ФИНСКИЙ ЯЗЫК

ТЕМАТИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ

SUOMEN KIELI TEMAATTINEN

SANAKIRJA

T. SHISHKINA

SUOMEN KIELI TEMAATTINEN

SANAKIRJA

20 000 sanaa ja virkettä

Sisältää suomekielisten sanojen tarkekirjoituks

Venäjänkielinen ja suomenkielinen hakemisto

Moskova«Živoi jazyk»

2018

Т. А. ШИШКИНА

ФИНСКИЙ ЯЗЫК

ТЕМАТИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ

20 000 слов и предложений

С транскрипцией финских слов

С русским и финским указателями

Москва«Живой язык»

2018

Справочное изданиеШишкина Татьяна Альбертовна

ФИНСКИЙ ЯЗЫК ТЕМАТИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ

Подписано в печать 10.07.17. Формат 60х90/16. Бумага офсетная. Печать офсетная. Усл. печ. л. 16.

ООО «Живой язык»115088, Москва, ул. Шарикоподшипниковская, д. 2аПочтовый адрес: Москва, 115162, а/я 53www.lll.rue-mail: lll@lll.ruPrinted in India.

Репродуцирование (воспроизведение) данного издания любым способом без договора с издательством преследуется по закону.

ISBN 978-5-8033-1610-7 © ООО «Живой язык», 2017

УДК (038)811.511.1ББК 81.2Фин-4 Ш55

Шишкина Т. А.Ш55 Финский язык. Тематический словарь. 20 000 слов и предложений.

С транскрипцией финских слов. С русским и финским указателями. – М.: Живой язык, 2018. – 256 c.

ISBN 978-5-8033-1610-7

В словаре содержится 5 000 русских слов и 5 000 русских предложений, 5 000 финских слов и 5 000 финских предложений, сгруппированных по 100 различным темам, включающим око-ло 400 разделов: автомобиль, армия, архитектура, аэропорт, банк, больница, время, геогра-фические названия, город, деньги и т. д.

В словаре даётся фонетическая транскрипция всех финских слов. В конце словаря при-ведены два указателя русских и финских слов, содержащих номера тем, в которых они встречаются. Алфавитные указатели всех финских и русских заглавных слов позволяют при необходимости использовать данный словарь как обычный (двуязычный) словарь.

Словарь может быть использован при изучении как финского языка, так и русского.Является прекрасным приложением к любому самоучителю, учебнику, курсу иностран-

ного языка.

Sanakirja sisältää 5 000 venäjänkielistä sanaa ja 5 000 venäjänkielistä virkettä, jotka on ryh-mitelty 100:aan eri aiheeseen. Niihin kuuluu noin 400 osiota, mm. auto, armeija, arkkitehtuuri, lentokenttä, pankki, sairaala, aika, maantieteelliset nimet, kaupunki, raha ym.

Sisältää kaikkien suomenkielisten sanojen foneettisen tarkekirjoituksen. Sanakirjan lopussa on kaksi venäjänkielisten ja suomenkielisten sanojen hakemistoa. Hakusanat ovat aakkosjärjestyk-sessä ja ne on varustettu sanoja sisältävien aiheiden numeroilla. Kaikkien suomenkielisten ja ve-näjänkielisten hakusanojen aakkoshakemistot sallivat tarvittaessa tämän sanankirjan käyttämistä tavallisena (kaksikielisenä) sanakirjana.

Sanakirjaa voivat käyttää suomen ja venäjän kielen opiskelijat.Sanakirja on hyvä lisäapuneuvo kaikkiin itseopiskeluoppaisiin, oppikirjoihin, vieraiden kielten

kursseihin.

УДК (038)811.511.1ББК 81.2Фин-4

ПРЕДИСЛОВИЕ ESIPUHE

В словаре содержится 5 000 русских слов и 5 000 русских предложений, 5 000 финских слов и 5 000 финских предложе-ний, сгруппированных по 100 различным темам, включающим около 400 разделов: автомобиль, армия, архитектура, аэро-порт, банк, больница, время, географиче-ские названия, город, деньги и т. д.

Все темы представлены на русском язы-ке в алфавитном порядке, внутри каждой темы и каждого раздела русские слова расположены также по алфавиту.

Все финские слова в словаре снабжены фонетической транскрипцией, записанной с помощью стандартных символов Между-народной фонетической ассоциации, что способствует более точному воспроизве-дению звуков. В словаре намеренно не приводится транслитерация финских слов русскими буквами, как это часто делается в разговорниках, предназначенных для читателей, не владеющих иностранным языком.

Каждое слово с переводом проиллю-стрировано примером его употребления в русском и финском языках. 5 000 фин-ских фраз и 5 000 русских фраз помогут учащимся лучше запомнить лексический материал и правильно его использовать в разговоре и на письме.

В конце словаря приведены указатели русских и финских слов, расположенных по алфавиту и содержащих номера тем, в которых они встречаются.

Алфавитные указатели всех финских и русских заглавных слов позволяют при необходимости использовать данный словарь как обычный (двуязычный) сло-варь.

Словарь может быть использован для изучения как финского языка, так и рус-ского.

Является прекрасным приложением к любому самоучителю, учебнику, курсу иностранного языка.

Sanakirja sisältää 5 000 venäjänkielistä sanaa ja 5 000 venäjänkielistä virkettä, jotka on ryhmitelty 100:aan eri aiheeseen. Niihin kuuluu noin 400 osiota, mm. auto, armeija, arkkitehtuuri, lentokenttä, pankki, sairaala, aika, maantieteelliset nimet, kau-punki, raha ym.

Kaikki aiheet ovat aakkosjärjestyksessä venäjänkielellä, jokaisen aiheen venäjän-kieliset sanat ovat myös aakkosjärjestyk-sessä.

Kaikki suomenkieliset sanat on varustet-tu foneettisella tarkekirjoituksella, jossa on käytetty Kansainvälisen foneettisen aak-koston standardisymboleja, mikä edistää äänteiden tarkempaa ääntämistä. Sana-kirjassa tarkoituksellisesti ei ole suomen-kielisten sanojen tarkekirjoitusta venäjän-kielisillä kirjaimilla, kuten usein tehdään puheoppaissa, jotka on tarkoitettu vierasta kieltä osaamattomille lukijoille.

Jokainen sana ja sen käännös on kuvas-tettu esimerkillä sanan käytöstä venäjän ja suomen kielellä. 5 000 suomenkielistä vir-kettä ja 5 000 venäjänkielistä virkettä auttaa opiskelijoita muistamaan paremmin sanas-ton sekä käyttämään sitä oikein puhutussa ja kirjoitetussa kielessä.

Sanakirjan lopussa on kaksi venäjänkielis-ten ja suomenkielisten sanojen hakemistoa. Sanat ovat aakkosjärjestyksessä ja ne on varustettu sanoja sisältävien aiheiden nu-meroilla.

Kaikkien suomenkielisten ja venäjänkielis-ten hakusanojen aakkoshakemistot sallivat tarvittaessa tämän sanankirjan käyttämistä tavallisena (kaksikielisenä) sanakirjana.

Sanakirjaa voivat käyttää suomen ja venä-jän kielen opiskelijat.

Sanakirja on hyvä lisäapuneuvo kaikkiin it-seopiskeluoppaisiin, oppikirjoihin, vieraiden kielten kursseihin.

ФИНСКИЙ АЛФАВИТ / SUOMEN AAKKOSET

Aa [a] Ll [эл] Vv [вэ] Bb [бэ] Mm [эм] Ww [двойная вэ] Cc [сэ] Nn [эн] Xx [экс] Dd [дэ] Oo [о] Yy [ю] Ee [э] Pp [пэ] Zz [цет, цета] Ff [эф] Qq [ку] Žž [жэ] Gg [гэ] Rr [эр] Åå [о] Hh [хо] Ss [эс] Ää [я] Ii [и] Šš [эш] Öö [ё] Jj [йи] Tt [тэ] Kk [ко] Uu [у]

РУССКИЙ АЛФАВИТ / VENÄJÄN AAKKOSET

Аа [aa] Кк [kaa] Хх [haa] Бб [bee] Лл [el] Цц [tsee] Вв [vee] Мм [em] Чч [tšee] Гг [gee] Нн [en] Шш [šaa] Дд [dee] Оо [oo] Щщ [štšaa] Ее [je] Пп [pee] Ъъ [kova merkki] Ёё [jo] Рр [er] Ыы — Жж [žee] Сс [es] Ьь [pehmeä merkki] Зз [zee] Тт [tee] Ээ [ee] Ии [ii] Уу [uu] Юю [ju] Йй [jii] Фф [ef] Яя [ja]

УСЛОВНЫЕ СОКРАЩЕНИЯ / SOVINNAISLYHENTEET

глагол г verbiженский род ж feminiiniмужской род м maskuliini

множественное число мн monikkoнаречие н adverbi

прилагательное п adjektiiviсредний род с neutri

числительное ч numeraaliadjektiivi a прилагательное

adverbi adv наречиеsubstantiivi n существительное

monikko pl множественное числоverbi v глагол

ФОНЕТИЧЕСКАЯ ТРАНСКРИПЦИЯ ФИНСКОГО ЯЗЫКА SUOMEN KIELEN FONEETTINEN TARKEKIRJOITUS

Гласные звукиVokaalita – аe – ei – иo – оu – уy – как русское «ю»

в словах Нюра, барбекюæ – между «э» и «я»,

как гласный в словах пять, гулять

ø – как русское «ё» в словах нёбо, свёкла, тёрка

Согласные звукиKonsonantitb – бd – дf – фg – гh – хj – йk – кl – лm – мn – нp – пr – рs – сt – тv – вz – зʤ – джŋ – нгʃ – ш

CОДЕРЖАНИЕ / SISÄLTÖАвтозаправочная станция 1 Huoltoasema

Автомобиль 2 AutoАрмия 3 Armeija

Архитектура 4 ArkkitehtuuriАэропорт 5 Lentoasema

Банк 6 PankkiБолезни человека 7 Ihmistaudit

Больница 8 SairaalaВелосипед и мотоцикл 9 Polkupyörä ja moottoripyörä

Врач 10 LääkäriВремя 11 Aika

Географические названия 12 PaikannimetГод 13 Vuosi

Город 14 KaupunkiДеньги 15 Raha

Деревня 16 KyläДеревья и кустарники 17 Puut ja pensaat

Дикие животные 18 Villi eläimetДом (Квартира) 19 Koti

Домашние животные 20 KotieläimetДороги и мосты 21 Tiet ja sillat

Еда и напитки 22 Ruoka ja juomatЕдиницы измерения 23 MittayksikötЗакон и правосудие 24 Laki ja oikeus

Звуки 25 ÄänetИгры и игрушки 26 Pelit ja lelut

Инструменты 27 TyökalutКалендарь 28 Kalenteri

Кино и видео 29 Elokuva ja videoКнигоиздание 30 Kirjankustannus

Компьютер и Интернет 31 Tietokone ja internetКосмос 32 Avaruus

Кухня 33 KeittiöЛицо и косметика 34 Kasvot ja kosmetiikkaМагазин одежды 35 Vaatemyymälä

Материалы 36 MateriaalitМебель 37 Huonekalut

Международные отношения 38 Kansainväliset suhteetМолодёжная культура 39 Nuorisokulttuuri

Море 40 MeriМоя комната 41 Minun huoneeni

Музей 42 MuseoМузыкальные инструменты 43 Musiikki soitimet

Насекомые и паукообразные 44 Hyönteiset ja hämähäkitНеделя 45 ViikkoОвощи 46 Vihannekset

Одежда и обувь 47 Vaatteet ja jalkineetОтдых 48 LomaОфис 49 Toimisto

Парикмахерская 50 Kampaamo ja parturin liikeПереписка 51 Kirjeenvaihto

Погода 52 SääПоезд 53 Juna

Полезные ископаемые 54 Hyödylliset kaivannaisetПолитика 55 Politiikka

Посуда 56 AstiatПриветствия и другие выражения 57 Tervehdykset ja muut ilmaisut

Природа 58 LuontoПространство 59 Avaruus

Птицы 60 LinnutПутешествия 61 Matkailu

Религии мира 62 Maailman uskonnotРемонт квартиры 63 Asuntoremontti

Рептилии и земноводные 64 Matelijat ja sammakkoeläimetРесторан 65 Ravintola

Рыбы 66 KalatСалон красоты 67 Kauneussalonki

Семья 68 PerheСкульптура. Живопись 69 Veistostaide. Maalaustaide

СМИ 70 JoukkotiedotusvälineetСпорт 71 Urheilu

Стадион 72 StadionСтраны и народы 73 Maat ja kansat

Строительная площадка 74 RakennustyömaaСупермаркет 75 Supermarketti

Театр 76 TeatteriТелевидение 77 Televisio

Телефон 78 PuhelinТело человека 79 Olkapää

Транспорт в городе 80 Kaupungin liikenneУниверситет 81 Yliopisto

Уход за детьми 82 LastenhoitoФизика 83 Fysiikka

Философия 84 FilosofiaФитнес 85 Kuntoilu

Флот 86 LaivastoФотография 87 Valokuvaus

Фрукты 88 HedelmätХарактер и поведение 89 Luonne ja käyttäytyminen

Химия 90 KemiaХобби 91 HarrastuksetЦвета 92 VäritЦветы 93 Kukat

Цирк 94 SirkusЧисла 95 Luvut

Чувства и эмоции 96 Tunteet ja emootiotШкола 97 Koulu

Экономика 98 TalousЭнергетика 99 VoimatalousЯзыки мира 100 Maailmankielet

ТО’ ПЛИВО POLTTOAINE [’polt:o’aine]

бензи’н м bensiini n [’bensi:ni]

Ennen pitkää matkaa tankkasimme auton bensiinillä. Мы заправили машину бензином перед долгой

поездкой.

биото’пливо с biopolttoaine n [’bio’polt:o’aine]

Biopolttoaine valmistetaan bioaineesta.

Биотопливо изготавливается из биологического

материала.

бута’н м butaani n [’buta:ni]

Butaani on kaasu.

Бутан – это газ.

водоро’д м vety n [’vety]

Vety on ilmaa kevyempää.

Водород легче воздуха.

газ м kaasu n [’ka:su]

Happi ja vety ovat kaasuja. Кислород и водород – это газы.

кероси’н м kerosiini n [’kerosi:ni]

Kerosiini on kevyt polttoaine.

Керосин – это лёгкое топливо.

соля’рка ж diesel n [’diesel]

En tarvitse bensiiniä vaan dieselia. Мне не нужен бензин, мне нужна солярка.

этано’л м etanoli n [’etanoli]

Jotkut kuljettajat pitävät parempana etanolia. Некоторые водители предпочитают этанол.

УСТРО’ ЙСТВО RAKENNE [’raken:e]

автомо’йка м autopesula n [’auto’pesula]

Onko tällä huoltoasemalla autopesula? На этой автозаправке есть автомойка?

воро’та мн portti n [’port:i]

Auto tuli portin kautta.

Машина въехала через ворота.

въезд м sisääntulo n [’sisæ:n’tulo]

Sisääntulo on siellä.

Въезд вон там.

вы’езд м ulosajo n [’ulo’sajo]

En voi löytää ulosajoporttia. Я не могу найти ворота для выезда.

забо’р м aita n [’aita]

Huoltoasemaa ympäröi aita. Автозаправка окружена забором.

запра’вочный пункт м tankkausasema n [’tank:aus’asema]Tankkausasema on paikka, jossa on polttoainepumppuja. Заправочный пункт – это место, где стоят бензоколонки.

заря’дная ста’нция ж latausasema n [’lataus’asema]Latausasemat on tarkoitettu sähköautoille. Зарядные станции сделаны для электромобилей.

знак м merkki n [’merk:i]Näen edessäni huoltamon merkin. Я вижу впереди знак автозаправки.

магази’н м myymälä n [’my:mælæ]Monilla huoltamolla on myymälöitä. На многих автозаправках есть магазины.

пункт обслу’живания м autohuoltamo n [’auto’huoltamo]Onko täällä erityinen autohuoltamo? Есть ли здесь специальный пункт обслуживания?

термина’л м terminaali n [’termina:li]Tällä huoltoasemalla on moderni terminaali. На этой автозаправке современный терминал.

шлагба’ум м puomi n [’puomi]Auto pysähtyi puomin eteen. Машина остановилась перед шлагбаумом.

ОБОРУ’ ДОВАНИЕ VARUSTEET [’varuste:t]

впускно’е отве’рстие с tuloaukko n [’tulo’auk:o]Avaa tuloaukko! Открой впускное отверстие.

выпускна’я труба’ ж laskuputki n [’lasku’putki]Laskuputket on asennettu mahdollisimman korkealla. Выпускные трубы установлены настолько высоко, насколько возможно.

измере’ние расхо’да с kulutuksen mittaus n [’kulutuksen’mit:aus]Tämä laite on tarkoitettu kulutuksen mittaukseen. Это устройство предназначено для измерения расхода.

измери’тельный прибо’р м mittauslaite n [’mit:auslaite]Meidän huoltamo on varustettu uudentyyppisillä mittauslaitteilla. Наша автозаправка оборудована измерительными приборами новых типов.

индика’тор м mittari n [’mit:ari]Mittari näyttää polttoaineen määrän. Индикатор показывает количество топлива.

1 АВТОЗАПРА’ ВОЧНАЯ СТА’ НЦИЯ

10

кла’пан м venttiili n [’vent:i:li]

Pelkään, että venttiili on rikki.

Боюсь, что клапан сломался.

коло’нка ж tankkauspumppu n [’tank:aus’pump:u]

Menen tankkauspumpulle 3!

Направляйся к колонке номер 3.

насо’с м pumppu n [’pump:u]

Pumppu on laite nesteiden ja kaasujen sisään- ja

ulospumppaamiseen.

Насос – это машина для закачивания или

выкачивания жидкостей и газов.

пистоле’т-наконе’чник м tankkauspistooli n

[’tank:aus’pisto:li]

Hän ei osaa käyttää sellaista tankkauspistoolia.

Она не умеет пользоваться таким пистолетом-

наконечником.

рукоя’тка ж kahva n [’kahva]

Kahvojen eri väri tarkoittaa erilaisia polttoaineen

tyyppejä.

Цвета рукояток обозначают типы топлива.

смеси’тельный насо’с м sekoituspumppu n

[’sekoitus’pump:u]

Tiedän huoltamon, jossa on erityinen sekoituspumppu.

Я знаю автозаправку со специальным

смесительным насосом.

стре’лка ж osoitin n [’osoitin]

Tässä bensiinimittarissa on vanhanaikaisia osoittimia.

Эта бензоколонка со старомодными стрелками.

шланг м letku n [’letku]

Ota letku ja tankkaa auto!

Возьми шланг и заправь машину.

ОБСЛУ’ ЖИВАНИЕ И ПЕРСОНА’ Л PALVELU JA HENKILÖKUNTA [’palvelut ja ’henkilø’kunta]

ка’сса ж kassa n [’kas:a]

Mene kassalle ja maksa!

Иди к кассе и заплати.

касси’р м kassanhoitaja n [’kas:an’hoitaja]

Kassanhoitaja on hyvin sievä tyttö.

Кассирша – очень милая девушка.

опера’тор м operaattori n [’opera:t:ori]

Minun poikani on työssä operaattorina huoltoasemalla.

Мой сын работает оператором на автозаправке.

по’лное обслу’живание с täysi palvelu n [’tæysi’palvelu]Täysi palvelu tarkoittaa, että operaattorit auttavat asiakkaita. Полное обслуживание – это когда операторы тебе помогают.

по’мощь ж apu n [’apu]Tarvitsen vähän apua. Мне нужна кое-какая помощь.

ремо’нт м korjaus n [’korjaus]He tarjoavat sekä auton korjausta, että pesua. Они предлагают как ремонт, так и мойку машины.

самообслу’живание с itsepalvelu n [’itse’palvelu]Tämä on itsepalveluhuoltoasema. Это автозаправка с самообслуживанием.

* * * * * * * * *

высокоокта’новый п korkeampi oktaanilukuinen a [’korkeampi ’okta:nilukuinen]Käytän vain korkeampi oktaanista polttoainetta. Я использую только высокооктановое топливо.

дешёвый п halpa a [’halpa]Jouduin siirtymään halpaan polttoaineeseen. Мне пришлось переключиться на дешёвый бензин.

дорого’й п kallis a [’kal:is]Auton pesu on liian kallista täällä. Мойка машины здесь слишком дорогая.

огнеопа’сный п tulenarka a [’tulen’arka]Älä tupakoi, täällä on paljon tulenarkoja materiaaleja. Не кури, здесь много огнеопасных материалов.

по’лный п täysi a [’tæysi]Tankki on jo täynnä. Бак уже полный.

вставля’ть г panna v [’pan:a]Pane tankkauspistooli aukkoon! Вставь пистолет в отверстие.

заправля’ть г tankata v [’tank:ata]Meidän täytyy tankata auto. Нам нужно заправить машину.

налива’ть г kaataa v [’ka:ta:]Kaada vettä ämpäriin! Налей воды в ведро.

плати’ть г maksaa v [’maksa:]Maksan käteisellä. Я буду платить наличными.

сме’шивать г sekoittaa v [’sekoit:a:]Sinun on sekoitettava bensiiniä etanoliin. Тебе надо смешать бензин с этанолом.

HUOLTOASEMA [’huolto’asema]

11

ВИ’ ДЫ TYYPIT [’ty:pit]

автоцисте’рна ж säiliöauto n [’sæiliø’auto]Tämä säiliöauto kuljettaa kerosiinia. Эта автоцистерна перевозит керосин.

бронетранспортёр м panssaroitu kuljetusauto n [’pans:aroitu’kuljetus’auto]Meidän yksikössämme on 16 panssaroitua kuljetusautoa. Наше подразделение имеет 16 бронетранспор-тёров.

внедоро’жник м maastoauto n [’ma:sto’auto]Maastoautolla ajaessamme emme pelkää likaisia teitä. При наличии внедорожника вам нечего бояться грязных дорог.

го’ночный автомоби’ль м kilpa-auto n [’kilpa’auto]Kilpa-autot ovat hyvin kalliita. Гоночные машины очень дорогие.

грузови’к м kuorma-auto n [’kuorma’auto]Työmiehet alkoivat purkaa kuorma-autoa. Рабочие начали разгружать грузовик.

кабриоле’т м kabrioletti n [’kabriolet:i]Haluaisin ostaa kabrioletin. Я хочу купить кабриолет.

каре’та ско’рой по’мощи ж ambulanssi(auto) n [’ambulans:i (’auto)]Kuulin ambulanssiauton hälytyksen. Я услышал сирену кареты скорой помощи.

микроавто’бус м pikkubussi n [’pik:u’bus:i]Meidän pikkubussissa on tilaa kahdeksalle hengelle. В нашем микроавтобусе 8 сидений.

пассажи’рский автомоби’ль м henkilöauto n [’henilø’auto]Parkkipaikka on täynnä henkilöautoja. Автостоянка полна пассажирских автомобилей.

пожа’рный автомоби’ль м paloauto n [’palo’auto]Paloauto on erikoinen kuljetusneuvo, joka on tarkoitettu tulipalojen sammuttamiseksi. Пожарная машина – это специальное транспортное средство для тушения пожаров.

самосва’л м kieppiauto n [’kiep:i’auto]Tarvitsemme noin 10 kieppiautollista hiekkaa. Нам нужно примерно 10 самосвалов песка.

тяга’ч м vetovaunu n [’veto’vaunu]Valtava vetovaunu hinasi lentokonetta. Огромный тягач тащил самолёт.

электромоби’ль м sähköauto n [’sæhkø’auto]Sähköautot eivät tarvitse bensiiniä. Электромобилям не нужен бензин.

КОНСТРУ’ КЦИЯ RAKENNE [’raken:e]

бага’жник м tavaratila n [’tavara’tila]Panen vararenkaan auton tavaratilaan. Я положу запасное колесо в багажник.

ба’мпер м puskuri n [’puskuri]Puskuri suojaa autoa, kun se törmää johonkin. Бампер защищает машину, когда она ударяется обо что-нибудь.

ветрово’е стекло’ с tuulilasi n [’tu:li’lasi]Näytä minulle, miten tuulilasin sulat käynnistetään. Покажи мне, как включать очистители ветрового стекла.

выхлопна’я труба’ ж pakoputki n [’pako:putki]Pakoputkin kautta tarpeeton kaasu poistuu moottorista. Выхлопная труба позволяет ненужному газу выходить из двигателя.

дверь ж ovi n [’ovi]Tämän auton ovet ovat aika erikoisia. Двери этой машины весьма оригинальны.

за’дняя фа’ра ж takalyhty n [’taka’lyhty]Autosi takalyhdyt eivät pala. Твои задние фары не горят.

зе’ркало (боково’е) с sivupeili n [’sivu’peili]Autoa ajaessasi muista katsoa sivupeiliä! Не забывай посматривать в боковое зеркало, когда ведёшь машину.

капо’т м suojuskansi n [’suojus’kansi]Olkaa hyvä ja avatkaa suojuskansi! Откройте капот, пожалуйста.

колесо’ с rengas n [’rengas]Tavallisesti autossa on neljä rengasta, mutta tässä autossa niitä on vain kolme. Большинство автомобилей имеет четыре колеса, но у этого их только три.

ку’зов м kori n [’kori]Tämän auton kori on hyvin kestävä. Кузов этого автомобиля очень прочный.

окно’ с ikkuna n [’ik:una]Autoni takaikkuna halkesi. Заднее окно моей машины треснуло.

пере’дняя фа’ра ж etulyhty n [’etu’lyhty]Etulyhdyt valaisevat tietä auton edessä. Передние фары освещают дорогу впереди.

2 АВТОМОБИ’ ЛЬ

12

руль м ohjauspyörä n [’ohjaus’pyøræ]Humalainen ei saa istua ohjauspyörän taakse. Пьяному человеку не место за рулём.

сиде’нье с istuin n [’istuin]Tässä pienessä autossa on vain kaksi istuinta. В этой маленькой машине всего два сиденья.

ши’на ж rengas n [’rengas]Sinun on pumpattava kaikki renkaat! Тебе нужно накачать все шины.

ВНУ’ ТРЕННЕЕ УСТРО’ ЙСТВО SISÄRAKENNE [’sisæ’raken:e]

аккумуля’тор м akku n [’ak:u]Minun on ostettava uusi akku autooni. Мне нужно купить новый аккумулятор для моей машины.

амортиза’тор м iskunvaimennin n [’iskun’vaimen:in]Epätasaisilla teillä on tarpeen iskunvaimennin. Амортизаторы хороши для неровных дорог.

бензоба’к м bensiinisäiliö n [’bensi:ni’sæiliø]Pelkään, että automme bensiinisäiliö on tyhjä. Боюсь, наш бензобак пуст.

воздухоочисти’тель м ilmanpuhdistin n [’ilman’puhdistin]Tämä ilmanpuhdistin toimii hyvin tehokkaasti. Этот воздухоочиститель работает очень эффективно.

дви’гатель м moottori n [’mo:t:ori]Nainen ei tiedä, miten korjataan automoottorit. Она не знает, как ремонтировать автомобильные двигатели.

зажига’ние с sytytys(laite) n [’sytytys(’laite)]Sytytys(laite) on laite moottorin käynnistämiseen. Зажигание – это приспособление для запуска двигателя.

карбюра’тор м kaasutin n [’ka:sutin]Kaasutin sekoittaa ilman ja bensiinin tarvittavat määrät. Карбюратор смешивает необходимые количества воздуха и бензина.

карда’нный вал м kardaaniakseli n [’karda:ni’akseli]Kardaaniakselin on oltava riittävän luja kestääkseen kuormituksia. Карданные валы должны быть достаточно прочными, чтобы выдерживать нагрузку.

коро’бка переда’ч ж vaihdelaatikolla varustettu n [’vaihde’la:tikol:a varustet:u]Automaattivaihdelaatikolla varustetussa (automaattivaihteisessa) autossa ei ole vaihdevartta. В машине с автоматической коробкой передач нет рычага переключения скоростей.

радиа’тор м jäähdytin n [’jæ:hdytin]

Jäähdytin on ylikuumentunut.

Радиатор перегрелся.

сцепле’ние с kytkin n [’kytkin]

Kytkinpoljin on vasemmalla.

Педаль сцепления находится слева.

то’рмоз м jarru n [’jar:u]

Hän painoi kovasti jarrua.

Он резко нажал на тормоз.

* * * * * * * * *

многофункциона’льный п monitoimi- a

[’moni’toimi]

Voi sanoa, että tämä auto on monitoimiauto.

Можно сказать, это многофункциональная

машина.

мо’щный п suuritehoinen a [’su:ri’tehoinen]

Tämä yritys valmistaa suuritehoisia kuorma-autoja.

Эта компания производит мощные грузовики.

скоростно’й п pika- a [’pika]

Minun ystäväni on pika-autojen fani.

Мой друг – большой поклонник скоростных

автомобилей.

совреме’нный п moderni a [’moderni]

Modernit autot ovat hyvin luotettavia.

Современные автомобили очень надёжные.

универса’льный п yleinen a [’yleinen]

Se on yleismalli.

Это универсальная модель.

вести’ г ajaa v [’aja:]

Opeta minua ajamaan autoa!

Научи меня водить машину.

заводи’ть г käynnistää v [’kæyn:istæ:]

Käynnistä auto ja lähdetään!

Заводи машину и поехали.

остана’вливаться г pysäyttää v [’pysæyt:æ:]

“Pysäytä auto!”, poliisi huusi.

“Остановите машину!” – крикнул полицейский.

подвози’ть г antaa kyytiä v [’anta: ky:tiæ]

Voisin antaa sinulle kyytiä.

Я могу тебя подвезти.

ремонти’ровать г korjata v [’korjata]

Pidän autojen korjaamisesta.

Я люблю ремонтировать машины.

AUTO [’auto]

13

ВИ’ ДЫ И РОДА’ ВОЙСК ASELAJIT JA PUOLUSTUSHAARAT [’ase’lajit ja ’puolustus’ha:rat]

артилле’рия ж tykistö n [’tykistø]He hävisivät taistelun, koska heillä on heikko tykistö. Они проиграли битву, потому что у них была слабая артиллерия.

вое’нно-возду’шные силы мн ilmavoimat n [’ilmavoimat]Hänen aviomies on ilmavoimien upseeri. Её муж – офицер военно-воздушных сил.

возду’шно-деса’нтные войска’ мн maahanlaskujoukot pl [’ma:han’lasku’joukot]Hän ylpeä, että palvelee maahanlaskujoukoissa. Он гордится тем, что служит в воздушно-десантных войсках.

инжене’рные войска’ мн pioneerijoukot n [’pione:ri’joukot]Yksikään armeija ei pärjää ilman pioneerijoukkoja. Ни одна армия не может обойтись без инженерных войск.

пехо’та ж jalkaväki n [’jalka’væki]Meidän jalkaväki taisteli rohkeasti. Наша пехота сражалась храбро.

противовозду’шная оборо’на ж ilmatorjunta n [’ilma’torjunta]Vihollisen ilmatorjuntayksikkö ampui alas lentokoneen. Самолёт был сбит вражескими войсками противовоздушной обороны.

раке’тные войска’ мн ohjusjoukot pl [’ohjus’joukot]Tämä maa haluaa kehittää omia ohjusjoukkoja. Эта страна хочет развивать собственные ракетные войска.

сухопу’тные войска’ мн maavoimat pl [’ma:’voimat]Meidän maavoimat ovat voimakkaat, mutta laivasto on vielä voimakkaampi. Наши сухопутные войска сильны, но флот даже ещё сильнее.

та’нковые войска’ мн panssarivaunujoukot pl [’pans:ari’vaunu’joukot]Panssarivaunujoukot olivat Wehrmachin pelottavin osasto. Танковые войска были самой страшной частью вермахта.

ВО’ ИНСКИЕ ПОДРАЗДЕЛЕ’ НИЯ SOTILASYKSIKÖT [’sotilas’yksikøt]

батальо’н м pataljoona n [’pataljo:na]Kuusi pataljoonaa lähetettiin oikealle sivustalle. Шесть батальонов было отправлено на правый фланг.

взвод м joukkue n [’jouk:ue]Joukkue on osa komppaniaa. Взвод – это часть роты.

диви’зия ж divisioona n [’divisio:na]Uusi panssarivaunudivisioona oli täysin varustettu. Новая бронетанковая дивизия была полностью оснащена.

ко’рпус м armeijakunta n [’armeija’kunta]Armeijakunta on kahden divisioonan kokoinen osa armeijaa. Корпус – это часть армии, равная двум дивизиям.

отделе’ние с osasto n [’osasto]Meidän osastossa oli seitsemän sotilasta. Наше отделение состояло из семи солдат.

полк м rykmentti n [’rykment:i]Rykmentti on everstin johtama iso sotilasyksikkö. Полк – это крупная военная единица под командованием полковника.

ро’та ж komppania n [’komp:ania]Komppaniassa on noin 120 sotilasta. В роте приблизительно 120 солдат.

ВО’ ИНСКИЕ ЗВА’ НИЯ SOTILASARVOT [’sotilas’arvot]

генера’л м kenraali n [’kenra:li]Ottakaa vastaan raportti, herra kenraali. Примите доклад, господин генерал.

капита’н м kapteeni n [’kapte:ni]Tämä kapteeni on komppaniamme päällikkö. Этот капитан – командир нашей роты.

капра’л м korpraali n [’korpra:li]Korpraali käski pesemään lattian uudestaan. Капрал приказал нам вымыть пол заново.

лейтена’нт м luutnantti n [’lu:tna:nt:i]Tämä rohkea luutnantti kohta tulee kapteeniksi. Этот храбрый лейтенант скоро станет капитаном.

майо’р м majuri n [’majuri]Majuri komentaa pataljoonaa. Майор командует батальоном.

ма’ршал м marsalkka n [’marsalk:a]Joissakin armeijoissa marsalkka on korkein sotilasarvo. Маршал – это высшее воинское звание в некоторых армиях.

полко’вник м eversti n [’eversti]Minun isäni sai virkaeron ollessaan everstinä. Мой отец был полковником, когда он вышел в отставку.

рядово’й м rivimies n [’rivi’mies]Rivimies sai rangaistuksen puntikselle lähtemisestä. Рядовой наказан за самовольную отлучку.

3 А’ РМИЯ

14

сержа’нт м kersantti n [’kersant:i]Meidän uusi kersantti on hyvin totinen mies. Наш новый сержант – очень серьёзный парень.

ОРУ’ ЖИЕ И БОЕПРИПА’ СЫ ASEET JA AMPUMATARVIKKEET [’ase:t ja ’ampuma’tarvik:e:t]

автома’т м rynnäkkökivääri n [’ryn:æk:ø’kivæ:ri]Kalashnikov on maailman paras rynnäkkökivääri. Автомат Калашникова – лучший в мире.

артиллери’йское ору’дие с tykki n [’tyk:i]Tämä on panssarivaunutorjuntatykki. Это – противотанковое артиллерийское орудие.

баллисти’ческая раке’та ж ballistinen ohjus n [’ballistinen ’ohjus]Ensimmäinen ballistinen ohjus kehitettiin natsi-Saksassa. Первая баллистическая ракета была разработана нацистской Германией.

бомбардиро’вщик м pommittajalentokone n [’pom:it:aja’lento’kone]Pommittajakone on lentokone, joka kuljettaa ja pudottaa pommeja. Бомбардировщик – это самолёт, который перевозит и сбрасывает бомбы.

бронетранспортёр м panssaroitu kuljetusauto n [’pans:aroitu kuljetus ’auto]Tällä panssaroidulla kuljetusautolla on 8 rengasta. Этот бронетранспортёр имеет 8 колёс.

вертолёт м helikopteri n [’helikopteri]Taisteluhelikopteri kokeiltiin sotaoloissa. Боевой вертолёт был испытан в боевых условиях.

винто’вка ж kivääri n [’kivæ:ri]Me ammuimme tarkkampujan ja saimme hänen kiväärin. Мы застрелили снайпера и захватили его винтовку.

истреби’тель м hävittäjälentokone n [’hævit:æjæ’lento’kone]Hävittäjälentokone on taistelukone, joka on tarkoitettu taistelun käymiseen muita taistelulentokoneita vastaan. Истребитель – это самолёт для ведения боя с другими самолётами.

миномёт м kranaatinheitin n [’krana:tin’heitin]Kranaatinheitin on raskas ase, jossa on lyhyt piippu. Миномёт – это тяжёлое орудие с коротким стволом.

огнемёт м liekinheitin n [’liekin’heitin]Liekinheitin heittää paineella palavaa nestettä. Огнемёт выбрасывает горящую жидкость под давлением.

пистоле’т м pistooli n [’pisto:li]Tähtäsin pistoolillani viholliseen. Я направил мой пистолет на врага.

пулемёт м konekivääri n [’kone’kivæ:ri]Konekivääri ampuu tauotta kunnes painaa liipaisinta. Пулемёт стреляет без остановки, пока нажат курок.

пу’ля ж luoti n [’luoti]Luoti osui häneen. В него попала пуля.

снаря’д м ammus n [’am:us]Ammukset räjäyttivät kaikkialla. Повсюду взрывались снаряды.

танк м panssarivaunu n [’pans:ari’vaunu]Panssarivaunu on raskaalla tykillä aseistettu panssaroitu kuljetusneuvo. Танк – это тяжело вооружённое и бронированное передвижное средство.

* * * * * * * * *

вое’нный п sotilas a [’sotilas]Sotilaspalvelu on raskasta, mutta jotkut ihmiset pitävät siitä. Военная служба тяжела, но некоторым она нравится.

наступа’тельный п hyökkäys- a [’hyøk:æys]Sotajoukot asettuivat hyökkäysasemiin. Войска заняли наступательные позиции.

оборони’тельный п puolustus- a [’puolustus]Tämä on uusi puolustusase. Это новое оборонительное оружие.

стратеги’ческий п strateginen a [’strateginen]Kenraalit käsittelevät strategista doktriinia. Генералы обсуждают стратегическую доктрину.

такти’ческий п taktinen a [’taktinen]Taktinen tehtävämme on sillan valloittaminen. Наша тактическая задача – занять мост.

атакова’ть г hyökätä v [’hyøkætæ]Onnistuimme hyökkäämään vihollista. Нам удалось успешно атаковать врага.

бомби’ть г pommittaa v [’pom:it:a:]Meidän ilmavoimat pommittivat kaupungin. Наша авиация бомбила город.

заряжа’ть г ladata v [’ladata]Älä liiku! Kivääri on ladattu. Не двигаться! Это ружьё заряжено.

обороня’ть г puolustaa v [’puolusta:]Ota miehesi ja puolusta tuo asema! Возьми своих людей и обороняй ту позицию.

стреля’ть г ampua v [’ampua]Ammu kiväärillä! Стреляй из винтовки!

ARMEIJA [’armeija]

15

СТИ’ ЛИ TYYLISUUNNAT [’ty:li’su:n:at]

ампи’р м empire(tyyli) n [’empire (’ty:li)]Empiretyylin tarkoituksena oli idealisoida Napoleonin hallintokautta. Предназначением стиля ампир была идеализация правления Наполеона.

баро’кко с barokki n [’barok:i]Barokki syntyi alun perin Italiassa. Стиль барокко первоначально появился в Италии.

го’ тика ж gotiikka n [’goti:k:a]Gotiikan arkkitehtuuri kukoisti myöhempänä keskiaikana. Архитектура готики процветала в период позднего Средневековья.

деконструктиви’зм м dekonstuktivismi n [’dekonstruktivismi]Dekonstruktivismi on postmodernin arkkitehtuurin kehityksen tulos. Деконструктивизм – это результат развития постмодернистской архитектуры.

классици’зм м klassismi n [’klas:ismi]Tällaiset pylväät ja pilarit ovat tyypillisiä klassismille. Такие колонны и пилястры типичны для классицизма.

конструктиви’зм м konstruktivismi n [’konstruktivismi]Tatlinin torni on konstruktivismin esimerkki. Башня Татлина – это образец конструктивизма.

моде’рн м jugendtyyli n [’jugend’ty:li]Kaupungin keskustassa on paljon ihania jugendtyylisiä rakennuksia. В центре города имеется много прекрасных зданий в стиле модерн.

неого’тика ж uusgotiikka n [’u:s’goti:k:a]Uusgotiikka oli hyvin suosittu 19-luvun alussa. Неоготика была очень популярна в начале 19-го века.

неоклассици’зм м uusklassismi n [’u:sklas:ismi]Neuvostoliiton uusklassismi vietiin muihin neuvostoblokin maihin. Советский неоклассицизм был экспортирован в другие страны советского блока.

ренесса’нс м renessanssi n [’renes:ans:i]Tyylinä renessanssi muistuttaa antiikkiajan arkkitehtuuria. Стиль ренессанс напоминает архитектуру античности.

рома’нский стиль м roomalainen tyyli n [’ro:malainen ty:li]Roomalainen tyylisuunta kehittyi keskiajan Euroopassa. Романский стиль развился в средневековой Европе.

рококо’ с rokokoo n [’rokoko:]Rokokoon tyylin sisustukset suunniteltiin todellisina taideteoksina. Комнаты в стиле рококо проектировались как подлинные произведения искусства.

романти’зм м Romantiikka n [’romanti:k:a]Romantiikan tyylisuunta syntyi 1700-luvun toisella puoliskolla. Романтизм появился во второй половине 18-го века.

се’верный моде’рн м kansallisromantiikka n [’kansal:is’romanti:k:a]Kööpenhaminan kaupungintalo on kansallisromantiikan esimerkki. Копенгагенская ратуша – это образец северного модерна.

экле’ктика ж eklektiikka n [’eklekti:k:a]Eklektiikassa käytetään monien tyylien ideoita. Эклектика использует идеи многочисленных стилей.

ОБЩЕ’ СТВЕННЫЕ ЗДА’ НИЯ JULKISET RAKENNUKSET [’julkiset raken:ukset]

вы’ставочный зал м messuhalli n [’mes:u’hal:i]Uudessa messuhallissa pidetään surrealistisen taiteen näyttely. В новом выставочном зале проводится выставка сюрреалистического искусства.

дворе’ц м palatsi n [’palatsi]Talvipalatsi toimii nykyään museona. Зимний дворец теперь музей.

конце’ртный зал м konserttisali n [’konsert:i’sali]Tässä konserttisalissa on oikein hyvä akustiikka. В этом концертном зале великолепная акустика.

музе’й м museo n [’museo]Museo sijaitsee keskiajan rakennuksessa. Музей расположен в средневековом здании.

ра’туша ж kaupungintalo n [’kaupungin’talo]Tämä suurenmoinen rakennus on kaupungintalo. Это величественное здание – ратуша.

собо’р м tuomiokirkko n [’tuomio’kirk:o]Tuomiokirkot sijaitsevat usein kaupungin keskustassa. Соборы часто располагаются в центре города.

теа’ тр м teatteri n [’teat:eri]Teatteri rakennettiin kahdessa vuodessa. Театр был построен за два года.

торго’вый центр м ostoskeskus n [’ostos’keskus]Tämän ostoskeskuksen arkkitehti on todellinen nero. Архитектор этого торгового центра – настоящий гений.

це’рковь ж kirkko n [’kirk:o]Kaupungissa voi nähdä paljon vanhoja kirkkoja. В городе можно увидеть множество старинных церквей.

4 АРХИТЕКТУ’ РА

16

ПРОМЫ’ ШЛЕННЫЕ ЗДА’ НИЯ И СООРУЖЕ’ НИЯ TEOLLISUUSRAKENNUKSET JA -RAKENNELMAT [’teol:isu:s’raken:ukset ja ’raken:elmat]

ба’шня ж torni n [’torni]Tuuliturbiinin torni on noin 100 metriä korkea. Башня ветровой турбины имеет высоту примерно 100 метров.

гради’рня ж haihdutustorni n [’haihdutus’torni]Monet haihdutustornit ovat hyperbelin muotoisia. Многие градирни имеют гиперболическую форму.

депо’ с varikko n [’varik:o]Veturivarikko on paikka, jossa korjataan vetureita. Локомотивное депо – это место, где ремонтируются локомотивы.

скла’д м varasto n [’varasto]Varastossa on kellarikerros. Склад имеет подвальный этаж.

труба’ (дымова’я) ж piippu n [’pi:p:u]Voimalan piippu on kaupunkimme korkein rakennelma. Труба электростанции – это самое высокое сооружение в нашем городе.

цех м tehtaanosasto n [’tehta:n’osasto]Tehtaaseen rakennetaan uusi tehtaanosasto. На заводе строится новый цех.

ЖИЛЫ’ Е ДОМА’ ASUINTALOT [’asuin’talot]

дом (ча’стный) м talo (yksityinen) n [’talo (’yksityinen)]Minulla on tiilitalo. Мой дом построен из кирпича.

кварти’ра ж asunto n [’asunto]Joskus asuin asunnossa, jossa oli vain yksi huone. Когда-то я жил в однокомнатной квартире.

котте’дж м kesämökki n [’kesæ’møk:i]Tämä kesämökki ei ole tarkoitettu talviasumiseen. Этот летний коттедж не годится для проживания в зимнее время.

многокварти’рный дом м kerrostalo n [’kerros’talo]Uudessa kerrostalossa on 25 kerrosta. Новый многоквартирный дом имеет 25 этажей.

небоскрёб м pilvenpiirtäjä n [’pilven’pi:rtæjæ]Näin lasista ja betonista rakennetun pilvenpiirtäjän. Я увидел огромный небоскрёб, построенный из бетона и стекла.

особня’к м kaupunkitalo n [’kaupunki’talo]Perinteisessä eurooppalaisessa kaupunkitalossa oli tanssisali. Традиционный европейский особняк имел бальный зал.

СПОРТИ’ ВНЫЕ СООРУЖЕ’ НИЯ URHEILURAKENNELMAT [’urheilu’raken:elmat]

аре’на ж areena n [’are:na]Me suunnittelimme uudentyyppisen urheiluareenan. Мы спроектировали спортивную арену нового типа.

ипподро’м м hippodromi n [’hip:odromi]Tämä hippodromi on rakennettu vuonna 1863. Этот ипподром был открыт в 1863 году.

спортза’л м urheilusali n [’urheilu’sali]Meidän urheilusalissamme on lasikatto. У нашего спортзала стеклянная крыша.

стадио’н м stadion n [’stadion]Stadionille mahtuu 100 000 katsojaa. На этом стадионе могут разместиться 100 000 зрителей.

* * * * * * * * *

вели’чественный п suurenmoinen a [’su:renmoinen]Suurenmoinen temppeli on kaupungin ylpeys. Величественный храм – гордость города.

декорати’вный п koristeellinen a [’koriste:l:inen]Rakennusta koristaa neljä koristeellista parveketta. Здание украшают четыре декоративных балкона.

многоэта’жный п kerros- a [’ker:os]Kerrostaloissa on oltava hissi. В многоэтажных зданиях должны быть лифты.

совреме’нный п moderni a [’moderni]Modernit amerikkalaiset kirkot näyttävät hassuilta. Современные американские церкви выглядят забавно.

старомо’дный п vanhanaikainen a [’vanhan’aikainen]Tämän arkkitehdin tyyli on vähän vanhanaikainen. Стиль этого архитектора несколько старомоден.

возводи’ть г pystyttää v [’pystyt:æ:]Egyptin pyramidit pystytettiin muinaisaikana. Египетские пирамиды были возведены в древние времена.

проекти’ровать г suunnitella v [’su:n:itel:a]Meidän instituutti suunnittelee isoa hotellia. Наш институт проектирует большую гостиницу.

создава’ть г tehdä v [’tehdæ]Muinaiset roomalaiset tekivät ensimmäisen akveduktin Euroopassa. Древние римляне создали первый акведук в Европе.

сооружа’ть г panna pystyyn v [’pan:a pysty:n]Pannakseen pystyyn sellaienn rakennus tarvitaan vuosi. Требуется целый год, чтобы соорудить такое здание.

стро’ить г rakentaa v [’rakenta:]Palkkasin työmiehiä rakentamaan autotallia. Я нанял рабочих, чтобы построить гараж.

ARKKITEHTUURI [’ark:itehtu:ri]

17

ИНФРАСТРУКТУ’ РА INFRASTRUKTUURI [’infrastruktu:ri]

автостоя’нка ж pysäköintialue n [’pysækøinti’alue]Lentoterminaalin vastapuolella oleva pysäköintialue oli täynnä autoja. Автостоянка напротив терминала была полна машин.

анга’р м lentokonehalli n [’lento’kone’hal:i]Lentokonehalli on isokokoinen rakennus, jossa ovat lentokoneet lentojen välisenä aikana. Ангар – это большое здание, где содержатся самолёты между полётами.

аэровокза’л м lentoasema n [’lento’asema]Lentoasema on rakennettu vain vuosi sitten. Аэровокзал был построен всего год назад.

аэродро’м м lentokenttä n [’lento’kent:æ]Lentokenttä on paikka, josta lentokoneet lähtevät ja jonne ne laskevat. Аэродром – это место, где самолёты могут садиться и взлетать.

вертолётная площа’дка ж helikopterikenttä n [’helikopteri’kent:æ]Helikopterikentät rakennetaan tavallisesti betonista. Обычно вертолётные площадки сооружаются из бетона.

взлётно-поса’дочная полоса’ ж kiitorata n [’ki:to’rata]Kiitoradan valaistusta käytetään lentokentillä, joissa sallitaan yölaskuja. Освещение взлётной полосы используется в аэропортах, где допускается ночная посадка.

грузово’й термина’л м rahtiterminaali n [’rahti’termina:li]Tämä rahtiterminaali on tarkoitettu lentokoneiden lastaukseen ja tavaran varastointiin. Этот грузовой терминал обеспечивает загрузку самолётов и хранение грузов на складе.

диспе’тчерская вы’шка ж lennonjohtotorni n [’len:on’johto’torni]Tällä lentokentällä on 109 metriä korkea lennonjohtotorni. Высота диспетчерской вышки этого аэропорта – 109 метров.

перро’н (на аэродро’ме) м laituri n [’laituri]Lentokone tuli tankaamaan laiturille 2. Самолёт занял перрон 2 для заправки топливом.

рулёжная доро’жка ж rullaustie n [’rul:aus’tie]Rullaustie on tie, joka yhdistää kiitoradat kaikkiin muihin kohteisiin. Рулёжная дорожка – это дорога, соединяющая взлётно-посадочные полосы со всеми остальными объектами.

то’пливное храни’лище с polttoainesäiliö n [’polt:o’aine’sæiliø]Polttoaine pumpataan polttoainesäiliöön maanalaisilla putkilla. Топливо подаётся в топливное хранилище по подземным трубопроводам.

САМОЛЁТ LENTOKONE [’lento’kone]

каби’на ж ohjaamo n [’ohja:mo]Tässä hävittäjäkoneessa ohjaamo on varustettu heittoistuimella. Этот самолёт-истребитель имеет катапультируемую кабину.

кре’йсерская ско’рость ж matkanopeus n [’matka’nopeus]Boeing 737-400:n matkanopeus on 913 km/t. Крейсерская скорость Боинга-737-400 – 913 км/ч.

крыло’ с siipi n [’si:pi]Siivet kantavat lentokoneen ilmassa. Крылья поддерживают самолёт в полёте.

люк м luukku n [’lu:k:u]Tämä on erityinen luukku hätätilanteita varten. Это специальный люк для чрезвычайных ситуаций.

нос м nokka n [’nok:a]Concorden ja Tu-144:n erikoispiirteenä on laskeutuva nokka. Опускающийся нос – это отличительная деталь “Конкорда” и Ту-144.

реакти’вный дви’гатель м suihkumoottori n [’suihku’mo:t:ori]Suihkumoottorista virtaa ulos kuumaa ilmaa ja kaasuja. Реактивный двигатель выталкивает сзади струю горячего воздуха и газов.

руль м peräsin n [’peræsin]Kääntämällä peräsintä ohjataan lentokoneen lentosuuntaa. Руль поворачивается из стороны в сторону, управляя направлением движения самолёта.

стабилиза’тор м vakain n [’vakain]Pyrstön vakainta koristi lentoyhtyön logo. Хвостовой стабилизатор был украшен эмблемой авиакомпании.

фюзеля’ж м lentokoneen runko n [’lento’kone:n ’runko]Lentokoneenrunko on lentokoneen runko. Фюзеляж – это остов самолёта.

хвост м lentokoneen pyrstö n [’lento’kone:n ’pyrstø]Eräissä lentokonetyypeissä pyrstössä on kaksoisvakaimet. Некоторые самолёты имеют двойные стабилизаторы на хвосте.

шасси’ с laskuteline n [’lasku’teline]Boeing 777:n laskutelineessä on 12 rengasta. На основном шасси Боинга-777 имеется 12 колёс.

элеро’н м siiveke n [’si:veke]Siivekkeiden tarkoitus on ohjata lentokoneen kallistumista. Элероны используются, чтобы контролировать крен самолёта.

5 АЭРОПО’ РТ

18

CЕ’ РВИС АЭРОПО’ РТА LENTOASEMAPALVELUT [’lento’asema’palvelut]

биле’т м lippu n [’lip:u]Ostin lentolipun LH120-lennolle. Я купил билет на рейс LH120.

вы’дача багажа’ ж matkatavaroiden jako n [’matka’tavaroiden ’jako]Matkatavaroiden jako on rakennuksen keskiosassa. Выдача багажа производится в центре здания.

зал ожида’ния м odotushalli n [’odotus’hal:i]Odotin lentovuoroani yli kuusi tuntia odotushallissa. Ожидая свой рейс, я провёл в зале ожидания больше 6 часов.

носи’льщик м kantaja n [’kantaja]Kantaja otti molemmat matkalaukkuni ja vei ne pysäköintialueelle. Носильщик взял оба моих чемодана и понёс их на автостоянку.

отправле’ние с lähtö n [’læhtø]Lentovuoro LH120:n lähtöaika on klo 17.30. Отправление рейса LH120 в 17:30.

прибы’тие с saapuminen n [’sa:puminen]Tästä näyttötaulusta näkee lentojen saapumisen aika. Это табло показывает прибытие самолётов.

регистра’ция ж lähtöselvitys n [’læhtø’selvitys]Meidän lentoasemalla lisätään lähtöselvitystiskien määrä. Наш аэропорт увеличит количество стоек регистрации.

рейс м lento(vuoro) n [’lento(’vuoro)]Lentovuoro LH120:n lähtö viipyy. Рейс LH120 задерживается.

слу’жба безопа’сности ж turvapalvelu n [’turva’palvelu]Minä joudut kertomaan tästä turvallisuuspalvelun virkailijalle. Мне придётся информировать об этом службу безопасности.

спра’вочное бюро’ с infopalvelu n [’info’palvelu]Jos sinulla on kysyttävää, voit kysyä neuvonnasta. Если у тебя есть вопросы, можешь обратиться в справочное бюро.

ТАМО’ ЖЕННЫЙ КОНТРО’ ЛЬ TULLITARKASTUS [’tul:i’tarkastus]

досмо’тр м tarkastus n [’tarkastus]Toivottavasti tämä tullitarkastus ei kestä kauan. Надеюсь, досмотр на этой таможне не займёт много времени.

зелёный коридо’р м vihreälinja n [’vihreæ’linja]Jos sinulla on mukana vain pieni rahasumma, niin valitse vihreälinja! Если у тебя небольшая сумма денег, выбирай зелёный коридор.

конфиска’ция ж takavarikko n [’taka’varik:o]Mitkä tavarat on pantava takavarikkoon? Какие предметы подлежат конфискации?

кра’сный коридо’р м punainen linja n [’punainen ’linja]Matkustajat, joilla on tullattavaa tavaraa, valitsevat punaisen linjan. Пассажиры с предметами, подлежащими декларированию, должны проходить по красному коридору.

откры’тый лист м laisser-passer n [’lais:er’pæs:er]Hänellä oli laisser-passer, koska hän oli diplomaatti. Будучи дипломатом, он имел открытый лист.

по’шлина ж tullimaksu n [’tulli’maksu]Tullimaksu lasketaan tuotteen CN-nimikkeistökoodin mukaisesti. С целью оценки таможенной пошлины изделиям даётся идентификационный код.

тамо’женный инспе’ктор м tullitarkastaja n [’tul:itarkastaja]Tullitarkastaja vaati, että laukku avattaisiin. Таможенный инспектор потребовал открыть сумку.

* * * * * * * * *

да’льний (рейс) п pitkä lento n [’pitkæ ’lento]IL 96:ta käytetään pitkiin lentoihin. Ил-96 используется для дальних рейсов.

междунаро’дный п kansainvälinen a [’kansain’vælinen]Vnukovo on kansainvälinen lentokenttä. Внуково – это международный аэропорт.

ме’стный п sisämaan a [’sisæ’ma:n]Päästäkseen siihen kylään täytyy käyttää sisämaan lentoliikennettä. Чтобы добраться до той деревни, нам нужно лететь местным рейсом.

ча’ртерный п tilauslento n [’tilaus’lento]Erityinen tilauslento on määrätty marraskuun 30.:ksi päiväksi. Специальный чартерный рейс назначен на 30 ноября.

эли’тный (се’рвис) п huippuluokan a [’huip:u’luokan]Tämä lentokenttä tarjoaa huippuluokan palveluja. Этот аэропорт предлагает элитный сервис.

брони’ровать г varata v [’varata]Me varaamme lentokoneesta 5 paikkaa. Мы забронируем пять мест в самолёте.

встреча’ть г ottaa vastaan v [’ot:a: ’vasta:n]Lähde lentokentälle ja ota hänet vastaan siellä. Поезжай в аэропорт и встреть его там.

деклари’ровать г tullata v [’tul:ata]Tullitarkastaja kysyi minulta, onko minulla tullattavaa. Таможенный инспектор спросил, есть ли у меня что декларировать.

поднима’ться на борт г nousta lentokoneeseen v [’nousta ’lento’kone:se:n]Matkustajat nousevat lentokoneeseen. Пассажиры поднимаются на борт самолёта.

провожа’ть г saattaa v [’sa:t:a:]Huomenna saatan ystävän lentokentällä. Завтра я буду провожать друга в аэропорту.

LENTOASEMA [’lento’asema]

19

ТИ’ ПЫ БА’ НКОВ PANKKITYYPIT [’paŋk:ity:pit]

взаи’мно-сберега’ тельный банк м keskinäinen säästöpankki n [’keskinæinen sæ:stø’paŋk:i]Ensimmäinen keskinäinen säästöpankki perustettiin Skotlannissa. Первый взаимно-сберегательный банк был организован в Шотландии в 1810 году.

инвестицио’нный банк м investointipankki n [’investointi’paŋk:i]Investointipankki voi hoitaa yritysten fuusioita. Инвестиционный банк может заниматься корпоративными слияниями и поглощениями.

ипоте’чный банк м kiinteistöpankki n [’ki:nteisø’paŋk:i]Kiinteistöpankki erikoistuu lainojen myöntämiseen ja hoitamiseen. Ипотечный банк специализируется на выдаче и обслуживании ссуд под недвижимость.

исла’мский банк м islamilainen pankki n [’islamilainen paŋk:i]Islamilaiset pankit toimivat Šarian periaatteiden mukaan. Исламские банки работают в соответствии с принципами шариата.

комме’рческий банк м liikepankki n [’li:ke’paŋk’i]Eräissä maissa oli selvä jako liikepankkien ja investointipankkien välillä. В некоторых странах существовало строгое разделение между коммерческими банками и инвестиционными банками.

кооперати’вный банк м osuuspankki n [’osu:s’paŋk:i]Osuuspankin omistajia ovat sen jäsenet. Кооперативный банк принадлежит его членам.

офшо’рный банк м offshore-pankki n [’of:ʃore’paŋk:i]Offshore-pankki on tallentajan asuinmaan ulkopuolella sijaitseva pankki. Офшорный банк – это банк, находящийся за пределами страны проживания вкладчика.

почто’во-сберега’ тельный банк м postisäästöpankki n [’posti’sæ:stø’paŋk:i]Postisäästöpankit toimivat yhteistyössä kansallisten postijärjestelmien kanssa. Почтово-сберегательные банки объединены с национальными почтовыми системами.

ро’зничный банк м vähittäispankki n [’væhit:æis’paŋk:i]Vähittäispankit suorittavat liiketoimintaa, joka kohdistuu yksityisiin henkilöihin. Розничные банки осуществляют транзакции непосредственно с клиентами, а не с корпорациями.

сберега’ тельный банк м säästöpankki n [’sæ:stø’paŋk:i]Säästöpankin tärkein tuote on säästötalletus. Главная функция сберегательного банка – это приём сберегательных вкладов.

торго’вый банк м kauppapankki n [’kaup:a’paŋk:i]Tosiasiassa liikepankit keksittiin keskiaikana Italiassa. Фактически торговые банки были изобретены в Средние века в Италии.

универса’льный банк м yleispankki n [’yleis’paŋk:i]Yleispankki harjoittaa monipuolista pankkitoimintaa. Универсальный банк занимается множеством видов банковской деятельности.

ча’стный банк м yksityinen pankki n [’yksityinen paŋk:i]Yksityisen pankin omistajana on yksityinen henkilö tao partnerien ryhmä. Владельцем частного банка является или отдельный человек, или группа партнёров.

ЗДА’ НИЕ И ОБОРУ’ ДОВАНИЕ RAKENNUS JA VARUSTEET [’raken:us ja ’varuste:t]

банкома’т м pankkiautomaatti n [’paŋk:i’automa:t:i]Nykyään pankkiautomaatteja voi nähdä kaikissa pankeissa. В наше время банкомат можно увидеть в каждом банке.

депозита’рная яче’йка ж talletuslokero n [’tal:etus’lokero]Talletuskeroissa säilytetään tavallisesti arvoesineitä tai tärkeitä asiakirjoja. В депозитарных ячейках обычно хранятся ценные предметы или важные документы.

дете’ктор банкно’т м setelintunnistin n [’setelin’tun:istin]Setelintunnistin on laite, joka tunnistaa väärennettyjä seteleitä. Детектор банкнот – это устройство, определяющее, является ли банкнота поддельной.

кабине’т м työhuone n [’tyø’huone]Pankinjohtaja kutsui meidät isoon ja kauniiseen työhuoneeseen. Директор банка пригласил нас в свой большой и красивый кабинет.

кладова’я ж kassahuone n [’kas:a’huone]Pankin kassahuone on tila, jossa säilytetään arvoesineitä. Кладовая в банке – это место, где можно хранить ценные предметы.

сейф м kassakaappi n [’kas:a’ka:p:i]Kassakaappi on paksuseinäinen ja lukollinen metallilaatikko. Сейф – это ящик с толстыми металлическими стенками и замком.

счётчик банкно’т м setelilaskuri n [’seteli’laskuri]Setelilaskuri helpottaa setelien tarkkaa laskemista. Счётчик банкнот позволяет точно посчитать банкноты.

храни’лище с kassaholvi n [’kas:a’holvi]Pankin kassahovin metalliovi oli isokokoinen ja pyöreä. Банковское хранилище было снабжено огромной круглой металлической дверью.

БА’ НКОВСКАЯ ДЕ’ ЯТЕЛЬНОСТЬ PANKKITOIMINTA [’paŋk:i’toiminta]

банкно’та ж seteli n [’seteli]On julistettu setelikilpailu. Начат конкурс на художественное оформление новой банкноты.

ба’нковская гара’нтия ж pankkitakuu n [’paŋk:i’taku:]Pankkitakuu on vakuus siitä, että velallisen sitoumukset tulevat toteutetuiksi. Банковская гарантия обеспечивает то, что обязательства должника будут выполнены.

6 БАНК

20

ба’нковская та’йна ж pankkisalaisuus n [’paŋk:i’salaisu:s]Pankkisalaisuus on oikeudellinen periaate, joka mahdollistaa pankkia pitää asiakkaansa tietoja luottamuksellisina. Банковская тайна – это юридический принцип, по которому банкам разрешается охранять персональную информацию об их клиентах.

ба’нковский счёт м pankkitili n [’paŋk:itili]Minun palkkani siirretään suoraan pankkitililleni. Моя зарплата поступает напрямую на мой банковский счёт.

валю’та ж valuutta n [’valu:t:a]Brittiläiset lehtorit saivat palkkaa paikallisessa valuutassa. Британским преподавателям в Китае платили в местной валюте.

ве’ксель м vekseli n [’vekseli]Aion diskontata tämän vekselin pankissa. Я планирую учесть этот вексель в банке.

вклад м talletus n [’tal:etus]Haluan tehdä talletuksen. Я хотел бы сделать вклад.

вкла’дчик м tallettaja n [’tal:et:aja]Herra Johnson on pankkimme suuri tallentaja. Мистер Джонсон – крупный вкладчик нашего банка.

должни’к м velallinen n [’velal:inen]Pankki voi ryhtyä maksukyvyttömien velallisten vastaisiin toimenpiteisiin. Банк может принять меры против несостоятельных должников.

заём м laina n [’laina]Otimme lainan laajentaaksemme liiketoimintaamme. Мы взяли заём, чтобы расширить бизнес.

инкасса’ция ж päiväkassan perintä n [pæivæ’kas:an perintæ]Päiväkassan perintä on käynnissä. Деньги находятся в процессе инкассирования.

креди’тная ка’рта ж luottokortti n [’luot:o’kort:i]Suurimman osan luottakortteja laskevat liikkeelle paikalliset pankit Ja luottoliitot. Большая часть кредитных карт выпускается местными банками и кредитными союзами.

кредитова’ние с luoton myöntäminen n [’luoton ’myøntæminen]Kulutusluottojen myöntäminen on tämän pankin tärkeimpiä toimintamuotoja. Потребительское кредитование – одна из главных функций этого банка.

кредито’р м lainanantaja n [’lainan’antaja]Lainanantaja on henkilö tai laitos, joka on velkoja. Кредитор – это лицо или организация, которому должны деньги.

ку’пля-прода’жа ж osto-myynti n [’osto’my:nti]Haluan tietää, miten voi harjoittaa kiinteistön osto- ja myyntitoimintaa käyttämällä pankkipalveluja. Я хочу знать, как заниматься куплей-продажей недвижимости с помощью банка.

облига’ция ж joukkovelkakirja n [’jouk:o’velka’kirja]Tuli näiden joukkovelkakirjojen takaisinmaksuaika. У этих облигаций наступил срок погашения.

операцио’нный сбор м palvelumaksu n [’palvelu’maksu]Pankki perii palvelumaksua arvoltaan 1 % maksun summasta. Банк берёт себе 1% от суммы в качестве операционного сбора.

опла’та ж maksu n [’maksu]Maksu hoidetaan pankin kautta. Оплата будет произведена через банк.

платёжные услу’ги мн maksupalvelut pl [’maksu’palvelut]Me tarjoamme kaikki tarvitsemanne maksupalvelut. Мы предоставляем все платёжные услуги, в которых вы нуждаетесь.

расчётный счёт м tilisiirto n [’tili’si:rto]Tilisiirtoja käytetään yrityksen tai yksityisen asiakkaan mukavuutta ajatellen. Расчётные счета предназначены для удобства предприятия или отдельного клиента.

ссу’дный проце’нт м luottokorko n [’luot:o’korko]Tällainen luottokorko on meille hyvin edullinen. Такой ссудный процент очень благоприятен для нас.

телегра’фный перево’д м sähköinen pankkisiirto n [’sæhkøonen paŋk:i’si:rto]Sähköisestä pankkisiirrosta usein käytetään TT-lyhennettä. Телеграфный перевод часто обозначается сокращением ТТ.

чек м šekki n [’ʃek:i]Erikoisviivattu šekki täytyy siirtää pankkitilille. Кроссированный чек должен быть положен на банковский счёт.

эми’ссия де’нег ж rahaemissio n [’raha’emis:io]Rahaemissio on yksi keskuspankin tehtävistä. Эмиссия денег – это одна из функций центральных банков.

* * * * * * * * *

акцепти’ровать г akseptoida v [’akseptoida]Pankki akseptoi šekin. Чек акцептирован банком.

закрыва’ть (счёт) г lopettaa (tili) v [’lopet:a: (’tili)]Valitettavasti minun täytyy lopettaa tilini. Мне жаль, но я должен закрыть свой счёт.

открыва’ть (счёт) г avata (tili) v [’avata (’tili)]Haluatteko avata tilin pankissamme? Не желаете ли открыть счёт в нашем банке?

пуска’ть в обраще’ние г laskea liikkeelle v [’laskea ’li:k:e:l:e]Uusi kolikko laskettiin liikkeelle. Была выпущена в обращение новая монета.

снима’ть (де’ньги) г nostaa (rahaa) v [’nosta: (raha:)]Haluaisin nostaa tililtäni 1000$. Я хочу снять 1000 долларов с моего счёта.

PANKKI [’paŋk:i]

21

НАЗВА’ НИЯ NIMET [’nimet]

абсце’сс м absessi n [’abses:i]Tupakointi voi aiheuttaa keuhkon absessia. Курение может вызвать абсцесс лёгкого.

алкоголи’зм м alkoholismi n [’alkoholismi]Krooninen alkoholismi on vaikeaa parantaa. Трудно вылечить хронический алкоголизм.

анеми’я ж anemia n [’anemia]Raskauden aikana naisella usein esiintyy raudanpuuteanemia. Беременные женщины часто страдают железодефицитной анемией.

аппендици’т м umpilisäketulehdus n [’umpi’lisæke’tulehdus]Potilas, jolla akuutti umpilisäketulehdus tarvitsee äkillistä leikkaushoitoa. Необходимо срочно прооперировать больного с острым аппендицитом.

аритми’я ж rytmihäiriö n [’rytmi’hæiriø]Hänen äidillä oli sydänrytmihäiriö. У её матери была сердечная аритмия.

артри’т м artriitti n [’artri:t:i]Reomatoidi artriitti on vanhojen ihmisten sairaus. Ревматоидный артрит – это болезнь пожилых людей.

а’стма ж astma n [’astma]Astma on yksi hengitysteiden sairauksista. Астма – это одна из болезней дыхательных путей.

бронхи’т м keuhkoputkentulehdus n [’keuhko’putken’tulehdus]Naapurilla oli kova keuhkoputkentulehdus. У моего соседа был сильный бронхит.

гангре’на ж kuolio n [’kuolio]Kuolio voi esiintyä haavoittumisen tuloksena. Гангрена может явиться результатом ранения.

гемофили’я ж hemofilia n [’hemofilia]Hemofilia esiintyy vain miehillä. Гемофилия – это болезнь лиц мужского пола.

гепати’т м hepatiitti n [’hepat:t:i]Hepatiitti on tarttuva tauti. Гепатит – инфекционное заболевание.

гипертони’я ж hypertonia n [’hypertonia]Primäärisen valtimohypertonian voi aiheuttaa stressi. Первичная артериальная гипертония может быть вызвана стрессом.

грипп м influenssa n [’influens:a]Ihmiset pelkäävät sikainfluenssaa. Люди боятся свиного гриппа.

дермати’т м dermatiitti n [’dermati:t:i]Vauvalla oli vaippa-alueen dermatiitti. У ребёнка был пелёночный дерматит.

диабе’т м diabetes n [’diabetes]Aikuistyypin diabetesta sanotaan tyyppi 2 diabetekseksi. Диабет, развивающийся у взрослых людей, также называется диабетом II типа.

инфа’ркт м infarkti n [’infarkti]Sydänlihasinfarkti on vakava sairaus. Инфаркт миокарда – это серьёзное заболевание.

инсу’льт м (aivo)halvaus n [(’aivo)’halvaus]Korkea valtimopaino voi aiheuttaa aivohalvausta. Высокое артериальное давление может привести к инсульту.

рак м syöpä n [’syøpæ]Neljännen asteen syöpä on parantumaton. Рак в последней стадии неизлечим.

СПИД м AIDS n [’aids]Homoseksuaalit kuuluvat AIDS-riskiryhmään. Гомосексуалисты находятся в группе риска по СПИДу.

шизофрени’я ж skitsofrenia n [’skitsofrenia]Skitsofrenia on perinnöllinen sairaus. Шизофрения передаётся по наследству.

ДИАГНО’ СТИКА И АППАРАТУ’ РА DIAGNOSTIIKKA JA LAITTEISTO [’diagnosti:k:a ja ’lait:eisto]

гемодиализа’тор м hemodialysattori n [’hemo’dialysa:t:ori]Hemodialysaattori puhdistaa potilaan verta. Гемодиализатор очищает кровь больного.

дефибрилля’тор м defibrillaattori n [’defibrila:t:ori]Defibrillaattorilla voi pelastaa sydänkohtauspotilaan. Дефибриллятор может спасти жизнь человека с сердечным приступом.

консульта’ция ж neuvo n [’neuvo]Me kysymme erikoislääkärin neuvoa. Мы идём на консультацию к специалисту.

обсле’дование с tutkimus n [’tutkimus]Tarvitsette huolellista tutkimusta. Вам необходимо тщательное обследование.

осмо’тр м tarkastus n [’tarkastus]Koululaiset tulivat lääkärintarkastukseen. Школьников привели на плановый медицинский осмотр.

рентге’н м röntgen n [’røntgen]Lääkäri lähetti potilaan röntgentutkimukseen. Врач направил пациента на рентген.

7 БОЛЕ’ ЗНИ ЧЕЛОВЕ’ КА

22

стетоско’п м stetoskooppi n [’stetosko:p:i]Lääkäri tutki potilaan keuhkoja stetoskoopilla. Врач проверил состояние лёгких пациента стетоскопом.

томо’граф м tomografi n [’tomografi]Tietokonetomografi on diagnoosiin ja tutkimukseen käytettävä moderni laite. Компьютерный томограф – это сложный современный аппарат для исследований и диагностики.

флюоро’граф м keuhkokuvauslaite n [’keuhko’kuvaus’laite]Sairaalassa on vakituinen keuhkokuvauslaite. В клинике имеется стационарный флюорограф.

электрокардио’граф м ekg-laite n [’e:ko:ge:’laite]Ambulanssilääkärit käyttävät siirrettävää ekg-laitetta. Переносной электрокардиограф используется врачами скорой помощи.

ПРОФИЛА’ КТИКА И ЛЕЧЕ’ НИЕ ENNAKKOHUOLTO JA LÄÄKITYS [’en:ak:o’huolto ja ’læ:kitys]

антибио’тик м antibiootti n [’antibio:t:i]Voitte ottaa laaja-alaista antibioottia. Вы можете принимать антибиотик широкого спектра.

антидепресса’нт м masennuslääke n [’masn:us’læ:ke]Vahvoja masennuslääkkeitä voi ostaa vain lääkärin reseptistä. Сильные антидепрессанты можно купить только по рецепту врача.

вакцина’ция ж rokotus n [’rokotus]Rokotusta tarvitaan monien tautien ennakkoehkäisemiseksi. Вакцинация – важная мера для профилактики многих болезней.

гормо’н м hormoni n [’hormoni]Kasvuhormoni on yksi ihmisen hormoneista. Гормон роста – один из гормонов человека.

ингаля’ция ж höyryhengitys n [’høyry’heŋitys]Höyryhengityksellä helpotetaan yskää ja kurkkutulehdusta. Ингаляция помогает вам вылечить кашель и боль в горле.

каранти’н м karanteeni n [’karante:ni]Karanteenin ajaksi sairaalassa kiellettiin vieraskäynnit. Во время карантина в больнице посещение больных было запрещено.

лече’ние с lääkitys n [’læ:kitys]Oikean diagnoosin tekeminen edistää oikean lääkityskeinon löytämistä. Правильная диагностика способствует правильному лечению.

масса’ж м hieronta n [’hieronta]Hieronta on yksi vammapotilaan jälkihoitoa edistäviä hoitokeinoja. Массаж – один из способов быстрого восстановления после травмы.

опера’ция ж leikkaus n [’leik:aus]Leikkaus on lääkityksen radikaali menetelmä. Хирургическая операция – это радикальный метод лечения.

ухо’д м hoito n [’hoito]Potilas tarvitsee huolellista ja hellavaraista hoitoa. Больному требуется нежный и заботливый уход.

* * * * * * * * *

аллерги’ческий п allerginen a [’al:erginen]Jotkut lääkkeet voivat aiheuttaa allergiaa. Некоторые лекарства могут вызвать аллергическую реакцию.

воспали’тельный п tulehdus- a [’tulehdus]Hampaan poiston jälkeen voi alkaa tulehdusprosessi. После удаления зуба может начаться воспалительный процесс.

зара’зный п tarttuva а [’tart:uva]Malaria on tarttuva tauti. Малярия – это заразное заболевание.

злока’чественный п pahanlaatuinen а [’pahan’la:tuinent]Tutkimuksessa todettiin pahanlaatuinen kasvain. Была обнаружена злокачественная опухоль.

обезбо’ливающий п kipu- a [’kipu]Potilas ei voinut kestää kipua ilman kipulääkettä. Больной не мог терпеть боль без сильного обезболивающего лекарства.

восстана’вливать г palauttaa v [’palaut:a:]Täytyi palauttaa elimen normaali verenkierto. Необходимо было восстановить нормальное кровоснабжение органа.

извлека’ть г poistaa v [’poista:]Elimen siirtämiseksi ensin täytyy poistaa se luovuttajalta. Для пересадки органа необходимо сначала извлечь его у донора.

опери’ровать г leikata v [’leikata]Sotilaskirurgi leikkasi haavoittuneita kenttäoloissa. Военный хирург оперировал солдат в полевых условиях.

перевя’зывать г sitoa v [’sitoa]Jos on leikannut käden, täytyy sitoa se. Если вы порезали руку, её нужно перевязать.

пломбирова’ть г paikata v [’paikata]Hammaslääkäri alkoi paikata hampaita. Зубной врач начал пломбировать полость зуба.

IHMISTAUDIT [’ihmis’taudit]

23

ЗДА’ НИЕ RAKENNUS [’raken:us]

пала’та ж potilashuone n [’potilas’huone]Potilashuoneessa oli neljä vuodetta. В палате было четыре койки.

приёмный поко’й м päivystysvastaanotto n [’pæivystys’vasta:’n’ot:o]Päivystysvastaanotto on täynnä tapaturmassa haavoittuneita ihmisiä. Приёмный покой полон людей, пострадавших во время несчастного случая.

подва’л м kellari n [’kel:ari]Ruumishuone on sairaalan kellarissa. Морг находится в подвале больницы.

па’ндус м ajoluiska n [’ajo’luiska]Ambulanssi nousi ajoluiskalle. Автомобиль скорой помощи въехал на пандус.

лифт м hissi n [’his:i]Apuhoitaja työnsi pyöräpaarit hissiin. Санитар вкатил каталку в лифт.

коридо’р м käytävä n [’kæytævæ]On hyvä, että tämän sairaalan käytävät ovat riittävän leveitä. Хорошо, что коридоры в нашей больнице достаточно широкие.

ОТДЕЛЕ’ НИЯ OSASTOT [’osastot]

акуше’рства и гинеколо’гии отделе’ние с synnytys- ja naistentautien osasto n [’syn:ytys ja naisten’tautien ’osasto]Synnytys- ja naistentautien osasto on kolmannessa kerroksessa. Отделение акушерства и гинекологии находится на третьем этаже.

амбулато’рное отделе’ние с avohoito-osasto n [’avo’hoito’osasto]Miten pääsisin avohoito-osastolle? Как пройти в амбулаторное отделение?

апте’ка ж apteekki n [’apte:k:i]Meidän apteekissamme on suuri lääkevarasto. В нашей аптеке имеется большой запас медикаментов.

блок интенси’вной терапи’и м teho-osasto n [’teho’osasto]Olen työssä sairaalan teho-osastolla. Я работаю в блоке интенсивной терапии.

гастроэнтерологи’ческое отделе’ние с gastroenterologinen osasto n [’gastro’enterologinen ’osasto]Jos on vatsaongelmia, täytyy kääntyä gastroenterologiseen osastoon. Если у вас проблемы с желудком, то вам нужно гастроэнтерологическое отделение.

дерматологи’ческое отделе’ние с ihotautien osasto n [’iho’tautien ’osasto]Ihotautiosastollamme tatuoinnit poistetaan laserilla. В нашем дерматологическом отделении мы можем удалять татуировки лазером.

инфекцио’нное отделе’ние с tartuntatautien osasto n [’tartunta’tautien’ osasto]Tämä potilas on siirrettävä tartuntatautien osastolle. Этого пациента нужно перевести в инфекционное отделение.

кардиологи’ческое отделе’ние с kardiologinen osasto n [’kardiologinen ’osasto]Uusi kardiologinen osasto on varustettu uusimmilla laitteilla. Новый кардиологический центр сделан по последнему слову техники.

кардиореанима’ция ж kardiologinen teho-osasto n [’kardioliginen teho’osasto]Kardiologiset teho-osastot ilmestyivät 1960-luvulla. Отделения кардиореанимации появились в шестидесятых годах.

неврологи’ческое отделе’ние с neurologinen osasto n [’neurologinen osasto]Neurologisella osastolla hänelle tehtiin epilepsiadiagnoosi. В неврологическом отделении ему поставили диагноз “эпилепсия”.

неотло’жная по’мощь ж ensiapuosasto n [’ensi’apu’osasto]Ensiapuosastolla potilas saa ensihoitoa. Неотложная помощь занимается первичным лечением пациентов.

ожо’говое отделе’ние с palovammaosasto n [’palo’vam:a’osasto]Pakkassään takia palovammaosastolle odotetaan paleltumapotilaita. Из-за холодной погоды ожоговое отделение ожидает пациентов с обморожениями.

операцио’нная ж leikkaussali n [’leik:aus’sali]Haavoittunut poliisi ehdittiin toimittaa leikkaussaliin juuri ajoissa. Раненого полицейского доставили в операционную как раз вовремя.

отделе’ние реанима’ции новорождённых с vastasyntyneiden teho-osasto n [’vasta’syntyneiden ’teho’osasto]Vauva on pikaisesti siirrettävä vastasyntyneiden teho-osastolle. Малыш должен быть срочно переведён в отделение реанимации новорождённых.

педиатри’ческое отделе’ние с lastentautien osasto pl [’lasten’tautien ’osasto]Meidän lastentautien osastolla on leikkihuone täynnä leikkikaluja. В нашем педиатрическом отделении есть игровая комната, полная игрушек.

пласти’ческой хирурги’и отделе’ние с plastisen kirurgian osasto n [’plastisen ’kirurgian osasto]Vain kokeneimpien kirurgien on tehtävä työtä plastisen kirurgian osastolla. В отделении пластической хирургии должны работать только самые опытные хирурги.

радиологи’ческое отделе’ние с radiologian osasto n [’radiologian ’osasto]Radiologian osastolla me tutkimme erästä mielenkiintoista radiogrammia. В радиологическом отделении мы изучали одну интересную рентгенограмму.

ра’ковый ко’рпус м syöpäosasto n [’syøpæ’osasto]Syöpäosastolla tarjotaan innovatiivisia hoitomenetelmiä. Раковый корпус больницы предлагает инновационные методы терапии.

реанима’ция ж elvytyshoito n [’elvytys’hoito]Elvytyshoidossa me käytämme moderneja monitoreja. В реанимации мы используем современные мониторы.

8 БОЛЬНИ’ ЦА

24

респирато’рная терапи’я ж respiratorinen hoito n [’respiratorinen ’hoito]Sairaalan erikoishuone on tarkoitettu respiratoriseen hoitoon. Особое помещение в больнице предназначено для респираторной терапии.

се’стринский пост м sairaanhoitajan päivystyspiste n [’saira:n’hoitajan pæivystys’piste]Potilaiden ei saa tulla sairaanhoitajan päivystyspisteeseen. Пациентам не разрешается входить на сестринский пост.

слу’жба реабилита’ции ж jälkihoitopalvelu pl [’jælki’hoito’palvelu]Jälkihoitopalvelun tarkoituksena on potilaan toiminnallisten kykyjen palauttaminen. Служба реабилитации предназначена для восстановления функциональных способностей пациентов.

стоматологи’ческое отделе’ние с hammashoito-osasto n [’ham:as’hoito’osasto]Tässä sairaalassa on jopa hammashoito-osasto. В этой больнице есть даже стоматологическое отделение.

стоматоло’гия и че’люстно-лицева’я хирурги’я ж hammashoito ja leuka- ja suukirurgia n [’ham:as’hoito ja ’leuka ja ’su:kirurgia]Hammashoidon ja leuka- ja suukirurgian tehtävä on korjata erilaisia pään, kaulan, kasvojen ja leuan vammoja. Стоматология и челюстно-лицевая хирургия исправляют широкий спектр повреждений головы, шеи, лица и челюстей.

травматологи’ческий пункт м traumatologinen osasto n [’traumatologinen ’osasto]Hänen jalkansa katkesi, siksi hän on toimitettava traumatologiselle osastolle. Его нога сломана, так что нам нужно доставить его в травматологический пункт.

урологи’ческое отделе’ние с urologinen osasto n [’urologinen ’osasto]Toisella urologisella osastolla hoidetaan urogynekoligian potilaita. Второе урологическое отделение занимается проблемами урогинекологии.

физиотерапевти’ческое отделе’ние с fysioterapiaosasto n [’fysio’terapia’osasto]Hierontaosasto on fysioterapiaosastolla. Массажное отделение находится в физиотерапевтическом отделении.

хирурги’ческое отделе’ние с kirurginen osasto n [’kirurginen ’osasto]Huippuluokan kirurginen osasto on tämän sairaalan ylpeys. Первоклассное хирургическое отделение является гордостью этой больницы.

эндокринологи’ческое отделе’ние с endokrinologian osasto n [’engo’krinologian ’osasto]Tässä pienessä sairaalassa ei ole endokrinologian osastoa. Эта больница слишком маленькая, чтобы иметь специальное эндокринологическое отделение.

МЕДТЕ’ ХНИКА LÄÄKETIETEELLINEN TEKNIIKKA [’læ:ke’tiete:l:inen tekni:k:a]

ката’лка ж pyöräpaarit n [’pyøræ’pa:rit]Minut pantiin pyöröpaareille ja vietiin akuuttiosastolle. Меня положили на каталку и отвезли в отделение неотложной помощи.

операцио’нный стол м leikkauspöytä n [’leik:aus’pøytæ]Saimme vielä yhden tarjouksen leikkauspöytien valmistajalta. Мы получили ещё одно предложение от производителя операционных столов.

рентге’н м röntgen n [’røntgen]Röntgeniä voi käyttää sappi- ja munuaiskivien löytämiseksi. Рентген можно использовать для выявления жёлчных камней и камней в почках.

флюоро’граф м keuhkokuvauslaite n [’keuhko’kuvaus’laite]Keuhkokuvauslaitteella löytyy pneumonia, keuhkosyöpä ja vesipöhkö keuhkoissa. Флюорограф выявляет пневмонию, рак лёгких и отёк лёгких.

электрокардио’граф м ekg-laite n [’e:ko:ge:’laite]Ekg-laitetta käytetään sydäntautien löytämiseksi. Электрокардиограф используется для того, чтобы выявлять болезни сердца.

* * * * * * * * *

госуда’рственный п valtion- a [’valtion]Joitakin valtionsairaaloita rahoittavat hyväntekeväisyysjärjestöt. Некоторые государственные больницы финансируются благотворительными организациями.

ме’стный п paikallinen a [’paikal:inen]Paikallinen sairaala ei pysty palvelemaan yli 50 potilasta. Местная больница может обслуживать не более 50 пациентов.

общесомати’ческий п yleinen a [’yleinen]Yleissairaalassa hoidetaan monia sairauksia ja vammoja. В общесоматической больнице лечат множество болезней и повреждений.

специализи’рованный п erikois- a [’erikois]Kaupunkimme tarvitsee lasten erikoissairaalan. Наш город нуждается в специализированной детской больнице.

ча’стный п yksityinen a [’yksityinen]Jotkut varakkaat ihmiset luottavat vain yksityisiin sairaaloihin. Некоторые богатые люди доверяют только частным клиникам.

лечи’ть г lääkitä v [’læ:kitæ]Hänen astmaansa lääkittiin oikein. Её лечили от астмы.

опери’ровать г leikata v [’leikata]Pelkään, että tämä potilas joutuu leikattavaksi. Боюсь, нам придётся оперировать.

обсле’довать г tutkia v [’tutkia]Lääkäri tutki häntä ja teki diagnoosin. Врач обследовал её и поставил диагноз.

перевя’зывать г sitoa v [’sitoa]Lääkäri sitoi minun katkaisseen nilkkani. Врач перевязал мою сломанную лодыжку.

уха’живать г hoitaa v [’hoita:]On iloista nähdä, että teitä hoidetaan hyvin tässä sairaalassa. Я рад видеть, что за вами хорошо ухаживают в этой больнице.

SAIRAALA [’saira:la]

25

ТИ’ ПЫ ВЕЛОСИПЕ’ ДОВ POLKUPYÖRÄTYYPIT [’polku’pyøræ’ty:pit]

го’ночный велосипе’д м kilpapyörä n [’kilpa’pyøræ]Minun poikani haluaa kilpapyörän syntymäpäivälahjaksi. Мой сын хочет гоночный велосипед на свой день рождения.

го’рный велосипе’д м maastopyörä n [’masto’pyøræ]Suurin osa maastopyöristä on varustettu leveillä renkailla. Большинство горных велосипедов имеет довольно широкие шины.

городско’й велосипе’д м kaupunkipyörä n [’kaupunki’pyøræ]Kaupunkipyörä on tarkoitettu monenlaiseen käyttöön. Городской велосипед – это велосипед, предназначенный для практичной транспортировки.

прогу’лочный велосипе’д м maantiepyörä n [’maa’tie’pyøræ]Maantiepyörät tavallisesti näyttävät ekspressiivisilta. Обычно прогулочные велосипеды оформлены в экспрессивном стиле.

танде’м м tandempyörä n [’tandem’pyøræ]Tandempyörä on tarkoitettu kahdelle tai usealle ajajalle. Тандем предназначен для езды на нём более чем одного человека.

туристи’ческий велосипе’д м retkipyörä n [’retki’pyøræ]Minun ystäväni matkusti Amerikan halki retkipyörällä. Мой друг пересёк Америку на туристическом велосипеде.

КОНСТРУ’ КЦИЯ ВЕЛОСИПЕ’ ДА POLKUPYÖRÄN RAKENNE [’polku’pyøræn ’raken:e]

ви’лка ж haarukka n [’ha:ruk:a]Minun polkupyöräni haarukka vääntyi. Вилка моего велосипеда погнулась.

катафо’т м takaisinheijastin n [’takaisin’heijastin]On vaarallista ajaa yöllä polkupyörällä ilman takaheijastimia. Ездить на велосипеде ночью безо всяких катафотов опасно.

ось ж akseli n [’akseli]Vaihdoin etupyörän akselin. Я заменил ось переднего колеса.

педа’ль ж poljin n [’poljin]Tämän polkupyörän toinen poljin irtosi. Одна из педалей моего велосипеда отвалилась.

переключа’тель скоросте’й м vaihdekytkin n [’vaihde’kytkin]Tämän polkupyörän vaihdekytkintä on helppo käyttää. Пользоваться переключателем скоростей этого велосипеда очень просто.

ра’ма ж runko n [’ruŋko]Naisen polkupyörän runko oli kukkien koristama. Рама её велосипеда была украшена цветами.

руль м ohjaustanko pl [’ohjaus’tanko]Älä purista ohjaustankoa liian kovaa! Не сжимай руль слишком сильно.

седло’ с satula n [’satula]Suosittelen käyttämään äänetöntä geelisatulaa, joka lisää mukavuutta. Я рекомендую бесшумное седло, приспособленное для комфортной езды.

спи’ца ж puola n [’puola]Polkupyörän pyörissä on tavallisesti 28, 32 tai 36 puolaa. На велосипедных колёсах обычно бывает по 28, 32 или 36 спиц.

тормозна’я рукоя’тка ж jarrukahva n [’jar:u’kahva]Kun ajaa, ole aina valmis painamaan jarrukahvaa! Когда едешь, всегда будь готов нажать тормозную рукоятку.

трос то’рмоза м jarruköysi n [’jar:u’køysi]Jarruköydet voivat liimautua, jos niitä ei voidella säännöllisesti. Тросы тормоза могут залипать, если их не смазывать регулярно.

цепь ж ketju n [’ketju]Älä koskaan voitele likaista ketjua. Никогда не смазывай грязную цепь.

ТИ’ ПЫ МОТОЦИ’ КЛОВ MOOTTORIPYÖRÄTYYPIT [’mo:t:ori’pyøræ’ty:pit]

внедоро’жник м maastomoottoripyörä n [’ma:sto’mo:t:ori’pyøræ]Tämä on maastomoottoripyörämalli. Эта модель – мотоцикл-внедорожник.

доро’жный мотоци’кл м katumoottoripyörä n [’katu’mo:t:ori’pyøræ]Tavallinen katumoottoripyörä ei sovi paikallisiin teihin. Обычный дорожный мотоцикл не подходит для местных дорог.

круи’зер м cruiser-moottoripyörä n [’kru:zer’mo:t:ori’pyøræ]Cruiser-moottoripyörät jäljentävät 1930-luvusta 1960-luvun alkuun valmistettujen amerikkalaisten moottoripyörien tyyliä. Круизеры имитируют стиль американских мотоциклов, выпускавшихся с 1930-х годов до начала 1960-х.

мопе’д м mopo n [’mopo]Mopo on pientehoinen moottoripolkupyörä. Мопеды – это тип маломощных мотоциклов с педалями.

моторо’ллер м skootteri n [’sku:t:eri]Moottoripyörät, joita voi nimittää skoottereiksi, valmistetaan vuodesta 1914. Мотоциклы, которые можно назвать мотороллерами, выпускаются с 1914 года.

9 ВЕЛОСИПЕ’ Д И МОТОЦИ’ КЛ

26

спортба’йк м urheilumoottoripyörä n [’urheilu’mo:t:ori’pyøræ]Haaveilen hienoa urheilumoottoripyörää. Классный спортбайк – моя мечта.

ту’ристский мотоци’кл м matkamoottoripyörä n [’matka’mo:t:ori’pyøræ]Matkamoottoripyörät on varustettu isoilla polttoainesäiliöillä. Туристские мотоциклы имеют топливные баки большого объёма.

чо’ппер м kopteri n [’kopteri]Kopteri on cruiser-moottoripyörän tyyppi. Чоппер – это тип круизера.

КОНСТРУ’ КЦИЯ МОТОЦИ’ КЛА MOOTTORIPYÖRÄN RAKENNE [’mo:t:ori’pyøræn’raken:e]

бензоба’к м polttoainesäiliö n [’polt:o’aine’sæiliø]Polttoainesäiliö oli koristettu moottoripyöräilijäkerhon logolla. На бензобаке была эмблема байкерского клуба.

дви’гатель м moottori n [’mo:t:ori]Moottori ulvoi kuin peto. Двигатель ревел, словно дикий зверь.

карда’нный при’вод м kardaanikytkin n [’karda:ni’kytkin]Kardaanikytkin on tavallisesti täysin suljettu. Карданный привод обычно полностью спрятан.

коля’ска ж sivuvaunu n [’sivu’vaunu]Sivuvaunumoottoripyörä on hyvin käytännöllinen, jos asuu maalla. Если живёшь в деревне, хорошо иметь мотоцикл с коляской.

ремённый при’вод м hihnakäytin n [’hihna’kæytin]Hihnakäytin voi venyä, mutta toimii hiljaisesti. Ремённый привод подвержен растягиванию, но работает очень тихо.

цепно’й при’вод м ketjukäytin n [’ketju’kæytin]Kaikki nopeat kilpamoottoripyörät on varustettu ketjukäyttimellä. На всех высокоскоростных гоночных мотоциклах установлен цепной привод.

цили’ндр м sylinteri n [’sylinteri]On parempi jos sylintereitä on neljä eikä kaksi. Четыре цилиндра лучше, чем два.

ГО’ НКИ KILPA-AJOT [’kilpa’ajot]

велотре’к м pyöräilyrata n [’pyøræily’rata]Pyöräilyradan leveyden on oltava vähintään 5 metriä. Ширина велотрека должна быть не менее 5 метров.

го’нка пресле’дования ж takaa-ajo n [’taka:’ajo]Hän voitti kultamitalin takaa-ajokilpailussa. Он завоевал золотую медаль в гонке преследования.

гран-при’ м grand prix n [’gra:ŋ’pri:]Grand prix-kilpa-ajoihin tarkoitetuilla moottoripyörillä ei saa ajaa tavallisilla teillä. На мотоциклах, предназначенных для гран-при, не разрешается ездить по обычным дорогам.

мотокро’сс м motocross n [’moto’kros:]Motocross on maastokilpa-ajot. Мотокросс – это гонка по пересечённой местности.

спидве’й м speedway n [’spi:d’veı]Speedwaykilpailut järjestetään tasaisella soikearadalla. Соревнования по спидвею проводятся на плоском овальном треке.

тре’ковые го’нки мн rata-ajo(t) n [’rata’ajo(t)]Yleisin ratakilpailu on speedway-ajot. Самый распространённый вариант трековой гонки – это спидвей.

шоссе’йные го’нки мн maantiepyöräilyn kilpailu n [’ma:n’tie’pyøræilyn ’kilpailut]Tour de France on vuosittain järjestettävä maantiepyöräilyn kilpailu. “Тур де Франс” – это ежегодная шоссейная гонка.

* * * * * * * * *

двухколёсный п kaksipyöräinen a [’kaksi’pyøræinen]Polkupyörä on kaksipyöräinen ajoneuvo. Велосипед – это двухколёсное передвижное средство.

мо’щный п tehokas a [’tehokas]Vaikka minun sisko onkin tyttö, hän rakastaa tehokkaita moottoripyöriä. Несмотря на то, что она девушка, моя сестра обожает мощные мотоциклы.

скоростно’й п nopea a [’nopea]Nopeat moottoripyörämallit maksavat paljon. Скоростные модели стоят очень дорого.

трёхколёсный п kolmepyöräinen a [’kolme’pyøræinen]Annoin veljenpojalleni lahjaksi pienen kolmepyöräisen polkupyörän. Я подарил племяннику маленький трёхколёсный велосипед.

эстети’чный п esteettinen a [’este:t:inen]Moottoripyörän esteettinen puoli on myös tärkeä minulle. Эстетичный вид мотоцикла тоже важен для меня.

догоня’ть г saada kiinni v [’sa:da ki:n:i]Viimeisellä kierroksella sain kiinni kärkimiehen. На последнем круге я догнал лидера.

е’хать г ajaa v [’aja:]Työn jälkeen ajan usein polkupyörällä. После работы я люблю ездить на велосипеде.

нажима’ть (на педа’ли) г painaa v [’paina:]Paina poljinta! Нажми на педали!

обгоня’ть г ohittaa v [’ohit:a:]Et voi ohita minua! Ты не можешь меня обогнать!

ремонти’ровать г korjata v [’korjata]Tänään korjaan moottorin. Сегодня я отремонтирую двигатель.

POLKUPYÖRÄ JA MOOTTORIPYÖRÄ [’polku’pyøræ ja ’mo:t:ori’pyøræ]

27

МЕДИЦИ’ НСКИЕ ПРОФЕ’ ССИИ ERIKOISLÄÄKÄRIT [’erikoi’læ:kærit]

акуше’р м synnytyslääkäri n [’syn:ytys’læ:kæri]Synnytyslääkäri on erikoislääkäri, joka erikoistuu raskaana olevien naisten hoitoon aivan synnytykseen asti. Акушер – это врач, который специализируется на уходе за беременными женщинами вплоть до родов.

анестезио’лог м anestesiologi n [’anestisioligi]Anestesiologi on lääkäri, jonka alana on potilaiden nukuttaminen. Анестезиолог – это врач, обученный обеспечивать больных анестезией.

гастроэнтеро’лог м gastroenterologi n [’gastro’enterologi]Gastroenterologi erikoistuu sulatusjärjestelmän vaivoihin. Гастроэнтеролог занимается проблемами пищеварительной системы.

гемато’лог м hematologi n [’hematologi]Hematologi erikoistuu veritauteihin. Гематолог имеет дело с заболеваниями крови.

гепато’лог м hepatologi n [’hepatologi]Hepatologi erikoistuu maksa-, sappi-, sappitiehyt- ja haimatauteihin. Гепатолог имеет дело с заболеваниями печени, жёлчного пузыря, жёлчных протоков и поджелудочной железы.

геронто’лог м gerontologi n [’gerontologi]Gerontologit erikoistuvat yli-ikäisten potilaiden vaivoihin. Геронтологи имеют дело с проблемами пожилого возраста.

гинеко’лог м gynekologi n [’gynekologi]Gynekologi erikoistuu naisen lisääntymisjärjestelmän ongelmiin. Гинекологи занимаются проблемами женской репродуктивной системы.

гисто’лог м histologi n [’histologi]Histologi tekee kudosten mikroskooppisia tutkimuksia. Гистолог – это специалист, изучающий микроскопическую структуру тканей.

дермато’лог м ihotautilääkäri n [’iho’tauti’læ:kæri]Ihotautilääkäri erikoistuu ihotauteihin. Дерматолог имеет дело с проблемами кожи.

кардио’лог м kardiologi n [’kardiologi]Kun on sydänkipuja, täytyy käydä kardiologilla. Если чувствуешь боль в сердце, тебе следует сходить к кардиологу.

невро’лог м neurologi n [’neurologi]Jos vaivaa yökastelu, täytyy kääntyä neurologille. Тем, кто страдает от энуреза, нужно идти к неврологу.

нейрохиру’рг м neurokirurgi n [’neuro’kirurgi]Neurokirurgi hoitaa keskus- ja perifeerisen hermoston sairauksia. Нейрохирург лечит болезни центральной и периферической нервной системы.

нефро’лог м nefrologi n [’nefrologi]Nefrologi hoitaa munuaistauteja. Нефрологи лечат болезни почек.

окули’ст м silmälääkäri n [’silmæ’læ:kæri]Silmälääkäreitä sanotaan myös oftalmologeiksi. Окулистов также называют офтальмологами.

онко’лог м onkologi n [’oŋkologi]Onkologit erikoistuvat eri syöpätyyppeihin. Онкологи имеют дело с раком различных типов.

ортопе’д м ortopedi n [’ortopedi]Ortopedien erikoisalaan kuuluu luurangon deformaation korjausta. Исправление деформаций скелета относится к области деятельности ортопедов.

отоларинго’лог м korva-, nenä- ja kurkkutautien erikoislääkäri n [’korva ’nenæ ja ’kurk:u’tautien ’erikois’læ:kæri]Korva-, nenä- ja kurkkutautien erikoislääkäri auttaa potilaita, joilla on korva-, nenä ja kurkkusairauksia. Отоларинголог помогает людям, у которых проблемы с ушами, носом и горлом.

педиа’тр м lastenlääkäri n [’lasten’læ:kæri]Lastenlääkäri lääkitsee lapsia. Педиатр лечит детей.

пласти’ческий хиру’рг м plastinen kirurgi n [’plastinen ’kirurgi]Plastisen kirurgin tulot ovat hyvin korkeita. Пластический хирург – это очень доходная профессия.

прокто’лог м proktologi n [’proktologi]Proktologi erikoistuu peräsuolitauteihin. Проктолог имеет дело с проблемами прямой кишки.

психиа’тр м psykiatri n [’psykiatri]Nainen käyttäytyy oudosti, luulen, että hän tarvitsee psykiatrin apua. Она ведёт себя так странно, что я думаю, что ей нужен психиатр.

психотерапе’вт м psykoterapeutti n [’psyko’terapeut:i]Hyvä psykoterapeutti auttaa voittamaan komplekseja. Хороший психотерапевт поможет тебе преодолеть твои комплексы.

пульмоно’лог м pulmonologi n [’pulmionologi]Pulmonologit erikoistuvat keuhko- ja hengitystietauteihin. Пульмонологи имеют дело с болезнями лёгких и дыхательных путей.

10 ВРАЧ

28

радио’лог м radiologi n [’radiologi]1960-luvulla tavallisena radiologina pidettiin lääkäriä, joka sekä teki radiologista diagnoosia, että erikoistui radiologiseen hoitoon. В 1960-х годах обычным радиологом считался врач, занимавшийся одновременно диагностической и терапевтической радиологией.

ревмато’лог м reumatologi n [’reumatologi]Jos reumatismi vaivaa, käänny reumatologin puoleen! Если у тебя ревматизм, иди к ревматологу.

сексо’лог м seksologi n [’seksologi]Seksologit erikoistuvat seksuaalisen aktiivisuuteen liittyviin ongelmiin. Сексологи имеют дело с различными проблемами, касающимися сексуальной активности.

стомато’лог м hammaslääkäri n [’ham:as’læ:kæri]Hammaslääkäri auttaa, kun on hammaskipua. Стоматолог может избавить тебя от зубной боли.

терапе’вт м yleislääkäri n [’yleis’læ:kæri]Yleislääkäri antaa ensiapua ja on perhelääkäri. Терапевт оказывает первичную помощь и специализируется в семейной медицине.

уро’лог м urologi n [’urologi]Urologi hoitaa miesten ja naisten virtsaeristysjärjestelmän sairauksia. Уролог имеет дело с болезнями мочевыводящих путей мужчин и женщин.

хиру’рг м kirurgi n [’kirurgi]Kirurgin tehtävä on tehdä leikkauksia. Хирург – это врач, чья работа – выполнять медицинские операции.

эндокрино’лог м endokrinologi n [’endo’krinologi]Jos epäilee diabetesta, täytyy käydä endokrinologilla. Если ты боишься, что у тебя диабет, иди к эндокринологу.

НА ПРИЁМЕ LÄÄKÄRIN VASTAANOTOLLA [’læ:kærin ’vasta:n’otol:a]

диа’гноз м diagnoosi n [’diagno:si]Se on vain alustava diagnoosi. Это лишь предварительный диагноз.

исто’рия боле’зни ж sairauskertomus n [’sairaus’kertomus]Lääkäri tutki minun sairauskertomuksen. Врач изучил мою историю болезни.

кабине’т врача’ м lääkärin vastaanottohuone n [’læ:kærin ’vasta:n’ot:o’huone]Lääkärin vastaanottohuoneessa minut käskettiin riisuutumaan. В кабинете врача мне сказали раздеться.

направле’ние (к врачу’ ) с lähete n [’læhete]Teidän täytyy käydä onkologilla. Tässä on lähete. Вам следует посетить онколога. Вот ваше направление.

обсле’дование с tutkimus n [’tutkimus]Tutkimus vei paljon aikaa. Обследование заняло много времени.

осмо’тр м lääkärintarkastus n [’læ:kærin ’tarkastus]Lääkärintarkastus tehdään sairaalassa maanantaina. Медицинский осмотр будет проведён в клинике в понедельник.

реце’пт м resepti n [’resepti]Kun minä tarvitsin erään lääkkeen reseptin, lähdin lääkärilleni. Мне нужен был рецепт на одно лекарство, так что я поехал к своему врачу.

сове’т м neuvo n [’neuvo]Ymmärrän, että lääkärin neuvo oli todella pätevä. Теперь я вижу, что доктор дал мне действительно хороший совет.

стетоско’п м stetoskooppi n [stetosko:p:i]Stetoskoopilla lääkäri voi kuunnella sydämen sykettä. С помощью стетоскопа доктор может послушать звук сердцебиения.

* * * * * * * * *

внима’тельный п huomaavainen a [huoma:vainen]Vanha lääkäri oli hyvin huomaavainen minulle. Пожилой доктор был ко мне очень внимателен.

квалифици’рованный п kokenut a [’kokenut]Vaikka hän näyttää hyvin nuorelta, hän on kokenut kirurgi. Он выглядит очень молодым, но он – квалифицированный хирург.

компете’нтный п pätevä a [’pætevæ]Meidän sairaalassa ovat työssä vain hyvin pätevät lääkärit. В нашей клинике работают только самые компетентные специалисты.

практику’ющий п praktiikkaa harjoittava a [’prakti:k:a: ’harjoit:ava]Eräs minun ystäväni on praktiikkaa harjoittava silmälääkäri. Один из моих друзей – практикующий окулист.

семе’йный п perhe- n [’perhe]Me kutsuimme perhelääkäriämme. Мы вызвали нашего семейного врача.

диагности’ровать г tehdä diagnoosi v [’tehdæ diagno:si]Kuten odotinkin lääkäri teki nielurisutulehduksen diagnoosin. Как я и ожидал, врач диагностировал тонзиллит.

осма’тривать г tarkastaa v [’tarkasta:]Lääkäri tarkasti haavaa ja rypisti kulmiaan. Доктор осмотрел рану и нахмурился.

обсле’довать г tutkia v [’tutkia]Teidät täytyy viedä sairaalaan tutkittavaksi. Вам нужна госпитализация, чтобы вас могли полностью обследовать.

пропи’сывать г määrätä v [’mæ:rætæ]Minulle määrättiin kipulääkkeitä. Мне прописали болеутоляющие средства.

рекомендова’ть г suositella v [’suositel:a]Lääkäri suositteli hänelle kävelemään paljon. Доктор рекомендовал ему больше ходить пешком.

LÄÄKÄRI [’læ:kæri]

29

ЧАСОВЫ’ Е ПОЯСА’ AIKAVYÖHYKE [’aika’vyøhyke]

Восточноевропе’йское вре’мя c Itä-Euroopan aika n [’itæ’euro:pan ’aika]Itä-Euroopan vyöhykeaikaa käytetään eräissä Euroopan, Pohjois-Afrikan ja Lähi-idän maissa. Восточноевропейское время используется в ряде стран Европы, Северной Африки и Ближнего Востока.

Го’рное вре’мя c Vuoriston aikavyöhyke n [’vuoriston ’aika’vyøhyke]Vuoriston aikavyöhykkeen suurin kaupunki on Phoenix, Arizonan osavaltiossa. Самый крупный город зоны Горного времени – Финикс, штат Аризона.

Западноевропе’йское вре’мя c Länsi-Euroopan aika n [’lænsi’euro:pan ’aika]Länsi-Euroopan aikavyöhykkeeseen kuuluvat Länsi- ja Koillis-Euroopan osat. Зона Западноевропейского времени покрывает части западной и северо-западной Европы.

Междунаро’дная ли’ния сме’ны дат ж Päivämääräraja n [’pæivæ’mæ:ræ’raija]Päivämääräraja voi saattaa lentomatkustajat hämilleen. Международная линия смены дат может вызвать замешательство у авиапассажиров.

Моско’вское вре’мя с Moskovan aika n [’moskovan ’aika]Moskovan aika on aikavyöhyke, johon kuuluu suurin osa Länsi-Venäjää, mm. Pietari. Московское время – это временной пояс большей части западной России, включая Санкт-Петербург.

Североамерика’нское восто’чное вре’мя с Pohjois-Amerikan itäinen normaaliaika n [’pohjois’amerikan ’itæinen norma:li’aika]Itäisessä normaaliaikavyöhykkeessä sijaitsevat Pohjois-Amerikan itärannikko ja Etelä-Amerikan länsirannikko. Зона Североамериканского восточного времени пролегает в основном вдоль восточного побережья Северной Америки и западного побережья Южной Америки.

Сре’днее вре’мя по Гри’нвичу с Greenwichin keskiaurinkoaika n [’grinvitsin keski’auriŋko’aika]Greenwichin keskiaurinkoaika määriteltiin Iso-Britannian saarella vuonna 1847. Среднее время по Гринвичу было внедрено на острове Великобритания в 1847 году.

Универса’льное координи’рованное вре’мя с Koordinoitu yleisaika n [’ko:rdinoitu yleis’aika]Koordinoidun yleisajan kellosignaali lähetetään tarkoin koordinoidun radiosignaalin avulla. Универсальное координированное время передаётся при помощи точно скоординированных радиосигналов.

Центральноазиа’тское вре’мя с Keski-Aasian normaaliaika n [’keski’a:sian norma:li’aika]Keski-Aasian normaaliaikaa käytetään Kazahstanissa, Bangladeshissa ynnä muissa maissa. Центральноазиатское время используется в Казахстане, Бангладеш и некоторых других странах.

Центра’льное вре’мя с Tyynen meren normaaliaika n [’ty:nen ’meren ’norma:li’aika]Tyynen meren normaaliaikavyöhykkeeseen kuuluu Kanadan, USA:n ja Meksikon osia. Зона Центрального времени покрывает части Канады, США и Мексики.

Центральноевропе’йское вре’мя с Keski-Euroopan aika n [’keski’euro:pan ’aika]Keski-Euroopan aika on tunnin edellä koordinoitua yleisaikaa. Центральноевропейское время на 1 час опережает Универсальное координированное время.

ПРИБО’ РЫ LAITTEET [’lait:e:t]

а’томные часы’ мн atomikello n [’atomi’kel:o]Atomikello mittaa aikaa suurella tarkkuudella. Атомные часы отслеживают время с чрезвычайной точностью.

ба’шенные часы’ мн tornikello n [’torni’kel:o]Tornikellossa on tavallisesti neljä numerotaulua. Башенные часы обычно имеют четыре циферблата.

карма’нные часы’ мн taskukello n [’tasku’kel:o]Syntymäpäivälahjaksi sain taskukellon kultaketjun. На день рождения мне подарили золотую цепочку для карманных часов.

ква’рцевые часы’ мн kvartsikello n [’kvartsi’kel:o]Kvartsikello käy mekaanista kelloa tarkemmin. Кварцевые часы точнее механических.

напо’льные часы’ мн kaappikello n [’ka:p:’kel:o]Kaappikelloa joskus sanotaan isoisänkelloksi. Напольные часы также называют “дедушкиными часами”.

нару’чные часы’ мн rannekello n [’ran:e’kel:o]Naisella oli hyvin kaunis rannekello. Она носила очень красивые наручные часы.

насто’льные часы’ мн pöytäkello n [’pøytæ’kel:o]Antiikkikaupassa näin upean klassisen pöytäkellon. В антикварной лавке я видел роскошные классические настольные часы.

песо’чные часы’ мн tiimalasi n [’ti:ma’lasi]Tiimalasi koostuu kahdesta kolvista, joista toinen on toisen yläpuolella. Песочные часы состоят из двух стеклянных колб, расположенных одна над другой.

со’лнечные часы’ мн aurinkokello n [’auriŋko’kel:o]Aurinkokello mittaa kelloaikaa aurinkovalon avulla. Солнечные часы определяют время дня по направлению тени, отбрасываемой солнцем.

11 ВРЕ’ МЯ

30

хроно’метр м kronometri n [’krono’metri]Hyvän kronometrin täytyy vastata asettuja käyntitarkkuuden vaatimuksia. Настоящий хронометр должен соответствовать определённым стандартам точности.

электро’нные часы’ мн digitaalikello n [’digita:li’kel:o]Minulla digitaalikello, jossa on radio. У меня есть электронные часы с радиоприёмником.

КОНСТРУ’ КЦИЯ ЧАСО’ В KELLON RAKENNE [’kel:on ’raken:e]

заводно’е устро’йство с vetolaite n [’veto’laite]Tästä kuvasta näkee, miten vetolaite toimii. На этой картинке показано, как работает заводное устройство.

ма’ятник м heiluri n [’heiluri]Se oli hyvin vanha kello painavine heilureineen. Это были очень старые часы с тяжёлым маятником.

стре’лка ж viisari n [’vi:sari]Kelloa voi käyttää pimeässäkin, jos sen viisari on hohtava. Флуоресцентные стрелки позволяют пользоваться часами в темноте.

цифербла’т м numerotaulu n [’numero’taulu]Kellon numerotaulu on kellon etuosa, jossa näkyy vuorokauden tunti- ja minuuttiaika. Циферблат – это лицевая часть часов, показывающая часы и минуты дня.

часова’я пружи’на ж kellonjousi n [’kel:o’jousi]Kellonjousi on mekaanisen kellon energian lähde. Часовая пружина – это источник энергии в механических часах.

шестерёнка ж hammaspyörä n [’ham:as’pyøræ]Kelloseppä vaihtoi kelloni hammaspyörän. Часовщик заменил шестерёнку в моих часах.

ЕДИНИ’ ЦЫ ИЗМЕРЕ’ НИЯ ВРЕ’ МЕНИ AJANMITTAUSYKSIKÖT [’ajan’mit:aus’yksikøt]

век м vuosisata n [’vuosi’sata]Tämä kirkko on 12 vuosisataa vanha. Этой церкви 12 веков.

год м vuosi n [’vuosi]Vuodessa on noin 365 päivää. Год равен примерно 365 суткам.

ме’сяц м kuukausi n [’ku:’kausi]Tammikuussa on 31 päivää. В январе месяце 31 день.

мину’та ж minuutti n [’minu:t:i]Kävelymatka tästä paikasta asemalle kestää 10 minuuttia. Отсюда до станции десять минут ходьбы.

неде’ля ж viikko n [’vi:k:o]Keskiviikko on viikon kolmas päivä. Среда – это третий день недели.

секу’нда ж sekunti n [’sekunti]Tulen takaisin sekunnin kuluttua. Я вернусь через секунду.

су’ тки мн vuorokausi n [’vuoro’kausi]Tämä kauppa on auki ympäri vuorokauden. Этот магазин открыт круглые сутки.

тысячеле’тие с vuosituhat n [’vuosi’tuhat]Vuosituhat on aikaväli, joka kestää tuhat vuotta. Тысячелетие – это период времени, равный тысяче лет.

час м tunti n [’tunti]Vuorokaudessa on 24 tuntia. В сутках 24 часа.

ПОНЯ’ ТИЯ, СВЯ’ ЗАННЫЕ СО ВРЕ’ МЕНЕМ AIKAAN LIITTYVÄT KÄSITTEET [’aika:n li:t:yvæt kæsit:e:t]

бу’дущее с tulevaisuus n [’tulevaisu:s]Haluaisin säästää vähän rahaa tulevaisuutta ajatellen. Я хочу сэкономить немного денег на будущее.

вчера’ н eilen adv [’eilen]Eilen kaikki murheeni näyttivät hyvin kaukaisilta. Вчера все мои беды казались такими далёкими.

за’втра н huomenna adv [’huomen:a]Päätimme siirtää tämän asian huomiseen. Мы решили отложить это до завтра.

настоя’щее с nykyisyys n [’nykyisy:s]Nyt (дословно: nykyisyydessä) toimitusjohtaja ei ole paikalla. В настоящее время генерального директора нет на месте.

позавчера’ н toissapäivänä adv [’tois:a’pæivænæ]Toissapäivänä löysin uuden työpaikan. Позавчера я нашёл новую работу.

послеза’втра н ylihuomenna n [’yli’huomen:a]Ylihuomenna minun ystäväni tulee kylääni. Послезавтра ко мне в гости приедет друг.

про’шлое с menneisyys n [’men:eisy:s]Ennen (дословно: menneisyydessä) hän oli muurari, mutta nyt hän on maanviljeilijä. В прошлом он был каменщиком, а сейчас он – фермер.

сего’дня н tänään adv [’tænæ:n]Tänään minulla on hyvä tuuri. Сегодня у меня удачный день.

* * * * * * * * *

бить (о часа’х) г lyödä v [’lyødæ]Kello löi äsken neljä. Только что пробило четыре.

заводи’ть (часы’ ) г vetää (kello) v [’vetæ: (’kel:o)]Vedin herätyskellon ja panin sen jakkaralle sänkyni viereen. Я завёл будильник и поставил его на табурет возле кровати.

проходи’ть (о вре’мени) г kulua v [’kulua]Lomalla aika kuluu nopeasti. На отдыхе время проходит быстро.

сверя’ть (вре’мя) г tarkistaa v [’tarkista:]Tarkistakaamme kellot! Давай сверим часы.

ти’кать (о часа’х) г tikittää v [’tikit:æ:]Oli niin hiljaista, että kuului kuinka kelloni tikittää. В тишине было слышно, как тикают мои часы.

AIKA [’aika]

31

КОНТИНЕ’ НТЫ MANNERMAAT [’man:er’ma:t]

Австра’лия ж Australia n [’australia]Australia on pienin mannermaa. Австралия – это самый малый континент в мире.

А’зия ж Aasia n [’a:sia]Aasia on asutuin mannermaa. Азия – самый населённый континент.

Антаркти’да ж Etelänapamanner n [’etelæ’napa’man:er]Noin 98 % Etelänapamannerta on jäiden peittämä. Примерно 98% территории Антарктиды покрыты льдом.

А’фрика ж Afrikka n [’afrik:a]Laajalti hyväksytyn käsityksen mukaan Afrikkaa pidetään ihmisen alkukotina. Во многих кругах Африка считается местом происхождения человека.

Евро’па ж Eurooppa n [’euro:p:a]Eurooppa on osa Euraasiaa. Европа – часть Евразии.

Се’верная Аме’рика ж Pohjois-Amerikka n [’pohjois’amerik:a]Pohjois-Amerikassa on paljon jokia ja järviä. Северная Америка богата реками и озёрами.

Ю’жная Аме’рика ж Etelä-Amerikka n [’etelæ’amerik:a]Etelä-Amerikka sijaitsee uudeksi maailmaksi kutsutun mantereen eteläosassa. Южная Америка занимает южную часть земельной массы, иногда называемой Новым Светом.

ОКЕА’ НЫ И МОРЯ’ VALTAMERET JA MERET [’valta’meret ja ’meret]

Адриати’ческое мо’ре с Adrian meri n [’adrian ’meri]Adrian meri sijaitsee Apenniinien ja Balkanin niemimaiden välillä. Адриатическое море находится между Апеннинским полуостровом и Балканским полуостровом.

Атланти’ческий океа’н м Atlantin valtameri n [’atlantin ’valta’meri]Atlantin valtameri on maailman toiseksi suurin valtameri. Атлантический океан – второй по величине среди океанов мира.

Балти’йское мо’ре с Itämeri n [’itæ’meri]Itämeri on vähäsuolainen sisämeri. Балтийское море – это солоноватое внутриконтинентальное море.

Инди’йский океа’н м Intian valtameri n [’ıntian ’valta’meri]Intian valtameri kattaa 20 % Maan veden pinnasta. Индийский океан покрывает около 20% водной поверхности Земли.

Кари’бское мо’ре с Karibian meri n [’karibian ’meri]Karibian meri sijaitsee läntisen pallopuoliskon tropiikeissa. Карибское море расположено в тропиках Западного полушария.

Кра’сное мо’ре с Punainen meri n [’punainen ’meri]Punaisen meren keskisyvyys on 490 metriä. Средняя глубина Красного моря – 490 метров.

Охо’тское мо’ре с Ohotan meri n [’ohotan ’meri]Kaksi venäläistä tutkijaa oli ensimmäisiä eurooppalaisia, jotka kävivät Ohotan merellä. Два русских исследователя были первыми европейцами, побывавшими в Охотском море.

Се’верное мо’ре с Vienanmeri n [’vienan’meri]Vienanmeren Norjan rannikon erikoisuutena ovat syvät vuonot. Особенностью норвежского побережья Северного моря являются глубокие фьорды.

Се’верный Ледови’тый океа’н м Pohjoinen jäämeri n [’pohjoinen ’jæ:’meri]Pohjoinen jäämeri on maailman valtameristä matalin. Северный Ледовитый океан – самый мелкий из океанов мира.

Средизе’мное мо’ре с Välimeri n [’væli’meri]Välimeri on melkein kaikilta puolilta maan ympäröimä. Средиземное море почти полностью окружено сушей.

Ти’хий океа’н м Tyyni valtameri n [’ty:ni ’valta’meri]Tyyni valtameri ulottuu Etelänapamanteren rannikolta Beringin salmeen asti. Тихий океан простирается от берегов Антарктиды до Берингова пролива.

Чёрное мо’ре с Mustameri n [’musta’meri]Mustameri on sisäinen mannermeri Euroopan, Vähä-Aasian ja Kaukasian välillä. Чёрное море – это внутриконтинентальное море между Европой, Малой Азией и Кавказом.

Южно-Кита’йское мо’ре с Etelä-Kiinan meri n [’etelæ’ki:nan ’meri]Etelä-Kiinan meri on osa Tyynimerta. Южно-Китайское море – это часть Тихого океана.

РЕ’ КИ И ОЗЁРА JOET JA JÄRVET [’joet ja ’jærvet]

Амазо’нка ж Amazon-joki n [’amatson ’joki]Amazon-joen pituus on noin 6400 kilometriä. Общая длина Амазонки – примерно 6400 километров.

Байка’л м Baikal-järvi n [’baıka:l’jærvi]Baikal on maailman syvin järvi. Озеро Байкал – самое глубокое озеро в мире.

12 ГЕОГРАФИ’ ЧЕСКИЕ НАЗВА’ НИЯ

32

Во’лга ж Volga n [’volga]Volga on Euroopan suurin joki. Волга – крупнейшая река в Европе.

Дуна’й м Tonava n [’tonava]Tonavan alkulähteet sijaitsevat Saksan Schwarzwaldissa. Истоки Дуная находятся в регионе Шварцвальд в Германии.

Каспи’йское мо’ре с Kaspian meri n [’kaspian ’meri]Tosiasiassa Kaspian meri ei ole meri vaan iso järvi. На самом деле Каспийское море – это не море, а огромное озеро.

Миссиси’пи ж Mississippi n [’mıs:ıs:ıp:ı]Mississipin alkulähde on Itascajärvi Minnesotassa. Исток реки Миссисипи – озеро Итаска в Миннесоте.

Нил м Niili n [’ni:li]Niili on maailman pisin joki. Нил – самая длинная река в мире.

Обь ж Ob n [’ob]Ob-joen suisto on maailman pisin. Река Обь имеет самое длинное устье в мире.

Оне’жское о’зеро с Äänisjärvi n [’æ:nis’jærvi]Äänisjärven vesitilavuus on 280 kuutiokilometriä. Объём Онежского озера – 280 кубических километров.

Танганьи’ка с Tanganjikajärvi n [’tanganji:ka’jærvi]Afrikassa sijaitseva Tanganjikajärvi on Venäjän Baikalin jälkeen toiseksi syvin. Озеро Танганьика в Африке – второе по глубине после Байкала в России.

Те’мза ж Thames n [’temz]Thames on Etelä-Englannin päävesiväylä. Темза – главная река южной Англии.

Титика’ка с Titikaka-järvi n [’titi’kaka ’jærvi]Titicaca-järvi sijaitsee 3812 metrin korkeudella meren pinnasta. Озеро Титикака расположено на высоте 3812 метров над уровнем моря.

Хуанхэ’ ж Keltainenjoki n [’keltainen’joki]Keltainenjoki virtaa Kiinan yhdeksän maakunnan kautta. Река Хуанхэ протекает через девять провинций Китая.

ГО’ РЫ VUORET [’vuoret]

А’нды мн Andit pl [’andit]Andit on maailman pisin vuorenharjanne. Анды – это самый длинный горный хребет в мире.

Гимала’и мн Himalaja pl [’himalaja]Himalajalla sijaitsevat maailman korkeimmat vuorenhuiput. Гималаи – это место, где находятся самые высокие горные пики в мире.

Килиманджа’ро ж Kilimanjaro n [’kilimanjaro]Kilimanjaro-vuori on Afrikan korkein piste. Гора Килиманджаро – это самая высокая точка Африки.

Кордилье’ры мн Kordillieerit n [’kordil:ie:rit]Amerikan Kordillieerit ovat samansuuntaisia vuorenharjanteita. Американские Кордильеры состоят из параллельных горных хребтов.

Монбла’н м Mount Blanc n [’mont’blaŋk]Mount Blancin nimi tarkoittaa valkoista vuorta. Название “Монблан” означает “белая гора”.

Ура’льские го’ры мн Ural pl [’ural]Uralin vuoria tavallisesti pidetään Euroopan ja Aasian luonnollisena rajana. Уральские горы обычно считают естественной границей между Европой и Азией.

Эвере’ст м Everest n [’everest]Everest-vuori houkuttelee eri valmistustason kipeilijoita. Гора Эверест привлекает к себе альпинистов всех уровней подготовки.

* * * * * * * * *

австрали’йский п australialainen a [’australialainen]Australian ilmasto on hyvin kuiva. Австралийский климат весьма засушлив.

азиа’тский п aasialainen a [’a:sialainen]Venäjän Aasian osaan kuuluvat Venäjän Siperia ja Kaukoitä. Азиатская часть России состоит из Сибири и Дальнего Востока России.

америка’нский п amerikkalainen a [’amerik:alainen]Kaksi Amerikan mannerta usein nimitetään Uudeksi Maailmaksi. Два американских материка часто называют Новым Светом.

африка’нский п afrikkalainen a [’afrik:alainen]Afrikan mantereella on paljon luonnonvaroja. Африканский континент богат природными ресурсами.

европе’йский п eurooppalainen a [’euro:p:alainen]Euroopan metsät tarvitsevat vaalimista. Европейские леса требуют охраны.

возвыша’ться г kohota v [’kohota]Kilimanjaro-vuori kohoaa pilvien yläpuolella. Гора Килиманджаро возвышается над облаками.

изверга’ ться г purkautua v [’purkautua]Tämä tulivuori purkautui alle vuosi sitten. Этот вулкан извергался меньше года назад.

омыва’ть г huuhdella v [’hu:hdel:a]Tätä nientä huuhtelee kaksi valtamerta. Этот мыс омывается двумя океанами.

простира’ться г levittäytyä v [’levit:æytyæ]Saari levittäytyy monille mailille. Остров простирается на много миль.

течь г virrata v [’vir:ata]Niili virtaa etelästä pohjoiseen. Нил течёт с юга на север.

PAIKANNIMET [’paikan’nimet]

33

ВРЕМЕНА’ ГО’ ДА VUODENAJAT [’vuoden’ajat]

весна’ ж kevät n [’kevæt]Kevät on vuodenaika talven ja kesän välillä. Весна – это время года между зимой и летом.

зима’ ж talvi n [’talvi]Tavallisesti täällä sataa talvella. Зимой здесь обычно идёт снег.

ле’то с kesä n [’kesæ]Kesällä lähden lomalle. Летом я езжу в отпуск.

о’сень ж syksy n [’syksy]Syksy on vuodenaika, kun lehtien väri muuttuu ja hedelmät kypsyvät. Осень – это время года, когда листья меняют цвет и созревают плоды.

МЕ’ СЯЦЫ KUUKAUDET [’ku:kaudet]

а’вгуст м elokuu n [’elo’ku:]Elokuu on vuoden kahdeksas kuukausi. Август – это восьмой месяц года.

апре’ль м huhtikuu n [’huhti’ku:]Se tapahtui huhtikuun seitsemäntenä päivänä. Это произошло семнадцатого апреля.

дека’брь м joulukuu n [’joulu’ku:]Uusi toimisto avataan joulukuussa. Новый офис откроется в декабре.

ию’ль м heinäkuu n [’heinæ’ku:]Hän on ollut työssä täällä viime heinäkuusta lähtien. Она начала здесь работать в июле прошлого года.

ию’нь м kesäkuu n [’kesæ’ku:]Kesäkuu on ensimmäinen kesäkuukausi. Июнь – первый месяц лета.

май м toukokuu n [’touko’ku:]Toukokuu on minun lempikuukausi. Май – мой любимый месяц.

март м maaliskuu n [’ma:lis’ku:]Meidän seuduillamme lumi alkaa sulaa maaliskuussa. В нашем регионе снег начинает таять в марте.

ноя’брь м marraskuu n [’mar:as’ku:]Olen syntynyt marraskuussa. Я родился в ноябре.

октя’брь м lokakuu n [’loka’ku:]He menivät naimisiin lokakuun kolmantena päivänä. Они поженились третьего октября.

сентя’брь м syyskuu n [’sy:sku:]Syyskuu on ensimmäinen syyskausi. Сентябрь – первый месяц осени.

февра’ль м helmikuu n [’helmi’ku:]Helmikuussa vilutuin. В феврале я подхватил простуду.

янва’рь м tammikuu n [’tam:i’ku:]Tavallisesti tammikuu on kylmä kuukausi. Как правило, январь – это холодный месяц.

ОСО’ БЫЕ ТЕ’ РМИНЫ ERIKOISKÄSITTEET [’erkois’kæsit:e:t]

академи’ческий год м lukuvuosi n [’luku’vuosi]Lukuvuosi on ajanjakso, jolloin opiskelija käy koulua tai yliopistoa. Академический год – это период, во время которого учащийся посещает школу или университет.

аномалисти’ческий год м anomalistinen vuosi n [’anomalistinen ’vuosi]Anomalistinen vuosi on aika Maan Aurinkoa lähimpänä olevasta pisteestä seuraavaan. Аномалистический год – это промежуток времени между моментами, когда Земля ближе всего подходит к Солнцу.

астрономи’ческий год м astronominen vuosi n [’astronominen ’vuosi]Yksikään astronominen vuosi ei sisällä kokonaislukuista vuorokausimäärää. Ни один астрономический год не содержит количества суток, которое можно выразить целым числом.

весе’ннее равноде’нствие с kevätpäiväntasaus n [’kevæt’pæivæn’tasaus]Kevätpäiväntasaus on maaliskuussa. Весеннее равноденствие бывает в марте.

високо’сный год м karkausvuosi n [’karkaus’vuosi]Karkausvuodessa on 366 päivää. В високосном году 366 дней.

галакти’ческий год м galaktinen vuosi n [’galaktinen ’vuosi]Galaktinen vuosi kestää noin 226 miljoonaa ihmisen vuotta. Галактический год составляет примерно 226 миллионов земных лет.

дракони’ческий (затме’нный) год м ekliptinen vuosi n [’ekliptinen ’vuosi]Ekliptinen vuosi tarkoittaa ajanjaksoa, jonka aikana Aurinko kulkee Kuun kiertoradan saman solmun kautta. Драконический год – это период между прохождениями Солнца через один и тот же узел лунной орбиты.

сидери’ческий пери’од м sideerinen vuosi n [’side:rinen ’vuosi]Sideerinen vuosi on ajanjakso, jonka aikana Aurinkokunnan taivaankappale tekee täyskierroksen Auringon ympäri. Сидерический период – это время, за которое любое тело Солнечной системы завершает оборот вокруг Солнца.

13 ГОД

34

зи’мнее солнцестоя’ние с talvipäivänseisaus n [’talvi’pæivæn’seisaus]Kalenterin mukaan talvipäivänseisaus on joulukuun 20. ja 23. päivän välillä. По календарю зимнее солнцестояние бывает в период между 20 и 23 декабря.

календа’рный год м kalenterivuosi n [’kalenteri’vuosi]Kalenterivuosi on ajanjakso kahden samanlaisen päivämäärän välillä. Календарный год – это время между одинаковыми датами в календаре.

ле’тнее солнцестоя’ние с kesäpäivänseisaus n [’kesæ’pæivæn’seisaus]Kesäpäivänseisaus on vuoden pisin päivä. День летнего солнцестояния – самый длинный день в году.

лу’нный год м kuuvuosi n [’ku:’vuosi]Kuuvuosi perustuu Kuun kulkemiseen ja kestää tavallisesti 354 päivää. Лунный год основан на движении Луны и обычно продолжается 354 дня.

невисоко’сный год м tavallinen vuosi n [’taval:inen ’vuosi]V. 2009 on tavallinen vuosi. 2009 – невисокосный год.

осе’ннее равноде’нствие с syyspäiväntasaus n [’sy:s’pæivæn’tasaus]Syyspäivätasaus on merkki kesäkuukausien loppumisesta. Осеннее равноденствие – это сигнал об окончании летних месяцев.

по’лный цикл Луны’ м Kuun synodinen aikakierto n [’ku:n ’synodinen ’aika’kierto]Kuun synodinen aikakierto käsittää noin 14 synodista kuukautta. Полный цикл Луны – это цикл примерно из 14 лунных месяцев.

со’лнечный год м aurinkovuosi n [’aurinko ’vuosi]Aurinkovuosi kestää 365 päivää. Солнечный год длится 365 суток.

тропи’ческий год м trooppinen vuosi n [’tro:p:inen ’vuosi]Trooppinen vuosi on aikaväli kahden kevätpäiväntasauksen välillä. Тропический год – это время между двумя весенними равноденствиями.

фина’нсовый год м tilivuosi n [’tili’vuosi]Tilivuosi on ajanjakso, jonka aikaisesta kirjanpidosta tehdään yrityksen tilinpäätös. Финансовый год – это период, учитываемый при подсчёте финансовых итогов на предприятиях.

фина’нсовый кварта’л м tilivuosineljännes n [’tili’vuosi’neljæ’n:es]Ensimmäinen tilivuosineljännes alkaa tammikuussa. Первый финансовый квартал начинается в январе.

ПОГО’ ДА SÄÄ [’sæ:]

дождь м sade n [’sade]Tähän vuoden aikaan sateet ovat tavallisia. В это время года дожди обычны.

жара’ ж helle n [’helle]En pidä kesähelteistä. Я не люблю летнюю жару.

моро’з м pakkanen n [’pak:anen]Sinä kylmänä talvena oli kovia pakkasia. Это была холодная зима с морозами.

снег м lumi n [’lumi]Talvella koko Venäjän on lumipeitteen alla. Вся российская территория в зимнее время покрыта снегом.

хо’лод м kylmä ilma n [’kylmæ ’ilma]Älä mene ulos ilman takkia, kun ilma on niin kylmä! Не выходи из дома в такой холод без пальто!

* * * * * * * * *

дождли’вый п sateinen a [’sateinen]Valitettavasti viime kesä oli hyvin sateinen. К сожалению, прошлое лето было довольно дождливым.

зно’йный п helteinen a [’helteinen]Ilma on niin helteinen, että tekee mieli mennä uimaan. Погода такая знойная, что я не прочь искупаться.

моро’зный п pakkas- a [’pak:as]Viime marraskuussa oli epätavallinen pakkasilma. Прошлый ноябрь оказался необычно морозным.

тёплый п lämmin a [’læm:in]Toivottavasti varhaissyksy on lämmin. Надеемся, что ранняя осень будет тёплой.

холо’дный п kylmä a [’kylmæ]Sanotaan, että vuoden 1953 kesä oli kylmä. Говорят, лето 1953 года было холодным.

враща’ться по орби’те г kiertää v [’kiertæ:]Kuu kiertää Maata. Луна вращается по орбите вокруг Земли.

вычисля’ть г laskea v [’laskea]Tiedätkö, kuina lasketaan vuoden tarkka pituus? Ты знаешь, как вычислить точную продолжительность года?

зака’нчиваться г päättyä v [’pæ:t:yæ]Tämän yhtiön tilivuosi päättyy lokakuussa. Финансовый год этой корпорации заканчивается в октябре.

начина’ться г alkaa v [’alka:]Lukuvuosi alkaa syyskuun 1. päivänä. Академический год начинается первого сентября.

прогнози’ровать г ennustaa v [’en:usta:]Ilmatieteilijät ennustavat kuumaa kesää. Метеорологи спрогнозировали, что лето будет солнечным.

VUOSI [’vuosi]

35

ЧА’ СТИ ГО’ РОДА KAUPUNGIN OSAT [’kaupuŋgin ’osat]

бе’дный кварта’л м köyhä kortteli n [’køyhæ ’kort:eli]Lapsena asuin köyhässä korttelissa. В детстве я жил в бедном квартале.

бога’ тый кварта’л м rikas kortteli n [’rikas ’kort:eli]Katso niitä kauniita taloja. Se on varmaankin rikas kortteli. Посмотри на эти красивые дома. Наверное, это богатый квартал.

ге’ тто с ghetto n [’getto]Ghetossa on paljon maahanmuuttajia. В гетто много нелегальных иммигрантов.

окра’ина ж kaupungin laita pl [’kaupuŋgin ’laita]Pidän kaupunkinne laidalla olevista puutarhoista. Мне нравятся сады на окраине вашего города.

при’город м esikaupunki n [’esi’kaupuŋki]Tyypillisessä amerikkalaisessa esikaupungissa on omakotitaloja pienine puutarhoineen. Типичный американский пригород состоит из частных домов с маленькими садиками.

райо’н м kaupungin osa n [’kaupuŋgin ’osa]Meidän kaupunginosaa pidetään mukavimpana asutusalueena. Наш район считается самым комфортным для проживания.

трущо’бы мн slummi n [’slum:i]Mumbain slummit ovat kauhea paikka. Трущобы Мумбаи – ужасное место.

удалённые от це’нтра кварта’лы мн lähiö a [’læhiø]Hän vuokrasi pienen toimiston kaukaisesta lähiöstä. Он сумел арендовать маленький офис в удалённом от центра квартале.

центр го’рода м keskusta a [’keskusta]Lähdimme kaupungin keskustaan. Мы отправились в центр города.

ЗДА’ НИЯ И СООРУЖЕ’ НИЯ RAKENNUKSET JA RAKENNELMAT [’raken:ukset ja ’raken:elmat]

водопрово’д м vesijohto n [’vesi’johto]Jo 100 vuotta sitten kaupungissamme oli toimiva vesijohto. Даже 100 лет назад наш город располагал первоклассной системой водопровода.

дом (ча’стный) м omakotitalo n [’oma’koti’talo]Tällä kadulla on 180 taloa. На этой улице расположено 180 домов.

заво’д м tehdas n [’tehdas]Kaikki tehtaat sijaitsevat teollisuusalueella. Все заводы нашего города находятся в промзоне.

канализа’ция ж viemäri n [’viemæri]Meidän kaupungissamme on moderni viemärijärjestelmä. Наш город имеет современную систему канализации.

многокварти’рный дом м kerrostalo n [’ker:os’talo]Kerrostaloilla on paremmuuksia tiheästi asutuilla alueillan. Многоквартирные дома имеют ряд преимуществ в районах с высокой плотностью населения.

мост м silta n [’silta]Kuinka monta siltaa on Thamesin yli? Сколько всего мостов через Темзу?

небоскрёб м pilvenpiirtäjä n [’pilven’pi:rtæjæ]Buenos Airesissa on paljon pilvenpiirtäjiä. В Буэнос-Айресе много небоскрёбов.

ра’ туша ж kaupungintalo n [’kaupuŋgin’talo]Miten pääsee kaupungintalolle? Как добраться до ратуши?

