SYSTEMATYKA ROŚLIN

ŹRÓDŁA RÓŻNORODNOŚCI ROŚLIN

NA PRZESTRZENI WIEKÓW ŹRÓDŁEM NATURALNEJ ZMIENNOŚCI ROŚLIN

BYŁY WYŁĄCZNIE SPONTANICZNE MUTACJE (DZIEDZICZĄCE SIĘ SAMO-

RZUTNE ZMIANY). DOPIERO W DWUDZIESTYM WIEKU HODOWLA ROŚLIN

STAŁA SIĘ NAUKĄ STOSOWANĄ NA CAŁYM ŚWIECIE DO ICH DOSKONA-

LENIA. CHOCIAŻ BADACZ ANGIELSKI THOMAS KNIGHT PROWADZIŁ NA

NIEWIELKĄ SKALĘ KRZYŻOWANIA ROŚLIN, A TERMIN „MIESZANIEC”

(HYBRYDA) BYŁ STOSOWANY JUŻ PRZEZ KAROLA DARWINA, DOPIERO

ZAKONNIK CZESKI GRZEGORZ MENDEL, DZIĘKI KRZYŻOWANIU ODMIAN

GROCHU I ANALIZIE LICZBOWEJ POTOMSTWA PRZYCZYNIŁ SIĘ DO

ZROZUMIENIA PROCESU POWSTAWANIA MIESZAŃCÓW I WYKORZYS-

TANIA GO DO ICH WYTWARZANIA NA SKALĘ HANDLOWĄ.

INTRODUKCJA ROŚLIN

INTORDUKCJA ROŚLIN, CZYLI WPROWADZANIE DO UPRAWY GATUNKÓW

OBCYCH, SIĘGA CZASÓW STAROŻYTNEGO IMPERIUM RZYMSKIEGO, GDY

ROZCIĄGAŁO SIĘ ONO OD ZACHODNIEJ EUROPY DO AZJI, KIEDY WĘDRU-

JĄCE LEGIONY RZYMSKIE ZABIERAŁY Z SOBĄ ROŚLINY WYKORZYSTYWA-

NE W CHARAKTERZE ŹRÓDŁA POŻYWIENIA, JAK KASZTAN JADALNY,

BRZOSKWINIE, FIGI I WIELE ZIÓŁ. W TRZYNASTYM WIEKU, POWRACAJĄCY

KRZYŻOWCY PRZYWIEŹLI DO EUROPY Z DAMASZKU RÓŻĘ DAMASCEŃSKĄ.

W KILKA WIEKÓW PÓŹNIEJ, SZEREG INNYCH ROŚLIN, W TYM BEZ I MORELĘ

ZWYCZAJNĄ PRZYWIEZIONO Z OGRODÓW TURECKICH I MAORYJSKICH

WYBRZEŻY MORZA ŚRÓDZIEMNEGO.

ZNACZENIE NAZW ROŚLIN

NAZWY BOTANICZNE ROŚLIN MAJĄ CZASEM SPECJALNE ZNACZENIE.

MOGŁY ZOSTAĆ NADANE DLA UCZCZENIA KOGOŚ, JAK np. W PRZYPAD-

KU GATUNKU ROŚLINY OZDOBNEJ FUCHSIA. NAZWA TA POCHODZI OD

NAZWISKA NIEMIECKIEGO LEKARZA I ZIELARZA LEONARDA FUCHSA.

MOŻE ONA RÓWNIEŻ INFORMOWAĆ O POCHODZENIU GEOGRAFICZNYM

ROŚLINY, JAK W PRZYPADKU PARROTIA PERSICA, POCHODZĄCEJ Z

PERSJI (DZIEJSZEGO IRANU). MOŻE TAKŻE POCHODZIĆ OD NAZWISKA

BOTANIKA, KTÓRY JĄ ODNALAZŁ I OPISAŁ, JAK W PRZYPADKU PRIMULA

FORRESTII. ROŚLINĘ TĘ WPROWADZIŁ DO UPRAWY GEORGE FORREST.

