Upload
others
View
32
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 1 z 123
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 2 z 123
Spis treści
Wstęp ....................................................................................................................................................... 4
1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej Gminy Gorzków ............................................................. 9
1.1 Zgodność ze strategicznymi dokumentami ................................................................................... 9
1.1.1 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie Gminy Gorzków .... 9
1.1.2 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie powiatu
krasnostawskiego........................................................................................................................... 10
1.1.3 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie województwa
lubelskiego .................................................................................................................................... 11
1.1.4 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie RP ........................ 22
1.2 Przestrzeń i środowisko ............................................................................................................... 27
1.2.1 Położenie Gminy Gorzków w powiecie, województwie i kraju........................................... 27
1.2.2 Charakterystyka sieci osadniczej .......................................................................................... 30
1.2.3 Opis zasobów naturalnych .................................................................................................... 33
1.2.4 Opis zasobów kulturowych .................................................................................................. 38
1.2.5 Identyfikacja podstawowych problemów ............................................................................. 43
1.3 Sfera społeczna ............................................................................................................................ 44
1.3.1 Demografia ........................................................................................................................... 44
1.3.2 Rynek pracy .......................................................................................................................... 48
1.3.3 Uczestnictwo w kulturze ...................................................................................................... 49
1.3.4 Identyfikacja podstawowych problemów ............................................................................. 54
1.4 Strefa gospodarcza ...................................................................................................................... 55
1.4.1 Główni pracodawcy .............................................................................................................. 61
1.4.2 Struktura podstawowych branż gospodarki .......................................................................... 61
1.4.3 Ilość podmiotów gospodarczych .......................................................................................... 63
1.4.4 Rolnictwo ............................................................................................................................. 65
1.4.5 Turystyka .............................................................................................................................. 67
1.4.6 Identyfikacja podstawowych problemów ............................................................................. 68
1.5 Infrastruktura techniczna ............................................................................................................. 69
1.5.1 Infrastruktura komunikacyjna i transportowa....................................................................... 69
1.5.2 Infrastruktura ochrony środowiska ....................................................................................... 76
1.5.3 Infrastruktura energetyczna .................................................................................................. 79
1.5.4 Identyfikacja podstawowych problemów ............................................................................. 81
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 3 z 123
1.6 Infrastruktura społeczna .............................................................................................................. 82
1.6.1 Infrastruktura edukacyjna ..................................................................................................... 82
1.6.2 Infrastruktura sportowo-rekreacyjna .................................................................................... 84
1.6.3 Infrastruktura kultury ........................................................................................................... 85
1.6.4 Infrastruktura ochrony zdrowia i opieki społecznej ............................................................. 86
1.6.5 Identyfikacja podstawowych problemów ............................................................................. 88
1.7 Zarządzanie ................................................................................................................................. 89
1.7.1 Możliwości budżetowe Gminy Gorzków ............................................................................. 89
1.7.2 Planowanie strategiczne ....................................................................................................... 91
1.7.3 Kapitał społeczny ................................................................................................................. 96
1.7.4 Identyfikacja podstawowych problemów ............................................................................. 97
1.8 Analiza SWOT ............................................................................................................................ 98
1.8.1 Mocne strony – wnioski ..................................................................................................... 100
1.8.2. Słabe strony – wnioski ...................................................................................................... 101
1.8.3. Szanse – wnioski ............................................................................................................... 102
1.8.4. Zagrożenia – wnioski ........................................................................................................ 103
2. Część strategiczna ........................................................................................................................... 104
2.1 Misja Gminy Gorzków .............................................................................................................. 104
2.2 Wizja Gminy Gorzków ............................................................................................................. 104
2.3 Cele strategiczne........................................................................................................................ 105
2.4 Cele operacyjne ......................................................................................................................... 106
2.5 Działania .................................................................................................................................... 111
2.6 System wdrażania i monitorowania........................................................................................... 115
2.6.1 Zasady monitorowania i wdrażania Strategii ..................................................................... 115
2.6.2 Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Strategii ........................................................................ 115
2.7 Źródła finansowania .................................................................................................................. 118
2.8 Opis konsultacji społecznych .................................................................................................... 119
Zestawienie rysunków, tabel, wykresów ............................................................................................. 120
Załącznik nr 1 Kluczowe projekty ...................................................................................................... 122
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 4 z 123
Wstęp
Gmina Gorzków to gmina wiejska, położona w zachodniej części powiatu krasnostawskiego,
w środkowo-wschodniej części województwa lubelskiego, we wschodniej części Polski. Odległa jest
od miasta powiatowego – Krasnegostawu o ok. 14 km, od miasta wojewódzkiego - Lublina o ok. 55
km, od głównej siedziby administracyjnej Polski - Warszawy o ok. 228 km.
Obszar Gminy charakteryzuje się bogactwem kulturowym i przyrodniczym, prężnie
działającym społeczeństwem, korzystnymi warunkami do rozwoju rolnictwa i rozwoju odnawialnych
źródeł energii oraz aktywnością władz gminnych w pozyskaniu środków zewnętrznych i aktywnej
współpracy z innymi samorządami.
Walory środowiska przyrodniczego w postaci – nieskażonej przyrody, urozmaiconej rzeźby
terenu, licznych pomników przyrody ożywionej, zbiorników wodnych w Gorzkowie i Wielobyczy,
przecinającej krajobraz Gminy rzece Żółkiewce, bezpośrednim położeniu przy Krzczonowskim Parku
Krajobrazowym, Grabowiecko-Strzeleckim Obszarze Chronionego Krajobrazu, rezerwacie Wodny
Dół, niewątpliwie stanowią przesłankę do rozwoju ekoturystyki i agroturystyki na obszarze Gminy
Gorzków.
Bogactwo materialne i niematerialne zasobów dziedzictwa kulturowego w postaci historii
Gminy związanej z królem Janem III Sobieskim (który nadał wsi Gorzków prawa miejskie), czego
odzwierciedleniem jest udział Gminy Gorzków w inicjatywnie pn. Szlak Jana III Sobieskiego, łączącej
historię ze współczesnością, są fundamentem do budowy turystyki kulturowej na obszarze Gminy,
związanej z historią i tradycją regionu oraz sławnymi ludźmi przebywającymi w przeszłości na jej
terenie. Niewątpliwie pamiątki historyczne, m.in. XVII-wieczny kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i
Męczennika w Gorzkowie-Osadzie wraz z XIX-wieczną dzwonnicą i Organistówką w Gorzkowie-
Osadzie, cmentarz parafialny w Gorzkowie-Osadzie, klasycystyczny układ urbanistyczny Gorzkowa-
Osady z końca XVII w, budynek Urzędu Gminy z lat 20 tych XX w., zespoły dworsko-folwarczne z
XIX i XX w. i ich pozostałości, kościół polsko-katolicki z XX w. p.w. Podwyższenia Krzyża
Świętego, stanowią o atrakcyjności obszaru i są stymulatorem jego turystycznego rozwoju.
Mocną stroną Gminy Gorzków są mieszkańcy, wykazujący się dużą aktywnością społeczną
(Ochotnicze Straże Pożarne, lokalne zespoły muzyczne, organizacje pozarządowe, LGD Krasnystaw
Plus), wyrażającą się w dobrze rozwiniętej działalności kulturalnej i artystycznej, a także aktywności
w kultywowaniu obrzędów i tradycji (zespoły ludowe, kulinaria, itp.), co stanowi silną podstawą do
rozwoju społecznego obszaru Gminy.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 5 z 123
Istniejąca infrastruktura, zarówno infrastruktura społeczna - edukacyjna, kultury, sportowo-
rekreacyjna oraz infrastruktura techniczna - wodociągowa, komunikacyjna - przebiegająca przez teren
Gminy droga wojewódzka nr 842, teleinformatyczna, od których uzależniony jest rozwój gospodarczy
obszaru, bez wątpienia mocną stronę Gminy Gorzków.
Ponadto dobre warunki do rozwoju rolnictwa, wyrażające się w postaci wysokiej klasy ziem
rolniczych (przeważają gleby III i IV klasy bonitacyjnej), bliskości zakładów przetwórstwa rolno-
spożywczego (Gmina Żółkiewka, Gmina Izbica, Miasto i Gmina Krasnystaw) są silną stroną Gminy,
dającą szanse prężnego rozkwitu rolnictwa na jej obszarze.
Gminę Gorzków charakteryzują korzystne warunki do rozwoju źródeł energii (OZE) oraz
skuteczny rozwój tej gałęzi energetyki na jej terenie, co niewątpliwie wpływa na ograniczenie emisji
zanieczyszczeń, wzrost bezpieczeństwa energetycznego, obniżenie kosztów pozyskania energii, a w
konsekwencji prowadzi do rozwoju gospodarczego Gminy.
Strategia rozwoju Gminy to dokument strategiczny, który wyznacza strategiczne kierunki
rozwoju Gminy Gorzków na najbliższe lata. Przedstawiony dokument jest aktualizacją Strategii
Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2007-2020, konieczność aktualizacji wynika przede wszystkim z
istotnych zmian, jakie zaszły w Gminie i w jej otoczeniu w ciągu ostatnich lat i ma na celu
wyznaczenie najbardziej optymalnej drogi do rozwoju Gminy Gorzków.
Uaktualniona Strategia w praktyce stanowi elastyczną podstawę do systematycznego i
zrównoważonego rozwoju Gminy Gorzków i niewątpliwie pomoże przy pozyskaniu środków
finansowych na rozwój Gminy m.in. z funduszy unijnych w ramach perspektywy nowego okresu
programowania - lat 2014-2020.
Całość Strategii rozpoczyna diagnoza obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej Gminy
Gorzków (część 1). Diagnozę rozpoczyna analiza w zakresie planowania strategicznego istotnego dla
obszaru. Strategia Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 jest spójna z priorytetami i celami
dokumentów szczebla krajowego i regionalnego, określającymi główne kierunki polityki rozwoju, tj.
Długookresową Strategią Rozwoju Kraju, Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności, Strategią
Rozwoju Kraju 2020 (średniookresową), Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2010-2020,
Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2014-2020, Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą
do 2030 r.) oraz Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014 –
2020. Jednocześnie wskazano zgodności celów niniejszej Strategii ze Strategią Rozwoju Powiatu
Krasnostawskiego na lata 2008-2020, na terenie, którego położona jest Gmina Gorzków oraz
zbieżność z dokumentami strategicznymi Gminy Gorzków.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 6 z 123
Podrozdziały od 1.2 do 1.7 stanowią „pogłębioną diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej
Gminy Gorzków”, opisującą przestrzeń i środowisko (położenie Gminy, charakterystykę siec
osadniczej, opis zasobów naturalnych i kulturowych), sferę społeczną (demografia, rynek pracy,
uczestnictwo w kulturze), strefę gospodarczą (główni pracodawcy, struktura podstawowych branż,
ilość podmiotów gospodarczych, rolnictwo, turystyka), infrastrukturę techniczną (infrastruktura
komunikacyjna, ochrony środowiska, energetyczną), infrastrukturę społeczną (infrastruktura
edukacyjna, sportowo rekreacyjna, kultury, ochrony zdrowia) oraz zarządzanie, uwzględniające
możliwości budżetowe Gminy Gorzków, planowanie strategiczne i kapitał społeczny. Każda z części
pogłębionej diagnozy kończy się identyfikacją podstawowych problemów Gminy z poszczególnych
zakresów. Podsumowaniem przeprowadzonej diagnozy jest analiza SWOT, prezentująca mocne i
słabe strony obszaru oraz zewnętrzne szanse i zagrożenia, która stanowi podstawę do sformułowania
misji Gminy, celów strategicznych i operacyjnych.
Część 2 niniejszej Strategii stanowi właściwy plan strategiczny Gminy Gorzków, zawierający
misję Gminy. W świetle wizji w 2023 roku Gmina Gorzków to:
Obszar z rozwiniętą i dostosowaną do potrzeb infrastrukturą techniczną, czystym
środowiskiem wspartym rozwojem OZE, dostępną infrastrukturą turystyczną służącą
wykorzystaniu potencjału przyrodniczego i kulturowego.
Obszar stale rozwijający się dzięki współpracy z innymi podmiotami, otwarty na turystów i
inwestorów przyciągający nowych mieszkańców, dzięki bliskości Lublina, zwiększonej
dostępności komunikacyjnej i uzyskanej jakości życia.
Obszar zamieszkany przez aktywnych i coraz lepiej wykształconych mieszkańców, którym
administracja zapewnia świadczenie coraz wyższej jakości usługi publiczne.
Misją Gminy Gorzków na lata 2015-2023 jest silne wsparcie dla procesów rozwojowych w
zakresie gospodarki, kapitału społecznego i infrastruktury. Połączenie wewnętrznej współpracy
Gminy Gorzków z sektorami społecznym i gospodarczym ze współpracą z podmiotami zewnętrznymi
– innymi jednostkami samorządu terytorialnego, inwestorami, turystami, środowiskiem nauki,
organizacjami pozarządowymi.
Podrozdziały 2.3-2.5 to prezentacja celów strategicznych, celów operacyjnych i działań,
będące konkretnym nakazem realizacji dla samorządu gminnego. W procesie planowania
strategicznego, na podstawie przeprowadzonych analiz wyodrębniono następujące cele strategiczne:
C.S. 1. Nowoczesna i dostosowana do potrzeb infrastruktura
Nowoczesna i dostosowana do potrzeb infrastruktura stanowi podstawę do prężnego rozwoju
społeczno-gospodarczego Gminy Gorzków. Jak wynika z przeprowadzonej diagnozy sytuacji
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 7 z 123
społeczno-gospodarczej, obszar ten wymaga poprawy dostępności komunikacyjnej i jakości dróg,
inwestycje z tego zakresu przyczynią się do zwiększenia atrakcyjności gospodarczej i turystycznej
Gminy oraz będą miały wpływ na poprawę warunków życia lokalnej społeczności. Istotny jest
również rozwój lokalny oparty na wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
obszaru, w celu wzmocnienia roli posiadanych zasobów w budowaniu spójności społecznej oraz
efektywne wykorzystanie posiadanego potencjału. Dla osiągniecia zamierzeń celu ważne staje się
podjęcie działań zmierzających do poprawy stanu gminnej infrastruktury edukacyjnej, sportowej,
OSP, administracyjnej, mającej znaczący wpływ na podniesienie poziomu jakości życia
mieszkańców. W celu ochrony i zachowania dziedzictwa środowiska naturalnego władze Gminy
zamierzają podjąć działań zmierzające do rozwoju odnawialnych źródeł energii i gospodarki
niskoemisyjnej oraz rozwoju infrastruktury ochrony środowiska.
C.S. 2. Rozwijająca się gospodarka oparta na lokalnych zasobach
Rozwój lokalnej sfery gospodarczej stwarza podstawy procesów rozwojowych we wszystkich
aspektach życia społeczności lokalnej oraz jest pośrednim źródłem wzrostu samodzielności jednostek
terytorialnych. W Gminie Gorzków planuje się rozwój gospodarki w oparciu o lokalne zasoby.
W celu osiągnięcia zamierzeń celu planuje się wsparcie rozwoju przedsiębiorczości, będącej jednym
z główny czynników rozwoju społeczno-gospodarczego oraz kluczowym warunkiem dla osiągnięcia
konkurencyjności gospodarki. Planuje się realizację przedsięwzięć zorientowanych na rozwój i
podniesienie konkurencyjności sektora rolniczego, będącego główną gałęzią gospodarki Gminy.
W ramach celu zakłada się specjalizację Gminy w wybranych sektorach produkcji – poprzez
wsparcie rozwoju biogospodarki i OZE, co będzie miało znaczący wpływ na aktywizację gospodarczą
obszaru oraz stymulowanie rozwoju potencjału konkurencyjnego i innowacyjnego rodzimych firm. Ze
względu na posiadane przez Gminę Gorzków zasoby przyrodnicze i kulturowe mogące stać się
atrakcjami turystycznymi dostrzega się konieczność rozwoju turystyki i agroturystyki. Planuje się
podjęcie działań zmierzających do budowania i podnoszenia standardów infrastruktury turystycznej i
rekreacyjnej. Ponadto, działania realizowane w ramach celu ukierunkowane będą ukierunkowane na
wzrost skuteczności promocji Gminy i zdolności do przyciągania inwestycji z zewnątrz poprzez
utrwalenie wizerunku Gminy, jako miejsca przyjaznego inwestycjom i otwartego na kooperację oraz
podniesienie konkurencyjności regionu na rynku gospodarczym.
C.S. 3. Wykształcone, aktywne społeczeństwo włączone w sieć powiązań i współpracy
Wspieranie rozwoju kapitału ludzkiego ukierunkowane będzie na podniesienie poziomu
wykształcenia, wiedzy i umiejętności mieszkańców Gminy. W tym celu władze samorządowe
Gminy Gorzków zaplanowany szereg działań edukacyjnych i zorientowanych na podnoszenie
kwalifikacji zawodowych, podnoszenie jakości nauczania w placówkach edukacyjnych, działających
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 8 z 123
na terenie Gminy, samokształcenie i kształcenie osób zatrudnionych na terenie Gminy, działania z
zakresu edukacji przedszkolnej, rozwój szkolnej infrastruktury sportowej oraz modernizację i
doposażenie obiektów szkolnych i przedszkolnych funkcjonujących na jej obszarze. Władze
samorządowe postawiły sobie za cel osiągniecie wzrostu konkurencyjności Gminy oraz jej
zdolności do tworzenia miejsc pracy, przy równoczesnym rozwoju nowoczesnego społeczeństwa
dostosowanego do wymogu gospodarki opartej na wiedzy i informacji. Ważnym elementem
budowania kapitału społecznego jest kontynuacja działań zapobiegających patologiom,
negatywnym tendencjom demograficznym oraz ograniczanie wykluczenia społecznego na
terenie Gminy. Kolejnym zadaniem strategicznym jest wykorzystanie kapitału kulturowego i
społecznego w regionie, poprzez wsparcie działalności organizacji pozarządowych i grup
nieformalnych, które prowadzą działalność na terenie Gminy oraz organizację i udział w
przedsięwzięciach kulturalnych, mających szczególne znaczenie dla budowy kapitału społecznego.
Zakłada się rozwój współpracy międzysektorowej oraz międzygminnej i międzyregionalnej oraz
poprawę skuteczności wdrażania polityki rozwoju regionu, która przyczyni się do rozwoju kapitału
gospodarczego i społecznego oraz będzie narzędziem wymiany doświadczeń i wiedzy. Ponadto,
planuje się realizację działań służących poprawie atrakcyjności i spójności terytorialnej Gminy.
W dokumencie wskazano na mechanizm wdrażania i monitorowania realizacji celów oraz
oczekiwane wskaźniki osiągnięć Strategii, co spowoduje, że Strategia, jako plan operacyjny zostanie
w całości wykonana. Ponadto zaprezentowano główne źródła finansowania Strategii. Strategiczną
część kończy raport z przeprowadzonych konsultacji społecznych, których celem było zebranie
wniosków i uwag dotyczących opracowywanej Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023.
Jako lokalna społeczność, Rada Gminy Gorzków, Wójt Gminy Gorzków dostrzegając szanse,
jakie stoją przed Gminą w latach 2015-2023 przyjmują niniejszą Strategię.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 9 z 123
1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej Gminy Gorzków
1.1 Zgodność ze strategicznymi dokumentami
Zgodnie z metodyką planowania strategicznego Strategia Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-
2023 powinna być zgodna z dokumentami wyższego rzędu, czyli z regionalnymi i krajowymi
dokumentami strategicznymi, określającymi główne kierunki polityki rozwoju. Takie podejście
zapewni także zgodność przyjętych założeń strategicznych z celami na poziomie europejskim,
wskazanymi m.in. w Strategii Europa 2020.
Dla potrzeb niniejszej analizy dokonano oceny zgodności celów z krajowymi dokumentami
strategicznymi, w tym:
Długookresową Strategią Rozwoju Kraju, Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności.
Strategią Rozwoju Kraju 2020 (średniookresową).
Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2010-2020.
Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030.
Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Jednocześnie analizie poddano zgodność celów z dokumentami regionalnymi:
Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.).
Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020.
Ponadto przeprowadzono analizę zgodności celów Strategii z dokumentem strategicznym powiatu
krasnostawskiego, na terenie, którego położona jest Gmina Gorzków oraz wskazano zbieżność z
dokumentami strategicznymi Gminy Gorzków.
1.1.1 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie Gminy
Gorzków
„Strategia Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023” została opracowana m.in. na podstawie
generalnych założeń już istniejących dokumentów Gminy Gorzków. Dlatego też, przyjęte w
niniejszym opracowaniu cele i zadania do realizacji w latach 2015-2023 wpisują się w priorytety i cele
określone w dokumentach gminnych, takich jak: Strategia Rozwoju Gminy Gorzków 2007-2020
(aktualizacja 2012), Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gorzków, Plan
Ochrony Środowiska Gminy Gorzków, Założenia do planu zaopatrzenia gminy wiejskiej Gorzków w
ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, Gminny program profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych – Gmina Gorzków 2015, Program ochrony środowiska dla gminy Gorzków
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 10 z 123
na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2021, Program usuwania azbestu na lata 2014 – 2020, Plan
gospodarki niskoemisyjnej w Gminie Gorzków na lata 2015 – 2020, Plan Odnowy Miejscowości
Gorzków-Osada na lata 2009-2016, Zintegrowana Strategia Rozwoju Szlaku Jana III Sobieskiego w
gminach Wólka, Spiczyn, Mełgiew, Piaski, Rybczewice, Gorzków, „Zintegrowana Strategia Rozwoju
OF Szlaku Jana III Sobieskiego w zakresie kształtowania przestrzeni publicznej”.
1.1.2 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie powiatu
krasnostawskiego
Strategia Rozwoju Lokalnego Powiatu Krasnostawskiego na lata 2008-2020
W dokumencie sformułowano misję rozwoju powiatu – „Misją powiatu krasnostawskiego jest rozwój
społeczno-gospodarczy powiatu”, która możliwa do spełnienia jest dzięki realizacji następujących
priorytetów/ celów strategicznych i wyznaczonych celów operacyjnych:
Priorytet 1: Poprawa jakości życia mieszkańców poprzez rozwój infrastruktury społecznej.
1.1. Doskonalenie opieki medycznej i ochrony zdrowia.
1.2. Doskonalenie bazy oświatowej, sportowej i kulturalnej.
1.3. Ochrona dziedzictwa kulturowego.
1.4. Promowanie wśród mieszkańców zdrowego i aktywnego stylu życia.
1.5. Efektywny system pomocy społecznej.
1.6. Poprawa stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w powiecie.
1.7. Zorganizowany system pomocy osobom starszym, niepełnosprawnym, niedostosowanym
społecznie.
1.8. Zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych.
1.9. Rozszerzenie oferty w zakresie organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży.
Priorytet 2: Aktywizacja funkcji gospodarczych- pobudzenie przedsiębiorczości w powiecie,
szczególnie w zakresie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości.
2.1. Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego.
2.2. Rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej.
2.3. Tworzenie warunków stymulujących uruchomienie nowych miejsc pracy.
2.4. Wykorzystanie przygranicznego położenia powiatu dla długofalowego rozwoju gospodarki
poprzez rozwój współpracy międzynarodowej.
2.5. Dostosowanie rolnictwa i jego otoczenia do wymogów gospodarki rynkowej i standardów
unijnych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 11 z 123
2.6. Przygotowanie przestrzeni powiatu do aktywnego inwestowania.
2.7. Aktywna promocja gospodarcza szansą otwarcia powiatu dla inwestycji.
Priorytet 3: Rozwój turystyki, sportu i rekreacji wraz z promocją powiatu.
3.1. Rozwój turystyki i sportu.
3.2. Organizacja i rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej.
3.3. Promocja walorów turystycznych powiatu.
Priorytet 4: Ochrona środowiska wraz z doskonaleniem infrastruktury technicznej.
4.1. Rozwój infrastruktury technicznej, w tym komunikacyjnej.
4.2. Podniesienie świadomości ekologicznej w zakresie dbałości o stan środowiska naturalnego -
ochrony wód, gruntu, powietrza oraz ochrony przed zanieczyszczeniami i hałasem.
4.3. Eliminacja emisji szkodliwych dla środowiska poprzez inwestycje w infrastrukturę techniczną.
4.4. Rozwój systemów telekomunikacyjnych i informatycznych.
4.5. Rozwój inwestycji wytwarzających energię ekologiczną.
4.6. Rozwój budownictwa mieszkaniowego.
Wyznaczone cele strategiczne i operacyjne w Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-
2023 spójne są ze wszystkimi priorytetami rozwoju powiatu krasnostawskiego wyznaczonymi w
Strategii Rozwoju Lokalnego Powiatu Krasnostawskiego na lata 2008-2020:
Priorytet 1: Poprawa jakości życia mieszkańców poprzez rozwój infrastruktury społecznej.
Priorytet 2: Aktywizacja funkcji gospodarczych - pobudzenie przedsiębiorczości w powiecie,
szczególnie w zakresie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości.
Priorytet 3: Rozwój turystyki, sportu i rekreacji wraz z promocją powiatu.
Priorytet 4: Ochrona środowiska wraz z doskonaleniem infrastruktury technicznej.
1.1.3 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie
województwa lubelskiego
Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020 (z perspektywą do 2030 r.)
Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego jest najważniejszym dokumentem programowym, który
określa wizję rozwoju oraz cele i kierunki rozwoju województwa lubelskiego. W horyzoncie 2020 r. (z
perspektywą do 2030 roku) strategiczne cele rozwoju regionu lubelskiego, których realizacji będą
służyły działania samorządu województwa, są określone następująco:
1. Wzmacnianie urbanizacji regionu.
2. Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 12 z 123
3. Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania technologicznego,
przedsiębiorczości i innowacyjności regionu.
4. Funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu.
Poszczególne cele strategiczne będą realizowane dzięki osiąganiu następujących celów operacyjnych:
Cel strategiczny 1: Wzmacnianie urbanizacji regionu
1.1. Rozwijanie funkcji metropolitalnych Lublina jako głównego ośrodka Polski Wschodniej,
koncentrującego gospodarcze, naukowe i kulturalne kontakty ze światem, zwłaszcza ze
wschodnimi sąsiadami.
1.2. Wspieranie ponadlokalnych funkcji miast (np. naukowych, akademickich, kulturalnych,
turystycznych), które przyczyniają się do dynamizacji rozwoju tych miast i otaczających je
obszarów.
1.3. Poprawa skomunikowania Lublina z obszarami metropolitalnymi Polski i zagranicy.
Cel strategiczny 2: Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich
2.1. Poprawa warunków dla wzrostu konkurencyjności i towarowości gospodarstw przez m.in.
promowanie i wspieranie scalania gruntów i powiększania obszaru gospodarstw, poprawę
struktury gospodarstw i przyspieszenie przepływu ziemi do gospodarstw większych obszarowo i
nastawionych na produkcję towarową.
2.2. Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego pozwalający na wykorzystanie istniejącego
potencjału surowcowego regionu.
2.3. Wzmocnienie doradztwa rolniczego oraz promowanie i wspieranie inicjatyw współpracy
rolników i mieszkańców wsi (grupy producenckie, spółdzielnie itp.).
2.4. Wspieranie przedsiębiorczości na wsi i tworzenia pozarolniczych miejsc pracy na obszarach
wiejskich w najbardziej efektywnych sektorach gospodarki (głównie usług, w tym usług dla
rolnictwa).
2.5. Wyposażanie obszarów wiejskich w infrastrukturę transportową, komunalną i energetyczną w
sposób skoordynowany z innymi przedsięwzięciami i spójny wewnętrznie.
Cel strategiczny 3: Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania
technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu
3.1. Wspieranie najbardziej perspektywicznych kierunków badań i komercjalizacji ich wyników.
3.2. Wspieranie kierunków kształcenia na poziomie wyższym szczególnie istotnych dla przyszłego
rynku pracy regionu oraz mających unikatowe znaczenie w skali ponadregionalnej.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 13 z 123
3.3. Stworzenie systemu wsparcia naukowego, eksperckiego i wdrożeniowego na rzecz rozwoju
wybranych sektorów gospodarki.
3.4. Rozwijanie systemu kształcenia dostosowanego do specyfiki regionu.
3.5. Wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw.
3.6. Rozwój społeczeństwa informacyjnego.
Cel strategiczny 4: Funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu
4.1. Poprawa wewnętrznego skomunikowania regionu dzięki powiązaniu jego najważniejszych
miast sprawną siecią drogową, budowaną w pierwszej kolejności tam, gdzie jej niedoskonałość
jest barierą rozwoju.
4.2. Wspieranie włączenia społecznego.
4.3. Wzmacnianie społecznej tożsamości regionalnej i rozwijanie więzi współpracy
wewnątrzregionalnej m.in. przez odwoływanie się do tradycji wielokulturowości i włączaniu jej
do regionalnych programów edukacyjnych i selektywnie wspieranych działań kulturotwórczych
oraz stymulowanie podejmowania wspólnych przedsięwzięć gospodarczych, organizacyjnych,
edukacyjnych.
4.4. Przełamywanie niekorzystnych efektów przygranicznego położenia regionu.
4.5. Racjonalne i efektywne wykorzystywanie zasobów przyrody dla potrzeb gospodarczych i
rekreacyjnych, przy zachowaniu i ochronie walorów środowiska przyrodniczego.
W SRWL wyznaczono 7 Obszarów Strategicznej Interwencji (OSI). Stanowią one przestrzenne
odzwierciedlenie potencjałów i problemów rozwojowych zidentyfikowanych na obszarze
województwa lubelskiego. Priorytetowymi OSI dla Samorządu Województwa są:
Lubelski Obszar Metropolitalny (LOM).
Miasta subregionalne.
Obszary przygraniczne.
Obszary gospodarczego wykorzystania walorów przyrodniczych i kulturowych.
Obszary potencjalnej eksploatacji złóż kopalin.
Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych.
Nowoczesna wieś.
Delimitacja i zaklasyfikowanie określonych jednostek do OSI, preferuje je w zakresie realizacji
określonych dla danego OSI działań, nie wykluczając tym samym udziału sąsiednich jednostek
(obszarów). Udział ten będzie możliwy w przypadku uzasadnionej współpracy dla rozwiązywania
problemów, które występują na obszarach włączonych do OSI.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 14 z 123
Gmina Gorzków została zaklasyfikowana do Obszaru Strategicznej Interwencji – Nowoczesna
wieś, typ obszaru: obszar intensywnej produkcji rolniczej, którego charakterystykę
przedstawiono poniżej:
Typ obszaru: Obszary intensywnej produkcji rolniczej, obszar rozwoju gospodarki hodowlanej,
obszar rozwoju gospodarki rybackiej.
Kryteria delimitacji: delimitacja granic w PZP WL.
Obszary o najwyższej jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej (udział gleb najwyższych
klas bonitacyjnych).
Obszary dużej koncentracji gospodarstw hodowlanych i wysokim udziale trwałych użytków
zielonych w strukturze użytków rolnych.
Obszary dużej koncentracji gospodarstw rybackich.
Rysunek 1 Obszar Strategicznej Interwencji – Nowoczesna wieś
Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020 (z perspektywą do 2030 r.)
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 15 z 123
Cechy obszaru:
Obszary charakteryzują się wysoce zróżnicowanym stanem zainwestowania i
zagospodarowania przestrzeni rolniczej, z enklawami zaawansowanych specjalizacji
wysokotowarowej produkcji rolnej oraz drobnotowarowej i niedoinwestowanej gospodarki
rolnej.
Obszar północny charakteryzuje się najwyższą w regionie towarowością gospodarstw rolnych,
ukierunkowanych głównie na produkcję zbóż i ziemniaków oraz hodowlę trzody chlewnej,
bydła mlecznego i rzeźnego oraz drobiu, a także koncentracją zakładów branży mięsnej,
mleczarskiej oraz zbożowo-młynarskiej.
Obszar rozwoju intensywnej produkcji rolniczej charakteryzuje się koncentracją zwartych
areałów gleb o najwyższej przydatności dla produkcji żywności i roślin przemysłowych oraz
szczególnie przydatnych dla rozwoju rolnictwa towarowego, a także koncentracją zakładów
branży zbożowo-młynarskiej, cukrowej, tytoniowej, piwowarskiej, gorzelniczej, piekarniczo-
cukierniczej, owocowo-warzywnej, zielarskiej oraz mięsnej.
Obszar rybacki charakteryzują duże zasoby obiektów, rezerwy obszarów ogroblowanych
(możliwych do wykorzystania w gospodarce rybackiej) oraz tradycje hodowli ryb.
Cele strategiczne zawarte w Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 zgodne są
następującymi celami Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego:
Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich.
Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania technologicznego,
przedsiębiorczości i innowacyjności regionu.
Funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020
Dokument stanowi odpowiedź na zdiagnozowane potrzeby regionalne, uwzględniając przy tym
pożądane kierunki interwencji, określone w unijnych, krajowych i regionalnych dokumentach
strategicznych. Realizacja programu operacyjnego przyczyni się do osiągnięcia celów określonych w
strategii „Europa 2020” w zakresie inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego
włączeniu społecznemu poprzez stymulowanie wzrostu gospodarczego i zwiększanie wydajności
małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Za cel główny RPO WL 2014-2020 przyjęto: Podniesienie
konkurencyjności regionu w oparciu o wewnętrzne potencjały, sprzyjające zwiększeniu spójności
społecznej i terytorialnej. Cel główny będzie osiągany przez interwencję w ramach 13 Osi
Priorytetowych, obejmujących 10 celów tematycznych pakietu legislacyjnego UE. Wyznaczono
następujące osie priorytetowe:
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 16 z 123
1. Oś Priorytetowa 1 Badania i innowacje.
Priorytet inwestycyjny 1a: Udoskonalanie infrastruktury badań i innowacji i zwiększanie zdolności
do osiągnięcia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w
szczególności tych, które leżą w interesie Europy.
