TC JULY 2008

Vol.

XX

III N

o. 0

2JU

LY 2

008 NEWS: FEaturES:EDitorial:

PUP San Pedro naningil ng P1000

HEMA countdownsa 2010

Sa kawalan ng suportang pinansyal

(Pahina 3)(Pahina 2)

Dib

uho

nila

Pau

la R

eyes

at P

aul D

ivin

a

President Gloria Macapagal - Arroyo &PUP President Dante Guevarra

DalawangAng

saPagtatasa

Panunum-VAT (Pahina 5) Siya ang Alpha at Omega (Pahina 7)

Features:

Pangulo

(Pahina 12)

Pakanang Tagu-taguansa ngalan ngWRIT of AMPARO

Hide and Seek

02

VOL. XXIII No.02 July 2008

2nd flr. Charlie del Rosario Building,PUP Sta. Mesa, Manila

Telefax: 7167832 loc. 637Send your comments, suggestions

and messages to [email protected], Visit us online at www.thecatalyst.tk.

Text KATA and send to 2299.

MEMBER :Alyansa ng Kabataang Mamamahayag

(AKM-PUP), College Editors Guild of the Philippines (CEGP)

Editor in ChiefJoyce A. Llanto

Managing EditorKimberly Anne B. Salas

Associate EditorsMa. Fatima Joy B. Villanueva

Joannes R. Alonsagay

NewsMark P. BustargaJeric F. Jimenez

Gerald VillanuevaAleczar Chelsie R. Serrano

FeaturesCristina B. Puso

Joshua M. ManataLiterary

Siena Catherine B. FarparanCommunity

Jeff Mike Smith V. SuleCulture Editor

Melanie M. MoyoArtists

Edrick S. CarrascoShirley Tagapan

Paula Renee M. ReyesPhotographer

Grace F. GonzalezLay-out Artist

Paul Nicholas M. Divina

Editorial Board2008-2009

“A potent agent of change”

Mahigit isang taon na lang ang nalalabi bago tumuntong ang 2010. Nakasaad sa Higher

Education Modernization Act (HEMA) ng Commission on Higher Education (CHEd) na sa darating na 2010 ay hindi na maglalaan ng pondo ang gobyerno para sa Maintenance and other Operating Expenditures (MOOE) ng mga state universities and colleges (SUC’s). Ang pagtatanggal ng badyet para sa MOOE ay nangangahulugan ng pag-aalis ng pambayad sa kuryente at tubig, panggastos sa pagpapaayos ng mga pasilidad, pambili ng mga school supplies at iba pa. Nakapaloob ang HEMA sa Long-Term Higher Education Development Plan (LTHEDP) na isa rin sa mga pangunahing layunin ay ibaba sa 10 ang kabuuang bilang ng mga SUC sa buong Pilipinas. Lahat ng ito ay pinipilit maisakatuparan ng gobyerno hanggang tuluyan nang mailagay sa kamay ng mga administrador ng mga SUC ang r e s p o n s i b i l i d a d sa pagkalap ng pinansyang ipantutustos sa pag-aaral ng daan-daang libong mga iskolar ng bayan.

Dahil isa sa mga pinakamalaking SUC ang Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP), hindi ligtas ang unibersidad sa mga polisiyang ibinubunga ng LTHEDP. Matapos ang tangkang tuition fee increase noong Agosto ng nakaraang taon at ang P32 M budget cut, siningil ang P250 developmental fee sa lahat ng first year students noong nakaraang enrolment para sa tinatawag nilang student information system (SIS).

Ang SIS na pinangalanan nilang “one-stop shop enrolment” ay mariing tinutulan ng mga estudyante dahil sa umano’y iligalidad nito. Sa ginanap na Board of Regents (BOR) meet noong Hunyo 27, humigit-kumulang 1000 freshmen students ang nagmartsa patungong CHEd building kung saan nagbunga ito ng pagbubuo ng isang komite na mag-iimbestiga sa SIS. Ayon kay Student Regent Ma. Sophia Prado, ilegal ang pagpapatupad sa SIS sapagkat hindi ito dumaan sa konsultasyon ng mga estudyante. Nakasaad sa PUP student handbook na ang anumang polisiya ay marapat lamang dumaan sa isang konsultasyon bago ipatupad.

Bukod sa developmental fee, umani rin ng maraming batikos ang P800 energy fee na siningil sa lahat ng College of Tourism and

Hotel Restaurant Management (CTHRM) at College of Nutrition and Food Sciences (CNFS) students. Ilegal din umano ito sapagkat karamihan sa mga estudyanteng pinasagot sa mga survey ay hindi p i n a g p a l i w a n a g a n tungkol sa tunay na halaga ng sisingilin para sa pagpapakabit ng air condition units sa mga silid ng Hasmin building. Ayon

kay CNFS student council Pres. Jonathan Nievas, hindi air condtion ang pangunahing hinihingi ng mga estudyante sa CNFS bagkus ay mga karagdagang guro, laboratory equipment, kitchen tools, at iba pang kailangan sa kanilang kurso.

Maugong din ang dagdag-bayarin na P200 module fee at P20 insurance fee para sa lahat ng Civil Welfare Training Service (CWTS) students.

Sinabi ni Sentral na Konseho ng Mag-aaral (SKM) Vice Pres. Paulo Austero na ang module na ibinenta sa mga estudyante ay hindi naman esensyal para sa naturang asignatura sapagkat pagbibigay-serbisyo sa mga komunidad ang dapat tinutungo ng mga estudyanteng kumukuha nito. Samantalang ang paglalagakan ng insurance fee ay wala umanong kasiguraduhan dahil hindi ito maibabalik sa mga estudyanteng hindi dumanas ng anumang aksidente.

Nitong mga nakaraang buwan, umusbong ang mga tiangge na nagbebenta ng iba’t ibang produkto sa loob ng unibersidad. Nasa P8,000 hanggang P10,000 ang halaga na sinisingil ng administrasyon ng PUP sa mga nagrerenta rito. Maliban pa riyan ang buwan-buwang kita mula sa mga tindahan sa north, east at west wing. Ayon sa mga nagtitinda, kadalasang nagiging sanhi ng pagkalugi nila ang mataas na upa sapagkat noong nasa catwalk at “oven canteen” pa lamang sila ay nasa P3,000 kada buwan lamang ang kanilang binabayaran. Dahil dito, napilitan umano silang magtaas ng presyo ng mga paninda na ang pangunahing sumasalo ay ang mga estudyante.

Matagal nang bahagi ng sistema ng edukasyon sa PUP ang mga compulsory tickets, compulsory seminars, compulsory books at kung anu-ano pang mga required na bilihin para sa mga estudyante. Ito ang maliliit na porma ng mga income generating projects (IGP’s) ng mga propesor na kinukunsinti naman ng administrasyon. Sabi kasi ng mga namamahala sa unibersidad, darating ang panahon na wala na talaga tayong makukuha ni kusing mula sa gobyerno. Kaya marapa’t lamang umano na matuto tayong gumawa ng paraan para pag-aralin ang mga sarili natin. Patunay nga nito ang mga nabanggit na polisiya

sa itaas na lalong nagpapalala sa komersyalisasyon sa loob ng pamantasan. Halos daan-daang libo rin ang kinikita ng unibersidad mula sa iba’t ibang dagdag-bayaring ito.

At dahil mahigit isang taon na lang ang nalalabi bago tumuntong ang 2010, minamadali na ng administrasyon ang pag-aalis sa esensya ng libreng edukasyon sa PUP. Mawawala na ang pondo sa MOOE at higit pang dadagsa ang mga pribadong kumpanya upang pagkakitaan lamang ang mga mag-aaral. Kailangan na raw kasing maipatupad ang LTHEDP na ideya pangunahin ni Pang. Gloria Macapagal-Arroyo. Subalit para sa ating mga estudyante, matagal-tagal pang laban iyan. Marapat lamang na ito’y mariing tutulan. Kumilos hangga’t may pagkakakilanlan pa tayo bilang mga iskolar ng bayan.

HEMACountdown

2010Sa

Dibuho ni Edrick Carrasco

At dahil mahigit isang taon na lang ang nalalabi bago tumuntong ang 2010, minamadali na ng administrasyon ang pag-aalis sa esensya ng libreng edukasyon sa PUP.

“

03

July 2008 VOL. XXIII No.02

Muling dinumog ng mga mamamayan ang kahabaan ng Commonwelth Ave. sa Lungsod Quezon upang idaos ang tinatawag nilang SONA ng Bayan katapat ng ikawalong State of the Nation Address ni Pang. Gloria Macapagal-Arroyo, Hulyo 28.

Dinaluhan ito ng 13,000 mamamayan mula sa iba’t ibang sektor tulad ng manggagawa, magsasaka, kababaihan at kabataan kabilang ang mga mag-aaral ng Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP).

Ito umano ay pagpapakita ng pagkundena sa mga kasinungalingang ipinagmamalaki ni Pangulong Arroyo sa harap ng sambayanang Pilipino tuwing SONA nito, ayon kay John Ryan Banac, tagapangulo ng Kudyapi-PUP College of Cooperatives.

Ayon naman kay League of Filipino Students National Chairman Vencer Crisostomo, nakakadismayang nagagawa pa ng Pangulo na idaos ang

kanyang SONA sa kabila ng hindi na pagtitiwala ng mga Pilipino rito.

“Sa ilang sonang nagdaan, paulit-ulit ang hungkag niyang mga kasinungalingan kaya nga sinasabi nating SONAng mapanlinlang, ramdam ang kahirapan, kagutuman, kabuktutan, kahalayan. Habang patuloy din yung ginagawang panlilinlang ni Gloria sa sambayanan. Ang People’s SONA ay tunay na SONA ng Bayan dahil talagang nanggagalaiti na ang mamamayan sa kalagayan ng bansa. At dito naipapahayag ang tunay na dinaranas ng mga Pilipino sa kasalukuyan.” pagtatapos ni Crisostomo

Naging tampok din sa SONA ng Bayan ang makailang ulit na pagsunog ng iba’t ibang effigy ni Pangulong Arroyo bilang pagpapakita umano ng galit ng mamamayan dahil sa pagtaas ng mga pangunahing bilihin na resulta ng ipinapataw na buwis.

SONA ng Bayanmuling ikinasa

Hazel Anne HermosoGerald Villanueva

Nakiisa ang mga mag-aaral ng Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP) kasama ng mahigit 25 pang unibersidad at paaralan sa ginanap na National Day of Protest of the Youth sa iba’t ibang bahagi ng Maynila noong Hulyo 18.

Humigit-kumulang 850 PUPian ang napalahok sa walkout sa klase na may layuning irehistro ang pagtutol sa ipinapataw na reformed value added tax (R-VAT) sa mga pangunahing bilihin.

Mula sa España at Taft Avenue, ang dalawang meeting point ng mga kabataan, nagmartsa ang mga ito patungong Plaza Miranda kung saan naglunsad ng programa.

“Hindi nakapagtatakang mula sa PUP ang pinakamaraming napadalo sa pagkilos dahil karamihan ng nag-aaral dito ay hindi talaga mayayaman. Kulang ang baon, walang pamasahe. Kapos na pangkain at ang dami pang dagdag-bayarin. Ang hirap na dinaranas ng mga karaniwang tao, partikular na ng ating mga magulang ay

lubos na nararamdaman ng mga katulad nating anak nila lalo na dito sa PUP.” pahayag ni John Michael Panganiban, tagapangulo ng Anakbayan-PUP.

