BİLECİK İLİ

AVIAN INFLUENZA

( KUŞ GRİBİ )

HASTALIĞI

ACİL EYLEM PLANI

2015

4 Eylül 2010 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 27692

GENELGE

Başbakanlıktan:Konu : Kanatlı Hayvanlarda Görülen Kuş Gribi Salgını

Konusunda Yapılması Gereken Hazırlıklar

GENELGE2010/21

Kanatlı hayvanlarda görülen Avian Influenza (Kuş Gribi) hastalığı, insan ve hayvan sağlığına olan olumsuz etkileri yanında ekonomik boyutları da dikkate alındığında mücadele edilmesi gereken önemli bir hastalıktır. Hastalıkla etkin bir şekilde mücadele edilebilmesi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının yanı sıra, görev alanlarına giren konularda diğer kamu kurum ve kuruluşlarının da destek vermesine bağlı bulunmaktadır. Olası bir salgın durumuna hazırlıklı olunması, salgın esnasında ve sonrasında etkin müdahale sağlanması için kamu kurum ve kuruluşlarınca alınması gereken tedbirler aşağıda belirtilmiştir.

1 - Avian Influenza hastalığı ile mücadele konusunda ulusal önlemlerin tanımlanarak herhangi bir salgın karşısında uygulanması amacıyla, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan "Avian Influenza Hastalığı Acil Eylem Planı" internet ortamında www.kkgm.gov.tr adresinde yayınlanmıştır.

2 - Acil Eylem Planında öngörülen ihbarı mecburi Avian Influenza salgınının ortaya çıkması durumunda hızlı ve etkin bir şekilde salgının ortadan kaldırılması için gerekli bütün imkanlar, ekipman, personel ve diğer malzemeye söz konusu planda belirtildiği şekilde erişim sağlanacaktır.

3 - Bu kapsamda, planın uygulanması konusunda Tarım ve Köyişleri Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatınca ihtiyaç duyulacak her türlü katkı ve destek, konu ile ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından ivedilikle sağlanacaktır.

4 - "Avian Influenza Hastalığı Acil Eylem Planı" doğrultusunda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İl Müdürlükleri tarafından tüm kamu kurum ve kuruluşları ile koordinasyon içerisinde "İl Avian Influenza Hastalığı Acil Eylem Planı" hazırlanacaktır. Bu planlarda, olası bir salgın durumunda illerde bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının görevleri belirtilecektir. Söz konusu planların hazırlanması, uygulanması ve görevlerin yerine getirilmesi konusunda ilgili kamu kurum ve kuruluşları arasında işbirliği ve koordinasyon valilikler tarafından sağlanacaktır.

5 - İl Avian Influenza Hastalığı Acil Eylem Planlarının, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 2006/23 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile duyurulan "Ulusal Pandemi Planı" doğrultusunda İl Sağlık Müdürlüklerince hazırlanmış olan "İl Pandemi Planları" ile uyumlu olması sağlanacaktır.

6 - "İl Avian Influenza Hastalığı Acil Eylem Planı"nda, olası bir salgın durumunda görevlendirilecek personel ile gerekli ekipmanlar belirlenecektir. Hizmetlerin aksamadan yürütülmesi için, bütün kamu kurum ve kuruluşları tüm personelin görev tanımını yaparak görevde kalması gerekenlerin sayısını ve kritik düzeydeki personeli belirleyecekler, muhtemel bir salgın anında kamu hizmetlerinde herhangi bir aksaklığa yol açmayacak şekilde gerekli tedbirleri alacaklardır.

7 - "Avian İnfluenza Hastalığı Acil Eylem Planı" doğrultusunda, salgın durumunda merkezde Ulusal Hastalık Kriz Merkezi (UHKM) ve il merkezlerinde Yerel Hastalık Kriz Merkezleri (YHKM) devreye girecek ve kriz yönetimi başlatılacaktır.

8 - Bütün kamu kurum ve kuruluşlarının bilgilendirilmesi amacıyla, merkezde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, illerde ise valiliklerin koordinasyonunda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İl Müdürlükleri tarafından bilgilendirme ve işbirliği toplantıları düzenlenecek, uygulamalar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yakından takip edilecektir.

Bilgilerini ve gereğini rica ederim.

Recep Tayyip ERDOĞANBaşbakan

İÇİNDEKİLER Sayfa

Giriş……………………………………………………………………………………..4

1. Yasal Yetki………………………………………………………………………..5

2. Mali Hükümler…………………………………………………………….............6

3. Komuta Zinciri…………………………………………………………………….7

4. Ulusal Kriz Merkezi…………………………………………………………….....8

5. Yerel Kriz Merkezleri…………………………………………………………….11

6. Uzman Grubu.………………………………………………………………........14

7. Yeterli Kaynaklar, özellikle personel, materyal (ayrıca 2’ye bakınız)…………...16

8. Uygulama Kılavuzu ………………………………………………………………17

9. Acil Aşılamalar………………………………………………………………….. 39

10. Personel Eğitimi……………………………………………………………………40

11. Kötü durum senaryosu……….…………………………………………………….42

12. Hayvan ve Hayvan Ürünlerinin Kaldırılması / Çevresel Konular…………………46

13. Hastalık Bilinci ve Halkla İlişkiler…………………………………………………

KISALTMALAR

AB Avrupa Birliği AGID Agar Jel Immünodifüzyon Testi AI Avian Influenza VKE Veteriner Kontrol Enstitüsü CBS Coğrafi Bilgi SistemiEB Enfekte Mekanlar ELISA Enzim Bağlantılı Immünosorbent Testi FAO Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım ÖrgütüGB Gözetim BölgesiHA Hemaglütinasyon HI Hemaglütinasyon İnhibisyon HSYSÜŞVHBSGYK

Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şubesi Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu

HSZK Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu HSZY Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği HTB Hastalık Temas Mekanları IVPI İntravenöz Patojenite Endeksi KIB GB ve KB yi Kapsayan AlanGKGM Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü KB Koruma Bölgesi LV Laboratuar Veteriner Hekimi MVKAE Merkez Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü OIE Dünya Hayvan Sağlığı TeşkilatıPBS Fosfat Buffer (Tamponlanmış) Salin PCR Polimeraz Zincir Reaksiyonu RV Resmi Veteriner Hekim SKN Sınır Kontrol Noktası SPA Spesifik Patojenden AriŞB Şüpheli Bölgeler GTHBİM Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Müdürlüğü GTHB Gıda,Tarım ve Hayvancılık BakanlığıUHKM Ulusal Hastalık Kriz Merkezi URL Ulusal Referans Laboratuarı OB Operasyon BirimiYHKM Yerel Hastalık Kriz MerkeziYPAI Yüksek Patojenik Avian Influenza

BİLECİK İLİ ACİL EYLEM PLANLAMA KOMİTESİ

Halil İbrahim ACIR Vali Yardımcısı

İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜHacı Dursun YILDIZ İl MüdürüErkal GEDİKLİ İl Müdür Yardımcısı

İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ (Hayvan Sağlığı Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü)Zekeriyya AVCI Hay. Sağ.Yetiş. ve Su Ürn. Şub. Müd.Mehmet Ali ÖZTÜRK Veteriner HekimAkın CANPOLAT Veteriner HekimTolga GÜLER Veteriner HekimHakan AKDENİZ Veteriner HekimA. Oya AKDENİZ Veteriner HekimEmrah CELASİN Veteriner HekimHavva KÖSE ÖZKUL Veteriner HekimAhmet ÜNSAL Vet. Sağ. Tekn.Nurdan YILMAZLI Vet. Sağ. Tekn.

İL JANDARMA KOMUTANLIĞIAlper SIR Jandarma Albay

İL HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜUzm.Dr. Ömer BALCI İl Halk Sağlığı MüdürüDr. Engin sarıkaya Bulaşıcı Hast. Çevre ve Çalışan Sağ. Şb. Müd.

BİLECİK BELEDİYESİSelim YAĞCI Belediye BaşkanıNedret AVCI Veteriner İşleri Müdür V.

İL EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜAli Ekber BEKTAŞ İl Emniyet Müdürü

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI 2. Bölge Müdürlüğü Bilecik Şube MüdürlüğüNezir AYHAN Şube Müdürü

ZİRAAT ODASIAhmet SEVİNEN Başkan

VETERİNER KONTROL ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜDr. Fahriye SARAÇ Enstitü Müdürü

VETERİNER HEKİMLER ODASI TEMSİLCİSİVet. Hekim Mehmet KIZILİNLER Oda Başkanı

Giriş:

Bu Acil Eylem Planı Avian İnfluenza ( Aİ ) hastalığı ile ilgili yüksek düzeyde bilinç ve hazırlıkların idame ve çevresel korumanın sağlanması için gerekli olan önlemleri tanımlamak ve herhangi bir Aİ salgını karşısında uygulamak için hazırlanmıştır.

Acil eylem planı ile herhangi bir Aİ salgınının ortaya çıkması durumunda hızlı ve etkin bir şekilde ortadan kaldırılması için gerekli bütün imkanlar,ekipman,personel, ve diğer malzemeye uygun erişim sağlanacak, komşu illerle işbirliği teşvik edilecektir.

1- YASAL YETKİ

Yasal yetki, AI’nin kontrolü için yasal yetkiler aşağıda belirtilen mevzuatta yer almaktadır:

- 5996 Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” 13.06.2010 tarih ve 27610 sayılı Resmi Gazete)

5996 Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” 4. maddenin 1. fıkrasının (c) bendi her türlü AEP hazırlanma ve uygulanmasını sağlar.

“Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma Ve Mücadele Yönetmeliği” (04.09.2011 tarih ve

28044 sayılı Resmi Gazete)- Avian İnfluenza Hastalığına Karşı Korunma Ve Mücadele Talimatnamesi” (29.05.2001 tarih

ve HSHD-HHM-6095/016049 Sayılı Koruma ve Kont Gn. Md. Yazısı ), ( Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği çerçevesinde)

- Bulaşıcı Hayvan Hastalıkları ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere İlişkin Yönetmelik (20.01.2012 tarih ve 28179 sayılı Resmi Gazete)

- İhbarı Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine İlişkin Yönetmelik (22.01.2012 tarih ve 27823 sayılı Resmi Gazete)

- GKGM’nün 2014/01 Nolu Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi

1.1. AI İhbarı

5996 Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” 4. maddesi 6.fıkrası uyarınca bulaşıcı bir hayvan hastalığı ya da sebebi bilinmeyen hayvan ölümlerinin ihbar edilmesi gerekmektedir. Bir hastalığın ihbarı ile ilgili ayrıntılı kurallar İhbarı Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine İlişkin Yönetmelik’in 5. maddesinde açıklanmıştır.

1.2. Salgın bölgesinde alınacak genel önlemler

Kordon ve karantinaHareketlerin KontrolüHayvanların öldürülmesi ve imhasıTemizlik ve dezenfeksiyonAşılama (Bakanlıkça Uygun Görüldüğünde)

5996 Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” 4. maddenin 1. Fıkrası, Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma Ve Mücadele Yönetmeliği ve Avian İnfluenza Hastalığı ile Mücadele Talimatnamesinin 4-14. Maddeleri ile ‘Bulaşıcı Hayvan Hastalıkları ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere İlişkin Yönetmelik’, salgın bölgesinde gerekli önlemleri almak için yasal dayanak oluşturmaktadır.

5996 Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu”, 4. maddesi 1. fıkrası (a,b) bendleri gereğince hastalığın kontrol altına alınması için şüpheli mekanların çevresinde kordon oluşturulması ve hastalığı kordon dışına yayabilecek hayvan, hayvansal ürünler ve diğer maddelerin hareketlerinin kısıtlanması için için gerekli yasal dayanağı sağlamaktadır.

Avian influenza hastalığı ile mücadele Talimatının 11. Maddesi uyarınca ilgili yerin, giyeceklerin, yemlerin ve içme suyunun temizlik ve dezenfeksiyonu zorunludur.

Avian influenza hastalığı ile mücadele Talimatının 5. Maddesi uyarınca salgın alanı ve çevresinde AI şüphesi altındaki hayvanlara AI aşısı uygulanması tavsiye edilmese de GTHB herhangi acil bir durumda veya ring aşılamasında hangi aşının ne şekilde bir programla kullanılacağına ya da kullanılıp kullanılmayacağına karar verir.

1.3. Tazminat

Kuş gribi hastalığından dolayı yerel kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenen miktarlar üzerinden aşağıda belirtilen esaslara göre hayvanların sahiplerine tazminat ödenir:Kuş gribi hastalığında, hastalıktan şüphe edilmesi sebebiyle veya laboratuvarda hastalığın varlığı tespit edildikten sonra öldürülen hayvanların takdir edilecek kıymetlerinin tamamı,İmha edilen hayvansal ürünlerin, yem, madde ve malzemelerin bedelleri ile imha, nakliye ve dezenfeksiyon masraflarının tamamı,Resmi veteriner hekim, yetkilendirilmiş veteriner hekim ya da resmi laboratuvarlarca tespiti, tazminat ödemesi için esastır. Hastalıkların teşhisi için alınan numuneler resmi veteriner hekim tarafından alınır ve resmi yazı ile laboratuvarlara gönderilir.

Ayrıca bilindiği gibi 2005 yılında “2005/8503 sayılı Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında

Karar”da 2005/9487 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişiklik yapılan, Hayvancılığın

Desteklenmesi Hakkında Karar’ın 2 inci maddesine (m) bendinden sonra gelmek üzere (n) bendi

olarak “Tavuk vebası hastalığına karşı itlaf edilecek hayvan ve imha edilecek hayvan maddeleri için

tazminat ödenmesi yapılır.” hükmü eklenmiş ve bu çerçevede çıkartılan 2005/47 no’lu Tazminat

Uygulama Tebliği yayımlanmıştır.

1.3.1 Yerel Kıymet Takdir Komisyonu ve Tazminatın Belirlenmesi

Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliği’nin aşağıdaki maddelere göre yapılır:

MADDE 10 – (1) Yerel kıymet takdir komisyonu, Bakanlık temsilcisi resmi veteriner hekim başkanlığında olmak üzere, mahallin mülkî idare amirinin belirlediği bir üye ve hayvan sahibinin konuyla ilgili sivil toplum kuruluşları temsilcileri arasından seçeceği bir üyenin katılımı ile üç kişiden oluşur.

(2) Yerel kıymet takdir komisyonu, işletmenin bulunduğu mahallin rayiç bedellerini dikkate alarak tazminat ödenecek hayvanlar için tazminat bedelini, tazminatlı hastalıklar nedeniyle imha edilen hayvansal ürünler, yem, madde ve malzemeler ile imha, nakliye ve dezenfeksiyon masraflarını belirler.

(3) Kurulan yerel kıymet takdir komisyonu rayiç bedelin tespitinde anlaşamadığı ve karar alamadığı takdirde mahallin mülki amirinin onayı ile yeni bir komisyon kurulur ve karar oy çokluğu ile alınır.

1.4. Diğer Kurumların Desteği

5996 sayılı VHBSGYK Madde 4 (5.bend)’e göre Bakanlık, Sağlık Bakanlığı ve konu ile ilgili diğer kurum ve kuruluşlar, işbirliği içerisinde, insan ve hayvan sağlığını korumak amacıyla, belirlenen zoonoz hastalık ve zoonotik etkenler ile antimikrobiyal direncin izlenmesi veya gıda yoluyla bulaşan zoonoz hastalıkların araştırılması için epidemiyolojik incelemeler yapılmasını, izleme planlarının hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlar. Madde 4 (8.bend)’e göre İl özel idareleri ve belediyeler, hayvan hastalıkları ile mücadele ve kontrollerde Bakanlığa yardımcı olmakla yükümlüdür. Madde 43 (3.bend)’e göre İçişleri Bakanlığı hayvan hastalıkları ve bitki hastalık ve zararlıları ile mücadelede ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı Bilecik Şube Müdürlüğü tarım alanlarına zarar veren yabanî hayvanlar ile hayvan hastalıklarına karşı yapılacak mücadelede yaban hayatını ilgilendiren hususlarda Bakanlığa yardımcı olur.

2. MALİ HÜKÜMLER

2.1. Personel ve seyahat giderleri Hayvan Hastalıkları Mücadele Programı bütçesinden ve Hayvan Hastalıkları Acil Fonundan karşılanacaktır. 2.2. Ekipman Hastalık çıkışı öncesinde (stok) ve sonrasında ekipman maliyetleri Hayvan Hastalıkları Mücadele Programı bütçesinden karşılanacaktır. Bu amaçla mevcut stok ekipman malzeme miktarı düzenli olarak yenilenecektir.2.3. Kesim, karkasların ve bulaşmaya maruz kalmış (kirlenmiş) malzemenin imhası, sanitasyonmaliyetleri Hayvan Hastalıkları Mücadele Programı bütçesinden karşılanacaktır.2.4. Acil aşılama maliyetleri Hayvan Hastalıkları Mücadele Programı ve Hayvan Hastalıkları Acil Fonu bütçesinden karşılanır.

3. KOMUTA ZİNCİRİ

3.1. NAI’nin kontrolünden GTHB sorumludur. GTHB, NAI’nin kontrol stratejilerinin yönetimi için GKGM’ne yetki verir. 3.2. GKGM, AI acil eylem planını Ulusal Hastalık Kriz Merkezi’nde (UHKM) görevli memurun

yetkisine devretmiştir. NAI şüphesi ya da salgını durumunda bu merkez GKGM’ nin genel yönetimi altında ulusal stratejiyi koordine eder. UHKM müdürü Yerel Hastalık Kriz Merkezlerinin (YHKM) acil hastalık stratejilerini yönetmekle sorumludur. 81 il’de Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Müdürlüğü (GTHBİM) kendi bölgelerinde AI kontrol tedbirlerini almakla sorumludur.

3.3. Hastalığın teşhisinden sorumlu 8 adet Bölge Veteriner Kontrol Enstitüsü mevcuttur. (Adana, Bornova, Elazığ, Etlik, Erzurum, Konya, Samsun ve Pendik) 3.4. Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü, Bakanlık tarafından AI hastalığının teşhisinde Ulusal

Referans Laboratuarı olarak belirlenmiştir.3.5. AI’ nin İl kontrolünden Bilecik Valiliği sorumludur. Bilecik Valiliği, AI’ nin kontrol

stratejilerinin yönetimi için Bilecik İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü (GTHBİM)’ne yetki verir.

3.6. Bilecik Valiliği, AI Acil Eylem Planını Yerel Hastalık Kriz Merkezi’nde (YHKM) görevli memurun yetkisine devretmiştir. AI şüphesi ya da salgını durumunda bu merkez GTHBİM’ nin genel yönetimi altında yerel stratejiyi koordine eder. Gerekli görülmesi durumunda İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde de Operasyon Üniteleri oluşturulabilir. YHKM Operasyon Ünitelerinin (OÜ) acil hastalık stratejilerini yönetmekle sorumludur. Bilecik Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve 7 İlçe Müdürlüğü kendi bölgelerinde AI

kontrol tedbirlerini almak ve YHKM’ ni bilgilendirmekle sorumludur. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İlçe Müdürleri ve İlçe Veteriner Hekimlerinin isimleri ve irtibat bilgileri tablo olarak verilmiştir.

3.7. Acil Eylem Planı komuta zinciri aşağıda verilmiştir.3.8. GTHB İlçe Müdürlüğü Bilecik’de 7 ilçeyi içine almaktadır. İlin bir haritası aşağıda

gösterilmiştir.3.9. YHKM, GTHBİM’ nün yerel yanıtı (karşılığı) ile ilgili bütün faaliyetlerini koordine eder.

4. YEREL HASTALIK KRİZ MERKEZİ (YHKM)

Yerel seviyede AI’ye hazırlıklı olma ve operasyon (uygulama) kontrolü İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğünün sorumluluğundadır.

