STK’LARDA ETKİLİ YÖNETİM

STK’LARDA ETKİLİ STK’LARDA ETKİLİ YÖNETİMYÖNETİM

Yrd. Doç. Dr. Lütfi SunarYrd. Doç. Dr. Lütfi Sunar05 Ekim 2013 Cumartesi 05 Ekim 2013 Cumartesi EdirneEdirne

Planlama ve Yönetim SistemiPlanlama ve Yönetim Sistemi6N, 2K + 7T6N, 2K + 7T

•Ne, Niçin, Nasıl, Nerede, Ne Kadar, Ne ZamanNe, Niçin, Nasıl, Nerede, Ne Kadar, Ne Zaman•Kim, KimeKim, Kime•Tahayyül, Tetkik, Tahkik, Takvim, Tatbik, Takip, Tahayyül, Tetkik, Tahkik, Takvim, Tatbik, Takip, TekamülTekamül

Önce hayal et, her büyük iş Önce hayal et, her büyük iş 'tahayyül' 'tahayyül' ile başlar. Ancak ile başlar. Ancak her hayal gerçek olmayabilir. Bunun için her hayal gerçek olmayabilir. Bunun için 'tetkik''tetkik' gerekir. Ardından derinlemesine bir gerekir. Ardından derinlemesine bir 'tahkik' 'tahkik' yapılmalı. yapılmalı. Plansız, programsız işin yürümesi mümkün değildir. Bu Plansız, programsız işin yürümesi mümkün değildir. Bu sebeple, sebeple, 'takvim' 'takvim' belirlenmeli. Sırada işin belirlenmeli. Sırada işin 'tatbiki' 'tatbiki' vardır. Ancak olay burada bitmez. Zira işin vardır. Ancak olay burada bitmez. Zira işin 'takibi' 'takibi' diğer diğer aşamalar kadar önemlidir. Takip edilmeyen bir iş aşamalar kadar önemlidir. Takip edilmeyen bir iş neticelenmez. Son aşamada ise neticelenmez. Son aşamada ise 'tekamül''tekamül' gelir: 'İşi, gelir: 'İşi, mükemmel hale getir, öyle bitir.'mükemmel hale getir, öyle bitir.'

3

Stratejik Yönetim Nedir? Stratejik Yönetim Nedir?

• Stratejik Yönetim, bu günü analiz edip, yarını Stratejik Yönetim, bu günü analiz edip, yarını tasarlamaya ve gerçekleştirmeye yardım eden tasarlamaya ve gerçekleştirmeye yardım eden bir bakış açısı, bir düşünme yöntemidir. bir bakış açısı, bir düşünme yöntemidir.

• Stratejik yönetim, bir organizasyonun Stratejik yönetim, bir organizasyonun gelecekte varmak istediği hedefleri ve bu gelecekte varmak istediği hedefleri ve bu hedefe nasıl ulaşılacağını gösteren süreci hedefe nasıl ulaşılacağını gösteren süreci analiz eder (Barry)analiz eder (Barry)

• Stratejik yönetim bir teknikler yığını değildir. Stratejik yönetim bir teknikler yığını değildir. Analitik düşünme ve kaynakları eyleme Analitik düşünme ve kaynakları eyleme dönüştürme kararlılığıdır (Drucker)dönüştürme kararlılığıdır (Drucker)

4

Stratejik YönetimStratejik Yönetim

SürekliSürekliİyileştirmeİyileştirmeDöngüsüDöngüsü

5

Stratejik Yönetimin AşamalarıStratejik Yönetimin Aşamaları

• Kurumun stratejilerini, misyonunu ve amaçlarını Kurumun stratejilerini, misyonunu ve amaçlarını tanımlar ve açıklartanımlar ve açıklar

• Kurumun güçlü ve zayıf yönlerini tanımlarKurumun güçlü ve zayıf yönlerini tanımlar• Dış çevreden gelen tehdit ve fırsatları Dış çevreden gelen tehdit ve fırsatları

değerlendirirdeğerlendirir• Stratejik sorunları belirler ve süreç içinde Stratejik sorunları belirler ve süreç içinde

alternatif stratejiler üretiralternatif stratejiler üretir• Stratejiyi yürütür ve gerçekleştirirStratejiyi yürütür ve gerçekleştirir• Stratejinin başarısını denetler ve gözden geçirirStratejinin başarısını denetler ve gözden geçirir

Stratejik PlanlamaStratejik Planlama

Planlar hiçbir şeydir. Planlar hiçbir şeydir. Planlama her şeydir.Planlama her şeydir.

