Upload
yde-huizinga
View
222
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Een onderzoek naar integratie van sport in de nieuwbouwwijk Nieuwveense Landen Meppel met een Golfterrein als uitgangspunt
Citation preview
S P O RT I E F WO N E N
INLEIDING
3
In de gebiedsvisie Nieuwveense Landen is behalve
ruimte voor een groot stadspark nog eens ca. 60 hectare
grond beschikbaar welke niet bestemd is voor
woningbouw. ParkNL heeft geopperd deze ruimte te
bestemmen voor de aanleg van een golfterrein.
ParkNL is nu door de gemeente Meppel gevraagd
ideeën aan te leveren voor de ontwikkeling en
realisatie van een golfterrein in dit plangebied.
WAAROM
EEN
GOLFTERREIN?
5
Golf is de snelst groeiende sport in Nederland. De
verwachting is dat er een toename van het aantal
golfers in Nederland zal zijn van ca. 275.000 nu tot
350.000 in 2010! Naar verwachting zal 2 tot 3%
van de Nederlandse bevolking in de nabije toe-
komst golfen. In andere landen is dat al 5%. Golf is
een sport voor een brede bevolkingsgroep aan het
worden. Met deze verwachte stijging is het huidige
aantal golfbanen ontoereikend.
Een groei van de huidige ruim 200 banen naar
350 – 400 ligt voor de hand.
De golfsport kent vele varianten, van Midget golf,
Pitch en Put, Countrygolf of Shortgolf tot, wat door
velen als enige echte ‘golf’ bestempeld wordt,
Langebaan Golf. Een ludieke vorm is het Boerengolf ®,
een balletje slaan in het weiland! Elke vorm heeft
zijn eigen charme.
Nergens in Europa is een plaats te vinden die al
deze vormen van de golfsport bij elkaar heeft
gebundeld. ParkNL heeft het idee om al deze
varianten een plaats te geven in de Nieuwveense
Landen. Basis is de 18 holes langebaan en de
9-holes korte baan.
‘ Maar, Golfterreinen vergen veel ruimte’
Dat is maar hoe je het bekijkt en vooral hoe je
het ervaart. Voor een 18 holes golfbaan is circa
60 hectare grond nodig. Dat is een groot oppervlak
als je het dagelijks moet maaien. Het gebied
Nieuwveense Landen is momenteel in dienst van
de landbouw. Dagelijks zijn er veehouders en akker-
bouwers actief om hun landerijen te onderhouden.
Het valt niemand meer op dat ze er zijn.
De toekomst van deze agrarische cultuur is uiterst
onzeker. Veel boeren hebben geen opvolgers in het
bedrijf en alleen intensiver ing kan het bedrijf nog
rendabel maken.
7
Golfterreinen zijn duur
Er zijn 2 belangrijke aspecten die de financiële
haalbaarheid van een golfbaan bepalen.
De verwervingskosten van de benodigde grond
en de aanlegkosten. In 2e instantie spelen de
beheerskosten een rol.
De verwervingskosten worden bepaald door de
gebiedsexploitatie van Nieuwveense landen.
De aanlegkosten worden sterk beïnvloedt door de
geschiktheid van de gronden. Zandgronden hebben
de voorkeur boven veengronden.
Maar ook de grondwaterstanden zijn maatgevend.
Uit een eerste verkenning van de bodem blijken er
in het gebied zowel zandgronden als veengronden
aanwezig.
Nadere studie zal moeten uitwijzen op welke wijze
de golfbanen efficiënt kunnen worden aangelegd.
Golf wordt door veel mensen
nog gezien als elitair
Dat is gedeeltelijk juist. Veel mensen kennen een
drempelvrees als het gaat om Langebaan golf.
Vaak is men verplicht om lid van een vereniging
te worden en moet men in het bezit zijn van een
Golf Vaardigheids Bewijs. Er zijn de laatste jaren
veel initiatieven voor openbare golfbanen.
Countrygolf en Shortgolf zijn daarvan goede
voorbeelden. In ParkNL wordt er plaats gereser-
veerd voor een openbare 9- holes baan.
Wat maakt golfen nu zo leuk?
