Embed Size (px)
Citation preview
STENOGRAFSKI BELE[KI od prodol`enieto na Trieset i sedmata sednica na Sobranieto na Republika
Makedonija, odr`ana na 16 oktomvri 2003 godina
Sednicata se odr`a vo salata za sednici na Sobranieto na Republika
Makedonija, so po~etok vo 10,15 ~asot.
Sednicata ja otvori i so nea pretsedava{e gospodinot Nikola Popovski,
pretsedatel na Sobranieto.
NIKOLA POPOVSKI:
Prodol`uvame so rabota po Trieset i sedmata sednica na Sobranieto na
Republika Makedonija.
Pratenicite Trifun Kostovski, Zoran [apuri{, Van~o Stamenkov, Qube
Bo{kovski, Petar Naumovski, Ordan~o Tasev, Qup~o Georgievski i Nikola Gruevski,
me izvestija deka od opravdani pri~ini ne se vo mo`nost da prisustvuvaat na
sednicata.
Prodol`uvame so poslednata, odnosno tretata to~ka od dnevniot red -
Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na
Makedonija i Vladata na SAD koj se odnesuva na predavaweto na lica na
Me|unarodniot krivi~en sud, so Predlog na zakon.
Predlogot za donesuvawe na zakonot, so Predlogot na zakon i izve{taite na
rabotnite tela na Sobranieto vi se dostaveni.
Otvoram pretres po Predlogot za donesuvawe na zakonot.
Molam, koj bara zbor?
Ima zbor zamenikot minister za nadvore{ni raboti gospodinot Fuad
Hasanovi}.
FUAD HASANOVI]:
Po~ituvan pretsedatele, po~ituvani pratenici, dami i gospoda,
01/2.-
Najnapred sakam da se izvinam vo imeto na ministerot za nadvore{ni raboti,
gospo|ata Mitreva koja vo momentot se nao|a kako ~len na Delegacijata na
oficijalna poseta na Ruskata Federacija, a koja odnapred e zaka`ana.
Na po~etokot dozvolete mi kratko da se osvrnam za me|unarodno politi~kite
sostojbi vo momentot koga Republika Makedonija go potpi{a ovoj dogovor.
Kompleksnosta na me|unarodnata sostojba optovarena so nastanite na Bliskiot
Istok, a osobeno ~uvstvitelnosta na sostojbite vo regionot ne povide na Samitot na
NATO vo Praga, da gi poddr`ime zalo`bite za borba protiv terorizmot i
spre~uvaweto na proliperacijata na oru`je za masovno uni{tuvawe i da zememe
aktivno u~estvo vo me|unarodnata koalicija za borba protiv ovie zakani. Treba da
se zabele`i deka vo eden mnogu kratok period po odr`uvaweto na parlamentarnite
izbori SAD demonstriraa principielna poddr{ka na Republika Makedonija vo
ostvaruvaweto na zacrtanite prioriteti: stabilizirawe na sostojbite vo zemjata,
borbata protiv korupcijata i organiziraniot kriminal, zgolemuvweto na
finansiskata poddr{ka, kako na bilateralen plan, taka i preku svoeto vlijanie na
me|unarodnite finansiski institucii.
Ovaa poddr{ka na najtransparenten na~in be{e demonstrirana so brzata
pokana od strana na dr`avniot sekretar na SAD Kolin Pauel za ostvaruvawe na
rabotna poseta na ministerot za nadvore{ni raboti gospo|ata Mitreva na SAD. Pri
ovaa poseta, na najdobar mo`en na~in se potvdi visokiot stepen na me|usebnata
doverba i razvivaweto na vistinskoto strategisko partnerstvo me|u dvete zemji.
Vo edno takvo me|unarodno politi~ko opkru`uvawe pri donesuvawe na
odlukata za potpi{uvawe na Dogovorot za izemawe na gra|anite na SAD od
jurizdikcijata na Me|unarodniot krivi~en sud, vpro~em kako i sekoja dr`ava koja e
soo~ena so donesuvawe na klu~ni odluki, se opredelivme glaven faktor pri
odlu~uvaweto da bide za{titata i ispolnuvaweto na nacionalnite interesi na
Republika Makedonija. Pred se, se rakovodevme od esencijalniot prioritet da
obezbedime dolgoro~na stabilnost i bezbednost na zemjata, a so toa i uslovi za iden
01/3.-
ekonomski prosperitet na gra|anite na Republika Makedonija, kako osnoven
preduslov za ostvaruvawe na primarnata strategiska cel za za~lenuvawe na
Republika Makedonija vo evroatlantskite strukturi.
Ona {to e mnogu zna~ajno i {to mora da se potencira e faktot deka pritoa go
imavme predvid konsenzusot na site politi~ki faktori vo dr`avata za realizacija
na ovaa strategiska cel. Vakvata opredelba na Republika Makedonija vedna{ be{e
valorizirana i so ~inot na potpi{uvaweto na Jadranskata Povelba za
partnerstvoto me|u SAD, Republika Makedonija, Albanija i Hrvatska so prethodno
potvrdeni principi na primerot na balti~kite dr`avi vo nivnoto za~lenuvawe vo
NATO. So Povelbata SAD vsu{nost, jasno ja deklariraat svojata poddr{ka i
pokrovitelstvo za za~lenuvawe na Republika Makedonija i na drugite ~lenki vo
Povelbata na alijansata. Prakti~nata implementacija na partnerstvoto so SAD se
do`ivea so u~estvoto na makedonskite voeni pretstavnici vo misiite vo Avganistan
i Irak, so {to ovaa strategiska sorabotka dobi element na sojuzni{tvo me|u dvete
zemji. Za prv pat po osamostojuvaweto potpi{avme prv praven dokument so SAD so
upotreba na imeto Makedonija. Moram da ve potsetam deka za razlika od
prethodniot period ovoj pat direktno na ramnopravno nivo vo period od edna godina
potpi{avme dokumenti od posebnp zna~ewe so SAD so upotreba na imeto Makedonija.
Ponatamu, na planot na bilateralnata i multilateralnata sorabotka SAD go
reafirmiraa zajaknuvaweto na tradicionalnoto prijatelstvo i partnerski odnosi
me|u dvete zemji so poseben akcent na iskoristuvawe na programite na voena pomo{
od SAD, kako i prakti~na realizacija na deklariraniot interes za nivno pogolemo i
permanentno prisustvo na makedonskiot pazar. Ova ne go naru{uva strategiskoto
partnerstvo so Evropskata Unija i na{iot stabilen pat kon evrointegracija.
Vpro~em, toa go potvrduva i posetata na pretsedatelot na Evropskiot Parlament
gospodinot Pat Koks i porakite {to vo taa prilika gi soop{ti.
Dami igospoda, dozvolete mi u{te edna{ da potsetam deka ~lenot 98 na
Rimskiot statut ne isklu~uva potpi{uvawe na posebni bilateralni dogovori na
01/4.-
zemjite ~lenki za izemawe od jurizdikcija na Me|unarodniot krivi~en sud {to svoja
ilustracija ima vo faktot deka ve}e 50-tina zemji imaat potpi{ano sli~ni dogovori
so SAD, me|u koi i mnogu ~lenki na Rimskiot statut.
Isto taka, sakam da go svrtam va{eto vnimanie na posledniot paragraf od
tekstot na preambulata na dogovorot vo koj se potvrduva deka ni{to vo ovoj dogovor
ne obezbeduva nekazlivos vo pogled na delata genocid, krivi~ni dela protiv
~ove~noto i voeni zlostorstva. Na krajot, bi sakal da podlve~am deka kako za{tita
na nacionalnite interesi i za{tita na interesite na gra|anite na Republika
Makedonija mora da se povedeme od realnosta vo me|unarodnite odnosi so
iznao|awe na pragmati~ni na~ini vo efektivna realizacija na strategiskite
opredelbi na dr`avata. Blagodaram.
NIKOLA POPOVSKI:
Prodol`uvame so rasprava.
Po redot na prijavenite ima zbor gospo|ata Karolina Ristova.
KAROLINA RISTOVA:
Po~ituvan gospodine pretsedatel na Sobranieto, po~ituvani zamenici
ministri, po~ituvani kolegi i kole{ki pratenici,
Prateni~kata grupa na SDSM }e glsa za zakonot za ratifikacija na Dogovorot
me|u Republika Makedonija i SAD za predavawe na lica na Me|unarodniot krivi~en
sud. Vo na{ata javnost se javija odredeni kontraverzii vo vrsa so ovoj zakon,
odnosno ratifikacija, osobeno vo vrska za toa kako ratifikacijata }e se odrazi na
na{ite odnosi so EU i kako vo vrska so nejzinata legalnost.
Spored nas, ovoj dogovor ne zna~i napu{tawe na generalnata politika na EU
kon Me|unarodniot krivi~en sud. Republika Makedonija go potpi{a i ratifikuva
Statutot na Me|unarodniot krivi~en sud. Nie i kako dr`ava i kako nacija go
poddr`uvame ovoj najnov razvoj na me|unarodnoto humanitarno pravo tokmu pou~eni
01/5.-
od iskustvoto i stradawata niz istorijata na takanare~enata stara Evropa, za koja
pred izvesno vreme zboruva{e pred nas i pretsedatelot na Evropskiot Parlament,
gospodinot Pat Koks od koja {to istorija i na taa stara Evropa sme del i nie kako
gra|ani i kako dr`ava.
Vpro~em, i vo najnoviot konflikt od 2001 godina Makedonija izbra model na
nacionalno pomiruvawe koj ne gi amnestira storitelite na voeni zlostorstva i
zlostorstva protiv ~ove{tvoto. Edinstvenata razlika koja ja imame so EU, a pred
izvesno vreme vo ovaa smisla dobivme i pismo od mnogu po~ituvanata me|unarodna
organizacija za za{tita na ~ovekovite prava Amnesti internej{enel e razlikata vo
vrska so tolkuvaweto na ~lenot 98 od Rimskiot statut, koj {to spored nas dozvoluva
vklu~uvawe na vakvi bilateralni dogovori i vo ovaa smisla se soglasuvame so
stavot na Vladata.
