Upload
jaime-salazar
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
1/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
2/100
2014aieaaa
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
3/100
SYNOPTIKS RUNASIMIjaimesalazar
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
4/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
5/100
CEID
be eae................................................................................ 11
be ie................................................................................. 13
be ce ............................................................................ 13
be cic ....................................................................... 13
aadigaa.................................................................................................. 14
aadiga de cgaci dieca........................................................... 14
aadiga de cgaci eea .......................................................... 15
aadiga de cgaci biea ..................................................... 15
fi ei ........................................................................................... 17
aadiga................................................................................................. 17
e efic i............................................................................................ 18
geii..................................................................................................... 18
be ei ............................................................................. 19
i ................................................................................................................ 21
ici................................................................................................... 21
ie eceai........................................................................................... 21
ici .................................................................................................... 22
egd eceai........................................................................................ 24
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
6/100
a be ............................................................................................... 25
ai be............................................................................................. 26
i be.................................................................................................. 26
i be.............................................................................................. 27
a adebia............................................................................................... 28
ece eceai............................................................................................ 29
a ecei........................................................................................... 30
ai ecei ........................................................................................ 31
i ecei............................................................................................. 31
i ecei ......................................................................................... 32
a adebia........................................................................................... 32
ca eceai ........................................................................................... 33
aa adebia ....................................................................................... 35
acci e ieacci...................................................................................... 37
a age de a acci ieacci ............................................................ 39
ici de efec a ....................................................................... 40
ici de iaci a............................................................. 40
ici de eeeaci ai........................................................ 41
icie de ga ie.............................................................. 41
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
7/100
eii ......................................................................................................... 43
a: deeiae.......................................................................................... 46
ac idefiid......................................................................................... 49
eb aii............................................................................................. 51
eb iaii.......................................................................................... 54
i.................................................................................................................. 56
ichi ........................................................................................................... 58
deiecia de ai ............................................................................ 60
iea deiecia eba ............................................................................ 61
egda deiecia ...................................................................................... 63
ecea deiecia ........................................................................................ 64
caa deiecia.......................................................................................... 65
cgaci................................................................................................... 65
aca ce........................................................................................ 65
ei ................................................................................................... 65
f........................................................................................................ 66
a ................................................................................................................. 67
bica: ..................................................................................................... 67
cea: ................................................................................................ 68
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
8/100
i.............................................................................................................. 71
ie aca cid................................................................................ 72
da i....................................................................................................... 75
aa , c, dde cd e a i............................................. 76
i egda ae ......................................................................................... 77
i ecea ae............................................................................................ 79
egaci ................................................................................................... 79
iegaci ............................................................................................ 80
a e habe........................................................................................... 81
acha iefeci.................................................................................... 82
deai............................................................................................... 83
ici i ............................................................................................... 84
a ............................................................................................................... 85
eb a ...................................................................................................... 88
egaci ................................................................................................... 89
iegaci ............................................................................................ 90
e eb aiaa "aa" ................................................................................. 92
ee ............................................................................................................. 93
e eb ee (ee)............................................................................. 93
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
9/100
e iee, e iee............................................................................ 94
efai de bigaci................................................................................. 96
efai de hbi....................................................................................... 97
efai de eeiecia............................................................................... 98
efai de bigaci eia.................................................................. 99
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
10/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
11/100
11
MBE EALE
?
La ega aci c deiecia ebae, a gie e iciide eca, ei a de eb. M babeee, c a eeidee e aga ega dea, e.g. a, eb ca diigecia hech ea aibid a a eidade de aced a cada eceai ce ea ad i cgaci, Aii, e eb habaeid iga idicaci de fa, ie, d, ec. Ea eb ea ace c icii aic.
Pa a d bie habe igificad e c fea ( eeici) cgad a ded (c e eaa de habae), de d e dacci e egai aci e eb; e e, e ac bie ea aa idicae e ea bie e iai e acai.
a a (eaad a aa)e ha , ha id a, ec.
a a (eaad a idiid) ha a aa
Y ee i de bifciaidad i ifciaidad, e e eb badaee haba id e e f ie c adede a, hacia adeae hacia a.
Dae ch ie eb debe habe id ad i a ie
a fiicad, haa e abi eaic (ece de Paii), e iaece ieaia be eae, a ai de e eiee, e bca de ecii de eabiidad ac, e.g. ee ech a a. ()
L gaic e deeiad e debe habe ad iifica e e cei be e deiecia, aaada de a bea e ac ac, de d e a a (a i ifi
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
12/100
12
ii, ade hab de echa e aica i aga ega ccida, a aa eeifica) ha debid e biid ai e
cicaci deaada ceea, eficiee eedia. C e a deie a deiecia adiie a iedad de fiae a a a, deaea a e deci a a a ea eiid a ega aciee, e i de ada haba aid dae e aba. Si ebag, a ai e haba eiid i ee haba egad haa eda cei de caidad fai de e, c a debida eaci, e. O i abe, a idea ea deabiga a biecaad a faa de cbe, i.e. Diie ai, a ai?N he d bie. Caaba! He dich ai.
Aga ega, bae, c e ce de ie, ea baidad de ega iaa deeigi de a caega, edie, haa ca adiie, a fciaidad de a deiecia ie edeede de be. E ig ad e be ee, eb fe edcid a d fa e eee c a c ica deiecia de ecea ea iga e ei i deiecia a a. Dei d e ie d. A e e e aa e e ag
f eee dic c e i be, I did i becae I hi Iie i he a I hae aa, ice I beiee I hae he g f I a heae...
Eea a ega echa, iia e deiecia ebae, c e de ig e ea de deaca deeci a e aea deiee; idicaci de ead ea, c ee ieea aee de aea ea e e echa be a ega cad e eea, aea de ea e hide e deiecia ebae e habae cea e a
eceia e ha aaee acad de e, aee ah adicaae de eaie abac de eb. Y abi e eei eaahi da a ece e e e ag I debe e iiae a iee iee aciecia. Cea ch eeiecia e Ja aibea a agacia e hech e e a ee aahi eeciae.
P e, e ecedabe eia dic c ee caich:
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
13/100
13
a ai e a ai e aa gaa iahia a aai e a ceii e a haii a e a ai aa
aaa.
Ae ed cea, ee i de eei eie e aia cidade de a iea baa.
A difeecia e de ig ada, e a aci echa e eb c cediee deiecia e e ficiee aa deeia e e, a e de be e iia a "fai, acaaci,cae". De be ce e a iee cai
agic, i ebag e be eed aa e fieai.
