STARE

MiASTO

SZLAkI TURYSTYCZNESTAREGO MIASTA

oś Traktu królewsko-Cesarskiegotrasa oznakowana symbolem Traktu pomaga orientować się w przestrzeni miasta.

szlak główny: Stare Miasto

szlak uzupełniający: wzgórze św. wojciecha

szlak uzupełniający: Piaski i Grobla

linia tramwajowa na Trakcie królewsko-Cesarskimtramwaj ułatwia szybkie przemieszczanie się w poszczególne obszary Traktu.

stacja Poznańskiego Roweru Miejskiegorower miejski to alternatywa dla pieszego zwiedzania.

koło ratunkowepanele informacyjne prezentują plan i opis obszarów Traktu

informacja turystyczna

Stare Miasto przez blisko 800 lat było

domem dla wielu pokoleń mieszkańców.

W jego historii silnie zaznaczyli się pierwsi

osadnicy, którzy nadali mu zachowany

do dziś charakter.

Dla kolejnych żyjących tu ludzi miasto

było miejscem realizacji celów, potrzeb,

marzeń i ambicji. Działali wytrwale,

mierzyli wysoko, aby dojść daleko.

Ciągle dążyli do zmian na lepsze.

Ich życiowa postawa mówi, że nigdy nie

należy poprzestawać, a ciągle rozwijać się,

nieustannie dążyć do poprawy warunków

własnego bytu i otaczającego nas świata.

Historia pokazuje, że w ich przypadku

zaowocowało to wieloma sukcesami.

2

1. Rynek2. Ratusz3. Pręgierz4. Waga Miejska5. Pałac Mielżyńskich6. Pałac Działyńskich7. Odwach8. Kamienica Pinoccich9. Kamienica „Pod daszkiem”10. Kamienice patrycjuszów11. Domki budników

STARY RYNEk

oś Traktu królewsko-Cesarskiego

szlak główny: Stary Rynek

koło ratunkowe

informacja turystyczna

muzeum

6

9

10

8

11

124

5

7 3

Stare Miasto przez blisko 800 lat było

domem dla wielu pokoleń mieszkańców.

W jego historii silnie zaznaczyli się pierwsi

osadnicy, którzy nadali mu zachowany

do dziś charakter.

Dla kolejnych żyjących tu ludzi miasto

było miejscem realizacji celów, potrzeb,

marzeń i ambicji. Działali wytrwale,

mierzyli wysoko, aby dojść daleko.

Ciągle dążyli do zmian na lepsze.

Ich życiowa postawa mówi, że nigdy nie

należy poprzestawać, a ciągle rozwijać się,

nieustannie dążyć do poprawy warunków

własnego bytu i otaczającego nas świata.

Historia pokazuje, że w ich przypadku

zaowocowało to wieloma sukcesami.

2

1. Rynek2. Ratusz3. Pręgierz4. Waga Miejska5. Pałac Mielżyńskich6. Pałac Działyńskich7. Odwach8. Kamienica Pinoccich9. Kamienica „Pod daszkiem”10. Kamienice patrycjuszów11. Domki budników

STARY RYNEk

oś Traktu królewsko-Cesarskiego

szlak główny: Stary Rynek

koło ratunkowe

informacja turystyczna

muzeum

6

9

10

8

11

124

5

7 3

STARY RYNEk

W 1253 r. Przemysł I i Bolesław Pobożny podjęli decy-zję o budowie Poznania na lewym brzegu Warty. Gród na Ostrowie Tumskim nie miał już możliwości dalsze-go rozwoju. Książęta, poszukując nowych perspektyw, postanowili wznieść od podstaw miasto z centralnie usytuowanym rynkiem, otaczającymi go ulicami i syste-

mem obronnym. Zostało ono znakomicie rozplanowane, stworzyło mieszkańcom nową jakość życia, poczucie bezpieczeństwa oraz szansę na rozwój gospodarczy.

Dzięki temu Poznań stał się jednym z największych i najbardziej znaczących miast Królestwa Polskiego.

RATUSZ

Przebudowany w XVI wieku ratusz to jedna z najpiękniej-szych budowli renesansowych w Polsce. Mieszkańcom Poznania zależało, aby zasiadające w nim władze w kom-petentny sposób zarządzały miastem. Urzędnikom stawia-no więc wysokie wymagania, miejsca w radzie powierza-no zasłużonym i doświadczonym osobom. Wszystko po to, by zapewnić pomyślność miastu i jego mieszkańcom. Deko-

racja fasady ratusza w wymowny sposób określa pożądane cechy urzędnika. Na parterze widnieją alegorie cnót, na pię-trze bohaterowie świata antycznego stawiani jako wzór obywatela. Na fasadzie współcześnie upamiętniono także władców z dynastii Piastów i Jagiellonów. Po łacinie zapisa-

1

2

no ponadczasowe sentencje. Jedna z nich głosi: Najlepsze z miast jest to, które posiada dobrych obywateli (Pitagoras), a inna: Nie jest nic trudniejsze w sprawach ludzkich, niż do-brze rządzić (Dioklecjan). W ratuszu mieści się Muzeum Historii Miasta Poznania.

PRęGIERZwAGA MIEJSkA

Na sprawiedliwości i bezpieczeństwie szczególnie za-leżało mieszkańcom Poznania. Życie w mieście regu-lował y więc surowe przepisy. W celu egzekwowa-

nia obowiązującego prawa powsta-ły na rynku dwa obiekty. Pierwszy z nich to waga miejska. Tu kontro-lowano uczciwość kupców sprzeda-jących towary na poznańskim rynku.

Na sali sądowej wymierzano sprawie-dliwość przestępcom. Wielu z nich koń-czyło pod pręgierzem, gdzie karano wy-stawieniem na widok publiczny, chłostą lub cięciem części ciała.

PAŁAC MIELżYŃSkICH PAŁAC DZIAŁYŃSkICH

Pałac Mielżyńskich gościł w 1806 r. w swoich progach: Józefa Wybickiego (autora słów hymnu narodowego) oraz gen. Dąbrowskiego (głównego bohatera hymnu). Przy-byli oni do Poznania jako wysłannicy Napoleona Bonaparte, będącego dla wielu Polaków nadzieją na odzyskanie niepod-ległości. U ich boku stanęli do walki o wolność mieszkańcy

34

56

Rynek był dla mieszkańców miejscem zarobku, wymiany informacji, organizacji uroczystych wydarzeń i spotkań towarzyskich.

4

Mieszkańcy posiadali własny samorząd i władzę sądowniczą. Uzyskali od księcia przywilej, dzięki któremu mogli czerpać korzyści z rzeki, nadanych miastu wsi oraz organizacji jarmarków.

3

Mieszkańcy oczekiwali od urzędników wzorcowego zachowania. Przypominały o tym alegorie: cierpliwości, roztropności, miłości, spra-wiedliwości, wiary, nadziei, męstwa, umiarkowania.

5

Pręgierz został ustawiony dokładnie w geometrycznym środku Poznania. To znak, że miasto rządzi się prawem, i przestroga dla tych, którzy chcieli je złamać.

8

Waga miejska miała szczególne zna-czenie podczas słynnych poznańskich jarmarków. Urzędujący w niej ważnik kontrolował sprzedawane towary wg ustanowionego systemu miar i wag.

7

Poznańskie koziołki według legendy uratowały miasto przez pożarem. Ogień dostrzegł kucharz, który pobiegł za nimi na wieżę, gdzie zwierzęta dały popis walki.

6

STARY RYNEk

W 1253 r. Przemysł I i Bolesław Pobożny podjęli decy-zję o budowie Poznania na lewym brzegu Warty. Gród na Ostrowie Tumskim nie miał już możliwości dalsze-go rozwoju. Książęta, poszukując nowych perspektyw, postanowili wznieść od podstaw miasto z centralnie usytuowanym rynkiem, otaczającymi go ulicami i syste-

mem obronnym. Zostało ono znakomicie rozplanowane, stworzyło mieszkańcom nową jakość życia, poczucie bezpieczeństwa oraz szansę na rozwój gospodarczy.