Nie smetame deka vakviot stav e pravno izdr`an, trguvaj}i od voobi~aenite
a~ini i sredstva za tolkuvawe na dogovorite vo vakvi situacii, koi {to ne
uka`uvaat na sprotivno tolkuvawe, a osobeno, tuka mislime na podgotvitelnite
materijali na me|unarodata konferencija koja go podgotvi Rimskiot statut, so koj
{to be{e sozdadena pravnata osnova za vospostavuvawe na Me|unarodniot krivi~en
sud.
I pokraj ova, vistina e deka Republika Makedonija, odnosno ovoj Parlament i
ne bi go napravil ovoj dogovor, odnosno eventualnoto negovo ratifikuvawe da ne
bea vo pra{awe SAD koi {to pokraj EU se na{ite najzna~ajni nadvore{no politi~ki
partneri i faktor na na{ata stabilnost i demokratski razvoj.
Partnerstvoto i so EU i so SAD ne se me|usebno isklu~ivi. Ne samo vo odnos
na nivnata politika vo odnos na na{ata dr`ava, tuku i vo odnos na nivnoto globalno
oddeluvawe, bez ogled dali se raboti za pra{awata na mirot, ekonomskiot razvoj vo
svetot, razvojot na ~ovekovite prava ili pak tranzicijata kon demokratijata.
01/6.-
Politikata na razvojot na ~ovekovite prava i razvivaweto na mehanizmite na
nivna efikasna za{tita na svetsko nivo e ambicija i aspiracija, kako na EU taka i
na SAD.
Od tuka, koga }e se javat izvesni razliki me|u EU i SAD toa ne zna~i deka nie
treba da birame me|u dva radikalni razli~ni sveta, iako zborot birawe samiot vo
ovoj konteks bi bil, odnosno negovata upotreba bi bila radikalna, tuku treba da se
rakovodime od ona {to pretstavuva na{ interes vo konkretniot politi~ki konteks.
Vo slu~ajot, za nas stanuva zbor za izbor me|u dve pravni filozofii vo
razvojot na me|unarodnoto humanitarno pravo, odnosno kon Me|unarodniot krivi~en
sud, kako najnov moment vo toj razvoj.
Dr`avite ~lenki na EU, bez ogled na nizata dilemi vo odnos na odredeni
pravni aspekti na sudot koi {to objektivno postojat se spremni da go poddr`at
bezrezervno sudot i da gi re{avaat tie dilemi vo od. No ima i dr`avi, a tuka se
SAD na ~elo koi insistiraat najprvo tie dilemi da bidat razre{eni, za da ja dadat
potoa svojata poddr{ka na sudot. Nie go poddr`uvame prviot stav, odnosno stavot na
EU, no pravime otstapki i toa pravno legitimna otstapka na vtorata pozicija.
Vospostavuvaweto na Me|unarodniot krivi~en sud e golema rabota za
~ove{tvoto. Sankcioniraweto na golemata patologija, koja {to se manifestira vo
voenite i gra|anskite konflikti najposle dobiva svoj efikasen mehanizam na
za{tita. Vo imeto na humanosta mnogu dr`avi so ratifikacijata poka`aa spremnost
da relativiziraat mnogu aspekti od svojot suverenitet. No toa ne zna~i deka
Me|unarodniot krivi~en sud kako najnov razvoj na me|unarodnoto humanitarno pravo,
ne e obremeneto so mnogu pravni dilemi za koi {to seu{te se diskutira i tolkuva ne
samo od strana na dr`avite, tuku od strana na ekspertite i teoreti~arite na
me|unarodnoto pravo.
Deka postojat takvi dilemi poka`uvaat i brojnite tolkuva~ki deklaracii i
rezervacii staveni na Rimskiot statut od golem broj na dr`avi, vklu~itelno i
dr`avi ~lenki na EU.
01/7.-
Kako nova teritorija vo me|unarodnoto humanitarno pravo kaj SAD i kaj drugi
dr`avi se javuvaat somnevawa kako }e se definiraat i tolkuvaat odredeni
krivi~ni dela koi {to se isklu~eni vo statutot, a za koi dosega nema nitu
me|unarodno sudsko tolkuvawe, nitu sudska praksa. Se javuvaat dilemi okolu
pozicijata na obvinitelot odnosno negovata odgovornost, dilemi okolu negoviot
imunitet i imunitetot na sudot od predizvicite na eventualnata politizacija na
obvinenijata i sudskite procesi i kolku sudot ima mehanizmi za prevencija na
vakvite deformacii i kone~no se javuvaat dilemi, posledica na razli~nite pravni
kulturi i tradicii. Konkretno za pravnata kultura na SAD i nejzinite gra|ani
re~isi e nepoimlivo na nivnite dr`avjani da im se sudi bez pravoto na sudewe so
porota, isto kako i nas pratenicite odnosno pratenicite na makedonskiot
Parlament i na nai{ite gra|ani bi ni bilo krajno nevoobi~aeno i neprifatlivo da
ni sudat poroti od 9 do 12 laici vo pravoto, namesto profesionalni pravnici.
Vo ramkite na postoeweto na vakvite dilemi ~lenot 98 e elegantno re{enie
so koe na dr`avite koi gi imaat vakvite dilemi im dava vreme da se uverat dali
ivnite dilemi imaat ili nemaat osnova da vlijaat kako tie da se razre{at i
kone~no seto toa da go pravat bez da go opstruiraat razvojot i funkcioniraweto na
sudot, a veruvame deka na site nas ni e jasno deka SAD mo`at toa da go napravat.
U{te edna pridobivka na vakvoto tolkuvawe na ~lenot 98, osobeno vo odnos
na SAD e toa {to ovozmo`uva na mnogu dr`avi korisnici na voena pomo{ na SAD, a
za nekoi vo svetot taa e vo trocifreni milionski sumi da ne bidat doveduvani da
biraat me|u sudot i takvata zna~itelna pomo{ od SAD. Tuku i na toj na~in so ovoj
~len od statutot se ovozmo`uva {to pogolem broj na dr`avi da go ratifikuvaat
Rimskiot statut i da se postigne krajnata cel, a toa e poddr{ka na Me|unarodniot
krivi~en sud.
I na krajot da ras~istime edna dezinformacija koja {to se {iri vo na{ata
javnost. Ovoj dogovor ne zna~i deka amerikanskite dr`avjani nema da se soo~at so
pravdata, pa duri i so me|unarodnata pravda. Ona {to predviduva ovoj dogovor e
01/8.-
deka licata dr`avjani na SAD koi {to se prisutni na teritorijata na Republika
Makedonija nema bez izrazena soglasnost na Vladata na SAD da bidat predadeni a
Me|unarodniot krivi~en sud, ili predadeni na drugi dr`avi zaradi nivno
predavawe na Me|unarodniot krivi~en sud, nitu pak koga }e se vr{i ekstradicija na
nivni dr`avjani na treta dr`ava, Makedonija nema da dade soglasnost vo
dozvoluvaweto na takvata ekstradicija taa treta dr`ava da gi predade dr`avjanite
na SAD na Me|unarodniot krivi~en sud.
Toa zna~i deka so drugi zborovi, vakvite lica, vakvite dr`avjani na SAD }e
se soo~at so pravdata na sudovite vo Republika Makedonija, sudovite na SAD, pa
duri paravno ako Vladata na SAD dade soglasnost mo`no e i nivno predavawe na
Me|unarodniot krivi~en sud.
Treba da se ima na um deka SAD ne se dr`ava koja {to imaat lo{o dosie vo
ras~istuvaweto na pra{awata na individualnata odgovornost na pripadnicite na
svoite vooru`eni sili i voop{to na svoite dr`avjani, koi {to se ogre{ile od
pravilata na me|unarodnoto humanitarno pravo.
Po~ituvani pratenici, vrz osnova na ovie argumenti nie smetame deka so
vakviot bilateralen dogovor, ne ja doveduva poddr{kata na Republika Makedonija
na Me|unarodniot krivi~en sud, a gi dobli`uva SAD do negovoto prifa}awe vo idno
vreme. Nie veruvame deka EU ima razbirawe za ovie na{i argumenti i vo pravna i vo
politi~ka smisla. Vpro~em, kako {to povtorno }e go spomnam pretsedatelot na
Evropskiot Parlament Pat Koks koj istakna deka na{ite odnosi so Evropskata Unija
ne se zasnovuvaat na edno edinstveno pra{awe.
Isto taka Evropskata Unija, nejzinite dr`avi ~lenki treba da imaat
razbirawe za ova pra{awe od na{ite odnosi so SAD, kako {to nie kako Republika
Makedonija imame razbirawe i tolerancija za nivniot stav kon sporot so imeto me|u
nas i edna dr`ava ~lenka na EU. Potpi{uvaweto na dogovorot od imeto na
Makedonija bez dodavkite biv{a jugoslovenska republika, koja po svojata pravna
01/9.-
forma vo koja {to e potpi{an, }e vleze za prv pat vo pravniot sistem na SAD bez
ovie dodavki, za nas i ne e taka mala diplomatska rabota i uspeh.
Vo sekoj slu~aj, sakam u{te edna{ da istaknam deka nikoj ne treba da se
somneva vo na{ata posvetenost na Me|unarodniot krivi~en sud i razvojot na
me|unarodnoto humanitarno pravo i vo ovaa smisla nie }e se odnesuvame kako
potomci na generaciite evropjani koi {to nastradaa vo vojnite na evropskiot
kontinent i ~ie {to se}avawe, se}avaweto na nivnite `rtvi e na{a najgolema i
najsveta obvrska. Blagodaram.
