70
Ankara, 2018 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Orta-Ağır Zihinsel Engeli ve Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Öğrenciler İçin TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI II. Kademe (5, 6, 7 ve 8. Sınıf)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

Ankara, 2018

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Orta-Ağır Zihinsel Engeli veOtizm Spektrum BozukluğuOlan Öğrenciler İçin

TÜRKÇE DERSİÖĞRETİM PROGRAMIII. Kademe (5, 6, 7 ve 8. Sınıf)

Page 2: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler
Page 3: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

i ç i n d e k i l e ri ç i n d e k i l e rGİRİŞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI . . . . . . . . . . . . 5

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

1. DEĞERLERİMİZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2. YETKİNLİKLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI . . . . . . . . . . . . . . . . 8

SONUÇ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

1. TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖZEL AMAÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

2. ÖĞRENME ÖĞRETME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

4. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR . . . . . . . . . . . . . 12

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

1. ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2. HEDEFLERİN YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

3. HEDEF, HEDEF DAVRANIŞLAR VE AÇIKLAMALAR . . . . . . . . . . 17

ÖRNEK ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Page 4: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler
Page 5: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

5II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

GİRİŞ

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için geliştirilen öğretim prog-ramları; öğrencilerin hayat boyu kullanabilecekleri bilgi, kavram ve becerileri kazanmalarını, bunları kul-lanarak kendilerini bireysel ve sosyal yönden geliştirmelerini, etkili iletişim kurmalarını, akademik, günlük yaşam, öz bakım gibi alanlarda gelişim sağlamalarını hedefleyen bir bütünlük içinde yapılandırılmıştır. Bu nitelik dokusuna sahip bireylerin yetişmesine hizmet edecek öğretim programları salt bilgi aktaran bir yapı-dan ziyade bire ysel farklılıkları dikkate alan, değer ve beceri kazandırmayı hedefleyen, yalın ve anlaşılır bir yapıda hazırlanmıştır. Programlarda bu amaç doğrultusunda bir taraftan farklı konu ve kademelerde sarmal bir yaklaşımla tekrar eden hedeflere ve açıklamalara, diğer taraftan bütünsel ve bir kerede kazandırılması hedeflenen öğrenme çıktılarına yer verilmiştir. Her iki gruptaki hedef ve açıklamalar ilgili disiplinin yetkin, güncel, geçerli ve eğitim öğretim sürecinde hayatla ilişkileri kurulabilecek niteliktedir. Bu hedefler ve açıkla-malar, eğitim kademeleri düzeyinde değerler, beceriler ve yetkinlikler perspektifinde bütünlük sağlayan bir bakış açısıyla yalın bir içeriğe işaret etmektedir. Böylelikle anlamlı ve kalıcı öğrenmeyi sağlayan, sağlam ve önceki öğrenmelerle ilişkilendirilmiş, günlük hayatta değerler, beceriler ve yetkinlikler çevresinde bütünleş-miş bir öğretim programları toplamı oluşturulmuştur.

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI

Öğretim programları, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 2. maddesinde ifade edilen “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları”, “Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri” ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de yer alan “Özel Eğitimin Temel İlkeleri” esas alınarak hazırlanmıştır. Eğitim ve öğre-tim programlarıyla sürdürülen tüm çalışmalar; okul öncesi, birinci, ikinci ve üçüncü kademe seviyelerinde birbirini tamamlayıcı bir şekilde aşağıdaki amaçlara ulaşmaya yöneliktir:

1. Okul öncesi eğitimini tamamlayan öğrencilerin bireysel gelişim süreçleri göz önünde bulundu-rularak dil ve iletişim, öz bakım ve günlük yaşam, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini sağlamak,

2. Birinci kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin gelişim ve öğrenme düzeylerine uygun olarak dil ve iletişim, öz bakım ve günlük yaşam, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini desteklemek, günlük yaşamlarında ihtiyaç duyacakları temel akademik becerileri kazan-mış, bunları etkin bir şekilde kullanarak bağımsız bireyler olarak hayatlarını sürdürmelerini sağlamak,

3. İkinci kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin, ilkokulda kazandıkları yetkinlikleri geliştirmek suretiyle millî ve manevi değerleri benimsemiş, toplumla etkileşimini, bütünleşmesini sağlayacak şekilde yeterliliklerle donatılmış bireyler olmalarını sağlamak,

4. Üçüncü kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin birinci ve ikinci kademede kazandıkları yetkin-likleri geliştirmek suretiyle, insanlarla etkileşim kurabilen, toplumsal kurallara uyum sağlayabilen, toplumsal yaşama katılım için çabalayan, yaşamlarını bağımsız olarak sürdürebilen bireyler olma-larını sağlamak, “Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinde (TYÇ)” ve ayrıca disiplinlere özgü alanlarda ifa-desini bulan temel düzey beceri ve yetkinlikleri kazanmış, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda hayata ve bir mesleğe hazır, toplum hayatında üretime katkısı olan, millî ve manevi değerleri benimseyen bireyler olmalarını sağlamaktır.

Page 6: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

6 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ

Eğitim sistemimizin temel amacı bireye değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve dav-ranışlar kazandırmaktır. Bilgi, beceri ve davranışlar öğretim programlarıyla kazandırılmaya çalışılırken de-ğerlerimiz ve yetkinlikler bu bilgi, beceri ve davranışların arasındaki bütünlüğü kurmaktadır. Değerlerimiz toplumumuzun millî ve manevi kaynaklarından günümüze ulaşmış ve yarınlarımıza aktaracağımız öz mi-rasımızdır. Yetkinlikler ise bu mirasın hayata aktarımıdır. Bu yönüyle değerlerimiz ve yetkinlikler birbirinden ayrılmaz bir şekilde öğrenme öğretme süreçleriyle kazandırmaya çalıştığımız bilgi, beceri ve davranışlar ile birlikte ele alınarak programın perspektifini oluşturmaktadır.

1. DEĞERLERİMİZ

Değer; bir sosyal grup veya toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, amaç, temel ah-laki ilke ya da inançlardır. Değerler toplum ya da bireyler tarafından benimsenen, birleştirici olgulardır. Aynı zamanda değerler, toplumun sosyal ihtiyaçlarını karşıladığına ve bireylerin iyiliği için olduğuna inanılan öl-çütlerdir. Değer eğitiminin temel amaçlarından biri de öğrencilerin sağlıklı, tutarlı ve dengeli bir kişilik geliş-tirmelerini sağlamaktır. Değerler, insanın tutum ve davranışlarını biçimlendirmede önemli bir role sahiptir.

Eğitim sistemi sadece akademik açıdan başarılı, belirlenmiş bazı bilgi, beceri ve davranışları kazandıran bir yapı değildir. Temel değerleri benimsemiş bireyler yetiştirmek asli görevidir; yeni neslin değerlerini, alış-kanlıklarını ve davranışlarını etkileyebilmelidir. Eğitim sistemi değerleri kazandırma amacı çerçevesindeki işlevini, öğretim programlarını da kapsayan eğitim programıyla yerine getirir. “Eğitim programı”; öğretim programları, öğrenme öğretme ortamları, eğitim araç gereçleri, ders dışı etkinlikler, mevzuat gibi eğitim sisteminin tüm unsurları göz önünde bulundurularak oluşturulur. Öğretim programlarında bu anlayışla de-ğerlerimiz, ayrı bir program veya öğrenme alanı, ünite, konu vb. olarak görülmemiştir. Tam aksine bütün eğitim sürecinin nihai gayesi ve ruhu olan değerlerimiz, öğretim programlarının her birinde ve her bir biri-minde yer almıştır.

Öğretim programlarında yer alan "kök değerler" şunlardır: adelet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sa-bır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik. Bu değerler, öğrenme öğretme sürecinde hem kendi başlarına, hem ilişkili olduğu alt değerlerle ve hem de öteki kök değerlerle birlikte ele alınarak hayat bulacaktır.

2. YETKİNLİKLER

Eğitim sistemimiz yetkinliklerde bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip karakterde bireyler yetiştirmeyi amaçlar. Öğrencilerin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde; kişisel, sosyal, akademik ve iş hayatlarında ihtiyaç duyacakları beceri yelpazesi olan yetkinlikler TYÇ'de belirlenmiştir. TYÇ’de anadilde ile-tişim, yabancı dillerde iletişim, matematiksel yetkinlik ve bilim / teknolojide temel yetkinlikler, dijital yet-kinlik, öğrenmeyi öğrenme, sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler, inisiyatif alma ve girişimcilik, kültürel farkındalık ve ifade olmak üzere sekiz anahtar yetkinlik belirlenmiştir. Özel eğitim çerçevesinde yabancı dillerde iletişim ve inisiyatif alma ve girişimciliğe ait yetkinlikler öğretim programlarında ele alınmamıştır. Bu yetkinliklere ilişkin bilgi ve beceriye ait davranışlar orta ve ağır engel düzeyindeki öğrencilere kazandırı-lamamaktadır. Öğretim programlarında ele alınan yetkinlikler TYÇ’de aşağıdaki gibi tanımlamaktadır:

1. Anadilde iletişim: Kavram, düşünce, görüş, duygu ve olguları hem sözlü hem de yazılı olarak ifade etme ve yorumlama (dinleme, konuşma, okuma ve yazma); eğitim ve öğretim, iş yeri, ev ve eğlence gibi her türlü sosyal ve kültürel bağlamda uygun ve yaratıcı bir şekilde dilsel etkileşimde bulunmaktır.

Page 7: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

7II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

2. Matematiksel yetkinlik ve bilim / teknolojide temel yetkinlikler: Matematiksel yetkinlik, günlük hayat-ta karşılaşılan bir dizi problemi çözmek için matematiksel düşünme tarzını geliştirme ve uygulama-dır. Sağlam bir aritmetik becerisi üzerine inşa edilen süreç, faaliyet ve bilgiye vurgu yapılmaktadır. Matematiksel yetkinlik, düşünme (mantıksal ve uzamsal düşünme) ve sunmanın (formüller, mo-deller, kurgular, grafikler ve tablolar) matematiksel modlarını farklı derecelerde kullanma beceri ve isteğini içermektedir.

Bilimde yetkinlik, soruları tanımlamak ve kanıta dayalı sonuçlar üretmek amacıyla doğal dünya-nın açıklanmasına yönelik bilgi varlığına ve metodolojiden yararlanma beceri ve arzusuna atıfta bulunmaktadır. Teknolojide yetkinlik, algılanan insan istek ve ihtiyaçlarını karşılama bağlamında bilgi ve metodolojinin uygulanması olarak görülmektedir. Bilim ve teknolojide yetkinlik, insan et-kinliklerinden kaynaklanan değişimleri ve her bireyin vatandaş olarak sorumluluklarını kavrama gücünü kapsamaktadır.

3. Dijital yetkinlik: İş, günlük hayat ve iletişim için bilgi iletişim teknolojilerinin güvenli ve eleştirel şekilde kullanılmasını kapsar. Söz konusu yetkinlik, bilgiye erişim ve bilginin değerlendirilmesi, saklanması, üretimi, sunulması ve alışverişi için bilgisayarların kullanılması ayrıca internet aracılığıyla ortak ağlara katılım sağlanması ve iletişim kurulması gibi temel beceriler yoluyla desteklenmektedir.

4. Öğrenmeyi öğrenme: Bireyin kendi öğrenme eylemini etkili zaman ve bilgi yönetimini de kapsa-yacak şekilde bireysel olarak veya grup hâlinde düzenleyebilmesi için öğrenmenin peşine düşme ve bu konuda ısrarcı olma yetkinliğidir. Bu yetkinlik, bireyin var olan imkânları tanıyarak öğrenme ihtiyaç ve süreçlerinin farkında olmasını ve başarılı bir öğrenme eylemi için zorluklarla başa çıkma yeteneğini kapsamaktadır. Yeni bilgi ve beceriler kazanmak, işlemek ve kendine uyarlamak kadar rehberlik desteği aramak ve bundan yararlanmak anlamına da gelir. Öğrenmeyi öğrenme, bilgi ve becerilerin ev, iş yeri, eğitim ve öğretim ortamı gibi çeşitli bağlamlarda kullanılması ve uygulanma-sı için önceki öğrenme ve hayat tecrübelerine dayanılması yönünde öğrenenleri harekete geçirir.

5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler arası ve kültürler arası yetkin-likleri içermekte; bireylerin farklılaşan toplum ve çalışma hayatına etkili ve yapıcı biçimde katılma-larına imkân tanıyacak; gerektiğinde çatışmaları çözecek özelliklerle donatılmasını sağlayan tüm davranış biçimlerini kapsar. Vatandaşlıkla ilgili yetkinlik ise bireyleri, toplumsal ve siyasal kavram ve yapılara ilişkin bilgiye, demokratik ve aktif katılım kararlılığına dayalı olarak medeni hayata tam olarak katılmaları için donatmaktadır.

6. Kültürel farkındalık ve ifade: Müzik, sahne sanatları, edebiyat ve görsel sanatlar dâhil olmak üzere çeşitli kitle iletişim araçları kullanılarak görüş, deneyim ve duyguların yaratıcı bir şekilde ifade edil-mesinin öneminin takdiridir.

ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI

Değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan, öğretimle ilgili ve-rilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı ve sistematik bir süreçtir. Öğrenme, öğretme ve planlamayı doğrudan etkileyen ve eğitim sisteminin temel ögelerinden biri olan değerlendirmeye öğretim programında önemli bir yer verilmiştir.

Öncelikle öğrencilerin öğrenme alanlarındaki performansını belirlemek ve performansına dayalı ola-rak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programını (BEP) hazırlamak için ölçme ve değerlendirme yapılmalıdır. Sürekli değerlendirme tüm öğrencilerin ilerlemelerinin tespiti için önemlidir. Öğretim öncesinde yapılan değer-lendirme, öğrenci hakkında bilgi edinilmesini ve öğrenme hedeflerinin belirlenmesini; öğretim sırasında

Page 8: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

8 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

yapılan değerlendirme, öğrenci ve öğretmene geri bildirim verilmesini; öğretim sonunda yapılan değerlen-dirme ise öğrenme hedeflerinin karşılanıp karşılanmadığı ve belirli alanlarda değişiklik yapılması gerekip gerekmediği hakkında karar vermeyi sağlayacaktır. Toplanan veriler sistematik olarak kayıt edilmelidir. Öğ-retim öncesi, sırası ve sonrasında yapılan tüm değerlendirmeler uygulanan öğretim konusunda yol gösterir. Öğrenci nasıl öğrenmektedir? Ne tür ipuçlarına ihtiyaç duymaktadır? En fazla desteklenmesi gereken alan nedir? Ne tür öğretimsel uyarlamalara ihtiyacı bulunmaktadır? Uygun ölçme değerlendirme süreçlerine yer verilerek bu tür sorulara cevap verilmelidir.

Ölçme değerlendirme ilkelerinden aşağıdakilere dikkat edilmelidir:

1. Ölçme ve değerlendirme çalışmaları öğretim programının tüm bileşenleri ile azami uyum sağla-malı, hedeflerin ve açıklamaların sınırları esas alınmalıdır.

2. Ölçme değerlendirme, yetersizliği olan öğrencinin bireysel özelliklerine göre biçimlendirilmelidir.

3. Öğretim programı, ölçme sürecinde kullanılabilecek ölçme araç ve yöntemleri açısından uygulayı-cılara yol gösterir. Bu araç ve yöntemlerin uygulanmasında gerekli uygulama ilkelerine uyulmalıdır.

BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Öğretim programlarının geliştirilmesi sürecinde öğrencinin çok yönlü gelişimsel özelliklerine dair mev-cut bilgi ve birikimi dikkate alınarak ve aralarındaki ilişki göz önünde bulundurularak bazı temel gelişim ilkelerine göre program düzenlenmiştir. Öğretim programları, insan gelişiminin belirli bir dönemde sonlan-madığı ve gelişimin hayat boyu sürdüğü ilkesi ile hazırlanmıştır. Bu sebeple öğretim programlarında, her yaş döneminde bireylerin gelişim özelliklerini dikkate alarak, destekleyici önlemler alınması önerilmektedir. Gelişim, hayat boyu sürse de tek ve bir örnek yapıda değildir. Evreler hâlinde ilerler ve her evrede bireylerin gelişim özellikleri farklıdır. Evreler de başlangıç ve bitişleri açısından homojen değildir. Bu sebeple program-lar olabildiğince bunu göz önünde bulunduran bir hassasiyetle yapılandırılmıştır. Programların hedeflerini gerçekleştirme sürecinde gerekli uyarlamaların öğretmen tarafından yapılması beklenir. Gelişim dönem-leri ardışık ve değişmeyen bir sıra izler. Her evrede olup bitenler takip eden evreleri etkiler. Öte yandan bu ardışıklık basitten karmaşığa, genelden özele ve somuttan soyuta doğru gelişim gibi belirli yönelimlerle karakterize edilir. Program geliştirme sürecinde söz konusu yönelimler hem bir alandaki yeterliliği oluşturan kazanım ve becerilerin ön koşul ve ardıllığı noktasında dikkate alınmış hem de kademeler düzeyinde ders-lerin dağılımlarında ve birbirleriyle ilişkilerinde göz önünde bulundurulmuştur.

Öğretim programlarında insan gelişiminin bir bütün olduğu ilkesi ile hareket edilmiştir. İnsanın farklı gelişim alanlarındaki özellikleri birbirleri ile etkileşim hâlindedir. Söz gelimi dil gelişimi bilişsel gelişimini etkiler ve bilişsel gelişiminden etkilenir. Bu sebeple öğretmenlerden, öğrencinin edindiği bir hedefin geli-şimde başka bir alanı da etkileyeceğini dikkate alması beklenir.

Öğretim programları bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak yapılandırılmıştır. Bireyler arası farklılık bir bireyin diğerlerinden birden fazla özelliği bakımından farklı olmasıdır. Tüm öğrenciler için; birey-sel özellikleri, performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda öğretim programları temel alınarak “Bireyselleş-tirilmiş Eğitim Programı” hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. BEP’te yer alacak olan hedeflerin belirlenmesinde, öğrenme öğretme sürecinin düzenlenmesinde ve başarının değerlendirilmesinde o öğrencinin hazır bulu-nuşluğu, bilişsel, sosyal ve bedensel özellikleri farklılaşabilir. Bu nedenle öğrenme öğretme süreci planlanır-ken öğrencilerin bireysel farklılıkları (mevcut performansları, hazır bulunuşluk düzeyleri, öğrenme stilleri ve ihtiyaçları, sosyokültürel farklılıkları vb.) göz önünde bulundurulmalıdır.

Page 9: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

9II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

SONUÇProgramları güncelleme sürecinde hangi işlemlerden ve aşamalardan geçildiği aşağıda sıralanmıştır.

• Farklı ülkelerin özel eğitim programları incelenmiş,

• Yurt içinde ve yurt dışında öğretim ve programlar üzerine yapılan akademik çalışmalar taranmış,

• Başta Anayasamız olmak üzere ilgili mevzuat, kalkınma planları, hükûmet programları, şûra kararla-rı, siyasi partilerin programları, sivil toplum kuruluşları ve sivil araştırma kurumları tarafından hazır-lanan raporlar vb. dokümanlar analiz edilmiş,

• Millî Eğitim Bakanlığı programlar ve öğretim materyalleri daire başkanlıkları tarafından öğretmen ve yöneticilerin program gereksinimleri hakkında görüşleri alınmış,

• Öğretmenlerden programların hedefleri ve yapısı hakkında görüş alınmış; bütün görüş, öneri, eleştiri ve beklentiler, Bakanlığımızın ilgili birimlerinden uzman personel, öğretmen ve akademis-yenlerden oluşan çalışma gruplarınca değerlendirilmiştir. Yapılan tespitler doğrultusunda öğretim programlarımız hazırlanmıştır.

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI

1. TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖZEL AMAÇLARI

Türkçe Dersi Öğretim Programı, orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencile-rin hayat boyu kullanabilecekleri sözlü iletişim, dinleme, okuma ve yazma becerileri kazanmaları, bu bece-rileri kullanarak, kendilerini bireysel ve sosyal yönden geliştirmeleri, etkili iletişim kurmaları, istek duyarak okuma ve yazma alışkanlığı edinmelerini sağlayacak şekilde bilgi, beceri ve değerleri içeren bir bütünlük içinde yapılandırılmıştır. Öğrencilerin bilişsel becerilerini geliştirme, iletişim kurma, duygu ve düşüncelerini ifade etme ve bilgi edinmelerinde dilin yeri çok önemlidir. Bu bağlamda öğretim programında öğrenme alanlarındaki beceriler birbiriyle ilişkili ve bütünlük içinde ele alınmaktadır. Öğrenme alanlarının her birinde edinilen bilgi ve beceriler öğrenme sürecinde birbirini etkilemekte ve tamamlamaktadır.

Ayrıca öğrencilerin gelişim özellikleri göz önünde bulundurularak dil bilgisi ve yazım kuralları ile ilgili hedefler artan bir yoğunluk içinde ve aşamalı olarak yapılandırılmıştır. 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanu-nu’nda ifade edilen Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri ile 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de ifade edilen Özel Eğitimin Temel İlkeleri doğrultusunda hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programı ile öğrencilerin;

1. Türkçeyi, konuşma ve yazma kurallarına uygun olarak doğru kullanmalarının sağlanması,

2. Yaşamları boyunca kullanacakları temel okuma yazma becerilerini kazanmalarının sağlanması,

3. Okuma yazma sevgisi ve alışkanlığını kazanmalarının sağlanması,

4. Sözlü iletişim becerilerini kullanarak iletişim kurmalarının sağlanması,

5. Dinleme / izleme ve konuşma becerilerinin geliştirilmesi,

6. Anlama, sınıflama, sıralama, ilişki kurma, tahmin etme gibi bilişsel becerilerinin geliştirilmesi,

7. Sözcük dağarcıklarını ve anlatım becerilerinin geliştirmesi,

8. Gerçek yaşam uygulamalarında okuma ve yazma becerilerini kullanmalarının sağlanması,

9. Okuduğunu anlamaya ve yazılı ifadeye hazırlık becerilerini geliştirmesi,

Page 10: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

10 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

10. İşlevsel okuma-yazma becerilerini günlük ve sosyal yaşamlarında kullanmalarının sağlanması,

11. Millî, manevi, ahlaki, tarihî, kültürel, sosyal değerlerin farkına vardırılması amaçlanmıştır.

2. ÖĞRENME ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programı; öğrencilerin performansını ve önkoşul becerileri göz önünde bulunduran ve öğrenciyi merkeze alan bir yaklaşımla hazırlanmış olup, bütün hedefler sürekli gelişme ve ilerleme gösteren bir yapı içinde ve tüm öğrencilerin dil becerilerini geliştirmelerini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda temel tasarım yaklaşımı belirlenirken hem öğrencinin ilgi ve ih-tiyaçlarını temel alan öğrenci merkezli yaklaşım hem de konu öğretimini merkeze alan konu merkezli bir yaklaşım temel alınmıştır. Bu anlamda program tasarımı eklektik bir yapıya sahiptir. Yani program hem konu merkezli hem de öğrenci merkezlidir.