MBE IMLE
a a
a aa ede,
a , eaaa ea, e
MBE CME
achi ( )
achia ede
MBE CLIC
aa edeaa eaa e (ee e)ec.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
14/100
14
AADIGMAA
ai(a) ie ()achi (achi) ee ( )a(a) ee ( , ea , e )
ai(a) iee ()aichi(aa) ede iee
a(a) iee (/ea)a(aa) e/ea iee
La aba abi e eea c ; babeee id e fg ea caa c ecii.
achai () eii (cc) hai (he eid) aai (ae) ai(ee; iee) chaai (he egad) ii (e) haaii (be)
ai (a)
hai (aa c cai iedad) aii (e, ha d) aaii (eeaa, e ha e de ie) aii (abea, ha abead, ha bad, eba)
a ( iea) ai ( eceda) a ( edia) aa (ee) iai (deea, aaece) achai (eadece) ih (ea ce) i(ea ada) (ea dee)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
15/100
15
UPYAY = bebe, NAYA = ad, gaa, dee
aaaaeg gaa de bebe
aaaiiee gaa de bebe
aaa
/ea iee gaa de bebe
aaaaee gaa de bebe eci
aaaachiee gaa de bebe ici
aaaichiede iee gaa de bebe
aaae/ea iee gaa de bebe
aie ie, e he eid
aichiie a ede, he eid a ede
aaie iee, e ha eid
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
16/100
16
aa aai iee, ha eid
aae iee, e ha eid
aa iee, ha eid a eci
aachi iee, ha eid a ici
aie iee, e ha eid
aichiiee a ede, e ha eid a ede
La cgacie faae e eee c a cgaci dieca
be c ici deedied de a eceidad.
aaa ai.he eid a e, a ea.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
17/100
17
FIJ EIadei be
Laa adei ei a caiea de a aaba e e aee a ai aa iae eeecia be ei a aea aaba de ei e eaa a a ci de adei ai.
i cabeaadei ei + cabea
a a, a a, a abe ei c "cabea" icia
i e(a) ecichi e(a) ici
i
ichi de ede, e(a)
de , de ea, de e,
AADIGMA
a i cabeaa ea cabea a a de i i
achi ea cabea a a de , icid
ai cabeaaichi ea cabea
a cabeaa cabea
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
18/100
18
EL EFIC I
Cad e ai eia e dig cae, ae de agegae e fi de ei e e cca a aba i; e aa de aiad.
aa ida
aaii idaaai ea ida eciaaichi ea ida ici
aaii idaaaiichi a ida de ede
aai ida, de , de ea de e(a)aai a ida de e (cad haa e acaa)
GEII
L "be ei" e fa c a "aca de geii aii", i.e. "/a", a fia de ca a a fia de cae dig. Eaga egie h e da "a" e da a iacie e a egie e e de . e aca de geii, e fia a ai be e cei.
Maade Maa
Waide Wai
aaiade i i
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
19/100
19
MBE EI
, aaa , a
Se cca a ide aa a a ececi e a aba aceada. Oae a Acadeia da ege e ha e iiad de cabe eiee ide. Si ebag, e i aece caeai adebe ea a echa c ide, e e e ea ega e ecibi aceaci de aced a ea a.
Sai Taa de Sai TaSai Taaa de Sai Ta
aa , aaaa, a
Niaa de NiaNiaaa de Nia
aa, aaaa, a
a eaa e
achia eachiaa e
aa eaaa e
aa aaa
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
20/100
20
Deae:
Wa 'ei.Mi caa e ede.
Sabi ai 'e.La caa de Sabi e aaia.
Cad a eaci de d ai e de ei, e eciaciecea a "geii" "fi ei" e c, bigaci. De aea e i ie e cia e be de iea e
a, a ea a faci:
a 'ei."Mi" caa e ede. (c fai e i)
E habia a e aie ea ccci e eceaea iee e eia e be de ieai.
Taa a aaaiiE aid de Taa e i aia.
E de ca cad haa eceidad de efaia e eed.
Ka chai.e e "i" cchi.
"Qaa" aai acha ai, achaa.E heaa ie e hea, a a e bia.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
21/100
21
INbe, aad abi ai.
El sustantivo en la oracin se manifiesta en diferentes posturasque se conocen como casos.
ICI
La ici echa e aga a a eici caeaa. Se aa eici a a aaba e iicia ce adebia. La ici e
cha, e abi ie aa cea adebi, e iia fdaeaeeaa deeia a a fci de ai be e a aci.
IME ECEAI
E ea iea iaci e ai e ccid c iai e ega gecaia; aa e efec POSTURA e de SUJETO.
E ai e ea a eiee ici. Pede i ebagea i de fi, e e fi a ie aa ideifica eca de ai, i i adebiae, dae,deeiad, ec.
Qaa ii.Dice e e.
Qaa achaai.Ee T e e .
Qai iai.S e ha cecid.
Qaa.T e.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
22/100
22
ICI
1. S ici ( a) e a aci ede e a cie:
Qia chaa.S e e be ha egad.
2. De de adebi e iicia a aci:
a ia chaa.E be cieaee a ha egad.
Maa ia chaach.E be defiiiaee ha egad.
Maaai ia chaach.E be c egidad daa ha egad.
3. A fia de a aci c ee de de habea cea
d. E e ca de e e eia agega e e e aaeeee ea bi cad cea ea aci, e gie iee ecaae de a ca aa acaa a ega edice: e eb, a eb dae, iee ici fia e a aci.
Achaa ia, cha aa.Se ha dad e g de baia baae, e hbe.
Achaa aai, a ai.Dice e abaa ch, ea e.
4. Ocaiaee e a ici e id de deaaie eaece eee, cae:
Maaai ia chaach.E be daa ha egad.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
23/100
23
Maaai ia aaa chaach.E be daa ha egad c heaa.
Maaai aaa cha ia chaach.Ee be daa ha egad c heaa.
Ae de cea ee ie eceai deb deci e e ibe e ai e a aci, e e efiied a e ie e e ede habe ai ai i a ae ai e hace ae de adebi.
Waiiaa haa.Ved haa caa.
Tee e ai ai hacied ae de ce adebia haa caa. E ai de iea ea, e fe iid bigaiaee e be , ha id biad a deiecia (a, fde iea ea). Ha ega i ebag e hace de aie iea ea.
Jaie e aa, eida.
Cie ee ie eceai c ee de a aad beaii. Se dice e be aii fcia c ebaii. N bae:
Taa.Biae.
E a ea de a ifiidad de iacie e e e eb iaii a be de aici, e efie aa be biea, eidee i. E caea adi e ee de ea cccie aee e id de iai echa, e, biae e adce a caea ea c; baia aa i deeie. Y ae e eaa ; i, aa i deeie. C eb e ed e eci aa ieeacie de a eici .
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
24/100
24
EGD ECEAI
E ee eceai ee d ai e a ea de .A ie e e aa e a egd be. E a dde e iicia e de a ici; ea iea ici e a. P ega e ai be e ea a ca e e a eb, de de:
Mai chachaa.
Chachaa ai.
C ceea ie ei ed.
A eceai e e e ai, be, e ecea e ade be e e cce e a gaica adiciae c ca acai abi a ai e cei c be diec. Aigaee e aba a ae de a, efa. H e da , e he acbad a a cacfa.
Y cc a Eifaia.Eifaiaa eii. Eifaiaa eii.
Dde Eifaia /eifa/ ediae a ici a e e "ai ea de be", e Eifaia e be de i cciie.
Jiaca()a eii.Cc Jiaca.
L be e ee eceai iee iiad, e i iee cia, ha a:
a()a a achia a /a (a i a )a()a a (a)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
25/100
25
aaa iaa()a a (a)/a ede
aa a , a eaaa()a a e(a)
Die e iee iiad e ha " be" e eaece eaaee haa biaee. Se e cce c be de aici (bieae), e dice ea e e e ea e a a ae, ieea i e eb e aii iaii.
E : , , e iga c iicidad de deiad e e ie.
A BJE
e e e ce de a (be) (deiecia de ecea eaiga) Paa cfdi c a (ici c) e dee acica a ciaci de aa, ae a gaica eea abi a
hace a diici:
a) a /ag/ ecea ea a b) a /a/ c
Kachia. hace e eia. e ha cead. /achag/Kachia. C a. /acha/
Lcia aa.
