Synoptikós Runasimi

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    1/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    2/100

    2014aieaaa

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    3/100

    SYNOPTIKS RUNASIMIjaimesalazar

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    4/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    5/100

    CEID

    be eae................................................................................ 11

    be ie................................................................................. 13

    be ce ............................................................................ 13

    be cic ....................................................................... 13

    aadigaa.................................................................................................. 14

    aadiga de cgaci dieca........................................................... 14

    aadiga de cgaci eea .......................................................... 15

    aadiga de cgaci biea ..................................................... 15

    fi ei ........................................................................................... 17

    aadiga................................................................................................. 17

    e efic i............................................................................................ 18

    geii..................................................................................................... 18

    be ei ............................................................................. 19

    i ................................................................................................................ 21

    ici................................................................................................... 21

    ie eceai........................................................................................... 21

    ici .................................................................................................... 22

    egd eceai........................................................................................ 24

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    6/100

    a be ............................................................................................... 25

    ai be............................................................................................. 26

    i be.................................................................................................. 26

    i be.............................................................................................. 27

    a adebia............................................................................................... 28

    ece eceai............................................................................................ 29

    a ecei........................................................................................... 30

    ai ecei ........................................................................................ 31

    i ecei............................................................................................. 31

    i ecei ......................................................................................... 32

    a adebia........................................................................................... 32

    ca eceai ........................................................................................... 33

    aa adebia ....................................................................................... 35

    acci e ieacci...................................................................................... 37

    a age de a acci ieacci ............................................................ 39

    ici de efec a ....................................................................... 40

    ici de iaci a............................................................. 40

    ici de eeeaci ai........................................................ 41

    icie de ga ie.............................................................. 41

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    7/100

    eii ......................................................................................................... 43

    a: deeiae.......................................................................................... 46

    ac idefiid......................................................................................... 49

    eb aii............................................................................................. 51

    eb iaii.......................................................................................... 54

    i.................................................................................................................. 56

    ichi ........................................................................................................... 58

    deiecia de ai ............................................................................ 60

    iea deiecia eba ............................................................................ 61

    egda deiecia ...................................................................................... 63

    ecea deiecia ........................................................................................ 64

    caa deiecia.......................................................................................... 65

    cgaci................................................................................................... 65

    aca ce........................................................................................ 65

    ei ................................................................................................... 65

    f........................................................................................................ 66

    a ................................................................................................................. 67

    bica: ..................................................................................................... 67

    cea: ................................................................................................ 68

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    8/100

    i.............................................................................................................. 71

    ie aca cid................................................................................ 72

    da i....................................................................................................... 75

    aa , c, dde cd e a i............................................. 76

    i egda ae ......................................................................................... 77

    i ecea ae............................................................................................ 79

    egaci ................................................................................................... 79

    iegaci ............................................................................................ 80

    a e habe........................................................................................... 81

    acha iefeci.................................................................................... 82

    deai............................................................................................... 83

    ici i ............................................................................................... 84

    a ............................................................................................................... 85

    eb a ...................................................................................................... 88

    egaci ................................................................................................... 89

    iegaci ............................................................................................ 90

    e eb aiaa "aa" ................................................................................. 92

    ee ............................................................................................................. 93

    e eb ee (ee)............................................................................. 93

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    9/100

    e iee, e iee............................................................................ 94

    efai de bigaci................................................................................. 96

    efai de hbi....................................................................................... 97

    efai de eeiecia............................................................................... 98

    efai de bigaci eia.................................................................. 99

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    10/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    11/100

    11

    MBE EALE

    ?

    La ega aci c deiecia ebae, a gie e iciide eca, ei a de eb. M babeee, c a eeidee e aga ega dea, e.g. a, eb ca diigecia hech ea aibid a a eidade de aced a cada eceai ce ea ad i cgaci, Aii, e eb habaeid iga idicaci de fa, ie, d, ec. Ea eb ea ace c icii aic.

    Pa a d bie habe igificad e c fea ( eeici) cgad a ded (c e eaa de habae), de d e dacci e egai aci e eb; e e, e ac bie ea aa idicae e ea bie e iai e acai.

    a a (eaad a aa)e ha , ha id a, ec.

    a a (eaad a idiid) ha a aa

    Y ee i de bifciaidad i ifciaidad, e e eb badaee haba id e e f ie c adede a, hacia adeae hacia a.

    Dae ch ie eb debe habe id ad i a ie

    a fiicad, haa e abi eaic (ece de Paii), e iaece ieaia be eae, a ai de e eiee, e bca de ecii de eabiidad ac, e.g. ee ech a a. ()

    L gaic e deeiad e debe habe ad iifica e e cei be e deiecia, aaada de a bea e ac ac, de d e a a (a i ifi

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    12/100

    12

    ii, ade hab de echa e aica i aga ega ccida, a aa eeifica) ha debid e biid ai e

    cicaci deaada ceea, eficiee eedia. C e a deie a deiecia adiie a iedad de fiae a a a, deaea a e deci a a a ea eiid a ega aciee, e i de ada haba aid dae e aba. Si ebag, a ai e haba eiid i ee haba egad haa eda cei de caidad fai de e, c a debida eaci, e. O i abe, a idea ea deabiga a biecaad a faa de cbe, i.e. Diie ai, a ai?N he d bie. Caaba! He dich ai.

    Aga ega, bae, c e ce de ie, ea baidad de ega iaa deeigi de a caega, edie, haa ca adiie, a fciaidad de a deiecia ie edeede de be. E ig ad e be ee, eb fe edcid a d fa e eee c a c ica deiecia de ecea ea iga e ei i deiecia a a. Dei d e ie d. A e e e aa e e ag

    f eee dic c e i be, I did i becae I hi Iie i he a I hae aa, ice I beiee I hae he g f I a heae...

    Eea a ega echa, iia e deiecia ebae, c e de ig e ea de deaca deeci a e aea deiee; idicaci de ead ea, c ee ieea aee de aea ea e e echa be a ega cad e eea, aea de ea e hide e deiecia ebae e habae cea e a

    eceia e ha aaee acad de e, aee ah adicaae de eaie abac de eb. Y abi e eei eaahi da a ece e e e ag I debe e iiae a iee iee aciecia. Cea ch eeiecia e Ja aibea a agacia e hech e e a ee aahi eeciae.

    P e, e ecedabe eia dic c ee caich:

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    13/100

    13

    a ai e a ai e aa gaa iahia a aai e a ceii e a haii a e a ai aa

    aaa.

    Ae ed cea, ee i de eei eie e aia cidade de a iea baa.

    A difeecia e de ig ada, e a aci echa e eb c cediee deiecia e e ficiee aa deeia e e, a e de be e iia a "fai, acaaci,cae". De be ce e a iee cai

    agic, i ebag e be eed aa e fieai.

