Zadania oraz formy realizacji wymagań przez cały okres stażu tj. 2 lat i 9 miesięcy - wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r.

I. § 8 ust. 2 pkt 1)uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły 1. Praca z uczniem słabym

FORMY REALIZACJI

a) opracowanie i wdrażanie strategii oraz form pracy z uczniem słabym na podstawie lektur z zakresu psychologii : „Motywowanie uczniów do nauki” (autor: Jere Brothy; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002) oraz artykułu prof. Doroty Turskiej „Subiektywizm oceniania, czyli... nauczyciel też człowiek”

Wdrażane metody pracy z uczniem słabym:

- indywidualizowanie czynności i zadawanych prac poprzez zmniejszanie poziomu trudności zadań stawianych uczniom zmagającym się z nauką

- systematyczne zlecanie dodatkowych i uzupełniających zadań, w celu stwarzania uczniowi słabemu wielu okazji na poprawnie ocen, w tym pozostawienie takiemu uczniom wyboru co do czasu zaliczenia materiału i kolejności zaliczania zadanych partii materiału w celu rozwijania u niego samodzielności i odpowiedzialności za swoją naukę

- precyzyjne formułowanie zadań dla uczniów słabych: konstruowanie prostych instrukcji, w razie potrzeby dzielenie ich na części; upewnianie się czy uczeń wie na czym polega zadanie; proszenie o powtórzenie udzielonej mu instrukcji; przedstawianie wzoru wykonania zadania

- sadzanie słabszych uczniów w pierwszych ławkach, systematycznie aktywizowanie ich w trakcie lekcji

- udzielanie wskazówek, jak się uczyć, traktowanie słabych uczniów ze zrozumieniem, ale stanowcze domaganie się od nich osiągnięcia założonych celów dydaktycznych

- pomaganie uczniowi słabemu w wykonywaniu zadań: doradcą lub korepetytorem w trakcie lekcji może kolega z tej samej klasy. W tym celu nauczyciel może poprosić lepszego ucznia o to, aby usiadł w jednej ławce z uczniem słabszym i pomagał mu w rozwiązywaniu zadań podczas lekcji.

1

- proponowanie tzw. pomocy koleżeńskiej w przygotowaniu konkretnego zadania lub w odrobieniu pracy domowej- uświadomienie sobie mechanizmu samosprawdzających się przepowiedni, nazywany przez psychologów efektem Pigmaliona i Golema: nauczyciel od prawie pierwszej lekcji „przypina etykietki” swoim uczniom (Pigmalion – uczeń dobry, Golem – uczeń słaby) i formułując w swym umyśle takie sądy zamyka się skutecznie na słabych uczniów : „ często sygnalizuje takiemu uczniowi brak akceptacji, przyłapuje na nieprzygotowaniu, wyraźnie go za to ganiąc. Tak jakby sprawiało mu satysfakcję udowadnianie, że uczeń nic nie umie, bo to potwierdza jego przeświadczenie na temat „słabego” ucznia. Jakiekolwiek powodzenie Golema zauważane jest przez nauczyciela z trudem i budzi różne wątpliwości – „na pewno ściągał” („Subiektywizm oceniania, czyli... nauczyciel też człowiek” prof. D. Turska)

Ta pierwsza opinia z trudem poddaje się zmianom. Niemniej jednak uświadomienie sobie swoich własnych uprzedzeń, jest ważnym krokiem w podejściu do ucznia słabego i do kwestii sprawiedliwego oceniania.

- wyrabianie w sobie cierpliwości wobec słabych uczniów, pamiętając o tym, że potrzeba im więcej zachęty niż pozostałym uczniom

Oto lista błędnych zachowań nauczyciela wobec ucznia słabego (opracowana przez Good i Brophy, 1995; 1997)1. Czeka krócej na odpowiedź słabego ucznia (nim sam odpowie lub wywoła następnego ucznia).2. Słabemu uczniowi, który nie odpowiedział lub odpowiedział błędnie, odpowiada sam lub wywołuje innego ucznia, natomiast nie próbuje naprowadzić na właściwą odpowiedź, nie powtarza pytania ani go nie przeformułowuje. 3. Za niepowodzenie częściej krytykuje słabych uczniów.4. Za powodzenie rzadziej chwali słabych uczniów.5. Nie udziela informacji zwrotnej po wypowiedzi słabego ucznia na lekcji.6. Poświęca mniej uwagi słabym uczniom i rzadziej nawiązuje z nimi interakcje oraz kontakt wzrokowy.7. Rzadziej wzywa słabych uczniów do odpowiedzi lub zadaje pytania łatwiejsze, nie wymagające analizy.8. Sadza słabszych uczniów w dalszych ławkach.9. Ogólnie mniej wymaga od słabych uczniów; zamierza nauczyć ich mniej, akceptuje gorsze lub nawet błędne odpowiedzi i odnosi się do nich, jakby były poprawne, współczuje im lub udziela fałszywych pochwał; nie stara się pracować nad możliwościami i potencjałem ucznia słabego; po prostu stawia nad nim „krzyżyk”10. Ze słabymi uczniami woli kontaktować się raczej prywatnie niż publicznie11. Dobrym uczniom przyznaje prawo spierania się o zadawane prace i o oceny, ale nie przyznaje tego prawa słabym uczniom.12. Wykazuje mniejszą zażyłość w kontaktach ze słabymi uczniami, rzadziej się uśmiecha i rzadziej przekazuje niewerbalne oznaki zrozumienia.13. Na pytania słabych uczniów udziela odpowiedzi krótszych i uboższych w informacje.

2

14. Podczas interakcji ze słabymi uczniami rzadziej nawiązuje kontakt wzrokowy i rzadziej komunikuje niewerbalnie, że słucha tego co uczeń do niego mówi (np. pochylenie do przodu, potakiwanie ruchem głowy).15. Gdy czas jest ograniczony, rzadziej stosuje wobec słabych uczniów skuteczne, ale czasochłonne metody nauczania.16. Rzadziej pozytywnie reaguje na pomysły słabych uczniów i rzadziej je wykorzystuje.17. Stosuje wobec słabych uczniów okrojoną wersję programu i uboższe metody: proste treści, dużo powtórzeń, nacisk na odtwarzanie faktów (zamiast poszerzającej materiał dyskusji), zadania służące wyćwiczeniu nawyków i powtarzaniu (zamiast zadań wymagających myślenia wyżej zorganizowanego).

b) pomoc w nauce: przeprowadzenie testu psychologicznego w wśród uczniów na określenie stylów uczenia się i preferencji w posługiwaniu się półkulami mózgowymi na podstawie książki Ricki Linksman " W jaki sposób szybko się uczyć" Wydawnictwo Diogenes, Warszawa 2001

- zapoznanie uczniów z technikami uczenia się na podstawie wyników uzyskanych w teście Po rozwiązaniu testu, okazało się, że większość uczniów określiła swój pierwszy styl uczenia się jako „wzrokowiec”. Poza tym, duża część chłopców określiła się jako „kinestetyk”. Do najmniejszej grupy zaliczyli się „słuchowcy” i „czuciowcy”. Jeśli zaś chodzi o preferencyjne posługiwanie się lewą lub prawą półkulą, nie ma w badanej grupie dominującego profilu.Poniższy wykres zawiera informację na temat pierwszego, dominującego stylu uczenia się. Na 100 osób 54 to zdecydowani wzrokowcy. Zdeklarowani kinestetycy, słuchowcy i czuciowcy ze względu na swój drugi styl uczenia się przeważnie kwalifikowali się również do grupy wzrokowców. Tak więc ogólnie można stwierdzić, że przeważająca część uczniów przyswaja informację w sposób wzrokowy.