Bir AI salgınının başlangıç safhasında; Yerel Hastalık Kriz Merkezi (YHKM) İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü olacaktır. Ancak AI salgınlarını kontrol altına almada güçlük çekilmesi ihtimaline karşı (birden fazla salgın olması, İl Müdürlüğü’nden çok uzak mesafede enfekte mekanların bulunması gibi) YHKM’ne destek sağlamak üzere bir ya da birden fazla operasyon ünitesi kurulabilir.

4.1. FAALİYETLER VE İŞLEVLER:

YHKM’nin sorumlulukları ve görevleri iki başlık altında toplanabilir:

Hazırlıklı olunmasını sağlayan görev ve sorumluluklar.

Gerçek durumlar esnasındaki görev ve sorumluluklar.

Hazırlıklı olunmasını sağlayan görev ve sorumluluklar; Bölgede hastalıkla ilgili bilinçlilik ve hazırlıklı olma konularında ilgili talimatlar doğrultusunda devamlılığının sağlanması,Hastalık ile ilgili kanatlı işletmelerinde kontrol uygulamalarını gerçekleştirmek, Ekipman ve personel temini için diğer devlet departmanları ile bağlantıları muhafaza etmek ve karkasların imhası,

Canlı hayvanların tanımlanması.

“Gerçek Zaman”-Hastalık Zamanı sorumlulukları;

UHKM ile istişarede bulunarak bir salgın sırasında kontrol stratejisini yönetmek ve uygulamak, Bildirilen hastalık şüphesi ile ilgili olarak hemen inceleme yapılmasını ve yürürlükteki talimatlara uygun olarak örneklerin Bölge VKE’ne gönderilmesi işlemlerinin düzenlenmesini sağlamak, Hastalık şüphesi raporlarını UHKM’ne bildirmek, Ulusal Uzman Grubu ile irtibat halinde bulunmak, Hastalık teyidinden sonra Enfekte Mekanları beyan etmek, UHKM ile irtibatlı olarak KB ve GB ölçülerinin tespiti ve bölgelerin sınırlarının belirlenmesi,

KB, GB’ndeki işletmeler ve epidemiyolojik olarak bağlantılı işletmelerde en kısa zamanda bir hayvan sayımı yapmak, Enfekte Mekanlarda yapılan işlemleri denetlemek – mekanların karantinası, hastalığa karşı hassas hayvanların değer tayini, kesim ve karkasların atılması (imhası), temizlik ve dezenfeksiyon, KB ve GB’nde bulunan pazarların kapatılması ve hayvan hareketlerini kontrol amacı ile belediye zabıtası, polis, jandarma ve/veya silahlı kuvvetlerle irtibat sağlanması,

En yüksek hastalık riski bulunan yerlerdeki canlı hayvan birimlerini belirlemek için Yerel Uzman Grubu ile irtibat sağlamak ve UHKM’ne potansiyel enfekte birimlerin kesim işlemi için tavsiyede bulunmak,

KB ve GB’deki canlı hayvan birimlerini gözlem altında tutmak. Hastalık teyit edilir edilmez KB’deki bütün birimler denetlenmelidir. Ziyaretler Ulusal Uzman grubunun tavsiyelerine göre belirlenmelidir,

Enfekte mekanlara giriş çıkışların, gerektiğinde pazarların ve personel ve taşıt vs. hareketlerinin izlenmesi, Gerekli eylem ve istisnalar konularında Ulusal Hastalık Kriz Merkezi ile irtibatta bulunmak,

Epidemiyolojik incelemeler sırasında toplanan verileri, verilen hayvan hareket izinlerini, kullanılan personel ve ekipmanı, enfekte işletmelerdeki ve YHKM’de vuku bulan olayları günlük şeklinde kayıt altına almak, Karkasların atılması (imhası) ve dezenfektanların çevreye etkisini en aza indirme konusunda Yerel Makamla irtibatta bulunmak.

4.2. Operasyon Birimi:

Aşağıdaki kriterleri dikkate alarak, YHKM kararı ile İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık

Müdürlüklerinde bir operasyon birimi oluşturulabilecektir.

Merkezde, İl Müdürlüğü ve diğer kurum personellerinden oluşturulan ekipler il genelinde, İlçe Müdürlüklerine yardım edeceklerdir.

Bir bölgede birden çok sayıda mihrakın bulunması,

Enfekte mekanların GTHBİM’ den uzak mesafede olması,

Popülasyon yoğunluğunun çok yüksek olması,

Popülasyonun yoğun olduğu alanda işletmelerin çok yakın olması.

4.2.1 Faaliyetler ve İşlevler:

Operasyon birimi, YHKM’ nce alınan kararlara uygun olarak aynı görevleri yerine

getirecektir.

4.3. YHKM Üyeleri Başkan: İl Vali Yardımcısı (Tarımdan sorumlu)Başkan Vekili: Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü,Halk Sağlığı Müdürü,Orman ve Su İşleri Bilecik Şube Müdürü,

Salgının belediye sınırları dışında vuku bulması durumunda İl Daimi Encümen Temsilcisi, Salgının çıktığı yerin Belediye Başkanı/Başkanları

Belediye zabıtası temsilcisi (belediye sınırları içinde)Jandarma Komutanı ve/veya Emniyet Müdürü,Ziraat Odası Başkanı,Gerek görülmesi durumunda diğer kurum temsilcileri de YHKM’ne üye olarak alınabilir.

Bu tabloya göre Bilecik İli Yerel Hastalık Kriz Merkezi (YHKM) Üyeleri:

1) Halil İbrahim ACIR Vali Yardımcısı (Başkan) 2) Zekeriyya AVCI Hayvan Sağlığı Şube Müdür V. (Başkan Vekili) 3) Selim YAĞCI Bilecik Belediye Başkanı 4) Jnd.Alb. Alper SIR İl Jandarma Komutanı 5) Ali Ekber BEKTAŞ İl Emniyet Müdürü 6) Uzm.Dr. Ömer BALCI İl Halk Sağlığı Müdürü 7) Nezir AYHAN Bilecik Orman ve Su İşleri Şube Müdürü 8) Erdem TETİK Belediye Zabıta Temsilcisi 9) Ali ŞENEL İl Daimi Encümeni 10) Ahmet SEVİNEN Ziraat Odası Başkanı

5.3. Faaliyetler ve İşlevler:

Operasyon birimi YHKM’nce alınan kararlara uygun olarak aynı görevleri yerine getirecektir.

5.4. YHKM’nde bulunacak imkanlar ve fiziksel kaynaklar:

5.4.1 İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü

a) Bütün izleme faaliyetlerinin tamamlanmasına kadar sadece bu amaç için kullanılmak üzere GTHBİM’de bir çalışma odası gereklidir,

b) Bu odada haritaların incelenmesi ve yuvarlak masa grup toplantılarının ve tartışmalarının yapılmasını mümkün kılacak ayrı bir masa mevcut olmalıdır,

c) Temin edilen odada en az iki kişi için yeterli masa alanı ile internet bağlantılı masa üstü bilgisayar ve telefon bulunmalıdır,

d) Bilgisayar tabanlı (TURKVET/KKKS), UHKM ile ve diğer bütün gerekli veri tabanları, laboratuvarlar ve diğer kuruluşlarla bağlantılı bir kayıt sistemi,

e) Bir AI’nin ortaya çıkışıyla ilgili bütün olayları kronolojik sırayla kaydetmek üzere, başka faaliyetlerle bağlantı kurulmasına ve koordinasyonu sağlayan ortak bir günlüğün tutulması,

f) Bir AI salgını çıkması durumunda İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ilgili personel ile temasa geçilecek ve olayla ilgili olabilecek, İldeki özel Veteriner Hekimler ve yerel kuruluşlar dahil ilgili kişilerin güncel listesi hazırlanması.

g) Bir AI salgını çıkması durumunda temasa geçilecek ve olayla ilgili olabilecek, il’deki özel kesimhane/kombina ve imha alanlarının bir listesi

h) Köy ve kasaba yerleşimlerinin, topoğrafik özellikleri, kamu yollarının gösterildiği ilçe ve ilin ayrıntılı güncel haritaları (tercihan CBS formatında),

i) AI salgını çıkması durumunda temasa geçilmesi gerekli olan ve konuyla ilgili olabilecek il deki yetkili çevre makamları ile çevreyle ilgili diğer kurumların güncel listesi,

j) Karkasların, çevre ve yüzey ile yer altı suları için bir zarar riski oluşturmayacak tasfiye ve gömme sahalarını belirlenmesi (Orman ve Su İşleri Şube Müdürlüğü ve Belediyelerce),

k) İtlaf sonrası imha edilecek hayvan ve hayvan maddeleri Belediyelerin sağlayacağı konteynırlar ve araçlarla çevreye zarar vermeyecek şekilde imha yerlerine ulaştırılması.

l) Dezenfektanın ve karkas dekompozisyonu (bozulması) sonucu vücut dokuları ve sıvılarının çevreye ve özellikle yüzey ve yer altı sularına yayılıp karışmasının izlenmesi ve kontrolü için önlemlerin alınması,

m) “Numune alma kitleri” bileşenleri ve koruyucu giysiler için gerekli depo alanı,,

n) Resmi veteriner hekimin hastalık ihbarlarını değerlendirirken kullanacağı 1 no’lu kit bütün elemanlara temin edilerek kullanıma hazırlanmıştır.

o) Sabit ve gezici görevli veteriner hekim ekipleri listesi hazırlanmıştır.

5.4.2. İl Halk Sağlığı Müdürlüğü

a) İlde insan Avian Influenza hastalığının kontrolü için kurumsal mevzuatları gereği, yapılacak çalışmaları planlamak, koordine etmek, izlemek ve denetlemek.

b) Sağlık personeli ve halkın konu ile ilgili eğitilmesine katkıda bulunmak. c) İl Hıfzıssıhha Kurulunu toplantıya davet etmek ve alınan kararlarda Halk Sağlığı Müdürlüğü

görev ve yetki alanına giren konuların uygulanmasını sağlamak.

5.4.3. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Bilecik Şube Müdürlüğü

a) Arazi personeli ve avcı eğitimlerinde “sulak alan riski/kuş gribi” konusunda eğitmek. b) Bilecik ili sulak alanlar listesini hazırlamak ve göçmen kuş rotalarını belirleyip KUŞ GRİBİ

RİSK HARİTASI oluşturmak.c) Kanatlılarda av yasaklarının takip ve denetimlerinin sıklaştırılması, d) Başlatılan av yasağını ciddi olarak takip etmek. Bu hususta zaten var olan Jandarma, Köy

Muhtarı, Kır Bekçisi yetkilisinin etkinleştirilmesinin sağlanması.e) İtlaf çalışmaları olur ise Çukur Standardını belirleyip uyulmasını sağlamak.

Çukur Standardı:

• Yerel Yönetim/Orman ve Su İşleri Bilecik Şube Müdürlüğünün önerdiği yere açılmalı.• Yerleşim yerlerinin dışına (İnsan ve hayvan aktivitelerinin olmadığı yerlere açılmalı.)• Yeraltı ve yerüstü sularının etkilenmeyeceği yerler seçilmeli.• Mümkün olduğunca geçirgen olmayan killi toprakların bulunduğu alanlardan seçilmeli.• Çukur açıldıktan sonra, altına geçirgen olmayan tabaka kil serilmeli, üzerine kireç serilmeli. İtlaf edilen hayvanlar sızdırmaz kalın poşetlere konulmalı, üzeri en az 1 m toprakla örtülmeli ( Yırtıcı vs. açmaması için). Toprak sıkılaştırılmamalı.• Çukur kapandıktan sonra “buraya kuş gribine yakalanmış hayvan gömülmüştür dikkat ediniz” gibi uyarıcı levhalar konulmalı.

5.4.4. Diğer görevlerin kurumlara dağılımı:

a) Dezenfektanın ve karkas dekompozisyonu (bozulması) sonucu vücut dokuları ve sıvılarının

çevreye ve özellikle yüzey ve yeraltı sularına yayılıp karışmasının izlenmesi ve kontrolü ile itlaf

edilen/ölen kanatlı hayvan ve maddeleri ile bulaşık ürünlerinin gömülecek yer ayarlanması

Belediyeler ile Orman ve Su İşleri Bilecik Şube Müdürlüğü sorumludur.

b) Köylerdeki itlaf sırasında İl Jandarma Komutanlığı, Merkez mahallelerde İl Emniyet

Müdürlüğü güvenliği sağlayacaktır.

c) İl Milli Eğitim Müdürlüğü tüm okullarda hastalıkla ilgili eğitici ve doğru bilgiler verecektir.

d) 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunun 246. maddesi gereğince nüfusu yirmi binden fazla olan

şehirlerde belediyelerce tayin edilecek mıntıkalar içinde hayvan beslenmesi yasaktır,

denilmektedir. Bu nedenle şehirde hayvan beslenmesinin kontrolü belediyenin

sorumluluğundadır.

e) Hastalık çıkması durumunda İl Halk Sağlığı Müdürlüğü Valilik Makamının emirleri ve kendi

mevzuatları doğrultusunda çalışacaktır.

f) İhtiyaç halinde Veteriner Hekimler Oda ve üyelerine yasaların ön gördüğü görevler verilecektir.

6. UZMAN GRUBU

6.1. Yerel Uzman Grubu

AI teyit edildiğinde YHKM bünyesinde bir Yerel Uzman Grubu oluşturulur. Grup: Bölge VKAE’nden 1 epidemiyoloji uzmanı TKBİM’nden 2 veteriner hekim TKBİM’nden 1 teknik ve 1 idari personel’den teşekkül eder. 1 Grubun Sorumlulukları

Şüpheli vakalarda söz konusu sahaya gitmek, Hastalığın muhtemel kaynağını ve yayılışını araştırmak, İşletmelerdeki muhtemel enfeksiyon süresinin tahmini, Enfekte işletmelerin durumu, hastalığa karşı hassas olanlar ile diğer canlı hayvanların sayı ve

türleri ile yetiştirme şeklinin belirlenmesi, Işletmenin büyüklüğü, yeri , diğer işletmelerle ve kamu yolları vs. ile ilişkisinin belirlenmesi Risk değerlendirmesi yapmak ve temas edilen/edilecek işletmeleri kategorize etmek, Örnek toplamak ve göndermek, Ulusal Uzman Grubundan uzmanlarla irtibat kurmak ve gerektiğinde onları araştırma için

davet etmek, Gözlem/tetkik ve epidemiyoloji raporlarını incelemek ve değerlendirmek, YHKM, UHKM ve Ulusal Uzman Grubuna rapor ve tavsiyeleri iletmek, Koruyucu kesim ve/veya itlafla ilgili olarak YHKM’ne tavsiyelerde bulunmak, KB ve GB sınırları ve diğer kontrol tedbirleri hakkında tavsiyelerde bulunmak.

7. KAYNAKLAR (Personel, Laboratuvar, Ekipman)

7.1. Bir AI salgını sırasında yeterli sayıda personel ve ekipmanın YHKM’ne ve salgın mahalline sevk edilmesi gerekecektir. Bu konu GTHBİM’nün sorumluluğunda olacaktır. Gerektiğinde GKGM ile haberleşerek salgın çıkmayan diğer illerden personel temin etme ve özel hekimlerle işbirliğine gidilebilir..

7.2. YHKM herhangi bir AI salgını vuku bulması durumunda göreve çağırabileceği veteriner personelin bir listesini muhafaza edecektir.

8. UYGULAMA KILAVUZU

8.1. GİRİŞ

8.1.2.Tanım

Avian influenza, tavuk, hindi, gine tavuğu ve diğer kanatlı türlerinin ve özellikle göçmen su kuşlarının hafif ve hatta asemptomatik enfeksiyondan akut ve öldürücü boyuta kadar değişen viral etiyolojiye sahip bir hastalıktır.

8.1.2. Etiyoloji

Avian influenza virusları Orthomyxoviridae ailesinin A tipi virusları içersinde yer alır. Avian influenza tip A viruslarının alt tiplerinin muhtemel kombinasyonlarının çoğunluğu kanatlı türlerinden izole edilmiştir. Bugüne kadar yalnızca H5 ve H7 alt tiplerinin hastalığa karşı hassas türlerde YPAI’ye neden oldukları gösterilmiştir, ancak H5 ve H7 vıruslarının tamamı virülent değildir.

8.1.3. Epidemiyoloji

Dünya Üzerinde Yayılışı

AI virusları dünya üzerinde hindi, tavuk, beç tavuğu, bıldırcın, keklik, sülün, kaz, ördek gibi bir çok evcil kanatlılarda ve yabani türlerde yaygın olarak bulunmaktadır.

AI virusları ekseriya dünyanın heryerinde sağlıklı görünüşlü göçmen su kuşları, kıyı kuşları ve deniz kuşlarında görülmektedir.

AI virüsleri ekseriya dünyanın her yerinde sağlıklı görünüşlü göçmen su kuşları, kıyı kuşları ve deniz kuşlarında görülmektedir. YPAI A virüslerinin H5 ve H7 alt tipleri Avrupa da ve diğer yerlerde zaman zaman serbest yaşayan kanatlılardan izole edilmiştir. YPAI nedeniyle çıkan salgınlar 1983-84 yıllarında ABD’de Pensilvanya bölgesinde kaydedilmiştir.

Hastalık son yıllarda; 1997 yılında Çin’de, 2000 yılında İtalya’da, 2001 yılında Honduras’ta, 2002 yılında ABD(Virginia, Kuzey Carolina, Connecticut) ve Şili’de, 2003 yılında Hollanda, Belçika, Almanya ve Güney Kore’de, 2004 yılında Güney Afrika, Honduras, Endonezya, Honkong, Kamboçya, Laos, Malezya, Pakistan, Şili, Tayland, Tayvan, Vietnam’da, 2005 yılında ise Moğolistan, Kazakistan, Rusya Federasyonunda ve Türkiye’de çıkmıştır.Şuanda da yine 2014 yılı dahil Almanya, Hollanda, İtalya gibi Avrupa ülkesinde, ABD, Güney Kore, Libya gibi ülkelerde bu vakaya rastlanmıştır.

Yaygınlığı hakkında detaylı bilgi için Word Animal Health ve OİE bültenlerinin son yayınlarına bakılabilir. Türkiye’deki Son Durum

Ülkemizde AI hastalığı ilk kez 07 Ekim 2005 tarihinde tespit edilmiştir. 12 Nisan 2008 tarihinde son mihrak da söndürülmüş olup, 14.07.2008 tarihinde ülkemizin hastalıktan ari olduğu bildirilmiştir.

İlimizdeki Son Durum

İlimizde bu güne kadar hastalık görülmemiştir.

AI virüsünün Türkiye’ye girişi ile ilgili risk değerlendirmesi

AI enfeksiyonunun problem teşkil ettiği ülkelerden enfekte canlı kanatlıların ya da ürünlerin yasal ya da yasa dışı yollarla ithalatı

Enfekte kanatlıların hareketleri Canlı kanatlı pazarları Göç yolları Yaban hayatı Doğa parkları ve göller Su kuşlarının dışkıları ile kontamine olmuş su birikintisi ve dereler Köy hayvanları

Epidemiyolojik Açıklamalar

Hastalığa karşı hassas türlerAI virüsü hemen bütün ticari evcil ve yabani kanatlı türlerinde etkili olmakla birlikte tavuk ve hindiler son derece duyarlıdır. Maymun, domuz, ferret, at ve sığırlarda, foklarda ve balinalardan enfeksiyonlar bildirilmiştir.