Cel priorytetu: Zwiększone urynkowienie działalności badawczo-rozwojowej.
Priorytet inwestycyjny 1b: Promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje,
rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi i
sektorem szkolnictwa wyższego, w szczególności promowanie inwestycji w zakresie rozwoju
produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w
dziedzinie usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji
poprzez inteligentną specjalizację, oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii
pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności
produkcyjnych i pierwszej produkcji, w szczególności w dziedzinie kluczowych technologii
wspomagających, oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu.
Cel priorytetu: Zwiększona aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw.
2. Oś Priorytetowa 2 Cyfrowe lubelskie.
Priorytet inwestycyjny 2c: Wzmocnienie zastosowań TIK dla e-administracji, e-uczenia się, e-
włączenia społecznego, e-kultury i e-zdrowia.
Cel priorytetu: Zwiększony poziom wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych
w administracji publicznej.
3. Oś Priorytetowa 3 Konkurencyjność przedsiębiorstw.
Priorytet inwestycyjny 3a: Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie
gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym
również poprzez inkubatory przedsiębiorczości.
Cel priorytetu: Lepsze warunki do rozwoju MŚP.
Priorytet inwestycyjny 3b: Opracowanie i wdrożenie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w
szczególności w celu umiędzynarodowienia.
Cel priorytetu: Zwiększony poziom handlu zagranicznego sektora MŚP.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 17 z 123
Priorytet inwestycyjny 3c: Wspieranie tworzenia i poszerzania zaawansowanych zdolności w
zakresie rozwoju produktów i usług.
Cel priorytetu: Zwiększone zastosowanie innowacji w MŚP.
4. Oś Priorytetowa 4 Energia przyjazna środowisku.
Priorytet inwestycyjny 4a: Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł
odnawialnych.
Cel priorytetu: Zwiększony poziom produkcji energii ze źródeł odnawialnych
5. Oś Priorytetowa 5 Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna.
Priorytet inwestycyjny 4b: Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych
źródeł energii w przedsiębiorstwach.
Cel priorytetu: Zwiększona efektywność energetyczna w przedsiębiorstwach.
Priorytet inwestycyjny 4c: Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania
energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w
budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym.
Cel priorytetu: Zwiększona efektywność energetyczna w sektorze publicznym i mieszkaniowym.
Priorytet inwestycyjny 4e: Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów
terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej
mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu.
Cel priorytetu: Poprawiona jakość powietrza.
6. Oś Priorytetowa 6 Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów.
Priorytet inwestycyjny 5b: Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń
przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania
klęskami i katastrofami.
Cel priorytetu: Zwiększone bezpieczeństwo powodziowe w regionie.
Priorytet inwestycyjny 6a: Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia
zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 18 z 123
wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa
członkowskie.
Cel priorytetu: Sprawny system selektywnej zbiórki odpadów w oparciu o instalacje regionalne.
Priorytet inwestycyjny 6b: Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia
zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia
wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych, określonych przez państwa
członkowskie.
Cel priorytetu: Realizacja zobowiązań akcesyjnych w zakresie gospodarki ściekowej w aglomeracjach
2 – 10 tys. RLM.
7. Oś Priorytetowa 7 Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego.
Priorytet inwestycyjny 6c: Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i
kulturowego.
Cel priorytetu: Zwiększona dostępność zasobów dziedzictwa kulturowego i naturalnego regionu.
Priorytet inwestycyjny 6d: Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i
rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i
zieloną infrastrukturę.
Cel priorytetu: Wzmocnione mechanizmy ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej w
regionie.
8. Oś Priorytetowa 8 Mobilność regionalna i ekologiczny transport.
Priorytet inwestycyjny 7b: Zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów
drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T, w tym z węzłami multimodalnymi.
Cel priorytetu: Zwiększona dostępność drogowa w regionie.
Priorytet inwestycyjny 7d: Rozwój i rehabilitacja kompleksowych, wysokiej jakości i
interoperacyjnych systemów transportu kolejowego oraz propagowanie działań służących
zmniejszeniu hałasu.
Cel priorytetu: Zwiększona dostępność kolejowa w regionie.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 19 z 123
9. Oś Priorytetowa 9 Rynek pracy.
Priorytet inwestycyjny 8i: Dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i osób biernych
zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne
inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności pracowników.
Cele priorytetu:
1. Zwiększenie zatrudnienia osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy
(w tym osób starszych po 50 roku życia, kobiet, osób niepełnosprawnych, osób długotrwale
bezrobotnych oraz niskowykwalifikowanych).
2. Poprawa szans na zatrudnienie osób odchodzących z rolnictwa.
Priorytet inwestycyjny 8iii: Praca na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie
przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw.
Cel priorytetu: Zwiększenie liczby nowych i trwałych miejsc pracy w regionie.
Priorytet inwestycyjny 8iv: Równość mężczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostęp
do zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie życia zawodowego i prywatnego oraz promowanie równości
wynagrodzeń za taką samą pracę.
Cel priorytetu: Zwiększenie poziomu zatrudnienia osób opiekujących się dziećmi do 3 lat.
10. Oś Priorytetowa 10 Adaptacyjność przedsiębiorstw i pracowników do zmian.
Priorytet inwestycyjny 8v: Przystosowanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do
zmian.
Cele priorytetu:
3. Wzrost liczby przedsiębiorstw sektora MŚP, które skorzystały z usług rozwojowych.
4. Zwiększenie dostępu do zatrudnienia lub jego kontynuacji osób objętych działaniami typu
outplacement.
Priorytet inwestycyjny 8vi: Aktywne i zdrowe starzenie się.
Cel priorytetu: Zwiększenie liczby realizowanych programów zdrowotnych w zakresie chorób
negatywnie wpływających na rynek pracy.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 20 z 123
11. Oś Priorytetowa 11 Włączenie społeczne.
Priorytet inwestycyjny 9i: Aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz
aktywnego uczestnictwa i zwiększaniu szans na zatrudnienie.
Cel priorytetu: Wzrost integracji społecznej oraz poprawa dostępu do rynku pracy osób wykluczonych
lub zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym w regionie poprzez realizację
kompleksowych programów aktywizacji oraz usług reintegracji i rehabilitacji społeczno-zawodowej.
Priorytet inwestycyjny 9iv: Ułatwianie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych oraz wysokiej
jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym.
Cele priorytetu:
1. Wzrost dostępności wysokiej jakości usług społecznych użyteczności publicznej, w
szczególności w formach zdeinstytucjonalizowanych, dla osób wykluczonych lub
zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym w regionie.
2. Wzrost dostępności usług zdrowotnych dla osób wykluczonych lub zagrożonych ubóstwem i
wykluczeniem społecznym w regionie.
Priorytet inwestycyjny 9v: Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w
przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwiania dostępu do
zatrudnienia.
Cel priorytetu: Rozwój i upowszechnianie ekonomii społecznej, w tym wzrost zatrudnialności w
sektorze ekonomii społecznej w regionie.
12. Oś Priorytetowa 12 Edukacja, kwalifikacje i kompetencje.
Priorytet inwestycyjny 10i: Ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej
oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia
podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i
pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia.
Cele priorytetu:
1. Zwiększenie udziału dzieci w wieku przedszkolnym w wysokiej jakości edukacji
przedszkolne.
2. Podniesienie u uczniów kompetencji kluczowych, właściwych postaw i umiejętności
niezbędnych na rynku pracy, oraz rozwój indywidualnego podejścia do ucznia, szczególnie ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 21 z 123
Priorytet inwestycyjny 10iii: Wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze
formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzanie wiedzy,
podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek
kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji.
Cel priorytetu: Zwiększenie liczby osób dorosłych, które uzyskały kwalifikacje lub nabyły
kompetencje adekwatnie do wymagań regionalnego i krajowego rynku pracy.
Priorytet inwestycyjny 10iv: Lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb
rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie
systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy
prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów
uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami.
Cele priorytetu:
1. Zwiększenie szans na zatrudnienie uczniów szkół zawodowych poprzez poprawę
efektywności kształcenia zawodowego w regionie.
2. Podniesienie kompetencji i kwalifikacji zawodowych osób dorosłych, adekwatnie do
wymagań regionalnego i krajowego rynku pracy.
13. Oś Priorytetowa 13 Infrastruktura społeczna.
Priorytet inwestycyjny 9a: Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się
do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia,
promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i
rekreacyjnych, oraz przejścia z usług instytucjonalnych na usługi na poziomie społeczności lokalnych.
Cele priorytetu:
1. Zwiększona dostępność usług zdrowotnych.
2. Zwiększona dostępność usług społecznych.
Priorytet inwestycyjny 9b: Wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich
społeczności na obszarach miejskich i wiejskich.
Cel priorytetu: Wyprowadzenie obszarów zdegradowanych ze stanu kryzysowego ukierunkowane na
ograniczenie ubóstwa w regionie
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 22 z 123
Priorytet inwestycyjny 10a: Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na
rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury
edukacyjnej i szkoleniowe.
Cele priorytetu:
1. Zwiększona dostępność edukacji przedszkolnej.
2. Lepsze warunki kształcenia zawodowego i ustawicznego.
3. Lepsze warunki edukacji ogólnej.
Strategia Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 jest spójna z powyższymi osiami
priorytetowymi i wyznaczonymi w ich ramach priorytetami inwestycyjnymi i celami w
Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020, w
szczególności z:
Osią Priorytetową 1 Badania i innowacje: Priorytet inwestycyjny 1b.
Osią Priorytetową 2 Cyfrowe lubelskie: Priorytet inwestycyjny 2c.
Osią Priorytetową 4 Energia przyjazna środowisku: Priorytet inwestycyjny 4a.
Osią Priorytetową 5 Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna: Priorytet
inwestycyjny 4b, Priorytet inwestycyjny 4c, Priorytet inwestycyjny 4e.
Osią Priorytetową 7 Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego: Priorytet inwestycyjny
6c.
Osią Priorytetową 11 Włączenie społeczne: Priorytet inwestycyjny 9i, Priorytet inwestycyjny
9iv.
Osią Priorytetową 12 Edukacja, kwalifikacje i kompetencje: Priorytet inwestycyjny 10i,
Priorytet inwestycyjny 10iii, Priorytet inwestycyjny 10iv.
Osią Priorytetową 13 Infrastruktura społeczna: Priorytet inwestycyjny 9a, Priorytet
inwestycyjny 10a.
1.1.4 Powiązanie projektów i zadań z działaniami realizowanymi na terenie RP
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności jest dokumentem
określającym główne trendy, wyzwania i scenariusze rozwoju społeczno – gospodarczego kraju
oraz kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego
rozwoju, obejmującym okres co najmniej 15 lat.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 23 z 123
Celem głównym Strategii jest poprawa jakości życia Polaków (wzrost PKB na mieszkańca w relacji
do najbogatszego państwa UE i zwiększenie spójności społecznej) dzięki stabilnemu, wysokiemu
wzrostowi gospodarczemu, co pozwala na modernizację kraju, którego osiągnięcie jest możliwe dzięki
podjęciu działań w trzech obszarach zadaniowych:
Konkurencyjności i innowacyjności (modernizacji).
Równoważenia potencjału rozwojowego regionów Polski (dyfuzji).
Efektywności i sprawności państwa.
Kierunki interwencji podporządkowane są schematowi trzech obszarów strategicznych, które
zostały podzielone na osiem części (zgodnych ze strategicznymi celami rozwojowymi).
Są to:
I. W obszarze konkurencyjności i innowacyjności gospodarki:
1. Innowacyjność gospodarki i kreatywność indywidualna
2. Polska Cyfrowa
3. Kapitał ludzki
4. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko
II. W obszarze równoważenia potencjału rozwojowego regionów Polski:
5. Rozwój regionalny
6. Transport
III. W obszarze efektywności i sprawności państwa:
7. Kapitał społeczny
8. Sprawne państwo
Cele zawarte w Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 zbieżne są z
wyznaczonymi celami rozwojowymi w ramach trzech obszarów strategicznych:
Konkurencyjności i innowacyjności (modernizacji).
Równoważenia potencjału rozwojowego regionów Polski (dyfuzji).
Efektywności i sprawności państwa.
Strategia Rozwoju Kraju 2020
Według Strategii Polska w roku 2020 to: aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka i
sprawne państwo. W efekcie, Polska w 2020 roku ma lepiej wykorzystywać posiadane potencjały
gospodarcze, społeczne i instytucjonalne w celu zapewniania szybkiego rozwoju kraju i poprawy
warunków życia ludności.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 24 z 123
Celem głównym strategii średniookresowej staje się wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych,
społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju
oraz poprawę jakości życia ludności.
Określono cele i działania w ramach trzech głównych obszarów interwencji, jakim są:
Obszar strategiczny I. Sprawne i efektywne państwo.
Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka.
Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna.
Cele Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 bez wątpienia wpisują się w
realizację celów rozwojowych wyznaczonych w ramach trzech obszarów strategicznych
zawartych w Strategii Rozwoju Kraju 2020:
Obszar strategiczny I. Sprawne i efektywne państwo.
Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka.
Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie
Zgodnie z wizją rozwoju regionalnego Polski w roku 2020 polskie regiony stanowić będą lepsze
miejsce do życia dzięki podniesieniu poziomu i jakości życia oraz przez stworzenie takich ram
gospodarczo-społecznych i instytucjonalnych, które zwiększają szanse realizacji aspiracji i możliwości
jednostek i wspólnot lokalnych. Polskie regiony będą silniejsze gospodarczo, lepiej zintegrowane
gospodarczo, społecznie i przestrzennie oraz bardziej samorządne w wyniku procesu decentralizacji i
szerszego urzeczywistniania zasady partnerstwa i subsydiarności, charakteryzować będą je cechy:
Konkurencyjność i innowacyjność.
Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna.
Skuteczność, efektywność i partnerstwo w realizacji celów rozwojowych.
Bezpieczeństwo ekologiczne, wysoki poziom i skuteczność ochrony środowiska oraz zasobów
przyrodniczych.
Przyjęto, że celem strategicznym polityki regionalnej jest: Efektywne wykorzystywanie specyficznych
regionalnych i innych terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju –
wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym.
Wyznaczono następujące cele polityki regionalnej do 2020 roku:
1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów („konkurencyjność”).
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 25 z 123
2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych
(„spójność”).
3. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych
ukierunkowanych terytorialnie („sprawność”).
Cele zawarte w Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 są komplementarne z
następującymi celami polityki regionalnej do 2020 roku:
1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów („konkurencyjność”).
2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych
(„spójność”).
3. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych
ukierunkowanych terytorialnie („sprawność”).
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
KPZK 2030 jest najważniejszym krajowym dokumentem strategicznym dotyczącym
zagospodarowania przestrzennego kraju, który określa cel strategiczny polityki rozwoju
przestrzennego: Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zróżnicowanych
potencjałów rozwojowych dla osiągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjności,
zwiększenia zatrudnienia, sprawności funkcjonowania państwa oraz spójności w wymiarze
społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie. Dla osiągnięcia powyższego celu,
określono 6 następujących celów:
Cel 1. Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski w przestrzeni
europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu
osadniczego sprzyjającej spójności.
Cel 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez
promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników
rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego
wszystkich terytoriów.
Cel 3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie
infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.
Cel 4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości
środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 26 z 123
Cel 5. Zwiększanie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utraty
bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności
obronne państwa.
Cel 6. Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego.
Strategia Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 uwzględnia założenia i wymogi określone
w KPZK 2030. Niniejsza Strategia spójna jest z następującymi celami polityki przestrzennego
zagospodarowania kraju w horyzoncie roku 2030 poprzez nawiązanie do następujących założeń
polityki przestrzennej:
Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez
promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się
czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie
potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów.
Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie
infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 (PROW 2014-2020) to dokument, który
opracowano na podstawie przepisów Unii Europejskiej, w szczególności rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju
obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
(EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 oraz aktów delegowanych i
wykonawczych Komisji Europejskiej.
Celem głównym PROW 2014-2020 jest poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone
zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój
terytorialny obszarów wiejskich.
W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wskazano na sześć priorytetów
wyznaczonych dla unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich:
P1: Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie i leśnictwie oraz na obszarach wiejskich.
P2: Zwiększenie rentowności gospodarstw i konkurencyjności wszystkich rodzajów rolnictwa we
wszystkich regionach oraz promowanie innowacyjnych technologii w gospodarstwach i
zrównoważonego zarządzania lasami.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 27 z 123
P3: Wspieranie organizacji łańcucha żywnościowego, w tym przetwarzania i wprowadzania do obrotu
produktów rolnych, dobrostanu zwierząt oraz zarządzania ryzykiem w rolnictwie.
P4: Odtwarzanie, ochrona i wzbogacanie ekosystemów związanych z rolnictwem i leśnictwem.
P5: Promowanie efektywnego gospodarowania zasobami i wspieranie przechodzenia w sektorach
rolnym, spożywczym i leśnym na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu.
P6: Promowanie włączenia społecznego, zmniejszania ubóstwa oraz rozwoju gospodarczego na
obszarach wiejskich.
Cele wyznaczone w Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 są zbieżne przede
wszystkim z założeniami priorytetu P6: Promowanie włączenia społecznego, zmniejszania
ubóstwa oraz rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich, 6A) Ułatwianie różnicowania
działalności, zakładania i rozwoju małych przedsiębiorstw, a także tworzenia miejsc pracy – działanie
M06 - Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej (art. 19) oraz 6B) Wspieranie lokalnego
rozwoju na obszarach wiejskich – działania: M07 - Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach
wiejskich (art. 20) i M19 – Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER (RLKS –
rozwój lokalny kierowany przez społeczność) (art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013).
1.2 Przestrzeń i środowisko
1.2.1 Położenie Gminy Gorzków w powiecie, województwie i kraju
Gmina Gorzków to gmina wiejska, położona w zachodniej części powiatu krasnostawskiego, w
środkowo-wschodniej części województwa lubelskiego, we wschodniej części Polski.
Gmina Gorzków odległa jest od miasta powiatowego – Krasnegostawu o ok. 14 km, od miasta
wojewódzkiego - Lublina o ok. 55 km, od głównej siedziby administracyjnej Polski - Warszawy o ok.
228 km1.
1 http://odleglosci.info/
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 28 z 123
Rysunek 2 Położenie Gminy Gorzków na terenie Polski
Źródło: Opracowanie własne
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 29 z 123
Rysunek 3 Położenie Gminy Gorzków w województwie lubelskim
Źródło: Opracowanie własne
Powiat krasnostawski, na terenie którego położona jest Gmina Gorzków zajmuje powierzchnię 1032
km2. W jego skład wchodzi miasto Krasnystaw oraz 9 gmin wiejskich: Fajsławice, Gorzków, Izbica,
Krasnystaw, Krasiczyn, Łopiennik Górny, Rudnik, Siennica Różana i Żółkiewka. Powiat sąsiaduje z
pięcioma powiatami: lubelskim, świdnickim, chełmskim, zamojskim i biłgorajskim.
Powierzchnia Gminy wynosi 96 km2. Gmina Gorzków sąsiaduje z gminami:
Od północy – z gminami Łopiennik i Rybczewice.
Od wschodu – z gminą Krasnystaw.
Od południowego wschodu – z gminą Izbica.
Od południa – z gminą Rudnik.
Od południowego zachodu – z gminą Żółkiewka.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 30 z 123
Rysunek 4 Położenie Gminy Gorzków w powiecie krasnostawskim
Źródło: Opracowanie własne
1.2.2 Charakterystyka sieci osadniczej
Gmina Gorzków obejmuje teren o łącznej powierzchni 96 km2. Na terenie Gminy znajduje się 23
miejscowości: Antoniówka, Baranica, Bogusław, Borowe, Borów, Borów-Kolonia, Borsuk,
Chorupnik, Czysta Dębina, Czysta Dębina-Kolonia, Felicjan, Gorzków-Osada, Gorzków-Wieś, Góry,
Olesin, Orchowiec, Józefów, Piaski Szlacheckie, Widniówka, Wielkopole, Wielobycz, Wiśniów,
Zamostek.
Cechą charakterystyczną Gminy jest skupienie zabudowy wzdłuż rzeki Żółkiewki oraz wzdłuż
traktów komunikacyjnych, co przyczyniło się do pasmowego układu jednostek osadniczych.
Ośrodkiem centralnym jest Gorzków, który zachował charakter małej miejscowości, zarówno w
układzie przestrzennym, jak i pełnionych funkcji.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 31 z 123
Rysunek 5 Obszar Gminy Gorzków
Źródło: Opracowanie własne
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 32 z 123
Najliczniejszą pod względem mieszkańców jest miejscowość Orchowiec – zamieszkiwana przez 409
osób.
Rysunek 6 Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach Gminy Gorzków w 2014 r. (stali
mieszkańcy)
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych z UG Gorzków
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 33 z 123
Do najludniejszych miejscowości w Gminie Gorzków należą: Chorupnik (371 mieszkańców), Piaski
Szlacheckie (322 mieszkańców), Gorzków-Wieś (296 mieszkańców), Gorzków-Osada (243
mieszkańców), Wielkopole (224 mieszkańców), Borów (203 mieszkańców), Wiśniów (144
mieszkańców), Czysta Dęblina (140 mieszkańców), Antoniówka (139 mieszkańców), Zamostek (128
mieszkańców), Bobrowe (127 mieszkańców), Felicjan (121 mieszkańców), Wielobycz (119
mieszkańców), Baranica (108 mieszkańców), Borów-Kolonia (106 mieszkańców), Czysta Dębina-
Kolonia (105 mieszkańców).
Do najmniejszych jednostek osadniczych należą: Bogusław (99 mieszkańców), Barsuk (80
mieszkańców), Góry (66 mieszkańców), Olesin (63 mieszkańców), Widniówka (47 mieszkańców) i
Józefów (22 mieszkańców).
1.2.3 Opis zasobów naturalnych
Warunki przyrodnicze
Obszar Gminy Gorzków leży na Wyżynie Lubelskiej, we wschodniej części mezoregionu Wyniosłości
Giełczewskiej, od wschodu graniczy z działami Grabowieckimi. Jest to region położony między
trzema dużymi rzekami: Bystrzycą, Wieprzem i Porem. Przez obszar Gminy przepływa rzeka
Żółkiewka, stanowiąca dopływ Wieprza. Od północy przylega do Krzczonowskiego Parku
Krajobrazowego, utworzonego w 1990 r., od wschodu sąsiaduje z Grabowiecko-Strzeleckim
Obszarem Chronionego Krajobrazu, istniejącym od 1983 r. oraz od północnego-wschodu z
rezerwatem Wodny Dół, utworzonym w 1996 r. Jest to obszar falisty, równinny, choć na terenie
Gminy Gorzków występują duże różnice wysokości, wzniesienia od 100 do 300 m. zbudowane z
ostańcowych piaskowców górnomioceńskich oraz głębokie jary, suche dolinki i wąwozy lessowe.
Całość krajobrazu daje podobieństwo do krajobrazów bieszczadzkich. Najwyższe wzniesienia to
wzgórza o wysokości: 295 m n.p.m. przy trasie Chorupnik - Rudnik, 290 m n.p.m. w miejscowości
Olesin, 285 m n.p.m. w miejscowości Felicjan, oraz 278 m n.p.m. w miejscowości Góry.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 34 z 123
Rysunek 7 Wąwóz lessowy w Wielkopolu
Źródło: UG Gorzków
Lasy i grunty leśne zajmują powierzchnię 993,0489 ha, co stanowi jedynie 10,3% obszaru Gminy.
Lasy zachowały się na niedużych powierzchniach porozrzucanych wśród pól uprawnych. Z uwagi, że
występują w najbardziej niedostępnych zakątkach Gminy, charakteryzują się dużym walorem
naturalności. Lasy Gminy Gorzków leżą na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych
w Lublinie i należą do Nadleśnictwa Krasnystaw. Ponad 60% lasów jest własnością rolników
indywidualnych. Lasy te mają charakter gospodarczy, z dość intensywnie prowadzoną gospodarką
leśną.
Fauna i flora
W Gminie Gorzków dominują lasy grądowe typu lipowo – grabowy, należące do lasów bardzo
bogatych pod względem florystycznym. Na słonecznych zboczach wąwozów i skarpach lessowych
rośnie bogata flora stepowa, reprezentowana przez rzadkie gatunki kserotermiczne.
Według danych RDOŚ w Lublinie na obszarze Gminy znajdują się pomniki przyrody ożywionej (stan
na 14 lutego 2014 r.):
Dęby szypułkowe o obwodach pni 240 i 320 cm - w miejscowości Wiśniów.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 35 z 123
Lipa drobnolistna o obwodzie pnia 320 cm - w miejscowości Gorzków-Osada.
Lipy drobnolistne o obwodach pni 325 i 420 cm - w miejscowości Gorzków-Osada
Jesion wyniosły o obwodzie pnia 300 cm - w miejscowości Gorzków-Osada.
Na uwagę zasługuje krajobrazowy park w zabytkowym zespole parkowo-dworskim w Wielkopolu.
W parku znajduje się 809 drzew2. Drzewostan stanowią graby pospolite, jesiony wyniosłe, lipy,
robinie akacjowe, klony. Szczególnie wartościowe ze względu na wiek (powyżej 200 lat) i rozmiar są
drzewa pomnikowe, reprezentowane przez 3 jesiony wyniosłe, klon jawor i dwie lipy drobnolistne.
Rysunek 8 Dolina rzeki Żółkiewki
Źródło: UG Gorzków
W krajobrazie ekologicznym Gminy wyróżnia się korytarz, dolina rzeki Żółkiewki, występują w niej
liczne meandry oraz zespoły trawiaste – wielkie turzyce. Ciekawym urozmaiceniem są zbiorniki
wodne: duży staw między Gorzkowem a Chorupnikiem o powierzchni ok. 12 ha i zespół stawów w
Wielobyczy o powierzchni ok. 6,6 ha. Stawy są stanowiskiem lęgowym ptactwa wodnego: kaczek
krzyżówek, czapli, łyski oraz łabędzi i remiz. W zaroślach wokół stawów mieszka niezliczona
2 Inwentaryzacja wykonana przez PKZ „Habit” Pielęgnacja, konserwacja zieleni Edward Habit, Zamość 04.2009
r., mps przechowywany w Urzędzie Gminy Gorzków
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 36 z 123
różnorodność gatunkowa bezkręgowców. Atrakcyjność stawów podkreślają również rośliny o liściach
pływających - grzebień biały i grążel żółty. Obszar Gminy znajdujący się pod wodami płynącymi to
13 ha. Pod stawami znajduje się 11 ha powierzchni Gminy, natomiast pod rowami – 4 ha3.
Ssaki Gminy Gorzków reprezentowane są przez gatunki występujące w całej Polsce. Pośród ssaków
(Mammalia) spotykamy tu: jenota (Nyctereutes procyonoides), borsuka (Meles meles), wydrę (Lutra
lutra), kunę leśną (Martes martes), kunę domową (Martes foina), tchórza (Mustela putorius), łasicę
(Mustela nivalis), lisa (Vulpes vulpes), bobra (Castor fiber), dzika (Sus scrofa), sarnę (Capreolus
capreolus), zająca szaraka (Lepus europaeus) i jeża wschodniego (Erinaceus roumanicus). W
ostatnim czasie w Gminie Gorzków zauważa się wzrastającą liczebność populacji lisa (Vulpes vulpes)
oraz dzika (Sus scrofa). Zwierzętami związanymi ze środowiskiem wodnym występującymi na terenie
Gminy są bobry (Castor fiber) umieszczony w „Polskiej czerwonej księdze zwierząt" i wydra (Lutra
Lutra)4.
Największy teren lęgowy i żerowania ptactwa w Gminie Gorzków stanowi wspomniana wyżej dolina
rzeki Żółkiewki. Informacje na temat występowania ptaków w Gminie Gorzków, można znaleźć w
regionalnych opracowaniach ornitologicznych5. Z bardziej wartościowych i charakterystycznycch
należy wymienić następujące gatunki: krzyżówka (Anas platyrhynchos), jastrząb (Accipiter gentili),
myszołów zwyczajny (Buteo buteo), błotniak stawowy (Circus pygargus), kuropatwa ( Per dix per
dix), bażant (Phasianus colchicus), łyska (Fulica atra), bocian biały (Ciconia ciconia), rybitwa
rzeczna (Sterna hi rundo), czapla siwa (Ardea cinerea), kukułka (Cuculus canorus), puszczyk (Strix
Aluto), dzięcioł duży (Dendrocopos major), dzięcioł czarny (Dryocopus martius), dzięciołek
(Dendrocopos minor ), skowronek (Alauda arvensis), brzegówka (Riparia riparia), dymówka
(Hirundo Ustica), oknówka (Delichon urbicum), pliszka żółta (Motacilla flava), pliszka siwa
(Motacilla alba), strzyżyk (Troglodytes troglodytes), rudzik (Erithacus rubecula), słowik szary
(Luscinia luscinia), modraszka (Cyanistes ceruleus), bogatka (Parus major), wilga (Oriolus oriolus),
Sroka (Pica pica), kawka (Corvus monedula), gawron (Corvus frugilegus), kruk (Corvus coraz), szpak
(Sturnus vulgaris ), wróbel (Passer domesticus).
Gleby
Występujące na terenie Gminy Gorzków gleby należą do obszaru o najwyższej wartości rolniczej
przestrzeni produkcyjnej. Udział gleb klasy bonitacyjnej II i III w gruntach ornych wynosi ponad 80%.
Powierzchnia użytków rolnych wynosi 9132,9698 ha, co stanowi 94, 5% ogólnej powierzchni Gminy.
3 Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Krasnostawskiego na lata 2009 – 2012, Krasnystaw 2009 4 Polska czerwona księga zwierząt, Warszawa 2001 5 J. Wójcik, W. Biaduń, T. Buczek, M. Piotrowska, Atlas ptaków lęgowych Lubelszczyzny, Lublin 2005; A.
Sikora, Z. Rohde, M. Gromadzki, G. Neubauer, P. Chylarecki (red.), Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych
Polski, Poznań 1985-2004
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 37 z 123
Na terenie Gminy Gorzków występują gleby wytworzone głównie na lessach, które są glebami
dobrymi. Gleby te pokrywają większą część obszaru Gminy. Ponadto, w dolinach rzecznych
występują gleby torfowe i torfowo-mułowe, na których zlokalizowane są łąki i pastwiska.
Wody
Gmina Gorzków znajduje się w obszarze obrębu hydrogeologicznego regionu kredy lubelskiej z
głównym poziomem wodonośnym utrzymującym się w osadach górnej kredy, lokalnie również w
utworach czwartorzędowych. Wyróżnia się tu w zależności do skały wodonośnej wody warstwowo-
szczelinowe i szczelinowe.
Rysunek 9 Kompleks stawów w Wielobyczy, widok z lotu ptaka
Źródło: UG Gorzków
Środowisko skalne wód podziemnych tworzą serie skał osadowych górnej kredy w postaci opok, gez i
margli oraz innych skał węglanowych. Zwierciadło wody w utworach górno-kredowych znajduje się
pod ciśnieniem na obszarze miejscowości Czysta Dęblina (wody artezyjskie). Po jego nawierceniu
zwierciadło zazwyczaj stabilizuje się równo z terenem lub przy głębszych odwiertach następują samo
wypływy. W pozostałej części Gminy zwierciadło wody podziemnej ma charakter swobodny. Poziom
wodonośny ściśle powiązany jest z występowaniem i z głębokością zalegania skał węglanowych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 38 z 123
Wody podziemne charakteryzują się stałością składu oraz brakiem zawartości żelaza, jest to woda
średnio twarda, o niskiej zawartości chlorków i odczynie obojętnym.
Głównym ciekiem wodnym przepływającym przez obszar Gminy jest rzeka Żółkiewka (III klasa
czystości), w dolinie której zlokalizowane są kompleksy stawów (w miejscowościach Wielobycz i
Gorzków-Osada).
Klimat
Obszar Gminy Gorzków leży w obrębie regionu klimatycznego lubelsko-wyżynnego, który cechuje
przewaga wpływów kontynentalnych. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,6o C. Opady są
stosunkowo wysokie, sięgają 600 mm. Ich rozkład w czasie z wyraźną przewagą w półroczu letnim
jest korzystny dla upraw roślinnych.
Gmina Gorzków należy do najbardziej usłonecznionych gmin w Polsce, co daje duże możliwości
rozwoju odnawialnych źródeł energii w oparciu o energię słoneczną. Suma usłonecznienia
rzeczywistego na Lubelszczyźnie kształtuje się na poziomie 1500–1700 godzin w ciągu roku. Średnie
promieniowanie słoneczne całkowite na Lubelszczyźnie wynosi 10, 0–10, 25 MJ/m2/d i zmienia się w
ciągu roku w zakresie od 1 MJ/m2/d w grudniu do 23 MJ/m2/d w czerwcu i lipcu (Puławy). Średnie
roczne zachmurzenie nieba na Lubelszczyźnie jest najniższe w kraju i kształtuje się na poziomie
poniżej 65%. O korzystnych warunkach solarnych w omawianym aspekcie świadczy również duży
udział promieniowania bezpośredniego (bardziej efektywnego od rozproszonego
i łatwiejszego technicznie do wykorzystania) w promieniowaniu całkowitym, wynoszący
średniorocznie 52–54%, a w okresie zimowym 40–44%. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi
7,3oC (Lublin). Czas trwania zimy wynosi średnio 80–100 dni. Początek zimy termicznej (średnia
temperatura dobowa <– 0oC) przypada średnio na okres 30 XI – 10 XII, natomiast koniec zimy
termicznej (średnia temperatura dobowa >0oC) na okres 5 III – 15 III (dane Woś, 1999 r.)6.