S e Lcia e deea.
Aia ia./aa/ c e fa de S e Aia e e.
Aii aaa.S e Aii e ada.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
26/100
26
S e e aee a aea de adci e da i, e ie aae idicai e idica a ceea de ie haba.
AKI BJE
e e e ce de a (be) i (deiecia de egda ea iga). Dice: a .
Saai.S e e eea. Cieaee e ha eead. S e e eea. Mea a eea c ceea.
C e bea e a adcci, a deiecia de ai abi ie aie f e egda ea, iga a.
Qhaaai.Y e e bea.
KI BJE
Idaga cee de ee ce ede e eci ci a ae. Ua de fcie e de be biea de iea ea aegda iga dice: a i. Tabi ie a a de a iea ea, a i.
S abe e de fi ei de egda ea iga, aii, a.
Uaii.Te gaai e e ecch.
He adcid e da c ea aeaia caeaa, e e a idea ee aie e aii, de ee d.
Wiai.Te aeg e e he aad.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
27/100
27
Wiai ai./iii/Ca e e he aad, c ceea.
E iae ecaae de a aceaci e a d aba acada cide, de a fa haba a cadecia caaceica de echa. P ad a cbiaci de da c e adebi ai ie aa eidecia dich, i.e. deaca e idicai; e de feceee eea a Iaa? P e e...? C ade bie eedie:
Chaa achai, iai ai.
Y e abe e e e he aad.
KI BJE
Aii, ee ce dice e e e e a ecea ea aa ae a egda ea iga. E deci, , ea (e) a i.
Wai.
S e ea e aa.
Khai.Y e ea e iee cai, afec, cai.
Mai.Y e ea e deea.
Maai.
Y e ea e eaada de i.
Ece, e eceai a be c ici, c a()a e:
aa aai.T e bedece a .
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
28/100
28
A e e e ega e efaia e be, e "aai" a c "e bedece" a e a idea cea. Si ebag, a e aii
c e caea eie a babiidad de ici e ag idiec, e e iga "aa" a c "a ", cad haa eceidadde fai acaaci.
A ADEBIAL
La ici a e abi fecee aa ci adebi de aea de dei.
aa (ae de ai)
aa e die
aaa (ae de eb)
Aaa aaacha. ha cid ch, c ceea.
Qa iha, aia.E a Cc e ea ed, aig .
Mai e iaee fi de ai, e h e da e e eieei e, debid a iacia eceidad, ha bea.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
29/100
29
ECE ECEAI
E be idiec e a aci e ai be e ca dai. Se aa e eaidad de a eidad e ecibe e be, a ca dada e e. Recdee e a a ca dada ee aa be diec ai e ca acai.
La eidad e ecibe a ca dada be e ai be ea eceia.
E ee ece eceai ee d ai be e IN
TERACTAN. Debid a ea ieacci bigaia a e ie a deiaci de e. Laa a ie ai acie ie ae a egd, cacie egda ae. E be e iee ai be e e e eece e ac eba.
Hiaia e ha eegad (a ) a fa.Hiaia (aa) a chaichia.
a) La fa e e "be" e e eega, iee a ici a.b) Y, e fa "" e e cacie ece.c) Hiaia e e acie e eeca e ac.
E ai be e a eceia e eea c a ici "a" /a/ e e e a de a cgaci aia /ag/
L "be c ici ecea; e deci, e a eceia:
aaa aa a iciachia a eci
aa a iaaa a /a ede
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
30/100
30
aa a , a eaaaa a e(a)
aa a e, a ea, a eechaa a e, a ea, a eehaaa a ae, a aea, a ae
Deae: be bieae e a cce: , , e iga, c ae deia de e, abi e a cbe e ea a de ai be, eaeciedae be c ici:
Aa chaa ach.N e de e. Y ece.(a = a e ieai)
Aa haa ach.N e ga e a de i eeig. Y be.(a = a e ieai)
A ECEI
Liba a.Ea e ha dad ib. ( ece de a eega de ib)
Kia aaa. e ha ed i. ( ece de a aciidad de eca)
Cee:
Pachaa achaiaa. e ha aad a a.
Aaeeee, ece de eici, e e eaidad ecea aede ac de aa a a. N e c ea eee ecibi a eca de ib, c e ee aei. A a a bieae.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
31/100
31
AKI ECEI
Maa eaach achaiai.N e ha eiad a caa.
a aaia iaai.Ya e ha cad ida.
a chaaa iaai.Ya cieaee e ha habad de e.
Obee e he ad e be e a iea aci, eaa (ea cici a) e a egda, aai, ida, dede eg c a. E eece ee he ad a ici aa e ccci e ede eccee c adebi e a ega; e ea aadde a ega.
KI ECEI
Kia cha a i.Cieaee e he dad eia e.
Taacha a ai.Cieaee e di eia e.
Qai e cacci de ai. E e ca de i e fac de ei ede ifiae i bicae aee.
Paaa eichii.Te he eead a i heaa.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
32/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
33/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
34/100
34
a a caa a a caa (#)
E ee ca eceai, e adicia be idiec e cacie e aifiea e a gae e aciee ee ece.
Bie e cie e e e cce c ca abai e a aiidad. Nea ici echa e aa.
He ecibid die i de chicha de Veacia.Cha i ahaa Veaciaaa chaii.
a) 10 i de chicha (be c ici a)b) Y (acie)c) Veacia ("cacie gae")
Ece, e a gaica aia a igiee acie e diige c:ca dai . ca abai, e a dai c abai ie e eiede bie e bi acadic. Mi ieci iee e
e ea baea e d de iifica a eeaa de eia. A, e aea de deiacie ba cad ea eiibe a e de a iicidad.
He eiad Ki a Pa. (Pa ece)He ecibid Ki de Pa. (Pa gae)
Paa fa be de ea caega agega aa a be i a aifiea.
aaa de aaa de iaaa de /ea
Cde Cecii de a caa de a caa (#)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
35/100
35
Ee difeeciae: (i i/ aa ede fc)
Raa iai.A Ra e ce.
Raaa aii.De Ra ig.
Qaa ia ai.Te da , a i. (acaad e a a ea)
Qaaa ia ha'ia.Ta de i.
Paa a eaa aa.Lea ea caa a ea.
Paaa cha eaa aa.Tae ea caa de ea.
Cia aia ai/ai.Vede ib a Ci.
Ciaa aa ai/ai.Ca de Ci e ib ( ib).
MAA ADEBIAL
E de a ici aa aa cea adebi e ai. Icieie c adebi de caaci.
Liaaa hai.He eid de Lia. (adebi de cedecia)
Paaa aa e.Dice e iee die e . (aa caad)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
36/100
36
N ieea i a gaica cidea adebi a ch de e ce e aiia a eb. E , e aece ea aa a
adebi adiciae de fa ecia e echa c deiacie eaca, (i) ce (ii) cee eba, ec.
E ce (adebi de ie ga) ciea a aci echa. Y ecee eba e aee a eb.
Kai Pach Bac aa.Dice e Facic Bac i a.