Virüsün Dayanıklılığı

Çevrede: Influenza virusları çevresel ortamda ve özellikle serin ve nemli koşullarda uzun zaman sürelerinde canlılıklarını korurlar. Dışkı materyalinde enfektivite 4 0C’de 30-35 gün, 20 0C’de 7 gün sure ile muhafaza edilmiştir. Influenza virusları çok fazla su kuşlarının bulunduğu göllerden ve havuz sularından izole edilmiştir. Konakçıda (hastalığın patogenezi dahil): AI virusları tavuklar için olduğu kadar diğer türler için de çok çeşitli virulens özelliği göstermektedir. Su kuşları ve deniz kuşları gibi yabani su kanatlıları AI virüsünün önemli rezervuarları olarak bilinmektedirler ancak bu hayvanlar enfeksiyonun klinik belirtilerini çok seyrek olarak gösterirler.

Karkaslar: AI virüsü karkaslarda ortam sıcaklıklarında yalnızca birkaç gün canlılığını koruyabilirken buzdolabı sıcaklıklarında 23 güne kadar canlı kalır. Viremik safhada işlenen kuşlar virüs içeren kanları veya dışkı materyali ile diğer karkasları bulaştırırlar. Paketleme ve depolama sırasında oluşabilen damlama da enfekte karkaslardan kontamine olmuş olmaları ihtimalinden dolayı önemlidir.

Et ürünleri: Virüs kanatlı et ürünlerinde canlı kalabilir. Pişirilmiş tavuk etinde AI viruslarıni öldürdüğü kabul edilen minimum sıcaklıklar; 70 0C’de en az 30 dakika; 75 0C’de en az 5 dakika veya,

80 0C’de en az 1 dakika

Yemeklik yumurta ve yumurta ürünleri: Şiddetli şekilde etkilenen kanatlıların yumurtlamalarının durmasına karşılık salgının erken dönemlerinde yumurtlanan yumurtalar albuminde, sarıda ve/veya yüzeyde AI virüsü içerebilir. Virüs çatlak ya da sağlam kabuktan geçebilir, ya da daha önemlisi yumurta kaplarını bulaştırabilir. Yumurtalarda ve viyollerde canlı kalma süreleri geniş çapta yayılma için yeterli olmaktadır. Yumurta pulpu ürünleri diğer bir virüs kaynağıdır. Döllenmiş yumurtalar: AI virüsü enfekte damızlık tavukların yumurtladığı yumurtalardan izole edilmiştir.

Kanatlı yan ürünleri : AI virüsü kanatlı yan ürünlerde birkaç hafta canlı kalabilmektedir. Kanatlı sakadat unu ve evde beslenen hayvan yemleri genellikle 1000C’nin üzerinde birkaç dakikadan bir saatten fazlasına kadar ısıtılmaktadır ve bu da AI virüsünü öldürmek için yeterlidir. Atık ürünler: AI virüsünün atık ürünlerde canlı kalma potansiyeli mevcuttur ve hareket öncesinde ürünler uygun işlmlere tabi tutulmadığı takdirde virüs bu ürünlerin naklinde kullanılan araçlarla çevreye yayılabilir.

8.1.4. Hastalığın yayılması

AI vırüslarının bütün suşları kanatlılar için yüksek yayılma özelliğinde değildir, yüksek ve düşük virulensli virüsler düşük yayılma özelliğine sahip olabilir, fakat sürüler yoluyla geçiş sonrası konakçı için taşıyıcılık kadar patojenite de sahada artış gösterebilir.

Yabani kuşlar: Göçmen su kuşları ile doğrudan ya da dolaylı temas kanatlılar için en önemli enfeksiyon kaynağıdır.

Canlı kanatlılar: Kanatlılar arasında yayılabilirlik AI virüs suşları arasında çok büyük farklılıklar sergilemektedir.

Yumurtalar: AI virüsünün yayılma potansiyelinin olduğunu gösterir şekilde yumurta kabuğunda ve yumurta sarısı ve albuminde tespit edilmiştir. Embriyo gelişiminin erken döneminde optimal kuluçka sıcaklıkları 37.2 - 37.7 0C AI virüsü için öldürücü olabilir, ya da enfekte embriyolar kuluçka esnasında virüs tarafından öldürülebilirler. Kuluçka sürecinde virüsün kalıcılığı yumurta kabuğu kontaminasyonuyla yüksek bir olasılıktır.

Araç gereçler: AI uzun mesafelere kuş kafesleri, peletler, yumurta doldurulan tepsiler, gübre yem bulaşık giysilerle, ekipman ve taşıtlarla süratli bir şekilde yayılabilmektedir.

İnsanlar: Enfekte işletmelere giriş ve çıkışlarda, enfekte dışkı yada solunum yolu sekresyonları ile kontamine araç, ekipman, personel ve yem malzemelerinin hareketlerinde görevli insanlar etkenin taşınmasında rol oynayabilirler.

Diğer taşıyıcılar:Düşük öneme sahip olmakla birlikte, omurgasız ya da omurgalı taşıyıcılarla mekanik taşınma ihtimali mevcuttur.

8.1.5. Hastalık Seyri Virüsün önceden temiz olan bir sürüye, bölgeye ya da ülkeye girmesinin hızlı bir şekilde yayılma gösteren yüksek morbidite ve ölümlülük oranına sahip salgına yol açması olasıdır.

1. Sonuçlar

a) Halk Sağlığı

Avian İnfluenza virüsünün, genetik materyalindeki değişiklikle (mutasyonla) insanlara yönelik olarak da hastalık yapıcı nitelik kazanabileceği ve salgınlara yol açabileceği ifade edilen bilgiler arasındadır. İnsandan insana bulaşmanın olmadığı virüsün, mutasyonla insandan insana bulaşma özelliğine de sahip olabileceği belirtilmektedir. H5N1 YPAI zoonotik bir hastalıktır. İnsanlar enfekte kuşlarla yakın temas ve yoğun şekilde YPAI virusları ile kontamine ortamlarda çalışma youluyla (enfekte kanatlıların kesimi, enfekte barınakların temizlik işlerinde çalışan kişiler) enfeksiyona yakalanabilirler. Enfeksiyon et ve yumurta gibi kanatlı ürünlerinin muamele edilmesi ya da tüketilmesi ile yayılmaz. Influenza vıruslarının kanatlılar içindeki dönüşümünün azaltılması ve eliminasyonunun sağlanması için acil tedbirler alınması tavsiye edilmektedir.Hastalıkta önemli olan korunma önlemleridir. Bunun için kanatlı çiftliklerinde çalışanların hijyen kurallarına uymaları, eldiven ve maske gibi ekipmanlarla gerekli diğer korunma önlemlerini almaları sağlanmalı ve bu kişilerin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi konusunda hassasiyet gösterilmelidir. Ayrıca, gerektiğinde virüslere etkili ilaçlarla korunma yoluna gidilebilir. b) Sosyo-Ekonomik

Başlıca kayıplar yüksek oranda mortalite ile yumurta ve et üretimindeki azalma ve verimlilik düşüşünden kaynaklanan kayıplardır. Salgını yok etme politikasına bağlı olarak uzayan süreler nedeniyle daha başka kayıplar da söz konusu olabilir. Ürün akışındaki aksaklıklar ve azalan tüketim, salgının kontrol altına alınabilmesi için gerekli süreye bağlı olarak çiftliklerde, hizmet sektöründe ve ilgili endüstrilerde iş kayıplarına neden olabilir. Küçük bir salgında dahi ensdüstrinin yer değiştirmesi normal pazarlama şekillerinin değişikliği söz konusudur. Büyük ebeveyn ve temel nitelikteki sürülerde çok değerli genetik kayıp oluşabilir. Salgın teyit edildiğinde ihracat pazarları kapanabilir, fakat bu süreç hastalıklı mıntıka politikası uygulanarak kısaltılabilir. Bir mıntıka politikasının uygulanması halinde, uygulamaya konması ve sıkı şekilde yürütülmesi gerekli olan yok etme (kökünü kazıma) stratejisi ve hareket kontrolleri yetiştirme programları ve yumurta, tavuk, kanatlı, piliç, hindi ve et kanatlılarının satışı dahil bir çok endüstri uygulamalarının şiddetli şekilde aksaması sonucunu doğuracaktır. Çeşitli malların pazarlama sürelerinin ötesindeki gecikmeler önemli üretim maliyet artışlarına ve kısa zaman içinde kayıplara yol açabilir ve salgınlara doğrudan maruz kalmayan üreticileri arz kaybı ve aksaklıkları nedeniyle kayba uğratabilir. Ev ve Süs Hayvanları Satış yerleri hayvan hareket kontrollerinden olumsuz etkilenebilir.

8.2. HASTALIĞIN TEŞHİSİ

8.2.1. Klinik Belirtilerİnkübasyon periyodu 3-5 gündür. Klinik bulgular; iştahsızlık, şiddetli depresyon, yumurta veriminde ani düşme, yüzde ödem, ibik ve sakallarda siyanoz ve şişkinlik. Seröz mukozalarda peteşiyel kanamalar ve ani ölümler görülür.

8.2.2. İnkübasyon periyoduYPAI’de inkübasyon periyotları son derece değişkendir, birkaç saatten 3-7 güne kadar değişebilir. OIE Kodunda düzenleyici amaçlar için maksimum inkübasyon periyodu olarak 7 gün olan maksimum inkubasyon periyodunun 3 katı olan 21 gün olarak kabul edilmiştir.

8.2.3. Teşhis

a) Semptomlar Şiddetli depresyon, iştahsızlık Yumurta veriminde önemli düşüş Şişkin ve siyanotik ibik ve gerdan ile birlikte yüzde ödem oluşması

İç zar (membran) yüzeylerde peteşiyal kanamalar Ani ölümler (mortalite %100’e ulaşabilir) b) Patolojik Lezyonlar

Tavuklar Ani ölüm olaylarında lezyonlara rastlanmayabilir Kaslarda şiddetli hiperemi Dehidrasyon Baş ve boyun bölgesinde subkütan ödemler Burun ve ağız boşluğunda akıntılar Konjunktivada şiddetli hiperemi bazen peteşiler Trakea lümeninde fazla miktarda müköz eksudat veya şiddetli hemorajik trakeitis Sternumun iç tarafında, serozada ve abdominal yağda, seröz yüzeylerde ve vücut boşluğunda

peteşiler Böbreklerde şiddetli hiperemi, bazen hiperemi ile birlikte tubullerde ürat birikimleri Ovaryumlarda kanamalar ve dejenerasyon Proventrikülüsün mukozal yüzeyinde özellikle taşlık ile bağlantı noktasında kanamalar Taşlık hattında kanamalar ve erozyonlar Lenfoid dokularda ve bağırsak mukozasında kanamalı odaklar

Hindilerdeki lezyonlar tavuklardakine benzer, fakat tavuklardaki kadar belirgin değildir. YPAI ile enfekte olan virüs saçan ördekler klinik belirti veya lezyon göstermeyebilir.

c)Mikroskopik lezyonlarHistopatolojik lezyonlara yukarıda belirtilen makroskopik değişiklikler içinde rastlanır ancak beyinde ve diğer organlarda vazkulitisin hastalığın önemli belirtisi olabilmesine rağmen bunlar YPAI için kesin değildir.

Laboratuvar teşhisia) Gerekli numuneler / nakil : AI şühesi ile laboratuvara gönderilecek kanatlılara sahada kesinlikle otopsi yapılmaz. Örnekler canlı ve klinik olarak hastalıktan etkilenen kanatlılardan, yeni ölmüş kanatlılardan alınmalıdır. Canlı kanatlılardan kloakal ve trakeal svablar ve/veya taze dışkı ve serum alınmalıdır. Ölü kanatlılar bütün olarak laboratuvara gönderilir.

b) Laboratuvar testleri: Patolojik değişikliklerin hastalık için kesin tanımlayıcı olmamasından dolayı teşhisin hastalık etkeni virüsün izolasyonu ve karakterizasyonu ile teyit edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Toplanan örnekler öncelikle Bölge VKAE’ne gönderilir.

d)Ayırıcı teşhis AI enfeksiyonu tavuk ve hindilerde çeşitli patojenite düzeylerindeki klinik ve postmortem (ölüm sonrası) muayenelerde genellikle aşağıda sıralanan hastalıklarla karışabilir. Newcastle hastalığı, Avian pneumovirüs ve diğer paramyxovirüsler, Enfeksiyöz bronşitis, Enfeksiyöz laringotrakeitis, Tavuk kolerası, Histomoniasis, Başın Escherichia coli sellülitisi, Akut pastorellozis, Enfeksyöz koriza, Chlamydia, Akut zehirlenme, ya da Yüksek mortaliteye (ölüm oranı) neden olan olumsuzluklar (boğulma, sıcak stresi, dehidrasyon vb)

Şiddetli depresyon, iştah kaybı, sinirsel belirtiler, sulu ishal, şiddetli solunum belirtileri ve/veya yumurta veriminde önemli düşüş ve normal olmayan yumurtalar şeklindeki belirtilerle birlikte ani kanatlı ölümleri görüldüğünde YPAI’den şüphe edilmelidir. Yüzde deri altı ödem, şişkin ve siyanotik ibik ve sakal, seröz membranlarda peteşiyal kanamalar AI varlığı ihtimalini artıran belirtilerdir. Genç tavuklar ya da hastalığın perakut formundan ölen kanatlılarda herhangi bir lezyona rastlanmayabilir.

8.3. SALGIN YÖNETİMİ

Salgın yönetimi; 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun ilgili hükümleri, Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği'nde yer alan açıklamalar, Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Talimatnamesi ile ilgili mevzuata göre yürütülür.

8.3.1.Hastalık Bildirimi ve Şüphesiyle İlgili Yönetim:

1. Sorumluluk:

Kanatlı işletmelerinde AI hastalığından şüphelenildiği durumlarda ya da hastalık görüldüğünde 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 4. Maddesinde yer alan ilgili fıkralara göre hastalık ihbarını alan makamlar illerde Bakanlık İl Müdürlüğüne, ilçelerde ise İlçe Müdürlüğüne derhal bildirir.

Şüpheli durumların bildirilmesi RV’i bilgi temini açısından desteklemesi gereken şirket veteriner hekimi veya özel veteriner hekimler için de zorunludur. Eğer şüpheli durum RV’nin gelişinden önce bildirilmiş ise refakatçi veteriner hekim ya da özel pratisyen kendi yetkisi dahilinde enfeksiyonun yayılmasını önlemek için gerekli herşeyi yapmalıdır. Resmi veteriner hekim gelinceye kadar hastalık mahallindeki köy, kasaba, şehir, çiftlik ve işletmelerdeki görevli ve yetkililer tarafından aşağıdaki tedbirler alınır;

Hasta kanatlıların bulunduğu yere giriş ve çıkışlar önlenir,

Ölen hayvanlar muayene ve teşhis için muhafazaya alınır, kokuşma halinde ise herhangi bir ifrazatı akmayacak şekilde hayvan uğrağı olmayan bir yere sürüklenmeden nakledilir. İki metre derinlikteki çukurlara kireçlenerek gömülür,

Hastaların temas ettiği ve hastalara ait her çeşit eşya, hayvan yemi ve hayvan maddelerinin dışarıya çıkarılması yasaklanır,

Hasta hayvanların bakımı için yeterli sayıda kişiler görevlendirilir. Görevli kişinin dışında tecrit mahallerine hiç kimsenin girmesine izin verilmez. Hastaların bakımı ile görevlendirilenlerin, sağlam hayvanlarla ve bunlara ait malzeme ile temasları önlenir,.

Alınan tedbirlerin uygulanmasından, köylerde muhtarlar ve hayvan sahipleri, şehir ve kasabalarda belediyeler, mahalle muhtarı ve hayvan sahipleri, çiftlik ve işletmelerde ise hayvan sahipleri, işletme sorumlusu ve bakıcılar sorumludur.

AI şüphesi bildirilir bildirilmez resmi veteriner hekim (RV) hastalık şüphesini bildiren kişiyi hemen tespit eder ve aşağıdaki konularda bilgi toplar:

Hastalık çıkan yer, çiftlikteki kanatlıların ve diğer hayvanların özellikleri ve sayıları,

Hastalık yerindeki personel ve taşıt varlığı,

Yakın geçmişe ait kişi, ekipman, taşıt ve hayvan hareketleri,

Olay yerinde dezenfektan ve ilgili mekanların dezenfeksiyonunda kullanılacak ekipmanın bulunup bulunmadığı, RV çiftlik düzeyinde şüpheli mekanlarda insanların, hayvanların, ekipman ve taşıtların

hareketlerini önlemek için gerekli işlemleri koordine eder ve o arada:

GTHBİM Hayvan Sağlığı Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürüne, Şube Müdürü de GKGM’ye veya UHKM haber verir.

Bölge VKE’ni AI şüphesi konusunda bilgilendirilir,

1 No’lu kitten bir adet edinir AI şüpheli çiftliğe en yakın gezici dezenfeksiyon birimini belirler.

8.3.2.Erişim

Bulaşıcı Hayvan Hastalıkları ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere İlişkin Yönetmeliğinde hastalık ihbarını alan resmi veteriner her ne kadar en seri vasıta ile en geç 24 saat içinde hastalık yerine gitmesi gerektiği belirtilmiş olsa da “ilk vaka” senaryosunda 2 saat içerisinde, “gittikçe artan” senaryoda ise 1 saat içerisinde işletmeye ulaşmak için her türlü çaba sarf edilmelidir. İl yada İlçe Müdürü gerekli vasıtayı temin etmekle yükümlüdür. Hastalık yerine gidilmesi için İl veya İlçe Müdürlüğünün imkanlarının yeterli olmadığı durumlarda mülki ve mahalli idare ve zabıta makamları gereken her türlü kolaylığı ve yardımı göstermeye mecburdur,

İhbarı alan resmi veteriner hekim olay mahalline gitmeden önce gerekli hazırlıkları yaparak olay mahalline hareket eder ve gittiği aracı işletmenin dışına veya uygun bir mesafeye park ettirme konusunda gerekli titizliği göstermek zorundadır,

Enfekte mekanlara erişim bütün giyeceklerin değiştirilmesinden sonra sağlanmalıdır. Bir kullanımlık giysiler, şapkalar, ayakkabı galoşları, çiftliğe giriş yapan bütün personel tarafından giyilmelidir. Bir soyunma odası tespit edilmelidir.

Konuyu araştırmak amacı ile görevlendirilen enstitü uzman veteriner hekimi sadece Avian influenza şüphesi olan işletmelere ziyarette bulunabilir. İl’de birden fazla vakada görevlendirilmiş ise şüphesi en az olan işletmeden şüphesi en güçlü olana doğru ziyaretlerini yapmalıdır. Bu uzman veteriner hekim şüpheli durum sona ermesine kadar veya şüpheli durumun teyit edilmesi halinde enfekte olmuş işletme ile son temas gününden sonra 3 gün boyunca diğer kanatlı işletmelerini başka nedenlerle dahi olsa ziyaret etmemelidir.

Laboratuar veteriner hekimi(LV), yanında enfekte mekanların dışında kalması gereken ve patolojik nümuneleri laboratuara ulaştırmakla sorumlu bir sürücü eşliğinde 1 no’lu kit ile birlikte ilgili alana ulaşmalıdır. LV, soyunma odasında koruyucu giysiler giymelidir.

8.3.3.Ekipman

RV ve LV’nin ekipman listesi aşağıda verilmiştir.