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere yönelik geliştirilmiş olan bu program, bireysel temelleri dikkate alarak oluşturulmuştur. Öğrenci, programın en önemli parçasıdır. Öğ-renme alanları ve etkinlikler birey için seçilmiş ve düzenlenmiştir. Öğrenme yaşantıları bireyin ilerideki ge-reksinimleri göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Özellikle bu program, program geliştirme açısından aşağıda belirtilen bireysel temeller dikkate alınarak geliştirilmiştir.

• Her öğrencinin bir birey olarak kendine özgü olduğunu kabul eder.

• Öğrencinin kişisel mutluluğunu ve başarma duygusunu kazandırmak için çaba gösterir.

• Öğrencinin gelecekteki hayatı için rehberdir.

• Günümüzdeki engelli bireylerden beklenen niteliklerin geliştirilmesine rehberdir.

• Öğrencinin fiziksel ve psikolojik açıdan sağlıklı bir birey olarak yetişmesini hedef almıştır.

Program geliştirme açısından bir başka önemli temel ise psikolojik temeldir. Özellikle son zamanlar-da insanlar nasıl öğrenir?, Öğrenme ortamları nasıl düzenlenmelidir? gibi sorular eğitim programlarının psi-kolojik temellerini oluşturmaktadır. Anlamlı bir öğrenme, öğrencilerin ön bilgilerinin kontrol edildiği, ger-çek yaşamda karşılaştıkları sorunların temel alındığı, öğrencinin her zaman bilişsel, çoğunlukla devinimsel olarak da etkin olduğu öğrenme ortamlarında gerçekleşmelidir. Ayrıca bu öğrenme ortamlarının öğrenciye yeni öğrendiklerinin pekiştirilmesi için fırsatlar sunması gerekmektedir. Orta ve ağır engellilere yönelik bu program aynı zamanda görevsel (işlevsel) nitelik taşımaktadır. Bu anlamda programda yer verilen konular ve etkinlikler hayatta geçerli olan konulardır. Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanmış olan Okuma-Yazma Öğretim Programı’nın felsefi temelleri, pragmatist felse-fenin eğitime uygulanması olarak ele alınan ilerlemecilik eğitim felsefesiyle örtüşmektedir. Çünkü prog-ramda öğrenci gereksinimlerini merkeze alan ve öğrenci için işlevsel değeri olan bilgi, beceri ve tutumlar öğretilmektedir.

Dil öğrenimi doğrusal bir faaliyet olmadığından dil becerisinin kazandırılmasında tek bir öğrenme öğ-retme yaklaşımı benimsenmemeli, farklı öğretim yöntem ve teknikleri bir arada ve dengeli şekilde kulla-nılmalıdır. Bu bağlamda bu programda iki farklı öğrenme kuramından yaralanılmıştır. Öğretim programına temel olan öğrenme yaklaşımları ise sırası ile uygulamalı davranış analizi ve sosyal etkileşimci kuramdır. Uygulamalı davranış analizi, davranışçı kuramın öne sürdüğü ilkeleri kullanarak sosyal açıdan birey için anlamlı ve toplum için önemli davranışları değiştirmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. Uygulamalı davranış analizinde sosyal açıdan önemli, gözlenebilir ve ölçülebilir hedef davranışlar belirlenerek, bu davranışlarda istendik yönde değişiklik yaratmak için çalışılır. Uygulamalı davranış analizi alanında yeni beceri ve davra-

Page 11: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

11II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

nışları öğretmek üzere geliştirilmiş çok sayıda yöntem bulunmaktadır. Bu programda yer alan yöntemler; Doğrudan Öğretim Yöntemi, Yanlışsız Öğretim Yöntemleri ve Etkinlik Temelli Öğretim Yöntemidir.

Sosyal etkileşim kuramına göre çocuğun gelişiminin daha bilgili ve deneyimli bir yetişkinin rehberli-ğinde sosyal bir ortamda gerçekleşmektedir. Diğer bir deyişle çocuklar diğer kişilerle etkileşimler kurarak öğrenir. Çocuklar ve yetişkinlerin birlikte etkileşim içinde gerçekleştirdikleri tüm etkinlikler yakınsal gelişim alanı olarak adlandırılan alanda gerçekleşir. Yakınsal gelişim alanı, çocuğun bağımsız olarak yapabileceği ile maksimum yetişkin desteği ile yapacağı arasındaki alan olarak tanımlanmakta ve öğrenme bu alan içinde gerçekleşmektedir. Hedeflenen, çocuğu yetişkin rehberliğinden bağımsız hale getirmektir. Bu amaçla yetiş-kin birçok destekleyici sunarak öğrencinin söz konusu becerilerde bağımsızlaşmasını sağlar. Bu yaklaşımı temel alan birçok öğretim yöntemi bulunmaktadır. Planlı Söyleşi ve Dil Deneyimi Yaklaşımı bunlardan ba-zılarıdır.

Tüm öğrenciler için bireysel özellikleri, performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda Türkçe Dersi Öğ-retim Programı temel alınarak BEP hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. BEP’te yer alacak hedeflerin belirlen-mesinde, öğrenme öğretme sürecinin düzenlenmesinde ve başarının değerlendirilmesinde o öğrencinin hazırbulunuşluğu, bilişsel, sosyal ve bedensel özellikleri dikkate alınmalıdır. Öğrenme öğretme sürecinde mümkün olduğunca bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanılmalıdır. Bu teknolojilerin kullanılması öğre-tim stratejilerini zenginleştirirken aynı zamanda öğrencilerin öğrenmelerini destekleyecektir.

Dersin işlenişinde ve uygulamalarda görsel iletişim araçlarına yer verilmeli; slayt, bilgisayar, televizyon, etkileşimli tahta, internet, EBA içerikleri vb. etkin olarak kullanılmalıdır. Teknolojik araç ve gereçler kullanılır-ken gizlilik, bütünlük ve erişilebilirlik göz önüne alınmalı ve internetin güvenli kullanımı konusunda gerekli uyarılar yapılmalı ve tedbirler alınmalıdır. Dijital kaynakların, özellikle internetten indirilen materyallerin kullanımında intihal yapılmamalı, etik kurallara ve telif haklarına uyulmalıdır.

3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI

Öğrencilerin öğrenme alanlarındaki performanslarını belirlemek amacıyla belirli ölçme araçlarından yararlanılır. Öğretmen tarafından da geliştirilebilen bu araçlarla elde edilen veriler;

1. Öğrencilerin öğretimi hedeflenen davranışı öğrenmeye hazır olup olmadıklarını,

2. Geliştirilen öğretim programının etkililiğini,

3. Öğretimin sonlandırılma kararının verilmesini,

4. Öğretimle ne düzeyde genellenebilen davranış değişikliğinin sağlanabildiğini,

5. Öğretim sonlandıktan sonra etkisinin devam edip etmediğini (izleme) değerlendirmek amacıyla kullanılır.

Öğrencilerin programla kazandırılması hedeflenen bilgi ve becerileri ne oranda edindiğinin tespitinde kullanılan ölçme ve değerlendirme uygulamaları sürekli olmalıdır. Değerlendirme süreci birçok basamağı içermelidir. Bu basamaklar aşağıda verilmektedir.

Programın Gözden Geçirilmesi: Öğretim programını gözden geçirerek, öğrenme alanlarına göre ne-reden başlanacağına karar verilmelidir.

Öğretim Öncesinde Veri Toplama: Öğrenciye seçilen öğrenme alanında yer alan hedef davranışlar öğretilmeden önce değerlendirme yapılmalıdır.

Kaba Değerlendirme: Program öğrenme alanları ve hedefleri gözden geçirdikten sonra kaba de-ğerlendirme araçları programa göre geliştirilmelidir. Kaba değerlendirme araçları olarak kontrol listeleri,

Page 12: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

12 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

gözlemler ve görüşmelerden yararlanılabilir. Öğrencilerin defterleri incelenebilir. Bu tür ölçümlemeler öğ-rencinin performansı hakkında kabaca bilgi verecek ve ayrıntılı değerlendirme için yol gösterecektir.

Ayrıntılı Değerlendirme Araçları Hazırlanması ve Uygulanması: Seçtiğiniz öğrenme alanına göre ayrıntılı değerlendirme çok çeşitli ölçme araçları veya değerlendirme süreçleri kullanılarak yapılabilir. Örne-ğin; ölçüt bağımlı ölçü araçları hazırlanabilir. Dil örnekleri alınabilir. İş örneği analizleri yapılabilir. Okuduğu-nu anlama testleri uygulanabilir. Önemli olan söz konusu öğrenme alanında en iyi şekilde ölçebilecek ölçme aracı/araçlarını geliştirmek ve uygulamaktır. Öğretim öncesinde yapılan ayrıntılı değerlendirme öğretime nereden başlanacağına yol gösterecektir. Bu değerlendirmeden sonra amaçlar belirlenerek öğretime başla-nabilir.

Öğretim Sırasında Veri Toplama: Öğrenciye seçilen öğrenme alanında yer alan hedef davranışlar öğ-retilirken değerlendirme yapılmalıdır. Öğretim sırasında yapılan bu değerlendirmeler öğretimin düzenlen-mesinde rol oynar.

Öğretim Sonunda Veri Toplama: Öğretim sonunda öğretim öncesinde kullanılan ölçme araçları ile belirlenen hedeflere ulaşıp ulaşmadığı saptanmalıdır.

Toplanan Verilerin Kayıt Edilmesi: Öğrenci performansı sürekli kayıt edilerek öğrenci performansı kayıt altına alınmalıdır. Kayıtlar sistematik olarak tutulmalıdır.

Sonuçları Değerlendirilmesi ve Gerekli Düzenlemelerin Yapılması: Öğretim öncesi, sırası ve sonra-sında yapılan tüm değerlendirmeler uygulanan öğretim konusunda yol gösterir. Öğrenci nasıl öğrenmek-tedir? Ne tür ipuçlarına ihtiyaç duymaktadır? En fazla desteklenmesi gereken alan nedir? Ne tür öğretimsel uyarlamalara ihtiyacı bulunmaktadır? Eğer uygun değerlendirme süreçlerine yer verildiyse, bu tür sorulara cevap verilebilecek ve birçok problemlerin üstesinden gelinebilecektir.

Bu programda değerlendirme araçları olarak informal ölçü araçlarının kullanılmalıdır. Bunların bir kısmı ölçüt bağımlı ölçü araçları ve kontrol listeleri gibi öğretmen yapımı ölçü araçlarıdır. Ayrıca programda öğ-renci performansının belirlenmesinde gözlem tekniğine ve bazı beceriler için (ör, yazma becerisi) gözlemin özel bir türü olan çalışma örneği analizine yer verilmiştir. Çalışma örneği analizi; tepki ve hata analizi şeklin-de yapılır. Bu programda bazı öğrenme alanlarında (yazılı ifade) hata analizi kullanılmalıdır.

4. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR• Birinci kademede bulunan öğrenmeye hazırlık ve erken okuryazarlık becerilerini kazanan ancak he-

nüz ilk okuma-yazma becerilerini kazanamamış öğrencilerle bu kademede de Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretim Yöntemi kullanılarak ilk okuma-yazma çalışmaları yapılmalıdır.

• Çeşitli nedenlerle yazmada güçlük çeken öğrenciler için okuma çalışmaları yazma olmadan geçek-leştirilebilir.

• İlk okuma-yazma becerilerini kazanmış olan öğrenciler için okuduğunu anlama ve yazılı ifade öğ-renme alanlarından hedefler çalışılmalıdır. Bu öğrenciler için İşlevsel Okuma-Yazma öğrenme ala-nından hedef alınmamalıdır.

• İlk kademede bulunan öğrenmeye hazırlık becerilerini ve erken okuryazarlık becerilerini kazanan ancak ilk okuma-yazmada etkili öğretim yapıldığı halde sesleri birleştiremeyen öğrenciler için ise bu programda İşlevsel Okuma-Yazma öğrenme alanı bulunmaktadır. Bu öğrencilerle işlevsel oku-ma-yazma çalışmaları yapılmalıdır. Ancak bir yandan da dik temel harflerle Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretim Yöntemi ile okuma-yazma çalışmalarına devam edilmelidir.

• Okuduğunu anlama ve yazılı ifadede hikaye, anı ve bilgi veren metin çeşitleri kullanılmıştır. Bu me-

Page 13: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

13II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

tinleri belirli yapıları bulunmaktadır. Bu yapılara göre anlama metinleri seçilmeli ve oluşturulmalı, yazma eğitiminde ise bu yapılar çerçevesinde öğretim düzenlenmelidir.

• Öğrenmeye hazırlık becerilerini kazanan ancak hem erken okuryazarlık becerilerinin sesbilgisel far-kındalık hem de Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretim Yönteminin birinci aşaması olan sesleri fark etme aşamasında hedefleri kazanamayan öğrencilerin, sesleri fark etmede güçlükleri bulunuyor demektir. Bu öğrenciler için İşlevsel Okuma-Yazma öğrenme alanı bulunmaktadır. Bu öğrenme ala-nındaki hedefler çalışılmalıdır.

• Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim bu kademede ortak öğrenme alanı olduğundan diğer öğren-me alanlarında yer alan hedefler öğretilirken bir yandan bu alanlardan hedefler çalışılmalıdır.

• Öğretmenler çocuğun performansına göre -bulunduğu kademeyi dikkate almayarak- diğer kade-melerden hedef ve hedef davranışlar seçebilir.

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için geliştirilen Türkçe Öğretim Programı giriş, öğretim programının uygulanması ve öğretim programının yapısı bölümlerinden oluşmak-tadır.

Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan öğrenme alanları; İşlevsel Okuma Yazma, İlk Okuma Yazma, Okuduğunu Anlama, Yazılı İfade, Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim olmak üzere altı ana başlık altında düzenlenmiştir.

1. ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI

İKİNCİ KADEME ÖĞRETİM PROGRAMI

Öğrenme Alanı 1:İşlevsel Okuma-Yazma

Ortak Öğrenme Alanları

Öğrenme Alanı 2:İlk Okuma-Yazma

Öğrenme Alanı 3:Okuduğunu Anlama

Öğrenme Alanı 4:Yazılı İfade

Öğrenme Alanı 6:Sözlü İletişim

Öğrenme Alanı 5:Dinlediğini Anlama

Şekil 1. Türkçe Dersi Öğretim Programı Öğrenme Alanları

Page 14: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

14 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

İşlevsel Okuma-Yazma: Bu öğrenme alanının amacı, ilk okuma-yazmayı öğrenmede zorlanan öğren-cilerin günlük yaşamlarını daha bağımsız sürdürebilmeleri için gerekli olan işlevsel okuma-yazma becerileri-ni kazandırmaktır. İşlevsel Okuma Yazma Öğretim programı, etkililiği kanıtlanmış Edmark Reading Program temel alınarak hazırlanmıştır. Bu öğrenme alanı ile özellikle ağır ve orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spekt-rum bozukluğu olan öğrencilere sosyal yaşamda sıklıkla kullanılan sözcüklerin okunması öğretilerek, onla-rın günlük yaşamlarını sürdürmelerini kolaylaştırmak hedeflenmiştir. Bu bağlamda, İşlevsel Okuma Yazma öğrenme alanında bu kademede günlük yaşam ve sosyal yaşam olmak üzere iki alanda sözcük serileri oluş-turulmuştur. Bu sözcük örnekleri EK-1’de verilmiştir. Bu öğrenme alanı beş aşamadan oluşmaktadır. Bunlar; sözcüğü okuma, sözcüğü görseli ile eşleme, sözcüğü yazma, sözcüğü cümle ve metin içerisinde okuma ve cümle yazmadır.

İlk Okuma-Yazma: Bu öğrenme alanında özellikle öğrencilere çözümleme ve çözümlediklerini anlama becerisinin kazandırılması hedeflenmektedir. Programda ilk okuma yazma öğretiminde Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretim Yöntemi, öğretim yöntemi olarak benimsenmiştir. Öğretilecek sesle ilgili sesbilgisel farkın-dalık çalışmasına ağırlık verilmiştir. Okuma becerisinin çözümleme ve anlamadan oluşan bir beceri olduğu temeline dayanarak öğrenciye çözümleme becerisi kazandırılırken, çözümlenenlerin anlamlandırılması için temel oluşturan sözcükleri, cümleleri ve metinleri anlama üzerinde de durulmuş ve bu yönde hedefler be-lirlenmiştir. Bu öğrenme alanı beş aşamadan oluşmaktadır. Bunlar; sesi fark etme, sesi okuma ve dik temel harflerle yazma, sesi hece ve sözcük içinde okuma-yazma, sesi cümle ve metin içinde okuma ve yazma, tanıtılan sesin bulunduğu cümle ve metinleri anlamadır. Ses esaslı ilk okuma yazma öğretim yöntemi ses grupları aşağıda verilmiştir.

Tablo 1. Ses Grupları

1. Grup Sesler e, l, a, k, i, n E, L, A, K, İ, N

2. Grup Sesler o, m, u, t, ü, y O, M, U, T, Ü, Y

3. Grup Sesler ö, r, ı, d, s, b O, R, I, D, S, B

4. Grup Sesler z, ç, g, ş, c, p Z, Ç, G, Ş, C, P

5. Grup Sesler h, v, ğ, f, j H, V, Ğ, F, J

Okuduğunu Anlama: Bu öğrenme alanında öğrenciyi metin anlamaya hazırlamak amacıyla resim-yazı eşleme çalışmaları, cümle anlama becerilerinin kazandırılması hedeflenmiştir. Ayrıca çeşitli türde metinleri anlama, okumayı yaşantılarında kullanma bu öğrenme alanının hedefleri içindedir. Öğrenme alanı; okuma kurallarını uygulama, okumaya yönelik tutum, okuma gelişimi, cümle anlama, metin yapılarını tanıma, me-tin anlama ve gerçek yaşam uygulamaları olmak üzere yedi bölümden oluşmaktadır.

Yazılı İfade: Bu öğrenme alanında öğrenciyi yazılı ifadeye hazırlamak amacıyla cümle yazma ve ta-mamlama becerileri üzerinde durulmuştur. Ayrıca çeşitli türde metin yazma ve öğrencilerin öğrendikleri yazma becerisini gerçek yaşamda kullanmalarını sağlayacak hedefler de öğrenme alanında yer almaktadır. Öğrenme alanı; yazım kurallarını uygulama, dikte yoluyla yazma, yazmaya yönelik tutum, cümle oluşturma ve cümle tamamlama, cümle yazma, metin yazma ve gerçek yaşam uygulamaları olmak üzere yedi bölüm-den oluşmaktadır.

Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim: Bu öğrenme alanları ikinci kademe programı uygulanırken tüm öğrenme alanlarına hizmet edecek şekilde tasarlanmış ortak öğrenme alanlarıdır. Bu öğrenme alanlarından öğretmenler hedefler seçerek öğrencilerin dinlediğini anlama ve sözlü iletişim becerisini geliştirebilecektir.

Page 15: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

15II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Dinlediğini Anlama öğrenme alanı; dinleme kurallarına uyma, betimlenen resimleri gösterme, yönergeleri yerine getirme, resimli anlatılarla ilgili sorulan sorulara cevap verme, dinledikleriyle ilgili sorulara cevap ver-me, dinledikleri arasındaki farkları bulma, günlük yaşantısında dinleme ve ders dinleme olmak üzere sekiz bölümden oluşmaktadır. Sözlü İletişim ise; konuşma kuralları, alıcı ve ifade edici anlam-söz dizimi, sözcük dağarcığı, olayları ve durumları anlatma ve dil bilgisi olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır.

Türkçe öğretim programında Kademe, Öğrenme Alanı, Bölüm / Aşama, Hedef'e ilişkin kodlamada aşağıdaki sistematik izlenmiştir.

2 1 1 1

Bulunduğu Kademe Öğrenme Alanı Bölüm / Aşama Hedef Numarası

. . .. .

Page 16: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

16 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

2. HEDEFLERİN YAPISI

Bu bölümde orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programının öğrenme alanlarına göre hedef ve hedef davranış sayıları verilmiştir. Türkçe Dersi ikinci kademe programında İşlevsel Okuma Yazma öğrenme alanını alan öğrenciler için toplam 20 hedef ve 83 hedef davranış yer almaktadır. Türkçe Dersi ikinci kademe programında İlk Okuma Yazma öğrenme alanını alan öğrenciler için ise toplam 55 hedef ve 249 hedef davranış bulunmaktadır.

Tablo 2. İşlevsel Okuma Yazma Öğrenme Alanını Alan Öğrencilerin Öğretim Programında Yer Alan Hedef ve Hedef Davranış Sayıları

Öğrenme Alanları Hedef Sayıları Hedef Davranış Sayıları

İşlevsel Okuma Yazma 6 19

Dinlediğini Anlama 9 35

Sözlü İletişim 5 29

Toplam 20 83

Tablo 3. İlk Okuma Yazma Öğrenme Alanını Alan Öğrencileri Öğretim Programında Yer Alan, Hedef ve Hedef Davranış Sayıları

Öğrenme Alanları Hedef Sayıları Hedef Davranış Sayıları

İlk Okuma Yazma 8 26

Okuduğunu Anlama 18 88

Yazılı İfade 15 71

Dinlediğini Anlama 9 35

Sözlü İletişim 5 29

Toplam 55 249

Tablo 4. Hedeflerin Öğrenme Alanlarına Göre Dağılımı

Öğrenme Alanları Bilişsel Duyuşsal Psikomotor Toplam

İşlevsel Okuma-Yazma 4 0 2 6

İlk Okuma-Yazma 5 0 3 8

Okuduğunu Anlama 11 7 0 18

Yazılı İfade 8 3 4 15

Dinlediğini Anlama 5 4 0 9

Sözlü İletişim 4 1 0 5

Toplam 37 15 9 61

Page 17: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

17II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

3. HEDEF, HEDEF DAVRANIŞLAR VE AÇIKLAMALARÖĞRENME ALANLARIİŞLEVSEL OKUMA-YAZMA

Aşama 1Sözcüğü Okuma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im

Yönt

em v

e Te

knik

leri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.1.

1.1.

Söz

cüğü

oku

r.