Dagdag pa ni Panganiban na sa gitna ng pagpapabango ng kasalukuyang rehimen sa kagandahang idinudulot ng R-VAT sa langis at bigas, hindi pa rin maikakailang pinapaburan nito ang mga mayayaman at lalong binubutas ang bulsa ng mga naghihirap.

Ayon naman kay Gerg Cahiles ng College Editors Guild of the Philippines (CEGP), hindi nakapagtatakang umabot ng malaking bilang ang napasama sa walk-out sa klase.

“Maging ang mga kabataan, mula man sa pribado o pampublikong pamantasan ay ramdam na ang pagpapabaya ng kasalukuyang rehimen. Hindi lamang sa aspeto ng edukasyon, sa mga illegal fees na kinokolekta, kundi lalo’t higit pa sa ekonomiya ng bansa natin ngayon na

nakararanas ng krisis sa pagtaas ng presyo ng langis, bigas at iba pang pangunahing bilihin,” ani Cahiles.

Sa naganap na programa, isa-isa ring ipinahayag ng mga kabataan na nagmula sa mga pribadong paaralan, state universities and colleges (SUC’s), at maging mula sa high school ang kanilang solidarity message.

Pinangunahan ito ng mga iskolar ng bayan mula sa PUP, University of the Philippines, Philippine Normal University, Pamantasang Lungsod ng Maynila, Eulogio ‘Amang’ Rodriguez Institute of Technology. Nakiisa rin ang mga mag-aaral mula sa mga pribadong unibersidad at paaralan katulad ng University of Sto. Tomas, Ateneo de Manila University, De La Salle University, College of St. Benilde, Lyceum, Colegio de San Juan de Letran, Trinity University, Philippine Christian University, St. Scholastica’s College, Miriam College, Sta. Isabel College, St. Paul University, Far Eastern University, Adamson University, Mapua Institute of Technology, Jose Rizal University, Technological

PUP nak iisa sa National Day of Protest

Sa kawalan ng suportang pinansyal

PUP San Pedro naningil ng P1000

(sundan sa P.4)

Dahil sa patuloy na kawalan ng suportang pinansyal mula sa lokal na pamahalaan, napilitan nang maningil ng P1000 special assessment fee (SAF) ang Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP)-San Pedro, Laguna sa mga first year students noong nakaraang enrolment.

Ayon kay PUP Student Regent Ma. Sophia Prado, dumadanas ngayon ng matinding pag-abandona ang PUP-San Pedro na may 800 mag-aaral kung saan ipinapasa na sa mga estudyante nito ang pagbabayad sa gastusin ng unibersidad.

“Lahat ng PUP extension ay local government unit (LGU) funded. Ibig sabihin, ang lokal na pamahalaan ng San Pedro, Laguna ang dapat na tumutustos sa mga gastusin ng PUP-San Pedro. Pero sa aktwal, matagal nang walang nakukuha na suportang pinansyal ang mga estudyante’t empleyado nito. Kaya nagcome up na ang administration na sa mga estudyante na kunin ang panggastos nila. Eto nga iyong P1000,” ani SR Prado.

Ang siningil na SAF na para umano sa maintenance and

other operational expenditures (MOOE) ay pinagkukuhaan ng pambayad sa gastusin ng mga extension ng PUP gaya ng San Pedro. Kabilang dito ang pambayad sa tubig, kuryente at maging ang incentives ng mga empleyado.

Dagdag ni SR Prado, unang naiparating sa mga freshmen

students na P500 lamang ang kanilang babayaran subalit hindi nabanggit noong enrolment na P1000 ang SAF at sa ikalawang pagbabayad nila sisingilin ang kalahati. Nalaman lamang umano ito ng mga estudyante nang dumalo sila sa general assembly ng college organizations.

Income generating projectsMaliban sa P1000

SAF, samu’t saring income generating projects (IGP’s) din ang nagsulputan sa San Pedro extension upang mapagkuhaan ng pondo.

Ayon kay Dhelson Baroy, internal vice president ng PUP-

Youth Act Now!inilunsad sa PUPInilunsad ang Youth for Accountability and Truth o Youth Act Now!-Polytechnic University of the Philippines (YAN!-PUP), isang alyansa ng mga kabataan sa buong Pilipinas na nananawagan para sa katarungan, katotohanan at pagbabago, sa PUP Amphitheater noong Hulyo 10.

Pinangunahan ni Student Regent Ma. Sophia Prado ang naturang programa na dinaluhan ng iba’t ibang academic, socio-civic, at progressive organizations, maging ng iba’t ibang publikasyon sa loob ng unibersidad. Dumalo rin ang Ugnayan ng mga Guro sa PUP (UGPUP) at Confederation of Teachers/Educators for Nationalism and Democracy (CONTEND).

Inumpisahan ang programa sa pamamagitan ng isang bandwagon hanggang makaabot sa Amphitheater kung saan nagbigay ng kani-kanilang solidarity message ang mga institusyon, organisasyon at indibidwal na nakapaloob sa naturang alyansa. “Nararapat lamang magkaisa ang kabataan sa loob ng PUP upang manawagan para sa katarungan, katotohan

(sundan sa P.4)

(sundan sa P.4)

Kuh

a ni

Yan

o Ja

zul

Escape Artist. Pilit na sinisilaban ng mga raliyista sa kahabaan ng Commonwealth, Quezon City ang isang effigy ni GMA noong nakaraang Hulyo 28 na ika-8 SONA ng pangulo.

ng maanomalyang NBN-ZTE deal at higit pang napatampok sa PUP nang bumisita rito si star witness Jun Lozada noong Pebrero 27.

04


Matapos masilipan ng iregularidad ng Commission on Audit (COA), agad ding ipinasara ng Commision on Higher Education (CHEd) ang mga call center sa anim na state universities and colleges (SUC’s) kabilang ang sa Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP).

Sa isinumiteng audit report ng COA hinggil sa operasyon ng CHEd noong 2007, nakalahad doon na ang P298.6 milyon na kontratang pinirmahan ni dating CHEd Chairman Carlito Puno at ng e-Services Global Solutions Inc. (eSGS) ay naglalaman ng mga kondisyon na hindi umano pumapabor sa gobyerno.

Nakatakda umanong magbayad ang CHEd ng P298.6 M sa eSGS para sa pagpapatayo ng anim na call center at pagpapatakbo sa mga ito sa loob ng limang taon, habang P126 M lamang umano ang ibabayad ng eSGS sa CHEd para sa renta.

PUP call center, atbp. ipinasaraDahil sa iregularidad

“CHEd, being the owner of the business assets, will be paid rentals for using its facilities by eSGS over a period of five years in total amount of P126 M. This is equal to 42 percent of CHED’s total outlay of P298.6 M,” dagdag ng COA.

Bukod pa rito, sinabi rin ng COA na bahagi rin ng kontrata na maaaring ikansela ng eSGS ang kontrata sa CHED anumang oras nito gustuhin at magbabayad lamang ng penalty na P5M.

“Should the project fail to attain its projected recovery or investment of around P126 M or 42 percent as return of investment of P298.6 M, then the government will lose a majority of their investment, as well as the opportunity to benefit from the transfer of technology to their intended beneficiary schools and students,” ayon pa sa COA.

Ang lima pang SUC’s na tinayuan din ng mga call center

building ay ang Technological University of the Philippines (TUP), Western Visayas State Colleges of Science and Technology, Pangasinan State University, Don Mariano Marcos State University, at Tarlac State University.

Ayon kay PUP Student Regent (SR) Ma. Sophia Prado, marapat lamang na panagutin ang mga opisyal ng CHEd na sumang-ayon sa naturang kasunduan sapagkat nagkulang sila sa pagsusuri ukol sa regularidad ng proyekto.

“Lupa ng PUP ang pinarenta rito kaya isa ang PUP sa mga pangunahing malulugi sa kasunduang ito. Bukod pa dyan, maraming PUPian na nagtrabaho sa call center na ito ang hindi nakakuha ng tamang benepisyo. Maliwanag na porma ito ng komersyalisasyon sa unibersidad dahil pinagkakitaan na naman ang mga iskolar ng bayan,” pagtatapos ni SR Prado.

Jeric F. Jimenez

at pagbabago sa hinaharap na mga isyu ng administrayon ni Pang. Gloria Macapagal-Arroyo,” ani Prado.

Matatandaan na unang nabuo ang YAN! sa kasagsagan

300 estudyante ng ROTC nagreklamoHumigit-kumulang 300 estudyante mula sa iba’t ibang kolehiyo ang nagreklamo matapos silang hindi payagang makalipat sa Civil Welfare Training Service (CWTS) mula sa Reserved Officers Training Corps (ROTC).

Ayon kay PUP Student Regent Ma. Sophia Prado, hindi umano nabigyan ng sapat na impormasyon ang mga mag-aaral upang makapamili ng nais nila sa NSTP programs noong nakaraang enrolment kaya ngayo’y nagrereklamo sila at gustong makalipat.

Sa mga konsultasyong naganap sa pagitan ng mga estudyante at student council ng iba’t ibang kolehiyo, sinabi ng mga mag-aaral na mayroong pinapirma sa kanila sa Admissions Office na naging basehan para sa pagpili kung sila ba ay mapapabilang sa CWTS o ROTC.

“Iyon na pala ang magiging basehan nila. Hindi man lang ipinaliwanag sa amin nang maayos ‘yung ROTC at CWTS kaya hindi namin alam kung ano ‘yung pagkakaiba ng dalawa,” anila.

Kinukwestyon naman ni Prof. Melba D. Abaleta, university registrar, kung bakit ngayon lamang lumabas ang isyung ito samantalang tapos na ang adjustment period at tapos na rin yung proseso ng Student Information System (SIS).

Ngunit ayon kay John Maria Karol P. Hernandez

Joshua M. Manata

Paulo Austero, bise presidente ng Sentral na Konseho ng Mag-aaral (SKM), noong Hunyo pa lamang ay nagsimula na silang lumikom ng mga reklamo. Hindi rin umano makatwiran ang ibinigay nilang dahilan na tapos na ang adjustment period.

“Hindi malaman ng mga estudyante ang gagawin at naiipit sila sa sitwasyon. Hindi din dahilan na sabihing mahirap nang buksan ang SIS dahil hindi naman kasalanan ito ng estudyante. Kung totoo na mabilisang proseso ng enrolment ang SIS, dapat napapakinabangan ito ng mga mag-aaral sa ganitong pagkakataon,” pahayag ni Austero.

Dagdag-bayarinTinutulan din ng SKM ang

umano’y hindi makatarungang paniningil ng P200 module fee at P20 insurance fee sa mga mag-aaral.

“Kung mapapansin natin wala namang ibang ginagawa ang mga estudyanteng nasa CWTS kundi maglinis at magwalis. Mama-maximize ba ng mga estudyante ang napakamahal na module? At maibabalik ba ang P20 sa mga CWTS student na hindi naman naaksidente? Pinagkakakitaan na naman nila iyong mga mag-aaral,”ayon kay SKM Pres. Krishna Ayuso.

San Pedro Student Council, nagkaroon noong nakaraang taon ng IGP kung saan pinagbenta ng 50 pirasong raffle ticket ang bawat estudyante na may halagang P20. Ang pinagbentahan umano nito na may kabuuang halaga na P1000 ay may kapalit na booklet para sa mga estudyante.

