ex cronicis]. Tempora Henrici quarti (lib. VIII, CXXXIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 92 [Ex cronicis]. Tempora Henrici quinti (lib. VIII, CXXXIV). cf SN éd. Douai, XXXII, 93 [Ex cronicis]. Tempora Lotharii secundi et Conradi tercii (lib. VIII, CXXXV). cf SN éd. Douai, XXXII, 94 [Ex cronicis]. Tempora Frederici primi et Henrici sexti. (lib. VIII, CXXXVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 95-96 [Ex cronicis]. Tempora Philippi secundi (lib. VIII, CXXXVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 97 [Ex cronicis]. Tempora Othonis quarti (lib. VIII, CXXXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 98 [Ex cronicis]. Tempora Frederici secundi (lib. VIII, CXXXIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 99 [Ex cronicis]. [Actor?] Cronica nostri temporis (lib. VIII, CXL). cf SN éd. Douai, XXXII, 100 [Actor?] De temporibus presentibus et futuris (lib. VIII, CXLI). cf SN éd. Douai, XXXII, 102 [Actor?] De tempore antichristi (lib. VIII, CXLII). cf SN éd. Douai, XXXII, 103 [Actor?] De intervallo temporis inter antichristi mortem et adventum iudicis (lib. VIII, CXLIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 104 [Actor?] De ultima die iudicii (lib. VIII, CXLIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 105 [Actor?] De innovatione mundi et luminarium celi (lib. VIII, CXLV). cf SN éd. Douai, XXXII, 106

Page 77: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), IX À XIII D'APRÈS MS BRUXELLES BR 9152

Remarque : Le copiste de ce manuscrit a manifestement hésité sur la graphie de certains mots botaniques ou zoologiques ; dans la transcription qui suit, ceux-ci ont parfois été "corrigés", par recours aux formes attestées dans la version trifaria (et par recours aux Étymologies d'Isidore de Séville).

Nonus liber agit de opere quinte diei scilicet de volucribus ac de piscibus et habet (CXXII) capitula.

De opere quinte diei ((lib. IX, I). cf SN éd. Douai, XVI 1 De natura avium in generali (lib. IX, II). cf SN éd. Douai, XVI 2 De multiplici avium differentia (lib. IX, III). cf SN éd. Douai, XVI 3 De mutationibus avium in colore et voce et loco et tempore (lib. IX, IIII). cf SN éd. Douai, XVI 5 De avibus rapacibus (lib. IX, V). cf SN éd. Douai, XVI 6 De rostris avium (lib. IX, VI). cf SN éd. Douai, XVI 7 De alis avium et plumis (lib. IX, VII). cf SN éd. Douai, XVI 8 De pedibus avium et cruribus (lib. IX, VIII). cf SN éd. Douai, XVI 9 De unguibus avium (lib. IX, IX). cf SN éd. Douai, XVI 10 De carnibus avium (lib. IX, X). cf SN éd. Douai, XVI 11 De sagacitate quorumdam avium (lib. IX, XI). cf SN éd. Douai, XVI 16 De vocibus avium (lib. IX, XII). cf SN éd. Douai, XVI 15 De pungnacitate avium (lib. IX, XIII). cf SN éd. Douai, XVI 17 De accipitre et acredula (lib. IX, XIIII). cf SN éd. Douai, XVI 18 et 22 De alauda et alcione et alieto (lib. IX, XV). cf SN éd. Douai, XVI 24, 25 et 26 De anate et ansere (lib. IX, XVI). cf SN éd. Douai, XVI 27 et 29 De aquila (lib. IX, XVII). cf SN éd. Douai, XVI 32 De speciebus aquile (lib. IX, XVIII). cf SN éd. Douai, XVI 34 De ardea, asida et athaco et bubone (lib. IX, XIX). cf SN éd. Douai, XVI 38, 39 et 42 De capone et carderone et carduele (lib. IX, XX). cf SN éd. Douai, XVI 45-46 De cyconia (lib. IX, XXI). cf SN éd. Douai, XVI 47 De cygno et cynomolgo et cypsede (lib. IX, XXII). cf SN éd. Douai, XVI 49 et 51 De columba (lib. IX, XXIII). cf SN éd. Douai, XVI 53 De operatione eius in medicina (lib. IX, XXIIII). cf SN éd. Douai, XVI 59 De cornice (lib. IX, XXV). cf SN éd. Douai, XVI 61 De corvo (lib. IX, XXVI). cf SN éd. Douai, XVI 60 De coturnice (lib. IX, XXVII). cf SN éd. Douai, XVI 64 De cubet et cuculo (lib. IX, XXVIII). cf SN éd. Douai, XVI 66-67 De Dyomedis avibus et erciniis (lib. IX, XXIX). cf SN éd. Douai, XVI 68 De falcone, fasiano, fenice, fiscedula et philomena et fulica (lib. IX, XXX). cf SN éd. Douai, XVI 62, 72, 74, 75 et 76 De gallo (lib. IX, XXXI). cf SN éd. Douai, XVI 77 De gallina (lib. IX, XXXII). cf SN éd. Douai, XVI 79 De gragulo et grue (lib. IX, XXXIII). cf SN éd. Douai, XVI 89 et 91 De harpia, herodio et ibide (lib. IX, XXXIIII). cf SN éd. Douai, XVI 94, 95 et 96 De laro et lucina (lib. IX, XXXV). cf SN éd. Douai, XVI 101-102 De mennonide, mergo et merula, miluo et monedula (lib. IX, XXXVI). cf SN éd. Douai, XVI 104, 105, 107, 108 et 109 De nocticorace et noctua (lib. IX, XXXVII). cf SN éd. Douai, XVI 111

Page 78: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De onocrotalo, opymacho et ortigometra (lib. IX, XXXVIII). cf SN éd. Douai, XVI 113, 114 et 115 De palumbo et passere (lib. IX, XXXIX). cf SN éd. Douai, XVI 118-120 De pavone (lib. IX, XL). cf SN éd. Douai, XVI 122 De pegaso et pellicano (lib. IX, XLI). cf SN éd. Douai, XVI 126-127 De perdice (lib. IX, XLII). cf SN éd. Douai, XVI 128 De pica, pico, pigargo, irione et psitaco (lib. IX, XLIII). cf SN éd. Douai, XVI 131, 132, 134-135 De strige ac strucione, struciocamelo, et sturno (lib. IX, XLIIII). cf SN éd. Douai, XVI 137, 138 et 140 De tarda, tragopa, turdula et turture (lib. IX, XLV). cf SN éd. Douai, XVI 141-143 De vespertilione et ulula et upupa (lib. IX, XLVI). cf SN éd. Douai, XVI 146, 147, 148 De vulture (lib. IX, XLVII). cf SN éd. Douai, XVI 149 De yrundine et yxione (lib. IX, XLVIII). cf SN éd. Douai, XVI 97 et 154 De generatione avium (lib. IX, XLIX). cf SN éd. Douai, XVI 165 De generatione et complemento ovorum (lib. IX, L). cf SN éd. Douai, XVI 158-159 De natura ovorum in cibo et medicina (lib. IX, LI). cf SN éd. Douai, XVI 160, 162-163 De ovis venti (lib. IX, LII). cf SN éd. Douai, XVI 165 De incubatione (lib. IX, LIII). cf SN éd. Douai, XVI 166 De complemento pullorum in ovis et eorum nutrimento (lib. IX, LIIII). cf SN éd. Douai, XVI 168-169 De exclusione pullorum et educatione eorum (lib. IX, LV). cf SN éd. Douai, XVI 170-171 De minutis volatilibus et primo de anulosis (lib. IX, LVI). cf SN éd. Douai, XX 74 De apibus (lib. IX, LVII). cf SN éd. Douai, XX 77 De generatione apum (lib. IX, LVIII). cf SN éd. Douai, XX 80 De speciebus apum (lib. IX, LIX). cf SN éd. Douai, XX 85 De regibus apum (lib. IX, LX). cf SN éd. Douai, XX 83 De operibus apum (lib. IX, LXI). cf SN éd. Douai, XX 96 De favo et cera (lib. IX, LXII). cf SN éd. Douai, XX 97-98 De melle (lib. IX, LXIII). cf SN éd. Douai, XX 100 De operatione mellis in cibo et medicina (lib. IX, LXIIII). cf SN éd. Douai, XX 103 De diversitate mellis (lib. IX, LXV). cf SN éd. Douai, XX 104 De melle venenoso (lib. IX, LXVI). cf SN éd. Douai, XX 106 De alvearibus apum (lib. IX, LXVII). cf SN éd. Douai, XX 107 De hiis qui contraria sunt apibus (lib. IX, LXVIII). cf SN éd. Douai, XX 108 De bibione et blatta et brucco et quibusdam aliis minutis volatilibus (lib. IX, LXIX). cf SN éd. Douai, XX 118, 120 De locusta (lib. IX, LXX). cf SN éd. Douai, XX 139 De musca et papilione et pirote (lib. IX, LXXI). cf SN éd. Douai, XX 147, 150 et 153 De scrabone et scarabeo et sciniphe et thabano (lib. IX, LXXII). cf SN éd. Douai, XX 157-159 et 169 De vespa (lib. IX, LXXIII). cf SN éd. Douai, XX 175-179 De piscibus (lib. IX, LXXIIII). cf SN éd. Douai, XVII 1 De vita et anhelitu piscium (lib. IX, LXXV). cf SN éd. Douai, XVII 6 et 8 De memoria et sensibus piscium (lib. IX, LXXVI). cf SN éd. Douai, XVII 6 et 7 De alimento piscium (lib. IX, LXXVII). cf SN éd. Douai, XVII 9 De conversatione piscium per loca diversa (lib. IX, LXXVIII). cf SN éd. Douai, XVII 13 De innimicitia quorumdam ad invicem (lib. IX, LXXIX). cf SN éd. Douai, XVII 17 De diversis figurarum piscium (lib. IX, LXXX). cf SN éd. Douai, XVII 19 De multiformi specie eorum (lib. IX, LXXXI). cf SN éd. Douai, XVII 20