Aaaa ia.Ha habad be Acah. (cee eba de ceid)
Aai aaiaa iaa.E Acah (ce) e ha habad be heaa. (cee eba de ceid)
Cabe a a aidade de a ega cia deiad adebi a
ce de adei/aicii ici aa. O ieaiade a bea e da.
aiaaaeee (cee eba de d adebi)
aiaaa deaci
aaaa habeee
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
37/100
37
ACCI E IEACCI
1. Paa e haa ieacci eceia d eidade: e acie e cacie.
2. N ha ieacci ee e be. E be e cia de hech eiie de e, de acie de cice(cacie).
Cc bie a a Digacha.
N ieac c ea. Seciaee ea e e be de i cciie,c da e a ca caiea, cc e , e ag, a cae, ec. Ecaea eiee a eici a e ag ca. Cc a chaca decai C. Cc a cai C.
Aha bie, e a aci igiee ha ieacci.
E Pacha e ha eegad chice.
Pe ecib e be de Pacha, e ee ca e chice. Ped icie e cice iai, a e i a ea (cacie) e U eda a i eega e chice.
E e eeca a acci be e be cad ha cice gea ieacci.
E ee:
a eaa beaacacie eceaaacacie gae
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
38/100
38
Hch' Tai Cii ia ai.Cii ha ecad e Tabi.
Hch Ta.i ceCii ei.a be c da iai eb c deee
Chaa Cii iai ia.Ciiha cad e a hia.
Cha.a beCii ei..a.i a hia ece c da iia eb c deee
Cii iaa aa chai.Cii ha ecibid ce de hia.
Cii ei..aa de hia gaea.a. be c da ichai eb
E deee e e ca eea a aifacci a eaia deeiada aciidad.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
39/100
39
AL MAGE DE LA ACCI IEACCIEfec Miaci
Reied aei, ee e a d ea behaa ee e. La iea ea e e acie a egda cacie e a eceia gae. N e ide e e be e a ( hech) abi ede e a ea, be de a, be dedi, be de ab, be de egi, ec.
1. La acci e e dea de ac eba e e.
2. E be e ae de a acci. Q ea de a accie e die de be dde decaga iheecia? Sea eeb iaii e deede de be aa eii. Ada, e, a e gea, aa, eia...? a i?
3. La ieacci e aifiea c a eecia de a egdaeidad (cice acie iai), e a e ede e
ece gae. Ea e da... Recib... de ea.
Pe bie, aha a ea i aa cce a "ece eae", aa "ecea eidad" e e ac de eb, eciaee e acde eb.
Ee ece aicia diecaee e a ieacci e e beeficia edica caa de ea e icie ede e a caa de ac de eb. A difeecia de cice de acie, ea "ecea ae" iee, aia
a e a aci. Me he de efei a a ae.
Deia a ieeci de ea ecea ea eidad aiciaci idieca; de de ea , cad e ac eba aciede aea, aa ea; cad e ac eba e caad ea.Paa e efec ee a ic (aa) ( caa de) aaa iaci. Tabi cabe e ee eceai, e haba beecea ea. Aii , e eeea a ece, a
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
40/100
40
icie (c), (e c), (e) (be, ecia) (de) ec.
ICI DE EFEC A
He cad ib de Ca aa Rae.Raeai Ceaaa iba aii.
1. e: (i aca)2. be: ib (a a)3. egda ae: Ca (aa) gae de ib
4. ecea ae: Rae (a) ede e beeficia edica
ICI DE MIACI AK
He cad ib de Ca caa de Rae.Raea Ceaaa iba aii.
1. e (i aca)
2. be ib (a a)3. egda ae Ca (aa) e gae de be4. ecea ae Rae (a) iai, caae de a ca
Obeacie: Rae aicia e iga de a ieaccie. O (i) ebeeficia edica e ac, (ii) caa e ac.
Rae, a ecea ae, eda a age de a aacci aiciaci e aee idieca haa e ea decida aa cea, ea e
a aacci a ceie e egda ae cice, abadadde ee d de ecea ae aa ai diec de egdaae aicia e caie a ieacci.
La iea a egda ae a aiciae. P e aecea ae e aaa acedee eedida de ac.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
41/100
41
Qiee aga e ie dificad e diigi "" de "f" e ig,he a e acicii bic:
1. "" aa a ieacci2. "f" c ece e a de efec, dede eg a e e
a iaci, ede becae f.
ICI DE EEEACI AI
aa aai Liai ia.S ie i a Lia e eeeaci a.
Pi Iaai?Qi e e ie de Ica?
Ece, ea aedied e ai e ; eac, e facea eba ee e eiede c hace ee, iecabia, e e iia a aa ca c aa ede. Se deabigac icie eeee. A fia de cea, e a eaidad a
dia ieeaa i e aa de ca ea e e e ee haadiici cei aa aba ae. E e e d caeaiad deh dde habe de deede feeee de icie fiebae aa i eceidade ceciae.
ICIE DE LGA IEM
Aeiai aaa ia.Vii e Aeia dede hace ch ie.
Oaai hch aii iai.Vi bie e a caa eea be e ce.
E aaga igea i e a. De i d e a iee e e iid & i aa ecia a bicaci, e echa ee aai hi.Ade de e aai e eiede de d e aca a a gica gegfica. De aea e aaai e be e i a a ia, ec.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
42/100
42
Qachi chai a.Dice e hi e iee da.
Pi abi ie a adebi de ie ce i ebag iee. A c aaa, ae, ec. eiee eici caeaa (eaaa, e ae, ec.) ch adebi echa ac; aa, ichha, a, ec. i iiea ee de a da de a eaa, a difeecia de caea, e ag, e i, e ae, e iee, ec.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
43/100
43
EII
Haga ecciie de a a de ai be aedida c eecia adcci aiada a caea:
1.
Jiai acha.S e Ji abe.
Diii achachi.
S e Diii eea.
Pai ai.S e /ea caa.
2.
A
Jia achai.Ree a Ji. (Ji e be de i ee)
Pia eii.Cc Pi. (Pi e be de i cciie)
3.
MA
Peaai ai.Ha ed a Pea (Pea ha ecibid a ia)
Taaai aa.Se ha acecad a/hacia i ade
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
44/100
44
4.
MAA
Maa iaaa aaa ai.N ie ada de i. ( gae)
Qaaa cha iaii ha.De i iee ea aaba iia.
5.
Aaa/ i
Paai aaa.P ea cha. (i cha acede a/aa//e ea)
Paa a echaa aai.
He ad ee ei aa ea.
6.
AK iai
Qaa achaa ii.P i fei ( e a caa)
Na: e ee " i" e a caa e cfda c " i" ee de i. Obiaee ac c e acedee i, e ee ei. E cci ee i caea ede fciee e, (i)aa (aa i) aa ( caa) aai (e e de i), ec.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
45/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
46/100
46
A: DEEMIAE
E caea hace de cic d ac: "e", "a", "", "", "a" aa ai deeiad "", "a" aa ai ideeiad. P ai deeiad eede e e iec a abe de c "ai de c hge" e e habad:
E hbe de caa ede
N e aa de caie hbe de caa ede, i de ae de iee iec a iee efeecia. Aii, caa ede e a
caa ede, e ee e aecedee be ea.
E caea, i ebag, e eagea e e de ee ac e ce iidad fdaea; a de :
"E" hbe de "a" caa de hie "de" ei de "" hbe e ea a "a" ee e "a" che "de" di de "a" bebida "e" ea...
Nea ega igea ea:
C hbe; c caa; c ei; cae hbe; cae ee,cae che; c di; c bebida; i de ea?
