Upload
others
View
12
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 1
Sporcularda Omuz Yaralanmaları
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 2
Amaç
Sportif faaliyet sırasında omuzu
yaralanan bir sporcuya tanı
koymak ve ilk yardımı yapmak
olmalıdır.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 3
Omuz anatomisi
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 4
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 5
En çok omuz yaralanması görülen sporlar
Voleybol
Tenis
Yüzme, Su topu
Basketbol
Halter
Güreş
Futbol
Eskrim
Kayak
Golf, Buz hokeyi
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 6
En sık görülen yaralanma nedenleri
Eklem gevşekliği
Kas gücü eksikliği-asimetri
Vücut mekaniği
Yetersiz tedavi edilmiş eski
yaralanmalar
Psikolojik sorunlar
Oyunun zorluğu, oyuncunun mevkii
Malzeme ve saha/hava şartları
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 7
Öncelikle İlk Yardım:
Sahada yaralanan bir sporcuya ne yapmalıyız?
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 8
Hasta şuursuz yatıyor ve nefes almıyor???
Bu en ciddi durumdur. Örnekleri
maalesef daha yeni yaşanmıştır.
Baş arkaya getirilerek nefes yolu
açılmalı, nabız kontrol edilmeli,
kalp durmuş ise Kalp-Akciğer
masajına başlanmalıdır.
Uzuv yaralanmaları ise daha
sonra değerlendirilmelidir.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 9
Omuz bölgesi yaralanmaları
Omuz çevresi kesileri,
kontüzyonları
Kas-kiriş yaralanmaları
Omuz eklemi gevşekliği
Omuz kırıkları
Köprücük kemiği kırıklar
AK ve SK eklemi çıkıkları
Kürek kemiği kırıkları
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 10
Kas ve kiriş yaralanmaları
İç adaleler(Döndürücü kılıf=Rotator Cuff yaralanmaları)
Dış adaleler(deltoid, pectoralis major, latissimus dorsi, teres major yaralanmaları)
İç+dış adale(biceps tendon yaralanmaları)
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 11
Omuz eklemi gevşekliği
(Darbeye bağlı çıkıklar, alışkanlık yapmış çıkıklar, istemli çıkıklar)
Öne
Arkaya
Her yöne
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 12
Sahada müdahale 1 En önemli nokta sporcunun yaralanan
omuzunu dikkatle gözlemektir. Çıkık ve kırıkların ilk bulgusu “şekil bozukluğu” yani “deformite” dir.
Hemen el bileği nabazanına bakılmalı, eğer alınamıyorsa “acilen” hastaneye sevk edilmelidir.
Omuzdan kola ve önkola vuran şiddetli ağrı boyun veya koltuk altı sinirlerinin zedelendiğini gösterir; hasta hekim tarafından sahanın içinde muayene edilmeden yerinden oynatılmamalıdır.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 13
Sahada müdahale 2 Gerekirse hastanın forması bir
makas ile kesilmeli, omuz rahatça
izlenmelidir.
Hastanın omuzunu tutuş şekli
tanıya yardımcı olacaktır.
Hastanın ağrıyan yerini göstermesi
ve ağrısının yayıldığı noktanın
sorgulanması da tanı koymaya
yardımcıdır.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 14
Sahada müdahale 3: Omuzun ve kolun gözlenmesi Omuz ve kol göğüse yapışık, baş karşı
tarafta= AK eklem yaralanması veya
köprücük kemiği kırığı
Kol sarkması= Sinir kopması
Kilitli kol= Kol sağlam kol ile
desteklenmiş, havada ve içe dönük=
Öne çıkık; Kol gövdeye yapışık ve içe
dönük= Arkaya çıkık
Kısa ve şekil bozukluğu gösteren kol=
Kırık.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 15
Sahada müdahale 4:Omuz ve çevresinin muayenesi Omuz başının durumu
AK eklemin muayenesi
Köprücük kemiğinin muayenesi
SK eklem muayenesi
Kol kemiğinin(humerus, pazu
kemiği) muayenesi
Kürek kemiğinin muayenesi
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 16
Omuz çıkığında ne yapmalıyız?
İlk yapılacak hastayı dikkatlice gözleyip
yerinden oynatmamaktır.
Omuz çıkığı düşünülüyor ise sahada
takılması mümkün değildir.
Oyun dışına alınan sporcunun omuzu
eğer alışkanlık çıkığı ise yerine takma
denenebilir.
Başarılamaz ise basit bir kol-gövde
sargısı ve soğuk uygulama ile hastaneye
yollanmalıdır.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 17
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 18
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 19
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 20
Omuz takma manevraları
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 21
Manevralar
Hipokrat
Kocher
Milch
Stimson
Skapular
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 22
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 23
Klasik Tespit: Velpau Bandajıdır. Omuzu gövdeye yanaştırıp kolu içe dönük tespit eder.
Güncel soru: Omuz çıkıklarının tedavisinde mutlaka gereklimidir?1
1.George A C Murrell, Treatment of shoulder
dislocation: is a sling appropriate? MJA 2003;
179 (7): 370-371
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 24
Eğer omuz çıkıkları ameliyatsız tedavi edilecek ise askı veya Velpau bandajı yapılmamalıdır. Omuz ile gövde arasına konan bir yastık ile mutlaka kol dışa dönük tespit edilmelidir 1,2.
1. Itoi E, Sashi R, Minagawa H, et al. Position of immobilization after dislocation of the
glenohumeral joint. A study with use of magnetic resonance imaging. J Bone Joint Surg Am
2001; 83-A(5): 661-667.
2. Hatrick C, O'Leary S, Miller B, et al. Should acute anterior dislocation of the shoulder be
treated in external rotation. Transactions of the 48th Annual Meeting of the Orthopaedic
Research Society. Dallas, Texas; 2002.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 25
Ancak: 20 yaşın üzerindeki sporcularda
darbeye bağlı omuz öne
çıkıklarının %71 i,
20 yaşın altındaki sporcularda ise
% 83 ü maalesef nüks olmaktadır.
Bandajın veya rehabilitasyon
programının nüksün önlenmesinde
hiçbir önemi yoktur1.
1.Rowe CR, Zarins B: Recurrent transient subluxation of the shoulder. J Bone
Joint Surg 63A:863 –872,1981
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 26
Genç sporcu
İlk çıkık
İmmobilizasyon ve uzun bir
rehabilitasyon programı yerine=
ARTROSKOPİK BANKART
TAMİRİ yapılmalıdır1.
1. Wen DY, Current concepts in anterior shoulder
dislocations, Am J Emerg Med, 1999;17:401-407.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 27
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 28
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 29
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 30
Omuz kırıkları
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 31
Kırık şüphesinde ne yapmalıyız?
Daha önce de değindiğimiz “şekil
bozukluğu” ve aşırı ağrı, kütleme-
kıtırdama bulguları kırığı gösterir.
Acilen saha dışına alınan sporcuya
kol gövde sargısı yapılır, soğuk
uygulanır ve hastaneye yollanır.
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 32
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 33
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 34
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 35
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 36
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 37
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 38
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 39
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 40
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 41
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 42
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 43
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 44
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 45
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 46
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 47
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 48
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 49
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 50
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 51
Teşekkürler.