1.2.4 Opis zasobów kulturowych
Historia ziemi gorzkowskiej jest bardzo długa i bogata. Do historii nawiązuje herb Gminy Gorzków,
opracowany na podstawie XV wiecznego herbu rodowego Gorzkowskich – Tarnawa. Herb zawiera w
czerwonym polu tarczy tzw. hiszpańskiej - krzyż srebrny (biały) wsparty na dolnej krawędzi tarczy z
księżycem złotym (żółtym) poniżej lewego ramienia barkiem w lewo (barwę złotą i srebrną może
zastępować żółta i biała).
6 Na podst. „Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego”,
2006 r.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 39 z 123
Na terenie Gminy Gorzków znajdują się obiekty zabytkowe, spośród których na uwagę zasługują
przede wszystkim:
XVII-wieczny kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Gorzkowie-Osadzie wraz
z XIX-wieczną dzwonnicą i Organistówką w Gorzkowie-Osadzie, nr rejestru A/395.
Cmentarz parafialny w Gorzkowie-Osadzie, nr rejestru A/1186.
Klasycystyczny układ urbanistyczny Gorzkowa-Osady z końca XVII w.
Kaplica świętego Józefa z 1900 r., przy ul. Partyzantów w Gorzkowie-Osadzie.
Budynek Urzędu Gminy z lat 20 tych XX w. w Gorzkowie-Osadzie.
Zespoły dworsko-folwarczne z XIX i XX w. i ich pozostałości zlokalizowane na terenie
Gminy.
Kościół polsko-katolicki z XX w. p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gorzkowie-
Osadzie.
Rysunek 10 Kaplica świętego Józefa z 1900 r., przy ul. Partyzantów w Gorzkowie-Osadzie
Źródło: UG Gorzków
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 40 z 123
Szczegółowy opis zabytków kultury znajdujących się na terenie Gminy Gorzków:
Najstarszym i najbardziej wartościowym zabytkiem w Gminie Gorzków jest kościół
rzymskokatolicki p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika wraz wyposażeniem wnętrza,
dzwonnica – brama i drzewostanem w granicach cmentarza kościelnego. Kościół pochodzi z
fundacji Stanisława Gorzkowskiego z lat 1623 – 1647. W 1828 r. rozebrano wieżę frontową. Kościół
został rozbudowany w roku 1885, nawa przedłużona o cztery przęsła od strony zachodniej. Kościół
jednonawowy, murowany z kamienia i cegły, otynkowany, prezbiterium półkoliste, przy nim dwie
prostokątne zakrystie. W zakrystii północnej znajduje się kominek z połowy XVII w. Dachy
dwuspadowe kryte blachą. Ołtarz główny z obrazem św. Stanisława ma charakter późnobarokowy
pochodzi z poł. XVIII w., po bokach na postumentach znajdują się rzeźby św. Piotra i Pawła. Ołtarze
boczne pochodzą z II poł. XIX wieku, utrzymane są w stylistyce barokowej. W lewym znajdują się
obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem z końca XVII w. oraz Matki Boskiej Zwiastowania z XIX w. w
zwieńczeniu. Prawy ołtarz posiada rokokowy krucyfiks oraz obraz Chrystusa w kuźni w zwieńczeniu.
Kolejne 2 ołtarze boczne z lewej z końca XVIII w. zawierają: rzeźby św. Joachima i św. Anny oraz
obraz św. Walentego, 2 ołtarze boczne z prawej: ołtarz z rzeźbami św. dominikanina i nieznanego
świętego oraz obraz św. Mikołaja, pochodzą z przełomu XVIII/XIX w. Z prawej strony mieści się
drewniana ambona rokokowa z poł. XVIII w., po obu stronach stoją konfesjonały o cechach
barokowych, prawdopodobnie z XVIII w. W kościele znajduje się bardzo cenny gotycko-
renesansowy obraz przedstawiający zabójstwo św. Stanisława z poł. XVII w. oraz obraz
przedstawiający św. Rodzinę ze św. Anną, Joachimem oraz Janem Chrzcicielem końca XVIII w. W
zakrystii umieszczona jest drewniana tablica konsekracyjna z 1647 r. Zabytkowe są także monstrancja,
kielichy i ornaty, wszystkie z XVIII w7.
W granicach dawnego cmentarza przykościelnego znajduje się plebania z XIX w. oraz budynki
gospodarcze i pozostałości drzewostanu. Dzwonnicę trój dzwonną przykościelną zbudował w
roku 1801 ks. proboszcz Grzegorz Wężyk. Obiekt wzniesiono z kamienia i cegły, zakończono
trójkątnym szczytem. Dzwony padały łupem zaborców i okupantów nazistowskich. W 1930 r. ks.
Proboszcz Szepietowski poświęcił dwa dzwony - "Kazimierz", ufundowany przez dziedzica w
Orchowcu – Plewińskiego, oraz "Izydor" ufundowany przez parafian. W 1941 r. Niemcy ukradli
dzwony, po wojnie w 1945 r. zostały zastąpione przez dwa nowe dzwony: Maryja" - ufundowanego
przez młodzież żeńską parafialną i "Tadeusz" - ufundowanego przez młodzież męską parafialną8.
7 Opis za: Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. VIII. Województwo Lubelskie. Zeszyt 8, powiat krasnostawski,
(red.) E. Brykowski, E. Rowińska, Warszawa 1964, s. 13-14 8 http://gorzkow.kuria.lublin.pl/historia.html
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 41 z 123
Rysunek 11 XVII-wieczny kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Gorzkowie-Osadzie
Źródło: UG Gorzków
Centrum Gorzkowa posiada rynek wytyczony w XVII w. przez króla Jana III Sobieskiego. Do
poł. XIX w. istniał murowany ratusz, zabudowa rynku była mieszana murowano-drewniana,
jednokondygnacyjna. Ulice wybiegają z naroży rynku, wzdłuż wschodniej pierzei przebiega droga z
Wysokiego do Krasnegostawu. Kościół znajduje się w południowej części rynku na skarpie, u
podnóża skarpy duży staw, notowany w źródłach w XV w. W Gorzkowie-Osadzie możemy znaleźć
również przykłady architektury z początków XX w. i okresu międzywojennego. Budynek urzędu
gminy, murowany z arkadowym wejściem. Budynek apteki i urzędu pocztowego wzniesiony na
początku XX wieku, murowany z mieszkalnym poddaszem, przykryty łamanym dachem. Przy ul.
Partyzantów w Gorzkowie-Osadzie znajduje się zespół sakralny parafii polskokatolickiej
Podwyższenia Krzyża Świętego, murowany na planie krzyża łacińskiego z czerwonej cegły.
Parafia Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego, powstała w 1927 r. Tłem był konflikt części
mieszkańców z ówczesnym proboszczem parafii rzymskokatolickiej ks. Stanisławem Szepietowskim.
Obiekty te są objęte ochroną konserwatorską poprzez odpowiednie zapisy w Miejscowym Planie
Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gorzków.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 42 z 123
Rysunek 12 Czworoboczny rynek w Gorzkowie-Osadzie
Źródło: UG Gorzków
Odrębną kategorię zabytków na terenie Gminy stanowią pozostałości zespołów parkowo-dworskich.
Jedyny w pełni zachowany zespół znajduje się w Wielkopolu przy drodze do Krasnegostawu.
Budynek dworu z odbiega od opisów historycznych. Nie istnieje już modrzewiowa część dworu
znajdująca się niegdyś po stronie południowej, rozbiórki dokonano w latach 50-tych XX w. Cześć
murowana, prostokątna wraz z wejściem głównym jest zaniedbana. Układ komunikacyjny stanowi
ścieżka z płyt chodnikowych ułożona od drogi głównej do dworu, przedepty i droga główna biegnąca
wzdłuż dawnej granicy parku i ogrodu użytkowego, w części północno- zachodniej. Pozostałe obiekty
budowlane stanowią dawny magazyn w południowo-zachodniej części parku oraz trzy stare piwnice
nieopodal dworu W południowej części parku, na skraju skarpy znajduje się fragment murka z opoki,
wchodzący prawdopodobnie w dawny układ tarasów na skarpie. Dawna część gospodarcza wraz z
zabudowaniami folwarcznymi użytkowana jest obecnie przez właścicieli prywatnych prowadzących
gospodarstwo rolne. Między częścią gospodarczą a dworem znajdują się pozostałości dawnych sadów
i ogrodów użytkowych. Na terenie parku znajdują się pozostałości sadzawek. Przy drodze do wsi
Wiśniów znajduje się młyn z 1936 r., stanowiący obecnie własność prywatną. Całość zabudowań
dworskich wpisana jest do rejestru zabytków w pod numerem A/1188 z 1985 r.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 43 z 123
Na uwagę zasługują pozostałości zespołu parkowo-dworskiego w Orchowcu. Występował tam
okazały dwór wybudowany w stylu klasycystyczno-romantycznym z I poł. XIX wieku. Murowany z
kamienia i cegły, frontem zwrócony na południe, parterowy, postawiony na rzucie prostokąta, dach
czterospadowy, od frontu posiadał czterokolumnowy portyk. Rozbiórki pozostałości dworu dokonano
w 2010 r. Nie istnieje także spichlerz z 1 pol. XIX w. Od frontu posiadał portyk wsparty na czterech
parach kolumn toskańskich9. Częściowo na terenie dawnego zespołu mieści się kościół
rzymskokatolicki pw. Maryi i Matki Kościoła, erygowany 1984 r., na terenie cmentarza występują
ślady dawnego drzewostanu w postaci fragmentów alei lipowej.
Pozostałości zespołów parkowo-dworski występują także w miejscowościach: Wielobycz – ostatki
parku, w XIX w. istniał tam dwór drewniany oraz budynki gospodarcze do lat 50 tych XX w.; Czysta
Dębina-Kolonia - dawna gorzelnia murowana z 1–szej połowy XIX w. oraz pozostałości innych
dworskich budynków gospodarczych; Piaski Szlacheckie – pozostałości kuchni dworskiej i założeń
parkowych z XIX/XX w. W miejscowości Bobrowe znajduje się młyn drewniany z lat 40-tych XX w.
oraz murowana kaplica z 1992 r., wzniesiona w miejscu, gdzie wcześniej znajdował się drewniany
kościółek z początków XIX w. wybudowany przez nowego dziedzica wsi Adama Kujawskiego.
Świątynia została spalona przez kozaków w czasie powstania styczniowego w 1863 r.10.
1.2.5 Identyfikacja podstawowych problemów
Na podstawie analizy danych dotyczących zagadnień z obszaru „Przestrzeń i środowisko” dokonano
identyfikacji podstawowych problemów rozwoju Gminy Gorzków w tym zakresie. Najistotniejsze
problemy zostały przedstawione i skategoryzowane pod względem ważności w poniższej tabeli.
Tabela 1 Przestrzeń i środowisko – identyfikacja podstawowych problemów
Objaśnienia: Stopniowanie ważności: I – ważne problemy; II – ważniejsze problemy; III- najważniejsze
problemy
9 Katalog zabytków…, s. 39 10 http://gorzkow.kuria.lublin.pl/historia.html
Problem Kategoria ważności
Peryferyjne położenie (w obrębie województwa lubelskiego) na tzw. ścianie
wschodniej. II
Niewykorzystanie bogatych zasobów przyrodniczych i kulturowych. III
Niedostatecznie rozwinięta i wyposażona infrastruktura kultury i dziedzictwa
narodowego. III
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 44 z 123
1.3 Sfera społeczna
1.3.1 Demografia
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, na koniec 2014 r. Gminę Gorzków zamieszkiwało
3 644 mieszkańców, w tym 1699 mężczyzn i 1945 kobiet. Stanowiło to jedynie 5,52 % ludności
powiatu krasnostawskiego, zamieszkiwanego przez 65 991osób osób. Gęstość zaludnienia w Gminie
Gorzków na koniec 2014 r. wyniosła 38 osób/km2.
Tabela 2 Zestawienie danych demograficznych na lata 2008-2014 (wg faktycznego miejsca
zamieszkania – stan na 31.XII)
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Z zaprezentowanych danych wynika, że nieustannie od 2008 r. spada liczba ludności zamieszkujących
Gminę Gorzków. Wynika to przede wszystkim z występującego od wielu lat ujemnego przyrostu
naturalnego (wartość wskaźnika przyrostu naturalnego na 1000 ludności w 2014 r. wynosiła -12,0),
wyrażającego się zbyt niską ilością urodzeń, co w konsekwencji prowadzi do starzenia się
społeczeństwa.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na stały spadek liczby ludności w Gminie Gorzków jest ujemne
saldo migracji. Jedyny wyjątek na przestrzeni lat 2008-2014 stanowił 2014 r., gdzie saldo migracji
wynosiło 0.
Saldo migracji w Gminie Gorzków wskazuje również na spadek liczby zameldowań na jej terenie,
więcej osób wyjeżdża z terenu Gminy na stałe niż do niej przyjeżdża.
Rok
Dane demograficzne
Liczba ludności Gęstość zaludnienia
(ludność na 1 km2)
Przyrost naturalny
(na 1 000 ludności)
Saldo migracji
(ogółem)
2008 3 947 41 -9,1 -10
2009 3 907 41 -16,8 -5
2010 3 812 40 -9,6 -26
2011 3 763 39 -12,4 -2
2012 3 734 39 -7,2 -8
2013 3 692 38 -8,1 -23
2014 3 644 38 -12,0 0
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 45 z 123
Wykres 1 Saldo migracji w Gminie Gorzków w latach 2008-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Na przestrzeni lat 2008-2014 w Gminie Gorzków zdecydowanie więcej było zgonów niż urodzeń, co
prognozuje, że w perspektywie przyszłych lat ta tendencja się utrzyma. Świadczy o tym fakt, iż od
2012 r. stale zwiększa się liczbę zgonów, czego wynikiem jest wzrastający wskaźnik ujemnego
przyrostu naturalnego.
Tabela 3 Urodzenia żywe i zgony ogółem w Gminie Gorzków w latach 2008-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Poniższy wykres prezentuje dynamikę wskaźnika przyrostu naturalnego w Gminie Gorzków w latach
2008-2014 (z danymi ujętymi w liczbie na 1000 mieszkańców).
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Urodzenia żywe
Ogółem 34 23 29 21 25 31 25
Mężczyźni 14 8 16 8 14 15 13
Kobiety 20 15 13 13 11 16 12
Zgony ogółem
Ogółem 71 90 66 68 52 61 69
Mężczyźni 34 51 37 32 27 28 31
Kobiety 37 39 29 36 25 33 38
-10
-5
-26
-2
-8
-23
0
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 46 z 123
Wykres 2 Przyrost naturalny w Gminie Gorzków w latach 2008-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
W strukturze wiekowej w Gminie Gorzków dominuje ludność w wieku produkcyjnym - w 2014 r.
stanowiąca 58,2% ogółu ludności. Kolejną grupę, stanowi ludność w wieku poprodukcyjnym - 27,9%,
zaś najmniejszą grupą ludności w Gminie są osoby w wieku przedprodukcyjnym – stanowiące jedynie
13,9% ogółu ludności.
Starzenie się ludności Gminy Gorzków dotyczy w większym stopniu kobiet. Liczba kobiet w wieku
poprodukcyjnym jest ponad dwukrotnie większa niż mężczyzn – stanowi 70,3%. Niewiele więcej, bo
50,3% stanowią kobiety w wieku przedprodukcyjnym. Jeżeli chodzi o osoby w wieku produkcyjnym,
sytuacja przedstawia się odwrotnie, gdyż większość stanowią mężczyźni – 54% osób tej kategorii
wiekowej.
Tabela 4 Struktura wiekowa ludności Gminy Gorzków w latach 2008-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
-9,1
-16,8
-9,6
-12,4
-7,2-8,1
-12
-18
-16
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Liczba ludności
Ogółem 3947 3907 3812 3763 3734 3692 3644
w wieku przedprodukcyjnym 628 614 577 550 543 521 507
w wieku produkcyjnym 2256 2271 2218 2217 2179 2146 2121
w wieku poprodukcyjnym 1063 1022 1017 996 1012 1025 1016
%
Ogółem 100 100 100 100 100 100 100
w wieku przedprodukcyjnym 15,9 15,7 15,1 14,6 14,5 14,1 13,9
w wieku produkcyjnym 57,2 58,1 58,2 58,9 58,4 58,1 58,2
w wieku poprodukcyjnym 26,9 26,2 26,7 26,5 27,1 27,8 27,9
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 47 z 123
Szczegółową charakterystykę ludności według grup wiekowych w Gminie Gorzków prezentuje
poniższe zestawienie.
Tabela 5 Ludność wg grup wiekowych w Gminie Gorzków w 2014 r.
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Jak wynika z powyższej tabeli najliczniej reprezentowaną grupą zamieszkującą teren Gminy Gorzków
w 2014 r. były osoby w wieku 55-59 lat – 288, stanowiące 7,9% ogółu ludności. Następne w
kolejności (wg liczebności przedziału wiekowego) są grupy wiekowe: 30-34 lat (280 osób-7,7%), 60-
64 lat (270 osób-7,4%), 25-29 lat (263 osób-7,2%), 65-69 lat (251 osób-6,9%), 20-24 lat (248 osób-
6,8%), 35-39 lat (234 osób-6,4%), 50-54 lat (215 osób-5,9%), 40-44 lat (209 osób-5,7%).
Liczebność grupy najstarszej (+70 lat) wynosiła w 2014 r. – 632 osób, stanowiących 17,3% ogólnej
liczby mieszkańców Gminy Gorzków. Taki wskaźnik zdecydowanie przewyższa ogólnopolski trend,
gdzie osoby w wieku 70 lat i więcej stanowią 10,15%.
Gmina Gorzków Ludność wg grup wiekowych
2014
Ogółem 3 644
0-4 125
5-9 153
10-14 134
15-19 166
20-24 248
25-29 263
30-34 280
35-39 234
40-44 209
45-49 176
50-54 215
55-59 288
60-64 270
65-69 251
70-74 170
75-79 175
80-84 138
85 i więcej 149
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 48 z 123
1.3.2 Rynek pracy
Na terenie Gminy Gorzków nie ma zlokalizowanych dużych zakładów pracy zatrudniających
mieszkańców. Miejscowy rynek pracy nie jest w stanie wchłonąć osób kończących system edukacji
na poziomie średnim lub wyższym. W ramach aktywizacji bezrobotnych ciągu roku kilka osób jest
zatrudnianych w Urzędzie Gminy przy pracach interwencyjnych i robotach publicznych. Osoby młode
wyjeżdżają w poszukiwaniu pracy do większych ośrodków, popularne są także sezonowe oraz stałe
wyjazdy do pracy za granicę, do krajów Unii Europejskiej oraz Norwegii.
Bezrobocie, będące przejawem nierównowagi na rynku pracy należy do największych problemów
społecznych występujących na terenie Gminy Gorzków. Na koniec 2014 r. w Gminie liczba
zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 216 osób, z czego 50,9% stanowiły kobiety i 49,1%
stanowili mężczyźni.
Z analizy danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w stosunku do 2013 r. liczba
bezrobotnych spadła o 31 osób (12,6%). Jednak na przestrzeni lat 2008-2014 odnotowano wzrost
bezrobocia w Gminie o 38 osób (21,3%).
Tabela 6 Liczba osób bezrobotnych w powiecie krasnostawskim i Gminie Gorzków w latach 2008-
2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Liczba osób bezrobotnych w Gminie Gorzków stanowi 4,8% osób bezrobotnych w powiecie
krasnostawskim. Stopa bezrobocia w powiecie krasnostawskim w roku 2014 wynosiła 15,5% (dane
GUS – stan na 31.12.2014 r.), w porównaniu z rokiem 2013 spadła o 1,5%.
Na terenie Gminy Gorzków występuje zjawisko bezrobocia ukrytego, najczęściej występujące pośród
rodzin posiadających gospodarstwa rolne, w związku z czym przy analizie przedmiotowych danych
należy przyjąć, że są osoby, które pozostają bez pracy, nie rejestrują się w PUP i nie figurują w
statystykach.
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Powiat krasnostawski - ogółem 3683 4349 4227 4771 4907 5037 4506
Gmina Gorzków - ogółem 178 216 201 226 242 247 216
Mężczyźni 85 115 102 115 133 135 106
Kobiety 93 101 99 111 109 112 110
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 49 z 123
Wykres 3 Wysokość bezrobocia w Gminie Gorzków w latach 2008-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wg płci w Gminie
Gorzków na przestrzeni lat 2008-2014 wzrósł o 2,3%. Jednakże porównując rok 2014 z rokiem 2013
zauważalny jest minimalny spadek udziału bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w
wieku produkcyjnym wg płci – o 1,3%.
Tabela 7 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wg płci w Gminie
Gorzków w latach 2008-2014 (%)
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
1.3.3 Uczestnictwo w kulturze
Czytelnictwo
Na terenie Gminy Gorzków funkcjonuje Gminna Biblioteka Publiczna w Gorzkowie-Osadzie,
działająca od 1982 r., jako samorządowa jednostka organizacyjna.
Księgozbiór Gminnej Biblioteki Publicznej liczy 15 000 wolumenów. Dane z lat 2008-2014 wskazują
na niewielki wzrost zainteresowania czytelnictwem wśród mieszkańców Gminy Gorzków. W 2008 r.
wypożyczono 9634 książek, natomiast w 2014 r. – 9952 książek (wzrost o 3,3%). Na przestrzeni lat
178
216201
226242 247
216
85
115102
115133 135
10693
101 99111 109 112 110
0
50
100
150
200
250
300
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Ogółem Mężczyźni Kobiety
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Gmina Gorzków -
ogółem 7,9 9,5 9,1 10,2 11,1 11,5 10,2
Mężczyźni 6,9 9,4 8,5 9,6 11,3 11,6 9,3
Kobiety 9,0 9,7 9,8 10,9 10,8 11,4 11,3
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 50 z 123
2008-2014 drastycznie zmalała liczba książek udostępnionych w czytelni, z 769 w 2008 r. do 246 w
2014 r. (spadek o 523 udostępnień). Od 2008 r. wzrosła liczba zarejestrowanych czytelników (wzrost,
o 18,8%), która w 2014 r. wyniosła 532 osób.
Szczegółową charakterystykę czytelnictwa w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 przedstawia
poniższa tabela.
Tabela 8 Charakterystyka czytelnictwa w Gminie Gorzków w latach 2008-2014
Źródło: GBP w Gorzkowie-Osadzie
Koła Gospodyń Wiejskich
Na terenie Gminy Gorzków formalnie nie działają Koła Gospodyń Wiejskich. Działalność prowadzi
grupa nieformalna – Zespół Kulinarny, który działa przy Centrum Społeczno-Kulturalnym w
Gorzkowie-Osadzie. Od 2011 r. istnieje Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych „Liderki”, które posiada
cechy Koła Gospodyń Wiejskich.
Ochotnicze Straże Pożarne
W oparciu o przepisy ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 Prawo o stowarzyszeniach i ustawy z dnia 24
sierpnia 1991 o ochronie przeciwpożarowej w Gminie Gorzków działa 7 Ochotniczych Straży
Pożarnych w miejscowościach: Gorzków-Osada (Stowarzyszenie rejestrowe), Wielkopole, Czysta
Dębina, Borów, Antoniówka, Orchowiec, Piaski Szlacheckie. Ich szczegółowe zadania określają
statuty. Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej, Ochotnicze Straże Pożarne zostały włączone
do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, współdziałając w tym zakresie z Państwową Strażą
Pożarną i innymi jednostkami.
Rok
Książki
udostępnione w
czytelni
Wypożyczenia
książek
Nabyte przez
bibliotekę książki
Zarejestrowani
czytelnicy
2008 769 9634 618 448
2009 666 9628 538 554
2010 677 9560 661 560
2011 676 9469 489 546
2012 404 9124 457 557
2013 480 9344 419 502
2014 246 9952 499 532
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 51 z 123
Tabela 9 Charakterystyka Ochotniczych Straży Pożarnych działających w Gminie Gorzków
Źródło: UG Gorzków
Lokalne zespoły muzyczne
Przy Centrum Społeczno-Kulturalnym w Gorzkowie-Osadzie działają następujące lokalne zespoły
muzyczne, uczestniczące w różnych wydarzeniach kulturalnych o znaczeniu lokalnym i regionalnym:
Gorzkowska Kapela Ludowa.
Żeński Zespół Wokalny.
Lp. Nazwa jednostki Stan osobowy Wyposażenie
1 OSP Gorzków 21 Samochód pożarniczy GBA 2,5/16/Star 244.
Samochód pożarniczy GLM 8/Lublin 3.
Pełne wyposażenie spełniające kryteria
przynależności do jednostek Krajowego
Systemu Ratowniczo-Gaśniczego oraz
prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczych.
2 OSP Wielkopole 16 Podstawowe wyposażenie pożarnicze niezbędne
do udziału w zawodach sportowo-pożarniczych
oraz wspomagania jednostek z KSRG w
działaniach ratowniczo-gaśniczych.
3 OSP Czysta Dębina 20 Samochód pożarniczy GBA 1,5/16/ Mercedes-
Benz LAF 1113 B/42.
Podstawowe wyposażenie pożarnicze niezbędne
do udziału w zawodach sportowo-pożarniczych
oraz wspomagania jednostek z KSRG w
działaniach ratowniczo-gaśniczych.
4 OSP Borów 19 Samochód pożarniczy GLM 8/Lublin3.
Podstawowe wyposażenie pożarnicze niezbędne
do udziału w zawodach sportowo-pożarniczych
oraz wspomagania jednostek z KSRG w
działaniach ratowniczo-gaśniczych.
5 OSP Antoniówka 15 Samochód pożarniczy GLM 8/Żuk A 156 B.
Podstawowe wyposażenie pożarnicze niezbędne
do udziału w zawodach sportowo-pożarniczych
oraz wspomagania jednostek z KSRG w
działaniach ratowniczo-gaśniczych.
6 OSP Orchowiec 17 Podstawowe wyposażenie pożarnicze niezbędne
do udziału w zawodach sportowo-pożarniczych
oraz wspomagania jednostek z KSRG w
działaniach ratowniczo-gaśniczych.
7 OSP Piaski Szlacheckie 22 Podstawowe wyposażenie pożarnicze niezbędne
do udziału w zawodach sportowo-pożarniczych
oraz wspomagania jednostek z KSRG w
działaniach ratowniczo-gaśniczych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 52 z 123
Organizacje społeczne
Według zapisów w rejestrze stowarzyszeń KRS (stan na dzień 22 czerwca 2015 r.) występuje 7
czynnych organizacji pozarządowych, które posiadają siedzibę na terenie Gminy Gorzków11.
Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Gorzkowskiej, ul. Nadrzeczna 4, 22-315 Gorzków-Osada.
Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych „Liderki”, ul. Nadrzeczna 4, 22-315 Gorzków-Osada.
„Free Wings Krasnystaw”, Gorzków-Wieś 77, 22-315 Gorzków-Osada.
Fundacja „Smakuj Życie”, Borów 16, 22-315 Gorzków-Osada.
Ochotnicza Straż Pożarna w Gorzkowie, ul. Partyzantów 40, 22-315 Gorzków-Osada.
Stowarzyszenie Klub Wędkarski Kalamoazoo, Chorupnik 131, 22-315 Gorzków-Osada.
Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem Oddział w Krasnymstawie, Borów 48, 22-315
Gorzków-Osada.
Ponadto, w rejestrze starosty krasnostawskiego znajdują się dwie organizacje pozarządowe, jako
stowarzyszenia zwykłe:
Gminny Klub Sportowy „Zryw” Gorzków, ul. Partyzantów 52, 22-315 Gorzków-Osada.
Stowarzyszenie Na Rzecz Ochrony Środowiska Ziemi Gorzkowskiej – Kraszczady, Olesin 36,
22-315 Gorzków-Osada.
W Gminie Gorzków aktywnie prowadzą również działalność podmioty, które mają siedzibą poza
terenem Gminy. Na szczególną uwagę zasługują:
Ekologiczny Klub UNESCO Pracownia na rzecz Bioróżnorodności, ul. Partyzantów 19 21-
050 Piaski.
Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Archidiecezji Lubelskiej, ul. Krakowskie Przedmieście
1, 20 – 002 Lublin, Oddział Gorzków.
Większość podmiotów funkcjonujących w sektorze organizacji społecznych w Gminie Gorzków
działa w obszarze sportu, bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa, jednakże coraz częściej
podejmowane są działania w obszarach: dziedzictwa narodowego, kultury, ochrony zdrowia, turystyki,
rekreacji i ochrony środowiska. Organizacje pozarządowe funkcjonujące na terenie Gminy są znane
samorządowi, jednak nie wszystkie działające organizacje utrzymują kontakt z samorządem i starają
się o środki budżetowe na realizację zadań statutowych. Często zdarza się, że działania tych
organizacji nie są zauważalne wśród mieszkańców.
W Urzędzie Gminy Gorzków wyodrębniono samodzielne stanowisko pracy ds. współpracy z
organizacjami pozarządowymi, do zadań którego należy koordynacja współpracy Gminy z
11http://ddd.gorzkow.eu/attachments/article/74/Lokalny%20Indeks%20Wsp%C3%B3%C5%82pracy.Raport%20
22.06.2015%20r..pdf
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 53 z 123
organizacjami pozarządowymi oraz realizacja czynności nadzorczych (kontrolnych) Wójta Gminy
Gorzków nad stowarzyszeniami w zakresie realizacji powierzonych zadań publicznych.
Podstawę współpracy finansowej Gminy Gorzków z organizacjami pozarządowymi prowadzącymi
działalność na terenie Gminy stanowi Program Współpracy Gminy Gorzków z Organizacjami
Pozarządowymi, przyjmowany uchwałą Rady Gminy Gorzków, do końca listopada każdego roku12.
Funkcjonuje również uchwała nr XLIV/243/2014 Rady Gminy Gorzków z dnia 23 września 2014 r. w
sprawie określenia trybu i szczegółowych kryteriów oceny wniosków o realizację zadania publicznego
w ramach inicjatywy lokalnej13. W zakresie form niefinansowych duże możliwości współpracy w
zakresie konsultacji dokumentów strategicznych i realizowania kluczowych inwestycji wyznacza
Uchwała nr VI/27/2015 Rady Gminy Gorzków z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zasad i trybu
przeprowadzania konsultacji społecznych na terenie Gminy Gorzków.
Gmina Gorzków posiada również stronę internetową poświęconą organizacjom pozarządowym:
http://ddd.gorzkow.eu.
Wydarzenia kulturalne
Funkcjonujące na terenie Gminy Gorzków - Centrum Społeczno-Kulturalne, Gminna Biblioteka
Publiczna oraz organizacje społeczne są organizatorami wielu wydarzeń kulturalnych odbywających
się na jej obszarze, pośród który na szczególną uwagę zasługują:
Impreza plenerowa z dnia 15 sierpnia. Jest to impreza cykliczna, odbywająca się regularnie
od 2010 r., jej organizatorem jest Gmina Gorzków. Projekt ma na celu promocję lokalnych
tradycji, produktów kulinarnych i twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnych
surowców i dziedzictwa poprzez organizację obrzędów ludowych związanych z tradycją
dożynek wiejskich i przeglądu zespołów muzycznych, śpiewaczych z regionu. Impreza
plenerowa jest skierowana nie tylko do mieszkańców Gminy Gorzków oraz osób
przyjezdnych, zwłaszcza odpoczywających na terenie Gminy turystów, letników w okresie
wakacyjnym.
Pikniki historyczne. Organizatorem pikników w 2014 r. i 2015 r. było Stowarzyszenie
Miłośników Ziemi Gorzkowskiej, imprezy odbywały się na boisku gminnym w Gorzkowie-
Osadzie. Były to pokazy grup rekonstruktorskich z okresu średniowiecza i czasów
nowożytnych połączone z konkursami i zabawami dla dzieci oraz występami zespołów
ludowych. Projekty były współfinansowane przez Gminę Gorzków.
12 http://ddd.gorzkow.eu/index.php/2014-05-28-09-26-30/49-roczny-program-wspolpracy-na-rok-2015 13 http://ddd.gorzkow.eu/index.php/2014-05-28-09-26-30/48-inicjatywa-lokalna
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 54 z 123
Powiatowy Przegląd Pieśni i Poezji Papieskiej. Wydarzenie kulturalne odbywające się na
terenie Gminy Gorzków regularnie od 2011 r., organizowane w Dniu Papieskim, święcie
obchodzonym przez Kościół katolicki w Polsce i przypadającym w każdą niedzielę
poprzedzającą rocznicę wyboru Karola Wojtyły na papieża (16 X). Współorganizatorem
wydarzenia jest Parafia Rzymskokatolicka w Gorzkowie-Osadzie oraz Centrum Społeczno-
Kulturalne w Gorzkowie-Osadzie.
Obchody Święta Narodowego Trzeciego Maja oraz Narodowego Święta Niepodległości.