1.1.

Söz

cüğü

n kü

çük

harfl

erle

yaz

ılmış

şek

lini o

kur.

1.2.

Söz

cüğü

n ba

ş ha

rfin

in b

üyük

har

fle y

azılm

ış ş

eklin

i oku

r.

1.3.

Söz

cüğü

n bü

yük

harfl

erle

yaz

ılmış

şek

lini o

kur.

1.4.

Söz

cüğü

n fa

rklı

yazı

pun

tosu

ve

kara

kter

i ile

yaz

ılmış

şek

lini o

kur.

1.5.

Söz

cüğü

, yaz

ılışı

ben

zem

eyen

diğ

er s

özcü

kler

ara

sınd

an g

öste

rir.

1.6.

Söz

cüğü

, yaz

ılışı

ben

zeye

n di

ğer s

özcü

kler

ara

sınd

an g

öste

rir.

Yanl

ışsı

z Ö

ğret

imÖ

lçüt

Bağ

ımlı

Ölç

ü A

racı

İler

lem

e Ka

yıt

Çize

lges

i

Açıklamalar

Her

bir

hede

f dav

ranı

ş iç

in a

yrı b

ir öğ

retim

sür

eci p

lanl

anm

alıd

ır. Ö

ğren

cini

n se

çile

n he

r bir

hede

f söz

cük

için

bel

irlen

en tü

m h

edef

dav

ranı

şlar

da b

ağım

sız-

lığa

ulaş

mas

ı öne

mlid

ir.

İşle

vsel

oku

ma-

yazm

a be

ceril

erin

in k

azan

dırıl

mas

ında

, öğr

enci

nin

özel

likle

ri ve

hed

ef d

avra

nışl

ar d

ikka

te a

lınar

ak e

tkili

ve

verim

li ol

acağ

ı düş

ünül

en y

anlış

-sı

z öğ

retim

yön

tem

leri

terc

ih e

dilm

elid

ir. S

özcü

k ok

uma

aşam

ası i

çin

Sabi

t Bek

lem

e Sü

reli

Öğr

etim

ya

da E

ş Za

man

lı İp

ucu

ile Ö

ğret

im y

önte

mle

rinde

n bi

ri se

çile

bilir

.

Öğr

enci

söz

cüğü

her

doğ

ru o

kuyu

şund

a m

utla

ka b

etim

lene

rek

peki

ştiri

lmel

idir.

Bu

yakl

aşım

, öğr

enci

lerin

doğ

ru ş

ekild

e ok

umas

ına

ve b

u ok

umay

ı dev

am

ettir

mes

ine

yard

ımcı

ola

cakt

ır. S

özcü

k ok

uma

çalış

mal

arı t

omba

la v

b. o

yunl

arla

sür

dürü

lmel

idir.

Öğr

etile

n he

r 10

sözc

ükte

n so

nra

bu s

özcü

kler

in b

irkaç

kez

yer

ald

ığı s

özcü

k lis

tesi

olu

ştur

ular

ak il

erle

mey

i izl

eme

değe

rlend

irmes

i yap

ılmal

ıdır.

Yap

ılaca

k ol

an b

u de

ğerle

ndirm

e ile

öğr

etm

en, ö

ğren

cini

n ya

nlış

oku

duğu

söz

cükl

eri b

elirl

emel

i ve

bir s

onra

ki h

edef

söz

cüğe

geç

mek

yer

ine

yanl

ış o

kudu

ğu s

özcü

k-le

rin ö

ğret

imin

e ge

ri dö

nmel

idir.

Örn

ek ö

ğret

me-

öğre

nme

süre

ci b

ölüm

ünde

1.1

. hed

ef d

avra

nışı

için

der

s pl

anı,

"Der

s Pl

anı Ö

rneğ

i I"d

e ye

r alm

akta

dır.

Page 18: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

18 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 2Sözcüğü Görseli ile Eşleme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.1.

2.1.

Söz

cüğü

gör

seli

ile e

şler

.

1.1.

Far

klı g

örse

ller a

rası

ndan

öğr

etile

n sö

zcüğ

e ai

t gör

se-

li gö

ster

ir.

1.2.

Gör

seli

göst

erile

n sö

zcüğ

ü çe

şitli

söz

cükl

er a

rası

ndan

ster

ir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

cı İl

erle

me

Kayı

t Çi

zelg

esi

Açıklamalar

Bu h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

a, ö

ğren

cini

n bi

r önc

eki a

şam

ada

okum

ayı ö

ğren

diği

hed

ef s

özcü

ğü a

nlam

land

ırmas

ı içi

n ye

r ver

ilmiş

tir. B

u ne

denl

e öğ

retim

sür

eç-

lerin

de h

edef

söz

cük

için

seç

ilen

görs

elin

öğr

enci

nin

yaşa

ntıs

ında

kar

şıla

şabi

lece

ği, s

özcü

ğü e

n uy

gun

şeki

lde

betim

leye

n bi

r gör

sel o

lmas

ına

dikk

at e

dilm

elid

ir.

Öğr

enci

söz

cüğü

her

doğ

ru e

şley

işin

de m

utla

ka b

etim

lene

rek

peki

ştiri

lmel

idir.

Söz

cük

ile g

örse

lini e

şlem

e ça

lışm

alar

ına

daha

az

olum

suz

örne

kle

başl

anm

alı,

gide

rek

olum

suz

örne

k sa

yısı

art

ırılm

alıd

ır.

Sözc

ük k

artla

rı ve

resi

mli

kart

lar i

le y

apıla

n öğ

retim

lerd

en s

onra

hed

ef d

avra

nışl

ara

yöne

lik ç

alış

ma

kâğı

tları

hazı

rlana

rak

alış

tırm

a et

kinl

ikle

ri ya

ptırı

lmal

ıdır.

Bu

tür ç

alış

mal

ar y

apılı

rken

ayn

ı zam

anda

öğr

enci

nin

sözc

ük d

ağar

cığı

nı g

eliş

tirec

ek ş

ekild

e öğ

renc

i ile

etk

ileşi

m k

urul

mal

ıdır.

Sözc

üğü

günl

ük y

aşan

tısın

dan

karş

ılaşt

ığı o

rtam

lard

a ok

uyab

ilmes

i içi

n öğ

retim

lerd

en s

onra

müm

küns

e sı

nıf o

rtam

ı düz

enle

nere

k, o

rtam

da s

özcü

ğü o

kuyu

p ok

uyam

adığ

ı göz

lenm

elid

ir. B

unun

la b

irlik

te g

ünlü

k ya

şant

ısın

da b

u sö

zcük

lerle

kar

şıla

şabi

lece

ği y

erle

re g

ezile

r düz

enle

nebi

lir. A

yrıc

a öğ

renc

inin

öğr

endi

ği

sözc

ükle

ri ge

rçek

ort

amda

oku

yabi

lmel

eri i

çin

aile

lerle

iş b

irliğ

i kur

ulm

alı v

e on

lard

an b

ilgi a

lınm

alıd

ır.

Page 19: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

19II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 3 Sözcüğü Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.1.

3.1.

Söz

cüğü

yaz

ar.

1.1.

Söz

cük

ve o

söz

cüğe

ait

görs

el g

öste

rildi

ğind

e sö

zcü-

ğü y

azar

.

1.2.

Söz

cüğe

ait

görs

el g

öste

riler

ek, s

özcü

k sö

ylen

diği

nde

yaza

r.

1.3.

Söz

cük

söyl

endi

ğind

e ya

zar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kapa

t-Ko

pyal

a-Ka

rşıla

ştır

Stra

tejis

i

Kont

rol L

iste

si

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

Açıklamalar

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

nda

öğre

ncile

rin p

erfo

rman

sına

gör

e da

ha fa

zla

ipuc

u ile

baş

lanı

p bu

ipuç

ları

aşam

alı o

lara

k ge

ri çe

kilm

elid

ir. Ö

rneğ

in s

özcü

ğün

üzer

inde

n ge

çere

k ya

zma,

sık

ara

lıklı

kesi

k çi

zgile

rle y

azılm

ış s

özcü

ğün

çizg

ilerin

i birl

eştir

erek

yaz

ma,

sey

rek

aral

ıklı

kesi

k çi

zgile

rle y

azılm

ış s

özcü

ğün

çizg

ilerin

i birl

eştir

erek

ya

zma

şekl

inde

bir

sıra

izle

nebi

lir.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

öğr

enci

lere

; kap

at-k

opya

la-k

arşı

laşt

ır st

rate

jisi i

le d

e sö

ylen

eni y

azm

a be

ceril

eri k

azan

dıra

bilir

. Bu

stra

teji,

pro

gram

da a

çıkl

anm

ıştır

.

Öğr

enci

söz

cüğü

her

doğ

ru y

azış

ında

mut

laka

bet

imle

nere

k pe

kişt

irilm

elid

ir.

Kale

m tu

tma

ve y

azm

a ile

ilgi

li ci

ddi s

ıkın

tılar

ı ola

n öğ

renc

iler i

çin

büyü

k bi

r kâğ

ıda

sözc

üğün

yaz

ılı h

ali v

erili

p, h

arf k

artla

rı ar

asın

dan

sözc

ükte

ki h

arfle

ri eş

leye

-re

k sö

zcüğ

ün a

ltına

har

fleri

dizm

esi i

sten

mel

i, sö

zcük

tekr

ar o

kutu

lmal

ı ve

öğre

ncin

in s

özcü

ğü b

u şe

kild

e ol

uştu

rmas

ı sağ

lanm

alıd

ır.

Page 20: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

20 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 4 Sözcüğü Cümle ve Metin İçerisinde Okuma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.1.

4.1.

Söz

cüğü

cüm

le v

e m

etin

içer

isind

e ok

ur.

1.1.

Cüm

le iç

inde

gös

teril

en s

özcü

ğü o

kur.

1.2.

Söz

cüğü

met

in iç

eris

inde

gös

teril

diği

nde

okur

.

1.3.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

okur

.

1.4.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an m

etin

leri

okur

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

2.1.

4.2.

Öğr

etile

n sö

zcüğ

ün b

ulun

duğu

cüm

le

ve m

etin

hak

kınd

a so

rula

n so

rula

ra

ceva

p ve

rir.

2.1.

Cüm

lele

ri ok

uduk

tan

sonr

a cü

mle

ile

ilgili

bas

it so

ru-

lara

cev

ap v

erir.

2.2.

Met

inle

ri ok

uduk

tan

sonr

a m

etin

ile

ilgili

bas

it so

rula

-ra

cev

ap v

erir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Soru

-Cev

ap

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

Açıklamalar

Sözc

üğü

cüm

le v

e m

etin

içer

isin

de o

kum

a ça

lışm

alar

ı, öğ

renc

inin

oku

may

ı öğr

endi

ği s

özcü

kler

i dah

a iy

i anl

amas

ına

yard

ımcı

ola

cakt

ır. A

ncak

her

öğr

enci

den

bu

hede

f dav

ranı

şlar

ı yap

abilm

esi b

ekle

nmem

elid

ir. Ö

ğren

cini

n öğ

rend

iği s

özcü

kler

in y

er a

ldığ

ı hik

âyel

er o

kund

uğun

da d

inle

mes

i ve

dinl

edik

leri

ile il

gili

soru

lara

ce

vap

verm

esi d

e ye

terli

dir.

Bura

da a

sıl a

maç

, öğr

enci

lerin

işle

vsel

söz

cükl

eri a

nlam

alar

ını v

e ku

llanm

alar

ını a

rttır

mak

tır. B

u tü

r çal

ışm

alar

yap

arke

n ay

nı z

aman

da

öğre

ncin

in s

özcü

k da

ğarc

ığın

ı gel

iştir

ecek

şek

ilde

öğre

nci i

le e

tkile

şim

kur

ulm

alıd

ır.

1 ve

2. h

edefl

er iç

in ö

ğren

cini

n ok

uduğ

u sö

zcük

ve

sözc

ükle

ri, c

ümle

ve

met

in iç

inde

oku

yabi

lmel

eri i

çin

yapı

land

ırılm

ış ö

ykül

er k

ulla

nılm

alıd

ır. B

u aş

amad

a öğ

renc

inin

cüm

leni

n ya

da

met

nin

tam

amın

ı oku

mas

ı bek

lenm

emel

idir.

Bu

hede

f dav

ranı

şın

öğre

tilm

esin

in a

mac

ı, sa

dece

öğr

enci

nin

öğre

ndiğ

i söz

cüğü

cüm

le

ya d

a m

etin

için

de ta

nım

ası v

e ba

ğlam

a uy

gun

anla

mla

ndırm

asıd

ır.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

olu

ştur

ulan

cüm

lele

rin b

elli

bir a

nlam

büt

ünlü

ğüne

sah

ip o

lmas

ına

dikk

at e

dilm

elid

ir. A

yrıc

a öğ

renc

inin

yaş

amın

da y

azm

ayı i

letiş

im

arac

ı ola

rak

kulla

nabi

lmes

ini s

ağla

mak

için

cüm

lele

rin b

u yö

nde

oluş

turu

lmuş

cüm

lele

r olm

ası d

a ön

emlid

ir.

Page 21: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

21II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 5Cümle Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.1.

5.1.

Cüm

leyi

yaz

ar.

1.1.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

baka

rak

yaza

r.

1.2.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

söyl

endi

ğind

e ya

zar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kapa

t-Ko

pyal

a-Ka

rşıla

ştır

Stra

tejis

i

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

Açıklamalar

Öğr

enci

nin

sözc

ükle

ri ya

zma

bece

risin

i kaz

anm

asın

ın a

rdın

dan

cüm

le y

azm

a he

defi

alın

mal

ıdır.

Söz

cük

yazm

ayı ö

ğren

en ö

ğren

ci iç

in b

u aş

amad

a sö

zcük

ler

aras

ında

uyg

un b

oşlu

klar

bıra

kma,

cüm

leni

n so

nuna

nok

ta k

oym

a, c

ümle

ye b

üyük

har

fle b

aşla

ma

gibi

, cüm

le y

azm

a aş

amas

ı içi

n ge

rekl

i ola

n ya

zım

kur

alla

rına

yöne

lik m

odel

lem

eler

yap

ılmal

ıdır.

Öğr

enci

nin

cüm

leyi

bak

arak

yaz

ma

perf

orm

ansı

na g

öre,

öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

söyl

endi

ğind

e ya

zma

hede

f dav

ra-

nışı

çal

ışılm

alıd

ır. B

u he

def d

avra

nışı

n ka

zand

ırılm

ası i

çin

Kapa

t-Ko

pyal

a-Ka

rşıla

ştır

Stra

tejis

i kul

lanı

lmal

ıdır.

Page 22: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

22 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

İLK OKUMA YAZMAAşama 1

Sesi Fark Etme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.2.

1.1.

Tan

ıtıla

n se

si ay

ırt e

der.

1.1.

Tan

ıtıla

n se

sle

başl

ayan

söz

cükl

erin

gör

selle

rini g

ös-

terir

.

1.2.

Tan

ıtıla

n se

sle

başl

ayan

söz

cükl

erin

han

gi s

esle

baş

la-

dığı

nı s

öyle

r.

1.3.

Tan

ıtıla

n se

sle

bite

n sö

zcük

lerin

gör

selle

rini g

öste

rir.

1.4.

Tan

ıtıla

n se

sle

bite

n sö

zcük

lerin

han

gi s

esle

bitt

iğin

i sö

yler

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

Açıklamalar

1.1.

ve

1.3.

hed

ef d

avra

nışl

arı;

eşle

me

ve a

yırt

etm

e be

ceril

eri i

le g

erçe

kleş

tirile

bilir

. Önc

e eş

lem

e ile

baş

lanm

alıd

ır. E

şlem

e ya

ptırm

ak iç

in ik

i ade

t tan

ıtıla

n se

sle

başl

ayan

/ bi

ten

sözc

ük v

e fa

rklı

sesl

e ba

şlay

an /

bite

n sö

zcük

lerin

gör

selle

ri gö

ster

ilere

k, s

özcü

kler

in s

öyle

nmes

i ve

aynı

ses

le b

aşla

yanl

arın

/ bi

tenl

erin

(tan

ıtıla

n se

s) g

öste

rilm

esi i

sten

ir. A

yırt

etm

e iç

in is

e ay

nı s

esle

baş

laya

n / b

iten

iki s

özcü

ğün

görs

eli v

e ta

nıtıl

an s

esle

baş

laya

n / b

iten

bir s

özcü

k gö

rsel

inde

n ol

uşan

set

su

nulm

alıd

ır.

Eşle

me

ve a

yırt

etm

e iç

in a

yrı u

ygul

amal

ar y

apıla

cağı

gib

i baş

laya

n ve

bite

n se

sler

için

de

ayrı

uygu

lam

alar

yap

ılmal

ı ve

her b

ir uy

gula

ma

için

en

az d

ört s

ette

n ol

uşan

söz

cükl

er v

e gö

rsel

leri

kulla

nılm

alıd

ır.

1.1.

ve

1.3.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

yöne

rge,

tanı

tılan

ses

çık

arıla

rak

" ...

ile b

aşla

yanı

gös

ter!"

(ayı

rt e

tme)

, "...

ile b

aşla

yanl

arı g

öste

r!" (e

şlem

e) ş

eklin

de o

lmal

ıdır.

Bu

hed

ef d

avra

nışl

ar ö

ğren

cini

n bi

lişse

l düz

eyin

e gö

re ü

ç gö

rsel

ya

da d

ört g

örse

lden

seç

me

olar

ak d

üzen

lene

bilir

.

1.2.

ve

1.4.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

öğre

nciy

e sö

zcük

ler,

görs

elle

ri ile

sun

ular

ak s

öyle

nir.

Söyl

enirk

en ö

ğret

ilece

k se

se v

urgu

yap

ılır.

Her

ne

kada

r ses

gru

plar

ının

öğr

etim

sıra

sı ö

ğret

im p

rogr

amın

da b

elirl

ense

de

tanı

tılac

ak s

esle

rin s

ırala

mas

ında

öğr

enci

nin

çıka

rabi

ldiğ

i ses

leri

göz

önün

e al

ın-

mal

ıdır.

Örn

ek ö

ğret

me-

öğre

nme

süre

ci b

ölüm

ünde

1.1

. hed

ef d

avra

nışı

için

der

s pl

anı,

"Der

s Pl

anı Ö

rneğ

i II"d

e" y

er a

lmak

tadı

r.

Page 23: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

23II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 2 Sesi Okuma ve Dik Temel Harflerle Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.2.

2.1.

Tan

ıtıla

n se

si ok

ur.

1.1.

Tan

ıtıla

n se

sin

küçü

k ha

rfin

i oku

r.

1.2.

Tan

ıtıla

n se

sin

büyü

k ha

rfin

i oku

r.

1.3.

Tan

ıtıla

n se

sin

küçü

k ha

rfin

i diğ

er s

esle

r ara

sınd

an g

öste

rir.

1.4.

Tan

ıtıla

n se

sin

küçü

k ha

rfin

i söz

cükl

er iç

inde

gös

terir

.

1.5.

Tan

ıtıla

n se

sin

büyü

k ha

rfin

i diğ

er s

esle

r ara

sınd

an g

öste

rir.

1.6.

Tan

ıtıla

n se

sin

büyü

k ha

rfin

i söz

cükl

er iç

inde

gös

terir

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

2.2.

2.2.

Tanı

tılan

ses

i dik

tem

el

harfl

erle

yaz

ar.

2.1.

Tan

ıtıla

n se

sin

küçü

k ha

rfin

i mod

ele

baka

rak

dik

tem

el h

arfle

yaz

ar.

2.2.

Tan

ıtıla

n se

sin

büyü

k ha

rfin

i mod

ele

baka

rak

dik

tem

el h

arfle

yaz

ar.

2.3.

Tan

ıtıla

n se

si s

öyle

ndiğ

inde

yaz

ar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Açıklamalar

1. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ı içi

n se

s ta

nıtıl

ırken

mut

laka

tanı

tılan

ses

i ayr

ıt et

me

aşm

asın

da y

apıla

nlar

la il

işki

kur

ulm

alı,

ayrıc

a ta

nıtıl

an s

esi g

ünlü

k ya

şam

da

neyi

n çı

kard

ığı ö

rnek

lend

irilm

elid

ir.

2. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ı içi

n öğ

renc

iden

yaz

mas

ı ist

enile

n ha

rfin

nas

ıl ya

zıld

ığın

a m

odel

olu

nmal

ıdır.

Öğr

enci

nin

harf

i sat

ır ar

asın

a dü

zgün

yaz

mas

ı kad

ar

harf

in y

azım

yön

üne

ve k

ural

ların

a uy

gun

olar

ak y

azm

ası d

a ön

em ta

şım

akta

dır.

Bu n

eden

le, m

odel

olu

rken

har

fin ç

izim

i söz

elle

ştiri

lmel

idir.

Öğr

enci

den

deft

eri-

ne y

azm

ası i

sten

ilen

harf

, bir

örne

k şe

klin

de y

azılm

alıd

ır. Ö

ğren

cini

n bu

mod

ele

baka

rak

yazm

ası i

sten

mel

idir.

Page 24: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

24 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 3Sesi, Hece ve Sözcük İçinde Okuma-Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.2.

3.1.

Tan

ıtıla

n se

si, h

ece

ve

sözc

ük iç

inde

oku

r.

1.1.

Tan

ıtıla

n se

s ile

olu

ştur

ulan

hec

eler

i oku

r.

1.2.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u he

cele

rden

olu

şan

sözc

ükle

ri ok

ur.

1.3.

Oku

duğu

söz

cükl

erin

resi

mle

rini g

öste

rir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kont

rol L

iste

si

2.2.

3.2.

Tanı

tılan

ses

i, he

ce v

e sö

zcük

için

de d

ik te

mel

ha

rfler

le y

azar

.

2.1.

Tan

ıtıla

n se

s ile

olu

ştur

ulan

hec

eler

i bak

arak

yaz

ar.

2.2.

Tan

ıtıla

n se

s ile

olu

ştur

ulan

hec

eler

söy

lend

iğin

de y

azar

.

2.3.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u he

cele

rden

olu

şan

sözc

ükle

ri ba

kara

k ya

zar.