стадио’н м stadion n [’stadion]Luuletteko, että kaupunkiimme tarvitaan pesäpallostadion? Считаете ли вы, что нашему городу нужен бейсбольный стадион?

тонне’ль м tunneli n [’tun:eli]Lefortovon tunneli kulkee Jauza-joen alla. Лефортовский тоннель проходит под рекой Яузой.

фона’рный столб м valopylväs n [’valo’pylvæs]Auto ajoi valopylvääseen. Машина врезалась в фонарный столб.

У’ ЛИЦЫ KADUT [’kadut]

бордю’р м reunakiveys n [’reuna’kiveys]Reunakiveys erottaa jalkakäytävän ajotieltä. Бордюр отделяет тротуар от проезжей части.

бульва’р м bulevardi n [’bulevardi]Kävellään bulevardilla! Давай прогуляемся по бульвару.

доро’жная разме’тка ж tiemerkintä n [’tie’merkintæ]Tiemerkintä ohjaa auto- ja jalankulkijaliikennettä. Дорожная разметка даёт указания водителям и пешеходам.

перекрёсток м risteys pl [’risteys]Risteys on paikka, jossa kaksi tai useampi tie leikkaa toisensa. Перекрёсток – это место, где две или более дорог пересекаются.

переу’лок м kuja n [’kuja]Myymälä sijaitsee pienellä kujalla Vanhassa kaupungissa. Магазин находится в крошечном переулке в Старом городе.

14 ГО’ РОД

36

пешехо’дный перехо’д м suojatie n [’suoja’tie]Älä ylitä katua tässä paikassa, siellä on suojatie. Не переходите улицу здесь, вон там есть пешеходный переход.

пло’щадь ж aukio n [’aukio]Aukion keskellä oli korkea patsas. В центре площади стоял высокий памятник.

прое’зд м poikkikatu n [’poik:i’katu]Aja Toisella poikkikadulla! Езжай по Второму проезду.

проспе’кт м prospekti n [’prospekti]Prospekti oli kirkkaasti valaistu. Проспект был ярко освещён.

светофо’р м liikennevalot pl [’li:ken:e’valot]Bussimme pysähtyi pääkadulla liikennevalojen eteen. Наш автобус остановился перед светофором на главной улице.

тротуа’р м jalkakäytävä n [’jalka’kæytævæ]Jalkakäytävä on jalankulkijoille tarkoitettu päällystetty tie ajotien varrella. Тротуар – это мощёная дорожка у проезжей части, предназначенная для пешеходов.

у’личное движе’ние с liikenne n [’li:ken:e]Sinä aamuna kadulla oli paljon liikennettä. Уличное движение этим утром очень плотное.

ТРА’ НСПОРТ LIIKENNEVÄLINEET [’li:ken:e’væline:t]

авто’бус м bussi n [bus:i]Me jatkamme matkaamme bussilla. Теперь нам предстоит ехать автобусом.

метро’ с metro n [’metro]Metro on suurkaupungin maanalaisten rautatiejärjestelmä. Метро – это система подземных железных дорог в крупных городах.

моноре’льсовая доро’га ж yksiraiteinen n [’yksi’raiteinen]Tokion yksiraiteinen on maailman matkustajarunsain yksiraiteinen. Токийский монорельс – это самая пассажиронасыщенная линия монорельса в мире.

остано’вка ж pysäkki n [’pysæk:i]Odotin häntä bussipysäkillä. Я ждал её на автобусной остановке.

ста’нция ж asema n [’asema]Saatan sinut asemalle, koska nyt on jo myöhä. Сейчас поздно, так что я провожу тебя на станцию.

такси’ с taksi n [’taksı]Soita taksi ja lähde lentokentälle. Вызови такси и поезжай в аэропорт.

трамва’й м raitiovaunu n [’raitio’vaunu]Ensimmäiset raitiovaunut olivat hevosvetoisia. Самые первые трамваи были на конной тяге.

тролле’йбус м johdinbussi n [’johdin’bus:i]Johdinbussi on sähkökäyttöinen linja-auto, joka ottaa käyttövoimansa tien yläpuolella kulkevista sähköjohdoista. Троллейбус – это автобус, получающий электропитание от двух проводов, натянутых сверху.

* * * * * * * * *

большо’й п suuri a [’su:ri]Tokio on maailman suurin kaupunki. Токио – самый большой город в мире.

городско’й п kaupunki- a [’kaupuŋki]Olen vihdoinkin tottunut kaupunkielämään. Наконец-то я привык к городской жизни.

многолю’дный п runsasväkinen a [’runsas’vækinen]Moderni Moskova on runsasväkinen kaupunki. Современная Москва – очень многолюдный город.

огро’мный п iso a [’iso]Miten iso kaupunki! Какой огромный город!

сре’дний (по размеру) п keskikokoinen a [’keski’kokoinen]Se keskikokoinen kaupunki, jossa on ihania uimarantoja. Это город среднего размера с прекрасными пляжами.

е’здить на рабо’ту г mennä työhön v [’men:æ tyøhøn]Hän menee joka päivä työhön Cambridgesta Lontooseen. Она каждый день ездит на работу из Кембриджа в Лондон.

населя’ть г asuttaa v [’asut:a:]Tämä kaupunginosa on pääasiassa maahanmuuttajien asuttama. Этот район населяют в основном иммигранты из Азии.

сноси’ть г purkaa v [’purka:]Kaupunginhallitus päätti purkaa kaikki rappeutuneet talot. Городской совет принял решение снести все ветхие здания.

стро’ить г rakentaa v [’rakenta:]Joen rannalle rakennetaan uusi pilvenpiirtäjä. Рядом с берегом реки строится новый небоскрёб.

увели’чиваться (о населе’нии) г kasvaa v [’kasva:]Kaupungin asukasluku kasvaa nopeasti. Население города быстро увеличивается.

KAUPUNKI [’kaupuŋki]

37

СОВРЕМЕ’ ННЫЕ ВАЛЮ’ ТЫ NYKYVALUUTAT [’nyky’valu:tat]

афга’ни м afgaani n [’afga:ni]Afgaani on Afganistanin valuutta. Афгани – это валюта Афганистана.

бат м baht n [bat]Baht on Thaimaan valuutta. Бат – это валюта Таиланда.

боли’вар м bolivar n [’bolivar]Bolivar on Venezuelan valuutta. Боливар – это валюта Венесуэлы.

боливиа’но м bolivian n [’bolivian]Boliviano on Bolivian valuutta. Боливиано – это боливийская валюта.

во’на ж won n [von]Nämä insinöörit saavat palkkansa Etelä-Korean woneissa. Этим инженерам платят в южнокорейских вонах.

гри’вна ж hryvna n [’hrivna]Vuodesta 1996 hryvna on Ukrainan kansallinen valuutta. Гривна является национальной валютой Украины с 1996 года.

дина’р м dinaari n [’dina:ri]Dinaari on monissa islamilaisissa maissa käytettävää rahayksikkö. Динар – это денежная единица, используемая в нескольких мусульманских странах.

до’ллар м dollari n [’dol:ari]Dollari jakautuu 100 senttiin. Один доллар делится на 100 центов.

донг м dong n [doŋg]Dongia käytetään Vietnamissa. Донг используется во Вьетнаме.

е’вро м euro n [’euro]Euro on uusimpia valuuttoja. Евро – это одна из новейших валют.

кро’на ж kruuna n [’kru:na]Ruotsin kruuna jakautuu 100 äyriin. Одна шведская крона делится на 100 эре.

ие’на ж jeni n [’jeni]Yeni on Japanin standardi rahayksikkö. Иена – это стандартная денежная единица в Японии.

ла’ри м lari n [’lari]Lari on Gruusian valuutta. Лари – это валюта Грузии.

ли’ра ж liira n [’li:ra]Turkin liira otettiin käyttöön 1870-luvun puolivälissä. Турецкая лира была введена в обращение в середине 1870-х годов.

ма’рка ж markka n [’mark:a]Itä-Saksan markka oli Neuvostoliiton miehittämän alueen valuutta. Восточногерманская марка являлась валютой в советской зоне оккупации.

пе’со с peso n [’peso]Peso-nimistä valuuttaa käytetään eräissä Latinalaisen Amerikan maissa. Валюты под названием “песо” используются в ряде стран Латинской Америки.

ранд м rand n [’rand]Rand on Etelä-Afrikan valuutta. Ранд – это валюта Южной Африки.

рия’л м rial n [’rial]Saudi Arabiassa käytetään rialia. В Саудовской Аравии используют риял.

ру’бль м rupla n [’rupla]Voisitko laitata minulle 500 ruplaa? Ты не мог бы одолжить мне 500 рублей?

ру’пия ж rupia n [’rupia]Intian rupia jakautuu 100 paiseen. Индийская рупия делится на 100 пайс.

тенге’ м tenge n [’teŋge]Tenge on Kazahstanin valuutta. Тенге – это валюта Казахстана.

франк м frangi n [’fraŋgi]Neljätoista Afrikan maata käyttää CFA-frangia. Четырнадцать африканских стран используют франк КФА.

фунт сте’рлингов м punta n [’punta]Pound sterlingiä joskus sanotaan yksinkertaisesti punnaksi. Фунт стерлингов часто называют просто фунтом.

ше’кель м shekel n [’ʃekel]Shekel on Israelin standardi rahayksikkö. Шекель – это стандартная денежная единица Израиля.

юа’нь м yuan n [’juan]Yuan on Kiinan tärkein rahayksikkö. Юань – это основная китайская валюта.

ИСТОРИ’ ЧЕСКИЕ ДЕ’ НЕЖНЫЕ ЕДИНИ’ ЦЫ HISTORIALLISET RAHAYKSIKÖT [’historial:iset ’raha’yksikøt]

дубло’н м duplooni n [’duplo:ni]Hän näytti merirosvolta, joka katselee kultadubloonien täyttämää arkkua. Он был словно пират, который смотрит на сундук с золотыми дублонами.

15 ДЕ’ НЬГИ

38

ливр м livre n [’livre]Ranskan livre on käytöstä poistettu valuutta. Французский ливр – это вышедшая из употребления валюта.

луидо’р м louis d’or n [’lu:ı’dor]Louis d’orin otti käyttöön Louis XIII vuonna 1640. Луидор был введён Людовиком XIII в 1640 году.

пиа’стр м piastre n [’piastre]Piastre oli Ottomaanin keisarikunnan tärkeimpänä rahayksikkönä. Пиастр служил главной денежной единицей в Османской империи.

сесте’рций м sestertius n [’sestertius]Sestertius oli Muinais-Rooman kolikko. Сестерций был древнеримской монетой.

тала’нт м talentti n [’talent:i]Talentti oli Muinais-Kreikan suurin rahayksikkö. Талант был самой крупной денежной единицей Древней Греции.

та’лер м taaleri n [’ta:leri]Taaleri oli hopeinen raha, joka käytettiin koko Euroopassa noin neljäsataa vuotta. Талер – это серебряная монета, использовавшаяся по всей Европе почти четыреста лет.

эску’до м escudo n [’eskudo]Tässä on yhden Espanjan escudon raha, joka painettiin vuonna 1555. Здесь мы можем видеть монету в один испанский эскудо, отчеканенную в 1555 году.

МОНЕ’ ТЫ И КУПЮ’ РЫ KOLIKOT JA SETELIT [’kolikot ja ’setelit]

бума’га ж paperi n [’paperi]Suurin osa seteleistä on paperia. Большая часть банкнот сделана из бумаги.

водяно’й знак м vesimerkki n [’vesi’merk:i]Hittoa! Tällä setelillä ei ole vesimerkkiä. Что за чёрт? На этой банкноте нет водяных знаков.

нумизма’тика ж numismatiikka n [’numismat:ik:a]Numismatiikka on rahojen, mitalien yms. tutkiminen ja keräileminen. Нумизматика – это изучение или коллекционирование монет, медалей и пр.

“орёл” м kruuna pl [’kru:na]Heitän kruunaa ja klaavaa. Я брошу монету – “орёл” или “решка”?

полиме’р м polymeeri n [’polyme:ri]Joissakin maissa on otettu käyttöön polymeerirahaa. Некоторые страны ввели банкноты из полимеров.

“ре’шка” ж klaava pl [’kla:va]Kruuna vai klaava. Valitse. “Орёл” или “решка”? Выбирай.

чека’нка ж paino n [’paino]Nykyään rahapaino tapahtuu nopeassa tahdissa. Современная чеканка монет производится очень высокими темпами.

* * * * * * * * *

безнали’чный п tilisiirto- a [’tili’si:rto]Täytyy suorittaa tilisiirtomaksu. Требовалось провести безналичный платёж.

конверти’руемый п vaihdettava a [’vaihdet:ava]Maksu on suoritettava vapaasti vaihdettavassa valuutassa. Сумма должна быть выплачена в конвертируемой валюте.

нали’чный п käteinen n [’kæteinen]Minulla on 700 dollaria käteisenä. У меня 700 долларов наличными.

неконверти’руемый п ei-vaihdettava a [’ei’vaihdet:ava]Neuvostorupla oli ei-vaihdettava valuutta. Советский рубль был неконвертируемой валютой.

фальши’вый п väärennetty a [’væ:ren:et:y]Eräs ystäväni keräilee väärennettyjä rahoja. Один из моих друзей коллекционирует фальшивые деньги.

конверти’ровать г vaihtaa v [’vaihta:]Paljonko tänään maksaa puntien vaihtaminen dollareiksi? Во сколько сегодня обойдётся, если конвертировать фунты в доллары?

печа’тать г painaa v [’paina:]Ensi vuonna painetaan uusi setelisarja. В следующем году будет напечатана новая серия банкнот.

плати’ть г maksaa v [’maksa:]Voin maksaa ruplissa. Я могу заплатить в рублях.

сто’ить г tehdä v [’tehdæ]Paljonko se tekee dollareissa? Сколько это стоит в долларах?

чека’нить г painaa v [’paina:]Se on erityinen vasara kolikkojen painamiseksi. Это специальный молот, для того чтобы чеканить монеты.

RAHA [’raha]

39

ДОМ TALO [’talo]

дверь ж ovi n [’ovi]

Minun taloni ovi on tammea.

Дверь моего дома сделана из дуба.

кры’ша ж katto n [’kat:o]

Katto ei vuoda enää.

Крыша больше не протекает.

окно’ с ikkuna n [’ik:una]

Katso ikkunasta!

Выгляни в окно.

печь ж uuni n [’u:ni]

Hän lämmitti uunia hiilellä.

Он топил печь углём.

по’греб м kellari n [’kel:ari]

Säilytän perunaa viileässä kellarissa.

Я храню запасы картошки в прохладном погребе.

стена’ ж seinä n [’seinæ]

Tämän talon seinät ovat vahvoja.

Стены этого дома крепкие.

труба’ (дымова’я) ж savupiippu n [’savi’pi:p:u]

Savupiipusta tuprusi savua.

Из трубы валил дым.

НАДВО’ РНЫЕ ПОСТРО’ ЙКИ PIHARAKENNUKSET [’piha’raken:ukset]

амба’р м aitta n [’ait:a]

Hänen aittansa oli melkein yhtä iso kuin talokin.

Его амбар был почти таким же большим, как его

дом.

воро’та мн portti n [’port:i]

Lehmät tulivat pihalle portin kautta.

Коровы вошли через ворота.

забо’р м aita n [’aita]

Puuaita oli 1,5 metriä korkea.

Деревянный забор был высотой 1,5 метра.

коло’дец м kaivo n [’kaivo]

Vanhassa kaivossa oli ämpäri, jolla voi nostaa vettä.

На старом колодце имелось ведро, которым можно

было доставать воду.

куря’тник м kanakoppi n [’kana’kop:i]

Haluaisin rakentaa uuden kanakopin.

Я хочу построить новый курятник.

сара’й м liiteri n [’li:teri]

Lapiot ja haravat ovat liiterissä.

Лопаты и вилы находятся в сарае.

свина’рник м sikala n [’sikala]

Seuraavaksi näytän sikalan ja sikoja.

Теперь я покажу вам свой свинарник и свиней.

соба’чья конура’ ж koirankoppi n [’koiran’kop:i]

Koirankopista kuulin koiran murinaa.

Из конуры я услышал собачье рычание.

тепли’ца ж kasvihuone n [’kasvi’huone]

Kasvihuoneessa viljelen tomaatteja.

В теплице я выращиваю много помидоров.

убо’рная ж käymälä n [’kæymælæ]

Se oli yksinkertainen laudoista rakennettu käymälä.

Это была простая уборная, сделанная из досок.

хлев м navetta n [’navet:a]

Käy siivoamassa navetta.

Пойди почисти хлев.

ЖИВО’ ТНЫЕ ELÄIMET [’elæimet]

бык м härkä n [’hærkæ]

Miten iso härkä! Pelkään sitä!

Какой огромный бык! Я его боюсь.

гусь м hanhi n [’hanhi]

Näin hanhiparven.

Я увидел стадо гусей.

индю’к м kalkkuna n [’kanlk:una]

Kotikalkkuna on villikalkkunan jälkeläinen.

Домашний индюк – потомок дикого индюка.

коза’ ж vuohi n [’vuohi]

Vuohia pidetään maidon ja villan takia.

Козы дают молоко и шерсть.

коро’ва ж lehmä n [’lehmæ]

Kuuletko, miten lehmä ammuu?

Ты слышишь, как мычит корова?

ку’рица ж kana n [’kana]

Meidän kanamme munivat paljon joka päivä.

Наши куры несут много яиц каждый день.

ло’шадь ж hevonen n [’hevonen]

Jotkut maanviljelijät edelleenkin käyttävät täällä hevosia

kyntämisessä.

Здесь некоторые крестьяне по-прежнему

используют лошадей для вспашки.

16 ДЕРЕ’ ВНЯ

40

овца’ ж lammas n [’lam:as]

Paimen paimentaa lampaita.

Овец пасёт пастух.

пету’х м kukko n [’kuk:o]

Katso, kaksi kukkoa tappelee!

Смотри, два петуха дерутся.

свинья’ ж sika n [’sika]

Kaikki siat olivat lihavia ja terveitä.

Все свиньи выглядели толстыми и здоровыми.

у’тка ж ankka n [’aŋk:a]

Tämä on ankkahaka-aitaus.

Этот загон – для уток.

РАСТЕ’ НИЯ KASVIT [’kasvit]

капу’ста ж kaali n [’ka:li]

Tällä penkillä viljelen kaalia.

На этой грядке я буду выращивать капусту.

карто’фель м peruna n [’peruna]

Kun korjaa satoa, nosta kaikki perunat jopa

pienimmätkin!

Когда собираешь урожай, выкапывай каждую

картофелину, даже самую маленькую.

кукуру’за ж maissi n [’mais:i]

Toivottavasti tänä vuonna saamme hyvän maissisadon.

Надеюсь, в этом году мы получим богатый урожай

кукурузы.

морко’вь ж porkkana n [’pork:ana]

Istutin porkkanaa tänne ja sinne.

Я посадил морковь здесь и там.

овёс м kaura pl [’kaura]

Nykyään kylvän kauraa.

Сейчас я сею овёс.

огуре’ц м kurkku n [’kurk:u]

Kurkut on pantu puulaatikoihin.

Огурцы были уложены в деревянные ящики.

пшени’ца ж vehnä n [’vehnæ]

Vehnä on tärkein täällä viljeltävä viljakasvi.

Пшеница – это основная культура, которая здесь

выращивается.

ре’па ж nauris n [’nauris]

Nauris kasvoi hyvin isoksi.

Репа выросла очень большая.

рожь ж ruis n [’ruis]

Paljon maksaa sellainen ruislyhde?

Сколько весит такой сноп ржи?

свёкла ж punajuuri n [’puna’ju:ri]

Myin kaikki punajuuret kauppatorilla.

Я продал всю свою свёклу на рынке.

ячме’нь м ohra n [’ohra]

Ohraa käytetään alkoholijuomien tekemiseksi.

Ячмень используется для изготовления

алкогольных напитков.

* * * * * * * * *

дереве’нский п maalais- a [’ma:lais]

Miten kaunis maalaismaisema!

Какой приятный деревенский пейзаж!

животново’дческий п karjanhoito- a [’karjan’hoito]

He rakentavat karjanhoitotilaa.

Они строят животноводческую ферму.

плодоро’дный п hedelmällinen a [’hedelmæl:inen]

Tämä maaperä on hyvin hedelmällinen.

Эта почва достаточно плодородна.

просто’й п yksinkertainen a [’yksin’kertainen]

Me pidämme parempana yksinkertaista elämää

pienessä kylässä.

Мы предпочитаем простую жизнь в маленькой

деревушке.

сельскохозя’йственный п maatalous- a

[’ma:’talous]

Päätin siirtyä maataloustoimintaan.

Я решил переключиться на сельскохозяйственную

деятельность.

дои’ть г lypsää v [’lypsæ:]

On aika lypsää lehmiä.

Пора доить коров.

паха’ть г kyntää v [’kyntæ:]

Maanviljelijät kyntävät peltoja syksyisin ja keväisin.

Фермеры пашут свои поля осенью или весной.

полива’ть г kastella v [’kastel:a]

Auta minua kastelemaan kasveja.

Помоги мне полить растения.

поло’ть г kitkeä v [’kitkeæ]

Aamulla kitkin kasvistarhaa.

Утром я полола огород.

удобря’ть г lannoittaa v [’lan:oit:a:]

Lantaa käytetään maaperän lannoittamiseksi.

Навоз применяют для того, чтобы удобрять почву.

KYLÄ [’kylæ]

41

ХВО’ ЙНЫЕ ДЕРЕ’ ВЬЯ (СОСНО’ ВЫЕ) HAVUPUUT [’havu’pu:t]

ель ж kuusi n [’ku:si]Kuusenkävyt ovat pitkiä ja ruskeita. Шишки у ели длинные и коричневые.

кедр м seetripuu n [’se:tripu:]Seetripuuta käytetään paljon modernien vaatekaappien valmistamiseen. Кедр – популярный материал для современных платяных шкафов.

ли’ственница ж lehtikuusi n [’lehti’ku:si]Lehtikuusi on kariseva puu, joka kasvaa 15 – 50 metrin korkeiksi. Лиственницы – опадающие деревья, вырастающие до 15 – 50 метров.

пи’хта ж pihtakuusi n [’pihta’ku:si]Pihtakuusi kasvaa enimmäkseen kylmissä maissa. Пихты растут большей частью в холодных странах.

сосна’ ж mänty n [’mænty]Mänty on kaupallisesti tärkeimpiä puulajia. Сосны относятся к числу самых коммерчески важных видов деревьев.

ЛИ’ СТВЕННЫЕ ДЕРЕ’ ВЬЯ LEHTIPUUT [’lehti’pu:t]

баоба’б м apinanleipäpuu n [’apina’leipæ’pu:]Erään Etelä-Afrikassa kasvavan apinaleipäpuun ympärysmitta on 47 metriä. Один баобаб в Южной Африке имеет 47 метров в обхвате.

берёза ж koivu n [’koivu]Muinoin koivun tuohta käytettiin paperina. В прежние времена кора берёзы использовалась вместо бумаги.

бук м pyökki n [’pyøk:i]Pyökki on suuri metsäpuu, jonka runko on harmaanvärinen. Бук – это крупное лесное дерево с гладким серым стволом.

вяз м jalava n [’jalava]Minä asun kadulla, jonka varrella kasvaa jalavia. Вдоль улицы, где я живу, растут вязы.

дуб м tammi n [’tam:i]Tammi on iso puu, jonka puuaine on kovaa. Дуб – крупное дерево с твёрдой древесиной.

и’ва ж paju n [’paju]Pajun kuorella on lääkeominaisuuksia. Кора ивы обладает лечебными свойствами.

клён м vaahtera n [’va:htera]Vaahteran lehti on Kanadan tärkein symboli. Лист клёна – главный символ Канады.

ли’па ж lehmus n [’lehmus]Lehmuksen kukinta houkuttelee paljon mehiläisiä. Цветы липы привлекают множество пчёл.

ольха’ ж leppä n [’lep:æ]Leppä kuuluu koivukasvien heimoon. Ольха относится к семейству берёзовых.

оси’на ж haapa n [’ha:pa]Syksyllä haavan lehdet värjäytyvät kauniisti punaisiksi ja keltaisiksi. Осенью листья осины приобретают красивые оттенки красного и жёлтого.

са’кура ж sakura n [’sakura]Sadan yenin kolikossa on sakuran kuva. На монете в 100 иен изображена сакура.

секво’йя ж punapuu n [’puna’pu:]Punapuu on maailman korkeimmaksi kasvava puu. Секвойя – самое высокое дерево из всех деревьев.

тик м teakpuu n [teak’pu:]Teakpuu kasvaa Aasian trooppisissa maissa. Тик растёт в тропических странах Азии.

то’поль м poppeli n [’pop:eli]Joka kesä poppelin hahtuvia lentää Moskovassa. Каждое лето пух с тополей летает по всей Москве.

эвкали’пт м eukalyptus n [’eukaliptius]Koalat syövät eukalyptuksen lehtiä ja kuorta. Коалы употребляют в пищу листья и кору эвкалипта.

ПЛОДО’ ВЫЕ ДЕРЕ’ ВЬЯ И КУСТА’ РНИКИ HEDELMÄPUUT JA PENSAAT [’hedelmæ’pu:t ja ’pensa:t]

апельси’новое де’рево с appelsiinipuu n [’ap:elsi:ni’pu:]Katso, edessä on appelsiinipuuviljelmä. Смотри, впереди плантация апельсиновых деревьев.

брусни’ка ж puolukka n [’puoluk:a]Puolukka on kääpiöpensas. Брусника – это карликовый кустарник.

виногра’д м viiniköynnös n [’vi:ni’køyn:øs]Vanha maatilani on viiniköynnösten umpeen kasvama. Моя старая ферма заросла диким виноградом.

ви’шня ж kirsikkapuu n [’kirsik:a’pu:]Poika kiipesi kirsikkapuuhun saadakseen marjoja. Мальчик залез на вишню, чтобы нарвать ягод.

голуби’ка ж juolukka n [’jouluk:a]Juolukka kasvaa tundrassakin. Голубика растёт даже в тундре.

гру’ша ж päärynäpuu n [’pæ:rynæ’pu:]Päärynäpuissa kasvaa makeita mehukkaita hedelmiä. На грушах вырастают сладкие сочные плоды.

17 ДЕРЕ’ ВЬЯ И КУСТА’ РНИКИ

42

жи’молость ж kuusama n [’ku:sama]Kuusaman marjoissa on paljon vitamiineja. Ягоды жимолости содержат много витаминов.

кали’на ж heisipuu n [’heisi’pu:]Joidenkin heisipuulajien hedelmät ovat vähän myrkyllisiä. Плоды некоторых видов калины слегка ядовиты.

клю’ква ж karpalo n [’karpalo]Karpalo kasvaa soilla. Клюква растёт на болотах.

крыжо’вник ж karviainen n [’karviainen]Karviaisen pensaita viljellään sekä yksityisissä puutarhoissa että kaupallisiin tarkoituksiin. Кусты крыжовника выращивают как в частных садах, так и на коммерческой основе.

лимо’нное де’рево с sitruunapuu n [’sitru:na’pu:]Intia on sitruunapuiden viljelyn maailman johtava maa. Мировой лидер выращивания лимонных деревьев – Индия.

мандари’н м mandariinipuu n [’mandari:ni’pu:]Mandariinipuu on matala sitruspuu, jonka hedelmät ovat appeliisinien näköisiä. Мандарин – невысокое цитрусовое дерево с плодами, похожими на апельсин.

оли’ва ж öljypuu n [’øljypu:]Väitetään, että eräs Montenegrossa kasvava öljypuu on yli 2000 vuotta vanha. Считается, что одна олива в Черногории имеет возраст больше 2000 лет.

па’льма ж palmu n [’palmu]Useimmilla palmuilla on isot lehdet latvassa. Большинство пальм имеет большие листья, расположенные на верхушке ствола.

пе’рсик м persikkapuu n [’persik:a’pu:]Persikkapuu on puu, joka kantaa pehmeäkuorisia keltapunaisia pyöreitä hedelmiä. Персик – это дерево, дающее круглые плоды с мягкой желтовато-красной кожей.

сли’ва ж luumupuu n [’lu:mu’pu:]Minun puutarhassani kasvaa kaksikymmentä luumupuuta. В моём саду растут двадцать слив.

сморо’дина ж herukka n [’heruk:a]Herukoita on musta-, puna- ja valkoherukka. Смородина бывает разных видов: чёрная, красная и белая.

черни’ка ж mustikka n [’mustik:a]Tunnen metsän, jossa on paljon mustikkaa. Я знаю лес, богатый черникой.

шипо’вник м villiruusu n [’vil:i’ru:su]

Joidenkin lajien villiruusumarjoja käytetään C-vitamiinin

lähteenä.

Шиповник некоторых видов используется как

источник витамина С.

я’блоня ж omenapuu n [’omena’pu:]

Omenapuu on kotoisin Keski-Aasiasta.

Место происхождения яблони – Средняя Азия.

ЧА’ СТИ ДЕ’ РЕВА PUUN OSAT [’pu:n ’osat]

ветвь ж oksa n [’oksa]

Me näimme muutaman apinan keinahdelleen oksissa. Мы увидели нескольких обезьян, раскачивавшихся

на ветвях.

кора’ ж kuori n [’kuori]

Korkkipuun kuorta käytetään korkkien valmistamiseen.

Кора пробкового дуба используется для

производства пробок.

ко’рень м juuri n [’ju:ri]

Hän kompastui puun juureen ja kaatui.

Он запнулся о корень дерева и упал.

лист м lehti n [’lehti]

Lehdet voivat sisältää hyötyaineita ja vettä.

В листьях могут содержаться питательные вещества

и вода.

ствол м runko n [’runko]

Palmun rungossa ei ole oksia.

На стволах пальм нет ветвей.

* * * * * * * * *

вечнозелёный п ainavihanta a [’aina’vihanta]

Kuusi on ainavihanta puu.

Ель – это вечнозелёное дерево.

высо’кий п korkea a [’korkea]

Salama iski korkeaan mäen huipulla kasvavaan puuhun.

Молния попала в высокое дерево на вершине

холма.

опада’ющий п kariseva a [’kariseva]

Koivu ja tammi ovat karisevia puita.

Берёза и дуб – это опадающие деревья.

расти’ г kasvaa a [’kasva:]

Talvella puut eivät kasva. Зимой деревья прекращают расти.

цвести’ г kukkia a [’kuk:ia]

Oletko koskaan nähnyt kuinka sakura kukkii? Вы когда-нибудь видели, как цветёт сакура?

PUUT JA PENSAAT [’pu:t ja ’pensa:t]

43

ХИ’ ЩНИКИ PEDOT [’pedot]

барсу’к м mäyrä n [’mæyræ]Mäyrä asuu pesäkolossa ja liikku öisin. Барсук живёт в земляных норах и активен по ночам.

волк м susi n [’susi]Sudet tavallissti metsästävät tavallisesti laumoilla. Обычно волки охотятся стаями.

гепа’рд м gepardi n [’gepardi]Gepardi pystyy juoksemaan hyvin nopeasti. Гепард способен бегать очень быстро.

горноста’й м kärppä n [’kærp:æ]Kärpät syövät pääasiassa jyrsijöitä. Горностаи питаются в основном мелкими грызунами.

куни’ца ж näätä n [’næ:tæ]Näättä on lihansyöjäeläin, joka asuu useimmiten puissa. Куница – это плотоядное животное, которое живёт в основном на деревьях.

лев м leijona n [’leijona]Leijonalla on päälaelta hartioille ulottuva harja. Лев имеет гриву, которая покрывает его голову и плечи.

леопа’рд м leopardi n [’leopardi]Leopardin turkki on kellertava ja täynnä mustia täpliä. Леопард – желтоватый, с чёрными пятнами.

лиси’ца ж kettu n [’ket:u]Ketulla on pitkä kuono ja tuuhea häntä. У лисицы длинная морда и пышный хвост.

медве’дь м karhu n [’karhu]Seis! Edessä on karhun pesä. Стой! Впереди берлога медведя.

песе’ц м naali n [’na:li]Naalit syövät sopuleita, napajäniksia ja raatoa. Песцы питаются леммингами, полярными зайцами и падалью.

росома’ха ж ahma n [’ahma]Ahmaa pidetään julmana ja voimakaana eläimenä. Росомаха считается свирепым и сильным зверем.

рысь ж ilves n [’ilves]Ilveksella on pitkät jalat ja lyhyt häntä. У рыси длинные ноги и короткий хвост.

сне’жный барс м lumileopardi n [’lumi’leopardi]Lumileopardit asuvat Keski-Aasian vuoristossa. Снежные барсы живут в горах Средней Азии.

тигр м tiikeri n [’ti:keri]

Amurintiikeri on kaikista kissaeläimistä kookkain.

Амурский тигр – самый крупный зверь из семейства

кошачьих.

хорёк м hilleri n [’hil:eri]

Hilleri on pieni, ruskeamusta, julma eläin.

Хорёк – это маленький свирепый тёмно-бурый

зверёк.

шака’л м sakaali n [’saka:li]

Sakaali syö usein loppuun muiden eläinten saalistaamia

eläimiä.

Шакал часто доедает добычу, убитую другими

зверями.

ягуа’р м jaguaari n [’jagua:ri]

Jaguaari on isokokoinen täpläinen villikissa, jonka asuu

Keski- ja Etelä-Amerikassa.

Ягуар – это крупная дикая пятнистая кошка

Центральной и Южной Америки.

ТРАВОЯ’ ДНЫЕ И НАСЕКОМОЯ’ ДНЫЕ KASVINSYÖJÄT JA HYÖNTEISET [’kasvin’syøjæt ja ’hyønteiset]

антило’па ж antilooppi n [’antilo:p:i]

Ryhmää antilooppeja sanotaan laumaksi.

Группа антилоп называется стадом.

бе’лка ж orava n [’orava]

Oravat hmstraavat pähkinöitä talveksi.

Белки запасают орехи на зиму.

бизо’н м biisoni n [’bi:soni]

Bisooni on visentin lähisukulainen.

Бизон – близкий родственник зубра.

бобр м majava n [’majava]

Majavat ovat tunnettuja siitä, että ne rakentavat patoja,

kanavia ja kekopesiä.

Бобры известны тем, что строят плотины, каналы

и хатки.

бу’йвол м puhveli(härkä) n [’puhveli(’hærkæ)]

Joidenkin puhvelihärkien sarvet ovat valtavan

isokokoisia.

Рога некоторых буйволов огромны.

бурунду’к м maaorava n [’ma:’orava]

Maaoravan selässä kulkee pituussunnassa

mustavalkoisia juovia.

Бурундук имеет чёрно-белые полосы вдоль спины.

гиппопота’м м virtahepo n [’virta’hepo]

Vesihepo on puoliksi vesieläin.

Гиппопотам – полуводное животное.

18 ДИ’ КИЕ ЖИВО’ ТНЫЕ

44

дикобра’з м piikkisika n [’pi:k:i’sika]Piikkisian selässä ja kyljissä on teräviä piikkejä. У дикобраза длинные острые иглы покрывают спину и бока.

ёж м siili n [’si:li]Siili käpertyy kerälle, kun se kokee olonsa uhatuksi. Ёж умеет сворачиваться в клубок, когда на него нападают.

жира’ф м kirahvi n [’kirahvi]Kirahvin korkeus vaihtelee noin 4,3:sta 5,2:een metriin. Рост жирафа составляет примерно от 4,3 до 5,2 метра.

за’яц м jänis n [’jænis]Kaniiniin verrattuna jänis ei tee pesäkoloja. В отличие от кроликов зайцы не роют норы.

кенгуру’ м kenguru n [’kenguru]Kengurunaaraksella on pussi vatsan seudulla. У самок кенгуру есть сумка на животе.

кро’лик м kaniini n [’kani:ni]Kaniinit ovat jänikisä pienempiä. Кролики мельче зайцев.

крот м myyrä n [’my:ræ]Myyrä syö useimmiten sadematoja. Крот питается в основном дождевыми червями.

лени’вец м laiskiainen [’laiskiainen]Laiskiainen nukkuu 15 tuntia päivässä. Ленивцы спят по 15 часов в сутки.

лету’чая мышь ж lepakko n [’lepak:o]Lepakko on lentävä nisäkäs. Летучая мышь – это летающее млекопитающее.

лось м hirvi n [’hirvi]Elks feed on grass, leaves and bark. Лось питается травой, листьями и корой.

обезья’на ж apina n [’apina]Brasilian metsissä on paljon villejä apinoita. В лесах Бразилии много диких обезьян.

оле’нь м peura n [’peura]Urospeuroilla on leveät haarasarvet . Олени-самцы имеют широкие ветвистые рога.

слон м norsu n [’norsu]Norsu on hyvin isokokoinen eläin, jolla on kaksi syöksyhammasta ja kärsä. Слон – это очень крупное животное с двумя бивнями и хоботом.

суро’к (лесно’й) м murmeli n [’murmeli]Jotkut murmelit painavat 14 kiloa. Некоторые сурки весят до 14 килограммов.

су’слик м siiseli n [’si:seli]

Siiselit pystyvät nousemaan seisomaan pystyyn.

Суслики умеют стоять полностью вертикально.

хомя’к м hamsteri n [’hamsteri]

Hiirestä ja rotasta poiketen hamsterilla on hyvin lyhyt

häntä.

В отличие от мышей и крыс у хомяков очень

короткие хвосты.

* * * * * * * * *

опа’сный п vaarallinen a [’va:ral:inen]

Euroopan lepakot eivät ole vaarallisia ihmiselle.

Европейские летучие мыши не опасны для

человека.

плотоя’дный п lihansyöjä a [’lihan’syøjæ]

Tiikeri on lihansyöjäeläin.

Тигр – плотоядный зверь.

пушно’й п turkis- a [’turkis]

Tässä metsässä asuu turkiseläimiä.

В этом лесу водятся кое-какие пушные звери.

травоя’дный п kasvinsyöjä a [’kasvin’syøjæ]

Virtahepo on kasvissyöjä, mutta joskus se syö lihaa.

Гиппопотам травоядный, но иногда ест мясо.

экзоти’ческий п eksoottinen a [’ekso:t:inen]

Haluamme enemmän tietoa erilaisista eksoottisista

eläimistä.

Мы хотим больше узнать о разных экзотических

животных.

грызть г nakertaa v [’nakerta:]

Sakaali nakersi luuta.

Шакал грыз кость.

корми’ться г syödä v [’syødæ]

Jotkut eläimet syövät hyönteisiä.

Некоторые животные кормятся насекомыми.

охо’титься г saalistaa v [’sa:lista:]

Ketut saalistavat hiiriä.

Лисицы охотятся на мышей.

пребыва’ть в спя’чке г olla talvihorroksessa v [’ol:a

’talvi’hor:okses:a]

Talvella maakarhu on talvihorroksessa.

Во время зимы бурый медведь пребывает

в спячке.

размножа’ться г lisääntyä v [’lisæ:ntyæ]

Jotkut eläimet eivät lisäänny, jos niitä pidetään häkissä.

Некоторые животные не размножаются, если их

держат в клетке.

VILLI ELÄIMET [’vil:i ’elæimet]

45

ПОМЕЩЕ’ НИЯ HUONEET [’huone:t]

ва’нная ж kylpyhuone n [’kylpy’huone]

Kylpyhuone on yläkerroksessa.

Ванная находится наверху.

гости’ная ж olohuone n [’olo’huone]

Olohuone on kodin päähuone.

Гостиная – это главная комната в доме.

ку’хня ж keittiö n [’keit:iø]

Hän on keittiössä laittamassa jotakin ruokaa.

Она в кухне что-то готовит.

прихо’жая ж eteinen n [’eteinen]

Ripustakaa hattunne eteisessä.

Повесьте вашу шляпу в прихожей.

спа’льня ж makuuhuone n [’maku:’huone]

Tässä on makuuhuoneemme parivuoteineen.

Здесь наша спальня с двуспальной кроватью.

столо’вая ж ruokasali n [’ruoka’sali]

Meillä ei ole erillistä ruokasalia, me syömme keittiössä.

У нас нет специальной столовой, мы обедаем

в кухне.

черда’к м ullakko n [’ul:ak:o]

Ullakosta löysin monta vanhaa aikakauslehteä.

На чердаке я нашёл много старых журналов.

МЕ’ БЕЛЬ И УДО’ БСТВА HUONEKALUT JA MUKAVUUDET [’huone’kalut ja ’mukavu:det]

ва’нна ж kylpyamme n [’kylpy’am:e]

Täytä kylpyamme lämpimällä vedellä.

Наполни ванну тёплой водой.

выключа’тель м katkaisin n [’katkaisin]

Yksi katkaisimen napsautus riittää, että huone on

täynnä valoa.

Один щелчок выключателя, и комната ярко

освещена.

дива’н м sohva n [’sohva]

Me istuimme pehmeällä sohvalla ja juttelimme.

Мы сидели на мягком диване и разговаривали.

душ м suihku n [’suihku]

Kylpyhuoneessani on myös suihku.

В ванной у меня и душ есть.

зе’ркало с peili n [’peili]

Eteisessä on korkea peili.

В прихожей есть высокое зеркало.

кран (водопрово’дный) м vesihana n [’vesi’hana]

Minä avasin hanan ja siitä tuli kuumaa vettä.

Я повернул кран, и полилась горячая вода.

кре’сло с nojatuoli n [’noja’tuoli]

Nojatuoli on mukava istuin kädensijoineen.

Кресло – это удобное сиденье с подлокотниками.

крова’ть ж sänky n [’sæŋky]

Pidän sängyssä lukemisesta.

Я люблю читать в кровати.

лю’стра ж kattokruunu n [’kat:o’kru:nu]

Huomasin uuden kattokruunun riippuvan katosta.

Я заметил, что с потолка свисала новая люстра.

ра’ковина ж pesuallas n [’pesu’al:as]

Hänellä on lasinen pesuallas kylpyhuoneessa. Voisitko

sellaista kuvitella?

Раковина у него в ванной сделана из стекла. Ты

можешь себе такое представить?

розе’тка (электри’ческая) ж pistorasia n

[’pisto’rasia]

Hän pani pistokkeen pistorasiaan.

Она вставила вилку в розетку.

стол м pöytä n [’pøytæ]

Pöydällä oli lamppu.

На столе стояла лампа.

стол пи’сьменный м kirjoituspöytä n

[’kirjoitus’pøytæ]

Hän istui kirjoituspöydän ääressä ja kirjoitti jotakin.

Он сидел за письменным столом и что-то писал.

стул м tuoli n [’tuoli]

Tämä oli mukava tuoli pehmeine selkänojineen.

Это был удобный стул с мягкой спинкой.

табуре’т м jakkara n [’jak:ara]

Lapsi joutui nousemaan jakkaralle ulottuakseen

katkaisimeen.

Ребёнку пришлось встать на табурет, чтобы

дотянуться до выключателя.

ту’мбочка ж yöpöytä n [’yø’pøytæ]

Panin kelloni yöpöydälle.

Я положил свои часы на тумбочку.

унита’з м wc-pönttö n [’ve:se: ’pønt:ø]

Tämä on wc-pöntön erikoispuhdistusaine.

Это специальная жидкость для чистки унитаза.

шкаф кни’жный м kirjakaappi n [’kirja’ka:p:i]

Kadehdin häntä katsoessani hänen kirjakaappiaan.

Глядя на его книжные шкафы, я завидовал ему.

19 ДОМ (КВАРТИ’ РА)

46

шкаф платяно’й м vaatekaappi n [’va:te’ka:p:i]Sinun vaatekaappisi on ylitäynnä vaatteita. Твой платяной шкаф переполнен одеждой.

БЫТОВА’ Я ТЕ’ ХНИКА И У’ ТВАРЬ KODINKONEET JA KAPINEET [’kodin’kone:t ja kapine:t]

автоотве’тчик м puhelinvastaaja n [’puhelin’vasta:ja]Hän jätti kaksi viestiä puhelinvastaajalle. Она оставила два сообщения на автоответчике.

ведро’ с ämpäri n [’æmpæri]Muoviämpäri on rautaämpäriä kevyempi. Пластиковое ведро легче, чем ведро из железа.

глади’льная доска’ ж silityslauta n [’silitys’lauta]Silityslauta on varustettu hihalaudalla. Эта гладильная доска имеет кронштейн для рукавов.

кондиционе’р м ilmastointilaite n [’ilmastointi’laite]Huoneessa on liian kuuma. Pane ilmastointilaite päälle! В комнате слишком холодно. Выключи кондиционер.

плита’ ж hella n [’hel:a]Haluatteko ostaa kaasu- vai sähköhellan? Что вы желаете купить: газовую плиту или электрическую?

прессова’тель отхо’дов м jätepuristin n [’jæte’puristin]Hänen keittiössä on jätepuristinkin! В кухне у него есть даже прессователь отходов.

пылесо’с м pölynimuri n [’pølyn’imuri]Uusi pölynimuri imee pölyä erittäin hyvin. Мой новый пылесос очень хорошо собирает пыль.

стира’льная маши’на ж pesukone n [’pesu’kone]Pesukone on helpottanut paljon elämääni. Стиральная машина сильно облегчила мою жизнь.

суши’лка для оде’жды ж vaatekuivain n [’va:te’kuivain]Vaatekuivaimen sisällä on tavallisesti pyörivä rumpu. Внутри большинства сушилок для одежды имеется вращающийся барабан.

телефо’н м puhelin n [’puhelin]Puhuin hänen kanssa puhelimitse. Я говорил с ней по телефону.

утю’г м silitysrauta n [’silitys’rauta]Silitysrauta on painava esine litteine pohjineen ja yläkahvoineen. Утюг – это тяжёлый предмет с плоским низом и рукояткой сверху.

холоди’льник м jääkaappi n [’jæ:’ka:p:i]

Onko tässä jääkaapissa pakastuskammio?

В твоём холодильнике есть морозильник?

шва’бра ж moppi n [’mop:i]

Ota moppi ja pane kaikki järjestykseen.

Возьми швабру и наведи порядок.

щётка ж harja n [’harja]

Nainen lakaisi lattiaa harjalla.

Она подметала комнату щёткой.

* * * * * * * * *

дома’шний п koti- a [’koti]

Minulla on paljon kotiasioita.

У меня много домашних дел.

комфорта’бельный п mukava a [’mukava]

Tämä sohva on vanha, mutta mukava.

Этот диван старый, но комфортабельный.

меблиро’ванный п kalustettu a [’kalustet:u]

Haluaisin ostaa kalustetun asunnon.

Я хотел бы купить меблированную квартиру.

повседне’вный п arki- a [’arki]

Kodinkoneet ovat tulleet arkielämäämme jäädäkseen.

Бытовая техника прочно вошла в нашу

повседневную жизнь.

ую’тный п kodikas a [’kodikas]

Miten kodikas huone!

Какая уютная комната!

отдыха’ть г levätä v [’levætæ]

Lepäsin työn jälkeen, kun puhelin soi.

Я отдыхал после работы, когда зазвонил телефон.

прибира’ться г siivota v [’si:vota]

Meidän täytyy siivota huone.

Нам нужно прибраться в комнате.

прожива’ть г asua v [’asua]

Ihmiset, jotka asuvat tässä talossa ovat mukavia ja

kohteliaita.

Люди, которые проживают в этом доме, хорошие

и вежливые.

ремонти’ровать г korjata v [’korjata]

Minun täytyy korjata talo.

Мне нужно ремонтировать дом.

спать г nukkua v [’nuk:ua]

Tämä sänky on liian lyhyt minulle nukkuakseni.

Эта кровать слишком мала, чтобы мне спать на ней.

KOTI [’koti]

47

ЛО’ ШАДЬ HEVONEN [’hevonen]

гри’ва ж harja n [’harja]Harja on pitkä karva, joka kasvaa hevosen kaulan takaosassa. Грива – это длинная шерсть, растущая на задней стороне лошадиной шеи.

жеребёнок м varsa n [’varsa]Näin tamman ja varsan. Я увидел кобылу с жеребёнком.

жеребе’ц м ori n [’ori]Ori on alle 4-vuotias ratsu. Жеребец – это конь в возрасте до четырёх лет.

кобы’ла ж tamma n [’tam:a]Me ostimme neljä nuorta tammaa. Мы купили четырёх молодых кобыл.

конь м ratsu n [’ratsu]Ritari tuli ratsulla ratsastaen. Рыцарь ехал верхом на коне.

копы’то с kavio n [’kavio]Hevosella on uusi hevosenkenkä joka kaviossa. У лошади новая подкова на каждом копыте.

круп м lautanen n [’lautanen]Lautanen on hevosen takaruumiin lihaksikas yläosa. Круп – это мясистая часть над задними ногами у лошади.

по’ни м poni n [’poni]Poni on pienikokoinen hevonen. Пони – это маленькая лошадь.

узда’ ж suitset n [’suitset]Pane suitset hevoselle. Надень на коня узду.

хо’лка ж säkä n [’sækæ]Hevosen korkeus mitataan maasta säkään. Рост лошади измеряется от земли до холки.

КОРО’ ВА LEHMÄ [’lehmæ]

бык м härkä n [’hærkæ]Onko se härkä vai lehmä? Это бык или корова?

вы’мя с utare n [’utare]Utare on lehmän pussimainen ruumiinosa, joka tuottaa maitoa. Вымя – это мешковидный орган коровы, производящий молоко.

молоко’ с maito n [’maito]

Sanotaan, että nimelliset lehmät tuottavat maitoa nimettömiä enemmän.

Говорят, что корова, имеющая кличку, даёт больше

молока, чем корова без клички.

рог м sarvi n [’sarvi]

Miten kaunis sarvipari! Какая замечательная пара рогов!

ста’до с lauma n [’lauma]

Näen etäällä lehmälauman. Я вижу вдали стадо коров.

телёнок м vasikka n [’vasik:a]

Eilen lehmäni synnytti vasikan. Вчера моя корова родила телёнка.

ОВЦА’ LAMMAS [’lam:as]

бара’н м passi n [’pas:i]

Nuo pikkupässit ovat melko aggressiivisia.

Эти молодые барашки весьма агрессивны.

па’рное копы’то с sorkkaeläimet n [’sork:a’elæimet]

Lampaat ovat sorkkaeläimiä. У овец парные копыта.

руно’ с villa n [’vil:a]

Villa on lampaan tai pitkäkarvaisen vuohen karva.

Руно – это шерстяной покров овцы или

длинношёрстной козы.

ягнёнок м karitsa n [’karitsa]

Marylla oli karitsa. У Мэри был ягнёнок.

КОЗА’ VUOHI [’vuohi]

борода’ ж parta n [’parta]

Pukilla oli pitkä valkoinen parta. У козла была длинная белая борода.

козёл м pukki n [’puk:i]

Se on pukki, on turhaa lypsää sitä.

Это – козёл, так что доить его бесполезно.

козлёнок м kili n [’kili]

Kilillä oli jo pari pientä sarvea.

У козлёнка уже была пара маленьких рожек.

мохе’р м mohairvilla n [’mouhair’vil:a]

Mohairvilla on angoravuohesta saatavaa

pitkäsilkinkaltaista villaa.

Мохер – это длинная шелковистая шерсть

ангорской козы.

20 ДОМА’ ШНИЕ ЖИВО’ ТНЫЕ

48

КО’ ШКИ И СОБА’ КИ KISSAT JA KOIRAT [’kis:at ja ’koirat]

вы’водок м poikue n [’poikue]

Tämä on kissani ensimmäinen poikue.

Это первый выводок у моей кошки.

дома’шний пито’мец м kotilemmikki n [’koti’lem:ik:i]

Meillä on koira kotilemmikkinä.

Мы держим собаку в качестве домашнего

питомца.

зуб м hammas n [’ham:as]

Näillä kissanpojilla ei ole vielä hampaita.

У этих котят ещё нет зубов.

клык м kulmahammas n [’kulma’ham:as]

Koiralla oli pitkät keltaiset kulmahampaat.

У собаки были длинные желтоватые клыки.

кобе’ль м uroskoira n [’uros’koira]

Uroskoira oli takapihalla.

Кобель был на заднем дворе.

ко’готь м kynsi n [’kynsi]

Kissa iski kyntensä minuun.

Кот вонзил в меня свои когти.

котёнок м kissanpoika n [’kis:an’poika]

Korissa nukkui neljä söpöä pientä kissanpoikaa.

В корзине спали четыре хорошеньких маленьких

котёнка.

ла’па ж tassu n [’tas:u]

Anna tassu!

Дай лапу!

охо’тничья соба’ка ж metsästyskoira n

[’metsæstys’koira]

Spanieli on metsästyskoira.

Спаниель – это охотничья собака.

полице’йская соба’ка ж poliisikoira n [’poli:si’koira]

Tämä paimenkoira oli ennen poliisikoirana.

Эта немецкая овчарка когда-то была полицейской

собакой.

соба’ка-поводы’рь ж opaskoira n [’opas’koira]

Työkseni valmennan sokeille tarkoitettuja opaskoiria.

Моя профессия – обучать собак-поводырей водить

слепых.

соба’чья конура’ ж koirankoppi n [’koiran’kop:i]

Koirankoppi on talon muotoinen koiralle tarkoitettu

rakennelma.

Собачья конура – это домик для собаки.

су’ка ж naaras n [’na:ras]Naaraskoira on koiran naaras. Сука – это собака-самка.

хвост м häntä n [’hæntæ]Koira heilutti häntää. Собака виляла хвостом.

шерсть ж karva n [’karva]Matolla on koiran karvaa. На ковре есть собачья шерсть.

щено’к м pentu n [’pentu]Voin näyttää teille puhdasrotuisen koiran pennun. Я могу показать вам щенка от элитного производителя.

* * * * * * * * *

длинношёрстный п pitkäkarvainen a [’pitkæ’karvainen]Hän pitää karjatilallaan pitkäkarvaisia vuohia. Он держит длинношёрстных коз на своей ферме.

игри’вый п leikkisä a [’leik:isæ]Nuoret kissat ja koirat ovat hyvin leikkisiä. Молодые кошки и собаки очень игривы.

короткошёрстный п lyhytkarvainen a [’lyhyt’karvainen]Se on lyhytkarvainen laji. Это короткошёрстная порода.

лохма’тый п pörrökarvainen a [’pør:ø’karvainen]Taloa vartioi iso pörrökarvainen koira. Дом охраняла большая лохматая собака.

поро’дистый п hyvärotuinen a [’hyvæ’rotuinen]Haluan ostaa hyvärotuisen metsästyskoiran. Я хочу купить породистую охотничью собаку.

бле’ять г määkiä v [’mæ:kiæ]Lampaat määkivät, niin kuin valittaen jostakin. Овцы блеяли, словно жалуясь на что-то.

ла’ять г haukkua v [’hauk:ua]Lakkaa haukkumasta! Прекрати лаять!

мурлы’кать г kehrätä v [’kehrætæ]Kissani aina kehrää, kun silitän sitä. Мой кот всегда мурлычет, когда его гладишь.

мяу’кать г naukua v [’naukua]Miksi kissa naukuu? Onko sillä nälkä? Почему кошка мяукает? Она хочет есть?

одома’шнивать г kesyttää v [’kesyt:æ:]Koira on kesytetty noin 10 tuhatta vuotta sitten. Собак одомашнили примерно 10 тысяч лет назад.

KOTIELÄIMET [’koti’elæimet]

49

ТИ’ ПЫ ДОРО’ Г TIETYYPIT [’tie’ty:pit]

автоба’н м moottoritie n [’mo:t:ori’tie]Moottoriteitä sanotaan myös superteiksi. Автобаны также называют супершоссе.

грунто’вая доро’га ж soratie n [’sora’tie]Me käännyimme maantieltä kapealle maatielle. Мы свернули с шоссе на узкую грунтовую дорогу.

мощёная доро’га ж kestopäällystetty tie n [’kesto’pæ:l:ystet:y ’tie]Päällystettyjen teiden pituus tässä maassa on 1500 kilometriä. Длина мощёных дорог в этой стране – 1500 километров.

шоссе’ с maantie n [’maan’tie]Maantiellä oli paljon liikennettä. Плотность движения на шоссе была огромной.

ДОРО’ ЖНЫЕ ПОКРЫ’ ТИЯ TIEPÄÄLLYSTEET [’tie’pæ:l:yste:t]

асфа’льт м asvaltti n [’asvalt:i]Asfaltti on mustaa ainetta, jota käytetään teiden päällystämiseksi. Асфальт – это чёрный материал, используемый для дорожных покрытий.

бето’н м betoni n [’betoni]Tämä tie on betonilaattojen päällystämä. Эта дорога покрыта бетонными плитами.

булы’жник м mukulakivi n [’mukula’kivi]Ennen teiden päällystämiseen käytettiin mukulakiviä. В прежние времена булыжник использовали, чтобы мостить дороги.

гра’вий м sora n [’sora]Hiekkaan sekoitetut pienet kivet on soraa. Мелкие камни, смешанные с песком, – это гравий.

гранули’рованное покры’тие с granuloitu masuunikuonapäällyste n [’granuloitu ’masu:ni’kuona’pæ:lyste]Granuloitu masuunikuonapäällyste sopii teihin, joissa on vähän liikennettä. Гранулированное покрытие можно использовать на дорогах с низкой интенсивностью движения.

дёгтебето’н м tervabetonipäällyste n [’terva’betoni’pæ:l:yste]Tervabetoni on gudroni ja hyvin pienten kivien seos. Дёгтебетон – это смесь гудрона с очень мелкими камнями.

ка’менная ша’шка (брусча’тка) ж mukulakivipäällyste n [’mukula’kivi’pæ:l:yste]Tämän kaupungin keskustassa on kivimukuloilla päällystettyjä katuja. В центре этого города некоторые улицы вымощены каменной шашкой.

кирпи’ч м tiili n [’ti:li]Ennen katujen päällystämiseksi käytettiin tiiltä. В прошлом для мощения дорог широко применялся кирпич.

ще’бень м sora n [’sora]Illalla me pääsimme kuitenkin soratielle. Вечером мы всё-таки достигли дороги, покрытой щебнем.

ТИ’ ПЫ МОСТО’ В SILTOJEN TYYPIT [’siltojen ’ty:pit]

а’рочный мост м holvikaarisilta n [’holvi’ka:ri’silta]Holvikaarisilta on holvikaarimuotoinen ja sitä kannattavat kantamuurit. Арочные мосты имеют форму арки и береговые устои с обеих сторон.

ба’лочный мост м palkkisilta n [’palk:i’silta]Ensimmäiset palkkisillat olivat tavallisia hirsiä puron yli. Самыми первыми балочными мостами были простые брёвна, перекинутые через ручей.

ва’нтовый мост м vinoköysisilta n [’vino’køysi’silta]Vinoköysisillan rakentamiseen tarvitaan vähemmän vaijereita kuin riippusillan rakentamiseen. Для вантового моста требуется меньше тросов, чем для подвесного.

виаду’к м maasilta n [’ma:’silta]Maasilta on silta, jossa on kaksi lyhyttä jänneväliä. Виадук – это мост, состоящий из нескольких коротких пролётов.

консо’льный мост м konsolisilta n [’konsoli’silta]Pisin konsolisilta on 549 metrinen silta Kanadassa. Самый длинный консольный мост – это 549-метровый мост в Канаде.

мост со сквозны’ми фе’рмами м riippuansassilta n [’ri:p:u’ansas’silta]Nykyiset riippuansassillat rakennetaan täysin metallista. Современные мосты со сквозными фермами целиком строятся из металла.

подвесно’й мост м riippusilta n [’ri:p:u’silta]Riippusillat riippuvat vaijerilla. Подвесные мосты висят на тросах.

эстака’да ж pengersilta n [’penger’silta]Kun rakennetaan uusi pengersilta, ruuhkat vähenevät huomattavasti. С новой эстакадой у нас не будет такого количества автомобильных пробок.

КОНСТРУ’ КЦИЯ МОСТА’ SILLAN RAKENNE [’sil:an ’raken:e]

а’нкерная сва’я ж ankkuripaalu n [’ank:uri’pa:lu]Ankkuripaalun on oltava syvällä maaperässä. Анкерная свая должна находиться глубоко в земле.

ба’лка ж palkki n [’palk:i]Palkkia ylhäältä kuormittava paino painaa siltapilareihin sillan molemmilta puolilta. Вес, который воздействует на балку сверху, давит на быки с обеих сторон моста.

берегово’й усто’й м rantatuki n [’ranta’tuki]Sillan rantatuet ovat maahan perustettuja muureja. При каменной кладке береговые устои представляют собой стены, прикрепляющиеся к земле.

21 ДОРО’ ГИ И МОСТЫ’

50

бык (моста’ ) м pilari n [’pilari]Tämän sillan pilarit ovat kivimuurausta. У этого моста быки из каменной кладки.

ва’нта ж vaijeri n [’vaijeri]Modernien riippusiltojen vaijerit riippuvat pyloneista, jotka on kiinnitetty kasuuneihin. У современных подвесных мостов ванты свисают с пилонов, прикрепляющихся к кессонам.

опо’ра ж tuki n [’tuki]Sanotaan etteivät tämän sillan tuet ole riittävän kestäviä. Говорят, что опоры этого моста недостаточно прочны.

пило’н м pyloni n [’pyloni]Tämän sillan pituus on 2110 metriä ja sitä kannattaa vain yksi pyloni. Этот мост имеет длину 2110 метров и всего один пилон.

плита’ прое’зжей ча’сти ж kansirakenne n [’kansi’raken:e]Joissakin silloissa on kaksi kansirakennetta, jotka sijaitsevat toinen toisen yläpuolella. Некоторые мосты имеют две плиты проезжей части, расположенные одна над другой.

подве’ска ж riippuköysi n [’ri:p:u’køysi]Tämän sillan riippuköydet ovat teräksistä. Подвески этого моста сделаны из стали.

попере’чная ба’лка ж poikittainen palkki n [’poikit:ainen ’palk:i]Ensimmäisten ihmisten rakentamien siltojen tukipilarit ja poikittaisten palkkien järjestelmät olivat yksinkertaisia. Первые мосты, построенные людьми, имели простые опоры и системы поперечных балок.

продо’льная ба’лка ж pitkittäinen palkki n [’pitkit:æinen ’palk:i]Näytä minulle piirustuksessa pitkittäiset palkit. Покажи мне на чертеже продольные балки.

пролёт м jänneväli n [’jæn:e’væli]Keskimmäisen jännevälin pituus on 408 metriä. Длина центрального пролёта этого моста 408 метров.

фе’рма ж ansas n [’ansas]Ansas koostuu kolmion muotoisista elementeistä, koska kolmio on hyvin kestävä muoto. Ферма состоит из треугольников ввиду прочностной устойчивости такой формы.

МАТЕРИА’ ЛЫ ДЛЯ СТРОИ’ ТЕЛЬСТВА МОСТО’ В SILTARAKENNUSMATERIAALIT [’silta’raken:us’materia:lit]

алюми’ниевый сплав м alumiiniseos n [’alumi:ni’seos]Alumiiniseokset ovat alumiinin ja muiden metallien seoksia. Алюминиевые сплавы – это смеси алюминия с другими металлами.

де’рево с puu n [’pu:]Edellinen silta oli puuta. Прежний мост был сделан из дерева.

желе’зо с rauta n [’rauta]Rauta on Maan yleisin metalli. Железо – самый распространённый металл на Земле.

железобето’н м rautabetoni n [’rauta’betoni]Rautabetoni on betonia, johon on upotettu teräselementtejä. Железобетон – это бетон, в который встроены стальные планки.

приро’дный ка’мень м luonnonkivi n [’luon:on’kivi]Luonnonkiveä käytettiin koristeellisiin tarkoituksiin. Природный камень использован здесь в декоративных целях.

сталь ж teräs n [’teræs]Teräs on metalliseos, joka koostuu useimmiten hiiltä sisältävästä raudasta. Сталь – это сплав, состоящий в основном из железа с содержанием углерода.

* * * * * * * * *

высо’кий п korkea a [’korkea]Miten korkea silta! Какой высокий мост!

гла’дкий п tasainen a [’tasainen]Uusi tie on epätavallisen tasainen. Новая дорога удивительно гладкая.

надёжный п kestävä a [’kestævæ]Tämä silta on vahva ja kestävä. Этот мост крепкий и надёжный.

прямо’й п suora a [’suora]Maantie on suora kuin viiva. Шоссе – прямое, как стрела.

широ’кий п leveä a [’leveæ]Silta ei ole riittävän leveä, että sillä kulkisi niin iso kuorma-auto. Мост не настолько широкий, чтобы по нему прошёл такой грузовик.

испы’тывать г koetella v [’koetel:a]Siltaa koettelevat sillä kulkevat junat. Мост испытывается поездами, проезжающими по нему.

мости’ть г päällystää v [’pæ:l:ystæ:]Tie on mukuloiden päällystämä. Дорога вымощена булыжником.

подде’рживать г kannattaa v [’kan:at:a:]Sillan keskiosaa kannattaa kaksi suurta pylonia. Средняя часть моста поддерживается двумя огромными пилонами.

проекти’ровать г suunnitella v [’sun:itel:a]Minun ystäväni suunnittelee siltoja. Мой друг проектирует мосты.

сооружа’ть г pystyttää v [’pystytæ:]Muutaman vuoden kuluttua tähän pystytetään uusi silta. Через несколько лет здесь будет сооружён новый мост.

TIET JA SILLAT [’tiet ja ’sil:at]

51

ПИЩЕВЫ’ Е ПРОДУ’ КТЫ ELINTARVIKKEET [’elin’tarvik:e:t]

бара’нина ж lampaanliha n [’lampa:n’liha]Tarvitsen pari naulaa lampaanlihaa. Мне нужна пара фунтов баранины.

говя’дина ж naudanliha n [’naudan’liha]Naudanliha on nautakarjan lihaa. Говядина – это мясо крупного рогатого скота.

гриб м sieni n [’sieni]Kaikista sienistä pidän parhaimpina herkkusieniä. Из всех грибов я предпочитаю шампиньоны.

дро’жжи мн hiiva n [’hi:va]Saadaksesi pehmeää leipää tarvitset hiivaa. Чтобы хлеб получился мягким, тебе нужно немного дрожжей.

кори’ца ж kaneli n [’kaneli]Kaneli on trooppisen aasialaisen puun hyväntuoksuinen kuori. Корица – это ароматная кора тропического азиатского дерева.

краб м taskurapu n [’tasku’rapu]Minun mieheni on hyvä valmistamaan taskurapuja ja rapuja. Мой муж – отличный специалист по приготовлению крабов и раков.

креве’тка ж katkarapu n [’katka’rapu]Tiedän monta katkarapureseptiä. Я знаю много рецептов приготовления креветок.

крупа’ (зла’ковая) ж suurimo n [’su:rimo]Osta joitakin suurimoita ja valmista se. Se on hyvin helppoa. Купи какой-нибудь крупы и приготовь её. Это очень просто.

куря’тина ж kananliha n [’kanan’liha]Pidätkö kananlihavoileivästä? Ты любишь сэндвичи с курятиной?

ма’сло расти’тельное с öljy n [’øljy]Lisää öljyä, etikkaa, suolaa ja pippuria! Добавьте растительного масла, уксуса, соли и перца.

ма’сло сли’вочное с voi n [’voi]Levitä voita leivälle! Намажь сливочное масло на хлеб.

мука’ ж jauhot n [’jauhot]Jauhoja käytetään leivän, leivonnaisten ja leivosten valmistamisessa. Муку используют для приготовления хлеба, выпечки, пирожных и т. д.

ома’р м hummeri n [’hum:eri]Keittämisen jälkeen hummerin kuori muuttui punaiseksi. После варки панцирь омара стал ярко-красным.

пе’рец м pippuri n [’pip:uri]Tätä ruokaa on tarjottava mustan pippurin kera. Это блюдо лучше всего подавать с чёрным перцем.

ры’ба ж kala n [’kala]Tämä on epätavallista kalaruokaa viini- ja kastanjakastikkeessa. Это необычное блюдо из рыбы, приготовленной в винном соусе с каштанами.

свини’на ж porsaanliha n [’porsa:n’liha]Porsaanliha on hyvin rasvaista lihaa. Свинина – это довольно жирное мясо.

соль ж suola n [’suola]Lisätkää teelusikallinen suolaa. Добавьте чайную ложку соли.

сыр м juusto n [’ju:sto]Ota pala juustoa ja raasta se! Возьми кусок сыра и натри его на тёрке.

теля’тина ж vasikan liha n [’vasikan ’liha]Suurin osa vasikanlihaa on urosvasikan liha. Большую часть телятины получают от телят мужского пола.

яйцо’ с muna n [’muna]Ota muna ja erota keltuainen valkuaisesta. Возьмите яйцо и отделите желток от белка.

БЛЮ’ ДА RUOKALAJIT [’ruoka’lajit]

жарко’е с paisti n [’paisti]Söisin paistia punaviinin kera. Я бы хотел поесть жаркого с красным вином.

котле’та отбивна’я ж kyljys n [’kyljys]Päivälliseksi saamme lampaankyljyksiä. На обед у нас бараньи отбивные котлеты.

овся’ная ка’ша ж kaurapuuro n [’kaura’pu:ro]Söimme perinteistä englantilaista kaurapuuroa. Мы ели традиционную английскую овсяную кашу.

пиро’г м piirakka n [’pı:rak:a]Pöydällä oli iso kirsikkapiirakka. На столе лежал огромный вишнёвый пирог.

сала’т м salaatti n [’sala:t:i]Salaatti on vihannesseos (tavallisesti raaoista vihanneksista), jota tarjotaan kylmänä. Салат – это смесь из овощей (обычно сырых), подаваемая холодной.

22 ЕДА’ И НАПИ’ ТКИ

52

со’ус м kastike n [’kastike]

Tämä kastike on tavattoman tulinen.

Этот соус ужасно острый.

суп м keitto n [’keit:o]

Supermarketissa oli suuri valikoima pussikeittoja.

В супермаркете был большой выбор супов

в пакетиках.

сэ’ндвич м voileipä n [’voi’leipæ]

Voileipä koostuu kahdesta leipäpalasta ja jostakin

ruoasta, joka niiden välissä.

Сэндвич – это два куска хлеба с какой-нибудь едой

между ними.

торт м kakku n [’kak:u]

Lapset nauttivat isoa suklaakakkua.

Дети наслаждались большим шоколадным тортом.

яи’чница ж munakas n [’munakas]

Hän teki valtavan ison munakkaan 20 kananmunasta.

Он приготовил гигантскую яичницу из 20 яиц.

НАПИ’ ТКИ JUOMAT [’juomat]

бре’нди (конья’к) с brandy n [’brændi]

Brandyn maku on hauskempaa, jos maistelee sitä pienin

siemauksin.

Вкус бренди приятнее, когда пьёшь его маленькими

глоточками.

вино’ с viini n [’vi:ni]

Otatteko valko- vai punaviiniä?

Какое вино вам угодно: белое или красное?

ви’ски с viski n [’viski]

Voin juoda paljon viskiä humaltumatta.

Я могу выпить много виски и не опьянеть.

джин м gini n [’ʤin]

Gintoniсia, ole hyvä!

Пожалуйста, джин с тоником.

кокте’йль м cocktail n [’kokteıl]

Hän tiesi miljoonan cocktailien reseptejä.

Он знал миллион рецептов коктейлей.

ко’фе м kahvi n [’kahvi]

Piipahdin kahvilaan juomaan kupillisen kahvia.

Я зашёл в кафе, чтобы выпить чашку кофе.

пи’во с olut n [’olut]

Maistuuko lasillinen olutta?

Не хочешь ли выпить стакан пива?

ром м rommi n [’rom:i]

Juotko jamaikalaista rommia laimentamattomana vai

laimennettuna?

Ты пьёшь ямайский ром чистым или разбавленным?

сок м mehu n [’mehu]

Ottakaa lasillinen appelsiinimehua!

Выпейте стакан апельсинового сока.

чай м tee n [’te:]

Pidän vihreästä kiinalaisesta teestä.

Мне нравится зелёный китайский чай.

* * * * * * * * *

вку’сный п maukas a [’maukas]

Ruoka on hyvin maukasta.

Эта еда такая вкусная.

го’рький п kitkerä a [’kitkeræ]

Juoman maku oli miellyttävä ja vähän kitkerä.

Напиток имел довольно приятный, слегка горький

вкус.

ки’слый п hapan a [’hapan]

Tekee mieli syödä jotakin hapanta.

Я хочу съесть что-нибудь кислое.

сла’дкий п makea a [’makea]

Piirakka oli makea ja aromikas.

Пирог был сладким и ароматным.

солёный п suolainen a [’suolainen]

Maustekurkkujen suolainen maku on asia, jota nyt

tarvitsen.

Солёный вкус маринованных огурцов – вот, что

мне сейчас нужно.

вари’ть г keittää v [’keit:æ:]

Keittäkää perinoita 20 minuuttia.

Варите картофель 20 минут.

взбива’ть г vaahdota v [’va:hdota]

Vaahdotkaa kananmunat kunnes muodostuu vaahto.

Взбейте яйца до образования пены.

гото’вить (еду’ ) г laittaa v [’lait:a:]

Kuka opettaisi minua laittamaan ruokaa?

Кто научит меня готовить?

жа’рить г paistaa v [’paista:]

Paistanko kalaa päivälliseksi?

Мне поджарить рыбу на обед?

печь г leipoa v [’leipoa]

Leivon leipää kotiuunissani.

Я пеку хлеб в своей собственной духовке.

RUOKA JA JUOMAT [’ruoka ja ’juomat]

53

РАССТОЯ’ НИЕ PITUUS [’pitu:s]

дециме’тр м desimetri n [’desi’metri]1 desimetri on 10 senttimetriä. 1 дециметр составляет 10 сантиметров.

дюйм м tuuma n [’tu:ma]1 tuuma on 2,54 senttimetriä. 1 дюйм – это 2,54 сантиметра.

киломе’тр м kilometri n [’kilo’metri]1 kilometri on 1 000 metriä. 1 километр – это 1 000 метров.

метр м metri n [’metri]1 metri is 1 000 millimetriä eli 100 senttimetriä. 1 метр – это 1 000 миллиметров, или 100 сантиметров.

миллиме’тр м millimetri n [’mil:i’metri]1 millimetri is 0,1 senttimetriä. 1 миллиметр – это 0,1 сантиметра.

ми’ля морска’я ж meripenninkulma n [’meri’pen:in’kulma]1 meripenninkulma on 1 852 metriä. 1 морская миля составляет 1 852 метра.

ми’ля уставна’я (сухопу’тная) ж penninkulma n [’pen:in’kulma]1 penninkulma on 1,609 kilometriä. 1 уставная миля – это 1,609 километра.

сантиме’тр м senttimetri n [’sent:i’metri]1 senttimetri on yhtä kuin 10 millimetriä. 1 сантиметр равен 10 миллиметрам.

фут м jalka n [’jalka]1 jalka on 30,48 senttiä. 1 фут – это 30,48 сантиметра.

ярд м jaardi n [’ja:rdi]1 jaardi on 3 jalkaa eli 91,44 senttimetriä. 1 ярд – это 3 фута, или 91,44 сантиметра.

ПЛО’ ЩАДЬ PINTA-ALA [’pinta’ala]

ар м aari n [’a:ri]1 aari on yhtä kuin 100 neliömetriä. 1 ар равен 100 квадратным метрам.

гекта’р м hehtaari n [’hehta:ri]1 hehtaari on 10 000 neliömetriä. 1 гектар – это 10 000 квадратных метров.

квадра’тный киломе’тр м neliökilometri n [’neliø’kilo’metri]1 neliökilometri on yhtä kuin 100 hehtaaria eli 1 000 000 neliömetriä. 1 квадратный километр равен 100 гектарам, или 1 000 000 квадратных метров.

квадра’тный метр м neliömetri n [’neliø ’metri]1 neliömetri on 10 000 neliösenttimetriä. 1 квадратный метр – это 10 000 квадратных сантиметров.

квадра’тный сантиме’тр м neliösenttimetri n [’neliø’sent:i’metri]1 neliösenttimetri on 100 neliömillimetriä. 1 квадратный сантиметр – это 100 квадратных миллиметров.

МА’ ССА (ВЕС) PAINO [’paino]

грамм м gramma n [’gram:a]1 gramma on yhtä kuin 1 000 milligrammaa. 1 грамм равняется 1 000 миллиграммов.

гран м graani n [’gra:ni]1 graani on 64,8 milligrammaa. 1 гран – это 64,8 миллиграмма.

килогра’мм м kilogramma n [’kilo’gram:a]1 kilogramma on 1 000 grammaa. 1 килограмм – это 1 000 граммов.

миллигра’мм м milligramma n [’mil:i’gram:a]1 milligramma on 0,1 senttigrammaa. 1 миллиграмм – это 0,1 сантиграмма.

то’нна метри’ческая ж metrinen tonni n [’metrinen ’ton:i]1 metrinen tonni on 1 000 kilogrammaa. 1 метрическая тонна – это 1 000 килограммов.

у’нция ж unssi n [’uns:i]1 unssi on 28,35 grammaa. 1 унция – это 28,35 грамма.

фунт м naula n [’naula]1 naula on yhtä kuin 16 unssia eli 453,59 grammaa. 1 фунт равен 16 унциям, или 453,59 грамма.

це’нтнер м sentneri n [’sentneri]1 sentneri on 100 kilogrammaa. 1 центнер – это 100 килограммов.

ОБЪЁМ TILAVUUS [’tilavu:s]

куби’ческий дециме’тр м kuutiodesimetri n [’ku:tio’desi’metri]1 kuutiodesimetri on 1 000 kuutiosenttimetriä eli 1 000 000 kuutiomillimetriä. 1 кубический дециметр – это 1 000 кубических сантиметров, или 1 000 000 кубических миллиметров.

куби’ческий метр м kuutiometri n [’ku:tio’metri]1 kuutiometri on 1 000 000 kuutiosenttimetriä. 1 кубический метр – это 1 000 000 кубических сантиметров.

23 ЕДИНИ’ ЦЫ ИЗМЕРЕ’ НИЯ

54

куби’ческий миллиме’тр м kuutiomillimetri n [’ku:tio’mil:i’metri]1 kuutiomillimetriä on 0,001 kuutiosenttimetriä. 1 кубический миллиметр – это 0,001 кубического сантиметра.

куби’ческий сантиме’тр м kuutiosenttimetri n [’ku:tio’sent:i’metri]1 kuutiosenttimetriä on yhtä kuin 1 000 kuutiomillimetriä. 1 кубический сантиметр равен 1 000 кубических миллиметров.

МЕ’ РЫ ЖИ’ ДКОСТЕЙ VETOMITAT [’veto’mitat]

ба’ррель м tynnyri n [’tyn:yri]1 tynnyri (raakaöljyä) on 138,97 litraa. 1 баррель (применительно к объёму сырой нефти) равен 138,97 литра.

галло’н м gallona n [’gal:ona]1 gallona on noin 4,55 litraa. 1 галлон примерно равен 4,55 литра.

гектоли’тр м hehtolitra n [’hehto’litra]1 hehtolitra on 100 litraa. 1 гектолитр – это 100 литров.

ква’рта ж kortteli n [’kort:eli]1 USA:n kortteli on 0,946 litraa. 1 американская жидкая кварта – это 0,946 литра.

килоли’тр м kilolitra n [’kilo’litra]1 kilolitra on 1 000 litraa. 1 килолитр – это 1 000 литров.

литр м litra n [’litra]Ostin 1 litran pullon maitoa. Я купил бутылку молока в 1 литр.

миллили’тр м millilitra n [’mil:ilitra]Tähän ruiskuun mahtuu 6 millilitraa nestettä. В этот шприц помещается 6 миллилитров жидкости.

пи’нта ж pint n [’pint]1 USA:n pint on 0,47 litraa. 1 американская пинта – это 0,47 литра.

СКО’ РОСТЬ NOPEUS [’nopeus]

киломе’тров в час мн kilometriä tunnissa pl [’kilometriæ ’tun:is:a]Tämän auton maksiminopeus on 250 kilometriä tunnissa. Максимальная скорость этого автомобиля – 250 километров в час.

ме’тров в секу’нду мн metriä sekunnissa pl [’metriæ ’sekun:is:a]Myrskyn aikana tuulen nopeus ulottui 32 metriin sekunnissa. Во время шторма скорость ветра достигала 32 метров в секунду.

миль в час мн mailia tunnissa pl [’mailia ’tun:is:a]Tällä tiellä on nopeusrajoitus 50 mailia tunnissa. Ограничение скорости на этой дороге – 50 миль в час.

ско’рость све’ та в ва’кууме м valon nopeus tyhjiössä n [’valon ’nopeus ’tyhjiøs:æ]Valon nopeus tyhjiössä on yksi mittayksiköistä. Скорость света в вакууме – это одна из единиц измерения.

узло’в (морски’х) мн merisolmuja pl [’meri’solmuja]1 solmu on 1,852 kilometriä tunnissa. 1 узел – это 1,852 километра в час.

* * * * * * * * *

традицио’нный п perinteinen a [’perinteinen]Puuta on Venäjän perinteinen painoyksikkö. Пуд – это традиционная русская единица массы.

метри’ческий п metrinen a [’metrinen]Metrinen järjestelmä on kansainvälinen mittajärjestelmä. Метрическая система – это международная система мер.

основно’й п perus- a [’perus]SI-järjestelmässä on 7 perusyksikköä. В системе СИ существует 7 основных единиц.

измери’тельный п mittaus- a [’mit:aus]Onko se mittauslaite vai mitä? Это некий измерительный прибор или что?

станда’ртный п standardi- a [’standardi]Kilogramma on standardimittayksikkö. Килограмм – это стандартная единица измерения.

определя’ть г arvioida v [’arvioida]Meidän täytyy arvioida pellon pinta-ala. Нам нужно определить площадь поля.

измеря’ть г mitata v [’mitata]Me mittasimme piirongin korkeuden. Мы измерили высоту буфета.

вычисля’ть г laskea v [’laskea]Tiedätkö, kuinka lasketaan ympyrän pinta-alan? Ты знаешь, как вычислить площадь круга?

стандартизи’ровать г standardisoida v [’standardisoida]Mittayksiköt maassa standardisoitiin. Единицы измерения в стране были стандартизированы.

принима’ть г hyväksyä v [’hyvæksyæ]Useimmissa maissa on hyväksytty metrinen mittajärjestelmä. Метрическая система принята в большинстве стран.

MITTAYKSIKÖT [mit:a’yksikøt]

55

ЗАЛ СУДА’ OIKEUSSALI [’oikeus’sali]

барье’р м kaide n [’kaide]Kaide jakaa oikeussalia kahteen osaan. Зал суда разделяется на две части барьером.

исте’ц м kantaja n [’kantaja]Kantaja on henkilö, joka esittää syytettä jotakuta vastaan. Истец – это человек, который в суде выдвигает против кого-нибудь обвинение.

ме’сто судьи’ с tuomarin paikka n [’tuomarin ’paik:a]Tuomari istuu tavallisesti korkean pöydän ääressä, joka tunnetaan tuomarin paikkana. Судья обычно сидит за высоким столом, известным как место судьи.

молото’к судьи’ м tuomarin vasara n [’tuomarin ’vasara]Tuomari löi vasaralla. Судья застучал молотком.

подсуди’мый (отве’тчик) м syytetty (vastaaja) n [’sy:tet:y (’vasta:ja)]Syytetty oli aivan rauhallisen näköinen. Подсудимый выглядел совершенно спокойным.

прися’жный заседа’тель м valamies n [’vala’mies]Valamiehisten johtajaa kutsutaan valamiehistön johtajaksi. Главный присяжный заседатель называется старшиной присяжных.

свиде’тель м todistaja n [’todistaja]Minulla on vielä yksi kysymys puolustuksen todistajalle. У меня есть ещё один вопрос к свидетелю защиты.

скамьи’ для пу’блики мн yleisön penkki n [’yleisøn ’penk:i]Oikeussalin yleisö penkit olivat täynnä. На скамьях для публики было полно народа.

скамья’ подсуди’мых ж syytettyjen penkki n [’sy:tet:yjen ’penk:i]Tavallisesti syytettyjen penkki sijaitsee korokkeella. Обычно скамья подсудимых находится в зале суда на возвышении.

скамья’ прися’жных ж valamiesten penkki n [’vala’miesten ’penk:i]Olkaa hyvät ja istukaa paikoillenne valamiesten penkille. Пожалуйста, займите свои места на скамье присяжных.

ЮРИДИ’ ЧЕСКИЕ ПРОФЕ’ ССИИ LAINOPILLISET AMMATIT [’lain’opil:iset ’am:atit]

адвока’т м asianajaja n [’asian’ajaja]Nainen kieltäytyi todistamasta oikeuden edessä neuvottelematta asianajajansa kanssa. Она отказалась давать показания до тех пор, пока не поговорит со своим адвокатом.

адвока’т вы’сшего ра’нга м lakimies, jolla on oikeus toimia asianajajana oikeudessa n [’laki’mies ’jol:a on ’oikeus ’toimia ’asian’ajajana ’oikeudes:a]Lakimies, jolla on oikeus toimia asianajajana oikeudessa, voi esiintyä ylimmissä oikeuksissa. Адвокат высшего ранга имеет право выступать в вышестоящих судах.

прокуро’р м syyttäjä n [’sy:t:æjæ]Syyttäjä esitti syytöksiä huumekauppiasta vastaan. Прокурор выдвинул обвинения против наркодилера.

суде’бный исполни’тель м ulosottomies n [’ulos’ot:o’mies]Ulosottomiehet tekevät monipuolista oikeustyötä. Судебные исполнители занимаются широким спектром правовой работы.

судья’ м tuomari n [’tuomari]Tuomari tuomitsi hänet 12 kuukauden vankeuteen. Судья приговорил её к двенадцатимесячному заключению.

юриско’нсульт м lainopillinen neuvonantaja n [’lain’opil:inen ’neuvon’antaja]Lainopillinen neuvonantaja tekee työtä yrityksessä. Юрисконсульт работает на предприятии.

юри’ст м lakimies n [’laki’mies]Kaikki perheeni jäsenet ovat lakimiehiä. Все члены моей семьи – юристы.

ПРЕСТУПЛЕ’ НИЯ И НАКАЗА’ НИЯ RIKOKSET JA RANGAISTUKSET [’rikokset ja ’rangaistukset]

взя’точничество с lahjusten otto n [’lahjusten ’ot:o]Poliisia syytettiin lahjusten otosta. Полицейского обвинили во взяточничестве.

изнаси’лование с raiskaus n [’raiskaus]Raiskaus on henkilön pakottaminen seksuaaliseen tekoon hänen tahtoaan vastaan. Изнасилование – это сексуальное сношение с лицом, которое этого не хочет.

исправи’тельное учрежде’ние с ojennuslaitos n [’ojen:us’laitos]Hänen veljensä oli vuoden ojennuslaitoksella. Её брат провёл год в исправительном учреждении.

контраба’нда ж salakuljetus n [’sala’kuljetus]Hallitus yrittää vähentää savukkeiden salakuljetusta. Правительство пытается сократить контрабанду сигарет.

кра’жа ж varkaus n [’varkaus]Tämä rakennus on palo- ja varkausvakuutettu. Это здание застраховано от пожаров и краж.

кра’жа со взло’мом ж murtovarkaus n [’murto’varkaus]Heti vankilasta päästettyään hän teki seuraavan murtovarkauden. Он совершил очередную кражу со взломом, едва выйдя из тюрьмы.

24 ЗАКО’ Н И ПРАВОСУ’ ДИЕ

56

моше’нничество с huijaus n [’huijaus]Huijaus on petos, jonka tarkoituksena on rahan saaminen. Мошенничество – это обман с целью получения денег.

обвине’ние с syyte n [’sy:te]Sanotaan, että syyte tekaistiin. Говорят, что обвинение было сфабриковано.

осуждённый м vapausrangaistukseen tuomittu rikollinen n [’vapaus’rangaistukse:n tuomit:u rikol:inen]Poliisi sai kiinni vankilasta karanneen vapausrangaistukseen tuomitun rikollisen. Осуждённый, сбежавший из заключения, был пойман полицией.

пира’тство с merirosvous n [’meri’rosvous]Nykyajan suurimpia ongelmia on merirosvous avomeressä. Пиратство в открытом море – это большая проблема современности.

поджо’г м tuhopoltto n [’tuho’polt:o]Poliisi epäilee tämän olevan tuhopoltto. Полиция подозревает, что был поджог.

похище’ние люде’й с kidnappaus n [’kıdnap:aus]Kidnappauksia on tapahtunut vuosisatoja, koska kaappaajat himoitsevat rahaa. Похищения людей происходят столетиями, поскольку похитители жаждут денег.

престу’пник м rikollinen n [’rikol:inen]Tämä on vaarallisen rikollisen valokuva. Это фотография опасного преступника.

пригово’р м tuomio n [’tuomio]Tuomari julisti tuomion. Судья огласил приговор.

разбо’й (ограбле’ние) м ryöstö n [’ryøstø]Hän teki muutamia ryöstöjä tässä kaupunginosassa. Он совершил в том районе несколько ограблений.

сме’ртная казнь ж kuolemanrangaistus n [’kuoleman’rangaistus]Kuolemanrangaistus on kiistanalainen ja moniselitteinen kysymys. Смертная казнь – это спорная и неоднозначная тема.

тюре’мное заключе’ние с vankeusrangaistus n [’vankeus’rangaistus]Hänet tuomittiin vankeusrangaistukseen. Его приговорили к пожизненному тюремному заключению.

тюрьма’ ж vankila n [’vankila]Mitä hittoa sinä teet? Haluatko joutua vankilaan? Какого чёрта ты творишь? Хочешь отправиться в тюрьму?

тя’жкое преступле’ние с törkeä rikos n [’tørkeæ ’rikos]Murha on törkeä rikos. Убийство – это тяжкое преступление.

уби’йство (челове’ка) с murha n [’murha]Mitä voi olla murhaa huonompaa? Что может быть хуже убийства?

уго’н (захва’т) автомоби’ля м ajoneuvon varastaminen n [’ajo’neuvon ’varastaminen]Autojen varastaminen on monien maiden merkittävä ongelma. Угоны автомобилей – это значительная проблема ряда стран.

хулига’нство с hulinointi n [’hulinointi]Tappeluun osallistuminen on hulinoinnin esimerkki. Участие в драке – это пример хулиганства.

штраф м sakko n [’sak:o]Teidän on maksettava sakko arvoltaan 1000 dollaria. Вам придётся заплатить штраф в 1000 долларов.

* * * * * * * * *

зако’нный п laillinen a [’lail:inen]Älä ole huolehdi, se on täysin laillista! Не волнуйся, это совершенно законно.

ме’лкий (о правонаруше’нии) п lievä a [’lievæ]Se on lievä rikkomus. Это мелкое правонарушение.

отягча’ющий п raskauttava a [’raskaut:ava]Raskauttavat seikat lisäävät rikollisen syyllisyyttä. Отягчающие обстоятельства усугубляют вину лица, совершившего преступление.

противозако’нный п lainvastainen a [’lain’vastainen]Kannabiksen hallussapito on edelleenkin laitonta monissa maissa. Хранение марихуаны по-прежнему противозаконно в большинстве стран.

суро’вый п ankara a [’ankara]Tuomio oli liian ankara. Приговор был слишком суровым.

арестова’ть г pidättää v [’pidæt:æ:]Hänet pidätettiin epäilytettynä murhaan. Он был арестован по подозрению в убийстве.

возбуди’ть де’ло (пресле’довать по суду’ ) г nostaa oikeusjuttu v [’nosta: oikeus’jut:u]He nostivat oikeusjutun omistusoikeutensa palauttamisesta. Они возбудили дело о возвращении себе прав на собственность.

казни’ть г teloittaa v [’teloit:a:]Murhaaja teloitetaan kuukauden kuluttua. Убийца будет казнён через месяц.

оправда’ть г julistaa syyttömäksi v [’julista: sy:t:ømæksi]Tämä mies ensin todettiin syylliseksi, mutta sitten julistettiin syyttömäksi vetoomustuomioistuimessa. Этот человек был сначала признан виновным, но затем оправдан в апелляционной инстанции.

посади’ть в тюрьму’ г panna vankilaan v [’pan:a ’vankila:n]Roisto otetaan kiinni ja pannaan vankilaan. Негодяя поймают и посадят в тюрьму.

LAKI JA OIKEUS [’laki ja’oikeus]

57

ПРИРО’ ДНЫЕ ЗВУ’ КИ LUONNON ÄÄNET [’luon:on ’æ:net]

гром м jyske n [’jyske]

Me kuulimme tykkien jyskettä.

Мы услышали вдалеке гром канонады.

журча’ние с solina n [’solina]

Puron solina rauhoitti.

Журчание ручья действовало успокаивающе.

плеск м loiske n [’loiske]

Kivenjärkäle putosi veteen aiheuttaen suurta loisketta.

Каменная глыба упала в воду с громким плеском.

раска’ты гро’ма мн ukkosen jyrinä n [’uk:osen ’jyrinæ]

Me kuulimme ukkosen jyrinää.

Мы услышали раскаты грома.

хлю’панье с lotina n [’lotina]

Minua ärsytti suoveden lotina kengissäni.

Мне ужасно не нравилось хлюпанье болотной

воды в моих ботинках.

ше’лест м rapina n [’rapina]

Kirjastossa ei kuullut muita ääniä kuin lehtien rapina.

В библиотеке не было слышно ни звука, кроме

шелеста страниц.

э’хо с kaiku n [’kaiku]

Nainen huusi “Hei!” ja kuunteli kaikua.

Она крикнула “привет” и прислушалась к эху.

МЕХАНИ’ ЧЕСКИЕ ЗВУ’ КИ MEKAANISET ÄÄNET [’meka:niset ’æ:net]

глухо’й (тяжёлый) уда’р м läimähdys n

[’læimæhdys]

Säkki putosi ja kuului läimähdys.

Мешок упал с глухим тяжёлым звуком.

гро’хот м jyske n [’jyske]

Raesateessa katon jyske oli kova.

Грохот града по крыше был очень громким.

звон м soitto n [’soit:o]

Meidän pappi sanoo, että kellon soitto karkottaa

paholaista.

Наш священник говорит, что звон колокола

отпугивает демонов.

лязг м kalske n [’kalske]

Ämpäri kaatui ja kuului metallinen kalske.

Ведро упало с металлическим лязгом.

скре’жет м kirskunta n [’kirskunta]

Kuului lukon kirskunta ja ovi avautui.

Раздался скрежет засова, и дверь отворилась.

скрип м narina n [’narina]

Ovesta ei enää tule narinaa.

Дверь больше не издаёт скрипа.

стук м koputus n [’koputus]

Kuului koputus ovelle.

Раздался стук в дверь.

треск м räiske n [’ræiske]

Tulen räiske täytti huoneen.

Треск огня наполнил комнату.

хлопо’к (про’бки, при ло’паньи и т. д.) м

paukahdus n [’paukahdus]

Kun hän avasi pullon, kuului paukahdus.

Когда он открыл бутылку, раздался хлопок.

хруст м narskunta n [’narskunta]

Lumi oli tuore ja kuiva, käveltäessä jalkojen alta kuului

narskunta.

Снег был свежим и сухим, и мы слышали хруст под

ногами.

щелчо’к м napsahdus n [’napsahdus]

Avain kääntyi ja kuului kevyt napsahdus.

Ключ повернулся с лёгким щелчком.

ЗВУ’ КИ ЧЕЛОВЕ’ КА И ЖИВО’ ТНЫХ IHMISEN JA ELÄINTEN TUOTTAMAT ÄÄNET [’ihmisen ja ’elæinten tuot:amat æ:net]

бле’яние с määkinä n [’mæ:kinæ]

Lampaiden määkinää voi kuulla kaikissa paikallisissa

kylissä.

Блеяние овец можно услышать в каждой местной

деревне.

визг м vingunta n [’viŋgunta]

Kuului renkaiden vingunta ja auto äkkiä pysähtyi.

Раздался визг покрышек, и машина внезапно

остановилась.

вой м ulvonta n [’ulvonta]

Kuului yksinäisen suden ulvonta.

Был слышен вой одинокого волка.

вопль м parku n [’parku]

Hän päästi kovan parun ja pötki pakoon.

Она издала громкий вопль и кинулась наутёк.

го’гот (гусе’й) м kaakatus n [’ka:katus]

Minun ikkunani alta kuului hanhien kaakatusta.

Под моим окном слышен гогот гусей.

25 ЗВУ’ КИ

58

ка’рканье с raakunta n [’ra:kunta]Jotkut ihmiset luulevat, että variksen raakunta enteilee vieraan tuloa. Некоторые люди думают, что карканье вороны предвещает приход гостя.

крик м huuto n [’hu:to]Ilon huudoista seinät tärisevät. Крики радости сотрясли стены.

кря’канье с vaakunta n [’va:kunta]Pitääkö paikkansa, ettei ankan vaakunta kaiu? Правда ли, что кряканье утки не отдаётся эхом?

лай м haukunta n [’haukunta]Uusi tietokoneohjelma pystyy luokittelemaan koiran haukunnan. Новая компьютерная программа способна классифицировать лай собаки.

мурлы’канье с kehruu n [’kehru:]Pidätkö kissan kehruusta? Тебе нравится мурлыканье кошки?

пе’ние с laulanta n [’laulanta]Muinaisajoilta ihmiset nauttivat lintujen sointuisasta laulannasta. Мелодичное пение птиц с давних времён ценится людьми.

плач м itku n [’itku]En halua enää kuunnella itkuasi. Я больше не хочу слышать твой плач.

писк м vikinä n [’vikinæ]Hänen unta häiritsi hiiren vikinä. Его сон был потревожен писком мыши.

пыхте’ние с puhina n [’puhina]Kuulen kovaa puhinaa, mutten näe ketään. Я слышу громкое пыхтение, но никого не вижу.

рёв м karjunta n [’karjunta]Leijonan karjunnan kuultuani sydämeni sykki äänekkäästi. От львиного рёва моё сердце гулко застучало.

свист м vihellys n [’vihel:ys]Hämmästyksestä hän päästi vihellyksen. Он издал громкий свист от удивления.

смех м nauru n [’nauru]Kuulen kaikkialla hänen naurua. Повсюду я слышу смех.

хлопо’к (ладо’нями, две’рью и т. д.) м taputus n [’taputus]Sitten seurasivat yleisön suosionosoitukset, kätten taputusta ja kävelykeppien kolahdusta. Затем последовали аплодисменты публики, с хлопаньем в ладони и ударами тростей.

чири’канье с sirkutus n [’sirkutus]Kuuntele lintujen sirkutusta ja lehtien kahinaa. Послушай чириканье птиц и шелест листьев.

чмо’канье с maiskutus n [’maiskutus]Kuului äänekästä huulten maiskutusta, niin kuin joku hörppäsi pullosta. Раздалось громкое чмоканье губ, будто кто-то отхлебнул из бутылки.

шёпот м kuiskutus n [’kuiskutus]Kuulun jonkun kuiskutusta. Я услышал чей-то шёпот.

шипе’ние с sihinä n [’sihinæ]Käärmeen sihinä on kaamea ääni. Шипенье змеи – это жуткий звук.

* * * * * * * * *

гро’мкий п kova a [’kova]Nämä äänet ovat liian kovia korvilleni. Эти звуки слишком громкие для моих ушей.

мя’гкий п pehmeä a [’pehmeæ]Tämä ääni on niin pehmeä ja miellyttävä. Этот звук такой мягкий и приятный.

оглуши’тельный п vihlova a [’vihlova]Tästä moottorista tulee vihlova ääni. Этот двигатель издаёт оглушительный шум.

ти’хий п hiljainen a [’hiljainen]Nainen puhui hiljaisella äänellä. Она говорила тихим голосом.

шу’мный п meluinen a [’meluinen]Kaikki kauppatorit ovat meluisia paikkoja. Любой рынок – это довольно шумное место.

жужжа’ть г surista v [’surista]Suuri joukko kärpäsiä surisi helteisessä ilmassa. Многочисленные мухи жужжали в знойном воздухе.

звуча’ть г soida v [’soida]Kun mestari tuli sisään torvet alkoivat soida. Когда вошёл чемпион, зазвучали трубы.

слу’шать г kuunnella v [’ku:n:el:a]Kuunnellaan musiikkia! Давай послушаем музыку.

слы’шать г kuulla v [’ku:l:a]Kuuletko minua? Ты меня слышишь?

шуме’ть (об автодви’гателях) г jyristä v [’jyristæ]Jossain jyrisee auto. Где-то шумит машина.

ÄÄNET [’æ:net]

59

НАСТО’ ЛЬНЫЕ И’ ГРЫ PÖYTÄPELIT [’pøytæ’pelt]

би’нго с bingo n [’biŋgo]Bingossa voittaa pelaaja, joka saa ensimmäisenä täyteen 5 numeroa samasta rivistä. В бинго победителем считается тот, кто первым закроет 5 чисел в одном ряду.

домино’ с domino pl [’domino]Pidätkö dominoa pelaamisesta? Ты любишь играть в домино?

ка’рты мн kortit pl [’kortit]Hän sekoitti kortit ja alkoi jakaa ne. Он перетасовал карты и начал сдавать.

ко’сти мн noppa n [’nop:a]Heitä noppa! Бросай кости.

кре’стики-но’лики мн ristinolla n, pl [’risti’nolla]Ristinolla on peli, jonka pelaamiseen tarvitaan kynä ja paperia. Крестики-нолики – это игра, в которую играют с карандашом и бумагой.

“Монопо’лия” ж Monopoli (peli)” n [’monopoli]Monopoli on kaupallisesti menestynein peli Yhdysvaltojen historiassa. “Монополия” – это самая коммерчески успешная настольная игра в истории Соединённых Штатов.

на’рды мн backgammon n [’bek’gam:on]Muinaisegyptiläinen peli muistutti backgammonia. Древнеегипетская игра сенет напоминала нарды.

ша’хматы мн shakki n [’ʃak:i]Shakki on paras älypeli. Шахматы – лучшая интеллектуальная игра.

ша’шки мн tammipeli pl [’tam:i’peli]Tammipeliä pelaa kaksi henkeä, jotka istuvat pelitaulun vastakkaisilla puolilla. В шашки играют два человека на противоположных сторонах игровой доски.

КОМПЬЮ’ ТЕРНЫЕ И’ ГРЫ TIETOKONEPELIT [’tieto’kone’pelit]

авиасимуля’тор м lentosimulaattori n [’lento’simula:t:ori]Lentosimulaattori on tietokoneohjelma, jolla simuloidaan lentokoneen ohjausta. Авиасимулятор – это система, задача которой симулировать управление самолётом.

автосимуля’тор м autosimulaattori n [’auto’simula:t:ori]Autosimulaattorit voivat perustua todellisuuteen liittyviin asioihin tai olla pelkkää mielikuvitusta. Автосимуляторы могут основываться на чём-либо из реального мира или быть полностью фантастическими.

арка’да ж kolikkopeli n [’kolik:o’peli]Kolikkopelit edellyttävät usein nopeasti kasvavia vaikeusasteita. Аркады часто предусматривают быстро нарастающие степени сложности.

боеви’к м toiminta peli n [’toiminta’peli]Toimintapelissä pelaaja esiintyy tavallisesti päähahmon virtuaalisena avatarina. В боевике игрок обычно контролирует виртуальный аватар главного героя.

головоло’мка ж palopeli n [’pala’peli]Tetris on suosituimpia palapelejä. “Тетрис” – одна из самых популярных игр-головоломок.

интеракти’вная литерату’ра ж kirjallisuuspeli n [’kirjal:isu:s’peli]Kirjallisuuspelissä pelaajat käyttävät tekstiä ohjatakseen hahmoja. В играх жанра “интерактивная литература” игроки пользуются текстовыми командами, чтобы контролировать персонажей.

квест м seikkailupeli n [’seik:ailu’peli]Seikkailupelin interaktiivisessa tarinassa tärkeintä on pohtia ja ratkoa ongelma. В интерактивной истории квеста главное – исследования и решение головоломок.

космосимуля’тор м avaruuslentosimulaattori n [’avaru:s’lento’simula:t:ori]On olemassa erittäin realistisia avaruuslentosimulaattoripelejä. Существуют очень реалистичные игры-космосимуляторы.

платфо’рмер м tasohyppelypeli n [’taso’hyp:ely’peli]Tasohyppelypeli on peli, jossa pelihahmo hyppää toiselta riippuvalta tasolta toiselle. Характерный элемент игры-платформера – прыжки с одной висящей платформы на другую.

ролева’я игра’ ж roolipeli n [’ro:li’peli]Tässä roolipelissä päähahmolla on miekka alusta lähtien. В этой ролевой игре у главного героя есть меч с самого начала.

симуля’тор жи’зни м elämäsimulaatiopeli n [’elæmæ’simula:t:o’peli]Jotkin elämäsimulaatiopelit edellyttävät kotilemmikkien hoitoa. В некоторых симуляторах жизни предусмотрен уход за домашними питомцами.

симуля’тор по’езда м junasimulaattoripeli n [’juna’simula:t:ori’peli]Kun pelaa junasimulaattoripeliä, voi esiintyä veturinkuljettajana. Когда играешь в симулятор поезда, ты можешь быть машинистом локомотива.

симуля’тор свида’ний м deittipeli n [’deıt:i’peli]Joissakin deittipeleissä on sänkykohtauksia. В некоторых симуляторах свиданий показываются откровенные сцены.

страте’гия ж strategiapeli n [’strategia’peli]Strategiapelissä on tärkeintä saavuttaa aikaan pelin voittoon johtava tavoite tekemällä suunnitelmia ja toteuttamalla ne. В стратегиях упор делается на мышление и умелое планирование для достижения победы.

26 И’ ГРЫ И ИГРУ’ ШКИ

60

такти’ческий шу’тер м taktinen ammuntapeli n [’taktinen ’am:unta’peli]Taktiset ammuntapelit simuloivat tavallisesti todellista taistelua. Тактические шутеры обычно имитируют реалистичное сражение.

фа’йтинг м tappelupeli n [’tap:elu’peli]Tappelupeliä pelatessa pelaaja ohjaa hahmoaan tappelussa toista hahmoa vastaan. Играя в файтинг, игрок участвует в бою один на один с противником.

ДЕ’ ТСКИЕ И’ ГРЫ LASTEN PELIT [’lasten ’pelit]

жму’рки мн sokkoset n [’sok:oset]Sokkosta leikkiessä sokon silmät on peitetty ja hän yrittää saada koskettua muita pelaajia. При игре в жмурки игрок с завязанными глазами старается коснуться других игроков.

кла’ссики мн ruutuhyppely n [’ru:tu’hyp:ely]Tyttö otti liidun palasen ja ryhtyi piirtämään ruutuja ruutuhyppelyjä varten. Девочка взяла кусок мела и принялась чертить клетки для классиков.

пря’тки мн piiloset n [’pi:loset]Piiloset on lasten leikki, jossa toiset menevät piiloon ja toiset etsivät heitä. Прятки – это детская игра, в которой одни прячутся, а другие их ищут.

са’лочки мн rosvo ja poliisi n [’rosvo ja ’poli:si]Lapset juoksevat leikkiessä rosvoa ja poliisia. Дети бегали, играя в салочки.

ИГРУ’ ШКИ LELUT [’lelut]

волчо’к (юла’ ) м hyrrä n [’hyr:æ]Hyrrä on yksi vanhemmista leluista, joka löydettiin arkeologisten kaivausten paikoista. Волчок – это одна из старейших игрушек, найденных на местах археологических раскопок.

констру’ктор м rakennussarja n [’raken:us’sarja]Tämä tyttö pitää paljon vanhemman veljensä rakennussarjasta. Эта девочка обожает конструкторы своего старшего брата.

ку’бик Ру’бика м Rubikin kuutio n [’rubikin ’ku:tio]Rubikin kuutio on kaikkien aikojen myydyin lelu. Кубик Рубика – это самая продаваемая игрушка всех времён.

ку’бики мн rakennuspalikat pl [’raken:us’palikat]Näistä rakennuspalikoista voi rakentaa palatsin tai linnan. Из этих кубиков можно построить дворец или крепость.

ку’кла ж nukke n [’nuk:e]Barbie-nukke on maailman tunnetuin nukke. Кукла Барби – самая знаменитая из кукол, которые когда-либо производились.

лета’ющая таре’лка ж lentävä lautanen n [’lentævæ ’lautanen]Lentäviä lautasia heitetään ja saadaan kiinni. Летающие тарелки бросают и ловят для забавы.

моде’ль по’езда ж leikkijuna n [’leik:i’juna]Tämä on leikkijuna sähkövetureineen. Это модель поезда с электрическим локомотивом.

о’бруч м hulavanne n [’hula’van:e]Hulavannetta pyöritään vyötärön, raajojen ja kaulan ympärillä. Обруч вращают вокруг талии, конечностей или шеи.

плю’шевый ми’шка м nallekarhu n [’nal:e’karhu]Minun tyttäreni ottaa aina sänkyynsä mukaan nallekarhun. Моя дочь всегда ложится в постель со своим плюшевым мишкой.

погрему’шка ж helistin n [’helistin]Vauvan käsissä oli kukonmuotoinen helistin. Малыш держал в руке погремушку в форме петушка.

солда’тики мн lelusotilaat pl [’lelu’sotila:t]Lelusotilas on sotilasta esittelevä pienveistos. Игрушечный солдатик – это миниатюрная статуэтка, изображающая солдата.

* * * * * * * * *

заба’вный п hauska a [’hauska]Tämä leikki on niin hauska. Эта игра такая забавная.

заводно’й п käynnistettävä a [’kæyn:istet:ævæ]Minun pikkupoika on hulluna käynnistettäviin leluihin. Мой сынишка без ума от заводных игрушек.

интере’сный п mielenkiintoinen a [’mielen’ki:ntoinen]Tiedän erään mielenkiintoisen korttipelin. Я знаю одну интересную карточную игру.

развива’ющий п kehittävä a [’kehit:ævæ]Tässä iässä lapset tarvitsevat kehittävät pelit. В этом возрасте детям нужны развивающие игры.

разноцве’тный п erivärinen a [’eri’værinen]Laatikossa on paljon erivärisiä leluautoja. В коробке было полно разноцветных игрушечных машинок.

бе’гать г juosta v [’juosta]Tätä peliä pelatessa juoksee paljon. Играя в эту игру, ты много бегаешь.

вы’играть г voittaa v [’voit:a:]Eilen meidän klubissamme voitin bingossa. Вчера в нашем клубе я выиграла в бинго.

игра’ть г pelata v [’pelata]Miten tätä peliä pelataan? Как играть в эту игру?

проигра’ть г hävitä v [’hævitæ]Pidän sakkia pelaamisesta, mutta häviän aina. Я люблю играть в шахматы, но всегда проигрываю.

пры’гать г hyppiä v [’hyp:iæ]Lapset hyppivät ylös ja alas. Дети прыгали вверх-вниз.

PELIT JA LELUT [’peli ja ’lelut]

61

СТОЛЯ’ РНЫЕ И ПЛО’ ТНИЦКИЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ PUUSEPÄN JA KIRVESMIEHEN TYÖKALUT [’pu:’sepæn ja ’kirves’miehen ’tyø’kalut]

кия’нка ж nuija n [’nuija]Nuija on puisen vasaran laji. Киянка – это разновидность молотка, обычно изготовленная из дерева.

кле’щи мн pihdit pl [’pihdit]Vedin naulan laudasta pihdillä. Я вытащил гвоздь из доски клещами.

лине’йка ж viivoitin n [’vi:voitin]Ota viivoitin ja mittaa tämän kappaleen pituus! Возьми линейку и измерь длину этой штуки.

молото’к м vasara n [’vasara]Vasara on varrellinen työkalu raskaine metalleine päineen. Молоток – это инструмент с тяжёлым металлическим бруском и рукояткой.

ножо’вка ж käsisaha n [’kæsi’saha]Käsisaha on tarkoitettu kovien materiaalien leikkaamiseen. Ножовка – это инструмент для разрезания твёрдых материалов.

пассати’жи мн tongit pl [’toŋgit]Taivuta naula tongeilla. Согни гвоздь пассатижами.

руба’нок м höylä n [’høylæ]Höylä on terällinen työkalu, jolla irrotetaan kappaleen puupinnasta lastua. Рубанок – это инструмент с лезвием, снимающим тонкие слои с деревянной поверхности.

руле’тка (измери’тельная) ж mittanauha n [’mit:a’nauha]Me tarvitsemme mittanauhan mitataksemme pöydän pituuden. Нам нужна рулетка, чтобы измерить длину стола.

стаме’ска ж taltta n [’talt:a]Hän löi talttaa vasaralla. Он стучал по стамеске молотком.

топо’р м kirves n [’kirves]Kirves on raskas metalliterä pitkän varren päässä. Топор – это тяжёлое металлическое лезвие на конце длинной рукоятки.

фуга’нок м tasoitushöylä n [’tasoitus’høylæ]Tehdäkseen pinnan sileäksi tarvitaan tasoitushöylä. Чтобы сделать поверхность гладкой, нам нужен фуганок.

цепна’я пила’ ж moottorisaha n [’mo:t:ori’saha]Ostin moottorisahan. Я завёл цепную пилу.

шерхе’бель м oikohöylä n [’oiko’høylæ]Tee oikohöylällä lauta ohuemmaksi. Сделай доску тоньше с помощью шерхебеля.

СЛЕСА’ РНЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ METALLIMIEHEN TYÖKALUT [’metal:i’miehen ’tyø’kalut]

дрель ж pora n [’pora]Minulla on sähköpora. У меня есть электрическая дрель.

ключ га’ечный м ruuviavain n [’ru:vi’avain]Ruuviavain on työkalu ruuvien kiertämiseksi. Ключ – это инструмент для проворачивания гаек.

ме’тчик м kierteitystappi n [’kierteitys’tap:i]Kierteitystapiksi sanotaan työkalua, jolla tehdään kierre aukkoihin. Инструмент для нарезки резьбы в отверстиях называется метчик.

напи’льник м viila n [’vi:la]Tämä viila on valmistettu korkealaatuisesta teräksestä. Этот напильник сделан из высококачественной стали.

ножо’вка слеса’рная ж metallisaha n [’metal:i’saha]Metallisaha käytetään metallin leikkaamiseen. Слесарная ножовка используется, чтобы резать металл.

отвёртка ж ruuvimeisseli n [’ru:vi’meis:eli]Ruuvimeisseli on käsityökalu, jolla väännetään ruuveja. Отвёртка – это ручной инструмент для проворачивания винтов.

пла’шка ж muotti n [’muot:i]Muotti on työkalu, jolla tehdään kierre varrelle. Плашка – это инструмент для нарезки резьбы на стержень.

разводно’й ключ м jakoavain n [’jako’avain]Jakoavaimen avulla voi vääntää erikokoisia muttereita. С помощью разводного ключа можно откручивать гайки разных размеров.

ра’шпиль м raspi n [’raspi]Raspi on karkea viila. Рашпиль – это грубый напильник.

тиски’ мн ruuvipuristin n [’ru:vi’puristin]Ruuvipuristin on työkalu, jolla työkaluilla käsiteltävät esineet saa pysymään paikallaan. Тиски – это инструмент, предназначенный для того, чтобы крепко зажимать детали.

27 ИНСТРУМЕ’ НТЫ

62

штангенци’ркуль м työntömitta n [’tyøntø’mit:a]Tavallista viivoitinta ei riitä tämän kappaleen mittaamiseksi vaan tarvitaan työntömitta. Простой линейки здесь не достаточно. Нам нужен штангенциркуль.

МАЛЯ’ РНЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ MAALARIN TYÖKALUT [’ma:larin ’tyø’kalut]

ва’лик м tela n [’tela]Levitä maalia telalla. Нанеси краску этим валиком.

кисть ж sivellin n [’sivel:in]Siveltimet voi puhdistaa asetonilla. Кисти можно почистить ацетоном.

краскораспыли’тель м maalisuihke n [’ma:li’suihke]Maalisuihketta käyttämällä pärjäämme nopeammin. С краскораспылителем мы справимся быстрее.

шпа’тель м lasta n [’lasta]Hankaa vanha maali lastalla. Соскреби старую краску шпателем.

ПОРТНО’ ВСКИЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ RÄÄTÄLIN TYÖKALUT [’ræ:tælin ’tyø’kalut]

напёрсток м sormustin n [’sormustin]Ommeltaessa sormustin suojaa neulaa työnnettävää sormea. Напёрсток защищает палец, толкающий иглу во время шитья.

игла’ ж neula n [’neula]Hän yritti saada langan neulaan. Он пытался вдеть нитку в иглу.

но’жницы мн sakset pl [’sakset]Nämä sakset on tarkoitettu paksujen kankaiden leikkaamiseen. Это ножницы для резки толстых тканей.

шве’йная маши’на ж ompelukone n [’ompelu’kone]Pidän parempana ompelukoneen käyttöä. Я предпочитаю пользоваться швейной машиной.

САДО’ ВЫЙ ИНВЕНТА’ РЬ PUUTARHURIN TYÖKALUT [’pu:’tarhurin ’tyø’kalut]

ви’лы мн hanko n [’haŋko]Nainen nosti heinää hangolla. Она подняла сено вилами.

гра’бли мн harava n [’harava]Ota harava ja pane kokoon leikattua ruohoa. Возьми грабли и собери скошенную траву.

лопа’та ж lapio n [’lapio]Lapio on työkalu, joka on tarkoitettu kaivamiseen. Лопата – это инструмент для копания.

моты’га ж hakku n [’hak:u:]Tämä hakku on liian painava sinulle. Эта мотыга слишком тяжёлая для тебя.

сека’тор м oksasakset n [’oksa’sakset]Tämän oksasaksien terät ovat riittävän teräviä. Лезвия этого секатора достаточно остры.

сово’к м rikkalapio n [’rik:a’lapio]Riittää kaksi rikkalapiollista lantaa. Двух совков навоза будет достаточно.

та’чка ж kotikärryt n [’koti’kær:yt]Hän työnsi edessään kotikärryjä. Он толкал перед собой тачку.

тя’пка ж kuokka n [’kuok:a]Rikkaruohon kitkemiseksi minä tarvitsen kuokan. Мне нужна тяпка, чтобы убрать сорняки.

* * * * * * * * *

компа’ктный п pienikokoinen a [’pieni’kokoinen]Nämä työkalut ovat pienikokoisia ja yksinkertaisia käytössä. Эти инструменты компактны и просты в использовании.

необходи’мый п tarvittava a [’tarvit:ava]Meillä on kaikki tarvittavat työkalut. У нас есть все необходимые инструменты.

ну’жный п tarpeellinen a [’tarpe:l:inen]Tämä on kauppa, jossa myydään erilaiset tarpeelliset tavarat. Это магазин, где продаются разные нужные вещи.

поле’зный п kätevä a [’kætevæ]Tämä työkalu on hyvin kätevä erityisesti kun on auto. Этот инструмент очень полезен, особенно если у тебя есть автомобиль.

практи’чный п käytännöllinen a [’kæytæn:øl:nen]Tämä työkalu on hyvin käytännöllinen. Этот инструмент исключительно практичен.

кра’сить г maalata v [’ma:lata]Nyt ryhdyn maalaamaan ulkoseiniä. Теперь я начинаю красить наружные стены.

пили’ть г sahata v [’sahata]Se täytyy sahata ketjusahalla. Это нужно пилить цепной пилой.

ре’зать г leikata v [’leikata]Leikkaa se saksilla. Разрежь это ножницами.

сверли’ть г porata v [’porata]Porasin lautaan neljä reikää. Я просверлил в доске четыре отверстия.

што’пать г paikata v [’paikata]Minä opetan sinua paikkaamaan sukkia. Я научу тебя штопать носки.

TYÖKALUT [’tyø’kalut]

63

РАЗЛИ’ ЧНЫЕ КАЛЕНДАРИ’ ERILAISET KALENTERIT [’erilaiset ’kalenterit]

ацте’кский календа’рь м astekkien kalenteri n [’astek:ien ’kalenteri]Astekkien kalenteri oli mayakalenteri mukauttaminen. Ацтекский календарь представлял собой адаптацию календаря майя.

будди’йский календа’рь м buddhalainen kalenteri n [’bud:halainen ’kalenteri]Buddhalaista kalenteria käytetään Kaakkois-Aasian mannerosassa. Буддийский календарь используется в континентальной Юго-Восточной Азии.

вавило’нский календа’рь м babylonialainen kalenteri n [’babylonialainen ’kalenteri]Babylonialaisen kalenterin mukaan vuosi alkaa keväällä. По вавилонскому календарю год начинался весной.

григориа’нский календа’рь м gregoriaaninen kalenteri n [’gregoria:ninen ’kalenteri]Gregoriaanisen kalenterin otti käyttöön Paavi Gregory XIII vuonna 1582. Григорианский календарь был введён папой Григорием XIII в 1582 году.

древнееги’петский календа’рь м egyptiläinen kalenteri n [’egyptilæinen ’kalenteri]Egyptiläisessä kalenterissa kuukaudet jakautuivat kolmeen viikkoon, jokaisessa viikossa oli 10 päivää. В древнеегипетском календаре месяцы делились на 3 недели по 10 дней каждая.

древнеинди’йский календа’рь м intialainen kalenteri n [’intialainen ’kalenteri]Muinaisaikana käytettyä Intialaista kalenteria muutettiin useita kertoja. Древнеиндийский календарь, использовавшийся в древности, претерпел множество изменений.

евре’йский календа’рь м juutalainen kalenteri n [’ju:talainen ’kalenteri]Juutalaista kalenteria käytetään laskeakseen juutalaisen uuden vuoden ja juutalaisten juhlien päivämäärät. Еврейский календарь используется, чтобы вычислять еврейский Новый год и даты еврейских праздников.

ирла’ндский календа’рь м irlantilainen kalenteri n [’irlantilainen ’kalenteri]Irlantilainen kalenteri on alkuperältään pakanalaisen kelttiläisen järjestelmän jatko. Ирландский календарь – это продолжение кельтской системы, которая имеет языческое происхождение.

исла’мский календа’рь м islamilainen kalenteri n [’islamilainen ’kalenteri]Islamilainen kalenteri perustuu vuoden, jossa on 12 kuukautta ja 354 tai 355 päivää. В основе исламского календаря – 12 лунных месяцев года, состоящего из 354 или 355 дней.

календа’рь ма’йя м mayakalenteri n [’maja’kalenteri]Mayojen kalenteri on mayojen sivilisaation luoma kokonainen kalenterijärjestelmä. Календарь майя – это целая система календарей, созданных цивилизацией майя.

кита’йский календа’рь м kiinalainen kalenteri n [’ki:nalainen ’kalenteri]Kiinalainen kalenteri yhdistää kuukalenterin ja aurinkokalenterin piirteitä. Китайский календарь объединяет элементы лунного календаря с элементами солнечного календаря.

лу’нный календа’рь м kuukalenteri n [’ku:’kalenteri]Kuukalenteri perustuu Kuun vaiheiden vaihtamiseen. Лунный календарь – это календарь, в основе которого лежит период смены фаз Луны.

ри’мский календа’рь м roomalainen kalenteri n [’ro:malainen ’kalenteri]Muinaisaikana roomalaisen kalenterin muoto muuttui useita kertoja. Римский календарь в древние времена изменял свою форму несколько раз.

со’лнечный календа’рь м aurinkokalenteri n [’auriŋko’kalenteri]Aurinkokalenteri on kalenteri, jonka päivämäärät osoittavat Maan asemaa kiertäessään Aurinkoa ympäri. Солнечный календарь – это календарь, даты которого указывают на положение Земли в процессе вращения вокруг Солнца.

францу’зский республика’нский календа’рь м ranskalainen vallankumouskalenteri n [’ranskalainen ’val:an’kumous’kalenteri]Ranskan hallitus käytti ranskalaista vallankumouksellista kalenteria noin 12 vuotta. Французский республиканский календарь использовался французским правительством примерно 12 лет.

эфио’пский календа’рь м etiopialainen kalenteri n [’etiopialainen ’kalenteri]Etiopialainen kalenteri perustuu aikaisempaan aleksanderaiseen eli koptilaiseen kalenteriin. В основе эфиопского календаря лежит более ранний александрийский, или коптский, календарь.

юлиа’нский календа’рь м juliaaninen kalenteri n [’julia:ninen ’kalenteri]Julius Caesar otti käyttöön juliaanisen kalenterin vuonna 46 EKr. Юлианский календарь был введён Юлием Цезарем в 46 году до н.э.

ВРЕМЕНА’ ГО’ ДА VUODENAJAT [’vuoden’ajat]

весна’ ж kevät a [’kevæt]Kevät on vuoden aika talven ja kesän välillä. Весна – это время года между зимой и летом.

зима’ ж talvi n [’talvi]Talvella tavallisesti sataa lunta. Зимой здесь обычно идёт снег.

28 КАЛЕНДА’ РЬ

64

ле’то с kesä n [’kesæ]Kesällä lähden lomalle. Летом я езжу в отпуск.

о’сень ж syksy n [’syksy]Syksy on vuoden aika, jolloin lehtien väri muuttuu ja marjat kypsyvät. Осень – это время года, когда листья меняют цвет и созревают плоды.

МЕ’ СЯЦЫ KUUKAUDET [’ku:’kaudet]

а’вгуст м elokuu n [’elo’ku:]Elokuu on vuoden kahdeksas kuukausi. Август – это восьмой месяц года.

апре’ль м huhtikuu n [’huhti’ku:]Se tapahtui huhtikuun seitsemäntenä oista päivänä. Это произошло семнадцатого апреля.

дека’брь м joulukuu n [’joulu’ku:]Uusi toimisto avataan joulukuussa. Новый офис откроется в декабре.

ию’ль м heinäkuu n [’heinæ’ku:]Hän on alkanut tehdä työtä täällä viimevuoden heinäkuussa. Она начала здесь работать в июле прошлого года.

ию’нь м kesäkuu n [’kesæ’ku:]Kesäkuu on kesän ensimmäinen kuukausi. Июнь – первый месяц лета.

май м toukokuu n [’touko’ku:]Toukokuu on lempikuukauteni. Май – мой любимый месяц.

март м maaliskuu n [’ma:lis’ku:]Meidän seuduilla lumi alkaa sulaa maaliskuussa. В нашем регионе снег начинает таять в марте.

ноя’брь м marraskuu n [’mar:as’ku:]Olen syntynyt marraskuussa. Я родился в ноябре.

октя’брь м lokakuu n [’loka’ku:]He menivät naimisiin lokakuussa. Они поженились третьего октября.

сентя’брь м syyskuu n [’sy:s’ku:]Syyskuu on syksyn ensimmäinen kuukausi. Сентябрь – первый месяц осени.

февра’ль м helmikuu n [’helmi’ku:]Helmikuussa sairastui flunssaan. В феврале я подхватил простуду.

янва’рь м tammikuu n [’tam:i’ku:]Tavallisesti tammikuu on kylmä kuukausi. Как правило, январь – это холодный месяц.

ДНИ НЕДЕ’ ЛИ VIIKONPÄIVÄT [’vi:kon’pæivæt]

воскресе’нье с sunnuntai n [’sun:un’tai]Sunnuntai on vapaapäivä monissa maailman maissa. Воскресенье считается нерабочим днём во многих странах мира.

вто’рник м tiistai n [’ti:st’tai]Sairastuin tiistaina. Я заболел во вторник.

понеде’льник м maanantai n [’ma:nan’tai]Maanantai on vaikea päivä. Понедельник – день тяжёлый.

пя’тница ж perjantai n [’perjan’tai]Jumalan kiitos, tänään on jo perjantai! Слава богу, сегодня пятница.

среда’ ж keskiviikko n [’keski’vi:k:o]Hän tulee keskiviikkona. Он приедет в среду.

суббо’та ж lauantai n [’lauan’tai]Hän lähti viime lauantaina. Она уехала в прошлую субботу.

четве’рг м torstai n [’tors’tai]Torstai on viikon neljäs päivä. Четверг – это четвёртый день недели.

* * * * * * * * *

арифмети’ческий п aritmeettinen a [’aritme:t:inen]Aritmeettinen kalenteri on kalenteri, joka perustuu tiukkoihin sääntöihin. Арифметический календарь – это календарь, который основан на своде строгих правил.

астрономи’ческий п astronominen a [’astronominen]Astronominen kalenteri perustuu jatkuvaan seurantaan. Астрономический календарь основан на постоянных наблюдениях.

дре’вний п muinainen a [’muinainen]Jotkut muinaiset kalenterit synkronisoitiin Venuksen liikkumiseen. Некоторые древние календари были синхронизированы с движением Венеры.

по’лный п täydellinen a [’tæydel:inen]Täydelliset kalenterit mahdollistavat jokaisen päivän nimitystä, epätäydelliset eivät. Полные календари делают возможным дать название каждому дню, а неполные календари – нет.

совреме’нный п nyky- a [’nyky]Nykyaikana me käytämme gregoriaanista kalenteria. В современное время мы пользуемся григорианским календарём.

зака’нчиваться г loppua v [’lop:ua]Vuosi loppuu joulukuun 31. lopussa. Год заканчивается в конце 31 декабря.

называ’ть г nimittää v [’nimit’æ:]Muinaissaksalaiset nimittivät viikonpäivät saksalaisten pakanajumalien kunniaksi. Древние германцы назвали дни недели в честь языческих германских богов.

начина’ться г alkaa v [’alka:]Vuosi alkaa tammikuun 1. päivänä. Год начинается 1 января.

продолжа’ться г kestää v [’kestæ:]Nykykalenterin tavallinen vuosi kestää 365 päivää. Невисокосный год современного календаря продолжается 365 дней.

ука’зывать г merkitä v [’merkitæ]Tähän kalenteriin on merkitty uskontojuhlien päivät. Этот календарь указывает даты религиозных праздников.

KALENTERI [’kalenteri]

65

ЖА’ НРЫ ФИ’ ЛЬМОВ ELOKUVIEN GENRET [’elo’kuvien ’genret]

анимацио’нный фильм м animaatioelokuva n [’anima:tio’elo’kuva]Ensimmäinen täysipitkä animaatioelokuva tehtiin Argentiinassa vuonna 1917. Первый полнометражный анимационный фильм был снят в Аргентине в 1917 году.

биографи’ческий фильм м elämäkertaelokuva n [’elæmæ’kerta’elo’kuva]Tiedätkö elämäkertaelokuvia Abraham Lincolnista? Ты знаешь какие-нибудь биографические фильмы про Авраама Линкольна?

боеви’к м toimintaelokuva n [’toiminta’elo’kuva]Toimintaelokuva on alkanut kehittyä itsenäisenä genrenä 1970-luvulla. Боевик как самостоятельный жанр начал развиваться в 1970-х годах.

ве’стерн м western n [’vestern]Western on tarina cowboyista, hevosista ja laukausten vaihdoista. Вестерн – это история о ковбоях, лошадях и перестрелках.

вое’нный фильм м sotaelokuva n [’sota’elo’kuva]Oliver Stonen Nuoret sotilaat on parhaimpia sotaelokuvia. “Взвод” Оливера Стоуна – один из лучших военных фильмов.

га’нгстерский фильм м gangsterielokuva n [’gangsteri’elo’kuva]Se on gangsterielokuva Chicagon viinatrokareista. Это гангстерский фильм про чикагских бутлегеров.

детекти’вный фильм м rikoselokuva n [’rikos’elo’kuva]Sherlock Holmes kuvattiin monissa rikoselokuvissa. Шерлок Холмс был изображён в великом множестве детективных фильмов.

документа’льный фильм м dokumenttielokuva n [’dokument:i’elo’kuva]Kuvaamme dokumenttielokuvaa Japanin kulttuurista. Мы снимаем документальный фильм о японской культуре.

дра’ма ж draamaelokuva n [’dra:ma’elo’kuva]Komedianäyttelijän esiintyminen draamaelokuvan pääroolissa on näyttelijätyön kannalta rohkea askel. Сыграть главную роль в драме – это смелый шаг для комедийного актёра.

коме’дия ж komediaelokuva n [’komedia’elo’kuva]Pidätkö parempana komedia- vai tragediaelokuvaa? Ты предпочитаешь комедию или трагедию?

короткометра’жный фильм м lyhytelokuva n [’lyhyt’elo’kuva]Lyhytelokuva on elokuva, joka kestää 20:sta 40 minuuttiin. Короткометражный фильм – это фильм продолжительностью от 20 до 40 минут.

мелодра’ма ж melodraamaelokuva n [’melodra:ma’elo’kuva]Menestynein melodraamaelokuva on Titanic. Самый успешный фильм-мелодрама – это “Титаник”.

музыка’льный фильм м musikaalielokuva n [’musika:li’elo’kuva]Se on katkelma vanhasta musikaalielokuvasta, jossa on tanssiva Fred Astaire. Это фрагмент старого музыкального фильма с танцующим Фредом Астером.

приключе’нческий фильм м seikkailuelokuva n [’seik:ailu’elo’kuva]Seikkailuelokuvien yleinen aihe on piilotettujen aarteiden tai hylättyjen kaupunkien etsiminen. Поиски спрятанных сокровищ или затерянного города – типичная тема приключенческих фильмов.

три’ллер м trillerielokuva n [’tril:eri’elo’kuva]Alfred Hitchcock oli psykologisen trillerielokuvan monien uusien keinojen uranuurtaja. Альфред Хичкок стал пионером множества приёмов в жанре психологического триллера.

фантасти’ческий фильм ж tieteiselokuva n [’tieteis’elo’kuva]Joidenkin tieteiselokuvien budjetit ovat valtavan suuria. Бюджеты некоторых фантастических фильмов огромны.

фильм для дете’й м lastenelokuva n [’lasten’elo’kuva]Lastenelokuva voi kertoa muustakin kuin lapsista. Фильм для детей может быть снят не обязательно о детях.

фильм у’жасов м kauhuelokuva n [’kauhu’elo’kuva]Olen liian nuori katsoaksesi kauhuelokuvaa. Ты слишком юн, чтобы смотреть фильм ужасов.

фильм-катастро’фа м katastrofielokuva n [’katastrofi’elo’kuva]Vähän aikaa sitten katsoin katastrofielokuvan valtavasta maanjäristyksestä. Недавно я смотрел фильм-катастрофу о мощном землетрясении.

фэ’нтези с fantasiaelokuva n [’fantasia’elo’kuva]Fantasiaelokuvissa kerrotaan tavallisesti maagisista, yliluonteisista tapahtumista. В фильмах фэнтези обычно присутствуют магические, сверхъестественные события или экзотические вымышленные миры.

СЪЁМОЧНАЯ ГРУ’ ППА KUVAUSRYHMÄ [’kuvaus’ryhmæ]

актёр м näyttelijä n [’næyt:elijæ]Elokuvassa näyttelee ainakin kolme tähtinäyttelijää. В фильме будут участвовать по меньшей мере три суперзнаменитых актёра.

актри’са ж näyttelijätär n [’næyt:elijætær]Hän unelmoi näyttelijättären ammatista. Она мечтает стать актрисой.

29 КИНО’ И ВИ’ ДЕО

66

ассисте’нт режиссёра м ohjaajan assistentti n [’ohja:jan ’as:istent:i]Ensimmäinen ohjaajan assistentti auttaa elokuvan tuotantopäällikköä ja ohjaajaa. Первый ассистент режиссёра помогает директору фильма и режиссёру.

гримёр м meikkaaja-maskeeraaja n [’meık:a:ja ’maske:ra:ja]Meikkaaja-maskeeraaja voi naamioida näyttelijän nuoremman tai vanhemman näköiseksi. Гримёр может сделать так, чтобы актёр выглядел моложе или старше.

дире’ктор м tuotantopäällikkö n [’tuotanto’pæ:l:ik:ø]Tuotantopäällikkö vastaa elokuvan tuotannosta. Директор заведует физическими аспектами производства.

каскадёр м sijaisnäyttelijä n [’sijais’næyt:elijæ]Sijaisnäyttelijä suorittaa vaaralliset kohtaukset. Каскадёр – это тот, кто исполняет какие-либо опасные трюки.

костюме’р м puvustaja n [’puvustaja]Puvustaja vastaa näyttelijöiden pukujen valitsemisesta. Костюмер ответствен за всю одежду, которую надевают актёры.

опера’тор м kameramies n [’kamera’mies]Me katsoimme, kuinka kameramies kuvasi kohtausta. Мы наблюдали, как оператор снимает сцену.

продю’сер м tuottaja n [’tuot:aja]Tuottaja luo perustan elokuvan tuottamiseksi. Продюсер создаёт условия для создания фильмов.

режиссёр м elokuvaohjaaja n [’elo’kuva’ohja:ja]Elokuvaohjaaja vastaa elokuvan luovista puolista. Режиссёр отвечает за творческие аспекты фильма.

худо’жник-постано’вщик м lavastaja n [’lavastaja]Lavastaja suunnittelee lavastuksen esteettisesti ja rakenteellisesti. Художник-постановщик следит за эстетическими и структурными деталями.

СРЕ’ ДСТВА ДЛЯ ПРОСМО’ ТРА ФИ’ ЛЬМОВ ELOKUVALAITTEISTO [’elo’kuva’lait:eisto]

видеокассе’ та ж videokasetti n [’video’kaset:i]Laita videokasetti VHS-soittimeen. Вставь видеокассету в видеомагнитофон.

видеомагнитофо’н м VHS-soitin n [’ve:ho:se:’soitin]Onko sinulla VHS-soitin? У тебя есть видеомагнитофон?

DVD-диск м DVD-levy n [’de:ve:de’levy]Tämä elokuva on julkaistu DVD-levyllä. Этот фильм уже вышел на DVD-диске.

кинопрое’ктор м elokuvaprojektori n [’elo’kuva’projektori]Minun ystävälläni on kotielokuvaprojektori. У моего друга есть домашний кинопроектор.

прои’грыватель DVD-ди’сков м DVD-levysoitin n [’de:ve:de’levy’soitin]Nykyään DVD-soittimet on tavallinen laite. В наше время проигрыватели DVD-дисков – обычная вещь.

КИНОТЕА’ ТР ELOKUVATEATTERI [’elo’kuva’teat:eri]

киноза’л м elokuvasali n [’elo’kuva’sali]Tässä elokuvateatterissa on kolme elokuvasalia. В этом кинотеатре три кинозала.

кре’сло с tuoli n [’tuoli]Tuolipaikkani numero on 36. Моё кресло номер 36.

фойе’ с aula n [’aula]Aulasta me ostimme popcornia. В фойе мы купили попкорн.

экра’н м valkokangas n [’valko’kangas]Haluaisin katsoa tätä elokuvaa uudestaan isolla valkokankaalla. Я хотел бы посмотреть этот фильм снова на большом экране.

* * * * * * * * *

интере’сный п mielenkiintoinen a [’mielen’ki:ntoinen]Jännäri tuskin kiinnostaisi häntä. Я не думаю, что боевик будет ей интересен.

класси’ческий п klassinen a [’klas:inen]Se on loistava klassinen elokuva. Это великолепный классический фильм.

немо’й п mykkä a [’myk:æ]Minulla on Charlie Chaplinin mykkäelokuvien kokoelma. У меня есть коллекция немых фильмов Чарли Чаплина.

ску’чный п ikävä a [’ikævæ]Jotkut sanovat, että tämä elokuva on ikävä, mutta minä pidän siitä. Некоторые говорят, что этот фильм скучный, но мне он очень нравится.

чёрно-бе’лый п mustavalkoinen a [’musta’valkoinen]Ennen oli vain mustavalkoisia elokuvia. Было время, когда существовали только чёрно-белые фильмы.

дубли’ровать г dubata v [’dubata]Tämä elokuva on dubattu venäjäksi. Фильм дублирован на русский язык.

пока’зывать г esittää v [’esit:æ:]Tätä elokuvaa esitetään tiistaina. Этот фильм покажут во вторник.

режисси’ровать г ohjata v [’ohjata]Kuka ohjaa tätä elokuvaa? Кто будет режиссировать этот фильм?

смотре’ть г katsoa v [’katsoa]Minun naapuri on hullu, hän katsoo 5 elokuvaa päivässä! Мой сосед – сумасшедший: иногда он смотрит по 5 фильмов в день!

снима’ть г kuvata v [’kuvata]Minun ystävät yrittävät kuvata amatöörielokuvan. Мои друзья пытаются снять любительский фильм.

ELOKUVA JA VIDEO [’elo’kuva ja ’video]

67

ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

а’втор м tekijä n [’tekijæ]Me haastattelimme tämän kirjan tekijää. Мы взяли интервью у автора этой книги.

брошю’ра ж kirjanen n [’kirjanen]Kirjanen on pienikokoinen ohut paperikantinen kirja. Брошюра – это небольшая тонкая книжка в бумажной обложке.

глава’ ж luku n [’luku]Romaani koostuu 50 luvusta. Роман разделён на 50 глав.

изда’ние с painos n [’painos]Tämä on romanin kolmas painos. Это третье издание романа.

кни’га ж kirja n [’kirja]Ensi kuussa kustantamo julkaisee 25 uutta kirjaa. В следующем месяце наше издательство издаст 25 новых книг.

мя’гкая обло’жка ж pehmeä kansi n [’pehmeæ ’kansi]Se on halvempi julkaisu pehmeässä kannessa. Это более дешёвое издание в мягкой обложке.

переплёт м kannet n [’kan:et]Vain harva ostaja voisi ostaa kirjan, jonka kannet ovat niin upeita. Мало кто из покупателей может позволить себе книгу в таком роскошном переплёте.

писа’ тель м kirjailija n [’kirjailija]Tämän kirjailijan suosio on kasvussa. Этот писатель становится всё более и более популярным.

страни’ца ж sivu n [’sivu]Tässä kirjassa 1094 sivua. Эта книга содержит 1094 страницы.

