T.C. Kalkınma Bakanlığıkop.gov.tr/upload/dokumanlar/201.pdf · 2019. 3. 28. · Plan ile; Bölge’nin tarımsal üretim potansiyelinin mevcut koşullara, toprak yapısına, coğrafi

T.C. Kalkınma BakanlığıKonya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

Altunhisar

BorÇamardı

Ulukışla

Çiftlik

NİĞDE

Çeltik

YunakCihanbeyli

Kulu

AltınekinSarayönü

KadınhanıTuzlukçu

AkşehirIlgın

Doğanhisar

DerbentSelçuklu

Karatay Emirgazi

KarapınarEreğli

Halkapınar

Çumra

Meram

Hüyük

DerebucakSeydişehir

Akören

YalıhüyükAhırlı

Bozkır

Güneysınır

Hadim

Taşkent

Beyşehir

KONYA

AkçakentÇiçekdağı

Akpınar

KamanBoztepe

MucurKIRŞEHİR

Sulakyurt

DeliceBalışeyh

Keskin

Yahşihan

Bahşılı

KarakeçiliÇelebi

KIRIKKALE

SarıvelilerErmenek

Başyayla

Kazımkarabekir

Ayrancı

KARAMAN

Eskil

AğaçörenOrtaköy

Sarıyahşi

Gülağaç

GüzelyurtAKSARAY

BeyşehirGölü

Tuzgölü

Hacıbektaş Avanos

Kozaklı

Gülşehir

AcıgölÜrgüp

Derinkuyu

NEVŞEHİR

Aydıncık

Çekerek Kadışehri

SaraykentSorgunYerköy

Şefaatli Sarıkaya

Akdağmadeni

Çayıralan

ÇandırBoğazlıyanYenifakılı

YOZGAT

“Bu kitapçık, Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.”2018©

SUNUŞ Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya,

Nevşehir ve Niğde illerinden oluşan 95.579 km2 görev sahasında yaklaşık 4,5 milyon kişiye hizmet veren

Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı; bölgenin kalkınması yönünde kamu yatırımlarının koordinasyonunu sağlamak ve ağırlığı kamu yatırım, proje ve faaliyetlerinden olmak üzere Eylem Planı hazırlamakla görev-lendirilmiştir. Bu çerçevede Başkanlığımız, bir yandan kamu yatırımlarının topyekûn bir yaklaşımla planlanması, izlenmesi ve koordi-nasyonunu gerçekleştirirken diğer yandan

da 2014-2018 yıllarını kapsayan KOP Eylem Planı’nı hazırlamıştır.

İnsanı merkezine alan katılımcı ve yenilikçi bir yaklaşımla, KOP Bölgesi’nin tüm sektörlerdeki potansiyelinin planlı ve programlı bir şekilde değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan Eylem Planı, KOP Bölgesi’ni bir bütün olarak ele alan ilk resmi kalkınma planı olmuştur. Plan ile; Bölge’nin tarımsal üretim potansiyelinin mevcut koşullara, toprak yapısına, coğrafi şartlara ve su olanaklarına uygun olarak gelişim ve sürdürülebilirliğinin sağlanması he-deflenmektedir. Ayrıca, Bölge’de sanayi, ticaret, ulaşım, enerji gibi sektörlerin güçlendirilmesi ve eğitim, sağlık, kültür, turizm ve diğer sosyal hizmetlere erişilebilirliği artıracak bir dönüşümün gerçekleştirilmesi planlanmış ve ilgili kurum/kuruluşlar görevlendirilmiştir.

Eylem Planı kapsamındaki projelerin uygulanmasına ilişkin çalışmalar sorumlu kurum/ kuruluşlar tarafından devam ederken Başkanlığımız tarafından bölge içi gelişmişlik farklarının giderilmesi ve bölge halkının refah düzeyinin arttırılmasına yönelik; tarımdan turizme, kırsal kalkınmadan sosyal alanlara uzanan çok sektörlü ve entegre planlama anlayışıyla birçok proje hayata geçirilmektedir. Başkanlığımızca yürütülen projelerin amacı ve kapsamı hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanan bu kitapçıkta söz konusu projelere ilişkin fotoğraf, proje hikayeleri ve kazanımlarına da yer verilmiştir.

Bu vesileyle projelerimizde katkı ve desteğini hiçbir zaman esirgemeyen başta Kalkınma Bakanımız Sayın Lütfi Elvan olmak üzere Bakanlık çalışanlarımıza, Valilerimize, Kaymakamlarımıza, ilgili müdürlükle-rimize, bölge akademisyenlerimize, proje yürütücülerimize ve KOP İdaresi çalışanlarına teşekkür ediyorum.

