Sunum ve Sistematik

ALIŞTIRMALAR1. BÖLÜM: FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

Bu başlık altında her bölüm kazanımlara ayrılmış, kazanımlar tek tek çözüm-lü temel alıştırmalar ve sorular ile taranmıştır. Özellikle bu kısmın sınıf içinde öğrencilerle işlenmesi öngörülmüştür.

UYGULAMALI SORULAR1. BÖLÜM: FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

Bu başlıklar altında uygulamalar yaparak öğrenciye yorum, analiz, sentez yetisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.

TEST - 1

KONU KAVRAMA TESTİ

Fiziğin Uğraş Alanı

1. BÖLÜM: FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

Bu başlıkla üniteler alt bölümlere ayrılmış, her bölümün içerdiği kazanım ve alt başlıklar dikkate alınarak testler oluşturulmuştur.

ÜNİTE YAZILI SORULARI FİZİĞİN DOĞASI

Bu başlık altında resmi ve özel okul yönetmeliklerinde öngörülen formatlar ile ünitenin tamamını kapsayan yazılı soruları konulmuştur. Bu uygulamanın amacı, öğrenciyi okuldaki yazılılara hazırlamak ve öğrencinin okul başarısını arttırmaktır.

FİZİĞİN DOĞASI ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ

Bu başlık altında ünitenin geneli sorularla taranmış, öğrencinin bu ünite ile ilgili sınava hazır bulunulmuşluğu ölçme yoluna gidilmiştir. Bu başlık, ünitenin finali niteliğindedir.

FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI ALIŞTIRMALAR

119. Sınıf Fizik

1. BÖLÜMFİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

Kazanım 1.1.1 : “Fizik nedir?” sorusuna cevap arar.

Bir fizik öğretmeni öğrencilerinden fizik ile ilgili bildikleri birer

cümleyi tahtaya yazmalarını istemiştir.

Buna göre, aşağıdaki öğrencilerden hangisinin fizik hak-

kındaki bilgisi yanlıştır?

A)

C)

E)

B)

D)

Madde ve enerji arasındaki etki-leşimi inceler.

Doğada gerçek-leşen olaylarla il-gili mantıklı açık-

lamalar üretir.

Fizik, zaman kavramı ile ilgi-

lenmez.

Fizik ile ilgili bir bilgi her zaman mutlak doğru

değildir.

Olayların hem sebeplerini hem de sonuçlarını

araştırır.

Gökhan

Tuğba

Buket

Demet

Recep

Çözüm

Fizik doğadaki varlıkların temel özelliklerini, birbirleri arasın-daki etkileşimleri, varlıklar ile enerji arasındaki ilişkileri mantık çerçevesinde ve matematiğin temel ilkeleri ile açıklayan, göz-lem ve deneye dayalı bir bilim dalıdır.

Gökhan, Demet, Recep ve Buket’in ifadelerinde kullandıkları fizik ile ilgili bilgiler doğrudur.

Fakat Tuğba’nın ifadesi doğru değildir. Fizikte açıklanan pek çok olay, zamanla ilişkilendirilir. Örneğin hız, bir cismin birim zamanda yaptığı yer değiştirmedir. Güç ise birim zamanda ya-

pılan iştir. Hatta genel rölativite kuramıyla birlikte,zamanın da

fiziksel bir boyut olduğu fikri ortaya çıkmıştır.

Bu durumda, cevap C seçeneğidir.

Temel Alıştırma

1. “Bilim, evreni ve evrenin nasıl işlediğini anlamak için evre-nin bir bölümü üzerinde deneysel çalışmalar yaparak yasa-lar oluşturmaya çalışan düzenli bilgidir.”

Yukarıda bilim kavramının tanımı verilmiştir.

Temel bilimlerden biri olan fizik bilimi evrenin,

I. Madde

II. Enerji

III. Uzay

bölümlerinden hangileri üzerinde çalışmalar yapar?

I, II ve III

FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI ALIŞTIRMALAR

129. Sınıf Fizik

2. I. Fizik, temel doğa bilimlerinden birisidir.

II. Fizikle uğraşan bilim insanları, evrenin sırlarını gün ışığına çıkarırken gözlem ve deney yaparlar.

III. Fizik, canlı yapısıyla ilgilenir.

IV. Fizik, düşünce kavramları ile ilgilenmez.

V. Fizik, mikro alemden makro aleme kadar tüm madde-lerin hareketleri ile ilgilidir.

Yukarıda verilen bilgilerden doğru olanları bulunuz.

