SỰ PHONG HÓA CÁC LOẠI ĐÁ VÀ KHOÁNG CHẤT HOC DAT CO BAN/KHD … · Đá trên bề mặt vỏ quả đất được phân loại thành 3 loại: đá phún xuất (magma),

Embed Size (px)

Citation preview

  • S PHONG HA CC LOI V KHONG CHT

  • c im cc loi v khong cht trn b mt v qu t c phn loi thnh 3 loi: phn xut (magma), trm tch v bin tnh phn xut c hnh thnh bi s phun tro ca khi magma nng chy, gm cc loi ph bin nh granite v diorite, gabbro, basalt, andesite.

  • c im cc loi v khong cht trm tch Khi phn xut b phong ha s hnh thnh nn cc sn phm mi, cc sn phm ny b nn li kt dnh vi nhau do cc iu kin a cht thay i, hnh thnh nn mi l trm tch bin tnh c hnh thnh do s thay i tnh cht ca cc loi khc, thng do cc qu trnh bin i a cht gy nn

  • Cc qu trnh phong ha nh ngha: Qu trnh phong ha l qu trnh phn hy v khong, ng thi cng l qu trnh tng hp nn cc khong mi Tnh bn vng ca cc loi khong C ba nhm khong rt bn vi s phong ha l: (1) khong st silicates, (2) khong st oxide st, nhm, (3) khong thch anh

  • Cc qu trnh phong ha : chia thnh 2 loi Phong ha vt l (s phn r): l qu trnh lm phn r cc cc v khong t kch thuc to thnh cc mnh vn, ht c kch thc nh dn

    Nhit : Do s thay i nhit gia ngy v m s lm v cc cu trc khong

    S bo mn ca nc, bng h v gi: khi di chuyn vi hm lng cht l lng cao, nc s c sc bo mn rt ln. iu ny d nhn thy trn cc tng b bo mn di lng sng. Gi bi, ct v bng h cng c th bo mn cc loi .

    Thc vt v ng vt: r thc vt i khi cng len li vo cc vt nt ca v tch chng ra, nn b ph v

  • Cc qu trnh phong ha Phong ha ha hc (s phn gii): phong ha ha hc do tc ng ca nc, O2, v cc acid hu c v v c c gii phng t cc hot ng ha sinh trong t.

    Phn ng thy hp: Cc phn t nc kt hp vi khong bng tin trnh gi l phn ng thy hp

    Phn ng thy phn: phn t nc phn ly thnh H+ v OH-. H + v OH- thng thay th cc cation trn cu trc khong.

    Phn ng ha tan: Nc c kh nng ha tan nhiu loi khong do phn ng thy hp vi cc cation v anion cho n khi chng phn ly v c bao bc bi cc phn t nc. V d s ha tan thch cao trong nc

  • Cc qu trnh phong ha Phong ha ha hc

    Phn ng Carbonate ha v cc phn ng chua khc

    Oxi ha-kh: Cc khong c cha Fe, Mn v S rt nhy cm vi cc phn ng oxi ha kh. Khi cc ny phi by ra khng kh v nc, Fe s d dng b oxi ha (mt 1 in t) hnh thnh Fe(III)(ferric).

    Phn ng to phc cht: cc acid hu c c hnh thnh trong qu trnh sinh hc trong t nh oxalic, citric, v tartric acid, cng nh cc phn t acid humic v fulvic

  • Cc yu t nh hng n qu trnh hnh thnh t Mu cht (vt liu v c hoc hu c hnh

    thnh t) Kh hu (ch yu l ma v nhit ) Sinh hc (sinh vt, c bit l thc vt ti

    ch, vi sinh vt, ng vt t, v hot ng ca con ngi)

    a hnh ( dc, hng dc, v cnh quang) Thi gian (giai on t khi mu cht bt u

    phong ha hnh thnh t)

  • Cc yu t nh hng n qu trnh hnh thnh t Mu cht (vt liu v c hoc hu c hnh

    thnh t) Kh hu (ch yu l ma v nhit ) Sinh hc (sinh vt, c bit l thc vt ti

    ch, vi sinh vt, ng vt t, v hot ng ca con ngi)

    a hnh ( dc, hng dc, v cnh quang) Thi gian (giai on t khi mu cht bt u

    phong ha hnh thnh t)

  • Mu cht Mu cht ti ch

    c hnh thnh t s phong ha ca ngay bn di; th hin mu v vng ca cc hp cht Fe b oxi ha trn phu din