Bukod pa rito, nagkaroon umano ng signature campaign sa buong unibersidad na may temang “Lagda para sa Kinabukasan” kung saan obligado ang lahat ng estudyante na lumagda at magbayad ng P5.

“Ngayon, nagbabayad kami ng P5 kada linggo para naman pampasuweldo sa mga janitor,” dagdag pa nito.

Muntik nang pagkasaraMatatandaang muntik nang

maipasara ang PUP-San Pedro noong Oktubre 2007 dahil sa kawalan umano ng pondo.

Napigilan lamang ito nang isang linggong magpiket ang 300 mag-aaral kasama ang kanilang mga magulang at maging mga empleyado nito noong Okt.18-23. Noon namang Okt.25, nagmartsa ang halos 600 mag-aaral mula PUP-San Pedro hanggang munisipyo ng upang tutulan ito.

Ang PUP-San Pedro ay itinayo noong 2002 bilang isa sa mga extension sa bisa na rin ng MOA sa pagitan ng dating San Pedro Mayor Felicisimo Vierneza at PUP-Main Campus.

Ngunit ang nasabing MOA ay hindi na umano dumaan sa

ratipikasyon kung kaya’t hindi rin ito naipatupad ng kasalukuyang Mayor Calixto Cataquiz, ayon kay municipal consultant June Olivarez.

Lipat Uli LipatDahil sa kawalan ng pondo,

mangilang-ulit ding nagpalipat-lipat ng location site ang PUP-San Pedro.

Noong 2002, nakigamit ng mga silid sa TESDA Human Power Training Center ang mga mag-aaral dahil ipinapaayos pa lamang noon ang gusaling ipapagamit sa kanila na malapit sa Pacita National High School. Sumunod silang inilipat sa Pacita National High School at Pacita Astrodome.

Taong 2003 hanggang 2007 naman nang ilipat sila sa PUP Proper na may apat na classroom at isang administration office.

“Ilang taon din na paiba-iba yung location ng school namin. Mahirap din kasi, una, ang kasama namin sa Pacita National High School ay mga high school. Hindi rin maganda ‘yung kinalabasan kasi nga college kami tapos kasama namin eh ibang level,” ayon kay Karl Mark Horca, mag-aaral ng PUP-San Pedro.

Sa kasalukuyan, nagkaklase ang mga estudyante sa Upper Village, United Bayanihan, San Pedro, Laguna.

Aksyon ng PUP adminSa isang panayam ng

The Catalyst kay Engr. Randy

Alcantara, head ng Special Projects Office sa PUP-Main Campus, sinabi nito na hindi pwedeng pakialaman ng Main Campus administration ang San Pedro dahil LGU ang authorized dito.

“Wala sa proper position ang university. Una, sakop lang natin ay ang programs o courses at administration lamang,” ani Engr. Alcantara.

Ayon pa sa kanya, sa bawat bagong halal na alkalde, siya ang nagdedesisyon kung popondohan ang unibersidad o hindi.

Kinumpirma naman ni PUP Pres. Dante Guevarra na walang maibibigay na suportang pinansyal ang unibersidad sa San Pedro extension.

“Yung mga computer, libro, upuan, yun lang ang maibibigay na tulong dahil wala tayong budget. Ang salaries, mga repair, office supplies, MOOE ay sakop na nang San Pedro,” pahayag ni Pres. Guevarra.

Sinabi naman ni SR Prado na tuluyan na ngang inabandona ng administrasyon ng PUP ang resposibilidad sa pagpapaaral sa mga mag-aaral ng San Pedro extension.

Dinagdag din niya na “kaya nariyan ang mga opisyal ng unibersidad ay para manguna sa panawagan sa mas mataas na badyet ng unibersidad. Gamitin sana nila ang kanilang kapangyarihan upang manawagan sa lokal na pamahalaan ng Laguna na bigyan ng suportang pinansyal ang PUP-San Pedro”.

Angelie Marie F. GardoseFitz Gerald T. Romero

PUP San Pedro... (Mula P.3)

Kimberly Anne B. SalasMarlon Peter N. Bermudez

Institute of the Philippines, Philippine School of Business Administration, Arellano University, at Manuel L. Quezon University.

Bilang pagtatapos sa programa, inanyayahan ni League of Filipino Students

National Chairman Vencer Crisostomo ang marami pang kabataan sa lumahok sa mga ganitong protesta upang manawagan ng pagbabago sa administrasyong Arroyo.

Ma. Fatima Joy B. VillanuevaJason L. Moran

PUP nakiisa...

Youth Act...

(Mula P.3)

(Mula P.3)

Erratum Sa nakaraang cover page ng The Catalyst, ang bahagdan ng Pambansang Burgesya sa bansa ay 1% at hindi 2%, at ang peti-burges sa bansa ay 8% at hindi 7% lamang tulad ng naunang naisulat.

Bukod pa rito, si Randall Echanis ay kasapi ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP) at hindi ng Kilusang Mayo Uno (KMU). Humihingi ng paumanhin ang publikasyon sa nalathalang maling impormasyon dahil sa problemang teknikal.

Para sa anumang komento o suhestiyon, mag-email sa [email protected] o tumawag sa 7167832 loc.637.

05


Ika-walong SONA Ika-Walong taongpanlilinlang sa masa

Kimberly Anne B. SalasMa. Fatima Joy B. Villanueva

Limampu’t walong minutong nagbuhat ng sariling bangko si PGMA sa kanyang ikawalong State of the Nation Address (SONA) noong Hulyo 28.

“Inflation was low, the peso (was) strong and a million new jobs were created. We were all looking to a better, brighter future” ani ng Pangulo. Ngunit kung susuriin, ang postura at ang mga salitang kanyang binitiwan ay malayo sa katotohanan.

Band aid solutionTaas-noong ipinagmalaki

ng Pangulo sa kanyang SONA ang mga nagawa umano ng k a n y a n g administrasyon u p a n g isalba ang mamamayang Pilipino mula sa lumalalang krisis sa langis at bigas.

S a panahon ng krisis sa bigas noong mga n a k a r a a n g b u w a n , m a h i g i t -k u m u l a n g P5 kada kilo ang itinaas ng presyo ng c o m m e r c i a l rice. At isa sa mga ibinida ng gobyerno bilang solusyon dito ay ang pagbebenta ng NFA rice sa halagang P18.25 na pinilahan naman ng mga mamamayang mahihirap at maging middle class. Ngunit hindi naglaon ay ang mga piling

mahihirap na may card na lamang ang makakabili nito. Ipinagmalaki rin ni GMA sa kanyang SONA na ang presyo ngayon ng commercial rice ay P32 na lamang. Gayundin umano ang ginawang pagpapamahagi ng pamahalaan ng lupa at paglalaan ng pondo sa mga magsasaka. Subalit ayon sa Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP), ang naturang pagbaba sa presyo ng bigas ay dahil sa pagtatapos ng pandaigdigang krisis dito at hindi dahil sa pagsisikap ng pamahalaan. Dagdag pa nito, ang naganap sa sektor ng

agrikultura ay hindi na sana lumala pa kung napunta ang P728M na fertilizer scam sa dapat nitong kalagyan.

Ang sektor ng t ransportasyon ay hindi rin kuntento sa naging aksyon ng gobyerno. Nagawa mang pakiusapan ni GMA ang mga oil companies na mag-rollback ng P1.50, limos naman daw itong maituturing sa jeepney drivers. “Kung magtaas ang mga kumpanya ng langis ay

papiso-piso o higit pa, at balak pa nilang bawiin yung P6 na pagkalugi diumano nila, ngunit kung mag-rollback ay pasinkwe-sinkwenta sentabos lamang,” pahayag ni George San Mateo, pangkalahatang kalihim ng

Pinagkaisang Samahan ng mga Tsuper at Operator Nationwide (PISTON).

Nang mag-alala si GloriaSa nabanggit ni GMA sa

SONA, pangunahin ang kanyang pag-aalala sa mga karaniwang Pilipino – mga padre de pamilya at maybahay, magsasaka, estudyante, guro at pati Overseas Filipino Workers.

“Nag-aalala ako para sa naka-aawang maybahay na pasan ang pananagutan para sa buong pamilya. Nag-aalala ako para sa magsasakang nasa unang hanay ng pambansang produksyon ng pagkain ngunit nagsisikap pakainin ang pamilya. I care for hardworking students soon to graduate and wanting to see hope of good job and a career prospect here at home. Nag-aalala ako para sa 41-year old na padre de pamilya na di araw-araw ang trabaho, at nag-aabala sa asawa at tatlong anak, at dapat bigyan ng higit pang pagkakakitaan at dangal. I care for our teachers who gave the greatest gift we ever received – a good education – still trying to pass on the same gift to succeeding generations. I care for our OFWs, famed for their skill, integrity and untiring labor, who send home their pay as the only way to touch loved ones so far away. Nagpupugay ako ngayon sa kanilang mga karaniwang Pilipino.”

Subalit kasabay ng pahayag na ito ng Pangulo, isinisigaw naman ng mga mamamayan mula sa mga nabanggit na sektor ang umano’y kabalintunaan sa pag-aalala ni PGMA.

Ayon kay Willy Marbella, ikalawang pangkalahatang kalihim ng KMP, kung totoong nag-aalala siya sa mga magsasaka, matagal na dapat dininig at inaprubahan ang Genuine Agrarian Reform Program na naglalayong magbigay ng tunay na reporma sa lupa at hindi niya hahayaan na ang mga panginoong may lupa ang nagpapakasasa sa ekta-ektaryang dapat pagmamay-

ari ng mga magsasaka.

“Hanggang hindi pag-aari ng mga magsasaka ang kanilang sinasaka at hindi pangunahing kinakain ng mga mamamayan ang itinatanim nila, lalala pa ang krisis na ito,” pahayag nito. Dagdag pa niya, makailang ulit nang nangako ang gobyerno na maglalaan ng pondo sa agrikultura subalit hanggang sa ngayon ay wala pa ring natatanggap na suporta ang mga magsasaka.

Ang sektor naman ng edukasyon ay patuloy pa ring nakakatanggap ng mababang halaga ng taunang pondo na taliwas sa isinasaad ng Konstitusyon kung saan ito dapat ang nakakakuha ng pinakamalaking badyet. Ayon sa ginawang pag-aaral ng League of Filipino Students (LFS), lumabas na humigit-kumulang P11 lamang ang inilalaan ng gobyerno sa isang mag-aaral, samantalang ang bala ng M16 rifle na gamit ng bawat militar ay P16. Dito makikita ang kakarampot na badyet na binibigay ng gobyerno sa edukasyon. Ang kakulangan sa mga guro at klasrum ang dahilan kung kaya’t ang kalidad ng edukasyon dito sa bansa ay napag-iiwanan at nananatiling mababa. Lumabas sa isang UNESCO Report na ika-74 ang Pilipinas sa Education Development Index o antas ng edukasyon sa mga kasaling bansa. At pang-41 at 42 naman sa Mathematics at Science.

Samantalang patuloy pa rin ang paglobo ng drop-out rate at bilang ng mga out-of-school youth. Tinatayang 34% ng populasyon o 11.6 milyong Pilipino ang hindi na nakakatuntong sa paaralan.