Dzięki temu Poznań stał się jednym z największych i najbardziej znaczących miast Królestwa Polskiego.

RATUSZ

Przebudowany w XVI wieku ratusz to jedna z najpiękniej-szych budowli renesansowych w Polsce. Mieszkańcom Poznania zależało, aby zasiadające w nim władze w kom-petentny sposób zarządzały miastem. Urzędnikom stawia-no więc wysokie wymagania, miejsca w radzie powierza-no zasłużonym i doświadczonym osobom. Wszystko po to, by zapewnić pomyślność miastu i jego mieszkańcom. Deko-

racja fasady ratusza w wymowny sposób określa pożądane cechy urzędnika. Na parterze widnieją alegorie cnót, na pię-trze bohaterowie świata antycznego stawiani jako wzór obywatela. Na fasadzie współcześnie upamiętniono także władców z dynastii Piastów i Jagiellonów. Po łacinie zapisa-

1

2

no ponadczasowe sentencje. Jedna z nich głosi: Najlepsze z miast jest to, które posiada dobrych obywateli (Pitagoras), a inna: Nie jest nic trudniejsze w sprawach ludzkich, niż do-brze rządzić (Dioklecjan). W ratuszu mieści się Muzeum Historii Miasta Poznania.

PRęGIERZwAGA MIEJSkA

Na sprawiedliwości i bezpieczeństwie szczególnie za-leżało mieszkańcom Poznania. Życie w mieście regu-lował y więc surowe przepisy. W celu egzekwowa-

nia obowiązującego prawa powsta-ły na rynku dwa obiekty. Pierwszy z nich to waga miejska. Tu kontro-lowano uczciwość kupców sprzeda-jących towary na poznańskim rynku.

Na sali sądowej wymierzano sprawie-dliwość przestępcom. Wielu z nich koń-czyło pod pręgierzem, gdzie karano wy-stawieniem na widok publiczny, chłostą lub cięciem części ciała.

PAŁAC MIELżYŃSkICH PAŁAC DZIAŁYŃSkICH

Pałac Mielżyńskich gościł w 1806 r. w swoich progach: Józefa Wybickiego (autora słów hymnu narodowego) oraz gen. Dąbrowskiego (głównego bohatera hymnu). Przy-byli oni do Poznania jako wysłannicy Napoleona Bonaparte, będącego dla wielu Polaków nadzieją na odzyskanie niepod-ległości. U ich boku stanęli do walki o wolność mieszkańcy

34

56

Rynek był dla mieszkańców miejscem zarobku, wymiany informacji, organizacji uroczystych wydarzeń i spotkań towarzyskich.

4

Mieszkańcy posiadali własny samorząd i władzę sądowniczą. Uzyskali od księcia przywilej, dzięki któremu mogli czerpać korzyści z rzeki, nadanych miastu wsi oraz organizacji jarmarków.

3

Mieszkańcy oczekiwali od urzędników wzorcowego zachowania. Przypominały o tym alegorie: cierpliwości, roztropności, miłości, spra-wiedliwości, wiary, nadziei, męstwa, umiarkowania.

5

Pręgierz został ustawiony dokładnie w geometrycznym środku Poznania. To znak, że miasto rządzi się prawem, i przestroga dla tych, którzy chcieli je złamać.

8

Waga miejska miała szczególne zna-czenie podczas słynnych poznańskich jarmarków. Urzędujący w niej ważnik kontrolował sprzedawane towary wg ustanowionego systemu miar i wag.

7

Poznańskie koziołki według legendy uratowały miasto przez pożarem. Ogień dostrzegł kucharz, który pobiegł za nimi na wieżę, gdzie zwierzęta dały popis walki.

6

Poznania, którzy mieli dość ogra-niczania swobód przez pruskie-go zaborcę. Powstanie zakończy-ło się sukcesem.Pałac Działyńskich w XIX wieku, w okresie zaborów, stał się jednym z ośrodków życia narodowego. Jego właściciel – hrabia Tytus Działyński – wyszedł z inicjatywą przedsię-wzięć, które miały jednoczyć polską społeczność, rozwijać ją intelektualnie, kulturalnie, wzmacniać przedsiębiorczość.

Wszyscy zainteresowani mo-gli więc wziąć udział w orga-

nizowanych w pałacu otwartych wykładach naukowych, koncertach, spektaklach teatralnych, a także w wystawach gospodarczych.

ODwACH

Pod koniec XVIII wieku, na skutek licznych wojen, Poznań uległ znacznemu zniszczeniu, a gospodarka i polityka miej-ska wymagały gruntownych zmian. Podobnie jak w całym

Królestwie Polskim powo-łano wówczas w mieście Komisję Dobrego Porządku. Z inicjatywy działających w niej aktywnie mieszkańców zrealizowano w mieście wiele przedsięwzięć: przebudowano ratusz i zamek, wy-

7

brukowano ulice i wprowadzono obowiązek ich sprząta-nia, zbudowano Odwach, który stał się siedzibą pilnują-cych porządku tzw. żołnierzy miejskich.

kAMIENICA PINOCCICH kAMIENICA „POD DASZkIEM”

Poznański rynek wizytowali królowie. W kamienicy Pi-noccich, podczas potopu szwedzkiego w 1657 r. wraz ze swoim dworem przebywał Jan Kazimierz. Wówczas odby-ła się w mieście międzynarodowa narada antyszwedzka.

Podjęte decyzje miały znaczący wpływ na dalszy przebieg woj-ny. Efektywna strategia działa-nia pozwoliła ostatecznie wyprzeć Szwedów z ziem polskich. Panujący kilkadziesiąt lat później król August Mocny zapisał się niezbyt dobrze w pamię-ci mieszczan poznańskich. Wciągnął kraj w nowy długo-letni konfl ikt, który przyczynił się do upadku Poznania.

Jak mówi legenda, podczas poby-tu w mieście w 1715 r., bawiąc się na hucznym przyjęciu, miał wy-paść z okna kamienicy. Uratował go daszek nad jej wejściem.

kAMIENICE PATRYCJUSZÓwDOMkI bUDNIkÓw

Mieszczanie poznańscy dzieli-li się na różne warstwy społecz-ne. Każda z nich dążyła do god-nego ż ycia i luksusu na miarę

89

1011

„Marsz, marsz, Dąbrowski! (…) Za twoim przewodem złączym się z narodem”. Tak witał generała tłum poznaniaków.

9

Odwach stał się symbolem wielu korzystnych zmian dokonanych przez Komisję Dobrego Porządku. Poprawiono estetykę miasta oraz jego bezpieczeństwo.

11

W pałacu Działyńskich mieszkańcy Poznania i Wielkopolski mogli zdoby-wać nową wiedzę i doświad-czenie. To była odpowiedź na politykę zaborców, ograni-czającą prawa Polaków.

10

Szczyt budynku zdobi herb Królestwa Polskiego (Orzeł), Litwy (Pogoń) oraz herb króla Stanisława Poniatowskiego (Ciołek), za panowania którego powstał Odwach.

12

Jan Kazimierz był gospodarzem narady antyszwedzkiej. Szukano na niej rozwiązania – w jaki sposób pozbyć się z kraju wroga i zaprowadzić upragniony pokój.

13

Polityka Augusta Mocnego była nie w smak mieszkańcom Poznania, którym zależało na pomyślności miasta. Być może to z ich inicjatywy król wypadł z okna kamienicy.