İhsan BostancıBaşkan

KOP Küçük Ölçekli Sulama İşleri

Programı


6

KOP Küçük Ölçekli Sulama İşleri Programı (KOP KÖSİP)

“KÖSİP İle Can Suyu…”

Projenin Tanımı

Konya Ovası Projesi Küçük Ölçekli Sulama İşleri Programı (KOP KÖSİP); KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın görev alanındaki Aksaray, Karaman, Konya, Niğde, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir ve Yozgat illerinde başta dağlık kırsal alanlarda olmak üzere yapılacak olan; küçük ölçekli gölet, sulama sistemleri, mevcut klasik tip sulama sistemlerinin rehabilitasyonu ve yaygınlaştırılması projelerini kapsamaktadır.

Bu program, 2011 ve 2012 yıllarında Kalkınma Bakanlığı bütçesinden aktarılan finansman ile 2013 yılından itibaren ise KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı bütçesine konulan ödenek çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. KÖSİP Projeleri 2011 yılından itibaren İl Özel İdareleri ile 2014 yılında Konya Büyükşehir Belediyesi ve 2016 yılında da GTHB Konya İl Müdürlüğü’nün katılımı ile işbirliği içerisinde uygulanmaktadır.

Projenin Tarihçesi

KOP Bölgesi tarih öncesi çağlardan günümüze uzanan her dönemde sosyal ve ekonomik alanda önemli bir merkez olmuş aynı zamanda çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bölgemizde Osmanlı İmparatorlu-ğu döneminde yapılmış olan ilk resmi sulama projesi olan “Konya Çumra Projesi”de Konya ilinde bulunmaktadır. Bölgede tarıma elverişli arazinin çok, buna karşılık kullanılabilir su kaynağı potansiyelinin az olması nedeniyle bölgedeki tarımsal üretimin sürdürülebilir hale gelebilmesi açısından kıt su kaynaklarına göre yapılacak planlamalar büyük önem arz etmekteydi. KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın 2011 yılında kurulmasının ardından KOP Küçük Ölçekli Sulama İşleri Programı (KOP KÖSİP) da konunun önemine binaen o yıl uygulanmaya başlanmıştır. KOP KÖSİP 2011 yılından itibaren Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde uygulanmakta iken 2016 yılında Nevşehir, Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir illerinin de bölgeye katılması ile 8 ilimizde uygulanır hale gelmiştir.

KOP KÜÇÜK ÖLÇEKLİ SULAMAİŞLERİ PROGRAMI (KOP KÖSİP)


7

Projenin Gerekçesi

Bölgede yeterli yağışın olmamasına, kullanılabilir su kaynağı potansi-yelinin az olmasına karşın tarıma elverişli arazinin çok olması sebebiyle söz konusu arazilerin bir kısmı sulanabilmektedir. KOP Bölgesi, yağışlar ve su varlığı bakımından Türkiye’de en yetersiz bölgelerin başında gelmektedir. Gelir bakımından tarıma bağımlılığı yüksek olan bölgede, toprak yapısının iyileştirilmesi ve sulama alt yapısının biran önce modernleştirilmesi, sürdü-rülebilir su kullanımı ve sulu tarımın geleceği açısından çok önemli görül-mektedir.

Tarım arazilerinin ihtiyacı olan sulama suyunun yağışların mevsim içinde dağılışının yetersiz ve düzensiz oluşu nedeniyle doğal yollardan sulama gereksiniminin karşılanması olanaksızdır. Bu nedenle, sulama tek-niklerinin ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmaların hızlandı-rılması zorunluluk haline gelmiştir. Ayrıca, bölgede yöre halkının yaşam kalitesini düşüren altyapı problemleri ve gelir getirici faaliyetlerin sınırlı olması ile bunlara bağlı oluşan yoğun göç hareketleri de bölgenin en önemli sorunlarını oluşturmaktadır. Bu nedenle KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı olarak kırsal alanda yaşayan halkımızın kalkınmasını sağlayacak projelerin ilk ayağı olan Küçük Ölçekli Sulama İşleri Programı (KÖSİP) kırsal kalkınmada bir model olarak geliştirilmiştir.

Projenin Amacı

KOP KÖSİP Projeleri ile özellikle dağlık kırsal alanlarda; öncelikle kış akımları ile taşkınlar yapıp, yazın tamamen kuruyan dereler üzerinde küçük depolamalar ile sulama tesisleri yaparak sulama sorununu çözmek ve tarımsal amaçlı gelir seviyesini yükselterek buna bağlı istihdamı arttırmak yoluyla, kısa sürede sosyal refah düzeyinin yükseltilmesi amaçlanmaktadır.

