İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ …M NET ALAN (Eski Şekli) Net alanın hesaplanması konusunda aşağıdaki şekilde hareket edilir: a) Balkon, kömürlük, garaj, asansör boşluğu

• İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASIİSTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE MUHASEBE, VERGİ VE SGK

UYGULAMALARI

SMMM Halim BURSALI İSMMMO TESMER Y.K Üyesi / Eğitmeni

İNŞAAT

• İÇERİK

• İNŞAAT İŞLERİNDE KDV ORANLARI VE İADESİ

• İNŞAAT İŞLERİNDE NET ALAN HESAPLAMALARI

• ÖZEL (KİŞİSEL KULLANIM İÇİN) İNŞAATLAR

• YAP SAT İNŞAATLAR

• HASILAT PAYLAŞIMLI İNŞAATLAR

• KAT KARŞILIĞI İNŞAATLAR

• İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ

• YILLARA SARİ İNŞAAT ONARIM İŞLERİ

• İŞ ORTAKLIKLARI

• İNŞAT İŞLERİNDE SGK UYGULAMALARI

İNŞAAT

İnşaat Faaliyetlerinde Kimler Bulunabilir

Şahıslar

(Gerçek kişiler)

Şirketler

(Tüzel kişiler)

Gerçek veya tüzel kişi ortakları

İNŞAAT Belli bir bölgedeki bina, altyapı, havaalanı, baraj gibi geniş anlamda yapı veya yapı çevresinin oluşturulma aşamasıdır.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Bina

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yap%C4%B1

İNŞAAT İŞLETMELERİ

Mamul üretim işletmesi

• Kendi adına, kendi nam ve hesabına inşaat yapan, imalat faaliyetinde bulunan ortaya mamul çıkaran işletmelerdir. (Özel İnşaatlar)

Hizmet üretim işletmesi

• Başkaları adına, başkaları hesabına inşaat hizmet faaliyetinde bulunan işletmelerdir.

Ticaret işletmesi:

• Faaliyetinde sadece alım-satım yapan işletmelerdir.

İNŞAAT İŞLETMELERİ ARASINDAKİ FARKLAR

pay alma tasarruf hakkıKendi nam ve

hesabına başkaları adına ve

hesabına

Mamul üretim işletmesi

değil

Hizmet işletmesi yok yok değil

Ticaret işletmesi inşaat malzemelerini alım- satımını yapan işletmedir

İNŞAAT İŞLETMELERİ ARASINDAKİ FARKLAR

• Mamul üretim işletmelerinde esas olan, inşaat faaliyetinde bulunan işletmenin, üründen pay almasıdır. Bu pay ister %1 olsun ister %100 olsun işletmenin üretilen ürün üzerinde tasarruf hakkı vardır.

• Hizmet üretim işletmelerinde ise faaliyet sonunda çıkan ürün başkasına ait olduğundan o ürün üzerinde bir tasarruf hakkı olmadığı gibi üründen herhangi bir oranda pay almamaktadır. Taahhüt şeklinde yapılan inşaatlarda inşaat işi bir bedel karşılığında üstlenilmiştir.

(Bu iki işletmenin faaliyet alanının doğru tespit edilmesi , hesap planının oluşturulmasında ve mali tablolarının hazırlanmasında son derece Önemlidir. )

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV UYGULAMASI

• 3065 Sayılı KDV hükümlerine göre, Ticari ve sınai faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler KDV tabidir. Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde bu belgelerde gösterilen miktarlarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi kısım kısımmal teslimi veya hizmet yapılması mutat olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde her bir kısmın teslimi ve bir kısım hizmetin yapılması anında vergiyi doğuran olay meydana gelir.

• Mal veya hizmetlere uygulanacak KDV oranlarının tespitine ilişkin 24/12/2007 tarih 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre:

• Ekli (1) sayılı listede yer alan mal ve hizmet teslimleri için %1

• Ekli (2) sayılı listede yer alan mal ve hizmet teslimleri için %8

• Ekli listede yer alanlar hariç olmak üzere, vergiye tabi işlemler için %18

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV ORANLARI

• Genel olarak inşaat taahhüt işlerinde %18

• İşletmenin aktifinde kayıtlı arsa teslimi %18

• M2 ne olursa olsun işyeri tesliminde %18

• Net alanı 150 m2 büyük konut tesliminde ? % 8

• Şahsi mülke konu olan arsa teslimi 0

• Net alanı 150 m2 küçük konut teslimlerinde …..

%8%10 %18


Net alanı 150 m2 ye kadar olan (150 m2 dahil) konut tesliminde 01/01/2013 tarihinden sonra üzerine inşaat yapılan arsanın 1319 sayılı Emlak vergisi kanununun 29. maddesine istinaden tespit edilen arsa birim m2 vergi değerine göre işlem yapılacaktır.

(Yapı ruhsatı 01/01/2013 tarihinden önce alınan konut inşaatı projelerinde)

01/01/2013 Öncesi

150 m2 ve altında %1

150 m2 den büyük %18


İnşaat ruhsatı 01/01/2013 – 31.12.2016 arasında

Büyükşehirlerde , lüks veya birinci sınıf şeklinde yapılan net alanı 150 m2 ye kadar olan (150 m2 dahil) konutların tesliminde KDV oranı Arsa birim m2 vergi değerine göre belirlenmektedir.

150 m2 kadar olan konutlarda;

Arsa birim m2 vergi değeri:

499 TL % 1

500 - 999 TL % 8

1000 ve üstü % 18

İNŞAAT İŞLERİNDE KDV ORANLARIKarar Sayısı : 2017/9759

İnşaat ruhsatı 31.12.2016’dan sonra

• Büyükşehirlerde , lüks veya birinci sınıf şeklinde yapılan net alanı 150 m2 ye kadar olan (150 m2 dahil) konutların tesliminde KDV oranı Arsa birim m2 vergi değerine göre belirlenmektedir.

• 150 m2 kadar olan konutlarda;

• Arsa birim m2 vergi değeri:

• 999 TL % 1

• 1000 – 2000 TL % 8

• 2001 ve üstü % 18


6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında kanun hükümleri uyarınca Kentsel Dönüşüm kapsamında yapılan konut inşaatlarında inşaat ruhsatı 01/01/2013 sonrasında alınmış

olsa dahi eski uygulamaya devam edilmektedir.

150 m2 ve altında %1

150 m2 den büyük %18

6306 Sayılı Afet Riski Kanunu


• KDV oranı %18 tabi , 150 metrekareden büyük konutlar ile arsa birim bedeli bin liranın üzerindeki konutların satışlarında 08/09/2016 tarihi ile 30/09/2017 tarihine kadar KDV oranı %8 düşürülmüştür.

• Konut teslimlerinde halen yüzde 1 ve yüzde 8 olarak uygulanan KDV oranlarında ise herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.


• Yabancılara KDV’siz Gayrimenkul Satışı

• Yapı ruhsatının bulunması,• Konut veya işyeri olarak inşa edilmesi Yapı ruhsatında; konut, dükkân,

ofis, büro, rezidans, apart daire, devre mülk vb. olarak tanımlanmalı.• Hazır vaziyette fiilen teslim edilmesi.• Kat irtifakı kurulabilen konut veya işyerlerinde kat irtifakının da kurulmuş

olması,• İlk teslim olması, İstisnanın uygulanabilmesi için, söz konusu

gayrimenkulün inşa eden tarafından yabancı kişi veya kuruma satışı yapılması gerekmektedir. Konut veya iş yerinin inşa edenlerden satın alınarak bir başkasına satılması hâlinde yapılan konut veya iş yeri teslimi ilk teslim olarak değerlendirilmez. Kat karşılığı inşaat işlerinde, arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya iş yerinin arsa sahibi tarafından 3. kişilere satışı ilk teslim kapsamında değerlendirilemez.


• İSTİSNADAN YARARLANACAK ALICILAR• Türk vatandaşları1-İstisna kapsamında teslimin yapılacağı tarih

itibarıyla geçerli olan yurt dışında çalışma veya oturma iznine sahip olması,

2- Çalışma veya oturma iznini, istisna kapsamında teslimin yapılacağı tarihten en az altı ay önce almış olması,

3- Çalışma veya oturma izninin alındığı tarih ile istisna kapsamında teslimin yapılacağı tarih arasında en az altı ay yurt dışında bulunması


• İSTİSNADAN YARARLANACAK ALICILAR

• Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler

• İkametgâhı Türkiye’de bulunanlar ile bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar Türkiye’de yerleşmiş sayılırlar


• İSTİSNADAN YARARLANACAK ALICILAR• Tüzel Kişiler• Kanunî ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş

yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen kurumlar bu istisnadan faydalanabilir.

• Kanunî merkezden maksat, vergiye tabi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya sözleşmelerinde gösterilen merkezdir. İş merkezi ise iş bakımından işlemlerin bilfiil toplandığı ve yönetildiği merkezdir.


• DİĞER ŞARTLAR

• Bedelin Türkiye’ye getirilmesi; Konut veya iş yeri tesliminde KDV istisnasının uygulanabilmesi için, bedelin en az %50’sinin satışa ilişkin faturanın düzenlendiği tarihten önce, kalan kısmının da en geç bir yıl içerisinde alıcı tarafından döviz olarak Türkiye’ye getirilerek satıcıya ödenmesi gerekir.

• Gayrimenkulün bir yıl süreyle satılamaması; Uygulamada, istisna kapsamında alınan gayrimenkulün bir yıl içinde satılması engellenmiştir.

• Şayet, KDV ödenmeksizin alınan gayrimenkuller bir yıl içinde elden çıkarılmak istenirse, ilk işlemde tahsil edilmeyen KDV gecikme faizi ile birlikte gayrimenkulün bulunduğu yerdeki vergi dairesine ödenmesi gerekir.

150 M2 NET ALAN (Eski Şekli)

Net alan deyimi "konut içerisinde duvarlar arasında kalantemiz alan" olarak tanımlanan faydalı alanı ifade etmekteolup, plan ve proje gereği konut dışında bir amaçlakullanılacak bölümleri de ihtiva eden inşaatlarda indirimlioran sadece konut olarak kullanılacak bölümlere uygulanır.

Net alanı 150 m2 ve altındaki konut tesliminde ( %1 veya%8) indirimli oranda KDV uygulanabilmesi için konutun netalanının doğru biçimde tespit edilmesi gerekir.

150 M2 NET ALAN (Eski Şekli)

Net alanın hesaplanması konusunda aşağıdaki şekilde hareket edilir:

a) Balkon, kömürlük, garaj, asansör boşluğu ve benzeri yerler, konutlardan ayrı olarak kullanılmaları mümkün olmadığından prensip olarak net alan hesabına dahildir.

b) Faydalı alan genel olarak duvar yüzlerinde 2,5 cm sıva bulunduğu kabul edilerek, proje üzerinde gösterilmiş bulunan kaba yapı boyutlarının her birinden 5'er cm. düşülmek suretiyle hesaplanır.

150 M2 NET ALAN (Eski şekli)

-Konutlarda kapı ve pencere şeritleri, duman ve çöp bacası çıkıntıları, ışıklıklar ve hava bacaları,

-Karkas binalardaki kolonların duvarlardan taşan dişleri,

-Bir konuttaki balkonların veya arsa zemininden 0,75 m.den yüksek terasların toplamının 2 m2'si çok katlı binalarda yapılan çekme katların etrafında kalan ve ticaret bölgelerinde zemin katların komşu hududuna kadar uzaması ile meydana gelen teraslar,

-Çok katlı binalarda genel giriş, merdiven, sahanlıklar ve asansörler,

-İki katlı tek ev olarak yapılan konutlarda iç merdivenlerin altında 1,75 m. yüksekliğinden az olan yerler,

-Bodrumlarda konut başına bir adet, konutun bulunduğu bina dışında konut başına 4 m2'den büyük olmamak üzere yapılan kömürlük veya depo,

-Kalorifer dairesi, yakıt deposu, sığınak, kapıcı dairesi, müşterek hizmete ayrılan depo, çamaşırlık,

-Bina içindeki garajlar ile bina dışında konut başına 18 m2'den büyük olmamak üzere yapılan garajlar, faydalı alan dışındadır.

Konutlarda 150 m2 net

kullanım alanına

dahil edilmeye-

cekler

150 M2 NET ALAN (Eski şekli)

-Bina dışındaki kömürlük ve depoların 4 m2'yi,

garajların 18 m2'yi aşan kısmı,

ait oldukları konutun faydalı alanına dahil edilirler.

Konutlarda 150 m2 net

kullanım alanına

dahil edilecekler

150 M2 NET ALAN

• Danıştay Dördüncü Dairesi 10.12.2014 tarihli veE.2014/4835 sayılı Kararı ile yürütmeyi durdurdu

• Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ise,25.3.2015 tarihli ve YD. İtiraz No:2015/5 sayılıKararı ile, Maliye Bakanlığı'nın yürütmenindurdurulması kararına karşı yaptığı itiraz talebini,ileri sürdüğü iddiaları kararın kaldırılmasınıgerektirecek nitelikte bulmayarak reddetti.

