Upload
brent
View
46
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Stimuleren van creativiteit. Inspiratiedag Vereniging CultuurProfielScholen 19 november 2013. Praktijkgericht onderzoek. Vraag van cultuurprofielscholen ‘Leveren wij creatievere leerlingen af door de extra aandacht voor kunst en cultuur op school?’. Onderzoeksdoel. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Stimuleren van creativiteit
Inspiratiedag Vereniging CultuurProfielScholen
19 november 2013
Praktijkgericht onderzoek
Vraag van cultuurprofielscholen‘Leveren wij creatievere leerlingen af door de
extra aandacht voor kunst en cultuur op school?’
Onderzoeksdoel
Inzicht verkrijgen in de wijze waarop scholen (= docenten, leerlingen, leeromgeving) de creativiteit van leerlingen kunnen bevorderen.
Operationalisering
Wat verstaan docenten onder creativiteit, creatief denken en hoe denken zij dit in het
onderwijs te kunnen bevorderen?
Wat is creativiteit?
Voor mij is creativiteit……..
Noem drie kernwoorden
Wat is creativiteit?
Gangbare termen:• Out of the box denken• Veel ideeën hebben• Meteen aan de gang gaan met ideeën• Veel uitproberen• Dingen aan elkaar verbinden• Onverwacht• Verrassend
Onderzoeksopzet
• Literatuurstudie• Gesprekken op cultuurprofielscholen• Beleidsstukken cultuurprofielscholen• Interviews 13 kunstvakdocenten voortgezet
onderwijs• Interviews 13 docenten/lectoren HKU• Leerlingenvragenlijst (264 lln)
Drie aspecten in literatuur
• Creatief persoon• Creatief proces• Creatief product
In interviews gevraagd naar• Kenmerken creatieve leerling• Kenmerken creatief proces/product• Rol van de docent• Rol van de omgeving
Creatief persoonliteratuur
• Motivatie• Plezier• Combineren van
bestaande kennis• Reflectief vermogen• Reorganiseren van
inzichten om tot nieuwe ideeën te komen
• Origineel
Eigenschappen en vaardigheden
- Nieuwsgierigheid- Verbeelding- Doorzettingsvermogen- Discipline- Samenwerking(OESO, 2013)
Drie soorten vermogens• Verbeeldingskracht: ideeënrijkdom, iets kunnen zien dat er
nog niet is.
• Scheppingskracht: in staat om ideeën uit te voeren, kennis en vaardigheden, doorzettingsvermogen, vermogen tot samenwerken.
• Zeggingskracht: verbeelding van anderen aanspreken, anderen inspireren.
(Ouwens, 2012)
Resultaten interviewsAlle docentenMotivatie, gedrevenheid, nieuwsgierig, zelfinzicht, lef/durf, tegendraads, kritisch, humor, sterke identiteit, vitaal, ondeugend, zelfvertrouwen
Voortgezet onderwijsEigenheid, authenticiteit, originaliteit, openstaan voor mogelijkheden, associatief, buiten de kaders, probleemoplossend vermogen
HKUFlexibel, reflectief vermogen, jezelf los zien van het proces of product, zijwaartse gedachtesprongen, divergent denken, abstract denken
Wat zeggen de leerlingen?De school besteedt veel aandacht aan:• Zelfstandig werken (62%)• Presenteren (49%)• Fantasie (28%)• Inleven in anderen (27%)• Initiatieven nemen (24%)• Doorzettingsvermogen (16%) • Improviseren (14%)• Risico’s durven nemen (12%)
Top 3Belangrijk voor de toekomst:• Doorzettingsvermogen (90%)• Risico’s durven nemen (58%)• Zelfstandig werken (54%)
Verschillen tussen leerlingen
• Presenteren: vaker in havo/vwo• Doorzettingsvermogen: vaker in
brugklas/vmbo• Improviseren: vaker vmbo
Iedereen is even creatief
Iedereen is even creatiefBrugklas Vmbo Havo Vwo Docenten
HKU
Percentage (helemaal) mee eens
38 31 13 7 17
Ideeën van anderen gebruiken is niet creatief
Ideeën van anderen gebruiken is niet creatief
Brugklas Vmbo Havo Vwo Docenten HKU
Percentage (helemaal) mee eens
35 39 30 25 0
Resultaten interviews• Iedereen bezit creatief potentieel, maar niet iedereen
ontwikkelt het.• Om creatief te zijn, hoef je niet slim te zijn.• Motivatie, gedrevenheid en doorzettingsvermogen zijn
belangrijk.• Nieuwsgierigheid is belangrijk volgens HKU-docenten.• Originaliteit en eigenheid zijn belangrijk volgens VO-
docenten.• Creatief denken: zijwaartse gedachtesprongen maken, dingen
aan elkaar verbinden die eigenlijk niet bij elkaar horen.
