и 1 0 2 2 4

C O M M E N T A R I . A A E I . I I A N T O N I I _ N E Ì B R I S S E N S I S GR A M M A ^ T c l i l l T s E X A . P £ R S I I S A T T R A S .

P ^ R I ? 1 1 S £ x O F F I C I N A R O B E R T I S T E P H A N I E*

R E G I O N E S C H O L A E D E C R E T O R V M * M . D . X X V I I ,

t £ C T O R I .

A.Pcrfium poetam optima ilium quidem, fed tu mendifficillimum, tibi nuper ex noi tra officina de* dimus, adiecb's ad marginem in quintum cjucnque verfum numeris, ijidérnque per fmgulas faryras re* petitis. Quod hoc lane conulio fecimus, vt in com* tncncatijSj qua: nunc tibi in eundem authotem da* mus,próptc inucnias quod quseiìeris. Numeri enirrs poeta; ad (cripti, mi men's commcntariotum refpon» denc:vtii veüs,abemre nequ6as5quinprefto tibi fitj quod qua^ras.Nam moie illum}quoferè noftra arta» te vtuntur typographi,longos, ac plerunque ineptos commentaries medijs authoru operibus intercalaci., & mtexendi:tantum abeftjipfì vt probemus, vt ve* hementer etiam obefie omnibus arbitremur. Cum enim è leftoribus partim eò proceiTerint eruditio» nis,vt per (eie omnia fine interprete intclligät: par* tim autem,vtpaucis dùntaxat iocis expoiitionè" re* quirant.-quiporrò minimum profecerint,in multis non delyderentificri certe nequit,quin contétio,fine qua leffio ornnis languet,fepius, ac vehementer in* terpelletur,gloiTematisfubindemfertis longioribusi vt ne dicam quàm inepte interim fecentur,qu£ vno quail impetu fine vlla interipi'ratipne legi debet. Нес igicur contili) nofìri ratio efìo: quam tibi fi probata effe animaduerterìmusjDonati in Terentium inters pretationem, quam prope integram domi habemus, tibi breui edemus.Tu interim laborious no ftris fui» « e lecìorjSc Vale.

A S H ! A N T O N I I N E B R I S S E H S I S C O M M E U T A R I I I N P E R S I I S A T Y R A 5 .

A» P E R S 1 1 I I A C C I S A T I R À R V M 1 1 « B E R v N i c v s. Hie ti'tulus duo^qus fijnt in CU ìufijue opens indice nccefliwia, tangit, authorem vi delicet,& libri materiam.Àuthor,eft A.PerfiusFlacs cus Volaterranus. vt Aldus, fit pranomen: quod in compendiurn,ficut & alia pramomina complura,aii thore Prii'ciano,per A inter duopunfta debet faibi.

P E R s i v s jproprij nominisloco pofitumeft. Fuit & Perfius vir doftiffimus fub bac honoris prsea fatione à Lucilio poeta primrìm,deinde à Cicerone Se Plinio fecundo celebratus. B I A C C V s,cognoa men efì Perfij,quemadmod5 & Horatij. Euit & Va» lerius Flaccus poeta, quiargonauticaicripfit. Dici* funt autem Flacci, qui habebant aures demiflas, & quafi marcefeentes. P O E T A , nomen ptofeffioa nis eft. v o t A T E R R A N v s , nomen patria;, fuit naque ortus Volaterris,fiue oppido Tufciae Vo> laterrano.fi Hieronymoin additamétis chronicorum Eufebij crcdimus.Ipiè tamen in vlriizia Satyra figni* ficare videturfefuiffe Lunenfem, cum dixit, Lunax portum eft opera cognofeere ciues- dixiueKj prius, Hibernàtque meum mare. Natus eft fub Tyberio Ca;fare,morruus fub Nerone, anno artatfs vndetrige fimo. Eodem Hieronymo authore, fcripiìt Satyram magna cum laude,etiam Quinnlianiteltirnoni'o,qui oratoriarum inftitutionu lib.x his verbis fcribit,MuI turn & ver? laudis Perfìusvno libro meruit.Marua» lis quoque poeta de eodem, Scepius in libro memoratur Perfius vno,

Quàm leuis in tota Marfus Amazonide. a.ij.

C O M M E N T . A . N E B R I S S .

• ; S A T Y R AB. V M I I B E R V N I C VS. hxc ( ß materia. Sedquanuisauthore Quintiliano Satyra tota fit noma, id eft Latina, habet tarnen origine à Grads, ex comccdiaprifca,in qua floruerunt Lupo» lis,a«g Cratinus,Aiitlophanéfque poeta:; quos Lu» eilius eft.imitatus, yt Roratiusdicit, mutatis tanto numeiis, pedibufque facetus. namcpmcedia: prilcae icriptores, trimetro iambico vfi (ùnt: Lucilius vero, atque ilium imitatiHoratius, Perfi'us, & Iuuenalis, carmine hexametro'ìlla quccg differentiainterillos cft,Qucd in comcedia piifca inducebanturperfònìe ruihcas veris norninibus fibi inuicem probra obijcia entes:in Satyraverò Latina, poeta; inuehunturin •pcricnas partim veras, partim fub alienis nomini* bus,vt his accommodäri poflìtillud Martialis, Hunc feruare modum ncfiri didicerelibelli,

Parccre perfònisjdicere de vitijs. Difta eft aufem Satyra à Satyris: in quoru habitu, iocantes ruttici inducebätur, huiufmodi fe carmini* bus lacefTentes.

I N E P I G R A M M A C O M M E N T A R I V S .

i i. . NEC F O N T E L A B R A » Carmen eft tri* metrum iambicü hipponacìicum ,fìue galliambon, fiue choliambon,fi'ue cyliambon, fìue fcazon: habet enim in fexto loco ipcndsum, cum archilochiü ha« beat iambum Temper, recipit & alios pedes eorum* dem temporum ,fed non earundem fyllabamm. In hoc igitur epigrämatc, quod piccemij loco poniturj oftendit (è non eo modo factum poetanti, quo csete« ti,qui finxerunt fe deduftos ab aliqua Mufarü ad fó* tcsillis facies: autfomnialTe tale quidda, quale En*

IN I> S A T . PER S. 5 nius poeta-fed dicit iè fuo labore, & ftudiq medio* criter eruditu fcripflfle carmfna, lucri gratia, aut fa* uoris apud principes conciliandi. Dicit itacg, Nec ego prclui tabra, id eft, laui & intinxi, hoc eft degu* ftairi. In fonte C A B A L L I N o,id eft,Pegafeo, hoc eft quem i&u vngulaeeffodit Pegafusequusille alatus, cu volans, in Helicone tandê monte côftitiG fet.hoc enim Hefîodus poeta de fe finxic,qqiod cu pe cudes in vallibus Aicrasis pafceret, meruit coiloqm'o Mufarum frui: atque ita fe dedu&um ad Hippocre* nen,id eft fontem ilium Caballinum, répète raflgrn efte poetam. Caballino autem dixit, & no equi* no,quia Satyras(quod ânotauit Perfifignotusinter* pres^humilibra verba conueniunt,cuiufmodi eft, Ca ballus.Iuuenaiis,Ad quem Gorgonei delapfaeft pé» na Cabalii.Horatius,Circumue£tari rura Cabalto.

2 N E c M E M i N rfubaudi, me. Somniaf 2 fe in monte p A R N A S S o.Phocidis regionis eft hie mons,qui Atticâ à Bceotia difterminat, dicête Oui*

• dio primo Metamorph.Séparât Aonios AftçisPho* cis abaruts.Eft autem facer Apollini,& Mufispoe* taru pœfidibus. B 1 c 1 p 1 T 1, id eft in duos col*

• les aîlurgenti.Ouidius vbi fupra, M5sibi verticibus petitarduusaftraduobus,NomineParnaffus. s o w N I A S S E auté dicit, alludens ad illud quod Enniu* pdeta fcribit in principio fuorum Annalium,animâ Homeri ex Pythagora: Pah'ngenefia, id eft régénéra•• done, in fuum corpus mifle tranfmiflam, atque ita . faftum poetam. 3 v T S I C , videlicet bibedo 5 de fonte Pegafèo,aut fbmniando. P R O D I R E M poeta repente, id eft euaderem poeta non adhïbita eruditione & doftrina, fed folanumfnis inlpiratio' ne, autPythagorearegeneratione. 4 HEL-K 4

a.ii;'.

COMMEMT. AE. HEB RI Ss

C O N I A D A 9 Q . V E-Séfus eß,Ego reif nquo Heli'eo* niadassid eft Mufàs & poetato fiftiones iIIis,qmglo* Tisecupfdftate dufti lcribunt. ego vero qui non (um penitus Iitetarum facris initiatus, afferò meurn car* men &c. Dicit igitur,Ego rclinquoHeliconiadas, id eli'Mu las, quibtis Hclicon Bceotix mons cofecratus eft, à quo Sc ipße Heliconiades in forma patronymi« ca funt cognominata. Pallidämque P X R E N E N , fcilicet fontem Acrocon'nthi ,id eft , qui eft in atfce Corinthiorü:quam ab cfTecìu P A L L I D A M dixir, quia ftudiofos poetas,pailidos effe oportet. Quòd vero Pyrene Mulis peculiariter facta fìt,nufquam Ie gi,nifi quòd omnes Fontes Mufis,Nyrriphi'(que facri funt,quas poetse folent plerunque inuocare: vt Ver» güiusln Buc.Extremum hunc Arethufa mihi conce de laborem.Aduertendum tarnen eft,vcrfum hunc daudicare:qui vt ftare poflit,addenda eft qüe parti* cula poft duos tribrachos,vE dicam9,Heliconiaclàfcpj, pallidàmque Pyrenen.qu» eadem ratione completi» ua poni?, qua apud Vcrgiiiu, O qui res homirrumq? deümcß.Et illud eiulHe,Dixitq5, &prcEÜa voce dire*

5 mit. 5 I L L I S Q.VORVM I M A O I N E s,id eft, ftatuas,qua; poetis inflgnibus in loco publico propo niconfueuemt E D E R AE,qug Bacchopoetarudeo prajfidi confecratae funt, ac proinde illis poetai coro* nabantur.Verg. in Bue. Paftores edera crefeenté or* nate poetam. S E O _ V A C E S auté ederas appel«

. lat,id eft, fopentes. Vergilius, Inter viflrrices ederas tibi fernere lauros. L A M B V N T , id eft, leuiter tangut.Sic Verg.i i ^Eneid. Labere fiamma comas. Ipfè SEMiPACANvs ,ideft ,nonduomninoMu« farum facn's ini'tiatus.Nam paganus^roprie 1 is dicr'ü tur qui nó eft iacraméto militias addiftus : vtomnis

I N I.S A T.PERS. 4

homo aut miles fit,autpaganus*luuenalis, —Q'ti'us falfum producere teftem Contra paganum poflìs,quàm vera loqucntcm Contra rorttjnarn armati. lureconfiilcus quoque in libro digeftoru xix,Si i'gr)» tas quis militi,quafi pagano loeauerit. Atquc in hac fignificationeprope temper apud authores repents. Chriftiani quoque,quimilitare C H R I S T O dicun* tur,cs teros mortales paganos appellar, quad nó ini tiatos religioni noftr?,fiue milio'je.Vnde Hieronym9

in quada epiftola ad Heliodorum fcribens,Recorda re,inquit.frater tyrocinij tuidiem,quo C H R I S T O in baptifmate conlèpultus, in facraméciverbaiura» fti: & nuc donatiuum,quod militaturus acceperas, hoftiliacaftrafuipirant. 7 A D S A C R A vatu carmen afferò noftru,id eft, ad facra poetica, quauis ego ip(è firn {èmipaganus.Conferebant verocarmis na fua poetse in a;dem*ApolIinis & Mufàrum, qua Auguftus,vt author eftSuetonius,in palatio dedica* uit. de qua Horatius, Scripta Palatums quscunque recepir Apollo. 8 Q_VIS I X P E D I V I T . Ea ratione fìgnifìcat iè faftum poeta, qua pfitacus & pica compelluntur ad imitandas voces humanas, vt redeat ad illud vnde incepit,Nec fonte labra pros lui CabalJino Sic. Dick igitur, Quis expediuitf'ìd eft, expeditu fedti'p S I T A C o,aui notsejiumanse vocis imitatrici. S V V M XOCÌ^ÌÌ id eft ingenitu, & natu rale. Sunt vero quidam liters quas pfitaci nequeuE exprimere:duas vero facilitine x & g.Nam quod & Martialis in difticho,cuius index eft Pfltacus/cribit, Pfitacus à vobis aliorum nomina difcam:

Hoc di'dici per me dicere,Caefar aue. adx«??fc Grxcum referéduefì.-nifìforte ideo didt,

a.iirj.

C O M M E N T . A . N E B R I S S .

vt principi blandiatur. 9 Et docuit p i c A S j Aues item hurnanx vocis imitatrices.Martialis, Pica loquax,certa dominum te voce faluto:

Si me non videas,effe negabisauem. ;;"S!'' c'o N A R 1 ,id eft,imitari. N O S T R A V E R S A

id eft, humana. 10 M A G I S T E R A R T I S . Reipqodetquaeftioni. V E N T E RjinqmtjfùbaU* d ï , efùriês.Magifter artis,id eft,qui inuenit & docet ómnesartes.Vergilius 1 Georgicorum —Labdr omnia vincit Improbus,8c dur/s vrgensin rebus egeftas.

Et laïgitor 1 N G E N 1 1 , id eft , qui facit homi* nés fngeniofbs. Venter dico, Artifex s E Q_ V I , id eft,ad fequendû. Voces N E G A T A S'iubaudi, à natura.Simileeft illud Iuiienalis,Si natura negat,fa* cit indignatio verfum. 12 Q. v o D- -s i.Ex prej diftis infert,quòd fpe lucri propofita, etiâ ineptifli* mi quique carmina egregia componêt.Dicit itaque, Quòd,proied. S I . S P E S N V M M I D O I O S I , idéft,qui fui cupiditatehominesdûlofos facit,iècun dum illud Vergiliji 1 1 /Eneidos, ~Qujdnon_morCàiia peftqra cogis Auri (aera farnesi'

R E E v L SE R I T,id eft, fuerît propofita : quod ad auri iplendorem eft referêdum. c R E D A S, id eft,tu credere pofîîs. c o R v o s poetas, aues itë fermonis humani imitatrices. Vnde MartiaIis,Cor« uum,falutatorêcognominai Etpicas P O E T I » D A s, à poetes,quod eft màfculinum, poetis poeti* dis erit fcemminuîficut à prophètes propheta?, pro* phetis prophetidis. C A N T A R E,fubaudi,pofle. M E L L O S , P E G A S E I V M,id eftjcarmê poeticums quia,vtdix!mus,Pegafusequ9aIati4s fonte illû Hip*

" ' " I N I. S A T . P E R S . S p'ocrenen Mufis fàcru icìu pedis elicuit. Angelus Po Iitianus codi'ces vetuftos oftédit, in quibus prò mei* Ios,carmé aut neftar erat fcriptuadcg ratio carminis iambici hipponacìici exigebat. Sed Hermolaus Bar* barus no minoris authoritatis vir, Homeri Carmen affert ex bymnis illius, in quo mellos primam produ cit.Quare lefliocómunis defendenda, & mellos per duplum 11 fcribendum. vel ita legendum> Cantare Pégafeium melos credas.

' IN V'R. I M A M S A T Y R A M COMMEN* T A R I V S.

i ' O C V R A S H O M I N V M . Cum poeta; Saty i nei fìt hominum peruetfbs mores infeftari, ab eo in quo poeta; ipfi maxime peccant,initium facit,ofte»« densea&iragisexvH^giaapia^ Iaiidequ2erej.-e. Principiò igitur inducit Perfìus què^ piam ex amicis dehortantem illum,atque detenere tem à Satyra fcribéda, ex eo, quòd nemo illius opé* ra leget.Dirit igitur amicus ille,0 curas hominum, id eft,ò inanes hominum cogitationes. & eft abfoluo ta con(tru£ìio,habétque vim admirationis, Qmul & indignationis.ficinfrà,0 mores, vfqueadeóne Scire tuum nihil eft,nifi te Tcire hoc feiat alteri* '

Quantum I N A N E , id éft, vanitatis. E f t i N R E B vs,"icilicethumanis.• &eftquim firnillimum ti quod fcribit Concionator nofler , Vaniess va 5

nitatum,&omnia--vanitas. z Q . v i s LE* : * G E T H AE c ( fubaudi,qu? (cribis qPerfì.Quafi di 5

cat,Cu'm authores ea grada fcribant, vt ab alij's {cri­pta fualegatunvanumautem ilt,quod finem Gium non cófequitur; nuftra icribis. M I N 1 tu iftud aisi*

C O M M E N T . AE, N E B R t S S .

Refpondet PerfmsjMin' fnquit,pro mihine,òattri> se. A I S iftudí'quafi díeat,id mihi exploratum eft-lieenimde re manifeftaIoquifolemus. N E M O Hercule,nemoTubaudijíeget.v E ¿ D V O,V E vires voluir dicere:fed quia mu!tü erat tres legerc,fuppref fit. N E M oí Subaudí inquís, leget tua carmina ò Períi'&: legendum eft ¿nterrogatiue. T v R P £ & niilèrabile.Na laborare «reo opete quod nemo, aut pauci legant>turpc eft-& ignominíofum : & mi&iabl lc,id eft cuius infeÜdtatis fit miferendunvvt turpitii do referatur ad cuipa,¿nfclicítas ad fortuna. o_v A» R E.'Verba funt Perii/ ad monitore fuurn.Quare,in; quít,eft turpe & miferabile carmina mea á neminc, aut à paucis legií'an iddrco eft turpe hoe & mifera« bife, quod Pulydamas & Tioiades praclaturi fune

4 meiscarminibus Labeonisoperai 4 N Á E P V » 1 1 D A M A S inquícHíC Troíanus fu it, vir nobílis, ab Homero in Iliade cclebratus i per quem videtur. poeta intelligere Neronem, fìcutper Troiades,Ro« manos, quorum nobilitas á Troíants habet origi« nern-Síc Iuuenalís iubet á prxeone vacarí ipfos Tro iugenas.Sed aduertldum quod genere muliebri ap« pellauit ¿líos Trotadas,quaíi femínas potíus, quam viros.íic Verg.O ver? Phrygisc. necg enim Phryges.

y S P R A E T V L E R I N T mihi Labeonem, Poetam neícío quern, qui tunc erat in maníbus atqueore Romanorum. ü v o AE 1 fubaudi, funt hsec omnia. Di'cuntur aatem Hugx ,á: nihil agendo. Nagas igitur as»it,qui ex ¿udício muítitudinís impe* t i ta ; , carmina fuá velie ¡Eftímarí s quate ad f ¿pfum> omnia referenda efleáidt.Vt enim Seneca in epifto 2is ait,Non eft quod te gloria publicandi ingenij pro« áucat in mcdiumyvt recitare ifti's velis. Cui ergo, in«

I N I. S A T . PERS. 6

qufs.ifta didiciVNon eft quod ti meas ne operam per* diderisjfi tibidídíáftí.Democritusait,Vnus mihs pro populo eft,& popuius pro vno* 8c qua: ièquun* íur. Si R o M A túrbida, id eft quse in iudicando de rebus, claritate rationis non vtítur. ELE v E T quid, id eft extollat, & Iaudibus in caelum efferat.

N O N A C C E D A S , id eft iaudibus iliius non confentias. atque econtrario fi déprimât quid, non te moueat & perturber. 6 N O N C A S T I G E S 6 E X A M E N . Examenj|ftin ftatera:fiIumillud:quod oftenditur, quâdo eaquœ apperiduntur in bilánci» bus, funt acqualia . h&c autem pet examen impío* buttijCorruptum Romanorum iudicium fignificatî vt fit fenfus, Non caftíges ,id eft bene caftigare non poteris, Examen ímprobum, id eft corruptum iudi* ciumtln illa trutina,fcilicet Romanorum,in qua nô bene res,neque pro meritisajftimantur. Vergilius in Viro bono, —Iufto trutineiè examine pen fat, Ne quid hiet,neu quis perturbet fe angulus,squis Partibusvt coeacne quid-detyret amuilîs. 7 NEC T E qusfiueris extra* fubaudi teípfum .ac f iï dicat.Teípfum iudka, & foh refte fa£torum con* fciêtiafruere. 8 N A M R O M A E quisnóYNó § deberé quenquam populi iudicium Ipectare dixit t cuius iiibdit caufam,dicens,Nam Romae quis non? fubaudi, afinus eft:quod ftolidum eftanímal.ac fi di cat, ineptus iudex. Sed quia nimis procaciter dice* retur, fubticuit: redditurus tamen infra ,cum dicet, Auriculas afi'ni quis non habet? A H, fifas D I C E * R E ,id eft,tam infami appellatioe illos notare, S E D v A s*fubaudí,eft ilíos aopellare . y T V N C, CS SJ ad canitiem. Excufabiies eflent Romani, fi'per arta»

C O M M E N T . A . N E B R I S S .

rem errarent tum iudkando, turn etiam ìcribendos nunc vero étiam (ènes eodem ignoranti? morbo te» nentur ,v t merito debeant afini appeliari. Cum A s p E x i,inquit, id eft cótemplor & conuerto me, A D c A N i T i E M jid eft ad fenes canos : Et noftrS I S T V D V I V E R E trifte,id eft ad bic vita nofträ tri

• ftem,hoc eft ad homines quofdà graueis&ieueros:8c ad ea Quecuncp E A C I M V s,id eft facere debemus,

É R E L I C T I S nucibus,quiluduspuerorumeft,vt ludant nucibus,par & impar:Tunc enim,vt ait Ho* ratius,icilicet tria quaerete debemusmam iEdificare cafas,pIoftello adiungere mures, Ludere par impar,equitare in afundine longa, Si quem dele&at barbatum: amentia verier.

C V M SAPIMVs,ideftfapientiampatruorure* ferimus.nam pHeri-apudpacruoseducabantur.Ho* ratius, Patrux metuentes verbera lingua». Et alibi. Nefispatruusmihi, T V N C T V N C TVNc , te r dixit ad indignationem exprimendä, fed turpitude nem fuppreflìtuntelligendum tarnen eft,fumusàfi* nisftolidiores,& ineptioresiudices. I G H O S C I ' T E'fubaudi, mihi, fi turpitudine veftram retexero»

N ÖL o'fubaudi,retegere.'& funt verba dubitantis loquatùrne, an fileat : & ideo fubdit, Q . V I D FA» C I A MfSed tandem eligit alteram partem delibera* tionis, hoc eft Romanorum mores ,atque corrupts return detegere fudicia : vt inde fibi rifum excutiat, dicens,Sed fum C A C H I N N o,id eft ridibüdus.nam cachinnari, eft fisteceatque fmmodiee ridere, vndeca ehinnonesdifti. P E T V L . A ^ N T I S P L E N E , i d èft lafciuo,& irvrifüm prudenti. Nà" vt fcribit Piinius

- I^T" naturalis Hifto.xi^Splen fiue lien, rifirrstcp iocoru 13 feées*eft 15 S C R I B I MVS I N C L V S r. In quo

I N I. S A T . РЕВ.S. 7

Romani minus fapiant, iliud videlicet eft,qucd ieri» ptores pa-rant atque componimi leiudicio vulgi, vt manem fauoris auram inde aucupentur. adulatores vetoedulationi fubleruiunt: atqueita ex gquo vtri* que peccàt.quaie in vtrofque poeta inuehitur. Dicit igitur,Nos I N C I V S i,id eft à turba remoti:s C R I в i M v s A Ì I U V I D G R A N D E , id eft ftylogra dilcquo & turgido.Perparéthefln velò, partes pros lepfis explicauit, dicéns, ille N v м E R о s, id eft ver* fus, qui numeris fyilabaium & temporum conftant. Hie P E D E L I B E R,id eft folut^lege caiminis,quafi dicat,in profa oratione. o_ v о D pulmo prslargus A N i M AE,id eft aeris, quem largiter ipiret. A N* HELщ-Tfid«ftcum anhelitureiònet.Sicinfra, T u neque anhelanti,coquitur dum mafia camino, Folle premis ventos.

IJ s c i t i С Е Т H AEC p оpvLo'fubaudi,qua! J5 fequuntur. nam fuperiora, ad fé tantum poterant pertinere,nifi etiam velis & ilia recitationis gratia pa rari. Vti autem tanto appara tu, fauoris plebei gratia conciliandi,non poteft reprehenfìone carere,cu prse» fertim ex tarn molli & lalciua recitatione auditores in libidinem ex illius verbis conceptam pruriàt.Di* cit igitur, cum p E x v s • fubaudi, poeta , aut ca*

illos habens pexos. vel pexus , id eft pexatus, oceftvefte pexa indutus. Martian's, Pexatus pub

chrè rides mea zoile trita, E T A L в v s, id eft ve» fte alba indutus. Toga R E С E N T i , id eft noua. CVM S A R D O N I C E , lapillo pre&db^?là*d»rn & onycha iepraeientà*&. N A T A_L I T I A,id eft qua iolis natalibus vtebatur,aut die паЫШи dono data.

т A N D E M,ad moram ornatus referri poteft, vt Vcrgilius, Tandem progreditur, magna comitante

C O M M E N T . AE. N E B R I S S.

CatCtUa. S E D E L E G E N S C E L S A,ideft,in ca* thedra recitans fua carmina. Et e R A C T V s,id eft euiratus,«ffceminatuicg,voce muliebri, O C E L L O pattanti, id eft, in recitatione quaff rem venerea per* ncienti,quod in oculis ludibundis maxime cognofei tur. Cumprius COLLVERIT , ideft , lauer i t . Guttur MOBILE , id f lex ib i le ad voces formati» das. P L A S M A T E L i Q . v i D o , i d eft potione liquida ad vocem molliendam, flectendàmque fiim» pta.Diftar^^aasem -r^aimaà TrAtx-^quod eft formo. ip H i c, id eft tunc, cum à poeta rea» tante,tah'a fiunt. V I D E A s,videre poifi's. T I» T o s ingentes,C£ues Romanos,ficdicto&àfutando républica. T R E P I D A R E,id eft pruritu libidinis titillati. Cu c A R M i N A,id eft quia carmina.nam cu cóiunctio eft cauiàlis hoc in loco, I N T R A N T , L v M B v M,id eft penetrant in ipfam libidinis fede,

E T v B i intimafcalpuntur fumptum eft ab ijs qui fcabiofi cum fint, dulcedine Icabendi fruun» tur. Verfu T R E M v L o,id eft qui voce tremula & infrafta in aures auditoris defcendit.au t verfu tre mulo,ideft titillatoremembrorum. zz T V N 1

v E T v L E . In ipfum poeta quafi authoré tati mali, inuehitur , cu pnefertim fènex fit.Dicit igitur, Tu n' vetule-pro tuncòienex'&refpicitad illud quodfu« pra dixit,Tunc,cum adcanitiem. C O I I I G I S E S C A s,id eft qusris materiam &fométa libidinis.

A V R I C V L I S A L iENiSj ideftvt alios incites in libidine: quod turpius eft, q fi te ipfum incitares. A V R I C V L I S quib9.Capite quafianti hoc proferé* du eft,quafi dicat,Qua: libetiflìmè huiuimodi illece» bras auditur? (ùnt.Vel ad illud referédu,quod Ifra di fturus, Auriculas afini quis no habetf'vt fit,auriculis

I N I . S A T . P E R S . 8

«jüibusfvt intelligas' illos effe iudices ineptos,quibus tah'adeferätur. E T P E R D I T V S c v T E,id eft nia mio Audio habés cutém pallore ac macie deperdita.

„„.u.JDicas OHE-vpxbacchàtiumeftjcjualesie poej:as_ Htionnuquam fingunt^ioc eft Bacchi numine inflam*

matos:vt 'Bm^ßf-abe-meä mustegidauxxew» Et Iuuenaiis,Satur eftjcum dicit Horatius ohe. *4 Q. v i D D i D i c i s s E . Verba itint poets qui laudis cupiditate duftijs,icribit, redtatque carmi* na fiias & refpondet ad ea quae Perfius in ilium iecit. Quid didiciiic" fubaudi,iuuat mc,aut prodeft roihif N I S I H O C FERMENTVM,idefthsEcmeaicien. tiaqus ficut fermentum in mafia panis/adt turno* remata me cogit in aliquod opus cóponendum erii« pere, E T CA F R I EI C vs.Solentcaprifìri inter (k xa sdificiorü nafd^illàque diffipare. Martialisj Mar« mora Meflale findit caprificus.Et Iuuenalis?Ad quas difcutiéda valent fterilis mala rofcora fici. E x i E-> K i T,id eft in publicum prcdierit. Nam vt ait Sene* ca in epiftoliSjNóme vlla res deleftabit^icet eximia fit,& ialutaris: quam mihi vni fdturus i'um. fi cum hac exceptione detur fapiétia, yt illam inclufam te* neam,necenuntiem;reijciam. R V P T O I E C O » R Ejid eft ruptis pracordij's, quo pafto caprificus cü exiunfturiserüpit,difcutitfaxa. 26 E N P A L t o R . Verba funt Perfij in ambitiofum hunc poeta: dicitque illumnon refte facere,quòd cum fit fenex, non ob earn cauiàm debeat ftudijs impallefcerc En pallor,(èniùmque, id eft en poeta pallidas &; fenex. turpis fcilicet caufa, cur debeat pallere, o MOS RES* fubaudi,perditos Sc corruptos: & eft cu excla« mationejfimul &c indignatione proferédn. Maitialis, Dixerat ò moresco tempora, Tuliius dim,,

C O M M E N T ' A . K E B R IS St

Sacrilegum ftrueret cum Cati'Iina nefas. . V S C V E A D E o NE,id eftin tantum ,TVV,J* $ C I R E , id eft tua fcientia.NIH.IL E S T , id eft nihil vtilitatis auc voluptatis affert tibi, N i s i a k ter iciat tefcire hoc fubaudi, quod fcis. cum ,pq* tius(quemadmodum ab initio dixit) non debeat quaaerefe extra fe,neque quid ahj fentiant,cura* re. 28 A T P V L C H R V M . E S T . Verba funt poetg arnbitiofi.Pulchr,um,inquit,eft:& proin* de appetendum. Isdonitrari D I G I T O* fubaudi, pretereuntium.fieIIoratius,Quod monftror digito prgtereuntium. Et D I CI E R,pro dici>b omni bus. H 1 c E S T digito me defignandojHic eftjin qu/t,ille,quiopus carminepofuit. E T P R O NI* H I L O PENDAs,ideftnihiliseftimare debes. •IEN'protene,hoceft,opus d te'eopofitum. FuiG fe D 1 c T A T A,id eft quf pueri preceptoribus red* dant. Nam cum fitdi&are, dicere qug alij excipiant fiue notisjfiue vtrepetant:di£tatum erit,quod pue« lis edifcendum & preceptorepropofitum eft.Iuuena lis,Donec peragat diftata magiftri Omnia. Cen* turn c 1 R R H A T o R v M,id eft puerorum qui cir* ihos,id eft crines ad duodem'gefimum annum nu* tiiebat:qui & capillati3& criniti,&cincinnati,ex ea< dem caufidicebantur. 30 ECCE I N T E R P O C V I A .Eos reprehendit qui in conuiuij's de poetarum carminibus iudicant:quod fyneere no po~ reft fieri,quia,vt dicit Horatius,Male verum examt* natomnisCorrupt?Judex. Ecce R O M V L I D AE ?

id eft Romani,quorum fuitconditor Romulus:que-admodum a Cecrope,Ceaopida2 Athenienfes dicli funt. s A T V Ri:quo tempore minus benepoflunt cannina peficulateiudicare. o_ v AE.RV NT^intc*

I N I. S A T. ¥ E R S. £ ít dííputant. Poemata D I A,id eft diuina,autde re bus diuorum 8c heroum (cripta. Quid N A R * RENT ,quid dicant8ccontineant. 32 H 1 c,id eft tunc. A L i o_ v i s , ex numero conuiuarum.

Cui L AE N A I A N T H i N A , id eft vertís colon's violacei, nam 't'uy eft viola» ocvdog ños, cuius color veftibus in delicijs nomen dedit, vt ianthinse appel* larentur. Martialis, Coccina famofe donas, &ian» thina moechs.In iàcris uteris vbicunq3 eft color hya* cinthtnus: emendatur,ianthinus. EST C I R C V M H v M E R o s,id eft qui vefte violacea índutus.ac per hoc, nobilem fuifle fignificat. Locutus quiddam R A N C I D V L V M,id eft quod,quafi cibus rancidus, faftidium alijs mouere poííit, vt fit ttanílatio faporis advocem. D E N A RÈ B A L B A.quia emitten* dofpiritumper nares, videturbalbutire. E L I » Q. v A Tjgracili 8c delicata voce profert* fumptum ab ijs qui per colum, aut cribrum aliquid fecernunt,aut colant .Vergil, in Moreto, Foraminibúfque liqua» tur Emundata Ceres, P H Y L L I D A s,id eft elegías , factasdePhyllide regina Thracia?, q u s c u m D e m o ^ phocntem Thefei filivi hoípítio primum,deinde tha lamo fuícepiffet, profeftus ille Alhenas, cu fe ad co* ftitutum tépus redíturú pollicitus eíTet, necjj id prae* ítitiíTet:illa morse ímpatiés,vitam laqueo finiuit. H V P s i p y i A S , poemata de Hypfìpyle Thoantis c¿ filia:que cu Lemni regnaret,Iaiòne ad Colchos proti cifcentè" hotpicio fufcepit: atq¡ ilio deinde marito vía eft.qui victor,atqj cóiugij priftini immemor,cü Me* dea in patriam redijt.Et s i a v i D,id eft fi aliquod poema, v A T v M , id eft poetarum.Et p t O R A B i ì, E,id eft flebile, fìgnifìcat auté elegum carme quod de rebus fiebilibus eft. ECSVPPL A N T A T verba, id eft extenuat in modulation? quandà>ocis rigore.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

Supplaritáre nanojs, eft defraudare atcp diminuete» Palato T E N E R o,id eft molli & eficemi'nato:vt

vocislenocinioaudítoiúauresdemulceat. A S S E N 1

S E R É V I R I,id eftcóuiua: afíen(umpraebuére,apí plaudédo poeta; re cícStí. 36 N v N c N O N . Ver ba' funt conuiuarú in laudé poeta; mortui, cuíus cara mina íbnt recitata:dícentiú,Vt íllius manes (quem* admodum nos dicerefoiemus,R.equiefcant inpace)

Vg&oíl'amollíteriaceant. Cinisille P O E I A E , c u « ius carmina modo audiuimus. N O N E S T N V N C F E L I xíac fi dicátjEít piofeftó felix. Et c'i p p v.s • id eft tymba fiue tumba-ííc enim Graece, & Hiipane dicitur lapís, qui íepulchro íüperímpohitur, ínter* dum pro loco íepulchrí,vt apud Horatium in primo fermonum, Mille pedes in fronte, trecentos cippus in agrum Híc dabat. Non imprimit tune offa L E< v I o R , pío leuius-quafi dícat,fic profeñó eft qupd térra nuñe eft ¿ili leuis:idquod in ómnibus ferémo»

i riumétis fepulcbrorum legímus. H. S.E.S.T.T.I.. hoc eft,Híc íitus es,fit tibí térra leuis. 38 L A V D A N T CON VI v AE.Et addunt iuperioribus,N O N ' N A 3

S C E N T V R N V N C VIOLAE , ideftfloresiytíic ipecies pro genere, E T M A N I B V S I I I I s , i d eft ex fepulchro dijs manib? (aero, E T E X F A V I L í A F o R T v N A T A ,id eft ex ciñere & oflibus ho> minis fortunatíiac fi dicant, Deberét profeftó nafei. quod perinde díftum eít,quafi florum odorperueni* ret ad mortuifenfumjuuenalis, Di j maiorü vmbris tenuem & fine pondere terram, Spirantéfque crocos, & in vina perpetuum íver,,' id eft vernos flores. 40 R I D E P A t ¥."Induí citPerfius quempíá qui poeta: illius qui tantopere Iaudatur,partes tueatur. A I T,ille poeta: defen< íbr. RIDESJící'licetó Perfi. E I I N D . V L G E $

I N I . S A T . P E R S. I S

NiMiSjfdeiidasoperâ. N A R I B V S V N C Î S , i d ' % teft fubfannationib^hoceftronchis nos iùipêdendo: vt ait Horatius,Nafo fufpendis adunco. 4 1 A N E R I T*fubaudi,atípiáí'Qui R E C V S E Tjid eft neget. V E t t i ME R V I S S E o s P O P V L I J id.eft laUB des meritasjà populo cóíequi. E£ quilocutus digna c E D R o , i d eft œternitate.Cedro ením,fiue cedróleo^'5

hoc eft oleo cedrino, perungebanï charta^ne tineis gcblattis pertûderenï,aut carié fentirétjidqj cedrus

firaeftat.Martialis ad librû fuû,Cedro nûcli'cetambu es perun£l'.Et Horatí9,Speramus carmina fingí pof

fe linêda cedro. L I N Q , V E R E'lubaudí, neget poil mortê.Carminanec metuétia S C O M B R Û s,piices làliôs ex genere halecum:qui à cetari}s,chartis inuo« Iuti vendebantur:in quos viùs damnabantur charra: inutiles.Martialis ad libru fuum, Nec fcôbris túnicas dabís moleftas. N E C T H V sfid eft vnde fiât cucul* Ç li,in quib'inuoluiïthus. Martialis ibidê^Nec thuris, pipen fve fis cucull^.Eft auti cuculí9, charra in fpeciê cuculliformatâ.Galli à fimilítudine,corniculú vocât. 4 4 Q.VISQ.VISES.AlloquituriUúqué induxit partes ambition'poeta; tuentê: retpondétcg ad illud quod dicit,An erit qui velle recufef fateturqj iè non itaab humanitatealienum, vt fi quid refte fecerit, Teeuftet laudari : fed quod non in eo débet conftitui finis benefaftorum operum ,fedín rei re£të fafta; confcientia. Dicit igicur, O tu quiiquis es,quem E E» c i,id eft fînxi. D I C E RE E X A D V E R S O , id eft mecum difputâtenrfubaudi,intéderationime:r. E G O N ON M E T V A M LA V D AR I, id eft nó &» gio laudes. Si eu s c R I B o,id eft alíquod opus copo no. A L I Q . V 1 D E X I T A p T 1 vs.ideftah'quod carme cócinnius, Si elegâtius prouenit. Et per pa* rêcheiïm interponit,o_ v A N D o HAE C E S T RA*

b.ij.

C O M M E N T . AE. NE B R I SS» R A A V I s,id eli raro cótingic aliqui'd perfecìu pof» fè fieri in quouis genere,quemadmodu pheenix eft ra ra a«ns,aut cygnus niger.Iuuenalis/Rara auisin ter» iis,nigròq5 fi mill ima cicno. Deinde repetit, Si quid tamé apti9 exit. NE,O_VE E N I M F I B R A E S T M I H I c o R N E A , id eft nó habeo prascordia adeò dura,vt non tangar laudis cupiditate,praifèram ilia^ quas virtuté ièquitur,tanquam vrnbra corpus. Fibra nancg àiatui? qua là-nies, id; eft imperfeclus fanguis per corpus dirmnd.tur,ficut fàn^uis per venas,(piri« Uis per arterias. Scd peculiariter fibra» de iecore di* cuntur, vbi funt complures huiufmodi meatus. 48 s E D R E c v s 0, id eft nego» E V G E T V V M , E T BELIE.aduerbia(utapplaudétisalienipoetg: vt infra,Enge poeta. Et MartiaIis,EfFecT:e,grauiter, ci to,nequiter, euge beate.Ergo euge tuu,& belle,id eft tuasiftaslaudes. N E G O E S S E FINEM R E C T I , E T E X T R E M V M , ide f tv l t imu&fummfibonu ad quod omnes tuos labores referre dcbeas,ac fi di» cat, Nó meo eóftkuere debes--frir&u vigiliam tuaru, vt ab alijs lauderisrfed vt confeientia teck fa eli ope« ris fruaris. 43? N A M E X C V T E T O T V M H O C B E L L E,id eft exarr.ina iftas laudes-Sceft fumptum à iaccr3,quos exaitrmus,?t ièiamus quid intus conti nctur.CiViD N O N I N T V S H ABET . 'qualidicat, plenum eft adulatione,atq5 milèra ambinone. $0 N O N E S T H i c i L i A S . S e n f u s e f t j l n c a r m i » nibus meis nihil tale eft, quod plaufus,& vuigi accia mationes expec~tet,quod ali/ poeta; aucupari Iblee. Nóeft hic Il/as Acci,id eft tale quidda quale in poe» mate Accijpoeta»,qcp Ilias,hcceft debello Troiano inlcribitur. E B R H V E R A T R O , id eft plena helleboro,quo fepurgabà"t,quifi.ib£iie aliquod opus fcripturi eràt.Hoc fe Carneades purgauit,cótra Stoi»

I N Ir'S A T . P E R J . I I

cos difputaturus. Et nó funt hic E t E G I D I A , id .eft elegise.nam elegidion, diminuduumeftrexforrna graxa^pTOpattra^egia.EtPROCURES CRV'DOS appellatdd eft qui propter nimi'um ftudiu labdrite* 6 . , ciuditate ftornachi,nó bene cibpscacoquèbgnt. &zù£±à no eft hic Q_vico_vir> S C R Ì B I T V R IN CI* I T R E I S L E c T i s , i d eftin tabellis ex materia citri àrboris pretiofse, in quibus foli proceres folét fcribe* re.Ex citro auté,tabellas prindpibus fieri folitäs, e d ! Homerus icribitiri fabula Bellerophontistquado ad Lyciorum regé mifliis eft.In difticho Martialis,cuius lemma eftjPugiliarescitrei, , Secia nifi in tenùes eflfemus Ugna tabellas,

Efiemus lybici nobile dentis onus. 55 C A L i D V M scis.Senfuseft,n5poflefieri,vt # hic fciat, qua opinione fit apud alios, cu muneribus ptaecotruperitcliétes .&amicos^qui vera »Iii diciati erant. Scis P o NERE,fcih'cetinccenaconuiuis* S*MM E N caltdü-, qupdvfaliebatuT ex porche primipa» m^gpfSMsf. rés in maximis.delicij5.apud Romanos. Martialis de famine, Effe putes nondum {umemfic vbere largo

Efftuit,& viuo la&e papilla tumet. E ì icis donare comitem H O R R I D V I V M,ìd eft

frigore horrenté". L A C E R N A T R I T A, id eft ve* ßelongo vfu cófumpta. SS Etpofteaquàmidfe SS cifti,iN Q. v i S j A M o,b!andiéris eft,ficut & amabo. Martialis, DiC:verum mihi Marce, die amàbo. Nil eft quod magts aüdtam libentet. Vero verius ergo quid fin audi, Verum Gallice non libèntéf-audis. Dicke mihi veru D E M E,id eft de carminibus.meis. Q. v i P O T Éftdeft quomodo eft poflìbile dici tibi ve

b.ifj.

C O M M E N T . AE. N E B R I S S .

rum,cuamicospr^cprruperis. v i s r>rCAMiTub* audi|Veru ego, qui hoTum corrupt? tuis muneribus. Ny.G-A R I s,id eft nugas agis,hoc eft nihihnam illud eftnugarf.Cumò cuvE , ideftòfenex :v t fupra , Tun'vetule. A Q . V A L I C V L V S P I N G V I S , id eft véter inquéfordescófluut.fed hic,pro vétrisabdomi riè ponit-Extet, id eft promineat'& protédatur tibr. s E s Q. v i P E D E,id eft pede & dimidio,vt fèfquimé ììs,{èiquimodi5:vnde & lefquialtera proportioarith* meticis dicta,cp aliquis numer? cótineat aliu & eius dimidiu:vt tex,quatuor & duos, P R O F E N S o,id cftpropendéti.& alluditad illud quod Plinius in hi« ftoria naturali fcribitjMmussmgeniofeeffe) qufaus véter eft pingtrisv 58 o i A N E.Senfus eft,Mife ri funt homines qui ficjecipiutur ab ijs,qQi illos de» buerat veritatis admonere, cu abièntes & poft tergu alijs irrideatunlanus autéfelix,qui in occipitioquo* que habet oculos,neqj illi pofllt illudi. O Iancfùb* audi,te appello felice. O_VEM N V I I L A CICOS N I A,id eft manusformata in fpeciéciconise, P I N s 1 T,id eft tudic & percutit.nam prnfère,apud antf* quiiTtmcttierat pifiMietfr^ comune dere,vt^x-eafaiÌHa?pritee^ Veròpinière:,adpanisf3nMira^rifOTcTO^nflatu eft.

A TERGo,aboccipitio: vt foletfieriij'squosillue dimus* per quos intelligimus eos quinó curat quid de fe abfentibns dicat. Nec man' M O B I L I s,td eft à tergo quocp agitata. Imitata eft A V R I C V L A S A L B A Sjid eft afininas,quje pilos habét albos in par te interiori.vnde Ouidius x 1 Matamorph. de Mida cui Apollo aures afìninas dedit, Villifque albentibus implet, Inftabilé'fcp illas facir,& dat pofle moueri. N E C T A N T V M LINGVAE ' fubaudijexeitf pro*

I N i . s A T ; P E R S . tz

profèrt* tibia tèrgo, Q V A N T V M C A N I S A PV» r A S I T I A T, id eft quanta in lìti canis Apula (in* guam exerit. Apulia nacg fiticuloiàm appellai Bora" tius,hoceftinaquofam &aquiscarente, éu vos o P A T R I T I V s . S e d eftojinquit,a!ij verfenturin hoc errore,atque fui ignoratione. O vos fanguis patritius, id eft vos Romani qui origine à patribus, hoc eft (ènatoribus rnhitis* & eft nominatiuus pro vocatiuo.vt Verg.vi /Eneid.Sanguis meus. o_ v os E S T F A s v i v E R E , id eft immortales efle. Oc* currite s A N N AE P o S T I c AE , id eft fubfanna* tioni quae poft tergum vobis fit. O C C I P I T I c AE c o , q u a f i d i c a t , c u m in occipitiooculos non habeaus , prouidete ne poft tergum , hoc eft ab* fentibus vobis detrahatur. 6$ Q.v is PO* P v i i . Verba font poeta; ambiciofi confulentis amicum,quid populus de ilio fentiat. Quispo* puli fermo eftYfcilicet de me. o. v i s E N I M?Re* fpondet amicus adulator. Quis enimsTubaudi, cQe debet fermo de te, nifi id quod eft, fcilicet Car* mina tua, nunc D E M v M F L v E R E , id eft facilia effe,cum antehac omnium aliorum poetarum fue* rint duriff. N v N c M o L L i , id eft verfu facili,& fuaui. Et vt oftendat carminis a;qtialitatem,& pul» chram deduction?, vtitur duabus tranflationibus *

jateaamay feB»ptarnetWà-an»i«Mè^.y^i^".«^i*-dunt ,4aadrWqwiaptfe^;amuflfevTmvt4uni ^tea-nan:appareat'ddeodicit,VT I V N C T V R A , id eftverboru coagmétatio.E FFV N D A T,id eftnó admittat. Vngues S E V E R O s,id eft quantum's rigi dos & acutos. P E R L AE v E , id eft per iuctura in qua no eft rima,autquicq bians,aut prominés.Lseue enimpetTiipi jEbariga^^

6s Scic T E N D E R E v E R s v M.Alteratrafìatióe b.iiy.

COMMENT. AE. NEBRISS. vtituriuptai iaÎ3jas1igflan'j's,& funt,verbà adulato* ris,iàrh non ad ipfum poeta ambitiofum,fed ad alios de ilfo.nam à fecundà per(òna,tranfiuit ad terti'am

Scit T É N D E R E verfum,id eft dirigere & ordì* nare. N o N s E c v s, id eft rion aliter. Ac fi di» rigat R V B R i c A M,id eft lignum ad rubric? linea.

VNO o c v L o . i d eiiim fabri lignarij faciunt, vt explorent an materia fit refta. 67 s i V Ë opvs.OrdoefìjMufa dat noftro poetç dicere res grandes,iciIicetinftylo,&in materia. Siueopus* Ìubaudi,illi9fît. I N M oRESjl N L v x vM.quod vtrucp,ad poetam fatyrtcû pertinet. I N P R A N* D I A RE G v M.Forte ad tragcediam de Atreo & Thyefte alludit:de qua infra in quinta iàtyra,Si qui busautPrognes,autfiquib9 olla Thyeftf Feruebit.

69 E C C E MOuo.Incospc*tas inuchitur,

roicas aggrediuntur, inferenres qtrçdarn grceca fuo poematijquemactmodum Aufònius frequétenMar* tialis,& Iuuenalis raro.E c c E,inquit,Videmus mo« do poetas S O L I T O S N V G A R I GRAE CE , id eft qui gra»ea quçdarn verba &fèntentfas fuis carmini» bus inlerunt.autgrece,id eft ad morem Grecorum.