Page 79: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De monstris marinis (lib. IX, LXXXII). cf SN éd. Douai, XVII 100 De tegumentis piscium (lib. IX, LXXXIII). cf SN éd. Douai, XVII 21 De carnibus piscium et adipe eorum (lib. IX, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XVII 22 De diversitate carnium eorum multiplici (lib. IX, LXXXV). cf SN éd. Douai, XVII 23 De electione piscium meliorum (lib. IX, LXXXVI). cf SN éd. Douai, XVII 24 De luxuria hominum in capta et esu piscium (lib. IX, LXXXVII). cf SN éd. Douai, XVII 27 De nominibus piscium (lib. IX, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XVII 28 De allece et anguilla et ceteris quorum nomina incipiunt per a vel b (lib. IX, LXXXIX). cf SN éd. Douai, XVII 30-35 De cancris (lib. IX, XC). cf SN éd. Douai, XVII 36 De operatione cancrorum in cibo et medicina (lib. IX, XCI). cf SN éd. Douai, XVII 38 De cane marino et ceto (lib. IX, XCII). cf SN éd. Douai, XVII 41 et 103 De conchis et concleis congro et coruo (lib. IX, XCIII). cf SN éd. Douai, XVII 44-46 De cocodrillo (lib. IX, XCIIII). cf SN éd. Douai, XVII 106 De delphino (lib. IX, XCV). cf SN éd. Douai, XVII 109 De humanitate delphinorum (lib. IX, XCVI). cf SN éd. Douai, XVII 112 De dracone marino et eceloa et echenei (lib. IX, XCVII). cf SN éd. Douai, XVII 48, 49 et 114 De eschino et equo marino et scaro et exoceto (lib. IX, XCVIII). cf SN éd. Douai, XVII 49, 52, 53 et 115 De foca et gardone, gladio, glauco, gobione et ericio (lib. IX, XCIX). cf SN éd. Douai, XVII 55, 56, 58 et 116 De leone marino et lepore (lib. IX, C). cf SN éd. Douai, XVII 61 De locusta et loligine lucio et lupo (lib. IX, CI). cf SN éd. Douai, XVII 63-65 et 119 De miluo et milagine (lib. IX, CII). cf SN éd. Douai, XVII 66 De murena, murice et musculo (lib. IX, CIII). cf SN éd. Douai, XVII 71, 73-74 De nautile, orbe et ostrea (lib. IX, CIIII). cf SN éd. Douai, XVII 75-76 De pagro et pertica et pinna et plaice (lib. IX, CV). cf SN éd. Douai, XVII 78-79 De polipo (lib. IX, CVI). cf SN éd. Douai, XVII 123 De porco marino et purpura (lib. IX, CVII). cf SN éd. Douai, XVII 80, 82 De rana (lib. IX, CVIII). cf SN éd. Douai, XVII 85 De medicinis ex rana et de rumbo (lib. IX, CIX). cf SN éd. Douai, XVII 86 De scolopendra et scorpione (lib. IX, CX). cf SN éd. Douai, XVII 88 De scepia et sera (lib. IX, CXI). cf SN éd. Douai, XVII 90 De spongia (lib. IX, CXII). cf SN éd. Douai, XVII 91 De solea et squato, stella et sturio (lib. IX, CXIII). cf SN éd. Douai, XVII 93, 95 De theucha, tytimello et tynno (lib. IX, CXIIII). cf SN éd. Douai, XVII 96, 132 De testudine (lib. IX, CXV). cf SN éd. Douai, XVII 131 De torpedine et truta (lib. IX, CXVI). cf SN éd. Douai, XVII 96-97 De vitulo marino et umbra (lib. IX, CXVII). cf SN éd. Douai, XVII 98 et 135 De urtica, uranoscopo et vulpe (lib. IX, CXVIII). cf SN éd. Douai, XVII 99 De ypothamo (lib. IX, CXIX). cf SN éd. Douai, XVII 136 De generatione piscium (lib. IX, CXX). cf SN éd. Douai, XVII 140-144 De ovis et pullis piscium (lib. IX, CXXI). cf SN éd. Douai, XVII 145-146

Decimus agit de inicio operis sexte diei scilicet de animantibus terre per singulas species iumentorum bestiarum atque reptilium et habet centum et XV capitula.

De opere sexte diei (lib. X, I). cf SN éd. Douai, XVIII 1 De pecoribus et armentis (lib. X, II). cf SN éd. Douai, XVIII 2 De agno (lib. X, III). cf SN éd. Douai, XVIII 3