Taliwas naman sa sinasabing mga bagong bayani ang mga OFW ay ang patuloy na pagdanas ng mga ito ng matinding pang-aabuso. Ayon sa datos ng Overseas Workers Welfare Association (OWWA), mula Abril-Setyembre 2006, 1.52 milyon na ang bilang ng

Kulay fuschia pink na scarf gown na hinabi pa sa Aklan at gawa ng sikat na designer na si JC Buendia. Sa ganitong paraan nagpakilala si Pang.

Gloria Macapagal-Arroyo bilang isang modernong Maria Clara. Posturang-postura ang Pangulo upang ibida ang sarili bilang isang buhay na halimbawa ng pag-unlad ng bansa.

“Higit pa sa mga numerong ipinapakita ng gobyerno sa mga patalastas. Higit pa sa mga naglalakihang tarpaulin ng diumanong kaunlaran, mas malakas pa rin ang tunog ng pagkalam ng sikmura ng mga nagugutom. Mas kalunus-lunos pa rin ang tunay na kalagayan ng sambayanang Pilipinas. Isang patunay na hindi natutugunan ng kasalukuyang rehimen ang mga pangunahing pangangailangan,”

(Sundan sa P.6)

Grapiks ni Paul Divina


06-07

Dibuho ni Paul Divina

Siya angat

megalphaAOIsang taong panunungkulan

sa atrasadong kaisipan

If there is an end there is beginning, if there is beginning there is an end,” sambit ng ika-11 pangulo

ng Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP) na si Dr.

Dante G. Guevarra sa kanyang investiture noong

nagdaang taon. Nitong Hulyo 5, tumuntong siya sa kanyang unang anibersaryo bilang lehitimong pangulo.Ito’y pagmamarka lamang na ang simula at wakas ng kanyang panunungkulan ay nasa kanya nang mga kamay.

“

PagkaluklokBago pa man maluklok

si Dr. Dante G. Guevarra, matatandaan na todo-todong

kampanya ang ginawa ng buong komunidad ng PUP

para sa pagkakaroon ng isang lehitimong

pangulo. Nariyan ang pagkakaroon ng signature campaign, s u n u d - s u n o d na pagkilos at

pagbabarikada sa PUP main gate upang igiit ang p a n a w a g a n

para sa p a g k a k a r o o n

ng lehitimong pangulo.

Nang mga p a n a h o n g maingay ang panawagan para sa lehitimong pangulo, si Guevarra ay Acting President pa lamang hanggang maupo siya sa pamamagitan ng Board of Regents

Resolution No. 539 s. 2007. Tuluyan

siyang nanumpa na

may ganap na kapangyarihan hanggang ika-5 ng Hulyo 2011 alinsunod din sa Section 6 ng Republic Act 8292 o mas kilala sa tawag na Higher Education Modernization Act of 1997 (HEMA). Si Guevarra ang ika-11 pangulo na naupo sa unibersidad.

“That time ginawa pa lamang siyang Acting President from OIC dahil nga may Temporary Restraining Order. Naging mabagal din yung proseso dahil sa board may criteria na nga at may pagpipilian pero ayaw pa rin nilang mamili.” ani Henrie Enaje, Student Regent ng panahong naluklok si Guevarra.

Ayon pa rin kay Enaje, ang naging basis ng pagkaka-appoint kay Guevarra ay ang Manifesto of Support na pinirmahan nina Faculty Regent Gabriel at Alumni Regent Abat.

“I never moved na siya ang maging pangulo, I just supported yung panawagan ng lehitimong pangulo. Noong panahon din ng botohan reserved yung sa akin dahil bumoto ako sa dalawang dahilan. Una, yung process ng botohan ay dapat democratic at with reservation na hindi dapat si Guevarra yung maging pangulo dahil marami siyang policy na hindi pabor sa mga estudyante.” pagpapatuloy nito.

Pangarap na Total UniversityNang tuluyan nang maupo sa

puwesto, isa sa mga katampukan ng panunungkulan ni President Guevarra ay ang proyektong Total University. At nakapaloob sa kanyang Ten Point Agenda Towards a Total University ang pagpapaibayo sa mga Income Generating Projects (IGP’s).

Ayon kay President Guevarra, darating ang panahon na tuluyan nang aalisin ng gobyerno ang ibinibigay nitong subsidya para sa Maintenance and Other Operating Expenditures (MOOE) ng PUP. Ang

MOOE ay ang pinagkukunan ng unibersidad ng pambayad para sa k u r y e n t e , tubig, supplies at iba pang bayarin. Ang pag-aalis nito na inaasahang m a g a g a n a p sa taong 2010 ay nakapaloob sa Long-Term Higher E d u c a t i o n

Development Plan (LTHEDP) na proyekto ni Pang. Gloria Macapagal-Arroyo. Dahil dito, higit pang pinatampok ng Total University ni President Guevarra ang iba’t ibang porma ng IGP upang may mapagkunan ng panggastos sa pagkawala ng MOOE sa darating na panahon.

Ilan sa mga nagsulputang (Sundan sa P.8)

mga OFW na lumalabas ng bansa dahil sa kahirapan ng buhay at kakarampot na sweldo sa mga manggagawa. Sa bilang na ito, 10% sa mga OFW ang dumaranas ng pang-aabuso. Ayon naman sa Philippine Consulate, mahigit 150,000 manggagawa ang nagpupunta sa kanilang tanggapan upang magreklamo ng pang-aabuso mula sa kanilang mga amo. Ngunit iilan lamang sa mga ito ang natutugunan ng pamahalaan.

VAT: Bunga ay kahirapanMatapos idiin ng Pangulo

ang kanyang pag-aalala sa sambayanang Pilipino, idinikit niya ang nakikita niya umanong natatanging solusyon sa lumalalang kahirapan sa bansa–ang VAT (value added tax).

Bilang pampalubag-loob sa naghihirap na sambayanan, ibinida ng Pangulo ang pagkakaroon ng pondong “solusyon sa mga minanang problema” at pampagaan sa bigat na pasanin sa halaga ng pagkain, kuryente at pagtaas ng langis.

“We have the money to care for our people and pay for food when there are shortages; for fuel despite price spikes,” pahayag ng Pangulo. Ang VAT umano ang magsisilbing malalim na balon ng kayamanan na makakapagbigay sa Pilipinas ng kakayahang makapagbayad ng utang-panlabas, pampuhunan at pampondo sa pangangailangan ng sambayanan. “Patuloy na gagamitin ng pamahalaan ang lumalago nating yaman upang tulungan ang mga pamilyang

naghihirap sa taas ng bilihin at hampas ng bagyo, habang nagpupundar upang sanggahan ang bayan sa mga krisis sa hinaharap.”

Ayon sa pamahalaan, ang porsyento ng katas ng VAT ay naiuuwi rin ng mga mamamayan sa porma ng subsidyo sa bigas, kuryente at pangangailangan sa sektor ng edukasyon at kalusugan.

Ngunit naninindigan ang mga kritiko ng Pangulo na ang VAT ang salarin na lalong nagpapabigat sa mga bayarin ng sambayan at tiyak na malaking pakinabang kung mawawala ito.

Kapag nakansela ang ipinapataw na buwis sa langis, ayon sa datos na mula sa Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN), aabot ng P5.83 kada litro ang matitipid sa unleaded, P5.83 sa kerosene, P4.98 sa diesel at P68.83 kada tangke ng gas at P160-P360 ang mababawas sa binabayaran natin sa kuryente.

Maging ang mismong Finance Sec. Margarito Teves ay aminado na malaking tulong kapag tinanggal ang buwis sa langis. Bagama’t nanghihinayang pa rin siya sa P18 bilyon na maaaring makolekta ng gobyerno. Binabalak kasi umano ng gobyerno na gamitin ang makokolektang P18 bilyon para sa discount ng mga tsuper at pambili ng murang pagkain sa mahihirap.

Ngunit pinasubalian naman ito ni Sen. Mar Roxas. “Kung isa-subsidize rin lang, di wag na lang i-collect, maiwan na lang sa mga bulsa ng mga nagbabayad nito,” hinggil sa paglalaan ng buwis

para sa kuryente at langis. Dinagdag din niya na “kung iisipin, bakit pa kailangang kunin ng gobyerno ang pera sa bulsa ng mga mamamayan upang ‘ibalik’ din ito sa porma ng subsidyo dahil mas alam ng mismong tao kung saan niya dapat ilaan ang kakarampot na mayroon siya. Tiyak pa na sa pamilya pa mismo niya ang makikinabang nito.”

Balikwas ng MamamayanInulan man ng 104 na palakpak ang

higit 4000 salitang binigkas ni PGMA mula sa kanyang mga tagasunod sa Kongreso at ilang pang mga kaalyado, mananatiling ang SONA ng Bayan ang mapagpasya. Ayon sa BAYAN, kailanman ay hindi mapagtatakpan at maitatanggi ng gobyerno ang kahirapan sa ating bansa. “Higit pa sa mga numerong ipinapakita ng gobyerno sa mga patalastas. Higit pa sa mga naglalakihang tarpaulin ng diumanong kaunlaran, mas malakas pa rin ang tunog ng pagkalam ng sikmura ng mga nagugutom. Mas kalunus-lunos pa rin ang tunay na kalagayan ng sambayanang Pilipinas. Isang patunay na hindi natutugunan ng kasalukuyang rehimen ang mga pangunahing p a n g a n g a i l a n g a n , ” anila

Kagaya rin ng binanggit ni GMA, iisa ang ating pangarap – maunlad at mapayapang lipunan, kung saan ang m a g a n d a n g kinabukasan ay hindi pangarap lamang, bagkus natutupad. Subalit maisasakatuparan lamang ito kung aalis sa puwesto ang Pangulong p a n g u n a h i n g humahadlang dito.

Ang value added tax (VAT) ay ad valorem tax o di-tuwirang buwis na ipinapataw sa mga

produkto at serbisyo kung saan ang buwis ay nakabatay at nakapaloob na sa halaga ng isang produkto. Halimbawa, kung ang isang lapis ay n a g k a k a h a l a g a ng P10, 10% buwis na sisingilin dito ay magiging piso. Ang siyam na pisong bahagi nito ang mapupunta sa kapitalista at ang piso naman ay sa gobyerno.

Sa pagbabalik-tanaw sa kasaysayan, 1954 pa lamang ay nagsimula nang magkaroon ng VAT. Inimbento ito ni Maurice Laure hanggang sa lumaganap na ito sa buong mundo.

Taong 1988 dito sa bansa, sa panunungkulan ni Pangulong Aquino, ipinatupad ang four-tiered sales tax at iba pang pass on na buwis sa pagbebenta bilang mga dating mukha ng 10% na buwis.

Sa panahon naman ni Pangulong Ramos, taong 1994, binigyang-daan ang pagpapalawig ng VAT. Isa ito sa mga naging kondisyon ng International Monetary Fund (IMF) upang pautangin ang bansa ng $650M. Dalawang taon pagkatapos nito, nagpataw na rin ng buwis sa mga pestidyo sa pananim bilang bunga nito.

Noong 2005 sa termino ni GMA, pinatindi ang pagtaas ng singil ng VAT. Enero ng taong iyon, inaprubahan ng Kongreso ang Expanded Value

Added Tax o E-VAT para kolektahan din ang langis, kuryente, mga processed na produkto, serbisyo ng mga doktor at abugado at iba pa

Noong buwan naman ng Nobyembre, binigyang-bisa ang Republic Act No. 9337 o Reformed VAT Law. Nilayon ng batas na ito na mula sa dating 10%, naging 12% ang kinokolektang buwis. Ipinawalang-bisa din nito ang exemptions sa ilang produktong petrolyo. Umabot sa P58.1B ang inabot ng kinita ng gobyerno sa pagpapatupad nito sa loob pa lamang ng labing-isang buwan.