Projenin Hedef Kitlesi

• KOP Bölgesi Çiftçileri

Projenin Hedefleri

• Bölgenin su kaynaklarının korunması, geliştirilmesi, verimli kullanıl-ması ve sürdürülebilirliği sağlanacaktır.

KONYA OVASI PROJESIBÖLGE KALKINMA IDARESI BAŞKANLIĞI


8

• Tarıma elverişli araziler üzerinde mevcut sulama suyunun tasarruflu şekilde kullanımına imkan sağlayan yöntemlerin uygulandığı bölümlerinde sulu tarıma geçiş sağlanacaktır.

• Toprak ve su kaynaklarının etkin kullanımı amacıyla tüm bölgede modern sulama tekniklerinin kullanımının yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

• KÖSİP Projeleri ile kış akımlarının hem boşa akıp gitmesi hem de taşkınların oluşması engellenmiş olacaktır.

• Aşırı su tüketimine neden olan sulama şebekeleri rehabilite edilerek modern sulama sistemlerine dönüştürülmesi sağlanacaktır.

• KÖSİP Projeleri ile Konya Kapalı Havzası’nda aşırı çekimler nedeniyle sürdürülebilirliği azalan yer altı suyu üzerindeki baskılar azaltılacaktır.

• KÖSİP Projeleri ile sulama imkânları genişleyen yöre halkının, iyi tarım uygulamaları ve organik tarımsal üretime geçmelerine imkân sağlana-caktır.

• KÖSİP kapsamında yapılan tesislerin ekonomik ömürleri süresince hizmetini sürdürmesi sağlanacaktır.

• Bölgede uygulanan KÖSİP Projeleri ile imkânlarının artırılması ve ge-liştirilmesi, tarımsal üretim potansiyelini yükseltecek ve buna bağlı istihdam oluşturulacaktır.

• Bölgede yaşam kalitesinin ve gelir seviyesinin düşüklüğü nedeni ile göç etme eğilimi içerisine giren yöre halkının, KÖSİP projelerinin uygulanması sonrası istihdam imkânlarının da artması ile yerinde kalması sağlanacaktır.

• Bölgede su imkanlarındaki kısıtlılık sebebi ile uygulanan kuru tarım (örn.hububat) yerine, KÖSİP projelerinin uygulanması sonrası sulu tarıma geçilmesi ve ekonomik getirisi daha yüksek olan ürün deseninin (çilek, meyve, sebze vb.) uygulanması sağlanacaktır.

• KÖSİP Projeleri ile sulu tarımda geliri yükseltecek, su tasarrufunu sağlayacak, toprağı boş bırakmayacak bitki münavebesinin uygulaması sağ-lanacaktır.



9

DağlıkDüzlükGöller



10

• Tarımsal üretimde etkinliğin artırılması ile milli gelire ve istihdama, üretim veriminin artması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması ile hem diğer sektörlerin hammadde ve sermaye temininde dışa bağımlılığımızın azaltıl-masına hem de ülkemiz gıda güvenliğine katkı sağlayacaktır.

Proje Kapsamındaki Çalışmalar

KOP KÖSİP kapsamında KOP illerine aktarılan toplam ödenekler

102.240.95668.82

5.956

105.151.959

245.693.956

9.925.000

17.703.117

5.680.000

9.804.000

NEVŞEHİR

YOZGAT

KIRIKKALE

KIRŞEHİR

AKSARAY

KARAMAN

KONYA

NİĞDETOPLAM 565.024.944 TL AKTARILDI

(2011-2017)

KOP KÖSİP kapsamında yıl bazında aktarılan toplam ödenekler (TL)

2011

50.0

00.0

00

63.4

00.0

00

75.3

03.8

27

74.2

00.0

00

90.0

00.0

00

100.

993.

117

111.

188.

000

565.

024.

944

2012 2013 2014 2015 2016 2016 TOPLAM

(2011-2017)



11

İl Bazında Uygulanan KOP KÖSİP Projeleri (2011-2017)

Aksaray

Konya Niğde Nevşehir Yozgat

Kırıkkale Kırşehir

Karaman

60

247104

4

230

413

667

5TOPLAM



12

Yıl Bazında Uygulanan KOP KÖSİP Projeleri (2011-2017)

2011

120 113

2012

108

2013

83

2014

79

2015

83

2016

81

2017

667

TOPLAM



13

İl Bazında Sulanan Alanlar(ha) (2011-2017)

KIRIKKALE YOZGAT

KONYA

KARAMAN

AKSARAY

NİĞDE

NEVŞEHİR

477 ha 3.194 ha

31.576 ha

KIRŞEHİR1.130 ha

44.329 ha

13.854 ha

12.224 ha

683 ha



14

Yıl Bazında Sulanan Alanlar(ha) (2011-2017)

