INTERNACIONALNI UNIVERZITET U TRAVNIKU Akademska 2012/2013.

EKOLOŠKI FAKULTETZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE

SEMINARSKI RADSTANJE I PERSPETIVE JAVNIH I ZELENIH

POVRŠINA OPĆINE TEŠANJ

Student : Predmetni nastavnik: Nermin Kavazović Doc.dr Mufik Muslić

Travnik, decembar, 2012. godine

SADRŽAJ1.

1.UVOD.........................................................................................................................................32. OPĆI PODACI O OPĆINI TEŠANJ................................................................................................33. PRIRODNI RESURSI..................................................................................................................43.1.KATEGORIZACIJA I KORIŠTENJE ZEMLJIŠTA...............................................................................43.2.ŠUME.......................................................................................................................................53.3.VODE.......................................................................................................................................53.4.MINERALNE SIROVINE.............................................................................................................63.5.MINERALNE VODE...................................................................................................................64. ČIŠĆENJE..................................................................................................................................64.1.ČIŠĆENJE ULICA,TROGVA I TROTOARA.....................................................................................64.2 ODVOJENO PRIKUPLJANJE SMEĆA..........................................................................................74.3. DEPONOVANJE SMEĆA...........................................................................................................74.4. SAKUPLJANJE PET AMBALAŽE.................................................................................................84.5. ORGANIZOVANO PRIKUPLJANJE OTPADA...............................................................................95. PLANSKO UREĐENJE PARKOVA I ZELENIH POVRŠINA...............................................................10

5.1. POPIS KLUPA I KORPI ZA SMEĆE (TABELA)............................................................................105.2.. UREĐIVANJE ZELENIH POVRŠINA I NASADA (TABELA).........................................................10

6. IZLETIŠTE „KISELJAK“.............................................................................................................127. ZAKLJUČAK............................................................................................................................138. LITERATURA..........................................................................................................................14

2

1.UVOD Nijedan razgovor o ekološkim problemima ne počinje i ne završava se bez upozorenja da jeizlaz iz ekološkog problema moguć samo uz korjenite promjene u načinu mišljenja i ponašanja ljudi. Samo ako svaki pojedinac u svom području života i rada shvati kompleksnost problema i preuzme dio odgovornosti za zaštitu okoliša, tek tada se mogu očekivati pozitivne promjene i zadovoljavaći efekti. Zbog toga je važno da se ekologija intenzivnije izučava u svim prilikama, na svim nivoima i na svakom mjestu. Ljudi moraju da shvate da od zaštite životne sredine direktno zavisi njihovo zdravlje i život.

Ekologija je nauka koja proučava odnose između živih bića i njihove životne sredine, odnosno između žive i nežive prirode. Dakle, ona proučava tri objekta: organizam, njegovu životnu sredinu i i interaktivne odnose sa životnom sredinom (koja uključuje i druga živa bića).

Težište proučavanja ekologije jesu odnosi koji vladaju između živih bića i životne sredine. Oni su trojaki: - akcija: uticaj životne sredine na živa bića, - reakcija: uticaj organizama na životnu sredinu, - koakcija: međusobni uticaj organizama u okviru životne sredine.Jednostavno rečeno, ekologija je nauka koja nas uči da je u živoj prirodi sve povezano i daekosistemi funkcionišu po strogo određenim ekološkim zakonitostima, a i da je čovjek u najvećoj mjeri zavisan od dosljednog poštivanja tih zakonitosti. Ekosistem je složen i dinamičan sistem koji sačinjavaju staništa i životna zajednica između kojih se uspostavljaju odnosi akcije (uticaj staništa na životnu zajednicu), reakcije (uticaj životne zajednice na stanište) i koakcije (uzajamni uticaj među članovima životne zajednice). Najčešći odgovori na pitanje šta je životna sredina jeste: „Sve što nas okružuje“. Životna sredina je jedinstvena funkcionalna cjelina sastavljena iz dva dijela: živa bića i neživa priroda. Može biti akvatorija (vodena životna sredina) i teritorija (kopnena životna sredina).