Behalve dat je lekker in de natuur actief bezig
bent, is vooral de afwisseling in de banen zowel
wat betreft moeilijkheidsgraad als de beleving
van de omgeving.
In de visie van ParkNL wordt de golfbaan
verweven door de wijk, en niet als een postzegel
in het landschap.
Met respect voor de bestaande elementen als
water en bomen en met veel aandacht voor
de toevoeging van nieuwe elementen.
9
In de visie van ParkNL wordt er in Nieuwveense
Landen ruimte gemaakt voor een breed aanbod
aan buitensport mogelijkheden.
Het integreren van deze mogelijkheden in dit
nieuwe stadsdeel bevordert het beweegpatroon
van haar bewoners en is ook aantrekkelijk voor
niet bewoners van de wijk.
De auto is te gast in de wijk en wordt alleen
gebruikt als het niet anders kan.
ParkNL ziet ruimte voor;
Skatebaan in het park
Voor skaters en niet skaters, met een eigen
jeugdhonk, een ontmoetingsplaats voor jongeren
uit heel Meppel.
Skeelerroute
Start in het park, deels op een eigen pad deels op
de openbare weg met aansluiting op fietsroutes.
Ruiterpad
Vanuit de beleefboerderij/manege, als
onderdeel van het Nieuwe Landgoed.
Door de landerijen en het park.
Wandel en fietsroutes
Door het park, de landerijen, om de golfbaan,
door het centrum, door de wijken.
Verhard en niet verharde paden
20 km wandelen zonder op dezelfde plek
geweest te zijn is mogelijk. Speciale aandacht
voor wandelroutes met honden.
De ATB route
Een enerverende route, over bruggetjes, door de
velden, over landweggetjes, tussen de bebouwing,
door het park en langs en door het water.
Een kano en roeiroute
Met aansluiting op de plas.
Recreeren
In het gebied is ruimte om nieuwe woonmilieus
te introduceren. Recreatie woningen zijn op dit
moment niet aanwezig in Meppel terwijl daar wel
vraag naar is. Het is zonder meer mogelijk om
50 tot 100 recreatiewoningen te realiseren.
Daarnaast wordt gedacht aan een camping. Dit
zou een uitbreiding van de minicamping naast de
Kalkovens kunnen zijn maar ook een volledig
nieuwe.Beiden hebben aansluiting zowel op het
stadspark als op de golfterreinen.
Een campagne die de
inwoners van Drenthe
moet aansporen om
30 minuten per dag te
bewegen. Wat is er
mooier als je dat in je
directe omgeving kunt
doen. Zien sporten
doet sporten
HAALBAARHEID
11
Sociaal
Een brede maatschappelijke betrokkenheid bij de
ontwikkeling van het park, de sportvoorzieningen
en de woonwijk bepaalt het succes in het
toekomstig gebruik.
Zo kunnen lokale sportverenigingen hun inbreng
hebben in de ideeën en ontwerpen.
Maar ook het Terra College kan met haar leerlingen
kennis en kunde inbrengen en opdoen, zowel op
het gebied van ontwerp, aanleg als beheer.
Lokale hoveniers, werkvoorzieningen als Reestmond
en Alescon kunnen breed worden betrokken
en ingezet.
De bouw van de voorzieningen en andere bouw-
werken wordt met lokale bouwers en leveranciers
gerealiseerd. Voordeel hiervan is dat de werkne-
mers van de bedrijven kleine reisafstanden hebben
en dat de lokale economie wordt versterkt.
Bij het ontwerpen van de gebouwen wordt gezocht
naar de toepassing van streekgebonden materialen.
Bijvoorbeeld riet en inlands hout.
Financieel
Het is lastig om zonder een uitgewerkt plan een
goede financiële onderbouwing te maken.
Ook de voorwaarden die de gemeente Meppel stelt
zullen daarvoor uitgewerkt moeten worden.
Duidelijk is wel geworden dat de gemeente Meppel
gebaat is bij creatieve oplossingen die hun investe-
ringen in de aankoop van de landerijen
zo snel mogelijk zeker stellen.
Ideeën om tot een lasten-verlichting voor de gemeente Meppel te komen;
versnelde realisatie van kaveluitgifte en
woningbouw in de Grienden.