Eisenhower Eisenhower

6

7

Stratejik Planlama Nedir? Stratejik Planlama Nedir?

• Sonuçların planlanmasıdır.Sonuçların planlanmasıdır.• Değişimin planlanmasıdır.Değişimin planlanmasıdır.• Gerçekçidir.Gerçekçidir.• Kaliteli yönetimin aracıdır.Kaliteli yönetimin aracıdır.• Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur.Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur.• Katılımcı bir yaklaşımdır.Katılımcı bir yaklaşımdır.• Günü kurtarmaya yönelik değildir.Günü kurtarmaya yönelik değildir.• Bir şablon değildir.Bir şablon değildir.• Sadece bütçeye dönük değildir. Sadece bütçeye dönük değildir.

8

STK’larda Stratejik Planlamanın STK’larda Stratejik Planlamanın ÖnemiÖnemi

• Politika belirleme ve plan-program-bütçe ilişkisinin Politika belirleme ve plan-program-bütçe ilişkisinin kurulmasına yardımcı olurkurulmasına yardımcı olur

• Amaç ve hedeflere dayalı bir bütçeleme anlayışını geliştirirAmaç ve hedeflere dayalı bir bütçeleme anlayışını geliştirir• Planlama ve uygulama faaliyetlerinde etkinlik, yerindelik, Planlama ve uygulama faaliyetlerinde etkinlik, yerindelik,

katılımcılık, saydamlık, hesap verme sorumluluğu ilkelerini katılımcılık, saydamlık, hesap verme sorumluluğu ilkelerini yerleştiriryerleştirir

• Sistematik veri toplama ve sonuçları analiz etme Sistematik veri toplama ve sonuçları analiz etme alışkanlığı kazandırıralışkanlığı kazandırır

• Katılımcı yönetim anlayışını geliştirirKatılımcı yönetim anlayışını geliştirir• Kurumun hizmetlerinden yararlananların taleplerine olan Kurumun hizmetlerinden yararlananların taleplerine olan

duyarlılığını artırırduyarlılığını artırır• Vizyon değerlendirmesi ile hizmet kalitesi, etkinlik, Vizyon değerlendirmesi ile hizmet kalitesi, etkinlik,

rekabet, yenilikçilik, çeşitlilik ve sürekli değişim anlayışını rekabet, yenilikçilik, çeşitlilik ve sürekli değişim anlayışını yerleştiriryerleştirir

9

Stratejik Planlamadan Beklenen Stratejik Planlamadan Beklenen YararlarYararlar

• Misyona dayalı kamu yönetimi anlayışını geliştirirMisyona dayalı kamu yönetimi anlayışını geliştirir• Vizyon oluşturma ve geleceği öngörme yeteneğini Vizyon oluşturma ve geleceği öngörme yeteneğini

geliştirirgeliştirir• Kurumun içsel güçlü ve zayıf yönleri ile dış çevreden Kurumun içsel güçlü ve zayıf yönleri ile dış çevreden

kaynaklanan fırsat ve tehditleri dikkate alan ve kaynaklanan fırsat ve tehditleri dikkate alan ve değişimleri izleyen bir yönetimi zorunlu kılardeğişimleri izleyen bir yönetimi zorunlu kılar

• Kurumun çevresi ve paydaşları ile olan bağlarını ve Kurumun çevresi ve paydaşları ile olan bağlarını ve hizmet alanlara karşı sorumluluklarını güçlendirirhizmet alanlara karşı sorumluluklarını güçlendirir

• Kurumlar arasındaki girişimci ve rekabetçi unsurları öne Kurumlar arasındaki girişimci ve rekabetçi unsurları öne çıkarırçıkarır

• Kurum çalışanlarının katılımcılığını ve yaratıcılığını Kurum çalışanlarının katılımcılığını ve yaratıcılığını geliştirir; ekip çalışması ve işbirliğini güçlendirirgeliştirir; ekip çalışması ve işbirliğini güçlendirir

• Yöneticilere stratejik düşünme ve davranma yeteneği Yöneticilere stratejik düşünme ve davranma yeteneği kazandırırkazandırır

10

Stratejik Planlama SüreciStratejik Planlama Süreci

• Neredeyiz?Neredeyiz?– Durum analiziDurum analizi

• Nereye ulaşmak istiyoruz?Nereye ulaşmak istiyoruz?– Misyon ve İlkelerMisyon ve İlkeler– VizyonVizyon– Stratejik Amaçlar ve HedeflerStratejik Amaçlar ve Hedefler

• Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?– Faaliyetler, Projeler ve BütçeFaaliyetler, Projeler ve Bütçe