суперобло’жка ж päällyslehti n [’pæ:l:ys’lehti]Päällyslehti on kirjan irrallinen kansilehti. Суперобложка – это съёмная внешняя обложка книги.

твёрдый переплёт ж kova kansi n [’kova ’kansi]Kirja kovassa kannessa maksaa enemmän. Чтобы купить хорошую книгу в твёрдом переплёте, придётся потратить больше.

ти’тульный лист м nimilehti n [’nimi’lehti]Kirjan nimilehti oli konstikkaan koristeellinen. Титульный лист книги был затейливо разукрашен.

часть ж osa n [’osa]Kirjan kaikki kolme osaa ovat yhtä hyviä. Все три части книги одинаково хороши.

ЛИТЕРАТУ’ РНЫЕ ФО’ РМЫ KIRJALLISUUDEN MUODOT [’kirjal:isu:den ’muodot]

по’весть ж novelli n [’novel:i]Novelli on lyhyempi kuin romaani. Повесть короче, чем роман.

расска’з м kertomus n [’kertomus]O’Henry oli erinomainen kirjoittamaan kertomuksia. О’Генри был великолепным мастером рассказа.

рома’н м romaani n [’roma:ni]Tämä romaani on aika pitkä. Этот роман довольно длинный.

стихотворе’ние/поэ’ма с/ж runo n [’runo]Tämä on meidän kuuluisan runoilijan runokokoelma. Это сборник стихотворений нашего известного поэта.

ЛИТЕРАТУ’ РНЫЕ ТЕ’ ХНИКИ KIRJALLISUUDEN TEKNIIKKA [’kirjal:isu:den ’tekni:k:a]

поэ’зия ж runous n [’runous]Loppusointua käytetään runoudessa ja lauluissa. Рифму используют в поэзии и песнях.

про’за ж proosa n [’pro:sa]Proosa on arkipäivän puhetta muistettavan sepittelyn muoto. Проза – это форма сочинительства, напоминающая повседневную речь.

ЛИТЕРАТУ’ РНЫЕ ЖА’ НРЫ KIRJALLISUUDEN GENRET [’kirjal:isu:den ’genret]

ба’сня ж eläinsatu n [’elæin’satu]Monien eläinsatujen kirjoittajaksi oletetaan Aesopia. Многие античные басни приписываются Эзопу.

беллетри’стика ж kaunokirjallisuus n [’kauno’kirjal:isu:s]Hänen isänsä on kirjoittanut suosittuja kaunokirjallisuuden teoksia. Её отец – автор популярной беллетристики.

биогра’фия ж elämänkertomus n [’elæmæn’kertomus]Me suunnittelemme tunnettujen ihmisten elämänkertomusten julkaisemista. Мы планируем издавать биографии знаменитых людей.

детекти’в м salapoliisiromaani n [’sala’poli:si’roma:ni]Hän lukee vain salapoliisiromaaneja. Он не читает ничего, кроме детективов.

истори’ческая про’за ж historiallinen proosa n [’historial:inen ’pro:sa]On paljon historiallista proosaa Muinais-Roomasta. Существует много исторической прозы, посвящённой Древнему Риму.

любо’вный рома’н м rakkausromaani n [’rak:aus’roma:ni]Kirjakapassa on muutamaa hyllyä täynnä rakkausromaanikirjallisuutta. Несколько полок в магазине было заставлено любовными романами.

30 КНИГОИЗДА’ НИЕ

68

мемуа’ры мн muistelmat pl [’muistelmat]Vanha kenraali alkoi kirjoittaa muistelmiaan. Старый генерал начал писать свои мемуары.

приключе’нческий рома’н м seikkailuromaani n [’seik:ailu’roma:ni]Alexandre Dumas kirjoitti paljon seikkailuromaaneja. Александр Дюма написал много приключенческих романов.

публици’стика ж sanomalehtikirjallisuus n [’sanoma’lehti’kirjal:isu:s]Missä tässä kaupassa on sanomalehtikirjallisuuden osasto? Где в этом магазине отдел публицистики?

ска’зка ж satu n [’satu]Se on kuvitettu satukirja. Это сборник сказок с цветными иллюстрациями.

три’ллер м trilleri n [’tril:eri]Pidän Stephen Kingin psykologisista trillereistä. Мне нравятся психологические триллеры Стивена Кинга.

фанта’стика ж fantastinen kirjallisuus n [’fantastinen ’kirjal:isu:s]Fantastinen kirjallisuuden genre on kehittynyt 1900-luvulla. Жанр фантастики развился в 20-м веке.

фэ’нтези с fantasia n [’fantasia]John Tolkien on ehkä tunnetuin fantasia-genren kirjailija. Джон Толкиен, вероятно, самый известный автор книг в жанре фэнтези.

эссе’ с essee n [’es:e:]Romaanien lisäksi tämä kirjailija on kirjoittanut muutamaa esseetä. Помимо романов этот писатель написал ряд литературных эссе.

ПЕРСОНА’ Л ИЗДА’ ТЕЛЬСТВА KUSTANTAMON HENKILÖKUNTA [’kustantamon ’henkilø’kunta]

верста’льщик м taittaja n [’tait:aja]Taittajan toimi on vapaa. Должность верстальщика вакантна.

гла’вный реда’ктор м päätoimittaja n [’pæ:’toimit:aja]Tämä on kustantamomme päätoimittaja. Это главный редактор нашего издательства.

корре’ктор м oikaisulukija n [’oikaisu’lukija]Oikaisulukijat korjaavat kielioppi-, kirjoitus- ja välimerkkivirheitä. Корректоры исправляют грамматику, орфографию и пунктуацию.

перево’дчик м kääntäjä n [’kæ:ntæjæ]On vaikeaa löytää pätevän sanskritin kääntäjän. Нелегко найти высококвалифицированного переводчика с санскрита.

реда’ктор-рецензе’нт м arvostelutoimittaja n [’arvostelu’toimit:aja]Arvostelutoimittaja tutkii hakemuksia ja lukujen malleja sekä ehdottaa käsikirjoituksia julkaistavaksi. Редактор-рецензент изучает заявки и образцы глав и делает предложения о публикации рукописей.

техни’ческий реда’ктор м teknillinen toimittaja n [’teknil:inen ’toimit:aja]Tämä neiti on meidän uusi teknillinen toimittaja. Эта девушка – наш новый технический редактор.

худо’жественный реда’ктор м taiteellinen toimittaja n [’taite:l:inen ’toimit:aja]Mitä asioita hoitaa taiteellinen toimittaja? Чем занимается художественный редактор?

* * * * * * * * *

интеллектуа’льный п intellektuelli a [’intel:ektuel:i]Intellektuellin kirjallisuuden teoksena tämä kirja myydään hyvin. Для интеллектуальной литературы эта книга продаётся хорошо.

захва’тывающий п jännittävä a [’jæn:it:ævæ]Tämä romaani on todellinen jännittävä kirjallisuuden teos. Этот роман по-настоящему захватывающее произведение литературы.

филосо’фский п filosofinen a [’filosofinen]Nainen pitää filosofisista romaaneista. Ей нравятся философские романы.

популя’рный п suosittu a [’suosit:u]Hän osaa ennustaa, mistä käsikirjoituksesta tulee suosittu kirja. Он умеет определять, какая рукопись станет популярной книгой.

хо’дкий (в пла’не прода’ж) п menestys- a [’menestys]Tarvitsen viime kuukauden menestyskirjojen luettelon. Мне нужен список самых ходких книг прошлого месяца.

иллюстри’ровать г kuvittaa v [’kuvit:a:]Tätä kirjaa kuvittaa tunnettu taidemaalari. Книга будет иллюстрирована известным художником.

печа’тать г painaa v [’paina:]Tämä kone voi painaa 60 sivua minuutissa. Эта машина может печатать 60 страниц в минуту.

писа’ть г kirjoittaa v [’kirjoit:a:]Mitä te kirjoitatte nyt? Что вы сейчас пишете?

публикова’ть г julkaista v [’julkaista]Tämä yritys julkaisee kouluoppikirjoja. Эта фирма публикует учебники для школ.

редакти’ровать г toimittaa v [’toimit:a:]Toimitan kaikki teidän kirjanne. Я буду редактировать все ваши книги.

KIRJANKUSTANNUS [’kirjan’kustan:us]

69

ТИ’ ПЫ КОМПЬЮ’ ТЕРОВ TIETOKONETYYPIT [’tieto’kone’ty:pit]

встро’енный компью’тер м sulautettu tietokone n [’sulautet:u ’tieto’kone]Sulautetut tietokoneet on ohjelmoitu johonkin tiettyyn tarkoitukseen. Встроенные компьютеры запрограммированы для какой-то специфической задачи.

лэпто’п м läppäri n [’læp:æri]Läppärit ovat pienikokoisia ja kevyitä. Лэптопы – компактные и лёгкие.

мэйнфре’йм м suurtietokone n [’suur’tieto’kone]Suurtietokoneet ovat isoja tietokoneita, joita käytetään liiketoimintasovelluksiin tai palvelimena. Мэйнфреймы – это большие компьютеры, используемые для управления бизнесом или в качестве сервера.

насто’льный компью’тер м pöytätietokone n [’pøytæ’tieto’kone]Pöytätietokoneita käytetään monissa kodissa. Настольные компьютеры используются во многих домах.

суперкомпью’тер м supertietokone n [’super’tieto’kone]Sotilasviranomaiset käyttävät tehokkaasti supertietokoneita. Военные агентства – очень активные пользователи суперкомпьютеров.

КОМПОНЕ’ НТЫ КОМПЬЮ’ ТЕРА TIETOKONEEN KOMPONENTIT [’tieto’kone:n’komponentit]

графи’ческая ка’рта ж graafinen kortti n [’gra:finen kort:i]Graafinen kortti mahdollistaa visuaalista suunnittelua. Графическая карта помогает компьютеру создавать визуальные эффекты.

дисково’д ги’бких ди’сков м levykeasema n [’levyke’asema]Levykeasema on tietokoneen osa, joka lukee levykettä. Дисковод гибких дисков – это часть компьютера, которая считывает информацию с дискет.

жёсткий диск м kiintolevy n [’ki:nto’levy]Kiintolevyn kiekolle tallennetaan magneettisesti tietoa. В жёстких дисках используется магнит для хранения информации.

звукова’я ка’рта ж äänikortti n [’æ:ni’kort:i]Äänikortti on asennettavissa emolevylle. Звуковую карту можно добавить к материнской плате.

клавиату’ра ж näppäimistö n [’næp:æimistø]Näppäimistö on tarkoitettu kirjainten ja numeroiden syöttämiseen. Клавиатура позволяет пользователю вводить в компьютер буквы и цифры.

микрочи’п м mikrosiru n [’mikro’siru]Mikrosiru on hyvin hauras. Микрочип очень хрупок.

монито’р м näyttöpääte n [’næyt:ø’pæ:te]Joitakin näyttöpäätteitä voi käyttää televisiona. Некоторые модели компьютерных мониторов могут использоваться как телевизор.

мышь ж hiiri n [’hi:ri]Tietotekniikassa hiiri on osoitinlaite. В компьютерной технике мышь – это указательное устройство.

операцио’нная систе’ма ж käyttöjärjestelmä n [’kæyt:ø’jærjestelmæ]Käyttöjärjestelmä mahdollistaa ohjelmien toimintaa. Операционная система – это то, что нужно, чтобы на компьютерах работали программы.

осна’стка (компью’тера) ж laitteisto n [’lait:eisto]Sinun on tullut aika vaihtaa tietokoneesi laitteistoa. Тебе пора поменять часть оснастки твоего компьютера.

програ’ммное обеспе’чение с tietokoneohjelma n [’tieto’kone’ohjelma]Microsoft tuottaa maailman suosituimmat tietokoneohjelmat. Компания “Майкрософт” производит самое популярное программное обеспечение в мире.

систе’мная (матери’нская) пла’та ж emolevy n [’emo’levy]Emolevy on tietokoneen keskeinen osa. Системная плата – это самая “центральная” часть компьютера.

центра’льный проце’ссор м keskussuoritin n [’keskus’suoritin]Keskussuoritin on kaikkien tietokoneiden tärkeä osa. Центральный процессор – это важная часть каждого компьютера.

экра’н м näyttö n [’næyt:ø]Minulla on uusi näyttöpääte, jossa on litteä näyttö. У меня есть новый монитор с плоским экраном.

ИНТЕРНЕ’ Т INTERNET [’ınternet]

блог м blogi n [’blogi]Blogi on päiväkirjan tai henkilökohtaisen kirjan tyyppinen kotisivu. Блог – это сайт типа дневника или личного журнала.

бра’узер (веб-обозрева’тель) м selain n [’selain]Selain on tietokoneohjelma, jonka avulla löytyvät kotisivut Internetista. Браузер – это компьютерная программа, позволяющая находить сайты в Интернете.

веб-се’рвер м verkkopalvelin n [’verkko’palvelin]Verkkopalvelimet voivat ylikuormittua ruuhkautuneen verkkoliikenteen takia. Веб-серверы могут перегружаться из-за слишком насыщенного сетевого трафика.

31 КОМПЬЮ’ ТЕР И ИНТЕРНЕ’ Т

70

веб-страни’ца ж sivusto n [’sivusto]Sivuston graafiseen kuvastamiseen tarvitaan verkkoselain. Для графического отображения веб-страницы нужен браузер.

веб-фо’рум м keskustelualue n [’keskustelu’alue]Löysin mielenkiintoisen keskustelualueen koiraihmisille. Я нашёл интересный веб-форум для любителей собак.

ви’рус м virus n [’virus]Tarvitsen virussuojan. Мне нужна защита от вирусов.

Всеми’рная паути’на ж World Wide Web [’vøld ’vaid ’veb]World Wide Webin keksi vuonna 1989 Tim Bernes-Lee. Всемирная паутина была изобретена в 1989 году Тимом Бернерсом-Ли.

гиперте’кст м hyperteksti n [’hyper’teksti]Hyperteksti on tietokoneen näyttämä teksti hyperlinkkeineen. Гипертекст – это текст, показываемый компьютером, со ссылками на другие тексты.

обме’н фа’йлами м tiedostonjako n [’tiedoston’jako]Tiedostonjako mahdollistaa tiedon jakamista saataville. Обмен файлами – это практика, делающая файлы доступными для других пользователей.

поиско’вая систе’ма ж hakukone n [’haku’kone]Rambler ja Google ovat hakukoneita. Rambler и Google – это поисковые системы.

пото’ковое ви’део с suoratoisto n [’suora’toisto]Suoratoisto on pakatun tiedon siirtotapa Internetitse. Потоковое видео – это содержимое, посылаемое в сжатом виде через Интернет.

речева’я по’чта ж vastaajapalvelu n [’vasta:ja’palvelu]Internet-vastaajapalvelut tarjoavat laajoja mahdollisuuksia. Интернет-службы речевой почты предлагают вам значительные возможности.

сайт м nettisivu n [’net:i’sivu]Käy yrityksemme nettisivuilla! Посетите сайт нашей компании.

сетева’я игра’ ж verkkopeli n [’verk:o’peli]Pidän parempina verkkopelejä. Я предпочитаю сетевые игры.

сеть ж tietoverkko n [’tietoverk:o]Internet on tietoverkkojen verkko. Интернет – это сеть компьютерных сетей.

спам м roskaposti n [’roska’posti]Miten pääsee irti roskapostista? Как избавиться от спама?

ссы’лка ж linkki n [’liŋk:i]Tämä on mielenkiintoinen nettisivu linkkeineen vastaavanlaisiin sivustoihin. Это интересный сайт со ссылками на аналогичные сайты.

удалённый до’ступ м etäkäyttö n [’etæ’kæyt:ø]Tämä tarkoittaa henkilökohtaisen tietokoneen etäkäyttöä kaukaa. Это означает удалённый доступ к вашему персональному компьютеру отовсюду.

чат м chatti n [’tsat:i]Chatti on virtuaalinen tila netissä, jossa ihmiset voivat kokoontua ja keskustella. Чат – это виртуальное место в Интернете, где люди могут собираться и “разговаривать”.

электро’нная комме’рция ж verkkokauppa n [’verk:o’kaup:a]Amazon.com, Inc. on kansainvälinen verkkokauppaa harjoittava yritys. Amazon.com, Inc – это международная компания, занятая электронной коммерцией.

электро’нная по’чта ж sähköposti n [’sæhkø’posti]Voimme pitää yhteyttä sähköpostitse. Мы можем связаться по электронной почте.

* * * * * * * * *

высокоскоростно’й п nopea a [’nopea]Tarjoamme nopeaa Internet-yhteyttä. Мы предлагаем вам высокоскоростную связь с Интернетом.

мо’щный п tehokas a [’tehokas]Tehokas tietokone maksaa paljon. Мощный компьютер стоит дорого.

персона’льный п henkilökohtainen a [’henkilø’kohtainen]Teidän täytyy osata käyttää henkilökohtaista tietokonetta. Вы должны уметь пользоваться персональным компьютером.

портати’вный п kannettava a [’kan:et:ava]Haluan ottaa mukaani kannettavan tietokoneen. Я хочу взять с собой портативный компьютер.

цифро’вой п digitaali a [’digita:li]Minun veljeni on työssä digitaalitekniikan liikkeessä. Мой брат работает в магазине цифровой техники.

выполня’ть г suorittaa v [’suorit:a:]Kuinka nopeasti modernit tietokoneet voivat suorittaa laskutehtäviä? Насколько быстро современные компьютеры могут выполнять вычисления?

зави’снуть г kaatua v [’ka:tua]Tietokoneeni on taas kaatunut. Мой компьютер снова завис.

обраба’тывать г käsitellä v [’kæsitel:æ]Tietokoneet käsittelevät tietoja. Компьютеры обрабатывают данные.

ска’чивать г ladata v [’ladata]Tänään olen ladannut suosikkibändini uudet laulut. Сегодня я скачал новые песни моей любимой группы.

храни’ть г tallettaa v [’tal:et:a:]Kovalevylle voi tallettaa paljon tietoja. Жёсткий диск может хранить массу информации.

TIETOKONE JA INTERNET [’tieto’kone ja ’internet]

71

ВСЕЛЕ’ ННАЯ MAAILMANKAIKKEUS [’ma:ilman’kaik:eus]

астеро’ид м asteroidi [’asteroidi]Asteroidit ovat pieniä planeettoja Marsin and Jupiterin välillä. Астероиды – это малые планеты между Марсом и Юпитером.

бе’лый ка’рлик м valkoinen kääpiö [’valkoinen ’kæ:piø]Valkoinen kääpiö on kuuma tähti, jonka elinikä on loppumaisillaan. Белый карлик – это горячая звезда, срок существования которой близок к концу.

большо’й взры’в м iso purkaus [’iso ’purkaus]Ison purkauksen teorian mukaan Maailmankaikkeus on edelleenkin laajentumassa. Теория большого взрыва предполагает, что Вселенная по-прежнему расширяется.

гала’ктика ж linnunratajärjestelmä [’lin:nun’rata’jærjestelmæ]Linnunratajärjestelmä on suuri tähtirykelmä. Галактика – это крупное скопление звёзд.

звезда’ ж tähti [’tæhti]Tähti on avaruudessa palava suuri kaasumassa. Звезда – это очень большая масса газа, горящего в космосе.

кваза’р м kvasaari [’kvasa:ri]Kvasaari on hyvin kirkas kappale, jonka alkuperä on tuntematon. Квазар – это очень яркий объект, природа которого в точности не известна.

коме’та ж pyrstötähti [’pyrstø’tæhti]Pyrstötähti on pallo, joka koostuu pääasiassa jäästä. Комета – это шар, в основном состоящий изо льда.

кра’сный ка’рлик м punainen kääpiö [’punainen ’kæ:piø]Punainen kääpiö on pieni ja melko kylmä tähti. Красный карлик – это небольшая и относительно холодная звезда.

метео’р м meteori [’meteori]Meteori on avaruudessa lentävä pieni osa materiaa. Метеор – это небольшая частица материи, летающая в космосе.

плане’та ж planeetta [’plane:t:a]Onko elämää muilla planeetoilla? Есть ли жизнь на других планетах?

пульса’р м pulsari [’pulsari]Pulsari on tähtimäinen tavallisesti näkymätön kappale, joka lähettää radiosignaaleja. Пульсар – это объект типа звезды, который обычно не виден, но посылает радиосигналы.

сверхгига’нт м ylijättiläinen [’yli’jæt:ilæinen]Ylijättiläiset kuuluvat suurimpiin tähtiin. Сверхгиганты относятся к самым массивным звёздам.

сверхно’вая звезда’ ж supernova [’super’nova]Supernova on tähden räjähdys. Сверхновая звезда – это взрыв звезды.

светово’й год м valovuosi [’valo’vuosi]Yksi valovuosi on noin 10 biljoonaa kilometriä. Один световой год – это примерно 10 триллионов километров.

созве’здие с tähdistö [’tæhdistø]Tähdistöjen esimerkkejä ovat Otava, Orion and Andromeda. Примеры созвездий – это Большая Медведица, Орион и Андромеда.

спу’тник м satelliitti [’satel:i:t:i]Satelliitti on taivaankappale, joka kiertää radallaan toisen kappaleen ympäri. Спутник – это любой объект, который в космосе вращается по орбите вокруг другого объекта.

субгига’нт м alijättiläinen [’ali’jæt:ilæinen]Alijättiläiset ovat Auringon kaltaisia tai Aurinkoa massiivisempia. Субгиганты подобны Солнцу или несколько массивнее Солнца.

тума’нность ж tähtisumu [’tæhti’sumu]Tähtisumu on tähtien välinen sumupilvi. Туманность – это межзвёздное облако пыли.

чёрная дыра’ ж musta aukko [’musta ’auk:o]Musta aukko on taivaankappale, jonka vetovoima on poikkeuksellisen suuri. Чёрная дыра – это космический объект с исключительно высокой силой притяжения.

СО’ ЛНЕЧНАЯ СИСТЕ’ МА AURINKOKUNTA [’auriŋko’kunta]

Вене’ра ж Venus [’venus]Venuksen pinta on kova ja kivinen. Венера имеет твёрдую каменистую поверхность.

Земля’ ж Maa [’ma:]Maa on miljoonien kasvi- ja eläinlajien elinympäristö. Земля – это место обитания миллионов видов растений и животных.

Луна’ ж Kuu [’ku:]Kuun koko on noin neljännes Maan kokoa. Размер Луны составляет примерно четверть размера Земли.

Марс м Mars [’mars]On tietoa siitä, että Marsilla on primitiivistä bakteerielämää. Существуют сведения, указывающие на существование на Марсе примитивной жизни в форме бактерий.

Мерку’рий м Merkurius [’merkurius]Merkurius on Aurinkoa lähin planeetta. Меркурий – это ближайшая к Солнцу планета.

Непту’н м Neptunus [’neptunus]Neptunus on Aurinkokunnan neljänneksi suurin planeetta. Нептун – это четвёртая по величине планета Солнечной системы.

32 КО’ СМОС

72

Плуто’н м Pluto [’pluto]Pluto on kääpiöplaneetta. Плутон – это планета-карлик.

Сату’рн м Saturnus [’saturnus]Saturnusta ympyröivät valtavat renkaat avaruudessa lentävästä. Сатурн окружён огромными кольцами из материи, летающей в космосе.

Ура’н м Uranus [’uranus]Lämpötila Uranuksella on -197 °C. Температура на Уране минус 197 градусов по Цельсию.

Юпи’тер м Jupiter [’jupiter]Jupiteria pidetään kaasujättiläisenä. Юпитер считается газовым гигантом.

КОСМОНА’ ВТИКА KOSMONAUTIIKKA [’kosmonauti:k:a]

астрона’вт м astronautti [’astronaut:i]Neil Armstrong on tunnettu amerikkalainen astronautti. Нил Армстронг – знаменитый американский астронавт.

иску’сственный спу’тник м tekokuu [’teko’ku:]Sputnik 1 oli Maan ensimmäinen tekokuu. “Спутник 1” был первым искусственным спутником Земли.

косми’ческий кора’бль м avaruusalus [’avaru:s’alus]Avaruusalus voi kuljettaa ihmisiä ja tavaroita Maan ilmakehän ulkopuolella. Космический корабль может перевозить людей и грузы за пределами земной атмосферы.

космодро’м м avaruuslentokenttä [’avaru:s’lento’kent:æ]Avaruuslentokenttä on kenttä, josta laukaistaan avaruusaluksia. Космодром – это место для запуска космических кораблей.

космона’вт м avaruuslentäjä [’avaru:s’lentæjæ]Avaruuslentäjä Juri Gagarin oli ensimmäinen avaruudessa käynyt ihminen. Космонавт Юрий Гагарин стал первым человеком в космосе.

орбита’льная ста’нция ж avaruusasema [’avaru:s’sasema]Avaruusasema Mir toimi 15 vuotta. Орбитальная станция “Мир” работала в течение 15 лет.

полёт м avaruuslento [’avaru:s’lento]Avaruuslento alkaa tavallisesti raketin laukaisemisesta. Космический полёт, как правило, начинается с запуска ракеты.

раке’та-носи’тель ж kantoraketti [’kanto’raket:i]Proton on Venäjän kantoraketti. “Протон” – это российская ракета-носитель.

скафа’ндр м avaruuspuku [’avaru:s’puku]Avaruudessa matkustaessa ihmiset käyttävät avaruuspukuja. Скафандр надевается людьми, когда они путешествуют в космосе.

спуска’емый аппара’т м avaruuskapseli [’avaru:s’kapseli]Miehitetyssä avaruuskapselissa on oltava kaikki arkielämää varten. Пилотируемые спускаемые аппараты должны иметь всё необходимое для повседневной жизни.

стыко’вка ж telakointi [’telakointi]Kahden avaruusaluksen telakointi on onnistunut. Стыковка двух космических кораблей прошла успешно.

* * * * * * * * *

бесконе’чный п ääretön [’æ:retøn]Voitko kuvitella, että maailmankaikkeus on ääretön? Ты можешь представить себе, что Вселенная бесконечна?

беспило’тный п miehittämätön [’miehit:æmætøn]Buran avaruussukkulan ainoa lento oli miehittämätön. Единственный полёт корабля “Буран” был беспилотным.

внеземно’й п Maan ulkopuolinen [’maan ’ulko’puolinen]Onko Maan ulkopuolista elämää? Существует ли внеземная жизнь?

косми’ческий п avaruus- [’avaru:s]Planeetat ovat muodostuneet avaruuspölystä. Планеты сформировались из космической пыли.

пилоти’руемый п miehitetty [’miehitet:y]Mir oli kiertoradalla vakituisesti toiminut miehitetty avaruusasema. “Мир” был постоянно действующей пилотируемой орбитальной станцией.

враща’ться по орби’те г kiertää [’kiertæ:]Maa kiertää Aurinkoa soikealla radalla. Земля вращается вокруг Солнца по овальной орбите.

выходи’ть в откры’тый ко’смос г suorittaa avaruuskävely [’suorit:a: avaru:s’kævely]Avaruuslentäjät suorittavat avaruuskävelyn huomenna. Космонавты выйдут в открытый космос завтра.

запуска’ть г laukaista [’laukaista]Raketti laukaistiin avaruuteen huhtikuun 12. päivänä. Ракета была запущена в космос 12 апреля.

иссле’довать г tutkia [’tutkia]Tämä satelliitti tutkii Kuun syvimpiä kraattereita. Этот спутник будет исследовать самые глубокие кратеры Луны.

притя’гиваться г vetää [’vetæ:]Miksi satelliitteja ei vedä Maahan vaan ne pysyvät kiertoradalla? Почему спутники не притягиваются к Земле, а остаются на орбите?

AVARUUS [’avaru:s]

73

МЕ’ БЕЛЬ KALUSTEET [’kaluste:t]

буфе’т м astiakaappi n [’astia’ka:p:i]Sinun lempikuppisi on täällä, astiankaapissa. Твоя любимая чашка здесь, в буфете.

стол м pöytä n [’pøytæ]Minä tarvitsen koko seinän pituisen keittiöpöydän. Мне нужен кухонный стол вдоль всей стены.

столе’шница ж taso n [’taso]Tämä taso on kiveä. Эта столешница сделана из камня.

табуре’т м jakkara n [’jak:ara]Nuo ovat erityiset keittiöjakkarat. Это специальные табуреты для кухни.

я’щик выдвижно’й м laatikko n [’la:tik:o]Ota lusikka oikeasta laatikosta. Возьми ложку из правого ящика.

ОБОРУ’ ДОВАНИЕ VARUSTEET [’varuste:t]

бле’ндер м tehosekoitin n [’teho’sekoitin]Tehosekoittimella voi valmistaa keittoja, kastikkeita, mehuja yms. С помощью блендера можно готовить супы, соусы, соки и т. д.

ва’фельница ж vohveliraudat n [’vohveli’raudat]Vohveliraudat koostuvat kahdesta nivelraudasta. Обычно вафельница состоит из двух металлических панелей на шарнирах.

весы’ мн vaaka n [’va:ka]Onko sinulla vaaka punnitakseen sokeria? У тебя есть весы, чтобы взвесить сахар?

духо’вка ж uuni n [’u:ni]Pane piirakka uuniin. Ставь пирог в духовку.

кран м hana n [’hana]Modernikeittiössä on oltava tiskiallas sekä kuuman ja kylmän veden hanat. В современной кухне должны быть мойка и краны с горячей и холодной водой.

микроволно’вая печь ж mikroaaltouuni n [’mikro’a:lto’u:ni]Lämmitetään hampurilaiset mikroaaltouunissa. Давай разогреем гамбургеры в микроволновой печи.

ми’ксер м sekoitin n [’sekoitin]Sekoitin on laite, jolla sekoitetaan aineksia. Миксер – это прибор, в котором смешиваются продукты.

морози’льная ка’мера ж pakastin n [’pakastin]Tuoretta lihaa on säilytettävä pakastimessa. Свежее мясо нужно хранить в морозильной камере.

плита’ ж hella n [’hel:a]Minun keittiössä on hella, jossa on neljä hellareikää. На плите в моей кухне четыре конфорки.

посудомо’ечная маши’на ж astianpesukone n [’astian’pesu’kone]Nykyään monilla on astianpesukoneita kotona. В наше время во многих домах есть посудомоечные машины.

ра’ковина ж tiskiallas n [’tiski’al:as]Tiskiallas on tukkeutunut. Раковина засорилась.

сливна’я по’лка ж kaatoallas n [’ka:to’al:as]Kaatoallas on osa tiskiallasta. Сливная полка – это часть раковины.

суши’лка для посу’ды ж astiankuivausteline n [’astian’kuivaus’teline]Astiankuivausteline on jo täynnä. Сушилка для посуды уже полная.

то’стер м leivänpaahdin n [’leivæn’pa:hdin]Ostin uuden sähköisen leivänpaahtimen. Я приобрёл новый электрический тостер.

холоди’льник м jääkaappi n [’jæ:ka:p:i]Jääkaapissa pitäisi olla vähän oliiviöljyä. В холодильнике должно быть немного оливкового масла.

КУ’ ХОННАЯ У’ ТВАРЬ KEITTIÖKALUSTO [’keit:iø’kalusto]

горшо’чек м ruukku n [’ru:k:u]Tätä ruokaa laitetaan ruukussa. Это блюдо готовится в горшочке.

доска’ для ре’зки хле’ба ж leivänleikkuulauta n [’leivæn’leik:u:’lauta]Älä leikkää leipää pöydällä. Ota leivänleikkuulauta. Не режь хлеб на столе. Возьми доску для резки хлеба.

жаро’вня ж paistinastia n [’paistin’astia]Jotkin modernit paistinastiat sopivat käytettäväksi uunissa. Некоторые современные жаровни приспособлены для использования в духовке.

кастрю’ля ж kattila n [’kat:ila]Keitto on keltaisessa kattilassa. Суп – в жёлтой кастрюле.

33 КУ’ ХНЯ

74

консе’рвный нож м tölkinavaaja n [’tølkin’ava:ja]Ota tölkiavaaja ja avaa tölkit! Возьми консервный нож и открой банки.

ло’жка-шумо’вка ж reikälusikka n [’reikæ’lusik:a]Reikälusikka on lusikka, jossa on monta reikää. Ложка-шумовка – это ложка с множеством дырочек.

лопа’тка (ку’хонная) ж lapio n [’lapio]Nostakaa pihvin reuna lapiolla, tarkistaaksenne onko se kypsä. Приподнимите край бифштекса лопаткой, чтобы посмотреть.

му’сорное ведро’ с roskaämpäri n [’roska’æmpæri]Heitä munankuori roskaämpäriin. Брось яичную скорлупу в мусорное ведро.

нож м vetsi n [’veitsi]Keittiössä on erikokoisia veitsiä. В кухне у нас есть ножи разных размеров.

поло’вник м kauha n [’kauha]Kauha on iso ja syvä lusikka, jolla on pitkä kahva. Половник – это большая глубокая ложка с длинной ручкой.

полоте’нце с astiapyyhke n [’astian’py:hke]Kuivaa lautaset millä tahansa niistä astianpyyhkeistä. Вытирай тарелки любым из этих полотенец.

про’тивень м leivinpelti n [’leivin’pelti]Tämän ruoan tekemiseen tarvitaan leveä leivinpelti. Чтобы приготовить это блюдо, нам нужен широкий противень.

решётка-гриль ж grilliritilä n [’gril:i’ritilæ]Onko sinulla grilliritilä? У тебя есть решётка-гриль?

си’то с seula n [’seula]Seula erottaa tarvittavat osaset tarpeettomasta aineesta. Сито отделяет нужные частицы от ненужного материала.

сковорода’ ж paistinpannu n [’paistin’pan:u]Varo! Paistinpannu on kuuma. Осторожно, сковорода горячая.

сковорода’ с ру’чкой ж kahvallinen paistinpannu n [’kahval:inen paistin’pan:u]Tämä kahvallinen paistinpannu on ruostumatonta terästä. Эта сковорода с ручкой сделана из нержавеющей стали.

сковорода’-вок ж vuoka n [’vuoka]Vuoka sopii hyvin kiinalaisen ruoan valmistamiseen. Сковорода-вок хорошо подходит для приготовления китайских блюд.

скорова’рка ж painekattila n [’paine’kat:ila]

Painekattilat ovat tavallisesti alumiinia tai

ruostumatonta terästä.

Скороварки обычно делают из алюминия или

нержавеющей стали.

соте’йник м muhennuspannu n [’muhen:us’pan:u]

Muhennuspannu on eräänlainen pannu.

Сотейник – это род сковородки.

ча’йник м teepannu n [’te:’pan:u]

Vesi kiehuu teepannussa.

Чайник кипит.

* * * * * * * * *

оснащённый п varustettu a [’varustet:u]

Meidän keittiö on varustettu kaikella tarvittavalla

kalustolla.

Наша кухня полностью оснащена всеми нужными

вещами.

просто’рный п tilava a [’tilava]

Teillä on niin tilava keittiö!

Какая просторная кухня!

совреме’нный п moderni a [’moderni]

Modernissa keittiössä on oltava moderni kalusto.

В современной кухне должно быть современное

оборудование.

удо’бный п kätevä a [’kætevæ]

Kaikki keittiömme ovat hyvin käteviä.

Все наши кухни очень удобны.

чи’стый п puhdas a [’puhdas]

Keittiössä kaiken täytyy olla puhdasta.

В кухне всё должно быть чистым.

вытира’ть г pyyhkäistä v [’py:hkæistæ]

Ota liina ja pyyhkäise pöytä!

Возьми тряпку и вытри стол.

гото’вить (еду’ ) г laittaa (ruokaa) v [’lait:a: (’ruoka:)]

Mennään keittiöön ja laitetaan jotakin ruokaa.

Пойдём в кухню и приготовим что-нибудь.

есть г syödä v [’syødæ]

Me syömme tavallisesti aamiaista keittiössä.

Обычно мы едим завтрак в кухне.

мыть г tiskata v [’tiskata]

Tykkään tiskaamisesta.

Я люблю мыть посуду.

чи’стить г puhdistaa v [’puhdista:]

Puhdista hella erikoispuhdistusaineella.

Почисти плиту специальной жидкостью.

KEITTIÖ [’keit:iø]

75

ДЕТА’ ЛИ ЛИЦА’ KASVOJEN OSAT [’kasvojen ’osat]

бакенба’рды мн poskiparta pl [’poski’parta]Poskiparta oli ennen muodissa. Бакенбарды были в моде в прежние времена.

борода’ ж parta n [’parta]Hän kasvattaa itselleen partaa. Он отращивает бороду.

бровь ж kulmakarva n [’kulma’karva]Hänellä oli tiheät pensasmaiset kulmakarvat. У него были густые кустистые брови.

ве’ко с luomi n [’luomi]Hänen luomensa olivat puoliksi laskeneet. Его веки были полуопущены.

ве’рхняя губа’ ж ylähuuli n [’ylæ’hu:li]Ylähuulellani on karvoja enemmän kuin pitäisi. На моей верхней губе больше волос, чем нужно.

глаз м silmä n [’silmæ]Hänellä on siniset silmät. У неё голубые глаза.

ко’жа ж iho n [’iho]Lääkäri tutki naisen kasvoihon kuntoa. Врач изучил состояние кожи её лица.

лоб м otsa n [’otsa]Otsa on silmien yläpuolella ja hiusten alapuolella oleva kasvojen osa. Лоб – это часть лица над глазами и под волосами.

ни’жняя губа’ ж alahuuli n [’ala’hu:li]Lapsi nyrpisti alahuulta. Ребёнок выпятил нижнюю губу.

ноздря’ ж sierain n [’sierain]Hänen sieraimensa pullistuivat. Его ноздри раздувались.

нос м nenä n [’nenæ]Hän löi minua nenään. Он стукнул меня по носу.

перено’сица ж nenänjuuri n [’nenæn’ju:ri]Epäilen, että nenänjuureni on poikki. Боюсь, у меня сломана переносица.

подборо’док м leuka n [’leuka]Hänen leukaa peitti täysin parta. Его подбородок был полностью скрыт бородой.

ресни’ца ж silmäripsi n [’silmæ’ripsi]Tytöllä oli pitkät ja kauniit silmäripset. У неё были длинные красивые ресницы.

рот м suu n [’su:]Älä pane sitä suuhun! Не клади это в рот!

скула’ ж poskipää n [’poski’pæ:]Poskipää on luu posken yllä ja juuri silmän alla. Скула – это кость над щекой, как раз под глазом.

усы’ мн viikset n [’vi:kset]Hänellä oli ohuet viikset. Он носил тоненькие усики.

у’хо с korva n [’korva]Älä huuda korvaani! Не надо мне так кричать в ухо.

щека’ ж poski n [’poski]Mies suuteli naista poskelle. Он поцеловал её в щёку.

НЕДОСТА’ ТКИ КО’ ЖИ IHON PUUTTEET [’ihon’pu:t:e:t]

жи’рность ко’жи ж ihon rasvaisuus n [’ihon ’rasvaisu:s]Kuinka voisin vähentää ihoni rasvaisuutta? Как мне уменьшить жирность кожи?

круги’ под глаза’ми мн silmänalukset pl [’silmæn’alukset]Minun mustat silmänalukseni voivat pelottaa ketä tahansa. Эти круги под глазами у меня могут напугать любого.

морщи’на ж ryppy n [’ry:p:y]Vanhuksen kasvoissa oli syviä ryyppyjä. У старика на лице были глубокие морщины.

су’хость ко’жи ж ihon kuivuus n [’ihon ’kuivu:s]Haluaisin päästä eroon ihoni kuivuudesta. Я хочу избавиться от сухости кожи.

угрева’я сыпь ж näppylä n [’næp:ylæ]Näppylöiden syynä on ihoinfektio, jonka aiheuttavat talirauhasten muutokset. Угревая сыпь – это кожная инфекция, вызванная изменениями в сальных железах.

КОСМЕТИ’ ЧЕСКИЕ СРЕ’ ДСТВА IHONHOITOTUOTTEET [’ihon’hoito’tuot:e:t]

блеск для губ м huulikiilto n [’hu:li’ki:lto]Huulikiilto valmistetaan nestemäisenä tai pehmeäaineisena. Блеск для губ производится в виде жидкости или мягкого вещества.

гель м geeli n [’ge:li]Missä on minun suihkugeelipullo? Где мой флакон с гелем для душа?

гигиени’ческая пома’да ж huulibalsami n [’hu:li’balsami]Jotkin huulibalsamit sisältävät vitamiineja. Некоторые гигиенические помады содержат витамины.

34 ЛИЦО’ И КОСМЕ’ ТИКА

76

губна’я пома’да ж huulipuna n [’hu:li’puna]Huulipuna tekee huulet kirkkaammiksi. Губная помада предназначена для придания губам яркости.

каранда’ш для брове’й м kulmakarvakynä n [’kulma’karva’kynæ]Käytä mustaa kulmakarvakynää. Воспользуйтесь чёрным карандашом для бровей.

каранда’ш для подво’дки век м silmärajauskynä n [’silmæ’rajaus’kynæ]Silmärajauskynällä saadaan aikaan erilaisia esteettisiä illuusioita. Карандаш для подводки век может создавать разнообразные эстетические иллюзии.

ко’нтурный каранда’ш для губ м huulirajauskynä n [’hu:li’rajaus’kynæ]Huulirajauskynää käytetään huulipunan laittamisen jälkeen. Контурный карандаш для губ используется после нанесения помады.

крем м voide n [’voide]Se on vaikea valita oikea kasvovoide. Нелегко выбрать подходящий крем для лица.

лосьо’н м kasvovesi n [’kasvo’vesi]Tämä kasvovesi tuoksuu hyvältä. Этот лосьон очень приятно пахнет.

накладны’е ресни’цы мн tekoripset pl [’teko’ripset]Ehkä minun kannattaisi käyttää tekoripsiä? Может быть, мне стоит пользоваться накладными ресницами?

пома’да для объёма губ ж huulten volyymia lisäävä huulipuna n [’hu:lien voly:mia lisæ:væ hu:li’puna]Huulten volyymia lisäävää huulipuna käytetään lisätäkseen huulten täyteläisyyttä. Помада для объёма губ используется для того, чтобы губы выглядели полнее.

пу’дра ж puuteri n [’pu:teri]Jos iho on kiiltää liiaksi, käytetään puuteria. Если твоя кожа слишком блестит, воспользуйся пудрой.

румя’на мн poskipuna n [’poski’puna]Naiset käyttävät poskipunaa punatakseen poskia. Женщины пользуются румянами, чтобы подрумянить щёки.

те’ни для век мн silmäluomiväri n [’silmæ’luomi’væri]Luomiväriä laitetaan luomiin ja kulmakarvojen alle. Тени для век наносятся на веки и под бровями.

тона’льный крем м värivoide n [’væri’voide]Värivoiteella voi peittää luomia kasvoissa. Тональный крем может скрывать пятна на лице.

тушь для ресни’ц ж ripsiväri n [’ripsi’væri]Tarvitsen hyvänlaatuisen ripsivärin hoitoaineineen. Мне нужна высококачественная тушь для ресниц с “питанием для ресниц.”

* * * * * * * * *

бле’дный п kalpea a [’kalpea]Olet liian kalpea. Твоё лицо слишком бледное.

гла’дкий п sileä a [’sileæ]Hänen ihonsa on sileä kuin lapsen iho. У неё кожа гладкая, как у ребёнка.

декорати’вный п koristeellinen a [’koriste:l:inen]Monet kosmetiikkavalmistajat jakavat tuotteensa koristeellisiin ja hoitotuotteisiin. Многие производители различают декоративную косметику и косметику для ухода.

краси’вый п kaunis a [’kaunis]Meidän kosmetiikka takaa kauniin ulkonäön. Красивая внешность с нашей косметикой гарантирована.

привлека’тельный п viehättävä a [’viehæt:ævæ]Neuvo minua, miten käyttäisin kosmetiikkaa näyttääkseni viehättävältä. Научи меня пользоваться косметикой, чтобы выглядеть привлекательной.

втира’ть г hieroa v [hieroa]Hiero kevyesti voidetta ihoon. Потихоньку втирайте крем в кожу.

кра’ситься г meikata v [’meikata]Hän alkaa meikata heti herättyään. Она начинает краситься, как только проснётся.

нама’зывать г levittää v [’levit:æ:]Levitä tasaisesti värivoidetta. Равномерно намазывайте тональный крем.

опола’скивать г huuhdella v [’hu:hdel:a]Poista liinalla ylimääräistä voidetta ja huuhtele kasvot. Удалите лишний крем салфеткой и ополосните лицо.

придава’ть толщину’ г tehdä tiheämmäksi v [’tehdæ ’tiheæm:æksi]Laadukas ripsiväri tekee teidän ripsinne tiheämmiksi. Вы можете придать ресницам большую толщину с помощью качественной туши для ресниц.

KASVOT JA KOSMETIIKKA [’kasvot ja ’kosmeti:k:a]

77

ИНТЕРЬЕ’ Р И ОБСЛУ’ ЖИВАНИЕ SISUSTUS JA PALVELUT [’sisustus’ ja ’palvelut]

ка’сса ж kassa n [’kas:a]

Missä on kassa? Где касса?

касси’р м kassanhoitaja n [’kas:an’hoitaja]

Kassanhoitaja laski rahaa.

Кассирша считала деньги.

манеке’н м mallinukke n [’mal:i’nuk:e]

Katso tätä mallinukkea. Pidän tällaisesta puvusta.

Взгляни на этот манекен. Мне нравится этот

костюм.

приме’рочная ж sovituskoppi n [’sovitus’kop:i]

Sovituskoppi on vasemmalla.

Примерочная – слева.

продаве’ц м miesmyyjä n [’mies’my:ja]

Myyjä sattui olemaan solmioasiantuntija.

Продавец оказался большим специалистом

по галстукам.

продавщи’ца ж naismyyjä n [’nais’my:ja]

Naismyyjä esitteli meille muutamaa käsineparia.

Продавщица показала нам несколько пар

перчаток.

распрода’жа ж alennusmyynti n [’alen:us’my:nti]

Isossa mainoksessa luki ALENNUSMYYNTI. “РАСПРОДАЖА” – было написано на большой

вывеске.

самообслу’живание с itsepalvelu n [’itsepalvelu]

Tämä on itsepalvelumyymälä. Это магазин самообслуживания.

ОТДЕ’ ЛЫ OSASTOT [’osastot]

ве’рхняя оде’жда ж ylävaatteet n [’ylæ’va:t:e:t]

Täältä ostaa ylävaatteita. Здесь вы можете купить верхнюю одежду.

вя’заная оде’жда ж neuleet pl [’neule:t]

Neuleet ja muut lämpimät vaateet löytyvät sieltä.

Вязаные изделия и другая тёплая одежда вон там.

га’лстуки мн solmiot pl [’solmiot]

Missä on solmio-osasto? Где отдел галстуков?

головны’е убо’ры мн päähineet n [’pæ:hine:t]

Kilvessä luki “Päähineet”. На табличке было написано “Головные уборы”.

де’ тская оде’жда ж lasten vaatteet n [’lasten ’va:t:e:t]Lasten vaateosastossa uudistettiin valikoimat. В отделе детской одежды было обновление ассортимента.

джи’нсы мн farkut pl [’farkut]Tässä tavaratalossa on hyvä farkkuosasto. В этом магазине очень хороший отдел джинсов.

же’нская оде’жда ж naisten vaatteet n [’naisten ’va:t:e:t]Oikealla on naistenvaateosasto. А справа женская одежда.

мужска’я оде’жда ж miesten vaatteet n [’miesten ’va:t:e:t]Miesten vaateosasto on loppupäässä. Отдел мужской одежды – в дальнем конце.

ни’жнее бельё с alusvaatteet n [’alus’va:t:e:t]Alusvaateosasto on täällä. Нижнее бельё – тут.

носки’ мн sukat pl [’sukat]Sukkavalikoima ei ole iso. Выбор носков здесь не очень большой.

ночно’е бельё с yöpuvut n [’yø’puvut]Me lisättiin erityisen yöpukuosaston. Мы добавили специальный отдел ночного белья.

о’бувь ж kengät n [’keŋgæt]Onko tässä kaupassa kenkäosasto? В этом магазине есть отдел обуви?

оде’жда для до’ма ж kotivaatteet n [’koti’va:t:e:t]Meidän kotivaateosastosta löytyy laaja valikoima aamutakkeja. В нашем отделе одежды для дома вы можете найти широкий выбор халатов.

перча’тки мн käsineet pl [’kæsine:t]Tästä voi ostaa käsineitä. Здесь вы можете купить перчатки.

пла’тья мн mekot pl [’mekot]Leninkiosastossa on tarjolla yli 500 erilaista mekkomallia. В отделе платьев имеется более 500 разных моделей.

ремни’ мн vyöt pl [’vyøt]Näin pyörivän vyöhenkarin. Я увидел вращающуюся вешалку для ремней.

спорти’вная оде’жда ж urheiluvaatteet n [’urheilu’va:t:e:t]Tässä myymälän osastossa myydään urheiluvaatteet. В этой части магазина продаётся спортивная одежда.

35 МАГАЗИ’ Н ОДЕ’ ЖДЫ

78

су’мки мн käsilaukut pl [’kæsi’laukut]Kuinka hyvä käsilaukkuvalikoima! Какой хороший выбор сумок!

шо’рты и купа’льные костю’мы мн sortsit ja uimapuvut pl [’sortsit ja ’uima’puvut]Kilvessä luki “Sortsit ja uimapuvut”. Надпись гласила: “Шорты и купальные костюмы”.

ю’бки мн hameet pl [’hame:t]Niin, tässä meillä on hameita. Так, здесь у нас юбки.

РАЗМЕ’ РЫ KOOT [’ko:t]

длина’ ноги’ по вну’тренней пове’рхности ж lahkeen pituus n [’lahke:n ’pitu:s]Lahkeen pituus lasketaan haaruksista lattiaan. Длина ноги по внутренней поверхности – это расстояние между промежностью и стопой.

длина’ руки’ ж käden pituus n [’kæden ’pitu:s]Käden pituus on 60 senttimetriä. Длина руки 60 сантиметров.

интерва’л м väli n [’væli]Väli on 60–61. Интервал 60-61.

обхва’т бёдер м lanteen ympärysmitta n [’lante:n ’ympærys’mit:a]Lanteen ympärysmitta on 100 senttimetriä. Обхват бёдер 100 сантиметров.

обхва’т бю’ста м poven ympärysmitta n [’poven ’ympæry:s’mit:a]Poven ympärysmitta on 90 senttimetriä. Обхват бюста 90 сантиметров.

обхва’т головы’ м pään ympärysmitta n [’pæ:n ’ympæry:s’mit:a]Teillä on keskisuuri pään ympärysmitta. У вас средний обхват головы.

обхва’т груди’ м rinnan ympärysmitta n [’rin:an ’ympæry:s’mit:a]Rinnan ympärysmitta on 88 senttimetriä. Обхват груди 88 сантиметров.

обхва’т ки’сти м ranteen ympärysmitta n [’rante:n ’ympæry:s’mit:a]En tiedä mikä on minun ranteeni ympärysmitta. Я не знаю, какой у меня обхват кисти.

обхва’т под гру’дью м ympärysmitta rinnan alla n [’ympæry:s’mit:a ’rin:an ’al:a]Mikä on sinun ympärysmitta rinnan alla? Какой у тебя обхват под грудью?

обхва’т та’лии м vyötärön ympärysmitta n [’vyøtærøn

’ympæry:s’mit:a]

Minun vyötäröni ympärysmitta on tasan 60.

Мой обхват талии ровно 60.

обхва’т ше’и м kaulan ympärysmitta n [’kaulan

’ympærys’mit:a]

Onko kaulan ympärysmitta tärkeä tässä tapauksessa?

Важен ли здесь обхват шеи?

рост м pituus n [’pitu:s]

Hänen pituutensa on 205 senttimetriä.

Его рост 205 сантиметров.

* * * * * * * * *

большо’й п iso a [’iso]

Se on iso koko.

Это большой размер.

дешёвый п edullinen a [’edul:inen]

Tämän kaupan tavarat ovat edullisimpia.

Товары в этом магазине более дешёвые.

дорого’й п kallis a [’kal:is]

Tämä puku on liian kallis.

Этот костюм слишком дорогой.

ма’ленький п pieni a [’pieni]

Tarvitsen pienen koon.

Мне нужен маленький размер.

сре’дний п keskikokoinen a [’keski’kokoinen]

Minä onnistuin löytämään vain pieni- ja keskikokoisia

puseroita.

Мне удалось найти только средние и маленькие

размеры.

выбира’ть г valita v [’valita]

Valitse se, mistä pidät!

Выбирай, что тебе нравится.

иска’ть г etsiä v [’etsiæ]

Etsin jotakin erikoista.

Я ищу что-нибудь особенное.

плати’ть г maksaa v [’maksa:]

Voin maksaa vain tästä tavarasta.

Я могу заплатить только за это.

покупа’ть г ostaa v [’osta:]

Hän osti parin sukkia.

Она купила себе пару чулок.

примеря’ть г sovittaa v [’sovit:a:]

Sovita tämä mekko!

Примерь это платье.

VAATEMYYMÄLÄ [’va:te’my:mælæ]

79

МАТЕРИА’ ЛЫ БИОЛОГИ’ ЧЕСКОГО ПРОИСХОЖДЕ’ НИЯ BIOLOGISET AINEET [’biologiset ’aine:t]

бума’га ж paperi n [’paperi]Paperi on hyvä kääremateriaali. Бумага – хороший обёрточный материал.

де’рево с puu n [’pu:]Puu on arvokas orgaaninen aine. Дерево – ценный органический материал.

джут м juutti n [’ju:t:i]Juuttia käytetään narujen ja karkeiden kankaiden valmistamiseksi. Джут используют для изготовления верёвок и грубой ткани.

конопля’ ж hamppu n [’hamp:u]Kuitu on hamppukasvin arvokkaimpia aineosia. Волокно – одна из самых ценных частей растения конопли.

лён м pellava n [’pel:ava]Pellavaa viljeltiin Muinais-Egyptissä. Лён культивировался в древнем Египте.

тексти’ль м tekstiili n [’teksti:li]Tämän maan tärkein vientiartikkeli on tekstiili, erityisesti silkki- ja puuvillatavara. Основной экспорт этой страны – текстиль, особенно шёлк и хлопок.

хло’пок м puuvilla n [’pu:’vil:a]Puuvilla on pehmeää kuitua. Хлопок – это мягкое волокно.

шерсть ж villa n [’vil:a]Tämä paita on villaa. Эта рубашка изготовлена из шерсти.

НЕОРГАНИ’ ЧЕСКИЕ МАТЕРИА’ ЛЫ EPÄORGAANISET AINEET [’epæ’orga:niset ’aine:t]

база’льт м basaltti n [’basalt:i]Basaltti on yleinen vulkaaninen kivilaji. Базальт – распространённый камень вулканического происхождения.

грани’т м graniitti n [’grani:t:i]Graniitti on hyvin kova aine, jota käytetään rakennusten ja teiden rakentamisessa. Гранит – это очень твёрдый камень, используемый в строительстве зданий и дорог.

кварц м kvartsi n [’kvartsi]Kvartsi on mineraaliaine, jota käytetään kellojen valmistuksessa. Кварц – это минеральное вещество, используемое для изготовления часов.

кре’мний м pii n [’pi:]Pii on yleisin metalli. Кремний – это самый распространённый неметалл.

мел м liitu n [’li:tu]Liitu on muodostunut muinaisaikana pienpienten merieläinten simpukoista. Мел сформировался в древние времена из раковин очень мелких морских животных.

мра’мор м marmori n [’marmori]Kiillotettu marmori on hyvin sileää. Отполированный мрамор очень гладкий.

обсидиа’н м obsidiaani n [’obsidia:ni]Obsidiaania arvostettiin korkealle Kivikauden kulttuureissa. Обсидиан ценился в культурах каменного века.

песо’к м hiekka n [’hiek:a]Hiekkaa käytetään sementin ja lasin valmistuksessa. Песок используется для изготовления цемента и стекла.

слюда’ ж kiille n [’ki:l:e]Dielektrisesti kiille on hyvin kestävää. Слюда обладает высокой диэлектрической прочностью.

стекло’ с lasi n [’lasi]Lasi on läpinäkyvä kova, mutta helposti rikkoutuva aine. Стекло – это прозрачный твёрдый, но легко бьющийся материал.

МЕТА’ ЛЛЫ METALLIT [’metal:it]

алюми’ний м alumiini n [’alumi:ni]Alumiini on tärkein metalli lentokonerakentamisessa. Алюминий – самый важный металл для самолётостроения.

бро’нза ж pronssi n [’prons:i]Muinaisaikoina miekat tehtiin pronssista. В древние времена мечи изготавливались из бронзы.

желе’зо с rauta n [’rauta]Rauta on hyvin yleinen ja hyödyllinen materiaali. Железо – очень распространённый и полезный металл.

зо’лото с kulta n [’kulta]Kulta on jalometallia. Золото – это драгоценный металл.

ма’рганец м mangaani n [’maŋga:ni]Mangaani on harmahtavaa yksinkertaista metalliainetta. Марганец – это серовато-белый металл, представляющий собой простое вещество.

медь ж kupari n [’kupari]Kupari on plastinen materiaali, jonka lämmön- ja sähkönjohtokyky on hyvin korkeaa. Медь – это пластичный металл с очень высокой тепло- и электропроводностью.

молибде’н м molybdeeni n [’molybde:ni]Molybdeeni on hyvin korroosiokestävää. Молибден обладает высокой устойчивостью к коррозии.

36 МАТЕРИА’ ЛЫ

80

ни’кель м nikkeli n [’nik:eli]Nikkeliä käytetään ruostumattoman teräksen valmistamiseksi. Никель используется для изготовления нержавеющей стали.

о’лово с tina n [’tina]Tinaa voi käyttää metalliesineiden torjuntapäällysteenä. Олово можно использовать для покрытия металлических предметов защитным слоем.

пла’тина ж platina n [’platina]Tämä sormus on platinaa. Это кольцо сделано из платины.

ртуть ж elohopea n [’elo’hopea]Normaalilämpötilassa elohopea on nestemäistä. При обычных температурах ртуть имеет жидкое состояние.

свине’ц м lyijy n [’lyijy]Lyijy on hyvin raskas metalli. Свинец – очень тяжёлый металл.

серебро’ с hopea n [’hopea]Hopea on kultaa halvempaa. Серебро дешевле золота.

сталь ж teräs n [’teræs]Tämä ruokavälinesetti on ruostumatonta terästä. Это набор ножей и вилок, сделанных из нержавеющей стали.

цинк м sinkki n [’sink:i]Sinkkiä käytetään useimmiten ruosteentorjunta-aineena. Цинк чаще всего используется как антикоррозионное средство.

чугу’н м takkirauta n [’tak:i’rauta]Takkirauta on kovaa, mutta haurasta. Чугун твёрдый, но ломкий.

СИНТЕТИ’ ЧЕСКИЕ МАТЕРИА’ ЛЫ SYNTEETTISET AINEET [’synte:t:iset ’aine:t]

вини’л м vinyyli n [’viny:li]Vinyyli on kova ja joustava muovi. Винил – это твёрдый и гибкий пластик.

пенопла’ст м vaahtomuovi n [’va:hto’muovi]Vaahtomuovi on hyvin kevyt synteettinen materiaali. Пенопласт – очень лёгкий синтетический материал.

пла’стик м muovi n [’muovi]On paljon erilaisia muoveja. Существует широкое разнообразие пластиков различных видов.

полиэтиле’н м polyeteeni n [’polyete:ni]Polyeteeni on hyvin tärkeä pakkausmateriaali. Полиэтилен – очень важный упаковочный материал.

рези’на ж kumi n [’kumi]On luontaista ja synteettistä kumia. Существует натуральная резина и синтетическая резина.

целлофа’н м sellofaani n [’sel:ofa:ni]Sellofaani patentoitiin vuonna 1912. Целлофан был запатентован в 1912 году.

* * * * * * * * *

водонепроница’емый п vedenpitävä a [’veden’pitævæ]Tämä pinta on päällystettävä vedenpitävällä materiaalilla. Это должно быть покрыто водонепроницаемым материалом.

мя’гкий п pehmeä a [’pehmeæ]Tämä villalaji on hyvin pehmeää. Этот тип шерсти очень мягкий.

про’чный п kestävä a [’kestævæ]Onko tämä teräslaji riittävän kestävä käytettäväksi sillan rakentamiseen? Достаточно ли прочен этот тип стали для строительства мостов?

хру’пкий п hauras a [’hauras]“Hauras. Käsittele varoen”. “Хрупкое. Обращаться осторожно”.

эласти’чный п elastinen a [’elastinen]Tämän uimapuvun materiaali on hyvin elastista. Этот купальный костюм сделан из эластичного материала.

изгота’вливать г valmistaa v [valmista:]Meidän tehtaallamme valmistetaan synteettisiä materiaaleja. Наша фабрика изготавливает синтетические материалы.

испо’льзовать г käyttää v [’kæyt:æ:]Muinaisaikoina ihmiset käyttivät kiveä kirveiden ja veitsien tekemiseen. В древние времена люди использовали камень для изготовления топоров и ножей.

обраба’тывать г käsitellä v [’kæsitel:æ]Puuta voi käsitellä biopolttoainetta käyttämällä eri menetelmiä. Есть способы обрабатывать древесину для получения биотоплива.

превраща’ть г muuttaa v [’mu:t:a:]Puuvillaa voi muuttaa kankaaksi. Хлопок можно превращать в ткань.

тре’боваться г tarvita v [’tarvita]Mitä materiaaleja tarvitaan talon rakentamiseen? Какие материалы требуются для постройки дома?

MATERIAALIT [’materia:lit]

81

ДОМА’ ШНЯЯ МЕ’ БЕЛЬ KOTIHUONEKALUT [’koti’huone’kalut]

бобо’вый пуф м säkkituoli n [’sæk:i’tuoli]Säkkituolit tehdään kankaasta ja täytetään vaahtomuovi- tai venyylirakeilla. Бобовые пуфы сделаны из ткани и наполнены кусочками пенополистирола или ПВХ.

буфе’т м piironki n [’pi:ronki]Panisitko kaikki kupit piironkiin. Пожалуйста, поставь все чашки в буфет.

гардеро’б м kaappi n [’ka:p:i]Tämä on arvokas mahonkikaappi. Это дорогой гардероб, сделанный из красного дерева.

глубо’кое кре’сло с laiskanlinna nojatuoli n [’laiskan’lin:a ’noja’tuoli]Laiskanlinna-nojatuoli antaa enemmän mukavuutta kuin suurin osa tavallisia nojatuoleja. Глубокое кресло даёт больше комфорта, чем большинство обычных кресел.

го’рка (застеклённый шка’фчик) ж vitriini n [’vitri:ni]Vitriini on lasiovellinen kaappi. Горка – это предмет мебели со стеклянными дверцами.

двухме’стный дива’нчик м 2-istuttava sohva n [’kahden’istut:ava’sohva]Haluaisimme sellaisen 2-istuttavan sohvan. Вот бы нам такой двухместный диванчик.

дива’н м sohva n [’sohva]Tämä sohva koostuu neljästä osasta. Этот диван состоит из четырёх секций.

дива’нчик для сиде’ния м istumasohva n [’istuma’sohva]Me ostimme nahkaverhoillun istumasohvan. Мы купили диванчик, обитый кожей.

кни’жная по’лка ж kirjahylly n [’kirja’hyl:y]Näin erityisen erivärisen lastenkirjahyllyn. Я видел специальную разноцветную книжную полку для детских книг.

кни’жный шкаф м kirjakaappi n [’kirja’ka:p:i]Valtavan iso kirjakaappi oli täynnä erilaisia kirjoja. Огромный книжный шкаф был полон разных книг.

кофе’йный сто’лик м tarjoilupöytä n [’tarjoilu’pøytæ]Voisin tarjota pyörillä liikkuvan kahvipöydän. Могу предложить вам кофейный столик на роликах.

кре’сло с nojatuoli n [’noja’tuoli]Istuin avotakan vieressä olevaan nojatuoliin. Я сел в кресло у камина.

крова’ть ж sänky n [’sænky]Minkäkokoisen sängyn tarvitsemme? Какой размер кровати вам подходит?

откидн’ой (складно’й) сто’лик м taitettava pöytä n [’taitet:ava ’pøytæ]Taitettavalla pöydällä oli pullo ja kaksi lasia. На откидном столике стояли бутылка и две рюмки.

оттома’нка ж divaani n [’diva:ni]Divaani on sohva ilman selkä- ja käsinojia. У оттоманки нет ни спинки, ни подлокотников.

пи’сьменный стол м kirjoituspöytä n [’kirjoitus’pøytæ]Nainen istui kirjoituspöydän ääressä ja kirjoitti jotakin. Она сидела за письменным столом и что-то писала.

платяно’й шкаф м vaatekaappi n [’va:teka:p:i]Vaatekaapin edeltäjänä oli arkku. Самой ранней формой платяного шкафа был сундук.

подста’вка для телеви’зора ж TV-taso n [’te:ve:’taso]Tähän me panemme vetolaatikollisen TV-tason. Здесь мы поставим подставку для телевизора с выдвижными ящиками.

приставно’й сто’лик м päätepöytä n [’pæ:te’pøytæ]Tässä on pieni tamminen päätepöytä. Вот маленький дубовый приставной столик.

пуф м rahi n [’rahi]Rahi on pehmeä matala istuin. Пуф – это мягкое низкое сиденье.

серва’нт м astiakaappi n [’astia’ka:p:i]Astiakaapissa on tavallisesti lasitettuja kaappeja ja vetolaatikoita. Сервант обычно состоит из комплекта застеклённых шкафчиков и выдвижных ящиков.

спа’льный гарниту’р м makuuhuoneryhmä n [’maku:’huone’ryhmæ]Tarvitsemme uuden makuuhuoneryhmän näiden vanhojen huonekalujen asemesta. Нам нужен новый спальный гарнитур вместо этой старой мебели.

сте’нка ж hyllystö n [’hyl:ystø]Kuinka pitkä tämä hyllystö on? Какова длина этой стенки?

стол м ruokapöytä n [’ruoka’pøytæ]Tämä ruokapöytä sopii hyvin keittiöpöytänä. Этот стол хорош для кухни.

37 МЕ’ БЕЛЬ

82

стоя’чая ве’шалка ж hattunaulakko n [’hat:u’naulak:o]Hattunaulakossa oli kaksi hattua. На стоячей вешалке висели две шляпы.

стул м tuoli n [’tuoli]Istuin tuolilla ja katsoin TV:ta. Я сидел на стуле и смотрел телевизор.

табуре’т м jakkara n [’jak:ara]Jakkara on tuoli, jossa ei ole selkänojaa. У табурета нет спинки.

ту’мбочка ж yöpöytä n [’yø’pøytæ]Hänen yöpöydällä oli paljon erilaisia tavaroita. Его тумбочка была завалена всякими вещами.

шифонье’р м komero n [’komero]Nainen otti komerosta pyyheliinan. Она достала из шифоньера полотенце.

я’щик выдвижно’й м vetolaatikko n [’veto’la:tik:o]Etsi haarukoita tästä vetolaatikosta. Поищи вилки в этом выдвижном ящике.

О’ ФИСНАЯ МЕ’ БЕЛЬ TOIMISTOKALUSTEET [’toimisto’kaluste:t]

картоте’чный шкаф м arkistokaappi n [’arkisto’ka:p:i]Se oli pystysuora arkistokaappi 20:ine vetolaatikoineen. Это был вертикальный картотечный шкаф с 20 выдвижными ящиками.

компью’терный стол м tietokonepöytä n [’tieto’kone’pøytæ]On mukava, kun tietokone on tietokonepöydällä. Очень хорошо держать компьютер на компьютерном столике.

о’фисная каби’нка ж koppi n [’kop:i]Toimistossa on paljon pieniä koppeja. В этом офисе много маленьких кабинок.

о’фисный стул м työtuoli n [’tyø’tuoli]Työtuoli pyörii ja liikkuu pyörillä. Офисный стул поворачивается и имеет ролики.

САДО’ ВАЯ МЕ’ БЕЛЬ PUUTARHAKALUSTO [’pu:tarha’kalusto]

гама’к м riippumatto n [’ri:p:u’mat:o]Minun lapseni pitävät keinumisesta riippumatossa. Мои дети любят качаться в гамаке.

садо’вый зонт м aurinkosuoja n [’auriŋko’suoja]Tämä aurinkosuoja kestää kovaa sadettakin. Этот садовый зонт не пропускает сильный дождь.

садо’вый стул м muovituoli n [’muovi’tuoli]Toin puutarhamuovituoleja. Я привёз пластиковые садовые стулья.

скамья’ ж penkki n [’penk:i]Istukaamme penkille. Давай присядем на скамью.

стол для пикника’ м retkipöytä n [retki’pøytæ]Tässä on pitkä retkipöytä 8:ine tuoleineen. Вот длинный стол для пикника с 8 стульями.

шезло’нг м telttatuoli n [’telt:a’tuoli]Telttatuoli on tarkoitettu lepäämiseen. Шезлонг предназначен для отдыха.

* * * * * * * * *

высо’кий п korkea a [’korkea]Tämä jakkara on liian korkea lapselle. Этот табурет слишком высокий для маленького ребёнка.

мя’гкий п irto a [’irto]Tässä myymälässä myydään oikein hyviä irtohuonekaluja. В этом магазине продаётся прекрасная мягкая мебель.

ни’зкий п matala a [’matala]Japanissa käytetään hyvin matalia pöytiä. Японцы пользуются очень низкими столиками.

резно’й п veistetty a [’veistet:y]Minun veljeni myy oikein kalliita veistettyjä huonekaluja. Мой двоюродный брат продаёт дорогую резную мебель.

узо’рчатый п koriste- a [’koriste]Jotkin koristehuonekalukappaleita näyttivät hyviltä. Некоторые узорчатые предметы мебели выглядели неплохо.

лежа’ть г maata v [’ma:ta]Saanko maata vähän aikaa tässä sängyssä? Можно мне попробовать лечь на эту кровать?

меблирова’ть г kalustaa v [’kalusta:]Minulla riittää aikaa kalustaakseni kaikki huoneet. У нас достаточно денег, чтобы меблировать все комнаты.

обива’ть г verhoilla v [’verhoil:a]Mikä paikallinen verhoomo voisi verhoilla huonekalut? Какая местная фирма может обить мебель?

сиде’ть г istua v [’istua]On mukava istua tällaisessa nojatuolissa. Сидеть в таком кресле – чистое удовольствие.

храни’ть г säilyttää v [’sæilyt:æ:]Tässä laatikossa säilytän CD-levyjä. В этом ящике я буду хранить компакт-диски.

HUONEKALUT [’huone’kalut]

83

АКТУА’ ЛЬНЫЕ ПОНЯ’ ТИЯ AJANKOHTAISET KÄSITTEET [’ajan’kohtaiset ’ kæsit:e:t]

алья’нс м liitto n [’li:t:o]Kaksi maata on liittynyt puolustusliittoon. Две страны вошли в оборонительный альянс.

биполя’рность ж kaksinapaisuus n [’kaksi’napaisu:s]Jotkut ovat siitä mieltä, että kaksinapaisuus on yksinapaisuutta parempaa. Некоторые считают, что биполярность лучше, чем однополярность.

взаимопо’мощь ж keskinäinen avunanto n [’keskinæinen ’avun’anto]Keskinäinen avunanto on tärkeä asia. Взаимопомощь – это очень важная вещь.

война’ ж sota n [’sota]Meidän on julistettava sota vihollisillemme. Мы должны объявить войну нашим врагам.

госуда’рственная грани’ца ж valion raja n [’valtion ’raja]Näiden kahden maan välinen valtion raja on taas suljettu. Государственная граница между двумя этими странами вновь закрыта.

гуманита’рная по’мощь ж humanitäärinen apu n [’humanitæ:rinen apu]Humanitäärisen avun tärkein tavoite on ihmishengen pelastaminen. Главная цель гуманитарной помощи – спасение человеческих жизней.

зави’симость ж riippuvuus n [’ri:p:uvu:s]Riippuvuus on tilanne, jossa maa on toisen maan valvonnan alla. Зависимость – это когда одна страна контролируется другой.

интерве’нция ж interventio n [’interventio]Sotainterventio ei ole paras mahdollinen valinta tässä tapauksessa. Военная интервенция – не самый лучший выбор в данном случае.

конфронта’ция ж vastakkainasettelu n [’vastak:ain’aset:elu]Emme voi taas riskeerata vastakkainasettelulla naapurimaamme kanssa. Мы не можем рисковать очередной конфронтацией с нашим соседом.

междунаро’дная организа’ция ж kansainvälinen järjestö n [’kansain’vælinen ’jærjestø]Tämä on kansainvälinen kansalaisjärjestö. Это международная неправительственная организация.

мир (отсу’ тствие войны’ ) м rauha n [’rauha]Molemmat sotivat kansat toivoivat rauhaa. Оба воюющих народа жаждали мира.

многополя’рность ж moninapaisuus n [’moni’napaisu:s]Meidän tavoite on oltava moninapaisuus. Нашей целью должна быть многополярность.

незави’симость ж itsenäisyys n [’itsenæisy:s]Intia sai itsenäisyyden Iso-Britanniasta vuonna 1947. Индия получила независимость от Британии в 1947 году.

партнёрство с kumppanuus n [’kump:anu:s]Olen varma, että kumppanuutemme kukoistaa. Я уверен, что наше партнёрство будет процветать.

равнове’сие сил с voimatasopaino n [’voima’taso’paino]Kansainvälisissä suhteissa voimatasopaino syntyy silloin, kun on pariteettia keskenään kamppailevien voimien välillä. В международных отношениях равновесие сил существует тогда, когда есть паритет между противоборствующими силами.

разве’дка ж tiedustelu n [’tiedustelu]Tiedustelupalvelun edustaja kertoo, että vakoilijat aikovat poistua maastamme. Наша разведка сообщает, что шпионы планируют покинуть нашу страну.

са’нкция ж pakote n [’pakote]Kaikki Kuuban-vastaiset talouspakotteet eivät johtaneet mihinkään. Все экономические санкции против Кубы ни к чему не привели.

сотру’дничество с yhteistyö n [’yhteis’tyø]Toivottavasti me teemme yhteistyötä tämän maan kanssa. Мы надеемся на сотрудничество с этой страной.

сою’зник м liittolainen n [’li:t:olainen]Iso-Britannia on perinteisesti ollut USA:n liittolainen. Великобритания – традиционный союзник США.

шпиона’ж м vakoilu n [’vakoilu]Heitä syytettiin vakoilusta. Их обвинили в шпионаже.

экономи’ческая по’мощь ж talousapu n [’talous’apu]Tämä maa pyytää talousapua. Эта страна просит об экономической помощи.

ДИПЛОМА’ ТИЯ DIPLOMATIA [’diplomatia]

атташе’ м attasea n [’at:asea]Attasea on suulähettilään alainen. Атташе находится в подчинении у посла.

встре’ча на вы’сшем у’ровне ж huippukokous n [’huip:u’kokous]Huippukokous pidetään presidenttipalatsissa. Встреча на высшем уровне состоится в президентском дворце.

делега’ция ж valtuuskunta n [’valtu:s’kunta]Ranskan valtuuskunta on vasta saapunut konferenssiin. Французская делегация только что прибыла на конференцию.

38 МЕЖДУНАРО’ ДНЫЕ ОТНОШЕ’ НИЯ

84

дипломати’ческая неприкоснове’нность ж diplomaattinen koskemattomuus n [’diploma:t:inen ’koskemat:omu:s]Heitä ei saa panna syytteeseen, koska he nauttivat diplomaattista koskemattomuutta. Их нельзя преследовать за это нарушение: у них дипломатическая неприкосновенность.

догово’р м sopimus n [’sopimus]Konferenssissa laadittiin rauhansopimuksen ehtoja. На конференции были выработаны условия мирного договора.

ко’нсул м konsuli n [’konsuli]Hän toimi konsulina Kreikassa. Он служит консулом в Греции.

ко’нсульство с konsulaatti n [’konsula:t:i]Mikä on Norjan San-Fransiscon konsulaatin osoite? Какой адрес норвежского консульства в Сан-Франциско?

мини’стр иностра’нных дел м ulkoasiainministeri n [’ulko’asiain’ministeri]Hänet nimitettiin ulkoasiainministeriksi. Его назначили министром иностранных дел.

перегово’ры мн neuvottelut pl [’neuvot:elut]Sopimus syntyi pitkien neuvottelujen tuloksena. Договор был результатом длительных переговоров.

посо’л м suurlähettiläs n [’su:r’læhet:ilæs]Mikä on meidän Libanonin suurlähettilään nimi? Как зовут нашего посла в Ливане?

посо’льство с suurlähetystö n [’su:r’læhetystø]Meidän Venäjän suurlähetystö on Moskovassa. Наше посольство в России находится в Москве.

соглаше’ние с sopimus n [’sopimus]Asevalvontasopimus allekirjoitetaan ensi kuussa. Соглашение о контроле над вооружениями будет подписано в следующем месяце.

ОРГАНИЗА’ ЦИЯ ОБЪЕДИНЁННЫХ НА’ ЦИЙ YHDISTYNEET KANSAKUNNAT [’yhdistyne:t ’kansa’kun:at]

Генера’льная Ассамбле’я ж Yleiskokous n [’yleis’kokous]Yleiskokous on YK:n tärkein neuvotteleva elin. Генеральная Ассамблея – главный совещательный орган ООН.

Генера’льный секрета’рь м pääsihteeri n [’pæ:’sihte:ri]Kofi Annan toimi YK:n pääsihteerinä vuodesta 1997 vuoteen 2007. Кофи Аннан был Генеральным секретарём ООН с 1997 по 2007 годы.

госуда’рство-член с jäsenvaltio n [’jæsen’valtio]Vuonna 2009 YK:ssa oli 192 jäsenvaltiota. В 2009 году было 192 государства-члена ООН.

Междунаро’дный суд ООН м YK:n kansainvälinen tuomioistuin n [’y:’ko:n ’kansain’vælinen ’tuomio’istuin]YK:n kansainvälinen tuomioistuin on Haagissa, Alankomaissa. Международный суд ООН находится в Гааге, Нидерланды.

Сове’т Безопа’сности м turvallisuusneuvosto n [’turval:isu:s’neuvosto]YK:n turvallisuusneuvosto on velvollinen ylläpitämään rauhaa maiden välillä. На Совет Безопасности ООН возложена обязанность по поддержанию мира между странами.

Уста’в ООН м YK:n peruskirja n [’y:’ko:n ’perus’kirja]YK:n peruskirja astui voimaan vuonna 1945. Устав ООН вступил в силу в 1945 году.

штаб-кварти’ра ж päämaja pl [’pæ:’maja]YK:n päämaja rakennettiin New Yorkiin vuonna 1950. Штаб-квартира ООН в Нью-Йорке была построена в 1950 году.

* * * * * * * * *

глоба’льный п globaali a [’globa:li]Me käsittelemme äskettäisiä globaalin tärkeitä tapahtumia. Мы будем обсуждать недавние события глобальной важности.

дипломати’ческий п diplomaattinen a [’diploma:t:inen]Tiedätkö, mikä on diplomaattisen palvelun tehtävä? Ты знаешь, в чём роль дипломатической службы?

иностра’нный п ulkomaalainen a [’ulko’ma:lainen]Sali oli täynnä ulkomaalaisia vieraita. Зал был полон иностранных делегатов.

миротво’рческий п rauhanturva- a [’rauhan’turva]Rauhanturvatehtävän suorittaminen voi kestää pitkään. Миротворческая миссия может продлиться долгое время.

региона’льный п alueellinen a [’alue:l:inen]Käsitellään myös joitakin alueellisia asioita. Некоторые региональные вопросы также будут обсуждаться.

аннули’ровать г lakkauttaa v [’lak:aut:a:]Liitto lakkautettiin. Альянс аннулировали.

вести’ перегово’ры г käydä neuvottelut v [’kæydæ ’neuvot:elut]Me käymme neuvotteluja tämän maan hallituksen kanssa viisumivapaudesta. Мы ведём переговоры с правительством этой страны о введении безвизового режима.

признава’ть г tunnustaa v [’tun:usta:]USA tunnusti Neuvostoliiton vasta vuonna 1933. СССР был признан США лишь в 1933 году.

сотру’дничать г toimia yhteistyössä v [’toimia ’yhteis’tyøs:æ]Olemme valmiit toimimaan yhteistyössä monissa asioissa. Мы готовы сотрудничать по ряду вопросов.

экстради’ровать г luovuttaa v [’luovut:a:]Ranskan poliisi sai kiinni englantilaisen murhaajan ja luovutti hänet Iso-Britanniaan. Английский убийца был пойман французской полицией и экстрадирован в Британию.

KANSAINVÄLISET SUHTEET [’kansain’væliset ’suhte:t]

85

МО’ ДА MUOTI [’muoti]

банда’на ж bandanna n [’bandan:a]Bandanna on värillinen pään ympärillä pidettävä liina. Бандана – это род яркого платка, который обычно носят на голове.

брю’ки-клёш мн leveälahkeiset housut pl [’leveæ’lahkeiset ’housut]Leveälahkeiset housut olivat 1960-luvun hippimuotia. Брюки-клёш были модны среди хиппи 1960-х годов.

була’вка (безопа’сная) ж hakaneula n [’haka’neula]Jotkut punkit käyttävät hakaneuloja vaatteidensa koristeina. Некоторые панки используют безопасные булавки как украшение для одежды.

дредло’ки мн rastatukka pl [’tasta’tuk:a]Rastatukka on rastafareilla ja niillä, jotka sanovat itseään rastafariksi. Дредлоки носят растафари и те, кто называют себя растафари.

ироке’з (причёска) м irokeesikampaus n [’iroke:si’kampaus]Naapurini on punk ja hänellä on irokeesikampaus. Мой сосед – панк, и он носит ирокез.

ко’жаная ку’ртка ж nahkarotsi n [’nahka’rotsi]Minä käytän mustaa vetoketjullista nahkarotsia. Я ношу чёрную кожаную куртку с молниями.

психодели’ческий рису’нок м psykedeelinen kuvio n [’psykede:linen ’kuvio]Tästä voi ostaa t-paidan psykedeelisine kuvioineen. Здесь можно купить майку с психоделическим рисунком.

серьга’ ж korvakoru n [’korva’koru]Jos korvakoru on vasemmassa korvassa, se tarkoittaa ettei ole hintti. Если носишь серьгу в левом ухе, это означает, что ты не гей.

татуиро’вка ж tatuointi n [’tatuointi]Kuinka monta tatuointia sinulla on yhteensä? Сколько всего у тебя татуировок?

МУЗЫКА’ ЛЬНЫЕ СТИ’ ЛИ MUSIIKKITYYLIT [’musi:k:i’ty:lit]

арт-ро’к м taiderock n [’taide’rok]Eräät taiderockryhmät soittavat klassista musiikkia. Некоторые группы арт-рока исполняют произведения композиторов-классиков.

блюз-ро’к м blues rock n [’blu:s ’rok]1990-luvulla blues rock nousi uudestaan pinnalle. В начале 1990-х блюз-рок пережил второе рождение.

гара’жный рок м autotallirock n [’auto’tal:i’rok]Autotallirock ei ole samaa kuin punkrock. Гаражный рок – это не то же самое, что панк-рок.

глэм-ро’к м glam rock n [’glæm ’rok]Glam rock -taiteilijat käyttävät tavallisesti hyvin värikkäitä vaatteita ja meikkausta. Как правило, исполнители глэм-рока носят весьма цветистую одежду и макияж.

гранж м grunge n [’gra:nʤ]Grunge musiikki yhdistää punk rockin ja raskaan metallin piirteitä. Музыка гранж объединяет элементы панк-рока и хеви-метала.

даб м dub n [’dab]Dub musiikki on reggae-pohjaista kokeellista musiikkia. Музыка даб – это экспериментальная разновидность регги.

инда’стриал м konemetalli n [’kone’metal:i]Konemetalli on poikkeuksellisen aggressiivinen yhdistelmä rockia ja elektronista musiikkia. Индастриал – это исключительно агрессивный сплав рока и электронной музыки.

ню-ме’тал м nu metal n [’n( j)u: ’metal:i]Monet nu metal-bändit ovat kotoisin Kaliforniasta. Многие группы ню-метал родом из Калифорнии.

панк-ро’к м punkrock n [’paŋk ’rok]Punk rock on hyvin yksinkertaista ja kovaa musiikkia. Панк-рок – это очень простая и громкая музыка.

пост-па’нк м post punk n [’post paŋk]Post punk on monimutkaisempaa musiikkia kuin punk rock. Пост-панк более сложная музыка, чем панк-рок.

прогресси’вный рок м progressiivinen rock n [’progres:i:vinen ’rok]Progressiivinen rock on yritys muuttaa rockin uudeksi klassiseksi musiikiksi. Прогрессивный рок – это попытка превратить рок в новую классическую музыку.

психодели’ческий рок м psykedeelinen rock n [’psykede:linen ’rok]Jotkin psykedeelisen rockin sävellykset ovat kummallisia ja omituisia. Некоторые композиции психоделического рока очень странные и причудливые.

ре’гги м reggae n [’rege:]Reggae musiikki on syntynyt Jamaikalla. Музыка регги развилась на Ямайке.

рейв м reivi n [’reıvi]Reivi on musiikkia, jossa on erilaisia elektronisen tanssimusiikin tyylilajeja. Музыка рейв включает в себя разные формы электронной танцевальной музыки.

рок-н-ро’лл м rock and roll n [’rok ænd ’rol]Rock and rollin alkumuotona oli rockabillyn musiikki. Ранней формой рок-н-ролла была музыка рокабилли.

39 МОЛОДЁЖНАЯ КУЛЬТУ’ РА

86

ска с ska n [’ska:]Minä tanssin vain ska-musiikin säestämänä. Я танцую только под музыку ска.

транс м trance n [’transe]Trance on elektronisen tanssimusiikin tyyli, joka on kehittynyt 1990-lla. Транс – это стиль электронной танцевальной музыки, развившийся в 1990-х годах.

хард-ро’к м hard rock n [’ha:rd ’rok]Led Zeppelin on yksi parhaista hard rockin yhtyeistä. “Лед Зеппелин” – одна из лучших групп хард-рока.

хеви-ме’тал м raskas metalli n [’raskas ’metal:i]Raskasta metallia voi soittaa vain todellinen virtuoosi. Чтобы исполнять хеви-метал, надо быть настоящим виртуозом.

хип-хо’п м hip hop n [’hip hop]Joissakin hip hop-lauluissa lauletaan rikollisliigoista ja väkivallasta. Тексты некоторых песен хип-хопа повествуют о бандах и насилии.

СУБКУЛЬТУ’ РЫ ALAKULTTUURIT [’ala’kult:u:rit]

ба’йкер м pärtsäri n [’pærtsæri]Hän osti moottoripyörän ja uneksii liittymistä prätsärikerhoon. Он купил мотоцикл и мечтает вступить в клуб байкеров.

гот м gootti n [’go:t:i]Suurin osa gootteja käyttää mustia vaatteita. Большинство готов носят чёрную одежду.

металли’ст м metallisti n [’metalisti]Metallistit ovat raskaan metallin faneja. Металлисты – это поклонники музыки хеви-метал.

нью-э’йдж м New Age n [’nju: eıʤ]New Agen harjoittajat usein meditoivat saadakseen kontaktia Jumalaan. Представители нью-эйджа часто медитируют, стремясь войти в контакт с Богом.

панк м punk n [’paŋk]Ei ole tulevaisuutta on punkien lempi-iskulauseita. “Будущего нет!” – один из любимых лозунгов панков.

ре’йвер м raver n [’reiver]Raverit sanovat uskovansa rauhaan, rakkauteen, yhtenäisyyteen ja kunnioitukseen. Рейверы говорят, что верят в мир, любовь, единство и уважение.

скинхе’д м skinhead n [’skinhed]Vasemmistolaiset skinheadit vihaavat tavallisesti natsi skinheadeja. Как правило, левые скинхеды ненавидят скинхедов-нацистов.

хи’ппи м hippi n [’hip:i]1960-luvulla hipit toivoivat muuttavan maailmaa, mutta kärsivät tappion. В 1960-х хиппи надеялись изменить мир, но потерпели поражение.

хип-хо’ппер м hip hopper n [’hip ’hop:er]Hän käyttää säkkihousuja ja sanoo itseään hip hopperiksi. Он носит мешковатые штаны и называет себя хип-хоппером.

э’мо м emo n [’emo]Emo on teini-ikäisten alakulttuuri. Эмо – это подростковая субкультура.

* * * * * * * * *

безба’шенный п kummallinen a [’kum:al:inen]Niin kummallinen käyttäytymistyyli ei sovi minulle. Такой безбашенный стиль – это для меня слишком.

контркульту’рный п kulttuurinvastainen a [’kult:u:rin’vastainen]Maailmassa on paljon kulttuurivastaisia liikkeitä. В мире много контркультурных движений.

круто’й п makee a [’make:]Heillä on makeita kampauksia. Они носят крутые причёски.

рва’ный п revitty a [’revit:y]Punkit käyttävät mielellään revittyjä farkkuja. Панки любят носить рваные джинсы.

экстравага’нтный п pröystäilevä a [’prøystæilevæ]Heidän tavoitteena on korostaa pröystäilevää käyttäytymistapaansa. Демонстрация экстравагантного поведения – одна из их целей.

бунтова’ть г kapinoida v [’kapinoida]Punkit väittävät kapinoivansa konformismia vastaan. Панки заявляют, что они бунтуют против конформизма.

вы’глядеть г näyttää v [’næyt:æ:]Tässä nahkarotsissa näytät uhkaavalta. В этой кожаной куртке ты выглядишь угрожающе.

протестова’ть г vastustaa v [’vastusta:]Nuoret pitävät vastustamisesta jotakin vastaan. Молодёжь любит протестовать против чего-нибудь.

тусова’ться г styylata v [’sty:lata]Hipit styylaavat tässä puistossa. Хиппи тусуются в этом парке.

удивля’ть г yllättää v [’yl:æt:æ:]Kulttuurivastaisten aktivistien eräät ideat yllättävät minua. Некоторые идеи контркультурных активистов очень меня удивляют.

NUORISOKULTTUURI [’nuoriso’kult:u:ri]

87

ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

бе’рег м ranta n [’ranta]Noin mailin päässä rannalta näemme merialuksen. Нам было видно судно примерно в миле от берега.

бу’хта ж poukama n [’poukama]Kylästä avautuu pienen hiljaisen poukaman näköala. Из деревни открывается вид на небольшую тихую бухту.

волна’ ж aalto n [’a:lto]Aallot syöksyivät kallioon. Волны обрушивались на скалы.

зали’в м lahti n [’lahti]Laiva suuntautuu Persianlahteen. Корабль направляется в Персидский залив.

о’стров м saari n [’sa:ri]Hän on niin rikas, että pystyy ostamaan merisaaren. Он так богат, что может позволить себе купить морской остров.

отли’в м luode n [’luode]Luode on ajanhetki, kun veden taso meren rannalla on alhaisimmillaan. Отлив – это момент самой низкой точки уровня воды у морского берега.

пляж м uimaranta n [’uima’ranta]Siellä on hyviä hiekkauimarantoja. Там хорошие песчаные пляжи.

побере’жье с rannikko n [’ran:ik:o]Rannikolle rakennetaan uusia hotelleja. На побережье строят новые отели.

полуо’стров м niemimaa n [’niemi’ma:]Italia on niemimaa. Италия – это полуостров.

прибо’й м rantatyrsky n [’ranta’tyrsky]Kuulen meren rantatyrskyä täältäkin. Я слышу морской прибой даже отсюда.

прили’в м vuoksi n [’vuoksi]Kuun nousuvesivoima aiheuttaa vuoksia. Прилив вызывается приливообразующей силой Луны.

проли’в м salmi n [’salmi]Salmi on kapea vesikäytävä mantereen kahden osan välillä. Пролив – это узкий водный коридор между двумя частями суши.

шторм м myrsky n [’myrsky]Tämä laiva voi kestää myrskyä mitä tahansa. Этот корабль может выдержать любой шторм.

МОРСКИ’ Е ЖИВО’ ТНЫЕ MERIELÄIMET [’meri’elæimet]

дельфи’н м delfiini n [’delfi:ni]Delfiini on merieläin, jonka pituus kahdesta kolmeen metriin. Дельфин – это морское животное длиной от 2 до 3 метров.

кальма’р м kalmari n [’kalmari]Kalmarin vartalo on pitkä ja pehmeä, sen toisessa päässä on 10 lonkeroa. У кальмара длинное мягкое тело с 10 щупальцами на одном конце.

карака’тица ж mustekala n [’muste’kala]Hyökättäessä mustekala viskaa mustaa nestettä. Каракатица выпускает чёрную жидкость, когда на неё нападают.

кашало’т м kaskelotti n [’kaskelot:i]Kaskelotti on isokokoinen hammasvalas. Кашалот – это крупный зубатый кит.

кит м valas n [’valas]Ennen luultiin valaan olevan kala. В прежние времена люди думали, что кит – это рыба.

меду’за ж meduusa n [’medu:sa]Meduusa on merieläin, jonka vartalo on pehmeä ja melkein läpinäkyvä. Медуза – это морское существо с мягким почти прозрачным телом.

моллю’ск м nilviäinen n [’nilviæinen]Monien nilviäisten vartaloa suojaa simpukka. Многие моллюски защищены раковиной.

морж м mursu n [’mursu]Mursulla on kaksi pitkää syöksyhammasta. Морж имеет два длинных бивня.

осьмино’г м meritursas n [’meri’tursas]Meritursas on syvänmeren eläin, jolla on 8 lonkeroa. Осьминог – это глубоководное существо с 8 щупальцами.

ры’ба ж kala n [’kala]Vaarallisin merikala on hai. Самая опасная морская рыба – это акула.

тюле’нь м hylje n [’hylje]Hylkeet asuvat pääasiassa kylmillä merirannoilla ja ajelehtivissa jäissä. Тюлени живут в основном на прохладных морских берегах и плавающих льдинах.

40 МО’ РЕ

88

О’ ТДЫХ НА МО’ РЕ MERILOMA [’meri’loma]

аквала’нг м happilaite n [’hap:i’laite]

Happilaite on tarkoitettu hengittämiseen veden alla.

Акваланг – это устройство для дыхания во время

плавания под водой.

зонт от со’лнца м aurinkosuoja n [’auriŋko’suoja]

Me vuokrasimme aurinkosuojan. Мы взяли напрокат зонт от солнца.

купа’льный костю’м м uimapuku n [’uima’puku]

Kaksi nättiä tyttöä, joiden päällä oli uimapuvut, katsoivat minun suuntaani.

Две хорошенькие девушки в купальных костюмах посмотрели в мою сторону.

купа’ние с uiminen n [’uiminen]

Uiminen on terveellistä.

Купание полезно для здоровья.

ла’сты мн uimaräpylät pl [’uima’ræpylæt]

Ostin siniset kumiuimaräpylät. Я купил пару синих резиновых ластов.

ма’ска ж maski n [’maski]

Tarvitsen sukellusmaskin. Мне нужна маска для ныряния.

надувно’й матра’с м kumipatja n [’kumi ’patja]

Hän pitää kelluskelemisesta kumipatjalla. Он любит плавать на надувном матрасе.

рыба’лка ж kalastus n [’kalastus]

Pidän paljon merikalastuksesta. Я обожаю морскую рыбалку.

сёрфинг м laineaaltoilu n [’laine’a:ltoilu]

Aallot ovat riittävän isoja laineaaltoilulle. Волны достаточно большие для сёрфинга.

тру’бка для ныря’ния ж snorkkeli n [’snork:eli]

On kiva sukeltaa snorkkelia käyttäen!

Ныряние с трубкой – это классно!

шезло’нг м telttatuoli n [’telt:a’tuoli]

Hän istui telttatuolissa. Она сидела в шезлонге.

ЛА’ ЙНЕРЫ И Я’ ХТЫ RISTEILIJÄT JA PURSIVENEET [’risteilijæt ja pursi’vene:t]

кругосве’тное пла’вание с maailmanympäriristeily n

[’ma:ilman’ympæri’risteily]

Minun haaveeni on maailmanympäriristeily. Кругосветное плавание – моя мечта.

круи’з м risteily n [’risteily]

He lähtivät Tenerife-risteilylle.

Они отправились в круиз до Тенерифе.

ма’чта ж maasto n [’ma:sto]

Tämän pursiveneen maaston korkeus on 5 metriä.

Мачта на этой яхте имеет высоту 5 метров.

морско’й порт м merisatama n [’meri’satama]

Huomenna me tulemme toiseen merisatamaan.

Завтра мы зайдём в другой морской порт.

па’рус м purje n [’purje]

Nostetaan purje!

Давай поднимем парус.

* * * * * * * * *

загоре’лый п ruskettunut a [’rusket:unut]

En usko olevani riittävän ruskettunut.

Не думаю, что я достаточно загорелая.

подво’дный п vedenalainen a [’veden’alainen]

Vedenalainen uinti on lempiharrastukseni.

Подводное плавание – моё любимое занятие.

солёный п suolainen a [’suolainen]

Merivesi on suolaista.

Морская вода солёная.

субтропи’ческий п subtrooppinen a [’sub’tro:p:inen]

Tämä kaupunki on subtrooppinen kylpylä.

Этот город – субтропический курорт.

тропи’ческий п trooppinen a [’tro:p:inen]

Haluaisin käydä jollakin trooppisella alueella.

Я хочу поехать в какую-нибудь тропическую

местность.

дрейфова’ть г ajelehtia v [’ajelehtia]

Jäävuori ajelehtii öljyporauslautaa kohtaan.

Айсберг дрейфует к нефтяной платформе.

загора’ть г ottaa aurinkoa v [’ot:a: ’aurinkoa]

Ilma selkeni niin, että voimme ottaa aurinkoa.

Погода улучшилась, так что мы можем загорать.

ныря’ть г sukeltaa v [’sukelta:]

He sukeltavat helmiä.

Они ныряют в поисках жемчуга.

пла’вать г uida v [’uida]

Osaatko uida?

Ты умеешь плавать?

ходи’ть под па’русом г purjehtia v [’purjehtia]

Me haluamme purjehtia yli Atlantin.

Мы хотим пройти под парусом через Атлантику.

MERI [’meri]

89

ОСНОВНЫ’ Е ЭЛЕМЕ’ НТЫ TÄRKEIMMÄT OSAT [’tærkeim:æt ’osat]

дверь ж ovi n [’ovi]Minun huoneeni ovi on tammea. Дверь в мою комнату сделана из дуба.

замо’к м lukko n [’luk:o]Käännä avain lukossa avataksesi ovi. Поверни ключ в замке, чтобы открыть дверь.

окно’ с ikkuna n [’ik:una]Katso ulos ikkunasta! Посмотри в окно.

подоко’нник м ikkunalauta n [’ik:una’lauta]Ikkunalauta on litteä lauta ikkunan alla. Подоконник – это плоская полка у основания окна.

пол м lattia n [’lat:ia]Minun täytyy lakaista lattiaa huoneessani! Я должен подмести пол в своей комнате.

поро’г м kynnys n [’kyn:ys]Astu kynnyksen yli! Перешагни через порог.

потоло’к м katto n [’kat:o]Katon korkeus on 3 metriä. Высота потолка 3 метра.

стена’ ж seinä n [’seinæ]Katso tätä taulua, joka on seinällä. Посмотри на эту картину, висящую на стене.

МЕ’ БЕЛЬ HUONEKALUT [’huone’kalut]

дива’н м sohva n [’sohva]Istuuduimme sohvalle ja avasimme television. Мы сели на диван и включили телевизор.

дива’нная поду’шка ж sohvatyyny n [’sohvaty:ny]Haluaisin ostaa sohvatyynyjä. Я хочу купить подушки для дивана.

кни’жный шкаф м kirjakaappi n [’kirja’ka:p:i]Sinun kirjakaappisi ovat todellakin vaikuttavia. Твои книжные шкафы действительно меня впечатляют.

кофе’йный сто’лик м sohvapöytä n [’sohvapøytæ]Tämä sohvapöytä on halpa, mutta se näyttää hyvältä. Это кофейный столик дешёвый, но хорошо смотрится.

кре’сло с nojatuoli n [’noja’tuoli]Minun huoneessa on mukava pehmeä nojatuoli. В моей комнате есть глубокое мягкое кресло.

крова’ть ж sänky n [’sænky]

Tänään oli sängyssä 9:ään asti.

Сегодня я лежал в кровати до 9 утра.

подста’вка для телеви’зора ж TV-taso n [’te:’ve:

’taso]

Tämä on yhdistetty TV-taso ja kaappi.

Это гибрид подставки для телевизора и шкафа.

по’лка ж hylly n [’hyl:y]

Tämä on erityinen CD-levyhylly.

Это специальная полка для компакт-дисков.

пуф м rahi n [’rahi]

Istu tälle rahille, jos haluat.

Можешь сесть на этот пуф, если хочешь.

стол пи’сьменный м kirjoituspöytä n

[’kirjoitus’pøytæ]

Kirjoituspöytä on täynnä papereita ja kirjoja.

Письменный стол завален бумагами и книгами.

стул м tuoli n [’tuoli]

Tuon vielä yhden tuolin.

Я принесу ещё один стул.

ту’мбочка ж yöpöytä n [’yø’pøytæ]

Panin silmälasini yöpöytäni laatikkoon ja unohdin niistä.

Я положил очки в тумбочку и забыл об этом.

ЭЛЕКТРО’ ННЫЕ ПРИБО’ РЫ KODINKONEET [’kodin’kone:t]

видеомагнитофо’н м VHS-soitin n [’ve:ho:æs ’soitin]

Minun VHS-soitin on TV-tasolla.

Мой видеомагнитофон стоит на телевизоре.

коло’нка (акусти’ческая) ж kaiutin n [’kaiutin]

Katso vain minun uusia kaiuttimia!

Только посмотри на мои новые колонки.

компью’тер м tietokone n [’tieto’kone]

Tietokoneeni on modernilla tietokonepöydällä.

Я держу свой компьютер на современном

компьютерном столе.

магнитофо’н м magnetofoni n [’magnetofoni]

Tarvitsen uuden magnetofonin.

Мне нужен новый магнитофон.

прои’грыватель компа’кт-ди’сков м CD-soitin n

[’se:de: ’soitin]

Kuinka hyvä CD-soitin!

Какой хороший проигрыватель компакт-дисков!

41 МОЯ’ КО’ МНАТА

90

радиоприёмник м radio n [’radio]Kuunnellaan radiota! Давай послушаем радио.

телеви’зор м televisio n [’televisio]Olen ostanut uuden television. Я приобрёл новый телевизор.

усили’тель м vahvistin n [’vavistin]Onko tämä vahvistin? Это усилитель?

ДРУГИ’ Е ОБЪЕ’ КТЫ MUUT VARUSTEET [’mu:t ’varuste:t]

батаре’я (отопле’ния) ж lämmityspatteri n [’læm:itys’pat:eri]Lämmityspatteri on riittävän lämmin. Батарея достаточно тёплая.

выключа’тель м katkaisin n [’katkaisin]Haluan sytyttää valot. Missä on katkaisin huoneessasi? Я хочу включить свет. Где в твоей комнате выключатель?

ковёр м matto n [’mat:o]Huoneeni lattialla on pehmeä ja paksu matto. На полу у меня мягкий толстый ковёр.

ко’врик м ryijy n [’ryijy]Katso kuinka kaunis on tämä ryijy! Смотри, какой красивый узор на этом коврике.

ламина’т м laminaatti n [’lamina:t:i]Minun mielestäni laminaatti on mitä tahansa parkettia parempaa. Я предпочитаю ламинат любому паркету.

лино’леум м muovimatto n [’muovi’mat:o]Haluatko lattialle muovimaton vai muun lattiapäällysteen? Вы хотите линолеум или что-то другое?

лю’стра ж kattokruunu n [’kat:o’kru:nu]Kattokruunussani on 7 lamppua. В моей люстре 7 лампочек.

торше’р ж jalkalamppu n [’jalka’lamp:u]Minulla on jalkalamppu vihreine varjostimineen. У меня есть торшер с зелёным абажуром.

насто’льная ла’мпа ж pöytälampu n [’pøytæ’lamp:u]Sytytin pöytälampun ja aloin lukea kirjettä. Я включил настольную лампу и начал читать письмо.

парке’т м parketti n [’parket:i]Parketti oli hyvin tasainen. Паркет был очень гладким.

розе’тка (электри’ческая) ж pistorasia n

[’pisto’rasia]

Tarvitsen toisen pistorasian huoneeseeni.

В моей комнате мне нужна вторая розетка.

што’ра ж verho n [’verho]

Pimenee, kannattaa sulkea verhot.

Темнеет, мне лучше задёрнуть шторы.

* * * * * * * * *

комфорта’бельный п mukava a [’mukava]

Minun huoneessani on mukava kalustus.

Обстановка в моей комнате комфортабельная.

побелённый п valkaistu a [’valkaistu]

Minun huoneessa on äsken valkaistu katto.

Потолок в моей комнате недавно побелённый.

привы’чный п tavallinen a [’taval:inen]

Tavallinen kahvinjuonti tapahtuu huoneessani.

Привычное для меня питьё кофе всегда происходит

в моей комнате.

прили’чный п siisti a [’si:sti]

Sinun huoneesi näyttää siistiltä.

Твоя комната выглядит приличной.

ую’тный п viihtyisä a [’vi:htyisæ]

Haluan tehdä huoneeni viihtyisäksi.

Я хочу сделать свою комнату уютным местом.

жить г asua v [’asua]

Haluatko katsoa huonetta, jossa asun?

Хочешь посмотреть комнату, в которой я живу?

нра’виться г pitää v [’pitæ:]

Pidätkö huoneestani?

Тебе нравится моя комната?

отдыха’ть г levätä v [’levætæ]

Lounaan jälkeen minä lepään tunnin verran huoneessani.

После обеда я всегда часок отдыхаю в своей

комнате.

располага’ ть г järjestää v [’jærjestæ:]

Haluaisin järjestää tavarat huoneessani uudella tavalla.

Я хочу расположить вещи в своей комнате по-

другому.

спать г nukkua v [’nuk:ua]

Pitkän matkan jälkeen on hauska nukkua taas omassa

huoneessaan.

После долгой поездки так хорошо снова спать

в собственной комнате.

MINUN HUONEENI [’minun ’huone:ni]

91

ВИ’ ДЫ МУЗЕ’ ЕВ MUSEOTYYPIT [’museo’ty:pit]

археологи’ческий музе’й м arkeologinen museo n [’arkeologinen ’museo]Hän on arkeologi ja siksi hän yrittää käydä kaikissa arkeologisissa museoissa. Будучи археологом, он старается посетить каждый археологический музей.

виртуа’льный музе’й м virtuaalinen museo n [’virtua:linen ’museo]Internetistä löytyy paljon virtuaalisia museoita. В Интернете можно найти много виртуальных музеев.

вое’нный музе’й м sotamuseo n [’sota’museo]Sotamuseot erikoistuvat sotahistoriaan. Военные музеи специализируются на военной истории.

дом-музе’й м kotimuseo n [’koti’museo]Minä kävin kuuluisan kirjailijan kotimuseossa. Я посетил дом-музей известного писателя.

морско’й музе’й м merimuseo n [’meri’museo]Joihinkin merimuseoihin museo-osastona kuuluvat historialliset laivat. Некоторые морские музеи включают в себя исторические корабли.

музе’й естествозна’ния м luonnontieteellinen museo n [’luon:non’tiete:l:inen ’museo]Evoluutio ja biomoninaisuus ovat luonnontieteellisen museon tärkeitä aloja. Эволюция и биоразнообразие – важные области для музеев естествознания.

музе’й нау’ки м tiedemuseo n [’tiede’museo]Joihinkin tiedemuseoihin kuuluvat planetaariot. Некоторые музеи науки включают в себя планетарий.

музе’й-запове’дник м ulkoilmamuseo n [’ulko’ilma’museo]Monissa ulkoilmamuseoissa on esillä vanhan arkkitehtuurin kappaleita. Многие музеи-заповедники посвящены старой архитектуре.

передвижно’й музе’й м kiertävä museo n [’kiertævæ ’museo]Kiertävät museot järjestävät näyttelyjään siirrettävän kaluston avulla. Передвижные музеи устраивают выставки при помощи передвижных средств.

специализи’рованный музе’й м erikoismuseo n [’erkois’museo]On erikoismuseoita, esimerkiksi nukkemuseo Espanjassa. Существуют специализированные музеи, например, Музей игрушек в Испании.

худо’жественный музе’й м taidemuseo n [’taide’museo]Eremitaasi on kuuluisa taidemuseo. Эрмитаж – знаменитый художественный музей.

КАТЕГО’ РИИ ЭКСПОНА’ ТОВ NÄYTE-ESINEITÄ [’næyte’esineitæ]

антрополо’гия ж antropologia n [’antropologia]Tiedätkö, mitkä museot ovat omistettu antropologialle? Знаешь ли ты какие-нибудь музеи, посвящённые антропологии?

археоло’гия ж arkeologia n [’arkeologia]Kävin arkeologian museossa. Я побывал в музее археологии.

вое’нная исто’рия ж sotahistoria n [’sota’historia]Tämä on oikein hyvä museo sotahistoriasta kiinnostuneille. Это очень хороший музей, если тебя интересует военная история.

геоло’гия ж geologia n [’geologia]Haluan löytää salin, jossa on geologianäyttely. Я хочу отыскать зал, посвящённый геологии.

декорати’вно-прикладно’е иску’сство с käsityötaide pl [’kæsi’tyø’taide]Käsityötaidenäyttely pidetään tässä salissa. Выставка декоративно-прикладного искусства будет проводиться в этом зале.

естествозна’ние с luonnontiede n [’luon:on’tiede]Olen kiinnostunut luonnontieteestä. Я интересуюсь естествознанием.

изя’щные иску’сства мн kaunotaiteet pl [’kauno’taite:t]Minä tutkin kaunotaiteita. Я изучаю изящные искусства.

исто’рия ж historia n [’historia]Historia on menneisyyden tutkimus. История – это изучение прошлого.

исто’рия культу’р ж kulttuurien historia n [’kult:u:rien ’historia]Kulttuurien historia on hänen lempiaiheensa. История культур – его любимая тема.

краеве’дение с kotiseutututkimus n [’koti’seutu’tutkimus]Pikkukaupungissa on pieni museo, jossa kerrotaan kotiseutututkimuksesta. В городке есть маленький музей, посвящённый краеведению.

нау’ка ж tiede n [’tiede]Jos te haluamme tietää enemmän tieteestä, teidän kannattaa käydä tässä museossa. Если вы хотите больше узнать о науке, посетите этот музей.

нумизма’тика ж numismatiikka n [’numismati:k:a]Numismatiikkaosaston kokoelmassa on 160 000 näyte-esinettä. Коллекция отдела нумизматики состоит из 160 000 предметов.

42 МУЗЕ’ Й

92

ремёсла мн elinkeinot n [’elin’keinot]Tämä museo on omistettu elinkeinoillekin. Этот музей посвящён также и ремёслам.

се’льское хозя’йство с maatalous n [’ma:’talous]Retken aiheena on Muinais-Egyptin maatalous. Тема экскурсии – сельское хозяйство древнего Египта.

совреме’нное иску’сство с nykytaide n [’nyky’taide]Haluaisin tietää enemmän nykytaiteesta. Я хочу знать больше о современном искусстве.

те’хника ж tekniikka n [’tekni:k:a]Minun alani ovat tiede ja tekniikka. Мои области – это наука и техника.

тра’нспорт м liikenne n [’li:ken:e]Tätä naista kiinnostaa kaikki, mm. liikenne. Её интересует всё, включая транспорт.

филатели’я ж filatelia n [’filatelia]Tässä museossa sanotaan olevan hyvä filateliakokoelma. Говорят, в этом музее хорошая коллекция филателии.

этноло’гия ж etnologia n [’etnologia]Etnologia on yksi antropologian aloista. Этнология – это одна из областей антропологии.

РАБО’ ТА МУЗЕ’ Я MUSEOTOIMINTA [’museo’toiminta]

витри’на ж näyteikkuna n [’næyte’ik:una]Näyteikkunassa olivat esillä keskiaikaisia käsikirjoituksia. В витрине находились средневековые рукописи.

входна’я пла’та ж pääsymaksu n [’pæ:sy’maksu]Pääsymaksu aikuisille on 5 dollaria ja 1 dollari lapsille. Входная плата – 5 долларов для взрослых и 1 доллар для детей.

вы’ставка ж näyttely n [’næyt:ely]Haluaisin käydä uudestaan tässä näyttelyssä. Я хочу снова посетить эту выставку.

галере’я ж galleria n [’gal:eria]Taidegalleria on siellä. Художественная галерея вон там.

зал м sali n [’sali]Missä on sali 9? Где зал номер 9?

кура’тор м kuraattori n [’kura:t:ori]Kokoelmista ja näyte-esineistä vastaavat ihmiset tunnetaan kuraattoreiksi. Люди, ответственные за коллекции и экспонаты, известны как кураторы.

сигнализа’ция ж hälytys n [’hælytys]Hälytyksen ansiosta me pelastimme taulun. Благодаря сигнализации мы спасли картину.

экску’рсия ж opastettu retki n [’opastet:u ’retki]Museo järjestää erikoisia opastettuja retkiä. Музей организует специализированные экскурсии.

экскурсово’д м opas n [’opas]Opas näytti voivansa vastata kysymykseen mihin tahansa. Казалось, экскурсовод мог ответить на любой вопрос.

экспона’т м näyte-esine n [’næyte’esine]Tässä voi katsoa vanhinta näyte-esinettä. Здесь вы можете увидеть самый старый из наших экспонатов.

* * * * * * * * *

дре’вний п muinainen a [’muinainen]Tässä salissa kerrotaan Muinais-Kreikasta ja Muinais-Roomasta. Этот зал посвящён Древнему Риму и Древней Греции.

необы’чный п epätavallinen a [’epæ’taval:inen]Se on hyvin epätavallinen tämän taidemaalarin maalaus. Данная картина очень необычна для этого художника.

ре’дкий п harvinainen a [’harvinainen]Tämä on Raamatun hyvin harvinainen laitos. Это очень редкое издание Библии.

уника’льный п ainutlaatuinen a [’ainut’la:tuinen]Museossa on paljon ainutlaatuisia näyte-ikkunoita. В музее имеется множество уникальных экспонатов.

це’нный п arvokas a [’arvokas]Tämä arvokas kokoelma on meidän museomme ylpeys. Эта ценная коллекция – главная гордость нашего музея.

выставля’ть г olla esillä v [’ol:a ’esil:æ]Restauroitumisen jälkeen taidemaalaus on taas esillä. Отреставрированная картина снова выставляется.

объясня’ть г selittää v [’selit:æ:]Sellaiset esineet voivat selittää monia asioita. Такие артефакты могут многое объяснить.

осма’тривать г tutustua v [’tutustua]Tutustukaa näyttelyyn tästä salista alkaen. Осматривайте выставку, начиная с этого зала.

посеща’ть г käydä v [’kæydæ]Siihen aikaan kun olen tässä kaupungissa, haluaisin käydä mahdollisimman monessa museossa. Пока я в этом городе, я хочу посетить как можно больше музеев.

узнава’ть г saada tietää v [’sa:da ’tietæ:]Tämä museo auttaa saamaan tietää enemmän ilmailusta. Этот музей может помочь тебе больше узнать об авиации.

MUSEO [’museo]

93

СТРУ’ ННЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ KIELISOITTIMET [’kieli’soit:imet]

а’рфа ж harppu n [’harp:u]Harpun kielet kulkevat pystysuoraan ylhäältä alaspäin. Струны арфы натянуты сверху вниз.

ба’нджо с banjo n [’banjo]Banjon runko muistuttaa rumpua. Банджо имеет корпус, похожий на барабан.

виолонче’ль ж sello n [’sel:o]Hän oli sellovirtuoosi. Он был виртуозом виолончели.

гита’ра ж kitara n [’kitara]Hän soittaa kitaraa oikein hyvin. Он умеет очень хорошо играть на гитаре.

клавеси’н м klavesiini n [’klavesi:ni]Klavesiinia soitetaan samalla tavalla kuin pianoa, mutta sen ääni on toisenlainen. На клавесине играют как на пианино, но он производит другой звук.

контраба’с м kontrabasso n [’kontra’bas:o]Kontrabasso on suurin kielisoitinten perheeseen kuuluva soitin. Контрабас – самый крупный инструмент скрипичного семейства.

лю’тня ж luuttu n [’lu:t:u]Ensimmäiset luutut toivat Espanjaan maurit. Первые лютни завезли в Испанию мавры.

мандоли’на ж mandoliini n [’mandoli:ni]Tavallisimmassa mandoliinityypissä on 8 kieltä. Самый распространённый тип мандолины имеет 8 струн.

пиани’но с piano n [’piano]Hän voisi antaa pianonsoittotunteja. Она может давать уроки игры на пианино.

роя’ль м flyygeli n [’fly:geli]Paljonko tämä flyygeli painaa? Сколько весит этот рояль?

сита’р м sitara n [’sitara]Sitaran viritys riippuu sitaristin koulukunnasta ja tyylistä. Настройка ситара зависит от школы и стиля ситариста.

скри’пка ж viulu n [’viulu]Viulua soitetaan vetämällä jousta kielten päällä. На скрипке играют, водя смычком по струнам.

цимба’лы мн symbaali n [’symba:li]Symbaalit olivat suosittu Itä-Euroopan maissa. Цимбалы были популярны в странах Восточной Европы.

электрогита’ра ж sähkökitara n [’sæhkø’kitara]Ensimmäiset sähkökitarat ilmestyivät vuonna 1931. Первые электрогитары появились в 1931 году.

ДУХОВЫ’ Е ИНСТРУМЕ’ НТЫ PUHALLUSSOITTIMET [’puhal:us’soit:imet]

аккордео’н м pianoharmoniikka n [’piano’harmoni:k:a]Henkilöä, joka soittaa pianoharmoniikkaa, sanotaan pianoharmoniikan soittajaksi. Человек, который играет на аккордеоне, называется аккордеонистом.

англи’йский рожо’к м Englannintorvi n [’englan:in’torvi]Englannintorvi on jokseenkin samanlainen kuin oboe, mutta nuotteihin merkityt sävelet soivat matalammalta. Английский рожок аналогичен гобою, но даёт более низкие ноты.

валто’рна ж käyrätorvi n [’kæyræ’torvi]Tämä on käyrätorven suukappale. Это мундштук для валторны.

волы’нка ж säkkipilli pl [’sæk:i’pil:i]Useat ihmiset kuullessa säkkipilliä ajattelevat Skotlantia. Большинство людей, услышав волынку, думают о Шотландии.

гобо’й м oboe n [’oboe]Oboe on puusoitin kaksoisruokolehdykköineen. Гобой – это деревянный музыкальный инструмент с двойным язычком.

губна’я гармо’ника ж huuliharppu n [’hu:li’harp:u]Huuliharppu on pieni musiikkisoitin, jota soitetaan laittamalla huulet harpulle. Губная гармоника – маленький музыкальный инструмент, на котором играют, прижимая его ко рту.

кларне’т м klarinetti n [’klarinet:i]Klarinettia soitetaan sekä jazz- että sinfoniaorkestereissa. Кларнет используется как в джазовых ансамблях, так и в симфонических оркестрах.

орга’н м urut n [’urut]Mozart nimitti urkuja musiikkisoittimien kuninkaaksi. Моцарт называл орган “королём музыкальных инструментов”.

саксофо’н м saksofoni n [’saksofoni]Saksofoneja valmistetaan tavallisesti messingistä. Саксофоны обычно изготавливаются из латуни.

тромбо’н м pasuuna n [’pasu:na]Glenn Miller oli pasuunavirtuoosi. Глен Миллер был виртуозом тромбона.

труба’ ж trumpetti n [’trumpet:i]Trumpetilla soitetaan klassista musiikkia ja jazzia. Труба в основном используется в классической музыке и джазе.

43 МУЗЫКА’ ЛЬНЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ

94

ту’ба ж tuuba n [’tu:ba]Tuuba soi hyvin matalassa rekisterissä. Туба даёт очень низкие ноты.

фаго’т м fagotti n [’fagot:i]Fagotin soittajan pitää olla pitkäsorminen. Чтобы играть на фаготе, исполнитель должен иметь длинные пальцы.

фле’йта ж huilu n [’huilu]On paljon erilaisia huilutyyppejä. Существует множество типов флейт.

УДА’ РНЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ LYÖMÄSOITTIMET [’lyømæ’soit:imet]

бараба’н м rumpu n [’rumpu]Rumpu on yleisin lyömäsoitin. Барабан – это самый распространённый ударный инструмент.

гонг м gonggongi n [’goŋg’gongi]Jotkin gonggongit ovat isokokoisia ja hyvin painavia. Некоторые гонги – огромные и очень тяжёлые.

кастанье’ты мн kastanjetit pl [’kastanjetit]Kastanjetit kiinnitetään peukaloon narulla. Кастаньеты прикрепляются к большому пальцу шнуром.

колокола’ мн kello pl [’kel:o]Säveltäjä päätti lisätä kellojen soittoa kolmannessa osassa. Композитор решил добавить звуки колоколов в третьей части.

ко’нгa ж conga n [’koŋga]Conga on korkea kapea kuubalainen rumpu. Конгa – это высокий узкий кубинский барабан.

ксилофо’н м ksylofoni n [’ksylofoni]Ksylofoni koostuu eripituisista puukapuloista. Ксилофон состоит из деревянных брусков различной длины.

лита’вры мн patarummut pl [’pata’rum:ut]Soittaakseen patarumpua tarvitaan erikoisia rumpukapuloita. Чтобы играть на литаврах, нужны специальные палочки.

мари’мба ж marimba n [’marimba]Marimbat syntyivät Afrikassa satoja vuosia sitten. Маримбы появились в Африке сотни лет назад.

металлофо’н м metallofoni n [’metal:o’foni]Metallofoneja käytetään musiikissa satojen vuosien aikana. Металлофоны используются в музыке в течение сотен лет.

тамбури’н м tamburiini n [’tamburi:ni]Tamburiini on pieni käsirumpu. Тамбурин – это небольшой ручной барабан.

таре’лки мн symbaali pl [’symba:li]Symbaalit ovat lautasia, jotka valmistetaan kuparista, pronssista tai erikoismetalliseoksesta. Тарелки – это диски, сделанные из меди, бронзы или особого сплава.

уда’рная устано’вка ж rumpusetti n [’rumpu’set:i]Rumpujen ja symbaalien settiä sanotaan rumpusetiksi. Комплект барабанов и тарелок называется ударной установкой.

* * * * * * * * *

диатони’ческий п diatoninen a [’diatoninen]Onko tämä huuliharppu diatoninen vai kromaattinen? Эта губная гармоника диатоническая или хроматическая?

смычко’вый п jousi- a [’jousi]Viulu on jousisoitin. Скрипка – это смычковый инструмент.

хромати’ческий п kromaattinen a [’kroma:t:inen]Tässä kromaattisessa sävelasteikossa käytetään kaikki nuotit. В хроматической шкале используются все ноты.

щипко’вый п sorminta- a [’sorminta]Kitara on sormintasoitin. Гитара – это щипковый струнный музыкальный инструмент.

язычко’вый п lehdykkä- n [’lehdyk:æ]Klarinetti on lehdykkäsoitin. Кларнет – это язычковый инструмент.

бренча’ть г rimputtaa v [’rimput:a:]Hän rimputti kitaraa ja lauloi. Он бренчал на гитаре и пел.

дуть г puhaltaa v [’puhalta:]Muusikot ryhtyivät puhaltamaan trumpetteja. Музыканты начали дуть в трубы.

игра’ть г soittaa v [’soit:a:]Minä osaan soittaa erilaisia musiikkisoitimia. Я умею играть на разных инструментах.

импровизи’ровать г improvisoida v [’improvisoida]Sinä näemmä osaat soittaa nuoteista, mutta osaatko improvisoida? Я вижу, что ты умеешь играть по нотам, но умеешь ли ты импровизировать?

исполня’ть г esittää v [’esit:æ:]Viulunsoittaja esitti kuusi klassisen musiikin teosta. Скрипач исполнил шесть классических произведений.

MUSIIKKI SOITIMET [’musi:k:i ’soit:imet]

95

РАСПРОСТРАНЁННЫЕ ВИ’ ДЫ TAVALLISET LAJIT [’taval:iset ’lajit]

ба’бочка ж perhonen n [’perhonen]Perhonen oli kukassa. Бабочка сидела на цветке.

богомо’л м rukoilijasirkka n [’rukoilija’sirk:a]Rukoilijasirkka on isokokoinen hyönteinen, joka syö muita hyönteisiä. Богомол – это крупное насекомое, поедающее других насекомых.

бо’жья коро’вка ж leppäkerttu n [’lep:æ’kert:u]Leppäkertut ovat tavallisesti oranssivärisiä, keltaisia ja kirkkaan punaisia. Божьи коровки обычно бывают оранжевыми, жёлтыми и ярко-красными.

водоме’рка ж vesikirppu n [’vesi’kirp:u]Vesikirput liikkuvat vedenpinnalla käyttäen sen pintajännitystä. Водомерки передвигаются по поверхности воды, используя её поверхностное натяжение.

жук м kovakuoriainen n [’kova’kuoriainen]40 prosenttia kaikista kuvatuista hyönteisten lajista on kovakuoriaisia (noin 350 000 lajia). 40% из всех описанных видов насекомых – жуки (около 350 000 видов).

клоп м lude n [’lude]Jotkin luteet haisevat melko pahalta. Некоторые клопы пахнут довольно неприятно.

кузне’чик м heinäsirkka n [’heinæ’sirk:a]Heinäsirkat syövät ruohoa ja lehtiä. Кузнечики питаются травой и листьями.

медве’дка ж maamyyräsirkka n [’ma:my:ræ’sirk:a]Paritusaikana aikuinen maamyyräsirkka voi lentää 8 kilometriä. Взрослая медведка в период спаривания может пролететь 8 километров.

мотылёк м yöperhonen n [’yø’perhonen]Yöperhoset lentävät lähinnä öisin valon houkuttelemina. Мотыльки летают в основном ночью, привлекаемые светом.

мураве’й м muurahainen n [’mu:rahainen]Metsämuurahaiset rakentavat isoja muurahaispesiä. Лесные муравьи строят большие муравьиные кучи.

му’ха ж kärpänen n [’kærpænen]Kärpänen on pieni lentävä hyönteinen kaksine siipineen. Муха – мелкое летающее насекомое с двумя крыльями.

оса’ ж ampiainen n [’ampiainen]Ampiainen on pistävä keltamusta hyönteinen. Оса – это жалящее жёлто-чёрное насекомое.

па’лочник м sauvasirkka n [’sauva’sirk:a]Maastovärin takia sauvasirkkoja on vaikeaa havaita. Из-за своего камуфляжа палочников крайне трудно заметить.

пау’к м hämähäkki n [’hæmæhæk:i]Muista hyönteisistä poiketen hämähäkillä on 8 jalkaa. В отличие от насекомых пауки имеют по 8 ног.

пчела’ ж mehiläinen n [’mehilæinen]Mehiläiset tuottavat mettä. Пчёлы делают мёд.

руче’йник м vesiperhonen n [’vesi’perhonen]Vesiperhosia pidetään vedenalaisina arkkitehtinä. Ручейники считаются подводными архитекторами.

саранча’ ж kulkusirkka n [’kulku’sirk:a]Kulkusirkka siirtyy lentämällä paikasta toiseen suurina parvina. Саранча перелетает с места на место большими группами.

сверчо’к м laulukaskas n [’laulukaskas]Koiraslaulukaskaat tuottavat kovaa ääntä värisyttämällä siipiä nopeassa tahdissa. Сверчки-самцы издают громкие звуки трением крылышек друг о друга.

светля’к м kiiltomato n [’ki:lto’mato]Kiiltomadot loistavat pimeässä. Светляки светятся в темноте.

скорпио’н м skorpioni n [’skorpioni]Skorpionit ovat vaarallisia hämähäkkejä. Скорпионы – это опасные паукообразные.

стрекоза’ ж sudenkorento n [’suden’korento]Sudenkorennot syövät hyttysiä ja muita hyönteisiä. Стрекозы ловят комаров и других насекомых.

тарака’н м torakka n [’torak:a]Minun pikkutyttäreni pelkää torakoita. Моя маленькая дочь боится тараканов.

терми’т м termiitti n [’termi:t:i]Termiitti on muurahaisen kaltainen hyönteinen, joka asuu tropiikissa. Термит – это насекомое, напоминающее муравья и живущее в тропиках.

тля ж kirva n [’kirva]Leppäkertut ovat kirvojen luonnon vihollisia. Божьи коровки – природные враги тлей.

уховёртка ж pihtihäntäinen n [’pihti’hæntæinen]Pihtihäntäinen on hyönteinen, jonka takaruumiissa on pari kaarevaa pihtimäistä lisäkettä. Уховёртка – это насекомое с парой изогнутых клещей на хвосте.

44 НАСЕКО’ МЫЕ И ПАУКООБРА’ ЗНЫЕ

96

чёрная вдова’ ж musta leski n [’musta ’leski]

Musta leski on myrkyllinen hämähäkki.

Чёрная вдова – это ядовитый паук.

шмель м kimalainen n [’kimalainen]

Kimalainen on isokokoinen karvainen hyönteinen.

Шмель – это крупное мохнатое насекомое.

КРОВОСОСУ’ ЩИЕ ВИ’ ДЫ VERENIMIJÄT [’veren’imijæt]

блоха’ ж kirppu n [’kirp:u]

Koirankirput voivat pistää ihmisiä.

Собачьи блохи могут кусать и людей.

вошь ж täi n [’tæi]

Täi asuu ihmisen ja eläimen vartalolla ja karvoituksessa.

Вши живут на коже и в волосах людей и животных.

клещ м punkki n [’punk:i]

Punkki on vertaimevä hämähäkki.

Клещ – это кровососущее паукообразное.

кома’р м sääski n [’sæ:ski]

Sääskinaaraat pistävät ihmisiä ja eläimiä ja imevät

niiden vertä.

Самки комаров кусают людей и животных и сосут

их кровь.

о’вод м kiiliäinen n [’ki:liæinen]

Kiiliäiset pistävät karjaa.

Оводы кусают скот.

слепе’нь м paarma n [’pa:rma]

Lisääntyäkseen paarmanaaraat tarvitsevat veriateriaa.

Самкам слепней требуется питание кровью для

репродукции.

ОСО’ БЫЕ ТЕ’ РМИНЫ ERIKOISKÄSITTEET [’erikois’kæsit:e:t]

брюшко’ с takaruumis n [’taka’ru:mis]

Tämän hyönteisen takaruumis on hyvin pehmeä ja

hieno.

Брюшко этого насекомого очень мягкое и нежное.

гу’сеница ж perhostoukka n [’perhos’touk:a]

On vaikea uskoa, että nämä rumat perhostoukat

muuttuvat kauniiksi perhosiksi.

Трудно поверить, что безобразные гусеницы

превращаются в красивых бабочек.

жа’ло с pistin n [’pistin]

Kuoleeko mehiläinen menetettyään pistimen?

Погибает ли пчела, когда теряет своё жало?

крыло’ с siipi n [’si:pi]Kiimalaisilla on neljä siipeä. Шмели имеют по четыре крыла.

ку’колка ж kotelo n [’kotelo]Kotelovaihe on eräiden transformoivien hyönteisten elämänvaihe. Куколка – это стадия жизни некоторых насекомых, проходящих трансформацию.

личи’нка ж toukka n [’touk:a]Toukka voi näyttää aivan erilaiselta kuin aikuinen hyönteinen. Личинка может выглядеть совершенно не так, как взрослое насекомое.

у’сик м tuntosarvi n [’tunto’sarvi]Torakka liikutteli tuntosarvejaan. Таракан шевелил своими усиками.

* * * * * * * * *

вре’дный п tuho- a [’tuho]Tarvitsen tuhohyönteismyrkkyä. Мне нужен яд от вредных насекомых.

кро’шечный п pienenpieni a [’pienen’pieni]Jotkin hyönteiset ovat pienpieniä. Некоторые насекомые совсем крошечные.

ма’ленький п pieni a [’pieni]Leppäkertut ovat pieniä kovakuoriaisia. Божьи коровки – это маленькие жуки.

поле’зный п hyödyllinen a [’hyødyl:inen]Mehiläiset ovat epäilemättä hyödyllisimpiä hyönteisiä. Разумеется, пчёлы – это самые полезные насекомые.

фасе’точный п fasetti- a [’faset:i]Sudenkorennolla on oikein isot fasettisilmät. Стрекозы имеют очень крупные фасеточные глаза.

жа’лить г pistää v [’pistæ:]Jos koskee ampiaista, se pistää. Если потрогаешь осу, она тебя ужалит.

жужжа’ть г surista v [’surista]Kaikkialla surisivat kärpäset. Кругом жужжали мухи.

лета’ ть г lentää v [’lentæ:]Kaikki hyönteiset lentävät. Не все насекомые могут летать.

по’лзать г madella v [’madel:a]Sinun hihassasi matelee alas jokin hyönteinen. По твоему рукаву какое-то насекомое сползает.

стрекота’ ть г sirittää v [’sirit:æ:]Heinäsirkat sirittävät rehevässä ruohossa. Стрекочут кузнечики в сочной траве.

HYÖNTEISET JA HÄMÄHÄKIT [’hyønteiset ja ’hæmæhækit]

97

ДНИ НЕДЕ’ ЛИ VIIKONPÄIVÄT [’vi:kon’pæivæt]

воскресе’нье с sunnuntai n [’sun:un’tai]

Sunnuntai on vapaapäivä monissa maailman maissa.

Воскресенье считается нерабочим днём во многих

странах мира.

вто’рник м tiistai n [’ti:s’tai]

Sairastuin tiistaina.

Я заболел во вторник.

понеде’льник м maanantai n [’ma:nan’tai]

Maanantai on vaikea päivä.

Понедельник – день тяжёлый.

пя’тница ж perjantai n [’perjan’tai]

Jumalan kiitos, tänään on perjantai.

Слава богу, сегодня пятница.

среда’ ж keskiviikko n [’keski’vi:k:o]

Hän tulee keskiviikkona.

Он приедет в среду.

суббо’та ж lauantai n [’lauan’tai]

Nainen lähti viime lauantaina.

Она уехала в прошлую субботу.

четве’рг м torstai n [’tors’tai]

Torstai on viikon neljäs päivä.

Четверг – это четвёртый день недели.

ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

выходно’й м vapaapäivä n [’vapa:’pæivæ]

Minulla on vapaapäiviä maanantaina ja tiistaina.

Мои выходные – понедельник и вторник.

рабо’чий день м työpäivä n [’tyø’pæivæ]

Viisi työpäivää viikossa ei ole liian paljon.

Пять рабочих дней в неделю – это не слишком

много.

уике’нд м viikonloppu n [’vi:kon’lop:u]

Viikonloppu tarkoittaa lauantaita ja sunnuntaita.

Понятие “уикенд” означает субботу и воскресенье.

ДЕ’ ЯТЕЛЬНОСТЬ В ТЕЧЕ’ НИЕ НЕДЕ’ ЛИ VIIKKOTOIMINTA [’vi:k:o’toiminta]

вечери’нка ж kekkerit n [’kek:erit]

Perjantai-iltana minä järjestän kekkerit.

Вечером в пятницу я устрою вечеринку.

визи’т м vierailu n [’vierailu]

Valmistaudun ulkomaalla asuvan ystäväni vierailuun.

Я готовлюсь к визиту друга, который живёт в другой

стране.

встре’ча ж tapaaminen n [’tapa:minen]

Lauantaina minulla on tapaaminen entisen kollegani

kanssa.

В субботу у меня будет встреча с моим бывшим

коллегой.

годовщи’на ж vuosijuhla n [’vuosi’juhla]

Ensi perjantaina on häidemme vuosijuhla.

Годовщина нашей свадьбы будет в следующую

пятницу.

день зарпла’ты м tilipäivä n [’tili’pæivæ]

Tiistaina minulla on tilipäivä.

Мой день зарплаты – вторник.

день рожде’ния м syntymäpäivä n [’syntymæ’pæivæ]

Minun vaimoni syntymäpäivä on ensi viikolla.

День рождения моей жены – на следующей

неделе.

докла’д м esitelmä n [’esitelmæ]

Keskiviikkona minä pidän esitelmää.

Среда – день моего доклада.

командиро’вка ж virkamatka n [’virka’matka]

Olen virkamatkalla koko ensi viikon.

Я буду в командировке всю следующую неделю.

конфере’нция ж konferenssi n [’konferens:i]

Sunnuntaikonferenssi on menestynyt.

Воскресная конференция была успешной.

ку’рсы мн kurssi pl [’kurs:i]

Käyn kurssilla kolme kertaa viikossa.

Я буду посещать курсы три раза в неделю.

лече’ние с hoito n [’hoito]

Olen hoidossa koko viikon.

Моё лечение продлится всю неделю.

опла’та ж maksu n [’maksu]

Minun täytyy suorittaa maksu viikonloppuun mennessä.

Я должен сделать оплату до конца недели.

отгу’л м lepopäivä n [’lepo’pæivæ]

Torstaina otan lepopäivän.

В четверг я возьму отгул.

о’ тдых м lepo n [’lepo]

Viikonloppuna haluan pitää lepoa.

Я хочу посвятить весь уикенд отдыху.

45 НЕДЕ’ ЛЯ

98

пое’здка ж matka n [’matka]

Nainen lähtee matkalle perjantaina tai lauantaina.

Она отправится в поездку в пятницу или в субботу.

поку’пка ж osto n [’osto]

Uuden television osto on suunniteltu ensi sunnuntaiksi.

Покупка нового телевизора запланирована

на следующее воскресенье.

посеще’ние врача’ с lääkärikäynti n [’læ:kæri’kæynti]

Tiistaina minulla on lääkärikäynti.

Вторник – день моего посещения врача.

пра’зднование с juhlanvietto n [’juhlan’viet:o]

Juhlanvietto on lauantaina.

Празднование состоится в субботу.

прода’жа ж myynti n [’my:nti]

Vanhan autoni myynti ei vie paljon aikaa.

Продажа моей старой машины не займёт много

времени.

путеше’ствие с retki n [’retki]

Sellainen retki kestäisi vähintään kaksi viikkoa.

Такое путешествие может занять по меньшей мере

две недели.

рабо’та ж työ n [’tyø]

Teidän työnne alkaa maanantaina.

Ваша работа начнётся в понедельник.

развлече’ния мн huvit n [’huvit]

Sunnuntaielokuva on hänen lempihuvinsa.

Кино по воскресеньям – его любимое развлечение.

ремо’нт м korjaus pl [’korjaus]

Minä suunnittelen tehdä auton korjauksen loppuun

viikonloppuna.

Я планирую закончить ремонт своей машины

в течение уикенда.

свида’ние с kohtaus n [’kohtaus]

Menen kohtaukseen tiistaina.

Я иду на свидание во вторник.

семина’р м seminaari n [’semina:ri]

Kolme viikonpäivää menee seminaariin.

Три дня недели должны быть отданы семинару.

сти’рка ж pyykki n [’py:k:i]

Hän pesee pyykkiä tavallisesti lauantaina.

Суббота – её традиционный день стирки.

убо’рка ж siivous n [’si:vous]

Siivous voisi kestää koko sunnuntain.

Уборка может занять всё воскресенье.

учёба ж opiskelu pl [’opiskelu]

Minun opiskeluni alkaa keskiviikkona.

Моя учёба начнётся в среду.

шо’пинг м shoppailu n [’ʃop:ailu]

Odotan jännittyneenä lauantaita, kun voisin mennä

shoppailuun.

Я с нетерпением жду субботы, когда я смогу

заняться шопингом.

юбиле’й м vuosipäivä n [’vuosi’pæivæ]

Ensi maanantaina on setäni 50-vuotisjuhla.

Следующий понедельник – день юбилея моего

дяди.

* * * * * * * * *

лёгкий п helppo a [’help:o]

Viikko oli helppo.

Неделя была лёгкой.

неуда’чный п epäonnistunut a [’epæ’on:istunut]

Viikko oli epäonnistunut.

Неделя оказалась неудачной.

тру’дный п vaikea a [’vaikea]

On vaikea tehtävä tehdä kaiken yhdessä viikossa.

Закончить дело всего за одну неделю было трудной

задачей.

тяжёлый п raskas a [’raskas]

Ensimmäinen viikko uudella työpaikalla oli raskas.

Первая неделя на новой работе была тяжёлой.

уда’чный п onnistunut a [’on:istunut]

Viikko oli kaikissa suhteissa onnistunut.

Неделя была удачной во всех отношениях.

доде’лывать г tehdä loppuun v [’tehdæ ’lop:u:n]

Yritän saada remontin valmiiksi viikon loppuun

mennessä.

Я постараюсь доделать ремонт до конца недели.

зака’нчивать г lopettaa v [’lopet:a:]

Mihin aikaan lopetat työsi perjantaina?

Когда ты заканчиваешь работу в пятницу?

начина’ть г aloittaa v [’aloit:a:]

Aloitan uuden elämän maanantaista lähtien.

Я начну новую жизнь в понедельник.

плани’ровать г suunnitella v [’su:n:itel:a]

Suunnittele viikkosi etukäteen.

Планируй свою неделю заранее.

продолжа’ть г jatkaa v [’jatka:]

Minä jatkan kirjan kirjoittamista viikonlopun jälkeen

Я продолжу писать книгу после уикенда.

VIIKKO [’vi:k:o]

99

ЛИСТОВЫ’ Е О’ ВОЩИ LEHTIVIHANNEKSET [’lehti’vihan:ekset]

базили’к м basilika n [’basilika]

Basilika on ruoanlaitossa käytettävää imelätuoksuinen

kasvi.