0

20

40

60

80

100

dominujący styl uczenia się

dominujący styl uczeniasię

54 26 10 10

wzrokowiec kinestetyk słuchowiec czuciowiec

3

Test przeprowadziłam z kilku względów: po pierwsze chciałam dowartościować słabszych uczniów, pokazując im, że drzemie w nich potencjał i że niewątpliwie posiadają jakieś mocne strony; po drugie chciałam zapoznać wszystkich z technikami uczenia się adekwatnymi do profilu psychologicznego; po trzecie chciałam zmodyfikować swoje nauczanie uwzględniając potrzeby uczniów. Z uwagi na to, że większość młodzieży określiła się jako „wzrokowiec”, postanowiłam przeprowadzać więcej lekcji w sposób tradycyjny przy tablicy z kredą w ręku – tłumacząc i zapisując jednocześnie nauczane treści. W moim przypadku jest to bardzo duża zmiana, gdyż do tej pory opierałam się głównie na instrukcjach ustnych. Ze względu właśnie na przeważającą grupę uczniów „wzrokowców” idealnym rozwiązaniem byłoby posiadanie na stałe komputera z dostępem do Internetu plus rzutnikiem i ekranem na ścianie. Przeprowadzanie takich lekcji odbywałoby się sprawniej, przy pomocy np. gotowej bazy wcześniej przygotowanych slajdów w „Power Point”, bez potrzeby tracenia lekcji na podłączanie laptopów. Wspaniałym rozwiązaniem byłaby również możliwość używania smart board – czyli interaktywnej tablicy podłączonej do komputera. Jeśli zaś chodzi o uczniów „słuchowców”, którzy najskuteczniej przyswajają informacje poprzez słuchanie i mówienie – pamiętam o tym, żeby nie zmuszać ich do skrupulatnego notowania w zeszycie.Dla kinestetyków bodźcem do nauki jest zaś ruch – a więc to z myślą o nich organizowałam pracę w grupach z elementem przesiadania się do innych ławek, z ćwiczeniami typu odgrywanie ról, z zadaniami angażującymi także „mięśnie”. Jako kontynuację, w następnym roku szkolnym zamierzam przeprowadzić kolejny test psychologiczny określający typ inteligencji ucznia (np. inteligencja werbalna/językowa; inteligencja muzyczna; inteligencja logiczna; inteligencja interpersonalna itp.- tzw. multiple intelligence – czyli wielorakie inteligencje, autorem koncepcji jest Howard Gardner) W tym celu zamówiłam do biblioteki szkolnej książkę pod tytułem „Multiple Intelligences” Heberta Puchta i Mario Rinvoucri, którzy na podstawie koncepcji Gardnera opracowali serię ponad 70 ćwiczeń do wykorzystania na lekcjach angielskiego. Ćwiczenia te rozwijają sprawność mówienia, czytania, słuchania oraz utrwalają komponenty językowe – leksykę i gramatykę zgodnie z indywidualnym sposobem uczenia się i przyswajaniem informacji

WNIOSKI:

W ciągu całego stażu zależało mi na wypracowaniu właściwego podejścia do ucznia słabego i przeciętnego z uwagi na specyfikę pracy w VI L.O, w którym jestem zatrudniona od 9 lat. Problem „ucznia słabego” to nie odosobnione przypadki nad którymi trzeba się szczególnie „pochylać” i je odrębnie analizować, gdyż na ogół pracujemy z młodzieżą osiągającą słabe wyniki w nauce. Tak więc, oprócz odpowiednich postaw psychologicznych, które w pracy z uczniem słabym są moim zdaniem najbardziej kluczowe, od kilku lat stosuję tradycyjne metody nauczania zaobserwowane między innymi w niemieckich szkołach, w których miałam okazję przebywać niedawno w ramach Comeniusa i kilka lat temu w ramach szkolnej wymiany z gimnazjum w Augsburgu. Tak więc, nieodzowną rutyną w nauczaniu języka obcego jest zadawanie prac domowych i sprawdzanie ich na początku lekcji. Moi uczniowie

4

wiedzą, że praca domowa to ich „psi obowiązek” i nie są w specjalny sposób nagradzani dobrymi ocenami za odrabianie lekcji, zaś owszem karani jedynkami w przypadku nie odrobienia zadanych ćwiczeń po raz trzeci (naturalnie co jakiś czas odpytuję również i na stopnie z przerobionego materiału) Następną słuszną praktyką jest przeprowadzenie lekcji powtórzeniowej na krótko przed sprawdzianem – często w takich sytuacjach przygotowuję próbny test z kluczowymi zagadnieniami do pracy samodzielnej lub w parach. I choć jest to dość żmudnym zajęciem (układanie kilku wersji sprawdzianu z jednej partii materiału) – w przypadku słabych grup zdaje to egzamin. Uczeń obecny na lekcjach powtórzeniowych z reguły później zalicza materiał. Naturalnie, w celu mobilizowania uczniów do systematycznej pracy, staram się regularnie przeprowadzać sprawdziany. Reasumując, tradycyjne rutyny w pracy z grupami są po prostu niezastąpione.

2. wdrażanie wiedzy i umiejętności zdobytych podczas kursów metodycznych, udział w sesjach naukowych i metodycznych, dyskusjach i spotkaniach zespołu przedmiotowego

Odbyte kursy:

- dwutygodniowy kurs szkoleniowy dla nauczycieli języka angielskiego w Cardiff, Wielka Brytania w ramach Comeniusa (3-.09-12.10 2007) „2 WEEK COURSE FOR EUROPEAN TEACHERS OF ENGLISH AT SECONDARY LEVEL.Kurs był udany pod każdym względem. Jeśli chodzi o samo szkolenie – miało ono głównie charakter warsztatów prowadzonych przez angielskich nauczycieli, autorów licznych publikacji z metodyki nauczania języka angielskiego oraz podręczników kursowych – Dianą Hicks oraz Graham’em Workman’em. Oprócz fantastycznych zajęć, podczas których można było obserwować wybitnych nauczycieli w działaniu, dostaliśmy masę dodatkowych materiałów do wykorzystania na własne lekcje. Poza tym odwiedziliśmy dwie walijskie szkoły średnie, gdzie zapoznaliśmy się osobiście z metodami i warunkami pracy brytyjskich kolegów – było to kapitalne doświadczenie.W wyniku wyjazdu na kurs w Cardiff dostałam zaproszenie do wzięcia udziału w Wielostronnym Partnerstwie Szkół, w którym deklarują się uczestniczyć partnerzy z 5 innych krajów Unii Europejskiej. Na tak zwaną wizytę przygotowawczą do Niemiec, udałam się z koleżanką z pracy w październiku 2008.