2.4.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u he

cele

rden

olu

şan

sözc

ükle

ri sö

ylen

di-

ğind

e ya

zar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

1.1.

ve

1.2.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

tanı

tılan

ses

ile

önce

den

veril

en s

esle

r birl

eştir

ilere

k m

ümkü

n ol

duğu

nca

anla

mlı

hece

ve

sözc

ükle

r olu

ştur

ulm

alı,

okut

ulm

alı

ve y

azdı

rılm

alıd

ır. H

ecel

er o

kunu

rken

tanı

tılan

ses

in u

zatıl

arak

oku

nmas

ı ve

diğe

r ses

le b

irleş

tirilm

esi ç

özüm

lem

eyi k

olay

laşt

ıran

bir s

trat

ejid

ir. S

özcü

kler

oku

nur-

ken

ise

hece

lerin

e bö

l-oku

-birl

eştir

-oku

aşa

mal

arı i

zlen

mel

idir.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

oku

nan

sözc

ükle

rin re

sim

leri

ile e

şlem

ek, o

kudu

ğunu

anl

ama

bece

risi i

çin

bir h

azırl

ıktır

.

2.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

söy

lend

iğin

de y

azm

a, ö

ğren

cini

n se

sler

i çöz

ümle

mes

inde

öne

mli

bir a

şam

adır.

Bu

aşam

a at

lanm

amal

ıdır.

Page 25: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

25II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 4Sesi, Cümle ve Metin İçinde Okuma ve Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.2.

4.1.

Ses

i, cü

mle

ve

met

in

için

de o

kur.

1.1.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u cü

mle

leri

okur

.

1.2.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u m

etin

leri

okur

.A

lıştır

ma

Art

ırma

Kont

rol L

iste

si

2.2.

4.2.

Ses

i, cü

mle

için

de d

ik

tem

el h

arfle

rle y

azar

.2.

1. T

anıtı

lan

sesi

n bu

lund

uğu

cüm

lele

ri ba

kara

k ya

zar.

2.2.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u cü

mle

leri

söyl

endi

ğind

e ya

zar.

Alış

tırm

a A

rtırm

aG

özle

m-K

ontr

ol L

iste

si

Açıklamalar

Tanı

tılan

ses

ile

önce

den

veril

en s

esle

rin b

ulun

duğu

söz

cükl

erde

n, c

ümle

ler v

e m

etin

ler o

luşt

urul

mal

ıdır.

Cüm

lele

rin v

e m

etin

lerin

anl

amlı

olm

ası i

çin

öğre

ncin

in

henü

z öğ

renm

ediğ

i ses

lerd

en o

luşa

n sö

zcük

ler i

çin

resi

m k

ulla

nıla

bilir

.

2.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

söy

lend

iğin

de y

azm

a, ö

ğren

cini

n se

sler

i çöz

ümle

mes

inde

öne

mli

bir a

şam

adır.

Bu

aşam

a at

lanm

amal

ıdır.

Bu h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ın ö

ğret

ilmes

i sıra

sınd

a no

ktal

ama

işar

etle

rine

öğre

ncin

in d

ikka

ti çe

kilm

eli,

hang

i nok

tala

ma

işar

eti o

lduğ

u ve

ne

amaç

la k

ulla

nıld

ı-ğı

söy

lenm

elid

ir.

Page 26: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

26 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Aşama 5Tanıtılan Sesin Bulunduğu Cümle ve Metinleri Anlama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.2.

5.1.

Tan

ıtıla

n se

sin b

ulun

-du

ğu c

ümle

ve

met

in

hakk

ında

soru

lan

soru

la-

ra c

evap

ver

ir.

1.1.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u cü

mle

leri

okud

ukta

n so

nra

cüm

le il

e ilg

ili b

asit

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.2.

Tan

ıtıla

n se

sin

bulu

nduğ

u m

etin

leri

okud

ukta

n so

nra

met

inle

ilgi

li ba

sit s

orul

ara

ceva

p ve

rir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Soru

-Cev

ap

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

Açıklamalar

Cüm

le a

nlam

a iç

in s

orac

ağın

ız s

orul

ar, c

ümle

lerin

her

bir

öges

ine

göre

haz

ırlan

mal

ıdır.

Met

ni a

nlat

an b

ir re

sim

olm

ası v

e m

etni

oku

mad

an ö

nce

resi

m h

akkı

nda

konu

şulm

ası a

nlam

ayı k

olay

laşt

ırır.

Soru

lar m

etin

de g

eçen

eyl

emle

r, ki

şile

r ve

nesn

eler

hak

kınd

a ol

uştu

rulm

alı,

met

inde

geç

en b

ilgi b

irim

ine

yöne

lik o

lmal

ıdır.

Cüm

lele

rin v

e m

etin

lerin

anl

amlı

olm

ası i

çin

öğre

ncin

in h

enüz

öğr

enm

ediğ

i ses

lerd

en o

luşa

n sö

zcük

ler i

çin

resi

m k

ulla

nıla

bilir

.

Page 27: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

27II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

OKUDUĞUNU ANLAMABölüm 1

Okuma Kurallarını Uygulama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.3.

1.1.

Oku

ma

pozi

syon

unu

ayar

lar.

1.1.

Oku

rken

dik

otu

rur.

1.2.

Kita

bı k

endi

gör

üş m

esaf

esin

e uy

gun

uzak

lıkta

tuta

r.G

öste

rip Y

aptır

ma

Yönt

emi

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

2.3.

1.2.

Oku

ma

kura

lların

a uy

gun

okur

.2.

1. G

özle

sat

ır ta

kibi

yap

arak

oku

r.

2.2.

Ses

siz

okum

a ku

ralla

rına

uygu

n ol

arak

oku

r. A

lıştır

may

ı Art

ırma

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

2.3.

1.3.

Oku

ma

araç

-ger

eçle

rini

tem

iz v

e dü

zenl

i kul

la-

nır.

3.1.

Kita

plar

ın s

ayfa

ların

ı düz

gün

çevi

rir.

3.2.

Kita

plar

ını t

emiz

ve

düze

nli k

ulla

nman

ın ö

nem

ini f

ark

eder

.

3.3.

Kita

plar

ının

say

fala

rını t

emiz

tuta

r.

3.4.

Kita

plar

ını o

kudu

ktan

son

ra y

erin

e ko

yar.

Gös

terip

Yap

tırm

a Yö

ntem

iG

özle

m-K

ontr

ol L

iste

si

Açıklamalar

2.2.

hed

ef d

avra

nışı

nda

öğre

ncid

en d

udak

ların

ı har

eket

ett

irmed

en v

e se

si d

uyul

may

acak

şek

ilde

sess

iz o

kum

ası b

ekle

nmek

tedi

r.

3. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ı içi

n ya

pıla

ndırı

lmış

bir

öğre

tim s

ürec

inin

uyg

ulan

mas

ına

gere

k yo

ktur

. Öğr

enci

ye o

kul a

raç-

gere

çler

ini n

için

tem

iz v

e dü

zenl

i ku

llanm

ası g

erek

tiği,

okul

ara

ç-ge

reçl

erin

i tem

iz v

e dü

zenl

i kul

lanm

ası i

çin

nele

r yap

mas

ı ger

ektiğ

i oku

ma

ile il

gili

tüm

çal

ışm

alar

da a

nlat

ılmal

ıdır.

Ayr

ıca

bu

hede

f dav

ranı

şlar

a yö

nelik

hik

âyel

er o

kunm

alı,

vide

olar

izle

tilm

eli v

e gö

ster

ip y

aptır

ma

yönt

emi k

ulla

nılm

alıd

ır.

Page 28: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

28 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 2Okumaya Yönelik Tutum

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.3.

2.1.

Öğr

enci

oku

may

a yö

nelik

olu

mlu

tutu

m

göst

erir.

1.1.

Oku

may

a is

tekl

i olu

r.

1.2.

İle

tişim

am

açlı

okur

.

1.3.

Bilg

i edi

nmek

için

oku

r.

1.4.

Oku

mak

tan

hoşl

anır.

Dil

Den

eyim

i Yak

laşı

Göz

lem

Açıklamalar

1. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ı içi

n ya

pıla

ndırı

lmış

bir

öğre

tim s

ürec

inin

uyg

ulan

mas

ına

gere

k yo

ktur

. Bu

hede

f dav

ranı

şlar

ı kaz

andı

rmak

için

kita

plar

oku

nmal

ı, ok

uma

saat

leri

düze

nlen

mel

i, çe

şitli

kon

ular

da (ö

r. kı

rtas

iyed

e al

dıkl

arım

ız, h

ayva

nat b

ahçe

sind

e gö

rdük

lerim

iz, a

ilem

ve

ben,

doğ

um g

ünün

de y

aptık

larım

vb.

) re

sim

ve

yazı

dan

oluş

an k

itapl

ar ö

ğren

ci il

e bi

rlikt

e ha

zırla

nara

k ok

utul

mal

ıdır.

Page 29: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

29II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 3Okuma Gelişimi

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.3

.3.1

. Met

ni d

oğru

ve

akıc

ı ol

arak

sesl

i oku

r.

1.1.

Met

inde

yer

ala

n sö

zcük

leri

doğr

u ok

ur.

1.2.

Hec

elem

eden

oku

r.

1.3.

Akı

cı o

kur.

Mod

el O

kum

a - T

ekra

rlı

Oku

ma

Mod

el O

kum

a - T

ekra

rlı

Oku

ma

- Hat

a D

üzel

tme

Oku

ma

Kayı

t Çiz

elge

si

2.3.

3.2.

Met

ni v

urgu

ve

tonl

a-m

a ya

para

k se

sli o

kur.

2.1.

İşi

tileb

ilir b

ir se

s to

nuyl

a ok

ur.

2.2.

Virg

ül v

e no

ktad

a du

rakl

amal

ar y

apar

.

2.3.

Nok

tala

ma

işar

etle

rine

uygu

n vu

rgu

ve to

nlam

a ya

para

k ok

ur.

2.4.

Anl

amla

ra u

ygun

vur

gu v

e to

nlam

a ya

para

k ok

ur.

Mod

el O

kum

aKo

ntro

l Lis

tesi

Açıklamalar

Hec

elem

eden

oku

mak

, ses

lerin

ve

hece

lerin

üze

rinde

dur

mad

an o

kum

aktır

. Akı

cı o

kum

anın

ise

doğr

u ok

uma,

oku

ma

hızı

ve

vurg

u ve

tonl

amal

ı oku

ma

olm

ak

üzer

e üç

bile

şeni

bul

unm

akta

dır.

Hec

elem

eden

ve

doğr

u ok

uyan

öğr

enci

ler i

çin

akıc

ı oku

ma

ve v

urgu

ve

tonl

amal

ı oku

ma

da h

edefl

eneb

ilir.

Doğ

ru v

e he

cele

med

en o

kum

a he

def d

avra

nışl

arın

da, p

erfo

rman

s be

lirle

mek

için

biri

m, "

daki

kada

oku

nan

sözc

ük s

ayıs

ı" ol

mal

ıdır.

Hec

elem

eden

oku

nan

doğr

u sö

zcük

say

ısın

ı bel

irlem

ek iç

in b

irim

, "tü

m m

etin

de h

ecel

emed

en o

kuna

n sö

zcük

say

ısı"

olm

alıd

ır.

Page 30: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

30 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 4Cümle Anlama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.3.

4.1.

Oku

duğu

çeş

itli b

ilgi b

i-rim

leri

içer

en c

ümle

lerle

ilg

ili so

rula

n so

rula

ra

ceva

p ve

rir.

1.1.

Oku

duğu

cüm

lele

r ile

bu

cüm

lele

re a

it ol

an re

sim

leri

göst

erir.

1.2.

Oku

duğu

cüm

le h

akkı

nda

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.3.

Sıra

lı ol

arak

ver

ilen

ve s

ıralı

bir o

layı

anl

atan

her

biri

bir

ya d

a ik

i cü

mle

lik c

ümle

kar

tını o

kuya

rak

uygu

n ol

ay k

artı

ile e

şler

.

1.4.

Bir

varlı

ğın

bir y

a da

iki ö

zelli

ğini

tanı

mla

yan

bir c

ümle

yi o

kuya

rak

ait o

lduğ

u re

smi ç

eşitl

i var

lık re

sim

leri

aras

ında

n gö

ster

ir.

1.5.

Bel

li bi

r uyg

ulam

a sı

rası

nı ta

kip

eden

etk

inlik

leri

anla

tan

her b

iri b

ir ya

da

iki c

ümle

lik c

ümle

kar

tların

ı oku

yara

k uy

gun

resi

mle

eşl

er.

1.6.

Lis

tele

me

cüm

lesi

nde

yer a

lan

sözc

ükle

ri uy

gun

resi

mle

eşl

er.

1.7.

Sıra

lı ol

arak

ver

ilen

nede

n ve

son

uç a

nlat

an c

ümle

leri

okuy

arak

mle

leri

doğr

u sı

rada

resi

mle

yen

resi

m il

e eş

ler.

1.8.

Sıra

lı ol

arak

ver

ilen

prob

lem

i, pr

oble

min

çöz

ümü

ve s

onuc

unu

an-

lata

n he

r biri

bir

ya d

a ik

i cüm

lelik

cüm

le k

artla

rını o

kuya

rak

uygu

n re

sim

ile

eşle

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Soru

-Cev

ap

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

Açıklamalar

Bu h

edef

dav

ranı

şlar

için

önc

e re

sim

hak

kınd

a ko

nuşu

lmal

ı, da

ha s

onra

öğr

enci

ye c

ümle

oku

tulm

alı,

ardı

ndan

cüm

le il

e re

sim

eşl

enm

elid

ir.

Page 31: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

31II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 5Metin Yapılarını Tanıma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.3.

5.1.

Ver

ilen

cüm

lele

rden

ya-

pıla

rına

uygu

n m

etin

ler

oluş

turu

r.

1.1.

Bir

öykü

yü a

nlat

an c

ümle

leri

öykü

yap

ısın

a gö

re s

ıraya

diz

er.

1.2.

Sıra

lı bi

r ola

yı a

nlat

an c

ümle

leri

olay

sıra

sına

gör

e sı

raya

diz

er.

1.3.

Bir

varlı

ğın

/ yer

in v

b. ö

zelli

kler

ini t

anım

laya

n cü

mle

leri

sıra

ya d

izer

.

1.4.

İki

var

lığın

/ ye

rin v

b. b

enze

r ve

fark

lı yö

nler

ini a

nlat

an c

ümle

leri

benz

erlik

ve

fark

lılık

ola

rak

grup

lar.

1.5.

Bel

irli b

ir uy

gula

ma

sıra

sı o

lan

etki

nlik

leri

anla

tan

cüm

lele

ri uy

gu-

lanm

a sı

rası

na g

öre

sıra

ya d

izer

.

1.6.

Pro

blem

, çöz

üm v

e so

nuç

anla

tan

cüm

lele

ri pr

oble

m, ç

özüm

ve

sonu

ç sı

rası

na g

öre

sıra

ya d

izer

.

Met

in Y

apıs

ı Öğr

etim

i Ko

ntro

l Lis

tesi

Açıklamalar

İlk o

lara

k, ö

ğren

cide

n ka

rışık

sıra

da v

erile

n öy

kü /

sıra

lı ol

ay re

sim

li ka

rtla

rını s

ıraya

diz

mes

i ist

enm

elid

ir. İk

inci

ola

rak,

resi

mle

rle il

gili

cüm

lele

r kar

ışık

sıra

da

veril

erek

, öğr

enci

den

cüm

lele

ri ok

uyup

resi

mle

rle e

şlem

esi i

sten

mel

idir.

Üçü

ncü

olar

ak, r

esim

ler k

aldı

rılar

ak, ö

ğren

cide

n cü

mle

leri

sıra

ya d

izm

esi i

sten

mel

i ve

son

olar

ak c

ümle

leri

şem

atik

düz

enle

yici

ye y

erle

ştirm

esi i

sten

mel

idir.

Böy

lece

öğr

enci

resi

mle

rden

yar

alan

arak

yap

ı hak

kınd

a fik

ir ed

inec

ek, c

ümle

lerle

eşl

eyer

ek

bunl

arı y

apıy

a uy

gun

sıra

ya d

izec

ek, s

on o

lara

k da

yap

ıyı g

örse

lleşt

iren

şem

aya

yerle

ştire

rek

yapı

yı b

ütün

ola

rak

göre

bile

cekt

ir.

Page 32: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

32 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 6

Metin Anlama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

Değ

erle

ndir

me

Yönt

em v

e A

raçl

arı

2.3.

6.1.

Çeş

itli t

ürde

yaz

ılmış

me-

tinle

ri ok

uduk

tan

sonr

a bi

lgi b

irim

leri

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap

verir

.

1.1.

Bi

r öyk

üyü

okud

ukta

n so

nra

öykü

öge

leri

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap

verir

.1.

2.

Oku

duğu

bir

met

nin

konu

su il

e ilg

ili s

orul

an s

orul

ara

ceva

p ve

rir.

1.3.

Bi

r anı

yı o

kudu

ktan

son

ra a

nı ö

gele

ri ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.1.

4.

Bir ş

iiri o

kudu

ktan

son

ra ş

iir il

e ilg

ili s

orul

an s

orul

ara

ceva

p ve

rir.

1.5.

O

kudu

ğu b

ir şi

irin

ana

duyg

usu

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.6.

O

kudu

ğu b

ir m

etin

deki

kah

ram

anla

rın fi

ziks

el v

e ki

şise

l öze

llikl

eri i

le il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.7.

O

kudu

ğu b

ir m

etin

de iş

lene

n ol

ay k

arşı

sınd

a ka

hram

anın

duy

gula

rı ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.1.

8.

Sıra

lı bi

r ola

yı a

nlat

an m

etni

oku

dukt

an s

onra

sıra

lana

n ol

ayla

rla il

gili

soru

-la

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.9.

Ta

nım

lam

a m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra ta

nım

lana

n va

rlığı

n / y

erin

öze

llikl

eri

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.10

. Sıra

lı bi

r etk

inliğ

i içe

ren

bir m

etni

oku

dukt

an s

onra

sıra

lana

n aş

amal

arla

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.1.

11. K

arşı

laşt

ırma

met

nini

oku

dukt

an s

onra

kar

şıla

ştırı

lan

ögel

erin

ben

zerli

k ve

fa

rklıl

ıkla

rı ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.12

. Lis

tele

me

met

nini

oku

dukt

an s

onra

list

elen

en ö

gele

rle il

gili

soru

lan

soru

lara

ce

vap

verir

.1.

13. N

eden

-son

uç m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra n

eden

ve

sonu

çlar

ile

ilgili

sor

ulan

so

rula

ra c

evap

ver

ir.1.

14. G

ünce

l bir

prob

lem

i anl

atan

bir

met

in o

kudu

ktan

son

ra p

robl

em, ç

özüm

ve

sonu

ç ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

Met

in Y

apıs

ı Öğr

etim

iO

kudu

ğunu

Anl

ama

Ölç

ü A

racı

2.3.

6.2.

Çeş

itli t

ürde

yaz

ılmış

me-

tinle

ri ok

uduk

tan

sonr

a an

latır

.

2.1.

Bi

r öyk

üyü

okud

ukta

n so

nra

olay

sıra

sına

gör

e an

latır

. 2.

2.

Bir a

nıyı

oku

dukt

an s

onra

ola

y sı

rası

na g

öre

anla

tır.

2.3.

ralı

bir o

layı

içer

en b

ir m

etni

oku

dukt

an s

onra

ola

y sı

rası

na g

öre

anla

tır.

2.4.

Ta

nım

lam

a m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra ta

nım

lana

nın

özel

likle

rini a

nlat

ır.2.

5.

Sıra

lı bi

r etk

inliğ

i içe

ren

bir m

etni

oku

dukt

an s

onra

etk

inlik

sıra

sına

gör

e an

latır

.2.

6.

Karş

ılaşt

ırma

met

nini

oku

dukt

an s

onra

kar

şıla

ştırı

lan

ögel

erin

ben

zerli

k ve

fa

rklıl

ıkla

rını a

nlat

ır.2.

7.

List

elem

e m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra li

stel

enen

öge

leri

anla

tır.

2.8.

N

eden

-son

uç m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra n

eden

ve

sonu

çlar

ı anl

atır.

2.9.

G

ünce

l bir

prob

lem

i anl

atan

met

ni o

kudu

ktan

son

ra p

robl

em, ç

özüm

ve

sonu

ç ög

eler

ini a

nlat

ır.

Küm

ülat

if Te

krar

Str

atej

isi

Oku

duğu

nu A

nlat

ma

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

1. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ı içi

n m

etin

yap

ısı ö

ğret

imin

de ç

eşitl

i etk

inlik

ler y

apıla

bilir

. Örn

eğin

met

in ö

gele

rini,

ilgili

şem

atik

düz

enle

yici

ye y

erle

ştiri

lebi

lir, m

etin

par

çala

ra

ayrıl

arak

birl

eştir

ilebi

lir, m

etin

öge

lerin

in a

ltı k

ırmız

ı kal

emle

çiz

ilebi

lir. B

u et

kinl

ikle

rin h

er b

iri b

irkaç

kez

fark

lı iç

erik

te a

ncak

ayn

ı yap

ıda

met

inle

rle y

apılm

alıd

ır.2.

hed

ef v

e he

def d

avra

nışl

arı i

çin

met

in k

ümül

atif

olar

ak a

nlat

tırılı

rken

öğr

enci

ye ö

nce

met

nin

birin

ci k

ısm

ı oku

tulm

alı v

e an

latt

ırılm

alı,

daha

son

ra ik

inci

kıs

mı o

kutu

lmal

ı ve

anla

ttırm

alı,

daha

son

ra d

iğer

kıs

ım o

kutu

lmad

an ö

nce

bir v

e ik

inci

kıs

mı ö

ğren

cide

n bi

rlikt

e an

latm

ası i

sten

mel

idir.

Bu

şeki

lde

bütü

n m

etin

anl

atıla

na k

adar

dev

am e

dilm

edir.

M

etin

lerin

uzu

nluğ

u öğ

renc

inin

düz

eyin

e uy

gun

olm

alı,

bölü

nere

k an

latıl

acak

kıs

ma

da a

ynı ş

ekild

e öğ

renc

i düz

eyin

e ve

met

nin

yapı

sına

gör

e ka

rar v

erilm

edir.

Örn

ek ö

ğret

me-

öğre

nme

süre

ci b

ölüm

ünde

1.1

4. h

edef

dav

ranı

şı iç

in d

ers

plan

ı, "D

ers

Plan

ı Örn

eği I

II"te

" yer

alm

akta

dır.

Page 33: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

33II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 7

Gerçek Yaşam Uygulamaları

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

Değ

erle

ndir

me

Yönt

em v

e A

raçl

arı

2.3.

7.1.

Oku

l yaş

amın

da o

kum

a be

ceris

ini k

ulla

nır.

1.1.

Yer

ve

oda

isim

lerin

i oku

yara

k ok

ulda

gitm

ek is

tedi

ği y

eri b

ulur

.

1.2.