Dit kan technisch gerealiseerd worden op
basis van de huidige infrastructuur.
Uitbreiding en wijziging van de infrastructuur
kan in de loop van de tijd plaatsvinden
naarmate er meer woningen gerealiseerd zijn.
afname van de beschikbare gronden door
ParkNL (en eventuele medepartijen)
ParkNL heeft een aantal investeerders en
financiële instellingen bereid gevonden mee
te willen denken over een afname van alle
gronden. Het is in dit ideeënboekje te vroeg
om daar concreet op in te gaan.
AMBITIE
MEPPEL
13
De Gemeente Meppel heeft de ambitie om een
zelfstandige positie in de regio in te nemen. Om deze
ambitie te kunnen verwezenlijken wordt binnen de
ontwikkeling van Meppel ingezet op het vergroten van
de verscheidenheid in woonmilieus. Het toevoegen en
herplaatsen van recreatieve elementen aan de stedelijke
ontwikkeling maakt deel uit van de verwezenlijking
van deze ambitie.
DE
GRIENDEN
15
In de gebiedsvisie Nieuwveense Landen, is aan de
noordwestzijde, op de overgang naar de natuurzone
langs de Waterleiding en het landelijk gebied, het
woonmilieu “de Grienden” bedacht.
Binnen de Grienden worden wooneilanden gecreëerd
in een nat bosmilieu. Het intieme woonmilieu dat hier-
mee ontstaat vormt een bijzondere beëindiging van de
wijk. Het ‘wonen in de natuur’ verbindt de natuurzone
met de broeklanden, die midden in de wijk liggen.
Wonen in de Grienden
Het gebied dat aangewezen is als Wonen in de
Grienden is circa 70 hectare groot.
Een bebouwingsdichtheid van ca 5 woningen per
hectare is zeer laag, maar passend bij de beoogde
kwaliteit van wonen en het landschap. Het gebied
zou dus ruimte bieden aan circa 350 woningen.
In de visie van ParkNL kan het concept ‘wonen in de
grienden’ een nog sterker karakter krijgen, als het
vervlochten wordt met de golfbanen. In de richting
van het Stadpark, zonder dat er meer woningen aan
toegevoegd worden. Zo ontstaat er een geleidelijke
overgang tussen stadspark en de Grienden.
Uitgangspunt voor de verdere stedenbouwkundige
uitwerking is ‘ Wooneilanden’.
DE
WOONEILANDEN
Woon-werk-woning foto: MAD Architekten Groningen
17
Het hoofdthema van dit wijkdeel is ‘extreem duur-
zaam’. De Werkplaats Sterk Bouwen in Drenthe pleit
in haar publicatie van januari 2008 zo snel mogelijk
een dergelijke prachtwijk in Drenthe te realiseren.
De provincie Drenthe stelt gelden beschikbaar voor
de ontwikkeling van een extreem duurzame wijk.
De wooneilanden, een intiem milieu, bieden plaats
aan een beperkt aantal woningen.
Stedenbouw en Architectuur
Eilanden in het bos, in cirkels of in langgerekte stroken
of juist als gesloten bouwblokken als een klooster of
kasteel Landelijk of modern, opvallend of bijna
onzichtbaar Natuurlijke materialen, riet, hout of
toch beton en metselwerk.
Doelgroepen
Particuliere opdrachtgevers, zelfbouwers, individueel
of collectief. Van het hogere middensegment tot top-
segment. Behalve wonen kan er ook gewerkt worden.
Woningen met kleine kantoorruimten voor 1, 2 of 3
werkplekken de z.g.n. Woon-werk-woningen.
Kleine zelfstandigen zijn de laatste jaren in aantal ge-
groeid maar vinden vaak geen geschikte werkruimte.
Zij stellen individuele eisen aan woon- en werkcom-
fort maar worden veelal gehinderd, door regelgeving
in hun woonomgeving, om kantoor aan huis te
houden. Juist aan deze groeiende doelgroep zal
de Grienden plaats bieden.
Energie
Extreem duurzaam is een zogenaamd ‘Passief Huis’.
Een woning die energie-neutraal functioneert.
Geen utopie meer. Het moet een uitdaging zijn voor
de toekomstig bewoner om het beter te doen dan
zijn voorganger.