I, II, IV ve V

3. • Gökkuşağının oluşumu

• Kertenkelenin kopan kuyruğunu yenilemesi

• Yokuş aşağı giden aracın hızlanması

• Buzdolabının çalışması

• Yemeklerin bozulması

Yukarıda verilen olaylardan kaç tanesi fizik bilimi ile ilgi-lidir?

3

4. “Atom teorileri zaman içerisinde değişime uğramıştır.”

Bu değişim fiziğin,

I. Yanlışlanabilir

II. Sorgulanabilir

III. Sınanabilir

IV. Delillere dayandırılabilir

özelliklerinden hangilerine sahip olduğunu gösterir?

I, II, III ve IV

Kazanım 1.1.2 : Fiziğin, evrendeki nesne, olgu ve olayları değişik alt alanlarda incelediğinin farkına varır.

Fizik, evrende var olan tüm maddesel yapılarla ilgilenir. Mad-delerin çeşitliliği fizik biliminin alt alanlara ayrılmasına neden olmuştur.

Buna göre, aşağıda verilen nesne, olgu ve olayları ince-leyen fiziğin alt alanlarını belirleyerek noktalı yerlere ya-zınız.

I II III IV

V

Fiberoptikkablo

Fisyon tepkimesi

Mikroskop Klima

Atom Mıknatıs Ampermetre Hidrolik kaldıraç

VI VII VIII

Çözüm

I. resimde verilen fiber optik kablo bilginin hızlı iletiminde kulla-nılan bir malzemedir. Malzeme bilimi katı hâl fiziğinin alt dal-larındandır.

II. resim atomun çekirdeğinde gerçekleşen tepkimelerden biri-sidir. Atom çekirdeğindeki tepkimelerle nükleer fizik ilgilenir.

III. resimdeki mikroskopta kullanılan mercek, ışığı kırarak varlıkla-rı olduğundan daha büyük gösterir. Işığın mercekteki davranışını, fiziğin alt alanlarından optik açıklar.

IV. resimdeki klimada enerji dönüşümleri gerçekleşerek ısı enerjisi elde edilir. Isı ve sıcaklık kavramlarıyla ilgilenen fiziğin alt alanı termodinamiktir.

Temel Alıştırma

UYGULAMALI SORULAR

159. Sınıf Fizik

FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

1. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların karşısındaki ku-tucuğa (D), yanlış olanların karşısındaki kutucuğa (Y) yazınız.

a. Fizik, doğada gerçekleşen olayların hem sebep-lerini hem de sonuçlarını araştırır.

b. Fizik, teknolojik gelişmelere katkı sağlar.

c. Fizik, diğer bilim dallarından bağımsızdır.

d. Fizik, madde ve enerji arasındaki ilişkiyi inceler.

e. Fizik, doğada gerçekleşen olaylarla ilgili mantıklı açıklamalar üretmeye çalışan bilim dalıdır.

f. Cisimlerin hareketlerinin nasıl oluştuğunu, fiziğin alt alanlarından mekanik inceler.

g. Atom çekirdeğindeki ışımaları, fiziğin alt alanla-rından optik inceler.

h. Isı enerjisinin madde içinde yayılmasını, fiziğin alt alanlarından termodinamik inceler.

i. Buzun kristal yapısını, fiziğin alt alanlarından ter-modinamik inceler.

j. Maddenin yapısındaki elektron ve protonun sa-hip olduğu elektrik yüklerini, fiziğin alt alanların-dan manyetizma inceler.

k. Botanik, fiziğin alt bilim dallarından birisidir.

l. Fren sistemi mekanik ilkeleriyle açıklanabilir.

m. Metalürji, fiziğin alt bilim dallarından birisidir.

n. Radyoaktif ışımalar, nükleer fiziğin ilgi alanı içe-risindedir.

o. Mühendislik, dişçilik, ziraat, tıp gibi birçok mes-lek grubu fizik yasalarından faydalanırlar.

2. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun sözcük-

lerle doldurunuz.

a. ....................... fiziği, elektroniğin teorisini oluşturur.

b. Atomların birbirleriyle etkileşimini inceleyen fiziğin alt bi-lim dalı ........................ fiziğidir.

c. Kuvvet ile hareket arasındaki ilişki, fiziğin alt bilim dalla-rından .......................... ile ilgilidir.

d. Atom çekirdeğinin yapısını ve kararsız çekirdekle-rin nasıl ışıma yaptıklarını, fiziğin alt bilim dallarından .......................... inceler.

e. En büyük buluşlardan birisi olan teleskop, fiziğin alt bi-lim dallarından ............................teki ışığın kırılması ka-nunlarına göre çalışır.

f. Temel bilimler arasında ..........................., fiziğe en ya-kın olan bilimdir.

g. Temel bilimler ..............., ................. ve ................ ol-mak üzere üçe ayrılır.

h. Canlıların yapısını, davranışlarını ve çevre ile olan ilişki-lerini ............................. inceler.

i. Biyolojik olayların fiziksel temellerini inceleyen ve biyo-lojik sistemlerin davranışlarını fizik prensipleriyle açıkla-yan bilim dalına ........................... denir.

j. Isı ve sıcaklık kavramları üzerinde çalışma yapan fiziğin alt bilim dalı ............................. tir.

k. Bütün bilimler gibi fizik de ................. den doğmuştur.

l. Elektrik akımı, elektriksel yük, elektriksel potansiyel gibi temel kavramları, fiziğin alt alanlarından ..................... açıklar.

m. Termodinamik yasalarını kullanarak maddenin halleri üzerinde çalışma yapan bilim dalına ..................... de-nilmektedir.

n. ....................... gök cisimlerinin uzaydaki konumlarını, oluşum süreçlerini, evrimlerini inceleyen bilim dalıdır.

KONU KAVRAMA TESTİ

179. Sınıf Fizik

FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

TEST - 1

1. Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin uğraş alanı içeri-sine girmez?

A)

C) D)

E)

B)

Elektroliz kabı Bitkilerin kökleriylesu alması

Yüzen gemi

Dönme dolap

Gülen bebek

2. Fiziğin alt alanlarıyla ilgili verilen,

I. Optik, ışıkla ilgili olayları inceler.

II. Katı hâl fiziği, kuvvet ve hareket arasındaki ilişkiyi ince-ler.

III. Atom fiziği, atomun yapısını inceler.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. • Astronomi

• Optik

• Mekanik

• Jeofizik

• Hidroloji

Yukarıdakilerden kaç tanesi fiziğin alt alanlarındandır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

4. Bir fizik öğretmeni, fizik biliminin başka bilim dallarındaki olayları açıklamakta kullanıldığını söyleyerek, öğrencilerden bu olaya örnek vermelerini istemiştir.

Astronomide geçen yıldız sıcaklıkları, parlaklıkları,dönme hızları gibi kavramlar fizik yardımıyla

açıklanmaktadır.

Kimya biliminde kimyasal tepkimelerin hızı ve tepkime sonucunda açığa çıkan enerjininhesaplanmasında fizik yasaları kullanılır.

İpek

Ayça

Kaya

Ali

Fizik yasaları ile açıklanan ay ve güneş tutulmasıcoğrafya biliminin ilgi alanı içerisindedir.

Biyolojinin çalışma konularından biri olan uyartıların sinir sistemi boyunca iletilmesi,fizik

yasaları ile açıklanır.

Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin verdiği örnekler

doğrudur?

A) İpek ve Ayça B) Ayça ve Kaya

C) İpek ve Ali D) Ayça, Kaya ve Ali

E) İpek, Ayça, Kaya ve Ali

5. Atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması

sonucunda dünya yüzeyindeki sıcaklığın artmasına küresel ısınma denir. Hiçbir önlem alınmazsa bu yüzyıl

sonunda küresel sıcaklığın ortalama 2 C artacağıtahmin ediliyor.

°

Yukarıda küresel ısınmayı konu alan gazete küpüründen bir bölüm verilmiştir.

Küresel ısınmaya karşı alınabilecek önlemleri araştıran fiziğin alt alanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Katı hâl fiziği B) Manyetizma

C) Optik D) Atom fiziği

E) Termodinamik

Fiziğin Uğraş Alanı

189. Sınıf Fizik

6. Fizik bilimi ile ilgili bazı ifadeler aşağıdaki gibi verilmiştir.

Fizik maddesel yapılar üzerinde çalışır.

Fizik, deneysel bir bilimdir.

Matematik,fizik içinvazgeçilmez dildir.

Statik,fiziğinalt dalıdır.

Katı hâlfiziği kristal

yapıyla ilgilidir.