Page 80: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De alce et apro (lib. X, IIII). cf SN éd. Douai, XVIII 5 et XIX, 2 De ariete (lib. X, V). cf SN éd. Douai, XVIII 7 De asino (lib. X, VI). cf SN éd. Douai, XVIII 10 De operatione asini in medicina (lib. X, VII). cf SN éd. Douai, XVIII 13 De bove (lib. X, VIII). cf SN éd. Douai, XVIII 15 De medicina bovis et bubalo (lib. X, IX). cf SN éd. Douai, XVIII 20-21 De camelo (lib. X, X). cf SN éd. Douai, XVIII 22 De medicina cameli (lib. X, XI). cf SN éd. Douai, XVIII 26 De capra (lib. X, XII). cf SN éd. Douai, XVIII 27 De medicinis ex capra (lib. X, XIII). cf SN éd. Douai, XVIII 29-31 De cervo (lib. X, XIIII). cf SN éd. Douai, XVIII 34 De eodem (lib. X, XV). cf SN éd. Douai, XVIII 35-41 De medicina cervi (lib. X, XVI). cf SN éd. Douai, XVIII 42-43 De cuniculo et damula, dromeda et hedo (lib. X, XVII). cf SN éd. Douai, XVIII 44-46 De equo (lib. X, XVIII). cf SN éd. Douai, XVIII 47 De eodem (lib. X, XIX). cf SN éd. Douai, XVIII 48-55 De medicinis ex equo (lib. X, XX). cf SN éd. Douai, XVIII 56 De hyrco et hinnulo (lib. X, XXI). cf SN éd. Douai, XVIII 57 et 60 De lepore (lib. X, XXII). cf SN éd. Douai, XVIII 61-62 De medicina leporis (lib. X, XXIII). cf SN éd. Douai, XVIII 63-64 De mulo (lib. X, XXIIII). cf SN éd. Douai, XVIII 65 De onagro et orige (lib. X, XXV). cf SN éd. Douai, XVIII 94, 98 De ove (lib. X, XXVI). cf SN éd. Douai, XVIII 69 De medicina ex ove (lib. X, XXVII). cf SN éd. Douai, XVIII 76 De lana (lib. X, XXVIII). cf SN éd. Douai, XVIII 75 De pigargo et porco (lib. X, XXIX). cf SN éd. Douai, XVIII 78 De medicina porci (lib. X, XXX). cf SN éd. Douai, XVIII 83 De sue (lib. X, XXXI). cf SN éd. Douai, XVIII 84 De tauro (lib. X, XXXII). cf SN éd. Douai, XVIII 87 De medicina tauri et tragelapho (lib. X, XXXIII). cf SN éd. Douai, XVIII 91 et XIX, 113 De vacca (lib. X, XXXIIII). cf SN éd. Douai, XVIII 92 De veruece et vitulo et viris (lib. X, XXXV). cf SN éd. Douai, XVIII 95-96 et XIX, 115 De bestiis (lib. X, XXXVI). cf SN éd. Douai, XIX 1 De aptalo et bonnaso (lib. X, XXXVII). cf SN éd. Douai, XIX 3-4 De cameleonte et cameloipardo (lib. X, XXXVIII). cf SN éd. Douai, XIX 6 et 9 De cane (lib. X, XXXIX). cf SN éd. Douai, XIX 10 De affectu canis erga dominos suos (lib. X, XL). cf SN éd. Douai, XIX 13 De canibus rabiosis (lib. X, XLI). cf SN éd. Douai, XIX 22 De morsu canis rabiosi (lib. X, XLII). cf SN éd. Douai, XIX 24 De medicinis ex cane (lib. X, XLIII). cf SN éd. Douai, XIX 26 De castore (lib. X, XLIIII). cf SN éd. Douai, XIX 28 De castoreo (lib. X, XLV). cf SN éd. Douai, XIX 31 De cathoblepa, cato, cyrogrillo et eale (lib. X, XLVI). cf SN éd. Douai, XIX 33, 35, 37 De elephante (lib. X, XLVII). cf SN éd. Douai, XIX 38 Adhuc de eodem (lib. X, XLVIII). cf SN éd. Douai, XIX 39-51 De eodem (lib. X, XLIX). cf SN éd. Douai, XIX 39-51 De medicinis ex elephante (lib. X, L). cf SN éd. Douai, XIX 52 De enidre, furone et gripe (lib. X, LI). cf SN éd. Douai, XIX 54, 57 De hyena et histrice (lib. X, LII). cf SN éd. Douai, XIX 61, 63 De iricio vel ericio sive hemacio (lib. X, LIII). cf SN éd. Douai, XIX 59

Page 81: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De medicinis hericii (lib. X, LIIII). cf SN éd. Douai, XIX 60 De leone (lib. X, LV). cf SN éd. Douai, XIX 66 De eodem (lib. X, LVI). cf SN éd. Douai, XIX 67-75 De leotho, leopardo et leucocrata (lib. X, LVI). cf SN éd. Douai, XIX 77, 76 De licaone, licisco et lince (lib. X, LVII). cf SN éd. Douai, XIX 78, 79 De lupo (lib. X, LVIII). cf SN éd. Douai, XIX 82 De eodem (lib. X, LIX). cf SN éd. Douai, XIX 83-87 De medicina lupi (lib. X, LX). cf SN éd. Douai, XIX 88 De panthere (lib. X, LXI). cf SN éd. Douai, XIX 99 De parandro et pardo (lib. X, LXII). cf SN éd. Douai, XIX 101 De rinoceronte (lib. X, LXIII). cf SN éd. Douai, XIX 104 De symia et strige (lib. X, LXIIII). cf SN éd. Douai, XIX 106, 105 De tharandre et taxo (lib. X, LXV). cf SN éd. Douai, XIX 109-110 De tygride (lib. X, LXVI). cf SN éd. Douai, XIX 112 De urso (lib. X, LXVII). cf SN éd. Douai, XIX 116 De eodem (lib. X, LXVIII). cf SN éd. Douai, XIX 117-120 De vulpe (lib. X, LXIX). cf SN éd. Douai, XIX 121 De medicina vulpis (lib. X, LXX). cf SN éd. Douai, XIX 123 De ychneomone (lib. X, LXXI). cf SN éd. Douai, XIX 124 De animalibus venenosis (lib. X, LXXII). De serpentibus (lib. X, LXXIII). cf SN éd. Douai, XX 2 De eodem (lib. X, LXXIIII). cf SN éd. Douai, XX 3-7 De venenis serpentium et nocumentis eorum (lib. X, LXXV). cf SN éd. Douai, XX 8-9 De multiplice varietate serpentium (lib. X, LXXVI). cf SN éd. Douai, XX 11 De operationibus serpentium in medicina (lib. X, LXXVII). cf SN éd. Douai, XX 16 De monstris serpentium (lib. X, LXXVIII). cf SN éd. Douai, XX 13 De anguibus (lib. X, LXXIX). cf SN éd. Douai, XX 17 De amphibena et assudio et aliis quibusdam (lib. X, LXXX). cf SN éd. Douai, XX 18-19 De aspide (lib. X, LXXXI). cf SN éd. Douai, XX 20 De basilisco (lib. X, LXXXII). cf SN éd. Douai, XX 22 De boa et cecula et celidro (lib. X, LXXXIII). cf SN éd. Douai, XX 25-26 De ceraste et colubro (lib. X, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XX 27-28 De dipsade (lib. X, LXXXV). cf SN éd. Douai, XX 34 De hiis quorum nomina incipiunt per litteras e usque ad s (lib. X, LXXXVI). cf SN éd. Douai, XX 35-41 De hiis quorum nomina incipiunt per s (lib. X, LXXXVII). cf SN éd. Douai, XX 42-43 De tyro et tyriaca (lib. X, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XX 45-47 De vipera et morsibus eius (lib. X, XC). cf SN éd. Douai, XX 48 De forma vipere et operacione eius in medicina (lib. X, (lib. X, XCI). cf SN éd. Douai, XX 53 De ydra et yrundine (lib. X, XCII). cf SN éd. Douai, XX 54 De draconibus (lib. X, XCIII). De eodem (lib. X, XCIIII). De lacertis et de botracha et salomandra (lib. X, XCV). cf SN éd. Douai, XX 55, 56 et 63 De saura et stellione (lib. X, XCVI). cf SN éd. Douai, XX 65 De tortuca (lib. X, XCVII). cf SN éd. Douai, XX 44 et XVII, 134 De testudine (lib. X, XCVIII). cf SN éd. Douai, XVII, 131 De muribus (lib. X, XCIX). cf SN éd. Douai, XVII, 74 et XIX, 126 De mustela, glire et sorice (lib. X, C). cf SN éd. Douai, XVII, 74 et XIX, 133, 131, 136 De mugale sive migale et talpa (lib. X, CI). cf SN éd. Douai, XIX, 132 et 137 De formica (lib. X, CII). cf SN éd. Douai, XX, 131

Page 82: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De eodem et de formicoleone et grillo (lib. X, CIII). cf SN éd. Douai, XX, 132-134 et 135-137 De vermibus (lib. X, CIIII). cf SN éd. Douai, XX, 67 De aranea et eius tela (lib. X, CV) cf SN éd. Douai, XX, 112, 117. De speciebus aranee (lib. X, CVI). cf SN éd. Douai, XX, 115 De bombice et bufone (lib. X, CVII). cf SN éd. Douai, XX, 119, 121 De cantarida et ceruleo (lib. X, CVIII). cf SN éd. Douai, XX, 122, 124 De eruca et ceteris vermibus secundum alphabetum usque ad r (lib. X, CIX). cf SN éd. Douai, XX, 130-152 De rana et ricino et rutela (lib. X, CX). cf SN éd. Douai, XX, 59 et 153-154 De sanguisuga (lib. X, CXI). cf SN éd. Douai, XX, 155 De scorpione (lib. X, CXII). cf SN éd. Douai, XX, 160 De speciebus scorpionum et puncturis ac remediis eorum (lib. X, CXIII). cf SN éd. Douai, XX, 161-163 De simultate et solifuga et ceteris (lib. X, CXIIII). cf SN éd. Douai, XX, 166

Undecimus agit de universali natura animalium et anathomia singulorum membrorum et habet (CIX) capitula.