19
Innovatieve bouwmethoden
Nederland staat open voor experimentele bouw-
methodieken. Zo zijn er in Nederland al een aantal
energie neutrale woningen gerealiseerd en wordt in
dit jaar het eerste Earthship van de Benelux in Zwolle
gerealiseerd. Almere en Venlo hebben er voor gekozen
om de komende jaren alleen nog maar woningen te
bouwen volgens het ‘cradle to cradle’- principe.
De stichting Q is al een aantal jaren actief om behalve
individuele woningen ook projectmatige woningen
te realiseren die bestaan uit 90% herwinbare grond-
stoffen. Niet alleen het energieverbruik tijdens de
gebruiksperiode van een woning maar ook de energie
die er voor nodig is om een woning te realiseren speelt
een rol. Het gaat hier te ver om op al deze punten
uitvoerig in te gaan. De technieken zijn voorhanden,
het gaat er echter veel meer om dat toekomstige
bewoners zich bewust worden van de effecten van
hun keuzes. In de verkoop en marketingstrategie van
de Grienden zou juist gewerkt moeten worden aan
deze bewustwording.
Deze plankaart houdt
geen rekening met
eigendommen, monumenten
of bestaande gebouwen,
watergangen en bomen.
Voor uitwerking is een
uitgebreide inventarisatie
noodzakelijk.
deze tekening is overgenomen uit de gebiedsvisie
21
Allereerst wordt het landschap als geheel aangelegd.
Wonen, golfen en andere activiteiten vinden plaats
op een afwisselend gevormd terreinmaar toch her-
ken- baar als geheel. Heuvels lopen door waar de
kavels eindigen. Uitgangspunt is een gesloten
grondbalans. Uiteraard is dit sterk afhankelijk van de
samenstelling van de bestaande grond.
Het water ligt voornamelijk om het plan,dient als na-
tuurlijke barrière en sluit aan op bestaande waterlij-
nen. Behalve de vijvers in de golfbaan, is het water
overal geschikt om te roeien en te kanoën. Op twee
plaatsen is een eiland als een terp uitgewerkt.
Voordat de bomen aangeplant worden is het belang-
rijk dat de bewerkte grond een periode rust nodig
heeft. Een nauwkeurige studie van de bestaande
bomen is nodig om zoveel mogelijk bomen te be-
houden en om de kavels en het golfterrein zo effi-
ciënt mogelijk te ontwerpen. Op een aantal plaatsen
is het van belang niet te kleine bomen aan te
planten, bijvoorbeeld in de lindelaan en de solitaire
bomen op de golfbaan. Er wordt zoveel mogelijk ge-
bruik gemaakt van inheemse soorten als pinussen,
eiken en berken. Het Drents Landschap kan hierbij
een belangrijke rol spelen. Andere toe te passen, snel
groeiende, soorten zijn esdoorns, elzen en lindes.
Centraal in het plan ligt de golfbaan (ca 59 ha.).
Daar omheen liggen de uitgeefbare kavels (ca 23 ha.)
tussen bosachtige gebieden met een minimum aan
onderhoud (27 ha.). Door deze bossen lopen de ruiter-
paden, ATB routes en wandelpaden. Buiten het bos
lopen de toegangswegen en fietspaden (4 ha.).
De waterpartijen liggen aan de buitenkant, op een
enkele plek loopt het ook door het bos en langs de
golfbaan (14,5 ha.). In totaal omvat het plan 127 ha.
In ons plan wordt een duidelijke scheiding
gemaakt in het beheer. Ondanks het natuurlijke
karakter van het plan worden kleine groenstrookjes
te voorkomen. Privé-beheer, extensieve bosbouw
en de golfbaan sluiten nauw op elkaar aan.
De greenkeepers maaien het gras tot aan de kavels.
Waar mogelijk ligt een uitgeefbare kavel direct aan
de weg of aan het water.
In dit plan wordt een aanzet gegeven voor de
invulling van de eilanden. Het plan is dusdanig
flexibel dat eilanden onderling uitwisselbaar zijn.
Nadere studie zal moeten uitwijzen hoe de
eilanden kunnen worden ingevuld.