    MBE IMLE

    a a

    a aa ede,

    a , eaaa ea, e

    MBE CME

    achi ( )

    achia ede

    MBE CLIC

    aa edeaa eaa e (ee e)ec.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    14/100

    14

    AADIGMAA

    ai(a) ie ()achi (achi) ee ( )a(a) ee ( , ea , e )

    ai(a) iee ()aichi(aa) ede iee

    a(a) iee (/ea)a(aa) e/ea iee

    La aba abi e eea c ; babeee id e fg ea caa c ecii.

    achai () eii (cc) hai (he eid) aai (ae) ai(ee; iee) chaai (he egad) ii (e) haaii (be)

    ai (a)

    hai (aa c cai iedad) aii (e, ha d) aaii (eeaa, e ha e de ie) aii (abea, ha abead, ha bad, eba)

    a ( iea) ai ( eceda) a ( edia) aa (ee) iai (deea, aaece) achai (eadece) ih (ea ce) i(ea ada) (ea dee)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    15/100

    15

    UPYAY = bebe, NAYA = ad, gaa, dee

    aaaaeg gaa de bebe

    aaaiiee gaa de bebe

    aaa

    /ea iee gaa de bebe

    aaaaee gaa de bebe eci

    aaaachiee gaa de bebe ici

    aaaichiede iee gaa de bebe

    aaae/ea iee gaa de bebe

    aie ie, e he eid

    aichiie a ede, he eid a ede

    aaie iee, e ha eid

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    16/100

    16

    aa aai iee, ha eid

    aae iee, e ha eid

    aa iee, ha eid a eci

    aachi iee, ha eid a ici

    aie iee, e ha eid

    aichiiee a ede, e ha eid a ede

    La cgacie faae e eee c a cgaci dieca

    be c ici deedied de a eceidad.

    aaa ai.he eid a e, a ea.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    17/100

    17

    FIJ EIadei be

    Laa adei ei a caiea de a aaba e e aee a ai aa iae eeecia be ei a aea aaba de ei e eaa a a ci de adei ai.

    i cabeaadei ei + cabea

    a a, a a, a abe ei c "cabea" icia

    i e(a) ecichi e(a) ici

    i

    ichi de ede, e(a)

    de , de ea, de e,

    AADIGMA

    a i cabeaa ea cabea a a de i i

    achi ea cabea a a de , icid

    ai cabeaaichi ea cabea

    a cabeaa cabea

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    18/100

    18

    EL EFIC I

    Cad e ai eia e dig cae, ae de agegae e fi de ei e e cca a aba i; e aa de aiad.

    aa ida

    aaii idaaai ea ida eciaaichi ea ida ici

    aaii idaaaiichi a ida de ede

    aai ida, de , de ea de e(a)aai a ida de e (cad haa e acaa)

    GEII

    L "be ei" e fa c a "aca de geii aii", i.e. "/a", a fia de ca a a fia de cae dig. Eaga egie h e da "a" e da a iacie e a egie e e de . e aca de geii, e fia a ai be e cei.

    Maade Maa

    Waide Wai

    aaiade i i

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    19/100

    19

    MBE EI

    , aaa , a

    Se cca a ide aa a a ececi e a aba aceada. Oae a Acadeia da ege e ha e iiad de cabe eiee ide. Si ebag, e i aece caeai adebe ea a echa c ide, e e e ea ega e ecibi aceaci de aced a ea a.

    Sai Taa de Sai TaSai Taaa de Sai Ta

    aa , aaaa, a

    Niaa de NiaNiaaa de Nia

    aa, aaaa, a

    a eaa e

    achia eachiaa e

    aa eaaa e

    aa aaa

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    20/100

    20

    Deae:

    Wa 'ei.Mi caa e ede.

    Sabi ai 'e.La caa de Sabi e aaia.

    Cad a eaci de d ai e de ei, e eciaciecea a "geii" "fi ei" e c, bigaci. De aea e i ie e cia e be de iea e

    a, a ea a faci:

    a 'ei."Mi" caa e ede. (c fai e i)

    E habia a e aie ea ccci e eceaea iee e eia e be de ieai.

    Taa a aaaiiE aid de Taa e i aia.

    E de ca cad haa eceidad de efaia e eed.

    Ka chai.e e "i" cchi.

    "Qaa" aai acha ai, achaa.E heaa ie e hea, a a e bia.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    21/100

    21

    INbe, aad abi ai.

    El sustantivo en la oracin se manifiesta en diferentes posturasque se conocen como casos.

    ICI

    La ici echa e aga a a eici caeaa. Se aa eici a a aaba e iicia ce adebia. La ici e

    cha, e abi ie aa cea adebi, e iia fdaeaeeaa deeia a a fci de ai be e a aci.

    IME ECEAI

    E ea iea iaci e ai e ccid c iai e ega gecaia; aa e efec POSTURA e de SUJETO.

    E ai e ea a eiee ici. Pede i ebagea i de fi, e e fi a ie aa ideifica eca de ai, i i adebiae, dae,deeiad, ec.

    Qaa ii.Dice e e.

    Qaa achaai.Ee T e e .

    Qai iai.S e ha cecid.

    Qaa.T e.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    22/100

    22

    ICI

    1. S ici ( a) e a aci ede e a cie:

    Qia chaa.S e e be ha egad.

    2. De de adebi e iicia a aci:

    a ia chaa.E be cieaee a ha egad.

    Maa ia chaach.E be defiiiaee ha egad.

    Maaai ia chaach.E be c egidad daa ha egad.

    3. A fia de a aci c ee de de habea cea

    d. E e ca de e e eia agega e e e aaeeee ea bi cad cea ea aci, e gie iee ecaae de a ca aa acaa a ega edice: e eb, a eb dae, iee ici fia e a aci.

    Achaa ia, cha aa.Se ha dad e g de baia baae, e hbe.

    Achaa aai, a ai.Dice e abaa ch, ea e.

    4. Ocaiaee e a ici e id de deaaie eaece eee, cae:

    Maaai ia chaach.E be daa ha egad.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    23/100

    23

    Maaai ia aaa chaach.E be daa ha egad c heaa.

    Maaai aaa cha ia chaach.Ee be daa ha egad c heaa.

    Ae de cea ee ie eceai deb deci e e ibe e ai e a aci, e e efiied a e ie e e ede habe ai ai i a ae ai e hace ae de adebi.

    Waiiaa haa.Ved haa caa.

    Tee e ai ai hacied ae de ce adebia haa caa. E ai de iea ea, e fe iid bigaiaee e be , ha id biad a deiecia (a, fde iea ea). Ha ega i ebag e hace de aie iea ea.

    Jaie e aa, eida.

    Cie ee ie eceai c ee de a aad beaii. Se dice e be aii fcia c ebaii. N bae:

    Taa.Biae.

    E a ea de a ifiidad de iacie e e e eb iaii a be de aici, e efie aa be biea, eidee i. E caea adi e ee de ea cccie aee e id de iai echa, e, biae e adce a caea ea c; baia aa i deeie. Y ae e eaa ; i, aa i deeie. C eb e ed e eci aa ieeacie de a eici .

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    24/100

    24

    EGD ECEAI

    E ee eceai ee d ai e a ea de .A ie e e aa e a egd be. E a dde e iicia e de a ici; ea iea ici e a. P ega e ai be e ea a ca e e a eb, de de:

    Mai chachaa.

    Chachaa ai.

    C ceea ie ei ed.

    A eceai e e e ai, be, e ecea e ade be e e cce e a gaica adiciae c ca acai abi a ai e cei c be diec. Aigaee e aba a ae de a, efa. H e da , e he acbad a a cacfa.

    Y cc a Eifaia.Eifaiaa eii. Eifaiaa eii.

    Dde Eifaia /eifa/ ediae a ici a e e "ai ea de be", e Eifaia e be de i cciie.

    Jiaca()a eii.Cc Jiaca.

    L be e ee eceai iee iiad, e i iee cia, ha a:

    a()a a achia a /a (a i a )a()a a (a)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    25/100

    25

    aaa iaa()a a (a)/a ede

    aa a , a eaaa()a a e(a)

    Die e iee iiad e ha " be" e eaece eaaee haa biaee. Se e cce c be de aici (bieae), e dice ea e e e ea e a a ae, ieea i e eb e aii iaii.

    E : , , e iga c iicidad de deiad e e ie.

    A BJE

    e e e ce de a (be) (deiecia de ecea eaiga) Paa cfdi c a (ici c) e dee acica a ciaci de aa, ae a gaica eea abi a

    hace a diici:

    a) a /ag/ ecea ea a b) a /a/ c

    Kachia. hace e eia. e ha cead. /achag/Kachia. C a. /acha/

    Lcia aa.