A F F E R R E SENSVS H E R o As,ideft fenten tfas carmini herofco conuenietites. \ Nec A R T I * P1 c E s,id eft peritos. p o N E R E,id eft ad deferì* bendum. i v c v M,id eft tyluaataliqHatn facram. iiam-lumm-fênaper^fèqHimfceoBfTO^a^etiarrtKi fà cris literis. Horatius in poetica, Purpureus late qui (plendeat,vnus,& alter Afluitur pannus, cum lucus & ara Diana; &c. Nec artifices laudare R V S S A T V R V M,id eft om* nibus refertum que ex agro^proueniût. v B 1,1'deft in quo iure,fiue ruris villa. Sunt c o R B E Sjcxce*

I N I . S A T . P E R S . ï?

|>tori meffi'um,& vuarum. ET F O CV s,locus vbi ae* cenditur ignis, E T P O R C i3altiles fcilicet & cor» taies. Et P A L I L I A,fefta Palis dec. paftorum,id eft inquil îu^vrtiiâaHa^^ ^K>CTeftqu«màdirtodumdicit Ouidius in. 1 1 1 1 Eafto tum>x GalêdasMaias. E V M O S A EOENo*quia paftoresin feftisdea: Palis ex fcenopyrasfaciebant, illaicg tranfiliebant.Ouidius, Móxcj per ardentes ftipufce crepitantis aceruos -

Traijcias celeri ftrenua membra pede. Et Tibullusjllle leuis ftipulae folennes pot' aceruos

Accendet,flammas tranfiliétq? fàcras. 7} v N D E , id eft à quo rure (lue Palilibus. R E MVS filius Martis ex Ilia Syluia gemellus cum Ro* mulo fuirac periiociìg«rirìcafcajiBem^pMitatern Romaoam^paftoribŒisrfe&rp^opâgaiam. Et tu òct v i NT i fubaudi,fuifti.Hicfuit L.Quinti?Cin» cinnatus,qui dictator Qu.Minutiumconfulê in Al* gido monte obfèflum à Volfa's,expediuit:quo nego* tio intra xvi dies confe£to,ad rem rufticam redij't. T E R E N S D E N T A L I A svLCo,ideftatterens vomerem arado,qui in aratro dentali aptatur.vnde & Sertanus cognominatus eft,quoniam quo tempo revenir illinuntius quòd erat creat'diftator/erebat agrum.Vergili? v i ZE.neid.Et te fulco Serrane (èren tem. c v M,id eft quo tempore, v x o R.ea,Cerelia vocabatunSidonius Appollinaris eft author,Si te,in quitjtantum Cincinnati di£ratorisvita delecì:at:Cere liaducitojquïbouesifigat. T R Ï P I D A,ideftFefti na. i N D v i T D I C T Â T V R A M,id eft infîgnia dicratoris. A N T E BOVEs ,quibus iunftisara« bat. Et L i c T OR , id eft viator,qui attulit illinun tium diftaturx. T V I I T D OM v M T V A A R A

È O M M E N T . AE«. N E B R I S f -•T R A,ideftretulitin domum tuam,cum necpfamtf lum neqs feruum haberes.Erant autem lictores,qui

7J prafeebantinfìgnia magiftratuum. '7$ ì v « G E P O E T A .cutri ironia legendum eft'quafl dicat,

. Ego nefcio curdebeas poeta? nomine gaudere, cura /6 nihil tale defcribere fcias. 76 E S T N V N C ,

B R 1 s E i.Eos reprebendit,quiadmirantut poetas. antiquiilìmcH^eQlàcrnque imitantur f cum recentio* rescontemnant. E S T NVNcfubaudi,aliquis. Quem liber v E N o S V s,id eft turgidus Se inflatus" quod in Carmine vitiofum eft. A c c i 5pro Acri/» poetseantiqufflìmijSc qui iam interobfoietos cópu-» tatur,&peteab inferiotibus. MORETVR , i d e f t detineat-id eft funt qui illum admirentunna ea qug miramur, detinent nos. B R I S E i,à Baccho..qui distar Brifeos, Gognominati.Poetas autem in tutela Baccbs>.&.'Apailinis funt. SVNT * fubaudi, alij. o_vos Pacuuiusjpoeta etiam antiquiiTimus,feri* ptor tragcediarumjex Brundufio Icalias vrbe. E T A N T I O P A v E R R v c o s A , id eft tragoedia Pa» cuuij quse infcribitur Antiopa ,citatùrque à Cicero* ne in primo deFinibus,& à Prifdano, & Marcello complurib' in locis.QuamVerrucofam appellauit, id eft a(peram,& ina^qualem.'quod ad poematis vitu perationem fpe£fcat.fìcut econtrario,moIIe atque de» duftum carmen,ad iaudem.Fuit autem Antiopa, Niftei regis Lefbiorum filia,ex qua cum Iuppiter Zethum & Amphionem procrea(Tet,à Lyco eius coniuge, atque Thebanorum rege repudiata eftt atque in illius locum Dirce fuperducT:a,qua; cum din Antiopamin fufpicionem pellicatus vexaflet.tan* dem à'gemelh's,quos ex Ioue Antiopa pepererat, in vltionem nutro, equi* indemitis alligata,atque

I N I. S A T . PERS. 1 4

diftrafta eli:, F V E T A C O R L V C T I F I C A B I X E,id eft habens cor Iuti:uofùm,fultum,& fuftenta* tum.AErumnisjid eftlaboribus ques fub pellicepaf fa eft.Hic verrus,aut eft Pacuuij5aut ex illiusver* bis Formatta" Perfio vero nuncinterpofìtus,vtoften. dat Pacuuij duritiam,vara'tarérnque in Carmine.

75» H o s p v E R 1 s.Senfus eft,Cum filij ps« 79 tresaudiant,poetarum veterum carmina laudantes,

•Se ipfì quoque talia admirentur,taléfque euadere la» borent. Cum videas patres L I P P O s,id eft in iu dicando de authoribus cecos. 1 N F V N D E R E H O S M o N 1 Tvsjideftinftillare taliapreceptà. V vÉRiSjideftfilij's fuis. o _ v A E R I S NE 'qua* fi dicat,non eft necefìe quasrere,c5 ratio fìt in prom« ptU. H AE C S A R T A GO t O Q.VEND I,l'd eft hic lingue ftridorjqualis ex fartagine,cum aliquid fri gitur,fònat. V E N E R I T I N L I N G V A s,id eft in fermonem filiorum. E T I S T V D D E D E * .

-cvs^id eft ignominiofum & turpe dicendi genus. In quo TRóssvLVS , i d e f t cques Roman9,hoc

eft ordo equeftris.na equites,aliquando flint Trofìuli appellati à Trofliilo Thufcieoppido expugnato.au* thor eft Plin.lib.x x x 1 1 1 nat.hift. L AEvis , g Ia ber Se depilàtus-fignificat auteiTijillcs eflcvirosmol lés & effceminatos,quibus talia placent. E X V L* T A T TiBi , fd eft applaudii &fauettibi clamo* ribus. P E R SV'BSE n i A , i n q u i b u s audito* res fedent.poeta recitante.Iuuenalis, Sed cum fre* git fubfèllia verfii. 83 N I Ì N E P V D I T Ì 2? Senfùs eftjGum fi's fènex,non pudet te efie incauto & impmdentem, vt nefeias quid fequiaut virare debeàsi" s u N I P V D ETi'quafidicat,puden* dum eft, in fène prajfertinr nam in puero, veniam

C O M M E N T . AE. N E B R I S S . mcretur hie error. Non pofle peilere P E R I C V L A tà eft rem in qua de fame pericuio agitur. C A P I * . T i C A N o,id eft à capite fenili. Q. v i N O P T E S , id eft quod no optes. Audire H O C D E C E N T E R , ad eft hasadulatorum &applaudentium tibi voces. Sunt autem applaudendi aduerbia,decenter,euge, belle'&apudMartialé,fòpbos. T E P I D . V M DE» CE N T E R3id eft laudes frigidas,quippe qug non re fpondent meritis tuis,vera;cj3'virtu ti. 85 F V R B S , A I T PE D l o " Supra, in poetasmuncin eos inuehitur,qui in caufis iudicialibus,ornifl~is probatio nibus & argumentisjin quibus tota vittorie cau fa có fiftitjcóferunt fe ad exornatióes atq3 figuras,& quos appellant colores rhetoricos. A I T*fubaudi,accu* fatpr. P E D I o,quem furti accufat.nam coftat Pe diumquédam fub Nerone à Cyrenenfibus furti,vél potius facrilegij accufatum. P E D I V S Q V I D? fubaudi,refp5det ad liane accufationem.'' C R I M I N A'verba(ijntadulantisPedio,aut ilium apud cete rosIaudantis. I I B R A T C R I M I NA,id eft Pe diuscriminaobiettarepédit,&confutar, I N A N T I T H E T I S R A S I s,id eft figuris & exornatios nibuspuris.NsmantkhetoH^aod interpretaturco trapcfeaH^figuta eft,qua; contraria inter Ce opponu» tutjvtdiesna£ti,lux tenebris. Pedius inquam,r> o C T A S P O S V I S S E F I G v R A S'cum potius ar* gumentis fe debuerit defendere. L A V D A T V R , fcilicet is qui fe ita defédit. 87 B E L L V M H O C* fubaiidi,eft,& pulchre dictum. Hoc B E L L V M,CU indi'gnationc proferendum eft.nam irafciturjincans defc/tque Perfiusincum.quitam impudenter aflen tatur.itaqueilliusverba iratusrepetit. A N R O < M V L E CEVEsfideft0Romancnamprimitiuum

IN I . S A T . r-ERS. 1$ pro deriuato pofuit. c E V E s,id eft adularis. Eft autem proprie ceuere in viris,quod criflare in foemi nfc:hoceft;Cuin coeurjt,nates motitare.fed quia ca« nes cum adulantur,clunes mouent 5c caudam^cces pic ceuere pro adulati. 88 M E N ' M O V E A T . laudabac adulator ambinola oratoris ornaméta.nuc dicit fé non magis moueri ad mifericordià polle hu* iufmodioratione,quàm il naufragusmultis & com» pofitis verbis emendicaret ftipem. Si naufragus C A N T E T,id eft cantando mendicet,hoc eft preme ditatis precibus milericordia qugrens. MEN'MO» VE A T ,pro méne fiecìet ad milèricordiam.'' E T P R O T V I E R I M u n AssEM .quaf ìd icatpc que me mouebit,neque illiaflem dabo:quia qui hu» iufmodi oratione Ytitur,non dolet.& quemadmodu in poetria Horatius fcribit,Si vis me flere,dolendum eft Primum ipfì tibi.Et cum portas te picium i N T R . A B E E R A c T A3id eft in tabula in qua naufra giù euafìfti. EX H v M E R o,id efti pifta tabella ex numero pédéte. C A N T A s,id eft perinde eft ac fi cantares°quia nihilo plus ad mifericordià mouerer.

VERVM ,profed. Qui volet i N C V R V A S S E me querelala eft inclinare me ad cómiferationè fua infelicitate. Non P I O R A B I T,id eft plorado nar tabit. P A R A T V M No cTE, id eft prsemeditatu nofte hefterna.hoc & in arte rhetorica prea'pitur,ne orario videattrr elaboratasfed fiqaiitalefkjlateat ar« tificium, SET> NVMERis.Diceretquif-piam inexcufationé poetarum,quos paulo ante Per fìus de duritia reprehendebat,Non nihil eft,ò Perfi, quod de poetisdicebas:fed in hoc funt laudadiquòd i v N c T V r A E s T a b D i T a , id eft abloondita, Se qux ocuh's perlpici non poiTit.Et perftat in tranf la

COMMEN T. AE. N E B R I S S . iioneillius quod fupra dixit,Vtperleue feueros Eft fundatiuncturavngues. N V M E R I S C R V D I S id eft verbis fìue pedibus quos ego fateor effe cru* dos. Ad quod refpondet Peifius, dicens,lmmà D I D I G I T C I A V D E R E V E R S V M S I C Et fubditcarmina-alkui9 poete fui temporis.Eft auté claHdetewCTÌunr,qu3ribtt<èur ue wtots^dhibita ta

;^rm^^41abarmTPquantiiàt^ve^^ ratius primo fermònum, Neque enim concludere verfum Dixeris effe fatis. B E R E C J T N T H I V S ATIs,ciaufulaeft(vtdiximus)alicuiusinepti poe» tE .Fuit autem Atys,puer,qué" Cybele deorum ma» terindelicijshabuit:quem cum deprehendiflet in Sangaritide nympha,furore immino,fibi ipfì geni* talia fecuit.vnde eft deum rnatris facerdotum origo. Berecynthius autem,à Berecyntho monte, & vrbe Phrygie vbi peculiariter Cybele celebrabatur,Atys dl'CtUS eft. E T Q. V I C AE R V L E V M. HoC qUO» que Carmen alicuius poetereprehendit.Loquitur au tem fortaffe de Delphino qui Arionem Metymneu fèruauit.Aut de Delphino qui nuptias Neptuni & Amphitrites conciliauit,ex fecundo libro Faftorum Ouidij. D I R I M E B A T,id eft natans fulcabat.

N E R E A c AE RV LEVM,ideftmare,cuius eft color casruleus s i c C O S T A M. & hoc alterius, fìue eiufdem poeta; carme eft,in quo dicebatur quo pafto ex Apennino abfciffa eft pars qua; in Siciliani infulam receffit:quod omnes poeta;,hiftorici,co(mo* graphipredicant. S V B D V X I M V S C O S T A M , id eft poetse nofìri dicunt fubduclam fuiffe coftam, hoc eft latus. Apennino L O N G o,id eft qui ab Alpibus ad Rhegium Brutiorum vrbem, per me» dram Italiam, quali dorami quoddam, porrigitun

I N Ь S A T . Ï E R S . l6

quod tracbis ipatium contmet ad quingenta milla pafluum. s i c autem dixit , id eft pari ineptie

96 A R M A V i R V м. Satis Iicenter Per* Cus in Vergilij carmen inuehitur,vt inflatum nú niis,& â quomultum poffi't detrahi.Nec mirum fi nec Vergilio quidem parcit,cum Satyríci propria fit,vt dum rifum excutíat, non hi'c cuiquam pai* cat.amico. Nònne hoc sp v м o s vMÍideft ina flatum & inane quali ípuma. Et vt R A M A * L E vetus. Sunt autem гатпа1г'а,гзгт inutiles ex etb£9£ìidecifì.Ouidius v i l i Metamorph. Multi* -fidáfque tacespramaliáque arida teño Detulít. с o R T i с E p i N G V ij id eft crafficortitís. с о* с т V M, id eft retorridum & antiquum' vnde re* codi dkuntuííqui nimia víuobcaliuciunt. s y « в E R E PR AE G R A N D I , arbore aarTiflimse cortici'4 quae à Grarcis «Л/фЛоюс dicitùr, Theo* dorus Gaza iàlfì corticem interpretatur.habet enim corticem quali nitri, aut falfuginis exiccata;. Sunt qui legant pro pœgrandi, vegrandi : authotitatc Porphyrionis citantis hunc verfum in primo li * bro fermonum Horatij. Sed quod exponunt ve* grandi,pro non grandi: ncn placet, nam & fi Pìi» nius hanc arborem minimam effe dicit, hoc di* cit comparatione ad alias glandiferas. fed in ilio genere intelligit Perfìus valde grandem,ac fi di» cat antiquam . nam ve partícula , modo auget, «rodo minuit. Quid quod & fuber corticem alia* rum glandiferarum aut fuperat, aut exsequat, è* tiam Plinij authoritate, Suberis , inquit, cortex, tantum in fmcìu praEO^fca-acrteriaicensr^atcjüe. edam in- denos pedes vndique explanatos.

.98 o. v i D N A M i GiTVR.Senfuscft,NulIaxa!'

C O M M E N T . AE. N E B R I S S»

tio eft cu carmina ipfa cruda fint & dura.qualia fune* qua: fcquuntur quattuor, cur debeat molliter,& dell cate pronuntiari. o_ v i D^N A M igitur ( id eft cur nam. L E G E N D V M E S T , id eft legere oportet carmina qua; fequuntur. T ENERVM ,protenere & delicate. E T CE R V I C E LAXA , ideft f le* xa ad voce extenuendam.; T O R V A M I M A L* I> o N E I s. Guiufcunque poeta; funthi verfus, duri profectò & turgidi funt.Defcribuntur autem in illis iàcraBacchi, IMPLERVNT*fubaudi,Bacchicomi tes & facerdotifla;. C O R N VA T o R v A^id eft ten ribilia:fìue fine cornua in buccinas formata, fiue tu* ba; flexi aeris,vt dfcit Ouidius,quorum erat vfus in fa cris Bacchi.Iuuenalis,Et cornu pariter vinòque feru« tur Msenades. B O M BIS , fonis;nomine tracio ex fono tubarum. M I M A L L O N E I s,id eft Baccha« rum,qua; mimallonea; dicuntur,ab imitando. Oui» dius de arte,Ecce Mimallonides fparfis per terga ca» pillis. E T B A S S A R I S , B a c c h i facerdos, dicta à Baflareo, quod eft vnu ex Bacchi nominibus. Ab» laturacaput s E c T V'M , pro fecandum & ampu* tandum. V I T V L O SVPERBO .Videturtange» re fabulam de Agaue,quas perfurorem in facris Bac chi filio Pentheo caput auulfìt,putans effe vitulum: autfìcut Ouidius i n Metamorph. fèribit, Apra auulfum,inquit, caput digitis cóplexa cruentis, Cla* xnat,io comites. S V P E R B V M a u t e m appellauit, quia Pentheus,Bacchifacracontempfit. E t M AE« N As,facerdos item Bacchi. F L E X V R A L I № c E M,id eft currum Bacchi, quern lyncès, tigréfque trahunt:que animalia,in Bacchi tutela funt. co*

AR Y M B I s,id eft ederis,quibus proloris vtitur.nam eca^mb^fiaM"«éersrmrmcemi. I N GEM I N A T

IN I. S A T . ? I R J . 17

fev I o N,id eft repetic nomen BacdùVjuod-interpre tarnt, bonus filius. E C H O R E P A R A B I L I S , id eft vocis repercuflìo , & reperii 8c reparat voces feme! ex ore emifias. A D S o N A T , id eft ad vo» cesbaccharumrefonat.Echusfabula,ex i n Me« tamorph.petendaeft. 103. H A E C f 1 E R E N x» id eft tales vetiusfraffca, & parum virili voce pro* nuntiarentur. Si vita vena T E S T I C V L I P A • T E R N 1,id eft virilitatisàpatreacceptae. v 1 v E* R E T in nobisftd eft.vigereuqaafi dicat, nunquarn id faceremus. H O C D E L V M B E , id.eftopus.-e* nernatum & fine viribus, quernadmodum ammalia lumbifragio delumbata. N A T A T , id eft volui* tur & verlàtur, I N L A B RIS E T S V M M A SA» U V A , qua; ncceflaria eft ad temperanda organa, ple&ràquelinguae, E T M A E N A S E T A T Y S, id eft fabula; de Baccho & Cybele, in quibus crebra fit mentio de Mamade & Aty'aut cum venit ,prc*> nuntiando,adhxcipfanomina, E S T I N v D 0, tdeft_v.exfAÌinore-humido. Vnde Vergilius, Yocem vdamappellauit* N E C P L V T E V M C A E D I T . Carmen quod tancopere laudatur, quodqj tarn mòl li ac tenera voce profertur,quale fit,oftendit,dicens, quod nec C A E D I T P L v T E v M , id eft non per« cutit armarium vbi libri reponuntur,gc cui (cripto* rjs incumhunt^ibtenEeBfe ex-ingsarfae^iMkjexienten^ impingeiechasm, ^naUiderefcriBiis, tetrs^parkó, quodeftiignS maxims CUKE acdiiigentiae. Sed hoÉ carmen cu fieret,nihil tale eftpaflum. N E C SA* P I T V N G V E S D E M O R S O s, id eft non prae fé fert diligetiam emendationis. Solent enim poetseco» gitabundr, vngues rodete, b«bam&care,capue

c.j.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S »

fcalp«€^£^^tesrhinaimDdirfecerei qtribus fignifìcatat vni tantacornpcaie5idica*minis.ftudioeire intento*. Horat.& in verfu faciédo,Sa;pe caput icaberet, viuos

107 &roderetvngues. 107 S E D Q. V I D O P V S . •Jarp ' "4eab inirionneris . Aibitaireceepfe-Perfius ari, Satyram fcriberet : nunc vero ad eandé inconftantia *edit:fed tandem in eo perftat vt Satyia icribat. Di* citjgitu^ad fcipfum loqucns,aut monitore (ùum in* ducjtfecumloquentem,sEDQ_VIDOPVS, id eft qug.ngcelfi(as cogiiJte^R A D I R E,id eft perftringe* re~&violate, vt infra, Pallétes radere mores Doftus.

A V R I C V X A S T E N E R A s,ideft hominum effceminatorum mores,quorum repreheafiones non libéteraudiuntur. V E R O M O R D A ci,ideftve« ritatejquEe amara eft & pungit, vt infra, Mordaci lo«

» 8 tus aceto. 108 V I D E S I s,id eft caue fi vis.Sii •enimjmfivisrefèfoiturapudcomicorfajpejquemad modum capfis,in cape fi vis,Cicerone,Quintilianòqj authoribus. Ne limina M A I O R V M , i d eft potè» tioru,quostucarminibusinfeftaris. E R I G E A N T T 1 B 1 , id eft,fint tibi frigida & mortifera. Horatius fecundo fèrmonum,Maiorum nequis amicus Frigo re te feriatjid eft morte qu? ab efteftu frigida eft.Ver gilius quarto iEneid. Et cu frigida mors anima fub* duxerit artus. H 1 c , id eft in fàtyra quam fcribis ,

L I T É R A S O N A T D E N A R E C A N I N A , id eft r litera frequens eft: quamjingentes^canes ex* prtmant^qaonim eftproprium rixari. Signiffcat au< tem, notfpovTe&riqi^-ifiripteies'iàtyrarum rixens tur cum illis quos <^«d№tfuisxarminibus.

110 no P E R ME. E Q . V I D E M.Perterritus bis comi* nationibus Perfius, dicin (è nolle in quempiam feria bere, P E R ME E Q . V I D E M ,1'nquitjid eft qua-

1 M I. S A T . P E R S . »8 Htm ad me at tinet. p R О T I N V s,id eft deinceps, 6 M N i A S I N T A i в A , id eft nemo infamia de» nigretur d rae1 ficut econtrario > nigra dicunturvi* tiola,fic infra, Quaeque fequenda forent>& qua vitanda viriflim, Ilia prius creta,mox Ьжс carbone notafti.

N I L м о R о R,id eft nihil aplius hac de re delibe* to. E v G E. fibiipfifauet,quod tale conflliu ceperit denonfaibendafatyra. O M N E S E T E N I M . S e n fuseft,omnia qua* pauloante reprehidere Yolebam, iam volo admirari & laudare. Etenim vos omnes res eritis м i R AE,id eft admirabiles & laudands'ac fidicat,lam no quicquaillis detraham ,quin potius illaslaudibusprofequat. 112 н о с i v V A T , id eft detectat me facercan poti 9 vos о Romaniam dire. H I C , I N O _ V I s.Ad tnonitorem ilium dicit Perfiusjlam confiliu tuu fequor. Et tepetit illius ver» ba,dicens, 1 N о. V I s, id eft dieis mihi,o monitor, E G O V E T O Q . V I S Q . V A M E A XI T O I E T V M , id eft rem olidam & foetidam,hoC eft ftercus fiue vri# nam.Et eft proprie oletum,loeus in quo excrement* corporis deponimus ,quod & olenticetum dicituf. н ic,id eft in loco facro.Eft nanque fenfus, Vitia ho* minum, qua; fatyra* materiam prsebettt,quafi rent iacramnoh efletangenda ab homine profano" & fumit tranflationem £ loci's facris,inquibuspone* bantur figna quajdam cofecrationis,ne profanareris ШГ. Щ P I N G E DVOS ANGVES-perqUod intelligimus locum eflegenio conlecratum ,qui fub anguis fpecie plerunque vifebatur.. Vergilius V ffineid. IncertusGeniumneloci jfamulumne pas semis Efle putet» о p v E R i . Et hasc quoque in*

c.ij.

C O M M E N T . A E . N E B R I 5 S .

fcriptio,pi£tis anguibus addenda eft, o p ^ R I M %* . I T . E X X . T R A * fubaudi,hunelocum, quia SA* c E R ti ST . Sic & inrioftrolèculofit,vtimago diu» Antonij,aut crucis dominica; pïngatur ijsin lo* els,ybi.ple.tum fierivetamus. D I S C E D O . V e r * burri eft Perfij,dicentis fe velie fequi confilium mo< nitori's, ne faciat oletum in loco facro, id eft ne feri* bat fatyram in qua hominum vitas fit contaminatu* rus. i i j S E C v i T t v c u i v s . P r o a l t e r a p a r t e propofitaj-deliberationis exemplo Lucilij,& Horatij dicit Te velie omnino fatyram feribere. L v c i* L I v s,qui primus (vt dixim9) apud Latinos fâtyrâ"

,icripfit. s E c v i T vJi-B-E-Mjid eftRomanos di£te "rij's, & îàlibus fuis carpfìt & Iacerauit. T E L V P E, T E M v T I * fubaudi, in primis fecuit. nam in Lu* pum quendam ,ac Murium precipue inueftus eft Lucilius.de qùïbus Horatius 1 1 fermonum, Primo» tes populi arripuit, populûmeg tributim. Et de Lu» pojFamofilque Lupo cooperto verfibus. Et de Mu* tio,Iuuenalis,Qwd refert diciis ignofeat Mutius, an non.'' Et fregit G, E. N.v..r N v M , dentem. ilium in órdine nouiffîmum, nouiflîméque natum, quem fa* pientiae moiarem Hifpani vocant. I N I L E I . S , id eft in illorum morfu,hoceft reprehenfione* &eft fùmptum àcanibus. 117 F 1. A c c v s,Tîbra* ti'us poeta, cognomerito Flaccus. v A FE R,acer & ingeniofus. T A N G 1 T omne vitium,id eft notât.

Amico R 1 D E N T 1, id eft inter ridendum,tocan* dûmque. Et A D M I SS V s,id cftreceptus & andi tUS. L VSD I T e i R C V M P R A E C O R D I A , id

Jtangit.,,„ .Horatius,inquam,c A L L 1 D v s,ld eft aftu &,gnatUS. S O S P E N D E R E P O P V L VU,

I N I . S A T. P E R S. 19 id eft fabfannare & deridere. Naie» E X C V S S O , id eft crifpanti,& in fànnam corrugate Horatius pri mo ferm.Nafo luipendis adunco. Eft autem fufpen* derehoc faloco^quatrconfuium quempiam redde*' t e . n o M E N 3 M y T i REnefas.Senilis eft, Licuit Lucilio vrbem iecareJicuit Horatio populum fufpendere : & nonlicebit minififtem M V-T I R È ? hcK;.éft.mùrmuraréy N È c 'é'i A M , id eft fècreto" fubaudi,mutire & loqui? N E c c V M S C R o B E, hoc ex Midae fabula traftum eft,cufAppol[o cum1 ail tesjnaìHcuiasalìninas porrexifiet, propterea quòdg» in certamine cantus,inter fe & Marfiam peruerle iu« G dicau*et:tonfòr qui id primus anirnaduerterat, neqj j auiùs efiet profarijfefto inToìitudine fcrobe, in eurnC qua; viderat immurmurauit, dicens, _AOTicula^afiniCJ Miàaslex habet. N V S O_ V A M?fubaudi,mutire fas-1 eft? ili' H I C TA M E N i N F O C I A M,id èft ' fcrobem„fiuefoflamfaciam,ficuj: tonforille.. o B E L L E.Curh libello fuo loquitur ,quandoquidem cum ali/snon audet. E G O I P S E V I D I , vidi, magnarci emphafìm habet : quali dicat non ab alijs audiuijlèd egoipfè his oculis vidi. Quid autem vide* :

r i t , o f t é d i t , d i c e n s , AVRICVLASASINI Q. V I S N O N H A B E T? id eft quis non ita iudicat de car* minibus,ficut Midas de cantu? 112 H O C EGO o P E R T v M. Senfus eft , ego non commutare hoc opjjsjneuni Iliade Accij ,de^quafupra dixit_, Non eft hie Ilias Àcci Ebria veratro. Dick etgo, N O N ' V E N D o,)d eft nolim cómurare. v L LA I L I A*: D E,id eft vllo opere tali?qualis fr,it Accij Ilias. HOC M E v M R I D E R E OPERTVM , i d e f t h u n c m e u riXumcum libello meo fecretum. T A M N Ì L , id eft tarn parai preti'/ opus,vel poti 9 nihil 124 A V*

C O M M E N T . AE. N E B R I S S.

p A ci .Q^emJeftorêjmoperisyelù Pet* Çus,eum videjicrtgui caljet fcommata,dic^ria & fa les fcriptarum comœdias priicas apud praeços, quos in fâtyra latina imitâtus eft, vt diximus, Lucilius, diçente Horatto in primo fermonum,

: ^ ^ Y ^ u p o l i s atque Cïatinus,Ariftophané{quepoeta;, ij jK-^Atque alij quorum çomcedia prilca virorum eft. ^ Sequiï, Hinc omnis pendet Lucilius hofce fecutus.

nam eos qui taies iocos n5 fentiunt, quafi tardos in» genio,à fuioperis lecïione exctudit. Dicitigitur,0 le£tor,Quicûq3 A F Ï I A T E,id eft afflat'.hoc eft in» Ipiratus.nam vocatiu* eft pro nominatiuo.c R A T I» NO A v D A c i,id eft qui audafter in çomcedia prit* ca.hominumvitiainfectatuseft. P A L L E S , i d e f t vfqjadpalloréftudiolèlegis.-EVPOLIDEM I R A T y M,icriptoré in çomcedia: priiez vitij's infenfum.

C V M S E N E PRAEGRANDijideftcumAtiftàs phane fcriptore quoqj prifcse comoedte,qui fuit ma» gna: authotitatis vir. Atpice & H A E C , id eft mea fcripta. Et fi audes aliqm'd D E co c T I V S , id eft

Uf petfefttuseltoat^jjbaadiJegete.--- 117 IN» D Ejid eft eo opete. Legitur & vnde, id eft ex quo 0« pere. L e f t o tEERVE AT,ideftiamillorûleftione cocalcfa£tus,veniat ad opus meû legendu. v A P o» R A T A aure.id eft calefafta. N0 hic qui s o R D I* EI v s,id eft ingenio tardus tiim ad iocandu , tum ad ah'orûiocosfèntiédû.GeftitLVDEREIN CRÉPI* B A S G R A 1 o R v M, id eft cupit Graecos deridere, propterea quod certo crepidarû fiue fblearu génère Romanis infueto vtâtur. Et qui pofcit dicere t v * scoj idefte i quialtero oculocaret.o i v s c E ' q u j iocus.frigidus ac plane infulfus eft,& quo nemo aliu petrricaretf nifi effet ftultus §c ineptus, & qui pari

I N I . S A T . P E R S . io

ihfcitìa rerìeretur ,ac fi putaret fè faftu nobile prò» 1 A * ^ ^ pterea <$> fuerit aedilis, non dico Rome, vbisedilitas

!H*f(^ n , a S n o i n honore fuic, fed in aliquo Italia; oppidulp. i^kjLjyideo àick, c R E D E N S S E A L I O_ V E M , id eft in*

ter magna; asftimationis viros numerandum • fìcut ccontrario,nihili hominés appellamus eos, qui nul» lius funt preti). Q_VOD svPiNVSjid eft quia fu* perbusL& elatus.:c]uéadmodjuaiyergilius collesiùpt nosdixit. I T A L O HONORE,ideftquémagiftra. tum non Roma;,fed aliubi adminiftrauit. AE D I? L I S F R E G E R I T HEMiNAs*hocenimadiEdi les pertinet.Iuuenalis, .Et„d£meB&ris._vjs^ic^

I^t^ iNiQVAS,iUeftnoniuJft7pódens. A RE T I . f^wJe/jaut vafa Aretina dicit, de quidus Martia. & Eli. aut

fi -j pifl§> Aretù" magiftratu gefli't, quod eft oppidu Hetru* ' £J5 >?5 - xi?5vnde orìgine habuerunt Leonardus, Carolus, &

Johannes Aretini,viri doftiflìmi vtriufquelingue-. "T^/r^tyi N E C o_vi A B A ccrepeteàfuperiorib^nec

: i^J^p- ad meu op? legédu veniat ille o_ v i v A F E R,id eft Igfc^tJ inhoctantucalid'.sciT R I S I S S E N V M E R Q S W v w , / B A ci,ideft iocari in Arithmeticos,quiin tabella,

qua; diciÉ abacus.numeros diiponut, deléntcp prout fationib? cómodum eft.vnde etia abacus, adhuc di* citur ars cóputandi per dece illas figuras exdigitis ar ticulilq? digitoru inflexis deduclas, quibus notis an* tiquiores ad numeros reprg (èntados vtebatur.Et fcit rififle M E T A s,id eft figuras geometraru,qua; lineis quafi quibufdà metis, hoc eft terminis,de(cribùtur.

I N P V L V E R E SECTo,hoceftradio,ideftvir« ga geometrica fulcato. nam geometra; in faciendis demonftrationibus puiuerem ibargebant : deinde

- Î O M M ï N T . AI . N E B R T S S .

f adío duftus facientes,fìguras quibus opus eflet,de« icribebant. Patatús M V L T V M G A V D E RE ,id eft nimia voluptateaffici. SjLNJÌÌLARlAjjne? teQlx.diQ:a,vt quidam volunt,abeo quòdhora no» na diei proftare incipiebat, qua hora etiam conuiue* bant,dicente Martiale, Imperat extraños frangere Nona toros, .... РЕ т у т , A N s,procax &jmpudens.

Vellat barba с y N I co,philoiopho ex ièeb-Gym» corurñ,cui9 princeps fuit Diogenes,apthor vero, An» tifthenes. Horatius de Damafippo philoibpho Cy* nico,VeIIunt tibï barbam lafciui pueri. Habebantur enim ludibrio ас derifui,illius iècbe phílofoóhí. 135 н i s м A N E E r> i с т v M,Senlùs eft* Carmi» na mea ab íj's tantum legi volo qui callent iocos & iàles ¡non ab t'js qui res frígidas & ineptas rident, pu ta crepidas Gra;corum,arithmeticos,geometras,rne* retrices,philofòphos illudentes,quos nunc relegai ad alia negocia, quafi indignos füa leñione ; dicítqne. Ego dohis E D i с T v M M A N E,id eft vt hora diei tertia caufas agant apud Prjetorem.nam ediéì:a,Pras rerum funt.Martialis, Exercet raucos tertia caufidr» COS. POS T P R A N D I A D O C A L L I R H O E N , id eft vt legantfabutam Callirhoes.hsec, Acheloi filia fuir,atque AIcmeonis vxorilliusqui Eriphilen ma» trem in Amphiaraipatris vltioné" òccidit. Sunt qui Callirhocn meretricis cuiuidam nome efle putent.

21

I N S E C V N D A M P E R S I I S A T Y R A M

C O M M E N T A R I V S N E B R I S S E N S I S .

VNC MACRiNE.Haxrfàtyraex dialogo PIatonis,qui Alcibiades le*

H cundus infcribitur , eft exprefla. Nam cum Alcibiades amicus & idi fcipulus Socratis iret fàcrificatum,

data eft flh's copia & oppprtunicas difputandi de vo* to bominum quale debet efle, atq-s illa qua; à Perfiò hic difleruntur. Inhac igitur (ècunda làtyra impro* ba hommum vc*a«rrpft,quin difs immortàlibusTió honelìa,ièd:Tttìtaprecantur. FaHàm^*asÉ€Eea=-opinio. nem-ilioigm tedargUitiqui exrogesfclao deosr erti* manresputant (è illos pofTè muncribus^emjmperé. Scn'bit hanc fatyram ad Macrinum amicu, qui dienì nacàfem fuum celebrabat, dicens , O Macrine mi* mera H V N c D I E M , in quo feftum natalitium cele bras. M E ' I T O R E LAPiEL o , . i d eft candido* ex more gentis Thracia?,qua;» vt ait Pli. «alc-ufedif» cdoribas m vrnam^mrcìàs r dics fiue f a?tos fine tri»

tent quot ptofpeios, quuU7rjffmt^tcerdte?egiflènt. o_vr CANDIDVs,fcilicetlapillus,velpotiusdies lajtus,lapilIo candido fìpnatus. A P PÒ N I T T I* B i,id eft accumulat & auget. A N N O S E A BEN* T E s, id eft fenfìm & velóciter currentes.nam die na tali cuiutque,fuperioribus annis incipit addi vnus. 3 Funde merum G E N I o.Genius die natali pra?» 3 cipue colebatur : quia deus pra?fes generationis eft. vinum auté in iacris fundebatur,Verg.Vina nouum fundam calathis Aruifìa neftar. N O N T V P R E*'

C O M M E N T . A E . N E B R I S S »

e E. qui iàcrificabant ah'cui deo,petebätab ilio quod {ibi maxime cbnducere putabant. Laudar auté Ma «înum^juîtribiiprecari foh'tusfit nifi honcRum,ca csteti volta &vofupr.uofa (ibi optent, T VJ inquit, N O N poscis^fubaudijàdeo. P R E C E E M A C I , ideftqua,velutiquadam mercede,emas quod preca* ris.fîc infra, Qua tu mercede deorum Emeris auriculas pulmone & laflibus vncìis. vtfit,preceemaci,cuialiquod munus adiungitur. Quae nequeas C O M M I T T E R E,id eft concedereste queillorüfideicómendare. D i u i s n i f iSEDVCTIS, id eft ièorfum duftis, & ex fècreto. nam 'inhonefta, fèerero petpiv <òlpiTiusthonefta-verò,palàm. Vnde fubdit, AT B O N A P A R S P R O C E R V M j i d e f t magna pars nobilumi & primorum popuIi.L i B A » B I T A C E R R A , id eft facrificabit thus ex acerra vafculo thurifero.Vergil.PIena fupplex veneratur a* cerra. T A C I T A,id eft ipfi taciti,quippe qui acce» dunt inhonefta perituri. 6 H A V D PROMP» T VM E s T^d eft nó eft facile Se in promptu parato.

e v i v i stquia nemo id prçftare poteft,cu ab onv nibus fere vota inania fìat, T O L L E R E D E T E M px. i s,vbi pieces & vota cócipiuntur. M v R M v R E T S V S V R R O S HVMiLES,id eftprecesfuppref iàs'ea enim optan£,quaifine rubore nemo,etià" apud amicûjfaterei Et non eft cuiuis promptû & facile, V I V E R E V O T O A P E R T o,id eft clara voce, atcg ita vt omnes audiat,proIato.Seneca in epiftoh's, Ro* ga,inquit, deos bonam. mente, bona valetudine" ani* mi,deìde corporis. Veiü eft quod apud Athenodom inueni, Tuefétffltea^&OTtób*^^

I N I I . S A T - PER"S . 2 2

polTìs palâm-Nuc enim,qu&ajfeœft{3^ricjrninG, tui^aifima vo№d^^^ r€m,c5tice(cimt} Sc-quod fore BoimBé«ol5t,de© nar •tant.Sic viue cûhe«ffisèujs^a^aâd«as^uea£ifiG -loquerc cum deo ïtanqnamfaorrrine^udiant. S M E N S BONA .ha;c,inquit,quia honeftafiirit, data voce petûtur,atcp itavt à proximis audiatur. Mens bona.Iuuena.Optandu eûuvtiit mensJàna in corpore iàno. P A M A:quia qui famarrtfuam negli git,4cimicidaTui eft. FI D E S , id eft ea authotitas vtflbicredatur. H A E C CL ARE-fubaudiVoptâtur» exaitata voce. Et vt audiat H o S P E S, id eft quifpia ignotus,qui prope ilium in téplo eft. i L L A* fub* audi,qua;fequuntur:quia inhonefta. M V R M V * R A T s i B i iNTRORSVM , ideft{ècurn&intra iè mutit. E T SVB L i N G v A* ßc Hupane' vuî* go dicim9, Ioqui inter dêtes.Horatfus, Labra mouet metuens audiri, pulchra Lauerna, Da mihi falleie. Et infra,Labra moues tacitus ,recutitâque fabbatha pâlies. 9 o s i, vtinanv& eft optandi aduer* bium. F V N V S PRAECLARVM , idéÊmotsprg i clara, p A T R v i, id eft • patris mei fratris, qua; me beatum & pra?c!arum faciat. E B V L L E T., 1 id eft erumpat,& vnde minime putabam,quafî fons, cru» ptionem fubitò faciat. E t ò fi S E R I A A R G E N». T i, id eft doliolum fictile argento plenum, c R E«. P E T M I H I s v B R A s T R o, id eft inter fodfendu terram raftro ad illam impacio: ionet, crepftûmque reddat. D EXT.RO H E R c V LE, id eft propino, atque in hoc rebus meis fauente.Horatius, O fi vrnam argenti fors qua mihi monftret, vt fili Thefàuro inuento qui mercenaries agrum Ilium ipfum mercatus,diucs arauit amico Hercule.

COMMENT. AE. NEBRISS. Et vtina E X P V N G A M P V P H L V M,id eft ex te* ftaméti ordine, in quo ille prior hseres inftitutus eft, ego véro pofterior,iIlum ego eradanrid enim Ogni». Scat expungere,& difpongere.hoc eft delere.. Que egohaeres p R o x r M v s , i d eft poft illu fecundus hires reli£tus,vt ilio mortuo ego fuccedam. i M* P E L x o,fd eft fequor: velut vnda fequens, impedii: pKecedétem.aut qui feftinans fèquitur,impellit prg* C'dentem. NAMQ_.VE E S T S C A B I O S V s , h o c eft quod ilium erigit in fpem mortis pupilli, quonia eft {cabiofus,& tumet A C R I B I LE* id eft cholera vehemeti* quae figna mortis ^pxima; funt. 14 N E* R I O I A M T E R T I A D V C I T V R vxoR ,qua» fi dicat, Beatus Nerius, qui iam ducit vxoré tertia, cu duas extulerit, & quaru morte duas dotes lucra» tus eft* aut duci? tertia vxor,id eft efferf.vt Iuuena. Ducituriratisplaudendumfunus amicis. H A E C SA N c TÉ.fènfus eft.quanquam eaquaepofds.tur» pia fìnf vt tame rite, & ex ordine religionis oofeas, snergis mane caput B I S T E R Q_ v E,id eft Gepe.

I N G V R G I T E T I B E R I NOjideftinfluminé Tyberi.Iuuenalis, Ter maturino Tyberi mergetur,& ipfis Votticibus timidum caput abluet. Et purgas N O C T E M F I V M I N E,id eft pollution _O.es no&urnas, quse flumine viuq(vt inquit Verg.) abluutur,vt facra attreflfcari poflhit. ^ 17 H E V S A G E RESPONDE .Stultitiamhominum Perfius conuincit, qui putantprecibus &facrificijs ic pofle deum ccrrumpere, atque ad vota fua improba faci* lem habere:cum homines quantuuis iniufìi.vix mii neribus corrumpi poflìnt. H E V S A G E,id eft eia òhomoimprobe.Retpódemirri,Q,VID S E N T IS

I N 1 1 . S A T . V E R S , 2}

D E r o v E,id eftqualem opinionem de ilio cócepi* ftif Et perparenthcfininterpofüit, N A M M I N I *

MVM E S T Q V O D S C I R E L A B o R O , id eft tale eft ad quod facile reipódere poflìs. E S T ' N Effubau* y. di.talis luppiter.Vt cures p R AE P o N E R E H V N c c v i o_ v A M , i d eft alicui mortali anteferref e v i NO NrTubintellige,Iuppiter preferri non debet.quip pe qui opcimus & maximus habeatur.legitut & cui nankin eodé fenili. v i s S T A I O . ' ' homini fceléra to Iouem piseponeteJ'A N X H A E R E S , id eft certe dubitas. Q . V I S P O T I O R i v D E X , id eft vter horum duorum fit melior,iuftiórque, Iuppiter an Staius. Et quis A P T i o R iudex,id eft magis ido* neus. P V E R I S O R B I s , i d eftpupiilis parenti» i>us prbatis.qui plerutique à fuis tutoribus defrau* dantur.Fuit autem Staius Oppianicus,in quem ex» tat Ciceronis oratio pro Quitto, Sc qui homicidij fi« mul & venefici^ cqnuiftus damnatulque' eft. Hoc igitur.ex eo quod fuppoìuit.Ioué eflè melioré Staio, illique anteponendo, arguic fic à minori ad maius, Si criminis alicuius reusyellesStaiumjudicem prè* ; cibus,muneribüfque corrumpere,prorumperet illej in exclamationem,d.icens, Prò iuppiter,ò bone, Iuppiter;fiibaudi,cur hsec pateris^cùr non tonas,8c( fulmina mitrisi- Quid igitur céiès Iouem facturum, fi talibus attentateturfA G E D V M.id eft eia autem^

D I C S T A I O H O c,id eft has preces,& vota. Quo tu tentas I M P E L L E R E , id eft inclinare & mouere. A v R EM IO V I s , vt te videlicet exau* diat. c L A ME T ,Stai' cu hoc audierit.p R O I V P * P I T E R . O B O N E I V P P I T E R , fubaudi, audis hasc,Sediffimulasi' A T SESE N O N C L A M E T i V P P i T E - R i p s E.'acfidicat,multomagisdamaa

e O M M E N T. AE. N E B RI S S. bit.Sedquomodo fefefexcitàdo videlicet fe ipfum in vltioné.pro rei indigniate. 24 Ignouifleputas. Senfus eft.ca peccas,8c Ioue fulminante no tangeris de cazlo.putas ìouem idcitco tibi ignouiilcf aut quia neglexifti aliquid quod ad religione pertineat, idcir»

.'>co pueri vellunt tibi barbàYQuafi dicat, nec quia no ?puniris ftatim cu peccas, idcirco Iuppiter tibi igno» ! uirmec quia fuperftitioné illà de loco fulmine tafto nó obferuafti^'dcircoab hominibus vexaris: quod fit quia deiiudicia incóprehenfibiliafunt, neq, iciripo-teft cur nocétibus ignoicat,innocentes exagi'tari per* mittat. Putas I G N O V I S S E tibi, id eft Iouem do» nafte veniam. Quia cum T O N A T ,quod eft lo» uis irati fignum. OCYV s,id eft citius & potius.

1 L E x ,id eft quercus arbor ipfi Ioui facra. D I S* c v T 1 T V R > id eft feritur, dilfipatùrcp. S A C R O s v L F v R E,id eft fulmine,quo ambufta, fulfur olét. Vergil. 1 1 i£neid.Loca late iùlfure fumat, o_ v A M T v E T D o M v s T V A,qua: potius fulminari de» buerant,quàm arbor innocens. A n quia NO N 1 A c i s B i D E N T A L > i d e f t locum in quem fulmen cecidit,non expias,facifque nequafi prauus teratur.

T R 1 s T Ejid eft quod aliquid ttifte minar, nam (y_tdiximus)iratiIouiseftfignu. E T EV 1 T A N » D v M,ne fcilicet profanetur locus file, in quo piacu» lumcómittebatur.Horatius, An trifte bidentalNo» ueritinceftus. F i B R i s OVIVM 'OCenim biden tal iaciebatur, fa£to facrificio ex ouiu inteftinis* atqj iddrco bidental appellabatur à bidentibus, hoc eft ouibus in eo loco csefìs. E R G E N N A Q_ V E iubé» te.arufpice fulminis conditore,procuratoréque,qua* lis fuit Tages ipfius aruipicinae inuentor: aut Arnus apud Lucami, IDCIRCO I u p p i t e t P R A E B E T J

I N I I . S A T . F E R S , 24

fd eft perrnittit'fubaudi,pueros. v E r. L E RE T I * B 1 B A R B A M.Horatius, Vellunttibibaibam Laiciui pueri,quos tu nifi rufte coerces. Nam quod Iuppiter (vt quidam dicupt) barbarti (iiarn vcllcndam prebeat, non eft fcnfui poeta» con* fentaneum. S T O L I D A M,id eft qui ftöfidus es, St inientatus. z<> Aut O_VID N A M E S T , 15» id eft qua; tanta poteft efle merces. o_ v A M I R c E D i ,id eft quo pretio. T U E M E R I s,id eft cot tumpere poffis, vt fupra, Non tu prece poicis ema» ci. A V R I C V L A S D E O R vM ,id eft quod dij te exaudiant. P V L M O N E E T L A C T I BVS VN» C T I SiOppofitio eft adillud quod dixit, qua tu m«fl* cedcSunt autem ìaftes, inteftina,per qua» à ventri* culocibus labitur:idque,vt inquit Phnius,in oue tan tum atqj homine. v n c i i s,id eft pingui aliquo condì tis. 31 E c c E A v 1 A . Superftitiones 31 quafdam,& improba muliercularum vota carpir.

ECCE A V I A,pueri alicuius. Aut M A T E R T E* R Ajlòror matris. M E T V E N S D 1 v v M,id eft cui trix deorum vfqj ad fuperftitionem, quse nihil aliud eft quam immoderata religio. E X E M I T P V E * R v M cunis, atcg deinde in vlnas fìnufque fuos fuftu lit. Et PE R I T A , auia fcilicet, aut materrera,

1 N H 1 B E R E , id eft amoliri & prohibere. o c v* L O S VRENTEs,ideftfafcina"tes.qua»peftis,vtait Plinius,ses teneras precipue teditjdicente Vergaio, Netcio quistenetos oculus mihi faicinat.agnos. E X P I A T ANTE,ideftquali'amuleto,fiueantìdo to are fafcinationé purgat. Fronte & tabella v D A,id eft humida,qui3 Jpueris,quéadmodu &infenib9,aba dathumor. I N F A M I DIGITo,ideftmedio,qm"

C O M M E N T . AE. N E B R I SS» & tnfarhis & irnpudicusdicitur,de quo Iuuenah'S*

Medium qui oftenderet vnguem. Mart. Ridèto multumqui te Sextille cincedum Dixerit, Sc digita porrigito mediü. Et idem alibi.

.Oftendit digitum,(edimpudicurn Alconti Daliòque,Syrnmachòque. Ilio nanque,vt colligirnus,protento,reliquis vero con tjrac"t-is,mentulam cum tefticulis imitantes,in eqs por rigebant qui contemnebantur,8c defpicabiles erancs quod nunc Ficimus,po]lice medio eidem,atque indi» ci inlerto.Hadie quoque videmus irirer puerorü ere* pundiajfiue crepitacula contra falcinum geftari ma» nurri éburneamfiue oiTeam digitisin hanc formam cornplicaris.In Priapeia quoque^quicunque tandem illius open's author fuerit,ex ea(vt opinor)caufa falci num pro virili pene pofìtum eft.quod inter morbum & genitale,fymbolum aliquod fìt,vel potius antipa« thia>qua altero ab altero arceatur Et L V S T R A H B y s ialiuis,id eft expiatorijs.nam luftrare^expiare ß» gnificat.Et hominis iàliuam,fafcinationem prohibe« re,Plinius quoqjteftatur. 35 T V M M A N I » B V S Q . V A T i T , i d quoque nurrices faciuntpue rosmoritanteSjCurnillisarrìdent. Et V O T O SVP PLICE , ideftvouens.& fuppiicanspropuero. Mit tit s p E M*fubaudi,illius pueri.nam pueri,ex ipe tori pédent. M A c R A M.ironia eft,ac fi dicat,perinde ac lì id paru eifet. Nüc in càpos L I c 1 N i,vt fiat illi9 rueres .Licinius hic,libcrrus Caefaris .fuiile.dicitur, qui ad maximas diuitias peruenit.de quo Iuucnalis, Ego pofTideo plus Pattante & Licinis.Et Martialis,

. Altàquecum Licini marmora puluis erunt. Nunc in edes C R A S S I eius qui eft Diues cognominat9,in cui 9 domo Cicero fucceifit. 37 H V N C O ? T E N T .

I N I I . S A Í t P E R S . ijf

Alfadyqtgm latís inepturn ,atgue Itiperioti impu* dentius, vt rex feilicet & regina optent fibi hunc ge* nerum,& puella: rapiaht ilium ad fui ftüprú,8£ qua* cunque inceíferit fubnaícahtür rofe. 39 A S T 3^ E G O. DiClt PerfiuSj N O N M A N D O V G T A NV< T R i c id eft nolo prome nuttix vota cócipiat,atqj mihinugasillasprecetur. O Iuppíter N E G A J o i L L i H AEc,id eft no concedas que mihi á te petit, quia nihil honefti habent . Quanuis A I B A T A rogaritte,id eft veftibusalbisinduta-qui eoIor,animi candorem &¿nnocentiam íigníHcat¿Senecain epifto lis,Sutdum te amantiffimis tuis prsefta:bono animo male precantur. Et fi eíTe vis felix, déos ora ne quid tibi ex ijs, qua: optantur, eueniat. optauerurit tibi & alia parentestui: fed ego contra tibi omnium eorum contemptum opto,quorum iili copiam.