In de volgende pagina’s wordt middels facet-
kaarten uitgelegd hoe de aanzet tot ons plan in
elkaar zit en in welke fases het tot stand komt.
SPORT
23
BEHEER
WAT IS
WAAR
25
EIGEN
TERREIN
inspiratiebeeld uit de Schotse Hooglanden
27
Kleine woningen met een gezamenlijke tuin.
Ook hier staat privacy voorop, beide groepen
liggen midden in het bos, schaduwrijk en rustiek.
In hoogte verschillende terrassen met tuinen
bepalen het beeld. De architectuur kan naar
wens in hoogte zeer verschillen.
2 groepen van 30 woningen, geschikt als service
woningen of een 3-tal woongroepen, totale kavel:
4800 m2, parkeren centraal op de kavel.
KLOOSTERTUIN
inspiratiebeeld uit Frankrijk
29
Deze configuratie is uniek in het plan. De kwaliteit
van het complex ligt in het feit dat de woningen
samen een gesloten geheel vormen. Het uitzicht is
naar alle kanten van grote kwaliteit. De klassieke
eenduidige tuin versterkt het architectonische idee.
1 x 19 woningen, kavels +/- 500 m2,
parkeren in de woning.
DE
LINDENLAAN
inspiratiebeeld uit Drenthe
31
Een herkenbaar beeld, grote villa’s verscholen
achter dikke beukenhagen. Een brede lindenlaan
is tevens de imposante entree van het plan.
De laan eindigt in het Nieuwe Landgoed.
De royale kavels bieden voldoende ruimte voor
een zwembad of een dubbele garage.
23 villa’s, kavels 1500 - 4000 m2,
parkeren op eigen terrein.
NIEUW
LANDGOED
inspiratiebeeld uit Overijssel
33
Het centrum van ParkNL is een beeldbepalend
spectrum van gebouwen en functies. Een clubhuis,
een hotel met restaurant,congresmogelijkheden
en spa en wellness vormen een beeldbepalend
gezicht voor ParkNL. De volumes zijn nadrukkelijk
aan-wezig binnen de grenzen van het plan, ze zijn
zichtbaar langs veel vista's maar ook vanaf de snel-
weg. Het materiaalgebruik is traditioneel. De totale
configuratie is origineel van vorm en uitstraling.
clubhuis, hotel, congresgebouw, luxe wellness,
totaal 180.000 m3, totale kavel 13.000 m2.
DE BOSRAND
inspiratiebeeld van Luchinger Architects, Rotterdam
35
Deze grondgebonden compacte woningen staan
geschakeld op smalle kavels. Samen vormen zij
een sterk silhouet voor de bosrand. Aan de rand
van ParkNL hebben zij vooral binding met de om-
liggende landerijen en het water. Op een stevige
begane grond kan elke bewoners zelf de hoogte
van zijn huis bepalen. 2 of 3 lagen zijn mogelijk
onder het zadeldak. Af en toe komt er een ruiter
of een kano langs.
13 x 10 geschakelde woningen, kavels +/- 200 m2,
parkeren langs de weg, op eigen terrein.
DE TERP
inspiratiebeeld uit Duitsland
37
Een oeroud idee. Te weten dat je haver en goed
duurzaam boven de zeespiegel ligt. Er zijn per terp
verschillende stedenbouwkundige en architec-
tonische vormen mogelijk. Hier is gekozen voor
woningen in een robuuste stijl. Een stijl waarbij
het grote dak gecombineerd wordt met een karak-
teristieke schoorsteen en ambachtelijke details.
De rozentuinen van de bewoners lopen naadloos
over in het strak gemaaide gras van de golfbaan.
6 x 15 vrijstaande en geschakelde villa’s,
kavels +/- 600 m2, parkeren centraal op de terp.
HET
DORPSPLEIN
inspiratiebeeld uit Italie
39
Niet de architectuur maar de setting bepaald de
kwaliteit van deze groepen woningen. Vanaf het
besloten pleintje betreed je de woning die aan de
buitenkant gericht is op de golfbaan of het bos.
De uitwaaierende kavels lijken één te zijn met het
landschap. De efficiënte indeling van de kavels
zorgt vooral voor veel privacy. De woningen zijn
zeer goed te schakelen, de ultieme kans voor
kantoor aan huis!