150 M2 NET ALAN

Maliye Bakanlığı Teşkilatına,

Dolayısıyla, 1/5/2014 tarihinden sonra yapılankonut teslimlerinde konutun net alanının tespitindePlanlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği hükümlerinindikkate alınması gerekmektedir." (Maliye BakanlığıGİB'in 1/7/2016 tarihli ve 84958988-130(5428-3003)-E.72416 sayılı yazısı)

Şeklinde talimat verdi.

150 M2 NET ALAN

• Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’ne göre;

✓Bağımsız bölüm net alanı; bağımsız bölüm içerisinde kapalı olup, duvarlar arasında kalan net alandır.

150 M2 NET ALAN

✓ Bu alana; kapı ve pencere eşikleri,✓ 2.5 cm’i geçmemek koşuluyla sıva payları,✓ kolonlar, duman, çöp, atık, tesisat ve hava bacaları ile ışıklıklar,✓ bağımsız bölüm içindeki asansör ve galeri boşlukları, tesisat odası,✓ merdivenlerin altlarında 1.80 m. yüksekliğinden az olan yerler,✓ tek bağımsız bölümlü müstakil binalarda bağımsız bölüm içindeki otopark,

sığınak, odunluk, kömürlük, hidrofor ve arıtma tesisi alanı, su ve yakıtdeposu ve kazan dairesi dahil edilmez.

✓ Açık çıkmalar, balkonlar, zemin, çatı ve kat terasları, kat ve çatı bahçelerigibi en az bir cephesi açık olan mekanlar ile

✓ aynı katta veya farklı katta olup bağımsız bölümün eklentisi olan mekanlarile ortak alanlar bağımsız bölüm net alanı içinde değerlendirilmez.

✓ Bağımsız bölümün içten bağlantılı olarak çatı araları dahil birden fazlakatta yer alan mekanlardan oluşması halinde bu katlardaki bağımsızbölüme ait alanlar birlikte değerlendirilerek bağımsız bölüm net alanıbulunur.”


• Konutla birlikte verilen beyaz eşyalar.

Konutla birlikte ayrıca verilen buzdolabı, çamaşır makinesi, mobilya, taşınabilir klima, perde ve avizeler vb. ürünler konut bedelinden ayrı olarak dikkate alınması gerekir.

"Diğer taraftan 150 m²'nin altındaki konutun inşasında kullanılan kombi, cam balkon, duş teknesi, duşakabin, küvet, mutfak dolabı, evye, batarya, duş başlığı, panel radyatör gibi eşyalara ilişkin yüklenilen KDV iade hesabına dahil edilebilecektir."

İNŞAAT İŞLERİNDE İADE UYGULAMASI

İndirimli orana tabi işlemin gerçekleştiği yıl içinde, gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilmeyen ve

tutarı o yıl için tespit edilecek sınırı aşan verginin iadesini mahsup yoluyla talep edebilir.

Teslim ve hizmetin gerçekleştiği yıl içinde mahsuben iade edilmeyen vergi iadesi izleyen yılda mahsuben veya

nakden talep edilebilir.

Ancak iadenin ilgili olduğu yıl için tespit edilmiş olan alt sınırı aşmayan KDV lerin iadesi mümkün

olmayacaktır.(2016 yılı için 20.600 TL.-2017 21.400 TL)


• Karar Sayısı : 2017/9759 03.02.2017

• 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre, 2017 yılında gerçekleştirilen ve Bakanlar Kurulunca indirimli vergi oranına tabi tutulan teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin 10.000 TL’yi aşan kısmı, yılı içinde iade edilir.

• 2016 yılında yapılan indirimli orana tabi işlemlerle ilgili 2017 yılında yapılacak yıllık iadelerde de bu tutar dikkate alınır.

• 2018 ve izleyen takvim yılları için bu sınır, bir önceki yıldaki tutarın, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamada, 50 TL ve daha düşük tutarlar dikkate alınmaz, 50 TL’den fazla olan tutarlar ise 100 TL’nin en yakın katına yükseltilir.

http://www.alomaliye.com/2015/01/02/vergi-usul-kanunu-vuk-213-sayili-kanun/

İNŞAAT İŞLERİNDE İADE UYGULAMASI

DÖNEM

İ N D İ R İ M L İ O R A N A

T A B İ İ Ş L E M

FARK

(4-3)

ÖNCEKİ

DÖNEM

SONU

İADE

EDİLEBİLİ

R KDV

TUTARI

İADEYE

ESAS

KDV

TUTARI

(Kümüla

tif)(5+6)

İADE

EDİLEBİ-

LİR KDV

TUTARI

DEVREDE

N KDV

MAHSU

BU

GERÇEK-

LEŞEN

KDVBEDEL

HESAP-

LANAN

KDV

YÜKLE-

NİLEN

KDV

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10)

OCAK 100.000 1.000 10.000 9.000 0 9.000 0 50.000 0

ŞUBAT 200.000 2.000 34.800 32.800 9.000 41.800 31.800 60.000 31.800

MART 0 0 0 0 41.800 41.800 0 55.800 0

NİSAN 0 0 0 0 41.800 41.800 0 75.000 0

MAYIS 20.000 200 100 -100 41.800 41.700 0 60.000 0

HAZİRAN200.000 2.000 24.400 22.400 41.700 64.100 22.300 80.000 22.300

GAYRİMENKUL SATIŞLARINDA KDV İSTİSNASI

• 3065 Sayılı KDV Kanununun md. 17-4r hükmü uyarınca kurumların aktifinde en az 2 tam yıl (730 gün) bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler KDV istisnadır.(Bağış ve hibe şeklindeki teslimlerde istisna uygulanmaz). Kazançların %75 lik kısmı kurumlar vergisinden müstesnadır.

• Bu istisna satışın gerçekleştiği dönemde uygulanır. Ve satış kazancına istinaden yararlanılan % 75 lik kısım satışın yapıldığı yılı izleyen 5. yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hs. Tutulur. Bu fon sermayeye ilave edilebilir.

• Satış bedelinin , satışın yapıldığı yılı izleyen 2. yılın sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır.

• Ancak istisna kapsamında bulunan taşınmazların ticaretini yapan kurumların yapmış olduğu teslimler ise bu istisna kapsamının dışındadır.

ÖRNEK - GAYRİMENKUL SATIŞLARINDA KDV İSTİSNASI

Örnek: (K) Ltd. Şti. 10/07/2013 tarihinde satın aldığı, aktifinde 400.000 TL maliyet bedeli ile kayıtlı arsasını 30/10/2016 tarihinde peşin olarak 950.000 TL karşılığı satmıştır.

* Aktifte kalma süresi 2 yıldan fazladır ( KDV istisnası vardır.)

• Satış kazancının % 75

• Kurumlar vergisinden istisnadır.

Satıştan doğan kazancı : 950.000 - 400.000 = 550.000

İstisna kazancı : 550.000 x %75 = 412.500


102. BANKALAR HS. 950.000-

250. ARSA VE ARAZİLER HS. 400.000-

679.DİĞ.OLĞ.DIŞI GELİR VE KARLAR 550.000-Arsa Satış Kaydı


905. NAZIM HESAPLAR 412.500-

906.NAZIM HESAPLAR 412.500-

(Matrahtan indirilecek gelirler)


01/01/2017

570. 412.500-

549 ÖZEL FONLAR 412.500-

(Gayrimenkul kazanç istisnası)

ÖZEL İNŞAAT

İNŞAAT İŞLERİ

YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR YAP-SAT

KAT KARŞILIĞI HASILAT PAYLAŞIMI

İNŞAAT

İŞLERİ

KİŞİSEL KULLANIM AMAÇLI İNŞAATLAR

Vergi mükellefi olmayan gerçek kişilerin, sadece kullanmak amacı ile kendi şahsi mülkleri üzerine yaptıkları veya yaptırdıkları inşaatlar da özel inşaat olarak ele alınmaktadırlar.

Bu türden inşaatlarda elde edilen gayrimenkullerin inşaatın bitiminden itibaren 5 yıl içerisinde topluca bir kişiye satılması durumunda satıştan doğacak kazanç Değer Artış Kazancı olarak gelir vergisine konu olabilecektir.

Aksi halde daireleri aynı yılda farklı kişilere birer adet veya farklı yıllarda tek tek şeklinde satışa konu edilmesi durumunda işlemin sürekliliğinden hareketle kazanç ticari kazanç olarak değerlendirilecek ve ticari kazançtan söz edilebilecektir.


T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

ADANA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü

Sayı: 84412373-130 (1/1.-2013/3705)-23 09/04/2014

Konu: Özel İnşaatlarda KDV

…………………

Şahsi ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşan mesken veya şahsi ihtiyaç kapsam ve sınırlarını aşmamakla birlikte işyeri yada mesken ve dükkan ünitelerinden oluşan inşaatın yapılması durumunda, ticari bir organizasyonun şekli ve maddi unsurları ile açıkça ortaya çıkması nedeniyle bu faaliyetinde ticari sayılması gerekmektedir.

…………………

Buna göre, adınıza kayıtlı arsa üzerine tarafınızca inşa edilecek gayrimenkullerin şahsi ihtiyaç kapsamı sınırını aştığı ve aynı zamanda işyeri inşaatı faaliyetinde de bulunulduğu anlaşıldığından, bu faaliyetinizin ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmesi ve genel esaslar çerçevesinde KDV mükellefiyetinizin tesis edilmesi gerekmektedir.


Arsa bedelinin bina inşaat maliyetine eklenmesi

Arsa maliyeti arsanın tapuda kayıtlı alış bedeli ile satın almayla ilgili yapılan masrafların toplamından oluşacaktır.

Alış bedeline inşaata tahsis edilen tarihe kadar oluşan endeksleme farkı ilave edilebilecektir.

İnşaat bittikten sonra yapılacak satışlarda endeksleme yapılabilir.

Harcama belgelerinin saklanması çok önemli.

YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR

• İşletmenin 250- Arsa ve araziler hesabında kayıtlı olup, kendi kullanımı için yapılan ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılan faaliyettir.

• Her türlü malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamalar 258- Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabında izlenir.

• Yapımı tamamlanan inşaat 252- Binalar hesabına kaydedilir.

250 Arsa ve araziler 258 Yapılmakta olan yatırımlar 252 Binalar

80.000- 80.000- 80.000- 400.000- 400.000-320.000-

YAP-SAT İNŞAATLAR

Yapılış amacı ne olursa olsun (satmak, kiraya vermek, kullanmak vs.) genel olarak, kendi nam ve hesabına yapılan inşaatlar özel inşaat olarak nitelendirilir. Kendi nam ve hesabına yapılan bu tür inşaatlar genellikle satmak amacıyla yapılmakta ve satışa konu edilmektedir. Satmak amacıyla yapılan inşaatlar, uygulamada Yap – Sat şekline ifade edilmektedir.

YAP-SAT İNŞAATLAR

• Yap-sat şeklindeki inşaat uygulamasında bir mamul üretimi söz konusudur. Ortaya çıkarılan mamulün tasarruf hakkı işletmeye aittir.

• İnşaatın yıllara yaygın olup olmamasının bir önemi yoktur. Faaliyet sonuçları her yıl için ayrı ayrı tespit edilir ve ilgili olduğu yılın kazancında dikkate alınır.

ARSANIN SATIN ALINMASI1) Arsa Sahibi Vergi Mükellefi Değil İse;

150. Arazi ve Arsalar H. 250.000 TL

320. Satıcılar 250.000 TL

Gider Pusulasına Dayalı Arsa Alım Kaydı.

