SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI „Jestem bezpieczny”

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

„Jestem bezpieczny”

Szkoła Podstawowa nr 21 w Lublinie

2

SPIS TREŚCI

I. Wstęp II. Organizacja i zakres III. Cele Programu IV. Zadania i sposoby realizacji V. Spis obszarów VI. TREŚCI PROGRAMU VII. Ewaluacja VIII. Aneks – przykładowe sposoby realizacji IX. Bibliografia

I. WSTĘP

Szkolny Program Profilaktyki „Jestem bezpieczny” powstał w wyniku ukazania się Rozporządzenia MENiS z dnia 26 lutego 2002, które nakłada na szkołę obowiązek stworzenia go. Szkolny Program Profilaktyki ma uzupełnić Program Wychowawczy Szkoły. (Podstawa prawna - zał. 1)

Szkolny Program Profilaktyki został opracowany przez Zespół ds. profilaktyki w składzie: Małgorzata Brzóska, Małgorzata Dudziak, Anna Dul, Marzena Dziuba, Iwona Kojdecka-Kawka, Agnieszka Korczyk, Ma-rzena Jabłońska, Małgorzata Nowosad, GraŜyna OŜga, Małgorzata Serwin, Anna Szych.

Źródłem i oparciem Szkolnego Programu Profilaktyki są realne problemy i zagroŜenia pojawiające się w Szkole i jej najbliŜszym środowisku, które zostały ujawnione w wyniku badania diagnozującego środowi-ska szkolnego. (Wnioski - zał. 2) Występujące w Szkole zagroŜenia i problemy wychowawcze:

1. zachowania agresywne (agresja fizyczna i psychiczna) wśród uczniów; 2. zachowania agresywne niektórych nauczycieli w stosunku do uczniów; 3. absencja na obowiązkowych zajęciach lekcyjnych, nieprzygotowanie do lekcji;. 4. przemoc w stosunku do młodszych i słabszych, wymuszanie pieniędzy; 5. brak kultury osobistej na co dzień, uŜywanie wulgaryzmów; 6. nieposzanowanie mienia szkolnego, wandalizm; 7. niewłaściwe sposoby rozwiązywania problemów wśród uczniów; 8. najczęściej niewłaściwe zachowania wobec sytuacji zagroŜenia i niebezpiecznych zdarzeń.

Jednocześnie – szeroko pojęte środowisko, w którym uczestniczą uczniowie Szkoły niesie ze sobą wiele za-groŜeń, którym podlega kaŜde dziecko.

Szkoła Podstawowa nr 21 w Lubinie jest sześcioklasową szkołą publiczną, w której uczy się około 740 dzieci. Uczniowie uczęszczający do Szkoły pochodzą z bardzo zróŜnicowanych środowisk. Są wśród nich dzieci rodzin dobrze sytuowanych, mieszkających w dzielnicy Sławinek oraz w podlubelskich miejscowo-ściach, których rodzice mają stałą, dobrze płatną pracę lub prywatne firmy. Obok nich - uczniami Szkoły są mieszkańcy ubogich okolic ulicy Warszawskiej, a takŜe ulicy Poligonowej, która ma charakter wiejski. Rodzice duŜej części dzieci pozostają bez pracy i nie posiadają Ŝadnego źródła utrzymania. Ten stan rzeczy spowo-dowany jest brakiem przemysłu i większych zakładów pracy w Lublinie. Widoczna w ostatnich latach paupery-zacja społeczeństwa jest w Szkole wyraźnie zauwaŜalna, a liczba dzieci kwalifikujących się do róŜnych form pomocy powiększa się rokrocznie.

Program kierowany jest głównie do nauczycieli, którzy mogą włączyć nowe zagadnienia prewencyjne do swych planów pracy wychowawczej. Pracownicy Szkoły muszą wyposaŜyć dzieci w mechanizmy obronne, kształtować określone umiejętności społeczne, dając podwaliny dalszej pracy wychowawczej na wyŜszych etapach kształcenia. WaŜne jest, by mieć świadomość zjawisk tzw. pierwszego razu i nie dopuszczać do niego. Jednocześnie naleŜy uświadamiać rodzicom ich rolę w działaniach prewencyjnych. Pracując z rodzicami naszych uczniów pragniemy wskazać im znaczenie rodziny jako źródła przyszłego powodzenia ich dzieci. Grono pracowników Szkoły to osoby świadome swej roli, wagi i znaczenia pracy w szkole podsta-wowej. Przykład i wzorce osobowe, wpływ osób dorosłych na dzieci w tym okresie rozwojowym to podstawa dalszego prawidłowego rozwoju młodego człowieka

3

II. Organizacja i zakres Szkolnego Programu Profilaktyki

Program przeznaczony jest do realizacji w Szkole Podstawowej nr 21 w Lublinie. Stanowi element uzupeł-niający do wybranego programu realizowanego w danym oddziale. Nie wymaga dodatkowych godzin. Reali-zacja zagadnień programowych nie wymaga od nauczyciela zachowania proponowanego porządku obszaro-wego i ścisłego trzymania się go, lecz pozwala elastycznie dostosowywać treści do wieku uczniów, ich potrzeb i moŜliwości oraz sytuacji wynikających z Ŝycia.

Wszystkie z proponowanych zagadnień są podparte propozycjami konkretnych sposobów realizacji bardzo prostych w wykonaniu, angaŜujących kaŜdą ze sfer aktywności dzieci wzmacniających osobowość dziecka, rozwijających ich kreatywność i asertywne zachowania. Nauczyciele, którzy zechcą go wdraŜać i realizować spełnią rolę inspiratorów i organizatorów tych zajęć stosując własne rozwiązania. Celem pracy nauczycieli jest wykształcenie u dzieci umiejętności unikania sytuacji stania się ofiarą przestępstwa, czy Ŝywiołu lub sprawcą nieszczęścia, nabycie umiejętności proszenia o pomoc w chwili zagroŜenia oraz wyuczenie przewidywania niebezpieczeństwa. Organizatorzy i realizatorzy działań to: pracownicy szkoły, rodzice, uczniowie, przedstawiciele instytucji prewencyjnych. Terenem działania jest głównie szkoła, podczas zajęć lekcyjnych, ścieŜki edukacyjne, godziny dla wychowawcy, zajęcia pozalekcyjne (np. świetlicowe), inna działalność wychowawcza; dom rodzinny; naj-bliŜsze otoczenie szkoły.

Uczniowie równieŜ mają do dyspozycji „pokój cichych rozmów”, w którym mogą w dyskretny sposób po-rozmawiać o nurtujących ich, często wstydliwych i kłopotliwych dla nich sprawach z wychowawcą, bądź z innym pracownikiem szkoły. Dokumentacją realizacji zadań zawartych w Programie są:

- ankiety uczniów, nauczycieli, rodzi-ców – wstępna, ewaluacyjna;

- arkusze samooceny dla uczniów, nauczycieli, rodziców;

- arkusze dokumentowania przebie-gu zajęć;

- wywiady z rodzicami; - materiały edukacyjne stosowane

przez realizatora zajęć;

- wytwory uczniów (prace pisemne, plakaty);

- wpisy w dziennikach szkolnych; - zeszyty spotkań, listy obecności; - plan zajęć; - ewaluacje i monitoring.

III. Cele Programu

Cel ogólny Programu: Zapewnienie bezpieczeństwa uczniów róŜnych sytuacjach Ŝyciowych, wdraŜanie do powiązania zdobytej wiedzy z praktyką oraz wdraŜanie zasad skutecznego komunikowania się. Cele szczegółowe Programu:

1. Kształtowanie umiejętności porozumiewania się i utrzymywania poprawnych kontaktów z innymi dzieć-mi, dorosłymi.

2. Wykształcenie umiejętności działania w róŜnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych. 3. Uczenie zwyczajów, obyczajów właściwych zachowań w środowisku rodzinnym, w szkole i wobec ob-

cych. 4. Budowanie pozytywnego obrazu samego siebie. 5. Wspieranie oddziaływań rodziny. 6. WdraŜanie uczniów do samodzielności w dąŜeniu do dobra indywidualnego i społecznego. 7. Przygotowanie do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości. 8. Stwarzanie moŜliwości do doskonalenia się. 9. WyposaŜenie w umiejętność przewidywania zagroŜeń, unikania ich, radzenia sobie z trudną sytuacją.

4

IV. Zadania i sposoby realizacji

Podstawowym zadaniem Programu jest kształtowanie osobowości uczniów przez proponowane: 1. treści:

- dom rodzinny - dziecko jako członek rodziny - szkoła - dziecko jako uczeń , kolega , przyjaciel - zabawy, zajęcia, przygody dzieci - poznanie własnego ciała - dbałość o zdrowie - higiena własna i otoczenia - zrozumienie , a tolerancja - podobieństwa i róŜnice między ludźmi - bezpieczeństwo, w tym poruszanie się po drogach publicznych, rozpoznawanie sygnałów alarmowych o niebezpieczeństwie

- urządzenia techniczne powszechnego uŜytku i ich bezpieczne uŜytkowanie 2. bezpośredni kontakt z osobami dorosłymi (rodzicami, nauczycielami, przedstawicielami instytucji prewencyjnych). Najczęstsze sposoby realizacji załoŜeń Programu to:

- rozmowy - swobodne i spontaniczne wypowiedzi dzieci - opowiadanie i opisywanie - psychodrama - muzykoterapia - ćwiczenia relaksacyjne - recytowanie prozy i wierszy, zabawy i gry dramowe, teatralne - uwaŜne słuchanie wypowiedzi innych - odbiór filmów - słuchanie opowiadań jako inspiracji do słownego i pozasłownego wyraŜania treści i przeŜyć - czytanie głośne i ciche ze zrozumieniem - pisanie zdań, uzupełnianie, przekształcanie - pisanie listów, opowiadań, opis - działalność plastyczna uczniów w róŜnych materiałach, technikach, formach - ekspresja i autoekspresja - śpiew, gra, ruch muzyczny - gry i zabawy ruchowe - zabawy interakcyjne i integracyjne - burza mózgów - dyskusja - technika niedokończonych zdań

5

V. Spis obszarów

I. Ja, Rodzina i dom a. Nie jestem sam. b. Co moŜe się zdarzyć? c. Decyzje zdrowotne – chcę być sobą.

II. W szkole a. Tworzymy społeczność. b. Moi przyjaciele. c. Dorośli i MY w szkole.

III. W drodze do szkoły i po lekcjach a. Co moŜe się zdarzyć? b. Bawię się bezpiecznie. c. Jestem odpowiedzialny.

IV. Wśród innych ludzi i na łonie przyrody a. Obserwuję otoczenie i jestem spostrzegawczy. b. Na wakacjach. c. śywioły. d. Nie ucz mnie przemocy. e. Dobre i złe tajemnice. f. To miło pomagać innym ludziom.