Kapaki-pakinabang, kanino?“Kapag ibinasura ang VAT sa langis

at kuryente, ang mas makikinabang ay ang mga may-kaya na kumukonsumo ng 84% ng langis at 90% ng kuryente habang mas masasaktan ang mahihirap na mawawalan ng P80 billion para sa mga programang pinopondohan ngayon ng VAT,” pahayag ni GMA sa kanyang

Ang PagVATikos

(Sundan sa P.9)

PanunumVAT(Mula P.5)

Nananatiling ang nais ng mga iskolar ng bayan ay ang pangulong tunay na maglilingkod sa kanila at titindig bilang ama.”

“Ngunit taliwas sa naging pahayag niya, hindi ang mga mahihirap na Pilipino ang ‘mas masasaktan’ kapag nawala ang VAT bagkus ang mga kapitalista.”

“


08

IGP ay ang P37 M kontrata ng PUP sa Philhealth, P1 M kontrata sa pagbebenta nang eksklusibo ng Pepsi products sa loob ng unibersidad, pagpapaupa ng P10,000 kada buwan sa mga tindahan sa east, west at north wing, at maging ang pana-panahong pagtatayo ng tiangge.

Kasabay ng pag-usbong ng mga IGP ay ang pagtuligsa naman ng mga miyembro ng mga progresibong organisasyon sa proyektong ito ni President Guevarra.

“Lalo lamang umigting ang komersyalisasyon sa PUP lalo na noong nandito na sa pamantasan ang mga Pepsi products. Hindi magawang mamili ng mga estudyante ng kanilang nais na bilhin dahil wala silang mapagpilian, kitang kita din maging sa mga ekstensyon hindi lamang sa PUP main nararanasan ang mga ganitong represyon,” pahayag ni Wilson Regañon, tagapangulo ng NNARA-Youth.

Sinabi naman ni Enaje na ang proyektong Total University ay hindi lubusang nakatulong sa ikakaunlad ng pamantasan. Ayon sa kanya, hindi masamang pangarapin na maging ganap na unibersidad ang PUP ngunit kung sa bulsa ng mga iskolar ng bayan kinuha ang pera upang maisakatuparan ang pangarap na Total University, n a n a t i l i n g atrasado ang pag-iisip ng u n i b e r s i d a d sa konsepto nito. Naririyan umano ang mga namumuno sa isang institusyon upang manguna sa paghiling ng higit na mataas na badyet sa edukasyon at hindi upang ipasa sa mga estudyante ang mga bayarin.

“Sa isang taon niyang panunungkulan lalo pang napalala ang sitwasyon ng PUP, kitang- kita niyan ang kanyang pagpapakita ng tunay na anyo, dahil sa pagsunod sa mga polisiya ni Gloria. Tulad ng LTHEDP na layunin lamang na abuhin ang mga pang-masang eskwelahan sa bansa tulad ng PUP,” dagdag ni Enaje

Si Guevarra at kanyangmga polisiya

Naging maugong ang pangalan ng PUP nang sunud-sunod na ipinatupad ni President Guevarra ang iba’t iba niyang polisiya na mariin na namang tinutulan ng mga militanteng grupo sa loob ng pamantasan.

Nauna rito ang p a g p a p a g a w a niya ng iba’t ibang imprastraktura tulad ng PUP main gate, obelisk, catwalk, freedom park, plant boxes at marami pang iba na nagkakahalaga ng P20 M sa kabuuan. Ayon kay League of Filipino Students (LFS-PUP) Chairperson Alain Mark Zamora, alam naman ng buong komunidad ng PUP na hindi ang mga nagmamahalang imprastrakturang ito ang pangunahing pangangailangan ng mga mag-aaral kung hindi mga upuan, electric fan, libro at guro.

Isang makasaysayang martsa ang isinagawa ng halos 8,000 PUPian patungo sa CHEd building upang tutulan ang pagtatangkang

tuition fee increase noong Agosto 14, 2007. Ninais ng administrasyong Guevarra na gawing P75 per unit ang marikula sa unibersidad na hindi rin naging m a t a g u m p a y dahil sa ginawang aksyon ng mga mag-aaral.

N a r i y a n din ang pagpapatayo ng P300M call center project noong kalagitnaan ng Setyembre 2007 na ipinasara naman ng noo’y CHEd Chairman Romulo Neri dahil ito raw ay

maanomalya.Noong Nobyembre 2007,

kinaltasan ng P32 M ang taunang badyet ng PUP. Sinabi ni President Guevarra sa naganap na dayalogo noon na wala siyang ibang magagawa upang hadlangan ang naturang budget cut. Ang paghingi lamang umano ng tulong sa pribadong sektor ang kaya niyang gawin. Ang nasabing aksyon ang tinitignang dahilan ng

Jeric F. Jimenez

Dibuho ni Mark Jireh B. Castromayor

mga progresibong mag-aaral sa likod ng nagsulputang IGP.

Nito namang nakaraang enrolment nang singilin ang mga first year students ng P250 developmental fee at P800 energy fee para naman sa mga estudyante ng College of Hotel Restaurant Management (CTHRM) at College of Nutrition and Food Sciences (CNFS).

Lubos ding umingay ang pagbaba ng mga nakapasa sa PUPCET, nitong papasok ang buwan ng Enero 2008 mula sa dating mahigit-kumulang 12,612 passers mula sa 38,048 examinees noong nakaraang taon ay nasa mahigit 12,159 passers na lamang ito ngayon mula sa 41,023 examinees.

Nagpahayag naman ng kanyang pagkadismaya si Anakbayan-PUP Chairperson John Michael Panganiban. Sinabi niya na sa isang taong panunungkulan ni Guevarra hindi naging malinaw ang kanyang mga proyekto. Laganap din umano ang sagad-sagarang pagpapakatuta nito sa rehimeng Arroyo patunay niyan ang ginawa nitong Unity Walk sa Malakanyang noong Marso 6 kasama ang mga propesor at kawaning sumusuporta kay Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo.

Umingay din noong Mayo 2008 ang isyung panggigipit ni Dr. Dante Guevarra sa The Catalyst at Student Council makaraang tanggalin nito sa miscellaneous fee ang publication at council fees.

Gayundin si PUP Student Regent Ma. Sophia Prado ay hindi sumasang-ayon na naging maayos ang PUP sa isang taong panunungkulan ni Guevarra. Ayon sa kanya, hindi lamang dito sa Sta. Mesa kundi maging sa PUP-San Pedro ay kitang kita ang pagpapabaya nito sa mga

estudyante.“Walang sapat na subsidyo

ang PUP-San Pedro kaya ang mga ito ay nagkaklase na lamang sa Pacita National High School na hindi dapat na nangyayari dahil ang mga ito ay nagbayad ng iba’t ibang bayarin tulad ng P1000 special assessment fee na hindi nila nagamit,” ani SR Prado.

Gloria at Guevarrawalang pinag-iba

Sa pagpapatuloy ni LFS-PUP Chairperson Zamora, sinabi nito na malaki ang inasahan ng komunidad ng PUP sa isang pangulo ngunit sa kalagayan hindi umano naaabot ng administrasyon ni Guevarra ang ekspektasyon ng ating sintang paaralan.

“Si Gloria at Guevarra ay walang pinag-iba, dahil kung titignan, pareho silang anti-estudyante. Sa pamumuno ni Guevarra muntik nang magkaroon ng tuition fee increase sa PUP. Kay Arroyo naman, sunud-sunod yung mga hindi mapigilang pagtaas ng mga matrikula sa State Colleges ang Universities,” pagpapaliwanag ni Zamora.

Nananatiling ang nais ng mga iskolar ng bayan ay ang pangulong tunay na maglilingkod sa kanila at titindig bilang ama. Nanggaling na sa kanya na “if there is an end there is a beginning and if there is beginning there is an end”. Ang bawat panunungkulan ay nagtatapos malao’t madali lalo na kung hindi ito nagsisilbi sa kabutihan ng nakararami. Si President Guevarra ang alpha na nagsimula ng mga panibagong dagdag-bayarin sa mga iskolar ng bayan at omega dahil sa napipintong pagtatapos sa pagkakakilanlan ng PUP bilang tagapamandila ng pinakamataas na kalidad ng edukasyon.

atSiya ang

lphaAmega...O (Mula P.7)

“Si President Guevarra ang alpha na nagsimula ng mga panibagong dagdag-bayarin sa mga iskolar ng bayan at omega dahil sa napipintong pagtatapos sa pagkakakilanlan ng PUP bilang tagapamandila ng pinakamataas na kalidad ng edukasyon.”


09

TED PYLON’S

Isponjibob Edition

Kumembot Expose’Half Man, Half Marble from Romblon

May kung anong masamang hangin ang nagbulong kay Ted Pylon na kahawig daw niya ang cartoon character na si Isponjibob. Kaya isang araw, namakyaw siya ng Isponjibob kolektibols sa Divisoria para irampa sa unibersidad ang bago niyang get-up.

TED: Tignan lang natin kung hindi pa ako maging agaw-pansin sa bihis kong ‘to. Nyahahaha. Para na kaming identical twins ni Isponjibob. Huwewewe.

Proud na proud na naglakad si Ted sa kahabaan ng Teresa na nakasuot ng kanyang square pants. Buong giliw din niyang iwinasiwas ang dala-dala niyang Isponjibob lunchbox. Bago pa man pumasok sa gate ay sinukbit na niya ang kanyang ID, bago rin kasi ang Isponjibob ID lace niya.

May nagaganap na eksena sa gate

pagdaan ni Ted.

Erminguard: Bawal pumasok habang nagyoyosi, ayos lang kung uubusin mo yang yosi sa labas bago ka pumasok. May memo na bawal pumasok nang nagyoyosi dito. Akin na ang ID mo.

Estudyante: Ows? Nasaan ang memo na sinasabi mo, Manong Erminguard? Tsaka bakit niyo kukunin ID ko? Wala sa Student Handbook na pwede nyong kumpiskahin ang ID o regi man namin.

Erminguard: Ipakita niyo muna yung student handbook na nagsasabing hindi maaaring mangumpiska. Yung memo? Andun *sabay nguso sa desk office sa may exit gate*

Estudyante: Hinahanapan niyo kami ng Student handbook? E nagbayad na nga kami pero wala pa rin kaming natatanggap ni isa. Dapat ugaliin niyo ring magbasa nun para hindi kayo gawa nang gawa ng kung anong paglabag sa academic rights naming mga estudyante.

Napanganga si Ted habang nakikinig sa debate ng estudyante at guwardiya. Speechless dahil hindi napansin ang

kanyang bagong outfit. Nasapawan ng away ng dalawa. Natauhan lang siya matapos mapasukan ng langaw ang bunganga niya.

TED: Ehem.. ehem.. Alam niyo Manong Erminguard, dapat sundin ang nakasaad sa Student Handbook. Yun kasi ang sinusunod dito sa sintang paaralan. Ayon sa Section 1, Article 4, paragraph 9, maaari lamang kumpiskahin ang ID kung may utos ng Student Disciplinary Board. Kung ganun din pala na mangungumpiska kayo ng ID, ano pang silbi ng

nakasaad sa handbook at silbi ng Student Disciplinary Board?