Ev

için

ver

ilen

okum

a öd

evle

rini y

apar

.

1.3.

Yaz

ılı ö

dev

yöne

rgel

erin

e uy

gun

olar

ak v

erile

n öd

evle

rini y

apar

.

1.4.

Haf

talık

der

s pr

ogra

mın

a uy

gun

olar

ak d

ers

hazı

rlığı

yap

ar.

1.5.

Der

se u

ygun

ola

n de

rs k

itabı

nı s

eçer

.

1.6.

Oku

lda

bulu

nan

yazı

lı uy

arı t

abel

alar

daki

uya

rılar

a uy

gun

davr

anır.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Gör

ev A

naliz

i

Kend

ini İ

zlem

e

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

2.3.

7.2.

Oku

ma

alış

kanl

ığı k

aza-

nır.

2.1.

İlg

i ala

nlar

ına

uygu

n m

etin

leri,

kita

plar

ı oku

r.

2.2.

İlg

i ala

nlar

ına

uygu

n İn

tern

et s

ayfa

ların

daki

yaz

ıları

okur

.

--

---

Oku

ma

İzle

me

List

esi

2.3.

7.3.

Bilg

i edi

nmek

am

acıy

la

okum

a be

ceris

ini k

ulla

-nı

r.

3.1.

Bir

şem

a, g

rafik

ya

da ta

blod

a ve

rilen

bilg

ileri

okuy

arak

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

3.2.

Bilg

isay

ar, t

able

t, ce

p te

lefo

nu v

b. te

knol

ojik

ara

çlar

daki

ekr

an y

azıla

rını

okuy

arak

dos

ya y

a da

uyg

ulam

ayı a

çar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Soru

-Cev

apKo

ntro

l Lis

tesi

2.3.

7.4.

İlet

işim

ve

habe

rleşm

ek

amac

ıyla

oku

ma

bece

ri-si

ni k

ulla

nır.

4.1.

Bilg

isay

ar, t

able

t ve

cep

tele

fonu

ndan

ele

ktro

nik

post

alar

ını o

kuya

rak

habe

rleşi

r.

4.2.

Cep

tele

fonu

ndan

mes

ajla

rını o

kuya

rak

habe

rleşi

r.

4.3.

Bilg

i ya

da h

atırl

atm

a am

acıy

la y

azıla

n kı

sa n

otla

rı ok

uyar

ak il

etiş

im k

urar

.

4.4.

Kıs

altm

alar

ı bul

unan

yaz

ılı a

dres

leri

okur

.

4.5.

Tel

efon

num

aral

arın

ı oku

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Soru

-Cev

apKo

ntro

l Lis

tesi

2.3.

7.5.

Gün

lük

yaşa

mın

da o

ku-

ma

bece

risin

i kul

lanı

r.

5.1.

Haz

ırlan

an b

ir al

ışve

riş li

stes

ine

uygu

n ol

arak

alış

veriş

yap

ar.

5.2.

Ürü

nler

in ü

retim

ve

son

kulla

nma

tarih

lerin

i oku

yara

k al

ışve

riş y

apar

.

5.3.

Yaz

ılı y

öner

gele

re u

ygun

ola

rak

fizik

sel a

ktiv

ite y

apar

.

5.4.

Fat

ural

arda

ki b

ilgile

ri ok

uyar

ak ö

dem

e ya

par.

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Page 34: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

34 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 7

Gerçek Yaşam Uygulamaları

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

Değ

erle

ndir

me

Yönt

em v

e A

raçl

arı

2.3.

7.6.

Sos

yal y

aşan

tısın

da o

ku-

ma

bece

risin

i kul

lanı

r.

6.1.

Bir

oyun

u, k

ural

ların

ı oku

yara

k oy

nar.

6.2.

Çev

rede

ki b

ilgi a

fişi v

e ta

bela

lard

a ye

r ala

n ya

zıla

ra u

ygun

dav

ranı

r.

6.3.

Res

tora

n, p

asta

ne, k

afe

vb. y

erle

rde

men

üler

i oku

yara

k yi

yece

k-iç

ecek

si

pariş

ede

r.

6.4.

Sin

ema,

tiya

tro,

kon

ser g

ibi e

tkin

lik b

iletle

rinde

ki b

ilgile

ri ok

uyar

ak

etki

nliğ

e ka

tılır.

6.5.

Ula

şım

ara

çlar

ı üze

rinde

ki y

azıla

rı ok

uyar

ak is

tene

n ye

re g

ider

.

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

2.3.

7.7.

Zam

anın

ı yön

etm

ek

için

oku

ma

bece

risin

i ku

llanı

r.

7.1.

Haf

talık

der

s pr

ogra

mın

a uy

gun

olar

ak d

ers

araç

-ger

eçle

rini s

ınıfa

ge

tirir.

7.2.

Tak

vim

ve

saat

i oku

yara

k ok

ula

ve d

erse

zam

anın

da g

elir.

7.3.

Gün

lük

ve h

afta

lık p

lanl

ama

yapa

r.

7.4.

Bel

irli g

ün v

e ha

ftal

arı t

akvi

mde

n ta

kip

eder

.

7.5.

Gün

lük

yaşa

ntıs

ında

baş

lam

a ve

biti

ş sü

resi

ver

ilen

zam

an ç

izel

gele

rine

uygu

n da

vran

ır.

Gör

ev A

naliz

i

Kend

ini İ

zlem

e-Ta

kvim

Ça

lışm

ası

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

2.3.

7.8.

Sağ

lık v

e gü

venl

iğin

i ko

rum

ak iç

in o

kum

a be

ceris

ini k

ulla

nır.

8.1.

Güv

enlik

ile

ilgili

uya

rı ya

zı v

e iş

aret

lerin

e uy

gun

davr

anır.

8.2.

Sağ

lıkla

ilgi

li uy

arı y

azı v

e iş

aret

lerin

e uy

gun

davr

anır.

8.3.

Sıra

lı ol

arak

ver

ilen

yazı

lı yö

nerg

eler

i uyg

ulay

arak

ev

alet

lerin

i çal

ıştır

ır.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Açıklamalar

Yazı

ve

işar

etle

ri ok

uma

hede

f dav

ranı

şlar

ı; do

ğrud

an ö

ğret

im y

önte

mi i

le s

ınıft

a öğ

retil

mel

i, da

ha s

onra

dra

mat

izas

yonl

a bu

yaz

ı ve

işar

etle

ri gö

rdüğ

ünde

nas

ıl da

vran

acağ

ı uyg

ulat

ılmal

ıdır.

Öğr

enci

nin

öğre

ndiğ

i ger

çek

yaşa

m u

ygul

amal

arın

ı yaş

antıs

ında

kul

lana

bilm

esi i

çin

hede

f dav

ranı

şlar

öğr

etild

ikte

n so

nra

öğre

nciy

i ge

rçek

çev

reye

göt

ürer

ek g

enel

lem

e ya

pmal

arı i

çin

aile

ler y

önle

ndiri

lmel

idir.

1.2.

, 1.3

., 1.

4., 1

.5.,

7.1,

.7.2

., 7.

3., 7

.4. b

irer k

işis

el o

rgan

izas

yon

hede

flerid

ir. B

u ne

denl

e bu

bec

erile

ri ka

zand

ırmak

için

önc

e aş

amal

ar g

örev

ana

lizi i

le s

ırala

n-m

alı,

daha

son

ra k

işis

el o

rgan

izas

yond

a ku

llanı

lan

kend

ini i

zlem

e çi

zelg

eler

i, aj

anda

def

teri

hazı

rlam

a, g

ünlü

k / h

afta

lık /

aylık

takv

imle

r olu

ştur

ma

gibi

org

ani-

zasy

onu

sağl

ayan

des

tekl

eyic

i çiz

elge

lerd

en y

arar

lanı

lara

k bu

bec

erile

r kaz

andı

rılm

alıd

ır.

4.1.

gib

i hed

ef d

avra

nışl

arın

çal

ışıla

bilm

esi i

çin

öğre

ncin

in b

u ar

aç-g

ereç

leri

kulla

nmay

ı bilm

esi g

erek

ir.

Page 35: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

35II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

YAZILI İFADEBölüm 1

Yazım Kurallarını Uygulama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.4.

1.1.

Yaz

ma

pozi

syon

unu

ayar

lar.

1.1.

Yaz

arke

n de

fter

ine

doğr

u eğ

ilere

k ra

hat y

azab

ilece

ği ş

ekild

e ot

urur

.

1.2.

Def

teri

kend

i gör

üş v

e ya

zma

mes

afes

ine

uygu

n uz

aklık

ta tu

tar.

Gös

terip

Yap

tırm

a Yö

ntem

iG

özle

m-K

ontr

ol L

iste

si

2.4.

1.2.

Düz

enli

yaza

r.

2.1.

Sat

ır ta

kibi

yap

arak

yaz

ar.

2.2.

Söz

cükl

er a

rası

nda

uygu

n bo

şluk

bıra

kara

k ya

zar.

2.3.

Har

fler a

rası

nda

uygu

n bo

şluk

bıra

kara

k ya

zar.

2.4.

Cüm

lele

r ara

sınd

a uy

gun

boşl

uk b

ıraka

rak

yaza

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kend

ini İ

zlem

eYa

zı Ö

rneğ

i Ana

lizi

2.4.

1.3.

Cüm

le v

e m

etin

yaz

ar-

ken

yazı

m k

ural

ların

a uy

ar.

3.1.

Cüm

leye

büy

ük h

arfle

baş

lar.

3.2.

Cüm

le s

onun

a no

kta

koya

r.

3.3.

Cüm

le s

onun

daki

nok

tada

n so

nra

cüm

leye

büy

ük h

arfle

baş

lar.

3.4.

Sor

u cü

mle

lerin

in s

onun

a so

ru iş

aret

i koy

ar.

3.5.

Sor

u iş

aret

inde

n so

nra

cüm

leye

büy

ük h

arfle

baş

lar.

3.6.

Öze

l isi

mle

rin b

aş h

arfle

rini b

üyük

har

fle y

azar

.

3.7.

Öze

l ism

e ge

len

ekle

ri ke

sme

işar

eti k

ulla

nara

k ay

rı ya

zar.

3.8.

Birb

iri a

rdın

ca s

ırala

nan

eş g

örev

li sö

zcük

ler v

e sö

zcük

gru

plar

ının

ar

asın

a vi

rgül

koy

ar.

3.9.

Duy

gu v

e se

slen

me

ifade

lerin

de ü

nlem

işar

eti k

ulla

nır.

3.10

. Sat

ır so

nuna

sığ

may

an s

özcü

kler

için

kes

me

işar

eti k

ulla

nır.

3.11

. Yaz

ı içi

nde

geçe

n sa

at, t

arih

ve

sıra

bild

iren

sayı

lard

a no

kta

kulla

nır.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kend

ini İ

zlem

eYa

zı Ö

rneğ

i Ana

lizi

2.4.

1.4.

Yazı

ara

ç-ge

reçl

erin

i te-

miz

ve

düze

nli k

ulla

nır.

4.1.

Yaz

ı ara

ç-ge

reçl

erin

i tem

iz v

e dü

zenl

i kul

lanm

anın

öne

min

i far

k ed

er.

4.2.

Yaz

ı ara

ç-ge

reçl

erin

i çal

ışm

a so

nund

a ye

rine

koya

r.

4.3.

Def

terle

rini d

üzgü

n ku

llanı

r.

Gös

terip

Yap

tırm

a Yö

ntem

iG

özle

m-K

ontr

ol L

iste

si

Açıklamalar

4. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

için

yap

ıland

ırılm

ış b

ir öğ

retim

sür

ecin

in u

ygul

anm

asın

a ge

rek

yokt

ur. Ö

ğren

ciye

yaz

ı ara

ç-ge

reçl

erin

i niç

in te

miz

kul

lanm

ası g

e-re

ktiğ

i, ya

zı a

raç-

gere

çler

ini t

emiz

ve

düze

nli k

ulla

nmas

ı içi

n ne

ler y

apm

ası g

erek

tiği y

azm

a ile

ilgi

li tü

m ç

alış

mal

arda

anl

atılm

alıd

ır. A

yrıc

a bu

hed

ef d

avra

nışl

ara

yöne

lik h

ikây

eler

oku

nmal

ı, vi

deol

ar iz

letil

mel

i ve

göst

erip

yap

tırm

a yö

ntem

i kul

lanı

lmal

ıdır.

Page 36: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

36 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 2Dikte Yoluyla Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.4.

2.1.

Bir

met

in y

azdı

rılırk

en

söyl

enen

sözc

ükle

ri do

ğru

ve a

kıcı

ola

rak

yaza

r.

1.1.

Bir

met

in y

azdı

rılırk

en s

öyle

nen

sözc

ükle

ri do

ğru

olar

ak y

azar

.

1.2.

Bir

met

in y

azdı

rılırk

en s

öyle

nen

sözc

ükle

ri ak

ıcı y

azar

.

Kapa

t- K

opya

la- K

arşı

laşt

ır St

rate

jisi

Hed

ef K

oym

a

Hat

a A

naliz

i

Yazm

a Ka

yıt Ç

izel

gesi

Açıklamalar

Doğ

ru v

e ak

ıcı y

azm

a iç

in p

uanl

ama

yapa

rken

, bel

irli b

ir bi

rim s

eçm

eniz

, öğr

enci

gel

işim

ini i

zlem

eniz

açı

sınd

an ö

nem

lidir.

Doğ

ru y

azm

a iç

in s

özcü

k sa

yısı

(ör.

söyl

enen

15

sözc

ükte

yaz

dığı

doğ

ru s

özcü

k sa

yısı

) seç

ilmel

idir.

Akı

cı y

azm

a iç

in is

e sü

re s

eçilm

elid

ir (b

ir da

kika

da y

azıla

n sö

zcük

say

ısı).

Öğr

etim

tekn

ikle

rinde

öne

rilen

, Kop

yala

-Kar

şıla

ştır

stra

tejis

i şu

şeki

lde

uygu

lanı

r: a)

öğr

enci

söz

cüğe

bak

ar, b

) söz

cüğü

kap

atır,

c) s

özcü

ğü y

azar

, d) s

özcü

ğü a

çar

ve ö

rnek

le k

arşı

laşt

ırır,

e) e

ğer d

oğru

ysa

peki

ştiri

lir, d

eğils

e bi

rkaç

kez

söz

cüğe

bak

arak

yaz

ar v

e ye

nide

n ay

nı s

ürec

i den

er.

Page 37: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

37II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 3Yazmaya Yönelik Tutum

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.4.

3.1.

Yaz

may

a yö

nelik

olu

mlu

tu

tum

gös

terir

.

1.1.

Yaz

may

a is

tekl

i olu

r.

1.2.

Yaz

ıyı i

letiş

im a

maç

lı ku

llanı

r.

1.3.

Yaz

may

ı bilg

i edi

nmek

ve

bilg

i ver

mek

için

kul

lanı

r.

Dil

Den

eyim

i Yak

laşı

Göz

lem

Açıklamalar

1. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ı içi

n ya

pıla

ndırı

lmış

bir

öğre

tim s

ürec

inin

uyg

ulan

mas

ına

gere

k yo

ktur

. Bu

hede

f dav

ranı

şlar

ı kaz

andı

rmak

için

kita

plar

haz

ırlat

ıl-m

alı,

çeşi

tli k

onul

arda

(ör.

kırt

asiy

ede

aldı

klar

ımız

, hay

vana

t bah

çesi

nde

görd

ükle

rimiz

, aile

m v

e be

n, d

oğum

gün

ünde

yap

tıkla

rım v

b.) r

esim

ve

yazı

dan

oluş

an

kita

plar

öğr

enci

ile

birli

kte

hazı

rlanm

alıd

ır.

Page 38: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

38 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 4Cümle Oluşturma ve Cümle Tamamlama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.4.

4.1.

Kur

allı

ve a

nlam

lı cü

mle

-le

r olu

ştur

ur.

1.1.

Ver

ilen

sözc

ükle

rden

kur

allı

ve a

nlam

lı cü

mle

olu

ştur

ur.

1.2.

Cüm

lele

ri ku

rallı

ve

anla

mlı

cüm

lele

r ola

cak

şeki

lde

düze

ltir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

2.4.

4.2.

Çeş

itli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış, y

a-rım

bıra

kıla

n cü

mle

leri

tam

amla

r.

2.1.

Çeş

itli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış c

ümle

lerd

e bo

ş bı

rakı

lan

yere

uyg

un o

lan

sözc

üğü,

bak

arak

yaz

ar.

2.2.

Çeş

itli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış c

ümle

lerd

e bo

şluk

lara

uy

gun

sözc

üğü

yaza

r.

2.3.

Çeş

itli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış, y

arım

bıra

kıla

n cü

mle

leri

tam

amla

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Boşl

uk D

oldu

rma

Test

i

Açıklamalar

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

için

örn

ek; ç

içek

- A

li - t

oplu

yor.

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

yan

lış o

luşt

urul

muş

örn

ek c

ümle

ler:

"ked

inin

süt

içti"

ya

da "i

çti k

edi s

üt".

2.1.

hed

ef d

avra

nışı

için

öğr

enci

den

çeşi

tli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış c

ümle

lerd

e bo

şluk

lara

resm

i ve

yazı

lı fo

rmu

olan

/ sa

dece

yaz

ılı fo

rmu

olan

söz

cükl

er

aras

ında

n uy

gun

sözc

üğü

seçi

p ya

zmas

ı ist

enir.

2.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

öğr

enci

nin

bild

iği b

ir şa

rkıd

a ek

sik

bıra

kıla

n na

kara

tları,

tekr

arlı

olar

ak b

akıla

n bi

r res

imli

kita

ptan

olu

ştur

ulan

met

inde

eks

ik b

ırakı

lan

diya

logl

arı,

bir g

ünde

yap

tıkla

rını i

çere

n cü

mle

lerd

e bo

şluk

lara

uyg

un s

özcü

kler

i yaz

mas

ı ist

eneb

ilir.

Cüm

lede

boş

bıra

kıla

n ye

rler,

kulla

nım

sık

lığı y

ükse

k ol

an

çeşi

tli tü

rde

sözc

ükle

r içi

n ol

mal

ı; sa

dece

isim

, eyl

em d

eğil,

nite

lem

e, y

er b

ildirm

e, te

krar

bild

irme,

işar

et b

ildirm

e gi

bi s

özcü

k tü

rlerin

i de

içer

mel

idir.

2.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

bağ

laçl

ı cüm

le ta

mam

lam

a da

çal

ışılm

alıd

ır. Ö

rneğ

in "Ö

mer

oku

la g

ider

ken

çok

kork

muş

tu ç

ünkü

.....".

"Tuv

alet

ler ç

ok k

irliy

di b

unun

için

...

...."

Page 39: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

39II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 5Cümle Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.4.

5.1.

Ver

ilen

resim

lerle

ilgi

li cü

mle

ler y

azar

.

1.1.

Eyl

em y

a da

bir

olay

içer

en re

sim

li ka

rt v

erild

iğin

de, o

layı

ya

da

eyle

mi a

nlat

an b

asit

kura

llı c

ümle

yaz

ar.

1.2.

Sıra

lı bi

r ola

y iç

eren

resi

mli

kart

lar v

erild

iğin

de, h

er b

ir ka

rtı a

nlat

an

bir y

a da

iki c

ümle

yaz

ar.

1.3.

Bel

li bi

r uyg

ulam

a sı

rası

nı ta

kip

eden

etk

inlik

leri

anla

tan

resi

mli

kart

lar v

erild

iğin

de, h

er b

ir ka

rtı a

nlat

an b

ir ya

da

iki c

ümle

yaz

ar.

1.4.

Bas

it te

k ol

aylı

bir ö

ykü

içer

en re

sim

li ka

rtla

r ver

ildiğ

inde

, her

bir

kart

ı anl

atan

bir

ya d

a ik

i cüm

le y

azar

.

1.5.

Bir

yer /

var

lık v

b. re

sim

li ka

rt v

erild

iğin

de re

sim

de v

erile

n ye

r /

varlı

k vb

. öze

llikl

erin

i bas

it cü

mle

lerle

yaz

ar.

1.6.

Sıra

lı ol

arak

ver

ilen

nede

n ve

son

uç a

nlat

an re

sim

li ka

rtla

r ver

ildi-

ğind

e he

r bir

kart

ı anl

atan

bir

ya d

a ik

i cüm

le y

azar

.

1.7.

Pro

blem

çöz

üm v

e so

nucu

anl

atan

resi

mli

kart

lar v

erild

iğin

de, h

er

bir k

artı

anla

tan

bir y

a da

iki c

ümle

yaz

ar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kont

rol L

iste

si

2.4.

5.2.

Kim

, ne

yapı

yor,

nere

-de

, ne

zam

an, n

eden

gi

bi s

orul

ara

ceva

p ve

rere

k, v

erile

n cü

mle

yi

geni

şlet

erek

yaz

ar.

2.1.

Öğr

enci

kim

, kim

in, n

e ya

pıyo

r, ne

rede

, ne

zam

an s

orul

arın

a ce

vap

vere

rek,

ver

ilen

cüm

leyi

gen

işle

tere

k ya

zar.

2.2.

Ned

en v

e na

sıl s

orul

arın

a ce

vap

vere

rek,

ver

ilen

cüm

leyi

gen

işle

te-

rek

yaza

r.

Cüm

le B

irleş

tirm

eO

rtal

ama

Cüm

le

Uzu

nluğ

u

Açıklamalar

1. h

edef

için

önc

elik

le b

ir re

smin

gös

teril

erek

üze

rinde

kon

uşul

mas

ı, da

ha s

onra

öğr

enci

den

resm

i anl

atan

bir

cüm

le y

azm

asın

ın is

tenm

esi v

e cü

mle

nin

öğre

nci

ile b

irlik

te e

tkile

şim

li di

yalo

glar

a ye

r ver

ilere

k dü

zelti

lmes

i ger

ekm

ekte

dir.

1.1.

’ den

1.8

.’ e k

adar

ola

n he

def d

avra

nışl

ar iç

in c

ümle

örn

ekle

ri sı

rası

ile

aşağ

ıda

yer a

lmak

tadı

r:

1.1.

"Elif

çiç

ek to

pluy

or."

"Ked

i köp

eği k

oval

ıyor

."

1.2.

Özl

em ç

içek

leri

topl

adı.

Vazo

ya s

u do

ldur

du. Ç

içek

leri

vazo

ya k

oydu

1.3.

Ekm

ek o

rtad

an k

esili

r. İç

ine

yağ

sürü

lür.

İçin

e pe

ynir

konu

r.

1.4.

