EBSO Uluslararası İlişkiler Şefliği

ÇİN HALK CUMHURİYETİ

ÇİN ÜLKE PROFİLİ

A. Genel Bilgiler (2013)

Resmi Adı : Çin Halk CumhuriyetiYönetim Biçimi : Tek Partili Komünist CumhuriyetResmi Dili : ÇinceBaşkenti : PekinBaşlıca Şehirler : Şanghay (15,6 milyon), Pekin (13,1 milyon),

Guangzhou (11 milyon), Shenzen (8,5 milyon), Dongguan (6,5 milyon), Tianjin (5,2 milyon)

Yüzölçümü : 9.561.000km²Nüfusu : 1,36 Milyar KişiPara Birimi : Yuan (CNY) 1TL : 2,89 CNYKaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masası

B. Temel Ekonomik Göstergeler (2013)

GSYİH : 13,39 Trilyon $ Kişi Başına Milli Gelir : 9.800 $GSYİH Büyüme Oranı : 7,7 % Enflasyon Oranı : 2,6 % İşgücü : 797 milyon kişiİhracat : 2,21 trilyon $ İthalat : 1,95 trilyon $ Kaynak: Trademap ve CIA World Factbook Country Report

C. Dış Ticaret Verileri

1. Genel Dış Ticaret Verileri

(Trilyon $) 2009 2010 2011 2012 2013İhracat 1,20 1,57 1,89 2,04 2,21İthalat 1 1,39 1,74 1,81 1,94Ticaret Hacmi

2,20 2,96 3,63 3,85 4,15

Denge 0,20 0,18 0,15 0,17 0,27Kaynak: Trademap

2. Başlıca İhraç Ürünleri (2013):

GTIP Ürün Tutar (Milyar $)8517 Telefon Cihazları ve Diğer Cihazlar 1758471 Otomatik Bilgi İşlem Mak. Bunlara Ait Birimler; 1628542 Elektronık entegre devreler 889013 Sıvı krıstallı tertıbat, lazerler, dıger optık cıhaz ve

aletler39

8473 Yazı, hesap, büro için diğer makine ve cihazların aksamı

29

7113 Kıymetlı metaller ve kaplamalarından mucevhercı esyası

29

9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları 29 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masası

2

3. Başlıca İthal Ürünleri (2013):

GTIP Ürün Tutar (Milyar $)8542 Elektronık entegre devreler 2322709 Ham petrol 2202601 Demir cevherleri ve konsantreleri 1059013 Sıvı kristalli tertibat, lazerler, diğer optik cihaz ve aletler 568703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 478517 Telli telefon-telgraf icin elektrikli cihazlar 471201 Şerbetci otu kozalakları (taze/kurutulmuş/dane/toz vs.) 38 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masası

4. İhracatında Başlıca Ülkeler (2013):

Ülke Tutar (Milyar $)Hong Kong 385Amerika Birleşik Devletleri 368Japonya 150Güney Kore 91Almanya 67Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masası

5. İthalatında Başlıca Ülkeler (2012):

Ülke Tutar (Milyar $)Güney Kore 183Japonya 162Tayvan 157Amerika Birleşik Devletleri 146Almanya 94Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masası

D. Türkiye – Çin Ticari İlişkileri

1. Türkiye – Çin Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (Milyon $)

YILLAR İHRACAT İTHALAT DENGE HACİM2009 1.599 12.677 -11.077 14.2762010 2.260 17.180 -14.920 19.4402011 2.467 21.692 -19.225 24.1592012 2.833 21.295 -18.462 24.1282013 3.602 24.686 -21.084 28.288

Kaynak: TUİK

2. Ürünler Bazında Türkiye’nin Çin’e İhracatı (2013) 3

GTIP Ürün Tutar (Milyon $)2515 Mermer Ve Traverten, Ekosin, Su Mermeri, Kireçli

Taşlar977

2610 Krom Cevherleri Ve Konsantreleri 4232603 Bakir Cevherleri Ve Konsantreleri 4062616 Kıymetli Metal Cevherleri Ve Konsantreleri 1842607 Kurşun Cevherleri Ve Konsantreleri 1542601 Demir Cevherleri Ve Konsantreleri 812608 Çinko Cevherleri Ve Konsantreleri 475702 Dokunmuş Halılar Ve Dokumaya Elverişli Maddelerden

Diğer Yer Kaplamaları45

7404 Bakir Döküntü Ve Hurdaları 43Toplam 3.602

Kaynak: TUİK

3. Ürünler Bazında Türkiye’nin Çin’den İthalatı (2013)

GTIP Ürün Tutar (Milyon $)8517 Telefon Cihazları, Ses, Görüntü Veya Diğer Bilgileri

Almaya Veya Vermeye Mahsus Diğer Cihazlar2.440

8471 Otomatik Bilgi İşlem Mak. Bunlara Ait Birimler; Manyetik Veya Optik Okuyucular, Verileri Koda Dönüş

1.820

8529 Sadece Veya Esas İtibariyle 85.25 İla 85.28 Pozisyonlarında Yer Alan Cihazlara Mahsus Aksam Ve Parça

770

5402 Sentetik Filament İplikleri (Dikiş İpliği Hariç) (Perakende Olarak Satılacak Hale Getirilmemiş)

447

8502 Elektrik Enerjisi Üretim (Elektrojen) Gruplari Ve Rotatif Elektrik Konvertörleri

396

8402 Buhar Kazanları, Kızgın Su Kazanları 3549405 Diğer Aydınlatma Cihazları, Işıklı Panolar, Işıklı

Tabelaları Ve Benzer Eşya Ve Bu Eşyanın Aksam Ve354

8414 Hava Veya Vakum Pompaları, Hava Veya Diğer Gaz Kompresörleri, Fanlar, Aspiratörü Olan Havalandırmaya

349

Toplam 24.686Kaynak: TUİK

4. İzmir – Çin Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (Milyon $)

YILLAR İHRACAT İTHALAT DENGE HACİM2009 100,7 355,3 -254,6 4562010 137,8 566,4 -428,6 704,22011 159,3 861,1 -701,8 1.020,42012 205,7 895,6 -689,9 1.101,32013 235,2 996,5 -761,3 1.231,7

Kaynak: TUİK

5. Ürünler Bazında İzmir’in Çin’e İhracatı (2013)