V. Postrzeganie siebie i rozumienie uczuć a. Wszyscy jesteśmy niepowtarzalni. b. RóŜnimy się między sobą. c. Jesteśmy podobni do siebie.

VI. Moi rodzice, moi nauczyciele a. Nauczyciele – rodzicom.

6

VI. TREŚCI PROGRAMU

Poziom I-III Poziom IV-VI Obszar Zagadnienie Temat Temat

Nie jestem sam. 1. Mam swoją rodzinę. 2. KaŜdy w rodzinie spełnia określone obowiązki. 3. Prawa dziecka. 4. Pomagam rodzinie – rodzina pomaga mnie.

5. Jaka jest moja rola w rodzinie? 6. Rodziny są róŜne.

Co moŜe się zdarzyć? 1. śywioły w domu – ogień i woda. 2. Środki chemiczne w domu - trucizny

i lekarstwa. 3. Korzystanie z urządzeń technicznych – prąd, gaz. 4. Trujące rośliny w domu. 5. Nie chcę być samotny z mediami – telewizor, wi-

deo, komputer, Internet. 6. Obcy i JA - nieobecność rodziców. 7. Niewłaściwe zabawy w domu.

8. UzaleŜnienie od alkoholu wpływa na całą rodzinę. 9. Moi rodzice palą.

Ja, rodzina i dom

Decyzje zdrowotne – chcę być so-bą.

1. Zdrowo się odŜywiam. 2. Dbam o zdrowe ciało. 3. Promowanie aktywności ruchowej. 4. Szkodliwe uŜywki.

5. Jak zmieniać swoje przyzwyczajenia. 6. Zdrowe Ŝycie. 7. Budowa mojego ciała. 8. Substancje szkodliwe dla naszego organizmu. 9. Co wiemy o paleniu papierosów? 10. Działanie nikotyny na nasze ciało. 11. Dlaczego młodzi ludzie palą papierosy? 12. Co wiemy o alkoholu. 13. Dlaczego ludzie piją alkohol? 14. Jak moŜna uzaleŜnić się od alkoholu? 15. Co wiemy o narkotykach? 16. Dlaczego ludzie biorą narkotyki? 17. Podejmuje odpowiedzialne decyzje dotyczące

zdrowia.

7

Tworzymy społeczność. 1. Razem uczymy się i razem bawimy się. 2. Klasa – to MY. Identyfikacja i wsparcie. 3. Czy klasa ma wpływ na mnie? Czy ja mam wpływ

na klasę? 4. Wspólnie rozwiązujemy problemy.

5. Jak pomóc tym, którzy czyją się odrzuceni? 6. Grupy, do których naleŜymy. 7. Jak lepiej rozumieć innych ludzi? 8. Uczymy się współdziałania. 9. Jak inni wpływają na nas? 10.Pomagamy sobie nawzajem. 11.Rozwiązujemy problemy. 12.Jak podobieństwa i róŜnice wpływają na nasze

wzajemne kontakty? 13 Sposoby rozwiązywania konfliktów.

Moi przyjaciele. 1. Co nas złączyło – spotykamy się po lekcjach. 2. Czy chcę iść na wagary? 3. Kiedy nudzimy się, to … 4. Trudne sytuacje – trudne decyzje (czy dam się

namówić).

5. Moje przyjaźnie.

W szkole

Dorośli i MY w Szkole. 1. DąŜymy do jednego celu – róŜnice i podobień-stwa.

2. Prawa i obowiązki ucznia. 3. Czy mam wpływ na to, co dzieje się

w Szkole?

4. Konflikty są częścią naszego Ŝycia.

Co moŜe się zdarzyć? 1. W ruchu drogowym. 2. Obcy i JA - na ulicy. 3. Uwaga! Pies.

Bawię się bezpiecznie. 1. Miejsca nie do zabawy (na budowie, w ruinach, piwnice, strychy, ulica).

2. Na placu zabaw. 3. Witamy Nowy Rok - fajerwerki. 4. Potrafię powiedzieć innym, Ŝe bawią się niewła-

ściwie.

W drodze do szko-ły i po lekcjach

Jestem odpowiedzialny i wiem, co robię.

1. Moi rodzice wiedzą, gdzie jestem. 2. Przestrzegam ustalonych zasad. 3. Wierzę w siebie

4. Czasem podejmujemy ryzykowne decyzje. 5. Czasem zmieniamy swoje decyzje.

Obserwuję otoczenie i jestem spo-strzegawczy.

1. Moi sprzymierzeńcy. 2. Jaki był przebieg zdarzenia i co to jest „rysopis”.

Wśród innych ludzi i na łonie przyrody Obcy wkoło mnie. 1. Osoby przyjazne i nieprzyjazne. 2. Namawianie.

3. Uczymy się odmawiać.

8

Na wakacjach. 1. W lesie, w górach i nad wodą. 2. Na lodzie i śniegu. 3. Na rowerze. 4. W terenie – niewypały, rowy.

śywioły. 1. W czasie burzy. 2. Podczas powodzi. 3. PoŜar.

Nie ucz mnie przemocy. 1. Słowa, które ranią. 2. Przepraszam – nie biję. 3. Broń palna – jest nabita. 4. Wandale.

5. Jak sobie radzić z agresją i przemocą?

Dobre i złe tajemnice. 1. Wiem, co to jest tajemnica. 2. Rozumiem i rozpoznaję sytuację niebezpieczną –

umiem o niej opowiedzieć. (wyłudzanie, molesto-wanie i in.)

To miło pomagać innym ludziom. 1. Doceniam znaczenie wzajemnej pomocy. 2. Dzielimy się róŜnymi dobrami.

Wszyscy jesteśmy niepowtarzalni. 1. W wielu rzeczach jestem bardzo dobry. 2. Dlaczego w niektórych sytuacjach czuję się źle,

co mnie złości? 3. MoŜemy wpływać na swoje uczucia.

3. Jaki jestem? 4. Moje sukcesy. 5. Dlaczego waŜne jest zwracanie uwagi na swoje

emocje? 6. Dobre myślenie o sobie. 7. Moje lęki i niepokoje. 8. Jakim człowiekiem chcę być?

RóŜnimy się między sobą. 1. Intymność budowy i higieny mojego ciała. 2. Nie jesteśmy tacy sami. 3. Szanuję uczucia swoje i innych.

4. Umniejszanie wartości. 5. Trudne uczucia i ich wyraŜanie. 6. Uczucia i reakcje organizmu. 7. Jak radzić sobie ze wstydem? 8. Co robisz ze swoją złością? 9. Ludzie róŜnią się między sobą. 10. Nasze potrzeby.

Postrzeganie siebie i rozumienie uczuć

Jesteśmy podobni do siebie. 1. Mamy takie same potrzeby Ŝyciowe. 2. Odczuwamy - cieszymy się i smucimy.

3. Doceniam innych a inni doceniają mnie. 4. MoŜemy wpływać na swój nastrój. 5. Kiedy czuję się samotny.

9

Moi rodzice, moi nauczyciele

Nauczyciele – rodzicom. 1. Nasze dziecko rozpoczyna naukę w szkole – sku-teczne sposoby wdraŜania do systematycznej pracy i obowiązków ucznia.

2. Jak nauczyć dziecko uczyć się, czyli nowoczesne techniki szybkiego zapamiętywania?

3. Komputer w Ŝyciu naszego dziecka. 4. Tworzenie tradycji rodzinnych i klasowych najsku-

teczniejszą formą socjalizacji. 5. W jaki sposób nasze dziecko jest oceniane

w szkole? Ocena opisowa a ocena w skali 1 - 6.] 6. Bawimy się i cieszymy, czyli zabawy dla dzieci

i rodziców.

7. Skuteczna komunikacja w rodzinie, czyli wza-jemnie się rozumiemy.

8. Wychowanie bez przemocy – wychowaniem ze zrozumieniem.

9. Zaspakajanie potrzeb emocjonalnych a budo-wanie poczucia własnej wartości u dziecka.

10. Rady i porady wychowawcy i pedagoga dla ro-dziców czwartoklasisty – trudny próg.

11. Uczyć się, ale jak? Nowoczesne techniki szyb-kiego zapamiętywania ponownie.

12. Wpływ mediów na dziecko. 13. Wartościowe lektury naszych dzieci. 14. Jak łagodnie przejść z dzieckiem przez okres

dojrzewania? 15. Aktywność nastolatka drogą do Ŝycia bez na-

łogów. 16. Sposoby obrony przed stresem, czyli dziwne za-

chowania dzieci.

10

VII. EWALUACJA

Szkolny Program Profilaktyczny ma stałe i systematyczne oddziaływanie wychowawczo-dydaktyczne wsparte kontaktami z instytucjami prewencyjnymi (Poradnią Pedagogiczno-Psychologiczną, Wydziałem Pre-wencyjnym Policji, StraŜy Miejskiej), pedagogiem i pielęgniarką w celu wypracowania u uczniów trwałej zmia-ny postawy. W myśl zasad profilaktyki Program zawiera:

1. plan oddziaływań profilaktyczno-wychowawczo-dydaktycznych na cały etap edukacyjny; 2. objęci nim są dzieci i rodzice; 3. działania nauczyciela, które oglądane i konsultowane będą przez dyrekcję, policję, rodziców, uczniów.