Wydarzenia odbywające się cyklicznie w Gminie Gorzków, mające charakter uroczysty,
odbywają się z udziałem władz Gminy Gorzków, organizacji kombatanckich, młodzieży
szkolnej oraz mieszkańców. Rozpoczyna je msza święta w kościele św. Stanisława BM,
następnie odbywa się przemarsz na rynek w Gorzkowie-Osadzie, złożenie kwiatów i wieńców
pod pomnikiem, mowy okolicznościowe oraz część artystyczna.
Jasełka. Impreza odbywająca się w okresie świąt Bożego Narodzenia w formie
młodzieżowych przeglądów kolęd i pastorałek, w których biorą udział uczniowie z
gorzkowskich szkół. We wcześniejszych latach w Gorzkowie-Osadzie odbywały się również
jasełka uliczne w formie parady w święto Trzech Króli.
1.3.4 Identyfikacja podstawowych problemów
Na podstawie analizy danych dotyczących zagadnień z obszaru „Sfera społeczna” dokonano
identyfikacji podstawowych problemów rozwoju Gminy Gorzków w tym zakresie. Najistotniejsze
problemy zostały przedstawione i skategoryzowane pod względem ważności w poniższej tabeli.
Tabela 10 Sfera społeczna – identyfikacja podstawowych problemów
Objaśnienia: Stopniowanie ważności: I – ważne problemy; II – ważniejsze problemy; III- najważniejsze
problemy
Problem Kategoria ważności
Zmniejszająca się liczba ludności. III
Ujemny przyrost naturalny. III
Starzejące się społeczeństwo. III
Wysokie bezrobocie. III
Kłopoty związane z możliwością podjęcia zatrudnienia przez mieszkańców na
obszarze Gminy. II
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 55 z 123
1.4 Strefa gospodarcza
Gmina Gorzków położona jest na terenie województwa lubelskiego, które charakteryzuje się
szczególnie korzystnymi warunkami rozwoju przemysłu spożywczego, z uwagi na rolniczy charakter
przeważającej części województwa oraz bardzo wysoką specjalizację w uprawach roślin
przemysłowych oraz owoców i warzyw. Środowisko przyrodnicze, wielokulturowość oraz walory
turystyczne stwarzają znakomite warunki do rozwoju turystyki oraz rozwoju produkcji wyrobów
regionalnych, w tym żywności ekologicznej.
Jak wynika z opracowania PAIiIZ pn. „Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2014. Raport
syntetyczny” - województwo lubelskie wyróżniają:
Korzystne położenie na międzynarodowym szlaku transportowym – paneuropejskim
korytarzu Wschód-Zachód, co umożliwia dostęp do rynków zagranicznych, szczególnie
Ukrainy i Białorusi.
Stosunkowo niskie koszty pracy (wynagrodzenia koszty pracy: 87,9% średniej krajowej), przy
jednoczesnym dostępie do wykwalifikowanych kadr w miastach regionu.
Duży potencjał naukowo-badawczy, dzięki ważnej roli ośrodka lubelskiego w nauce polskiej i
szkolnictwie wyższym. W 2010 r. do najlepszych w Polsce jednostek naukowych
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zaliczyło: Instytut Nawozów Sztucznych w
Puławach, Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach, Wydział Nauk Humanistycznych,
Wydział Nauk Społecznych oraz Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Katolickiego Uniwersytetu Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Instytut Medycyny Wsi im. Witolda
Chodźki w Lublinie, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej
Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, a także Instytut Europy Środkowo –Wschodniej w
Lublinie.
Tradycje przemysłowe, szczególnie w odniesieniu do przemysłu środków transportu,
maszynowego, chemicznego oraz spożywczego.
Predyspozycje do rozwoju BPO z uwagi na dostęp do wykwalifikowanych kadr, przy
jednoczesnym niewysokim poziomie oczekiwań płacowych.
Za sektory wysokiej szansy w województwie lubelskim uważa się:
Elektroniczny.
Elektromaszynowy.
Chemiczny.
Spożywczy.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 56 z 123
Charakterystykę gospodarki województwa lubelskiego przedstawia poniższa tabela:
Tabela 11 Ogólna charakterystyka gospodarki województwa lubelskiego
Wyszczególnienie Województwo lubelskie Polska
Udział %
województwa w
wielkości krajowej
Potencjał rynkowy
PKB per capita w 2012 r. (zł/osoba) 28374,6 41439,1 -
Liczba ludności (stan na 31.12.2012) 2156150 38495659 5,6%
Potencjał zasobów pracy
Absolwenci szkół wyższych 2013 r. (osoby) 27326 454986 6,0%
Absolwenci szkół średnich 2013 r. (osoby) 17420 271333 6,4%
Liczba pracujących w 2013 r. (osoby) 958 15568 6,2%
Struktura pracujących w 2013 r.
sektor rolniczy 26,5%
sektor przemysłowy 21,8%
sektor usługowy 51,7%
12,0%
30,5%
57,5%
Nakłady inwestycyjne i kapitał spółek z udziałem kapitału zagranicznego w województwie
Nakłady inwestycyjne w 2012 r. (mln zł) 520,4 79942,6 0,7%
Kapitał spółek w 2012 r. (mln zł) 1526,0 206992,3 0,7%
Specjalne strefy ekonomiczne w województwie
SSE Mielecka
SSE Starachowicka
SSE Tarnobrzeska
Wyróżnione powiaty i gminy wg PAI1_GN
Powiaty Klasa A m. Biała Podlaska, m. Chełm, m. Zamość, m. Lublin
Klasa B łęczyński
Gminy Klasa A Zamość (m), Świdnik (m), Lublin (m), Chełm (m),
Kraśnik (m), Lubartów (m), Puławy (1), Tomaszów
Lubelski (m), Łuków (m), Radzyń Podlaski (m), Biała
Podlaska (m), Włodawa (m), Biłgoraj (m), Rejowiec
Fabryczny (m), Międzyrzec Podlaski (m), Puchaczów
(w), Łęczna (m-w)
Klasa B Stoczek Łukowski (m), Krasnystaw (m), Terespol (m),
Dęblin (m), Hrubieszów (m), Wólka (w), Lubartów (w),
Niemce (m), Jastków (w), Poniatowa (m-w), Janów
Lubelski (m-w), Parczew (m-w), Kazimierz Dolny (m-
w)
Objaśnienia: (m) – gmina miejska, (w) – gmina wiejska, (m-w) – gmina miejsko-wiejska
PAI – potencjalna atrakcyjność inwestycyjna (zespół regionalnych walorów lokalizacyjnych, które mają
wpływ na osiąganie celów inwestora (np. w postaci kształtowania się kosztów prowadzonej działalności
gospodarczej, przychodów ze sprzedaży, rentowności netto oraz konkurencyjności danej inwestycji).
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 57 z 123
RAI – rzeczywista atrakcyjność inwestycyjna (zdolność regionu do wykreowania satysfakcji klienta –
inwestora i wywoływania absorpcji kapitału finansowego i rzeczowego w formie inwestycji, można ją mierzyć
za pomocą efektywności poniesionych nakładów kapitału)
Źródło: „Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2014 – województwo lubelskie”
Województwo lubelskie w świetle opracowań atrakcyjności inwestycyjnej w kraju zajmuje jedno z
ostatnich miejsc - 15 z 16 województw (według PAIiIZ „Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2014.
Raport syntetyczny”). Poziom potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej regionu dla gospodarki
narodowej oraz sekcji stanowiących trzon gospodarki (C - przemysł przetwórczy, G - handel i
naprawy, I – turystyka i gastronomia, M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna) określono
jako F (gdzie A oznacza najwyższy poziom).
Do województw o najwyższej potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej należą dolnośląskie i
mazowieckie.
Dla szczegółowego zobrazowania potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej województw dla
gospodarki narodowej oraz wybranych sekcji poniżej zamieszczono tabelę prezentującą zbiorcze
zestawienie wskaźników atrakcyjności inwestycyjnej dla województw w Polsce.
Tabela 12 Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna województw dla gospodarki narodowej oraz
wybranych sekcji
Województwo
PAI1_GN PAI1_GN PAI1_C PAI1_G PAI1_I PAI1_M
Gospodarka
narodowa
Gospodarka
narodowa Przemysł Handel
Hotele i
restauracje
Działalność
profesjonalna,
naukowa i
techniczna
Dolnośląskie 0,39 A A A B A
Kujawsko-Pomorskie 0,29 C C E D D
Lubelskie 0,17 F F F F F
Lubuskie 0,23 E E D C D
Łódzkie 0,29 C C D E D
Małopolskie 0,32 C C B B C
Mazowieckie 0,4 A A A A A
Opolskie 0,22 E E D E D
Podkarpackie 0,23 E E E E D
Podlaskie 0,2 F F F E E
Pomorskie 0,34 B C B A B
Śląskie 0,41 A A B C A
Świętokrzyskie 0,16 F F F F F
Warmińsko-Mazurskie 0,24 E E C C E
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 58 z 123
Wielkopolskie 0,31 C C C D B
Zachodniopomorskie 0,34 B B B A B
Źródło: „Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2014. Raport syntetyczny”
Z kolei potencjalna atrakcyjność powiatu krasnostawskiego, na terenie którego położona jest Gmina
Gorzków, pośród pozostałych powiatów województwa lubelskiego z uwzględnieniem najbardziej
atrakcyjnych sekcji (C - przemysł przetwórczy, G - handel i naprawy, I – turystyka i gastronomia, M –
działalność profesjonalna, naukowa i techniczna) została określona jako przeciętna (poziom E),
jednakże powiat krasnostawski zlokalizowany jest w bezpośredniej bliskości powiatu świdnickiego –
którego potencjalna atrakcyjność inwestycyjna została określona dość wysoko – poziom C.
Rysunek 13 Zróżnicowanie przestrzenne potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej powiatów
województwa lubelskiego z uwzględnieniem najbardziej atrakcyjnych sekcji
Źródło: „Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2014. Raport syntetyczny”
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 59 z 123
Podobnie przedstawia się sytuacja, jeżeli chodzi o ocenę potencjalnej atrakcyjności Gminy Gorzków
pośród pozostałych gmin województwa lubelskiego z uwzględnieniem najbardziej atrakcyjnych sekcji
(C - przemysł przetwórczy, G - handel i naprawy, I – turystyka i gastronomia, M – działalność
profesjonalna, naukowa i techniczna). Potencjalna atrakcyjność Gminy Gorzków została określona
jako przeciętna (poziom E). Niemniej jednak Gmina Gorzków zlokalizowana jest w bezpośredniej
bliskości jednostek samorządu terytorialnego, których potencjalna atrakcyjność inwestycyjna została
określona wysoko: gmina wiejska Krasnystaw (poziom C), gmina miejska Krasnystaw (poziom B,
ponadprzeciętne oceny dla sekcji: C i G), co obrazuje poniższy rysunek.
Rysunek 14 Zróżnicowanie przestrzenne potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej gmin
województwa lubelskiego z uwzględnieniem najbardziej atrakcyjnych sekcji
Źródło: „Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2014. Raport syntetyczny”
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 60 z 123
Na terenie województwa lubelskiego funkcjonują trzy specjalne strefy ekonomiczne:
SSE Mielecka, podstrefa: m. Lubartów, m. Lublin, m. Radzyń Podlaski, m. Zamość.
SSE Starachowicka podstrefa: m. Puławy.
SSE Tarnobrzeska podstrefa: gm. Horodło, gm. Janów Lubelski, gm. Łuków, gm. Poniatowa,
gm. Ryki, gm. Tomaszów Lubelski, m. Kraśnik, m. Tomaszów Lubelski, m. Łuków.
Rysunek 15 Rozmieszczenie specjalnych stref ekonomicznych na terenie województwa lubelskiego
Źródło: „Atrakcyjność inwestycyjna regionów 2014. Raport syntetyczny”
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 61 z 123
1.4.1 Główni pracodawcy
Na terenie Gminy Gorzków nie ma zlokalizowanych dużych zakładów pracy zatrudniających
mieszkańców. Przeważają jednoosobowe podmioty gospodarcze oraz firmy rodzinne niezatrudniające
pracowników. Główne obszary działalności to handel detaliczny i usługi (głównie w branży: skupu
owoców, drzewnej i remontowo-naprawczej).
Największymi pracodawcami z sektora publicznego są: Urząd Gminy Gorzków wraz z podległymi
jednostki organizacyjnymi tj. szkoły – Gimnazjum i Szkoła Podstawowa oraz Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej w Gorzkowie-Osadzie.
1.4.2 Struktura podstawowych branż gospodarki
Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego w Gminie Gorzków występuje duże
rozdrobnienie w sferze rodzajów prowadzonej działalności gospodarczej. Liczba podmiotów
gospodarczych na omawianym obszarze w ciągu ostatnich sześciu lat wzrosła, ze 108 w 2009 r. do
143 w 2014 r., a więc o 35 podmiotów gospodarczych (32,4%).
Szczegółowe zestawienie dotyczące ilości podmiotów gospodarczych wg klasyfikacji PKD 2007
przedstawia poniżej zaprezentowana tabela.
Tabela 13 Ilość podmiotów gospodarczych w Gminie Gorzków wg klasyfikacji PKD 2007
Sekcja PKD 2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Ogółem 108 120 119 125 132 143
A - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i
rybactwo 7 10 10 9 10 11
C - przetwórstwo przemysłowe 4 4 4 6 6 7
F- budownictwo 4 6 2 4 7 7
G - handel hurtowy i detaliczny, naprawa
pojazdów samochodowych, włączając
motocykle
44 49 49 49 52 59
H - transport i gospodarka magazynowa 11 10 7 7 6 5
I - działalność związana z
zakwaterowaniem i usługami
gastronomicznymi
1 1 1 3 3 1
J - informacja i komunikacja 0 0 1 1 0 0
K - działalność finansowa i
ubezpieczeniowa 6 7 7 7 9 11
L - działalność związana z obsługą rynku
nieruchomości 3 3 3 3 3 3
M - działalność profesjonalna, naukowa i
techniczna 5 6 5 5 4 7
N - działalność w zakresie usług
administrowania i działalność wspierająca 1 1 2 1 2 1
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 62 z 123
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Z analizy danych dotyczących podmiotów gospodarczych w Gminie Gorzków według sekcji PKD
2007 wynika, że pod koniec 2014 r. na jej terenie dominowały przedsiębiorstwa prowadzące
działalność w zakresie:
G - handlu hurtowego i detalicznego, napraw pojazdów samochodowych, włączając
motocykle – 41,3%.
S - pozostałej działalności usługowej i T - gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników
– 12,6%.
K - działalności finansowej i ubezpieczeniowej – 7,7 %.
A - rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa – 7,7%.
Wykres 4 Liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Gorzków w 2014 r. wg klasyfikacji PKD 2007
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
11
7
7
59
5
1
0
11
3
7
1
4
2
2
5
18
0 10 20 30 40 50 60 70
A
C
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S i T
O - administracja publiczna i obrona
narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia
społeczne
4 4 4 4 4 4
P - edukacja 4 3 3 3 2 2
Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna 2 2 2 2 2 2
R- działalność związana z kulturą,
rozrywką i rekreacją 2 2 4 5 5 5
S - pozostała działalność usługowa i T -
gospodarstwa domowe zatrudniające
pracowników
10 12 15 16 17 18
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 63 z 123
1.4.3 Ilość podmiotów gospodarczych
Dominującym sektorem działalności gospodarczej na terenie Gminy Gorzków jest rolnictwo
indywidualne. Produkcja rolna jest głównym źródłem utrzymania większości mieszkańców Gminy.
Sektor ten przeżywa duże trudności w związku ze spadkiem opłacalności produkcji rolniczej, co
bezpośrednio wpływa na poziom zamożności mieszkańców. Jednakże dynamika liczby podmiotów
gospodarczych na terenie Gminy Gorzków wskazuje na ich stopniowy wzrost od 2011 r.
Wykres 5 Dynamika liczby podmiotów gospodarczych w Gminie Gorzków w latach 2008-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Struktura własnościowa podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON
działających na terenie Gminy Gorzków wskazuje na znaczną przewagę sektora prywatnego nad
sektorem publicznym.
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że na koniec 2014 r. na terenie Gminy Gorzków
funkcjonowało 143 podmioty gospodarki narodowej, z czego w sektorze prywatnym – 137
podmiotów, a jedynie 6 w sektorze publicznym (z czego 4 stanowią samorządowe jednostki prawa
budżetowego).
Charakterystykę podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w Gminie
Gorzków, uwzględniającą podział wg sektorów własnościowych (sektor publiczny, sektor prywatny)
obrazuje poniższa tabela.
108
120 119125
132
143
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2009 2010 2011 2012 2013 2014
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 64 z 123
Tabela 14 Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON w Gminie Gorzków w
latach 2008-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Stopień rozwoju przedsiębiorczości obrazuje wskaźnik podmiotów wpisanych do rejestru REGON na
10 000 ludności, który dla Gminy Gorzków w 2014 r. wyniósł 395. Jest on zdecydowanie niższy od
wskaźnika dla powiatu krasnostawskiego (563) i niższy w stosunku do województwa lubelskiego
(799).
Przedsiębiorczość mierzy się również wskaźnikiem liczby osób prowadzących działalność
gospodarczą na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym. Dla Gminy Gorzków wskaźnik ten
osiągnął wartość 67,9, czyli również zdecydowanie mniej niż średnia dla powiatu krasnostawskiego
(92,1) oraz średnia dla województwa lubelskiego (128).
Tabela 15 Podmioty gospodarki narodowej w 2014 r. - wskaźniki
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Podmioty wg sektorów własnościowych
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Podmioty gospodarki
narodowej ogółem 104 108 120 119 125 132 143
Sektor publiczny -
ogółem 9 9 8 8 8 6 6
Sektor publiczny -
państwowe i samorządowe
jednostki prawa
budżetowego
7 7 6 6 6 4 4
Sektor prywatny - ogółem 95 99 112 111 117 126 137
Sektor prywatny - osoby
fizyczne prowadzące
działalność gospodarczą
80 83 94 92 97 104 113
Sektor prywatny - spółki
handlowe 0 0 1 1 1 2 2
Sektor prywatny -
spółdzielnie 3 3 3 3 3 3 3
Sektor prywatny -
stowarzyszenia i
organizacje społeczne
0 0 0 0 0 1 1
Województwo lubelskie Powiat krasnostawski Gmina Gorzków
Podmioty wpisane do
rejestru REGON na 10 tys.
ludności
799 563 395
Podmioty na 1000
mieszkańców w wieku
produkcyjnym
128 92,1 67,9
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 65 z 123
1.4.4 Rolnictwo
Dominującym działem gospodarki gminnej jest rolnictwo. W zakresie użytkowania ziemi na ogólną
powierzchnię 9668,1490 ha, użytki rolne stanowią aż 9132,9698 ha, z czego na grunty orne 7544,7226
ha, sady 175,1091ha, łąki 349,9186 ha, pastwiska 70,1706 ha, lasy i grunty leśne 993,0489 ha oraz
pozostałe grunty nieużytki - 535,1792 ha.
Gleby występujące na terenie Gminy Gorzków należą do obszaru o najwyższej wartości rolniczej
przestrzeni produkcyjnej. W Gminie przeważają gleby III i IV klasy bonitacyjnej, których udział w
gruntach ornych wynosi ponad 80%.
Na terenie Gminy dominuje model gospodarstw rodzinnych zorientowanych na produkcję zbóż,
buraków cukrowych i rzepaku. Mniejsze znaczenie odgrywa hodowla. Około 45% mieszkańców
Gminy pracuje w rolnictwie prowadząc indywidualne gospodarstwa o małej i średniej powierzchni.
Na przestrzeni ostatnich latach znacznie rozwinęło się sadownictwo oraz uprawa owoców miękkich
(jabłka, maliny, truskawki, porzeczki).
Tabela 16 Użytkowanie gruntów na terenie Gminy Gorzków (w ha) Pozycja Ogółem
Powierzchnia ogółem (ha) 9668,1490
Powierzchnia użytków rolnych ogółem 9132,9698
Grunty orne 7544,7226
Sady 175,1091
Łąki 349,9186
Pastwiska 70,1706
Lasy i grunty leśne 993,0489
Pozostałe grunty i nieużytki 535,1792
Źródło: UG Gorzków
Według analizy danych z Powszechnego Spisu Rolnego 2010 na obszarze Gminy Gorzków
funkcjonowało 915 gospodarstw rolnych, z czego 857 prowadziło działalność rolniczą (93,7%).
Tabela 17 Struktura gospodarstw rolnych w Gminie Gorzków na tle powiatu krasnostawskiego
(wg Powszechnego Spisu Rolnego 2010)
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS (PSR, 2010)
Gmina
Liczba gospodarstw rolnych Struktura powierzchni gospodarstw rolnych
ogółem prowadzących
dział. rolniczą do 1 ha
1 – 5
ha
5 – 10
ha
10-15
ha
powyżej
15 ha
Gmina Gorzków 915 857 171 289 248 116 91
Powiat
krasnostawski 10515 10135 2258 3953 2488 908 908
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 66 z 123
W strukturze gospodarstw rolnych zdecydowanie dominują małe gospodarstwa rolne o powierzchni
od 1 do 5 ha, których liczba wynosiła 289 szt. (31,6%) i średnie gospodarstwa rolne o powierzchni od
5 do 10 ha, których liczba wynosiła 248 szt. (27,1%).
Uwagę zwraca również duża liczba gospodarstw rolnych o powierzchni do 1 ha, które stanowią 18,7%
zasobów obszaru Gminy Gorzków. W strukturze agrarnej opisywanego obszaru najmniejszy udział
miały duże gospodarstwa rolne, których powierzchnia wynosiła od 10-15 ha – 116 sz. (12,7 %
wszystkich gospodarstw rolnych) oraz gospodarstwa powyżej 15 ha – 91 szt., stanowiące 9,9 %
gospodarstw rolnych funkcjonujących na terenie Gminy Gorzków.
Wg danych z Powszechnego Spisu Rolnego 2010 liczba gospodarstw rolnych ogółem działających na
terenie Gminy Gorzków stanowiła jedynie 8,7% gospodarstw rolnych powiatu krasnostawskiego.
Podobnie sytuacja wyglądała, jeżeli chodzi o liczbę gospodarstw rolnych prowadzących działalność
rolniczą z terenu Gminy Gorzków, które stanowiły 8,5% gospodarstw rolnych prowadzących
działalność rolniczą z terenu powiatu krasnostawskiego.
Wykres 6 Struktura gospodarstw rolnych w Gminie Gorzków (wg Powszechnego Spisu Rolnego
2010)
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS (PSR, 2010)
171
289248
116
91
do 1 ha 1 – 5 ha 5 – 10 ha 10-15 ha powyżej 15 ha
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 67 z 123
1.4.5 Turystyka
Walory krajobrazowe oraz przyrodnicze stwarzają podstawy do rozwoju turystyki na obszarze Gminy
Gorzków, co może być jednym ze sposobów przeciwdziałania bezrobociu i bodźcem do rozwoju
przedsiębiorczości w sferze turystyczno-usługowej. Rzeźba terenu daje możliwości do uprawiania
sportów zimowych, jak również turystyki konnej i pieszej. Klimat, który charakteryzuje się
największym usłonecznieniem w Polsce, a także długo utrzymująca się pokrywa śnieżna w zimie,
predysponuje do przyjazdu turystów na teren Gminy.
Atutem Gminy niewątpliwie jest dogodne położenie komunikacyjne przy drodze wojewódzkiej
Krasnystaw – Kraśnik oraz rozwinięta sieć dróg lokalnych. Dojazd samochodem do Lublina, czy do
portu lotniczego w Świdniku zajmuje nie więcej niż 60 min.
Gmina Gorzków to obszar o dużych wartościach przyrodniczych i kulturowych. Gminę przecina rzeka
Żółkiewka, która stanowi dopływ Wieprza. Dolina rzeki wypełniona torfami musiała stanowić w
przeszłości trudną do pokonania zaporę, zwłaszcza w okresie wiosennych roztopów.
Rysunek 16 Panorama miejscowości Wielobycz
Źródło: UG Gorzków
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 68 z 123
Przez teren Gorzkowa prowadził ważny szlak handlowy z Małopolski w kierunku Lwowa. Obecnie
dolina rzeki wraz ze zbiornikami wodnymi w Gorzkowie i Wielobyczy może być wykorzystana do
celów rekreacyjnych i turystycznych.
Walorem Gminy Gorzków jest też bogata rzeźba terenu, zwłaszcza w rejonie Wielobycz-Olesin-
Bobrowe-Wielkopole oraz brak procesów urbanizacyjnych na znaczną skalę. Liczne wąwozy i
parowy, różnice wysokości tworzą charakterystyczny i rzadki obszar przyrodniczo-krajobrazowy,
który z jednej strony powinien zostać poddany ochronie systemowej, a z drugiej daje podstawy do
wykorzystania w celach promocji Gminy, jako miejsca rekreacji i zamieszkania.
Poza zasobami przyrodniczymi Gmina Gorzków posiada walory kulturowe, dowodzące bogatej
przeszłości Gorzkowa. Są to obiekty sakralne i świeckie, będące licznych wzmianek w opracowaniach
naukowych. W wieku XV i XVII funkcjonowały tutaj rody, których przedstawiciele zajmowali
najwyższe stanowiska Królestwie Polskim i Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Wreszcie w ziemi
gorzkowskiej urodziło się wielu patriotów, będących przykładem bezgranicznego poświecenia dla
dobra Polski. Jest wielka potrzeba pamięci o tych postaciach, konieczność ich upamiętnienia,
zachowanie tego, co wartościowe. Ma to również duży potencjał promocyjny, przyciągający
skupiający uwagę ludzi z zewnętrz na obszarze Gorzkowa.
Nasycenie tego miejsca gospodarstwami agroturystycznymi, obiektami noclegowymi, restauracjami,
które umiejętnie połączyłyby elementy lokalnego dziedzictwa i współczesności oraz rozwój
podstawowej infrastruktury pieszej i rowerowej, rekreacyjnej i sportowej, mogłoby zapewnić
aktywizację tego regionu.
1.4.6 Identyfikacja podstawowych problemów
Na podstawie analizy danych dotyczących zagadnień z obszaru „Strefa gospodarcza” dokonano
identyfikacji podstawowych problemów rozwoju Gminy Gorzków w tym zakresie. Najistotniejsze
problemy zostały przedstawione i skategoryzowane pod względem ważności w poniższej tabeli.
Tabela 18 Strefa gospodarcza – identyfikacja podstawowych problemów
Objaśnienia: Stopniowanie ważności: I – ważne problemy; II – ważniejsze problemy; III- najważniejsze
problemy
Problem Kategoria ważności
Typowo rolniczy charakter Gminy - brak istotnych pracodawców poza
rolnictwem. III
Niska dochodowość działalności rolniczej. III
Brak odpowiednio rozwiniętej infrastruktury turystycznej. III
Niewykorzystany potencjał turystyczny. III
Niewystarczająca promocja walorów kulturowych i przyrodniczy Gminy. II
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 69 z 123
1.5 Infrastruktura techniczna
1.5.1 Infrastruktura komunikacyjna i transportowa
Infrastruktura drogowa
Drogą odgrywającą najważniejszą rolę w transporcie jest droga wojewódzka nr 842 o długości 10,623
km łącząca Krasnystaw – Gorzków – Wysokie - Rudnik Szlachecki. Ogólna długość dróg na terenie
Gminy Gorzków wynosi 84,623 km, z czego 60,732 km jest utwardzonych. Na terenie Gminy
znajdują się drogi powiatowe o łącznej długości 44 km, z których 39 km jest utwardzona, łączą one
większość miejscowości z terenu Gminy z drogą wojewódzką. Drogi gminne o długości 30 km, z
czego tylko 10,5 km jest utwardzona asfaltem, uzupełniają system komunikacyjny14.
Tabela 19 Wykaz dróg z terenu Gminy Gorzków (stan na sierpień 2015 r.)
14 Plan gospodarki niskoemisyjnej w Gminie Gorzków na lata 2015-2020, s. 20
Lp. Nr drogi Przebieg drogi
1 109676 L dr.pow.2128L Antoniówka - Kol. Orchowiec - dr.pow.3104L
2 109711 L dr.woj.842 - Wielkopole - Widniówka (koniec zabudowy)
3 109712 L dr.woj.842 - Wielkopole - Wiśniów - Piaski Szlacheckie - dr.pow.3114L
4 109713 L dr.woj.842 – Gorzków-Osada - Gorzków - Góry - Wiśniów - dr.gm.109712L
5 109714 L dr.woj.842 - Chorupnik - dr.pow.3105L Gorzków
6 109715 L dr.woj.842 - do końca Kol. Borów
7 109716 L dr.pow.3105L - przez wieś Kol. Czysta Dębina
8 109717 L dr.pow.2128L Antoniówka - Bogusław
9 109718 L dr.pow.2126L Orchowiec - dr.gm.109719L
10 109719 L dr.pow.3117L Orchowiec - gr. gminy Rybczewice (Izdebno)
11 109720 L dr.gm.109719L - Orchowiec - dr.pow.3117L
12 109721 L dr.pow.3119L Olesin - Kol. Wielobycz - dr.woj.842
13 109722 L dr.pow.3105L – Gorzków-Osada (w kier. wagi buraków)
14 109723 L dr.pow.2126L - Felicjan - dr.pow.3118L (Bobrowe)
15 109724 L dr.pow.2126L - Felicjan - Wirtka
16 109725 L dr.pow.3116L - przez wieś Baranica
17 109726 L dr.gm.109717L - Bogusław (do lasu)
18 109727 L dr.gm.109717L - Bogusław (do lasu)
19 109728 L dr.gm.109715L - Kol. Borów - Borów (dr.woj.842)
20 109729 L dr.woj.842 - Chorupnik - Kol. Chorupnik dr.pow.3114L
21 109730 L dr.gm.109713L - Góry (koniec zabudowań)
22 109731 L Gorzków-Osada ul. Nadrzeczna (dr.woj.842 - koniec zabudowań)
23 109732 L Gorzków-Osada ul. Rynkowa (w stronę kościoła)
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 70 z 123
Źródło: http://www.zdw.lublin.pl/wykaz_drog_p_89.html
W latach 2011-2015 przeprowadzono szereg modernizacji i remontów dróg, które znaczenie
zwiększyły poprawę bezpieczeństwa na terenie Gminy Gorzków, jednak wciąż istnieje potrzeba
przeprowadzenia wielu zadań związanych z poprawą dostępności komunikacyjnej Gminy i jakości
dróg.
Wykaz inwestycji z zakresu modernizacji dróg zrealizowanych przez Gminę Gorzków w latach
2011 – 201515:
Modernizacja drogi dojazdowej do gruntów rolnych w miejscowości Borów w km 0+000 –
0+527 I etap
Wartość inwestycji (umowa z wykonawcą) wyniosła 167 346, 98 zł., wartość dotacji Funduszu
Ochrony Gruntów Rolnych wyniosła 60 000, 00 zł. Środkami FOGR dysponuje Województwo
Lubelskie. Zakres rzeczowy: roboty ziemne – koryto - 2 108 m2; wykonanie podsypki piaskowej
grubości 10 cm – 2 108 m2; nawierzchnia z płyt typu JOMB m2 - 1 054 m2; umocnienie przestrzeni
między płytami i pobocza z kruszyw łamanych gr. 12 cm - 1 054 m2.
15UG Gorzków, wykaz na podstawie: http://gorzkowskie.eu/inwestycje
24 109733 L Gorzków-Osada ul. Nowa (dr.woj.842 - dr.gm.109734L)
25 109734 L Gorzków-Osada ul. Partyzantów (ul. Rynkowa - dr.pow.3105L)
26 109735 L Gorzków-Osada ul. Cicha (ul. Nadrzeczna - dr.woj.842)
27 109736 L dr.pow.3118L - przez wieś Bobrowe
28 109737 L dr.gm.109712L - koniec zabudowy wsi Wiśniów
29 110030 L
droga położona na działkach o numerach ewidencyjnych: 401, 361 obręb Piaski
Szlacheckie oraz 833, 453, 999 obręb Wiśniów, na odcinku od drogi powiatowej
3114L - Piaski Szlacheckie - Wiśniów - do drogi gminnej 109712L
30 110031 L
droga położona na działkach o numerach ewidencyjnych: 962 obręb Wielkopole,
526 obręb Gorzków-Osada oraz 1531/2 obręb Gorzków-Wieś, na odcinku od
drogi wojewódzkiej 842 - Wielkopole - Felicjan - do drogi powiatowej 2126L
31 110032 L droga położona na działce o numerze ewidencyjnym: 87 obręb Bobrowe, na
odcinku od drogi powiatowej 3118L - Bobrowe - do drogi powiatowej 3119L
32 110033 L droga położona na działce o numerze ewidencyjnym 169 obręb Wielobycz, na
odcinku od drogi powiatowej 3118L - Wielobycz - do drogi gminnej 109721L
33 110072 L
droga położona na działkach o numerach ewidencyjnych: 443, 284, 307 obręb
Czysta Dębina Kolonia; 219 obręb Baranica; 400, 216/2 obręb Bogusław od drogi
powiatowej nr 3105L Czysta Dębina-Baranica-Bogusław do drogi gminnej nr
109727L
34 110073 L droga położona na działkach o numerach ewidencyjnych: 174, 70 obręb Góry od
drogi powiatowej nr 3114L Chorupnik - Góry do drogi wojewódzkiej nr 842
35 110074 L droga położona na działkach o numerach ewidencyjnych; 426, 425 obręb Olesin
od drogi gminnej nr 109721L Olesin do granicy Gminy
36 110075 L droga położona na działkach o numerach ewidencyjnych: 181/3, 155 obręb
Bobrowe od drogi powiatowej nr 3118L Bobrowe do drogi gminnej nr 110032L
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 71 z 123
Modernizacja drogi dojazdowej w m. Bogusław, nr dz. 144 w km 0+179 – 0+984 o długości
odcinka 805 m
Wartość inwestycji (umowa z wykonawcą) wyniosła 182 400, 48 zł. Wykonano: profilowanie i
zagęszczanie istniejącego podłoża – 2978,5 m2; warstwa górna podbudowy z kruszyw łamanych –
2978,5 m2; warstwa wyrównawcza z mieszanki mineralno- bitumiczno asfaltową gr. 2 cm – 2817,5 m2
(135,24 t); skropienie emulsją asfaltową – 2817,5 m2; nawierzchnia z mieszanki mineralno-
bitumiczno asfaltową gr. 3 cm – 2817,5 m2; umocnienie pobocza z kruszyw łamanych szer. 30 cm, gr.