Erminguard: *nosebleed*

Case no.7 series of 2008WANTED: Prof. Alfredo L. Sanchez, College of Business

Inirereklamo po namin ang maling gawain ni Sir. Sanchez na nagtuturo ng Management sa COA. Nanghihingi po siya ng donation para raw sa outreach program ng mga matatanda. Hindi naman po masama iyon pero mayroon kasi siyang tinatakdang P15 na minimum na dapat naming ibigay. Parang mali po ata iyon. Paano po kasi kung wala kaming pera? Mapipilitan kaming magbayad. Pinapasulat pa niya iyong mga pangalan ng mga nagbigay. Parang hindi na bukal sa loob iyung pagbibigay kasi parang pinipilit niya kami.-COA students

TED: Marami pa ring pasaway na guwardiya’t propesor. Sa mga isko’t iska, magtungo lamang sa aking opisina para isuplong ang mga mapang-api. Sulong! Nyahahaha!

nakaraang SONA. Ngunit taliwas sa naging

pahayag niya, hindi ang mga mahihirap na Pilipino ang ‘mas masasaktan’ kapag nawala ang VAT bagkus ang mga kapitalista. Sa katunayan, kung ang lapis sa una nating halimbawa ay nagkakahalaga ng sampung piso, ang ginagawa ng mga investor na ito ay ipinapasa ang buwis sa halaga ng produkto. Ang magiging presyo ng lapis, kasama na ang 12% VAT dito ay P11.2. Kung aalisin ang VAT, tanging ang kapitalista ang magbabayad ng buwis sa pagbebenta at hindi maaapektuhan ang mga konsyumer.

Noong taong 2006, umabot ng 76.9B ang kinita ng gobyerno mula sa VAT. Ayon na rin sa dikta ng IMF, World Bank at Asian Development Bank, ang pinakamalaking bahagi ng kinita nito ay napunta sa pagbabayad sa mga utang panlabas at pagpondo sa militar. Kasama ang pagpapaigting ng pagkolekta

ng buwis na ito sa mga kondisyon upang patuloy pang pautangin ang bansa natin. Sa mga kinita sa VAT, maliit na bahagdan lamang nito ang napunta sa sektor ng edukasyon at kalusugan na mas dapat ipinaglalaanan ng badyet.

Ginamit na halimbawa ng Pangulo si Federico Alvarez bilang mukha ng isang drayber ng dyip na lumaki ang kita dahil umano sa pagpapaigting ng kontra-kotong at kolorum na kampanya ng pamahalaan. Pero aabot sa 426,572 ng mga drayber sa buong bansa ang mababawasan ang gastusin nang mahigit P140 kung tatanggalin ang VAT, ayon sa datos ng Anti-kulimVAT, isang malawak na kampanya ng Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN) na nananawagan sa pagtatanggal ng buwis na ipinapataw sa mga produktong petrolyo at kuryente. At ang usapin ng pangongotong ay isang isyu na dapat resolbahin ng mga tao sa kani-kanilang ahensya gamit ang kani-kanilang pondo. Hindi dapat sa VAT.

Source: Pinoy Weekly

PAGVATIKOS(Mula P.6)

Nursery Crymes Edrick S. Carrasco

First Day Maybelle Gormate

Francis B. BiñasWar Freak

1.Makatarungan ba na ilagay sa ROTC ang mga estudyanteng ayaw rito?2.Makikinig ka pa ba sa ikawalong SONA ni GMA sa darating na Hulyo 28?

This Month’s Question:

1) Y b nla pplitin s2dnts na ayaw sa ROTC lalo na ung hectic ang sked at ung mga s2dnts na ang gus2ng gawin ay mgCWTS para i-save ang mother earth.

-Jonas Cruz, 639216649***

2) xmpre hndi.d nman dw pnilit ung ilang freshmen,TINAKOT lng.mlinaw n pgppkta i2 ng represyon s mga es2dynte.pra san nga pla ang rotc?!

-eMz,BSS I-1, 639219245***

3) depriving one's right to cho0se wilL never be justi-fiable, let n0t dem0cracy in dz university be t0kenistic.

-crim_08 ABE 3-1, 639212533***

4) hndi kc may freewill nman lhat ng tao eh, prang gnagwa nman nlang pup-pet ung mga es2dyante-Gian Arciaga, 4-Entrepre-

neurship, 639157880***

1) SONA? Sa tingin q d n, mauulit at mauulit dn ian, tamang oo nlng tayo sa cnsbi nia, sistemang bulok nga aman, "sbit lng po aq.”

-JOMAR CRUZ BSMT PMI, 639106126***

2) Naka2sawa na! Sna pnangkain nlang ng mga mahihirap ung sinuot nya sa SONA.

-Alessandro BAPR639152347***

Q1

Q2

Next month’s questions:1. Sa tingin mo, magkano ang ginastos ng administrasyong Guevarra para sa pagpapagawa ng administrative wing sa 2nd floor, south wing?2. Sang-ayon ka ba sa memorandum of agreement sa pagitan ng gobyerno at MILF para sa tinatawag na ancestral domain?

Register once by typing KATA (space) REG (space) AGE, COURSE, YR. & SEC. then send to 2299.Text KATA (space) Q1/Q2 (space) Your Answer (space) NAME, Yr.& Sec. then send to 2299.P2.50 lang ang bawat padala. Bukas sa lahat ng subscribers ng anumang network.

10


kong magtapos sa pasasalamat. Sa mga nakakakilala, sa mga kumakausap at humanga (kahit paano), salamat sa panahong ginugol niyo upang basahin ang aking mga akda. Sa mga nagalit, nainis at hindi natuwa, salamat pa rin dahil limang taon niyo akong tiniis at wala na kayong magagawa. Sa mga nagmahal sa mga istorya nila Mika at

Noong ako ay nasa elementary, isa sa mga nakahiligan ko ay ang pagbili ng mga slum

book pagkatapos nun ay masipag kong kukulitin ang mga kaklase ko na sagutin nila ang mga tanong. Minsan pa nga, magpapanggap ako na nagsulat yung mga crush ko dun kahit na sa katotohanan ay ako lang naman talaga ang sumagot. Isa sa mga tanong na hindi ko makakalimutan ay ang “what do you want to be?” At matapat ko namang sinasagot yun ng “To be a successful teacher” o kaya ay “To be a lawyer”.

Lahat naman may pangarap sa buhay. Pangarap na lumigaya, pangarap na yumaman at pangarap na maramdaman ang kaunlaran. Kaunlaran. Kung mapagmasid ka sa paligid, mapapansin mo ang mga tarpaulin ni GMA na may nakasulat

na “Ramdam ang Kaunlaran”. Sa katotohanan, hindi naman nararamdaman ang tinutukoy na kaunlaran. Paanong masasabi na may kaunlaran kung walang habas ang pagtataas ng presyo ng mga bilihin, ang walang kamatayang VAT (value added tax), mataas

na singil sa kuryente, patuloy na pag-abandona sa edukasyon, papaliit na papaliit na kita ng mga manggagawa, walang tunay na reporma sa lupa. At patuloy na paglabag sa karapatang pantao tulad ng extra judicial killings. Lahat ng ito ay hinahayaan lang ng gobyerno na pasanin ng mga mamamayan at nananatiling walang pangmatagalang solusyon para matigil ang mga krisis na ito.

Agaw-pansin din sa akin ang linyang ito mula sa SONA ni GMA, “Sa pagmahal ng bilihin, hirap na ang mamimili – tapos, dadayain pa.” Teka, parang baliktad ata. Sino ba ang walang pakundangang nandaya noong nakaraang eleksyon? Nung mabasa ko kasi ang linyang ito, lalo na ang salitang daya, sumagi sa isip ko ang ginawa niya na pandaraya. At ang message niya na “I am sorry”. Si GMA ay may greatest dream din pala, “pangarap na maging maunlad at mapayapa ang lipunan, kung saan ang magandang kinabukasan ay hindi pangarap lamang, bagkus

natutupad.” Hangga’t nanatili pa siya sa kanyang panunungkulan, malabo pa sa abo na matupad ang ganoong lipunan. Dahil si GMA at ang kanyang mga alipores ang hadlang sa kaunlaran ng Pilipinas.

Ilang taon na rin ang lumipas. Hindi na ako nahihilig sa slum book. Naisip ko kasi na tuparin kung ano talaga ang mas gusto ko sa buhay. Mas gusto kong tulungan ang mga mamamayang pinagsasamantalahan, tulungan at makiisa sa kanilang mga laban. Dudulo ito sa pagpapatalsik sa isang pasistang

Pangulo. Siguro, malabo na matupad yung

sinulat ko na what do you want to be? sa slum book na maging isang teacher o lawyer, lahat nagbabago at ang tanging permanente lang sa mundo ay ang pagbabago kaya sa paglipas ng panahon, nag-iba na rin ang pagtingin ko hindi lang sa usaping slum book. At mukhang malabo na ko maging teacher o lawyer.

Marahil hanggang ngayon ay buhay na buhay pa rin ang slum book sa mga mas nakakabata sa akin. Nagpapa-autograph pa rin sa mga kaklase, sa mga crush o kahit kanino man. Pero huwag sanang manatili na hanggang pang-slum book na lang ang mga gusto nila sa buhay.

Kyle, taos pusong pasasalamat din ang ipinaaabot nila sa inyo. At sa mga hindi nakakakilala, hayaan niyong ipakilala ko ang aking sarili sa huling pagkakataon: ako si Rowena Cahiles, manunulat ng bayan, minahal ang Catalyst sa loob ng limang taon at mamahalin hanggang sa tagumpay. Ito ang pinakamasakit na pamamaalam at ito na ang katapusan.

(mula P.11)Obituary...

Strawberry Fields

Kimberly Anne B. Salas

SLUM BOOK

Happy Birthday! Hope to see more of his work later this day. Continue helping not only the university but also the students.

– Louie, BST 4-2N

Happy Birthday! Masaya kaming 2-1N na nakita namin ang pagbabago sa Hasmin at pagpapaganda ng aming kurikulum ngunit bakit madameng hagdan?

– Lyn, HRM 2-1N

Dahil birthday mo dagdagan mo naman ng electric fan mga room sa COABTE.

– Lianne & Ivy,BTE 4-1N

Ayusin ang mga CR. – Mary, BSA 1-13

Happy Birthday! Pa-cheese burger ka naman!

– Jo, BSIE 1-2

Happy Birthday! No more birthday to come. Joke lang. Padagdagan ng electric fan ang mga room.

– Rose, BSA 1-15

Happy Birhtday!

Palibreng rent sa computershop sa NALRC tsaka Jollibee.

– Erwin, ECE 1-5

Happy Birthday! Ilan taon ka na po? Wala po bang blow out? God Bless. Take care.

– Jen, IE 1-1D

Happy Birthday! Sana maging masaya ka. – Charmaine, BSA 1-22

Happy Birthday! Sana pagbutihin mo pa yung pamumuno sa PUP. I-improve yung dapat i-improve. Sana magkaroon ng maraming upuan para wala ng walking chairs.

– JL, BTE 2-3D

Happy Birthday! Sana magtagal ka pa sa pwesto mo bilang pangulo ng PUP. Pagandahin nyo naman yung lagoon. Pakisabi sa mga professor magturo naman sila.