Kit No 1 ( RV ve LV için ekipman listesi)1) Mihrak araştırma ve diğer formlar2) Kağıt, kalem ve not defteri 3) GPS aleti4) Dijital fotoğraf makinası5) Klinik ziyaret ve örnekleme işlemleri için gerekli ekipman: a. 5 adet tek kullanımlık tulum b. 5 çift tek kullanımlık galoş c. 2 çift lastik eldiven ve 5 çift lateks eldiven

d. Atılabilir şapkalar ve yüz maskeleri e. El veya kafa feneri f. Koruyucu gözlükler g. Dirençli ve geçirgen olmayan tıbbi atık çantaları h. Kağıt peçete ve havlular ı. Sıvı sabun i. Sağlam sızdırmaz muayene ve numune çantası j. El spreyi içinde %70'lik alkollü dezenfektan k. Aktif dezenfektan solüsyon l. 5 adet sızdırmaz, suya dayanıklı poşet m. 100 adet 2.5 ml. ve/veya 5 ml.lik enjektör ve iğneleri n. Kan tüpleri ve tüp taşıyıcılar o. Nebuliser (püskürtücü) p. 100 adet ince küçük plastik poşet, 10 adet atık poşeti r. 2 adet cerrahi makas, bıçak s. 2 çift forseps t. Mukavva kutu ve bant u. Etiketler ve cam kalemi ü. 1 termik kap v. 5 dondurulmuş buz paketi y. suya dayanıklı bant z. 50 adet paket lastiği

Bu kitlerden en az iki takım RV’in çalışma merkezinde hazır olarak bulundurulmalıdır.

8.4. Şüpheli mihraklarda ve vakalarda, işletmelerde takip edilecek prosedürler

Ön mihrak araştırmasının yapılması, hastalık geçmişine ait detaylı soruşturmasının yapılması numune alınması ve gönderilmesi, Klinik senaryo ve klinik bulguların değerlendirilmesi (Yüksek Patojen AI şüphesi varsa otopsi yapılmayacağı hatırlanmalı), hastalığın ne zamandan beri var olduğunun tespiti, normal ve hasta hayvanlar ile etkilenmiş ünitelerin detaylı tarif edilmesi,hastalık kaynağının (filyasyon) izlenmesi, hastalığın yayılmasının izlenmesi, hastalık teşhisi ve vaka tanımlamalarına göre ilgili prosedürlerin uygulanması, Biyogüvenlik önlemlerinin alınması (hareketlerin konrolü, temizlik ve dezenfeksiyon), Mihrak Araştırma Formlarının gönderilmesi, şüpheli alanlarda ölen ve kokuşmuş hayvanların imhası gbi prosedürler yerine getirilmelidir.

8.4.1. Resmi Veteriner Hekimin Alması Gereken Önlemler: Laboratuar sonucu gelinceye kadar hastalığa geçici olarak el koymak için, el koyma tutanağı

doldurarak imzalattıracak. Hastalığın kesin teşhisi ve gerekli tedbirler alınıncaya kadar hayvanların çevreyle temasını

önleyecek,Kümes hayvanlarının işletmeye giriş ve çıkışlarını yasaklayacak, Hastaların temas ettiği ve hastalara ait her çeşit eşya, hayvan yemi ve hayvan maddelerinin

dışarıya çıkarılmasını yasaklayacak, Hayvan yeminin girişleri ise RVH’ in iznine tabi olacaktır.RVH geçici kordon altındaki hayvanları ve alınan tedbirleri inceler. Bu süre zarfında ölen ve

kokuşmuş olan kanatlıların gömülmesi işlemine nezaret eder. Bunlar hayvanların uğrağı olmayan, akarsulardan uzak, yeraltı sularını kirletmeyecek yerlere uygun bir şekilde nakledilir ve ölü kanatlılar en az iki metre derinliğindeki çukurlara kireçlenerek gömülür.

Hasta kanatlılar ile bulaşmadan şüpheli kanatlıların ayrı yerlerde bulundurulmasını sağlar.Şüphe duyulan enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yönelik tedbirler alınır.

Kümes, yem ve su kaplarını dezenfekte ettirilir. Hayvanların içme suyuna antiviral dezenfektanlar katılması sağlanır,İşletmedeki personel sayısını sınırlandırır. Bakıcıların diğer kümeslerle ilişkisini keser. İşletmede bulunan personelden 3 gün boyunca diğer reseptif (hassas) türdeki hayvanlarla

temas etmeme ile ilgili verilen bir taahhütname alır,İşletme içerisine araçlar mümkünse alınmamalıdır. Eğer araç girecekse çıkışta araçların

yıkanması ve dezenfeksiyonunu organize edebilmek için işletmedeki uygun yerleri belirler. İşletmeden çıkacak olan araçların dezenfeksiyonu için yıkama sularının, suyollarına karışmadığı bir yer belirlenir. İşletme araçlarının dış ve mümkün olan yerlerde iç dezenfeksiyonu gerçekleştirilmelidir,

İşletme ile kümes hayvanlarının barındırıldıkları binaların giriş ve çıkışlarında uygun dezenfeksiyon araçları dezenfeksiyon için kullanılacaktır.

Resmi Veteriner Hekim personelin çıkışta maruz kalmış olan bölümlerini yıkaması ve dezenfekte etmesi, ayakkabılarını yıkaması ve dezenfekte etmesi için talimatlar verir ve mümkün olması halinde, tulum giyilmesini sağlar. Söz konusu personel kendi evlerine ulaştıktan sonra işletmede giymiş olduğu giysileri derhal yıkamak zorundadır,

İşletmedeki tüm kümes hayvanlarının kategorilerinin hayvan sahibi/bakıcısı tarafından kayıt edilmesi sağlanacak, her kategoride ölmüş olan, klinik belirtileri gösteren ve göstermeyen hayvan sayısı belirlenecektir. Bu kayıt şüpheli durum devam ettiği sürece doğan ya da ölen kuşları da dahil ederek kanatlı sahibi veya bakıcılar tarafından güncel tutulacaktır. Güncel tutulacak bu kayıtlar istenildiğinde RVH gösterilecek, her ziyarette kontrol edilebilinecektir.

Hastalık şüphesinin bulunduğu kanatlı işletmesi ile temasları nedeniyle olası bulaşıklık şüphesi uyandıran diğer kanatlı işletmeleri de resmi kontrol altına alır.

İşletmenin Veteriner Hekimleri ve teknik personelinin 3 gün süre ile başka kümeslere ya da işletmelere gitmesini yasaklar.

8.4.2. Ön epidemiyolojik araştırma Epidemiyolojik araştırmalar, Epidemiyolojik Araştırma Formu kullanılarak yapılacaktır.Epidemiyolojik araştırma ile ilgili önemli noktalar şunlardır:

- Hayvan hareketleri: hayvan hareketleri ilk klinik belirtilerin başlamasından 21 gün öncesine kadar kaydedilmiş olmalıdır

- Kişilerin hareketleri: Çiftliğe giriş çıkış yapan bütün kişiler (personel, akrabaları, hizmet personeli, veteriner hekimler) kaydedilmelidir,

- Taşıt hareketleri: hayvanlarla temas edip etmemelerine bakılmaksızın çiftliğe girmiş çıkmış bütün araçlar kaydedilmelidir.

- Aşı uygulamalarına özel olarak dikkat edilmelidir. - Her türe ait kanatlılar tespit edilmeli ve klinik belirtilerinin başladığı tarihi, klinik

belirtilerin tarifini ve bildirilen mortalite oranları kaydedilmelidir.

Epidemiyolojik araştırma tamamlandıktan sonra en kısa zamanda ve mümkünse faksla yetkili makamlara gönderilmelidir.

8.4.3. Klinik araştırma Klinik araştırmanın amacı hasta ve şüpheli kanatlılar dahil olmak üzere çiftlikteki klinik durumun ortaya konmasıdır. Klinik araştırmalar çiftlikteki hastalığa karşı hassas bütün türlerde yapılmalıdır ve şüphenin bulunduğu kümesten değil bu kümese en uzak olan kümesten başlamak gerekmektedir.

8.4.4. Patolojik numunelerin toplanması

Marazi maddeyi alırken hastalığın zoonoz karakterde olduğunu dikkate alarak, başına şapka, gözüne gözlük, eline eldiven takılmalıdır. AI şüphesinin olduğu vakalarda teşhis için gerekli materyal belirtilen şekilde toplanır.

8.4.5. Şüpheli işletmeden çıkışKlinik ziyaret ve örneklerin toplanmasından sonra RV ve LV belirlenen soyunma odasında, koruyucu giysilerini dezenfekte ederler ve sterilize edilebilen bütün malzemeleri dıştan dezenfekte edilen bir ikinci çanta içine konulup mühürlenen otoklav edilebilen bir çantaya doldururlar. Tek kullanımlık bütün malzemeler, kağıtlar, giysiler, ayakkabı koruyucuları, bir plastik çantaya konur ve imha edilmek üzere işletmede bırakılırlar.

.İşletmede bulunan RV ve LV şüpheli durumun sona ermesine kadar veya şüphe durumunun teyit edilmesi halinde enfekte olmuş işletme ile son temas gününden sonra 3 gün boyunca diğer kanatlı çiftliklerini ziyaret etmemelidir.

8.4.5. Teşhis Hizmetlerinin Yürütülmesi

Resmi Veteriner Hekim tarafından Acil Eylem Planında belirtildiği ve aşağıda açıklandığı şekilde şüpheli hayvanlardan alınan uygun örnekler, en uygun koşullarda Marazi Madde Gönderme Formu ile birlikte en kısa sürede laboratuara ulaştırılması sağlanmalıdır.

Örnekler: AI şüphesi durumunda aşağıda belirtilen patolojik örnekler alınmalı ve laboratuara gönderilmelidir. En az 5 adet ölmek üzere veya ölü kanatlı (post mortem muayene için) veya, En az 5 adet ölmek üzere kanatlıdan toplu bağırsak numuneler , Sağlıklı kanatlılardan kloakal ve trakeal svablar (30 kanatlı örneğinden az olmamalıdır)

(ayrıca su kuşlarından ve uçamayan kuşlardan da), Sürü büyüklüğü 20’den daha az ise bütün kanatlılardan kan örnekleri alınır. Daha büyük

sürülerden ise 20 kan örneği alınır (Böylece sürü büyüklüğüne bağlı olmaksızın sürünün %25 ya da daha fazlasının pozitif olması durumunda %99 olasılıkla en az bir pozitif serumun yakalanması mümkün olur). Kan pıhtılaşmaya bırakılmalı ve test için serumu alınmalıdır.

Farklı organlardan numuneler bir arada aynı havuza alınmamalıdır. Enfeksiyon etkeninin yayılmasını önlemek için uygun şekilde paketlenmeli, ambalajlanmalı (sızdırmaz kaplar, en az iki plastik çanta ile sarılmış olarak), ve laboratuara soğutulmuş şartlarda ulaştırılmalıdır. Kesilmiş hayvanlar izole edilmiş otoklav edilebilen plastik çantalarda taşınmalı ve benzer ikinci bir çantaya konmalıdır. Bütün numuneler laboratuara içinde buz kutuları bulunan bir polisitren kutu içerisinde ulaştırılmalıdır. Polisitren kutunun enfekte mekanlardan çıkışı öncesi uygun şekilde dezenfekte dilmiş olması gerekmektedir. Numunelerle birlikte uygun numune formları da mevcut olmalıdır.

Numunelerin ulaştırılmasından sorumlu sürücü hiç bir yerde durmadan doğruca laboratuara gitmelidir.

HSYSÜŞM olağan dışı teşhis işlemi için gerekli tedbirleri hemen alması amacıyla gönderilen numunenin nakli, zamanı ve yol ile ilgili bilgileri verir. HSYSÜŞM ayrıca teşhis imkanlarında hız kazanılması ve önceden yapılacak hazırlıkları koordine edebilecek olan GKGM’deki ilgili anahtar şahıslara bilgi verir.

8.4.6. Şüphe Durumunun Onaylanmaması Durumunda

AI hastalık şüphesinin laboratuarca onaylanmadığı durumlarda söz konusu hastalıktan dolayı işletmede alınan tüm tedbirler ortadan kaldırılır. Bakanlığa bilgi verilir.

8.4.7. Hastalığın Resmi Teyidinde Alınacak Önlemler:

8.4.7.1.Özel Tedbirler

a)Kısıtlı Bölgeler (KIB)

Hastalık yeri ilan edilirken enfekte olmuş işletmenin (mihrak) çevresinde, minimum 3 km.lik bir yarıçapa sahip koruma bölgesi ve bu 3 km. dahil olarak minimum 10 km.lik bir gözetim bölgesi sınırları belirlenecektir. Bu bölgelerin coğrafi sınırları belirlenirken idari (mülki) sınırlar, doğal engeller, gözetim imkanları ve AI hastalığı virüsünün hava ya da diğer yollarla muhtemel yayılışını tahmin etmeyi mümkün kılan teknolojik ilerlemeler dikkate alınacaktır. Bu şekilde bir sınır tespitinde gerektiğinde bu unsurlar göz önünde bulundurularak yeniden değerlendirme yapılacaktır.

KB ve GB’ni gösteren şema

Koruma Bölgesi ve Gözetim Bölgesinin tamamı KIB’ı oluşturur. YHKM, KIB için temel önemde olan etkin karantina ve hareket kontrollerini sağlayacaktır. Hareket kontrolleri virüsün daha fazla yayılmasının önlenmesine katkı sağlayarak başarılı bir eradikasyonun hızını ve gerçekleşme ihtimalini artırır. Deklare edilen bölgelere dayalı olarak karantina ve hareket kontrolleri birkaç seviyede uygulanmalıdır.

Koruma Bölgesi 3kmEB10km

Gözetim Bölgesi

Hastalığın eradike edilmesi kadar hareket kontrollerine bir ölçüde devam edilmelidir. Sıkı gözlem ve denetimler bir yandan sürerken bütün EB’ler, HTB’ları ve ŞB’lar karantina altına alınacak, EB’lere, HTB’larına ve ŞB’lara ve buralardan dışarıya hiçbir harekete izin verilmeyecektir.

Enfekte ya da temas riski bulunan kanatlılara ait ürünlerin atılması ve şüpheli ürünlere el konulması için riskli işletmelerde karantina ve hareket kontrolleri uygulanacaktır.

Yetkililer KIB dışında ve içinde hiçbir yasa dışı taşıma ya da ticaretin yapılmamasını sağlayacaklardır; bu durumun takip ve tesbiti için polis ve silahlı kuvvetlerden yardım isteyebilirler.

Özellikle EB’lara, HTB’larına ve ŞB’lara yakın ya da oralarda olup da KIB’den çıkış yapan kişiler virüsün mekanik yayılmasına neden olmamak için 3 gün süre ile canlı hayvanlarla temas etmemelidirler.

Yol üzerlerine hayvanların geçtiği yollara, meralara veya dere ve diğer akarsulara drenaj yolu ile hastalığın bulaşması önlenmelidir.

Yetkililer kısıtlı bölgelerde bütün kanatlı pazarlarının kapalı olmasını ve kanatlıların enfeksiyona maruz kalmış olabileceği bütün ticari yerlerin kapatılması ve dezenfekte edilmesini sağlayacaklardır.

Hastalığa karşı hassas kanatlı türleri resmi denetim altında doğrudan aynı koruma bölgesi içinde bulunan mezabahaya acil kesim için sevk edilebilir, ya da eğer bu bölgede hiç mezbaha yoksa temizlik ve dezenfeksiyona uyularak resmi denetim altında ve her taşıma hareketinin denetlenmesi şartı ile yetkili makam tarafından belirlenecek koruma bölgesi dışındaki bir mezabahaya acil kesim için sevk yapılabilir.

YHKM’nin risk değerlendirmesinden derogasyon yoluyla yetkililer kanatlıların mezbahalara sevk edilmesinde şu şartlara tabi olarak karar vereceklerdir:

a)İşletme kayıtları resmi kontrole tabi olmuştur ve işletmedeki epidemiyolojik durum AI virüsü ile enfeksiyon ya da kontaminasyona dair herhangi bir şüphe içermemektedir ve

b)İşletmede bulunan hastalığa karşı hassas türlere ait bütün kanatlılar RV muayenesi sonucunda negatif sonuç vermişlerdir ve

c)İstatistiki parametreler dikkate alınarak kanatlıları temsil edecek sayıda kanatlı tam bir klinik muayeneye tabi tutularak klinik olarak şüpheli ya da enfekte kanatlı bulunma ihtimali olmadığından emin olunmalıdır ve

d)Kesimhane (mezbaha) şüpheli bölgeye mümkün olduğunca yakın bir yerde olacak şekilde yetkili makam tarafından tayin edilecektir.

1. Mihrak:

Enfeksiyonun tespit edildiği ve laboratuvar bulguları ile teyit edildiği işletmeyi ifade eder. Burada aşağıdaki önlemler alınır.

a)İşletmede hastalığın varlığı laboratuar tarafından resmi olarak teyit edilir edilmez, işletmedeki bütün kümes hayvanları gecikmeden mahallinde öldürülmelidir.

b)Ölen veya öldürülen tüm kümes hayvanları ile tüm yumurtalar ve hayvan maddeleri (yem, gübre, saman, tüy, yumurtalar için violler gibi maddeler) imha edilmelidir.

c)Hastalığın inkübasyon dönemi sırasında işletmedeki kümes hayvanları kesilmişse, bu kümes hayvanlarından elde edilen etlerin izi sürülecek ve mümkünse imha edilecektir.

d)Hastalığın varsayılan inkübasyon dönemi sırasında çıkan ve işletmeden uzaklaşmış kuluçkalık yumurtaların izi sürülecek ve imha edilecektir. Ancak bu yumurtalardan civciv çıkmış ise bu hayvanlar resmi kontrol altına alınacaktır.

e) Hastalığın varsayılan inkübasyon dönemi sırasında elde edilen ve işletmeden uzaklaşmış sofralık yumurtalar uygun şekilde dezenfekte edilmemişlerse izi sürülecek ve mümkünse imha edilecektir.

f)Mihrakta daha sıkı temizlik ve dezenfeksiyon kuralları uygulanır.

g)Son imhadan(son temizlik ve dezenfeksiyondan sonra) 21 gün boyunca hiçbir hayvan sokulmayacaktır.

2. Koruma Bölgesi -Kontrol Bölgesi:

Enfeksiyonun görüldüğü işletme (mihrak), bu işletme ile teması olduğu varsayılan hastalıktan ve/veya bulaşmadan şüpheli işletmeleri bulunduran bölgedir.

Koruma bölgesi harita üzerinden 3 km.lik yarıçaplı bir çember çizildikten sonra bu çember, ilgili emirler dahilinde bol miktarda detaylar ile rapor edilecek olan otoyolların ve yolların, su yollarının, demiryollarının, doğal bariyerlerin, köprüler, sabit yapılar ve diğer referans unsurları gibi özel noktaların göz önüne alınması ile çizilecek olan ideal geometrik hat ile ilişkilendirilecektir. Enfeksiyonun potansiyel yayılma riski ile ilgili epidemiyolojik gözlemlerde ayrıca dikkate alınmalıdır.

Koruma bölgesinin belirlenmesinde;

-Kanatlı nüfusunun yoğunluğu,

-Doğrudan ve dolaylı temasların gözlenmesi (diğer işletmeler, tacirler, pazarlar v.b.),

-Servislerin kendi kendilerine yeterliliği (kesim, dönüşüm tesisleri, v.b.) gibi hususlar gözönüne alınır.