Is creativiteit te ontwikkelen?
Didactiek die creativiteit bevordertLiteratuur
• De eisen van de opdracht en de competenties van de leerling/student zijn in evenwicht;
• Duidelijke doelen;• Volledige concentratie;• Onmiddellijke feedback;• Geen zorgen hebben dat het mis kan gaan;• Beschikbare tijd is afgestemd op doelen.
Invloed van tijd
http://www.youtube.com/watch?v=VPbjSnZnWP0
Aard van de opdrachten
• Vrijheid bieden• Kaders geven (in tijd en middelen)• Voorbeelden geven
De leerlingen
Om echt creatief te zijn moet je zoveel mogelijk vrijheid hebben
Brugklas Vmbo Havo Vwo
Percentage (helemaal) mee eens
71 76 80 68
Slechts enkele docenten helemaal eens met de stelling dat maximale vrijheid nodig is voor creativiteit.
De leerlingen
Voor de ontwikkeling van mijn creativiteit is het belangrijk dat meerdere oplossingen voor een opdracht goed zijn
Brugklas Vmbo Havo Vwo
Percentage (helemaal) mee eens
63 76 83 82
‘Leerlingen worden vrijgelaten om hun eigen creaties te maken, en zorgen voor hun eigen materialen. Zo heeft Sharon het doek
van haar schilderij zelf gespannen.’
Feedback gevenVoortgezet onderwijsVoortgangsgesprekkenLaten reflecteren op eigen werk en dat van medeleerlingenStimuleren om verder te zoeken, niet tevreden zijn met eerste optie
KunstonderwijsInzicht geven in procesLaten reflecterenStellen van vragenOpen gesprekken voeren
Voorbeelden geven
Voortgezet onderwijsNee, want dan gaan leerlingen kopiërenJa, want leerlingen kunnen daardoor inspiratie opdoen
KunstonderwijsJa, als docent moet je studenten laten weten wat de ontwikkelingen zijn in de kunsten.
De leerlingen
De docent is heel belangrijk voor de ontwikkeling van mijn creativiteit
Brugklas Vmbo Havo Vwo
Percentage (helemaal) mee eens
60 54 53 51
De leerlingen
Het lokaal waarin gewerkt wordt, is heel belangrijk voor de ontwikkeling van mijn creativiteit
Brugklas Vmbo Havo Vwo
Percentage (helemaal) mee eens
46 61 43 48
Fysieke en sociale leeromgevingVeel materialenVeel inspiratieKadersVrijheidVeiligheidVeel ruimte
‘Je moet alles zien en voelen om geïnspireerd te raken. Het maakt dat je zin krijgt om aan de slag te gaan.’
‘Creativiteit is niet iets magisch, het is niet individueel, autonoom, geniaal, het komt niet zomaar uit jezelf
en uit het niets, dat idee moeten studenten loslaten. De kunstenaar gaat niet vooraf aan de kunsten, dat
klopt niet, sommige studenten kunnen dat niet deconditioneren.’
Meer [email protected]