    Mu cht vn chuyn t ni khc n Mu cht hu c

    Tch ly trn cc vng ngp nc, trong iu kin s pht trin ca thc vt vt qua tc phn gii cc d tha thc vt

  • Mu cht vn chuyn t ni khc n Sn tch: c hnh thnh do s di chuyn cc mnh vn t ni c a hnh cao xung ni thp Bi tch: hnh thnh ng bng trng thp, h ngun sui, sng v chu th; ng bng trng: l mt phn vng trng ca khu vc sng khi b ngp. Ph sa l lng trong nc s c lng ng trong thi gian ngp Bi tch sui: cc sng, sui u c hnh r qut, hp trn thng ngun v t ngt m rng ra h ngun, lm thay i tc chy ca dng nc. Cc vt liu th s lng t trong dng sui, cc vt liu s lng t h lu

  • Mu cht vn chuyn t ni khc n Chu th Phn ln cc vt liu mn b cun tri bi sng, sui khng c lng t trong ng bng trng, m chng di chuyn vo trong h, bin, mt s vt liu l lng lng t gn ca sng, hnh thnh nn ph sa chu th Trm tch bin: Cc vt liu cun theo dng nc ca sng, cui cng cng vo bin, ca sng, vnh. Cc vt liu th s lng t ngay b bin v cc ht mn lng t ngoi xa. Theo thi gian, trm tch c hnh thnh di y bin dy hng trm mt. Do s bin ng v a cht, trm tch bin c nng cao ln hnh thnh cc ng bng bin Mu cht vn chuyn do bng h: xy ra trn cc vng c bng tuyt Mu cht vn chuyn do gi: Gi c th mang cc vt liu t ni ny n ni khc; cc mu cht ny c th l cc cn ct th ven bin, cc n ct mn su trong t lin

  • Mu cht hu c S phn b v tch ly cht hu c ca t hu c: thng tp trung vng trng thp, ngp nc thng xuyn hoc c kh hu lnh v chu nh hng ca bng h Cc loi t than bn (t hu c):

    Than bn hnh thnh do xc b ca rong ru trong nc Than bn hnh thnh do d tha ca cc loi c nh lau, sy, lc Than bn hnh thnh do xc b ca cc cy g, cy bi. Than bn trm tch, hnh thnh do xc b ca cc thc vt thy sinh nh to v cht thi ca cc ng vt thy sinh

  • Kh hu Lng ma:

    Nc l yu t quan trng trong cc phn ng phong ha ha hc Nc thm xuyn vo mu cht v . Nc cng thm su, lp t tht hnh thnh cng dy.

    Nhit : Khi nhit tng 10oC, tc cc phn ng sinh ha tng gp 2 ln. C 2 yu t nhit v m u nh hng n hm lng cht hu c trong t Nhit m v m cao, cc tin trnh phong ha, ra tri, v s pht trin ca thc vt t ti a.

  • Sinh hc Vai tr ca thc vt t nhin

    S hnh thnh tng A

    Lun chuyn cation ca thc vt

    ng c hn hp

    Vai tr ca ng vt ng vt: rt nhiu loi ng vt trong t gp phn rt ln trong qu trnh hnh thnh t thng qua cc hot ng o bi, trn ln t nh hot ng ca giun t, mi,

  • a hnh a hnh c th lm gia tng hoc lm chm s tc ng ca yu t kh hu ln qu trnh hnh thnh t

    Thi gian Thi gian ca s hnh thnh t c tnh t lc mu cht bt u tip xc vi mi trng nht nh v bt u tin trnh phong ha. Tc phong ha

    Cht hu c s tch ly hnh thnh tng A c mu sm trong vng khong 10-20 nm Tng B hnh thnh trong khong 40 nm cho n hng th k

  • Thi gian Tnh lin tc trong qu trnh phong ha

    Ngi ta dng thi gian a cht xc nh thi gian hnh thnh t Dng cc phng php gin tip o thi gian ny nh phng php C14

    Tng tc vi mu cht Mu cht ti ch thng c thi gian phong ha di hn so vi mu cht vn chuyn t ni khc n. V vy, t vng cao c mu cht ti ch c thi gian phong ha di hn rt nhiu so vi t pht trin trn trm tch bin, ph sa sng.