De universali natura animalium (lib. XI, I). cf SN éd. Douai, XXI 1 De corporibus animalium (lib. XI, II). cf SN éd. Douai, XXI 3 De membris animalium (lib. XI, III). cf SN éd. Douai, XXI 4 De capite (lib. XI, IIII). cf SN éd. Douai, XXI 5 De vertice et cerebro (lib. XI, V). cf SN éd. Douai, XXI 6 Item de cerebro (lib. XI, VI). cf SN éd. Douai, XXI 7 De cornibus (lib. XI, VII). cf SN éd. Douai, XXI 8 De auribus (lib. XI, VIII). cf SN éd. Douai, XXI 10 De fronte et superciliis (lib. XI, IX). cf SN éd. Douai, XXI 11 De oculis (lib. XI, X). cf SN éd. Douai, XXI 12 De palpebris (lib. XI, XI). cf SN éd. Douai, XXI 13 De diversitate oculorum in diversis generibus animalium (lib. XI, XII). cf SN éd. Douai, XXI 14-15 De genibus et naribus (lib. XI, XIII). cf SN éd. Douai, XXI 16 De ore et labiis (lib. XI, XIIII). cf SN éd. Douai, XXI 17 De lingua (lib. XI, XV). cf SN éd. Douai, XXI 18 De maxillis et dentibus (lib. XI, XVI). cf SN éd. Douai, XXI 19 De varietate dentium et mutacione (lib. XI, XVII). cf SN éd. Douai, XXI 20-21 De collo et gutture (lib. XI, XVIII). cf SN éd. Douai, XXI 22 De armis et pectore et costis (lib. XI, XIX). cf SN éd. Douai, XXI 23 De mamillis (lib. XI, XX). cf SN éd. Douai, XXI 24 De eodem (lib. XI, XXI). cf SN éd. Douai, XXI 25 De corde (lib. XI, XXII). cf SN éd. Douai, XXI 26 De eodem (lib. XI, XXIII). cf SN éd. Douai, XXI 27 De pulmone (lib. XI, XXIIII). cf SN éd. Douai, XXI 28 De epate (lib. XI, XXV). cf SN éd. Douai, XXI 29 De splene (lib. XI, XXVI). cf SN éd. Douai, XXI 30 De iecore et felle (lib. XI, XXVII). cf SN éd. Douai, XXI 31 De medicinis ex felle (lib. XI, XXVIII). cf SN éd. Douai, XXI 33 De ventre (lib. XI, XXIX). cf SN éd. Douai, XXI 34 De eodem (lib. XI, XXX). cf SN éd. Douai, XXI 35 De umbilico (lib. XI, XXXI). cf SN éd. Douai, XXI 36

Page 83: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De coagulo (lib. XI, XXXII). cf SN éd. Douai, XXI 37 De intestinis (lib. XI, XXXIII). cf SN éd. Douai, XXI 38 De renibus (lib. XI, XXXIIII). cf SN éd. Douai, XXI 39 De vesica (lib. XI, XXXV). cf SN éd. Douai, XXI 40 De coxis et pedibus (lib. XI, XXXVI). cf SN éd. Douai, XXI 41 Adhuc de pedibus (lib. XI, XXXVII). cf SN éd. Douai, XXI 42 Item de pedibus et unguibus (lib. XI, XXXVIII). cf SN éd. Douai, XXI 43 De membris genitalibus et primo de testiculis (lib. XI, XXXIX). cf SN éd. Douai, XXI 44 De verga et matrice (lib. XI, XL). cf SN éd. Douai, XXI 45 De cauda (lib. XI, XLI). cf SN éd. Douai, XXI 46 De tegumentis animalium et primo de pilis (lib. XI, XLII). cf SN éd. Douai, XXI 47 De diversitate pilorum (lib. XI, XLIII). cf SN éd. Douai, XXI 48 De coloribus pilorum et mutacione eorum (lib. XI, XLIIII). cf SN éd. Douai, XXI 50 De causis diversitatis colorum in pilis (lib. XI, XLV). cf SN éd. Douai, XXI 51 De cute (lib. XI, XLVI). cf SN éd. Douai, XXI 52 De carne (lib. XI, XLVII). cf SN éd. Douai, XXI 53 De differentia carnium in cibo et medicina (lib. XI, XLVIII). cf SN éd. Douai, XXI 54 De carnibus extremitatum animalium (lib. XI, XLIX). cf SN éd. Douai, XXI 56 De nervis et cartilagine (lib. XI, L). cf SN éd. Douai, XXI 57 De medulis (lib. XI, LI). cf SN éd. Douai, XXI 58 De ossibus (lib. XI, LII). cf SN éd. Douai, XXI 60 De pinguedine et sepo (lib. XI, LIII). cf SN éd. Douai, XXI 61-62 De differentia adipis et pinguedinis (lib. XI, LIIII). cf SN éd. Douai, XXI 63 De arteriis et venis (lib. XI, LV). cf SN éd. Douai, XXI 64 De sanguine (lib. XI, LVI). cf SN éd. Douai, XXI 65 De diversitate sanguinis in diversis generibus animalium (lib. XI, LVII). cf SN éd. Douai, XXI 66 De cibo et potu animalium (lib. XI, LVIII). cf SN éd. Douai, XXII 1 Item de diversitate pastus animalium (lib. XI, LIX). cf SN éd. Douai, XXII 2 De animalibus ruminantibus (lib. XI, LX). cf SN éd. Douai, XXII 3 De vocibus animalium (lib. XI, LXI). cf SN éd. Douai, XXII 4 De varietate vocum in diversis generibus animalium (lib. XI, LXII). cf SN éd. Douai, XXII 6 De sensibus animalium (lib. XI, LXIII). cf SN éd. Douai, XXII 7 De proprietatibus quinque sensuum (lib. XI, LXIIII). cf SN éd. Douai, XXII 8-9 De sompno et vigilia (lib. XI, LXV). cf SN éd. Douai, XXII 11 De diversis causis sompni (lib. XI, LXVI). cf SN éd. Douai, XXII 12 De sompniis animalium (lib. XI, LXVII). cf SN éd. Douai, XXII 16 De ingeniis et affectionibus animalium (lib. XI, LXVIII). cf SN éd. Douai, XXII 17 De appetitu et motu animalium (lib. XI, LXIX). cf SN éd. Douai, XXII 18 De naturali pietate animalium et concordia ad invicem (lib. XI, LXX). cf SN éd. Douai, XXII 19 De naturali discordia quorumdam et pugna ad invicem (lib. XI, LXXI). cf SN éd. Douai, XXII 20 De armis quibus utuntur ad pugnam vel tuitionem (lib. XI, LXXII). cf SN éd. Douai, XXII 21 De motibus membrorum et extremitatum animalium (lib. XI, LXXIII). cf SN éd. Douai, XXII 23 De sexu animalium (lib. XI, LXXIIII). cf SN éd. Douai, XXII 24 De animalibus castratis (lib. XI, LXV). cf SN éd. Douai, XXII 25 De generacionibus animalium (lib. XI, LXVI). cf SN éd. Douai, XXII 26 De coytu animalium (lib. XI, LXVII). cf SN éd. Douai, XXII 28