- warsztaty i dni otwarte organizowane przez wydawnictwa Pearson Education i Oxford Press Udział w licznych prezentacjach i szkoleniach metodycznych organizowanych przez wydawnictwa takie jak Oxford University Press, Longman, Macmillan Polska były dla mnie cennym źródłem metodycznych informacji. Podam kilka przykładów zastosowania dydaktycznych wskazówek zaczerpniętych z takich wykładów w mojej pracy.Za najbardziej efektywną technikę nauczania, uważa się wciąż metodę komunikatywną według której układane są podręczniki do nauki języka angielskiego. Metoda ta kładzie nacisk na zdobywanie praktycznych umiejętności językowych przez ucznia (takich jak mówienie, rozumienie ze słuchu, pisanie czy też czytanie), które wykorzysta on w prawdziwych sytuacjach życiowych i których opanowanie jest objęte egzaminem maturalnym. Uczenie języka z naciskiem na gramatykę

5

poprzez wpajanie reguł i utrwalanie struktur w ćwiczeniach typu dryle powinno się ograniczać na rzecz ćwiczeń gramatycznych typu komunikatywnego, w których uczeń powinien używać własnego doświadczenia i logicznego myślenia. Zatem zamiast podawania uczniom gotowych reguł gramatycznych oczekujemy od nich, na bazie obserwacji próbki języka, samodzielnego wywnioskowania prawideł, które zostaną utrwalone w ćwiczeniach komunikatywnych takich jak opisywanie obrazków, opowiadanie historyjek, odgrywanie ról, rozmów stymulowanych itp. Jednakże inną metodę w uczeniu gramatyki wyniosłam z jednego z warsztatów metodycznych zorganizowanych przez Macmillan Polska. Otóż, podnoszenie świadomości językowej uczniów poprzez porównywanie i kontrastowanie struktur gramatycznych rodzimego języka do struktur gramatycznych języka obcego powinno się traktować na równi z uczeniem podstawowych sprawności językowych takich jak mówienie, czytani, pisanie itp. Jest to zgodne z moim własnym doświadczeniem w opanowaniu biegłej znajomości języka angielskiego, dlatego też po tym warsztacie doznałam zachęty do tego by kłaść dużo większy nacisk na uczenie gramatyki, nawet w sposób tradycyjny, czego nie zakłada metoda komunikatywna.Z innego wykładu zorganizowanego przez wydawnictwo Longman wyniosłam inną przydatną dla mnie wskazówkę metodyczną. Mianowicie taką, że każdy nauczyciel powinien ustalić własne priorytety w procesie dydaktycznym. Oczywiście nie oznacza to aby zaniedbywać uczenie jakiś zagadnień, ale o to by ustalić własną hierarchię. Z perspektywy wielu lat, uważam że choć najtrudniej jest nauczyć ucznia mówić, to moim zdaniem jest to najbardziej przydatna umiejętność i z tego względu przywiązuję dużą wagę do rozwijania właśnie tej sprawności. Najczęściej organizuję pracę w parach i grupach, gdyż właśnie te formy najbardziej obniżają poziom stresu związanego z mówieniem. Poza tym stosuję również stare metody rozwijające sprawność mówienia takie jak zadawanie prac domowych typu: przygotuj krótką wypowiedź na zadany temat (3 min) – uczeń recytuje z pamięci przygotowaną w domu mowę, ja zaś w trakcie wypowiedzi notuję błędy oraz nawiązuję z nim rozmowę zadając mu pomocnicze pytania, po to żeby miał okazję do tak zwanej „spontanicznej mowy”. Zauważyłam, że rozwijanie sprawności mówienia procentuje także w nauce pisania – gdyż z reguły uczeń, który potrafi coś powiedzieć po angielsku potrafi również skonstruować prostą wypowiedź pisemną. Stąd też rozwijanie tych dwóch umiejętności, moim zdaniem, idzie w parze. Poza tym przez rozwijanie sprawności mówienia uczeń utrwala sobie nabyte słownictwo i struktury gramatyczne.

- pozostałe szkolenia: kursy komputerowe organizowane przez Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Lublinie „Prezentacje Power Point z zakresu języków obcych w procesie dydaktycznym„Blogi, strony internetowe … jak nadążyć za uczniem?„Mapy Myśli/Mind Mapping w nauczaniu języków obcych„Tworzenie ćwiczeń interaktywnych przez nauczycieli języków obcych”„Konferencja – warsztaty akcji e- Twinning”

6

II § 8 ust. 2 pkt 2)wykorzystywanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej

a) wykorzystanie zasobów internetowych z zakresu metodyki i dydaktyki nauczania jęz. angielskiego- publikowanie własnych materiałów do wykorzystania w pracy na lekcji oraz korzystanie z bogatych zasobów udostępnianych przez innych nauczycieli z całego świata na portalu WWW. Scribd oraz WWW. Eflclassroom.ning.com, w tym udział w forach internetowych poświęconych dydaktyce nauczania jęz. angielskiego

- odwiedzanie witryn przodujących wydawnictw językowych, w tym co miesięczne otrzymywanie poczty od wydawnictwa Longman z gotowymi materiałami do wykorzystania na lekcjach- stworzenie bazy mailowej poszczególnych grup uczniów, w celu rozsyłania np. dodatkowych ćwiczeń leksykalno-gramatycznych i innych materiałów, w tym rozsyłanie linków na ciekawe strony do samodzielnej nauki jęz. angielskiego np. ćwiczenia na słuchanie, mówienie i słownictwo http://www.esl-lab.com/; ćwiczenia na czytanie, słownictwo i gramatykę plus komponent kulturoznawczy Learning English - Welcome to Londonhttp://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/multimedia/london/

- w tym samym celu co powyżej założenie konta na WWW.choimikuj.pl (http://chomikuj.pl/Exercises), z którego zainteresowani uczniowie mają możliwość ściągania ćwiczeń do samodzielnej nauki - przeprowadzanie lekcji internetowych w sali komputerowej (np. ćwiczenie słownictwa tematycznego korzystając z testów na stronie BBC: http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/quizzes/quiznet/ plus korzystanie ze słowników: http://www.ling.pl/http://dictionary.cambridge.org/; ćwiczenie wymowy: http://www.howjsay.com/