Koruma bölgesinde alınacak önlemler:

a) Kanatlı bulunan bütün işletmeler ve hayvan sayıları belirlenir,

b) Kanatlı bulunan bütün işletmelere 3 günde bir periyodik ziyaretler ve klinik incelemeler yapılır, gerektiğinde laboratuvar incelemeleri için numuneler alınır. Gerçekleştirilen ziyaretler ve incelemelerin sonuçları kaydedilir,

c) Bulundukları işletmelerde veya izole olarak tutulabildikleri herhangi başka bir yerde bütün kanatlılara el konulur,

d) İşletmelerin giriş veya çıkışlarında uygun dezenfeksiyon araçları kullanılır,

e) Kanatlıların, kanatlı karkaslarının ve yumurtaların bölge dahilinde taşınması için ayrılmış olan taşıtların ve bu işle görevli kişilerin hareketlerinin kontrolü yapılır,

f) Hava, demiryolu veya büyük yol bağlantıları üzerinden bölgeden transit geçiş durumları istisna olmak üzere kamu ve özel yollar üzerinde kanatlıların taşınması yasaklanır,

g) Kanatlılar veya diğer kuşlar ile ilgili fuarların, pazarların açılması, sergi ve yarışların düzenlenmesi yasaklanır,

h) Aşağıdaki varsayımlar hariç olmak üzere kanatlıların ve kuluçkalık yumurtaların bulundukları işletmenin dışına çıkma yasağı konulur.

Yetkili Makam ancak aşağıdaki durumlarda taşımalar için izin verir.

Koruma bölgesi içinde bulunan ve hastalık görülmeyen diğer işletme veya kümeslerdeki kanatlılar koruma bölgesinin içinde yerleşik bulunan bir kesimhane içinde anında kesim için veya bunun mümkün olmaması halinde, bu bölgenin dışında yetkili makamlar tarafından öngörülmüş olan başka bir kesimhanede kestirilmelerine izin verilir.

Gözetim bölgesinde bulunan ve içinde başka kanatlı bulunmayan işletmelere gönderilecek olan bir günlük civcivler veya hazır piliçlerin taşınmasına izin verilir, ancak bu işletme koruma bölgesi gibi resmi kontrole tabi tutulur.

Koruma bölgesi içinde bulunan ve hastalık görülmeyen diğer işletmelerdeki yumurtaların ve bunları içeren ambalajların dezenfeksiyonundan (30 dk. formal fumigasyonu veya % 2,5-3’lük Sodium hipoklorit solüsyonu ile yıkanır) sonra yetkili makam tarafından tayin edilmiş olan kuluçkahanelere taşınmalarına izin verilir.

Koruma bölgesi içinden kanatlıların veya hayvansal maddelerin çıkarılması gerektiği hallerde hastalığı takiple görevli resmi veteriner hekime müracaat edilir. Bu yer değiştirmeler için izin verilmeden önce mutlaka resmi veteriner hekim tarafından işletmede bir sağlık muayenesinin gerçekleştirilmesi gerekir. Resmi veteriner hekim durumu bir raporla tesbit eder. Rapor yetkili makam tarafından incelenir. Uygun görülürse nakil kararı verilir. Nakline karar verilen kanatlılar veya yumurtaların nakil işlemleri dışarı ile teması olmayan nakil araçlarına kullanımdan önce veya kullanımdan sonra dezenfekte edilerek resmi kontrol altında gerçekleştirilir.

3. Gözetim Bölgesi -Gözaltında Tutma Bölgesi:

Gözetim bölgesi; koruma bölgesini sınırlayan ve kapsayan, bölgenin coğrafi yapısı, işletme yoğunluğu, kesimhane, yem fabrikası ve diğer ekolojik ve epidemiyolojik faktörlere bağlı olarak mihraktan 3-10 km. yarıçaplı uzaklıktaki alandır. Bu bölgenin sınırlarına “BURADA TAVUK VEBASI HASTALIĞI VAR” yazılı levhalar asılır. Genel olarak kanatlıların sahipleri/bakıcıları tarafından günlük klinik inceleme için bilinçlendirilerek klinik inceleme onlara yaptırılır.

Gözetim bölgesinde alınacak önlemler:

a) Kanatlı bulunan bütün işletmeler ve hayvan sayıları belirlenir,

b) Bölge dahilinde kanatlıların ve kuluçkalık yumurtaların hareketlerine izinle müsaade edilir,

c) Bu bölgede bulunan kanatlıların gözaltı bölgesinin dışında yerleşik bulunan ve yetkili makam tarafından belirlenmiş olan bir kesimhaneye doğrudan taşınmaları halinin dışında bölgeden çıkarılması yasaktır, Bu kümes hayvanlarının etleri özel bir sağlık işareti taşımalıdır.

d) Yumurtaların ancak yetkili makam tarafından tesbit edilmiş olan kuluçka merkezlerine taşınmalarına izin verilebilir. Sevkiyat işleminden önce yumurtalar ve ambalajları dezenfekte edilmelidir,

e) Kullanılmış olan gübre ve kanatlı altlıklarının bölgeden çıkışı yasaktır,

f) Yem ve ekipmanların dışarı çıkarılmasına izinle müsaade edilir,

g) Bu bölgede de kanatlılar ve diğer kuşlar ile ilgili fuar, sergi, yarış ve pazar alanlarının kurulması yasaklanır, h) Hava, kara yada demiryolu ile transit geçişlerde, orijin ve varış noktası, kontrol ve

gözaltı bölgesinin dışında olduğunda ve ilan edilen alanlar içerisinde hayvanlar indirilmemek kaydıyla izinle müsaade edilir. Eğer gözetim bölgesinin içerisinde hayvanlar mecburi olarak

alıkonacak olurlarsa bunlar şüpheli kabul edilir ve bunların daha sonraki hareketleri dikkatli bir şekilde tekrar değerlendirmeye alınır.

8.4.7.2. Epidemiyoloji

a) Uzman grup oluşturulması

Hastalığın erken döneminde deneyimli memurlardan oluşan küçük bir ekip oluşturulur. Bu ekibin görevi YHKM’e bilgi sağlamaktır.

UHKM veya YHKM’nin başkanı hastalığın kaynağına doğru izlenmesi amacına yönelik olarak ilk araştırma ekibi, klinik gözlem ekibi, bölge/mıntıka denetleme ve kontrol ekibi gibi farklı kategorilerde araştırma ekipleri ya da kişileri görevlendirir ve ilgili diğer tedbirlerin alınmasını sağlar.

b)Geriye ve ileriye doğru izleme

1. İzlemenin öncelikleri

Bu amaçla Epidemiyolojik Araştırma Formunda yer alan bilgiler kullanılır ve özellikle aşağıda belirtilen hususların tespitine yönelik çalışma yapılır.

-Enfeksiyonun kaynağı; ve tespit edilemeyen vakaların - örneğin aynı kaynaktan enfekte olma ihtimali olan diğer lokasyonların belirlenerek hastalığın izlenmesi (geriye izleme) ve yayılma yollarının anlaşılmasıdır.

-Enfeksiyon etkeninin ortaya çıkış tarihi , enfeksiyon kaynağı konusunda hastalıkla ilgili harekete geçirenin ne olduğu, ne zaman harekete geçtiği gibi sorulara ilişkin olarak varılacak veterinerlik yargısıdır.

-İlk lezyonların görüldüğü tarihten sonraki süreç virüs saçılımı olasılığının en şiddetli olduğu zamandır bu nedenle izlemede aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.

o Kanatlının herhangi bir kanatlı ya da diğer hayvanlarla teması bütün hayvanlar bulunana kadar izlenmeli ve tehlikeli temaslar kesilmelidir.

o Taşıtlar ve insanlar; enfekte mekanlarla temas tarihinden iki gün öncesi ve sonrasına kadar izlenmelidir; canlı hayvanlarla temas önceliği artıran faktördür.

o Diğer hususlar; civciv, yumurta ve yem kamyonları gibi temaslardır. Bunlar da enfekte mekanlarla temas tarihinden bir gün önce ve sonrasına kadar izlenmelidir. Eğer kontaminasyon derecesi oldukça yüksek olarak kabul ediliyorsa civciv, yumurta ve yem kamyonlarının izlenmesindeki süre, temas tarihinden iki gün öncesine ve sonrasına uzatılarak uygulanabilir.

o Şartlar izleme çerçevesinde ve/veya bunların içindeki izleme önceliklerinde değişiklikleri gerektirebilir. Örneğin etkilenen hayvan türü ve sayısı, bunların bulunduğu yerler ve enfekte mekanlardaki dağılımları, virüsün saçılım süresi ve çiftlikteki biyogüvenlik düzeyi dikkate alınmalıdır.

2. İzleme araçları

İzleme çalışmalarında aşağıdaki bilgilere ihtiyaç duyulacaktır.

Sayım: İşletmede bulunan hayvanların sayısı, halihazırda ölmüş olan hayvanların sayısı, enfekte ya da kontamine olduğundan şüphe edilen hayvanların sayısı kaydedilir ve bu bilgiler sürekli güncel tutulur. Yine işletmedeki bütün yumurta stokları, et, et ürünleri, karkaslar, sıvı atık, gübre ve hayvan yemi ve çöplere ilişkin bilgiler kaydedilir ve bu bilgiler muhafaza edilir;

Bilgi toplama kontrol listesi : Toplanacak bilgiler ve yapılacak işlemler listelenir ve yazılı hale getirilir. Bu liste sürekli güncel tutularak tamamlanan ve yapılacak işlemler takip edilir.

Kesimhanelerin ve hayvan şatış yerlerinin izlenmesi: YHKM yetkilileri KB ve GB içinde ve çevresinde bulunan bütün kesimhanelerin ve hayvan satılan yerlerin geriye ve ileriye doğru izlenmesini sağlar,

Klinik İzleme:Koruma Bölgesindeki ve Gözetim Bölgesindeki kanatlı hayvan bulunan bütün işletmeler ve hayvan sayıları belirlenir ve koruma bölgesindeki bütün işletmelere kontrol sıklığı 3 günü, gözetim bölgesindeki işletmelerde ise 10 günü geçmemek kaydıyla periyodik ziyaretler yapılarak hayvanlar AI semptomları yönünden incelenir ve bulgular düzenli kayıt altına alınır.

Hayvan bakıcı ve sahiplerine bu konuda detay bilgi verilerek günlük klinik inceleme yaptırılır, en ufak şüphe ve durum değişimi halinde irtibat kurulacak kişi ve iletişim bilgileri verilir. İncelemeler bölgedeki kordonun kaldırılmasına kadar devam ettirilmelidir.

Serolojik izleme: Serolojik çalışmaların detayları, bölgedeki kanatlı varlığı, laboratuarların kapasitesi , hastalığın seyri ve diğer faktörler değerlendirilerek Avrupa Birliği ve OIE standartları temelinde Ulusal Uzman Grubu tarafından yönlendirilir.

8.4.7.3. İtlaf

İtlaf stratejisi EB’ler ve HTB’lerinde uygulanan bir stratejidir. Enfekte kanatlıların itlafı ve imhası mevcut yasalara uygun olarak enfeksiyonun yayılmasını önleyecek en kısa zaman içinde gerçekleştirilme ihtiyacı akılda tutularak yerine getirilmelidir. İtlaf stratejisi ancak diğer kontrol metotları ile birlikte uygulandığında başarılı olabilir, fakat bunlar stratejinin etkinliğini artırmak ve, enfekte sürülerin kontrol altına alınmalarını sağlamak için kullanılacak ve gereksiz kanatlı itlafına meydan verilmeyecektir. En fazla enfekte ya da risk altında olduğu düşünülen kanatlılara itlaf işleminde öncelik verilecektir. Tür hassasiyeti ve daha çok virüs saçan dikkate alınarak; yetkililer önceliği en başta hastalığa karşı daha hassas türlere ve daha fazla virüs saçan türlere daha sonra da diğerlerine vermelidirler; örneğin önce tavuklar sonra diğer hayvanlar.

Ayrıca bu işlemlerin, yabani kuşların ve diğer hayvanların enfekte organik maddelere erişimini önleyecek şekilde hayvan barınaklarının kapıları kapalı tutularak yapılmasına ihtiyaç vardır. Genel anlamda mümkün olduğunda yakma veya rendering yerine enfekte kanatlıların yerinde gömülme

işlemi tercih edilebilir, ancak bunun hastalığın çıkış yerine dayalı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

a) İtlaf ve elden çıkarma işlemlerinde gerekli personel ve ekipman : Çiftlik giriş çıkışlarında enfekte mekanları tanımlamak için tahta direkler ve plastik kırmızı-

beyaz şeritler, Gezici dezenfeksiyon birimi, Gece aydınlatma araçları, Aşırı çalışmayı önlemek için yeterli sayıda personel (itlaf görevlileri ve diğer personel), Karkasları çiftlik dışına taşımak için gerekli taşıt sayısının hesaplanması, Ölü kanatlıları taşıyacak taşıtların güzergahının belirlenmesi, Kamyonların atık/imha alanına hareketlerine eşlik eden polis ya da diğer sosyal güvenlik

hizmet görevlileri, Sürüleri kontrol etmek ve öldürmek için gerekli gaz. Enfekte materyalin atılmasında/imhasında kullanılan uygun konteynırlar.

b) İtlaf metotları ve kullanılacak gazlar Küçük kanatlı grupların (aile tipi işletmelerde) itlafı için narkotik ve anestezik ürünlerin

birleştirilmesinden oluşan ilaçların intrapulmaner olarak enjeksiyonu yapılarak, acı çekmeden birkaç saniye içinde ölüm sağlanır.

Yüksek sayıda olan enfekte sürülerin öldürülmesi ise, uyuşturma amaçlı gaz veya hipnotiklerin kullanımını ve daha sonrasında ise asfeksi ile ölümün gerçekleşmesi için ya kümesin içinde veya konteynırlar kullanılarak yapılacaktır.

Gaz vererek asfeksi oluşturulması ördek ve kazlarda tavuklardaki kadar etkili değildir. Su kuşlarının insani yolla öldürülmeleri için enjeksiyon yolu uygulanabilecektir.

c) Kullanılacak gazBu amaçla en yaygın olarak kullanılan gaz Karbondioksit gazıdır. Karbon dioksit (CO2) 17.5

kg/1000 m3: ortamı 30 dakikada doyurur ve 15 dakikada ölümler başlar.

8.4.7.4. Hayvanlar Ve Hayvansal Ürünlerin İmhası

1-Kanatlıların İmha EdilmesiKanatlıların imhasında en yüksek güvenlik garantisi veren bir karkas imha metodu kullanılması tercih olunur. Bu nedenle hidrojeolojik şartların izin vermesi halinde ve diğer kanatlıların güvenliğini tehlikeye sokma durumu ile birlikte, karkasların yeteri kadar biyolojik güvenliliği olmayan şartlarda nispeten uzun mesafelere taşınmasını gerektirmemesi halinde çukura gömme işlemine başvurulması tercih olunur. Kül haline getirme sadece buna uygun yapılarda gerçekleştirilebilir, bunun için atım dumanlarının kül haline getirilmesi için yakım sonrası cihazları ile donatılmış olan, karkas imhası için kapasiteye sahip kül edici fırınların mevcut olması gereklidir. Ayrıca yüksek riskli malzemeler için olan termo-imha tesislerinin de kullanılması mümkündür. Çeşitli işlevlerde görev alan bütün personel, enfekte olmuş olan kanatlı hayvanlar ile son temastan sonra 3 gün boyunca ve aynı zamanda çalışmalar sırasında da olmak üzere, reseptif (hassas) hayvanların bulunduğu yerleri ziyaret etmemelidirler.

a) Çukura gömme ile ortadan kaldırmaTeşhis teyit edilir edilmez karkasların gömülmesi için çukur hazırlanmasına, mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır. Önceden seçilmiş olan yer muhtemelen enfekte olmuş olan merkezin yakınlarında veya mümkün olan en yakın yerde, tercihen yerleşimin olduğu yerlerden uzakta, hayvanların uğrağı olmayan, akarsulardan uzak, yer altı sularını kirletmeyecek yerlerde olmalıdır. Çukur en az iki metre genişliğinde ve yine en az iki metre derinliğinde olmalıdır.

Bu derinlikte, her biri yaklaşık 1,8 kg ağırlığında olan 300 hayvan için 1,3 m2’lik alan gerekli olur. Daha derine kazılması (3,6-6 metre) mümkün olduğunda, m2 başına hayvan sayısı her bir metre derinlik ile birlikte iki katına çıkabilir. Karkasların ve/veya malzemenin çukura gömülme işlemleri sona erdikten sonra, bunların üzeri deliği kapatmadan önce sönmemiş kireç ile kaplanır. Delik daha sonra, fazlaca bastırmamaya dikkat göstererek toprak ile doldurulmalıdır, çünkü daha sonraki ayrışma olayları ile gaz oluşumu çatlakların meydana gelmesine neden olabilir. Dezenfekte edilebilir olmayan bütün malzeme (örnek olarak ahşap, kağıt, vb.) hayvanlar ile gömülür.b)Rendering tesislerinde ortadan kaldırmaKarkasların transformasyon veya yakma tesislerine taşınmaları halinde, tümüyle sızdırmaz olan (kapağı da dahil olarak), muhtemelen taşıma için uygun olan, büyük kasalı kamyonların kullanılması gereklidir. Hayvanlar kesinlikle canlı olarak taşınmamalıdır.Et unlarının üretimi için olan dönüşüm tesislerinde gerçekleştirilen imha işlemi, ilgili uygulamanın yarım saat boyunca en az 120°C'lik bir ısıda karkasların kıyma haline getirilmesinden sonra kabul edilebilir. Çevrim ile ilgili uygun kontroller, en azından bitmiş ürünün enfektifliği hakkında kontroller ile gerçekleştirilecektir.Bu tesisler aşağıdaki minimum niteliklere sahip olmalıdırlar.a) Tesislere ulaşan yolların çimento yer döşemeleri olmalıdır, (atık su boşaltım yollarına ve arıtma tesisine maksimum dikkat gösteriniz.)b) Karkasların hermetik (hava geçirmeyen) kasalardan boşaltım işleminin gerçekleştirildiği yer, kıyma yapıcılara ulaşım platoları veya yakıcı fırın ağızları gibi, kaplı ve yer döşemeli olmalı ve ulaşım kapatılabilir olmalıdır,c) Platoların girişinde, iç kısma yerleştirilmiş olan bir yıkanma ve dezenfeksiyon noktası olmalıdır.Tesisin normal faaliyeti, karkasların imhası için gerekli olan bütün süre boyunca durdurulur. Ticari faaliyete yeniden başlanmadan önce ve detaylı dezenfeksiyonlardan sonra üretim yaptığı et, kemik unu, jelatin v.b. lerden numuneler alınarak tavuk vebası yönünden incelettirilir.c) İmha yerleriYönetmeliğe uygun , çevreye zarar vermeyecek şekildeki imha yerleri hazırlanması işi yerel yönetim ile Orman ve Su İşleri Bilecik Şube Müdürlüğünce yapılacaktır.İmhada Karkas TaşımaTopluca öldürülmüş olan hayvanların karkaslarının taşınması sızdırmaz ve hermetik (hava geçirmeyen) kapaklı kaplar ile gerçekleştirilmelidir.Aracın sürücüsü kabinden inmemelidir ve eğer inmek zorunda kalırsa inmeden önce tek kullanımlık tulum ve ayakkabı giymelidir. Yeniden binerken, sürücü koltuğuna oturmadan önce giymiş olduğu tek kullanımlık giysileri teslim etmeyi sağlamalıdır.Taşımada Dezenfeksiyona) İşletmenin girişinde, işletmeden çıkan bütün araçları dezenfekte eden mobil bir dezenfeksiyon ünitesi bulundurulur,) Personel girişte tümüyle giysilerini değiştirmeli ve bu amaçla hazırlanmış olan giysileri giymelidir. Personel, işini bitirdikten sonra giysilerini tümüyle değiştirmeli ve mobil duşlar noktasında çok titiz bir şekilde duş yapılmalıdır,c) Yükleme evresinde karkaslar, kasalara konuldukça bölüm uygun bir dezenfeksiyon işlemine tabii tutulur,d) Yükleme işlemleri sona erdikten sonra, motorlu araç enfekte olmuş alanı terk etmeden önce büyük bir dikkat gösterilerek dezenfekte edilmeli, bu uygulamaya özellikle tekerlekler, kasalar ve araba gövdesinin alt tarafları tabi tutulmalıdır. Enfekte olmuş alandan çıkmadan önce araç üzerindeki damlaların düşmeye bırakılması önemlidir,e) Karkasların boşaltım noktasında araç, kasaların içi de dahil olmak üzere, yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir, bu işlem platoların içine yerleştirilmiş olan dezenfeksiyon istasyonu tarafından gerçekleştirilir; kamyon bu alandan çıktıktan sonra, bu ortamda dezenfekte edilir. Kamyon tesisin girişine yerleşik olan dezenfeksiyon noktasında yeniden dışsal olarak dezenfekte edilir,f) İşletmenin dezenfeksiyonu ile ilgili olarak ise, toplu olarak öldürme sona erdikten sonra, ilgili bölüm dahilinde belirtilmiş olan talimatlara uyulmalıdır.2. Hayvansal Maddelerin İmhası

Hastalık çıkan kümes veya işletmedeki yumurta, tavuk gübresi, tüyü ve yemlerin dışarı çıkarılması yasaktır. Bu hayvan maddelerinin kullanımına izin verilmez. Karkasların gömülmesi sisteminin kullanılması halinde, aşağıdaki bahsi geçen maddeler de aynı çukura konulabilir ve üzeri toprak ile kaplanabilir veya enfekte olmuş olan karkasların taşınması için öngörülmüş olan aynı metodlar ile bu malzemelerin yakıcılara taşınarak imha edilmesi gerekir.Hastalık çıkan işletmelerdeki göz önüne alınacak başlıca materyaller şunlardır:

a) Kanatlı gübresi,b) Yumurtalar ve yumurta türevleri,c) Saman,d) Yem ve diğer besinler,e) Tüyler,f) Yumurtalar için viol, g) İlaçlar ve aşılar.