(Tevkifat yapılmaz)

ARSANIN SATIN ALINMASI

2) Arsa Sahibi Vergi Mükellefi Olması ve Arsanın Bilanço Aktifinde Kayıtlı Olması Halinde;

150. Arazi ve Arsalar H. 250.000 TL

191. İndirilecek KDV 45.000 TL

320. Satıcılar 295.000 TL Faturaya Dayalı Arsa Alım Kaydı

ARSANIN SATIN ALINMASI

3) Arsa Alım İşleminin KDV’den İstisna Olması Halinde;

150. Arazi ve Arsalar H. 250.000-

320. Satıcılar 250.000-

Faturaya Dayalı KDV’den İstisna Arsa Alım Kaydı

HASILAT PAYLAŞIMI

• Uygulamada “Hasılat Paylaşımı”, yada “Gelir Paylaşımı” vb. şekillerde düzenlenen sözleşmeler uyarınca yapılan işlerde, inşa edilen bağımsız birimler yerine bunların hasılatı paylaşılmakta olup, bu tür sözleşmeler gereğince yapılan işlerin de 30 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde düzenlenen “Arsa Karşılığı İnşaat” olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. (2011/1 Nolu KDV Sirküleri)

HASILAT PAYLAŞIMI

• Bağımsız birimlerin üçüncü şahıslara satışında, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihte sadece müteahhit tarafından üçüncü şahıslara fatura düzenlenecek, faturada gösterilen toplam bedel üzerinden bağımsız birimlerin niteliğine göre %1 veya %18 oranında KDV hesaplanarak beyan edilecektir. (2011/1 Nolu KDV Sirküleri)

• Arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarih itibariyle hasılattan kendisine kalan pay için müteahhide arsa satış faturası düzenleyecek, fatura bedeli üzerinden genel esaslara göre KDV hesaplayarak beyan edecektir. Arsa tesliminin, KDV’nin konusuna girmemesi veya KDV’den istisna edilmiş olması halinde bu teslimde KDV hesaplanmayacaktır. (2011/1 Nolu KDV Sirküleri)

HASILAT PAYLAŞIMI

Hasılat Paylaşımı Muhasebe Kaydı:

120. Alıcılar 2.525.000-

600. Yurtiçi Satışlar 2.500.000-

391. Hes. KDV 25.000-10 Adet Konut Satışı

HASILAT PAYLAŞIMI

151. Arsa Maliyeti 1.000.000-

320. Satıcılar 1.000.000-

Arsa Payı Bedeli (Hasılatın %40)

HASILAT PAYLAŞIMI

320. Satıcılar 1.000.000-

102. Bankalar 1.000.000-

Arsa Sahibine Ödeme

HASILAT PAYLAŞIMI

620. S.M.M. 2.200.000-

152. İnşaat Maliyeti 1.200.000-

152. Arsa Payı Maliyeti 1.000.000-

Satılan 10 Adet Daire Maliyeti

HASILAT PAYLAŞIMI

10 Dairein

Satış Tutarı Maliyet Kar

2.500.000- 2.200.000- 300.000-

KAT KARŞILIĞI İNŞAATLAR

• Arsa sahibi ile müteahhit arasında yapılan, müteahhidin, arsa sahibinin kendisine devredeceği belirli arsa paylarına karşılık olarak arsa üzerine bağımsız bölümler inşa etmek suretiyle bir yapı meydana getirmeyi ve sonunda bu bağımsız bölümlerden belirlenmiş olanları arsa sahibine devretmeyi taahhüt ettiği sözleşme türüdür.


Kat karşılığı inşaat işlerinde iki ayrı teslim söz konusudur.

• Arsa sahibi tarafından müteahhide arsa teslimi

• Müteahhit tarafından arsaya karşılık olarak arsa sahibine konut veya işyeri teslimidir.

(KDVK-60/2011-1 Sayılı sirküleri)


Arsa sahibi tarafından

müteahhide arsa teslimi

Ticari işletmeye

dahil olmayan arsa payları

Ticari işletmeye

dahil olan arsa

payları


Ticari işletmeye dahil olmayan arsa payları:

• Arsa paylarının devrinde, iktisap tarihi ile satış tarihi arasında ki sürenin 5 yılı aşmaması durumunda arsa satışından doğan kazanç GVK göre Değer Artış Kazancına ilişkin hükümleri çerçevesinde vergilendirilecektir.

• Ticari bir işletmeye dahil olmayan arsaların kat karşılığı müteahhide teslimi KDV nin konusuna girmediğinden KDV ye tabi değildir.


Ticari işletmeye dahil olmayan arsa payları: Danıştay’a göreArsanın kat karşılığı müteahhide verilmesi servetin

biçim değiştirmesidir.Dairelerin bir yıl veya değişik sürelerde birden fazla

veya tek kişiye satılması faaliyetin devamlı olduğu anlamına gelmez.

- Ticari kazanç olarak kabul edilmez.- Arsanın alınmasından 5 yıl geçtikten sonra

dairelerin satılması vergilendirilemez.(Dn. 4. D. 16.3.2009 Tarih ve E.2008/2968, K.2009/1232)

KAT KARSILIĞI İNŞAATLAR

Ticari işletmeye dahil olan arsa payları:

• Arsanın ticari bir işletmenin aktifinde kayıtlı olması prensip olarak KDV ye tabidir.

• Ancak ana faaliyet konusu gayrimenkul alım satımı olmayan kurumlar vergisi mükellefleri aktiflerinde iki tam yıl süreyle bulunan arsalarını kat karşılığı sözleşmesiyle müteahhitlere vermeleri işlemi KDV den istisnadır.(KDV 17/4-r)


Arsanın Değerlemesi:

Kendi arsası üzerine inşaat yapanlarda da yine satın alma değeri ile yapılan tapu harcamaları arsa bedelini oluşturur.

Kat, daire veya dükkan karşılığı başkasına ait arsa üzerine inşaat yapanlarda ise sözleşme gereği arsa sahibine verilecek daire, kat veya dükkanların maliyet bedeli ve arsa sahibine yapılan diğer ödemeler arsanın maliyetini oluşturur.


Emsal bedeli, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı

değerdir.Emsal bedeli sıra ile, aşağıdaki esaslara göre tayin olunur.

Ortalama Fiyat Esası

Aynı cins ve nevideki mallardan sıra ile değerlemenin

yapılacağı ayda veya evvelki aylarda satış yapılmışsa, emsal bedeli bu satışların miktar ve

tutarına göre mükellef tarafından çıkarılacak olan "Ortalama satış fiyatı" ile

hesaplanır. Bu esasın uygulanması için, aylık satış

miktarının, emsal bedeli tayin olunacak her bir malın miktarına

nazaran % 25'ten az olmaması şarttır.

Maliyet Bedeli Esası

bedeli belli edilecek malın, maliyet bedeli bilinir veya

çıkarılması mümkün olursa, bu takdirde mükellef bu maliyet bedeline, toptan

satışlar için % 5, perakende satışlar için % 10 ilave etmek suretiyle emsal

bedelini bizzat belli eder.

Takdir Esası

Yukarıda yazılı esaslara göre belli edilemeyen emsal

bedelleri ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca

takdir yolu ile belli edilir. Takdirler, maliyet bedeli ve

piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpranma dereceleri nazara

alınmak suretiyle yapılır. Takdir edilen bedellere mükelleflerin

vergi mahkemesinde dava açma hakkı mahfuzdur. Ancak,

dava açılması verginin tahakkuk ve tahsilini

durdurmaz.


• Maliyet Bedeli Esası : Satışa konu olan dairenin maliyetinin biliniyor olması durumunda maliyet bedeline artı kar marjı konularak fatura bedelinin tespit edilmesidir.

• Toptan satışlarda %5• Perakende satışlarda %10

• Not: Vergi uygulamalarında genel olarak, vergi mükellefi olmayanlara yapılan satışlar perakende satış, vergi mükellefi olanlara yapılan satışlarda ise toptan satış dikkate alınmaktadır.

ÖRNEK- MALİYET + KAR* Arsa sahibi vergi mükellefi değil ise ; * Arsa sahibi vergi mükellefi ise;

Arsa maliyeti 2.500.000- Arsa maliyeti 2.500.000-

% 10(+) 250.000- % 5 (+) 125.000-

Toplam 2.750.000- Toplam 2.625.000-

Kira ve nakit ödemeler 100.000- Kira ve nakit ödemeler 100.000-

%10(+) 10.000- % 5 (+) 5.000-

Toplam 110.000- Toplam 105.000-

KDV matrahı 2.860.000- KDV matrahı 2.730.000-

Hesaplanan KDV 47.300- Hesaplanan KDV 45.150-

2.750.000 X % 1= 27.500 2.625.000 X %1 = 26.250

110.000 X %18= 19.800 105.000 X %18= 18.900

ÖRNEK – ARSA SAHİBİNE KONUT TESLİMİ

• Arsa sahibine düzenlenecek fatura

120.001 Arsa Sahibi 47.300-

391.001 Hes. KDV 47.300-

(Arsa sahibine konut teslimi)

Bu fatura 3065 sayılı KDV kanununa göre sadece KDV hesaplaması için düzenlenmiştir.

KAT KARŞILIĞI İNŞAAT

Arsa sahibinin kazancıMüteahhit in yaptığı iş hizmet faaliyeti değil, daire, işyeri şeklinde üretmeye yönelik bir mamul üretim faaliyetidir.

Bu işlemde Arsa sahibi açısından;Hasılat arsanın karşılığında müteahhitten alınan daire veya işyerlerinin emsal değeri olurken,

Maliyet ise arsa payının değeridir. Müteahhide devredilen arsa paylarının değeri ile karşılığında sahip olunan daire veya işyerlerinin arasındaki fark arsa sahibinin kazancını oluşturmaktadır.


Bu kazanç; • Arsa sahibi ,Gerçek kişi ise ve arsa işletmesinde

kayıtlı değil ise Değer Artış Kazancı yönünden Gelir vergisine konu olur.

• Arsa, gerçek kişinin aktifinde kayıtlı ise ,Ticari Kazanç yönünden Gelir vergisine konu olur.

• Arsa bir tüzel kişiliğin aktifinde kayıtlı ise Ticari Kazanç yönünden Kurumlar vergisine konu olur.


• Müteahhit olarak:

• Toplam inşaat maliyeti: Arsa sahibine teslim edilenkonut ve işyerleri ile müteahhide kalan konut ve işyerlerinin inşaat maliyetlerinden oluşmaktadır.

• Arsa maliyeti: Arsa sahibine teslim edilen konut veişyerlerinin inşaat maliyeti, müteahhit için arsamaliyetidir.


Örneğin; Arsa karşılığında 12 daire verecek olan birmüteahhit 30 dairelik bir inşaata 18 daireye sahibiolacaktır.

İşte bu 18 daireye sahip olabilmek için 30 daireninmaliyetine katlanması gerekecektir. Fazladan katlandığı 12dairenin maliyeti arsa maliyetidir.


Örnek: 2016 yılında müteahhit ( T ) Ltd. Şti. ile arasında %60 müteahhit %40 arsa sahibi paylaşımlı her biri 120 m2 net alana sahip 10 dairelik bina inşaatına ilişkin kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır. İnşaatın bitiminde 6 daire müteahhide , 4 daire arsa sahibinin olacaktır. Veriler;Toplam inşaat alanı: 2500 m2Müteahhit arsa payı: %60Arsa sahibi arsa payı: %40Toplam inşaat maliyeti: 3.750.000 TL.


Toplam inşaat maliyeti : 3.750.000-

1 adet dairenin inşaat maliyeti : 3.750.000 / 10 = 375.000-

Müteahhittin payıArsa sahibinin payı

Arsa maliyeti : 375.000 X 4 = 1.500.000-

1 adet daire arsa maliyeti : 1.500.000 / 6 = 250.000-

1 adet dairenin arsa paylı maliyeti :375.000 + 250.000 = 625.000-

375.000 375.000 375.000 375.000375.000

+250.000

375.000+

250.000

375.000+

250.000

375.000+

250.000

375.000+

250.000

375.000+

250.000


• Arsa karşılığı inşaat işlerinde, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihte, müteahhitte yapılan arsa teslimi ile arsa sahibine yapılan bağımsız bölümlerin tesliminde düzenlenecek olan faturada arsa payı dahil üzerinden düzenleneceği belirtilmiştir.(60 Sıra No.lu KDV)


• Örnek uygulama: (kat karşılığı iş yapan Müteahhit)

• Büyük şehirde birinci sınıf inşaat olarak yapılacak 40 daire (konut) inşaatında, kat karşılığı inşaat sözleşmesi üzerinden, arsa sahibine arsa payları karşılığı olarak 15 daire teslim edecektir. İnşaat ruhsatı Kasım 2014 tarihinde alınmıştır. İnşaat ocak 2015 de başlamıştır. 31 Temmuz 2016 tarihinde tamamlanmıştır. Arsa 650 m2’dir.

• Yapı ruhsatının alındığı tarihte arsa birim değeri 750 TL’dir.