14

Kamienice 41-43 należały do poznańskich patrycjuszy. W reprezentacyjnych izbach znajdowało się luksusowe wyposażenie, m.in. kobierce perskie, zegary, malowidła, czy zachowane do dziś ozdobne kasetony. 15

Poznania, którzy mieli dość ogra-niczania swobód przez pruskie-go zaborcę. Powstanie zakończy-ło się sukcesem.Pałac Działyńskich w XIX wieku, w okresie zaborów, stał się jednym z ośrodków życia narodowego. Jego właściciel – hrabia Tytus Działyński – wyszedł z inicjatywą przedsię-wzięć, które miały jednoczyć polską społeczność, rozwijać ją intelektualnie, kulturalnie, wzmacniać przedsiębiorczość.

Wszyscy zainteresowani mo-gli więc wziąć udział w orga-

nizowanych w pałacu otwartych wykładach naukowych, koncertach, spektaklach teatralnych, a także w wystawach gospodarczych.

ODwACH

Pod koniec XVIII wieku, na skutek licznych wojen, Poznań uległ znacznemu zniszczeniu, a gospodarka i polityka miej-ska wymagały gruntownych zmian. Podobnie jak w całym

Królestwie Polskim powo-łano wówczas w mieście Komisję Dobrego Porządku. Z inicjatywy działających w niej aktywnie mieszkańców zrealizowano w mieście wiele przedsięwzięć: przebudowano ratusz i zamek, wy-

7

brukowano ulice i wprowadzono obowiązek ich sprząta-nia, zbudowano Odwach, który stał się siedzibą pilnują-cych porządku tzw. żołnierzy miejskich.

kAMIENICA PINOCCICH kAMIENICA „POD DASZkIEM”

Poznański rynek wizytowali królowie. W kamienicy Pi-noccich, podczas potopu szwedzkiego w 1657 r. wraz ze swoim dworem przebywał Jan Kazimierz. Wówczas odby-ła się w mieście międzynarodowa narada antyszwedzka.

Podjęte decyzje miały znaczący wpływ na dalszy przebieg woj-ny. Efektywna strategia działa-nia pozwoliła ostatecznie wyprzeć Szwedów z ziem polskich. Panujący kilkadziesiąt lat później król August Mocny zapisał się niezbyt dobrze w pamię-ci mieszczan poznańskich. Wciągnął kraj w nowy długo-letni konfl ikt, który przyczynił się do upadku Poznania.

Jak mówi legenda, podczas poby-tu w mieście w 1715 r., bawiąc się na hucznym przyjęciu, miał wy-paść z okna kamienicy. Uratował go daszek nad jej wejściem.

kAMIENICE PATRYCJUSZÓwDOMkI bUDNIkÓw

Mieszczanie poznańscy dzieli-li się na różne warstwy społecz-ne. Każda z nich dążyła do god-nego ż ycia i luksusu na miarę

89

1011

„Marsz, marsz, Dąbrowski! (…) Za twoim przewodem złączym się z narodem”. Tak witał generała tłum poznaniaków.

9

Odwach stał się symbolem wielu korzystnych zmian dokonanych przez Komisję Dobrego Porządku. Poprawiono estetykę miasta oraz jego bezpieczeństwo.

11

W pałacu Działyńskich mieszkańcy Poznania i Wielkopolski mogli zdoby-wać nową wiedzę i doświad-czenie. To była odpowiedź na politykę zaborców, ograni-czającą prawa Polaków.

10

Szczyt budynku zdobi herb Królestwa Polskiego (Orzeł), Litwy (Pogoń) oraz herb króla Stanisława Poniatowskiego (Ciołek), za panowania którego powstał Odwach.

12

Jan Kazimierz był gospodarzem narady antyszwedzkiej. Szukano na niej rozwiązania – w jaki sposób pozbyć się z kraju wroga i zaprowadzić upragniony pokój.

13

Polityka Augusta Mocnego była nie w smak mieszkańcom Poznania, którym zależało na pomyślności miasta. Być może to z ich inicjatywy król wypadł z okna kamienicy.

14

Kamienice 41-43 należały do poznańskich patrycjuszy. W reprezentacyjnych izbach znajdowało się luksusowe wyposażenie, m.in. kobierce perskie, zegary, malowidła, czy zachowane do dziś ozdobne kasetony. 15

własnych możliwości. Wszyscy wykazywali się dużą przedsiębiorczością. Patrycjusze prowadzili handel na szeroką skalę. Dzięki dużym zyskom kupowali naj-droższe działki w mieście i budowali sobie reprezenta-cyjne kamienice z bogatym wyposażeniem. Budnicy byli drobnymi handlarzami, prowadzili sprze-daż ryb i soli w podcieniach wzniesionych przez siebie domków. W XVI wieku mieszkańcy Poznania należe-li do najzamożniejszych w Królestwie Polskim.

17

Skromni budnicy wystawili sobie małe, lecz bogate kamienice. Handel prowadzili na parterze, a mieszkali na piętrze. Na jednej z kolumn widnieje data ukończenia budowy: 1535 r.

16

oś Traktu królewsko-Cesarskiego

szlak główny: Stare Miasto

linia tramwajowa na Trakcie królewsko-Cesarskim

koło ratunkowe

informacja turystyczna

stacja Poznańskiego Roweru Miejskiego

muzeum

12. Dawny kościół dominikanów13. Dawna synagoga14. Dawne mury miejskie15. Dawny zamek królewski16. Kościół franciszkanów17. Dawny dom handlowy18. Dawny Hotel Saski19. Zespół pojezuicki19a. Fara19b. Dawna szkoła jezuicka19c. Dawne kolegium jezuickie20. Dawny pałac Górków21. Podwórze kamienicy Otto Sterna

STARE MIASTO

12

13

14

15

16

17

1819c

19

19b

21

20

19a

własnych możliwości. Wszyscy wykazywali się dużą przedsiębiorczością. Patrycjusze prowadzili handel na szeroką skalę. Dzięki dużym zyskom kupowali naj-droższe działki w mieście i budowali sobie reprezenta-cyjne kamienice z bogatym wyposażeniem. Budnicy byli drobnymi handlarzami, prowadzili sprze-daż ryb i soli w podcieniach wzniesionych przez siebie domków. W XVI wieku mieszkańcy Poznania należe-li do najzamożniejszych w Królestwie Polskim.

17

Skromni budnicy wystawili sobie małe, lecz bogate kamienice. Handel prowadzili na parterze, a mieszkali na piętrze. Na jednej z kolumn widnieje data ukończenia budowy: 1535 r.

16

oś Traktu królewsko-Cesarskiego

szlak główny: Stare Miasto

linia tramwajowa na Trakcie królewsko-Cesarskim

koło ratunkowe

informacja turystyczna

stacja Poznańskiego Roweru Miejskiego

muzeum

12. Dawny kościół dominikanów13. Dawna synagoga14. Dawne mury miejskie15. Dawny zamek królewski16. Kościół franciszkanów17. Dawny dom handlowy18. Dawny Hotel Saski19. Zespół pojezuicki19a. Fara19b. Dawna szkoła jezuicka19c. Dawne kolegium jezuickie20. Dawny pałac Górków21. Podwórze kamienicy Otto Sterna

STARE MIASTO

12

13

14

15

16

17

1819c

19

19b

21

20

19a

DAwNY kOŚCIÓŁ DOMINIkANÓw

Dominikanie przybyli do Poznania w I poł. XIII wieku. Ich reguła, stworzona przez św. Dominika Guzmana, przynosiła nową formę życia zakonnego – nie żyli w za-mkniętym klasztorze, wręcz przeciwnie – chodzili wśród ludzi i głosili Słowo Boże (właściwa ich nazwa to Zakon Kaznodziejski). Utrzymywali się z jałmużny; tak jak i fran-

ciszkanów zalicza się ich do zako-nów żebraczych (mendykantów). Osiedlali się przede wszystkim w dużych miastach.