- zlecanie prezentacji multimedialnych w oparciu o zaczerpnięte informacje w sieci (np. na temat: miasta w Stanach Zjednoczonych)- opracowanie programu z kulturoznawstwa w oparciu o witrynę internetową propagującą kulturę brytyjską

b) udział w kursach dot. technologii informacyjnej - całoroczny udział w internetowych quizas dla egzaminatorów języka angielskiego w MOODLE na stronie OKE w Krakowie (2008/2009)

Poza tym, do najciekawszych kursów zaliczam udział w warsztacie dotyczącym tworzenia ćwiczeń interaktywnych przy zastosowaniu wersji gratisowej programu Hot Potatoes. Wersja ta umożliwia zbudowanie katalogu składającego się z 3 stron. Do tej pory zbudowałam kilka takich katalogów ćwiczących rozumienie tekstu czytanego (w formie testów wyboru). Umieściłam je na: WWW.choimikuj.pl (http://chomikuj.pl/Exercises)Oprócz tego kursu, dużo pomysłów zaczerpnęłam ze szkolenia „Prezentacje Power Point z zakresu języków obcych w procesie dydaktycznym” – zlecanie prac z wykorzystaniem tego programu nie

7

tylko urozmaicało zajęcia, ale również przyczyniało się do rozwijania kreatywności wśród uczniów.

Do innego interesującego kursu zaliczam także ten poświęcony akcji E-twinnig – niemniej jednak internetowe partnerstwa szkół to dla mnie temat na przyszłość.

c) konstruowanie testów oraz innych pomocy dydaktycznych przy wykorzystaniu oprogramowania np. Office Word, Office Excel, Free Mind (mapy myśli), Abby Fine Reader/Ulead Photo Express (skanowanie), nagrywanie oraz edytowanie plików dźwiękowych (programy Audacity, Nero StartSmart)

III § 8 ust. 2 pkt 3)umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć;

a) szkolenia koleżeńskie w ramach zespołu przedmiotowego - przedstawienie referatów z zakresu dydaktyki nauczania fonetyki języka angielskiego opracowanych w latach 2000-2005 w Zakładzie Fonetyki i Fonologii UMCS w Lublinie przez zespół badawczy, w którym brałam udział

„Priorytety w nauczaniu fonetyki języka angielskiego” (autorzy: J. Szpyra-Kozłowska, M. Nowacka, L. Bąk, I. Chaber) Zeszyt Naukowy Państwowej Szkoły Zawodowej w Płocku 2003. Artykuł dotyczy analizy komponentu fonetycznego w 20 najczęściej używanych podręcznikach do nauki języka angielskiego w szkole średniej w celu ustalenia listy priorytetów fonetycznych. Podręcznikiem, który omawia i ćwiczy najwięcej elementów fonetyki angielskiej okazał się New Headway, dzięki oddzielnym zeszytom poświęconym wymowie. W prawie wszystkich podręcznikach czołowe miejsce zajmują zagadnienia dot. akcentu wyrazowego i zdaniowego (czyli podział sylab na akcentowane i nieakceptowane, podział wyrazów w zdaniu na akcentowane i nieakceptowane); fonetyka międzywyrazowa (np. słabe i mocne formy, formy ściągnięte, brak pauz między spółgłoską w wygłosie i samogłoską w nagłosie wyrazu, r – łączące); intonacja i rytm (np. intonacja pytań ogólnych i szczegółowych, intonacja question tags, intonacja neutralnych zdań oznajmujących, rytm w wypowiedziach neutralnych); samogłoski i dyftongi (skontrastowanie jakości i długości samogłosek; jakość poszczególnych samogłosek i dyftongów); spółgłoski (np. artykulacja spółgłosek, wymowa końcówek fleksyjnych)

Pronunciation testing – atomistic or holistic? (autorzy: J. Szpyra-Kozłowska, Marta Nowacka, Lidia Bąk) Zeszyt Naukowy Neofilologii w Koninie, 2004) Artykuł został napisany w oparciu o eksperyment dotyczący testowania fonetyki w szkole średniej z udziałem grupy licealistów. Nauczyciele biorący udział w eksperymencie mieli ocenić te same próbki wymowy uczniów metodą atomistyczną (oceniając każdy aspekt wymowy oddzielnie i przyznając całościową ocenę w skali ocen

8

szkolnych od 1 do 6)) oraz holistyczną (przyznając stopień za ogólne wrażenie). Okazało się, że te dwie metody nie są sobie równie – oceny atomistyczne były bardziej surowe od holistycznych za te same próbki mowy. Jednak w warunkach szkolnych, ze względu na oczywiste ograniczenia czasowe, metoda holistyczna, choć bardziej impresjonistyczna, jest mimo wszystko przydatnym narzędziem oceny.

“Written or oral test of pronunciation ? (autorzy: L. Bąk, M. Nowacka, J. Frankiewicz) Zeszyt Naukowy Państwowej Szkoły Zawodowej w Płocku 2005. Artykuł został poświęcony zbadaniu często kwestionowanej korelacji pomiędzy pisemnym i ustnym testowaniem wymowy. W wyniku eksperymentu przeprowadzonego wśród grupy dziesięciu licealistów, doszliśmy do wniosku, iż pisemne testy po spełnieniu określonych warunków mogą być polecane nauczycielom języka angielskiego jako narzędzie sprawdzające rzeczywistą wymowę uczniów. Testowanie ustne, choć wydaje się najbardziej naturalnym podejściem do oceny wymowy uczniów, z uwagi na warunki szkolne(ograniczenia czasowe oraz dużą liczbę uczniów) nie są wygodnym narzędziem oceniania, ale decydując się na nauczanie fonetyki musimy zdecydować się na jakąś formę testowania. Eksperyment udowodnił, że istotne aspekty fonetyki angielskiej, które uczeń szkoły średniej powinien opanować takie jak długość samogłosek (np. /i/ /i:/, wymowa końcówek fleksyjnych: „ed”, „s”, wymowa th, akcent wyrazowy) są możliwe do sprawdzenia np. za pomocą pisemnego testu wyboru pod warunkiem, że uczeń w trakcie ćwiczeń na wymowę również rozwiązuje pisemnie zadania fonetyczne.