10 cm - 483 m2.
Partycypacja przy modernizacji dróg powiatowych i wojewódzkich
Udzielono pomocy finansowej w formie dotacji dla powiatu krasnostawskiego na przebudowę drogi
powiatowej Nr 3116L Orchowiec-Baranica – Czysta Dębina o długości 0,590 km w kwocie
131 569,41 zł. Została wykonana dokumentacja techniczna oraz wykonane mapy do sporządzenia
projektu za łączna kwotę 13 097,00 zł.
Remont nawierzchni drogi gminnej Nr 109676 w miejscowości Antoniówka od 0+373 km do
0+877 km o długości 504 m i szerokości pasa drogowego 6 m
Wartość inwestycji (umowa z wykonawcą) wyniosła 70 354,73 zł. Zakres rzeczowy obejmował:
mechaniczne profilowanie istniejącej nawierzchni z kruszywa łamanego do wymaganego profilu –
1562,40 m2; ułożenie warstwy z mieszanki mineralno-bitumicznej asfaltowej o gr. 2 cm (warstwa
wiążąca) – 1512,00 m2 oraz nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych asfaltowych o grubości
3 cm (warstwa ścieralna) – 1512,00 m2. Regulacja poboczy z umocnieniem przy krawędzi jezdni
kruszywem łamanym 0/31,5 (obustronnie), śr gr. 10 cm i szerokość 30 cm – 302,40 m2, plantowanie
gruntu na poboczach do wymaganego spadku poprzecznego – 201,60 m2.
Remont nawierzchni drogi gminnej Nr 109715 L w miejscowości Kolonia Borów od 0+266
do 1+052 km o długości 786 m i szerokości pasa drogowego 5 m
Wartość inwestycji (umowa z wykonawcą) wyniosła 149 798,90 zł. Zadanie obejmowało:
wyrównanie istniejącej podbudowy kruszywem łamanym do wymaganego profilu – 290,82 m3;
ułożenie warstwy z mieszanek mineralno-bitumicznych asfaltowych o grubości 2 cm (warstwa
wiążąca) – 2751,00 m2 oraz nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych asfaltowych o grubości
3 cm (warstwa ścieralna) – 2751,00 m2; umocnienie kruszywem łamanym 0/31,5 poboczy przy
krawędzi jezdni śr. gr. 15 cm i szerokości 30 cm (obustronnie) – 471,60 m2; uzupełnienie i
plantowanie pobocza gruntowego min. 20 cm – 786,00 m2.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 72 z 123
Modernizacja drogi gminnej, dojazdowej do gruntów rolnych, położonej na dz. nr 982/2 i
1821 w miejscowości Chorupnik, gmina Gorzków w km 0+100 – 0+510 o długości odcinka
0,41 km
Wartość inwestycji (umowa z wykonawcą) wyniosła 129 396,00 zł., a wartość dofinansowania ze
środków FOGR 80 000,00 zł. Zakres rzeczowy obejmował: profilowanie istniejącej zdeformowanej
nawierzchni pod warstwy konstrukcyjne projektowanej nawierzchni – 1066,00 m2; roboty ziemne –
193,93 m3; wykonanie podbudowy składającej się z: warstwy odcinającej z piasku zagęszczonej
mechanicznie o grubości 10 cm – 1066 m2; warstwy podsypkowej cementowo-piaskowej
zagęszczonej mechanicznie o gr. 10 cm – 820 m2; warstwy podsypkowej cementowo-piaskowej
zagęszczonej mechanicznie o gr. 5 cm – 246,00; wykonanie nawierzchni z płyt wielootworowych -
820 m2; odwodnienie: ścieki z elementów betonowych gr. 15 cm na podsypce cementowo-piaskowej –
410,00 m.; pobocza: koryta gł. 10 cm o szerokości 20 cm wykonywane na poszerzeniach przy
krawędzi jezdni – 164,00 m2; profilowanie i zagęszczanie podłoża, podbudowa – 164,00 m2.
Remont drogi gminnej w miejscowości Widniówka w km 1+657-2+337 długość odcinka 0,68
km
Wartość zadania wyniosła 41 061,27 zł. Wkład finansowy Gminy 29 307,13 zł. W ramach realizacji
zadań własnych poniesiono również wydatki na zakup kruszywa materiałów na potrzeby bieżącego
utrzymania dróg gminnych w kwocie ok. 100 000,00 zł.
Partycypacja przy modernizacji dróg powiatowych i wojewódzkich
Udzielono pomocy finansowej w formie dotacji dla powiatu krasnostawskiego na przebudowę drogi
powiatowej Nr 3117 Łopiennik Górny-Orchowiec o łącznej długości 1,264 km. Gmina
współfinansowała drogę na poziomie 50 % inwestycji, w kwocie 199 886,98 zł. Remont chodnika w
miejscowości Gorzków-Osada w ciągu drogi wojewódzkiej nr 842 w km 54+810 – 55+096,00 – 286
mb. Zadanie wykonywane wspólnie z Zarządem Dróg Wojewódzkich w Lublinie przy
współfinansowaniu Gminy Gorzków na poziomie 60% inwestycji, w kwocie 154 752,00 zł.
Modernizacja drogi gminnej dojazdowej do gruntów rolnych w m. Gorzków-Wieś, nr działki
413, km 0+402 – 0+740
Szczegółowy zakres rzeczowy inwestycji zawierał: wyrównanie istniejącego profilu przez
mechaniczne profilowanie pod warstwy konstrukcyjne projektowanej nawierzchni – 1216,80 m2;
wykonanie warstwy odcinającej z piasku o grubości warstwy 10 cm po zagęszczeniu – 1216,80 m2;
warstwy podsypkowe cementowo-piaskowe zagęszczane mechanicznie o gr. 10 cm, pod płyty
ażurowe żelbetowe o wymiarach 100x75x12,5 cm – 676,00 m2; nawierzchnie z płyt wielootworowych
(płyty o pow. do 1 m2) – budowa, wypełnienie otworów w płytach kruszywem 0/31,5 – 676,00 m2;
wykonanie odwodnienia z elementów betonowych 60x50x15 cm na podsypce cementowo-piaskowej o
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 73 z 123
gr. 7 cm – 338,00 m, utwardzenie poboczy na szerokości 0,5 m przy krawędzi jezdni kruszywem
łamanym 0/31,5 o grubości 12 cm ze spadkiem poprzecznym 6% w kierunku jezdni; ręczne
plantowanie pozostałej części poboczy gruntowych o szerokości 0,5 m ze spadkiem pobocza
utwardzonego 6% - 338,00 m2. Wartość umowy z wykonawcą wyniosła 96 133, 20 zł, a wielkość
dotacji z Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych wynosi 40 000,00 zł.
Remonty dróg gminnych w miejscowościach: Orchowiec, Felicjan i Gorzków-Osada
1. Remont drogi gminnej nr 109718 L w miejscowości Orchowiec w km 0+000 – 0+630, długość
odcinka 0, 630 km. Profilowanie i zagęszczanie podłoża wykonywane mechanicznie pod warstwy
konstrukcyjne nawierzchni w km 0+530 – 0+630 – 437, 00 m2, wyrównanie istniejącej nawierzchni
mieszanką mineralno-bitumiczną asfaltową mechanicznie średnio 75 kg/m2 w km 0+000 – 0+588 –
220,79 m2, nawierzchnie z mieszanek mineralno-bitumicznych asfaltowych o grubości 3 cm (warstwa
ścieralna) w km 0+000 – 0+588 - 2949,37 m2, nawierzchnie z mieszanek mineralno-bitumicznych
asfaltowych o grubości 5 cm (warstwa ścieralna) w km 0+588 – 0+630 – 147 m2, utwardzenie
poboczy kruszywem łamanym średniej grubości 7 cm i szerokości 40 cm – 504,00 m2. Wartość
umowy z Wykonawcą – 118 482,30 zł.
2. Remont drogi gminnej nr 109724L w miejscowości Felicjan w km 0+000 – 0+330 o długości
odcinka 0, 33 km. Wyrównanie istniejącej nawierzchni mieszanką mineralno-bitumiczno-asfaltową
mechanicznie średnio 75 kg/m2 w km 0+000 – 0+330 – 111,96 ton, nawierzchnie z mieszanek
mineralno-bitumiczno-asfaltowych o grubości 4 cm (warstwa ścieralna) w km 0,000 – 0+330 –
1492,74 m2, utwardzenie poboczy kruszywem łamanym średniej grubości 7 cm i szerokości po 50 cm
– 330 m2. Wartość umowy z Wykonawcą – 67 281,17 zł.
3. Remont drogi gminnej nr 109731 L, ul. Nadrzeczna w miejscowości Gorzków-Osada.
Profilowanie i zagęszczanie podłoża wykonywane mechanicznie pod warstwy konstrukcyjne
nawierzchni w km 0+076 - 0+245 – 422, 50 m2; koryta gł. 20 cm wykonywane w gruntach kat. II-IV
na poszerzeniach jezdni – 169 m2, warstwa dolna podbudowy z kruszyw łamanych 0/31, 5 gr. 20 cm
na poszerzeniu podbudowy – 169 m2, wyrównanie istniejącej podbudowy kruszywem łamanym 0/31,
5 zagęszczonym mechanicznie o gr. 5 cm, - 21,13 m3,regulacja pionowa studzienek dla urządzeń
podziemnych - 11 szt., nawierzchnie z mieszanek mineralno-bitumiczno-asfaltowych o grubości 5 cm
(warstwa ścieralna) w km 0+000 – 0+245 – 1145,81 m2; utwardzenie poboczy kruszywem łamanym
0/31,5 o gr. 5 cm w km 0+076-0+245 – 169 m2.Wartość umowy Wykonawcą – 47500,46 zł. Łączna
wartość inwestycji, jako suma trzech remontowanych dróg wyniosła 233 263, 93 zł.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 74 z 123
Modernizacja drogi gminnej dojazdowej do gruntów rolnych, położonej na działce nr 413 w
miejscowości Gorzków-Wieś od km 0-808 do km 1+208
Zakres robót budowlanych wykonano w następującym zakresie: wyprofilowanie istniejącego podłoża
pod warstwy konstrukcyjne nawierzchni – 1440, 00 m2,wykonanie warstwy odcinającej z piasku gr.
10 cm – 1440, 00 m2, wykonanie podsypki cementowo-piaskowej 1: 4 gr. 10 cm – 1440,00 m2,
ułożenie płyt żelbetowych wielootworowych na podsypce cementowo-piaskowej – 800 m2, ścieki z
elementów betonowych gr. 15 cm na podsypce cementowo-piaskowej wg obmiaru – 400,00 m,
utwardzenie poboczy kruszywem łamanym 0/31,5 grubość 12 cm – 400 m2, plantowanie poboczy
gruntowych na szerokości 0,5 m – 400,00 m2. Wartość robót na podstawie umowy ryczałtowej z
wykonawcą wynosi 134 704,98 zł.
Przebudowa dróg gminnych w miejscowościach Orchowiec i Chorupnik na terenie gminy
Gorzków w 2014 r.
Przebudowa drogi gminnej w Nr 109714L, droga wojewódzka Nr 842 do drogi powiatowej Nr 3105L
w miejscowości Gorzków-Wieś w km 0+010 - 0+437. Przedmiot zamówienia posiada w swym
zakresie: skropienie emulsją asfaltową nawierzchni drogowych (warstwa wiążąca) - 1708, 00 m2;
wykonanie nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych asfaltowych o grubości 2 cm - 1708, 00
m2, skropienie emulsją asfaltową (międzywarstwowe) - 1708, 00 m2, wykonanie nawierzchni z
mieszanek mineralno-bitumiczno-asfaltowych o grubości 3 cm - 1708, 00 m2 (warstwa ścieralna),
wyrównanie profilu poboczy kruszywem kamiennym 0/31, 5 -21, 35 m3, plantowanie poboczy - 213,
50 m2. Wartość robót 72 268, 90 zł. Przebudowa drogi gminnej Nr 109719L Orchowiec-Izdebno w
miejscowości Orchowiec w km 0+003 - 0+672, długość odcinka 0, 669 km. Przedmiot zamówienia
posiada w swym zakresie: profilowanie podłoża pod warstwy konstrukcyjne nawierzchni - 2425, 50
m2, warstwa dolna podbudowy z kruszyw łamanych 0/31, 5 o gr. 20 cm - 2425, 50 m2, nawierzchnie z
mieszanek mineralno-bitumicznych asfaltowych o grubości 3 cm (warstwa wiążąca) - 2425, 50 m2,
skropienie emulsją asfaltową (międzywarstwowe) - 2425,50 m2, wykonanie nawierzchni z mieszanek
mineralno-bitumiczno-asfaltowych (warstwa ścieralna) - 2425,50 m2, wyrównanie poboczy
kruszywem łamanym 0/31,5 -104,85 m2, plantowanie poboczy - 334,50 m2. Wartość robót 199 404,83
zł. Całkowita wartość robót na podstawie umowy ryczałtowej z wykonawca wyniosła 271 673, 73 zł.
Przebudowa dróg gminnych nr 109726 L oraz 109727 L w miejscowości Bogusław
W ramach zadania wyremontowano dwie drogi gminne w miejscowości Bogusław o łącznej długości
0, 668 km. Wyprofilowano i zagęszczono podłoże pod warstwy konstrukcyjne nawierzchni
kruszywem frakcji 0/31, 5; ułożono nawierzchnię z mieszanek mineralno-bitumicznych o grubości do
4 cm oraz utwardzono pobocza kruszywem łamanym. Umowa z wykonawcą została podpisana w dniu
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 75 z 123
18 maja 2015 r. Wartość robót wyniosła 94 070, 05 zł. Zadanie wykonano w terminie do dnia 31 lipca
2015 r.
Modernizacja drogi dojazdowej do gruntów rolnych w miejscowości Borów
Zakres rzeczowy inwestycji obejmuje modernizację drogi gminnej dojazdowej do gruntów rolnych w
miejscowości Borów, nr działki 1811 km 0+527 – 0+892 dł. odc. 0, 365 km poprzez: wykonanie robót
ziemnych, warstw odcinających z piasku, warstw podsypkowych, cementowo-piaskowych,
nawierzchni z płyt wielootworowych typu YOMB oraz utwardzenie poboczy kruszywem. Umowa na
realizacje zadania została podpisana w dniu 21 sierpnia 2015 r. Wartość robót wynosi 92 842, 86 zł.
Roboty zostały zakończone do dnia 30 września 2015 r. Na przedmiotowe zadanie Gmina uzyskała
dofinansowanie w wysokości 40 000, 00 zł. ze środków celowych budżetu Województwa
Lubelskiego.
Transport zbiorowy
Ruch pasażerski w Gminie Gorzków obsługiwany jest przede wszystkim przez komunikację prywatną
oraz w coraz mniejszym stopniu przez komunikację autobusową PKS. Usługi przewozowe
świadczone są głównie na trasach:
Krasnystaw-Gorzków-Żółkiewka.
Krasnystaw-Gorzków-Rudnik.
Gorzków-Orchowiec-Lublin.
W celu realizacji obowiązku zapewnienia dzieciom dowozu do szkół podstawowych i gimnazjalnych
Gmina Gorzków aktualnie wykorzystuje zarówno własne busy szkolne oraz korzysta z usług
przewozowych prywatnej firmy – Przewóz Osób Marta Brzozowska, który realizowany jest na
podstawie biletów miesięcznych.
Telekomunikacja
Na terenie Gminy Gorzków istnieje stacjonarna sieć telekomunikacyjna, będąca własnością Orange
S.A. Korzystają z niej także inni operatorzy. Poza telefonią stacjonarną możliwe jest korzystanie z
usług wszystkich, działających na rynku polskim operatorów: T-Mobile, Orange, Plus, Play.
Dodatkowe usługi oferowane przez operatorów to: Internet, telefon stacjonarny bez linii telefonicznej,
TV. W miejscowości Felicjan znajduje się stacja linii radioliniowych, należąca do EmiTel Sp. z o.o.,
wyposażony w urządzenia nadawcze i nadawczo-odbiorcze, zlokalizowane są tam urządzenia
operatorów sieci GSM/UMTS/HSPA dostawców bezprzewodowego Internetu. Od 2015 r. na terenie
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 76 z 123
Gminy Gorzków działa sieć Internetu szerokopasmowego w oparciu o dwie stacje bazowe LTE w
miejscowościach Orchowiec i Gorzków. Właścicielem tej infrastruktury jest Gmina Gorzków.
1.5.2 Infrastruktura ochrony środowiska
Infrastruktura wodociągowa
Sieć wodociągowa w Gminie Gorzków jest bardzo dobrze rozwinięta. Łączna długość sieci na koniec
2014 r. wynosiła 67,5 km, zaś liczba przyłączy - 1284 sztuk. Pod koniec 2014 r. z sieci wodociągowej
w Gminie korzystało 3599 osób, co daje 98,8% ogółu ludności.
Tabela 20 Sieć wodociągowa w Gminie Gorzków w latach 2009-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Na terenie Gminy Gorzków zlokalizowane są ujęcia wody w miejscowościach:
Czysta Dębina.
Gorzków-Osada.
Widniówka.
Piaski Szlacheckie.
Olesin.
Orchowiec.
Wyszczególnienie Jedn. 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Długość czynnej sieci rozdzielczej km 67,5 67,5 67,5 67,5 67,5 67,5
Przyłącza prowadzące do
budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
szt. 1278 1284 1284 1284 1284 1284
Woda dostarczona gospodarstwom
domowym dam3 80,0 74,4 82,0 84,6 80,1 83,5
Ludność korzystająca z sieci
wodociągowej osoba 3857 3764 3716 3687 3646 3599
Zużycie wody w gospodarstwach
domowych ogółem na 1
mieszkańca
m3 20,4 19,3 21,7 22,6 21,6 22,7
Korzystający z instalacji w %
ogółu ludności % 98,7 98,7 98,8 98,7 98,8 98,8
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 77 z 123
Rysunek 17 Infrastruktura ochrony środowiska w Gminie Gorzków
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych z UG Gorzków
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 78 z 123
Infrastruktura kanalizacyjna
Wysoki stopień zwodociągowania Gminy Gorzków jest niewspółmierny ze stopniem jej
skanalizowania. Długość czynnej sieci kanalizacyjnej od 2011 r. wynosi niezmiennie 14,3 km, jednak
wzrasta liczna przyłączy prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania –
wynoszących w 2014 r. – 239 szt. W porównaniu do 2008 r. nastąpił wzrost liczby przyłączy o 10 szt.
Na koniec 2014 r. z sieci kanalizacyjnej korzystało 872 osób, co stanowi 23,9% ludności Gminy.
Tabela 21 Sieć kanalizacyjna w Gminie Gorzków w latach 2009-2014
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Na terenie Gminy Gorzków funkcjonuje jedna oczyszczalnia ścieków mechaniczno-biologiczna o
przepustowości 100 m3/dobę, zlokalizowana w miejscowości Góry. Obejmuje swym zasięgiem sieć
kanalizacyjną w m. Gorzków-Osada, Gorzków-Wieś (częściowo), Zamostek i Wielkopole.
Ponadto, na obszarze Gminy (w miejscowościach: Antoniówka, Baranica, Bobrowe, Bogusław,
Borów, Borów-Kolonia, Borsuk, Chorupnik, Czysta Dębina, Czysta Dębina-Kolonia, Felicjan,
Gorzków-Osada, Gorzków-Wieś, Góry, Józefów, Olesin, Orchowiec, Piaski Szlacheckie, Widniówka,
Wielkopole, Wielobycz, Wiśniów) zlokalizowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków - wykonane
w technologii z drenażem rozsączającym. Oczyszczają ścieki z budynku lub budynków mieszkalnych
i pozwalają na ich odprowadzenie w stanie oczyszczonym do gruntu. Na terenie Gminy wybudowano
210 szt. przydomowych oczyszczalni ścieków, korzysta z nich ok. 630 osób. W najbliższej przyszłości
zakłada się budowę kolejnych 51 szt. przydomowych oczyszczalni ścieków.
Gospodarka odpadami komunalnymi
W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - od
dnia 1 stycznia 2013 roku, na administrację gminną nałożony został obowiązek organizacji i
zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu odbioru odpadów od mieszkańców Gminy oraz ich
zgodnego z prawem zagospodarowania. Każdy właściciel nieruchomości położonej w obrębie Gminy
Wyszczególnienie Jedn. 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Długość czynnej sieci
kanalizacyjnej km 14,2 14,2 14,3 14,3 14,3 14,3
Przyłącza prowadzące do
budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
szt. 228 228 238 223 205 239
Ścieki odprowadzone dam3 11,2 14 12 15 14,0 15,0
Ludność korzystająca z sieci
kanalizacyjnej osoba 909 887 896 860 815 872
Korzystający z instalacji w %
ogółu ludności % 23,3 23,3 23,8 23,0 22,1 23,9
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 79 z 123
Gorzków, zobowiązany został do wyboru sposobu zbierania odpadów komunalnych powstających w
jego gospodarstwie. Odpady komunalne mogą być zbierane w dwojaki sposób: segregowany lub
niesegregowany. Od sposobu gromadzenia odpadów uzależniona jest wysokość opłaty należna
Gminie z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi. Informację o wybranym sposobie zbiórki
odpadów, mieszkańcy zawarli w specjalnej deklaracji. Właścicielom gospodarstw, którzy złożyli
deklaracje, Gmina nieodpłatnie przekazała w użytkowanie odpowiednie ilości pojemników do
gromadzenia odpadów.
Odpady komunalne z terenu Gminy Gorzków odbierane są przez firmę F.U.H. „A-Zet EKO" Adam
Marchewka, ul. Kłosowskiego 54, 22-300 Krasnystaw, która wyłoniona została do realizacji
niniejszego zadania w drodze przetargu. Zebrane odpady przekazywane są następnie do Zakładu
Zagospodarowania odpadów w Wicentowie „KRAS-EKO” Sp. z o.o. Wincentów, 22- 302 Siennica
Nadolna.
Decyzją Rady Gminy odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców Gminy Gorzków następuje
według ustalonego harmonogramu.
W Gminie Gorzków organizowane są zbiórki elektrośmieci (zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego: pralki, lodówki, telewizory, komputery, czajniki itp.) - realizowane wg
wyznaczonego harmonogramu odbioru..
Ponadto, na terenie Gminy Gorzków funkcjonuje Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych,
zlokalizowany w Gorzkowie-Osadzie przy ul Partyzantów 76. Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów
Komunalnych prowadzi nieodpłatną zbiórkę następujących odpadów komunalnych zebranych
selektywnie: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło, opakowania wielomateriałowe, chemikalia,
zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, meble i inne odpady
wielkogabarytowe, odpady budowlane i rozbiórkowe oraz zużyte opony od pojazdów osobowych.
PSZOK świadczy usługi odbierania odpadów w ostatni piątek miesiąca w godzinach 1200- 1700.
Odpady odbierane są wyłącznie od mieszkańców Gminy Gorzków.
1.5.3 Infrastruktura energetyczna
Dostawcą energii elektrycznej dla Gminy Gorzków jest PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość, która
odpowiada za sprawność, eksploatację, rozwój i modernizację sieci elektrycznej. Za bieżący nadzór i
stan techniczny sieci elektroenergetycznych, jako zarządca sieci odpowiada Rejon Energetyczny
Chełm. Przez teren Gminy Gorzków przebiega linia 220 kV Abramowice – Zamość Mokre. Sieć
napowietrznych linii 15 kV zasilana jest podstawowo ze stacji 110/15 kV Gorzków i Gorzków -
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 80 z 123
Rońsko, zaś rezerwowo z GPZ Rejowiec, Zamość - Janowice, Zamość - Majdan, Mokre, Żółkiewka z
wykorzystaniem Punktu Odłącznikowego Gorzków. Istniejący układ sieci SN umożliwia zapewnienie
pełnej rezerwacji i odpowiedniej pewności zasilania wszystkich odbiorców16.
Gmina Gorzków nie jest obecnie zasilana gazem ziemnym przewodowym z krajowego systemu
gazowniczego. Przez jej teren nie przebiega żadna nitka gazociągowa. W przypadku opracowania
programu gazyfikacji gminy, zakłada się gazyfikację gminy z projektowanego gazociągu wysokiego
ciśnienia i projektowanej stacji redukcyjnej. Zaopatrzenie odbiorców gazu propan-butan dla potrzeb
bytowych związanych z energią potrzebną dla celów przygotowywania posiłków na terenie Gminy
Gorzków realizowane jest za pomocą gazu propan-butan w butlach 11 kg przez okoliczne firmy
prowadzące dystrybucję tego gazu17.
Na obszarze Gminy Gorzków nie ma zorganizowanej gospodarki w zakresie zaopatrzenia i pokrycia
potrzeb cieplnych zarówno mieszkańców, jak i przemysłu. Powyższe potrzeby pokrywane są z
lokalnych źródeł ciepła - kotłownie wbudowane (indywidualne) bądź tradycyjne ogrzewanie piecowe.
System ciepłowniczy Gminy oparty jest na indywidualnych źródłach ciepła – małych kotłowniach
domowych, opalanych przede wszystkim, węglem i drewnem oraz w kilku tylko przypadkach olejem
opałowym. Z takich rozwiązań korzysta większość mieszkańców Gminy Gorzków w celu ogrzania
pomieszczeń i podgrzania ciepłej wody użytkowej. Na potrzeby takiej gospodarki bytowo komunalnej
na terenie Gminy do produkcji ciepła do ogrzania pomieszczeń i podgrzania ciepłej wody użytkowej
wykorzystuje się jako paliwo przede wszystkim węgiel kamienny i drewno18.
Alternatywą dla powyższych surowców są odnawialne źródła energii. Rozwój odnawialnych źródeł
energii jest obecnie jednym z priorytetowych kierunków w polityce władz rządowych i
samorządowych.
Kraje Unii Europejskiej, w tym Polska, skupiają się na wdrożeniu zobowiązań określonych w pakiecie
klimatyczno-energetycznym, przyjętym przez Komisję Europejską w grudniu 2008 roku. Podstawowe
cele pakietu to:
Redukcja emisji CO2 o 20% w roku 2020 w porównaniu do 1990 r.
Wzrost zużycia energii ze źródeł odnawialnych w UE z obecnych 8,5 do 20% w 2020 r., dla
Polski ustalono wzrost z 7 do 15%.
Zwiększenie efektywności energetycznej w roku 2020 o 20%.
16 Założenia do planu zaopatrzenia gminy wiejskiej Gorzków w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, s.
57 – 58 17 Założenia do planu zaopatrzenia gminy wiejskiej Gorzków w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, s.
65 18 Założenia do planu zaopatrzenia gminy wiejskiej Gorzków w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, s.
54
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 81 z 123
Według Wojewódzkiego Programu Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa
Lubelskiego na terenie Gminy Gorzków średnie roczne sumy usłonecznienia w godzinach wynoszą od
1600 do 1650 h/rok a średnie roczne promieniowanie całkowite na granicy 3 700 – 3 800 MJ/m2 a
powyżej 3 800 MJ/m2. Oznacza to, że Gmina dysponuje znacznymi potencjałami, jeśli chodzi o
rozwój energii pochodzącej z promieniowania słonecznego. Energia pozyskiwana ze słońca może być
wykorzystywana do celów grzewczych (ogrzewania pomieszczeń, ogrzewania wody użytkowej),
produkcji prądu (w przypadku modułów fotowoltaicznych). Pozyskiwanie tego typu energii jest dość
przystępne zarówno dla użytkowników indywidualnych, jak i większych inwestorów. Pozyskiwana w
ten sposób energia stanowi alternatywę dla tradycyjnych metod grzewczych, i zapobiega nadmiernej
emisji spalin.
Możliwe jest również wykorzystanie biomasy do produkcji biogazu rolniczego, natomiast nie jest
zalecane wykorzystanie energii wiatru19.
Gmina Gorzków była liderem w projekcie pn. „Energia słoneczna w gminach Gorzków i Rudnik”,
który współfinansowany był ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013, Oś
priorytetowa VI: Środowisko i czysta energia, Działanie 6.2: Energia przyjazna środowisku.
Przedmiotem projektu był zakup i montaż instalacji solarnych do podgrzewania ciepłej wody
użytkowej w 493 indywidualnych budynkach mieszkalnych (Gmina Gorzków – 297, Gmina Rudnik –
196) oraz 9 obiektach użyteczności publicznej z terenu gmin Gorzków i Rudnik. Celem nadrzędnym
projektu była poprawa stanu środowiska naturalnego w gminach: Gorzków i Rudnik przy
jednoczesnym wzroście atrakcyjności gospodarczej i turystycznej regionu wraz z podniesieniem
jakości życia lokalnych społeczności. Celem głównym określonym dla projektu była dywersyfikacja
regionalnych źródeł energii poprzez wykorzystanie energii słonecznej. Zakres projektu obejmował
następujące miejscowości z terenu Gminy Gorzków: Antoniówka, Baranica, Bogusław, Borowe,
Borów, Borów Kolonia, Borsuk, Chorupnik, Czysta Dębina, Czysta Dębina Kolonia, Felicjan,
Gorzków-Osada, Gorzków-Wieś, Góry, Olesin, Orchowiec, Piaski Szlacheckie, Widniówka,
Wielkopole, Wielobycz, Wiśniów, Zamostek20.
1.5.4 Identyfikacja podstawowych problemów
Na podstawie analizy danych dotyczących zagadnień z obszaru „Infrastruktura techniczna”
dokonano identyfikacji podstawowych problemów rozwoju Gminy Gorzków w tym zakresie.
19 Plan gospodarki niskoemisyjnej w Gminie Gorzków na lata 2015-2020, s.5 20 http://www.solary-gorzkowirudnik.eu/o-projekcie/
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 82 z 123
Najistotniejsze problemy zostały przedstawione i skategoryzowane pod względem ważności w
poniższej tabeli.
Tabela 22 Infrastruktura techniczna – identyfikacja podstawowych problemów
Objaśnienia: Stopniowanie ważności: I – ważne problemy; II – ważniejsze problemy; III- najważniejsze
problemy
1.6 Infrastruktura społeczna
1.6.1 Infrastruktura edukacyjna
Obecnie podstawę prawną do funkcjonowania systemu edukacyjnego na terenie Gminy Gorzków
stanowi ustawa o samorządzie terytorialnym oraz ustawa o systemie oświaty21. Organem
prowadzącym szkoły i odpowiadającym za ich działalność jest Gmina Gorzków. Ustrój wewnętrzny
szkół określają w sposób szczegółowy statuty.
W Gminie Gorzków funkcjonują 2 szkoły publiczne, w tym:
Szkoła Podstawowa w Gorzkowie-Osadzie, ul. Główna 7.
Publiczne Gimnazjum w Gorzkowie-Osadzie, ul. Partyzantów 83.
Przy Szkole Podstawowej działa placówka - Odział Przedszkolny, w którym wychowanie
przedszkolne obejmuje dzieci od 3 roku życia.
Do placówek nadzorowanych przez Gminę Gorzków w roku szkolnym 2014/2015 uczęszczało łącznie
311 dzieci, w porównaniu do roku szkolnego 2013/2014 liczba uczniów zmalała o 3 osoby.
Poniżej zaprezentowano szczegółową tabelę prezentująca placówki oświatowe z terenu Gminy
Gorzków.
21 Ustawa z dnia 8 marca o samorządzie gminnym, Dz. U. z 2013 r. poz. 594, 1318 z późn. zm.; Ustawa z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty, Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.
Problem Kategoria ważności
Infrastruktura drogowa wymagająca nakładów finansowych. III
Infrastruktura ochrony środowiska wymagająca znacznych nakładów
finansowych. III
Bardzo mały procent skanalizowania obszaru Gminy. III
Brak sieci gazowej na terenie Gminy. III
Niewielkie wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych. III
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 83 z 123
Tabela 23 Placówki oświatowe z terenu Gminy Gorzków
Źródło: UG Gorzków
Uczniowie oddziałów przedszkolnych, szkoły podstawowej i gimnazjum rozwijają, z pomocą
nauczycieli, swoje zainteresowania w wielu dziedzinach, podejmując rywalizację w różnego rodzaju
konkursach, projektach, programach, zawodach sportowych, olimpiadach przedmiotowych itp. i
osiągają sukcesy na tych polach. Szkoły uczestniczą w wielu programach rządowych, unijnych i
organizacji pozarządowych, co pozwala na rozwijanie wielu umiejętności, a ponadto pozyskiwanie
sporych środków finansowych, w ramach których pokaźnie wzbogacono ofertę edukacyjną, zakupiono
wyposażenie, sprzęt, pomoce dydaktyczne i naukowe.