4

GTIP Fasıl Tutar (Milyon $)

25 Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento 133,126 Metal cevherleri, cüruf ve kül 38,974 Bakır ve bakırdan eşya 14,929 Organik kimyasal ürünler 13,151 Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve

dokunmuş mensucat3,7

15 Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar

3,6

8 Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar 3,584 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer

reaktörler, bunların aksam ve parçaları3,5

Toplam 235,2Kaynak: TUİK

6. Ürünler Bazında İzmir’in Çin’den İthalatı (2013)

GTIP Fasıl Tutar (1000 $)

85 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı

250,5

84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

136,3

73 Demir veya çelikten eşya 63,139 Plastikler ve mamulleri 47,287 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer

kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı46,2

90 Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı

45,2

29 Organik kimyasal ürünler 4394 Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam

lambaları, ışıklı tabelalar vb, prefabrik yapılar26

32 Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler, boyalar, pigmentler,vb, vernikler, vb, macunlar, mürekkepler

23,4

69 Seramik mamulleri 23,370 Cam ve cam eşya 22,5

Toplam 996,5Kaynak: TUİK

E. Çin İle İlgili Bilinmesi Gereken Diğer Bilgiler

1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü

İşçi ücretlerinin artık düşük olmaması ve gelişmiş ülkelerden gelen ihracat talebinin azalmaya başlaması Çin’de doğrudan yabancı yatırımlarda azalış olabileceği tahminlerini doğurmaya başlamıştır. Fakat artan iç talep doğrudan yabancı yatırımları arttırıp olumsuz etkenleri pozitife çevirebilir. 5

2013 yılında doğrudan yabancı yatırımlar bir önceki yıla göre % 5,3 oranında artış göstererek 117,6 Milyar dolar olarak kaydedilmektedir. Hong Kong, Singapur ve Tayland firmalarının başını çektiği Asyalı firmaların Çin’deki toplam yatırımları 2012 yılına göre % 7,1 artış kaydederek 102,5 Milyar dolara ulaştı. AB ülkelerinden gelen yatırımlar ise bir önceki yıla göre % 18,1 yükselerek 7,2 Milyar dolar olurken, ABD’den gelen yatımlar % 7,1 artarak 3,4 Milyar dolara yükseldi.

Aynı dönemde tekstil üretimine yönelik doğrudan yabancı yatırımlarda % 6 oranında bir küçülme yaşanmıştır. Yatırımlar daha düşük maliyetlerin görüldüğü Vietnam ve Bangladeş’e kaydı. Toptan perakende sektörlerine yönelik doğrudan yabancı yatırımlarda ise ortalama yıllık % 40 oranında artış görüldü. Çin’deki yabancı yatırımların hizmetler sektöründeki payı yükselen Çin ekonomisinin de etkisiyle giderek artış gösterecektir. Doğu kıyı şeridinde artık ucuz iş gücü bulunamaması ve bu bölgelerin yükselişinin durmaya başlaması yatırımlar iç kesimlere kaymaya başlamıştır. Bu anlamda 2000 yılında doğu kıyı şeridinde Çin’deki toplam yatırımların % 80’i yapılırken 2017 yılına gelindiğinde bu oranın % 50’ye düşeceği öngörülmektedir.

İç kesimlerdeki ortalama şehirleşme oranı 2010 yılında % 44 iken 2020 yılına gelindiğinde % 55 olacaktır. İç bölgelerde artan şehirleşme oranı yeni yatırım fırsatları sunmaktadır. Bu anlamda yatırımlarda da yükselişler görülmektedir. Örneğin, batıda bulunan Chongqing Belediyesi 2007 yılında en çok doğrudan yabancı yatırım çeken 22. eyaletken 2012 yılında Pekin’den daha fazla yatırım yapılan bir merkez haline gelmiştir.

Perakende, lojistik ve finansal hizmetlerde yatırım yapmayı düşünen yabancı yatırımcılar diğer sektörlerde yatırım yapmayı düşünen yatırımcılara göre daha kararlı ve tedbirli olması gerekmektedir. Vergi kolaylıkları ve ucuz arazi teşviklerinden ziyade artık yeni düzenleyici engeller ve kısıtlamalar görülebilir. Devlet teşvik etmek istediği sektörlerde daha çok taviz vermeyi tercih etmeye başlayacaktır. Fakat bu tavır Çin hükümetinin yabancı yatırımlara sırtını döndüğü anlamına gelmemektedir. Aksine 12. Beş Yıllık Kalkınma Planı kapsamında alternatif enerji, biyoteknoloji, bilgi teknolojileri ve yüksek teknolojili üretim ekipmanları gibi sektörlerde yabancı yatırımlar da en az yerli yatırımlar kadar desteklenmektedir. Örneğin, yüksek teknolojili üretim ekipmanlarında satışların 2015 yılında 1 trilyon $ seviyesine yaklaşması hedeflenmektedir. Aynı sektörün Çin imalatında 2010 yılı için % 8 olan payının 2015’de % 15’e ve 2020’de ise % 20’ye çıkacağı düşünülmektedir.

2. Yatırımlara Sağlanan Teşvikler

Çin ticaret politikası gereği tarife ve tarife dışı engelleri uygulamaktadır. Tarife dışı engeller, merkezi ve bölgesel düzeyde Ekonomik ve Ticari Komisyon, Devlet Planlama Komisyonu ve Dış Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Bakanlığı (MOFTEC) tarafından yürütülmektedir.

Çin vergilerini kademeli olarak düşürmesine rağmen tarifeler genel görünüş itibarıyla yüksek bulunmaktadır. Burada temel amaç ithalatın kısıtlanması yolunda yerel endüstrilerin korunmasıdır. İthalat tarifeleri bu durumları ile ticari imkanları engelleyen başlıca unsur olmaktadır.

Çin’de 5 özel ekonomik bölge bulunmaktadır (SEZ) Shenzhen, Zhuhai, Shantou, Xiamen ve Haiana adası. SEZ’lerdeki firmalar bu bölgelerde kullanılmak üzere ithal

6

edilen mallara ilişkin tarife indirimleri ve vergi avantajlarından yararlanmaktadır. Bu bölgelerde ithal edilen ürünler sadece bölge içinde kullanılıp iç piyasada satışa sunulamazlar.