Atomfiziği atomla

ilgilenir.

Optik,ısıolaylarıyla

ilgilenir.

1.çıkış

2.çıkış

3.çıkış

4.çıkış

5.çıkış

6.çıkış

7.çıkış

8.çıkış

YD

YD YD

YDYDYDYD

İlk ifadeden başlayarak ifadelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar vererek ilerlenildiğinde hangi çıkışa ulaşılır?

A) 1. çıkış B) 3. çıkış C) 4. çıkış

D) 6. çıkış E) 8. çıkış

7.

Buzullar Atom bombası MR cihazı

Resimlerde verilen temaları inceleyen fizik dalları sıra-sıyla hangisidir?

A) Termodinamik — Nükleer Fizik — Optik

B) Mekanik — Optik — Elektrik

C) Termodinamik — Nükleer Fizik — Manyetizma

D) Nükleer Fizik — Optik — Manyetizma

E) Katı Hâl Fiziği — Nükleer Fizik — Manyetizma

8. Atom çekirdeklerinin parçalanması olayına fisyon, birleş-mesi olayına ise füzyon adı verilir. Her iki olay sonucunda da büyük miktarda enerji açığa çıkar.

Buna göre, dünyanın hızla artan enerji ihtiyacını karşıla-mak için fisyon ve füzyon reaksiyonları ile ilgili çalışma-lar yapan fizik dalı hangisidir?

A) Atom fiziği B) Termodinamik

C) Katı hâl fiziği D) Nükleer fizik

E) Manyetizma

9. Fizik ile farklı bilim dalları arasındaki ilişki, yeni bilim dalları-nın doğmasına neden olmuştur.

Buna göre,

• Kimyasal olayları fiziksel yöntemlerle çözümleyen bilim dalına .............I............. denir.

• Biyolojik olayların fiziksel temellerini inceleyen ve biyolo-jik sistemlerin davranışlarını fizik yasalarıyla açıklayan bilim dalına ............II............. denir.

• Gök cisimlerinin fiziksel yapısını, oluşumunu ve evrimini inceleyen bilim dalına ...........III............. denir.

• Yerküre ve atmosferin, gezegenlerin, uyduların vb. fizik-sel ve yapısal özelliklerini fizik kullanarak inceleyen bilim dalına ..............IV.............. denir.

ifadelerinde geçen numaralandırılmış boşluklara aşağı-dakilerden hangisi gelmelidir?

A) I. Fizikokimya B) I. Jeofizik

II. Biyofizik II. Biyofizik

III. Astrofizik III. Astrofizik

IV. Jeofizik IV. Fizikokimya

C) I. Biyofizik D) I. Biyofizik

II. Jeofizik II. Astrofizik

III. Astrofizik III. Fizikokimya

IV. Fizikokimya IV. Jeofizik

E) I. Fizikokimya

II. Jeofizik

III. Astrofizik

IV. Biyofizik

10. Olgu: Metal yorgunluğu;titreşim, yüksek basınç ya da peri-yodik uygulanan kuvvet etkisiyle metal atomları arasındaki bağların zayıflayarak metalin dayanıklılığını yitirmesi olayı-dır.

Örnek Olay: Kola kutusunun çekme halkasıyla oynandığın-da, bir süre sonra, halkanın koptuğu görülür.

Yukarıda açıklanan olgu ve örnek olay, fiziğin hangi alt dalının ilgi alanına girer?

A) Atom B) Katı hâl C) Mekanik

D) Nükleer E) Manyetizma

ÜNİTE YAZILI SORULARI

469. Sınıf Fizik

FİZİĞİN DOĞASI

1. Tanımları verilen kavramları bulup, yanlarındaki boşluk-lara yazınız.

a. Fiziki ve doğal evrenin yapısını, davranışlarını gözlem ve deneyler aracılığıyla sistematik bir şekilde incelemesini de kapsayan, pratik çalışmalar bütünüdür: ..................

b. Ölçüm sonucu ile gerçek değer arasındaki farka denir: ............................

c. Doğruluğu kanıtlanmış olan varsayımlardır: .....................

d. Gerçeğe benzer görüntülerin yapılması ve gerçek bir olaya benzetilerek yapılan kopyalardır: ...........................

2. Boşken kütlesi 40 g ölçülen bir reçel kavanozu, reçel ile doldurularak eşit kollu terazi ile tartıldığında 1 tane 0,1 kg, 1 tane 5 dag, 2 tane 200 dg, 3 tane 500 cg’lik kütlelerle den-geye gelmektedir.