41 p o s c i s o P E M N E R v i s . Hxc vota 41 paulo funt honeftiora,quippe quf naturf bona fine* fed qui talia faciuncjridicufi funt, cum facianr contra id quod precantur. Pofcis opé neruis , id eft á dij's immortalibus vires, atque corporis incolumitaté pe* tis. Et corpus f i D i L E ienecW,ideftintegrij, & quod aetate non fatifcatjdéficiátcp. 42 E S T O ^ ¡ A G E , id eft eia concedatur tibi hoc,quandoquidem ^ 4 honeftum aut medium eft, vt pote naturas bonum» u ~^c%

Sed GR A N D E S patina;,fcilicetcibisreferta:. -t-Et T v c E T A , id eft farcimína ex carnibus fuíU

lis. V E T V E R E S V P E R O S , id éft non permit* tunt déos, A N N v E R E H 1 s, id eft ea concederé qua: petis. E t M O R A N T V R Iouem, id eft detí* ttentillum ne te exaudiat.Sc eft Diogenis fententia, quam nos in diftíchon redegimus,in hunc modum, Iurgabat plures,quod pro valitudine lactum

C O M M E N T . AE.NEBRISS.

I ! \ 4 4 , Cu faciant, cétra vota fàlutis edunt. 4 4 R I M ^ « ^ « « ' ^ ä S T R V E R E . votum hoc ex parte inhoneirum eir, ; «VH^quiaCvt dicit Heratius) quid habet.pulenti conftru»

»

' 1^quia(vt dicit Hgratius) quid habet.pulchri conftru» _£tus acetuu.s;*& tarnen uciiricando boues , facimus quoque córra id quod petiraus. Exoptas s T RV.E, R E REM j ideft fondarePatrimonium, CAES.O boue,id eft immolato. Et A C C E R S I S M I R » c V R 1 VM,ideftinupcas deumlucriprseltdéSe au» thoré.fic infra, Sum tibi.Mercurius,venio deus huc. E 1 B R A , id eft extorum immolatione. nam in ex» tis, praafertim in ieeòre,fibra2 funt frequentes. Da F O R T v N A R E p E N A T E S, id eft fortunatatn reddedomum, cuipraäfuntdijpenates. Da p E » c v s ,id eft pecuarium.nam hoc pecus genere neu» tro,multitudinem pecorum,.hoc eft gregern fignifi» cat. Et G R E G I B V S FOET v M.,id eft vt feetu»

4^ ra.gisgewnó fòlu {uppleatièdaugeat. 4.6. Quo VACXQ P E S S I M E * fubaudi, poteft fieri quod optas. Cum tot o M E N T A ,id eft exta,vel potius pingue illud quo inteftina inuoluütur.i V N I c V M , id -eft iuuencorfi-Scvidet ab eo quod eft iunices,quod nunquarniegi. L I Q.V E S c A N T I N F L A M » M A S, id eft cu facrifi'cas igni cóburatur. Attamen

.mejfeilieetimportunusprecator. Intenditv 1 N ,cLI^^.EjideftieoscotrHrnpere..E.x T i.s-qu*evel maxime ex hoftia immolabàtur. Et F E R T o o « p i M O j i d e f t pingui libo. Nam fertum,genus libi dicì;5eft(2UthoieFefto) ab eoquod ad làcrafereba»

^ . tur. 40 I a m C R E S C E ! AGER , ideftextéde tur.&. füt verba auari facrificatis atcg ipern fuam fo* uenns.iam CRESCETouile,perfcetuiä".Iam D A B 1 T v R-fubaudi,quod opto, poteft tamen & haec Perfìj effe ientftia^per modum irrifipnis, auam allo»

X N 1 1 . S A T . P É R S. 2f$ «juetisgeftu oris.quandoquidé" quadrateti fubfèque» ti,Iamdabitur. IAMIAM , inftanteroptantiseft .

Donec deceptus & E X S P ,E S , id eft omni fua fpc fraudatus. s v s P I R E T,id eft fufpirans geméfcg di cat, NEQ.VICQ_.VAM nummus' fubaudi, eft. & ponitur hoc in loco ne^uoguajri.pxojioa, au* thore Seruio.aliàsnequicquam, prò fruftra. In imo fundo* fubaudi, arca;, in qua erant nummi repofi* ti.fed vt air Seneca in epiftol.Sera pariìmosia infun» doeft. s2- s i T i B i CR A T E R As.Senfus j t

eftjPutàthomines deos polle jnuner jbys jroraui ipi^^.^ metientes-illas_ex_ingen^^^ muneribus corrumpantur- & hinc eft quod f a c i u n t j ^ ^ f ^ ^ illis imagihes aureas & facrificia,vt illoium patrimo» niumfortunenr.Dicitigitur,Si E E R A M tibi,id eft offeram &muneri dem. C R A T E R A S A R S C E N T i,pocula ex argento. Et D O N A I N C V S A A V R Ò p i N G v i , i d e f t aurum pingue c a ; » ^ j £ , latum,quod tibi donem. Et incufum,ab incudo in*& i/***^:»»""-^ cudis : vt fit incufum ,ad incudem fabricatum. s v ». V E s ,pro fudabis nimia laetitia, qua; non potei. efle;

. magna, fine titiilatione atque iaftatione membro» rum. E t E x c v T i A s G V T T A S , id eft emiu» tas fudorem guttatim. P E C T O R E L A E V O , id eft in la»ua corporis parte,in quam vergit cor. Ita» quefubdit, Cor p E R T R E P I D v M , i d e f t c u m trepidatone quadam palpitans. La;tetur,id eft dilac tetur, quia (vt diximus) laedtia, eft animi affeftus fiue perturbati© cum exultarione, iactationéque membrorum. 55 H I NC , id eft ex eo quod SS acceptisdoniscortuumiaetatur. S V B I I T iilud, id eft occurrit, 8c. in mentem venit. Quod P E R * D v c 1 s ,id eft fabricas.Vetgilius,

d.ij.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

Credo equidem,viuos ducent de marmore vultus. j3 A c i E s s A c R A s,id eft imagines deorum.

A V R Ò OVATo.ideftdeuiciishoftibusexpr<2» dae manubij's accepto- vt fit ouato ,quafì triuphato» nam ouatio, (pedes qusedam triumphi eft. Cu enim iufta triumphi materia non etat, dux vicior pedibus vrbem ingrediebatur.profequente ilium fenatu. Alij (quanquam fyllabae quantitas obftet) auro ouato ex» ponunt, id eft quod fuperinducitur ftatuis & imagi» nibus,ouo prius illitis. j6 Na" inter fratres A H E» N O s, id eft deos ex sere facios, aut quos faciurus es.

Eli {onto P R A E C I P V I , id eft alijs prajfeiendi. Quimittiit S O M N I A, id eft vifainf óno,hoceft

v t fi di'xerim thefauri reuelationé>aut tale quiddam. p V R - G A T I S S I M A PITVITA , ideftqugquidè"

.{omnia nó funtqualiafolentprouenire cibi erudita» te onuftts,autebri/s,auta»grotis.de quib'infra^Egro ti veteris imitanres fbmnia. Et Horat.in poetica, Ve* lut a»gri fomnia vans Finguntur fpecies.Sed ilia iòm nia qua; proueniunt facia concociione ciborum,pof» funt aliquid lignificare : quippe qua; fola deficcato ftomacho atque pftuita(quae grace dicitur phlegma,) pofluntaliquidportendere, S I T Q . V E I I L I S A v R E A B A R B A , hoc ironice,neque fine derilu, precipitur à Perfìo.vt cum fecerit fimulachra ex ere, addat iilis barbam auream. $9 A V R V M V A S A N V M, Af .In eo perftat,quod iùpta dixit,quòd homi nes ex rhgenio fuo deos exiftimat auro deleciari.itacj; cu ipfi relitiis ficiilibus, poculis aureis vti ccepiffent, templis quoque vaia aurea prosereis & ficiilibus in* tulerunt. A V R vM,ideftvafaaurea, I M P V » 1 1 T,id eft ex templis deck, v A S A N V M AE,id eft ficiilfa quibus facrificabat Numa Pópilius fecun»

i N l i . S A T . P E R S . - гу

dus Rormnotum rex,qui primus religionem 8c cete monias inftituit apud Romanos.Iuuenalis, Autquis Sim pucium ridere Numa^nigmmve Catinum Aufuserat.

Et AE R A S A T V R N i A,id eft vaia аггеа, quo* turn fuít vfus rege Saturno,hoc eft in state aurea.

Et aurum м v т A T , pro mutauit. v R N A s v E s Т A t E s,id eft vafa quibus virgines venales in Venas lacris, ab eodem Numa inftitutis, vtebantur.

Et T v s с v M в i с T i L E> id eft non á Iorigin* quís regionibus,puta Samo aut Sagunto adueftum, fed ineadem Tufa'a facbim, immò Romae. Iuue* na!is,Et Vaticano frágiles de montepatellas.Ná Va» ticanus,mons erat Roma»,ex cuius argilla/vaia faci» ebant. Seneca in epiftolís,Non poteft ex auro & argé to imago deo exprimi fìmilis.cogita illos mm propi* tij eííent, fiftiles fuifte. 61 о с y R V AE I N T E R R Ì S A M I МАЕ* NSc acrius exclamar: in eos, qui ralía putant de díjs, qualés ípfi íuntídicíique, О homines more pecudum terrenaafpicíétes, &intet* ram proni. Et I N A N E S С AE L E S T I V M , id eft inlcij rerum diuinarum,& qui nefritis quo facrift* ciò deus placan poflit. O _ V I D I V V A T H O C ¡ " id eft qua»libidovobísinceflìt!' CSmíttere Т Е М * v L i s fid eft in templa deoríí. R O S T R O S M O* R E S ,íd eft rióftra vitía,putantes déos delecbri qui* bus nos gaudemus. E T D V C E R E B O N A r>ris,id,eftofterrefacrificía. Exhac P V L P A , i d eft ex hac voluptatis noftra» materia. nam pulpa & puIpamétum,caroeft flneoflibus.vnde pro mollitie ¡ibídínofa accepít Terentíanus ílle Thraíb, cum di* xit,Tute lepus es, & pulpamentú queris. s с E L E

COMMENT. AE. NEBRISS.

R A T A,quoniam aurum, thus,ador,JES,&esteti qua»dijs offerimus, multorum malorum cauià fii-nt cum ad homines referuntur. 64. u A È C , fcili* cetculpafcelerata,&hominum libido, D I S S O L * v 1 T s 1 B 1 , id eft in fuos vlus diluit., & mifcet.

e A s 1 A M j frutiCem ilium odoratum ex iEthio* p ia , à quo noftra calia, hoc eft la cafle degenerar.

C O R R V P T O O L I V O 5id eft in detetiotem for mam mutato. Nam anfequam oleum mifceatur cafiae, meliorem vfumpra'ftat in cibfs ,atque etiam vnftionibus.Vergil. 1 1 Geor.Nec calia liquidi corra pitur vfùs ojiui. H AEc/eilicetpulpafcelerata. c 0« !x I T , id eft infecit in cortina* lie enim vocatur infe* ftdrumahenumcaldarium. V E L L V S C A L A » B R v M , id eft lanam ex Apulia,qua;omnium erat precipua.Martial.Velleribus primis Apulia, PaYma fecundis. v 1 T 1 A T o M v R 1 e E ,id eft purpura • c o R R vi? T A . ne excorrupto papauere, fiue pur» purse flore5ducitur color purpureus :c(ui 17 no eft adu! teratus,virulentum reddit odoremndque lignum ha bent mercatores,iyncera; purpurse.Martialis.Olidi* que veftes murice.Et alibi, Tinftis murice veftibus quod omni Et no£revtitur,8c die Philenis deleétatur odore,

Non colore. HAEc,f.pulpaicelerata.Iuffìt R A S I S s Ejideftra* dere & exirnere. B A C C A M C O N C H AE,id eft mar garitam Hue vnionem, qui ex oftreis euellitur. Sunt auté" bacchssminufcula quarunda arboru poma,pu* ta laurijoIiuEE'lèd per tranftationé,géma; quacp diets* tur bacca;. Verg.Collócrc monile Baccatu,id eft gem* mis intextu. Et iuffìt S T R I N G E R E V E N A S D E e R v D o p v L v E R E,id eftper contrariti pai

I N II» S AT .PER S;. • 23

tierem emdu inauri maftascqtrahere. fignater aute dixitftringere. vnde Verg. v 1 1 i Al.neid.dixit,Srri* dùntqj cauernis'Striclura? Chalybu.8c aùthore Pli-h. x x x 1 1 i,Hifpanivoeacitrigi!es,aud paruulas.maf fasiatcg iidé baluca,eodé authpre-quae Iufìini?np arj? thore,gr£Ecechfyfamos dicir.. 68 P E C C A T & ¿8 H AEcSenfus eft,In yfu,cafia35purpura;,Triargaritaf rum^& suri homines peccar luxuria_. Tamé vtuntug ipfoyirioddeftaliquosvfusindépercipiut. HAE,c * fcilfcet pulpa,hoc eli materia-vitiortr p E G .& peci cat'geminauit yerbu,quia^ T A M E N V T I . V I T I O , idéft aliqua v£ili5at4exs ilio yitio perapere videf. .65? S£j?,\.ggc\xss>Mt x i F 1 c E s jtdxft qui reb? làcnspitì3deR%« •T E : Jid efìl'efpqdetemibiV-.A v R yM,quod,templis dedicatur. •. Q . V I D FA e i -T ,1N" T E M P Lo. (id: eftquosy{ùshabet,autquamytilitaté dijexeo per», cipiuntf :N E M P E H 0 c^rubaudijrefconderé'rpó'-tifi'ces, fi vera fateri vellét. Hoc aura facere in tèplis." p_y o r> P v P P ÀE> Id.eftimaguncula;, quas puella» ludétes effingut. Galli pouppeesvpeat. Nani cófue»" tudo apud antiquos illafiut, qua; etià nane durat,vt pue% puppos & puppas efn'ngerét:quas,cu vids nu ptui tradcda: erant, Veneri, incuius tutela ttafVfibat, dedicatent ytvOLr J:H,J»„ÌMVS •Staiigjnf&i''- 71 ijjr,dijs dandurn n4eft>,aliqt^,autemillfed^ tetsqu id datud fumus£A.d hoc;re%0ckr»P,fferédani >. etikànjrni puritat£m,8c .c5fcientiamre&effe£torurn-: Dicit igiti5r,Quin damustìd eft cur no damus? nam ' gain cum indicatiuo,procurnó accipitur,interroga* tfue.Qujn.vero, cum fubiunct(uo,proquòd non. ' s y p E R 1 s,dijsca»leftibus.. Idqupd P R Ò P A G O M A G N I M E S S A I . AE , id eft aliquis defamili'a,

d.nij

C O M M E N T . AE. NE B R I SS.

ic poflcfis Meflalai Coruini oratoris clariflìtni fìmul &ditiflìmi- E i P P A,esca, namquodeftvitit,m corporis, ad animum traftertur, vt in fatyra fùperio* rijPatrcsinfundere lippos. Non poflìt dare de M A* G N A t A N c E,id eft de amplis diuirijs.nam quae of ferénda dij's erant, lanci imponebantur. Vetgilius, Lancibus & pandis fumantia reddimus exta. Et quid illud fit quod propago lippa magni Mefialae no poflìt dare, & nos dare Oportet, fubdit, i v s E T F A S A N I M I c o M P o s I T v M , id eft vt viua» rhos fecundum leges humanas, & diuinasr Vergi* lius r-Georg. Ssepe edam feftis quasdam exercere diebus Fas & iura finunt. Nam ius.eft facere quod licet pet leges humanas: Fas,quod per religioni, SA N c T o s Q. . R E c. men* tfejid eftinterioris cortfcienfiaj puras cogitationes.

Et p E c T v s i N c o e id eft cor longo virtutu,8c honeftaris vfù perfe&u.nam qua; igniexcoquuntur, puriora purgatoriàque euadunt. G E N E R O S O . nam (vt ait Ariftoteles) ilia eft integra & vera gene* rofìtasjqua» virtuti coniuncta eft.Generofòhonefto> id eft naturali honeftate.nam duo nomina adieftiua fineiubftatiuonopofiuntftare. j$ H O C C E B O , id eft da mihi quod dixi , ius^fasanimi, & c . Hoc peiqùàm fimile eft illi quod pfàlmographus fcribit, Sacrifkium deo,fpiritus,contribulatus jcor contritum

- & humiliatumdeus nondefpicies. V T A r>MO» VE À M T E M P L I s,fd eft quafi hofìiam facrifìcatu rusaitatiapplicem. E T L I T A BO F A R R E , id eft fòla mola quod petiero impetrabo.Nam litàre,eft quod volumusjfàcrificfo impetrare. Itaque non oni * ne? qui racrificant-lifant. Litantvérò boni viri, atep

I N I I I . S A T . P E R S . a?

£vt ad principiüm Satyrs redeamus) qui àdeo tani turn horiefta peturit. -

I N T E R T I À M S A T Y R A M

C O M M E N T A R I VS.

E M P E H O C A s s i P V E . S a t y t a r tantum fcripöefl IN ,Jefìdes_pi*

> ' » grc^üeäH^e^ntes:hpttarargue illos.vtcum iìnt in ea astate ,guae potiffimum ad mores GJUTÌNÈT1&

totes a d ^ u d j a v i r ^ ius fatyra; enarrationem gra'dus confyderandi &nt.Pnmus;eft eorum qui per « SEtätem non poffantjurpe; ab ìón^fto difcernere. qüjqüernadmqdum nodebent l a u d à r i , nifi tantum de fdole,Hoc eftdeJpe^ÌMwtS.ptobitatt's: ita ecfiuefìo neque vituperati, (jquid puerile fecerint.de quiBus dicturus eft, &Epe c^los''ffiem!nT'&cV'1ffliÉè1.eft IH forum quieòsetatis peruenerunt,vt ppfTinjjam TAT ter vìftufes.8^Ìtià diftfnguere:quo tempore aftus i l los cdimus, quorum habitus ad fcquentcm jetaretri flmiles fubfequuntur- hi tuntin quibùs contineritìa & incontinentia locum habent. nam gaudent curii re&e a g u n b a j ^ miferint.quf tarnen cmendabilesfùni.,r.uòd ratio in illis non temper obruitur, fed aliquädo emergit erta? tàtqiie. Tertius eft eorum qui lOTgqvfu habiturn & (IBI yirtutisautfvitij indueru t:ex quo diflficulter pop funt in alterutram partem immutari • fed de vino quod virtutiopponitur, infra difìurus eft, Non pu» detad morem &c. In fecundosjgitur, hoceft in eos quiincpntinentiapéccat, hxc.rotaferefaryra fcribi»

COMMENT. AE. N'EBRISS. . Lm .Si q u i a p o f l u n t e x vitii's inchoat i s in v i a m v i r tue t is redire atop r e f i p i f c e r e t m o d o i n u e h i t u r in i i lorurn m o r e s peruer fos , m o d o hor .taturad p r o b i t a t e m . E t q u i a i; p l e r u o j f l int ado ie l ce tes , v rge t v n u m q u e m p i a c x eis l u x u def idiacg r o r p e n t e , . d i c e n s , N E M P E ? i d tft certe . H o cfubaudi, quod fum dic turus A s * S I D V E • f i i b i n c e l l i g e j f i f n a m femet a № i t e m id fe* rifle to lerab i le e i l ; c u vna hirando (vt eft in p r o u e r * bio)no f ac ia l ver.neq? e n i m v n a a f t i o v i t i o f a facie h o minem mi[e-t.utachuman5..efterrare,fed d i a b o l i c u m p e r - e u e r a r e i q u e a d m o d u m n e c rec la , fe l ice ,ex primo E t h i c o r u m Iib.rp Ar i f to te l i s . E t fubdit q u i d iliud eft q u o d fit a f l ldue . J A M C L A R V M M A N E , i d eft fol t e m p o r e m ^ u t i n o f p I e n d e n s . E t p o i u i t m a n e a d * Uerbium,pro n o m j n e y v t V e r g . M a n e n o u u m d i x i t . . • I n t r a t F E N U B ; X I I . A s j fciiicet cubiculi. E t E X > . T E N D I T R I M A S A N G V S T A S , q u i a r imse :

teneftrarum.-anguftasyfplendore' fbl ismaibres .v/dens t u n a t q ? v t i n o p t i c e , i d eft arte p e r f p e f t i u a " p r o b a t u r , q u o m a g i s radij folates p e r r i m a s p r o c s d u n r , eo m a * g i g m a g i f q j f n o r b e d i l a t a t u r . Alialeft iohabetofteY di.t.proextendit. . s T E R T I M T S , i d e f t p r o f u n d a .hoc e f t c u m J a n n a . r o n c h i f j g . J p t r n i m u s , ' n a m d e C e quocgdicit, v t deali j 's-poflk i m p u n e d i c e r e . .Quod S V E F I C I - A T r > E s p V M A R E , i d eft q u a n t u m t e p o r i s f i i fEciat c o c o q u e r e . n a m qua; coquuntur . d e * f p u m a r i folet -S icTeret ianusi l le S y r u s i n A d e l p h i s , E d o r m i f c a m h o c viIl i ,dixit :pro,dormiec!o c o c o q u a m h o c v i n u q u o d b i b i . F a l e r n u I N D O M I T T M I I A eQj-crudu 2c difficile c o c o q u i . V e r g i i . D u r u m B a c c h i , f n d o m i t u m q j F a l e r n u m . S t e r t i m u s inqua, D V M ,

ptO d o n e e , -jr. I N £ A T - A N C I T V R Q. V T N T A . V M B R A , id eft a d q u i n t a hora.ab_ oitu foil's i n ho*

I N I I f . . S A T. P E R S . JO

g n o m o j i í s J h T u _ i e j r e ^ v m b r a s ex foKsaduer j o , horas p a r t é f q u e h o r a r u m p e r l íneas dift inguit ._ ^ j j u i u s horologi i i n u e n t i o n é , t a m e t f i D i o g e n e s L a e r ; t i u s t r ibu i r A n a x v m a n d r o , P l i n ì u s v e r o i l l ius m a g i * j ftro À n a x i m e n i M i l e f ì o : g^ej^ehj^etx^hssí^s» gi j jp jar is ; j n : egrpta.tione:ÉzectóK_regis m e m i n e r S f , q u o d t e m p u s f j j i t j L f l B Ì ^ ^ r r i e n e m . y E N CIVID : A G r s í l n d u c i t q u é i ' ¿ ^ ^ ^ ^ £ '

p i a m e x f a m i l i a r i b u s , q u i adolefceritem í o m f i o tti№„{l^*-&z*$¿. ridum e x c i t e t . V N V S cbMiTVMrideftafle»L > ^^^.. ' . .f~'.-2í í t a t o r u m . A I T , N e m p e h o c fac f s , f u p p l e , a í f i r ^ d u e , f e m p e r & c N a m q u a l i p e r m o d u m d i a l c g i , d e * b e t o r d i n a r i , a c dic i , E n q u i d agisi* id eft, E i a c u r tat i i d i u d o r m i s i ' . C A N I C T t ' A i l ^ - i n f l g n o ' L e o r t ó ^ ^ r / ^ ^ à q u a d k s c à n i c u l a i e s - i d e i t ò m i n a n t u t . i N S A * ' N A -JÁeñinfalubris. v e l p o t i u s f e r u o t e f u r e n s . -

I A M D ' / D V M c o Q.VI i 1 , i d eft i a m duíE a ù t tres h o r a : funt ( i d e n i m r e m p o r í s í p a r i u m , f e r e i a m d u í dum fignifícat) ex quo exfccat & torteti M E S » « E S s i c c A s , i d efl f u b m e r i d i e Ientore ñ o ñ i s def t í tutas .a.cfi d i c a t , I a m m e f i o r e s ^ u n t m e r i d i a * t u r n . E t o m n e P E C V S , í c i I í c e t o u i u m , c a p r a ¿ turn , 8 £ h u i u f m o d i . E S T S V B V I M O P A T V x A , qu ia circa m e r i d i e m p e t ü t v m b r a s a r b o r ú . P a t u lá 'aaj^^^fprc4¿iris '&£attt@svgc í a m i s x S f i o n d f l M í s , v m b r a s f ac i t .S ic V e r g i l i u s , E a ^ ! « 4 S c u b a n . s , r u b ,teg» m i r i e f a g ú d i x i t . 7 v _ E ; R ¡ i y > ^ N E f V e r b a . f u n t 7 defidis r e í p o n d e n t i s a d exc i tatore f u u m . V e r ü m n e , inqu i t , e f t , q u ò d meíTores & p e c u d e s p e t u t v m b r a s í 1 T A N E (-Tubaudi,eÍT. Q c y u s . a d b , u c _ : A L - i c > . v i ^ í

•lcíl|cet__ex fktais • & f a m i l i a r i b ú s q u i í p i a m acüpdat»-

q u i j n í h i ve í tes & calceos m í n i f t r e t . N E M . O N 5 . '

C O M M E N T . A E . N E E R I S S .

p r o n e m o n e - í u b a u d í . a d e í K e d i n d í g n a n t e r , & eurr j c l a m ó t e p r o f e r e n d u m eft . i t a q u e f u b d i t , V I T R E A H I L i s , id eft c h o l e r a , in q u a eft iracñdias fedes. q u a v i t r e a m a p p e l l a r , i d eft p e r f p i c u a m ,qux i ta h o m i * í i u m m o t e s o f t e n d i t , q u e m a d m o d ü in a m p u l l a v i * t rea ,quae f u n t i n c l u f a , p e r f p í c i u n t u r . S í c H o r a t i u s i e * c u n d o í e r m o n ü d i x i t , Q u o d fp lèdida b ü í s . T v R* G E S C I T , id e f t i n f l a t u r per i r a m . j? I N D I T V R J i d eft v i q u e a d e o iùccenfet q u ò d c i to n o n adf i t m i n i » í t e r , v t p r o p e m o d u m c r e p e t . C R E D A s , id eft c u m feuosinclamitat.poiTiscredere,pECVARIA A R C A D i A E , íd eftafinortá g r e g e s q u i i n A r c a d i a a b u n * d a n t . R V D E R E , id eft r u d i t u s , h o c eft v o c e s i l las Ì ò n o r a s a f i n o r u m e m i t t e r e . D e af inis v e r o A r c a d i *

:> c i s , S t r a b o , V a r r o , P l i n i 9 , & in A f i n a r í a P l a u t u s , m e * ' m i n e r u n t . & T u u e n a l i s . N i l f a l í t A r c a d i c o i u u e n i , d i*

x í t p r o a f i n i n o . io i A M L I B E R .Pqf tea q u a a d o l e i c e n s i u r r e x i £ , i n d u i t f e , a c calceau.it , i n c i p i t d a * r e o p e r a m u t e r i s , f éque a d e x c e r p e n d u m a l iqu id ex o p t í m i s a u t h o r i b u s c o m p o n i t . N a m q u i a incont i * n e n s e f t , r e n e a g é d í p r o p o f i t u m h a b e t in vniuerfa l i s v i n c i t u r t a m c n à p r g f e n t i v o l u p t a t e , q u a ; i l i u m à i a * b o r e d e t e r r e t , a r q u e a d d u l c í a pe l l i c i t . I A M L I * B E R , e x q u o a l i q u i d excerpturus .e f t . E T M E M * B R A N A , id eft c h a t t a F&gámemp fíe dicTa q u ò d f u b r e g e P e r g a m i E u m e n e p r i m u m eft i n u e n t a .

B I C O L O R P O S I T I S C A P i L L i s , q u ò d e x e a p a r t e q u a a d h g r e t v i i cc r i . cand id ior efttex ea v e r o v n d e pil l i d e r a d u t u r , p a l l i d i o n n a m capill is p r o pillis p o fu i t . E T C H A R T AE P A P Y R A C E A E , v e l p a m 1

n u c e a ; , fiuè ex alia m a t e r i a , E T A R V N D o , id eft c a l a m u s f c r ip tor ius ,quoant iqu i 'o res , a tq . e t i a m setate n a f t i a Iudaa ' ,Gra ;c i ,Pceni ,at f ]5 e x L a t i n i s a n t i q u i t a *

I N 1 1 1 . S A T . P E R S. J !

t u ttudiof i fcr ibere c o n l u e u e r u n t . N o D o s A , i d eft ^u»j g e n i c u l i s i n t e r n o d i f q u e c o f t a t . A u f b n i u s i n Sc i r* p o a d T h e o n e m g r a m m a t i c u m , C n i d i b l q u e n o d o s p r o d i d i r , p r o n o d o f a m a r u n d i n e m d i x i t , q u a n q u a m a p u d Auibnium modos p r o n o d o s I e g i t u r m e n d o f e . E t r e p e t e n d u m e f t v b i q u e , V E N I T I N M A N T S , p r o a f i i i m i t u r . 12 T v M- Adj3lefcens(ytJix_ia„ m u s ) f i j g i e n s l a b o r e m , & f e q u e n s c o m i t e m defidias voIupcacem,nec"t i t c a u f a s , q u a e n t q u e colores n o n la* b o r a d i . Q u e r i t u r Q. v o D H V M O R C R A S S V S , i d eft a t r a m e n t u fpi iTum a t q u e . c o n c r e t u m . P E № D E A T C A L A M o , i d eft n o n fluat. E t q u e r i t u r q u o d S E P I A N i G R A , i d e f t p i i c i s f i c n o m i n a r u s e x g e n e r e m o l l i u m , e x cu|us fiore fiuepapauere,an* t i q u i f ac iebant atramentUm i c r i p t o r i u m . A n f o n i u s i n e o d e m S c i r p o a d T h e d n e m , n o r a s furuts fepiae d i x i t , p r o l iteras e x n i g r o fepia; a t r a m e n t o . E t M a r * t i a n u s C a p e l l a j N i g e l i o , i n q u i t , p u l u e r e , q u i e x faui l la confecl ;us ,ve l fepiaputaretur . V a n e f c a t L I M P H A 1 N F v s A , e o q u o d c u m a q u a i n f u n d i t u r a t r a m e n * to , co lor fit e u a n i d u s atqs di lut ior . E t q u e r i t u r q u o d E I S T V L A , id eft c a l a m u s fiuearudo. G E M I N E T C V T T A S , a u t q u o d f i f l o c a l a m o a t q u e h i a n t e l i t e * t a t u m d u f t u s g e m i n e n t u t , a u t q u o d l i teras n o n b e * n e f i g n a t a s r e f c r i b e r e fitneceffarium. D U V T A S , i d eft a q u a miftas . f ic e h i m v i n u m d i l u t u m d i c i m u s , q u o d a q u a eft m i f t u m . I J o M I S E R . I n ho» m i n i s delicias a t q u e m o l l i t i e m in fnrg i t p o e t a , a c r i u s e x c l a m a n s , 0 m i l e r , q u i t a n t a a n i m i d e f i d i a I a b o r a s , v t in vi t ia p a u l a t i m d e l a b a r i s j q u f te miferu f a c i a n t .

E t V L T R A I N D I E S M I S E R , id eft q u i poft b a c f u t u r u s es milerior q u i a vitium i e m e l i n * choatum^ftarenefcit. H V C C I N E R E R V M V E *

C O M M E N T . A E . N E B R I 5 S .

N i M y s fid eft a d h a f n e r e s , a t q u e a d h u n c n e r e t a Yenifti ftatum,in q u o p e r d e f i d i a m r e c t e a g e r e o m i c * t a s . ' E t e o m o d o d i c i t j r e n i r n u s p r ò v e n i f t i , q u o f u p r a d i x e r a t , " f t e r f l m u s p r ò f t c r t i s . A V T C V R N O N

[VOTIvs . ac fi d i c a t , Q u a n d o q u i d e m i t a m o l l i s & i d e l i c a t u s e s • & c u m f i s C O L V M B O t e n e r o f i m i l i s , c u i u s o r i m a t e r c i b o s roftro inferit : & c u m fis fimi* I Ì S R E C V M P V E R i s , i d e f t d i u i t u m filijsqui i n del ici js n u t r i u n t u r : & c u t n o n p o l c i s P A R A R E M I N V T V M ) i d e f t in fanc iurn m o r e p o f è i s m i n u * t a s p a p a s f ' f i c e n i m p u e r i v o c a n t c i b o s a ì c u t p o t u m ,

- b u a s j C a t o n e & M a r c e l l o a u t h o r i b u s . E t c u r n o n i r a t u s M A M M AE , i d eft m a t r i , q u s i t a a b infant i» b u s a p p e i l a t u r , e i f d e m a u t h o r i b u s : q u e m a d m o d u m p a t e r , t a t a . M a r t i a l i s ,

M a m m a s atq3 t a t a s h a b e t A p h t a , f è d ipfa t a t a t u m D i c i & m a m m a r u m m a x i m a m a m m a p o t e f t .

R e c u f à s L A L A R E , i d e f t l a c i ù g e r c q u o d verbo, g u a n t o e g o fufpicari p o f l u m , e o m o d o p u e r q r u m eft q u o p a p a , b u a , m a m a , t a t a , a u t , q u é a d m o d u i c o g n i t * P e r f i j i n t e r p r e s e x p o n i t j a l a t e , i d eft d o r m i r e . q u o d n u t r i c e s , c u m p u e r o s m u l c e n t v t d o r m i a n t , fepe d i * cere foIent , |a , la , Ia , id eft d e r m i , ficut n u n c dicere lo»

folent,Iu,ÌU,ÌU. IJ> A N T A L I S T V D E A M C A L A M O . V e r b a f u n t del icat i a d o l e i c e n r i s , e x c u * fant i s fe , q u o d n o n p o f l i t t a m i n e p t o , t à m q u e m a l c t e m p e r a t o c a l a m o ( c r i b e r e . H o r a t i u s 1 1 S e r . C u l p a n t u r i r u f t r a c a l a m i . q u é p o e t a v r g e t , d i c é s , c v i V E R B A ( f u b a u d i , p u t a s te d a r e . q u a f i d i c a t , m é n e p u t a s t e p o f l e d e c i p e r e , q u i te o p t i m e noui.*" Q u i d s v c » c i N i s , id eft q u a f ì in a u r e m g a i r i s , & n a r r a s m i t r i . fèCLeft v e r b u c o m p o i ì t u ex.fub & c a p o c a n i s . I f tas A M B A G E s , i d e f t c ircuit? Sc te rgÉuer ià t iones , fiue

; IN I I I . S A I . PERS. 3*

e x c u f a t i o n e s . T I B I L v r> I T v R * i d eft c u taifa fecis.de t u o p e r i c u l o , n ó d e m e o a g i t u r . E F F L V I J A M E N S . V a f i ficlili t e r e b r a t o , & r í m o í o , a c n o b e * n e c o c i ó c q p a r a t i n c o n t í n e n t é ^ d i c e n s , Ó a m e n s , e f * fluís, id e f t p e r i n d e a c v a s r i m o í i i m p e r f l u i s , c u m n ó p o l l i s t e í p f u m i n t r a te c o n t í n e r e , í e d t a n c j u a m T e t é * t í a n ü s ¿lie P a r m e n o , p l e n u s r i m a i u m , h a c illac p e r * fluís. zi C O N T E M N E R E , i d eft q u a f i v a s í n u t i l e níhi l i ffiftirnaberis'Sic H o t a t i u s 1 1 S e r . C o n « t e m n é r e m i f e r , v i t a n d a eft i m p r o b a f iren D e í i d i a . s o N A T v 1 T 1 v M . Per f ta t i n t r a n í l a t í c n c f u m * p t a e x v a l e fiflili.Nam q u é a d m c d u m e m p t o t e s ficii í i u m , t a c i u d í g i t í e x p l o r a n t a n l i n t b c n e c e ñ a & n o rimofa.Si'cadoleícentes e x i j ' s q u s e l o q u u n t u r , & F a » c í u n t , e x p e r í r i p o í l u m u s v i r t u t i l h e , a n y i t i j v í a m i n * flftant. D i c i t i t a q u e , F I D E L I A , id eft t u q u i e s t a n q u a m fidelia,hoc eft v a s fiñile. P E R C V S S A , i d eft d í g i t o p u l í a t a . S O N A T V I T I V M , i d eft v i * t i o f u m fonú r e d d i t . S i c - V e r g . 1 / E n e í d . N e c v o x ho* m i n e m f o n a t , id eft y o c é h u m a n a re fer t . E t f ídelía N o N c o ¿ T A ,atq3 e x cóíequéci fragíl is & m o l l í s . V I R I D I L I M O , i d eft a r g ü í a r e c é t i j a t q j in Forna* c e p e n i t u s rió e x c o c i o h u m o r e . R E S E O N D E T M A L I G N E , i d eft í u r d ü n e f d o q u é 8¿ o b f e u r ú ere* -p i t ü r e d d i t . N á m a l í g n ü , a l i q u á d o p a r u u & a n g u ñ ñ í i g n i f i c a t . v t ' a p u d V e r g . v i ¿ E n e i d . S u b luce mal í * g n a . 23 V D V M E T M O L L E l u t ú e s . I n t rá í l a* t i o n e & m e t a p h o r a e a d e m a c h u c p e r f t a t . a c 0 d i c a t , Q u i a n o n d ú h a b e s i n c o c l u m g e n e r o f o p e ñ u s h o n e ftojfed e s t a n q k i t 5 , i d eft a rgü ía figularis/yly v D V M E T M o L L E ,id eft q u i a h u m i d ú : e x cóftejliétí t eñe* r u ateg ad i n t r o d u c é d ú q u á u í s f c r m á a p t u . N v N c , N V N Cjid eft i n c u & á r e r & f ine vlla tepor i s d í l a t ióc .

£ Ó M M E N T . A E . N E B R I5S»

P R O P E R A N D V S * f u b a u d i , e s , id eft p r o p e t a n t e g i n f o r m a n d u s . E T F I N c E N D V S , id eft figurano d u s * & eft v e r b u m art i s figulina; p r o p r i u s v n d e & fi* g u l i f l i n t d i f t i . s i N E F I N E , i d e f t i n c e f l a n t e r , & f ine i n t e r m i f l ì o n e . R O T A , id eft o r b e i l io figulars i n q u o v a i a f o r m a n t . A c R i , i d eft i n g e n i o f a , h o c eft

24 l tudi/s & inft i tut is phi lofòphise . 24 S E D R V R E P A T È R N O . A n t h y p o p h o r a e f t ; p o l l e t n a n * q u e adole fcens in e x c u f a t i o n e m fui , d icere fe nol le l i t e r a r u m f t u d i o o p e r a m d a r e , q u ò d tanta ; f acu l ta tes à m a i o r i b u s fuis hsereditate o b t i g e r i n t , q u a ; fuff iciat a d v i t a m p e r a g e n d a m : t a n t u m q u e n o b i l i t a t i s a b il* l is a c c e p e r i t , q u o d a d i l i u m i l l u f t r a n d u m fàtis fit.Sed i n h u n c p o e t a i n u e h i t u r , d i c e n s i d n o fuffiicete, fi in» t r o r f u s \ i t i j s a n i m i l a b o r a t . sED R V R E P A T E R » N o , i d eft n o n t u o l a b o r e p a r t u , f e d à m a i o r i b u s t u i s h a u e d i t a t e a c c e p t u m . E f t t ib i E A R M O D K V M . i d eft q u a n t u m f r u m e n t i fufRciat alendae fami l ia : .

P u r u m & fìnelabe S A L I N V M . r e p e t e à f u p e r i o r i , eft t i b i . P e r S a J i n u m a u t e m , in q u o fai m i n i f t e r i o m e n d e a p p o n i t u r : v f & u m t e n u e m , (ed fu f f i c ié tem, p o e t a ; intel l fgvmt.f ic H o r a t . i 1 C a r . S p i é d e t i n m e n » fa t e n u i f a l i n u m . Q . V I D M E T V A S Ì ' a c f i d i c a t , I t a c o n f t i t u t u m h a b e s p a t r i m o n i u m , v t in p a u p e t » t a t e m te d e u e n t u r u m p o f l ì s n o n t i m e r e . E t p A» T E L E A S E C V R A , i d eft certa & q u e te fecuru fa c ia t : v n d e di/s l a r i b u s & p e n a t i b u s (aera m i n i f t r e s .

C V L T R I X F O C I , i d e f t q u a p o f t ì s f o c i i , i d e f t d e o s d o m e f t i c o s j h o c e f t p e n a r e s & l a r e s fami l iares

27 colere i n focis p e n e t r a l i b u s . 27 H O C S A T I S / f u b a u d i , e f t . S e d q u i a id n o n eft fa t i s ,per i r o n i a m in» t e l l i g e n d u eft à p o e t a efle d i f t u . A N D E C E A T / 1

q u a f i d i c a t , n ó d e c e t , n c q u e fas eft . R V M P E R E

tU I I I . 8 A T» PERS» $i & V 1 M O N E M v E N T i s , id eftinflari&intume» f c e r e . n a m i p i r a b i l i s ' a u r a p u l m o n e a r t r a h i t u r .

Q u à m M I L L E s i M E , id eft t u i n o r d i n e mil» l e f i m u s . v t fit Yoeatiuus p r ò n o m i n a n d i ca f in D V« C I S R A M V M , q u a f i i n arbore c o n f a n g u i n i t a t i s , vt i u r i f c o n f u l t i d i c u n t . S T E M M A T E T v s c o , i d eli: e x a l i q u o p r i n c i p e q u i rexer i t Het rur ia* a u t q u ò d omnis nobihcas I ta l ia ; a n t e iEneae aduètum_ex. T u ! » e ia fu i t .Ef t a u t e m f l e m m a , feries m a i o r u m a b aliquo

» v i r o il iuftri d u c ì a , q u o d I u u e n a l i s expref f i t , d i c e n s , S t e m m a t a q u i d faciunt. ' lquid p t o d e f t P o n t i c e longo S a n g u i n e cenieii. ' '

fct q u o d tu T R A B E A T E 5 i d eft t r a b e a t u s , h o c eft t r a b e a vefte ,quz r e g u m p r o p r i a e f t , i n d u r u s .

S a l u t a s t u u m c E N S O R E M , id eft ftatuam c e n foris,à q u o duc i s o r i g i n e m . N a m i m a g i n e s m a i o r u r n f u o r u m , q u a s in a t n j s ex cera ractas h a b e b a n t , e u n « tes d o m o , a u t r e d e u n t e z ^ l u t a b a n t j v e n e r a b a ^ h m r g " .

30 A D P O P V L V M P H A L E R A s , id eft hsec nobi l i ta t i s in f ign ia o f tenta p o p u l o . N a m pha lerse ,or n a m e n t a e q u o r u m f u n t , q u i b u s p l e r u n q u e e m p t o » res i l l o r u m d e c i p i u n t u r . q u a f ì d i c a t , H i s for tuna ; or* n a m e n t i s , h o c eftdiuici js Se n o b i l i t a t e p o p u l u s d e c i * p i f o l e t , q u i fola h a ; c p u t a t b o n a , m e a u t e m d e c i p e r e n o n p o t è s , q u i b o n a t a n t u a n i m i , v e r a b o n a e f f e ludi* c o . I d e o f u b d i t , E G O N O V I T E I N T V S E T I N c v T E , id eft i n t r a c u t e m , id eft q u à m fis v it io» fus i n t r o r f u s , n o n i g n o r o . 31 N O N P V D E T . Q u o d i n p r i n c i p i o fatyra; d i x i m u s , h o c i n loco repe» t e n d u m eft : h a n c i a t y r a m i n eos m a x i m e fcr iptarn e f le ,qui n o n d u m h a b i t u m v i t i o f u m i n g e n e r a r u n t , & q u i p o i f u n t rur fus in v i a m v i r t u t i s red i re . N a m q u i v i t i o r u l o n g o v f u , q u a f i p r o f u n d i f f i m o q u o d a f o m n o

e.j.

C O M M E N T > A E . N E B R I S S .

( c p u l t i f u n t i q u a l i s e f ì N a c l a h o m o perd i ta ; luxuria?:» ij nu l l i s e x h o r t a t i o n i b u s exc i tar i p o f i u n t . D i c i t itaci ; p o e t a i n a d o l e f c e n t e m v i t io i n c o n t i n e n t i a ; l a b o r a n »

r e m , & q u i p o f i ì t i n m e l i o r e m v i a m p e d e m re fe r re i N O N P V D E T te* f u b a u d i , ò a d o l e l c e n s . V i u e r e A D M o R E M , id eft ad fimilitudinem. N A C T A E ,

. n o m e n p r o p r i u m vir i c e i e b r a t u m i n f a m i a a p u d H o t a t i u m Se l u u e n a i e m . D I S C I N C T I , def ìdis

• & n e g l i g e n t i s . n a n i m a l e cincìros i le a p p e l l a r e fole* m u s , v t i n f r a ? C u m b e n e d i f c i n c T o c a n t a u e r i t o c y m a v e r n s . E t V e r g i l i u s o c l a u o / B n e i d . K i c N u m a d u g e * n u s , & d i lc inctos M u l c i b e r A p l u o s . S i c e d i u e r l ò , d j i l | _ g e n t e s & e x p e d i t c s , prsec inc los & a c c i n c ì o s a p p e l l a rrms. 31 S E D S T V P E T H I C V I T I O , S e n fus e f t ,Hic N a t i a h o m o v i t i o i u s . & q u i h a b i t u de l in q u e n d i m a l e v i u e n d ò fìbTacquifiuir,curn n e m i n i » m a m q u i d e m rat ionis f r int i l lam h a b é a t , n o n intell i* g i t fe p e c c a r e , atcg e x e o incurabi l i s e l i . t u v e r o curri

: p e r a ;catern,non v i t io , {èd i n c o n t i n e n t i a l a b o r e s , f a c i le p o r e s a d a n i m i f an i ta tem redire , S E D H I c , fc i* l icer N a f t a , S T Y P E T , id eft a t t o n i t u s eftjcarét» q u e m c t u Si f end i , v i n o , q u o d n o n pote f t n i f i l o n g a c o n f u e t u d i n e mult f fcg a & i o n i b u s v i t i o f i s g e * n e r a r i - F 1 B R 1 s Q . V E I N C R E V I T O P I M V M P 1 N G v E , id eft p i n g u e d o q u s e d a m craffa o c c u p a * u i t i I i i u s p r a ; c o r d i a . F i b r a ; a u t é p r o p r i e i e c o r i s i ù n t . P i n g u e s v .erò , P l i n i o , G e l l i ò q u e a u t h o r i b u s , i n g e n i o f u n t f k f t i i . C A R E T C V L P A ' q u i a , q u é a d m o * d u m A n f t o t e l c s a i t l ibro E t h i c o r u m t e r t i o , I g n o r a t o r n n i s flagitioiùs q u a ; facere Se à q u i b u s abf t inere c p o r t c f & q u i p e r i g n o r a n t i a m p e c c a t , c u l p a c a r e r e v i d e t u r . S e d reuera n o care t ,qu ia i p j è f u i t caufa flias i g n o r à t i a r f i c u t is q u i p e r e b r i e t a t e m q u e m p i a m -'oc*

I N i l l . S A T . P E R S . 5 }

tìdìt, i d e a j c u _ p a . n o n c a r e t > qu ia i p i è fu i t Caufa íuas e b r í e t a t i s ; l e g e P i t t a c i , p a n a d u p l i c i i n e u m conit i * t u t a . N e f c i t q u i d P E R D A T ' p e r d i t e n i m honefta» t e m , c u m p e r i g n o r a n t i ! t u r p e a l iquid c ó m i t t i t . E t D E M E R s v s A L T O , i d eft q u a f i p r o f u n d o m a r i

o b r u t ? . N O N B V L L I T I N S V M M A V N D A , i d eft n ó facit bu l l a s i n f u m m i t a t e a q u a ; , q u o d O g n u eft i l i u m e l le e x t i n c t u m , q u i a no fpirat . 33: M A * G N E P A T E R D I V V M . I n e o s q u i r e l i t t a v i r t u * t í s y i a f e c t a n t u r v i t i a , p o e t a i n c a r i d e f c i t , o f tendens q u a n t o in t o r m e n t o y i u a t á ^ p l i c e a n t , v t n o n fìt illis nece l íe p c e n a s f u t u r a s e x p e * i t a r e , c u m in p r s f e n t i a r u r n fatis f u p é r q u e t o r q u e a n t u r . M a g n e p a t e r D Ì V V M , p r o d i u o r u m , id eft o p r i m e a t q j m a x i m e I u p p i t e r . H A V D v E L 1 s , i d e f t n o l i . P u n i r e s A E V o s T Y R A N N O S . N a m

• p e r fe t y r á n o s , a p u d a n t i q u o s , honeftfi eft n o r n e n . i d e o addir, fàeuos. A L I A R A T I o N E , id eft a l io m o d o - f u b a u d i , q u á m , V t v i d e a n t V I R T V T E M , ici l icet i n alij's fiorentè.Et. 1 N T A B E S c i d eft ínui» d i a & d o l o r e c o r r ú p a n í . R E L I C T A ,fcilicet illa v i t t u t e , i d eft fine illa. H o r a . 1 1 f e r m o . I n u i d i á p lacare p a r a s v i r tu te re l ic ta . E t p e r p a r e n t h e G m i ñ t e f p o » í u i t , e vM D I R A L i B i D o , p e r q u a m a d pecca» d u m i n c i t a n t u t . T I N O T A F E R V E N T I V E * N E N o , i d eft p e r iras f e r u o r e m inc i ta ta* n a m v t

A p u l e i u s i n l i b r o d e p h í l o f o p h i a i n q u i t , I r a & libi» d o , y i t i o r u m d q f t r i c e s funt o m n i u m M O V E » R I T , p e r t u r b a u e t í t i H o r u m i n g e n i u m . N a m o m » n í a yítia,_qiiemadm0drí & v ircures m o r a l e s , in ira* fc ibi l í , & cócupi fc ib i l i func , quae p a r t e s funt appet ì» t u s . 39 A N ' N E M A C I S s i c v t i ' S e n n a s e f t ,

e . i j .

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

Nullus corporis cruciatus ita torguet т а к agentes, vt cpnfcientia vita: crudejiter & per aliorum iniuiias afta;, atque cum intelligunt fe ire prascipites in vitia fineylk r«Leundi Spe. Nam etfi fupra dixerat cos nU hii tale fentire,atque nefcire quid perdunt, non deeft tamen illis vermis ille ex Euangelio, atque rcmorius quidamjYt aiunt?confcientia;.quod exemploPhalari» dis & DionyfijfìueDamoclisiubPionylioofìendit, dicens, A N N E jid eft nunquidJ" A E R A I V V E N * C I s i сv i - 1 , ide f t iuuencusilleereus,quemPerilus fiuc Perilaus Athenienfis dcdit Phalaridi Agrigento norum in Sicilia tyranno : in quo fubieftis tìamrois inclufi,mugitus bourn elamantes imitari cogebatur* quod tormenti genus , in fuum authorem tyrannus ритцтcxpeituseft . M A G I S G E M V E R V N T , id eft m<jgis torti funt in ilio iuuencoinclufi'quafi di» cat,Non taproperejlli totqu&antuxjqudm mali con icientia fua torquentur. Et enilspendens ex laque aribus A v R E I s, pro auratfs. Magis terruit cer* uices s v в T E R*fubaudijpofitas-qualidicat, noma gis terruit.hoc fub Dionyfio tyranno Syracufanorum factum eft. Nam cum Damocles aiTentans Dionyfio diceret Alum fui temppris omnium mortaìwm fottu naflffimum,tVis.inquit ifie.m quoque ifto modo fieri fortunatusfCumqueDamoclesannm'jjfetjjhomjnem inmenfa magno cum rerum apparata collocauit,_§; enfern ex feta equina impendére fecit,

hortabatiuquè vt epulis: yelceretur.caetera nota funt. 41 i M V S I M v s p R ' A E C I P I T E S . Senfus

eft pendens ex fuperioribus* non magis gemuerunt sreo iu uencp inclufi fu adulator ita anxius ruit.fuhDionyfìo,enlèimpéden» te : quàm fi tyrannus D I C A T s I в I ? id eft intra

I K Ш . S A Т . P E R S. 34. fè c o g i t e t , d i c a t q u e , i m u s i m u s ptEecipites , id efl g t a « d u f r r e u o c a b i l i p r s m ' p i t a m u r . E t I N T V S P A L * L E A T , id eft in t ra fe confc ius t o r q u e a t u r p r o p t e r flagl'tium, Q . V O D V X O R P R O X I M A N E S C I A T . q u i a t y r a n n n s , e t i a m p r o p r i e v x o r i non-f idit . q u o d in e o d e m D i o n y f i o e x p l o r a t u m eft .