Szkoły na bieżąco doposażane są w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne, w tym: komputery,
laptopy, tablety, tablice interaktywne i inne. Z roku na rok w coraz szerszym zakresie wykorzystuje się
sprzęt elektroniczny w celu uatrakcyjnienia procesu dydaktycznego. Stały rozwój bazy dydaktycznej
pochłania określone nakłady finansowe. Ograniczone środki budżetowe nie pozwalają w pełni
zaspokoić potrzeb. W związku z tym dodatkowe zakupy możliwe są między innymi dzięki
pozyskiwanym środkom z różnych źródeł (udział w realizacji projektów, pozyskiwanie sponsorów,
pomoc rodziców itp.).
Stan techniczny i funkcjonalność budynków szkół oraz urządzeń sportowo-rekreacyjnych podlega
ciągłej modernizacji. Działania te powodują, że baza lokalowa spełnia określone standardy i normy
użytkowe. Pomimo znacznych nakładów jakie poniesiono na ten cel, należy mieć świadomość ogromu
zadań, których Gmina musi się podjąć. Rozpoczęty kilkanaście lat temu proces modernizacji szkoły
podstawowej pochłania spore środki finansowe, jest realizowany z różnym natężeniem w
poszczególnych okresach. Czynnikiem warunkującym stopień natężenia prac remontowych w głównej
mierze są finanse Gminy. Zmieniające się w dużym tempie otoczenie wymusza różnorodne działania
w zakresie dostosowania szkół do aktualnych wymagań i oczekiwań. Należy przy tym skoncentrować
się na działaniach zmierzających do modernizacji istniejących obiektów pod kątem dostosowywania
Nazwa szkoły Liczba oddziałów Liczba uczniów
Liczba etatów
nauczycielskich
2013/2014 2014/2015 2013/2014 2014/2015 2013/2014 2014/2015
Oddziały Przedszkolne
przy Szkole Podstawowej w
Gorzkowie-Osadzie
5 4 86 76 - -
Szkoła Podstawowa w
Gorzkowie-Osadzie 7
8
141
154
17,00 18,46
Gimnazjum w Gorzkowie-
Osadzie 5 4 87 81 12,00 10,37
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 84 z 123
ich do aktualnych potrzeb. Wprowadzać nowoczesne technologie, wzbogacić o boisko sportowe
gimnazjum, które go nie posiada22.
1.6.2 Infrastruktura sportowo-rekreacyjna
Na terenie Gminy Gorzków działa Gminny Klub Sportowy „Zryw” Gorzków – będący organizacją
o długiej tradycji, klub wystawia równolegle dwie drużyny: juniorów i seniorów, uczestniczy w
rozgrywkach piłkarskich A – klasy.
Bazę sportowo-rekreacyjną w Gminie Gorzków stanowią:
1. Plac zabaw przy Szkole Podstawowej w Gorzkowie-Osadzie – wyposażony w następujące
urządzenia:
a) Zestaw zabawowy w skład, którego wchodzą: pomost z belką – szt. 1; przeplotnia
drewniana – szt. 1; trap schodki – szt. 1; wieża z dachem dwuspadowym i zjeżdżalnią –
szt.1; wieża strażacka – szt. 1.
b) Bujaki (sprężynowce jednoosobowe) – szt. 8.
c) Pomost z bali z dwoma trapami – szt. 1.
d) Ławka z bali z oparciem - szt. 8.
e) Kosz na śmieci – szt. 1.
f) Zabawka wielofunkcyjna - ścianka – szt. 3.
g) Karuzela tarczowa z siedzeniami dla 4 osób – szt. 1.
h) Domki dla dzieci - szt. 3.
i) Trampolina - dla 1-3 osób – szt. 1.
j) Nawierzchnia bezpieczna, syntetyczna - 30 m2.
2. Boisko sportowe przy Szkole Podstawowej w Gorzkowie-Osadzie – nowoczesny obiekt
sportowy, boisko o nawierzchni poliuretanowej, w wymiarach 19x32 m. Posiada cechy
pełnowymiarowego boiska do gry w koszykówkę, siatkówkę oraz boiska do gry w piłkę nożną i
ręczną o niestandardowych wymiarach. Obiekt zawiera mini bieżnię piaskownicą i jest całkowicie
ogrodzony. Boisko wykorzystywane jest przez dzieci i młodzież szkolną oraz udostępniane
mieszkańcom.
3. Boisko piłkarskie w Gorzkowie-Osadzie – obiekt sportowy użytkowany przez klub piłkarski
„Zryw” Gorzków. Boisko posiada wymiary 61, 5-90 m o nawierzchni trawiastej, piłkochwyt
22 Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych Gminy Gorzków w roku szkolnym 2014/2015
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 85 z 123
wysokości 4 m i długości 30 m, dojścia i dojazdy z kostki betonowej – 358 m2, trybuny
systemowe dla 150 osób, kabiny dla zawodników – 2 szt. Na obiekcie odbywają się również
imprezy okolicznościowe, plenerowe – festyny.
4. Hala sportowa przy Gimnazjum w Gorzkowie-Osadzie. Przystosowana do piłki ręcznej,
koszykówki i siatkówki. Ćwiczy na niej młodzież z miejscowego gimnazjum.
1.6.3 Infrastruktura kultury
Głównymi instytucjami kultury w Gminie Gorzków są: Centrum Społeczno-Kulturalne oraz
Gminna Biblioteka Publiczna.
Upowszechnianiem szeroko pojętej kultury w Gminie Gorzków zajmuje się Centrum Społeczno-
Kulturalne mieszczące się w Gorzkowie-Osadzie przy ul. Nadrzecznej 4. Obiekt, w którym wcześniej
było przedszkole oraz gimnazjum, został poddany gruntownej przebudowie oraz zaadoptowany na
potrzeby działalności społeczno kulturalnej. Obecnie znajdują się w nim dwie sale konferencyjne,
zaplecze kuchenne, siłownia, sala do gry w bilard i piłkarzyki oraz pomieszczenia biurowe i socjalne.
W budynku tym działalność prowadzi Gminna Biblioteka Publiczna, będąca samorządową
instytucją kultury i mieści się tu również bezpłatny punkt dostępu do Internetu, wyposażony w 10
stanowisk komputerowych.
W Centrum Społeczno-Kulturalnym odbywają się różne wydarzenia o charakterze społecznym,
kulturalnym, integrujących mieszkańców. Prowadzona jest nauka gry na instrumentach, kółko
filmowo-fotograficzne, odbywają się przeglądy i konkursy recytatorskie, zajęcia dla dzieci i
młodzieży w okresie ferii i wakacji szkolnych.
Przy Centrum prężnie działają następujące zespoły, które biorą udział w różnych wydarzeniach o
znaczeniu regionalnym:
Gorzkowska Kapela Ludowa.
Żeński Zespół Wokalny.
Zespół Kulinarny.
Ponadto, na terenie Gminy Gorzków funkcjonują świetlice wiejskie oraz remizy OSP, sezonowo
pełniące funkcje świetlic wiejskich:
1. Świetlica wiejska w Czystej Dębinie, Czysta Dębina 68.
2. Świetlica wiejska w Baranicy, Baranica 22.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 86 z 123
3. Świetlica wiejska w Chorupniku, Chorupnik 15.
4. Świetlica wiejska w Wielobyczy, Wielobycz.
5. Świetlica wiejska w Borsuku, Borsuk 30.
6. Świetlica wiejska w Bobrowem, Bobrowe 82.
7. Remiza OSP w Wielkopolu, Wielkopole 80.
8. Remiza OSP w Piaskach Szlacheckich, Piaski Szlacheckie 25A.
9. Remiza OSP w Borowie, Borów 114.
10. Remiza OSP w Antoniówce, Antoniówka 38.
11. Remiza OSP w Gorzkowie-Osadzie, ul. Partyzantów 40, Gorzków-Osada.
12. Remiza OSP w Orchowcu, Orchowiec 180.
W celu poprawy jakości życia na obszarze Gminy Gorzków planuje się dalszy rozwój funkcjonalnej i
ogólnodostępnej infrastruktury społecznej w postaci świetlic wiejskich i dostosowanie do funkcji
świetlicowych niewykorzystywanych zasobów lokalowych istniejących remiz strażackich.
Na terenie Gminy Gorzków brak jest kin, teatrów, muzeów.
1.6.4 Infrastruktura ochrony zdrowia i opieki społecznej
Ochrona zdrowia
Podstawowa opieka zdrowotna dla mieszkańców Gminy Gorzków świadczona jest przez:
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej i Lekarz Rodzinny, Tadeusz Basiński.
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Lekarza Rodzinnego, Julitta Kaszycka-Policha.
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Lekarza Rodzinnego, Grażyna Brych-
Pietraś.
Gabinet Stomatologiczny Michał Kyc.
Wszystkie powyżej wymienione zakłady zlokalizowane są w jednym budynku przy ul Nadrzecznej 1
w Gorzkowie-Osadzie.
Na terenie Gminy funkcjonują dwie apteki:
APTEKA NOWA, ul. Główna 21, Gorzków-Osada.
APTEKA FIDECKA, BOCIĄG SPÓŁKA JAWNA, ul. Nadrzeczna 1, Gorzków-Osada.
W przypadku specjalistycznych badań i specjalistycznej opieki szpitalnej, pacjenci kierowani są do
szpitali w Krasnymstawie, Zamościu i Lublinie.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 87 z 123
Pomoc społeczna
Opieka społeczna na terenie Gminy Gorzków podlega działalności Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej, mieszczącego się przy ul. Głównej 9 w Gorzkowie-Osadzie. Ośrodek wykonuje zadania
własne Gminy oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej określone w ustawie o pomocy
społecznej. Podstawowym celem Ośrodka jest organizacja i wykonywanie zadań z zakresu pomocy
społecznej na terenie Gminy Gorzków, a w szczególności:
1. Umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których nie
są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
2. Wsparcie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i
umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
3. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów społecznych.
Działalność w zakresie pomocy społecznej polega na:
1. Przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń.
2. Pracy socjalnej.
3. Prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej.
4. Analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej.
5. Realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych.
6. Rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych
potrzeb23.
Tabela 24 Powody udzielania pomocy przez GOPS w Gorzkowie-Osadzie w latach 2009-2014
Źródło: GOPS w Gorzkowie-Osadzie
23 Statut Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gorzkowie-Osadzie
Powody udzielania pomocy Lata (liczba rodzin)
2009 2010 2011 2012 2013 2014
Ubóstwo 26 42 39 38 42 48
Bezdomność 2 2 - 1 - -
Bezrobocie 34 40 34 37 44 42
Niepełnosprawność 19 20 18 19 18 13
Długotrwała choroba 26 29 23 14 13 17
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i
prowadzeniu gospodarstwa domowego 4 4 10 10 10 8
Potrzeba ochrony macierzyństwa 14 18 11 11 11 12
Alkoholizm 5 5 3 6 5 2
Narkomania - - - - - -
Trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu
zakładu karnego
- - - 1 - -
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 88 z 123
Jak wynika z analizy danych udostępnionych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej niezmiennie
od roku 2009 głównymi powodami przyznawania pomocy społecznej w Gminie Gorzków są ubóstwo
i bezrobocie. Na przestrzeni lat 2009-2014 nie odnotowano udzielenia pomocy przez GOPS z powodu
problemu jakim jest narkomania i tylko jednej rodzinie w 2012 roku przyznano pomoc z tytułu
trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego.
W roku 2014 pomocą z tytułu ubóstwa objętych było 48 rodzin. Pośród najczęstszych powodów
udzielenia pomocy społecznej w Gminie wymienia się również bezrobocie, przyczyniające się do
trudnej sytuacji materialnej rodzin - w 2014 roku pomocą z tego tytułu objętych zostało 42 rodziny.
Zjawiskami występującymi w mniejszej skali są:
Długotrwała choroba - w 2014 roku pomocą z tego tytułu objętych zostało 17 rodzin.
Niepełnosprawność - w 2014 roku pomocą z tego tytułu objętych zostało 13 rodzin.
Potrzeba ochrony macierzyństwa - w 2014 roku pomocą z tego tytułu objętych zostało 12
rodzin.
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa
domowego - w 2014 roku pomocą z tego tytułu objętych zostało 8 rodzin.
Alkoholizm - w 2014 roku pomocą z tego tytułu objętych zostało 2 rodziny.
1.6.5 Identyfikacja podstawowych problemów
Na podstawie analizy danych dotyczących zagadnień z obszaru „Infrastruktura społeczna” dokonano
identyfikacji podstawowych problemów rozwoju Gminy Gorzków w tym zakresie. Najistotniejsze
problemy zostały przedstawione i skategoryzowane pod względem ważności w poniższej tabeli.
Tabela 25 Infrastruktura społeczna – identyfikacja podstawowych problemów
Problem Kategoria
ważności
Występujące problemy społeczne – w szczególności ubóstwo, bezrobocie. III
Infrastruktura szkolna wymagająca nakładów finansowych. II
Niedostatecznie rozwinięta i wyposażona infrastruktura sportowa. II
Niedostatecznie rozwinięta i wyposażona infrastruktura kultury. II
Niewystarczający dostęp do opieki zdrowotnej (brak specjalistów na terenie
Gminy). III
Objaśnienia: Stopniowanie ważności: I – ważne problemy; II – ważniejsze problemy; III- najważniejsze
problemy
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 89 z 123
1.7 Zarządzanie
1.7.1 Możliwości budżetowe Gminy Gorzków
Budżet Gminy jest rocznym planem finansowym dochodów i wydatków oraz przychodów i wydatków
jednostki samorządu terytorialnego, przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw
pomocniczych itp. Jest uchwalany w formie uchwały budżetowej. Konstrukcja treści budżetu jest
wyznaczona przez zespół zasad budżetowych, wśród których najważniejsze znaczenie mają zasady:
jedności, jawności, uprzedniości, równowagi, szczegółowości. Możliwości rozwoju Gminy limitują
dochody budżetowe.
Tabela 26 Dochody i wydatki Gminy Gorzków w latach 2008-2014 (w zł)
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GU
Gmina Gorzków w 2014 r. osiągnęła dochody równe 14269458,66 zł, natomiast wydatki wynosiły
14609259,38 zł. Rok 2014 zakończył się ujemnym wynikiem finansowym: -339800,72 zł.
W porównaniu z poprzednimi latami jest to gorszy wynik, szczególnie, iż zakończył się on deficytem,
natomiast w latach 2012-2013 budżet wykazał nadwyżkę w wysokości: 2012 r. – 238730,44 zł,
2013 r. – 165936,03 zł.
Jak wynika z danych GUS, w 2014 r. dochody na 1 mieszkańca w Gminie Gorzków wyniosły 3887,08
zł, czyli zdecydowanie więcej niż w powiecie krasnostawskim (2 968,41 zł). Dostrzega się również
dużą różnicę, jeżeli chodzi o wydatki na 1 mieszkańca, które w Gminie Gorzków kształtowały się na
poziomie 3979,64 zł, natomiast w powiecie krasnostawskim wynosiły 3 017,77 zł.
W strukturze dochodów Gminy Gorzków w 2014 r., dominują dotacje stanowiące 51,22% dochodów
Gminy ogółem. Dochody własne stanowiły 24,59%, zaś subwencje najmniej, gdyż 24,19 % dochodów
Gminy ogółem.
Gmina Gorzków 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Dochody ogółem 8316893,44 7619096,02 8613971,48 8274373,74 9586381,64 9248077,17 14269458,66
Dochody własne 2993589,10 2048519,08 2027215,95 2244342,16 2451127,74 3063748,24 3509298,25
Dochody na 1
mieszkańca 2087,57 1947,62 2233,91 2190,73 2558,42 2496,11 3887,08
Subwencje 3738102,00 4048085,00 3826183,00 3834828,00 4174141,00 4094282,00 3451799,00
Dotacje ogółem - 1522491,94 2760572,53 2195203,58 2961112,90 2090046,93 7308361,41
Wydatki z
budżetu ogółem 6927145,65 8273546,57 8801560,95 8868271,80 9347651,20 9082141,14 14609259,38
Wydatki
majątkowe
ogółem
919812,21 1733051,28 1811636,67 1692523,29 1526766,70 1264431,46 6337239,64
Wydatki na 1
mieszkańca 1738,74 2114,91 2282,56 2347,97 2494,70 2451,32 3979,64
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 90 z 123
Tabela 27 Poziom wydatków w wybranych działach budżetowych w latach 2008-2014 w Gminie
Gorzków (w zł) Obszar
działania 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Gospodarka
komunalna
i ochrona
środowiska
243340,70 172760,33 216760,10 251285,29 289345,08 460311,97 5859044,64
Oświata i
wychowanie 2572923,72 2735871,44 3100009,76 2891267,10 3066067,51 2923525,63 2970577,47
Pomoc
społeczna 919481,53 969666,79 1143714,26 1322975,25 1461141,18 1333652,19 1574508,91
Kultura i
ochrona
dziedzictwa
narodowego
136211,03 677045,74 230295,02 383816,47 534621,54 293377,46 356847,01
Transport i
łączność 814510,46 912049,99 1257668,81 941409,08 1051874,89 1019157,39 882493,50
Kultura
fizyczna i
sport (2008-
2010)/
Kultura
fizyczna
(2011-2013)
25000,00 54216,66 44879,00 346947,37 52047,85 49299,73 195121,87
Źródło: Opracowanie własne na podst. danych GUS
Analizując poziom wydatków w wybranych działach budżetowych w latach 2008-2014 w Gminie
Gorzków (w zł) zauważalny jest ich systematyczny wzrost:
W obszarze Gospodarki komunalnej i ochrony środowiska - w porównaniu do roku 2008 w
roku 2014 nastąpił wzrost wydatków o 5615703,94 zł.
W obszarze Oświaty i wychowania - w porównaniu do roku 2008 w roku 2014 nastąpił
wzrost wydatków o 397653,75 zł.
W obszarze Pomocy społecznej - w porównaniu do roku 2008 w roku 2014 nastąpił wzrost
wydatków o 655027,38 zł.
W obszarze Kultury i ochrony dziedzictwa narodowego - w porównaniu do roku 2008 w
roku 2014 nastąpił wzrost wydatków o 220635,98 zł.
W obszarze Transportu i łączności - w porównaniu do roku 2008 w roku 2014 nastąpił
wzrost wydatków o 67983,04 zł.
W obszarze Kultury fizycznej - w porównaniu do roku 2008 w roku 2014 nastąpił wzrost
wydatków o 170121,87 zł).
W 2014 r. w strukturze wydatków w Gminie Gorzków dominowały wydatki na:
Gospodarkę komunalną i ochronę środowiska – stanowiące 40,11 % wydatków Gminy
ogółem.
Oświatę i wychowanie, stanowiące 20,33% wydatków Gminy ogółem.
Pomoc społeczną, stanowiące 10,78 % wydatków Gminy ogółem.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 91 z 123
1.7.2 Planowanie strategiczne
Opracowane programy średniookresowe
Gmina Gorzków posiada obecnie następujące dokumenty strategiczne i planistyczne:
Strategia Rozwoju Gminy Gorzków 2007-2020 (aktualizacja 2012).
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gorzków.
Plan Ochrony Środowiska Gminy Gorzków.
Założenia do planu zaopatrzenia gminy wiejskiej Gorzków w ciepło, energię elektryczną i
paliwa gazowe.
Zintegrowana Strategia Rozwoju Szlaku Jana III Sobieskiego w gminach Wólka, Spiczyn,
Mełgiew, Piaski, Rybczewice, Gorzków.
„Zintegrowana Strategia Rozwoju OF Szlaku Jana III Sobieskiego w zakresie kształtowania
przestrzeni publicznej”.
Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych – Gmina Gorzków
2015.
Program ochrony środowiska dla gminy Gorzków na lata 2014-2017 z perspektywą do roku
2021.
Plan gospodarki niskoemisyjnej w Gminie Gorzków na lata 2015-2020.
Program usuwania azbestu na lata 2014-2020.
Ponadto, co roku opracowywany jest Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych, Gminny Program Przeciwdziałania dla Gminy Gorzków, a także Program Współpracy
Gminy Gorzków z Organizacjami Pozarządowymi oraz podmiotami, wymienionymi w art. 3 ust. 3
ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
W Gminie obowiązuje również Plan Odnowy Miejscowości Gorzków-Osada na lata 2009-2016.
Promocja Gminy
Prowadzone działania promocyjne Gminy Gorzków ukierunkowane są na otoczenie wewnętrzne
(komunikacja z lokalną społecznością) oraz zewnętrzne (współpraca z innymi jednostkami samorządu
terytorialnego i przyciąganie potencjalnych turystów). Gmina promuje się m.in. poprzez:
Strony internetowe: http://www.gorzkow.eu/, http://uggorzkow.bip.e-zeto.eu/,
http://ddd.gorzkow.eu/.
Publikację materiałów promocyjnych, m.in. foldery, broszury.
Udział w imprezach lokalnych i regionalnych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 92 z 123
Działalność w Lokalnej Grupie Działania „Krasnystaw Plus” - Stowarzyszeniu
powołanym w dniu 25 marca 2008 r. w Krasnymstawie przez kilkadziesiąt osób –
przedstawicieli instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw. LGD
„Krasnystaw PLUS” jest Stowarzyszeniem działającym na obszarze dziewięciu gmin:
Fajsławice, Gorzków, Izbica, Krasnystaw, Kraśniczyn, Łopiennik Górny, Rudnik,
Siennica Różana i Żółkiewka. Członkiem Stowarzyszenia jest również powiat
krasnostawski. LGD obejmuje obszar o powierzchni 989 km² i ludnością w liczbie 50 060
mieszkańców24. Stowarzyszenie ma na celu działanie na rzecz rozwoju obszarów
wiejskich, m.in.:
Podejmowanie inicjatyw i działań mających na celu pobudzenie aktywności
społeczności lokalnych oraz ich czynny udział w opracowywaniu i realizacji LSR.
Promocję obszarów wiejskich położonych w gminach: Krasnystaw, Łopiennik Górny,
Siennica Różana, Kraśniczyn, Izbica, Rudnik, Gorzków, Fajsławice, Żółkiewka, w
szczególności walorów kulturowych, przyrodniczych, turystycznych, społecznych i
gospodarczych.
Mobilizację ludności do wzięcia aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów
wiejskich.
Działalność wspomagającą rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości.
Wspieranie rozwoju nauki, edukacji i oświaty.
Ochronę środowiska oraz dziedzictwa przyrodniczego.
Wspieranie rozwoju kultury i sztuki, ochrona dóbr kultury i tradycji.
Rozwój krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży.
Rozwój świadomości obywatelskiej i kulturowej.
Upowszechnianie kultury fizycznej i sportu.
Rozwój turystyki i agroturystyki.
Wspieranie rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.
Wspieranie odnawialnych źródeł energii.
Rozwój i promocja produktów lokalnych, tradycyjnych i regionalnych.
Rozwijanie kontaktów i współpracy pomiędzy społeczeństwem objętym LSR, a
innymi społecznościami z kraju i zagranicy25.
24 http://www.lgdkrasnystaw.pl/lgd-krasnystaw-plus 25 Statut Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Krasnystaw PLUS (tekst jednolity na dzień 10 kwietnia 2012
r.)
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 93 z 123
W zakresie działań podejmowanych w celu szeroko pojętej promocji obszaru - Gmina Gorzków
wspólnie z innymi samorządami, organizacji pozarządowymi i biznesem realizuje interdyscyplinarne
przedsięwzięcie pn. Szlak Jana III Sobieskiego - inicjatywę rozwijaną sukcesywnie od roku 2008.
W ramach ten inicjatywy Gmina Gorzków jest m.in. uczestnikiem programu „Marka lokalna szansą
rozwoju przedsiębiorczości na Szlacheckim Szlaku w Województwie Lubelskim”, który został
opracowany na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w podregionie Szlaku Jana III Sobieskiego, czyli w 6
gminach partnerskich: Gorzków, Mełgiew, Piaski, Rybczewice, Spiczyn, Wólka. Program inicjuje
długotrwały proces budowania marki terytorialnej, której wizytówką ma stać się jakość produktów i
usług dostarczanych w podregionie, które nawiązywać będą do dziedzictwa Króla Jana III
Sobieskiego oraz jego rodu, a tym samym do dziedzictwa Rzeczypospolitej Szlacheckiej. Celem
ogólnym programu jest: stymulowanie rozwoju regionalnego poprzez wspieranie w podregionie
mechanizmów rozwoju przedsiębiorczości opartej o lokalne potencjały i zasoby. Cele szczegółowe
programu to:
1. Rozwijanie zasobów ludzkich podregionu ukierunkowane na dywersyfikację struktury
zatrudnienia w podregionie pod parasolem marki Szlaku JIIIS.
2. Dokapitalizowanie podregionu w dziedzinach kluczowych dla budowy produktu
turystycznego Szlak JIIIS.
3. Utrzymywanie standardów jakości produktów turystycznych i okołoturystycznych
stanowiących składową produktu turystycznego Szlak JIIIS w podregionie.
4. Promowanie marki Szlaku JIIIS.
5. Projektowanie strategiczne rozwoju podregionu w oparciu o produkt turystyczny Szlak JIIIS26.
Ponadto, w celu poprawy jakości życia na obszarach wiejskich, promocji i podniesienia
atrakcyjności obszaru – w Gminie Gorzków zrealizowano m.in. następujące projekty:
Budowa boiska sportowego na działce nr 409 w Gorzkowie-Osadzie
Całkowity koszt projektu wyniósł 328 829, 37 zł., przy dofinansowaniu unijnym na poziomie 169 134,
00 zł. Celem projektu było podniesienie aktywności fizycznej mieszkańców poprzez budowę i
udostępnienie nowoczesnego obiektu sportowego. Boisko posiada nawierzchnię poliuretanową w
wymiarach 19x32 m. Ma cechy pełnowymiarowego boiska do gry w koszykówkę, siatkówkę oraz
boiska do gry w piłkę nożną i ręczną o niestandardowych wymiarach. Boisko znajduje się przy Szkole
Podstawowej, jest wykorzystywanie przez dzieci i młodzież oraz udostępniane mieszkańcom.
Inwestycja była współfinansowana ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007
– 2013 w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi”.
26 http://www.szlaksobieskiego.info/
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 94 z 123
Odnowa centrum miejscowości Gorzków-Osada
Wartość całkowita inwestycji wyniosła 196 269,71 zł., a wartość dofinansowania ze środków UE
110 000,00 zł. Zakres rzeczowy obejmował wykonanie chodników, przeniesienie pomnika
upamiętniającego poległych w czasie II wojny światowej, dokonanie nasadzeń zieleni oraz
usytuowanie elementów malej architektury: ławek, koszy na śmieci, stojaków na rowery. Inwestycja
poprawiła estetykę i atrakcyjność turystyczną miejscowości. Inwestycja współfinansowana ze
środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, w ramach działania „Odnowa i
rozwój wsi”.
Remont i zakup wyposażenia do budynku na potrzeby Centrum Społeczno-Kulturalnego w
Gorzkowie-Osadzie
Całkowita wartość projektu wyniosła 171 738, 52 zł, a wartość przyznanej pomocy 67 105, 00 zł.
Celem projektu był wzrost atrakcyjności turystycznej i mieszkalnej Gorzkowa-Osady poprzez
stworzenie nowoczesnego i wielofunkcyjnego ośrodka kultury, sportu i rekreacji. W ramach projektu
wykonano roboty budowlane polegające na wykonaniu tynków, posadzek, wykładaniu ścian płytkami,
wymianie stolarki drzwiowej. Zakupiono wyposażenie pomieszczeń: sprzęt multimedialny i
informatyczny, sportowo-rekreacyjny, meble biurowe, konferencyjne i biblioteczne oraz wyposażenie
zaplecza kuchennego. Inwestycja współfinansowana ze środków Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007-2013 w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi”.
„Remont i zakup wyposażenia do istniejącej świetlicy wiejskiej w miejscowości Czysta
Dębina”
Wartość całkowita projektu wynosiła: 34 052,48 zł., a wartość przyznanej pomocy 19 999,00 zł.
Celem projektu była poprawa jakości życia na obszarze wsi Czysta Dębina poprzez rozwój
funkcjonalnej i ogólnodostępnej infrastruktury społecznej w postaci świetlicy wiejskiej. W ramach
projektu wykonano roboty budowlane polegające na wykonaniu: wymiany okien, obsadzie
podokienników, wymianie drzwi płytowych wewnętrznych w sali głównej, wymianie drzwi
zewnętrznych, wymianie ościeżnic i skrzydeł drzwi wewnętrznych, uzupełnieniu ścian i zamurowaniu
otworów w ścianach w korytarzu, malowaniu ścian i sufitów, przyłączenia kominka żeliwnego,
zakupie wyposażenia (stoły, krzesła). Z obiektu korzystają mieszkańcy Czystej Dębiny oraz Czystej
Dębiny-Kolonii, stowarzyszenia i grupy nieformalne. Będą tam również odbywać się imprezy
rekreacyjne: festyny, pikniki i zawody strażackie. Projekt jest współfinansowany był w ramach
Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Program Rozwoju
Obszarów Wiejskich 2007-2013, Oś 4 Leader, działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju
dla małych projektów.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 95 z 123
„Święto Chleba w Gorzkowie jako forma aktywizacji społecznej”
Wartość całkowita projektu wynosiła: 18 962,07 zł., a wartość przyznanej pomocy 9 824, 73 zł. Celem
projektu była promocja lokalnych walorów kulturowych i gospodarczych związanych z obrzędami
ludowymi oraz aktywizacja mieszkańców Gminy Gorzków poprzez organizację imprezy plenerowej
rekreacyjnej z wystawą regionalnych produktów i przeglądu lokalnych zespołów ludowych. Festyn
odbył się w dniu 15 sierpnia 2014 r. w Gorzkowie-Osadzie. Projekt współfinansowany był w ramach
Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Program Rozwoju
Obszarów Wiejskich 2007-2013, Oś 4 Leader, działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju
dla małych projektów.
„Zakup kostiumów historycznych na potrzeby Szlaku Jana III Sobieskiego”
Całkowity koszt projektu wynosi 24 050, 85 zł, a wartość dofinansowania 15 642, 82 zł., co stanowi
80 % kosztów kwalifikowalnych projektu. Celem projektu było zachowanie i promocja dziedzictwa
kulturowego oraz budowanie marki Szlaku Jana III Sobieskiego poprzez zakup kostiumów
historycznych i używanie ich podczas imprez kulturalnych w Gminie Gorzków. W ramach projektu
zostały zakupione następujących kostiumy historyczne:
Kostium szlachecki XVI-XVII w. - 2 szt. przeznaczony do inscenizacji wydarzeń
kulturalnych, obrzędów religijnych i historycznych typu: korowód dożynkowy, korowód
Trzech Króli, scenki teatralne i rodzajowe.
Kostium szlachecki (kobiecy) XVI - XVII w. - 4 szt. przeznaczony j. w. oraz dla kobiet z
zespołu kulinarnego do promocji kuchni staropolskiej podregionu.
Kostium staropolski męski niższych warstw XVI - XVIII w. - 2 szt. przeznaczony j. w.,
dodatkowo promujący wielokulturowość dziedzictwa historycznej Rusi Czerwonej (elementy
ruskie, kozackie).
Kostium staropolski kobiecy (ludowy) niższych warstw XVI-XVIII w. 10 szt. przeznaczony
j.w. oraz dla kobiet z zespołu śpiewaczego wykonującego muzykę dawną. Zespół zapewni
ofertę kulturalną podczas wydarzeń lokalnych na „Szlaku Jana III Sobieskiego”.
Strój ludowy męski - XIX/XX w. - 7 szt. dedykowany Gorzkowskiej Kapeli Ludowej, która
wykonuje muzykę ludową (lubelską, krzczonowską). Zespół folklorystyczny zapewni ofertę
kulturalną podczas wydarzeń lokalnych na „Szlaku Jana III Sobieskiego”.
Strój ludowy kobiecy (krzczonowski) XIX/XX w. - 1 szt. - kompletny strój przeznaczony dla
wokalistki Gorzkowskiej Kapeli Ludowej.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 96 z 123
Projekt został zrealizowany przez Gminę Gorzków na podstawie umowy nr 02475-6930-
UM0344264/14 zawartej z Samorządem Województwa Lubelskiego. Okres realizacji projektu
03.03.2014 r. – 31.12.2014 r.27.
1.7.3 Kapitał społeczny
Aktywność mieszkańców. Organizacje pozarządowe
Na terenie Gminy Gorzków czynnie funkcjonuje kilka organizacji pozarządowych – największy
wpływ na jej rozwój mają:
Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Gorzkowskiej.
Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych „Liderki”.
„Free Wings Krasnystaw”.
Fundacja „Smakuj Życie”.
Ochotnicze Straże Pożarne.
Gminny Klub Sportowy „Zryw” Gorzków.
Stowarzyszenie Na Rzecz Ochrony Środowiska Ziemi Gorzkowskiej.
Ekologiczny Klub UNESCO Pracownia na rzecz Bioróżnorodności.
Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Archidiecezji Lubelskiej, Oddział Gorzków.
Aktywność wyborcza
Jedną z podstawowych wartości demokracji jest uczestnictwo wyborcze obywateli. Aktywność
wyborcza mieszkańców Gminy Gorzków jest mniejsza niż aktywność wyborcza mieszkańców
powiatu krasnostawskiego, biorąc pod uwagę wszystkie rodzaje wyborów zaprezentowane w
poniższej tabeli, poza wyborami samorządowymi z 2014 r. oraz wyborami do Parlamentu
Europejskiego, gdzie aktywność wyborcza mieszkańców Gminy Gorzków przewyższyła aktywność
wyborczą mieszkańców całego powiatu krasnostawskiego.