• Arsa sahibine teslim edilecek konutlar: 15 daire x 130 m2 = 1.950 m2

• Müteahhide kalan konutlar : 25 daire x 130 m2 = 3.250 m2

• Toplam alan : 5.200 m2


• 2015 yılı

İlk madde malzeme alışları 8.300.000

Kullanılan ilk madde malzeme 8.100.000

Direkt işçilik giderleri 900.000

Genel Üretim giderleri 750.000

Pazarlama satış dağıtım 150.000

Genel Yönetim giderleri 320.000


• 2016 yılı

İlk madde malzeme alışları 2.800.000

Kullanılan ilk madde malzeme 2.850.000

Direkt işçilik giderleri 150.000

Genel Üretim giderleri 450.000

Pazarlama satış dağıtım 80.000

Genel Yönetim giderleri 200.000


01 -----------------------2015 ----------------------------

150 İLK MADDE MALZEME 8.300.000

150.10….. İlçesi …ada…..parsel (T:……m2 F.Alan

150.10.01 İnşaat demiri

150.10.02 Beton

150.10.03 Çimento

****** 8.300.000

İlk madde malzeme alımı


02 -----------------------2015 ----------------------------

710 DİREKT İLK MADDE MALZEME 8.100.000


Üretimde kullanılan ilk madde malzeme


03 -----------------------2015 ----------------------------

720 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 900.000

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 750.000

760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ 150.000

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 320.000

****** 2.120.000

Dönem giderlerinin kaydı


04 -----------------------2015 ----------------------------

151 YARI MAMÜLLER 9.750.000

711 DİREKT İLK.MAD. MLZ. YAN. 8.100.000

721 DİREKT İŞÇ. GİD. YAN. 900.000

731 GENEL ÜRETİM GİD. YAN. 750.000

Üretim maliyetinin bilanço hes. aktarımı


05 -----------------------2015 ----------------------------

631 PAZARLAMA SAT. DAĞ. GİD (-) 150.000

632 GENEL YÖNETİM GİD. (-) 320.000

761 DİREKT İLK.MAD. MLZ. YAN. 150.000


Giderlerin Gelir Tablosuna aktarımı


06 -----------------------2015 ----------------------------









760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞ. GİD. 150.000

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERi 320.000

Yansıtma hesaplarının kapanışı


07 -----------------------2015 ----------------------------

690 DÖNEM K/Z 470.000

631 PAZAR. SATÇ DAĞ. GİD (-) 150.000


Gelir tablosu hesaplarının K/Z’devri


08 -----------------------2015 ----------------------------

692 DÖN.NET KARI/ZARARI 470.000

690 DÖNEM K/Z 470.000

Dönem K/Z hesabının net K/Z hes.devri

09 -----------------------2015 ----------------------------

591 DÖNEM NET ZARARI (-) 470.000




150 İLK MADDE MALZEME

8.300.000 8.100.000

151 YARI MAMÜLLER

9.750.000


01 -----------------------2016 ----------------------------


150.10….. İlçesi …ada…..parsel (T:……m2 F.Alan

150.10.01 İnşaat demiri

150.10.02 Beton

150.10.03 Çimento

****** 2.800.000

İlk madde malzeme alımı


02 -----------------------2016 ----------------------------



Üretimde kullanılan ilk madde malzeme


03 -----------------------2016 ----------------------------



760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ 80.000


****** 880.000

Dönem giderlerinin kaydı


04 -----------------------2016 ----------------------------





Üretim maliyetinin bilanço hes. aktarımı


151 YARI MAMÜLLER

9.750.000 (2015)3.450.000 (2016)

13.200.000

152 MAMÜLLER

13.200.000


05 -----------------------2016 ----------------------------

152 MAMÜLLER 13.200.000

152 10 ... İlçesi ada…parsel Ad.Bağ. Bölm

(T:..m2 F.Alan)

152 10 001 …. nolu bağımsız bölüm




Tamamlanan üretim maliyeti

Arsa sahibine düzenlenmesi gereken fatura

KDV Hesabı

Toplam inşaat maliyeti 13.200.000 TL

Toplam inşaat alanı 5.200 m2

Birim metrekare maliyeti (13.200.000/5.200) 2.538,46 TL

Bir konutun toplam inşaat maliyeti 2.538,46 x 130 330.000 TL

Müteahhit için arsa maliyeti (2.538,46 x 1.950 m2) 4.950.000 TL

Müteahhide kalan konutların m2 maliyeti (13.200.000/3.250 m2) 4.061,54 TL

Müteahhide kalan bir konutun maliyeti 4.061,54 x 130 m2 528.000 TL

Arsa sahibine kesilecek faturada 1 konut için KDV Matrahı 528.000+%10

580.800 TL

15 Adet Konut birim fiyatı 580.800 8.712.000 TL

KDV % 8 696.960 TL

Toplam 9.408.960 TL

330.000 330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000 330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000 330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000 330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000 330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000 330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000 330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000 330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000

330.000+

198.000


06 -----------------------2016 ----------------------------

120 ALICILAR 696.960

391 İLAVE KDV 696.960

Arsa sahibine KDV hesaplanması için

kesilen fatura


07 -----------------------2016 ----------------------------

120 ALICILAR 756.000

600 YURT İÇİ SATIŞLAR 700.000

391 HESAPLANAN KDV 56.000

Satılan bir adet konut


08 -----------------------2016 ----------------------------

620 SATILAN MAM.MALİYETİ 528.000

152 MAMULLER 528.000

Satılan mamullerin maliyeti


09 -----------------------2016 ----------------------------









760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞ. GİD. 80.000


Yansıtma hesaplarının kapanışı


10 -----------------------2016 ----------------------------

690 DÖNEM K/Z 808.000

622 SATILAN MAMULLER MAL (-) 528.000

631 PAZAR. SAT. DAĞ. GİD (-) 80.000




11 -----------------------2016 ----------------------------

600 YURT İÇİ SATIŞLAR 700.000

690 DÖNEM K/Z 700.000



12 -----------------------2016 ----------------------------


690 DÖNEM K/Z 108.000


12 -----------------------2016 ----------------------------

591 DÖNEM NET ZARARI (-) 108.000




• Arsa sahibi ,Gerçek kişi ise ve arsa işletmesinde kayıtlı değil ise Değer Artış Kazancı yönünden Gelir vergisine konu olur.

Örnek: A gerçek kişi ilgili arsayı 25.08.2012 tarihinde 3.000.000 TL’ye almış olsun. İnşaat 31.07.2016 tarihinde teslim edilmiş olsun.


Sözleşme gereği devredilen arsa payı (650 x 0,60) 390 m2

Devredilen arsa bedeli (3.000.000 x 0,60) 1.800.000,-

Arsanın elde tutulma süresi (31.07.2016 – 25.08.2012) 5 yıldan az

Arsanın devredildiği aydan bir önceki ay Haziran 2016

Arsanın satın alındığı aydan bir önceki ay Temmuz 2012

Haziran 2016 ÜFE 257,27

Temmuz 2012 ÜFE 203,13

257,27/203,13 %26,65

Arsanın endekslenmiş maliyeti 1.800.000 x 0,2665 2.279.700,-

Alınan dairelerin emsal bedeli 580.800 x 15 8.712.000,-

Değer artış Kazancı 6.432.300,-

2016 istisna tutar 11.000,-

Vergi matrahı 6.421.300,-


• Arsa, arsa sahibinin aktifinde kayıtlı ve satmak amaçlı yaptırmış ise

• 528.000 x 0.05 = 554.400

Sözleşme gereği devredilen arsa payı (650 x 0,60) 390 m2

Devredilen arsa bedeli (3.000.000 x 0,60) 1.800.000,-

Alınan dairelerin emsal bedeli 554.400 x 15 8.316.000,-

2016 yılı için gayrimenkul satış kazancı 6.516.000,-


------------------31.07.2016 ----------------------------

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 8.316.000,-

191 İNDİRİLECEK KDV 665.280,-

320 SATICILAR 8.921.280,-

Yüklenicinin düzenlediği fatura


-------------------31.07.2016 ------------------------

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 1.200.000,-

250 ARAZİ VE ARSALAR 1.200.000.

-

15 Daireye ait arsa paylarının maliyete devri


--------------------31.12.2016 ------------------------

151 YARI MAMÜLLER 9.516.000,-

731 GENEL ÜRETM GİD. YAN.HS. 9.516.000,-


--------------------31.12.2016 ------------------------

152 MAMÜLLER 9.516.000,-

151 YARI MAMÜLLER 9.516.000,-


--------------------31.07.2016 ------------------------

320 SATICILAR 9.912.880.,-

250 ARAZİ VE ARSALAR 1.800.000,-

391 HESAPLANAN KDV 1.496.880,-

679 DİĞ.OL.DIŞI.GELİR VE KARLAR 6.616.000,-

Müteahhit’e düzenlenen arsa payı satışı

TAAHHÜT İŞLERİ

İNŞAAT İŞLETMELERİ

Hizmet işletmesi

İnşaat Taahhüt İşleridir

Başkaları adına yapılır

Müteahhit işin bir kısmını veya tamamını üstlenebilir

İstisna Akdi hükmü geçerlidir

Müteahhidin ürün üzerinde hukuki ve ekonomik tasarruf

hakkı yoktur

Ticaret İşletmesi

Alım Satım

Üretim İşletmesi

Kendi Nam ve Hesabına Yapılır

HİZMET ÜRETİM İŞLETMESİ

• Taahhüt: Gerçek veya tüzel kişilere karşı bir işin bir kısmının veya tamamının malzeme veya işçilik kullanarak yapımını üstlenmektir. Başkaları adına yapılır.

• Taahhütte istisna akdi hükmü geçerlidir. İstisna akdi ile müteahhit, iş sahibinin vermeyi taahhüt ettiği bedelkarşılığında işin yapımını üstlenir.

• Taahhüt işlerinde müteahhit yüklenici konumundadır. İnşaat faaliyeti sonucu ürün iş sahibinindir. Müteahhidin ürün üzerinde hukuki ve ekonomik tasarruf hakkı yoktur.

HAKEDİŞ BELGESİ

• İnşaat taahhüt işlerinde müteahhit ile iş sahibi arasında yapılan sözleşme şartlarını yerine getiren müteahhithak ediş belgesi düzenler.

• Hakediş Belgesi: İnşaat işinin sözleşmeye uygun olarak yerine getirildiğine dair düzenlenen belgedir.

• İnşaat ve taahhüt işlerinde hakediş belgelerinin faturaya bağlanması zorunludur.

VERGİ UYGULAMALARI AÇISINDAN

Başladığı Yılda Bitirilen İnşaat Taahhüt İşleri

• Kar Zarar tespitinde genel hükümler geçerlidir.

• Özel bir düzenleme yoktur.

Yıllara Sari inşaat Taahhüt İşleri

• 193 Sayılı GVK 42,43,44 maddelerinde ki özel düzenlemelere tabidir.

İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİNDE İŞE BAŞLAMA TARİHİ

İşe Başlama Tarihi:

Yapılan sözleşmede yapılacak işin yer teslimi öngörülmüş ise; yerin teslim edildiği tarih,

Yapılan sözleşmede yapılacak işin yer teslimi öngörülmemiş ise; sözleşmede belirtilen işin başlangıç tarihi,

Yapılan sözleşmede bunların hiçbiri belirtilmemiş ise; sözleşme tarihi.

işe başlama tarihidir.

İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİNDE İŞİN BİTİM TARİHİ

İşin Bitim Tarihi:

Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan işlerde; geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih,

Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olmayan işlerde; işin fiilen tamamlandığı tarih,

Yarım bırakılan işlerde (sözleşmenin feshi; müteahhidin ölümü, iflası, ağır hastalık, tutukluluk ve mahkumiyet halleri, iş bitiminin yargıya intikal etmesi vb.); işin fiilen bırakıldığı tarih

işin bitim tarihidir.

BAŞLADIĞI YILDA BİTİRİLEN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE MUHASEBE UYGULAMASI

• Hak ediş gelirleri (hizmet satış faturasındaki tutarlar) dönem içinde Gelir Tablosunda 600-Yurt İçi Satışlar hesabının alacağında izlenir.

• Taahhüt işiyle ilgili katlanılan tüm maliyetler 740-Hizmet Üretim Maliyeti hesabında izlenir. Bununla birlikte 7-A uygulamasının gereği olarak işletme, gider çeşitlerini de kullanmak durumundadır.

• Hizmet işletmelerinin muhasebe hesap planında 710-720-730 giderleri hesapları yer almaz.

• Ancak 7-A uygulaması açısından karma tipli işletmeler ( üretim, hizmet ve ticaret faaliyetlerini birlikte yapanlar) hesap planlarında her işletme türüne göre hesapları kullanır.

Hakediş 600

Maliyet 740

GİDER ÇEŞİTLERİ

• Doğrudan kullanılan demir, çimento, kum vs. (740 hesabın borcuna aktarılır)İlk Madde ve

Malzeme Giderleri

• İnşaatta doğrudan çalışanlara ait işçilikler (740 Hesapta izlenir)

İşçi Ücret ve Giderleri

• Memur, mühendis, şantiye şefi, güvenlik amiri gibi personel giderleri

Memur Ücret ve Giderleri

• Elektrik, Su, doğalgaz gibi giderler ile alt taşeronların işi üstlenen müteahhitlere düzenledikleri fatura tutarları

Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler

• Müteahhit işletme tarafından ödenmesi gereken vergi resim ve harç giderleri

Vergi Resim Harçlar

• İlgili inşaat taahhüt işinde kullanılan sabit kıymet amortismanları

Amortisman ve Tükenme Payları

• İşletmenin ilgili inşaat taahhüt işiyle doğrudan ilgili olan yabancı kaynaklara ilişkin faiz giderleri

Finansman Giderleri

• İnşaat taahhüt işiyle ilgili kira kırtasiye iletişim gibi giderler

Çeşitli Giderler

BAŞLADIĞI YILDA BİTİRİLEN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE MUHASEBE UYGULAMASI ÖRNEK

İnşaat taahhüt işleri yapmakta olan işletme, bir şirketin idare binası inşaatı işini anahtar teslim şeklinde 550.000 TL + %18 KDV tutarı üzerinden taahhüt ederek üstlenmiştir. İnşaat 01/03/2016 başlamış, 31/10/2016 yılında tamamlanmıştır.