Page 84: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De temporibus coeundi (lib. XI, LXVIII). cf SN éd. Douai, XXII 29 De luxuria et continentia animalium (lib. XI, LXXIX). cf SN éd. Douai, XXII 30 De fecunditate et sterilitate animalium (lib. XI, LXXX). cf SN éd. Douai, XXII 31 De conceptione vel impregnacione animalium (lib. XI, LXXXI). cf SN éd. Douai, XXII 33 De transfusione seminis et preparacione (lib. XI, LXXXII). cf SN éd. Douai, XXII 35 De impressione formarum visarum in conceptu (lib. XI, LXXXIII). cf SN éd. Douai, XXII 36 De distinctione sexus in embrione (lib. XI, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XXII 37 Adhuc de eodem (lib. XI, LXXXV). cf SN éd. Douai, XXII 38 De formatione membrorum animalium (lib. XI, LXXXVI). cf SN éd. Douai, XXII 39 Adhuc de eodem (lib. XI, LXXXVII). cf SN éd. Douai, XXII 40 De monstruosis fetibus animalium (lib. XI, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XXII 41 De animalibus bigeneribus (lib. XI, LXXXIX). cf SN éd. Douai, XXII 43 De naturali partu animalium (lib. XI, XC). cf SN éd. Douai, XXII 44 De cremento et etate animalium (lib. XI, XCI). cf SN éd. Douai, XXII 46 De vita et morte animalium (lib. XI, XCII). cf SN éd. Douai, XXII 67 De superfluis humiditatibus animalium (lib. XI, XCIII). cf SN éd. Douai, XXII 47 De sudore (lib. XI, XCIIII). cf SN éd. Douai, XXII 48 De lacrima et saliva (lib. XI, XCVI). cf SN éd. Douai, XXII 49 De urina et stercore (lib. XI, XCVII). cf SN éd. Douai, XXII 50-51 De spermate (lib. XI, XCVIII). cf SN éd. Douai, XXII 52 De menstruo (lib. XI, XCIX). cf SN éd. Douai, XXII 53 De lacte (lib. XI, C). cf SN éd. Douai, XXII 54 De triplici lactis substancia (lib. XI, CI). cf SN éd. Douai, XXII 60 De multiplici lactis diversitate (lib. XI, CII). cf SN éd. Douai, XXII 56 De diversificatione lactis secundum diversas differentias animalium (lib. XI, CIII). cf SN éd. Douai, XXII 66 De universali proprietate lactis secundum medicinam (lib. XI, CIIII). cf SN éd. Douai, XXII 65 De lacte bono et malo (lib. XI, CV). cf SN éd. Douai, XXII 57-58 De sero (lib. XI, CVI). cf SN éd. Douai, XXII 61 De caseo (lib. XI, CVII). cf SN éd. Douai, XXII 62 De eodem (lib. XI, CVIII). cf SN éd. Douai, XXII 63 De butyro (lib. XI, CIX). cf SN éd. Douai, XXII 64 De musco (lib. XI, CX).

Duodecimus agit de creatione hominis et primo de natura anime humane ac de viribus eius habetque centum octoginta tria capitula.

De causis hominis creandi (lib. XII, I). cf SN éd. Douai, XXIIII 1 De creatione hominis (lib. XII, II). cf SN éd. Douai, XXIIII 2 De dignitate vel nobilitate condicionis humane (lib. XII, III). cf SN éd. Douai, XXIIII 3 De ymagine dei in homine (lib. XII, IIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 4 De proprietatibus hominis (lib. XII, V). cf SN éd. Douai, XXIIII 5 Cur deus in homine spiritum rationalem univit terreno corpori (lib. XII, VI). cf SN éd. Douai, XXIIII 6 De anima humana (lib. XII, VII). cf SN éd. Douai, XXIIII 7 De diffinitionibus anime (lib. XII, VIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 9 De origine anime (lib. XII, IX). cf SN éd. Douai, XXIIII 11 De simplicitate eiusdem et compositione (lib. XII, X). cf SN éd. Douai, XXIIII 12 Adhuc de eodem (lib. XII, XI). cf SN éd. Douai, XXIIII 13

Page 85: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De unitate anime in tribus potenciis (lib. XII, XII). cf SN éd. Douai, XXIIII 14 Responsio ad obiectiones contrarias (lib. XII, XIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 15 De ymagine ac similitudine anime trinitatis in anima et primo in sensu (lib. XII, XIIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 17 De ymagine trinitatis in memoria (lib. XII, XV). cf SN éd. Douai, XXIIII 18 De fallacia trinitatis exterioris hominis secundum quam conformatur homo huic seculo (lib. XII, XVI). cf SN éd. Douai, XXIIII 19 Quod in sensu non sit natura trinitatis ymago (lib. XII, XVII). cf SN éd. Douai, XXIIII 20 Quod nec in fantasya similiter ubi sit insita trinitatum alternacio (lib. XII, XVIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 21 Quod non solum vera sed eciam ficta per memorie visionem aduntuntur (lib. XII, XIX). cf SN éd. Douai, XXIIII 22 Quod ex hiis que meminimus coniicimus aut que fingimus ea que non vidimus (lib. XII, XX). cf SN éd. Douai, XXIIII 23 De ymagine trinitatis in mente (lib. XII, XXI). cf SN éd. Douai, XXIIII 24 De similitudine omnium rerum in anima (lib. XII, XXII). cf SN éd. Douai, XXIIII 25 De differentia anime humane ad brutalem et ad angelam (lib. XII, XXIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 26 De quantitate anime (lib. XII, XXIIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 27 Quod crescente corpore non crescit anima nisi in virtute et disciplina (lib. XII, XXV). cf SN éd. Douai, XXIIII 28 Quod nec fortitudo corporalis consistit in cremento corporis vel etatis (lib. XII, XXVI). cf SN éd. Douai, XXIIII 29 Quod anima de viribus corporis non crescat (lib. XII, XXVII). cf SN éd. Douai, XXIIII 30 Quod anima non commensuratur licet per totum diffusa sentiat (lib. XII, XXVIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 31 Quod anime in caudis lacertarum et vermium in corpore sunt et indivisibiles (lib. XII, XXIX). cf SN éd. Douai, XXIIII 32 De loco anime corporali (lib. XII, XXX). cf SN éd. Douai, XXIIII 34 De motu anime locali (lib. XII, XXXI). cf SN éd. Douai, XXIIII 38 De loco eiusdem spirituali (lib. XII, XXXII). cf SN éd. Douai, XXIIII 36 De utroque (lib. XII, XXXIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 37 De immortalitate anime (lib. XII, XXXIIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 62 De eodem (lib. XII, XXXV). cf SN éd. Douai, XXIIII 63-64 De rationibus et opinionibus philosophorum ad idem (lib. XII, XXXVI). cf SN éd. Douai, XXIIII 65-69 De errore quorumdam circa revolutionem animarum (lib. XII, XXXVII). cf SN éd. Douai, XXIIII 75 De erroris eiusdem causa vel origine (lib. XII, XXXVIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 76 De passibilitate anime (lib. XII, XXXIX). cf SN éd. Douai, XXIIII 57 De passibilitate anime separate (lib. XII, XL). cf SN éd. Douai, XXIIII 59 De unione anime ad corpus (lib. XII, XLI). cf SN éd. Douai, XXIIII 42 De modo illius unionis (lib. XII, XLII). cf SN éd. Douai, XXIIII 43 Quo medio fiat unio illa (lib. XII, XLIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 44 Adhuc de medio illius unionis (lib. XII, XLIIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 45-47 De eodem (lib. XII, XLV). cf SN éd. Douai, XXIIII 45-47 De differentia unionis anime in homine et in animali et in planta (lib. XII, XLVI). cf SN éd. Douai, XXIIII 48 De perfectione corporis humani (lib. XII, XLVII). cf SN éd. Douai, XXIIII 49