    S e Lcia e deea.

    Aia ia./aa/ c e fa de S e Aia e e.

    Aii aaa.S e Aii e ada.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    26/100

    26

    S e e aee a aea de adci e da i, e ie aae idicai e idica a ceea de ie haba.

    AKI BJE

    e e e ce de a (be) i (deiecia de egda ea iga). Dice: a .

    Saai.S e e eea. Cieaee e ha eead. S e e eea. Mea a eea c ceea.

    C e bea e a adcci, a deiecia de ai abi ie aie f e egda ea, iga a.

    Qhaaai.Y e e bea.

    KI BJE

    Idaga cee de ee ce ede e eci ci a ae. Ua de fcie e de be biea de iea ea aegda iga dice: a i. Tabi ie a a de a iea ea, a i.

    S abe e de fi ei de egda ea iga, aii, a.

    Uaii.Te gaai e e ecch.

    He adcid e da c ea aeaia caeaa, e e a idea ee aie e aii, de ee d.

    Wiai.Te aeg e e he aad.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    27/100

    27

    Wiai ai./iii/Ca e e he aad, c ceea.

    E iae ecaae de a aceaci e a d aba acada cide, de a fa haba a cadecia caaceica de echa. P ad a cbiaci de da c e adebi ai ie aa eidecia dich, i.e. deaca e idicai; e de feceee eea a Iaa? P e e...? C ade bie eedie:

    Chaa achai, iai ai.

    Y e abe e e e he aad.

    KI BJE

    Aii, ee ce dice e e e e a ecea ea aa ae a egda ea iga. E deci, , ea (e) a i.

    Wai.

    S e ea e aa.

    Khai.Y e ea e iee cai, afec, cai.

    Mai.Y e ea e deea.

    Maai.

    Y e ea e eaada de i.

    Ece, e eceai a be c ici, c a()a e:

    aa aai.T e bedece a .

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    28/100

    28

    A e e e ega e efaia e be, e "aai" a c "e bedece" a e a idea cea. Si ebag, a e aii

    c e caea eie a babiidad de ici e ag idiec, e e iga "aa" a c "a ", cad haa eceidadde fai acaaci.

    A ADEBIAL

    La ici a e abi fecee aa ci adebi de aea de dei.

    aa (ae de ai)

    aa e die

    aaa (ae de eb)

    Aaa aaacha. ha cid ch, c ceea.

    Qa iha, aia.E a Cc e ea ed, aig .

    Mai e iaee fi de ai, e h e da e e eieei e, debid a iacia eceidad, ha bea.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    29/100

    29

    ECE ECEAI

    E be idiec e a aci e ai be e ca dai. Se aa e eaidad de a eidad e ecibe e be, a ca dada e e. Recdee e a a ca dada ee aa be diec ai e ca acai.

    La eidad e ecibe a ca dada be e ai be ea eceia.

    E ee ece eceai ee d ai be e IN

    TERACTAN. Debid a ea ieacci bigaia a e ie a deiaci de e. Laa a ie ai acie ie ae a egd, cacie egda ae. E be e iee ai be e e e eece e ac eba.

    Hiaia e ha eegad (a ) a fa.Hiaia (aa) a chaichia.

    a) La fa e e "be" e e eega, iee a ici a.b) Y, e fa "" e e cacie ece.c) Hiaia e e acie e eeca e ac.

    E ai be e a eceia e eea c a ici "a" /a/ e e e a de a cgaci aia /ag/

    L "be c ici ecea; e deci, e a eceia:

    aaa aa a iciachia a eci

    aa a iaaa a /a ede

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    30/100

    30

    aa a , a eaaaa a e(a)

    aa a e, a ea, a eechaa a e, a ea, a eehaaa a ae, a aea, a ae

    Deae: be bieae e a cce: , , e iga, c ae deia de e, abi e a cbe e ea a de ai be, eaeciedae be c ici:

    Aa chaa ach.N e de e. Y ece.(a = a e ieai)

    Aa haa ach.N e ga e a de i eeig. Y be.(a = a e ieai)

    A ECEI

    Liba a.Ea e ha dad ib. ( ece de a eega de ib)

    Kia aaa. e ha ed i. ( ece de a aciidad de eca)

    Cee:

    Pachaa achaiaa. e ha aad a a.

    Aaeeee, ece de eici, e e eaidad ecea aede ac de aa a a. N e c ea eee ecibi a eca de ib, c e ee aei. A a a bieae.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    31/100

    31

    AKI ECEI

    Maa eaach achaiai.N e ha eiad a caa.

    a aaia iaai.Ya e ha cad ida.

    a chaaa iaai.Ya cieaee e ha habad de e.

    Obee e he ad e be e a iea aci, eaa (ea cici a) e a egda, aai, ida, dede eg c a. E eece ee he ad a ici aa e ccci e ede eccee c adebi e a ega; e ea aadde a ega.

    KI ECEI

    Kia cha a i.Cieaee e he dad eia e.

    Taacha a ai.Cieaee e di eia e.

    Qai e cacci de ai. E e ca de i e fac de ei ede ifiae i bicae aee.

    Paaa eichii.Te he eead a i heaa.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    32/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    33/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    34/100

    34

    a a caa a a caa (#)

    E ee ca eceai, e adicia be idiec e cacie e aifiea e a gae e aciee ee ece.

    Bie e cie e e e cce c ca abai e a aiidad. Nea ici echa e aa.

    He ecibid die i de chicha de Veacia.Cha i ahaa Veaciaaa chaii.

    a) 10 i de chicha (be c ici a)b) Y (acie)c) Veacia ("cacie gae")

    Ece, e a gaica aia a igiee acie e diige c:ca dai . ca abai, e a dai c abai ie e eiede bie e bi acadic. Mi ieci iee e

    e ea baea e d de iifica a eeaa de eia. A, e aea de deiacie ba cad ea eiibe a e de a iicidad.

    He eiad Ki a Pa. (Pa ece)He ecibid Ki de Pa. (Pa gae)

    Paa fa be de ea caega agega aa a be i a aifiea.

    aaa de aaa de iaaa de /ea

    Cde Cecii de a caa de a caa (#)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    35/100

    35

    Ee difeeciae: (i i/ aa ede fc)

    Raa iai.A Ra e ce.

    Raaa aii.De Ra ig.

    Qaa ia ai.Te da , a i. (acaad e a a ea)

    Qaaa ia ha'ia.Ta de i.

    Paa a eaa aa.Lea ea caa a ea.

    Paaa cha eaa aa.Tae ea caa de ea.

    Cia aia ai/ai.Vede ib a Ci.

    Ciaa aa ai/ai.Ca de Ci e ib ( ib).

    MAA ADEBIAL

    E de a ici aa aa cea adebi e ai. Icieie c adebi de caaci.

    Liaaa hai.He eid de Lia. (adebi de cedecia)

    Paaa aa e.Dice e iee die e . (aa caad)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    36/100

    36

    N ieea i a gaica cidea adebi a ch de e ce e aiia a eb. E , e aece ea aa a

    adebi adiciae de fa ecia e echa c deiacie eaca, (i) ce (ii) cee eba, ec.

    E ce (adebi de ie ga) ciea a aci echa. Y ecee eba e aee a eb.

    Kai Pach Bac aa.Dice e Facic Bac i a.

