TAJUK KAJIAN

Kajian Awalan Amalan Kepimpinan Pengurus

Pendidikan dalam Program Kelas Dewasa Bagi Ibu

Bapa Orang Asli dan Pribumi

PENGENALAN KPM di bawah Jabatan Pendidikan Khas telah

melaksanakan Kelas Dewasa bagi Ibu Bapa Murid Orang Asli dan Pribumi (KEDAP) mulai Mac 2008

Pendidikan untuk semua bagi membasmi kemiskinan melalui pendidikan.

Bantu ibu bapa orang asli dan pribumi untuk menguasai kemahiran membaca, menulis dan mengira (3M).

Matlamat KEDAP adalah untuk membantu ibu bapa murid Orang Asli dan Pribumi meningkatkan tahap literasi mereka

Membentuk sikap positif terhadap Meningkatkan taraf dan kualiti hidup. Elak keciciran dalam kalangan penduduk

Orang Asli dan pribumi.

1.2 PENYATAAN MASALAH Guru-guru KEDAP menghadapi cabaran

dalam melaksanakan program KEDAP. Di antaranya adalah: pelbagaikan strategi pengajaranMemberi tugasan sesuai dengan kebolehan

pesertamerancang bahan pengajaranmembuat penilaian isi kandungan mata

pelajaran

1.4 OBJEKTIF KAJIAN

Mengenal pasti amalan kepimpinan pengurus pendidikan (guru besar) daripada aspek:

Amalan membangunkan visi organisasiAmalan mengagihkan tanggungjawab

kepimpinanAmalan mewujudkan hubungan interpersonal

1.5 PERSOALAN KAJIANAdakah pengurus pendidikan (guru besar)

membangun visi dan mencapai matlamat organisasi.

Adakah pengurus pendidikan mengagihkan

tanggungjawab kepimpinan kepada guru-guru. Adakah wujud perhubungan interpersonal

pengurus pendidikan dengan guru-guru KEDAP.

1.6 SKOP KAJIANAspek dikaji :

Amalan kepimpinan pengurus pendidikan dalam membangunkan visi organisasi .

Agihan tanggungjawab kepimpinan.

Amalan mewujudkan hubungan interpersonal.

1.7 KEPENTINGAN KAJIAN

Membantu mendapatkan maklum balas berkaitan amalan kepimpinan pengurus pendidikan sekolah-sekolah KEDAP untuk tujuan penambahbaikan.

Membantu meningkatkan prestasi dan kualiti kepimpinan para pengurus pendidikan.

1.8 BATASAN KAJIAN

Hanya memfokus kepada guru-guru KEDAP Negeri Johor

Hanya melihat kepada amalan kepimpinan guru besar sekolah –sekolah KEDAP

METODOLOGI KAJIANSampel Kajian :

21 orang guru yang terlibat dalam Program KEDAP. Guru-guru KEDAP digunakan sebagai responden yang memberi penilaian tentang ketua mereka iaitu guru besar (pengurus pendidikan) dalam aspek-aspek yang dikaji.

TEMPAT KAJIAN :Pusat Latihan Orang Asli, Kluang, Johor

INSTRUMEN KAJIAN:Soal selidik

Soal SelidikBAHAGIAN A:

Demografi Responden :JantinaUmur Kelulusan akademik

Soal SelidikBAHAGIAN B

Komponen 1: Membangunkan Visi Organisasi

Pecahan mengikut item:Membangun visi dan matlamatBerunding dan melibatkan stafMenyediakan jangkaan jelas kepada stafMenentukan keutamaan melalui perbincanganBekerja ke arah persetujuan utamaMenghubungkan kepada semua pihak

berkepentingan

Komponen 2 : Agihan Tanggungjawab Kepimpinan Pecahan mengikut item:

Mengagih tanggungjawab kepimpinan Berkongsi autoriti dan menggalakkan rasa hormat Menggalak dan berkongsi membuat keputusan Memberi penurunan kuasa kepada staf Memberi sokongan utk proses dan amalan

kepimpinan bersamaMenyokong dan menggalakkan peranan kepimpinan

Bekerjasama untuk meningkatkan organisasi Mengenalpasti staf dari segi kepakaran

berbanding kedudukanMemberi tugasan dan tanggungjawab

berdasarkan keupayaanMenyokong dan memantau usaha

pelaksanaan tugasMemasti koordinasi antara pelbagai tugas

Komponen 3 : Mewujudkan Hubungan Interpersonal

Pecahan mengikut item Membina hubungan dan mempercayai stafMengambil berat kebajikan dan

pembangunan stafBerkomunikasi secara tertibMenghormati staf dan pekerja di bawah

seliaan

Memberi perhatian dan cuba menyelesaikan masalah staf

Mengekalkan hubungan interpersonalMenggalak budaya saling menghormatiMemberi ruang kepada perundingan dan

dialog

Soal SelidikKesemua soalan dibina menggunakan:

Skor 1 Tiada langsung (TL) Skor 2 Sesekali (SS)Skor 3 Kadang-Kadang (KK)Skor 4 Amat Kerap (AK)Skor 5 Selalu (SL)

HASIL KAJIAN

Analisis kajian dipecahkan kepada analisis demografi, analisis taburan mengikut komponen membangunkan visi organisasi , agihan tanggungjawab kepimpinan dan mewujudkan hubungan interpersonal

 

Demografi Pelatih 

Bilangan guru KEDAP lelaki seramai 14 orang dan bilangan guru-guru KEDAP perempuan pula ialah seramai 7 orang . Jumlah responden 21 orang

 

.

Responden terdiri daripada 14 orang guru lelaki dan 7 orang guru perempuan. Terdapat 9 orang guru berumur 30 tahun ke bawah, 7 orang berumur antara 31 hingga 40 tahun dan 5 orang guru berumur 41 tahun dan ke atas. Min umur responden ialah 35.05 tahun dengan sisihan piawai 8.62 tahun. Kebanyakan mereka mempunyai ijazah sarjana muda dan ke atas, iaitu melebihi 60 peratus, manakala selebihnya ialah dengan kelulusan diploma dan ke bawah.

Jantina Kekerapan Peratus

Lelaki 14 66.7

Perempuan 7 33.3

Jumlah 21 100.0

Sela Umur

<= 30 tahun 9 42.9

31 -40 tahun 7 33.3

= > 41 tahun 5 23.8

Jumlah 21 100.0

Kelulusan Akademik

Diploma ke bawah 8 38.1

Ijazah dan ke atas 13 61.9

Jumlah 21 100.0

Jadual 1: Jadual kekerapan Jantina, Sela Umur dan Kelayakan Akademik Responden

Komponen Amalan Kepimpinan1 2 3 4 5 Min Sisihan

Piawai

Membangun visi dan matlamat 1 8 12 4.4286 .92582

Berunding dan melibatkan staf 1 15 5 4.0952 .83095

Menyediakan jangkaan jelas kepada staf 1 1 12 7 4.1429 .91026

Menentukan keutamaan melalui perbincangan 1 3 10 7 4.0476 .97346

Bekerja ke arah persetujuan utama 1 1 11 8 4.1905 .92839

Menghubungkan kepada semua pihak berkepentingan

1 2 12 64.0476 .92066

Jadual 2: Taburan Bagi Komponen Amalan Kepimpinan : Membangunkan Visi Organisasi

Pada keseluruhannya, para responden memberi persetujuan yang tinggi bahawa guru besar / pengurus pendidikan mereka seorang yang membangunkan visi dan matlamat organisasi. Mereka juga bersetuju bahawa guru besar sekolah masing-masing sentiasa berunding dan melibatkan staf, menyediakan jangkaan yang jelas kepada staf dan sentiasa menentukan keutamaan melalui perbincangan. Guru besar juga sentiasa bekerja ke arah persetujuan utama serta sentiasa menghubungkan kepada semua pihak berkepentingan. Walau bagaimanapun, terdapat seorang responden memberikan tahap persetujuan yang sangat rendah kepada ketuanya.

Analisis Taburan Bagi Komponen Agihan Tanggungjawab KepimpinanJadual 3: Taburan Bagi Komponen Agihan Tanggungjawab Kepimpinan