Page 86: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De naturali federe amborum et modo essendi anime in corpore (lib. XII, XLVIII). cf SN éd. Douai, XXIIII 50 et 52 Qualiter anima corpus vegetat (lib. XII, XLIX). cf SN éd. Douai, XXIIII 53 Qualiter anima corpus sensificat (lib. XII, L). cf SN éd. Douai, XXIIII 54 De egressu anime a corpore (lib. XII, LI). cf SN éd. Douai, XXIIII 60 De viribus anime (lib. XII, LII). cf SN éd. Douai, XXIV, 1 Unde sit distinctio virium anime (lib. XII, LIII). cf SN éd. Douai, XXIV, 2 De terna divisione virium secundum Aviscennam (lib. XII, LIIII). cf SN éd. Douai, XXIV, 61 De anima vegetabili et viribus eius (lib. XII, LV). cf SN éd. Douai, XXIV, 63-64 De actione virtutis nutritive (lib. XII, LVI). cf SN éd. Douai, XXIV, 67 De actione virtutis augmentative (lib. XII, LVII). cf SN éd. Douai, XXIV, 73 De actionibus generative (lib. XII, LVIII). cf SN éd. Douai, XXIV, 78-79 De anima sensibili et viribus eius (lib. XII, LIX). De vi sensibili apprehensiva exterius (lib. XII, LX). cf SN éd. Douai, XXV, 9 De viribus anime sensibilis apprehensivis interius (lib. XII, LXI). De numero earum et ordine (lib. XII, LXII). cf SN éd. Douai, XXV, 17 et 23 De anima rationali et viribus eius (lib. XII, LXIII). De intellectu quadruplici (lib. XII, LXIIII). Quod diverse vires apprehensive diversimode formas abstrahunt a materia (lib. XII, LXV). Quod omnes predicte vires ita dispositione sunt ut una imperet, altera serviat (lib. XII, LXVI). De alia divisione virium secundum alios (lib. XII, LXVII). De virtute naturali et eius speciebus (lib. XII, LXVIII). cf SN éd. Douai, XXIV, 4 De quatuor virtutibus virtuti passitive deservientibus (lib. XII, LXIX). cf SN éd. Douai, XXIV, 5 De actione virtutis digestive (lib. XII, LXX). cf SN éd. Douai, XXIV, 6 De actionibus attractive virtutum in stomacho (lib. XII, LXXI). cf SN éd. Douai, XXIV, 7 De actione digestive virtutis in eodem (lib. XII, LXXII) cf SN éd. Douai, XXIV, 8 De actionibus predictarum quatuor virtutum in matrice (lib. XII, LXXIII). cf SN éd. Douai, XXIV, 10 De virtute vitali agente (lib. XII, LXXIIII). cf SN éd. Douai, XXIV, 11 De anelitu (lib. XII, LXXVI). cf SN éd. Douai, XXIV, 52 De corruptione caloris naturalis in exterioribus causis (lib. XII, LXXVII). cf SN éd. Douai, XXIV, 53 De corruptione eiusdem ab exterioribus (lib. XII, LXXVIII). cf SN éd. Douai, XXIV, 54 De virtute vitali paciente (lib. XII, LXXIX). cf SN éd. Douai, XXIV, 55 De virtute animali ac eius speciebus et primo de cogitativa (lib. XII, LXXX). cf SN éd. Douai, XXIV, 56 De virtute sensitiva et eius speciebus (lib. XII, LXXXI). De visu (lib. XII, LXXXII). cf SN éd. Douai, XXV, 29 De ceteris quatuor sensibus (lib. XII, LXXXIII). cf SN éd. Douai, XXV, 50, 61, 70, 76 De inclinatione sensuum ad obiecta (lib. XII, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XXV, 27 De virtute motiva (lib. XII, LXXXV). De actionibus predictarum (lib. XII, LXXXVI). De viribus anime quas habet quomodo ad seipsam (lib. XII, LXXXVII). De viribus cognitivis (lib. XII, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XXV, 2 De generatione earum mutua (lib. XII, LXXXIX). cf SN éd. Douai, XXV, 3 Item de viribus cognitivis (lib. XII, XC). cf SN éd. Douai, XXV, 4 Iterum de eodem secundum Aristotelem (lib. XII, XCI). cf SN éd. Douai, XXV, 5 De sensu (lib. XII, XCII). De sensu sensibili (lib. XII, XCIII). cf SN éd. Douai, XXV, 12

Page 87: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De numero et nominibus sensuum (lib. XII, XCIIII). cf SN éd. Douai, XXV, 17 De ratione numeri eorum (lib. XII, XCV). cf SN éd. Douai, XXV, 18 De eodem (lib. XII, XCVI). cf SN éd. Douai, XXV, 19 De organis et mediis eorum (lib. XII, XCVII). cf SN éd. Douai, XXV, 24 De obiectis eorum (lib. XII, XCVIII). cf SN éd. Douai, XXV, 26 De eodem (lib. XII, XCIX). cf SN éd. Douai, XXV, 27 De dispositione quinque sensuum in corpore (lib. XII, C). cf SN éd. Douai, XXV, 22 De sensu visus (lib. XII, CI). cf SN éd. Douai, XXV, 28-29 De sensu auditus (lib. XII, CII). cf SN éd. Douai, XXV, 50 De sensu olfactus (lib. XII, CIII). cf SN éd. Douai, XXV, 61 De sensu gustus (lib. XII, CIIII). cf SN éd. Douai, XXV, 70 De sensu tactus (lib. XII, CV). cf SN éd. Douai, XXV, 76 De sensualitate (lib. XII, CVI). cf SN éd. Douai, XXV, 84 De sensu communi vel fantasia (lib. XII, CVII). cf SN éd. Douai, XXV, 87 De ymaginatione (lib. XII, CVIII). cf SN éd. Douai, XXV, 97 De cogitatione et opinione (lib. XII, CIX). cf SN éd. Douai, XXVII, 27 De vigilia et sopore (lib. XII, CX). cf SN éd. Douai, XXVI, 1 De sompno (lib. XII, CXI). cf SN éd. Douai, XXVI, 1 De visionibus sompnantium (lib. XII, CXII). cf SN éd. Douai, XXVI, 63 De estimatione (lib. XII, CXIII). cf SN éd. Douai, XXV, 99 De memoria et oblivione (lib. XII, CXIIII). cf SN éd. Douai, XXV, 100 Qualiter habeant fieri recordatio et oblivio (lib. XII, CXV). cf SN éd. Douai, XXVII, 12 De pigritia et tarditate memorie (lib. XII, CXVI). cf SN éd. Douai, XXVII, 13 De differentia memorie ac reminiscentie et addiscentie (lib. XII, CXVII). cf SN éd. Douai, XXVII, 14 De memoria dei naturaliter menti infixa (lib. XII, CXVIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 15 De mente (lib. XII, CXIX). De triplici via motus vel actus mentalis (lib. XII, CXX). De ymagine trinitatis in mente (lib. XII, CXXI). cf SN éd. Douai, XXVII, 13 De iudicio mentis secundum regulas veritatis (lib. XII, CXXII). cf SN éd. Douai, XXVII, 17 Qualiter ex intuitu veritates in mente formatur (lib. XII, CXXIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 18 De similitudine verbi mentis ad verbum patris (lib. XII, CXXIIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 7 De dissimilitudine eiusdem ad idem (lib. XII, CXXV). cf SN éd. Douai, XXVII, 8 De ratione (lib. XII, CXXVI). cf SN éd. Douai, XXVII, 19 De diversis officiis rationis (lib. XII, CXXVII). De duplici portione rationis (lib. XII, CXXVIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 20 De synderesi (lib. XII, CXXIX). cf SN éd. Douai, XXVII, 23 De extinctione eiusdem (lib. XII, CXXX). cf SN éd. Douai, XXVII, 24 De consciencia (lib. XII, CXXXI). De intellectu (lib. XII, CXXXII). cf SN éd. Douai, XXVII, 57, XXIX, 41 De impassibilitate intellectus (lib. XII, CXXXIII). De impedimento ac libertate eiusdem (lib. XII, CXXXIIII). De obiecto virtutis intellective multiplici (lib. XII, CXXXV). De modis abstrahendi formas secundum diversas vires (lib. XII, CXXXVI). De differentia apprehensionis secundum differentias abstractionis (lib. XII, CXXXVII). cf SN éd. Douai, XXVII, 37 De distinctione virtutis intellective (lib. XII, CXXXVIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 38 De intellectu possibili (lib. XII, CXXXIX). cf SN éd. Douai, XXVII, 45 De intellectu agente (lib. XII, CXL). cf SN éd. Douai, XXVII, 41 De operationibus utriusque (lib. XII, CXLI).