  • HNH THNH T PHT SINH HC T

  • Cc tin trnh hnh thnh tng pht sinh t Tin trnh chuyn dng

    S phong ha cc khong v s phn gii cc cht hu c c s thay i hay b ph hy mt s thnh phn ca t, ng thi mt s thnh phn khc c tng hp.

    Tin trnh chuyn v L s di chuyn cc vt liu v c v hu c t tng ny sang tng khc, t trn xung di, cc vt liu ny di chuyn ch yu do tc ng ca nc v cc hot ng ca sinh vt t

  • Cc tin trnh hnh thnh tng pht sinh t Tin trnh b sung cc vt liu vo t

    Cc vt liu c b sung t ngoi vo trong qu trnh pht trin hnh thi phu din t bao gm bao gm cc d tha thc vt, bi t kh quyn, mui ha tan t nc ngm

    Tin trnh mt vt liu t t: Cc vt liu c th b mt t t do ra tri, xi mn, v do tc ng ca con ngi.

  • Phu din t Cc tng pht sinh chnh

    Tng O Tng O thng hnh thnh trn t rng, t hu c, nm bn trn mt t. t sn xut nng nghip khng c tng O do qu trnh xi xo lin tc ca con ngi

    Tng A L tng mt ca t khong. Thng c mu sm do cha nhiu cht hu c hn so vi cc tng bn di.

  • Phu din t Cc tng pht sinh chnh

    Tng E L tng ra tri mnh, nm ngay di tng A. Cc vt liu trong tng E c th b ra tri nh st, cc oxid Fe, Al, nn trong tng E ch cn li cc khong bn vng nh thch anh, ct v tht. Tng E c mu sng so vi tng A v tng bn di (tng B). Tng E thng hnh thnh trn t rng v t chu s ra tri mnh.

    Tng B Nm di tng O v A (hay E), l tng c cc tnh cht khc hn vi mu cht. Nhiu vt liu ra tri c tch ly tng B. Trong vng kh hu m, tng B thng tch ly oxide Fe, Al, cc st silicate.

  • Phu din t Cc tng pht sinh chnh

    Tng C L tng mu cht nm di phn t thc (tng A+ tng E+ tng B). Mu cht ny c th c cng ngun gc, nhng cng c th khc ngun gc so vi mu cht hnh thnh nn lp t bn trn. Tng C do nm su bn di nn thng chu s tc ng sinh hc km nht, do mc pht trin lun km hn tng B ngay bn trn.

    Tng R L tng nn, cha xy ra qu trnh phong ha.

  • Phu din t Cc ph tng trong tng pht sinh chnh

    Khi trong mt tng pht sinh chnh hin din cc tnh cht khc nhau trn tng phn (khc nhau v mu sc, cu trc), ta c th chia thnh nhiu ph tng nh B1, B2, B3 Nu c 2 loi mu cht khc nhau hin din trong cng mt phu din, loi mu cht khng trc tip hnh thnh nn phn t thc pha trn, mu cht ny c ghi s 2 pha trc. V d mt phu din c cc tng sau: O-A-B-2C khi tng C l mu cht khc vi mu cht hnh thnh nn tng A v B pha trn.

  • Phu din t Cc tng chuyn tip

    L cc tng nm gia cc tng pht sinh chnh v c c tnh cht ca 2 tng pht sinh chnh. c im ca tng no chim u th s c ghi tn tng trc. K hiu tng chuyn tip c th c dng bng 2 cch nh sau:

    Tng chuyn tip AE, EB, BE, BC.

    Tng chuyn tip E/B, B/E, B/C, C/B.

  • Phu din t Cc tng pht sinh trong mt phu din t

    Khng phi tt c cc tng pht sinh trn u hin din trong mt phu din t. Mt s c th hin din trn t thot nc tt nh Oi, Oe (hay Oa) nu l t rng; A, E; Bt hay Bw; v C. S hnh thnh cc tng ph thuc rt ln vo iu kin mi trng.

  • S PHONG HA CC LOI V KHONG CHTSlide Number 2Slide Number 3Slide Number 4Slide Number 5Slide Number 6Slide Number 7Slide Number 8Slide Number 9Slide Number 10Slide Number 11Slide Number 12Slide Number 13Slide Number 14Slide Number 15Slide Number 16Slide Number 17HNH THNH T PHT SINH HC TSlide Number 19Slide Number 20Slide Number 21Slide Number 22Slide Number 23Slide Number 24Slide Number 25Slide Number 26Slide Number 27