Buna ek olarak 14 “Açık Kıyı Şehri” ve bölgesi, yabancı yatırım projelerine izinli ve yatırım teşvikleri vermekte, gerekli ekipman ve teknoloji ithalatına gümrüksüz giriş imkanı sağlamaktadır.

Ayrıca 14 kıyı şehrinden iç bölgelerdeki 16 ırmak kıyısı yerleşim yerine, 200 kadar Ekonomik ve Teknolojik Gelişme Bölgesi bulunmaktadır. Bu bölgeler yabancı yatırımcılar için çeşitli kolaylıklar sağlamaktadır. Bilim Parkları ve Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde ise özellikle yüksek teknoloji gerektiren aktiviteler için bazı imtiyazlar sunulmaktadır. Bu avantajlar arasında vergi imtiyazları, özel finansman, inşaat yardımı, hammaddeler için ithalat izni zorunluluğundan muafiyet sayılmaktadır.

Son olarak 3 Serbest Ticaret Alanı, 2 İhracat İşleme Bölgesi (EPZ) bulunmaktadır. Bu tür yerlerde ithalat her türlü vergiden muaftır, iç piyasaya satış yasaktır. Anılan 2 ihracat işleme bölgesi serbest ticaret bölgelerine benzemektedir.

Çin’in DTÖ’ye girişi bütün bu uygulamalarının standart bir temele oturtulması ile yakından ilgili bulunmaktadır.

İthalat sırasında gümrüklerin şeffaflıktan yoksun olması temel problemlerden birisidir. Aynı ürün gümrük giriş kapısı itibariyle farklı gümrük vergi oranlarına tabi olmakla kalmayıp, gümrük vergisinin pazarlık (görüşme) suretiyle belirlenmesi söz konusu olabilmektedir. Zira yerel otorite gümrük vergisini belirlemede esnekliğe sahip bulunmaktadır.

Dış ticaret yapan bütün kuruluşlar MOFTEC’in himayesi altındadır. Sadece MOFTEC tarafından izin verilen kuruluşlar dış ticaret yapabilir. İki resmi model mümkün olmaktadır: Dış ticaret yapma iznine sahip Dış Ticaret Şirketleri (FTC) ve Üretim Şirketleri.

Üretim Şirketleri kendi üretimlerini ihraç ve gerekli girdileri ithal edebilirler. Bu izin MOFTEC tarafından verilmektedir. İki tip şirket de tarifeler, kotalar, izinler ve döviz kuru itibariyle FTC’ler gibi muamele görmektedir. Yabancı sermayeli (FIE) kuruluşlar da yerli satışlar ve ihracat açısından sadece kendi üretimleri ile sınırlandırılmıştır. Bu kuruluşların tamamlayıcı ürünler ithal etmelerinde önemli sorunlar çıkmaktadır.

İthal edilen ürünlerin kontrolü devlet makamları tarafından yapılmaktadır. Herhangi bir bağımsız şirketin Çin limanlarında çalışmasına izin verilmemektedir. Anlaşmazlık halinde ihracatçının olayı tarafsız bir merciye havale etmesi mümkün olamamaktadır.

Dış ticaret yapma hakları devlet mülkiyeti Dış Ticaret şirketlerine aittir. (Ya da yabancı sermayeli olup üretimlerini ihraç etmek zorunda olanlara) Çin’de bireylerin dış ticaret yapması yasaklanmıştır.

Bu durum GATT Anlaşmasının 11. Maddesinin ihlali anlamına gelmektedir. Zira DTÖ sistemin temel amacı bireylere ticaret yapabilme şansını verebilmektedir.

Ekim 1998'de, Ocak 1999'dan itibaren ihracatın özel sektöre açıldığı duyurulmuştur. Bu tarihten sonra dış ticaret yapma izni olan özel firma sayısında önemli bir artış kaydedilmiştir.

7

3. Tarım ve Hayvancılık

Tarım, Çin ekonomisi için önemli bir sektördür. 2012 yılında Tarım sektörünün nominal GSYİH’ya olan katkısı %9,3 civarında gerçekleşmiştir. Ülkede toplam istihdamın %37’si tarım sektöründe çalışmakta ve çiftçilik, ormancılık, besicilik ve balıkçılık ile geçinmektedir. Tarımda kollektif mülkiyetten özel mülkiyete geçilen 1978-2001 döneminde tarım kesiminin net geliri 5 kat artmıştır. 2000-2007 döneminde kişi başına net kırsal gelir %51,9 oranında artmıştır. Çin'de 2013 yılı itibariyle şehirleşme oranının % 52'ye ulaşması kırsal kesimin gelir artışının düşük kalmasına yol açmaktadır. Çin'de tarımsal gelir, özellikle kentlerle karşılaştırıldığında çok düşük seviyelerde kalmakta, ayrıca bölgesel farklılıklar da göstermektedir. 2013 yılına gelindiğinde kişi başına düşen kentsel gelirin kırsal gelire oranı 3.33'e yükselmiştir. 1983 yılında bu oran 1.82 olarak ölçülmüştür. Yüzölçümü 9,561 milyon km² olan Çin’de bu alanın yaklaşık %10’u ekilebilmektedir. Buralarda pirinç, buğday, jüt, şeker kamışı ve bazı tropikal ürünler üretilmektedir. Büyük bir tarım ülkesi olan Çin, ilk defa 1994 ve 1995 yıllarında önemli miktarlarda hububat -buğday ve pirinç- ithal etmek zorunda kalmıştır. Bu konuda yapılan tahminlerde, Çin’in ithal etme ihtiyacı göstereceği hububat miktarı kadar, ihraç edilebilecek hububatın dünyada henüz üretilmediği ifade edilmektedir. Uzun vadede Çin’de hububatın yanı sıra diğer gıda maddeleri arzında da problemler yaşanması beklenmektedir. Diğer taraftan, Çin’in tarımsal üretimin de kendi kendine yeterliliği hususunda endişeye gerek olmadığı, normal şartlarda, iyi bir planlama ile hububat ithalatının, toplam tüketiminin % 5’ini geçmeyeceği de belirtilmektedir.