Malzeme Giderleri 280.000-İşçi Ücret Giderleri 58.000-Memur Ücret ve Giderleri 5.000-Çeşitli Giderler 17.000-Vergi Resim Harçlar 12.000-Amortisman Giderleri 1.500-Finansman Giderleri 6.000-Dışarıdan Sağ. Fay. Hizm. 8.500-


150.İlk madde malzeme 280.000-

320.Satıcılar 280.000-

740-Hizmet Üretim Maliyetİ 320.0000-

740.0.01 İlk Madde Malzeme Gid. 212.000-

740.1.01 İşçi Ücret Giderleri 58.000-

740.2.01 Memur Ücret ve Giderleri 5.000-

740.3.01 Dışarıdan Sağ. Fay. Hizm. 8.500-

740.4.01 Çeşitli Giderler 17.000-

740.5.01 Vergi Resim Harçlar 12.000-

740.6.01 Amortisman Giderleri 1.500-

740.7.01 Finansman Giderleri 6.000-

******** 320.000-

280.000 212.000

212.00058.0005.000

17.00012.0001.5006.0008.500

150-İlk Mad. Mlz

740-Hiz. Üretim İşl.

320.000


622.01 Sat. Hiz. Maliyeti 320.000-

741.01 Hiz. Üretim Maliyeti Yan. 320.000-


120.01 Alıcılar 649,000-

600.01 Yurt İçi Satışlar 550.000-

391.01 Hesaplanan Kdv 149.000-


690.01 Dönem Karı/Zararı 320.000-

622.01 Satılan Hizm. Maliyeti 320.000-


600 Yurt İçi Satışlar 550.000-

690.01 Dönem Karı/Zararı 550.000-

YILLARA SARİ İNŞAAT ONARIM İŞLERİ

• Bir inşaat taahhüt işinin Yıllara Sari olabilmesi için işin başlanıldığı yılı izleyen yıl veya yıllarda bitirilmesi gerekir.

• Örneğin 01/03/2016 tarihinde başlamış 01/01/2017 tarihinde tamamlanmış bir inşaat taahhüt işi süresi itibariyle 10 ay sürmüş olsa bile işin bitimi izleyen hesap dönemine rastladığından yıllara sari inşaat kabul edilir.

BİRDEN FAZLA TAKVİM YILINA SİRAYET EDEN İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİ (193 GVK-MAD.42)

Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.

Mükellef bu madde kapsamına giren hallerde her inşaat ve onarım işinin hasılat ve giderlerini ayrı bir defterde veya tutmakta oldukları defterin ayrı sayfalarında göstermeye ve düzenleyecekleri beyannameleri işlerin ikmal edildiği takvim yılını takip eden yılın Mart ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar vermeye mecburdurlar.

2015 Yılı Hasılat – Giderler = -19.000-TL

2016 Yılı Hasılat – Giderler = 50.000-TL

Kar = 31.000-TL olduğunda 31.000-TL 2016 yılının geliri kabul edilir.

YILLARA SARİ İNŞAAT ONARIM İŞLERİ

Tekdüzen Hesap Planında Kullanılan Hesaplar:

✓ tek düzen hesap planında iki hesap kullanılmıştır.

✓ Bu hesaplarlar;

✓ 170-178 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyeti

✓ 350-358 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım HakedişBedelleri

İNŞAAT FAALİYETLERİNİN 193 GVK MADDE 42 KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME ŞARTLARI

İnşaat ve Onarım

İşi Olmalı

Taahhüde Bağlı Yapılmalı

Yıllara Sari

Olmalı

GEÇİCİ KABUL / KESİN KABUL

Geçici Kabul

Hakediş Belgesinin

Düzenlendiği Sunulduğu

Tarih

Geçici Kabul Tutanağının

Düzenlendiği Tarih

Geçici Kabul Tutanağının

işverence onaylandığı

tarih

GEÇİCİ KABUL / KESİN KABUL

• Geçici kabulün yapıldığı (işin bittiği) tarih itibariyle müteahhitten bazı eksikliklerin giderilmesi istenebilir.

• Geçici kabulden sonra işin kesin kabulüne kadar geçen sürede müteahhit bazı harcamalar yapabilir. Hatta ek işler ile ilgili hakedişler alabilir.

• GVK Madde 44 e göre Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde

edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır.

GEÇİCİ KABUL TUTANAĞI ÖRNEĞİ

KESİN KABUL TUTANAĞI ÖRNEĞİ

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE VERGİ TEVKİFATI (STOPAJ)

• İnşaatın yıllara sari olup olmadığı vergi tevkifatı açısından önem arz etmektedir.

• İnşaat taahhüt işlerinde düzenlenen sözleşmede, inşaat işinin maliyeti, işin süresi müteahhidin hak ve yükümlülükleri gibi unsurlar yer alır. Dolayısıyla sözleşme yapıldığında inşaattın yıllara sari olup olmadığı bilinmektedir.

• Ancak sözleşmede belirtilen inşaatın tamamlanıp teslimine ilişkin süre koşullara göre kısalabilir veya uzayabilir.


• İnşaat ve Onarım İşi GVK 42. Madde Kapsamına giriyorsa tevkifat zorunludur.

• Yıllara sari inşaat taahhüt işlerinde, GVK 94. Maddesi ve KVK 15. Maddesi hükümleri gereğince, bu işleri yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenen istihkak ve avans ödemelerinden vergi tevkifatı yapılması zorunludur.

Stp Oranı %3


İnşaat Başladığı Yılda Biterse

• Sözleşmeye Göre işin başladığı yılda bitirilmesi öngörülmüşse bu durumda hakediş ve avans ödemelerinden tevkifat yapılmaz.

İnşaat Yıllara sari İse

• Sözleşmeye göre işin izleyen yıl veya yıllarda bitirilmesi öngörülmüşse hakediş ve avans ödemelerinden stopaj yapılması zorunludur.

Ek Sözleşme İle Süre Uzatılırsa

•Sözleşmeye göre aynı yılda bitirilmesi öngörülen iş izleyen yıl veya yıllarda bitirilirse. Taraflar arasında ek sözleşme yapılır ve bu ek sözleşme ile iş yıllara sari hale gelir.

•Dolayısıyla ek sözleşme yapıldığı tarih itibariyle stopaj yapılması zorunludur.

Ek Sözleşme Yapılmadan Süre

Uzatılırsa

• Ek sözleşme yapılmadığı hallerde inşaat işinin başladığı yılı izleyen yıl başından itibaren stopaj yapmak gerekir.

ÖRNEK

İşin Süresi

01/05/2015 31/12/2015

Ek sözleşme

30/11/2015 de yapılmış

işin bitimi

31/01/2016

Ek Sözleşme

yapılmazsa

Stopaj Yok30/11/2015 den itibaren Stopaja tabi

01/01/2016 tarihinden

itibaren Stopaja Tabi


• İşin başında yıllara sari olarak belirlenen inşaat işi aynı yıl içinde bitirilirse işin başında itibaren müteahhide yapılan ödemelerden stopaj kesilmiş olacaktır. Ancak bu durumda hakediş ödemesi işin bitiminde ödenecekse stopaj yapılmaz. GVK Madde 42 ye göre işin fiilen yapıldığı süre esas alınmaktadır buna göre Sözleşme yıllara sari olsa bile fiili durum yıllara sari değildir.

• İş ile ilgili herhangi bir sözleşme yapılmamışsa vergi tevkifatı işin başladığı yıl yapılmayacak izleyen yıl başından itibaren yapılacaktır. Ancak fiili durum dikkate alınacaktır.

• Sözleşme yıllara sari yapılmasa da işin mahiyeti ve fiili durum yıllara sari olduğunu gösteriyorsa tevkifat sorumluluğu işin başladığı zaman doğar. (213 VUK Md./3 Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.)

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE FAİZ GELİRLERİ

• Yıllara sari inşaat ve onarım işlerinde hakkedişlerin geç ödenmesi gibi nedenlerle tahakkuk ettirilen faiz ve kur farkı gelirleri her yıl itibariyle değil ilgili inşaat işinin bitiminde beyan edilerek vergilendirilir. (GVK/42)

• Yıllara sari inşaat işiyle ilgili gelirlerini bir finans kuruluşunda değerlendirmesi gelir üzerindeki hukuki ve tasarruf hakkının kullanılmasının bir sonucudur. Bu yönüyle ilgili faiz gelirlerinin inşaat işiyle ilişkilendirilmeden elde edildiği yıl beyan edilmesi gerekir.

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE KUR FARKI GELİRLERİ

• Hak edişlerin döviz cinsinden hesaplandığı ve alacakların döviz cinsinden tahsil edilmesi halinde döviz işletme varlığına dahil olmaktadır. Dövizin kullanımıyla birlikte dönem sonlarında değerleme yapılması sonucu ortaya çıkacak kur farklarından oluşacak gelir ve giderler ilgili oldukları yılda beyan edilmelidir. (tasarruf hakkı işletmededir)

• Ancak sözleşmeye istinaden döviz cinsinden düzenlenen hak ediş faturasının tarihi ile hak ediş tutarının tahsil edildiği tarihlerin farklı olmasından kaynaklanan kur farkları yıllara sari inşaat ile doğrudan ilişkili olduğundan inşaatın bitim tarihinde vergilendirilmelidir.

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE VERGİ TEVKİFATI-TAŞERON

Stopaja Konu Olma Şartları

Taahhüde Dayalı

İnşaat ve/veya Onarım işleri

Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden

Yapılan iş sonucu hak edilen istihkak veya avans olması

Nakden ve hesaben ödeme yapılması (faturanın düzenlenmesi yeterlidir)


• Müteahhit: Kendi adına yada sözleşmeyle devraldığı inşaat işini yapmakla yükümlü olan kişi veya kurumlardır.

• Alt Müteahhit (Taşeron): Asıl müteahhite karşı inşaat işini taahhüt eden kişi veya kurumlardır.

• Müteahhidin yaptığı iş yıllara sari ise alt taşerona yapılan hakediş ve avanslarda stopaja tabidir.


Müteahhitler Taşeronlara Ödeme Yaparken

Taşeronlara Yaptırılan İşin İnşaat İşi Olup Olmadığı

Yıllara Yaygın Olup Olmadığını Birlikte

Değerlendirir


• Örnek

• Yapsat şeklinde inşaat faaliyetinde bulunan (A) işletmesi inşaatın yapımını anahtar teslim (B) işletmesine vermiştir.

• B İşletmesi 2016 Yılında Başlayacağı İşi 2018 yılında teslim edecektir.

• B İşletmesi ise işin bir kısmını C ye vermiştir.

• C işletmesi ise işin bir kısmını D işletmesine bir kısmını E işletmesine vermiştir.


Stopajyok

A

B

C

ED

B VE C İşletmesi 2016 Yılında Başlayacağı İşi 2018 yılında teslim edecektir. D işletmesi de 2016 yılında başlayacağı işi 2017 de teslim edecektir.

2016 2016

Stopaj Hesabı50.000-TL hakkediş ödemesinde50.000*%3=1.500-TL (Stopaj)

KESİNTİ YOLUYLA ÖDENEN VERGİLER

• İşveren müteahhitten yaptığı vergi tevkifatını müteahitin vergi dairesine ödeyecektir. Müteahhit adına ödenen bu vergiler iş bitiminde müteahhidin ortaya çıkan karı üzerinden hesaplanacak vergiden mahsup edilecektir. Dolayısıyla müteahhit adına ödenen bu vergiler müteahhit için vergi alacağı mahiyetinde bir varlıktır. Ödenecek vergi doğmaması halinde müteahhit belli koşullar çerçevesinde bu vergileri iade alabilecektir.

İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE KDV TEVKİFATI

• Genel olarak inşaat taahhüt işlerinde KDV oranı hizmet işi olması itibariyle %18 dir. • KDV Genel Tebliğinde Tevkifat Uygulayacak Alıcılar belirtilmiştir. Buna Göre;• Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın)• 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel

idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,

• Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,• Döner sermayeli kuruluşlar,• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,• Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,• Bankalar,• Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),• Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün

borsalar,• Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan

(tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,• Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler,


• Tevkifat: Belirlenmiş alıcılar listesinde yer alan bir firmanın belirlenmiş alıcılar listesinde yer almayan başka firmalara yaptırdığı inşaat taahhüt işlerinde söz konusudur.

• Belirlenmiş alıcılardan ve onların birbirlerine yaptıkları hizmet işlerinden tevkifat yapılmaz.

• Tevkifatta zincirleme sorumluluk vardır

• Örneğin X Bankası 2/10 KDV Tevkifatı uygulanır.