2011

15.7

83 h

a

20.7

45 h

a

25.9

39 h

a

12.4

93 h

a

10.0

32 h

a

11.8

09 h

a

10.6

67 h

a

2012 2013 2014 2015 2016 2017

107.468 haTOPLAM



15

İl Bazında Modern Sulama Tesisine KavuşturulanAlanlar(ha) (2011-2017)

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 TOPLAM

Aksaray 3.384 2.850 1.717 2.358 2.073 939 533 13.854

Karaman 5.162 7.986 18.138 5.522 3.506 3.767 248 44.329

Konya 5.627 7.739 4.374 2.165 2.770 4.249 4.652 31.576

Niğde 1.610 2.170 1.710 2.448 1.683 1.416 1.188 12.225

Nevşehir 128 555 683

Yozgat 980 2.214 3.194

Kırıkkale 90 387 477

Kırşehir 240 890 1.130

TOPLAM 15.783 20.745 25.939 12.493 10.032 11.809 10.667 107.468



16

İl Bazında Oluşan İstihdam Artışı(kişi) (2011-2017)

Kırıkkale

Nevşehir

Kırşehir

Yozgat

NiğdeAksaray

Konya

Karaman

Kırıkkale

954

Nevşehir

1.366

Kırşehir

2.260

Yozgat

6.388

24.449

Niğde

27.708

Aksaray

63.153

KonyaKaraman

88.658

TOPLAM 214.936



17

İl ve Yıl Bazında Yıllık Net Gelir Artışı (Bin TL) (2011-2017)

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 TOPLAM

Aksaray 13.536 11.400 6.868 9.432 8.292 3.756 2.132 55.416

Karaman 20.648 31.944 72.552 22.088 14.024 15.068 992 177.316

Konya 22.508 30.956 17.496 8.660 11.080 16.997 18.609 126.306

Niğde 6.438 8.680 6.839 9.792 6.732 5.664 4.752 48.897

Nevşehir 512 2.220 2.732

Yozgat 3.920 8.856 12.776

Kırıkkale 360 1.548 1.908

Kırşehir 960 3.560 4.520

TOPLAM 63.130 82.980 103.755 49.972 40.128 47.237 42.669 429.871



18

KOP KÖSİP Projelerinin İl Bazında Uygulanma Durumları

İl Yıl Ödenek Tutarı (TL)Proje Sayısı

Sulu Tarıma Açılan Alan(ha)

İstihdam Artışı (Kişi)

Yıllık Net Gelir Artışı (TL/Yıl)

Aksaray

2011 4.200.000 14 3.384 6.768 13.536.000

2012 7.000.000 6 2.850 5.700 11.400.000

2013 10.075.956 3 1.717 3.434 6.868.000

2014 13.500.000 7 2.358 4.716 9.432.000

2015 16.750.000 10 2.073 4.146 8.292.000

2016 9.900.000 10 939 1.878 3.756.000

2017 7.400.000 10 533 1.066 2.132.000

Toplam 68.825.956 60 13.854 27.708 55.416.000

Karaman

2011 10.500.000 41 5.162 10.324 20.648.000

2012 13.400.000 38 7.986 15.972 31.944.000

2013 14.825.956 36 18.138 36.276 72.552.000

2014 16.000.000 39 5.522 11.044 22.088.000

2015 14.000.000 33 3.506 7.012 14.024.000

2016 23.515.000 29 3.767 7.534 15.068.000

2017 10.000.000 14 248 496 992.000

Toplam 102.240.956 230 44.329 88.658 177.316.000

Konya

2011 31.000.000 49 5.627 11.254 22.508.000

2012 35.000.000 52 7.739 15.478 30.956.000

2013 37.575.956 49 4.374 8.748 17.496.000

2014 26.428.000 24 2.165 4.330 8.660.000

2015 35.750.000 24 2.770 5.540 11.080.000

201632.220.000 21 1.379 2.758 5.516.840

7.500.000 4 2.870 5.740 11.480.000

201732.020.000 21 2.063 4.126 8.252.880

8.200.000 3 2.589 5.178 10.356.000

Toplam 245.693.956 247 31.576 63.153 126.305.720



19

İl Yıl Ödenek Tutarı (TL)Proje Sayısı

Sulu Tarıma Açılan Alan(ha)

İstihdam Artışı (Kişi)

Yıllık Net Gelir Artışı (TL/Yıl)