Çin’de tarımsal üretim teknikleri gelişmiştir. Özellikle seracılık bütün ülke genelinde oldukça yaygın olup, güney bölgelerinde hububat tarımı yılda iki mahsul alacak şekilde gerçekleştirilmektedir. Ülkede hayvancılık, özellikle balıkçılık yaygındır. Tarımsal üretim tekniklerinde ve tarımda kullanılan makinelerin teknolojik seviyelerinde önemli iyileştirmeler sağlanmıştır.

En önemli tarımsal ürünler; hububat, yağlı tohumlar-yer fıstığı, kolza tohumu- pamuk, jüt ve kenevir, şeker kamışı, şeker pancarı, tütün (kuru), çay, meyveler, domuz, inek, koyun eti, inek sütü, koyunyünü, ipek kozası, küçük ve büyükbaş hayvanlar olarak sayılabilir.

4. Sanayi

Son yıllarda toplam sanayi çıktısında çok büyük artışlar gözlenmiştir. 2013 yılında sanayideki büyüme %7,8 olmuştur. Bu artış öncelikle köy ve kasaba işletmeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Dolayısı ile yerel tarımsal artık değer düşük teknolojili emek yoğun imalat sanayi yatırımları olarak vücut bulmuştur. 1990’lı yıllarda özellikle 1992’den itibaren aralarında sayısı hızla artan yabancı sermayeli kuruluşların da katkıda bulunduğu önemli ölçüde bir üretim artışı gözlenmektedir. Çin ekonomisi pek çok sanayi alanında yetkinliğe ulaşmış durumdadır. Modern metalürji, madencilik ve enerji ekipmanları, uçak yapımı, otomobil üretimi, büyük makine parçaları, döküm, uzay sanayi, büyük enerji devreleri, elektronik, iletişim ekipmanları, ölçüm araçları gibi alanlar, son dönemde Çin ekonomisinin faaliyet gösterdiği başlıca alanlar arasında sayılmaktadır. Çin, halen madencilik, enerji santrali, metalürji, akaryakıt, kimyasallar, otomotiv ve gemi yapımı konularında tamamen kendi teknik imkanlarına dayanmaktadır.

8

5. Madencilik

Ülkedeki madenlerin %60’ı devlet tarafından işletilmektedir. Özellikle kömür madenlerinin çok kötü koşullarda olduğundan söz edilmektedir. Kömür fiyatlarının çok düşük olması bu alandaki yatırımları özendirmekten uzaktır. Çin'in yer altı kaynakları ihtiyacının büyük bölümünü Sincan Uygur Özerk Bölgesi(Çin’in toplam petrol rezervlerinin % 30’u, doğalgaz rezervlerinin % 34’ü ve kömür kaynaklarının % 40’ı) karşılıyor. Ayrıca berilyum, mika ve bakır gibi ürünlerde Çin’deki en büyük rezervlere sahip bölgedir.

Ülkede, Tayvan ve Hong Kong’daki diğer etnik Çin toplulukları kadar olmasa da potansiyel altın tüketim talebi oldukça yüksektir. Çin dünyadaki 5. büyük altın üreticisidir. 1994 yılında altın madenciliğinde yabancı ortaklığa izin verilmiştir. Kişi başına düşen altın tüketimi Hindistan’ın ½’si, Tayvan’ın 1/15’i Hong Kong’un ise 1/30’u seviyesindedir.

Çin son dönemde yüksek teknolojili sanayiler için gerekli ender metallerin üretici ve ihracatçısı konumuna gelmiştir. Bunlar vanadyum, titanyum, germanyum, galliyum, polikristalin ve silikon’dur. Bu ender madenler çoğunlukla İç Moğolistan Özerk Bölgesi’nden çıkarılmaktadır.

6. İnşaat

Ülkenin büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda Çin’de konut ve altyapı yatırımları ve bunlara ilişkin malzeme talebinin uzun bir süre daha devam etmesi beklenmektedir. 40 milyar m2 bina alanına sahip olan Çin’de her yıl 2 milyar m2 yeni bina ekleniyor. Dünya Bankası’na göre bina artış hızı dikkate alındığında 2015 yılı itibarıyla tüm dünyadaki bina inşaatlarının yarısı Çin’de gerçekleşecektir. 2011-2015 yılları arasında 36 milyon adet yeni konut inşa etmeyi hedefleyen Çin, bu sayede şu anda yüzde 7 olan şehirlerdeki ev sahiplerinin oranını 2015 yılı sonunda yüzde 20’ye çıkarmış olacaktır. Çin ekonomisindeki hızlı büyüme, kentlerde yaşam düzeyinin iyileşmesi, yüksek kalitede enerji hizmetleri ile birlikte ev aletlerine olan talebi de artırmaktadır. Diğer taraftan son dönemde Çin, ev aletleri ve ampul gibi enerji tüketen araçların üretiminde de dünya ölçeğinde ön sıralara gelmektedir.

7. Enerji

Çin’de enerji talebi son 30 yıldaki ekonomik performansa paralel olarak son 10 yılda toplamda % 110 büyüme gerçekleştirmiştir. 2009 yılında Çin ABD’yi geçerek dünyadaki en büyük enerji tüketicisi olmuştur. 2011-15 dönemini kapsayan 12. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda enerjideki yükselen talebe önlem olarak enerji verimliliğini arttırma ve endüstri kümelenmeleri gibi uygulamalar hayata geçirilmeye başlanmıştır. Çevre kirliliğinin Pekin’deki gibi birçok bölgede yükselmiş olması alternatif enerji kaynaklarına yönelimi başlatmıştır. Doğalgaz, nükleer enerji ve yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji üretimindeki payının arttırılması hedeflenmektedir. Ancak bu dönüşümün oldukça uzun sürede gerçekleşeceği aşikârdır. Örneğin, dünyada hali hazırda elektrik üretiminin % 20’si doğalgaz kaynaklarından elde edilirken; Çin’in % 10’a ulaşması ancak 2020 yılında gerçekleşebilecektir. Bunun yanı sıra, ülkede 2012 yılında 500 milyon ton olan petrol tüketiminin 2020 yılında % 45 artışla 726 milyon tona ulaşması beklenmektedir. Doğalgaz tüketimi ise 2012 yılında 120 milyon ton