Базилик – это сладко пахнущее растение,

используемое в кулинарии.

бро’кколи ж parsakaali n [’parsa’ka:li]

Parsakali on kaalikasveja.

Брокколи – это растение из рода капусты.

капу’ста белокоча’нная ж kaali n [’kaali]

Kaksi kaalipäätä, kiitos!

Пожалуйста, два кочана капусты.

капу’ста брюссе’льская ж ruusukaali n [’ru:su’ka:li]

Ruusukaalia viljellään saadakseen pieniä vihreitä

kaalinkeriä.

Брюссельская капуста культивируется ради

маленьких зелёных кочанчиков.

кресс-сала’т м vihanneskrassi n [’vihan:es’kras:i]

Vihanneskrassi on nopeasti kasvavaa yrttiä.

Кресс-салат – это быстрорастущая съедобная

трава.

майора’н м meirami n [’meirami]

Meiramia viljellään saadakseen aromaattisia lehtiä.

Майоран культивируется ради ароматных листьев.

петру’шка ж persilja n [’persilja]

Persilja on hyvin terveellistä.

Петрушка очень полезна для здоровья.

сала’т-лату’к м lehtisalaatti n [’lehti’sala:t:i]

Pidän voileivistä lehtisalaattilehtineen.

Я люблю добавлять в сэндвичи салат-латук.

укро’п м tilli n [’til:i]

Tillin siemeniä käytetään mausteina.

Семя укропа используется как пряность.

шпина’т м pinaatti n [’pina:t:i]

Pinaattia pidetään raudan ja kalsiumin arvokkaana

lähteenä.

Шпинат считается ценным источником железа

и кальция.

щаве’ль м suolaheinä n [’suola’heinæ]

Suolaheinän lehdet ovat maultaan happamia.

Щавель – это растение с кислыми на вкус листьями.

ПЛОДО’ ВЫЕ О’ ВОЩИ HEDELMÄVIHANNEKSET [’hedelmæ’vihan:ekset]

баклажа’н м munakoiso n [’munakoiso]Minun vaimoni tietää monta munakoisoreseptiä. Моя жена знает много способов приготовления баклажанов.

кабачо’к м kesäkurpitsa n [’kesæ’kurpitsa]Katso, kuinka ison kesäkurpitsan olen viljellyt! Смотри, какой огромный кабачок я вырастил.

огуре’ц м kurkku n [’kurk:u]Tämä kurkku on kitkerä. Anna minulle toinen! Этот огурец горький. Дай мне другой.

пе’рец сла’дкий м paprika n [’paprika]Minä ostin paprikan siemeniä. Я купил семян сладкого перца.

помидо’р м tomaatti n [’toma:t:i]Kypsymätön tomaatti on vihreä. Когда помидор незрелый, он зелёный.

ты’ква ж kurpitsa n [’kurpitsa]Tämä kurpitsa painaa 30 kiloa. Эта тыква весит 30 килограммов.

БОБО’ ВЫЕ О’ ВОЩИ PAPUVIHANNEKSET [’papu’vihan:ekset]

бобы’ мн pavut n [’pavut]Haluatko paistettuja papuja? Хочешь жареных бобов?

горо’х м herne n [’herne]Ota pakastimesta pakasteherneitä. Достань из морозилки замороженный горох.

фасо’ль ж papu n [’papu]Keitto on maukkaampaa, jos siihen lisää papuja. Суп будет лучше, если добавишь фасоли.

чечеви’ца ж linssi n [’lins:i]Linssin siemenet kypsyvät paloissa. Семена чечевицы созревают в стручках.

КОРНЕПЛО’ ДНЫЕ И КЛУБНЕПЛО’ ДНЫЕ О’ ВОЩИ JUURIKASVIT JA MUKULAKASVIT [’ju:ri’kasvit ja ’mukula’kasvit]

бата’ т м bataatti n [’bata:t:i]Bataatin alkuperäalue on Etelä-Amerikan trooppisia alueita. Родина батата – тропические районы Южной Америки.

46 О’ ВОЩИ

100

брю’ква ж lanttu n [’lant:u]Joissakin maissa lanttu on tunnettu Ruotsin nauris-nimellä. Брюква известна также как “шведская репа”.

карто’фель м peruna n [’peruna]On helppo laittaa perunaa. Готовить картофель очень просто.

морко’вь ж porkkana n [’pork:ana]Anna kanille porkkanaa. Угости кролика морковкой.

реди’с м rediisi n [’redi:si]Nainen otti kassista nipun retiisiä. Она достала из сумки пучок редиса.

ре’дька (чёрная) ж retikka n [’retik:a]Retikalla hoidetaan useita sairauksia. Чёрная редька обладает многими лечебными свойствами.

ре’па ж nauris n [’nauris]Aikoinaan nauris oli hyvin tärkeä ruokavihannes. Репа когда-то была очень важным овощем.

свёкла ж punajuuri n [’puna’ju:ri]Minä viljelen kasvitarhassani punajuurta. Я выращиваю на своём огороде свёклу.

сельдере’й м selleri n [’sel:eri]Selleriä voi syödä sekä ruoan aineksena että sellaisena. Сельдерей можно есть как приготовленным, так и сырым.

топина’мбур м maapäärynä n [’ma:’pæ:rynæ]Maapäärynän kuluttajasuosio on kasvussa. Топинамбур становится всё более популярным среди потребителей.

хрен м piparjuuri n [’pipar’ju:ri]Piparjuuri on ympäri maailmaa suosittu mauste. Хрен сегодня популярен по всему миру.

ямс м jamssi n [’jams:i]Jamssi on yleisin ruoka monissa Afrikan maissa. Ямс – это самый распространённый продукт во многих странах Африки.

ЛУ’ КОВИЧНЫЕ И СТЕБЛЕВЫ’ Е О’ ВОЩИ SIPULI- JA VARSIKASVIT [’sipuli ja ’varsi’kasvit]

лук м sipuli n [’sipuli]Sipuli on kirpeätuoksuinen vihannes. Лук – это овощ с резким запахом.

лук-бату’н м talvisipuli n [’talvi’sipuli]Talvisipulia käytetään laajasti ruoanlaitossa. Лук-батун широко используется в кулинарии.

лук-поре’й м purjosipuli n [’purjo’sipuli]Purjosipulia on helppo viljellä. Лук-порей легко выращивать.

лук-шало’т м salottisipuli n [’salot:i’sipuli]Salottisipulin alkuperämaa on Aasia. Местом происхождения лука-шалота, вероятно, является Азия.

реве’нь м raparperi n [’raparperi]Raparperia viljellään saadakseen meheviä varsiaan. Ревень выращивается в основном ради своих мясистых черешков.

спа’ржа ж parsa n [’parsa]Parsan uudet vihreät varret ovat hyvin maukkaita. Молодые зелёные стебли спаржи очень вкусные.

чесно’к м valkosipuli n [’valko’sipuli]Valkosipulissa on paljon vitamiineja. Чеснок содержит много витаминов.

* * * * * * * * *

марино’ванный п etikka- a [’etik:a]Minä pidän etikkakurkuista. Я люблю маринованные огурцы.

пря’ный п mausteinen a [’mausteinen]Valkosipulilla on erikoinen mausteinen maku. Чеснок обладает характерным пряным запахом.

спе’лый п kypsä a [’kypsæ]Jotkin tomaateistani ovat jo kypsiä. Некоторые из моих помидоров уже спелые.

съедо’бный п syötävä a [’syøtævæ]Mitä tämän kasvit osat ovat syötäviä? Какие части этого растения съедобны?

сыро’й п raaka a [’ra:ka]Raa’at vihannekset ovat erityisen terveellisiä. Сырые овощи особенно полезны для здоровья.

выра’щивать г viljellä v [’viljel:æ]Minä viljelen kurkkuja kasvihuoneessa. Я выращиваю огурцы в теплице.

полива’ть г kastella v [’kastel:a]Muista kastella vihannekset! Не забудь полить наши овощи.

сажа’ть г istuttaa v [’istut:a:]Aion istuttaa tähän tilliä ja persiljaa. Я собираюсь посадить здесь укроп и петрушку.

созрева’ть г kypsyä v [’kypsyæ]Retiisi kypsyy nopeasti. Редис созревает быстро.

чи’стить (от кожуры’ ) г kuoria v [’kuoria]Opi kuorimaan perunoita! Учись чистить картошку.

VIHANNEKSET [’vihan:ekset]

101

ДЕТА’ ЛИ ОДЕ’ ЖДЫ VAATEKAPPALEET [’va:te’kap:ale:t]

воротни’к м kaulus n [’kaulus]

Kaulus on liian ahdas.

Воротник слишком тесный.

карма’н м tasku n [’tasku]

Onko tässä takissa sisätasku?

У этой куртки есть внутренние карманы?

по’яс м vyö n [’vyø]

Tämä vyö on koristeellinen.

Этот пояс – для украшения.

пу’говица ж nappi n [’nap:i]

Nappi irtautuu kohta.

Пуговица вот-вот оторвётся.

рука’в м hiha n [’hiha]

Ostin mekon lyhyine hihoineen.

Я купила платье с короткими рукавами.

ВЕ’ РХНЯЯ ОДЕ’ ЖДА PÄÄLLYSVAATTEET [’pæ:l:ys’va:t:e:t]

брю’ки мн housut pl [’housut]

Hän osti itselleen housut.

Он купил себе пару брюк.

джи’нсы мн farkut pl [’farkut]

Farkkuja käyttävät miehet, naiset ja lapset.

Джинсы носят мужчины, женщины и дети.

костю’м м puku n [’puku]

Katso, kuinka kallis puku on hänen päällä.

Смотри, какой на нём дорогой костюм.

ку’ртка ж takki n [’tak:i]

Tämä nahkatakki pukee sinua.

Эта кожаная куртка очень тебе идёт.

пальто’ с pitkätakki n [’pitkæ’tak:i]

Ulkona on kylmä. Ota pitkätakki päällesi.

Погода холодная. Надень пальто.

пиджа’к м pikkutakki n [’pik:u’tak:i]

Tämä pikkutakki sopii hyvin farkkujen kanssa.

Этот пиджак будет хорошо смотреться с джинсами.

пла’тье с mekko n [’mek:o]

Mekko on naisen tai tytön päällysvaate.

Платье – это верхняя одежда для женщины или

девочки.

плащ м sadetakki n [’sade’tak:i]

Molempien päällä oli pitkiä sadetakkeja.

Оба они были одеты в длинные плащи.

руба’шка ж paita n [’paita]Paita on puhdasta puuvillaa. Рубашка сделана из чистого хлопка.

сви’тер м pusero n [’pusero]Minä sain lahjaksi lämpimän villapuseron. Мне подарили тёплый шерстяной свитер.

штаны’ мн housut pl [’housut]Polvihousut ovat housujen malli. Бриджи – это такой тип штанов.

ю’бка ж hame n [’hame]Haluan lyhentää tämän hameen. Я хочу укоротить эту юбку.

НИ’ ЖНЕЕ БЕЛЬЁ ALUSVAATTEET [’alus’va:t:e:t]

бюстга’льтер м rintaliivit n [’rinta’li:vit]Rintaliivit on naisten alusvaatekappale. Бюстгальтер – это предмет женского нижнего белья.

колго’тки мн sukkahousut n [’suk:a’housut]Sukkahousuja alettiin käyttää 1960-luvulla ja ne tulivat sukkien hyväksi vaihtoehdoksi. Колготки появились в 1960-х годах, став хорошей альтернативой чулкам.

майка ж aluspaita n [’alus’paita]T-paita on aluspaidan malli. Футболка – это разновидность майки.

стри’нги мн stringit n [’striŋgit]Suosittelen sinulle käytettäväksi vietteleviä stringejä. Соблазнительные стринги – это то, что я тебе рекомендую.

трусы’ же’нские мн pöksyt pl [’pøksyt]Nämä pienet pöksyt ovat kevyet ja hyvin istuvat. Эти маленькие трусики лёгкие и хорошо сидят.

трусы’ мужски’е мн alushousut pl [’alus’housut]Me tarjoamme bokserihousut vain suurilta alusvaatevalmistajilta. Мы предлагаем трусы “боксёры” от крупных производителей.

чулки’ мн sukat pl [’sukat]Jotkut naiset pitävät sukkia sukkahousujen parempina. Она предпочитает колготкам чулки.

СПЕЦИА’ ЛЬНАЯ ОДЕ’ ЖДА ERIKOISVAATTEET [’erikois’va:t:e:t]

комбинезо’н м haalari pl [’ha:lari]Hitsaajan päällä oli harmaa haalari. На сварщике был серый комбинезон.

47 ОДЕ’ ЖДА И О’ БУВЬ

102

пижа’ма ж pyjama pl [’pyjama]

Nukun aina pyjama päälläni.

Я всегда сплю в пижаме.

спецо’вка ж työtakki pl [’tyø’tak:i]

Työmiehet pitävät työtakkeja muiden vaatteiden päällä.

Спецовки носят рабочие поверх другой одежды.

унифо’рма ж univormu n [’uni’vormu]

Poliisin univormu on virkavallan symboli.

Полицейская униформа – символ власти.

фа’ртук м esiliina n [’esi’li:na]

Esiliina on suojavaate.

Фартук – это верхняя защитная одежда.

хала’т (дома’шний) м aamutakki n [’a:mu’tak:i]

Oven avasi nainen aamutakki päällä.

Дверь открыла женщина в халате.

ГОЛОВНЫ’ Е УБО’ РЫ PÄÄHINEET [’pæ:hine:t]

ке’пка ж lippalakki n [’lip:a’lak:i]

Hän käytti lippalakkia.

Он носил мягкую кепку.

котело’к м knalli(hattu) n [’knal:i’hat:u]

Knallihattu on pyöreä miestenhattu.

Котелок – это мужская круглая шляпа.

мехова’я ша’пка ж karvalakki n [’karva’lakki]

Ušanka on venäläinen karvalakki.

Ушанка – это русская меховая шапка.

фура’жка ж lakki n [’lak:i]

Minun ystävällä on sotilaslakkikokoelma.

У моего друга есть коллекция военных фуражек.

цили’ндр м silinterihattu n [’silinteri’hat:u]

Nykyään silinterihatut käytetään vain virallisten

tilaisuuksien aikana.

В наше время цилиндры носят только во время

официальных церемоний.

шля’па ж hattu n [’hat:u]

Monet teksasilaiset miehet käyttävät cowboyhattuja.

Многие техасские мужчины носят ковбойские

шляпы.

О’ БУВЬ JALKINEET [’jalkine:t]

боти’нки мн kengät pl [’keŋgæt]

Tarvitsen uudet kengät.

Мне нужна пара новых ботинок.

кроссо’вки мн lenkkarit pl [’lenk:arit]

Nämä lenkkarit ovat liian isoja.

Эти кроссовки слишком большого размера.

сапоги’ мн saappaat pl [’sa:p:a:t]

Naisella oli korkeakorkoiset saappaat.

На ней были сапоги на высоком каблуке.

ту’фли мн avokkaat pl [’avok:a:t]

Nämä avokkaat ovat mukavat ja kevyet.

Эти туфли удобные и лёгкие.

* * * * * * * * *

мо’дный п muodikas a [’muodikas]

Sellaiset hameet eivät enää ole muodikkaita.

Такие юбки больше не модные.

наря’дный (о челове’ке) п hienosti pukeutunut a

[’hienosti ’pukeutunut]

Tyttö oli nuori ja hienosti pukeutunut.

Она была молода и нарядно одета.

оде’тый п pukeutunut a [’pukeutunut]

Pojan päällä oli farkkupuku.

Парень был одет в джинсовый костюм.

разде’тый п alaston a [’alaston]

Älkää tulko sisään, olen alaston.

Не входите, я раздета.

старомо’дный п vanhanaikainen a [’vanhan’aikainen]

Meidän amatööriteatteri tarvitsee vanhanaikaisia

vaatteita.

Нашему любительскому театру нужна какая-нибудь

старомодная одежда.

надева’ть г ottaa päälle v [’ot:a: ’pæ:l:e]

Ota sukat päälle!

Надень носки.

носи’ть (оде’жду) г pitää päällä v [’pitæ: pæ:l:æ]

Kun on kuuma, pidän shortsit päällä.

Когда жарко, я ношу шорты.

одева’ться г pukeutua v [’pukeutua]

Pukeudu nopeasti!

Одевайся, быстро!

раздева’ться г riisua v [’ri:sua]

Nainen riisui lasta.

Она раздевала ребёнка.

снима’ть г ottaa pois v [’ot:a: ’pois]

Tule peremmälle, eikä tarvitse ottaa kenkiäsi pois.

Входи и не надо снимать ботинки.

VAATTEET JA JALKINEET [’va:t:e:t ja ’jalkine:t]

103

ПАССИ’ ВНЫЙ О’ ТДЫХ PASSIIVINEN LOMA [’pas:i:vinen ’loma]

аза’ртные и’гры мн uhkapelit n [’uhka’pelit]Las Vegasista löytyy kaikenlaisia uhkapelejä. В Лас-Вегасе можно найти любые азартные игры.

бар м baari n [’ba:ri]Vietin aikamoisen yön baarissa ystävieni kanssa. Я провёл прекрасную ночь в баре со своими друзьями.

безде’лье с toimettomuus n [’toimet:omu:s]Viikonloppuna riuduin toimettomuudesta. Уикенд я провёл в безделье.

вечери’нка ж kekkerit n [’kek:erit]Kekkerit olivat mahtavat. Вечеринка была крутая.

вяза’ние с neulominen n [’neulominen]Suurimman osan vapaa-aikaansa hän käyttää neulomiseen. Значительную часть свободного времени она тратит на вязание.

дискоте’ка ж disko n [’disko]Tässä kaupungissa on paljon diskoja. В этом городе много дискотек.

кино’ с elokuva n [’elo’kuva]Mennään elokuviin sunnuntaina. Давай в воскресенье пойдём в кино.

клуб м klubi n [’klubi]Tänä iltana haluaisin käydä jossakin klubissa. Я бы хотел этим вечером пойти в какой-нибудь клуб.

коллекциони’рование с keräily n [’keræily]Minun ystävälläni on postimerkkikeräilyvimma. У моего друга мания коллекционирования почтовых марок.

компью’терная игра’ ж tietokonepeli n [’tieto’kone’peli]Älä käytä niin paljon aikaa tietokonepeleihin. Не трать столько времени на компьютерные игры.

конце’рт м konsertti n [’konsert:i]Huomenna me menemme klassisen musiikin konserttiin. Завтра мы пойдём на концерт классической музыки.

кроссво’рд м ristisanatehtävä n [’risti’sana’tehtævæ]Lounaan jälkeen ratkaisin pari ristisanatehtävää. После обеда я решил пару кроссвордов.

купа’ние с uinti n [’uinti]

Kuumana päivänä uinti on paras nautinto.

Купание в жаркий день – это верх наслаждения.

пикни’к м piknikki n [’piknik:i]

Lähdetkö meidän kanssamme piknikille?

Ты поедешь с нами на пикник?

прогу’лка ж kävely n [’kævely]

Jos minulla on aikaa, menen kävelylle puistoon.

Если будет время, я отправлюсь на прогулку

в парке.

рестора’н м ravintola n [’ravintola]

Kun on Pariisissa, ei voi olla käymättä joissakin

ravintolassa.

Когда ты в Париже, невозможно не посетить какой-

нибудь ресторан.

со’лнечная ва’нна ж aurinkokylpy n [’auriŋko’kylpy]

Tänään on sopiva päivä ottaa aurinkokylpyä.

Сегодня хороший день для солнечной ванны.

соля’рий м solarium n [’solarium]

Mistä tästä kaupungista löytyy solarium?

Где в этом городе я могу найти солярий?

телеви’дение с televisio n [’televisio]

Sinä päivänä katsoin televisiota koko päivän.

Весь тот день я смотрел телевизор.

чте’ние с lukeminen n [’lukeminen]

Tänään en tarvitse muuta, kuin kirjan lukemista

avotakan vieressä.

Чтение у камина – это всё, что мне сегодня нужно.

АКТИ’ ВНЫЙ О’ ТДЫХ AKTIIVINEN LOMA [’akti:vinen ’loma]

альпини’зм м kiipeily n [’ki:peily]

Kiipeily on voimakkaiden ja terveiden ihmisten

harrastus.

Альпинизм – это хобби для сильных и здоровых

людей.

бег трусцо’й м lenkki n [’lenk:i]

Joidenkin lääkärien mielestä ilta on paras aika käydä

juoksulenkillä.

Некоторые врачи говорят, что вечер – лучшее

время для бега трусцой.

бодиби’лдинг м bodaus n [’bodaus]

En halua tulla bodausmaailmanmestariksi, bodaus

rauhoittaa minua.

Я не хочу стать чемпионом по бодибилдингу; он

просто успокаивает мои нервы.

48 О’ ТДЫХ

104

велосипе’дная прогу’лка ж pyöräileminen n [’pyøræileminen]Minä pidän pyöräilemisestä. Я люблю велосипедные прогулки.

верхова’я езда’ ж ratsastus n [’ratsastus]Yritän ehkä harjoittaa ratsastusta. Может быть, я попробую заняться верховой ездой.

волейбо’л м lentopallo n [’lento’pal:o]Me menemme rannalle pelaamaan lentopalloa. Мы пойдём на пляж играть в волейбол.

йо’га ж jooga n [’jo:ga]Etsin hyvää joogan valmentaja. Я хочу найти хорошего тренера по йоге.

охо’та ж metsästys n [’metsæstys]Metsästys on intohimoni. Охота – моя страсть.

похо’д (туристи’ческий) м patikointi n [’patikointi]Tämä patikointimatka kestää 4 päivää. Поход по этому маршруту занимает 4 дня.

прыжки’ с парашю’том мн laskuvarjohypyt n [’lasku’varjo’hypyt]Laskuvarjohyppy on unohtumaton kokemus. Прыжки с парашютом – это нечто незабываемое.

путеше’ствие с matka n [’matka]Hän haaveilee matkoista kaukaisiin maihin. Он мечтает о путешествиях в дальние страны.

ра’фтинг м koskenlasku n [’kosken’lasku]Koskenlasku on vaarallinen harrastus. Рафтинг – это опасное увлечение.

рыба’лка ж kalastus n [’kalastus]Ei ole mitään parempaa, kun kalastus avomeressä. Нет лучшего занятия, чем рыбалка в открытом море.

садово’дство с puutarhanhoito n [’pu:tarhan’hoito]Minun vanhemmat harrastavat puutarhanhoitoa. Мои родители обожают садоводство.

скалола’зание с kalliokiipeily n [’kal:io’ki:peily]Harrastan kalliokiipeilyä levätäkseen. Я занимаюсь скалолазанием для отдыха.

сплав по реке’ м veneily n [’veneily]Mennään kajakkiveneilymatkalle. Давай отправимся в сплав по реке на каяках.

спорт м urheilu n [’urheilu]Urheilu on joutilaisuutta parempi. Спорт – это лучше, чем безделье.

тури’зм м matkailu n [’matkailu]Me ja meidän lapsemme pidämme kaikista matkailun muodoista. Мы и наши дети любим туризм всех видов.

фи’тнес м kuntoilu n [’kuntoilu]

Minä osallistun kuntoilukilpailuihin.

Я участвую в фитнес-соревнованиях.

футбо’л м jalkapallo n [’jalka’pal:o]

Pelaamme jalkapalloa joka viikonloppuna.

Мы играем в футбол каждый уикенд.

* * * * * * * * *

восстана’вливающий п virkistyvä a [’virkistyvæ]

Uinti uima-altaassa raskaan työn jälkeen on hyvä ja

virkistyvä kuntoilumuoto.

Плавание в бассейне – хороший вид спорта,

восстанавливающий силы после тяжёлой работы.

долгожда’нный п pitkään odotettu a [’pitkæ:n

’odotet:u]

Pitkään odotettu lomakausi alkoi lauantaina.

Долгожданный период отдыха начался в субботу.

лёгкий п kevyt a [’kevyt]

Nyt tarvitsen vain kevyttä kävelyä joen rantaa pitkin.

Лёгкая прогулка вдоль реки – это всё, что мне

сейчас нужно.

прия’тный п hauska a [’hauska]

Tuo moottoriveneretki oli hyvin hauska kokemus.

Та прогулка на катере была очень приятным

опытом.

физи’ческий п fyysinen a [’fy:sinen]

Fyysinen aktiivisuus on paras loman vietto.

Физическая активность – лучший способ отдыха.

весели’ться г pitää hauskaa v [’pitæ: ’hauska:]

Ota vähän rahaa ja mene klubiin tai diskoon pitämään

hauskaa.

Возьми немного денег и повеселись в клубе или

на дискотеке.

наслажда’ться г nauttia v [’naut:ia]

Menen maalle nauttimaan hiljaisuudesta.

Я еду за город насладиться тишиной.

отдыха’ть г levätä v [’levætæ]

Lounaan jälkeen aina lepään tunnin verran.

Я всегда отдыхаю часок после обеда.

развлека’ться г huvitella v [’huvitel:a]

Kasinossa en pyri voittamaan rahaa vaan huvittelen.

В казино я не пытаюсь выиграть деньги, я просто

развлекаюсь.

танцева’ть г tanssia v [’tans:ia]

Pidätkö tanssimisesta?

Ты любишь танцевать?

LOMA [’loma]

105

О’ ФИСНАЯ МЕ’ БЕЛЬ TOIMISTOKALUSTEET [’toimisto ’kaluste:t]

картоте’чный шкаф м arkistokaappi n [’arkisto ’ka:p:i]Se oli pystysuora arkistokaappi 20:ine vetolaatikoineen. Это был вертикальный картотечный шкаф с 20 выдвижными ящиками.

компью’терный стол м tietokonepöytä n [’tieto’kone’pøytæ]On mukana pitää tietokone tietokonepöydällä. Очень хорошо держать компьютер на компьютерном столике.

о’фисная каби’нка ж toimistokoppi n [’toimisto’kop:i]Tässä toimistossa on monta pientä toimistokoppia. В этом офисе много маленьких офисных кабинок.

о’фисный стул м työtuoli n [’tyø’tuoli]Työtuoli kääntyy ja on varustettu pyörillä. Офисный стул поворачивается и имеет ролики.

пи’сьменный стол м työpöytä n [’tyø’pøytæ]Johtaja istui työpöytänsä ääressä. Начальник сидел за своим письменным столом.

сейф м kassakaappi n [’kas:aka:p:i]Kassakaappi on riittävän luotettava. Сейф достаточно надёжен.

О’ ФИСНАЯ ТЕ’ ХНИКА TOIMISTOKONEET [’toimisto’kone:t]

диктофо’н м sanelukone n [’sanelu’kone]Se on uusi digitaalisanelukone. Это новый цифровой диктофон.

калькуля’тор м laskin n [’laskin]Missä on minun taskulaskimeni? Где мой карманный калькулятор?

компью’тер м tietokone n [’tieto’kone]Meidän toimistossamme on yli 50 tietokonetta. В нашем офисе больше 50 компьютеров.

копирова’льный аппара’т м monistuskone n [’monistus’kone]Tee monistuskoneella 10 tämän asiakirjan kopiota. Сделайте 10 копий этого документа на копировальном аппарате.

лэпто’п м läppäri n [’læp:æri]Tietokonekone on varattu, mutta meillä on läppäri. Компьютер занят, но здесь у нас есть лэптоп.

переплётная маши’на ж sitomiskone n [’sitomis’kone]Kannettavaa sitomiskonetta voi pitää työpöydällä. Компактную переплётную машину можно держать на этом столе.

пи’шущая маши’нка ж kirjoituskone n [’kirjoitus’kone]Nykyään me käytämme tietokoneita kirjoituskoneiden sijasta. В наши дни мы пользуемся компьютерами вместо пишущих машинок.

при’нтер м tulostin n [’tulostin]Tämä tulostin on liitetty kolmeen tietokoneeseen. Этот принтер соединён с тремя компьютерами.

прое’ктор м projektori n [’projektori]Aiotko käyttää esittelytilaisuudessa projektoria? Планируете ли вы использовать на презентации проектор?

ска’нер м skanneri n [’skan:eri]Haluan siirtää tämän taulukon digitaalimuotoon skannerin avulla. Я хочу преобразовать эту таблицу в цифровое изображение с помощью сканера.

телефо’н м puhelin n [’puhelin]Saanko käyttää puhelintanne? Могу я воспользоваться вашим телефоном?

уничтожи’тель докуме’нтов м silppuri n [’silp:uri]Silppuri silpoo paperia pieniin palasiin. Уничтожитель документов разрезает бумагу на мелкие кусочки.

факс м faksi n [’faksi]Ennen internetin tuloa faksit olivat hyvin tärkeitä tietojen siirrossa. До Интернета факсы были очень важны.

флэш-дра’йв м muistitikku n [’muisti’tik:u]Tallentakaa nämä tiedostot muistitikulle. Сохраните эти файлы на флэш-драйве.

О’ ФИСНЫЕ ПРИНАДЛЕ’ ЖНОСТИ TOIMISTOTARVIKKEET [’toimisto’tarvik:e:t]

бума’га ж paperi n [’paperi]Me tilasimme 50 pakkaa paperia. Мы заказали 50 пачек бумаги.

визи’тная ка’рточка ж käyntikortti n [’kæynti’kort:i]Olkaa hyvä ja ottakaa käyntikorttini. Пожалуйста, возьмите мою визитную карточку.

визи’тница ж käyntikorttikotelo n [’kæynti’kort:i’kotelo]Konferenssin päätyttyä käyntikorttikoteloni oli tyhjä. Когда конференция закончилась, моя визитница была пуста.

дыроко’л м rei’itin n [’reijitin]On rei’ittimiä, jotka tekevät kerrallaan kuusi, seitsemän tai kahdeksan reikää. Существуют дыроколы, делающие шесть, семь или восемь дырок за раз.

канцеля’рские принадле’жности мн toimistotarvikkeet n [’toimisto’tarvik:e:t]Me löysimme hyvän toimistotarviketoimittajan Мы нашли хорошего поставщика канцелярских принадлежностей.

49 О’ ФИС

106

каранда’ш м lyijykynä n [’lyijy’kynæ]Lyijykynät ja kynät ovat samassa laatikossa. Карандаши и ручки – в тех коробках.

клей м liima n [’li:ma]Liimatkaa yhteen nämä kaksi liuskaa liimalla. Склейте два этих листа клеем.

копирова’льная бума’га ж hiilipaperi n [’hi:li’paperi]Hiilipaperia pannaan alkuperäisen ja tyhjän liuskan väliin. Копировальная бумага помещается между оригиналом и пустым листом.

корректи’рующая жи’дкость ж korjausneste n [’korjaus’neste]Korjausnestettä käytetään korjatakseen virheitä tekstissä. Корректирующая жидкость используется, чтобы маскировать ошибки в тексте.

ламина’тор м laminointilaite n [’laminointi’laite]Tämä laminointilaite on hyvin helppokäyttöinen. Этот ламинатор очень прост в использовании.

насто’льный пи’сьменный прибо’р м pöytäsetti n [’pøytæ’set:i]Johtajan pöydällä on arvokas pöytäsetti. На столе у начальника находился очень дорогой настольный письменный прибор.

па’пка ж mappi n [’map:i]Missä on mappi, jossa on vanhoja raportteja? Где папка со старыми отчётами?

па’пка-регистра’тор ж sormikolomappi n [’sormi’kolo’map:i]Tällaiset asiakirjat teidän kannattaisi pitää sormikolomapissa. Такие документы вам следовало бы держать в папке-регистраторе.

пи’сьменные принадле’жности мн kirjoitustarvikkeet pl [’kirjoitus’tarvik:e:t]Me saimme kirjoitustarvikeluettelon. Мы получили каталог письменных принадлежностей.

ру’чка перьева’я ж täytekynä n [’tæyte’kynæ]Minä otin arvokkaan täytekynän ja allekirjoitin asiakirjan. Я взял дорогую перьевую ручку и подписал документ.

ру’чка ша’риковая ж kuulakynä n [’ku:la’kynæ]Tarvitessanne voitte ottaa kuulakynän sieltä. Если вам понадобится шариковая ручка, можете взять её вон там.

ско’бка ж niitti n [’ni:t:i]Hän laittoi niittejä niittojaan. Она установила скобки в степлер.

скре’пка ж paperiliitin n [’paperi’li:tin]Onko teillä isompikokoisia paperiliittimiä? У нас есть скрепки побольше?

текстовыдели’тель м korostuskynä n [’korostus’kynæ]Merkitsin kaikki tärkeimmät kohdat vihreällä korostuskynällä. Я отметила все важные элементы зелёным текстовыделителем.

флома’стер м tussikynä n [’tus:i’kynæ]Siellä oli tussikynäkirjoitus. Там была надпись, сделанная фломастером.

* * * * * * * * *

оснащённый п varustettu a [’varustet:u]Onko pääkonttori hyvin varustettu? Хорошо ли оснащён головной офис?

отве’тственный п vastuullinen a [’vastu:l:inen]Nykyajan sihteeri on vastuullinen monista asioista. Современная секретарша ответственна за многие вещи.

сидя’чий (о рабо’те) п istuma- a [’istuma]Väsyttääkö sinua istumatyö? Наверное, ты устал от сидячей работы на весь день?

совреме’нный п moderni a [’moderni]Heidän toimisto näyttää hyvin modernilta. Их офис выглядел очень современным.

функциона’льный п asiallinen a [’asial:inen]Meidän toimistoomme me tarvitsemme erityisiä asiallisempia toimistokalusteita. Для нашего офиса нам нужна особая функциональная мебель.

звони’ть (по телефо’ну) г soittaa v [’soit:a:]Teidän poissa ollessanne teille soitti johtajanne. Пока вас не было, вам звонил начальник.

организо’вывать г järjestää v [’jarjestæ:]Osaatko järjestää suuren toimiston toiminnan? Знаешь ли ты, как организовать работу персонала крупного офиса?

писа’ть г kirjoittaa v [’kirjoit:a:]Kirjoita raportti ja näytä se minulle heti, kun se on valmis. Напишите доклад и покажите мне, как только он будет готов.

рабо’тать г tehdä työt v [’tehdæ ’tyøt]Koko elämänsä hän teki työtä toimistossa. Всю свою жизнь он работал в офисах.

управля’ть г johtaa v [’johta:]Tämä nainen johtaa toimiston toimintaa, kunnes johtaja on matkoilla. Она будет управлять офисом, пока начальник в отъезде.

TOIMISTO [’toimisto]

107

УСЛУ’ ГИ И СПЕЦИА’ ЛЬНОСТИ PALVELUT JA ERIKOISALAT [’palvelut ja ’erikois’alat]

визажи’ст м maskeeraaja n [’maske:ra:ja]Tunnen erään erinomaisen maskeeraajan. Я знаю одного замечательного визажиста.

выпрямле’ние с oikaisu n [’oikaisu]Luuletko, että tarvitsen hiusten oikaisua? Ты считаешь, что мне требуется выпрямление волос?

же’нская парикма’херская ж kampaamo n [’kampa:mo]Minä olen varannut ajan kampaamoon. У меня назначен поход в женскую парикмахерскую.

же’нский парикма’хер м kampaaja n [’kampa:ja]Olen toiminut kampaajana 10 vuotta. Я работаю женским парикмахером 10 лет.

зави’вка ж käherrys n [’kæher:ys]Hiusten käherrystä on tehtävä oikealla tavalla. Завивка волос должна делаться правильным образом.

космето’лог м kosmetologi n [’kosmetologi]Haluaisin löytää hyvän kosmetologin. Я хочу найти хорошего косметолога.

маникю’р м kynsienhoito n [’kynsien’hoito]Kynsienhoito edellyttää sekä kynsien hoitoa, että käsien hoitoakin. Маникюр – это не только уход за ногтями, но ещё и за кистями рук.

мужска’я парикма’херская ж parturin liike n [’parturin ’li:ke]Kulmatalossa on hyvä parturi. Мужская парикмахерская на углу хорошая.

мужско’й парикма’хер м parturi n [’parturi]Sanoin parturille, että hän leikkaisi tukkani. Я сказал мужскому парикмахеру, чтобы он постриг мне волосы.

окра’ска воло’с ж hiusten värjäys n [’hiusten ’værjæys]Voitte valita joko väliaikaisen tai kestävän hiusten värjäyksen. Можете выбрать временную окраску волос, а можете – перманентную.

парикма’хер-моделье’р (стили’ст) м hiustaiteilija n [’hius’taiteilija]Mistä saisin hiustaiteilijaluettelon? Где я могу взять каталог парикмахеров-модельеров?

педикю’р м jalkahoito n [’jalka’hoito]Jalkahoidon tarkoitus on parantaa jalkaterien ulkonäön. Педикюр – это способ улучшения внешнего вида ступней ног.

стри’жка воло’с ж leikkuu n [’leik:u:]Tarjoamme muitakin palveluja kuin tukan leikkuuta. Стрижка волос – это не единственная услуга, которую мы оказываем.

эпиля’ция ж karvojen poisto n [’karvojen ’poisto]Karvojen poisto edellyttää sekä karvan, että karvasipulien poistoa. Эпиляция – это удаление волоса целиком, включая волосяную луковицу.

ИНСТРУМЕ’ НТЫ И ОБОРУ’ ДОВАНИЕ TYÖKALUT JA VARUSTEET [’tyø’kalut ja ’varusteet]

бри’тва ж parranajokone n [’par:an’ajo’kone]Hän otti pöydältä parranajokoneen. Он взял со стола безопасную бритву.

зе’ркало с peili n [’peili]Minä katselin peilistä ja olen tyytyväinen kuvaani. Я посмотрела в зеркало и осталась довольна результатом.

маши’нка для стри’жки ж tukanleikkuukone n [’tukan’leik:u:’kone]Sähkönkäyttöiset tukanleikkuukoneet ovat vähitellen korvannet manuaalisia tukanleikkuukoneita. Электрические машинки для стрижки постепенно сменили ручные.

но’жницы мн sakset pl [’sakset]Nämä sakset ovat erittäin terävät. Эти ножницы очень острые.

но’жницы для ногте’й мн kynsisakset pl [’kynsi’sakset]Mihin asioihin on kiinnitettävä huomiota kynsisaksia ostaessa? На что мне обращать внимание, покупая ножницы для ногтей?

но’жницы маникю’рные мн kynsinauhasakset pl [’kynsi’nauha’sakset]Kynsinauhasaksien terät ovat terävät ja taivutetut. У маникюрных ножниц острые загнутые лезвия.

парикма’херское кре’сло с kampaamotuoli n [’kampa:mo’tuoli]Aiomme ostaa uudet modernit kampaamotuolit. Мы собираемся покупать новые, более современные парикмахерские кресла.

пло’йка ж kiharrin n [’kihar:in]Kiharrinta käytetään tehdäkseen tukasta kiharainen. Плойки используют, чтобы делать волосы кудрявыми.

расчёска ж kampa n [’kampa]Naisella oli muutamaa erikokoista kampaa. У неё было несколько расчёсок разных размеров.

фен м fööni n [’fø:ni]Föönillä voi paremmin muotoilla ja trimmata kampausta. Фены позволяют лучше контролировать форму и стиль причёски.

50 ПАРИКМА’ ХЕРСКАЯ

108

щётка для воло’с ж hiusharja n [’hius’harja]Tavallisesti hiusharjalla kammataan pitkää tukkaa. Обычно щётку для волос используют для длинных волос.

щи’пчики мн pihdit n [’pihdit]Miten kynsihoitopihtejä käytetään? Как пользоваться маникюрными щипчиками?

ПРИЧЁСКИ KAMPAUKSIA [’kampauksia]

а’фро ж afrokampaus n [’afro’kampaus]Afrokampausta käytetään laajasti afroamerikkalaisessa kulttuurissa. Стиль афро широко используется в афроамериканской культуре.

ёжик м jenkkitukka n [’jenk:i’tuk:a]Hänellä oli hyvin lyhyt jenkkitukka. Волосы у него были очень коротко пострижены ёжиком.

завиты’е во’лосы мн kiharatukka n [’kihara’tuk:a]Ehkä kiharatukka sopisi minulle paremmin? Может быть, с завитыми волосами я буду выглядеть лучше?

каре’ с polkkatukka n [’polk:a’tuk:a]Polkkatukka on klassinen lyhyt kampaus. Каре – это классическая короткая причёска.

коро’ткая стри’жка ж lyhyt leikkotukka n [’lyhyt ’leik:o’tuk:a]Tyttö käyttää lyhyttä leikkotukkaa. Она носила короткую стрижку.

“помпаду’р” ж pompadour kampaus n [’pompadu:r ’kampaus]1950-luvulla eräät rock’n’roll-laulajat käyttivät pompadour-kampausta. В 1950-х годах некоторые певцы рок-н-ролла носили причёску “помпадур”.

пучо’к с начёсом м nuttura n [’nut:ura]Nuttura oli hyvin suosittu 1960-luvulla. Пучок с начёсом был чрезвычайно популярен в 1960-х годах.

уставна’я коро’ткая стри’жка ж pystytukka n [’pysty’tuk:a]Hänellä oli ohjesäännönmukainen pystytukka. Он носил уставную короткую стрижку.

чёлка ж otsatukka n [’osta’tuk:a]Luulen, että otsatukka näyttää liian lapselliselta. Я думаю, что чёлка выглядит слишком по-детски.

ЭЛЕМЕ’ НТЫ ПРИЧЁСОК KAMPAUKSEN ELEMENTIT [’kampauksen ’elementit]

коса’ ж palmikko n [’palmik:o]Tytöllä oli kaksi pitkää palmikkoa, jotka riippuivat pään molemmilla puolilla. У неё были две длинные косы, свисавшие по обеим сторонам головы.

пари’к м peruukki n [’peru:k:i]Onko se peruukki vai oma tukka? Это парик или настоящие волосы?

пробо’р м jakaus n [’jakaus]Luulet, että suora jakaus sopisi parhaiten. Думаю, пробор в центре будет лучше всего.

прядь ж hiussuortuva n [’hius’suortuva]Tytön kampauksessa muutama hiussuortuva oli violettivärisiä. Несколько прядей её волос были окрашены в фиолетовый цвет.

хими’ческая зави’вка ж permanentti n [’permanent:i]Vahingoittaako permanentti tukkaani? Может ли химическая завивка повредить мои волосы?

* * * * * * * * *

волни’стый п aaltoileva a [’a:ltoileva]Kuinka kaunis aaltoileva tukka! Какие красивые волнистые волосы!

вью’щийся п kihara a [’kihara]Sinulla ei ollut ennen kiharatukkaa. Раньше твои волосы не были вьющимися.

дли’нный п pitkä a [’pitkæ]Mikä kampaus sopisi pitkälle tukalle? Какой стиль подойдёт для длинных волос?

коро’ткий п lyhyt a [’lyhyt]Haluaisin lyhyemmän tukan. Я хочу, чтобы мои волосы были короче.

мо’дный п muodikas a [’muodikas]Luulen, että pian tällainen kampaus tulee hyvin muodokkaaksi. Полагаю, эта причёска скоро будет очень модной.

брить г ajaa parta v [’aja: ’parta]Parturi ajoi asiakkaan partaa. Парикмахер брил клиента.

завива’ть г kiharoida v [’kiharoida]Suosittelisin sinulle kiharoimaan tukkaasi. Рекомендую тебе завить волосы.

причёсывать г kammata v [’kam:ata]Haluatteko, että kampaisin tukkaasi sillä tavalla? Хотите, я причешу вам волосы вот так?

стричь г leikata v [’leikata]Teidän kannattaisi leikata hiuksenne lyhyemmiksi. Вам следует постричь волосы короче.

суши’ть г kuivata v [’kuivata]Hän luki lehteä kun hiuksensa kuivattiin. Пока её волосы сушились, она читала журнал.

KAMPAAMO JA PARTURIN LIIKE [’kampa:mo ja ’parturin ’li:ke]

109

СРЕ’ ДСТВА ПЕРЕПИ’ СКИ KIRJEENVAIHTOTARVIKKEET [’kirje:n’vaihto’tarvik:e:t]

конве’рт м kirjekuori n [’kirje’kuori]Nainen avasi kirjekuoren. Она открыла конверт.

письмо’ с kirje n [’kirje]Epäilen hänen saaneen rakkauskirjeen. Подозреваю, что она получила любовное письмо.

по’чта ж postilaitos n [’posti’laitos]Meidän maamme postilaitos on maailman parhaimpia. Почта нашей страны – одна из лучших в мире.

почто’вая ма’рка ж postimerkki n [’posti’merk:i]Liimasin postimerkin kirjekuoreen. Я приклеил почтовую марку на конверт.

почто’вая откры’тка ж postikortti n [’posti’kort:i]Katso, mikä kuva on tässä postikortissa! Посмотри, какая картинка на этой почтовой открытке!

почто’вое отделе’ние с postitoimisto n [’posti’toimisto]Postitoimisto on siellä. Почтовое отделение вон там.

почто’вый я’щик м postilaatikko n [’posti’la:tik:o]Lähettäjä jättää kirjeen postilaatikkoon eikä tee enää mitään. Отправитель опускает письмо в почтовый ящик и больше ничего не делает.

телегра’мма ж sähke n [’sæhke]Lähetin hänelle sähkeen. Я отправила ему телеграмму.

телегра’ф м lennätin n [’len:ætin]Lennättimen synnyllä 1800-luvulla oli mullistava merkitys. В 19-м веке появление телеграфа было подобно революции.

электро’нная по’чта ж sähköposti n [’sæhkø’posti]Sähköposti on kätevä asia. Электронная почта – очень удобная вещь.

ОФОРМЛЕ’ НИЕ КОНВЕ’ РТА KIRJEKUORIKIRJOITUS [’kirje’kuori’kirjoitus]

а’дрес получа’теля м saajan osoite n [’sa:jan ’osoite]Saajan osoite oli väärä. Адрес получателя оказался неправильным.

и’мя отправи’теля с lähettäjän nimi n [’læhet:æjæn ’nimi]En tunne lähettäjän nimeä. Имя отправителя мне незнакомо.

и’мя получа’теля с saajan nimi n [’sa:jan ’nimi]Saajan nimi on kirjoitettava tähän. Имя получателя должно быть написано здесь.

обра’тный а’дрес м lähettäjän osoite n [’læhet:æjæn ’osoite]Kirjeestä löysin tyhjän kirjekuoren lähettäjän osoitteineen. Внутри я нашёл пустой конверт с обратным адресом.

почто’вый и’ндекс м postitoiminumero n [’posti’toimi’numero]Täytyykö kirjoittaa tähän postitoiminumero? Нужен ли здесь почтовый индекс?

почто’вый ште’мпель м postileima n [’posti’leima]Kirjeen vastaanottaneen postitoimiston postileima on kirjekuoren kääntöpuolella. Почтовый штемпель отделения, принявшего письмо, на обратной стороне конверта.

ЭЛЕМЕ’ НТЫ ПИСЬМА’ KIRJEEN ELEMENTIT [’kirje:n ’elementit]

выраже’ние ве’жливости с kohteliaisuudenosoitus n [’kohteliaisu:den’osoitus]Kohteliaisuudenosoituksen esimerkki on “Kunnioittavasti...” Пример выражения вежливости – “Искренне ваш...”

да’та написа’ния ж päivämäärä n [’pæivæ’mæ:ræ]Kirjoituksen päivämäärä on 1. heinäkuuta v. 1875. Дата написания – 1 июля 1875.

ко’пия ж kopio n [’kopio]Kirjekuoressa on oltava kirjeen kopio. В конверте должна быть копия письма.

по’дпись ж allekirjoitus n [’al:e’kirjoitus]Allekirjoitusriviin voisi liittyä toinen rivi, johon kirjoitetaan titteli. К строке для подписи может присовокупляться вторая строка для звания.

приве’тствие с tervehdys n [’tervehdys]Tervehdyksen esimerkki on “Arvoisat herrat!” Пример приветствия – “Уважаемые господа”.

приложе’ние с liite n [’li:te]Kirje sisälsi liitteen. Письмо содержало приложение.

ТЕ’ МЫ ПИ’ СЕМ KIRJEIDEN AIHEET [’kirje:n ’aihe:t]

би’знес м liiketoiminta n [’li:ke’toiminta]Se on vielä yksi kirje meidän liiketoiminnastamme. Это просто ещё одно письмо о нашем бизнесе.

51 ПЕРЕПИ’ СКА

110

вопро’с м kysymys n [’kysymys]Kirjeessäni tein kolme tärkeää kysymystä. В своём письме он задал три важных вопроса.

запро’с м kysely n [’kysely]Kirjoita kysely ja lähetä se tehtaalle. Напишите запрос и отправьте его на фабрику.

информи’рование с tiedotus n [’tiedotus]He huolehtivat kakkien osanottajien tiedotuksesta. Они позаботились об информировании всех членов.

объясне’ние с selitys n [’selitys]Kirje sisälsi selityksen tapahtuneesta. Письмо содержало объяснение событий.

оповеще’ние с ilmoitus n [’ilmoitus]Oletteko saanut ilmoituksen tulevasta konferenssista? Вы получили оповещение о будущей конференции?

отве’т м vastaus n [’vastaus]No, vihdoinkin vastaus tulee. А, наконец-то ответ.

отка’з м kielto n [’kielto]Minun ehdotukseeni olen saanut kylmän kiellon. На моё предложение я получил холодный отказ.

поздравле’ние с onnittelu n [’on:it:elu]Muista lähettää onnittelut kaikille sukulaisillemme. Не забудь разослать поздравления всем нашим родственникам.

предложе’ние с ehdotus n [’ehdotus]Tässä kirjeessä esitän seuraavan ehdotukseni. В этом письме я излагаю вам моё следующее предложение.

предупрежде’ние с vastaus n [’vastaus]Tämä on varoitukseni teille. Это вам моё предупреждение.

приглаше’ние с kutsu n [’kutsu]Olen saanut kutsun häihin. Я получил приглашение на свадьбу.

про’сьба ж pyyntö n [’py:ntø]He esittivät kiireellisen avunpyyntönsä. Они обратились со срочной просьбой о помощи.

рекла’ма ж mainos n [’mainos]Tämä on vain mainos. Это всего лишь реклама.

соболе’знование с surunvalittelu n [’surun’valit:elu]Täytyy ehdottomasti lähettää heille surunvalittelukirjeen. Мы обязательно должны отправить им письмо с соболезнованием.

сове’т м neuvo n [’neuvo]

Kirje sisältää muutamaa neuvoa painon pudottamiseksi.

Письмо содержит некоторые советы по поводу

снижения веса.

тре’бование с vaatimus n [’va:timus]

Esitä kirjeessä vaatimuksesi.

Изложи в письме своё требование.

угро’за ж uhkaus n [’uhkaus]

Oletteko saaneet mitään uhkauksia kaappaajilta?

Вы получали какие-либо угрозы от похитителей?

* * * * * * * * *

лакони’чный п lyhytsanainen a [’lyhyt’sanainen]

Kirje oli melko lyhytsanainen.

Письмо было довольно лаконичным.

официа’льный п virallinen a [’viral:inen]

Tämä on virallinen kirje päämajasta.

Это официальное письмо из штаб-квартиры.

романти’ческий п romanttinen a [’romant:inen]

Tytön romanttinen kirje liikutti minua paljon.

Её романтическое письмо глубоко меня тронуло.

сжа’тый/кра’ткий п suppea a [’sup:ea]

Tee kirje suppeammaksi.

Сделай письмо более сжатым.

форма’льный п muodollinen a [’muodol:inen]

Kirjeen tyyli oli muodollinen.

Письмо было написано формальным языком.

доставля’ть г toimittaa v [’toimit:a:]

Toimitin kirjeen saajalle.

Я доставил письмо получателю.

извеща’ть г tiedottaa v [’tiedot:a:]

Tässä kirjeessä tiedotan teitä muutamista uusista

seikoista.

В этом письме я извещаю вас о ряде новых

обстоятельств.

отвеча’ть г vastata v [’vastata]

Ole hyvä ja vastaa minulle heti, kun saat kirjeen.

Пожалуйста, ответь мне, как только получишь

письмо.

отправля’ть г lähettää v [’læhet:æ:]

Lähetin vaimolleni viestin sähköpostitse.

Я отправил своей жене сообщение по электронной

почте.

получа’ть г saada v [’sa:da]

Sain teidän 15. toukokuuta kirjoittamanne kirjeen.

Я получил ваше письмо от 15 мая.

KIRJEENVAIHTO [’kirje:n’vaihto]

111

КЛИМАТИ’ ЧЕСКИЕ ЗО’ НЫ ILMASTOVYÖHYKKEET [’ilmasto’vyøhyk:e:t]

вла’жный континента’льный кли’мат м kostea mannerilmasto n [’kostea ’man:er’ilmasto]Kostean mannerilmaston vyöhykkeellä on lauhkea kesä ja kylmä talvi. Для влажного континентального климата характерны умеренно тёплое лето и холодная зима.

вла’жный субтропи’ческий кли’мат м kostea subtrooppinen ilmasto n [’kostea ’subtro:p:inen ’ilmasto]Kostean subtrooppisen ilmaston vyöhykkeellä on kuuma kostea kesä. Для влажного субтропического климата характерно жаркое влажное лето.

континента’льный кли’мат м mannerilmasto n [’man:er’ilmasto]Meidän seuduilla on helteinen mannerilmasto. В нашем регионе резко континентальный климат.

муссо’нный кли’мат м monsuuni-ilmasto n [’monsu:ni’ilmasto]Trooppinen monsuuni-ilmasto on melko harvinainen ilmastotyyppi. Тропический муссонный климат – это относительно редкий тип климата.

океани’ческий кли’мат м valtameri-ilmasto n [’valta’meri’ilmasto]Valtameri-ilmasto ilmenee mm. Pohjois- ja Länsi-Ranskassa. Океанический климат проявляется в северной и западной Франции.

полупусты’ня ж puoliaavikkoilmasto n [’puoli’a:vik:o’ilmasto]Puoliaavikkoilmaston vyöhykkeillä on alhainen sademäärä . Низкое количество осадков в год характерно для полупустынного климата.

поля’рный кли’мат м napaseutuilmasto n [’napa’seutu’ilmasto]Napaseutuilmaston vyöhykkeellä on pitkä kylmä talvi ja lyhyt viileä kesä. Полярный климат характеризуется долгой холодной зимой и коротким прохладным летом.

пусты’нный (ари’дный) кли’мат м aavikkoilmasto n [’a:vik:o’ilmasto]Aavikkoilmasto on ilmasto, jossa sademäärää ei riitä kasvien kasvuun. Пустынный климат – это климат, при котором количество осадков недостаточно для любой растительности.

сава’нна ж savanni n [’savan:i]Savannissa suurin osa sateita tulee yhtenä vuodenaikana. В саваннах большая часть осадков выпадает в течение одного сезона.

средиземномо’рский кли’мат м Välimeri-ilmasto n [’væli’meri’ilmasto]Välimeri-ilmaston vyöhykkeeseen kuuluu suurin osa Kaliforniaa. Средиземноморский климат преобладает на значительной части Калифорнии.

субаркти’ческий кли’мат м subarktinen ilmasto n [’sub’arktinen ’ilmasto]Huomattava osa Siperiaa kuuluu subarktisen ilmaston vyöhykkeeseen. Субарктический климат имеет место на значительной части Сибири.

тропи’ческий кли’мат м trooppinen ilmasto n [’tro:p:inen ’ilmasto]Singapore on maa, jossa on trooppinen ilmasto. Сингапур – это место с тропическим климатом.

ОСА’ ДКИ SADE [’sade]

град м raesade n [’rae’sade]Raesade hävitti meidän kasvihuoneen. Град уничтожил нашу теплицу.

дождь м sade n [’sade]Me satuimme sateeseen. Мы попали под дождь.

дождь со сне’гом м räntä n [’ræntæ]Rännässä puiden oksat voivat katketa. Из-за дождя со снегом могут ломаться ветви деревьев.

и’зморось ж tihkusade n [’tihku’sade]Kuinka inhottava tihkusade! Какая противная изморось!

ледяна’я крупа’ ж ryynimäinen lumi n/pl [’ry:nimæinen ’lumi]Sade muuttui ryynimäiseksi lumeksi. Дождь превратился в ледяную крупу.

ли’вень м kaatosade n [’ka:to’sade]Kaatosade on hyvin voimakas sade. Ливень – это очень сильный дождь.

снег м lumi n [’lumi]Eräät vuoret ovat lumen peittämiä koko vuoden ympäri. Некоторые горы покрыты снегом круглый год.

МЕТЕОДА’ ННЫЕ SÄÄTIEDOTUS [’sæ:’tiedotus]

ви’димость ж näkyvyys n [’nækyvy:s]Näkyvyys on 10 mailia. Видимость 10 миль.

52 ПОГО’ ДА

112

вла’жность ж kosteus n [’kosteus]Kosteus on 76%. Влажность 76%.

гроза’ ж ukkonen n [’uk:onen]Kova ukkonen on mahdollinen tänään. Сегодня возможна сильная гроза.

густо’й тума’н м sumu n [’sumu]Sakean sumun ja savun yhdistelmää sanotaan savusumuksi. Смесь густого тумана и дыма называется смогом.

давле’ние с ilmapaine n [’ilma’paine]Matala paine tuo usein sateita. Низкое атмосферное давление часто приносит дождь.

направле’ние ве’ тра с tuulensuunta n [’tu:len’su:nta]Tuulensuunta on pohjoinen. Направление ветра – северное.

облака’ мн pilvet pl [’pilvet]Taivaalla on pilviä. На небе облака.

проясне’ния мн selkeä pl [’selkeæ]Perjantaina on puoliselkeää, ylin lämpötila on 24 °C. Пятница: облачно с прояснениями, максимальная температура – 24 градуса по Цельсию.

ско’рость ве’ тра ж tuulen nopeus n [’tu:len ’nopeus]Mikä on tuulen nopeus mailissa tunnissa? Какая будет скорость ветра в милях в час?

температу’ра во’здуха ж lämpötila n [’læmpø’tila]Lämpötila on 33 °C. Температура воздуха 33 градуса по Цельсию.

тума’н м usva n [’usva]Monin paikoin on poutaa ja usvaa. Большей частью сухая погода с туманами.

я’сная пого’да ж kirkas sää n [’kirkas ’sæ:]Huomenna on samanlaista kirkasta säätä. Завтра сохранится ясная погода.

ВЕ’ ТРЫ TUULET [’tu:let]

безве’трие с tyyni sää n [’ty:ni ’sæ:]Myrskyn jälkeen tuli tyyni sää. После бури наступило безветрие.

малове’трие с heikko tuuli n [’heik:o ’tu:li]Heikko tuuli ei tunnu ihoon. Маловетрие может не ощущаться на коже.

си’льный ве’тер м kova tuuli n [’kova tu:li]Avomaastossa kovat tuulet ovat mahdollisia. На открытых пространствах возможны сильные ветры.

си’льный шторм м kova myrsky n [’kova ’myrsky]Kova myrsky on 76-87 metriä sekunnissa puhaltava tuuli. Сильный шторм – это ветер со скоростью от 76 до 87 километров в час.

сла’бый ве’ тер м kohtalainen tuuli n [’kohtalainen ’tu:li]Aurinkoista, kohtalainen lännen tuuli. Солнечно, слабый западный ветер.

тайфу’н м pyörremyrsky n [’pyør:e’myrsky]Lähi tunteina on odotettavissa pyörremyrsky. Совсем скоро ожидается тайфун.

уме’ренно си’льный ве’ тер м navakka tuuli n [’navak:a tu:li]Oli lämmintä, mutta tuuli oli navakka. Было тепло, но с умеренно сильным ветром.

уме’ренный ве’ тер м kohtalaisen navakka tuuli n [’kohtalaisen ’navak:a ’tu:li]Kohtalaisen navakan tuulen nopeus on 20-29 kilometriä sekunnissa . Умеренный ветер – это ветер со скоростью от 20 до 29 километров в час.

урага’н м hirmumyrsky n [’hirmu’myrsky]Hirmumyrsky iski muutamiin kaupunkeihin. Ураган ударил по нескольким городам.

* * * * * * * * *

жа’ркий п kuuma a [’ku:ma]Ilma on hirveän kuuma. Погода ужасно жаркая.

затя’нутый облака’ми п pilvinen a [’pilvinen]Taivas oli pilvinen. Небо было затянуто облаками.

моро’зный п pakkas- a [’pak:as]Oli kaunis pakkaspäivä. День выдался морозным.

тёплый п lämmin a [’læm:in]Kesä sanotaan olevan lämmin. Говорят, лето будет тёплым.

холо’дный п kylmä a [’kylmæ]Kylmä sää on tavallinen näillä seuduilla. Холодная погода обычна для этих мест.

дуть г tuulla v [’tu:l:a]Tänä iltana tuulee kovaa. Сегодня вечером дует сильный ветер.

замерза’ть г jäätyä v [’jæ:tyæ]Joki on jäätynyt. Река замёрзла.

лить г sataa vettä v [’sata: ’vet:æ]Satoi koko päivän. Дождь лил весь день.

обсужда’ть г käsitellä v [’kæsitel:æ]Englantilaiset pitävät sään käsittelemisestä. Англичане очень любят обсуждать погоду.

предска’зывать г ennustaa v [’en:usta:]Jotkut luulevat, että nuo pikkulinnut voivat ennustaa säätä. Некоторые считают, что эти птички способны предсказывать погоду.

SÄÄ [’sæ:]

113

СТА’ НЦИЯ ASEMA [’asema]

биле’тная ка’сса ж lippukassa n [’lip:u’kas:a]Missä on lippukassa? Где билетная касса?

биле’тный автома’т м lippuautomaatti n [’lip:u’automa:t:i]En osaa käyttää lippuautomaattia. Я не знаю, как пользоваться этим билетным автоматом.

вокза’л м rautatieasema n [’rauta’tie’asema]Tämä kaunis rautatieaseman rakennus rakennettiin 1800-luvulla. Этот красивый вокзал был построен в 19-м веке.

грузова’я ста’нция ж tavara-asema n [’tavara’asema]Tämä tavara-asema on konttiterminaali. Эта грузовая станция представляет собой контейнерный терминал.

железнодоро’жный перее’зд м rautatieristeys n [’rauta’tie’risteys]Minä näin puomilla varustetun rautatieristeyksen. Я увидел железнодорожный переезд с шлагбаумами.

железнодоро’жный путь м junarata n [’juna’rata]Kuinka monta junarataa on asemalla? Сколько на станции железнодорожных путей?

зал ожида’ния м odotustila n [’odotus’tila]Me odotimme junaa odotustilassa. Мы ждали поезда в зале ожидания.

ка’мера хране’ния ж matkatavarasäilytys n [’matka’tavara’sæilytys]Tässä on meidä matkatavarasäilytyslokeromme koodinumero. Вот код нашей ячейки в камере хранения.

переходно’й мост м ylityssilta n [’ylitys’silta]Te pääsette laiturille 3 ylityssillalla. Вы можете попасть на 3-ю платформу, пройдя по переходному мосту.

платфо’рма ж laituri n [’laituri]Medän juna saapuu laiturille 6. Наш поезд придёт на 6-ю платформу.

расписа’ние поездо’в с juna-aikataulu n [’juna’aika’taulu]Juna-aikataulun mukaan tämä juna lähtee klo 5. Согласно расписанию поездов отправление этого поезда – в 5 часов.

рельс м kisko n [’kisko]Kiskot ovat metalliparruja, joilla juna kulkee. Рельсы – это металлические брусья, по которым едет поезд.

светофо’р м liikennevalot pl [’li:ken:e’valot]Rautatieliikennevalojen merkit ovat erilaisia eri maissa. Сигналы железнодорожных светофоров сильно различаются в разных странах.

стре’лка (железнодоро’жная) ж rautatievaihde n [’rauta’tie’vaihde]Rautatievaihde mahdollistaa junien siirron toiselta raiteelta toiselle. Железнодорожная стрелка позволяет переводить поезда с одного пути на другой.

шпа’ла ж ratapölkky n [’rata’pølk:y]Tavallisesti ratapölkkyjä tehdään puusta, mutta nyt niitä usein tehdään betonistakin. Традиционно шпалы изготавливаются из дерева, но сейчас широко используется и бетон.

ЛОКОМОТИ’ ВЫ VETURIT [’veturi]

газотурбово’з м kaasuturbiiniveturi n [’ka:su’turbi:ni’veturi]Kaasuturbiiniveturissa käytetään kaasuturbiinia. В газотурбовозе используется газовая турбина.

парово’з м höyryveturi n [’høyry’veturi]Höyryveturi on veturi, jonka panee liikkeelle höyry. Паровоз – это локомотив, приводимый в движение паром.

теплово’з м dieselveturi n [’diesel’veturi]Dieselveturit syrjäyttivät höyryveturit 1950-luvulla. Тепловозы вытеснили паровозы в 1950-х годах.

электрово’з м sähköveturi n [’sæhkø’veturi]Sähköveturi saa virtaa ulkopuolisesta lähteestä. Электровоз приводится в движение электричеством от внешнего источника.

электротеплово’з м sähködieselveturi n [’sæhkø’diesel’veturi]Sähködieselveturi on varustettu pantografeilla ja dieselmoottoreilla. У электротепловоза имеются и пантографы, и дизельные двигатели.

СПЕЦИА’ ЛЬНЫЙ ПОДВИЖНО’ Й СОСТА’ В ERIKOISLIIKKUVA KALUSTO [’erikois’li:k:uva’kalusto]

автомотри’са ж kiskobussi n [’kisko’bus:i]Useimmissa kiskobusseissa on vain yksi vaunu. Большинство автомотрис состоит из единственного вагона.

ди’зель-по’езд м dieseljuna n [’di:sel’juna]Tähän kaupunkiin pääsette dieseljunalla. До этого города вы можете добраться на дизель-поезде.

дрези’на ж resiina n [’resi:na]Resiinaa käytetään rautatieinfrastruktuurin huollossa. Дрезины используются для обслуживания железнодорожной инфраструктуры.

железнодоро’жный кран м rautatienosturi n [’rauta’tie’nosturi]Tämä rautatienosturi on dieselkäyttöinen. Этот железнодорожный кран работает на дизельной тяге.

электропо’езд м sähköjuna n [’sæhkø’juna]Sähköjunia käytetään lähijunina. Электропоезда используются в качестве местных поездов.

53 ПО’ ЕЗД

114

ПАССАЖИ’ РСКИЕ ВАГО’ НЫ MATKUSTAJAVAUNUT [’matkustaja’vaunut]

ваго’н с сидя’чими места’ми м istumavaunu n [’istuma’vaunu]Kerran satuin matkustamaan kaksikerroksessa istumavaunussa. Однажды мне случилось ехать в двухэтажном вагоне с сидячими местами.

ваго’н-гости’ная м salonkivaunu n [’salonki’vaunu]Salonkivaunusta matkustajat voivat ostaa syötävää ja juotavaa. В вагоне-гостиной пассажиры могут покупать еду и напитки.

ваго’н-рестора’н м ravintolavaunu n [’ravintola’vaunu]Ravintolavaunu toimii täysipalveluravintolana. Вагон-ресторан работает как ресторан с полным обслуживанием.

плацка’ртный ваго’н м 3.luokan makuuvaunu n [’kolman:en ’luokan ’maku:’vaunu]3.luokan makuuvaunussa on perusmukavuudet nukkumiseen. Плацкартный вагон – это вагон с элементарными удобствами для сна.

спа’льный ваго’н м makuuvaunu n [’maku:’vaunu]Luksusluokan makuuvaunumatka on kalliimpi kuin matka 3. luokan makuuvaunussa. Поездка в спальном вагоне дороже поездки в плацкартном.

ГРУЗОВЫ’ Е ВАГО’ НЫ TAVARAVAUNUT [’tavara’vaunut]

ваго’н для пти’цы м siipikarjankuljetusvaunu n [’si:pikarjan’kuljetus’vaunu]Tähän siipikarjankuljetusvaunuun mahtuu 5000 kanaa. В этом вагоне для птицы помещается 5000 кур.

ваго’н для скота’ м karjankuljetusvaunu n [’karjan’kuljetus’vaunu]Karjankuljetusvaunua käytetään karjan kuljettamiseen. Вагон для скота используется для перевозки живого скота.

ваго’н-самосва’л м dumpperivaunu n [’dump:eri’vaunu]Juna koostui soralla lastatuista dumpperivaunuista. Поезд состоял из вагонов-самосвалов, гружённых щебнем.

ваго’н-цисте’рна м öljysäiliövaunu n [’øljy’sæiliø’vaunu]Oljysäiliövaunu on tarkoitettu nesteiden ja kaasumaisten aiheiden kuljettamiseen. Вагон-цистерна приспособлен для перевозки жидких и газообразных грузов.

кры’тый ваго’н м katettu vaunu n [’katet:u ’vaunu]Katettu vaunu on monikäyttöisin vaunu. Крытый вагон – это самый многоцелевой из вагонов.

платфо’рма (ваго’н) ж avovaunu n [’avo’vaunu]Näin avovaunut, joissa oli panssarivaunuja. Я видел железнодорожные платформы, а на них танки.

полуваго’н м gondola-mallinen vaunu n [’gondola’mal:inen ’vaunu]Gondola-mallinen vaunu on kattamattoman liikkuvan kaluston tyyppi. Полувагон – это тип подвижного состава с открытым верхом.

рефрижера’торный ваго’н м jäähdytysvaunu n [’jæ:hdytys’vaunu]Jäähdytysvaunut olivat täynnä lihaa. Вагоны-рефрижераторы были полны мяса.

фи’тинговая платфо’рма ж konttivaunu n [’kont:i’vaunu]Konttivaunu on tarkoitettu konttien kuljettamiseen. Фитинговая платформа специально приспособлена для перевозки контейнеров.

хо’ппер м hopper-vaunu n [’hop:er ’vaunu]Nämä hopper-vaunut on tarkoitettu viljan ja nuo lannoitteiden kuljettamiseen. Эти хопперы предназначены для перевозки зерна, а те – для удобрений.

* * * * * * * * *

бы’стрый п nopea a [’nopea]Edessämme me näimme nopeasti kulkevan junan. Впереди мы увидели быстро движущийся поезд.

да’льний п kauko- a [’kauko]Meidän kaukojunissamme on ravintolavaunuja. В наших поездах дальнего следования имеются вагоны-рестораны.

ме’дленный п hidas a [’hidas]Junan kulku oli hidas, koska se lähestyi asemaa. Движение поезда было медленным, и это значило, что станция близко.

ме’стный п lähi- a [læhi]Ensin me matkustamme lähijunalla ja sitten bussilla. Сначала мы ехали на местном поезде, а потом на автобусе.

скоростно’й п suurnopeus- a [’su:r’nopeus]Tämä on aivan uusi suurnopeusjuna. Это новый сверхсовременный скоростной поезд.

остана’вливаться г pysähtyä v [’pysæhtyæ]Junat eivät pysähdy tälle asemalle. Поезда на этой станции не останавливаются.

перевози’ть г kuljettaa v [’kuljet:a:]Malmia kuljetetaan rautateitse. Руда перевозится поездом.

прибыва’ть г saapua v [’sa:pua]Juna saapui. Поезд прибыл.

прицепля’ть г kytkeä v [’kytkeæ]Tarvittaessa junaan voi kytkeä lisä vaunuja. При необходимости к поезду можно прицепить дополнительные вагоны.

тро’гаться с ме’ста г lähteä liikkeelle v [’læhteæ ’li:k:e:l:e]Minun junani lähti liikkeelle, ja matkani alkoi. Поезд тронулся с места, и моё путешествие началось.

JUNA [’juna]

115

ИСКОПА’ ЕМОЕ ТО’ ПЛИВО FOSSIILISET POLTTOAINEET [’fos:i:liset ’polt:oaine:t]

горю’чий сла’нец м polttoliuske n [’polt:o’liuske]Polttoliuske on runsaasti orgaanisia aineita sisältävä sedimenttikivilaji. Горючий сланец – это богатая органикой осадочная порода.

нефть ж öljy n [’øljy]Öljyn hinnat ovat taas nousussa. Цены на нефть вновь растут.

приро’дный газ м maakaasu n [’ma:’ka:su]Maakaasu on käsiteltävä ennen sen käyttöä polttoaineena. Прежде чем использовать природный газ как топливо, он должен пройти обработку.

торф м turve n [’turve]Turvetta käytetään polttoaineena hiilen sijasta. Торф используется для сжигания вместо угля.

у’голь м hiili n [’hi:li]Hiili on kiinteä fossiilinen polttoaine. Уголь – это твёрдое ископаемое топливо.

НЕРУ’ ДНЫЕ МАТЕРИА’ ЛЫ MALMITTOMAT KAIVANNAISET [’malmit:omat ’kaivan:aiset]

гли’на ж savi n [’savi]Savea käytetään sementin tuotannossa. Глина используется в производстве цемента.

гра’вий м sora n [’sora]Yhdysvallat on johtava maa soran tuotannossa. Соединённые Штаты – мировой лидер в производстве гравия.

грани’т м graniitti n [’grani:t:i]Graniitin väri vaihtelee vaaleanpunaisesta tummanharmaaseen ja jopa mustaankin. Цвет гранита бывает от розового до тёмно-серого и даже чёрного.

известня’к м kalkkikivi n [’kalk:i’kiva]Kalkkikiveä voi hyödyntää lasin ja sementin tuotannossa. Известняк можно использовать для производства стекла и цемента.

песо’к м hiekka n [’hiek:a]Betonin valmistamiseksi hiekka sekoitetaan veteen. Песок смешивается с водой для получения бетона.

ще’бень м sepeli n [’sepeli]Tämän tien rakentamisessa käytetään sepeliä. Для строительства этой дороги будет использоваться щебень.

РУ’ ДЫ MALMIT [’malmit]

бокси’т м boksiitti n [’boksi:t:i]Boksiitti on tärkein aluminiimalmi. Боксит – самая важная из алюминиевых руд.

желе’зо с rauta n [’rauta]Rautaa käytetään teräksen valmistamisessa. Железная руда используется в производстве стали.

зо’лото с kulta n [’kulta]Kultaa voi nostaa käyttämällä muutamia teknologioita. Есть несколько технологий, с помощью которых золото можно извлекать из земли.

ко’бальт м koboltti n [’kobolt:i]Kobolttia on eri metallimalmeissa. Кобальт встречается в различных металлических рудах.

ма’рганец м mangaani n [’maŋga:ni:]Mangaanin osuus maankuoressa on noin 0,1 %. Доля марганца в земной коре составляет примерно 0,1%.

медь ж kupari n [’kupari]Tästä avokaivoksesta nostetaan kuparia. Это рудник, где добывают медь открытым способом.

ни’кель м nikkeli n [’nik:eli]Tässä maassa on suuria nikkelimalmien esiintymiä. В этой стране имеются богатые месторождения руд никеля.

о’лово с tina n [’tina]Tinamalmia sanotaan kassitermiitiksi. Оловянная руда называется касситерит.

свине’ц м lyijy n [’lyijy]Lyijy kuuluu raskaisiin metalleihin. Свинец относится к тяжёлым металлам.

селе’н м seleeni n [’sele:ni]Seleeniä ilmenee sulfidimalmeissa. Селен обнаруживают в сульфидных рудах.

серебро’ с hopea n [’hopea]Hopea on tunnettu muinaisajoista. Серебро известно с древних времён.

ура’н м uraani n [’ura:ni]Uraanin suuret esiintymät löydettiin Australiassa, Kazahstanissa ja Kanadassa. Крупнейшие месторождения руды урана найдены в Австралии, Казахстане и Канаде.

ДРАГОЦЕ’ ННЫЕ И ДЕКОРАТИ’ ВНЫЕ КА’ МНИ JALO- JA KORISTEKIVET [’jalo ja ’koriste’kivet]

ага’ т м agaatti n [’aga:t:i]Muinaisajoista agaattia on käytetty kuvaamataiteessa ja käsitöissä. Агат с давних времён используется в изобразительном искусстве и ремёслах.

54 ПОЛЕ’ ЗНЫЕ ИСКОПА’ ЕМЫЕ

116

алма’з м timantti n [’timant:i]Timantit ovat hyvin harvinaisia arvokkaita jalokiviä. Алмазы – это очень редкие драгоценные камни.

изумру’д м smaragdi n [’smaragdi]Smaragdi on vihreä jalokivi. Изумруд – это зелёный драгоценный камень.

руби’н м rubiini n [’rubi:ni]Väri määrää rubiinin hinnan. Цены на рубины в основном определяются цветом.

сапфи’р м safiiri n [’safi:ri]Itse asiassa safiiri on samanlainen jalokivi kuin rubiini, mutta väriltään se ei ole punainen. Фактически сапфир – это то же самое, что рубин, только он не красный.

топа’з м topaasi n [’topa:si]Topaasin väri on tavallisesti punertavan oranssi. Обычно топаз бывает красновато-оранжевого цвета.

я’шма ж jaspis n [’jaspis]Jaspista voi hyvin kiillottaa. Яшму можно очень хорошо полировать.

ГО’ РНО-ХИМИ’ ЧЕСКОЕ СЫРЬЁ VUORIKEMIALLINEN RAAKA-AINE [’vuori’kemia:l:inen ’ra:ka’aine]

апати’т м apatiitti n [’apati:t:i]Apatiittia käytetään lannoitteiden tuottamisessa. Апатит используется в производстве удобрений.

бари’т м baryytti n [’bary:t:i]Tässä voi nähdä baryytin isot kiteet. Здесь вы можете видеть крупные кристаллы барита.

бора’ты мн boraatit pl [’bora:tit]Boraatteja käytetään lähinnä lasin valmistuksessa. Бораты используются в основном для производства стекла.

фосфа’ты мн fosfatit pl [’fosfa:tit]Fosfaatit ovat tärkeitä biokemiassa. Фосфаты играют важную роль в биохимии.

ДОБЫ’ ЧА И ТРА’ НСПОРТ НЕ’ ФТИ ÖLJYN NOSTO JA KULJETUS [’øljyn ’nosto ja ’kuljetus]

нефтеналивн’ой та’нкер м öljytankkialus n [’øljy’tank:i’alus]Öljyntankkialukset kuljettavat noin 2 000 000 000 000 metristä tonnia vuodessa. Нефтеналивные танкеры перевозят около 2 000 000 000 000 метрических тонн нефти в год.

нефтепрово’д м öljyjohto n [’øljy’johto]Öljyjohto on tehokkain öljyn kuljetusväline. Нефтепровод – это самое эффективное средство транспорта нефти.

нефтяна’я вы’шка ж öljytorni n [’øljy’torni]Öljytorneja näkyi joka puolella. Нефтяные вышки попадались нам тут и там.

нефтяна’я платфо’рма ж öljynporauslautta n [’øljyn’poraus’laut:a]Suurin osa öljynporauslauttoja on mannermaajalustalla. Большинство нефтяных платформ находится на континентальном шельфе.

нефтяна’я сква’жина ж öljyaukko n [’øljy’auk:o]Ensimmäiset öljyaukot porattiin Kiinassa v. 347 Krj. Самые первые нефтяные скважины были пробурены в Китае в 347 г. нашей эры.

стано’к-кача’лка м öljypumppu n [’øljy’pump:u]Tienvarrella oli paljon öljypumppuja. Вдоль дороги было много станков-качалок.

* * * * * * * * *

бога’ тый п suuri a [’su:ri]Meidän seuduillamme löydettiin suuri kupariesiintymä. В наших местах было найдено богатое месторождение меди.

геологоразве’дочный п geologinen tutkimus- a [’geologinen ’tutkinmus]Mies on geologisen tutkimusretken johtaja. Он – руководитель геологоразведочной экспедиции.

жи’дкий п nestemäinen a [’neste’mæinen]Öljy on arvokas nestemäinen aine. Нефть – это ценная жидкая субстанция.

разве’данный п tutkittu a [’tutkit:u]Äsken tutkitut esiintymät ovat vaikuttavia. Недавно разведанные месторождения весьма впечатляют.

твёрдый п kiinteä a [’ki:nteæ]Hiili on kiinteä fossiilinen polttoaine. Уголь – это твёрдое ископаемое топливо.

выка’чивать г pumpata v [’pumpata]Tämä laite pumppaa öljyä. Эта машина выкачивает нефть.

добыва’ть из недр г nostaa v [’nosta:]Kultaa nostetaan maan uumenista. Золото добывается из глубины земных недр.

обогаща’ть (руду’ ) г rikastaa v [’rikasta:]Meidän yrityksessämme rikastetaan rautamalmia. Наше предприятие обогащает железную руду.

разве’дывать г suorittaa tutkimus v [’suorit:a: ’tutkimus]Tällä alueella suoritetaan öljytutkimusta. В районе разведывается нефть.

разраба’тывать (ка’мень из карье’ра) г louhia v [’louhia]Täällä me louhitaan kalkkikiveä. Здесь мы будем разрабатывать известняк.

HYÖDYLLISET KAIVANNAISET [’hyødy’l:iset ’kaivan:aiset]

117

ФО’ РМЫ ГОСУДА’ РСТВЕННОГО ПРАВЛЕ’ НИЯ VALTION HALLITUSMUODOT [’valtion ’hal:tus’muodot]

абсолю’тная мона’рхия ж absoluuttinen monarkia n [’absolu:t:inen ’monarkia]Oman on nykyajan absoluuttinen monarkia. Оман – это современная абсолютная монархия.

импе’рия ж keisarikunta n [’keisari’kunta]Keisarikunnan päämiestä sanotaan keisariksi. Глава империи называется императором.

конституцио’нная мона’рхия ж perustuslaillinen monarkia n [’perustus’lail:inen ’monarkia]Iso-Britannia on perustuslaillinen monarkia. Великобритания – это конституционная монархия.

конфедера’ция ж valtioliitto n [’valtio’li:t:o]Valtioliitto on itsenäisten valtioiden pysyvä liitto. Конфедерация – это постоянный союз суверенных государств.

парла’ментская респу’блика ж parlamentaarinen tasavalta n [’parlamenta:rinen ’tasa’valta]Parlamentaarinen tasavalta tarkoittaa, että valtion päämiehellä ei ole laajoja toimeenpanovaltuuksia. Парламентская республика означает, что глава государства не обладает широкими исполнительными полномочиями.

президе’нтская респу’блика ж presidenttitasavalta n [’president:i’tasa’valta]Brasilia on presidenttitasavalta. Бразилия – это президентская республика.

федера’ция ж federaatio n [’federa:tio]Federaatio on osittain itsehallinnollisten alueiden liitto. Федерация – это союз регионов с частичным самоуправлением.

ПОЛИТИ’ ЧЕСКИЕ СИСТЕ’ МЫ И ИДЕОЛО’ ГИИ POLIITTISET JÄRJESTELMÄT JA IDEOLOGIAT [’poli:t:iset ’jærjestelmæt ja ’ideologiat]

авторитари’зм м autoritorismi n [’autoritorismi]Autoritarismi on poliittinen järjestelmä, jonka johdossa on tavallisesti valitsematon hallitsija. Авторитаризм – это политическая система, как правило, контролируемая невыбираемым правителем.

анархи’зм м anarkismi n [’anarkismi]Anarkismi on idea siitä, että ihmiset voivat järjestäytyä itsenäisesti ilman hallitsijaa. Анархизм – это убеждение, по которому люди могут организовываться самостоятельно, без правителя.

демокра’тия ж demokratia n [’demokratia]Demokratia on kansan valitsemien edustajien hallintovalta. Демократия – это правление избранными представителями народа.

диктату’ра ж diktatuuri n [’diktatu:ri]Diktatuurissa ihmiset eivät tavallisesti nauti suurista oikeuksista eivätkä vapauksista. При диктатуре люди обычно не обладают большими правами или свободой.

коммуни’зм м kommunismi n [’kom:unismi]Kommunismissa ei saa olla yhteiskuntaluokkia. При коммунизме социальных классов существовать не должно.

консервати’зм м konservatismi n [’konservatismi]Konservatismin kannattajat ihannoivat nykyistä i menneen asianlaitaa. Последователи консерватизма приветствуют нынешнее положение вещей, или то, каким оно было в прошлом.

космополити’зм м maailmankansalaisuus n [’ma:ilman’kansalaisu:s]Maailmankansalaisuus on idea siitä, että koko ihmiskunta kuuluu samaan yhtenäiseen yhteisöön. Космополитизм – это идея о том, что всё человечество принадлежит к единому сообществу.

либерали’зм м liberalismi n [’liberalismi]Liberalismin kannattajat luulevat, että vapaus on tärkein asia. Последователи либерализма считают, что свобода – это важнейшая вещь.

маркси’зм м marksilaisuus n [’marksilaisu:s]Marksilaisuus on poliittisten ja talousopillisten ideoiden kokoelma. Марксизм – это свод политических и экономических идей.

милитари’зм м militarismi n [’militarismi]Militarismin mukaan yhteiskunnan on oltava samanlainen, kuin sotilasjärjestö. Согласно милитаризму общество должно быть подобно военной организации.

наци’зм м natsismi n [’natsismi]Natsismi on fasismin muoto. Нацизм – это форма фашизма.

национали’зм м nationalismi n [’nationalismi]Nationalismi tarkoittaa rakkautta omaa maata kohtaan ja ylpeyttä siitä. Национализм – это любовь к своей стране и гордость за неё.

пацифи’зм м pasifismi n [’pasifismi]Pasifismi on sodan ja väkivallan vastustusta. Пацифизм – это противостояние войне или насилию.

плутокра’тия ж plutokratia n [’plutokratia]Plutokratia tarkoittaa rikkaiden valtaa. Плутократия – это власть богатых.

самодержа’вие с itsevalta n [’itse’valta]Itsevallassa yksi ihminen pitää hallussaan kaiken juridisen ja poliittisen vallan. При самодержавии единственный человек обладает всей юридической и политической властью.

социали’зм м sosialismi n [’sosialismi]Yksi sosialismin piirteistä on valtion valvoma talous. Одна из черт социализма – это контроль государства над экономикой.

55 ПОЛИ’ ТИКА

118

теокра’тия ж teokratia n [’teokratia]Teokratia on valtiomuoto, jossa uskonnollisella johtajalla on suuri päätösvalta. Теократия – это форма правления, при которой сам Бог считается его главой.

тимокра’тия ж timokratia n [’timokratia]Timokratia tarkoittaa vain omaisuutta omistavien ihmisten valtaa. Тимократия – это власть только тех людей, которые владеют собственностью.

тоталитари’зм м totalitarismi n [’totalitarismi]Totalitarismi on autaritarismin äärimmäinen muoto. Тоталитаризм – это крайняя форма авторитаризма.

фаши’зм м fasismi n [’fasismi]Fasismi on järjestelmä, jossa valtiota pidetään yksittäistä ihmistä tärkeämpänä. При фашизме государство считается более важным, чем любой отдельный человек.

ДЕМОКРАТИ’ ЧЕСКАЯ СИСТЕ’ МА DEMOKRAATTINEN JÄRJESTELMÄ [’demokra:t:inen ’jærjestelmæ]

вы’боры мн vaalit n [’va:lit]Yleiset vaalit pidetään maaliskuussa. Всеобщие выборы будут проведены в марте.

законода’тельная власть ж lainsäädäntövalta n [’lain’sæ:dæntø’valta]Joskus lainsäädäntövaltaa edustaa kaksi erillistä kamaria. Иногда законодательная власть бывает представлена двумя отдельными палатами.

исполни’тельная власть ж toimeenpanovalta n [’toime:n’pano’valta]Valtion ja hallituksen päämiehet ovat toimeenpanovallan johtohenkilöitä. Глава государства и глава правительства – это лидеры исполнительной власти.

оппози’ция ж oppositio n [’op:ositio]Oppositio äänestää tätä lakiesitystä vastaan. Оппозиция голосует против этого законопроекта.

па’ртия ж puolue n [’puolue]Hän aina noudattaa puoleensa linjaa. Он всегда следует линии партии.

плюрали’зм м pluralismi n [’pluralismi]Pluralismi on tärkeä asia demokraattisessa yhteiskunnassa. Плюрализм – важная вещь для демократического общества.

права’ челове’ка мн ihmisoikeudet n [’ihmis’oikeudet]Ihmisten täytyy nauttia ihmisoikeuksista, vain siitä syystä, että he ovat ihmisiä. Люди должны обладать правами человека только потому, что они – люди.

предвы’борная кампа’ния ж vaalikampanja n [’va:li’kampanja]Vaalikampanjaan osallistuu viisi ehdokasta. В предвыборной кампании примут участие пять кандидатов.

рефере’ндум м kansanäänestys n [’kansan’æ:nestys]Asiasta päätettiin kansanäänestyksessä. Вопрос был решён на референдуме.

свобо’да вероиспове’дания ж uskonnonvapaus n [’uskon:on’vapaus]Jos maassa on uskonnonvapaus, ihmiset voivat kuulua haluamaansa kirkkoon tai olla kuulumatta mihinkään kirkkoon. Если в стране свобода вероисповедания, то люди могут принадлежать к любой религии или вообще ни к какой.

свобо’да сло’ва ж sananvapaus n [’sanan’vapaus]Demokratia on mahdoton ilman sananvapautta. Демократия не может существовать без свободы слова.

свобо’да собра’ний ж kokoontumisvapaus n [’koko:ntumis’vapaus]Meidän valtiomme takaa kokoontumisvapauden. Наше государство гарантирует свободу собраний.

суде’бная власть ж tuomiovalta n [’tuomio’valta]Tuomiovalta on tuomioistuinten järjestelmä. Судебная власть – это система судов.

* * * * * * * * *

идеологи’ческий п aatteellinen a [’a:te:l:inen]Eräistä aatteellisista ristiriidoista huolimatta kaksi puoluetta perustivat liittoutuman. Несмотря на некоторые идеологические разногласия, две партии образовали коалицию.

капиталисти’ческий п kapitalistinen a [’kapitalistinen]Hän oli kapitalistinen järjestelmän kiihkeä vastustaja. Он был ярым противником капиталистической системы.

либера’льный п liberaalinen a [’libera:linen]Monien uusien äänestäjien näkökannat ovat liberaalisia. Многим новым избирателям по душе либеральные взгляды.

социалисти’ческий п sosialistinen a [’sosialistinen]Minä tutkin sosialistisia teorioita. Я изучаю социалистические теории.

центри’стский п keskustalainen a [’keskustalainen]Presidentti jatkaa keskustalaisen kurssinsa noudattamista. Президент сохраняет свой центристский курс.

голосова’ть г äänestää v [’æ:nestæ:]En usko äänestäväni uudestaan tätä puoluetta. Не думаю, что я буду вновь голосовать за эту партию.

запреща’ть г kieltää v [’kieltæ:]Nuo aktiivit haluavat kieltää abortit. Эти активисты хотят запретить аборты.

избира’ть г valita v [’valita]Hänet valittiin presidentiksi. Его избрали президентом.

наруша’ть г rikkoa v [’rik:oa]Ei saa rikkoa perusihmisoikeuksia. Основные права человека не должны нарушаться.

пропаганди’ровать г tehdä propagandaa v [’tehdæ propaganda:]Me teemme propagandaa äänestäjien keskuudessa. Мы будем вести пропаганду среди избирателей.

POLITIIKKA [’politi:k:a]

119

СТОЛО’ ВАЯ ПОСУ’ ДА RUOKAILUASTIAT [’ruokailu’astiat]

блю’до с vati n [’vati]Minä haluan näyttää sinulle vanhanaikaisen hopeavadin. Я хочу показать тебе антикварное серебряное блюдо.

бульо’нная ча’шка ж liemikuppi n [’liemi’kup:i]Hovimestari pani pöydälle ison liemikupin. Дворецкий поставил на стол большую бульонную чашку.

са’харница ж sokerikko n [’sokerik:o]Sokerikko oli tyhjä. Сахарница пуста.

сли’вочник м kermakko n [’kermak:o]Haluaisin ostaa tämän valkoisen kermakon. Я хочу купить тот белый сливочник.

таре’лка глубо’кая ж syvä lautanen n [’syvæ ’lautanen]Setissä on kuusi syvää lautasta. В набор входит шесть глубоких тарелок.

таре’лка ме’лкая ж matala lautanen n [’matala ’lautanen]Kuinka monta matalaa lautasta tuon? Сколько мне принести мелких тарелок?

СТОЛО’ ВЫЕ ПРИБО’ РЫ ATERIMET [’aterimet]

ви’лка гарни’рная ж lisukehaarukka n [’lisuke’ha:ruk:a]Tämä lisukehaarukka on puuta. Эта гарнирная вилка сделана из дерева.

ви’лка десе’ртная ж jälkiruokahaarukka n [’jælki’ruoka’ha:ruk:a]Kakkua syödään erityisillä jälkiruokahaarukoilla. Для торта нам требуются специальные десертные вилки.

ви’лка для нареза’ния мя’са ж leikkaushaarukka n [’leik:aus’ha:ruk:a]Leikkaushaarukkaa pidetään vasemmassa kädessä. Вилку для нарезания мяса нужно держать в левой руке.

ви’лка для спаге’ тти ж spagettihaarukka n [’spaget:i’ha:ruk:a]Spagettihaarukkaa voi helposti kiertää. Вилку для спагетти можно с лёгкостью вращать.

ви’лка обе’денная ж ruokahaarukka n [’ruoka’ha:ruk:a]Perinteisessä ruokahaarukassa on neljä hammasta. У традиционной обеденной вилки четыре зубца.

ви’лка сала’тная ж salaattihaarukka n [’sala:t:i’ha:ruk:a]Pane salaattihaarukka tähän. Положи салатную вилку здесь.

ви’лка сервиро’вочная ж tarjoiluhaarukka n [’tarjoilu’ha:ruk:a]Tämä iso haarukka on tarjoiluhaarukka. Эта большая вилка – сервировочная.

ло’жка ж lusikka n [’lusik:a]Lusikka oli täynnä mettä. Ложка была полна мёда.

ло’жка больша’я ж pöytälusikka n [’pøytæ’lusik:a]Pöytälusikkaa käytetään tarjoilussa. Большая ложка используется, чтобы подавать еду.

ло’жка десе’ртная ж jälkiruokalusikka n [’jælki’ruoka’lusik:a]Jälkiruokalusikoita on oltava kymmenelle henkilölle. Десертных ложек у нас должно быть на 10 персон.

ло’жка столо’вая ж ruokalusikka n [’ruoka’lusik:a]Tämä lusikka on liian pieni. Antaisitteko minulle ruokalusikan? Эта ложка слишком маленькая. Дай мне столовую ложку.

ло’жка ча’йная ж teelusikka n [’te:’lusik:a]Minä otin teelusikan. Я взял чайную ложку.

нож м veitsi n [’veitsi]Ole varovainen, veitsi on hyvin terävä! Осторожно, нож очень острый.

ЧА’ ЙНАЯ И КОФЕ’ ЙНАЯ ПОСУ’ ДА TEE- JA KAHVIASTIAT [’te: ja kahvi’astiat]

блю’дце с teevati n [’te:’vati]Teevati on pieni lautanen, jonka reunat on taivutettu ylöspäin. Блюдце – это тарелочка с краями, загибающимися кверху.

кофе’йный серви’з м kahviastiasto n [’kahvi’astiasto]Tämä kahviastiasto maksaa paljon. Этот кофейный сервиз стоит дорого.

кру’жка ж muki n [’muki]Minulle tarjottiin teetä isossa mukissa. Мне предложили горячего чаю в большой кружке.

пиала’ ж piala-kuppi n [’piala’kup:i]Teetä tarjottiin pienissä piala-kupeissa. Чай подали в маленьких пиалах.

си’ течко с sihti n [’sihti]Nykyään muodissa ovat kultaiset sihdit. В наше время золотые ситечки в моде.

56 ПОСУ’ ДА

120

ча’йник зава’рочный м teekannu n [’te:’kan:u]Tiedätkö, miten teetä haudotaan oikein teekannussa? Ты знаешь, как правильно заваривать чай в чайнике?

ча’йный серви’з м teeastiasto n [’te:’astiasto]Kaupassa oli tarjolla kymmeniä erilaisia teeastiastoja. В магазине имелись десятки разных чайных сервизов.

ча’шка кофе’йная ж kahvikuppi n [’kahvi’kup:i]Me joimme kahvia pikkaraisista kahvikupeista. Мы пили кофе из крошечных кофейных чашек.

ча’шка ча’йная ж teekuppi n [’te:’kup:i]Onko se kahvi- vai teekuppi? Это чайная чашка или кофейная?

СТЕКЛЯ’ ННАЯ ПОСУ’ ДА LASIASTIAT [’lasi’astiat]

бока’л без но’жки м jalaton juomalasi n [’jalaton ’juoma’lasi]Minulle annettiin korkea jalaton juomalasi mehua. Мне дали высокий бокал без ножки, полный сока.

бока’л конья’чный м konjakkilasi n [’konjak:i’lasi]Konjakkilasi on pidettävä kädessä lämmittääkseen juomaa. Держите коньячный бокал в руке, согревая напиток.

бока’л флюте’ м samppanjalasi n [’samp:anja’lasi]Täyttäkää samppanjalasit puoliksi. Наполняйте бокалы флюте наполовину.

пло’ский фуже’р м cocktaillasi n [’koktail’lasi]Cockaillaseissa tarjotaan samppanjaa sekä erätä drinkkejä. В плоских фужерах подают шампанское, а также некоторые коктейли.

рю’мка для вина’ ж viinilasi n [’vi:ni’lasi]Meillä on erikokoisia viinilaseja. У нас есть рюмки для вина всех размеров.

рю’мка с но’жкой ж snapsilasi n [’snapsi’lasi]Snapsilaseja käytetään alkoholijuomien nauttimiseen. Рюмки с ножкой используются для питья алкогольных напитков.

стака’н м lasi n [’lasi]Tämä oli standardi lasi. Это был стандартный стакан.

сто’пка ж pikari n [’pikari]Vodkaa tarjotaan pienissä pikareissa. Водку нужно подавать в маленьких стопках.

КУ’ ХОННАЯ ПОСУ’ ДА KEITTIÖASTIAT [’keit:iø’astiat]

кастрю’ля ж kattila n [’kat:ila]Keitto on keltaisessa kattilassa. Суп – в жёлтой кастрюле.

сковорода’ ж paistinpannu n [’paistin’pan:u]Varo, paistinpannu on kuuma! Осторожно, сковорода горячая.

скорова’рка ж painekeitin n [’paine ’keitin]Painekeittimet tehdään tavallisesti alumiinista tai ruostumattomasta teräksestä. Скороварки обычно делают из алюминия или нержавеющей стали.

ча’йник м teepannu n [’te:’pan:u]Teepannu kiehuu. Чайник кипит.

* * * * * * * * *

блестя’щий п kiiltävä a [’ki:ltævæ]Ensimmäiseksi löysin laatikosta uuden kiiltävän teepannun. Первое, что я нашёл в коробке, это был новый блестящий чайник.

бью’щийся п särkyvä a [’særkyvæ]Posliini on helposti särkyvä materiaali. Фарфор – это легко бьющийся материал.

небью’щийся п särkymätön a [’særkymætøn]Oletko koskaan kuullut särkymättömistä lautasista? Ты когда-нибудь слышала о небьющихся тарелках?

прозра’чный п läpinäkyvä a [’læpi’nækyvæ]Läpinäkyvässä kannussa tee näyttää kauniilta. В прозрачном сосуде чай выглядит красиво.

роско’шный п upea a [’upea]Aitoa posliini on upea asia. Настоящий фарфор – роскошная вещь.

нама’зывать г levittää v [’levit:æ:]Voita täytyy levittää erityisellä veitsellä. Масло нужно намазывать на хлеб специальным ножом.

наполня’ть г täyttää v [’tæyt:æ:]Täytä viinillä yksi lasi vielä! Наполни вином ещё одну рюмку.

подава’ть (на стол) г tarjota v [’tarjota]Me tarjoamme ruokaa kahdessa lautasessa. Мы будем подавать еду в этих тарелках.

разбива’ть г särkeä v [’særkeæ]Olen taas särkenyt kupin. Я снова разбил чашку.

ре’зать г leikata v [’leikata]Leikkaa lihaa tällä veitsellä. Режь мясо вот этим ножом.

ASTIAT [’astiat]

121

ПРИВЕ’ ТСТВИЯ TERVEHDYKSET [’tervehdykset]

До’брое у’ тро с Hyvää huomenta [’hyvæ: ’huomenta]Hyvää huomenta, lapset! Доброе утро, дети.

До’брый ве’чер м Hyvää iltaa [’hyvæ: ’ilta:]Hyvää iltaa! Saanko sisään? Добрый вечер. Я могу войти?

До’брый день м Hyvää päivää [’hyvæ: ’pæivæ:]Hyvää päivää, arvoisat radiokuulijat. Добрый день, уважаемые радиослушатели.

Здра’вствуйте Päivää [’pæivæ:]Päivää, herra N. Здравствуйте, господин N.

Как пожива’ете? Mitä kuuluu [mitæ ku:lu:]Mitä kuuluu? Hauska tutustua. Как поживаете? Я очень рад с вами познакомиться.

Приве’т м Moi [’moı]Halloo jätkä! Moro! Эй, парень! Привет!

ПРОЩА’ НИЕ JÄÄHYVÄISET [’jæ:’hyvæiset]

До свида’ния Näkemiin [’nækemi:n]Näkemiin kaikille. Всем до свидания.

Пока’ Hei [’hei]Minä lähden jo Hei! Ну, я пошёл. Пока.

Проща’й Hyvästi [’hyvæsti]Hyvästi, rakkaani! Прощай, любовь моя.

Счастли’во Hyvää jatkoa [’hyvæ: ’jatkoa]Hei ja hyvää jatkoa! Ну, счастливо.

Уда’чи Menestystä! [’menestystæ]Menestystä sinulle! Удачи вам.

УДИВЛЕ’ НИЕ YLLÄTYS [’yl:ætys]

Не мо’жет быть Käsittämätöntä! [’kæsit:æmætøntæ]Onko professori umpihumalassa? Käsittämätöntä! Профессор мертвецки пьян? Не может быть!

Неуже’ли? Ihanko totta? [’ihanko ’tot:a]Ihanko totta? Jos se pitää paikkansa, niin koko maailma on muuttunut. Неужели? Если это так, значит, весь мир изменился.

Неуже’ли это так? Pitääkö se paikkansa? [pitæ:kø se paik:ansa]Teidän joukkue kuuluu voittaneen 6:0. Pitääkö se paikkansa? Говорят, наша команда выиграла 6:0. Неужели это так?

Ну и ну! Vai niin! [vai ’ni:n]Vai niin! Hän on taas raskaana! Ну и ну! Она снова беременна!

О го’споди! Herra varjelkoon! [’her:a ’varjelko:n]Herra varjelkoon! Sinun talo on niin suuri! О господи! Твой дом такой большой!

Поду’мать то’лько! Ajatella! [’ajatel:a]Asian on siinä, että maa on pyöreä! Ajatella vain! Дело в том, что Земля круглая! Подумать только!

Призна’ться, я удивлён Olen yllättynyt! [’olen ’yl:æt:ynyt]Väitätte sen olevan minun syytäni? Olen tosi yllättynyt! Вы говорите, что в этом моя вина? Признаться, я удивлён.

Это потряса’юще! Uskomatonta! [’uskomatonta]Katsopas hintoja! Uskomatonta! Вы только посмотрите на цены! Потрясающе!

НЕСОГЛА’ СИЕ И СОМНЕ’ НИЯ ERIMIELISYYS JA EPÄILY [’eri’mielisy:s ja ’epæily]

Вздор и чепуха’ hölynpölyä ja pötyä [’hølyn’pølyæ ja pøtyæ]Maapallo pyöreäkö? Hölynpölyä! Земля круглая? Вздор и чепуха.

Не согла’сен en usko [en ’usko]Oletteko molemmat sitä mieltä, että minun täytyy tulla lääkäriksi? En usko! Вы оба считаете, что я должен быть врачом? Не согласен.

нико’им о’бразом ei missään tapauksessa [ei ’mis:æ:n ’tapaukses:a]En missään tapauksessa voi olla samaa mieltä teidän kanssanne. Я никоим образом с вами не соглашусь.

Отню’дь нет Ei suinkaan [ei’sunka:n]En usko, että olette oikeassa. Ei suinkaan. Я не думаю, что вы правы. Отнюдь нет.

Сомнева’юсь в э’ том Minua epäilyttää [’minua ’epæilyt:æ:]Minua epäilyttää, että hän maksaa minulle ajoissa, vaikka lupaakin. Он говорит, что заплатит мне вовремя, но я сомневаюсь в этом.

чепуха’ ж pötyä [’pøtyæ]Pötyä! Sellaista laitetta ei voi olla olemassa. Чепуха! Такой механизм не может существовать.

57 ПРИВЕ’ ТСТВИЯ И ДРУГИ’ Е ВЫРАЖЕ’ НИЯ

122

Я с ва’ми не согла’сен Olen eri mieltä [’olen ’eri ’mieltæ]Olen eri mieltä! Meidän tappiomme syyt ovat aivan muita. Я не согласен с вами. Причины нашего поражения совсем другие.

РАЗОЧАРОВА’ НИЕ PETTYMYS [’pet:ymys]

До чего’ оби’дно Ikävä kyllä [’ikævæ ’kyl:æ]Etkö pääse kekkereihin. Ikävä kyllä! Ты не можешь пойти на вечеринку? До чего обидно.

Как жаль Mikä sääli! [’mika ’sæ:li]Liike on jo suljettu. Mikä sääli! Магазин уже закрыт. Как жаль.

Ужа’сно жаль Paha juttu [’paha ’jut:u]Etkö tehnyt kotitehtävää? Paha juttu! Ты не сделал домашнее задание? Ужасно жаль.

РА’ ДОСТЬ ILO [’ilo]

Ура’ ! Hurraa! [’hur:a:]Hurraa! Loma alkaa! Ура! Каникулы!

Получи’лось! Tein sen! [’tein sen]Tein sen! Olen aina toivonut, että voin tehdä sen! Получилось! Я всегда верил, что у меня получится!

Прекра’сно mainiota [’mainiota]Meidän ystävättäretkin tulevat! Mainiota! Наши подруги тоже придут? Прекрасно!

Я так рад! Olen tosi iloinen! [’olen ’tosi ’iloinen]Sijoituin ensimmäiseksi! Olen tosi iloinen! Ты занял первое место. Я так рад!

УВЕ’ РЕННОСТЬ VARMUUS [’varmu:s]

безусло’вно epäilemättä [’epæilemæt:æ]Kyllä, hän on epäilemättä oikeassa. Да, безусловно, он прав.

коне’чно tietenkin [’tietenkin]Haluanko tulla rikkaaksi? Tietenkin! Хочу ли я стать богатым? Конечно!

разуме’ется tietysti [’tietysti]Tietysti, kaikki tietävät sen. Разумеется. Это все знают.

Это уж то’чно! Varmasti! [’varmasti]Pitääkö hän minusta! Varmasti! Нравлюсь ли я ей? Это уж точно!

НАДЕ’ ЖДА TOIVO [’toivo]

Наде’юсь на лу’чшее Toivon parasta [’toivon ’parasta]Ongelma on vakava, mutta toivon parasta. Проблема серьёзна, но я надеюсь на лучшее.

Наде’юсь на э’ то Toivon siihen [’toivon ’si:hen]Pärjäämmekö me? Toivon siihen! Можем ли мы справиться? Надеюсь на это.

Наде’юсь, это не так Toivottavasti ei. [’toivot:avasti ’ei]Onko uhka todennäköinen? Toivottavasti ei. Реальна ли эта угроза? Надеюсь, это не так.

МЕЖДОМЕ’ ТИЯ HUUDAHDUKSET [’hu:dahdukset]

Ого’ ! (Ух ты!) Oho! [’oho]Oho! Kuinka pitkä mies! Ого! Какой высокий человек!

Ой! Hui! [’hui]Hui! Muki on tosi kuuma! Ой! Кружка такая горячая.

Фу! Yök! [’yøk]Yök! Haisee kamalalta! Фу. Ужасный запах.

Ффух (“какое облегче’ние”) Uhhuh. [’uh:uh]Uhhuh. Pahin on jo ohi. Ффух. Худшее позади.

Чшш (Тсс) Hiljaa! [’hilja:]Hiljaa! Lapsi nukkuu. Чшш. Ребёнок спит.

* * * * * * * * *

восклица’ть г huudahtaa v [’hu:dahta:]“Ei missään tapauksessa!” huudahti nainen. “Ни за что!” – воскликнула женщина.

выража’ть г ilmaista v [’ilmaista]Jos haluatte ilmaista pettymystä voitte käyttää näitä ilmaisuja. Если вам нужно выразить разочарование, можете использовать вот эти выражения.

жа’ловаться г valittaa v [’valit:a:]Nainen valittelee jatkuvasti: “Voi, jos olisin mies!” Она вечно жалуется: “Жаль, что я не мужчина”.

ра’доваться г iloita v [’iloita]Joukkue iloitsee edelleenkin voittoaan. Команда до сих пор радуется победе.

сказа’ ть г sanoa v [’sanoa]Mitä sanoisin kertoakseni hänelle tunteistani? Что мне сказать, чтобы выразить ей свои чувства?

TERVEHDYKSET JA MUUT ILMAISUT [’tervehdykset ja ’muut ’ilmaisut]

123

ПРИРО’ ДНЫЕ ЗО’ НЫ СУ’ ШИ MAABIOMIT [’ma:’biomit]

альпи’йский по’яс м alpiininen vyöhyke n [’alpi:ninen ’vyøhyke]Alpiininen vyöhyke on melkein puuton ja pensaaton. Альпийский пояс почти полностью лишён деревьев и кустарников.

антаркти’ческая пусты’ня ж Etelämantereen aavikko n [etelæ’mantere:n ’a:vik:o]Etelämantereen aavikko on planeettamme kylmin alue. Антарктическая пустыня – самый холодный район на нашей планете.

аркти’ческая пусты’ня ж kylmyysaavikko n [’kylmy:s’a:vik:o]Osa Kanadan aluetta on kylmyysaavikko. Часть канадской территории – арктическая пустыня.

боло’то с suo n [’suo]Länsi-Siperian suot peittävät yli 600 000 neliökilometrin alueen. Болота Западной Сибири покрывают территорию более 600 000 квадратных километров.

вла’жный тропи’ческий лес м trooppinen sademetsä n [’tro:p:inen ’sade’metsæ]Trooppiset sademetsät kasvavat Etelä-Amerikassa ja Afrikassa. Влажные тропические леса распространены в Южной Америке и Африке.

вла’жный экваториа’льный лес м päiväntasaajavyöhykkeen sademetsä n [’pæivæn’tasa:ja’vyøhyk:e:n ’sade’metsæ]Indonesian osan peittää päiväntasaajavyöhykkeen sademetsä. Часть Индонезии покрыта влажными экваториальными лесами.

лесосте’пь ж metsäaro n [’metsæ’aro]Metsäarossa on niittyjä ja metsäalueita. Лесостепь состоит из лугов, перемежающихся участками леса.

лесоту’ндра ж metsätundra n [’metsæ’tundra]Metsätundrassa kasvaa erillisiä puita ja pensaita. Лесотундра состоит из разрозненных деревьев и низкорослых кустарников.

ли’ственный лес м lehtimetsä n [’lehti’metsæ]Saksassa on paljon lehtimetsiä. В Германии много лиственных лесов.

ма’рши мн tulvaniitty n [’tulva’ni:t:y]Tulvaniitty on tulvamaan suotyyppiä. Марши – это тип заболоченных земель, подверженных затоплениям.

пла’вни мн jokiluhta n [’joki’luhta]Saukot ja majavat asuvat usein jokiluhta-alueilla. Выдры и бобры часто встречаются в плавнях.

полупусты’ня ж puoliaavikko n [’puoli’a:vik:o]Kalahari on valtava puoliaavikko. Калахари – это огромная полупустыня.

пусты’ня ж aavikko n [’a:vik:o]Aavikko on alue, jossa melkein ei sada. Пустыня – это регион, в котором почти не выпадает осадков.

сава’нна ж savanni n [’savan:i]Savannissa puut kasvavat kaukana toisistaan. В саванне деревья растут на большом расстоянии друг от друга.

се’льва ж Amazonin sademetsät n [’amatsonin ’sade’metsæt]Amazonin alueen sademetsiä sanotaan selvaksi. Леса амазонского региона называются сельвой.

сме’шанный лес м sekametsä n [’seka’metsæ]Tällä alueella kasvaa sekametsää. Смешанные леса типичны для этого региона.

солонча’к м suolamaat n [’suola’ma:t]Suolamaiden kasvillisuus on melko niukkaa. В солончаках разнообразие видов растений относительно невелико.

средиземномо’рский по’яс м välimerenvyöhyke n [’væli’meren’vyøhyke]Välimerenvyöhykkeen ilmasto on hyvin leuto. Климат в средиземноморском поясе очень мягкий.

степь ж aromaa n [’aro’ma:]Turkin Keski-Anatolia on kylmä aromaa. Центральная Анатолия в Турции представляет собой холодную степь.

субальпи’йский по’яс м subalpiininen vyöhyke n [’sub’alpi:ninen ’vyøhyke]Subalpiinen pihta on subalpiinisen vyöhykkeen tyypillinen kasvilaji. Пихта субальпийская – типичный вид субальпийского пояса.

субтропи’ческий лес м subtrooppinen metsä n [’sub’tro:p:inen ’metsæ]Osan Kaliforniaa peittävät subtrooppiset metsät. Часть Калифорнии покрыта субтропическими лесами.

тайга’ ж taiga n [’taıga]Taiga on biomi, jonka perustana on havumetsä. Тайга – это природная зона, для которой характерны хвойные леса.

ту’ндра ж tundra n [’tundra]Tundrassa ei ole puita. В тундре нет деревьев.

ВО’ ДНЫЕ ПРИРО’ ДНЫЕ ЗО’ НЫ VESIBIOMIT [’vesi’biomit]

жёлоб м syvänmeren hauta n [’syvæn’meren ’hauta]Mariaanien syvänmeren hauta on maapallon syvin kohta. Марианский жёлоб – самое глубокое место Мирового океана.

континента’льный шельф м mannerjalusta n [’man:er’jalusta]Jääkausien aikana mannerjalustat olivat mannerosaa. Во время ледниковых периодов континентальные шельфы были частью континента.

58 ПРИРО’ ДА

124

кора’лловые ри’фы мн koralliriutta pl [’koral:i’riut:a]Koralliriuttojen biodiversiteetti on poikkeuksellisen monipuolinen. Для коралловых рифов характерно чрезвычайное биологическое разнообразие.

литора’льная зона ж litoraalivyöhyke n [’litora:li’vyøhyke]Litoraalivyöhyke on nousuveden upottama rannikon osa. Литоральная зона – это участок берега, затопляемый во время прилива.

ма’нгровые леса’ мн mangrovemetsä n [’maŋgrove’metsæ]Vietnamissa mangrovemetsät kasvavat etelärannikon varrella. Во Вьетнаме мангровые леса растут вдоль южного побережья.

па’ковый лёд м monivuotinen jää n [’moni’vuotinen jæ:]Monivuotisen jään paksuus on vähintään kolme metriä. Толщина пакового льда составляет по меньшей мере 3 метра.

пруд м lampi n [’lampi]Suurin osa lammista on keinotekoisia. Большая часть прудов – рукотворные сооружения.

рифт м hautavajoama n [’hauta’vajoama]Baikaljärven pohja on maailman syvin mannerhautavajoama. Дно озера Байкал – это самый глубокий континентальный рифт на Земле.

ОХРА’ НА ПРИРО’ ДЫ LUONNONSUOJELU [’luon:on’suojelu]

запове’дник м luonnonpuisto n [’luon:on’puisto]Ensimmäinen maa, johon perustettiin luonnonpuisto, oli Sri Lanka. Первой страной в мире, где возник заповедник, была Шри-Ланка.

монито’ринг загрязне’ния м saasteiden seuranta n [’sa:steiden ’seuranta]Saasteiden seuranta tarvitaan ympäristön suojelemiseksi. Мониторинг загрязнения нужен для защиты окружающей среды.

национа’льный парк м kansallispuisto n [’kansal:is’puisto]Nykyään maailmassa on 6555 kansallispuistoa. Сейчас в мире 6555 национальных парков.

окружа’ющая среда’ ж ympäristö n [’ympæristø]Uusilla laeilla ehkäistään ympäristön saastuttamista. Новые законы предотвращают загрязнение окружающей среды.

охра’на вод ж vesiensuojelu n [’vesien’suojelu]He aloittivat kansallisen vesiensuojelukampanjan. Они начали национальную кампанию по охране вод.

охра’на среды’ обита’ния ж elinympäristönsuojelu n [’elin’ympæristøn’suojelu]Elinympäristönsuojelu estää monien lajien kuolemasta sukupuuttoon. Охрана среды обитания может предотвратить вымирание многих редких видов.

очистно’е сооруже’ние с puhdistamo pl [’puhdistamo]Tämän puhdistamon ansiosta joki pysyy puhtaana. Благодаря этим очистным сооружениям река будет чистой.

природоохра’нное движе’ние с luonnonsuojelu n [’luon:on’suojelu]Ensimmäinen luonnonsuojeluliike kehittyi hitaasti 1800-luvulla. Первое природоохранное движение медленно развилось в 19-м столетии.

эколо’гия ж ekologia n [’ekologia]Ekologia on moderni tiede. Экология – это современная наука.

* * * * * * * * *

де’вственный п neitseellinen a [’neitse:l:inen]Biologit käyvät Afrikan neitseellisissä metsissä. Биологи побывают в девственных лесах Африки.

материа’льный п aineellinen a [’aine:l:inen]Luonto on koko planeetan aineellinen maailma. Природа – это материальный мир Вселенной.

охраня’емый п rauhoitettu a [’rauhoitet:u]Tämä luonnonpuisto on rauhoitettu alue. Заповедник – это охраняемая территория.

приро’дный п luonnon- a [’luon:on]Meidän maamme luonnonvarat ovat hyvin rikkaita. Природные ресурсы нашей страны очень богаты.

экологи’ческий п ekologinen a [’ekologinen]Näiden metsien hävittäminen johtaisi vakaviin ekologisiin seurauksiin. Уничтожение этих лесов может привести к серьёзным экологическим последствиям.

загрязня’ть г saastuttaa v [’sa:stut:a:]Ei saa saastuttaa jokia ja järviä. Реки и озёра нельзя загрязнять.

изуча’ть г tutkia v [’tutkia]Tutkimuslaitos tutkii luontoa. Институт изучает природу.

иссле’довать г tutkailla v [’tutkail:a]Tänä vuonna tutkailemme trooppisia metsiä. В этом году мы будем исследовать тропические леса.

охраня’ть г suojella v [’suojel:a]Liikkeen päämäärä on suojella luontoa. Цель движения – охранять природу.

сохраня’ть г vaalia v [’va:lia]Tästä kirjasta tietää, kuinka luontoa vaalitaan. Из этой книги ты можешь узнать, как сохранять природу.

LUONTO [’luonto]

125

ОБЪЁМ KOKO [’koko]

куби’ческий дециме’тр м kuutiodesimetri n [’ku:tio’desi’metri]1 kuutiodesimetri on 1 000 kuutiosenttimetriä eli 1 000 000 kuutiomillimetriä. 1 кубический дециметр – это 1 000 кубических сантиметров или 1 000 000 кубических миллиметров.

куби’ческий метр м kuutiometri n [’ku:tio’metri]1 kuutiometri on 1 000 000 kuutiosenttimetriä. 1 кубический метр – это 1 000 000 кубических сантиметров.

куби’ческий миллиме’тр м kuutiomillimetri n [’ku:tio’mili’metri]1 kuutiomillimetri on 0,001 kuutiosenttimetriä. 1 кубический миллиметр – это 0,001 кубического сантиметра.

куби’ческий сантиме’тр м kuutiosenttimetri n [’ku:tio’sent:i’metri]1 kuutiosenttimetri on 1 000 kuutiomillimetriä. 1 кубический сантиметр равен 1 000 кубических миллиметров.

ПРОСТЕ’ ЙШИЕ ГЕОМЕТРИ’ ЧЕСКИЕ ТЕЛА’ YKSINKERTAISIMMAT GEOMETRISET KAPPALEET [’yksin’kertaisim:at ’geometriset ’kap:ale:t]

ко’нус м kartio n [’kartio]Kartio on geometrinen kappale, jonka pohja on pyöreä ja kärki on terävä. Конус – это геометрическое тело с круглым основанием и острым верхом.

куб м kuutio n [’ku:tio]Kuution kaikki sivut ovat samankokoisia. Все стороны куба равны.

параллелепи’пед м suuntaissärmiö n [’su:ntais’særmiø]Tiilet ovat tavallisesti suuntaussärmiön muotoisia. Обычно кирпичи имеют форму параллелепипеда.

пирами’да ж pyramidi n [’pyramidi]Neljäkulmainen pyramidi on pyramidi, joka pohja on neljäkulmainen. Квадратная пирамида – это пирамида с квадратным основанием.

полусфе’ра ж puolipallo n [’puoli’pal:o]Puolet palloa täytyy nimittää puolipalloksi. Половинку шара следует называть полусферой.

при’зма ж prisma n [’prisma]Prismassa on yhdensuuntaiset pystysuorat tahot. У призмы параллельные вертикальные рёбра.

цили’ндр м sylinteri n [’sylinteri]Esimerkiksi säilykepurkki on sylinteri. Пример цилиндра – консервная банка.

шар м pallo n [’pal:o]Maa on jättimäinen pallo. Земля – это гигантский шар.

эллипсо’ид м ellipsoidi n [’el:ipsoidi]Ellipsoidin esimerkki on rugbypallo. Пример эллипсоида – регбийный мяч.

ДРУГИ’ Е ГЕОМЕТРИ’ ЧЕСКИЕ ТЕЛА’ MUUT GEOMETRISET KAPPALEET [’mu:t ’geometriset ’kap:ale:t]

восьмиуго’льная при’зма ж kahdeksankulmainen prisma n [’kahdeksan’kulmainen ’prisma]Kahdeksankulmainen prisma on kuudes prismojen äärettömässä sarjassa. Восьмиугольная призма – шестая в бесконечном ряду призм.

додека’эдр м dodekaedri n [’dodekaedri]Dodekaedri on monitahokas, jossa on kaksitoista tahkoa. Додекаэдр – это любой многогранник с двенадцатью гранями.

икоса’эдр м ikosaedri n [’ikosaedri]Ikosaedrissa on 20 tahkoa. Икосаэдр имеет 20 граней.

икосододека’эдр м ikosododekaedri n [’ikoso’dodekaedri]Ikosododekaedrissa on 20 kolmiomuotoista tahkoa ja 12 viisikulmaista tahkoa. Икосододекаэдр имеет 20 треугольных граней и 12 пятиугольных граней.

квадра’тная антипри’зма ж neliömäinen antiprisma n [’neliømæinen ’anti’prisma]Neliömäinen antiprisma on toinen antiprismien äärettömässä sarjassa. Квадратная антипризма – вторая в бесконечном ряду антипризм.

многогра’нник м monitahokas n [’moni’tahokas]Monitahokas on geometrinen kappale, jonka tahot ovat litteitä ja särmät ovat suoria. Многогранник – это геометрическое тело с плоскими гранями и прямыми рёбрами.

окта’эдр м oktaedri n [’oktaedri]Oktaedri on monitahokas, jossa on kahdeksan tahkoa. Октаэдр – это многогранник с восемью гранями.

тетра’эдр м tetraedri n [’tetraedri]Tetraedri on monitahokas, joka koostuu neljästä kolmionmuotoisesta tahosta. Тетраэдр – это многогранник, состоящий из четырёх треугольных граней.

59 ПРОСТРА’ НСТВО

126

тор м torus n [’torus]Toruksen esimerkki on rinkeli. Пример тора – бублик.

ОСНОВНЫ’ Е ТЕ’ РМИНЫ  PERUSKÄSITTEET [’peru’skæsit:e:t]

верши’на ж kärki n [’kærki]Kärki on katkaistu muutamalla sentillä. Вершина усечена на несколько миллиметров.

высота’ ж korkeus n [’korkeus]Tämän pyramidin korkeus on 10 senttimetriä. Высота этой пирамиды 10 сантиметров.

грань ж tahko n [’tahko]Kuinka monta tahkoa on kuutiossa? Сколько граней у куба?

диагона’ль ж diagonaali n [’diagona:li]Diagonaalin pituus on 3 metriä. Длина диагонали 3 метра.

диа’метр м halkaisija n [’halkaisija]Kuinka suuri on tämän pallon halkaisija? Каков диаметр этой сферы?

длина’ ж pituus n [’pitu:s]Särmän pituus on 15 millimetriä. Длина ребра 15 миллиметров.

окру’жность ж ympyrä n [’ympyræ]Minä tiedän, kuinka lasketaan ympyrän pituus. Я знаю, как вычислить длину окружности.

основа’ние с pohja n [’pohja]Kartion pohja on pyöreä. Конус имеет круглое основание.

ось ж akseli n [’akseli]Kiertoakseli on viiva, jonka ympärillä kiertää kolmiulotteinen kappale. Ось вращения – это линия, вокруг которой вращается трёхмерный объект.

паралле’ль ж yhdensuuntaisuus n [’yhden’su:ntaisu:s]Kuinka monta yhdensuuntaisuutta on tällä kappaleella? Сколько параллелей у этого объекта?

перпендикуля’р м kohtisuora n [’kohtisuora]Tämä viiva on kohtisuorassa. Эта линия образует перпендикуляр.

пло’щадь (фигу’ры) ж pinta-ala n [’pinta’ala]Tiedätkö, kuinka lasketaan pallon pinta-ala? Ты знаешь, как вычислять площадь шара?

пове’рхность ж pinta n [’pinta]Monitahokkaan pinta on avattavissa monikulmaiseen verkkoon. Поверхность многоугольника можно развернуть в многоугольную сеть.

ра’диус м säde n [’sæde]Tämän kartion pohjan säde on 17 senttimetriä. Радиус основания этого конуса 17 сантиметров.

ребро’  (те’ла) с särmä n [’særmæ]Monitahokkaan särmä liittyy vain kahteen kärkeen. Ребро многогранника соединяется лишь с двумя вершинами.

симме’трия ж symmetria n [’sym:etria]Tämä geometrisen kappaleen symmetria on ihanteellinen. Симметрия данного геометрического тела идеальна.

у’гол м kulma n [’kulma]Tämä on 70 asteinen kulma. Этот угол равен 70 градусам.

ширина’ ж leveys n [’leveys]Suuntaissärmiön leveys on 25 senttimetriä. Ширина параллелепипеда 25 сантиметров.

* * * * * * * * *

изо’гнутый п kaareva a [’ka:reva]Tämä viiva on vähän kaareva. Линия слегка изогнута.

прямо’й п suora a [’suora]Kaikien näiden viivojen on oltava suoria. Все эти линии должны быть прямыми.

симметри’чный п symmetrinen a [’sym:etrinen]Monet enitentutkittu monikulmioita erittäin symmetrinen. Многие из наиболее изученных многоугольников в высшей степени симметричны.

трёхме’рный п kolmiulotteinen a [’kolmi’ulot:einen]Tässä ovat kolmiulotteisten kappaleiden kuvat. Вот рисунки трёхмерных фигур.

усечённый п katkaistu a [’katkaistu]Mitä tarkoittaa katkaistu pyramidi? Что означает усечённая пирамида?

вычисля’ть г laskea v [’laskea]Eräiden kappaleiden volyymit voi helposti laskea käyttämällä aritmeettista kaavaa. Объёмы некоторых тел можно легко вычислять, используя арифметические формулы.

образо’вывать г muodostaa v [’muodosta:]Pyramidin jokainen särmä ja kärki muodostaa kolmion. Каждое ребро основания и вершина пирамиды образуют треугольник.

пересека’ть г halkaista v [’halkaista]Viiva halkaisee kappaleen keskipisteen. Линия пересекает центр тела.

усека’ть г katkaista v [’katkaista]Voit katkaista pallon ylä- tai alaosan. Ты можешь усечь сферу сверху или снизу.

черти’ть г piirtää v [’pi:rtæ:]Nyt opiskelette kuution piirtämistä. Теперь вы будете учиться чертить куб.

AVARUUS [’avaru:s]

127

ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

клюв м nokka n [’nok:a]Jokaisella linnulla on nokka. У каждой птицы есть клюв.

ко’готь м kynsi n [’kynsi]Kotka iski kyntensä uhriinsa. Орёл вонзил когти в свою жертву.

крыло’ с siipi n [’si:pi]Pingviinit käyttävät siipiänsä uimiseen. Пингвины пользуются своими крыльями, чтобы плавать.

перо’ с sulka n [’sulka]Riikinkukon sulkoja käytetään koristeina. Павлиньи перья используются для украшения.

ЕВРОПЕ’ ЙСКИЕ ПТИ’ ЦЫ EUROOPAN LINNUT [’euro:pan lin:ut]

а’ист м haikara n [’haikara]Haikara toi sinut meille, kun olit ihan pieni. Когда ты был совсем маленький, тебя принёс нам аист.

воробе’й м varpunen n [’varpunen]Varpuset ovat hyin yleisiä lintuja monissa maissa. Воробьи очень распространены во многих странах мира.

во’рон м korppi n [’korp:i]Korppi on iso musta lintu mustine nokkineen. Ворон – это крупная чёрная птица с чёрным клювом.

воро’на ж varis n [’varis]Varikset raakkuivat äänekkäästi. Вороны громко каркали.

выпь ж kaulushaikara n [’kaulus’haikara]Kaulishaikara on pitkäjalkainen vesilinti, joka huutaa kovalla kumealla puhallusäänellä Выпь – это длинноногая водяная птица, издающая мощные глухие звуки.

го’лубь м kyyhky n [’ky:hky]Kyyhkyjä on yli 300 lajia. Существует больше 300 видов голубей.

грач м mustavaris n [’musta’varis]Mustavarikset ovat korppeja pienempiä. Грачи мельче воронов.

дрозд м rastas n [’rastas]Oleko koskaa kuullut laulavaa rastasta? Ты когда-нибудь слышал поющего дрозда?

дя’тел м tikka n [’tik:a]Tikat tekevät koloja puihin ja saavat niistä kiinni hyönteisiä. Дятлы проделывают отверстия в деревьях и вытаскивают насекомых.

жа’воронок м kiuru n [’kiuru]Minä pidän kun kiurut laulavat. Я люблю пение жаворонков.

и’волга ж kuhankeittäjä n [’kuhan’keit:æjæ]Kuhankeittäjän höyhenet ovat kirkaanväriset. Иволги имеют ярко окрашенные перья.

куропа’тка (се’рая) ж riekko n [’riek:o]Riekot ovat keskikokoisia lintuja, joilla on pyöreähkö vartalo ja lyhyt pyrstö. Куропатки – птицы среднего размера с округлым телом и коротким хвостом.

ла’сточка ж pääskynen n [’pæ:skynen]Pääskysillä on kaksihaarainen pyrstö. У ласточек раздвоенный хвост.

ле’бедь м joutsen n [’joutsen]Joutsen on iso kaunis vesilintu. Лебедь – это крупная красивая водоплавающая птица.

сини’ца ж tiainen n [’tiainen]Tiaisten eräät lajit ovat hyvin pieniä. Синицы некоторых видов совсем маленькие.

скворе’ц м kottarainen n [’kot:arainen]Kottaraiset osaavat jäljitellä erilaisia ääniä, mm. autohälytystä. Скворцы могут имитировать разные звуки, включая автосигнализацию.

солове’й м satakieli n [’satakieli]Satakielet ovat tunnettu kauniista laulamisestaan. Соловьи известны своим красивым пением.

соро’ка ж harakka n [’harak:a]Harakat korjaavat ja vievät pesiinä pieniä kirkkaita esineitä. Сороки часто подбирают и относят в гнёзда мелкие яркие предметы.

стриж м tervapääsky n [’terva’pæ:sky]Tervapääskyt pyydystävät lennolla hyönteisiä. Стрижи ловят в полёте насекомых.

те’ терев м teeri n [’te:ri]Teerit käyttävät aivan ainutlaatuista soidinrituaalia. Тетерева используют совершенно особенный брачный ритуал.

у’тка ж ankka n [’aŋk:a]Kuulen rääkätystä, mutta missa ovat ankat? Я слышу кряканье, но где утки?

60 ПТИ’ ЦЫ

128

фаза’н м fasaani n [’fasa:ni]Fasaani on pitkäpyrsöinen lintu, jota pyydystetään saadakseen lihaa. Фазан – это длиннохвостая птица, на которую охотятся ради мяса.

ца’пля ж haikara n [’haikara]Haitarat pyydystävät sammakkoja. Цапли ловят лягушек.

ча’йка ж lokki n [’lok:i]Lokilla on kovat nokat ja räpyläjalat. Чайки имеют крепкие клювы и перепончатые лапы.

ХИ’ ЩНЫЕ ПТИ’ ЦЫ PETOLINNUT [’peto’lin:ut]

орёл м kotka n [’kotka]Näitkö kotkia, kun matksustit vuoristossa? Ты видел орлов, когда путешествовал в горах?

сова’ ж pöllö n [’pøl:ø]Pöllö on yölintu isoine silmineen. Сова – это ночная птица с большими глазами.

со’кол м jalohaukka n [’jalo’hauk:a]Jaloaukkoja voi harjoittaa metsästykseen. Соколов можно тренировать для охоты.

фи’лин м huuhkaja n [’hu:hkaja]Huuhkajilla on erokoismuotoisia korvahöyhenet. У филинов есть странного вида перьевые “ушки”.

я’стреб м kanahaukka n [’kana’hauk:a]Kanahaukoilla on oikein hyvä näkö. У ястребов очень хорошее зрение.

ЭКЗОТИ’ ЧЕСКИЕ ПТИ’ ЦЫ EKSOOTTISET LINNUT [’ekso:t:iset lin:ut]

коли’бри ж kolibri n [’kolibri]Kolibri on kaikein pienin lintu. Колибри – самая маленькая из всех птиц.

павли’н м riikinkukko n [’ri:kin’kuk:o]Katso! Riikinkukko on levinnyt pyrstönsä. Смотри! Павлин распустил свой хвост.

пингви’н м pingviini n [’piŋgvi:ni]Pingviinit eivät osaa lentää, mutta uivat hyvin. Пингвины не умеют летать, но плавают очень хорошо.

попуга’й м papukaija n [’papukaija]Eräitä papukaijoja voi opettaa jäljentämään ihmisen puhetta. Некоторых попугаев можно научить подражать человеческой речи.

стра’ус м strutsi n [’strutsi]Strutsi on maailman suurin lintu. Страус – самая большая птица в мире.

тука’н м tukaani n [’tuka:ni]Tukaanit ovat kirkkaan värisiä ja niillä on iso kirkas nokka. Туканы ярко раскрашены и имеют очень крупный яркий клюв.

флами’нго м flamingo n [’flamiŋgo]Flamingo on troopillinen lintu pitkine hoikine jalkoijeen. Фламинго – это тропическая птица с длинными тонкими ногами.

* * * * * * * * *

бы’стрый п nopea a [’nopea]Katson merilokin nopeaa lentoa. Я наблюдал за быстрым полётом морской чайки.

нелета’ющий п lentämätön a [’lentæmætøn]Pingviini on lentämätön lintu. Пингвин – это нелетающая птица.

перелётный п muutto- a [’mu:t:o]Kottaraiset ja kiurut ovat muuttolintuja. Скворцы и жаворонки – перелётные птицы.

перна’тый п höyhenpeitteinen a [’høyhen’peit:einen]Katso, kuinka paljon hlyhenpeiteisiä olentoja on tällä saarella. Смотри, сколько на этом острове пернатых существ.

ю’ркий п nokkela a [’nok:ela]Nokkeleat varpuset söivät nopeasti leipämuruja. Юркие воробьи быстро подбирали хлебные крошки.

клева’ть г nokkia v [’nok:ia]Kanat nokkivat maissia. Куры клевали кукурузу.

лета’ ть г lentää v [’lentæ:]Eräät linnut voivat lentää yli 150 kilometrin tuntinopeudella. Некоторые птицы способны летать со скоростью более 150 км/ч.

мигри’ровать г muuttaa v [’mu:t:a:]Elokuussa eräät linnut alkavat muuttaa etelään. В августе некоторые птицы начинают мигрировать на юг.

петь г laulaa v [’laula:]Kuuletko, kuinka satakieli laulaa? Слышишь, как поёт соловей?

чири’кать г sirkuttaa v [’sirkut:a:]Joku pieni lintu sirkutti iloisesti. Весело чирикала какая-то маленькая птичка.

LINNUT [’lin:ut]

129

МОРСКО’ Е ПЛА’ ВАНИЕ MERIMATKA [’meri’matka]

иллюмина’тор м ikkunaluukku n [’ik:una’lu:k:u]Avasin ikkunaluukun päästääkseni tuoretta ilmaa sisään. Я открыл иллюминатор, чтобы впустить свежего воздуха.

каю’та ж hytti n [’hyt:i]Hytti on matkustajan erillinen huone laivalla. Каюта – это отдельная комната пассажира на судне.

кругосве’тное пла’вание с maailmanympärimatka n [’ma:ilman’ympæri’matka]Me lähdimme maailmanympärimatkalle. Они отправились в кругосветное плавание.

круи’з м risteily n [’risteily]Meriristeily on lomamatka, jonka tarvitsemme ensi kesänä. Морской круиз – вот то, что нам нужно этим летом.

круи’зный ла’йнер м risteilyalus n [’risteily’alus]Risteilyalukset ovat kaikista suurimmat laivat. Круизные лайнеры – это самые большие суда из всех существующих.

ма’чта ж masto n [’masto]Mastossa liehui valtion lippu. На мачте был государственный флаг.

морска’я боле’знь ж meritauti n [’meri’tauti]Ilma oli ihana, eikä kukaan kärsinyt meritaudista. Погода была прекрасной, так что морской болезнью никто не страдал.

морско’й порт м merisatama n [’meri’satama]Laiva suuntasi lähimerisatamaan tankkaamaan. Судно направилось в ближайший морской порт для дозаправки.

па’рус м purje n [’purje]Me laskimme purjeen. Мы опустили парус.

я’хта ж purjevene n [’purje’vene]Tämän purjeveneen pituus on 24 metriä. Длина этой яхты 24 метра.

АВТОМОБИ’ ЛЬНЫЕ ПУТЕШЕ’ СТВИЯ AUTOMATKA [’auto’matka]

автозапра’вка ж huoltoasema n [’huolto’asema]Missä on lähin huoltoasema? Где ближайшая автозаправка?

автосто’п м liftaus n [’liftaus]Monille ihmisille liftaus on suuri seikkailu. Для многих автостоп – это большое приключение.

грунто’вая доро’га ж maatie n [’maa’tie]Tämä maatie sopii hyvin minun maasturilleni. Эта грунтовая дорога вполне подходит для моего внедорожника.

запасно’е колесо’ с vararengas n [’vara’reŋgas]Teillä täytyy olla vararengas. Нам нужно иметь запасное колесо.

маршру’т м matkareitti n [’matka’reit:i]Piirsin matkareitin paperiliuskalle. Я начертил маршрут путешествия на листе бумаги.

мост м silta n [’silta]Me ajoimme joen rannan varrella etsiessämme siltaa. Мы поехали вдоль берега реки, разыскивая мост.

моте’ль м motelli n [’motel:i]Päivästä päivään me siirryimme motellista toiseen. День за днём мы передвигались от одного мотеля к другому.

ремо’нтная мастерска’я ж autokorjaamo n [’auto’korja:mo]Meidän täytyi löytää tältä seudulta autokorjaamo. Нам нужно найти ремонтную мастерскую в этом районе.

шоссе’ с maantie n [’ma:n’tie]Maantie oli suora kuin nuoli. Шоссе было прямое как стрела.

ПУТЕШЕ’ СТВИЯ НА ТУРИСТИ’ ЧЕСКОМ АВТО’ БУСЕ BUSSIMATKAT [’bus:i’matkat]

бага’жный отсе’к м matkatavaratila n [’matka’tavara’tila]Meidän matkalaukkumme pantiin matkatavaratilaan. Наши чемоданы положили в багажный отсек.

междугоро’дный авто’бус м kaupunkien välinen linja-auto n [’kaupunkien ’vælinen ’linja’auto]Me matkustamme kaupunkien välisillä linja-autoilla. Мы будем путешествовать на междугородном автобусе.

сиде’нье с istuin n [’istuin]Tässä ovat meidän istuinpaikkamme. Вот наши сиденья.

спа’льный авто’бус м makuubussi n [’maku:’bus:i]Kerran matkustin erikoisessa makuubussissa. Когда-то я ехал в специальном спальном автобусе.

ДОСТОПРИМЕЧА’ ТЕЛЬНОСТИ NÄHTÄVYYDET [’næhtævy:det]

водопа’д м vesiputous n [’vesi’putous]Olin hämmästynyt vesiputouksen kauneudesta. От красоты водопада у меня захватило дух.

гора’ ж vuori n [’vuori]Jos matkustatte Japaniin, käykää ehdottomasti katsomassa Fuji-vuoria. Если поедете в Японию, вам непременно нужно увидеть гору Фудзи.

61 ПУТЕШЕ’ СТВИЯ

130

дворе’ц м palatsi n [’palatsi]Palatsi oli upea. Дворец был великолепен.

каньо’н м kanjoni n [’kanjoni]Haluan käydä katsomassa Pohjois-Amerikan Suurta kanjonia. Я хочу посетить Большой каньон в Северной Америке.

кре’пость ж linna n [’lin:a]Lähdimme katsomaan vanhaa linnaa. Мы поехали посмотреть древнюю крепость.

па’мятник м muistomerkki n [’muisto’merk:i]Tämä on kuuluisan kirjailijan muistopatsas. Это памятник известному писателю.