„Tvrđava Tešanj“ „Gornja čaršija“2.OPĆI PODACI O OPĆINI TEŠANJ

Općina Tešanj se nalazi u sjevernom dijelu Bosne i Hercegovine, u Zeničko-dobojskom kantonu Federacije BiH. Površina općine je 163 km2. Općina graniči: sa istoka općinom Doboj RS - duž toka rijeke Bosne, sa juga i jugoistoka općinom Maglaj, sa zapada, sjeverozapada i jugozapada općinom Teslić RS, sa sjevera općinom Usora i sa sjeveroistoka općinom Doboj Jug. Veći dio općine spada u brežuljkasto-brdsko područje, a zapadni, južni i istočni dio (Stijakovac, Husar, Zmajevac, Crni Vrh i Trebačko brdo) čine prelaz u brdsko-

3

planinsko područje. Kroz ravničarski dio, od zapada prema istoku se proteže rijeka Usora, rijeka Bosna se proteže pravcem sjever-jug, a centralnim brežuljkastim dijelom u pravcu sjever-jug rijeka Tešanjka kao desna pritoka rijeke Usore.

Značajniji šumski predjeli se prostiru graničnim dijelom općine, posebno južne i jugozapadnestrane gdje preovladava crnogorica, a u drugim i nižim predjelima bjelogorica.Prema popisu stanovništva iz 1991. godine, u općini Tešanj živjelo je 48.480 stanovnika, od čega: Bošnjaka 34.941, Srba 3.071, Hrvata 8.929, Jugoslovena 1.047 i ostalih 492.Prema posljednjim podacima, na području općine Tešanj živi 47.514 stanovnika. Gustinanaseljenosti je 291 stanovnik po km2, što znači da općina Tešanj spada u sam vrh gusto naseljenih općina u Federaciji BiH. Privreda je dosta razvijena na cijelom području općine, a najznačajnije privredne zone su : Bukva i Jelah. Poljoprivredna proizvodnja je usitnjena i nedovoljno razvijena.

3. PRIRODNI RESURSI

Značajni prirodni resursi koji će se sigurno i dalje koristiti kao razvojne mogućnosti općine Tešanj jesu zemljište, šume, vode i mineralne sirovine.

3.1. KATEGORIZACIJA I KORIŠTENJE ZEMLJIŠTA

Na području općine Tešanj u periodu 1977.-1981. godine vršen je novi premjer zemljišta i u okviru tih radova katastarsko klasiranje i bonitiranje zemljišta. Prema načinu iskorištavanja plodna zemljišta na našoj općini svrstana su po kulturama u njive, voćnjake, livade, pašnjake i šume razvrstane u klase od I do VIII, te postoji i kategorija neplodnih zemljišta. Prikaz površina zemljišta po kulturama i klasama dat je u slijedećoj tabeli.

4

Plodna zemljišta:

Zemjl. po kulturama

Iklasam

2

IIklasam2

III klasam2

IVklasa m2

Vklasa m2

VIklasa m2

VII iVIIIklasam2

Ukupnapovršina

m2

Ukupankatastar.prihod

KMNjive 436.080 3.848.032 7.611.614 15.554.90

624.786.530 19.775.009 6.410.312 75.422.483 1.681.268.54

Voćnjaci 84.984 2.237.476 3.079.825 1.581.784 381.669 42.074 - 7.407.812 278.950.62Livade 249.804 2.080.754 1.971.198 2.723.577 801.157 - - 7.826.520 105.663.11

Pašnjaci 188.008 742.508 2.789.722 1.590.411 424.989 - - 5.735.638 15.863.99Šume 19.439 4.127.665 33.016.138 9.595.643 1.552.643 1.294.805 - 49.606.333 459.462.65

Ukupno: 978.315 13.036.465 48.468.497 31.046.321 27.946.988 21.111.888 6.410.312 2.541.208,91 2.541.208.91

Pregled površina neplodnih zemljišta na općini:

Vrsta zemljišta PovršinaZemljište pod zgradama 1.095.603,00 m2

Magistralni putevi 175.997,00 m2

Regionalni putevi 468.085,00 m2

Lokalni putevi 484.903,00 m2

Ulice 54.797,00 m2

Nekategorisani putevi 4.520.548,00 m2

Vodotoci 2.548.664,00 m2

Ostalo neplodno zemljište 5.156.894,00 m2

Ukupno neplodnog zemljišta: 14.505.491,00 m2

U cilju što racionalnijeg i planskog korištenja zemljišta, općina Tešanj je planski pristupila upravljanju i korištenju zemljišta izradom planskih dokumenata kojima je određeno svrsishodno organiziranje, korištenje i namjena zemljišta, te mjere i smjernice za zaštitu prostora. Ukupna površina zemljišta koja je donesenim planskim aktima predviđena za gradnju iznosi oko 1/3 cjelokupne površine općine i zauzima, uglavnom, zemljišta koja su prirodno kvalitetna za obradu.

3.2. ŠUME

Šume i šumsko zemljište zauzimaju 30,3% ukupne površine sadašnje teritorije općine Tešanj. Nešto više od polovine ukupne površine šumskog zemljišta nalazi se u državnom vlasništvu (2.554 ha), a na privatne šume otpada površina 2.407 ha i iste pripadaju gospodarskoj jedinici Tešanj kojom gazduje Šumsko privredno društvo Zeničko-dobojskog kantona d.o.o. Zavidovići.

Prema vrsti, na našoj teritoriji zastupljene su šume bukve, čiste šume jele/smrče, te mješovite šume jele, smrče i bukve, hrasta kitnjaka i lužnjaka. Analize strukture drvne mase naših šuma ukazuju da je drvna masa vrlo nepovoljna, da 66% od ukupne mase otpada na ogrjevno drvo, 34% na tehničko drvo, sa tendencijom daljeg opadanja količina kvalitetne drvne mase.

3.3. VODE

5

Vode općine Tešanj predstavljaju slijedeći vodotoci: - dio rijeke Bosne (koja teče istočnim rubom općine) u dužini od oko 4 km, - rijeka Usora u dužini od oko 14 km, s tim da je u dužini od oko 5 km općina Tešanj dijeli sa općinom Usora.

Najduže i najveće pritoke rijeke Usore su rijeka Tešanjka, Trebačka rijeka, te Radušica, Talin potok,Grgin potok, Golubovac i potok Lužanjka. Može se reći da su, za sada, najviše iskorištene vode rijeke Usore gradnjom izvorišta za snabdijevanje vodom stanovništva i industrijskih pogona, te površinski zahvat u Crnom vrhu, na pritoci rijeke Tešanjke. Brojni su prirodni izvori pitke vode, kao što su: Guber u Jablanici, Ključ u Crnom vrhu, Izvor u Putešiću, Ježevac u Kaloševiću, Stubanje u Bobarama, Ponikva u Šijama, Studenac u Trepču i dr.

3.4. MINERALNE SIROVINE

Što se tiče mineralnih sirovina, njihova nalazišta su dosta skromna i ograničena. Prema do sada vršenim geološkim istraživanjima, ima nalazišta lignita i mrkog uglja, zatim određene količine kvarcnog pijeska, betonista i sl. Međutim, količine svih ovih sirovina su gotovo neznatne i njihova eksploatacija nije isplativa, izuzev mogućnosti eksploatacije kamena (Trebačko brodo) u različite vrste kvarcnog pijeska i šljunka.

3.5. MINERALNE VODE

U posljednje vrijeme posebno interesantnom pokazala se eksploatacija mineralnih voda za čiji kvalitet su u svijetu dobivene i brojne nagrade. Značajna izvorišta mineralnih voda se nalaze u području Crnog vrha, Dolca, Gornje Raduše i Orašje Planja. Mineralne vode su, zasigurno, jedan od prirodnih i privrednih resursa po kojima je Tešanj danas poznat i koji je postao dio novog ukupnog poslijeratnog imidža ove sredine, te su primjer dobro iskorištenog prirodnogresursa. Trenutno se preradom voda u Tešnju bavi pet koncesionara: Celvik, Oaza, Princess, Tešanjska vrela - Tešanjski dijamant, Zema - Tešanjski kiseljak.