Kościół dominikanów w Pozna-niu został – jak na ówczesne warunki budowlane – wzniesio-ny z dużym rozmachem. Świąty-nia świadczyła o ważnej roli jaką w mieście pełnili zakonnicy.

DAwNA SYNAGOGA

Tętniące życiem miasto przyciągało wielu kupców i rze-mieślników. Liczba mieszkańców na przełomie XIX i XX wieku dynamicznie wzrastała, wymuszając rozwój i rozbu-dowę. W społeczności miejskiej szczególne miejsce zajmo-wali od średniowiecza Żydzi. Niewielkie domy modlitwy i szkoła nie były w stanie zaspokoić potrzeb wspólnoty.

12

13

Ludzie odważni i znający świat potrzebowali rozwo-ju duchowego w nowej przestrzeni, pielęgnując równo-cześnie wiarę i tradycję płynącą z Talmudu. Dzięki wspól-nym staraniom, przy dawnym placu Stawnym, w 1907 roku powstała nowa syna-goga, mogąca pomieścić 650 mężczyzn i tyle samo kobiet.

DAwNE MURY MIEJSkIE

Mieszkańcy Poznania chcieli czuć się bezpiecznie. Dla-tego musieli stworzyć własny system obronny na wypa-dek najazdu. Stary system fortyfikacji w XIV i XV wieku

został zastąpiony wstęgą solidnych murów miejskich o długości 1700 m i wysokości 7 m. Do miasta wiodły czte-ry strzeżone bramy. W sy-tuacji zagrożenia do obrony

Poznania stawało nie tyl-ko wojsko, ale i mieszcza-nie. Rzemieślnikom skupionym w cechach przydzielo-no do obrony odcinki murów i baszty; stąd ich nazwy: np. krawiecka, kominiarska, rzeźnicza.

DAwNY ZAMEk kRÓLEwSkI

Zamek od XIII wieku był rezydencją polskich kró-lów. W jego murach zapadały ważne decyzje doty-czące państwa. Władcom zależało na stabiliza-cji kraju i jego rozwoju. To tu w XIII wieku Przemysł II

14

15

Kościół jest jednym z najważ-niejszych zabytków budownic-twa wczesnogotyckiego w Polsce. O wyjątkowym kunsz-cie budowniczych świadczy pięknie rzeźbiony portal, który ma już ponad 780 lat.

18

Dzisiejszy wygląd kościół zawdzięcza przebudowom w XVIII i I poł. XIX wieku. Obecnie mieści się tu kościół i klasztor oo. jezuitów.

19

Monumentalna budowla silnie oddziaływała na otoczenie. Uwagę przykuwała architektura– zgrupowanie wielu bryłgeometrycznych wokół jednejosi, wyznaczającej częśćcentralną zwieńczoną kopułą. Wskazywała ona miejsce święte, gdzie w Aron ha-kodesz przechowywane były zwoje Tory.

20

Kiedy miasto borykało się z kłopotami finansowymi, niektóre baszty oddawano w dzierżawę, na cele mieszkalne. Jedna z baszt, włączona do zabudowań klasztoru Katarzynek, przetrwała do dziś.

22

Część murów miejskich została rozebrana w XVIII i XIX wieku. Ich przebieg zaznaczono w posadzce chodników staromiejskich czerwoną liną cegieł.

W czasie II wojny Światowej synagoga została prze-kształcona przez Niemców w pływalnię dla żołnierzy Wehrmachtu. Funkcję pły-walni pełniła też po wojnie – aż do końca XX wieku. 21

23

DAwNY kOŚCIÓŁ DOMINIkANÓw

Dominikanie przybyli do Poznania w I poł. XIII wieku. Ich reguła, stworzona przez św. Dominika Guzmana, przynosiła nową formę życia zakonnego – nie żyli w za-mkniętym klasztorze, wręcz przeciwnie – chodzili wśród ludzi i głosili Słowo Boże (właściwa ich nazwa to Zakon Kaznodziejski). Utrzymywali się z jałmużny; tak jak i fran-

ciszkanów zalicza się ich do zako-nów żebraczych (mendykantów). Osiedlali się przede wszystkim w dużych miastach.

Kościół dominikanów w Pozna-niu został – jak na ówczesne warunki budowlane – wzniesio-ny z dużym rozmachem. Świąty-nia świadczyła o ważnej roli jaką w mieście pełnili zakonnicy.

DAwNA SYNAGOGA

Tętniące życiem miasto przyciągało wielu kupców i rze-mieślników. Liczba mieszkańców na przełomie XIX i XX wieku dynamicznie wzrastała, wymuszając rozwój i rozbu-dowę. W społeczności miejskiej szczególne miejsce zajmo-wali od średniowiecza Żydzi. Niewielkie domy modlitwy i szkoła nie były w stanie zaspokoić potrzeb wspólnoty.

12

13

Ludzie odważni i znający świat potrzebowali rozwo-ju duchowego w nowej przestrzeni, pielęgnując równo-cześnie wiarę i tradycję płynącą z Talmudu. Dzięki wspól-nym staraniom, przy dawnym placu Stawnym, w 1907 roku powstała nowa syna-goga, mogąca pomieścić 650 mężczyzn i tyle samo kobiet.

DAwNE MURY MIEJSkIE

Mieszkańcy Poznania chcieli czuć się bezpiecznie. Dla-tego musieli stworzyć własny system obronny na wypa-dek najazdu. Stary system fortyfikacji w XIV i XV wieku

został zastąpiony wstęgą solidnych murów miejskich o długości 1700 m i wysokości 7 m. Do miasta wiodły czte-ry strzeżone bramy. W sy-tuacji zagrożenia do obrony

Poznania stawało nie tyl-ko wojsko, ale i mieszcza-nie. Rzemieślnikom skupionym w cechach przydzielo-no do obrony odcinki murów i baszty; stąd ich nazwy: np. krawiecka, kominiarska, rzeźnicza.

DAwNY ZAMEk kRÓLEwSkI

Zamek od XIII wieku był rezydencją polskich kró-lów. W jego murach zapadały ważne decyzje doty-czące państwa. Władcom zależało na stabiliza-cji kraju i jego rozwoju. To tu w XIII wieku Przemysł II

14

15

Kościół jest jednym z najważ-niejszych zabytków budownic-twa wczesnogotyckiego w Polsce. O wyjątkowym kunsz-cie budowniczych świadczy pięknie rzeźbiony portal, który ma już ponad 780 lat.

18

Dzisiejszy wygląd kościół zawdzięcza przebudowom w XVIII i I poł. XIX wieku. Obecnie mieści się tu kościół i klasztor oo. jezuitów.

19

Monumentalna budowla silnie oddziaływała na otoczenie. Uwagę przykuwała architektura– zgrupowanie wielu bryłgeometrycznych wokół jednejosi, wyznaczającej częśćcentralną zwieńczoną kopułą. Wskazywała ona miejsce święte, gdzie w Aron ha-kodesz przechowywane były zwoje Tory.

20

Kiedy miasto borykało się z kłopotami finansowymi, niektóre baszty oddawano w dzierżawę, na cele mieszkalne. Jedna z baszt, włączona do zabudowań klasztoru Katarzynek, przetrwała do dziś.

22

Część murów miejskich została rozebrana w XVIII i XIX wieku. Ich przebieg zaznaczono w posadzce chodników staromiejskich czerwoną liną cegieł.