Zey

nep

okul

dan

geld

i. M

asan

ın ü

zerin

deki

kur

abiy

eler

i gör

dü. Z

eyne

p bü

tün

kura

biye

leri

yedi

. Zey

nep’

in k

arnı

ağr

ıdı.

1.5.

(İne

k re

smi v

erili

r). İ

nek

ot y

er. İ

nek

bize

süt

ver

ir.

1.6.

Ali

çok

acık

mış

tı. A

li bü

tün

kura

biye

leri

bitir

di.

1.7.

Sev

gi e

lini k

esti.

Yar

a ba

ndı y

apış

tırdı

. Eli

artık

kan

amıy

or.

2.1.

ve

2.2.

hed

efler

inde

söz

diz

imse

l olg

unlu

ğu a

rtırm

ak iç

in c

ümle

birl

eştir

me

tekn

iği k

ulla

nılm

alıd

ır. B

u te

knik

le ö

ğren

cile

rin ç

ekird

ek c

ümle

leri

etki

li şe

kild

e ku

llanm

alar

ına,

tekr

ar y

azm

alar

ına,

bu

cüm

lele

ri an

lam

alar

ına,

göz

den

geçi

rmel

erin

e ve

gel

iştir

mel

erin

e ya

rdım

cı o

lunm

akta

dır.

Çeki

rdek

cüm

lele

r ver

ilirk

en

geni

şlet

ilebi

lece

k cü

mle

olm

asın

a di

kkat

edi

lmel

idir.

Page 40: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

40 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 6Metin Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.4.

6.1.

Çeş

itli t

ür v

e ya

pıda

m

etin

ler y

azar

.

1.1.

Tan

ımla

ma

met

ni y

azar

.

1.2.

Anı

sını

yaz

ar.

1.3.

Gün

lük

yaza

r.

1.4.

Bas

it bi

r öyk

ü ya

zar.

1.5.

Bel

li bi

r uyg

ulam

a sı

rası

nı ta

kip

eden

etk

inlik

leri

anla

tan

sıra

lam

a m

etni

yaz

ar.

1.6.

Kar

şıla

ştırm

a m

etni

yaz

ar.

1.7.

Lis

tele

me

met

ni y

azar

1.8.

Bir

olay

ın o

luş

sıra

sını

anl

atan

sıra

lam

a m

etni

yaz

ar.

1.9.

Pro

blem

çöz

üm m

etni

yaz

ar.

1.10

. Oku

duğu

bir

met

ni k

endi

cüm

lele

ri ile

yaz

ar.

1.11

. Yaz

dığı

met

ne u

ygun

bir

başl

ık y

azar

.

Met

in Y

apıs

ı Öğr

etim

i+

Yazm

a Ö

ğret

im A

şam

ala-

rının

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi i

le Ö

ğret

imi

Met

in Ö

gele

ri Ko

ntro

l Li

stes

i

Yazı

lan

Sözc

ük S

ayıs

ı Ka

yıt Ç

izel

gesi

Açıklamalar

Yazm

a öğ

retim

ine,

met

in y

apıs

ı öğr

etim

i ile

baş

lanm

alıd

ır. Y

azm

a aş

amal

arı i

se p

lanl

ama-

tasl

ak o

luşt

urm

a-ko

ntro

l etm

e-dü

zeltm

e, p

ayla

şma

ve k

itap

oluş

turm

a-da

n ol

uşur

. Dah

a de

tayl

ı açı

klam

a öz

el ö

ğret

im y

önte

mle

ri kı

smın

da s

unul

muş

tur.

Konu

seç

imin

de ö

ğren

cini

n gü

nlük

yaş

antıs

ına

uygu

n ko

nula

rın s

eçim

ine

dikk

at e

dilm

elid

ir. Ö

rneğ

in ta

nım

sal b

ir m

etin

yaz

dırm

ak is

teni

rse

sevd

iği b

ir ha

yvan

ı, ki

şiyi

, yer

i tan

ıtan

bir y

azı y

azm

ası;

prob

lem

çöz

üm m

etni

yaz

mas

ı ist

enirs

e ar

kada

ş ka

vgas

ı, öd

evi e

vde

unut

ma

gibi

kon

ular

ver

ilebi

lir.

Page 41: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

41II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 7Gerçek Yaşam Uygulamaları

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.4.

7.1.

Yaz

ıyı o

kuld

a bi

lgi e

din-

mek

ve

bilg

i ver

mek

için

ku

llanı

r.

1.1.

Öde

vler

ini t

ahta

dan

deft

erin

e ka

yded

er.

1.2.

Ara

ma

mot

orun

a an

ahta

r söz

cük

yaza

rak

aram

a ya

par.

1.3.

Kıs

a ce

vapl

ı sor

ular

ın c

evap

ların

ı yaz

ar.

1.4.

Bir

şem

a, ta

blod

a vb

. ist

enen

bilg

ileri

yaza

r.

1.5.

Çeş

itli k

onul

arda

duy

uru

pano

su h

azırl

ar.

1.6.

Oku

lda

uym

ası g

erek

en k

ural

ları

ve s

orum

lukl

arı y

azar

.

1.7.

Hab

er p

anos

u ha

zırla

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

2.4.

7.2.

Sos

yal y

aşan

tısın

da ih

-tiy

aç d

uydu

ğu fo

rmla

rı do

ldur

ur.

2.1.

Kiş

isel

bilg

ilerin

i dol

duru

r.

2.2.

Aile

bilg

ilerin

i dol

duru

r.

2.3.

Sağ

lık h

izm

etle

ri fo

rmla

rını d

oldu

rur.

2.4.

İm

za a

tar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kont

rol L

iste

si

2.4.

7.3.

Yazı

yı h

aber

leşm

e ar

acı

olar

ak k

ulla

nır.

3.1.

Kla

vye,

dok

unm

atik

ekr

an g

ibi a

raçl

arla

yaz

ar.

3.2.

Ele

ktro

nik

post

a ya

zar.

3.3.

Tel

efon

mes

ajla

rı ya

zar.

3.4.

Tel

efon

ele

ktro

nik

post

a ve

kar

tlara

kut

lam

a m

esaj

ı yaz

ar.

3.5.

Ark

adaş

ların

a an

lık m

esaj

lar y

azar

.

3.6.

Bilg

i ver

mek

am

acıy

la m

esaj

lar y

azar

.

3.7.

Adr

ese

ulaş

mak

için

yol

tarif

ini y

azar

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

2.4.

7.4.

Yazı

yı k

endi

ni d

üzen

le-

mek

için

kul

lanı

r.

4.1.

Yap

acak

ların

ı içe

ren

haft

alık

çiz

elge

haz

ırlar

.

4.2.

Alış

veriş

list

esi h

azırl

ar.

4.3.

Yap

acak

ların

ı hat

ırlat

ıcıla

r lis

tesi

ne y

azar

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Öğr

enci

nin

öğre

ndiğ

i ger

çek

yaşa

m u

ygul

amal

arın

ı yaş

antıs

ında

kul

lana

bilm

esi v

e ge

nelle

yebi

lmes

i içi

n ai

lele

r yön

lend

irilm

elid

ir.

Bu b

ölüm

e ai

t hed

efler

, yaz

ma

grup

çal

ışm

alar

ı / b

ireys

el g

rup

çalış

mal

arı i

le e

tkin

lik te

mel

li öğ

retim

uyg

ulan

arak

ger

çekl

eştir

ilmel

idir.

Çık

an ü

rünl

er s

ınıfl

a pa

y-la

şılm

alı,

bazı

hed

efler

için

form

lar d

oldu

ruld

ukta

n so

nra

öğre

ncile

rin g

erçe

k or

tam

a ge

nelle

yebi

lmel

eri i

çin

dram

atiz

asyo

n ya

pılm

alıd

ır. D

ijita

l uyg

ulam

alar

(ör.

akıll

ı tah

ta, t

able

t vb.

) ile

de

gene

llem

e ça

lışm

alar

ı yap

ılabi

lir.

Page 42: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

42 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

DİNLEDİĞİNİ ANLAMABölüm 1

Dinleme Kurallarına Uyma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

1.1.

Din

lem

e ku

ralla

rına

uyar

.

1.1.

Kon

uşan

kiş

iyi s

essi

zce

dinl

er.

1.2.

Din

lem

e sı

rası

nda

konu

şan

kişi

ile

göz

tem

ası k

urar

.

1.3.

Kon

uşan

kiş

inin

söy

ledi

kler

ine

dikk

atin

i ver

ir.

1.4.

Kon

uşan

kiş

inin

söy

ledi

kler

ine

dikk

atin

i sür

dürü

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

imle

Kur

al

Öğr

etim

i

Vide

o M

odel

Kend

ini İ

zlem

e

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Açıklamalar

Din

lem

e ku

ralla

rına

yöne

lik h

edef

dav

ranı

şlar

ın ö

ğret

imin

de, k

ural

lara

doğ

ruda

n öğ

retim

ile

mod

el o

luna

bile

ceği

gib

i, vi

deo

mod

el d

e ku

llanı

labi

lir. H

edef

dav

-ra

nışl

arın

kal

ıcılı

ğını

sağ

lam

ak v

e sü

resi

ni a

rtırm

ak iç

in ö

ğren

cini

n do

ğru

şeki

lde

serg

iledi

ği h

edef

dav

ranı

şlar

ın p

ekiş

tirilm

esi ö

nem

lidir.

Bu

nokt

ada

öğre

nci i

çin

en u

ygun

ve

etki

li pe

kişt

ireç

seçi

lmel

i ve

öğre

ncin

in u

ygun

din

lem

e da

vran

ışla

rı be

timle

nere

k pe

kişt

irilm

elid

ir.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

nın

kaza

ndır

ılmas

ında

ken

dini

izle

me

stra

tejis

i kul

lanı

labi

lir. B

u st

rate

ji uy

gula

nırk

en, ö

nce

öğre

ncin

in d

ikka

tini v

erm

e sü

resi

bel

irlen

ir. B

u sü

reyi

art

ırmak

için

am

aç k

onur

. Öğr

enci

ye "d

ikka

timi v

eriy

orum

" ve

"dik

katim

i ver

miy

orum

" şek

linde

haz

ırlan

mış

iki s

ütun

dan

oluş

an b

ir çi

zelg

e ve

rilir.

Dik

katin

i ve

rme

ve v

erm

eme

duru

mla

rı ta

nım

lanı

r. 10

ile

90 s

aniy

e ar

asın

da fa

rklı

aral

ıkla

rda

uyar

ı ses

i ver

ilere

k, o

sıra

da ö

ğren

cide

n di

kkat

ini v

eriy

orsa

"dik

katim

i ver

iyo-

rum

", ve

rmiy

orsa

"dik

katim

i ver

miy

orum

" süt

unun

a iş

aret

lem

e ya

pmas

ı ist

enir.

%80

ora

nınd

a "d

ikka

timi v

eriy

orum

" işa

retle

ndiğ

inde

, öğr

enci

ye ö

nced

en s

eçtiğ

i öd

ül v

erili

r. Bu

uyg

ulam

a, h

edefl

enen

sür

e bo

yunc

a di

kkat

ini s

ürdü

rdüğ

ünde

son

a er

diril

ir.

Page 43: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

43II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 2Betimlenen Resimleri Gösterme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

2.1.

Bet

imle

nen

nesn

e,

eyle

m v

e ol

ay re

smin

i gö

ster

ir.

1.1.

Bet

imle

nen

nesn

e re

smin

i gös

terir

.

1.2.

Bet

imle

nen

eyle

m re

smin

i gös

terir

.

1.3.

Bet

imle

nen

olay

resm

ini g

öste

rir.

Plan

lı Sö

yleş

lçüt

Bağ

ımlı

Ölç

ü A

racı

Açıklamalar

Tüm

hed

ef d

avra

nışl

arda

bet

imle

nen

resi

m il

e ol

umsu

z ör

nek

olar

ak s

eçile

n re

sim

lerd

eki o

rtak

öge

leri

birb

irine

ben

zeşt

irere

k be

ceriy

i zor

laşt

ırabi

lirsi

niz.

Page 44: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

44 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 3Yönergeleri Yerine Getirme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

3.1.

Gün

lük

rutin

için

de v

e-ril

en y

öner

gele

ri ye

rine

getir

ir.

1.1.

Gün

lük

rutin

için

de k

endi

sine

ver

ilen

yöne

rgel

eri y

erin

e ge

tirir.

1.2.

Gün

lük

rutin

için

de g

ruba

ver

ilen

yöne

rgel

eri y

erin

e ge

tirir.

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Kont

rol L

iste

si

2.5.

3.2.

Din

lem

e ve

taki

p be

ceril

eri g

erek

tiren

nerg

eler

i söy

lend

iği

sıra

ile

yerin

e ge

tirir.

2.1.

Psi

kom

otor

bec

erile

ri iç

eren

yön

erge

leri

söyl

endi

ği s

ıra il

e ye

rine

getir

ir.

2.2.

Din

lem

e ve

taki

p be

ceril

eri g

erek

tiren

yön

erge

leri

söyl

endi

ği s

ıra il

e ya

zara

k, b

oyay

arak

, çiz

erek

, işa

retle

yere

k vb

. yer

ine

getir

ir.

Kont

rol L

iste

si

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Tüm

hed

ef d

avra

nışl

ar iç

in y

öner

gele

rin b

ir ke

z ve

rilm

esin

e di

kkat

edi

lmel

idir.

Eğe

r öğr

enci

ler y

apam

ıyor

sa y

a yö

nerg

eler

bas

itleş

tirilm

eli y

a da

bir

önce

ki

aşm

aya

dönü

lmel

idir.

2.1.

hed

ef d

avra

nışı

için

seç

ilen

yöne

rgel

erde

öğr

enci

nin

bild

iği k

avra

mla

rın k

ulla

nılm

asın

a öz

en g

öste

rilm

elid

ir (ö

r. İk

i adı

m s

ağa

git!

Sonr

a so

l kol

unu

hava

ya

kald

ır! A

sker

gib

i yür

ü!).

Yöne

rge

cüm

lele

rinde

ki s

özcü

k sa

yısı

ve

yöne

rge

sayı

sı ö

ğren

cile

rin p

erfo

rman

slar

ına

göre

bel

irlen

mel

idir.

2.2.

hed

ef d

avra

nışı

nda

öğre

nciy

e ya

zma,

boy

ama,

çiz

me,

işar

etle

me

vb. b

ecer

ileri

içer

en y

öner

gele

r ver

ilmel

idir.

Seç

ilen

yöne

rgel

erde

öğr

enci

nin

bild

iği k

av-

ram

ların

kul

lanı

lmas

ına

özen

gös

teril

mel

idir

(ör.

önün

deki

kâğ

ıttak

i sol

üst

köş

ede

bulu

nan

kare

nin

için

e x

işar

eti k

oy).

Örn

ek ö

ğret

me-

öğre

nme

süre

ci b

ölüm

ünde

2.2

. hed

ef d

avra

nışı

için

der

s pl

anı,

"Der

s Pl

anı Ö

rneğ

i IV"

te" y

er a

lmak

tadı

r.

Page 45: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

45II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 4Resimli Anlatılarla İlgili Sorulan Sorulara Cevap Verme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

4.1.

Res

imle

ri gö

ster

ilere

k,

çeşit

li tü

rde

anla

tılar

ı di

nled

ikte

n so

nra

ilgili

so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.1.

Din

ledi

ği b

ir öy

kü il

e ilg

ili s

orul

an s

orul

ara

ceva

p ve

rir.

1.2.

Din

ledi

ği s

ıralı

bir o

layl

a ilg

ili s

orul

an s

orul

ara

ceva

p ve

rir.

1.3.

Tan

ımla

nan

bir v

arlığ

ın ö

zelli

kler

ini d

inle

dikt

en s

onra

sor

ulan

sor

u-la

ra c

evap

ver

ir.

1.4.

Din

ledi

ği b

ir an

ı ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.5.

Pro

blem

, çöz

üm v

e so

nuçt

an o

luşa

n bi

r ola

yı d

inle

dikt

en s

onra

so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.6.

Kar

şıla

ştırı

lan

iki ö

geni

n öz

ellik

lerin

i din

ledi

kten

son

ra s

orul

an s

oru-

lara

cev

ap v

erir.

1.7.

Ned

enle

ri ve

son

uçla

rı ol

an b

ir so

runu

din

ledi

kten

son

ra s

orul

an

soru

lara

cev

ap v

erir.

Plan

lı Sö

yleş

i

Soru

-Cev

apKo

ntro

l Lis

tesi

Açıklamalar

Tüm

hed

ef d

avra

nışl

ar iç

in re

sim

ler y

a da

resi

mli

kita

plar

kul

lanı

lmal

ıdır.

Pla

nlı s

öyle

şi y

apılı

rken

; önc

e re

sim

lerle

birl

ikte

söz

kon

usu

anla

tılar

öğr

etm

en ta

ra-

fında

n ya

pılm

alı,

öğre

ncile

rin d

il ve

anl

atım

ları

/ ifa

dele

ri ge

nişl

etilm

eli v

e öğ

renc

inin

kon

uşm

ası d

este

klen

mel

idir.

Dah

a so

nra

öğre

ncin

in ö

nünd

en re

sim

ler

kald

ırılm

adan

sor

ular

yön

eltil

mel

idir.

İfad

e ed

ici d

il be

ceril

eri o

lmay

an ö

ğren

cile

rden

sor

ular

a re

sim

den

göst

erer

ek c

evap

ver

mes

i ist

enm

elid

ir.

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

nda

anla

tılan

sıra

lı ol

ayın

bir

şeyi

n ya

pılış

ını,

hazı

rlanı

şını

içer

en e

n fa

zla

5 aş

amal

ı bir

olay

olm

asın

a di

kkat

edi

lmel

idir.

1.3.

ve

1.6.

hed

ef d

avra

nışl

arın

da ta

nım

lana

n şe

y; b

ir ye

r, bi

r hay

van

veya

bir

mes

lek

olab

ilir (

ör. o

rman

, asl

an, d

okto

r)

1.5.

, 1.6

. ve

1.7.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

öğre

ncin

in g

ünlü

k ya

şant

ısın

da y

er a

lan

günc

el o

layl

ar o

lmal

ıdır

(ör.

kard

eş g

eçim

sizl

iği)

Page 46: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

46 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 5Dinledikleriyle İlgili Sorulara Cevap Verme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

5.1.

Çeş

itli t

ürde

anl

atıla

rı di

nled

ikte

n so

nra

ilgili

so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.1.

Din

ledi

ği b

ir öy

kü il

e ilg

ili s

orul

an 5

N 1

K so

rula

rına

ceva

p ve

rir.

1.2.

Din

ledi

ği s

ıralı

bir o

lay

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.3.

Tan

ımla

nan

bir v

arlığ

ın ö

zelli

kler

ini d

inle

dikt

en s

onra

sor

ulan

sor

u-la

ra c

evap

ver

ir.

1.4.

Din

ledi

ği b

ir an

ı ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.5.

Pro

blem

, çöz

üm v

e so

nuçt

an o

luşa

n bi

r ola

yı d

inle

dikt

en s

onra

so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.6.

Kar

şıla

ştırı

lan

iki ö

geni

n öz

ellik

lerin

i din

ledi

kten

son

ra s

orul

an s

oru-

lara

cev

ap v

erir.

1.7.

Ned

enle

ri ve

son

uçla

rı ol

an b

ir so

runu

din

ledi

kten

son

ra s

orul

an

soru

lara

cev

ap v

erir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Soru

-Cev

apKo

ntro

l Lis

tesi

Açıklamalar

Tüm

hed

ef d

avra

nışl

ar iç

in ö

nce

öğre

tmen

şem

atik

düz

enle

yici

kul

lana

rak

anla

tılac

ak b

ilgi b

irim

i öge

lerin

i (ör

. ner

ede,

ne

zam

an, k

im, p

robl

em v

b.) u

ygun

şe

mat

ik d

üzen

leyi

ciye

yer

leşt

irmel

idir.

Met

in o

kunu

rken

şem

aya,

met

in ö

gele

rini g

örse

lleye

n re

sim

ler y

erle

ştiri

lir. A

rkas

ında

n m

etin

tekr

ar ö

ğren

cile

re d

inle

tilir.

Ö

ğren

cile

rin s

orul

ara

ceva

p ve

rmes

i ist

enir.

Bu

öğre

tim h

er h

edef

dav

ranı

ş iç

in b

irkaç

met

in ö

rneğ

i ile

tekr

ar e

dilir

.

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

bir

şeyi

n ya

pılış

ını,

hazı

rlanı

şını

içer

en e

n fa

zla

5 aş

amal

ı bir

olay

olm

alıd

ır (ö

r. to

st y

apım

ı).

1.3.

ve

1.6.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

tanı

mla

nan

şey;

bir

yer,

bir h

ayva

n, b

ir m

esle

k ol

abili

r (ör

. orm

an, a

slan

ya

da d

okto

r).

1.5.

ve

1.7.

hed

ef d

avra

nışı

için

öğr

enci

nin

günl

ük y

aşan

tısın

da y

er a

lan

günc

el o

layl

ar o

lmal

ıdır

(ör.

tuva

letle

rin k

irli o

lmas

ı).

Page 47: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

47II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 6Dinledikleri Arasındaki Farkları Bulma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

6.1.

Din

ledi

ği c

ümle

ve

me-

tinle

r ara

sında

fark

ları

söyl

er.

1.1.

Din

ledi

ği ik

i cüm

le a

rası

ndak

i far

klar

ı söy

ler.

1.2.

Din

ledi

ği ik

i kıs

a m

etin

ara

sınd

aki f

arkl

arı s

öyle

r. Et

kinl

ik Te

mel

li Ö

ğret

im

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

için

iki c

ümle

ara

sınd

a bi

r far

k be

lirle

nmel

idir

(ör.

Mar

kett

en ü

ç ki

lo e

lma

aldı

m. M

arke

tten

üç

kilo

arm

ut a

ldım

).

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

met

inle

rde

bulu

nan

kara

kter

ler,

eyle

mle

r, öz

ellik

ler v

b. ö

gele

r far

klıla

ştırı

labi

lir. Ö

ğren

ci p

erfo

rman

sına

gör

e fa

rklıl

ık s

ayıs

ı düz

enle

nme-

lidir.

Page 48: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

48 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 7Günlük Yaşantısında Dinleme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

7.1.

Gün

lük

yaşa

ntısı

nda

izle

dikl

eri v

e di

nled

ikle

-rin

e uy

gun

tepk

i ver

ir.

1.1.

Din

ledi

ği b

ir an

onst

a ve

rilen

bilg

ileri

söyl

er.

1.2.

Din

ledi

ği b

ir an

onst

a ve

rilen

yön

erge

leri

yerin

e ge

tirir.