4. ČIŠĆENJE

Čišćenje ulica (podrazumjeva čišćenje kolovoza, putnog kanala i putnog pojasa), trgova i trotoara, ručno i mašinski (mašinsko čišćenje se obavlja minimalno 8 mjeseci u godini), uključujući održavanje, pražnjenje i dopunu korpi za smeće, čišćenje smeća oko kontejnera, sakupljanje lišća i uklanjanje uginulih životinja a u zimskom periodu akcenat dati na ručnom i mašinskom čišćenju i izvozu snijega s trotoara, trgova i mostova (uključujući i noćnu pripravnost), posipanje soli i uklanjanje posipnog materijala.

4.1. ČIŠĆENJE ULICA, TRGOVA I TROTOARA Čišćenje ulica, trgova i trotoara vrši se na području Tešnja, Jelaha i Tešanjke i to:

TEŠANJ I JELAHa) Ručno čišćenje b) Mašinsko čišćenje

TEŠANJKA

6

a) Ručno čišćenje

a) PRIKUPLJANJE OTPADA SA ZELENIH POVRŠINA NASELJA KRNDIJA I SIMETRALE I AUTOBUSKOG OKRETIŠTA DOLAC.Prikupljanje otpada sa zelenih površina stambenih naselja Krndija i Simetrale obavlja se 2 puta sedmično. b) UKLANJANJE POSIPNOG MATERIJALAUklanjanje posipnog materijala podrazumijeva struganje lopatom u zoni kolovoza do ivičnjaka u širini 0,50 m i skupljanje na gomilice koje se utovaraju u ručna kolica i prevoze na mjesto određeno za deponovanje, 2 puta tokom sezone zimskog održavanja.

c) ODRŽAVANJE, PRAŽNJENJE I DOPUNA KORPI ZA SMEĆEOdržavanje i pražnjenje korpi za smeće vrši se u Tešnju, Jelahu i Tešanjci prema popisu korpi za smeće iz priloga 2 Programa. Ukupno se tretira 117 korpi na rasvjetnim stubovima, 29 parkovskih korpi na betonskim nosačima i 7 eko korpi. Održavanje podrazumijeva pražnjenje korpi, čišćenje i namještanje na predviđenoj lokaciji u propisnom polažaju, a obavlja se jednom sedmično u toku cijele godine. Dopunu korpi vršiti iz nabavljenih zaliha, odmah po uočavanju trajnog oštećenja ili uništenja istih a u potpunoj koordinaciji sa nadzornim licem.

d) UKLANJANJE UGINULIH ŽIVOTINJAUklanjanje uginulih životinja podrazumijeva uklanjanje životinja pregaženih na svim saobraćajnim površinama ili uginulih na drugi način.

e) ČIŠĆENJE NANOSA SMEĆA IZ KORITAČišćenje korita rijeke Tešanjke se obavlja na potezu od pjeskolova na Sastavcima (uključujući pjeskolove) do raskrsnice kod «Ingrapa». Čišćenje podrazumijeva prikupljanje nanosa smeća i prevoz na deponiju-kontinuirano svakih 15 dana.

4.2. ODVOJENO PRIKUPLJANJE SMEĆA

Kao sekundarne sirovine interesantani su otpadni metal, papir, plastika i staklo. Kao preduslov za odvojeno prikupljanje otpada nužno je formiranje tržišta koje je zainteresovano za otkup pojedinih od nabrojanih sirovina. Trenutno su stvoreni uslovi za odvojeno prikupljanje papira i metala, a u posljednje vrijeme i plastike. Na području općine egzistiraju servisi za otkup metala (Bukva, Vukovo) i papira, što uveliko doprinosi smanjenju zagađenja okoliša. U pripremi je program odvojenog prikupljanja sekundarnih sirovina koji predviđa postavljanje specijalnih kontejnera za prikupljanje otpada (formiranje reciklažnih ostrva).