сафа’ри-парк м safaripuisto n [’safari’puisto]Safaripuistossa syötimme kahta kirahvia. В сафари-парке мы покормили двух жирафов.

собо’р м tuomiokirkko n [’tuomio’kirk:o]Otin eri puolilta tusinan tuomiokirkon valokuvaa. Я сделал дюжину снимков собора с разных сторон.

храм м temppeli n [’temp:eli]Tämä temppeli on yli 2000 vuotta vanha. Этому храму более 2000 лет.

це’рковь ж kirkko n [’kirk:o]Näillä seuduilla on paljon muinaisia kirkkoja. В этих местах много старинных церквей.

ГОСТИ’ НИЦА HOTELLI [’hotel:i]

жильё с majoitus n [’majoitus]Hotelli on paikka, joka tarjoaa lyhytaikaista majoitusta maksua vastaan. Гостиница – это учреждение, предоставляющее за плату жильё на короткий срок.

но’мер гости’ничный м hotellihuone n [’hotel:i’huone]Minun hotellihuone oli pieni ja kodikas. Мой гостиничный номер был маленький и уютный.

но’мер-люкс м sviitti n [’svi:t:i]Hänellä on riittävästi rahaa vuokratakseen upean sviittihuoneen. У него достаточно денег на роскошный номер-люкс.

носи’льщик м kantaja n [’kantaja]Kantaja otti minun matkalaukkuni. Носильщик взял мои чемоданы.

портье’ м vastaanottovirkailija n [’vasta:n’ot:o’virkailija]Vastaanottovirkailija kertoi jonkun etsineen meitä. Портье сказал, что нас кто-то искал.

посы’льный м lähetti n [’læhet:i]Minä kutsuin lähetin. Я вызвал посыльного.

сто’йка регистра’ции ж vastaanottotiski n [’vasta:n’ot:o’tiski]Vastaanottotiskillä minulle ilmoitettiin, että jaan huoneen jonkun toisen henkilön kanssa. У стойки регистрации мне сказали, что со мной в номере будет жить кто-то ещё.

чаевы’е мн juomaraha n [’juoma’raha]Kantaja odottaa juomarahaa. Носильщик будет ждать чаевых.

* * * * * * * * *

иностра’нный п vieras a [’vieras]Joka kesä nainen käy jossakin vieraassa maassa. Каждое лето она посещает какое-нибудь иностранное государство.

интере’сный п mielenkiintoinen a [’mielen’ki:ntoinen]Matkasta tulee mielenkiintoinen. Путешествие будет интересным.

туристи’ческий п matkailu- a [’matkailu]Mitkä matkailukohteet suosittelisitte? Какие туристические места вы бы порекомендовали?

экзоти’ческий п eksoottinen a [’ekso:t:inen]Intia on maailman eksoottisimpia paikkoja. Индия – это одно из самых экзотических мест в мире.

экстрема’льный п ekstremaalinen a [’ekstrema:linen]Patikointi aromaalla on ekstremaalinen retki. Пеший поход по пустыне – это весьма экстремальное путешествие.

брони’ровать (гости’ничный но’мер) г varata v [’varata]Minä varasin hotellista kahden hengen huoneen. Я забронировал двухместный номер в гостинице.

е’хать г mennä v [’men:æ]Menemmekö autolla vai bussilla? Мы поедем на машине или на автобусе?

идти’ пешко’м г kävellä v [’kævel:æ]Matkan aikana me joudumme paljon kävelemään. Во время путешествия нам придётся много пройти пешком.

передвига’ ться г siirtyä v [’si:rtyæ]Pidän siirtymisestä paikasta toiseen. Мне нравится передвигаться с одного места в другое.

путеше’ствовать г matkustaa v [’matkusta:]Nuorena matkustin paljon. Когда я был молод, я много путешествовал.

MATKAILU [’matkailu]

131

ХРИСТИА’ НСТВО KRISTILLISYYS [’kristil:isy:s]

Би’блия ж Raamattu n [’ra:mat:u]Jumalanpalvelukseen kuului Raamatun lukeminen. Служба включала в себя чтения Библии.

Ве’ тхий Заве’т м Vanha Testamentti n [’vanha testament:i]Vanha testamentti on Raamatun ensimmäinen osa. Ветхий Завет – это первая часть Библии.

Ева’нгелие с evankeliumi n [’evankeliumi]Olen lukenut Jonatanin evankeliumin. Я прочитал Евангелие от Иоанна.

за’поведь ж käsky n [’kæsky]Raamatun mukaan Jumala antoi juutalaisille kymmenen käskyä. По Библии десять заповедей были даны евреям Богом.

и’споведь ж rippi n [’rip:i]Rippisalaisuutta ei saa rikkoa. Тайна исповеди не должна нарушаться.

католици’зм м katolisuus n [’katolisu:s]Suurin osa italialaisista on katolisia. Большинство итальянцев – приверженцы католицизма.

крест м risti n [’risti]Risti on kristillisen uskon tärkein tunnus. Христианский крест – это главный символ христианской религии.

моли’тва ж rukous n [’rukous]Hän lukee rukousta joka ilta ennen nukkumaanmenoa. Он читает молитвы каждый вечер перед сном.

монасты’рь же’нский м nunnaluostari n [’nun:a’luostari]Hän tuli nunnaluostariin 16-vuotiaana. Она поступила в женский монастырь в возрасте 16 лет.

монасты’рь мужско’й м munkkiluostari n [’muŋk:i’luostari]Munkkiluostari on rakennus, jossa munkit asuvat. Мужской монастырь – это здание, где живут монахи.

мона’х м munkki n [’muŋk:i]Munkki on henkilö, joka harjoittaa uskonnollista asketismia. Монах – это человек, практикующий религиозный аскетизм.

мона’хиня ж nunna n [’nun:a]Nunna on uskonnollisen naisyhdistyksen jäsen, joka asuu nunnaluostarissa. Монахиня – это член женского религиозного сообщества, проживающего в монастыре.

Но’вый Заве’т м Uusi testamentti n [’u:si testament:i]Uuden testamentin päähahmo on Jeesus. Центральная фигура Нового Завета – Иисус Христос.

правосла’вие с ortodoksisuus n [’ortodoksisu:s]Venäjän suurin uskonto on ortodoksisuus. Самая распространённая религия в России – православие.

протеста’нтство с protestantismi n [’protestanismi]Protestantismi kehittyi 1500-luvulla. Протестантство развилось в 16-м веке.

свяще’нник м pappi n [’pap:i]Millainen pappi, sellainen seurakunta. Каков поп (священник), таков и приход.

собо’р м tuomiokirkko n [’tuomio’kirk:o]Ihana tuomikirkko näkyi kaukaa. Прекрасный собор был виден издалека.

христиани’н м kristitty n [’kristit:y]Ensimmäiset kristityt ilmaantuivat 1. vuosisadalla. Первые христиане появились в первом веке.

це’рковь ж kirkko n [’kirk:o]Käyn kirkossa harvoin. Я редко хожу в церковь.

часо’вня ж tsasouna n [’tsasouna]Tien varrella oli pieni puinen tsasouna. Возле дороги находилась крошечная деревянная часовня.

ИСЛА’ М ISLAM [’islam]

Кора’н м Koraani n [’kora:ni]Koraani on muslimien pyhä kirja. Коран – это священная книга мусульман.

мече’ть ж moskeija n [’moskeija]Sinun kannattaa katsoa suurta vanhaa moskeijaa kaupungin keskustassa. Тебе следует посмотреть на большую старую мечеть в центре города.

минаре’т м minareetti n [’minare:t:i]Moskeijaa ympäröi neljä korkeaa minareettia. Мечеть окружали четыре высоких минарета.

мулла’ м mullah n [’mul:a]Mullah on lain ja uskonnon muslimiopettaja. Мулла – это мусульманский учитель закона и религии.

мусульма’нин м muslimi n [’muslimi]Kaikki hänen sukulaisensa ovat muslimeja. Все его родственники – мусульмане.

муэдзи’н м muessin n [’mues:in]Muessin on henkilö, joka kutsuu muslimeja mukaan rukoukseen minareetista käsin. Муэдзин – это человек, призывающий с минарета мусульман к молитве.

62 РЕЛИ’ ГИИ МИ’ РА

132

нама’з м salat n [’salat]Salat tulisi suorittaa viisi kertaa päivässä. Намаз полагается совершать пять раз в день.

хадж м hadž n [’haʤ]Hadž tarkoittaa Mekkaan suoritettavaa pyhiinvaellusta. Хадж – это паломничество в Мекку.

ИУДАИ’ ЗМ JUUTALAISUUS [’ju:talaisu:s]

Звезда’ Дави’да ж Daavidintähti n [’da:vidin’tæhti]Daavidintähti on juutalaisuuden tunnus. Звезда Давида – это символ иудаизма.

Мено’ра ж menora n [’menora]Menora-kynttilänjalka on ollut juutalaisuuden symboli lähes 3000 vuoden ajan. Менора является символом иудаизма почти 3000 лет.

Пе’сах м pesah n [’pesah]Pesah on viikon mittainen juhla. Песах – это праздник, продолжающийся неделю.

Пятикни’жие (То’ра) с Pentateukki (Toora) n [’pentateuk:i (to:ra)]Pentateukki sisältää juutalaisten lain ja perinteiden perusteet. Основы еврейского закона и традиций изложены в Пятикнижии.

равви’н м rabbi n [’rab:i]Rabbi juutalaisuudessa on uskonnollinen auktoriteetti. Раввин – это религиозный деятель иудаизма.

Ша’бат м sapatti n [’sapat:i]Sapatti juutalaisuudessa on lepopäivä. Шабат – это день отдыха в иудаизме.

БУДДИ’ ЗМ BUDDHALAISUUS [’bud:halaisu:s]

Восьмери’чный Путь м Jalo kahdeksanosainen polku n [’jalo ’kahdeksan’osainen ’polku]Buddhalaisuudessa Jalo kahdeksanosainen polku on tie, joka johtaa kärsimysten loppumiseen. В буддизме Восьмеричный путь – это путь к прекращению страданий.

ма’нтра ж mantra n [’mantra]Munkit lauloivat mantraa. Монахи пели мантру.

медита’ция ж meditaatio n [’medita:tio]Buddhalainen meditaatio voi rentouttaa kehosi ja rauhoittaa mielesi. Буддийская медитация может расслабить твоё тело и успокоить разум.

нирва’на ж nirvana n [’nirvana]Nirvana on kaikkien buddhalaisten päämäärä. Нирвана – это конечная цель всех буддистов.

перевоплоще’ние с jälleensyntyminen n [’jæl:e:n’syntyminen]Jälleensyntymisen ketju katkeaa, kun häipyvät kaikki halut. Цепь перевоплощений прекращается, когда исчезают все желания.

просветле’ние с valaistuminen n [’valaistuminen]Valaistuminen tulee, kun buddhalainen on tuntenut elämän tarkoituksen. Просветление наступает, когда буддист постигает истину о жизни.

* * * * * * * * *

грехо’вный п synnillinen a [’syn:il:inen]Kaikissa tärkeimmissä uskonnoissa murhaa pidetään synnillisenä tekona. Убийство считается греховным деянием всеми основными религиями.

на’божный п harras a [’har:as]Kylässä asuvat hartaat baptistit. Эта деревня населена набожными баптистами.

пра’ведный п hurskas a [’hurskas]Hän opettaa pientä poikaansa olemaan hurskas. Он учит своего маленького сына, как быть праведным.

религио’зный п uskonnollinen a [’uskon:ol:inen]Hän on hyvin uskonnollinen ihminen. Он очень религиозный человек.

свяще’нный п pyhä a [’pyhæ]Tässä metsässä on pyhä vesilähde. В этом лесу есть священный источник.

крести’ть (соверша’ть обря’д креще’ния) г ristiä v [’ristiæ]Minut ristittiin kun olin 5 vuotta vanha. Меня крестили, когда мне было 5 лет.

моли’ться г rukoilla v [’rukoil:a]Rukoilen puolestasi. Я буду молиться за тебя.

поклоня’ться г palvoa v [’palvoa]Me palvomme Jumalaa. Мы поклоняемся Богу.

пропове’довать г julistaa v [’julista:]Kristus julisti, että meidän tulee rakastaa toisiamme. Христос проповедовал, что мы должны любить друг друга.

соблюда’ть г noudattaa v [’noudat:a:]Miten voi noudattaa Jumalan lain kaikki käskyt? Как соблюдать все аспекты христианского закона?

MAAILMAN USKONNOT [’ma:ilman ’uskon:ot]

133

МАТЕРИА’ ЛЫ RAKENNUSMATERIAALIT [’raken:us’materia:lit]

гвоздь м naula n [’naula]Sellaisten listojen kiinnittämiseen tarvitaan pienempiä nauloja. Для таких планок нужно использовать гвозди меньшего размера.

герме’тик м tiiviste n [’ti:viste]Tiiviste on tahmea, mutta koveneva aine. Герметик – это вязкий материал, меняющий состояние, становясь твёрдым.

дю’бель-гвоздь м vaarnanaula n [’va:rna’naula]Nuo vaarnanaulat ovat terästä. Эти дюбель-гвозди изготовлены из стали.

известко’вый раство’р м kalkkimaali n [’kalk:i’ma:li]Me valmistimme kalkkimaalia ja olimme valmiit valkaisemaan katon. Мы приготовили известковый раствор и были готовы белить потолок.

керами’ческая пли’тка ж keraaminen laatta n [’kera:minen ’la:t:a]Tämä keraaminen laatta sopisi meidän kylpyhuoneeseen. Эта керамическая плитка сгодится для нашей ванной.

керамограни’т м keraaminen graniitti n [’kera:minen ’grani:t:i]Keraamista graniittia valmistetaan vain luonnon aineksista. Керамогранит изготавливается исключительно из компонентов природного происхождения.

клей м liima n [’li:ma]Tapetoidaksemme kaiken me tarvitsemme enemmän liimaa. Для всех этих обоев нам нужно больше клея.

кра’ска ж maali n [’ma:li]Me käytimme koko päivän maalin valitsemiseen. Мы потратили весь день на выбор краски.

лак м lakka n [’lak:a]Me tarvitsemme jotakin lakkaa puupaneelien lakkaamiseen. Нам нужен какой-нибудь лак для деревянных поверхностей.

ламина’т м laminaatti n [’lamina:t:i]Laminaatti näyttää oikein kauniilta tällä lattialla. Ламинат на этом полу будет выглядеть отлично.

лино’леум м muovimatto n [’muovi’mat:o]Haluan keittiöön muovimaton. Я хочу, чтобы в кухне был линолеум.

обо’и мн tapetti n [’tapet:i]Minä toin viisi tapettirullaa. Я принёс пять рулонов обоев.

оли’фа ж vernissa n [’vernis:a]Muista, että vernissa on tuliarka-aine. Имей в виду, что олифа – огнеопасный материал.

парке’т м parketti n [’parket:i]Parketin asentamiseksi on kutsuttava asiantuntija. Для укладывания паркета нам нужно пригласить специалиста.

раствори’тель м liuotin n [’liuotin]Tämä on erityinen maaliliuotin. Это специальный растворитель для красок.

цеме’нт м sementti n [’sement:i]Sementti oli paperipakkauksissa. Цемент был упакован в бумажные мешки.

шпатлёвка ж kitti n [’kit:i]Täytä tämä reikä kitillä. Заполни эту дыру шпатлёвкой.

штукату’рка ж raappaus n [’ra:p:aus]Näytä miten raappausta tehdään. Покажи мне, как наносить штукатурку на стену.

шуру’п м ruuvi n [’ru:vi]Ruuvit ovat erimuotoisia ja erikokoisia. Шурупы бывают разнообразных форм и размеров.

ИНСТРУМЕ’ НТЫ TYÖKALUT [’tyø’kalut]

ва’лик м maalaustela n [’ma:laus’tela]Tässä kohdassa sinun on parasta levitä maalia maalaustelalla. Здесь тебе лучше нанести краску валиком.

гвоздезабивно’й пистоле’т м naulapistooli n [’naulapisto:li]Minulla on pneumaattinen naulapistooli. У меня есть пневматический гвоздезабивной пистолет.

дрель ж porakone n [’pora’kone]Se on yksinkertainen porakone. Sitä pyöritetään käsin. Это простая дрель. Она вращается вручную.

кисть ж sivellin n [’sivel:in]Tässä on kaksi sivellintä, toinen on kapea ja toinen on leveä. Вот две кисти – узкая и широкая.

кле’щи мн pihdit pl [’pihdit]Älä yritäkään tehdä sitä käsin, ota pihdit. Не пытайся сделать это пальцами, используй клещи.

63 РЕМО’ НТ КВАРТИ’ РЫ

134

краскораспыли’тель м maaliruisku n [’ma:li’ruisku]Seinien pinta on iso, siksi käytän maaliruiskua. Поверхность стен большая, так что я воспользуюсь краскораспылителем.

молото’к м vasara n [’vasara]Älä anna lapsen leikkiä vasaran kanssa. Не разрешай ребёнку играть с молотком.

ножо’вка ж saha n [’saha]Tämä saha sahaa vain pehmeitä materiaaleja. Эта ножовка пилит только мягкие материалы.

отвёртка ж ruuvimeisseli n [’ru:vi’meis:eli]Missä on ristipäinen ruuvimeisseli? Где крестовая отвёртка?

пассати’жи мн linjapihdit pl [’linja’pihdit]Nyt tarvitsen linjapihdit. Теперь мне нужны пассатижи.

руба’нок м höylä n [’høylæ]Pinta on epätasainen. Käytä höylää. Поверхность неровная. Воспользуйся рубанком.

руле’тка (измери’тельная) ж rullamitta n [’rul:a’mit:a]Me otimme rullamitan ja mittasimme huoneen. Мы взяли рулетку и измерили комнату.

стаме’ска ж taltta n [’talt:a]Tässä on teräksinen taltta puun käsittelemiseksi. Вот стальная стамеска для работы с деревом.

шпа’тель м tasoituslasta n [’tasoitus’lasta]Minulla on kolmiomuotoinen tasoituslasta. У меня есть треугольный шпатель.

ТЕХНОЛО’ ГИЯ РЕМО’ НТА REMONTTITYÖT [’remont:i’tyøt]

монта’ж м asennus n [’asen:us]Seuraava vaihe on riippukaton asennus. Следующий этап – монтаж подвесного потолка.

побе’лка ж valkaisu n [’valkaisu]Meillä on riittävästi aikaa tehdäksemme valkaisuun. У нас достаточно времени для побелки.

покра’ска ж maalaus n [’ma:laus]Maalaus on lempityöni. Покраска – это моё любимое дело.

удале’ние с poisto n [’poisto]Vanhan kerroksen poisto ei vie paljoa aikaa. Удаление старого слоя много времени не займёт.

укла’дка ж laatoitus n [’la:toitus]Tiedän kaiken laatoituksesta. Я знаю всё об укладке плитки.

циклева’ние с siklaus n [’siklaus]

Tämä kone on tarkoitettu lattian siklaukseen.

Эта машина – для циклевания пола.

шпатлева’ние с kittaus n [’kit:aus]

Ennen maalausta täytyy tehdä seinän kittaus.

Стена нуждается в шпатлевании перед покраской.

* * * * * * * * *

декорати’вный п koristeellinen a [’koriste:l:inen]

He tarjoavat koristeellista laattaa keittiöön ja

kylpyhuoneeseen.

Они предлагают декоративную плитку для кухонь

и ванных.

капита’льный п perus- a [’perus]

Peruskorjaus maksoi paljon.

Капитальный ремонт стоит дорого.

космети’ческий п pinta- a [’pinta]

Minun asuntoni vaatii jonkinlaista pintaremonttia.

Моя квартира требует кое-какого косметического

ремонта.

оригина’льный п omalaatuinen a [’oma’la:tuinen]

Meillä on joitakin omalaatuisia ideoita asuntonne

remontista.

У нас есть некоторые оригинальные идеи для

ремонта вашей квартиры.

станда’ртный п tavallinen a [’taval:inen]

En tarvitse muuta kuin tavallista pintaremonttia.

Всё, что мне нужно, это стандартный

косметический ремонт.

заменя’ть г vaihtaa v [’vaihta:]

Minä vaihdan parkettia laminaatiksi.

Я заменю паркет ламинатом.

подновля’ть г uusia v [’u:sia]

Minä tarvitsen materiaaleja uusiakseni lattiat.

Мне нужны материалы, чтобы подновить полы.

разбавля’ть (кра’ску) г liuottaa v [’liuot:a:]

Liuota maalia liuottimella.

Разбавь краску растворителем.

украша’ть г koristaa v [’korista:]

Haluaisitko koristaa eteisen jollakin ornamentilla?

Не желаете ли украсить прихожую каким-нибудь

орнаментом?

улучша’ть г tehdä kauniimmaksi v [’tehdæ

’kauni:m:aksi]

Me teemme sisustuksen kauniimmaksi.

Мы улучшим вид интерьера.

ASUNTOREMONTTI [’asunto’remont:i]

135

РЕПТИ’ ЛИИ (ПРЕСМЫКА’ ЮЩИЕСЯ) MATELIJAT [’matelijat]

аллига’ тор м alligaattori n [’al:iga:t:ori]Alligaattorit elävät vain Amerikan ja Kiinan kosteissa ja kuumissa osissa. Аллигаторы живут во влажных и жарких местах Америки и Китая.

анако’нда ж anakonda n [’anakonda]Amatsoni-joessa asuu paljon anakondia. В Амазонке много анаконд.

вара’н м varaani n [’vara:ni]Tavallisesti varaanit ovat isokokoisia. Большинство варанов очень крупные.

верете’ница ж vaskitsa n [’vaskitsa]Vaskitsa on käärmeen näköinen raajaton sisilisko. Веретеница похожа на змею, но на самом деле это безногая ящерица.

гавиа’л м gaviaal n [’gavia:l]Gaviaal on krokotiili, jolla on pitkä ja kapealeukaluu. Гавиал – это крокодил с длинными узкими челюстями.

гадю’ка ж kyykäärme n [’ky:’kæ:rme]Kyykäärme on lyhyt käärme, joka asuu Pohjois-Euroopassa ja Pohjois-Aasiassa. Гадюка – это небольшая ядовитая змея, живущая в северной Европе и северной Азии.

гекко’н м gekko n [’gek:o]Gekot voivat tirskua oudosti. Гекконы могут издавать странные чирикающие звуки.

диноза’вр м dinosaurus n [’dinosaurus]Dinosaurukset elivät muinaisaikoina. Динозавры жили в очень древние времена.

змея’ ж käärme n [’kæ:rme]Varo käärmeitä! Остерегайся змей.

змея’ грему’чая ж kalkkarokäärme n [’kalk:aro’kæ:rme]Ärtyneenä kalkkarokäärme värisyttää häntäänsä ja renkaista lähtee kaliseva ääni. Гремучая змея производит хвостом гремящий звук, когда злится.

игуа’на ж iguaani n [’igua:ni]Iguaani on sisilisko, jonka päässä, selässä ja hännässä on harja. Игуана – это ящерица с гребнем, расположенным на голове, спине и хвосте.

кайма’н м kaimaani n [’kaima:ni]Kaimaanit ovat krokotiileja alligaattorien heimosta. Кайманы – это крокодилы из семейства аллигаторов.

ко’бра ж kobra n [’kobra]Kobra voi levittää kaulansa näyttääkseen isommalta. Кобры могут разворачивать кожу на шее, чтобы казаться крупнее.

кора’лловая сверта’шка ж telakäärme n [’tela’kæ:rme]Telakäärmeet purevat harvoin ihmisiä. Коралловые сверташки редко кусают людей.

крокоди’л м krokotiili n [’krokoti:li]Krokotiili on hyvin isokokoinen lihansyöjämatelija. Крокодил – это очень крупное плотоядное пресмыкающееся.

ма’мба узкоголо’вая ж vihermamba n [’viher’mamba]Vihermambat elävät eteläisessä Afrikassa. Узкоголовые мамбы живут в южной Африке.

ма’мба чёрная ж mustamamba n [’musta’mamba]Mustamamba on vaarallisimpia käärmeitä. Чёрная мамба – это одна из самых опасных змей.

морска’я змея’ ж merikäärme n [’meri’kæ:rme]Merikäärmeet elävät Intian ja Tyynen valtameren lämpimissä rantavesissä. Морские змеи встречаются в тёплых прибрежных водах от Индийского до Тихого океана.

пито’н м pyton n [’pyton]Pyton on myrkytön jättiläiskäärme. Питон – это крупная неядовитая змея.

птерода’ктиль м pterodactyl n [’ptero’daktyl]Pterodactyl on lentävä matelija, joka asui monta miljoonaa vuotta sitten. Птеродактиль – это летающее пресмыкающееся, жившее много миллионов лет назад.

уда’в м boa n [’boa]Boat syövät pääasiassa jyrsijöitä. Удавы питаются в основном грызунами.

уж м tarhakäärme n [’tarha’kæ:rme]Tarhakäärme on hyvin yleinen myrkytön käärme. Уж – это широко распространённая неядовитая змея.

хамелео’н м kameleontti n [’kameleont:i]Kameleontti voi vaihtaa värinsä, sulautuakseen ympäristöön. Хамелеон может менять окраску, чтобы сливаться с окружающей обстановкой.

черепа’ха морска’я ж merikilpikonna n [’meri’kilpi’kon:a]Merikilpikonnilla on räpylät. Морские черепахи имеют ласты.

черепа’ха сухопу’тная ж maakilpikonna n [’maa’kilpi’konna]Kilpi suojaa sekä meri- että maakilpikonnia petoeläimistä. Подобно своим водным сородичам, сухопутные черепахи защищены от хищников панцирем.

64 РЕПТИ’ ЛИИ И ЗЕМНОВО’ ДНЫЕ

136

ядозу’б м myrkkylisko n [’myrk:y’lisko]Myrkkylisko on myrkyllinen sisilisko. Ядозуб – это ядовитая ящерица.

я’щерица ж sisilisko n [’sisi’lisko]Näin pienen sisiliskon, joka lämmitteli auringossa. Я увидел маленькую ящерицу, гревшуюся на солнце.

ЗЕМНОВО’ ДНЫЕ (АМФИ’ БИИ) SAMMAKKOELÄIMET [’sam:ak:o’elæimet]

голова’стик м nuijapää n [’nuija’pæ:]Nuijapää on pieni pitkähännällinen olento, joka muuttuu sammakoksi tai rupikonnaksi. Головастик – это маленькое существо с длинным хвостом, превращающееся в лягушку или жабу.

жа’ба ж rupikonna n [’rupi’kon:a]Rupikonna ja sammakko näyttävät samanlaisilta. Жаба и лягушка выглядят похоже.

ква’кша ж euroopanlehtisammakko n [’euro:pan’lehti’sam:ak:o]Euroopan-lehtisammakko on puusammakko. Квакша – это древесная лягушка.

лягу’шка ж sammakko n [’sam:ak:o]Sammakolla on pitkät takaraajat, joilla se pysyy uimaan ja hyppäämään. Лягушка имеет длинные задние ноги, чтобы плавать и прыгать.

писку’нья ж vinkuva sammakko n [’vinkuva ’sam:ak:o]Vinkuvat sammakot ovat hyvin pieniä sammakkoja (pituudeltaan alle 4 senttimetriä). Пискуньи – это очень мелкие лягушки (менее 4 сантиметров в длину).

риноде’рма ж Darwinin sammakko n [’darvinin ’sam:ak:o]Darwinin sammakon nuijapäät kehittyvät urossammakon leukapussissa. Головастики ринодермы выращиваются во рту у лягушки-самца.

салама’ндра ж salamanteri n [’salamanteri]Monilla salamantereilla on 4 sormea etujaloissa ja 5 varvasta takajaloissa. Большинство саламандр имеют по 4 пальца на передних ногах и по 5 на задних.

трито’н гребе’нчатый м rupilisko n [’rupi’lisko]Rupilisko asuu koko Eurooppaa ympäri ja joillakin Aasian alueilla. Гребенчатый тритон встречается по всей Европе и в некоторых частях Азии.

трито’н дуна’йский м Tonavan rupilisko n [’tonavan ’rupi’lisko]Tonavan rupilisko on hyvin harvinainen laji. Дунайский тритон – очень редкий вид.

трито’н Каре’лина м Karelinin rupilisko n [’karelinin ’rupi’lisko]Karelinin rupilisko on kaikista rupiliskoista suurin. Тритон Карелина – самый крупный из всех тритонов.

трито’н мра’морный м marmorivesilisko n [’marmori’vesi’lisko]Marmorivesiliskon väritys on täplikäs. Мраморные тритоны имеют зелёные пятна.

трито’н серопятни’стый м Italian rupilisko n [’italian ’rupi’lisko]Italian rupilisko asuu soilla ja metsissä. Серопятнистого тритона можно найти в болотах и в лесах.

червя’га ж matosammakko n [’mato’sam:ak:o]Matosammakko on madon tai käärmeen näköinen. Червяга похожа на червяка или змею.

* * * * * * * * *

живородя’щий п vivipaarinen a [’vivipa:rinen]Jotkin matelijat ovat vivipaarisia. Некоторые пресмыкающиеся являются живородящими.

теплокро’вный п tasalämpöinen a [’tasa’læmpøinen]Jotkin suuret merikilpikonnat ovat tasalämpöisiä. Некоторые крупные морские черепахи являются теплокровными.

холоднокро’вный п vaihtolämpöinen a [’vaihto’læmpøinen]Kaikki sammakkoeläimet ovat vaihtolämpöisiä. Все земноводные являются холоднокровными.

ядови’тый п myrkyllinen a [’myrkyl:inen]Suurin osa käärmeitä on myrkyllisiä. Большая часть змей – ядовитые.

яйцекладу’щий п ovipaarinen a [’ovipa:rinen]Suuri osa matelijoita on ovipaarisia. Большая часть видов рептилий – яйцекладущие.

ква’кать г kurnuttaa v [’kurnut:a:]Sammakoista tavallisimmin vain koiraat kurnuttavat. У большинства видов лягушек квакают только самцы.

куса’ ть г purra v [’pur:a]Minun ystävääni puri käärme. Моего друга укусила змея, но он выжил.

напада’ть г hyökätä v [’hyøkætæ]Vain 8 23 krokotiililajista hyökkää ihmisen kimppuun. Только 8 из 23 видов крокодилов нападают на людей.

откла’дывать (я’йца) г munia v [’munia]Kilpikonnat eivät muni veden alla. Черепахи не откладывают яйца под водой.

по’лзать г ryömiä v [’ryømiæ]Käärme ryömi pois huomattuaan minut. Змея уползла, как только меня заметила.

MATELIJAT JA SAMMAKKOELÄIMET [’matelijat ja ’sam:ak:o’elæimet]

137

ПЕРСОНА’ Л РЕСТОРА’ НА RAVINTOLAN HENKILÖSTÖ [’ravintolan ’henkiløstø]

касси’р м kassanhoitaja n [’kas:an’hoitaja]Löysin ravintolan kassanhoitajan työpaikan. Я нашёл работу ресторанного кассира.

музыка’нт м muusikko n [’mu:sik:o]Muusikot alkoivat soittaa tanssimusiikkia. Музыканты начали играть танцевальную мелодию.

официа’нт м tarjoilija n [’tarjoilija]Tarjoilija otti vastaan tilauksemme. Официант принял наш заказ.

официа’нтка ж naistarjoilija n [’nais’tarjoilija]Naistarjoilija oli nuori ja solakka. Официантка была молодой и стройной.

по’вар м kokki n [’kok:i]Kuinka monta kokkia on työssä teidän ravintolassanne? Сколько поваров работают в вашем ресторане?

помо’щник официа’нта м tarjoilijan apulainen n [’tarjoilijan ’apulainen]Tarjoilijan apulainen vei likaiset lautaset tiskaajalle. Помощник официанта отнёс грязные тарелки посудомойке.

рестора’тор м ravintoloitsija n [’ravintoloitsija]Ravintoloitsija on ravintolan omistaja. Ресторатор – это владелец ресторана.

сомелье’ м sommelieeri n [’som:elie:ri]Meidän ravintolaamme haetaan ammattitaitoinen sommelier. Нашему ресторану требуется профессиональный сомелье.

управля’ющий м johtaja n [’johtaja]Haluaisin keskustella johtajan kanssa. Я хочу поговорить с управляющим.

шеф-по’вар м pääkokki n [’pæ:’kok:i]Olkaa hyvä ja tutustukaa meidän pääkokkiimme! Пожалуйста, познакомьтесь с нашим шеф-поваром.

СЕРВИРО’ ВАННЫЙ СТОЛ KATTAUS [’kat:aus]

блю’дце с teevati n [’te:’vati]Teevadit olivat aitoa posliinia. Блюдца были из настоящего фарфора.

буты’лка ж pullo n [’pul:o]Kuinka outo pullo! Какая странная бутылка!

графи’н м kannu n [’kan:u]Votka oli pienessä kristallikannussa. Водка была в маленьком хрустальном графине.

пе’речница ж pippuriastia n [’pip:uri ’astia]Tämä on pippuri-astia. Вот это – перечница.

салфе’тка ж servetti n [’servet:i]Tuon lisää servettejä. Я принесу дополнительные салфетки.

соло’нка ж suola-astia n [suola’astia]Antaisitko minulle suola-astian? Передайте мне солонку, пожалуйста.

столо’вые прибо’ры мн ruokailuvälineet n [’ruokailu’væline:t]Ruokailuvälineet ovat hopeaa. Столовые приборы были сделаны из серебра.

таре’лка ж lautanen n [’lautanen]Yksi lautanen on ylimääräinen. Одна тарелка лишняя.

ча’шка ж kuppi n [’kup:i]Siellä oli kaksi pientä kuppia teevadeilla. Там были две маленькие чашки на блюдцах.

што’пор м korkiruuvi n [’kork:i’ru:vi]Tarjoilija otti korkkiruuvin avatakseen pullon. Официант взял штопор, чтобы открыть бутылку.

ОБСЛУ’ ЖИВАНИЕ PALVELU [’palvelu]

зака’з м tilaus n [’tilaus]Ottiko tarjoilija vastaan tilauksenne? Официант принял ваш заказ?

меню’ с ruokalista n [’ruoka’lista]Mitä on ruokalistassa? Что в меню?

счёт м lasku n [’lasku]Lasku, olkaa hyvä! Счёт, пожалуйста.

чаевые мн juomaraha n [’juoma’raha]Määräytyykö juomarahan suuruus laskun summan mukaan? Должны ли чаевые в ресторане определяться размером счёта?

НАЦИОНА’ ЛЬНЫЕ БЛЮ’ ДА KANSALLISRUOKA [’kansal:is’ruoka]

борщ м borssikeitto n [’bors:i’keit:o]Lisäsin borssikeittoon smetanaa. Я добавил в борщ сметаны.

65 РЕСТОРА’ Н

138

бурри’то с burrito n [’bur:ito]Burrito on meksikolainen alkupala. Буррито – это закуска из мексиканской кухни.

круасса’н м voisarvi n [’voi’sarvi]Ranskalainen voisarvi on puolikuun muotoinen. Французский круассан имеет форму полумесяца.

лаза’нья ж lasagnea n [’lasagnea]Lasagnea on italialainen ruokalaji, jossa on leveitä litteitä pastapalasia. Лазанья – это итальянское блюдо, приготовленное с широкими плоскими кусками пасты.

пи’цца ж pizza n [’pitsa]Minkä pizzan me valitsemme? Какую пиццу нам выбрать?

плов м pilahvi n [’pilahvi]On olemassa paljon erilaisia pilahvin reseptejä. Существует огромное разнообразие рецептов плова.

ратату’й м ratatouille n [’ratatuil:e]Ratatouille on perinteinen ranskalainen vihannesruoka. Рататуй – это традиционное французское овощное блюдо.

ризо’тто с risotto n [’risot:o]Risotto on perinteinen italialainen riisiruokalaji. Ризотто – это традиционное итальянское блюдо из риса.

спаге’ тти с spagetti n [’spaget:i]Minä pidän juustospagetista. Я люблю спагетти с сыром.

су’си (су’ши) с sushi n [’susi]Sushi on japanilainen ruoka, jossa on riisiä ja raakaa kalaa. Суши – это японское блюдо из риса и сырой рыбы.

то’фу с tofu n [’tofu]Tofu on kiinalainen soijaruokalaji. Тофу – это китайское блюдо из сои.

фондю’ с foundue n [’fondy:]Fondue kuuluu sveitsiläisiin ruokalajiin. Фондю – это семейство швейцарских блюд.

фуа-гра’ с hanhenmaksa n [’hanhen’maksa]Hanhenmaksa on suosittu ja laajasti tunnettu ranskalainen herkku. Фуа-гра – популярный и широко известный деликатес французской кухни.

хачапу’ри с hatsapuri n [’hatsapuri]Hatsapuri georgialainen täyteleipä. Хачапури – это грузинское хлебное блюдо с начинкой.

хинка’ли с hinkali n [’hinkali]Hinkali on georgialaisia kokkareita, joissa on erilaista täytettä. Хинкали – это грузинские клёцки с разнообразной начинкой.

энчила’да ж enchilada n [’enʃi’lada]Meksikolaiset enchiladat voivat olla lihan, juuston, papujen yms. täyteisiä. Мексиканские энчилады могут начиняться мясом, сыром, бобами и другими продуктами.

* * * * * * * * *

аппети’тный п maittava a [’mait:ava]Tämä ruoka on niin maittava! Это блюдо такое аппетитное.

вегетариа’нский п kasvi- a [’kasvi]Tässä on kasviruokalista. Вот список вегетарианских блюд.

восхити’тельный п hyvä a [’hyvæ]Ruoka maistuu tosi hyvältä. Еда восхитительна.

изы’сканный п herkullinen a [’herkul:inen]Käykäämme kalliissa ravintolassa ja syökäämme herkullista ruokaa! Давай сходим в дорогой ресторан и поедим изысканных блюд.

своеобра’зный п outo a [’outo]Maistuu oudolta, mutta hyvältä. Вкус своеобразный, но довольно приятный.

выбира’ть г valita v [’valita]On vaikea valita niin monesta vaihtoehdosta. Трудно выбрать из такого разнообразия.

зака’зывать г tilata v [’tilata]Tilatkaamme jotakin kalaa! Давай закажем какое-нибудь рыбное блюдо.

плати’ть г hoitaa v [’hoita:]Minä hoidan tämän kaiken. За всё плачу я.

подава’ть (на стол) г olla pöydässä v [’ol:a ’pøydæs:æ]Ruoka on pöydässä. Кушать подано.

предлага’ ть г suositella v [’suositel:a]Tarjoilija suositteli minulle erästä uutta eksoottista ruokaa. Официант предложил мне попробовать некое экзотическое блюдо.

RAVINTOLA [’ravintola]

139

ПРЕСНОВО’ ДНЫЕ РЫ’ БЫ MAKEAN VEDEN KALAT [’makean ’veden ’kalat]

гола’вль м toutain n [’toutain]Vain pätevä kalastaja onnistuu pyytämään toutaimen. Только опытному рыбаку под силу поймать голавля.

ёрш м kiiski n [’ki:ski]Kiiski on hyvin aggressiivinen kala kokoonsa nähden. Ёрш – очень агрессивная рыба для своих размеров.

кара’сь м ruutana n [’ru:tana]Ruutana asuu järvissä, lammissa ja hitaasti virtaavissa joissa. Карась населяет озёра, пруды и медленнотекущие реки.

карп м karppi n [’karp:i]Viime vuonna pyydystin 17 kiloa painavan karpin. В прошлом году я поймал карпа весом 17 килограммов.

краснопёрка ж sorva n [’sorva]Sorva on pienikokoinen laajasti esiintyvä kala. Краснопёрка обыкновенная – это широко распространённая мелкая рыба.

лещ м lahna n [’lahna]Lahna on hyvänmakuista kalaa. У леща вкусное мясо.

нали’м м made n [’made]Made on ainoa turskakaloihin kuuluva makean veden kala. Налим – единственная пресноводная трескообразная рыба.

о’кунь м ahven n [’ahven]Ahven on kesämökkikalastajan suosittu kala. Окунь – популярная среди рыболовов-любителей рыба.

о’муль м Baikalin muikku n [’baikalin ’muik:u]Baikalin muikkua pidetään herkkukalana. Омуль считается деликатесом.

осётр м sampi n [’sampi]Sampi on suuressa arvossa lihan, mätin ja rasvan takia. Осётр ценится благодаря своему мясу, икре и жиру.

песка’рь м törö n [’tørø]Monet töröt asuvat nopeasti virtaavassa vedessä. Множество пескарей живут в быстротекущей воде.

плотва’ ж särki n [’særki]Särki on eurooppalainen makean veden kala, joka kuuluu karppikaloihin. Плотва – это европейская пресноводная рыба, относящаяся к карповым.

сом м monni n [’mon:i]Monnilla on pitkät viikset. Сом имеет длинные усы.

сте’рлядь ж sterletti n [’sterlet:i]Sterletti on sammen näköinen, mutta huomattavan pienempi. Стерлядь похожа на осетра, но гораздо мельче.

у’горь м ankerias n [’ankerias]Ankerias on kala, jolla on kapea käärmeenmuotoinen vartalo. Угри – это рыбы с длинным узким змеевидным телом.

укле’йка ж salakka n [’salak:a]Salakan vartalo on pitkä ja litteä. Тело уклейки продолговатое и плоское.

щу’ка ж hauki n [’hauki]Hauki voi kasvaa aina 1,8 metrin pituiseksi. Щука может вырастать до 1,8 метра.

язь м säyne n [’sæyne]Säyne asuu isoissa joissa ja järvissä, joissa se liikkuu parvissa. Язь встречается в крупных реках и озёрах, обычно ходит косяками.

МОРСКИ’ Е РЫ’ БЫ MERIKALA [’meri’kala]

аку’ла ж hai n [’hai]Jotkut hailajit ovat vaarallisia ihmisille. Некоторые акулы опасны для человека.

анчо’ус м anjovis n [’anjovis]Pizzaa koristettiin anjovispaloilla. Пицца была украшена кусочками анчоусов.

ка’мбала ж kampela n [’kampela]Kampelaa näkee noin 200 metrin syvyydessä. Камбалу можно обнаружить на глубинах примерно от 200 метров.

ки’лька ж kilohaili n [’kilo’haili]Kilohaili syö planktonkasveja. Килька питается планктоном.

лосо’сь м lohi n [’lohi]Monet lohilajit vaeltavat jokien ja merien välillä. Большинство видов лосося мигрируют между реками и морем.

макру’рус м lestikala n [’lesti’kala]Lestikalat asuvat 200 – 6 000 metrin syvyydessä. Макрурусы живут на глубине от 200 до 6000 метров.

меч-ры’ба ж miekkakala n [’miek:a’kala]Aikuistuttua miekkakala menettää kaikki hampaat ja suomut. Ко времени взросления меч-рыба теряет все зубы и чешую.

66 РЫ’ БЫ

140

морско’й конёк м merihevonen n [’meri’hevonen]Epätavallisessa ympäristössä merihevosten väritys muuttuu kirkkaaksi. Попадая в непривычную среду, морские коньки приобретают яркую окраску.

морско’й язы’к м meriantura n [’meri’antura]Merianturan kanta on huomattavasti pienentynyt liiallisen pyydystyksen seurauksena. Популяция морского языка серьёзно уменьшилась из-за чрезмерного отлова.

муре’на ж moreeni n [’more:ni]Moreenin tavallinen pituus on 1,5 metriä. Обычная длина мурены – 1,5 метра.

па’лтус м pallas n [’pal:as]Pallas asuu sekä Tyynen valtameren että Atlantin pohjoispuolella. Палтус водится как на севере Тихого океана, так и на севере Атлантики.

па’русник м istiophorus n [’istioforus]Istiophoruksella on purjeena tunnettu korkea selkäevä. Парусник имеет характерный высокий спинной плавник, известный как парус.

пи’кша ж kolja n [’kolja]Kolja on suosittu syötävä kala. Se kaupallinen pyynti on hyvin merkittävä. Пикша – популярная съедобная рыба, и её коммерческий вылов широко распространён.

сарди’на ж sardiini n [’sardi:ni]Sardiinin nimi johtuu Välimerellä sijaitsevista Sardinia-saaresta. Название сардин происходит от средиземноморского острова Сардиния.

се’льдь ж silli n [’sil:i]Silli liikkuu isoissa parvissa. Сельдь передвигается крупными косяками.

ску’мбрия ж makrilli n [’makril:i]Makrillin rasvainen liha on suuressa arvossa. Скумбрия ценится своим мясом, которое часто бывает очень жирным.

треска’ ж turska n [’turska]Turskan maksanrasva on tärkeä vitamiinilähde. Жир печени трески – важный источник витаминов.

туне’ц м tonnikala n [’ton:i’kala]Tonnikala on nopea uimaan. Тунцы очень быстрые пловцы.

ЧА’ СТИ РЫ’ БЫ KALAN OSAT [’kalan ’osat]

жа’бра ж kidus n [’kidus]Kidukset ovat kalan hengityselimet. Жабры – это органы, через которые рыба дышит.

спинно’й плавни’к м selkäevä n [’selkæ’evæ]Kiiskillä on iso piikkinen selkäevä. У ерша большой, покрытый шипами спинной плавник.

хвостово’й плавни’к м pyrstöevä n [’pyrstø’evæ]Tämän kultakalan pyrstöevä on erityisen kaunis. Хвостовой плавник этой золотой рыбки особенно необычный.

чешуя’ ж suomut pl [’suomut]Karpin suomut ovat hyvin leveitä. Чешуя карпа довольно широкая.

* * * * * * * * *

большо’й п suuri n [’su:ri]Tämä on suurin pyydystämäni kala. Это самая большая рыба из всех, каких я когда-либо ловил.

ма’ленький п pieni n [pieni]Tämä kala on liian pieni. Heitä se takaisin veteen! Эта рыба слишком маленькая. Брось её обратно в воду.

несъедо’бный п syötäväksi kelpaamaton n [’syøtævæksi ’kelpa:maton]Jotkut kalalajit ovat syötäväksi kelpaamattomia. Некоторые виды рыб несъедобны.

опа’сный п vaarallinen n [’va:ral:inen]Valkoinen hai on hyvin vaarallinen. Большая белая акула очень опасна.

съедо’бный п syötävä n [’syøtævæ]Melkein kaikki makean veden kalat ovat syötävät. Почти вся пресноводная рыба съедобна.

лови’ть г pyytää [’py:tæ:]Kerran pyysin kalan paljain käsin. Один раз я поймал рыбу голыми руками.

лови’ть се’ тью г pyytää verkolla [’py:tæ: ’verkol:a]Salakalastajat pyysivät kalaa verkolla. Браконьеры ловили лосося сетью, чтобы продавать на чёрном рынке.

мета’ть икру’ г kutea [’kutea]Suurin osa makean veden kaloista kutee keväällä tai kesän alussa. Большая часть пресноводных рыб мечет икру весной или в начале лета.

оплодотворя’ть г hedelmöittää [’hedelmøit:æ:]Naaras laskee mätiä ja sitten koiras hedelmöittää sitä. Самка откладывает икру, а затем самец её оплодотворяет.

пла’вать г uida [’uida]Tonnikala ui 70 kilometrin tuntivauhdilla. Тунец может плавать со скоростью 70 км/ч.

KALAT [’kalat]

141

УСЛУ’ ГИ PALVELUT [’palvelut]

ароматерапи’я ж aromaterapia n [’aroma’terapia]Joissakin kauneussalongeissa tarjotaan aromaterapiahoitoa. Некоторые салоны красоты предлагают ароматерапию.

воскова’я депиля’ция ж vahaus n [’vahaus]Onko vahaus kivuliasta? Восковая депиляция – это больно?

депиля’ция ж depilaatio n [’depila:tio]Depilaatiossa poistetaan ihonkarvan osa, joka on ihon pinnalla. При депиляции удаляется та часть волоса, которая находится над поверхностью кожи.

кондициони’рование с hiustenhoito n [’hiusten’hoito]Vain harvat tietävät kuinka tärkeä on hiustenhoito. Немногие из нас знают, насколько важно кондиционирование волос.

космети’ческий ухо’д м kauneudenhoito n [’kauneuden’hoito]Hieronta on suosittu kauneudenhoitolaji. Массаж лица – это популярное средство косметического ухода.

криоли’фтинг м kryolifting n [kryo’liftiŋ]Kryolifting on kryoterapian toimenpiteitä. Криолифтинг – один из методов криотерапии.

маникю’р м manikyyri n [’maniky:ri]Manikyyri on sekä kynsien että käsienkin hoito. Маникюр – это не только уход за ногтями, но ещё и за кистями рук.

ма’ска для лица’ ж kasvonaamio n [’kasvo’na:mio]Kasvohoitoon voi kuulua myös hoitava kasvonaamio. Уход за лицом может включать в себя использование маски для лица.

мезотерапи’я ж mesoterapia n [’meso’terapia]Mesoterapiassa viedään vaikuttavat aineet ihoon pistoksilla. Мезотерапия предусматривает различные подкожные инъекции.

мели’рование с raitavaalennus n [’raita’va:len:us]Raitavaalennuksen jälkeen jotkut hiussuortuvansa muuttuivat punaisiksi. После мелирования некоторые из её прядей стали рыжего цвета.

окра’шивание воло’с с värjäys n [’værjæys]Vahingoittaako värjäys hiuksiani? Не испортит ли окрашивание мои волосы?

педикю’р м pedikyyri n [’pediky:ri]Pedikyyri on toimenpide, joka parantaa jalkaterien ulkonäköä. Педикюр – это способ улучшения внешнего вида ступней ног.

пи’линг м kuorinta n [’kuorinta]Kuorinta tarkoittaa ihon kuolleiden solujen poistoa. Пилинг – это процедура для удаления мёртвых клеток кожи.

пи’рсинг м lävistys n [’lævistys]Nykyään korvien monilukuinen lävistys on tavallinen asia. Сегодня множественный пирсинг ушей – обычное дело.

стри’жка воло’с ж hiusten leikkaus n [’huisten ’leik:aus]Jos tarvitset hyvän hiusten leikkauksen, mene kampaamoon. Если тебе нужна хорошая стрижка волос, иди в этот салон.

татуиро’вка ж tatuointi n [’tatuointi]Tässä on erilaisia tatuointikuvia. Вот рисунки разнообразных татуировок.

удале’ние воло’с с karvanpoisto n [’karvan’poisto]Minä tiedän erilaisia karvanpoiston menetelmiä. Я знаю разные методы удаления волос.

ухо’д за ко’жей м ihonhoito n [’ihon’hoito]Ihonhoito on hyvin tärkeä asia minun iässäni. Уход за кожей – важная вещь в моём возрасте.

ухо’д за лицо’м м kasvojen hoito n [’kasvojen ’hoito]Kasvojen hoitoon kuuluu erilaisia ihonhoidon toimenpiteitä. Уход за лицом включает разнообразные способы ухода за кожей.

электротерапи’я ж elektroterapia n [’elektro’terapia]Elektroterapia on sähkövirroilla tehtävä karvanpoisto. Электротерапия – это метод электрической депиляции.

эпиля’ция ж epilaatio n [’epila:tio]Epilaatio on ihokarvan pysyvä poisto. Эпиляция – это удаление волоса целиком.

СОЛЯ’ РИЙ SOLARIUM [’solarium]

вертика’льный соля’рий м pystysuorasolarium n [’pysty’suora ’solarium]Pystysuorasolariumia käytetään seisoen. Вертикальным солярием пользуются стоя.

горизонта’льный соля’рий м vaakasuora solaario n [’vaaka’suora ’sola:rio]Tavallisissa vaakasuorissa solariumissa käytetään muutamaa fluoresenssilamppua. В обычных горизонтальных соляриях используется несколько флуоресцентных ламп.

зага’р м rusketus n [’rusketus]Sinun rusketuksesi näyttää aivan aidolta. Твой загар выглядит совершенно натурально.

67 САЛО’ Н КРАСОТЫ’

142

загора’ние с ruskettuminen n [’rusket:uminen]Ruskettuminen solariumissa on hyvä vaihtoehto aurinkokylvylle. Загорание в солярии – хорошая альтернатива солнечным ваннам.

защи’тные очки’ мн suojalasit pl [’suoja’lasit]Ei saa käydä solaariossa ilman suojalaseja. Не следует пользоваться солярием без защитных очков.

ла’мпа соля’рия ж solariumlamppu n [’solarium’lamp:u]Tämä on laite, jossa on korkealaatuiset solariumlamput. Это – устройство с высококачественными лампами для солярия.

покрасне’ние с punoitus n [’punoitus]Minä haluan vain vähäistä punoitusta. Мне нужно лишь лёгкое покраснение.

сеа’нс м kerta n [’kerta]Ensimmäisten solariumkertojen on oltava lyhyitä. Первые сеансы в солярии должны быть короткими.

ультрафиоле’товое излуче’ние с ultraviolettisäteily n [’ultra’violet:i’sæteily]Ultraviolettisäteily aiheuttaa rusketuksen. Ультрафиолетовое излучение вызывает загар.

ТОВА’ РЫ ДЛЯ ПРОДА’ ЖИ MYYTÄVÄT TUOTTEET [’myytævæt ’tuot:e:t]

дезодора’нт м deodorantti n [’deodorant:i]Deodoranttia laitetaan iholle vähentääkseen hien hajua. Дезодорант наносится на тело, чтобы уменьшить телесный запах.

духи’ мн parfyymi n [’parfy:mi]Parfyymi on hauskasti tuoksuva neste. Духи – это жидкость, которая даёт людям приятный запах.

кондиционе’р м hoitoaine n [’hoito’aine]Hoitoaine parantaa hiusten rakennetta ja ulkonäköä. Кондиционер улучшает структуру и внешний вид волос человека.

косме’тика ж kosmetiikka pl [’kosmeti:k:a]Meillä on laaja valikoima kosmetiikkaa. У нас имеется широкий выбор косметики.

кра’ска для воло’с ж hiusväri n [’hius’væri]Palauttaakseen harmaalle tukalle alkuperäisen värin voi käyttää hiusväriä. Чтобы вернуть седым волосам их первоначальный цвет, можно использовать краску для волос.

крем м voide n [’voide]Tämä on erityinen käsivoide. Это специальный крем для рук.

лак для ногте’й м kynsilakka n [’kynsi’lak:a]Kynsilakka koristaa ja suojaa kynsiä. Лак для ногтей украшает и защищает ногти.

скраб м kuorinta-aine n [’kuorinta’aine]Kuorinta-aine tekee ihosi terveelliseksi ja kauniiksi. Скрабы – это отличное средство для того, чтобы ваша кожа оставалась здоровой и красивой.

усили’тель цве’та воло’с м värin tehostaja n [’værin ’tehostaja]Käyttäkää tätä hiusten värin tehostaja joka kolmannessa tai neljännessä pesussa. Используйте этот усилитель цвета волос каждый третий или четвёртый раз, когда вы моете голову.

шампу’нь м sampoo n [’sampo:]Minä tarvitsen hilsesampoota. Мне нужен шампунь против перхоти.

* * * * * * * * *

вре’менный п suora- a [’suora]Suoraväri antaa tavallisesti hiuksille hyvin kirkasta häivähdystä. Временная окраска волос обычно даёт довольно яркий цвет.

гла’дкий п sileä a [’sileæ]Jos haluat ihosi olevan sileä käytä tätä voidetta. Если хочешь, чтобы твоя кожа оставалась гладкой, используй этот крем.

здоро’вый п terveellinen a [’terve:l:inen]Nyt minun ihoni näyttää terveelliseltä. Теперь моя кожа выглядит здоровой.

пермане’нтный п kesto- a [’kesto]Kestovärjäys kestää todella pitkään, eikä lähde pois vedellä. Перманентная окраска – действительно перманентная и не смывается.

полупермане’нтный п kevyt- a [’kevyt]Kevythiusväri sisältää pienempiä molekyylejä, kuin suoraväri. Полуперманентная краска для волос содержит более мелкие молекулы, чем краска для временного окрашивания.

масси’ровать г hieroa v [’hieroa]Minä voin hieroa teidän kasvojanne. Я могу помассировать вам лицо.

наноси’ть г laittaa v [’lait:a:]Laittakaa voidetta kylvyn jälkeen. Нанесите крем после принятия ванны.

окра’шивать г värjätä v [’værjætæ]Minä haluan värjätä uudelleen hiukseni. Я хочу снова покрасить себе волосы.

удаля’ть г poistaa v [’poista:]Luulen, että karvaa täytyy poistaa tästä ja tuosta. Думаю, мне нужно удалить волосы здесь и здесь.

уха’живать г hoitaa v [’hoita:]Minä haluan tietää, miten on hoidettava kynnet oikealla tavalla. Я хочу знать, как правильно ухаживать за ногтями.

KAUNEUSSALONKI [’kauneus’salonki]

143

БЛИ’ ЗКИЕ РО’ ДСТВЕННИКИ LÄHISUKULAISET [’læhi’sukulaiset]

ба’бушка ж isoäiti n [’iso’æiti]

Huomenna me menemme katsomaan isoäitiä.

Завтра мы едем в гости к бабушке.

брат м veli n [’veli]

Tuo poika on minun veljeni.

Тот мальчик – мой брат.

внук м lapsenlapsi n [’lapsen’lapsi]

Minun lapsenlapseni pitää sotatarinoiden

kuuntelemisesta.

Мой внук любит слушать мои истории про войну.

вну’чка ж pojantytär / tyttärentytär n [’pojan’tytær /

tyt:ærentytær]

Minun nuorempi pojantyttäreni on kaksi vuotta vanha.

Самой младшей из моих внучек два года.

дед м isoisä n [’iso’isæ]

Vaikka hän näyttää nuorelta, hän on jo isoisä.

Он выглядит молодым, но на самом деле он уже

дедушка.

дочь ж tytär n [’tytær]

Meillä on pieni tytär.

У нас маленькая дочь.

мать ж äiti n [’æiti]

Minun äitini on eläkkeellä.

Моя мать – пенсионерка.

оте’ц м isä n [’isæ]

Onnesi olkoon. Sinusta kohta tulee isä.

Поздравляю. Скоро ты станешь отцом.

сестра’ ж sisar, sisko n [’sisar, ’sisko]

Nämä tytöt ovat sisaria.

Эти девушки – сёстры.

сын м poika n [’poika]

Heidän vanhin poikansa on opettaja.

Самый старший из их сыновей работает учителем.

ДРУГИ’ Е РО’ ДСТВЕННИКИ MUUT SUKULAISET [’mu:t ’sukulaiset]

двою’родная сестра’/двою’родный брат ж/м

serkku n [’serk:u]

Hän ei ole minun siskoni vaan serkkuni.

Она мне не родная сестра, а двоюродная.

де’верь м kyty n [’kyty]

Aviomiehen veljeä sanotaan kydyksi.

Брата мужа называют деверем.

дя’дя м eno n [’eno]Eilen siskoni synnytti pojan, nyt minä olen eno! Вчера моя сестра родила мальчика, так что теперь я дядя!

золо’вка ж käly n [’kæly]Aviomiehen siskoa kutsutaan kälyksi. Сестру мужа называют золовкой.

зять (муж до’чери) м vävy n [’vævy]Jumalan kiitos, minun vävyni on kunnon ihminen. Слава богу, мой зять – приличный человек.

неве’стка (жена’ сы’на) ж miniä n [’miniæ]Pojan vaimoa sanotaan miniäksi. Жену сына называют невесткой.

племя’нник м sisarenlapsi n [’sisaren’lapsi]Minulla ei ole lapsia, mutta on kolme sisarenlasta. Детей у меня нет, но у меня трое племянников.

племя’нница ж veljentytär n [’veljen’tytær]Veljentytär tai sisarentytär on joko veljen tai sisaren tytär. Племянница – это дочь чьего-либо брата или сестры.

праба’бушка ж isoisoäiti n [’iso’iso’æiti]Minun isoisoäiti on 85 vuotta vanha. Твоей прабабушке 85 лет.

пра’внук м lapsenlapsenlapsi n [’lapsen’lapsen’lapsi]Hänellä on neljä lapsenlapsenlasta. У него четыре правнука.

пра’внучка ж lapsenlapsentytär n [’lapsen’lapsen’tytær]Hänellä on kaksi lapsenlapsentytärtä. У неё две правнучки.

пра’дед м isoisoisä n [iso’iso’isæ]Meidän isoisoisä oli merimies. Наш прадед был моряком.

свёкор м appi n [’ap:i]Aviomiehen isää kutsutaan apiksi. Отца мужа называют свёкром.

свекро’вь ж anoppi n [’anop:i]Aviomiehen äitiä kutsutaan anopiksi. Мать мужа называют свекровью.

своя’к м lanko n [’laŋko]Minun ystäväni on jossakin baarissa lankonsa kanssa. Мой друг где-то в баре со своим свояком.

своя’ченица ж käly n [’kæly]Vaimon sisarta sanotaan kälyksi. Сестру жены называют свояченицей.

тесть м appi n [’ap:i]Minun appi on varakas mies. Мой тесть богатый человек.

68 СЕМЬЯ’

144

тётя ж täti n [’tæti]Viime viikolla minun sisareni synnytti vauvan, nyt minä olen täti. На прошлой неделе моя сестра родила малыша, так что теперь я тётя.

тёща ж anoppi n [’anop:i]Millaiset välit sinulla on anoppisi kanssa? Каковы твои отношения с тёщей?

трою’родная сестра’/трою’родный брат ж/м pikkuserkku n [’pik:u’serk:u]Minun pikkuserkkuni on sirustaiteilija Мой троюродный брат – цирковой артист.

шу’рин м lankomies n [’lanko’mies]Vaimon veljeä sanotaan lankomieheksi. Брата жены называют шурином.

ОТНОШЕ’ НИЯ ДО БРА’ КА SUHTEET ENNEN AVIOLIITTOA [’suhte:t ’en:en ’avio’li:t:oa]

жени’х м sulhanen n [’sulhanen]Kuka on hänen sulhasensa? Кто её жених?

неве’ста ж morsian n [’morsian]Tämä tyttö on minun morsiameni. Эта девушка – моя невеста.

помо’лвка ж kihlat n [’kihlat]Hän sanoi kihlansa irti. Он разорвал свою помолвку с невестой.

ВТОРО’ Й (ПОСЛЕ’ ДУЮЩИЙ) БРАК TOINEN AVIOLIITTO [’toinen ’avio’li:t:o]

ма’чеха ж äitipuoli n [’æiti’puoli]Tuhkimon äitipuoli oli ilkeä nainen. Мачеха Золушки была злой женщиной.

о’тчим м isäpuoli n [’isæ’puoli]Hän ei ole minun isäni vaan isäpuoleni. Он мне не отец, он мой отчим.

па’дчерица ж tytärpuoli n [’tytær’puoli]Me tulemme oikein hyvin toimeen tytärpuoleni kanssa. Мы с моей падчерицей ладим хорошо.

па’сынок м poikapuoli n [’poika’puoli]Naisen poikapuoli on 6 vuotta vanha. Её пасынку 6 лет.

сво’дная сестра’ ж sisarpuoli n [’sisar’puoli]Minun sisarpuoli lahjoitti minulle syntymäpäivälahjaksi kellon. Моя сводная сестра подарила мне на день рождения часы.

сво’дный брат м velipuoli n [’veli’puoli]

Tässä kuvassa on minun velipuoleni.

На этой фотографии мой сводный брат.

* * * * * * * * *

бли’зкий п lähi- a [’læhi]

Juhlan saapuvat kaikki minun lähisukulaiseni.

На праздник приедут все мои близкие

родственники.

да’льний п etäinen a [’etæinen]

Eräs etäinen sukulaiseni on kansanedustaja.

Один из моих дальних родственников – член

парламента.

мла’дший п pikku- a [’pik:u]

Minun pikkuveljeni on 13-vuotias.

Моему младшему брату 13 лет.

сплочённый п tiivis a [’ti:vis]

Meillä on tiiviit perhesuhteet.

Наша семья очень сплочённая.

ста’рший п iso- a [’iso]

Tämä tyttö on minun isosiskoni.

Эта девушка – моя старшая сестра.

де’лать предложе’ние г kosia v [’kosia]

Mies kosi häntä.

Он сделал ей предложение.

жени’ться/выходи’ть за’муж г mennä naimisiin v

[’men:æ naimisi:n]

Minä tiedän, että poikaystäväni haluaa mennä naimisiin

minun kanssa.

Я знаю, что мой друг хочет жениться на мне.

разводи’ться г erota v [’erota]

Ehkä meidän kannattaisi erota.

Может быть, нам следует развестись?

содержа’ть г ylläpitää v [’yl:æ’pitæ:]

Ylläpitääksesi perhettä tarvitset hyvän työpaikan.

Чтобы содержать семью, тебе нужна хорошая

работа.

состоя’ть в родстве’ г olla sukulaisuudessa v [’ol:a

’sukulaisu:des:a]

Kuningatar Viktoria oli sukulaisuudessa monien muiden

monarkkien kanssa.

Королева Виктория состояла в родстве со многими

другими монархами.

PERHE [’perhe]

145

ТИ’ ПЫ СКУЛЬПТУ’ РЫ VEISTOSTEN TYYPIT [’veistosten ’ty:pit]

бюст м rintakuva n [’rinta’kuva]Tässä on Napoleonin rintakuva. Вот бронзовый бюст Наполеона.

кинети’ческая скульпту’ра ж kinesttinen veistos n [’kinest:inen ’veistos]Tämä ei ole tuuliviiri vaan kinesteettinen veistos. Это не флюгер. Это вращающаяся кинетическая скульптура.

ко’нная ста’ туя ж ratsupatsas n [’ratsu’patsas]Pronssiratsastaja on Pietari Suuren tunnettu ratsuveistos. Медный всадник – это знаменитая конная статуя Петра Великого.

релье’ф м kohokuva n [’koho’kuva]Kivisessä kohokuvassa oli aseistettuja sotureita. Каменный рельеф изображал вооружённых воинов.

ста’ туя ж kuvapatsas n [’kuva’patsas]New Yorkin Vapaudenpatsas jalustoineen ja perustuksineen on 93 metriä korkea. Статуя Свободы в Нью-Йорке имеет высоту 93 метра с постаментом и фундаментом.

МАТЕРИА’ ЛЫ ДЛЯ СКУЛЬПТУ’ РЫ VEISTOSMATERIAALIT [’veistos’materia:lit]

бро’нза ж pronssi n [’prons:i]Veistos on valettu pronssiin. Статуя отлита в бронзе.

гипс м kipsi n [’kipsi]Pienoisveistos on kipsiä. Статуэтка сделана из гипса.

грани’т м graniitti n [’grani:t:i]Onko se graniittia vai muuta kiveä? Это гранит или какой-то другой камень?

жад м jaspis n [’jaspis]Jaspikseksi sanotaan kaksi seuraavaa kiveä: nefriittiä ja jadeiittia. Термином “жад” называются два камня – нефрит и жадеит.

зо’лото с kulta n [’kulta]Arkeologit löysivät kullasta veistetyn veistoksen. Археологи обнаружили статую, сделанную из золота.

известня’к м kalkkikivi n [’kalk:i’kivi]Tällä kertaa kuvanveistäjä aikoo käyttää kalkkikiveä. На этот раз скульптор планирует использовать известняк.

мра’мор м marmori n [’marmori]Davidin veistos on veistetty isosta marmorilohkareesta. Статуя Давида была сделана из большого куска мрамора.

порфи’р м porfyyri n [’porfy:ri]Muinais-Egyptissä porfyyriveistokset olivat yleisiä. Скульптурные произведения из порфира были распространены в древнем Египте.

серебро’ с hopea n [’hopea]Kolme abstraktista veistosta on valettu hopeaan. Три абстрактные скульптуры были отлиты из серебра.

слоно’вая кость ж norsunluu n [’norsun’lu:]Nykyään monissa maissa on kielletty myymästä norsunluuta. В наше время продажа слоновой кости во многих странах запрещена.

стекло’ с lasi n [’lasi]Oletteko koskaan nähneet lasiveistoksia? Вы когда-нибудь видели статую, сделанную из стекла?

твёрдая древеси’на ж kova puu n [’kova ’pu:]Minä näytän teille erinomaisia afrikkalaisia veistoksia kovasta puusta. Я покажу вам замечательные африканские статуи из твёрдой древесины.

СРЕ’ ДСТВА ЖИ’ ВОПИСИ KUVAAMATAITEEN VÄLINEET [’kuva:ma’taite:n ’væline:t]

акваре’ль ж akvarelli n [’akvarel:i]Taidemaalari maalasi akvarellimaalausta pyöreällä siveltimellä. Художник работал над акварелью, пользуясь круглой кистью.

акри’ловая кра’ска ж akryylimaali n [’akry:li’ma:li]Akryylimaalit kuivuvat nopeammin kuin öljymaalit. У акриловых красок время высыхания меньше, чем у масляных.

граффи’ти с graffiti n [’graf:iti]Monet ihmiset ovat sitä mieltä, että moderni graffiti on mullistavaa taidetta. Некоторые считают, что современное граффити революционно.

гуа’шь ж guassi n [’guasi]Guassi erottuu akvarellista. Гуашь отличается от акварели.

ма’сло с öljymaali n [’øljy’ma:li]Minä maalaan öljymaaleilla kankaalle. Я пишу маслом на холсте.

пасте’ль ма’сляная ж öljypastelli n [’øljy’pastel:i]Öljypastelli on pehmeää ainetta. Масляная пастель имеет мягкую консистенцию.

пасте’ль суха’я ж pastelliliitu n [’pastel:i’li:tu]Tämä piirros on piirretty pastelliliidulla. Рисунок нарисован сухой пастелью.

69 СКУЛЬПТУ’ РА. ЖИ’ ВОПИСЬ

146

те’мпера ж tempera n [’tempera]Aikoinaan tempera oli suosituin väline isojen taulujen maalaamiseksi. В своё время темпера была самым популярным средством для создания больших картин.

фре’ска ж fresko n [’fresko]Fresko on seinälle maalattu maalaus. Фреска – это картина, написанная на стене.

черни’ла мн muste n [’muste]Onko se piirretty musteella? Это нарисовано чернилами?

эма’левая кра’ска ж emaljimaali n [’emalji’ma:li]Emaljimaali sopii parhaiten kankaalle ja keramiikalle. Эмалевая краска лучше всего подходит для холста и керамики.

энка’устика ж enkaustiikka n [’enkausti:k:a]Enkaustiikkamaalaukset tehdään käyttämällä lämmitettyä mehiläisvahaa. Живопись энкаустикой выполняется с использованием разогретого пчелиного воска.

ЖА’ НРЫ И НАПРАВЛЕ’ НИЯ ЖИ’ ВОПИСИ MAALAUSTAITEEN LAJIT JA KOULUKUNNAT [’ma:laus’taite:n ’lajit ja ’koulu’kun:at]

абстракциони’зм м abstraktionismi n [’abstraktionismi]Malevichin Musta ruutu on abstraktionismin esimerkki. “Чёрный квадрат” Малевича – это пример абстракционизма.

анималисти’ческая жи’вопись ж eläinmaalaus n [’elæin’ma:laus]Hän erikoistui eläinmaalaukseen. Она специализировалась на анималистической живописи.

бата’льная жи’вопись ж taistelumaalaus n [’taistelu’ma:laus]Minä pidän taistelumaalauksesta. Мне нравится батальная живопись.

бытова’я жи’вопись ж laatumaalaus n [’la:tu’ma:laus]Minulla on kirja laatumaalauksen historiasta. У меня есть книга об истории бытовой живописи.

импрессиони’зм м impressionismi n [’impres:ionismi]Impressionismin keskuspaikkana oli Pariisi. Париж был центром импрессионизма.

марини’стика ж merimaalaus n [’meri’ma:laus]Hän maalasi merimaalauksia. Он был мастером маринистики.

натюрмо’рт м asetelma n [’asetelma]Asetelmamaalauksessa on appelsiini ja sitruuna posliinikupissa. На натюрморте изображены апельсин и лимон в фарфоровой чаше.

пейза’ж м maisema n [’maisema]Minä opiskelen maisemamaalausta. Я учусь писать пейзажи.

портре’т м muotokuva n [’muoto’kuva]Mona Lisan muotokuva on maailman tunnetuin taulu. Портрет Моны Лизы – самая знаменитая картина в мире.

религио’зная жи’вопись ж kirkkomaalaus n [’kirk:o’ma:laus]Tässä museon osastossa on esillä kirkkomaalaus. Эта часть музея посвящена религиозной живописи.

сюрреали’зм м surrealismi n [’sur:ealismi]Hyvän surrealismin teoksen on ihmetyttävä katsojaa. Хорошее произведение сюрреализма должно удивлять зрителя.

* * * * * * * * *

анти’чный п antiikki- a [’anti:k:i]Mitä te tiedätte antiikkiveistoksista? Что вы знаете об античных скульптурах?

класси’ческий п klassinen a [’klas:inen]Tämä taideteos on abstraktionismin klassinen esimerkki. Это классический образец абстракционизма.

реалисти’чный п realistinen a [’realistinen]Tässä maalauksessa auringon nousu näyttää hyvin realistiselta. Восход солнца на этой картине выглядит таким реалистичным.

совреме’нный п moderni a [’moderni]Eräät moderniveistokset näyttävät aika erikummallisilta. Некоторые современные скульптуры выглядят весьма причудливо.

средневеко’вый п keskiajan a [’keski’ajan]Hieronymus Bosch oli keskiajan taidemaalari. Иероним Босх был средневековым художником.

высека’ть г veistää v [’veistæ:]Kuvanveistäjä veistää kohokuvaa. Скульптор высекает барельеф.

лепи’ть г muovailla v [’muovail:a]Ensin sinä opit muovailemaan pieniä veistoksia. Вначале ты научишься лепить маленькие статуэтки.

отлива’ть г valaa v [’vala:]Veistos valetaan pronssiin. Статуя будет отлита в бронзе.

писа’ть (карти’ну) г maalata v [’ma:lata]Tämä mestariteos maalattiin 200 vuotta sitten. Этот шедевр был написан 200 лет назад.

рисова’ть г kuvittaa v [’kuvit:a:]Tämä taidemaalari kuvitti myös monta kirjaa. Этот художник также нарисовал иллюстрации к ряду книг.

VEISTOSTAIDE. MAALAUSTAIDE [’veistos’taide / ’ma:laus’taide]

147

ПЕЧА’ ТНЫЕ СМИ PAINOTUOTTEET [’paino’tuot:e:t]

газе’ та ж sanomalehti n [’sanoma’lehti]Minun veljeni on tunnetun yleiskansallisen sanomalehden toimittaja. Мой брат – редактор широко известной общенациональной газеты.

журна’л м aikakauslehti n [’aika’kaus’lehti]Tämä on poliittinen aikakauslehti. Этот журнал посвящён политике.

журнали’ст м lehtimies n [’lehti’mies]Lehtimiehenä olen kiinnostunut kaikesta. Будучи журналистом, я интересуюсь всем на свете.

заголо’вок м otsikko n [’otsik:o]Lehtien otsikkoina on taas teiden rakentamisen uusi suunnitelma. Вновь в газетных заголовках новый план дорожного строительства.

интервью’ с haastattelu n [’ha:stat:elu]Presidentin haastattelu julkaistaan tänään. Интервью с президентом будет опубликовано сегодня.

коло’нка ж palsta n [’palsta]Hän kirjoittaa keskuslehteen viikoittaisen palstan. Он пишет еженедельную колонку в центральной газете.

коммента’рий к передови’це м kommentti pääkirjoitukseen n [’kom:ent:i ’pæ:’kirjoitukse:n]Kommentin pääkirjoitukseen kirjoittanut kirjoittaja on osittain samaa mieltä sen tekijöiden kanssa. Автор комментария к передовице частично согласен с её авторами.

корреспонде’нт м kirjeenvaihtaja n [’kirje:n’vaihtaja]Meidän erikoiskirjeenvaihtaja on työssä Afrikassa. Наш специальный корреспондент работает в Африке.

некроло’г м muistokirjoitus n [’muisto’kirjoitus]Lehden viimeisellä sivulla voi löytää muistokirjoituksia. На последней полосе газеты вы можете найти некрологи.

но’вости мн uutiset n [’u:tiset]Viimeiset uutiset ovat kolmannella sivulla. Последние новости – на третьей странице.

обзо’р м katsaus n [’katsaus]Teidän täytyy valmistaa viimeisten poliittisten tapahtumien katsaus. Вам нужно подготовить обзор последних политических событий.

реда’ктор м toimittaja n [’toimit:aja]Toimittaja hyväksyi minun tekstini. Редактор одобрил мои материалы.

редакцио’нная статья’ (передови’ца) ж pääkirjoitus n [’pæ:’kirjoitus]Pääkirjoituksessa kerrotaan lähinnä lehden toimituksen mielipiteestä jostakin asiasta, eikä itse asiasta. Редакционная статья в большей степени выражает мнение газеты по какому-то вопросу, нежели излагает информацию.

рекла’ма ж mainos n [’mainos]Aikakauslehti saa paljon tuloja mainoksista. Журнал получает большую прибыль благодаря рекламе.

рекла’мное объявле’ние с mainosilmoitus n [’mainos’ilmoitus]Sivulla 10 on huvittava mainosilmoitus. На 10-й странице есть забавное рекламное объявление.

репортёр м reportteri n [’report:eri]Erään lehden reportteri haluaisi keskustella teidän kanssanne. Один газетный репортёр хочет с вами поговорить.

реце’нзия ж arvostelu n [’arvostelu]Suurin osa arvosteluista tästä uudesta kirjasta on myönteisiä. Большая часть рецензий на эту новую книгу положительные.

ру’брика ж palsta n [’palsta]Artikkeli julkaistiin Urheilu-uutisten palstalla. Статья помещена под рубрикой “Спортивные новости”.

све’тская хро’ника ж seurapiiriuutiset n [’seura’pi:ri’u:tiset]Meidän täytyy sisältää uutisen hänen avioerostaan seurapiiriuutisiin. Нам следует включить информацию о его разводе в светскую хронику.

статья’ ж artikkeli n [’artik:eli]Artikkeli työttömyydestä on tehtävä pidemmäksi. Статья о безработице должна быть длиннее.

темати’ческое объявле’ние с temaattinen ilmoitus n [’tema:t:inen ’ilmoitus]Temaattisiin ilmoituksiin voi kuulua tieto vapaista työpaikoista. К тематическим объявлениям может относиться информация о вакантных рабочих местах.

РА’ ДИО И ТЕЛЕВИ’ ДЕНИЕ RADIO JA TELEVISIO [’radio ja ’televisio]

веду’щий програ’ммы м juontaja n [’juontaja]Juontaja tervehti ohjelman vieraita. Ведущий приветствовал гостей программы.

веща’ние с lähetys n [’læhetys]Radioasema alkaa lähetyksiä klo 6 aamulla. Радиостанция начинает вещание в 6 утра.

70 СМИ

148

ди’ктор м kuuluttaja n [’ku:lut:aja]Kuuluttaja aloitti uutisten yhteenvedon. Диктор начал очередную сводку новостей.

ка’бельное телеви’дение с kaapeli TV n [’ka:peli ’te:’ve:]Tavallisesti ihmisten on maksettava kaapeli TV:n tilausmaksu. Обычно людям нужно платить, чтобы подписаться на кабельное телевидение.

прогно’з пого’ды м säätiedotus n [’sæ: ’tiedotus]Ja seuraavaksi tulee säätiedotus. А теперь – прогноз погоды.

програ’мма новосте’й ж uutisohjelma n [’u:tis’ohjelma]Seuraava uutisohjelma tulee klo 19. Следующая программа новостей будет в 7 часов вечера.

разгово’рное ра’дио с puheradio n [’puhe’radio]Nykyään puheradio tulee yhä suositummaksi vaikutusvoimaksi. В наше время разговорное радио становится всё более и более важной силой.

репорта’ж м selostus n [’selostus]Tämä on videoselostus joukkolevottomuuksista. Это видеорепортаж о массовых беспорядках.

спу’тниковое телеви’дение с satelliitti TV n [’satel:i:t:i ’te:’ve:]Satelliitti tv:n ansiosta minä voin katsoa monia ulkomaalaisia kanavia. Благодаря спутниковому телевидению я могу смотреть множество иностранных телеканалов.

телекана’л м TV-kanava n [’te:’ve: ’kanava]Onko se valtion vai yksityinen TV-kanava? Это государственный телеканал или частный?

телете’кст м teleteksti n [’tele’teksti]Voit katsoa dollarinkurssia teletekstistä. Ты можешь узнать курс доллара через телетекст.

эфи’р м eetteri n [’e:t:eri]Me olemme eetterissä viiden minuutin kuluttua. Мы будем в эфире через пять минут.

ИНТЕРНЕ’ Т INTERNET [’internet]

агрега’ тор новосте’й м uutisaggregaattori n [’u:tis’ag:rega:t:ori]Uutisaggregaattori kerää uutisotsikkoja. Агрегатор новостей накапливает новостные заголовки.

блог м blogi n [’blogi]Varapresidentillä on oma blogi netissä. У вице-президента есть блог в сети.

веб-страни’ца ж verkkosivu n [’verk:o’sivu]Käykää meidän radioaseman verkkosivulla. Посетите веб-страницу нашей радиостанции.

подка’ст м podcast n [’podkast]Ohjelma on katsottavissa podcastin kautta. Программу можно посмотреть через подкаст.

сайт м kotisivu n [’koti’sivu]Aikakauslehden kotisivuilla on paljon vanhoja artikkeleita. Сайт журнала содержит много старых статей.

централизо’ванное распределе’ние с syndikointi n [’syndikointi]Syndikoinnin avulla kotisivujen aineisto on saatavana monilla muillakin sivuilla. С помощью централизованного распределения материалы сайта становятся доступными на многих других сайтах.

электро’нное изда’ние с sähköjulkaisu n [’sæhkø’julkaisu]Tiedän erään sähköjulkaisun, joka kertoo Afrikan tapahtumista. Я знаю электронное издание, посвящённое африканским событиям.

* * * * * * * * *

ежедне’вный п päivä- a [’pæivæ]The Times on päivälehti. “Таймс” – это ежедневная газета.

ежеме’сячный п kuukausittainen a [’ku:’kausit:ainen]Tämä on kuukausittainen aikakauslehti. Это ежемесячный журнал.

еженеде’льный п viikko- a [’vi:k:o]Newsweek on viikkolehti. “Ньюсуик” – это еженедельный журнал.

ежеча’сный п joka tunti a [’joka ’tunti]Tämä uutisohjelma tulee joka tunti 24 tuntia vuorokaudessa. Эта ежечасная программа новостей доступна 24 часа в сутки.

периоди’ческий п aikakausi- a [’aika’kausi]Mistä aikakausijulkaisusta te pidätte eniten? Какое у вас любимое периодическое издание?

веща’ть г lähettää v [’læhetæ:]Televisiokanava lähettää 20 tuntia vuorokaudessa. Телеканал вещает по 20 часов в сутки.

интервьюи’ровать г haastatella v [’ha:statel:a]Me aiomme haastatella tätä liikemiestä. Мы намерены интервьюировать этого бизнесмена.

информи’ровать г tiedottaa v [’tiedot:a:]Me tiedotamme teitä tapahtumien tulevasta kehityksestä. Мы будем информировать вас о дальнейшем развитии событий.

рецензи’ровать г saada arvostelu v [’sa:da ’arvostelu]Elokuva sai hyvän arvostelun lehdissä. Фильм был положительно отрецензирован в прессе.

пока’зывать г esittää v [’esit:æ:]Paneelikeskustelu esitetään televisiossa huomenna. Дискуссию покажут по телевизору завтра.

JOUKKOTIEDOTUSVÄLINEET [’jouk:o’tiedotus’væline:t]

149

ЛЕ’ ТНИЕ ВИ’ ДЫ СПО’ РТА KESÄURHEILULAJIT [’kesæ’urheilu’lajit]

баскетбо’л м koripallo n [’kori’pal:o]Hän on riittävän pitkä pelatakseen koripalloa. Он достаточно высок, чтобы играть в баскетбол.

бейсбо’л м pesäpallo n [’pesæ’pal:o]Pesäpallo on urheilupeli, jota pelataan mailalla ja pallolla. Бейсбол – это спортивная игра, в которую играют битой и мячом.

бокс м nyrkkeily n [’nyrk:eily]Nyrkkeily on urheilukaksinkamppailu. Бокс – это спортивное единоборство.

во’дное по’ло с vesipallo n [’vesi’pal:o]Vesipallo on joukkuevesiurheilu. Водное поло – это водный командный вид спорта.

волейбо’л м lentopallo n [’lento’pal:o]Lentopallo on urheilulaji, jossa jokaisen joukkueen kuusi pelaaja on verkon eri puolilla. Волейбол – это вид спорта, в котором шесть игроков каждой из команд разделены сеткой.

во’льная борьба’ ж vapaa paini n [’vapa: ’paini]Vapaa paini on olympiaurheilulaji. Вольная борьба – олимпийский вид спорта.

гандбо’л м käsipallo n [’kæsi’pal:o]Käsipallojoukkueessa on seitsemän pelaajaa. Команда по гандболу состоит из 7 игроков.

гре’бля академи’ческая ж kilpasoutu n [’kilpa’soutu]Kilpasoutuveneet ovat pitkiä ja kapeita. Гоночные лодки для академической гребли длинные и узкие.

гре’бля на байда’рках и кано’э ж kajakki- ja kanoottimelonta n [’kajak:i ja ’kano:t:i’melonta]Kajakki- ja kanoottimelontakilpailut pidetään tyynellä vedellä. Гребля на байдарках и каноэ проводится на спокойной воде.

гре’ко-ри’мская борьба’ ж kreikkalaisroomalainen paini n [’kreik:alais’ro:malainen ’paini]Kreikkalaisroomalaista painia harrastetaan koko maailmassa. Греко-римской борьбой занимаются по всему миру.

дзюдо’ с judo n [’judo]Judo on kotoisin Japanista. Дзюдо появилось в Японии.

ко’нный спорт м ratsastus n [’ratsastus]Kouluratsastus on ratsastuksen laji. Выездка – это одна из дисциплин конного спорта.

лёгкая атле’тика ж yleisurheilu pl [’yleis’urheilu]Yleisurheilu on urheilulajien kokonaisuus. Лёгкая атлетика – это совокупность спортивных дисциплин.

насто’льный те’ннис м pöytätennis n [’pøytæ’ten:is]Pöytätennis tunnetaan nimellä ping-pong. Настольный теннис также известен как пинг-понг.

пла’вание с uinti n [’uinti]Hän on meidän uintijoukkueen jäsen. Он член нашей команды по плаванию.

прыжки’ в во’ду мн vesihypyt n [’vesi’hypyt]Vesihypyt kuuluvat Olympiakisojen ohjelmaan. Прыжки в воду – часть Олимпийских игр.

спорти’вная гимна’стика ж voimistelu pl [’voimistelu]Voimistelu on suosittu ja jännittävä urheilulaji. Спортивная гимнастика – популярный зрелищный вид спорта.

стрелко’вый спорт м ampumaurheilu pl [’ampuma’urheilu]Hän on ampumaurheilun maailmanmestari. Она чемпионка мира по стрелковому спорту.

стрельба’ из лу’ка ж jousiammunta n [’jousi’am:unta]Tämä on modernin jousiammunnan jousi. Это лук для современной стрельбы из лука.

те’ннис м tennis n [’ten:is]Wimbledon on maailman vanhin tennisturnaus. Уимблдон – это самый старый турнир по теннису в мире.

тяжёлая атле’тика ж painonnosto n [’painon’nosto]Hän on tunnetuin painonnoston Olympiavoittaja. Он самый знаменитый олимпийский чемпион по тяжёлой атлетике.

фехтова’ние с meikkailu n [’meik:ailu]Modernissa meikkailussa käytetään kolme seuraavaa aselajia: florettia, miekkaa ja sapelia. В современном фехтовании используется три вида оружия – рапира, шпага и сабля.

футбо’л м jalkapallo n [’jalka’pal:o]Jalkapallo on maailman suosituin urheilulaji. Футбол – самый популярный вид спорта в мире.

хокке’й на траве’ м maahockey n [’ma:’hok:ey]Maahockey on suosittu Iso-Britanniassa, Pakistanissa ja Intiassa. Хоккей на траве популярен в Великобритании, Пакистане и Индии.

худо’жественная гимна’стика ж naisvoimistelu pl [’nais’voimistelu]Naisvoimistelua hajoittavat tytöt. Художественной гимнастикой занимаются девушки.

71 СПОРТ

150

ЗИ’ МНИЕ ВИ’ ДЫ СПО’ РТА TALVIURHEILULAJIT [’talvi’urheilu’lajit]

биатло’н м ampumahiihto n [’ampuma’hi:hto]Minä pidän ampumahiihtokilpailujen katsomisesta. Я люблю смотреть соревнования по биатлону.

бобсле’й м rattikelkkailu n [’rat:i’kelk:ailu]Rattikelkkailu on talviurheilulaji, joka keksittiin 1860-luvulla. Бобслей – это зимний вид спорта, придуманный в 1860-х годах.

горнолы’жный спорт м alppihiihto n [’alp:i’hi:hto]Syöksylasku on alppihiihdon laji. Скоростной спуск – это дисциплина горнолыжного спорта.

кёрлинг м kurling n [’kurliŋ]Näitä kiiltograniittikiviä käytetään kurlingissa. Эти полированные гранитные камни используются в кёрлинге.

конькобе’жный спорт м pikaluistelu n [’pika’luistelu]Pikaluistelun maailman kupin kilpailut järjestetään vuosittain. Кубок мира по конькобежному спорту организуется ежегодно.

лы’жные го’нки мн murtomaahiihto n [’murto’ma:’hi:hto]Minä osallistun murtomaahiihdon kilpailuihin. Я приму участие в соревнованиях по лыжным гонкам.

прыжки’ с трампли’на мн mäkihyppy n [’mæki’hyp:y]Mäkihyppy on vaarallinen urheilulaji. Прыжки с трамплина – опасный спорт.

са’нный спорт м ohjaskelkkailu n [’ohjas’kelk:ailu]Ohjaskelkkailukilpailut pidetään huomenna. Соревнования по санному спорту состоятся завтра.

скелето’н м skeleton n [’skeleton]Skeleton on myös amatöörien saavutettavissa. Скелетон очень доступен для любителей.

сноубо’рдинг м lumilautailu n [’lumi’lautailu]Lumilautailu on verrattain uusi urheilulaji. Сноубординг – это относительно новая спортивная дисциплина.

фигу’рное ката’ние с taitoluistelu n [’taito ’luistelu]Taitoluistelu on hyvin kaunis urheilulaji. Фигурное катание – очень красивый вид спорта.

фриста’йл м freestylehiihto n [’fri:staıl’hi:hto]Freestylehiihto alettiin ottaa vastaan vakavasti 1960-luvulla. Фристайл начали воспринимать всерьёз в 1960-х годах.

хокке’й с мячо’м м bandy n [’bændi]Bandy on hyvin suosittu Ruotsissa ja Venäjällä. Хоккей с мячом очень популярен в Швеции и России.

хокке’й с ша’йбой м jääkiekko n [’jæ: ’kiek:o]Tämä urheilija on tunnetuimpia jääkiekkomaalivahteja. Этот спортсмен – один из самых знаменитых вратарей в хоккее с шайбой.

шорт-тре’к м kaukalopikaluistelu n [’kaukalo’pika’luistelu]Kaukalopikaluistelun rata on samankokoinen kuin jääkiekkokenttä. Каток для шорт-трека такого же размера, как хоккейная площадка.

* * * * * * * * *

бы’стрый п nopea a [’nopea]Minun ystäväni on joukkueemme nopein juoksija. Мой друг – самый быстрый бегун нашей команды.

знамени’тый п tunnettu a [’tun:et:u]Minun isoveljeni on tunnettu urheilija. Мой старший брат знаменитый спортсмен.

ме’ткий п tarkka a [’tark:a]Hän on uskomattoman tarkka ampuja. Он фантастически меткий стрелок.

олимпи’йский п olympia- a [’olympia]Haluan tulla olympiavoittajaksi. Я хочу быть олимпийским чемпионом.

си’льный п ylivoimainen a [’yli’voimainen]Minä luulen, että meidän joukkue on ylivoimainen. Я считаю, что наша команда самая сильная.

бежа’ть г juosta v [’juosta]Juoksijat juoksivat viimeistä kierrosta. Бегуны бежали последний круг.

мета’ть г heittää v [’heit:æ:]Urheilija heitti kehään 98 metrille. Спортсмен метнул копьё на 98 метров.

игра’ть г pelata v [’pelata]Huomenna joukkueemme pelaa ensimmäisen kerran tässä kaudessa. Завтра наша команда играет первый матч сезона.

состяза’ ться г kilpailla v [’kilpail:a]Kilpaillakseen ammattiurheilussa tarvitaan rautainen tahto. Чтобы состязаться в профессиональном спорте, нужно иметь силу воли.

установи’ть рекор’д г tehdä ennätys v [’tehdæ ’en:ætys]Hän yrittää tehdä uuden maailman ennätyksen. Он пытается установить новый мировой рекорд.

URHEILU [’urheilu]

151

ИНФРАСТРУКТУ’ РА INFRASTRUCTUURI [’infra’struktu:ri]

бегова’я доро’жка ж juoksurata n [’juoksu’rata]Jalkapallokenttä ympyröi juoksurata. Футбольное поле окружено беговой дорожкой.

вмести’мость ж tilavuus n [’tilavu:s]Stadionin tilavuus on 90 000 henkeä. Вместимость этого стадиона – 90 000 человек.

газо’н м nurmikko n [’nurmik:o]Stadionin nurmikko on loistokunnossa. Состояние газона идеально.

громкоговори’тель м kaiutin n [’kaiutin]Stadionilla on 6 kaiutinjärjestelmää. Стадион имеет 6 систем громкоговорителей.

зал трофе’ев м palkintosali n [’palkinto’sali]Tilaisuus pidettiin palkintosalissa. Церемония прошла в зале трофеев.

коммента’торская каби’на ж selostajakoppi n [’selostaja’kop:i]Minä ihailen näköalaa selostajakopista. Мне понравился вид из комментаторской кабины.

кры’ша ж katto n [’kat:o]Katto ei kata koko kenttää. Крыша не накрывает всё поле.

ку’пол м kupoli n [’kupoli]Stadionin kupoli on hyvin korkea ja vaikuttava rakennelma. Стадион имеет впечатляющий высокий купол.

ле’стница ж portaat n [’porta:t]Nämä ovat portaat sektorille 7. Лестница ведёт на сектор 7.

ло’жа VIP ж VIP-aitio n [’vip’aitio]Presidentti on pääkatsomon keskiosan VIP-aitiossa. Президент будет находиться в центральной VIP-ложе.

ло’жа пре’ссы ж lehdistöpaikat n [’lehdistø’paikat]Lehdistöpaikat olivat ylitäynnä. Ложа прессы переполнена.

освети’тельная сто’йка ж valaistuspylväs n [’valaistus’pylvæs]Suurella stadionilla on neljä valaistuspylvästä. Большой стадион обычно имеет четыре осветительные стойки.

по’ле с kenttä n [’kent:æ]Stadionin kentän mitta on 105 metriä kertaa 69 metriä. Размер поля на стадионе 105 на 69 метров.

пьедеста’л почёта м kunniakoroke n [’kun:ia’koroke]

Voittaja suuntautui kunniakorokkeelle.

Победитель направился к пьедесталу почёта.

раздева’лка ж pukuhuone n [’puku’huone]

Pukuhuoneessa valmentaja anoi urheilijoille uusia

ohjeita.

В раздевалке тренер дал команде новые указания.

ряд сиде’ний м istumarivi n [’istuma’rivi]

Kuinka monta istumariviä täällä on yhteensä?

Сколько тут всего рядов сидений?

сиде’нье с istumapaikka n [’istuma’paik:a]

Täällä ei ole vapaita istumapaikkoja.

Свободных сидений нет.

табло’ с tulostaulu n [’tulos’taulu]

Uusi tulostaulu on kaksi kertaa suurempi kuin vanha.

Новое табло вдвое больше прежнего.

трибу’на ж katsojalava n [’katsoja’lava]

Katsojalavat ovat jo täynnä.

Трибуны уже полны.

ча’ша с олимпи’йским огнём ж olympiatulimalja n

[’olympia’tuli’malja]

Stadionilla on suuri olympiatulimalja.

На стадионе имеется огромная чаша

с олимпийским огнём.

эскала’тор м liukuportaat n [’liuku’porta:t]

Stadionin liukuportaiden yhteispituus on 400 metriä.

Общая длина эскалаторов на этом стадионе –

400 метров.

ЛЕГКОАТЛЕТИ’ ЧЕСКОЕ ОБОРУ’ ДОВАНИЕ И ПРИНАДЛЕ’ ЖНОСТИ YLEISURHEILUVÄLINEET [’yleis’urheilu’væline:t]

барье’р м aita n [’aita]

Juoksijoiden täytyy ylittää aitoja.

Бегунам нужно перепрыгивать через барьеры.

брусо’к отта’лкивания м ponnistuslauta n

[’pon:istus’lauta]

Tällaisia ponnistuslautoja käytetään pituushypyissä ja

kolmiloikassa.

Такие бруски отталкивания используются

в прыжках в длину и в тройном прыжке.

диск м kiekko n [’kiek:o]

Kiekko painaa 2 kiloa.

Диск весит 2 килограмма.

72 СТАДИО’ Н

152

измери’тельное устро’йство с mittauslaite n [’mittaus’laite]Tällä mittauslaitteella voi mitata 300 – 620 sentin välejä. Это измерительное устройство измеряет расстояния от 300 до 620 см.

копьё с keihäs n [’keihæs]Keihään pituus on noin 2,5 metriä. Длина копья примерно 2,5 метра.

круг для мета’ния м heittokehä n [’heit:o ’kehæ]Tämä on heittokehä kaksoismetalliverkkoineen. Это круг для метания с двойной металлической сеткой.

мат для приземле’ния м patja n [’patja]Patja on täytetty vaahtomuovilla. Мат для приземления наполнен поролоном.

мо’лот для мета’ния м moukari n [’moukari]Tosiasiassa urheilumoukari on pallo. Такой молот на самом деле представляет собой шар.

пла’нка ж rima n [’rima]Rima on lasikuitua. Планка сделана из стекловолокна.

ста’ртовая коло’дка ж teline n [’teline]Teline auttaa juoksijaa aloittamaan juoksun. Стартовая колодка помогает бегуну начать бег.

ста’ртовый пистоле’т м starttipistooli n [’start:i’pisto:li]Starttipistoolissa käytetään paukkupatruunoja. В стартовых пистолетах используются холостые патроны.

стелла’ж для шесто’в м seivästeline n [’seivæs’teline]Hän otti seipään seivästelineestä. Он взял шест со стеллажа для шестов.

теле’жка ж kärryt n [’kær:yt]Kärryissä oli urheiluvälineitä. Тележка была нагружена спортивным инвентарём.

флажо’к судьи’ м tuomarin lippu n [’tuomarin ’lip:u]Tuomarin liput ovat valkoisia, punaisia ja keltaisia. Вот флажки судьи – белый, красный и жёлтый.

фотофи’ниш м maalikamera n [’ma:li’kamera]Juoksurata on varustettu maalikameralla. Беговая дорожка оснащена современными устройствами фотофиниша.

шест м seiväs n [’seivæs]Pisin seiväs on 5,20 metriä pitkä. Самый длинный шест имеет длину 5,20 метра.

эстафе’тная па’лочка ж viestikapula n [’viesti’kapula]Viestikapulaa käytetään viestinjuoksussa. Эстафетную палочку используют в эстафетах.

ядро’ для толка’ния с kuula n [’ku:la]Miesten kuulantyöntökilpailuissa kuula painaa 7,26 kiloa. В мужских соревнованиях ядро для толкания весит 7,26 килограмма.

я’щик упо’ра шеста’ м seiväsmonttu n [’seivæs’mont:u]Seiväsmonttu on tehty alumiinista. Ящик упора шеста сделан из алюминия.

* * * * * * * * *

вмести’тельный п tilava a [’tilava]Mikä stadion on maailman tilavin? Какой стадион самый вместительный в мире?

кры’тый п katettu a [’katet:u]Kilpailut on järjestettävä katetulla stadionilla. Соревнования должны проводиться на крытом стадионе.

ова’льный п soikea a [’soikea]Mikäli katsojalavat ympäröivät koko stadionin, se tulee soikeamuotoiseksi. Если трибуны окружают весь стадион, то он принимает овальную форму.

огро’мный п valtavan iso a [’valtavan ’iso]Kuinka valtavan iso on stadion! Какой огромный стадион!

четырёхуго’льный п neliskulmainen a [’nelis’kulmainen]Jalkapallokenttä on neliskulmainen. Футбольное поле имеет четырёхугольную форму.

боле’ть (о спорти’вных боле’льщиках) г jännätä v [’jæn:ætæ]Mitä joukkuetta sinä jännäät? За какую команду ты болеешь?

заполня’ть г täyttää v [’tæyt:æ:]Stadionin täytti 20 000 penkkiurheilijaa. Стадион был заполнен 20 000 болельщиков.

ликова’ть г riemuita v [’riemuita]Penkkiurheilijat riemuitsivat. Болельщики ликовали.

сканди’ровать г huutaa v [’hu:ta:]Ihmiset huusivat: “Eteenpäin! Eteenpäin!” Люди скандировали: “Вперёд, вперёд!”

собира’ться г kokoontua v [’koko:ntua]Tuhannet ihmiset kokoontuivat stadionille katsoakseen ottelua. Тысячи людей собрались на стадионе, чтобы посмотреть матч.

STADION [’stadion]

153

СТРА’ НЫ MAAT [’ma:t]

Австра’лия ж Australia n [’australia]

Australia on maailman kuudenneksi suurin maa.

Австралия – шестая по размерам страна в мире.

Брази’лия ж Brasilia n [’brasilia]

Brasiliassa puhutaan portugalia.

Люди в Бразилии говорят на португальском языке.

Великобрита’ния ж Iso-Britannia n [’iso ’britan:ia]

Englanti on Ison-Britannian suurin osa.

Англия – основная часть Великобритании.

Герма’ния ж Saksa n [’saksa]

Saksa on kehittynyt teollisuusmaa.

Германия – высокоразвитая страна.

Да’ния ж Tanska n [’tanska]

Kööpenhamina on Tanskan pääkaupunki.

Копенгаген – столица Дании.

Еги’пет м Egypti n [’egypti]

Egypti on Koillis-Afrikassa sijaitseva maa.

Египет – это страна в северо-восточной Африке.

И’ндия ж Intia n [’intia]

Intian armeija on kolmanneksi suurin maailmassa.

Индия располагает третьей по величине армией

в мире.

Испа’ния ж Espanja n [’espanja]

Hallitusmuodoltaan Espanja on perustuslaillinen

monarkia.

Испания – конституционная монархия.

Ита’лия ж Italia n [’italia]

Italian pääkaupunki on Rooma.

Столица Италии – Рим.

Кана’да ж Kanada n [’kanada]

Kanadan luonto muistuttaa Venäjän luontoa.

Природа Канады похожа на российскую природу.

Кита’й м Kiina n [’ki:na]

Olen käynyt Kiinassa kaksi kertaa.

Я бывал в Китае два раза.

Ме’ксика ж Meksiko n [’meksiko]

Meksiko sijaitsee Tyynenmeren ja Meksikonlahden

välissä.

Мексика расположена между Тихим океаном

и Мексиканским заливом.

Ниге’рия ж Nigeria n [’nigeria]

Nigerian pohjoisosa on ylikansoittunut.

Северная часть Нигерии перенаселена.

Нидерла’нды мн Alankomaat pl [’alanko’ma:t]

Alankomaiden toinen nimitys on Hollanti.

Другое название Нидерландов – Голландия.

Росси’я ж Venäjä n [’venæjæ]

Venäjä on maailman suurin maa.

Россия – самая большая страна в мире.

Сау’довская Ара’вия ж Saudi-Arabia n [’saudi’arabia]

Saudi-Arabia on absoluuttinen monarkia.

Саудовская Аравия – абсолютная монархия.

Соединённые Шта’ты Аме’рики мн Amerikan

Yhdysvallat n [’amerikan ’yhdys’val:at]

Yhdysvallat on maailman rikkain maa.

Соединённые Штаты Америки – самая богатая

страна в мире.

Фра’нция ж Ranska n [’ranska]

Ranska on Euroopan Unionin jäsenmaa.

Франция – член Европейского союза.

Че’хия ж Tšekki n [’ʧek:i]

Tšekki oli aikaisemmin osa Tšekkoslovakiaa.

Чехия раньше была частью Чехословакии.

Япо’ния ж Japani n [’japani]

Japani on saarivaltio Itä-Aasiassa.

Япония – островное государство в восточной Азии.

НАРО’ ДЫ KANSAT [’kansat]

америка’нец м yhdysvaltalainen n [’yhdys’valtalainen]

Olen nyt virallisesti yhdysvaltalainen.

Официально я теперь американец.

англича’нин м englantilainen n [’englantilainen]

Onko hän englantilainen vai walesilainen?

Он англичанин или валлиец?

ара’б м arabi n [’arabi]

Nykyään arabit asuvat monissa maissa.

В наше время арабы населяют много стран.

вьетна’мец м vietnamilainen n [’vietnamilainen]

Vietnamilaiset voittivat sodassa amerikkalaiset.

Вьетнамцы нанесли поражение американцам

в войне.

голла’ндец м hollantilainen n [’hol:antilainen]

Hän on hollantilainen, joka asuu Amsterdamissa.

Он голландец, живёт в Амстердаме.

73 СТРА’ НЫ И НАРО’ ДЫ

154

датча’нин м tanskalainen n [’tanskalainen]

Tanskalainen on Tanskan kansalainen.

Датчанин – это гражданин Дании.

евре’й м juutalainen n [’ju:talainen]

Suuri Albert Einstein oli saksanjuutalainen.

Великий Альберт Эйнштейн был германским

евреем.

ира’нец м iranilainen n [’iranilainen]

Hän lähti Iraniin, koska hän on iranilainen.

Он поехал в Иран, потому что он иранец.

ирла’ндец м irlantilainen n [’irlantilainen]

Hän ei ole englantilainen vaan irlantilainen.

Он не англичанин, он ирландец.

испа’нец м espanjalainen n [’espanjalainen]

Espanjalaisten lisäksi Espanjassa asuu muitakin kansoja.

Помимо испанцев в Испании есть некоторые

другие народы.

италья’нец м italialainen n [’italialainen]

Samoin kuin kaikki italialaiset hän pitää laulamisesta ja

tanssimisesta.

Как любой итальянец, он любит петь и танцевать.

каза’х м kazahi n [’kazahi]

Nainen on kazahi, mutta hän asuu Uzbekistanissa.

Она казашка, но живёт в Узбекистане.

кита’ец м kiinalainen n [’ki:nalainen]

Eräs minun tuttuni on kiinalainen.

Один из моих знакомых – китаец.

не’мец м saksalainen n [’saksalainen]

En tietänyt, että hän on saksalainen.

Я не знал, что он немец.

пакиста’нец м pakistanilainen n [’pakistanilainen]

Iso-Britanniassa asuu melko paljon pakistanilaisia.

Довольно много пакистанцев живут

в Великобритании.

ру’сский м venäläinen n [’venælæinen]

He ovat venäläisiä.

Они русские.

францу’з м ranskalainen n [’ranskalainen]

Korotuksesta päätellen hän on ranskalainen.

Судя по акценту, я думаю, что он француз.

цыга’н м romaani n [’roma:ni]

Romaaneja asuu monissa maissa.

Цыгане живут во многих странах.

шотла’ндец м skotlantilainen n [’skotlantilainen]

Hän on glasgowlainen skotlantilainen.

Он шотландец из Глазго.

япо’нец м japanilainen n [’japanilainen]

En osaa erottaa japanilaista korealaisesta.

Я не могу отличить японца от корейца.

* * * * * * * * *

густонаселённый п tiheään asuttu a [’tiheæ:n

’asut:u]

Nepal on hyvin tiheään asuttu maa.

Непал очень густонаселённая страна.

малочи’сленный п pienilukuinen a [’pieni’lukuinen]

Siellä asuu pienilukuisia kansoja.

Там проживают различные малочисленные

народы.

национа’льный п kansallinen a [’kansal:inen]

Tiedätkö, mikä on kansallinen omaperäisyys?

Ты знаешь, что такое национальная самобытность?

цивилизо’ванный п sivistynyt a [’sivistynyt]

Tämä maa on todellakin sivistynyt maa.

Теперь эта страна по-настоящему цивилизованная.

этни’ческий п etninen a [’etninen]

Intiassa on paljon etnisiä ryhmiä.

В Индии много этнических групп.

населя’ть г asuttaa v [’asut:a:]

Anglosaksit ovat asuttaneet Britannian

varhaiskeskiajasta lähtien.

Англосаксы населяют Британию со времён раннего

Средневековья.

процвета’ ть г kukoistaa v [’kukoista:]

Kiinan talous on kukoistanut.

Китайская экономика процветает.

развива’ться г kehittyä v [’kehit:yæ]

Maa on kehittynyt nopeasti.

Страна быстро развивается.

сокраща’ться г pienetä v [’pienetæ]

Viime vuosina tämän maan asukasluku pienenee.

В последние годы население этой страны

сокращается.

увели’чиваться г kasvaa v [’kasva:]

Pääkaupungin asukasluku kasvaa nopeasti.

Население столицы быстро увеличивается.

MAAT JA KANSAT [’ma:t ja ’kansat]

155

ТЕ’ ХНИКА KONEET [’kone:t]

автокра’н м autonosturi n [’auto’nosturi]Rakennustyömaalle tuli autonosturi. На стройку въехал автокран.

бетономеша’лка ж betonisekoituskone n [’betoni’sekoitus’kone]Tavallisessa betonisekoituskoneessa komponenttien sekoittamiseksi käytetään pyörivää rumpua. В типичной бетономешалке используется вращающийся барабан для смешивания компонентов.

бульдо’зер м puskutraktori n [’pusku’traktori]Puskutraktori työnsi suuren hiekkakasan. Бульдозер толкал большую кучу песка.

бурова’я маши’на ж porakone n [’pora’kone]Porakonetta tarvitaan reikien poraamiseksi maaperässä. Буровую машину используют, чтобы проделывать отверстия в грунте.

гре’йдер м tiehöylä n [’tie’høylæ]Me tarvitsemme tiehöylän pinnan tasoittamiseksi. Чтобы создать плоскую поверхность, нам нужен грейдер.

грузови’к м kuorma-auto n [’kuorma’auto]Tiileillä lastattu kuorma-auto tulee klo 8. Грузовик, гружённый кирпичом, придёт в 8 часов.

копёр м paalutuskone n [’pa:lutus’kone]Tämä kovan melun aiheuttaa paalutuskone. Этот громкий шум производит копёр.

погру’зчик м kuormauskone n [’kuormaus’kone]Kuormauskoneen etuosassa on leveä kauha. У погрузчика впереди имеется широкий ковш.

подъёмник м nostolaite n [’nosto’laite]Viisi sementtipakkausta lastattiin nostolaitteelle. Пять мешков цемента были погружены на подъёмник.

подъёмный кран м nosturi n [’nosturi]Nosturi on laite, joka on tarkoitettu painavien tavaroiden nostamiseen ja siirtämiseen. Подъёмный кран – это машина для подъёма и перемещения тяжёлых объектов.

самосва’л м kippiauto n [’kip:i’auto]Kuinka paljon soraa mahtuu tähän kippiautoon? Сколько гравия помещается в этот самосвал?

сва’рочный аппара’т м hitsauslaite n [’hitsaus’laite]Rakentamisen ajaksi tarvitaan vähintään viisi hitsauslaitetta. Для строительства потребуется по меньшей мере пять сварочных аппаратов.

тра’ктор м traktori n [’traktori]Traktori hinasi raskaan perävaunun. Трактор тянул тяжёлый трейлер.

экскава’тор м kaivinkone n [’kaivin’kone]Kaivinkone on kone, joka kaivaa maata ja siirtää sitä haukkarissa. Экскаватор – машина, которая роет землю и перемещает её в ковше.

МАТЕРИА’ ЛЫ MATERIAALIT [’materia:lit]

бето’н м betoni n [’betoni]Betoni on hyvin tunnettu rakennusmateriaali. Бетон – хорошо известный строительный материал.

би’тум м bitumi n [’bitumi]Bitumia käytetään laakean katon tiivistämiseksi. Битум используется для герметизации плоских крыш.

бревно’ с tukki n [’tuk:i]Tukkipino oli 3 metriä korkea. Штабель брёвен был высотой 3 метра.

брус м hirsi n [’hirsi]Talo on rakennettu hirsipuusta. Дом будет построен из бруса.

доска’ ж lauta n [’lauta]Lehtikuusilaudat ovat painavia ja kestäviä. Доски из лиственницы тяжёлые и крепкие.

железобето’н м teräsbetoni n [’teræs’betoni]Tämä kenttä on teräsbetoniharkkoja varten. Это площадка для блоков из железобетона.

кирпи’ч м tiili n [’ti:li]Tässä on punaisia tiilejä ja valkoisia tiilejä on siellä. Здесь красный кирпич, а белый кирпич вон там.

сва’я ж paalu n [’pa:lu]Syvää perustusta varten tarvitaan pitkiä paaluja. Для глубокого фундамента нужны длинные сваи.

стеклова’та ж lasivilla n [’lasi’vil:a]Lasivilla on eritysmateriaali. Стекловата – это изоляционный материал.

черепи’ца ж kattotiili n [’kat:o’ti:li]Kattoa katetaan kattotiileillä. Крыша будет крыта черепицей.

ши’фер м saviliuske n [’savi’liuske]Katteeksi me valitsemme saviliusketta. Для кровли мы выбираем шифер.

ТЕХНОЛО’ ГИЯ СТРОИ’ ТЕЛЬСТВА RAKENNUSTEKNIIKKA [’raken:us’tekni:k:a]

ка’менная кла’дка ж muuraus n [’mu:raus]Meidän on valmistettava laastia muurausta varten. Нам нужно приготовить раствор для каменной кладки.

74 СТРОИ’ ТЕЛЬНАЯ ПЛОЩА’ ДКА

156

котлова’н м rakennuskuoppa n [’raken:us’kuop:a]Kuinka syvä on rakennuskuoppa? Какова глубина котлована?

монта’жные рабо’ты мн asennustyöt n [’asen:us’tyøt]Asennustyöt tehdään valmiiksi viikon kuluttua. Монтажные работы будут закончены через неделю.

плани’рование с suunnittelu n [’su:n:it:elu]Tarkka suunnittelu on tärkeää. Тщательное планирование важно.

сва’рка ж hitsaus n [’hitsaus]Kuka tekee hitsausta? Кто будет заниматься сваркой?

СТРОИ’ ТЕЛЬНЫЕ ПРОФЕ’ ССИИ RAKENNUSAMMATIT [’raken:us’am:atit]

води’тель м kuljettaja n [’kuljet:aja]Hän tekee kuljettajan työtä rakennustyömaalla. Он работает на стройках водителем.

ка’менщик м muurari n [’mu:rari]Minun isoisäni koko elämänsä teki muurarin työtä. Мой дед всю жизнь был каменщиком.

крановщи’к м nosturinkäyttäjä n [’nosturin’kæyt:æjæ]On mielenkiintoista, millaista on tehdä nosturinkäyttäjän työtä? Интересно, каково это – работать крановщиком?

маля’р м maalari n [’ma:lari]Minä olen maalariprikaatin päällikkö. Я возглавляю бригаду маляров.

монта’жник металлоконстру’кций м metalliasentaja n [’metal:i’asentaja]Me palkattiin päteviä metalliasentajia asentamaan metallirakenteita. Мы наняли опытных монтажников металлоконструкций.

пло’тник м puuseppä n [’pu:’sep:æ]Puuseppä on työläinen, joka rakentaa puusta. Плотник – это человек, который сооружает деревянные объекты.

прора’б м rakennusmestari n [’raken:us’mestari]Rakennusmestari vastaa kaikista tässä työskentelevistä työmiehistä. Прораб ответствен за всех рабочих, которые здесь трудятся.

сва’рщик м hitsaaja n [’hitsa:ja]Minun ystäväni ovat hitsaajia. Мои друзья – сварщики.

экскава’торщик м kaivinkoneenkuljettaja n [’kaivin’kone:n’kuljet:aja]Kaivinkoneenkuljettaja sai tehtäväkseen syventää kaivantohaudan. Экскаваторщику велели углубить траншею.

эле’ктрик м sähköasentaja n [’sæhkø ’asentaja]Sähköasentaja otti käteen kumihansikkaat. Электрик надел резиновые перчатки.

* * * * * * * * *

интенси’вный п tehokas a [’tehokas]Nyt on alkanut rakentamisen tehokkain vaihe. Теперь наступило время для самой интенсивной фазы строительства.

механизи’рованный п mekanisoitu a [’mekanisoitu]Uudet mekanisoidut prosessit auttavat rakentamaan nopeammin. Новые механизированные процессы помогают нам строить объекты за меньшее время.

моноли’тный п monoliitti- a [’monoli:t:i]Me rakennamme monoliittirakennelmaa. Мы строим монолитную конструкцию.

сбо’рный п elementtirakenteinen a [’element:i’rakenteinen]Rakennelma on elementtirakenteinen. Сооружение будет построено из сборных конструкций.

унифици’рованный п yhdenmukaistettu a [’yhden’mukaistet:u]He käyttävät yhdenmukaistettuja teräsbetonikomponentteja. Они используют унифицированные железобетонные элементы.

возводи’ть г pystyttää v [’pystytæ:]Pian pystytetään 60-kerroksinen pilvenpiirtäjä. Скоро будет возведён шестидесятиэтажный небоскрёб.

класть г muurata v [’mu:rata]Opi muuraamaan kunnolla. Научись класть кирпич как следует.

крыть (кро’влей) г kattaa v [’kat:a:]Me katettiin rakennus kolmessa päivässä. На то, чтобы покрыть здание кровлей, у нас ушло всего 3 дня.

плани’ровать г suunnitella v [’su:n:itel:a]He suunnittelevat rakennushanketta. Они будут планировать строительный проект.

стро’ить г rakentaa v [’rakenta:]Tähän rakennetaan uusi kerrostalo. Здесь строят новый многоквартирный дом.

RAKENNUSTYÖMAA [’raken:us’tyø’ma:]

157

ИНТЕРЬЕ’ Р И ОБОРУ’ ДОВАНИЕ SISUSTUS JA VARUSTEET [’sisustus ja ’varuste:t]

ка’ссовый аппара’т м kassakone n [’kas:a’kone]Kassakone löi kuitin. Кассовый аппарат выбил чек.

контро’льно-ка’ссовый пункт м kassapiste n [’kas:a’piste]Supermarketissa on 12 kassapistettä. В супермаркете имелось 12 контрольно-кассовых пунктов.

корзи’на ж ostoskori n [’ostos’kori]Minä otin ostoskorin ja aloin etsiä sitä, mitä tarvitsen. Я взял корзину и начал искать то, что мне было нужно.

магази’нная теле’жка ж ostoskärryt n [’ostos’kær:yt]Me tarvitsemme paljon tavaraa, otetaan ostoskärryt. Нам нужно много всего, так что давай возьмём магазинную тележку.

охлажда’емый прила’вок-витри’на м kylmävitriinit n [’kylmæ’vitri:nit]Tarvitsemme vielä yhden kylmävitriinin makkaratuotteille. Нам нужен ещё один охлаждаемый прилавок-витрина для колбас.

по’лка ж hylly n [’hyl:y]Löysin jogurttihyllyt. Я нашёл полки с йогуртами.

прохо’д ме’жду по’лками м käytävä hyllyjen välillä n [’kæytævæ ’hyl:yjen ’vælil:æ]Ostajat kävelivät hitaasti edes takaisin hyllyjen välisellä käytävällä. Покупатели медленно ходили туда и сюда по проходам между полками.

сто’йка (для газе’ т и пр.) ж lehtiteline n [’lehti’teline]Lehtiteline on siellä. Газетная стойка там.

ТИПИ’ ЧНЫЙ АССОРТИМЕ’ НТ СУПЕРМА’ РКЕТА SUPERMARKETIN TAVALLINEN VALIKOIMA [’super’marketin ’taval:inen ’valikoima]

алкого’льные напи’тки мн alkoholijuomat pl [’alkoholi’juomat]Alkoholijuomien valikoima ihastutti meitä. Ассортимент алкогольных напитков восхитил нас.

безалкого’льные напи’тки мн alkoholittomat juomat pl [’alkoholit:omat ’juomat]Alkoholittomien juomien osastossa on kaikki tunnetuimmat brändit. В отделе безалкогольных напитков имеются все популярные бренды.

бобо’вые мн papu pl [’papu]Tässä on erilaisia papuja. Вот здесь бобовые разных видов.

видеофи’льмы мн videot pl [’videot]Myydäänkö tässä supermarketissa videoita? В этом супермаркете продаются видеофильмы?

газе’ ты мн sanomalehdet pl [’sanoma’lehdet]Me saamme tuoreita sanomalehtiä varhaisaamulla. Мы получаем свежие газеты рано утром.

деликате’сы мн herkut pl [’herkut]He tarjoavat hyvän valikoiman erilaisia herkkuja. Они предлагают хороший выбор деликатесов.

де’ тское пита’ние с vauvan ruoka pl [’vauvan’ruoka]Mistä löytyy vauvanruokaa? Где я могу найти детское питание?

диети’ческие проду’кты мн dieettiruoka pl [’die:t:i’ruoka]Nykyään meidän supermarketissa on dieettiruoan osasto. Теперь в нашем супермаркете есть новый отдел диетических продуктов.

журна’лы мн aikakauslehdet pl [’aika’kaus’lehdet]Minä näen sanomalehdet, mutta missä ovat aikakauslehdet? Я вижу газеты, а где журналы?

заку’ски мн pikkuruoka pl [’pik:u’ruoka]Ostetaan jotakin pikkuruokaa, esimerkiksi perunalastuja. Давай купим какие-нибудь закуски – вроде картофельных чипсов.

заморо’женные проду’кты мн pakasteet pl [’pakaste:t]Pakasteita me pidämme tässä. Замороженные продукты мы держим здесь.

кни’ги мн kirjat pl [’kirjat]Tässä myydään joitakin suosittuja kirjojakin. Они продают даже кое-какие популярные книги.

компа’кт-ди’ски мн cd:t pl [’se:’de:t]Minä näin cd-telineet ja menin katsomaan niitä. Я увидел стойки с компакт-дисками и решил просмотреть их.

конди’терские изде’лия мн konditoriatuotteet pl [’konditoria’tuot:e:t]Minun lapseni koko ajan tavoittelivat konditoriatuoteosastoon. Мои дети всё время тянули меня в сторону отдела c кондитерскими изделиями.

консе’рвы мн säilykkeet pl [’sæilyk:e:t]Minulla on aina kotona säilykkeitä varastossa. Я всегда держу дома запас консервов.

косме’тика ж kauneudenhoito pl [’kauneuden’hoito]Hän vietti vähintään puoli tuntia kauneudenhoito-osastossa. По меньшей мере полчаса она провела в отделе косметики.

75 СУПЕРМА’ РКЕТ

158

ко’фе с kahvi n [’kahvi]Mistä kahvilajista pidät eniten? Какой бренд кофе тебе нравится?

кру’пы мн suurimot pl [’su:rimot]Minä tarvitsen suurimoita lapsilleni. Мне нужны кое-какие крупы для детей.

лека’рства мн lääkkeet pl [’læ:k:e:t]Suurissa supermarketeissa myydään lääkkeitä. В крупном супермаркете обычно продаются лекарства.

моло’чные проду’кты мн maitotuotteet pl [’maito’tuot:e:t]Maitotuotteet ovat oikealla. Молочные продукты – справа.

морепроду’кты мн kala- ja äyriäisruoka n [’kala ja ’æyriæi’ruoka]Syötävät levätkin ovat kala- ja äyriäisruokaa. Съедобные водоросли – это тоже морепродукты.

мука’ ж jauhot n [’jauhot]Osta kaksi koloa jauhoja! Купи два килограмма муки.

мя’со с liha pl [’liha]Tässä on laaja lihan valikoima. А здесь очень широкий выбор мяса.

о’вощи мн vihannekset pl [’vihan:ekset]Jos tarvitset erinomaisia vihanneksia, käy tässä supermarketissa. Если тебе нужны отличные овощи, ходи в этот супермаркет.

предме’ты же’нской гигие’ны мн naisten terveydenhoitotarvikkeet pl [’naisten’terveyden’hoito’tarvik:e:t]Lääkkeiden lisäksi supermarketissa myydään myös naisten terveydenhoitotarvikkeita. Помимо лекарств в супермаркете продавались предметы женской гигиены.

предме’ты ухо’да за детьми’ мн vauvanhoitotuotteet pl [’vauvan’hoito’tuot:e:t]Missä ovat vauvanhoitotuotteet? Где мы можем купить предметы для ухода за детьми?

ры’ба ж kala n [’kala]Kalaosastossa on laaja valikoima. Отдел рыбы достаточно богатый.

фру’кты мн hedelmät pl [’hedelmæt]Tästä voi ostaa hedelmiä, marjoja ja pähkinöitä. Здесь вы можете купить фрукты, ягоды и орехи.

хлебобу’лочные изде’лия мн leipätuotteet pl [’leipæ’tuot:e:t]Ihana leipätuotteiden tuoksu herätti minun huomiotani. Восхитительный запах хлебобулочных изделий привлёк моё внимание.

чай м tee n [’te:]On vaikea valita teetä kahdesta sadasta erilaisesta teelajista. Нелёгкое дело – сделать выбор из двух сотен сортов чая.

электротехни’ческая проду’кция ж sähkötekniset tuotteet pl [’sæhkø’tekniset ’tuot:e:t]Sähköteknisiin tuotteisiin kuuluvat sähkölamput, jatkojohdot yms. Электротехническая продукция включает в себя лампочки, удлинители и т. д.

я’йца мн kananmunat pl [’kanan’munat]Me tarvitsemme kananmuniakin. Ещё нам нужны яйца.

* * * * * * * * *

консерви’рованный п säilyke a [’sæilyke]Ostammeko me naudan vai sianlihasäilykkeitä? Что нам купить: консервированную говядину или свинину?

ну’жный п tarvittava a [’tarvit:ava]Suuresta supermarketista löytyy erilaisia tarvittavia tavaroita. В крупном супермаркете можно найти всевозможные нужные вещи.

разнообра’зный п erilainen a [’erilainen]Me tarjoamme erilaisia elintarvikkeita ja juomia. Мы предлагаем разнообразные продукты и напитки.

упако’ванный п pakattu a [’pakat:u]Pidän parempina pakattuja eikä irrallisia pähkinöitä. Я предпочитаю упакованные орехи развесным.

широ’кий п laaja a [’la:ja]Minusta on hyvä, kun tavaroiden valikoima on laaja. Широкий выбор товаров – это для меня хорошо.

класть г panna v [’pan:a]Minä panin pullan ostoskoriin. Я положил булку в корзину.

нести’ г viedä v [’viedæ]Hän vei vesimelonin kassalle. Он понёс арбуз к кассе.

покупа’ть г ostaa v [’osta:]Haluan ostaa jotakin syötävää. Я хочу купить что-нибудь поесть.

продава’ть г myydä v [’my:dæ]Minun työtehtäväni on myydä ruokaa. Моя работа – продавать продукты.

стоя’ть в о’череди г jonottaa v [’jonot:a:]Nämä ihmiset jonottavat uusien marmelaatien maistajaisiin. Эти люди стоят в очереди, чтобы попробовать новые сорта джемов.

SUPERMARKETTI [’super’market:i]

159

ИНТЕРЬЕ’ Р ТЕА’ ТРА TEATTERIN SISUSTUS [’teat:erin ’sisustus]

балко’н м parveke n [’parveke]Me istuuduimme paikoillemme parvekkeella. Мы заняли свои места на балконе.

галёрка ж piippuhylly n [’pi:p:u’hyl:y]Piippuhylly on ylin parvi teatterissa. Галёрка – это самый верхний ярус в театре.

за’навес м verho n [’verho]Verho nousee ja katsojat näkevät näyttämössä ruumiin. Поднимается занавес, и на сцене перед зрителями предстаёт мёртвое тело.

ло’жа ж aitio n [’aitio]Kaupunginjohtaja istuu tässä aitiossa. Господин мэр займёт эту ложу.

оркестро’вая я’ма ж orkesterikuoppa n [’orkesteri’kuop:a]Orkesterikuoppa on paikka teatterissa, jossa muusikot soittavat musiikkia. Оркестровая яма – это место в театре, где исполняют музыку музыканты.

парте’р м permanto pl [’permanto]Luulen, että permantoliput maksavat aika paljon. Пожалуй, билеты в партер стоят прилично.

прохо’д ме’жду ряда’ми м käytävä n [’kæytævæ]Kävelin rivien välisellä käytävällä etsien riviä 17. Я шёл через проход в поисках ряда номер 17.

ра’мпа ж parras pl [’par:as]Hän piti parempana partaan loistoa eikä kirjanpitäjäntyötä. Он предпочёл блеск рампы работе бухгалтера.

сце’на ж näyttämö n [’næyt:æmø]Näyttelijä oli näyttämössä esityksen suurimman osan. Актёр находился на сцене большую часть спектакля.

О’ ПЕРА OOPPERA [’o:p:era]

альт м altto(ääni) n [’alt:o(æ:ni)]Altto on matalin naislaulajan ääni. Альт – это самый низкий женский голос.

барито’н м baritoni(ääni) n [’baritoni(æ:ni)]Baritoni on miesääni, joka sijoittuu tenorin ja basson väliin. Баритон – это мужской голос, занимающий положение между тенором и басом.

бас м basso(ääni) n [’bas:o(æ:ni)]Basso on matalin mieslaulajan ääni. Бас – это самый низкий мужской певческий голос в ряду голосов.

контрте’нор м kontratenori n [’kontra’tenori]Tämän mieslaulajan ääni on kontratenoriääni. У этого певца контртенор.

либре’тто с libretto n [’libret:o]Kuka on tämän oopperan libreton kirjoittaja? Кто автор либретто к этой опере?

ме’ццо-сопра’но с mezzosopraano n [’metso’sopra:no]Mezzosopraano on naislaulajan ääni, joka on sopraanoa matalampi, mutta alttoa korkeampi. Меццо-сопрано – это женский голос, который ниже сопрано, но выше альта.

певе’ц/певи’ца м/ж laulaja n [’laulaja]Minun isäni oli tunnettu oopperalaulaja. Мой отец был знаменитым оперным певцом.

сопра’но с sopraano n [’sopra:no]Sopraano on naislaulajan korkein ääni. Сопрано – это самый высокий певческий голос у женщин.

те’нор м tenori n [’tenori]Hänen hopeanheleä tenori on melkein virheetön. Его серебристый тенор почти безупречен.

увертю’ра ж alkusoitto n [’alku’soit:o]Alkusoitto on oopperan preludina oleva orkesterisävellys. Увертюра – это оркестровая композиция, представляющая собой прелюдию к опере.

БАЛЕ’ Т BALETTI [’balet:i]

антраша’ с entrechat n [,a:ntrə’ʃa:]Entrechat on balettihyppy, jonka aikana tanssija panee jalat ristiin ollessaan ilmassa. Антраша – это прыжок, в ходе которого танцор неоднократно скрещивает ноги, находясь в воздухе.

балери’на ж ballerina n [’bal:erina]Ballerina on balettitanssijatar. Балерина – это балетная танцовщица.

компози’тор м säveltäjä n [’sæveltæjæ]Tämä säveltäjä sävelsi viiden baletin musiikkia. Этот композитор написал музыку к 5 балетам.

кордебале’т м balettitanssijaryhmä pl [’balet:i’tans:i’ryhmæ]Balettitanssijaryhmä on balettinäyttelijäkunnan tanssijattaria. Кордебалет – это танцовщицы в балетной труппе.

орке’стр м orkesteri n [’orkesteri]Orkesteri koostuu muutamasta kymmenestä muusikosta. Этот оркестр состоит из нескольких десятков музыкантов.

пантоми’ма ж pantomiimi n [’pantomi:mi]Pantomiimi on balettitaiteen tärkeä osa. Пантомима – важный аспект искусства балета.

76 ТЕА’ ТР

160

па’чка (бале’тная) ж tutu (baletti) n [’tu:tu: (’balet:i)]Tutu on lyhyt hame, jota käyttävät balettitanssijattaret. Пачка – это короткая юбка, которую носят балетные танцовщицы.

пуа’нт м pointe tossu n [’puante ’tos:u]Pointe tossut valmistetaan erivärisinä, tavallisimmin vaaleanpunaisissa sävyissä. Пуанты выпускаются разнообразных цветов, в основном светло-розовых оттенков.

танцо’р/танцо’вщица м/ж tanssija/tanssijatar n [’tans:ija/’tans:ijatar]Minun äitini on entinen balettitanssijatar. Моя мать была профессиональной танцовщицей балета.

хорео’граф м koreografi n [’koreografi]Hän on entinen ballerina, mutta nyt hän on balettikoreografi. Раньше она была балериной, а сейчас она – балетный хореограф.

ДРА’ МА DRAAMA [’dra:ma]

актёр м näyttelijä n [’næyt:elijæ]Tämä näyttelijä esittelee tavallisesti ilkimyksiä. Этот актёр обычно играет злодеев.

актри’са ж näyttelijätär n [’næyt:elijætær]Hän on loistava näyttelijätär. Она очень яркая актриса.

водеви’ль м laulunäytelmä n [’laulu’næytelmæ]Laulunäytelmä on kevyt koominen näytelmä, jossa on usein lauluja, pantomiimia ja tansseja. Водевиль – это лёгкий комический спектакль, часто с песнями, пантомимой и танцами.

драмату’рг м näytelmäkirjailija n [’næytelmæ’kirjailija]Näytelmäkirjailija on näyttelijöiden tekijä. Драматург – это автор пьес.

коме’дия ж komedia n [’komedia]Komedia on humoristinen huvinäytelmä. Комедия – это пьеса лёгкого юмористического характера.

мелодра’ма ж melodraama n [’melo’dra:ma]Melodraamalle on tyypillistä ylikorostettuja mielenliikutuksia. Мелодрама характеризуется преувеличенными эмоциями.

мисте’рия ж mysteerinäytelmä n [’myste:ri’næytelmæ]Mysteerinäytelmä on Raamatun tarinoihin pohjautunut keskiajan näytelmäkirjallisuuden muoto. Мистерия – это средневековая форма драматургии, основанная на библейских историях.

пье’са ж näytelmä n [’næytelmæ]Tämän klassikon muutamaa näytelmää pidetään mestariteoksiksi. Несколько пьес этого классика считаются шедеврами.

режиссёр м ohjaaja n [’ohja:ja]Minun poikani on teatteriohjaaja ja näytelmäkirjailija. Мой сын – театральный режиссёр и драматург.

траге’дия ж murhenäytelmä n [’murhe’næytelmæ]Shakespeare kirjoitti 11 murhenäytelmää. Шекспир был автором 11 трагедий.

фарс м farssi n [’fars:i]Farssille on tyypillistä mielettömiä ja mahdottomia tilanteita. Нелепые и невероятные ситуации типичны для жанра фарса.

* * * * * * * * *

артисти’ческий п taiteilija- a [’taiteilija]Mikä on taiteilijalahjan luonne? Какова природа артистической одарённости?

исполни’тельский п esitys- a [’esitys]Baletti on esitystaidetta. Балет – это вид исполнительского искусства.

музыка’льный п musiikki- a [’musi:k:i]Näytelmän musiikkisäestystä sävelsi nuori säveltäjä. Музыкальное сопровождение к спектаклю было написано молодым композитором.

театра’льный п teatteri a [’teat:eri]Festivaalista tulee kesän tärkein teatteritapahtuma. Фестиваль станет главным театральным событием лета.

траги’ческий п traaginen a [’tra:ginen]Hän erikoistuu traagisiin rooleihin. Он специализируется на трагических ролях.

деклами’ровать г lausua v [’lausua]Teidän täytyy kuunnella ehdottomasti kuinka hän lausuu Hamletin monologia. Вам непременно нужно послушать, как он декламирует монолог Гамлета.

игра’ть г näytellä v [’næytel:æ]Othelloa näytteli teatterin tunnettu näyttelijä. Роль Отелло сыграл ведущий актёр театра.

исполня’ть г esittää v [’esit:æ:]En ole koskaan nähnyt, että Othelloa olisi esitetty niin loistavasti. Я никогда не видел, чтобы “Отелло” исполняли столь блестяще.

петь г laulaa v [’laula:]Hänet kutsuttiin laulamaan Italian oopperassa. Её пригласили петь в опере в Италии.

танцева’ть г tanssia v [’tans:ia]Minun sisar tanssii ammatillisesti. Моя сестра умеет танцевать как профессионал.

TEATTERI [’teat:eri]

161

ТЕХНОЛО’ ГИЯ ТЕЛЕВИ’ ДЕНИЯ TV-TEKNIIKKA [’te:’ve: ’tekni:k:a]

анте’нна ж antenni n [’anten:i]Antenni on laite radio- ja televisiosignalien vastaanottamiseksi. Антенна – это устройство для приёма радио- или телесигналов.

веща’ние с lähetys n [’læhetys]Lähetys alkaa 3 minuutin kuluttua. Вещание начинается через 3 минуты.

изображе’ние с kuva n [’kuva]Kuvauslaite muuttaa sähkösignaalit visuaaliseksi kuvaksi. Устройство отображения преобразует электрические сигналы в визуальное изображение.

кинеско’п м kineskooppi n [’kinesko:p:i]Kineskooppi on televisiovastaanottimen elektroniputki. Кинескоп – это электронно-лучевая трубка в телеприёмнике.

переда’тчик м lähetin n [’læhetin]Lähetin lähettää televisiosignaaleja. Передатчик посылает телесигналы.

пла’зменная пане’ль ж plasman paneeli n [’plasman ’pane:li]Plasman paneeli on hyvä laite, koska se on litteä. Плазменная панель – хорошая вещь, потому что она плоская.

полоса’ пропуска’ния ж kaistanleveys n [’kaistan’leveys]Kaistanleveyttä tavallisesti mitataan hertsissä. Полоса пропускания, как правило, измеряется в герцах.

разреше’ние с resoluutio n [’resolu:tio]Digitaalisessa mittauksessa resoluution yksikkönä on yleensä pikseli tuumaa kohti. В цифровом измерении разрешение даётся в пикселях на дюйм.

соотноше’ние сторо’н с kuvasuhde n [’kuva’suhde]Kuvaruudun perinteinen kuvasuhde on 4:3. Традиционное соотношение сторон экрана – 4:3.

спу’тник м satelliitti n [’satel:i:t:i]Signaalit voivat tulla satelliiteista. Сигналы могут поступать со спутников.

телевизио’нная ба’шня ж televisiotorni n [’televisio’torni]Ostankinon televisiotorni on 540 metriä korkea. Останкинская телевизионная башня имеет высоту 540 метров.

телеви’зор м televisio n [’televisio]Ostin väritelevision. Я купил цветной телевизор.

трёхме’рное телеви’дение с kolmiulotteinen televisio n [’kolmi’ulot:einen ’televisio]Luulen, että tulevaisuudessa kolmiulotteinen televisio on tavallinen laite. Я думаю, в будущем трёхмерное телевидение будет обычной вещью.

частота’ ж taajuus n [’ta:ju:s]Matalammat taajuudet eivät saavuta televisiolle riittävää kaistaleveyttä. Более низкие частоты не обеспечивают полосу пропускания, достаточную для телевидения.

я’ркость ж kirkkaus n [’kirk:aus]Tarkistakaa kuvan kirkkautta. Контролируйте яркость картинки.

ТЕЛЕСТУ’ ДИЯ TV-STUDIO [’te:’ve: ’studio]

автосуфлёр м teleprompteri n [’tele’prompteri]Kuuluttaja puhui teleprompterin avulla. Диктор работал с помощью автосуфлёра.

администра’тор сту’дии м studion johtaja n [’studion ’johtaja]Studion johtaja vastaa koko studion toiminasta. Администратор студии отвечает за всю студию целиком.

веду’щий програ’ммы м toimittaja n [’toimit:aja]Uusi toimittaja oli nuori ja lahjakas. Наш новый ведущий молод, но очень талантлив.

видеомонито’р м videomonitori n [’video’monitori]Muutama videomonitoria näytti studion kuvaa eri näkökulmista. Несколько видеомониторов перед режиссёром показывали студию с разных углов.

гримёрная ж meikkaushuone n [’meık:aus’huone]Kuuluttaja on jo meikkaushuoneessa. Диктор уже в гримёрной.

декора’ции мн lavastus pl [’lavastus]Lasten ohjelman lavastusten on oltava kirkkaimpia. Декорации для детской передачи должны быть ярче.

ди’ктор м kuuluttaja n [’ku:lut:aja]Me tarvitsemme matala- ja voimakasäänisen kuuluttajan. Нам нужен диктор с низким сильным голосом.

микрофо’н м mikrofoni n [’mıkrofoni]Pankaa päälle mikrofoni 3. Включите третий микрофон.

освети’тельное обору’дование с valaistuslaitteisto n [’valaistus’lait:eisto]Tämä valaistulaitteisto valaisee tasaisesti kohdetta. Это осветительное оборудование даёт сбалансированное освещение объекта.

режиссёр м ohjaaja n [’ohja:ja]Ohjaaja sanoi jotakin mikrofoniin. Режиссёр программы произнёс что-то в свой микрофон.

систе’ма оповеще’ния ж kuulutusjärjestelmä n [’ku:lutus’jærjestelmæ]Ohjaaja antoi määräyksiään kuulutusjärjestelmän välityksellä. Режиссёр отдавал распоряжения через систему оповещения.