YAPIM VE DENETİM İŞLERİNDE KDV TEVKİFAT

• Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler sunan Yapı Denetim Firmalarında 9/10 KDV Tevkifatı uygulanır.

• Yapım işleri ile birlikte ifa edilen mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hizmetleri ve benzeri hizmetlere de tevkifat uygulanacaktır.

• Ancak, bu hizmetler yapım işlerinden ayrı olarak danışmanlık ve benzeri hizmetler adı altında verildiği takdirde bu “danışmalık ve denetim hizmetleri” kapsamında değerlendirilecektir ve KDV tevkifatı yapılmayacaktır.


• İnşaat taahhüt işin alan X alıcısı belirlenmiş alıcılar listesinde yer alan dan alıcıdır.

A

B

D Halka Açık

Şirket

X A firmasının inşaat taahhüt işinden 2/10 oranında KDV

tevkifatı yapacaktır.

A B’nin keseceği faturadan 2/10 tevkifat yapacaktır.

Tevkifat yapılmayacaktır

X

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHÜT İŞLERİNDE MÜŞTEREK GİDERLERİN DAĞITILMASI (193-GVK Madde 43)

• Ortak genel giderler; birden fazla yapılan inşaat ve onarım işlerinde veya inşaat ve onarım işlerinin başka işlerle birlikte yapılması halinde, bütün işler için yapılan ve hangi işle ilgili olduğu saptanamayan giderlerdir.

• GVK Madde 43. İnşaat ve onarım işlerinin diğer işlerle birlikte yapılması halinde, müşterek genel giderlerin ve amortismanların nasıl dağıtılacağı da belirtilmiştir.

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHÜT İŞLERİNDE MÜŞTEREK GİDERLERİN DAĞITILMASI (193-GVK Madde 43)

• Birden fazla inşaat ve onarım işlerinin birlikte yapılması halinde bu işlere ait ortak giderler birbirine olan nispeti dahilinde

• Yıl içinde tek veya birden fazla inşaat ve onarma işinin bu madde kapsamına girmeyen işlerle birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler, bu işlere ait harcamalar ile diğer işlere ait hasılat tutarlarının birbirine olan nispeti dahilinde

• Birden fazla inşaat ve onarma işlerinde müşterek kullanılan makine ve taşıtların amortismanları, bunların her işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtılır.

ÖRNEK MÜŞTEREK GİDERLERİN DAĞITILMASI

ORTAK GİDERLERPAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM 22.000-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 38.000-TOPLAM ORTAK GİDERLER 60.000-

HARCAMA TUTARI HASILAT

• A Taahhüt işi 150.000- 0-

• B Taahhüt işi 100.000- 80.000-

• C Taahhüt işi 250.000- 720.000-500.000- 800.000-

A- 150.000/500.000=%30 60.000*0,30=18.000-B- 100.000/500.000=%20 60.000*0,20=12.000-C- 250.000/500.000=%50 60.000*0,50=30.000-


ORTAK GİDERLERPAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM 22.000-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 38.000-TOPLAM ORTAK GİDERLER 60.000-

HARCAMA TUTARI HASILAT• A Taahhüt işi 150.000- 0-• B Taahhüt işi 100.000- 80.000-• C Taahhüt işi 250.000- 720.000-• Alım Satım İşi 350.000-• Nakliye İşi 150.000-

500.000- 1.300.000-

500.000+500.000=1.000.000-A- 150.000/1.000.000=%15 60.000*0,15= 9.000-B- 100.000/1.000.000=%10 60.000*0,10= 6.000-C- 250.000/1.000.000=%25 60.000*0,25= 15.000-ALIM SATIM 350.000/1.000.000=%35 60.000*0,35= 21.000-NAKLİYE İŞİ 150.000/1.000.000=%15 60.000*0,15= 9.000-


170- Yıllara Yaygın İnşaat Onarım Maliyeti (A) 9.000-

171-Yıllara Yaygın İnşaat Onarım Maliyeti (B) 6.000-

172-Yıllara Yaygın İnşaat Onarım Maliyeti (C) 15.000-

760 Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 21.000-

740 Hizmet Üretim Maliyeti 9.000-

***** 60.000-

ORTAK AMORTİSMAN GİDERLERİNİN DAĞITIMI

• Ortak Amortisman Giderlerinin Dağıtımı:

✓ Ortaklaşa kullanılan makine, tesisat, bina ve ulaştırma araçları gibiduran varlıkların amortismanları; bunların her bir işte kullanıldıklarıgün sayısına göre dağıtılır.

✓ Yılı içinde alınan duran varlıkların satın alındığı tarihten önceki günlereisabet eden amortismanları, ortak genel giderlere eklenerek dağıtımatabi tutulur.

✓ Duran varlıkların kullanılmayıp boş kaldığı günlere isabet edenamortismanları, ortak genel giderlere eklenerek dağıtıma tabi tutulur.

✓ Araçların kullanılmadığı veya kullanılmasının mümkün olmadığı işlerepay verilmez.

ORTAK AMORTİSMAN GİDERLERİNİN DAĞITIMI (Örnek)

✓ (Z) Ltd.Şti.’nin;

✓ (A) ve (B) olmak üzere iki adet yıllara yaygın inşaat veonarım işi vardır.

✓ 31.12.2013 tarihi itibariyle değeri 48.000 TL olan birkamyon her üç işte de kullanılmaktadır.

✓ %20 oranında ve normal usule göre;

48.000 x %20 = 9.600 TL amortisman ayrılmıştır.

ORTAK AMORTİSMAN GİDERLERİNİN DAĞITIMI (Örnek)

• Amortisman Giderlerinin Dağıtımı:

❖ Örnek:

✓ Amortisman dağılımı aşağıdaki gibi olacaktır.

✓ Kullanılmayan güne tekabül eden amortisman gideri ortak genelgiderlere eklenerek dağıtılır.

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE MUHASEBE KAYDI (Örnek)

• Taahhüt işi 01/02/2015 de başlamış, İş 30/11/2016 da son bulmuştur.

• Hizmet İşinin toplam bedeli sözleşmede 750.000-TL olarak belirlenmiştir.

• Müteahhit 15/11/2015 de ilk hakkediş bedeli olarak 500.000-TL İşin sonunda ise ikinci hakkediş bedeli olarak 250.000-TL toplamda 750.000-TL almıştır.

• İşveren işin başında sözleme gereği müteahhitte ilk hakkediş ödemesi olan 500.000-TL için 100.000-TL avans ödemiştir.

• İşetmenin genel yönetim giderleri 2015 de 90.000-TL olup ilgili dönemde yıllara sari inşaat işi bu giderlerden 20.000-TL pay almıştır.

• İşletmenin hizmet maliyeti 2015 de 400.000-TL dir

• İşetmenin genel yönetim giderleri 2016 da 110.000-TL olup ilgili dönemde yıllara sari inşaat işi bu giderlerden 15.000-TL pay almıştır.

• İşletmenin hizmet maliyeti 2016 da 200.000-TL dir.

YILLARA SARİ İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE MUHASEBE KAYDI

01/02/15

102 Bankalar 97.000-

193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar 3.000-

340 Alınan Avanslar 100.000-

(100.000-TL Hakediş-3. 000(%3 Stp)=97.000-TL Net Hakediş)

Alınan avansın kaydı

HAKEDİŞ FATURASI

15.11.2015 Hizmet Tutarı 500.000-

KDV 90.000-

%3 Stp. -15.000-

Daha Önce Kesilen Stp. 3.000-

Net Fatura Tutarı 578.000-

Alınan Avans -100.000-

Net Tahsil Edilecek Tutar 478.000-


15/11/15

102 Bankalar 478.000-


340 Alınan Avanslar 100.000-

350 Yıllara Yaygın İnş. ve Onarım Hak. 500.000-

391 Hesaplanan Kdv 90.000-

Hakediş Faturası ve Alınan Avansın Mahsubu


2015

770 Genel Yönetim Giderleri 90.000-

***** 90.000-

Dönemin Genel Yönetim Giderleri


2015


***** 400.000-

Dönemin Hizmet Üretim Giderleri


31/12/15

170 Yıllara Yaygın İnş. ve Onarım Mal. 20.000-


771 Genel Yön. Gid. Yan. Hs. 90.000-

Dönemin Genel Yönetim Giderleri Dağılımı


31/12/15

771 Genel Yönetim Gid. Yan. Hs 90.000-

770 Genel Yönetim Gid. 90.000-

Genel Yönetim Giderleri Hs. Yansıtma Hs. Aktarımı


31/12/15

170 Yıllara Yaygın İnş. ve Onarım Maliyetleri 400.000-

741 Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hs. 400.000-

Dönemin Hizmet Ürt. Maliyetlerinin Bilançoya Aktarılması


31/12/15

741 Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma Hs. 400.000-


Hizm. Üretim Hs. Yan. Hs. Aktarımı


31/12/15

690 Dönem Karı/Zararı 70.000-


Genel Yönetim Giderleri Hs. Kar/Zarar Hesabına Aktarılması


2016


*******. 200.000-

Dönemin Hizmet Üretim Giderleri


2016


***** 110.000-

Dönemin Genel Yönetim Giderleri

HAKEDİŞ FATURASI

15.11.2016 Hizmet Tutarı 250.000-

KDV 45.000-

%3 Stp. 7.500-

Net Fatura Tutarı 287.500-

Net Tahsil Edilecek Tutar 287.500-


15/11/16

102 Bankalar 287.500-


350 Y. Yaygın İnş. ve Onarım Hak. 250.000-

391 Hesaplanan Kdv 45.000-

Hakediş Faturası


2016

170 Y. Yaygın İnş. ve Onarım Mal. 15.000-


771 Genel Yön. Gid. Yan. Hs. 110.000-

Dönemin Genel Yönetim Giderleri Dağılımı


31/12/16

771 Genel Yönetim Gid. Yan. Hs 110.000-


Genel Yönetim Giderleri Hs. Yansıtma Hs. Aktarımı


31/12/16

170 Y. Yaygın İnş. ve Onarım Maliy. 200.000-

741 Hiz. Üretim Maliy. Yan. Hs. 200.000-

Dönemin Hizmet Ürt. Maliyetlerinin Bilançoya Aktarılması


31/12/16

741 Hizmet Üretim Maliyeti Yan. Hs. 200.000-

740 Hizmet Üretim Maliyeti. 200.000-

Hizm. Üretim Hs. Yan. Hs. Aktarımı


31/12/16

622 Satılan Hizmet Maliyeti 635.000-

170 Y. Yaygın İnş. ve Onarım M. 635.000-

Tamamlanan Hizmet Maliyetlerinin Gelir Tablosuna Aktarımı


31/12/16

350 Y. Yaygın İnş. ve Onarım Hak. 750.000-


Tamamlanan Hiz. İşi Hakedişlerinin Gelir Tablosuna Aktarımı


31/12/16



Genel Yönetim Giderleri Hs. Kar/Zarar Hesabına Aktarılması


31/12/16


622 Satılan Hizmet Maliyeti 635.000-

Satılan Hizm. Maliyeti Hes. Kar/Zarar Hesabına Aktarılması


31/12/16



Yurtiçi Satışların Kar/Zarar Hesabına Aktarılması


31/12/16


692 Dönem Net Karı/Zararı 20.000-

İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE İŞ ORTAKLIKLARI / KONSORSİYUM

• İş ortaklıkları: Kurumların kendi aralarında şahıs ortaklıkları veya gerçek kişilerle, bir inşaat taahhüt işinin tamamını birlikte yapılmasının müştereken taahhüt ettikleri ve faaliyet kazançlarını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklardır.

• Bir işverene karşı birden fazla işin yüklenilmesi halinde her iş için ayrı iş ortaklığının kurulması gerekir.

• Kurumlar isterlerse Borçlar Kanununa göre Adi Ortaklık veya Kurumlar Vergisi Kanununa Göre iş ortaklığı kurabilirler.

A, B, C, inşaat taahhüt işinin tamamını birlikte yapmayı taahhüt etmiştir ve tümünden müştereken sorumludurlar


• Konsorsiyum: İnşaat taahhüt işlerinde her ortağın işin belli bir bölümünün yapımını taahhüt ettiği ortaklık yapılarıdır. Ortakların alanları, sorumlulukları ve taahhüt ettikleri farklıdır.

• A-Kaba İnşaat İşleri

• B-İnce İnşaat İşleri

• C-Aydınlatma Direklerinin Yapım İşleri

Sorumlu Ortak Pilot Ortaktır.

Konsorsiyum

A B C

Her ortağın yükleneceği iş sözleşmede açıkça belirtilmelidir. Sözleşmede belirtilmemesine rağmen ortakların kendi aralarında yapacakları sözleşme ile her ortağın yükleneceği işin belirlenmesi halinde ve işverence bu sözleşmenin kabulü halinde bu ortaklıklarda Konsorsiyum kabul edilir.