Monitoring w formie ankiet do rodziców, listów - testów od uczniów, ankiet od dyrektora powinien przynieść informację zwrotną, dotyczącą potrzeby, poziomu i odbioru realizatorów Programu. Ewaluacja prowadzona będzie metodami:

- obserwacji - ankiet - testów - listów;

słuŜyć ma modyfikacji celów, zadań i sposobów ich realizacji. Pozwoli teŜ ocenić, co w Programie jest wartościowego, co naleŜy w przyszłości doskonalić, w jakim stopniu została osiągnięta efektywność pro-ponowanych celów - osiągnięć uczniów.

11

VIII. ANEKS – PRZYKŁADOWE SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU

Ja, Rodzina i dom Cele - osiągnięcia ucznia Sposoby realizacji Sojusznicy

Mam swoją rodzinę. - Odnajduje związki pokrewieństwa między człon-kami rodziny.

- Rozumie pojęcie: rodzina, rodzice, dziecko, ro-dzeństwo, dziadkowie, wnuki.

- Wymienia członków swojej rodziny. - Wie, czym interesują się członkowie najbliŜszej ro-dziny.

- Samorzutne wypowiedzi w oparciu o własne do-świadczenia, zdjęcia rodzinne.

- Rysowanie drzewa genealogicznego. - Wykonywanie kartek okolicznościowych i reda-gowanie Ŝyczeń.

- Przygotowanie części artystycznej, np. z okazji Święta Matki.

rodzice

KaŜdy w rodzinie spełnia określone obowiązki.

- Wymienia swoje obowiązki oraz sumiennie je wypełnia.

- Wie, Ŝe konieczny jest podział pracy w związku z róŜnorodnością obowiązków związaną z prowa-dzeniem domu.

- Szanuje pracę swoją i innych.

- Odgrywanie scen z Ŝycia rodziny. - Samorzutne wypowiedzi w oparciu o własne do-świadczenia.

rodzice

Nie jestem sam.

Prawa dziecka. - Ma poczucie własnej wartości i świadomość po-siadania praw.

- Jest przeświadczony, Ŝe w kaŜdej sytuacji moŜna znaleźć wyjście.

- Próbuje szukać pomocy.

- Rozmowy w kręgu ("Kto to samotny człowiek", "Dlaczego ludzie sobie ufają", "Co to znaczy, Ŝe ktoś ma kłopoty").

- Projektowanie graficzne: "Kto mi ufa", "Komu ja ufam", "Kto moŜe mi pomóc", "Komu ja mogę pomóc", "Nie jesteś sam".

- Drama - sytuacje dotyczące podanych numerów telefonów oraz konkretnych wydarzeń: "Pali się", "Jestem bardzo bity", "Ktoś namawia mnie do włamania".

- Czytanie i nauka tekstu: "Prawa dzieci". - Słuchanie cicho czytanych tekstów o pro-blemach dziecięcych.

- Swobodne wypowiedzi dotyczące wybranej pro-blematyki, o której trudno mówić wprost: wymu-szanie, kradzieŜe, próby zaŜywania narkotyków, molestowanie.

mat. policyjne pedagog, psycho-log, Konwencja Praw Dziecka, fil-my

12

Pomagam rodzinie – rodzina pomaga mnie.

- Umie porozumieć się z członkami rodziny w róŜnych sytuacjach Ŝyciowych.

- Jest odpowiedzialny za podejmowane działania i ma właściwy stosunek do pozytywnych zachowań własnych.

- Wykonuje w domu róŜne czynności.

- Odgrywanie scen z Ŝycia rodziny. - Samorzutne wypowiedzi w oparciu o własne do-świadczenia.

- Wykonanie „pomocnych dłoni”.

rodzice dziadkowie

Jaka jest moja rola w rodzi-nie?

- Uświadamia sobie, jaka jest jego rola w rodzinie i jakie ma znaczenie.

- Indywidualne przemyślenia uczniów z wykorzy-staniem ujęcia plastycznego.

- Dyskusja w grupach rówieśniczych. - Uogólnienie obrazu rodziny.

rodzice

Rodziny są róŜne. - Rozumie róŜne sytuacje rodzinne. - Prowadzenie dyskusji nt. „Po co potrzebna jest rodzina?”

- Formułowanie definicji rodziny. - Proca w grupach.

pedagog

Co moŜe się zdarzyć?

śywioły w domu – ogień i woda.

- Rozpoznaje się te zagroŜenia. - Przewiduje sytuacje groŜące Ŝywiołami. - Zna zasady właściwego zachowania w kontakcie z wodą, ogniem.

- Zna numery telefonów słuŜb bezpieczeństwa i po-gotowia ratunkowego.

- Posiada umiejętność proszenia o pomoc (słuŜb pogotowia).

- Uściślanie słownictwa (lekkomyślność, pewność siebie, brawura, przezorność, rozwaga).

- Wypowiedzi na podstawie własnych doświad-czeń.

- Wypowiedzi na podstawie czytanych tekstów. - Pisanie listów do rodziców z prośbą o pomoc w unikaniu zagroŜeń.

- Układanie niedokończonych zdań. - Budowanie listy zasad sztuki unikania zagroŜeń z ogniem, wodą.

- Plastyczne przedstawianie zasad bezpiecznych zachowań w formie plakatów np. najpierw zapal zapałkę, potem włącz gaz.

- Scenki dramowe. - Przeprowadzanie rozmów telefonicznych (pogo-towie, policja).

- Układanie zdań: pytających, oznajmujących, wy-krzyknikowych.

- Pisanie zdań.

przedst. StraŜy PoŜarnej

13

Środki chemiczne w domu - trucizny i lekarstwa.

- Wymienia podstawowe lekarstwa z podręcznej ap-teczki.

- Rozumie konieczność ograniczonego zaufania w ich przyjmowaniu.

- Nazywa środki będące trucizną (rozpuszczalniki, kleje, proszki - środki odurzające).

- Zna zasady właściwego leczenia: przyjmowania lekarstw.

- Wie, jak naleŜy usunąć rtęć z mieszkania.

- Uściślanie słownictwa (lekarstwo, recepta, nar-kotyk).

- Rozmowa - kontrolowane i niekontrolowane za-Ŝywanie leków.

- Praca w grupach - ustalanie korzyści i niebez-pieczeństw zaŜywania leków.

- Pisanie listy niebezpiecznych leków. - Wypowiedzi na podstawie obserwacji i doś-wiadczeń (co to narkotyki).

- Układanie zdań - haseł np. "Nie daj się skusić". - Plastyczne przedstawianie tabletek – narkoty-ków.

- Słuchanie opowiadania nauczyciela na temat szkodliwości rtęci (rozbity termometr).

- Wypowiedzi - Jak poradzić sobie w sytuacji kon-taktu z rtęcią?

pielęgniarka

Korzystanie z urządzeń technicznych – prąd, gaz.

- Rozumie, Ŝe technika zmienia Ŝycie ludzi. - Zna i respektuje zasady bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń elektrycznych.

- Wie, dlaczego naleŜy oszczędzać elektryczność, gaz i wodę.

- Rozmowa na temat znaczenia urządzeń techni-cznych w Ŝyciu człowieka.

- Samodzielne opisywanie urządzenia elektry-cznego.

- Ustalanie i przedstawianie zasad bezpiecznego korzystania z tych urządzeń.

- Czytanie opowiadania pt. "DuŜy rachunek". - Układanie zdań - haseł dotyczących bezpie-czeństwa oraz koniecznej oszczędności gazu, wody i elektryczności.

elektryk

Trujące rośliny w domu. - Rozpoznaje rośliny w swoim otoczeniu. - Potrafi wskazać rośliny niebezpieczne dla zdrowia. - Wie, czego potrzebują rośliny do Ŝycia.

- Pielęgnacja roślin w sali lekcyjnej. - Wykonanie tabliczek informacyjnych do roślin doniczkowych.

nauczyciel przyro-dy

14

Nie chcę być samotny z me-diami – telewizor, wideo, komputer, Internet.

- Zna zasady korzystania z telewizora video i kom-putera.

- Potrafi krytycznie spojrzeć na szkodliwość niektó-rych programów TV i gier komputerowych.

- Dokonuje dobrego wyboru. - Planuje rozsądnie swój wolny czas.

- Rozmowa na temat tv oraz komputera w oparciu historyjkę obrazkową.

- Opracowanie zasad korzystania z tv, video, kom-putera (praca w grupach).

- Zdawanie sprawy z czytanego tekstu. - Wykonanie telewizora np. z pudełka. - Wykonanie filmów - kreskówek oraz ich prezen-tacja.

lekarz

Obcy i JA - nieobecność ro-dziców.

- Potrafi pod nieobecność rodziców rozmawiać z osobami obcymi przez telefon, domofon.

- Umie zgodnie z prawem stosować słowa niepraw-dy, gdy czuje się zagroŜony.

- Gromadzenie wyrazów bliskoznacznych (ob.-cych).

- Uściślanie słownictwa. - Wypowiedzi (czasopisma, zdjęcia). - Ustalanie listy pytań, na które odpowiedź zna tyl-ko mama i tata.

- Praca z tekstem. - Rozmowa w oparciu o hasło "Nie udzielaj obcym informacji o sobie".

- Scenki dramowe dotyczące haseł – zasad. - Oglądanie filmów.

rodzice, policjant

Niewłaściwe zabawy w domu. - Rozpoznaje zagroŜenia w czasie zabaw domo-wych: zapałki, wrzątek, ostre przedmioty, wywrot-ne meble, wanny i in.

- Czuje się odpowiedzialnym doradcą i opiekunem młodszego rodzeństwa i kolegów.

- Wypowiedzi w formie zdań rozwiniętych na pod-stawie ilustracji, doświadczeń, oglądanego filmu.

- Drama. - Rysowanie plakatów według haseł ostrze-gających przed niebezpieczeństwem.

- Pisanie listów do rodziców "Pomórz mi ustrzec się przed...".

straŜak, policjant

UzaleŜnienie od alkoholu wpływa na całą rodzinę.

- Rozpoznaje mechanizmy współuzaleŜnienia w rodzinie z problemem alkoholowym.

- Praca w grupach nad tekstem „Historia rodziny Kowalskich”.