4 4 S A E P E O C V L O S . I d q u o d i n p r i n c i p i o fatyra? d ! x i m u s , p u e r i ! i b u s vitifs i g n o f c e n d u m eft , c5 p e r j e ta tem n o n p p f l ì n t i n t e r t u r p e & h o n e f t u m di» ftinguereTed q u i i a m a d a n n o s (Vt a i u t ) difcret ionis peruent ' t , nulla r a t i o n e excufar i p o t e f t . D i c i t i r a q u e , C u m e f i e m P A R V V S , qua> s t a s fug iens l a b o r e s , v e n i a m pote f t m e r e r f . M e m i n i , т i N G E В A M S A E P E O C V L O S o L i Y O , v t p e r f u a d e r e m p a r é t i b u s p r i m u m j d e i n d e m a g i f t r i s l à b o r a r e m e o c u l o * t u r n l t p p i t u d i n e , a c p r o i n d e p r o h i b e r e n t m e l ibros ' le g e r e , q u o d l i p p i e n t i b u s n o c e t . n a m o l e u m ocul is d o * l o r e m exc i ta t . i 'dque faciebà,Si nolle difcere G R A N * D I A V E R B A C A T O N I S м O R 1 T v R 1 , id eft d e c l a m a r i o n e m , q u a p o t u i t v t i C a t o , c u m de l ibera* u i t a n fibf m o r t e m confc i l ca t , n e p e r u e n i a t in p o t è * ftatem C x l à r i s v i f t o r i s . N a m b u i u f m o d i a r g u m e n t s p r o p o n e b a n t r h e t o r e s d i f c i p u l i s in d u a s d a l l e s diui* fis,quarum altera f u a d e b a t a l iquid fieri, a l t e r a d i f i u a d e b a t . V e r b a i n q u a m , M Y L T V M L A Y D A N ' D A M A G i s T R o . i d f i e r i Q u i n t i l i a n u s p r a e c i p i r , v t magi f t r i difci'pulps c o H a u d e n t , a t q u e in f p e m a d fummum p e r u e n i e n d i o r a t o r e m e r i g a n e , I N S A N о , a u t m a g n o , v t V e r g i l i u s in B u c c o l i c i s , I n f a n o s fen'ant fine l i ttora fluftus . A u t i n f a n i , i d eft d e m e f r * t i s : q u i p p e q u i d i l c i p u l i p a r u m d o f f i , v e r b a m a l e c o * p a c b i l a u d a r e t . Q. V A E , fcilicet v e r b a C a t o n i s , i n g e n i o m e o a d o r a t i o n c i n g e n e r e d e l i b e r a t i l o ас*

C O M M E N T . A E . N E B R . 1 S S .

c o m m o d a t a . P A T E R , S V D A K S , f c i l i c c t p r a s n f « mial3étitia,vt f u p r a , S u d e s , & : p e c t o r e l aeuo ,Excut ias guttas'aut (iidans,dum b a l n e o I a u a t . N a n x b u i u r m O di recita_tione_s,etiarnJrLhalneis^ I u * u e n a h ' s t e ( t a t u r , d i c e n s , . — V t f o r t e r o g a t u s

D u m p e t i t a u t t h e r m a s . a u t P h o c i b a l n e a , dicae N u t r i c e m A n c h i f e , n o m e n p a t r i à m q u e nouetcae A n c h e m o l i & c —

A D D V C T I S A M I c I s , i d eft v t i n t e r e f l e n t r e * 4 8 e i t a t i o n i > c o n u o c a t i s . 48 E T E N I M I D , ( c i *

l i ce t d i (cere ,& pof tea c o r a m p a t e r n i s a m i c i s r e c i t a r e .

1 v R E ,id eft m a x i m a q u a d a m r a r i o n e . E S T S V M M V M ,id eft res m a x i m a . E t erat m i h i I N v b T o , id eft o p t a t o l e . S c i r e . q u i d s E N I O D E X ! T E R , id eft l u c r o f u s . F E R R E T , id eft q u i d lucri in aleae l u d o apportatet^Nam in t e l T e r a J e n i o , id eft fex p u n f t a , q u i y e n u s q u o q u e d i c i t u r _ , l u * crum a f fe rebat i a d e n t i ' q u e m a d m o d u m e c p n t r a r i o v n i p , ideft y n u m p u n £ i u m , q u i d ic i tur c a n i s , a f a f e r e b a t d a m n u m . v n d c f u b d i t , D a m n o f à c à h i c u l a Q . V A N T V M R A D E R E T , i d e f t q u a t u m a u f e r » r e t iac iét i . E t n o F A L L I E R , r e p e t e à f t i p e r i o r i b u s ,

s l c i r e e ra t i n v o t o . C o l l o o R C A E a n g u f t a y d eft v a f i s , àìjLriJte' 6 f ^ v t . C i p r a . d i x u n u A i t j a J g a f t i colli fiue o r i s , in q u o d nu«

' ' ces iec i f le .v ic tor ia eratT E t erat in v o t o fc i rc , N E d v I s* f u b a u d i , e x a z q u a l i b u s , e f l e t C A L L I » D I O R , id eftaftutior,8t m a g i s a p t u s . T O R O_V E « R E B v x v M , id eft t r o c h u m , fiue t u r b i n e m e x b u x o f a & u m . n a m m e t o n y m i a eft v l u s , q u e m a d m o s d u m V e r g i l i u s f e p t i m o / E n e i d . I m p u b é f q u e m a n u s m i r a t a v o l u b i l e b u x u m .

I N I I I . S A T . P E R S.

F L A G E L L O , c u i u s v e r b e r e , t u r b o á p u e r i s v e r * fari lo le t .Verg i l ius i b í d e m , D a n t á n i m o s p !ag :e .

Ji H A V D T I B I I N E X P E R T V M E S T-.Sf * i i i s e x fuper ior ibus p e n d e t t d i x e r a t e n i m , p u e r i s po i» fe i g n o í c i j í l a b o r e s ñ u c k n d i r u g e r e n t , a t q u e ed iuer* i b ludís p p e r a m d a r e n t 5 q u o d a t a s i l l o s e x c u f a r e p o * tef t . S e d t u ò adolefcens q u i i a m ín ea s t a t e e s quas a d m o r e s m a x i m e p e r t í n e t , & q u i i a m phí lo fbphis o p e r a m d a r e c c s p i n j j q u a m e x c u l à t i o n é p o t e s after*

t e f D i c í t ígí ' tur, H A V D I N E X P E R T V M E S T T I B i , i d eft p u k h r e e x p e r t u s e s , & b e n e noft i . D e * p r e h e n d e r e m o r e s c v R v o s , id eft v i t i o l ò s , & à re* e t a ra t ione d e t o r t o s . I d e m i n f r a , A p p o f i t a i n t o r t o s o f tendi t r e g u l a m o r e s . E o n a n q u c dittar v i r t u s á v i * t í o , q u o r e f t u m a b o b ! i q u q , e x A r i n o t e l e íecúdo E t h i c o r u m . Q .VAE o_v E E» o c E T - repete e x fuper io* r i b u s , h a u d i n e x p e r t u m eft t ib í d e p r e n d e r e illa p r a * e e p t a , O_VAE P O R T I C V S S A P I E N S d o c e t , i d eft S t o a por t i cus A t h c n í s , v b i Z c n o n í s dí fcípul i foliti é r a ñ t d í f p u t a r e , & à q u a Sto ic i funt c o g n o m i * n a t i , q u e m a d m o d u m P l a t o in A c a d e m i a , C a r n e a * d e s iti L i c i o , A r i f t o t e l è s i n N y m p h s e o . I L L I T A M E D Í S B R A C C A T I S , i c i l i c e t p o r t i c u s d e p i f t a

. & p e r u n c t a c o l o r i b u s : in q u a p i ñ u r a , e r a t , q u o p a ,<5pt~€fce r e x P e r i a m m & M e d o r u m X e r x e s c u m i n g e n * 'Miti e x e r c i t u i n G r a d a r t i p e n e t r a m i & á S á l a m i n e fu ffiftetatus tutp i ter , a u f u g i t . B r a c c a t o s a u t e m a p p e l *

l a i M e d o s , c [ u o n i a m braccis^, id eft v e f t i b ü s q u í b u G d a m i b r e y i b u s y l e j g a n t u r : n e q u e funt o m n i n o fe» t n o r a l i a , f ed l imi tes f e m q r a l i b u s n a u t i e f s , a t p a u l o

j p a g í o r e s , q u o n i a m H e r o d o t u s d e P e r í i s , í n q u i t , Bre i i e s a r c u s , a c b r e m ' a íp i cu la , I o n g a s b r a c e a s

e.iiij.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

g e r e n t e s j i n p u g n a m e u n t . o . v i B v s • fubaudfy p r a e c e p t i s S t o i c o r ü . I V V E N T V S I N D E T o N» s A , i d e f t i u u e n e s i n t o n f i m o r e G r a e c o r u m , e o r u m p r a - i e r t i m q u i p h i l ö l o p h i a s d a n t o p e r a m . I n f ò m » n i s I N V I G I L A I , id eft l u c u b r a t i o n e s fuas ilb's d e d i c a r . I u u e n t u s i n q u a m , P a f t a S I L I Q . V I S , id eft t e n u i v i f t u . n a m f i l i q u a ; , l e g u m i n u m ; f u n t t o l l t a i I i . S u n t e t i a m q u a s H i f p a n e d i c i m u s g a r r o n a s . 'EC-G R A N D I P O L E N T A , i d eft p u l t i b u s - l u ü e n a . E t g r a n d è s f u m a b a n t p u l t i b u s olla:-, P l i n i u s l i b r o

, x v i i i na tura l i s h i f tor iae ,Po[cnta , inquit , p l u r i b u s JjBt m o d f s . E t f u b d i t , V i d e t u r tarn p u i s i g n o t a Grasc ig ; f u i f f e , q u à m p o l e n t a I ta l ia j . ex q u o v i d e t u r i n t e r p o * T ì e n t a m , & p u l t e m n o n n i h i l d i f t a r e . y6. E T

T I B I Q.VAE s A M i o s . S e n f u s e f t , C u m (is i n e a Etate,in q u a e x liter a P y t h a g o r a ; , hoc eft u p ( i l p s ( i u e g r s c o , p o f f i s e l igere d e x t e r a m v i r t u t i s , c u m finiftra p e r t i n e a t a d v i t i a . q u e j ^ d m o d u m . a u t e m - g r a p h i c e ; defcr ib i pof f i t ,cx c a r m i n e V e r g i l i a n o , q u o d d e l i t e r a P y t h a g o r a s f c r i p f i t , facile inte l l iges . N e c i l l u d u o b h o c Pythagorae d i c i t u r , q u ò d fit à P y t h a g o r a i n u e n » t u m , q u e m a d m o d u i n i n c o g n i t u s Per f i j i n t e r p r e s , & a u t h o r e t y m o l o g i a r u m dic i t : c u m o p t i m i s a u t h o r i * b u s fatis conftet f u b be l l i T r o i a n i t e m p o r a fuilTe à P a l a m e d e i n u é t u n v f e d q u ò d P y t h a g o r a s v i t a m hu» m a n a m tili a f f imi lauer i t . O t d o e f t ,Et L I T E R A ,icT eft u p f i l o n . Q u a : D I D V X I T , id eft d iu i f i t . R A * M O S s A M i o s , id eft P y t h a g o r e o s , q u i a P y t h a g o * r a s ex S a m o infula I o n i a ; f u i t . M ó f t r a u i t t ib i c A L « L E M , id eft v i a m a n g u f t a m - q u i a a r c t a eft v i a quse d u c i t a d v i t a , v t S A L V A T O R nofter in E u a n g e k ' o d i c / t ' f i c u t c o n t r a j v i t i o r u m v i a , l a t a e f t . S V R G E N*-T E M ; i d eft in f u b l i m e t e n d e n t e m . D H X T R O

I N I I I . S A T . P E R S . 36

l i M i T I , ící l icet v i r tut¿s :qu ía v i t i o t u m , in finíftrá r e n d i t . j 8 S T E R T I S A D H V C Ì P e n d e i e x J? f u p e t i o r i b u s , a c fi d i c a t , C u fìs in ea astate i n q u a p o i * l is d e x t r u m á finiftro,& c u r u u m á r e c t o d í f l i n g u e r e , S t e r t i s adhucí ' id eft p r o f u n d e d o r m £ s , & de f id ia m a r ees! 1 L A x v M Q.V E c A p v T , id eft íb iu tú p e r o f c i t a t i o n e m , i n q u a o s a p e r i t u t v f q u e a d d i f l ì i t u r a m m a l a r u m v n d e , s O L V T A C O M P A G E , í d eft v e r t e b r a m a l a r ñ . M a l í s v N D i a v E D I S S V T I S , id eft a b v t r a q u e p a r t e l a x a t i s . O S C I T Á T H E s T E R N v M , id eft q u o d he f te rna d i e c o m e d i t , & b í b í t , o f c í t a n d o m o n f t r a t . Ofc i ta t io a u t e r n o c i o f i s , & f o m n o l e n t í s m a x i m e c ó t i n g i t . O f c e d o a u t e m , f o n o * r a q u ? d a m , & m o r o & e f t o f t i t a t i o . P o t e f t a u t e m hasc c laufula i n t e r r o g a t a l e l e g i , í d q u e a r d e n t i u s , conci» t a t i ú í q ; eft. 60 E S T A L I a v I D a v o ¿«* T E N D I S ? C u m p r i m u m p u e r í ad a n n o s dífere* t ion i s b o n i a c m a l í p e r u e n e r í n t , d e b e n t g e n u s v i t a : í i b i proponere ,ádq? id c o n f e q u e n d u m o m n e s act ío« n e s a c c o m m o d a r c ideo dic i t ,Ef t a l /quid q u o t e n d i s , id eft h a b é f h e c e r t u m a l í q u e m v i u e n d í fínem pro» po f í túYVet i l lud p o t i u s r e f p í c í t . q u o d o m n i ú a é t u u m h u m a n o r u m al íquis eft f inís f u p r e m u s , í n q u o fe l ic i ' t a s h o m i n í s c o n f i f t i t . c u i u s c o g n í t i c necef far ia eft v t a d ¿l lum p e r u e n i r e po í f i 'mus . E t i n q u o dir ig ís A R c v M í*id eft q u o d t a n q u a m í i g n u m , m o r e f a g í t t a t i o ' r u m , h a b e s f Ar í f tote les 1 E t h i c . S í a g í b i l i u m finís q u í f p i a m e f t , q u e m p r o p t e r f e i p f u m v e l í m u s , & a l i a p r o p t e r í l l u m : h u í u s n i m í r u m c o g n i t í o a d v í t a m n o s ftram m u l t u m c o n f e r e t e v e l u t í fagittar í j fignumha bentes j f acü íus q u o d o p o r t e t a f f e q u e m u r . 6r A n 61 P A S S I M s E a V E R I S C O R V O S , i d eft fine d e c i t o n e & v i lo fine p r o p o f i t o c o r u o s , m o r e p u e r o *

C O M M E N T . A E . N E E R I S S * '

rum, fnfequeris! ' T E S T A E T L V T o , t d eft lapida b u s & g l e b i s . S E C V R V S o . v o P E S F E R A T J id eft n o n c u r a n s a n in p u t e u r n aiiquem, f o u e ä m v e i n c i d a s . H o r a t i u s i n p o e t r i a , S i c ve iuc i m e r u i i s inters t u s d e c i d k a u c e p s . A t q u e E X T E M P O R E viiriss* id eft n ihi l p r o u i d e n s , S e d e x e o quod fe tibi o f fert .

6} H E L L E B O R V M F R V S T R A . DfxirnUS fe p e . h u c . i n q u e m fatyra fcr ib i tur , effe in ea state qua g i g n u n t u r h a b i t u s y i t t u t i s a u t viti)'- Nuc dick quod fi f è m e l i n v i t i / s i n f e n u e r k , non facile potent ad vir» tarts v i a m redire : l'dqj p e r f ìmi l i tud iné e a r n qui e x i n c o n t i n e n t i a c i b i , p o t u s , a u t coiuis, in m o r b u m in» c iderunt ,o f tendk .d icens ,Cüiam C V T I S A E G R A IT v M E B I T , id eft c u m q u i f p i a m y e t e r n o a u t b y ? d r o p e l a b o t a u e r k . V i d e a s p o f c e n c e m ' H E L Ì ' E * B o R v M , q u o p u r g a t u r h u m o r ille r e d u n d ä s . q u ä » q u a m pecuiian'tec e3 h e r b a , bill's a t ra p u r g a t u r . S e d B R V S T R A ".quia c o n c e p t o acq? radices a g e n t e m o r b o . n o e f f e t e f f i c a x . O C C V R R I T E M O R B O V E N I E N T i , i d eft v o s qu i aegrotare t i m e t i s , . v t i m i . . n i quibufdä" a n t i d o t i s . 6_r E t quid opus c R A T E R o p R O M I T T E R E , i d eft concepto m o r b o quid prodeft pol l icer i m e d i c o . ' ' F u i t a a t e r n C r a t e r u s , Augufti Ca»faris t e m p o r e nobi l i s m e d i c u s - H o r a t i u s 1 1 f e r m . N o n eft c a r d i a c u s , C r a t e r u m dixiffe pura» t o . M i g n o s M O N T E S , (cilicet a u r i . E x T e r e n t i o in P h o r m i o n e , S e n e m , i n q u t ' t , p e r epi f tofam p e l l e x i t , m o d o n o m o n t e s a u r i po l l i cens . (>(, D I S C K T E & ò mi fe r i .Occa f ione c o m quae d ic ta f u n t , h o r t a t u t m o r t a l e s a d v ir tucis ftudiu, Se quòd f o r t u n s bo« n i s v t a n t u r q u a l i i n f t r u m e n t o quodam.non q u a l i fi» n e r e r u m h u m a n a t u m . O M I S E R I >qui h o c quod ' d i é i u r u s f u m n o n intcl l igentesj .rniferi eftss.id eft non

IN l i t . SAT. PERS. 37

fe l ices . D i s c i T E q u o d f g n o r a t i s . E t C O G N O * S C I T E C A V S A S R E R V M . q u i a f i q u e m a d m o * d u m V e r g i l i u s 1 1 G e o r . a i t , F e l i x q u i p o t u i t r e m c o * g n o f c e r e c a u f à s t e r g o m i f e r e f t ,qui n o p o t u i f n a m m i f e r i a , felicitati! o g n o r ^ u r . 6y Q .VIE» s v » . M V S fqiuia-turnus a n i m a l i a ra t iona l ia m o r t a l i a , q u o d i f f e r imus à r e l i q u i s a n i m a n t i b u s . o _ v I D K A M V I C T vRi g i g n i m u r . q u ì a g e n i t i f u m u s v t f è c u n * d u m v i r t u t e m o p t i m a m v i u a m u s , q u o d eft o f f i ' dum & o p e r a t i o p r o p r i a h o m i n i s i n q u a n t a h o m o s v t A r i * ftoteles I E t h i c o r u l i b r o p u l c h e r r i m e d e d u c i t . O R ? 35 0 Q . V I s D A T v s : o r d o a u t e m eft., v t p r a f e r a * m u s a n i m i b o n a b o n i s f o r t u n a ; a t q u e n a t u r a ; , v t p a * rifcamurvitam p r o l a u d e , S c c o m u t e m u s h o n o r e m v i r t u te . A V T M E T A E q u à m m o l l i s flexus,& v n d e . E x c u r u l i c e r t a m i n e . f u m p t u e f t , i n q u o c u r f u s equo» r u m i n c j p i t u r . à f p e c ì i a t o r i b u s :. d e i n d e c i rcu i tur me* . t a , i n q u o t q t u s l a b o i L & a r s conf i f t i t*quod in v i ta n o b i s f a c i e n d u m , e f t , . y t i n c i p i a m u s ^ à m e d i j s , tenda» m u f q u e i n finerri, ve l p o t i u s a d i l lud H o r a t i i 1 1 1 c a r m i n i m i , r e f e r e n d u m eft , H i n c o m n e p t i n c i p i u m , . h u e refer e x i t u m . h i n c , id eft à d e o : & h u e , i d eft i n d e u m . O r d o e f t , o_v A • f u b a u d i , p a r t e . F ie* x u s m e t a ; eft M o L E I S , id eft faci l is . E t v N » T> E , fdficet eft i n c i p i e n d u m ^ . u t r e d e u n d u m . Q u i s M O D V S , id eft finis eft a r g e n t o : q u i a finis i l l ius,eft v f i i s , n e q u e d e b e t a u g e r i in i n f i n i t u m . ^ r e f d t e n i m a m o r n u m m i q u a n t u m ipfà p e c u n i a c r e f è i t , v t a i t I u u e n a l i s , Q u i d f a s O P T A R E , i d eft à dij's i m » ^ m o r t a l i b u s p e d e r e ' q u i a n o n o m n i a , ( f e d t a n t u m " h o n e f t a , v t in fatyra p r e c e d e n t i d i x i t , A S P E R n u m m u s , id eft Uteris & i m a g m i b u s i m p e r a t o r u m

C O M M E N T . AE. NE BR I SS.

fignatus . Q u i d habet V T U E • q u i a n u l l a m altam habet vtilitatem.nifi v t diftribuatur c u m opus eft . Q u a n t u d e c e a t elargiri P A T R I A E , & P R O S P I N Q.V i s C H A R I S . quia patr ia ; a c reipublicse a m o r praeferendus eft-de ordine charitatis in p a t r i a , patrem.filios, vxorem, amicos, vicinosj& alieniores, C i c e r o in primo o f B c i o r u m libro. o_v E M , id eft qualem. D e u s I V S S I T E S S E , quiaiuffitteeffe b o n u m & fapientem , hoe eft vittutibus moralibus Beintellectiuisotnatum. E t Q.v A P A R T E L O <

C A T V S E S I N R E H V M A N A j i . eft qilO offi« c i ò inter homines fungeris, & quem grada inter ci* u e s obtines 'nam a d eum debes omnes actus accom * modare. 7 } D I S C E inquamomniafuperio taqua;dixi. N E O _ V E I N V I D E A S - q u i a i n di* uitijsatcp rerum afftuentia^homini's beatitudo nó co fiftit : quare neque eft inuidendum ij's qui i l ia pofli* dent. Q u o d M V L T A F 1 r> E L 1 A ,id eft multa f.£?L|' ctilia falgamis,conditaneis, atque falitis p i f c ibus ple«£'£5 na. p v T E T j i d eft fcetefquia huiulmodi res d i u « ' * ' t i u s feruatse,rancefcunt &cotrupuntur p l e r u n q u e .

I n L o c v P L E T E P E N V j i d e f t i n penano locus pletum* v t fit contentum p r o continente . n a m pe* n u s , eft res q u a ; fetuatur.penarium, locus vbi fèrua» tur. V M B R I S P I N G V I B V S D E F E N S I S , i d eft qu3e penoris e ( c u I e n t a , V m b t i I ta l ia ; populi de» derunt locupleti, quosilledefendie, & quorum cau» fa; patronusfuit. V m b r o s autem pingues a p p e l l a t i a u t quia diuites,aut quia ingenio tardi etat. E c p 1 P E R .non eft fubaudiendum,putet:cum piper vetu ftate non p u t e a t . n i f i addiuitisfaftidium & piper,Sc penus referantur:& quod lèquitur,Perna; & mama. E t p E R N A E , p e d e s p o r c o r u m c u m c o x i s , d i £ f e e a p e

IN I I I . S A T . PERS. 38

«Jendo. P i p e t & perns d i c o ^ p p o f i t i u e , M O N V * J^JM-FJJT A c T , . i . E J j X . u _ M A R Q ^ i i - e f l - q u a e ^ e s wf<i m e m o i i a m re f t i tuat d i e n t i s M a r f i , c u i u s caufam de» fc&fendit.nam c i iens ,e f t c u i u s c a u i a m p a t r o n u s a g i t . S ^ f e MAENAQ.VE*repeteàfuperioribuSjNequeinut fai çleas q u o d m a m a pifcis m a r i n u s , q u i v t n o f t r o t e m p o ^ y . ^ c t h y n n i , in f ru i ta c o n c i f u s , fall u f q u e a f f e r e b a t u r .

N o n d u d e f e c e r i t I N P R I M A O R C A * n a m cu S' fc ^ u l t a e t în t orca , i n p e n a r i o l o c u p l e t i s , p r i m a n o n d u

eft e x h a u f t a . d i x i m u s a u t e m o r c a m , v a s effe a n g u f ì i o r i s j c u j u f m q d i e t i a m n u n c f e r u a n d i s t h y n n i s v t u m t u r . 77 H I C A L I Q . V I S . Q u i a i n fuperio» t i b u s d i c t u m e f t , adoldce in jb jus__dandarr j_£&

J r a r r T y T r M ^ l u j Ç i p j j J ^ d i c e r ^

f a p i o m i h i & c . A l i q u i s d e G E N T E H I R C O S A c e n t u r i o n u m , fcilicet a l iquis c e n t u n o h i r i u t u s , flue f q u a i i d u s , & i n c u l t u s • a u t a d h i r c i n u m o d o r e m re» t u l i t , q u o , p r o p t e r f q u a l o r e m > m i l i t e s i n caftris l abo» r a n t . D i c a t q u o d fatis eft, s A P I o M 1 H I , id eft fetis f àp iens f u m i n r e b u s m e i s . E t n ó c u r o e g o effe q u o d A R C H E S I L A S * l i i b a u d i , f u i t . j A r c h e f i l a s ^ g u i & A r c j i e l j l a ^ d j f t u s ^ f t , p h i l o f o p h 9 fu i t P y t a n e u s d j i p u t a t o t e g r e g i u s j , a t q u e nihi l aftÌLmantis A ç a d e » mix de fenfor a c e r r i m u s . Z E r u m n o f i c g s o x o » N E s , id eft n o n curo effe q u o d f u e r u n t f à p i e n t e s , q u o r u m e x n u m e r o fuit S o l o n S a l a m i n i u s A t h e n i ê » fium legi f lator . S e d il los A E R V M N O S O S , id eft la* boriofos a p p e l l a t : q u i a v i r t u s a m i c a e f t l a b o r i s , a t q j e c o n t r a r i o i n i m i c a v o l u p t a t i s . A u t a j r u m n o i o s , i d eft ca lamitofòs & m i l ê r o s a p p e l l a t c e n t u n o , q u ò d fibi tales v i d e n t u r . O B S T I P O C A P I T E , id eft h a b e n t e s c a p u t o b f t i p u m , id eft t t a n f u e i i u m fìue in»

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

c l i n a t u m S í r i g e n s . H o r a t i u s 1 1 f e r m o n u m , S t e s eg p i c e o b f t í p o m u l t u m fimilis m e t u e n t i . E c F I » G E N T E S T E R R A M L V M I N E , id eft ОСЦ» l o s i î t o s i n t e r r a m h a b e n t e s : q u o d f ac iunt e o g i t a b u n d i . C u m R O D Y N T s E c v M 5 i d e f t i n t r a i è , v e l p o t i u s i n t e r d e n t é s v e r t a n t . M V R M V R A , fu» i u r r o s . E t f i l e n t i a R A B I O S A , i d e f t c o t e n t i o i à e x V e r g u í o í u m p t u m eft , i n e o o p e r e q u o d in fcr ib i* t u r , E f t & n o n ^ M u r m u r e x ó c I u f o r a b i ó l a filentia ro» d u n t . E t T R v T i N A N T y R , i d eft penf i cue l a n t , & p o n d é r a n t v e r b a , E A B E L L O E X P O R R E С T о , id eft e x t e n l b • q u o d f a c i u n t illi q u i cogí» t a b u n d i i n c e d u n t : p o r a g u n t e n i m , d i f t o r q u e n t & c o n t t a h u n t l a b i a . M e d i t a n t e s f o m n i a A E G R o « T I V E T E R I S , qua l ía aegrotantes e x l o n g o m o r » b o p e r q u i e t e m v i d e n t . H o r a t i u s i n p o é t r i a , V e l u t œgri í o m n i a vanae fingentur ipec ies . E t q u i d fit i l lud q u o d m e d i t a n t u r , f u b i u n g i t , d i c e n s , н х и и

' H I L O N I H I L G I G N I . C o n c l u f i o Itobílís Ш p h i l o f o p h i a . N a m vt i n q u i t A r i f t o t e l e s , p e r t e r r u i t o e s p h i l o í o p h a n t e s e x nih i lo a l iqu id fieri. E t N I L ? i d eft n u l l a m r e m . P o f i e R E V E R T Í I N N I * H I L v M , i d eft c o r r u m p i m i f i i n e a , q u i b u s c o m p o »

%S fitaeft. 8 j н о с E S T C V R P A L L E S , i d eft v t hasc i n a n i a dilcas,vfcR a d e o ftudio phi lofophia? i n c u m b í s , v t m a c i e m & cut i s p a l l o r e m c o n t r a h a s .

E t h o c eft cur q u i s N о N P R A N D E A T , id eft v t à c i b o a b f t i n e a t . I u u e n a l i s , T u n c vt i le m u l t i s p a l l é r e , & t o t o v i n u m n e l c i r e D e s

c e m b r i .

T о P v L v s , id eft i m p e r i t a m u l t i t u d e . R i d e t H I S jfcilicet v e r b i s eos q u i ftudent phi lo tophia ; . E t i u u e n t u s m u l t i î T O R a o s A , i d e f t r o b u f t a . n a m

I.N I I I . S A T . P E R S . 3P

t c r i , f u n t m u l c u l i & nerm 'mleeolleñi ,quod v i r i u m eft p r o p r i a . V e r g . i I T i G e o i g . L u x u i i á t c g ton's a n i m o f u m p e n 9 , I N G E M I N A T C A C H I N N O S ,

i d e f t r i f u s t o t u m c o r p u s q u a t i e n t e s m u l t i p l i c a r . 1 ш u e n a l i s , G e n t i b u s i n noftr is riiii q u a t i e r e . N a i b C R I S P A N T E , i d eft t i e m e n t i , & cccuiTo. P l i n i u s

libro 1 1 d e terra; m o t U i T u t í f l m u m e í b í n q u í t , ¿ u m v i b r a t c r i í p á t ^ e ^ j n í i j r i l c r e p i t u . 88 I N S P I * с E neic io q u i d . Qjuaa f e q u u n t u r , a d fiipeHoraperti* n e n t ^ v b i d e ú i r o n t i n e n t ^ i n c i p T F p g n a mojt^adjuentantis íentire ,conFulit mes • З Т с Ж ш й Х п с г ^

j p t a t e . D i c i t í t a q u e , Qui dic i t m e d i c o , I ñ f p í c e s o * D E S , id eft ó a m i c e , i N S P I c E , i d e f t p a l p a & a t t r e ñ a . N a m P E C T V S T R E P I D A T m i » h i , id eft cor p a l p i t a r . N e i c i o o_v i D , id eft ó b q u a m c a u f a n v E t н A L I T V S , id eft oris fcetor & g r a u e o l e n t i a . E X Y J fü í JP А т , id eft r e d u n d a r , e x a l a t . E t F A V С I В V S AE G R I S * q u o d i p í u m e t i á f i g n úefta s g r o t a t i c n i s . i v s s v s R E Q . V I E *

• s с E R E , i d eft iile qui t i m e í a s g r o t a r e , á m e d i c o iuí» fus v t abft ineat á l a b o r e , & i n l e ñ o i acea t atcjg quíe* fqat . P o f t q u a m T E R T I A N o x , id eft aegrotans i p f e i n tert ia n o c t c . V i d i t v E N A S , id eft a r t e r i a m p u l f u m . C V R R E R E C O M P O S I T A S , íd eft o r d i n a t a s palpitare.'hoc eft ,quia n ó fu i t f ebr i s tert ia* n a q u á t i m e b a t . R o g a u i t S I B I L O T V R o , i d e f t ad v fus fuos c u v u l t i re l a u a t ú a d b a l n e a . D e м A * i o R E domo,¿d eft locuplet ior i quae m e l i 9 h a b e t v i n u . s v R R E N T i N A L E N I A 3 ¿d eít v i n a e x S u r reto C á p a n i a s l o c o , q lenia f u n f n a t r i p l e x eft vini fa p q r , l e n i s , a u f t e i 9 , d u l c i s . L a g e n a M O D . S I T I E N * T E j i . v r n a p a r u capaci* q u o d f í c i u n t q u i a b a m i c í s

C O M M E N TC. AE. N E B R I SS. v í n a , q u a í i deguf ta t ion is g r a t i a , p e t u n t . S i t í e n t e v e r o p r o c a p p a t i e x e o d i c t u m eft, q u ó d Rzis, v a c u i t a s eft h u m i d i : q u e m a d m o d u m f a m e s , l ìcci , q u i i g i t u r fitit, m u l t u m v i n i poteft c a p e r e . S i c P i a u t 9 d e L e n a a n u , S i t ¿ C , í n q u í t , q u a d r a n t a i : h o c e l i c a p e r e 8¿ b i b e i e p o s teft v i n i t a n t u m , q u a n t u m c a p i t q u a d r a n t a l .

P4 H E v S B O N E - V e r b a i ù n t medic i r eu i f en t is azgrotare t i m e n t e m . H e u s b o n e , i d eli; ò a m i c e . & e i t b l a n d i e n t i s a l l o c u t í o ¡ í i c u t f u p r a / i ò d e s . T V P A L L E S ' q u o d eft m o r b i fìgnum. N I H I L E S T . v e r b a funt i n c o n t i n e n t i s a d m e d i c u m . V I D I A S t a m e n i f t u d . v e r b a funt m e d i c i c a u t i , a u g e n t i s fuípí» c i o n e m , v t segrotus c a u e a t fìbi. O . V I C Q , V I D I D E S T , i d e l i q u a n t u m c u n q u e p a r u m f ì t . P E U L I S L v T E A , id eft p a l l i d a . S V R G I T . T I B I , id eft i n t u m e ( c i t : q u o d eft fignum m o r b i , T A C I » T Ejid eft e x caufa i n c o g n i t a & l a t e n t i . yG A T T V D E T E R I V S P A J L . L E S . M e d i c i conl ì l i i i n o n f o l u m n o n a d m i t t i t i n c o n t i n e n s j f e d e t i a m c o n t u m e l ioiè a p p e l l a n s dicit i l lum deter ius effe a f f e c t u m • fìc e n i m l ò l e m u s e ludere i l lcs q u i n o b i s v i t r o c o n f u l u n t , v b i n o b i s c o n u ì i u m m i n i m e d e f y d e r a m u s . N e fis m i n i T v T o R -ac lì d i c a t , in ea aetate f u m , c u ì n o n d e b e a t dar i t u t o r , fed n s q j c u r a t o r . f i c H o r a t . i i S e r . S i u e e g o p r a u e , S e u reate h o c v o l u i , n e fis p a t r u u s " m i h í . i A . M P R I D E M H V N C S E P E L i , i d e f t i a m diu, inqu' i t e f t , q u ò d t u t o r e m m e u m f e p e l i u i , & f u m l iber a t u t e l a . n u n c v e r o T V R E s T A s , i d eft f u p e r u e n i s q u i lis m i h í t u t o r , n e q u e i u r e , nccg á Pises t o r e d a t u s . q u a f i d i c a t , e g o te n o n f e r a m t u t o r e m .

P E R G E , T A C E B O . v e r b a funt m e d i c i de lpe» r a n t i s de fa lute h u i u s . P E R G E , id eft fac v t l i b c t .

T A c E B O , qjm v e r b u m pof thac t ibí no- fac i» .

I N H I . $ A T ì P E R S » 40

T V R ' G I D V S H i c . Q u i d e x m e d i c i c o n t e m p c i i t e q u a r u r , o f t e n d i t . H I C , f c i l i c e t a d o l e f c e n s íncon» t i n e n s . T V R G i D V s epu l i s j id efí c r u d u s & i n * flatus. E t v e n t r e A 1 . E O , id eft p á l i d o , q u o d í p * f u n i eft fignú c rud i ta t i s ftomachí. I A V A T V R , í c íücet in b a l n e i s . I u u e n a l i s , C r u d u m p a u o n e m i n b a l n e a p o r t a s . B a l n e a r i o a u t e m crud i s m o r t i f e r a eft.

G V T T . E X H A L A N , i d eft fp i rante , fie f u p r a , F a u c i b u s e x u t f . i a t gram's h a l i t u s . M E P H I T E S s v L P H V R E A S , í d e f t v a p o r e s qua les e x v e n i $ f u l p h u r e i s e x h a l a n t u r . V e r g i l i u s v n ffineid. S K * u á m q j e x h a l a r o p a c a m e p h i t i n . v b i S e r u m s , M e p h i |iSj , inquit,eft t e r r a ; p u t o r , q u i d é a q u i s n a f c i t u r ful* p h u r a t i s . ioo S e d T R E M O R I N T E R V I * N A s v B i T ? id eft Cubito i n c o n u i u i j s inter bb b e n d u m i n c i p i t t r e m e r é , Se e x h o r r e r e . E t E x c v * T I T , id eft ille t r e m o r cadere taci t , T R I E N T I M è m a n i b u s , i d e f t ca l i cem p o t o r i u m q u i v n c i a s q u a * tuor c a p i r n a m v a i a p o t o r i a , a b v n c í a r u m n u m e r o a p p e í l a b a n t u r . M a r t i a ! í s , C u m p o t e s a m e t h y f t s n o s t r i e n t e s . E t all 'ubi i d e m , Q u i n c u n c e s , 8 c femi f les .be íTémque b i b a m u s :

C a i u s v t f ì a t , I u l i u s , & P r o c u l u s . D e n t e s R E T E c T 1 ,id eft apert i , Iabris diducTtis.

c R E P V E R E , i d e f t c u m f t r i d o r e f ò n u e r u n t . E t P V L M E N T A R Í A V N C T A , i d eft c ib i p i n g u e s .

C a d u n t H 1 N c , i d eft ex caufa fuper ius d i e t a , hoc eft i n c o n t i n e n t i a , L A X I S l a h r i s , í d e f t fo lut i s ' q u i a n o n poteft ore c i b u m conf icere . 103 E t q u i d e x h o c d e i n d e f e q u a t u r , f u b d i r , H 1 N c T V * B A J C A N D E L A E , q u a ; i n f u n e r i b u s p a r a r i . i b l è e t u b a a u t e m , v f u ¿ e rar i n f u n e r e a d u i t o r u m , q u e m a d m o d u m t i b i a ¿ n f a n ü u m . V e r g . x 1 i E n e i d . i n fune»

f . j .

C O M M E N T . AE« N E B R I S S »

te Pá l fá t i s . I t cáelo c l a m ó r q 3 v i r 5 , c l á g ó r q j t u b a r ñ . E t P a p i n i u s in T h e b a i d e , i n funere A r c h e m o r i . T i b i a * c u i r e n e r c s f u e t u m d e d u c e r e m a n e s . E t S A L V A * T O R nofter in Euágel¿o3fufcitatur9j)uelI5, t ib ic ines a u f e n i i u b e t . T a n d è q j B E A T V L V S - i d e l i c i ù e s , a u t q u i fibi v j d e b a t u r b e a t u s . C ó p c f i t u s A L T O L E e T o , i d eft p h e r e t t o 3 q u o m o i c u o r u c a d a u e r a e f f c r u n t u r . E t L v T A T v s , i d e l i quaf i l u t o p e r u n * ñ u s . A M O M I S C R A S S I s ^ d el i v n g u é t o pin/* g u í * n a m c a d a u e r a p e r u n g e b S t u r . V e r g ü . v i i E n e í d . C o r p ú f q u e l a u a n t f i i g e n u s , 8 c v n g u n t . I n p o t t a m R Í G I D O S C A L C E S E X T E N D I T ^ q u i a m o r

i.tuí a n t e i i o r i b u s p e d i b u s e f f e r u n í ' c u i u s cauíajoi P i l i * " ' tarchus ¿ n P r c b l e m a t i s a f f e r t , q u o d v ide l i ce t ex i tus Tvi'tie c ó t r a i i u s eft o r t u i . n a í c i m u r e n i m p l e i ñ g j j n j a 1

^ u t . n a m in p e d e s nafc i^mcnftro fum eft. I N P O R * Í T A M a u t é d í c í t , q u i a c a d a u e r a e x t r a ' v r b e m e f f e r e *

b a r . t u r . E t Q.V I R I T E S H E S T C R . N I j i d e f t fèru i m o r t e d o m i n i e x t e f t a m é t o f a & f i i b e r t i , e í u é í q j R c m a n i . v t i n f r a 3 H e u fteriles v e r i , q u i b u s vila^ q u i r i t e m V e i g i t o f a c i t . S V B I E R E I L L v M 5 i d eft p ò l ì t u m in p h e r e t r o h u m e i i s fu f tu le tunt i n f u n u s . c A P I T E i N D v T o , í d eft c u c u l i o , m o r e i l l o r u m q u i m o r t u o s l u g e n t j o b t c f ì o . A u t i n d u t O j i d e ñ p í l e a * t o . n a r n Tei u i f a f l i l iber i 3 ra íb c a p i t e p í l e u m f u m c b á t , í d q u e t r a t i n f í g n e l i b e r t a t i s . 107 T A N G E m i ier v e n a s . A d h u c alia v i a in i n c o n t i n e n t e m i n f u r g i t , q u i c ú f í t a d v i í t u t i s o p e r a p í g e r . , . a d v i t i a eft p r o m * p t u s , c o n c i t a t i u q u e , M I S E R ' f u b a u d í , aegrotus a i t . n e q u e enim¡_decet vt rnedícurn qucm_r.ogat 3miíe

j r y m a p p e ì l c t . T a n g e v E N A S, id eft p u l f u m a r » t e r i a r u m . E t p o n e d e x t e r a m I N J E C T O R E , v t e x cordis p a í p i t a t u e x p l o r e s m o r b i g e n u s . f u p r a ,

I N I I I . S A T i P È R S . 41

N e f c i o q u i d trepidati m i h i p e & u s . N I L C A L E T H i c , i d e f t n u l l a f u n t f i g n a f e b r i s , d f r i t m e d i e 9 . A t * t i n g e S V M M O S P E D E S E T M A N V S . v e r b a f u n t t irnétis aegrotare , i d eft f u m m f t a t e s p e d u & m a n u u m , q i i ^ ^ a r j £ s j n c i p ^

N O N E R I G E N T , r e f p 5 d e t m e d i e 9 . 100 v i » S A E s T . v ide q u o p a f t o a n i m i m o t b o , & n o c o r p o r i s l a b o r e t . n a m cù p r i m u fpes n u m i r e f u l f ì t , i l ico ex» ritatur. S i u e p u e l l a C A N D I D A , i d ^ f t p u l c h r a . V I C I N I . q u i a . v t d i x i m u s . i n c o n t i n e n s à praeiènti y p l u p t a t e v i n c i c u r , & in vn iuer fa l i r e c ì e i u d i c a t .

S V B R I S I T M O L L E , id eft m o l l i t e r q u i d r i fu i l l i p r o m i f ì n i u x t a i l i u d , P v i f i t ,& : a r g u t o q u i d d a p r ò * r n i f i t o c e l l o , C O R T I B I R I T E S A L i T , i d e f t ord inate ,a tq3 y t f a n u m d e c e t , p a l p i t a t : a u t p r f n i m i a l a ? t i t i a , v t f u p r a , l £ e t a t u r p e r t r e p i d u c o r . i n p o » S I T V M E S T A L G E N T E c a t i n o . A d h u c alia v i a i n c o n t i n e n t e a g g r e d i t a m e l i h a b e t c ibos t e n u e s (òr -didòfeg p r e f e n t e s , d ic i t l e os p a l a t ù m c R m a l e a f f e t t i ! h a b e r e ' q u o d fi e g r e g i u q u e n d a c i b u n a f t u s effet,di» c e r e i fe b e n e va lere atc£ e f u r i r e . D i c i t i g i t u r , S i p o l i * t u m eft O L V S D V R V M , id eft n o n b e n e c o * c i u m a u t difficile m a d u c a t u . I N C A T I N O A L G E N T E , q u o d i p f u m faftidio effe p o f l ì t . E t F A » R I N A , i d eft p a n i s e x f a r i n a c ó f e c i u s . n a m m e t o n y m i a e f t . D E C V S SA, id eft fecreta & p u r g a t a . Cr i» b r o p o p v L i»id eft v u l g a r i & q u a l i p lebe i v t u t u r , h o c eft Setaceo Se n o fèriceo. T E N T E M V S F A V * c E s , v e r b a f l int m e d i c i a d eu q u i ex del ic i j ' sa jgrotat , i d eft e x p e r i a m u r a n c i b u s t ib i f a p i a t , v e l e x p e r i a * m u r a n a l i q u o d v i t i u m f i t i n o r e . T E N E R O L A * T E T v l c u s i n o r e . P o f f u n t effe v e r b a m e d i c i p e r U ' o n i a m i m d e n t i s d e i i c a t u m : a u t i p f i u s q u i p u t a c ,

f.y.

C O M M E N T . AE» N E B R I S Sí

a u t ' f ì m u l à t fe a r r o t a r e , p r e f è n t e v i l i d b o . D i r í t íg í* t u r , V L C V S p v T R E , i d e f t a p o f t e m a f i u è a b f c e & fus re íblübi l is & v i ru lentus* L a t e t í h o r e T E N E '* R o , i d eft m o l l i & de l i ca to . Q u o d n o n d e c e a t R A D E R E , id eft ab f tergere fi'ue t a n g e r e , B E » T À P L E B E I A ,hterba n o t a q u a p a u p e r e s v t u n * t u r i n c i b i s . M a r t i a l i s , V t f a p i a n t fa tua ; f a b r o r ù m p r a n d i a beta ; . r y A L G E S . D u a s a n i m i p e t i turbat iones ,quae f ù n t d e m a l o o p i n a t o , p t a ; f è n t i a l té* r a , & a l tera f u t u r o , t a n g i t , h o c eft t i m o r e m 6¿ i r a m , ^quibus i n c o n t i n e n t e s m a x i m e fòlét p e r t u r b a n , n a n i p e r t i m o r e m bor ia faceré ó m i t t i m ù s : & p e r i r a m , m a l a m u l t a c o m m i t t i m u s . C u m t i m o t A I B V S J id eft p a l l i d u s , a b e f f e f t u . E x c u f f i t M E M B R I S J i d eft fparfit p e r m e m b r a . A R I S T A S j i d e f t p i * Ics h o r r e n t e s i n m o d u m a r i f t a t u m . A L G E s , id í i g n u m e f t r i m o r i s . n a m t i m o r e m f e q u i t u r f r i g u s . E r g o a lges d i x i t , i d eft a d v i r t u t i s o p e r a e x e q u e n d a tor*

p e s . N u n c S A N G V I S F E R V E S C I T T I B I J i d eft i rafcer is , q u i a ( v t phyf ic i d i f f i n i u n t ) i r a , eft ac> c e n f i o f à n g u i n i s c i rca c o r . F A C E S V P F O S I * T A2 id eft i g n e fu b i e c t o , h o c eft m a t e r i a i r a f c e n d i .

E t OCuli S C I N T I L L A N T I R A , i d eft i g n i s

fcirjtillas e m i t t e r e y i d e n t u r , q u o d eft i r a t o r u m . E t

p e r . i r a m D I C I S E T E A C I S t a l e q u í d d á , Q u o d

ip fè O R E S T E s , q u i p o f t e a q u à m Q y t e m n e f t r a m

m a t r e m ù c c i d i t , furij's e x a g i t a b a t u r . I V R E T E S S E H O M I N I S N O N S A N I >qoafi d i ca t e t ì i

in fant í u f a b u n t t e effe i n f a n u m .

4 * I N I I I I S A T I R A M P E R S I I

C O M M E N T A R I V S .

E M E O P V L I T R A C T A S tQuif admodum i n a r g u m é t o fecundas (a*'

R ty rat diximus, d u o s dia logos^fcnpf i t P l a t o f u b A l c i b i a d i s n o m i n e . , quoru p r i o r A l c i b i a d e s p r i m u s : po f te r ior ,

A l c i b i a d e s f è c u n d u s i n f c r i b i t u r . I n p r i o r i i t a q j S o c r a tes i n d u c i t u r à P l a t o n e , i n t e t r o g a n s A l c i b i a d e a m i * cum & d i f c i p u l u m fuum:qua f iduc ia , c u m fit r e r u m o m n i u m i g n a r u s a t q u e i n e x p e r t u s , i n f i n u a t fé a d m i n i f t r a n d a : r e i p u . c u p r a f e r t i m e x f èntent ia i l l a , q u a m a n t i q u i t a s c o n f è c r a u i t , Q y i f q u e f e i p f u m d e b e a t no* i c e r e . E x h o c d i a l o g o p o e t a f u m i t h u i u s q u a r t a ; fa* tyrse m a t e r i a m . q u o d l icet c o n f e r e n t i l o c o s , i n t u e r f . S u b A l c i b i a d i s i r a q u e p e r f q n a m u c h i t u r in adolefcé tern q u e m p i a m ( D o m i t i u N e r o n e m Catfarem efle p u t a n t ) qui a n t e qua 'm p e r astatem f a p i a t , fuf fragia p o p u l i a d h o n o r e s m a g i f t r a t u f q u e a f f e q u e n d o s ca* p t a t , a t q u e r e m p u . f i b i g u b e r n a n d a m c a p e f i i t . D e i n * de p r a j c e p t u m i n c u l c a t , vnumquencR f e i p f u m d e * b e r e cognofcere, n e q u e fìbi a r r o g a r e q u o d fit v l t ra p r o p r i a s v i res • O r d o eft, D I C O P V P I L L E M A G N I P E R i c L i j i d e f l ò A l c i b i a d e s . f i r i t e n i m h ie adoIe fcens .C l in ia ; ex D i n o m a c h e filius, S o c r a t i s d i fc ipulus & f a m i l i a r i s , re l i c lus à p a t r e m o r t u o f u b t u t e l a Per ic l i s c iu is A t h e n i e n f i s n o b i l i t i m i : q u i ( v t a i t P l u t a r c h u s ) e r a t i l l i f a n g u i n i s a f f initate confun* c l u s . Iu f t inus p a t r u u m fuifle fcr ibi t . O pupi l le in* quam, Q_vo F R E T V S , id eft q u a p r u d e n t i a S c rerum e x p e r i é t i a conf i fus . T R A C T A S , id eft tra* c t a r e . & a d m i n i f t r a r e a u d e s . R E M P O P V L I T

f.iij.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

i d eft t e m p u b l i c a m . ' ' E t p e r p a r e n t h e f i n i f n t c t p o * n i t . c R E D £ , id eft p u t a & f inge h o c q u o d e g o di» c o t i b i . B A R B A T V M M A C I S T R V M d i c e r e , i d eft S o c t a t é p r a e c e p t o r è t u u m , q u i G r a c c o r ù ph i lo fo p h o r f i m o r e b a r b a n u t i i e b a t . I u u e n a . B a r b a t o s l icet a d m o u e a s h i n c mi l l e m a g i f t r o s . o_v E M .(cilicet S o c r a t e m . S O R B I T I o d i ra c icutas .nam Socra tes a b A t h e n i è T i b u s m o r t e d à n a t u s , c i c u t a ; fucco b a u f t o p e r i j t , p u b l i c a A t h e n i e n f i u m pceni té t ia ,v t a i t P l i n i u s .