NAZWA ROŚLINY MOŻE RÓWNIEŻ INFORMOWAĆ O JEJ CHARAKTERZE

FIZYCZNYM, JAK W PRZYPADKU IGLICY POSPOLITEJ: NAZWA PELARGO-

NIUM MA ŹRÓDŁOSŁÓW GRECKI, GDYŻ POCHODZI OD GRECKIEGO SŁOWA

PELARGOS, OZNACZAJĄCEGO BOCIANA. BOCIANA PRZYPOMINAJĄ

BOWIEM OWOCE TEJ ROŚLINY.

NAZWY ZWYCZAJOWE ROŚLIN

CHOCIAŻ WIELE ROŚLIN MA NAZWY ZWYCZAJOWE, PRZEWAŻNIE

STOSUJE SIĘ ICH NAZWY ŁACIŃSKIE. ISTNIEJE KU TEMU WIELE

POWODÓW. WIELE BOWIEM ROŚLIN NIE MA NAZW ZWYCZAJOWYCH,

ALBO NAZWAMI PODOBNYMI OKREŚLONO RÓŻNE ROŚLINY. PONADTO,

TĄ SAMĄ NAZWĄ OKREŚLONO RÓŻNE ROŚLINY WYSTĘPUJĄCE NA

RÓŻNYCH OBSZARACH, ALBO TA SAMA ROŚLINA MA KILKA NAZW

ZWYCZAJOWYCH. JESZCZE WIĘCEJ NIEPOROZUMIEŃ POJAWIA SIĘ W

PRZYPADKU PRÓBY IDENTYFIKACJI ROŚLINY, GDY MA ONA RÓŻNE

NAZWY W RÓŻNYCH JĘZYKACH.

W MIARĘ ODKRYWANIA, SPORZĄDZANIA MAP ORAZ KOLONIZOWANIA

NOWYCH OBSZARÓW W OSIEMNASTYM WIEKU ZWIĘKSZAŁO SIĘ W

EUROPIE ZAINTERESOWANIE GATUNKAMI ROŚLIN, KTÓRE TAM WYSTĘ-

POWAŁY. PRZYCZYNIŁO SIĘ TO DO PRZYWIEZIENIA DO EUROPY WIELU

GATUNKÓW ROŚLIN Z AMERYKI PÓŁNOCNEJ, AFRYKI POŁUDNIOWEJ, Z

AUSTRALII I NOWEJ ZELANDII. W DWUDZIESTYM WIEKU ŹRÓDŁEM

NOWYCH GATUNKÓW DLA EUROPY STAŁY SIĘ KRAJE AZJI WSCHODNIEJ.

TWÓRCĄ STOSOWANEGO DZISIAJ BINOMINALNEGO NAZEWNICTWA

ROŚLIN JEST BOTANIK SZWEDZKI KAROL LINNEUSZ, KTÓRY ŻYŁ W

LATACH 1707 – 1778. W SWYCH PRACACH pt. GENERA PLANTARUM ORAZ

SPECIES PLANTARUM SKLASYFIKOWAŁ ON ROŚLINY Z POMOCĄ DWU

SŁÓW ŁACIŃSKICH, ZASTĘPUJĄC NIMI OBSZERNY SŁOWNY OPIS ROŚLIN

JAKI WÓWCZAS POWSZECHNIE STOSOWANO. PIERWSZE SŁOWO BYŁO

NAZWĄ RODZAJU, NATOMIAST DRUGIE BYŁO EPITETEM GATUNKOWYM.

ŁĄCZNIE SŁOWA TE OKREŚLAŁY ROŚLINĘ, KTÓRĄ MOŻNA BYŁO ZIDEN-

TYFIKOWAĆ. INNE GATUNKI NALEŻĄCE DO TEGO SAMEGO RODZAJU

UZYSKIWAŁY INNE EPITETY GATUNKOWE.

KODY MIĘDZYNARODOWE

SYSTEM LINNEUSZOWSKI SYSTEMATYKI WYKORZYSTANO DO KLASYFI-

KACJI CAŁEGO KRÓLESTWA ROŚLIN. W WYNIKU TYCH PRAC POWSTAŁO

„DRZEWO GENEAOLOGICZNE” ŚWIATA ROŚLIN SKŁADAJĄCE SIĘ Z WIELU

JEDNOSTEK TAKSONOMICZNYCH. W WYNIKU WSPÓŁPRACY MIĘDZYNA-

RODOWEJ SYSTEM TEN NIE BUDZI OBECNIE ZASTRZEŻEN POD WZGLĘ-

DEM NAUKOWYM, JEST ZGODNY Z ZASADAMI PRAKTYKI I NAUK OGROD-

NICZYCH ORAZ JEST AKCEPTOWANY W OBROCIE HANDLOWYM. ZASADY

TEGO SYSTEMU OPISANO W the INTERNATIONAL CODE OF NOMENCLA-

TURE FOR CULTIVATED PLANTS (1995) ORAZ W the INTERNATKIONAL

CODE OF BOTANICAL NOMENCLATURE (1994).