    Aaaa ia.Ha habad be Acah. (cee eba de ceid)

    Aai aaiaa iaa.E Acah (ce) e ha habad be heaa. (cee eba de ceid)

    Cabe a a aidade de a ega cia deiad adebi a

    ce de adei/aicii ici aa. O ieaiade a bea e da.

    aiaaaeee (cee eba de d adebi)

    aiaaa deaci

    aaaa habeee

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    37/100

    37

    ACCI E IEACCI

    1. Paa e haa ieacci eceia d eidade: e acie e cacie.

    2. N ha ieacci ee e be. E be e cia de hech eiie de e, de acie de cice(cacie).

    Cc bie a a Digacha.

    N ieac c ea. Seciaee ea e e be de i cciie,c da e a ca caiea, cc e , e ag, a cae, ec. Ecaea eiee a eici a e ag ca. Cc a chaca decai C. Cc a cai C.

    Aha bie, e a aci igiee ha ieacci.

    E Pacha e ha eegad chice.

    Pe ecib e be de Pacha, e ee ca e chice. Ped icie e cice iai, a e i a ea (cacie) e U eda a i eega e chice.

    E e eeca a acci be e be cad ha cice gea ieacci.

    E ee:

    a eaa beaacacie eceaaacacie gae

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    38/100

    38

    Hch' Tai Cii ia ai.Cii ha ecad e Tabi.

    Hch Ta.i ceCii ei.a be c da iai eb c deee

    Chaa Cii iai ia.Ciiha cad e a hia.

    Cha.a beCii ei..a.i a hia ece c da iia eb c deee

    Cii iaa aa chai.Cii ha ecibid ce de hia.

    Cii ei..aa de hia gaea.a. be c da ichai eb

    E deee e e ca eea a aifacci a eaia deeiada aciidad.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    39/100

    39

    AL MAGE DE LA ACCI IEACCIEfec Miaci

    Reied aei, ee e a d ea behaa ee e. La iea ea e e acie a egda cacie e a eceia gae. N e ide e e be e a ( hech) abi ede e a ea, be de a, be dedi, be de ab, be de egi, ec.

    1. La acci e e dea de ac eba e e.

    2. E be e ae de a acci. Q ea de a accie e die de be dde decaga iheecia? Sea eeb iaii e deede de be aa eii. Ada, e, a e gea, aa, eia...? a i?

    3. La ieacci e aifiea c a eecia de a egdaeidad (cice acie iai), e a e ede e

    ece gae. Ea e da... Recib... de ea.

    Pe bie, aha a ea i aa cce a "ece eae", aa "ecea eidad" e e ac de eb, eciaee e acde eb.

    Ee ece aicia diecaee e a ieacci e e beeficia edica caa de ea e icie ede e a caa de ac de eb. A difeecia de cice de acie, ea "ecea ae" iee, aia

    a e a aci. Me he de efei a a ae.

    Deia a ieeci de ea ecea ea eidad aiciaci idieca; de de ea , cad e ac eba aciede aea, aa ea; cad e ac eba e caad ea.Paa e efec ee a ic (aa) ( caa de) aaa iaci. Tabi cabe e ee eceai, e haba beecea ea. Aii , e eeea a ece, a

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    40/100

    40

    icie (c), (e c), (e) (be, ecia) (de) ec.

    ICI DE EFEC A

    He cad ib de Ca aa Rae.Raeai Ceaaa iba aii.

    1. e: (i aca)2. be: ib (a a)3. egda ae: Ca (aa) gae de ib

    4. ecea ae: Rae (a) ede e beeficia edica

    ICI DE MIACI AK

    He cad ib de Ca caa de Rae.Raea Ceaaa iba aii.

    1. e (i aca)

    2. be ib (a a)3. egda ae Ca (aa) e gae de be4. ecea ae Rae (a) iai, caae de a ca

    Obeacie: Rae aicia e iga de a ieaccie. O (i) ebeeficia edica e ac, (ii) caa e ac.

    Rae, a ecea ae, eda a age de a aacci aiciaci e aee idieca haa e ea decida aa cea, ea e

    a aacci a ceie e egda ae cice, abadadde ee d de ecea ae aa ai diec de egdaae aicia e caie a ieacci.

    La iea a egda ae a aiciae. P e aecea ae e aaa acedee eedida de ac.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    41/100

    41

    Qiee aga e ie dificad e diigi "" de "f" e ig,he a e acicii bic:

    1. "" aa a ieacci2. "f" c ece e a de efec, dede eg a e e

    a iaci, ede becae f.

    ICI DE EEEACI AI

    aa aai Liai ia.S ie i a Lia e eeeaci a.

    Pi Iaai?Qi e e ie de Ica?

    Ece, ea aedied e ai e ; eac, e facea eba ee e eiede c hace ee, iecabia, e e iia a aa ca c aa ede. Se deabigac icie eeee. A fia de cea, e a eaidad a

    dia ieeaa i e aa de ca ea e e e ee haadiici cei aa aba ae. E e e d caeaiad deh dde habe de deede feeee de icie fiebae aa i eceidade ceciae.

    ICIE DE LGA IEM

    Aeiai aaa ia.Vii e Aeia dede hace ch ie.

    Oaai hch aii iai.Vi bie e a caa eea be e ce.

    E aaga igea i e a. De i d e a iee e e iid & i aa ecia a bicaci, e echa ee aai hi.Ade de e aai e eiede de d e aca a a gica gegfica. De aea e aaai e be e i a a ia, ec.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    42/100

    42

    Qachi chai a.Dice e hi e iee da.

    Pi abi ie a adebi de ie ce i ebag iee. A c aaa, ae, ec. eiee eici caeaa (eaaa, e ae, ec.) ch adebi echa ac; aa, ichha, a, ec. i iiea ee de a da de a eaa, a difeecia de caea, e ag, e i, e ae, e iee, ec.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    43/100

    43

    EII

    Haga ecciie de a a de ai be aedida c eecia adcci aiada a caea:

    1.

    Jiai acha.S e Ji abe.

    Diii achachi.

    S e Diii eea.

    Pai ai.S e /ea caa.

    2.

    A

    Jia achai.Ree a Ji. (Ji e be de i ee)

    Pia eii.Cc Pi. (Pi e be de i cciie)

    3.

    MA

    Peaai ai.Ha ed a Pea (Pea ha ecibid a ia)

    Taaai aa.Se ha acecad a/hacia i ade

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    44/100

    44

    4.

    MAA

    Maa iaaa aaa ai.N ie ada de i. ( gae)

    Qaaa cha iaii ha.De i iee ea aaba iia.

    5.

    Aaa/ i

    Paai aaa.P ea cha. (i cha acede a/aa//e ea)

    Paa a echaa aai.

    He ad ee ei aa ea.

    6.

    AK iai

    Qaa achaa ii.P i fei ( e a caa)

    Na: e ee " i" e a caa e cfda c " i" ee de i. Obiaee ac c e acedee i, e ee ei. E cci ee i caea ede fciee e, (i)aa (aa i) aa ( caa) aai (e e de i), ec.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    45/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    46/100

    46

    A: DEEMIAE

    E caea hace de cic d ac: "e", "a", "", "", "a" aa ai deeiad "", "a" aa ai ideeiad. P ai deeiad eede e e iec a abe de c "ai de c hge" e e habad:

    E hbe de caa ede

    N e aa de caie hbe de caa ede, i de ae de iee iec a iee efeecia. Aii, caa ede e a

    caa ede, e ee e aecedee be ea.

    E caea, i ebag, e eagea e e de ee ac e ce iidad fdaea; a de :

    "E" hbe de "a" caa de hie "de" ei de "" hbe e ea a "a" ee e "a" che "de" di de "a" bebida "e" ea...

    Nea ega igea ea:

    C hbe; c caa; c ei; cae hbe; cae ee,cae che; c di; c bebida; i de ea?

    Icie, ecde e ha gae dde haa be de eaiee ac:

    E Fedeic ai a ae c ga e cc.