NIKOLA POPOVSKI:
Ima zbor gospodinot Slobodan ^a{ule.
SLOBODAN ^A[ULE:
Po~ituvan gospodine pretsedatele, po~ituvani kolegi,
Najnapred dozvolete mi da go iska`am svoeto zadovolstvo, toa {to cenetiot
zamenik minister za nadvore{ni raboti zede aktivno u~estvo vo raspravata na
Komisijata i {to ovie kako stavovi na dr`avata, iznese stavovi koi na taa sednica
u~estvuvaj}i vo razmislata za toa dali Makedonija se nao|a pred strate{ki izbor gi
iska`a i opozicijata, t.e. pratenicite na VMRo-DPMNE.
Isto taka me raduva {to vo tonovite na diskusijata na cenetata koleka
Karolina Ristova slu{ame ednoglasie za koe od po~etokot na ovoj Parlament, koga
se vo pra{awe strate{kite raboti na dr`avata se zalagame.
Od tamu, sakam da ka`am deka nie kako prateni~ka grupa, t.e. da povtoram
u{te edna{ e ja poddr`ime Ratifikacijata na ovoj izvonredno zna~aen dokument.
Povtorno }e zastaneme so pozicijata, no ne kako poddr{ka, bidej}i }e si gi
zadr`ime site rezervi, site kriti~ki zabele{ki na vlasta, tuku na dr`avata i na
nejzinite interesi, zaradi toa {to toa e onoj vistinski izvor, za koe ako se se}avate
tuka od ovaa tribina govore{e i Pat Koks.
01/10.-
Pogre{noto menanxirawe so ovaa izvonredno zna~ajna rabota vo istorijata na
na{ata dr`ava i dokompletiraweto na nejziniot suverenitet koj e postojano
zagrozuvan i od na{ata kalpavost ne dovede do toa da se najdeme vo situacija vo
javnosta da lebdi razmislata deka dene{noto glasawe i potpi{uvawe na samiot
dogovor za izemawe e makedonsko opredeluvawe za amerikancite, protiv Evropa,
ili ako ne se potpi{e i ne se ratifikuva za Evropa i protiv SAD. Ovaa dilema e
la`na i e posledica na eden dolgoro~en proces vo koj nie postojano vo otsustvo na
nudewe na vrednosti se fa}ame za krucijalni pra{awa od strate{kata pozicija na
na{ata dr`ava i vo partiskata bitka za vlast gi degradirame, gi profanirame i gi
sveduvame do stapica od koja potoa se trudime da izlezeme, zatoa {to }e gi
sogledame dalekose`nite posledici. Nie se opredelivme za nas primaren interes e
pravoto na na{ite gra|ani na sloboden `ivot, zna~i dr`ava so izgraden
demokratski, politi~ki sistem smesten vo op{testvo na slobodni gra|ani, no za da
bide toa taka vozmo`no ni e potrebno politi~ka stabilnost, koja e na{a primarna
obvrska kon gra|anite. Ovie dve raboti garantiraat ekonomski prosperitet i
temelnata ideja na demokratijata a toa e pravoto na sekoj gra|anin da traga po
svojata sre}a. 037 - 01
02/1.- NN/OM
SLOBODAN ^A[ULE: (Prodol`enie)
Me|utoa ovie raboti se nevozmo`ni ako ne sme vo sostojba i nie i regionot, i po{irokata
zaednica da izgradime solidaren sistem za bezbednost. Na{a primarna opredelba e ova da go
sozdademe. Ne zaradi toa {to toa se sovpa|a so kvalitetot na na odluki i zakoni {to treba da gi
doneseme da ne vnesat vo Unijata, tuku bidejki toa e na{a obvrska kon gra|anite va`na cel, a prioritet
vo nejzinoto ostvaruvawe e Republika Makedonija da vleze vo Evropskata unija.
Me|utoa seto ova e pusta `elba bez edna klu~na rabota, a toa e na{ata bezbednost, bezbednosta
vo na{eto opkru`uvawe, bezbednosta na Balkanot i bezbednosta vo Evropa.
01/11.-
Ovoj prioritet koj treba da ni ovozmo`i i strate{kata cel da imame prosperitetna i bogata dr`ava
mo`eme da go ostvarime samo so naglaseno partnerstvo i vleguvawe vo Severnoatlanskiot dogovor vo
NATO. Vo NATO ako sedneme sega da gi vagame mo`nostite koi se davaat na na{ata dr`ava, Unija i
NATO }e vidime Unijata kako ekonomski dogovor na koj se nadograduva politi~ka zaednica bara
stabilna ekonomija. Nie ne mo`eme da izgradime stabilna ekonomija i da u~estvuvame vo trkata so
razvienite evropski dr`avi ako ovde ne obezbedime bezbednost. Taa bezbednost }e ja obezbedime
vleguvajki vo NATO.
Ako go gledame sega rasporedot na zada~ite {to nie samite gi prifativme vo interes na na{ite
gra|ani i zaradi asocirawe vo ovie dve krupni me|unarodni organizacii od vitalno zna~ewe za nas }e
vidite deka vleguvaweto vo NATO }e bide i pobrzo i poizgledno, barem ako se sudi spored Jadranskata
povelba na{ite zalo`bi, na{ite perfomansi i zalo`bata na na{iot najva`en, vo ovoj moment voeno
politi~ki sojuznik, SAD za na{e integrirawe vo Severoatlanskata alijansa.
Spored toa ako ni se pred o~i interesite na Republika Makedonija i ako sme re{eni niv da gi
promovirame, a ne da pravime la`en izbor me|u sojuznici nie sega }e ja ratifikuvame ovaa spogodba za
da ja dobieme neophodnata podr{ka na SAD da staneme ~lenka na NATO do 2006 godina, a patot do
Unijata koj doprva po~nuva so poslednata ratifikacija na Spogodbata za stabilizacija i asocijacija, {to e
vo tek }e trae najmalku 4 godini so periodi~na proverka i so u{te eden period koj na proverkata }e se
opredeli, no temelen uslov na toj na{ trasiran pat }e bide kolku brzo }e uspeeme da gi harmonizirame
na{ite zakoni, no najva`no od se e da izgradime ekonomija koja mo`e da konkurira vo toj nov
sovremen ekonomski ambient. Spored toa svatete go ova kako realisti~no gledawe. Izglednosta za
vleguvaweto vo Evropa e determinirano od na{ata volja, a osobeno od na{ite perfomansi, no }e trae
podolgo. Izglednosta za vleguvawe vo NATO, koja e isto taka determinirana so na{ite perfomansi }e se
slu~i porano. Spored toa, vo momentot koga }e vleguvame vo Unijata nie }e bideme ~lenka na NATO,
a vo NATO ve}e kako posleden dogovor me|u negovite ~lenovi stoi po~ituvaweto na doma{noto
zakonodavstvo, stoi faktot deka vojnicite , stanuva zbor pove}e ili pomalku za toa da se najdat vo
prestap vo odnos na zakonite na dr`avata vo koja se zateknale i im sudi mati~nata dr`ava. Zna~i }e se
amortizira ova ne{e opredeluvawe za edna ili za druga pravna filozofija pridr`uvajki se kon principite
01/12.-
so samoto vleguvawe vo NATO i EU. Zatoa nie ovde ne glasame nitu za ednite nitu za drugite tuku
glasame za nas.
Pogre{noto menaxirawe ne donese vo vakva situacija da morame site zaedno da polimizirame
so pe~atot koj javajki na eden bran, ne site, no eden odreden negov segment se obiduva da gradi edna
pozicija koja nas ni e tu|a i od ova {to go ~uv deneska, tu|a i na barem onie lu|e od vlasta i od pozicijata
{to zboruva. No po na{a tradicija nie po ova pra{awe povtorno dr`ejki se za tie krupni strate{ki pozicii
propu{tivme nekolku mnogu va`ni raboti, kako {to e do kraj da ispregovarame so SAD da ja napravat
otstapkata na koja se obvrzaa u{te vo vremeto kog anao|ajki ja formulata deka ni davaat priznavawe ...
vo eden den kog apo nivna procenka }e dojdeme do toa nivo }e go izvedat toa i }e ne priznaat preku
akti kako Republika Makedonija .
Jas sum ubeden deka ako se gleda teritorijata na nivnata politika }e se vidi deka toa .. ima mesto
vo sebe sega koga go dobli`uvame na{eto sojuzni{tvo do ova nivo da otstapuvame eden ~ekor od
na{ite principi za da napravime dva, potoa mo`ea ako bevme dovolno uporni pregovara~i da bideme
priznaeni vo ovoj dokument od SAD kako Republika Makedonija , dotolku pove}e {to i vo
me|unarodnit eodnosi i voop{to vo ambientot vo kojs eto ova se slu~uva se pove}e i pove}e postoi
zamor so tvrdokornoto, uporno i iracionalno insistirawe na Grcija da pravi spor za nea, za nas nema
spor, nie sme Republika Makedonija i taa rabota e vo glavite na site ovde prisutni ras~istena, me|utoa
postoi vo Me|unarodnata zaednica ve}e spremnost ova pra{awe da se eliminira. ]e ostane da lebdi nad
ovaa na{a ratifikacija faktot {to mo`evme i ovoj polu~ekor da go napravime ako ume{no se
odnesuvavme vo ovoj izvonredno zna~aen strate{ki proces. Ne smee da ni se povtoruva d aimame
gre{ki vo tajming, da ne postoi dogovor , da ne postoi zaedni~ki izgraden nacionalen stav. Zatoa ni se
slu~uva na dneven red da ni se nao|a ratifikacija na dva dena pred Foks da zboruva ovde za izvod. I
toga{ mo`e{e cenetiot zamenik, koj iznese validni argumenti da dojde na taa sednica, no umno be{e
{toja odlo`ivme za da poka`eme deka eve patem vo ovie 13 godini podnau~uvame da bideme dr`ava,
pa }e gi pravime rabotite kako {to treba da se napravat.