• Başarımızı nasıl izler ve değerlendiririz?Başarımızı nasıl izler ve değerlendiririz?– İzlemeİzleme– Değerlendirme ve Performans ÖlçümüDeğerlendirme ve Performans Ölçümü

11






12

Durum AnaliziDurum Analizi

Kapsamı:Kapsamı:• Kuruluşun iç yapısının analizi (kuruluşun Kuruluşun iç yapısının analizi (kuruluşun

görevlerinin, performansının, sorunlarının, görevlerinin, performansının, sorunlarının, potansiyellerinin, kurumsal kültürünün, insan potansiyellerinin, kurumsal kültürünün, insan kaynaklarının, teknolojik düzeyinin, vb. analizi).kaynaklarının, teknolojik düzeyinin, vb. analizi).

• Çevre analizi (kuruluşun faaliyet gösterdiği ortamın Çevre analizi (kuruluşun faaliyet gösterdiği ortamın ve dış koşulların analizi).ve dış koşulların analizi).

• Kuruluşun gelecekte karşılaşabileceği ve Kuruluşun gelecekte karşılaşabileceği ve etkilenebileceği gelişmelerin analizi.etkilenebileceği gelişmelerin analizi.

• İlgili tarafların (kuruluşun hedef kitlesi ve kuruluş İlgili tarafların (kuruluşun hedef kitlesi ve kuruluş faaliyetlerinden olumlu/olumsuz yönde faaliyetlerinden olumlu/olumsuz yönde etkilenenlerin) analizi.etkilenenlerin) analizi.

13

Durum AnaliziDurum Analizi

Temel Yöntem: Temel Yöntem: GZFT (SWOT) AnaliziGZFT (SWOT) Analizi

Kuruluş Kuruluş İçi Analizİçi Analiz GGüçlü Yönlerüçlü Yönler ZZayıf Yönlerayıf Yönler

Çevresel Çevresel

AnalizAnalizFFırsatlarırsatlar

TTehditlerehditler

14

Kuruluş İçi Durum AnaliziKuruluş İçi Durum Analizi

• Kuruluşun geçmişiKuruluşun geçmişi• Kuruluşun yönetim yapısıKuruluşun yönetim yapısı• Kuruluş içi iletişim ve karar alma süreciKuruluş içi iletişim ve karar alma süreci• Kuruluş personelinin sayısı ve nitelikleriKuruluş personelinin sayısı ve nitelikleri• Kuruluşun finansman kaynaklarıKuruluşun finansman kaynakları• Kuruluş çalışanlarının motivasyon düzeyi ve kuruluşun Kuruluş çalışanlarının motivasyon düzeyi ve kuruluşun

durumuna dair değerlendirmeleri ve beklentileridurumuna dair değerlendirmeleri ve beklentileri• Kuruluşun teknolojik alt yapısı ve teknolojiyi kullanma Kuruluşun teknolojik alt yapısı ve teknolojiyi kullanma

düzeyidüzeyi• Kuruluşun araç ve bina envanteri ve diğer varlıklarıKuruluşun araç ve bina envanteri ve diğer varlıkları• Kuruluş faaliyetlerini izleme ve değerlendirme sistemiKuruluş faaliyetlerini izleme ve değerlendirme sistemi• Kuruluşun gerçekleştirdiği ve yürütmekte olduğu önemli Kuruluşun gerçekleştirdiği ve yürütmekte olduğu önemli

faaliyetler ve projelerfaaliyetler ve projeler

15

Çevresel Durum AnaliziÇevresel Durum Analizi

• Kuruluşun faaliyet alanında dünyadaki durum ve Kuruluşun faaliyet alanında dünyadaki durum ve gelişme eğilimlerigelişme eğilimleri

• Kuruluşun faaliyet alanında ülkemizdeki durum ve Kuruluşun faaliyet alanında ülkemizdeki durum ve gelişme eğilimlerigelişme eğilimleri

• Dünyada ve ülkemizdeki temel eğilimler ve sorunlar Dünyada ve ülkemizdeki temel eğilimler ve sorunlar arasında kuruluşu yakından ilgilendiren kritik konular. arasında kuruluşu yakından ilgilendiren kritik konular. Bu konuların kuruluşu nasıl ve ne yönde etkileyeceğiBu konuların kuruluşu nasıl ve ne yönde etkileyeceği

• Kuruluşun faaliyetlerinin ilgili alandaki kamu politikaları Kuruluşun faaliyetlerinin ilgili alandaki kamu politikaları ile uyumuile uyumu

• Kuruluşun faaliyetlerini yürütürken karşılaştığı temel Kuruluşun faaliyetlerini yürütürken karşılaştığı temel riskler ve belirsizliklerriskler ve belirsizlikler

16

Hedef Kitle ve İlgili Taraflar Hedef Kitle ve İlgili Taraflar AnaliziAnalizi

Hedef kitle:Hedef kitle: Bir kurumun, ürettiği hizmetleri ve/veya Bir kurumun, ürettiği hizmetleri ve/veya mallarını kullanan, alan ve yararlanan mallarını kullanan, alan ve yararlanan kişi ve gruplardır.kişi ve gruplardır.