Icie, ecde e ha gae dde haa be de eaiee ac:
E Fedeic ai a ae c ga e cc.
Ne aii, a iga e cha a ega de d, iee a eceidad de deeia ai, ee hace de die d; e fecee e c a aca "a".
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
47/100
47
Pe a aca "a" iee aa aicaci e agega a ai e cei i cicaee a caie a ae de haba, ic
ie a fae:
Yachachia aea a.E fe ha ad a hea.
T a eiede de c fe e hab.
Seei Hiaiaaa iaa aaa.Seei ha gead eeaee a "a" Hiaia.
La Hiaia de a e a e he habad, e deci, a a Hiaia.
Seei Hiaiaa iaaa aaa.Seei ha gead de aea fa eea a Hiaia.
Aea fa eea caaceica de Seei, de a e a ea a a.
Pe; e caea ha cagiad a aii ici de egae e ii e ga aa eea a aci c "a". Pe "a" ed ad, icie dde iee eid.
E cci "a" e a aea de aa a aeci a aea ae deegae dde a aca e afiada. Die d de adcci haaa e e caea:
...
a) E Rbe... (de ca e he habad)b) Rbe, i ebag...c) Rbe, ad...d) Pe Rbe...e) Habad de Rbe...f) Ee Rbe...
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
48/100
48
Laa aa ii, Rbea ai iaia.Td hbe e acha, Rbe i ebag decidi eaece
a.
Rbea ai a aa.Rea e ee Rbe haba id be hbe.
Rbea, aaa haa aia aia.Habad de Rbe, edi aea caa de ade.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
49/100
49
ACL IDEFIIDac aa ai idefiid
E caea a d ac, a, cad e ai e e dic e eecfic, ieea c de g hgeea, baa c e ea de e:
Ua caa e ha ead.Wai ha.
Caie caa, iee a ca defii deeia a ai. Obe
e e e ha e efei.
Pe eie e caea a abigedad, e e e aga iaciade efei a ea.
Ua caa e ha ead ( fe d i e)H ai ha.
P ee dad e e e aii ha ac idefiid;e e eceai. N ha ieiidad e a ega de a ac a.Baa c e ai aa abe e haba de caiea de ghge.
A e bedece e ac haa eceidad de aia e ai,e ea aad c idefiid e iga da i e , d efee; e e dice e aica a , a caiea / a d.
a ia (caiea de a cae de ai)iaa
a ia (caidad)h iaa
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
50/100
50
Cabe acaa a e caa de caea, ii, e echac acicii caea, ee echa "h" e ab ca, eaca
ee a d caea. De aea e e ia a ega fdaeade acicii e ea eigia ega adia. La ieigecia de ebaifiea e e eaie acicii de habae ediae e de ega ede aae fea. A ecea a ega, e ecea a fifa de eb.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
51/100
51
EB AII
1. Se aa eb aii a eb e e a aci eie e be.
Siaa 'achaa aa.La chacha hi eid.
La chacha e e e e eid e be, a e ebhace e aii.
2. Tabi e eb aii ede eii acie, be cacie ece.
Maiii ihaa ai.E a e eeg a cida.
3. De i d, e eie acie, be cacie gae.
Maiii achaaa ihaa chaii.E a ha ecibid a cida e e acha e ha eegad.
Ea bead a iidad de cici e caea, ei dia e a ha ecibid a cida de cacha, de cacha a cida, caea e ee de ieciie, e haac e geii e cfdia .
4. Aii, e eb aii eie e/acie, be ecea ae acedee.
He hech a cida aa Ricadia.Ricadiaa ihaa ai.
Ricadia a ecea ea, idiecaee beeficiada e efec.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
52/100
52
5. Tabi e ee eea, e eb aii eie e/acie, be ecea ae iae.
He hech a cida Ricadia.Ricadiaa ihaa ai.
Na: La caaceica de eb aii e e debe eii e be. La aea adicia de eifica i e eb e aii e cca ebe c e, e e eca a aia:
Hice a cida.
Mihaa aai.
La cida fe hecha.Miha aa aa.
He hech a cida.Mihaa ai.
La cida e hecha.Miha aa.
Ha a cida.Mihaa aa.
La cida ea hecha.Miha aa aa.
Haa a cida.Mihaa aa.
La cida eaa hecha.Miha aa aa.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
53/100
53
Ccie:
a) E e (iea ae) ecibe fi aa e eccid.
b) E be e ecce e fi a (e ca e a ba aega e e da e ecci ei).
c) E cacie ece (egda ae) e ecce a ici a.
d) E cacie gae (egda ae) e ecce a
ici aa.
e) La ecea ae a ie a e efec e ecce a icia.
f) La ecea ae ie ha iaci e ecce a ici a.
g) Qa aaee aa a aeci be caiea de eeeciad, debe e iee e, e deci: aa, aa, aa, aa aaa, ec.
h) aa abi ie a a c e i igificad.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
54/100
54
EB IAII
U eb e iaii cad eie "be". Pede eii a a ae, bae.
Saa 'cha ia a ii.Y cai d ha d da.
1. aa 'cha (d da)2. ia a (d ha)3. ii eb i aici ( cai, ad)
Ade:
Jia (aa) a'aai.Ji abaa aa .
1. Jia e2. aa ecea ae, eeci (aa )
3. a'aai eb c "be biea" "a" (e abaa) eici (aa, , e beefici de, e deiede)
Obee e a e be biea ae a a ea eicia. L be bieae adiciaee aad be de aici fcia bie abi c eb iaii.
L be ieeae ( bieae) a ede eea igiee aicacie:
1. be cad ha aici2. cacie cad ha aici3. ecea ae cad ha aici
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
55/100
55
Ee de be:
(aa) Heia aa.Heia e aa, cieaee.
a e be, e deci e be de a de Heia.
Ee de cacie:
(aa) Heia a a.Heia e ha dad ca, cieaee.
a e cacie ece, e he ecibid e be aad ca.
Ee de ecea ae:
(aai) Heia iaa.Heia haba , cieaee.
Wa e ecea ae. N ha aici i eeeaci de a ea e aicia i ieaca c e e e e ac de eb. Se ieaa e de a eici . Bie e abid e iee a fciee a ega.
Dei a eici e ee ca a e iee ae de beieea, e.g. ai, a, i, i, ec.
See ae a ee a eici e be ieea, ee
ciaee e e d ieai aa aia e ada edid, deee e e a adcci ega " fa".
Riaaa.Haba , fa.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
56/100
56
KIe ie be ieea
L be ieeae e aca a eb e a aci e a aa de a cgacie. E :
E eb aii YKI eeea a e a be. Sied e e aiea ea iga a e be a egda ea iga.
Mai.Y e dee. (ee be de i dee)
Wai.Y e a. (ee e be de i a)
Machai.Y e ecei. (ee be de i eceidad)
a ai.
N e deea. (ee be de e dee)
a ai.N e aa. (ee be de e a)
a achai.N e eceia. (ee be de ea eceidad)
YKI e eceai de ieacci eeea a acie a cacie, a
aee e eb aii. De iga fa e acie/e e a iea ea iga a e cacie e a egda ea iga.
H i aa i.Te he dad i de cca. ( a i)
a h i aa i.Te he dad i de cca. ( a i)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
57/100
57
E eceai YKI eeea a e a a ecea ae cad eeb iee caie iaii ea ee iaii aa
ea aii e iaii. E e e a iea ea iga a a ecea ae e a egda ea iga, e deci .