Buna göre, reçelin kütlesi kaç gram’dır?

3. Aşağıda verilen örnekten yola çıkarak, çizelgeyi doldu-runuz.

SembolüBüyüklük

Kütle m kilogramEşit kollu

terazi

Sıcaklık

Akımşiddeti

Uzunluk

Zaman

Birimi (SI) Ölçme aleti

4. Aynı düzleme yerleştirilen , ,A B C

C

A B

ED

ve D vektörleri şekildeki gibidir.

Buna göre,

I. A ile B aynı yönlüdür.

II. C ile D aynı doğrultulu ancak zıt yönlüdür.

III. A , B ve C farklı doğrultudadır.

IV. B ile E aynı doğrultudadır.

V. A ile E zıt yönlüdür.

yargılarından hangileri doğrudur?

5. Aşağıda fiziğin bazı alt dallarının ilgi alanlarını açıklayan ifa-deler verilmiştir.

İfadelerin fiziğin hangi alt dalına ait olduğunu belirleye-rek, numaralandırılmış boşluklara yazınız.

• Isı ve sıcaklığın madde üzerindeki etkisiyle ilgilenir. ...........I...........

• Yüklü parçacıklar arasındaki elektromanyetik kuvveti, oluşturdukları manyetik alanı ve bu alanın özellikleri ile ilgilenir. ...........II ...........

• Atom çekirdeğinin yapısı ve çekirdek tepkimeleri ile ilgi-lenir. ...........III ...........

• Işık ve ışık olayları ile ilgilenir. ...........IV ...........

• Katı maddelerin elektriksel, ısı iletimi, esneklik ve gen-leşme gibi özellikleri ve kristal yapılarda atomların yer-leşme düzenleri ile ilgilenir. ...........V ...........

6. Bilimsel yöntem, bilimsel problemin araştırılması sırasında iz-lenen yoldur. Bilimsel çalışma yapılırken belirli bir sıra izlenir.

Aşağıda bu sıra karışık olarak verilmiştir:

I. Hipotez kurulur.

II. Kontrollü deneyler ve gözlemler yapılır.

III. Bilimsel problem saptanır.

IV. Gerçek ise yasa haline getirilir.

V. Hipotez doğruysa, kuram haline getirilir.

VI. Veriler toplanır.

VII. Tahminlerde bulunur.

Buna göre, doğru sıralamayı yapınız.

489. Sınıf Fizik

ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ - 1FİZİĞİN DOĞASI

1. Aşağıdakilerden hangisi fiziğin uğraş alanı içerisine girmez?

A) Sanayideki makinelerin çalışması

B) Gökyüzünün mavi görünmesi

C) Maddenin var olmadan önce ne olduğu

D) Küresel ısınma

E) Elektrikli ev aletleri

2. Aşağıdakilerden hangisi fizikte modellemenin kullanıl-masının nedenlerinden birisi değildir?

A) Kontrolsüzlük B) Güvenilirlik

C) Test edilebilirlik D) Zaman kazandırma

E) Görsellik

3. Aşağıda verilen birim kısaltmalarından hangisi, temel büyüklükleri SI birim sistemindeki bir karşılığı değildir?

A) s B) mol C) K D) g E) m

4. Aşağıda verilenlerden hangisi fiziğin alt alanlarından bi-risi olan manyetizma ile ilgili değildir?

Telefon

A) B)

D) E)

C)

Kapı zili Mikser

Hızlı tren Daktilo

5. Aşağıda fiziksel olaylar ile bu olaylarla ilgilenen fiziğin alt dalları eşleştirilmiştir.

Sıcakkahve80°C

ortam15°C

Elektromanyetizma

Fiziksel Olay Alt Bilim Dalı

I

III

II

IV

Mekanik

Termodinamik

Katı HâlFiziği

Buna göre hangi eşleştirmeler doğrudur?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve III E) II, III ve IV

6. Bilim insanları doğa olayları ile ilgili gözlem yaparken çeşitli araçlar kullanırlar.

Buna göre bilim insanları,

I. Hava hareketlerini gözlemlemek için meteoroloji balo-nunu kullanırlar.

II. Yıldızları gözlemlemek için dürbün kullanırlar.

III. Atomun yapısını gözlemlemek için elektron mikroskobu kullanırlar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III