T o i L i T , i d e f t e x t i n g u i t . 4 S C I L I C E T 1 N G E N 1 v M . d e c é ver fus q u i f e q u u n f y n t e r r o g a t t * n e p o f f u n t l e g ù a u t enut ia t iue , f ì p e r i r o n i a l e g a n t u r , q u o d i p f u m base p a r t i c u l a fci l icet, d e f i g n a t : v t a p u d V e r g . 1 L I 1 i E n e i d .Sci l icet is fuper i s l a b o r eft , ea c u r a q u i e t o s S o l l i c i t a t . E t T e r e n t i u m i n A n d r i a , I d po»

aj u l u s c u r a t fcilicet. 1 N G E N I V M , id eft a r tes & cientia; qua . i n g e n i o c o p a r a n t u r . É t p r u d e n t i a re»

r u m v E L o x , i d eft p r s x o x , & a . t a t e m p i s u e n i e n s .

V e n i t A N T E P I L O s , i d eft a n t e q u à m b a r b a , p c c t e n , & ala; p u b e f c a n t , q u a l i d i c a t , necg i n g e n i t i , n e * q u e p r u d e n t i a v e n i u n t a n t e a s t a t e m . E t c A L L E s D I C E N D A E T T A C E N D A , id eft fcis q u i d de» b e a s d i c e r e , & q u i d tacere , q u a f i d i c a t , m i n i m e . 6 E r g o v b i p L E B E c v L A , id eft i m p e r i t u m v u i g u s . E E R v E T c o M M o TAjid eft c o n c i t a t a ira» f c i t u r . B I L E , id eft c h o l e r a , quae ira; fedes eft.Ver.» g i l i u s p r i m o i E n e i d . S s e u i t q u c a n i m i s i g n o b i l e v u l *

gUS. E E R T A N I M V S ,l'd eft CUpl's. F E C I S » S E S I L E N T I A , v t h a b e a s a d p o p u l u m c r a t i o *

n e m , q u a fèdit io illa c o m p o n a t u r . V e r g i h ' u s S i l e n t , a r

r e f t i f c j a u r i b u s a f tant . T V R B A E C A L I D A E , i d

eft p o p u l o ira i n f i a m m a t o , M A I E S T A T E M A * N V S . o p o i t e t e n i m illu q u e m p o p u l u s (èdiripne có>

<r I N l i n . SAT. PERS. 4 J

dtatus audire debeat, multum authoritatis ac maie» ftatis habere, vt vel fob vulcu 8c manu filentium fa* ciad-Lucanus.Compofm'c vultum,dextrâque filentïa iuflit.Et Vérgih'us primo iSnet'd. cum inducit orato* rem , qui vir bonus dicendi peritus diffinitur, Tunc (inquit) pietategtauemac meritis,fi forte vi*

rum quem Conîp2xêre:filenr.arre£ti[que auribus aftant. Huiufmodi vir Trenarcha gœce à iurifperitis appel* laturnon (vt Acurfius delirat)dicT:us quòd iram po* puliarceatsfed quòd fi: pacts author fiue pacificator* huiufmodi autem viri manu protéta effingebantur: quali habitu DomitianusCaefarequo infîdens indu* citur à Papinio libro Syluaru, cum dicit, Dextra ve» tatpugnasi' Q . V I D D E I N D E L O Q . V E R E i ' i d eft quali oratione vteris, cum fis rerum omnium in* fcius. Q . V I R I T E S •hocputor'quodilleapud po* pulum locuturus eft , debet elfe de tuffo & iniu» i lo , de turpi honeltóque,quce ex philolòphia» fonte funt d&promenda • fed hic cum fît ignarus,non ha^ bebic de quo fit orationem habiturus. loquetur in* quam, P V T Ajideftficut. ò Q . V I S . I T E S , Ò Romani dues, nam ad populum eft fermojcum lau damusaut vitupefamus,quod pertinet ad genus co» clonale fiue demonftratiuum. nam in deliberatolo fenatores.in iudiciali iudices dicutur. H O C N O N I V S T V M E S T •fubaudi.quod facitis.nâ cu fit ciui tasjciuiû lbcietas ìequo iute conftituta:(êditio iniufta eft,quippequa»labefa£r,at ciuilê focietatè. R E C T I * V S I s T V D • fubaudi, potuit fieri. 10 s e i s io É T É N i M.ironiaeft,vtdfximus:quafi dicat,nó Icis, s v s P E N D E R E iuftS, id eft examinare iuftitiam.

f.iiij.

£ O M M E N T . A E . N E B R I S S .

G e m i n a l a n c e , id eft l i b r a , q u a m & b i l a n c e m d i d a m u s . n a m ¿ n l i b r a d u a : f u n t l a n c e s . V e r g i l i u s x n ffineid.

I u p p í t e r i p f e d u a s a?quato e x a m i n e lances S u í t i n e t , 3 £ fata i m p o n i t d iuer fa d u o r u m .

E t C i c e r o v T u f . Q u a : r o , i n q u i c , q u a m v i m ha-J b e b a t l ibra illa C r i t o l a i : q u i c u m i n a l tera l a n c e a n p m i , b o n a p o n e r e t , in a l tera c o r p o r i s & e x t e r n a & c ¿ A N C I P I T I S L i B R A E , í d e ñ q u e d ú o h a b e t c a p ¿ t a : q u í a d u s e l a n c e s , v t d í x i . A u r a n c i p i t i s , í d eft a m s b i g u a ; , v t n e í c i a s in v t r a m p a r t e m m a g i s d e c l í n e t .

V E R V M D I S C E R N Í S : i m m o n o n p o t e r í s v e *

r u m á f a i í b d i f c e r n e r e , q u o d eft o p u s p a r t í s intelleo £ t i u e . a u t v e r u m p r o ¿ u f t o p o f u í t . n e c r e é t u m á cura u o : c u m r e g u l a ípfa ra t íon i s q u a b o c d e b e t exploran" , í i t c u r u a , & p e r í g n o r a n t í a m p o í í í t n o s fa l lere ' ideo d í d r , V e l c u m r e g u l a c u r u a I N T E R S V B I T , i d eft i n t e r u e n i t . V e l c u m fallit p e d e v A R R o , i á e f l c u r u e n a m r e g u l a in p e d e s d i f t i n g u i t u r . v n d e eft d e c e m p e d a , q u a arch i te f t i xd i f i c ia m e t i u n t u r . E t P O T i s E s , i d e f t p o t e n s e s í ' q u a f í d í ca t n o n po< í e s . P R A E F I G E R E v i T i o ,ideftinurere&C i m p o n e r e . N I G R V M T H E T A ,íd eft m o r t i f e * r u m fignum, h o c e f l m o r t í s p c e n a m . N a m í u d í c e s q u í r e u m m o r t í d a m n a b a n t , i n tabel l is t h e t a , h o c eft 6 a f p i r a t a m l i te ram g r a j c a m f e r i b e b a n t : p e r q u o d fu g n i f í c a b a n t capí ta le q u i d d á , q u o d g r a c e 6 ¿V«TOC pey 0 in p r i n c i p i o , m o r t a l e inte i p r e t a t u r . M a r t i a l i s , N o f t í m o r t i f e r u m P r a t o r í s Ca f t r í ce í T g n u m , Eft o p e r a j p r e t i u m dífeere theta n o u u m . 1 4 Q . V I N T V I G I T V R . V r g e t a d o l e f c e n t e m , d í c e n s in h u n c f e n í u m , C u m fís c o r p o r e d e c o r u s , ín= t j e r f u s a u t e m t u r p í s & i n d o ñ u s , q u i r e m p u . a d m i *

I N I I I I . S A T . P E R S . 4 4

m i t r a t e pof l ì s : c u r a m b i s p o p u l i f u f t r a g i a , p e r q u a ; a d m a g i f t r a t u m p e t u e n i a s f D i c i t i g i t u r . T u d e c o r u s S V M M A p E L L E , id eft t a n t u m in f u p e r f i c i e , q ù g fola c o n l p i c i pote f t . S e d N E o_v i c o_v A M a d eft ftuftra:quia i n t r o r f i i m t u r p i s e s . Q _ V I N D E S I » N i s , i d eft c u t n ó c e f l a s . i A C T A R E C A V D A M p o P E L L o . i d e f t a d u l a t i p o p u l o , c u i u s fuf tragia c a p t a s i e f t f u m p t u n v à c a n i b u s , q u i c a u d a m m o t i » t a n t , c u m b l a n d i u n t u r * B L A N D o , i d eft q u i t i b i b l a n d i t u t a f t e n t i t ù r q u e . S e d m e l i u s q u a d r a r e t ièn» fus.fi b l a n d u s , a u t b l a n d e l e g e r e t u r : c u m n o n is q u i c a p t a t . f e d c a p t a t o r BÌADIRI DEBEATI A N T E D I E M , id eft a n t e t e m p u s . q u i a ( v t d i x i m u s ) h i c p e r ETATEM n o n poteft r e m p u . g u b e r n a r e . M E L I O R - fu b a u * di,cum FIS. S o r b e r e A N T I c Y R A S ,id eft h e l l e b o ros,qui in A n t i c y r a P h o c i d i s v r b e a b u n d a n t : i b i q u e ( v t air P l imus_)tut i f f ime fu m e b a t u r . A n t i c y r a quoqj H o r a t i u s figurate p r ò he l leboro pofu i t 1 1 S e r . N e » i c io a n A n t i c y r a m r a t i o i l l i sde f ì inet o m n e m . Hel le» b o r u s a u t e m . p e c u l i a t i t e r a t r a m b i l e m p u r g a t . i n q u a FEDES infania ; eft:IDEO d ic i t h u n c p ó t i u s d é b e r e p u r * g a r e i n l à n i a m , q u à m m a g i f t r a t u m af fectare pei p o * PULI fuffragia. M E R A c A S , a u t p u r a s , a u t EX m e * r o fumptas.Horat. 1 1 E p i f t . E x p u l ì i t he l l eboro m o r * bum.b i lémqjmeraco. 17 Q ,VO T I B I S V M * l7 M A B O N I . ' S e n f u s e f t , V I D E q u d m I o n g e a b f i s à g u » b e r n a n d a r e p u b l i c a , v t nefcias in q u o f u m m u h o m i * nis b o n u m , h o c eft b e a t i t u d o conf i f tat . a v o i n * qui t j fd eft q u a in r e . S V M M A B O N I , id eft fum» m u m b o n u m h u m a n u m . h o c eft fel ic itaseft t ib i .''id e f t .nuquid in c o quod f èqu i tur cófiftit.'' Vixiflè fèm» p e r P A T E L L A v N C T A . i d e f t p i n g u i b u s & de* l i c a t i s c i b i s . E t c v T i c v L A C V R A T A a f f iduo

COMMENT. AE. NEBRISS. {h{e,ii eft in corpor i s c u t e c u t a n d a . i n f r a , E t figas in c u t e f o l e m . H o r a t i u s n S i r m . C u t i c u i a m c u u « i u be . I d e m p r i m o E p i f t o . I n cute c u r a n d i p l u s aequo o p e r a t a m u e n t u s ' q u a l i d i c a c . n o a e o h o m i n i s felici* t a sconf l f t i cvt c o r p o r i s c u r a o i t u b e a m u s , n e g l e t t a a n i m i r a t i o n s . 19 E X P E C T A , i d eft ò lece JT a u d i q u i d A l c i b i a d e s a d h a n c d e f u m m o b o r u quas«. ftionem• r e l p o n d e a t . H A E C A N v s . i i n g i t P e r « fius a n u m q u a n d ä aflfiftere. H A V D R E S P O N « B E A T a l i u d , id eft nihi'lo p l u s f a p i e t , q a i m del i ra a n u s ' , i N V N C . V e r b a fune A l c i b n d i s : q u a l i di* cat,abi i n l à n e . M ' i r . I n u n c , 8 c Ferrum t u r b a moiet ta , n e g a . E g o fum D I N O M A C H E S " f u b a u d i , Alius.-P l u t a r c h u s q u o q u e in A l c i b i a d i s v i t a iccibic i l i u m à D i n o m a c h e il luftri feemina o c i g i n e m d u c e r e . D i n o * m a c h e s q u o q u e P l a t o in d i a l o g o , q u e m d i x i m u s fub A l d b i a d i s p r i m i ticulo à P i a t o n e f c r i p t u m . m e r n i n i t .

0 P e r i c l i s . i n q u i t S o c r a t e s a d A l c i b i a d e r n , & D i n o » n u c h a s fili.- s v F F L A . v e r b a fune Per f i j in iuue» m m t u m i d u m p r o p t e t gener i s n o b j l i t a t e r n . a c fi di» Càt . intumelce. S u m c A N D I D V S> id eft p u l c h e r .

1 E S T O d i c i t Per f ius in A l c i b i a d e m . i d eft c o n c e d a * m u s t ib i h o c q u ò d l is genero fus & p u l c h e r . D a m B A v c i s , v e t u f e n o m s n eft a p u d O a i d . v 1 1 1 M e t a m o r p h o . & q ' 4 o p a i i o c u m P / l e m o n s c o n i u * g e t r a n f t o r m a t a eft. P A N N V T I A , id eft p a n » n o f a , ( q u a l i d a 3 c i n c u l t a . N O N S A P I A T D E * T E R I v s , id eft fir te m u l t o f a p i e n c i o r . a c d e ì m o * r i b u s r e c i i u s i u d i c a n s . C u m C A N T A V E R I T o C I M A , i d e f t cafti 'gans d i x e r i t o p p r o b r i a . V E R N A E D i s c i N c T o , i d eft feruo n e g l i g e n t i 8c cef* f a t o r i . q u e m r e p r e b e n d e n s , p r o b r i s Sc m a l e d i c i i s in* f e c i i t u t . N i m o c y m u m i l l u d , q u o d in p a b u l u m b a *

I N T i l l . S A T . P E R Se 4 | b u s f e r i t u r , a t q u e illis p r o far rag ine d a t u r , c u m m a l e * d i f t i s & o p p r o b r i j s feri i u b e t u r v t c i to crefcat . P l i n i . l i b r o x i x , N i h i l i n q u i t o c y m o fcecundius c u m m a l ed ic l i s & p r o b r i s f e r e n d u m praec ip iunt , lajtius prò» s j e n i e t . O c y m a i g i t u r , p r o m a l e d i t t a & p r o b r a p o » f u i t . n a m h u i c p o e t s n o n eft i n f u e t u m l i center , a t q j à r e m o t i l f i m i s r e b u s f u m p t i s t r à i l a t i o n i b u s y t i . A l i i a l i ter e n a r r a n t h u n c l o c u m , e g o i n u e n t i o n i m e a ; f a * u e o , d o n e c q u i f p i a m al iud m e l i u s i n u e n e r i t . n a m a n * i c h a c i n u e n t a n o n p l a c e n t . 23 V T N E M O * c u m a d m i r a t f o n e l e g è d u m eft . q u a l i d i c a t , q u i d h o c eft , q u o d n e m o . E c i t e r u m r e p e t i t n e m o , T E N * T A T D E S C E N D E R E I N S E S E , id eft re f le* fiere a c i e m m e n t i s & a n i . n i c o g i r a t i o n e m in feip» fum,vt c o g n o l c a t q u i d f it . S e d M A N T I C A , id eft facculus d u p l e x i n v t r a n q u e p e n d e n s p a r t e m : G a l l i v a c a n t beface . H o r a t i u s p r i m o f e r m o n u m , M a n t i c a c u i Ium bos o n e r e h u k e r e t , a t q u e e q u e s a r m o s .

S p e f t a t u r in T E R G O P R A E C E D E N T I , i d eft e ius qu i prarcedit .ex f a b u l a i E f o p i eft f u m p t u m , q u i dic i t h o m i n e s h a b e t e b i n a s m a n t i c a s humer i ' s a p p e n d e n t e s , in q u a r u m anter ior i v i t ia a l i ena , in p o itertoti ilia r e p o n u n t . C a t u l l u s q u o q u e a d V a r r u m , S e d n o n v i d e m u s m a n t i c a ; q u o d in t e r g o eft. A d h o c ' a l l u d i t P f a l m o g r a p h u s c u m àkit in p e i f o n a de i n o m i n i in iuf to , S u f p i c a t u s es i n i q u e q u o d e r o t u i lì» mill's : a r g u a m te & ftatuam te c o n t r a fac iem tu» am, id eft v t v i d e a s t e i p f i i m , hoc eft p e c c a t a t u a q u a ; in d o r f u m p r o i e c i f t i . n a m v t i n q u i t A u g u f t i * n u s , p e c c a t o r e s p e c c a t a fua p o f t d o r f u m proi/ci»

. 'unt . 25 O _ V A E S i E R. I s . q u a ; f e q u u n t u r fie i u n g e n d a f l int f u p e i i o t i b u s : d i x e r a t e n i m n e r m * n e m el le q u i f e ip fum c o g n o f c i t , f e d q u e n q u e p e c c a t a

C O M M E N T . A E . R E B R I S S .

a l iena {èctare , fua v e r o d i f f í m u l a r e . N ú c d íc í t q u o p a £ t o al íos c a r p a m u s , i n t í m u l a n t e s ilios auatit ia? , a u t l ib íd in i sobíccenae . o_v A E S I E R I S ,fcilicet t u v e l q u i f p i a m q u e r e l a m m o d e t r a h é d i , N O S T I N 5 p r o n o u i f t í n e . P R A E D I A v E C T I D I , i d efl V e f t í d i u s q u á m m u l t o s a g r o s p o f f i d e a t í ' c v i v s ? d i c e t i l * l e a l ter cu q u o l o q u e r í s , c u í u s í f u b a u d i , V e c t i d i j . D I * V E S A R A T . tu re ípondes j l lü 'us V e c t í d i j q u i d i u e s a r a t t a n t u a g t o r i í • c v R i B v s , v r b e S a b i n o r ü , v n d e adfc i tus fuit i n r e g n u m N j m a P o m p í l í u s - & decl i* n a t u r . C u r e s c u r i ü , p l u r a l i t e r . Q u a n t ü m i l u u s N O N O B E R R E T , id eft v o l a d o circuire n ó p o í T i t . I u u e * n a l i s j C u i t o t m o n t e s , t o t prsedía feruas A p p u l a í 1 t o t m i l u o s i n t r a t u a p a f c u a la f fos í 27 H V N O A I S . 'dícít ille a l te r .qua f i d i c a t , p r o b e n o u i h u e V e * ¿ t i d i u m . H v N c - f u b a u d i , d i c o V e £ t i d i u , n a t i 3 D I I S i R A T i s j g e n i ó q j finiftro.id eft q u e credibi le eft e x g e n e f i Sí h o r o f c o p o habuiíTe deos , íd eft e r rar ía fyde r a , i r a t o s & a d u e r f ò s . E t G E N I V M , í d eft d e u natu» tas Se g e n e r a t i ó i s h a b u i f f e s i N I S T R . id eft n o c e n * té . f i e n í m h o c n o fui f fet ,no potui f fet h o r n o t a m a u a s u s na fc í . i t aq j d e í l l ius a u a r í t i a m u l t a f u b d i t . Q u i O. V A N D o Q. v E , id eft q u á d o c ú q ? . B I C I T I V * G v M , i d eft d i f iñg í t b o u e s , a t c g ¿ u g ú & a r a t r o r e p o * n i t in vi l l is q u ? funt a d c ó p í t a . h o c f ac íebát agricole; p e r a £ t a f è m é t e . v n d e , fer ia : , f e m é t i n e erá t a p u d R o < m a n o s m o ftatje illa; qu ide , fed c o n c e p t i t t e . d e q u i b u s i n p r i m o Fa f toru l ibro m u l t a O u i d i u s . A D C O M * | I T A P E R T v s A , id eft á rufticís f r e q u e n t a t a & c o n c u l c a t a . n a m ex e o d i c e b á t u r c 5 p i t a , q u ò d in e u m l o c ù p lures v ía ; c ó p e t e b a n t . T u c í n q u a , fcilfcet d i e

' fe f to ,boc efl ferijs ièmècinis . I H G E M I T , id efl c u g e m i n i d u b i t a t . M e t u é s D E R A D E R E % id efl re*

Ï N I I I Î . S A T , P E R S . 4 e

i m i t e & a p e r i r e . L I M v M , i d e f t argi l la & l u î u m q u o d o l i a i l l i n û t u r . S E R I O L A E v E T E R i s , i d eft doliol i in q u o v i n û v ê t u s r e c o n d i t o eft. H o C B E N E fit,id eft a l iud v i n û deten '9 m o n f t r a n s dicit. H o c fatis b'onu er i t . E t m o r d e s c e p e T V N l e À T 'Y M , id eft q u o d m u l t i s tunic ïs in o r b é fphg ricû c i rcundu» ftis coftat . c v M S A L E . id e n i m p r o f a l f a m ë t o ce* p i s a d h i b e ï . E t m o r d e s O L L A M F A R R A T A M , ï d e f t f a r r a t i s p u l t i b u s p i e n a . P u e r i s P L A Y D E N * T 1 B v s : q u i a id r a r o & d i e b u s t a n t û feftis c ó t i n g e * bat . idco Cerni p l a u d e b â t . S o r b e t f e c ê P A N N O S A M id eft c r a f l a m , A C E T I , i d eft v i n i i a m c o r r u p t i . E t M O R i E N T i S j i d eft euane fcent i s .hoc v i n i g e n u s , v a p p a d i c i t u r . N a m vt S e n e c a in epiftolis a i r , n ô tan* r u m m i n i m û in f u n d o , fed p e f ï i m u m r e m a n e t . 33 A T s i V N C T V S . A d b u c e o s P e r f i u s r e p r e h ê d i t . q u i l e u i b u s a l iorû vit i js o f t e n f i . d e t r a h u n t illis , i n deter iore p a r t e m o m n i a i n t e r p r é t â t e s . A t fi v n f t u s c e f l e s . C ó r u f i o p e r f ò n a r u e f t : f ed i ta d i f t i n g u e n d û . v t fi a l iquis fit I a u t u s , q u i i p i â t a n g i t l a tus iilïus q u i pro» p e f e d e t , & inc ip i t d e t r a h e r e il l ius p r i m i laur i t i ç m o l îitié* p a t h i c i t a t é m e p i n c r e p a n s . A t Ci v N c T V S , i d eft v n g u e n t o d e i i b u c u s . C E S S E S , i d eft à l a b o r e q u i e f e a s . E t figas S O L E M 1 N c v T E , id eft eu* t e m in fò le :v t f u p r a , c u r a t a cut i cu la fòle . I G H O « T v s e f t p r o p e t e . H o c i p f u m m a g i s d e t r a c i o r i û eftj, fi a p u d i g n o t û alteri d e t r a h a m u s . Q u i T A N G A T C Y B I T o , i d eft v e l l i c a n d o te a d m o n e a t . E t r> E * s v v A T I N M O R E S , id eft d c f p u e n d o m o r e s e x e c r e t u r . A C R E , id eft a c i ï t e r & a c e r b e . E t de* f p u a t I N R V N C A N T E M , i d e f t d e p i l a n t ê . T r â f l a t i o n e a c c e p t a a b ijs q u i r u n c a n t ; i d eft e x t i r p â t a g r o ; î u m f t i m ' c e s & d u m o s . P E H E M E T A R C A N A

e 0 M M E N T . A E . N E B R I S « .

L v M B i , id eft mentulam Sc podicem, fignificätcg illum elTe pxdiconem & pathicum, fiue cynsedum. p A N D E R E ,id eft ad pandendam, fiue vt pandat. & eft graeca conftruftio. V V L V A S marcentes,id eft podicem quo vticur tanquam fcemina» YUIUIS. p o»

' 3 7 PVLO .cuiieproftituat. 57 T V S C V M M A » X H L I S . verba funt detra&oris ad pathicum, vei potiiis de pathico ad illum quem cubito admonuit. vtfir,tu,proilie. Etfenfuseft, cum barbam nutrias, quod fignum gtauttatis & feueritatis eft, cur pudert da depilasi'Mattialis, Nunc funt ctura püis,Sc funt tibi pe&ora fetis Horrida:fed mens eft Panniche volfa tibi.

n ^ Dixititaq*, Cum tu 6 pathice, P E C T A S G A V * f?.? '-f^ -jr^j A p E 4d eft barbam.nam gaufäpe,veftis eft villofa" '^ 0ufef^ J <^r4 u t a tranfiatio. B A L A N A T V M , hoc eft myro* teA-v.-*-'fO ••''^%llano,id eft vnguento balarüno perunctum.Horä*

tius libro carminum, ImprelTatuisbalanuscapillis. M A X I L L I S ,in quibus eft barbae fedes, hoc eft

in mento. Quare curgulio,id eft mentula. Eft aute curgulio.vcrmiculus ftumenta corrodens.Seruius ex authotitate Vatronis in illud Vergilij primo Georg. Populätque ingentem farris accruum Curgulichoc nomen di&um efle affirmat,quafigurgulio,quod ni hil aliud in eo fere videtur quam guttut. Dicla eft etiam gurgulio,afpera arteria quafpiramus^refpira* mufque,itaque ab alterutrius fimilitudine curgulio« nerh appellauit membrum,yirile. D E T O N S V S , id eftdepilatus. E X T A T ,id eft eminet Sc prope det. " 1 N G v 1 N 1 B v s , id eft inter inguina.

5 ? 39 Q . V I N Q . V E P A L A E S T R I T A E ' n u l l a d i «

ligentia pectinispilos pofle extirparidicit. Nam Ii« cetquinque P A L A E S T R I ' I AE 7id eftrobuftifTin.!

ï N 1 1 1 1 . S A T . P E R 5. 47

& exet 'c i tat i f f imi fof lbres , qua les in patenta verían» t u r . v E L L A N T , id eft e x t i r p e n t & e r a d i c e n t . H A E c P L A N T A R I A , id eft hcs p i lo s q u i t a n » q u a m plantas é terra. f ic e x cute p u l l u l a n t . E t l icet x A s E F A c T E N T , i d eft c c u e l l a n t . N a t e s E L I » X A S , id eft m a d e f e c t a s & ca l ida a q u a p r o p e m o * d u m d e c e ñ a s . M a r t i a l i s , C e n t u m mifell i i a m y a l e t e q u a d r a n t e s , Q u o s b a l n e a t o r d i u i d e b a t e l i x u s . H i n c A u f o n i u s , S e d q u o d & e l ixo p l a n t a d a p o d i c e v e ü i s . etf j f ruftra q u i d â elifas l e g a n t . F O R C I P E A r> v N c A , i d eft volfel l ís , q u i b u s pi l i e x t i r p a n t u r . I S T A F i L i x , id eft p i l i f i u t i e a n t e s , & renafeen» t e s t a n q u a m f ì l i x h e r b a n o t a i n a r u o . N O N M A N » ^ s V E S c i T } i d e f t n ó d o m a t u r . V i l o A R A T R O , id eft c u l t u r a . 4* C A E D I M V S . E X fùperio» 42 r i b u s co l l ig i t , q u â t u m m a l i e x h a c m u t u a det ra f t io» ne i e q u a t u r , d i c e n s , Ca:dimus, id eft c a r p i m u s a l i o s . \ %e<r*f^& Et i N v i c E M j i d e f t e d i u e t f ò . P R A E B E M V S " ^ L

C R V R A S A o i T T i s , i d e f t a l i o r u m d e t r a c t í o ñ i m a t e r i a m d a m u s , v t & illi n o s csedant . iux ta i l lud H e f ì o d i j S i q u e n q u a m v e r b o laedes,l£edêris & i p f è . 43 v i v i T v R H o c p A c T o , i d eft fie ó m » 43 n é s v i u u n t , v t c a r p a n t & c a r p a n t u r . S i c N O V I » M v s , id eft di'dicim^- f u b a u d i , v i u e r e . I L I A S V B » T E R . S e n f u s eft, q u i fecreto m a l e v i u u n t , a l ios c ju idem p o í T u n t d e c ! ' p e r e , c o n í c i e n t i a m v e r ò i ù a m m i n i m e . D i c i t i r a q u e , T u h a b e s V V L N V S C A E C v M , id o c c u l t u m v i t i u m . S V B T E R I* L i A , i d eft in ter v i fcera fiueprajcordía. S e d B A L » T E v s , m i l i t a r e o r n a m e n t u m a t q u e nobi l i t a » tì's i n f i g n e . A V R Ò ' L A T O , id eft lat i auri ,vt V e r »

g i l i u s , L a t o cr i fpans hafti l ìa ferro , p R o T E G I T ,

C O M M E N T . A E . N E B R I S S-,

id eft o c c u l t a r v u l n u s i l l u d . p u t a n t en i rn h o m i n e s fé pof le v i t i a f u a , g e n e r i s I p l e n d o r e o b u m b r a r c . 4y v T M A V I S , id eft fac v t voles- f ic e n i m eos v a l e t e f i n i i n ^ d e q u o r ü l a i u t e d c i p e r a m u s . D A V E R B A , i d eft d e c i p e a l i o s . n a m dare v e r b a , eft d e c i p e r e . v t T e r e n t i u s in A n d r ia , C u i v e r b a d a r e difficile e f t s

E t d e c i p e N E R v o s , id eft a r c u s & fàgittas al ioru» q u a f i d i ca t , e lude alios ne pof f int v i t i a t u a c a r p e r c r e * fpici'ccg i l lud q u o d fupra d i x e r a t , C ? d i m 9 , i n c p u i c e m p r a ; b e m u s c rura fag i t t i s . n a m p e r n e r u o s , a r c u m i n s t e l l i g i m u s . O u i d i u s p r i m o M c t a m o r p h . V i d e r a t a d ^ d u f t o flectétemcornuaneruo. Al ia : c x p o f i t i o n e s f i Y c u t n e c coha ; renr , i t a m i h i n o p l a c e t , s i P O T E S . a c fi d t c a t , n o n p o t e r i s : q u i a v i t ia q u a n t u m u i s occuf s t a , e r u m p u n t in I u c e m . 46 E G R E G I V M . v e r b a f u n t adole fcent i s q u i to tus e x v u l g i o p i n i o n e p e n d e t , a t q u e aura , p o p u l a r i n i m i u m cred i t . Dick i g i t u r , C u m viänia. dient m e E G R E G I V M , i d eft b o n u m v i r u m p u t e t , appe l lé rque ,e t i ? .m fi n o n firn, N O N c k D A ^ w Y ' q u a l i d icat nihi l r e f e r t b o n u s

a n m a l u s fim,dürnodo alij's v idear b o n u s . A d q u o d r e f p o n d e t p o e t a . d i c e n s , O i m p r o b e , s 1 P A L L E S V I S O N v M M o , id eft fi inu id ia & c u p i d i t a t e res a l i e n a ; t o r q u e r i s . S i f a c i s q u i c q u i d A M A R V M . d u i ce v o l u i t d i c e r e : i è d q u i a v o l u p t a s v e n e r e a p l u s a loes quam mel l i s h a b e t ) , v t a i t I u i i e n a l i s , ideo a m a r u m p r o dulc i p o f u i t . V e n i t t ib i in p E N E M . i n m e n s t e m v o l u i t d icere : fed penera i d i x i t , p r o p e n i s cog i s t a r i o n e , id eft fi facis q u i c q u i d pen i s t u u s c u p i t . f i c H o r a t i u s p r i m o i e r m o n ü , p e n i f e n l ù m t r i b u i t , H u i c fi m u t o n i s v e r b i s m a l a t a n t a v i d é n t i s D i c e r c t liaec a n i m u s , S i c A v T v s , i d eft feenerator , q u i m u l t i s m o d i s c a u e s p e c u n i j s q u a s fccnori d a s .

I N U H . S A T . P E R . 8 . 4$

F I A G E L L A s , i d eft t o r q u e s . M u l t a y l e B i c Ejideft m u l t i s moleftí j 's & e x a & í o r ü b u s y e x r o r q u e n d o m u l t í p l i c e s v f ù r a s . & perftat in t r á f l a t i o n c e i u s q u o d d i x i t , f l a g e l l a s . n a m v i b e x , e f t liuor ille qui flagellifuftigationemfequitur. P V T E A i_,ideft d e b i t o r e a . n a m p u t e a l l o c u s e r a t R . e m a ; , v b i f cenera t o r e s v f u r a s e x e r c e b a n t . e r g o l o c u m p o f u i t p r o p e r f o n í s . H o r a . i E p i f t . F o r u m , p u t e á l c g L i b o n í s M á d a b o ficcis.Ouidius,Si P u t e a l , I a n u m q u e t i m e s , c e l e * r é f q u e c a l e n d a s . n a m c a l e n d i s m e n f i ü p e c u n i g q u a ; d a b a n t u r f c e n o r i , e x i g e b a n t u r . v n d e eft c a l e n d a r i ü , l i b e r r a t i o n u m f c e n e r a t i c i a r u m . S i ha :c i n q u a m , qua; f u p e r i u s dixí , facís ,N E Q . V I C Q . V A M , i d eft fruftra D O N . f o p . A V R E s , id eft c r e d a s p o p u * Io d e t e 5 q u a t u n c ú q u e t e I a u d e t . E I B V L A S a u t e d i x i t a u r e s j i d eft c r e d u l a s , & qua; i t a b i b u n t l a u d e s p r o p r i a s , q u e m a d m o d u m a r e n a b i b i t h u m o r e m .

JI R E S P V E Q . V O D N O N E S , ld eft ,riOn a d m i t í a s l a u d e s q u a s n o n m e r e i i s , n e c c r e d a s a d u * I a t o r í b ü s . C E R D O t o l l a t fuá m u n e r a , i d eft p l e b s . N a m c e r d o n e s , f u n t omnes fordidi a r t i f i ces . to l l a t & a u f e r a t fecú fuos falfos h o n o r e s quos tibí i m m e * t e n t i d e f e r t , r e f p i c i t q u c a d i l lud q u o d f u p r a d i x i t , A n t e d i e m b l a n d o c a u d a m i a f t a r e p o p e l l o : íc i l ícet v t a d h o n o r e s c o n f e q u e n d o s furTragía p o p u l i c a p t a r e t . T E C V M H A B I T A j i d e f t t e i p í i i m c o n í i i * l e q u i fisjatque v t i n p r i m a f a t y r a d i x i t , n e c t e q u g f iuer is e x t r a . a u t t e c u m h a b i t a ^ d eft c o n t i n e teip» f u m i n t r a t e . M a r t í a l i s , T e ' q u e ip fe m e m e n t o , I n t r a p e l i i e u l a m c e r d o t e n e r e t u a m . N a m v t ait S e n e c a in epi f t . A r g u m e n t u m c o m p o f i * ta m e n t í s e x í f t i m o p o i ì è c o n f i f t e r e , & f e c u m m o r a *

g-J'

C O M M E N T . A E . N E B R I S S»

r i . V t N o R i s . i d e f t v t c c g n o f ç ^ . Q u à m c v R * T A s . v P ï i i E x i î t t i b i j i d efx q u à m t e n u i s & a n g u f t a res fami l iar i s fit t i b i , i d eft q u a n t u m t i b i d é f i t a d h o c v t fis v i r e g r e g i u s , q u o d p a u l o a n t e d i c e b a s t e c r e d e r e v i c in ia . p r a d . c a n t i .

I N Q. V I N T A M S A T . C O M M E N T A R I V S .

t e r a , q u e i u r e g e n t i u m eft i n t r o d u « ftajatque e d j u e r i b d u p l e x q u o q u e

f e r u i t u s ^ o r u m J è i l i c e t q u l v i t t o Ì a T w r a r . t ; j x : e o r u m q u i d o m i n i s feiuiunt:cftendLtpc^eta_qujs .fit v e r e T i

j _e r*& q u ò d v i t ì q C T e j : u i u n t ? & o ju idem f e r u i t u t e m m i f e r a m , f e c u n d u m i l lud S A L V A T O R I S n o * ftrijìohannis vii),Qr}i f a c i t p e c c a t u m , f e i u u s eft p e c c a t i . A l J o q u i t u r t a m é p r i u s A n n e u m C o m u t ü proe ceptorem iuum in ftudio p h i l o f o p h i g , e x q u o f o n t e hauferat m a t e r i a m fcr ibédi f a t y r a m , c u i u s o f f i c i u m eft c o m m e n d a r e v i r t u t e s , & e f t u l m i n a r e v i t i a . V a

I i i b u s hic M O S e ft ,Senfus e f t , P o e t a ; f c r i p t u r i t r a g c e ' ? d i a m a u t c a r m e n h e r o i c u m , f o l e n t o p t a r e l i b i c e n t o , -f v o c e s , c e n t ü o r a , c e n t u m l i n g u a s , v t g r a n d e a l i q u i d i i n Carmine f o n e n t . T u v e r o ò C o r n u t e , d i c e n d i q u o

d a g e n e r e t e m p e r a t o fcr ib is d e v i r t u t i b u s & v i t i j s , v n d e . egò'^iihi f ü m p f i m a t e r i a m f c r i b e n d i ftylo p e d e l t r i . D i c i f i t a q u e , H i c m o s eft v A T i B v S , i d e f t p o e t i s . P o f c e r e f ib i C E N T V M V O C E S , i d e f t

1 c e n t e n a s v o c e s . f u b d i t e n i m , C e n t u m o r a , & c è t u m i l i n g u a s : v t f i m u l c é t u m v o c e s e m i t t a n t . E x V e r g i l i o

v i / E n e i d . N o n m i h i fi l i n g u f c e n t u m fint,oràque

v

A T I B V S H Ì C M O S E S T - C u m diipjexjiltjibj^^ p r m o f o p h l a ^ r e f t a t ^ r g ^ ç o j ^ n s â l s

I N V. S A T . P E R S . 40

e e t u m , F e r r e a v o x . O P T A R E I N C A R M I N A a b ü ü s * f u b a u d i ; d e f c r i b e n d a . E t h o c f a c i ü t , S e u TS A B v L A , i d eft t r a g c e d i a . p o N A T v R , i d eft f c r i b a t u r . H c r a t . i n p o e t r i a , S c r i p t o r h o n o r a t u m f i for te r e p o n i s A c h i l l e m . 8c f u p r a d i x i t , N e c p o n e r e ^ / l u c u m a r t i f k e s , n e c r u s f a t u r ü l a u d a r e * H I A N « b A , i d eft c ü m a g n o h i a t u p o f t e a f n t h e a t r o r e p r g » f e n t ä d a . I u u e n a l i s . G r a n d e S o p h o c l x o b a c c h a m u r c a r m e n h i a t u . T E J G O E D O m c e f t o . i d eft t r a * g c e d i a r u m r e p r e f e n t a t o r i . n a m t r a g i c u s , e f t t r a g e « d f g f c r i p t o r . M O E s T o a u E e r n d i x i t , q u i a t ragce* d i a , r e s moefta ac l u g u b r i s e f t . W L N E R A S E V P A R T H i j i d e ß b e l l u m P a r t h i c u m . q u o d A u g u f t i Ca- far i s aufp ic i i s g e f t u m e f h q u o d a d ftylum c a r m i n i s heroic i p e r t i n e t J E t r e p e t e a t i i p e r i o r i b u s ^ p c n a * t u r , i d e f t d e i c r i b a t u r . D V C E N T I S E E R R V M

V A B I N G v I N E , id e f t J a g i t t a s ^ d e p r o m e t i s e x p h a r c t r a q u a : e x h u m e r i s a d i n g u i n a v f q u e d e p e n a e t . \ a u t g r a p h i c e f a g i t t ä d i m o d ü e x p r i m i t . j Q . V O R S V M H A E c f f u b a n d i j o p t a s c e t ü o r a & c e t f i I i n g u a s .

Aut Q V A N T A S O F F A S I N G E R 1 S,l'd eft qua

m a g n a 6 c g r a n d i a c a r m i n a fcribisr ' „ j M u d i t q ? a d . aliud q u o d f u p r a d i x e r a t > h i ä d a : & infra d i c t u r 9 e f t / InfulfoccenädaGÜconi. I N G E R I s . i d e f t d e u o r ä d a s o p p o n i s . V T S I T P A R , i d e f t i u f t u S c c p u e * n i e s . Nit icENTENO G v T T v R E, id e f t c e n t ü g u t r i i r i b ? , totidecR U n g u i s coner i s t r a g c e d i ä d e u o s c a r e , h o c eft t u f c r ibere & t r a g c e d o s p r o n u n t i a r e .

7 G R A N B E L o c v T v R i j i d e f t p o e t a e t r a g t ci ,quorüftyl9grädilöquuseft . I E O V N T o , i d eft

•eol l igät . N E B v L A s , i d eft res i n a n e s j q u a l e s f i m t •qux a p o e t i s t r a g i c i s & hero ic i s f c r i b u n t u r . M a r t i a . Q u i legi« O E d i p o d e n j C a l i g a n t e m c R T h y e f t e n ,

g i j -

C O M M E N T . . A£. N E B R I J S .

. C o l c h i d a s Sc S c y l l a s , q u i d nif i m o n f t r a legist E t f e q u i t u r ,

H o c l ege q u o d poffit dicere v i t a . m e u m eft . H E L I C O N E , m o n t e Bceot i i e m u f i s f k r o . q u a s i n illis n u g i s i n u o c a r e c o n f u e u c m n t p o e t e . I d q u e de-J b e n t f a c e i e , h o c eft n e b u l a s e x H e l i c c n e c o l l i g e r e : S io_ v i s v s , f c i l i c e t p o e t i s , O L L A P R О G N E S F E R V I B I T , i d e f t f i d e f c r i b e t q u o p a f t o P r o g n e I t h y m filium c u m f o r o r e P h i l o m e l a t i u n c a u i t , p a * t t l q u e T c r e o c e m m a n d u c a n d u m a p p o f u i t . A u t O L L A T H Y E S T A E , i d eft q u o p a c t o A c r e 9 T h y e I b e f r a t r i s f i l i o s t t u c i d a u i t - i L l i q u e c p u l a n d o s q u o c g a p p o f u i f . q u i a v t r a q u e d e r e fci iptse f u e r u n t tragcea dia?. O l l a d i c o , C O E N A N D A - id eft a g e n d a & r e p r a - f e n t a n d a . G L Y C O N I I N S V L S O , t r a g c e d o i i l ius t e m p o t i s i n e p t o . O l l a a u t e m . S c f e m e b i t , & cce n a n d a . e x t r a n f i a t i o n e fuper ior i d i c t a f u n t c u m dU

Ю x i t j o f t a s & c c e n a n d a . ю T u n e q u c . P o e t a ; i n q u a m v o l u n t v i d e r i g r a n d i l o q u i . S c m a g n a v e r b a fo n a n t e s i f e d t u 6 C o r n u t e q u i . d e r e b u s a d p h i l o f o * p h i a m - h o c eft a d m o r e m h o m i n u m p e r t i n e n t i b u s foibis. N E Q . V E P R E M I S V E N T O s , i d eft п о д i p i r a s v e n t o f a q u a : d a m & i n a n i a v e r b a , B O I I E A N H E L A N T i , i d eft p u l m o n e f p i r i t u m e x p r i m e t i : q u e m a d m o d u m f a b r i ferrar i j p r e m e d o fb l l es ,ex* p r i m u n t v e n t o s . D u m M A S S A . f c i i icet f e r r i . h c c eft m a t e r i a d e q u a f c r ib i s . с о Q _ V I T V R C A M I N o . i d eft c o n f l a t u r i n fornace,hcc eft t u o i n g e n i o d i f l e r i t u r & d i l p u t a t u r N e c R A V C V s , i d e f t v o c e i u p p r e f t a l o q u e n s , m o r e i l l o r u m q u i m e d i t a b u n * d i d e a m b u ! a t : q u o d p r a s d p u e i j s c o t i g i t q u i v e r f u s c o m p o n u n t . E t f u b d i t , M u r m u r e CL A v s o . f i c fu* p r a . M u r r r . u r a c u m f e c u m & r a b i o f a filcntia r o d u t .

I N V. S A T . PER . S » 50

C O R N I C A R I S t e c u m nefc io q u i d i n e p t e j i d eft m o r e c o r n i c u m d e a m b u l a n s . n e i c i o q u i d i n e p t u m e o g i t a s . H a : c m i h i fedet e x p o f i n o ' n a m c o r n i c u m eft i p a t i a r i c o g i t a n t i u m m o r e . V e r g . i G e o r g . T u n c c o m i x p l e n a p l u u i a m p e t i t i m p r o b a y o c e , E t fola in f icca f e c u m f p a t i a t u r h a r e n a . E t L u c a n . i n v P h a r f a l i a ? , l n f t a b i l i g re f lu m e t i t u r l i t t o r a c o r n i x . O u i d i u s q u o q j 1 1 M e t a m o r p h . d e cor* n i c e l o q u e n s . l c r i b i t , N a m c u m p e r l i t o r a l e n t i s P a f f i b u s v t fo leo f u m m a f p a t i a r e r - h a r e n a .

13 N e c I N T E N D i s r u m p e r e ; i d e f t non i n e o l a b o r a s v t r u m p a s . B V C . C A S T V M i D A S . i d eft i n a n i b u s v e r b i s i n f l a t a s - n à b u c c a e / u n t i l l s p a r * t e s o r i s q u a ; in f lar i p o f l u n t . H o r a a f e r . Q u i n I u p p i t e r a m b a s I r a t u s inf let b u c c a s . s c i o p p o . i d e f t fono f iue c r e p i t u ilio q u i e x b u c c i s in f la t i s v i q u a d a c o m p r c f l l s e l i c i tur . N o n facis i n q u a m ea q u e d i x i , l e d f e q u e r i s V E R B A T O G AE , id eft n o n fc r ib i s b e l l a , f e d e a q u g p e r t i n e n t a d p a c e m . h o c eft d e vir« t u t i b u s . T o g a v e r o p r o p a c e p e r m e t o n y m i a m f e p e p o n i t u r : v t i l l u d C i c e r o n i s , C e d a n t a r m a t o g a : E t t u c A t j L i D V s , id eft f ap iens - T e r i s , i d eft l i m a s , fcilicet i l ia v e r b a : A C R I i u n c t u r a . i d eft a c u t a .& i n g e n i o f a c o m p o l m o n e v e r b o r n m . O R E M O D I * c o , i d eft ftylo,& d i c e n d i g e n e r e m e d i o c r i & t e m p e r a t o . T u i n q u a d o f t u s R A D E R E , id eft per f t r in* g e r e & n o t a r e , M O R E S P A L L E N T E s , id eft v i t i a q u g f a c i u n t h o m i n e s fiagiticrum f u o r u m cófcié t i a p a l l e r e . H o r a i n e p i . N i l confc i re fìbi.nulla p a l l e f c e r e c u l p a , E T D E F I G E R E CV L P A M , i d e f t t a x a r e & p e r f t r i n g e r e cu lpam^quaz ( è q u i t u r cónnf* fa . L V D O I N G E S V o , i d c f t n o a c e r b e . f e d q u a *

C O M M E N T . A E . N E B R I S S.

fi p e r l u d u f o c f i m q 3 , q u a i i h o m i n e s i n g e n u e s d e c e c v t i . H I N G t r a h e . D i x i t C o r n u t u m ftylo m e d i o c r i & t é p e r a t o d e m o r i b u s d i f p u t a r e f o l i t u m , q u o d p h i l o l ò p h i a p r o f i t e t u r . N u n c f e i p i u m , v e l a l i u m q u e m * p i a m h ö r t a r m y v t a b e o f u m a t f e r i b e n d i m a t e r i ä - m , fi f a t y r a m f e r i b e r e v e l i t . D i c i t i g i t u r . H i N c , i d eft à C o r n u t o , v e i à p h i l o f o p h i a q u a m C o m u t u s pro f ] te t u r . T R A H E Q_ v A E D I C A s , i d eft a e e i p e ( c r i * b e n d i a r g u m e n t u m . E t r e l i n q u e M E N S A S M y * C E N I s , i d e f t f a b u l a m d e A t r e o & T h y e f t e , q u a : M y c e n i s g e f t a e f t . C V M c A P . & P E D I B . fci l icet filiorum T h y e f t e à p a t r e c o m m a n d u c a t i s . E t n o * ris p r a n d i a P L E B E A , i d eft e a q u a ; p e r t i n e n t a d m o r e s c a v i t a ; c o m m u n i s v t i l i t a t é . a c fi d i c a t , O m i E t e t r a g c e d i a m , i n q u a res fic~he t r a c t a n t u r d e r e g i b 9

& h e r o i b u s : & c o g n o f e e ea,qua> p e r t i n e n t a d b e n e b e a t é q u e v i u e n d u m . M a r t i a I i s , A g n o f c a t m o r e s v i * t a , I e g ä t q u e f u o s . i o N O N E O _ V I D E M . A u t m u t a t i o e f t p e r f o n a r u m : a u t h o c d i c i t , T u ò a m i c e fac q u o d d i x i , q u i a egof i 'c f ac io . Q u i a n o n ftudeo H o Cjiciiicet v t P A G I N A 5 i d eft o p u s q u o d f c r i b o .

T V R G E S C A T m i h i , i d eft f i t i n f t a t a Sc t u m é s . N V G I S B V L L A T i s,id eft d e l i r a m e n t i s t u r *

g i d i s & g r a n d i b u s v e r b i s f o n a t i b u s . n a m b u l l a ^eft, q u a ; e x illifa a q u a f u r g i t . M a r t . C r a f f i o r o f f e n f e b u i * l a t u m e f c i t aquas . P a g i n a i n q u a m , I d o n e a d a r e p o N D v s , id eft f o m i t e m fiue m a t e r i a , E v - M o> i d e f t i g n i . i d eft d i g n a q u a * c ó b u r a t u r p o t i u s , q u à m l e g a t i i r . I u u e n a l i s , ' L i g n o r u m a l i q u i d p o f c e cc .yus ,&: q u i s C o m p o n i s d o n a V e n e r i s T e l e f i n e m a r i t o ,

2i S E C R E T I l o q u i m u r . A n t e a q u à m r é , .