Kuruluş Türüne Göre İş Ortaklıkları

Adi Ortaklıklar Kurumlar Vergisi Mükellefleri

Ortaklardan en az biri kurumlar vergisi mükellefi olmalı

Belli bir iş için ortaklık yapılmalı

İş belli bir sürede yapılmalı

İş ortaklığı ile işveren arasında bir yüklenim sözleşmesi olmalı

Taraflar müştereken yüklenilen işin tamamından sorumlu olmalı

İşin bitiminde kazanç paylaşılmalı

Mükellefiyet ödevlerin yerine getirilmesiyle son bulmalı

Vergi Dairesine yazılı talep edilmelidir. (KVK Mad.1)

Ortaklığın Adi Ortaklık olarak mı, yoksa Kurumlar Vergisi Mükellefi olarak mı kurulacağına karar verirken katlanılan vergi yükü her iki koşul için de değerlendirilmelidir.

ÖRNEK - ADİ ORTAKLIK VERGİ YÜKÜA Ltd Şti ile B Gerçek Kişi Bir adi ortaklık kurmuştur.Ortaklığın Kazancı 1.000.000-TL dir.A Ltd Şti işin %60 ını B Gerçek Kişi İşin %40 ını üstlenmiştir.

A LTD 60% GERÇEK KİŞİ 40%

Kazanç 600.000,00 Kazanç 400.000,00

640- İştiraklerden Temettü Geliri Ticari Kazançhesabına gelir kaydedilir

İlgili Dönemde Dönemin Kar/Zarar

Gelir Vergisi Kanununda Belirlenen

Hesaplarına intikal edilir ve %20 Artan vergi oranlarına tabidir.Kurumlar Vergisi Öder

120.000,00 131.750,00

A Ltd Şti nin vergi yükü 120.000,00

B Gerçek Kişinin Vergi Yükü 131.750,00

Toplam Vergi Yükü 251.750,00

ÖRNEK - KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ ORTAKLIĞIN VERGİ YÜKÜ

• Kurumlar Vergisi mükellefi inşaat taahhüt işe ortaklığı Ticaret Sicile tescili olmasa bile bir sermaye şirketi niteliğindedir.

• Kazanç 1.000.000- TL* %20 = 200.000- KV

• Net Kar 1.000.000-TL - 200.000-TL=800.000-TL Net Kar

• %60 480.000-TL %40 320.000-TL

640- İştiraklerden Temettü Geliri900-Vergiden İstisna Gelirdir(KVK Mad. 5/1-a İştirak kazançları)

GVK Mad.94 maddesine göre %15 Stopaj Kesilir.

48.000-TL

Kurumun Vergi Yükü= 200.000+48.000=248.000-TL

Örnek KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ ORTAKLIĞIN GERÇEK KİŞİ VERGİ YÜKÜ

• Gerçek Kişinin Elde Ettiği Kazanç GVK Madde 75 e göre Menkul Sermaye İradıdır.

• Elde Edilen Kar Payları İtibariyle Menkul Sermaye İradının Yarısı Vergiden İstisnadır (GVK 22)

• Menkul Sermaye İradı tutarı GV Tarifesinin ikinci dilimi olan tutardan fazla ise beyan verilmesi zorunludur. (2016 yılı için 30.000-TL)

• Menkul Sermaye İradı 320.000-TLİstisna Tutar -160.000-TLVergi Matrahı =160.000-TLHesaplanan Vergi 47.750-TLKesinti Yoluyla Ödenen V. -48.000-TLİade Alınacak Tutar 250-TLTOPLAM VERGİ YÜKÜ 248.000-250=247.750-TL

Örnek KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ ORTAKLIĞIN GERÇEK KİŞİ VERGİ YÜKÜ

• Gerçek Kişinin Elde Ettiği Kazanç GVK Madde 75 e göre Menkul Sermaye İradıdır.

• Elde Edilen Kar Payları İtibariyle Menkul Sermaye İradının Yarısı Vergiden İstisnadır (GVK 22)

• Menkul Sermaye İradı tutarı GV Tarifesinin ikinci dilimi olan tutardan fazla ise beyan verilmesi zorunludur. (2016 yılı için 30.000-TL)

• Menkul Sermaye İradı 320.000-TLİstisna Tutar -160.000-TLVergi Matrahı =160.000-TLHesaplanan Vergi 47.750-TLKesinti Yoluyla Ödenen V. -48.000-TLİade Alınacak Tutar 250-TLTOPLAM VERGİ YÜKÜ 248.000-250=247.750-TL

SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATI

AÇISINDAN İNŞAAT VE

ONARIM İŞLERİ

189

KONU BAŞLIKLARI

ASIL İŞVEREN VE TAŞERON İŞVERENLER İÇİN İŞYERİ BİLDİRGESİ VE SGK DOSYA AÇMA

ASGARİ İŞÇİLİK NEDİR? NASIL HESAPLANIR?

İNŞAAT İŞLERİNDE İLİŞİKSİZLİK BELGESİ

ASIL İŞVERENLER VE TAŞERON İŞVERENLER İÇİN İŞE GİRİŞLER

190


• İşyeri Tescil:

✓ İşveren, en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, işyeri bildirgesiniKuruma vermekle yükümlüdür.

• Sigortalı Bildirimi:

✓ İşe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün, Kuruma ilk defa işyeribildirgesi verilen işyerlerinde ise en geç bir ay içinde Kuruma bildirilmelidir.

• İşin Bitimi:

✓ Özel inşaatlarda işin bitimi iskan raporu alınması için belediyeye müracaatedilen tarih esas alınır.

✓ Taahhüt işlerinde ise ihale makamının işi geçici kabul ile teslim aldığı tarih işinbitim tarihidir.

191


• İlişiksizlik Belgesi:

✓ Özel inşaatlarda belediyeden iskan ruhsatı alırken;ihaleli işlerde işin bitiminde teminat mektubunun gerialınmasında İlişiksizlik Belgesi istenmektedir.

✓ SGK tarafından ilişiksizlik belgesinin verilebilmesi için;✓ özel inşaatlarda inşaat maliyetinin belli bir yüzdesinin;

✓ İhaleli işlerde alınan toplam hakediş bedelinin belli bir yüzdesinin

– işçilik olarak bildirilmesi gerekmektedir.

✓ Asgari işçilik olarak bildirilmesi gereken işçilik miktarıbildirilmişse, bildirilen işçilik ödenmişse ve kurumasigorta borcu yoksa ilişiksizlik belgesi verilmektedir.

192


• Alt İşveren 5510 sayılı yasanın 12. Maddesi 6. Fıkrasında “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denir.” şeklinde tanımlanmıştır.

193


Alt işverenler (Taşeronlar) ise

• Dilekçe

• İmza sirkülerini

• Sözleşmenin bir örneğini

SGK ya vererek tescil edilirler. Alt işverene, asıl işveren sicil numarasına üç haneli bir kod eklenerek oluşan bir sicil numarası verilir. Alt işveren yükümlülüklerini asıl işverenin dosyası üzerinden kendine ait kodla yerine getirir.

194


• Bilindiği gibi yeni tescil edilen işyerlerinde işe girişi bildirgelerinin verilme süresi tescil tarihinden itibaren bir ay içinde , Alt işverenin faaliyet göstereceği asıl işverene ait işyeri yeni tescil edilen bir işyeri değil ise alt işverenler de yeni tescil olarak kabul görmemektedir.

195


• Alt işverenin işe girişi bildirgelerini vermesi için bir aylık süresi bulunmamaktadır. Çalışanları işe almadan önce işe giriş bildirgelerini SGK ya vermek zorundadır. Aksi durumda işe giriş bildirgeleri yasal süre dışında verilmiş sayılacağından , idari para cezasına maruz kalacaktır.

196


4 4120 09 09 1465845 034 37 43-000

197

4 4120 09 09 1465845 034 37 43-001

Mahiyet kodu

İş kolu kodu

Sıra numarası

İl kodu İlçe koduKontrol

numarasıAracı kodu

PRİMLİ SİSTEM ESASINA DAYALI OLARAK YAPILAN PRİM TOPLAMA YÖNTEMLERİ?

BEYAN USULÜ PRİM

TOPLAMA

RE’SEN PRİM

TOPLAMA

198

BEYAN USULÜ PRİM TOPLAMA

• 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalıları çalıştıran işverenler, bir ay içinde çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını sigortalıların ücretlerinden keserek, kendi hissesine isabet eden prim tutarlarını da bu tutarlara ekleyerek en geç takip eden ay/dönemin sonuna kadar Kuruma ödeyeceklerdir.

199

RE’SEN PRİM TOPLAMA

• MADDE 85-İşverenin, işin emsaline, niteliğine, kapsam ve kapasitesine göre işin yürütümü açısından gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunun tespiti halinde, işin yürütümü açısından gerekli olan asgarî işçilik tutarı; yapılan işin niteliği, kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde çalıştırılan sigortalı sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurlar dikkate alınarak tespit edilir. Söz konusu tespitler, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından yapılır

200

ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMASI

• Asgari İşçilik:

✓ Asgari işçilik miktarının tespiti 3 şekilde yapılmaktadır.

✓ 1. Yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının SGK ünitesi tarafındanaraştırılmasıyla,

✓ 2. Meslek mensuplarının (SMMM veya YMM) işyeri kayıtlarınınincelenmesi sonucunda düzenleyecekleri raporlarıyla,

✓ 3. SGK’nin denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespitiyle.

✓ SGK’nin denetim ve kontrolle görevli memurlarınıntespitini gerektirir bir durumu yoksa; asgari işçilikmiktarının tespiti ya kurum ünitesine yaptırılır ya dameslek mensubuna rapor düzenlettirilir.

201


Kurum ünitesince asgari işçilik tespiti yapılabilmesi için;

✓ süresinde işyeri bildirimi yapılmış ve

✓ en az bir kez işçilik bildiriminde bulunulmuş olmalıdır.

Bu durumda Kurum ünitesinin yapacağı ön araştırma sonucu;

✓ ihaleli işlerde toplam hakediş bedeline

✓ özel inşaatlarda maliyet bedeline

✓ asgari işçilik oranlarının %25 eksilterek uygulanmasısuretiyle bulunan asgari işçilikle,

✓ işverenin bildirdiği işçilik mukayese edilir.

202


➢ İhale Konulu İşlerde Araştırma ve Yapılacak İşlemler:

✓ Araştırma; kesin ya da geçici kabulün noksansız olarakyapıldığı tarihten sonra yapılır.

✓ Araştırma; işverene ödenmesi gereken (KDV hariç-malzeme fiyat farkı ve akreditif bedeli dâhil) toplamhakediş tutarına, işin asgari işçilik oranının %25 eksiğiuygulanmak suretiyle yapılır.

✓ İşin çalıştırılacak sigortalı sayısı belli ise, öncelikle busigortalıların kişi/gün sayısı üzerinden SGK’ya bildirilmişolup olmadığı araştırılır.

203


➢ İhale Konulu İşlerde Araştırma ve Yapılacak İşlemler:

✓ İşin birden fazla konuyu kapsıyor ve her bir işin asgari işçilikoranı daha önce belirlenmiş ise;

✓ Her bir işe ait istihkak tutarlarının ayrı ayrı bildirilmesi hâlinde,araştırma işlemi, her bir işe ait asgari işçilik oranları dikkatealınarak yapılır.

✓ Her bir işe ait istihkak tutarının ayrı ayrı bildirilmemesi hâlindeise, işverenin yazılı isteği üzerine araştırmada, bu işlerin enyükseğine ilişkin asgari işçilik oranı dikkate alınır.

✓ İşveren tarafından en yüksek asgari işçilik oranınınuygulanmasının kabul edilmemesi durumunda işin asgari işçilikoranı Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından belirlenir.

204


➢ Özel Nitelikteki İnşaatlarda Araştırma:

✓ Araştırma; inşaat maliyetine asgari işçilik oranının %25 eksiğiuygulanmak suretiyle yapılır.

✓ Bina maliyeti, inşaatın ruhsatında yazılı bulunan, ruhsatı yoksaünitece tespit edilecek yüzölçümü ile birim maliyet bedelininçarpımı suretiyle bulunacak tutar üzerinden hesaplanır.

✓ Başladığı yıl içinde bitirilen inşaatın maliyetininhesaplanmasında o yıl için tespit edilen; başladığı yıldansonraki yıllarda bitirilmiş inşaatın maliyetinin hesabında isebitirildiği yıldan önceki yıla ait birim maliyet bedeli esas alınır.

205


➢ Araştırma ve Yapılacak İşlemlerde Ortak Hükümler:

✓ Araştırma yapılırken;

✓ İhale konusu işlerde kesin ya da geçici kabulün noksansız yapıldığıtarihe kadar;

✓ Özel nitelikteki inşaat işyerlerinde de inşaatın bitirildiği tarihe kadar

• SGK’ya bildirilmiş olan işçilik miktarı dikkate alınır.