W SYSTEMATYCE ORGANIZMÓW ŻYWYCH WYRÓŻNIA SIĘ DWA NADKRÓ-

LESTWA I PIĘĆ KRÓLESTW. JEDNO Z TYCH NADKRÓLESTW STANOWIĄ

ORGANIZMY POZBAWIONE JĄDRA KOMÓRKOWEGO (PROKARIOTY)

NATOMIAST W SKŁAD NADKRÓLESTWA DRUGIEGO WCHODZĄ ORGANIZMY

MAJĄCE OBŁONIONE JĄDRO KOMÓRKOWE, CZYLI EUKARIOTY.

PROKARIONTAMI SĄ DWIE GROMADY ORGANIZMÓW STANOWIĄCYCH

KRÓLESTWO MONERA, A MIANOWICIE BAKTERIE (BACTERIA) ORAZ SINICE

(SHIZOPHYTA). ICH CHROMOSOMY MAJĄ POSTAĆ SWOBODNIE ZAWIESZO-

NEGO W CYTOPLAŹMIE, ZWINIĘTEGO KŁĘBKA DNA NAZYWANEGO NUKLE-

OIDEM, A SYNTEZA ADENOZYNOTRÓJFOSFORANU ODBYWA SIĘ W ORGA-

NELLACH NAZYWANYCH MEZOSOMAMI. SINICE SĄ BAKTERIAMI ZDOLNYMI

DO FOTOSYNTEZY, GDYŻ POSIADAJĄ CHLOROPLASTY.

PIĘĆ KRÓLESTW ORGANIZMÓW:

1. MONERA – BAKTERIE I SINICE (prokarionty).

2. PROTISTA – PIERWOTNIAKI (AMEBY, PANTOFELKI i inne) (eukarionty).

3. GRZYBY – PLEŚNIE, MĄCZNIAKI, RDZE, ŚNIECIE, DROŻDŻE i inne.

4. ROŚLINY – FOTOSYNTETYZUJĄCE ORGANIZMY WIELOKOMÓRKOWE.

5. ZWIERZĘTA – ORGANIZMY WIELOKOMÓRKOWE ZJADAJĄCE ROŚLINY I ROŚLINOŻERNE ZWIERZĘTA.

NADKRÓLESTWO - ORGANIZMY JĄDROWE

KRÓLESTWO – ROŚLINY (PLANTAE)

TYP – TRACHEOPHYTA (NACZYNIOWE)

GROMADA – ANGIOSPERMAE (OKRYTOZALĄŻKOWE)

RZĄD – np. RÓŻOWCE (ROSALES)

RODZINA – RÓŻOWATE (ROSACEAE)

RODZAJ – RÓŻA (ROSA)

GATUNEK – np. RÓŻA FRANCUSKA (ROSA GALLICA)

RODZINA

RODZINA JEST KATEGORIĄ SYSTEMATYCZNĄ OZNACZAJĄCA GRUPĘ

ROŚLIN CHARAKTERYZUJ ACYCH SIĘ PODOBIEŃSTWEN BUDOWY

KWIATÓW, OWOCÓW I INNYCH ORGANÓW. OZNACZA TO, ŻE RODZINĘ

MOGĄ STANOWIĆ ROŚLINY SPOKREWNIONE SOBĄ I TAK PODOBNIE

WYSPECJALIZOWANE, JAK STORCZYKI (rodzina Orchidaceae) i BROMELIE

(rodzina Bromeliaceae), ORAZ TAK ODMIENNE Z OGRODNICZEGO PUNKTU

WIDZENIA, JAK NALEŻĄCE DO RODZINY Rosaceae: Alchemilla, Cotoneaster,

Crataegus, Geum, Malus, Prunus, Pyracantha, Sorbus i Spiraea.