Niğde

2011 4.300.000 16 1.610 3.219 6.438.000

2012 8.000.000 17 2.170 4.340 8.680.000

2013 12.825.959 20 1.710 3.420 6.839.200

2014 18.272.000 13 2.448 4.896 9.792.400

2015 23.500.000 12 1.683 3.366 6.732.000

2016 21.590.000 15 1.416 2.832 5.664.000

2017 16.664.000 11 1.188 2.376 4.752.000

Toplam 105.151.959 104 12.224 24.449 48.897.600

Nevşehir2016 1.025.000 1 128 256 512.000

2017 8.900.000 3 555 1.110 2.220.000

Toplam 9.925.000 4 683 1.366 2.732.000

Yozgat2016 4.103.117 1 980 1.960 3.920.000

2017 13.600.000 12 2.214 4.428 8.856.000

Toplam 17.703.117 13 3.194 6.388 12.776.000

Kırıkkale2016 180.000 1 90 180 360.000

2017 5.500.000 3 387 774 1.548.000

Toplam 5.680.000 4 477 954 1.908.000

Kırşehir2016 900.000 1 240 480 960.000

2017 8.904.000 4 890 1.780 3.560.000

Toplam 9.804.000 5 1.130 2.260 4.520.000

Genel Toplam 565.024.944 667 107.468 214.936 429.871.320



20

Örnek Projelerden...

• Konya / Meram / Gökyurt

Mahallemiz Konya’nın en eski yerleşim yerlerinden biri olup birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Mahallemizde Kapadokya benzeri yerleşme görülmesi mahallemizi turistlik açıdan önemli hale getirmiştir. Sulama suyu sıkıntımız olduğu için üretimimiz daha çok kuru tarım ve hay-vancılığa dayanıyordu. Turistlik yönden ön planda olmamız mahallemizi değerli kılarken, ekilen alanlarda su sıkıntımızın olması üretim olarak yetersiz olmamıza sebep oluyordu. KOP tarafından desteklenen ve Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından uygulanan borulu sistem sulama projesi ile tarım alanlarımızı sulama imkânına sahip olduk. Böylece ürün desenimiz değişti ve kuru tarım yanında sulu tarım yapmaya başladık. Daha sonra Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan fide – fidan desteği ile sulanan alanlarda sebze, meyve üretimi yapmaya başladık. Hem üretimimiz hem de gelir kaynağımız arttı. Mahallemizden Konya’ya olan göçler en aza indi. Üretimde istihdam sağlamak ve profesyonel anlamda tarım yapabilmek amacıyla KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi(KOP TEYAP) ile Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından verilen çiftçi eğitimlerine katıldık, Aldığımız bu eğitimler sayesinde mahalle olarak bilinçlendik. Profesyonel anlamda üretim yapıyor mahallemizi kalkındırmaya, daha iyi konuma getirmeye gayret ediyoruz. Hizmetlerinden dolayı Konya Büyükşehir Belediyesi ve KOP İdaresi’ne teşekkür ederiz.

• Konya / Seydişehir / Karacaören

Seydişehir Karacaören patates, fasulye üretimi ile geçimini sağlayan bir köyümüzdür. Arazilerimizin ekim alanları küçük ve çok parçalı olması bu olumsuzluklara sulama yetersizliği de eklenince çiftçinin yani bizim durumumuz daha da zorlaşıyordu. Patates üretiminde su yeterli ve zamanında verilemediği için hem verim kaybı hem de ürünlerde çatlama olduğundan kalite kaybı yaşanıyordu. Tabi bu durum ürünümüzün pazar değerini düşürdüğü gibi birde ekilen alan küçük olduğundan bizim içinde gelir kaybına sebep oluyordu.

KOP tarafından desteklenen ve uygulaması Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan projede, Kozlu deresinden getirilen su ile 1170 dekarlık tarım arazimiz suya kavuştu. Proje yapılmadan önce dekara ancak 3 ton patates alırken, zamanında ve yeterli sulandığı için şimdi dekara 4- 4,5 ton verim almaktayız. Kısıtlı olan üretim desenimizi genişlettik köylümüz ayçiçeği, silajlık mısır üretimine geçti. Böylece maliyet düştü gelirimiz arttı.



21

Çiftçinin yanında olan ve kalkınmamızı sağlayan KOP İdaresi’ne teşekkür ederiz.

• Konya / Seydişehir / Yaylacık

Konya’nın Seydişehir ilçesine bağlı Yaylacık köyü yakın zamanda büyük şehirlere göç veren ve kıraç arazilerin olduğu bir Anadolu köyüydü.

Şimdilerde ise uzak köylerden gelenler tarla kiralamak için adeta birbiriyle yarışıyor. Vaktiyle köyden göçenler de geri dönüşün yolunu tutuyor. Yaylacık köyünün çehresini değiştiren ise 10 yıl önce başlatılan organik çilek projesi. Yıllık 400 ton çilek üretimi yapılan köyde göç durdu. Köylünün hedefi ise üretimi 3 bin tona çıkarıp, yurtdışına ihraç etmek.