Page 88: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De differentia intellective virtutis secundum rationem ordinis (lib. XII, CXLII). cf SN éd. Douai, XXVII, 48 De quatuor viribus eius secundum quas ordinantur ad sensibilem (lib. XII, CXLIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 53 De actibus inventive virtutis et indicative (lib. XII, CXLIIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 54 De actibus memorative et interpretative (lib. XII, CXLV). cf SN éd. Douai, XXVII, 55 De naturali anime cognitione (lib. XII, CXLVI). De scientia et sapientia (lib. XII, CXLVII). De prophetia (lib. XII, CXLVIII). cf SN éd. Douai, XXVI 81 De speciebus philosophie (lib. XII, CXLIX). De philosophia Cayphe, Ione et quorumdam aliorum (lib. XII, CL). De ordine dignitatis earum (lib. XII, CLI). Quod in duabus primis fallit anima sed non in tertia (lib. XII, CLII). De modis vel causis impressionum spiritus (lib. XII, CLIII). De conmixtione spirituum (lib. XII, CLIIII). De extasi (lib. XII, CLV). cf SN éd. Douai, XXVI, 96 De visione intellectuali (lib. XII, CLVI). De viribus motivis et primo de sensibilibus (lib. XII, CLVII). cf SN éd. Douai, XXVII, 56 De viribus apperitivis et organo earum (lib. XII, CLVIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 62 De differenciis earum essencialibus (lib. XII, CLIX). cf SN éd. Douai, XXVII, 65 De actibus concupiscibilibus (lib. XII, CLX). cf SN éd. Douai, XXVII, 68 De actibus irascibilibus (lib. XII, CLXI). cf SN éd. Douai, XXVII, 67 De viribus affectivis (lib. XII, CLXII). De causis diversitatum affectionum (lib. XII, CLXIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 71 De virtute motiva membrorum (lib. XII, CLXIIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 76 De virtute motiva rationali (lib. XII, CLXV). cf SN éd. Douai, XXVII, 82 Item alia divisio virium secundum Damascenum (lib. XII, CLXVI). De speciebus letitie et tristitie (lib. XII, CLXVII). cf SN éd. Douai, XXVII, 69 De speciebus timoris et ire (lib. XII, CLXVIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 70 De motivis rationalibus et primo de ratione et voluntate (lib. XII, CLXIX). cf SN éd. Douai, XXVII, 82 De motu amoris (lib. XII, CLXX). De libero arbitrio et utrum in nobis sit (lib. XII, CLXXI). cf SN éd. Douai, XXVII, 91 De hiis que sunt in potestate liberi arbitrii (lib. XII, CLXXII). cf SN éd. Douai, XXVII, 92 De essencia liberi arbitrii (lib. XII, CLXXIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 94 Qualiter in eo concurrunt iudicium rationis et motus voluntatis (lib. XII, CLXXIIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 96 De libertate arbitrii (lib. XII, CLXXV). Quod libertatem arbitrii non tollit servitus peccati (lib. XII, CLXXVI). Distinctio libertatis arbitrii (lib. XII, CLXXVII). Quod huic non repugnat nec prescientia dei nec voluntas (lib. XII, CLXXVIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 98-99 De potestate liberi arbitrii (lib. XII, CLXXIX). Qualiter deus operat circa liberum arbitrium (lib. XII, CLXXX). De voluntate multiplici (lib. XII, CLXXXI). De operationibus et actibus omnium virium anime (lib. XII, CLXXXII). cf SN éd. Douai, XXVII, 102 De passionibus anime (lib. XII, CLXXXIII). cf SN éd. Douai, XXVII, 103

Page 89: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

Tercius decimus liber agit de humano corpore et anathomia membrorum de generatione quoque eiusdem et habitatione habet autem capitula, [CL[V]IIII).

De corpore humano et eius creatione (lib. XIII, I). cf SN éd. Douai, XXVIII 1-2 De dignitate ac nobilitate corporis humani (lib. XIII, II). cf SN éd. Douai, XXVIII 3 De membris humani corporis (lib. XIII, III). cf SN éd. Douai, XXVIII 4 De divisione membrorum (lib. XIII, IIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 5 De membris consimilibus et primo de ossibus (lib. XIII, V). cf SN éd. Douai, XXVIII 7 De ratione multitudinis ossium et numero eorum (lib. XIII, VI). cf SN éd. Douai, XXVIII 8 De divisionibus ossium (lib. XIII, VII). cf SN éd. Douai, XXVIII 9 De ossibus singulorum membrorum et primo cranei (lib. XIII, VIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 10 De ossibus maxillarum, menti ac dentium (lib. XIII, IX). cf SN éd. Douai, XXVIII 11-12 De ossibus dorsi (lib. XIII, X). cf SN éd. Douai, XXVIII 13 De ossibus pectoris et costarum et spatularum ac surcularum (lib. XIII, XI). cf SN éd. Douai, XXVIII 14 De ossibus manuum (lib. XIII, XII). cf SN éd. Douai, XXVIII 15 De ossibus pedum (lib. XIII, XIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 16 De numero ossium tocius corporis (lib. XIII, XIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 17 De motibus ossium (lib. XIII, XV). cf SN éd. Douai, XXVIII 18 De medullis ossium (lib. XIII, XVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 19 De cartilagine (lib. XIII, XVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 20 De nervis (lib. XIII, XVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 21 De nervorum distinctione (lib. XIII, XIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 22 De ligamentis et cordis (lib. XIII, XX). cf SN éd. Douai, XXVIII 23 De venis (lib. XIII, XXI). cf SN éd. Douai, XXVIII 24 De arteriis (lib. XIII, XXII). cf SN éd. Douai, XXVIII 25 De carne (lib. XIII, XXIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 26 De sanguine (lib. XIII, XXIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 27 De pinguendine et zirbo (lib. XIII, XXV). cf SN éd. Douai, XXVIII 28 De panniculis (lib. XIII, XXVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 29 De cute (lib. XIII, XXVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 30 De ungulis et pilis (lib. XIII, XXVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 31 De coloratione cutis (lib. XIII, XXIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 32 De capillis (lib. XIII, XXX). cf SN éd. Douai, XXVIII 33 De eodem (lib. XIII, XXXI). cf SN éd. Douai, XXVIII 34 De eodem (lib. XIII, XXXII). cf SN éd. Douai, XXVIII 35 De medicinis capillorum (lib. XIII, XXXIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 36 De tincturis capillorum (lib. XIII, XXXIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 37 De barba (lib. XIII, XXXV). cf SN éd. Douai, XXVIII 38 De membris officialibus et primo de lacertis sive musculis (lib. XIII, XXXVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 39 De cerebro (lib. XIII, XXXVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 40 De ventriculo cerebri (lib. XIII, XXXVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 41 De pia et dura matre (lib. XIII, XXXIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 42 Qualiter cerebrum est principium sensus et motus voluntarii (lib. XIII, XL). cf SN éd. Douai, XXVIII 43 Qualiter a cerebro nucha derivatur et per eam sensus ac motus ad membrum transfunduntur (lib. XIII, XLI). cf SN éd. Douai, XXVIII 44 De viis quibus purgatur cerebrum (lib. XIII, XLII). cf SN éd. Douai, XXVIII 45