77 ТЕЛЕВИ’ ДЕНИЕ

162

телека’мера ж televisiokamera n [’televisio ’kamera]Paneelikeskustelun vieraita kuvattiin viidellä televisiokameralla. На гостей ток-шоу было направлено пять телекамер.

центра’льная аппара’тная ж keskusohjaamo n [’keskus’ohja:mo]Keskusohjaamossa on hyvin meluavasti toimiva laitteisto. В центральной аппаратной располагается оборудование, которое слишком шумно.

ТИ’ ПЫ ТЕЛЕПРОГРА’ ММ TV-OHJELMIEN TYYPIT [’te:’ve: ’ohjelmien ’ty:pit]

документа’льный фильм м dokumentti n [’dokument:i]Dokumentti toisesta maailmansodasta näytetään huomenna. Документальный фильм о Второй мировой войне будет показан завтра.

конце’рт м konsertti n [’konsert:i]Lauantai-iltaisin kanavassa esitetään konsertteja. Канал передаёт концерты по вечерам в субботу.

минисериа’л м minisarja n [’mini’sarja]Romaania elokuvattiin neljän sarjan minisarjana. Роман был экранизирован в виде четырёхсерийного минисериала.

програ’мма новосте’й ж uutiset n [’u:tiset]Aamu-uutiset kestävät 35 minuuttia. Утренняя программа новостей длится 35 минут.

развлека’тельное шо’у с viihdeohjelma n [’vi:hde’ohjelma]Sellaisia viihdeohjelmia voi katsoa koko perhe. Такие развлекательные шоу можно смотреть всей семьёй.

реа’лити-шо’у с tositelevisio n [’tosi’televisio]Se on suosittu tositelevisio-ohjelma. Это популярное реалити-шоу.

телевиктори’на ж televisiotietokilpailu n [’televisio’tieto’kilpailu]Minun naapurini osallistui televisiotietokilpailuun ja voitti paljon rahaa. Мой сосед участвовал в телевикторине и сумел выиграть целую кучу денег.

тележурна’л м televisiokatsaus n [’televisio’katsaus]Joka sunnuntai minä katson viikottaista poliittista televisiokatsausta. Каждое воскресенье я смотрю еженедельный тележурнал, посвящённый политике.

телерекла’ма ж televisiomainos n [’televisio’mainos]Monissa televisiomainoksissa on paljon mieleen painuvia lauluja tai sävelmiä. Во многих роликах телерекламы присутствуют запоминающиеся песни или мелодии.

телесериа’л м televisiosarjaelokuva n [’televisio’sarja’elo’kuva]TV-kanavassa aloitettiin vuodenpituisen televisiosarjaelokuvan esittely. Канал начал транслировать телесериал длиной в год.

ток-шо’у с paneelikeskustelu n [’pane:li’keskustelu]Paneelikeskustelun aihe on perhe-elämä. Новое ток-шоу посвящено семейной жизни.

худо’жественный фильм м taide-elokuva n [’taide’elo’kuva]He esittävät taide-elokuvaa joka ilta. Они показывают полнометражный художественный фильм каждый вечер.

* * * * * * * * *

ана’логовый п analogi- a [’analogi]2000-lukuun asti televisio-ohjelmat lähetettiin analogisignaalina. До 2000-х годов программы телевещания в основном передавались в виде аналогового сигнала.

комме’рческий п kaupallinen a [’kaupal:inen]Kaupalliset televisiolähetykset perustuvat mainosten esittämiseen voiton saamiseksi. Коммерческое вещание основано на практике показа рекламы ради прибыли.

обще’ственный п julkinen a [’julkinen]Onko se yksityinen vai julkinen televisioyhtiö? Это частная телекомпания или общественная?

цифрово’й п digitaali a [’digita:li]Digitaaliteknologioiden ansiosta kuvanlaatu paranee. Цифровые технологии улучшают качество изображения.

ча’стный п yksityinen a [’yksityinen]Tässä on menestyvien yksityisten televisioyhtiöiden luettelo. Вот перечень наиболее успешных частных телекомпаний.

анонси’ровать г tehdä ilmoitus v [’tehdæ ’ilmoitus]Tänään suuret televisiokanavat tekivät ilmoituksen uudesta televisio-ohjelmasta. Сегодня на основных новостных каналах была анонсирована новая телепрограмма.

веща’ть г toimia v [’toimia]Tämä uutiskanava on toiminut vuodesta 1965. Этот новостной канал вещает с 1965 года.

пока’зывать г näyttää v [’næytæ:]Tätä televisio-ohjelmaa näytetään koko Euroopassa. Эта телепрограмма будет показана по всей Европе.

реклами’ровать г mainostaa v [’mainosta:]On hyvä ettei alkoholia mainosteta televisiossa. Хорошо, что алкогольные напитки не рекламируют по телевизору.

смотре’ть (телеви’зор) г katsoa v [’katsoa]Tätä konserttia katsoi noin 30% katsojista. Концерт смотрели примерно 30% зрителей.

TELEVISIO [’televisio]

163

ВИ’ ДЫ ТЕЛЕФО’ НОВ PUHELINTYYPIT [’puhelin’ty:pit]

IP-телефо’н м IP-puhelin n [’i:’pe: ’puhelin]Käyttääkseen IP-puhelinta tarvitaan internetiin kytkettyä tietokonetta. Чтобы пользоваться IP-телефоном, у тебя должен быть компьютер, подключённый к Интернету.

ди’сковый телефо’н м kiekkopuhelin n [’kiek:o’puhelin]Onko teillä kiekkopuhelimia? У вас есть дисковые телефоны?

кно’почный телефо’н м näppäinpuhelin n [’næp:æin’puhelin]Se on moderni näppäinpuhelin. Это современный кнопочный телефон.

радиотелефо’н м langaton puhelin n [’laŋgaton ’puhelin]Langaton puhelin on kätevä laite. Радиотелефон – отличная вещь.

со’товый телефо’н м matkapuhelin n [’matka’puhelin]Matkapuhelimen toinen nimi on kännykkä. Другое название сотового телефона – “мобильный телефон”.

спу’тниковый телефо’н м satelliittipuhelin n [’satel:i:t:i’puhelin]Modernit satelliittipuhelimet ovat melkein samankokoisia kuin tavalliset matkapuhelimet. Современные спутниковые телефоны по размеру сравнимы с обычным мобильным телефоном.

таксофо’н м yleisöpuhelin n [’yleisø’puhelin]Yleisöpuhelimet löytyvät julkisilta paikoilta. Таксофоны часто можно найти в общественных местах.

телефо’н э’кстренной свя’зи м hätäpuhelin n [’hætæ’puhelin]Hätäpuhelimen käyttö on maksutonta. Чтобы воспользоваться телефоном экстренной связи, платить ничего не нужно.

КОНСТРУ’ КЦИЯ ОБЫ’ ЧНОГО ТЕЛЕФО’ НА PERINTEISEN PUHELIMEN RAKENNE [’perinteisen ’puhelimen ’raken:e]

автоотве’тчик м automaattinen puhelinvastaaja n [’automa:t:inen ’puhelin’vasta:ja]Minun puhelimessa on automaattinen puhelinvastaaja. Мой телефон оборудован автоответчиком.

дина’мик м kaiutin n [’kaiutin]Kaiutin on tavallisesti luurin sisällä. В большинстве телефонов динамик находится внутри трубки.

диск телефо’нный м valintakiekko n [’valinta’kiek:o]Kuinka monta reikää on valintakiekossa? Сколько отверстий в телефонном диске?

звоно’к м soittokello n [’soit:o’kel:o]Puhelin on varustettu signaalilaitteella, tavallisesti soittokellolla. У телефона имеется оповещательное устройство, обычно звонок.

кно’пка ж nappi n [’nap:i]Minä haluaisin saada nappipuhelimen. Я хотел бы иметь телефон с кнопками.

конденса’тор м kondensaattori n [’kondensa:t:ori]Puhelimen soittokello on kytketty linjaan kondensaattorin kautta. Звонок телефона связан с линией через конденсатор.

микрофо’н м mikrofoni n [’mikrofoni]Mikrofoni sijaitsee tässä. Микрофон расположен здесь.

рыча’г телефо’нный м koukku n [’kouk:u]Luuri on nostettu koukusta. Трубка снята с рычага.

трансформа’тор м muuntaja n [’mu:ntaja]Muuntaja on vaihdettava uuteen. Трансформатор нужно заменить на новый.

тру’бка телефо’нная ж luuri n [’lu:ri]Pane luuri koukkuun. Положи телефонную трубку на рычаг.

шнур м johto n [’johto]Minä haluaisin, että johto olisi pitempi. Я хочу, чтобы шнур был длиннее.

ште’кер м pistoke n [’pistoke]Puhelinpistoketta käytetään kytkeäkseen puhelimen puhelinverkkoon. Телефонный штекер используется, чтобы подсоединять телефон к телефонной сети.

ОСО’ БЫЕ ТЕ’ РМИНЫ ERIKOISKÄSITTEET [’erikois’kæsit:e:t]

абоне’нт м tilaaja n [’tila:ja]Minä olen tämän verkon tilaaja. Я абонент этой сети.

автомати’ческая телефо’нная ста’нция ж puhelinkeskus n [’puhelin’keskus]Minä olen työssä puhelinkeskuksessa. Я работаю на автоматической телефонной станции.

вызыва’ющий абоне’нт м soittaja n [’soit:aja]Tämä laite näyttää soittajan numeron. Это устройство определяет вызывающего абонента.

гудо’к м valintaääni n [’valinta’æ:ni]Ensimmäisen numeron valittua valintaääni loppuu. Гудок прекращается, когда набрана первая цифра.

и’ндекс АТС м puhelinlaitoksen suuntanumero n [’puhelin’laitoksen ’su:nta’numero]Puhelinnumero alkaa aina kaupungin puhelinlaitoksen suuntanumerosta. Номер должен начинаться с индекса АТС города.

78 ТЕЛЕФО’ Н

164

коммута’тор м puhelinvaihde n [’puhelin’vaihde]Tyytymättömät tilaajat ruuhkauttivat puhelinvaihteen. Возмущённые абоненты перегрузили коммутатор.

междугоро’дный звоно’к м kaukopuhelu n [’kauko’puhelu]Maksoin kohtuuttomasti kaukopuhelusta. Я потратил некоторую сумму на междугородный звонок.

ме’стная ли’ния ж paikallissilmukka n [’paikal:is’silmuk:a]Monet paikalliset puhelinlinjat ovat julkisten luonnollisen monopoliayritysten omisteisia. Многими владельцами местных линий являются муниципальные предприятия, обладающие естественной монополией.

ме’стный эффе’кт м myötäkuuntelu n [’myøtæ’ku:ntelu]Myötäkuuntelu tarkoittaa, että kuulee omaa ääntä luurissa. Местный эффект – это когда ты слышишь собственный голос в трубке.

но’мер м puhelinnumero n [’puhelin’numero]Pane ylös minun puhelinnumeroni. Запиши мой номер телефона.

опера’тор телефо’нной свя’зи м teleoperaattori n [’tele’opera:t:ori]En tiedä, mitä teleoperaattoria valitsisin. Я не знаю, какого оператора телефонной связи выбрать.

оптоволоко’нный ка’бель м valokuitu n [’valo’kuitu]Moderneissa puhelinverkoissa usein käytetään valokuitua. В современных телефонных сетях часто используется оптоволоконный кабель.

прослу’шивание телефо’нов с puhelimen salakuuntelu n [’puhelimen ’sala’ku:nelu]Puhelimen salakuuntelu on laitonta monissa maissa. Прослушивание телефонов является незаконным в большинстве стран.

телефони’я ж telefonia n [’telefonia]Telefonia mahdollistaa laajaa laitteiden käyttöä äänen siirtämiseksi etäisyydestä riippumatta. Телефония обеспечивает широкое использование приспособлений для голосовой коммуникации на расстоянии.

телефо’нная кни’га ж puhelinluettelo n [’puhelin’luet:elo]Puhelinkopista löysin paksun puhelinluettelon. В телефонной будке я нашёл толстую телефонную книгу.

телефо’нная ли’ния ж puhelinlinja n [’puhelin’linja]Puhelinlinja on poikki. Телефонная линия разорвана.

телефо’нная сеть ж puhelinverkko n [’puhelin’verk:o]Puhelinverkko on piirikytkentäisten verkkojen kokonaisuus. Телефонная сеть – это совокупность взаимосвязанных систем.

телефо’нное хулига’нство с puhelinhäirintä n [’puhelin’hæirintæ]Rangaistuksena puhelinhäirinnästä on sakko tai vankilatuomio. Люди, занимающиеся телефонным хулиганством, подлежат штрафу или тюремному заключению.

телефо’нный звоно’к м puhelinsoitto n [’puhelin’soit:o]Minä odotan puhelinsoittoa Lontoosta. Я жду телефонный звонок из Лондона.

телефоногра’мма ж puhelinviesti n [’puhelin’viesti]Olkaa hyvä ja kirjoittakaa puhelinviesti. Пожалуйста, запишите телефонограмму.

* * * * * * * * *

компа’ктный п kompakti a [’kompakti]Katso, kuinka kompakti se on! Посмотрите, какой он компактный.

лёгкий п kevyt a [’kevyt]Se on pienikokoinen ja kevyt. Он маленький и лёгкий.

неотъе’млемый п välttämätön a [’vælt:æmætøn]Puhelin on välttämätön nykyelämässä. Телефон – неотъемлемый элемент современной жизни.

удо’бный для испо’льзования п kätevä a [’kætevæ]Tämä malli on helppokäyttöinen ja kätevä. Эта модель простая и удобная для использования.

широкоиспо’льзуемый п laajasti käytetty a [’la:jasti ’kæytet:y]Nykyään matkapuhelin on laajasti käytetty laite. Сегодня мобильный телефон – широкоиспользуемое техническое средство.

набира’ть но’мер г valita v [’valita]Nosta kuuloke ennen kuin valitset numeron. Снимите трубку, прежде чем набирать номер.

нажима’ть г painaa v [’paina:]Tätä nappia painamalla avaat puhelimen. Нажимая эту кнопку, ты включаешь телефон.

передава’ть г siirtää v [’si:rtæ:]Puhelin on laite, joka siirtää ja ottaa vastaan äänet. Телефон – это устройство, которое передаёт и принимает звуки.

преобразо’вывать г muuttaa v [’mu:t:a:]Puhelin muuttaa ääniaallot sähköisiksi signaaleiksi. Телефон преобразует звуковые волны в электрические сигналы.

принима’ть г saada v [’sa:da]Matkapuhelimella voi helposti saada viestit muista maista. С мобильным телефоном ты можешь легко принимать сообщения из других стран.

PUHELIN [’puhelin]

165

ЧА’ СТИ ТЕ’ ЛА KEHON OSAT [’kehon ’osat]

бедро’ с reisi n [’reisi]Reisi on ruumiin osa lantion ja polven välillä. Бедро – это участок между тазом и коленом.

генита’лии мн genitaalit pl [’genita:lit]Genitaalit on tunnettu sukupuolielimien nimellä. Гениталии также известны как половые органы.

голова’ ж pää n [’pæ:]Minun päätäni särkee. У меня болит голова.

грудь ж rinta n [’rinta]Rinta on kehon etuosa kaulan ja vastan välillä. Грудь – это передняя часть туловища между шеей и животом.

живо’т м vatsa n [’vatsa]Minun vatsani on liian iso eikä mahdu näihin housuihin. Мой живот слишком толстый для этих брюк.

кисть руки’ ж käsi(terä) n [’kæsi(’teræ)]Käsiterä on ihmisen käden alaosa. Кисть – это нижняя часть руки человека.

коле’но с polvi n [’polvi]Hän laski polvilleen rukoillakseen. Она опустилась на колени, чтобы помолиться.

ладо’нь ж kämmen n [’kæm:en]Kämmen on käsiterän sisäinen osa. Ладонь – это внутренняя часть кисти руки.

ло’коть м kyynärpää n [’ky:nær’pæ:]Älä pane kyynärpäitä pöydälle! Не клади локти на стол!

нога’ ж jalka n [’jalka]Hänellä on voimakkaat jalat, koska hän on urheilija. У него сильные ноги, потому что он спортсмен.

па’лец ноги’ м varvas n [’varvas]Kumartakaa ja koskekaa varpaita. Нагнитесь и коснитесь пальцев ног.

па’лец руки’ м sormi n [’sormi]Hän silitti tukkaa sormilla. Он провёл пальцами по волосам.

плечо’ с olkapää n [’olka’pæ:]Hänen oikealla olkapäällä istui papukaija. На его правом плече сидел попугай.

рука’ ж käsi n [’kæsi]Minä hipaisin teekannua kädellä. Я задел чайник рукой.

спина’ ж selkä n [’selkæ]Nainen kantoi lasta selässään. Она несла ребёнка за спиной.

ступня’ ж jalkaterä n [’jalka’teræ]Mikä on sinun jalkateräsi pituus? Какой у тебя размер ступней?

ше’я ж kaula n [’kaula]Kaulassa kulkee monta tärkeää verisuonta. Через шею проходят многие важные кровеносные сосуды.

я’годица ж pakara n [’pakara]Tiedän hyvän pakaraharjoituksen. Я знаю хорошее упражнение для ягодиц.

СКЕЛЕ’ Т LUURANKO [’lu:’ranko]

ключи’ца ж solisluu n [’solis’lu:]Minun ystäväni kaatui hevosen selältä ja solisluunsa meni poikki. Мой друг упал с лошади и сломал ключицу.

кость ж luu n [’lu:]Ihmisen luuranko koostuu 200 luusta. Человеческий скелет состоит из более чем 200 костей.

лопа’тка ж lapaluu n [’lapa’lu:]Lapaluut ovat kaksi litteää luuta selän yläosan joka puolella. Лопатки – это две плоские кости на каждой стороне верхней части спины.

позвоно’чник м selkäranka n [’selkæ’ranka]Selkäranka koostuu 34 nikamasta. Позвоночник состоит из 34 позвонков.

ребро’ с kylkiluu n [’kylki’lu:]Ihmisellä on 12 kylkiparia. У человека 12 пар рёбер.

че’реп м pääkallo n [’pæ:kal:o]Pääkallo on aivoja ympäröivä pään luu. Череп – это кость головы, окружающая мозг.

МЫ’ ШЦЫ LIHAKSET [’lihakset]

би’цепс (двугла’вая мы’шца) м hauislihas n [’hauis’lihas]Hauislihas on suuri lihas käden yläosassa. Бицепс – это крупная мышца спереди верхней части руки.

брюшно’й пресс м vatsalihakset pl [’vatsa’lihakset]Sinun vatsalihakset näyttävät upealta. Твой брюшной пресс выглядит отлично.

икра’ ж kaksoiskantalihas n [’kaksois’kanta’lihas]Kaksoiskantalihas on jalanalaosan lihas. Икра – это мышца нижней части ноги.

79 ТЕ’ ЛО ЧЕЛОВЕ’ КА

166

три’цепс (трёхглавая мы’шца) м kolmipäinen

olkalihas n [’kolmi’pæinen ’olka’lihas]

Kolmipäinen olkalihas on iso lihas, joka on käden

yläosan takana.

Трицепс – это крупная мышца, расположенная

сзади верхней части руки.

ВНУ’ ТРЕННИЕ О’ РГАНЫ SISÄELIMET [’sisæ’elimet]

желу’док м vatsalaukku n [’vatsa’lauk:u]

Alkoholi on vahingoittaa vatsalaukkua.

Алкоголь вреден для желудка.

кише’чник м suolisto n [’suolisto]

Suolisto on ruoansulatuskanavan osa, joka kulkee

vatsalaukusta peräaukkoon.

Кишечник – это сегмент пищеварительного тракта,

идущий от желудка до ануса.

лёгкое с keuhko n [’keuhko]

Tupakointi voi aiheuttaa keuhkosyövän.

Курение может вызывать рак лёгкого.

ма’тка ж kohtu n [’kohtu]

Kohdun laskeuma on vakava ongelma.

Опущение матки – это серьёзная проблема.

мозг м aivot n [’aivot]

Aivot on ylimmän hermotoiminnan keskus.

Мозг – это центр высшей нервной деятельности.

мочево’й пузы’рь м virtsarakko n [’virtsa’rak:o]

Virtsarakko on virtsaa kokoava elin.

Мочевой пузырь – это орган, накапливающий

мочу.

пе’чень ж maksa n [’maksa]

Maksa tuottaa sappia ja puhdistaa verta.

Печень вырабатывает жёлчь и очищает кровь.

пищево’д м ruokatorvi n [’ruoka’torvi]

Ruokatorvi kulkee suusta vatsalaukkuun.

Пищевод идёт ото рта к желудку.

по’чка ж munuainen n [’munuainen]

Munuaiset erottavat tarpeetonta nestettä verestä.

Почки отделяют ненужную жидкость от крови.

селезёнка ж perna n [’perna]

Perna valvoo verenkierron laatua.

Селезёнка контролирует качество кровоснабжения.

се’рдце с sydän n [’sydæn]

Sydän pumppaa verta ympäri kehoa.

Сердце толкает кровь, распространяя её по всему

телу.

щитови’дная железа’ ж kilpirauhanen n

[’kilpi’rauhanen]

Kilpirauhanen vaikuttaa ratkaisevasti älyn ja kehon

kehitykseen.

Щитовидная железа оказывает важное влияние

на развитие ума и тела.

* * * * * * * * *

здоро’вый п terve a [’terve]

Minä haluan, että kehoni on terve.

Я хочу иметь здоровое тело.

кроветво’рный п verta muodostava a [’verta

’muodostava]

Perna on verta muodostava elin.

Селезёнка – это кроветворный орган.

перифери’йный п perifeerinen a [’perife:rinen]

Perifeerinen hermosto palvelee raajoja ja sisäelimiä.

Периферическая нервная система обслуживает

конечности и внутренние органы.

пищевари’тельный п ruoansulatus a [’ruoan’sulatus]

Paksusuoli ja ohutsuoli ovat ruoansulatuskanavan osia.

Толстый кишечник и тонкий кишечник – это части

пищеварительного тракта.

центра’льный п keskus- a [’keskus]

Keskushermostoon kuuluvat aivot ja selkäydin.

Центральная нервная система включает в себя

головной мозг и спинной мозг.

би’ться г sykkiä v [’syk:iæ]

Sydän sykkii normaalisti.

Сердце бьётся нормально.

дви’гать г liikuttaa v [’li:kut:a:]

Menkää selkämakuulle ja liikuttakaa jalat ylös ja alas.

Лягте на спину и двигайте ногами вверх и вниз.

дыша’ть г hengittää v [’hendit:æ:]

Lääkäri käski hengittää ensi nenän ja sitten suun kautta.

Врач велел мне дышать сначала носом, а затем

ртом.

перева’ривать г sulattaa v [’sulat:a:]

Ihmisen vatsalaukku ei voi sulattaa sellua.

Человеческий желудок не может переваривать

целлюлозу.

функциони’ровать г toimia v [’toimia]

Maksa ei voi toimia säännöllisesti, jos juo liian paljon

alkoholia.

Печень не может функционировать нормально,

если пьёшь слишком много алкоголя.

OLKAPÄÄ [’olkapæ:]

167

МЕТРО’ METRO [’metro]

ваго’н м vaunu n [’vaunu]Junassa on kuusi vaunua. Поезд состоит из шести вагонов.

конта’ктный рельс м kontaktikisko n [’kontakti’kisko]Metrojunat saavat virtaa kontaktikiskolta. В метро поезда получают электроток от контактного рельса.

машини’ст м kuljettaja n [’kuljet:aja]Matkustajat voivat ottaa yhteyttä kuljettajaan käyttämällä erityistä radioyhteysjärjestelmää. Пассажиры могут связываться с машинистом по специальной системе связи.

пассажи’р м matkustaja n [’matkustaja]Arvoisat matkustajat, poistuessanne muistakaa ottaa matkatavaranne junasta! Пассажирам: не забывайте свои вещи в вагонах.

платфо’рма ж laituri n [’laituri]Laiturilla oli ruuhkaa. Платформа была переполнена.

по’езд м juna n [’juna]Junat tulevat ja lähtevät joka toinen minuutti. Поезда приходят и уходят каждые две минуты.

рельс м kisko n [’kisko]Minä tulen laiturin reunalle ja näin kiskot. Я подошёл к краю платформы и увидел рельсы.

ста’нция ж asema n [’asema]Me jäämme pois seuraavalla asemalla. Мы выходим на следующей станции.

тонне’ль м tunneli n [’tun:eli]Modernissa metrossa on monta kilometriä tunneleita. Современное метро – это километры тоннелей.

турнике’т м kääntöportti n [’kæ:ntø’port:i]Kääntöportti ottaa lipun ja päästää matkustajan asemalle. Турникет проглатывает билет и позволяет тебе войти на станцию.

эскала’тор м liukuportaat n [’liuku’porta:t]Liukuportaat liikkuivat hitaasti. Эскалатор двигался медленно.

АВТО’ БУС LINJA-AUTO [’linja’auto]

авто’бусная остано’вка ж bussipysäkki n [’bus:i’pysæk:i]Tämä on bussi 103:n bussipysäkki. Это автобусная остановка маршрута 103.

авто’бусный парк м linja-autohalli n [’linja’auto’hal:i]Hän on työssä mekaanikkona linja-autohallissa. Он работает в автобусном парке механиком.

биле’т м lippu n [’lip:u]Konduktööri myi minulle lipun. Кондуктор продал мне билет.

води’тель м bussikuljettaja n [’bus:i’kuljet:aja]Bussikuljettaja odotti kunnes kaikki matkustajat nousevat bussiin. Водитель ждал, пока все пассажиры войдут в автобус.

двухсекцио’нный авто’бус м nivelbussi n [’nivel’bus:i]Tämä on nivelbussi. Это двухсекционный автобус.

двухэта’жный авто’бус м kaksikerroksinen bussi n [’kaksi’ker:oksinen ’bus:i]Lontoossa kaksikerroksiset bussit ovat punaisia. Лондонские двухэтажные автобусы красного цвета.

компо’стер м kortinlukija n [’kortin’lukija]Tämän laitteen nimi on kortinlukija. Этот инструмент называется компостер.

конду’ктор м konduktööri n [’konduktø:ri]“Ostakaa liput,” sanoi konduktööri. “Пожалуйста, оплачивайте проезд!” – сказал кондуктор.

маршру’т м reitti n [’reit:i]Kaupungissa on 150 linja-autoreittiä. В городе работает 150 автобусных маршрутов.

микроавто’бус м pikkubussi n [’pik:u’bus:i]Julkisessa liikenteessä pikkubusseja käytetään reittibussina. В общественном транспорте микроавтобусы могут использоваться как маршрутные такси.

ТРОЛЛЕ’ ЙБУС JOHDINAUTO [’johdin’auto]

про’вод м johto n [’johto]Johdinauto saa virtaa ylhäällä olevista johdoista. Троллейбус получает электричество от висящих наверху проводов.

тролле’йбусный парк м johdinautotalli n [’johdin’auto’tal:i]Johdinautot saapuivat johdinautotalliin toistensa jälkeen. Троллейбусы въезжали в троллейбусный парк один за другим.

шта’нговый токоснима’тель м varsivirranotin n [varsi’vir:an’otin]Virtapiirin sulkemiseksi tarvitaan kaksi johtoa ja kaksi varsivirranotinta. Для замыкания электроцепи требуются два провода и два штанговых токоснимателя.

электродви’гатель м sähkömoottori n [’sæhkø’mo:t:ori]Jossakin suhteessa sähkömoottorit ovat dieselmoottorien tehokkaampia. В некоторых отношениях электродвигатели эффективнее дизельных двигателей.

80 ТРА’ НСПОРТ В ГО’ РОДЕ

168

ТРАМВА’ Й RAITIOVAUNU [’raitio’vaunu]

панто’граф м pantografi n [’panto’grafi]Raitiovaunun katossa olevan laitteen nimi on pantografi. Это устройство на крыше трамвая называется пантограф.

скоростно’й трамва’й м pikaraitiovaunu n [’pika’raitio’vaunu]Tämä pikaraitiovaunu kulkee melko nopeasti. Этот скоростной трамвай движется весьма быстро.

трамва’йная ли’ния ж raitiovaunulinja n [’raitio’vaunu’linja]Raitiovaunulinjat on raivattava lumesta. Трамвайные линии должны быть очищены от снега.

трамва’йное депо’ с raitiovaunuvarikko n [’raitio’vaunu’varik:o]Raitiovaunuvarikko on meluisa yritys. Трамвайное депо – это шумное предприятие.

ТАКСИ’ TAKSI [’taksi]

диспе’тчер м ohjaaja n [’ohja:ja]Tuo lippalakkipäinen mies on ohjaaja. Тот человек в кепке – диспетчер.

диспе’тчерская ж ohjaamo n [’ohja:mo]Ohjaamo sijaitsee kaupungin keskustassa. Диспетчерская находится в центре города.

маршру’тное такси’ с reittitaksi n [’reit:i’taksi]Reittitaksit kulkevat vakioreiteillä. Маршрутные такси ходят по фиксированным маршрутам.

ме’сто назначе’ния с määräpaikka n [’mæ:ræ’paik:a]Ensimmäinen määräpaikka on lentokenttä. Первое место назначения – аэропорт.

пла’та за прое’зд ж liikennemaksu n [’li:ken:e’maksu]Taksimaksu on tavallisesti korkeampi kuin liikennemaksu muissa liikennevälineissä. Плата за проезд в такси обычно выше, чем при пользовании другими видами общественного транспорта.

ра’ция ж radioasema n [’radio’asema]Taksikuljettajat pitävät yhteyttä ohjaajaan käyttämällä radioasemaa. Водители такси связываются с диспетчерской по рации.

слу’жба вы’зова такси’ ж taksitilauspalvelu n [’taksi’tilaus’palvelu]Soita taksitilauspalveluun. Позвони в службу вызова такси.

такси’ст м taksikuljettaja n [’taksi’kuljet:aja]Taksikuljettaja puhui puhumistaan. Таксист болтал без умолку.

таксо’метр м taksimittari n [’taksi’mit:ari]Taksimittarissa luki 1 dollari 50 senttiä. Таксометр показал 1 доллар 50 центов.

таксомото’рный па’рк м taksiyritys n [’taksi’yritys]Meidän taksiyritykseemme tarvitaan enemmän kuljettajia. Нашему таксомоторному парку требуется больше водителей.

ша’шечки мн taksikyltti n [’taksi’kylt:i]Taksikyltistä ymmärsin, että se oli taksi. По шашечкам я понял, что это было такси.

* * * * * * * * *

досту’пный п kohtuullinen a [’kohtu:l:inen]Julkinen liikenteen maksu on kohtuullinen pienituloisillekin ihmisille. Общественный транспорт доступен людям с низкими доходами.

ма’ссовый п joukko- a [’jouk:o]Suuren kaupungin joukkokuljetusten järjestelmä vaatii paljon varoja. Система массовых перевозок в крупном городе требует больших денег.

обще’ственный п julkinen a [’julkinen]Meidän kaupungissa on hyvin kehittynyt julkinen liikenne. Общественный транспорт в нашем городе хорошо развит.

скоростно’й п pika- a [’pika]Tämä pikajuna yhdistää kaupungin pohjoisen ja eteläisen osan. Этот скоростной поезд соединяет северную и южную части города.

экологи’чески безопа’сный п ympäristöystävällinen a [’ympæristø’ystævæl:inen]Johdinbussi on ympäristöystävällinen liikenneväline. Троллейбус – это экологически безопасное транспортное средство.

вызыва’ть г soittaa v [’soit:a:]Soita heti taksi! Быстро вызывай такси.

е’хать г mennä v [’men:æ]Me menemme metrolla. Мы поедем на метро.

ждать г odottaa v [’odot:a:]Minä odotin bussia pysäkillä. Я ждал автобуса на остановке.

по’льзоваться г käyttää v [’kæyt:æ:]Vaikka minulla onkin auto, minä käytän säännöllisesti julkista liikennettä. Хотя у меня есть машина, я регулярно пользуюсь общественным транспортом.

состоя’ть г koostua v [’ko:stua]Julkinen liikenne koostuu metrosta, johdinbusseista, linja-autoista yms. Общественный транспорт может состоять из метро, троллейбусов, автобусов и т. д.

KAUPUNGIN LIIKENNE [’kaupuŋgin ’li:ken:e]

169

ОРГАНИЗА’ ЦИЯ УНИВЕРСИТЕ’ ТА YLIOPISTON RAKENNE [’yli’opiston ’raken:e]

аспиранту’ра ж aspirantuuri n [’aspirantu:ri]On monta syytä, miksi sinun kannattaisi opiskella aspirantuurissa. Есть много причин, почему тебе стоит учиться в аспирантуре.

библиоте’ка ж kirjasto n [’kirjasto]Tämän yliopiston kirjasto on valtavan iso. Библиотека этого университета огромна.

декана’т м dekaaninvirasto n [’deka:nin’virasto]Tulkaa dekaaninvirastolle klo 11. Будьте в деканате в 11 часов утра.

ка’мпус (университе’ тский городо’к) м kampus n [’kampus]Tavallisesti kampuksessa on kirjastoja, luentosaleja ja asuntoloita. Обычно кампус включает в себя библиотеки, лекционные залы и места для проживания.

ка’федра ж laitos n [’laitos]Ensi vuonna avataan portugalin kielen laitos. В следующем году будет открыта кафедра португальского языка.

лаборато’рия ж laboratorio n [’labaratorio]Onko yliopistossa tutkimuslaboratorioita? Имеются ли в университете исследовательские лаборатории?

общежи’тие с opiskelija-asuntola n [’opiskelija’asuntola]Opiskelija-asuntolassa on 60 kahdenhengen huonetta. В общежитии 60 двухместных комнат.

попечи’тельский сове’т м hallinto n [’hal:into]Melkein kaikissa yliopistoissa on hallinto. Почти во всех университетах существует попечительский совет.

спорти’вный центр м urheilukeskus n [’urheilu’keskus]Tämä on meidän urheilukeskuksen stadion. Это стадион нашего спортивного центра.

студе’нческое объедине’ние с ylioppilasyhdistys n [’yli’op:ilas’yhdistys]Monien ylioppilasyhdistysten johdossa ovat opiskelijat. Многие студенческие объединения управляются студентами.

факульте’ т м tiedekunta n [’tiede’kunta]Minä haluaisin opiskella lakitieteellisessä tiedekunnassa. Я хочу учиться на юридическом факультете.

ЛЮ’ ДИ УНИВЕРСИТЕ’ ТА YLIOPISTON HENKILÖKUNTA [’yli’opiston’henkilø’kunta]

аспира’нт м jatko-opiskelija n [’jatko ’opiskelija]Minun poikani on jo jatko-opiskelija. Мой сын уже аспирант.

бакала’вр м kandidaatti n [’kandida:t:i]Filosofian kandidaatti on oppiarvo. Бакалавр философии – это учёная степень.

библиоте’карь м kirjastonhoitaja n [’kirjaston’hoitaja]Nainen on työssä kirjastonhoitajana jossakin yliopistossa. Она работает библиотекарем в каком-то университете.

второку’рсник м toisen vuosikurssin opiskelija n [’toisen ’vuosi’kurs:in ’opiskelija]Luentosali oli täynnä toisen vuosikurssin opiskelijoita. Аудитория была полна второкурсников.

дека’н м dekaani n [’deka:ni]Kuka on tiedekunnan dekaani? Кто декан факультета?

маги’стр м maisteri n [’maisteri]Vuosi sitten minulle myönnettiin eläintieteen maisterin oppiarvo. Год назад мне присудили степень магистра зоологии.

первоку’рсник м ensimmäisen vuosikurssin opiskelija n [’ensim:æisen ’vuosi’kurs:in ’opiskelija]Ensimmäisen vuosikurssin opiskelijana en tietänyt paljoa tästä aineesta. Как первокурсник я не очень-то много знал по этому предмету.

президе’нт м presidentti n [’president:i]Joissakin yliopistoissa rektoria kutsutaan presidentiksi. В некоторых университетах ректора называют президентом.

преподава’тель м lehtori n [’lektori]Minä viihdyn hyvin työssäni yliopiston lehtorina. Мне нравится моя работа университетского преподавателя.

проре’ктор м vararehtori n [’vara’rektori]Melkein kaikissa yliopistoissa on vähintään yksi vararehtori. Почти во всех университетах есть по крайней мере один проректор.

профе’ссор м professori n [’profes:ori]Onko sinun isäsi professori? Твой отец – профессор?

ре’ктор м rehtori n [’rektori]Tuo pitkä mies on meidän yliopistomme rehtori. Этот высокий человек – ректор нашего университета.

студе’нт/студе’нтка м/ж opiskelija n [’opiskelija]Opiskelijat kokoontuivat pääsaliin. Студенты собрались в главном зале.

учёная сте’пень ж oppiarvo n [’op:i’arvo]Minä tavoittelen maisterin oppiarvoa. Моя цель – получить учёную степень магистра.

81 УНИВЕРСИТЕ’ Т

170

ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

вступи’тельный экза’мен м pääsykoe n [’pæ:sy’koe]Minun veljeäni hylättiin pääsykokeessa. Мой брат провалил вступительный экзамен.

выпускно’й экза’мен м loppututkinto n [’lop:u’tutkinto]Minä luen loppututkintoon. Я готовлюсь к выпускным экзаменам.

вы’сшее образова’ние с akateeminen koulutus n [’akate:minen ’koulutus]Tämä on erinomainen mahdollisuus saada akateemisen koulutuksen. Это прекрасная возможность получить высшее образование.

дипло’м м diplomi n [’diplomi]Alun perin diplomit valmistettiin ohuesta lammasnahkasta. Изначально дипломы изготавливались из тонкой овечьей кожи.

кани’кулы мн loma pl [’loma]Kaikki opiskelijat ovat lomalla. Все студенты на каникулах.

ма’нтия ж kaapu n [’ka:pu]Vasta valmistuneiden päällä olivat mustat kaavut. Выпускники были облачены в чёрные мантии.

оконча’ние обуче’ния с valmistuminen n [’valmistuminen]Kohta on jo valmistuminen. Скоро окончание обучения.

оце’нка ж arvosana n [’arvo’sana]Minä yritän saada vain hyvät arvosanat. Я стараюсь получать хорошие оценки.

семе’стр м lukukausi n [’luku’kausi]Meidän yliopistossamme lukuvuosi on jaettu kahteen lukukauteen. В нашем университете академический год делится на два семестра.

стипе’ндия ж stipendi n [’stipendi]Minä haen stipendiä. Я претендую на стипендию.

университе’ тская фо’рма ж akateeminen viitta n [’akate:minen ’vi:t:a]Juhlatilaisuudessa kaikkien päällä on otettava akateeminen viitta. Участники церемонии должны быть одеты в университетскую форму.

университе’ тская ша’почка ж akateeminen neliskulmainen päähine n [’akate:minen ’nelis’kulmainen ’pæ:hine]Akateeminen nelikulmainen päähine on tupsullinen. У университетской шапочки есть кисточка, прикреплённая к центру.

уче’бная програ’мма ж opetusohjelma n [’opetus’ohjelma]Opetusohjelmaan kuuluvat erilaiset oppiaineet. Учебная программа включает в себя различные предметы.

уче’бный предме’т м oppiaine n [’op:i’aine]Mitkä ovat sinun lempioppiaineesi? Какие учебные предметы у тебя любимые?

церемо’ния вруче’ния дипло’мов ж diplomien luovutustilaisuus n [’diplomien ’luovutus’tilaisu:s]Tässä kuvassa on diplomien luovutustilaisuus minun yliopistossani. На этой фотографии – церемония вручения дипломов в моём университете.

* * * * * * * * *

академи’ческий п luku- a [’luku]Joka lukuvuoden aikana hänellä oli tutkimushanke. Каждый академический год он работал над исследовательским проектом.

госуда’рственный п valtiollinen a [’valtiol:inen]Monet valtiolliset yliopistot ovat suurissa määrin itsenäisiä raha-asioissa. Многие государственные университеты в значительной степени финансово самостоятельны.

нау’чный п tieteellinen a [’tiete:l:inen]Yliopistossa tehdään tieteellisiä tutkimuksia. Университет проводит научные исследования.

образова’тельный п opetus- a [’opetus]Mikä on Iso-Britannian opetusjärjestelmä? Какова образовательная система в Великобритании?

ча’стный п yksityinen a [’yksityinen]Yksityiset yliopistot ovat yksityisten lähteiden rahoittamia. Частные университеты финансируются из частных источников.

посеща’ть г opiskella v [’opiskella]Minä opiskelen yliopistossa. Я посещаю университет.

поступа’ть г päästä v [’pæ:stæ]1990-luvulla tyttö pääsi opiskelemaan Cambridge-yliopistoon. В 1990 году она поступила в Кембриджский университет.

преподава’ть г opettaa v [’opet:a:]Kuka opettaa mikrobiologiaa? Кто будет преподавать микробиологию?

присужда’ть г myöntää v [’myøntæ:]Eilen hänelle myönnettiin kandidaattiarvo. Вчера ему присудили степень бакалавра.

учи’ться г opiskella v [’opiskel:a]Minun vanhempi veli opiskelee Oxfordin yliopistossa. Мой старший брат учится в Оксфордском университете.

YLIOPISTO [’yli’opisto]

171

ВО’ ЗРАСТ РЕБЁНКА LASTENIKÄ [’lasten’ikæ]

дошко’льник м leikki-ikäinen n [’leik:i’ikæinen]Nykyään monet leikki-ikäiset osaavat lukea. В наше время многие дошкольники умеют читать.

младе’нец м vauva n [’vauva]Minun poikani on vielä vauva. Мой сын ещё младенец.

новорождённый ребёнок м vastasyntynyt vauva n [’vasta’syntynyt ’vauva]Vastasyntynyt vauva nukkui. Новорождённый ребёнок спал.

подро’сток (тине’йджер) м teini-ikäinen n [’teini’ikæinen]Heidän tytär on teini-ikäinen. Их дочь – подросток.

ребёнок от 1 до 3 лет м 1-3-vuotias lapsi n [’yhden ’kolmen ’vuotias ’lapsi]1-3-vuotiaat lapsi saa tietää paljon sosiaalirooleista. Ребёнок от 1 до 3 лет многое узнаёт о социальных ролях.

ребёнок от 7 до 12 лет м 7-12-vuotias lapsi n [’seitsemæn ’kaksi’toista ’vuotias ’lapsi]7-12-vuotiaat lapset kasvavat hyvin nopeasti. Дети от 7 до 12 лет растут очень интенсивно.

ДЕ’ ТСКИЕ ОБРАЗОВА’ ТЕЛЬНЫЕ УЧРЕЖДЕ’ НИЯ LASTEN OPPILAITOKSET [’lasten ’op:i’laitokset]

де’тский сад м lastentarha n [’lasten’tarha]Lastentarhassa lapsille kehitetään perustaitoja. В детском саду детей учат развивать базовые умения.

шко’ла ж koulu n [’koulu]Meidän molemmat lapset käyvät koulua. Оба наших ребёнка ходят в школу.

я’сли мн seimi n [’seimi]Seimissä hoidetaan 2-4-vuotiaita lapsia. Ясли предназначены для детей в возрасте от 2 до 4 лет.

УХО’ Д ЗА МА’ ЛЕНЬКИМИ ДЕТЬМИ’ PIENTEN LASTEN HOITO [’pienten ’lasten ’hoito]

де’тское пита’ние с vauvanruoka n [’vauvan’ruoka]Vauvanruoka on tarkoitettu vauvoille. Детское питание предназначено специально для младенцев.

кормле’ние с ruokinta n [’ruokinta]Tässä on artikkeli pienten lasten ruokinnasta. Вот статья о кормлении маленьких детей.

кормле’ние гру’дью с rintaruokinta n [’rinta’ruokinta]Rintaruokinta on vauvan ruokinnan sopivin muoto. Кормление грудью – это самая подходящая форма кормления младенца.

купа’ние с kylvettäminen n [’kylvet:æminen]Päivittäinen kylvettäminen on tärkeämpi asia kuin tavallinen hygieeninen toimenpide. Ежедневное купание ребёнка – это нечто гораздо большее, чем просто гигиеническая процедура.

ня’ня ж lastenhoitaja n [’lasten’hoitaja]Me jouduimme palkkaamaan lastenhoitaja hoitamaan lastamme. Нам пришлось нанять няню для присмотра за нашим ребёнком.

пелена’ние с kapalointi n [’kapalointi]Tämä on erityinen hoitopöytä, jolla tehdään vauvan kapalointia. Это специальный стол для пеленания.

приуче’ние к горшку’ с pottaharjoittelu n [’pot:a’harjoit:elu]Pottaharjoittelu alkaa ja päättyy tavallisesti 12 kuukauden ja 3 vuoden välisessä iässä. Приучение к горшку обычно начинаетcя и завершается в возрасте от 12 месяцев до 3 лет.

сме’на подгу’зника ж vaipan vaihto n [’vaipan ’vaihto]Vaipan vaihto on tehtävä säännöllisesti. Смена подгузника должна делаться регулярно.

ПРИНАДЛЕ’ ЖНОСТИ ДЛЯ УХО’ ДА ЗА ДЕТЬМИ’ LASTENHOITOTARVIKKEET [’lasten’hoito’tarvik:e:t]

буты’лочка де’ тская ж vauvan pullo n [’vauvan ’pul:o]Vauvan pullo on tuttipullo. Детская бутылочка – это бутылочка с соской.

весы’ для грудны’х дете’й мн vauvan vaaka pl [’vauvan ’va:ka]Minulla on kotona vauvan vaaka. У меня есть дома весы для грудных детей.

горшо’к де’ тский м potta n [’pot:a]Minun lapsi osaa käyttää pottaa. Мой ребёнок умеет пользоваться горшком.

де’ тский сту’льчик (высо’кий) м lasten tuoli n [’lasten ’tuoli]Me tarvitsemme korkean lasten pyörätuolin meidän pojallemme. Нам нужен детский высокий стульчик на колёсиках для нашего сына.

де’тское автомоби’льное кре’сло с lasten turvaistuin n [’lasten ’turva’istuin]Sinun autossa täytyy olla lasten turvaistuin. Тебе надо иметь в машине детское автомобильное кресло.

82 УХО’ Д ЗА ДЕТЬМИ’

172

колыбе’ль ж kätkyt n [’kætkyt]Kätkyt on pieni vauvan sänky. Колыбель – это маленькая кроватка для грудного ребёнка.

коля’ска ж lastenvaunut n [’lasten’vaunut]Hän pani vauvan lastenvaunuihin. Она положила малыша в коляску.

комбинезо’н де’ тский м lasten haalari pl [’lasten ’ha:lari]Pojan päällä on punainen lasten haalari. Мальчик был одет в красный детский комбинезон.

крова’ть-мане’ж ж pinnasänky n [’pin:a’sæŋky]Me ostimme puisen pinnasängyn. Мы купили деревянную кровать-манеж с решётками.

нагру’дник де’тский м rintalappu n [’rinta’lap:u]Tämä rintalappu on pantava lapsen leuan alle. Детский нагрудник нужно повязывать под подбородком ребёнка.

пелёнка ж kapalo pl [’kapalo]Nämä kapalot ovat puuvillaa. Эти пелёнки из чистого хлопка.

переносна’я крова’тка ж kannettava sänky n [’kan:et:ava ’sænky]Kannan vauvaa kannettavassa sängyssä. Я понесу ребёнка в переносной кроватке.

подгу’зник м vaippa n [’vaip:a]On kangasvaippoja sekä kertakäyttöisiä muovikuituvaippoja. Бывают подгузники из ткани, а ещё бывают одноразовые из пластикового волокна.

ползунки’ мн potkuhousut pl [’potku’housut]Tilasin viisi potkuhousujen paria. Я заказала пять пар детских ползунков.

распашо’нка ж vauvanpaita n [’vauvan’paita]Kun sinä odotat vauvaa, ala jo ostaa vauvanpaitoja ja potkuhousuja. Если ты ждёшь ребёнка, начинай закупать распашонки и ползунки.

рюкзачо’к для ноше’ния малыше’й м vauvan kantoreppu n [’vauvan ’kanto’rep:u]Minä haluaisin yrittää kantaa vauvaa vauvan kantorepussa selkäpuolella. Я хочу попробовать носить ребёнка в рюкзачке для ношения малышей за спиной.

со’ска для буты’лочки ж tutti n [’tut:i]Tutin täytyy olla steriili. Соска для бутылочки должна быть стерильной.

со’ска-пусты’шка ж huvitutti n [’huvi’tut:i]Tyttövauva ei rauhoitu ilman huvituttia. Без соски-пустышки она не успокоится.

ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

воспита’ние дете’й с lasten kasvatus n [’lasten ’kasvatus]Lasten kasvatus on vakava asia. Воспитание детей – серьёзное дело.

де’тство с lapsuus n [’lapsu:s]Varhaislapsuus on tärkeä ihmisen kehitysvaihe. Раннее детство – важная стадия в развитии человека.

матери’нство с äitiys n [’æitiys]Hän valmistautuu äitiyteen. Она готовится к материнству.

отцо’вство с isyys n [’isy:s]Mitä te tiedätte isyydestä? Что вы знаете об отцовстве?

роди’тель м vanhempi n [’vanhempi]Lapsen molemmat vanhemmat ovat kunnon ihmiset. Оба родителя ребёнка – приличные люди.

* * * * * * * * *

беспо’мощный п avuton a [’avuton]Vastasyntyneet vauvat ovat aivan avuttomia. Новорождённые дети совершенно беспомощные.

большо’й п iso a [’iso]Hän on jo iso tyttö. Она уже большая девочка.

здоро’вый п terve a [’terve]Jumalan kiitos meidän lapsemme on terve. Слава богу, наш малыш здоровый.

ма’ленький п pieni a [’pieni]Kuinka vanha tuo pieni poika on? Сколько лет тому маленькому мальчику?

счастли’вый п onnellinen a [’on:el:inen]Me haluaisimme, että lapsemme olisivat onnellisia. Мы хотим, чтобы наши дети были счастливыми.

воспи’тывать г kasvattaa v [’kasvat:a:]Kasvattaa lapsia on raskas työ. Воспитывать детей – тяжёлый труд.

забо’титься г pitää huolta v [’pitæ: ’huolta]Nainen pitää hyvää huolta lapsestaan. Она так хорошо заботится о своём малыше.

ня’нчить г hoitaa v [’hoita:]Minä näin naisen, joka hoiti lasta. Я увидел женщину, которая нянчила ребёнка.

расти’ть г huolehtia v [’huolehtia]Minä tunnen poikani oikein hyvin, koska olen huolehtinut hänestä vauvasta asti. Уж я-то знаю своего сына, я растил его с младенчества.

учи’ть г opettaa v [’opet:a:]Opetin poikaani sitomaan kenkänauhat. Я научила своего сына завязывать шнурки на ботинках.

LASTENHOITO [’lasten’hoito]

173

РАЗДЕ’ ЛЫ ФИ’ ЗИКИ FYSIIKAN ALAT [’fysi:kan ’alat]

астрофи’зика ж astrofysiikka n [’asto’fysi:k:a]Astrofysiikka tutkii maailmankaikkeuden fyysisiä prosesseja. Астрофизика изучает физические процессы во Вселенной.

а’томная фи’зика ж atomifysiikka n [’atomi’fysi:k:a]Atomifysiikka tutkii atomeja elektronien ja atomiytimen erillisenä järjestelmänä. Атомная физика изучает атомы как изолированную систему электронов и атомного ядра.

биофи’зика ж biofysiikka n [’bio’fysi:k:a]Biofysiikka on tutkimusala, joka tutkii biologiaa luonnonlakien mukaisesti. Биофизика – это наука, в которой законы физики применяются для изучения биологии.

ква’нтовая меха’ника ж kvanttimekaniikka n [’kvant:i’mekani:k:a]Kvanttimekaniikka on tärkeä fysiikan ja kemian tutkimuksissa. Квантовая механика важна для физики и химии.

класси’ческая фи’зика ж klassinen fysiikka n [’klas:inen ’fysi:k:a]Isaac Newton teki suuren panoksen klassisen fysiikan kehitykseen. Крупнейший вклад в классическую физику был сделан Исааком Ньютоном.

молекуля’рная фи’зика ж molekyylifysiikka n [’moleky:li’fysi:k:a]Molekyylifysiikka tutkii molekyylien ominaisuuksia. Молекулярная физика – это изучение физических свойств молекул.

о’птика ж optiikka n [’opti:k:a]Optiikka tutkii valon ominaisuuksia. Оптика – это изучение свойств света.

термодина’мика ж termodynamiikka n [’termo’dynami:k:a]On neljä tärkeää termodynamiikan pääsääntöä. Существует четыре важных закона термодинамики.

фи’зика конденси’рованного состоя’ния ж kondensoituneen aineen fysiikka n [’kondensoitune:n ’aine:n ’fysi:k:a]Kondensoituneen aineen fysiikka on modernin fysiikan laajin ala. Физика конденсированного состояния – это самая обширная область современной физики.

фи’зика элемента’рных части’ц ж hiukkasfysiikka n [’hiuk:as’fysi:k:a]Hiukkasfysiikka tutkii aineen ja säteilyn hienorakennetta. Физика элементарных частиц изучает элементарные составляющие материи и излучения.

хими’ческая фи’зика ж kemiallinen fysiikka n [’kemial:in:en ’fysi:k:a]Kemiallinen fysiikka on kemian ja fysiikan alaosa. Химическая физика – это подотрасль химии и физики.

я’дерная фи’зика ж ydinfysiikka n [’ydin ’fysi:k:a]Ydinfysiikka tutkii atomin ydintä. Ядерная физика изучает ядро атома.

ОСНОВНЫЕ ПОНЯТ’ ИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

аку’стика ж akustiikka n [’akusti:k:a]Akustiikka on ääntä, ultraääntä ja infraääntä tutkiva tiede. Акустика – это изучение звука, ультразвука и инфразвука.

аэродина’мика ж aerodynamiikka n [’aero’dynami:k:a]Aerodynamiikka tutkii ilman liikettä, mm. ilman ja liikkuvan kappaleen vuorovaikutusta. Аэродинамика изучает движение воздуха, в частности при его взаимодействии с движущимся объектом.

взаимоде’йствие с vuorovaikutus n [’vuoro’vaikutus]Vuorovaikutus tapahtuu kahden tai useampien kappaleiden vaikuttaessa toisiinsa. Взаимодействие происходит, когда два или более объектов воздействуют друг на друга.

волна’ ж aalto n [’a:lto]Aalto on avaruudessa ja ajassa etenevä poikkeama. Волна – это пертурбации, распространяющиеся в пространстве и времени.

вре’мя с aika n [’aika]Fysiikassa aika on yksi muutamista perussuureista. В физике время считается одной из нескольких основных величин.

гидродина’мика ж hydrodynamiikka n [’hydro’dynami:k:a]Hydrodynamiikka tutkii nesteiden liikettä. Гидродинамика имеет дело с течением жидкости.

дина’мика ж dynamiikka n [’dynami:k:a]Fysiikassa dynamiikan käsite tarkoittaa fyysisten prosessien väliaikaista kehitystä. В физике термин “динамика” означает временную эволюцию физических процессов.

излуче’ние с säteily n [’sæteıly]Säteily on energian etenemistä avaruudessa säteilylähteestä. Излучение – это процесс движения энергии сквозь пространство от источника излучения.

и’мпульс м liikemäärä n [’li:ke’mæ:ræ]Liikemäärä on vektorisuure. Импульс представляет собой вектор.

кинема’тика ж kinematiikka n [’kinemati:k:a]Kinematiikka tutkii kappaleiden liikettä kiinnittämättä huomiota sen syihin. Кинематика описывает движение объектов без выяснения причин этого движения.

ма’сса ж massa n [’mas:a]Massa tarkoittaa fyysisen kappaleen aineen määrää. Масса – это количество вещества в физическом объекте.

мате’рия ж aine n [’aine]Aineella on massa. Материя обладает массой.

83 ФИ’ ЗИКА

174

меха’ника ж mekaniikka n [’mekani:k:a]Mekaniikka tutkii kappaleiden liikettä eri voimien vaikutuksesta. Механика имеет дело с телами, на которые воздействуют силы, передвигая их.

относи’тельность ж suhteellisuus n [’suhte:l:isu:s]Albert Einstein on suhteellisuusteorian keksijä. Альберт Эйнштейн – автор теории относительности.

потенциа’л м potentiaali n [’potentia:li]On skalaaripotentiaali ja vektoripotentiaali. Существует скалярный потенциал и векторный потенциал.

притяже’ние с painovoima n [’paino’voima]Painovoima on luonnonilmiö. Притяжение – это естественное явление.

простра’нство с avaruus n [’avaru:s]Avaruus on yksi fysiikan perussuureista. Пространство – это одна из основных величин в физике.

свет м valo n [’valo]Valo on sähkömagneettinen säteily. Свет – это электромагнитное излучение.

си’ла ж voima n [’voima]Fysiikassa voima tarkoittaa kappaleen lepotilaan tai liikkeeseen vaikuttavaa tekijää. В физике сила – это то, что изменяет состояние покоя или движения объекта.

ско’рость ж nopeus n [’nopeus]Nopeus on tilan muuttamisen vauhti. Скорость – это степень изменения положения.

состоя’ние вещества’ с aineen olotila n [’aine:n ’olo’tila]On neljä aineen olotilaa: kiinteä, neste, kaasu ja plasma. Существует четыре основных состояния вещества: твёрдое, жидкое, газообразное и плазма.

температу’ра ж lämpötila n [’læmpø’tila]Lämpötilan mittaamiseksi käytetään lämpömittaria. Чтобы узнать температуру, можно использовать термометр.

ускоре’ние с kiihtyvyys n [’ki:htyvy:s]Kiihtyvyys tarkoittaa nopeuden muutosta tietyssä ajassa. Ускорение – это изменение скорости с течением времени.

физи’ческая едини’ца ж suure n [’su:re]Tämä on suureiden muuntotaulukko. Эта программа – преобразователь физических единиц.

части’ца ж alkeishiukkanen n [’alkeis’hiuk:anen]Alkeishiukkanen tarkoittaa jakamatonta rakenneosaa. Элементарная частица – это частица, которую невозможно разделить на более мелкие составляющие.

электромагнети’зм м sähkömagnetismi n [’sæhkø’magnetismi]Sähkömagnetismi on säkhömagneettistä kenttää tutkiva fysiikan ala. Электромагнетизм – это физика электромагнитного поля.

эне’ргия ж energia n [’energia]Energian muuntuessa muodosta toiseen sen määrä jää vakioksi. При переходе энергии из одной формы в другую количество энергии остаётся тем же самым.

энтропи’я ж entropia n [’entropia]Jään sulaminen on entropian esimerkki. Таяние льда – это пример энтропии.

* * * * * * * * *

динами’ческий п dynaaminen a [’dyna:minen]Hän tarkkailee mikroskooppista dynaamista prosessia. Он наблюдает за микроскопическим динамическим процессом.

прикладно’й п sovellettu a [’sovel:et:u]Sovellettu fysiikka edellyttää uusimpien kehittelyjen käyttöön ottamista. Прикладная физика подразумевает практическое использование разработок.

физи’ческий п fysikaalinen a [’fysika:linen]Meidän on otettava huomioon kaikki mahdolliset fysikaaliset prosessit. Нам следует иметь в виду все физические процессы, которые тут возможны.

фундамента’льный п perus- a [’perus]Joitakin perusfysiikan keksintöjä voi käyttää vain kaukaisessa tulevaisuudessa. Некоторые открытия фундаментальной физики могут быть использованы только в отдалённом будущем.

элемента’рный п alkeis- a [’alkeis]Kaikki alkeishiukkaset ovat joko bosoneja tai fermioneja. Все элементарные частицы – это либо бозоны, либо фермионы.

взаимоде’йствовать г vuorovaikuttaa v [’vuoro’vaikut:a:]Nuo kaksi kappaletta vuorovaikuttaa toisiinsa. Два этих физических тела взаимодействуют друг с другом.

изуча’ть г lukea v [’lukea]He lukevat aerodynamiikkaa. Они изучают аэродинамику.

иссле’довать г tutkia v [’tutkia]Me tarvitsemme sitä laitteistoa tutkiaksemme radioaaltoja. Нам нужно это оборудование, чтобы исследовать свойства радиоволн.

открыва’ть (соверша’ть откры’тие) г keksiä v [’keksiæ]Tiedätkö sinä, kuka on keksinyt painovoiman lain? Ты знаешь, кто открыл закон всемирного тяготения?

свя’зываться г liittyä v [’li:t:yæ]Fysiikka liittyy kiinteästi matematiikkaan. Физика тесно связана с математикой.

FYSIIKKA [’fysi:k:a]

175

БА’ ЗОВЫЕ ФИЛОСО’ ФСКИЕ ПОНЯ’ ТИЯ FILOSOFIAN PERUSKÄSITTEET [’filosofian ’perus’kæsit:e:t]

абсолю’т м absoluutti n [’absolu:t:i]Absoluutti on äärellisen vastakohta. Абсолют противоположен тому, что имеет предел.

альтруи’зм м altruismi n [’altruismi]Altruismin käsitteellä on pitkä historia filosofisessa ajatuksessa. Понятие альтруизма имеет долгую историю в философской мысли.

бесконе’чность ж äärettömyys n [’æ:ret:ømy:s]Äärettömyyttä voi pitää avaruuden ja ajan ominaisuutena. Бесконечность может считаться свойством пространства и времени.

Бог м jumala n [’jumala]Onko jumala olemassa? Существует ли Бог?

ве’чность ж ikuisuus n [’ikuisu:s]Aristoteles oli ikuisuuden käsitteen kannattaja. Аристотель был сторонником идеи вечности.

добро’ с hyvyys n [’hyvy:s]Hyvyyden teko on tärkeintä elämässä. Делать добро – это главное в жизни.

жизнь ж elämä n [’elæmæ]Mitä luulette ajatuksesta, että elämä on myötätunto? Что вы думаете об идее о том, что жизнь есть страдание?

зло с pahuus n [’pahu:s]Pahuus on hyvyyden vastakohta. Зло – противоположность добра.

зна’ние с tieto n [’tieto]Tieto on voima. Знание – сила.

и’стина ж totuus n [’totu:s]Totuuden käsitteellä on monta merkitystä. Понятие “истина” может иметь множество значений.

красота’ ж kauneus n [’kauneus]Kauneuden ilmiötä tutkitaan estetiikan osana. Явление красоты изучается как часть эстетики.

ли’чность ж persoonallisuus n [’perso:nal:isu:s]Mitä luulette persoonallisuuden eettisestä vastuusta? Что вы думаете об этической ответственности личности?

любо’вь ж rakkaus n [’rak:aus]Jotkut ovat sitä mieltä, ettei rakkaudessa ole mitään salaperäistä. Некоторые считают, что в любви нет ничего таинственного.

мир м maailma n [’ma:ilma]Onko olemassa maailmaa meidän ympärillämme? Существует ли мир вокруг нас?

мора’ль ж moraali n [’mora:li]Moraali tarkoittaa käyttäytymissääntöjä. Мораль означает кодекс поведения.

нау’ка ж tiede n [’tiede]Tieteenfilosofia tutkii tieteellisen tiedon luonnetta ja perusteita. Философия науки стремится понять природу и оправданность научного знания.

неве’жество с sivistymättömyys n [’sivistymæt:ømy:s]Sivistymättömyys tarkoittaa, että ihmiseltä puuttuvat joitakin tietoja tai hän jättää tietoja tahallaan ottamatta huomiotta. Невежество – это состояние, при котором у человека нет каких-то знаний, либо он намеренно игнорирует информацию.

обще’ственный догово’р м yhteiskuntasopimus n [’yhteis’kunta’sopimus]Yhteiskuntasopimuksessa sovitaan tiettyjen sääntöjen noudattamisesta. Общественный договор – это соглашение о соблюдении определённых правил.

о’бщество с yhteiskunta n [’yhteis’kunta]Yhteiskunnat ovat erilaisia. Все общества – разные.

о’пыт м kokemus n [’kokemus]Voi erottaa fyysisen, mentaalisen, emotionaalisen ja henkisen kokemuksen. Можно производить различие между физическим, ментальным, эмоциональным и духовным опытом.

ра’зум м järki n [’jærki]Järjen olemuksesta kiistellään paljon. О сущности разума идёт много споров.

реа’льность ж todellisuus n [’todel:isu:s]On sellainen asia kuin sovittu todellisuus. Существует такая вещь, как согласованная реальность.

свобо’да во’ли ж vapaa tahto n [’vapa: ’tahto]Vapaa tahto on ajatus siitä, että kaikki ihmiset voivat harkita vapaasti valintoja. Свобода воли – это идея о том, что все люди могут свободно решать, как поступать.

смысл жи’зни м elämän tarkoitus n [’elæmæn ’tarkoitus]Elämän tarkoitus on suurimpia filosofisia kysymyksiä. Смысл жизни – это один из величайших философских вопросов.

со’весть ж omatunto n [’oma’tunto]Omatunto on ihmisen sisäinen kokemus, joka on ihmistahdon ulkopuolella. Совесть проистекает из глубин, находящихся за пределами человеческой воли.

созна’ние с tietoisuus n [’tietoisu:s]On paljon filosofisia käsitteitä tietoisuudesta. Существует много философских позиций, касающихся сознания.

84 ФИЛОСО’ ФИЯ

176

справедли’вость ж oikeudenmukaisuus n [’oikeuden’mukaisu:s]Mitä on Teistä oikeudenmukaisuus? Что такое, по вашему мнению, справедливость?

те’ло с ruumis n [’ru:mis]Mikä on ruumiin ja järjen keskinäinen yhteys? Какова взаимосвязь тела и разума?

челове’ческое существо’ с ihminen n [’ihminen]Ihminen on tieteellinen käsite, jota käytetään ihmisistä. Человеческое существо – это научный термин, применяемый к людям.

челове’чество с ihmiskunta n [’ihmis’kunta]Voiko ihmiskunta muuttua? Может ли человечество измениться?

язы’к м kieli n [’kieli]Kieli on keino kertomaan asioista, teoista ja ajatuksista. Язык – это способ рассказывать о вещах, поступках и идеях.

ОСНОВНЫ’ Е РАЗДЕ’ ЛЫ ФИЛОСО’ ФИИ FILOSOFIAN KESKEISET OSA-ALUEET [’filosofian ’keskeiset ’osa’alue:t]

ло’гика ж logiikka n [’logi:k:a]Logiikka tutkii ajattelua, joka johtaa tosiolevaan johtopäätökseen oletusten ollessa tosia. Логика исследует мышление, идущее от верных предположений к верным заключениям.

метафи’зика ж metafysiikka n [’metafysi:k:a]Metafysiikka tutkii olevaisen olemusta ja luonnetta. Метафизика исследует природу бытия и мира.

полити’ческая филосо’фия ж poliittinen filosofia n [’poli:t:inen filosofia]Poliittinen filosofia tutkii yksilön ja yhteisön välisiä suhteita. Политическая философия – это изучение отношения людей и государства.

филосо’фия рели’гии ж uskonnonfilosofia n [’uskon:onfilosofia]Uskonnonfilosofia on filosofian haara, joka käsittelee uskontoa. Философия религии – это раздел философии, в котором задаются вопросами о религии.

филосо’фия созна’ния ж mielenfilosofia n [’mielen’filosofia]Mielifilosofian tarkkailun aiheena on dualismi ja materialismi. Для философии сознания типичны диспуты о дуализме и материализме.

филосо’фия языка’ ж kielifilosofia n [’kieli’filosofia]Kielifilosofia on kielen luonteen, syntymisen ja käytön tutkimusta. Философия языка – это исследование природы, происхождения и использования языка.

эпистемоло’гия ж tietoteoria n [’tieto’teoria]Tietoteorian tärkeimpiä kysymyksiä on toden, uskomuksen ja perusteen väliset suhteet. Среди главных вопросов эпистемологии – отношения между истиной, верой и их обоснованием.

эсте’ тика ж estetiikka n [’esteti:k:a]Estetiikka tutkii kauneuden, taiteen, esteettisen kokemuksen ja arvon kysymyksiä. Эстетика занимается вопросами красоты, искусства, восприятия и вопросами вкуса.

э’ тика ж etiikka n [’eti:k:a]Etiikka tarkkailee ihmisen eettisen toiminnan periaatteita. Этика занимается вопросами того, как следует поступать человеку.

* * * * * * * * *

абстра’ктный п abstraktinen a [’abstrakti]Vapaus, oikeudenmukaisuus ja onni ovat abstraktisia käsitteitä. Свобода, справедливость, счастье – это абстрактные понятия.

опра’вданный п perusteltu a [’perusteltu]Onko sellainen lähestymistapa perusteltu? Оправдан ли такой подход?

сло’жный п monimutkainen a [’moni’mutkainen]Tämän filosofin teoriat ovat liian monimutkaisia. Теории этого философа слишком сложные.

эмпири’ческий п empiirinen a [’empi:rinen]Sana empiirinen tarkoittaa havainnointiin ja oman kokemukseen perustuvaa tietoa. Слово “эмпирический” означает информацию, полученную путём наблюдений и личного опыта.

эти’ческий п eettinen a [’e:t:inen]Tässä filosofi puhuu eettisistä dilemmoista. Здесь философ рассуждает об этических дилеммах.

дискути’ровать г keskustella v [’keskustel:a]He keskustelivat muutaman vuoden aikana. Они дискутировали в течение нескольких лет.

знать г tietää v [’tietæ:]Minä haluan tietää, mikä on todellisuus. Я хочу знать, что есть реальность.

мы’слить г ajatella v [’ajatel:a]Ajattelen siis olen. Я мыслю, следовательно, я существую.

понима’ть г ymmärtää v [’ym:ærtæ:]Tämä idea on niin yksinkertainen, että sitä on vaikeaa ymmärtää. Эта идея настолько проста, что её трудно понять.

существова’ть г olla v [’ol:a]Silla, mikä on olemassa, on oltava tiettyjä ominaisuuksia. То, что реально существует, должно иметь определённые качества.

FILOSOFIA [’filosofia]

177

ПРОСТЫ’ Е УПРАЖНЕ’ НИЯ HELPOT HARJOITUKSET [’helpot ’harjoitukset]

заря’дка ж voimistelu n [’voimistelu]Minä harjoittelen voimistelua joka aamu. Я делаю зарядку каждое утро.

накло’ны в сто’роны мн sivutaivutukset pl [’sivu’taivutukset]Minä tein vartalon sivutaivutuksia käsipainoilla. Я делал наклоны в стороны с гантелями.

накло’ны вперёд мн etutaivutukset pl [’etu’taivutukset]Tehkää etutaivutuksia polvia taivuttamatta. Выполняйте наклоны вперёд, не сгибая ног в коленях.

отжима’ние на бру’сьях с dippipunnerrus pl [’dip:i’pun:er:us]Dippipunnerrukset kehittävät pääasiassa kolmipäisiä hartialihaksia. Отжимания на брусьях в основном тренируют трицепсы.

отжима’ние от по’ла с etunojapunnerrukset pl [’etu’noja’pun:er:ukset]Hän sanoo, että voi tehdä 100 etunojapunnerrusta. Он говорит, что может сделать 100 отжиманий от пола.

подтя’гивание на перекла’дине с leuannosto pl [’leuan’nosto]Nuorena voin tehdä 25 leuannostoa. Когда я был молодым, я мог сделать 25 подтягиваний на перекладине.

подъём то’рса м vartalon nostoja pl [’vartalon ’nostoja]Vartalon nostot vahvistavat vatsalihaksia. Подъёмы торса укрепляют мышцы брюшного пресса.

подъём ту’ловища к коле’ням м yläselän nostot pl [’ylæ’selæn ’nostot]Yläselän nostoja pidetään yksinkertaisen vartalon nostojen helpompana vaihtoehtona. Подъём туловища к коленям считается более безопасной альтернативой простому подъёму торса.

приседа’ния мн jalkakyykyt pl [’jalka’ky:kyt]Nyt ruvetaan jalkakyykkyihin. А теперь будем выполнять приседания.

прыжки’ с разно’жкой мн haarahypy pl [’ha:ra’hyp:y]Haarahyppyjen tehokkaampiin vaihtoehtoihin kuuluvat kumarrukset. Более интенсивные варианты прыжков с разножкой включают в себя наклоны вниз.

ТРЕНАЖЁРНЫЙ ЗАЛ KUNTOILUSALI [’kuntoilu’sali]

бегу’щая доро’жка ж juoksumatto n [’juoksu’mat:o]Minä suosittelen sinulle harjoittelemaan päivittäin 30 minuuttia juoksumatolla. Я рекомендую тебе каждый день по 30 минут проводить на бегущей дорожке.

велотренажёр м kuntopyörä n [’kunto’pyøræ]Kuntopyörä on kuntolaite, jossa on satula, polkimet ja ohjaustanko. Велотренажёр – это приспособление с седлом, педалями и неким подобием руля.

гребно’й тренажёр м soutulaite n [’soutu’laite]Soutulaitteella simuloidaan soutamista. Гребной тренажёр имитирует греблю на воде.

перекла’дина ж rekki n [’rek:i]Rekki on toistaiseksi varattu. Перекладина пока занята.

шве’дская сте’нка ж puolapuut pl [’puola’pu:t]Tämän harjoituksen tekemiseen tarvitaan puolapuita. Чтобы делать это упражнение, нужно воспользоваться шведской стенкой.

шта’нга ж levytanko n [’levy’tanko]Levytangot ovat 1,2-2,1 metrin pituisia. По длине штанги бывают от 1,2 метра до 2,1 метра.

эллипти’ческий тренажёр м elliptinen laite n [’el:iptinen ’laite]Elliptisellä laitteella voi simuloida kävelyä tai juoksua. Эллиптический тренажёр может имитировать ходьбу или бег.

эрго’метр м ergometri n [’ergometri]Ergometrillä mitataan ihmisen kuntotasoa. Эргометр измеряет усилия, прилагаемые человеком.

СПА-ПРОЦЕДУ’ РЫ KYLPYLÄHOITO [’kylpylæ’hoito]

гидротерапи’я ж vesihoito n [’vesi’hoito]Vesihoidossa vettä käytetään kipujen lieventämiseksi ja tautien hoidossa. При гидротерапии используется вода для успокоения болей и лечения болезней.

горя’чая ва’нна ж kuumakylpy n [’ku:ma’kylpy]Minä olin puoli tuntia kuumakylvyssä. Я провела полчаса в горячей ванне.

грязева’я ва’нна ж mutakylpy n [’muta’kylpy]Mutakylpyjä on käytetty tuhansia vuosia. Грязевые ванны использовались тысячи лет.

джаку’зи с poreallas n [’pore’al:as]Onko teillä poreallas? У вас имеется джакузи?

лече’бная гли’на ж hoitosavi n [’hoito’savi]Hoitosavi on hyvä hoitoaine. Лечебная глина – это хорошее средство.

85 ФИ’ ТНЕС

178

масса’ж м hieronta n [’hieronta]Haluaisin hieronnan. Я хочу, чтобы мне сделали массаж.

минера’льная ва’нна ж mineraalikylpy n [’minera:li’kylpy]Ota mineraalikylpy. Примите минеральную ванну.

обёртывания мн vartalokääre n [’vartalo’kæ:re]Vartalokääreet auttavat vähentämään selluliittia. Обёртывания помогают уменьшить целлюлит.

са’уна ж sauna n [’sauna]Saunan jälkeen voin erinomaisesti. После сауны я чувствую себя великолепно.

солево’й пи’линг м suolakuorinta n [’suola’kuorinta]Suolakuorinnan jälkeen teidän ihonne on silkkimäisen sileä ja pehmeä. После солевого пилинга ваша кожа будет шелковистой, гладкой и мягкой.

ДИЕ’ ТЫ DIEETIT [’die:tit]

вегетариа’нство с kasvissyönti n [’kasvis’syønti]Hän on aktiivinen kasvissynnin kannattaja. Она активная сторонница вегетарианства.

грейпфру’товая дие’та ж greippidieetti n [’greıp:’dıe:t:i]Uskotko greippidieettiin? Ты веришь в грейпфрутовую диету?

дие’та по гликеми’ческому и’ндексу ж glykemiaindeksidieetti n [’glykemia’indekisi’die:t:i]Ehkä sinua auttaa glykemiaindeksidieetti. Может быть, тебе поможет диета по гликемическому индексу.

дие’та с учётом гемоко’да ж veriryhmädieetti n [’veri’ryhmæ ’die:t:i]Veriryhmädieetti on hyvin suosittu nykyään. Диета с учётом гемокода сегодня очень модна.

кефи’рная дие’та ж kefiiridieetti n [’kefi:ri’die:t:i]Kokeillaan kefiiridieettiä. Давай попробуем кефирную диету.

макробио’тика ж makrobioottinen ruokavalio n [’makro’bio:t:inen ’ruoka’valio]Makrobioottinen ruokavalion perusruokana on viljatuotteita. Макробиотика предусматривает употребление в пищу зерновых как основного продукта.

низкобелко’вая дие’та ж vähäproteiininen dieetti n [’væhæ’protei:ninen ’die:t:i]Vähäproteiinista diettiä suositellaan munuais- ja maksapotilaille. Низкобелковая диета предписывается людям с болезнями почек и печени.

низкожи’рная дие’та ж vähärasvainen dieetti n [’væhæ’rasvainen ’die:t:i]Mitkä ovat vähärasvaisen dieetin edut? Каковы достоинства низкожирной диеты?

низкоуглево’дная дие’та ж vähähiilihydraattinen ruokavalio n [’væhæ’hi:li’hydra:t:inen ’ruoka’valio]Vähähiilihydraattista ruokavaliota käyttävät ihmiset, jotka haluavat pysyä nykypainossaan. Низкоуглеводные диеты используются для контроля над весом.

разде’льное пита’ние с hayn dieetti n [’heın ’die:t:i]Hayn dietin mukaan ei saa syödä leipää ja lihaa saman ruoan nauttimisen aikana. Согласно раздельному питанию не надо есть хлеб и мясо в один приём пищи.

расти’тельная дие’та ж osa-aikainen kasvisruokavalio n [’osa’aikainen ’kasvis’ruoka’valio]En ole kasvissyöjä, mutta noudatan osa-aikaista kasvisruokavaliota. Я не строгий вегетарианец, но в целом придерживаюсь растительной диеты.

сыроеде’ние с elävä ravinto n [’elævæ ’ravinto]Minä haluaisin saada enemmän tietoa elävästä ravinnosta. Я хотел бы узнать больше о сыроедении.

* * * * * * * * *

бо’дрый п pirteä a [’pirteæ]65-vuotiaana hän on edelleenkin hyvin pirteä. В 65 лет он по-прежнему бодрый.

прия’тный п hauska a [’hauska]Kuuma kylpy on hauskaa. Горячая ванна – это приятно.

прохла’дный п viileä a [’vi:leæ]Nyt minä tarvitsen viileän suihkun. Теперь мне нужен прохладный душ.

си’льный п voimakas a [’voimakas]Päivästä päivään tulen yhä voimakkaammaksi. С каждым днём я становлюсь всё сильнее и сильнее.

энерги’чный п energinen a [’energinen]Liikunnan ja dietin ansiosta tämä nainen pysyy energisenä kuin nuori tyttö. Благодаря упражнениям и диете эта женщина энергична, словно молодая девушка.

дви’гаться г liikkua v [’li:k:ua]Meidän kaikkien täytyy liikkua enemmän. Нам всем нужно больше двигаться.

растя’гивать г venyttää v [’venyt:æ:]Minä yritän venyttää jalkalihaksia. Я стараюсь растягивать мышцы ног.

тренирова’ть г harjoittaa v [’harjoit:a:]Harjoita kehosi. Тренируй своё тело.

укрепля’ть г voimistaa v [’voimista:]Minä voin kertoa sinulle, miten lihaksia voimistetaan. Я могу рассказать тебе, как укреплять мускулы.

улучша’ть г kohottaa kuntoa v [’kohot:a: ’kuntoa]Päivittäinen liikunta kohottaa ihmisen kuntoa. Ежедневные физические упражнения улучшают здоровье человека.

KUNTOILU [’kuntoilu]

179

ИСТОРИ’ ЧЕСКИЕ КОРАБЛИ’ И СУДА’ HISTORIALLISET LAIVAT JA ALUKSET [’historial:iset ’laivat ja ’alukset]

бриг м priki n [’priki]Priki on laiva, jonka kaksi mastoa on varustettu nelikulmaisilla purjeilla. Бриг – это корабль с двумя мачтами, оснащёнными четырёхугольными парусами.

бриганти’на ж brigantiini n [’briganti:ni]Brigantiineja ei saa sotkea prikeihin. Бригантины не следует путать с бригами.

галео’н м kaljuuna n [’kalju:na]Kaljuunat kehittyivät karaveleista Галеоны явились развитием каравелл.

гале’ра ж kaleeri(laiva) n [’kale:ri(’laiva)]Kaleereja käytettiin sota- ja kauppalaivoina. Галеры использовались для войны и для торговли.

караве’лла ж karaveli n [’karaveli]Christopher Columbus saapui Amerikkaan karavelilla. Христофор Колумб достиг Америки на каравелле.

кли’пер м klipperi n [’klip:eri]Klipperi oli 1800-luvun hyvin nopeakulkuinen alus. Клипер был очень быстроходным парусным судном 19-го века.

лине’йный кора’бль м linjalaiva n [’linja’laiva]Linja-alukset olivat hyvin tehokkaita sotatoimissa. Линейные корабли были очень эффективны в военных действиях.

парохо’д м höyryalus n [’høyry’alus]Höyryalusten aika on ohi kauan sitten. Время пароходов давно миновало.

трире’ма ж kolmisoutu n [’kolmi’soutu]Kolmisoudun nimi on tullut kolmerivisistä airoista joka laivan puolella. Трирема получила своё имя благодаря трём рядам вёсел с каждого борта.

фрега’ т м fregatti n [’fregat:i]Fregatti on iso sotalaiva. Фрегат – это крупный военный корабль.

шху’на ж kuunari n [’ku:nari]Hollantilaiset alkoivat käyttää kuunareita 1500- tai 1600-luvulla. Шхуны впервые начали использоваться голландцами в 16-м или 17-м веке.

СОВРЕМЕ’ ННЫЕ ГРАЖДА’ НСКИЕ СУДА’ MODERNIT SIVIILIALUKSET [’modernit sivi:li’alukset]

контейнерово’з м konttialus n [’kont:i’alus]Jotkut konttialukset ovat valtavan kokoisia. Некоторые контейнеровозы имеют огромный размер.

круи’зный ла’йнер м risteilyalus n [’risteily’alus]Risteilyalukset ovat kuin uivia hotelleja. Круизные лайнеры во многом организованы подобно плавучим отелям.

рефрижера’торное су’дно с jäähdytyslaiva n [’jæ:hdytys’laiva]Jäähdytyslaiva kuljetti naudanlihaa. Рефрижераторное судно перевозило груз говядины.

се’йнер м kalastusalus n [’kalastus’alus]Kalastusalus on laiva, joissa käytetään pohjanuottaa. Сейнеры – это рыболовные суда, на которых используется донный невод.

сухогру’з м kuivarahtialus n [’kuiva’rahti’alus]Satamaan saapui kuivarahtialus, jossa oli hiilirahti. В порт прибыл сухогруз с грузом угля.

та’нкер м tankkialus n [’tank:i’alus]Tankkialukset on tarkoitettu nesteiden suurten määrien kuljettamiseen. Танкеры предназначены для перевозки большого количества жидкостей.

тра’улер м troolari n [’tro:lari]Moderneissa troolareissa kalaa säilytetään pakastettuna. Современные траулеры хранят выловленную рыбу в замороженном состоянии.

СОВРЕМЕ’ ННЫЕ ВОЕ’ ННЫЕ КОРАБЛИ’ MODERNIT SOTALAIVAT [’modernit ’sota’laivat]

авиано’сец м lentotukialus n [’lento’tuki’alus]Lentotukialuksen yläosaa sanotaan lentokanneksi. Верхняя часть авианосца называется полётной палубой.

вертолётоно’сец м helikopteritukialus n [’helikopteri’tuki’alus]Lentotukialusten lisäksi on helikopteritukialuksiakin. Наряду с авианосцами существуют также и вертолётоносцы.

кре’йсер м risteilijä n [’risteilijæ]Ensimmäisten risteilijöiden tarkoituksena oli autonomisten tehtävien suorittaminen. Первые крейсеры предназначались для выполнения автономных задач на море.

линко’р м linjalaiva n [’linja’laiva]Linjalaivan pääpatteriin kuuluvat suurimman kaliiperin aseet. Главная батарея линкора состоит из орудий самого большого калибра.

подво’дная ло’дка ж sukellusvene n [’sukel:us’vene]Suurin osa moderneja sukellusveneitä on ydinreaktorinkäyttöisiä. Большинство современных подводных лодок приводится в движение ядерными реакторами.

противоло’дочный кора’бль м sukellusvenehävittäjä n [’sukel:us’vene’hævit:æjæ]Sukellusvenehävittäjä on pieni nopeakulkuinen sotalaiva. Противолодочный корабль – это небольшой быстроходный военный корабль.

86 ФЛОТ

180

торпе’дный ка’ тер м moottoritorpedovene n [’mo:t:ori’torpedo’vene]Ensimmäiset moottoritorpedoveneet rakennettiin vastustaakseen linja-aluksia ja muita isoja laivoja. Первые торпедные катера были созданы, чтобы противостоять линкорам и другим крупным кораблям.

эсми’нец м hävittäjäalus n [’hævit:æjæ’alus]Hävittäjäaluksen tehtävä on saattaa suurimpia laivoja. Предназначение эсминца – сопровождать более крупные корабли.

ЗВА’ НИЯ И ДО’ ЛЖНОСТИ В ВОЕ’ ННОМ ФЛО’ ТЕ SOTALAIVASTON SOTILASARVOT JA VIRAT [’sota’laivaston sotilas’arvot ja ’virat]

адмира’л м amiraali n [’amira:li]Amiraali on sotalaivaston ylimmän luokan upseeri. Адмирал флота – это офицер военно-морского флота высшего ранга.

ва’хтенный м vahtimies n [’vahti’mies]Vahtimiehen täytyy reagoida kaikenlaisiin kiireisiin tilanteisiin. Вахтенный должен реагировать на любые экстренные обстоятельства.

ви’це-адмира’л м vara-amiraali n [’vara’amira:li]Vara-amiraalin arvo on kontra-amiraalin korkeampi. Вице-адмирал старше по званию контр-адмирала.

капита’н м kapteeni n [’kapte:ni]Kuka on laivan kapteeni? Кто капитан корабля?

капита’н-лейтена’нт м kapteeniluutnantti n [’kapte:ni’lu:tna:nt:i]Kapteeniluutnantti on sotilasarvo, jota käytetään joissakin maissa. Капитан-лейтенант – это звание, использующееся в некоторых странах.

коммодо’р м kommodori n [’kom:odori]Kommodorin arvo on kapteenin korkeampi, mutta kontra-amiraalin alempi. Коммодор – это звание выше капитана и ниже контр-адмирала.

контр-адмира’л м kontra-amiraali n [’kontra’amira:li]Kontra-amiraalin arvoa pidetään amiraali arvojen alimpana. Контр-адмирал считается самым младшим из адмиральских званий.

ло’цман м luotsi n [’luotsi]Luotsi on merimies, joka opastaa laivoja vaarallisilla tai laivojen ylikuormittamilla vesillä. Лоцман – это моряк, проводящий корабли через опасные или перегруженные судами воды.

матро’с м matruusi n [’matru:si]Matruusi on alempia arvoja sotalaivastossa. Матрос – это одно из самых низших званий военно-морского флота.

ми’чман м vanhempi aliupseeri n [’vanhempi ’ali’upse:ri]Minun veli on vanhempi aliupseeri, mutta hän toivoo tulla kapteeniksi. Мой брат – мичман, но он надеется стать капитаном.

старшина’ (корабе’льный) м pursimies n [’pursi’mies]Meidän pursimies on karu ihminen. Наш старшина суров.

ста’рший лейтена’нт м yliluutnantti n [’yli’lu:tnant:i]Tässä valokuvassa meidän isoisämme on yliluutnantti. На этой фотографии наш дедушка – старший лейтенант.

ста’рший матро’с м ylimatruusi n [’yli’matru:si]Tämä ylimatruusi on teidän päällikkö. Этот старший матрос вас возглавит.

шту’рман м perämies n [’peræ’mies]Perämiehen täytyy aina tietää laivansijaintipaikan. Штурман должен постоянно знать о местоположении корабля.

* * * * * * * * *

быстрохо’дный п nopeakulkuinen a [’nopea’kulkuinen]Tämä alus on kevyt ja nopeakulkuinen. Это судно лёгкое и быстроходное.

гребно’й п soutu- a [’soutu]Kaleeri on iso soutualus. Галера – это крупное гребное судно.

манёвренный п manööveri- a [’manø:veri]Tämä on huippuluokan manööverialus. Это в высшей степени манёвренный корабль.

па’русный п purje- a [’purje]Purjealuksen nopeus riippuu tuulen nopeudesta ja suunnasta. Скорость парусного корабля зависит от скорости и направления ветра.

плаву’чий п uiva a [’uiva]Suuret linja-alukset ovat kuin uivia linnoituksia. Крупные линкоры подобны плавучим крепостям.

лави’ровать г luovia v [’luovia]Laiva luovii. Корабль лавирует.

перевози’ть г kuljettaa v [’kuljet:a:]Tämä tankkialus kuljettaa raakaa öljyä. Этот танкер перевозит сырую нефть.

пла’вать (о корабле’ ) г purjehtia v [’purjehtia]Meidän laivamme purjehti Etelä-Amerikasta Pohjois-Afrikkaan. Наш корабль плыл из Южной Америки в северную Африку.

прокла’дывать курс г piirtää kulkusuunta v [’pi:rtæ: kulku’su:nta]Piirtääkseen laivan kulkusuunnan kapteeni tarvitsee merenkulkukojeita. Чтобы проложить курс, капитану нужны навигационные приборы.

тону’ть г upota v [’upota]Vioitettu risteilijä upposi 40 minuutin kuluttua. Подбитый крейсер затонул через 40 минут.

LAIVASTO [’laivasto]

181

УСТРО’ ЙСТВО ФОТОАППАРА’ ТА KAMERAN RAKENNE [’kameran ’raken:e]

автоспу’ск м itselaukaisin n [’itse’laukaisin]Itselaukaisinta voi käyttää siihen, että valokuvaaja ottaa kuvan itsestään. Автоспуск можно использовать так, чтобы фотографы могли сделать фотографию самого себя.

видоиска’тель м tähtäin n [’tæhtæin]Tähtäimet voivat olla optisia ja sähköisiä. Видоискатели бывают оптическими и электронными.

голо’вка перемо’тки ж filminsiirtovipu n [’filmin’si:rto’vipu]Kelatkaa filmi käyttämällä filminsiirtovipua. Перемотайте плёнку с помощью головки перемотки.

затво’р м suljin n [’suljin]Suljin on laite, joka säätelee valon pääsyä tietyksi ajaksi. Затвор – это устройство, которое позволяет свету проникать внутрь в течение определённого времени.

объекти’в м objektiivi n [’objekti:vi]Objektiivi voi olla kiinteä tai vaihdettava. Объектив может быть постоянно прикреплённым к камере или же сменным.

селе’ктор вы’держки м valotusajan valitsin n [’valotus’ajan ’valitsin]Kuinka valotusajan valitsinta käytetään? Как пользоваться селектором выдержки?

спускова’я кно’пка затво’ра ж sulkimen laukaisin n [’sulkimen ’laukaisin]Sulkimen laukaisin on tässä. Спусковая кнопка затвора вот здесь.

счётчик ка’дров м kuvanlaskin n [’kuvan’laskin]Kuvanlaskimessa minä näin numero 10. На счётчике кадров я увидел цифру 10.

фотовспы’шка ж salamalaukaisin n [’salama’laukaisin]Minun kamerassa on salamalaukaisin. Мой фотоаппарат оснащён фотовспышкой.

што’рка затво’ра ж verhosuljin n [’verho’suljin]Minä otin objektiivin pois katsoakseni verhosuljinta. Я снял объектив, чтобы посмотреть на шторки затвора.

экспоно’метр м valotusmittari n [’valotus’mit:ari]Valotusmittari on tarkoitettu valon määrän mittaamiseksi. Экспонометр – это устройство для определения количества света.

ФОТОМАТЕРИА’ ЛЫ VALOKUVAUSTARVIKKEET [’valo’kuvaus’tarvik:e:t]

фотобума’га ж valokuvapaperi n [’valo’kuva’paperi]Valokuvapaperi on yliherkillä kemikalioilla pinnoitettu paperi. Фотобумага – это бумага, покрытая светочувствительными химикатами.

фотопласти’нка ж valokuvalevy n [’valo’kuva’levy]Valokuvafilmin edeltäjänä oli valokuvalevy. Фотопластинки предшествовали фотоплёнке.

фотоплёнка ж valokuvafilmi n [’valo’kuva’filmi]Tällä valokuvafilmillä voitte tehdä 36 kuvaa. Используя эту фотоплёнку, вы можете сделать 36 снимков.

ПАРА’ МЕТРЫ ДЛЯ СЪЁМКИ VALOKUVAUSPARAMETRIT [’valo’kuvaus’parametrit]

вы’держка ж valotusaika n [’valotus’aika]Valokuvattaessa valotusaika on hyvin tärkeää. Выдержка очень важна, когда ты фотографируешь.

диафра’гма ж himmenin n [’him:enin]Auta minua asettamaan himmenin. Помоги мне установить диафрагму.

расстоя’ние с välimatka n [’væli’matka]Kohteeseen on noin 50 metrin välimatka. Расстояние до объекта примерно 50 метров.

ре’зкость ж syvätarkkuus n [’syvæ’tark:u:s]Syvätarkkuus on tarkka. Резкость чёткая.

ФОТОГРАФИ’ ЧЕСКИЕ ПРОЦЕ’ ССЫ VALOKUVAUKSEN VAIHEET [’valo’kuvauksen ’vaihe:t]

закрепи’тель (фикса’ж) м kiinnite n [’ki:n:ite]Kiinnite tekee kuvan muuttumattomaksi ja valokestäväksi. Закрепитель делает изображение неизменным и светоустойчивым.

негати’в м negatiivi n [’negati:vi]Negatiivissa vaaleat kohdat ovat tummia ja tummat kohdat ovat vaaleita. На негативе светлые места выглядят тёмными, а тёмные – светлыми.

позити’в м positiivi n [’positi:vi]Minua jännittää nähdä, miltä tämä näyttää positiivissa. Интересно, как это будет выглядеть на позитиве.

прояви’тель м kehite n [’kehite]Kehite muuttaa filmin tai valokuvapaperin piilevän kuvan näkyväksi. Проявитель делает латентное изображение на плёнке или фотобумаге видимым.

фотогра’фия (сни’мок) ж valokuva n [’valo’kuva]Tässä on valmis valokuva. Вот и готовая фотография.

фотоувеличи’тель м suurennuskoje n [’su:ren:u:s’koje]Suurennuskojeen toimintaperiaate on yksinkertainen. Принцип работы фотоувеличителя прост.

ЖА’ НРЫ ФОТОГРА’ ФИИ VALOKUVAUKSEN GENRET [’valo’kuvauksen ’genret]

гламу’рная фотогра’фия ж glamourvalokuvaus n [’glamour’valokuvaus]Houkuttelevaisuus ja sarmikkuus ovat tärkeimpiä glamourvalokuvauksessa. Акцент на привлекательность и шарм – вот цель гламурной фотографии.

87 ФОТОГРА’ ФИЯ

182

концептуа’льная фотогра’фия ж konseptualistinen valokuvaus n [’konseptualistinen ’valo’kuvaus]Konseptualistisessa valokuvauksessa usein käytetään valokuvien tietokonetoimitusta. При работе в жанре концептуальной фотографии часто прибегают к компьютерному редактированию.

ломогра’фия ж lomografia n [’lomo’grafia]Lomografian painopiste on systeemittömyydessä ja sattumaisuudessa. Ломография делает упор на бессистемное, случайное фотографирование.

натюрмо’рт м asetelma n [’asetemla]Minä tarvitsen valaistuslaitteet erään näyttävän asetelman tekemiseksi. Мне нужно осветительное оборудование для создания одного эффектного натюрморта.

панора’мная фотогра’фия ж panoraamavalokuva n [’panora:ma’valo’kuva]Minä pidän kovasti panoraamavalokuvauksesta. Я обожаю панорамную фотографию.

папара’цци м paparazzi n [’paparatsi]Minua eivät kiinnosta paparazzien tyyliin tehdyt valokuvat. Мне не интересны снимки в жанре папарацци.

пейза’жная фотогра’фия ж maisemavalokuvaus n [’maisema’valo’kuvaus]Maisemavalokuvauksen asiantuntijana hän tekee töitä muutamalle aikakauslehdelle. Будучи специалистом по пейзажной фотографии, он работает для нескольких журналов.

подво’дная фотогра’фия ж vedenalainen valokuvaus n [’veden’alainen ’valo’kuvaus]Mistä minä saisin vedenalaiseen valokuvaukseen tarkoitetun kameran? Где я могу достать фотоаппарат для подводной фотографии?

порногра’фия ж pornografia n [’porno’grafia]Pornografia on kielletty monissa maissa. Порнография запрещена во многих странах.

портре’т м muotokuva n [’muoto’kuva]Kuka on tehnyt tämän kirjailijan tunnetun muotokuvan? Кто снял знаменитый портрет этого писателя?

светогра’фика ж valomaalaus n [’valo’ma:laus]Valomaalaus on erityinen liikkuvan valon valokuvausmenetelmä. Светографика – это особая техника фотографирования движущегося света.

у’личная фотогра’фия ж katuvalokuva n [’katu’valo’kuva]Katuvalokuvaus on dokumenttivalokuvan laji. Уличная фотография – это тип документальной фотографии.

фотографи’рование приро’ды с luonnon valokuvaus n [’luon:on ’valo’kuvaus]Minä harrastan luonnon valokuvausta. Фотографирование природы – моё хобби.

фотожурнали’стика ж kuvajournalismi n [’kuva’journalismi]Jotkut ovat sitä mieltä, että kuvajournalismin kultakausi oli 1930-1950-luvulla. Некоторые считают, что “золотым веком” фотожурналистики был период 1930-1950-х годов.

фотоохо’та ж eläinkuvaus n [’elæin’kuvaus]Tämä alue sopii hyvin eläinkuvaukseen. Этот регион хорош для фотоохоты.

эроти’ческая фотогра’фия ж eroottinen valokuva n [’ero:t:inen ’valo’kuva]Minulla on eroottisten valokuvien albumi. У меня есть альбом эротической фотографии.

* * * * * * * * *

люби’тельский п harrastaja- a [’har:astaja]Kaikki valokuvat olivat harrastajalaatua. Все фотографии были любительского качества.

профессиона’льный п ammatti- a [’am:at:i]Tyttö haluaa tulla ammattivalokuvaajaksi. Она хочет стать профессиональным фотографом.

цветно’й п väri- a [’væri]Ensimmäiset värivalokuvat ilmestyivät 1800-luvun lopussa. Первые цветные фотографии появились в конце 19-го века.

цифрово’й п digitaali- a [’digita:li]Digitaalikamerassa valokuvafilmin asemesta käytetään sähkösensoria. В цифровом фотоаппарате вместо плёнки используется электронный сенсор.

чёрно-бе’лый п musta-valkoinen a [’musta’valkoinen]Minä pidän parempana musta-valkoista valokuvausta. Я поклонник чёрно-белой художественной фотографии.

засве’чивать г valottaa v [’valot:a:]Jos valottaa filmin, se pilaantuu. Если ты засветишь плёнку, она будет испорчена.

наводи’ть ре’зкость г tarkentaa kamera v [’tarkenta: ’kamera]Minä tarkensin kameran lintuun. Я навёл резкость на птицу.

печа’тать г valmistaa v [’valmista:]Minä pidän valokuvien valmistamisesta suurennuskojeen avulla. Я люблю печатать фотографии с фотоувеличителем.

проявля’ть г kehittää v [’kehit:æ:]Valokuvafilmi kehittyy minuutin kuluttua. Плёнка проявится через минуту.

фотографи’ровать г valokuvata v [’valo’kuvata]Minä haluan valokuvata tämän temppelin. Я хочу сфотографировать тот храм.

VALOKUVAUS [’valo’kuvaus]

183

абрико’с м aprikoosi n [’apriko:si]Aprikoosi on kotoisin Kiinasta. Родина абрикоса – Китай.

авока’до с avokado n [’avokado]Keskikokoinen avokadopuu tuottaa vuosittain noin 120 hedelmää. Среднее дерево авокадо ежегодно даёт примерно по 120 плодов.

айва’ ж kvitteni n [’kvit:eni]Kvitteni on kylmänkestävä puu. Айва морозоустойчива.

алыча’ ж mirabelli n [’mirabel:i]Mirabelli voi olla keltaisen ja punaisen värinen. Алыча бывает жёлтой и красной.

анана’с м ananas n [’ananas]Ananasta syödään raakana tai säilykehedelmänä. Ананасы едят свежими или консервированными.

апельси’н м appelsiini n [’ap:elsi:ni]Minä en halua kaurapuuroa, vaan haluan appelsiinin. Я не хочу овсяную кашу, я хочу апельсин.

арбу’з м vesimeloni n [’vesi’meloni]Jotkut vesimelonit painavat yli 30 koloa. Некоторые арбузы весят больше 30 килограммов.

бана’н м banaani n [’bana:ni]Banaaneja voi syödä raakoina, kuitenkin joitakin lajia paistetaan. Бананы можно есть сырыми, хотя некоторые разновидности обычно готовят.

боя’рышник м orapihlaja n [’ora’pihlaja]Orapihlajan hedelmistä voi valmistaa hyytelöä. Из плодов боярышника можно делать желе.

виногра’д м viinirypäle pl [’vi:ni’rypæle]Katso kuinka kaunis viinirypäleterttu! Посмотри, какая прекрасная гроздь винограда!

ви’шня ж kirsikka n [’kirsik:a]Nämä kirsikat ovat harvinaisen hyviä. Эта вишня восхитительно вкусная.

грана’т м kranaattiomena n [’grana:t:i’omena]Granaattiomenaa on viljelty Kaukasiassa muinaisajoista lähtien. Гранат культивировался на Кавказе с древних времён.

грейпфру’т м greippi n [’greıp:i]Greippi on hyvä C-vitamiinin lähde. Грейпфрут – хороший источник витамина С.

гру’ша ж päärynä n [’pæ:rynæ]Päärynöissä on paljon kuparia ja kaliumia. Груши богаты медью и калием.

гуа’ва ж guava n [’guava]

Guavan hedelmä on tavallisesti 4 – 12 senttimetrin pitkä.

Плод гуавы обычно бывает в длину от 4

до 12 сантиметров.

ды’ня ж meloni n [’meloni]

Maista palanen aromikasta melonia.

Отведай кусок сладкой душистой дыни.

ежеви’ка ж vatukka n [’vatuk:a]

Vatukka on vadelman näköinen marja, mutta

mustavärinen.

Ежевика похожа на малину, только она чёрная.

ирга’ ж tuomipihlaja n [’tuomi’pihlaja]

Linnut pitävät tuomipihlajasta, siksi sen poimiminen on

ongelmallista.

Птицы любят иргу, и поэтому сбор её урожая

проблематичен.

ки’ви с kiivihedelmä n [’ki:vi’hedelmæ]

Kiivihedelmä on kotoisin Etelä-Kiinasta.

Родина киви – южный Китай.

крыжо’вник м karviainen n [’karviainen]

Karviainen voi olla hapanta tai hunajan makeaa.

Бывает кислый крыжовник, а бывает сладкий, как

мёд.

лимо’н м sitruuna n [’sitru:na]

Minä pidän paljon sitruunan tuoksusta.

Я обожаю аромат лимона.

ли’чи с litsi n [’litsi]

Litsiä käytetään monissa jälkiruoissa.

Личи используется во многих десертах.

ло’ква ж japaninmispeli n [’japanin’mispeli]

Japaninmispeli sopii hyvin hedelmäsalaatteihin muiden

hedelmien kanssa.

Локва хорошо сочетается с другими фруктами

во фруктовых салатах.

мали’на ж vadelma n [’vadelma]

Vadelman hyvään kasvuun tarvitaan paljon auringon

valoa ja vettä.

Для оптимального развития малине требуется

много солнца и воды.

ма’нго с mango n [’maŋgo]

Kypsä mango on makea ja erikoisen makuinen.

Спелое манго сладкое, с уникальным вкусом.

мандари’н м mandariini n [’mandari:ni]

Minä pidän marokkolaisista mandariineista.

Я люблю марокканские мандарины.

88 ФРУ’ КТЫ

184

мушмула’ ж mispeli n [’mispeli]

Mispeliä syödään usein juuston kera jälkiruokana.

Мушмулу часто употребляют с сыром в качестве

десерта.

нектари’н м nektariini n [’nektari:ni]

Nektariini on persikan laji.

Нектарин – это разновидность персика.

папа’йя ж papaija n [’papaija]

Papaija on kotoisin trooppisesta Etelä- ja Pohjois-

Amerikasta.

Родина папайи – тропики Южной и Северной

Америки.

пе’рсик м persikka n [persik:a]

Persikan kuori on oranssinkeltainen.

Кожица персика оранжево-жёлтая.

ряби’на ж pihlaja n [’pihlaja]

Eurooppalaisen pihlajan marjoista voi valmistaa kitkerää

hyytelöä.

Из ягод европейской рябины можно делать

горьковатое желе.

ряби’на чернопло’дная ж mustamarja-aronia n

[’musta’marja’aronia]

Mustamarja-aroniasta voi valmistaa viiniä.

Из черноплодной рябины можно делать вино.

санто’л м santol-hedelmä n [’santol’hedelmæ]

Santol-hedelmä on trooppinen hedelmä, joka kasvaa

Kaakkois-Aasiassa.

Сантол – тропический плод, растущий в юго-

восточной Азии.

сли’ва ж luumu n [’lu:mu]

Luumussa on joskus valkoinen kerros, joka on helposti

poistettavissa.

На сливе может быть беловатый налёт, который

легко стереть.

фейхоа’ ж feijoa n [’feihoa]

Feijoan tuoksu on aromikas ja makea.

Запах фейхоа ароматный и сладкий.

фи’га ж viikuna n [’vi:kuna]

Viikuna voi syödä tuoreena tai kuivattuna.

Фиги можно есть свежими или сушёными.

хурма’ ж taateliluumu n [’ta:teli’lu:mu]

Taateliluumua muinaiskreikkalaiset tunsivat jumalien

hedelmänä.

Хурма была известна древним грекам как “плод

богов”.

чере’шня ж linnunkirsikka n [’lin:un’kirsik:a]Linnunkirsikka on ollut ihmisen ruokana tuhansien vuosien aikana. Черешня является продуктом питания человека в течение тысяч лет.

шипо’вник м ruusunmarja n [’ru:sun’marja]Eräiden lajien ruusunmarjaa käytetään C-vitamiinin lähteenä. Шиповник некоторых видов используется как источник витамина С.

я’блоко с omena n [’omena]Ostin kaksi kiloa omenoita. Я купил два килограмма яблок.

* * * * * * * * *

мя’гкий п pehmeä a [’pehmeæ]Persikat ovat pehmeitä ja maukkaita. Эти персики мягкие и вкусные.

мяси’стый п mehevä a [’mehevæ]Nämä hedelmät ovat isokokoisia ja meheviä. Эти плоды крупные и мясистые.

сла’дкий п makea a [’makea]Mitään ei ole tuoreen banaanin makeaa makua parempaa. Ничто не может быть лучше, чем сладкий вкус свежего банана.

со’чный п mehukas a [’mehukas]Persikat ovat hyvin mehukkaita. Персики очень сочные.

спе’лый п kypsä a [’kypsæ]Ovatko nuo hedelmät kypsiä vai ei? Эти фрукты спелые или нет?

выжима’ть г puristaa v [’purista:]Puristetaan mehua niistä omenoista. Давай выжмем сок из этих яблок.

расти’ г kasvaa v [’kasva:]Mango kasvaa trooppisilla alueilla. Манго растёт в тропических районах.

собира’ть г poimia v [’poimia]Me poimimme vadelmaa kaksi tuntia. Мы собирали малину два часа.

созрева’ть г kypsyä v [’kypsyæ]Viinirypäle kypsyy pian. Виноград скоро созреет.

употребля’ть г käyttää v [’kæyt:æ:]Suosittelen teille käyttämään enemmän greippimehua. Рекомендую вам больше употреблять сока грейпфрута.

HEDELMÄT [’hedelmæt]

185

ТИ’ ПЫ ТЕМПЕРА’ МЕНТОВ LUONNETYYPIT [’luon:e’ty:pit]

интрове’рт м sisäänpäin kääntynyt ihminen n [’sisæ:n’pæin’kæ:ntynyt ’ihminen]Sisäänpäin kääntynyt ihminen pitää yksinäisyydestä. Интроверт предпочитает находиться в одиночестве.

меланхо’лик м melankolikko n [’melankolik:o]Monet melankolikot ovat ajattelevia pohdiskelijoita. Многие меланхолики – задумчивые мыслители.

сангви’ник м sangviinikko n [’saŋgvi:nik:o]Sangviinikot ovat tavallisesti huolettomia ja iloluontoisia. Сангвиники обычно бывают беззаботными любителями веселья.

флегма’тик м flegmaatikko n [’flegma:tik:o]Flegmaatikot ovat luotettavimpia ihmisiä kuin sangviinikot. Флегматики – это более надёжные люди, нежели сангвиники.

холе’рик м koleerikko n [’kole:rik:o]Koleerikot ovat hyvin mahtailevia ja energisiä ihmisiä, mutta heitä voi helposti kiukuttaa. Холерики очень амбициозны и энергичны, но их легко разозлить.

экстраве’рт м ulospäin kääntynyt ihminen n [’ulos’pæin’kæ:ntynyt ’ihminen]Ulospäin kääntynyt ihminen on taipuvainen kanssakäymiseen. Экстраверт склонен к общительности.

ПОЛОЖИ’ ТЕЛЬНЫЕ ХАРАКТЕРИ’ СТИКИ MYÖNTEISET PIIRTEET [’myønteiset ’pi:rte:t]

аккура’тный п huolellinen a [’huolel:inen]Minun tyttäreni on huolellinen tyttö. Моя дочь – аккуратная девочка.

ве’жливый п kohtelias a [’kohtelias]Minä pidän siitä, että meidän johtajamme on hyvin kohtelias ihminen. Наш начальник вежливый, и мне это нравится.

волево’й п lujatahtoinen a [’luja’tahtoinen]Niin lujatahtoinen ihminen saa aikaan kaiken, mihin pyrkii. Такой волевой человек, как он, может достичь всего, чего захочет.

до’брый п hyväntahtoinen a [’hyvæn’tahtoinen]Minun ystäväni sanovat, että olen hyväntahtoinen ja ymmärtäväinen ihminen. Мои друзья говорят, что я добрая и отзывчивая.

дружелю’бный п ystävällinen a [’ystævæl:inen]Hän on hyvin ystävällinen ihminen, hänen kanssaan on helppo olla yhteistyössä. Он очень дружелюбный человек, и с ним легко работать.

жизнера’достный п elämäniloinen a [’elæmæn’iloinen]Hän on maailman elämäniloisin ihminen kaikista minun tapaamistani ihmisistä. Он самый жизнерадостный человек из всех, с кем я знаком.

му’дрый п viisas a [’vi:sas]Sinä ymmärrät tämän kun tulet vanhemmaksi ja viisaammaksi. Ты поймёшь это, когда станешь старше и мудрее.

нахо’дчивый п kekseliäs a [’kekseliæs]Minäkin haluaisin olla yhtä kekseliäs kuin sinä. Вот бы мне быть таким находчивым, как ты.

общи’тельный п sosiaalinen a [’sosia:linen]Minun veljeni on aika sosiaalinen ja hänellä on paljon ystäviä. Мой брат очень общительный, и у него много друзей.

одарённый п kyvykäs a [’kyvykæs]Tämä nuori ihminen on älyllisesti hyvin kyvykäs. Этот молодой джентльмен – интеллектуально одарённый человек.

оптими’ст м optimisti n [’optimisti]Minun isäni oli optimisti koko elämänsä ajan. Мой отец всю свою жизнь был оптимистом.

скро’мный п vaatimaton a [’va:timaton]Vaatimaton ihminen ei kehuskele menestyksillään. Скромный человек – это тот, кто не хвастается своими достижениями.

споко’йный п rauhallinen a [’rauhal:inen]Hän jää rauhalliseksi jos häntä haukutaankin. Он остаётся спокойным, даже когда на него орут.

тала’нтливый п lahjakas a [’lahjakas]Sinä ole niin lahjakas ihminen! Ты такой талантливый человек!

трудолюби’вый п työteliäs a [’tyøteliæs]Me tarvitsemme sellaisia työteliäitä työntekijöitä, kuin hän. Нам нужны трудолюбивые работники, как он.

у’мный п älykäs a [’ælykæs]Nainen on hyvin sivistynyt ja viisas. Она хорошо образованна и умна.

уравнове’шенный п tasapainoinen a [’tasa’painoinen]Minun veljeni on tasapainoinen ihminen. Hän ei menetä malttiaan koskaan. Мой брат – уравновешенный человек. Он никогда не выходит из себя.

89 ХАРА’ КТЕР И ПОВЕДЕ’ НИЕ

186

хоро’ший п hyvä a [’hyvæ]Minä olen onnellinen, että minun lapseni ovat hyviä ihmisiä. Я счастлива, что все мои дети хорошие люди.

хра’брый п rohkea a [’rohkea]Meidän komentaja on todellakin rohkea ihminen. Наш командир по-настоящему храбрый человек.

че’стный п rehellinen a [’rehel:inen]Hän on rehellinen kunnon ihminen. Он честный, порядочный человек.

ОТРИЦА’ ТЕЛЬНЫЕ ХАРАКТЕРИ’ СТИКИ KIELTEISET PIIRTEET [’kielteiset ’pi:rte:t]

агресси’вный п aggressiivinen a [’ag:res:i:vinen]Hän on melko aggressiivinen ja ylimielinen. Он весьма агрессивный и высокомерный.

ворчли’вый п kärttyinen a [’kært:yinen]Älä ole niin kärttyinen! Не будь таким ворчливым!

глу’пый п typerä a [’typeræ]Kuinka typerä senkin paskiainen! Ну что за глупый сукин сын!

гру’бый п sivistymätön a [’sivistymætøn]Minun vanhempi poika on hyvin sivistymätön. Minua hävettää hänen puolestaan. Мой старший сын очень грубый, и мне за него стыдно.

дура’к/ду’ра м/ж hölmö n [’hølmø]Kuka olisi voinut tehdä sellaisen? Vain täysi hölmö. Кто мог такое сделать? Только полный дурак.

зави’стливый п kateellinen a [’kate:l:inen]Kateellinen ihminen riutuu jos naapuri menestyy. Завистливый человек сохнет, глядя на успехи соседа.

злой п vihainen a [’vihainen]Minä en halua olla työssä niin vihaisen ihmisen kanssa. Я не хочу работать с таким злым человеком.

капри’зный п oikutteleva a [’oikut:eleva]Hänen vaimonsa on oikeutteleva nainen. Hänen käyttäytyminen on arvaamaton. Его жена – капризная женщина. Её настроение непредсказуемо.

кова’рный п salakavala a [’sala’kavala]Minä en tietänyt, että hän on niin salakavala. Я не знал, что он такой коварный.

лени’вый п laiska a [’laiska]Hän ei tee työtä, koska hän on liian laiska. Он работать не будет: он слишком ленивый.

мсти’тельный п kostonhimoinen a [’koston’himoinen]Minä luulen, että hän on maailman kostonhimoisin ihminen. У меня такое ощущение, что он самый мстительный человек в мире.

нече’стный п epärehellinen a [’epæ’rehel:inen]Ei voi tulla toimeen vilpillisen ja epärehellisen ihmisen kanssa? Как иметь дело с лживым, нечестным человеком?

плохо’й п huono a [’huono]Hän on huono ihminen, olen nähnyt kuinka hän potki koiraa. Он плохой человек: я видел, как он собаку пнул.

рассе’янный п hajamielinen a [’haja’mielinen]Minä en voi ajaa auto, koska olen liian hajamielinen. Я не могу водить машину, потому что я слишком рассеянный.

трус м pelkuri n [’pelkuri]Hän on osoittautunut pelkuriksi. Он оказался жалким трусом.

тугоду’мный п hidasjärkinen a [’hidas’jærkinen]Minun ystävästä ei tule johtajaa, hän on liian hidasjärkinen. Мой друг не станет боссом: он слишком тугодумный.

тупо’й п tyhmä a [’tyhmæ]Kuinka voit olla niin tyhmä! Как ты можешь быть таким тупым!

чванли’вый п rehentelevä a [’rehentelevæ]Minä vihaan rehenteleviä ihmisiä. Я ненавижу чванливых людей.

эгоисти’чный п itsekäs a [’itsekæs]Anna minulle anteeksi, minä olin liian itsekäs. Прости меня, я был слишком эгоистичным.

* * * * * * * * *

вести’ себя’ г käyttäytyä v [’kæyt:ytyæ]Hän käyttäytyy kuin mielipuoli. Он ведёт себя как сумасшедший.

нра’виться г pitää v [’pitæ:]Minä pidän sellaisista ihmisistä. Мне нравятся такие люди.

поступа’ть г menetellä v [’menetel:æ]Minä en tiedä, miten menettelisin. Я просто не знаю, как поступить.

ссо’риться г riidellä v [’ri:del:æ]He riitelevät usein, koska molemmat ovat koleerikkoja. Они часто ссорятся, потому что они оба холерики.

хва’стать г kehuskella v [’kehuskel:a]Hän aina kehuskelee suosiollaan tyttöjen keskuudessa. Он вечно хвастается своей популярностью среди девушек.

LUONNE JA KÄYTTÄYTYMINEN [’luon:e ja ’kæyt:æytyminen]

187

ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

анио’н м anioni n [’anioni]Anioni on ioni, jossa elektroneja on enemmän kuin protoneja. Анион – это ион, в котором электронов больше, чем протонов.

а’том м atomi n [’atomi]Atomi on elektroniverhon verhoama ydin. Атом состоит из ядра, окружённого электронным облаком.

вале’нтность ж valenssi n [’valens:i]Valenssi on tietyn alkuaineen atomin muodostamien kemiallisten sidosten lukumäärä. Валентность – это число химических связей, которые могут образовать атомы определённого элемента.

вещество’ с aine n [’aine]Suurin osa aineista, joihin törmäämme arkielämässämme on erilaisia seoksia. Большая часть веществ, с которыми мы сталкиваемся в повседневной жизни, – это какие-либо смеси.

восстановле’ние с reduktio n [’reduktio]Reduktio tarkoittaa hapetusluvun alenemista. Восстановление – это когда степень окисления понижается.

ио’н м ioni n [’ioni]Ioni on atomi tai molekyyli, joissa elektronien yhteismäärä ei vastaa protonien yhteistä määrää. Ион – это атом или молекула, в которых общее число электронов не равно общему числу протонов.

катио’н м kationi n [’kationi]Kationi on ioni, jossa protoneja on enemmän kuin elektroneja. Катион – это ион, в котором протонов больше, чем электронов.

кислота’ ж happo n [’hap:o]Typpihappo on tunnettu n. 1200-luvulta lähtien. Азотная кислота известна примерно с 13-го века.

моле’кула ж molekyyli n [’moleky:li]Molekyyli on aineen pienin mahdollinen osa. Молекула – это самая малая часть вещества, которая только может существовать.

молекуля’рная перегруппиро’вка ж molekyyli uudelleenjärjestelyt n [’moleky:li ’u:del:e:n’jærjestelyt]Tässä reaktiossa molekyyliuudellenjärjestelyt ovat mahdottomia. В этой реакции невозможна никакая молекулярная перегруппировка.

моль (едини’ца измере’ния) м mooli n [’mo:li]Atomien ja molekyylien lukumäärä on mitattavissa mooleissa. Количество атомов или молекул можно измерять в молях.

нейтрализа’ция ж neutralointi n [’neutralointi]Tätä reaktiota sanotaan neutraloinniksi. Эта реакция называется нейтрализацией.

окисле’ние с hapetus n [’hapetus]Hapetus tarkoittaa hapetusluvun nousua. Окисление – это когда степень окисления повышается.

окисли’тельно-восстанови’тельная реа’кция ж hapetus-pelkistysreaktio n [’hapetus’pelkistys’reaktio]Hapetus-pelkistysreaktio tarkoittaa kaikki reaktiot, joissa muuttuu atomien hapetusluku. Окислительно-восстановительными называются все реакции, при которых у атомов меняется степень окисления.

основа’ние с emäs n [’emæs]Ainetta voi usein luonnehtia hapoksi tai emäkseksi. То или иное вещество зачастую можно классифицировать как кислоту или основание.

периоди’ческая табли’ца ж jaksollinen järjestelmä n [’jaksol:inen ’jærjestelmæ]Nykyään jaksollisessa järjestelmässä on 117 alkuainetta. В настоящее время периодическая таблица содержит 117 элементов.

соедине’ние с yhdiste n [’yhdiste]Vesi on vedyn ja hapen atomeista koostuva yhdiste. Вода – это соединение, содержащее атомы водорода и кислорода.

соль ж suola n [’suola]Kationit ja anionit muodostavat neutraalisuolien kiderakenteen. Катионы и анионы могут образовывать кристаллические решётки нейтральных солей.

ступе’нчатая реа’кция ж vaiheittainen reaktio n [’vaiheit:ainen ’reaktio]Vaiheittaisessa reaktiossa tapahtuu ainakin kaksi peräkkäistä alkeisreaktiota. В ходе ступенчатой реакции происходит по меньшей мере две последовательные элементарные реакции.

термодинами’ческая фа’за ж faasi n [’fa:si]Kemikaaleilla voi olla useita termodynaamisia faaseja. Химикаты могут существовать в нескольких термодинамических фазах.

хими’ческая реа’кция ж kemiallinen reaktio n [’kemial:inen ’reaktio]Jotkin kemialliset reaktiot ovat hyvin nopeita, toiset hyvin hitaita. Некоторые химические реакции очень быстрые, а некоторые – очень медленные.

хими’ческая связь ж kemiallinen sidos n [’kemial:inen ’sidos]Kemialliset sidokset pitävät atomin koossa. Химические связи соединяют атомы.

хими’ческое уравне’ние с kemiallinen yhtälö n [’kemial:inen ’yhtælø]Kemiallista reaktiota voi kuvata symbolisesti kemiallisen yhtälön avulla. Химическую реакцию можно символически изобразить с помощью химического уравнения.

электролити’ческая диссоциа’ция ж elektrolyyttinen dissosiaatio n [’elektro’ly:t:inen ’dis:osia:tio]Elektrolyyttinen dissosiaatio on ioniyhdisteiden hajoaminen pienempiin hiukkasiin. Электролитическая диссоциация – это процесс, при котором ионные соединения разделяются на более мелкие частицы.

элеме’нт м alkuaine n [’alku’aine]Alkuaineiden esimerkkeinä ovat rauta, kupari, hopea, happi. Примеры элементов – это железо, медь, серебро, кислород.

90 ХИ’ МИЯ

188

элемента’рная реа’кция ж alkeisreaktio n [’alkeis’reakstio]Kemialliset reaktiot ovat alkeis- ja vaiheittaisreaktioita. Химическая реакция может быть элементарной или ступенчатой.

эне’ргия ж energia n [’energia]Kemiallinen energia-termiä käytetään usein kemiallisen aineen potentiaalin näyttämiseksi. Термин “химическая энергия” часто используется, чтобы указать на потенциал химического вещества.

РАЗДЕ’ ЛЫ ХИ’ МИИ KEMIAN OSA-ALUEET [’kemian ’osa’alue:t]

агрохи’мия ж agrokemia n [’agro’kemia]Agrokemia on usein tähdätty maaperän hedelmällisyyden parantamiseen. Агрохимия часто бывает нацелена на увеличение плодородности почвы.

аналити’ческая хи’мия ж analyyttinen kemia n [’analy:t:inen ’kemia]Analyyttinen kemia yhdistää kemian standardisoituja kokeellisia menetelmiä. Аналитическая химия объединяет стандартизированные экспериментальные методы в химии.

биохи’мия ж biokemia n [’bio’kemia]Biokemian ja orgaanisen kemian yhteyksiä ovat hyvin kiinteitä. Биохимия и органическая химия очень тесно связаны друг с другом.

материалове’дение с materiaalitiede n [’materia:li’tiede]Materiaalitiede tarkoittaa aineiden valmistusta ja kuvausta. Материаловедение – это приготовление и определение характеристики веществ.

нейрохи’мия ж neurokemia n [’neuro’kemia]Neurokemia tutkii hermoston aineita. Нейрохимия изучает вещества нервной системы.

неоргани’ческая хи’мия ж epäorgaaninen kemia n [’epæ’orga:ninen ’kemia]Orgaanisen ja epäorgaanisen kemian rajoittaminen ei ole absoluuttista. Разграничение между органической и неорганической химией не является абсолютным.

нефтехи’мия ж petrokemia n [’petro’kemia]Petrokemia tutkii raakaöljyn ja maakaasun jalostamisen mahdollisuuksia hyötytuotteisiin. Нефтехимия изучает преобразование сырой нефти и природного газа в полезные продукты.

органи’ческая хи’мия ж orgaaninen kemia n [’organinen ’kemia]Orgaaninen kemia tutkii hiiltä sisältäviä yhdisteitä. Органическая химия занимается изучением химических соединений, содержащих углерод.

теорети’ческая хи’мия ж teoreettinen kemia n [’teore:t:inen ’kemia]Teoreettinen kemia tutkii kemiaa teoreettisten perusjärkeilyjen perusteella. Теоретическая химия изучает химию посредством фундаментальных теоретических рассуждений.

фармаколо’гия ж farmakologia n [’farmakologia]Farmakologia tarkkailee lääkkeiden vaikutusta. Фармакология – это изучение действия лекарств.

физи’ческая хи’мия ж fyysinen kemia n [’fy:sinen ’kemia]Fyysinen kemia tutkii kemiallisten järjestelmien ja prosessien fyysisiä ja fundamentaalisia perusteita. Физическая химия – это изучение физических и фундаментальных основ химических систем и процессов.

электрохи’мия ж sähkökemia n [’sæhkø’kemia]John Daniell ja Michael Faraday ovat perustaneet sähkökemian. Джон Даниелл и Майкл Фарадей были основателями электрохимии.

я’дерная хи’мия ж ydinkemia n [’ydin’kemia]Ydinkemia tarkkailee radioaktiivisuutta, ydinprosesseja ja ytimen ominaisuuksia. Ядерная химия занимается вопросами радиоактивности, ядерных процессов и ядерных свойств.

* * * * * * * * *

ио’нный п ioni a [’ioni]Kovalenssi- ja ioniyhteydet ovat ns. “vahvoja sidoksia” Ковалентные и ионные связи – это так называемые “сильные связи”.

ковале’нтный п kovalenssi a [’ko’valens:i]Kovalenssiyhteydet tarkoittavat kemiallisia yhteyksiä kahden epämetallin välillä. Ковалентные связи – это химические связи между двумя неметаллами.

лине’йный п lineaarinen a [’linea:rinen]Mikä on atomiratojen lineaarinen yhdistelmä? Что такое линейная комбинация атомных орбиталей?

экзотерми’ческий п eksoterminen a [’ekso’terminen]Endotermisen prosessin vastakohtana on eksoterminen prosessi. Противоположностью эндотермического процесса является экзотермический процесс.

эндотерми’ческий п endoterminen a [’endo’terminen]Termi endoterminen on Marcellin Berthelotin keksimä. Термин “эндотермический” был создан Марселеном Бертло.

вступа’ть в реа’кцию г yhdistyä v [’yhdistyæ]Palamiseksi kutsutaan puun yhdistymistä happeen. Когда древесина вступает в реакцию с кислородом, это называется горением.

добавля’ть г lisätä v [’lisætæ]Lisää tätä jauhetta nesteeseen. Добавь этот порошок в жидкость.

приготовля’ть г valmistaa v [’valmista:]Tutkimusapulainen valmisti kemikaalit kokemusta varten. Лаборант приготовил химикаты для опыта.

растворя’ть г liuottaa v [’liuot:a:]Minä kerron sinulle, mitä tapahtuu kun sokeri liuotetaan veteen. Я расскажу тебе, что происходит, когда растворяешь сахар в воде.

сме’шивать г sekoittaa v [’sekoit:a:]Älä sekoita näitä aineita. Не смешивай эти вещества.

KEMIA [’kemia]

189

РАЗЛИ’ ЧНЫЕ ВИ’ ДЫ ХО’ ББИ ERILAISET HARRASTUKSET [’erilaiset ’har:astukset]

бёрдво’чинг м lintuharrastus n [’lintu’har:astus]Lintuharrastus on lintujen tarkkailemista. Бёрдвочинг – это наблюдение за птицами.

гре’бля на байда’рках ж kanoottimelonta n [’kano:t:i’melonta]Kanoottimelonta on koko perheemme harrastus. Гребля на байдарках – это хобби всей нашей семьи.

икеба’на ж ikebana n [’ikebana]Ikebana on japanilainen kukkienasettelutaide. Икебана – это японское искусство цветочной аранжировки.

ка’рточные и’гры мн korttipeli pl [’kort:i’peli]Kaikista korttipeleistä pidän eniten bridgestä. Из всех карточных игр больше всего мне нравится бридж.

коллекциони’рование с keräily n [’keræily]Kirjojen keräily on minun lempiharrastukseni. Коллекционирование книг – моё любимое хобби.

кулинари’я ж ruoanlaitto n [’ruoan’lait:o]Nainen teki ruoanlaiton harrastuksekseen. Она сделала кулинарию своим хобби.

модели’зм м mallien suunnittelu n [’mal:ien ’su:n:it:elu]Hän on intohimoinen mallien suunnittelun harrastaja. Моделизм (конструирование моделей) кораблей – его страсть.

орига’ми с origami n [’origami]Origami on paperintaitelua, jonka tuloksessa syntyy paperiesineitä. Оригами – это искусство складывания фигурок из бумаги.

пейнтбо’л м paintball n [’peınt’bol]Paintball on todellisten miesten harrastus. Пейнтбол – это хобби настоящих мужчин.

рукоде’лие с käsityö n [’kæsi’tyø]Tämä kirja kertoo erilaisista käsitöistä. Эта книга о различных видах рукоделия.

садово’дство с puutarhanhoito n [’pu:’tarhan’hoito]Puutarhanhoito on terveellistä. Садоводство полезно для здоровья.

спорти’вные и’гры мн urheilupelit pl [’urheilu’pelit]Vapaa-aikana pelaan urheilupelejä. В свободное время я играю в спортивные игры.

та’нцы мн tanssiminen n [’tans:iminen]Tanssiklubilla tanssiminen lauantaisin on kiva asia! Танцы в танцевальном клубе по субботам – хорошая штука.

фотографи’рование с valokuvaaminen n [’valo’kuva:minen]Ehkä minun kannattaisi kokeilla valokuvaamista? Может, мне стоит попробовать заняться фотографированием?

чте’ние с lukeminen n [’lukeminen]Lukeminen on hänen harrastuksensa ja hän kuuluu lukuseuraan. Чтение – её хобби, и она состоит в читательском сообществе.

ПРЕДМЕ’ ТЫ КОЛЛЕКЦИОНИ’ РОВАНИЯ KOKOELMIEN KERÄILY [’kokoelmien ’keræily]

авто’графы мн nimikirjoitukset pl [’nimi’kirjoitukset]Minä keräilen elokuvatähtien nimikirjoituksia. Я коллекционирую автографы кинозвёзд.

антиквариа’т м antiikkitavara pl [’anti:k:i’tavara]Antiikkitavara on keräilyesineitä, jotka ovat vähintään 100 vuotta vanhoja. Антиквариат – это предметы коллекционирования, которым по меньшей мере 100 лет.

банкно’ты мн setelit pl [’setelit]Tämä vanha seteli näyttää aivan uudelta. Эта старая банкнота выглядит как новая.

буты’лки мн pullot pl [’pul:ot]Katso, miten suuri viinipullokokoelma hänellä on! Смотри, какая у него огромная коллекция винных бутылок.

грампласти’нки мн äänilevyt pl [’æ:nilevyt]Hän keräilee äänilevyjä, joissa on elokuvamusiikkia. Она коллекционирует грампластинки с музыкой к фильмам.

калькуля’торы мн laskukoneet pl [’lasku’kone:t]Minä sain vielä yhden laskukoneen minun kokoelmaani. Я достал ещё один старый калькулятор для моей коллекции.

карти’ны мн taulu pl [’taulu]Taulu myytiin huutokaupassa tuntemattomalle keräilijälle. Картина была продана на аукционе неизвестному коллекционеру.

кни’ги мн kirjat pl [’kirjat]Minun kokoelmani vanhin kirja on painettu vuonna 1640. Самая старая книга в моей коллекции была напечатана в 1640-м году.

ку’клы мн nuket pl [’nuket]Näytätkö minulle nukkekokoelmasi? Ты покажешь мне свою коллекцию кукол?

91 ХО’ ББИ

190

моде’ли мн pienoismallit pl [’pienois’mal:it]He molemmat keräilevät lentokoneiden pienoismalleja. Они оба коллекционируют модели самолётов.

моне’ты мн kolikot pl [’kolikot]Minä uneksin saada joitakin vanhoja kultakolikoita. Я мечтаю раздобыть какие-нибудь золотые монеты.

огнестре’льное ору’жие с ampuma-aseet pl [’ampuma’ase:t]Hän on ampuja ja ampuma-aseiden keräilijä. Он стрелок и коллекционер огнестрельного оружия.

откры’тки мн postikortit pl [’posti’kortit]Onki teillä joitakin vanhoja postikortteja? У вас есть какие-нибудь старые открытки?

посу’да ж astiat n [’astiat]Kerään antiikkiastioita. Я коллекционирую антикварную посуду.

почто’вые ма’рки мн postimerkit pl [’posti’merkit]Minä kiinnitin huomiota paksuun postimerkkialbuumiin. Моё внимание привлёк толстый альбом с почтовыми марками.

фарфо’ровые изде’лия мн posliini n [’posli:ni]Hän kerää posliiniesineitä. Она коллекционирует декоративные фарфоровые изделия.

холо’дное ору’жие с kylmät aseet pl [’kylmæt ’ase:t]Tässä on minun kylmien aseiden kokoelma. А это моя коллекция экзотического холодного оружия.

часы’ мн kellot pl [’kel:ot]Minä olin kerännyt kelloja, mutta sitten myin kokoelmani. Когда-то я коллекционировал часы, но потом продал свою коллекцию.

РУКОДЕ’ ЛИЕ KÄSITYÖ [’kæsi’tyø]

вышива’ние с kirjailu n [’kirjailu]Joka ilta minä teen kirjailutyötä. Я занимаюсь вышиванием каждый вечер.

вяза’ние крючко’м с virkkaus n [’virk:aus]Monet pitävät virkkauksesta. Искусство вязания крючком любимо очень многими.

вяза’ние спи’цами с neulominen n [’neulominen]Neulominen rauhoittaa minua. Вязание на спицах успокаивает мне нервы.

гобеле’н м seinämatot n [’seinæ’matot]Nainen tekee seinämattoja, pyyheliinoja ja koristepöytäliinoja. Она делает гобелены, полотенца и декоративные скатерти.

плете’ние с punonta n [’punonta]Tässä on punontaohje kuvineen. Это инструкции по плетению с иллюстрациями.

фриволите’ (плете’ние кру’жев) с frivolite n [’frivolite]Frivolite on syntynyt 1800-luvun alussa. Фриволите возникло в начале 19-го века.

шитьё с ompelu n [’ompelu]Minun sisareni on harrastaa ompelua. Моя сестра – энтузиаст любительского шитья.

* * * * * * * * *

антиква’рный п antiikki- a [’anti:k:i]Minun isäni kerää antiikkihuonekaluja. Мой отец коллекционирует антикварную мебель.

излю’бленный п lempi- a [’lempi]Lukeminen on lempiharrastukseni. Чтение – моё излюбленное занятие.

необы’чный п epätavallinen a [’epæ’taval:inen]Etkö luule hänen harrastuksensa olevan hyvin epätavallinen? Вы не находите его хобби довольно необычным?

стра’нный п outo a [’outo]Luulen, että värikuulapeli on hyvin outo harrastus tytölle. Мне кажется, пейнтбол – странное хобби для девушки.

уника’льный п ainutlaatuinen a [’ainut’la:tuinen]Minun kokoelmassani on aivan ainutlaatuisia esineitä. В моей коллекции есть абсолютно уникальные предметы.

вяза’ть (спи’цами) г neuloa v [’neuloa]Minä yrittäisin neuloa puseron. Я попробую связать свитер.

коллекциони’ровать г keräillä v [’keræil:æ]Sinä kuulemma keräilet oluttölkkejä. Говорят, ты коллекционируешь пивные банки.

получа’ть удово’льствие г nauttia v [’naut:ia]Minä nautin paljon ruoanlaitosta. Я получаю огромное удовольствие от приготовления блюд.

проводи’ть (вре’мя) г viettää v [’viet:æ:]Minun ystäväni viettää paljon aikaa keilaussalissa. Мой друг проводит много времени в кегельбане.

увлека’ться г harrastaa v [’har:asta:]Hän harrastaa tennistä. Он увлекается теннисом.

HARRASTUKSET [’har:astukset]

191

ШИРОКО’ ИЗВЕ’ СТНЫЕ ЦВЕТА’ И ОТТЕ’ НКИ HYVIN TUNNETUT VÄRIT JA VIVAHDUKSET [’hyvin ’tun:etut ’værit ja ’vivahdukset]

а’лый п heleänpunainen a [’heleæn’punainen]Heleänpunainen väri on kirkkaan punainen väri, joka vivahtaa vähän oranssinväriseltä. Алый цвет – это ярко-красный цвет со слегка оранжевым оттенком.

бе’жевый п beige a [’beıge]Kuviot näyttivät kauniilta beigevärisellä taustalla. Узоры выглядели красиво на бежевом фоне.

бе’лый п valkoinen a [’valkoinen]Mitä on tapahtunut? Sinun kasvosi on lumen valkoinen. Что случилось? Твоё лицо белое, как снег.

бирюзо’вый п turkoosin värinen a [’turko:sin ’værinen]Hänen päällään oli turkoosinvärinen mekko. На ней было платье бирюзового цвета.

голубо’й п vaaleansininen a [’va:lean’sininen]Me valitsemme hyvät vaaleansiniset tapetit. Мы выбрали хорошие голубые обои.

жёлтый п keltainen a [’keltainen]Meidän ympärillämme oli vain keltaista hiekkaa eikä mitään muuta. Вокруг нас был лишь жёлтый песок и больше ничего.

зелёный п vihreä a [’vihreæ]Minä luulen, että aita on maalattava vihreäksi. Думаю, забор должен быть зелёным.

кашта’новый п kastanjanruskea a [’kastanjanruskea]Katso, kuinka ihana kastanjanruskea tukka on tällä tytöllä. Посмотри, какие у неё прекрасные каштановые волосы.

кори’чневый п ruskea a [’ruskea]Tämän puun kuori on vaaleanruskea. Кора этого дерева бледно-коричневая.

кра’сный п punainen a [’punainen]Saadakseen oranssivärin sekoitetaan punaisen ja keltaisen värit. Чтобы получить оранжевый цвет, смешиваешь красный и жёлтый.

кре’мовый п kermanvärinen a [’kerman’værinen]Minä ostin kermanväriset kengät. Я купила пару туфель кремового цвета.

лазу’рный п taivaansininen a [’taiva:n’sininen]Taivaansinisellä taivaalla ei ollut pilveäkään. На лазурном небе не было ни облачка.

мали’новый п karmosiininpunainen [’karmosi:nin’punainen]Minä näin unikon kukkia, jonka terälehdet olivat karmosiininpunaisia. Я увидел цветы мака с малиновыми лепестками.

ора’нжевый п oranssinvärinen a [’orans:in’værinen]Me tarvitsemme yhden purkin lisää oranssinväristä maalia. Нам нужна ещё одна банка оранжевой краски.

пурпу’рный п purppuranpunainen a [’purp:uran’punainen]Purppuranpunainen liittyy psykologisesti ihmisen mielessä majesteetillisuuteen ja ylhäisyyteen. В психологическом плане пурпурный цвет ассоциируется у людей с царственностью и знатностью.

ро’зовый п vaaleanpunainen a [’va:lean’punainen]Hänen posket muuttuivat vaaleanpunaisiksi. Её щёки стали розовыми.

се’рый п harmaa a [’harma:]Taivas oli harmaa, siksi minä päätin ottaa mukaan sateenvarjon. Небо было серым, так что я решил взять с собой зонт.

си’ний п sininen a [’sininen]Hänen päällä oli tummansininen univormu. На ней была тёмно-синяя униформа.

фиоле’товый п violetti a [’violet:i]Kiinan maalaustaiteessa violettiväri symboloi maailmankaikkeuden harmoniaa. В китайской живописи фиолетовый цвет олицетворяет гармонию Вселенной.

чёрный п musta a [’musta]Minä pidän mustista autoista. Мне нравятся чёрные автомобили.

СПЕЦИФИ’ ЧЕСКИЕ ОТТЕ’ НКИ ERIKOISVÄRIVIVAHDUKSET [’erikois’væri’vivahdukset]

аквамари’н м akvamariini n [’akvamari:ni]Akvamariini on vaaleansinisen värivivahdus. Аквамарин – это цвет, представляющий собой оттенок голубого.