1.3.

İzl

ediğ

i film

ile

ilgili

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

1.4.

Din

ledi

ği s

esli

bir m

esaj

ile

ilgili

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

1.5.

İzl

ediğ

i bir

TV p

rogr

amı i

le il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

Plan

lı Sö

yleş

i

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Soru

-Cev

ap

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

1.1.

ve

1.2.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

okul

ano

nsla

rı se

çile

bilir

.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

der

ste

konu

yla

ilgili

gös

teril

en k

ısa

bir f

ilm o

labi

lir.

1.5.

hed

ef d

avra

nışı

için

tele

vizy

on p

rogr

amı o

lara

k ha

va d

urum

u, b

ir te

levi

zyon

hab

eri s

eçile

bilir

.

Page 49: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

49II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 8Ders Dinleme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.5.

8.1.

Der

si ak

tif o

lara

k di

nler

.

1.1.

Söz

el v

urgu

lara

dik

kat e

dere

k vu

rgul

anan

bilg

ilere

yön

elik

sor

ulan

so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.2.

Bir

dizi

hal

inde

sun

ulan

fiki

rleri

kend

i ifa

dele

riyle

anl

atır.

1.3.

Sun

ulan

bilg

inin

yap

ısın

a yö

nelik

ipuç

ların

ı tak

ip e

dere

k bi

lgiy

i ya

pıya

uyg

un b

içim

de a

nlat

ır.

Etki

li Ö

ğret

im Ö

gele

rini

Kulla

nara

k Su

num

Yap

ma

Soru

-Cev

ap

Küm

ülat

if A

nlat

ma

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Der

si a

ktif

olar

ak d

inle

mey

e yö

nelik

hed

ef d

avra

nışl

arın

kaz

anılm

ası i

çin

öğre

tmen

, der

s an

latım

ını d

a he

def d

avra

nışl

arda

yer

ala

n ög

eler

e (a

mac

ı açı

klam

a,

sunu

pla

nını

açı

klam

a, d

erse

güd

ülem

e, a

ktif

katıl

ımı s

ağla

ma,

sun

ulan

am

aç il

e ye

ni s

unul

acak

am

aç a

rası

nda

bağ

kurm

a vb

.) gö

re y

apıla

ndırm

alıd

ır. D

ersi

akt

if ol

arak

din

lem

e be

ceris

i içi

n sı

nıf i

çeris

inde

ki fi

ziki

ort

am d

üzen

lem

eler

ine,

der

sin

bir f

orm

at ç

erçe

vesi

nde

sunu

mun

a di

kkat

edi

lmel

idir.

Page 50: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

50 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

SÖZLÜ İLETİŞİMBölüm 1

Konuşma Kuralları

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.6.

1.1.

Kon

uşm

a ku

ralla

rına

uyar

.

1.1.

Kon

uşan

kiş

iyi s

essi

zce

dinl

er.

1.2.

Kon

uşm

a sı

rası

nda

konu

şan

kişi

ile

göz

tem

ası k

urar

.

1.3.

Kon

uşm

ak iç

in s

ırası

nı b

ekle

r.

1.4.

Kon

uşur

ken

sesi

ni u

ygun

kul

lanı

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

imle

Kur

al

Öğr

etim

i

Vide

o M

odel

Göz

lem

Açıklamalar

Konu

şma

kura

lların

a yö

nelik

hed

ef d

avra

nışl

arın

öğr

etim

inde

kur

alla

ra m

odel

olu

nmal

ıdır.

Hed

ef d

avra

nışl

arın

kal

ıcılı

ğını

sağ

lam

ak v

e sü

resi

ni a

rtırm

ak iç

in

öğre

ncin

in d

oğru

şek

ilde

serg

iledi

ği h

edef

dav

ranı

şlar

ın p

ekiş

tirilm

esi ö

nem

lidir.

Bu

nokt

ada

öğre

nci i

çin

en u

ygun

ve

etki

li pe

kişt

ireç

seçi

lmel

idir.

Page 51: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

51II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 2Alıcı ve İfade Edici Anlam-Söz Dizimi

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.6.

2.1.

Cüm

lele

rin a

nlam

ların

ı ve

söz

dizi

mle

rini a

yırt

ed

er.

1.1.

Söy

lene

n cü

mle

ile

ilişk

ili re

smi g

öste

rir.

1.2.

Söy

lene

n cü

mle

ler a

rası

ndan

birb

irine

yak

ın a

nlam

lı cü

mle

leri

söyl

er.

1.3.

Söy

lene

n cü

mle

leri

tekr

ar e

der.

1.4.

Eks

ik b

ırakı

lan

cüm

leni

n de

vam

ını s

öyle

r.

1.5.

Söy

lene

n, s

öz d

izim

i hat

ası o

lan

cüm

leyi

düz

elte

rek

söyl

er.

1.6.

Söy

lene

n, a

nlam

hat

ası o

lan

cüm

leyi

düz

elte

rek

söyl

er.

1.7.

Söy

lene

n cü

mle

leri

birle

ştire

rek

yeni

olu

şan

cüm

leyi

söy

ler.

1.8.

Söy

lene

n sö

zcük

lerd

en c

ümle

olu

ştur

arak

söy

ler.

Plan

lı Sö

yleş

i

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kont

rol L

iste

leri

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

çlar

ı

Açıklamalar

Bu b

ölüm

de T

ürkç

enin

söz

diz

imse

l ve

anla

msa

l yap

ısın

ın fa

rk e

ttiri

lmes

i am

açla

nmak

tadı

r. Bu

hed

ef d

avra

nışl

arın

hem

dil

hem

de

okum

a ve

yaz

ma

bece

riler

ine

katk

ısı b

ulun

mak

tadı

r. H

edef

dav

ranı

şlar

ı öğr

enci

nin

konu

şma

dili

yetk

inliğ

ini a

rtırm

ak a

mac

ıyla

öğr

etm

eyi h

edefl

iyor

sanı

z pl

anlı

söyl

eşile

r, cü

mle

yap

ıların

ı far

k et

tirm

ek iç

in ö

ğret

im d

üzen

liyor

sanı

z do

ğrud

an ö

ğret

im u

ygun

ola

cakt

ır.

Bu h

edef

dav

ranı

şlar

ın e

rken

dön

emde

öğr

enci

lere

kaz

andı

rılm

ası,

öğre

ncin

in d

ili d

oğru

ifad

e et

mes

ine

ve a

nlam

asın

a ka

tkıd

a bu

lunu

r. Ö

zelli

kle

söz

dizi

mse

l ha

tala

rı bu

luna

n ya

da

kısa

cüm

lele

rle k

onuş

an ö

ğren

cile

rde

hem

söy

lene

n cü

mle

leri

birle

ştirm

e he

m d

e sö

ylen

en c

ümle

yi te

krar

etm

e he

def d

avra

nışl

arın

ın

öğre

timi ö

nem

lidir.

İlk

okum

a-ya

zma

öğre

nen

öğre

ncile

r içi

n bu

hed

ef d

avra

nışl

arı g

erçe

kleş

tirm

eler

i, ok

uduğ

unu

anla

ma

ve ö

zelli

kle

yazı

lı ifa

de iç

in ö

nem

ka

zanm

akta

dır.

1.7.

hed

ef d

avra

nışı

için

bağ

laçl

arla

birl

eştir

ilebi

lece

k ik

i cüm

le s

öyle

nmel

idir

(ör.

Ali

yere

düş

tü. D

izi y

ara

oldu

. Son

ra A

li ye

re d

üştü

ğü iç

in d

izi y

ara

oldu

).

Page 52: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

52 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 3Sözcük Dağarcığı

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.6.

3.1.

Söz

cük

dağa

rcığ

ını

geliş

tirir.

1.1.

Gün

lük

rutin

lerd

e ku

llanı

lan

sözc

ükle

ri uy

gun

bağl

amla

rda

kulla

nır.

1.2.

Yen

i söz

cükl

eri u

ygun

bağ

lam

lard

a ku

llanı

r.

1.3.

Söy

lene

n sö

zcük

lerin

anl

am k

ateg

oris

ini s

öyle

r.

1.4.

Ver

ilen

sözc

üğün

anla

mlıs

ını s

öyle

r.

1.5.

Ver

ilen

sözc

üğün

zıt

anla

mlıs

ı söy

ler.

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

-m

i ile

Kav

ram

Öğr

etim

i

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

Dil

Örn

eği A

lma

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

nı k

azan

dırm

ak iç

in g

ünlü

k ru

tinle

r sıra

sınd

a ku

llanı

lan

sözc

ükle

rin li

stes

ini o

luşt

urul

abili

r. G

ünlü

k ru

tinle

r tek

rarlı

bağ

lam

lar o

lduğ

u iç

in

öğre

ncin

in b

u sö

zcük

leri

tekr

arlı

olar

ak d

uym

asın

ı ve

dola

yısı

yla

öğre

nmes

ini k

olay

laşt

ırır.

Ayrıc

a re

sim

li bi

r kita

bı te

krar

lı ol

arak

bak

tırıla

rak

da b

irçok

söz

cüğü

ka

zanm

ası s

ağla

nabi

lir.

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

, yen

i söz

cükl

eri ö

ğren

ci b

irçok

der

ste

duya

bilir

. Bu

sözc

ükle

rin k

azan

dırıl

mas

ı içi

n sö

zcük

anl

amal

arın

ın ö

ğret

ilmes

i ger

ekm

ekte

dir.

Örn

eğin

ilk

okum

a-ya

zmad

a öğ

renc

inin

bilm

ediğ

i bir

sözc

ük o

luşt

urul

arak

oku

tuld

uğun

da, b

u sö

zcüğ

ün a

nlam

ını ö

ğret

mek

am

acıy

la re

smi y

a da

ger

çek

nesn

e gö

ster

ilebi

lir.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

nda,

söz

cükl

erin

anl

am k

ateg

oris

ini ö

ğret

mek

için

kav

ram

öğr

etim

i yap

ılmal

ıdır.

Böy

lece

kat

egor

ide

yer a

lan

ögel

eri d

iğer

öge

lerd

en a

yır-

mas

ı ve

kate

goriy

i isi

mle

ndirm

esi s

öz k

onus

u ol

abili

r. Ay

rıca

bu h

edef

dav

ranı

şın

öğre

tilm

esin

in a

rdın

dan

öğre

ncile

rin b

elli

bir k

ateg

oriy

e ai

t olm

ayan

söz

cüğü

be

lirle

mes

ine

yöne

lik e

tkin

likle

r yap

tırılm

alıd

ır.

Page 53: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

53II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 4Olayları ve Durumları Anlatma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.6.

4.1.

Res

imle

rle g

öste

rilen

fa

rklı

türd

eki o

layl

arı v

e du

rum

ları

anla

tır.

1.1.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

bir ö

yküy

ü an

latır

.

1.2.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

sıra

lı bi

r ola

yı a

nlat

ır.

1.3.

Res

mi g

öste

rilen

bir

varlı

ğı ta

nım

lar.

1.4.

Res

mi g

öste

rilen

bel

li bi

r uyg

ulam

a sı

rası

nı ta

kip

eden

etk

inlik

leri

anla

tır.

1.5.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

bir p

robl

em, ç

özüm

ve

sonu

çtan

olu

şan

bir

olay

ı anl

atır.

1.6.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

iki ö

geyi

kar

şıla

ştıra

rak

anla

tır.

1.7.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

bir s

orun

un n

eden

lerin

i ve

sonu

cunu

anl

atır.

Plan

lı Sö

yleş

i

Küm

ülat

if Te

krar

Str

atej

isi

Tekr

ar A

nlat

ma

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Bu h

edef

dav

ranı

şlar

gru

ba y

a da

bire

ysel

ola

rak;

pla

nlı s

öyle

şile

r, kü

mül

atif

tekr

ar v

e te

krar

anl

atm

a bi

rlikt

e ku

llanı

lara

k öğ

retil

ebili

r. Pl

anlı

söyl

eşile

rde

öğre

nciy

e re

sim

gös

teril

erek

bel

irli s

orul

arla

resi

m h

akkı

nda

konu

şmas

ı ist

enm

eli,

verd

iği c

evap

lar d

üzel

tiler

ek y

a da

gen

işle

tiler

ek d

önüt

ver

ilmel

idir.

Her

bir

resi

mde

n so

nra

öğre

ncid

en re

smi a

nlat

mas

ı, ik

inci

resm

e ge

ldiğ

inde

biri

nci v

e ik

inci

resi

mde

gör

dükl

erin

i anl

atm

ası ş

eklin

de k

ümül

atif

tekr

ar, p

lanl

ı söy

leşi

ile

birli

kte

kulla

nıla

bilir

. Dah

a so

nra

da re

sim

ler o

rtam

dan

kald

ırıla

rak

tekr

ar a

nlat

ma

tekn

iği k

ulla

nılm

alıd

ır.

1.2.

ile

1.7.

ara

sınd

aki h

edef

dav

ranı

şlar

ı içi

n, o

lay

ya d

a va

rlık

kart

ların

ın; ö

ğren

cini

n gü

nlük

yaş

antıs

ında

n se

çile

n ol

ay re

sim

leri

ve g

ünlü

k ya

şant

ısın

da k

arşı

-la

ştığ

ı kiş

i, ne

sne,

hay

van

gibi

var

lık re

sim

lerin

in o

lmas

ına

özen

gös

teril

mel

idir.

Örn

eğin

1.6

. hed

ef d

avra

nış

için

bir

bahç

e ve

sok

ak re

smi,

1.7.

hed

ef d

avra

nış

için

ekm

ek is

rafı

ile il

gili

olar

ak g

ereğ

inde

n fa

zla

ekm

ek a

lan

bir ç

ocuk

resm

i-bay

atla

mış

ekm

ek re

sim

leri

ve e

kmek

leri

çöpe

ata

n bi

r çoc

uk re

smi k

ulla

nıla

bilir

.

Örn

ek ö

ğret

me-

öğre

nme

süre

ci b

ölüm

ünde

1.3

. hed

ef d

avra

nışı

için

der

s pl

anı,

"Der

s Pl

anı Ö

rneğ

i V"t

e ye

r alm

akta

dır.

Page 54: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

54 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Bölüm 5Dil Bilgisi

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

2.6.

5.1.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de ö

zel

isim

, cin

s isim

, sıfa

t, te

kil

ve ç

oğul

isim

lerin

altı

çize

r.

1.1.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de ö

zel i

sim

lerin

altı

nı ç

izer

.

1.2.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de c

ins

isim

lerin

altı

nı ç

izer

.

1.3.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de s

ıfatla

rın a

ltını

çiz

er.

1.4.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de te

kil i

sim

lerin

altı

nı ç

izer

.

1.5.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de ç

oğul

isim

lerin

altı

nı ç

izer

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

Açıklamalar

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

tüm

sıfa

t çeş

itler

ini h

edefl

emek

ten

ziya

de n

itele

me

sıfa

tları

için

öğr

etim

yap

ılmal

ıdır.

Öğr

etim

de k

ulla

nıla

cak

cüm

lele

rin, ö

ğren

ciye

bel

irli y

aşan

tılar

ver

erek

(res

im g

öste

riler

ek, b

ir an

ısın

ı anl

attır

arak

vb.

) ken

di c

ümle

lerin

den

seçi

lmes

i öne

rilir.

Page 55: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

55II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

ÖRNEK ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİDERS PLANI ÖRNEĞİ - I

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 2 Öğrenme Alanı : İşlevsel Okuma-Yazma Aşama 1: Sözcük Okuma Önerilen Süre : 15-20 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 2.1.1.1. Sözcüğü okur.

Hedef Davranışlar 1.1. Sözcüğün küçük harflerle yazılmış şeklini okur.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Yanlışsız Öğretim Yöntemi: Sabit Bekleme Süreli Öğretim

Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri

Küçük harflerle yazılmış (süt), baş harfi büyük harfle yazılmış (Süt), tamamı büyük harfle yazılmış (SÜT) sözcük kartları ile farklı yazı puntosu ve karakteri ile süt yazılmış sözcük kartları

Ortam Düzenlemeleri

Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme Hedef sözcüğün (süt) sıkça tekrarlandığı bir hikaye okunabilir. Hedef sözcük ile ilgili yaşantısından sorular sorulabilir.

Güdüleme

Öğrenci ve öğretmen masada yan yana oturur. Öğretmenin çalışma sırasında kullanacağı öğretim setleri sağındaki küçük bir sehpaya koyulur. Öğretmen, "Bugün seninle sözcük okuma çalışması yapacağız. Sen bu çalışma sonunda yeni bir sözcüğü daha okumayı öğrenmiş olacaksın, sen oku-maktan hoşlanıyorsun değil mi? Yeni bir sözcük daha öğrenmek ister misin?" denerek öğrencinin çalışmaya istekli hale gelmesi sağlanır.

Gözden Geçirme ve Derse Geçiş

Öğretmen ders sırasında çocuğun uyması gereken kuralları söyleyerek derse başlar. "Çalışmamız sırasında senden uymanı istediğim bazı kurallar var: 'Bak!' dediğimde bakacaksın, 'Oku!' dediğimde okuyacaksın, 'Dur ve beni izle!' dediğimde durup beni izleyeceksin. Bu kurallara uyarsan çalışma-mızın sonunda …… kazanacaksın." diyerek öğrenci için etkili olduğu bilinen pekiştireci ve kuralları açıklar. Daha sonra öğrenciye öğretimde kullanacağı araç gereçleri göstererek "Bak, bunlar da çalış-mamız sırasında kullanacağımız araç-gereçlerimiz." der. Araç-gereçlerin tanıtımı yapıldıktan sonra "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" (dikkat işareti) der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir cevap bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretime başlar.

Uygulama

Ana Yönerge: "Oku!"Öğrenci İçin Belirlenen Uygun İpucu: Model olma

SIFIR SANİYE BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİM PLANI

Birinci Öğretim Süreci:Öğretmen masanın üzerine "süt" yazan sözcük kartını koyar. Daha sonra sözcük kartını işaret ederek "Buna bak!" der. Öğrencinin dikkatini sözcük kartına çektikten sonra "Oku!" ana yönergesini verir. Öğ-rencinin tepki vermesine izin vermeden "Dur ve beni izle!" der.Becerinin ilk basamağı için uygun ipucunu sunar. "Evet, bak, ben okuyorum ‘süt’ " der. Sonra öğrenci-ye " Şimdi sen de oku!" der.Öğrenci;a) Doğru tepki verdiğinde "Aferin, çok güzel okudun, burada, ‘süt’ yazıyor." der.b) Yanlış tepkiye yöneldiğinde öğretmen, öğrenciye "Dur, bekle ve beni izle!" der ve hemen ardın-dan uygun ipucunu tekrar sunar. "süt" derken oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde söylemeye dikkat eder." Daha sonra sözcük kartını işaret ederek "Şimdi sen oku!" der. Öğrenci doğru tepki verdiğinde "Aferin, çok güzel okudun, burada ‘süt’ yazıyor." der.c) Hiçbir şey yapmadan beklediğinde öğretmen, öğrencinin tepki vermemesini görmezden gelerek tekrar uygun ipucunu sunar, "süt" derken oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde söylemeye dikkat eder. Daha sonra sözcük kartını işaret ederek "Şimdi sen de oku!" der. Öğrenci doğru tepki verdiğinde "Afe-rin, çok güzel okudun, burada ‘süt’ yazıyor." der.Öğretmen, öğrenciye çalışmanın sona erdiğini söyler. "Bugün seninle sözcük okuma çalışması yaptık, süt sözcüğünü okuduk." diyerek hedef davranışı özetler. Öğrencinin uyduğu kuralları söyler ve gerekli ödüllendirmeyi yapar.

Page 56: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

56 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Uygulama

İkinci Öğretim Süreci: Ortam, araç-gereçler, kurallar ve öğretim süreci birinci öğretim süreciyle aynıdır.

DÖRT SANİYE BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİM PLANIÖn koşul: Öğrencinin bekleme becerisine sahip olmasıdır.Öğrenci için belirlenen uygun ipucu: Model olmaÖğretim SüreciÖğretmen sözcük kartını işaret ederek "Buna bak!" der. Öğrencinin dikkatini sözcük kartına çektikten sonra "Oku!" ana yönergesini verir. Hemen ardından içinden "1001, 1002, 1003, 1004" diye dört saniye sayarak öğrencinin okumasını bekler.Öğrenci;a) Bu dört saniye içinde okursa , "Aferin, çok güzel okudun, burada 'süt' yazıyor." der.b) Bu dört saniye içinde, yanlış tepkiye yönelirse yani süt yerine yumurta ya da su gibi başka bir söz-cük söylerse, öğretmen, "Dur, beklemen gerekiyor." der, 4 saniyenin bitmesini bekler ve uygun ipucu-nu sunar. Öğretmen "süt" derken oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde söylemeye dikkat eder. Daha sonra sözcük kartını işaret ederek "Şimdi sen de oku!" der. c) Bu dört saniye içinde hiç tepki vermezse, uygulamacı, dördüncü saniye bitince uygun ipucunu su-nar. Öğretmen "süt" derken oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde söylemeye dikkat eder. Daha sonra sözcük kartını işaret ederek "Şimdi sen de oku!" der. c1) İpucu verildikten sonra yine yanlış tepkiye yönelir ya da hiç tepki vermezse uygulamacı bir kez daha uygun ipucunu sunar. "Şimdi tekrar beni izle, sonra sen okuyacaksın." der. Öğretmen "süt" der-ken oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde söylemeye dikkat eder. Daha sonra sözcük kartını işaret ede-rek "Şimdi sen de oku!" der.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme:Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı ile değerlendirme yapılır.

Öğretimden sonra öğrencide;

• Akıcılık çalışmaları için öğrencinin edinim düzeyinde okuma becerisini gerçekleştirdiği "...." süreden daha az olarak

belirlenen sürede okuması istenir. Öğrenciye belli aralıklarla süt sözcük kartı gösterilip, okuması istenerek akıcılık

kazandırılır.

• Kalıcılık çalışmaları için öğretimden belirli bir süre sonra (2-3 hafta) öğrenciden okuması istenebilir. Öğrenci bu de-

ğerlendirmede öğretimden belli bir zaman geçtikten sonra süt sözcüğünü, gösterildiğinde okuyarak gerçekleştirir.

• Genelleme çalışmaları için farklı ortamlarda ve farklı kişilerde öğrencinin hedef sözcüğü okuması istenir. Öğrenci

bu değerlendirmede süt sözcüğünü farklı bir ortamda ve farklı kişilere okuyarak gerçekleştirir.