EPITET QUINQUEFOLIA JEST ZWIĄZANY Z ROŚLINĄ PARTHENOCISSUS

QUINQUEFOLIA, OZNACZAJĄC LIŚĆ ZŁOŻONY SKŁADAJĄCY SIĘ Z PIĘCIU

LISTKOW, OD SŁOWA ŁACIŃSKIEGO QUINQUE (PIĘĆ) I FOLIUM LIŚĆ).

GENETYKA I HYBRYDYZACJA (KRZYŻOWANIE)

NA PRZESTRZENI WIEKÓW ŹRÓDŁEM NATURALNEJ ZMIENNOŚCI ROŚLIN

BYŁY WYŁĄCZNIE SPONTANICZNE (POWSTAJĄCE SAMORZUTNIE) MUTA-

CJE. DOPIERO W DWUDZIESTYM WIEKU HODOWLA ROŚLIN STAŁA SIĘ

NAUKĄ STOSOWANĄ NA CAŁYM ŚWIECIE DO DOSKONALENIA ROŚLIN.

CHOCIAŻ BADACZ ANGIELSKI THOMAS KNIGHT PROWADZIŁ NA NIEWIEL-

KĄ SKALĘ KRZYŻOWANIA ROŚLIN, A TERMIN „MIESZANIEC” (HYBRYDA)

BYŁ STOSOWANY PRZEZ KAROLA DARWINA, DOPIERO ZAKONNIK CZESKI

GRZEGORZ MENDEL, DZIĘKI KRZYŻOWANIU ODMIAN GROCHU I ANALIZIE

LICZBOWEJ POTOMSTWA PRZYCZYNIŁ SIĘ DO ZROZUMIENIA PROCESU

POWSTAWANIA MIESZAŃCÓW I WYKORZYSTYWANIA GO DO ICH WYTWA-

RZANIA NA SKALĘ HANDLOWĄ.

PO WYKRYCIU CHROMOSOMÓW ORAZ GENÓW STAŁO SIĘ OCZYWISTE, ŻE

ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ ZAPROGRAMOWANEGO DOSKONALENIA ROŚLIN

UPRAWNYCH, UZYSKIWANIA BUJNIEJSZYCH MIESZAŃCÓW ORAZ ROŚLIN

OZDOBNYCH ZAWIĄZUJĄCYCH WIĘCEJ KWIATÓW. OBECNIE HODOWCY SĄ

W STANIE UZYSKIWAĆ MIESZAŃCE WYRÓŻNIAJĄCE SIĘ POŻĄDANYM

KSZTAŁTEM, BARWĄ I CECHAMI FIZJOLOGICZNYMI.

ISTOTA KLASYFIKACJI ROŚLIN

KRÓLESTWO ROŚLIN MOŻNA OGÓLNIE PODZIELIĆ NA ROŚLINY NACZY-

NIOWE I NIENACZYNIOWE. DLA OGRODNIKA NAJWIĘKSZE ZNACZENIE

MAJĄ ROŚLINY NACZYNIOWE POSIADAJĄCE TKANKĘ PRZEWODZĄCA,

DZIĘKI KTÓREJ MOGĄ ROSNĄĆ W RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH I OSIĄGAĆ

WIĘKSZE WYMIARY NIŻ ROŚLINY NIENACZYNIOWE, JAK GLONY, MCHY I

WĄTROBOWCE.

ROŚLINY NACZYNIOWE PODZIELONO NA WIELE GRUP ZALEŻNIE OD SPO-

SOBU OWOCOWANIA. NA PRZYKŁAD DRZEWA IGLASTE NALEŻĄCE DO

GRUPY NAGONASIENNYCH WYDZIELONO NA PODSTAWIE TEGO, IŻ

ZAWIĄZUJĄ NASIONA POZBAWIONE OSŁONY W OWOCACH BĘDĄCYCH

SZYSZKAMI. W GRUPIE TEJ PODSTAWOWĄ JEDNOSTKĄ JEST „RODZINA”.