I N V . S A V. P E R S. 51 q u a m d e f c r i p t u r u s e f t , a g g r e d i a t u r , m u l t a d i c k d c a m i c i t i a & f a m i l i a t i t a t e C b m u t i f e c u m ' a t q u e i l l u c l i n p r i m i s a m t c u m r o g a t v t e x p e r i a t u t a n fit i l l ius a m i c i t i a d i g n u s . S E C R E T I l o q u i m u n a d h o c q u o d l o q u i t e c u m v o l o , n o n eft o p u s t e f t i b u s e x t e t n i s . N o s d a m 9 t ib i n u n c P R A E C O R D I A n o » ftrajideftfenfusmteriores.na praecordia , funt i n t e * ftina vicah'a: fed p r o p r i e d i a p h r a g m a , h o c eft f e p t u t r a n f u e r f u m . E X C V T I E N D A , i d eft e x p l o r a t i d a Sc e x a m i n a n d a . C A M O E N A H О R T A N* T E , i d eft a d q u o d f a c i e n d u m m u f f i m e , i n q u a r u m t u t e l a f u m ; h o r t à t u r . E t ò C o r n u t e a m i c e D V L » с i s , q u i a a m i c i t i a h o n e f t a q u a m v i r t u s c ó c i i i a t , e» t i a m i u c u n d a m Se v t i l e m c o m p l e f t i t u r , A r i f t o t e l e a u t h o r e . 1 v V A T , i d eft d e l e c b t m e . о S T E N D I S S E T 1 в i j i d eft v t e x m e c o m p e r a m i h a * b e a s . Q. v A N T A pars , npftrae a n i m a : fit. t u a . i d eft q u a n t a m p a r t e m h a b e a s n o f r o e а ш т з г . a m i c ò * r u m e n i m v n a d i c i t u r effe a n i m a i n d u o c o r p o r a d i u i f a . O u i d i u s m e t a m o r p h . — O m e m i h i c h a r i o r i n q u i t , P a r s a j i i m ^ c o n f i f t e m e s e , — & Н о г а Ы п 1 c a r . E t (è rues anima» d i m i d i u m т е з е .

P V L s A,id eft e x p e r i r e , a n fingamea q u a ; d i ' c o . & eft t r a n f l a t i o f u m p t a a b ij's q u i v a f a te f tacea e x p l o ? r a n t i f t u d i g i t o r u m , q u a c t i a m v f u s eft f ù p r a , c u m - d i x i t ,

S c é a t v i t i u m p e r c u i T a , m a l i g n e . R e f p o n d e t v i r i d i n o n c p f t a f i d e j i a l i m o . D i c i t i t a c p j T u c a u t 9 D I G N О S С E R E , id e f F a d di g n o f c é d u & d i f t i n g u é d f i . Q u i d C R E P E T , i d eft Co n e t . s о E 1 D V M jp ( b l i d e ; i d eft a n v a s fit p l e n f i , a n

g . i i r .

E O M M E N T . A E . N E B R I S S.

f n a n e . V e r g i l i u s in v i r o b o n o , N e c i n a n i a f u b t u s

I n d i c e c a d m o t u s d ig i r i s p c l l e n t i b u s i c t u s . E t t u c a u t u s d i g n o f c e r e T E C T O R I A P I C T A E x i N G v A E , i d e f t l i n g u a m p i f t a m & p u l c h r a , h o c eft q u a . t e g i t v e r u m , & p r a : fe fert p i f t u m & falfum*-n a m t e c t o r i u m o p u s e f t . c u m p a r i e s i n c r u f t a t u r c a i c e a u t g y p f b , & f u p e r i n d u c i t u r p i t t u r a .ac fi d i c a t , P u l f a & e x a m i n a an Tim a m i c u s i n a n i s an f o l i d u s , &. an a l i u d d i c a m o r e , a l i u d f a c i a m o p e r e . L e f t i o t a * m e n a n t i q u a h a b e t p l e c t o r i a - q u ? d e f e n d i p o t e f t , v t fit f e n f u s , P u l f a p lec i :cr ia , id eft p l e c t r a l i n g u a ; p i f t f , sd eft a n d i f l b n e n t v e r b a a b o p c r i b u , s , q u e m a d m o * d u m c h o r d a ; i n t e r fe m a l e c o n u e n i e n t e s . S u e t o n i u s in C l a u d i o . H u m e n t i b u s n a r i b u s p l e c t r a l i n g u a : tt t u b a n t i a . n a m a p l e f t r o , e a f o r m a p o t e f t e x i r e p i e * £ t o r i u m , q u a à c i n g o c i n £ t o r i u m , a b e m u n g o e m u n £ t o r i u m , à t e g o t e f t o r i u m . q u i d q u o d p u l f a r e m a g i s p e r t i n e t a d p l e f t r a c h o r d à f q u e , q u à m a d p a r i e t u m t e c t o r i a . Ha?c d i x i , n e a n t i q u a l e t t i o d i f p u n g a t u r .

z& H I c E G o . S e n f u s e f t ,S i m o r e a l i o r u m p o e * t a r u m m i h i e f lènt v o c e s c e n t u r n , c e n t u m o r a , & eh t u r n l i n g u a ; o p t a n d a ; , n o n f a c e r e m i d in d e c a n t a n » d i s f a b u l i s , f e d p o t i u s i n d e c l a r a n d o h o c a n i m i m e i fenfu & a m o r e e r g a t e m e o . D i c i t i t a q u c . E g o a u f i m r i E P o s c E R E m i b i j i d eft o p t a r e . H I c , i d eft i n h a c p a r t e in q u a c u p i o a n i m u m m e u m t i n i n o t u m f a c e r e . C E N T V M V O C E s . i d eft c e n t o U n g u i s , t o t i d é m q u e o r i b u s p r o c e d e n t e s fimubnam fic hsec d i u i d u a f u n t a c c i p i e n d a . V t q u a n t u m e g o fìxi t e M I H i j i d e f t i n a n i m o & m e m o r i a m e a . I N P E < e r o R E S I N V O S o , i d eli: in c o r d e . q u o d m u l t o s h a b e t finus & l a t e b r a s . f e d & t r e s fi'nus h a b e t c o r ,

I N V . S A T . P E R S . ' J2

a u t h o r e A r i f t o t e l e . v b i i u n t r e c e p t a c u l a & q u a i l fori t e s f a n g u i n i s . T R A H A M V O C E P V R A , i d e f t c x p r o m a v o c e n o fifta. E t v e r b a R E S I G N E N T , i d eft id q u o d c l a u f u m fignatumq3 eft i n c o r d e . a p e riant.Nam re f inare .e f t i d q u o d f i g n a t u m e f t . a p e r i r e , v t i u r e c o f u l t u s in J i . d i g e f t , t i t u . d e p c e n i s , Q u i vi< u i , i n q u i t , t e f t a m e n r u m a p e r u i t , & r e f i g n a u i t . T o t u h o c q u o d l a r e t F I B R A A R C A N A , i d eft i n e o r d e m e o q u a q u a f i b r a ; p r o p r i e i ' e c o r i s f u n t . N o E N A R R A B I L E , i d eft q u o d v i x v l l i s v e r b i s e n a r r a r i & e x p l i c a r i p o t e f t . 30 C V M P R I M V M . D i c i t d p u b e r t a t e fe ccepifle d a r e o p e r a C o r n u t o p h i l o fophise p r e c e p t o r i . D i c i t i g i t u r , 0 C o r n u t e e g p . s y p P o s v 1 m e t i b i j i d eft f u b d i f c i p l i n a t u a p o f u i . C u p r i m u m P V R P V R A C V S T O s , i d eft t o g a prse* t e ^ t a , q u a y t e b a n t u r p u e r i a d a n n u m vicrue d u o d e u i ' g e f i m u m j i n q u o t o g a m v i r i l e m f u m e b a r i t ' p r a * » t e x t a a u t e r n d i c e b a t u r . q u i a ffla p u r p u r e a h a b e b a t £ n t e r t e x t a ; C u f t o d e m a u t e m a p p e l l a u i t p u r p u r a m , q u o d il ia a ; tas f u b c u f t b d i b u s & p s e d a g o g i s eft. !

c E s s i T M 1 H i j i d eft e g o excef f i e x e a z e t a t e . T e s r e n t i i i s in A n d r i a ,

N a m i s . p o f t q u a m exce f l i t e x e p h e b i s S o f i a , L i b e r a l s v i u e n d i f u i t p o t e f t a s . _ c | . • - ^ \ : . ; 3

E t c u m £uy4-.LA,,{ciltce£ ^ai^jgBXS^^Sxvpoeie^. lis i n f i g n e n o b i i i t a t i s . I u u c . D i c 6 l e n i o r d i g n i f i i m e b u l l a . D o n a t a t A R I,B y s f u c c i n f t i s . n a m p u e * r i t i s e a n n o s e g r e f i i , b u l l a s di/s l a r i b u s d o n a b a t : q u e a d m o d u p u e l l a ; V e n c r i p u p p a s . S V C C I N C T O ' S a u t e m l a r e s d i x i t , i d eft h a b e n t e s ve f tes f u c c i n c t a s , I q u o h a b i t u c o l e b a n t u r . P E P E N D I T , i d e f t a p * p e n f a eft a n t e i l l o r u m ef f ig ies . E t B i A N D I C O M I T E s,id eft a m i c i a d u l a t o r c s q u i p a ; d a g o g i mif»

C O M M E N T . A E. N E B R I S S . fi lodo fuccef ferunt . P e r m i f e r ü t S P A R S I S S E oca l o s > q u o d p a e d a g o g i n o n p e r m i t t e b ä t . E t V M B O c a n d i d u s , i d eft veft is c a n d i d a , h o c e l i t o g a v i r i i i s q u a » c ä d i d a e r a t . f e d v m b o n e m a p p e l l a r n e , q u o d i n m o d ù y m b o n i s for te e r a t f o r m a t a ; v t n o n r o g a m , f e d c h l a m y d e m a u t c y c l a d è f ignif i 'cet ,qui a m i c c u s r o t u n d i f u n c . P e i m i f ì c s p A Ä S I S S E O C V L O S , i d e f t d r c u n f p i c e r e f o e m i r u s , . ; I M P~VN E , id eft l i c e n t e r & f i a e _ p c e n a , q u o d f u b p e d a g o g o n o n l i ce* b a t . T o t a S -X -B-V .RRA, v i c o . c e l e b r i i n _ y r b e R o ?

m a , f è d PRARIPNP n-I.TPRRFCIHII.* FI-PQNPRAI-N YPRGILJ?

i n P r i a p . N o t a S u b u r r a n a s in ter T e l e t h u f a p u d * l a s . E t M a r t i a l i S j T o n t t i x S u b u r r e f a u c i b ' f e d e t p r i m i s . N a m t o n f t r i c e m . b a n c m e r e t r i c e m fuifTe p o e t a fignificit. "I 3 * p : - ' ' ' C ù m q u e I T E R A M B I * , G V V M E S T , i d eft c u m f i i m u s i n e a a ; t a t e , i n q u a c e j t a j u u é d i g e n u s . a o b i s - d e l i g è i u e f t ^ N o t a eft c ó * m é t a t i o P r o d i c i f o p h i f t s d e H e r c u l e p u e r i t i a egref* f o : d é q u e d u a b u s v i / s , v o l u p t a t i s a l t e r a , & , a l t e r a v i r t u t i s f e i è illi o f f e ré t ibus : q u o p a t i o H c j i c u l s s J p E e r a v o l u p t a t i s v ia ,y i r j tu j :gm f e c u t u j d y i o c eft q u o d i n f a t y r a p r e c e d e n t i d e y p f i lo P y t h a g q r a ; d i f t u r n e f t .

AC E R R O R N E S C I V S V I T A E , Ì d e f t i g n p r ä u a

r e m i l l i 9 s t a t i s ,ppria,qua». p r o p t e r i n e x p e r i é t i a n e * feit q u a p o t i f f t m ü v i t a m e l i g a t . D i d u c i t M E N*

• % E S T R E p z D A s , i d eft a d o l e f c é t e s in v i t r del i* , b e r a t i o n e t i t u b a n t e s . I n c ó p i t a R A M O S A , i d eft a d e u m l o c u m ( v t e x v P y t h a g o r e , V e r g i l i u s v i i E * n e i d . d i c i t ) P a r t e s vH&yix[óaMMjmbi&j[erpi* c i ' tq j a d f a b u l a m i l l a m P r o d i c i fopht f t j» ,dc q u a f a p i a d i x i m u s . ' 36 T u C o r n u t e S V S C I P I S A N ?

I N V. S A T . P E R S .

K O S T E N E R O s , i d e f t c u r a m t e n e r a : a e t a t i s m e f . S I N V S O C R A T I C O , i d eft i m b u e n d o s in

ftudio phi lofophias illius .qua; d e m o r i b u s eft. T v N c.fci l icet poftea q u a rne t i b i fiippofui. R E* G V L A S O L E R S F A L L E R E , i d eft d o t t r i n a , quae v t p u e r o s in f u i a m o r e m alÜciat.ülos'quibufdaL b l a n d i m e n t i s d e c i p i t . q u e m a d m o d u m m q i i i t H o * r a t i u s . i f e r m o n u m ,

V t p u e r i s o l i m d a n t c r u f t u l a b l a n d i y D o c t o r e s , e l e m e n t a v e l i n t v t di lcere p r i m a . <r~ & f :«>

A P P O S I T A , i d eft a p p l i c a t a . 8 £ ~ £ Ì L m n f l a t i o f u m p t a a . f a b m > q m r e g u i ä ' appKcanta/s-rebus^quas e x p l o r a r e v o ! u n t : & i d e o m t r ä i l a t i o n e p e r f t a n s ^ d i * c i t , O f t e n d i t m o r e s i N T o R T o s , i d eft à r e i t à r a t i o n e . d e j i i a n t c s . E t A N I M V S . h i c p r o p a r t e i l la r a t i o n a l i p o f u i t : q u a j fi r a t i o n i o b t é p e r e t , e f f i c i * t u t r a t i o n i s p a r t i c e p s . H o r a t i u s p r i m o e p i f t . — A r u m u m j e ^ , . ; q u l n i f i patPt , lmrKrat?h!m£fÌ£BÌs ,hunc t u c o m p e f c e c a t e n i s . p R E M I T V R R A T I O N E , i d eft c o e r c e t u r d prudentia ,qu2e a b A r i f t o t e l e v i E t h i c o m m , diffi* n i t u r r e & a r a t i o a g i b i l i ö . E t L A B O R A T V I № c i , i d £ f t r e l u c t a t u r : & t a r n e n à . t a t i o n e t a n d e m viri c i t u r . E t a n i m u s d u c i t v u l t u m A R T I F I C E M i d eft ar t i f i c io fum & f a b r e f a c t u m . n a m p a f l i u e a c * c i p i t u r h i c : a l i a s actiue« & f u m p t u m e f t a b i/s qui e x c e r a i m a g i n e s f a c i u n t . v n d e fiibdit, s v B T V o P o L L I c E , i d eft fub t u a d i f c i p l i n a . 4 1 T E» C V M E T E N I M . S e l o n g o t e p o r e C o r n u t o fuifle f a m i l i ä r e m o f t e n d i t . E g o i n q u i t . M E M I N I m e c o f u m e r e t e c u m . m c m i n i c u m prce lènt i infi 'nitiui pro?

C O M M E N T . AE. N E B R Í S S .

p e f e m p e r . v t V e r g . i n B u c . D e cáelo t a & a s m e m i n i p r s e d i c e r e q u e r c u s . A l i q u a n d o t a m e n c u m p r e t e r ì t o e i u f d e m m o d i : v t i d e m 1 1 1 1 G e o r g . N a n q j f u b OEba i i a» j m m i n i m e t u r r i b u s a l t i s , C o r y t i u m v id i f lè f e n e m .

I _ T g ñ g o s ~ s O L E s , i d eft d i e s . I d e m i n B u e . S a s p e ego l o n g o s

C a p a n d o p u e r u m m e m i n i m e c o n d e r e fo le s .

E t deeerpere t e c u m P R I M A S N O C T E S epu« I i s , id e f l c p u l a s i n p r i m a p a r t e n o c t i s . q u o t e m p o r e p h i l o f o p h f e í t u d i o f í s c c e n a n d u m e r a t . c u m a l i j ho< r a d i e i n o n a ccenarè i n c i p e r e n t . E t a m b o D I S P O N i M v s , i d eft o r d i n a m u s . V n u m o p v s Se R E« Q. V I E M , i d e f t n e g o t i u m & o t i u m . A t q u e LA» x A M v Sjid e f t r e l a x a m 9 & r e m i t t i m u s . S E R I A i d e f t res g r a u e s . & f e u e r a s , q u i b u s i o c i , q u i b u s v t i * m u r i n m e n f a , o p p o n u n t u r : i d e o d i c i t . M e n f a V E « R E c v N D A j i d eft v t i m u r ioc i s h o n e f t i s . I u u e n a l i s » c o n t r a j H í c n u l l u s ( i n q u í t ) v e r b í s p u d o r , a u t r e u e r é í t í a m e n f e . P o t e f t & v e r e c ü d a , d e . y i £ b j j r x o d e f t o in< teílígf. 4s N O N È Q . V I D E M . T a n t a m a n i m o r u m c o n c o r d i a d i c i t n o n p o t u i t l è i n t e r eos-pro-. u e n i r e , n i i l ;ex c o n f t e l l a t i o n e . E q u i d e m p r o p e f è m = p e r c u m v e r b o p r i m a ? p e r f o n a . fi'ngularís.ná e x e g o Se q u i d e m c o m p o n i v i d e t u r . h i c v e r ò , p r o q u i d e m t a n t u m a c c i p i t u r . N o n D V B I T E S D I E S a m «

b o r u m , i d eft pof l ì s n o d u b i t a r e d i e s n a t a l e s v t r i u f s q u e n o f t r u m . C O N S E N T I R E C E R T O E O E »

D E R E , i d eft c o n c o r d a r e c e r t a l e g e n a t u r e , & á c o í re l l a t íone p r o u e n i e n t i . I d e m f u b d i t j E t d u c i a b v n o s i i D E R Ejid eft c o n f t e l l a t i o n e . V e l p a r c a t e n a x V E R ijid eft v e r i t a t i s , b o c eft f a t u m ; q u o d m e n t i r i n o n p o t e f t . s v s i \ xTtffiufr ' AÌTfeid eft i n bua

I N V . S A T . P E R S .

e e p o f u i t Se a d e q u a r n e , N O S T R A T E M P O R A , i d e f t y i t a m , m p r j é f q u e n o f t r o s . v e l t e m p o r a n o f t r a , i d eft h o r o f e o p u m i n q u o f u m 9 n a t i . q u a f i d i c a t , C r e d i b i l e e f t n o s fiiifle n a t o s f u b l ibra ; figno,quandota e x a i q u a f i c c ó c o r d i fato y iu imus . . . S e u h o r a N A* T A , i d eft h o r a n a t a l i s f i u e h o r o f e o p u s . H D E I I B v s , i d eft m i h i a c t ib i fìdelibus a m i c i s . D i u i d i t fa* t a C O N C O R D I A , i d eft c o n c o r d a n t i a . D v o * R v M«id eft v t r i u f q u e n o f t r u m . I n G E M I N O S , i d eft i n i i g n u m g e m i n o r u m . l i g n i f i c a r aure" i e fu iC fe n a t o s i n i l io U g n o t a n t a v n a n i m i t a t e , q u a n t a fu i t i n t e r C a t t o r e m Se P o l l u c e H i , p r o p t e r q u a m c a d u m q u o q u e m e r u c r u n t . L c g i t u r & c o n c o r d i a f a t a d e o * r u m . v t f ì t f e n f u s , d i u i d i t c o n c o r d i a fa ta d e o r u m . f c i I icet C a f t o r i s & P o l l u c f s . i n g e m i n o s , i d eft i n m e at» q u e t e , q u i f u m u s q u a f i g e m e l l i . E t E R A N G n M v s . i d e f t m i t i g a m u s . N O S T R O i o v E , q u e m h a b u i m 9 i n n a t a l i n o f t r o p r o p i t i u m & b e n i g n u m .

S a t u r n u m G R A V E M , id eft p e r n i c i o f u m , q u a l i d i c a t j f ì q u i d e r a t q u o d m a l i g n i t a t e S a t u r n i p o t u i t d i f ioc iare a n i r n p s n o f t r c s . i d t o t a t e m p e r a t a eft I o * ; u i s b e n i g n i t a t e . N e f c i o cer te q u o d A S T R V M ; i d e f t q u a ; ftella eft . Qupd T E M P E R E T m e t i b i , i d eft c ó c i l i a t . a c fi d i c a t , b o c tatt i fcio,nos eflè v n a n i m e s , f e d nefe io q u o fa to f i u e có f te l la t ione . $i M I E » * 2

L E H O M I N V M . A c c e d i t a d f a t y x ? | t»ater iarn,di* c i t q u e h o r n i n e s va r i a re , c i rca , .v i ta : ftudia«cum l i b i n o n p r o p o n a t f i n e m r e f l e y i u é d i . D i c i t i g i t u r . M i l * I c s p E c i E s , i d eft .mi l le h e t n i n i ì m o d i f u n t . E t r e r u m v s v s D I S C O L O R . i d e f t v a r i u m e x e r c i * t i u m . . V E L L E S V V M/ idc f t .prcp . r ia j i i c luntas . v t fit v e r b u m p r ò n o m i n e E S T C V I Q . V I . H O r a t i u s 1 1 f e r . Q u o t c a p i t u m v i u u n t t o t i d e m f t u a W -

V' C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

Tum m i l l i a - E t i l lud V e r g i l i ] i n B u c c . T r a h i t ilia q u e * q u e v o l u p t a s . JSJec v i u i t u r v N o v O T - o . : q u i a v a r i a r u n t h o m i n u m v o t a " q u o d e x e m p l i s m a n i f e * ftat,dicens, 54 H I c , i d e f t a l i q u i s . M V I A T , i d e f t c ó m u t a t & m e r c a t u r . P i p e r R V G O S V M . T a le e n i m a d n o s p e r u e n i t : n a m c u r a t u m f lacce fc i t . S u b fole R E C E N T 1 , i d eft 0riente.Verg.S0Ie r e c é s o r t o . D e f e r t u r a u t e m a d n o s ex m o n t e C a i i c a f c y j u i o r i e n t a l i s eft fì a d n o s r e f e r a t u r . E t g r a n a C Y M I N i j f c i l i ce t i E t h i o p i c i . q u o d H i p p o c r a t e s , r e g i u m a p p e l l a t . D e q u o P l i n i u s i n h i f t . n a . l i . x x i i . N e q u e e n i m

.'.de c y m i n o v u l g a r i , p o e t a h ie l o q u i t u r , f e d n è q u e d e 'ìuftiep q u o d p a f f i m n a f c i t u r . R A L L E N T I S I

a b e f f e c t u : q u o n i a m v t d ic i t P l i n i u s , c y m i n o i E t h i o * p i c o c o l o r e m v t e n t i u m m u t a t i n p a l l o r e m . Hora*-tius p r i m o epift-QuodilPallerent ca fu b i h e r é t e x a g u e c u m i n u m . D i c i t u r autem c y m i n u m & c u m i n n m u t a t i ó e u pfili,in u s q u o d faspe fieri c ó f u e u i t . M u t a t i n q u a m , M E R C I B V S I T A L I s , v t f a c i a t c o r n e r ^ c i a , i d eft m e r c i u m c o m m u t a t i o n e s . s(fj SrTc s A T v R>id eft a l ius c i b o r e f e r t u s . M a u u l t T V R G E S c E R E , i d eft p i n g u e f e e r e . S o m n o I R R I G V O ) i d eft q u i p e r m e m b r a i r r i g a t u r Se i n f u n d i t u r . V e r g i l i u s 1 . f f ineid. A t V e n u s A f c a n i o p l a c i d a m p e r me* b r a q u i e t e m I r r i g a t . H I c , id eft a l ius I N D V E G E T C A M P o , i d eft d a t o p e r a m h o n o r i b u s a m b i é . d i s . n a R o m a ? i n c a m p o M a r t i o m a g i f t r a t u u m fuf* f r a g i a c o l l i g e b a n t u r . A u t d a t o p e r a m c a m p o , q u o d i b i d e m i u u e n e s fe e x e r c e b a n t . 57 H u n c a l e a D E c o Q. v 1 T , i d eft e ò p a u p e t t a t i s deduc i t , v t d e * c o q u e r e c o g a t u r . E f t e n i m d e c o q u e r e , c u m non h a * b e a s v n d e c r e d i t o r i b u s f o l u a s , v e r f u r a m facere .O 'S cero in P h i l i p p i c i s , T e n é s n e m e m o r i a prf texatu te

I N V . S A T . P E R S . SS

decoxiflci* I l i e P v T R i s- i N V E N E R E M , i d e l i re fo lubi l i s I m e c o n f u m p t u s n i m i o c c c u b i t u . V e i g . i G e o r g . P u t r i s fe g l e b a r e f o l u i t . ¿8 S e d c u m c H 1 R A G R A , m o i b u s a r t i c u l a r i s . L A P I U O S A , q u i a h u r n o i e s a d a r t i c u l o s q u a l i i n l a p i d c m , c o n d e n l a t . E R E G E R I T a r t i c u l o s ^ d e l i d e b i l i t a u e r i t . H o r a t i u s f e c u n d o l e r m o n u m , S c u r r a V o l a n e i i u s p c f t q u a m i l l i iu f ta c h i r a g r a C o n t u d i t a r t i c u l o s .

R A M A L I A v e t e r i s f a g i ^ d e l i . q u i a r t i c u l i i a c ó t u l ì & inut i l e s f a c ì i l ù n t q u a l i r a m a l i a , i d eft r a m i a r i d i v e t e r i s f a g i . A l l u d i t q u e a d i i l u d V e r g . i n B u c c . Y f q j a d a q u a m & v e t e r i s i a m frafta c a c u m i n a f a g i . S i c ili p r a d i x i t , V t r a m a l e v e t u s p r e g r à d i f u b e r e c c f t u m .

T V N C , i c i l icct c o i p o r e l ì b i d i n i b u s c s h a u f t o , . p o l i q u a m i n c i d c r u n t i n p c d a g r a m & c h i r a g r a m .

S E R I , i d e f t i p f i f e r o , i d q u o d eft t e m p o r i s a c c o m m o d a t u m p e r f o n e . I N G E M V E R E ^ d e f t d o l e r . D i e s C R A S S O S , i d „ e f t t r i f t e s & n u b i l o f c s . Et lu* c e m p A L v s T R E M , i d eft q u a l i v a p o r i b u s e x p a * l u d e re fo lut i s i m p l k i t a m & c b l c u r a m . T R A N S * I s s E , id eft c o n f u m p t a m c l ìc ,cum nihil f p k n d i » d u . i n v i r a . e g e r i n t . E t i r g e m u e r e v i T A M R E * I I C T A M l i b i , id eft q u ò d a d e a m aetatem q u e fit m o r b i s o b n o x i a p e r u e n e r i n t . 6z A T T E N O C T V R N I s . ^ i , e o . m o d o . v i i i u n t q u a d i x i m u s s Ced t u ò C o r n u t e i n fìudio p h i l e f o p h i a : a t q u e i n c o t e m p l a t i o n e v e r i t a t i s c r u n e t e m p u s c c n i u m i s , d e * i n d e i n a u r e s d i f c i p u l o r u m t r a n f f u n d i s . D i c i t i t a q u e . A t i y v A T t e , i d eft t u ed iuer fo de le* f t a r i s . N a m a t p a r t i c u l a , eft a d u e r f a t i u a . i M « P A L L E s c E R E , i d e f t vfque a d p a l l o r e i n f u d a r e . . c H A R T i s N O C T V R N I s , i d e f ì l i b r i s p h i l o f o *

C O M M E N T . A E . N E В R I S S.

p h o r u m , q u o s p e r ñoñis t c m p u s e l u c u b r a t í o n i b u s v e r f a s . с V L T о я enim i u u e n u m > i d eft t u phi lo» í b p h i x praeceptor ,qua i u u e n ñ m a x i m e i n g e n i a ex* c o l u n t u r á t e - I n f e r í s F R V G E C L E A N T H E A , i d eft f e m i n e & d o c t r i n a Q e a n t h i s p h i l o f o p h i S t o i c i . D e quo I ù u e n a l i s , E t i u b e t a r c h e t y p o s p l u t e u m fe r u a r e C l e a n t h a s . A v R E S P V R G A T A Sjfcili* cet i u u e n u m , q u o s e r u d i s , q u o s o p o r t e t d e d o c e r e falfam d o f t r i n a m , a u t p e r u e r i b s m o r e s v t bonos in«

í - ^ ^ w d u c a s . . 64 P E T I T E H I N c . I u u e n e s a d ftu d i u m philofophi ;e ,hoc eft v i r t u t i s p r o f e f l i o n e m h o r t a t u n v t f u b hoc p r s e c e p t o i e d i f c a n t fines b o n o r u m & m a l o r u m . D i c i t i t a q u e j P i u u e n e s , a d q u o s pot i f l ï TOumhocpertinet. E t S E N E s : v t o m n e m f e x u m , & œ t a t e m c o m p r e h e n d a t - H o r a t i u s 1 E p i f t . i d q u o d A E q u e p a u p e r i b u s p r o d e f t i o c u p l e t i b u s c e q u e , E t q u o d n e g i e f t u m p u e r i s í e n i b u í q u e n o c e b i t .

P e t i t e H I N CjíciJicet à C o m u t o , l î u e â philoiô* p h i a . F i N E M A N I M I c e r t u n i j i d eft v e r a m fe l i c i t a t s m j q u a e e f t ( A r t f t o t e l e a u t h o r e ) o p e r a t i ö ani» m i f e c u n d u m v i r t u t e m o p t i m a m in v i t a p e r f e c t a , с E R T v M a u t e m d i x i t , q u i a e o d e m a u t h o r e , n u l i a m re c e r t i t u d o t a n t a effe p o t e f t . q u a n t a i n operatio n e f e c u n d u m v i r t u t e m . E t p e t i t e h i n c , V I A T K с A , i d eft v i r t u t i s c o g n i t i o n ê q u a ; eft q u a l i v i a t i c a q u o d d a m & i m p e n f e , q u i b u s a d v i t e p o r t u m p e r * t e n u r e v a l e a m u s , c u m f o r t u n e & n a t u r e b o n a i l luc v f q u e p e r u e n i a n t f e m p e r . M I S E R I S C A N I S , i d eft f e n e f t u t i mifer i j s m u l t i s o b n o x i e . V n d e B i a m tis i l l u d q u o d nos in di f t i chon r e d e g i m u s , D i f c e b o n a s a r t e s , m i f c n f q u e v i a t i c a c a n i s , D i c e b a t : f i r m a s fi t ib i quarris o p e s .

6 6 с R A T E T E T H ö c . V e r b a f u n £ i U i ? , q u i ,

I K V » S A T ) P E K S , ffi

vi a i t H o r a t í u s , r e n e víuédi prorogat h o r a m . E t dií» ponít a d materíam fatyra:, qua : e i i (Vt in principio d i x i m u s ) d c v e r a liberrate ac feruitute. C r a s fiethoc,* incontinens q u i f p i a m dicit ,cras incipiam r e f t e v i u e » ie*lubaudi,dicitjdie¿nfequéti. C R A S E I E T , id eft incipiam b e n e viuere. Q.V I D D O N A S . D i c i e P e r l i u s íncontínenti,Quid promittis tibi,quafi M A G N V M D I E M , in q u o fcilicet func m u l t i d ies fin» gula c ras continentes.'' S e d c u m l u x A L T E R A ^ id eft íequens d ies . V E N I T , i n p r s t e r i t o . I a m c o N S V M P S i M V S j i d e f t perdidimus. C r a s H E * s T E R N v M , id eft diei precedencis. E t ecce A » L i v D cras,fciiicet tertium, quartum , S i deinceps,

E G E R i T , id eft c o n f u m i t & emira ' t . u o s A N N O s , id eft h a n c v i t a m qua : eft nobis if d e o , , v t

bene beatéque viuamus, conceffa. E t Temper P A * R v M • fubaudi, temporis. E R I T v L T R A , i d eftfururum. M a t t i a l i s , C r a s t e victurum e ras dtcis P o f t h ü m e Temper . E t iequitur, S e r a n i m i s vita eft craftina,viue h o d i e . 70 N A M Q _ V A M v I s . I n c o n t t n e n t e m compa> rat rota: pofteriori cur rus binará rotarum,quae nun= quam afiequirur rotam priorem, c u m t a n t u m pra>» cedens currat,quantum fuccedens féquatur. I t a ig i* t u r incontinens nunquam pertinget i l lud cras, quo f ibi re£te viuendi principium eft faciendum. O r d o e f t j N a m t u óincócinens. F R V S T R A S E C T A » HERE ,quianunquamcófequerís. C A N T H V M ' fubaudi,roca: prxcedentis, h o c eft f e r r e u m i l ium or* b e m q u o r o t e vinciuntur, v t dícit Q u i n t i l í a n u s libro p r i m o o r a . inft i . &c M a r t i a l i s in d i f t i c h o , c u i u s l e m * m a eft trochus,Ifte r rochus pueris, a t m i h i canthus. cr i t . E t m i R e g u m libi H i e r o n y m o i n t e r p r e t e ,

C O M M E N T . А Г.. N E B R I S S . A x e s , i n q u i t , c a n t h i , i d e f t rad i j & m o d i o l i , c m n i a fii f o n a , V E R T E N Т Е М s E s E , m o t u fdl icet v e t t i * g i n i s , q u i fimul d u p l e x eft ,m l o n g u m fd l i cet , & i n o t b e m . Q.V A N v i s P R O P E T E • f u b a u d i , fit c a n * t h u s & r o t a i l ia . E t q u a n u i s f u b v N о т Е М О « N E , c u i p e r d u o s a x e s hing r o t e , h o c e f t p r i o r e s ' & p o

ì tériores appü 'can i .Fru f t ra i n q u a m i e & a b e r e c a r i t h u j C u m R O T A j id eft t u quaf ì r o t a , P o-s T E R I О R , i d eft fequés p r i o r e , c u r i a s . E t i n A X E f e c u n d o , c u i pofter iores r o t a a p p i i c a t u r . 75 L I В E R T A T E-

O P T S E S T . Sèfùs eft,ad-hoc v t i n c i p i a m ? b e n e & f e c u n d u m v i r t u t e m v i u e r e , o p u s eft ü b e r t ä t e , fcili'ceS v e r ä . n a m ( v t d i x i m 9 ) d u p l e x eft l i b e r t a s . D i c i t i t acg ,

. O p u s eft L I B E R T A T E , n o n i l laqua* i n d u c t s i u r e g e n t i u m , & q u a e d i f t i n g u i t u r c o n t r a t a l e r n ia« u i t ü t e m ; fedirla quae h o m i n e m v e r e l i b e r u m red« d i t . I d e o f u b d i t j N o n н A c f u b a u d i , l i b e r t a t e ò p u s eft. Q u a v t q u i f q u e P V B L I V S , i d e f t p o f t q u a m a l iquis e x feruo f a c l u s l ibe r , accepto P u b l i j p i a m o m i n e * n a m l en i i n o n h a b e b a n t p r a m o m i n a , v t p a ù l o p o f t d i c e m u s . E M I R V I T , i d e f t f e r u i t u t e i o l u r u « é f t , & f a f l u s e m e r i t u s , P о s s 1 r> E T far s e A » в i о s v M , id eft i m m u n d u m , q u a l e eft i l lud q u o d v i r i t i m p e r t r i b u s di f t r ibui tur . T E S S E R V I A V E L I N A , i d eft t r i b u s V d i n a e , i n q u a m , p o f t q u a m h i c f a f t u s e f t Ü b e r , r e d a f t u s e f t , & t a n q u a m d u i s R o m a n u s acc ip i t p o i t i o n e m f r u m e n t i q u o d in p o « p u l u m diu id i tur , ve l à c a p t a t o r e fu f f rag iorum,ve l a b a l i q u o ciuitat is p r i n c i p e q u i p o p u l i b e n e u o l e n t i a m c a p t a t , v e l a b i p l à d e n i q u e r e p u . V e l i n a a u t e m t u b u s d i f t a eft R o m a ; à l o c o v r b i s V e l i a . E f t & tefièra,fru9 m e n r a r i a m e t r e t a , v n d e t e f l e ru lam dix i t .Eft & t e f l b щЪеШfyniboiü.eft&teftera,malea. 7; H E V

I N V« S Ä T . ? E RS» ff

S T E R I L E S V E R I , id eft ò m o r t a l e s ver i ta t i s ignari. Q u i b ^ V N A V E R T I G O F A C I T Q.V 1 R I T E M,id eft qui putatis fieri liberum vera l iber* tate eo modo,quo ctuem R o m a n u m , e u m q u i feruus erat facta vna v e r t i g i n e . N a m dominus v o l e n s f e r * uum manumittere , i l lum a d P r s e t o r e m d u c e b a t : pe« t é n f q u e vt i l i u m faceret l i b e r u m j v e r t e b a t & circun* a g e b a t eum in orbenv t u n c à P r e t o r e virga range* batut, quae dicitur v i n d i c l a . v e r b a a u t e m P m o r i s eranr, F a c i o te l i b e r u m , facio t e c i u e m R o m a n u m . S e n e c a in epiftoIis,Philo(bphiae,inquit ,Epicurusier* uias oportet,vt tibi contingat vera liberta?, non dif* fertur in diem q u i fe illi fubiecit & ttadidit,ftatim cir cumagitur , ideftvertiturac l iberatur. 76 H I C D A M A E S Tjideßbic quem disi faclum l iberum, eft D a m a . Eft autem D a m a , nome ierui vt S t i c h u s , aut D a u u s . A G A S O , id eft cuius induftria non a l ia fuit q u a m agete afinos.nam id eft agafò. N o n T R E s s 1 s , id eft q u i no valet tres a f l e s . V a p p a , id eft infipi'ens & nullius cerebrt.fumptum nomen à v i n o euane fe i te . U P P v s , l i p p i t u d i n e o c u l o r u m deforrnis,aut ignarus,vt f ù p r a , H o s pueris monitus patres infunderelippos. E t M E N D A x in T E * N v 1 F A R R A G I N E , id eft etiam i n minimis & paruis rebus mentiti folitus. n a m farraginem p r o materia accipit, quemadmodumluuenalis , N o f t r i farrago libelli, V E R T E S . I T hunc domi* n u s . f u b i n t e l l i g i t u r , fi. dixit enim fupra, Q u i b u s v n a Q u i i i t e m vettigo facit.ac fi dicat, coram Praz» Kore c i r c u m a c i u s à d o m i n o , libertatem accipit»

M O M E N T O T E M P O R I S j i d e f t fubitOj quod non poteft fieri in vera libertate : quia nemo repente fit l'urnmus. ficut ediuerfò d i x i t luuenalis,

h.ij.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

N e m o r e p e n t e fuìt t u r p i f f i m u s . E X I T M A R Ì с v s т> А м A , id eft n o n f o l u m D a m a , fed e t i a m cum p r a m o m i n e , M a r c u s D a m a , f u m p t o à p a t r o n o l iber tat i s a u t h o r e . C i c e r o a d A t t i c u m d e E u t i c h y d e l i b e r t o , G r a t t i q u i n o u o n o m i n e T i t u s erit СхсйРг v t e x m e & te i u n f t u s D i o n y f i u s M a r c u s P ó p c n i u s . a l ioqu i p r a m o m i n a t a n t u m i n g é n u i s & n o b i l i b u s d a b a n t u r . S e d & q u i n o t a b a n t u r c r i m i n e t e f g maie* ftatis,pra:nomina a m i t t e b a n t . L i u i u s l ibro fexto a b vrbe condi ta . M . M a n l i u s q u i C a p i t o l i u m G a l l i s dc« f e n d e r a t , af fe f tat i r e g n i d a m n a t u s , d e ìàxo d e i e f t u s eft.in cu ius n o t a m . s . c . f a & u m . n e cui d e g e n t e Мая l i a 5 M a r c o p r a s n o m é e i T e t . 79 P A Р А Е M A R c o S P O N D E N T E . E r a t q u i f p f a m q u i d u b i t a b a t credere p e c u n i a s a l i c u i , p r o q u o M a r c u s D a m a erat i p o n f o r . dicit h u n c poeta d e r i d e n s , a u t q u i u i s a l ius l e t i o . p A P A E a d m i r à t i s eft a d u e r b i u m fiue in« t e r i e f l i o . T u recufas C R E D E R E n u m m o s . ' ' id e f t f i d e i a l i c u i u s c o m m i t t e r e ! ' M a r c o S P O N D E N T E , id eft p r o ilio fide i u b e n t e f E t t u P A t i . E S , id eft t i m e s l i t em a m i t t e r e . S u b M a r c o D a m a i r » D I C E , quippe fit vir iuftiflì 'mus a t q u e in tegerr i * m u s . M a r c u s D I X I T * f u b a u d i , a l i q u i d . I T A E S T : & h o c , q u i a ( v t dicit I u u e n a l i s ) Q u a n t u m quifque fua n u m m o r u m feruat in arca, T a n t u m h a b e t & fidei.

A s s 1 G N A M a r c e t a b e l l a s . v e r b a i u n t a l icu ius q u i M a r c u m D a m a m te f tem a d h i b e t t e f t a m e n t o , r o g à t q u e v t fubf ignet illas t a n q u a m v i r b o n u s & fi» d e d i g n u s : q u i a in e x a m i n e t e f t i u m ( v t dicit I u u e n a » l i s ) P r o t i n u s a d c è n f u m d e m o r i b u s v l t i m a fiet Q u a j f ì i o . 82 Hare M E R A l i b e r t a s - f u b a u d i , a b i n f ì p i e n t i b u s i u d i c a t u r . c u m n o n fit m e r a , id eft

I N V . S A T . P E R . . .

p u r a & fincera,fed fucata J c f a l f a . E C P I L E A d a n t n o b i s h a n c , fcilicet f a l f a m l i b e r t a t e m . P i lea n a n q u c

d a b a n t u r f e r u o facto l ibero « f d q u e erat i n f i g n e l i" bertat i s i n i l l o . M a r t i a I i s , T o t i s p i l ea fàrcinis r e d e m i , id e f t l iber ta té . 8 j A N Q , V I S Q . V A M . . Q U Ì e x feruo l iber factus eft,tali fy l logi fmo c o n c l u d i t , I l l e eft l iber q u i poteft v i u e r e v t v u l t . e g o v i u o v t v o l o , sgitur e g o f u m I i b e r . H u i u s ly l logi fmi a l T u m p t u m e x eo v i d e t u r m a n i f e f t u m , q u o d ille eft l iber q u i p r o a rb i t r io fuo facit o m n i a . N o n f u m l iber ior B R V » T o .''qui n o n m o d o fuit I i b e r , v e r u m e x a & i s r e g i b u s a u t h o r fuit li 'bertatis p o p u l o R o m a n o , M E N D O * S E C O L L I G I S . E X f e n t e n t i a S t o i c o t u m r e f o o n s det a r g u m e n t o , c o n c e d e n s m a i o r e m p r o p o f i t i o n e m , & n e g a n s m i n o r e m . N a m a l T u m p t i o n e , a u t p a r t e a f f u m p t i o n i s n o n c o n c e f f a , n u l l a eft c o n c l u f i o . D i c i t i t a q u e , S t o i c u s L O T V S A V R E M , id eft h a b e n s a u r e m e m u n c i a m S c p u r g a t a m . A c e t o M O R D A * c i , q u o d h a b e t v i m a b f t e r g e n d i c u m q u a d a m m o r * dac i ta te : q u a l i d i c a t , q u i S to i cus acn'ter inte l l ig i t e a quae a u d i t . i N Q.V I T , r e l p o n d e t a r g u m e n t a n t i .

M E N D o s E c o L L i G i s , i d e f t m a l e c o n c l u d i s . n a m e g o i n q u i t A c c i p i o . i d e f t c ó c e d o t i b i . H A E C R E L I Q . V A , f c i l i c e t a f i u r n p t i o n e m , q u o d i t le eft l iber q u i v i u i t v t v u l t . S e d T O L L o , id eft n e g o , v e I t o l l e e x a r g u m e n t o t u o m i n o r e m p r o p o l i » t i o n e m q u a : e r a t , E g o v i u o v t v o I o . N a m q u e m a d m o d u m A r i f t o . l i b . i n E t h f c o r u m f c r i b i t , C u m v o l u t i tas t e n d a t in finem,finis v e r o & b o n u m e x 1 1 P h y = f ì c o r u m c o n u e r t a n t u r , f i t v t imoolTibi le fit q u o d v o * J u n t a s feratur i n m a l u m , 8 i q u o d q u i s m a l u m ve l i t p e r l e , fed f u b r a t i o n e b o n i . M a l i e r g o n o n p o i T u i u vel ie m a ! u m : f e d p e r i g n o r a n t i a m , id q u o d eft m a l t i ,

C O M M E N T . A E . N E B R ' I S S »

p u t a n t effe b o n u . E t h i n c eft q u ò d i g n o r a t o m n f s fls git iofus qua? f a c e r e , à q u i b ù f v e abft inere d e b e t . E x q u o f i t v t flagitioftis n o n vfuat v t v u l t , n e c eat in e a

88 q u e a g i t , f e d p o t i ? fera? . 88 v i N D I с Т А . V e r » b a f imt illi? q u i e x fèruo l iber f a c i ' ef t .d icéas in с о и firmationé m i n o r i s p r o p o f ì t i o n f s . P o f t q u a m recefl ì a Prse tore .qu i m e fecit l i b e r u . c i u c m c j R o m a n u , d o m i n o id p o f è é t e . м E v s , i d eft m e i iuris & potef tat i s .

V I N D I C T A , v i r g a fila P r a t o r i s capit i m e o im« p o l i t a . C u t n o L i с E A т rnihi . id eft eur n o p o f f i m Q u o d c u q j v c l u t a s i v s s i T , i d eft o p t a m ' t . V e r g . I n * f a n d u r e g i n a i u b e s r e n o u a r e d o l o r é . p r o o p t a s . E x c e »

ptO fiquid M A S V R I R V В R I С A N O T A V I T , id eft p r o p t e r q u a m fi M a f i i r i u s Sabinus ,qui fu i t iu* ris c o n f ù l t i i l ì m u s sstate T i b e r i j C e f a r i s , n o t a u i t cer» t o s q u o f d à locos i n q u i b u s l ibert i p a t r o n i s fuis ope» ?as d e b e b a n t . vnde eft a d h u c a p u d iurecori fultos ti» t u l u s d e o p e r i s l i b e r t o r u . R u b r i o i a u t é dic i tà r h i c ti» t u l u s e x r u b r i c a , ( lue minio,aHt p u r p u r i f f o f c r i p t u s . pi B I S C E ' . O f t e n d i t i r e m S t o i c u s m a n u m i f f u m à d o m i n o n ó effe l i b e r a vera, fed i n t r o d u f t a à l e g i b 9

l i b e r t a t e . S e d a n t c à q u à m i l lu d o c e a t . m o n e t n e ira» fcatur,autrideat,iedpatiéteraudiat. S e d I R A С A» D A T , id eft n o n i rafcar is . E t s A N N A R V G о * s A с A D A T N A s о , id e f t n e m e nafo a d u n c o , fubfànnes . N a m (ànna,eft r o n c h u s , h o c eft fònora il* la p e r nares aeris r e f o i r a t i o . q u a m r u g o f à m a p p e l l a t t quia in der i l ione nares c o r m g a n t u r c r i i p a n t u r q u e .

D u m R E V E L I о t i b i d e P V L M o N E . i d e f t d e corde eradico* V E T E R E S A V I A s , id eft ani les

93 ineptias,& q u a s a b aui js tu i s didicifti . $>} N O N T - R A E T O R I S E R A T . S e n f u s сЙДИе n o n eft li* b e r vera libertate, qui manumiLtitur à d o m i n o f fèd

I H V . S A T . PER. 8. S9 q u i poteft fecund u m v i i t u t é v i u e r e . D i c i t i taq? ,Nora erse Pra2toris'fubaudi,ofTiriurn,veI n o p e r t i n e b a t a d P r a t o r e m . D a t e S T V L T I S , id eft i g n o r a n t i * bus .Of f i c ia r e m T E N Y I A >id eft fubtilia. .qualia iùc i n v i r tut is m e d i o i n u e f t i g a n d o , n a m ( v t aie Ar i f to te* les 1 1 E t h i c o r u ) q u e m a d m o d u n o n cu iu fq j eft inue» n i re c e n t m c i r c u i t e d t a n t u m g e o m e t r a ; , ( i c n e c in> . lenire v i r tut i s m e d i o c r i t a t e r n , n e c a d earn p e r t i n g e -Kquilquepoteft,nifi(àpiens. E t P E R M I T T E D R. E ftultis-iubaudi, n o n erat P m o r i s . V f u m vitae R A P I D AE , id eft veIoc is ,hoc eft qua l i te r i l l i s v i u e i i d u m f ì n q u i a i d n e f e i u t . 100 S A M B V C A M C I » f i v s . Senfus eft jFacil ius ru f t i c 9 artis muficae i m p e ritus iciet pu ' fa re T a m b u c a i n f t e u m e n t u m u f i c u , c u * BUS c r e b r o in D a n i e l e p r o p h e t a fit m é t i o , q u à m ftul* t u s & i g n o r e s r e c l e v i u e r e . D i c i t i t a q j . c I T I V S A » P T A V E R i s , i d e f t fac i l i 9 a c c Ó m o d a b i s . S A M B V . c A L O N I A L T o , id eft i n f t r u m e n t u i l lud m u f i c a m i l i t a r i f e r u o g r a d i , a c e x cófequéci m a g i s corpor i s v i r i b u s , q u à m a n i m i prseftanti .poteft & f a m b u c a , b e U i m a c h i n a i n t e l l i g i : c u i 9 i n t é d e n d e i n i c t u s , c a l o r a t i o n é n p h a b e a t . 101 S T A T C O N T R A . S e n i l i s e ft , R a t i o , & l e x , & n a t u r a v o l u t h o c , v t n e m o faciat qct facete n e l c i t : q u o n i a i l lud p r a u e f ac ta f n a m q u i i g n o ras e f t ,qu{cquid faciet ,v i t£abit>corrupétq3.quare abf» t inere d e b e t . o m n i a c t i o n e , q u a n d o q m ' d é illa v i t i a t u sus .c f t . R a t i o f la t C O N T R A / f u b a u d i , h o m i n e m i g n o r a n t e & v i t i o f u m v o l e n t e a l i q u i d a g e r e . E t g a n i t in aure" s E c R E T . id eft fecrete a d a u r e in fufurrat , N e l iceat facere id q u o d a g é d o . q u i s V I T I A B I T , i d eft v i t i a te p o t e n t . 103 P V B L I C A L E X H O M I N . i . l ex n a t u t a l i s . v c fit ids p u b l i c s Ics & n a t u r a .

C O M M E N T . AE. N E B R I S S .