– Kristian, Mk 4-2D

Sana mapaayos yung mga facilities ng school. Bakit ganun? Isang electric fan lang ang meron sa room? Sana pakinggan nya yung mga hinaing ng mga

Anong birthday message mo kay Pres. Dante Guevarra kasabay ng kanyang isang taong panunungkulan bilang Pangulo ng PUP?

aktibista. Sana makita ka namin in person kasi ang gwapo mo sa picture.

– Lyn, ABTA 2-1

More birthdays to come. More improvement naman sa ating facilities. Please. Thanks.

– Nigel, IT 1-1N

May the Lord bless him more. May you acknowledge God in all your ways.

– Precious, ABE 2-3

Happy Birthday! Kamusta naman yung mga plano mo sa PUP? Hindi ko kasi ma-feel.

– Rochelle, IT 1-1N

M a l i g a y a n g Kaarawan, Doc G. sana ay mahanap mo ang mga dahilan para pagsilbihan ang mga iskolar ng bayan! –AdikBaMe? MK 4-1N

Happy Beerday, Mr. President. Pa-beer ka naman. Hindi puro pangpanganda lang ng university ang ginagawa mo! Rakenrol. –Miko Langot BBF 2-1

Gusto mo ba ma-publish ang sariling gawang sanaysay? O sumulatsa aming editor? Marapat lamang na isumite ito sa aming opisina.

TC

HOY !Ma.

Que

y A

nn

Eliz

a A

. Sol

ano

BO

A 2-

4DK

atri

na M

. Gul

a

BO

A 1-

9DM

icha

el V

illen

a

BO

A 1-

2NN

aris

a C

aran

to

AB

E 1

-3R

amon

cito

G. F

elar

ca

BB

F 2-

7SK

eize

r R

osal

es

AB

E 2

-2C

heru

bim

Cri

sost

omo

BO

A 1-

9DJe

wel

O. A

lqui

sola

A

BE

3-2

DR

odol

fo T

. Jav

ier

Jr.

AB

TA 1

-1C

hris

tzai

ne M

. Sag

uins

in

AB

E 1

-3Ja

niz

L. d

e B

elen

BA

PR

3-1

SM

onic

a M

. Pre

snill

o B

OA

1-5D

2nd

Batc

h TC

Qua

lifyi

ng

Exam

Pas

sers

Mag

sady

a na

lam

ang

sa T

C o

ffice

pa

ra s

a in

yong

orie

ntat

ion.

Kita

-kits

!

Abangan lang ang mga CATAPEEPS sa mga susunod nyong mga tambayan upang tanungin ang inyong mga opinyon sa mga pinakabagong isyu sa ating pamantasan.

11


Ito na ang huli ngunit hindi ito ang katapusan.Sa ganitong paraan ko sisimulan ang aking

huling pitak para sa publikasyong naging aking tahanan, pamilya, pag-ibig at buhay sa loob ng limang taon.

Sa totoo lamang, ito na yata ang pinakamahirap na bagay na maisusulat ko. Paano nga ba mailalapat sa dalawang pahina ang limang taon? Kung iisa-isahin ko ang lahat, makakalikha na ako ng aking unang nobela. Paano ko nga ba sisimulan ang katapusan? Ang tanging alam ko lamang, napakahirap mamaalam, ang isulat ang obitwaryo ko bilang manunulat ng The Catalyst.

Hindi ko mababagtas ang tala ng aking buhay kolehiyo kung hindi ko aalalahanin ang mga pasikut-sikot na daan, ang mga makukulay na alaala na dala ng mga pangyayari’t mga tauhan na isinilang sa maliit na silid ng west 115. Naaalala ko pa, dala ng galit ko sa aking mga magulang na hindi pumayag na mag-aral ako sa UP Diliman ng kursong pinapangarap ko (Creative Writing), sumali ako sa Catalyst dahil pagsusulat lamang ang tanging bagay na natitira sa akin nung mga panahong iyon. Ang pagsusulat ang aking naging sandigan, ang tanging bagay na nagbigay sa akin ng lakas at ito rin ang naging dahilan upang mahubog ang bagong ako.

Sa pagiging miyembro ng Catalyst, naranasan ko na yata ang lahat, ang hirap at sarap ng pagiging manunulat ng bayan. Naririyan ang matulog kasama ang mahigit bente katao at ang napakadaming lamok sa maliit na opisina namin. Ang matulog sa amphitheater dahil hindi na talaga kami kasya sa opis. Ang maglakad sa unibersidad na nakapambahay dahil sa ilang araw na kaming hindi nakakauwi sa aming mga bahay dahil sa sunod-sunod na presswork. Ang maghati-hati sa iilang lata ng sardinas bilang hapunan, gawing plato ang plastik, kumain ng walang inuming tubig at kapag minalas-malas, wala na talagang kakainin dahil wala

pang pondo at kapwa wala kaming mga pera para makapag-ambagan man lang.

Nariyan ang hirap ng paliligo sa CR na wala na ngang ilaw, sadyang napakarumi at napakabaho pa. Unahan sa paggising sa umaga dahil mahuli ka lamang ng ilang minuto, panglabing-tatlo ka na panigurado sa pila. Mangangapa ka sa dilim dahil isang nauupos na kandila lamang ang tanging ilaw. Naririyan ang panahong hindi makauwi sa bahay dahil inabutan na kami ng signal number three na bagyo sa opis. Nakakatakot tingnan ang malalaking punong nagtutumbahan sa paligid namin, ang pag-apaw ng berdeng tubig sa lagoon at ang malalaking hampas ng alon ng Ilog Pasig.

Hindi rin mawawala ang mga propesor at administrador ng pamantasan na sadyang iritable kapag nalaman nilang nagsusulat ako sa Catalyst. Naririyan ang napakaraming pagpaparinig sa klase, kung paanong sayang ang talino ko dahil naliligaw daw ako ng landas. Kung paanong kapag nakaliban ako sa klase, kung anu-ano na pala sinasabi ng propesor sa klase tungkol sa akin at hindi ko man lamang maipagtanggol ang aking sarili at ang institusyong ito. Bantay sarado sa klase, kapag napunta sa usaping pampulitika ang diskusyon, titingin ng pailalim sa akin na para bang hinahamon ako at ang mga paniniwala ko. Naririyan ang panggigipit sa pondo na tila ba pinapalabas na nilulustay lang namin ang perang ibinabayad ng mga estudyante. Kung alam lamang nila na Catalyst lang yata ang publikasyong hindi nagbibigay ng stipend o allowance sa mga myembro nito. Sa ganitong paraan, malalaman mong ang mga natitira dito’y natitira dahil sa tamang rason

at hindi dahil sa may pera silang nakukuha. Hindi tulad sa ibang pamantasan na paniguradong may makukuha kang kabayaran sa bawat naiaambag mo sa dyaryo, madaming pagkakataon na mula sa mga sarili naming bulsa ang ipinapantustos namin. Naalala ko tuloy ang dati naming Punong Patnugot at ang inside joke tungkol sa kanyang cellphone. Kapag panahon ng kagipitan at mapapansin mong biglang nagkaroon ng pambili ng pagkain at wala na ang kanyang cellphone, ang tanging isasagot lamang niya, “Nasa Cebu na ang cellphone ko.” Ibig sabihin, nakasangla na sa Cebuana Lhuillier.

Sa loob ng limang taon, nagsilbi akong ate at nanay sa mga umalis at mga natira. Tandang-tanda ko pa ang kaba habang hinahabol kaming dalawa ng kasama ko ng mga pulis sa Mendiola. Sa bawat lingon ko, nakikita ko ang pulis at ang batuta na handa niyang ihampas sa amin sa oras na maabutan kami hanggang sa mapadpad kami sa isa sa mga eskinita sa Recto. Ang pangamba ko habang hawak-hawak ko nang mahigpit ang mga bagong miyembro sa isang marahas na dispersal sa tapat ng University of Manila (UM). May hinimatay, nawalan ng tsinelas at umuwing nakapaa at may inakala naming nawala’t nakuha ng pulis ngunit na-stuck pala sa loob ng UM. Nariyan ang makasuhan ng libel, ang pag-iyak ko sa may rebulto sa Lawton dahil kahit paano, natakot ako sa ideyang maaari akong makulong.

Mahaba na ang naisusulat ko ngunit gatuldok lamang ito sa buhay Catalyst na mayroon ako. Isang araw lang ito sa limang taong pananatili ko. At gusto

Bad trip, trinaydor na naman ako ng alarm clock ko. Pang ilang late ko na ba ‘to? Hindi ko na nga alam kung ano ang sasakyan ko para lang

mapabilis ang biyahe ko at maligtas ang aking sarili sa bingit ng pagiging ‘dropped’ sa subject na yon. At syempre kung saan na rin ako mas makakamura.

Halos P10.00 ang nadagdag sa pamasahe ko sa pagsakay ng bus at dyip dahil na rin sa walang habas na pagtataas sa presyo ng mga produktong petrolyo. At isa na lang ang sinasakyan ko na hindi pa nagtataas, ang LRT (Light Rail Transit). Mula Santolan hanggang Pureza station, tipid na rin kahit paano kaysa sa pagsakay ko sa dyip at bus.

Oo, malamig, mabilis, at malinis nga sa paborito kong transportasyon patungong pamantasan. Pero napansin ko, halos walang pinagkaiba ang sinasakyan kong tren ng LRT sa kasalukuyang rehimen ngayon ni Arroyo. Gawin nating halimbawa ang natatanging train-unit ng LRT na kailan lang ay binalutan ng mga imahe at advertisements ni Arroyo.

Sa istasyon pa lamang, bago ka tumuntong sa tren ay tatambad na kaagad sa’yo ang isang nagmamayabang na tarpaulin ng Presidente. “Katotohanan, Katarungan, Pagbabago, Ekonomiya (salita na may pinakamalaking font-size sa buong tarp)…Laban sa Kahirapan,” Pero may makikita kang mga squatter’s area na malapit sa ibaba ng LRT habang binabaybay mo ang ruta nito. Masakit sa mata. Lalo na siguro ‘pag nabasa mo pa ang tarp ni GMA na may “Ramdam ang Kaunlaran” na teksto sa naturang advertisement.

Dinadanas ngayon ng bansa ang maraming krisis hindi lamang sa usaping pampulitika kundi lalo na sa ekonomiya. Ang ginagawang pansamantalang lunas o band-aid solutions ng administrasyon ang nagpapatunay na desperado ang rehimen ni GMA na pagtakpan ang mga kabulukan ng gobyerno na nagresulta nga sa mga krisis na nangyayari ngayon. Aanhin ba natin ang P0.50 na presyo ng text messaging kung nauuna ka nang murahin ng sikmura mo? Tulad nga sa pagsakay

mo sa LRT, malamig at komportable sa una, ngunit sa pagbaba mo sa istasyon, mararanasan mo pa rin ang mausok at maduming kapaligiran na bahagi ng sinasabing “maunlad na estado”. Babalik at babalik ka pa rin sa pagdanas sa mga krisis ng lipunan kahit bigyan ka pa ni Arroyo ng lollipop para lang tumahan ka panandalian. Pero minsan kailangan na talagang umiyak at magwala.