İlgili taraflar:İlgili taraflar: Bir kurumdan, doğrudan veya dolaylı, Bir kurumdan, doğrudan veya dolaylı, maddi veya manevi, olumlu veya maddi veya manevi, olumlu veya olumsuz yönde etkilenen kişi veya olumsuz yönde etkilenen kişi veya gruplardır.gruplardır.

17

Hedef Kitle ve İlgili Taraflar Hedef Kitle ve İlgili Taraflar AnaliziAnalizi

Temel Noktalar:Temel Noktalar:• Faaliyetlerini sürdürmesi için kuruluşa girdi sağlayan Faaliyetlerini sürdürmesi için kuruluşa girdi sağlayan

kuruluş dışı birimlerkuruluş dışı birimler• Kuruluş faaliyetlerinin yürütülmesi sürecinde işbirliği Kuruluş faaliyetlerinin yürütülmesi sürecinde işbirliği

yapılması gereken temel kurum ve kuruluşlaryapılması gereken temel kurum ve kuruluşlar• Öncelik sırasına göre kuruluşun ilgili olduğu ve Öncelik sırasına göre kuruluşun ilgili olduğu ve

hizmet sunduğu kesimler ve bu kesimlerin kuruluş hizmet sunduğu kesimler ve bu kesimlerin kuruluş ile ilgili temel beklentileriile ilgili temel beklentileri

• Hedef kitle ve diğer ilgililerden gelen görüş ve Hedef kitle ve diğer ilgililerden gelen görüş ve şikayetleri değerlendirme sistemişikayetleri değerlendirme sistemi

• Hedef kitle ve diğer ilgililerin kuruluş çalışmaları ile Hedef kitle ve diğer ilgililerin kuruluş çalışmaları ile ilgili tatmin düzeylerinin nasıl ilgili tatmin düzeylerinin nasıl ölçüldüğü/ölçülebileceğiölçüldüğü/ölçülebileceği

18






19

Geleceğe BakışGeleceğe Bakış

• Misyon BildirimiMisyon Bildirimi• Vizyon BildirimiVizyon Bildirimi• İlkeler Bildirimiİlkeler Bildirimi• Stratejik AmaçlarStratejik Amaçlar• HedeflerHedefler

20

Misyon BildirimiMisyon Bildirimi

• Misyon Misyon kuruluşun üst yönetimi tarafından kuruluşun üst yönetimi tarafından planlama ekibi ile birlikte geliştirilir. planlama ekibi ile birlikte geliştirilir.

• Kuruluşun sunduğu tüm hizmet ve faaliyetleri Kuruluşun sunduğu tüm hizmet ve faaliyetleri kapsayan bir şemsiye kavramdır. kapsayan bir şemsiye kavramdır.

• Daha alt seviyedeki birimlerin misyon Daha alt seviyedeki birimlerin misyon bildirimleri ise, birim yöneticileri ve diğer ilgili bildirimleri ise, birim yöneticileri ve diğer ilgili personel tarafından kuruluşun misyon personel tarafından kuruluşun misyon bildirimine uyumlu bir şekilde geliştirilir.bildirimine uyumlu bir şekilde geliştirilir.

21


Misyon Bildiriminin Esasları:Misyon Bildiriminin Esasları:• Kısa, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir.Kısa, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir.• Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, Hizmetin yerine getirilme sürecini değil,

hizmetin amacını tanımlar.hizmetin amacını tanımlar.• Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan

görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir.görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir.• Kuruluşun hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar Kuruluşun hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar

belirtilir.belirtilir.• Kuruluşun sunduğu hizmet ve/veya ürünler Kuruluşun sunduğu hizmet ve/veya ürünler

tanımlanır.tanımlanır.

22


Misyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Misyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular:Sorular:

• Kuruluşun var olma nedeni nedir?Kuruluşun var olma nedeni nedir?• Kuruluş kimlere hizmet sunuyor?Kuruluş kimlere hizmet sunuyor?• Kuruluş hangi alanda çalışıyor?Kuruluş hangi alanda çalışıyor?• Kuruluş hangi ihtiyaçları karşılıyor?Kuruluş hangi ihtiyaçları karşılıyor?• Kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu Kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu

yasal görevler nelerdir?yasal görevler nelerdir?• Kuruluşun amacı ilk kurulduğundan bu yana Kuruluşun amacı ilk kurulduğundan bu yana

değişti mi?değişti mi?