Komponen Amalan Kepimpinan 1 2 3 4 5 Min Sisihan Piawai

Mengagih tanggung jawab kepimpinan 1 4 8 8 4.0476 1.02353

Berkongsi autoriti dan menggalakkan rasa hormat 1 3 8 9 4.1429 1.01419

Menggalak dan berkongsi membuat keputusan 1 3 8 9 4.1429 1.01419

Memberi penurunan kuasa kepada staf 2 1 4 9 5 3.6667 1.19722

Memberi sokongan utk proses dan amalan kepimpinan bersama

1 3 7 10 4.1905 1.03049

Menyokong dan menggalakkan peranan kepimpinan

3 1 12 5 3.7619 1.26114

Bekerjasama untuk meningkatkan organisasi 1 2 5 9 4 3.6190 1.07127

Mengenalpasti staf dari segi kepakaran berbanding kedudukan

1 1 8 11 4.2857 1.05560

Memberi tugasan dan tanggung jawab berdasarkan keupayaan

1 1 13 6 4.0952 .88909

Menyokong dan memantau usaha pelaksanaan tugas

1 1 3 11 5 3.8571 1.01419

Memasti koordinasi antara pelbagai tugas 1 4 8 8 4.0476 1.02353

Jadual 3 di atas memaparkan taburan bagi komponen amalan kepimpinan daripada segi agihan tanggungjawab pemimpin. Paling tinggi darjah persetujuan dengan penyataan yang diberi ialah pada komponen mengenal pasti staf (guru) daripada segi kepakaran berbanding kedudukan formal dalam kumpulan, dikuti oleh amalan memberi sokongan untuk proses dan amalan kepimpinan bersama. Walaupun respons yang positif diberi tentang amalan kepimpinan guru besar, namun terdapat 2 orang responden yang menyatakan bahawa ketua mereka tidak langsung memberi penurunan kuasa kepada guru-guru manakala 3 reponden menyatakan guru besar mereka tidak langsung memberi sokongan dan galakan kepada orang lain (guru) untuk mengambil peranan kepimpinan. Namun ini hanyalah begitu, ini tidak memberikan gambaran bahawa pengurus pendidikan tidak mengagihkan tanggungjawab kepimpinan kepada guru-guru.

Komponen 1 2 3 4 5 Min Sisihan Piawai

Membina hubungan dan mempercayai staf 1 1 9 10 4.2857 .95618

Mengambil berat kebajikan dan pembangunan staf

1 1 9 104.2857 .95618

Berkomunikasi secara tertib 1 1 6 13 4.3333 1.01653

Menghormati staf dan pekerja di bawah seliaan 1 1 6 134.4286 .97834

Memberi perhatian dan cuba menyelesaikan masalah staf

1 12 84.2381 .88909

Mengekalkan hubungan interpersonal 1 1 8 11 4.3333 .96609

Menggalak budaya saling menghormati 1 1 8 11 4.3333 .96609

Memberi ruang kepada perundingan dan dialog 1 1 9 104.2857 .95618

Analisis Taburan Bagi Komponen Mewujudkan Hubungan Interpersonal Jadual 4: Taburan Bagi Komponen Mewujudkan Hubungan Interpersonal

Bagi dimensi hubungan interpersonal, para responden memberikan persetujuan yang tinggi kepada penyataan bahawa ketua mereka membina hubungan dan mempercayai staf . Guru besar dipersetujui mengambil berat akan kebajikan dan pembangunan staf. Mereka sentiasa berkomunikasi dengan tertib dan amat menghormati staf dan menyenangi hubungan interpersonal yang terjalin antara superior dan subordinat itu. Responden bersetuju bahawa ketua mereka amat menggalakkan budaya saling menghormati dan sentiasa memberi ruang kepada staf untuk berunding dan berdialog jikalau berlaku sesuatu perkara yang menuntut penyelesaian masalah atau sebarang pembuatan keputusan. “Menghormati staf dan pekerja di bawah seliaan” merupakan ciri hubungan interpersonal yang paling tinggi tahap persetujuan responden terhadap ketua mereka. Hanya seorang responden memberikan pandangan negatif kepada ketua.

Komponen Min Sisihan Piawai

Membangunkan Visi Organisasi 4.1587 .80360

Agihan Tanggungjawab Kepimpinan 3.9870 .88059

Mewujudkan Hubungan Interpersonal 4.3155 .88443

Analisis Bandingan Min Sisihan Piawai Bagi Skor Keseluruhan Komponen Amalan Kepimpinan

Jadual 5: Bandingan Min Sisihan Piawai Bagi Skor Keseluruhan Komponen Amalan Kepimpinan

Jadual 5 di atas menunjukkan min skor keseluruhan bagi komponen amalan kepimpinan. Didapati skor bagi komponen mewujudkan hubungan interpersonal adalah paling tinggi berbanding kedua-dua skor lain . Jadual 5 juga menunjukkan bahawa skor agihan tanggungjawab kepimpinan adalah terendah dalam ketiga-tiga dimensi. Namun begitu hanya dua aspek sahaja yang didapati kurang persetujuan daripada responden tentang ketua mereka iaitu aspek penurunan kuasa dan kerjasama membangunkan organisasi.

Komponen Amalan Kepimpinan Terhadap Jantina t Signifikan

Membangunkan Visi Organisasi -1.093 .288

AgihanTanggungjawab kepimpinan -1.586 .129

Mewujudkan Hubungan Interpersonal -.935 .362

Komponen Amalan Kepimpinan Terhadap Kelayakan Akademik

Membangunkan Visi Organisasi .035 .973

AgihanTanggungjawab Kepimpinan .461 .650

Mewujudkan Hubungan Interpersonal -.074 .942

Analisis Ujian Bandingan Min Bagi Komponen Amalan Kepimpinan Terhadap Perbezaan Jantina dan Kelayakan Akademik Responden

.