5 x 25 woningen, kavels +/- 400 m2,
parkeren bij de entree.
DE
HAVEZATHE
inspiratiebeeld uit Overijssel
41
Dit karakteristieke ontwerp is een beeldbepalend
begin van ParkNL. Net als alle woningen ligt het
op een terp, de volumes zijn geïnspireerd op de
kalkovens. Het kan bestaan uit een zorg-woningen
met centraal een openbaar zorgcentrum. Het cen-
trale plein met terras biedt toegang tot bijvoor-
beeld medische voorzieningen. Alle woningen en
activiteitenruimtes zijn grondgebonden
30 woningen, met eventueel voorzieningen,
en mogelijk een zorgcentrum
PLAN
43
GRONDBALANS
45
BOMEN
TIJD
47
ParkNL heeft een uitgesproken mening over hoe
de ontwikkeling en realisatie van het totale plan-
gebied in de tijd gerealiseerd dient te worden.
Het motto- eerst investeren in de aanleg van groen
en blauw voordat met rood wordt begonnen.
Zo ontstaat ‘Tijdelijke natuur’, wachtend op haar
bestemming voor woningbouw, sport of recreatie.
Het grote voordeel van deze aanpak is dat de uit
te geven kavels bij uitgifte een hogere belevings-
waarde hebben dan bij een kavel die nog
ontgonnen moet worden. Dit zal de financiële
opbrengsten en de verkoopbaarheid positief
beïnvloeden. Uiteraard staat hier tegenover dat
de voorinvesteringen hoger zijn. Een efficiënte
afstemming tussen aanleg, infrastructuur en
kaveluitgifte is hierbij noodzakelijk.
Kavel uitgifte.
Jaarlijks worden minimaal 2 eilanden met circa
20 woningen uitgegeven. Afhankelijk van de
behoefte kan het tempo bepaald worden.
De helft van alle kavels wordt uitgegeven aan
particuliere opdrachtgevers.De particuliere opdracht-
gevers die de kavels kopen zullen met elkaar overeen-
stemming bereiken over de daadwerkelijke invulling
van hun eiland.
De andere helft eilanden kunnen worden uitgegeven
aan projectmatige ontwikkelaars en bouwers of aan
een collectief van particuliere opdrachtgevers.
Door de beperkte uitgifte, groeit de wijk langzaam
en vormt het haar karakter in de loop van de tijd.
Niet onderhavig aan tijdelijke architectuur.
Voor uitwerking;
De gemeente kan de kavels in eigen beheer uitgeven
of met een externe partij een overeenkomst aangaan.
Park NL wil zich inzetten voor de ontwikkeling en
realisatie van het beoogde gebied. Er zijn hiervoor
meerdere mogelijkheden waarbij ParkNL ook als
risico- dragende partij wil optreden.
49
Wonen en recreëren op de rand van bos en open landschap
51
Yde Huizinga, inwoner van Havelte en natuurgenieter, directeur/eigenaar Dolmen Vastgoed
Gerben Zandbergen, inwoner van Meppel en fervent golfer, directeur/eigenaar Nova Vesta makelaars
Deze uitgave kwam tot stand met medewerking van;
Joris Luchinger en Rudolph Eilandervan Luchinger architects, voor het meedenken deideeën, referentie beelden en de plankaarten(www.luchinger-architects.nl)
Arnoud de Jager, directeur van Golfsociëteit De Lage Vuursche, voor hetdoorkijkje in een beslotengolfclub
Albert Timmerman, directeur Vos beheer b.v., voor de financiële gegevensvoor aanleg en onderhoud van golfbanen(www.vosruinerwold.nl)
Rikus en Jannie Ottens, eigenaars Country Golf Ees,voor het doorkijkje in eenopen golfclub en de introductie in ‘shortgolf’(www.countrygolfees.nl)
Piet HurkmansOprichter van Parthenon,'Onderzoeks en adviesbureau voor bouwen en wonen'
voor de privé clinic in shortgolf.(www.parthenon.nl)
Met dank aan Idem Dito, Kampen voor het ontwerpen en realiseren van dit prachtige presentatieboek.
Is een idee en een initiatief van een aantal Drentse ondernemers.