8.4.7.5. Temizlik ve dezenfeksiyon

Kanatlılar toptan imha edildikten sonra enfekte olmuş olan işletmelerin temizliği ve dezenfeksiyonu için uygulanması gereken prosedürler aşağıda belirtilmiştir.

a) İşletmeye veya kümese bağlı olan kısımlar (kuluçka merkezi, yumurta ve taşıyıcıların toplanma odası, yumurtaların seçilmesi ve ambalajı için olan mekan, pastörizasyon tesisleri) fiziksel olarak veya fonksiyonel olarak uygun şekilde dezenfekte edilmelidirler. Ayrıca canlı hayvanların veya kuluçka yada tüketim yumurtalarının, yem ve diğerlerinin taşınması için olan işletme taşıma araçlarıda aynı uygulamaya tabi tutulmalıdır,

b) Duvarlar, zemin, alanlar ve tavanların temizliği titiz bir şekilde yapılmalı, bütün dışkı kabuklaşmaları kazınmalı, gerçekten dezenfekte edilebilir olan yüzeyler hazırlayacak şekilde, bütün dezenfekte edilemiyen yapılar sökülmeli ve imha edilmelidir,

c) Kapalı olan yerlerin duvarları ve yerleri uygun dezenfekte edici solüsyon ile yıkanmalı, demir strüktürler ısı ile dekontamine edilmeli, eğer işlem riskli değilse aynı zamanda alevede maruz bırakılmalıdırlar,

d) Dış kısımlarda, mevcut her türlü organik kalıntının alınması ile detaylı bir temizlik yapıldıktan sonra, dezenfekte edici solüsyon ile yıkanmalıdırlar,

e) Çimentolanmamış olan açık alanlarda, birden fazla olmak üzere aynı dezenfekte edici solüsyon ile uygulamaya tabi tutulmalıdır. İşletmede mevcut olan bütün alet ve makinalar biraraya toplanmalı, titiz bir şekilde temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Bu evre sona erdikten sonra kümesler, açık alanlar vb. uygun dezenfekte edici madde ile uygulamaya tabi tutulur,

f) Su deposu, boru sistemleri , kanallar ve su içme araçları uygun bir dezenfekte edici solüsyon ile uygulamaya tabi tutulmalıdır ve solüsyon en az 48 saat boyunca dezenfekte edilecek olan yapılarda kalmalıdır,

g) Yem siloları boşaltılmalı ve yem kalıntılarını düşürmek için bu silolara vurulmalıdır, daha sonra yukarıdan sıcak sulu hidro temizleyicisi ile yıkanmalı ve daha sonrasında dumanlanmalıdırlar.Yemlikler ve yuvalar sökülmeli ve hidro temizleyici ile temizlenmeli ve daha sonrasında dezenfekte edilmelidir,

h) İzinli olarak işletmeye ulaşan bütün kişilerin dezenfeksiyona tabi tutulmasını sağlamak için, mobil bir dezenfeksiyon istasyonu bütün dezenfeksiyon evrelerinin sonuna kadar işletmenin girişinde kalmalıdır,

ı) Personel toptan imha evrelerinde olduğu gibi hareket etmeye devam etmelidir,

i) Temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş olan mekanlar dumanlamaya tabi tutulmalıdır,

j) 15 gün sonra su ve yem dağıtım tesislerinin buharlanmasını ve dezenfeksiyon işlemleri tekrar edilmelidir.

-Ön Temizlik ve Dezenfeksiyon

a) Kanatlı karkasları imha edilmek üzere alınır alınmaz, kanatlı kümesleri ve ilgili bölümleri ve toptan imha ve ölüm sonrası muayene sırasında kontamine olmuş olan binaların, avluların vb.’nin bütün bölümleri uygun dezenfektanlar ile uygulamaya tabi tutulmalıdır.

b) Binaları, avluları, aletleri vb.’yi kontamine etmiş olma ihtimali olan her türlü kanatlı dokusu ve yumurtaları uygun şekilde alınmalı ve karkaslar ile birlikte ortadan kaldırılmalıdır.

c) Kullanılmış olan dezenfektan uygulamaya tabi tutulmuş olan yüzey üzerinde en az 24 saat boyunca kalmalıdır.

- Son Temizleme ve Dezenfeksiyon

a) Yağ ve pislikler yağ alıcı bir ürün uygulanarak bütün yüzeylerden silinmeli ve daha sonrasında su ile yıkanmalıdır.

b) Su ile yıkandıktan sonra yukarıda belirtilen yüzeyler yeniden bir dezenfektan ile uygulamaya tabi tutulmalıdır.

c) Yedi gün sonra mekanlar yağ alıcı bir ürün ile uygulamaya tabi tutulmalı, soğuk su ile durulanmalı, bir dezenfektan kullanılmalı ve yeniden su ile durulanmalıdır.

- Taşıma araçlarında Temizlik ve Dezenfeksiyon

Barınaklara giren ve çıkan herhangi bir taşıt ya da romörkün gerek dış tarafları gerekse de alt kısımları temizlenip dezenfekte edilecektir [tekerlekler dahil (tekerleklerin bütün taban çeperi dahil), jantlar, çamurluklar]. Taşıt ya da romörkün kanatlı taşınan kısımları da temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Taşıtın içi de dahili gözle görülebilen bütün çamur, pislik, hayvan dışkısı, sıçramış atıklar ve diğer benzeri maddeler temizlenmeli ve giderilmelidir.

Bu temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri KIB giriş ve çıkışlarında da uygulanmalıdır. KIB giriş ve çıkışlarında ekipman ve malzemeler aynı temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerine tabi tutulmalıdır.

-Hastalığa Karşı Kullanılan Başlıca Dezenfektanlar

a) Sodyum Hipoklorit: Aktif klor içinde % 2’lik solüsyon.

Aletlerin, yapıların ve zooteknik araçların dezenfeksiyonu

b) Amonyum quertar tuzları (Quarternar Amonyum tuzları) : % 4’lük solüsyon

İç ve dış duvarların uygulamaya tabi tutulması, yerlerin, nesnelerin, aletlerin ve araçların püskürtmeye tabi tutulması.

c) Potasyum peroksimonosolfat + Malik asit + Sülfamik asit + dodesilbenzelsulfonat +sodyum hesametafosfat kompleksi: % 1’lik solüsyon

İç yapıların uygulamaya tabi tutulması ve aletlerin, nesnelerin ve araçların dezenfeksiyonu

d) Kalsiyum hidrat (Kireç sütü) : % 3’lük solüsyon

Yıkama ve ön dezenfeksiyon sonra duvarların ve yerlerin püskürtülmeye tabi tutulması

e) Kresilik asit: % 2.2’lik solüsyon

Yerlerin püskürtülmeye tabi tutulması

f) Sentetik fenoller: % 2’lik solüsyon

Yerlerin püskürtülmeye tabi tutulması

g) Formalin+Permanganat:

Kapalı ortamlarda dumanlama

8.4.7.6. Hastalık Bölgesinin Kontrolü

Hastalığı takiple görevli Resmi Veteriner Hekimi (RV) hastalık tamamen sönünceye kadar bölgeyi kontrol eder. Tavuk vebası insanlara da bulaşabileceğinden, Resmi Veteriner Hekimi hastalık hakkında hayvan sahiplerine ve mahalli sağlık teşkilatına bilgi verir.8.4.7.7. Hastalığın Sönüşü Tavuk vebası hastalığında alınan karantina tedbirleri, son imhadan 21 gün sonra gerekli periyodik dezenfeksiyonlar yapıldıktan sonra kaldırılır.

8.4.7.8. Kümeslere yeni hayvan getirilmesi

Enfekte bir bölgede son imhadan (son temizlik ve dezenfeksiyondan) 21 gün sonra kümeslere YHKM’nin kontrolü altında yeni kanatlılar yerleştirilebilir.

9. Acil Aşılamalar

Virusun çok sayıda alt tipi ve bu alt tiplerin değişik kombinasyonları bulunduğundan, influenza aşı üretiminde suş seçimi ve hastalıktan korunma için rutin aşılamaların kullanılmasında ciddi sorun oluşturmaktadır. Aşılar aynı zamanda klinik semptomların gelişimini engeller ancak enfeksiyonun çıkışını engellemez. Genel olarak, düşük patojen suşları taşıyan hayvanlar aşılandığında bu suşların mutasyon yolu ile yüksek patojen haline değişim gösterme ihtimali mevcuttur. Aşılanan hayvanlar virulent virüs saçmaya devam eder ve aynı zamanda serolojik kontrolü zorlaştırırlar.

9.1. Yasal imkanlar

AI’nin Kontrolü ve Korunmaya ilişkin Yönetmeliğinin 54. maddesine göre AI hastalığına karşı aşılama yapılıp yapılamayacağına Bakanlıkça karar verilir.

9.2. Aşı Stokları

Bakanlık tarafından acil durumlarda kullanılmak üzere ulusal aşı bankası kurulabilir. 10. Personelin Eğitimi

10.1. Giriş Personel AI nın teşhis metotları ve hastalıkla mücadele konusunda düzenli olarak eğitilmelidir.

Personelin eğitiminde aşağıdaki konular işlenmelidir.

• AI nin klinik teşhisi

• KB ve GB’deki enfekte mekanlarda uygulanan prosedürler (sanitasyon ve imha)

Epidemiyolojik izleme

• YHKM’deki prosedürler

• Uygulamaların izlenmesi, kayıt tutulması

• Bildirim ve yayım prosedürleri

10.2. Farklı Grupların Eğitimi

Saha RV’leri

Özel ve şirket veteriner hekimleri

Sahipler

Çiftçiler

Avcılar

Satıcılar

Polis, jandarma ve belediye zabıtaları

10.3. Eğitim Programının Uygulanması

Teorik Pratik

Hastalığın bir özeti (klinik belritilerle ilgili resim ve video görüntüleri ve AI virüsü ile enfekte bir sürüdeki sağlık ve verim kayıtlarının nasıl değiştiğine ilişkin örnekler).

10.4. Personel Eğitiminin Zaman Planı

AI acil eylem planı ile ilgili özel eğitim programları ve tarihleri GKGM tarafından hazırlanan yıllık eğitim programı kitapçığında yer alır. Ayrıca riskli dönemlerde de planlama yapılabilir.

10.5. Bu Programla İlgili Sorumluluk

Bilecik İli AI Acil Eylem Planı eğitim programlarının uygulanmasından İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü sorumludur.

13. Hastalık Bilinci Ve Halkla İlişkiler

13.1. Giriş Hastalıkla ilgili kamuoyunu ilgilendiren bilgiler çok dikkatli bir şekilde hazırlanarak YHKM yayım bölümü tarafından yayımlanacaktır. 13.2. Raporlama şartı

Hastalık şüphesi, teşhisi ya da teyidi durumunda en kısa sürede GKGM’ne bilgi verilecektir.Halkın bilgilendirilmesi Bakanlığımız emirleri doğrultusunda Vali veya YHKM tarafından belirlenen bir sözcü tarafından yapılacaktır.

13.3. Tanıtım

GTHB Bültenlerin yayımları, tarımla ilgili basın ve radyo yayımları ile kahvehane/kafe ziyaretleri ve TV/Radyo kanalları yoluyla çiftçiler için sohbet programları şeklinde tanıtım yapılacaktır. Bu yayınlara ek olarak internet sitemiz (www.bilecik.tarim.gov.tr) kamuoyunun hastalık bilincinin muhafazası için kullanılacaktır.

SONUÇ :

İlimiz göçmen kuşlarının uçuş güzergahında bulunmaktadır. Kuş gribi hastalığına karşı, İlimiz merkez ve İlçelerinde daha önceden alınan önlemler uygulanmaya devam etmektedir. Bu konuda personel, sektör ve yetiştirici eğitimine ağırlık verilmiş olup. Ayrıca, pazarlarda açıkta satılan ve çıkma diye tabir edilen tavukların satışları yasaklanmıştır.

Kuş gribi ile ilgili Bakanlığımız talimatları doğrultusunda eğitim, yayım, ilan, duyuru gibi faaliyetlerimiz devam etmektedir. İlimizde bu güne kadar herhangi bir hastalık bulgusuna rastlanmamıştır.

Bakanlık Talimatları doğrultusunda, Avian İnfluenza (Kuş Gribi) Acil Eylem Planında ihtiyaç oldukça, yeni şartlara uygun olarak güncelleme ve ilaveler yapılabilecektir. AEP ekinde yer alan personel ve araç listelerinde oluşacak değişiklikler, güncellenmeler için ilgili kurumlar tarafından İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne bildirilecektir. Güncellenmeler ve ekiplerin yeniden belirlenmesi ve görevlendirilmesi, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünce yapılacaktır.

Olur’larınıza arz ederim.

Hacı Dursun YILDIZ İl Müdürü

/05/2015OLUR

Halil İbrahim ACIRVali a.

Vali Yardımcısı

22.05.2015 Veteriner Hekim : Mehmet Ali ÖZTÜRK22.05.2015 Şube Müdür Vekili : Zekeriyya AVCI .05.2015 İl Müdür Yardımcısı : Erkal GEDİKLİ

EKLER

YHKMİl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube MüdürlüğüErtuğrulgazi Mh. İmar Sk. NO:38 2. Kat

BİLECİK

Telefon: 0228 212 10 11-12

Faks: 0 228 212 12 33 - 0 228 212 35 92www.bilecik.tarim.gov.tr

BİLECİK İLİ AVİAN İNFLUENZA (KUŞ GRİBİ) ACİL EYLEM PLANLAMA KOMİTESİ

Halil İbrahim ACIR Vali Yardımcısı (Komite Başkanı)

İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜHacı Dursun YILDIZ İl MüdürüErkal GEDİKLİ İl Müdür Yardımcısı

İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ (Hayvan Sağlığı Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü)Zekeriyya AVCI Hay.Sağ.Yetiş. ve Su Ürünl. Şub. Müd.Mehmet Ali ÖZTÜRK Veteriner HekimAkın CANPOLAT Veteriner HekimTolga GÜLER Veteriner HekimHakan AKDENİZ Veteriner HekimA. Oya AKDENİZ Veteriner HekimEmrah CELASİN Veteriner HekimHavva KÖSE ÖZKUL Veteriner HekimAhmet ÜNSAL Vet. Sağ. Tekn.Nurdan YILMAZLI Vet. Sağ. Tekn.

İL JANDARMA KOMUTANLIĞIAlper SIR Jandarma Albay

İL HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜUzm.Dr. Ömer BALCI İl Halk Sağlığı MüdürüDr. Engin SARIKAYA Bulaşıcı Hast. Çevre ve Çalışan Sağ. Şb. Müd.

BİLECİK BELEDİYESİSelim YAĞCI Belediye BaşkanıNedret AVCI Veteriner İşleri Müdürü V.

İL EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜAli Ekber BEKTAŞ İl Emniyet Müdürü

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI 2. Bölge Müdürlüğü Bilecik Şube MüdürlüğüNezir AYHAN Şube Müdürü

ZİRAAT ODASIAhmet SEVİNEN Başkan

VETERİNER KONTROL ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜDr. Fahriye SARAÇ Enstitü Müdürü

VETERİNER HEKİMLER ODASI TEMSİLCİSİVet. Hekim Mehmet KIZILİNLER Oda Başkanı

ACİL EYLEM PLANI GEREĞİ KUŞ GRİBİ HASTALIĞINDA GÖREV ALACAK PERSONELİN İSİM LİSTESİ VE CEP TELEFON NUMARALARI

ADI SOYADI ÜNVANI İLÇESİ EV -İŞ TELEFONU

CEP TELEFONU

Hacı Dursun YILDIZ İl Müdürü Merkez 2121011 05303831063

05353421076Erkal GEDİKLİ İl Müdür Yrd. Merkez 2121011Zekeriyya AVCI H.S.Y.S.Ü.Şb.

Müd.V.Merkez 2121011 05354561512

Mehmet Ali ÖZTÜRK Vet.Hekim Merkez 2121011 05333592949Akın CANPOLAT Vet.Hekim Merkez 2121011 05058739613Tolga GÜLER Vet.Hekim Merkez 2121011 05387701227Havva KÖSE ÖZKUL Vet. Hekim (4A) Merkez 2121011 05358681386Emrah CELASİN Vet. Hekim (4A) Merkez 2121011 05377100139A.Oya AKDENİZ Vet. Hekim (4A) Merkez 2121011 05079943457Hakan AKDENİZ Vet.Hekim (4A) Merkez 2121011 05079943456Serdar SERT Vet.Hekim (4A) Merkez 2121011 05079949373Ahmet ÜNSAL Vet.Sağ.Tekn Merkez 2121011 05366222357Nurdan YILMAZLI Vet.Sağ.Tekn Merkez 2121011 05462311136

BOZÜYÜK İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜSüleyman CANAN İlçe Müd. V. Bozüyük 3140079 05325159467Bilgin ÇELİKTEN Vet.Hekim Bozüyük 3140079 05058590882Mehmet KARA Vet.Hekim Bozüyük 3140079 05434250668Yasemin YURDAKUL ŞAHİN

Vet.Hekim (4A) Bozüyük 3140079 05062396125

Özgür TUTAR Vet.Hekim (4A) Bozüyük 3140079 05553893338Şükrü KAPLAN Vet.Hekim (4A) Bozüyük 3140079 05348249151Alper KOÇAN Vet.Hekim (4A) Bozüyük 3140079 05383220011Mustafa KESKİN Vet.Sağ.Tekn Bozüyük 3148373 05336101590Engin ASLAN Vet.Sağ.Tek. Bozüyük 3140079 05555069357

GÖLPAZARI İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ

Devrim TORAMAN İlçe Müd.V.Vet.Hekim

Gölpazarı 4113009 05327017378

Şaban PEHLİVAN Vet. Hekim (4A) Gölpazarı 4113009 05333405129Yusuf Ozan YILMAZ Vet. Hekim (4A) Gölpazarı 4113009 05063691100Erkan KARATAŞ Vet. Hekim (4A) Gölpazarı 4113009 05074252849Mesut TOKAT Vet. Hekim (4A) Gölpazarı 4113009 05077039909

İNHİSAR İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜİsmail AKSU İlçe Müd. V. İnhisar 3712470 05052726311Zeki KARAKUŞ Vet.Hekim (4A) İnhisar 3712470 05448429570

OSMANELİ İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜSerkan DİKER İlçe Müd.Vet.Hekim Osmaneli 4614016 0542 2730798Recep ACI Vet.Hekim Osmaneli 4614016 05449082965Nebi KAYA Vet. Hekim (4A) Osmaneli 4614016 05319509569Cemil GÖK Vet. Hekim (4A) Osmaneli 4614016 05332487236Onur ERGÜN Vet. Hekim (4A) Osmaneli 4614016 05442814841Sinan GÜNGÖR Vet.Sağ.Tekn Osmaneli 4615797 05385438081İbrahim SAĞDIÇ Vet.Sağ.Tekn Osmaneli 4615513 05064381775

PAZARYERİ İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ

Necmettin YOLDAŞ İlçe Müd. Pazaryeri 3812012 05333008362Mehmet GÖKBEL Vet. Hekim Pazaryeri 3812012 05423377463Niyazi ÜLKÜ Vet. Hekim (4A) Pazaryeri 3812012 05445404884Emre ÖZLEM Vet. Hekim (4A) Pazaryeri 3812012 05374910172

SÖĞÜT İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜNuri TUNA İlçeMüd.V. Söğüt 3615148 05059294915Mustafa KÖSE Vet. Hekim Söğüt 3613021 05445126057Derya KARA Vet. Hekim (4A) Söğüt 3613021 05068180849Emre IŞIK Vet.Sağ.Tekn Söğüt 3613339 05062789822

YENİPAZAR İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜHilmi AVCI İlçe Müd. V.