- Rozmowa i refleksje nt. w/w tekstu. - Wspólne tworzenie listy sposobów pomocy kole-gom, których rodzice naduŜywają alkoholu.

psycholog

Moi rodzice palą. - Zna powody, dla, których powinno się unikać prze-bywania wśród osób palących.

- Dostrzega argumenty dla przeciwstawiania się pa-leniu w ich obecności.

- Tworzenie listy powodów, dla których powinno się unikać przebywania w otoczeniu osób palą-cych.

- Odgrywanie scenek tematycznych. - Wyciąganie wniosków z nich płynących.

lekarz, pielęgniarka, stomatolog

15

Zdrowo się odŜywiam. - Dostrzega zaleŜności między odŜywianiem się a zdrowiem.

- Zna wartości odŜywcze owoców i warzyw. - Rozumie konieczność spoŜywania drugiego śnia-dania w szkole.

- Wie, co powinien jeść, aby być zdrowym.

- Samorzutne wypowiedzi w oparciu o własne do-świadczenia.

- Pogadanki z przedstawicielami słuŜby zdrowia. - Konkursy. - Działalność artystyczna.

lekarz

Dbam o zdrowe ciało. - Rozumie, dlaczego naleŜy dbać o higienę oso-bistą.

- Zna sposoby dbania o czystość ciała. - Zna i wie, do czego słuŜą przybory do utrzymywa-nia higieny.

- Samorzutne wypowiedzi w oparciu o własne doś-wiadczenia.

- Pogadanki z przedstawicielami słuŜby zdrowia. - Konkursy. - Działalność artystyczna.

pielęgniarka, sto-matolog

Promowanie aktywności ru-chowej.

- Wie, na czym polega wypoczynek czynny i bierny. - Rozumie potrzebę aktywnego wypoczynku. - Aktywnie uczestniczy w zabawach na świeŜym po-wietrzu.

- Chętnie uprawia ćwiczenia fizyczne.

- Zabawy ruchowe, ćwiczenia ogólnorozwojowe. - Scenki dramowe. - Samorzutne wypowiedzi w oparciu o własne doś-wiadczenia.

n-l wf znani sportowcy, trenerzy

Decyzje zdro-wotne – chcę być sobą.

Szkodliwe uŜywki. - Rozpoznaje motywy uzaleŜnienia się od papie-rosów, alkoholu, lekarstw.

- Wie i określa skutki uzaleŜnień. - Rozumie potrzebę szukania alternatywnych sposo-bów rozładowania napięć oraz swoich potrzeb niŜ uŜywki.

- Kształtuje umiejętność mówienia NIE - asertywnej postawy wobec presji społecznej.

- Plastyczne przedstawianie koszy ze zdrowymi i szkodliwymi produktami spoŜywczymi.

- Czytanie tekstów „Nie pal". - Wypowiedzi dotyczące tekstów. - Plastyczno-satyryczna praca twórcza „Uroda i papierosy".

- Scenki dramowe „Dorośli, nie trujcie mnie!”. - Precyzowanie słownictwa: alkoholizm, nikotyna, narkotyk, dealer.

- Rozmowy kierowanie. - Krąg, „Dlaczego ludzie piją alkohol?". - „Dlaczego niektórzy ludzie piją sami?". - „Dlaczego czasami trudno przestać pić?". - Praca w grupach - ustalanie listy przyczyn. - Plastyczne przedstawianie uczuć i nastrojów do haseł: „Tata wraca pijany do domu".

- „Dziękuję nie piję". - Zabawa „Świetnie się czuję, gdy ..." w poszuki-waniu alternatywnych sposobów poprawienia so-bie nastroju.

- Wypowiedzi określające „Choroba alkoholowa”.

policja

16

Jak zmieniać swoje przy-zwyczajenia?

- Zastanowi się nad tym, które ze swoich nawyków chcą zmienić.

- Tworzenie i omówienie „list przyzwyczajeń”. - Refleksje nt. przyzwyczajeń, które zmieniliśmy i które chcielibyśmy zmienić.

Zdrowe Ŝycie.

- Uświadomi sobie walory zdrowego trybu Ŝycia. - Dyskusja nt. hasła „Zdrowe Ŝycie”. - Wypisanie skojarzeń. - Wykonanie w grupach i prezentacja plakatów, pt. „Zdrowe Ŝycie - przyjemne Ŝycie”

lekarz, pielęgniarka

Układy mojego ciała. - Zapozna się z sześcioma układami organizmu i pozna ich funkcjonowanie.

- Zapoznanie uczniów z sześcioma układami ciała. - Praca w grupach nad stworzeniem mapy ludzkie-go ciała.

- Nasłuchiwanie „odgłosów” własnego ciała.


Substancje szkodliwe dla naszego organizmu.

- Zwiększy swoją wiedzę na temat substancji szko-dliwych oraz skutków ich uŜywania.

- Praca w grupach nt. szkodliwych substancji dla zdrowia.

- Tworzenie własnej „KsiąŜki o szkodliwych subs-tancjach”.


Co wiemy o paleniu papie-rosów?

- Sprawdzi swoją wiedzę o wpływie nikotyny na or-ganizm oraz uzyska nowe informacje na ten temat.

- Dyskusja nt. przyczyn palenia papierosów. - Przeprowadzenie ankiety dotyczącej palenia pa-pierosów.

- Odczytywanie wyników ankiety i wspólna analiza wniosków.


Działanie nikotyny na na-sze ciało.

- Dowie się jak nikotyna wpływa na organizm i jakie powoduje skutki.

- Doświadczenie z filtrem papierosa. - Wykonanie rysunku „To jest twoje ciało” z zazna-czeniem drogi nikotyny przez organizm.

- Dyskusja nt. „Jaki jest wpływ nikotyny na nasze zdrowie”.


Dlaczego młodzi ludzie pa-lą papierosy?

- Pozna przyczyny sięgania po nikotynę. - Omówienie (wcześniej zadanych przez nauczy-ciela) wywiadów z osobą palącą, lub byłym pala-czem.

- Tworzenie plakatów pt. „Dlaczego ludzie palą pa-pierosy” i „ Dlaczego niektórzy młodzi ludzie nie palą papierosów”.

- Porównanie obu prac.


17

Co wiemy o alkoholu? - Pozna wiedzę o alkoholu i jego działaniu. - Praca w grupach, nt. „Co wiemy, a czego nie wie-my nt. alkoholu”.

- Udział uczniów w quizie nt. alkoholu. - Podsumowanie zajęć pytaniem otwartym: „Dzisiaj dowiedziałem się, Ŝe …?”


Dlaczego ludzie piją alko-hol?

- Zna powody picia alkoholu i sposoby radzenia so-bie z nimi.

- Tworzenie w grupach plakatów, nt. „Dlaczego młodzi ludzie piją alkohol?” i „Dlaczego młodzi lu-dzie nie piją alkoholu?”

- Szczegółowe omówienie wyników plakatów i roz-wijanie pytań otwartych „Wyobraź sobie, Ŝe twoja koleŜanka chce napić się alkoholu, poniewaŜ…”


Jak moŜna uzaleŜnić się od alkoholu?

- Pozna mechanizmy uzaleŜnienia od alkoholu. - Praca nad tekstem „Historia pana Jana Kowals-kiego”.

- Odpowiedzi na pytania. - Przeprowadzenie dyskusji, uŜywając techniki ak-warium, nt. „Czy osoba uzaleŜniona od alkoholu jest sama sobie winna, czy nie?”


Co wiemy o narkotykach? Dlaczego ludzie biorą nar-kotyki?

- Zbadanie przez nauczyciela zakresu wiedzy i doświadczeń uczniów z narkotykami.

- Poszerzy swoją wiedzę na temat narkotyków i przy-czyn ich uŜywania.

- Przeprowadzenie anonimowej ankiety sprawdza-jącej wiedzę o narkotykach i innych środkach zmieniających świadomość oraz doświadczenia z nimi.

- Dyskusja na tematy: • Co czyni wiarygodnym źródło informacji? • Które źródła są tylko częściowo wiarygodne? • Czy uwaŜasz, Ŝe dostępne źródła są wiarygodne?

• Przypuśćmy, Ŝe kolega powie ci, Ŝe dany środek będzie oddziaływał na ciebie w określony spo-sób? Czy mu uwierzysz?

- Wspólna analiza wyników ankiety. - Zadanie uczniom rozwinięcie zdania: „Do tej pory nie wiedziałem tego, Ŝe…”

pracownik MONAR-u, policjant

18

Podejmuję odpowiedzialne decyzje dotyczące zdro-wia.

- Uświadomi sobie, iŜ jest odpowiedzialny za własne zdrowie.

- Rozmowa nt. podejmowania codziennych decyzji dotyczących zdrowia.

- Dyskusja nt. „Kto jest odpowiedzialny za zdrowie dzieci – rodzice, czy dzieci?”

- Wypełnienie arkusza „Cele dotyczące mojego zdrowia”.

- Tworzenie komiksu przedstawiającego to, co ro-bią, aby dbać o swoje zdrowie.


19

W szkole Cele - osiągnięcia ucznia Sposoby realizacji Sojusznicy

Razem uczymy się i razem bawimy się.

- Integruje się z grupą – nawiązuje kontakty w zes-pole przez wspólną naukę i zabawę.

- Zgodnie uczestniczy w pracy zespołowej i w zaba-wie.

- Docenia i dostrzega potrzebę wzajemnej pomocy koleŜeńskiej.

- Zabawy integracyjne: „Zajączki”, „Mam na imię”, pląsy, zabawy w kole: „Biorę kufer”, „Płynie sta-tek”, „Rolnik”, „Kolory”, „Labado”, śpiew piose-nek.

- Zabawy i gry stolikowe. - Gry na boisku szkolnym lub w sali gimnastycz-nej: „Dwa ognie usportowione”, „Raz dwa trzy”, „Piłka noŜna”.

- Wspólne rozwiązywanie krzyŜówek, rebusów, za-dań.

- Pomoc koleŜeńska podczas odrabiania lekcji.

rodzice, dziadkowie

Klasa – to MY. Identyfikacja i wsparcie.