Prateni~kata grupa na VMRO-DPMNE go podr`uva i }e go ratifikuva ovoj Dogovor, zatoa {to
vo svesta i pred o~ite na na{ite klupi se interesite na na{ite gra|ani, a tie kone~no zaslu~uvaat da `iveat
slobodno, da bidat prosperitetni i toj nivni prosperitet da bide zagarantiran, da bide zagarantiran od
01/13.-
na{ata dr`ava. Na{ata dr`ava da proizveduva bezbednost, taa bezbednost da bide temel na regionalnata
bezbednost, toa da bide na{iot vlez vo Evropa - kako dava~ na bezbednost i dava~ na vrednosti, a ne
kako korisnik.
NIKOLA POPOVSKI:
Ima zbor gospodinot Kenan Hasipi.
KENAN HASIPI:
Po~ituvan gospodin pretsedatele, dami i gospoda pratenici,
Deneska Sobranieto na Republika Makedonija se nao|a pred delikatna zada~a da go ratifikuva
Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na SAD koj se odnesuva na
predavaweto na lica na Me|unarodniot krivi~en sud.
Na samiot po~etok sakam da ja istaknam mojata odlu~nost vo podr{ka na ovoj Dogovor, koj vo
su{tina podrazbira isklu~uvawe na amerikanskite gra|ani od jurizdikcijata na Me|unarodniot krivi~en
sud. Dozvolete mi vo kratki crti da gi elaboriram pri~inite poradi koi jas li~no i Demokratskata partija
na turcite }e ja podr`at ratifikacijata na ovoj Dogovor.
Prvo, na samiot po~etok sakam da istaknam deka konstituiraweto na Me|unarodniot krivi~en
sud kako nezavisen organ nadele`en da im sudi na licata obvineti za zlostorstva protiv ~ove~{tvoto,
genocit i voeni zlostorstva proizleze od neophodnosta storitelite na zlostorstvata protiv ~ove~{tvoto,
genocit i voenite zlostornici da se najdat pred liceto na pravdata dotolku pove}e {to poslednata decenija
ne samo na Balkanot, tuku i na mnogu drugi regioni bevme svedoci na zlo~ini protiv ~ove~{tvoto i
drugi zlostorstva od nevideni razmeri pred koi se zgrozuva{e celiot slobodoqubiv svet.
Vpo~em, sudskite procesi od ovoj tip ne samo {to vo mnogu regioni pozitivno vlijae{e na
stivnuvaweto na voenite dejstvija, tuku na potencionalnite zlostornici be{e seriozna poraka deka nema
da ja izbegnat rakata na pravdata.
Vtoro, dlaboko respektirajki ja potrebata od izveduvawe pred liceto na pravdata pred onie koi
vr{at genocit i krivi~ni dela protiv ~ove~{tvoto i voeni zlostorstva Republika Makedonija ne samo
{to go potpi{a Rimskiot statut so koj se formira Me|unarodniot krivi~en sud, tuku istiot go ratifikuva{e
01/14.-
na 6 mart 2002 godina. So toa najneposredno se obvrza da se pridr`uva na odredbite na Dogovorot koi
nemaat za cel da go suspendiraat, tuku da go nadopolnat nacionalnoto krivi~no zakonodavstvo.
Treto, vo Dogovorot Vladata na SAD se obvrzuva da vodi istragi i da gi goni storitelite na
krivi~ni dela od nadle`nost na Me|unarodniot krivi~en sud i dosledno da se pridr`uva na obvrskite od
brojnite konvencii ratifikuvani od strana na SAD.
Ottuka sosema e logi~no deka Dogovorot ima namera da spre~i nadle`nost na Me|unarodniot
krivi~en sud koga se vo pra{awe politi~ki motivirani procesi vrz dr`avjani na SAD, dotolku pove}e {to
nivnoto voeno prisustvo vo mnogu regioni vo svetot se potencijalna opasnost za inicirawe na vakvi
politi~ki motivirani istragi protiv nivnite dr`avjani.
^etvrto, SAD soglasno ~len 124 od Rimskiot statut go zadr`uvaat pravoto da stavat rezerva i vo
odredeni slu~ai da se izzemat od jurizdikcijata na Me|unarodniot krivi~en sud.
Republika Makedonija vo Dogovorot ne samo {to se obvrzuva da go respektira ova pravo na
SAD, tuku preku neprimenuvawe na principot na reciprocitet najneposredno se pridr`uva na odredbite
na Rimskito statut. So drugi zborovi ne mo`e da stane ni zbor za povreda na principite i pravilata na
ovoj Statut.
Petto, imajki gi predvid preporakite na Sovetot na Evropa vo vrska so izzemaweto na gra|anite
na SAD od jurizdikcijata na Me|unarodniot krivi~en sud Republika Makedonija vo momentot ne samo
{to ne e ~lenka na EU, tuku ne e ni vo krugot na zemji za skoro ~lenuvawe vo Evropskata unija, {to
samo po sebe ne implicira strikno pridr`uvawe kon navedenite stavovi i preporaki.
Od druga strana davaweto mo`nost bilo koja od stranite da mo`e da go raskine Dogovorot i
javno iska`aniot stav deka vo momentot koga }e bideme nominirani za kandidati za ~lenstvo vo EU }e
postoi mo`nost da se raskine Dogovorot koj se odnesuva na predavaweto na lica na Me|unarodniot
krivi~en sud, kako mo`nost e predvidena i vo Dogovorot, {to uka`uva ne samo na principielniot stav na
Republika Makedonija kon principite i odredbite na vakvite ratifikuvani dogovori, tuku i na
principielniot odnos kon SAD kako strate{ki partner i promotor na na{ata strate{ka opredelba za
integracija vo evroatlanskite strukturi. Suvereno e pravoto na Republika Makedonija da gi {titi svoite
nacionalni interesi, se razbira respektirajki gi principite na me|unarodnoto humanitarno pravo.
01/15.-
Imajki ja predvid ulogata na SAD vo mirovnite procesi na Balkanot i po{iroko strate{koto
partnerstvo so Republika Makedonija vo ulogata {to ja imaat SAD vo integriraweto na Republika
Makedonija vo evroatlanskite bezbednosni strukturi sosema e deplasirana tezata deka vakviot odnos
na Republika Makedonija e seriozna pre~ka na patot za ~lenstvo vo Evropskat aunija. Dotolku pove}e
{to nacionalnite interesi na Republika Makedonija nalagaat vakov pristap.
Odd druga strana komparativniot priod na odredeni krugovi vo zemjata so zemji koi ne se
soo~uvaat so bezbednosni problemi kako Republika Makedonija i ~ii odnosi so Evropskata unija se
na povisoko nivo samo po sebe uka`uva na nedovolen analiti~en priod i mo`nite dalekuse`ni poseldici
vrz strate{kite interesi na Republika Makedonija .
Ottuka vo celost go podr`uvam predlogot za donesuvawe na ovoj zakon bez nikakvi rezervi,
dokolku pove}e {to vakviot priod na Republika Makedonija ne samo {to e vo soglasnost so nejzinite
strate{ki interesi, tuku ne se kosi so principite i normite na me|unarodnoto humanitarno pravo. Se
razbira zadovolstvoto }e be{e u{te pogolemo dokolku vo Dogovorot stoe{e Ustavnoto ime na
Republika Makedonija , me|utoa samiot fakt deka vo Dogovorot ne se koristi referencata porane{na
Jugoslovenska Republika Makedonija poka`uva deka poleka , no sigurno se sva}a apsurdnosta na
upotrebata na ova referenca i spremnosta na SAD aktivno da participira vo razre{uvaweto na ovoj
iracionalen problem.
NIKOLA POPOVSKI:
Ima zbor gospodinot Qubisav Ivanovski Yingo.
QUBISAV IVANOV YINGO:
Gospodine pretsedatele, drugarki i drugari, jas sakam porealno i poobjektivno da gledam na
ovie problemi, bez navija~ki strasti, bez udvarawe, bez da bidat za{titeni vistinskite interesi na
gra|anite na Republika Jugoslavija . Kolku i da se nastojuv aovde da se ka`e deka nie so ratifikacijata
na ovoj Dogovor ne se opredeluvame za odredena strana, toa sekoj {to ima o~i i {to gleda i {to ima
01/16.-
razum jasno mu e deka nie vo ovoj slu~aj prakti~no se opredeluvame kon edno carstvo. Prakti~no nie
sme staveni pred dilemata na koe carstvo da se privolime. Na onaa evropsko koe {to pretstavuva
konglomerat od dr`avi, koe nema edinstvena nadvore{na politika, koe ne raspolaga seu{te so voeni sili
koi {to mo`at da obezbedat bezbednost na bilo koja dr`ava. Toa prakti~no se poka`a i vo slu~ajot koga
se raspa|a{e Jugoslavija. Taa Evropa vo golema mera pridonese da se raspadne Jugoslavija poradi toa
{to nema{e izgradena zaedni~ka nadvore{na politika i poradi toa raznite zemji gi aktiviraa starite svoi
interesi prema poedini republiki vo Makeodnija. Epilogot od toa go znaeme. Go znae toa i Evropa, pa
deneska nastojuva preku razni formi, pa i preku onoj statut {to go predlaga da izgradi edna svoja
nadvore{na politika i da izgradi voeni sili paralelno so sega{niot NATO koj prakti~no }e dejstvuvaat
vo poedini regioni ne samo vo Evropa, tuku i po{iroko da gi za{tituva nivnite interesi. Ili treba da se
privolime kon ona carstvo {to zna~i SAD, koi posle padot na Berlinskiot yid i posle padot na
Var{avskiot pakt prakti~no ostanaa na Svetskata scena kako edinstvena super sila. Edinstvena
organizirana super sila na voen plan, koe e nekade ispred Evropa na toj plan, spored nekoi procenki se
20 do 30 godini denes pretstavuva najsna`na finansiska ekonomska, tehnolo{ka sila vo svetot.