Page 90: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De oculis et eorum munimentis (lib. XIII, XLIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 46 De proprietatibus oculorum hominis (lib. XIII, XLIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 47 De dispositione oculorum (lib. XIII, XLV). cf SN éd. Douai, XXVIII 48 De (lib. XIII, VII) tunicis oculorum (lib. XIII, XLVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 49 De physionomia oculorum (lib. XIII, XLVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 50 De auribus (lib. XIII, XLVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 51 De naribus (lib. XIII, XLIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 52 De ore et labiis (lib. XIII, L). cf SN éd. Douai, XXVIII 53 De lingua (lib. XIII, LI). cf SN éd. Douai, XXVIII 54 De variis officiis lingue (lib. XIII, LII). cf SN éd. Douai, XXVIII 55 De uva et amigdalis (lib. XIII, LIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 56 De gutture (lib. XIII, LIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 57 De catharacta gutturis (lib. XIII, LV). De pulmone (lib. XIII, LVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 58 De corde (lib. XIII, LVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 59 De eodem (lib. XIII, LVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 60 De eodem (lib. XIII, LIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 61 Qualiter a corde procedunt arterie (lib. XIII, LX). cf SN éd. Douai, XXVIII 62 De signis dispositionum cordis et de pulsu (lib. XIII, LXI). cf SN éd. Douai, XXVIII 63 De dyafragmate (lib. XIII, LXII). cf SN éd. Douai, XXVIII 64 De instrumentis vocis (lib. XIII, LXIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 65 De voce (lib. XIII, LXIIII). De instrumentis cibi (lib. XIII, LXV). cf SN éd. Douai, XXVIII 66 De dentibus (lib. XIII, LXVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 67 De ore stomachi (lib. XIII, LXVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 68 De stomacho (lib. XIII, LXVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 69 De visceribus et intestinis (lib. XIII, LXIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 70 De numero intestinorum et officiis singulorum (lib. XIII, LXX). cf SN éd. Douai, XXVIII 71 De epate vel iecore (lib. XIII, LXXI). cf SN éd. Douai, XXVIII 72 De ortu vel processu venarum ab epate (lib. XIII, LXXII). cf SN éd. Douai, XXVIII 73 De felle (lib. XIII, LXXIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 74 De splene (lib. XIII, LXXIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 75 De renibus (lib. XIII, LXXV). cf SN éd. Douai, XXVIII 76 De vesica (lib. XIII, LXXVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 77 De urina (lib. XIII, LXXVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 78 De membris generativis et primo de testiculis (lib. XIII, LXXVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 79 De verga virili (lib. XIII, LXXIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 80 De matrice et vulva (lib. XIII, LXXX). cf SN éd. Douai, XXVIII 81 De lumbis et umbilico et yliis (lib. XIII, LXXXI). cf SN éd. Douai, XXVIII 82 De mamillis (lib. XIII, LXXXII). cf SN éd. Douai, XXVIII 83 De lacte (lib. XIII, LXXXIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 84 De membris compositis universalibus et primo de capite (lib. XIII, LXXXIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 85 De facie et fronte (lib. XIII, LXXXV). cf SN éd. Douai, XXVIII 86 De collo (lib. XIII, LXXXVI). cf SN éd. Douai, XXVIII 87 De humeris et brachiis (lib. XIII, LXXXVII). cf SN éd. Douai, XXVIII 88 De manibus et digitis (lib. XIII, LXXXVIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 89 De torace et pectore et ventre (lib. XIII, LXXXIX). cf SN éd. Douai, XXVIII 90 De lateribus et dorso (lib. XIII, XC). cf SN éd. Douai, XXVIII 91

Page 91: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De anchis et natibus et coxis (lib. XIII, XCI). cf SN éd. Douai, XXVIII 92 De genibus et tybiis (lib. XIII, XCII). cf SN éd. Douai, XXVIII 93 De pedibus (lib. XIII, XCIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 94 De phisionomia membrorum humani corporis (lib. XIII, XCIIII). cf SN éd. Douai, XXVIII 95 De medicinis ex humano corpore (lib. XIII, XCV). cf SN éd. Douai, XXVIII 96 De benedictione et opere nuptiali (lib. XIII, XCVI). Qualiter primi parentes generassent si non peccassent (lib. XIII, XCVII). cf SN éd. Douai, XXX, 54 De temporibus coeundi (lib. XIII, XCVIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 6 De semine humane generacionis (lib. XIII, XCIX). cf SN éd. Douai, XXXI, 10 De sanguine menstruali (lib. XIII, C). cf SN éd. Douai, XXXI, 24 De conmixtione duorum spermatum (lib. XIII, CI). cf SN éd. Douai, XXXI, 33 De conceptione vel impregnatione mulieris (lib. XIII, CII). De distinctione sexus in conceptu (lib. XIII, CIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 36 De aborsu (lib. XIII, CIIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 54 De signis mulieris pregnantis (lib. XIII, CV). cf SN éd. Douai, XXXI, 42 De immutatione seminis et formatione embrionis (lib. XIII, CVI). cf SN éd. Douai, XXXI, 43 De errore astrologorum in assertione constellationis (lib. XIII, CVII). cf SN éd. Douai, XXXI 38-39 De assimilatione fetus (lib. XIII, CVIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 40 De operatione planetarum in generatione hominis (lib. XIII, CIX). cf SN éd. Douai, XXXI, 38 De formatione secundinarum (lib. XIII, CX). cf SN éd. Douai, XXXI, 44-45 De formatione membrorum principalium in fetu (lib. XIII, CXI). cf SN éd. Douai, XXXI, 44 De formatione ceterorum membrorum (lib. XIII, CXII). cf SN éd. Douai, XXXI, 45 De tempore complementi totius fetus (lib. XIII, CXIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 47 De infusione anime (lib. XIII, CXIIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 49 De positione vel situ infantis in utero et eius nutrimento (lib. XIII, CXV). cf SN éd. Douai, XXXI, 50 De effusione partus et impedimentis eius (lib. XIII, CXVI). cf SN éd. Douai, XXXI, 52-53 De arte obstetricandi (lib. XIII, CXVII). cf SN éd. Douai, XXXI, 57 De partibus geminis et monstruosis (lib. XIII, CXVIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 118 De portentis (lib. XIII, CXIX). cf SN éd. Douai, XXXI, 119 De varietate portentorum (lib. XIII, CXX). cf SN éd. Douai, XXXI, 120 De divisione terrarum et primo de Asya (lib. XIII, CXXI). cf SN éd. Douai, XXXII, 1-2 De India et eius mirabilibus (lib. XIII, CXXII). cf SN éd. Douai, XXXII, 3 De ceteris Asie regionibus (lib. XIII, CXXIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 4 De eodem (lib. XIII, CXXIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 5-7 De eodem (lib. XIII, CXXV). cf SN éd. Douai, XXXII, 5-7 Adhuc de eodem (lib. XIII, CXXVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 5-7 Iterum de eodem (lib. XIII, CXXVII). cf SN éd. Douai, XXXII, 5-7 De provinciis Asie minoris (lib. XIII, CXXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 8 De Europa et eius regionibus (lib. XIII, CXXIX). cf SN éd. Douai, XXXII, 9 De Grecia et eius provinciis (lib. XIII, CXXX). cf SN éd. Douai, XXXII, 10 De eodem (lib. XIII, CXXXI). cf SN éd. Douai, XXXII, 11 De ceteris provinciis Europe (lib. XIII, CXXXII). cf SN éd. Douai, XXXII, 12 De eodem (lib. XIII, CXXXIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 13 De Affrica et eius regionibus (lib. XIII, CXXXIIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 14 De eodem (lib. XIII, CXXXV). De insulis occeani quo cingitur orbis (lib. XIII, CXXXVI). cf SN éd. Douai, XXXII, 15 Iterum de eodem (lib. XIII, CXXXVII).

Page 92: SPECULUM NATURALE VERSION BIFARIA), I D APRÈS LES ... · SPECULUM NATURALE (VERSION BIFARIA), I D'APRÈS LES MANUSCRITS BRUXELLES, B.R. 18465 ET B.R. 9152 [Liber primus] Prologus

De insulis maris magni scilicet Mediterranei (lib. XIII, CXXXVIII). cf SN éd. Douai, XXXII, 18 Adhuc de eodem (lib. XIII, CXXXIX). Iterum de eodem (lib. XIII, CXL). Item de eodem (lib. XIII, CXLI). De montibus (lib. XIII, CXLII). De eodem (lib. XIII, CXLIII). De diversis moribus gentium (lib. XIII, CXLIIII) Iterum de eodem (lib. XIII, CXLV). cf SN éd. Douai, XXXI, 129-132 Item de eodem (lib. XIII, CXLVI). Adhuc de eodem (lib. XIII, CXLVII). Iterum de eodem (lib. XIII, CXLVIII). De monstruosis gentibus et primo de gygantibus (lib. XIII, CXLIX). cf SN éd. Douai, XXXI, 126 De cynocefalis ac ceteris monstruosis (lib. XIII, CXL). cf SN éd. Douai, XXXI, 126 Adhuc de eodem (lib. XIII, CLI). De monstris hominum fabulosis (lib. XIII, CLII). cf SN éd. Douai, XXXI, 121 De transformatis (lib. XIII, CLIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 122 Iterum de quibusdam monstris (lib. XIII, CLIIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 123 De quorumdam virorum mira agilitate (lib. XIII, CLV). De quorumdam singulari natura (lib. XIII, CLVI). De mulieribus barbaris et monstruosis (lib. XIII, CLVII). cf SN éd. Douai, XXXI, 124 De cibis homini datis ante peccatum et post (lib. XIII, CLVIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 61 De variis vescendi modis apud diversas gentes (lib. XIII, CLVIIII). cf SN éd. Douai, XXXI, 62

Et sic est finis primi libri speculi naturalis Vincentii continentis capitula XII librorum sequencium.