    Ne aii, a iga e cha a ega de d, iee a eceidad de deeia ai, ee hace de die d; e fecee e c a aca "a".

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    47/100

    47

    Pe a aca "a" iee aa aicaci e agega a ai e cei i cicaee a caie a ae de haba, ic

    ie a fae:

    Yachachia aea a.E fe ha ad a hea.

    T a eiede de c fe e hab.

    Seei Hiaiaaa iaa aaa.Seei ha gead eeaee a "a" Hiaia.

    La Hiaia de a e a e he habad, e deci, a a Hiaia.

    Seei Hiaiaa iaaa aaa.Seei ha gead de aea fa eea a Hiaia.

    Aea fa eea caaceica de Seei, de a e a ea a a.

    Pe; e caea ha cagiad a aii ici de egae e ii e ga aa eea a aci c "a". Pe "a" ed ad, icie dde iee eid.

    E cci "a" e a aea de aa a aeci a aea ae deegae dde a aca e afiada. Die d de adcci haaa e e caea:

    ...

    a) E Rbe... (de ca e he habad)b) Rbe, i ebag...c) Rbe, ad...d) Pe Rbe...e) Habad de Rbe...f) Ee Rbe...

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    48/100

    48

    Laa aa ii, Rbea ai iaia.Td hbe e acha, Rbe i ebag decidi eaece

    a.

    Rbea ai a aa.Rea e ee Rbe haba id be hbe.

    Rbea, aaa haa aia aia.Habad de Rbe, edi aea caa de ade.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    49/100

    49

    ACL IDEFIIDac aa ai idefiid

    E caea a d ac, a, cad e ai e e dic e eecfic, ieea c de g hgeea, baa c e ea de e:

    Ua caa e ha ead.Wai ha.

    Caie caa, iee a ca defii deeia a ai. Obe

    e e e ha e efei.

    Pe eie e caea a abigedad, e e e aga iaciade efei a ea.

    Ua caa e ha ead ( fe d i e)H ai ha.

    P ee dad e e e aii ha ac idefiid;e e eceai. N ha ieiidad e a ega de a ac a.Baa c e ai aa abe e haba de caiea de ghge.

    A e bedece e ac haa eceidad de aia e ai,e ea aad c idefiid e iga da i e , d efee; e e dice e aica a , a caiea / a d.

    a ia (caiea de a cae de ai)iaa

    a ia (caidad)h iaa

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    50/100

    50

    Cabe acaa a e caa de caea, ii, e echac acicii caea, ee echa "h" e ab ca, eaca

    ee a d caea. De aea e e ia a ega fdaeade acicii e ea eigia ega adia. La ieigecia de ebaifiea e e eaie acicii de habae ediae e de ega ede aae fea. A ecea a ega, e ecea a fifa de eb.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    51/100

    51

    EB AII

    1. Se aa eb aii a eb e e a aci eie e be.

    Siaa 'achaa aa.La chacha hi eid.

    La chacha e e e e eid e be, a e ebhace e aii.

    2. Tabi e eb aii ede eii acie, be cacie ece.

    Maiii ihaa ai.E a e eeg a cida.

    3. De i d, e eie acie, be cacie gae.

    Maiii achaaa ihaa chaii.E a ha ecibid a cida e e acha e ha eegad.

    Ea bead a iidad de cici e caea, ei dia e a ha ecibid a cida de cacha, de cacha a cida, caea e ee de ieciie, e haac e geii e cfdia .

    4. Aii, e eb aii eie e/acie, be ecea ae acedee.

    He hech a cida aa Ricadia.Ricadiaa ihaa ai.

    Ricadia a ecea ea, idiecaee beeficiada e efec.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    52/100

    52

    5. Tabi e ee eea, e eb aii eie e/acie, be ecea ae iae.

    He hech a cida Ricadia.Ricadiaa ihaa ai.

    Na: La caaceica de eb aii e e debe eii e be. La aea adicia de eifica i e eb e aii e cca ebe c e, e e eca a aia:

    Hice a cida.

    Mihaa aai.

    La cida fe hecha.Miha aa aa.

    He hech a cida.Mihaa ai.

    La cida e hecha.Miha aa.

    Ha a cida.Mihaa aa.

    La cida ea hecha.Miha aa aa.

    Haa a cida.Mihaa aa.

    La cida eaa hecha.Miha aa aa.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    53/100

    53

    Ccie:

    a) E e (iea ae) ecibe fi aa e eccid.

    b) E be e ecce e fi a (e ca e a ba aega e e da e ecci ei).

    c) E cacie ece (egda ae) e ecce a ici a.

    d) E cacie gae (egda ae) e ecce a

    ici aa.

    e) La ecea ae a ie a e efec e ecce a icia.

    f) La ecea ae ie ha iaci e ecce a ici a.

    g) Qa aaee aa a aeci be caiea de eeeciad, debe e iee e, e deci: aa, aa, aa, aa aaa, ec.

    h) aa abi ie a a c e i igificad.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    54/100

    54

    EB IAII

    U eb e iaii cad eie "be". Pede eii a a ae, bae.

    Saa 'cha ia a ii.Y cai d ha d da.

    1. aa 'cha (d da)2. ia a (d ha)3. ii eb i aici ( cai, ad)

    Ade:

    Jia (aa) a'aai.Ji abaa aa .

    1. Jia e2. aa ecea ae, eeci (aa )

    3. a'aai eb c "be biea" "a" (e abaa) eici (aa, , e beefici de, e deiede)

    Obee e a e be biea ae a a ea eicia. L be bieae adiciaee aad be de aici fcia bie abi c eb iaii.

    L be ieeae ( bieae) a ede eea igiee aicacie:

    1. be cad ha aici2. cacie cad ha aici3. ecea ae cad ha aici

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    55/100

    55

    Ee de be:

    (aa) Heia aa.Heia e aa, cieaee.

    a e be, e deci e be de a de Heia.

    Ee de cacie:

    (aa) Heia a a.Heia e ha dad ca, cieaee.

    a e cacie ece, e he ecibid e be aad ca.

    Ee de ecea ae:

    (aai) Heia iaa.Heia haba , cieaee.

    Wa e ecea ae. N ha aici i eeeaci de a ea e aicia i ieaca c e e e e ac de eb. Se ieaa e de a eici . Bie e abid e iee a fciee a ega.

    Dei a eici e ee ca a e iee ae de beieea, e.g. ai, a, i, i, ec.

    See ae a ee a eici e be ieea, ee

    ciaee e e d ieai aa aia e ada edid, deee e e a adcci ega " fa".

    Riaaa.Haba , fa.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    56/100

    56

    KIe ie be ieea

    L be ieeae e aca a eb e a aci e a aa de a cgacie. E :

    E eb aii YKI eeea a e a be. Sied e e aiea ea iga a e be a egda ea iga.

    Mai.Y e dee. (ee be de i dee)

    Wai.Y e a. (ee e be de i a)

    Machai.Y e ecei. (ee be de i eceidad)

    a ai.

    N e deea. (ee be de e dee)

    a ai.N e aa. (ee be de e a)

    a achai.N e eceia. (ee be de ea eceidad)

    YKI e eceai de ieacci eeea a acie a cacie, a

    aee e eb aii. De iga fa e acie/e e a iea ea iga a e cacie e a egda ea iga.

    H i aa i.Te he dad i de cca. ( a i)

    a h i aa i.Te he dad i de cca. ( a i)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    57/100

    57

    E eceai YKI eeea a e a a ecea ae cad eeb iee caie iaii ea ee iaii aa

    ea aii e iaii. E e e a iea ea iga a a ecea ae e a egda ea iga, e deci .