Yaylacık köyündeki değişiklik yaklaşık 10 yıl önce başladı. Her yıl göçün yaşandığı köyün kıraç arazilerinin analizi yaptırıldı. Çilek üretimine uygun olduğunun tespit edilmesinin ardından 4 aile devlet destekli organik çilek ekti. Deneme üretimi başarılı olunca köyde çilek eken kişi sayısı bir yıl sonra 20’ye yükseldi. Daha sonraki yıl ise 100 kişi çilek ekimine başlayınca köyün çehresi bir anda değişti. Bunun üzerine KOP İdaresi tarafından KÖSİP kapsamında 2013 yılında yapılan borulu sistem sulama şebekesi ile Yaylacık köyünde yaşayanlar şimdi, yıllık ürettiği çileği Türkiye’nin en önemli firmalarına pazarlıyor. . Şimdi köyde 100 hane çilek ile geçimini sağlıyor. Çilek ihraç eden firmalar köyümüzden ürünlerimizi alıyorlar. Artık her ev halkı kendi kendine yetecek kadar gelir elde ediyor. Yaylacık köyü sakinleri çileğin ardından yeni meyveler yetiştirmek için kolları sıvamış durumda. Sulama sistemi sayesinde bodur elma, altın çilek ve kiraz üretimine de başlandı.

• Karaman / Merkez / Yollarbaşı

KOP İdaresi tarafından yapılan projemiz 2013 yılında tamamlandı. Sulu tarımdan önce kuru tarımla sadece buğday ve arpadan oluşan bir ürün yelpazemiz vardı ancak yağışa bağlı olduğumuz için kurak geçen birçok senede ekinler başağa durmadan tarlayı sürdüğümüz ve yaptığımız masrafı toprağa gömdüğümüz yıllar oluyordu. Sulama sahamızda bulunan kuyularımız sadece yakınında bulunan alanları kısmen sulayabiliyordu. Sulanabilir alanımız çok olmasına rağmen sulanan alan ise oldukça azdı. Kuyulara yakın yerlerde azar azar sulama yapma imkânı vardı. Projeden önce 150-200 dekar sulanabilir alan mevcutken proje uygulandıktan sonra 4000 dektar civarında sulanabilir alanımız oldu. 100 dekarlık mısır ekili alanımız 1300-1400 dekara çıktı. Köyümüzde bir tane dikili ağaç yokken şimdi 130-140 dekar modern elma bahçemiz 2015 yılı itibarı ile ürün verir duruma geldi ve halende yeni elma bahçesi kurulumları yapılmaya



22

devam etmektedir. Yaptığımız masraflar ile %10 olan birim alan kazancımız %40-45’lere yükseldi. Ben kendim bile sadece şu an itibarı ile 350 dekara yakın mısır ekiyorum. Projenin tamamlanması ile yağmurlama sisteminin miktarı azaldı ve daha çok damla sulama sistemi kullanılmaya başlandı böylelikle aynı su miktarı ile daha fazla alanı sulama imkânı elde etmiş olduk ve damla sulama olması sebebiyle yabancı otlarla mücadele masrafımız-da azalmış oldu. Yağmurlama hattı değiştirirken suyun çamurun içinde bizler siyatikten, romatizmadan, bitkilerimiz de mantardan kurtuldu. Bir diğer önemli kazanımda köyümüze kazandırılan modern sulama sistemi sayesinde arazilerimizin değeri de %80-90 civarında arttı ve köyde tarımdan gelir elde eden aile sayısı da artmış oldu. Allah KOP’tan razı olsun.

• Karaman / Merkez / Yollarbaşı

Karaman İli Merkez İlçesine bağlı olan Bayır Köyü merkeze 70 km uzaklıkta sarp dağların eteğinde bulunan zor şartlarda tarım ve hayvancılık ile geçimini sağlayan mütevazi bir köydür. Özellikle ulaşımın zor olduğu bu köyde toprak arıklar ile küçük ekim alanlarında tarım yapabilmek çok zor oluyordu. Su kayıplarının toprak arıklarda çok olması ve sulama yapılamayan arazilerin çokluğu çiftçinin belini adeta büküyordu. Köylü insanı ne kadarda çalışkan olursa olsun her geçen gün yağışlarında azalmasıyla birlikte köylü umudunu şehirde aramaya başlamıştı.