Dane opracowane przez Państwową Komisję Wyborczą wskazują na wzrost aktywności wyborczej
mieszkańców Gminy Gorzków przede wszystkim w wyborach samorządowych, które są z reguły
najważniejsze dla życia samorządu terytorialnego, gdyż decydują o najistotniejszych sprawach
mieszkańców Gminy oraz w wyborach prezydenckich, gdzie w obydwu przypadkach głosowanie
odbywa się na konkretne lub znane osoby.
27 http://ddd.gorzkow.eu/
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 97 z 123
Mniejszym zainteresowaniem od wyborów samorządowych i prezydenckich cieszą się wybory
parlamentarne, jednakże można zauważyć wzrost udziału mieszkańców Gminy Gorzków oraz powiatu
krasnostawskiego w wyborach tej kategorii. Porównując dane dotyczące frekwencji w wyborach
parlamentarnych z 2011 r. z wyborami parlamentarnymi z 2015 r., nastąpił jej wzrost w Gminie
Gorzków o 1,52%, zaś w powiecie krasnostawski o 3,24%.
Najniższą frekwencję wyborczą w Gminie Gorzków odnotowano przy wyborach do Parlamentu
Europejskiego w 2014 roku (19,00%).
Tabela 28 Frekwencja w wyborach (%)
Źródło: Opracowanie własne na podst. www.pkw.gov.pl
1.7.4 Identyfikacja podstawowych problemów
Na podstawie analizy danych dotyczących zagadnień z obszaru „Zarządzanie” dokonano identyfikacji
podstawowych problemów rozwoju Gminy Gorzków w tym zakresie. Najistotniejsze problemy
zostały przedstawione i skategoryzowane pod względem ważności w poniższej tabeli.
Tabela 29 Zarządzanie - identyfikacja podstawowych problemów
Objaśnienia: Stopniowanie ważności: I – ważne problemy; II – ważniejsze problemy, III- najważniejsze
problemy
Rok wyborów 2010 2011 2014 2014 2015 2015 2015
Rodzaj
wyborów
Prezydenckie
II tura Parlamentarne
Parlament
Europejski Samorządowe
Prezydenckie
I tura
Prezydenckie
II tura Parlamentarne
Gmina
Gorzków 46,82 39,08 19,00 59,32 42,15 48,30 40,60
Powiat
krasnostawski 48,40 39,85 18,51 45,69 43,00 48,35 43,09
Problem Kategoria ważności
Niewystarczające środki finansowania niezbędnych inwestycji z budżetu Gminy. III
Niewystarczająca promocja Gminy. II
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 98 z 123
1.8 Analiza SWOT
ANALIZA SWOT
MOCNE STRONY SŁABE STRONY
Dostępne zasoby naturalne – nieskażona przyroda,
urozmaicona rzeźba terenu, liczne pomniki przyrody
ożywionej, zbiorniki wodne w Gorzkowie i Wielobyczy,
rzeka Żółkiewka, bezpośrednie położenie przy
Krzczonowskim Parku Krajobrazowym, Grabowiecko-
Strzeleckim Obszarze Chronionego Krajobrazu,
rezerwacie Wodny Dół.
Problemy demograficzne i społeczne- wyludnianie
się Gminy, starzenie się społeczeństwa, ubóstwo,
bezrobocie.
Aktywne społeczeństwo – Ochotnicze Straże Pożarne,
lokalne zespoły muzyczne, organizacje pozarządowe LGD
Krasnystaw Plus.
Luki w infrastrukturze i jej niski poziom –
konieczność termomodernizacji, rozbudowy
infrastruktury, kanalizacyjnej, rozbudowy
infrastruktury turystycznej, rozbudowy i
modernizacji infrastruktury drogowej.
Liczne walory kulturowe – historia Gminy związana z
postacią króla Jana III Sobieskiego, Szlak Jana III
Sobieskiego, interesujące obiekty dziedzictwa
kulturowego, m.in. XVII-wieczny kościół p.w. św.
Stanisława Biskupa i Męczennika w Gorzkowie-Osadzie
wraz z XIX-wieczną dzwonnicą i Organistówką w
Gorzkowie-Osadzie, cmentarz parafialny w Gorzkowie-
Osadzie, klasycystyczny układ urbanistyczny Gorzkowa-
Osady z końca XVII w, budynek Urzędu Gminy z lat 20
tych XX w., zespoły dworsko-folwarczne z XIX i XX w. i
ich pozostałości, kościół polsko-katolicki z XX w. p.w.
Podwyższenia Krzyża Świętego.
Niski poziom rozwoju przedsiębiorczości
związany z brakiem środków własnych do
inwestowania.
Dobre warunki do rozwoju rolnictwa – wysokiej klasy
ziemia rolnicza, zakłady przetwórstwa rolno- spożywczego
w bliskiej okolicy.
Niewielki rynek wewnętrzny dla zbytu produktów
rolnych i rozwoju przedsiębiorczości.
Istniejąca infrastruktura – społeczna (edukacyjna, kultury,
sportowo-rekreacyjna), techniczna - wodociągowa,
komunikacyjna - przebiegająca przez teren Gminy droga
wojewódzka nr 842, teleinformatyczna.
Niewystarczający poziom rozwoju produktów
turystycznych i brak całorocznej oferty wydarzeń
turystycznych.
Korzystne warunki do rozwoju źródeł energii (OZE) oraz
skuteczny rozwój tej gałęzi energetyki na terenie Gminy. Niewystarczająca ilość środków finansowych w
stosunku do potrzeb inwestycyjnych i skali
istniejących problemów.
Doświadczenie w realizacji projektów ze środków
zewnętrznych i liczne udane aplikacje w perspektywie
finansowej 2007-2013.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 99 z 123
Aktywna współpraca z innymi samorządami -
funkcjonowanie Gminy w ramach partnerstwa
międzygminnego działającego na rzez rozwoju
międzynarodowego „Szlaku Jana III Sobieskiego”,
wpisującego się w formułę Europejskich Szlaków
Kulturowych, liczne projekty partnerskie.
SZANSE ZAGROŻENIA
Dostępne zewnętrzne środki finansowe na rozwój
infrastruktury, rozwój przedsiębiorczości, wzmacnianie
kapitału społecznego.
Niskie zainteresowanie inwestorów zewnętrznych
Gminą, jako atrakcyjnym miejscem do
inwestowania i zamieszkania.
Budowa międzynarodowej marki Szlaku Jana III
Sobieskiego, stanowiącej parasol ochronny dla
przedsiębiorczości i przysługującej jakościowym towarom
i usługom, o określonym miejscu pochodzenia.
Nieefektywne wykorzystywanie dostępnych
środków UE (realizacja inwestycji rozproszonych i
przez to nie zawsze opłacalnych ekonomicznie).
Dalszy rozwój turystyki, w tym w szczególności turystyki
historycznej i przyrodniczej.
Brak motywacji mieszkańców do podejmowania
działań przedsiębiorczych oraz samo
organizacyjnych.
Promocja Gminy w ramach istniejących partnerstw wśród
turystów, inwestorów zewnętrznych, przedsiębiorców.
Podatność gruntów ornych Gminy na erozję
wymuszającą zmianę zagospodarowania obszarów
erozyjnych.
Współpracy z podmiotami zewnętrznymi - instytucjami
otoczenia biznesu i badawczo-rozwojowymi.
Rozwój odnawialnych źródeł energii: kolektory słoneczne,
ogniwa fotowoltaiczne, biomasa, energia wiatrowa.
Specjalizacja produkcji rolnej.
Dominujące tendencje w kierunku e-administracji i e-
gospodarki, stanowiące szansę dla rozwoju terenów
wiejskich.
Rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego.
Wzrost roli i znaczenia miejskich obszarów
funkcjonalnych, skutkujący poprawą stanu infrastruktury i
wzrostem jakości usług publicznych.
Wsparcie słabszych regionów, w tym szczególnie Polski
Wschodniej.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 100 z 123
1.8.1 Mocne strony – wnioski
Analiza SWOT wykazuje na istnienie wielu mocnych stron, które związane są z bogactwem
kulturowym i przyrodniczym obszaru, aktywnym społeczeństwem, korzystnymi warunkami do
rozwoju rolnictwa i rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz aktywnością władz gminnych w
pozyskaniu środków zewnętrznych i aktywnej współpracy z innymi samorządami, co prowadzi do
rozwoju społecznego i gospodarczego obszaru.
Walory środowiska przyrodniczego w postaci – nieskażonej przyrody, urozmaiconej rzeźby terenu,
licznych pomników przyrody ożywionej, zbiorników wodnych w Gorzkowie i Wielobyczy,
przecinającej krajobraz Gminy rzece Żółkiewce, bezpośrednim położeniu przy Krzczonowskim Parku
Krajobrazowym, Grabowiecko-Strzeleckim Obszarze Chronionego Krajobrazu, rezerwacie Wodny
Dół, niewątpliwie stanowią przesłankę do rozwoju ekoturystyki i agroturystyki na obszarze Gminy
Gorzków.
Bogactwo materialne i niematerialne zasobów dziedzictwa kulturowego w postaci historii Gminy
związanej z królem Janem III Sobieskim (który nadał wsi Gorzków prawa miejskie), czego
odzwierciedleniem jest udział Gminy Gorzków w inicjatywnie pn. Szlak Jana III Sobieskiego, łączącej
historię ze współczesnością, są fundamentem do budowy turystyki kulturowej na obszarze Gminy,
związanej z historią i tradycją regionu oraz sławnymi ludźmi przebywającymi w przeszłości na jej
terenie. Niewątpliwie pamiątki historyczne, m.in. XVII-wieczny kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i
Męczennika w Gorzkowie-Osadzie wraz z XIX-wieczną dzwonnicą i Organistówką w Gorzkowie-
Osadzie, cmentarz parafialny w Gorzkowie-Osadzie, klasycystyczny układ urbanistyczny Gorzkowa-
Osady z końca XVII w, budynek Urzędu Gminy z lat 20 tych XX w., zespoły dworsko-folwarczne z
XIX i XX w. i ich pozostałości, kościół polsko-katolicki z XX w. p.w. Podwyższenia Krzyża
Świętego, stanowią o atrakcyjności obszaru i są stymulatorem jego turystycznego rozwoju.
Mocną stroną Gminy Gorzków są mieszkańcy, wykazujący się dużą aktywnością społeczną
(Ochotnicze Straże Pożarne, lokalne zespoły muzyczne, organizacje pozarządowe, LGD Krasnystaw
Plus), wyrażającą się w dobrze rozwiniętej działalności kulturalnej i artystycznej, a także aktywności
w kultywowaniu obrzędów i tradycji (zespoły ludowe, kulinaria, itp.), co stanowi silną podstawą do
rozwoju społecznego obszaru Gminy.
Istniejąca infrastruktura, zarówno infrastruktura społeczna - edukacyjna, kultury, sportowo-
rekreacyjna oraz infrastruktura techniczna - wodociągowa, komunikacyjna (prze teren Gminy
przebiega droga wojewódzka nr 842), teleinformatyczna, od których uzależniony jest rozwój
gospodarczy obszaru, bez wątpienia mocną stronę Gminy.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 101 z 123
Ponadto dobre warunki do rozwoju rolnictwa, wyrażające się w postaci wysokiej klasy ziem
rolniczych (przeważają gleby III i IV klasy bonitacyjnej), bliskości zakładów przetwórstwa rolno-
spożywczego (gmina Żółkiewka, gmina Izbica, miasto i gmina Krasnystaw) są silną stroną Gminy,
dającą szanse prężnego rozkwitu rolnictwa na jej obszarze.
Gminę Gorzków charakteryzują korzystne warunki do rozwoju źródeł energii (OZE) oraz skuteczny
rozwój tej gałęzi energetyki na jej terenie, co niewątpliwie ma wpływ na ograniczenie emisji
zanieczyszczeń, wzrost bezpieczeństwa energetycznego, obniżenie kosztów pozyskania energii, a w
konsekwencji prowadzi do rozwoju gospodarczego Gminy.
Doświadczenie w realizacji projektów ze środków zewnętrznych i liczne udane aplikacje w
perspektywie finansowej 2007-2013 oraz aktywna współpraca z innymi samorządami – m.in.
funkcjonowanie Gminy w ramach partnerstwa międzygminnego działającego na rzez rozwoju
międzynarodowego „Szlaku Jana III Sobieskiego”, wpisującego się w formułę Europejskich Szlaków
Kulturowych, pozwoliły na rozwój i zwiększenie konkurencyjności obszaru Gminy.
1.8.2. Słabe strony – wnioski
Słabe strony Gminy Gorzków związane są przede wszystkim ze sferą społeczną i strefą gospodarczą
obszaru oraz niedostatecznym rozwojem infrastruktury społecznej i gospodarczej.
Wyludnianie się Gminy, starzenie się społeczeństwa, ubóstwo, bezrobocie – to główne problemy
demograficzne i społeczne, będące barierą rozwoju społecznego tego obszaru. Z roku na rok znaczna
część mieszkańców migruje z terenu Gminy, w celu znalezienia stałego źródła utrzymania. Rozwój
przedsiębiorczości na terenie Gminy z pewnością przyczyniłby się do ograniczenia ubóstwa,
bezrobocia oraz zjawiska migracji.
Gmina boryka się z brakiem środków własnych do inwestowania, co jest przyczyną niskiego poziomu
rozwoju przedsiębiorczości na jej obszarze. Ponadto dostrzegalna jest niewystarczająca ilość środków
finansowych w stosunku do potrzeb inwestycyjnych i skali istniejących problemów, co uniemożliwia
trwały wzrost gospodarczy, który nie jest możliwy do osiągnięcia bez rozwoju przedsiębiorczości i
inwestycji na danym obszarze.
Gmina Gorzków to teren typowo rolniczy, jednakże słabą jej stronę stanowi niewielki rynek
wewnętrzny dla zbytu produktów rolnych i rozwoju przedsiębiorczości, co hamuje rozwój
gospodarczy obszaru oraz ma znaczny wpływ na obniżenie atrakcyjności inwestycyjnej obszaru.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 102 z 123
Słabe strony związane są z lukami w infrastrukturze i jej niskim poziomem, co stanowi jedną z
najpoważniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju Gminy. Istnieje konieczność termomodernizacji,
rozbudowy infrastruktury kanalizacyjnej, rozbudowy infrastruktury turystycznej, rozbudowy i
modernizacji infrastruktury drogowej. Dostrzegalny jest również niewystarczający poziom rozwoju
produktów turystycznych i brak całorocznej oferty wydarzeń turystycznych, co znacznie ogranicza
prężny rozwój turystyki na obszarze Gminy.
1.8.3. Szanse – wnioski
Szanse w zakresie dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Gorzków upatrywane są przede
wszystkim w dostępnych zewnętrznych środkach finansowych na rozwój infrastruktury, rozwój
przedsiębiorczości, wzmacnianiu kapitału społecznego oraz wsparciu przeznaczonym dla słabszych
regionów, w tym szczególnie Polski Wschodniej.
Możliwości rozwoju należy dopatrywać się w dalszym rozwoju turystyki, w tym w szczególności
turystyki historycznej i przyrodniczej oraz promocji Gminy wśród turystów, inwestorów
zewnętrznych, przedsiębiorców w ramach istniejących partnerstw. Dla Gminy Gorzków bardzo ważną
szansą do wykorzystania staje się budowa międzynarodowej marki Szlaku Jana III Sobieskiego,
stanowiącej parasol ochronny dla przedsiębiorczości i przysługującej jakościowym towarom i
usługom, o określonym miejscu pochodzenia.
Szanse w zakresie wykorzystania potencjału gospodarczego upatrywać należy w specjalizacji
produkcji rolnej, pozwalającej na wykorzystanie istniejącego potencjału surowcowego obszaru.
Istotny staje się prężny rozwój odnawialnych źródeł energii: kolektory słoneczne, ogniwa
fotowoltaiczne, biomasa, energia wiatrowa, będących alternatywą dla tradycyjnych nieodnawialnych
nośników energii, których wykorzystanie znacznie poprawi bezpieczeństwo energetyczne w Gminie
oraz będzie miało wpływ na ochronę środowiska naturalnego.
Nie bez znaczenia dla przyszłości Gminy Gorzków jest rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego i
współpracy z podmiotami zewnętrznymi – instytucjami otoczenia biznesu i badawczo-rozwojowymi
przejawiające się przede wszystkim w działaniach polegających na kreowaniu i stymulowaniu
rozwoju gospodarczego. Możliwością rozwoju staje się również wzrost roli i znaczenia miejskich
obszarów funkcjonalnych, co skutkuje poprawą stanu infrastruktury i wzrostem jakości usług
publicznych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 103 z 123
Ponadto, szansą rozwoju terenów wiejskich, są dominujące tendencje w gospodarce krajowej, jak i
światowej, w kierunku e-administracji i e- gospodarki, co umożliwia sprawny przepływ informacji i
stanowi kluczowy czynnik konkurencyjności obszaru.
1.8.4. Zagrożenia – wnioski
Otoczenie zewnętrzne stanowić może również zagrożenie dla rozwoju Gminy Gorzków. Zagrożenia
rozwoju Gminy Gorzków skupiają się w następujących obszarach:
Niskim zainteresowaniu inwestorów zewnętrznych Gminą, jako atrakcyjnym miejscem do
inwestowania i zamieszkania – na co niewątpliwie ma wpływ pozycja gospodarcza
województwa lubelskiego, od lat postrzeganego jako nieatrakcyjnego inwestycyjnie i
gospodarczo obszaru.
Nieefektywnym wykorzystywaniem dostępnych środków UE (realizacja inwestycji
rozproszonych i przez to nie zawsze opłacalnych ekonomicznie), uniemożliwiających
prężnych rozwój społeczno-gospodarczy Gminy Gorzków.
Brakiem motywacji mieszkańców do podejmowania działań przedsiębiorczych oraz samo
organizacyjnych – często związanych z brakiem funduszy na otwarcie działalności
gospodarczej, niską motywacją do przekwalifikowania, zdobywania kwalifikacji
zawodowych, brakiem dostępnych szkoleń np. z zakresu doradztwa zawodowego, zakładania i
prowadzenia działalności.
Ponadto niebezpieczeństwem dla rolnictwa jest podatność gruntów ornych Gminy na erozję
wymuszającą zmianę zagospodarowania obszarów erozyjnych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 104 z 123
2. Część strategiczna
2.1 Misja Gminy Gorzków
Misja to syntetyczna deklaracja określająca najwyższego poziomu cel, najogólniejszą koncepcję
działania.
Zespół pracujący nad przygotowaniem Strategii po analizie wszystkich uwarunkowań lokalnych
przyjął następujące sformułowanie Misja Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023:
Silne wsparcie dla procesów rozwojowych w zakresie gospodarki, kapitału społecznego i
infrastruktury. Połączenie wewnętrznej współpracy Gminy Gorzków z sektorami społecznym i
gospodarczym ze współpracą z podmiotami zewnętrznymi – innymi jednostkami samorządu
terytorialnego, inwestorami, turystami, środowiskiem nauki, organizacjami pozarządowymi.
2.2 Wizja Gminy Gorzków
Wizja stanowi obraz przyszłości Gminy, który oparty jest na wykorzystywaniu szans i aktywnym
zmniejszaniu występujących zagrożeń. Jest podstawą formułowania celów strategicznych, w tym
operacyjnych.
Zespół pracujący nad przygotowaniem Strategii po analizie wszystkich uwarunkowań lokalnych
przyjął następujące sformułowanie Wizji Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023:
W 2023 roku Gmina Gorzków to:
Obszar z rozwiniętą i dostosowaną do potrzeb infrastrukturą techniczną, czystym
środowiskiem wspartym rozwojem OZE, dostępną infrastrukturą turystyczną służącą
wykorzystaniu potencjału przyrodniczego i kulturowego.
Obszar stale rozwijający się dzięki współpracy z innymi podmiotami, otwarty na
turystów i inwestorów przyciągający nowych mieszkańców, dzięki bliskości Lublina,
zwiększonej dostępności komunikacyjnej i uzyskanej jakości życia.
Obszar zamieszkany przez aktywnych i coraz lepiej wykształconych mieszkańców,
którym administracja zapewnia świadczenie coraz wyższej jakości usługi publiczne.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 105 z 123
2.3 Cele strategiczne
Rozwinięciem zdefiniowanej misji Gminy jest wybór celów strategicznych dokumentu.
W procesie planowania strategicznego, na podstawie przeprowadzonych analiz wyodrębniono
następujące cele strategiczne:
C.S. 1. Nowoczesna i dostosowana do potrzeb infrastruktura
Nowoczesna i dostosowana do potrzeb infrastruktura stanowi podstawę do prężnego rozwoju
społeczno-gospodarczego Gminy Gorzków. Jak wynika z przeprowadzonej diagnozy sytuacji
społeczno-gospodarczej, obszar ten wymaga poprawy dostępności komunikacyjnej i jakości dróg,
inwestycje z tego zakresu przyczynią się do zwiększenia atrakcyjności gospodarczej i turystycznej
Gminy oraz będą miały wpływ na poprawę warunków życia lokalnej społeczności. Istotny jest
również rozwój lokalny oparty na wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
obszaru, w celu wzmocnienia roli posiadanych zasobów w budowaniu spójności społecznej oraz
efektywne wykorzystanie posiadanego potencjału. Dla osiągniecia zamierzeń celu ważne staje się
podjęcie działań zmierzających do poprawy stanu gminnej infrastruktury edukacyjnej, sportowej,
OSP, administracyjnej, mającej znaczący wpływ na podniesienie poziomu jakości życia
mieszkańców. W celu ochrony i zachowania dziedzictwa środowiska naturalnego władze Gminy
zamierzają podjąć działań zmierzające do rozwoju odnawialnych źródeł energii i gospodarki
niskoemisyjnej oraz rozwoju infrastruktury ochrony środowiska.
C.S. 2. Rozwijająca się gospodarka oparta na lokalnych zasobach
Rozwój lokalnej sfery gospodarczej stwarza podstawy procesów rozwojowych we wszystkich
aspektach życia społeczności lokalnej oraz jest pośrednim źródłem wzrostu samodzielności jednostek
terytorialnych. W Gminie Gorzków planuje się rozwój gospodarki w oparciu o lokalne zasoby.
W celu osiągnięcia zamierzeń celu planuje się wsparcie rozwoju przedsiębiorczości, będącej jednym
z główny czynników rozwoju społeczno-gospodarczego oraz kluczowym warunkiem dla osiągnięcia
konkurencyjności gospodarki. Planuje się realizację przedsięwzięć zorientowanych na rozwój i
podniesienie konkurencyjności sektora rolniczego, będącego główną gałęzią gospodarki Gminy.
W ramach celu zakłada się specjalizację Gminy w wybranych sektorach produkcji – poprzez
wsparcie rozwoju biogospodarki i OZE, co będzie miało znaczący wpływ na aktywizację gospodarczą
obszaru oraz stymulowanie rozwoju potencjału konkurencyjnego i innowacyjnego rodzimych firm. Ze
względu na posiadane przez Gminę Gorzków zasoby przyrodnicze i kulturowe mogące stać się
atrakcjami turystycznymi dostrzega się konieczność rozwoju turystyki i agroturystyki. Planuje się
podjęcie działań zmierzających do budowania i podnoszenia standardów infrastruktury turystycznej i
rekreacyjnej. Ponadto, działania realizowane w ramach celu ukierunkowane będą ukierunkowane na
wzrost skuteczności promocji Gminy i zdolności do przyciągania inwestycji z zewnątrz poprzez
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 106 z 123
utrwalenie wizerunku Gminy, jako miejsca przyjaznego inwestycjom i otwartego na kooperację oraz
podniesienie konkurencyjności regionu na rynku gospodarczym.
C.S. 3. Wykształcone, aktywne społeczeństwo włączone w sieć powiązań i współpracy
Wspieranie rozwoju kapitału ludzkiego ukierunkowane będzie na podniesienie poziomu
wykształcenia, wiedzy i umiejętności mieszkańców Gminy. W tym celu władze samorządowe
Gminy Gorzków zaplanowany szereg działań edukacyjnych i zorientowanych na podnoszenie
kwalifikacji zawodowych, podnoszenie jakości nauczania w placówkach edukacyjnych, działających
na terenie Gminy, samokształcenie i kształcenie osób zatrudnionych na terenie Gminy, działania z
zakresu edukacji przedszkolnej, rozwój szkolnej infrastruktury sportowej oraz modernizację i
doposażenie obiektów szkolnych i przedszkolnych funkcjonujących na jej obszarze. Władze
samorządowe postawiły sobie za cel osiągniecie wzrostu konkurencyjności Gminy oraz jej
zdolności do tworzenia miejsc pracy, przy równoczesnym rozwoju nowoczesnego społeczeństwa
dostosowanego do wymogu gospodarki opartej na wiedzy i informacji. Ważnym elementem
budowania kapitału społecznego jest kontynuacja działań zapobiegających patologiom,
negatywnym tendencjom demograficznym oraz ograniczanie wykluczenia społecznego na
terenie Gminy. Kolejnym zadaniem strategicznym jest wykorzystanie kapitału kulturowego i
społecznego w regionie, poprzez wsparcie działalności organizacji pozarządowych i grup
nieformalnych, które prowadzą działalność na terenie Gminy oraz organizację i udział w
przedsięwzięciach kulturalnych, mających szczególne znaczenie dla budowy kapitału społecznego.
Zakłada się rozwój współpracy międzysektorowej oraz międzygminnej i międzyregionalnej oraz
poprawę skuteczności wdrażania polityki rozwoju regionu, która przyczyni się do rozwoju kapitału
gospodarczego i społecznego oraz będzie narzędziem wymiany doświadczeń i wiedzy. Ponadto,
planuje się realizację działań służących poprawie atrakcyjności i spójności terytorialnej Gminy.
2.4 Cele operacyjne
Cele strategiczne realizowane są w wyniku osiągnięcia celów operacyjnych, stanowiących niższy
poziom planowania strategicznego. W ramach celów strategicznych zaplanowanie osiągnięcie
następujących celów operacyjnych.
Cele operacyjne do celu strategicznego 1. Nowoczesna i dostosowana do potrzeb infrastruktura:
1.1. Poprawa dostępności komunikacyjnej Gminy i jakości dróg
Głównym założeniem celu jest poprawa dostępności komunikacyjnej Gminy i jakości dróg, co
bezpośrednio przełoży się na zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i turystycznej Gminy oraz
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 107 z 123
wpłynie na poprawę warunków życia lokalnej społeczności. Zakłada się, że cel ten zostanie
zrealizowany poprzez realizację następujących działań: budowę, przebudowę, remont infrastruktury
drogowej, chodników, ścieżek rowerowych, oświetlenia ulicznego.
1.2. Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego
Cel ten zakłada rozwój lokalny oparty na wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
obszaru. Poprzez realizację działań, polegających na budowie, przebudowie, remontach i wyposażeniu
obiektów służących rozwojowi kultury i zachowaniu dziedzictwa narodowego, wiejskich świetlic,
obiektów oraz elementów infrastruktury publicznej położonych w centrach miejscowości,
zagospodarowaniu zbiorników wodnych, promocji dziedzictwa naturalnego i kulturowego, jak
również waloryzacji i wykorzystaniu zasobów naturalnych i kulturowych zakłada się wzmocnienie
roli dziedzictwa w budowaniu spójności społecznej oraz szeroko rozumiany rozwój i efektywne
wykorzystanie posiadanego potencjału.
1.3. Poprawa stanu gminnej infrastruktury edukacyjnej, sportowej, OSP, administracyjnej
Inwestycje w infrastrukturę społeczną mają znaczący wpływ na podniesienie poziomu jakości życia
mieszkańców, stworzenie warunków sprzyjających aktywności i podnoszenia jakości nauczania, jak
również na poprawę stanu środowiska naturalnego oraz rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa
narodowego. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez wykonanie zadań tj. budowa, przebudowa, remont i
wyposażenie obiektów edukacyjnych, obiektów sportowych, obiektów OSP oraz realizacji projektów
termomodernizacyjnych; instalacji energooszczędnego oświetlenia w budynkach zarządzanych przez
Gminę, budynkach jednostek gminnych, budynkach mieszkalnych, budynkach służących działalności
gospodarczej i obiektach wykorzystywanych na cele społeczne na terenie gminy, jak również
modernizacji oświetlenia ulic, polegających na wymianie oświetlenia na oświetlenie energooszczędne
lub OZE.
1.4. Rozwój odnawialnych źródeł energii i gospodarka niskoemisyjna
Cel ten zakłada rozwój Gminy Gorzków w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i wykorzystaniu
odnawialnych źródeł energii dla zwiększenia ochrony środowiska, co doprowadzić ma m.in. do
zmniejszenia ilości gazów cieplarnianych oraz innych substancji szkodliwych emitowanych do
atmosfery, minimalizacji kosztów wytwarzania energii cieplnej oraz zmniejszenia ilości odpadów
wytwarzanych w procesie spalania tradycyjnych surowców energetycznych. W ramach celu
zaplanowano realizację szeregu działań służących rozwojowi odnawialnych źródeł energii: instalacje
OZE – budowa, modernizacja, remont, zakup urządzeń i ich montaż; poprawa efektywności
energetycznej w przedsiębiorstwach i obiektach wykorzystywanych na cele społeczne – instalacja
urządzeń poprawiających bilans energetyczny lokalnych firm, kompleksowa termomodernizacja
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 108 z 123
budynków użyteczności publicznej, budynków wykorzystywanych na cele gospodarcze i społeczne na
terenie Gminy; modernizacja oświetlenia ulic na oświetlenie energooszczędne lub OZE oraz
zastosowanie narzędzi służących promocji OZE.
1.5. Rozwój infrastruktury ochrony środowiska
Cel ten zakłada ochronę i zachowanie dziedzictwa środowiska naturalnego poprzez inwestycje
infrastrukturalne zmniejszające negatywne skutki cywilizcji. Główny kierunek działań skierowany
będzie na budowę, przebudowę, remonty infrastruktury wodociągowej oraz na budowę, przebudowę,
remonty infrastruktury kanalizacyjnej, w tym przydomowych oczyszczalni ścieków, co wpłynie na
poprawę jakości wód powierzchniowych i podziemnych oraz jakości środowiska i życia mieszkańców
Gminy.
Cele operacyjne do celu strategicznego 2. Rozwijająca się gospodarka oparta na lokalnych
zasobach:
2.1. Wsparcie rozwoju przedsiębiorczości
Zwiększenie efektywności lokalnej gospodarki oraz poprawa warunków do rozwoju
przedsiębiorczości i inwestowania należą do priorytetów władz samorządowych Gminy Gorzków.
Zakłada się wspieracie rozwój przedsiębiorczości, tworząc korzystne warunki do podejmowania i
wykonywania działalności gospodarczej. Dla osiągnięcia założeń celu zaplanowano realizację działań
polegających na inwestycjach w istniejące przedsiębiorstwa oraz udzielenie pomocy dla powstania
nowych przedsiębiorstw oraz wsparcia dla nowopowstałych przedsiębiorstw.
2.2. Rozwój i podniesienie konkurencyjności sektora rolnego
Dla dalszego rozwoju sektora rolnego i wzrostu jego konkurencyjności, a w efekcie wzroście jego
dochodowości przewidziano szereg inwestycji w gospodarstwa rolne, poprzez ich modernizację i
zmianę struktur rolnych; rozwój usług okołorolniczych, będących metodami tworzenia pozarolniczych
miejsc pracy, a jednocześnie stymulującą rozwój gospodarczy (m.in. rozwój agroturystyki, usługi
agrotechniczne; doradcze w kierunku produkcji specjalistycznej i tworzenia grup producenckich;
napraw, instalowania, wynajmowania sprzętu rolniczego). Zakłada się rozwój i wsparcie rolnictwa
ekologicznego – poprzez tworzenie warunków dla rozwoju rolniczej produkcji ekologicznej,
wytwarzanej metodami uwzględniającymi wymagania środowiska naturalnego i potrzeby
konsumentów. Planuje się rozwój i wsparcie produkcji oraz sprzedaży produktów lokalnych i
regionalnych, m.in. wsparcie inwestycji związanych z przetwórstwem i marketingiem artykułów
rolnych. Cel ten zakłada prężny rozwój produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-spożywczego na terenie
Gminy Gorzków.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 109 z 123
2.3. Specjalizacja Gminy w wybranych sektorach produkcji
Ze względu na cenne zasoby przyrodnicze występujące na terenie Gminy Gorzków dostrzega się
szansę rozwojową w postaci specjalizacji Gminy w dziedzinie biogospodarki oraz odnawialnych
źródeł energii. W ramach celu zakłada się wsparcie rozwoju biogospodarki i OZE, których
kształtowanie ma możliwość zapewnić trwałe i samopodtrzymujące bodźce rozwojowe obszaru
Gminy oraz warunki dla rozwoju konkurencyjnych przedsiębiorstw.
2.4. Rozwój turystyki i agroturystyki
Ze względu na ogromny potencjał do rozwoju turystyki i agroturystyki na obszarze Gminy Gorzków
zaplanowano rozwój infrastruktury turystycznej (m.in. budowę ścieżek rowerowych i szlaków
turystycznych, miejsc noclegowych) oraz rozwój gospodarstw agroturystycznych, których powstanie i
działalność, pozwoli rozwijać i tworzyć nowe miejsca pracy, także w sferze pozarolniczej.