    Chaaai.Y he ecad aa i. ( he hech aa i)

    a chaaai.N he ecad aa i. ( he hech aa i)

    Na: He bead e eceia cia e be ea deiea ea a, a () c e aa eia abigedad.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    58/100

    58

    KICHIe ie be ieea e a

    YKICHIS eeea a e a be e eb aii. Sied e e a iea ea iga a e be a egda ea"PLURAL".

    Maichii.Y dee a ede. (ede , a i, e be de i dee)

    Waichii.

    Y a a. (a ede)

    Machaichii.Y a ecei. (a ede)

    a aichi.N deea. (i be de e dee)

    a aichi.N aa.

    a achaichi.N eceia.

    YKICHIS eeea a acie cacie. De iga fa, e e e aiea ea iga a e cacie e a egda eaPLURAL, e deci ede, e /a de eiae.

    H i aa ichi.O he dad i de cca.

    a h i aa ichi.O he dad i de cca.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    59/100

    59

    YKICHIS eeea a e a a ecea ae cad e eb e iaii. Aii e e e a iea ea iga a a ecea

    ae e a egda ea PLURAL.

    Chaiaa (aaai) chaiichi.He eiad a ecieda aa ede.( e eecifica a i e ha eiad)

    cae:

    Chaiaa (aaai) chaiichi.

    He eiad a ecieda a ede.( e eecifica aa i e a ecieda, ae e ega)

    a chaiaaa chaiichi.He eiad a ecieda aa ede.

    Na: He i e eceia cia e be ea de ieaea a, a () c e aa eia abigedad.

    a aiichi.Le acaba de a ede.

    Laai aichi, aaaa.Le he bedecid da a ece, a a.

    E i e cai, e chia iacia e cai a e fiei de iea ea iga, i e igificad de ei. P

    e de cci e eie cai, cha ece efaiad ca, a c chaa, e.g. chaa, h eid(a).

    Wiaichii.Le he dich a ede.

    Achaa achaaichi, aeaaa.E ch e ee e e eg, hea heaa.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    60/100

    60

    DEIECIA DEL AI

    La e deaca e a e ie aa aia ai, a edaeica a iacie dde haa d de aia e ai cei de fai, iee cad e ai e deeeeaead de acad de a.

    Taa iCa a

    Taa a i(a)

    Ca he a

    La egda deiecia de ai e e daiad a. E icii ieaa a e e ai e da, eiee iee a aicacie, e e e cabe e deiai de deiecia i ici.

    Waia aaa.Se gea de e a e.

    WaeaU a de hea

    SiaaU a de chacha

    La ecea deiecia de ai e e i. E icii ie aa a e e ai e ga a cad e aa de a.

    Peiee ie i e e e cabe a caega dedeiecia.

    aai a idad de ca iebai a e caadaaii hbe caadchii ade c hi

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    61/100

    61

    IMEA DEIECIA EBALdeiecia de iea ea iga a

    La a eba a a aca i aa e iga e aa e a. E aga egie e a i e e de .

    (a) aie, g, ide, he ead, he giad, ec.

    (a) aea, gia, idea, he ead, ec.

    Na: La deiecia "baa" aa deeia e e de eb. E ee "" e eceia e de a a, a iacie eecfica. C ea e i de a deiecia eba, ece, i e eiee e iee e eci a ()be c e ig, dde hace faa e e eb iee deiecia e ecea ea iga!Ua deiecia be cad ha eceidad de fai deadecciie de a ega e ecibe c ead ea ha

    bae de a ega, e dig abi baad e a eeiecia aea,dde cha ece e be eda ici e iec iedea aciecia cad a.

    E e ie aad e a e fac de ei a, ag a ig ed, eg a deiecia.

    aaie, gi, ide

    aa ea, gia, idea (e e aad)

    Ja a ea deiecia cad ha be ieeae:

    aie e, e g, e ide

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    62/100

    62

    a aie ea, e gia, e idea

    Cci:

    A difeecia de caea ha fa de cga ie eb ecaie ie.

    e aie e aie e ai

    e e ai e aichie e ai

    Dde d e e. Si ebag e aii d acaba e i.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    63/100

    63

    EGDA DEIECIAdeiecia de egda ea iga a

    La a eba a a aca i aa e iga ichi aa e a. Eaga egie e a ichi.

    (a) ai ea, ga, idea, ha ead, ha giad, ec.

    (aa) aichiede ea, ga, idea, ha ead, ec.

    aaieae, giae, ideae

    aaichiede ea, gia, idea

    Ja a deiecia cad ha be ieeae:

    aaie ea, e ga, e idea

    aaichiede e ea, e ga, e idea

    Cci: A difeecia de caea ha fa de cga ie eb e caie ie. Dde d e ea. Si ebag e be

    a a dieidad e aii.

    ea aie ea aie ea aaie ea ai ea aaaaie ea ai

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    64/100

    64

    ECEA DEIECIAdeiecia de ecea ea iga a

    La a eba a a aca aa e iga aa e a. Feceeee e a a fa iga c e eci e a.

    (a) aea ea, ga, ea idea, ha ead, ea ha giad, ec.

    (aa) aea ea, e ga, ea idea, ha ead, ec.

    aa()ea e, gi, ea ide

    aaea ea, e gia, e idea

    N a ea deiecia cad ha be ieeae: Sa

    e e a eecia de cidea e eee a c be a deiecia. E e ea a g de beaci.

    aaea e ea, e g, e ide

    aiea e ea, e ga, ea e cdce

    ea ea aea e ea aea e ea aaea e ea aiea ea aachi

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    65/100

    65

    CAA DEIECIAdeiecia de iea ea da a icia

    a a eba a a aca chi. E aga egie chi.

    (achi) achi ea, gia, he giad, ec.

    CJGACIe e ie bic

    eb: i (e)e: iea ea iga

    A

    iie e; e he i

    iichi e; he i

    iie; he i

    iie e; e he i

    i()aie i

    i()aichi i

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    66/100

    66

    i()aii

    i()aie i

    F

    i()aie e

    i()aichi e

    iae

    iae e

    Ee:

    Q'aa iai iai.Maaa e e e a ei.

    Acha a ii.He i ch ce.

    Ka ch'ii aaa iai.Vi a i ade ea che.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    67/100

    67

    Ae egd be ieea

    WA eeea bicaee a a iea ea e cdici de be,cacie ecea ae. Tabi ie aa a iea ea a. Seaifiea e a igiee eie, bica cea:

    BICA:

    a

    Cad e e e a egda ea iga, .

    Yaaaai.Me ha adad.

    ede a

    Cad e e e a egda ea a, ede, .

    Yaaaaichi.Me habi adad.

    /ea a

    Cad e e e a ecea ea iga.

    Yaaaa.Me ha adad.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    68/100

    68

    ea/e a

    Cad e e e a ecea ea a.

    Yaaaa.E e ha adad.

    CMLEJA:

    ( /ea )

    Cad e e e a ecea ea iga a e be, cacie ecea ae e a iea ea a ecia; /ea, ea/e a

    Yaaaa.Ea ha adad, cieaee. (e a i)

    /ea, ea/e a ( )

    Cad e e e a ecea ea iga a e be, cacie ecea ae e a iea a icia.

    Yaaaachi.Ea ha adad. (a i abi)

    T a e ieai aa e e egda ea iga.

    Yaaaa.Adae.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    69/100

    69

    T a e ieai aa e e egda ea iga be, cacie ecea ae iea ea a eci.

    Yaaaa.Ada.

    Uede a e ieai aa e e egda ea a be,

    cacie ecea ae iea ea iga.

    Yaaaachi.Adee.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    70/100

    70

    a) c be

    Waaai.Me ha aad.

    aa aai.N ha aad.

    b) c cacie

    Aai aaa ai.