- dzielenie się doświadczeniem ze szkolenia zawodowego w ramach Comeniusa – mobilności kadry nauczycielskiej, w celu zachęcenia innych do wzięcia udziału w takich kursach; pomoc w wypełnianiu formularzy aplikacyjnych

b) współpraca koleżeńska w ramach wizyty przygotowawczej Comeniusa w Niemczech 2008, w tym wystąpienie na Radzie Pedagogicznej w celu zaznajomienia Grona Pedagogicznego z celami i założeniami planowanej współpracy międzynarodowej w ramach Europejskiego Partnerstwa Szkół

c) pilotowanie praktyk nauczycielskich studentki Anglistyki (mojej byłej uczennicy) (2007/2008) oraz kilkudniowa opieka nad 2 studentkami z Chin i Armenii w ramach warsztatów „AIESEC” (2008/2009)

§ 8 ust. 2 pkt 4) - wymagania alternatywnerealizacja co najmniej 3 z 6 zadań (a - f):

9

a) opracowanie i wdrożenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich, 

Opracowanie programu z kulturoznawstwa wdrażanego od roku szkolnego 2007/2008 przede wszystkim w klasie 1e z rozszerzonym jęz. angielskim

Cele: program został opracowany z myślą o dodatkowym motywowaniu i wspieraniu uczniów pragnących utrwalić i pogłębić swoją wiedzę z zakresu kultury i życia w Wielkiej Brytanii. Pozostałe cele: - wzmacnianie umiejętności czytania ze zrozumieniem autentycznych przekazów tekstowych w kontekście kultury Wielkiej Brytanii- rozwijanie i wspieranie autonomii ucznia - korzystanie z technologii komputerowej- rozwijanie kreatywności - porównanie i skontrastowanie kultury polskiej i angielskiej - utrwalenie i pogłębienie kluczowych pojęć związanych z kulturą i życiem w Wielkiej Brytanii

Działania

2007/2008

- stworzenie bazy witryn internetowych związanych z życiem i kulturą w Wielkiej Brytanii w celu przygotowania wewnątrzszkolnego konkursu o tej tematyce (ostatecznie bazą konkursu została strona http://projectbritain.com na podstawie której testowałam wiedzę uczestników konkursu)

- przygotowanie testu wyboru (100 pytań), w którym uczestnicy po 3 miesiącach pracy z witryną http://projectbritain.com mieli wykazać się między innymi znajomością:* encyklopedycznych informacji na temat Wielkiej Brytanii (typu: oficjalna nazwa państwa, narodowości wchodzące w skład Wielkiej Brytanii i ich stolice, symbole narodowe, flagi, patroni, system polityczny, geografia itp.)* święta religijne i państwowe w Wielkiej Brytanii* zabytki w Londynie i główne atrakcje turystyczne na wyspach* panująca rodzina królewska * sporty i czas wolny w Wielkiej Brytanii * normy zachowań i typowe zwyczaje Brytyjczyków* życie codzienne i zwyczaje żywieniowe Brytyjczyków

W konkursie wzięło ogółem 25 uczniów z całej szkoły; zwyciężczynią konkursu została uczennica z ówczesnej klasy 1e – (klasy z rozszerzonym angielskim, w której uczę). Wszyscy laureaci konkursu zostali obdarzeni dyplomami oraz cennymi nagrodami książkowymi ufundowanymi przez Wydawnictwo Longman które wręczyła im osobiście pani Dyrektor naszej szkoły podczas uroczystego zakończenia roku szkolnego.

wnioski:

10

większość uczestników konkursu uzyskała zadawalające wyniki z testu, co świadczy o efektywnie spędzonym czasie nad lekturą witryny http://projectbritain.com.Konkurs był na tyle popularny, że spotkałam się z prośbami o zoorganizowanie kolejnego w następnym roku szkolnym.

Bardzo ważnym punktem mojego programu i ogólnego podejścia do nauczanie jest rozwijanie i wspieranie autonomii ucznia. Autonomię ucznia można określić jako umiejętność przejęcia kontroli nad własnym procesem uczenia się. W tym celu oprócz opracowania i wdrażania programu propagujący kulturę Wielkiej Brytanii podejmowałam następujące działania:

- zadawałam prace domowe dla chętnych np. dające możliwość wykazania się umiejętnościami językowymi uczniom zdolnym (dodatkowe prace pisemne, tłumaczenia prostych tekstów z gazety z polskiego na angielski) lub kreatywnością (np. prosiłam o przyniesienie na lekcję osobiście wyselekcjonowanych obrazków lub reklam i przygotowanie rozmowy na ich temat) - zlecałam uczniom przygotowanie prezentacji tematycznych w Power Point lub krótkich referatów na jakiś temat (np. sport W Wielkiej Brytanii) - polecałam oraz udostępniałam zainteresowanym uczniom książki do samodzielnej nauki, oraz odsyłałam do ciekawych stron internetowych

2008/2009

W celu kontynuacji założeń programu z kulturoznawstwa, zaproponowałam uczniom uczęszczającym do 2e - klasy z rozszerzonym jęz. angielskim pracę w zespołach lub parach nad prezentacjami dot. świąt obchodzonych na Wyspach Brytyjskich i w Stanach Zjednoczonych - (mógł to być krótki referat lub prezentacja w Power Point) Wspólnie sporządziliśmy grafik wystąpień poszczególnych par lub grup uczniów zgodnie z przypadającym terminem danego święta.

Wnioski:Pomimo pierwotnego entuzjazmu uczniów, pomysł z lekcjami kulturoznawczymi nie do końca się powiódł. Były pary lub grupy w których ewidentnie nie nawiązano współpracy – np. całość wystąpienia była opracowana i wykonana przez jedną osobę; dla niektórych uczniów przygotowanie krótkiej prezentacji okazało się zbyt dużym wyzwaniem – niektórzy uczniowie nie radzili sobie językowo, przez co przekaz wystąpienia był niejasny, a „ciężar” wyjaśniania pewnych świąt i tradycji spadał na mnie; zdarzały się przypadki nie wywiązywania się ze swojego zadania – gdy ktoś nie przyszedł w dniu prezentacji na lekcje. Niestety zdarzało się również, że nie dochodziło do prezentacji z przyczyn technicznych – np. rzutnik nie wyświetlał ekranu z laptopa itp. Ogółem tylko niewielka grupa uczniów dobrze wykonała swoje zadania – np. obok klarownych prezentacji przygotowując dodatkowo plakaty okolicznościowe, podkład muzyczny itp.Jeśli chodzi o wnioski na przyszłość, istotne jest baczniejsze monitorowanie pracy uczniów przed ich wystąpieniem, a przede wszystkim upewnianie się czy dobrze rozumieją treść przegotowywanego tematu. Ważne jest również wcześniej przeprowadzić lekcję dot. publicznych wystąpień.