037 - 1
03/1.- LP/MP
QUBISAV IVANOV - YINGO: (Prodol`enie)
Denes taka e pozicionirana vo svetot {to prakti`no vo sekoja zemja i nasekade go lansira
amerikanskiot na~in na `iveewe i stil i odnesuvawe. Denes sekade vo svetot taka e pozicionirano da gi
ostvaruva svoite golemi ekonomski interesi i se dodeka postoe{e opasnost od drugiot blok, Isto~niot
blok, Evropa ja potpira{e svojata bezbednost na SAD kako nuklearna i voena sila koja mo`e{e da im ja
garantira taa bezbednost. I posle toa Evropa ja slede{e politikata na SAD, a toa se gleda{e i so
Zalivskata vojna, so vojnata vo Bosna, vojnata vo Jugoslavija, Avganistan, a isto taka se sozdade edna
svetska koalicija za borbata protiv terorizmot. No toa be{e se do onoj moment dodeka ne se sudrija
interesite na Evropa i Amerika, a toa be{e Bliskiot istok, Persiskiot zaliv, kade se nao|aat 2/3 od
doka`anite svetski rezervi na nafta. Toa be{e slu~ajot so vojnata vo Irak, kade {to Amerika go izbra
01/17.-
kako najzna~ajno strate{ko mesto za kontrola na celiot Bliski istok i kade {to vedna{ se sudrija
interesite na edna Francija, Germanija i Rusija, koi sakaa od toj golem naften kola~ da imaat del.
Spored toa, koga donesuvame vakvi odluki ne mora da gledame samo na momentalnata
sostojba, tuku morame da gledame na ne{to {to }e dojde mnogu brzo, a ve}e e sozdaden toj rivalitet i
ve}e se sozdadeni osnovi za sozdavawe na blokovi. Evropa kade {to vo centarot }e bide Francija,
Germanija i nekoi drugi zemji, i SAD so eden ogromen broj zemji i od Balkanot i zemjite koi pripa|aat
na Var{avskiot pakt i drugi zemji, koi se duri i ~lenki na Evropa.
Toa {to sega zboruvame deka na{ata bezbednost }e ja garantira NATO, so na{eto
vleguvawe vo NATO, nie morame da ka`eme koj e NATO. Ili zapravo toa treba da go ka`eme zatoa {to
toa NATO ve}e ne funkcionira onaka kako {to funkcionira{e i postoe{e. Toj seu{te postoi. Koe NATO
utre }e bide, zatoa {to na videlina e sozdavawe na toj evropski blok koj prakti~no saka, za da
funkcionira uspe{no, da ima svoja voena sila.
Me|utoa, drugari i drugarki, sudbinata na malite zemji ne e na podolg period da go
izberat svojot strate{ki partner. Vo svetskata politika, vo me|unarodnite odnosi vladee silata na mo}ta,
silata vladee. Spored toa, malite zemji kako {to e Makedonija ne e vo sostojba da gradi samostojna
politika i da nastapuva od praven, moralen, eti~ki aspekt. Taa ve}e dlaboko e destabilizirana i
bezbednosno i ekonomski. Ako e takva, toga{ imaj}i gi predvid odnosite koi vladeat vo Makedonija,
nie morame da bideme svesni, dokolku dojde do vlo{uvawe na odnosite so SAD, tie mo`at mnogu brzo
da ne destabiliziraat.
Ovde se zboruva za strategiski partner, ama jas bi sakal da slu{nam dali i nie sme nekoj
mal strategiski partner na Amerika. Dali Amerika gleda na nas kako na takov partner ili toa e
ednonaso~na rabota. Ako toa e taka, toga{ nie ni{to ne sme postignale. Dokolku odnosite so Evropa,
toa {to se citira tuka od izlagaweto na Pat, koj be{e tuka i dr`e{e govor vo Sobranieto, mislam deka
pogre{no go razbrale lu|eto. Toj jasno ka`a deka Evropa, a sega eve se spomnuva taa stara Evropa, prv
pat ja spomna ministerot za narodna odbrana na Amerika Ramsvel koga re~e deka postoi stara Evropa
na ~ie ~elo se nao|a Francija i Germanija, ama postoi i nova Evropa koja gi poddr`uva SAD. Zna~i,
ve}e postoi podelena Evropa, pa duri postoi podelenost vo samata Evropska unija. Toa go vidovme na
01/18.-
slu~ajot na Irak, kade {to [panija, Portugalija, Anglija, Danska i u{te nekoi zemji se priklonija kon
SAD.
Na{iot izbor da se priklonime kon niv go smetam od dene{en aspekt, dene{nite sostojbi
vo svetot kako ispraven. Me|utoa, mislam deka vo ovoj moment koj ne e taka zna~aen kako nekoi {to
mislat deka nie mo`eme da gi ucenime SAD, sepak e moment nekoi raboti vo svoja korist da gi re{ime.
Pred se, da ja ras~istime na{ata bezbednost, stojat li SAD zad bezbednosta na Makedonija i toa treba
vo dogovorot da stoi.
Vtoroto pra{awe, koe e u{te poslo`eno, imaj}i predvid deka nie sme vo isklu~itelno
te{ka i bezizlezna ekonomska sostojba, }e ni pomognat li SAD direktno ili preku svetskite finansiski
institucii, kako {to e MMF, Svetskata banka, koi se do kraj instrumentalizirani od Amerika, ili pak
mo`e li da obezbedat eden minimalen Mar{alov plan za izleguvawe na Makedonija od ovie te{ki
sostojbi koi ne se samo rezultat na na{eto pogre{no vodewe na ekonomskata politika, tuku imaat
golemo vlijanie i golema vina i Evropa i SAD. Nivnata vina doa|a poradi toa {to Makedonija be{e
sankcionirana od edna sosedna dr`ava, Grcija, i se nanesoa ogromni materijalni {teti, a isto taka i
sankciite koi bea vovedeni protiv Jugoslavija prakti~no bea sankcii protiv Makedonija. Makedonija
poradi tie sankcii gi izgubi pazarite na Zapad. Makedonija poradi tie sankcii pretrpe golemi ekonomski
{teti.
Spored toa, vo vakvi momenti ili vo drugi priliki, nie morame so argumenti jasno da
istapime i da ka`eme i da barame razre{uvawe na ovie problemi. Ako ve}e morame svojot obraz,
svojot ugled, svojot avtoritet, svojot moral da go izgubime, toga{ barem nekako da go kompenzirame
so edni vakvi re{enija, pa i re{enieto okolu priznavaweto na Makedonija pod svoeto ustavno ime. Ako
toa, sepak, im sozdava golemi problemi poradi ogromnit lobi grupi vo Amerika, ne im pretstavuvaat
problem bezbednosta i ne im pretstavuvaat problem ekonomski na Makedonija mnogu da i se
pomogne. I jas se soglasuvam so onie koi velat deka nedovolno sme gi iskoristile ovie mo`nosti.
Koga se raboti za bezbednosta i stabilnosta na Makedonija, taa mora podlaboko da se
razgleduva, zatoa {to vo ovoj moment prakti~no se izlo`uvame na eden drug blok koj utre }e postoi, ne
vo onaa forma kako {to be{e blokot Istok - Zapad, no vo nekoja podruga i poblaga forma. Toj blok
01/19.-
sigurno deka nema da ni zaboravi deka vo eden vremenski period nie sme otstapile od nivnite
uka`uvawa, nivnite pritisoci i nivnite `elbi.
Spored toa, nie morame da sogledame do koga SAD }e ostanat na Balkanot, kolkav e
nivniot interes za Balkanot i kolkav e nivniot interes za Makedonija. Dali toj ostanuva za dolgi godini,
imaj}i go predvid Bliskiot istok, Kavkaz, Kaspiskoto more itn, ili nekade toj interes ve}e e
kompenziran na drug na~in so Avganistan, so isturaweto na svoite voeni bazi vo ju`nite republiki na
porane{niot SSSR, Uzbikistan, Kazahstan, Gruzija itn. Zatoa e potrebno analiti~ki da se prou~i mnogu,
zatoa e potrebno mnogu razmisluvawe.
Sega koga nekoj bi postavil pra{awe - pa dobro, ima li nekoj izlez od ovaa situacija,
Jugoslavija 1948 godina se otka~i od Isto~niot blok, ama Jugoslavija be{e golema zemja. Jugoslavija
ima{e edna harizmati~na i golema li~nost koja se vika{e Josip Broz Tito i toj golemata blokovska ja
neutralizira{e so dvi`eweto na nevrzanite.
Spored toa, morame vo toj pogled isto taka da razmisluvame, i vo idnina da
razmisluvame. Toa e idninata na malite zemji. Poleka no sigurno se topi neoliberalnata globalizacija,
koja ve}e zapo~nuva so po~etok na omeknuvawe na eden totalitarizam koj {to sega vladee vo svetot.
Toa za ~ove{tvoto mo`e da bide i dobro, osobeno za malite zemji, zatoa {to posle padot na dvata bloka,
zaparavo na Isto~niot blok, be{e lansirana globalizacijata. No se poka`a deka taa ima dve lica. Ednoto
lice be{e toa ubavoto, a toa zna~e{e deka so globalizacijata site narodi vo svetot }e bidat sre}ni, site
narodi }e imaat sloboda, }e imaat prava, site gra|ani }e imaat pravo na govorot, da gi iska`at svoite
misli kako jas sega tuka, deka }e dojde do svetska preraspredelba na sredstvata deka ve}e nema da ima
vojni i tie sredstva i tie pari koi se tro{ea za vooru`uvawe i vojnite, sega }e se naso~at za razvoj na
nerazvienite dr`avi, vo pravec da se obezbedi dovolno hrana za site gra|ani vo svetot. Poznato e deka
pove}e od 2 milijardi lu|e gladuvaat. Me|utoa, od seto toa ne nema ni{to. So vojnite se prodol`i i
ponatamu. Denes vojnata vo Irak ~ini sekoja nedela 4 milijardi dolari. Zamislete vie tie pari da se
orientiraat na obezbeduvawe hrana za naselenieto vo Afrika, ili ogromnite sredstva koi se tro{at za
naoru`uvawe da se naso~at vo pravec na razvojot na proizvodstvoto.