ODMIANA UPRAWNA JEST EFEKTEM HODOWLI ROŚLIN

PROWADZONEJ W CELU UZYSKANIA OKREŚLONEJ

WŁAŚCIWOŚCI LUB KOMBINACJI WŁAŚCIWOŚCI,

ZACHOWUJE ODRĘBNOŚĆ I WYRÓWNANIE, JEJ CECHY

SĄ STABILNE I UTRZYMUJĄ SIĘ PRZY ROZMNAŻANIU

WE WŁAŚCIWY DLA NIEJ SPOSÓB.

RODZAJE I GATUNKI

W SKŁAD RODZINY MOŻE WCHODZIĆ JEDEN RODZAJ (np. Eucryphia JEST

JEDYNYM RODZAJEM RODZINY EUCRYPHIACEAE), LUB WIELE RODZAJÓW

(W SKŁAD RODZINY COMPOSITAE WCHODZI PONAD 1000 RODZAJÓW). W

SKŁAD KAŻDEGO RODZAJU WCHODZĄ ROŚLINY SPOKREWNIONE Z SOBĄ,

JAK np. DĘBY (RODZAJ QUERCUS), KLONY (RODZAJ ACER) I LILIE

(RODZAJ LILIUM), MAJĄCE KILKA CECH WSPÓLNYCH.

W SKŁAD RODZAJU MOŻE WCHODZIĆ JEDEN LUB KILKA GATUNKÓW.

MÓWIĄC O RODZAJU LILIUM MAMY NA MYŚLI JAKIKOLWIEK GATUNEK,

KTÓRY DO NIEGO NALEŻY. JEŚLI JEDNAK WYMIENIAMY RÓWNIEŻ NAZWĘ

GATUNKU, np. LILIUM CANDIDUM, WSKAZUJEMY NA ŚCIŚLE OKREŚLONE-

GO PRZEDSTAWICIELA TEGO RODZAJU. PEWNE RODZAJE TWORZĄ

ODRĘBNE GRUPY ROŚLIN OGRODNICZYCH W OBRĘBIE RODZIN.

PRZYKŁADEM MOŻE BYĆ WRZOS LUB WRZOŚCE, OBEJMUJĄCE RODZAJE

CALLUNA, DABOECIA I ERICA W OBRĘBIE RODZINY ERICACEAE. OBEJMU-

JĄ ONE RÓWNIEŻ RODZAJE KALMIA, RHODODENDRON I VACCINIUM.

GATUNKIEM NAZYWAMY GRUPĘ ROŚLIN ROZMNAŻAJĄCYCH SIĘ WE

WŁAŚCIWY DLA NICH SPOSÓB, KTÓRE W WYNIKU TEGO WYTWARZAJĄ

TYPOWĄ DLA NICH POPULACJĘ, RÓŻNIĄCĄ SIĘ OD POPYLACJI INNYCH

GATUNKÓW.

ŚCIŚLEJSZA DEFINICJA GATUNKU BRZMI NASTĘPUJĄCO: GATUNKIEM

JEST POPULACJA ROŚLIN, PODOBNYCH POD WZGLĘDEM CECH

MORFOLOGICZNYCH I FIZJOLOGICZNYCH, KTÓRE W WYNIKU POSIADANIA

JEDNAKOWEJ LICZBY HOMOLOGICZNYCH CHROMOSOMÓW MOGĄ SIĘ

MIĘDZY SOBĄ KRZYŻOWAĆ I WYDAWAĆ PŁODNE POTOMSTWO (NASIONA).

ROŚLINY NALEŻĄCE DO DANEGO GATUNKU MAJĄ WSPÓLNYCH PRZOD-

KÓW EWOLUCYJNYCH I WSPÓLNĄ PULĘ GENÓW.

PODGATUNKI, ODMIANY I FORMY

W WARUNKACH NATURALNYCH, NAWET ROŚLINY NALEŻĄCE DO TEGO

SAMEGO GATUNKU MOGĄ SIĘ NIECO RÓŻNIĆ OD SIEBIE I NA TEJ PODSTA-

WIE BYĆ ZALICZANE DO TRZECH ODMIENNYCH, CHOĆ ZACHODZĄCYCH NA

SIEBIE POD WZGLĘDEM BOTANICZNYM, KATEGORII. JEDNĄ Z NICH JEST

PODGATUNEK (łac subspecies, subsp.), BĘDĄCY WYRAŹNIE ODMIENNYM

WARIANTEM POWSTAŁYM W INNYCH WARUNKACH GEOGRAFICZNYCH;