Chaaai.Y he ecad aa i. ( he hech aa i)
a chaaai.N he ecad aa i. ( he hech aa i)
Na: He bead e eceia cia e be ea deiea ea a, a () c e aa eia abigedad.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
58/100
58
KICHIe ie be ieea e a
YKICHIS eeea a e a be e eb aii. Sied e e a iea ea iga a e be a egda ea"PLURAL".
Maichii.Y dee a ede. (ede , a i, e be de i dee)
Waichii.
Y a a. (a ede)
Machaichii.Y a ecei. (a ede)
a aichi.N deea. (i be de e dee)
a aichi.N aa.
a achaichi.N eceia.
YKICHIS eeea a acie cacie. De iga fa, e e e aiea ea iga a e cacie e a egda eaPLURAL, e deci ede, e /a de eiae.
H i aa ichi.O he dad i de cca.
a h i aa ichi.O he dad i de cca.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
59/100
59
YKICHIS eeea a e a a ecea ae cad e eb e iaii. Aii e e e a iea ea iga a a ecea
ae e a egda ea PLURAL.
Chaiaa (aaai) chaiichi.He eiad a ecieda aa ede.( e eecifica a i e ha eiad)
cae:
Chaiaa (aaai) chaiichi.
He eiad a ecieda a ede.( e eecifica aa i e a ecieda, ae e ega)
a chaiaaa chaiichi.He eiad a ecieda aa ede.
Na: He i e eceia cia e be ea de ieaea a, a () c e aa eia abigedad.
a aiichi.Le acaba de a ede.
Laai aichi, aaaa.Le he bedecid da a ece, a a.
E i e cai, e chia iacia e cai a e fiei de iea ea iga, i e igificad de ei. P
e de cci e eie cai, cha ece efaiad ca, a c chaa, e.g. chaa, h eid(a).
Wiaichii.Le he dich a ede.
Achaa achaaichi, aeaaa.E ch e ee e e eg, hea heaa.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
60/100
60
DEIECIA DEL AI
La e deaca e a e ie aa aia ai, a edaeica a iacie dde haa d de aia e ai cei de fai, iee cad e ai e deeeeaead de acad de a.
Taa iCa a
Taa a i(a)
Ca he a
La egda deiecia de ai e e daiad a. E icii ieaa a e e ai e da, eiee iee a aicacie, e e e cabe e deiai de deiecia i ici.
Waia aaa.Se gea de e a e.
WaeaU a de hea
SiaaU a de chacha
La ecea deiecia de ai e e i. E icii ie aa a e e ai e ga a cad e aa de a.
Peiee ie i e e e cabe a caega dedeiecia.
aai a idad de ca iebai a e caadaaii hbe caadchii ade c hi
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
61/100
61
IMEA DEIECIA EBALdeiecia de iea ea iga a
La a eba a a aca i aa e iga e aa e a. E aga egie e a i e e de .
(a) aie, g, ide, he ead, he giad, ec.
(a) aea, gia, idea, he ead, ec.
Na: La deiecia "baa" aa deeia e e de eb. E ee "" e eceia e de a a, a iacie eecfica. C ea e i de a deiecia eba, ece, i e eiee e iee e eci a ()be c e ig, dde hace faa e e eb iee deiecia e ecea ea iga!Ua deiecia be cad ha eceidad de fai deadecciie de a ega e ecibe c ead ea ha
bae de a ega, e dig abi baad e a eeiecia aea,dde cha ece e be eda ici e iec iedea aciecia cad a.
E e ie aad e a e fac de ei a, ag a ig ed, eg a deiecia.
aaie, gi, ide
aa ea, gia, idea (e e aad)
Ja a ea deiecia cad ha be ieeae:
aie e, e g, e ide
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
62/100
62
a aie ea, e gia, e idea
Cci:
A difeecia de caea ha fa de cga ie eb ecaie ie.
e aie e aie e ai
e e ai e aichie e ai
Dde d e e. Si ebag e aii d acaba e i.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
63/100
63
EGDA DEIECIAdeiecia de egda ea iga a
La a eba a a aca i aa e iga ichi aa e a. Eaga egie e a ichi.
(a) ai ea, ga, idea, ha ead, ha giad, ec.
(aa) aichiede ea, ga, idea, ha ead, ec.
aaieae, giae, ideae
aaichiede ea, gia, idea
Ja a deiecia cad ha be ieeae:
aaie ea, e ga, e idea
aaichiede e ea, e ga, e idea
Cci: A difeecia de caea ha fa de cga ie eb e caie ie. Dde d e ea. Si ebag e be
a a dieidad e aii.
ea aie ea aie ea aaie ea ai ea aaaaie ea ai
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
64/100
64
ECEA DEIECIAdeiecia de ecea ea iga a
La a eba a a aca aa e iga aa e a. Feceeee e a a fa iga c e eci e a.
(a) aea ea, ga, ea idea, ha ead, ea ha giad, ec.
(aa) aea ea, e ga, ea idea, ha ead, ec.
aa()ea e, gi, ea ide
aaea ea, e gia, e idea
N a ea deiecia cad ha be ieeae: Sa
e e a eecia de cidea e eee a c be a deiecia. E e ea a g de beaci.
aaea e ea, e g, e ide
aiea e ea, e ga, ea e cdce
ea ea aea e ea aea e ea aaea e ea aiea ea aachi
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
65/100
65
CAA DEIECIAdeiecia de iea ea da a icia
a a eba a a aca chi. E aga egie chi.
(achi) achi ea, gia, he giad, ec.
CJGACIe e ie bic
eb: i (e)e: iea ea iga
A
iie e; e he i
iichi e; he i
iie; he i
iie e; e he i
i()aie i
i()aichi i
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
66/100
66
i()aii
i()aie i
F
i()aie e
i()aichi e
iae
iae e
Ee:
Q'aa iai iai.Maaa e e e a ei.
Acha a ii.He i ch ce.
Ka ch'ii aaa iai.Vi a i ade ea che.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
67/100
67
Ae egd be ieea
WA eeea bicaee a a iea ea e cdici de be,cacie ecea ae. Tabi ie aa a iea ea a. Seaifiea e a igiee eie, bica cea:
BICA:
a
Cad e e e a egda ea iga, .
Yaaaai.Me ha adad.
ede a
Cad e e e a egda ea a, ede, .
Yaaaaichi.Me habi adad.
/ea a
Cad e e e a ecea ea iga.
Yaaaa.Me ha adad.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
68/100
68
ea/e a
Cad e e e a ecea ea a.
Yaaaa.E e ha adad.
CMLEJA:
( /ea )
Cad e e e a ecea ea iga a e be, cacie ecea ae e a iea ea a ecia; /ea, ea/e a
Yaaaa.Ea ha adad, cieaee. (e a i)
/ea, ea/e a ( )
Cad e e e a ecea ea iga a e be, cacie ecea ae e a iea a icia.
Yaaaachi.Ea ha adad. (a i abi)
T a e ieai aa e e egda ea iga.
Yaaaa.Adae.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
69/100
69
T a e ieai aa e e egda ea iga be, cacie ecea ae iea ea a eci.
Yaaaa.Ada.
Uede a e ieai aa e e egda ea a be,
cacie ecea ae iea ea iga.
Yaaaachi.Adee.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
70/100
70
a) c be
Waaai.Me ha aad.
aa aai.N ha aad.
b) c cacie
Aai aaa ai.