9

olarak kaydedilmiştir. 2020 yılında ise % 170 artarak 324 milyon tona ulaşması beklenmektedir. Tüm bu gelişime rağmen, Çin’de kömürün bol ve ucuz bir enerji kaynağı olmasından dolayı kömür uzun yıllar boyunca en çok kullanılan enerji kaynağı olmaya devam edecektir. 2012 yılında % 64,3 olan enerjide kömür kullanımı oranı, 2020’de ancak % 57,4’e gerileyecektir. Çin hem dünyanın en büyük kömür üreticisi hem de tüketicisidir. Kömür üretimi İç Moğolistan ve Shanxi eyaletlerinde yoğunlaşmıştır. Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin ise Çin’deki rezervlerin % 40’ını barındırdığı bilinmektedir. Çin yoğun talepten dolayı 2009 ve 2011 yıllarında net kömür ithalatçısı olmak durumunda kalmıştır. Ülkenin en önemli kömür tedarikçileri sırasıyla Endonezya, Avustralya ve G. Afrika olmuştur. Yakın dönemde, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki rezervlerini hayata geçirerek net ithalatçı durumundan kurtulması beklenmektedir. Son dönemde, "Enerji Kullanımında Verimlilik" temalı çalışmalar sonuç göstermiş olup Ulusal Enerji İdaresi tarafından açıklanan rakamlara göre 2013 yılının Şubat ayında elektrik tüketimi bir önceki yılın aynı dönemine göre % 12,5 oranında azalmıştır.

8. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz

a. Altın Mücevherat (gtip: 711319)

Çin Altın Birliği (China Gold Association) verilerine göre, 2013 boyunca dünyanın en kalabalık ülkesi toplam 1.176,4 ton altın ithal etti. Bu, bir önceki yıla göre %41’lik artışa karşılık geliyor ve Çin’in altın ithalatının ilk kez 1.000 tonu aştığına dikkat çekiliyor.

Altın tüketiminin büyük kısmı, kuyumculuk sektöründen geldi. 2013’te Çinliler toplam 716,5 ton altın mücevher satın aldılar. Bu, 2012’ye kıyasla %43 artışa karşılık gelmektedir. Ancak yüzde bazında yatırım amacıyla alınan altın miktarındaki artışın daha yüksek olduğu görülmektedir. Çinli yatırımcılar 2013’te 375,7 ton külçe altın aldı. Bu, bir önceki yıla kıyasla %57’lik artışa karşılık gelmektedir.

Çin’in altın üretimi de 2012 rakamlarına kıyasla %6,2 artış kaydederek 428,16 tona ulaştı. Çin, son yedi yıldır dünyanın bir numaralı altın üreticisi olma özelliğini korumaktadır. Çin, altın ihracatına izin vermediği için üretilen tüm altının ülke içinde kaldığı bilinmektedir.

Ekonomik olarak gelişen ülkede mücevher açısından birçok fırsat bulunmaktadır. Çin’de mücevher kullanan kişi sayısı gittikçe artmaktadır. Kadınlar 10 yaşından itibaren mücevher takmaya başlamaktadır. Diğer taraftan erkekler arasında da özellikle işadamları mücevher takmaktadır. Mücevher satın alırken Çinliler önce fiyata daha sonra ise ürünün özelliklerine bakmaktadır. Sektör oldukça rekabetçi bir ortama sahip olduğundan dolayı, firmaların müşterinin ilgisini çekmek için farklı tasarımlara sahip olmaları önemlidir. Şehirlerde ve banliyölerde yaşayanlar için mücevher giderek yaşam tarzlarında daha önemli bir hale gelmektedir. Yaşam kalitesinde, moda anlayışındaki gelişmeler sektörün önünün daha da açılmasına katkı sağlamaktadır. Gittikçe daha çok Çinli tüketici markaya, kaliteye önem vermektedir. Önümüzdeki dönemde bu durumun devam etmesi ve orta gelir grubuna hitap eden ürünler ile modaya uygun ürünlerin satışlarının tüketici beklentilerindeki değişikliklere bağlı olarak artması beklenmektedir. Özellikle ülkenin batısında ve büyük şehirlerde daha seçkin ürünlere yönelik talebin artacağı düşünülmektedir. Pazarda Hong Kong firmalarının ağırlığı bulunmaktadır. Hem 18 hem de 24 karat altın satılmaktadır. Diğer taraftan büyük ve uluslararası markalar da ürünlerini pazarda tanıtmaktadır.

10

Global ekonomik krize rağmen büyüyen Çin altın mücevherat pazarının kendisine alternatif pazarlar arayan Türk firmaları açısından önemli fırsatlar sunduğu düşünülmektedir. Önümüzdeki dönemde mücevherin Çinlilerin yaşam tarzındaki etkisini artırmaya yönelik beklentiler bu pazarı firmalarımız açısından da önemli hale getirmektedir. Pazara girerken firmalarımızın kendilerine uygun pazar bölümlerini seçip buna uygun ürünlerle pazara girerek, tüketici istekleri yönünde tanıtım yapmaları gerektiği düşünülmektedir. Pazarın içinde bulunduğu koşullar itibariyle önümüzdeki dönemde dünyada önemli konuma sahip olan mücevher sektörümüzün pazara yönelik faaliyetleri gerçekleştirerek mutlaka bu pazardaki payını artırması gerektiği düşünülmektedir. b. Elektrikli Makineler ve Kablolar (gtip: 8544)

Çin 2013 yılında, önceki yıla göre %30 artışla, 6,1 milyar dolar izoleli kablo ve tel ithalatı gerçekleştirmiştir. Buna göre, Çin’in dünya kablo ve tel ithalatından aldığı pay %5,3’tür. Aynı yıl Türkiye’nin Çin’e yapmış olduğu kablo ve tel ihracatı 1,9 milyon dolar olmuştur.

Dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin’de hızlı gelişme ve yaşam standartlarındaki artışla birlikte konut ve altyapı yatırımlarındaki artış malzeme talebindeki artışı beraberinde getirmektedir. Bu hızlı gelişme elektrikli ev aletlerine olan talebi de artırmaktadır. Bununla birlikte Türkiye’nin Çin’e yaptığı izoleli kablo ve tel ihracatında en büyük pay “bağlantı parçaları takılmış diğer elektrik iletkenleri-gerilimi 1000 V.u geçmeyen” arasında olan elektrik kablolarına aittir.