- Integruje się z grupą – nawiązuje kontakty w zes-pole przez wspólną naukę i zabawę.

- Zgodnie uczestniczy w pracy zespołowej i w zaba-wie.

- Docenia i dostrzega potrzebę wzajemnej pomocy koleŜeńskiej.

- Ustalenie zasad i norm obowiązujących w klasie – plakat.

- Rozmowa kierowana: wyjaśnienie pojęcia przy-jaźń, przyjaźń bezinteresowna i interesowna.

- Opis przyjaciela – swobodne wypowiedzi dzieci. - Prace plastyczne: „portret przyjaciela”, „moja kla-sa”.

- „List do przyjaciela” – praca pisemna, pisanie listu do przyjaciela.

- Czytanie opowiadań tematycznych.

Tworzymy społe-czność.

Czy klasa ma wpływ na mnie? Czy ja mam wpływ na klasę?

- Zna zasady postępowania, które umoŜliwiają dobry kontakt z innymi.

- Identyfikuje się z własną klasą – ma poczucie przy-naleŜności.

- Plebiscyt Ŝyczliwości i niechęci (np. „Z kim chciałbym...”, „Kogo nie zaprosiłbym…”.

20

Wspólnie rozwiązujemy pro-blemy.

- Umie wyjaśnić pojęcie „problem”. - Rozumie potrzebę stosowania zwrotów grzeczność-ciowych jako metody rozwiązywania konfliktów.

- Pomaga kolegom w sytuacjach trudnych. - Uświadamia sobie, Ŝe w róŜnych sytuacjach ludzie przeŜywają róŜne uczucia

- Rozmowy w kręgu: „wyjaśnianie pojęcia „pro-blem”, wypowiedzi na temat swoich problemów, „na kogo mogę liczyć, gdy mam problem”

- Komu ja mogę pomóc w rozwiązywaniu pro-blemów? – zabawy pantomimiczne

- Czytanie opowiadania pt.: „Kwiatek dla Ewy”, i innych tematycznych

- Wypowiedzi dzieci na temat przeŜyć bohaterów opowiadań

- Wypowiedz dzieci na podstawie własnych doś-wiadczeń

Jak pomóc tym, którzy czują się odrzuceni?

- Zastanowi się nad tym, jak się czuje osoba odrzu-cona przez innych oraz nad tym, co moŜe zrobić, by jej pomóc.

- Praca w grupach na temat odrzucenia przez ró-wieśników.

- Uzupełnianie dymków komiksowych. - Opowiadanie będące dokończeniem zdarzenia przedstawionego na rysunku, który sami uzupeł-nili.

- Dyskusja. - Odgrywanie scenek związanych z wcześniej omawianymi sytuacjami omawianymi sytuacjami.

Grupy, do których naleŜymy. - Uświadomi sobie roli, jaką pełni grupa i wpływu, jaki róŜne grupy wywierają na niego samego.

- Dyskusja na temat rodzaju, członkostwa i roli grup rówieśniczych.

- Wykonanie schematu „Grupy, do których nale-Ŝę”.

- Podsumowanie lekcji poprzez dokończenie zda-nia „Podczas tych zajęć dowiedziałem się, Ŝe…”.

Jak lepiej rozumieć innych ludzi?

- Nauczy się lepiej rozumieć innych ludzi tak, aby uniknąć pochopnych opinii i decyzji.

- Rozmowa na temat powstawania opinii o innych ludziach.

- Praca w grupach w oparciu o arkusz sytuacji.

Uczymy się współdziałania. - Nauczy się współpracy, będzie umiał określić role grupowe i reguły pracy w grupie.

- Praca w grupach nad budowaniem wieŜ z kart. - Omówienie przebiegu współpracy. - Opracowanie reguł sprzyjających współpracy.

Jak inni wpływają na nas? - Uświadomi sobie jak grupa, do której naleŜy ma wpływ na jego postawy i zachowania.

- Wypełnienie arkusza „Kto na mnie wpływa?”. - Omówienie i podsumowanie pracy poprzez rundkę kończącą zdanie: „Podczas tej lekcji do-wiedziałem się, Ŝe...”.

21

Pomagamy sobie nawzajem. - Pozna sposoby pomagania rówieśnikom w trud-nych sytuacjach.

- Wspólne tworzenie listy wskazówek dla osoby, która chce komuś pomóc.

- Przedstawienie trudnych sytuacji i rozmowa o zachowaniach, które mogą w nich pomóc.

- Odgrywanie scenek tychŜe sytuacji i dyskusja o sposobach pomagania.

- Zaplanowanie akcji „Pomaganie w naszej klasie”.

Rozwiązujemy problemy. - Nauczy się róŜnych strategii rozwiązywania prob-lemów.

- Zapoznanie uczniów z kolejnymi etapami postę-powania przy rozwiązywaniu problemów.

- Praca w grupach nad rysunkiem „Rozwiązywanie problemów”.

- Prezentacja i omówienie problemów i sposobów ich rozwiązywania.

- Refleksje na temat: Dlaczego ludzie unikają pro-blemów, zamiast je rozwiązywać? i Co się dzieje z takimi nierozwiązanymi problemami?

Jak podobieństwa i róŜnice wpływają na nasze wzajemne kontakty?

- Uświadomi sobie, co go łączy z innymi, a co go dzieli i jaki ma to wpływ na wzajemne kontakty.

- Wypełnienie kart podobieństw i róŜnic. - Próba odpowiedzi na pytanie: Co decyduje o tym, Ŝe jednych ludzi lubią, a innych nie?

- Podzielenie się wnioskami i dyskusja. - Odczytanie listy podobieństw i ustalenie sposo-bów wykorzystania ich we wzajemnych kontak-tach.

Sposoby rozwiązywania kon-fliktów.

- Pozna róŜne strategie zachowań w sytuacjach konfliktowych.

- Przedstawienie uczniom konfliktowej sytuacji. - Zebranie moŜliwych rozwiązań tej sytuacji. - Omówienie strategii rozwiązywania konfliktów. - Rozmowa na temat najczęściej przyjmowanych strategii w konfliktach.

- Podsumowanie rundką kończącą zdanie: „Gdy dochodzi do konfliktu, najlepiej jest…”

psycholog

22

Co nas złączyło – spotykamy się po lekcjach?

- Podtrzymuje kontakty koleŜeńskie po lekcjach. - Gry zespołowe: „piłka noŜna”, „siatkówka”, „ko-szykówka”, itp.

- „Nasze wspólne zainteresowania” – wypowiedzi dzieci.

- Nasze hobby- prezentacja grup o wspólnych za-interesowaniach np. pokaz zbiorów, zdjęcia, pa-miątki.

- Organizacja zabaw szkolnych, dyskotek, dni sportu.

- Organizacja wycieczek do, wspólne wyjścia do kin.

- Praca plastyczna: „Wspólna zabawa po lek-cjach”.

Czy chcę iść na wagary? - Dostrzega korzyści z systematycznego uczęszcz-ania na zajęcia szkolne.

- Zna i rozumie konsekwencje nie uczęszczania do szkoły.

- Nie ulega negatywnym wpływom grupy rówieśni-czej – jest asertywny.

- Pogadanka na temat: „Dlaczego warto chodzić do szkoły?”.

- A jakiego powodu nie poszedłbym do szkoły?- burza mózgów, słoneczka.

- Ustalenie konsekwencji wagarów- praca w gru-pie.

- Scenki dramowe: „czy potrafię odmówić kole-gom?

Kiedy nudzimy się, to ... - Zna róŜne sposoby spędzania czasu wolnego. - Potrafi bezpiecznie spędzać czas wolny. - Potrafi zorganizować sobie czas wolny w sposób wartościowy.

- Pogadanka na temat aktywnych form spędzania czasu wolnego.

- Ukazanie negatywnego wpływu zbyt długiego spędzania czasu przed TV?

- KrzyŜówka: róŜne dyscypliny sportowe. - Prezentacja spisu (wykazu) domów kultury, bib-liotek.

- Wycieczki: np. zamiast do Tele Pizzy do Domu Kultury, Biblioteki, Muzeum…

Moi przyjaciele.

Trudne sytuacje – trudne de-cyzje.

- Zna i rozumie pojęcia: dokonywanie wyboru, po-dejmowanie decyzji.

- Zabawy: "Skrzynia skarbów". - Wypowiedzi na temat czytanych historii, które mogłyby przydarzyć się kaŜdemu.

- Drama - "Moim zdaniem".

23

DąŜymy do jednego celu – róŜnice i podobieństwa.

- Uznaje autorytety. - Zna wartości ponadczasowe. - Wspólnie z dorosłymi uczestniczy w Ŝyciu kultural-nym.

- Wyjaśnienie pojęcia „autorytet”, „wartości po-nadczasowe”.

- Pogadanka: „Kto jest moim autorytetem i dla-czego?”

- Przedstawienie osób znanych publicznie, które mogłyby wzorem dla dzieci.

Prawa i obowiązki ucznia. - Zna prawa i obowiązki ucznia. - Wypełnia obowiązki ucznia w szkole. - Potrafi wykorzystać swoje prawa w konkretnej sy-tuacji.

- Wykonanie plakatów przedstawiających w spo-sób obrazowy prawa i obowiązki ucznia.

- Odgrywanie scenek dramowych przedsta-wiających wykorzystanie praw i obowiązków ucznia w konkretnych sytuacjach.

Czy mam wpływ na to, co dzieje się w Szkole?

- Jest świadomy, iŜ naleŜy do społeczności szkolnej. - Ma poczucie więzi ze swoją szkołą i pogłębia wie-dzę o niej.

- Wypełnia wyznaczone obowiązki w szkole.

- „Jakie funkcje pełnię w klasie, szkole?” – roz-mowa kierowana.

- Wykonanie grafiku dyŜurów w klasie. - Organizacja konkursów wiedzy o szkole.

Dorośli i MY w Szkole.

Konflikty są częścią naszego Ŝycia.

- Uświadamia sobie, Ŝe istnienie konfliktów jest czymś naturalnym.