2013-2016 yılları arası Konya Ovası Projesi (KOP) tarafından desteklenen ve uygulaması Karaman İl Özel İdaresi tarafından yapılan sulama projeleri ile köyümüz hayat buldu. Köydeki arazilerde su iletimi kapalı sistem ile yapılmaya başlandı, su tutucu bentler ve su biriktirme havuzu yapıldı. Su gelmez denilen yerlerden tarım arazilerimize su geldi. Şu an köyün 7000 da alanı kapalı sistem sulama ile yeniden hayat buluyor. Örneğin; 30-50 badem ağacı olan insanlar 500-600 adet yeni badem fidanı dikti, 10 ceviz ağacı olan 50-60 yeni ceviz fidanı ekti, zeytin ekimi nerdeyse hiç yoktu şimdi su gözü denilen mevkiiler zeytin fidanları ile doldu, avar/sebze üretimimiz %100 arttı ve halende artmaya devam ediyor. Eskiden köylü sulama yapabilmek için günlerce arazide yatıya kalırdı, şimdi sulama sırası ile saatlik sulama yapıyor. Çiftçimizin köylümüzün yüzü gülüyor.

Su gelmez denilen yerlere su gelince devletimize zeval gelmesin Allah razı olsun deniliyor, 85-90 yaşında yatağında yatan dedelerimizin gözleri doluyor çünkü köyümüzdeki bazı yerler 50-70 yıl sonra ilk defa su ile buluştu. Emeği geçen herkese teşekkür ederiz.



23

• Aksaray / Sarıyahşi / Boğazköy

KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı finansmanlı olarak yürütülen KÖSİP (Küçük Ölçekli Sulama İşleri Programı) kapsamında 2014 yılında yapılarak hizmete açılan Aksaray Sarıyahşi Boğazköy Göletten Kapalı Sistem sulama Projesi ile birlikte köyümüz basınçlı sulama imkanına kavuştu. Önceden beton kanaldan salma sulama yapıyorduk. Suyumuzun çoğu ziyan oluyordu. Kapalı sistem sulama ile suyumuzu daha verimli kullanmaya başladık. Her tarlanın başına kadar su geldi. Projeden önce 6000 dekar arazi sularken aynı suyla şu anda 10470 dekar arazi suluyoruz. Artık tüm sahada yağmurlama sulama sistemi kullanıyoruz. Göletimiz yüksekte olduğu için enerjisiz basınçlı sulama yapıyoruz.

Bu proje ile sulama sahamızdaki ürün çeşidi de değişti. Önceden hububat tarımı ve çok az pancar ziraatı yaparken şimdi hububatın yerini yonca, mısır, ayçiçeği, sebze ve meyvecilik aldı. Artık daha çok kazandıran ürünler ekmeye başladık. Ben İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne ceviz bahçesi kurmak için müracaatta bulundum. 10 dekar ceviz bahçesi kuracağım. Çiftçi para kazanmaya başladı. Bu sayede kooperatifimizi de daha rahat işletmeye başladık. İnsanlar köyüne bağlandı. İstihdam arttı. Projede emeği geçenlerden ve devletimizden Allah razı olsun.

• Niğde / Ulukışla / Maden

Niğde İli Ulukışla İlçesi Maden Köyü, topoğrafik açıdan dağlık ve yamaç arazilere sahip bir köydür. Bu bölgenin iklim yönünden kiraz yetişti-riciliğine uygun olduğu görülmüştür. Yapılan bu tespit sonucu 2013 yılında KOP İdaresi’nin destekleri ile kapalı sistem sulama tesisi yapılarak Meydan mevkiinde bulunan suyun, hiç suyu bulunmayan Karagümüş mevkiine iletimi sağlanmıştır.

Yapılan tesis ile verim ve kalite yönünden artışlar olmuş ve iklim sebebiyle son turfanda kirazlar yetiştirilmiş ve ihracata gönderilmiştir. Maden Köyünde 2015-2017 yılları arasında kirazın kilogramı 8-12 TL ye satılmıştır. Bunu gören çiftçiler Karagümüş mevkiinde bulunan 600-700 dekar arazisini sulu tarıma çevirerek kiraz bahçesi yapmıştır. Arazinin dağlık ve yamaç olmasından dolayı çiftçiler kendi imkanları ile sekileme yaparak, damla sulama yöntemi ile sulama yapmakta ve su kaybını engellemektedir.

Muhtar beyanına göre, çiftçi sayısında %60 artış olmuş ve köye geri dönüşler yaşanmıştır. Maden Köyü’nde ceviz, kiraz, elma, üzüm, fasulye tarımı yapılırken, kirazın 8-12 TL’ye satılmasından dolayı çiftçilerin tamamı kiraz yetiştirmeye başlamıştır. Diğer tarımsal faaliyetler hariç 2017 yılı Maden Köyü kiraz geliri 15.000.000 TL’ye ulaşmıştır. 4 yıl gibi kısa bir sürede köy geliri 10 kat artmıştır. Çiftçiler KOP BKİ’ye ve Niğde İl Özel İdaresi’ne teşekkür etmektedirler.