ализари’новый кра’сный п alitsariinipunainen a [’alitsari:ni’punainen]Taidemaalarit pitävät korkeassa arvossa alitsariininpunaista väriä. Ализариновый красный цвет очень ценится художниками.

берли’нская лазу’рь ж preussinsininen n [’preus:in’sininen]Preussinsininen on ensimmäisiä synteettisiä pigmenttejä. Берлинская лазурь – это один из первых синтетических пигментов.

92 ЦВЕТА’

192

бистр м bistre n [’bistre]Bistrevärin pigmenttinä käytetään nokea. Бистр изготавливается из сажи.

изумру’дный п smaragdinvihreä n [’smaragdin’vihreæ]Smaragdinvihreä on erityisen vaalea ja kirkas vihreä väri. Изумрудный цвет – это по-особенному светлый и яркий оттенок зелёного.

инди’го с indigo n [’indigo]Indigo on sinivioletti väri. Индиго – это цвет между синим и фиолетовым.

кардина’л м kardinaali n [’kardina:li]Kardinaali on kirkkaan punainen väri. Кардинал – это яркий красный цвет.

карми’н м karmiini n [’karmi:ni]Karmiini on oikein tummanpunainen väri. Кармин – это очень тёмный красный цвет.

ки’новарь ж sinooperi n [’sino:peri]Sinooperi on oranssinpunainen pigmentti. Киноварь – это оранжево-красный пигмент.

кора’лловый п koralli n [’koral:i]Korallinväri mainittiin ensimmäisen kerran 1500-luvulla. Первое упоминание кораллового цвета было в 16 веке.

нефри’товый п nefriitti n [’nefri:t:i]Nefriittiväri on runsas sinisen vihreä väri. Нефритовый цвет – это насыщенный, чуть синеватый зелёный оттенок.

о’хра ж okra n [’okra]Okra on ensimmäisiä ihmisten käyttämiä pigmenttejä. Охра – это один из первых пигментов, использовавшихся человечеством.

ржа’во-кори’чневый п ruosteenvärinen n [’ruoste:n’værinen]Tiilikatto oli ruosteenvärinen. Крыша, крытая черепицей, была ржаво-коричневого цвета.

се’пия ж seepia n [’se:pia]Seepia on tumma harmaanruskeaväri. Сепия – это тёмный коричнево-серый цвет.

сигна’льный ора’нжевый п merkinanto-oranssi a [’merkin’anto’orans:i]Merkinanto-oranssia käytetään erottaakseen esineitä ympäröivällä taustalla. Сигнальный оранжевый цвет используется, чтобы выделять объекты на фоне того, что их окружает.

ха’ки п khaki n [’haki]Khaki on sotilasunivormun tavallinen väri. Хаки – это типичный цвет военной формы.

цвет зага’ра м rusketuksenvärinen n [’rusketuksen’værinen]Hänen käsilaukku oli rusketuksenvärinen. Её сумочка была цвета загара.

шартре’з м chertreuse n [’šartrø:si]Chartreuse on keltaisen vihreä väri. Шартрез – это цвет, занимающий место посередине между жёлтым и зелёным.

шафра’новый п sahraminkeltainen n [’sahramin’keltainen]Sahraminkeltainen on kullankeltainen värivivahdus. Шафрановый цвет – это золотисто-жёлтый оттенок.

янта’рный п meripihkavärinen n [’meri’pihka’værinen]Kissa katsoi minua meripihkavärisillä silmillä. Кот посмотрел на меня своими янтарными глазами.

* * * * * * * * *

бесцве’тный п väritön a [’væritøn]Neste oli melkein väritöntä. Жидкость была почти бесцветной.

насы’щенный п runsas a [’runsas]Värien on oltava runsaampia. Цвета должны быть более насыщенными.

тёмный п tumma a [’tum:a]Tummien tapettien takia huone voi tuntua pienemmältä. Из-за тёмных обоев комната может казаться меньше в размерах.

ту’склый п himmeä a [’him:eæ]Taivas tuli himmeäksi ja harmaaksi. Небо стало тусклым и серым.

я’ркий п kirkas a [’kirkas]Lapset pitävät kirkkaista väreistä. Дети любят яркие цвета.

ви’деть г nähdä v [’næhdæ]Koirat eivät näe samaa värikirjoa, kuin ihmiset. Собаки не видят тот же спектр цветов, который видят люди.

вы’глядеть г näyttää v [’næytæ:]Minusta vaaleansiniset seinät näyttävät hyvältä. Для меня голубые стены выглядят хорошо.

кра’сить г maalata v [’ma:lata]Maalaa se mustaksi. Покрась это в чёрный цвет.

обесцве’чивать г muuttua värittömäksi v [’mu:t:ua ’værit:ømæksi]Miksi kangas muuttuu värittömäksi? Из-за чего обесцвечивается ткань?

станови’ться г muuttua v [’mu:t:ua]Lehdet muuttuivat keltaisiksi. Листья стали жёлтыми.

VÄRIT [’værit]

193

ЧА’ СТИ ЦВЕТКА’ KUKAN OSAT [’kukan ’osat]

лепесто’к м terälehti n [’teræ’lehti]

Kuinka monta terälehteä on ruusussa?

Сколько лепестков у розы?

пе’стик м emiö n [’emiø]

Emiö on kukan naaraspuolinen osa, josta siemen syntyy.

Пестик – это женская часть цветка, из которой

образуется семя.

сте’бель м varsi n [’varsi]

Kuvassa oli kukka pitkine varsineen. На картинке был изображён цветок на стебле.

тычи’нка ж hetiö n [’hetiø]

Hetiöt ovat kukan urospuolinen siitepölyä tuottavia osia.

Тычинки – это мужские части цветка,

производящие пыльцу.

ДИКОРАСТУ’ ЩИЕ ЦВЕТЫ’ LUONNONVARAISET KUKAT [’luon:on’varaiset ’kukat]

василёк м ruiskaunokki n [’ruis’kaunok:i]

Ruiskukka kukkii kerran vuodessa.

Василёк цветёт один раз в год.

ива’н-да-ма’рья ж maitohorsma n [’maito’horsma]

Pidän maitohorsmasta muista peltokukista enemmän.

Я люблю иван-да-марью больше всех полевых

цветов.

кле’вер м apila n [’apila]

Apilan kukat ovat syötäviä.

Цветки клевера съедобны.

колоко’льчик м sinikello n [’sini’kel:o]

Keväällä monet metsät peittää sinikellomatto. Весной многие леса покрываются густым ковром

из колокольчиков.

кувши’нка ж lumme n [’lum:e]

Lumme on vesikasvi.

Кувшинка – это водное растение.

ло’тос м lootus n [’lo:tus]

Lootuksen kukat ovat suuria, niiden halkaisija on joskus

20 senttiä.

Цветы лотоса крупные – до 20 сантиметров

в поперечнике.

люпи’н м lupiini n [’lupi:ni]

Minä näin paljon lupiineja, jotka kasvoivat tien varrella.

Я увидел люпин, растущий в больших количествах

вдоль дороги.

лю’тик м leinikki n [’leinik:i]Leinikit ovat keltaisia. Лютики – жёлтые.

мать-и-ма’чеха ж leskenlehti n [’lesken’lehti]Leskenlehti kukkii varhaiskeväällä. Цветы мать-и-мачехи появляются ранней весной.

незабу’дка ж lemmikki n [’lem:ik:i]Lemmikkikukat ovat vaaleansinisiä, valkoisia ja vaaleanpunaisia. У незабудок цветы бывают голубые, белые и розовые.

одува’нчик м voikukka n [’voi’kuk:a]Voikukan kukat ovat päivällä auki ja sulkeutuvat yöksi. Цветочные головки одуванчиков раскрыты днём, но свёрнуты по ночам.

подсне’жник м lumikello n [’lumi’kel:o]Tyttö näytti minulle pienen lumikukkakimpun. Девочка показала мне маленький букетик подснежников.

рома’шка ж kamomillasaunio n [’kamomil:a’saunio]Kamomillasaunion kukat ovat rohdosyrttejä. Цветы ромашки обладают лекарственными свойствами.

сире’нь ж syreeni n [’syre:ni]Syreenin kukinto on iso röyhy. Цветы сирени собраны в большие метёлки.

САДО’ ВЫЕ ЦВЕТЫ’ PUUTARHAKUKAT [’pu:’tarha’kukat]

а’стра ж asteri n [’asteri]Katso kuinka kauniit asterit kasvavat puutarhassani! Посмотри, какие у меня астры в саду.

гладио’лус м miekkailija n [’miek:ailija]Suurin osa miekkailijalajista on Etelä-Afrikasta kotoisin. Большинство видов гладиолусов родом из южной части Африки.

кро’кус м krookus n [’kro:kus]Krookukset ovat erivärisiä. Крокусы бывают самых разных цветов.

мак м unikko n [’unik:o]Minä haluan istuttaa muutamaa koristeunikkoa. Я хочу посадить немного декоративных маков.

маргари’тка ж kaunokainen n [’kaunokainen]Eräs tunnettu kirjailija kutsui kaunokaista päivän silmäksi. Известный писатель называл маргаритку “оком дня”.

93 ЦВЕТЫ’

194

нарци’сс м narsissi n [’narsis:i]Kiinassa narsissi on rikkauden ja menestyksen kukka. В Китае нарцисс считается символом богатства и удачи.

насту’рция ж koristekrassi n [’koriste’kras:i]Koristekrassin kukat ovat hyvin kirkkaita. Настурции дают чрезвычайно яркие цветы.

ноготки’ мн kehäkukka n [’kehæ’kuk:a]Kehäkukkia viljellään monissa maissa. Ноготки широко культивируются во многих странах.

при’мула ж primula n [’primula]Primula on matalakasvuinen kasvi hyvin kauniine kukkineen. Примула – это низкорослое растение с очень красивыми цветами.

ро’за ж ruusu n [’ru:su]Nuo ruusut näyttävät kauniilta. Эти розы выглядят дивно хорошо.

тюльпа’н м tulpaani n [’tulp:a:ni]Me viljelemme tulppaaneja myytäväksi. Мы выращиваем тюльпаны для продажи.

фиа’лка ж orvokki n [’orvok:i]Minä haluan orvokkien kasvavan minun puutarhassani. Я хочу, чтобы у меня в саду росли фиалки.

флокс м leimu n [’leimu]Leimut tuoksuvat hauskasti. Флоксы пахнут приятно.

КО’ МНАТНЫЕ ЦВЕТЫ’ HUONEKASVIT [’huone’kasvit]

амари’ллис м amaryllis n [’amaryl:is]Amaryllis kukkii hyvin huoneessa. Амариллис очень хорошо цветёт в помещении.

бего’ния ж begonia n [’begonia]Ikkunalaudalla kasvoi ruukuissa muutamaa begoniaa. На подоконнике в горшках росло несколько цветущих бегоний.

гарде’ния ж keikarinkukka n [’keikarin’kuk:a]Keikarinkukan synnyinmaa on trooppinen alue. Родина гардении – тропические регионы.

гера’нь ж kurjenpolvi n [’kurjen’polvi]Kurjenpolvi kasvaa mullassa missä tahansa. Герань растёт в любой почве.

гиби’скус м hibiskus n [’hibiskus]Hibiskus on Etelä-Korean kansalliskukka. Гибискус – национальный цветок Южной Кореи.

горте’нзия ж hortensia n [’hortensia]Hortensia on suosittu koristekukka. Гортензии – популярные декоративные цветы.

ка’ктус м kaktus n [’kaktus]Oletko koskaan nähnyt kukkivaa kaktusta? Вы когда-нибудь видели цветущий кактус?

каме’лия ж kamelia n [’kamelia]Kamelian kukat eivät tuoksu ollenkaan. Цветы камелии совсем не пахнут.

фу’ксия ж fuksia n [’fuksia]On satoja fuksian hybridejä. Существуют сотни гибридов фуксий.

* * * * * * * * *

благоуха’ющий п tuoksuva a [’tuoksuva]Mikä on näiden tuoksuvien kukkien nimi? Каково название этих благоухающих цветов?

ботани’ческий п kasvitieteellinen a [’kasvi’tiete:l:inen]Me menimme kasvitieteelliseen puutarhaan katsoaksemme eksoottisia kukkia. Мы пошли в ботанический сад, чтобы посмотреть на экзотические цветы.

краси’вый п kaunis a [’kaunis]Tuoreet tulppaanit ovat niin kauniita! Свежие тюльпаны так красивы.

не’жный п hieno a [’hieno]Minä kosketin kukan hienoja lehtiteriä. Я потрогал нежные лепестки цветка.

я’ркий п kirkas a [’kirkas]Puutarhassa oli paljon kirkkaita kukkia. Сад был полон ярких цветов.

выра’щивать г kasvattaa v [’kasvat:a:]Me kasvatamme kukkia nauttiaksemme kauneudestaan. Мы выращиваем цветы просто для того, чтобы наслаждаться их красотой.

дари’ть г lahjoittaa v [’lahjoit:a:]Mies lahjoitti naiselle suuren kukkakimpun. Он подарил ей огромный букет цветов.

ню’хать г haistaa v [’haista:]Pysähdy ja haista ruusuja. Остановись и понюхай розы.

сажа’ть г istuttaa v [’istut:a:]Istutetaan krookukset tänne. Давай посадим крокусы здесь.

цвести’ г olla kukassa v [’ol:a ’kukas:a]Syreeni on jo kukassa. Сирень уже цветёт.

KUKAT [’kukat]

195

ЗДА’ НИЕ ЦИ’ РКА SIRKUSRAKENNUS [’sirkus’raken:us]

аре’на ж areena n [’are:na]Areena on riittävän suuri elefanttiesitykselle. Арена достаточно большая, чтобы там хватило места слонам.

волье’р м turvahäkki n [’turva’hæk:i]Tässä turvahäkissä on leijonia. Это вольер со львами.

ку’пол м kupoli n [’kupoli]Lento sirkuksen kupolin alla oli jännittävä ja kaunis esitys. Полёт под куполом цирка был захватывающим прекрасным представлением.

сиде’нье с istumapaikka n [’istuma’paik:a]Kuinka monta istumapaikkaa on sirkuksessa? Сколько в цирке сидений?

тент (цирково’й) м markiisi n [’marki:si]Työmiehet asensivat markiisin. Рабочие устанавливали цирковой тент.

я’рус м kerros n [’ker:os]Sirkusareenaa ympäröivät katsomokerrokset. Арена окружена ярусами сидений для зрителей.

ЦИРКОВЫ’ Е АРТИ’ СТЫ SIRKUSTAITEILIJAT [’sirkus’taiteilijat]

акроба’т м akrobaatti n [’akroba:t:i]Akrobaatti hyppäsi yhdellä kädellä. Акробат прыгал на одной руке.

возду’шный гимна’ст м trapetsitaiteilija n [’trapetsi’taiteilija]Alusta alkaen me odotimme trapetsitaiteilijoiden esiintymistä. С самого начала мы с нетерпением ждали выступления воздушных гимнастов.

гипнотизёр м hypnotisoija n [’hypnotisoija]Hypnotisoija voi saada ihmistä tekemään huvittavia asioita. Гипнотизёр может заставить человека делать всякие смешные штуки.

дрессиро’вщик м kouluttaja n [’koulut:aja]Jotkut kouluttajat kouluttavat papukaijoja. Некоторые дрессировщики работают с попугаями.

жонглёр м jonglööri n [’jonglø:ri]Kolme jonglööriä teki ihmeellisen temppusarjan. Три жонглёра исполнили серию удивительных трюков.

канатохо’дец м nuorallatanssija n [’nuoral:a’tans:ija]Kaikki katsojat katsoivat hämmästyneinä nuorallatanssijaa. Все зрители смотрели на канатоходца в полном изумлении.

кло’ун м klovni n [’klovni]Klovnin päällä oli keltainen pussimainen puku ja valtavan isot punaiset kengät. На клоуне был жёлтый мешковатый костюм и огромные красные башмаки.

мета’тель ноже’й м veitsenheittäjä n [’veitsen’heit:æjæ]Esityksessä on mukana jopa veitsenheittäjä. Представление включает в себя даже выступление метателя ножей.

нае’здник м ratsastaja n [’ratsastaja]Minä pidin ratsastajien akrobatiatempuista. Мне понравились акробатические трюки наездников.

поеда’тель огня’ м tulennielijä n [’tulen’nielijæ]Miten tulennielijä tekee sen? Как поедатель огня это делает?

сила’ч м voimamies n [’voima’mies]Voimamiehen lihakset olivat suuria. У силача были огромные мускулы.

укроти’тель м kesyttäjä n [’kesyt:æjæ]Kesyttäjä seisoi neljän ison tiikerin ympäröimänä. Укротитель находился в окружении четырёх матёрых тигров.

уницикли’ст м yksipyöräisellä pyöräilijä n [’yksi’pyøræisel:æ ’pyøræilijæ]Yksipyöräisellä pyöräilijä heilutteli punaisella lipulla. Унициклист размахивал ярким флагом.

фо’кусник м temppuilija n [’temp:uilija]Temppuilija sahasi tytön kahteen osan. Фокусник распилил девушку на две части.

челове’к-змея’ м käärmeihminen n [’kæ:rme’ihminen]Käärmeihmisenä esiintyvä taiteilija on luonnostaan tavattoman notkea. Выступающие в амплуа человека-змеи обладают необычной природной гибкостью.

чревовеща’тель м vatsastapuhuja n [’vatsasta’puhuja]Vatsastapuhujan kädessä on huvittava nukke. На руке у чревовещателя была смешная кукла.

шпагоглота’ тель м miekan nielijä n [’miekan ’nielijæ]Miekan nielijät esiintyvät sirkuksissa. Цирки – основное место выступления шпагоглотателей.

шпрехшталме’йстер м sirkustirehtööri n [’sirkus’tirehtø:ri]Sirkustirehtööri kuuluttaa erilaisia esityksiä. Шпрехшталмейстер объявляет различные выступления.

94 ЦИРК

196

эквилибри’ст м tasapainotaiteilija n [’tasa’paino’taiteilija]Tasapainotaiteilija on tasapainon säilyttämiseen liittyviä temppuja tekevä taiteilija. Эквилибрист – это артист, выполняющий трюки, связанные с удержанием равновесия.

эскапи’ст м kahlekuningas n [’kahle’kuningas]Harry Houdini oli tunnettu kahlekuningas. Гарри Гудини был знаменитым эскапистом.

ЦИРКОВО’ Й РЕКВИЗИ’ Т И ОСНАЩЕ’ НИЕ SIRKUSREKVISIITTA JA -VARUSTEET [’sirkus’rekvisi:t:a ja ’varuste:t]

балансиро’вочная кату’шка ж tasapainotuslaite n [’tasa’painotus’laite]Tasapainotuslaite on sylintereillä oleva lauta. Балансировочная катушка – это доска на цилиндрах.

бату’ т м trampoliini n [’trampoli:ni]Trampoliini mahdollistaa monia temppuja. Батут даёт возможность выполнять множество трюков.

булава’ ж sauva n [’sauva]Sauvoilla voi temppuilla. Жонглировать можно булавами.

кана’т м nuora n [’nuora]Nuora pingotettiin 15 metrin korkeudella. Натянутый канат расположен на высоте 15 метров.

мяч м pallo n [’pal:o]Klovnit pelasivat jalkapalloa jättiläiskokoisella pallolla. Клоуны играли в футбол гигантским мячом.

о’бруч м vanne n [’van:e]Tyttö pyöritti samanaikaisesti tusinan vannetta. Девушка вращала дюжину обручей одновременно.

страхо’вочная се’ тка ж turvaverkko n [’turva’verk:o]Turvaverkko suojaa taiteilijoita putoamisesta kovalle lattialle. Страховочная сетка предохраняет артистов от падения на твёрдый пол.

страхо’вочный кана’тик м turvaköysi n [’turva’køysi]Turvaköysi kiinnitetään turvavyöhön. Страховочный канатик прикрепляется к страховочному поясу.

трапе’ция ж trapetsi n [’trapetsi]Trapetsi on lyhyt vaakasuora nuorilla kiinnitetty rima. Трапеция – это короткая горизонтальная перекладина на канатах.

ту’мба ж pylväs n [’pylvæs]Kesyttäjä sai leijonan hyppäämään pylvään päälle. Укротитель заставил льва запрыгнуть на тумбу.

уници’кл м yksipyöräinen n [’yksi’pyøræinen]Yksipyöräinen on polkupyörä, jossa on yksi pyörä. Уницикл – это велосипед, у которого всего одно колесо.

фа’кел м lyhty n [’lyhty]Jonglööri temppuili palavilla lyhdyillä. Жонглёр жонглировал пылающими факелами.

ходу’ли мн puujalat pl [’pu:’jalat]Nämä puujalat kiinnitetään jalanterään, nilkkaan ja polveen. Эти ходули прикрепляются к ступне, лодыжке и колену.

шест м seiväs n [’seivæs]Toinen taiteilija pysytteli seipäällä, jonka toinen taiteilija piti tasapainoisena. Один человек балансировал на шесте, который удерживал в равновесии другой человек.

* * * * * * * * *

зре’лищный п huvittava a [’huvit:ava]Esityksestä on tullut entistä huvittavampi. Представление стало даже ещё более зрелищным, чем раньше.

иску’сный п taitava a [’taitava]Hän oli hyvin taitava näyttelijä. Это был очень искусный артист.

опа’сный п vaarallinen a [’va:ral:inen]Ihmiset pitävät vaarallisten temppujen katsomisesta. Людям нравится смотреть опасные трюки.

порази’тельный п hämmästyttävä a [’hæm:æstyt:ævæ]Tämä oli hämmästyttävä temppu. Это был поразительный трюк.

смешно’й п huvittava a [’huvit:ava]Klovnien esitys oli aika huvittava. Выступление клоунов было таким смешным.

аплоди’ровать г osoittaa suosiota v [’osoit:a: ’suosiota]Yleisö osoitti äänekkäästi suosiota. Зрители громко аплодировали.

баланси’ровать г pysytellä tasapainoa v [’pysytel:æ ’tasa’painoa]On ihmeellistä, kuinka hän voi pysytellä tasapainoa tällä kapineella. Удивительно, как ему удаётся балансировать на этой штуке.

демонстри’ровать г esittää v [’esit:æ:]Näyttelijät esittävät teille taitojaan. Артисты продемонстрируют вам своё искусство.

жонгли’ровать г temppuilla v [’temp:uil:a]Hän osaa temppuilla millä tahansa. Он умеет жонглировать чем угодно.

развлека’ть г huvittaa v [’huvit:a:]Meidän esityksemme huvittaa lapsia ja aikuisia. Наше представление может развлечь и детей, и взрослых.

SIRKUS [’sirkus]

197

КОЛИ’ ЧЕСТВЕННЫЕ ЧИСЛИ’ ТЕЛЬНЫЕ PERUSLUVUT [’perus’luvut]

ноль ч nolla n [’nol:a]

Lämpötila ulkona on nollan alapuolella.

Температура на улице ниже нуля.

оди’н ч yksi n [’yksi]

Minulla on yksi dollari.

У меня есть один доллар.

два ч kaksi n [’kaksi]

Hän tulee kahden tunnin kuluttua.

Он придёт через два часа.

три ч kolme n [’kolme]

Talon edessä oli kolme parkeerattua autoa.

Перед домом стояли три припаркованные машины.

четы’ре ч neljä n [’neljæ]

Sudenkorennolla on neljä siipeä.

У стрекоз по четыре крыла.

пять ч viisi n [’vi:si]

Hei! Ojenna viisi! (Tuttavallinen tervehtimisen tapa

Venäjällä)

Привет, приятель! Дай пять!

шесть ч kuusi n [’ku:si]

Olen toistaiseksi lukenut vain kuusi lukua kirjasta.

Пока что я прочитал шесть глав книги.

семь ч seitsemän n [’seitsemæn]

Saarnaaja puhui seitsemästä kuolemansynnistä.

Проповедник говорил о семи смертных грехах.

во’семь ч kahdeksan n [’kahdeksan]

Vesimeloni painaa kahdeksan kiloa.

Арбуз весит восемь килограммов.

де’вять ч yhdeksän n [’yhdeksæn]

Minä olen käynyt ulkomailla yhdeksän kertaa.

Я был за границей девять раз.

де’сять ч kymmenen n [’kym:enen]

Eilen jouduin tekemään työtä iltakymmeneen.

Вчера мне пришлось работать десять часов.

оди’ннадцать ч yksitoista n [’yksi’toista]

Tässä kohdassa on yksitoista metriä syvyyttä.

Глубина здесь одиннадцать метров.

двена’дцать ч kaksitoista n [’kaksi’toista]

Jeesus Kristuksella oli kaksitoista oppilasta.

У Иисуса Христа было двенадцать учеников.

трина’дцать ч kolmetoista n [’kolme’toista]

Minua naurattaa lukuun kolmeentoista liittyvä taikausko.

Я смеюсь над суеверной боязнью числа тринадцать.

четы’рнадцать ч neljätoista n [’neljæ’toista]

Minun lomani kestää neljätoista päivää.

Мой отпуск продлится четырнадцать дней.

пятна’дцать ч viisitoista n [’vi:si’toista]

Minun sisareni on viisitoista vuotta vanha.

Моей сестре пятнадцать лет.

шестна’дцать ч kuusitoista n [’ku:si’toista]

Minä olen laskenut, että laatikossa oli kuusitoista haarukkaa.

Я насчитал в ящике шестнадцать вилок.

семна’дцать ч seitsemäntoista n [’seitsemæn’toista]

Huomenna minä täytän seitsemäntoista vuotta.

Завтра мне исполнится семнадцать лет.

восемна’дцать ч kahdeksantoista n

[’kahdeksan’toista]

Albumi maksaa kahdeksantoista euroa.

Альбом стоит восемнадцать евро.

девятна’дцать ч yhdeksäntoista n [’yhdeksän’toista]

Juhlissa oli yhteensä yhdeksäntoista vierasta.

Всего на вечеринке было девятнадцать гостей.

два’дцать ч kaksikymmentä n [’kaksi’kym:entæ]

Voisitko lainata minulle kaksikymmentä puntaa?

Ты можешь одолжить мне двадцать фунтов?

три’дцать ч kolmekymmentä n [’kolme’kym:entæ]

Savupiippu on kolmekymmentä metriä korkea.

Высота дымовой трубы тридцать метров.

со’рок ч neljäkymmentä n [’neljæ’kym:entæ]

Tuo kaupunki sijaitsee noin neljänkymmenen metrin

päässä pääkaupungista.

Тот город находится примерно в сорока милях

от столицы.

пятьдеся’т ч viisikymmentä n [’vi:si’kym:entæ]

Viisikymmentä omenaa mädäntyi.

Пятьдесят яблок сгнило.

шестьдеся’т ч kuusikymmentä n [’ku:si’kym:entæ]

Kirjasessa on kuusikymmentä sivua.

В брошюре шестьдесят страниц.

семьдеся’т ч seitsemänkymmentä n

[’seitsemæn’kym:entæ]

Seitsemänkymmentä sotilasta lähetettiin oikealle

sivustalle.

Семьдесят солдат были отправлены на правый

фланг.

95 ЧИ’ СЛА

198

во’семьдесят ч kahdeksankymmentä n

[’kahdenksan’kym:entæ]

Pöydän leveys on kahdeksankymmentä senttiä.

Ширина стола восемьдесят сантиметров.

девяно’сто ч yhdeksänkymmentä n

[’yhdeksæn’kym:entæ]

Yritys osti yhdeksänkymmentä tonnia hiiltä.

Компания закупила девяносто тонн угля.

сто ч sata n [’sata]

Me tarvitsemme sata dollaria enemmän.

Нам нужно на сто долларов больше.

ты’сяча ч tuhat n [’tuhat]

Tämä puu sanotaan olevan yli tuhat vuotta vanha.

Говорят, возраст этого дерева по меньшей мере

тысяча лет.

миллио’н ч miljoona n [’miljo:na]

Nykyään tässä kaupungissa asuu yli miljoona asukasta.

Теперь в этом городе живут более миллиона

человек.

миллиа’рд ч miljardi n [’miljardi]

Miljardi on tuhat miljoonaa.

Миллиард – это тысяча миллионов.

триллио’н ч triljoona n [’triljo:na]

Triljoona on miljoona miljoonaa.

Триллион – это миллион миллионов.

ПОРЯ’ ДКОВЫЕ ЧИСЛИ’ ТЕЛЬНЫЕ JÄRJESTYSLUVUT [’jærjestys’luvut]

пе’рвый ч ensimmäinen a [’ensim:æinen]

Kun minä tulin tänne, näin ensimmäisen kerran meren.

Когда я приехал сюда, это был первый раз, когда

я увидел море.

второ’й ч toinen a [’toinen]

Toinen maailman sota päättyi v. 1945.

Вторая мировая война закончилась в 1945 году.

тре’тий ч kolmas a [’kolmas]

Matkamme kolmantena päivän saavuimme Shanghaihin.

На третий день нашего путешествия мы достигли

Шанхая.

четвёртый ч neljäs a [’neljæs]

Neljäs päivä heinäkuuta on USA:n itsenäisyyspäivä.

Четвёртое июля – День независимости в США.

пя’тый ч viides a [’vi:des]

Perheen viidenneksi lapseksi syntyi tyttö.

Пятым ребёнком в их семье оказалась девочка.

шесто’й ч kuudes a [’ku:des]

Onko kuudes aisti olemassa?

Существует ли шестое чувство?

седьмо’й ч seitsemäs a [’seitsemæs]

Hän on raskauden seitsemännellä kuukaudella.

Сейчас она на седьмом месяце беременности.

восьмо’й ч kahdeksas a [’kahdeksas]

Tämä pilvenpiirtäjä on maailman kahdeksas ihme.

Этот небоскрёб – восьмое чудо света.

девя’тый ч yhdeksäs a [’yhdeksæs]

Yhdeksäs yritys oli onnistunut.

Девятая попытка оказалась успешной.

деся’тый ч kymmenes a [’kym:enes]

Sarjaelokuvan kymmenennessä osassa päähahmo

houkuttelikin tytön.

В десятой серии сериала главный герой соблазнил

девушку.

трёхсо’тый ч kolmassadas a [’kolmas’sadas]

Me juhlimme kaupunkimme kolmattasadatta

vuotispäivää.

Мы празднуем трёхсотый день рождения нашего

города.

четы’реста второ’й ч neljässadaskahdes a

[’neljæs’sadas’kahdes]

Te löydätte tämän kuvauksen

neljänneltäsadanneltakahdennelta sivulta.

Вы можете найти это описание на четыреста

второй странице.

* * * * * * * * *

дро’бный п murto- a [’murto]

16,2 on murtoluku.

16,2 – дробное число.

нечётный п pariton a [’pariton]

7 on pariton luku.

7 – нечётное число.

просто’й (о чи’слах) п luonnollinen a [’luon:ol:inen]

2, 3, 5 ja 7 ovat luonnolliset luvut.

2, 3, 5 и 7 – простые числа.

це’лый (о числах) п kokonais- a [’kokonais]

16 on kokonaisluku.

16 – целое число.

чётный п parillinen a [’paril:inen]

12 on parillinen luku.

12 – чётное число.

LUVUT [’luvut]

199

ПОЗИТИ’ ВНЫЕ ЧУ’ ВСТВА И ЭМО’ ЦИИ MYÖNTEISET TUNTEET JA EMOOTIOT [’myønteiset ’tunte:t ja ’emo:tiot]

безопа’сность ж turvallisuus n [’turval:isu:s]Kaikki haluavat tuntea turvallisuutta. Всем нравится ощущать себя в безопасности.

благода’рность ж kiitollisuus n [’ki:tol:isu:s]Olen kiitollisuudenvelassa hänelle kaikesta hänen minulle tekemästään hyvästä. Я чувствую благодарность за всё то добро, что он мне сделал.

блаже’нство с nautinto n [’nautinto]On todellinen nautinto päästä rannalle makaamaan auringon alla. Это настоящее блаженство лежать под солнцем на пляже.

бо’дрость ж pirteys n [’pirteys]Näiden harjoitusten ansiosta pirteys säilyy koko päivän. Благодаря этим упражнениям я чувствую бодрость весь день.

восхище’ние с ihastus n [’ihastus]Minä tunnen suurta ihastusta, kun näen nuo rohkeat ihmiset. Огромное восхищение – вот что я чувствую, глядя на этих смелых людей.

воодушевле’ние с innostus n [’in:ostus]Hänen innostuksensa siirtyi muille. Его воодушевление передалось остальным.

восто’рг м riemastus n [’riemastus]He eivät voineet peittää riemastusta. Они не могли скрыть свой восторг.

любо’вь ж rakkaus n [’rak:aus]Tämä oli klassinen esimerkki rakkaudesta ensi silmäyksellä. Это был классический пример любви с первого взгляда.

наде’жда ж toivo n [’toivo]Toivo tulee viimeisenä. Надежда умирает последней.

оптими’зм м optimismi n [’optimismi]Ajatellessani tulevista vuosista tunnen optimismia. Думая о будущих годах, я чувствую оптимизм.

призна’тельность ж arvonanto n [’arvon’anto]Yleisö osoitti arvonantoaan äänekkäillä suosionosoituksilla. Аудитория выказала свою признательность громкими ободряющими криками.

ра’дость ж ilo n [’ilo]Hän oli iloissaan. Её наполняла радость.

расслабле’ние с rentoutuminen n [’rentoutuminen]Tämän hoidon jälkeen tulee syvän rentoutumisen tunne. После этой процедуры вы почувствуете глубокое расслабление.

сочу’вствие с myötätunto n [’myøtætunto]Minä esitän teille myötätuntoa. Я выражаю вам своё сочувствие.

споко’йствие с rauhallisuus n [’rauhal:isu:s]Istuessani joen rannalla tunsin rauhallisuutta ja helpotusta. Сидя на берегу реки, я чувствовал полное спокойствие и умиротворение.

сча’стье с onnentunto n [’on:entunto]Todellista onnentuntoa on vaikeaa kuvitella. Чувство подлинного счастья трудно описать.

уваже’ние с kunnioitus n [’kunnioitus]Minä tunnen kunnioitusta kollegojani kohtaan. Я чувствую уважение ко всем моим коллегам.

удивле’ние с yllätys n [’yl:ætys]Voit kuvitella yllätystäni kun hän kertoi menneensä viime vuonna naimisiin. Можешь представить моё удивление, когда она сказала, что вышла замуж в прошлом году.

удово’льствие с mielihyvä n [’mieli’hyvæ]Hitaan musiikin kuuntelu tuo minulle mielihyvää. Медленная музыка доставляет мне удовольствие.

эйфори’я ж euforia n [’euforia]Lapsen syntymän jälkeen olimme euforiassa. После рождения ребёнка мы находились в состоянии эйфории.

НЕГАТИ’ ВНЫЕ ЧУ’ ВСТВА И ЭМО’ ЦИИ NEGATIIVISET TUNTEET JA EMOOTIOT [’negati:viset ’tunte:t ja ’emo:tiot]

беспоко’йство с levottomuus n [’levot:omu:s]Tunnen selittämätöntä levottomuutta. Я чувствую беспокойство, которое не могу объяснить.

гнев м suuttumus n [’su:t:umus]Hänen oli vaikea hallita suuttumustaan. Она с трудом могла сдерживать свой гнев.

го’ре с murhe n [’murhe]Murheen murtamana nainen oli menettämäisillään järkensä lapsensa kuoltua. Она едва не сошла с ума от горя, после того как умер ребёнок.

грусть ж haikeus n [’haikeus]Haikeutta voi käsittää väliaikaisena mielialan laskemisena. Грусть можно рассматривать как временное понижение настроения.

96 ЧУ’ ВСТВА И ЭМО’ ЦИИ

200

за’висть ж kateellisuus n [’kate:l:isu:s]He tunsivat kovaa kateutta nähdessään minun uuden autoni. Их переполнила зависть, когда они увидели мою новую машину.

озабо’ченность ж huoli n [’huoli]Meidän poikamme menestyy huonosti koulussa, mikä aiheuttaa meille huolta. Мы чувствуем озабоченность по поводу слабых результатов в учёбе нашего сына в школе.

опасе’ние с epäluulo n [’epæ’lu:lo]Me odotimme tuloksia tietyllä epäluulolla. Мы ожидали результатов с изрядной долей опасения.

отвраще’ние с vastenmielisyys n [’vasten’mielisy:s]Hänen äänessä tuntui selvästi vastenmielisyyttä. В его голосе чувствовалось явное отвращение.

отча’яние с epätoivo n [’epæ’toivo]Epätoivo tarkoittaa kaiken toivon menettämistä. Отчаяние – это полная утрата надежды.

пессими’зм м pessimismi n [’pes:imismi]Minä en pidä ollenkaan teidän pessimismistä. Мне совсем не нравится ваш пессимизм.

презре’ние с halveksinta n [’halveksinta]Kohtele heitä halveksuvasti, koska he ansaitsevat vain halveksuntaa. Относись к ним с презрением, которое они заслуживают.

раздраже’ние с ärtymys n [’ærtymys]Hän yritti peittää ärtymystään. Он старался скрыть своё раздражение.

ре’вность ж mustasukkaisuus n [’musta’suk:aisu:s]Mustasukkaisuus yllyttää ihmisiä mielettömiin tekoihin. Ревность может толкать людей на безумные поступки.

скорбь ж suru n [’suru]Meidän surumme on mittaamaton. Наша скорбь неизмерима.

смуще’ние с hämmästys n [’hæm:æstys]Hän ei voinut salata hämmästystään. Он не мог скрыть своего смущения.

сожале’ние с mielipaha n [’mieli’paha]Hänen poissaolo ei tuota minulle mielipahaa. Я не чувствую сожаления по поводу её отсутствия.

страх м pelko n [’pelko]Tuntemattomuuden pelko on huono asia. Страх перед неизвестностью – скверная штука.

стыд м häpeä n [’hæpeæ]Hän tunsi häpeää, koska käyttäytyi sopimattomasti. Её переполнял стыд за своё скверное поведение.

у’жас м kauhistus n [’kauhistus]

Uutinen lentokoneonnettomuudesta oli kauhistus

meille.

Мы ощутили ужас, узнав новость о крушении

самолёта.

я’рость ж raivo n [’raivo]

Saatan hänet raivoon, kun puhun rahasta.

Он впадает в ярость всякий раз, когда я упоминаю

о деньгах.

* * * * * * * * *

весёлый п iloinen a [’iloinen]

Mitä kauemmin olemme yhdessä, sitä iloisempia

olemme.

Чем больше будем вместе, тем будем веселее.

гру’стный п surullinen a [’surul:inen]

Miksi sinä olet niin surullinen?

Почему ты такой грустный?

испу’ганный п säikähtynyt a [’sæikæhtynyt]

Selvitä, miksi lapsi on niin säikähtynyt.

Выясни, почему ребёнок испуган.

обеспоко’енный п huolestunut a [’huolestunut]

Minä olin hirveän huolestunut huomisen tutkinnon

takia.

Я был ужасно обеспокоен по поводу завтрашнего

экзамена.

эмоциона’льный п emotionaalinen a

[’emotiona:linen]

Sinä olet liian emotionaalinen.

Ты слишком эмоционален.

боя’ться г pelätä v [’pelætæ]

Jotkut naiset pelkäävät hiiriä.

Некоторые женщины боятся мышей.

влюбля’ться г rakastua v [’rakastua]

Näyttää siltä, että molemmat olette rakastuneet samaan

mieheen.

Мне кажется, что вы обе влюбились в него.

люби’ть г rakastaa v [’rakasta:]

Minä rakastan teitä kaikkia.

Я люблю всех вас.

пуга’ ть г pelottaa v [’pelot:a:]

Minua pelottaa, kun näen verta.

Вид крови ужасно меня пугает.

ра’доваться г iloita v [’iloita]

Iloitkaa! Me voitimme sodassa!

Радуйтесь! Мы победили в войне!

TUNTEET JA EMOOTIOT [’tunte:t ja ’emo:tiot]

201

ЗДА’ НИЕ ШКО’ ЛЫ KOULUN RAKENNUS [’koulun ’raken:us]

а’ктовый зал м juhlasali n [’juhla’sali]

Koululaiset kokoontuivat juhlasaliin katsomaan

kouluteatterin esitystä.

Ученики собрались в актовом зале смотреть

спектакль школьного театра.

кла’ссная ко’мната ж luokkahuone n [’luok:a’huone]

Oppilaille on tärkeää luokkahuoneen kunto.

Для учеников обустройство классной комнаты очень важно.

компью’терный класс м atk-luokka n [’a:’te:’ko:

’luok:a]

Meidän koulussa on moderni atk-luokka. В нашей школе есть современный компьютерный класс.

лаборато’рия ж laboratorio n [’laboratorio]

Laboratoriossa on oltava palosammutin.

В лаборатории должен быть огнетушитель.

спортза’л м urheilusali n [’urheilu’Sali]

Urheilusalissa koululaiset pelasivat lentopalloa.

В спортзале дети играли в волейбол.

столо’вая ж ruokala n [’ruokala]

Mennään ruokalaan syömään.

Пойдём в столовую обедать.

ОРГАНИЗА’ ЦИЯ ШКО’ ЛЫ KOULUN RAKENNE [’koulun ’raken:e]

дире’ктор шко’лы м koulun rehtori n [’koulun ’rehtori]

Tämä mies on koulun rehtori. Этот человек – директор школы.

класс (эта’п обуче’ния) м luokka (opiskelun vaihe) n

[’luok:a (’opiskelun ’vaihe)]

Minun tyttäreni on kolmannella luokalla. Моя дочь учится в третьем классе.

класс (коллекти’в ученико’в) м luokka

(koululaiset) n [’luok:a (’koululaiset)]

Luokassa on 30 oppilasta.

Класс состоит из 30 учеников.

учени’к м oppilas n [’op:ilas]

Nuo ovat parhaiden oppilaiden valokuvat.

Это фотографии лучших учеников.

учи’тель м opettaja n [’opet:aja]

Uusi matematiikan opettaja on viehättävä nuori nainen.

Новая учительница математики – привлекательная

молодая женщина.

ШКО’ ЛЬНЫЕ ПРЕДМЕ’ ТЫ OPPIAINEET [’op:i’aine:t]

а’лгебра ж algebra n [’algebra]Minä en ollut koskaan hyvä algebrassa. Я никогда не успевал по алгебре.

биоло’гия ж biologia n [’biologia]Ensi vuonna aloitamme biologian lukemisen. В следующем году мы начнём учить биологию.

геогра’фия ж maantieto n [’ma:n’tieto]Minä pidän paljon maantiedosta. Мне очень нравится география.

геоме’трия ж geometria n [’geometria]Minusta geometria tuntuu helpolta oppiaineelta. Геометрия показалась мне довольно лёгким предметом.

домово’дство с kodinhoito n [’kodin’hoito]Minun sisareni opettaa kodinhoitoa. Моя сестра преподаёт домоводство.

естествозна’ние с luonnontieto n [’luon:on’tieto]Me opiskelemme tähtitiedettä luonnontiedon osana. Мы изучали астрономию как часть предмета естествознания.

иностра’нный язы’к м vieras kieli n [’vieras ’kieli]Mitä vierasta kieltä sinä opiskelet? Какой иностранный язык ты учишь?

информа’тика ж atk-opetus n [’a:’te:’ko: ’opetus]Muita oppiaineita enemmän minä pidän atk-opetuksesta. Мне больше всех других предметов нравится информатика.

исто’рия ж historia n [’historia]Teidän täytyy tietää maanne historia. Вам нужно знать историю своей страны.

матема’тика ж matematiikka n [’matemati:k:a]Matematiikka on kaikista oppiaineista vaikein. Математика – самый трудный из всех предметов.

му’зыка ж musiikki n [’musi:k:i]Jokainen musiikkitunti kestää 40 minuuttia. Каждый урок музыки длится 40 минут.

письмо’ с kirjoitus n [’kirjoitus]Kirjoituksen tunnilla teillä on oltava kynä. Для уроков письма вы должны иметь ручку.

рисова’ние с piirustus n [’pi:rustus]Minä pidin paljon piirustuksen tunneista. Я обожал уроки рисования.

рито’рика ж puhetaito n [’puhe’taito]Kun me olimme nuoria, me emme lukeneet puhetaitoa koulussa. В годы моей юности мы не изучали в школе риторику.

97 ШКО’ ЛА

202

трудово’е воспита’ние с käsityö n [’kæsi’tyø]Me ostimme uusia tarvikkeita käsityötunteja varten. Мы закупили новое оборудование для уроков трудового воспитания.

фи’зика ж fysiikka n [’fysi:k:a]Fysiikka on kemiaa vaikeampaa. Физика труднее химии.

физи’ческое воспита’ние с urheilu n [’urheilu]Koulun urheilusalit ovat tarkoitettu urheilutunneille. Школьные спортзалы предназначены для уроков физического воспитания.

хи’мия ж kemia n [’kemia]Minä olen hyvin kiitollinen minun kemianopettajalleni. Я очень благодарен моему учителю химии.

чте’ние с lukeminen n [’lukeminen]Lukemista opetellaan 1. luokassa. Чтению обучаются в 1 классе.

УЧЕ’ БНЫЙ ПРОЦЕ’ СС OPETUSPROSESSI [’opetus’proses:i]

дома’шняя рабо’та ж kotitehtävä n [’koti’tehtævæ]Oletko tehnyt kotitehtävän? Ты сделал домашнюю работу?

зада’ча ж tehtävä n [’tehtævæ]Minä en pystynyt ratkaisemaan tätä tehtävää. Я не смог решить эту задачу.

контро’льная рабо’та ж koetehtävä n [’koe’tehtævæ]Koetyöhön kuuluvat 1-5 kappaleen mukaiset tehtävät. Контрольная охватывает материал уроков с 1 по 5.

лаборато’рная рабо’та ж laboratoriotyö n [’laboratorio’tyø]Tässä on kemian laboratoriotyön ohjelma. Вот программа лабораторной работы по химии.

оце’нка ж arvosana n [’arvo’sana]Tänään sain erinomaisen arvosanan matematiikassa. Сегодня я получил оценку “отлично” по математике.

приме’р (арифмети’ческий) м laskuesimerkki n [’lasku’esimerk:i]Minä ratkaisin kolme laskuesimerkkiä ja sain hyvän arvosanan. Я сделал три примера и получил оценку “хорошо”.

сочине’ние с ainekirjoitus n [’aine’kirjoitus]Me kirjoitimme ainekirjoitusta siitä, kuinka olimme viettäneet kesäloman. Мы писали сочинения о том, как мы провели летние каникулы.

уро’к м tunti n [’tunti]Kuinka monta tuntia meillä on tänään? Сколько у нас сегодня будет уроков?

уче’бная програ’мма ж opetusohjelma n [’opetus’ohjelma]Trigonometria kuuluu opetusohjelmaan. Учебная программа включает в себя тригонометрию.

экза’мен м tentti n [’tent:i]Minä suoritin tentin hyvin. Я сдал экзамен нормально.

* * * * * * * * *

внешко’льный п koulun ulkopuolinen a [’koulun ’ulko’puolinen]Koulun ulkopuolinen toiminta on tavallisesti vapaaehtoinen. Внешкольные занятия обычно бывают добровольными.

нача’льный п ala- a [’ala]Minä aloitin ala-asteen käynnin ollessani 6-vuotias. Я пошёл в начальную школу, когда мне было 6 лет.

обяза’тельный п pakollinen a [’pakol:inen]Pakollisen koulutuksen ensimmäinen aste on tunnettu ala-asteena. Первая стадия обязательного образования известна как начальное обучение.

педагоги’ческий п pedagoginen a [’pedagoginen]Hyväksytkö sinä nykyiset pedagogiset menetelmät? Согласны ли вы с нынешними педагогическими методами?

сре’дний п perus- a [’perus]Peruskoulun yläaste on ns. silta ala-asteen ja lukion välillä. Средняя школа служит “мостиком” между начальным образованием и старшими классами.

начина’ть г aloittaa v [’aloit:a:]Minä aloitin koulunkäynnin 6-vuotiaana. Я начал учиться в школе в шестилетнем возрасте.

получа’ть г saada v [’sa:da]Meidän maassamme jokaisen lapsen täytyy saada peruskoulukoulutuksen. В нашей стране каждый ребёнок обязан получить школьное образование.

посеща’ть г käydä v [’kæydæ]Minun poikani käyvät yläastetta. Мои сыновья посещают старшие классы.

преподава’ть г opettaa v [’opet:a:]Koulussa opettaminen on todellinen koetus. Преподавать в школе – это настоящее испытание.

учи’ть г oppia v [’op:ia]Minun täytyy oppia tämä runo ulkoa. Я должен выучить стихотворение наизусть.

KOULU [’koulu]

203

МИКРОЭКОНО’ МИКА YRITYSTALOUS [’yritys’talous]

а’кция (це’нная бума’га) ж osake (arvopaperi) n [’osake (arvo’paperi)]Tänä vuonna yhtiö on maksanut otsikkoa arvoltaan 50 senttiä osakkeesta. В этом году компания выплачивала дивиденды по 50 центов на акцию.

дохо’д м tulo n [’tulo]Tuloa käytetään tavaroiden ostamiseen. Доход используется для покупки товаров.

зарпла’та ж palkka pl [’palk:a]Korkeilla palkoilla houkutellaan ammattitaitoisia asiantuntijoita. Высокие зарплаты привлекают высококвалифицированных специалистов.

изде’ржки мн kustannukset pl [’kustan:ukset]Tässä tapauksessa kustannukset ovat liian suuria. Издержки в этом случае слишком высоки.

компа’ния ж yhtiö n [’yhtiø]Yhtiö tuottaa laajan tuotevalikoiman. Компания производит широкий спектр товаров.

конкуре’нция ж kilpailu n [’kilpailu]Reilu kilpailu on erittäin tärkeä. Честная конкуренция жизненно важна.

корпора’ция ж korporaatio n [’korpora:tio]Hän on korporaation toimitusjohtaja. Он генеральный директор корпорации.

монопо’лия ж monopolia n [’monopolia]Monopolia tarkoittaa, että tuote tai palvelu on ostettavissa vai yhdeltä toimittajalta. Монополия – это когда продукт или услугу можно купить лишь у одного поставщика.

обме’н м vaihto n [’vaihto]Raha on vaihdonväline. Деньги – это средство обмена.

покупа’тельная спосо’бность ж ostokyky n [’osto’kyky]Tavaran hinnan kasvaessa yleinen ostokyky laskee. Когда цена товара повышается, общая покупательная способность снижается.

потребле’ние с kulutus n [’kulutus]Vuoden kuluttua tämän tavaran kulutus voisi kasvaa. Через год потребление этого типа товаров может стать выше.

предложе’ние с tarjonta n [’tarjonta]Mikrotaloustieteen malli perustuu tarjontaan ja kysyntään. Предложение и спрос – это основа модели микроэкономики.

предприя’тие с yritys n [’yritys]Tämä yhtiö on tämän kaltaisten yritysten suurimpia. Эта компания – одно из самых крупных предприятий такого рода.

при’быль ж voitto n [’voit:o]He yrittävät optimisoida voittonsa kasvua. Они пытаются оптимизировать свою максимизацию прибыли.

произво’дство с tuotanto n [’tuotanto]Informaatio on tuotannon tärkeimpiä tekijöitä. Информация – один из главных факторов производства.

рабо’чая си’ла ж työvoima n [’tyø’voima]Työvoimakysyntä on johdettu kysyntä. Спрос на рабочую силу – это производный спрос.

разделе’ние труда’ с työjako n [’tyø’jako]Työjako on mahdollista elintarvikkeiden ylijäämän ansiosta. Разделение труда возможно благодаря избытку пищевых продуктов.

ры’нок м markkinat n [’mark:inat]Me löysimme uuden markkinasektorin. Мы нашли новую нишу на рынке.

спрос м kysyntä n [’kysyntæ]Kysyntä määrää tarjonnan. Спрос рождает предложение.

това’р м tuote n [’tuote]Tuotteen on oltava vaihtokelpoinen. Товар должен быть пригодным для обмена.

торго’вля ж kauppa n [’kaup:a]Vapaakaupan etu on epäilemätön. Выгода свободной торговли несомненна.

фина’нсы мн rahoitus pl [’rahoitus]Jos me emme järjestä lisää rahoitusta, joudumme sulkemaan hotelli. Если мы не добудем дополнительные финансы, нам придётся закрыть отель.

фи’рма ж firma n [’firma]Firma on perustettu viisi vuotta sitten. Фирма была учреждена пять лет назад.

цена’ ж hinta n [’hinta]Bensiinihinnat ovat alhaisia, se on hyvä asia meille. Цены на бензин ниже, и для нас это хорошо.

эффекти’вность ж tehokkuus n [’tehok:u:s]Tehokkuus kasvaa, jos tuottavuus lisääntyy sijoitusten jäädessä muuttumattomiksi. Эффективность повышается, если продуктивность увеличивается при неизменных вложениях.

МАКРОЭКОНО’ МИКА KANSANTALOUS [’kansan’talous]

безрабо’тица ж työttömyys n [’tyøt:ømy:s]Työttömyyden taso on hyvin tärkeä tekijä. Уровень безработицы – это важный фактор.

98 ЭКОНО’ МИКА

204

валово’й вну’тренний проду’кт м bruttokansantuote n [’brut:o’kansan’tuote]Viime vuonna bruttokansantuote kasvoi 2 %. В прошлом году валовой внутренний продукт увеличился на 2%.

инфля’ция ж inflaatio n [’infla:tio]Melkein kaikki ovat sitä mieltä, että inflaatio on huono asia. Почти все считают, что инфляция – это плохо.

креди’тно-де’нежная поли’тика ж rahapolitiikka n [’raha’politi:k:a]Rahapolitiikka ei ole sama kuin fiskaalinen politiikka. Кредитно-денежная политика – это совсем не то, что фискальная политика.

нало’г м vero n [’vero]Pienet verot ovat tuottavuuden eduksi. Низкие налоги хороши для продуктивности.

национа’льный дохо’д м kansantulo n [’kansan’tulo]Miten mitataan kansantulo? Как измерять национальный доход?

фиска’льная поли’тика ж fiskaalinen politiikka n [’fiska:linen ’politi:k:a]Fiskaalinen politiikka tarkoittaa valtion lainoja, kuluja ja verotusta. Фискальная политика касается государственных займов, трат и налогообложения.

экономи’ческий рост м talouskasvu n [’talous’kasvu]Minä olen varma, että talouskasvua kohta saadaan aikaan. Я убеждён, что экономический рост будет достигнут совсем скоро.

экономи’ческий цикл м talousjakso n [’talous’jakso]On olemassa erilaisia teorioita talousjaksosta. Существуют разные теории экономического цикла.

МЕЖДУНАРО’ ДНАЯ ЭКОНО’ МИКА KANSAINVÄLINEN TALOUS [’kansain’vælinen ’talous]

валю’тный курс м valuuttakurssi n [’valu:t:a’kurs:i]Nykyinen valuuttakurssi on suotuisa meidän kansantaloudellemme. Текущий валютный курс благоприятен для нашей экономики.

глобализа’ция ж globalisaatio n [’globalisa:tio]Globalisaatio taloudessa on nopeutunut viimeisten 20–30 vuoden aikana. Экономическая глобализация начала происходить в ускоренном темпе в последние 20-30 лет.

интегра’ция ж yhteistyö n [’yhteis’tyø]Talousyhteistyön syventyessä kauppaesteet markkinoiden välillä pienentyvät. Когда экономическая интеграция углубляется, торговые барьеры между рынками снижаются.

мигра’ция ж muuttoliike n [’mu:t:o’li:ke]Työvoiman muuttoliike on otettava huomioon. Миграция рабочей силы должна приниматься во внимание.

уте’чка мозго’в ж aivovuoto n [’aivo’vuoto]Aivovuotoa on estettävä. Утечку мозгов следует предотвращать.

фо’ндовая би’ржа ж arvopaperipörssi n [’arvo’paperi’pørs:i]New Yorkin arvopaperipörssi on maailman suurin. Нью-Йоркская фондовая биржа – самая крупная в мире.

* * * * * * * * *

при’быльный п voittoa tuottava a [’voit:oa ’tuot:ava]Yrityksestä voisi tulla voittoa tuottava. Предприятие может стать очень прибыльным.

развива’ющийся п kehitys- a [’kehitys]Nigeria on kehitysmaa. Нигерия – развивающаяся страна.

развито’й п kehittynyt a [’kehit:ynyt]Saksan talous on hyvin kehittynyt. Германия имеет развитую экономику.

свобо’дный п vapaa a [’vapa:]Vapaiden markkinoiden oloissa suurimman osan päätöksistä tekevät muutamat henkilöt. В условиях свободного рынка большинство решений принимается отдельными людьми.

эффекти’вный п tehokas a [’tehokas]Uudistusten ansiosta maamme talous tulee tehokkaaksi. Реформы должны создать в нашей стране эффективную экономику.

вкла’дывать г sijoittaa v [’sijoit:a:]Korporaatioon sijoitettiin miljoonia dollareita. В корпорацию были вложены миллионы долларов.

обанкро’титься г mennä konkurssiin v [’men:æ ’konkurs:i:n]Yritys meni konkurssiin. Компания обанкротилась.

проника’ть г tunkeutua v [’tunkeutua]Meidän täytyy tunkeutua tälle markkinoille. Мы должны попытаться проникнуть на этот рынок.

слива’ться г fuusioitua v [’fu:sioitua]Kaksi korporaatiota fuusioitui. Две корпорации слились в одну.

учрежда’ть г perustaa v [’perusta:]Minä aion perustaa yrityksen ulkomaalle. Я собираюсь учредить компанию за границей.

TALOUS [’talous]

205

ОСНОВНЫ’ Е ТЕ’ РМИНЫ PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]

вы’работка ж tuotanto n [’tuotanto]Meidän maassamme on lisättävä sähköenergian tuotanto. Выработка электроэнергии в нашей стране должна быть увеличена.

генера’тор м generaattori n [’genera:t:ori]Sähkögeneraattori muuttaa mekaanisen energian sähköenergiaan. Электрический генератор преобразует механическую энергию в электрическую энергию.

килова’тт-час м kilowattitunti n [’kilo’wat:i’tunti]Kaikki nämä sähkövoimalat tuottivat v. 2006 26,2 miljardia kilowattituntia. Все эти электростанции произвели 26,2 миллиарда киловатт-часов в 2006 году.

ли’ния электропереда’ч ж sähkölinja n [’sæhkø’linja]Tämän sähkölinjan pituus on 120 kilometriä. Длина этой линии электропередач – 120 километров.

подста’нция ж ala-asema n [’ala’asema]Tuottajan ja kuluttajan välillä sähköenergiaa voi kuljettaa muutaman ala-aseman kautta. Электроэнергия может пройти через несколько подстанций между производителем и потребителем.

ро’тор м rotori n [’rotori]Rotori on generaattorin pyörivä osa. Ротор – это вращающаяся часть генератора.

турби’на ж turbiini n [’turbi:ni]Turbiini saa energiaa vesi- tai ilmavirrasta. Турбина извлекает энергию из водяного или воздушного потока.

электрифика’ция ж sähköistäminen n [’sæhkøistæminen]Sähköistämisen suunnitelma oli hallituksen hyväksymä. План электрификации был одобрен правительством.

электри’чество с sähkö n [’sæhkø]Nykyään on vaikea kuvitella maailmaa ilman sähköä. В наше время сложно представить себе мир без электричества.

электроэне’ргия ж sähkövoima n [’sæhkø ’voima]Meidän maamme vie sähkövoimaa naapurimaihin. Наша страна экспортирует электроэнергию в соседние страны.

А’ ТОМНАЯ ЭЛЕКТРОСТА’ НЦИЯ YDINVOIMALA [’ydin’voimala]

графи’т м grafiitti n [’grafi:t:i]Synteettistä grafiittia käytetään ydinreaktoreissa. Синтетический графит используется в ядерных реакторах.

замедли’тель нейтро’нов м neutronihidastin n [’neutroni’hidastin]Neutronihidastin hidastaa nopeiden neutronien nopeutta. Замедлитель нейтронов снижает скорость быстрых нейтронов.

инжене’р-а’ томщик м atomi-insinööri n [’atomi’insinø:ri]Missä voi lukea atomi-insinööriksi? Как стать инженером-атомщиком?

конденса’тор м kondensaattori n [’kondensa:t:ori]Kondensaattori on lämmönvaihdinlaite. Конденсатор – это теплообменное устройство.

опера’тор я’дерного реа’ктора м ydinreaktorin operaattori n [’ydin’reaktorin ’opera:t:ori]Ydinreaktorin operaattorin työ on erittäin vastuunalainen. Оператор ядерного реактора занимает должность, связанную с огромной ответственностью.

охлажде’ние с jäähdytys n [’jæ:hdytys]Tässä on jäähdytysjärjestelmän kaava. Вот схема системы охлаждения.

пар м höyry n [’høyry]Höyry pyörittää turbiinin. Пар вращает турбину.

расщепле’ние с särkeminen n [’særkeminen]Ytimen särkeminen on tärkein periaate, jota käytetään ydinvoimataloudessa. Расщепление ядра – главный принцип, используемый в атомной энергетике.

тепло’ с lämpö n [’læmpø]Lämpöä siirretään generaattorilta ja sitten käytetään höyryn tuottamiseksi. Тепло отводится от генератора и затем используется для производства пара.

тяжёлая вода’ ж raskas vesi n [’raskas’vesi]Raskas vesi on yksi neutronihidastamista. Тяжёлая вода – это один из замедлителей нейтронов.

цепна’я я’дерная реа’кция ж ydinketjureaktio n [’ydin’ketju’reaktio]Minä yritän kuvailla ydinketjureaktion. Я попробую описать вам цепную ядерную реакцию.

я’дерное то’пливо с ydinpolttoaine n [’ydin’polt:o’aine]Yleisin ydinpolttoaine on uraani-235 ja plutoniumi-239. Самое распространённое ядерное топливо – это уран-235 и плутоний-239.

я’дерный реа’ктор м ydinreaktori n [’ydin’reaktori]Ydinreaktoreita käytetään energianlähteenä sähkön tuottamiseksi. Ядерные реакторы используются в качестве источника энергии для выработки электричества.

ГИДРОЭЛЕКТРОСТА’ НЦИЯ VESIVOIMALA [’vesi’voimala]

водохрани’лище с vesisäiliö n [’vesi’sæiliø]Vesivoimaloita ilman vesisäiliöitä kutsutaan joenuomavoimaloiksi. Гидроэлектростанции без водохранилища называются русловыми ГЭС.

99 ЭНЕРГЕ’ ТИКА

206

маши’нное отделе’ние с koneosasto n [’kone ’osasto]Tämä on koneosasto. Это машинное отделение.

напо’р воды’ м vedenpaine n [’veden’paine]Nyt vedenpaine on korkea. Напор воды сейчас высокий.

плоти’на ж pato n [’pato]Pian pato katkaisee joen. Скоро реку пересечёт плотина.

пото’к м virta n [’virta]Sähköenergia tuotetaan käyttämällä vesivirran vetovoimaa. Электроэнергия производится путём использования гравитационной силы потока воды.

шлюз м patoaukko n [’pato’auk:o]Korkean vesipaineen aikaansaamiseksi voi ohjata vettä patoaukon kautta. Для получения высокого напора воду можно прогонять через шлюз.

ТЕПЛОВА’ Я ЭЛЕКТРОСТА’ НЦИЯ LÄMPÖVOIMALA [’læmpø’voimala]

газ м maakaasu n [’ma:’ka:su]Maakaasua voi käyttää lämpövoimalan polttoaineena. Природный газ может использоваться как топливо для тепловой электростанции.

гради’рня ж gradeerauslaite n [’grade:raus’laite]Tässä sähkövoimalassa on neljä gradeerauslaitetta. На этой электростанции четыре градирни.

насо’с м pumppu n [’pump:u]Tämän pumpun tarkoituksena on kondensaatin poisto. Этот насос служит для откачивания конденсата.

пароперегрева’тель м tulistin n [’tulistin]Tulistin muuttaa kyllästetyn höyryn kuivaksi höyryksi. Пароперегреватель превращает насыщенный пар в сухой пар.

торф м turve n [’turve]Tässä sähkövoimalassa polttoaineena käytetään turvetta. На этой электростанции применяется торф в качестве топлива.

у’голь м hiili n [’hi:li]Tätä hiiltä toimitetaan suureen sähkövoimalaan. Этот уголь транспортируют на крупную электростанцию.

АЛЬТЕРНАТИ’ ВНАЯ ЭНЕРГЕ’ ТИКА VAIHTOEHTOVOIMALAITTEET [’vaihto’ehto’voima’lait:e:t]

биото’пливная электроста’нция ж biopolttoainevoimala n [’bio’polt:o’aine’voimala]Etanolia käytetään polttoaineena joissakin biopolttoainevoimaloissa. Этиловый спирт применяется в качестве топлива на ряде биотопливных электростанций.

ветряна’я электроста’нция ж tuulivoimala n [’tu:li’voimala]Suurissa tuulivoimaloissa on 100 tai enemmänkin tuuligeneraattoria. Крупные ветряные электростанции могут состоять из 100 или более ветрогенераторов.

геотерма’льная электроста’нция ж maavoimala n [’ma:’voimala]Maavoimalat saavat energiaa maan uumenista. Геотермальные электростанции используют тепло, хранящееся в земных недрах.

прили’вная электроста’нция ж merivoimala n [’meri’voimala]Merivoimaloissa käytetään nousuveden energiaa. Приливные электростанции используют энергию морских приливов.

со’лнечная электроста’нция ж aurinkovoimala n [’auriŋko’voimala]Yli 30 maassa on aurinkovoimaloita. Больше 30 стран имеют солнечные электростанции.

* * * * * * * * *

безопа’сный п turvallinen a [’turval:inen]Modernit ydinvoimalait ovat riittävän turvallisia. Современные атомные электростанции достаточно безопасны.

возобновля’емый п uusiutuva a [’u:siutuva]Auringon valo on uusiutuva energia. Солнечный свет – это возобновляемая энергия.

дешёвый п halpa a [’halpa]Maakaasu on suhteellisen halpa luonnon vara. Природный газ – это относительно дешёвый ресурс.

мо’щный п tehokas a [’tehokas]Tämä sähkövoimala on alueen tehokkain. Эта электростанция самая мощная в регионе.

невозобновля’емый п uusiutumaton a [’u:siutumaton]Hiili on uusiutumaton luonnonvara. Уголь – это невозобновляемый ресурс.

враща’ться г pyöriä v [’pyøriæ]Turbiini pyörii riittävän nopeasti. Турбина вращается достаточно быстро.

выраба’тывать г tuottaa v [’tuot:a:]Kuinka paljon sähköenergiaa tuottaa tämä sähkövoimala? Сколько электроэнергии вырабатывает эта электростанция?

контроли’ровать г valvoa v [’valvoa]Vedenvirta on valvottava. Поток воды необходимо контролировать.

потребля’ть г kuluttaa v [’kulut:a:]Vuodesta vuoteen meidän teollisuutemme kuluttaa yhä enemmän sähköenergiaa. Год за годом наша промышленность потребляет всё больше и больше электроэнергии.

сжига’ ть г polttaa v [’polt:a:]Hiiltä poltetaan tuottaakseen sähköenergiaa. Уголь сжигается для производства электроэнергии.

VOIMATALOUS [’voima’talous]

207

ЕВРОПЕ’ ЙСКИЕ ЯЗЫКИ’ EUROOPAN KIELET [’euro:pan ’kielet]

англи’йский п englanti n [’eŋglanti]Englantia puhutaan monissa maailman maissa. На английском языке говорят во многих странах мира.

грузи’нский п georgia n [’georgia]Georgia kuuluu Kartvelian kieliperheeseen. Грузинский язык принадлежит к картвельской языковой семье.

да’тский п tanska n [’tanska]Tanskaa puhutaan sekä Tanskassa, että eräällä Saksan alueella. На датском говорят не только в Дании, но и в части Германии.

древнегре’ческий п muinaiskreikka n [’muinaisäkreik:a]Uusi Testamentti oli kirjoitettu muinaiskreikaksi. Новый Завет был написан на древнегреческом языке.

ирла’ндский п irlanti n [’irlanti]Nykyään vain harvat irlantilaiset puhuvat irlantia. В наше время лишь очень небольшое число ирландцев говорят на ирландском языке.

испа’нский п espanja n [’espanja]Espanja on Meksikon, Argentiinan, Kuuban ym. maiden virallinen kieli. Испанский – официальный язык Мексики, Аргентины, Кубы и других стран.

италья’нский п italia n [’italia]Minä puhun italiaa vähän. Я немного говорю на итальянском языке.

лати’нский п latina n [’latina]Latinaa puhuttiin Muinais-Roomassa. На латинском языке говорили в Древнем Риме.

неме’цкий п saksa n [’saksa]Minä haluan oppia saksan kielen. Я хочу выучить немецкий язык.

норве’жский п norja n [’norja]Norjaa puhuu yli 4,5 miljoonaa ihmistä. На норвежском языке говорят более четырёх с половиной миллионов человек.

по’льский п puola n [’puola]Puola on slaavilainen kieli. Польский – это славянский язык.

португа’льский п portugali n [’portugali]Brasilialaiset puhuvat portugalia. Жители Бразилии говорят на португальском языке.

румы’нский п romania n [’romania]Yli 28 miljoonaa ihmistä puhuu romaniaa. На румынском говорят примерно 28 миллионов человек.

ру’сский п venäjä n [’venäjä]Venäjä on itäslaavilainen kieli. Русский – восточно-славянский язык.

сербохорва’тский п serbokroaatin kieli n [’serbo’kroa:tin ’kieli]Serbokroaatin kieli oli Jugoslavian virallinen kieli. Сербохорватский язык был официальным языком Югославии.

фи’нский п suomi n [’suomi]Suomi kuuluu suomalaisugrilaiseen kieliryhmään. Финский язык принадлежит к финно-угорской группе языков.

францу’зский п ranska n [’ranska]Nuo kaksi tyttöä puhuu ranskaa. Вон те две девушки разговаривают на французском языке.

че’шский п tšekki n [’tsek:i]Kymmenen miljoonaa ihmistä puhuu tšekkiä. На чешском языке говорят 10 миллионов человек.

шве’дский п ruotsi n [’ruotsi]Norjaa ja tanskaa ymmärtävä ihminen voi ymmärtää ruotsiakin. Человек, понимающий норвежский или датский язык, может понять шведский.

АЗИА’ ТСКИЕ ЯЗЫКИ’ AASIAN KIELET [’a:sian ’kielet]

ара’бский п arabia n [’arabia]Arabian kielellä kirjoitetaan käyttäen arabian aakkosen kirjaimia. На арабском языке пишут буквами арабского алфавита.

вьетна’мский п vietnami n [’vietnami]Vietnamia on vaikea opiskella. Вьетнамский язык труден для изучения.

иври’т м heprea n [’hepra]Suurin osa israelilaisia puhuu hepreaa. Большинство населения Израиля говорит на иврите.

индонези’йский п indonesia n [’indonesia]Melkein kaikki 240 miljoonaa indonesialaista puhuu indonesiaa. Почти все люди из 240-миллионного населения Индонезии говорят на индонезийском.

каза’хский п kazahi n [’kazahi]Kazahi on yksi turkkilais-tataarilaisista kielistä. Казахский – это один из тюркских языков.

100 ЯЗЫКИ’ МИ’ РА

208

кита’йский п kiina n [’ki:na]Tarvitsemme kiinan kielen tulkin. Нам нужен переводчик китайского.

кхме’рский п khmer n [’kmeri]Khmer on Kambodžan virallinen kieli. Кхмерский язык – официальный язык Камбоджи.

мала’йский п malaijin kieli n [’malaijin ’kieli]Malaijien kielen eri murretta puhutaan Bruneissa, Indonesiassa, Malesiassa ja Singaporessa. На различных разновидностях малайского говорят в Брунее, Индонезии, Малайзии и Сингапуре.

монго’льский п mongolin kieli n [’mongolin ’kieli]Mongolin kieli on mongolilaisista kielistä tunnetuin. Монгольский язык – самый известный представитель монгольских языков.

перси’дский п persia n [’persia]Persia on Iranin virallinen kieli. Персидский – официальный язык Ирана.

санскри’т м sanskrit n [’sanskrit]Sanskrit on muinaisimpia kieliä. Санскрит – один из старейших языков.

та’йский п thai n [’thaı]Thai on yksi thai-kaadin ryhmän kielistä. Тайский язык – представитель тай-кадайской языковой семьи.

тами’льский п tamili n [’tamili]Tamilin kielellä on virallisen kielen status Intiassa, Sri Lankassa and Singaporessa. Тамильский язык имеет официальный статус в Индии, Шри-Ланке и Сингапуре.

туре’цкий п turkki n [’turk:i]Nykyään turkissa käytetään latinalaisen aakkosen kirjaimia. В наше время на турецком языке пишут латинским алфавитом.

узбе’кский п uzbekin kieli n [’uzbekin ’kieli]IVY:n maissa noin 24,7 miljoonaa ihmistä puhuu uzbekin kieltä. В странах СНГ примерно 24,7 миллиона человек говорят на узбекском.

урду’ м urdu n [’urdu]Urdu on yksi Pakistanin virallisista kielistä. Урду – один из двух официальных языков Пакистана.

хи’нди м hindi n [’hindi]Virallista hindiä usein kutsutaan standardi hindiksi. Официальный хинди часто называют стандартным хинди.

япо’нский п japani n [’japani]Onko vaikeaa oppia japania? Трудно ли выучить японский язык?

АФРИКА’ НСКИЕ ЯЗЫКИ’ AFRIKAN KIELET [’afrikan ’kielet]

амха’рский п amharan kieli n [’amharan ’kieli]Amharan kieltä puhutaan Etiopiassa ja Eritreassa. На амхарском говорят в Эфиопии и Эритрее.

африка’анс м afrikaans n [’afrika:ns]Afrikaans pohjautuu hollantiin. Язык африкаанс произошёл от голландского.

суахи’ли м suahili n [’suahili]Suahili on neljän afrikkalaisen kansakunnan kansallinen tai virallinen kieli. Суахили – это национальный или официальный язык четырёх африканских наций.

* * * * * * * * *

иску’сственный п keinotekoinen a [’keino’tekoinen]Esperanto on keinotekoinen kieli. Эсперанто – это искусственный язык.

мёртвый п kuollut a [’kuol:ut]Latina on kuollut kieli. Латинский – это мёртвый язык.

распространённый п yleinen a [’yleinen]Mikä on yleisin Internetissä käytettävä kieli? Какой самый распространённый язык из используемых в Интернете?

родно’й п äidin- a [’æidin]Hänen äidinkielensä on ranska. Её родной язык – французский.

тру’дный п vaikea a [’vaikea]Teidän kielenne on niin vaikea. Ваш язык такой трудный.

владе’ть г hallita v [’hal:ita]Meidän professori hallitsee kuusi vierasta kieltä. Наш профессор владеет шестью иностранными языками.

говори’ть г puhua v [’puhua]Puhutteko te englantia? Говорите ли вы по-английски?

переводи’ть г kääntää v [’kæ:ntæ:]Teksti on käännettävä saksasta englanniksi. Текст нужно перевести с немецкого на английский.

понима’ть г ymmärtää v [’ym:ærtæ:]Ymmärrätkö sinä, mitä he sanovat? Ты понимаешь, что они говорят?

пыта’ться г yrittää v [’yrit:æ:]Minä yritän oppia kiinaa. Я пытаюсь выучить китайский.

MAAILMANKIELET [’ma:ilman’kielet]

209

210

Аабоне́нт 78абрико́с 88абсолю́т 84абсолю́тная мона́рхия 55абстра́ктный 84абстракциони́зм 69абсце́сс 7а́вгуст 13а́вгуст 28авиано́сец 86авиасимуля́тор 26авока́до 88австрали́йский 12Австра́лия 12Австра́лия 73автоба́н 21авто́бус 14Авто́бус 80авто́бусная остано́вка 80авто́бусный парк 80авто́графы 91автозапра́вка 61автокра́н 74автома́т 3автомати́ческая теле фо́нная

ста́нция 78Автомоби́льные путеше́ст­

вия 61автомо́йка 1автомотри́са 53автоотве́тчик 19автоотве́тчик 78а́втор 30авторитари́зм 55автосимуля́тор 26автоспу́ск 87автосто́п 61автостоя́нка 5автосуфлёр 77автоцисте́рна 2ага́т 54агрега́тор новосте́й 70агресси́вный 89агрохи́мия 90адвока́т 24адвока́т вы́сшего ра́нга 24администра́тор сту́дии 77адмира́л 86а́дрес получа́теля 51Адриати́ческое мо́ре 12аза́ртные и́гры 48Азиа́тские языки́ 100

азиа́тский 12А́зия 12а́ист 60айва́ 88академи́ческий 81академи́ческий год 13аквала́нг 40аквамари́н 92акваре́ль 69аккордео́н 43аккумуля́тор 2аккура́тный 89акри́ловая кра́ска 69акроба́т 94актёр 29актёр 76Акти́вный о́тдых 48а́ктовый зал 97актри́са 29актри́са 76Актуа́льные поня́тия 38аку́ла 66аку́стика 83акуше́р 10акуше́рства и гинеко ло́гии

отделе́ние 8акцепти́ровать 6а́кция (це́нная бума́га) 98а́лгебра 97ализари́новый кра́сный 92алкоголи́зм 7алкого́льные напи́тки 75аллерги́ческий 7аллига́тор 64алма́з 54а́лый 92алыча́ 88альпи́йский по́яс 58альпини́зм 48альт 76Альтернати́вная энер ге́­

тика 99альтруи́зм 84алья́нс 38алюми́ниевый сплав 21алюми́ний 36Амазо́нка 12амари́ллис 93амба́р 16амбулато́рное отделе́ние 8америка́нец 73америка́нский 12амортиза́тор 2ампи́р 4амха́рский 100

анако́нда 64аналити́ческая хи́мия 90ана́логовый 77анана́с 88анархи́зм 55анга́р 5англи́йский 100англи́йский рожо́к 43англича́нин 73А́нды 12анеми́я 7анестезио́лог 10анималисти́ческая жи́во­

пись 69анимацио́нный фильм 29анио́н 90а́нкерная сва́я 21аннули́ровать 38аномалисти́ческий год 13анонси́ровать 77Антаркти́да 12антаркти́ческая пусты́ня 58анте́нна 77антибио́тик 7антидепресса́нт 7антиквариа́т 91антиква́рный 91антило́па 18анти́чный 69антраша́ 76антрополо́гия 42анчо́ус 66апати́т 54апельси́н 88апельси́новое де́рево 17аплоди́ровать 94аппендици́т 7аппети́тный 65апре́ль 13апре́ль 28апте́ка 8ар 23ара́б 73ара́бский 100арбу́з 88аре́на 4аре́на 94арестова́ть 24аритми́я 7арифмети́ческий 28арка́да 26аркти́ческая пусты́ня 58ароматерапи́я 67а́рочный мост 21артиллери́йское ору́дие 3

артилле́рия 3артисти́ческий 76артри́т 7арт­ро́к 39а́рфа 43археологи́ческий музе́й 42археоло́гия 42аспира́нт 81аспиранту́ра 81ассисте́нт режиссёра 29астеро́ид 32а́стма 7а́стра 93астрона́вт 32астрономи́ческий 28астрономи́ческий год 13астрофи́зика 83асфа́льт 21атакова́ть 3Атланти́ческий океа́н 12а́том 90а́томная фи́зика 83А́томная электроста́нция 99а́томные часы́ 11атташе́ 38афга́ни 15А́фрика 12африка́анс 100Африка́нские языки́ 100африка́нский 12а́фро 50ацте́кский календа́рь 28аэровокза́л 5аэродина́мика 83аэродро́м 5

Бба́бочка 44ба́бушка 68бага́жник 2бага́жный отсе́к 61база́льт 36базили́к 46Ба́зовые филосо́фские

поня́тия 84Байка́л 12ба́йкер 39бакала́вр 81бакенба́рды 34баклажа́н 46баланси́ровать 94балансиро́вочная кату́шка 94балери́на 76Бале́т 76

РУССКИЙ УКАЗАТЕЛЬЧисло после слова или словосочетания обозначает номер темы, в которой оно встречается.

VENÄJÄNKIELINEN HAKEMISTOMäärä, kun sana tai lause edustaa säikeiden määrä,

joka on löytynyt.

211

указатель

ба́лка 21балко́н 76баллисти́ческая раке́та 3ба́лочный мост 21Балти́йское мо́ре 12ба́мпер 2бана́н 88банда́на 39ба́нджо 43банкно́та 6банкно́ты 91ба́нковская гара́нтия 6Ба́нковская де́ятельность 6ба́нковская та́йна 6ба́нковский счёт 6банкома́т 6баоба́б 17бар 48бараба́н 43бара́н 20бара́нина 22бари́т 54барито́н 76баро́кко 4ба́ррель 23барсу́к 18барье́р 24барье́р 72бас 76баскетбо́л 71ба́сня 30бат 15бата́льная жи́вопись 69батальо́н 3батаре́я (отопле́ния) 41бата́т 46бату́т 94ба́шенные часы́ 11ба́шня 4бег трусцо́й 48бе́гать 26бегова́я доро́жка 72бего́ния 93бегу́щая доро́жка 85бе́дный кварта́л 14бедро́ 79бежа́ть 71бе́жевый 92безалкого́льные напи́тки 75безба́шенный 39безве́трие 52безде́лье 48безнали́чный 15безопа́сность 96безопа́сный 99безрабо́тица 98безусло́вно 57бейсбо́л 71бе́лка 18беллетри́стика 30

бе́лый 92бе́лый ка́рлик 32бензи́н 1бензоба́к 2бензоба́к 9бёрдво́чинг 91бе́рег 40берегово́й усто́й 21берёза 17берли́нская лазу́рь 92бесконе́чность 84бесконе́чный 32беспило́тный 32беспоко́йство 96беспо́мощный 82бесцве́тный 92бето́н 21бето́н 74бетономеша́лка 74биатло́н 71библиоте́ка 81библиоте́карь 81Би́блия 62би́знес 51бизо́н 18биле́т 5биле́т 80биле́тная ка́сса 53биле́тный автома́т 53би́нго 26биографи́ческий фильм 29биогра́фия 30биоло́гия 97биото́пливная электро­

ста́нция 99биото́пливо 1биофи́зика 83биохи́мия 90биполя́рность 38бирюзо́вый 92бистр 92би́тум 74бить (о часа́х) 11би́ться 79би́цепс (двугла́вая мы́шца) 79благода́рность 96благоуха́ющий 93блаже́нство 96бле́дный 34бле́ндер 33блеск для губ 34блестя́щий 56бле́яние 25бле́ять 20Бли́зкие ро́дственники 68бли́зкий 68блог 31блог 70блок интенси́вной терапи́и 8блоха́ 44

Блю́да 22блю́до 56блю́дце 56блю́дце 65блюз­ро́к 39бобо́вые 75Бобо́вые о́вощи 46бобо́вый пуф 37бобр 18бобсле́й 71бобы́ 46Бог 84бога́тый 54бога́тый кварта́л 14богомо́л 44бодиби́лдинг 48бо́дрость 96бо́дрый 85боеви́к 26боеви́к 29бо́жья коро́вка 44бока́л без но́жки 56бока́л конья́чный 56бока́л флюте́ 56бокс 71бокси́т 54боле́ть (о спорти́вных

боле́льщиках) 72боли́вар 15боливиа́но 15боло́то 58большо́й 14большо́й 35большо́й 66большо́й 82большо́й взры́в 32бомбардиро́вщик 3бомби́ть 3бора́ты 54бордю́р 14борода́ 20борода́ 34борщ 65ботани́ческий 93боти́нки 47боя́рышник 88боя́ться 96Брази́лия 73брат 68бра́узер (веб­обозрева́­

тель) 31бревно́ 74бре́нди (конья́к) 22бренча́ть 43бриг 86бриганти́на 86бри́тва 50брить 50бровь 34бро́кколи 46

бронетранспортёр 2бронетранспортёр 3бро́нза 36бро́нза 69брони́ровать 5брони́ровать (гости́нич ный

но́мер) 61бронхи́т 7брошю́ра 30брус 74брусни́ка 17брусо́к отта́лкивания 72брю́ква 46брю́ки 47брю́ки­клёш 39брюшко́ 44брюшно́й пресс 79Будди́зм 62будди́йский календа́рь 28бу́дущее 11бу́йвол 18бук 17булава́ 94була́вка (безопа́сная) 39булы́жник 21бульва́р 14бульдо́зер 74бульо́нная ча́шка 56бума́га 15бума́га 36бума́га 49бунтова́ть 39бурова́я маши́на 74бурри́то 65бурунду́к 18бута́н 1буты́лка 65буты́лки 91буты́лочка де́тская 82буфе́т 33буфе́т 37бу́хта 40бык 16бык 20бык (моста́) 21быстрохо́дный 86бы́стрый 53бы́стрый 60бы́стрый 71бытова́я жи́вопись 69Бытова́я те́хника и у́тварь 19бью́щийся 56бюст 69бюстга́льтер 47

Ввавило́нский календа́рь 28ваго́н 80ваго́н для пти́цы 53

212

указатель

ваго́н для скота́ 53ваго́н с сидя́чими места́ми 53ваго́н­гости́ная 53ваго́н­рестора́н 53ваго́н­самосва́л 53ваго́н­цисте́рна 53вакцина́ция 7вале́нтность 90ва́лик 27ва́лик 63валово́й вну́тренний про­

ду́кт 98валто́рна 43валю́та 6валю́тный курс 98ва́нна 19ва́нная 19ва́нта 21ва́нтовый мост 21вара́н 64вари́ть 22василёк 93ва́фельница 33ва́хтенный 86веб­се́рвер 31веб­страни́ца 31веб­страни́ца 70веб­фо́рум 31вегетариа́нский 65вегетариа́нство 85ведро́ 19веду́щий програ́ммы 70веду́щий програ́ммы 77ве́жливый 89век 11ве́ко 34ве́ксель 6Великобрита́ния 73вели́чественный 4велосипе́дная прогу́лка 48велотре́к 9велотренажёр 85Вене́ра 32верете́ница 64верста́льщик 30вертика́льный соля́ рий 67вертолёт 3вертолётная площа́дка 5вертолётоно́сец 86ве́рхняя губа́ 34ве́рхняя оде́жда 35Ве́рхняя оде́жда 47верхова́я езда́ 48верши́на 59весели́ться 48весёлый 96весе́ннее равноде́нст вие 13весна́ 13весна́ 28ве́стерн 29

вести́ 2вести́ перегово́ры 38вести́ себя́ 89весы́ 33весы́ для грудны́х дете́й 82ветвь 17ветрово́е стекло́ 2Ве́тры 52ветряна́я электро ста́нция 99Ве́тхий Заве́т 62вечери́нка 45вечери́нка 48вечнозелёный 17ве́чность 84веща́ние 70веща́ние 77веща́ть 70веща́ть 77вещество́ 90взаи́мно­сберега́ тельный

банк 6взаимоде́йствие 83взаимоде́йствовать 83взаимопо́мощь 38взбива́ть 22взвод 3Вздор и чепуха́ 57взлётно­поса́дочная полоса́ 5взя́точничество 24виаду́к 21видеокассе́та 29видеомагнитофо́н 29видеомагнитофо́н 41видеомонито́р 77видеофи́льмы 75ви́деть 92ви́димость 52видоиска́тель 87Ви́ды 2Ви́ды и рода́ войск 3Ви́ды музе́ев 42Ви́ды телефо́нов 78визажи́ст 50визг 25визи́т 45визи́тная ка́рточка 49визи́тница 49ви́лка 9ви́лка гарни́рная 56ви́лка десе́ртная 56ви́лка для нареза́ния мя́са 56ви́лка для спаге́тти 56ви́лка обе́денная 56ви́лка сала́тная 56ви́лка сервиро́вочная 56ви́лы 27вини́л 36вино́ 22виногра́д 17виногра́д 88

винто́вка 3виолонче́ль 43виртуа́льный музе́й 42ви́рус 31ви́ски 22високо́сный год 13витри́на 42ви́це­адмира́л 86ви́шня 17ви́шня 88вклад 6вкла́дчик 6вкла́дывать 98вку́сный 22владе́ть 100вла́жность 52вла́жный континен та́льный

кли́мат 52вла́жный субтропи́ческий

кли́мат 52вла́жный тропи́ческий лес 58вла́жный экваториа́льный

лес 58влюбля́ться 96вмести́мость 72вмести́тельный 72внедоро́жник 2внедоро́жник 9внеземно́й 32внешко́льный 97внима́тельный 10внук 68Вну́треннее устро́йство 2Вну́тренние о́рганы 79вну́чка 68водеви́ль 76води́тель 74води́тель 80во́дное по́ло 71Во́дные приро́дные зо́ны 58водоме́рка 44водонепроница́емый 36водопа́д 61водопрово́д 14водоро́д 1водохрани́лище 99водяно́й знак 15вое́нная исто́рия 42вое́нно­возду́шные силы 3вое́нный 3вое́нный музе́й 42вое́нный фильм 29возбуди́ть де́ло (пресле́­

довать по суду́) 24возводи́ть 4возводи́ть 74возвыша́ться 12воздухоочисти́тель 2возду́шно­деса́нтные

войска́ 3

возду́шный гимна́ст 94возобновля́емый 99Во́зраст ребёнка 82Во́инские зва́ния 3Во́инские подразделе́ния 3вой 25война́ 38вокза́л 53Во́лга 12волево́й 89волейбо́л 48волейбо́л 71волк 18волна́ 40волна́ 83волни́стый 50волчо́к (юла́) 26волы́нка 43волье́р 94во́льная борьба́ 71во́на 15воодушевле́ние 96вопль 25вопро́с 51воробе́й 60во́рон 60воро́на 60воро́та 1воро́та 16воротни́к 47ворчли́вый 89восемна́дцать 95во́семь 95во́семьдесят 95восклица́ть 57воскова́я депиля́ция 67воскресе́нье 28воскресе́нье 45воспали́тельный 7воспита́ние дете́й 82воспи́тывать 82восстана́вливать 7восстана́вливающий 48восстановле́ние 90восто́рг 96Восточноевропе́йское

вре́мя 11восхити́тельный 65восхище́ние 96Восьмери́чный Путь 62восьмиуго́льная при́зма 59восьмо́й 95вошь 44впускно́е отве́рстие 1враща́ться 99враща́ться по орби́те 13враща́ться по орби́те 32вре́дный 44Времена́ го́да 13Времена́ го́да 28

213

указатель

вре́менный 67вре́мя 83Вселе́нная 32Всеми́рная паути́на 31вставля́ть 1встре́ча 45встре́ча на вы́сшем у́ровне 38встреча́ть 5встро́енный компью́тер 31вступа́ть в реа́кцию 90вступи́тельный экза́мен 81втира́ть 34вто́рник 28вто́рник 45второ́й 95Второ́й (после́дующий)

брак 68второку́рсник 81входна́я пла́та 42вчера́ 11въезд 1выбира́ть 35выбира́ть 65вы́боры 55вы́водок 20вы́глядеть 39вы́глядеть 92вы́дача багажа́ 5вы́держка 87вы́езд 1выжима́ть 88вызыва́ть 80вызыва́ющий абоне́нт 78вы́играть 26выка́чивать 54выключа́тель 19выключа́тель 41вы́мя 20выполня́ть 31выпрямле́ние 50выпускна́я труба́ 1выпускно́й экза́мен 81выпь 60выраба́тывать 99вы́работка 99выража́ть 57выраже́ние ве́жливости 51выра́щивать 46выра́щивать 93высека́ть 69высо́кий 17высо́кий 21высо́кий 37высокоокта́новый 1высокоскоростно́й 31высота́ 59вы́ставка 42выставля́ть 42вы́ставочный зал 4вы́сшее образова́ние 81

вытира́ть 33выхлопна́я труба́ 2выходи́ть в откры́тый

ко́смос 32выходно́й 45вычисля́ть 13вычисля́ть 23вычисля́ть 59вышива́ние 91вьетна́мец 73вьетна́мский 100вью́щийся 50вяз 17вя́заная оде́жда 35вяза́ние 48вяза́ние крючко́м 91вяза́ние спи́цами 91вяза́ть (спи́цами) 91

Ггавиа́л 64гадю́ка 64газ 1газ 99газе́та 70газе́ты 75газо́н 72газотурбово́з 53гала́ктика 32галакти́ческий год 13галео́н 86гале́ра 86галере́я 42галёрка 76галло́н 23га́лстуки 35гама́к 37гангре́на 7га́нгстерский фильм 29гандбо́л 71гара́жный рок 39гарде́ния 93гардеро́б 37гастроэнтеро́лог 10гастроэнтерологи́ческое

отделе́ние 8гвоздезабивно́й писто ле́т 63гвоздь 63гекко́н 64гекта́р 23гектоли́тр 23гель 34гемато́лог 10гемодиализа́тор 7гемофили́я 7генера́л 3Генера́льная Ассамбле́я 38Генера́льный секрета́рь 38генера́тор 99

генита́лии 79геогра́фия 97геоло́гия 42геологоразве́дочный 54геоме́трия 97геотерма́льная электро­

ста́нция 99гепа́рд 18гепати́т 7гепато́лог 10гера́нь 93Герма́ния 73герме́тик 63геронто́лог 10ге́тто 14гиби́скус 93гигиени́ческая пома́да 34гидродина́мика 83гидротерапи́я 85Гидроэлектроста́нция 99Гимала́и 12гинеко́лог 10гиперте́кст 31гипертони́я 7гипнотизёр 94гиппопота́м 18гипс 69гисто́лог 10гита́ра 43глава́ 30гла́вный реда́ктор 30глади́льная доска́ 19гладио́лус 93гла́дкий 21гла́дкий 34гла́дкий 67глаз 34гламу́рная фотогра́фия 87гли́на 54глобализа́ция 98глоба́льный 38глубо́кое кре́сло 37глу́пый 89глухо́й (тяжёлый) уда́р 25глэм­ро́к 39гнев 96гобеле́н 91гобо́й 43говори́ть 100говя́дина 22го́гот (гусе́й) 25год 11годовщи́на 45гола́вль 66голла́ндец 73голова́ 79голова́стик 64голо́вка перемо́тки 87головны́е убо́ры 35Головны́е убо́ры 47

головоло́мка 26голосова́ть 55голуби́ка 17голубо́й 92го́лубь 60гонг 43го́нка пресле́дования 9Го́нки 9го́ночный автомоби́ль 2го́ночный велосипе́д 9гора́ 61го́ре 96горизонта́льный соля́рий 67го́рка (застеклённый

шка́фчик) 37гормо́н 7Го́рное вре́мя 11горнолы́жный спорт 71горноста́й 18Го́рно­хими́ческое сырьё 54го́рный велосипе́д 9городско́й 14городско́й велосипе́д 9горо́х 46горте́нзия 93горшо́к де́тский 82горшо́чек 33Го́ры 12го́рький 22горю́чий сла́нец 54горя́чая ва́нна 85гости́ная 19Гости́ница 61госуда́рственная гра ни́ца 38госуда́рственный 8госуда́рственный 81госуда́рство­член 38гот 39го́тика 4гото́вить (еду́) 22гото́вить (еду) 33гра́бли 27гра́вий 21гра́вий 54град 52гради́рня 4гради́рня 99грамм 23грампласти́нки 91гран 23грана́т 88гранж 39грани́т 36грани́т 54грани́т 69гран­при́ 9гранули́рованное покры́ тие 21грань 59графи́н 65графи́т 99

214

указатель

графи́ческая ка́рта 31граффи́ти 69грач 60гре́бля академи́ческая 71гре́бля на байда́рках 91гре́бля на байда́рках

и кано́э 71гребно́й 86гребно́й тренажёр 85гре́йдер 74грейпфру́т 88грейпфру́товая дие́та 85гре́ко­ри́мская борьба́ 71грехо́вный 62гриб 22гри́ва 20гри́вна 15григориа́нский кален да́рь 28гримёр 29гримёрная 77грипп 7гроза́ 52гром 25гро́мкий 25громкоговори́тель 72гро́хот 25гру́бый 89грудь 79грузи́нский 100грузова́я ста́нция 53грузови́к 2грузови́к 74грузово́й термина́л 5Грузовы́е ваго́ны 53грунто́вая доро́га 21грунто́вая доро́га 61гру́стный 96грусть 96гру́ша 17гру́ша 88грызть 18грязева́я ва́нна 85гуа́ва 88гуа́шь 69губна́я гармо́ника 43губна́я пома́да 34гудо́к 78гуманита́рная по́мощь 38гу́сеница 44густо́й тума́н 52густонаселённый 73гусь 16

Ддаб 39давле́ние 52да́льний 53да́льний 68да́льний (рейс) 5

Да́ния 73дари́ть 93да́та написа́ния 51да́тский 100датча́нин 73два 95два́дцать 95двена́дцать 95дверь 2дверь 16дверь 41дви́гатель 2дви́гатель 9дви́гать 79дви́гаться 85дворе́ц 4дворе́ц 61двою́родная сестра́/

двою́родный брат 68двухколёсный 9двухме́стный дива́нчик 37двухсекцио́нный авто́ бус 80двухэта́жный авто́бус 80де́верь 68де́вственный 58девяно́сто 95девятна́дцать 95девя́тый 95де́вять 95дёгтебето́н 21дед 68дезодора́нт 67дека́брь 13дека́брь 28дека́н 81декана́т 81деклами́ровать 76деклари́ровать 5деконструктиви́зм 4декорати́вно­прикладно́е

иску́сство 42декорати́вный 4декорати́вный 34декорати́вный 63декора́ции 77де́лать предложе́ние 68делега́ция 38деликате́сы 75дельфи́н 40Демократи́ческая систе́ма 55демокра́тия 55демонстри́ровать 94день зарпла́ты 45день рожде́ния 45депиля́ция 67депо́ 4депозита́рная яче́йка 6дереве́нский 16де́рево 21де́рево 36

дермати́т 7дермато́лог 10дерматологи́ческое

отделе́ние 8деся́тый 95де́сять 95Дета́ли лица́ 34Дета́ли оде́жды 47детекти́в 30детекти́вный фильм 29дете́ктор банкно́т 6де́тская оде́жда 35Де́тские и́гры 26Де́тские образова́ тель ные

учрежде́ния 82де́тский сад 82де́тский сту́льчик (высо́кий) 82де́тское автомоби́льное

кре́сло 82де́тское пита́ние 75де́тское пита́ние 82де́тство 82дефибрилля́тор 7дециме́тр 23дешёвый 1дешёвый 35дешёвый 99Де́ятельность в тече́ние

неде́ли 45джаку́зи 85джин 22джи́нсы 35джи́нсы 47джут 36дзюдо́ 71диабе́т 7диа́гноз 10Диагно́стика и аппарату́ра 7диагности́ровать 10диагона́ль 59диа́метр 59диатони́ческий 43диафра́гма 87дива́н 19дива́н 37дива́н 41дива́нная поду́шка 41дива́нчик для сиде́ния 37диви́зия 3дие́та по гликеми́ческому

и́ндексу 85дие́та с учётом гемо ко́да 85диети́ческие проду́кты 75Дие́ты 85ди́зель­по́езд 53дикобра́з 18Дикорасту́щие цветы́ 93диктату́ра 55ди́ктор 70ди́ктор 77

диктофо́н 49дина́мик 78дина́мика 83динами́ческий 83дина́р 15диноза́вр 64дипло́м 81дипломати́ческая непри кос­

но ве́нность 38дипломати́ческий 38Диплома́тия 38дире́ктор 29дире́ктор шко́лы 97диск 72диск телефо́нный 78дисково́д ги́бких ди́сков 31ди́сковый телефо́н 78дискоте́ка 48дискути́ровать 84диспе́тчер 80диспе́тчерская 80диспе́тчерская вы́шка 5длина́ 59длина́ ноги́ по вну́трен ней

пове́рхности 35длина́ руки́ 35длинношёрстный 20дли́нный 50Дни неде́ли 28Дни неде́ли 45До свида́ния 57До чего обидно 57добавля́ть 90добро́ 84До́брое у́тро 57до́брый 89До́брый ве́чер 57До́брый день 57добыва́ть из недр 54Добы́ча и тра́нспорт не́фти 54догово́р 38догоня́ть 9додека́эдр 59доде́лывать 45дождли́вый 13дождь 13дождь 52дождь со сне́гом 52дои́ть 16докла́д 45документа́льный фильм 29документа́льный фильм 77долгожда́нный 48должни́к 6до́ллар 15Дом 16дом (ча́стный) 4дом (ча́стный) 14дома́шний 19дома́шний пито́мец 20

215

указатель

Дома́шняя ме́бель 37дома́шняя рабо́та 97домино́ 26дом­музе́й 42домово́дство 97донг 15дорого́й 1дорого́й 35доро́жная разме́тка 14Доро́жные покры́тия 21доро́жный мотоци́кл 9доска́ 74доска́ для ре́зки хле́ба 33досмо́тр 5доставля́ть 51Достопримеча́тельности 61досту́пный 80дохо́д 98дочь 68дошко́льник 82Драгоце́нные и декора ти́вные

ка́мни 54дракони́ческий (затме́нный)

год 13дра́ма 29Дра́ма 76драмату́рг 76древнегре́ческий 100древнееги́петский кален­

да́рь 28древнеинди́йский кален­

да́рь 28дре́вний 28дре́вний 42дредло́ки 39дрези́на 53дрейфова́ть 40дрель 27дрель 63дрессиро́вщик 94дро́бный 95дро́жжи 22дрозд 60Други́е геометри́ческие

тела́ 59Други́е объе́кты 41Други́е ро́дственники 68дружелю́бный 89дуб 17дубли́ровать 29дубло́н 15Дуна́й 12дура́к/ду́ра 89дуть 43дуть 52духи́ 67духо́вка 33Духовы́е инструме́нты 43душ 19ды́ня 88

дыроко́л 49дыша́ть 79дю́бель­гвоздь 63дюйм 23дя́дя 68дя́тел 60DVD­диск 29

ЕЕва́нгелие 62евре́й 73евре́йский календа́рь 28е́вро 15Евро́па 12Европе́йские пти́цы 60Европе́йские языки́ 100европе́йский 12Еги́пет 73Едини́цы измере́ния

вре́мени 11ёж 18ежеви́ка 88ежедне́вный 70ежеме́сячный 70еженеде́льный 70ежеча́сный 70ёжик 50е́здить на рабо́ту 14ель 17ёрш 66естествозна́ние 42естествозна́ние 97есть 33е́хать 9е́хать 61е́хать 80

Жжа́ба 64жа́бра 66жа́воронок 60жад 69жа́лить 44жа́ло 44жа́ловаться 57Жа́нры и направле́ния

жи́вописи 69Жа́нры фи́льмов 29Жа́нры фотогра́фии 87жара́ 13жа́рить 22жа́ркий 52жарко́е 22жаро́вня 33ждать 80железнодоро́жный кран 53железнодоро́жный перее́зд 53железнодоро́жный путь 53

желе́зо 21желе́зо 36желе́зо 54железобето́н 21железобето́н 74жёлоб 58жёлтый 92желу́док 79жени́ться/выходи́ть за́муж 68жени́х 68же́нская оде́жда 35же́нская парикма́хер ская 50же́нский парикма́хер 50жеребёнок 20жеребе́ц 20жёсткий диск 31живородя́щий 64живо́т 79животново́дческий 16Живо́тные 16жи́дкий 54жизнера́достный 89жизнь 84Жилы́е дома́ 4жильё 61жи́молость 17жира́ф 18жи́рность ко́жи 34жить 41жму́рки 26жонглёр 94жонгли́ровать 94жужжа́ть 25жужжа́ть 44жук 44журна́л 70журнали́ст 70журна́лы 75журча́ние 25

Ззаба́вный 26забо́р 1забо́р 16забо́титься 82завива́ть 50зави́вка 50зави́симость 38зави́снуть 31зави́стливый 89за́висть 96завиты́е во́лосы 50заво́д 14заводи́ть 2заводи́ть (часы́) 11заводно́е устро́йство 11заводно́й 26за́втра 11зага́р 67

заголо́вок 70загора́ние 67загора́ть 40загоре́лый 40загрязня́ть 58зада́ча 97за́дняя фа́ра 2заём 6зажига́ние 2зака́з 65зака́зывать 65зака́нчивать 45зака́нчиваться 13зака́нчиваться 28зако́нный 24законода́тельная власть 55закрепи́тель (фикса́ж) 87закрыва́ть (счёт) 6заку́ски 75зал 42зал ожида́ния 5зал ожида́ния 53Зал суда́ 24зал трофе́ев 72зали́в 40замедли́тель нейтро́нов 99заменя́ть 63замерза́ть 52замо́к 41заморо́женные проду́кты 75за́навес 76Западноевропе́йское

вре́мя 11запасно́е колесо́ 61запове́дник 58за́поведь 62заполня́ть 72заправля́ть 1запра́вочный пункт 1запреща́ть 55запро́с 51запуска́ть 32зара́зный 7зарпла́та 98заря́дка 85заря́дная ста́нция 1заряжа́ть 3засве́чивать 87затво́р 87затя́нутый облака́ми 52захва́тывающий 30защи́тные очки́ 67за́яц 18Зва́ния и до́лжности вое́нного

фло́та 86звезда́ 32Звезда́ Дави́да 62звон 25звони́ть (по телефо́ну) 49звоно́к 78

216

указатель

Зву́ки челове́ка и живо́т ных 25звукова́я ка́рта 31звуча́ть 25Зда́ние 8Зда́ние и обору́дование 6Зда́ние ци́рка 94Зда́ние шко́лы 97Зда́ния и сооруже́ния 14здоро́вый 67здоро́вый 79здоро́вый 82Здра́вствуйте 57зелёный 92зелёный коридо́р 5Земля́ 32Земново́дные (Амфи́ бии) 64зе́ркало 19зе́ркало 50зе́ркало (боково́е) 2зима́ 13зима́ 28зи́мнее солнцестоя́ние 13Зи́мние ви́ды спо́рта 71зло 84злой 89злока́чественный 7змея́ 64змея́ грему́чая 64знак 1знамени́тый 71зна́ние 84знать 84зно́йный 13золо́вка 68зо́лото 36зо́лото 54зо́лото 69зонт от со́лнца 40зре́лищный 94зуб 20зять (муж до́чери) 68

Ии́ва 17ива́н­да­ма́рья 93и́волга 60иври́т 100игла́ 27игра́ть 26игра́ть 43игра́ть 71игра́ть 76игри́вый 20Игру́шки 26игуа́на 64идеологи́ческий 55идти́ пешко́м 61ие́на 15избира́ть 55

изверга́ться 12известко́вый раство́р 63известня́к 54известня́к 69извеща́ть 51извлека́ть 7изгота́вливать 36изда́ние 30изде́ржки 98излуче́ние 83излю́бленный 91измере́ние расхо́да 1измери́тельное устро́йство 72измери́тельный 23измери́тельный прибо́р 1измеря́ть 23и́зморось 52изнаси́лование 24изображе́ние 77изо́гнутый 59изумру́д 54изумру́дный 92изуча́ть 58изуча́ть 83изы́сканный 65изя́щные иску́сства 42икеба́на 91икоса́эдр 59икосододека́эдр 59икра́ 79иллюмина́тор 61иллюстри́ровать 30импе́рия 55импрессиони́зм 69импровизи́ровать 43и́мпульс 83и́мя отправи́теля 51и́мя получа́теля 51инвестицио́нный банк 6ингаля́ция 7инда́стриал 39и́ндекс 78инди́го 92Инди́йский океа́н 12индика́тор 1И́ндия 73индонези́йский 100индю́к 16инжене́р­а́томщик 99инжене́рные войска́ 3инкасса́ция 6иностра́нный 38иностра́нный 61иностра́нный язы́к 97Инструме́нты 63Инструме́нты и обору́до ва­

ние 50инсу́льт 7интегра́ция 98интеллектуа́льный 30

интенси́вный 74интеракти́вная литера ту́ра 26интерва́л 35интерве́нция 38интервью́ 70интервьюи́ровать 70интере́сный 26интере́сный 29интере́сный 61Интерне́т 31Интерне́т 70Интерье́р и обору́до вание 75Интерье́р и обслу́жи вание 35Интерье́р теа́тра 76интрове́рт 89инфа́ркт 7инфекцио́нное отделе́ние 8инфля́ция 98информа́тика 97информи́рование 51информи́ровать 70Инфраструкту́ра 5Инфраструкту́ра 72ио́н 90ио́нный 90ипоте́чный банк 6ипподро́м 4ира́нец 73ирга́ 88ирла́ндец 73ирла́ндский 100ирла́ндский календа́рь 28ироке́з (причёска) 39иска́ть 35Ископа́емое то́пливо 54иску́сный 94иску́сственный 100иску́сственный спу́тник 32Исла́м 62исла́мский банк 6исла́мский календа́рь 28испа́нец 73Испа́ния 73испа́нский 100и́споведь 62исполни́тельная власть 55исполни́тельский 76исполня́ть 43исполня́ть 76испо́льзовать 36исправи́тельное учреж де́­

ние 24испу́ганный 96испы́тывать 21иссле́довать 32иссле́довать 58иссле́довать 83исте́ц 24и́стина 84истори́ческая про́за 30

Истори́ческие де́нежные едини́цы 15

Истори́ческие корабли́ и суда́ 86

исто́рия 42исто́рия 97исто́рия боле́зни 10исто́рия культу́р 42истреби́тель 3Ита́лия 73италья́нец 73италья́нский 100Иудаи́зм 62ию́ль 13ию́ль 28ию́нь 13ию́нь 28йо́га 48IP­телефо́н 78

Ккабачо́к 46ка́бельное телеви́дение 70каби́на 5кабине́т 6кабине́т врача́ 10кабриоле́т 2каза́х 73каза́хский 100казни́ть 24кайма́н 64Как жаль 57Как пожива́ете? 57ка́ктус 93календа́рный год 13календа́рь ма́йя 28кали́на 17калькуля́тор 49калькуля́торы 91кальма́р 40ка́мбала 66каме́лия 93ка́менная кла́дка 74ка́менная ша́шка (брус­

ча́тка) 21ка́менщик 74ка́мера хране́ния 53ка́мпус (университе́тский

городо́к) 81Кана́да 73канализа́ция 14кана́т 94канатохо́дец 94кани́кулы 81канцеля́рские принад­

ле́жности 49каньо́н 61капиталисти́ческий 55капита́льный 63

217

указатель

капита́н 3капита́н 86капита́н­лейтена́нт 86капо́т 2капра́л 3капри́зный 89капу́ста 16капу́ста белокоча́нная 46капу́ста брюссе́льская 46караве́лла 86карака́тица 40каранда́ш 49каранда́ш для брове́й 34каранда́ш для подво́дки

век 34каранти́н 7кара́сь 66карбюра́тор 2карда́нный вал 2карда́нный при́вод 9кардина́л 92кардио́лог 10кардиологи́ческое отде ле́ние 8кардиореанима́ция 8каре́ 50каре́та ско́рой по́мощи 2Кари́бское мо́ре 12ка́рканье 25карма́н 47карма́нные часы́ 11карми́н 92карп 66карти́ны 91картоте́чный шкаф 37картоте́чный шкаф 49карто́фель 16карто́фель 46ка́рточные и́гры 91ка́рты 26каскадёр 29Каспи́йское мо́ре 12ка́сса 1ка́сса 35касси́р 1касси́р 35касси́р 65ка́ссовый аппара́т 75кастанье́ты 43кастрю́ля 33кастрю́ля 56ката́лка 8катафо́т 9Катего́рии экспона́тов 42катио́н 90католици́зм 62ка́федра 81кашало́т 40кашта́новый 92каю́та 61квадра́тная антипри́зма 59

квадра́тный киломе́тр 23квадра́тный метр 23квадра́тный сантиме́тр 23кваза́р 32ква́кать 64ква́кша 64квалифици́рованный 10ква́нтовая меха́ника 83ква́рта 23кварти́ра 4кварц 36ква́рцевые часы́ 11квест 26кедр 17кенгуру́ 18ке́пка 47керами́ческая пли́тка 63керамограни́т 63кёрлинг 71кероси́н 1кефи́рная дие́та 85ки́ви 88Килиманджа́ро 12килова́тт­час 99килогра́мм 23килоли́тр 23киломе́тр 23киломе́тров в час 23ки́лька 66кинема́тика 83кинеско́п 77кинети́ческая скульп ту́ра 69кино́ 48ки́новарь 92киноза́л 29кинопрое́ктор 29Кинотеа́тр 29кирпи́ч 21кирпи́ч 74кислота́ 90ки́слый 22кисть 27кисть 63кисть руки́ 79кит 40кита́ец 73Кита́й 73кита́йский 100кита́йский календа́рь 28кише́чник 79кия́нка 27клавеси́н 43клавиату́ра 31кладова́я 6кла́пан 1кларне́т 43класс (коллекти́в ученико́в) 97класс (эта́п обуче́ния) 97кла́ссики 26классици́зм 4

класси́ческая фи́зика 83класси́ческий 29класси́ческий 69кла́ссная ко́мната 97класть 74класть 75клева́ть 60кле́вер 93клей 49клей 63клён 17клещ 44кле́щи 27кле́щи 63Климати́ческие зо́ны 52кли́пер 86клоп 44кло́ун 94клуб 48клык 20клюв 60клю́ква 17ключ гаечный 27ключи́ца 79кни́га 30кни́ги 75кни́ги 91кни́жная по́лка 37кни́жный шкаф 37кни́жный шкаф 41кно́пка 78кно́почный телефо́н 78ко́бальт 54кобе́ль 20ко́бра 64кобы́ла 20ковале́нтный 90кова́рный 89ковёр 41ко́врик 41ко́готь 20ко́готь 60ко́жа 34ко́жаная ку́ртка 39коза́ 16Коза́ 20козёл 20козлёнок 20кокте́йль 22колго́тки 47коле́но 79колесо́ 2коли́бри 60Коли́чественные числи́­

тельные 95коллекциони́рование 48коллекциони́рование 91коллекциони́ровать 91коло́дец 16колокола́ 43

колоко́льчик 93коло́нка 1коло́нка 70коло́нка (акусти́ческая) 41колыбе́ль 82коля́ска 9коля́ска 82командиро́вка 45кома́р 44комбинезо́н 47комбинезо́н де́тский 82коме́дия 29коме́дия 76коме́та 32коммента́рий к передо ви́це 70коммента́торская каби́на 72комме́рческий 77комме́рческий банк 6коммодо́р 86коммуни́зм 55коммута́тор 78Ко́мнатные цветы́ 93компа́кт­ди́ски 75компа́ктный 27компа́ктный 78компа́ния 98компете́нтный 10компози́тор 76Компоне́нты компью́ тера 31компо́стер 80компью́тер 41компью́тер 49компью́терная игра́ 48Компью́терные и́гры 26компью́терный класс 97компью́терный стол 37компью́терный стол 49комфорта́бельный 19комфорта́бельный 41конве́рт 51конверти́ровать 15конверти́руемый 15ко́нга 43конденса́тор 78конденса́тор 99конди́терские изде́лия 75кондиционе́р 19кондиционе́р 67кондициони́рование 67конду́ктор 80коне́чно 57конкуре́нция 98ко́нная ста́туя 69ко́нный спорт 71конопля́ 36консервати́зм 55консерви́рованный 75консе́рвный нож 33консе́рвы 75консо́льный мост 21

218

указатель

конституцио́нная мона́рхия 55конструктиви́зм 4констру́ктор 26Констру́кция 2Констру́кция велоси пе́да 9Констру́кция моста́ 21Констру́кция мотоци́кла 9Констру́кция обы́чного

телефо́на 78Констру́кция часо́в 11ко́нсул 38ко́нсульство 38консульта́ция 7конта́ктный рельс 80контейнерово́з 86континента́льный кли́мат 52континента́льный шельф 58Контине́нты 12контраба́нда 24контраба́с 43контр­адмира́л 86контркульту́рный 39контроли́ровать 99контро́льная рабо́та 97контро́льно­ка́ссовый пункт 75контрте́нор 76ко́нтурный каранда́ш

для губ 34ко́нус 59конфедера́ция 55конфере́нция 45конфиска́ция 5конфронта́ция 38концептуа́льная фото­

гра́фия 87конце́рт 48конце́рт 77конце́ртный зал 4конь 20конькобе́жный спорт 71кооперати́вный банк 6копёр 74копирова́льная бума́га 49копирова́льный аппара́т 49ко́пия 51копы́то 20копьё 72кора́ 17кора́лловая сверта́шка 64кора́лловые ри́фы 58кора́лловый 92Кора́н 62кордебале́т 76Кордилье́ры 12ко́рень 17корзи́на 75коридо́р 8кори́ца 22кори́чневый 92корми́ться 18

кормле́ние 82кормле́ние гру́дью 82Корнепло́дные и клубне­

пло́дные о́вощи 46коро́бка переда́ч 2коро́ва 16Коро́ва 20коро́ткая стри́жка 50коро́ткий 50короткометра́жный фильм 29короткошёрстный 20корпора́ция 98ко́рпус 3корректи́рующая жи́дкость 49корре́ктор 30корреспонде́нт 70коса́ 50косме́тика 67косме́тика 75Космети́ческие сре́д ства 34космети́ческий 63космети́ческий ухо́д 67космето́лог 50косми́ческий 32косми́ческий кора́бль 32космодро́м 32космона́вт 32Космона́втика 32космополити́зм 55космосимуля́тор 26ко́сти 26кость 79костю́м 47костюме́р 29котело́к 47котёнок 20котле́та отбивна́я 22котлова́н 74котте́дж 4ко́фе 22ко́фе 75кофе́йный серви́з 56кофе́йный сто́лик 37кофе́йный сто́лик 41Ко́шки и соба́ки 20краб 22краеве́дение 42кра́жа 24кра́жа со взло́мом 24кран 33кран (водопрово́дный) 19крановщи́к 74краси́вый 34краси́вый 93кра́сить 27кра́сить 92кра́ситься 34кра́ска 63кра́ска для воло́с 67краскораспыли́тель 27

краскораспыли́тель 63Кра́сное мо́ре 12краснопёрка 66кра́сный 92кра́сный ка́рлик 32кра́сный коридо́р 5красота́ 84креве́тка 22креди́тная ка́рта 6креди́тно­де́нежная поли́­

тика 98кредитова́ние 6кредито́р 6кре́йсер 86кре́йсерская ско́рость 5крем 34крем 67кре́мний 36кре́мовый 92кре́пость 61кре́сло 19кре́сло 29кре́сло 37кре́сло 41кресс­сала́т 46крест 62кре́стики­но́лики 26крести́ть (соверша́ть обря́д

креще́ния) 62крик 25криоли́фтинг 67крова́ть 19крова́ть 37крова́ть 41крова́ть­мане́ж 82кроветво́рный 79Кровососу́щие ви́ды 44крокоди́л 64кро́кус 93кро́лик 18кро́на 15кроссво́рд 48кроссо́вки 47крот 18кро́шечный 44круасса́н 65круг для мета́ния 72круги́ под глаза́ми 34кругосве́тное пла́ва ние 40кругосве́тное пла́ва ние 61кру́жка 56круи́з 40круи́з 61круи́зер 9круи́зный ла́йнер 61круи́зный ла́йнер 86круп 20крупа́ (зла́ковая) 22кру́пы 75круто́й 39

крыжо́вник 17крыжо́вник 88крыло́ 5крыло́ 44крыло́ 60кры́тый 72кры́тый ваго́н 53крыть (кро́влей) 74кры́ша 16кры́ша 72кря́канье 25ксилофо́н 43куб 59ку́бик Ру́бика 26ку́бики 26куби́ческий дециме́тр 23куби́ческий дециме́тр 59куби́ческий метр 23куби́ческий метр 59куби́ческий миллиме́тр 23куби́ческий миллиме́тр 59куби́ческий сантиме́тр 23куби́ческий сантиме́тр 59кувши́нка 93кузне́чик 44ку́зов 2ку́кла 26ку́клы 91ку́колка 44кукуру́за 16кулинари́я 91куни́ца 18купа́льный костю́м 40купа́ние 40купа́ние 48купа́ние 82ку́пля­прода́жа 6ку́пол 72ку́пол 94кура́тор 42ку́рица 16куропа́тка (се́рая) 60ку́рсы 45ку́ртка 47куря́тина 22куря́тник 16куса́ть 64ку́хня 19Ку́хонная посу́да 56Ку́хонная у́тварь 33кхме́рский 100

Ллаборато́рия 81лаборато́рия 97лаборато́рная рабо́та 97лави́ровать 86ладо́нь 79лаза́нья 65

219

указатель

лазу́рный 92лай 25Ла́йнеры и я́хты 40лак 63лак для ногте́й 67лакони́чный 51ламина́т 41ламина́т 63ламина́тор 49ла́мпа соля́рия 67ла́па 20ла́ри 15ла́сточка 60ла́сты 40лати́нский 100ла́ять 20ле́бедь 60лев 18лёгкая атле́тика 71лёгкий 45лёгкий 48лёгкий 78Легкоатлети́ческое обо ру́до­

ва ние и принад ле́жности 72лёгкое 79ледяна́я крупа́ 52лежа́ть 37лейтена́нт 3лека́рства 75лён 36лени́вец 18лени́вый 89леопа́рд 18лепесто́к 93лепи́ть 69лесосте́пь 58лесоту́ндра 58ле́стница 72лета́ть 44лета́ть 60лета́ющая таре́лка 26ле́тнее солнцестоя́ние 13Ле́тние ви́ды спо́рта 71ле́то 13ле́то 28лету́чая мышь 18лече́бная гли́на 85лече́ние 7лече́ние 45лечи́ть 8лещ 66либерали́зм 55либера́льный 55либре́тто 76ли́вень 52ливр 15ликова́ть 72лимо́н 88лимо́нное де́рево 17лине́йка 27

лине́йный 90лине́йный кора́бль 86ли́ния электропереда́ч 99линко́р 86лино́леум 41лино́леум 63ли́па 17ли́ра 15лиси́ца 18лист 17ли́ственница 17Ли́ственные дере́вья 17ли́ственный лес 58Листовы́е о́вощи 46лита́вры 43Литерату́рные жа́нры 30Литерату́рные те́хники 30Литерату́рные фо́рмы 30литора́льная зона 58литр 23лить 52лифт 8ли́чи 88личи́нка 44ли́чность 84лоб 34лови́ть 66лови́ть се́тью 66ло́гика 84ло́жа 72ло́жа 76ло́жа пре́ссы 72ло́жка 56ло́жка больша́я 56ло́жка десе́ртная 56ло́жка столо́вая 56ло́жка ча́йная 56ло́жка­шумо́вка 33ло́ква 88Локомоти́вы 53ло́коть 79ломогра́фия 87лопа́та 27лопа́тка 79лопа́тка (ку́хонная) 33лосо́сь 66лось 18лосьо́н 34ло́тос 93лохма́тый 20ло́цман 86ло́шадь 16Ло́шадь 20луидо́р 15лук 46лук­бату́н 46Лу́ковичные и стеблевы́е

о́вощи 46лук­поре́й 46лук­шало́т 46

Луна́ 32лу́нный год 13лу́нный календа́рь 28лы́жные го́нки 71лэпто́п 31лэпто́п 49люби́тельский 87люби́ть 96любо́вный рома́н 30любо́вь 84любо́вь 96Лю́ди университе́та 81люк 5люпи́н 93лю́стра 19лю́стра 41лю́тик 93лю́тня 43лягу́шка 64лязг 25

Ммагази́н 1магази́нная теле́жка 75маги́стр 81магнитофо́н 41май 13май 28майка 47майо́р 3майора́н 46мак 93макробио́тика 85Макроэконо́мика 98макру́рус 66мала́йский 100ма́ленький 35ма́ленький 44ма́ленький 66ма́ленький 82мали́на 88мали́новый 92малове́трие 52малочи́сленный 73маля́р 74Маля́рные инстру ме́нты 27ма́мба узкоголо́вая 64ма́мба чёрная 64ма́нго 88ма́нгровые леса́ 58мандари́н 17мандари́н 88мандоли́на 43манёвренный 86манеке́н 35маникю́р 50маникю́р 67ма́нтия 81ма́нтра 62

ма́рганец 36ма́рганец 54маргари́тка 93мари́мба 43марини́стика 69марино́ванный 46ма́рка 15маркси́зм 55Марс 32март 13март 28ма́ршал 3ма́рши 58маршру́т 61маршру́т 80маршру́тное такси́ 80ма́ска 40ма́ска для лица́ 67ма́сло 69ма́сло расти́тельное 22ма́сло сли́вочное 22ма́сса 83Ма́сса (вес) 23масса́ж 7масса́ж 85масси́ровать 67ма́ссовый 80мат для приземле́ния 72матема́тика 97материалове́дение 90Материа́лы 63Материа́лы 74Материа́лы биологи́че ского

происхожде́ния 36Материа́лы для скульп­

ту́ры 69Материа́лы для строи́­

тельства мосто́в 21материа́льный 58матери́нство 82мате́рия 83ма́тка 79матро́с 86мать 68мать­и­ма́чеха 93ма́чеха 68ма́чта 40ма́чта 61машини́ст 80маши́нка для стри́жки 50маши́нное отделе́ние 99ма́ятник 11Ме́бель 33Ме́бель 41Ме́бель и удо́бства 19меблиро́ванный 19меблирова́ть 37медве́дка 44медве́дь 18медита́ция 62

220

указатель

Медици́нские профе́с сии 10ме́дленный 53Медте́хника 8меду́за 40медь 36медь 54Междоме́тия 57междугоро́дный авто́бус 61междугоро́дный звоно́к 78Междунаро́дная ли́ния сме́ны

дат 11междунаро́дная организа́­

ция 38Междунаро́дная эконо́мика 98междунаро́дный 5Междунаро́дный суд ООН 38мезотерапи́я 67Ме́ксика 73мел 36меланхо́лик 89мели́рование 67ме́лкий (о правона ру ше́­

нии) 24мелодра́ма 29мелодра́ма 76мемуа́ры 30Мено́ра 62меню́ 65Мерку́рий 32мёртвый 100Ме́ры жи́дкостей 23ме́стная ли́ния 78ме́стный 5ме́стный 8ме́стный 53ме́стный эффе́кт 78ме́сто назначе́ния 80ме́сто судьи́ 24ме́сяц 11Ме́сяцы 13Ме́сяцы 28металли́ст 39металлофо́н 43Мета́ллы 36мета́тель ноже́й 94мета́ть 71мета́ть икру́ 66метафи́зика 84Метеода́нные 52метео́р 32ме́ткий 71метр 23метри́ческий 23метро́ 14Метро́ 80ме́тров в секу́нду 23ме́тчик 27механизи́рованный 74меха́ника 83Механи́ческие зву́ки 25

мехова́я ша́пка 47ме́ццо­сопра́но 76мече́ть 62меч­ры́ба 66мигра́ция 98мигри́ровать 60микроавто́бус 2микроавто́бус 80микроволно́вая печь 33микрофо́н 77микрофо́н 78микрочи́п 31Микроэконо́мика 98ми́ксер 33милитари́зм 55миллиа́рд 95миллигра́мм 23миллили́тр 23миллиме́тр 23миллио́н 95миль в час 23ми́ля морска́я 23ми́ля уставна́я (сухопу́тная) 23минаре́т 62минера́льная ва́нна 85минисериа́л 77мини́стр иностра́нных дел 38миномёт 3мину́та 11мир 84мир (отсу́тствие войны́) 38миротво́рческий 38Миссиси́пи 12мисте́рия 76ми́чман 86младе́нец 82мла́дший 68многогра́нник 59многокварти́рный дом 4многокварти́рный дом 14многолю́дный 14многополя́рность 38многофункциона́льный 2многоэта́жный 4Мо́да 39моде́ли 91модели́зм 91моде́ль по́езда 26моде́рн 4мо́дный 47мо́дный 50мозг 79моле́кула 90молекуля́рная перегруп пи­

ро́вка 90молекуля́рная фи́зика 83молибде́н 36моли́тва 62моли́ться 62моллю́ск 40

молоко́ 20мо́лот для мета́ния 72молото́к 27молото́к 63молото́к судьи́ 24моло́чные проду́кты 75моль (едини́ца измере́ния) 90монасты́рь же́нский 62монасты́рь мужско́й 62мона́х 62мона́хиня 62Монбла́н 12монго́льский 100моне́ты 91Моне́ты и купю́ры 15монито́р 31монито́ринг загрязне́ния 58моноли́тный 74“Монопо́лия” 26монопо́лия 98моноре́льсовая доро́га 14монта́ж 63монта́жник металло­

констру́кций 74монта́жные рабо́ты 74мопе́д 9мора́ль 84морепроду́кты 75морж 40морко́вь 16морко́вь 46моро́з 13морози́льная ка́мера 33моро́зный 13моро́зный 52морска́я боле́знь 61морска́я змея́ 64Морски́е живо́тные 40Морски́е ры́бы 66Морско́е пла́вание 61морско́й конёк 66морско́й музе́й 42морско́й порт 40морско́й порт 61морско́й язы́к 66морщи́на 34Моско́вское вре́мя 11мост 14мост 61мост со сквозны́ми фе́р­

мами 21мости́ть 21моте́ль 61мотокро́сс 9моторо́ллер 9моты́га 27мотылёк 44мохе́р 20мочево́й пузы́рь 79моше́нничество 24

мощёная доро́га 21мо́щный 2мо́щный 9мо́щный 31мо́щный 99мра́мор 36мра́мор 69мсти́тельный 89му́дрый 89мужска́я оде́жда 35мужска́я парикма́хер ская 50мужско́й парикма́хер 50музе́й 4музе́й естествозна́ния 42музе́й нау́ки 42музе́й­запове́дник 42му́зыка 97Музыка́льные сти́ли 39музыка́льный 76музыка́льный фильм 29музыка́нт 65мука́ 22мука́ 75мулла́ 62мураве́й 44муре́на 66мурлы́канье 25мурлы́кать 20му́сорное ведро́ 33муссо́нный кли́мат 52мусульма́нин 62му́ха 44мушмула́ 88муэдзи́н 62мы́слить 84мыть 33Мы́шцы 79мышь 31мэйнфре́йм 31мя́гкая обло́жка 30мя́гкий 25мя́гкий 36мя́гкий 37мя́гкий 88мяси́стый 88мя́со 75мяу́кать 20мяч 94

ННа приёме 10набира́ть но́мер 78на́божный 62наводи́ть ре́зкость 87нагру́дник де́тский 82Надво́рные постро́йки 16надева́ть 47Наде́жда 57наде́жда 96

221

указатель

надёжный 21Наде́юсь на лу́чшее 57Наде́юсь на э́то 57Наде́юсь, это не так 57надувно́й матра́с 40нае́здник 94нажима́ть 78нажима́ть (на педа́ли) 9Назва́ния 7называ́ть 28накладны́е ресни́цы 34накло́ны в сто́роны 85накло́ны вперёд 85налива́ть 1нали́м 66нали́чный 15нало́г 98нама́з 62нама́зывать 34нама́зывать 56наноси́ть 67напада́ть 64напёрсток 27напи́льник 27Напи́тки 22наполня́ть 56напо́льные часы́ 11напо́р воды́ 99направле́ние (к врачу́) 10направле́ние ве́тра 52на́рды 26Наро́ды 73нару́чные часы́ 11наруша́ть 55нарци́сс 93наря́дный (о челове́ке) 47населя́ть 14населя́ть 73наслажда́ться 48насо́с 1насо́с 99насто́льная ла́мпа 41Насто́льные и́гры 26насто́льные часы́ 11насто́льный компью́тер 31насто́льный пи́сьменный

прибо́р 49насто́льный те́ннис 71настоя́щее 11наступа́тельный 3насту́рция 93насы́щенный 92натюрмо́рт 69натюрмо́рт 87нау́ка 42нау́ка 84нау́чный 81нахо́дчивый 89наци́зм 55национали́зм 55

Национа́льные блю́да 65национа́льный 73национа́льный дохо́д 98национа́льный парк 58нача́льный 97начина́ть 45начина́ть 97начина́ться 13начина́ться 28Не мо́жет быть 57Не согла́сен 57небоскрёб 4небоскрёб 14небью́щийся 56неве́жество 84неве́ста 68неве́стка (жена́ сы́на) 68невисоко́сный год 13невозобновля́емый 99невро́лог 10неврологи́ческое отде ле́ние 8негати́в 87Негати́вные чу́вства и эмо́­

ции 96неде́ля 11Недоста́тки ко́жи 34не́жный 93незабу́дка 93незави́симость 38нейрохи́мия 90нейрохиру́рг 10нейтрализа́ция 90неконверти́руемый 15некроло́г 70нектари́н 88нелета́ющий 60не́мец 73неме́цкий 100немо́й 29необходи́мый 27необы́чный 42необы́чный 91неого́тика 4неоклассици́зм 4неоргани́ческая хи́мия 90Неоргани́ческие матери­

а́лы 36неотло́жная по́мощь 8неотъе́млемый 78Непту́н 32Неру́дные материа́лы 54Несогла́сие и сомне́ния 57нести́ 75несъедо́бный 66неуда́чный 45Неуже́ли? 57Неуже́ли это так? 57нефри́товый 92нефро́лог 10нефтеналивн́ой та́нкер 54

нефтепрово́д 54нефтехи́мия 90нефть 54нефтяна́я вы́шка 54нефтяна́я платфо́рма 54нефтяна́я сква́жина 54нече́стный 89нечётный 95Ниге́рия 73Нидерла́нды 73ни́жнее бельё 35Ни́жнее бельё 47ни́жняя губа́ 34ни́зкий 37низкобелко́вая дие́та 85низкожи́рная дие́та 85низкоуглево́дная дие́та 85ни́кель 36ни́кель 54нико́им о́бразом 57Нил 12нирва́на 62новорождённый ребё нок 82но́вости 70Но́вый Заве́т 62нога́ 79ноготки́ 93нож 33нож 56но́жницы 27но́жницы 50но́жницы для ногте́й 50но́жницы маникю́рные 50ножо́вка 27ножо́вка 63ножо́вка слеса́рная 27ноздря́ 34ноль 95но́мер 78но́мер гости́ничный 61но́мер­люкс 61норве́жский 100нос 5нос 34носи́льщик 5носи́льщик 61носи́ть (оде́жду) 47носки́ 35ночно́е бельё 35ноя́брь 13ноя́брь 28нра́виться 41нра́виться 89Ну и ну! 57ну́жный 27ну́жный 75нумизма́тика 15нумизма́тика 42ныря́ть 40нью­э́йдж 39

ню­ме́тал 39ню́хать 93ня́нчить 82ня́ня 82

ОО го́споди! 57обанкро́титься 98обвине́ние 24обгоня́ть 9обезбо́ливающий 7обезья́на 18обёртывания 85обеспоко́енный 96обесцве́чивать 92обзо́р 70обива́ть 37облака́ 52облига́ция 6обме́н 98обме́н фа́йлами 31обогаща́ть (руду́) 54обо́и 63оборони́тельный 3обороня́ть 3Обору́дование 1Обору́дование 33обраба́тывать 31обраба́тывать 36образова́тельный 81образо́вывать 59обра́тный а́дрес 51о́бруч 26о́бруч 94обсидиа́н 36обсле́дование 7обсле́дование 10обсле́довать 8обсле́довать 10Обслу́живание 65Обслу́живание и персо на́л 1обсужда́ть 52о́бувь 35О́бувь 47обхва́т бёдер 35обхва́т бю́ста 35обхва́т головы́ 35обхва́т груди́ 35обхва́т ки́сти 35обхва́т под гру́дью 35обхва́т та́лии 35обхва́т ше́и 35общежи́тие 81общесомати́ческий 8Обще́ственные зда́ния 4обще́ственный 77обще́ственный 80обще́ственный догово́р 84о́бщество 84

222

указатель

общи́тельный 89объекти́в 87Объём 23Объём 59объясне́ние 51объясня́ть 42Обь 12обяза́тельный 97ова́льный 72овёс 16о́вод 44о́вощи 75овся́ная ка́ша 22овца́ 16Овца́ 20оглуши́тельный 25огнемёт 3огнеопа́сный 1огнестре́льное ору́жие 91Ого́! (Ух ты!) 57огро́мный 14огро́мный 72огуре́ц 16огуре́ц 46одарённый 89одева́ться 47оде́жда для до́ма 35оде́тый 47оди́н 95оди́ннадцать 95одома́шнивать 20одува́нчик 93ожо́говое отделе́ние 8озабо́ченность 96Ой! 57океани́ческий кли́мат 52Океа́ны и моря́ 12окисле́ние 90окисли́тельно­восстано ви́­

тель ная реа́кция 90окно́ 2окно́ 16окно́ 41оконча́ние обуче́ния 81окра́ина 14окра́ска воло́с 50окра́шивание воло́с 67окра́шивать 67окружа́ющая среда́ 58окру́жность 59окта́эдр 59октя́брь 13октя́брь 28окули́ст 10о́кунь 66оле́нь 18оли́ва 17олимпи́йский 71оли́фа 63о́лово 36

о́лово 54ольха́ 17ома́р 22о́муль 66омыва́ть 12Оне́жское о́зеро 12онко́лог 10опада́ющий 17опасе́ние 96опа́сный 18опа́сный 66опа́сный 94О́пера 76опера́тор 1опера́тор 29опера́тор телефо́нной

свя́зи 78опера́тор я́дерного реа́к­

тора 99операцио́нная 8операцио́нная систе́ма 31операцио́нный сбор 6операцио́нный стол 8опера́ция 7опери́ровать 7опери́ровать 8опла́та 6опла́та 45оплодотворя́ть 66оповеще́ние 51опола́скивать 34опо́ра 21оппози́ция 55опра́вданный 84оправда́ть 24определя́ть 23о́птика 83оптими́зм 96оптими́ст 89оптоволоко́нный ка́бель 78о́пыт 84ора́нжевый 92орбита́льная ста́нция 32орга́н 43Организа́ция Объединён ных

На́ций 38Организа́ция универ сите́та 81Организа́ция шко́лы 97организо́вывать 49органи́ческая хи́мия 90орёл 60“орёл” 15орига́ми 91оригина́льный 63орке́стр 76оркестро́вая я́ма 76ортопе́д 10Ору́жие и боеприпа́сы 3оса́ 44Оса́дки 52

освети́тельная сто́йка 72освети́тельное обору́до­

вание 77осе́ннее равноде́нствие 13о́сень 13о́сень 28осётр 66оси́на 17осма́тривать 10осма́тривать 42осмо́тр 7осмо́тр 10осна́стка (компью́тера) 31оснащённый 33оснащённый 49основа́ние 59основа́ние 90основно́й 23Основны́е поня́тия 30Основны́е поня́тия 40Основны́е поня́тия 45Основны́е поня́тия 60Основны́е поня́тия 81Основны́е поня́тия 82Основны́е поня́тия 83Основные понят́ия 90Основны́е разде́лы

филосо́фии 84Основны́е те́рмины 59Основны́е те́рмины 99Основны́е элеме́нты 41особня́к 4Осо́бые те́рмины 13Осо́бые те́рмины 44Осо́бые те́рмины 78остана́вливаться 2остана́вливаться 53остано́вка 14о́стров 40осуждённый 24ось 9ось 59осьмино́г 40отвёртка 27отвёртка 63отве́т 51отве́тственный 49отвеча́ть 51отвраще́ние 96отгу́л 45отделе́ние 3отделе́ние реанима́ции ново­

рождённых 8Отделе́ния 8Отде́лы 35о́тдых 45О́тдых на мо́ре 40отдыха́ть 19отдыха́ть 41отдыха́ть 48

оте́ц 68отжима́ние на бру́сьях 85отжима́ние от по́ла 85отка́з 51откидн́ой (складно́й) сто́лик 37откла́дывать (я́йца) 64открыва́ть (соверша́ть

откры́тие) 83открыва́ть (счёт) 6откры́тки 91откры́тый лист 5отли́в 40отлива́ть 69относи́тельность 83Отноше́ния до бра́ка 68Отню́дь нет 57отоларинго́лог 10отправле́ние 5отправля́ть 51Отрица́тельные

характери́стики 89оттома́нка 37отцо́вство 82отча́яние 96о́тчим 68отягча́ющий 24о́фисная каби́нка 37о́фисная каби́нка 49О́фисная ме́бель 37О́фисная ме́бель 49О́фисная те́хника 49О́фисные принадле́ж ности 49о́фисный стул 37о́фисный стул 49официа́льный 51официа́нт 65официа́нтка 65Оформле́ние конве́рта 15офшо́рный банк 6охлажда́емый прила́вок­

витри́на 75охлажде́ние 99охо́та 48охо́титься 18охо́тничья соба́ка 20Охо́тское мо́ре 12о́хра 92охра́на вод 58Охра́на приро́ды 58охра́на среды́ обита́ния 58охраня́емый 58охраня́ть 58оце́нка 81оце́нка 97очистно́е сооруже́ние 58

Ппавли́н 60па́дчерица 68

223

указатель

пакиста́нец 73па́ковый лёд 58пала́та 8па́лец ноги́ 79па́лец руки́ 79па́лочник 44па́лтус 66па́льма 17пальто́ 47па́мятник 61па́ндус 8панк 39панк­ро́к 39панора́мная фотогра́ фия 87панто́граф 80пантоми́ма 76папа́йя 88папара́цци 87па́пка 49па́пка­регистра́тор 49пар 99параллелепи́пед 59паралле́ль 59Пара́метры для съёмки 87пари́к 50парикма́хер­моделье́р