- Wykonanie przez uczniów schematu przedsta-wiającego siebie i inne osoby ze swojego Ŝycia.

- Omówienie przyczyn konfliktów z najbliŜszym otoczeniem.

psycholog

24

W drodze do szkoły i po lekcjach Cele - osiągnięcia ucznia Sposoby realizacji Sojusznicy

W ruchu drogowym. - Jest uwraŜliwiony na skutki róŜnych niebezpiecz-nych sytuacji; uczy się rozwagi i ostroŜności na drogach.

- Prezentuje pozytywną postawę wobec własnego bezpieczeństwa jako alternatywną, wobec niepot-rzebnej brawury.

- Rozumie podstawowe zasady bezpieczeństwa. - Utrwala umiejętność bezpiecznego zachowania się. - WdraŜa się do szybkiego i efektywnego działania w sytuacjach zagroŜenia.

- Wycieczka na skrzyŜowanie blisko szkoły. - Plastyczne przedstawianie drogi do szkoły (bezpieczne przejście).

- Ustalanie pięciu zasad poruszania się po przej-ściach, torach kolejowych, rowerem.

- Wypowiedzi dotyczące innych sytuacji niebem-piecznych na drodze.

- Zabawy zespołowe np. "Mówiące sylwetki" (do-rysuj sylwetce twarz, ubranie i wpisz hasło – „Ja wiem, więc powiem innym: NIE WBIEGAJ Z PIŁKĄ NA JEZDNIĘ”.

- Rysowanie na chodniku poznanych znaków dro-gowych.

- Quiz „Czy jesteś mistrzem poruszania się po drogach?".

- Nauka i śpiewanie piosenek np. „Zielone świat-ło", „Na chodniku", „Jadą rowery".

- Quiz „Co byś zrobił ?". - Wypowiedzi dotyczące quizu. - Praktyczne działanie (zabawa eksperymentalna. – „Mamo chcę jeździć bezpiecznie").

- Rozwiązywanie zadań, krzyŜówek, rebusów itd.

policja Co moŜe się zdarzyć?

Obcy i JA - na ulicy. - Rozpoznaje niebezpieczne zaczepki obcego. - Wie, Ŝe klucz moŜe być prowokacją dla włamy-wacza.

- Unika prezentów oraz propozycji od osób obcych i znajomych.

- Uściśla i wzbogaca słownictwo (włamywacz, przestępstwo, stręczyciel, dealer).

- Inscenizacje sytuacji. - Rozmowy. - Ćwiczenia praktyczne asertywnego mówienia NIE w sytuacjach.

- Konkurs „Zgadnij, co ci grozi?".

policja

25

Uwaga! Pies. - Rozumie, Ŝe zwietrzę to indywidualna istota, czu-jąca, wraŜliwa, czasem agresywna, czasem opie-kuńcza.

- Zna zasady opieki nad psem itp. - Uczy się mądrego zachowania w kontakcie z obcym psem.

- Zna budowę psa. - Rozmawia na podstawie czytanych tekstów np. Świerszczyk.

- Ćwiczenia w grupach zadaniowych. - Wypowiedzi na podstawie oglądanego filmu, plansz.

- Ocenianie własnych zachowań i obcych wobec psów.

- Drama (właściwe zachowania wobec obcych psów).

Miejsca nie do zabawy (na budowie, w ruinach, piwnice, strychy, ulica).

- Potrafi wskazać miejsca zagraŜające bezpiecznej zabawie.

- Zbiera informacje dotyczące skutków zabaw dzieci w miejscach nieprzeznaczonych do tego celu.

- Unika niebezpiecznych miejsc w wyborze placu do zabawy.

- Bank pomysłów - opracowanie zasad obowią-zujących w czasie zabaw.

- Korzystanie z róŜnych źródeł wiedzy, np. cza-sopisma dziecięce).

- Zabawy tematyczne. - Zabawy integracyjne. - Wypowiedzi na podstawie ilustracji np. „Wykopy i ruiny".

- Rozwiązywanie krzyŜówek. - Opowiadanie twórcze. - Gra „W drodze do szkoły". - Scenki dramowe np. „Unikaj ...".

Bawię się bez-piecznie.

Na placu zabaw. - Rozumie potrzebę ochrony mienia społecznego. - Stosuje zasady bezpiecznej zabawy. - Prawidłowo reaguje na sygnały, polecenia opie-kunów.

- Nie nawiązuje kontaktów z osobami, których nie zna.

- Nie oddala się z miejsca wyznaczonego do zaba-wy.

- Korzysta z wyposaŜenia placu zabaw zgodnie z przeznaczeniem.

- „Jakie zasady obowiązują podczas zabawy na placu?” – rozmowa kierowana.

- „Bezpieczna zabawa” – plakat (praca zaspo-łowa).

- Omówienie zasad popularnych zabaw rucho-wych.

- Przestrzeganie zachowania bezpieczeństwa podczas zabaw zespołowych.

- „Jak powinniśmy się zachować na placu za-baw?” – burza mózgów.

- Układanie haseł na temat: „Na czym polega zgodna i bezpieczna zabawa?”.

26

Witamy Nowy Rok - fajerwer-ki.

- Zna skutki nieumiejętnego podpalania fajerwerków i ognisk.

- Nie godzi się na niepotrzebną brawurę. - Rozumie konieczność opieki starszych w czasie stosowania w praktyce fajerwerków

Potrafię powiedzieć innym, Ŝe bawią się niewłaściwie.

- Zna zasady zachowania w róŜnych miejscach i sytuacjach.

- Potrafi wyrazić swoje zdanie. - Nie stwarza sytuacji nie bezpiecznych dla siebie i innych.

- Pogadanki i rozmowy kierowane na temat bez-pieczeństwa zabaw w róŜnych miejscach, wska-zanie miejsc szczególnie niebezpiecznych do zabawy.

- Wykonanie plakatu eksponującego miejsca bez-pieczne do zabawy.

- Czytanie opowiadań tematycznych. - „Skutki niebezpiecznej zabawy” – scenki dramo-we

Moi rodzice wiedzą, gdzie je-stem.

- Rozumie potrzebę informowania rodziców o miej-scu swojego pobytu.

- Zna swój adres. - Potrafi podać numer telefonu kontaktowego do ro-dziców czy opiekunów.

- Rozumie konieczność pobytu w ustalonym z ro-dzicami miejscu.

- Rozmowa kierowana – wyjaśnienie, jak istotne jest, aby rodzice znali miejsce pobytu dziecka.

- Scenki dramowe. - Wykonanie „tabliczki” z własnym adresem i tele-fonem do rodziców.

- Stała kontrola stopnia zapamiętania adresu przez dziecko np. przy okazji nauki adresowania kopert.

Przestrzegam ustalonych za-sad.

- Dostrzega potrzebę ustalenia i przestrzegania za-sad w grupie.

- Aktywnie uczestniczy we współtworzeniu zasad (w klasie, w grupie rówieśniczej, w domu).

- Zna konsekwencje wynikające z nie przestrzega-nia zasad.

- Jest świadomy skutków łamania zasad.

Jestem odpo-wiedzialny i wiem, co robię

Wierzę w siebie. - Postrzega i akceptuje cechy szczególne w swoim wyglądzie.

- Czuje się potrzebny i wartościowy.

- Zabawa „Lustra" i „Krąg uczuć". - Zaproszenie do „Krainy Fantazji" – muzyka relak-sacyjna.

- Gry interakcyjne. - rozmowa o portretach

27

Czasem podejmujemy ryzy-kowne decyzje.

- Uświadamia sobie potrzebę rozwaŜania konse-kwencji przy podejmowaniu ryzykownych decyzji.

- Rozmowa nt. decyzji podejmowanych przez uczniów.

- Odgrywanie ról, w których podejmowane są trud-ne, bądź ryzykowne decyzje.

- Gra w karty – Wybory i Konsekwencje.

Czasem zmieniamy swoje decyzje.

- Uświadamia sobie konieczność sprawdzania kon-sekwencji swoich wyborów i moŜliwości później-szej zmiany decyzji.

- Zapoznanie uczniów z róŜnymi sytuacjami. - Zebranie od uczniów sposobów ich rozwiązania. - Dyskusja o sytuacjach, w których naleŜy zmienić swoje plany i ich odczucia.

28

Wśród innych ludzi i na łonie przyrody Cele - osiągnięcia ucznia Sposoby realizacji Sojusznicy

Moi sprzymierzeńcy. - Wie, do jakich osób i instytucji moŜe zwracać się o pomoc.

- Zna numery telefonów, adresy. - Umie przeprowadzić rozmowę telefoniczną w poszukiwaniu pomocy.

- Wie, kto to przyjaciel. Wymienia grono osób przy-jaznych (rodzina, lekarz, pedagog, nauczyciel)

- Ustalanie właściwych prób rozwiązywania pro-blemów dzieci (drama).

- Praca w grupach zadaniowych w oparciu o ksiąŜkę telefoniczną, tygodniki, dzienniki.

- Ustalanie dialogów - rozmów telefonicznych. - Swobodne wypowiedzi na podstawie własnych doświadczeń (krąg uczuć).

rodzice, pedagog

Obserwuję oto-czenie i jestem spostrzegawczy

Jaki był przebieg zdarzenia i co to jest „rysopis”.

- Wykazuje postawę zaufania do funkcjonariusza i straŜnika.

- Zna pracę policjanta i straŜnika miejskiego. - Wie, na czym polega praca podstawowych wy-działów Policji i StraŜy Miejskiej.

- Umie zwrócić się o pomoc do wyspecjalizowanych słuŜb.

- Ma świadomość odczuwania współodpowiedzial-ności za spokój i porządek społeczny.

- Potrafi określić podobieństwa i róŜnice wyglądu zewnętrznego ludzi itp.

- Spotkanie uczniów z policjantem, straŜnikiem (rozmowa o ich pracy w ramach programu „Współpracujemy").

- Obserwacja przedmiotów celem określenia ich cech charakteru.