7

4.3. DEPONOVANJE SMEĆA

Na području općine egzistira deponija komunalnog otpada sa dosta elemenata sanitarne deponije i jedna je od bolje uređenih deponija na području Federacije BiH. Locirana je na lokalitetu Vila, u naselju Bukva, neposredno pored asfaltnog puta Tešanj - Tešanjka, a sam lokalitet deponije obuhvata prostor od 5 ha. Površina pod otpadom trenutno iznosi 1,70 ha, a zbog konfiguracije terena, sa napredovanjem u odlaganju otpada, površina pod otpadom će iznositi 3,20 ha u konačnoj fazi. Shodno kategorijama otpada koji se deponuje (komunalni otpad i sličan otpad iz industrijskih i zanatskih pogona), klasifikovana je kao deponija za odlaganje bezopasnog otpada. Zakonom o odlaganju otpada utvrđena je obaveza sačinjavanja Plana prilagođavanja upravljanja otpadom, kao i da se u roku 3 godine provedu aktivnosti kojima deponija treba da ispuni minimum uvjeta za deponije komunalnog otpada propisan zakonom. Na nivou Bosne i Hercegovine prihvaćen je koncept regionalnog odlaganja otpada, što podrazumijeva formiranje jedne deponije za širu regiju, zatvaranje postojećih deponija i njihovo pretvaranje u transfer-stanice, zavisno od udaljenosti od regionalne deponije. Općina Tešanj je stupila u aktivnosti oko formiranja regionalne deponije za regiju Doboj/Tešanj koja obuhvata 11 općina, 7 u RS i 4 u Federaciji BiH. Uspostavljen je regionalni Odbor za upravljanje otpadom koji čine 22 člana iz općina koje rade na aktivnostima oko formiranja regionalne deponije.

4.4. SAKUPLJANJE PET AMBALAŽE

 I pored ostalih aktivnosti koje škole realizuju tu su svakako i pripreme za nastavak intenzivnijeg organizovanog sakupljanja PET ambalaže na području općine Tešanj kao jedinstven primjer u BiH ovakvog načina organizovanog sakupljanja, odvoza i reciklaže PET ambalaže. U tabeli ispod je naveden pregled sakupljenih količina u periodu od 01.05.2012 – 03.09.2012

8

Naravno, ova aktivnost se nastavlja na način koji nepune tri godine uspješno funkcioniše u koji je direktno uključeno cca 7500 učenika uz podršku roditelja, nastavnika i menadžmenta škola. Ako se sumiraju sve sakupljene količine za period decembar 2009 do danas dolazimo do podatka da je uz angažman cca 7500 učenika, cca 500 uposlenika, kroz cca 300 odjeljenja u 12 škola na području 1 općine sakupuljeno, odveženo i reciklirano 71.837 kg PET ambalaže, a pretvoreno u broj PET boca to iznosi cca 1.500.000 PET boca.

4.5. ORGANIZOVANO PRIKUPLJANJE OTPADA(Pregled po MZ Općine Tešanj)

Javno komunalno preduzece “RAD“ Tešanj u sastavu svoje djelatnosti obavlja i prikupljanje otpada na cijeloj Općini Tešanj. Ovaj problem rješen je postavljanjem kanti za otpad i vreća na cijelom području Općine Tešanj što je prikazano u dole navedenoj tabeli. Ovo preduzeće također kontrolira Auto-otpade i divlje deponije kojih također ima na području Općine Tešanj. Odvoz otpada iz postavljenih kanti i vreća vrši se po utvrđenom planu. Čišćenje divljih deponija i Auto-otpada također je regulisano programom rada navedenog preduzeća.