Me ha dad i . (ga iebe)
T'aaa 'aa aa ai.N ha dad ee de ba e e de a.
c) c ecea ae
ach aaa ichaai?
Ya ha baid a aa aa ?
ach aaa aa aaai?Ya ha ecgid e a aa ?
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
71/100
71
KIe ece be ieea
Si dice e e e e a ecea ea: , ea, e, ea e ebe, ieac/cacie ecea ae e a egda ea iga: . S a SUNKICHIS, , ea, e a ede.
aai, ea, e, ea e ea()
aaichi
, ea, e, ea ea()
a. be
Maai.Ea e eaada de i.
Maaichii.
Ea e eaada de ede.
b. cacie
Kaaia chaichii. e ha eegad ida.
Kaaia chaichiichi.E ha eegad ida.
c. ecea ae
Mi'i 'aaa ai.Ea ha hech a a aa i.
Mi'i 'aaa aichi.Ea ha hech a a aa ede.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
72/100
72
IEM ACAL CMLID
Ee ie ie a d i eeciaee, e iae e e ai, e deci a eei de a aciad cida eeae e e ie eee e e ag a eee de caea. Tadc eai c a eca de ei efec ce, abied e e ei i eee ce eeae. E a ega igea ag e fidabeee eci, I hae e = I i e .
eb haba
iai hab, he habad
iai e hab, e he habad
iaichi hab, he habad
iai haba, ha habad
iaai e haba, e ha habad
ia haba, ha habad
iaa e haba, e ha habad
iaa haba, ha habad (a i )
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
73/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
74/100
74
aaiaachie haba, e ha habad (a i abi)
aaiaie e haba, e e ha habad
aa iaichie haba, e ha habad
Na: E eb de ecea ea a eceia ea e a cade ecia e e a.
Qhaia aa.L chach a. (i. L chach a)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
75/100
75
MDAL MIiea ae cideacie
L caea ega a eede e ecia de ea aca haa aegada de Dieg Ge Hg. Dig de Sa T a ed eefiee a ea c aca de a, e e e aa a igieeacie aaa e i igificad:
Egei chaa.Egei ha egad
Egei chaa.Egei ha egad
Pe e a.
E ade Hg dice e e de ea aca e bigai e e idicai, e e aca, aii e de ai. P a:
Egei chaa.Sea e gaaica eg e ade Dieg.
H e da e e e e e e bigai e agica adia,e eie die cea eid igia. P e:
Egei chaa.Egei chaa.
La d fa ea ceca e aiada deedied de ce. E ade Dieg dice e a aca i e debea cca a eb,a e e ecee e a aci; ee e adeae.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
76/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
77/100
77
i e e de ea a ch dae de e haba eaeee GNOSEOLOGA QUECHUA.
Pe de aced a c e aifiea a ega h e da, dia e ea i cad ee efaia a ceea e ee de e eciad diec.
Wiicha 'aa ii.Aee habe i c de Wiicha.
Kia chia.
La a e ha cad. ( ede e)
P e e eda e cci e e a i debid a hbi de icie a ea ca adi caeaa i e eiibe debe e idicaie e habae deea cee cedibiidad (i) bi de aiaci (ii) a efiee i iae a eacidad de e dice. Ee e i a eaciaia.
MI EGDA AE
S c a. c a. c a.
De a ia fa e cca e adebi a ad de eee e ee deaca c e ee de aiba, e da
aificad aii i e e a eee e e iea deaca e edig. S igificad "" e , Saee he hech a aaga de aicaci, a igificad. Mi igifica "e e". Oa ega e ed abi hace de a eca af.
E a ecia ie i a.E a e i a ecia.L e i a hace a ecia e edi a.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
78/100
78
Icie e g eie a igiee eca aii.
E e ai . ( e e )
De aea e igiee dig e e Q Ri'i e a ea deaidad, aee deiad:
Pi ha? Qi e e e ha eid?Taa hai. L/e e ha eid i a.
Taai ihch? T a ha cid?
Taai ai. E i a, .
Paa acaa a fa aiada, debicae e e ce, e eee cca i a eee e ieea a a c c a iec.
Pi ha?Qi e (e e) ha eid?
Taai ha.E i a (e e) ha eid
Taaich ih?T a ha cid?
Taai ai.Mi a, .
Taai ihch?Ha cid a?
Mihi ai.Ha cid .
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
79/100
79
MI ECEA AE
E bacia de i e c eb: eb e e ecea eaiga eei a ea, eiae a caea "e" ""e ca dde e e de a aci e e a.
Paa chea.Mi heaa e hea.
Paai chea.Mi heaa e hea.
Chea aa.Hea e i hea.
Chea aai.Hea e i heaa.
Waeaaa i.
Mi hea heaa de ca aege.
EGACI
E egai i ee i a adebi de egaci aa e ei aa eda e cfidad c egae fgic, i.e. aa.Neceai e e aiia ch, aead a eee e e e egad.
Maa aa cheach.
Mi heaa e hea. ( hea e i heaa)
Maa aach chea.Mi heaa e hea. (i heaa ... hea e)
Maa aeaaach a.E i hea heaa. ( i hea heaa e)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
80/100
80
IEGACI
E a iegaci eie i/ iegad a adebi:c, dde, i, cd, c, ec.
Iaa ahai?C e e e?
Mai iai?Dde e e ie?
Pi aa a?Qi e e e ha hech e?
Maacha chaaa?Cd e e a a ega?
Haa a?C e e?
Tabi eca e cbiacie aa eea difeee gadgegic e a geea echa.
Yaaich Neida.A e Nida e eaada.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
81/100
81
KA E HABE
ai , eiai ee, eiei /ea e, /ea eie
a ha; eie
a , eiiachi , eieaichi ede , eie
a e(a) , eie
Yaa ai.Pie, eg ei.
Qa ai.Y ce.
Maaaa(i) aii?Ece, de dde ee?
E de i e ea iaci de a ha id biad e a iee eafea debid a e a ecii c i e eeida dde a e ecea, a a aae adebi de defiici, e, ece, e deci,e defiiia, ec.
Maia?
Dde e?
Wae achi.S hea.
E be bea e e ai hea iee e ea e aaa ccda c e eb, ee i de ccdacia e iedad de ega edieea, adia.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
82/100
82
KACHKA IMEFECIea acece
achai e, e ece e ee e
achai e, e ecea e ee e
acha/ea e, e ecea e ee e
achae acece, cede, ha e ee e
acha ea, eca aha
achaichi
ede e, e ecea aha
achae(a) e, e ecea aha
achachi ea, eca aha
Ha, ii achai.
Ve a, e e ea.
Iaaa achai, ichaa?C e i eidia()?
T'aaa aaaai acha.E a e be a ea.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
83/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
84/100
84
ICI I
La ici i iee a fci de eaa e ga a ece e ie eea aci. E a ccaci aee aii e adebi faeadebia de ie e aee a adebi fae adebia de ga; e eee e ee iicia e eciad. Sabe e ga ie e aa de ce:
Qaa Nia aii aia ihachi.ae e a caa de Nia bie ci.Ae ci bie e a caa de Nia
Q'aa Aice aii() chi.aaa e a caa de Aice baiae a g.Maaa baiae a g e a caa de Aice
Paai Mecha aii echea aea.e a adgada e a caa de Mech a eche dea.E a adgada dea a eche e a caa de Mech
1492i ia haaaa a cieea chaaa.E 1492 aad babd ega a ee ciee.