Vet.HekimYenipazar 4312051 05385290454

Yusuf SERT Vet. Hekim (4A) Yenipazar 4312051 05056965170

İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ PERSONEL DURUMUKadrosu Merkez Bozüyük Gölpazarı İnhisar Osmaneli Pazaryeri Söğüt Yenipazar Toplam

İl Müdürü 1 - - - - - - - 1İl Müd. Yrd. 1 - - - - - - - 1Avukat 1 - - - - - - - 1Şb. Müdürü 2 - - - - - - - 2İlçe Müdürü - - - - - 1 - - 1Veteriner Hekim 13 6 5 1 5 3 3 2 38Mühendis 29 10 3 4 6 2 4 2 60Vet.Sağ.Tek./Tekn. 3 2 1 - 2 - 1 - 9Tek.en/Tek.er 12 5 1 1 2 3 2 - 26Sosyolog 1 - - - - - - - 1Memur - - - - - - 1 - 1Sivil Sav. Uzmanı 1 - - - - - - - 1Ambar Memuru 1 - - - - 1 - - 2Ayniyat Saymanı 1 - - - - - - - 1V.H.K.İ. 1 1 - - - - - - 2Bilgisayar İşletmeni 3 1 - - - - - - 4Şoför 1 1 1 - - 1 - - 4D. İşçi 33 2 3 1 - 1 1 1 424/C 2 - 2 - - - - 1 5

Toplam 106 28 16 7 15 12 12 6 202

İLÇELER BAZINDA VETERİNER HEKİM VE VET. SAĞ. TEK. MEVCUDU

İLÇE ADI Veteriner Hekim Veteriner Sağlık Tek./Tekn.

MERKEZ 12 2BOZÜYÜK 6 2

GÖLPAZARI 5 1İNHİSAR 1 -

OSMANELİ 5 2PAZARYERİ 3 -

SÖĞÜT 3 -YENİPAZAR 2 -

TOPLAM 37 7

İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ARAÇ MAKİNA VE TEÇHİZAT DURUMU

İLÇE Binek Oto Pick-Up Jeep Kamyonet Minibüs ToplamFaal G.faal Faal G.faal Faal G.faal Faal G.faal Faal G.faalMerkez 1 - 2 - - - 3 - - 1 7Bozüyük - - 2 - - - - - - - 2Gölpazarı 1 - - - - - 2 - - - 3İnhisar - - 1 - 1 - - - - - 2Osmaneli - - 1 - - - - - - - 1Pazaryeri 1 - - - - - 1 - - - 2Söğüt - - - - - - 2 - - - 2Yenipazar - - - - - - 2 - - - 2TOPLAM 3 - 6 - 1 - 10 - - 1 21

BİLECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI TARAFINDAN GÖREVLENDİRİLEN PERSONEL LİSTESİ

ADI SOYADI GÖREVİ EV TELEFONU CEP TELEFONUNedret AVCI Vet. Hekim - 05353254398Birol ÜNSAL Şoför - 05354009191Osman BULUT Operatör - 05439777432

BİLECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI TARAFINDAN GÖREVLENDİRİLEN ARAÇLAR

ARAÇ ADI PLAKA NOKamyon 11 AK 445Kepçe Plakasız

İL ÖZEL İDARE MÜDÜRLÜĞÜNCE GÖREVLENDİRİLEN PERSONEL LİSTESİ

ADI SOYADI GÖREVİ CEP TELEFONUMehmet NEMNİ Şoför 05433054048Özkan KAN İş Mak. Opr. 05355003187Ali GEYİK İşçi -

Kenan ÇOŞGUN İşçi 05426182537Faruk ÖZBEY İşçi 05462472210Zeki NALBANT İşçi 05387909400Remzi DÖNMEZ İşçi 05436228511İbrahim SAKA İşçi -

İL ÖZEL İDARE MÜDÜRLÜĞÜNCE GÖREVLENDİRİLEN ARAÇLAR

ARAÇ ADI PLAKA NOKamyon 11 EK 347Kepçe 00-31240

KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK MERKEZ EKİPLERİN İSİM LİSTESİ

I . EKİP :

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONMehmet Ali ÖZTÜRK Vet.Hekim İl Müdürlüğü 05333592949

A.Oya AKDENİZ Vet.Hekim İl Müdürlüğü 05079943457Hakan AKDENİZ Vet.Hekim İl Müdürlüğü 05079943456Ahmet ÜNSAL Vet.Sağ. Tekn. İl Müdürlüğü 05366222357Musa GEZER İşçi/Şoför (11 AC 079) İl Müdürlüğü 05355956852Atilla ŞAHİN İşçi İl Müdürlüğü 05365533331Mehmet NEMNİ Şoför Kamyon

(11 EK 347)Özel İdare 05433054048

Özcan KAN Kepçe (00-31240) Özel İdare 05355003187Kenan COŞGUN İşçi Özel İdare 05426182537Ali GEYİK İşçi Özel İdare -Faruk ÖZBEY İşçi Özel İdare 05462472210

II. EKİP :

GÖREVİ İl Müdürlüğü TELEFONEmrah CELASİN Vet.Hekim İl Müdürlüğü 05377100139Akın CANPOLAT Vet.Hekim İl Müdürlüğü 05058739613Tolga GÜLER Vet.Hekim İl Müdürlüğü 05387701227Havva KÖSE ÖZKUL Vet.Hekim İl Müdürlüğü 05358681386Nurdan YILMAZLI Vet.Sağ. Tek. İl Müdürlüğü 05462311136Kerim TURHAN İşçi/ Şoför

(11 AE 979)İl Müdürlüğü 05327783203

Özcan KAN Kepçe (00-31240) Özel İdare Müdürlüğü 05355003187Birol ÜNSAL Kamyon (11AK 445) Belediye Başkanlığı 05354009191Zeki NALBANT İşçi Özel İdare Müdürlüğü 05387909400Remzi DÖNMEZ İşçi Özel İdare Müdürlüğü 05436228511İbrahim SAKA İşçi Özel İdare Müdürlüğü -

BOZÜYÜK İLÇESİ KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK EKİP VE ARAÇ BİLGİLERİ

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONBilgin ÇELİKTEN Veteriner Hekim İlçe Müdürlüğü 05058590882Mehmet KARA Veteriner Hekim İlçe Müdürlüğü 05434250668Engin ASLAN Vet. Sağ. Tek. İlçe Müdürlüğü 05555069357Mustafa KESKİN Vet. Sağ. Tek. İlçe Müdürlüğü 05336101590Mehmet DÖNER Şoför İlçe Müdürlüğü 05336434671Eyüp ÇEBECİ Veteriner Hekim Belediye/Özel İdare 05334430729Hikmet GÖNÜL Şoför Kamyon

(11 DN 552)Belediye/Özel İdare 05376607988

Ahmet TURAL Kepçe Operatörü Belediye/Özel İdare 05356324611Necmettin KALE İşçi Belediye/Özel İdare 05436774928

GÖLPAZARI İLÇESİ KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK EKİP VE ARAÇ BİLGİLERİ

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONŞaban PEHLİVAN Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 0533 3405129Yusuf Ozan YILMAZ Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05063691100Erkan KARATAŞ Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05074252849

Mesut TOKAT Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05077039909Vasıf ŞEN Şoför İlçe Müdürlüğü 05384170518Bahattin ÇAĞLAR İşçi İlçe Müdürlüğü 05443370648Şerif Ahmet YILMAZ Şoför İlçe Müdürlüğü 05056620309

İNHİSAR İLÇESİ KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK EKİP VE ARAÇ BİLGİLERİ

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONZeki KARAKUŞ Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05065119222Burhan KAYA Şoför (11AZ 087) İlçe Müdürlüğü 05416111179Mustafa MERİÇ Şoför Kamyon

(11 AY 995)Belediye Başkanlığı 05423804917

Hamdi YOLCU Şoför Çöp Kamyonu (11 AP 066)

Belediye Başkanlığı 05433962145

Recep ARMUTLU Kepçe Operatörü Belediye Başkanlığı 05438716750Ömer MANGIRCI İşçi/Traktör (11 AK

606)Belediye Başkanlığı 05057911243

OSMANELİ İLÇESİ KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK EKİP VE ARAÇ BİLGİLERİ

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONRecep ACI Vet.Hekim İlçe Müdürlüğü 05449082965Nebi KAYA Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05319509569Cemil GÖK Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05332487236Onur ERGÜN Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05442814841Sinan GÜNGÖR Vet.Sağ.Tekn İlçe Müdürlüğü 0538 5438081İbrahim SAĞDIÇ Vet.Sağ.Tekn İlçe Müdürlüğü 05064381775

PAZARYERİ İLÇESİ KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK EKİP VE ARAÇ BİLGİLERİ

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONNiyazi ÜLKÜ Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05054438181Emre ÖZLEM Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05374910172Kamil UZUN Şoför (11 AS 288/

11 AR 835)İlçe Müdürlüğü 05434776768

Ayhan YİĞİT Kepçe Operatörü (Kepçe)

Belediye Başkanlığı 05322046002

Hüseyin İLHAN Şoför Kamyon (11 AK 827)

Belediye Başkanlığı 05442569520

SÖĞÜT İLÇESİ KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK EKİP VE ARAÇ BİLGİLERİ

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONMustafa KÖSE Vet. Hekim İlçe Müdürlüğü 05445126057Derya KARA Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05068180849Emre IŞIK Vet.Sağ.Tekn İlçe Müdürlüğü 05062789822

İmdat TURGUTOĞLU

İşçi İlçe Müdürlüğü 05427227031

Onur ÇİFTÇİ Kepçe Operatörü (Kepçe)

Belediye Başkanlığı 05303499573

Necdet COŞGUN Şoför Kamyon (11 EC 615/11 EH 376)

Belediye Başkanlığı 05428993035

Yaşar KUNT Şoför Kamyonet (11 TE 347)

Belediye Başkanlığı 05413868911

YENİPAZAR İLÇESİ KUŞ GRİBİ MÜCADELESİNDE GÖREV ALACAK EKİP VE ARAÇ BİLGİLERİ

AD SOYAD GÖREVİ ÇALIŞTIĞI BİRİM TELEFONHilmi AVCI Vet.Hekim İlçe Müdürlüğü 05385290454Yusuf SERT Vet. Hekim (4A) İlçe Müdürlüğü 05056965170Adem İŞGÖREN İşçi İlçe Müdürlüğü 05416111169Mehmet KESKİN İşçi İlçe Müdürlüğü 05368691811

YEREL HASTALIK KRİZ MERKEZİ (YHKM) KOMUTA ZİNCİRİ

BİLECİKVALİLİĞİ

YHKMYerel

UzmanGrup

Tavsiye

İdari

Bilgi

UYGULAMA

ÜNİTESİ(7 İLÇE )

GÖÇMEN KUŞ ROTALARI

ULUSLAR ARASI ÖNEME SAHİP SULAK ALANLAR

KAYNAKLAR LİSTESİ

Haberleşme araçları (Telefon, faks) Ulaşım araçları. Bilgisayar, yazıcı ve gerekli bilgisayar yazılım programları. Bina bitişiğinde taşıt araçları için gerekli park yerleri. Herhangi bir AI salgınında temas kurulması gerekebilecek bütün yerel canlı hayvan

kuruluşlarının temas numaralarının listeleri. Acil durumda çağrılabilecek personelin listesi . Personelin, giyeceklerin ve taşıtların temizlik ve dezenfeksiyonu için imkanlar. Koruyucu giysiler. AI’ye karşı etkili dezenfektanlar, deterjanlar ve sabunlar. Kesim ekipmanı-trankilizan (sakinleştirici) ilaçlara da ihtiyaç duyulabilir. Otopsi ve numune alma ekipmanı. Enfekte alanların çevresinde kullanılmak için gerekli, üzerinde uyarı yazıları bulunan işaret

direkleri, Aşılama ekipmanı. Büro ekipmanı. Hastalık çıkışını araştırma formları. İzleme talep ve raporları (kontrol listeleri). Hareket izinleri. İlave taşıtlar. Yanıcı maddeler. Alev tabancaları.

RESMİ VETERİNER HEKİM İÇİN EKİPMAN LİSTESİ1) Kağıt ve kalemler2) Epidemiyolojik soru formları3) Klinik ziyaret ve örnekleme işlemleri için gerekli ekipman:

a. 2 adet atılabilir elbise b. 5 çift atılabilir ayakkabı koruyucu c. 2 çift lastik eldiven ve 5 çift lateks eldivend. Atılabilir şapkalar ve yüz maskelerie. Atılabilir tulumf. Koruyucu gözlükler (gözlüklerin her iki tarafı da kapalı olmalıdır)g. Dirençli ve geçirgen olmayan tıbbi atık çantaları h. Kağıt peçete ve havluları. 5 adet sızdırmaz kap j. 5 adet sızdırmaz ve suya dayanıklı plastik çanta k. Elektrikli meşalel. Aktif dezenfektan solüsyonm. 2 adet kalem ve not defteri

n. 100 adet 2.5 ml. lik enjektör ve iğneleri o. Kan tüpleri ve tüp taşıyıcılar p. Nebuliser (püskürtücü)

r. 100 adet ince küçük plastik çanta, (poşet)s. 2 adet cerrahi makas t. 2 çift forsepsu. Bantv. 2 adet keçe uçlu kalemy. 1 termik kapz. 5 dondurulmuş buz paketi

Bu kitlerden en az iki takım RVH’in iş merkezinde her zaman hazır olarak bulundurulmalıdır.

HASTALIK ŞÜPHESİ OLAN BİR HASTALIK MERKEZİNDE

EL KOYMA TUTANAĞI ÖRNEĞİ

 .............................. tarihinde .................. .................... ................... ................... ................... ..... ................. ............... ................. .................... ....................... .................. .................... adresinde oturan Bay/Bayan ................. .......... ........... ................. ..................... tarafından ileri sürülmüş olan .............. ................... .................. ...................... ............ kuşkusu durumunun mevcut olduğu ................... ..................... ................. ................. ............... ..................... ............... ........... .............. .......... adresinde kurulu kümeste var olan kanatlıların sahibi/sorumlusu ................. doğumlu bay/bayan .............. ............. .......... ’a Veteriner Hekim ................. ................. tarafından 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun Ceza Hükümleri bildirilmiş ve yerel sağlık makamlarının ilgili önlemlerini bekleyerek aşağıdaki talimatları verilmiştir:

 1) İşletmede mevcut kanatlıların kayıt edilmesi ve epidemiyolojik araştırmada görevli veteriner hekimlere yardımcı olunması;

2) İşletmede mevcut kanatlılara ve diğer hayvan türlerine el konulması;

3) Şüphe altındaki kanatlıların, sağlıklı olanlardan ayrılarak ayrı ayrı muhafaza altına alınması;

4) Diğer önlemleri beklerken, ölü kanatlıların saklanması;

5) Köpeklerin, kedilerin ve avlu hayvanlarının sınırlanması;

6) İşletme dışına gübre çıkartılmasının yasaklanması:

7) Kanatlıların ve diğer hayvan türlerinin işletmeye girişinin yasaklanması;

8) Kanatlıların veya diğer hayvan türlerinin etlerinin veya karkaslarının ve ayrıca yemlerin, aletlerin, nesnelerin ve herhangi diğer malzemenin çıkışının önlenmesi;

9) İşletmede mevcut olan et ve karkasların korunması yükümlülüğü;

10) Kümesten kümese olmak üzere kişilerin, malzemelerin ve taşıtların hareketini durdurmak;

11) Koruma personelinin kümesteki hayvanlarla her türlü şekilde temas etmesini önlemek;

12) Kanatlıların bulundukları yerlerin ve bunların yakınında bulunan alanların titiz şekilde dezenfekte edilmesi.

 Bay/Bayan ............... ............... .............. ................ şüphe duyulan kanatlıların koruyucusu olarak tayin edilmiştir ve yukarıdaki hususların icra edilmesinden ve iş bu tutanağın kabulünden sorumludur.

 Mal sahibi/İşletme Sorumlusu Muhtar veya BelediyeBaşkanı

 

Hükümet

Veteriner Hekimi

 

NOTLAR:

Tutanak hastalıktan şüphe duyulan işletme içinde var olan hayvanların sahibine veya herhangi bir şekilde buradan sorumlu olan kişiye tebliğ edilmelidir.

 

TAAHHÜT BEYANI ÖRNEĞİ

 

Bay/Bayan ............ ............. ............ .........’ye ait işletmede tavuk vebası kuşkusu bulunduğundan ........ ........ .......  doğumlu .............. ............. ............. ............... .............. ............... ............... .......... ............. ........... .......... .......... ........... ........... ............ ................ ............... ......... ....... ........ adresinde ikamet eden Bay/Bayan ........... ............... ............. işine istinaden bugün tarihi itibariyle 3 gün boyunca kanatlı türlere ait olan diğer hayvanlar ile temas kurmayacağını, aynı zamanda muhtemel hastalık taşıyıcısı olan giymiş olduğu giysileri uygun araçlar ile yıkayacağını ve dezenfekte edeceğini taahhüt eder.  ..../..../........

 

 İmza

MARAZİ MADDE GÖNDERME PROTOKOLÜ

KURUM ADI : ..../.../201...

A-GÖNDERENİN :Adı-Soyadı :..............................................................................................................Adresi :..............................................................................................................Tel-Fax :..............................................................................................................e-mail :..............................................................................................................

B-HAYVAN SAHİBİNİN :Adı-Soyadı :...............................................................................................................Adresi :...............................................................................................................Tel. No :...............................................................................................................

C-HAYVANA AİT BİLGİLER :1- Kulak No :...............................................................................................2- Türü :...............................................................................................3- Irkı-Cinsiyeti :...............................................................................................4- Yaşı :...............................................................................................5- Verilen Besin Maddeleri : Slaj(............),Konsantre Yem(.........),Kaba Yem(............)6- Bakım ve Beslenme : Ahırda (............), Merada (...........)