V e l l e x p u b h ' c a , f i t i ù s gent i l i : & n a t u r a , i u s n a t u r a l e , q u a n q u a m f u n t q u i n o n d i f t i n g u a n t iu s g e n t i u m à i u r e n a t u t a l i . C O N T I N E T H O C F A s . i d eft h o c l i d t u m i u d i c a t . V T I N S C I T I A D E B I * ы s , id eft v t i g n o r a n z a n u l l i rei h a b i l i s . T E * N E A T A C T V S V E T i T O S . i d eft c o n t i n e à t ie a b a l i q u a r e a g e n d a , q ù a m a g e r e r a t i o , l e x , & n a t u r a v e t a n t . ioy D I L V I S H E L I . E B O B . V M . Q u o d d i x i t , e x e m p l i s m a n i f e f t a f D i l u i s h e l l e b o r u m i d eft l ì t e m p e r a s h x r b a m i l l a m qua : a p u d a n t i q u o s , v t d i x i m u s j i n p u r g a t i o n i b u s f r e q u e n t e r f u m e b a t u r .

C u m f ì s n e l c i u s C O M P E S C E R E E X A M E N , id eft r e g e r e & caft igare l ibra ; bilancerei . C e r t o p u n * £ t o , i d eft cer to p o n d e r e : q u o n i a m l ibra p u n c t i s x l i * ftinguitur'namveratrum nifi t e m p e r e t u r , i d e f t v t m e d i c i d i c u n t , g r a d u e t u r , & cer to p o n d e r e d e t u r , p e r i c u l o f u m eft. N À т v R A м E D E N D I , i d eft m e d i c i n a : r a t i o , V E T A T HOC , f c i l i c e È he l l ebo* r u m d a r i fine t e m p e r a m e l o & cer to p o n d e r e . N a m v t H o r a t i u s i n q u i t , Q u o d m e d i c o r u m eft p r o m i t t u t m e d i c i . 107 N a u e m fi p o f c a t . a l t e r u m e x e m * p l u m . S i A R A т о R p в R о N . i d e f t r u f t i c u s p e r o * n e ca lceatus • eft e n i m p e r o , Iblea p o t i u s q u à m ca i* c e u s , e x cor io c r u d o . V e r g i l i u s i e p t i m o i E n e i d .

V c f t i g i a n u d a finiftri In f t i tuere p e d i s c r u d u s teg i t a l te ra p e r o . R V D I S L v e i E E R i , id eft i n e x p e r t u s & i m p e * r i t u s a f t r o r u m , a d q u a : a n t i q u i p e r n o f t e m n a u i g a * b a n t : ficut noftro t e m p o r e a d a c u m l ap ide m a g n e t e t e m p e r a t a n e P o l c a t fibi N A V E M * f u b a u d i . g u * b e r n a n d i . M E L I C E R T A , d e u s m a r i n u s q u i praj f idet p o r t u b u s , a t q u e p r o i n d e à L a t i n i s P o r t a »

I N V . S A T . P E R . S . 60

nusappellatus,à Graecis vero ex Melicerta, mutato nomine Palemón diftus eft- fuit auiemfilius Atha» mantis ex Ino Cadmi filia procreatus. E X C E A » M E T , pio rei indignitate in exclamationem pro» rumpat. F R o N T E M , id eft pudorerh:quoniam frons,fèdes pudoris eft-vndeeft perfricare frontem, proeoquoddeponetepudorem. Perijffetde R E » B v s ,fcihcet humanis: quandoquidem homines libi affumunt fadenda qua; neidunt. 109 T I B I R E C T O . Senfus eft, Si fapiens es, eris liber, atque econtrario,fi ftultusgc ignorans, feruus- quod fàtis colligitur ex fupradictis. Didt igitur, Si A R s , id eft íapíentía. Dedittibíviuere R E C T O x A t o . i d eft moribus à medíocritate non diftortis, nam talus, eft quo incedentes infiftimus. Et fi calles D I G N O » s c E R E ,id eft fcis diftinguere. S P E C I E M V. E R i • fubaudi,àfalfo.Ideofubiungit, N E a v A , f c i * licet fpecies. T I N N I A T M E N D O S V M , pro mendo & fallò fònet, hoc eft tinnitufuo falfitatem oftendat. Auro s v B A E R A T o , i d e f t q u o d f u b » tus habet ars, & in fuperficie aurum. & eft franila» tio fumptaabijs qui explorant nummos tinnitu, hoc eft crepitu ilio quem nummus illifus reddit. Et li N O T A S T I , id eft in animo tuo defignafti. Qua; forent s E a v E N D A : quia tantu bona, ho» nefta. Et v 1 c 1 s s 1 M , id eft ediuetiò notafti * Qua; v 1 T A N D A , id eft fugienda forent. Nota* fti inquam Illa p R 1 v s , id eft priora, C R E T A , nota alba. Et M O X H AE c , id eft deínde hace pò» fteriora. C A R B O N E , nota nigra • vt qua; hone» ila funt,creta alba : qua; vero turpia, carbone nigro notentur.Horatius fecundo fermonum , Creta,an

e OTT M E H I V A E . N E B R I S S .

c a r b o n e notandf . E t fi p R E S S o L A R E , id e l i c u m h a b e a s r e m f a m i l i ä r e m a n g u f t a m . E s M o * U I C v s v o T i . i d eft n o n c o n c i p i s i n a n e s fpes , (èd modica , i d eft m e d i o c r i a o p t a s . E t fi es D V L C I S a m i c i s . i d eft n o n a c e t b u s . n o n dirTidI is ,& i n t t a t t a * M i s . E t fiiä N v N c i d eft a l i e n a n d o , A S T R I N G A Slid eft c o n t i n e a s 3 £ c l a u d a s . G R A N A R I A »

h o r r e a i n q u i b u s f m m e n t a afTeruantur. E t iam n u n c L A X E s , id eft a l i q u à d o a p s r i a s & ib luas-hoc rìt.fi des q u i b u s , & q u a n d o o p o r t e t , & n o d a s q u i b * Se q u a n d o n o n o p o r t e t : q u o d vtrüq3, l iberal i tat is eft. E t fi poffis T R A N S C E N D , id eft p r e t e r i r e & ca i* c a r e . - N V M M V M F I X V M I N L V T o . q u a l i d i cat , f i p o t e s c o n t e m n e r e fotdidos quef tus .8£ eft f u m * p t u m e x l u d o p u e r o r u m , q u i fixo n u m m o in l u t o , t r a n f e u n t e s fe a d i l l u m d e m i t t e n t e s , r i füque i o c ò q j e l u d u n t . H o r a t i u s i Ep i f t . Q u o mel io r f e ruo .quo l iberior fit a u a r u s , I n triui/s fixum c u m fe d e m i t t i t o b a l l e m .

NCCG L v T o , i d eft q u a l i g l u t o poff is . N 5 S O R B E R E S A I I V A M M E R C V R I A L E M , id eft i p e i l u c r a n d i i n h i a r e . N a m M e r c u i f u s , d e u s lucri & m e r c a t o r u m eft. Sah 'uam i g i t u r M e r c u r i a l e m d ic i t , r r a n f l a t i o n e f u m p t a a b i/s,qui v i fo c ibo de l icat ior i , f a l i u a m in ore v e r f a n t . C u m v e r e D I X E R I s , fcilicet h s c fuperiora,quce d i x i . M E A s V N T , & T E N E o , id eft o m n i a q u e m a d m o d u m à te exp l i ca t a f u n t , p o f l l d e o . E f t o L I B E R A C S A P I E N S , v e r a ilia l ibertate q u e f a p i é t i s c ó i u n f t a eft . P R A E T O R I B V S Se, i o V E D E X T R o , i d e f t h u i n a n o 8C diut'no iure t ib i a f t i p u l a n t i b u s & f a u e n t i b u s .

1 2 0 n o S I N T V " c v M i? v E R i s . S c n f u s e f t jS i

IN V. SAT. P E R S . it

fcu v f r t o r u s e s , a t q u e p e r i n c l e f e r u u s , r e p e t o & a u f e r o • S te q u a ; fupra cocelTi.cum d ix i -Efto l iber a c i a p i e n s . Dicititaq3,s r N . p r o f e d fi. R e t i n e s vEL^T?7V*~ I A M V E T E R E M , i d e f t m o r e s a n t i q u e s & pr io« a:es:quia n ih i lo m a g i s e m e n d a t u s e f t . E t p o B f ^ f r o r T te, fd eft b o n i v i r i fpeeiem of tcntas & prre t e f e r e n s .

S E R V A S S V B S E C T O R E . id eft a d h u c i n cot d e r e t i n e s . v A P I D O , i d e f t I f i p i e t i , d v a p p a v i n o e u a n i d o . q u a n q u a fyllaba; q u a t i t a s o b f t e t . i n f r a . V e i e t a n u m q u e r u b e l l u m E x h n l c t v a p i d a lazfum p ice f e f lllis o b b a . v v t P i M A S T V T A M,id eft ca l l ida m a l i g n i t a t e m , q u a l i s v u l p i in a p o l o g i s a t t t i b u i t u r . C u m f u e r i s p a u l o a n t e N O S T R A E F A R I N AE , i d v n u s e x i m p e r i t a m u l t i t u d i n e . q u a l e s n o s f u m u s s q u o d p o e t a d e fe d i c i t , v t d e al io polTit l i b e r a l s d ice* r e . P e r f a r i n a m a u t e m . h o m i n j s j c o n d i t i b n e m fignif i _ c a t . I u u e n a l i s , P a n i l q u F t u i noui f le e o l o r e m . S i i n * q u a m tal is e s n u c qua l i s fuifti a t e , h o e eft v i t iofus & malus ,cu vel is v ider i b o n ^ . R E P E T o a t e , q u s d e * d e r a m fupra .cu d i x i . E f t o I ibcr .ac fantcns-quonia ilia d a b a v i r t u t i b 9 q u a s in te p u t a b a e f T e . E t R E D V * c o F v N E M,id eft c o n t r a h o ad m e q u a f i pe r f u n e , q u o d a n t e a t ib i t o l l e d 5 p e r m i f e r a . 124 N I L h 4 T i B i c o N C E S S i T . E t fubdft c a u f a m c u r a b illo Sollat n o m e l i b e r i a e f ap ient i s . Q u i a R A T ro , id eft p r u d e t i a . N i l c o N c E S S I T t ib i , id eft n ihi l p e r il* l a m o p e r a r i s , q u a n t u n c 5 c * ; i l lud fit m i n i m u . D i g i * lu E x E R E , id eft fi d ig i tu e x e n i e r i s & o f tender i s , q u o d p a r u e f t . P E C C A S . q u i a q u i c q u i d a b h o m i n e fit,quod n o prof ic i fcatur ex i m p e r f o rat ionis .decos r e m h a b e r e n o n p o t e f t . E t a v I D T A M p a r u u c°tt f u b a u d i . q d ig i t i e x e t t a t i o . n a m fimottis i l le . rat ione

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

n o n d i r i g a t u r , l'iliquc o b t e m p e r e t , i n d e c e n s & dea formis Or neceiTe e l l : q u o d & d e a n i m i a c ì i o n i b u s seque i n t e l l i g e n d u m e l i , q u i b u s fi rat io n o n a d f i t , Vitìofi e t u n t . S E D N V L L O F A R R I , S e n f u s e f t , N u l l o m o d o id poter is a l l ' e q u i , v t in f lu i to a c proiride m a l o , v l la fapienti32 particella ineflfe po f f i t , q u o d eft c o n f e n t a n e u m ei q u o d (c i ipcu in eft S a p i e n . , cap.ptimo .In M a i n i ola m a n i m a m non i n t r a b i t fa» pientia .Dicit igitut, S e d n u l l o farre, id eft n u l l o ta« « i f ì c i o . q u i a m o l l a farre c o n f t a b a t : v t f u p r a , H o c ce* do ,vt admoueam t e m p l i s , & farre l i r a b o . L e g i t u r & t h u r e . e o d e m f e n f u . L i T A B i s , i d e f t f a c r i S c i o i n a petrabis- n a m v t d i x i m u s , n o n o m n e s q u i facrifi»' cant.litant. V t B R E v i s s E M V N C I A , id eft m i n i m a p a r s . n a m femunc ia ,e f t d i m i d i a p a r s v n c i g , v t f è m o d i u s , f e l i b r a . R E C T I , r a t i o n i s l ìue v i r t ù tis. Hasreatiti S T T L T I s , v t f e p e d i x i m u s , i g n a rantibus & vi t iof is . 127 E t p o n i c l ì rni l i tudi» nem in faltationibus,dicens,Nihilo m a g i s ftultus po terit f e c u n d u m reciim r a t i o n e m q u i c q u a m q u a n » t u m u i s m i n i m u m a g e r e , q u à m rufticus faltans ter m o u e r e p e d e s a d m o d u l a t i o n e m c a n e n t i s f ìue c i tha r a m p u l f a n t i s . D i c i c i g i t u r , C u m fis F o s s o R , i d eft ruft icus a g r o s e x e r c e n s . C A E T E R A , i d e f t p e r res liqua o m n i a . N o n M O V E A R E . i d e f t n o n fai» tabis & m e m b r a m o u e b i s . H o r a t i u s f e c u n d o f e r m a * n u m , Q u i s m e m b r a m o u e r e M o l l i u s . A d tres tanni N V M E R O S " q u i a f a l t a t i o , q u e m a d m o d ù & m u l ì c a m u m e r i s c o n f t a t . B A T H Y L L I f a t y r i , i d eft faltatoris . m m fatyri f a k a n t e s i n t h c a t r o i n d u c e s b a n t u r . V e r g i l i u s in Bucco l i c i s ,Sa I tantes fatyros imi» tabztui: A l p h e f i b o e u s . F u i t a u t e m B a t h y l l u s ilia t e m

I N V . S A T . P E R S . 6z

peftate fâltator egrcgius. de quo Iuuenalis, Chiro* nomon Ia»dam,molii îaltâte Bathyllo. 12p L I * up B E R E G O . Vetba funt ìllius qui vitijs inuolutus eft.Gontra quem poeta diciteurn non effe liberum, quandoquidem fit fubditus multis,quae ilium quafi dominiquidâimpetiofijdiftrahût.An I G N O R A S ?

id eft non putas eile ahum dominumf Nifi quem V I N D I C T A , ilia Praetotis, de qua fupia diximus, virgula* RELAxAT , ideÌ l io lui t . ' 'hocei là quo domino per vindictam Praetoris es folutusi" 131 I p V E R.Multo intolerabiliorem effe animi f 131 quâm corpotis ièruitutem exemplis oftendit,quom primum eil.Didtquifpiam dominus feiuo fuo."b puer, 1 , id eil vade. Et defer S T R I G I L E S ,fer* raméta,quibus lauantes in balneis diflringebantur. Martialis in difticho,cuius index eft Strigilis, Pergamus has mifìt,curuo diftringere ferro: Non tarn faepe reret linthea fullo tibi.

In balnea C R I S P I N I 3ciuis cuiuiHam Romani. Si I N c R E P v I T^'d eft fi dominus cum crepitu

intonuit. O N v G A T o R , id eft ò ièrue nequam & inutilis. C E S S A S ,id eft immoraris. Vnde fer* ùi ceflatores,vitiofi habentur. Seruitium A C R E ,

id eft dura feruitus. N I H I L I M P E L L I T T E ,

id eft non mouet ac perturbât tcquafi dicar,neceiTe eft moueat te. N E c Q_ V I c Q .V A M , id eft nulla res.

Intrat E X T R I N S E cvs,ideftabexrra,hoceft à domino minitante. Quod A G I T E T N Ê R *

V o s jhoc eft vires tuas interiores labefacìet.ac fi di* cat,necefle eil aliquid tale penetret in animû tuum. Poteft & enunriariue Iegi,fèd fortius argumentum, fi interrogatalelegatur.ideofubdit, « E D fiintus,

COMMENT. AE. NEB RIS S. Fed,proid eft. i N I E C O R E, fcilicet tuo,vbf fedcs o m n i u m cupiditatum.AE G R o , i d eft vitiofò,8£ pes turbationibus animi infecro. N a f c u n t u r domini>id eft v icia quse cibi dominantur& imperant.o_-v i>id eftquomodo. E X I S I M P V N I T I O R , i d e f t e u a * d i s minus punitosi" A T o_ V E H I c , id eft quàm hicatque e n i m pro q u à m , f e p e accipitur. Quern s c v T i c A,id eftflagcllum.quanquà fcutica leutus eft flagello.Horatius p r i m o fermonum.Nec fcuticai dignuhorribi l i fef lareflagello, E T M E T V S H É R I L i s id eft beri a c domini fui,actiue,hoc eft quo dominus à fèruo timetur E G I T ad ftrigiles,id eft i m p u l i t a d ftrigiles i n balnea deferendas. 137 M A N E p 1 G E R . A l c e r u m exemplum q u o de monftrat q u à m acerbi Se importuni funt domini ine teriores.Et primo q u o p a f t o auaritia & luxuriadis ftrahant atque in partes diuetfàs rapiant incontinea t i u m animos. T U P I G E R,id eft fi tu otiofus Se fe« c u i u s , s T E R T 1 s M A N E , id eft in m u l t a r e die dormis. A v A R i T i A quafi domina quidam i m periolà. I n q u i t , S u r g e , E 1 A furge .Nam eia,exho£a eantisfimulSeinftantiseft. N E G A S j i d e f t fine* g a s te vel ie furgere. I N S T A Tjfcilicet auaritia: & inquit idemtidem,furge. E t fi dicis.N o N Q_ V E O° fubaudi,furgere-auaritia quarto repetit inftando.iur g e . E N Q . v i D AGAMi'dicitil le Ibmno languid'* nihi l o p u s effe ills furgere c u nihil habeat quod a g à t . A d q u e m auaritia^Quid a g a s inquit,rogitas.<' A D« v E H E P O N T o , i d e f t n a u i b u s e x P o n t o regione. Af ia t i cap o r t a SAPERDAS,p i f e e s p c f i ì m o s , i n « q u i t Feftus.-quanquam à fapore deduci videantur. l u l i u s P o l l u x i n g e n e r e t h y n n o r u m p o n i t faperdas,

C A T T "0 TRE v "Mjtefticulos fìbri pontici .Vergilius

I N f. S Ä T « M R S . %

p r i m o G e o r . V i r o f é q ? p o n t u s C a f t o r e a . E t I u u e naliss

I m i t a t u s caftora q u i ié E u n u c h u m ipfe f a c i t , c u p i e n s e u a d e r e d a m n o T e f t i c u l i . s T v P P A S j l i n u m v e l c a n a b e m . H E » B E N v Mj I ignS cuius m a t e r i a n i g r a e f t ,h i lpane di« acuì h e b c n u m . V c r g i l i u s v b i f u p r a , I n d i a n i g i ö f e r i h e b e n ü . T H V s,ex Sabsea r e g i o n e A r a b i e , v t V « gi l ius i b i d e m , M o l k s fùa t h u r a S a b s s . c o A lubri» c a . v i n a e x C o o i n ( ù l a , q u g v i m h a b e n t I a x a n d i v e n * trem.nam v t H o i a t i u s i n q u i t , S i d u r a m o t a b i t u r a l u u s ,

M u r i l u s , & vi les p e l l e n t ob f tant ia c o n c h a ; , 5 '? E t Sapathi b r e u i s h a e r b a / e d a l b o n o n fine Coo, Id eft a l b o v i n o C o o v t e n d u m eft. E T P R I M V S J I ta v t n u l l u s a l ius praeueniat t e . T o l l e p i p e r R E< e E N s^'d cft r e c e n t e r a d u e c ì u m - E X C A M E * i o S I T I E N T Etquoniam p i p e r ex I n d i a p e r de* fetta e t i a m n u n c c a m e l i s a d u e h i t u r : q u i , v t a i t Plf* nius ,quat r iduo f ì t i m per fe runt . V E R T E A L I *

a v i D , i d e f t m e r c e s n o f t r a t e s p e r e g r i n i s m e r c i b u s p e r m u t a , i v R A . f u b a u d i , faìfò 'quod m e r c a t o * m m eft p r o p r i o . S e d I V P P I T E R A V D I E T *

f u b a u d i ^ n e p e i e r a n t e m , d i c i t p iger . A d q u e m a u a * r i d a , E H E v v A R Ejid eft ò ftulte,& à v i a r e f t a d i * f b r t c n a m id lignificai v a r u s . v t fepe d i x i m u s . S i T E N D I s , i d eft p e i l è u e r a s . V I V E R E C V M

i o v Ejid eft f e c u n d u m prarcepta re l ig ionis q u e n o s aurate v c t a n t . F E R A C E s,id eft v iues . C o n * t e n t u s T I M B R A R E S A L I N V M , v a f c u l u m f a l i s . p e r q u o d v i c ì u m tenuem i n t e l l i g i m u s . v t fu* p r a , P u r u m & fine labe l à l i n u m . D i g i t o t e r e b r a * te dicit,quia cum p a m m fàlis eft i n f u n d o fa l ini 5 di* g i t o i l lud c o n t r a h i m u s ; & . v i d e m w l à l i n u m q u a l i

C O M M E N T . A E . N E B R S 5 S ,

terebraperforare. 145 I A M P V E R I S . P e r f ù s l fus a b auatitia^quod agat oftédit, quoniam exprets? luxuria n a u i g a c I a m p v E R i s . i d eft feruus v a d i s s

quoniam auar ir ia : obremperas.Na puer . a l iquando statem .aliquando condirionè fignificat. E t s v c c 1 N c T v s , id eft expedit 9. A P T A S O C Y V s . Jd eft cito paras, p E L E E M ,veftem n a u t i c a m ex p e l l ibus fa£tam , f iue ftragulumpeliiceiì. E T O E N O P H O R V M j v a s v i n a r i u . A d N A v E M . f u b a u d i , perferéda. N i h i l O B S T A T , i d eft nihi l i m p e d i r te»

Q u i n r a p i a s A E G A B V M . f c i l i c e t mare Cyc lad ib^ 1

fpariùm.vt dicit V e r g i l i 9 , T R A B E vaf ta . id eft n a u e q u s trabibus c o n f t a t . N i f i l u x u r i a S O L E R S ,

i d eft diligés a d perquiréda ea qua? v o l u p t u o f a f u n t . A N T Ejid eft p r i u s q u à m inc ip ias n a u i g a r e . M o

n e a t te S E D V C T v M , i d eft feor fum & à c o n l p e c t u v u l g i f e p a r a t u m . S e d c u t feductuYquia videlicet ali* q u i d dictura eft quod ilium p u d e a t coram alij's a u d i r e . Oinfanequodeinde^yjLS.id eft praecipitan* ter & incóf ìderate tendisi" Q u i d viscid eft q u i d q u g ris t i b i / M A S C V L A B I L I s , id eft fortis & va l i * d a infania .nam(vtdiximus)bilis,infania; ièdes eft .

1 N T v M v 1 T , i d eft i n c t e u i t . S u b peftore calidos

id eft quod teincitat a d n a u i g a n d u feruore quoda. a c fi dicat.fcias te inlània: morbo laborare.qui multa cicuta vix poterit purgari.ideo d ic i t , Q. V A M , fci» licet bilem. V R N A C I C V T AEJCUÌUS vis tantas frigiditatis eft v t extinguatifedtuus calor maioreft.

151 T v N ' M A R E . ' L u x u r i a volens i n fenten» t i a r a fuam incontinentem trahere.primo deterret i l " l u m àlabore.deindehortatutad voluprarem.dicés, T v N 'pro t u n e T R A N S I L I A S M A R E , id eft

EM V . S A T . P E R S . 64

n a u i g e s & traij'cias vbi,tot t a n t à c j u c peneuIaTubitu* rus esf E t c OE N A fit tibi,id eft vbi ccenaturus es,

I n T R A N s T R o trabe fila träTuerfa,cui innitun* tut remiges c u m iftu remotum impellunt nauenu qua.cumccenant,vtuntur p r o menta, E V L T O T O R T A C A N A B E,id eft iuftentato fune ex ma* terra canabina .tota enim nauis,atque ex confequen titranftrum funibus anchorarj'j's fuftentatur. E c O B B A s E S S I L 1 s,vas cuius fundus eft lationdi èia feflìlis à fedendo ,ficut l a f t u c a feiTilis à V e r » gilio in P r i a p e i a dicitur,qua; folia fuper terra ; fa» c i e m expandit. E X H A L E T tibi,id e ß e f t u n » dat. R V B E t L V M V E I E N T A N V M , i d eft v i n u m e x v u i s rubellanis qua; abundät V e i s oppi» d o non longe ab v r b e R o m a . M a r t i a . S e d V e i e n t a » ni b i b i t u t fex ctafla rubelli.Columella libro i i i j , V e i e tana,inquit,vua n o n ita rubet vt A m i n e a , à " quo co» lorerubellana; nucupàtur.eajdémque fecenia ; ,quòd p i 'quàmcaeteraE j fec i shabeant. I A E S V M p i c e . i d eft vitiatum & c o n u p t u m . q u i a omnia condimenta vinmu naturale corrumpunt. P i c e V A P I D A , i d eft infipida,& quae vini faporé" faciteuane(cere.quod maxime,vt inquit P l i n i u s . p i x e x H i f p a n i a facit. Q u i d p E T I s,tantis te I a b o r i b u s exponens? V t n u m i p E R A G ANTjideftimpleàt. D E V N C E S A V I D O s,id eft vndecim partes ex fumma eque» f t r i ,quos tu a u e s & cupis. S V D O R E,id eft t u o im modico labote nauigando.Q. v o s,{cilicet numraos. N v T R I E R ASjid eft a u x e r a s . H 1 c - R o m a e f i u e i n p a t r i a . c t v i N c v N C E M O D E S T o , i d eft m e d i o * cri aut honef to lucro.ac fìdicat.Melius fuerit q u i n » c u n c e m R o m a ; lucrati fine labore ,quàm deuncem

i.j.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

h o c e i t d u p l u m > & eö a m p l i u s j n a u i g a t i o n i s l a b o r e , 156 I N D V L G E G E N I o . A d v o l u p t a t e m

l u x u r i a h o r t a t u r , d i c e n s , D a o p e r a m G E N I o,id eft v o l u p t a d . E f t a u t e m G e n i u s , d e u s g e n e r a t i o * n i s : q u i a v t g i g n a m u r , c u r e t : v e l p o t i u s , v t M a r t i a * n u s C a p e l l a i n q u i t , q u o d c u m p r í m u m q u í s g e n i t u s f u e r i t , m o x e i d e m c o p u l a t u r . P l a c a b a t u r a u t é flori* bus ,vt e í f e m u s m e m o r e s breu i ta t i s v i ta? ,que p e r flo r e s fignificatur.Hinc d a r e o p e r a m G e n i o d ic imur , id eft v o l u p t a t i : q u i a v t a i t M a r t i a l i s , I p f e i u b e t m o r t i s n o s m e m i n i f l e d e u s . C A R P A M V S D V L C I A ,

id e f t a r r i p i a m u s v o l u p t a t e s . N O S T R V M E S T

Q V O D V I V I s . M a r t . E t f o l u h o c d u c a s quod f u i t , e i l e t u u m . V n d e f e q u i t u r , c I N I S E T M A N E S , i n q u e h o m o poft m o r t e m refbluitur . E t F A B v» 1. A,id eft ea q u a : poetaede m o r t u o r u laruis fingunt. H o r a t . p r i m o c a r . I ä te n o x premet - fabubecß m a n e s . H o r a t . V i u e memor quam l i s aun b r e u i s . E V G I T

H Ö R A,id eft t e m p u s cito l a b i t u r . Q u o d L o * Q. v o Rjdicit l u x u r i a , I N D E E S T 5id eft e x f u g a t e m p o r í s . H o r a t . D u m l o q u i n i u r f u g i t i n u i d a aetas.

150 E N Q V I D a g i s f V e r b a f u n t poetas in» ftantiseiquiin d e l i b e r a t i o n e p o f i t u s e f t , f e q u a t ú r n e a u a r i t i a m , a n l u x u r i a m . q u a f l dicat ,di f f ic i l is eft deli* b e r a t i o . S e q u e r i s H V N c , id eft a u a r i t i a m , A n H v NC,ide f t f luxur iá . N a m s c 1 N D E R I S id eft di ftraheris . I N D I V E R S V M.id eft p a r t e s d i u e r l a s & c o n t r a r i a s , D V P L I C I H A M o ,qua l ? pifh's q u i d u o b u s p i f ca tor ibus h a m o d i f t raheretur . N a m o p o R T E T , i d eft ncce f l e eft . V t tu A L T E R *

N v S S V B E A s,id eft a l t e r n a t i m & v ic i l f im domi*

IN V' S A T . P ERS. G$ n ì s f ù c c e d a s . A N C I P I T I o B s E Q . v I o , i d e f t d u b i o fèrui t io , q u o n i a m a l te tut r i Teru iendum eft, c u m f i m u l a m b o b u s f è r u i r e n ó p o f i i s . E C A L X E R N V S O B E R R E S D O M I N O s , id eft a l t e r n a t i m

( è q u a r i s d o m i n o s , i l l i l q u e o b e d i a s . 162 N E C T V c v M , S e n f ù s eft ,Non f ù f f k i t f e m e l àvi t i j ' s con» t inui f le fe,cum v n a dies n ó faciac h o m i n e m fe i icem a u t m i f e r u m . N e c t u d i c a s , E g o R v P I I A M V 1 N c v E A , i d eft e x p e d i u i m e à Teruitio v o l u p t a t i s a u t a u a r i t i a e . C u m . f è m e l O B S T I T E R I s , i d eft c u m Temei reftiteris a n i m i p e i t u r b a t i o n i b u s . E t n e g a r i s p A R E R E , id eft o b e d i r e . I M P E R I O i l l ius viti) d o m i n a n t i s t i b i . E t I N S T A N T i , i d eft i n f t a n t e r t i b i i m p e r a n t i . N a m h o c f a c e r e , n ó eft v e n * d icare f e i n l i b c r t a t e m : q u e m a d m o d u m n e c canis c u r u p i t c a t e n a m q u a tenebatur . f i p a r t e m catenas tra» h i t p o f t lè,qua poff l t a p p r e h e n d i , a t q u e i t e r u m vin» c i r i . I d e o d i c i t j N a m c a n i s L V C T A I A , i d e f t r e p u *

. g n a n s & r e b e l l a n s . A R R I P I T N O D V M , i d ' e f t f r a n g i t , & tollit Tecum p a r t i catenas q u a e t a t l i g a t a .

A t t a m e n c u m f u g i t , l o n g a p a r s C A T H E N A E ,

q u a e r a t v i n f t a - T u b a u d i . p e n d e n s à co l lo . T r a h i * t u r I L L i , i d eft a b ilia c a n e . 166 D A V E

. C I T o . A l i u d e x e m p l u m , q u ò d a m a n t e s Temi Tunt, e x a l i q u o p o e t a c o m i c o f u m p t u m , q u i i n d u c i t C h x » r e f t r a t u m q u e n d a m l a d o l e l c e n t e m C h r y f i d i s m e r e * t r i a s amatorem ,de arnica r e l i n q u e n d a c o g i t a n t e m , q u o d t a m e n p e r i n c o n f t a n t i a m n o n per f ide . D A » v E .Teruu f u u m a u t patr i s .Chasre f t ratus a l l o q u i t u r : q u e m a d m o d u a p u d T e r e n t i u in E u n u c h o . P h a e d r i a P a r r n e n o n é ; & eft fimile,Yelpotius i d é a r g u m e n t s

i.ij.

C O M M E N T . AE.NEBRI3S. v t r o b i q u e . C r e d a s c i t o H O c ^ q u e d t i b i n u n c di«

c l u r u s i ü m . M e d i r o r finite D O L O R E S P R A E * T E R T T O s , i d e f t a m o r e s v n d e p l u s d o l o r i s , q u à m

v o l u p t a t i s p e t c i p i e b a r n . E t c u i u s hgc f int v e r b a ,

f u b d i t , c H A E R E S T R A T V s , p e r f o n a c o m i c a a m a

t i s C h r y f i d e m . A b r o d e n s v n g u e m C R V D V M , i d

eft v i u u m . q u o d f a c i u n t m e d i t a b ü n d i . S i c f u p r a , N e c

d e n i o r l o s fap i t v n g u e s . E t H o r a t i u s p r i m o fer .Ssepe

c a p u t f c a b e r e t , v i u c s & r o d e r e t v n g u e s . A n e g o

D E C E C V s , id e f t o b p r o b t i u & i n f a m i a familiae n o »

ßia;. O B S T E N C O G N A T I s , i d e f t n ó o b e d i a m

p r o p i n q u i s & a m i c i s m o n e n t i b u s v t h a n c m e r e t r i c e

r e h n q u a m . ' ' s i e e i s , id eft i e iun is & i b b r i j s , c u m

e g o firn e b r r ? a m o r e m e i e t r i c i s . H o r a t i ? p r i m o e p i f t .

F o r u m p u t e à l q u e L i b o n i s M a n d a b o ficcis. A n

F R A N C A M R E M P A T R I A M , i d e f t d i l a p i d e m

p a t r i m o n i u m r H o r a t i u s i i i è r . P o f t q u a m o m n i s r e s

m e a I a n u m A d m e d i u . f r a f ì a e f t . A d l i m e n O B * s c O E N v M , i d eft t u r p e , h o c eft mere t r i c f s . D u m

e g o E B R i v s c o n t r a i d q u o d d i x i t , c o g n a t i s ficcis.

C a n t o c u m p A c E e x t i n £ r a , q u a m p r a e f e r e b a t p e r

ncc*rem,vi3e d u c e m , f è d i a m c o n f u m p t a m l o n g a m o

ra. A n t e fores V D A s , id e f t h u m i d a s . V N G V E M T i s , fci l icet qua* illic f u d e r a t t v e l p o t i u s l a c h r y m i s .

C H R I S I D I s , m e r e t r i c i s q u a m a m a b a t . R V M o* R E s i N i s T R o , i d e f t v n d e f e q u i t u r & e m a n a i

p e r p o p u l u m i n f a m i a . 172 E V G E P V E R . v e r b a f u n t D a u i g r a t u l a n t i s d o m i n o v o l e n t i fé in l i

b e r t a t e m afierere-. s A P I A s ' f u b a u d i j f h h o c eft,fì

v i s f à p i e t e r f a c e r e . P E R C V T E a g n a m j i d e f t f à a i

f ica . D i / s D E P j E i i E N T i B V v f u b a u d i , m o r b u

& i n f à n i a , q u a l i t u n u c l a b o r a s . ( E D C E N S E N ' -

I N V . S A T . P E R S . 66

V e r b a fimt rur f i i s Chaereftrati a d D a u u . S e d o D a » u e C E N S E N , p r o c e n f e s n e . R E L I C T A , id eft C h r y f i s a" m e . P I O R A B I T , i d eft d o l e b i t q u o d i l larn r e l i q u e r i m , A d q u o d fe ruus r e f p o n d e t , N v G A R i s , id e f t n u g a s ag i s & d e l i r a s . n a m n u g a * r i , e f i n i h i l a g e r e . O P V E R ' h i c n o m e n e i taecat i s , a u t q u o d fe ru i tute m e r e t r i c i s t e n e t u r . o B i v R * C A B E R E , i d eft ca f t igaber i s a b i l la ,cu (enferit re fic a m o r e f u i v i n c t u m . S O L E A R V B R A * q u o d folent i a c e r e d o m i n a ; Geuienres i n a n c i l l a s - I u u e n a i i s , E t f b l e a pul fare n a t e s , q u o d d e f i p i s i n d e eft . E c r u n u n c F E R v s & v i o L E N s , id eft t a n q u a m fera v i o l e t a , q u a » f n c i d i c i n r e t i a . N e v e l t s T R E P I D A R E , i d eft c u m fls y inct i i sCf icut fupra d e c a n e dice» b a t ) n o I i t e l u & a r i . E t r o d e r e C A S S E S A R C T O S i d eft re t ia te a r c t c r e t i n e n t i a . 176 A T s i v o c E T . I a m q u o d f e q u i t u r . a d v e r b u e x E u n u c h o T e » r e n t i j f u m p t u m eft-quern l o c u m e l e g a n t i f l i m e H o = r a t i u s q u o q u e e x c a r m i n e i a m b i c o i n h e r o i c u m c o n uert i t . A t G V O C E T , fcilicet C h r y f i s v e l p o t i u s B a c c h i s T e t e n t i a n a . H A V D M O R A , d i c a s , i d eft ftatim,dices. 177 Q u i d n a m i g i t u r F A C K A M . ' V e r b a f u n t d e l i b e r a n t i s , a t q u e e i u s q u i ne fc i t q u i d p o t i f f i m u m f e q u a t u r . N E C N V N C A C c E «

,D A M . H a n c p a t t e r n v i d e t u r e l i g e r e . f e d n o n p e r f t a t p e r i n c o n t i n e n t i a m . C u m A C C E R S O R , i d eft v o c o r a b i l ia . E t V L T R O S V P P L I C E T , i d eft n o n r o g a t a a" m e , f u p p l i c e t mint- n a m id fignificat Y1 t r o . S i T O T V s . V e t b a f u n t D a u i , v e l p o t i u s p o e * ca*,dicetis,Si T O T V S E T I N T E G E R , i d e f t n u U l a t u i p a r t e a p u d a r n i c a r e l i c t a . E x i e r i s I L L I K C , id eft c x d o m o a m i e s , N V N C N v N C f u b a u d i , e s

i.iij.

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

y e t e ' l i b e r , H I C H I o f u b a u d i , e f t ilîe v e r é l i b e n o_ v E M c¿ v A E ' R i M v s , ideft d e q u o d i f p u t a m * . N 5 in F E s T v c A , i d e l i n ó ea l ibér ta te q u a Präs»

r o r , d o m i n i r o g a t u , f è r u o d e d i r . N 2 q u ê a d m o d û a i t P l u t a r c h u s in l ibel lo d e ijs q u i fero p u n i u n t u r â d e o , M o s fuit a p u d R o m a n o s v b i q u ë p i a m f è r u u m m a * n u m i t t e r e n t , v t e i u s c o r p o r i t e n u e m , f e i t u c a m in i jee rent .vnde i l lud a p u d P l a u t û i n M i l i t e , Quid . ' ' e a in« g e n u a , a n feftuca f a f t a i D i c i t i g i t u r , N o n in F E S T V c A q u a m I I C T O R I N E P T V S , i d eft Prastor is m i n i f t e r , n o n a p t u s d a r e l i b e r t a t e m . i A C T A T I N S E R v ' v M . n a m v r P r e t o r v i n d i c t a f è r u u m t a n g e n s , i l l u m l i b e r u m fac iebatr f îc l i f tor q u i Praztorem infî» g n i b u s prascedebat , f e i t u c a m i n i l l u m i a c i a b a t e x moreR o m a n o j V t d i c i t P l u t a r c h u s . I S I i v s H A B E T I L I E s v i . E o s q u i h o n o r e s c a p t a n t ,at« q u e a m b i t i o n e t e n e n t u r , e a d e m r a t i o n e n o n effe li* h é r o s of tëdi t ,d icês . I l l e ( P A L P o , i d eft a m b i t i o f u s , q u e m neceffe e ñ a d u l a n i l l i s ,quoru m f u f f r ä g i a ca» p t a t . P a l p o n e s e n i m , a d u I a t o r e s d i c u n t u r . & p a l p a n s a d u l a t i o a p u d H i e r o n y m u m i n e p i f t o l a l i m i n a r i f à » c r a r u m î i t e r a r u m d i c i t u r . Q u e m ' A M B I T I o , sd efl c u p i d i t a s b o n o r u m * c R E T A T A , i d eft c a n d i d a , q u ö n i a m c o m p e t i t o r e s h o n o r i s a l i cu ius , candi» d a t i , i d eft t o g a c a n d i d a i n d u t i , c i r c u i b a n t t r i b u s , r o « g a b à n r q u e , v t in c o m í t i j s m a g i f t r a t i b ú í q u e de l igen» d is fui r a t i o n e m h a b e r e n t . P l i n i u s l i b . v i j . S c i p i o N a » fica in toga c a n d i d a b i s r e p u l í a n o t a t u s à p o p u l o . V i G i L A . V e r b a funt a m b i t i o f ì fe ipf i im e x h o r t a n * tís ad c a p t a n d u m v u l g í fu f f rag ía . C i c e r i N G E » R E I A R G E , i d eft l a rg i te r in v u l g u s f p a r g e c i ce r , í u p i n o s , f a b a s , & h u i u f m o d i q u a ; f p a r g u n t u r r a p i e n

I N V» S A T . P E R S . ¿7

d a . R I X A N T I P O P V L O j i m p e t u m i f l i l i u m a t * t e n t o . Q u o d p r o p t e t e a t ib i f a c i e n d u m e f t , V t fenes A p R i c r , id eft locis a p t i c i s . p r o p t e r aetatis f r ig idità t é . g a u d é t e s . n l apr ica-ct icuntur l o c a foli e x p o f i t a & a p e r t a . P O S S I N T M E M I N I S S E , i d e f t v t q u i n ü c f u n t i u u e n e s j o l i m fenes r e c o l a n t . N o f t t a F L O R A L i A . i d eft l u d o s i n h o n o r e m F i o r ? dea ; à n o b i s cele* b r a t o s : q u o d e r a t f à c r u m p o p u l a r e , i d eft c a p t ä d o p o p u l i fauor i a p t u m . M a r t i a h ' s , E t p o p u l ä r e f a c t u m b i s m i l i a d e n a tu l i f le t .F lot a a u t e , d e a flor3 e r a t . Q u i d P V L C H R I V s , i d e f t h o n e f t i u s & m e l i u s - f u b a u d i , quam hsec ad c o n c i l i a n d u m p o p u l i f a u o r e m facere/ S e d i r o n i a eft .quaf l d icat ,n ihi l mi fèr ius n e q u e m a g i s f è r u i l e . 184 A t c u H t R O D i s . E o s n o t a t , q u i f u p e r f t i t i o n i b 9 t e n é t u t : q u i p p e q u i nul lo m o d o pof* : f u n t effe l iberi .cu t i m o r e afficfantur.fi 'ne q u o f u p e r ; ititio.fèd 8c re l ig io ftarenon p o t e f t . H E R O D I S D I E s , id eft f a b b a t h a Iudaeoru.quorf i fuit rex H e r o d e s A i c a l o n i t a A n t i p a t r i ex C y p r i d e filius: q u i pr i* m u s h u i u s n o m i n i s in Indaga v c g n a u i t . E t lueer* n e P O R T A N T E S V I O L A s , id eft quae violi's or* n a b a n t u t . • D i f p o f i t a ; in F E N E S T R A v n c t a . i v * Miicfiv^op dicit,id e f t l u c e r n a m n o u e m lychnoru.quà" I u d a j i i n feneftella f u b l u m i n a p r i m a d ie i p r s c e d e n t is f a b b a t h u m in ipfò l i m i n e d o m u s p o n e b a n t . q u ä " f ene f t ra . ideo v N C T A M d i c i t . p r o p t e r o l e ü q u o d e x l u c e r n i s e x u d a b a t . V o m u e r e P I N G V E M N E B V » L A M , i d eft v a p o r e p i n g u e 8c crafTum.hoc eft f u m u

E t c a u d a T H Y N N i . T h y n n u s , I u d a j o r u m c i b u s e t i l tépef tate noftra p e c u l i a r i s : c u i 9 c a u d a . q u i a p i n * g u i care t . in f ip id ior eft. N A T A T fubaudi . t 'n iure c 6 d i t a n e o . I u u e . E t e o d é i a r e natures M e r g e r e ficedu

C O M M E N T . A B . N E B R I S S . -

l a s . A M P 1 E X A R V B R V M C A T I N V M , td eft i m p l e n s c a t i n u m , h o c eft p a t e l l a m r u b r a m , i d eft v i» lem & ex r u b r i c a f i £ t a m . M a r t i a I i s , C o n c o l o r in no» fira g a m m a r e l a n c e r u b e s . F I D E L I A A L B A , i d eft e x arg i l la c retacea f a c t a , T V M E T V I N O . A d n a t u r a m acet i r e t u l i t , q u o d i n p o t u f u m p t u m tu» m e f a c i t . I u u e n a l i s , C u i u s a c e t o , c u i u s c o n c h e t u m e s .

E o i n q u a m d i e , T u T A C I T V S M O V E S L A » B R A , i d eft c o n c i p i s p r e c e s I u d a i c a s . C i c e r o p r i m o d e d i u i n a t i o n e , H o m i n e s c u m tac i t i v o u e n t a l i q u i d , a u t o p t a n t , h a u d d u b i t a n t q u i n di] i l lud a u d i a n t . E T P A L L E s , i d e f t t i m e s , h o c eft v e n e r a r i s ^ n a r e l i g i o j t i m o r i c ó i u c i a eft . S A B B A T H A R E C V T I T A id eft I u d e o r u fefta ,qui recut i t i & c ircuci l ì f u n t , & q u o r u m praeput i j c u t i s abfciiTa e f t . M a r t i a l i s , N e c R e c u t i t o r u f u g i s i n g u i n a l u d a e o r u . 190 T V N C N I G R I L E M V R E s . A l i a s r u p e r f t i t i o e s n u m e r a t . q u a s t i m e n t e s . n o n p o l l e eiTe l iberos i ì g m f i c a t , d i * cens,T v N c ,id eft praeterea. L E M V R E S nigri,id eft v m b r s e m o r t u o r u m . A p u l e i u s d e d e o S o c r a t i s , A n i m u s h u m a n u s e x u t * & l iber ftipendij's v i ta ; cor» poré l u o a b i u t a t i s . V e t e r e l a t i n a l i n g u a h u n c inue» n i o l e m u r e m d i f t i t a t u . D i c t i l e m u r e s à Remo R o « m u l i fratte G e m e l l o , r i n 1 l i t e r a m c o m m u t a t a , v t i n * q u i t O u i d i u s i n F a f t i s . E Ì P E R I C V L A ' f u b a u d i , i n f t a n t i a . R V P T O o v o , i d e f t q u a ; p e r i o d a e x o u i l u f t r a l i s c r e p i t u in te l l e f t a f u n t . S e d q u o d di» u i n a t i o n i s g e n u s i l lud fit,non l e g i m i f i q u ò d I u u e * n a l i s i n lu f t ra t ion ibus o u o r u m m e m i n i t , d i c e n s , N i l i fe c e n t u m luftrauerit o u i s . T u r n G A L » L 1 g r a n d e s , i d eft pra i terea facerdotes m a t r i s deo«

I N V . S A T . PER 8. -6$ o r u m . I u u e n a l i s d e fecetdote C y b e l e s , I n g e n s f e * m t u i r . E t s A C E R D o s t v s c A j ( c i l i c e t I f i» d i s . C u m s i s T R o . c r e p i t a c u l o q u o d I f is i n m a » n u h a b e b a t * o m n i a i n q u a m h a s c , icil icet v m b r a e m o r t u o t u m a p p a r e n t e s , & o u a r u p t a , & G a l l i (a c e t d o t e s m a t r i s d e o t u m , & fcemina facerdos I f i d i s :

I N C V S S E R E E > E o s , i d e f t t i m o r e m d e o r u m tibigefierunt. I N E L A N T E S c o r p o r a , id eft in» flaturos. S i n o n g u f t a u e r i s T E R M A N E . n u » m e r u m & t e m p u s d ic i t . I u u e n a l i s , T e r m a t u r i n o T y b e r i m e t g e t u t . C a p u t A L L I , p r o a l i j , c u i u s c a » p u t e f t in foicos d i g e f t u . p R A E D I C T V M , i d eft CJJ p r a j d i x e r u n t . 194 D I X E R i s . C u m e a q u a j d e v e r a l iber ta te d i x i m u s , fìnt q u à m veri f l imau'rr i» d e n t u r t a m e n a b i n d o & i s , q u a l e s font v i r i m i l i t a » res. S i d i x e r i s h a : c i n q u i t , in ter C E N T V R I O » N E s , m i l i t e s fc i l icet ,aut i p f o r u m d u c e s , V A R I » c O s o s , id eft l abor io fos , & q u i e x l a b o r i b u s i m » m o d i c i s var ices c o n t r a x e r u n t . I u u e n a l i s , V a r i c o f u s fiat a r u f p e x . C O N T I N V O , i d eft ftatim. v v L P E * N I V S I N G E N S . n o m e fictu à p o e t a , q u e m ingé» tern d ic i t ,qua f i v i r i b u s c o r p o r i s t a n t u m , & n o n ani» m i p r ? ftet. R i d e t c R A S S V M , i d eft c r a f l è , h o c eft ftolide. E t L I C E T V R , i d eft sef t imat . C e n » t u r n G R A E C O S ' f u b a u d i , p h i l o l ò p h o s . C V R »

T ò c E N T v s s E , id eft c e n t u m a f l ì b u s , a d h u c n o i n t e g r i s j i è d i n t e r t r i m e n t o d i m i n u t i s * i d eru'm Agni» fìcat c u r t u m . & d e c l i n a t u r h i c eentu f l ì s .

С О M M E N Т . А Е . N E B R I S S . | I N S E X Т А М S A T Y R A M P E R S I !

C O M M E N T A R I V S .

D M O V I T i A M . A d S a l e i u m B a f f u m p o e t a m . v e l p o t i u s G s l ì u m . c u *

A i u s Quinti-libro x m e m i n i t ! q u e m H o r a t i o i n Carmine Iyr ico f e c u n d u fac i t . H i c c u m a b v r b e fecefflflet i n

S a b i n o s , & Per f ius in L i g u r i a m , q u i d ille a g a t d u b i » t a n s , m t e r r o g a b a t . D e i r . d e i n i l l o s i n u e h i t u r , q u i fuu G e n i u m d e f r a u d a n t v t l r e r e d i b u s m u l t a r e l i n q u a t . D i c i t ig i tut i О Baile, в R v м A , id eft t e m p u s circa f o l f t i t i u m h y e m a l e . n o n n e A D M O V I T T E , i d e f t a p p u l i t . F o c o s A в i N o , q u ò tecótu l i f t i i ' I à m n e ь Y R A , E T с н о R D A E . i n f t t u m e n t a q u i b u s mo« d u l a n t u r c a t m i n a , id eft n ò n n e fèribis c a r m i n a Iyri» czf. v i v V N T т i в i , i d eft p e r f ò n a n t . P E * с T I N E T E T R i c o . i d e f t p l e t t r o g r a u i & fèue» r o . q u i a i n lyricis c a r m i n i b u s e t i a m r e s g r a u e s deferì» b u n t u r . r B a f f e , i n q u a m , m i t e o p i f e x I N T E N D I s * s E , id eft a d i n t e n d e n d u m . N V M E R I S « i d eft c h o t d i s ar te m u f l c a t e m p e r a t i s a d certas c o n f o n a n » t ias ,quae n u m e r i s c ó f t a n t . P R I M O R D I A V E » T E R V M v o c v M , i d e f t c a r m i n a q u o r u vfìis a n t i q u i f l ì m u s e f t a t q u e muficae coniunc ì :us . n a m p r i m i c a r m i n u m fcriptores.mufici, i f d é m q u e theo log i fue» r u n t t v t O r p h e u s , L i n u s : M u f a ; 9 , A m p h i o n . E t m i r e opifexintédilTe M A R E M S T R E P i T V M , i d e f t f o r t e m & n o n ef feerninatum f ò n u m . h o c e f t q u o r e s f o r t i u m v i r o r u m d e f e r i b u n t u r : f e c u n d u m i l lud H o » r a t i j ' i n p o e t t i a ,

IN VI . SAT. PERS. Mula d e d i t fidibus d i u o s p u e r o l q u e deonim, E t p u g i l e m v i c t o r é , & e q u u m c e r t a m i n e p r i m u m «

F i D i s L А т i N A E , q u i a B a f l i i s p o e t a l y r i c u s f u i t L a t i n u s . м о х , d e i n d e . M i t e o p i f e x A G I 4

T A R E , i d eft a d a g i t a n d u m . I o c o s I V V E N E S » i d eft u u e n u m , p u t a a m o r e s & cóuiu ia - q u o d e d a m a d c a r m e n I y r i c u m p e r t i n e t . H o r a t i u s , E t i u u e n u m c u r a s Se l ibera v i n a r e f e r r e .