R.b. Mjesna zajednica Broj stanovnik

a

Kanta Vreća Ostalo Auto-otpad

Divlja deponija

1 Bobare, Drinčići, Blaževci

1112 0 40 --- 1 3

2 Bukva 1450 115 0 --- 1 103 Dobropolje-Mekiš 1188 60 0 --- 0 84 Dž. Planje 1320 0 68 --- 0 05 Jablanica 1682 0 60 --- 0 106 Jelah 6224 979 0 --- 1 47 Jevadžije 510 94 0 --- 0 28 Kalošević 1242 0 50 --- 1 39 Karadaglije 1216 0 70 --- 0 510 Kraševo 1177 42 117 --- 0 111 Ljetinić 875 95 --- 0 112 Medakovo 1083 100 --- 0 013 Miljanovci 1167 0 30 --- 0 214 Mrkotić 1457 0 55 --- 0 315 N. Miljanovci 1988 0 100 --- 0 616 Novo Selo 1165 0 50 --- 0 117 O. Planje 1050 0 --- 0 218 Piljužići 1758 0 50 --- 5 119 Raduša 2897 103 0 --- 1 320 Rosulje 849 0 0 --- 0 221 Šije 2800 218 0 --- 3 022 Tešanj 6830 1328 0 --- 0 023 Tešanjka 2161 0 77 --- 0 024 Trepče 2379 0 0 --- 0 625 Vukovo 1169 175 0 --- 2 1

46476 2896 932 16 74

9

5. PLANSKO UREĐENJE PARKOVA I ZELENIH POVRŠINA

5.1. POPIS KLUPA I KORPI ZA SMEĆE (situaciona analiza)

Na osnovu postavljenih ciljeva iz eko-strategije općine Tešanj u 2012.godini uradjena je situaciona analiza -pregled (broj) postavljenih parkovskih klupa i korpi za sitni otpad kao što je prikazano u dole navedenoj tabeli:

5.2.UREĐIVANJE i ODRŽAVANJE ZELENIH POVRŠINA I NASADA

Općina Tešanj stavlja poseban akcenat na zaštitu životne sredine,te sukladno tome uradjena je i posebna eko strategija sa vizijom : „Tešanj je sredina ekološke svijesti,čistoće i reda“.Prateći postavljene ciljeve iz strategije uradjeni su i posebni programi uredjenja zelenih površina ,a kako slijedi u niže prikazanoj tabeli.

10

I)117 visećih korpi za smeće(narandžaste)

TEŠANJ-Raskrsnica-Hifa....................................5-Raskrsnica-Katanga.............................6-Zvečaj-MUP......................................18-MUP-Karamutovi................................3-MUP-Dolac........................................18-Raskrsnica-Bukva................................5-Ul. Enesa Galijaševića.........................3-Kroz Ciganluk......................................6-Naselje Krndija...................................11-Naselje Simetrale..................................3-Krug JU Sportsko rekreativni centar...3-Park kod Plave džamije........................1TEŠANJKA-Na putnom pravcu prema Lepenici.....6-Na putnom pravcu prema Jelahu.........3-U centru Tešanjke.................................3-Spomen obilježje..................................3JELAH -Na putnom pravcu prema Kaloševiću............................................10-Na putnom pravcu prema Prnjavoru..2-Na putnom pravcu prema Tešnju........6-Na putnom pravcu prema Tešanjci.....2

II)29 korpi sa betonskim postoljem(zelene)

TEŠANJ-Park...........................................................4-Uz čaršiju i na čaršiji.................................1-Taksi stajalište kod doma..........................1-Obješenica.................................................3-Škola Krndija.............................................2-Škola Huso Hodžić....................................2-Ispred zgrade općine..................................2JELAH-Osnovna škola......................................2-Mjesni ured..........................................1-Na trgu kod spomen vode....................1Na trotoaru ispred pošte........................2TEŠANJKA-Osnovna škola......................................2-Mjesni ured...........................................1-Taksi stajalište......................................1

II) eko kante

-Park OŠ „Huso Hodžić“ sa fontanom.2-„Kiseljak“...uskoro postavljanje..........4-Pored riječke džamije...........................1