24

• Niğde / Ulukışla / Aktoprak

Aktoprak, Niğde İli Ulukışla İlçesi’nin geçimini kiraz ile sağlayan bir köyüdür. Köy Hizmetleri tarafından yapılan göletin suyu, beton kanallar ile araziye dağıtılarak, az miktarda alan sulanabiliyordu ve salma sulama yapıldığı için çok su kaybı yaşanıyordu. Yetiştirilen kiraz düşük verimli ve düşük kalitedeydi.

KOP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından finanse edilen gölet kapalı sistem basınçlı sulama tesisi ile bitki deseni değişmese de sulama konusunda bilinçlenen çiftçiler damla sulama yöntemi kullanarak hem su kaybının önüne geçmiştir hem de verim ve kalite yükselmiştir.

2006 yılında Aktoprak Göleti tamamlandığında elde edilen gelir 2.000.000 TL iken 2013 yılında KÖSİP kapsamında yapılan kapalı sistem sulama tesisi ile elde edilen gelir 12.000.000 TL’ye çıkmıştır. 2000 dekar arazi sulanabilir iken şu an damla sulama ile 5000 dekar arazi sulanmakta-dır. 2016 yılı itibariyle de gelir 20.000.000 TL’ye ulaşmıştır. Aktoprak çiftçisi, KOP BKİ’ye ve Niğde İl Özel İdaresi’ne başta köylerine olmak üzere bölgede yapılan faydalı yatırımlar için teşekkür etmektedir.

• Niğde / Merkez / İçmeli

Niğde Merkez İçmeli Köyü’nde sulama suyu sıkıntısı olduğu için Kocapınar Deresi kenarındaki meyve bahçeleri hariç köyün tamamına yakın arazisinde hububat ekimi yapılıyordu. Çok az bir kısmında ise fasulye ekimi yapılarak yılda 400 kg. fasulye hasat ediliyordu.

2013 yılında KOP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından KÖSİP kapsamında ilimize ayrılan ödenek ile Niğde İl Özel İdaresi tarafından İçmeli Sulama Göleti yapıldı ve kapalı sistem basınçlı sulama tesisi ile birlikte su kaybının önüne geçilmiş oldu. Ayrıca yapılan gölet üst kotlarda olduğu için, çiftçiler enerji harcamadan sulama yapma imkânına kavuştu.

Yapılan kapalı sistem sulama tesisi ile 1124 dekar alan gölet suyu ile buluştu. Ayrıca Kocapınar Deresi kenarındaki meyve ağaçlarına da Ağus-tos-Eylül aylarında takviye su verilmektedir. Tesis kullanıma açıldıktan sonra köy muhtarı ile yapılan görüşmede, muhtar, “Daha önce aldığımız 400 kg fasulye, ekim alanı genişleyerek 500 dekara yayıldı ve dekardan 1 ton ürün alarak toplamda 5 tona ulaştı. Daha önce hiç ekimi yapılmazken 500 dekarda da patates ekildi. Ürün çeşidi ve verimi arttı, çiftçilerimizin yüzü güldü. Emeği geçen herkese çok teşekkür ediyoruz.” diyerek memnuniyetini dile getirdi.



25

Proje İle İlgili Fotoğraflar

KÖSİP’in gelmesiyle değişen ürün deseni...

KÖSİP’in gelmesiyle değişen ürün deseni...



26

Gölet İnşaatı Sırasında TemelCut-off Kazısı...

Gölete Ait Dolu Savak İnşaatı

Sulama Suyunun Dağıtımı... Sulama Suyunun Dağıtımı...

Sulama borusunun araziye sabitlenmesi

Gölet İnşaatı Sırasında Deşarj KanalıBetonunun Dökülmesi



27

Proje Kapsamında Yapılan Gölet ve Sulama Tesisi

Göletin İnşaatıDolu Savak Yapımı

PE Boru DöşenirkenAlın Kaynağı Yapımı

Su Alma Yapısı

Kapalı Sistem Boru İnşaatı SırasındaHendek Kazısı ve Boru Döşenmesi

Su Alma Yapısı Yani Almaç...



28

Basından Yansımalar;



29



30



31



32



33


Documents

T.C. Kalkınma Bakanlığıkop.gov.tr/upload/dokumanlar/201.pdf · 2019. 3. 28. · Plan ile; Bölge’nin tarımsal üretim potansiyelinin mevcut koşullara, toprak yapısına, coğrafi