Çin, Türkiye’den gerçekleştirdiği kablo ve tel ithalatında %0 ile %21 arasında gümrük vergisi uygulamaktadır.

c. Elektrik Devreleri, Anahtarlama Ekipmanı Aksam Ve Parçaları (Gtip: 8538)

Dünyanın en büyük sanayi üreticileri ve ekonomileri içerisinde yer alan Çin, toplam enerji tüketimi bakımından dünya ikincisidir. Ülkenin artan enerji talebi bu zorlu sektörü aşamalı olarak uluslararası rekabete açılmaya zorlamıştır. Sektörün kimi kademelerinde reformlara direnç gösterilse de yabancı sermayenin faaliyeti hükümet tarafından desteklenmektedir.

Sürekli artan bir enerji talebine sahip olan Çin ekonomisi, elektrik üretim-dağıtım sistemleri içerisinde yer alan elektrik devresi teçhizatı ve aksam-parçalarına sürekli bir talep oluşturmaktadır. Pazardaki toplam ithal talebi düşünüldüğünde, Çin’e 8538 GTİP’li elektrik devresi-teçhizatı ihracatında yeterli bir potansiyel olduğu düşünülmektedir. Çin bu ürün grubunun ithalatında 4,1 milyar dolarla dünya birincisidir. Türkiye’nin Çin’e ithalatı 2013 yılında 1,7 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Çin’in elektrik devresi teçhizatı aksam ve parçaları (GTİP: 8538) ithalatında “en çok kayırılan ülke rejimi” kapsamında uyguladığı gümrük oranları %7 ile %8,4 arasında değişmektedir. d. Gıda İşleme Makineleri (gtip:8438-Yiyecek/Içecek Sanayinde Kullanilan

Makine ve Cihazlar)Son 10 yıldır Çin, gelişen ekonomisi sonucu kişi başına düşen gelirin artmasıyla gıda ürünlerine yönelik talebini her yıl hızlı bir şekilde artırmaktadır. Bu durumun bir sonucu olarak Çin sürekli gelişen bir gıda işleme sektörüne ve gıda işleme makineleri

11

sanayisine sahiptir. Batılı ülkelerde tüketilen gıdaların %60 ila 80’i işlenmiş gıdalar iken Çin’de bu oranın %30’lar düzeyinde bulunması sektörün büyümeye devam edeceğinin bir göstergesi olarak görülmektedir. 2013 yılında Çin, GTIP 8438 için 474 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirildi.

Çin’de üretilen gıda işleme makineleri sektördeki küçük ölçekli işletmelere hitap etmektedir. Makine üreticilerinin büyük kısmı bir veya iki tip makine üretiminde uzmanlaşmış olup, çok az sayıda üretici gıda işleme hattı üretebilmektedir.

Çin, gelişmekte olan bir gıda işleme sektörüne sahip olmanın yanı sıra önemli ticaret merkezlerini de içermesi sonucu gelişmiş ülkelerden yüksek teknolojiye sahip makineler de ithal etmektedir. Bunların bir kısmını eskimiş olan yerli üretim makineleri yenilemek amacıyla iç piyasada kullanmakta, bir kısmını ise diğer ülkelere ihraç etmektedir. Kendi üretimi olan nispeten düşük teknolojiye sahip makineleri ise gelişmekte olan ülkelere ihraç etmektedir.

“Yiyecek/İçecek Sanayinde Kullanılan Makine ve Cihazlar” alanında Çin’in ithalatında başlıca ülkeler Almanya(%22), Japonya(%18), Hollanda(%11), Danimarka(%9) ve ABD(%8)’dir. 2013 yılı rakamlarına göre bahsi geçen ürün grubunda ihracat 30 bin dolar civarındadır.

e. Plastik Ve Metal Borular (Gtip: 3917, 7303, 7304, 7305, 7306)

Çin, 2012 yılında toplam 2,4 milyar doların üzerinde plastik ve metal boru ithalatı gerçekleştirmiştir. Çin’in toplam ithalatı bir önceki yıla göre % 4 azalırken; Türkiye’nin Çin’e plastik ve metal boru ihracatı 2012 yılında 6 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.

Türkiye’nin dikişsiz demir çelik boru üretimi kendi iç talebini karşılayamadığından ihraç potansiyeli bulunmamaktadır. Ancak kaynaklı demir çelik borular ve plastik borularda Türkiye yüksek ihraç potansiyeline sahiptir.

Türkiye’nin Çin’e özellikle kaynaklı demir çelik borular ve plastik borular ihraç etme veya ihracatı artırma imkanı bulunmaktadır. f. İş ve Maden Makineleri (gtip: 8425, 8431-Ağır İş Makineleri)

Çin’de inşaat sektöründe yaşanan hızlı büyümeye paralel olarak iş makineleri üretimi de artmaktadır. Ancak artan üretim iç talebi tamamen karşılayamadığından ithalat da yapılmaktadır. Çin’in ağır iş makineleri ithalatı 2013 yılında 3 milyar dolar olarak kayedeilmektedir. Çin inşaat ve maden makineleri ithalatının %37’sini Japonya’dan gerçekleştirmektedir. Japonya’dan sonra sırasıyla Almanya, ABD ve Güney Kore gelmektedir.

Çin’in iş makinelerinde ithal ettiği başlıca ürün grupları; Ağır iş makine ve cihazlarının aksam ve parçaları; Dozer, greyder, ekskavatör vb. iş makineler ve kaldırma, istifleme, yükleme, boşaltma makine-cihazlarıdır. Çin, Türkiye ve rakip ülkelere GTİP no: 8425 için % 3–10, 8431 için % 1–5 gümrük tarifesi uygulamaktadır.