Denes toa go zagri`uva svetot. Ne ispadna, ne se ostvari taa dobrata
strana na globalizacijata. Dojde do izraz onaa drugata grdata strana, a se poka`a
01/20.-
deka celata ovaa igra ja igra vo pravec na obezbeduvawe na ogromni profiti.
Globalizacijata so drugo ime se nazna~uva kako profit. I deka toj voen humanizam
prakti~no se pretvori vo militarizam.
Eve da zavr{am deka nie nemame potreba od takvi dodvoruvawa, nemame potreba od
gledawe crnoto da go pretvorame vo belo. Nemame potreba od tolkuvawa koi ne se realni i objektivni.
Nie treba da ka`eme deka nie mora da go ratifikuvame ovoj dogovor, zatoa {to nemame drug izlez,
zatoa {to malite dr`avi ne se nitu samostojni, nitu suvereni, deka golemite dr`avi vo niv vleguvaat kako
sakaat, izleguvaat koga sakaat, vr{at kakvi sakaat pritisoci i postignuvaat kakvi celi sakaat. 037 - 0 04/1-PJ/LJ NIKOLA POPOVSKI:
Blagodaram.
Godspodin Andov.
STOJAN ANDOV:
Po~ituvan g-dine pretsedatele. Po~ituvani kolegi.
Nesporno e deka Sobranieto denes na dneven red ima edno isklu~itelno
va`no pra{awe, po koe odnapred e poznata odlukata {to }e ja donese Sobranieto.
No, treba vo ovaa prilika da se iskoristi za da se obideme da razbereme za {to
navistina stanuva zbor i kako navistina stojat rabotite, za da ne izleze i ova na{e
ovde raspravawe i ovie na{i o~ekuvawa deka so verifikacija na ovoj dogovor i so
toa {to sme potpi{ale taka sme ja podobrile svojata polo`ba kako ovie
predizborni govori {to bea do 15 septemvri.
Prvo, treba da znaeme deka stanuva zbor, kako {to e poznato za ovoj
me|unaroden krivi~en sud i deka nie sme edna od zemjite {to go potpi{avme
statutot na sudot, pristapivme i gi prezedovme site obvrski. Sega, kako takva zemja
imame obvrska site lica {to }e gi goni toj me|unaroden krivi~en sud za voeni
zlostorstva i zlostorstva protiv ~ove{tvoto i za genocid, koga Sudot }e gi bara od
01/21.-
nas takvite lica, zaradi toa {to utvrdil deka se na na{a teritorija, na{ite organi
na progonot mora da postapat po toj nalog na Me|unarodnot krivi~en sud. Ovde, vo
ovoj dogovor se veli deka ostanuva vakvata pravna situacija, ako bilo koj, koe lice
obvineto se bara od strana na organite na me|unarodniot krivi~en sud, a se nao|a na
teritorijata na RM, na{ite organi na progonot se dol`ni da se stavat vo
ostvaruvaweto na taa zada~a i da go ispratat, da go ispora~aat na me|unarodnot
krivi~en sud, osven ako toa lice ne e dr`avjanin na SAD i ako ne e pripadnik na
voeniot personal na SAD, {to zna~i ne mora da e i dr`avjanin, ako e pripadnik na
voeniot personal.Takva }e bide na{ata pozicija otkako }e bide ratifikuvan toj
dogovor. Objasnuvaweto deka ~lenot 98 od statutot dozvoluva i vakvi skokawa na
strana, se samo tolku to~ni {to zasega nie vo Evropa, Albanija i Rumunija skoknavme
nastrana. Sekako i Bosna, no tamu e pedie`daun, taka {to vo ovoj moment ne ja
spomnuvam Bosna kako dr`ava koja mo`e da iska`e svoja volja i svoi me|unarodni
obvrski da sledi vo ramkite na sopstvenata volja. Neka mi izvinat bosanskite
rakovoditeli sami se svesni za toa i toa go znaat. Zatoa, mislam deka nie se
razlikuvame od Bosna po statusot {to go imame vo me|unarodnite odnosi, vo
svetskata politika, vo organizacijata na ~ove{tvoto sega
Albanija go potpi{a dogovorot i go ratifikuva. Rumunija go potpi{a dogovorot
pred edna godina, u{te ne go ratifikuvala i kolku
{to sum informiran Vladata nitu raboti na izrabotka, nitu na ratifikacioni
instrumenti. Nema ni nacrt, ni pred nacrt na dokumentot i nikade ne se spomnuva
Mo`e da se stekne vpe~atok deka tiho se otka`uva od taa namera Rumunija, a
ostanuva samo nie.
[to e na{ata razlika me|u Albanija, a sli~nost so Rumunija vo na{iot
me|unaroden status. Rumunija ima Evropski dogovor, dogovor za asocijacija so EU, a
nie imame dogovor za stabilnost i asocijacija, {to e vo dve fazi, istiot dogovor,
samo {to edna predhodna faza za stabilizacija. Albanija nema nitu Evropski, nitu
dogovor za stabilnost i asocijacija. Albanskite nameri za evrointegracija se ne{to
01/22.-
poslabi od na{ite statusno, kako pravno se gledaat rabotite. So Albanija nie sme
ednakvi, po eden drug dokument - Jadranskata platforma za pribli`uvawe kon
NATO. No, tamu sme ednakvi i so Hrvatska, na koja ne i pa|a na pamet da potpi{e
vakov dogovor. Sega, okolu toa dali ako ne go potpi{eme ovoj dogovorizrazuvame
neprijatelski stav sprema SAD, a ako go potpi{eme izrazuvame prijatelski stav
sprema SAD i stanuvame strate{ki partner. Mislam deka toa va`i za naivnite lu|e.
Ako nekoj navistina toa taka go misli, navistina mnogu malku znae. Samo, mislam
deka lu|eto ovde {to sedat znaat kako stojat rabotite i znaat deka toa ne e taka.
Amerika, ako gi ceni prijatelite samo so potpi{uvaweto na ovoj dogovor,
toga{ vo Evropa }e ima samo dva prijateli, nie. Albanija i eventualno Bosna, {to ne
e to~no. Da ka`eme, strate{koto prijatelstvo so SAD, so Velika Britanija e
nezamenlivo i n esporedlivo, ama vo Velika Britanija na lu|eto ne im pa|a na pamet
ni na Bler golemiot prijatel na pretsedatelot Bu{, da potpi{e vakov dogovor. Nitu
se diskutira za toa, nitu amerikancite pobaraa od niv, zatoa {to znaat deka }e gi
odbijat.
Ponatamu, so potpi{uvaweto na ovoj dogovor nie ja jakneme na{ata stabilnost
bidej}i Amerika }e ni ja poddr`i stabilnosta i bezbednosta na dr`avata ako go
potpi{eme dogovorot. Ako ne go potpi{eme, toa nema da go napravi. Amerika ne e
taka neodgovoren ~initel vo svetskata politika. Toa, zasebe taa ne si go dozvoluva.
Amerika se deklarirala deka bezbednosta i stabilnosta na Makedonija }e ja pomaga.
Taa stoi i zad Ohridskiot dogovor, opredeli lice koe go potpi{a. Spored toa, toa
nema nikakva vrska so vistinata. Inaku, ako e toa taka Amerika bi bila nekoj
navropit mo}nik i ako nekoj ne{to malku mrdne i vedna{ }e mu ja ru{i stabilnosta.
Ne e taka, taa ne e faktor na nestabilnost vo svetot, taa e faktor na stabilnost.
Spored toa, ovoj argument apsolutno ne dr`i.
Tretiot argument {to se izvlekuva deka bezbednosta }e ja zajakneme ako {to
poskoro vlezeme vo NATO, a vo Evropskata Unija ne{to podocna itn., slu{av ovde i
nekoi takvi govori. Sakam da vi objasnam, ~lenstvoto vo NATO ne ja obezbeduva i ne
01/23.-
ja garantira vnatre{nata bezbednost so koja nie imame problem. Zemete ja Britanija,
~lenka e na NATO mnogu odamna, pa tetoristi~kata IRA si deluva{e tamu 20 godini.
Ili, zemete go slu~ajot so [panija i ETA. Ili, zemete go slu~ajot so Kurdite i
Turcija. Spored toa, ~adorot na NATO e ne{to drugo. Toj garantira kolektivna
bezbednost, bezbednost na dr`avite odnadvor.
Nie sme vo predvorjeto na NATO, so toa {to sme od podamna ~lenovi na
Partnerstvo za mir, a isto taka nie treba da odime i kon NATO {to pove}e. Me|utoa,
ako nie trgneme pokraj ne{ite me|uetni~ki nedorazbirawa {to gi imame i {to
mislam deka se pove}e }e stanuvaat obi~nite lu|e kolku na niv im smeta vo
osnovniot `ivot takvite iz`ivuvawa i takvite zabludi, toga{ nam prvo pra{awe i
strategiski interes za stabilnosta na ovaa dr`ava, vnatre{nata stabilnost e
ekonomskiot razvoj, re{avaweto na materijalnite li~ni, `ivotni problemi na
lu|eto, na poedincite i na semejstvata, bez razlika na koja etni~ka zaednica
pripa|aat itn. Koi ma}i ednakvo mu l`at na grbot na sekoj Makedonec, sekoj Albanec,
sekoj Tur~in, Srbin, Rom, Vlav, Bo{wak, itn.