    Me ha dad i . (ga iebe)

    T'aaa 'aa aa ai.N ha dad ee de ba e e de a.

    c) c ecea ae

    ach aaa ichaai?

    Ya ha baid a aa aa ?

    ach aaa aa aaai?Ya ha ecgid e a aa ?

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    71/100

    71

    KIe ece be ieea

    Si dice e e e e a ecea ea: , ea, e, ea e ebe, ieac/cacie ecea ae e a egda ea iga: . S a SUNKICHIS, , ea, e a ede.

    aai, ea, e, ea e ea()

    aaichi

    , ea, e, ea ea()

    a. be

    Maai.Ea e eaada de i.

    Maaichii.

    Ea e eaada de ede.

    b. cacie

    Kaaia chaichii. e ha eegad ida.

    Kaaia chaichiichi.E ha eegad ida.

    c. ecea ae

    Mi'i 'aaa ai.Ea ha hech a a aa i.

    Mi'i 'aaa aichi.Ea ha hech a a aa ede.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    72/100

    72

    IEM ACAL CMLID

    Ee ie ie a d i eeciaee, e iae e e ai, e deci a eei de a aciad cida eeae e e ie eee e e ag a eee de caea. Tadc eai c a eca de ei efec ce, abied e e ei i eee ce eeae. E a ega igea ag e fidabeee eci, I hae e = I i e .

    eb haba

    iai hab, he habad

    iai e hab, e he habad

    iaichi hab, he habad

    iai haba, ha habad

    iaai e haba, e ha habad

    ia haba, ha habad

    iaa e haba, e ha habad

    iaa haba, ha habad (a i )

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    73/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    74/100

    74

    aaiaachie haba, e ha habad (a i abi)

    aaiaie e haba, e e ha habad

    aa iaichie haba, e ha habad

    Na: E eb de ecea ea a eceia ea e a cade ecia e e a.

    Qhaia aa.L chach a. (i. L chach a)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    75/100

    75

    MDAL MIiea ae cideacie

    L caea ega a eede e ecia de ea aca haa aegada de Dieg Ge Hg. Dig de Sa T a ed eefiee a ea c aca de a, e e e aa a igieeacie aaa e i igificad:

    Egei chaa.Egei ha egad

    Egei chaa.Egei ha egad

    Pe e a.

    E ade Hg dice e e de ea aca e bigai e e idicai, e e aca, aii e de ai. P a:

    Egei chaa.Sea e gaaica eg e ade Dieg.

    H e da e e e e e e bigai e agica adia,e eie die cea eid igia. P e:

    Egei chaa.Egei chaa.

    La d fa ea ceca e aiada deedied de ce. E ade Dieg dice e a aca i e debea cca a eb,a e e ecee e a aci; ee e adeae.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    76/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    77/100

    77

    i e e de ea a ch dae de e haba eaeee GNOSEOLOGA QUECHUA.

    Pe de aced a c e aifiea a ega h e da, dia e ea i cad ee efaia a ceea e ee de e eciad diec.

    Wiicha 'aa ii.Aee habe i c de Wiicha.

    Kia chia.

    La a e ha cad. ( ede e)

    P e e eda e cci e e a i debid a hbi de icie a ea ca adi caeaa i e eiibe debe e idicaie e habae deea cee cedibiidad (i) bi de aiaci (ii) a efiee i iae a eacidad de e dice. Ee e i a eaciaia.

    MI EGDA AE

    S c a. c a. c a.

    De a ia fa e cca e adebi a ad de eee e ee deaca c e ee de aiba, e da

    aificad aii i e e a eee e e iea deaca e edig. S igificad "" e , Saee he hech a aaga de aicaci, a igificad. Mi igifica "e e". Oa ega e ed abi hace de a eca af.

    E a ecia ie i a.E a e i a ecia.L e i a hace a ecia e edi a.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    78/100

    78

    Icie e g eie a igiee eca aii.

    E e ai . ( e e )

    De aea e igiee dig e e Q Ri'i e a ea deaidad, aee deiad:

    Pi ha? Qi e e e ha eid?Taa hai. L/e e ha eid i a.

    Taai ihch? T a ha cid?

    Taai ai. E i a, .

    Paa acaa a fa aiada, debicae e e ce, e eee cca i a eee e ieea a a c c a iec.

    Pi ha?Qi e (e e) ha eid?

    Taai ha.E i a (e e) ha eid

    Taaich ih?T a ha cid?

    Taai ai.Mi a, .

    Taai ihch?Ha cid a?

    Mihi ai.Ha cid .

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    79/100

    79

    MI ECEA AE

    E bacia de i e c eb: eb e e ecea eaiga eei a ea, eiae a caea "e" ""e ca dde e e de a aci e e a.

    Paa chea.Mi heaa e hea.

    Paai chea.Mi heaa e hea.

    Chea aa.Hea e i hea.

    Chea aai.Hea e i heaa.

    Waeaaa i.

    Mi hea heaa de ca aege.

    EGACI

    E egai i ee i a adebi de egaci aa e ei aa eda e cfidad c egae fgic, i.e. aa.Neceai e e aiia ch, aead a eee e e e egad.

    Maa aa cheach.

    Mi heaa e hea. ( hea e i heaa)

    Maa aach chea.Mi heaa e hea. (i heaa ... hea e)

    Maa aeaaach a.E i hea heaa. ( i hea heaa e)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    80/100

    80

    IEGACI

    E a iegaci eie i/ iegad a adebi:c, dde, i, cd, c, ec.

    Iaa ahai?C e e e?

    Mai iai?Dde e e ie?

    Pi aa a?Qi e e e ha hech e?

    Maacha chaaa?Cd e e a a ega?

    Haa a?C e e?

    Tabi eca e cbiacie aa eea difeee gadgegic e a geea echa.

    Yaaich Neida.A e Nida e eaada.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    81/100

    81

    KA E HABE

    ai , eiai ee, eiei /ea e, /ea eie

    a ha; eie

    a , eiiachi , eieaichi ede , eie

    a e(a) , eie

    Yaa ai.Pie, eg ei.

    Qa ai.Y ce.

    Maaaa(i) aii?Ece, de dde ee?

    E de i e ea iaci de a ha id biad e a iee eafea debid a e a ecii c i e eeida dde a e ecea, a a aae adebi de defiici, e, ece, e deci,e defiiia, ec.

    Maia?

    Dde e?

    Wae achi.S hea.

    E be bea e e ai hea iee e ea e aaa ccda c e eb, ee i de ccdacia e iedad de ega edieea, adia.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    82/100

    82

    KACHKA IMEFECIea acece

    achai e, e ece e ee e

    achai e, e ecea e ee e

    acha/ea e, e ecea e ee e

    achae acece, cede, ha e ee e

    acha ea, eca aha

    achaichi

    ede e, e ecea aha

    achae(a) e, e ecea aha

    achachi ea, eca aha

    Ha, ii achai.

    Ve a, e e ea.

    Iaaa achai, ichaa?C e i eidia()?

    T'aaa aaaai acha.E a e be a ea.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    83/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    84/100

    84

    ICI I

    La ici i iee a fci de eaa e ga a ece e ie eea aci. E a ccaci aee aii e adebi faeadebia de ie e aee a adebi fae adebia de ga; e eee e ee iicia e eciad. Sabe e ga ie e aa de ce:

    Qaa Nia aii aia ihachi.ae e a caa de Nia bie ci.Ae ci bie e a caa de Nia

    Q'aa Aice aii() chi.aaa e a caa de Aice baiae a g.Maaa baiae a g e a caa de Aice

    Paai Mecha aii echea aea.e a adgada e a caa de Mech a eche dea.E a adgada dea a eche e a caa de Mech

    1492i ia haaaa a cieea chaaa.E 1492 aad babd ega a ee ciee.