W czasie II wojny Światowej synagoga została prze-kształcona przez Niemców w pływalnię dla żołnierzy Wehrmachtu. Funkcję pły-walni pełniła też po wojnie – aż do końca XX wieku. 21

23

zabiegał o to, by połą-czyć po blisko 160 latach w jedną całość rozbi-tą na dzielnice Polskę. W 1493 roku w zamku Jan

I Olbracht przyjmował hołd mi-strza krzyżackiego Johanna von Tiffena – gest podległości państwa.

kOŚCIÓŁ FRANCISZkANÓw

Sprowadzeni do miasta w I poł. XVII wieku przez bi-skupa Andrzeja Szołdrskiego franciszkanie konwentual-ni konkurowali o rząd dusz z inną gałęzią zakonu, zwaną bernardynami. By zachęcić wiernych oraz pobudzić ich wyobraźnię i religijność, zakonnicy wykorzystali talent braci Adama i Antoniego Swachów, autorów unikatowych malowideł i zdobień wewnątrz świątyni. Od XVIII wie-

ku z całej Europy przybywali pielgrzymi, by w tym ko-ściele modlić się przed obrazem Matki Bożej w Cudy Wielmożnej – Pani Poznania. Można go obejrzeć w lewej nawie w bogato rzeźbionym czarnym ołtarzu.

16

Podążaj szlakiem, którym przemierzało czterdzieści pokoleń mieszkańców Poznania. Dotrzesz do miejsc, w których zapisane są zaskakujące opowieści. Spotkasz świadków historii miasta: zabytki i postacie z przeszłości. Poznasz przypadki z życia ludzi, którzy swoimi ambicjami, marzeniami i potrzebami zbudowali dzisiejszy Poznań. Jak udało im się to zrealizować? Historia pokazuje, że jesteśmy stworzeni do działania. Bezustannie zmieniamy siebie i nasze otoczenie. Wyznaczamy nowe cele i do nich zmierzamy. Tylko taką drogą można zajść daleko i sięgnąć po koronę. W czasie panowania Przemysła II

herbem całego królestwa Polskiego stał się orzeł biały w koronie.

Dzięki sympatii mieszczan, jaką cieszyli się francisz-kanie w Poznaniu i w całej Polsce XVII i XVIII wieku, udało się im wybudować klasztor w elitarnej części centrum miasta, na Górze Przemysła, w sąsiedztwie zamku.

Zamek był nie tylko siedzibą monarchy, ale także ostatnim punktem obrony Poznania. Zbudowany na wzgórzu, wznosił się nad miastem jako symbol władzy królewskiej.

24

25

Bogato rzeźbione stalle są dowodem niezwykłego talentu Antoniego Swacha. Na ich progu znajduje się smok – symbol wzgardzonego zła.

26

DAwNY DOM HANDLOwY

Wymagający poznaniacy oczekiwali coraz więcej... Wywo-łało to u progu XX wieku dynamiczny rozwój konkuren-cji o klienta. Pojawiły się luksusowe domy towarowe, ofe-rujące towary najwyższej jakości dla zamożnych odbiorców. Popyt, podaż, marketing wpływały także na architekturę przykuwającą uwagę klientów. W mieście stosowano pio-

nierskie rozwiązania konstrukcyjne i techniczne; świadczy o tym zasto-sowanie w 1904 roku żelbetono-wego szkieletu nośnego podczas budowy domu handlowego Deier-linga i Morgensterna.

DAwNY HOTEL SASkI

Poznań jako rozwijające się centrum kultury i han-dlu potrzebował miejsca, gdzie podróżujący intere-sanci i urzędnicy mogliby się zatrzymać w drodze do Berlina. Tę funkcję pełnił od końca XVIII wieku Hotel Saski. Był także centrum

kulturalnym miasta i miejscem spotkań lokalne-go biznesu w I po ł. XIX wieku. W sali redutowej hotelu w 1806 roku Napoleon Bonaparte podpisał ważny traktat pokojowy z Saksonią, rozbijając an-tyfrancuską koalicję. To miejsce jest również sym-bolem zmian wprowadzonych przez Kodeks Napo-

leona, zapewniających rozwój samorządności miasta i wolny obrót handlowy.

17

18

ZESPÓŁ POJEZUICkI

Jezuici przybyli do Poznania na początku lat siedem-dziesiątych XVI stulecia. Ich celem było stworzenie akademii – uniwersytetu na zachodnich ziemiach Rze-czypospolitej, misją natomiast – krzewienie nauki kato-lickiej w oparciu o trydencką reformę Kościoła i nowe

metody nauczania.

FARA

Dzisiejsza poznańska fara, bu-dowana z wielkim rozmachem, wzorowana na barokowych ba-zylikach rzymskich, onieśmie-lała przyzwyczajonych do ko-ściołów parafi alnych mieszczan.

Bogata polichromia i sztukaterie miały pomóc w kształ-towaniu smaku i gustu XVII- i XVIII-wiecznych miesz-kańców miasta.

Jezuici wznieśli kościół, który stał się jednym z narzędzi wal-ki z reformacją. Bogate wnętrze miało przekonywać o potędze i sile Kościoła katolickiego.

Wnętrza zdobią malowidła związane z postaciami pol-skich świętych i jezuitami. W ołtarzu głównym wi-doczny jest obraz przedstawiający wskrzeszenie Pio-trowina przez bp. Stanisława, w ołtarzach bocznych znajdują się obrazy św. Stanisława Kostki i św. Igna-cego Loyoli.

19

19aNowoczesną konstrukcję przykryto secesyjną fasadą. We wnętrzach zainstalowano windę towarową i centralne ogrzewanie.

27

Hotel Saski funkcjonował do połowy XIX wieku, kiedy to jego zadania przejął Bazar (zob. folder Śródmieście).

28

Gościem hotelu był cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte. Podczas kilku wizyt w Poznaniu jego siedzibą był również budynek dawnego kolegium jezuickiego (patrz nr ).19c

29

Jezuici wznieśli kompleks budowli obejmujący kościół, szkołę i budynek kolegium.

30

Fara dominuje nad ulicą, zamykając ją monumentalną fasadą. Jej centralną postacią jest św. Ignacy Loyola – założyciel zakonu jezuitów.

31

Fara posiada unikatowe, XIX-wieczne organy zbudowane przez wybitnego organmistrza Friedricha Ladegasta.

32

DAwNY DOM HANDLOwY

Wymagający poznaniacy oczekiwali coraz więcej... Wywo-łało to u progu XX wieku dynamiczny rozwój konkuren-cji o klienta. Pojawiły się luksusowe domy towarowe, ofe-rujące towary najwyższej jakości dla zamożnych odbiorców. Popyt, podaż, marketing wpływały także na architekturę przykuwającą uwagę klientów. W mieście stosowano pio-

nierskie rozwiązania konstrukcyjne i techniczne; świadczy o tym zasto-sowanie w 1904 roku żelbetono-wego szkieletu nośnego podczas budowy domu handlowego Deier-linga i Morgensterna.

DAwNY HOTEL SASkI

Poznań jako rozwijające się centrum kultury i han-dlu potrzebował miejsca, gdzie podróżujący intere-sanci i urzędnicy mogliby się zatrzymać w drodze do Berlina. Tę funkcję pełnił od końca XVIII wieku Hotel Saski. Był także centrum

kulturalnym miasta i miejscem spotkań lokalne-go biznesu w I po ł. XIX wieku. W sali redutowej hotelu w 1806 roku Napoleon Bonaparte podpisał ważny traktat pokojowy z Saksonią, rozbijając an-tyfrancuską koalicję. To miejsce jest również sym-bolem zmian wprowadzonych przez Kodeks Napo-

leona, zapewniających rozwój samorządności miasta i wolny obrót handlowy.

17

18

ZESPÓŁ POJEZUICkI

Jezuici przybyli do Poznania na początku lat siedem-dziesiątych XVI stulecia. Ich celem było stworzenie akademii – uniwersytetu na zachodnich ziemiach Rze-czypospolitej, misją natomiast – krzewienie nauki kato-lickiej w oparciu o trydencką reformę Kościoła i nowe

metody nauczania.

