MOŻLIWOŚCI I SPOSOBY WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU SPOŁECZNOŚCI WIEJSKIEJ W ROZWOJU GOSPODARCZYM REGIONU

Szymbark, 12-13.06.2014 r.

CZYM JEST POTENCJAŁ I AKTYWNOŚĆ LOKALNA?

Potencjał to zasób możliwości, mocy, zdolności wytwórczej tkwiący w czymś; sprawność, wydajność, możliwość

Potencjał społeczności wiejskiej to moc, sprawność zdolności wytwórcze mieszkańców obszarów wiejskich

Aktywność lokalna - zdolność lokalnej społeczności do intensywnego działania, podejmowania i realizowania inicjatyw na rzecz rozwoju miejscowego

STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO 2020

Trzy cele strategiczne:

Nowoczesna gospodarka

Aktywni mieszkańcy

Atrakcyjna przestrzeń

AKTYWNI MIESZKAŃCY – CELE OPERACYJNE:

Wysoki poziom zatrudnienia,

Wysoki poziom kapitału społecznego,

Efektywny system edukacji,

Lepszy dostęp do usług zdrowotnych

W STRATEGICZNYM INTERESIE WOJEWÓDZTWA W ZAKRESIE „AKTYWNI MIESZKAŃCY” JEST WZMOCNIENIE:

Aktywności mieszkańców, aby mieli większa szansę na pracę odpowiadającą ich aspiracjom;

Rozumieli potrzebę i dążyli do zdobywania nowych umiejętności;

Byli przedsiębiorczy, twórczy i otwarci na poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań;

Dążyli jednocześnie do zachowania pomorskich tradycji i dziedzictwa kulturowo – historycznego;

Byli aktywni jako uczestnicy życia kulturowego, animatorzy kultury, obywatele, sąsiedzi, członkowie organizacji pozarządowych lub nieformalnych sieci współpracy

To oczekiwanie odnosi się do wszystkich mieszkańców – miast i wsi

CZYM JEST PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ? Najbardziej znaczący czynnik dynamizujący rozwój

społeczno - gospodarczy to przedsiębiorczość Przedsiębiorczość – „umiejętność wykorzystania

pojawiających się szans i okazji oraz elastycznego przystosowania się do zmieniających się warunków” – (P. Drucker)

Przedsiębiorczość (w dokumentach UE) – zdolność osoby do wcielania pomysłów w życie (obejmuje ona twórczość, innowacyjność, ryzyko, planowanie przedsięwzięć i wcielanie ich w życie)

OBSZARY WIEJSKIE A PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Obszary wiejskie obejmują 93% powierzchni Polski, Są zamieszkiwane przez ok. 39% ludności kraju, Na wsi i w małych miasteczkach znajdują się bogate

zasoby (przyroda, surowce, ziemia, wspólna tradycja, kultura, obiekty dziedzictwa narodowego, ale przede wszystkim ogromny kapitał ludzki,

Tempo zmian wielkie, to na obszarach wiejskich zachodzą największe przemiany społeczne i gospodarcze w Polsce,

Ale obszary wiejskie nadal odbiegają poziomem życia od terenów miejskich,

W strukturze ludności wiejskiej zmniejsza się udział osób utrzymujących się tylko z rolnictwa, a rośnie zatrudnienie w pozarolniczych gałęziach gospodarki,

W 2012 roku 38% ogólnej liczby pracujących stanowili mieszkańcy obszarów wiejskich (w 2003 – 27%), tendencja ta powinna się utrzymywać.

OSTATNIE LATA – Z DANYCH GUS WYNIKA: Wzrost liczby podmiotów gospodarczych na obszarach wiejskich

(1999 – ok. 930 tys. podmiotów gospodarczych – w 2012 ponad 1 mln 40 tys.), najwięcej w obszarze zachodnio-pomorskim, pomorskim i śląskim, ciągle 2-krotnie mniejszy niż w miastach

Rodzaje działalności gospodarczej: usługi budowlane, naprawa i konserwacja pojazdów, sprzętu AGD, mała gastronomia, projektowanie ogrodów, biura rachunkowe, usługi fryzjerskie i kosmetyczne, produkcja materiałów opałowych, usługi geodezyjne, usługi pielęgniarskie, usługi internetowe, kowalstwo artystyczne, przedszkola i inne formy opieki nad dziećmi, a nawet usługi rozrywkowe.

Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. mieszkańców

Rok Obszary miejskie Obszary wiejskie

2012 1257 686

2011 1225 663

2010 1244 660

2009 1206 628

Bariery rozwoju lokalnego (rok 2002)Barbara Kazior- „Pokonać bierność na wsi”- W społecznościach lokalnych istnieją możliwości podjęcia inicjatyw na rzecz rozwoju. Trzeba tylko dać im szanse i przełamać kilka barier, z których najważniejsze są: brak umiejętności przekształcania pomysłu w nadający się do sfinalizowania projekt,brak wiary we własne siły, powszechna postawa oczekiwania na poprawę warunków życia i stworzenie miejsc pracy przez innych.