    Ha Rai 'chaai adia i'iaaa .E da de e de ag adi a dae e g de daa deaea aceea.

    Na: L adi de a aai (a aaa, a adgada, e

    icii, ec.) aa e aaa a aaa, a d caea. E aggae bie 'aa eciaee aa e aaa, e da de aaa.

    Paaiaa (haa a adgada) e ha cid e a e e de Q'aaaa (haa e da de aaa) a deedie.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    85/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    86/100

    86

    Kai.E a. E a.

    Kai aaia.A e e cie. A e e gei.

    Kai a.A e e .

    Kai acha.E a. A ha e ee e.

    Kai ai acha.A e hea. (e ecea)

    Kai ai acha.A ha a fiea e ee e.

    Chai.

    E ah. E ah.

    Chai aa.E ah a eada.

    Chai .Ah e a ea.

    Chai aha.

    E ah. A ha e ee e.

    Chai heea aha.L i e ah. (e ecea ah)

    Ee abi eie c hee, e e c aiaci iicia gaeecia

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    87/100

    87

    Chai aaa aha.Ah ha e ee e a gea.

    Haai.E a. A e.

    Haai ai.Mi caa e a.

    Haai ai.A e caa.

    Haai aha.E a. A ha e ee e.

    Haai Si aha.A e Si.

    Haai aaa acha.

    E habied a eea a.

    Chaai.E a. A e.

    Chaai ia.A e a aida.

    Chaai Eiffe Paa.

    A e a Te Eiffe.

    Kaa chaai aha.Mi e ecea a.

    Chaai a aha.A ha a a. (e ee e)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    88/100

    88

    EB KAe ecea iga

    .

    La ecea ea iga de eb a e a e igifica e i eii. P a eiae a "hee i" ig ae abi e aa "hee ae". S eiaee caea e "ha", fac: "i a", ae"e gib", g "e", ec.

    Pe ha e aii a fa de deci "ha" c e eb iefeci

    acha (ea, ecae, habe e e e de haba, ec.) e ecea ea iga "eee" acha e ie a aa igac a e aica a ae e eie e e e de haba.

    Meia aii a i'i a.Ha ie e a caa de Meia.

    Paai aa acha.

    Ha eg e a aa de aa e ee e.

    Waii ia a ai.Ha e e e i caa.

    Waii a aha.Ha e e i caa e ee e.

    Aeida Paiai ciaia ai.

    Ha a ciaa e a Aeida Paia.

    Aeida Paiai acha icia ahai.E ee e ha de ica e a Aeida Paia.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    89/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    90/100

    90

    IEGACIach aach?

    E a ega ha habiaee aia cae de ega. La fecee (i) a ega c adebi be, e.g. dde, cd, , i, ec. (ii) a ega e aee e ede c: . aiaa aa (de ig e ei)

    La aca ch e de ai iee a fci de ee acaie eee e a aci a ega de egd i i.e.aiaa aa.

    E igiee ee i adccie e aee ieae, aaba aaba, iia ii, aa e ea cae a eca aii:

    Eai aia ai.Eai a caa ha cad

    Eaich aia ai?e Eai? a caa ha cad

    Ai, Eai aia ai., e Eai a caa ha cad

    Maa Eaich aia ai.N e Eai a caa ha cad

    Eai aiach ai?Eai e a caa? ha cad

    Ai, Eai aia ai., Eai e a caa ha cad

    Maa Eai aiach ai.N e Eai a caa ha cad

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    91/100

    91

    Eai aia aich?Eai a caa ha cad?

    Ai, Eai aia aii., Eai a caa ha cad e

    Maa Eai aia aich.N e Eai a caa ha cad

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    92/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    93/100

    93

    EE

    E ecci aei aedi fi de ei. E ea a a dae d :

    1. e eb ee, ee, e de de, ec. 2. e eb ee caea e eific de bigaci, ee

    e, e eceai, ec.

    E eb ee e c eacie, eceidade fiigica, ec. i.e.eg f, e, habe, ed, ec. iee a eca e aii.

    EL EB EE ()

    Y eg a caa.Wai ai.(i caa ha)

    Y eg 1 caa.

    H ai ai.(1 caa a ha)

    T iee d caa.Ia aii ai.(d caa a ha)

    Ea iee e hea.Kia a ai.

    (e hea ha)

    iee ca hea.Taa ae ai.(ca hea ha)

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    94/100

    94

    Ea iee cic heaa.Picha aa ai.

    (cic heaa a ha)

    E iee ei heaa.Sa aa ai.(ei heaa a ha)

    E IEE, E IEE

    1. L ai e e a a aca aa da eai.

    ai aai a eidad e iee a() = c a

    aga a eidad e iee aga

    2. E e ai e ciee e adei i cabifgic, c e cbe e a ega echa.

    ai ia ieda e iee a

    a cai e iee aga

    3. La egaci e eea de d fa:

    a) E icii c a (e iee...)iia i ae, i ab.

    b) P cbe c a aca aa aeeaaa ii i ae, i ab.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    95/100

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    96/100

    96

    EFAI DE BLIGACIee e...

    Ea eca e hace c e aicii de bigaci echa "a" + ei abi a acha deedied de a de aeceidad. E edad e a ede iie e e dig a e ici.

    Teg e ada.Piai (a).(i "debe de ada" ha)

    Teg e ie e ee e.Riai aha (acha).(i "debe de ie" e habied)

    Saa aai.Tiee e e cai.

    Pachaa aai. iee e e a.

    Qaa aaaai.Ea iee e adae.

    aa aaichii acha.Uede iee e eeae e ee e.

    Saaa ai aa aaachii.Paa eidee ee e eegi a a ea e iee.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    97/100

    97

    EFAI DE HBIe, ee...

    Ea eca e fa c e aicii aci "_" + e eb e, e eede ii e id de eecia icia. Tabi e e aade e ei de a a ea icada.

    Se ada.Pii ai.(adad )

    Saa ai.Ea ee e caia.

    Pachaa ai aichi.Uede ee e ae.

    Yaaai ai.See adae. ( adad ee)

    Saaii.Ea ee eeae.

    Laaii ai.Se abaa aa i.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    98/100

    98

    EFAI DE EEIECIAa he hech...

    E e eca c e aicii efec "_a" + ei e idica aea e ha eid iee a eeiecia, abi e eiee e ebhabe, a (ha). Pe i a fae a b.

    Ya he adad ee cai.Cha aia iai a.(ha i adad ee cai)

    Dice e (a) ha ead e Cc.Qi aai ai.( "ead" e Cc dice e ha)

    Naa ia ai.Ea a ha i aa.

    Aa iha ai.

    Ya he cid e.

    Maa iia ihach a.N eg a eeiecia de habe cid ga.

    Maa iia iha ach.N eg a eeiecia de habe cid ga.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    99/100

    99

    EFAI DE BLIGACI EIAe debe ea...

    Ea eca e hace c e aicii de bigaci echa "_a" + ei a e ei, e e: aa(). Icie achaa efeci;e e cae a ahaa. Kaa abi e cae a aa, e e edied a .

    Mi debe ea ada.Piai aa.(i "debe de ada" haba)

    Mi debe ea ie e ae e.Riai ahaa.(i "debe de ie" eaba habied)

    Saa aai aa.T debe ea e cai.

    Pachaa aai aa.S debe ea e a.

    Qaa aaaai aa.S debe ea adae.

    aa aaaichii ahaa.E debe de ede ea eeae e ee e.

    Saaa ai aa aaachii aa.Ea e debe eegi aa eidee a a ea eae.

  • 8/10/2019 Synoptiks Runasimi

    100/100