11

2009/2010

W przyszłym roku szkolnym jako kontynuację moich działań, planuję opracowanie dodatkowych ćwiczeń na słownictwo związane z kulturą i życiem W Wielkiej Brytanii w oparciu o książkę „ Check your English Vocabulary for Living in the UK” (Przetestuj swoją znajomość słownictwa zanim zamieszkasz w Zjednoczonym Królestwie) Rawdona Watta. W szczególności wezmę pod uwagę rozdziały zatytułowane : A year in the UK: Traditions, holidays and other occasions (Rok w Zjednoczonym Królestwie – tradycje, święta i inne okazje) ; Cultural Do’s and Don’ts (kulturowe normy zachowań w Wielkiej Brytanii ); UK facts nad numbers (Zjednoczone Królestwo – fakty i liczby)

§ 8 ust. 2 pkt 4) c) wykonywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami

- udział w pracach nad międzyszkolnym projektem „Doskonały Europejczyk? Młodzież w Europie – wczoraj, dziś i jutro” w ramach Comeniusa – Europejskie Projekty Szkół podczas tzw. wizyty przygotowawczej w Wurselen, Niemcy (październik 2008)

Partnerzy: Realschule Würselen z Niemiec, Vocational school “Ivan Hadjinov” z Bułgarii, Comenius Angol-Magyar Két Tanítási nyelvű Gimnázium z Węgier oraz Private Y.Cimilli Coşkun Schule z Turcji

Większość partnerów projektu poznała się wcześniej podczas kursów doskonalenia zawodowego w Wielkiej Brytanii finansowanych przez Comeniusa, podczas których zrodził się pomysł na wspólny projekt w ramach Comeniusa dla szkół. W ogólnym zarysie naszego projektu chcielibyśmy umożliwić naszym uczniom nie tylko poszerzenie wiedzy z zakresu znajomości tła kulturowo- społecznego naszych krajów (Polska, Niemcy, Bułgaria, Węgry i Turcja), ale również skonfrontować uprzedzenia i stereotypowe myślenie. Zatem, zamierzamy stworzyć przestrzeń sprzyjającą lepszemu poznaniu naszych krajów, ocenić stereotypy i uprzedzenia, dokonać ich analizy oraz uświadomić uczniom, że większość z nich nie pokrywa się z rzeczywistością.

W trakcie pracy nad projektem podczas wizyty przygotowawczej w Niemczech, zauważyliśmy, że podręczniki do nauki języka angielskiego, z których regularnie korzysta się w niemieckich szkołach zawierają niekompletne informacje na temat innych europejskich nacji (np. o Polakach jako Europejczykach nic się nie wspomina). W związku z tym uznaliśmy, że nasz projekt stanowić będzie świetną okazję do budowania symbolicznego mostu między wschodem i zachodem, oraz przyczyni się do poprawy materiałów dydaktycznych i programu nauczania. Oprócz finalnego produktu - a ma to być sztuka pod tytułem „Doskonały Europejczyk?” w której każda ze szkół pisze, odgrywa i

12

rejestruje na DVD po jednej scence w języku angielskim i rodzimym - zamierzamy w trakcie 2 lat współpracy wypracować także i inne „produkty” – np. objazdową międzynarodową wystawę zdjęć z życia naszych uczniów pod tytułem „Spójrz na siebie i na innych”; krótsze i dłuższe formy pisemne tzw. kreatywne pisanie na temat „Jak wyobrażasz sobie swoją przyszłość w Europie?” Zarys naszego projektu spotkał się z dużym wsparciem ze strony niemieckich władz lokalnych. Zostaliśmy między innym zaproszeni na prasową konferencję u Burmistrza miasta Wurselen, podczas którego podkreślał on wagę kontaktów z Europą Wschodnią i wyraził gotowość do wszelkiej pomocy przy naszym projekcie ze strony władz lokalnych. Nasza wizyta była nagłośniona przez lokalne media (relacja prasowa, w radiu i na portalu internetowym)Innymi założeniami naszego projektu są:- komunikacja w obcych językach: język angielski - tworzenie autentycznych sytuacji w celu realizacji celów i założeń projektu- posługiwanie się nowoczesnymi technologiami – aparaty cyfrowe (pokazy zdjęć); kamery (nagranie, edytowanie i nakręcenie sztuki na DVD); Internet w celu tworzenia i wymiany produktów;; - rozbudzanie świadomości różnorodności i odrębności kultur wśród młodzieży – wystawa zdjęć, kreatywne pisanie- kreowanie społecznych i obywatelskich postaw – konfrontacja uprzedzeń (tworzenie poszczególnych scenek sztuki)

Wszyscy partnerzy złożyli projekt i formularze aplikacyjne do odpowiednich Agencji Narodowych – odpowiedź w sprawie akceptacji lub odrzucenia wniosku ma nadejść w sierpniu. Jeśli dojdzie do współpracy międzynarodowej planowane są wyjazdy zagraniczne naszych uczniów w celu realizacji projektu. Oto planowany grafik:

Planowana data rozpoczęcia

Opis działań/mobilności Kraj docelowy

Zaangażowani partnerzy

mm/rr

10/09 Wystawa fotograficzna “Spójrz na siebie i na innych”Stereotypy, uprzedzenia, mapa myśli

Polska wszyscy

02/10 Budowanie mostów z przeszłości ku przyszłości, ze wschodu na zachód. Kreatywne pisanie

Niemcy wszyscy

05/10 Zebranie wszystkich scen sztuki: “Doskonały Europejczyk?”

Bułgaria wszyscy

10/10 Wystawienie sztuki “Doskonały Europejczyk”

Turcja wszyscy

05/11 Edytownie, pokaz filmu, ewaluacja Węgry wszyscy

§ 8 ust. 2 pkt 4)

13

d) wykonywanie zadań doradcy metodycznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw programów nauczania- powołanie do zespołu egzaminatorów egzaminu maturalnego z języka angielskiego i ocenianie prac w sekcji egzaminacyjnej 2007/2008 oraz 2008/2009W trakcie stażu oceniałam dwukrotnie prace pisemne na poziomie rozszerzonym. Aby zostać powołaną do oceniania prac w sesji egzaminacyjnej 2008/2009 brałam również udział w całorocznym internetowym szkoleniu z zakresu oceniania prac maturalnych w Moodle na stronie OKE w Krakowie. Poza tym uczestniczyłam w obowiązkowych szkoleniach dla egzaminatorów poprzedzających ocenianie arkuszy egzaminacyjnych zorganizowanych przez OKE w Krakowie. Szkolenia służyły między innymi przypomnieniu kryteriów oceniania poszczególnych form pisemnych, zapoznaniu się z uszczegółowionymi wytycznymi OKE w sprawie kwalifikowania prac na poziomach A/B/C (kryterium treść) oraz analizie przykładowych prac uczniów z bieżącej sesji egzaminacyjnej. Pełnienie funkcji egzaminatora jest dla mnie jednym z najważniejszych doświadczeń zawodowych. Dzięki sprawdzaniu prac maturalnych nabyłam dużej sprawności w ocenianiu form pisemnych w oparciu o ustalone kryteria. Umiejętność tą naturalnie wykorzystuję we własnej pracy, gdyż po sprawdzeniu ponad 100 prac w minionych sesjach egzaminacyjnych czuję się kompetentna w ocenianiu wypowiedzi pisemnych moich własnych uczniów - potrafię udzielić im rzetelnej informacji zwrotnej, co niewątpliwie pomaga im lepiej przygotować się do egzaminu pisemnego na poziomie rozszerzonym. Poza tym zdobyłam lepsze rozeznanie na temat ogólnego poziomu językowego uczniów w Polsce, co pozwala mi na trafniejsze przyznawanie punktów z bogactwa językowego w pracach moich własnych uczniów. Dodatkowo co roku, oceniam prace maturalne, głównie z poziomu podstawowego, w ramach próbnej matury pisemnej z języka angielskiego. Po poprawieniu arkuszy maturalnych zawsze przeprowadzałam (jak zresztą po każdej klasówce) lekcję poświęconą poprawie i analizie błędów w celu wyciągnięcia wniosków na przyszłość. - pełnienie roli przewodniczącego i egzaminatora podczas ustnych egzaminów maturalnych przez cały okres stażu