23

Vizyon BildirimiVizyon Bildirimi

VizyonVizyon kuruluşun geleceğini sembolize eder. kuruluşun geleceğini sembolize eder. Kuruluşun uzun vadede neleri yapmak Kuruluşun uzun vadede neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Değişimin istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Değişimin kritik faktörüdür. Vizyon bir kuruluşun farklı kritik faktörüdür. Vizyon bir kuruluşun farklı birimleri arasında birleştirici bir unsurdur. birimleri arasında birleştirici bir unsurdur.

Vizyon bildirimiVizyon bildirimi kuruluşun kendisi için istediği kuruluşun kendisi için istediği geleceğin iddialı ve aynı zamanda ulaşılabilir geleceğin iddialı ve aynı zamanda ulaşılabilir bir ifadesidir. bir ifadesidir.

24


Güçlü bir vizyon:Güçlü bir vizyon:• İdealisttir; yürekten gelmesi, hissedilmesi gerekir.İdealisttir; yürekten gelmesi, hissedilmesi gerekir.• Özgündür; kuruluşa aidiyeti belirgindir.Özgündür; kuruluşa aidiyeti belirgindir.• Ayırt edicidir; kuruluşun vizyonunu diğerlerinden ayırt Ayırt edicidir; kuruluşun vizyonunu diğerlerinden ayırt

edici özelliğe sahiptir.edici özelliğe sahiptir.• Çekicidir; kuruluş içinden olan ve olmayan kişilerin Çekicidir; kuruluş içinden olan ve olmayan kişilerin

ilgisini çeker.ilgisini çeker.İyi ifade edilmiş bir vizyon:İyi ifade edilmiş bir vizyon:• Kısa ve akılda kalıcıdır.Kısa ve akılda kalıcıdır.• İlham verici ve iddialıdır.İlham verici ve iddialıdır.• Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlayıcıdır.Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlayıcıdır.• Tüm kuruluş çalışanları, hizmet sunulan kitle ve diğer Tüm kuruluş çalışanları, hizmet sunulan kitle ve diğer

kişiler için çekicidir.kişiler için çekicidir.

25


Vizyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Vizyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular:Sorular:

• Kuruluşun ideal geleceği nedir?Kuruluşun ideal geleceği nedir?• Kuruluş nasıl algılanmak istiyor?Kuruluş nasıl algılanmak istiyor?• Kuruluşun bir vizyon ifadesi var mı? Varsa, Kuruluşun bir vizyon ifadesi var mı? Varsa,

yenilenmesi gerekiyor mu?yenilenmesi gerekiyor mu?

26

İlkeler Bildirimiİlkeler Bildirimi

• İlkelerİlkeler, kuruluşun vizyonu ve misyonunun , kuruluşun vizyonu ve misyonunun gerisinde yatan değer ve inançların temelidir. gerisinde yatan değer ve inançların temelidir. Bu ilkeler kuruluşun kararlarına, seçimlerine ve Bu ilkeler kuruluşun kararlarına, seçimlerine ve stratejilerinin belirlenmesine rehberlik eder. stratejilerinin belirlenmesine rehberlik eder.

• İyi ifade edilmiş bir ilkeler bildirimi aşağıdaki İyi ifade edilmiş bir ilkeler bildirimi aşağıdaki gibi olmalıdır:gibi olmalıdır:– Temel değerleri ve inançları açık ve kesin bir dille Temel değerleri ve inançları açık ve kesin bir dille

ortaya koymalıdır.ortaya koymalıdır.– Çalışanların işlerini en iyi şekilde yapacakları şartlara Çalışanların işlerini en iyi şekilde yapacakları şartlara

ilişkin temel düşünceyi belirtmelidir.ilişkin temel düşünceyi belirtmelidir.– Kuruluşun vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayacak Kuruluşun vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayacak

sistem ve süreçleri desteklemelidir.sistem ve süreçleri desteklemelidir.