- Opisywanie cech zewnętrznych rzeczy i ludzi. - Zabawy: „Test pamięci", „Popatrz uwaŜnie". - Uściślanie słownictwa: rysopis, linie papilarne. - Działania praktyczne w grach zadaniowych. - Plastyczne przedstawianie portretu w/g rysopisu. - Opis postaci w/g planu zewnętrznemu. - Quiz „Czy znasz prace Policji i StraŜy Miej-skiej?".

- Zabawa edukacyjna „Dowód przestępstwa". - Plastyczno-literackie tworzenie albumów, ilustru-jących pracę Policji.

policja, straŜ miejska,

Osoby przyjazne i nieprzyja-zne.

- Potrafi wskazać w swoim otoczeniu osoby przyja-zne i nieprzyjazne.

- Umie zachować się, gdy spotka osobę nieprzyjazną.

- Pogadanka lub wywiad z policjantem. - Rozmowa kierowana. - Zabawy integracyjne.

policjant

Namawianie.

- Potrafi rozpoznawać róŜne sposoby namawiania. - Rozmowa nt. sytuacji, gdy jesteśmy namawiani. - Przedstawianie scenek prezentujących sytuacje namawiania przez innych.

- Omówienie i praca w grupach.

psycholog, pedagog

Obcy wkoło mnie.

Uczymy się odmawiać. - Potrafi powiedzieć „nie” w sytuacjach zagraŜa-jących jego zdrowiu i bezpieczeństwu.

- Rozmowa z uczniami o namawianiu do sytuacji niebezpiecznych.

- Przygotowanie scenek z arkusza „Scenki odma-wiania”.

psycholog, pedagog

29

W lesie, w górach i nad wodą. Na lodzie i śniegu.

- Rozumie zasady bezpieczeństwa. - Utrwala umiejętność bezpiecznego zachowania się.

- Rozwija postawę pozytywną wobec własnego bez-pieczeństwa jako alternatywna wobec niepotrzeb-nej brawury.

- Wie jak naleŜy postępować w razie tych zagroŜeń.

- Rozmowy w kręgu. - Swobodne wypowiedzi na podstawie doświad-czeń.

- Wypowiedzi w oparciu o obrazy sytuacyjne i fil-my.

- Czytanie opowiadań. - Plastyczne przedstawianie haseł - zasad bez-piecznego zachowania w konkretnych sytuacjach.

- Quiz „Czy jesteś ostroŜny i rozwaŜny?"

przewodnik tury-styczny

Na rowerze. - Zna zasady uczestnictwa rowerzysty w ruchu dro-gowym.

- Praktyczne ćwiczenia dotyczące budowy roweru. - Zabawy i gry ruchowe. - Opowiadanie pt. " Bezpieczeństwo jazdy na ro-werze".

- Wypowiedzi na podstawie ilustracji oraz czytane-go tekstu.

policjant

W terenie – niewypały, rowy. - Wie, Ŝe naleŜy unikać kontaktu z napotkanym na-bojem, bronią itp.

- Ustalanie zasad bezpiecznego zachowania w sy-tuacji bezpośredniego kontaktu z niewypałem.

- Drama (ćwiczenia bezpośrednich zachowań w czasie zagroŜenia wybuchem).

Na wakacjach.

Jak sobie radzić z agresją i przemocą?

- Potrafi rozpoznać sytuacje, w których stosowana jest przemoc. Zna najlepsze sposoby zachowań.

- Głośne odczytanie opowiadania i wyciągniecie stosownych wniosków.

- Rozmowa o sytuacjach, w których dzieci były świadkami lub ofiarami przemocy.

- Przedstawianie scenek będących dokończeniem w/w opowiadania.

- Dyskusja nt. pomocy ofiarom przemocy.

policjant

śywioły. W czasie burzy. Podczas powodzi. PoŜar.

- Jest rozwaŜny i ostroŜny wobec Ŝywiołów - Wie jak naleŜy postępować w razie tych zagroŜeń. - Potrafi wezwać pomoc. - Sam niweluje skutki np. wie jak postępować w razie poparzenia.

- Poznanie przyczyn występowania zjawisk Ŝywio-łowych.

- Wspólne układanie haseł ostrzegawczych i wy-konanie plakatów.

- Praca z tekstem "Jak Wojtek został straŜakiem". - Praca z tekstem dotyczącym omawianego Ŝywio-łu.

- Drama (ćwiczenia bezpośrednich zachowań np. w czasie burzy, poŜaru, powodzi).

straŜak

30

Słowa, które ranią. - Rozumie własne emocje i uczucia (strach, lęk, ra-dość, smutek, ból, cierpienie, złość).

- Umie nawiązywać konstruktywną więź z innymi.

- Gromadzenie słownictwa - słowa raniące, agre-sywne oraz słowa przyjazne.

- Zabawy integracyjne. - Pisanie zdań. - Korzystanie z róŜnych źródeł wiedzy – oglądanie filmów.

- Czytanie tekstów i analizowanie ich treści. - Drama - przedstawianie emocji w konkretnych sytuacjach.

- Ustalanie listy zachowań bez okazywania złości.

policjant

Przepraszam – nie biję. - Wie o wszechobecności jawnych i ukrytych wzorów przemocy wobec dzieci (bicie, zastra-szanie).

- Nabywa umiejętności rezygnacji z obcowania z przemocą w zachowaniu wobec innych.

- Zna alternatywne zachowania w sytuacjach wyzwalających agresję ( zmiana swoich uczuć i nastrojów).

- Rozumie niektóre źródła zachowań agresyw-nych i ich skutków.

- Wzbogacanie i aktywizowanie słownictwa: emo-cje, agresja.

- Burza mózgów -m szukanie rozwiązań: - „Jak przeciwstawić się agresji w szatni, na sto- łówce, w drodze do domu, w czasie przerwy itp.". - Twórcza aktywność muzyczna, teatralna, plasty-czna pt. „PomóŜ innym".

policjant

Broń palna – jest nabita. - Wie, po co ludzie trzymają w domu lub w samo-chodzie broń.

- Zna podstawowe zasady postępowania w razie znalezienia broni.

- Dyskusja. - Pisanie zdań - zasad postępowania z bronią pal-ną.

- Plastyczne przedstawianie haseł ostrzegaw-czych – plakat.

policjant,

Nie ucz mnie przemocy.

Wandale. - Rozumie, co to własność prywatna, społeczna. - Szanuje mienie społeczne.

- Słuchanie opowiadania nauczyciela. - Czytanie zdań informujących o złości dla przetr-wania i o złości dla niszczenia.

31

Wiem, co to jest tajemnica. - Wie, co to tajemnica. - Umie odróŜnić tajemnicę dobrą od złej. - Rozumie potrzebę dochowania jej względem rodzi-ców, nauczycieli.

- Rozpoznaje sytuację niebezpiecznej tajemnicy: molestowanie, wyłudzanie.

- Uściślanie słownictwa (wyłudzanie, wymusza-nie).

- Rozmowa kierowana. - Wypowiedzi swobodne na podstawie czytanego tekstu.

- Konkursy. - Scenki dramowe przedstawiające dobre i złe ta-jemnice.

- Układanie dialogów do sytuacji („Nie pozwól wy-łudzać", „Nie pozwól na molestowanie").

Dobre i złe ta-jemnice.

Rozumiem i rozpoznaję sytu-ację niebezpieczną – umiem o niej opowiedzieć (wyłudza-nie, molestowanie i in.).

- Potrafi rozpoznać sytuację niebezpieczną. - Wie, czym grozi nieprzestrzeganie ustalonych za-sad postępowania.

- Wie, co naleŜy zrobić, gdy spotka się z nieznajomą osobą.

- Rozmowa kierowana. - Scenki dramowe. - Wypowiedzi swobodne na podstawie czytanego tekstu.

Doceniam znaczenie wza-jemnej pomocy.

- Potrafi zaproponować pomoc osobie potrzebu-jącej.

- Potrafi zwrócić się o pomoc dla siebie. - Integruje się z klasą.

- Swobodne wypowiedzi na podstawie sytuacji z Ŝycia.

- Układanie zdań lub haseł do plakatu pt. „Po-magając innym – pomagam sobie”.

To miło poma-gać innym lu-dziom.

Dzielimy się róŜnymi dobra-mi.

- Pomaga w nauce, w odrabianiu lekcji, poŜycza przybory szkolne.

- Opowiada się po stronie słabszych i pokrzyw-dzonych.

- Swobodne wypowiedzi na podstawie sytuacji z Ŝycia, tekstu literackiego.

- Zabawa integracyjna „pomocne dłonie”. - Rozmowa kierowana.

32

Postrzeganie siebie i rozumienie uczuć Cele - osiągnięcia ucznia Sposoby realizacji Sojusznicy

W wielu rzeczach jestem bardzo dobry.

- Ma poczucie własnej wartości i niepowtarzal-ności.

- Samorzutne wypowiedzi w oparciu o własne doświadczenia.

- Rozmowy na podstawie obserwacji, ilu-stracji.

- Zabawy ruchowe, integracyjne, np. przy muzyce.

- Zajęcia artystyczne. - Przedstawienie sytuacji z Ŝycia (drama).

Dlaczego w niektórych sytuacjach czuję się źle, co mnie złości?

- Wie jak radzić sobie w trudnych sytuacjach. - Przedstawia za pomocą mimiki i ruchu uczucia.





MoŜemy wpływać na swoje uczucia. - Reaguje adekwatnie do sytuacji Wie jak radzić sobie w trudnych sytuacjach.

- Przedstawia za pomocą mimiki i ruchu uczucia.





Jaki jestem? - Uświadamia sobie swoje mocne strony. - Rozmowa nt. Co o sobie myślę i jak sie-bie widzę?

- Wykonanie kompozycji plastycznej - col-lage.

- Wypełnienie karty „To właśnie ja”.

Wszyscy jesteś-my niepowta-rzalni.

Moje sukcesy. - Dostrzega i akceptuje swoje osiągnięcia. - Wykonanie przez uczniów rysunku sukce-su.

- Rozmowa o swoich i wspólnych sukce-sach.

33

Dlaczego waŜne jest zwracanie uwagi na swoje emocje?