Kung magpapatuloy pa rin ang ganitong taktika ng administrasyon para linlangin ang taumbayan , hindi rin ito magtatagal tulad ng mga “benipisyo” na naibibigay raw sa mga Pilipino dahil darating ang panahon na mismo ang gobyerno ang mahihirapang kontrolin ang kanilang mumunti pero magastos na palabas. At nangyayari na nga. Kahit ang mga tren ng LRT ay bumibigay na sa dami ng mga sumasakay dito dahil sa pagtaas ng pamasahe. Nito lang mga nakaraang araw ay nakakaranas ng power failure ang LRT at syempre, maraming naabala. Sa huli, taumbayan pa rin ang dadanas ng kahirapan.

‘Di rin magtatagal, maaring magtaas na rin ng pasahe sa LRT dahil sa tumataas na singil sa kuryente. At ‘pag nangyari yon, hindi na siguro ako male-late, dahil hindi na rin ako siguro makakapasok. Bad trip.

Napakasarap talaga ng ganitong panahon. Bahagyang maulan na sinasaluhan ng malamig na hangin. Sasabayan mo pa ng paghigop

ng mainit na kape at pagnguya ng medyo tostadong tinapay habang humeheadbang ka sa breakdowns ng between the buried and me. Relaxing ika nga. Di ko na rin kelangang magdilig ng halaman. Tiyak lunod na sa tubig ang mga uhaw na mustasa at iba pang halaman sa aming bakuran. Naaalala ko pa nung ako’y high school sa aming probinsya. Tuwang-tuwa ako pag may malakas na ulan kasi siguradong suspindido ang klase at mauuwi sa paglalaro sa baha ang pag-aaral sa apat na sulok ng silid-aralan.

Hulog nga talaga ng langit ang ulan. Ngunit pag minsan nakakasama na rin ito. Sa sitwasyon ngayon, tila signal number four na bagyo ang sunud-sunod na krisis pang-ekonomiya na kinakaharap ng ating bansa. Ang palagiang pagtataas ng presyo ng langis na nagdudulot ng sanga-sangang pagmamahal ng iba pang bilihin. Ang paglobo ng presyo ng bigas na pangunahing pagkain ng kalakhang bilang ng mga Pilipino. Ang nakakakuryenteng mahal na singil sa kuryente at tubig. Ang halos bawat semestreng pagtaas

ng tuition sa mga unibersidad at mga dagdag-bayarin. Ang pabigat na dulot ng VAT sa mga produkto na pinapasan ng lahat. Iilan lamang ito sa mga kahirapang dinadanas ng bansa.

Sa ganitong kalagayan, para kang pinapainom ng mapait na kape, pinanguya ng sunog na tinapay, nauntog sa kakaheadbang o binaha ng hanggang bewang. Pilit na ipinapakain sa atin na maunlad ang ekonomiya ng bansa at nararamdaman ito ng bawat isa. Tila tayo’y pinagmamasid nang nakatakip ang mga mata. Minsan nga ay nagugulat na lang ako na ilang piso na lang ang laman ng aking bulsa. Nakonsumo na ng pamasahe at ng pangkain ang kalakhan ng allowance ko nang ‘di ko namamalayan. Wala naman akong magagawa kundi humingi ng karagdagang baon para matustusan ang iba pang bayarin at bilihin. Di ko man maramdaman ang hirap upang kumita ng pera ngunit alam ko na ramdam ito ng aking mga magulang at ng iba pang magulang. Ramdam ko ang

hirap ng mga magsasakang naghahangad ng sariling lupang sakahan; ang hirap ng mga manggagawang sinasahuran ng mura sa kanilang lakas-paggawa; ang hirap ng mga kapwa estudyanteng pinagsasabay ang pagtatrabaho at pag-aaral; ang hirap ng mga migranteng naghahanap ng kapalaran sa ibang bansa; at ang hirap ng bawat Pilipino sa gabagyong krisis na kinakaharap ng ating lipunan.

Kabaliktaran ang mga ito sa ibinibida ng Pangulong ramdam diumano ang kaunlaran. Tama ngang hindi mapagtatakpan ng mabulaklak na mga salita ang tunay na nararamdaman ng mayoryang Pilipino. Hindi na karapat-dapat na umayon na lang sa ganitong sistema. Hindi na siguro uubra ngayon ang palagiang parelax-relax. Dapat nang kumilos at makialam sa mga usaping sosyo-politikal at talakayin ang solusyon tungo sa pagbabago. Pagkat makatwiran ang lumaban upang makamit ang magandang bukas. Sama-sama tayong kumilos at sama-sama din tayong magtatagumpay.

(sundan sa P.10)

AnG LRT AT AnG KASALUKUyAnG RehiMen

OBiTUARy Smoker’s Epiphany

Rowena D. Cahiles

For whom is art?

Paul Nicholas M. Divina

Forever the sickest thought

Edrick S. Carrasco

ChiLLAX

12


Solusyon sanaTaong 2006 nang umakyat

sa humigit 1000 ang bilang ng mga pinaslang at nawawalang aktibista, mamamahayag at pinaghihinalaang miyembro ng mga rebeldeng grupo sa buong bansa. Dahil sa dumaraming panawagan para sa katarungan at paghahanap ng kasagutan sa mga biktima ng sapilitang pagkawala (victims of enforced disappearances o desaparecidos), inilabas ng Korte Suprema noong Setyembre 25, 2007 ang bagong batas na may layuning protektahan ang mga taong may banta sa kanilang buhay galing partikular sa gobyerno.

Tinatawag na Writ of Amparo, ang bagong batas na magbibigay ng kaukulang kapangyarihan sa hukuman upang magbigay ng kautusan na protektahan ang mga biktima at saksi mula sa karagdagan pang pang-aabuso, obligahin ang otoridad na makapagbigay ng anumang impormasyon na may kinalaman sa kaso at payagan ang paghahaluglog sa mga baseng militar, safehouse at kulungan.

Lumabas ang naturang batas dalawang buwan matapos ang ginanap na National Consultative Summit on Extrajudicial Killings and Enforced Disappearances noong Hulyo 16-17, 2007. Ang Writ of Amparo ay isa sa mga inihaing rekomendasyon ng Karapatan, isang organisasyon na nagsusulong ng karapatang-pantao, at ng iba pang o r g a n i s a s y o n g dumalo sa nasabing pulong.

M a r a m i n g tagapagsu long ng karapatang-pantao ang humanga sa g i n a w a n g hakbang ng Korte Suprema para ilabas ang naturang batas. Ngunit hindi maiaalis ng mga ito ang pagdududa sa bisa ng Writ of Amparo.

Ayon kay Atty. Neri Colmenares, tagapagsalita ng Counsels for the Defense of Liberties, naging komplikado ang naturang batas

dahil sa pagsakop hindi lamang ng mga opisyal ng pamahalaan kung hindi maging ng mga pribadong tao. Nakasaad sa Section 1 ng Rule of the Writ of Amparo na “a petition for the writ may be availed of anyone whose right to life, liberty and security is violated or threatened with violation by an unlawful act or omission of a public official or

employee, or of a private individual or entity”.

Sinabi ni Atty. Colmenares na ang p a g p a p a l a w a k sa sakop ng batas upang isama ang mga krimeng ginawa ng mga pribadong tao ay nagpasablay sa punto sapagkat hindi ito ang suliraning nais solusyunan ng nasabing batas.

“The Rules of Court is already equipped to deal with these crimes. The real problem rather, is in regard to the impunity with which extrajudicial killings, enforced disappearances and other human rights violations

are carried out by suspected state security forces who hide behind various m e c h a n i s m s to preempt i n v e s t i g a t i o n and prosecution – such as claims to confidentiality,

national security, executive privilege, the principle of presumption of regularity or just plain protection provided by top officials – rendering the ordinary rules of court and even the judiciary ineffective in intervening to at least spur serious investigation and prosecution,” pagpapaliwanag ni Atty. Colmenares.

Bukod pa sa unang komplikasyon na nakikita, mahirap din umano ang implementasyon ng Writ of Amparo sapagkat nakasalalay sa hukuman ang pag-iisyu ng kautusan. “The entire process is of course subject to the vagaries of the justice system such as whether or not a judge is corrupt, biased in favor of powerful respondents and whether the judiciary can assert itself should the military for example disregard its orders,” ani Atty. Colmenares.

At ang kinalabasanMatapos bigyang-pag-asa

ng Writ of Amparo ang mga kaanak ng mga desaparecidos, tila ngayon lang pinapatunayan ang kawalang-bisa ng nasabing batas. Kamakailan lang nang halos sunud-sunod na ibasura ng CA ang petisyon para sa Writ of Amparo nila Jonas Burgos, Karen Empeño, Sherlyn Cadapan, Elizabeth Principe, Rose Ann at Fatima Gumanoy.

Iisa ang binigay na dahilan ng CA kung bakit hindi naaprubahan ang mga nasabing petisyon. Ayon dito, walang sapat na ebidensya ang mga kaanak ng biktima laban sa

Armed Forces of the Philippines (AFP) na itinuturong nasa likod umano ng mga pagdukot.

Matatandaang sina Karen Empeño at Sherlyn Cadapan, mga estudyante ng Unibersidad ng Pilipinas, ay dinukot ng mga sundalo noong Hunyo 26, 2006 sa Hagonoy, Bulacan. Si Jonas Burgos, isang mamamahayag at organizer mula sa Bulacan, ay dinukot naman sa loob mismo ng isang mall sa Lunsod Quezon noong Abril 28, 2007. Ayon sa mga saksi, nagpakilala pa ang mga dumukot dito na mga pulis nang magkaroon na ng komosyon.

Samantala, si Elizabeth Principe, National Democratic Front of the Philippines (NDFP) peace consultant, ay inaresto noong Nobyembre 28, 2007 sa bisa ng diumanong anim na kasong isinampa laban sa kanya. Tatlong araw matapos ang nasabing pag-aresto ay nanatili na siyang nawawala. At ang huli, ang magkapatid na sina Rose Ann at Fatima Gumanoy, mga anak ng lider-magsasaka na si Eddie Gumanoy, ay nito lamang nakaraan dinukot ng mga elemento umano ng Intelligence Service of the Armed Forces of the Philippines (ISAFP).

Dahil sa pagka-deny ng Writ of Amparo, mananatili pa ring nawawala ang mga nawawala, buhay man sila o patay na. Binaluktot na naman kasi ng gumawa ng batas ang sarili nilang gawa. Walang hustisya hangga’t ang mga nagpapatupad ng batas ay siya ring inuusig. Ganoon pa rin ang sistema.

Wala pa atang isang buwan ang nakakaraan nang matapos ko ang pagbabasa ng librong Desaparecidos ni Lualhati Bautista. Halos kasabay

lang nito nang mapabalitang ibinasura ng Court of Appeals (CA) ang petisyon para sa Writ of Amparo ng mga biktima ng enforced disappearances. Parang nabubuo tuloy sa isipan ko ang brutal na pagkakalarawan ni Bautista sa mga nilikhang karakter sa libro niya. Na gaya nila, dumaranas din ng pang-aabuso ang mga biktimang gaya nila Jonas Burgos, Gumanoy sisters, at iba pa na patuloy na nawawala. Lalo pa ngayo’t na-deny ang naturang apila na tangi sanang solusyon sa kanilang pagkawala.

Dibuho ni Paul Divina

HideSeekand

Pakanang Tagu-taguan sa ngalan ngWRIT of AMPARO

Matapos bigyang-pag-asa ng Writ of Amparo ang mga kaanak ng mga desaparecidos, tila ngayon lang pinapatunayan ang kawalang-bisa ng nasabing batas.

“Joyce A. Llanto & Mark P. Bustarga

Documents

TC JULY 2008