FARA

Dzisiejsza poznańska fara, bu-dowana z wielkim rozmachem, wzorowana na barokowych ba-zylikach rzymskich, onieśmie-lała przyzwyczajonych do ko-ściołów parafi alnych mieszczan.

Bogata polichromia i sztukaterie miały pomóc w kształ-towaniu smaku i gustu XVII- i XVIII-wiecznych miesz-kańców miasta.

Jezuici wznieśli kościół, który stał się jednym z narzędzi wal-ki z reformacją. Bogate wnętrze miało przekonywać o potędze i sile Kościoła katolickiego.

Wnętrza zdobią malowidła związane z postaciami pol-skich świętych i jezuitami. W ołtarzu głównym wi-doczny jest obraz przedstawiający wskrzeszenie Pio-trowina przez bp. Stanisława, w ołtarzach bocznych znajdują się obrazy św. Stanisława Kostki i św. Igna-cego Loyoli.

19

19aNowoczesną konstrukcję przykryto secesyjną fasadą. We wnętrzach zainstalowano windę towarową i centralne ogrzewanie.

27

Hotel Saski funkcjonował do połowy XIX wieku, kiedy to jego zadania przejął Bazar (zob. folder Śródmieście).

28

Gościem hotelu był cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte. Podczas kilku wizyt w Poznaniu jego siedzibą był również budynek dawnego kolegium jezuickiego (patrz nr ).19c

29

Jezuici wznieśli kompleks budowli obejmujący kościół, szkołę i budynek kolegium.

30

Fara dominuje nad ulicą, zamykając ją monumentalną fasadą. Jej centralną postacią jest św. Ignacy Loyola – założyciel zakonu jezuitów.

31

Fara posiada unikatowe, XIX-wieczne organy zbudowane przez wybitnego organmistrza Friedricha Ladegasta.

32

DAwNY PAŁAC GÓRkÓw

Historia miasta to historia rodzin i wybitnych ludzi, którzy dbali o rozwój osobisty i awans. W kolejnych pokoleniach wielkopolskiego rodu Górków spotykamy biskupów, urzędników królewskich, dyplomatów i me-

cenasów sztuki. Symbolem ich sukcesu jest pałac, wzniesiony w XVI wieku przez wojewodę wielkopol-skiego Łukasza i Andrzeja, starostę generalnego Wiel-kopolski. Zgodnie z przekazami na ostatnim piętrze bu-dynku miały znajdować się stawy z rybami (!). Śladem dawnej potęgi rodu i jego siedziby jest portal z boga-tą dekoracją rzeźbiarską przedstawiającą rogi obfito-ści prowadzący na wspaniały renesansowy dziedziniec (od ul. Klasztornej).

PODwÓRZE kAMIENICY OTTO STERNA

W XIX wieku, epoce rodzącej się nowoczesności, mieszkańcy szli z duchem czasu. Pragnęli kom-fortu i wygody. Przykładem realizacji ich oczeki-wań było podwórze kamienicy przy ul. Wielkiej 27/Woźnej 9. Poprawę warunków życia gwarantowa-ła wygodna kamienica z przestronną ofi cyną, niepo-zbawiona architektonicznego i stylistycznego smaku. Estetyczna, jasna elewacja i duże okna zapewniały kom-

fort światła dzienne-go w mieszkaniach.

20

21

DAwNA SZkOŁA JEZUICkA

Szkoła jezuicka, założona w 1573 roku, rozwijała wraż-liwość na sztukę i naukę. Choć budynek wzniesiony został na potrzeby szkolne, właśnie tu rozpoczęła się

historia teatru w Poznaniu. Jezuici wykorzystywali te-atr w swoich szkołach z dwóch powodów: po pierw-sze – był on najlepszą metodą przekazania ważnych treści w przystępnej formie. Spełniał taką funkcję, jaką współcześnie mają media. Drugim powodem było ośmielenie uczniów–aktorów do wystąpień pu-blicznych.

DAwNE kOLEGIUM JEZUICkIE

Akademia jezuicka, którą w 1613 roku król Zygmunt III Waza podniósł do rangi uniwersytetu, była drugą uczelnią wyższą w mieście. Studenci pochodzili z róż-nych warstw społecznych: szlachty, mieszczaństwa,

a nawet chłopstwa. Uczelnia stwarzała możliwość awansu i kariery poznaniakom, którzy w niej studio-wali. Przybywające do miasta rzesze studentów były również konsumentami towarów i usług oferowa-

nych przez miasto. Sami religij-ni mieszczanie chętnie wspie-rali ofiarami i zapisami klasztor oo. jezuitów.

19b

19c

Dziedziniec szkoły był jedną z pierwszych scen teatralnych Poznania. Około 1782 r. występował tu wraz ze swoim zespołem ojciec teatru polskiego Wojciech Bogusławski.

33

Kolegium poznańskie słynęło z nauk humanistycznych, wykładowcami byli cudzoziemcy pochodzący z wielu krajów zachodniej i środkowej Europy.

34

Symbolem ambicji mieszczan poznańskich była kolegiata farna, stojąca niegdyś na dzisiejszym placu Kolegiackim, z wieżą o wysokości niemal 120 m. Kolegiata uległa zniszczeniu w XIX wieku i została rozebrana.

35

Poznański pałac był główną siedzibą rodu. Górkowie, jedna z najpotężniejszych rodzin magnackich XVI-wiecznej Polski, mieli także rezydencje w stołecznym Krakowie i we Lwowie.36

Przestronne podwórze w ofi cynie świadczyło o zamożności, wiedzy i świadomości znaczenia higieny życia.38

Pałac Górków dominował nad kamienicami. Górkowie chcieli podkreślić tym swoją przewagę nad stanem mieszczańskim.

37

DAwNY PAŁAC GÓRkÓw

Historia miasta to historia rodzin i wybitnych ludzi, którzy dbali o rozwój osobisty i awans. W kolejnych pokoleniach wielkopolskiego rodu Górków spotykamy biskupów, urzędników królewskich, dyplomatów i me-

cenasów sztuki. Symbolem ich sukcesu jest pałac, wzniesiony w XVI wieku przez wojewodę wielkopol-skiego Łukasza i Andrzeja, starostę generalnego Wiel-kopolski. Zgodnie z przekazami na ostatnim piętrze bu-dynku miały znajdować się stawy z rybami (!). Śladem dawnej potęgi rodu i jego siedziby jest portal z boga-tą dekoracją rzeźbiarską przedstawiającą rogi obfito-ści prowadzący na wspaniały renesansowy dziedziniec (od ul. Klasztornej).

PODwÓRZE kAMIENICY OTTO STERNA

W XIX wieku, epoce rodzącej się nowoczesności, mieszkańcy szli z duchem czasu. Pragnęli kom-fortu i wygody. Przykładem realizacji ich oczeki-wań było podwórze kamienicy przy ul. Wielkiej 27/Woźnej 9. Poprawę warunków życia gwarantowa-ła wygodna kamienica z przestronną ofi cyną, niepo-zbawiona architektonicznego i stylistycznego smaku. Estetyczna, jasna elewacja i duże okna zapewniały kom-

fort światła dzienne-go w mieszkaniach.

20

21

DAwNA SZkOŁA JEZUICkA

Szkoła jezuicka, założona w 1573 roku, rozwijała wraż-liwość na sztukę i naukę. Choć budynek wzniesiony został na potrzeby szkolne, właśnie tu rozpoczęła się

historia teatru w Poznaniu. Jezuici wykorzystywali te-atr w swoich szkołach z dwóch powodów: po pierw-sze – był on najlepszą metodą przekazania ważnych treści w przystępnej formie. Spełniał taką funkcję, jaką współcześnie mają media. Drugim powodem było ośmielenie uczniów–aktorów do wystąpień pu-blicznych.