W trakcie całego stażu pełniłam rolę przewodniczącego i egzaminatora podczas ustnych egzaminów maturalnych zarówno na poziomie podstawowym jak i rozszerzonym (ogółem ponad 30 komisji). Przeegzaminowałam w sumie ponad 400 uczniów. Doświadczenia zebrane podczas matur ustnych wykorzystuję rzecz jasna do pracy na lekcjach. Od samego początku nauki w liceum moi uczniowie pracują na przykładowych zestawach maturalnych przede wszystkim tych z poziomu podstawowego. W trakcie roku szkolnego przeprowadzam każdemu uczniowi mini – egzamin z matury ustnej – przeliczając uzyskane punkty na ocenę.

§ 8 ust. 2 pkt 4)

14

f) uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych - uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym;

2008/2009 - rozpoczęcie studiów licencjackich na Filologii Iberyjskiej w Wyższej Szkole Społeczno- Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie, w celu uzyskania kwalifikacji do nauczania języka hiszpańskiego i portugalskiego. Rok akademicki 2008/2009 zakończyłam z sukcesem – z praktycznych egzaminów z jęz. hiszpańskiego (5+), zaś z jęz. portugalskiego (5). Studiowanie filologii iberyjskiej jest dużym obciążeniem czasowym, bo program studiów zakłada również przyswojenie wiedzy z zakresu historii, literatury Hiszpanii i Portugalii i oraz szeroko pojętego językoznawstwa. Niemniej jednak nie wyobrażam sobie nauczanie języków obcych bez znajomości tych dziedzin. Stąd też obecnie koncentruję moje wysiłki na uzyskaniu licencjatu z Filologii Iberyjskiej. Przede mną jeszcze dwa lata nauki, nie wykluczone, że w trakcie następnego roku szkolnego przystąpię do zewnętrznego egzaminu z jęz. hiszpańskiego w celu uzyskania certyfikatu z praktycznej znajomości tego języka na poziomie rozszerzonym. Studia na Iberystyce podjęłam z myślą o rozszerzeniu oferty językowej naszej szkoły, gdyż w VI Liceum nie naucza się hiszpańskiego i portugalskiego (jak do tej pory). Hiszpański stał się ostatnio bardzo modny, młodzież bardzo chętnie się go uczy i na pewno wielu z nich nie wybierze naszej szkoły ze względu na jego brak w ofercie językowej szkoły.Poza tym w przyszłości chciałabym, zwyczajem nauczycieli w Europie, nauczać dwóch przedmiotów – w moim przypadku dwóch języków obcych. Jest to rozwijające zajęcie, a wierzę, że dobry nauczyciel to też i taki, który stawia na swój osobisty rozwój. Dodatkowo, zamierzam zaproponować w następnym roku szkolnym kółko z jęz. hiszpańskiego – celami takiego kółka byłyby: komunikacja w różnorodnych sytuacjach życiowych; poznanie słownictwa i gramatyki z poziomu podstawowego oraz poznanie kultury i zwyczajów krajów hispanojęzycznych.

§ 8 ust. 2 pkt 5) umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem

15

specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony.

a) STUDIUM PRZYPADKU: KLASA Z NISKĄ MOTYWACJĄ DO NAUKI

1. DANE O GRUPIE:Klasa I z rozszerzonym językiem angielskim – grupa liczy 18 osób, uczniowie w większości pochodzą z miasta, ale z odległych dzielnic (dojeżdżają do szkoły autobusem), z rodzin ubogich (często jeden z rodziców jest na bezrobociu) lub z rodzin rozbitych.

2. Identyfikacja problemu: Niski poziom motywacji uczniów do nauki. Głównymi objawami istnienia problemu są niskie oceny uczniów z poszczególnych przedmiotów, duży brak wiedzy i umiejętności z poprzednich etapów nauki, zaniedbywanie prac domowych, niska frekwencja oraz złe zachowanie na lekcjach.

3. Geneza i dynamika zjawiska

W opisywanej grupie uczę angielskiego. W miesiącu wrześniu (2006) przeprowadziłam test z angielskiego określający poziom znajomości języka angielskiego. Wyniki testu wykazały bardzo niski poziom wiedzy u większości uczniów z wyjątkiem jednej uczennicy, która uzyskała bardzo wysoki wynik z testu.Niestety po dwóch miesiącach nauczania zaobserwowałam, że motywacja do nauki u większości uczniów tej grupy jest na niskim poziomie. Przejawia się to w braku pracy na lekcjach, w przeszkadzaniu i nieodpowiednim zachowaniu, w niewykonywaniu zadań domowych, nie przynoszeniu podręczników na lekcje, niechęci do zajęć dodatkowych. Zachowanie się uczniów można tłumaczyć między innymi tym, że lekcje angielskiego wypadają w większości na ostatnich godzinach lekcyjnych; uczniowie są już zmęczeni po całym dniu nauki i większość z nich chce zdążyć na autobus do domu. Czasami uczniowie wymuszają na mnie wcześniejsze wypuszczanie ich z lekcji poprzez pakowanie książek do teczek i zakładanie kurtek.Poza tym, problemy w nauce można upatrywać w:- lenistwie ucznia- zaległościach w nauce z poprzednich etapów kształcenia- słabej sytuacji materialnej rodziny- braku ambicji i celów edukacyjnych- złych wzorcach zachowań wyniesionych z domu - nieumiejętności radzenia sobie ze stresem

4. Znaczenie problemuNiski poziom motywacji do nauki dużej grupy uczniów wpływa niekorzystnie na osoby chcące się uczyć i pracować na lekcjach. Panuje atmosfera niechęci do nauki, nie tworzy się atmosfera pozytywnego współzawodnictwa.