Türkiye’nin Çin’e ağır iş makineleri ihracatı eski günlerini aratmaktadır. 2009 yılında 7,1 milyon dolar olarak gerçekleşen 8425 GTIP’li Palanga, Vinç vd, ihracatı her yıl kademelei olarak düşerek 2013 yılında 60 bin dolara kadar düşmektedir. Çinliler ağır iş makinelerinin üretim sistemlerini çözerek ithal etmeyi bırakmaktadırlar. Bu ürün

12

grubu yerine ağır iş makinelerinin aksam ve parçalarının ithalatına yönelmektedirler. 2009 yılında 2,1 milyon dolar düzeyinde olan ağır iş makinelerinin aksam ve parçaları 4 yıl içinde %100’den fazla artarak yaklaşık 4,4 milyon dolara yükseldi. g. Tekstil Kimyasalları (Gtip:3202)

Tekstil ve hazır giyim sanayi Çin’deki başlıca sanayilerden biri olup, üretim, istihdam, ihracat ve sermaye birikimi açısından ülke ekonomisi için büyük önem arz etmektedir. Çin, tekstil kimyasalları sektörü, ülkenin tekstil ve hazır giyim sektöründeki gelişmelere paralellik göstermektedir. Çin’in yıllık tekstil kimyasalları üretimi 6000 ton civarındadır. Ancak bu üretim iç talebi karşılamamaktadır. Pazarda 15 000 çeşit tekstil kimyasalı kullanılmaktadır. Bunların 1200 çeşidi Çin menşelidir. Özellikle yüksek kaliteli kimyasallar ithal edilmektedir.

Pazarda 1000’in üzerinde tekstil kimyasalları üreticisi faaliyet göstermektedir. Bunları üç kategoride sınıflandırabiliriz: Amerikalı Hunstman, Alman BASF, İsviçreli Clariant ve Dymatic ve Transfar gibi uluslararası firmalardır ve bu uluslararası firmalar pazara hem en kaliteli hem de en pahalı ürünleri tedarik etmektedirler. Toplam pazarın %10’unu sahiptirler.

Pazara orta kalitedeki ürünlerin tedarikini yapan firmaların çoğu yerli üreticilerdir. Bunlar pazardaki en eski üreticilerdir ve çok iyi üne sahiptirler. Bu firmalar Shanghai Tiantan ve Beijing CTA-Tex gibi firmalardır. Bu firmaların yanı sıra pazara daha düşük kalitedeki ürünleri sunan birçok küçük yerli üretici de bulunmaktadır. Söz konusu firmalar toplam pazarın % 50’sini oluşturmaktadır.

Pazarda tekstil kimyasallarının %60’ı Jihangsu, Zhejiang ve Guandong şehirlerinde ve %13’ü Shanghai, %10 Shandong ve %7’si Fujian’da üretilmektedir.

Çin dünya tekstil kimyasalları ithalatında 1. sıradadır ve dünya ithalatındaki payı %20,7’dir. 2013 yılında 179,9 milyon dolarlık tekstil kimyasalları ithalatı gerçekleştirmiştir. Aynı yıl Türkiye’nin Çin’e yapmış olduğu tekstil kimyasalları ihracatı %23 artışla 23,7 milyon dolar olmuştur. Pazarın başlıca tedarikçileri Almanya (%18), İtalya (%15), Türkiye (%13), Hindistan (%11) ve Tayvan (%9)’dır.

Uzmanlara göre önümüzdeki süreçte en büyük talebin finisaj ürünlerinde olacağı tahmin edilmektedir. Özellikle çevreyle dost ürünlerin talebinin daha yüksek olması beklentisi bulunmaktadır. Ayrıca ülkenin boyama ve baskı teknolojilerinde çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorunların çözümüne katkı sağlayacak ürünler için de pazarda önemli şansın bulunduğu düşünülmektedir. h. Medikal Ürünler ve Cihazlar (gtip: 9018, 9021)

Çin, 2013 yılında yukarıda belirtilen GTIP’ler özelinde 7,8 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Çin’in toplam ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 18 arttı. İthalatının büyük bir kısmını ABD, Almanya, Japonya gibi ülkelerden yapmaktadır.

Çin, tıbbi alet ve cihazlar sektörü ithalatı ürün bazında incelendiğinde; kan basıncını ölçmeye mahsus alet ve cihazlar, endoskoplar, böbrek diyaliz cihazları, ultrasonik tetkik cihazları, kanüller, idrar sondası, kateterler, manyetik rezonansla görüntüleme cihazları, X ışınlı cihazlar, alfa, beta, gama ışınlı cihazlar, bunların aksam ve parçaları,

13

sağırlar ve körler için alet cihazlar, ortopedik cihazlar, steril dikiş malzemelerinin ön planda olduğu görülmektedir.

Çin’e olan tıbbi alet ve cihazlar ihracatımız çok düşük olmasına rağmen son yıllarda artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2013 yılında ihracatımız yaklaşık 14 milyon dolar olarak kaydedilmektedir.

İhraç ürünlerimiz, serum ve kan verme setleri, hemodiyaliz seti, idrar sondası, kateterler, ultrasonik tetkik cihazları, kan basıncını ölçmeye mahsus alet ve cihazlar, cerrahi dikişler için iplikler ve protezlerdir.

Küresel krizin etkisinin olmadığı veya en az olduğu sektör medikal sektörü olarak kabul edilmektedir. Genel ihracatımız içerisinde bu yıl düşüş yaşamayan aksine artış gösteren ender sektörlerden birisidir. Sektörde çok önemli ve kendilerini marka, kalite ve teknolojileriyle kanıtlamış ABD, Almanya, Japonya gibi rakipler bulunmaktadır.

Sektörle ilgili yapılacak işlerin başında Çin’in sektörde alıcılarının belirlenmesi ki bunlar genellikle hastaneler, klinikler, özel sağlık kurumları gibi kamu ve/veya özel sektör kuruluşları olup bunların alım sürecinin incelenmesi, dağıtım kanallarının oluşturulması, tanıtım pazarlama faaliyetleri çerçevesinde fuar, ticaret organizasyonları gibi faaliyetlerde bulunulması önem arz etmektedir. Çin’e bazı firmalarımızın önceden yalnızca ithalat amacıyla girdikleri ancak sonradan bazı ürünleri ihraç etmeye başladıkları bilinmektedir. Buradan hareketle bu pazara ihracat yapabileceğimiz aşikardır ve bu durum da rakamlara yansımaya başlamış bulunmaktadır.