DAwNE kOLEGIUM JEZUICkIE

Akademia jezuicka, którą w 1613 roku król Zygmunt III Waza podniósł do rangi uniwersytetu, była drugą uczelnią wyższą w mieście. Studenci pochodzili z róż-nych warstw społecznych: szlachty, mieszczaństwa,

a nawet chłopstwa. Uczelnia stwarzała możliwość awansu i kariery poznaniakom, którzy w niej studio-wali. Przybywające do miasta rzesze studentów były również konsumentami towarów i usług oferowa-

nych przez miasto. Sami religij-ni mieszczanie chętnie wspie-rali ofiarami i zapisami klasztor oo. jezuitów.

19b

19c

Dziedziniec szkoły był jedną z pierwszych scen teatralnych Poznania. Około 1782 r. występował tu wraz ze swoim zespołem ojciec teatru polskiego Wojciech Bogusławski.

33

Kolegium poznańskie słynęło z nauk humanistycznych, wykładowcami byli cudzoziemcy pochodzący z wielu krajów zachodniej i środkowej Europy.

34

Symbolem ambicji mieszczan poznańskich była kolegiata farna, stojąca niegdyś na dzisiejszym placu Kolegiackim, z wieżą o wysokości niemal 120 m. Kolegiata uległa zniszczeniu w XIX wieku i została rozebrana.

35

Poznański pałac był główną siedzibą rodu. Górkowie, jedna z najpotężniejszych rodzin magnackich XVI-wiecznej Polski, mieli także rezydencje w stołecznym Krakowie i we Lwowie.36

Przestronne podwórze w ofi cynie świadczyło o zamożności, wiedzy i świadomości znaczenia higieny życia.38

Pałac Górków dominował nad kamienicami. Górkowie chcieli podkreślić tym swoją przewagę nad stanem mieszczańskim.

37

STARE

MiASTO

SZLAkI TURYSTYCZNESTAREGO MIASTA

oś Traktu królewsko-Cesarskiegotrasa oznakowana symbolem Traktu pomaga orientować się w przestrzeni miasta.

szlak główny: Stare Miasto

szlak uzupełniający: wzgórze św. wojciecha

szlak uzupełniający: Piaski i Grobla

linia tramwajowa na Trakcie królewsko-Cesarskimtramwaj ułatwia szybkie przemieszczanie się w poszczególne obszary Traktu.

stacja Poznańskiego Roweru Miejskiegorower miejski to alternatywa dla pieszego zwiedzania.

koło ratunkowepanele informacyjne prezentują plan i opis obszarów Traktu

informacja turystyczna

CENTRUM INFORMACJI TURYSTYCZNEJStary Rynek 59/601.10.-30.04.: pon.-pt. g. 10-18, sob.-niedz. g. 10-17;1.05.-30.09.: pon.-pt. g. 10-20, sob.-niedz. g. 10-18;tel. +48 61 852 61 56www.poznan.pl/cim

MUZEUM HISTORII MIASTA POZNANIAStary Rynek 1MUZEUM SZTUk UżYTkOwYCHGóra Przemysła 116.06.-15.09.: wt.-czw. g. 11-17;16.09.-15.06.: wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob.-niedz. g. 11-18;www.mnp.art.pl

MUZEUM ARCHEOLOGICZNEul. wodna 271.09.-30.06.: wt.-czw. g. 9-16, pt.-sob. g. 10-17, niedz. g. 12-16;1.07.-31.08.: wt.-czw. g. 10-17, pt.-sob. g. 11-18, niedz. g. 12-16;www.muzarp.poznan.pl

wIELkOPOLSkIE MUZEUM wOJSkOwEStary Rynek 916.06.-15.09.: wt.-czw. g. 11-17;16.09.-15.06.: wt.-czw. g. 9-15, pt. g.12-21, sob.-niedz. g. 11-18;www.mnp.art.pl

MUZEUM POwSTANIA wIELkOPOLSkIEGO 1918-1919Stary Rynek 3wt.-pt. g. 10-17, sob.-niedz. g. 10-15;www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

MUZEUM LITERACkIE HENRYkA SIENkIEwICZAStary Rynek 84wt.-pt. g. 9-17, sob. g. 9-16;www.bracz.edu.pl/mhs

PRACOwNIA-MUZEUM JÓZEFA IGNACEGO kRASZEwSkIEGOul. Wroniecka 14pon.-pt. g. 10-15;www.bracz.edu.pl/mjik

GALERIA MIEJSkA ARSENAŁ FOTOPLASTYkON POZNANSkIStary Rynek 6wt.-sob. g. 12-19, niedz. g. 11-16;www.fotoplastykonpoznanski.plwww.arsenal.art.pl

POLSkI TEATR TANCAul. Kozia 4www.ptt-poznan.pl

ROGALOwE MUZEUM POZNANIAwejście od ul. Klasztornej 23wt.-niedz. rogalowe pokazy: 11.10, 12.30, 13.45, 15.00;www.rogalowemuzeum.pl

MAkIETY DAwNEGO POZNANIAul. Ludgardy (podziemia klasztoru oo. Franciszkanów)Seanse od 11.45 do 16.15; w sezonie do 18.30;www.makieta.poznan.pl

FARAul. Gołębia 1Koncerty organowe sob. 12.15;www.fara.archpoznan.pl

MUZEUM INSTRUMENTÓw MUZYCZNYCH (Stary Rynek 45) tymczasowo nieczynne.

PUNkT wIDOkOwY NA wIEżY DAwNEGO ZAMkU kRÓLEwSkIEGOGóra Przemysła 130.04-1.10 wt.-nd. 12.30-20 2.10-29.04 wt.-nd 10.30-18

INFORMACJE PRAkTYCZNE

OPUbLIkOwANO NAkŁADEM: Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT ul. Gdańska 2, 61-123 Poznań www.trakt.poznan.pl • facebook.com/trakt.poznan

TEkST: Stary Rynek: Bartosz Małolepszy, Stare Miasto: Mikołaj Pukianiec

PROJEkT GRAFICZNY: Wojciech Walasiak, Piotr Łysakowski

ZDJęCIA: Radosław Barek (3 – z gry „Posnania – budujemy miasta”, Wydawnictwo Miejskie Posnania); Jerzy Borwiński (22); CDN MEDIA (1 – okładka, 23, 30); Anna Jabłońska (18); Piotr Skórnicki (10); Zbigniew Szmidt (31); Jarosław Tritt (5, 7, 8, 12, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 25, 26, 27, 28, 32, 33, 34, 36, 38); Łukasz Zandecki (2, 6); Muzeum Narodowe w Poznaniu (4, 9, 29); Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu (19); Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków (11, 35, 37); Biblioteka Kórnicka PAN (13); domena publiczna Wikimedia Commons (24).

PLAN: Marcin Dzbanuszek na podstawie mapy GEOPOZ

© COPYRIGHT CTk TRAkT 2017

Z nami na pewno dotrzesz do celu! wyruszysz na szlaki, które zaprowadzą Cię do najcie-kawszych zakątków Poznania. Pomocna będzie w tym: seria folderów, strona internetowa i przewodnik.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

Zwiedzanie Traktu królewsko-Cesarskiego rozpocznij od bRAMY POZNANIA. To pierwsze w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa. Tu otwiera się droga do przeszłości miasta. www.bramapoznania.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jeśli masz ograniczoną ilość czasu, skorzystaj ze szlaków głównych (Ostrów Tumski, Stare Miasto i Śródmieście).. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jeśli zainteresowały Cię prezentowane opowieści, skorzystaj dodatkowo ze szlaków uzupełniających (Śródka / Chwaliszewo, wzgórze św. wojciecha / Piaski / Grobla, szlaki śródmiejskie) lub tematycznych.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wszystkie informacje dostępne na stronie www.trakt.poznan.pl, przystosowanej także do urządzeń mobilnych.