27

İlkeler Bildirimiİlkeler Bildirimi

İlkeler bildirimi üç temel alana ilişkindir:İlkeler bildirimi üç temel alana ilişkindir:– Kişiler: Kuruluş çalışanları ve kuruluş dışındaki kişilerKişiler: Kuruluş çalışanları ve kuruluş dışındaki kişiler– Süreçler: Kuruluşun yönetim, karar alma ve hizmet Süreçler: Kuruluşun yönetim, karar alma ve hizmet

üretimi süreciüretimi süreci– Performans: Kuruluşun ürettiği hizmet ve/veya Performans: Kuruluşun ürettiği hizmet ve/veya

ürünlerin kalitesine yönelik beklentilerürünlerin kalitesine yönelik beklentiler

İlkeler Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken İlkeler Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular:Sorular:– Kuruluşun çalışma felsefesi nedir?Kuruluşun çalışma felsefesi nedir?– Kuruluşun çalışmalarına temel teşkil eden değerler, Kuruluşun çalışmalarına temel teşkil eden değerler,

standartlar ve idealler nelerdir?standartlar ve idealler nelerdir?– Kuruluşun personeli tarafından benimsenen değerler Kuruluşun personeli tarafından benimsenen değerler

ve inançlar nelerdir?ve inançlar nelerdir?

28

Stratejik AmaçlarStratejik Amaçlar

• Stratejik amaçlarStratejik amaçlar belirli bir zaman belirli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği kavramsal sonuçlardır. hedeflediği kavramsal sonuçlardır.

• Stratejik amaçlar ve hedeflerStratejik amaçlar ve hedefler stratejik stratejik planlama sürecinde kuruluşun “Nereye planlama sürecinde kuruluşun “Nereye ulaşmak istiyoruz?” sorusuna cevap ulaşmak istiyoruz?” sorusuna cevap verir.verir.

29


Güçlü YönlerGüçlü Yönler Zayıf YönlerZayıf Yönler

FırsatlarFırsatlarKurumun güçlü yönleri Kurumun güçlü yönleri

ile çevreden gelen ile çevreden gelen fırsatları eşleştiren fırsatları eşleştiren

stratejilerstratejiler

Fırsatları kullanmak Fırsatları kullanmak amacıyla zayıf amacıyla zayıf yönleri ortadan yönleri ortadan

kaldırmayakaldırmaya yönelik stratejileryönelik stratejiler

TehditlerTehditlerGüçlü yönleri kullanarak Güçlü yönleri kullanarak

dış tehditleri bertaraf dış tehditleri bertaraf etmeye yönelik etmeye yönelik

stratejilerstratejiler

Kurumsal zayıflıkların Kurumsal zayıflıkların dış tehditleri etkili dış tehditleri etkili

kılmasını önleyecek kılmasını önleyecek savunma stratejilerisavunma stratejileri

30


Stratejik amaçların özellikleri:Stratejik amaçların özellikleri:• Misyon, vizyon ve ilkelerle uyumlu olmalıdır.Misyon, vizyon ve ilkelerle uyumlu olmalıdır.• Kuruluşun misyonunu yerine getirmesine katkıda bulunmalıdır.Kuruluşun misyonunu yerine getirmesine katkıda bulunmalıdır.• İddialı, ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır.İddialı, ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır.• Kuruluşun şimdiki durumundan gelecekteki arzu edilen Kuruluşun şimdiki durumundan gelecekteki arzu edilen

durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır.durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır.• Ulaşılmak istenen noktayı açık bir şekilde ifade etmeli, ancak Ulaşılmak istenen noktayı açık bir şekilde ifade etmeli, ancak

buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır.buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır.• Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için bir Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için bir

çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleştirilmesinde yol çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleştirilmesinde yol gösterici olmalıdır.gösterici olmalıdır.

• Kuruluşun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre Kuruluşun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir.şekillenmelidir.

• Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır.Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır.• Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir.Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir.

31


Stratejik Amaçların Oluşturulması İçin Stratejik Amaçların Oluşturulması İçin Cevaplanması Gereken Sorular:Cevaplanması Gereken Sorular:

• Kuruluş misyonunu yerine getirmek için neler Kuruluş misyonunu yerine getirmek için neler yapmalıdır?yapmalıdır?

• Kuruluş kısa ve orta vadede neleri başarmayı Kuruluş kısa ve orta vadede neleri başarmayı amaçlamaktadır?amaçlamaktadır?

• Kuruluşun şu andaki faaliyetleri dış çevre ile Kuruluşun şu andaki faaliyetleri dış çevre ile uyumlu mudur, değilse ne değişmelidir?uyumlu mudur, değilse ne değişmelidir?

• Kuruluş diğer kamu kuruluşları ile ortak Kuruluş diğer kamu kuruluşları ile ortak amaçlara sahip midir?amaçlara sahip midir?