Pazarda başarılı olabilmek için doğru pazarlama stratejisinin belirlenmesi ve bir yol haritası çerçevesinde çalışmalara başlanması ve Çin pazarına giriş noktasının tespiti yararlı olacaktır. Sektörde Çin’in uyguladığı gümrük vergisi oranları %0 ila %8 arasında değişmektedir. i. Otomotiv Ana ve Yan Sanayi (gtip: 4011, 4012, 4013, 40169930, 40169952,

681310, 7007, 700910, 8407, 8408, 8409, 841330, 841581, 841582, 841583, 842123, 842131, 8482, 8483, 8484, 8507, 8511, 8512, 8706, 8707, 8708, 940120)

Otomotiv ve otomotiv yan sanayi sektörü Çin’de hızla büyüyen bir sektör olarak dikkat çekmektedir. Bu sektörlerde, Çin’de lisanslı üretim ve yerli üretim olmakla birlikte, otomotiv yan sanayi sektörü, hızla büyüyen otomotiv sektörünün talebini karşılamakta yetersiz kalmakta ve bu ürünlerde ithalat da gerçekleştirilmektedir. Çin'de 2013 yılında otomobil üretimi 2012 yılına göre yüzde 14,76 oranında artarak 22 milyon 116 bin oldu. Aynı dönemde otomobil satışları yüzde 13,87 oranında artarak 21 milyon 984 bin oldu. Çin'de otomobil sayısı, 120 milyona ulaştı. Her bin kişiden 89'unun otomobili vardır. Dünyada ise ortalama her bin kişiye 146 otomobil düşmektedir.

Montaj karoseri aksamı, dizel motorlar için aksam ve parçalar, servo frenler, debriyajlar, eksoz sistemleri, susturucular ve direksiyon sistem ve parçaları konusunda hali hazırda Çin’e yapılan ihracatımızın artırılabileceği, diğer ürünlerde de ihracat imkanımızın olabileceği düşünülmektedir. Çinli firmaların öncelikle Avrupa ülkelerinden ithal ettikleri otomotiv yan sanayi ürünlerini Türkiye’den temin etmeyi de tercih edebilecekleri düşünülmektedir.

14

Çin’in “en çok kayırılan ülke” uygulaması kapsamında (ülkemiz ve pazardaki başlıca rakipler de bu rejimden yararlanmaktadır) oto yan sanayi ürünleri ithalatında %1 ila %25 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulamaktadır. j. Pompa ve Kompresörler (gtip: 8414)

Uzun yıllar kapalı bir ekonomi yapısı gösteren Çin, şu anda dünyanın en büyük ihracatçılarından birisi olmasının yanı sıra 5,9 milyar dolar hava pompası ve kompresör ithalatı ile 2013 yılında dünya hava pompası kompresör ithalatçıları arasında %8 pay ile ikinci sıradadır. Türkiye’den Çin’e yapılan hava pompası ve kompresör ihracatı 2013 yılında 680 bin dolar olarak gerçekleşirken %74 oranında ihracat artışı kaydedilerek 2011 yılı ihracat değenin üzerine çıkıldı.

Çin, hava pompası ve kompresör ithalatının yarıdan fazlasını Almanya, Japonya ve ABD’den yapmaktadır. Türkiye ise Çin’e hava pompası ve kompresör ihraç eden ülkeler içinde %0,01 pay ile gerilerde (41. sırada) yer almaktadır.

Hava pompaları ve kompresörler için Türkiye’ye uygulanan gümrük vergisi %3 ile %20 arasında değişmekte olup, 2013 yılında bu ürün grubunda Çin’e en çok hava, gaz pompaları ve kompresörlerin aksam-parçaları ihraç edilmiştir.

k. Takım Tezgahları (gtip: 8466)

Çin, takım tezgahlarında dünyanın en önemli tüketimine ve ithalatına sahip ülkedir. Çin’in 2013’te takım tezgahları ithalatı 1,7 milyar dolar olmuştur. Çin’in ithalatının % 70’i Japonya, Tayvan ve Almanya’dan gerçekleştirilmektedir.

Ülkemizin takım tezgahları sektörü üretimi özellikle metal şekillendirme tezgahlarında yoğunlaşmakta, hem üretimin hem de ihracatın yaklaşık %70-80’i “metalleri talaş kaldırmadan işleyen” bu şekillendirme makinelerinde olmaktadır. Ülkemiz önemli bir metal şekillendirme tezgahları tedarikçisi olarak yabancı pazarlarda giderek artan bir şekilde tanınmasına rağmen, bu tip tezgahlarda küresel rekabet, -şekillendirme tezgahları, metalleri talaş kaldırarak işleyen tezgahlara göre daha düşük teknoloji gerektiren ürünler olduklarından- ağırlıklı olarak fiyat üzerinden olmaktadır. Diğer yandan takım tezgahları ağır ve hacimli ürünler olduklarından uzak pazarlara ihracatta, nakliye önemli bir gider oluşturmakta ve maliyetleri yukarı çekmektedir. Bu nedenlerle Türk takım tezgahları sektörünün Çin pazarındaki şansı, pazardaki fiyat rekabetine ne derece girilebileceğine bağlı görünmektedir.

Çin’in takım tezgahları ithalatında “en çok kayırılan ülke rejimi” kapsamında uyguladığı gümrük oranları %0 ile %15 arasında değişmektedir.

l. Tekstil ve Hazır Giyim Yan Sanayi (Kumaş-gtip: 5603, Tekstil Yan Sanayi-

gtip: 5806-5810-9606-9607)

Çin’in en çok ithalatını yaptığı ürünler sırasıyla pamuk, suni/sentetik dokuma kumaşlar, yün, pamuk ipliği gibi hammadde ve ara ürünlerdir.Çin, tekstil yan sanayi ürünlerinde de önde gelen ithalatçılar arasındadır. GTIP 5603, 5806, 5810, 9606 ve 9607 ürün gruplarında 1,6 milyar dolar ithalat ve % 7,9 payla Çin, en büyük tekstil yan sanayi ürünleri ithalatçısıdır. En çok ithalatını yaptığı ürünler sırasıyla dokunmamış mensucat, fermuarlar, dokunmuş kordelalar, düğme, çıtçıt,

15

yapışan fermuarlar, suni/sentetik filamentlerden/devamsız liflerden dikiş ipliği, etiketler, vatkalar ve keçelerdir.

Çin’in 2013 yılında Türkiye’den en çok ithal ettiği tekstil yan sanayi ürünleri sırasıyla sentetik lif demetleri, taranmamış yün ve yapağı, sentetik iplik ve dokumalardır.

16