II)105 klupa

TEŠANJ-park preko puta općine........................9-na šahovskom polju.............................7-stambeno naselje Simetrale..................8-kod mezara“Muse Ćazim Ćatić“..........6-gradski park........................................15-u krugu osnovne škole Krndija............4-naselje Krndija....................................11-voda“Kosovac“....................................2-Hrvatinovići.........................................2-voda“Studenac“ kod gimn. Igrališta.....1-kod mezara Ferhat-bega........................1-na Gornjoj čaršiji(na trgu)....................2-Park OŠ“Huso Hodžić“ sa fontanom....7-pored šetališta Obala............................6- pored Riječke džamije.........................3-pored Doma kulture..............................5JELAH-kod kioska i PTT-a...............................4-ispred spomen obilježja........................5TEŠANJKA-Bedaci..................................................2-Greblje-Lipe.........................................1-Spomen obilježje..................................4

RBOPIS RADOVA

Učestalostu toku godine

A Košenje zelenih površina1. Košnja manjih ili sa nasadima pomješanih površina

kosom, košnja rubova, grabljenje i ostranjivanje otkosaNaselje Simetrale 3Naselje Krndija 3Obješenica 3Partizansko groblje 3Kompleks «Kiseljak» u periodu april-

novembarZelene površine ispred Općine 6Park ispred Općine 6Park OŠ Huso Hodžić sa uređenom fonatnom 6Površina na kružnom toku 6Spomen obilježje kod Doma kulture 6Musala 6Oko javnih česmi Kosovac, Studenca i Sejdije 3Javna površina-ulaz prema Plavoj Džamiji 3Autobusko okretište Dolac 3Park kod spomen obilježja u Jelahu 3Raskrsnica u Jelahu 3Zelena površina ispred šalter sale u Jelahu 3Zelena površina u centru Tešnjke ( samo zeleni krug u raskrsnici)

3

2. Košnja tratine na padinama kosom sa svim pripadajućim radovimaObale rijeke Tešanjke kroz grad 3Bankina put za Jelah. Lijeva strana od Elektrodistribucije do Vatrogasnog doma

3

Bankine u zoni obuhvata ulica za čišćenja 3Put za Tešanjku- širina pojasa 0,80 m 3

3. Košnja manjih ili sa nasadima pomješanih površina ručnom kosilicom, košnja rubovaBankine ul.Kralja Tvrtka u Tešnju 3Travnjak-desna strana puta za Bukvu 3

4. Utovar i transport otkosa na deponijuB Okopavanje i pljevljenje nasada, sa zalijevanjem

1. Okopavanje i plijevljenje nasada, trajnica i ruža

Kod Spomenika «Muse Ćazima Ćatića» 3Oko spomenika kod Doma kulture 3Cvijetnjak ispred općine 3Park OŠ Huso Hodžić sa uređenom fonatnom 3Cvjetna površina na kružnom toku 3Cvjetne površine na Musali 3Park ispred Općine 3Površina ispred zgrade Općine 3Javna površina-ulaz prema Plavoj Džamiji 3Raskrsnica u Jelahu 3Spomen park u Jelahu 3Zelena površina ispred šalter sale u Jelahu 3

11

Spomen park Tešanjka 3Zelena površina u centru Tešnjke 3Žardinjere 3

2. Zalijevanje nasada, trajnica i ruža – kontinuirano na lokacijama pod tačkom B 1.

C Obrezivanje nasada, kresanje drveća ikrčenje šiblja

1. Obrezivanje i čišćenje živih ogradaNaselje Simetrale 3Oko gimnazijskog igrališta 3

2. Obrezivanje niskog grmlja do 1 m visine, i grmova ruža sa svim pripadajućim radovimaNaselje simetrale 1Kod Spomenika «Muse Ćazim Ćatić» 1Oko spomenika kod Doma kulture 1Cvijetnjak ispred općine 1Partizansko groblje 1Park OŠ Huso Hodžić sa uređenom fonatnom 1Most kod hotela 1