32

HedeflerHedefler

HedeflerHedefler, stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için , stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. Stratejik amaçların aksine, hedefler sayısal olarak ifade Stratejik amaçların aksine, hedefler sayısal olarak ifade edilirler ve daha kısa vadeyi kapsarlar. Bir stratejik edilirler ve daha kısa vadeyi kapsarlar. Bir stratejik amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak birden fazla amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak birden fazla hedef belirlenebilir.hedef belirlenebilir.

Hedeflerin özellikleri:Hedeflerin özellikleri:• Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır.Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır.• Ölçülebilir olmalıdır.Ölçülebilir olmalıdır.• İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır.İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır.• Sonuca odaklanmış olmalıdır.Sonuca odaklanmış olmalıdır.• Zaman çerçevesi belli olmalıdır.Zaman çerçevesi belli olmalıdır.

33

HedeflerHedefler

Hedeflerin Oluşturulması İçin Cevaplanması Gereken Hedeflerin Oluşturulması İçin Cevaplanması Gereken Sorular:Sorular:

• Hedefler, kuruluşun misyon, vizyon, ilkeler ve stratejik Hedefler, kuruluşun misyon, vizyon, ilkeler ve stratejik amaçları ile tutarlı mı?amaçları ile tutarlı mı?

• Hangi spesifik sonuçlara ulaşmaya çalışılıyor? Sonucu Hangi spesifik sonuçlara ulaşmaya çalışılıyor? Sonucu etkileyen faktörler nelerdir?etkileyen faktörler nelerdir?

• Bir stratejik amaca ilişkin hedefler gerçekleştirildiğinde o Bir stratejik amaca ilişkin hedefler gerçekleştirildiğinde o stratejik amaca ulaşılabiliyor mu?stratejik amaca ulaşılabiliyor mu?

• Hedefi belirli bir süre içinde gerçekleştirme zorunluluğu Hedefi belirli bir süre içinde gerçekleştirme zorunluluğu var mı?var mı?

• İstenilen sonuçlara ne kadar zamanda ulaşılabilir?İstenilen sonuçlara ne kadar zamanda ulaşılabilir?• Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan gelişme nasıl ölçülür?Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan gelişme nasıl ölçülür?• Kıyaslama noktaları nelerdir? Ne kadar gelişme Kıyaslama noktaları nelerdir? Ne kadar gelişme

sağlanabilir?sağlanabilir?

34






35

Uygulama StratejisiUygulama Stratejisi

• Stratejik Amaç ve Hedefleri Stratejik Amaç ve Hedefleri gerçekleştirecek gerçekleştirecek Faaliyetlerin Faaliyetlerin (Projelerin)(Projelerin) Belirlenmesi Belirlenmesi

• ÖnceliklerinÖnceliklerin Belirlenmesi Belirlenmesi• SorumluluklarınSorumlulukların Belirlenmesi Belirlenmesi• BütçelendirmeBütçelendirme

36

Faaliyet ve ProjelerFaaliyet ve Projeler

Faaliyetlerin Ortaya Konulması Sürecinde Cevaplanması Faaliyetlerin Ortaya Konulması Sürecinde Cevaplanması Gereken Temel SorularGereken Temel Sorular

• Hedefin yerine getirilmesi sürecinde faaliyetin rolü ve Hedefin yerine getirilmesi sürecinde faaliyetin rolü ve önemi nedir?önemi nedir?

• Hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik olarak Hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik olarak kullanılacak yol ve yöntemler tanımlanmış mıdır?kullanılacak yol ve yöntemler tanımlanmış mıdır?

• Hangi ölçülebilir kriterler (performans kriterlerine baz Hangi ölçülebilir kriterler (performans kriterlerine baz olan) üzerine kuruludur?olan) üzerine kuruludur?– Hangi sürede biteceğiHangi sürede biteceği– MiktarıMiktarı– MaliyetiMaliyeti– KalitesiKalitesi

• Hedefleri ve altında yer alan faaliyetleri yerine Hedefleri ve altında yer alan faaliyetleri yerine getirmekten sorumlu olan birimler kimlerdir ve getirmekten sorumlu olan birimler kimlerdir ve sorumlulukları nelerdir?sorumlulukları nelerdir?

37

ÖnceliklendirmeÖnceliklendirme

Kaynak ve harcama yapısının mevcut durumu ve Kaynak ve harcama yapısının mevcut durumu ve potansiyeli nedeniyle, faaliyet ve projelerin potansiyeli nedeniyle, faaliyet ve projelerin önceliklendirilmesi gereklidir.önceliklendirilmesi gereklidir.