E t m i r e o p i f e x L v s i s s E , i d eft a d l u d e n d u m * h o c eft f c r i b e n d u m . V e r g i l i u s in B u c o l i c i s , L u d e r e quae v e l l e m c a l a m o p e r m i f i t agref t i .

E G R E G I O S s E N E s , id e f t l e n t e n t i a s g t a u e s , q u a l e s f u n t a u t effe d e b e n t f e n u m . p Ì J X L I C E H о N E s T о , id eft ftylo g r a u i , & q u o res honeftae d e l c r i b u t u r . Poll ice a u t e m d i x i t , q u i a e o c h o r d s tan< g u n t u r in l y r a . 6 M I H I N V N C . V b i t u i c i s , & q u i d a g a s d u b f t o s & I h r e c u p i o : d e m e a u t e m Ic ias v e l i m q u ò d о R A L Y G V S , id eft l i tus m a r i s L i g u f t i c i . i N T E P E T M I H I , id eft a d v f u s m e o s eft tep ida & t e m p e r a t a , n a m o r a L y g u r i s s , c u m a d m e r i d i e m v e r g a t , p e r h y e m i s t e m p u s t e m p e r a t a eft .

E t m e u m m a r e н Y В E R N A T , i d eft per h y e m é t e m p e f t a t i b ' defaeuit. S e d c u r m a r e L y g u f t i c u f u u m a p p e l l a t , c u m H i e r o n y m u s in E u f e b i u m , d i c a t Per» fium p o e t a m fuiffè V o l a t e r r a n u e x Hetrur ia i* E r g o a u t f u u m a p p e l l a t , h o c t e m p o r e q u o eft L u n a : . a u t H i e r o n y m u s nefeiuit Per f ìo p a t r i a m r e d d e r e . S e d i n q u a p a r t e ora : Lyguft ica» fit, o f t e n d i t , d i c e n s ,

Q.V A S C O P V E I D A N T I N G E N S L A T V S , id eft e a p a r t e q u a i n t e r l èopulos fiue p r o m o n t o r i a i n t e r c i p i t u r finuofum l i t t u s , q u o d eft I ta l ia : l a tus a d m e r i d i e m . Q u o d m a g i s e x p o n i t d i c e n s , E t lit*

e O M M J E N T . AE. N E B R I S S .

t u s R E C E P T A T s E , id eft i n r e c e f l u m eolligfe l e . M V I T A v A L L E , id eft m a g n a 8donga, & q u o d i p f ù m e f t p o r t u m e f f i c e r e . 9 P o t t u m a u K L u n a v b i p o e t a e t a t , E n n i a n o caten ine c o m m e n e d a t , d i c e n s , О c i u e s , о p E R R A E- f u b a u d i , pre» t i u m , h o c eft vt i le Se i u c u n d u m eft . n a m id u g n i t i * c a t o p e r e p t e t i u m - c o G N o s c E R E , i d e f t v r h $ e f t , & l o n g e a b ea p o r t u s e i u f d e m n o m i n i s . C O R , i d eft f a p i e n t i a m . M a r t i a l i s , N e c cor h a b e s P a p i l e , n e c g e n i u m . E N N 1 , p r o E n n i j poeta», c u i u s h o c eft Carmen. I u b e t н о с , feilieet c o g n o f e e r e por*, t u m L u n a » , P o f t q u a m D E S T E R T V 1 T , id e l i f tertete d e f i j ' t , & à f o m n o e x c i t a t u s eft : i n q u o ei v i f u m eft ammam f u a m effe qua» fuerat H o m e r i , v t f u p r a d i x i m u s i n loco i l io , N e c in bic ip i t i fòmnia f fe P a r n a f ò m e m i n i . M O E O N I D E S Q . V I N T V S I i d eft q u i n t u s ab H o m e r o filio M c e o n i s a u t v e r o a u t

Opinato. E x P A V O N E P Y T H A G O R E O ,ià

eft f e c u n d u m P a l i n g e n e f i a n P y t h a g o r a z , q u i d i c e * b a t a n i m a s e x c o r p o r i b u s in al ia c o t p o t a m i g r a r e . & fìc e x p a u o n e a n i m a illa d e c e d e n s p e r c o r p u s H o m e

1 1 r i , v e n i t a d E n n i j c o r p u s . it н 1 с e g o , fefli* c e t L u n a ^ v e l i n i l l ius p o r t u . S e c u r u s v u l g i , i d eft q u i d v u l g u s de-tne o p i n e t u r . & inc ip i t a d fatyta j m a t e r i a m a c c e d e t e . E t f e c u t u s q u i d A V S T E R , v e n t u s à m e r i d i e f p i r a n s , à Graecis a p p e l l a t u r no» t h u s . 1 N F E L 1 x p e c o r i , id eft n o x i u s . V e r g i ! . Q u i d p o t u i i n f e l i x . Q u i d P R A E P A R E T , i d e f t m i n e t u t : q u i a g i g n i t m o r b o s . V e r g i l i u s , A j b j j r M É ^ f j y r i ^ ^

E t f è c u r u s , q u i a a n g u l u s i l le v 1 с 1 N 1 , q u i agr f ì n ò f t r u m c o n t i n g i t . P I N G v i о R * f u b a u d i , e l i

I N V I . S A T . P E R S .

h o f t t c h ! n a n q u e f u n t i n u i d i s m o r e s . O u i d i u s , £erti ' l ior fèges eft a l i e n o f e m p e r i&t&sgof

V i c i n ù m q u e p e c u s g r a n d i u s h u b e r h a b e t . E T s i A D E O O M N E S . S e n f u s eliTNonid*

c i r c o t o r q u e b o r , fi v i d e r o a l ios deter ior i s c o n d i t i o * n i s h o m i n e s d i t a r i . E t fi o m n e s O R T I F E I O * R I B v s , id eft a b infer ior i s c o n d i t i o n i s m a i o r i b u s p r o c r e a t i , D I T E S C A N T A D E O , i d eft l o n g e d i t i o r e s m e l i n t . R E C V S E M , ' id eft n e g a b o , & d e t e f t a b o r . v s o_ v E , i d eft n i m i u m , & f e m p e r , & v b i q u e . O B i D . i d eft p r o p t e r e a m c a u f à m . C V R * v v s , l a b o t i b u s i n c u r u a t u s . M I N V I S E N I O .

r e c u f è m c o r n a t e S I N E V , i d eft c i b o a l i * q u o a d i p a t o & p i n g u i . E t r e c u f è m T E T I G I S * S E s i G N V M N A S O , q u o d f a d u n t a u a r i , q u i l a g a n a m v i n i a n u l o f i g n a n t , n e à f a m u l i ' s , a u t fer* t r i s v i n u m i n t e r c i p i a t u r . M a r t i a l i s . N u n c fignat m e u s a n u l u s l a g e n a m . H u i u s confuetud in i s e t f a m C i c e r o filius i n q u a d a m epiftola a d T y r o n e m m e m i n i t . S i c u t o l i m , i n q u i t , m a t r e m n o f t r a m facere m e * m i n i , q u E l a g e n a s e t i a m i n a n e s o b f i g n a b a t . S i c P e r * fij e n a r r a t o r i n c o g n i t u s : f ie e g o fent fo . N a m q u o d q u i d a m d e fìgno q u o d eft i n f u n d o lagcenae d e l i r a n t n o n p l a c e t , c u m n e q u e t a n g i n a f o , fèd n c q u e v i d e t i faci le pofTet, ni f i forte p u t a b a n t l a g c e n a m effe p a t e * r a m f iue p o t o r i u m v a s . Q u i d q u o d H o r a t i u s , c u i u s m e t a p h r a f t e s a t q u e i m i t a t o r eft h ie nof ter , e u n d e m f è n f u m expref f i t l ibro epi f tc . i j .dicens^ E t f ì g n o Isefo n o n i n f à m i e l a g e n a : . S e d v i d e o q u i d illos d e c e p i t , t e * t ig i f lè v idel icet n a f c r n a m fi v t e x p l o r a t c t a n lagcenej fignum efiet tefumjauarusjid f a c i e b a t , v t n a f ó t a n g e

i d eft d e f r a u d a t i ii fenili, c r u c i a n d o m e . A u t

C D M M E N T . A E . N E B R I S S.

Ktsmulto m i n u s v i d e t e t , c u m vi f ibi le vi fui a d m o t u * n i f i i n cer ta d i f t a n t i a , v ider i n o n p o i l i t . S e d v o l u i t fi • gni f ìcare p o e t a a u a r u m fie i n t e n t u m fuifle in e x p l o » rando figno a n eflet laefum,vt i l lud fere t a n g e r e t na> f o . S i c M a t t i a l i s d e S e l l i o , q u i d e ccena c o g i t a n s , tri* ftis Sc c o g i t a b u n d u s a t q u e d e m i i f o c a p i t e incede» b a t . Q u o d p e n e t e r r a m t a n g i t i n d e c e n s n a f u s . I t a q j i d q u o d Mar t i an ' s e x p r e f l i t , p e n e a p u d Per f iu u)b» i n t e l l i g e n d u m eft . I n lagoena V A P I D A , id eft q u a : p l e n a e t a t v i n o v a p i d ò , h o c eft euan ido . f i c fu» p r a d i x i m u s . Eft e r g o fenfus h u i 9 c l a u f u i e , q u o d p o e » t a r e c u f a b i t . & r e n u e t e u r u u s m i n u i f e n i o , & ccenare fine v n £ t o , & tet ig i f le fignum:quia o m n i a ha»c, funt

i8 a u a r i . 18 D I S C R E P E T H I S A L i v s , i d eft a l iquis forte nol i t fic v i u e r e v t e g o v o l o : fed id ni» h i l eft m i r a n d u m , c u e d a m n a t i fub e a d e m cóftella» tione^diuerfa (èquatur ftudia.Ideo d i c i t , "o H O R O » s c o P E , id hora n a t a l i s , e x q u a f u m i t u r m o t u m fi» gn i f i ca t io n a f c e n t i b u s . T u P R O D V C I S G E M I N o S , id eft g e n e r a s & i n l u c e m edis . V A R O G E » N i o , id eft va r ia 8c di ftorta n a t u r a : q u o d o f tendi t e x e m p l o , q u o t a x a t fordidos a u a r o i q u e h o m i n e s .

E S T ' f u b a u d i , a l i q u i s . Q u i s o n s N A T A * L I B v s » q u i d i e s Celebris & feftus e ra t c u i q j . c A L « L I D v s , a f t u t u s 8c c a u t u s fiue e m e n d o fiuediipen f a n d o . T I N G A T H O L V S s I c c v M , i d e f t i n u h » g a t q u a l i p i n g u i a l i q u o h o l u s q u o d e r a t fine p i n g u i . M V R I A E M P T A i N C A L I C E , id eft q u a m

e m i t v n c i à t i m à fa la t io l i s : cum debuiiTet h a b e r e do» l ia 8C a m p h o r a s m u r i a d o m i p l e n a s j . Eft a u t e m m u » ria, fal t a b i d u s a d (ò lem m a c e r a t u s , mul tar t i rerurr i c o n d i m e n t u m . Q u o m o d o fiat,Cato,Columela, PIi»

I N V I . S A T . PERS. 71 n i u l q u e m u l t i s p r a c i p i u n t . 1 p s E , i d eft n o n p e r m e d i u m d i l p e n f a r o r e n v n a m ipfe e m p h a f i m h a b e t .

1 R R 0 R A N S , i n f r i a n s & f p a r g e n s i n m o d u m r o r i s . P i p e r s А с R v м . id eft q u o d q u a i l r e m facrä p a r c e m i n i f t r a t . H o t a t r ? p r i m o S e r m o n ü . T a n q u a m p a r c e r e fàcris c o g e n s , P A T I N A E , i d é f t i n p a t i » n a m , d a t i u u s p r o a c c u f a t i u o & p r a ; p o f i t i o n e . v t V e t * gi l ius p r i m o / £ n e i d . I n f e r r é t q u e d e o s L a t i o , i n L a » t i u m . н I с p v E R , i d eft alius adole fcens . M A * G N A N I M V S . id eft p r o d i g u s , q u i b o n a c o n f u m e n * d o v i d e t u r m a g n a n i m u s . c u m fitreuera p u f i l l i a n i * m i . S i c M a r t i a l i s d e a l e a t o r e , N o n m e a m a g n a n i m o d e p u g n a t t e f l e r a t a l o . P E R A G I T B O N A , c o n * f u m i t p a t r i m o n i u m . D E N T E , g u l a . h o c eft g a * n e a . 22 v T A R E G о . v t a r , id eft n c q u e fé* q u a r i l i u m a u a r u m , n c q u e h u n c p r o d i g u m , fed v t a t r e b u s m e i s m a m i l l o r u m v t e r q u e a b u t i t u r diui t i /s , potiusquam vt i tur* N e c i d e o . f i v fus f u e r o , i n c i * d a m in i l lud v i t i u m v t firn L A V T V S P O N E R E , i d eft a d a p p o n e n d o i n m e n f a . R н о м B O S , p i * fees e x g e n e r e p l a n o r u m . H i l p a n i v o c a t r o d a u a l l o s . L I B E R T I S , n ó l ò l u m m i h i . f è d & l i b e r t i s ' D i c u n * t u r a u t e m I a u t i , q u i i p l e n d i d e & o p i p a r e c c e n a n t . N e c s о L E R s ' i u b a u d i , e r o , i d eft d i l i g e n s & i n g e * n i o f u s . N о s s E , i d eft a d c o g n o l c e n d u m . S A L I * v A M T V R D O R V M , i d eft i a p o r e s g u I o l o s , q u a * l is eft t u r d o r u m , q u a s a u e s a p u d a n t i q u i o r e s m a g n o i n p r e t i o h a b e b a n t u r . M a r t i a l i s , I n t e r a u e s t u r d u s , fi q u i s m e iud ice c e r t e t :

I n t e r q u a d r u p e d e s j g l o r i a p r i m a l e p u s * 2 ; v i v E , q u a f i d i c a t , o m n i b u s v i u e n d u m e f t . T E N V S M E S S E P R O P R I A , id eft p r o q u a n t i *

C O M M E N T . A E . N E B R I S S .

tote melfiurn,quas e x tuis a g r i s percipis, a c fi dicat, fecundum facuitates patrimoni]. E t emole CK A» N A R I A , i d eftfrumenta ex granatijs tuis. E t F A S E S T , q u a l i d icat idnon facerenefas eft. Q . V I E > M E T V A s ' i d eft nùquid times te fame p e r i t u r a ? o c c A ,id eft frange.nam occare, eft g l e b a s frange* re.Hfc vero pro grana e x fpicis excludere accipitur; quod antiqui faciebant, atque edam nunc fit apud A f t u r e s & C a l l a i c o s , quoties frumento habét opus. H o r a t i u s fecundo epiifql. V i l l i c u s orbi cum fègetes occat t i b i . E n feges A t T E R A , id eft anni infè* quentis E f t in H E R B A , id eft viridis, quali di* catjfpes eft de futuri anni fertilitate. O u i d i u s i n he* xoinis, S e d nimium properas,& adhuc tua meffis i n haerbaeft. 27 A S T V O C A T o F E I C I V M .

S e d quia vt ait I u u e n a l i s , multi funtfibi diuites, Se pauperesamicis.dt'citnon fads effe ad nos ipfos vti Ubera l i ta te , nifi edam hacc virtus ad amicos v f q u c perueniat. A S T O F F 1 c I V M , quod proprie eli virtus illa ,qua vtimut e r g a a m i c o s * I u u e n a l i s , O f f i c i u m eras,

P r i m o à fole mihi peragendum in valle Q u i r i n i . Q u a e caufa officij'f quid quasris^nubit amicus. Alias officium , eftoperado hominis l ì u e actio in« quantum homo. V n d e liber C i c e r o n i s de offieijs. A m i c u s iNOPS,pauper,quianaufragiumfecit , T R A B E R V P T A j i d e f t n a u e f r a f t a j q u i a nauis trabibus c o n f t a t . P R E N D I T S A X A B R V *

T I A ,id eft tempeftate eiecìus ad B r u t i o s Italia» po* pulos matitimos, manibus preniatfcopulos. V e r g . V n c i s prenfantem manibus capita afpera montis.

E t c o N D 1 D 1 T , i d eft o b r u i c &c perdidit. 1 0 «

I N V I . S A T . P E R S . 72 N i o , i d eft in m a r i q u o d eft i n t e r I t a l i a & P e l o p o n n e f l u m . R E M o M N E M , id eft fa 'cultates. E re V O T A s v R X) A .id eft n o n a u d i t a à di js in temper ftate . I p f e 1 A c E T i n l i t tore , i d eft i l luc prof t ra* t u s & d e i e c i u s . E t d i j i n g e n t e s D E P V P P E , Í H q u o r u m tutela n a u i s f u e r a t , i a c e n t . E f t q u a l e i l lud V e r g i l i ) , I l i u m i n I t a l i a n i p o r t a n s , v i c ì : ò i q u e p e n a * t e s . E t i a m co l ia R A T I S lacerse^d eft t a b u l a nau» fragi j ' ,que eft cofta n a u i s i m e l a t u s . E f t o b u i a M E R I G 1 s , a u i b 9 m a r i n i s q u f f r a g m é t i s i c u r l à n r . N V N C i d eft i n ta l i neceff i tate a m i c i , F R A N G E A L I * o_v 1 D , i d eft p a r t i r e c u m i l io : q u a n d o q u i d e m a m i » c ò r u m o m n i a c o m m u n i a e l l e d e b e n t . E t de C E S * P I T E v 1 V o , i d eft e t i a m d e e o q u o d e f t p a t r i m o » ni ] f u n d a m e n t u m , n e d u m vtenf ì l i a . V i u o a u t e m di» x i t : q u i a c e i p e s eft g l e b a h a e r b a r u m rad ic ibus c o m » p a é i a : fed intel l ig i t d e b e r e d a r i a m i c o a l iqu id e t i a m d e fubf tant ia p a t r i m o n i / . L a r g i r e i n o p i . E t c u t d e b e a t l a r g i r i , o f t e n d i t , d i c e n s , N E P I C T V S I N T A B E L L A .hoc fac iebant n a u f r a g i , v t e m e n d i c a * t e n t ftipes.Horatius. Q u i d hoc fi f ra f t i s e n a t a t e x p e s N a u i b u s aere d a t o q u i pingíturí* E t I u u e n a I i s . E t p i n a fe t e m p e f t a t e tuetur* C A E R V L E A , a d c o l o r e m m a r i s p e t t i n e t q u i m u « l e u s eft ' o B E R R E T , v a g e i & c i r c u m e a t p o p u l u . 33 S E D C O E N A M . P r o hasrede r e f p ó d e t a u a r u s , & e i q u i i l i u m h o r t a t u r , v t d e t , a l i q u i d a m i c o i n o p i . S e d H A E R E S , ièilicet t u u s q u i i n o p i l a r g i r i s d e c e » f p i t e v i u o . I r a t u s q u o d C V R T A V E R I S R E M , i d eft d i m í n u e r í s p a t r i m o n í u m . N e g l i g e t COE* U A M F V N É R i S j i d eft infer ías quae d a n t u r m o r »

C O M M E N T . AE. N E B R I S S . ruis,& ccenam v i u i s in f u n e r e . E t hieres d a b í t V R « N A E . i n q u a m c i ñ e r e s & re l iqu iaeco l l i gebantur . O d fa i N o D o R A , id eft nu l l i s c d o n b u s c o n c i n n a t a . É t e r e s i n q u a m . p A R A T v s N E S C I R E ? i d e f t d i f fimulare.quafìnointelligatrem.Seu C I N N A M A , o d o r a m e n t u m e f t p e r e g r i n u m . S P I R E N T , i d e f t o d o r e m e m i t t à c & v a p o r e , S V R D V M . p r o ¿ u r d e , i d eft ni l o i e a n t * v t f u t ranf la t io f u m p t a e x lènf ib i i i a u r i s a d n a r e s . S e u C A S I A E . a t b u i c u t e f u n t odo» ratas , p E C C E N T C E R A S O , i d eft a d u l t e r é t u r g u m m i e x cera lo a i b o r e , q u o d praecipue inodoiibus t a c i u n t iepiafìarij. 37 T V N E E O N A . V e r b a h a s r e d i s a u t p r o h e r e d e facientis c u m a u a r o . I H » c o L v M 1 s , q u a l i dicat . f i p r o falure t u a faceres.to» Ierabi le eflet , fed facís p r o a m i c o , S E D B E S T I V S v R G E T . S u p e r i o r a v e r b a p o e t a i , p e r t i n e b a n t a d auarit ìse r e p r e h e n f i o n e m , c ó m e n d a t i o n é m q u e l ibe* r a l i t a t i s j t u m ad f e i p f u m , t u m e t i a m a d a m i c o s . N u c q u i d a u a r u s d i c a t , o f t e n d i t , d i c e n s , S e d B E S T I V S , n o m e n e f t auar i , í e d á p o e t a fiflum , q u a f i b e f t i a l i s h o m o . S i c H o r a t i u s , V e n t r é l q u e nepotum D i c e r e t v r e n d o s c o r r e p t u s B e f t i u s i d e m , v R G E T d c c l o r e s G r a i o s , i d e f t i n f è c t a t u r , q u ò d lei l icet i n d u x e r i n t in v r b e m phi lo lòphise praecepta e x * h o r r a r í a a d I i b e r a l i r a t e m , c u m prius R e m a n i illi v e teres p a t f i m o n i á o b f e r u a u e r i n t . D i c i t ig i tur Bef t ius i n p h i l o f ò p h o s , I T A F 1 T , id eft i ì c v i u i t u r v t v o s P h i l o í b p h i p r a c i p i t i s , feilieet l a u t e & o p i p a r e . EOE» N 1 s E c A E ^ ' d eft R o m a n i prifei q u i feenu i è c a b a t .

V a r r ò d e re r u n i c a J a l c i b u s c ó f e f t a n d a q u a ; fceniíeí c e p t a e t e r i e r ú t . E t C o l u m e l l a , F c e n i l è c à m e l í o r é o p o r * tet i n d u c e r e . v i T i A R V N T j i d e f t c o r r u p e r u n t

I N V I . S A Ti PERSv f$

p u l t è s . N a m fimplices cibi & n a t u r a l e s c o r r u m p í ií c u n t u r , c u m a l iqu id lilis additurs v t f u p r a , Ha?c flbí c o r r u p t o c á f i a d í f l b l u i t o l i u o . V N G V I N E G R A S S s o j id eft p i n g u i p u l t i b u s a d d i t o . P o f t q u a m hofi N O S T R V M S A P E R E , id eft í ioftra Ь ж с í ap ien»

, t¿a ,ve l p o t i u s veftra ò P h i l o f o p h i . E X P E R S M A R I s , id eñ n o n t r a n l m a r i n a , & e x Grasc ia p e r m a » r e a d u e f t a , fed fa£ta i a m d o m e n i c a a l e h o n c h i u m m a n ' s e x p e r s . V e n i t v R в i • id eft í n v r b e m . C u m P I P E R E E T P A L M i S j i d e f t e a d e m n a u i v e n e r u n t P h i l o f o p h i , q u a p i p e r & p a l m e funt adue» fta.Iuuenalis, A d u e f t u s R o m a m q u o p r u n a Se co» ftana v e n t o . 41 H A E C C I N E R E . A d il» l u d r e f p o n d e t q u o d d i x i t , S e d cccnam funer is ha;* r e s N e g l i g e t 8cc. V L T E R I O R c i N E R E , i d e f t v l t r a m o t e é & p o l ì c iñeres , A T T V M E V S H A E « R E S . Q u o d i n auar í s r e p r e h e n d i t , fe n o n factu» r u m p o e t a p o l l i c e t u t , hoc eft non c u r a r e q u i d ha;» t e s fuus d e fe fent iat . D i c i t i g i t u t • Ъ т v ,quif* q u i s e s f u t u t u s m e u s h e r e s . A l i d i S E D V C T I O R , i d eft p a u l u m f è d u f t u s & r e m o t u s à t u t b a . v t e g o li» bere 1 p o f f i m quaetere, Se t u r e f p o n d e r e . о B O N E » ò a m i c e . S V M I G N O R A S ,id eft náquíd hie nun* t i u s l a tet te? MifTa eft L A V R V S . R o m a n i i m p e s r a t o r e s . b e n e te gef ta in p r o u i n . d a . I a u r u m mitcebant q u a ; eiTet n u n t i a futur i t r i u m p h t . a u t h o r eft P l i n i u s * M a r t i a l í s , Sarmat ícae l a u r u s n u n t i u s ipfe v e n i .

A C A E S A R E , C a i o C a l l i g u l a G e r m a n i c i ск A g r i p p i n a filio.qui poft T y b e r i u i m p e r a u i t . í s expe* d i t i o n é in G e r m a n o s f u í c e p i t , v t ícr ibít S u e t o n i u s . S e d curtí nih i l d i g n u m m e m o r i a fec í lTet , d i e fuo na*

Uh

C O M M E N T . A I . N E B R I S S .

r e u s , v E H , N i s i c cs¡0nnnMíMS$ffl[&aalas. n a m c ó m ' u e r e e f t c c u l c s d a u d e r e . j o O L E V M . al ia v í a h e r e d é a g g r e d i t u r d icens^Ego L A R G I O R P o P E L L O, id eft v i r i t í m i n p o p u l u m d i f t r ibuo .

O L E V M E T A R T O C R E A S j h u i u f i t t o d í e n í m

res conc i l i and í a m o r i s g r a t i a m í t t e b á t u r » A n P R O » H I B E S ¡ f u b a u d i , m e i d f acere í l l l e a u t e m quia tes

ta l i o u a n s v r b c m ingre f fus eft. O b c l a d e m infi« g n e m : q u o d r e u e i a n o n fu i t , fed n u n t i u s i ta d i x e r a t . G e r m a n a s P v B i s , i d eft i u u e n t u t i s G e r m a n o r u m . 45 E t c i N i s E R I G I D V S e x c u t i t u r e x a r i s , v t fiant n o u i i g n e s a d l äc t i f ida p r o p t e r pr inc ip ia v i c t o *

, riam. E t C A E S o N i A , a u g u f t a C a l i g u k e v x o r , p r o p o m p a & a p p a t a t u t r i u m p h i . I a m L O C A T , f c i l i c e t r e d e m p t o r i b u s q u i ea o p e r a f a c i e n d a c o n d u » c e b ä t . v e l l o c a t e d eft p a r a t Sc d i í p o n í t . A R M A P o » s T i B V s . V e r g i l i ü s , C a p t i u i p e n d e n t c u r r u s , c u r u i c j j l e c u r e s . C h l a m y d e s R E G V M , q u i p r f m i t t e n d i e r a n t i n t r i a p h o . E t G A V S A P A L V T E A veftes v i l lo las c r o c e í c o l o r í s , C A P T I S , re l iquis capt iuis* E S » S E D A j v e h i c u l a & c u r r u s . E C R H E N O S ingé» tes , íd eft G e r m a n o s R h e n i fluminís a c c o l a s , q u i p r o c e r i l f i m i font in fe r r e l i q u o s m o r t a l e s . I g i t u r e g o i N D v e o - l u b a u d í , a d i m m o l a n d ú . C E N T Y M P A R I A ,fcilícet b o u m , h o c eft d u p l i c e m h e c a t c m * b e n . D I I S & G E N I O D V C I s , d i £ t i q u o r u m au íp ic i j s v i c tor i a eft p a r t a , O B R E S E G R E G I E G E S T A S , icilícet á C f e í a r e . o_v i s v E T A T • f u b a u d i , m e faceré xdf A V D E , icilícet v e t a r e m e . q u a f i d í c a t , n o n a u d e b i s , q u í a e i íes tefe m a í e f í a t i s

I N Y I . S A T . P E R S . 7 4

a d p o p u l n m p e r t í n e b a t , ccepit rnut i re . -d ie i t i g í tur , p o e t a . D i c C L A R E * f u b a u d i , a n d e b e a m faceré q u o d d i x t . E t qiiia file a d h u c m u í T a t , p o e t a p r o i l l a t e f p o n d e t , I N Q . V I S , N O N A yoE ó,id eft in te l l igo te dícere , q u o d n o n a u d e s q u i d h a c d e re f e n t i a s j l o q u í , q u o n í a m t i m e s p o p u l u m d e cu» i u s v t í l í c a t e a g i t u t . I d e o f u b d i t , , A g e r E X o s s A*¿>

T v s , íd eft l a p í d i b u s p u r g a t u s . O u i d i u s p r i m o M e T t a m o r p h o í e o s . L a p j d e s ¿n c o r p o t e térra; O f l a reor di» c i . E f t 1 v x T A . e r g o í i a g e r eft exoflTatus, lapídiS a g g e r e s p r o p e e r u t , q u o s ¿ác iant in eú" q u i p t o h i b u e ríe faceré q u o d fit e x vt i l í tate p o p u l i . j i A G E , J Í S I M 1 H 1 N v L L A . I n eos q u i fe i n t i n u a n t hazte» d e s familia;, alíense n u l l o p r o p í n q u i t a t i s i u t e : ñ e q u e i d f a t i s e f t , nífi etíam , ijs q u o r u m haeredi tatem ca< p t a n t , h o r t e n t u r a d di'uícias a u g e n d a s . A G E . a u * d i t o r e m a t t e n t u m facítmam h o r t a n t i s eft. S i n u l l a E x ^ C M L T - i s i d e f t í b r o r i b u s p a t r i s m e i . I a m R E * L 1 o _ v A E s T , i d e f t f u p e r f t e s . E t n u l l a P A T R V E L I S ,id eft filia p a t r u i , h o c eft fratris p a t t i s m e i . E t n u l l a P R O N E P T i s , i d e f t f i l i a n e p t i s p a t r u i .

M A N E T , f l ipe ru iu i t . E t M A T E R T E R A j i d eft íb ror m a t t i s . V í x i t ftetilis, Se n í h i l u m S V P E R » E s T , i d eft t eftat d e a u i a , i d eft d e au ia ; po f te t i s . a c fi d i c a t , n u l l u s eft m i h i c e r t u s ha j res . A c c e d o B o * V I L L A S , l o c u s eft i n t e t R o m a m 8c A f i c i a m . C l i * ü ú m q u e A D V I R B I . n o n l o n g e a b A r i c i a fuít ne« m u s A t i c í n u m , i n q u o H í p p o l y t u s p o f t e a q u á m ffi* í c u l a p i j o p e eft vitas r e f t i t u t u s , m u t a t o n o m i n e in V i r b i u m . v i t a m e g i t : v t c ted íb i le fitclíuum a l i q u e m V i r b i j n o m i n e a p p e l l a t u m . M a n i u s eft m i h i P R A E *

C O M M E N T . A E - N É B R Ì S S .

S T O ha»res,ideft o c c u t r i t mihi.nomen aut?m M a * nijcx capotiffimu caufa d e l e g i t , quòdFefto a u t h o » r e , p r o u e r b i u m e r a t , M u l t i M a n i j A r i d a » , fuerat c n i m propagata f ami l ia à M a n i o q u o d a q u i l u c u m D i a n a ; A r i a n a » confécrauit . M a n i u s a u t e m , a u t h o » re V a i r o n e , d i d t u r , q u i mane n a t u s e f t , fìcut Lu» c i u s , q u i luce • q u a n q u a m q u i p r i m u s h o c n o m i n e a p p e l l a t u s j V a l e r i u s M a n i u s T e r e n t i u s , n o n à m a n e , fed à m a n i b u s diftus eft,quòd à d i j s m a n i b ' in T e » r e n t o l i b e r o r u m valetudinem i m p e t r a f T e f a u t h o r e S H i n t P e d i a n u s , S i p i n ù f q u e g r a ; c u s . p R O G E » N I E s terra;,id e f t c u i u s p a r e n t e s i g n o r a n t u r . C i c e * ro ad A t t i cum , H u i c terra»f i l io ,nefc io c u i , cornute» re ep i f to lam t a n t i s de r e b u s n o n a u d e o . Q . V A E » R E E x M E . v e r b a funt poeta» a d I e c t o r e m , o f t e n d e n t i s q u a via fe M a n i u s illi haeredem m o n i t o * r é m q u e i n f i n u e t . O _ V A E R E e x m e , i d eft fiqua»* ras* Quis m i h i o_v A R T V S fit p A T E R , id eft a t a u u s . H A V D P R O M P T E d i c a m , q u i a v i x te» n e m u s n o m i n a e o r u m q u o s n o n n o u i m u s , v n d e appellationes ipfas, m a i o r u m n o f t r o r u m n o m i n a no habentvltraabauos. f taquedici t .Si A T A V O A D » D A S V N V M , i d eft a b a u u m . Et i temvNVM, q u i n o m i n e e t i a m c o m m u n i & appellatiuo c a r è t . l a m e f t F I E i v s T E R R A E . a c f i d i c a t , p e r i n d e e f t ac fi v n u s ex illis terrigenis fit, q u o r u m n o m i n a ve» t u f t a t e obliterata funt. Et i ta h i e M A N I v s , q u e m d i x i terra; filium. Exit m i h i A V V N C V L V S

M A I O R , id eft p r o a u i s m e a ; frater. P R O P E ,fe» rè velquali, R I T T G E N E R I s , i d eft ex ferie m a i o r u m m e o r u m . ¿1 Q . v i P R I O R E S . I n captatoretìi fenem inuehitur poeta, dicens, T u

IN VI -SAT. P E R S . J<¡

q u i es p r i o r a e r a t e , c u r á m e pet fs fcribi h s r e s ? h o c e n i m fignificat c v R P O S C I S M E L A M P A D A I N J O E C V R S v f & e f t j u m p t u m e x J L u c r e r i o j l i b r o f e c u n d o d e r e r u m n a t u r a : v b i ííc a i t , E t q u a f i cur fo* res v i t a i l a m p a d a t r a d u n r f i g n ificans m o r t a l i u m fuc c e f f i o n e m : v t q u i a i d e m h o m o , n u m e r o c o n í e r u a r i n o n p o t e n , c o n f e r u e t u r in fpecie filijs i m p e U e n r i b u s p a r e n t e s , a t q u e illis d a n t i b u s l o c u m filijs, q u e m a d * m o d u m á u t h o r e H y g i n i o e x P r o m e t h e i c ó í u e t u d i í n e cur íbres l a m p a d a q u a t i e n t e s fie c u r r e b a n t , v t p r i m u s d e f a t i g a t u s l a m p a d a í e c u n d o , f e c u n d u s ter* t í o , & i ta al í j ali js t r a d e r e n t . H u i u s q u o q u é cohfue* t u d i n i s C i c e r o q u a r t o a d H e r e n n i u m m e m i n í t . A d q u o d e t i a m a l l u l i t V a r r o l i b r o ter t io d e r e na i t i ca , N o n curfu l a m p a d a t ib í t r a d o . id eft n o n t ib í c e d o . 61 S V M T I B I M E R C V R I V S . V e r b a f u n t c a p t a t o r i s í n í i n u a n t í s fe i n a l ter ius h x r e d e m fue* ce f l forémqj . D i c i t e n i m , E g o J i j m _ r i b i _ M E R c v * R I V S , id eft lucr i t u í a u t h o r : q u i a e x m e r c a t u *

r a l u c r u m i n m e r c u r í u m refertur . V E N I O •D E v s H v c E G o , id eft a d te v e n i o d e u s v e r u s .

V t í l le P I N G I T V R * q u a f i ve l i t d í c e r e , fingí* t u r & n o n eft v e r u s . A n R E N V I S ' í f u b a ü d i , t a * u o r e m prseíent is n u m i n i s , & q u i t ib í d e m o n f t r e t q u e m a d m o d u d e b e a s r e m fami l ia ré augéreí* V I N ' T V G A V D E R E i V e r b a f u n t P e r f i j a d c a p t a t o r S f u m . v i N ' í p r o v í s n e t u . G a u d e r e R E L I C T I s , i d eft t e l í n q u e n d i s á m e poft m o r t e r m a c i c r i b í h e r e s á meí* n o n d e b e s e x i g e r e r a t i o n e m rei f a m i l í a r i s , n e q ? prg fc r íbere m i h i q u e r h a d f r i o d u m d é b e a m i m p é n f á s f a c e r é . D e e f t a l i q u i d s V M M A E » id eft p a t r i m o n i o á m a í o r i b u s m e i s a c c e p t o » S e d M i N v i M I H I ,

C O M M E N T * A E . N E B R I S S . f d e f t i n v f u s m e o s c o n f u m p f i S e d q u i c q u i d I D E S T " f u b a u d i , q u o d r e l i q u u m e f t m i h i . I d U B I t o t u m eft , id eft t o t u m t ib i r e l i n q u a m . F V G E Q . V A E R E R E , id eft pra>terea n o l i à m e r a t i o n e m

e x i g e r e . v B i SIT l u b a u d i , l e g a t u m . Q u o d

s T A i v s ' d e q u o f u p i a , D i e a g e d u m S t a i o . L_E *

G A R A T _miht,id eft re l iquerat n o m i n e l e g a t i . N e u

R E P O N E M I H I D I C T A P A T E R N A , id eft

n e r e p e t a s i l l a q u i b ' p a t e r m e u s fo lk* eft m e q u o n d a

m o n e r e . 67 F O E N o R I S A C C E D A T . V e r b a

c a p t a t o r i s v e l p o t i u s e ius q u i i a m eft d e f i g n a t u s ha»» r e s . A C C E D A T inqUl't M E R C E S FOE M O R I S , i d eft q u o d p r o fcenorfs m e r c e d e d a t u t , v e n i a t i n ra»

t i o n e m . H o r a t i u s , Q u i n a s hie capi t i m e r c e d e s e x i *

g i t , i d eft v f u r a s . H I N C , i d eft e x h a c m e r c e d e v f u >

r a r i a . E x i m e S V M P T V S • i u b a u d i , q u o s f a c i s q u o *

t i d i e . Q u i d R E L I o _ v v M e f t , i d e f t r e f t a t , q u o p a t r i

m o n i u m a u g e a ì i ' R E L I Q . V V M Ì ' V e r b a P e r f i j , p r o

i n d i g n i a t e rei e r u m p e n t i s in e x c l a m a t i o n s c o n t r a

fuurh hazredem. Dicit i g i t u r r e p e t e n s q u o d ille d i x i t ,

r e l i q u u m , r e l i q u u . ' ac i ì d i c a t , h o c e x p e & a b a m à t e ,

v t e t i a m e x e o q u o d ex v fut i s m i h i p r o u e n i e b a t , m e

a d m o n e r e s p a t r i m o n i u m a u g e r e . N V N C N V N C . E x e o q u o d f u t u t ' hasres d i x e r a t , i n d i g n a t u s Per f i 'u s ,

cóuer t i t (è a d f e r u u m o b f ò n a t o r é , d i c e n s , o P v E R n u n c n u n c V N G E c A v L E s , i d eft v n f t u m , h o c

eft r e m p i n g u e m a d d e c a u l i b u s . H o r a t i u s ,

V n g e t e fi c a u l e s o l e o m e l i o r e c a p u t q u e C c e p e r i s .

69 M I H I F E S T A L V C E . S e n f u s e f t , P r o p t e t e a

d e b e o e g o p a r c e v i u e r e a t q u e g e n i u m m e u m d e f r a u

d a r e , v t hxres m e u s p e r d i t e a c l u x u r i o f è a l i q u a n d o

v i u a r / D i c i t i g i t ù r , v R T 1 c A , i d eft p a r u i p r e t i j

I N V I . S A T . PERS. 76

hajrba.nam & g e n u s q u o d d a m v r t i c a t u in ter edul fa numeratur. C o q u a t u r m i h i P E S T A L V C E , q u a f i d i c ä t i n d i e b u s p r o f e f t f s vix e i l e t id to le rab i l e , igitur m u l t o m i n u s in feftis. E t s i N c i P V T E v * M o s v M , id eft p o r c i n i capi t i s f r u f t u m a d f u m u m f e r u a t u m . F i f f a a u r e . c L A v o . f c i l i c e t v n d e ad fu* m u m p e n d e b a t . VttuusifteNE p o s . i d eft luxu* i fo fus 3c g a n e o . S c l o q u i t u r Per f ius ad f e i p f u m . A u t t u ' nepos^id eft fuccelfor & h e r e s . O l i m fà tur A N> S E R I S E X T I s , i d e f t i e c o r i b u s a n f e r i n i s quae i n del ici js a p u d a n t i q u o s h a b e b a n t u r . I u u e n a I i s , A n f e < ris a n t e i p f u m m a g n i i e c u r . E t H e r a t . P i n g u i b u s & ficis.paftum i e c u r a'nferis a l b i . D e anfer is iecore m u l tae t i a m P i i n i u s . C u m j v j i j t f ^ A J n g i n ^ mcmbrum g e n i t a l e q u o d v e n o f u m e f t . H o r a . N a m fimul a c v e n a s i n f l a m m a t t e t r a l i b i d o . 1 N G v 1* N E V A G o , id eft i n g u i n i s v a g i j i d eft q u o d p a f f i m & indi f ferenter in c o n c u b i t u s v a g o s fer tur . si N* G v i T i E T - :quoniam A r i f t o t e l e m e d i c i (que a u t h o r i b u s . f è m i n i s e f r u f i o n e m fp i r i tus p r e c e d i t 3 q u o g e n i t a l i a t u r g e f c u n t . I M H E I A T , i d e f t fernen quaf f v r i n a m e f f u n d a t . H o r a t i u S j S e c u r u s n e d i r ior a u t for m a s m e l i o r i s m e i a t e o d e m . v v t v A E patrit ia?, id eft i n v u l u a m . V e r g i l i u s j I t c a z l o c l a m ò r q u e v i r ü m . P A T R I T I AE a u t e m dic i t . id eft n o b i l i , & à p a t r i b u s . h o c e f t f è n a t o r i b u s o r i g i n e m d u c e n t i . H o r a t i u s ex v e r b i s m u t o n i s , N u n q u i d M a g n o p r o g n a t u m d e p o f c o confu le c u n n u m , V e l a t u m q u e ftola. 73 M I H i T R A M A . S e n f u s e f t j E g o p a r f i m o n i a m a c r e f c a m , v t ille n i m i o f u m p t u p i n g u e f c a t f T r a m a vero appel la t«ofTa ,neruos ,car t i lag inem &c pe l l e :per«

C O M M E N T . A E . NEB RISS.

i n d e ac fi c o r p u l e n t a fit ( tarnen. A p t i o r tarnen fuif» fèt t rä f la t io fi econt rar io ftamé d ixuTet ,pro e o quod t r a m a m p o f u i t . n a m eo m o d o Ce h a b e n t o l T a & net» u i a d c o r p u l e n t i ä . q u o ftamen a d t r a m a m fiuefub» t e g m e n . D i c i t i g i t u r , T r a m a F I G V R AE . id eft cor* p o r i s fpeciei fit m i h i R E L i Q. v A,id eft r e l i n q u a t u r , V e l dicie p e t h y p a l l a g e n , T r a m a figured eft figura tram32,& n o n t r a m a . a c fi d i c a t , f i m i l i t u d o c o r p o r i s & n o n c o t p u s . & hoc m o d o tranflacio p u l c h r e qua* drarit. A f t I L L i , (ci l icet haeredi m e o . V E N T E R p o p A , i d eft p h a g o & g u l o l u s , & qua les denicj j e r a t v i c t i m a t i j j i d eft mi'niftri l a c r o r u m m a £ t a n d o i u , q u i pop» d i c e b a n t u r . P r o p e r t i u s lib.iiij, Succincii 'que c a l e n t a d n o u a facra p o p a e . S p a r t i a n u s q u o q u e i n v i » ta Get3»,Percufltt ho f t i am p o p a n o m i n e A n t o n i u s . E t S u e t o n i u s in C a l i g u l a , A d m o t a i n q u i t a l t a r i b u s v i c i i m a , f u c c i n c t u m C a l i g u l a p o p a r u m h a b i t u e l a t o alte malleo c u l t r a r i u m m a & a u i t . P r o q u o m e n d o i è l e g i t u r p o m p a r u m . T R E M A T o M E N T o , id eft p i n g u i p a l p i t e t . E a e n i m quse pra jp i r tgu ia funt ,pa l» p i t a n t & t r e m u n t . E f t a u t é o m e n t u ( v t d i x i m 9 ) p i n » g u e i l lud quo inte f t ina i n u o l u u n t u r ^ o n t i n e n t u r q j .

75 V E N D E A N I M A M . I n d i g n a n t e r e o s a r » g u i t q u i ( è p e r i c u l i s 8 c l a b o r i b u s e x p o n u n t , v t a m » p l u m haeredibus P a t r i m o n i u m r e l i n q u a n t . V e n d e a n i m a L V c R o , id eft obij'ce v i t a pericl is p r o p t e r lu< c r u m . M E R c A R E , m e r c a t u r a m e x e r c e . E t s o » x E R s , id eft d i l i g e n s . E X c V T E , e x p I o r a & i n u e * ftiga. O M N E L A T V S M V N D i . M u n d i l a te ra p r o p r i e funt f eptent r io & m e r i d i e s . f e d & or iens & ©ccjdens lacera q u o q u e dici pof iunt^Sc fic o m n e l a «

I N V I . SAT.PERS. 77

Jus. N e a l ter fit P R A E S T A N T I O R , id effc m e » l ior & d i t i o r . p A v i s s E , id eft a d p a f c e n d u m , & a l e n d u m . C A P P A D O C A S P I N G V E s , f è r u o s e x C a p p a d o c i a , q u i g r a n d e s & procer i e r a n t , a p t i q j lect ic i s f e r e n d i s . M a r t i a I i s , Q i | i d r e C a p p a d o c u r n ^ e x o n u s effe i u u a t i l d e m a l i u b i , N e c d e C a p p a d ò c u m e q u e s ca ta f t i s .Horat ius q u o q ? , D i u e s mancipij 's e g e t sen's C a p p a d ò c u m r e x . C A T A S T A r i g i d a d o c * e r a t v b i l è ru i e x p o f i t i e r a n t v e n d i t i o n i , à n a 6 , sk(o g u o d eft e x p o n o . M a r t i a l i s , N o n d e p l e b e d o m u s » n e c a u a r s e v e r n a c a t a ß a e . I d e m a l i b i , S e d q u o s a r c a * n a ; fe ruär t a b u l a t a c a t a f t s e . T i b u l l u s . B a r b a r a g y p l à » t o s terre catar ia p e d e s . E f t e r g o c a t a f t a , v b i ferui, vae* n a l e s c u f ì o d i u n t u n f i c B t e r g a f ì u l u m v b i fèrui o p e r i f a r i u n d o i n c l u d u n t u r . Q u a r e i ' I l a m M a r t i a l i s a ù a r a , T i b u l l u s b a r b a r a m , i d cft c r u d e l e m . P e r f i u s r i g i d a i d eft d u r a m a p p e l l a u i t . 78 R E M d u p l i c a . i d eft P a t r i m o n i u m , F E C I I A M T R I P L E x . v e r * b a f u n t a u a r i i d e f t t r i p l i c a u i . I a m m i h i o_ v A RS T o , i d eft p a t r i m o n i u m q u a t e r m u l t i p l i c a t u m . I a m D E c 1 E s , i d e f t d c c u p l a t u m . R E D I T I H R v G A M . f ù m p t u m à folle fiue m a r f ù p i o , q u o d c u n o n e f t p l e n u m , r u g à s c o n t r a h i t . f ì c a u a r u s : q u i a v t a i t l u u e n a l i s j C r e f c i t a m o r n u m m i q u a n t u m rpfà p e c u n i a crefcit . S e m p e r h a b e t a l iquid v a c u u m q u o p e c u n i a s r e c e p t e t . D i c i t i g i t u r P e r f i u s i n p e r f o * n a auar i . fätyrä" c l a u d e n s , O C H R Y S I P P E D E * F I N G I v B i s i s T A M . H u n c l o c u m Phi l ip« p u s B e r o a i d u s ( H o c e n i m a c c c p t u m illi re fe ren* d u m e f t ) p r i m u s praeter a l i o r u m o p i n i o n e m e n a r r a u i t . C h r y f i p p u s n a n q u e , a u t h o r e L a e r r i o , P a u i i A p o

COMMENT. A E . NEBRISS.

C O M M E N T A R I O R V M A E . A N T O *

N i l N E B R I S S E N S I S I N

S E X A . P E R S I I

\ S A T Y R A S ,

F I N I S .

ftolieonciuis,Cleanrisdi[cipuIus,fiue v t a l i j t rad i rne pr?ceptor ,d ia lcc l : i cus n o b i l i s , q u a t u o r fcr ipi l t l i b r o s d e for i t is ,hoc e f t ( v t C i c e r o i n t e t p r e t a t u r ) a c e r u i s fi« u e a c e r u a l i b u s a t g u m e n t i s u n q u i b u s g r a d a t i m p r o * c e d e b a t u r i n i n f i n i t u n d q u o d fieri p t o h i b e n t D i a l e » ftici & P h i l o f ò p h i . D e his aceru i s S i d o n i u s i n H e n * d e c a t y U a b o , C h r y f i p p i p o t u i f l e t e x à c e r ù o . E t M a r * t i a n u s C a p e I l a , C h r y f i p p u s c u r n u l e t , p r o p r i u m co* f i i m a t a c e r u u m . D i c i t i g i t u r a u a r u s q u i n u l l o a c q u i * t e n d i fine fa t ia tus e f t , 0 C h t y l ì p p é , D E P I N G E , i d eft ptselct ibe m i h i . v B i s i s T A Msid c e f l a b o , & t e r m i n u m f a c i a m . T u i n q u a , i N V E N T V S F I *

N I T O R T V I A C E R V i , i d eft q u i i n (otit is illis a t g u m e n t a t i o n i b u s , q u g v i d e b a n t u r p r o g r e d i i n i n * fipitum,aliquem t a m e n m o d u m finémque i n u e n i * ffi.Modus a u t e r n d i u i t i a i u m . v t S e n e c a i n epiftol is i n q u i t , p t i m u s fit,haberequod nece f l e e f t , p t o x i m u s q u o d (atis eft. N a m c u m fint i n f t r u m é ' t a . d e b e n t e x p r i m o P o l i r i c o r u m Ariftoteh's elTe p t o p o i t i o n a t a fini..

E X C V D E B A T I N SV A O F F I C I N A R O B E R T V S S T E P H A N V S j A N N O R E D E M *

P T I O N I S N O S T R A E M I L L E * S I M O, Q. V I N G E N T E S I *

MOjSEPT I M O E T VI» C E S I MO,Q.VIN»

T O C A L E N . I V N I I .