SZKIELET OSIOWY- Czaszka

Osteologia

SZKIELET LUDZKI• szkielet osiowy —

skeleton axiale• szkielet kończyn —

skeleton appendiculare

SZKIELET OSIOWY • szkielet klatki piersiowej — ossa thoracis• kręgosłup — columna vertebralis• czaszka — cranium

KOŚĆ GNYKOWA — OS HYOIDEUMa. trzon — corpusb. róg większy — cornu

majusc. róg mniejszy — cornu

minus

a

bc

CZASZKA — stan zachowania• cranium [CR]• calvarium [CV]• calvaria [CL]• calotta/calva [CA]

• skull• cranium• calvaria• calotte

CZASZKA — CRANIUM• część twarzowa — splanchnocranium• część mózgowa — neurocranium

• norma lateralis• norma frontalis• norma occipitalis• norma basiliaris• norma verticalis• endocranium

CZASZKA — CRANIUM — normy

płaszczyzna frankfurckapłaszczyzna frankfurcka

CZASZKA — norma lateralis

CZASZKA — norma lateralis

a

b

cd

e

fg

hj

i

k

• k. czołowa — os frontalis• k. ciemieniowa — os

parietalis• k. potyliczna — os occipitalis• k. skroniowa — os temporalis• żuchwa — mandibula • k. jarzmowa — os

zygomaticum• k. szczękowa — os maxillaris• k. klinowa — os sphenoidalis• k. łzowa — os lacrimale• k. sitowa — os ethmoidalis• k. nosowa — os nasale• małżowina nosowa dolna —

concha nasalis inferior• k. podniebienna — os

palatinum• k. słuchowe — ossicula

auditus• lemiesz — vomer

n

CZASZKA — norma frontalis• k. czołowa — os frontalis• k. ciemieniowa — os

parietalis• k. potyliczna — os occipitalis• k. skroniowa — os temporalis• żuchwa — mandibula • k. jarzmowa — os

zygomaticum• k. szczękowa — os maxillaris• k. klinowa — os sphenoidalis• k. łzowa — os lacrimale• k. sitowa — os ethmoidalis• k. nosowa — os nasale• małżowina nosowa dolna —

concha nasalis inferior• k. podniebienna — os

palatinum• k. słuchowe — ossicula

auditus• lemiesz — vomer

ab

d

e

fg

h

i

j

ol

k

CZASZKA — norma occipitalis• k. czołowa — os frontalis• k. ciemieniowa — os

parietalis• k. potyliczna — os occipitalis• k. skroniowa — os temporalis• żuchwa — mandibula • k. jarzmowa — os

zygomaticum• k. szczękowa — os maxillaris• k. klinowa — os sphenoidalis• k. łzowa — os lacrimale• k. sitowa — os ethmoidalis• k. nosowa — os nasale• małżowina nosowa dolna —

concha nasalis inferior• k. podniebienna — os

palatinum• k. słuchowe — ossicula

auditus• lemiesz — vomer

b

dc

CZASZKA— norma basiliaris• k. czołowa — os frontalis• k. ciemieniowa — os

parietalis• k. potyliczna — os occipitalis• k. skroniowa — os temporalis• żuchwa — mandibula • k. jarzmowa — os

zygomaticum• k. szczękowa — os maxillaris• k. klinowa — os sphenoidalis• k. łzowa — os lacrimale• k. sitowa — os ethmoidalis• k. nosowa — os nasale• małżowina nosowa dolna —

concha nasalis inferior• k. podniebienna — os

palatinum• k. słuchowe — ossicula

auditus• lemiesz — vomer c

d

b

f

h

o

m

g

CZASZKA— norma verticalis• k. czołowa — os frontalis• k. ciemieniowa — os

parietalis• k. potyliczna — os occipitalis• k. skroniowa — os temporalis• żuchwa — mandibula • k. jarzmowa — os

zygomaticum• k. szczękowa — os maxillaris• k. klinowa — os sphenoidalis• k. łzowa — os lacrimale• k. sitowa — os ethmoidalis• k. nosowa — os nasale• małżowina nosowa dolna —

concha nasalis inferior• k. podniebienna — os

palatinum• k. słuchowe — ossicula

auditus• lemiesz — vomer

b

c

gf

d

k

h

a

CZASZKA— endocranium• k. czołowa — os frontalis• k. ciemieniowa — os

parietalis• k. potyliczna — os occipitalis• k. skroniowa — os temporalis• żuchwa — mandibula • k. jarzmowa — os

zygomaticum• k. szczękowa — os maxillaris• k. klinowa — os sphenoidalis• k. łzowa — os lacrimale• k. sitowa — os ethmoidalis• k. nosowa — os nasale• małżowina nosowa dolna —

concha nasalis inferior• k. podniebienna — os

palatinum• k. słuchowe — ossicula

auditus• lemiesz — vomer

d

h

c

b

a

j

CZASZKA— endocranium

dołeczki ziarenkowate (Pachoniego) dołeczki ziarenkowate (Pachoniego) — foveolae granulares (Pachoni)foveolae granulares (Pachoni)

ff

CZASZKA— endocranium

dół środkowy czaszki fossa cranialis media

dół tylny czaszki fossa cranialis posterior

dół przedni czaszki fossa cranialis anterior

CZASZKA— wzrost• przy narodzinach czaszka składa się z 45

oddzielnych elementów. Najważniejsze etapy rozwoju czaszki to:– wyrżnięcie pierwszych zębów (6-24 m-ce)

w

– wyrżnięcie zębów stałych (początek ok. 6 r.ż.)

6

– pokwitanie

CZASZKA — wzrostprzy narodzinach kości czaszki połączone są gęstą tkanką łączną tworzącą tzw.

ciemiączka — fonticuli:

ciemiączko przednie — fonticulus anterior

ciemiączko tylnie — fonticulus posterior

ciemiączko klinowe (przednioboczne) — fonticulus sphenoidalis (anterolateralis)

(

ciemiączko sutkowe (tylnoboczne) — fonticulus mastoideus (posterolateralis)

(

CZASZKA — wzrost

noworodeknoworodek 3 r.ż.3 r.ż. 6 r.ż.6 r.ż. dorosłydorosły dojrzały/starydojrzały/stary