BARIERY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (BIULETYN – „DOBRY START” - FAOW 2013):

Niski poziom rozwoju infrastruktury transportowej, elektrycznej, telefonicznej i internetowej oraz społecznej jakości kapitału ludzkiego,

Dostęp do kapitału na rozpoczęcie działalności oraz na wdrażanie innowacyjnych rozwiązań,

Ograniczone możliwości współpracy z jednostkami badawczymi, uczelniami

GŁÓWNE KIERUNKI OCZEKIWANYCH ZMIAN TO:

inwestowanie w kapitał ludzki, stosowanie nowych technologii

innowacyjnych, zwiększenie dostępu do źródeł

finansowania zwiększenie różnorodności dziedzin w

jakich ten rozwój się odbywa poprzez rozszerzenie dotychczas pełnionych funkcji zarówno gospodarczych jak i społecznych

SZCZEGÓLNE ZNACZENIE W KREOWANIU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MAJĄ INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU

inkubatory przedsiębiorczości,

ośrodki przedsiębiorczości,

organizacje pozarządowe,

jednostki świadczące usługi na rzecz MŚP,

organizacje przedsiębiorców.

INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU: Kreują innowacyjność, Przyczyniają się do obniżenia kosztów działalności

gospodarczej, Motywują przedsiębiorców do doskonalenia

kompetencji biznesowych, Pełnią funkcję pośredników między sektorem nauki a

MŚP, Kształtują płaszczyznę dialogu między samymi

przedsiębiorstwami, Posiadają bazę materialną, techniczną, zasoby ludzkie,

kompetencje niezbędne do realizacji usług na rzecz rozwoju wsi,

PRZYKŁADEM INSTYTUCJI OTOCZENIA BIZNESU JEST OŚRODEK/INKUBATOR PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W DEBRZNIE, KTÓRY OFERUJE:

- Stanowi lokalne centrum edukacyjno – informacyjno, doradcze- Prowadzony jest przez Stowarzyszenie „Na Rzecz Rozwoju Miasta

i Gminy Debrzno” na bazie budynku socjalnego przekazanego przez Miasto i Gminę Debrzno (115 tys.)

- Dofinansowany przez Krajowy Urząd Pracy (107 tys.), Miasto i Gminę Debrzno (86 tys.), Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa (30 tys.),

- Zatrudnienie wspierane przez Starostę Człuchowskiego i Powiatowy Urząd Pracy w Człuchowie oraz w ramach różnorodnych projektów,

- Ponad 30 podmiotów gospodarczych (wynajmujących powierzchnię)

Realizacja projektów i programów ( dotowanych z różnych instytucji i źródeł);

Udział w procesie partycypacji społecznej- obserwacja potrzeb, konsultacje, negocjacje, wypracowywanie nowych innowacyjnych rozwiązań

PROJEKTY I PROGRAMY WSPIERAJĄCE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ:

Umowy o pracę 1998 0 1999 3 2000 1 2001 1 2002 2 2003 7 2004 6 2005 8 2006 8 2007 9 2008 10 2009 17 2010 20

2011 18

2012 20

2013 23

RAZEM 153

Umowy zlecenia

i o dzieło

1998 0

1999 4

2000 23

2001 31

2002 74

2003 35

2004 51

2005 64

2006 132

2007 99

2008 21

2009 66

2010 482011 652012 332013 27RAZEM 773

FAKT 1Organizacje pozarządowe są pracodawcami:

FAKT 2Organizacje są centrami rozwoju kariery:

Wolontariusze Stażyści Osoby, które założyły własną firmę

Bezrobotni, którzy znaleźli pracę RAZEM

1998 0 0 0 0 0

1999 1 0 0 8 9

2000 0 0 0 0 0

2001 2 0 0 0 2

2002 7 1 0 59 67

2003 0 0 2 5 7

2004 2 0 0 3 5

2005 4 7 0 3 14

2006 4 1 9 4 18

2007 6 2 10 3 21

2008 1 4 0 0 5

2009 5 7 0 3 15

2010 3 3 2 5 13

2011 6 9 20 4 39

2012 6 3 0 2 11

2013 21 7 21 3 52

RAZEM 68 44 64 102 278

FAKT 4Organizacje wspierają biznes:

- 1 491 578,29 zł – dotacje, doradztwo i szkolenia dla 20 firm utworzonych w ramach projektu pt. „Wspólna sprawa – Twój sukces” PO KL Działanie 6.2 - wspieranie 28 firm – lokatorów Ośrodka/ Inkubatora Przedsiębiorczości

-1 608 397,79 zł- dotacje, doradztwo i szkolenia dla 20 firm planowanych do utworzenia w ramach projektu pt. „Osiągniemy sukces” PO KL Działanie 6.2-- 428 705,18 zł- rozwój innowacji w 12 przedsiębiorstwach z terenu powiatu człuchowskiego i chojnickiego we współpracy z jednostką naukową-PO KL Poddziałanie 8.2.1 ; Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw

FAKT 5Organizacje wspierają samorząd

Ośrodek Pomocy Społecznej – budynek będący siedzibą Ośrodka wyremontowany został m. in. przy zaangażowaniu Stowarzyszenia w ramach Programu PHARE (159.773,38 zł + 56.193,00 € – wkład pozyskany na remont i wsparcie działalności OPS). Wspólnie z OPS prowadzona jest także zbiórka żywności, która nie byłaby możliwa bez formalnego zaangażowania naszej organizacji. Ponadto centralne ogrzewanie zapewniane jest przez kotłownię należącą do Stowarzyszenia. Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna – dzięki wspólnym działaniom samorządu oraz Stowarzyszenia obszar obejmujący 9,87 ha został włączony do Słupskiej SSE. Dzięki temu inwestorzy podejmujący działalność na tym terenie mogą korzystać ze zwolnień z podatku dochodowego z tytułu realizacji nowych inwestycji i/ lub tworzenia nowych miejsc pracy. Kompleks SSSE sąsiaduje z Zielonym Parkiem Przemysłowym w Cierzniach, korzystnie usytuowanym przy drodze krajowej E22 – popularnej berlince. Inkubator Przedsiębiorczości Cierznie – to inicjatywa inwestycyjna Miasta i Gminy Debrzno, promowana i wspierana przez Stowarzyszeni, która uznana została za priorytetową w powiecie człuchowskim i w woj. pomorskim. Jej szacunkowa wartość to 10 mln zł. pozyskiwanie środków i realizacja projektów w partnerstwie z samorządem np. projekt pt. „Aktywizacja i integracja poprzez rekreację – urządzenie 11 terenów rekreacyjnych w sołectwach Gminy Debrzno – RPO Działanie 9.3 – Lokalne Inicjatywy Obywatelskie

Zapraszamy do inwestowania w Zielonym Parku Przemysłowym Cierznie

Kontakt:Zielony Park Przemysłowy CierznieInkubator PrzedsiębiorczościNina Pachura tel. kom. 784 418 365Tel. 59 72 21 333www.perlowainwestycja.pl

FAKT 6Podnoszą atrakcyjność regionu

W latach 2008-2011 przyznano łącznie 73 Certyfikatów Marki Lokalnej.

FAKT 7 Organizacje pomagają rozwiązywać problemy

Biuro Porad Obywatelskich

Rok Sprawy Klienci

2001 32 29

2002 112 108

2003 126 115

2004 83 82

2005 152 142

2006 180 159

2007 233 220

2008 392 344

2009 318 283

2010 389 367

2011 922 701

2012 913 546

2013 1111 677

RAZEM 4963 3773

Zakres świadczonych usług:

-finanse,- mieszkania/ lokale/ domy,-Niepełnosprawność,- obywatel a instytucja,- pozbawienie wolności,- rodzina,- spadki,- sprawy konsumenckie,- stosunki międzyludzkie,- świadczenia, zasiłki,- własność,- zatrudnienie, bezrobocie,- inne.

FAKT 8Organizacje dodają prestiżu

- Debrzno – jedno z 50 modelowych rozwiązań w zakresie ekonomii społecznej w Polsce, docenione w projekcie „W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej” Fundacji Inicjatyw Społeczno – Ekonomicznych.- Debrzno, jako doskonale rozpoznawalna marka aktywności społecznej wśród przeważającej części większych organizacji w kraju.- Debrzno – solidna marka w zakresie wykorzystywania środków UE i innych.- Debrzno – uznany model współpracy trójsektorowej: samorządu, organizacji pozarządowych i biznesu.

NOWY OKRES PROGRAMOWANIA LATA 2014 - 2020

Janusz Bartczak – Prezes Zarządu Polskiej Sieci LGD – pyta: Czy warto być przedsiębiorcą na wsi? Jednocześnie odpowiada. Spośród sześciu priorytetów nowego PROW dwa są kierowane wprost do przedsiębiorców:Priorytet III – Poprawa organizacji łańcucha żywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie, kierowany bezpośrednio do przedsiębiorców działających w branży przetwórstwa spożywczego i w celu skrócenia dostaw od pola do stołu (inkubatory przetwórstwa rolno – spożywczego);Priorytet VI – Zwiększanie włączenia społecznego, ograniczanie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich (ekonomia spoleczna)

INNE MOŻLIWOŚCI I SPOSOBY WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU SPOŁECZNOŚCI OBSZARÓW WIEJSKICH

Formy „dojrzałe i sprawdzone”: Program Odnowy Wsi, Agroturystyka i turystyka wiejska, Wioski tematyczne, Ekomuzea.

(Wszystkie autentyczne, bazujące na miejscowym potencjale materialnym i ludzkim)

Formy „wynikające z nowych możliwości i potrzeb”: Inteligentny rozwój obszarów wiejskich poprzez partnerstwa sfery

nauki, badań i biznesu Osiągnięcie celów polityki energetyczno – klimatycznej wynikającej

ze Strategii Europa 2020 (nowe zawody, nowe produkty, usługi, źródła dochodu, organizacje gospodarcze producentów energii, nowe partnerstwa, programy kompleksowe i dalekosiężne)

Kompleksowe rozwiązania w zakresie ekonomii społecznej ze szczególnym uwzględnieniem osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem zawodowym.

DZIĘKUJE ZA UWAGĘ