CENTRUM INFORMACJI TURYSTYCZNEJStary Rynek 59/601.10.-30.04.: pon.-pt. g. 10-18, sob.-niedz. g. 10-17;1.05.-30.09.: pon.-pt. g. 10-20, sob.-niedz. g. 10-18;tel. +48 61 852 61 56www.poznan.pl/cim

MUZEUM HISTORII MIASTA POZNANIAStary Rynek 1MUZEUM SZTUk UżYTkOwYCHGóra Przemysła 116.06.-15.09.: wt.-czw. g. 11-17;16.09.-15.06.: wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob.-niedz. g. 11-18;www.mnp.art.pl

MUZEUM ARCHEOLOGICZNEul. wodna 271.09.-30.06.: wt.-czw. g. 9-16, pt.-sob. g. 10-17, niedz. g. 12-16;1.07.-31.08.: wt.-czw. g. 10-17, pt.-sob. g. 11-18, niedz. g. 12-16;www.muzarp.poznan.pl

wIELkOPOLSkIE MUZEUM wOJSkOwEStary Rynek 916.06.-15.09.: wt.-czw. g. 11-17;16.09.-15.06.: wt.-czw. g. 9-15, pt. g.12-21, sob.-niedz. g. 11-18;www.mnp.art.pl

MUZEUM POwSTANIA wIELkOPOLSkIEGO 1918-1919Stary Rynek 3wt.-pt. g. 10-17, sob.-niedz. g. 10-15;www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

MUZEUM LITERACkIE HENRYkA SIENkIEwICZAStary Rynek 84wt.-pt. g. 9-17, sob. g. 9-16;www.bracz.edu.pl/mhs

PRACOwNIA-MUZEUM JÓZEFA IGNACEGO kRASZEwSkIEGOul. Wroniecka 14pon.-pt. g. 10-15;www.bracz.edu.pl/mjik

GALERIA MIEJSkA ARSENAŁ FOTOPLASTYkON POZNANSkIStary Rynek 6wt.-sob. g. 12-19, niedz. g. 11-16;www.fotoplastykonpoznanski.plwww.arsenal.art.pl

POLSkI TEATR TANCAul. Kozia 4www.ptt-poznan.pl

ROGALOwE MUZEUM POZNANIAwejście od ul. Klasztornej 23wt.-niedz. rogalowe pokazy: 11.10, 12.30, 13.45, 15.00;www.rogalowemuzeum.pl

MAkIETY DAwNEGO POZNANIAul. Ludgardy (podziemia klasztoru oo. Franciszkanów)Seanse od 11.45 do 16.15; w sezonie do 18.30;www.makieta.poznan.pl

FARAul. Gołębia 1Koncerty organowe sob. 12.15;www.fara.archpoznan.pl

MUZEUM INSTRUMENTÓw MUZYCZNYCH (Stary Rynek 45) tymczasowo nieczynne.

PUNkT wIDOkOwY NA wIEżY DAwNEGO ZAMkU kRÓLEwSkIEGOGóra Przemysła 130.04-1.10 wt.-nd. 12.30-20 2.10-29.04 wt.-nd 10.30-18

INFORMACJE PRAkTYCZNE

OPUbLIkOwANO NAkŁADEM: Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT ul. Gdańska 2, 61-123 Poznań www.trakt.poznan.pl • facebook.com/trakt.poznan

TEkST: Stary Rynek: Bartosz Małolepszy, Stare Miasto: Mikołaj Pukianiec

PROJEkT GRAFICZNY: Wojciech Walasiak, Piotr Łysakowski

ZDJęCIA: Radosław Barek (3 – z gry „Posnania – budujemy miasta”, Wydawnictwo Miejskie Posnania); Jerzy Borwiński (22); CDN MEDIA (1 – okładka, 23, 30); Anna Jabłońska (18); Piotr Skórnicki (10); Zbigniew Szmidt (31); Jarosław Tritt (5, 7, 8, 12, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 25, 26, 27, 28, 32, 33, 34, 36, 38); Łukasz Zandecki (2, 6); Muzeum Narodowe w Poznaniu (4, 9, 29); Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu (19); Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków (11, 35, 37); Biblioteka Kórnicka PAN (13); domena publiczna Wikimedia Commons (24).

PLAN: Marcin Dzbanuszek na podstawie mapy GEOPOZ

© COPYRIGHT CTk TRAkT 2017

Z nami na pewno dotrzesz do celu! wyruszysz na szlaki, które zaprowadzą Cię do najcie-kawszych zakątków Poznania. Pomocna będzie w tym: seria folderów, strona internetowa i przewodnik.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

Zwiedzanie Traktu królewsko-Cesarskiego rozpocznij od bRAMY POZNANIA. To pierwsze w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa. Tu otwiera się droga do przeszłości miasta. www.bramapoznania.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jeśli masz ograniczoną ilość czasu, skorzystaj ze szlaków głównych (Ostrów Tumski, Stare Miasto i Śródmieście).. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jeśli zainteresowały Cię prezentowane opowieści, skorzystaj dodatkowo ze szlaków uzupełniających (Śródka / Chwaliszewo, wzgórze św. wojciecha / Piaski / Grobla, szlaki śródmiejskie) lub tematycznych.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wszystkie informacje dostępne na stronie www.trakt.poznan.pl, przystosowanej także do urządzeń mobilnych.

zabiegał o to, by połą-czyć po blisko 160 latach w jedną całość rozbi-tą na dzielnice Polskę. W 1493 roku w zamku Jan

I Olbracht przyjmował hołd mi-strza krzyżackiego Johanna von Tiffena – gest podległości państwa.

kOŚCIÓŁ FRANCISZkANÓw

Sprowadzeni do miasta w I poł. XVII wieku przez bi-skupa Andrzeja Szołdrskiego franciszkanie konwentual-ni konkurowali o rząd dusz z inną gałęzią zakonu, zwaną bernardynami. By zachęcić wiernych oraz pobudzić ich wyobraźnię i religijność, zakonnicy wykorzystali talent braci Adama i Antoniego Swachów, autorów unikatowych malowideł i zdobień wewnątrz świątyni. Od XVIII wie-

ku z całej Europy przybywali pielgrzymi, by w tym ko-ściele modlić się przed obrazem Matki Bożej w Cudy Wielmożnej – Pani Poznania. Można go obejrzeć w lewej nawie w bogato rzeźbionym czarnym ołtarzu.

16

Podążaj szlakiem, którym przemierzało czterdzieści pokoleń mieszkańców Poznania. Dotrzesz do miejsc, w których zapisane są zaskakujące opowieści. Spotkasz świadków historii miasta: zabytki i postacie z przeszłości. Poznasz przypadki z życia ludzi, którzy swoimi ambicjami, marzeniami i potrzebami zbudowali dzisiejszy Poznań. Jak udało im się to zrealizować? Historia pokazuje, że jesteśmy stworzeni do działania. Bezustannie zmieniamy siebie i nasze otoczenie. Wyznaczamy nowe cele i do nich zmierzamy. Tylko taką drogą można zajść daleko i sięgnąć po koronę. W czasie panowania Przemysła II

herbem całego królestwa Polskiego stał się orzeł biały w koronie.

Dzięki sympatii mieszczan, jaką cieszyli się francisz-kanie w Poznaniu i w całej Polsce XVII i XVIII wieku, udało się im wybudować klasztor w elitarnej części centrum miasta, na Górze Przemysła, w sąsiedztwie zamku.

Zamek był nie tylko siedzibą monarchy, ale także ostatnim punktem obrony Poznania. Zbudowany na wzgórzu, wznosił się nad miastem jako symbol władzy królewskiej.

24

25

Bogato rzeźbione stalle są dowodem niezwykłego talentu Antoniego Swacha. Na ich progu znajduje się smok – symbol wzgardzonego zła.

26