Tabela 7.1-Brojčani simbol na drugom mestu osnovne oznake

Simbol Zatezna čvrstoća [N/mm²]

Simbol Zatezna čvrstoća[N/mm²]

Simbol Zatezna čvrstoca[N/mm²]

0 Nije utvrđena 3 360-380 6 590-6801 Do 320 4 390-420 7 690-7802 300-350 5 490-580 8 790-880

9 890 i više

Tabela 7.2-Brojčani simboli na trećem i četvrtom mestu osnovne oznake

Simbol Podgrupa čelika prema čistoci,00-44 Čelici negarantovane čistoće,tj. Bez utvrđenog sadržaja S i P101-449 Slobodno45-79 Čelici sa garantovanim sadržajem S i P, Iz ove podgrupe čelika

ograničava se i količina ostalih pratilaca, tj. Si, Mn i C450-799 Slobodno80-99 Čelici sa ograničenim sadržajem S i P ,delimično utvrđenim sadržajem C,

Si , Mn i sa dodatkom legirajućih elemenata radi postizanja posebih mehaničkih svojstava

801-999 Slobodno

Tabela 7.3-Brojčani simbol na trećem i četvrtom mestu osnovne oznake za ugljenične i legirane čelike

Simbol Pod grupa čelika prema nameni Simbol Pod rupa čelika prema nameni00-19101-199

Čelici koji nisu namenjeni termičkoj obradi

70-79701-799

Hemiski postojani i vatro-otporni čelici

20-29201-299

Čelici za cementacijuSlobodno

80-89801-899

Brzorezni čeliciSlobodno

30-39301-399

Čelici za poboljšanjeSlobodno

90-99 Čelici za automate

40-59401-599

Čelici za alateSlobodno

901-999 Rezervisano za ostale čelike koji ne pripadaju ni jednoj gru

60-69601-699

Čelici sa posebnim svojstvimaRezervisano

Tabela 7.4-Redni broj legirajućih elemenata

Legirajući elementi C Si Mn Cr Ni W Mo V OstaliRedni broj 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Tabela 7.5-Faktor uticajnosti legirajućih elemenata ne čelike

Legirajući elementi Si Mn Cr Ni W Mo V Co Ti Cu Al OstaliFaktori uticajnosti 1 1 4 4 7 14 17 20 30 1 1 30

Tabela 7.6-Simboli za dopunsku oznaku

Simbol Stanje i namena Simbol Stanje i namena Simbol Stanje i namena 0 Bez određene

termičke obrade 3 Normalizovano 8B Termički obrađeno

1 Žareno 4 Poboljšano 9 Obrađeno po posebnim uputst.

2 Žareno na najbolju obradivost

5 Hladno deformisano

K Za vruće kovanje i presovanje

2A Termički obrađen za određenu zateznu čvrstoću

6 Ljušteno H Za hladno oblikovanje valjcima(profilisanje

2B Termički obrađen na određenu perlitnu strukturu

7 Brušeno S Za hladno presovanje

2D Žareno na globularni cementit

8 Kontrolisano hlađeno

V Za vučenje

2C Pogodno za sečenje u hladnom stanju

8A Gašeno Z Za izradu zavarenih cevi

Tabela 7.7-Boje koje zamjenjuju odgovarajuće brojčane simbole u oznaci čelika

Brojčani simboli

Boja trake Brojčani simbol

Boja trake Brojčani simbol

Boja trake

0 Crna 4 Žuta 8 Smeđa 1 Bela 5 Zelena 9 Siva 2 Crvena 6 Plava 3 Narandžasta 7 Ljubičasta

Novi Grad: 02. 04. 2010 Profesor:Branko Kalinić dipl. Ing . maš.