DRUGĄ KATEGORIĄ JEST ODMIANA BOTANICZNA (varietas, var.) – NALEŻĄ-

CE DO NIEJ ROŚLINY RÓŻNIĄ SIĘ NIECO POD WZGLĘDEM STRUKTURY

BOTANICZNEJ; KATEGORIĄ TRZECIĄ JEST forma, f. – JEJ PRZEDSTAWICIE-

LE WYRÓŻNIAJĄ SIĘ NIEWIELKĄ ODMIENNOŚCIĄ JAKIEJŚ CECHY FIZJOLO-

GICZNEJ, BARWY KWIATÓW LUB OWOCÓW.

WIELE ROŚLIN UPRAWIANYCH WE WSPÓŁCZESNYCH OGRODACH MOŻNA

ZIDENTYFIKOWAĆ NA PODSTAWIE NAZWY BOTANICZNEJ. UPRAWIANYCH

JEST JEDNAK WIELE FORM RÓŻNIĄCYCH SIĘ NIECO OD FORM TYPOWYCH

DLA GATUNKÓW ROSNĄCYCH W WARUNKACH NATURALNYCH. FORMY TE

MOGĄ ZASŁUGIWAĆ NA UWAGĘ OGRODNIKA ZE WZGLĘDU NA ATRAKCYJ-

NE LIŚCIE LUB INNE CECHY. MOGĄ ONE WYSTĘPOWAĆ SPORADYCZNIE W

WARUNKACH NATURALNYCH A ZNALEZIONE –BYĆ WPROWADZANE DO

UPRAWY. POWSTAJĄ ONE WSKUTEK KRZYŻOWANIA NATURALNEGO LUB

W WYNIKU SPONTANICZNYCH MUTACJI. WPROWADZONE DO UPRAWY

STAJĄ SIĘ ODMIANAMI UPRAWNYMI. ABY MOGŁY ZACHOWAĆ SWE CECHY

MUSZĄ BYĆ ROZMNAŻANE WEGETATYWNIE, A W PRZYPADKU ROZMNAŻA-

NIA PŁCIOWEGO NIEZBĘDNE JEST SELEKCJONOWANIE POTOMSTWA.

W 1959 r. WPROWADZONO ZASADĘ, ZGODNIE Z KTÓRĄ ODMIANOM

UPRAWNYM NADAJE SIĘ NAZWY KRAJOWE (RODZIME) PISANE ALFABE-

TEM RZYMSKIM Z CUDZYSŁOWEM, np. Phygelius aequalis „ZŁOTA

JESIEŃ”. PISOWANIA ICH RÓŻNI SIĘ OD PISOWNI ODMIAN NATURALNYCH,

KTÓRYM PRZYZNAJE SIĘ NAZWY ŁACIŃSKIE PISANE ITALIKIEM.

MIESZAŃCE ROŚLIN

KRZYŻUJĄC ROŚLINY NALEŻĄCE DO RÓŻNYCH GATUNKÓW, A NAWET

RODZAJÓW UZYSKUJE SIĘ MIESZAŃCE, KTÓRYCH POCHODZENIE

OZNACZA SIĘ Z POMOCĄ ZNAKU MNOŻENIA (x).

JEŚLI KRZYŻUJE SIĘ GATUNKI NALEŻĄCE DO RÓŻNYCH RODZAJÓW,

UZYSKUJE SIĘ MIESZAŃCE MIĘDZYRODZAJOWE..

JEŚLI W KRZYŻOWANIU UCZESTNICZĄ ROŚLINY NALEŻĄCE DO WIĘCEJ

NIŻ TRZECH RODZAJÓW, MIESZANIEC OTRZYMUJE NAZWĘ POCHODZĄCĄ

OD NAZWISKA JEGO AUTORA Z PRZYROSTKIEM –ARA. NA PRZYKŁAD,

MIESZAŃCA x Potinara OTRZYMAŁ CZŁONEK FRANCUSKIEGO TOWA-

RZYSTWA MIŁOŚNIKÓW STORCZYKÓW M. POTIN, KTÓRY UZYSKAŁ GO W

WYNIKU SKRZYŻOWANIA FORM NALEŻĄCYCH DO TRZECH RODZAJÓW, A

MIANOWICIE: BRASSAVOLA, CATTLEYA, LAELIA I SOPHRONITIS.