Za~lenuvaweto vo NATO vo toj pogled nema mnogu da ni pomogne. ]e vi ka`am
eden primer. Portugalija e odamna ~len na NATO. Mislam da ne e edna od
osnova~ite, mnmogu odamna e ~len na NATO. Ima{e eden nedomokratski re`im,
nema{e razvoj do 1986 godina ima{e ist op{testven doma{en proizvod po `itel
kako Makedonija. Sega, ima 4,5 pati pogolem,ama trgna od 1985 godina, koga stana
~lenka na EU. I, u{te da vi ka`am, Grcija, na{iot sosed, vie kako mali deca
verojatno ste noseni, eden dobar del od vas na letovawe vo kampovite vo Grcija.
Koga imavte ~uvstvo deka ste pobogati od sekoj grk i pove}e mo`evte da potro{ite
od tie barem okolu vas {to se vrtea tamu. Grcija, sega za nas kolku napred otide.
Znaete li {to e razlikata? Koga odevme tamu be{e ~lenka na NATO Grcija, no ne
be{e ~lenka na EU. Stana ~lenka na EU vo 1980 godina. Ottoga{ trgna nejziniot
podem. Osnovniot nacionalen interes na sekoj gra|anin na ovaa zemja e od Vladata,
od Parlamentot, od site odgovorni lu|e da bara da prezeme ~ekorti {to poskoro
01/24.-
Makedonija da gi ispolni uslovite da stane polnopraven ~len na EU. Se razbira,
paralelno so toa, treba da odime kon jaknewe na na{ata kolektivna bezbednost i
sistemot na kolektivnata bezbednost i da odime vo NATO. Toa }e ni zgolemi nekoi
tro{oci, samo toa ako go napravime duri i }e osiroma{ime, ako ne vlezeme vo EU.
Ako ne dobieme pristap na nejzinite prigodnosti, na nejzinite institucii, pristap
do nejzinite fondovi. Vaka stojat rabotite okolu ovoj dogovor.
Nie, na{ata prateni~ka grupa ne e spremna tolku da gi poednostavi rabotite,
eve, sega Amerika e najsilna, pa koj spori deka e najsilna i zaradi toa nie sega }e
potpi{eme, a pak utre ako ne primat vo EU }e zaboravime deka Amerika e najsilna,
pa }e go poni{time dogovorot. Takvi raboti koga gi ka`uvame davame edna jasna
pretstava {to dr`ava sme nie na tie {to potpi{uvaat. Amerikancite, potpi{uvaj}i
go ovoj dogovor, a desetina dena pred da go potpi{eme dadovme izjava vo Solun deka
ja prifa}ame deklaracijata i deka e univerzalno dejstvoto na ovoj sud i nema
otstapuvawa, zna~i gi izlagavme, posle toa dojdovme ovde, a ne go ka`avme pred toa,
kako {to Hrvatite go napravija. dojdovme ovde napravivme drugo. So toa si go
naru{uvame ugledot i kaj Amerikancite. Zna~i, nie mnogu lesno mo`eme da go
promenime stavot. Ovoj dogovor malku im va`i na niv i navistina sega }e pomislat
posle izjavite deka eden den deka }e go poni{time, deka navistina imame rabota so
lu|e, so koi kojznae dali treba da pravi{ dogovor.
Zatoa, mislam dr`avnata politika mora da bide mnogu poseriozna, mora da
dava mnogu pojasni pretstavi na site gra|ani, mora da se rakovodi od mnogu potrani i
potrajni i potemelni interesi. Ili, eve, u{te edna rabota }e vi ka`am. Se misli
deka nie go potpi{avme dogovorot i dobivame nekoja prednost pred Srbija i Crna
Gora, koja ne go potpi{ala, Bugarija koja ne go potpi{ala itn. Eve, povtorno da go
spomeneme Irak. Vo Irak navistina se vodi edna mnogu te{ka borba so cel da se
suzbijat tie razgraneti teroristi~ki jadra i nie treba da se nadevame deka vo toa
naskoro }e se uspee. O~ekuvame, o~ekuvano e i vo Amerika da se uspee brzo da se
smirat rabotite. Vo Amerika od prilika e utvrdena i koja suma e potrebna za obnova
01/25.-
na Irak, ama napraven e i raspored kako od prilika }e odi taa obnova i koj kakvo
mesto }e ima. Znaete li za inveticionite raboti glaven koordinator e edna firma,
koja ima ogromno iskustvo vo Irak, amerikanska firma Behtel, taa }e gi koordinira
rabotite. Kolku {to sledam ovde nikoj od Makedonija ne se zainteresiral da stapi
vo kontakt so taa firma, a taa firma sobira{e ponudi, sobira{e listi na
pretprijatija i Srbija i Crna Gora i Bugarija ve}e o~ekuvaat denes da bidat
otvoreni ponudite i da si gi vidat svoite op{ti pozicii. Takvi im se izgledite vo
Irak.
Spored toa, ova samo go spomnuvam ne za da se vratam sega pak na Irak itn.,
tamu da gi sogleduvame rabotite, tuku go spomnuvam {to ovde stanuva zbor za
dogovor koj Amerika go oceni deka vredi pet milioni dolari, kolku [to znam, tolku
}e ni ja zgolemi voenata pomo{. Toa e {to mo`e da se najde kako ekvivalent na ova.
Jas ve molam, mislam deka vo interes na staabilni, cvrsti, dolgoro~ni odnosi
zasnovani na cvrsta me|usebna doverba i so Amerika i so Evropskata Unija, nie
na{ata prateni~ka grupa za ovoj dogovor nema da glasame.
Blagodaram.
NIKOLA POPOVSKI:
Blagodaram.
G-|a Arifi.
TEUTA ARIFI:
Po~ituvan pretsedatele, po~ituvani pratenici, na{ata partija go poddr`uva
dostaveniot zakon za ratifikacija na Dogovorot okolu ~lenot 98 me|u Republika i
SAD.
Dozvolete mi vo ovaa prilika da gi ka`am i pri~inite zo{to DUI go
poddr`uva ovoj zakon. Toa e prvo.
Smetame deka partnerstvoto so SAD pretstavuva visok interes na Republika
Makedonija i na{ interes, zatoa {to so ova se zajaknuva regionalnata bezbednost i
osnovnite principi na demokratijata i pravoto.
01/26.-037-0
05/1.- DV/ND
TEUTA ARIFI: (Prodol`enie)
Smetam deka ova partnerstvo e klu~no, {to se odnesuva do na{iot strate{ki
interes, a toa e zalenuvaweto vo NATO.
Vo ovaa prilika sakam da ka`am deka potcenuvaweto na zna~eweto na
za~lenuvaweto na RM vo NATO pretstavuva strate{ka i politi~ka gre{ka. Vo
orientacijata kon za~lenuvawe vo EU, prvo imame dogovor za stabilizacija, a potoa
za asocijacija so cel da se izgradi ekonomski prosperitet. Kako {to ka`a eden od
na{ite kolegi, fakti~ki ni treba eden del od u~estvoto vo konceptite i proektite
na regionalonata bezbednost i globalna, dotolku pove}e {to vo prv red nie gledame
edna celosna komplementarnost me|u za ~lenuvaweto vo NATO i EU, zatoa {to
uslovite za za~lenuvaweto vo NATO fakti~ki se pola od uslovite koi Makedonija
treba da gi ispolni za za~lenuvawe vo EU.
Nie kako politi~ki subjekt ja znaeme ulogata na krivi~niot sud protiv voeni
zlostorstva, a ubedeni sme deka i SAD gi ceni ovie vrednosti, kako edna od
najnaprednite demokratii vo svetot. So ovaa na{a odluka nie sakame da istakneme
deka nema konflikt me|u SAD i EU i nesakame vo ovoj slu~aj ovaa odluka da bide
kako na{e re{enie odnosno kako na{ izbor me|u SAD i EU. Za nas ovie dva subjekti
pretstavuvaat isti vrednosti, pretstavuvaat demokratija, bezbednost, ekonomska
sorabotka, op{testvena i tn.
Koja e razlikata me|u ovie dva subjekti?
Razvojot na evropskata istorija, posle Vtorata svetska vojna e eden razvoj koj
e posveten na sorabotkata i vlijanieto na SAD, preku razli~nite planovi, kako {to
e Mar{aloviot plan i tn. Zna~i ovaa istorija ne mo`e da se rasipe poradi edni
vakvi zakoni ili razni obrazlo`enija.
Ponatamu sakam da ka`am deka vo ovaa debata nema mesto nie da se
sporeduvame so drugite dr`avi koi go ratifikuvale ili ne go ratifikuvale ovoj
dogovor. Aktuelnata situacija vo na{ata zemja, takva kakva {to e, na{ata politi~ka
01/27.-
realnost e toa {to nie ja `iveeme denes. Koga }e sozdademe druga politi~ka i
ekonomska realnost kako {to e taa vo zemjite ~lenki vo EU, toga{ }e razgovarame za
odluki koi bi gi donele vo toj slu~aj.
Na kraj, nie ne sakame da navleguvame vo politi~koto argumentirawe na ova
pra{awe. Nie kako DUI vo ovoj slu~aj smetame deka dene{nata odluka odnosno
glasawe za ovoj predlog pretstavuva politi~ka odgovornost i nie treba da zememe
u~estvo vo globalnite procesi na bezbednost so drugite parneri.
NIKOLA POPOVSKI:
Ima zbor gospodinot Ismet Ramadani.
ISMET RAMADANI:
Po~ituvam pretsedatele, po~ituvani kolegi, zamenik minister za nadvore{ni
raboti.