3. Obrezivanje i proreda grana drveća Drvoredi na području Općine 1Partizansko groblje 1Naselje Simetrale 1Naselje Krndija 1Kod spomenika «Musa Ćazim Ćatić» 1Park OŠ Huso Hodžić sa uređenom fonatnom 1Obješenica 2

4. Krčenje šibljaPut za Jelah-lijeva strana od Elektrodistribucije do vatrogasnog doma

2

Put do Tešanjke izuzev strane koja se nalazi na teriroriji Općine Usora

2

Desna strana puta od Doma do Socijalnog 2Na ulazu i padinama Gradine obima 6.500m2 2Grič kod gimnazijskog igrališta 2Industriska zona Ciglana-Jelah 3

12

6. IZLETIŠTE KISELJAK

Na tešanjskoj općini postoji veliki broj izvora mineralne vode od kojih su najznačajniji njih pet: Tešanjski Dijamant, Princes, Oaza, Tešanjski kiseljak i Celvik. Većina izvora se nalazi na području Kiseljaka, poznatog turističkog izletišta i odmarališta kojem se polako vraća nekadašnji sjaj, koji i zaslužuje. Izletište Kiseljak se nalazi na udaljenosti 5 kilometara od centra grada.

Ovo izletište danas je veoma lijepo uređeno i služi za odmor i rekreaciju svakog svog posjetioca. Kako bi se poboljšala turistička ponuda ovog izletišta u toku 2007. godine realizovan je projekat koji je finansirala Turistička zajednica ZDK a on je podrazumjevao: čišćenje trim staza, uređenje česme, asfaltiranje parkinga i staze Kiseljak, izgradnja mosta na Glava rijeci, uređenje mokrog čvora i odmarališta, asfaltiranje poligona za mali nogomet i odbojku i izgradnja javne rasvjete.

Na izletištu se nalaze dva restorana sa bogatim izborom jela i pića. Svaki restoran može da primi oko 200 posjetilaca sa obezbjeđenim parkingom.

Sve organizovane posjete koje dolaze u Tešanj, nakon obilaska grada svoju posjetu Tešnju završavaju na Kiseljaku, gdje u oazi mira, tišine, čistog zraka, okruženi prirodom, pronalaze mjesto za odmor i rekreaciju.

13

„Izletište Kiseljak“

7. ZAKLJUČAK

Površina općine Tešanj iznosi 163 km2. Gustina naseljenosti je 291 stanovnik po km2, što znači da općina Tešanj spada u sam vrh gusto naseljenih općina u Federaciji BiH. Značajni prirodni resursi koji će se sigurno i dalje koristiti kao razvojne mogućnosti općine Tešanj jesu zemljište, šume, vode i mineralne sirovine.

U cilju što racionalnijeg i planskog korištenja zemljišta, općina Tešanj je planski pristupila upravljanju i korištenju zemljišta izradom planskih dokumenata kojima je određeno svrsishodno organiziranje, korištenje i namjena zemljišta, te mjere i smjernice za zaštitu prostora.

Kao što je pomenuto u dijelu seminara općina Tešanj stavlja poseban akcenat na zaštitu životne sredine,a shodno tome uradjena je i eko strategija sa vizijom „Tešanj je sredina ekološke svijesti,čistoće i reda“.

Strategija je uradjena u 2006 godini i postavljeni ciljevi su u većoj mjeri realizirani, što se vizuelno zapaža, te se i dalje kontinuirano provode.

14

8.LITERATURA

http://bs.wikipedia.org/wiki/Te%C5%A1anj

http://turizam-tesanj.com/

http://www.opcina-tesanj.ba/ba/podaci-o-opcini.html

http://www.ekomladi.tesanj.net/

http://www.opcina-tesanj.ba/images/dokumenti/eko%20strategija.pdf

http://www.opcina-tesanj.ba/upload/planska-dokumentacija/prostorni_plan_tesanj_txt.pdf

15