D-NUMUNEYE AİT BİLGİLER :1- Gönderilen Numunenin Türü :................................................................................2- Numune Adedi :................................................................................3- Numunenin Alındığı Tarih :................................................................................4- Atık ise kaç günlük olduğu :................................................................................4- Uygulanan Aşılar :................................................................................5- Uygulanan Aşı Seri No’ları :................................................................................6- Aşı Uygulama Tarihleri :................................................................................

7 - Numunenin gönderilme şekli : Formolde ( ), Dondurulmuş ( ),Soğuk şartlarda ( )

Taşıyıcı besiyeri içinde ( ), Normal şartlarda ( ), Diğer ( )

E-HASTALIK DURUMU :1- Sürüdeki hayvan sayısı (..........), hastalanan (.........), ölen (......), iyileşen (......), sirayete

maruz (........) 2- Hayvanın daha önce geçirdiği hastalık veya

hastalıklar :..............................................................................................................................................................................................................................................................

3- Daha önce yapılan tedavi ve tarihi:...............................................................................................

................................................................................................................................................................

.....................

4- HASTALIK HAKKINDA BİLGİ :

( Klinik Belirtiler, lezyonlar, süresi, etkilenen hayvan sayısı ve otopsi bulguları )..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4- ŞÜPHE EDİLEN HASTALIK : (..........................................................)

F- İSTENİLEN LABORATUVAR MUAYENELERİ:

1- Bakteriyolojik ( ), 2- Serolojik ( ), 3- Parazitolojik ( ), 4- Toksikolojik ( )

5- Patolojik ( ), 6- Virolojik ( )İMZA

AVIAN INFLUENZAEPİDEMIYOLOJİK ARAŞTIRMA FORMU

Tarih ...../...../.....

Dr. ........................................................................... Telefon no .................….......….......

Şüphe N. .......……......….…

Teyit N. ...........………..…..

Kuruluş ismi ………………………………….............….........................................................

Adres…………………………….............……........……………………………................…..

Belediye .....................….............…......... İl…………...................... Telefon .....…....…..........

ilçe/bölge/mahalle ……………………………………….

Çiftlik kodu ya da kimlik numarası

Sahibi.......................................................................................................................................................

Şirket ……....................................................................................................................................

Şirket sahibinin adresi ...............................................................Telefon ..………….............…..

Bilgileri veren kişi...........................................................................………...…........…..............

.......................................................................................................................................................

Çiftlik Veteriner hekimi Dr. ................................................... Var HAYIR EVET

ÇİFTLİKLE İLGİLİ BİLGİLER TESİSİN TİPİ : Endüstriyel Kırsal Bayi Parekendeci

KATEGORİ/ÜRETİM HATTI:Sofralık yumurta Et kanatlıları

Tip : Büyük ebeveynEbeveynPiliçlerEt-tipi (broyler) Yumurtacı

MEVCUT KANATLI SAYISI VE TÜRÜ

Tavuk Et N° .............. DamızlıkN° ...…..... Yumurtacı N° .....Kat....

Hindi Et N° .............. Damızlık N° ..............

Beç tavuğu Et N° .............. Damızlık N° ..............

Ördek Et N° .............. Damızlık N° ..............

Güvercin Et N° .............. Damızlık N° ..............

Sülün Serbest N° .........…. Damızlık N° ..............

Kaz Et N° .............. Damızlık N° ..............

Ördek Et N° .............. Damızlık N° ..............

Bıldırcın Et N° .............. Damızlık N° ..............

Keklik Serbest N° ........….. Damızlık N° ..............

Diğer …………………….……………………... ……………………... ………………………

……………………... ……………………………..…………………... ………………………

yerleştirme tarihi ….../….../…... cinsiyet : …………………....…Yaş……………..……..

...…/..…./...… cinsiyet …………..…. Yaş…..……..

KAYNAK KULUÇKAHANE

Şirket Kuluçkahanesi HAYIR EVET

Şirket ........................................................ Adres............................….....…........... ……… N

Belediye ..........................…........…….....İl .….……. Kod

Telefon …………………….…… Faks ……………….….………

Gaga kesme işlemleri : Tarih ……/…../……

İşlemi yapan: Aile üyeleri İstihdam edilen personel Harici personel Diğer ....

Açıklamalar………………………….…….....………………………………………………

…...…..………………………………………………...………………………..……………

…..…………………………………………………....………………………………………

.……………………………………………………………………………………………..…

Barınak sistemi

Barınaklar Hayır Evet N° …................

Tüneller Hayır Evet N° …................

Havalandırma sistemi tipi:

Doğal ……………………………………………………………….……………

Fanlı Doğal ……………………….……………………..…………………..

Yapay……………………………………………………….…………………..

Serbest sistem Hayır

Evet m2 ….........

Kuş geçirmez fileler Hayır Evet

Yabani kuşlarla temas ihtimali:

Hayır Evet Türler ….............…………......…………….................................………..…….............................

Mahalde mevcut diğer kanatlılar (tutulan ya da serbest)

Hayır Evet Türler ..…………….......……..................……………………….……......…………………………………..

Gölet ya da göllerin varlığı :Hayır Evet ……………………………………………………………...……………………..

Diğer su kaynakları Hayır Evet (tanımlayınız) .………….....................……...….....................

Domuz varlığı Hayır Evet N° ..................……...........Diğer hayvanlar Hayır Evet (tanımlayınız) ..............................……............

Açıklamalar.........................................................................................................................................

GEREKLİ DİĞER BİLGİLER :

1. Tesisin topografisi

Enfekte mekanların bir haritası çizilir, üretim biriminin ve burada barındırılan hayvanların bilgileri ve ilgili mekanlara erişim yolları gösterilir.

Enfeksiyonun girişi/yayılışı verileri: a), b), c) vs., için gerekli bilgiler bütün hayvan/insan hareketleri için toplanmalı gerekirse tekrarlanmalıdır.

2. Kanatlıların hareketleri: gerekli bilgiler

a) Diğer tesislerden/kuluçkahanelerden/çiftliklerden kanatlı girişi Hayır Evet (Klinik belirtilerin başlamasından 20 gün önce)

Tarih ...../...../..... N° ............... Tür .......................……...Çiftlik

Kuluçkahane

Çiftlik adı...............................................…………………………......……….…...Kod

Adres..........................................…….......….....................……........N. .......................

Belediye .......................................................................…..…....... …………………İl

İlçe/bölge/mahalle...…....…....-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

b) Sergi/Pazar/fuarlardan kanatlı girişi Hayır Evet (Klinik belirtilerin başlamasından 20 gün önce)

Tarih...../...../.....No..................................Tür..........................................................……

Kaynak: Fuar Pazar Sergi

Belediye..........................................................................……...... İl …...….....

İlçe ..…………………………............

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

c) Diğer çiftlik/tesis/kuluçkahane/kesimhanelere kanatlı/yumurta çıkışı Hayır Evet (Klinik belirtilerin başlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar olan süre )

Tarih ...../...../..... N. ............................... Tür ........................................................………............

Varış Yeri: Diğer çiftlik Kuluçkahane Kesimhane Diğer ......................……….............

Kuruluş adı.................................................……........ Kod

Adres.......................................................…….......….........................……........ N. ..................

Belediye .......................................... İl ………………….. …….........İlçe/bölge/mahalle...…….....…....

d) Diğer fuar/Pazar/sergilere kanatlı/yumurta çıkışı Hayır Evet (Klinik belirtilerin başlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar

olan süre)

Tarih...../...../.....N..................................Tür…........................................................………..........

Varış Yeri: Fuar Pazar Sergi Diğer ......................………..…….............

Adres..................................................................…….......…............................N. ......................

Belediye .......................................İl …………………..……........ İlçe/bölge/mahalle...…....…..….………….

3. İNSANLARIN HAREKETLERİ: ENFEKSİYONUN MUHTEMEL YAYILMA YOLLARI (Klinik belirtilerin başlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar olan süre)

Hayır Evet

Tarih ...../…../….. Soyadı ve adı .….................……………..................................………....

Veteriner hek. Teknisyen Aşı ekibi Gaga kesici Diğer çiftçi Bayi Diğer (tanımlayınız) ……………………………………………....

Adres ................................................................……………...................... N. .….…….……....

Belediye........................................ İl ……………….. ……......... İlçe/bölge/mahalle...…….....…....

Telefon No .……………....................

Daha önce ziyaret edilen çiftlik : Adı ………………………..……...………………………

Belediye........................................İl ……………….. ……......... İlçe/bölge/mahalle...…….....…....

TAŞITLARIN HAREKETLERİ

(A) hayvan taşınması, (B) Yem taşınması, (C) Yumurta taşınması, (D) Ölü hayvanların toplanması, (E) Yakıt/Benzin, (Diğer) Tanımlayınız (Klinik belirtilerin başlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar olan süre)

Giriş tarihi

TaşıtA/B/C/D/E/diğer

Şirket adı

Faks/ telefon no

Taşıt plaka no

traktör

Taşıt plaka noromörk

Taşıyıcı(şirket)

Sürücü Telefon no

a) DİĞER KANATLI TESİSLERİ İLE DOLAYLI TEMAS

Hayır Evet

(ilk klinik belirtilerin başlamasından 20 gün öncesi ile çiftliğe kısıtlama konulan tarihe kadarki süre içinde ekipman, taşıt, yem ve personel vs. paylaşımı)

Temas tarihi …../…../.....

Çiftlik ya da tesis adı …………………………………..…………………………………..

Kod

Adres .................................................................................................………….........…….............

Belediye........................................İl ……………….. …….........

İlçe/bölge/mahalle...………..….....…....

Yetiştirilen tür ……………………………………………... sayı ………………...………

Paylaşılan taşıt Paylaşılan yem Paylaşılan ekipman Paylaşılan personel Çöp toplanması/dönüşüm çevrimi

Diğer (tanımlayınız) …………………………………...………………..………............

b) AYNI SAHİBE AİT DİĞER ÇİFTLİKLER Hayır Evet

Çiftlik ya da tesis adı …………………………………………….……………..………..

Kod

Adress ........................................................................................................……...............

Belediye........................................İl ……………….. ……………………………...........

İlçe/bölge/mahalle...…….....…....

Yetiştirilen tür ………………………………………………………...sayı ……………

Boş Dolu ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

c) SALGIN MAHALLİNE YAKIN KANATLI ÇİFTLİKLERİ

Hayır Evet

Çiftlik ya da tesis adı……………………………

Kod ……………………………..

Adres ........................................................................................................……..….........

Belediye........................................İl ……………….. ……......... İlçe/bölge/mahalle...……….....…....

Metre cinsinden mesafe ………………………………………………………………..

Yetiştirilen tür ………………………………………………………..sayı ………..…

Boş Dolu

ANAMNESTİK VERİLER

HAFTALIK MORTALİTE (ÖLÜMLER)

Önemli Not: mortalite oranlarına ilişkin veriler ilk klinik belirtilerin başlamasından 6 hafta öncesine dayanmalıdır.

HAFTA-------------------DEN -------------------‘E KADAR

ÖLEN HAYVAN SAYISI

Açıklamalar:.................……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………….……

AI Klinik belirtilerin başladığı tarih ........./........./.........

Çiftçinin belirtileri gözlemlediği tarih:… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……

TOPLAM KANATLI SAYISI

Kısıtlama altındaki çiftlik

Hasta kanatlı sayısı(Kısıtlama altındaki

çiftlik)

Ölü kanatlı sayısı(Kısıtlama altındaki

çiftlik)

İtlaf edilen kanatlı sayısı

(ölü veya canlı)

Önemli not: bu bilgiler çiftlikte kısıtlamalar uygulanmaya başladığında AI şüphesi ile ilişkili olarak toplanan morbidite ve mortalite bilgilerini içermelidir.

Kanatlıların AŞILANMASI

Kanatlı aşılaması yapılmaktadır: Hayır Evet

Aşılama tarihi Aşı tipi (1) Ticari adı Uygulama yolu….../...../..... ................................. ............................................….................................…../...../..... ................................. .................................................................................…./...../..... ................................. ................................................................................….../...../..... ................................. ........................................….........................................../...../….. .................................. ............................................…................................….../...../….. .................................. ...............................................................................

(1) Canlı ya da edilgenleştirilmiş

Aşıyı uygulayan personel :

Aileden Ücretli Harici personel Diğer …...……………….

Açıklamalar………………………………………………….…………………………………

İLAÇ VERME UYGULAMALARI

Son 15 günde: Hayır Evet (tanımlayınız):..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................…………………………………………………………………………………………………

İLACI UYGULAYAN KİŞİ:

Aile ferdi Ücretli Harici personel Diğer …...……………….

Açıklamalar………………………………………………….…………………………………

HER TÜR İÇİN KLİNİK ARAŞTIRMATür ……………………………………………………….Depresyon Solunum belirtileri: hafif

şiddetli yumurtlamada azalma ya da kesilme

Ödem, siyanozis veya kutanöz kanamalar

ishal

Sinirsel belirtiler

Diğer...........................................................................................................................................

MAKROSKOPİK BULGULAR

Rinit ve sinüzit

Trakeit kataral

Kanamalı Hava kesesi yangısı

Kanamalar epikard Endokard Proventrikül ovarium follikülleri

Enteritis kataral kanamalı

Pankreatit

Diğer:.......................................................................................................................................................

Açıklamalar

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

İmza……………………………………………

AVIAN INFLUENZA

Örnek sunuş/teslim formu

Bölge…………………………………. İl ………...…………. İlçe/mahalle ..…….

…………………

Veteriner hekim …………………………………………………………………..……….…

Telefon……………………………………………………..Faks……………………………

Tarih …./…./…. Erişim

Sayı……….……………………………..

Çiftlik: Belediye …………………………………………….……………...…İl………………………..……

Kod ya da kimlik nukmarası Sahibi …………………………….………..…………………………………….………………….

Tam adresi ………………………………..…………….………………………………..….

TÜRLER VE KATEGORİ

Damızlık hindi (*) N ………….… Et hindisi (*) N ……………..………..

r Damızlık broyler N ………………. Damızlık yumurtacı N ………………..

Yumurtacı N ……………….......... Broilerler N …………………………..

Diğer türler (tanımlayınız) ………………………. N…………………………….……

(*) AI’ye karşı aşılanmış Hayır

Evet Aşılama sayısı ......

ÖRNEKLERİN TOPLANDIĞI YER VE NEDENİ

SALGIN ŞÜPHESİ bildirim tarihi ………………

Teyit edilen salgın

Salgınla epidemiyolojik bağlantısı olan çiftlik Salgınla ilgili Çiftlik adı ve kodu ……..………

Koruma bölgesindeki çiftlik Salgınla ilgili Çiftlik adı ve kodu ………………………. …………………………………………………………………………….…………………

Gözetim bölgesindeki çiftlik Salgınla ilgili Çiftlik adı ve kodu ………………………….................................………………….……………………………

Hayvanların hareketlerine yönelik testler

İzleme programı

Diğer …………………………………….

ANAMNESTİK VERİLER

Türler ve Klinik belirti Semptomlar % mortalite ..den/..e Kategori başlangıcı ----------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ---------------------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ---------------------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ---------------------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ---------------------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- -----------

Türler Toplanan örnekler Örnek sayısı Antikor Virüs ---------------- ---------------------------- -------------- Saptanması için---------------- ---------------------------- -------------- ---------------- ---------------------------- -------------- ---------------- ---------------------------- --------------

ÖRNEK BİLGİLERİ

Barınak no Türler Toplanan örnekler

İmza……………………………………………………

Ek bilgiler verilmesi gerektiğinde lütfen ek sayfalar kullanınız.

İL MÜDÜRLÜĞÜNDEN BAKANLIĞA GÖNDERİLECEK HASTALIK ÇIKIŞ BİLDİRİMİ RAPORU

HASTALIK ÇIKIŞ BİLDİRİMİHastalık, Etkenin Tipi Ili Bildirim No IlçesiMihrak Tipi Köyü ve MahallesiÇıkış Tarihi Haber Alma ŞekliHaber Alma Tarihi Hayvan SahibiVarış ve Kordon (şüphe)Tarihi

İşletmeNo

Teşhis/Nunune Alınan Yer N KoordinatıTeşhis Metodu E KoordinatıLab. Adı Kısıtlanan Diğer Bölge/İşl.Lab. Gön.Yaz.Tarih, No En Yakın İşl./Köye UzaklığıNTS Protokol No FilyasyonLab. Gel. Yaz. Tarih, No Kaynak Yer/ÜlkeTahmini Son İtlaf Tarihi Kaynak Mihrak NoTahmini Son İmha Tarihi Kaynaktan Sevk TarihiEtkilenen İnsan Sayısı ve Yaşı Kaynaktan Geliş Tarihi

Nev’i Tutulan Ölen Kesilen İmha/İtlaf Atık Test/Teşhis Şüpheli Aşılanan Maruz

Kullanılan Aşı-Serum ve Biyolojik Madde (Hastalık Çıkışından Önce ve Sonra)

Adı Seri No Uygulama Tarihi

Alınan Kontrol TedbirleriSahada yapılan çalışmalar ile bu çıkış bildirimindeki bilgilerin birbiri ile aynı olup veritabanında doğru bir şekilde kayıtlı olduğunu taahhüt ederim. İlçe Müdürlüğü tarafından yapılan hastalık çıkışına ait bilgilerin kontrol edildiğini ve veritabanında doğru bir şekilde kayıtlı olduğunu taahhüt ederim.

İMZA İMZA(Hastalığı Takip Eden/Düzenleyen Veteriner Hekim) (Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü)

Bir örneği ……………………. Enstitüsü Müdürlüğü’ne gönderilmiştir.

İL MÜDÜRLÜĞÜNDEN BAKANLIĞA GÖNDERİLECEK HASTALIK SÖNÜŞ BİLDİRİMİ RAPORU

HASTALIK SÖNÜŞ BİLDİRİMİHastalık, Etkenin Tipi Ili Bildirim No IlçesiMihrak Tipi Köyü ve MahallesiÇıkış Tarihi Haber Alma ŞekliHaber Alma Tarihi Hayvan SahibiVarış ve Kordon (şüphe)Tarihi

İşletmeNo

Kordonun Kaldırıldığı Tarih N KoordinatıTeşhis/Numune Alınan Yer E KoordinatıTeşhis Metodu Kısıtlanan Diğer Bölge/İşl.Lab. Adı En Yakın İşl./Köye UzaklığıLab. Gön.Yaz.Tarih, No FilyasyonNTS Protokol No Kaynak Yer/ÜlkeLab. Gel. Yaz. Tarih, No Kaynak Mihrak NoTahmini Son İtlaf Tarihi Kaynaktan Sevk TarihiTahmini Son İmha Tarihi Kaynaktan Geliş TarihiEtkilenen İnsan Sayısı ve Yaşı

Nev’i Tutulan Ölen Kesilen İmha/İtlaf Atık Test/Teşhis Şüpheli Aşılanan Maruz

Kullanılan Aşı-Serum ve Biyolojik Madde, İlaç ve Dezenfekan

Adı Seri No Uygulama Tarihi

Hastalık Yerine Yapılan Ziyaret Sayısı ve TarihleriAlınan Kontrol TedbirleriSahada yapılan çalışmalar ile bu çıkış bildirimindeki bilgilerin birbiri ile aynı olup veritabanında doğru bir şekilde kayıtlı olduğunu taahhüt ederim. İlçe Müdürlüğü tarafından yapılan hastalık çıkışına ait bilgilerin kontrol edildiğini ve veritabanında doğru bir şekilde kayıtlı olduğunu taahhüt ederim.

İMZA İMZA(Hastalığı Takip Eden/Düzenleyen Veteriner Hekim) (Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü)

Bir örneği …………………….. Enstitüsü Müdürlüğü’ne gönderilmiştir.