Na po~etokot }e ka`am deka jas kako pretstavnik na PDP bezrezervno go
podrdr`uvam ovoj dogovor potpi{an me|u Vladata na RM i Vladata na SAD. Ovoj moj
stav go zasnovam i vrz osnova na analizi, no i vrz nadvore{nata politika na RM.
Mo`ebi nie mo`eme da se razlikuvame me|u sebe vo odnos na toa kolku ja poznavame
nadvore{nata politika na drugite dr`avi, {to e mnogu normalno, se razlikuvame
vo odnos na na{eto poznavawe, me|utoa, spored mene, ne bi bilo dobro dokolku se
razlikuvame vo odnos na principite na nadvore{nata politika na RM zatoa {to i
pokraj se ima pri~ini i toa mnogu argumenti nie da se podredime po koalicii i da
se vbroime tamu kade {to ne samo go gledame na{iot interes kako dr`ava, tuku ve}e
mo`eme da ja poka`eme i na{ata sila vo odnos na toa {to go manifestira SAD i
drugite dr`avi protiv terorizmot, protiv genocidot i voeniot kriminal. Jas se
raduvam {to i pokra se parlamentarnoto mnozinstvo i gra|anite go poddr`uvaat
seto toa s{to sme go napravile vo nadvore{nata politika, vo odnos na toa {to se
narekuva antiteroristi~ka koalicija, kon koja nie se pripoivme bez nikakvo
dvoumewe.
01/28.-
Isto taka nie ja potpi{avme i Jadranskata povelba, so poddr{ka na SAD, so
cel {to e mo`no {to pobrzo da se pribli`ime kon strukturite na NATO. I dokolku
vo sto toa lider se SAD, toga{ mene mi se ~ini deka ne treba da imame rezervi, iako
jas, se razbira gi po~ituvam i mislewata koi tuka denes bea izrazeni od strana na
odredeni pratenici, odnosno pretstavnici na politi~ki partii.
Vo odnos na toj dogovor koj e potpi{an me|u Republika Makedonija i SAD za
nepredavawe na gra|ani na SAD na me|unarodniot sud, na prv pogled izgleda kako da
im se davaat odredeni privilegii na amerikanskite dr`avjani. Me|utoa, vo odnos na
ova treba da se razmisluva podlaboko zatoa {to dokolku ima nekoj gra|anin koj
najmnogu e eksponiran denes vo svetot, izlo`en na razni opasnosti, toga{ toa e
amerikasniot vojnik. Toa morame da gi imame predvid so ogled na faktot {to tie ja
promoviraat demokratijata, promoviraat red. Toga{ taka i treba da gi gledame
rabotite, zatoa {to na krajot na krai{tata denes i ne pretstavuva ba{ nekoja
privilegija da bide{ vojnik ili amerikanski gra|anin zatoa {to kako {to rekov
pogore, tie se najeksponirani pred edna permanentna opasnost. I nie imame mnogu
argumenti za intervencii na SAD na mnogu mesta kade {to bile spaseni iljadnici
lu|e koi bile soo~eni so genocid, intervencii vo mnogu dr`avi vo Afrika,
intervencijata vo Kosovo, kako reakcijata na srpskiot genocid na totqa{niot
re`im na Milo{evi}, genocidot vo Bosna i tn. Koga seto ova go imame predvid nie
traba da go po~ituvame ova liderstvo na SAD, ne liderstvo za da se imponira sila
tamu kade {to nema potreba da ja imponiraat silata tamu kade {to toa tamu e
potrebno, so cel da se spre~i genocidot i voenite zlo~ini i za da se spasi eden
golem broj na lu|e, koi sakale ili sakaat sloboda.
Vistina e deka tuka, vo onoj da go nare~am normativen del ima edno
distancirawe od ona {to se narekuva Rimski status za Me|unarodniot sud, me|utoa i
pokraj tuka se ostava prostor i ima mo`nost da se objasni i ima mo`nost da se
objasni deka i pokraj se dr`avite koi imaat mnogu rigorozni sudovi koi izvr{uvaat
01/29.-
teroristi~ki akti, voeni zlo~ini i genocid, toga{ so toa se kompletira i toa {to
tuka mo`e da izgleda kako distancirawe.
Nie mnogu ~esto tuka se soo~uvame so sistuacii koga ni izgleda deka, dokolku
go ratifikuvame ovoj dogovor, sme se podaleku do evropskite integracii. Nemojte da
se zanimavame so dnevna politika koja mo`e da e od evropski i svetski karakter.
Jas sum ubeden deka momentalno SAD i dr`avite od EU tolku imaat povrzani
me|usebni interesi {to nie sme i mnogu mali tie da gi naru{ime, ili pak da bideme
onie koi ne mu pripa|aat na toj stav, ili pak da se naru{at tie odnosi mu SAD i EU.
Zatoa i jas o gledam kako komplementaren anga`manot vo EU i NATO.
Tuka, od odredeni diskusii koi mo`ebi vo ovaa prilika nemo`at da se
komentiraat, pravime odredeni sporedbi so Grcija, so Velika Britanija, no gi
nemame pred niv specifi~nostite ko gi ima na{ata dr`ava i vo tekotj na
potpi{uvaweto na ovoj dogovor i za mnogu drugi raboti i akjtivnosti {to gi ima
Makedonija vo toj pravec. Zatoa na odreden na~in bi sugeriral koga gi pravime ovie
sporedbi postojano da gi imame predvid na{ite pozicii, na{itra stavovi i
specifi~nata pozicija {to ja ima RM vo odnos na nejziniot stav vo nadvore{nata
politika. Zatoa jas u{te edna{ bi sakal da povtoram deka treba da se poddr`i ovoj
dogoo i dokolku bide poddr`an deka so toa voo{to ne se gre{i, tuku naprotiv |}e se
broime, i otrate{ka gledna to~ka tokmu tamu kade {to RM treba da go ima svoeto
mesto.
NIKOLA POPOVSKI:
Ima zbor gospodinot Xevdet Nasufi.
XEVDET NASUFI:
Dami i gospoda, po~ituvam pretsedatele,
Na po~etokot sakam da ka`am deka `alam {to po vtor pat na dneven red
imame to~ka a ministerkata za nadvoreni raboti, ne e prisutna za edno pra{awe
{to mislam deka e od strate{ki karakter.
01/30.-
Vistina e deka SAD se strate{ki partner na Makedonija, no ne samo na Makedonija
tuku i na celiot region. Tokmu toa e osnovniot motiv {to treba da ne ubedi site nas
za da go ratifikuvame ovoj dogovor zatoa {to SAD se verificiraa na pragmati~en
na~in kako najefektivna sila za re{avawe na problemite vo regionot. Zatoa sega
zboruvame za edna zemja koja treba da go ratifikuva ovoj dogovor oj jmu treba tokmu
na ovoj region. Tie se verificiata ne samo kako faktor i sila koja pridonese
neposredno zaedno so EU i drugite me|unarodni sili za re{avaweto na aktuelnite
problemi. Se verificiraa i kako edni od najgolemite eksporteri na razvojot no i na
izvozot na demokratijata, kako na evropsko nivo a posebno na nivo na samiot
region.Koga na ovaa komponenta }e i se dodade i pomo{ta, ekonomska i finansiska,
toga{ ogledaloto se kompletira i mislam deka opravdanotsta nema potreba da se
elaborira poop{tirno.
Nie kako albanska demokratska partija vo celost ja poddr`uvame i porakata i
ratifikacijata na ovoj dogovor i poradi edna drugi golema pri~ina zatoa {to
potpisot na ovoj dogovor ne e kolizija nistu so pozitivnoto nacionalno pravo, nitu
so zemenite obvrski so me|unarodni konvencii, duri ni sso samiot statut. Zatoa
mislam deka seriozniot pristap na parlamentarnoto mnozinstvo odi vo prilog na
toa {to e i na{a ideja,n ovoj dogovor da go ratifikuvame {to pobrzo. Ne bea
potrebni ni dosega{nite taktizirawa zatoa {to vo me|unarodnata politika se ceni
i iskrenosta, se ceni i transparentnosta, no se ceni i efikasnosta na
dejstvuvaweto.
Da ne dol`am pove}e, nie }e go poddr`ime i }e glasame za ratifikacijata na
dogovorot.
NIKOLA POPOVSKI:
Bidej}i nikoj pove}e ne bara zbor, go zaklu~uvam pretresot i na Sobranieto mu
predlagam da go usvoi sledniot zaklu~ok:
01/31.-
Sobranieto go usvojuva predlogot za donesuvawe na zakon za ratifikacina na
dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na SAD koj se odnesuva
na predavaweto na lica na Me|unarodniot krivi~en sud.
Ve povikuvam da glasame.
Glasale 80 pratenici, 78 glasale za i 2 se vozdr`ale od glasawe.
Konstatiram deka zaklu~okot e usvoen.
Dali Sobranieto go usvojuva Predlogot na ovaa sednica da se pretresi i
predlogot na zakon.
Ve povikuvam da glasame.
Glasale 80 pratenici, 79 za i 1 vozdr`an.
Konstatiram deka e usvoen predlogot na ovaa sednica da se pretrese i
Predlogot na zakon.'
Otvoram pretres po tekstot na Predlogot na zakon.
Dali nekoj bara zbor?(Nikoj)
Go zaklu~uvam pretresot po tekstot.
Predlogot na zakonot go stavam na glasawe.
Ve povikuvam da glasame.
Glasale 84 pratenici i site glasale za.
Konstatiram deka Sobranietoo donese Zakonot za ratifikacija na Dogovorot
me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na SAD koj se odnesuva na
predavaweto na Me|unarodniot krivi~en sud.
Bidej}i dnevniot red e iscrpen ja zaklu~uvam Trieset i sedmata sednica na
Sobranieto na Republika Makedonija.
(Sednicata zavr{i vo 11,55 ~asot)