Ha Rai 'chaai adia i'iaaa .E da de e de ag adi a dae e g de daa deaea aceea.
Na: L adi de a aai (a aaa, a adgada, e
icii, ec.) aa e aaa a aaa, a d caea. E aggae bie 'aa eciaee aa e aaa, e da de aaa.
Paaiaa (haa a adgada) e ha cid e a e e de Q'aaaa (haa e da de aaa) a deedie.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
85/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
86/100
86
Kai.E a. E a.
Kai aaia.A e e cie. A e e gei.
Kai a.A e e .
Kai acha.E a. A ha e ee e.
Kai ai acha.A e hea. (e ecea)
Kai ai acha.A ha a fiea e ee e.
Chai.
E ah. E ah.
Chai aa.E ah a eada.
Chai .Ah e a ea.
Chai aha.
E ah. A ha e ee e.
Chai heea aha.L i e ah. (e ecea ah)
Ee abi eie c hee, e e c aiaci iicia gaeecia
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
87/100
87
Chai aaa aha.Ah ha e ee e a gea.
Haai.E a. A e.
Haai ai.Mi caa e a.
Haai ai.A e caa.
Haai aha.E a. A ha e ee e.
Haai Si aha.A e Si.
Haai aaa acha.
E habied a eea a.
Chaai.E a. A e.
Chaai ia.A e a aida.
Chaai Eiffe Paa.
A e a Te Eiffe.
Kaa chaai aha.Mi e ecea a.
Chaai a aha.A ha a a. (e ee e)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
88/100
88
EB KAe ecea iga
.
La ecea ea iga de eb a e a e igifica e i eii. P a eiae a "hee i" ig ae abi e aa "hee ae". S eiaee caea e "ha", fac: "i a", ae"e gib", g "e", ec.
Pe ha e aii a fa de deci "ha" c e eb iefeci
acha (ea, ecae, habe e e e de haba, ec.) e ecea ea iga "eee" acha e ie a aa igac a e aica a ae e eie e e e de haba.
Meia aii a i'i a.Ha ie e a caa de Meia.
Paai aa acha.
Ha eg e a aa de aa e ee e.
Waii ia a ai.Ha e e e i caa.
Waii a aha.Ha e e i caa e ee e.
Aeida Paiai ciaia ai.
Ha a ciaa e a Aeida Paia.
Aeida Paiai acha icia ahai.E ee e ha de ica e a Aeida Paia.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
89/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
90/100
90
IEGACIach aach?
E a ega ha habiaee aia cae de ega. La fecee (i) a ega c adebi be, e.g. dde, cd, , i, ec. (ii) a ega e aee e ede c: . aiaa aa (de ig e ei)
La aca ch e de ai iee a fci de ee acaie eee e a aci a ega de egd i i.e.aiaa aa.
E igiee ee i adccie e aee ieae, aaba aaba, iia ii, aa e ea cae a eca aii:
Eai aia ai.Eai a caa ha cad
Eaich aia ai?e Eai? a caa ha cad
Ai, Eai aia ai., e Eai a caa ha cad
Maa Eaich aia ai.N e Eai a caa ha cad
Eai aiach ai?Eai e a caa? ha cad
Ai, Eai aia ai., Eai e a caa ha cad
Maa Eai aiach ai.N e Eai a caa ha cad
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
91/100
91
Eai aia aich?Eai a caa ha cad?
Ai, Eai aia aii., Eai a caa ha cad e
Maa Eai aia aich.N e Eai a caa ha cad
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
92/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
93/100
93
EE
E ecci aei aedi fi de ei. E ea a a dae d :
1. e eb ee, ee, e de de, ec. 2. e eb ee caea e eific de bigaci, ee
e, e eceai, ec.
E eb ee e c eacie, eceidade fiigica, ec. i.e.eg f, e, habe, ed, ec. iee a eca e aii.
EL EB EE ()
Y eg a caa.Wai ai.(i caa ha)
Y eg 1 caa.
H ai ai.(1 caa a ha)
T iee d caa.Ia aii ai.(d caa a ha)
Ea iee e hea.Kia a ai.
(e hea ha)
iee ca hea.Taa ae ai.(ca hea ha)
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
94/100
94
Ea iee cic heaa.Picha aa ai.
(cic heaa a ha)
E iee ei heaa.Sa aa ai.(ei heaa a ha)
E IEE, E IEE
1. L ai e e a a aca aa da eai.
ai aai a eidad e iee a() = c a
aga a eidad e iee aga
2. E e ai e ciee e adei i cabifgic, c e cbe e a ega echa.
ai ia ieda e iee a
a cai e iee aga
3. La egaci e eea de d fa:
a) E icii c a (e iee...)iia i ae, i ab.
b) P cbe c a aca aa aeeaaa ii i ae, i ab.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
95/100
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
96/100
96
EFAI DE BLIGACIee e...
Ea eca e hace c e aicii de bigaci echa "a" + ei abi a acha deedied de a de aeceidad. E edad e a ede iie e e dig a e ici.
Teg e ada.Piai (a).(i "debe de ada" ha)
Teg e ie e ee e.Riai aha (acha).(i "debe de ie" e habied)
Saa aai.Tiee e e cai.
Pachaa aai. iee e e a.
Qaa aaaai.Ea iee e adae.
aa aaichii acha.Uede iee e eeae e ee e.
Saaa ai aa aaachii.Paa eidee ee e eegi a a ea e iee.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
97/100
97
EFAI DE HBIe, ee...
Ea eca e fa c e aicii aci "_" + e eb e, e eede ii e id de eecia icia. Tabi e e aade e ei de a a ea icada.
Se ada.Pii ai.(adad )
Saa ai.Ea ee e caia.
Pachaa ai aichi.Uede ee e ae.
Yaaai ai.See adae. ( adad ee)
Saaii.Ea ee eeae.
Laaii ai.Se abaa aa i.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
98/100
98
EFAI DE EEIECIAa he hech...
E e eca c e aicii efec "_a" + ei e idica aea e ha eid iee a eeiecia, abi e eiee e ebhabe, a (ha). Pe i a fae a b.
Ya he adad ee cai.Cha aia iai a.(ha i adad ee cai)
Dice e (a) ha ead e Cc.Qi aai ai.( "ead" e Cc dice e ha)
Naa ia ai.Ea a ha i aa.
Aa iha ai.
Ya he cid e.
Maa iia ihach a.N eg a eeiecia de habe cid ga.
Maa iia iha ach.N eg a eeiecia de habe cid ga.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
99/100
99
EFAI DE BLIGACI EIAe debe ea...
Ea eca e hace c e aicii de bigaci echa "_a" + ei a e ei, e e: aa(). Icie achaa efeci;e e cae a ahaa. Kaa abi e cae a aa, e e edied a .
Mi debe ea ada.Piai aa.(i "debe de ada" haba)
Mi debe ea ie e ae e.Riai ahaa.(i "debe de ie" eaba habied)
Saa aai aa.T debe ea e cai.
Pachaa aai aa.S debe ea e a.
Qaa aaaai aa.S debe ea adae.
aa aaaichii ahaa.E debe de ede ea eeae e ee e.
Saaa ai aa aaachii aa.Ea e debe eegi aa eidee a a ea eae.
8/10/2019 Synoptiks Runasimi
100/100