Kajian ini mendapati tiada perbezaan respons tentang aspek-aspek dalam komponen amalan kepimpinan guru besar bagi responden lelaki dan perempuan. Begitu juga tidak terdapat perbezaan bagi berlainan tahap pencapaian akademik sama ada ijazah mahupun bukan ijazah bagi semua aspek dalam komponen amalan kepimpinan . Responden berlainan jantina dan berlainan tahap pendidikan memberikan gambaran yang sama tentang amalan kepimpinan membangun visi dan matlamat organisasi, agihan tanggungjawab kepimpinan dan hubungan interpersonal guru besar mereka.

Ujian bandingan min dengan statistik t dimuatkan dalam Jadual 6 untuk menguji sama ada wujud perbezaan amalan kepimpinan dari segi jantina dan kelayakan akademik responden

Jadual 6: Ujian Bandingan Min Bagi Komponen Amalan Kepimpinan Terhadap Perbezaan Jantina dan Kelayakan Akademik Responden

Analisis Varians Komponen Membangunkan Visi Organisasi, Agihan Tanggungjawab Kepimpinan dan Mewujudkan Hubungan Interpersonal Terhadap Perbezaan Umur Responden

Analisis varians digunakan untuk menguji sama ada wujud perbezaan bagi berlainan aspek dalam komponen amalan kepimpinan. Hasil analisis dimuatkan dalam Jadual 7.

Komponen Amalan Kepimpinan Terhadap Perbezaan Umur Responden

F Signifikan

Membangunkan Visi Organisasi .706 .507

Agihan Tanggungjawab Kepimpinan 1.138 .342

Mewujudkan Hubungan Interpersonal .726 .497

Jadual menunjukkan kajian ini mendapati tiada perbezaan dalam ketiga-tiga komponen amalan kepimpinan bagi perbezaan umur responden. Persepsi responden terhadap amalan membangun visi dan matlamat organisasi, agihan tanggungjawab kepimpinan dan hubungan interpersonal guru besar adalah sama bagi peringkat umur berbeza responden.

Jadual 7: Analisis Varians Komponen Amalan Kepimpinan Terhadap Perbezaan Umur Responden

KESIMPULANDalam bandingan tiga aspek dalam komponen amalan

kepimpinan guru besar sekolah KEDAP, skor paling tinggi ialah komponen mewujudkan hubungan interpersonal, diikuti oleh komponen membangunkan visi organisasi. Skor agihan tanggungjawab kepimpinan adalah paling rendah dalam ketiga-tiga komponen ini. Kajian ini juga mendapati bahawa tidak terdapat perbezaan antara jantina, umur, dan pencapaian akademik dalam penilaian bagi kesemua aspek dalam komponen amalan kepimpinan.

KesimpulanPada keseluruhannya, para guru besar sekolah yang terlibat dalam melaksanakan program KEDAP merupakan ketua yang sentiasa berusaha membangunkan visi dan matlamat, seringkali berunding dan melibatkan staf dalam apa jua penglibatan, menyediakan jangkaan yang jelas kepada staf. Mereka juga mempunyai hubungan interpersonal yang baik dengan guru-guru, murid-murid dan ibu bapa serta ahli masyarakat setempat. Mereka mengambil berat hal-hal kebajikan guru-guru dan warga sekolah dan menghormati subordinat. Itu semua adalah ciri-ciri yang terdapat pada pemimpin yang berkarisma dan berwibawa.

CADANGANOleh kerana terdapat juga dalam kalangan guru besar yang kurang

memberikan empowerment kepada guru-guru atau mungkin kurang memberi sokongan dan galakan kepada guru-guru untuk mengambil peranan sebagai pemimpin ( akan tetapi bilangannya amat kecil), diharapkan mereka dapat memberi lebih kepercayaan kepada guru-guru untuk membuat keputusan yang berkaitan dengan tugas dan tanggungjawab.

Dengan cara demikian, guru-guru akan menjadi lebih kreatif dan inovatif. Kuasa bukan terletak pada kedudukan seseorang tetapi pada kebolehan mempengaruhi orang lain dan keberkesanan menggunakan ilmu pengetahuan, kemahiran dan kepakaran. Inilah apa yang disebut oleh Alvin Toffler sebagai power shift (Toffler, 1990).

CADANGANPihak pengurusan tertinggi pendidikan

diharapkan dapat memberi peluang dan ruang kepada para pengurus pendidikan sekolah-sekolah orang asli dan pribumi untuk membugarkan kemahiran kepimpinan yang ada pada mereka. Semangat baru dapat disuntik menerusi latihan dan pendedahan dalam pelbagai aspek kepimpinan.

Dengan cara ini ini dapat meningkatkan motivasi mereka untuk terus membangunkan intelek, personal dan profesionalisme baik diri mahupun warga guru serta masyarakat.

SEKIAN TERIMA KASIHdaripada

WAN FARIDAH AKMAL WAN ISMAIL

ROKIAH BUYONG ISHAK AYOB

Jabatan Ilmu Pendidikan IPGKTI

NOOR AZMI MOHAMAD FPPSM, UTM