Önceliklendirmede ilkeler:Önceliklendirmede ilkeler:sürdürülebilirlik, etkinlik, verimlilik, etki düzeyi ve uygunluksürdürülebilirlik, etkinlik, verimlilik, etki düzeyi ve uygunluk

38

BütçelendirmeBütçelendirme

• Kuruluşlar mevcut bütçe uygulamasından Kuruluşlar mevcut bütçe uygulamasından hareketle stratejik planlarını hareketle stratejik planlarını oluşturmayacaklar; tam tersine oluşturmayacaklar; tam tersine hazırlayacakları stratejik planlarını esas alarak hazırlayacakları stratejik planlarını esas alarak bütçe yapılarını yeniden şekillendireceklerdir.bütçe yapılarını yeniden şekillendireceklerdir.

39

BütçelendirmeBütçelendirme

• Her bir hedefin faaliyetlerle ifade Her bir hedefin faaliyetlerle ifade edilmesi sonrasında faaliyetlerin bütçe edilmesi sonrasında faaliyetlerin bütçe ile ilişkisinin kurulması gerekmektedir. ile ilişkisinin kurulması gerekmektedir.

• Temel amaçTemel amaç, bütçe hazırlanması , bütçe hazırlanması sürecinde sürecinde kaynakkaynak ve ve maliyetmaliyet yapılarının yapılarının ortaya konulması suretiyle her bir ortaya konulması suretiyle her bir politikanın maliyetini ölçebilmenin politikanın maliyetini ölçebilmenin yanında harcamaların önceliklendirilmesi yanında harcamaların önceliklendirilmesi sürecine de yardımcı olmaktır.sürecine de yardımcı olmaktır.

40






41

İzleme ve Değerlendirmeİzleme ve Değerlendirme

• İzlemeİzleme stratejik planda ortaya konulan stratejik planda ortaya konulan hedeflere ilişkin gerçekleşmelerin hedeflere ilişkin gerçekleşmelerin sistematik olarak takip edilmesi ve sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. raporlanmasıdır.

• DeğerlendirmeDeğerlendirme ise, uygulama sonuçlarının ise, uygulama sonuçlarının stratejik amaç ve hedeflere kıyasla stratejik amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir.analizidir.

42

İzleme ve Değerlendirmeİzleme ve Değerlendirme

Temel Sorular:Temel Sorular:• • Ne Yaptık?Ne Yaptık?

• • Başardığımızı Nasıl Anlarız?Başardığımızı Nasıl Anlarız?

• • Uygulama Ne Kadar Etkili Oluyor?Uygulama Ne Kadar Etkili Oluyor?

• • Neler Değiştirilmelidir?Neler Değiştirilmelidir?

• • Gözden Kaçanlar Nelerdir?Gözden Kaçanlar Nelerdir?

43

İzleme İzleme

İzleme Raporunun Kapsamı:İzleme Raporunun Kapsamı:• Stratejik amaçlarStratejik amaçlar• HedeflerHedefler• Faaliyet ve projeler (Söz konusu planların Faaliyet ve projeler (Söz konusu planların

uygulanmasından sorumlu daire, bölüm, birim uygulanmasından sorumlu daire, bölüm, birim ve sorumluların konumu gibi bilgileri ve sorumluların konumu gibi bilgileri içermelidir.)içermelidir.)

• Gerçekleşmeler konusunda açıklamalar ve Gerçekleşmeler konusunda açıklamalar ve yorumlaryorumlar

• Mevcut durum hakkında bilgilerMevcut durum hakkında bilgiler

44

DeğerlendirmeDeğerlendirme

Performans Ölçümü ve DeğerlendirmesiPerformans Ölçümü ve Değerlendirmesi• Yönetimin etkinliğini sağlar.Yönetimin etkinliğini sağlar.• Ölçülebilen hedefler daha kolay Ölçülebilen hedefler daha kolay

gerçekleştirilebilir.gerçekleştirilebilir.• Hizmetlerin kalitesini artırır.Hizmetlerin kalitesini artırır.• Bütçenin geliştirilmesine ve gözden Bütçenin geliştirilmesine ve gözden

geçirilmesine yardımcı olur.geçirilmesine yardımcı olur.• Kamu kaynaklarının neden söz konusu Kamu kaynaklarının neden söz konusu

faaliyetlere harcandığı sorusunun faaliyetlere harcandığı sorusunun cevaplandırılmasına yardımcı olur.cevaplandırılmasına yardımcı olur.

• Hesap verme sorumluluğuna ve performans Hesap verme sorumluluğuna ve performans denetimine temel oluşturur.denetimine temel oluşturur.

Documents

STK’LARDA ETKİLİ YÖNETİM