Prognoza negatywna:W przypadku niepodjęcia jakichkolwiek działań niski poziom motywacji u dużej liczby uczniów utrzyma się – możliwe, że u niektórych obniży się jeszcze bardziej. Istniej prawdopodobieństwo, ze uczniowie z wyższym poziomem motywacji ulegną wpływowi większości, czyli uczniów z niską motywacją.

16

Prognoza pozytywna: po wprowadzeniu korzystnych oddziaływań, poziom motywacji do nauki u znacznej grupy uczniów zwiększy się, osiągną oni lepsze wyniki w nauce, podwyższy się ich samoocena. Wielu uczniów zauważy potrzebę pozytywnego współzawodnictwa, współpracy w grupie. Uczniowie zaczną precyzować plany życiowe i edukacyjne.

5. Zadania do realizacji- współpraca z wychowawcą, psychologiem szkolnym i rodzicami- doskonalenie własnego warsztatu pracy przez udział w kursach dla nauczycieli- mobilizowanie uczniów do systematyczności - klarowne formowanie oczekiwań edukacyjnych- wzbudzanie motywacji do nauki poprzez stawianie konkretnych celów- uświadamianie uczniom na czym polega nauka języka obcego – (że jest to przede wszystkim nabywanie konkretnych umiejętności) - zapoznawanie z technikami uczenia się; z narzędziami dostępnymi w Internecie - kreowanie atmosfery otwartości i współpracy - zachęcanie do wykonywanie prac dodatkowych- uzupełnianie wiadomości z poprzednich etapów nauki

6. Podjęte zadania i ich efekty

- interwencja w sprawie planu zajęć – zachowanie uczniów i nastawienie do nauki w dużej mierze uległo poprawie wraz z nowym planem zajęć, w którym j. angielski nie wypadał na ostatnich godzinach lekcyjnych- notowanie uwag w dzienniku, rozmowy z wychowawcą oraz z rodzicami na temat problemów w nauce i złego zachowania w wielu przypadkach przyniosło pozytywny efekt- zlecanie prac dodatkowych (np. prezentacji w Power Point) - rozsyłanie mailem tzw. przygotowań do testu – uczniowie otrzymali np. listy słów, streszczenia zagadnień gramatycznych jako dodatkową pomoc w nauce- wyrabianie nawyku dot. odrabiania prac domowych – systematyczne sprawdzanie i analizowanie ćwiczeń z poprzednich lekcji- wprowadzanie elementów zabawy i obniżanie poziomu stresu na lekcjach – zabawy językowe (np. odgrywanie scenek, zabawa w słowa „wisielec”, kalambury, oglądanie filmów na DVD)Ogółem motywacja uczniów do nauki wzrastała z każdym rokiem. Pomimo dużych zaległości w nauce w klasie pierwszej, wszyscy uczniowie w trakcie 3 lat nauki zdołali uzupełnić braki i zdać maturę z pozytywnym wynikiem.

b) STUDIUM PRZYPADKU: „Michał”

Opis i analiza przypadku – „Michał”

1. Tło problemu:

Michał był uczniem 1 klasy z rozszerzonym angielskim. Mimo iż cierpiał na porażenie mózgowe (zaburzenia ruchowe – poruszał się kulejąc) był uczniem pogodnym, bardzo towarzyskim, lubianym przez innych. Przez pierwsze półrocze wyróżniał się wzorowym zachowaniem, wykazywał aktywność na lekcjach, uzyskiwał dobre oceny i był wyróżniany przez większość nauczycieli. Na nic się nie skarżył, nie

17

wyglądał na zmartwionego czy też przeciążonego pracą. Jednak niespodziewanie w drugim półroczu 1 klasy sytuacja uległa zmianie. Uczeń z dnia nadzień opuścił się w nauce.

2. Opis sytuacji i podjęte działania:

W trakcie II semestru zimowego Michał wyraźnie wykazywał coraz mniejsze zainteresowanie nauką, coraz częściej opuszczał zajęcia. Zwalniał się z zajęć bez wyraźnego uzasadnienia. Budziło to zdziwienie klasy, która pamiętała jakim ambitnym uczniem był do niedawna. Zaniedbywał naukę. Wkrótce przestał pojawiać się w szkole. Spotkałam się z matką ucznia. Dowiedziałam się, że Michał przeżywa depresję, że całymi dniami nie wychodzi z pokoju, że bez przerwy jest przykuty do Internetu. Dowiedziałam się, że Michał oświadczył rodzicom, że nie zamierza już więcej wrócić do szkoły. Sytuacja w jakiej się znalazł uczeń nie była tylko związana z jego inwalidztwem, ale również z chorobą mamy, która leczyła się onkologicznie. W takiej sytuacji rzeczą oczywistą była pomoc specjalistów, którzy stwierdzili u niego fobie szkolną. Chłopiec początkowo buntował się przeciwko wizytom u psychologa, jednak z czasem do nich się przekonał. Chłopcu przyznano indywidualne nauczanie – myślę, że również dzięki tej formie pracy udało mu się wyjść z głębokiej depresji - indywidualne lekcje miały często wymiar terapeutyczny. Michał po pewnym czasie zaczął się otwierać, mówić o swoich obawach i lękach – i jeśli chodzi o mój wkład w pomoc uczniowi starałam się go wspierać psychologicznie - na ile potrafiłam dzieliłam się z nim swoim doświadczeniem życiowym i pomagałam mu w „racjonalizowaniu” problemów. Rodzice Michała byli w stałym kontakcie ze szkołą, regularnie monitorowali postępy syna w nauce i w zachowaniu.

3. Efekt działań

Pomimo tego, że Michał nie powrócił do swojej klasy podjęte działania wobec niego przyniosły pozytywne rezultaty. Michał z własnej inicjatywy utrzymywał kontakty z byłymi kolegami z klasy, przestał się zamykać w sobie i ograniczył z własnej woli kontakty wirtualne w Internecie; nie zaniedbywał nauki, a wręcz odkrył w sobie nowe zainteresowania (język francuski). Ukończył szkołę z dobrym wynikiem i dostał się na UMCS gdzie studiuje prawo. Chłopcu udało się wyjść z emocjonalnego załamania przede wszystkim dzięki wspaniałej mamie, która od samego początku przejęła się i zajęła się pomocą synowi. Chłopiec wyszedł „na prostą”, bo otrzymywał autentycznie wsparcie od swoich najbliższych. Niestety wielu uczniom nie udaje się pokonać problemów z nauką i z zachowaniem, bo mają bardzo złe relacje w swoich rodzinach i pomoc nauczycieli oraz psychologów w takiej sytuacji, choć jest bardzo ważna, nie przynosi niestety długofalowych i pozytywnych skutków.

18