2.5. Wzrost skuteczności promocji Gminy i zdolności do przyciągania inwestycji z zewnątrz
Cel zakłada wzrost skuteczności promocji Gminy i zdolności do przyciągania inwestycji z zewnątrz
poprzez intensyfikację działań zmierzających do rozwoju społeczno-gospodarczego i promocji Gminy
Gorzków. Dla efektywnej promocji atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszaru planuje się
realizację kampanii promocyjnych służących promocji Gminy, organizację wydarzeń promocyjnych,
promocję lokalnych produktów, wyrobów i usług, realizację wydawnictw i publikacji służących
promocji. W celu wzmocnienia wizerunku gospodarczego i turystycznego Gminy oraz atrakcyjności
inwestycyjnej planuje się budowę, przebudowę, remont infrastruktury promocyjnej oraz waloryzację
zasobów Gminy służących promocji.
Cele operacyjne do celu strategicznego 3. Wykształcone, aktywne społeczeństwo włączone w sieć
powiązań i współpracy:
3.1. Podniesienie poziomu wykształcenia, wiedzy i umiejętności mieszkańców Gminy
Cel ten zakłada z jednej strony pobudzenie aktywności mieszkańców Gminy Gorzków na rzecz
podnoszenia poziomu wykształcenia oraz samoorganizacji, podnoszenia kwalifikacji zawodowych, z
drugiej zaś stworzenie odpowiednich warunków do kształcenia i zdobywania kwalifikacji
zawodowych zgodnych z wymaganiami współczesnego rynku. Dla podniesienia poziomu
wykształcenia, wiedzy i umiejętności mieszkańców Gminy Gorzków zaplanowano realizację działań
edukacyjnych i zorientowanych na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, podnoszenie jakości
nauczania w placówkach edukacyjnych, działających na terenie Gminy, samokształcenie i kształcenie
osób zatrudnionych na terenie Gminy, działania z zakresu edukacji przedszkolnej, rozwój szkolnej
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 110 z 123
infrastruktury sportowej oraz modernizację i doposażenie obiektów szkolnych i przedszkolnych
funkcjonujących na terenie Gminy.
3.2. Wzrost konkurencyjności Gminy oraz jej zdolność do tworzenia miejsc pracy
Na niski poziom konkurencyjności Gminy ma wpływ niekorzystna struktura zatrudnienia
mieszkańców z dominującym, mało efektywnym sektorem rolnym oraz słabo rozwiniętym sektorem
usług rynkowych. Równie ważnym elementem jest brak zinstytucjonalizowanego i finansowego
wspierania rozwoju przedsiębiorczości. W celu osiągnięcia wzrostu konkurencyjności Gminy oraz jej
zdolności do tworzenia miejsc pracy zaplanowano do realizacji następujące zadania: pozyskanie
inwestorów i inwestycji, współpraca międzysektorowa, uczestnictwo w organizacjach i współpraca z
JST.
3.3. Rozwój nowoczesnego społeczeństwa dostosowanego do wymogu gospodarki opartej na
wiedzy i informacji
Zakłada się, że rozwój nowoczesnego społeczeństwa i zasobów ludzkich dostosowanych do
wymogów gospodarki opartej na wiedzy i informatyzacji sprzyjać będzie procesowi podnoszenia
konkurencyjności Gminy Gorzków, a tym samym prowadzić będzie do szybszego wzrostu
gospodarczego oraz podniesienia warunków życia jej mieszkańców. Dla podniesienia jakości usług
publicznych zakłada się informatyzację administracji publicznej oraz rozwój usług publicznych
świadczonych drogą elektroniczną. Planuje się dalszy rozwój podstawowej infrastruktury
teleinformatycznej w regionie umożliwiającej powszechny i tani dostęp do zasobów informacji,
wsparcie publicznego dostępu do Internetu w Gminie oraz wspieranie rozwoju infrastruktury Internetu
szerokopasmowego, jak również wszechstronne zastosowanie narzędzi ICT w ramach działań
promocyjnych i realizowanych projektów.
3.4. Wykorzystanie kapitału kulturowego i społecznego w regionie
Dla osiągnięcia zamierzeń celu strategicznego nr 2 planuje się realizację działań związanych z
wykorzystaniem i rozwojem kapitału kulturowego i społecznego w regionie. Cel ten zakłada wsparcie
działalności organizacji pozarządowych i grup nieformalnych, które prowadzą działalność na terenie
Gminy Gorzków oraz organizację i udział w przedsięwzięciach kulturalnych, mających szczególne
znaczenie dla budowy kapitału społecznego.
3.5. Poprawa atrakcyjności i spójności terytorialnej Gminy
Poziom atrakcyjności i spójności terytorialnej Gminy jest jednym z głównych wyznaczników jego
konkurencyjności i ma zasadniczy wpływ na trwały rozwój. W celu poprawy atrakcyjności i spójności
przestrzennej Gminy władze samorządowe planują podjęcie działań zmierzających do wyrównywania
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 111 z 123
poziomu zagospodarowania Gminy, wdrożenie planowania przestrzennego służącego wzmacnianiu
funkcji poszczególnych obszarów Gminy i ochronę najcenniejszych walorów kulturowych i
naturalnych. Zakłada się, że przestrzenny i infrastrukturalny rozwój Gminy, przy wykorzystaniu
walorów, jakie posiada.
3.6. Rozwój współpracy międzysektorowej oraz międzygminnej i międzyregionalnej oraz
poprawa skuteczności wdrażania polityki rozwoju regionu
Współpraca instytucjonalna oraz powiązany z nią system zarządzania rozwojem regionu będą
decydowały o przewagach konkurencyjnych regionów. Współpraca powinna być prowadzona nie
tylko miedzy instytucjami i partnerami na poziomie powiatu, ale również mieć charakter
międzyregionalny i transgraniczny. Dobrze zorganizowana współpraca przyczyni się do rozwoju
kapitału gospodarczego i społecznego oraz będzie narzędziem wymiany doświadczeń i wiedzy. Wśród
zadań do realizacji przewiduje się współpracę z przedsiębiorcami i ich organizacjami, JST, sektorem
społecznym, polegające na oraz udział i aktywne uczestnictwo w Lokalnej Grupie Działania, udział i
aktywne uczestnictwo w projektach Obszaru Funkcjonalnego Szlak Jana III Sobieskiego oraz
budowanie partnerstw lokalnych, regionalnych i transgranicznych.
3.7. Zapobieganie patologiom, negatywnym tendencjom demograficznym oraz ograniczanie
wykluczenia społecznego
Zapobieganie patologiom, negatywnym tendencjom demograficznym oraz ograniczanie wykluczenia
społecznego jest jednym z priorytetów działań władz samorządowych Gminy Gorzków. Zakłada się
kontynuację prac polegających na diagnozie problemów społecznych, z jakimi borykają się
mieszkańcy Gminy oraz prowadzeniu działań z zakresu pomocy społecznej. W celu przeciwdziałania
bezrobociu planuje się podjęcie działań polegających na wsparciu osób bezrobotnych oraz pomocy w
uzyskaniu pracy. Zaplanowano również udzielenie wsparcia dla organizacji spółdzielni socjalnych.
2.5 Działania
Do każdego celu operacyjnego zostały opracowane sposoby ich osiągania w postaci zadań
realizacyjnych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 112 z 123
Tabela 30 Zakres realizowanych zadań w ramach celów operacyjnych
Cel operacyjny Zakres realizowanych zadań Podmiot realizujący
Cel strategiczny 1. Nowoczesna i dostosowana do potrzeb infrastruktura
1.1. Poprawa dostępności
komunikacyjnej Gminy i jakości dróg
Budowa, przebudowa, remont infrastruktury drogowej
Budowa, przebudowa, remont chodników
Budowa, przebudowa, remont ścieżek rowerowych
Budowa, przebudowa, remont oświetlenia ulicznego
Samorząd gminny, samorząd powiatowy,
pozostali zarządcy dróg
1.2. Wykorzystanie dziedzictwa
przyrodniczego i kulturowego
Budowa, przebudowa, remont i wyposażenie obiektów i elementów infrastruktury
publicznej położonych w centrach miejscowości
Zagospodarowanie zbiorników wodnych
Promocja dziedzictwa naturalnego i kulturowego
Budowa, przebudowa, remont i wyposażenie obiektów służących rozwojowi kultury i
zachowaniu dziedzictwa narodowego
Waloryzacja i wykorzystanie zasobów naturalnych
Waloryzacja i wykorzystanie zasobów kulturowych
Budowa, przebudowa, remont i wyposażenie wiejskich świetlic
Samorząd gminny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
1.3. Poprawa stanu gminnej
infrastruktury edukacyjnej, sportowej,
OSP, administracyjnej
Budowa, przebudowa, remont i wyposażenie obiektów edukacyjnych
Budowa, przebudowa, remont i wyposażenie obiektów sportowych
Budowa, przebudowa, remont i wyposażenie obiektów OSP
Realizacja projektów termomodernizacyjnych
Instalacja energooszczędnego oświetlenia w budynkach zarządzanych przez Gminę,
budynkach jednostek gminnych, budynkach mieszkalnych, budynkach służących
działalności gospodarczej i obiektach wykorzystywanych na cele społeczne na terenie
Gminy
Modernizacja oświetlenia ulic na oświetlenie energooszczędne lub OZE
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
1.4. Rozwój odnawialnych źródeł
energii i gospodarka niskoemisyjna
Instalacje OZE – budowa, przebudowa, remont, zakup urządzeń i ich montaż
Narzędzia promocji OZE
Poprawa efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach i obiektach
wykorzystywanych na cele społeczne – instalacja urządzeń poprawiających bilans
energetyczny lokalnych firm, kompleksowa termomodernizacja budynków
użyteczności publicznej, budynków wykorzystywanych na cele gospodarcze i
społeczne na terenie Gminy
Modernizacja oświetlenia ulic na oświetlenie energooszczędne lub OZE
Przedsiębiorcy, samorząd gminny,
mieszkańcy, sektor społeczny
1.5. Rozwój infrastruktury ochrony
środowiska
Budowa, przebudowa, remont infrastruktury wodociągowej
Budowa, przebudowa, remont infrastruktury kanalizacyjnej, w tym przydomowych
oczyszczalni ścieków
Samorząd gminny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 113 z 123
Cel strategiczny 2. Rozwijająca się gospodarka oparta na lokalnych zasobach
2.1. Wsparcie rozwoju
przedsiębiorczości
Inwestycje w istniejące przedsiębiorstwa
Wsparcie dla powstawania nowych przedsiębiorstw
Wsparcie dla nowopowstałych przedsiębiorstw
Promocja przedsiębiorczości
Przedsiębiorcy, potencjalni
przedsiębiorcy, samorząd gminny, IOB
2.2. Rozwój i podnoszenie
konkurencyjności sektora rolnego
Inwestycje w gospodarstwa rolne
Rozwój usług okołorolniczych
Rozwój i wsparcie rolnictwa ekologicznego
Rozwój i wsparcie produkcji oraz sprzedaży produktów lokalnych i regionalnych
Rozwój produkcji rolnej
Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
2.3. Specjalizacja Gminy w wybranych
sektorach produkcji
Wsparcie rozwoju biogospodarki
Wsparcie rozwoju OZE
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy
2.4. Rozwój turystyki i agroturystyki
Rozwój infrastruktury turystycznej (m.in. ścieżki rowerowe i szlaki turystyczne,
miejsca noclegowe)
Rozwój gospodarstw agroturystycznych
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
2.5. Wzrost skuteczności promocji
Gminy i zdolności do przyciągania
inwestycji z zewnątrz
Realizacja kampanii promocyjnych służących promocji Gminy
Organizacja wydarzeń promocyjnych
Promocja lokalnych produktów, wyrobów i usług
Budowa, przebudowę, remont infrastruktury promocyjnej
Realizacja wydawnictw i publikacji służących promocji
Waloryzacja zasobów Gminy służących promocji
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
Cel strategiczny 3. Wykształcone, aktywne społeczeństwo włączone w sieć powiązań i współpracy
3.1. Podniesienie poziomu
wykształcenia, wiedzy i umiejętności
mieszkańców Gminy
Działania edukacyjne i podnoszenie kwalifikacji zawodowych
Podnoszenie jakości nauczania w placówkach edukacyjnych, działających na terenie
Gminy
Samokształcenie i kształcenie osób zatrudnionych na terenie Gminy
Działania z zakresu edukacji przedszkolnej
Modernizacja i doposażenie obiektów szkolnych i przedszkolnych,
Rozwój szkolnej infrastruktury sportowej
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
3.2. Wzrost konkurencyjności Gminy
oraz jej zdolność do tworzenia miejsc
pracy
Pozyskanie inwestorów i inwestycji
Współpraca międzysektorowa
Uczestnictwo w organizacjach i współpraca z JST
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
3.3. Rozwój nowoczesnego
społeczeństwa dostosowanego do
wymogu gospodarki opartej na wiedzy
Informatyzacja administracji publicznej oraz rozwój usług publicznych świadczonych
drogą elektroniczną
Szerokie zastosowanie ICT w ramach działań promocyjnych i w ramach
Samorząd gminny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 114 z 123
i informacji realizowanych projektów
Rozwój podstawowej infrastruktury teleinformatycznej w regionie umożliwiającej
powszechny i tani dostęp do zasobów informacji, wsparcie publicznego dostępu do
Internetu w Gminie
Wspieranie rozwoju infrastruktury Internetu szerokopasmowego
3.4. Wykorzystanie kapitału
kulturowego i społecznego w regionie
Wsparcie działalności organizacji pozarządowych
Wsparcie działalności grup nieformalnych
Organizacja i udział w przedsięwzięciach z zakresu kultury i kapitału społecznego
Samorząd gminny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
3.5. Poprawa atrakcyjności i spójności
terytorialnej Gminy
Wyrównywanie poziomu zagospodarowania Gminy
Planowanie przestrzenne
Wykorzystanie walorów przyrodniczych i kulturowych Gminy
Rozwój infrastruktury
Samorząd gminny, mieszkańcy, sektor
społeczny
3.6. Rozwój współpracy
międzysektorowej oraz międzygminnej
i międzyregionalnej oraz poprawa
skuteczności wdrażania polityki
rozwoju regionu
Współpraca z przedsiębiorcami i ich organizacjami, JST, sektorem społecznym
Udział i aktywne uczestnictwo w Lokalnej Grupie Działania
Udział i aktywne uczestnictwo w projektach Obszaru Funkcjonalnego Szlak Jana III
Sobieskiego
Budowanie partnerstw lokalnych, regionalnych i transgranicznych
Samorząd gminny, mieszkańcy, sektor
społeczny
3.7. Zapobieganie patologiom,
negatywnym tendencjom
demograficznym oraz ograniczanie
wykluczenia społecznego
Diagnozowanie problemów społecznych
Działania z zakresu pomocy społecznej
Przeciwdziałanie bezrobociu i wsparcie osób pozostających bez pracy oraz pomoc w
uzyskaniu zatrudnienia
Wsparcie organizacji spółdzielni socjalnych
Sektor publiczny, przedsiębiorcy,
mieszkańcy, sektor społeczny
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 115 z 123
2.6 System wdrażania i monitorowania
2.6.1 Zasady monitorowania i wdrażania Strategii
Wdrażanie Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 to najdłuższy i najbardziej
skomplikowany etap realizacji zarówno w sensie technicznym jak i finansowym. Wymaga
zapewnienia odpowiednich zasobów kadrowych i finansowych. Powszechnie stosowanym
mechanizmem weryfikacji postępów wdrażania dokumentów jest ich stały monitoring, czyli
prowadzenie obserwacji i dokonywanie systematycznych pomiarów przebiegu realizacji założeń
Strategii. Władze Gminy Gorzków będą w tym celu wykorzystywać swoje wewnętrzne zasoby.
Monitorowanie realizacji Strategii odbywać będzie się na 2 płaszczyznach:
Okresowe raporty z wykonanych działań w ramach Strategii (raporty roczne).
Stała koordynacja działań jako spójnych z opracowaną Strategią.
Za realizację i monitoring osiąganych efektów odpowiedzialni będą:
Wójt Gminy Gorzków – zatwierdza raporty z wykonanych działań w ramach Strategii;
podejmuje decyzje o wprowadzeniu zmian w zakresie działań określonych w Strategii (m.in.
hierarchia działań, wprowadzanie nowych działań).
Rada Gminy Gorzków - posiada kompetencje informacyjno-kontrolne nad realizacją Strategii;
podejmuje uchwały w sprawie aktualizacji Strategii.
Zespół zadaniowy do spraw realizacji Strategii, składający się z pracowników z UG Gorzków
(zaangażowanych w opracowanie Strategii) – koordynują realizację działań oraz monitorują
osiągane efekty; sporządzają cykliczne raporty; przygotowują i realizują działania określone w
Strategii.
Przyjmuje się, że raporty z realizacji Strategii będą sporządzane raz na rok, w celu określenia stopnia
realizacji działań, jak i stopnia realizacji wskaźników opisujących realizację celów i działań. Raporty
będą zatwierdzane przez Wójta Gminy Gorzków i przedstawiane Radzie Gminy Gorzków wraz ze
sprawozdaniem z wykonania budżetu.
2.6.2 Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Strategii
Stopień realizacji Strategii opisują następujące wskaźniki:
C.S. 1. Nowoczesna i dostosowana do potrzeb infrastruktura.
Długość wybudowanych/przebudowanych/wyremontowanych dróg na terenie Gminy.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 116 z 123
Powierzchnia wybudowanych/przebudowanych/wyremontowanych chodników na terenie
Gminy.
Długość wybudowanych/przebudowanych/wyremontowanych ścieżek rowerowych.
Zaoszczędzona energia pierwotna w infrastrukturze publicznej (poprzez
budowę/przebudowę/remont oświetlenia ulicznego).
Liczba wybudowanych/przebudowanych/wyremontowanych/wyposażonych obiektów i
elementów infrastruktury publicznej położonych w centrach miejscowości.
Liczba wybudowanych/przebudowanych/wyremontowanych/wyposażonych obiektów
służących rozwojowi kultury i zachowaniu dziedzictwa narodowego.
Liczba zwaloryzowanych zasobów naturalnych.
Liczba zwaloryzowanych zasobów kulturowych.
Liczba zagospodarowanych zbiorników wodnych.
Ilość zmodernizowanych świetlic wiejskich.
Liczba budynków poddana termomodernizacji.
Powierzchnia użytkowa budynków poddanych termomodernizacji.
Liczba wspartych obiektów infrastruktury edukacji.
Liczba wspartych obiektów infrastruktury sportowej.
Liczba wspartych obiektów infrastruktury kultury.
Liczba wspartych obiektów ochrony PPOŻ.
Liczba zmodernizowanych źródeł ciepła.
Liczba instalacji odnawialnych źródeł energii.
Liczba zorganizowanych kampanii promujących efektywność energetyczną i wykorzystanie
OZE.
Długość wybudowanej sieci wodociągowej.
Długość wybudowanej kanalizacji sanitarnej.
Liczba wybudowanych przydomowych oczyszczalni ścieków.
Liczba przyłączy wodnych na terenie Gminy.
Liczba przyłączy kanalizacji sanitarnej.
C.S. 2. Rozwijająca się gospodarka oparta na lokalnych zasobach.
Liczba nowopowstałych przedsiębiorstw.
Ilość zmodernizowanych gospodarstw rolnych.
Ilość nowopowstałych działalności gospodarczych z zakresu usług okołorolniczych.
Ilość powstałych gospodarstw ekologicznych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 117 z 123
Liczba zrealizowanych przedsięwzięć przez UG Gorzków, związanych ze wsparciem
rolników z zakresu rolnictwa ekologicznego.
Liczba zrealizowanych przedsięwzięć przez UG Gorzków, związanych ze wsparciem
produkcji oraz sprzedaży produktów lokalnych i regionalnych.
Dochody z rolnictwa.
Ilość oznaczonych atrakcji turystycznych.
Liczba km wybudowanych szklaków turystycznych, ścieżek turystycznych, ścieżek
rowerowych.
Ilość miejsc noclegowych.
Ilość turystów odwiedzających Gminę.
Liczba nowopowstałych gospodarstw agroturystycznych.
Liczba nowopowstałych miejsc noclegowych.
Liczba przeprowadzonych kampanii promocyjnych, służących promocji Gminy.
Liczba zorganizowanych wydarzeń promocyjnych.
Liczba przedsięwzięć służących promocji lokalnych produktów, wyrobów i usług.
Liczba przedsięwzięć z zakresu budowy, modernizacji, remontów infrastruktury promocyjnej.
Liczba wydanych publikacji służących promocji Gminy.
Liczba zwaloryzowanych zasobów Gminy służących promocji.
C.S. 3. Wykształcone, aktywne społeczeństwo włączone w sieć powiązań i współpracy.
Liczba uczniów objętych wsparciem w zakresie działań edukacyjnych i podnoszenia
kwalifikacji zawodowych.
Liczba działań służących aktywizacji edukacyjnej i zawodowej.
Liczba zmodernizowanych i doposażonych obiektów szkolnych.
Liczba zmodernizowanych i doposażonych obiektów przedszkolnych.
Liczba nowopowstałej szkolnej infrastruktury sportowej.
Liczba pozyskanych inwestorów.
Liczba nowopowstałych inwestycji na terenie Gminy.
Udział gospodarstw domowych wyposażonych w komputer osobisty z dostępem do Internetu.
Liczba osób korzystających z usług publicznych on-line.
Liczba publicznych punktów dostępu do Internetu.
Liczba podmiotów wchodzących w skład ustandaryzowanych systemów informatycznych.
Liczba nowopowstałych organizacji pozarządowych.
Liczba zwaloryzowanych obiektów przyrodniczych i kulturowych Gminy.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 118 z 123
Liczba wspólnych przedsięwzięć z przedsiębiorcami i ich organizacjami.
Liczba wspólnych przedsięwzięć z innymi JST.
Liczba wspólnych przedsięwzięć z sektorem społecznym.
Liczba projektów zrealizowanych w ramach Obszaru Funkcjonalnego Szlak Jana III
Sobieskiego.
Liczba zrealizowanych działań z zakresu pomocy społecznej.
Liczba osób zagrożonych bezrobociem objętych pomocą społeczną.
Liczba wspartych organizacji spółdzielni socjalnych.
2.7 Źródła finansowania
Głównymi źródłami finansowania Strategii Rozwoju Gminy Gorzków na lata 2015-2023 będą:
Budżet Gminy Gorzków.
Budżet państwa (dotacje celowe, środki finansowe z poszczególnych ministerstw).
Zewnętrzne środki publiczne (dostępne przede wszystkim w ramach programów
finansowanych z funduszy unijnych).
Inne środki zewnętrzne.
Ze względu na ograniczone możliwości finansowania Strategii z budżetu Gminy, władze będą się
skupiać przede wszystkim na pozyskaniu finansów ze środków zewnętrznych. Programy operacyjne,
w ramach których Gmina Gorzków może się starać o dofinansowanie inwestycji to przede wszystkim:
Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.
Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój.
Władze Gminy Gorzków (a także lokalna społeczność i przedsiębiorcy) mogą również korzystać ze
środków dostępnych w ramach m.in.:
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (tzw. Fundusze Szwajcarskie).
Banku Gospodarstwa Krajowego (Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych, Fundusz
Termomodernizacji i Remontów).
Banku Ochrony Środowiska.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 119 z 123
2.8 Opis konsultacji społecznych
Głównym celem przeprowadzonych konsultacji społecznych było zapoznanie władz i lokalnej
społeczności z procesem opracowywania niniejszej Strategii oraz zebranie opinii i uwag na temat
rozwoju Gminy Gorzków. W ramach opracowywania Strategii konsultacje społeczne odbywały się na
następujących poziomach:
Konsultacje z mieszkańcami w ramach spotkań wiejskich.
Konsultacje w ramach prac Komisji Rady Gminy Gorzków (dokonano analizy dokumentu i
naniesiono poprawki).
Konsultacje z sołtysami.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 120 z 123
Zestawienie rysunków, tabel, wykresów
Zestawienie rysunków
Rysunek 1 Obszar Strategicznej Interwencji – Nowoczesna wieś .................................................. 14
Rysunek 2 Położenie Gminy Gorzków na terenie Polski ................................................................. 28
Rysunek 3 Położenie Gminy Gorzków w województwie lubelskim ................................................ 29
Rysunek 4 Położenie Gminy Gorzków w powiecie krasnostawskim .............................................. 30
Rysunek 5 Obszar Gminy Gorzków .................................................................................................. 31
Rysunek 6 Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach Gminy Gorzków w 2014 r. (stali
mieszkańcy) .......................................................................................................................................... 32
Rysunek 7 Wąwóz lessowy w Wielkopolu ......................................................................................... 34
Rysunek 8 Dolina rzeki Żółkiewki ..................................................................................................... 35
Rysunek 9 Kompleks stawów w Wielobyczy, widok z lotu ptaka ................................................... 37
Rysunek 10 Kaplica świętego Józefa z 1900 r., przy ul. Partyzantów w Gorzkowie-Osadzie ...... 39
Rysunek 11 XVII-wieczny kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Gorzkowie-
Osadzie ................................................................................................................................................. 41
Rysunek 12 Czworoboczny rynek w Gorzkowie-Osadzie ............................................................... 42
Rysunek 13 Zróżnicowanie przestrzenne potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej powiatów
województwa lubelskiego z uwzględnieniem najbardziej atrakcyjnych sekcji.............................. 58
Rysunek 14 Zróżnicowanie przestrzenne potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej gmin
województwa lubelskiego z uwzględnieniem najbardziej atrakcyjnych sekcji.............................. 59
Rysunek 15 Rozmieszczenie specjalnych stref ekonomicznych na terenie województwa
lubelskiego ............................................................................................................................................ 60
Rysunek 16 Panorama miejscowości Wielobycz .............................................................................. 67
Rysunek 17 Infrastruktura ochrony środowiska w Gminie Gorzków ........................................... 77
Zestawienie tabel
Tabela 1 Przestrzeń i środowisko – identyfikacja podstawowych problemów .............................. 43
Tabela 2 Zestawienie danych demograficznych na lata 2008-2014 (wg faktycznego miejsca
zamieszkania – stan na 31.XII) .......................................................................................................... 44
Tabela 3 Urodzenia żywe i zgony ogółem w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 ...................... 45
Tabela 4 Struktura wiekowa ludności Gminy Gorzków w latach 2008-2014 ................................ 46
Tabela 5 Ludność wg grup wiekowych w Gminie Gorzków w 2014 r. ........................................... 47
Tabela 6 Liczba osób bezrobotnych w powiecie krasnostawskim i Gminie Gorzków w latach
2008-2014 .............................................................................................................................................. 48
Tabela 7 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wg
płci w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 (%) ............................................................................. 49
Tabela 8 Charakterystyka czytelnictwa w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 ........................ 50
Tabela 9 Charakterystyka Ochotniczych Straży Pożarnych działających w Gminie Gorzków .. 51
Tabela 10 Sfera społeczna – identyfikacja podstawowych problemów .......................................... 54
Tabela 11 Ogólna charakterystyka gospodarki województwa lubelskiego .................................... 56
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 121 z 123
Tabela 12 Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna województw dla gospodarki narodowej oraz
wybranych sekcji ................................................................................................................................. 57
Tabela 13 Ilość podmiotów gospodarczych w Gminie Gorzków wg klasyfikacji PKD 2007 ........ 61
Tabela 14 Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON w Gminie Gorzków w
latach 2008-2014 .................................................................................................................................. 64
Tabela 15 Podmioty gospodarki narodowej w 2014 r. - wskaźniki................................................. 64
Tabela 16 Użytkowanie gruntów na terenie Gminy Gorzków (w ha)............................................. 65
Tabela 17 Struktura gospodarstw rolnych w Gminie Gorzków na tle powiatu krasnostawskiego
(wg Powszechnego Spisu Rolnego 2010) ............................................................................................ 65
Tabela 18 Strefa gospodarcza – identyfikacja podstawowych problemów .................................... 68
Tabela 19 Wykaz dróg z terenu Gminy Gorzków (stan na sierpień 2015 r.) ................................. 69
Tabela 20 Sieć wodociągowa w Gminie Gorzków w latach 2009-2014 ........................................... 76
Tabela 21 Sieć kanalizacyjna w Gminie Gorzków w latach 2009-2014 .......................................... 78
Tabela 22 Infrastruktura techniczna – identyfikacja podstawowych problemów ........................ 82
Tabela 23 Placówki oświatowe z terenu Gminy Gorzków ............................................................... 83
Tabela 24 Powody udzielania pomocy przez GOPS w Gorzkowie-Osadzie w latach 2009-2014 . 87
Tabela 25 Infrastruktura społeczna – identyfikacja podstawowych problemów .......................... 88
Tabela 26 Dochody i wydatki Gminy Gorzków w latach 2008-2014 (w zł) .................................... 89
Tabela 27 Poziom wydatków w wybranych działach budżetowych w latach 2008-2014 w Gminie
Gorzków (w zł) ..................................................................................................................................... 90
Tabela 28 Frekwencja w wyborach (%) ............................................................................................ 97
Tabela 29 Zarządzanie - identyfikacja podstawowych problemów ................................................ 97
Tabela 30 Zakres realizowanych zadań w ramach celów operacyjnych ...................................... 112
Zestawienie wykresów
Wykres 1 Saldo migracji w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 ................................................. 45
Wykres 2 Przyrost naturalny w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 ......................................... 46
Wykres 3 Wysokość bezrobocia w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 ..................................... 49
Wykres 4 Liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Gorzków w 2014 r. wg klasyfikacji PKD
2007 ....................................................................................................................................................... 62
Wykres 5 Dynamika liczby podmiotów gospodarczych w Gminie Gorzków w latach 2008-2014 63
Wykres 6 Struktura gospodarstw rolnych w Gminie Gorzków (wg Powszechnego Spisu Rolnego
2010)...................................................................................................................................................... 66
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 122 z 123
Załącznik nr 1 Kluczowe projekty
Tytuł projektu Cel operacyjny Wartość projektu Lata realizacji Źródło dofinansowania
Przebudowa drogi gminnej nr
109722L od km 0+000 do km
0+180 w miejscowości
Gorzków-Osada
1.1. Poprawa dostępności
komunikacyjnej Gminy i jakości
dróg
150 000,00 2016-2017 PROW 2014-2020
Przebudowa drogi gminnej na
dz. nr 382/3 w Gorzkowie-
Osadzie w kierunku cmentarza
1.1. Poprawa dostępności
komunikacyjnej Gminy i jakości
dróg
56 000,00 2016-2017 PROW 2014-2020
Utwardzenie dna i odwodnienie
wąwozu lessowego w ciągu
drogi gminnej nr 109725L w
miejscowości Czysta Dębina-
Kolonia
1.1. Poprawa dostępności
komunikacyjnej Gminy i jakości
dróg
115 500,00 2016-2017 MSWiA
Utwardzenie dna i odwodnienie
wąwozu lessowego w ciągu
drogi gminnej nr 110075L w
miejscowości Bobrowe
1.1. Poprawa dostępności
komunikacyjnej Gminy i jakości
dróg
70 000,00 2016-2017 MSWiA
Budowa chodnika w
miejscowości Chorupnik
1.1. Poprawa dostępności
komunikacyjnej Gminy i jakości
dróg
500 000,00 2016-2018 ZDW w Lublinie
Kompleksowe
zagospodarowanie terenów
wokół zbiornika wodnego w
Gorzkowie-Osadzie
1.2. Wykorzystanie dziedzictwa
przyrodniczego i kulturowego 3 000 000,00 2016-2022
PROW 2014-2020
RPO WL 2014-2020
Termomodernizacja budynku
Urzędu Gminy
1.3. Poprawa stanu gminnej
infrastruktury edukacyjnej,
sportowej, OSP,
administracyjnej
100 000,00 2016-2017 RPO WL 2014-2020
NFOŚiGW
Zagospodarowanie przestrzeni
publicznej z elementami zieleni
i małej architektury przy
Centrum Społeczno-
Kulturalnym w Gorzkowie-
Osadzie
1.3. Poprawa stanu gminnej
infrastruktury edukacyjnej,
sportowej, OSP,
administracyjnej
500 000,00 2016 Szwajcarski Polski Program
Współpracy 85%
STRATEGIA ROZWOJU GMINY GORZKÓW
NA LATA 2015-2023
Strona 123 z 123
Przebudowa świetlic wiejskich
w miejscowościach Bobrowe i
Orchowiec
1.3. Poprawa stanu gminnej
infrastruktury edukacyjnej,
sportowej, OSP,
administracyjnej
200 000,00 2016-2018 PROW 2014-2020
Energia słoneczna w Gminie
Gorzków
1.4. Rozwój odnawialnych
źródeł energii i gospodarka
niskoemisyjna
4 600 000,00 2016-2018 RPO WL 2014-2020
Modernizacja oświetlenia
drogowego
1.4. Rozwój odnawialnych
źródeł energii i gospodarka
niskoemisyjna
110 000,00 2017-2018 RPO WL 2014-2020
NFOŚiGW
Budowa przydomowych
oczyszczalni ścieków na terenie
Gminy Gorzków
1.5. Rozwój infrastruktury
ochrony środowiska 665 534,00 2015-2017 PROW 2014-2020
Przebudowa gminnej
oczyszczalni ścieków w Górach
1.5. Rozwój infrastruktury
ochrony środowiska 550 000,00 2016-2017 PROW 2014-2020