NAJCZĘŚCIEJ W UPRAWIE ZNAJDUJĄ SIĘ MIESZACE MIĘDZY GATUNKAMI

NALEŻĄCYMI DO TEGO SAMEGO RODZAJU. NAZYWA SIĘ JE

MIESZAŃCAMI MIĘDZYGATUNKOWYMI. MAJĄ ONE NAZWĘ ZBIORCZĄ

POCHODZĄCĄ OD NAZWY RODZAJU, DO KTÓREGO NALEŻĄ KRZYŻOWANE

GATUNKI UZUPEŁNIONĄ O NAZWĘ NOWEGO GATUNKU ZAPROPONOWANĄ

PRZEZ AUTORA MIESZAŃCA.

MIĘDZY NAZWĄ RODZAJU I GATUNKU MIESZAŃCA WSTAWIA SIĘ ZNAK

MNOŻENIA (x). NA PRZYKŁAD, MIESZAŃCA MIĘDZYGATUNKOWEGO

Epimedium x rubrum OTRZYMANO ZE SKRZYŻOWANIA GATUNKÓW

Epimedium alpinum i Epimedijum grandiflorum.

W PRZYPADKU SZCZEPIENIA DWU ROŚLIN, W MIEJSCU SZCZEPIENIA

WYRASTA PĘD ZAWIERAJĄCY TKANKI OBU RODZICÓW. TEGO RODZAJU

SZCZEPIENNE CHIMERY ALBO „MIESZAŃCE” OPISUJE SIĘ PODOBNIE, JAK

MIESZAŃCE GENERATYWNE, Z TYM WYJĄTKIEM, IŻ ZAMIAST ZNAKU MNO-

ŻENIA (x) UZUPEŁNIA SIĘ NAZWĘ ZNAKIEM DODAWANIA (+), na przykład: +

Laburnocytisus adamii, KTÓRY JEST MIESZAŃCEM SZCZEPIENNYM GATUN-

KÓW NALEŻĄCYCH DO RODZAJÓW Laburnum oraz Chamaecytisus.

ODMIANY MIESZAŃCOWE OKREŚLA SIĘ NAZWAMI BOTANICZNYMI,

WYMIENIAJĄC NAZWĘ RODZAJU, A NASTĘPNIE NAZWĘ NADANĄ

ODMIANIE PRZEZ HODOWCĘ, np Rosa ‘Słoneczna Piękność’.

KONIEC

• KRÓLESTWAMI NADKRÓLESTWA ORGANIZMÓW EUKARIOTYCZNYCH SĄ WIĘC:

• MONERA – BAKTERIE ORAZ SINICE

• PROTISTA – PIERWOTNIAKI, JAK AMEBY I PANTOFELKI, MAJĄCE KOMÓRKI WYPOSAŻONE W JĄDRO ORAZ INNE ORGANELLE OTOCZONE BŁONĄ. WIELE Z NICH ŻYWI SIĘ BAKTERIAMI.

• GRZYBY – PLEŚNIAKI, MĄCZNIAKI, RDZE, ŚNIECIE, DROŻDŻE, GRZYBY KAPELUSZOWE. SĄ TO ZWYKLE ORGANIZMY WIELOKOMÓRKOWE. W PEWNYM STOPNIU PRZYPOMINAJKĄ ROŚLINY, LECZ NIE SĄ ZDOLNE DO FOTOSYNEZY. ŻUWIĄ SIĘ ROŚLINAMI I ZWIERZĘTAMI (ŻYWYMI – PASOŻYTY ORAZ MARTWYMI – SAPROFITY).

• ROŚLINY – SĄ ORGANIZAMAMI WIELOKOMÓRKOWYMI, WYTWARZAJĄ-CYMI W PROCESIE FOTOSYNTEZY CUKRY, A Z NICH BIAŁKA I TŁUSZCZE.

• ZWIERZĘTA – SĄ ORGANIZMAMI WIELOKOMÓRKOWYMI, ŻYWIĄCYMI SIĘ ROŚLINAMI I ZWIERZĘTAMI.