✓ İhale konusu işlerde tespit edilen asgari işçilik miktarı üzerindenhesaplanan prim tutarı;

✓ özel nitelikteki inşaat işyerlerinde ise hesaplanan prim tutarı,

✓ faaliyet süresinin son ayına mal edilerek tahakkuk ettirilmek suretiylegecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmek üzereişverene tebliğ olunur.

206


• Yeterli işçiliğin bildirilmediği tespit edilirse, işverene tebligatlı bir yazı gönderilerek, çıkan fark prim tutarını ödeyip ödemeyeceği sorulmaktadır.

• İşverenin bu yazıya “çıkan fark işçilik tutarını ödemeyi kabul ediyorum, bu iş dolayısıyla müfettiş incelemesi yapılmasını istemiyorum” şeklinde yazılı cevap vermesi halinde, denetim yapılmaksızın çıkan fark prim borcunun da ödenmesi şartıyla ilişiksizlik belgesi verilmektedir.

207


• Tebliğ edilen fark prim borcunun kabul edildiğinin işveren tarafından beyan edilmemesi (kabul edilmemesi ) halinde ise SGK ya bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarının tespit edilmesi amacıyla dosya denetime gönderilmektedir.

208

YAPI RUHSATI ÖRNEĞİ

209


• Birim Maliyet Bedeli; her yıl Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit edilen birim maliyet bedelleri , 2016 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğ adıyla resmi gazetede yayınlanmaktadır.

210

9 Nisan 2016 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29679

TEBLİĞ

Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:

MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK HİZMET BEDELLERİNİN HESABINDA

KULLANILACAK 2016 YILI YAPI YAKLAŞIK BİRİM

MALİYETLERİ HAKKINDA TEBLİĞ

Yapı yaklaşık birim maliyetleri


1 Mart 2014 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28928

TEBLİĞ

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından:SOSYAL GÜVENLİK KURUMU ASGARİ İŞÇİLİK TESPİT KOMİSYONUNCA

BELİRLENEN ÇEŞİTLİ İŞKOLLARINA AİT ASGARİ İŞÇİLİK

ORANLARINI GÖSTERİR TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

211

28- BİNA - Betonarme karkas inşaat (inşaat-mekanik-elektrik komple) 9

Asgari İşçilik Oranı


Denetimde, Alt İşveren (taşeron) tarafından

yapılan işler hariç olmak üzere, işin bazı

kısımlarını yapan, diğer işverenlerden alınmış malzeme ve işçiliğe ait faturalı ödemeler ,

hesaplanan asgari işçilik tutarından düşülür ancak burada %25 indirim söz konusu değildir.

212

ÖRNEK 1-ASGARİ İŞÇİLİK HESAPLAMASI

• Örnek 1: Yapımına 2015 yılında başlanan, 26.10.2016 tarihinde bitirilen, 3. sınıf A grubunda bulunan 2552 m2 yüzölçümündeki bir binanın birim maliyet bedeli 650,00 TL dir. Asgari işçilik hesaplaması yaparak kuruma ödenmesi gereken prim ne kadardır?

• 1. adım :• İnşaat ile ilgili bilgiler.• Başlama tarihi : 05.02.2015• Bitiş tarihi : 26.10.2016• İnşaatın Sınıfı : 3/A• Toplam m2 2552 m2• Kuruma Bildirilen

Toplam İşçilik Tutarı :58.900- TL

213


• 2. adım :• Bu durumdaki inşaatın maliyeti : 2552 m2 X 650,00

: 1.658.800 TL• Uygulanacak İşçilik Oranı : % 9• % 25 Eksiği(Müfettiş istenmez ise) : % 6,75• Bildirilecek İşçilik Matrahı : 1.658.800 TL x % 6,75• Bildirilecek İşçilik Matrahı : 111.969 TL• Kuruma bildirilen İşçilik Matrahı : 58.900 TL• (İşletmenin kendisi ve taşeronları)•

• Kurumca Hesaplanan Fark Matrah : 111.969 TL – 58.900TL• Kurumca Hesaplanan Fark Matrah : 53.069 TL• Kurumca Hesaplanan SGK Prim Farkı(%38,5) : 20.431,57 TL

214


İşveren kurumun tespit ettiği toplam

20.431,57 TL primini Kuruma yatırmayı kabul ederse SGK müfettişi incelemesi yapılmadan ilişiksiz belgesi işverene verilir.

215

ASGARİ İŞÇİLİK HESAPLAMASI

Eğer işveren bu prim farkını yatırmak

istemezse gerekli inceleme yapılması için konu

Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü

tarafından SGK Müfettişine havale edilir.

216

ASGARİ İŞÇİLİK HESAPLAMASI

Müfettişi tarafından yapılan incelemeler de

İse; işverenin faturalı ödemeleri dikkate alınır,

ancak asgari işçilik oranından %25 eksiltme

yapılmaz. Yani işçilik oranı tam olarak

uygulanır.(%9)

217

ÖRNEK 2- ASGARİ İŞÇİLİK HESAPLAMASI

• İnşaatın maliyeti : 2 552 m2 X 650,00 = 1.658.800 TL

• Malzemeli işçilik faturaları : 480.000 TL

• Hesaplama : 1.658.800 - 480.000 = 1.178.800 TL

• İşçilik oranı : 1.178.800 x %9 = 106.092 TL

• Kuruma ödenmesi gereken : 106.092 – 58.900 = 47.192 TL

• Kurumca Hesaplanan SGK Prim Farkı(%38,5) = 18.168,92 TL

218


Meslek Mensubunca Rapor Düzenlenmesi:

✓ Meslek mensuplarının rapor düzenleme yetkisi 01.05.2004tarihinden sonra bitirilen işler için geçerlidir.

✓ Meslek mensupları;

✓ SGK’ya tescilli devamlı işyerleri işçileri ile hariçten işçiçalıştırılmaksızın yapılan işler,

✓ Kuruma tescil ettirilmemiş ve tescil edilmiş olmasına rağmenhiç işçilik bildirilmemiş olan ihaleli işler ve özel bina inşaatları,

hakkında SMMM ve YMM’ler rapor tanzim edemezler.

✓ Bunlar hakkında sadece SGK denetim ve kontrol memurlarıtarafından inceleme yapılarak rapor tanzim edilir.



➢ İnceleme Yapılırken Dikkate Edilecek Hususlar:

✓ İhaleli işlerde kesin ya da geçici kabulün noksansız yapıldığı; özelbina inşaatı işyerlerinde inşaatın bitirildiği tarihe kadar bildirilmişolan işçilik miktarı dikkate alınır.

✓ İhaleli işlerde işverene ödenen toplam hakediş tutarına, özel binainşaatlarında ise binanın toplam maliyet bedeline, asgari işçilikoranı uygulanmak suretiyle bulunan asgari işçilik miktarı, işinbitirildiği tarihe kadar bildirilmiş olan prime esas kazançlartoplamı ile kıyaslanır.

✓ Kıyaslama sonucunda, bildirilmiş olan sigorta primine esas kazançlartoplamı, hesaplanan asgari işçilik miktarı ile aynı veya daha fazlaise; ilişiksizlik belgesi verilebileceğine ilişkin rapor düzenlenir.




✓ Bildirilmiş sigorta primine esas kazançlar toplamı, incelemesonucunda hesaplanan asgari işçilik miktarından az ise; işverenkayıtlarında yer alan;

✓ Alt işverenlerin yaptığı işler hariç; diğer işverenlerden alınmışfaturalara dayanılarak yapılan malzemeli işçilik ödemeleri,

✓ 4/1(b) (Bağ-Kur) sigortalı olup da işin bazı bölümlerinin, yanındasigortalı çalıştırmadan bizzat iş yapan iş sahiplerinden alınmışfaturalara ve gider belgelerine dayanılarak yapılan malzemeli işçiliködemeleri,

✓ Aynı faturada malzeme ve işçilik ayrı gösterilmiş olsa dahi toplamfatura tutarı,




✓ Bildirilmiş sigorta primine esas kazançlar toplamı, incelemesonucunda hesaplanan asgari işçilik miktarından az ise;işveren kayıtlarında yer alan;

✓ Malzeme bedelinden ayrı olarak faturalara dayanılarak yapılannakliye ödemeleri,

✓ Örneğin; faturada 5 kamyon kum bedeli 100 TL, 5 kamyonkumun nakliyesi 250 TL kayıtlı ise; hakediş veya maliyettutarından sadece 250 TL düşülecektir.

✓ Faturada 5 kamyon kum ve nakliyesi olarak toplam 350 TLbelirtilmiş ise, bu defa malzemeyi de içermesi nedeniyle bufatura değerlendirmede dikkate almayacaktır.




✓ Bildirilmiş sigorta primine esas kazançlar toplamı, incelemesonucunda hesaplanan asgari işçilik miktarından az ise; işverenkayıtlarında yer alan;

✓ Tescilli bir işyerinden sevk ve idare edilen makine parkına sahipişverenlerin, bu parktaki araçlarında çalışanların incelemesiyapılmakta olan ihaleli işe ilişkin işyerinden SGK’ya bildirilmemişolduğu saptanmak ve bu durum işyeri kayıtlarıyla doğrulanmakşartıyla, düzenlenecek raporda açıkça ve ayrıntılı olarak ortayakonulan, faturaya dayanmayan, hakediş raporlarından tespit olunanhafriyat ve nakliyat bedelleri,

işverene ödenen toplam istihkak tutarından veya maliyetbedelinden düşülerek bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarıyeniden hesaplanır.




✓ Sigorta primine esas kazanç üst sınırının üzerinde (günlük kazançalt sınırının-asgari ücretin 1/30’u-6,5 katı) ücret ödenmiş ise; kayıtlıbrüt ücretler ile üst sınır arasındaki fark ve salt işçilik içerenfaturalı ödemeler, hesaplanan asgari işçilik tutarından düşülür.

✓ Fatura ve gider belgelerinde kayıtlı tutarların, hakediş raporu ileödenen tutarlardan fazla olması durumunda, aşan kısımincelemede dikkate alınmaz.

✓ Örneğin, işverenin defter ve belgelerinde nakliye ödemelerinintoplam miktarı 100.000.- TL, buna karşılık son hakediş raporundanakliye bedellerinin miktarı 90.000.- TL ise, toplam hakediştutarından 90.000.- TL düşülür.

✓ Yapılan ödemelerin KDV dışındaki tutarları esas alınır.




✓ İnceleme sonucunda hesaplanan asgari işçilik tutarı bildirilmiş olanprime esas kazançlar toplamı ile aynı veya daha fazla tutarda ise;

✓ işverene ilişiksizlik belgesi verilebileceğine dair rapor düzenlenir.

✓ Hesaplanan asgari işçilik miktarının eksik bildirildiğinin tespitihâlinde ise;

✓ Bildirilmeyen tutar, faaliyette bulunulan aylar tespit edilebiliyorsa buaylara, tespit edilemiyorsa faaliyette bulunulan son aya mal edilir ve5510 S.K.’nun 88 ile 89 uncu maddeleri ve 102 nci maddesinin birincifıkrasının (c) ve (d) bentleri uyarınca işlem yapılması gerektiğiraporda önerilir.

✓ Yapılan inceleme sırasında SGK mevzuatına aykırı bir durumun tespitihâlinde düzenlenecek raporda bu hususlara da yer verilir.

BELEDİYEDEN ALINACAK EVRAKLAR

226

Asansör yeşil etiket

227

SGK DOSYA KAPAMA

Kapanış Dilekçe Örneği

Konu: Geçici İşyeri SGK Dosyamızın kapanışı hk.

Kurumunuzun 4 4120 0909146584 034 37 43 000 numaralı dosyada işlem

görmekteyiz. İnşaat işimiz 07/10/2016 tarihi itibariyle bitmiş bulunmakta olup, SGK

dosyamızın kapatılması hususunda gereğini arz ederiz.

Ekte

Yapı ruhsatı

İş Bitirme Tutanağının aslı

228

SGK DOSYA KAPAMA

• Dilekçe,

• Yapı ruhsatı

• İş bitirme tutanağı aslı

ile kuruma başvurulur.

✓ Asgari işçilik olarak bildirilmesi gereken işçilik miktarıbildirilmişse, bildirilen işçilik ödenmişse ve kuruma sigortaborcu yoksa ilişiksizlik belgesi verilmektedir.

229

İLİŞİKSİZLİK BELGESİ

230

SGK DOSYA KAPAMA

• SGK dan alınan ilişiksizlik raporuyla beraber ilgili vergi dairesine iskan harcının yatırılması gerekir.

• Not: iskan harcı yatırılan inşaatlar için iskan verileceğinden elektrik ve su şebekesi de bu aşamadan sonra kurumca bağlanır.

231

TEŞEKKÜRLER…

232

Documents

İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ …M NET ALAN (Eski Şekli) Net alanın hesaplanması konusunda aşağıdaki şekilde hareket edilir: a) Balkon, kömürlük, garaj, asansör boşluğu