- Pozna rolę emocji i uczuć w Ŝyciu. - Rozmowa nt. znanych uczuć i emocji. - Praca nad kartą „Robot Cybener”. - Praca z „Kartą uczuć”. - Podsumowanie zdaniami niedokończo-nymi.

psycholog

Dobre myślenie o sobie. - Pozna swoje mocne strony i korzyści, jakie płyną z dobrej samooceny.

- Praca z arkuszem „Dobre myślenie o so-bie”.

- Podsumowanie zdaniami niedokos-czonymi.

Moje lęki i niepokoje. - Poznanie sposobów radzenia sobie ze swoimi lękami i niepokojem.

- Skojarzenia ze słowem „problem”. - Wypełnianie arkusza „Worek człowiekiem problemami”.

- Praca w grupach nad wybranym prob-lemem.

- Zakończenie zajęć rundką: „Podczas tych zajęć najwaŜniejsze dla mnie było to, Ŝe …”.

psycholog

Jakim człowiekiem chcę być? - Wzbudzenie refleksji nad swoją przyszłością i moŜliwością realizacji swoich marzeń.

- Rozmowa nt. ideału osoby dorosłej. - Wizerunek samego siebie za dwadzieścia lat.

- Praca plastyczna – wykonywanie colla-ge’u.

- Rozmowa nt. czy łatwo zostać idealnym dorosłym.

RóŜnimy się między sobą.

Intymność budowy i higieny mojego ciała.

- Zna budowę ciała rozumie róŜnicę budowy we-dług płci, nazywa poszczególne intymne części ciała.

- Potrafi dbać o higienę własnego ciała. - Rozumie konieczność zachowań intymnych (np. konieczność ubierania się, nie podglądania, nie dotykania)


- Rozmowy na podstawie obserwacji, ilus-tracji.

- Wzbogacania i uściślanie słownictwa związanego z budową ciała.

- Przedstawianie sytuacji z Ŝycia (drama) - Nauka wierszy i piosenek. - Rozwiązywanie krzyŜówek. - Organizowanie zabaw i gier integrujących - Układanie zdań – haseł. - Korzystanie z innych źródeł informacji (atlasy np. anatomiczne).

pielęgniarka

34

Nie jesteśmy tacy sami. - Jest wyrozumiały i tolerancyjny dla osób róŜnią-cych się, np. wyglądem, zachowaniem.

- Wie, Ŝe jest wyjątkowy i róŜny od innych.





Szanuję uczucia swoje i innych. - Rozpoznaje i nazywa przeŜywane uczucia przez innych wyraŜane zachowaniem zewnętrznym.

- Ma właściwy stosunek do pozytywnych i nega-tywnych zachowań własnych i innych ludzi.





Umniejszanie wartości. - Poznaje skutki, jakie niesie ze sobą obniŜanie czyjejś wartości.

- Głośne czytanie opowiadania i dyskusja na jego temat.

- Wykonanie rysunku plakatu nt. umniej-szania – prezentacja.

Trudne uczucia i ich wyraŜanie. - Rozpoznaje trudne uczucia i sposoby ich ek-spresji.

- Głośne czytanie opowiadania. - Prezentacja scenek sytuacyjnych. - Rozmowa o trudnych uczuciach i sposobach ich ekspresji.

psycholog

Uczucia i reakcje organizmu. - Poznaje, jakie reakcje organizmu towarzyszą uczuciom i jaki jest ich związek z zachowaniem.

- Rozmowa nt. „Po czym poznajecie, Ŝe przeŜywacie jakieś uczucia?”.

- Praca w grupach w oparciu o arkusze „Reakcje organizmu” i „Zachowania”.

- Prezentacja scenariuszy wylosowanych sytuacji z uwzględnieniem uczuć, reakcji organizmu i moŜliwych zachowań.

lekarz

Jak radzić sobie ze wstydem? - Poznaje sposoby radzenia sobie ze wstydem. - Rozmowa nt. sytuacji, w których wstyd gra główną rolę.

- Ćwiczenia – nauka walki ze wstydem.

psycholog

35

Co robisz ze swoją złością? - Określa swój sposób wyraŜania złości, porównu-je go z innymi, uczy się zdrowych sposobów wy-raŜania złości.

- Tworzenie listy zdrowych i niezdrowych ekspresji emocji.

- Praca z kartą „Sposoby wyraŜania złości”.

psycholog

Ludzie róŜnią się między sobą. - Uświadamia sobie istnienie róŜnic i podobieństw między ludźmi.

- Dyskusja nt. róŜnic i podobieństw między ludźmi.

- Opowiadanie przez uczniów zdarzeń znanych im z autopsji.

- Praca w parach mająca na celu wyło-nienie podobieństw i róŜnic miedzy ludź-mi.

psycholog

Nasze potrzeby. - Rozpoznaje swoje potrzeby i ich znaczenie. - Stworzenie definicji i listy potrzeb. - Segregacja ilustracji i fotografii osób zas-pokajających róŜne potrzeby.

- Praca z kartą „Nieznana planeta”. - Runda kończąca „Podczas tych zajęć na-uczyłem się, Ŝe…”.

Mamy takie same potrzeby Ŝyciowe. - Dostrzega róŜnice i podobieństwa w wyglądzie róŜnych przedmiotów i ludzi (cechy zewnętrzne) oraz zwraca uwagę na podobieństwa w dozna-niach.




- Zajęcia artystyczne. - Przedstawienie sytuacji z Ŝycia (drama)

Jesteśmy po-dobni do siebie.

Odczuwamy - cieszymy się i smu-cimy.

- Rozpoznaje i nazywa przeŜywane uczucia przez innych wyraŜane zachowaniem zewnętrznym.

- Ma właściwy stosunek do pozytywnych i nega-tywnych zachowań własnych i innych ludzi.





36

Doceniam innych a inni doceniają mnie.

- ZauwaŜa sytuacje, w których jest doceniany. - Potrafi docenić innych.

- Rozmowa nt. sytuacji, w których jesteśmy doceniani.

- Wykonanie przez uczniów komiksu lub scenki na bazie własnych doświadczeń.

- Rundka kończąca „Co lubię u kolegi…”.

MoŜemy wpływać na swój nastrój. - Poznanie zdrowych sposobów wpływania na nas-trój w trudnych sytuacjach.

- Omówienie wcześniej zadanej pracy do-mowej „Wewnętrzne Ja”.

- Praca nad kartą „Sytuacje, w których naj-częściej”.

- Odgrywanie scenek przedstawiających róŜne trudne sytuacje.

Kiedy czuję się samotny? - ZauwaŜa osoby samotne, potrafi udzielić im po-mocy.

- Głośne czytanie opowiadania. - Dyskusja na temat samotności. - Odgrywanie scenek z samotnością w roli głównej.

- Tworzenie list za pomocą burzy po-mysłów „Jak walczyć z samotnością?”.

- Rundka kończąca zajęcia: „Podczas tej lekcji najwaŜniejsze dla mnie było…”.

37

Moi rodzice, moi nauczyciele Tematy spotkań:

1. Nasze dziecko rozpoczyna naukę w szkole – skuteczne sposoby wdraŜania do systematycznej pracy i obowiązków ucznia. 2. Jak nauczyć dziecko uczyć się, czyli nowoczesne techniki szybkiego zapamiętywania? 3. Komputer w Ŝyciu naszego dziecka. 4. Tworzenie tradycji rodzinnych i klasowych najskuteczniejszą formą socjalizacji. 5. W jaki sposób nasze dziecko jest oceniane w szkole? Ocena opisowa a ocena w skali 1 - 6. 6. Bawimy się i cieszymy, czyli zabawy dla dzieci i rodziców. 7. Skuteczna komunikacja w rodzinie, czyli wzajemnie się rozumiemy. 8. Wychowanie bez przemocy – wychowaniem ze zrozumieniem. 9. Zaspakajanie potrzeb emocjonalnych a budowanie poczucia własnej wartości u dziecka. 10. Rady i porady wychowawcy i pedagoga dla rodziców czwartoklasisty – trudny próg. 11. Uczyć się, ale jak? Nowoczesne techniki szybkiego zapamiętywania ponownie. 12. Wpływ mediów na dziecko. 13. Wartościowe lektury naszych dzieci. 14. Jak łagodnie przejść z dzieckiem przez okres dojrzewania? 15. Aktywność nastolatka drogą do Ŝycia bez nałogów. 16. Sposoby obrony przed stresem, czyli dziwne zachowania dzieci.

39

IX Bibliografia

1. A. Kołodziejczyk, E. Czemierowska "Spójrz inaczej". 2. Michelle Elliott "Jak dbać o bezpieczeństwo dziecka"(praktyczne porady dla rodziców). 3. Luizą Mizell "Jak ustrzec swoje dziecko". 4. Małgorzata Jachimska "Grupa bawi się i pracuje". 5. Materiały własne.

Podstawa prawna

1. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku, ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991; art. 5-27.

2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997; art. 47, 48. 53 ust.3, 68, 72.1. 3. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami;

art. 1, 22, 31, 39. 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 roku zmieniające rozporzą-

dzenie sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół. 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Ministra Sportu Ministra dnia 25 lutego 2002. 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 stycznia 2001 roku w sprawie zasad

udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych.

7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 w sprawie sposobu na-uczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o Ŝyciu seksualnym człowieka (...) zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.

8. Uchwała Sejmu RP z dnia 18 lutego 2000 roku pt. „Polska deklaracja w sprawie młodzieŜy i alkoholu”.

9. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, z późniejszymi zmianami. 10. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami uŜywania tytoniu

i wyrobów tytoniowych. 11. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego. 12. Ustawa z dnia 29 listopada 1990 o pomocy społecznej. 13. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholi-

zmowi z późniejszymi zmianami. 14. Program Polityka Prorodzinna Państwa – przyjęty w dniu 3 listopada 1999 przez Radę Ministrów. 15. Porozumienie zawarte pomiędzy Ministrem Edukacji Narodowej i Ministrem Zdrowia w sprawie

wspierania edukacji zdrowotnej w szkole oraz rozwoju sieci szkół promujących zdrowie – „Naro-dowy Program Zdrowia” (lata 1996-2005).

Documents

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI „Jestem bezpieczny”