(стили́ст) 50парикма́херское кре́сло 50парке́т 41парке́т 63парла́ментская респу́б лика 55па́рное копы́то 20парово́з 53пароперегрева́тель 99парохо́д 86парте́р 76па́ртия 55партнёрство 38па́рус 40па́рус 61па́русник 66па́русный 86пассажи́р 80Пассажи́рские ваго́ны 53пассажи́рский автомо би́ль 2пассати́жи 27пассати́жи 63Пасси́вный о́тдых 48пасте́ль ма́сляная 69пасте́ль суха́я 69па́сынок 68пау́к 44паха́ть 16пацифи́зм 55па́чка (бале́тная) 76певе́ц/певи́ца 76педагоги́ческий 97педа́ль 9педиа́тр 10педиатри́ческое отделе́ние 8

педикю́р 50педикю́р 67пейза́ж 69пейза́жная фотогра́фия 87пейнтбо́л 91пелена́ние 82пелёнка 82пе́ние 25пенопла́ст 36первоку́рсник 81пе́рвый 95перева́ривать 79переводи́ть 100перево́дчик 30перевози́ть 53перевози́ть 86перевоплоще́ние 62перевя́зывать 7перевя́зывать 8перегово́ры 38передава́ть 78переда́тчик 77передвига́ться 61передвижно́й музе́й 42пере́дняя фа́ра 2перекла́дина 85переключа́тель скорос те́й 9перекрёсток 14перелётный 60перено́сица 34переносна́я крова́тка 82переплёт 30переплётная маши́на 49пересека́ть 59переу́лок 14переходно́й мост 53пе́рец 22пе́рец сла́дкий 46пе́речница 65периоди́ческая табли́ца 90периоди́ческий 70перифери́йный 79пермане́нтный 67перна́тый 60перо́ 60перпендикуля́р 59перро́н (на аэродро́ме) 5перси́дский 100пе́рсик 17пе́рсик 88Персона́л изда́тельства 30Персона́л рестора́на 65персона́льный 31перча́тки 35Пе́сах 62песе́ц 18песка́рь 66пе́со 15песо́к 36песо́к 54

песо́чные часы́ 11пессими́зм 96пе́стик 93петру́шка 46пету́х 16петь 60петь 76пехо́та 3печа́тать 15печа́тать 30печа́тать 87Печа́тные СМИ 70пе́чень 79печь 16печь 22пешехо́дный перехо́д 14пиала́ 56пиани́но 43пиа́стр 15пи́во 22пиджа́к 47пижа́ма 47пикни́к 48пи́кша 66пи́линг 67пили́ть 27пило́н 21пилоти́руемый 32пингви́н 60пи́нта 23пирами́да 59пира́тство 24пиро́г 22пи́рсинг 67писа́тель 30писа́ть 30писа́ть 49писа́ть (карти́ну) 96писк 25писку́нья 64пистоле́т 3пистоле́т­наконе́чник 1пи́сьменные принадле́ж­

ности 49пи́сьменный стол 37пи́сьменный стол 49письмо́ 51письмо́ 97пито́н 64пи́хта 17пи́цца 65пи́шущая маши́нка 49пищевари́тельный 79пищево́д 79Пищевы́е проду́кты 22пла́вание 71пла́вать 40пла́вать 66пла́вать (о корабле́) 86пла́вни 58

плаву́чий 86пла́зменная пане́ль 77плане́та 32плани́рование 74плани́ровать 45плани́ровать 74пла́нка 72пла́стик 36пласти́ческий хиру́рг 10пласти́ческой хирурги́и

отделе́ние 8пла́та за прое́зд 80платёжные услу́ги 6пла́тина 36плати́ть 1плати́ть 15плати́ть 35плати́ть 65платфо́рма 53платфо́рма 80платфо́рма (ваго́н) 53платфо́рмер 26пла́тье 47пла́тья 35платяно́й шкаф 37плацка́ртный ваго́н 53плач 25пла́шка 27плащ 47племя́нник 68племя́нница 68плеск 25плете́ние 91плечо́ 79плита́ 19плита́ 33плита́ прое́зжей ча́сти 21плов 65Плодо́вые дере́вья

и куста́рники 17Плодо́вые о́вощи 46плодоро́дный 16пло́йка 50пломбирова́ть 7пло́ский фуже́р 56плотва́ 66плоти́на 99пло́тник 74плотоя́дный 18плохо́й 89пло́щадь 14Пло́щадь 23пло́щадь (фигу́ры) 59плутокра́тия 55Плуто́н 32плюрали́зм 55плю́шевый ми́шка 26пляж 40побелённый 41побе́лка 63

224

указатель

побере́жье 40по́вар 65пове́рхность 59по́весть 30повседне́вный 19Пого́да 13по́греб 16погрему́шка 26погру́зчик 74подава́ть (на стол) 56подава́ть (на стол) 65подборо́док 34подва́л 8подве́ска 21подвесно́й мост 21подво́дная ло́дка 86подво́дная фотогра́фия 87подво́дный 40подвози́ть 2подгу́зник 82подде́рживать 21поджо́г 24подка́ст 70поднима́ться на борт 5подновля́ть 63подоко́нник 41по́дпись 51подро́сток (тине́йджер) 82подсне́жник 93подста́вка для телеви́зора 37подста́вка для телеви́зора 41подста́нция 99подсуди́мый (отве́тчик) 24подтя́гивание на перекла́­

дине 85Поду́мать то́лько! 57подъём то́рса 85подъём ту́ловища к коле́­

ням 85подъёмник 74подъёмный кран 74поеда́тель огня́ 94по́езд 80пое́здка 45пожа́рный автомоби́ль 2позавчера́ 11позвоно́чник 79поздравле́ние 51позити́в 87Позити́вные чу́вства

и эмо́ции 96поиско́вая систе́ма 31Пока́ 57пока́зывать 29пока́зывать 70пока́зывать 77поклоня́ться 62покра́ска 63покрасне́ние 67покупа́тельная спосо́бность 98

покупа́ть 35покупа́ть 75поку́пка 45пол 41по́ле 72поле́зный 27поле́зный 44полёт 32по́лзать 44по́лзать 64ползунки́ 82полива́ть 16полива́ть 46полиме́р 15полити́ческая филосо́ фия 84Полити́ческие систе́мы

и идеоло́гии 55полице́йская соба́ка 20полиэтиле́н 36полк 3по́лка 41по́лка 75полко́вник 3по́лное обслу́живание 1по́лный 1по́лный 28по́лный цикл Луны́ 13поло́вник 33Положи́тельные характе­

ри́стики 89полоса́ пропуска́ния 77полоте́нце 33поло́ть 16полуваго́н 53полуо́стров 40полупермане́нтный 67полупусты́ня 52полупусты́ня 58полусфе́ра 59получа́ть 51получа́ть 97получа́ть удово́льствие 91Получи́лось! 57по́льзоваться 80по́льский 100поля́рный кли́мат 52пома́да для объёма губ 34Помеще́ния 19помидо́р 46помо́лвка 68помо́щник официа́нта 65по́мощь 1“помпаду́р” 50понеде́льник 28понеде́льник 45по́ни 20понима́ть 84понима́ть 100Поня́тия, свя́занные со

вре́менем 11

попере́чная ба́лка 21попечи́тельский сове́т 81попуга́й 60популя́рный 30порази́тельный 94порногра́фия 87поро́г 41поро́дистый 20портати́вный 31Портно́вские инструме́нты 27портре́т 69портре́т 87португа́льский 100портье́ 61порфи́р 69Поря́дковые числи́ тельные 95посади́ть в тюрьму́ 24посеща́ть 42посеща́ть 81посеща́ть 97посеще́ние врача́ 45послеза́втра 11посо́л 38посо́льство 38пост­па́нк 39поступа́ть 81поступа́ть 89посу́да 91посудомо́ечная маши́на 33посы́льный 61потенциа́л 83пото́к 99пото́ковое ви́део 31потоло́к 41потребле́ние 98потребля́ть 99похище́ние люде́й 24похо́д (туристи́ческий) 48по́чка 79по́чта 51почто́вая ма́рка 51почто́вая откры́тка 51почто́вое отделе́ние 51почто́во­сберега́тельный

банк 6почто́вые ма́рки 91почто́вый и́ндекс 51почто́вый ште́мпель 51почто́вый я́щик 51по́шлина 5поэ́зия 30по́яс 47праба́бушка 68права́ челове́ка 55пра́ведный 62пра́внук 68пра́внучка 68правосла́вие 62пра́дед 68пра́зднование 45

практику́ющий 10практи́чный 27пребыва́ть в спя́чке 18превраща́ть 36предвы́борная кампа́­

ния 55предлага́ть 65предложе́ние 51предложе́ние 98предме́ты же́нской гигие́ны 75Предме́ты коллекцио­

ни́рования 91предме́ты ухо́да за детьми́ 75предприя́тие 98предска́зывать 52предупрежде́ние 51президе́нт 81президе́нтская респу́б лика 55презре́ние 96Прекра́сно 57преобразо́вывать 78преподава́тель 81преподава́ть 81преподава́ть 97Пресново́дные ры́бы 66прессова́тель отхо́дов 19Преступле́ния и нака́зания 24престу́пник 24прибира́ться 19прибо́й 40Прибо́ры 11прибыва́ть 53при́быль 98при́быльный 98прибы́тие 5Приве́т 57приве́тствие 51Приве́тствия 57привлека́тельный 34привы́чный 41приглаше́ние 51пригово́р 24при́город 14приготовля́ть 90придава́ть толщину́ 34приёмный поко́й 8при́зма 59признава́ть 38призна́тельность 96Призна́ться, я удивлён 57прикладно́й 83приключе́нческий рома́н 30приключе́нческий фильм 29прили́в 40прили́вная электро ста́нция 99прили́чный 41приложе́ние 51приме́р (арифмети́че ский) 97приме́рочная 35примеря́ть 35

225

указатель

при́мула 93Принадле́жности для ухо́да

за детьми́ 82принима́ть 23принима́ть 78при́нтер 49Приро́дные зву́ки 25Приро́дные зо́ны су́ши 58приро́дный 58приро́дный газ 54приро́дный ка́мень 21природоохра́нное движе́ ние 58приседа́ния 85приставно́й сто́лик 37присужда́ть 81прися́жный заседа́тель 24притя́гиваться 32притяже́ние 83приуче́ние к горшку́ 82прихо́жая 19прицепля́ть 53Причёски 50причёсывать 50прия́тный 48прия́тный 85пробо́р 50про́вод 80проводи́ть (вре́мя) 91провожа́ть 5прогно́з пого́ды 70прогнози́ровать 13програ́мма новосте́й 70програ́мма новосте́й 77програ́ммное обеспе́ чение 31прогресси́вный рок 39прогу́лка 48прогу́лочный велосипе́д 9продава́ть 75продаве́ц 35продавщи́ца 35прода́жа 45продолжа́ть 45продолжа́ться 28продо́льная ба́лка 21продю́сер 29прое́зд 14проекти́ровать 4проекти́ровать 21прое́ктор 49прожива́ть 19про́за 30прозра́чный 56проигра́ть 26прои́грыватель DVD­ди́сков 29прои́грыватель компа́кт­

ди́сков 41произво́дство 98прокла́дывать курс 86прокто́лог 10прокуро́р 24

пролёт 21проли́в 40Промы́шленные зда́ния

и сооруже́ния 4проника́ть 98пропаганди́ровать 55пропи́сывать 10пропове́довать 62прора́б 74проре́ктор 81просветле́ние 62прослу́шивание телефо́нов 78проспе́кт 14Просте́йшие геометри́ ческие

тела́ 59простира́ться 12просто́й 16просто́й (о чи́слах) 95просто́рный 33простра́нство 83Просты́е упражне́ния 85про́сьба 51протеста́нтство 62протестова́ть 39про́тивень 33противовозду́шная оборо́на 3противозако́нный 24противоло́дочный кора́бль 86профессиона́льный 87профе́ссор 81Профила́ктика и лече́ние 7прохла́дный 85прохо́д ме́жду по́лками 75прохо́д ме́жду ряда́ми 76проходи́ть (о вре́мени) 11процвета́ть 73про́чный 36про́шлое 11Проща́й 57Проща́ние 57прояви́тель 87проявля́ть 87проясне́ния 52пруд 58пры́гать 26прыжки́ в во́ду 71прыжки́ с парашю́том 48прыжки́ с разно́жкой 85прыжки́ с трампли́на 71прядь 50прямо́й 21прямо́й 59пря́ный 46пря́тки 26психиа́тр 10психодели́ческий рису́нок 39психодели́ческий рок 39психотерапе́вт 10птерода́ктиль 64пуа́нт 76

публикова́ть 30публици́стика 30пуга́ть 96пу́говица 47пу́дра 34пулемёт 3пульмоно́лог 10пульса́р 32пу́ля 3пункт обслу́живания 1пурпу́рный 92пуска́ть в обраще́ние 6пусты́нный (ари́дный)

кли́мат 52пусты́ня 58путеше́ствие 45путеше́ствие 48Путеше́ствия на туристи́­

ческом авто́бусе 61путеше́ствовать 61пуф 37пуф 41пучо́к с начёсом 50пушно́й 18пчела́ 44пшени́ца 16пылесо́с 19пыта́ться 100пыхте́ние 25пьедеста́л почёта 72пье́са 76Пятикни́жие (То́ра) 62пятна́дцать 95пя́тница 28пя́тница 45пя́тый 95пять 95пятьдеся́т 95

Ррабо́та 45Рабо́та музе́я 42рабо́тать 49рабо́чая си́ла 98рабо́чий день 45равви́н 62равнове́сие сил 38радиа́тор 2Ра́дио и телеви́дение 70радио́лог 10радиологи́ческое отде ле́ние 8радиоприёмник 41радиотелефо́н 78ра́диус 59ра́доваться 57ра́доваться 96Ра́дость 57ра́дость 96разбавля́ть (кра́ску) 63

разбива́ть 56разбо́й (ограбле́ние) 24разве́данный 54разве́дка 38разве́дывать 54развива́ться 73развива́ющий 26развива́ющийся 98развито́й 98развлека́тельное шо́у 77развлека́ть 94развлека́ться 48развлече́ния 45разводи́ться 68разводно́й ключ 27разгово́рное ра́дио 70раздева́лка 72раздева́ться 47разделе́ние труда́ 98Разде́лы фи́зики 83Разде́лы хи́мии 90разде́льное пита́ние 85разде́тый 47раздраже́ние 96Разли́чные ви́ды хо́бби 91Разли́чные календари́ 28Разме́ры 35размножа́ться 18разнообра́зный 75разноцве́тный 26Разочарова́ние 57разраба́тывать (ка́мень

из карье́ра) 54разреше́ние 77ра́зум 84разуме́ется 57райо́н 14рак 7раке́та­носи́тель 32раке́тные войска́ 3ра́ковина 19ра́ковина 33ра́ковый ко́рпус 8ра́ма 9ра́мпа 76ранд 15раска́ты гро́ма 25распашо́нка 82расписа́ние поездо́в 53располага́ть 41распрода́жа 35Распространённые ви́ды 44распространённый 100рассе́янный 89расска́з 30расслабле́ние 96Расстоя́ние 23расстоя́ние 87раствори́тель 63растворя́ть 90

226

указатель

Расте́ния 16расти́ 17расти́ 88расти́тельная дие́та 85расти́ть 82растя́гивать 85расчёска 50расчётный счёт 6расщепле́ние 99ратату́й 65ра́туша 4ра́туша 14ра́фтинг 48ра́ция 80ра́шпиль 27рва́ный 39реакти́вный дви́гатель 5реалисти́чный 69реа́лити­шо́у 77реа́льность 84реанима́ция 8ребёнок от 1 до 3 лет 82ребёнок от 7 до 12 лет 82ребро́ 79ребро́ (те́ла) 59рёв 25реве́нь 46ревмато́лог 10ре́вность 96ре́гги 39региона́льный 38регистра́ция 5редакти́ровать 30реда́ктор 70реда́ктор­рецензе́нт 30редакцио́нная статья́

(передови́ца) 70реди́с 46ре́дкий 42ре́дька (чёрная) 46режиссёр 29режиссёр 76режиссёр 77режисси́ровать 29ре́зать 27ре́зать 56рези́на 36ре́зкость 87резно́й 37рейв 39ре́йвер 39рейс 5Ре́ки и озёра 12рекла́ма 51рекла́ма 70реклами́ровать 77рекла́мное объявле́ние 70рекомендова́ть 10ре́ктор 81религио́зная жи́вопись 69

религио́зный 62релье́ф 69рельс 53рельс 80ремённый при́вод 9ремёсла 42ремни́ 35ремо́нт 1ремо́нт 45ремонти́ровать 2ремонти́ровать 9ремонти́ровать 19ремо́нтная мастерска́я 61ренесса́нс 4рентге́н 7рентге́н 8ре́па 16ре́па 46репорта́ж 70репортёр 70Репти́лии (Пресмыка́ ющие­

ся) 64ресни́ца 34респирато́рная терапи́я 8рестора́н 48рестора́тор 65рефере́ндум 55рефрижера́торное су́дно 86рефрижера́торный ваго́н 53рецензи́ровать 70реце́нзия 70реце́пт 10речева́я по́чта 31решётка­гриль 33“ре́шка” 15ржа́во­кори́чневый 92ризо́тто 65ри́мский календа́рь 28риноде́рма 64рисова́ние 97рисова́ть 69рито́рика 97рифт 58рия́л 15рог 20роди́тель 82родно́й 100рожь 16ро́за 93розе́тка (электри́ческая) 19розе́тка (электри́ческая) 41ро́зничный банк 6ро́зовый 92рок­н­ро́лл 39рококо́ 4ролева́я игра́ 26ром 22рома́н 30рома́нский стиль 4романти́зм 4

романти́ческий 51рома́шка 93роско́шный 56росома́ха 18Росси́я 73рост 35рот 34ро́та 3ро́тор 99роя́ль 43ртуть 36руба́нок 27руба́нок 63руба́шка 47руби́н 54ру́бль 15ру́брика 70Ру́ды 54рука́ 79рука́в 47рукоде́лие 91Рукоде́лие 91рукоя́тка 1рулёжная доро́жка 5руле́тка (измери́тель ная) 27руле́тка (измери́тель ная) 63руль 2руль 5руль 9румы́нский 100румя́на 34руно́ 20ру́пия 15ру́сский 73ру́сский 100руче́йник 44ру́чка перьева́я 49ру́чка ша́риковая 49ры́ба 22ры́ба 40ры́ба 75рыба́лка 40рыба́лка 48ры́нок 98рысь 18рыча́г телефо́нный 78рюкзачо́к для ноше́ния

малыше́й 82рю́мка для вина́ 56рю́мка с но́жкой 56ряби́на 88ряби́на чернопло́дная 88ряд сиде́ний 72рядово́й 3

Ссава́нна 52сава́нна 58Садо́вая ме́бель 37

садово́дство 48садово́дство 91Садо́вые цветы́ 93садо́вый зонт 37Садо́вый инвента́рь 27садо́вый стул 37сажа́ть 46сажа́ть 93сайт 31сайт 70саксофо́н 43са́кура 17салама́ндра 64сала́т 22сала́т­лату́к 46са́лочки 26салфе́тка 65самодержа́вие 55Самолёт 5самообслу́живание 1самообслу́живание 35самосва́л 2самосва́л 74сангви́ник 89са́нкция 38са́нный спорт 71санскри́т 100сантиме́тр 23санто́л 88сапоги́ 47сапфи́р 54сара́й 16саранча́ 44сарди́на 66Сату́рн 32Сау́довская Ара́вия 73са́уна 85сафа́ри­парк 61са́харница 56сберега́тельный банк 6сбо́рный 74сва́рка 74сва́рочный аппара́т 74сва́рщик 74сва́я 74свёкла 16свёкла 46свёкор 68свекро́вь 68сверли́ть 27сверхгига́нт 32сверхно́вая звезда́ 32сверчо́к 44сверя́ть (вре́мя) 11свет 83светля́к 44светово́й год 32светогра́фика 87светофо́р 14светофо́р 53

227

указатель

све́тская хро́ника 70свида́ние 45свиде́тель 24свина́рник 16свине́ц 36свине́ц 54свини́на 22свинья́ 16свист 25сви́тер 47свобо́да вероиспове́ дания 55свобо́да во́ли 84свобо́да сло́ва 55свобо́да собра́ний 55свобо́дный 98сво́дная сестра́ 68сво́дный брат 68своеобра́зный 65своя́к 68своя́ченица 68свя́зываться 83свяще́нник 62свяще́нный 62сеа́нс 67Се́верная Аме́рика 12Се́верное мо́ре 12Се́верный Ледови́тый океа́н 12се́верный моде́рн 4Североамерика́нское

восто́чное вре́мя 11сего́дня 11седло́ 9седьмо́й 95се́йнер 86сейф 6сейф 49сека́тор 27секво́йя 17сексо́лог 10секу́нда 11селезёнка 79селе́ктор вы́держки 87селе́н 54се́льва 58сельдере́й 46се́льдь 66се́льское хозя́йство 42сельскохозя́йственный 16семе́йный 10семе́стр 81семина́р 45семна́дцать 95семь 95семьдеся́т 95сентя́брь 13сентя́брь 28се́пия 92сербохорва́тский 100серва́нт 37Сервиро́ванный стол 65

Cе́рвис аэропо́рта 5се́рдце 79серебро́ 36серебро́ 54серебро́ 69сержа́нт 3сёрфинг 40се́рый 92серьга́ 39сесте́рций 15сестра́ 68се́стринский пост 8сетева́я игра́ 31сеть 31сжа́тый/кра́ткий 51сжига́ть 99сигнализа́ция 42сигна́льный ора́нжевый 92сиде́нье 2сиде́нье 61сиде́нье 72сиде́нье 94сидери́ческий пери́од 13сиде́ть 37сидя́чий (о рабо́те) 49си́ла 83сила́ч 94си́льный 71си́льный 85си́льный ве́тер 52си́льный шторм 52симметри́чный 59симме́трия 59симуля́тор жи́зни 26симуля́тор по́езда 26симуля́тор свида́ний 26си́ний 92сини́ца 60Синтети́ческие матери а́лы 36сире́нь 93систе́ма оповеще́ния 77систе́мная (матери́нская)

пла́та 31сита́р 43си́течко 56си́то 33ска 39сказа́ть 57ска́зка 30скалола́зание 48скамьи́ для пу́блики 24скамья́ 37скамья́ подсуди́мых 24скамья́ прися́жных 24сканди́ровать 72ска́нер 49скафа́ндр 32ска́чивать 31скворе́ц 60Скеле́т 79

скелето́н 71скинхе́д 39скла́д 4ско́бка 49сковорода́ 33сковорода́ 56сковорода́ с ру́чкой 33сковорода́­вок 33скорбь 96скорова́рка 33скорова́рка 56скоростно́й 2скоростно́й 9скоростно́й 53скоростно́й 80скоростно́й трамва́й 80Ско́рость 23ско́рость 83ско́рость ве́тра 52ско́рость све́та в ва́ку уме 23скорпио́н 44скраб 67скре́жет 25скре́пка 49скрип 25скри́пка 43скро́мный 89скула́ 34ску́мбрия 66ску́чный 29сла́бый ве́тер 52сла́дкий 22сла́дкий 88слепе́нь 44Слеса́рные инстру ме́нты 27сли́ва 17сли́ва 88слива́ться 98сливна́я по́лка 33сли́вочник 56сло́жный 84слон 18слоно́вая кость 69слу́жба безопа́сности 5слу́жба вы́зова такси́ 80слу́жба реабилита́ции 8слу́шать 25слы́шать 25слюда́ 36сме́на подгу́зника 82сме́ртная казнь 24смеси́тельный насо́с 1смех 25сме́шанный лес 58сме́шивать 1сме́шивать 90смешно́й 94сморо́дина 17смотре́ть 29смотре́ть (телеви́зор) 77

смуще́ние 96смысл жи́зни 84смычко́вый 43снаря́д 3снег 13снег 52сне́жный барс 18снима́ть 29снима́ть 47снима́ть (де́ньги) 6сноси́ть 14сноубо́рдинг 71соба́ка­поводы́рь 20соба́чья конура́ 16соба́чья конура́ 20собира́ть 88собира́ться 72соблюда́ть 62соболе́знование 51собо́р 4собо́р 61собо́р 62сова́ 60со́весть 84сове́т 10сове́т 51Сове́т Безопа́сности 38сово́к 27совреме́нное иску́сство 42Совреме́нные валю́ты 15Совреме́нные вое́нные

корабли́ 86Совреме́нные граж да́нские

суда́ 86совреме́нный 2совреме́нный 4совреме́нный 28совреме́нный 33совреме́нный 49совреме́нный 69соглаше́ние 38содержа́ть 68соедине́ние 90Соединённые Шта́ты

Аме́рики 73сожале́ние 96созве́здие 32создава́ть 4созна́ние 84созрева́ть 46созрева́ть 88сок 22со́кол 60сокраща́ться 73солда́тики 26солево́й пи́линг 85солёный 22солёный 40со́лнечная ва́нна 48Со́лнечная систе́ма 32

228

указатель

со́лнечная электро ста́нция 99со́лнечные часы́ 11со́лнечный год 13со́лнечный календа́рь 28солове́й 60соло́нка 65солонча́к 58соль 22соль 90соля́рий 48Соля́рий 67соля́рка 1сом 66сомелье́ 65Сомнева́юсь в э́том 57сооружа́ть 4сооружа́ть 21соотноше́ние сторо́н 77сопра́но 76со́рок 95соро́ка 60со́ска для буты́лочки 82со́ска­пусты́шка 82сосна́ 17состоя́ние вещества́ 83состоя́ть 80состоя́ть в родстве́ 68состяза́ться 71соте́йник 33со́товый телефо́н 78сотру́дничать 38сотру́дничество 38со́ус 22сохраня́ть 58социали́зм 55социалисти́ческий 55сочине́ние 97со́чный 88сочу́вствие 96сою́зник 38спаге́тти 65спа́льный авто́бус 61спа́льный ваго́н 53спа́льный гарниту́р 37спа́льня 19спам 31Спа­процеду́ры 85спа́ржа 46спать 19спать 41спе́лый 46спе́лый 88специализи́рованный 8специализи́рованный

музе́й 42Специа́льная оде́жда 47Специа́льный подвижно́й

соста́в 53Специфич́еские отте́нки 92спецо́вка 47

спидве́й 9спина́ 79спинно́й плавни́к 66спи́ца 9сплав по реке́ 48сплочённый 68споко́йный 89споко́йствие 96спорт 48спортба́йк 9спортза́л 4спортза́л 97спорти́вная гимна́стика 71спорти́вная оде́жда 35спорти́вные и́гры 91Спорти́вные сооруже́ния 4спорти́вный центр 81справедли́вость 84спра́вочное бюро́ 5спрос 98спуска́емый аппара́т 32спускова́я кно́пка зат во́ра 87спу́тник 32спу́тник 77спу́тниковое телеви́ дение 70спу́тниковый телефо́н 78среда́ 28среда́ 45Средизе́мное мо́ре 12средиземномо́рский

кли́мат 52средиземномо́рский по́яс 58средневеко́вый 69Сре́днее вре́мя по Гри́н­

вичу 11сре́дний 35сре́дний 97сре́дний (по размеру) 14Сре́дства для просмо́тра

фи́льмов 29Сре́дства жи́вописи 69Сре́дства перепи́ски 51ссо́риться 89ссу́дный проце́нт 6ссы́лка 31стабилиза́тор 5стадио́н 4стадио́н 14ста́до 20стака́н 56сталь 21сталь 36стаме́ска 27стаме́ска 63стандартизи́ровать 23станда́ртный 23станда́ртный 63станови́ться 92стано́к­кача́лка 54ста́нция 14

Ста́нция 53ста́нция 80старомо́дный 4старомо́дный 47ста́ртовая коло́дка 72ста́ртовый пистоле́т 72ста́рший 68ста́рший лейтена́нт 86ста́рший матро́с 86старшина́ (корабе́льный) 86ста́туя 69статья́ 70ствол 17сте́бель 93стекло́ 36стекло́ 69стеклова́та 74Стекля́нная посу́да 56стелла́ж для шесто́в 72стена́ 16стена́ 41сте́нка 37степь 58сте́рлядь 66стетоско́п 7стетоско́п 10Сти́ли 4стипе́ндия 81стира́льная маши́на 19сти́рка 45стихотворе́ние/поэ́ма 30сто 95сто́ить 15сто́йка (для газе́т и пр.) 75сто́йка регистра́ции 61стол 19стол 33стол 37стол для пикника́ 37стол пи́сьменный 19стол пи́сьменный 41столе́шница 33столо́вая 19столо́вая 97Столо́вая посу́да 56Столо́вые прибо́ры 56столо́вые прибо́ры 65Столя́рные и пло́тницкие

инструме́нты 27стомато́лог 10стоматологи́ческое

отделе́ние 8стоматоло́гия и че́люстно­

лицева́я хирурги́я 8сто́пка 56стоя́ть в о́череди 75стоя́чая ве́шалка 37страни́ца 30стра́нный 91Стра́ны 73

стратеги́ческий 3страте́гия 26стра́ус 60страх 96страхо́вочная се́тка 94страхо́вочный кана́тик 94стрекоза́ 44стрекота́ть 44стре́лка 1стре́лка 11стре́лка (железнодо ро́ж­

ная) 53стрелко́вый спорт 71стрельба́ из лу́ка 71стреля́ть 3стриж 60стри́жка воло́с 50стри́жка воло́с 67стри́нги 47стричь 50Строи́тельные профе́ссии 74стро́ить 4стро́ить 14стро́ить 74Стру́нные инструме́нты 43студе́нт/студе́нтка 81студе́нческое объеди не́­

ние 81стук 25стул 19стул 37стул 41ступе́нчатая реа́кция 90ступня́ 79стыд 96стыко́вка 32суахи́ли 100субальпи́йский по́яс 58субаркти́ческий кли́мат 52суббо́та 28суббо́та 45субгига́нт 32Субкульту́ры 39субтропи́ческий 40субтропи́ческий лес 58суде́бная власть 55суде́бный исполни́тель 24судья́ 24су́ка 20су́мки 35суп 22суперкомпью́тер 31суперобло́жка 30суро́вый 24суро́к (лесно́й) 18су́си (су́ши) 65су́слик 18су́тки 11сухогру́з 86сухопу́тные войска́ 3

229

указатель

су́хость ко́жи 34суши́лка для оде́жды 19суши́лка для посу́ды 33суши́ть 50существова́ть 84сце́на 76сцепле́ние 2Счастли́во 57счастли́вый 82сча́стье 96счёт 65счётчик банкно́т 6счётчик ка́дров 87съедо́бный 46съедо́бный 66Съёмочная гру́ппа 29сын 68сыр 22сыроеде́ние 85сыро́й 46сэ́ндвич 22сюрреали́зм 69

Ттабло́ 72табуре́т 19табуре́т 33табуре́т 37тайга́ 58та́йский 100тайфу́н 52такси́ 14Такси́ 80такси́ст 80таксо́метр 80таксомото́рный па́рк 80таксофо́н 78такти́ческий 3такти́ческий шу́тер 26тала́нт 15тала́нтливый 89та́лер 15тамбури́н 43тами́льский 100тамо́женный инспе́ктор 5Тамо́женный контро́ль 5Танганьи́ка 12танде́м 9танк 3та́нкер 86та́нковые войска́ 3танцева́ть 48танцева́ть 76танцо́р/танцо́вщица 76та́нцы 91тарака́н 44таре́лка 65таре́лка глубо́кая 56таре́лка ме́лкая 56

таре́лки 43татуиро́вка 39татуиро́вка 67та́чка 27твёрдая древеси́на 69твёрдый 54твёрдый переплёт 30теа́тр 4театра́льный 76тексти́ль 36текстовыдели́тель 49телеви́дение 48телевизио́нная ба́шня 77телеви́зор 41телеви́зор 77телевиктори́на 77телегра́мма 51телегра́ф 51телегра́фный перево́д 6теле́жка 72тележурна́л 77телека́мера 77телекана́л 70телёнок 20телерекла́ма 77телесериа́л 77Телесту́дия 77телете́кст 70телефо́н 19телефо́н 49телефо́н э́кстренной свя́зи 78телефони́я 78телефо́нная кни́га 78телефо́нная ли́ния 78телефо́нная сеть 78телефо́нное хулига́н ство 78телефо́нный звоно́к 78телефоногра́мма 78те́ло 84теля́тина 22темати́ческое объявле́ние 70Те́мза 12тёмный 92те́мпера 69температу́ра 83температу́ра во́здуха 52Те́мы пи́сем 51тенге́ 15те́ни для век 34те́ннис 71те́нор 76тент (цирково́й) 94теокра́тия 55теорети́ческая хи́мия 90тепли́ца 16тепло́ 99Теплова́я электро ста́нция 99теплово́з 53теплокро́вный 64тёплый 13

тёплый 52терапе́вт 10термина́л 1терми́т 44термодина́мика 83термодинами́ческая фа́за 90тесть 68те́терев 60тетра́эдр 59тётя 68те́хника 42Те́хника 74техни́ческий реда́ктор 30Техноло́гия ремо́нта 63Техноло́гия строи́ тельства 74Техноло́гия телеви́де ния 77течь 12тёща 68тигр 18тик 17ти́кать (о часа́х) 11тимокра́тия 55Типи́чный ассортиме́нт

суперма́ркета 75Ти́пы ба́нков 6Ти́пы велосипе́дов 9Ти́пы доро́г 21Ти́пы компью́теров 31Ти́пы мосто́в 21Ти́пы мотоци́клов 9Ти́пы скульпту́ры 69Ти́пы телепрогра́мм 77Ти́пы темпера́ментов 89тиски́ 27Титика́ка 12ти́тульный лист 30ти́хий 25Ти́хий океа́н 12тля 44това́р 98Това́ры для прода́жи 67ток­шо́у 77томо́граф 7тона́льный крем 34то́нна метри́ческая 23тонне́ль 14тонне́ль 80тону́ть 86топа́з 54топина́мбур 46то́пливное храни́лище 5То́пливо 1то́поль 17топо́р 27тор 59торго́вля 98торго́вый банк 6торго́вый центр 4то́рмоз 2тормозна́я рукоя́тка 9

торпе́дный ка́тер 86торт 22торф 54торф 99торше́р 41то́стер 33тоталитари́зм 55то́фу 65травматологи́ческий пункт 8Травоя́дные и насекомо­

я́дные 18травоя́дный 18траге́дия 76траги́ческий 76традицио́нный 23тра́ктор 74трамва́й 14Трамва́й 80трамва́йная ли́ния 80трамва́йное депо́ 80транс 39Тра́нспорт 14тра́нспорт 42трансформа́тор 78трапе́ция 94тра́улер 86тре́бование 51тре́боваться 36тре́ковые го́нки 9Тренажёрный зал 85тренирова́ть 85треск 25треска́ 66тре́тий 95трёхколёсный 9трёхме́рное телеви́ дение 77трёхме́рный 59трёхсо́тый 95три 95трибу́на 72три́дцать 95три́ллер 29три́ллер 30триллио́н 95трина́дцать 95трире́ма 86трито́н гребе́нчатый 64трито́н дуна́йский 64трито́н Каре́лина 64трито́н мра́морный 64трито́н серопятни́стый 64три́цепс (трёхглавая мы́ш­

ца) 79тро́гаться с ме́ста 53тролле́йбус 14Тролле́йбус 80тролле́йбусный парк 80тромбо́н 43тропи́ческий 40тропи́ческий год 13

230

указатель

тропи́ческий кли́мат 52трос то́рмоза 9тротуа́р 14трою́родная сестра́/

трою́родный брат 68труба́ 43труба́ (дымова́я) 4труба́ (дымова́я) 16тру́бка для ныря́ния 40тру́бка телефо́нная 78тру́дный 45тру́дный 100трудово́е воспита́ние 97трудолюби́вый 89трус 89трусы́ же́нские 47трусы́ мужски́е 47трущо́бы 14ту́ба 43тугоду́мный 89тука́н 60тума́н 52тума́нность 32ту́мба 94ту́мбочка 19ту́мбочка 37ту́мбочка 41ту́ндра 58туне́ц 66тупо́й 89турби́на 99туре́цкий 100тури́зм 48туристи́ческий 61туристи́ческий велосипе́д 9тури́стский мото ци́кл 9турнике́т 80ту́склый 92тусова́ться 39ту́фли 47тушь для ресни́ц 34ты́ква 46ты́сяча 95тысячеле́тие 11тычи́нка 93тюле́нь 40тюльпа́н 93тюре́мное заключе́ние 24тюрьма́ 24тяга́ч 2тяжёлая атле́тика 71тяжёлая вода́ 99тяжёлый 45тя́жкое преступле́ние 24тя́пка 27

Ууби́йство (челове́ка) 24убо́рка 45

убо́рная 16уваже́ние 96увели́чиваться 73увели́чиваться (о населе́­

нии) 14Уве́ренность 57увертю́ра 76увлека́ться 91у́гол 59у́голь 54у́голь 99уго́н (захва́т) автомо би́ля 24у́горь 66угрева́я сыпь 34угро́за 51уда́в 64удале́ние 63удале́ние воло́с 67удалённые от це́нтра

кварта́лы 14удалённый до́ступ 31удаля́ть 67уда́рная устано́вка 43Уда́рные инструме́нты 43Уда́чи 57уда́чный 45Удивле́ние 57удивле́ние 96удивля́ть 39удо́бный 33удо́бный для испо́льзо ва­

ния 78удобря́ть 16удово́льствие 96уж 64у́жас 96Ужа́сно жаль 57узбе́кский 100узда́ 20узло́в (морски́х) 23узнава́ть 42узо́рчатый 37уике́нд 45ука́зывать 28укла́дка 63укле́йка 66украша́ть 63укрепля́ть 85укро́п 46укроти́тель 94У́лицы 14у́личная фотогра́фия 87у́личное движе́ние 14улучша́ть 63улучша́ть 85ультрафиоле́товое излуче́­

ние 67уме́ренно си́льный ве́тер 52уме́ренный ве́тер 52у́мный 89

Универса́льное координи́ ро­ванное вре́мя 11

универса́льный 2универса́льный банк 6университе́тская фо́рма 81университе́тская ша́почка 81уника́льный 42уника́льный 91унита́з 19унифици́рованный 74унифо́рма 47уници́кл 94уницикли́ст 94уничтожи́тель докуме́нтов 49у́нция 23упако́ванный 75употребля́ть 88управля́ть 49управля́ющий 65Ура́! 57уравнове́шенный 89урага́н 52Ура́льские го́ры 12Ура́н 32ура́н 54урду́ 100уро́к 97уро́лог 10урологи́ческое отде ле́ние 8усека́ть 59усечённый 59у́сик 44усили́тель 41усили́тель цве́та воло́с 67ускоре́ние 83Услу́ги 67Услу́ги и специа́льности 50Уста́в ООН 38уставна́я коро́ткая стри́жка 50установи́ть рекор́д 71Устро́йство 1Устро́йство фотоап пара́та 87усы́ 34уте́чка мозго́в 98у́тка 16у́тка 60утю́г 19уха́живать 8уха́живать 67у́хо 34уховёртка 44ухо́д 7ухо́д за ко́жей 67ухо́д за лицо́м 67Ухо́д за ма́ленькими

детьми́ 82учёба 45уче́бная програ́мма 81уче́бная програ́мма 97уче́бный предме́т 81

Уче́бный проце́сс 97учёная сте́пень 81учени́к 97учи́тель 97учи́ть 82учи́ть 97учи́ться 81учрежда́ть 98ую́тный 19ую́тный 41

Ффаго́т 43фаза́н 60фа́йтинг 26фа́кел 94факс 49факульте́т 81фальши́вый 15фанта́стика 30фантасти́ческий фильм 29фармаколо́гия 90фарс 76фа́ртук 47фарфо́ровые изде́лия 91фасе́точный 44фасо́ль 46фаши́зм 55февра́ль 13февра́ль 28федера́ция 55фейхоа́ 88фен 50фе́рма 21фехтова́ние 71фиа́лка 93фи́га 88фигу́рное ката́ние 71фи́зика 97фи́зика конденси́рован ного

состоя́ния 83фи́зика элемента́рных

части́ц 83физиотерапевти́ческое

отделе́ние 8физи́ческая едини́ца 83физи́ческая хи́мия 90физи́ческий 48физи́ческий 83физи́ческое воспита́ние 97филатели́я 42фи́лин 60филосо́фия рели́гии 84филосо́фия созна́ния 84филосо́фия языка́ 84филосо́фский 30фильм для дете́й 29фильм у́жасов 29фильм­катастро́фа 29

231

указатель

фина́нсовый год 13фина́нсовый кварта́л 13фина́нсы 98фи́нский 100фиоле́товый 92фи́рма 98фиска́льная поли́тика 98фи́тинговая платфо́рма 53фи́тнес 48флажо́к судьи́ 72флами́нго 60флегма́тик 89фле́йта 43флокс 93флома́стер 49флэш­дра́йв 49флюоро́граф 7флюоро́граф 8фойе́ 29фо́кусник 94фона́рный столб 14фо́ндовая би́ржа 98фондю́ 65форма́льный 51Фо́рмы госуда́рственного

правле́ния 55фосфа́ты 54фотобума́га 87фотовспы́шка 87фотографи́рование 91фотографи́рование приро́­

ды 87фотографи́ровать 87Фотографи́ческие проце́с­

сы 87фотогра́фия (сни́мок) 87фотожурнали́стика 87Фотоматериа́лы 87фотоохо́та 87фотопласти́нка 87фотоплёнка 87фотоувеличи́тель 87фотофи́ниш 72франк 15Фра́нция 73францу́з 73францу́зский 100францу́зский республи ка́н­

ский календа́рь 28фрега́т 86фре́ска 69фриволите́ (плете́ние

кру́жев) 91фриста́йл 71фру́кты 75Фу! 57фуа­гра́ 65фуга́нок 27фу́ксия 93фундамента́льный 83

функциона́льный 49функциони́ровать 79фунт 23фунт сте́рлингов 15фура́жка 47фут 23футбо́л 48футбо́л 71Ффух (“какое облегче́ние”) 57фэ́нтези 29фэ́нтези 30фюзеля́ж 5

Ххадж 62ха́ки 92хала́т (дома́шний) 47хамелео́н 64хард­ро́к 39хачапу́ри 65хва́стать 89Хво́йные дере́вья (сосно́­

вые) 17хвост 5хвост 20хвостово́й плавни́к 66хе́ви­ме́тал 39хими́ческая зави́вка 50хими́ческая реа́кция 90хими́ческая связь 90хими́ческая фи́зика 83хими́ческое уравне́ние 90хи́мия 97хи́нди 100хинка́ли 65хи́ппи 39хип­хо́п 39хип­хо́ппер 39хиру́рг 10хирурги́ческое отде ле́ние 8Хи́щники 18Хи́щные пти́цы 60хлебобу́лочные изде́ лия 75хлев 16хло́пок 36хлопо́к (ладо́нями, две́рью

и т. д.) 25хлопо́к (про́бки, при ло́паньи

и т. д.) 25хлю́панье 25ходи́ть под па́русом 40хо́дкий (в пла́не прода́ж) 30ходу́ли 94хокке́й на траве́ 71хокке́й с мячо́м 71хокке́й с ша́йбой 71холе́рик 89хо́лка 20хо́лод 13

холоди́льник 19холоди́льник 33холо́дное ору́жие 91холоднокро́вный 64холо́дный 13холо́дный 52хомя́к 18хо́ппер 53хорёк 18хорео́граф 76хоро́ший 89хра́брый 89храм 61храни́лище 6храни́ть 31храни́ть 37хрен 46христиани́н 62Христиа́нство 62хромати́ческий 43хроно́метр 11хру́пкий 36хруст 25Хуанхэ́ 12худо́жественная гимна́с ти­

ка 71худо́жественный музе́й 42худо́жественный реда́ктор 30худо́жественный фильм 77худо́жник­постано́вщик 29хулига́нство 24хурма́ 88

Цца́пля 60цвести́ 17цвести́ 93цвет зага́ра 92цветно́й 87целлофа́н 36це́лый (о числах) 95цеме́нт 63цена́ 98це́нный 42це́нтнер 23центр го́рода 14централизо́ванное

распределе́ние 70центра́льная аппара́т ная 77Центральноазиа́тское

вре́мя 11Центра́льное вре́мя 11Центральноевропе́йское

вре́мя 11центра́льный 79центра́льный проце́с сор 31центри́стский 55цепна́я пила́ 27цепна́я я́дерная реа́к ция 99

цепно́й при́вод 9цепь 9церемо́ния вруче́ния дип ло́­

мов 81це́рковь 4це́рковь 61це́рковь 62цех 4цивилизо́ванный 73циклева́ние 63цили́ндр 9цили́ндр 47цили́ндр 59цимба́лы 43цинк 36Цирково́й реквизи́т и оснаще́­

ние 94Цирковы́е арти́сты 94цифербла́т 11цифрово́й 31цифро́вой 77цифрово́й 87цыга́н 73

Ччаевы́е 61чаевы́е 65чай 22чай 75ча́йка 60Ча́йная и кофе́йная посу́да 56ча́йник 33ча́йник 56ча́йник зава́рочный 56ча́йный серви́з 56ча́ртерный 5час 11часова́я пружи́на 11часо́вня 62Часовы́е пояса́ 11Ча́сти го́рода 14Ча́сти де́рева 17Ча́сти ры́бы 66Ча́сти те́ла 79Ча́сти цветка́ 93части́ца 83ча́стный 8ча́стный 77ча́стный 81ча́стный банк 6частота́ 77часть 30часы́ 91чат 31ча́ша с олимпи́йским огнём 72ча́шка 65ча́шка кофе́йная 56ча́шка ча́йная 56чванли́вый 89

232

указатель

чек 6чека́нить 15чека́нка 15чёлка 50челове́к­змея́ 94челове́ческое существо́ 84челове́чество 84чепуха́ 57червя́га 64черда́к 19че́реп 79черепа́ха морска́я 64черепа́ха сухопу́тная 64черепи́ца 74чере́шня 88чёрная вдова́ 44чёрная дыра́ 32черни́ка 17черни́ла 69чёрно­бе́лый 29чёрно­бе́лый 87Чёрное мо́ре 12чёрный 92черти́ть 59чесно́к 46че́стный 89четве́рг 28четве́рг 45четвёртый 95чётный 95четы́ре 95четы́реста второ́й 95четырёхуго́льный 72четы́рнадцать 95Че́хия 73чечеви́ца 46че́шский 100чешуя́ 66чири́канье 25чири́кать 60чи́стить 33чи́стить (от кожуры́) 46чи́стый 33чмо́канье 25чо́ппер 9чревовеща́тель 94чте́ние 48чте́ние 91чте́ние 97чугу́н 36чулки́ 47Чшш (Тсс) 57

ШШа́бат 62шака́л 18шампу́нь 67шар 59шартре́з 92

шасси́ 5шафра́новый 92ша́хматы 26ша́шечки 80ша́шки 26шва́бра 19шве́дская сте́нка 85шве́дский 100шве́йная маши́на 27шезло́нг 37шезло́нг 40ше́кель 15ше́лест 25шёпот 25шерсть 20шерсть 36шерхе́бель 27шест 72шест 94шестерёнка 11шестна́дцать 95шесто́й 95шесть 95шестьдеся́т 95шеф­по́вар 65ше́я 79шизофрени́я 7ши́на 2шипе́ние 25шипо́вник 17шипо́вник 88ширина́ 59широ́кий 21широ́кий 75Широко́ изве́стные цвета́

и отте́нки 92широкоиспо́льзуемый 78шитьё 91ши́фер 74шифонье́р 37шкаф кни́жный 19шкаф платяно́й 19шко́ла 82Шко́льные предме́ты 97шлагба́ум 1шланг 1шлюз 99шля́па 47шмель 44шнур 78шо́пинг 45шорт­тре́к 71шо́рты и купа́льные костю́­

мы 35шоссе́ 21шоссе́ 61шоссе́йные го́нки 9шотла́ндец 73шпагоглота́тель 94шпа́ла 53

шпа́тель 27шпа́тель 63шпатлева́ние 63шпатлёвка 63шпина́т 46шпиона́ж 38шпрехшталме́йстер 94штаб­кварти́ра 38шта́нга 85штангенци́ркуль 27шта́нговый токо снима́тель 80штаны́ 47ште́кер 78што́пать 27што́пор 65што́ра 41што́рка затво́ра 87шторм 40штраф 24штукату́рка 63шту́рман 86шуме́ть (об авто дви́га телях) 25шу́мный 25шу́рин 68шуру́п 63шху́на 86

Щщаве́ль 46ще́бень 21ще́бень 54щека́ 34щелчо́к 25щено́к 20щётка 19щётка для воло́с 50щипко́вый 43щи́пчики 50щитови́дная железа́ 79щу́ка 66

ЭЭвере́ст 12эвкали́пт 17эгоисти́чный 89эйфори́я 96эквилибри́ст 94экза́мен 97экзотерми́ческий 90Экзоти́ческие пти́цы 60экзоти́ческий 18экзоти́ческий 61экле́ктика 4экологи́чески безопа́с ный 80экологи́ческий 58эколо́гия 58экономи́ческая по́мощь 38экономи́ческий рост 98

экономи́ческий цикл 98экра́н 29экра́н 31экскава́тор 74экскава́торщик 74экску́рсия 42экскурсово́д 42экспона́т 42экспоно́метр 87экстравага́нтный 39экстраве́рт 89экстради́ровать 38экстрема́льный 61эласти́чный 36эле́ктрик 74электрифика́ция 99электри́чество 99электрово́з 53электрогита́ра 43электродви́гатель 80электрокардио́граф 7электрокардио́граф 8электролити́ческая

диссоциа́ция 90электромагнети́зм 83электромоби́ль 2электро́нная комме́рция 31электро́нная по́чта 31электро́нная по́чта 51электро́нное изда́ние 70Электро́нные прибо́ры 41электро́нные часы́ 11электропо́езд 53электротеплово́з 53электротерапи́я 67электротехни́ческая

проду́кция 75электрохи́мия 90электроэне́ргия 99элеме́нт 90элемента́рная реа́кция 90элемента́рный 83Элеме́нты письма́ 51Элеме́нты причёсок 50элеро́н 5эли́тный (се́рвис) 5эллипсо́ид 59эллипти́ческий трена жёр 85эма́левая кра́ска 69эми́ссия де́нег 6э́мо 39эмоциона́льный 96эмпири́ческий 84эндокрино́лог 10эндокринологи́ческое

отделе́ние 8эндотерми́ческий 90энерги́чный 85эне́ргия 83эне́ргия 90

233

указатель

энка́устика 69энтропи́я 83энчила́да 65эпиля́ция 50эпиля́ция 67эпистемоло́гия 84эрго́метр 85эроти́ческая фото гра́фия 87эскала́тор 72эскала́тор 80эскапи́ст 94эску́до 15эсми́нец 86эссе́ 30эстака́да 21эстафе́тная па́лочка 72эсте́тика 84эстети́чный 9этано́л 1э́тика 84эти́ческий 84этни́ческий 73этноло́гия 42

Э́то потряса́юще! 57Э́то уж то́чно! 57эфио́пский календа́рь 28эфи́р 70эффекти́вность 98эффекти́вный 98э́хо 25

Ююа́нь 15юбиле́й 45ю́бка 47ю́бки 35Ю́жная Аме́рика 12Ю́жно­Кита́йское мо́ре 12юлиа́нский календа́рь 28Юпи́тер 32Юриди́ческие профе́с сии 24юриско́нсульт 24юри́ст 24ю́ркий 60

ЯЯ с ва́ми не согла́сен 57Я так рад! 57я́блоко 88я́блоня 17ягнёнок 20я́годица 79ягуа́р 18я́дерная фи́зика 83я́дерная хи́мия 90я́дерное то́пливо 99я́дерный реа́ктор 99ядови́тый 64ядозу́б 64ядро́ для толка́ния 72язы́к 84язычковый 43язь 66яи́чница 22я́йца 75яйцекладу́щий 64яйцо́ 22

ямс 46янва́рь 13янва́рь 28янта́рный 92япо́нец 73Япо́ния 73япо́нский 100ярд 23я́ркий 92я́ркий 93я́ркость 77я́рость 96я́рус 94я́сли 82я́сная пого́да 52я́стреб 60я́хта 61ячме́нь 16я́шма 54я́щерица 64я́щик выдвижно́й 33я́щик выдвижно́й 37я́щик упо́ра шеста́ 72

234

1-3-vuotias lapsi 822-istuttava sohva 373.luokan makuuvaunu 537-12-vuotias lapsi 82

Aaalto 40aalto 83aaltoileva 50aamutakki 47aari 23Aasia 12aasialainen 12aatteellinen 55aavikko 58aavikkoilmasto 52absessi 7absoluutti 84absoluuttinen monarkia 55abstraktinen 84abstraktionismi 69Adrian meri 12aerodynamiikka 83afgaani 15afrikaans 100Afrikka 12afrikkalainen 12afrokampaus 50agaatti 54aggressiivinen 89agrokemia 90ahma 18ahven 66AIDS 7aika 83aikakausi- 70aikakauslehdet 75aikakauslehti 70ainavihanta 17aine 83aine 90aineellinen 58aineen olotila 83ainekirjoitus 97ainutlaatuinen 42ainutlaatuinen 91aita 1aita 16

aita 72aitio 76aitta 16aivohalvaus 7aivot 79aivovuoto 98ajaa 2ajaa 9ajaa parta 50ajatella 84Ajatella! 57ajelehtia 40ajoluiska 8ajoneuvon varastaminen 24akateeminen koulutus 81akateeminen neliskulmainen

päähine 81akateeminen viitta 81akku 2akrobaatti 94akryylimaali 69akseli 9akseli 59akseptoida 6akustiikka 83akvamariini 92akvarelli 69ala- 97ala-asema 99alahuuli 34Alankomaat 73alaston 47alennusmyynti 35algebra 97alijättiläinen 32alitsariinipunainen 92alkaa 13alkaa 28alkeis- 83alkeishiukkanen 83alkeisreaktio 90alkoholijuomat 75alkoholismi 7alkoholittomat juomat 75alkuaine 90alkusoitto 76allekirjoitus 51allerginen 7alligaattori 64aloittaa 45aloittaa 97

alpiininen vyöhyke 58alppihiihto 71altruismi 84altto(ääni) 76alueellinen 38alumiini 36alumiiniseos 21alushousut 47aluspaita 47alusvaatteet 35amaryllis 93Amazon-joki 12Amazonin sademetsät 58ambulanssi(auto) 2Amerikan Yhdysvallat 73amerikkalainen 12amharan kieli 100amiraali 86ammatti- 87ammus 3ampiainen 44ampua 3ampuma-aseet 91ampumahiihto 71ampumaurheilu 71anakonda 64analogi- 77analyyttinen kemia 90ananas 88anarkismi 55Andit 12anemia 7anestesiologi 10animaatioelokuva 29anioni 90anjovis 66ankara 24ankerias 66ankka 16ankka 60ankkuripaalu 21anomalistinen vuosi 13anoppi 68ansas 21antaa kyytiä 2antenni 77antibiootti 7antiikki- 69antiikki- 91antiikkitavara 91antilooppi 18

antropologia 42apatiitti 54apila 93apina 18apinanleipäpuu 17appelsiini 88appelsiinipuu 17appi 68aprikoosi 88apteekki 8apu 1arabi 73arabia 100areena 4areena 94aritmeettinen 28arkeologia 42arkeologinen museo 42arki- 19arkistokaappi 37arkistokaappi 49armeijakunta 3aromaa 58aromaterapia 67artikkeli 70artriitti 7arvioida 23arvokas 42arvonanto 96arvopaperipörssi 98arvosana 81arvosana 97arvostelu 70arvostelutoimittaja 30asema 14asema 80asennus 63asennustyöt 74asetelma 69asetelma 87asiallinen 49asianajaja 24aspirantuuri 81astekkien kalenteri 28asteri 93asteroidi 32astiakaappi 33astiakaappi 37astiankuivausteline 33astianpesukone 33astiapyyhke 33

SUOMENKIELINEN HAKEMISTOMäärä, kun sana tai lause edustaa säikeiden määrä, joka on löytynyt.

ФИНСКИЙ УКАЗАТЕЛЬЧисло после слова или словосочетания обозначает номер

темы, в которой они встречается.

235

hakemisto

astiat 91astma 7astrofysiikka 83astronautti 32astronominen 28astronominen vuosi 13asua 19asua 41asunto 4asuttaa 14asuttaa 73asvaltti 21atk-luokka 97atk-opetus 97Atlantin valtameri 12atomi 90atomi-insinööri 99atomifysiikka 83atomikello 11attasea 38aukio 14aula 29aurinkokalenteri 28aurinkokello 11aurinkokylpy 48aurinkosuoja 37aurinkosuoja 40aurinkovoimala 99aurinkovuosi 13Australia 12Australia 73australialainen 12autohuoltamo 1autokorjaamo 61automaattinen

puhelinvastaaja 78autonosturi 74autopesula 1autoritorismi 55autosimulaattori 26autotallirock 39avaruus 83avaruus- 32avaruusalus 32avaruusasema 32avaruuskapseli 32avaruuslento 32avaruuslentokenttä 32avaruuslentosimulaattori 26avaruuslentäjä 32avaruuspuku 32avata (tili) 6avohoito-osasto 8avokado 88avokkaat 47

avovaunu 53avuton 82

Bbaari 48babylonialainen kalenteri 28backgammon 26baht 15Baikal-järvi 12Baikalin muikku 66balettitanssijaryhmä 76ballerina 76ballistinen ohjus 3banaani 88bandanna 39bandy 71banjo 43baritoni(ääni) 76barokki 4baryytti 54basaltti 36basilika 46basso(ääni) 76bataatti 46begonia 93beige 92bensiini 1bensiinisäiliö 2betoni 21betoni 74betonisekoituskone 74biisoni 18bingo 26biofysiikka 83biokemia 90biologia 97biopolttoaine 1biopolttoainevoimala 99bistre 92bitumi 74blogi 31blogi 70blues rock 39boa 64bodaus 48boksiitti 54bolivar 15bolivian 15boraatit 54borssikeitto 65brandy 22Brasilia 73brigantiini 86bruttokansantuote 98buddhalainen kalenteri 28

bulevardi 14burrito 65bussi 14bussikuljettaja 80bussipysäkki 80butaani 1

CCD-soitin 41cd:t 75chatti 31chertreuse 92cocktail 22cocktaillasi 56conga 43cruiser-moottoripyörä 9

DDaavidintähti 62Darwinin sammakko 64defibrillaattori 7deittipeli 26dekaani 81dekaaninvirasto 81dekonstuktivismi 4delfiini 40demokratia 55deodorantti 67depilaatio 67dermatiitti 7desimetri 23diabetes 7diagnoosi 10diagonaali 59diatoninen 43dieettiruoka 75diesel 1dieseljuna 53dieselveturi 53digitaali 31digitaali 77digitaali- 87digitaalikello 11diktatuuri 55dinaari 15dinosaurus 64diplomaattinen 38diplomaattinen

koskemattomuus 38diplomi 81diplomien luovutustilaisuus 81dippipunnerrus 85disko 48divaani 37

divisioona 3dodekaerdri 59dokumentti 77dokumenttielokuva 29dollari 15domino 26dong 15draamaelokuva 29dub 39dubata 29dumpperivaunu 53duplooni 15DVD-levy 29DVD-levysoitin 29dynaaminen 83dynamiikka 83

Eedullinen 35eetteri 70eettinen 84Egypti 73egyptiläinen kalenteri 28ehdotus 51ei missään tapauksessa 57Ei suinkaan 57ei-vaihdettava 15eilen 11ekg-laite 7ekg-laite 8eklektiikka 4ekliptinen vuosi 13ekologia 58ekologinen 58eksoottinen 18eksoottinen 61eksoterminen 90ekstremaalinen 61elastinen 36elektrolyyttinen

dissosiaatio 90elektroterapia 67elementtirakenteinen 74elinkeinot 42elinympäristönsuojelu 58ellipsoidi 59elliptinen laite 85elohopea 36elokuu 13elokuu 28elokuva 48elokuvaohjaaja 29elokuvaprojektori 29elokuvasali 29elvytyshoito 8

236

hakemisto

eläinkuvaus 87eläinmaalaus 69eläinsatu 30elämä 84elämäkertaelokuva 29elämän tarkoitus 84elämäniloinen 89elämänkertomus 30elämäsimulaatiopeli 26elävä ravinto 85emaljimaali 69emiö 93emo 39emolevy 31emotionaalinen 96empiirinen 84empire(tyyli) 4emäs 90en usko 57enchilada 65endokrinologi 10endokrinologian osasto 8endoterminen 90energia 83energia 90energinen 85Englannintorvi 43englanti 100englantilainen 73enkaustiikka 69ennustaa 13ennustaa 52eno 68ensiapuosasto 8ensimmäinen 95ensimmäisen vuosikurssin

opiskelija 81entrechat 76entropia 83epilaatio 67epäilemättä 57epäluulo 96epäonnistunut 45epäorgaaninen kemia 90epärehellinen 89epätavallinen 42epätavallinen 91epätoivo 96ergometri 85erikois- 8erikoismuseo 42erilainen 75erivärinen 26eroottinen valokuva 87erota 68escudo 15

esikaupunki 14esiliina 47esitelmä 45esittää 29esittää 43esittää 70esittää 76esittää 94esitys- 76Espanja 73espanja 100espanjalainen 73essee 30esteettinen 9estetiikka 84etanoli 1eteinen 19Etelä-Amerikka 12Etelä-Kiinan meri 12Etelämantereen aavikko 58Etelänapamanner 12etiikka 84etikka- 46etiopialainen kalenteri 28etninen 73etnologia 42etsiä 35etulyhty 2etunojapunnerrukset 85etutaivutukset 85etäinen 68etäkäyttö 31euforia 96eukalyptus 17euro 15euroopanlehtisammakko 64Eurooppa 12eurooppalainen 12evankeliumi 62Everest 12eversti 3

Ffaasi 90fagotti 43faksi 49fantasia 30fantasiaelokuva 29fantastinen kirjallisuus 30farkut 35farkut 47farmakologia 90farssi 76fasaani 60fasetti- 44

fasismi 55federaatio 55feijoa 88filatelia 42filminsiirtovipu 87filosofinen 30firma 98fiskaalinen politiikka 98flamingo 60flegmaatikko 89flyygeli 43fosfatit 54foundue 65frangi 15freestylehiihto 71fregatti 86fresko 69frivolite 91fuksia 93fuusioitua 98fysiikka 97fysikaalinen 83fysioterapiaosasto 8fyysinen 48fyysinen kemia 90fööni 50

Ggalaktinen vuosi 13galleria 42gallona 23gangsterielokuva 29gastroenterologi 10gastroenterologinen osasto 8gaviaal 64geeli 34gekko 64generaattori 99genitaalit 79geologia 42geologinen tutkimus- 54geometria 97georgia 100gepardi 18gerontologi 10ghetto 14gini 22glam rock 39glamourvalokuvaus 87globaali 38globalisaatio 98glykemiaindeksidieetti 85gondola-mallinen vaunu 53gonggongi 43gootti 39

gotiikka 4graafinen kortti 31graani 23gradeerauslaite 99graffiti 69grafiitti 99gramma 23grand prix 9graniitti 36graniitti 54graniitti 69granuloitu

masuunikuonapäällyste 21Greenwichin

keskiaurinkoaika 11gregoriaaninen kalenteri 28greippi 88greippidieetti 85grilliritilä 33grunge 39guassi 69guava 88gynekologi 10

Hhaalari 47haapa 17haarahypy 85haarukka 9haastatella 70haastattelu 70hadž 62hai 66haihdutustorni 4haikara 60haikeus 96haistaa 93hajamielinen 89hakaneula 39hakku 27hakukone 31halkaisija 59halkaista 59hallinto 81hallita 100halpa 1halpa 99halveksinta 96hame 47hameet 35hammas 20hammashoito ja leuka- ja

suukirurgia 8hammashoito-osasto 8hammaslääkäri 10

237

hakemisto

hammaspyörä 11hamppu 36hamsteri 18hana 33hanhenmaksa 65hanhi 16hanko 27hapan 22hapetus 90hapetus-pelkistysreaktio 90happilaite 40happo 90harakka 60harava 27hard rock 39harja 19harja 20harjoittaa 85harmaa 92harppu 43harras 62harrastaa 91harrastaja- 87harvinainen 42hatsapuri 65hattu 47hattunaulakko 37hauislihas 79hauki 66haukkua 20haukunta 25hauras 36hauska 26hauska 48hauska 85hautavajoama 58hayn dieetti 85hedelmällinen 16hedelmät 75hedelmöittää 66hehtaari 23hehtolitra 23Hei 57heikko tuuli 52heiluri 11heinäkuu 13heinäkuu 28heinäsirkka 44heisipuu 17heittokehä 72heittää 71heleänpunainen 92helikopteri 3helikopterikenttä 5helikopteritukialus 86helistin 26

hella 19hella 33helle 13helmikuu 13helmikuu 28helppo 45helteinen 13hematologi 10hemodialysattori 7hemofilia 7hengittää 79henkilöauto 2henkilökohtainen 31hepatiitti 7hepatologi 10heprea 100herkullinen 65herkut 75herne 46Herra varjelkoon! 57herukka 17hetiö 93hevonen 16hibiskus 93hidas 53hidasjärkinen 89hiekka 36hiekka 54hieno 93hienosti pukeutunut 47hieroa 34hieroa 67hieronta 7hieronta 85hiha 47hihnakäytin 9hiili 54hiili 99hiilipaperi 49hiiri 31hiiva 22Hiljaa! 57hiljainen 25hilleri 18Himalaja 12himmenin 87himmeä 92hindi 100hinkali 65hinta 98hip hop 39hip hopper 39hippi 39hippodromi 4hirmumyrsky 52hirsi 74

hirvi 18hissi 8histologi 10historia 42historia 97historiallinen proosa 30hitsaaja 74hitsaus 74hitsauslaite 74hiukkasfysiikka 83hiusharja 50hiussuortuva 50hiustaiteilija 50hiusten leikkaus 67hiusten värjäys 50hiustenhoito 67hiusväri 67hoitaa 8hoitaa 65hoitaa 67hoitaa 82hoito 7hoito 45hoitoaine 67hoitosavi 85hollantilainen 73holvikaarisilta 21hopea 36hopea 54hopea 69hopper-vaunu 53hormoni 7hortensia 93hotellihuone 61housut 47hryvna 15huhtikuu 13huhtikuu 28Hui! 57huijaus 24huilu 43huippukokous 38huippuluokan 5hulavanne 26hulinointi 24humanitäärinen apu 38hummeri 22huolehtia 82huolellinen 89huolestunut 96huoli 96huoltoasema 61huomaavainen 10huomenna 11huono 89Hurraa! 57

hurskas 62huudahtaa 57huuhdella 12huuhdella 34huuhkaja 60huulibalsami 34huuliharppu 43huulikiilto 34huulipuna 34huulirajauskynä 34huulten volyymia lisäävä

huulipuna 34huutaa 72huuto 25huvit 45huvitella 48huvittaa 94huvittava 94huvitutti 82hydrodynamiikka 83hylje 40hylly 41hylly 75hyllystö 37hyperteksti 31hypertonia 7hypnotisoija 94hyppiä 26hyrrä 26hytti 61hyvyys 84hyvä 65hyvä 89hyväksyä 23hyväntahtoinen 89hyvärotuinen 20Hyvästi 57Hyvää huomenta 57Hyvää iltaa 57Hyvää jatkoa 57Hyvää päivää 57hyödyllinen 44hyökkäys- 3hyökätä 3hyökätä 64hälytys 42hämmästys 96hämmästyttävä 94hämähäkki 44häntä 20häpeä 96härkä 16härkä 20hätäpuhelin 78hävittäjäalus 86hävittäjälentokone 3

238

hakemisto

hävitä 26hölmö 89hölynpölyä ja pötyä 57höyhenpeitteinen 60höylä 27höylä 63höyry 99höyryalus 86höyryhengitys 7höyryveturi 53

Iiguaani 64Ihanko totta? 57ihastus 96ihminen 84ihmiskunta 84ihmisoikeudet 55iho 34ihon kuivuus 34ihon rasvaisuus 34ihonhoito 67ihotautien osasto 8ihotautilääkäri 10ikebana 91ikkuna 2ikkuna 16ikkuna 41ikkunalauta 41ikkunaluukku 61ikosaedri 59ikosododekaedri 59ikuisuus 84ikävä 29Ikävä kyllä 57ilmaista 57ilmanpuhdistin 2ilmapaine 52ilmastointilaite 19ilmatorjunta 3ilmavoimat 3ilmoitus 51ilo 96iloinen 96iloita 57iloita 96ilves 18impressionismi 69improvisoida 43indigo 92indonesia 100infarkti 7inflaatio 98influenssa 7infopalvelu 5

innostus 96intellektuelli 30interventio 38Intia 73intialainen kalenteri 28Intian valtameri 12investointipankki 6ioni 90IP-puhelin 78iranilainen 73irlanti 100irlantilainen 73irlantilainen kalenteri 28irokeesikampaus 39irto 37iskunvaimennin 2islamilainen kalenteri 28islamilainen pankki 6iso 14iso 35iso 82iso purkaus 32iso- 68Iso-Britannia 73isoisoisä 68isoisoäiti 68isoisä 68isoäiti 68istiophorus 66istua 37istuin 2istuin 61istuma- 49istumapaikka 72istumapaikka 94istumarivi 72istumasohva 37istumavaunu 53istuttaa 46istuttaa 93isyys 82isä 68isäpuoli 68Italia 73italia 100italialainen 73Italian rupilisko 64itku 25itsekäs 89itselaukaisin 87itsenäisyys 38itsepalvelu 1itsepalvelu 35itsevalta 55Itä-Euroopan aika 11Itämeri 12

Jjaardi 23jaguaari 18jakaus 50jakkara 19jakkara 33jakkara 37jakoavain 27jaksollinen järjestelmä 90jalaton juomalasi 56jalava 17jalka 23jalka 79jalkahoito 50jalkakyykyt 85jalkakäytävä 14jalkalamppu 41jalkapallo 48jalkapallo 71jalkaterä 79jalkaväki 3Jalo kahdeksanosainen

polku 62jalohaukka 60jamssi 46Japani 73japani 100japanilainen 73japaninmispeli 88jarru 2jarrukahva 9jarruköysi 9jaspis 54jaspis 69jatkaa 45jatko-opiskelija 81jauhot 22jauhot 75jeni 15jenkkitukka 50johdinautotalli 80johdinbussi 14johtaa 49johtaja 65johto 78johto 80joka tunti 70jokiluhta 58jonglööri 94jonottaa 75jooga 48joukko- 80joukkovelkakirja 6joukkue 3

joulukuu 13joulukuu 28jousi- 43jousiammunta 71joutsen 60judo 71jugendtyyli 4juhlanvietto 45juhlasali 97juliaaninen kalenteri 28julistaa 62julistaa syyttömäksi 24julkaista 30julkinen 77julkinen 80jumala 84juna 80juna-aikataulu 53junarata 53junasimulaattoripeli 26juoksumatto 85juoksurata 72juolukka 17juomaraha 61juomaraha 65juontaja 70juosta 26juosta 71Jupiter 32juuri 17juusto 22juutalainen 73juutalainen kalenteri 28juutti 36jyristä 25jyske 25jälkihoitopalvelu 8jälkiruokahaarukka 56jälkiruokalusikka 56jälleensyntyminen 62jänis 18jänneväli 21jännittävä 30jännätä 72järjestää 41järjestää 49järki 84jäsenvaltio 38jätepuristin 19jäähdytin 2jäähdytys 99jäähdytyslaiva 86jäähdytysvaunu 53jääkaappi 19jääkaappi 33

239

hakemisto

jääkiekko 71jäätyä 52

Kkaakatus 25kaali 16kaali 46kaapeli TV 70kaappi 37kaappikello 11kaapu 81kaareva 59kaasu 1kaasutin 2kaasuturbiiniveturi 53kaataa 1kaatoallas 33kaatosade 52kaatua 31kabrioletti 2kahdeksan 95kahdeksankulmainen

prisma 59kahdeksankymmentä 95kahdeksantoista 95kahdeksas 95kahlekuningas 94kahva 1kahvallinen paistinpannu 33kahvi 22kahvi 75kahviastiasto 56kahvikuppi 56kaide 24kaiku 25kaimaani 64kaistanleveys 77kaiutin 41kaiutin 72kaiutin 78kaivinkone 74kaivinkoneenkuljettaja 74kaivo 16kajakki- ja kanoottimelonta 71kakku 22kaksi 95kaksikerroksinen bussi 80kaksikymmentä 95kaksinapaisuus 38kaksipyöräinen 9kaksitoista 95kaksoiskantalihas 79kaktus 93kala 22kala 40

kala 75kala- ja äyriäisruoka 75kalastus 40kalastus 48kalastusalus 86kaleeri(laiva) 86kalenterivuosi 13kaljuuna 86kalkkarokäärme 64kalkkikivi 54kalkkikivi 69kalkkimaali 63kalkkuna 16kalliokiipeily 48kallis 1kallis 35kalmari 40kalpea 34kalske 25kalustaa 37kalustettu 19kameleontti 64kamelia 93kameramies 29kammata 50kamomillasaunio 93kampa 50kampaaja 50kampaamo 50kampaamotuoli 50kampela 66kampus 81kana 16Kanada 73kanahaukka 60kanakoppi 16kananliha 22kananmunat 75kandidaatti 81kaneli 22kaniini 18kanjoni 61kannattaa 21kannet 30kannettava 31kannettava sänky 82kannu 65kanoottimelonta 91kansainvälinen 5kansainvälinen järjestö 38kansallinen 73kansallispuisto 58kansallisromantiikka 4kansantulo 98kansanäänestys 55kansirakenne 21

kantaja 5kantaja 24kantaja 61kantoraketti 32kapalo 82kapalointi 82kapinoida 39kapitalistinen 55kapteeni 3kapteeni 86kapteeniluutnantti 86karanteeni 7karaveli 86kardaaniakseli 2kardaanikytkin 9kardinaali 92kardiologi 10kardiologinen osasto 8kardiologinen teho-osasto 8Karelinin rupilisko 64karhu 18Karibian meri 12kariseva 17karitsa 20karjanhoito- 16karjankuljetusvaunu 53karjunta 25karkausvuosi 13karmiini 92karmosiininpunainen 92karpalo 17karppi 66kartio 59karva 20karvalakki 47karvanpoisto 67karviainen 17karviainen 88karvojen poisto 50kaskelotti 40Kaspian meri 12kassa 1kassa 35kassaholvi 6kassahuone 6kassakaappi 6kassakaappi 49kassakone 75kassanhoitaja 1kassanhoitaja 35kassanhoitaja 65kassapiste 75kastanjanruskea 92kastanjetit 43kastella 16kastella 46

kastike 22kasvaa 14kasvaa 17kasvaa 73kasvaa 88kasvattaa 82kasvattaa 93kasvi- 65kasvihuone 16kasvinsyöjä 18kasvissyönti 85kasvitieteellinen 93kasvojen hoito 67kasvonaamio 67kasvovesi 34katastrofielokuva 29kateellinen 89kateellisuus 96katettu 72katettu vaunu 53kationi 90katkaisin 19katkaisin 41katkaista 59katkaistu 59katkarapu 22katolisuus 62katsaus 70katsoa 29katsoa 77katsojalava 72kattaa 74kattila 33kattila 56katto 16katto 41katto 72kattokruunu 19kattokruunu 41kattotiili 74katumoottoripyörä 9katuvalokuva 87kauha 33kauhistus 96kauhuelokuva 29kaukalopikaluistelu 71kauko- 53kaukopuhelu 78kaula 79kaulan ympärysmitta 35kaulus 47kaulushaikara 60kauneudenhoito 67kauneudenhoito 75kauneus 84kaunis 34

240

hakemisto

kaunis 93kaunokainen 93kaunokirjallisuus 30kaunotaiteet 42kaupallinen 77kauppa 98kauppapankki 6kaupungin laita 14kaupungin osa 14kaupungintalo 4kaupungintalo 14kaupunki- 14kaupunkien välinen linja-

auto 61kaupunkipyörä 9kaupunkitalo 4kaura 16kaurapuuro 22kavio 20kazahi 73kazahi 100kefiiridieetti 85kehite 87kehittynyt 98kehittyä 73kehittävä 26kehittää 87kehitys- 98kehruu 25kehrätä 20kehuskella 89kehäkukka 93keihäs 72keikarinkukka 93keinotekoinen 100keisarikunta 55keittiö 19keitto 22keittää 22kekkerit 45kekkerit 48kekseliäs 89keksiä 83kellari 8kellari 16kello 43kellonjousi 11kellot 91keltainen 92Keltainenjoki 12kemia 97kemiallinen fysiikka 83kemiallinen reaktio 90kemiallinen sidos 90kemiallinen yhtälö 90kenguru 18

kengät 35kengät 47kenraali 3kenttä 72keraaminen graniitti 63keraaminen laatta 63kermakko 56kermanvärinen 92kerosiini 1kerros 94kerros- 4kerrostalo 4kerrostalo 14kersantti 3kerta 67kertomus 30keräillä 91keräily 48keräily 91Keski-Aasian normaaliaika 11Keski-Euroopan aika 11keskiajan 69keskikokoinen 14keskikokoinen 35keskinäinen avunanto 38keskinäinen säästöpankki 6keskiviikko 28keskiviikko 45keskus- 79keskusohjaamo 77keskussuoritin 31keskusta 14keskustalainen 55keskustella 84keskustelualue 31kesto- 67kestopäällystetty tie 21kestävä 21kestävä 36kestää 28kesyttäjä 94kesyttää 20kesä 13kesä 28kesäkurpitsa 46kesäkuu 13kesäkuu 28kesämökki 4kesäpäivänseisaus 13ketju 9ketjukäytin 9kettu 18keuhko 79keuhkokuvauslaite 7keuhkokuvauslaite 8keuhkoputkentulehdus 7

kevyt 48kevyt 78kevyt- 67kevät 13kevät 28kevätpäiväntasaus 13khaki 92khmer 100kidnappaus 24kidus 66kiekko 72kiekkopuhelin 78kieli 84kielifilosofia 84kielto 51kieltää 55kieppiauto 2kierteitystappi 27kiertävä museo 42kiertää 13kiertää 32kihara 50kiharatukka 50kiharoida 50kiharrin 50kihlat 68kiihtyvyys 83kiiliäinen 44kiille 36kiiltomato 44kiiltävä 56Kiina 73kiina 100kiinalainen 73kiinalainen kalenteri 28kiinnite 87kiinteistöpankki 6kiinteä 54kiintolevy 31kiipeily 48kiiski 66kiitollisuus 96kiitorata 5kiivihedelmä 88kili 20Kilimanjaro 12kilogramma 23kilohaili 66kilolitra 23kilometri 23kilometriä tunnissa 23kilowattitunti 99kilpa-auto 2kilpailla 71kilpailu 98kilpapyörä 9

kilpasoutu 71kilpirauhanen 79kimalainen 44kinematiikka 83kineskooppi 77kinesttinen veistos 69kippiauto 74kipsi 69kipu- 7kirahvi 18kirja 30kirjahylly 37kirjailija 30kirjailu 91kirjakaappi 19kirjakaappi 37kirjakaappi 41kirjallisuuspeli 26kirjanen 30kirjasto 81kirjastonhoitaja 81kirjat 75kirjat 91kirje 51kirjeenvaihtaja 70kirjekuori 51kirjoittaa 30kirjoittaa 49kirjoitus 97kirjoituskone 49kirjoituspöytä 19kirjoituspöytä 37kirjoituspöytä 41kirjoitustarvikkeet 49kirkas 92kirkas 93kirkas sää 52kirkkaus 77kirkko 4kirkko 61kirkko 62kirkkomaalaus 69kirppu 44kirsikka 88kirsikkapuu 17kirskunta 25kirurgi 10kirurginen osasto 8kirva 44kirves 27kisko 53kisko 80kiskobussi 53kissanpoika 20kitara 43kitkerä 22

241

hakemisto

kitkeä 16kittaus 63kitti 63kiuru 60kivääri 3klaava 15klarinetti 43klassinen 29klassinen 69klassinen fysiikka 83klassismi 4klavesiini 43klipperi 86klovni 94klubi 48knalli(hattu) 47koboltti 54kobra 64kodikas 19kodinhoito 97koetehtävä 97koetella 21kohokuva 69kohota 12kohottaa kuntoa 85kohtalainen tuuli 52kohtalaisen navakka tuuli 52kohtaus 45kohteliaisuudenosoitus 51kohtelias 89kohtisuora 59kohtu 79kohtuullinen 80koirankoppi 16koirankoppi 20koivu 17kokemus 84kokenut 10kokki 65kokonais- 95kokoontua 72kokoontumisvapaus 55koleerikko 89kolibri 60kolikkopeli 26kolikot 91kolja 66kolmas 95kolmassadas 95kolme 95kolmekymmentä 95kolmepyöräinen 9kolmetoista 95kolmipäinen olkalihas 79kolmisoutu 86kolmiulotteinen 59

kolmiulotteinen televisio 77komedia 76komediaelokuva 29komero 37kommentti pääkirjoitukseen 70kommodori 86kommunismi 55kompakti 78komppania 3kondensaattori 78kondensaattori 99kondensoituneen aineen

fysiikka 83konditoriatuotteet 75konduktööri 80konekivääri 3konemetalli 39koneosasto 99konferenssi 45konjakkilasi 56konseptualistinen

valokuvaus 87konsertti 48konsertti 77konserttisali 4konservatismi 55konsolisilta 21konstruktivismi 4konsulaatti 38konsuli 38kontaktikisko 80kontra-amiraali 86kontrabasso 43kontratenori 76konttialus 86konttivaunu 53Koordinoitu yleisaika 11koostua 80kopio 51koppi 37kopteri 9koputus 25Koraani 62koralli 92koralliriutta 58Kordillieerit 12koreografi 76kori 2koripallo 71koristaa 63koriste- 37koristeellinen 4koristeellinen 34koristeellinen 63koristekrassi 93korjata 2

korjata 9korjata 19korjaus 1korjaus 45korjausneste 49korkea 17korkea 21korkea 37korkeampi oktaanilukuinen 1korkeus 59korkiruuvi 65korostuskynä 49korporaatio 98korppi 60korpraali 3kortinlukija 80kortit 26kortteli 23korttipeli 91korva 34korva-, nenä- ja kurkkutautien

erikoislääkäri 10korvakoru 39kosia 68koskenlasku 48kosmetiikka 67kosmetologi 50kostea mannerilmasto 52kostea subtrooppinen

ilmasto 52kosteus 52kostonhimoinen 89kotelo 44koti- 19kotikärryt 27kotilemmikki 20kotimuseo 42kotiseutututkimus 42kotisivu 70kotitehtävä 97kotivaatteet 35kotka 60kottarainen 60koukku 78koulu 82koulun rehtori 97koulun ulkopuolinen 97kouluttaja 94kova 25kova kansi 30kova myrsky 52kova puu 69kova tuuli 52kovakuoriainen 44kovalenssi 90kranaatinheitin 3

kranaattiomena 88kreikkalaisroomalainen

paini 71kristitty 62krokotiili 64kromaattinen 43kronometri 11krookus 93kruuna 15kryolifting 67ksylofoni 43kuhankeittäjä 60kuiskutus 25kuivarahtialus 86kuivata 50kuja 14kukkia 17kukko 16kukoistaa 73kuljettaa 53kuljettaa 86kuljettaja 74kuljettaja 80kulkusirkka 44kulma 59kulmahammas 20kulmakarva 34kulmakarvakynä 34kulta 36kulta 54kulta 69kulttuurien historia 42kulttuurinvastainen 39kulua 11kuluttaa 99kulutuksen mittaus 1kulutus 98kumi 36kumipatja 40kummallinen 39kumppanuus 38kunniakoroke 72kunnioitus 96kuntoilu 48kuntopyörä 85kuokka 27kuolemanrangaistus 24kuolio 7kuollut 100kuori 17kuoria 46kuorinta 67kuorinta-aine 67kuorma-auto 2kuorma-auto 74kuormauskone 74

242

hakemisto

kupari 36kupari 54kupoli 72kupoli 94kuppi 65kuraattori 42kurjenpolvi 93kurkku 16kurkku 46kurling 71kurnuttaa 64kurpitsa 46kurssi 45kustannukset 98kutea 66kutsu 51Kuu 32kuudes 95kuukalenteri 28kuukausi 11kuukausittainen 70kuula 72kuulakynä 49kuulla 25kuuluttaja 70kuuluttaja 77kuulutusjärjestelmä 77kuuma 52kuumakylpy 85Kuun synodinen aikakierto 13kuunari 86kuunnella 25kuusama 17kuusi 17kuusi 95kuusikymmentä 95kuusitoista 95kuutio 59kuutiodesimetri 23kuutiodesimetri 59kuutiometri 23kuutiometri 59kuutiomillimetri 23kuutiomillimetri 59kuutiosenttimetri 23kuutiosenttimetri 59kuuvuosi 13kuva 77kuvajournalismi 87kuvanlaskin 87kuvapatsas 69kuvasuhde 77kuvata 29kuvittaa 30kuvittaa 69kvanttimekaniikka 83

kvartsi 36kvartsikello 11kvasaari 32kvitteni 88kyljys 22kylkiluu 79kylmyysaavikko 58kylmä 13kylmä 52kylmä ilma 13kylmät aseet 91kylmävitriinit 75kylpyamme 19kylpyhuone 19kylvettäminen 82kymmenen 95kymmenes 95kynnys 41kynsi 20kynsi 60kynsienhoito 50kynsilakka 67kynsinauhasakset 50kynsisakset 50kyntää 16kypsyä 46kypsyä 88kypsä 46kypsä 88kysely 51kysymys 51kysyntä 98kytkeä 53kytkin 2kyty 68kyvykäs 89kyyhky 60kyykäärme 64kyynärpää 79käden pituus 35käherrys 50käly 68kämmen 79kärki 59kärppä 18kärpänen 44kärryt 72kärttyinen 89käsi 79käsi(terä) 79käsilaukut 35käsineet 35käsipallo 71käsisaha 27käsitellä 31käsitellä 36

käsitellä 52Käsittämätöntä! 57käsityö 91käsityö 97käsityötaide 42käsky 62käteinen 15kätevä 27kätevä 33kätevä 78kätkyt 82kävellä 61kävely 48käydä 42käydä 97käydä neuvottelut 38käymälä 16käynnistettävä 26käynnistää 2käyntikortti 49käyntikorttikotelo 49käyrätorvi 43käyttäytyä 89käyttää 36käyttää 80käyttää 88käyttöjärjestelmä 31käytännöllinen 27käytävä 8käytävä 76käytävä hyllyjen välillä 75kääntäjä 30kääntää 100kääntöportti 80käärme 64käärmeihminen 94köyhä kortteli 14

Llaaja 75laajasti käytetty 78laatikko 33laatoitus 63laatumaalaus 69laboratorio 81laboratorio 97laboratoriotyö 97ladata 3ladata 31lahjakas 89lahjoittaa 93lahjusten otto 24lahkeen pituus 35lahna 66lahti 40

laillinen 24laina 6lainanantaja 6laineaaltoilu 40lainopillinen neuvonantaja 24lainsäädäntövalta 55lainvastainen 24laiska 89laiskanlinna nojatuoli 37laiskiainen 18laisser-passer 5laitos 81laittaa 22laittaa 67laittaa (ruokaa) 33laitteisto 31laituri 5laituri 53laituri 80lakimies 24lakimies, jolla on oikeus toimia

asianajajana oikeudessa 24lakka 63lakkauttaa 38lakki 47laminaatti 41laminaatti 63laminointilaite 49lammas 16lampaanliha 22lampi 58langaton puhelin 78lanko 68lankomies 68lannoittaa 16lanteen ympärysmitta 35lanttu 46lapaluu 79lapio 27lapio 33lapsenlapsenlapsi 68lapsenlapsentytär 68lapsenlapsi 68lapsuus 82lari 15lasagnea 65lasi 36lasi 56lasi 69lasivilla 74laskea 13laskea 23laskea 59laskea liikkeelle 6laskin 49lasku 65

243

hakemisto

laskuesimerkki 97laskukoneet 91laskuputki 1laskuteline 5laskuvarjohypyt 48lasta 27lasten haalari 82lasten kasvatus 82lasten tuoli 82lasten turvaistuin 82lasten vaatteet 35lastenelokuva 29lastenhoitaja 82lastenlääkäri 10lastentarha 82lastentautien osasto 8lastenvaunut 82latausasema 1latina 100lattia 41lauantai 28lauantai 45laukaista 32laulaa 60laulaa 76laulaja 76laulanta 25laulukaskas 44laulunäytelmä 76lauma 20lausua 76lauta 74lautanen 20lautanen 65lavastaja 29lavastus 77lehdistöpaikat 72lehdykkä- 43lehmus 17lehmä 16lehti 17lehtikuusi 17lehtimetsä 58lehtimies 70lehtisalaatti 46lehtiteline 75lehtori 81leijona 18leikata 7leikata 8leikata 27leikata 50leikata 56leikkaus 7leikkaushaarukka 56leikkauspöytä 8

leikkaussali 8leikki-ikäinen 82leikkijuna 26leikkisä 20leikkuu 50leimu 93leinikki 93leipoa 22leipätuotteet 75leivinpelti 33leivänleikkuulauta 33leivänpaahdin 33lelusotilaat 26lemmikki 93lempi- 91lenkkarit 47lenkki 48lennonjohtotorni 5lennätin 51lento(vuoro) 5lentoasema 5lentokenttä 5lentokoneen pyrstö 5lentokoneen runko 5lentokonehalli 5lentopallo 48lentopallo 71lentosimulaattori 26lentotukialus 86lentämätön 60lentävä lautanen 26lentää 44lentää 60leopardi 18lepakko 18lepo 45lepopäivä 45leppä 17leppäkerttu 44leskenlehti 93lestikala 66letku 1leuannosto 85leuka 34leveys 59leveä 21leveälahkeiset housut 39levittäytyä 12levittää 34levittää 56levottomuus 96levykeasema 31levytanko 85levätä 19levätä 41levätä 48

liberaalinen 55liberalismi 55libretto 76liekinheitin 3liemikuppi 56lievä 24liftaus 61liha 75lihansyöjä 18liikemäärä 83liikenne 14liikenne 42liikennemaksu 80liikennevalot 14liikennevalot 53liikepankki 6liiketoiminta 51liikkua 85liikuttaa 79liima 49liima 63liira 15liite 51liiteri 16liitto 38liittolainen 38liittyä 83liitu 36lineaarinen 90linja-autohalli 80linjalaiva 86linjapihdit 63linkki 31linna 61linnunkirsikka 88linnunratajärjestelmä 32linssi 46lintuharrastus 91lippalakki 47lippu 5lippu 80lippuautomaatti 53lippukassa 53lisukehaarukka 56lisätä 90lisääntyä 18litoraalivyöhyke 58litra 23litsi 88liukuportaat 72liukuportaat 80liuotin 63liuottaa 63liuottaa 90livre 15logiikka 84

lohi 66loiske 25lokakuu 13lokakuu 28lokki 60loma 81lomografia 87lootus 93lopettaa 45lopettaa (tili) 6loppua 28loppututkinto 81lotina 25louhia 54louis d’or 15lude 44lujatahtoinen 89lukea 83lukeminen 48lukeminen 91lukeminen 97lukko 41luku 30luku- 81lukukausi 81lukuvuosi 13lumi 13lumi 52lumikello 93lumilautailu 71lumileopardi 18lumme 93luode 40luokka (koululaiset) 97luokka (opiskelun vaihe) 97luokkahuone 97luomi 34luonnollinen 95luonnon valokuvaus 87luonnon- 58luonnonkivi 21luonnonpuisto 58luonnonsuojelu 58luonnontiede 42luonnontieteellinen museo 42luonnontieto 97luoti 3luoton myöntäminen 6luotsi 86luottokorko 6luottokortti 6luovia 86luovuttaa 38lupiini 93lusikka 56luu 79

244

hakemisto

luukku 5luumu 88luumupuu 17luuri 78luutnantti 3luuttu 43lyhty 94lyhyt 50lyhyt leikkotukka 50lyhytelokuva 29lyhytkarvainen 20lyhytsanainen 51lyijy 36lyijy 54lyijykynä 49lypsää 16lyödä 11lähete 10lähetin 77lähetti 61lähettäjän nimi 51lähettäjän osoite 51lähettää 51lähettää 70lähetys 70lähetys 77lähi- 53lähi- 68lähiö 14lähteä liikkeelle 53lähtö 5lähtöselvitys 5läimähdys 25lämmin 13lämmin 52lämmityspatteri 41lämpö 99lämpötila 52lämpötila 83Länsi-Euroopan aika 11läpinäkyvä 56läppäri 31läppäri 49lävistys 67lääkitys 7lääkitä 8lääkkeet 75lääkärikäynti 45lääkärin vastaanottohuone 10lääkärintarkastus 10

MMaa 32maahanlaskujoukot 3maahockey 71

maailma 84maailmankansalaisuus 55maailmanympärimatka 61maailmanympäriristeily 40maakaasu 54maakaasu 99maakilpikonna 64maalais- 16maalari 74maalata 27maalata 69maalata 92maalaus 63maalaustela 63maali 63maalikamera 72maaliruisku 63maaliskuu 13maaliskuu 28maalisuihke 27maamyyräsirkka 44Maan ulkopuolinen 32maanantai 28maanantai 45maantie 21maantie 61maantiepyörä 9maantiepyöräilyn kilpailu 9maantieto 97maaorava 18maapäärynä 46maasilta 21maasto 40maastoauto 2maastomoottoripyörä 9maastopyörä 9maata 37maatalous 42maatalous- 16maatie 61maavoimala 99maavoimat 3made 66madella 44magnetofoni 41mailia tunnissa 23mainiota 57mainos 51mainos 70mainosilmoitus 70mainostaa 77maisema 69maisemavalokuvaus 87maiskutus 25maissi 16maisteri 81

maito 20maitohorsma 93maitotuotteet 75maittava 65majava 18majoitus 61majuri 3makea 22makea 88makee 39makrilli 66makrobioottinen ruokavalio 85maksa 79maksaa 1maksaa 15maksaa 35maksu 6maksu 45maksupalvelut 6makuubussi 61makuuhuone 19makuuhuoneryhmä 37makuuvaunu 53malaijin kieli 100mallien suunnittelu 91mallinukke 35mandariini 88mandariinipuu 17mandoliini 43mangaani 36mangaani 54mango 88mangrovemetsä 58manikyyri 67mannerilmasto 52mannerjalusta 58mantra 62manööveri- 86mappi 49marimba 43markiisi 94markka 15markkinat 98marksilaisuus 55marmori 36marmori 69marmorivesilisko 64marraskuu 13marraskuu 28Mars 32marsalkka 3masennuslääke 7maskeeraaja 50maski 40massa 83masto 61

matala 37matala lautanen 56matematiikka 97materiaalitiede 90matka 45matka 48matkailu 48matkailu- 61matkamoottoripyörä 9matkanopeus 5matkapuhelin 78matkareitti 61matkatavarasäilytys 53matkatavaratila 61matkatavaroiden jako 5matkustaa 61matkustaja 80matosammakko 64matruusi 86matto 41maukas 22mausteinen 46mayakalenteri 28meditaatio 62meduusa 40mehevä 88mehiläinen 44mehu 22mehukas 88meikata 34meikkaaja-maskeeraaja 29meikkailu 71meikkaushuone 77meirami 46mekaniikka 83mekanisoitu 74mekko 47mekot 35Meksiko 73melankolikko 89melodraama 76melodraamaelokuva 29meloni 88meluinen 25menestys- 30Menestystä! 57menetellä 89menneisyys 11mennä 61mennä 80mennä konkurssiin 98mennä naimisiin 68mennä työhön 14menora 62meriantura 66merihevonen 66

245

hakemisto

merikilpikonna 64merikäärme 64merimaalaus 69merimuseo 42meripenninkulma 23meripihkavärinen 92merirosvous 24merisatama 40merisatama 61merisolmuja 23meritauti 61meritursas 40merivoimala 99merkinanto-oranssi 92merkitä 28merkki 1Merkurius 32mesoterapia 67messuhalli 4metafysiikka 84metalliasentaja 74metallisaha 27metallisti 39metallofoni 43meteori 32metri 23metrinen 23metrinen tonni 23metriä sekunnissa 23metro 14metsäaro 58metsästys 48metsästyskoira 20metsätundra 58mezzosopraano 76miehitetty 32miehittämätön 32miekan nielijä 94miekkailija 93miekkakala 66mielenfilosofia 84mielenkiintoinen 26mielenkiintoinen 29mielenkiintoinen 61mielihyvä 96mielipaha 96miesmyyjä 35miesten vaatteet 35mikroaaltouuni 33mikrofoni 77mikrofoni 78mikrosiru 31Mikä sääli! 57militarismi 55miljardi 95miljoona 95

milligramma 23millilitra 23millimetri 23minareetti 62mineraalikylpy 85minisarja 77miniä 68Minua epäilyttää 57minuutti 11mirabelli 88mispeli 88Mississippi 12mitata 23mittanauha 27mittari 1mittaus- 23mittauslaite 1mittauslaite 72Mitä kuuluu 57moderni 2moderni 4moderni 33moderni 49moderni 69mohairvilla 20Moi 57molekyyli 90molekyyli

uudelleenjärjestelyt 90molekyylifysiikka 83molybdeeni 36mongolin kieli 100monimutkainen 84moninapaisuus 38monistuskone 49monitahokas 59monitoimi- 2monivuotinen jää 58monni 66monoliitti- 74Monopoli (peli)” 26monopolia 98monsuuni-ilmasto 52mooli 90moottori 2moottori 9moottorisaha 27moottoritie 21moottoritorpedovene 86mopo 9moppi 19moraali 84moreeni 66morsian 68moskeija 62Moskovan aika 11

motelli 61motocross 9moukari 72Mount Blanc 12muessin 62muhennuspannu 33muinainen 28muinainen 42muinaiskreikka 100muistelmat 30muistitikku 49muistokirjoitus 70muistomerkki 61mukava 19mukava 41muki 56mukulakivi 21mukulakivipäällyste 21mullah 62muna 22munakas 22munakoiso 46munia 64munkki 62munkkiluostari 62munuainen 79muodikas 47muodikas 50muodollinen 51muodostaa 59muotokuva 69muotokuva 87muotti 27muovailla 69muovi 36muovimatto 41muovimatto 63muovituoli 37murha 24murhe 96murhenäytelmä 76murmeli 18mursu 40murto- 95murtomaahiihto 71murtovarkaus 24museo 4musiikki 97musiikki- 76musikaalielokuva 29muslimi 62musta 92musta aukko 32musta leski 44musta-valkoinen 87mustamamba 64

mustamarja-aronia 88Mustameri 12mustasukkaisuus 96mustavalkoinen 29mustavaris 60muste 69mustekala 40mustikka 17mutakylpy 85muuntaja 78muurahainen 44muurari 74muurata 74muuraus 74muusikko 65muuttaa 36muuttaa 60muuttaa 78muutto- 60muuttoliike 98muuttua 92muuttua värittömäksi 92mykkä 29myrkkylisko 64myrkyllinen 64myrsky 40mysteerinäytelmä 76myydä 75myymälä 1myynti 45myyrä 18myöntää 81myötäkuuntelu 78myötätunto 96mäkihyppy 71mänty 17mäyrä 18määkinä 25määkiä 20määräpaikka 80määrätä 10

Nnaali 18naaras 20nahkarotsi 39naismyyjä 35naistarjoilija 65naisten terveydenhoitotarvik-

keet 75naisten vaatteet 35naisvoimistelu 71nakertaa 18nallekarhu 26napaseutuilmasto 52

246

hakemisto

nappi 47nappi 78napsahdus 25narina 25narsissi 93narskunta 25nationalismi 55natsismi 55naudanliha 22naukua 20naula 23naula 63naulapistooli 63nauris 16nauris 46nauru 25nautinto 96nauttia 48nauttia 91navakka tuuli 52navetta 16nefriitti 92nefrologi 10negatiivi 87neitseellinen 58nektariini 88neliskulmainen 72neliökilometri 23neliömetri 23neliömäinen antiprisma 59neliösenttimetri 23neljä 95neljäkymmentä 95neljäs 95neljässadaskahdes 95neljätoista 95nenä 34nenänjuuri 34Neptunus 32nestemäinen 54nettisivu 31neula 27neuleet 35neuloa 91neulominen 48neulominen 91neurokemia 90neurokirurgi 10neurologi 10neurologinen osasto 8neutralointi 90neutronihidastin 99neuvo 7neuvo 10neuvo 51neuvottelut 38

New Age 39niemimaa 40Nigeria 73Niili 12niitti 49nikkeli 36nikkeli 54nilviäinen 40nimikirjoitukset 91nimilehti 30nimittää 28nirvana 62nivelbussi 80nojatuoli 19nojatuoli 37nojatuoli 41nokka 5nokka 60nokkela 60nokkia 60nolla 95nopea 9nopea 31nopea 53nopea 60nopea 71nopeakulkuinen 86nopeus 83noppa 26norja 100norsu 18norsunluu 69nostaa 54nostaa (rahaa) 6nostaa oikeusjuttu 24nostolaite 74nosturi 74nosturinkäyttäjä 74noudattaa 62nousta lentokoneeseen 5novelli 30nu metal 39nuija 27nuijapää 64nuket 91nukke 26nukkua 19nukkua 41numerotaulu 11numismatiikka 15numismatiikka 42nunna 62nunnaluostari 62nuora 94nuorallatanssija 94nurmikko 72

nuttura 50nyky- 28nykyisyys 11nykytaide 42nyrkkeily 71nähdä 92Näkemiin 57näkyvyys 52näppylä 34näppäimistö 31näppäinpuhelin 78näyte-esine 42näyteikkuna 42näytellä 76näytelmä 76näytelmäkirjailija 76näyttelijä 29näyttelijä 76näyttelijätär 29näyttelijätär 76näyttely 42näyttämö 76näyttää 39näyttää 77näyttää 92näyttö 31näyttöpääte 31näätä 18

OOb 12objektiivi 87oboe 43obsidiaani 36odottaa 80odotushalli 5odotustila 53offshore-pankki 6ohittaa 9ohjaaja 76ohjaaja 77ohjaaja 80ohjaajan assistentti 29ohjaamo 5ohjaamo 80ohjaskelkkailu 71ohjata 29ohjauspyörä 2ohjaustanko 9ohjusjoukot 3Oho! 57Ohotan meri 12ohra 16oikaisu 50oikaisulukija 30

oikeudenmukaisuus 84oikohöylä 27oikutteleva 89ojennuslaitos 24okra 92oksa 17oksasakset 27oktaedri 59Olen eri mieltä 57Olen tosi iloinen! 57Olen yllättynyt! 57olkapää 79olla 84olla esillä 42olla kukassa 93olla pöydässä 65olla sukulaisuudessa 68olla talvihorroksessa 18olohuone 19olut 22olympia- 71olympiatulimalja 72omakotitalo 14omalaatuinen 63omatunto 84omena 88omenapuu 17ompelu 91ompelukone 27onkologi 10onnellinen 82onnentunto 96onnistunut 45onnittelu 51opas 42opaskoira 20opastettu retki 42operaattori 1opettaa 81opettaa 82opettaa 97opettaja 97opetus- 81opetusohjelma 81opetusohjelma 97opiskelija 81opiskelija-asuntola 81opiskella 81opiskelu 45oppia 97oppiaine 81oppiarvo 81oppilas 97oppositio 55optiikka 83optimismi 96

247

hakemisto

optimisti 89oranssinvärinen 92orapihlaja 88orava 18orgaaninen kemia 90ori 20origami 91orkesteri 76orkesterikuoppa 76ortodoksisuus 62ortopedi 10orvokki 93osa 30osa-aikainen

kasvisruokavalio 85osake (arvopaperi) 98osasto 3osoitin 1osoittaa suosiota 94ostaa 35ostaa 75osto 45osto-myynti 6ostokyky 98ostoskeskus 4ostoskori 75ostoskärryt 75osuuspankki 6otsa 34otsatukka 50otsikko 70ottaa aurinkoa 40ottaa pois 47ottaa päälle 47ottaa vastaan 5outo 65outo 91ovi 2ovi 16ovi 41ovipaarinen 64

Ppaalu 74paalutuskone 74paarma 44Paha juttu 57pahanlaatuinen 7pahuus 84paikallinen 8paikallissilmukka 78paikata 7paikata 27painaa 9painaa 15

painaa 30painaa 78painekattila 33painekeitin 56paino 15painonnosto 71painos 30painovoima 83paintball 91paistaa 22paisti 22paistinastia 33paistinpannu 33paistinpannu 56paita 47paju 17pakara 79pakasteet 75pakastin 33pakattu 75pakistanilainen 73pakkanen 13pakkas- 13pakkas- 52pakollinen 97pakoputki 2pakote 38palatsi 4palatsi 61palauttaa 7palkintosali 72palkka 98palkki 21palkkisilta 21pallas 66pallo 59pallo 94palmikko 50palmu 17paloauto 2palopeli 26palovammaosasto 8palsta 70palvelumaksu 6palvoa 62paneelikeskustelu 77pankkiautomaatti 6pankkisalaisuus 6pankkitakuu 6pankkitili 6panna 1panna 75panna pystyyn 4panna vankilaan 24panoraamavalokuva 87panssarivaunu 3

panssarivaunujoukot 3panssaroitu kuljetusauto 2panssaroitu kuljetusauto 3pantografi 80pantomiimi 76papaija 88paparazzi 87paperi 15paperi 36paperi 49paperiliitin 49pappi 62paprika 46papu 46papu 75papukaija 60parfyymi 67parillinen 95pariton 95parketti 41parketti 63parku 25parlamentaarinen tasavalta 55parranajokone 50parras 76parsa 46parsakaali 46parta 20parta 34parturi 50parturin liike 50parveke 76pasifismi 55passi 20pastelliliitu 69pasuuna 43pataljoona 3patarummut 43patikointi 48patja 72pato 99patoaukko 99paukahdus 25pavut 46pedagoginen 97pedikyyri 67pehmeä 25pehmeä 36pehmeä 88pehmeä kansi 30peili 19peili 50pelata 26pelata 71pelko 96pelkuri 89

pellava 36pelottaa 96pelätä 96pengersilta 21penkki 37penninkulma 23Pentateukki (Toora) 62pentu 20perhe- 10perhonen 44perhostoukka 44perifeerinen 79perinteinen 23perjantai 28perjantai 45permanentti 50permanto 76perna 79persia 100persikka 88persikkapuu 17persilja 46persoonallisuus 84peruna 16peruna 46perus- 23perus- 63perus- 83perus- 97perustaa 98perusteltu 84perustuslaillinen monarkia 55peruukki 50perämies 86peräsin 5pesah 62peso 15pessimismi 96pesuallas 19pesukone 19pesäpallo 71petrokemia 90peura 18piala-kuppi 56piano 43pianoharmoniikka 43piastre 15pidättää 24pienenpieni 44pienetä 73pieni 35pieni 44pieni 66pieni 82pienikokoinen 27pienilukuinen 73

248

hakemisto

pienoismallit 91pihdit 27pihdit 50pihdit 63pihlaja 88pihtakuusi 17pihtihäntäinen 44pii 36piikkisika 18piiloset 26piippu 4piippuhylly 76piirakka 22piironki 37piirtää 59piirtää kulkusuunta 86piirustus 97pika- 2pika- 80pikaluistelu 71pikaraitiovaunu 80pikari 56pikku- 68pikkubussi 2pikkubussi 80pikkuruoka 75pikkuserkku 68pikkutakki 47piknikki 48pilahvi 65pilari 21pilvenpiirtäjä 4pilvenpiirtäjä 14pilvet 52pilvinen 52pinaatti 46pingviini 60pinnasänky 82pint 23pinta 59pinta- 63pinta-ala 59pioneerijoukot 3piparjuuri 46pippuri 22pippuriastia 65pirteys 96pirteä 85pistin 44pistoke 78pistooli 3pistorasia 19pistorasia 41pistää 44pitkittäinen palkki 21pitkä 50

pitkä lento 5pitkäkarvainen 20pitkätakki 47pitkään odotettu 48pituus 35pituus 59pitää 41pitää 89pitää hauskaa 48pitää huolta 82pitää päällä 47Pitääkö se paikkansa? 57pizza 65planeetta 32plasman paneeli 77plastinen kirurgi 10plastisen kirurgian osasto 8platina 36pluralismi 55Pluto 32plutokratia 55podcast 70pohja 59Pohjoinen jäämeri 12Pohjois-Amerikan itäinen

normaaliaika 11Pohjois-Amerikka 12poika 68poikapuoli 68poikittainen palkki 21poikkikatu 14poikue 20poimia 88pointe tossu 76poistaa 7poistaa 67poisto 63pojantytär / tyttärentytär 68poliisikoira 20poliittinen filosofia 84poljin 9polkkatukka 50polttaa 99polttoainesäiliö 5polttoainesäiliö 9polttoliuske 54polvi 79polyeteeni 36polymeeri 15pommittaa 3pommittajalentokone 3pompadour kampaus 50poni 20ponnistuslauta 72poppeli 17pora 27

porakone 63porakone 74porata 27poreallas 85porfyyri 69porkkana 16porkkana 46pornografia 87porsaanliha 22portaat 72portti 1portti 16portugali 100positiivi 87poski 34poskiparta 34poskipuna 34poskipää 34posliini 91post punk 39postikortit 91postikortti 51postilaatikko 51postilaitos 51postileima 51postimerkit 91postimerkki 51postisäästöpankki 6postitoiminumero 51postitoimisto 51potentiaali 83potilashuone 8potkuhousut 82potta 82pottaharjoittelu 82poukama 40poven ympärysmitta 35praktiikkaa harjoittava 10presidentti 81presidenttitasavalta 55preussinsininen 92priki 86primula 93prisma 59professori 81progressiivinen rock 39projektori 49proktologi 10pronssi 36pronssi 69proosa 30prospekti 14protestantismi 62pröystäilevä 39psykedeelinen kuvio 39psykedeelinen rock 39

psykiatri 10psykoterapeutti 10pterodactyl 64puhaltaa 43puhdas 33puhdistaa 33puhdistamo 58puhelimen salakuuntelu 78puhelin 19puhelin 49puhelinhäirintä 78puhelinkeskus 78puhelinlaitoksen

suuntanumero 78puhelinlinja 78puhelinluettelo 78puhelinnumero 78puhelinsoitto 78puhelinvaihde 78puhelinvastaaja 19puhelinverkko 78puhelinviesti 78puheradio 70puhetaito 97puhina 25puhua 100puhveli(härkä) 18pukeutua 47pukeutunut 47pukki 20puku 47pukuhuone 72pullo 65pullot 91pulmonologi 10pulsari 32pumpata 54pumppu 1pumppu 99punainen 92punainen kääpiö 32punainen linja 5Punainen meri 12punajuuri 16punajuuri 46punapuu 17punk 39punkki 44punkrock 39punoitus 67punonta 91punta 15puola 9puola 100puolapuut 85puoliaavikko 58

249

hakemisto

puoliaavikkoilmasto 52puolipallo 59puolue 55puolukka 17puolustaa 3puolustus- 3puomi 1puristaa 88purje 40purje 61purje- 86purjehtia 40purjehtia 86purjevene 61purjosipuli 46purkaa 14purkautua 12purppuranpunainen 92purra 64pursimies 86pusero 47puskuri 2puskutraktori 74puu 21puu 36puujalat 94puuseppä 74puutarhanhoito 48puutarhanhoito 91puuteri 34puuvilla 36puvustaja 29pyhä 62pyjama 47pyloni 21pylväs 94pyramidi 59pyrstöevä 66pyrstötähti 32pystysuorasolarium 67pystyttää 4pystyttää 21pystyttää 74pystytukka 50pysytellä tasapainoa 94pysähtyä 53pysäkki 14pysäköintialue 5pysäyttää 2pyton 64pyyhkäistä 33pyykki 45pyyntö 51pyytää 66pyytää verkolla 66pyökki 17

pyöriä 99pyörremyrsky 52pyöräileminen 48pyöräilyrata 9pyöräpaarit 8päivystysvastaanotto 8päivä- 70päiväkassan perintä 6päivämäärä 51Päivämääräraja 11päiväntasaajavyöhykkeen

sademetsä 58Päivää 57pärtsäri 39pätevä 10pää 79päähineet 35pääkallo 79pääkirjoitus 70pääkokki 65päällyslehti 30päällystää 21päämaja 38pään ympärysmitta 35päärynä 88päärynäpuu 17pääsihteeri 38pääskynen 60päästä 81pääsykoe 81pääsymaksu 42päätepöytä 37päätoimittaja 30päättyä 13pöksyt 47pöllö 60pölynimuri 19pörrökarvainen 20pötyä 57pöytä 19pöytä 33pöytäkello 11pöytälampu 41pöytälusikka 56pöytäsetti 49pöytätennis 71pöytätietokone 31

Rraaka 46raakunta 25Raamattu 62raappaus 63rabbi 62radio 41

radioasema 80radiologi 10radiologian osasto 8raesade 52rahaemissio 6rahapolitiikka 98rahi 37rahi 41rahoitus 98rahtiterminaali 5raiskaus 24raitavaalennus 67raitiovaunu 14raitiovaunulinja 80raitiovaunuvarikko 80raivo 96rakastaa 96rakastua 96rakennuskuoppa 74rakennusmestari 74rakennuspalikat 26rakennussarja 26rakentaa 4rakentaa 14rakentaa 74rakkaus 84rakkaus 96rakkausromaani 30rand 15rannekello 11rannikko 40Ranska 73ranska 100ranskalainen 73ranskalainen

vallankumouskalenteri 28ranta 40rantatuki 21rantatyrsky 40ranteen ympärysmitta 35raparperi 46rapina 25raskas 45raskas metalli 39raskas vesi 99raskauttava 24raspi 27rastas 60rastatukka 39rata-ajo(t) 9ratapölkky 53ratatouille 65ratsastaja 94ratsastus 48ratsastus 71ratsu 20

ratsupatsas 69rattikelkkailu 71rauha 38rauhallinen 89rauhallisuus 96rauhanturva- 38rauhoitettu 58rauta 21rauta 36rauta 54rautabetoni 21rautatieasema 53rautatienosturi 53rautatieristeys 53rautatievaihde 53raver 39ravintola 48ravintolavaunu 53ravintoloitsija 65realistinen 69rediisi 46reduktio 90reggae 39rehellinen 89rehentelevä 89rehtori 81rei’itin 49reikälusikka 33reisi 79reitti 80reittitaksi 80reivi 39rekki 85renessanssi 4rengas 2rentoutuminen 96reportteri 70resepti 10resiina 53resoluutio 77respiratorinen hoito 8retikka 46retki 45retkipyörä 9retkipöytä 37reumatologi 10reunakiveys 14revitty 39rial 15riekko 60riemastus 96riemuita 72riidellä 89riikinkukko 60riippuansassilta 21riippuköysi 21

250

hakemisto

riippumatto 37riippusilta 21riippuvuus 38riisua 47rikas kortteli 14rikastaa 54rikkalapio 27rikkoa 55rikollinen 24rikoselokuva 29rima 72rimputtaa 43rinnan ympärysmitta 35rinta 79rintakuva 69rintalappu 82rintaliivit 47rintaruokinta 82rippi 62ripsiväri 34risotto 65risteilijä 86risteily 40risteily 61risteilyalus 61risteilyalus 86risteys 14risti 62ristinolla 26ristisanatehtävä 48ristiä 62rivimies 3rock and roll 39rohkea 89rokokoo 4rokotus 7romaani 30romaani 73romania 100Romantiikka 4romanttinen 51rommi 22roolipeli 26roomalainen kalenteri 28roomalainen tyyli 4roskaposti 31roskaämpäri 33rosvo ja poliisi 26rotori 99rubiini 54Rubikin kuutio 26ruis 16ruiskaunokki 93rukoilijasirkka 44rukoilla 62rukous 62

rullamitta 63rullaustie 5rumpu 43rumpusetti 43runko 9runko 17runo 30runous 30runsas 92runsasväkinen 14ruoanlaitto 91ruoansulatus 79ruokahaarukka 56ruokailuvälineet 65ruokala 97ruokalista 65ruokalusikka 56ruokapöytä 37ruokasali 19ruokatorvi 79ruokinta 82ruosteenvärinen 92ruotsi 100rupia 15rupikonna 64rupilisko 64rupla 15ruskea 92ruskettuminen 67ruskettunut 40rusketuksenvärinen 92rusketus 67ruukku 33ruumis 84ruusu 93ruusukaali 46ruusunmarja 88ruutana 66ruutuhyppely 26ruuvi 63ruuviavain 27ruuvimeisseli 27ruuvimeisseli 63ruuvipuristin 27ryijy 41rykmentti 3rynnäkkökivääri 3ryppy 34rytmihäiriö 7ryynimäinen lumi 52ryömiä 64ryöstö 24räiske 25räntä 52röntgen 7röntgen 8

Ssaada 51saada 78saada 97saada arvostelu 70saada kiinni 9saada tietää 42saajan nimi 51saajan osoite 51saalistaa 18saappaat 47saapua 53saapuminen 5saari 40saasteiden seuranta 58saastuttaa 58saattaa 5sade 13sade 52sadetakki 47safaripuisto 61safiiri 54saha 63sahata 27sahraminkeltainen 92sairaanhoitajan

päivystyspiste 8sairauskertomus 10sakaali 18sakko 24Saksa 73saksa 100saksalainen 73sakset 27sakset 50saksofoni 43sakura 17salaatti 22salaattihaarukka 56salakavala 89salakka 66salakuljetus 24salamalaukaisin 87salamanteri 64salapoliisiromaani 30salat 62sali 42salmi 40salonkivaunu 53salottisipuli 46sammakko 64sampi 66sampoo 67samppanjalasi 56

sananvapaus 55sanelukone 49sangviinikko 89sanoa 57sanomalehdet 75sanomalehti 70sanomalehtikirjallisuus 30sanskrit 100santol-hedelmä 88sapatti 62sardiini 66sarvi 20sata 95sataa vettä 52satakieli 60sateinen 13satelliitti 32satelliitti 77satelliitti TV 70satelliittipuhelin 78satu 30satula 9Saturnus 32Saudi-Arabia 73sauna 85sauva 94sauvasirkka 44savanni 52savanni 58savi 54saviliuske 74savupiippu 16seepia 92seetripuu 17seikkailuelokuva 29seikkailupeli 26seikkailuromaani 30seimi 82seinä 16seinä 41seinämatot 91seitsemän 95seitsemänkymmentä 95seitsemäntoista 95seitsemäs 95seiväs 72seiväs 94seiväsmonttu 72seivästeline 72sekametsä 58šekki 6sekoitin 33sekoittaa 1sekoittaa 90sekoituspumppu 1seksologi 10

251

hakemisto

sekunti 11selain 31seleeni 54selittää 42selitys 51selkeä 52selkä 79selkäevä 66selkäranka 79selleri 46sello 43sellofaani 36selostajakoppi 72selostus 70sementti 63seminaari 45sentneri 23senttimetri 23sepeli 54serbokroaatin kieli 100serkku 68servetti 65sestertius 15seteli 6setelilaskuri 6setelintunnistin 6setelit 91seula 33seurapiiriuutiset 70shakki 26shekel 15shoppailu 45sideerinen vuosi 13sieni 22sierain 34sihinä 25sihti 56siili 18siipi 5siipi 44siipi 60siipikarjankuljetusvaunu 53siirtyä 61siirtää 78siiseli 18siisti 41siiveke 5siivota 19siivous 45sijaisnäyttelijä 29sijoittaa 98sika 16sikala 16siklaus 63sileä 34sileä 67

silinterihattu 47silityslauta 19silitysrauta 19silli 66silmä 34silmäluomiväri 34silmälääkäri 10silmänalukset 34silmärajauskynä 34silmäripsi 34silppuri 49silta 14silta 61sinikello 93sininen 92sinkki 36sinooperi 92sipuli 46sirittää 44sirkustirehtööri 94sirkuttaa 60sirkutus 25sisar, sisko 68sisarenlapsi 68sisarpuoli 68sisilisko 64sisämaan 5sisäänpäin kääntynyt

ihminen 89sisääntulo 1sitara 43sitoa 7sitoa 8sitomiskone 49sitruuna 88sitruunapuu 17sivellin 27sivellin 63sivistymättömyys 84sivistymätön 89sivistynyt 73sivu 30sivupeili 2sivusto 31sivutaivutukset 85sivuvaunu 9ska 39skanneri 49skeleton 71skinhead 39skitsofrenia 7skootteri 9skorpioni 44skotlantilainen 73slummi 14smaragdi 54

smaragdinvihreä 92snapsilasi 56snorkkeli 40sohva 19sohva 37sohva 41sohvapöytä 41sohvatyyny 41soida 25soikea 72soittaa 43soittaa 49soittaa 80soittaja 78soitto 25soittokello 78sokerikko 56sokkoset 26solarium 48solariumlamppu 67solina 25solisluu 79solmiot 35sommelieeri 65sopimus 38sopraano 76sora 21sora 54soratie 21sorkkaeläimet 20sormi 79sormikolomappi 49sorminta- 43sormustin 27sortsit ja uimapuvut 35sorva 66sosiaalinen 89sosialismi 55sosialistinen 55sota 38sotaelokuva 29sotahistoria 42sotamuseo 42sotilas 3soutu- 86soutulaite 85sovellettu 83sovittaa 35sovituskoppi 35spagetti 65spagettihaarukka 56speedway 9stadion 4stadion 14standardi- 23standardisoida 23

starttipistooli 72sterletti 66stetoskooppi 7stetoskooppi 10stipendi 81strategiapeli 26strateginen 3stringit 47strutsi 60studion johtaja 77styylata 39suahili 100subalpiininen vyöhyke 58subarktinen ilmasto 52subtrooppinen 40subtrooppinen metsä 58sudenkorento 44suhteellisuus 83suihku 19suihkumoottori 5suitset 20sukat 35sukat 47sukellusvene 86sukellusvenehävittäjä 86sukeltaa 40sukkahousut 47sulattaa 79sulautettu tietokone 31sulhanen 68suljin 87sulka 60sulkimen laukaisin 87sumu 52sunnuntai 28sunnuntai 45suo 58suojalasit 67suojatie 14suojella 58suojuskansi 2suola 22suola 90suola-astia 65suolaheinä 46suolainen 22suolainen 40suolakuorinta 85suolamaat 58suolisto 79suomi 100suomut 66suora 21suora 59suora- 67suoratoisto 31

252

hakemisto

suorittaa 31suorittaa avaruuskävely 32suorittaa tutkimus 54suositella 10suositella 65suosittu 30supernova 32supertietokone 31suppea 51surista 25surista 44surrealismi 69suru 96surullinen 96surunvalittelu 51sushi 65susi 18suu 34suunnitella 4suunnitella 21suunnitella 45suunnitella 74suunnittelu 74suuntaissärmiö 59suure 83suurenmoinen 4suurennuskoje 87suuri 14suuri 54suuri 66suurimo 22suurimot 75suuritehoinen 2suurlähettiläs 38suurlähetystö 38suurnopeus- 53suurtietokone 31suuttumus 96sviitti 61sydän 79sykkiä 79syksy 13syksy 28sylinteri 9sylinteri 59symbaali 43symmetria 59symmetrinen 59syndikointi 70synnillinen 62synnytys- ja naistentautien

osasto 8synnytyslääkäri 10syntymäpäivä 45syreeni 93sytytys(laite) 2

syvä lautanen 56syvänmeren hauta 58syvätarkkuus 87syyskuu 13syyskuu 28syyspäiväntasaus 13syyte 24syytetty (vastaaja) 24syytettyjen penkki 24syyttäjä 24syödä 18syödä 33syöpä 7syöpäosasto 8syötävä 46syötävä 66syötäväksi kelpaamaton 66säde 59sähke 51sähkö 99sähköasentaja 74sähköauto 2sähködieselveturi 53sähköinen pankkisiirto 6sähköistäminen 99sähköjulkaisu 70sähköjuna 53sähkökemia 90sähkökitara 43sähkölinja 99sähkömagnetismi 83sähkömoottori 80sähköposti 31sähköposti 51sähkötekniset tuotteet 75sähköveturi 53sähkövoima 99säikähtynyt 96säiliöauto 2säilyke 75säilykkeet 75säilyttää 37säkkipilli 43säkkituoli 37säkä 20sänky 19sänky 37sänky 41särkeminen 99särkeä 56särki 66särkymätön 56särkyvä 56särmä 59säteily 83säveltäjä 76

säyne 66sääski 44säästöpankki 6säätiedotus 70

Ttaajuus 77taaleri 15taateliluumu 88tahko 59taide-elokuva 77taidemuseo 42taiderock 39taiga 58taistelumaalaus 69taitava 94taiteellinen toimittaja 30taiteilija- 76taitettava pöytä 37taitoluistelu 71taittaja 30taivaansininen 92takaa-ajo 9takaisinheijastin 9takalyhty 2takaruumis 44takavarikko 5takki 47takkirauta 36taksi 14taksikuljettaja 80taksikyltti 80taksimittari 80taksitilauspalvelu 80taksiyritys 80taktinen 3taktinen ammuntapeli 26talentti 15tallettaa 31tallettaja 6talletus 6talletuslokero 6talo (yksityinen) 4talousapu 38talousjakso 98talouskasvu 98taltta 27taltta 63talvi 13talvi 28talvipäivänseisaus 13talvisipuli 46tamburiini 43tamili 100tamma 20

tammi 17tammikuu 13tammikuu 28tammipeli 26tandempyörä 9Tanganjikajärvi 12tankata 1tankkausasema 1tankkauspistooli 1tankkauspumppu 1tankkialus 86Tanska 73tanska 100tanskalainen 73tanssia 48tanssia 76tanssija/tanssijatar 76tanssiminen 91tapaaminen 45tapetti 63tappelupeli 26taputus 25tarhakäärme 64tarjoilija 65tarjoilijan apulainen 65tarjoiluhaarukka 56tarjoilupöytä 37tarjonta 98tarjota 56tarkastaa 10tarkastus 5tarkastus 7tarkentaa kamera 87tarkistaa 11tarkka 71tarpeellinen 27tarttuva 7tartuntatautien osasto 8tarvita 36tarvittava 27tarvittava 75tasainen 21tasalämpöinen 64tasapainoinen 89tasapainotaiteilija 94tasapainotuslaite 94tasku 47taskukello 11taskurapu 22taso 33tasohyppelypeli 26tasoitushöylä 27tasoituslasta 63tassu 20tatuointi 39tatuointi 67

253

hakemisto

taulu 91tavallinen 41tavallinen 63tavallinen vuosi 13tavara-asema 53tavaratila 2teakpuu 17teatteri 4teatteri 76tee 22tee 75teeastiasto 56teekannu 56teekuppi 56teelusikka 56teepannu 33teepannu 56teeri 60teevati 56teevati 65tehdas 14tehdä 4tehdä 15tehdä diagnoosi 10tehdä ennätys 71tehdä ilmoitus 77tehdä kauniimmaksi 63tehdä loppuun 45tehdä propagandaa 55tehdä tiheämmäksi 34tehdä työt 49teho-osasto 8tehokas 9tehokas 31tehokas 74tehokas 98tehokas 99tehokkuus 98tehosekoitin 33tehtaanosasto 4tehtävä 97Tein sen! 57teini-ikäinen 82tekijä 30tekniikka 42teknillinen toimittaja 30tekokuu 32tekoripset 34tekstiili 36tela 27telakointi 32telakäärme 64telefonia 78teleoperaattori 78teleprompteri 77teleteksti 70

televisio 41televisio 48televisio 77televisiokamera 77televisiokatsaus 77televisiomainos 77televisiosarjaelokuva 77televisiotietokilpailu 77televisiotorni 77teline 72teloittaa 24telttatuoli 37telttatuoli 40temaattinen ilmoitus 70tempera 69temppeli 61temppuilija 94temppuilla 94tenge 15tennis 71tenori 76tentti 97teokratia 55teoreettinen kemia 90termiitti 44terminaali 1termodynamiikka 83tervabetonipäällyste 21tervapääsky 60terve 79terve 82terveellinen 67tervehdys 51terälehti 93teräs 21teräs 36teräsbetoni 74tetraedri 59thai 100Thames 12tiainen 60tiede 42tiede 84tiedekunta 81tiedemuseo 42tiedostonjako 31tiedottaa 51tiedottaa 70tiedotus 51tiedustelu 38tiehöylä 74tiemerkintä 14tieteellinen 81tieteiselokuva 29tietenkin 57tieto 84

tietoisuus 84tietokone 41tietokone 49tietokoneohjelma 31tietokonepeli 48tietokonepöytä 37tietokonepöytä 49tietoteoria 84tietoverkko 31tietysti 57tietää 84tiheään asuttu 73tihkusade 52tiikeri 18tiili 21tiili 74tiimalasi 11tiistai 28tiistai 45tiivis 68tiiviste 63tikittää 11tikka 60tilaaja 78tilata 65tilaus 65tilauslento 5tilava 33tilava 72tilavuus 72tilipäivä 45tilisiirto 6tilisiirto- 15tilivuosi 13tilivuosineljännes 13tilli 46timantti 54timokratia 55tina 36tina 54tiskata 33tiskiallas 33Titikaka-järvi 12todellisuus 84todistaja 24tofu 65toimeenpanovalta 55toimettomuus 48toimia 77toimia 79toimia yhteistyössä 38toiminta peli 26toimintaelokuva 29toimistokoppi 49toimistotarvikkeet 49toimittaa 30

toimittaa 51toimittaja 70toimittaja 77toinen 95toisen vuosikurssin

opiskelija 81toissapäivänä 11toivo 96Toivon parasta 57Toivon siihen 57Toivottavasti ei. 57tomaatti 46tomografi 7Tonava 12Tonavan rupilisko 64tongit 27tonnikala 66topaasi 54torakka 44torni 4tornikello 11torstai 28torstai 45torus 59tositelevisio 77totalitarismi 55totuus 84toukka 44toukokuu 13toukokuu 28toutain 66traaginen 76traktori 74trampoliini 94trance 39trapetsi 94trapetsitaiteilija 94traumatologinen osasto 8triljoona 95trilleri 30trillerielokuva 29troolari 86trooppinen 40trooppinen ilmasto 52trooppinen sademetsä 58trooppinen vuosi 13trumpetti 43tsasouna 62Tšekki 73tšekki 100tuhat 95tuho- 44tuhopoltto 24tukaani 60tukanleikkuukone 50tuki 21

254

hakemisto

tukki 74tulehdus- 7tulenarka 1tulennielijä 94tulevaisuus 11tulistin 99tullata 5tullimaksu 5tullitarkastaja 5tulo 98tuloaukko 1tulostaulu 72tulostin 49tulpaani 93tulvaniitty 58tumma 92tundra 58tunkeutua 98tunneli 14tunneli 80tunnettu 71tunnustaa 38tunti 11tunti 97tuntosarvi 44tuoksuva 93tuoli 19tuoli 29tuoli 37tuoli 41tuomari 24tuomarin lippu 72tuomarin paikka 24tuomarin vasara 24tuomio 24tuomiokirkko 4tuomiokirkko 61tuomiokirkko 62tuomiovalta 55tuomipihlaja 88tuotanto 98tuotanto 99tuotantopäällikkö 29tuote 98tuottaa 99tuottaja 29turbiini 99turkis- 18turkki 100turkoosin värinen 92turska 66turvahäkki 94turvaköysi 94turvallinen 99turvallisuus 96turvallisuusneuvosto 38

turvapalvelu 5turvaverkko 94turve 54turve 99tussikynä 49tutkailla 58tutkia 8tutkia 10tutkia 32tutkia 58tutkia 83tutkimus 7tutkimus 10tutkittu 54tutti 82tutu 76tutustua 42tuuba 43tuulen nopeus 52tuulensuunta 52tuulilasi 2tuulivoimala 99tuulla 52tuuma 23TV-kanava 70TV-taso 37TV-taso 41tyhmä 89tykistö 3tykki 3tynnyri 23typerä 89tytär 68tytärpuoli 68Tyynen meren normaaliaika 11tyyni sää 52Tyyni valtameri 12työ 45työhuone 6työjako 98työntömitta 27työpäivä 45työpöytä 49työtakki 47työteliäs 89työttömyys 98työtuoli 37työtuoli 49työvoima 98tähdistö 32tähti 32tähtisumu 32tähtäin 87täi 44tänään 11täti 68

täydellinen 28täysi 1täysi palvelu 1täytekynä 49täyttää 56täyttää 72tölkinavaaja 33törkeä rikos 24törö 66

UUhhuh. 57uhkapelit 48uhkaus 51uida 40uida 66uimapuku 40uimaranta 40uimaräpylät 40uiminen 40uinti 48uinti 71uiva 86ukkonen 52ukkosen jyrinä 25ulkoasiainministeri 38ulkoilmamuseo 42ulkomaalainen 38ullakko 19ulosajo 1ulosottomies 24ulospäin kääntynyt ihminen 89ultraviolettisäteily 67ulvonta 25umpilisäketulehdus 7unikko 93univormu 47unssi 23upea 56upota 86uraani 54Ural 12Uranus 32urdu 100urheilu 48urheilu 97urheilukeskus 81urheilumoottoripyörä 9urheilupelit 91urheilusali 4urheilusali 97urheiluvaatteet 35urologi 10urologinen osasto 8uroskoira 20

urut 43Uskomatonta! 57uskonnollinen 62uskonnonfilosofia 84uskonnonvapaus 55usva 52utare 20uuni 16uuni 33uusgotiikka 4Uusi testamentti 62uusia 63uusiutumaton 99uusiutuva 99uusklassismi 4uutisaggregaattori 70uutiset 70uutiset 77uutisohjelma 70uzbekin kieli 100

Vvaahdota 22vaahtera 17vaahtomuovi 36vaaka 33vaakasuora solaario 67vaakunta 25vaaleanpunainen 92vaaleansininen 92vaalia 58vaalikampanja 55vaalit 55vaarallinen 18vaarallinen 66vaarallinen 94vaarnanaula 63vaatekaappi 19vaatekaappi 37vaatekuivain 19vaatimaton 89vaatimus 51vadelma 88vahaus 67vahtimies 86vahvistin 41Vai niin! 57vaihdekytkin 9vaihdelaatikolla varustettu 2vaihdettava 15vaiheittainen reaktio 90vaihtaa 15vaihtaa 63vaihto 98vaihtolämpöinen 64

255

hakemisto

vaijeri 21vaikea 45vaikea 100vaipan vaihto 82vaippa 82vakain 5vakoilu 38valaa 69valaistuminen 62valaistuslaitteisto 77valaistuspylväs 72valamies 24valamiesten penkki 24valas 40valenssi 90valintakiekko 78valintaääni 78valion raja 38valita 35valita 55valita 65valita 78valittaa 57valkaistu 41valkaisu 63valkoinen 92valkoinen kääpiö 32valkokangas 29valkosipuli 46valmistaa 36valmistaa 87valmistaa 90valmistuminen 81valo 83valokuitu 78valokuva 87valokuvaaminen 91valokuvafilmi 87valokuvalevy 87valokuvapaperi 87valokuvata 87valomaalaus 87valon nopeus tyhjiössä 23valopylväs 14valottaa 87valotusaika 87valotusajan valitsin 87valotusmittari 87valovuosi 32valtameri-ilmasto 52valtavan iso 72valtioliitto 55valtiollinen 81valtion- 8valtuuskunta 38valuutta 6

valuuttakurssi 98valvoa 99Vanha Testamentti 62vanhanaikainen 4vanhanaikainen 47vanhempi 82vanhempi aliupseeri 86vankeusrangaistus 24vankila 24vanne 94vapaa 98vapaa paini 71vapaa tahto 84vapaapäivä 45vapausrangaistukseen

tuomittu rikollinen 24vara-amiraali 86varaani 64vararehtori 81vararengas 61varasto 4varata 5varata 61varikko 4varis 60varkaus 24Varmasti! 57varpunen 60varsa 20varsi 93varsivirranotin 80vartalokääre 85vartalon nostoja 85varustettu 33varustettu 49varvas 79vasara 27vasara 63vasikan liha 22vasikka 20vaskitsa 64vastaajapalvelu 31vastaanottotiski 61vastaanottovirkailija 61vastakkainasettelu 38vastasyntyneiden teho-

osasto 8vastasyntynyt vauva 82vastata 51vastaus 51vastenmielisyys 96vastustaa 39vastuullinen 49vati 56vatsa 79vatsalaukku 79

vatsalihakset 79vatsastapuhuja 94vatukka 88vaunu 80vauva 82vauvan kantoreppu 82vauvan pullo 82vauvan ruoka 75vauvan vaaka 82vauvanhoitotuotteet 75vauvanpaita 82vauvanruoka 82vedenalainen 40vedenalainen valokuvaus 87vedenpaine 99vedenpitävä 36vehnä 16veistetty 37veistää 69veitsenheittäjä 94veitsi 56vekseli 6velallinen 6veli 68velipuoli 68veljentytär 68veneily 48venttiili 1Venus 32venyttää 85Venäjä 73venäjä 100venäläinen 73verho 41verho 76verhoilla 37verhosuljin 87veriryhmädieetti 85verkkokauppa 31verkkopalvelin 31verkkopeli 31verkkosivu 70vernissa 63vero 98verta muodostava 79vesiensuojelu 58vesihana 19vesihoito 85vesihypyt 71vesijohto 14vesikirppu 44vesimeloni 88vesimerkki 15vesipallo 71vesiperhonen 44vesiputous 61

vesisäiliö 99vetolaatikko 37vetolaite 11vetovaunu 2vetsi 33vety 1vetää 32vetää (kello) 11VHS-soitin 29VHS-soitin 41videokasetti 29videomonitori 77videot 75viedä 75viehättävä 34viemäri 14Vienanmeri 12vierailu 45vieras 61vieras kieli 97viestikapula 72vietnami 100vietnamilainen 73viettää 91vihainen 89vihannekset 75vihanneskrassi 46vihellys 25vihermamba 64vihlova 25vihreä 92vihreälinja 5viides 95viihdeohjelma 77viihtyisä 41viikko 11viikko- 70viikonloppu 45viikset 34viikuna 88viila 27viileä 85viini 22viiniköynnös 17viinilasi 56viinirypäle 88viisari 11viisas 89viisi 95viisikymmentä 95viisitoista 95viivoitin 27vikinä 25viljellä 46villa 20villa 36

256

hakemisto

villiruusu 17vingunta 25vinkuva sammakko 64vinoköysisilta 21vinyyli 36violetti 92VIP-aitio 72virallinen 51virkamatka 45virkistyvä 48virkkaus 91virrata 12virta 99virtahepo 18virtsarakko 79virtuaalinen museo 42virus 31viski 22vitriini 37viulu 43vivipaarinen 64vohveliraudat 33voi 22voide 34voide 67voikukka 93voileipä 22voima 83voimakas 85voimamies 94voimatasopaino 38voimistaa 85voimistelu 71voimistelu 85voisarvi 65voittaa 26voitto 98voittoa tuottava 98Volga 12vuohi 16vuoka 33vuoksi 40vuori 61Vuoriston aikavyöhyke 11vuorokausi 11vuorovaikuttaa 83

vuorovaikutus 83vuosi 11vuosijuhla 45vuosipäivä 45vuosisata 11vuosituhat 11vyö 47vyöt 35vyötärön ympärysmitta 35vähittäispankki 6vähähiilihydraattinen

ruokavalio 85vähäproteiininen dieetti 85vähärasvainen dieetti 85väli 35välimatka 87välimerenvyöhyke 58Välimeri 12Välimeri-ilmasto 52välttämätön 78väri- 87värin tehostaja 67väritön 92värivoide 34värjätä 67värjäys 67vävy 68väärennetty 15

Wwc-pönttö 19western 29won 15World Wide Web 31

Yydinfysiikka 83ydinkemia 90ydinketjureaktio 99ydinpolttoaine 99ydinreaktori 99ydinreaktorin operaattori 99yhdeksän 95yhdeksänkymmentä 95yhdeksäntoista 95

yhdeksäs 95yhdenmukaistettu 74yhdensuuntaisuus 59yhdiste 90yhdistyä 90yhdysvaltalainen 73yhteiskunta 84yhteiskuntasopimus 84yhteistyö 38yhteistyö 98yhtiö 98YK:n kansainvälinen

tuomioistuin 38YK:n peruskirja 38yksi 95yksinkertainen 16yksipyöräinen 94yksipyöräisellä pyöräilijä 94yksiraiteinen 14yksitoista 95yksityinen 8yksityinen 77yksityinen 81yksityinen pankki 6yleinen 2yleinen 8yleinen 100Yleiskokous 38yleislääkäri 10yleispankki 6yleisurheilu 71yleisön penkki 24yleisöpuhelin 78ylihuomenna 11ylijättiläinen 32yliluutnantti 86ylimatruusi 86ylioppilasyhdistys 81ylityssilta 53ylivoimainen 71ylläpitää 68yllättää 39yllätys 96ylähuuli 34yläselän nostot 85ylävaatteet 35

ymmärtää 84ymmärtää 100ympyrä 59ympäristö 58ympäristöystävällinen 80ympärysmitta rinnan alla 35yrittää 100yritys 98ystävällinen 89yuan 15Yök! 57yöperhonen 44yöpuvut 35yöpöytä 19yöpöytä 37yöpöytä 41

Ääidin- 100äiti 68äitipuoli 68äitiys 82älykäs 89ämpäri 19ärtymys 96äänestää 55äänikortti 31äänilevyt 91Äänisjärvi 12äärettömyys 84ääretön 32

Ööljy 22öljy 54öljyaukko 54öljyjohto 54öljymaali 69öljynporauslautta 54öljypastelli 69öljypumppu 54öljypuu 17öljysäiliövaunu 53öljytankkialus 54öljytorni 54