Sözcük ile o sözcüğe ait görseli eşleme hedefi kalıcılığa, sözcüğü karşılaştığı ortamlarda okuma hedefi ise genellemeye hizmet etmektedir.

Aşağıda belirtilen hedef davranışlar için de aynı öğretim süreçleri uygulanır.1.2. Öğretilen sözcüğün baş harfinin büyük harfle yazılmış şeklini okur. 1.3. Öğretilen sözcüğün büyük harflerle yazılmış şeklini okur.1.4. Öğretilen sözcüğün farklı yazı puntosu ve karakteri ile yazılmış şeklini okur.

Page 57: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

57II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

DERS PLANI ÖRNEĞİ - II

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 2 Öğrenme Alanı : İlk Okuma-Yazma Aşama 1: Sesi Fark Etme Önerilen Süre : 15 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 2.2.1.1. Tanıtılan sesi ayırt eder.

Hedef Davranışlar 1.1. Tanıtılan sesle başlayan sözcüklerin görsellerini gösterir.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Doğrudan Öğretim Yöntemi

Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri

"t" sesi ile başlayan ve başlamayan sözcüklerin görselleri;• top / diş - taç - kol• tarak / tavuk - sinek - havuç• misket / tavşan - tasma - mantar• cüzdan / terlik - mendil - timsah

Ortam Düzenlemeleri

Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur. Öğretmenin çalışma sırasında kullanılacağı materyaller, öğrencinin hareket ala-nında olmayacak şekilde, odanın bir köşesinde hazır bulundurulur.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme Öğrenciye "t" sesi ile ilgili şarkılar dinletilebilir, "t" sesi ile ilgili kısa bir öykü anlatabilir veya "t" sesi ile ilgili tekerlemeler okunabilir.

Güdüleme

Öğretmen, öğrenciye araç-gereçleri göstererek "Bugün seninle 't sesi ile başlayan sözcükleri bulma' ça-lışması yapacağız. Önce ben sana t sesi ile başlayan ve başlamayan resimler göstereceğim, birlikte bu resimlerde neler olduğunu söyleyeceğiz. Daha sonra ben t sesi ile başlayanları göstermeni isteyeceğim. T sesi ile başlayanları bulmak için beni dikkatli bir şekilde dinlemesin. T sesi ile başlayanları gösterebilirsen yakında bu sesi yazmayı ve okumayı öğrenebileceksin." der.

Gözden Geçirme ve Derse Geçiş

"Çalışmamız sırasında senden uymanı istediğim bazı kurallar var: 'Bak!' dediğimde bakacaksın, 'Dinle!' dediğimde sessiz bir şekilde yüzüme bakarak beni dinleyeceksin, 'Göster!' dediğimde göstereceksin. Bu kurallara uyarsan çalışmamızın sonunda… kazanacaksın." diyerek öğrenci için etkili olduğu bilinen pe-kiştireci ve kuralları açıklar. Daha sonra öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretim sürecine başlar.

Uygulama

Öğretmen t sesi ile başlayan ve başlamayan bir ya da iki heceli sözcüklerin resimlerini gösterip, t sesine vur-gu yaparak söyler. Daha sonra öğrenci ile birlikte söyler (ör. top-diş-taç-kol). Öğrenciden T sesi ile başlayan sözcüklerin resimlerini göstermesi istenir. Gösterirse pekiştirilir, göstermezse öğretmen sözcükleri vurgulu şekilde söyleyerek öğretimi tekrar eder. Öğrenci göstermezse öğretmen t sesi ile başlayanları göstererek t sesini vurgular, diğer örneklerdeki isimleri söyleyerek "t sesi ile başlamıyor." der. Öğrenci birinci öğretim se-tinde doğru tepki verinceye kadar bu işlem tekrar edilir. Öğrenciden birinci sette doğru tepki alınınca diğer üç öğretim seti ile öğretime devam edilir.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı ile değerlendirme yapılır.

Değerlendirme Materyalleri:• taş- raf-diş- tas• halı- toka - tava- kapı• lamba- toprak-radyo tuzluk• tilki- limon- fener-torba

Öğrenci ve öğretmen masada karşılıklı oturur. Öğretmen, öğrenciye araç-gereçleri gösterir, gerekirse kuralları hatırlatır. Araçların tanıtımı bittikten sonra öğretmen, öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der. Öğrenci hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek değerlendirme sürecine başlar.Birinci değerlendirme setindeki materyalleri masaya dizer ve "Buna bak!" yönergesiyle nesneleri tek tek gösterir ve isimlerini söyler. Daha sonra "T sesi ile başlayan sözcüklerin resimlerini göster!" yönergesini verir. Öğrenci doğru olanı gösterirse, hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "evet" sütununa (+) işareti koyar ve diğer setle değerlendirmeye geçer. Öğrenci yanlış olanı gösterirse veya kararsız kalırsa öğretmen yine hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işareti koyar. Öğrenci tepkisiz veya kararsız kalırsa yukarıdaki gibi bir kez daha soruyu yineler. Öğrenci yine kararsız kalırsa veya tepkisiz kalırsa kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işaretini koyar. Diğer soruları da aynı şekilde uygular. Öğretmen, öğrenci dört değerlendirme setinden en az üçünü doğru yapıyorsa öğrencinin kaldığı hedef davranıştan bir sonraki öğretim oturumundan devam eder. Öğrenci bu ölçütü sağlamıyorsa öğretim sürecini tekrar eder.

Page 58: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

58 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

DERS PLANI ÖRNEĞİ - III

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 2 Öğrenme Alanı : Okuduğunu Anlama Bölüm: Metin Anlama Önerilen Süre : 40 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 2.3.6.1 Çeşitli türde yazılmış metinleri okuduktan sonra bilgi birimleri ile ilgili sorulan sorulara cevap verir.

Hedef Davranışlar 1.14. Güncel bir problemi anlatan bir metin okuduktan sonra problem, neden, çözüm ve sonuç ile ilgili sorulan sorulara cevap verir.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri

Metin Yapısı Öğretimi

Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri

Güncel problemleri konusunda yazılmış bir problem, bu problemin nedeni, çözüm yolu ve çözüm yolu-nun olumlu sonucunu içeren kısa metinler.

Ortam Düzenlemeleri Ortam öğrencilerin dikkatini dağıtacak uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık düzeni sağlanır. Tüm öğrenciler tahtayı rahat görebilecekleri şekilde oturtulur.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme

Öğretmen sınıfta öğrencilere bir anısını anlatarak derse başlar. Öğretmen; bir toplantıya katıldığını ve bu toplantıda çok fazla yemeğin çöpe atıldığını fark ettiğini, bu duruma çok üzüldüğünü, yemek israfının bü-yük bir problem olduğunu öğrencilere anlatır. Öğretmen anısındaki problem durumu öğrencilere anlat-tıktan sonra öğrencilerle etkileşimsel diyaloglar kurarak problemin nedeni, çözüm yolunu ve sonucunu öğrencilerle tartışır. Tartışma sırasında problem, neden, çözüm ve sonuç sözcüklerini vurgular.

GüdülemeÖğretmen, öğrencilere "Bugün sizlerle problem çözüm metin yapısını tanıyacağız; bu yapıyı tanımamız, okuduğumuz metinleri daha kolay anlamamızı sağlayacak, böylece bilgileri daha kolay öğreneceğiz." di-yerek öğrencilerin güdülenmesini sağlar.

Gözden Geçirme ve Derse Geçiş

Öğretmen, öğrencilere "Bugün sizinle problem çözüm metinlerini öğreneceğiz." diyerek derse giriş yapar ve arkasından ders kurallarını hatırlatır. Öğrencilere "Ders sırasında uyacağımız kurallar nelerdi? Ders bo-yunca sessiz olmanız ve parmak kaldırarak konuşmanızdı, değil mi? Eğer bugün dersimizde bu kurallara uyarsak ve güzel çalışırsak dersin son on dakikasında sevdiğimiz … oyununu oynayabiliriz." der ve öğren-cilerin derse hazır olup olmadıklarını kontrol ettikten sonra derse başlar.

Uygulama

Metin yapısı ögelerinin ve dizilişin tanıtılmasıÖğretmen öğrencilere "Bugün sizlerle problem-çözüm metinlerini öğreneceğiz, bu metinlerin her biri bir problemi, bu problemin nedenini, çözüm yolunu ve çözüm yolunun sonucunu içeriyor" der. "Dersin başında size anlattıklarımı hatırlayan var mı? Size bir toplantıya katıldığımdan bahsetmiştim, bu top-lantıda beni üzen bir problem olmuştu? Neydi bu problem?" diyerek öğrencilerin birkaç saniye düşünme-lerine fırsat verir. Öğrencilerin bu sırada "yemek atıkları, yemek israfı" gibi cevapları "Aferin, harikasınız, proble-mi doğru hatırladınız." diyerek pekiştirilir. Öğretmen daha sonra "Evet, benim toplantıda gördüğüm problem; yemeklerin israf edilerek çöpe atılmasıydı. Şimdi gelin birlikte bunu bir cümle şeklinde yazalım." diyerek tahta-ya "Yemek israfı önemli bir problemdir." cümlesini yazar. Öğretmen cümleyi tahtaya yazdıktan sonra öğrenci-lerin yazmalarını bekler. Öğrenciler yazdıktan sonra öğretmen "Evet, şimdi bir problem cümlesi yazdık, şimdi sıra ile dersin başında sizlerle tartıştığımız önemli noktaları yazalım. Sizlerle başka neler konuşmuştuk? Evet, yemek israfının nedenlerini konuşmuştuk, değil mi?" diyerek ve etkileşimsel diyaloglar kurarak tahtaya yemek israfına ilişkin neden, çözüm yolu ve sonuç cümlelerini yazar."Yemek israfının nedeni, insanların yiyebileceklerinden daha çok yemek almalarıdır.""Yemek israfının çözüm yolu, herkesin kendi yiyebileceği kadar yemek almasıdır.""Sonuç olarak, herkes kendine yetecek kadar yemek alırsa yemek israfı olmaz."Öğretmen öğrencilerle birlikte tüm cümleleri yazdıktan sonra sıra ile cümleleri okur ve her bir cümlenin neyi ifade ettiğini tartışır. Daha sonra öğrencilere "Problem çözüm metinlerinden önce problem tanıtılır. Bakın, bi-zim yazdığımız gibi, önce problem yazdık. Daha sonra neden cümlesi gelir. Bakın, biz de problemden sonra nedenini yazdık. Nedenden sonra çözüm / önlem cümlesi gelir. Bakın, biz de yemek israfının çözüm yolunu yazdık. En son da sonuç cümlesi gelir; biz de çözüm yolu uygulanırsa sonucun ne olacağını en sona yazdık." diyerek öğrencilerle birlikte problem çözüm yapısının ögelerini ve bu ögelerin hangi sırada yazıldığını tekrar eder.Öğretmen bu süreci öğrenciler problem-çözüm yapısı ögelerini ve bu ögelerin hangi sırada yazıldığını ba-ğımsız olarak söyleyene ya da yazana kadar farklı cümlelerle tekrar eder.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme:Araç gereç: Problem-çözüm metni ve sorularıÖğretmen, öğrencilerden problem çözüm metnini sessiz okumalarını ister. Öğrenciler metni sessiz okuduktan sonra öğretmen bir kez sesli olarak metni öğrencilere okur. Öğrenciler ve öğretmen metni okuduktan sonra öğretmen sıra ile metin yapısı sorularının olduğu kağıtları dağıtır ve öğrencilerin soruları cevaplamasını ister.*Yazmakta zorlanan öğrenciler için öğretmen soruları sorar ve öğrencinin cevaplarını kaydeder.

Page 59: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

59II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

DERS PLANI ÖRNEĞİ - IV

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 2 Öğrenme Alanı : Yazılı İfade Bölüm : Metin Yazma Önerilen Süre : 40 dakikalık öğretim oturumları ile öğrenciler bağımsız uygulama aşamasını tamamlayana kadar sürdürü-lür.

BÖLÜM-2

Hedef 2.4.6.1. Çeşitli tür ve yapıda metinler yazar.

Hedef Davranışlar 1.5. Belli bir uygulama sırasını takip eden etkinlikleri anlatan sıralama metni yazar.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Metin Yapısı Öğretimi + Yazma Öğretim Aşamalarının Doğrudan Öğretim Yöntemi ile Öğretimi

Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri

Süreç temelli yazma öğretiminin aşamalarının yazılı olduğu karton, planlama çalışma kağıdı, kont-rol etme aşaması için hazırlanmış soruların bulunduğu karton ve öğrenci çalışma kağıtları, kağıtlar, kalem, silgi.

Ortam Düzenlemeleri

Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrenciler U oturma düzeni ile oturur. Tahta bütün öğrencilerin rahat bir şekilde görebileceği uzaklıktadır.

BÖLÜM-3

Dikkati ÇekmeÖğrencilere daha önceden okudukları sıralama türü metinler hatırlatılır ve bu metin yapısı ile ilgili geçmiş bilgilerini harekete geçirecek sorular sorulur. Örn. Sıralama metni ne demekti? Sıralama metni olarak biz neler okumuştuk vb.

Güdüleme

Öğretmen, öğrencilere "Çocuklar, bugün sizlerle belli bir uygulama sırasını takip eden etkinlikleri anlatan sıralama metni yazmayı öğreneceğiz. Siz bu çalışmanın sonunda çok sevdiğiniz bir yeme-ğin tarifi gibi belli bir sırayı izleyen birçok konu hakkında istendiğinde metin yazabileceksiniz." di-yerek öğrencileri derse güdüler.

Gözden Geçirme ve Derse Geçiş

"Çalışmamız sırasında sizden uymanızı istediğim bazı kurallar var: Ders boyunca 'Beni izleyin!' de-diğimde sessizce beni izleyeceksiniz, parmak kaldırarak konuşacaksınız" diyerek çalışma sırasında uyulması gereken kuralları açıklar. Öğretim sonunda öğrencilerin alacağı ödülü açıklar. Ödül et-kinlik ise nasıl yapacaklarını gösterir. Daha sonra öğrencilere öğretimde kullanacağı araç-gereçleri gösterir. Araçların tanıtımı bittikten sonra öğretmen, öğrencilere "Hazırsanız çalışmamıza başla-yalım, hazır mısınız?" der ve öğrencilerden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir cevap bekler. Öğrenciler hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrencilere, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretime başlar.

Uygulama

1. Model Olma

PlanlamaKonu seçimiÖğretmen süreç temelli yazma öğretimindeki planlama (konu seçimi, yazma amacını belirleme, oku-yucu kitlesini belirleme, beyin fırtınası, fikirleri düzenleme), taslak oluşturma, düzeltme, kontrol etme, paylaşma ve kitap oluşturma aşamalarının yazılı olduğu, önceden hazırlanmış olan büyük bir kartonu tahtaya asar. Kartonda yazma aşamalarını gösteren görseller de bulunmaktadır. Öğrencilere bu karto-nu göstererek "Şimdi beni dikkatlice dinlemenizi istiyorum. Sıralama metni yazmayı öğrenebilmemiz için sırasıyla şu basamakları uygulayacağız." diyerek önce bütüncül bir şekilde sırası ile bu basamakla-rın neler olduğunu kartondan görselleri de göstererek okur. Daha sonra "Yazımıza başlarken planlama aşamasında; konumuzu seçeceğiz, yazma amacımızı belirleyeceğiz, okuyucu kitlemizi belirleyeceğiz. Daha sonra yazacağımız konu ile ilgili beyin fırtınası yapacağız, fikirlerimizi düzenleyip bir sıraya ko-yacağız. Sonra taslak oluşturma aşamasına geçerek fikirlerimizi cümleler halinde yazacağız. Düzeltme aşamasında yazımıza gerekliyse eklemekler, çıkarmalar yapacağız ve kontrol etme aşamasına geçe-ceğiz. Bu aşamada yazımızın yazım kurallarına uygunluğuna bakacağız. Son olarak kitap oluşturma ve paylaşma aşamasında yazdıklarımızı birbirimize okuyup paylaşacağız hatta sınıf kitaplığımıza bir kitap yapacağız." der. Daha sonra öğrencilere dikkatli dinlemeleri gerektiğini hatırlatarak "Şimdi tah-tadaki yazmanın basamaklarına bakın, ilk ne yapacakmışız? Evet, bir sıralama metni yazmak için ilk olarak planlama yapmamız gerekiyormuş. Planlama yapabilmek için de önce konu seçmeliyim." diye-rek tahtadaki uygulama basamaklarından ilk basamağı işaretler. Daha sonra "Acaba hangi konularda sıralama metni yazılabilir, bir düşüneyim.

Page 60: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

60 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Uygulama

Mesela nasıl fidan dikildiğini anlatan bir metin yazabilirim ya da bir yemeğin yapılışını anlatan bir me-tin yazabilirim. Çünkü fidan dikmede de yemek yapmada da bir sıralama var. En iyisi ben bulduğum bu konuları tahtaya yazayım. Böylece hangi konularda yazabileceğimi daha rahat görmüş olurum." der. Tahtaya bu iki konuyu yazar. Daha sonra öğrencilere dönerek "Sizce başka hangi konularda sıralı metin yazılabilir?" diye sorar ve düşünmeleri için zaman verir. Öğretmen, parmak kaldıran öğrencilere söz hakkı vererek, öğrencilerden aldığı cevaplardan uygun olanları tahtaya yazar. Uygun olmayanla-rın ise neden uygun olmadığını açıklar." Evet, gördüğünüz gibi konularımızı yazdık. Şimdi buradan kendimize uygun bir konu seçelim. Seçtiğimiz konu bildiğimiz bir konu olmalı, mesela ben yağmu-run nasıl oluştuğunu bilmiyorum, o yüzden bu konuyu seçmemeliyim ama kek tarifi olabilir. Çünkü ben nasıl kek yapıldığını biliyorum. Siz de biliyorsunuz. Hatırlayın sizinle de birlikte kek yapmıştık. Ne dersiniz?" der ve öğrencilerden onay bekler. Öğrencilerin onaylamasının ardından "Evet, yaşasın o zaman konumuzu seçtik." der. Daha sonra öğrencilere "Neden bu konuyu seçtik?" sorusunu sorar. Öğretmen, öğrencilerin vermiş olduğu cevabı tekrardan düzenleyerek "Evet, haklısınız, bildiğimiz bir konuda yazmamız daha kolay olur." der. Daha sonra öğrencilere planlama çalışma kâğıdını dağıtır (Planlama çalışma kağıdında "Konu, Neden Yazıyorum?, Kimler Okuyacak?, Ne Biliyorum?, Fikirlerin Gruplandırması" olmak üzere 5 kısım yer almaktadır). Öğrencilere "Bakın, bu bizim planlama aşama-sında kullanacağımız kâğıdımız. Bu kâğıdımızı planlama aşaması boyunca kullanacağız. Burada plan-lama aşamasında yer alan kısımlar ile ilgili kutucuklar var. Aaa işte konu da tam burada. Konu yazan yere belirlediğimiz konuyu yazmalıyım." diyerek kâğıtta konu yazan yere "kek tarifi" yazar. Daha sonra öğrencilerden de yazmalarını ister. Öğrenciler yazarken gerekli düzeltici dönütleri verir.Yazma Amacını Belirleme Öğretmen, öğrencilere "Evet konumu belirledim ve planlama kâğıdıma yazım. Şimdi ne yapacağım?" der ve sonra tahtadaki yazma sürecinde izlenecek basamakların yazılı olduğu kartona dikkat çekerek "Buradan bakalım, yazma basamaklarında şimdi sırada ne varmış?" der. Öğrencilerden gelen "yazma amacını belirlemeliyiz" cevabını pekiştirir. "Evet, çocuklar o zaman ne yapıyoruz, düşünelim, bu konu-da metin yazmanın amacı ne? Ben de bunu düşünmeliyim. Ben konumu kek tarifi yazma olarak belir-ledim. Çünkü ben kek yapmayı çok iyi biliyorum, üstelik arkadaşlarım benim yaptığım kekleri çok be-ğeniyorlar. O zaman yazacağım bu kek tarifini arkadaşlarıma verebilirim. Onlar da benim yazacağım bu kek tarifini okuyarak kendilerine kek yapabilirler." der. Daha sonra "Çocuklar ben şimdi planlama çalışma kâğıdımda 'Neden Yazıyorum?' kısmına belirlediğim amacımı yazıyorum" diyerek öğrencile-re model olur, çalışma kağıdında ilgili yere -kek tarifini arkadaşlarıma vermek için- diye yazar. Daha sonra öğrencilerden de kendi yazma amaçlarını belirlemelerini ister. Tüm öğrencilerin amaçlarını sesli olarak okutur ve uygun dönütler verir. Daha sonra öğrencilerden de planlama kâğıtlarında "Neden Yazıyorum?" kısmına belirledikleri yazma amaçlarını yazmalarını ister. Öğrenciler yazarken gerekli düzeltici dönütleri verir.Okuyucu Kitlesi BelirmeÖğretmen "Yazma amacımı belirledim ve planlama kâğıdıma yazdım. Şimdi ne yapacağım?" der ve sonra tahtadaki yazma sürecinde izlenecek basamakların yazılı olduğu kartona dikkat çekerek "Bu-radan bakalım, yazma basamaklarında şimdi sırada ne varmış?" der. Öğrencilerden gelen "okuyucu kitlesini belirlemeliyiz" cevabını pekiştirir. "Evet, o halde 'yazdığım metni kimler okuyacak?’ soru-sunu kendime sormalıyım. Ben bu metni arkadaşlarım için yazacağım, böylece bu yazımı okuyan arkadaşlarım da benim gibi kek yapabilecekler." der. Daha sonra planlama kâğıdını göstererek "Ben planlama kâğıdımda 'Kimler Okuyacak?' yazan yere 'arkadaşlarım' yazıyorum." der. Öğretmen "Şimdi de sizlerin ‘Yazdığım metni kimler okuyacak?’ sorusunu cevaplamanızı ve planlama kâğıdınıza yazma-nızı istiyorum, bunun için size 5 dk. süre veriyorum haydi başlayın." der. Belirlenen süre sonunda öğ-rencilerin vermiş olduğu cevaplar sesli olarak okunur. Öğretmen, öğrencilerin vermiş olduğu uygun cevapları "Aferin çok güzel düşünmüşsün, güzel olmuş." diyerek pekiştirir. Uygun olmayan öğrenci cevaplarında öğrenciye sorular sorarak uygun cevaplara ulaşmasını sağlar.Beyin Fırtınası Öğretmen "Okuyucu kitlemi belirledim ve planlama kâğıdıma yazdım. Şimdi ne yapacağım?" der ve sonra tahtadaki yazma sürecinde izlenecek basamakların yazılı olduğu kartona dikkat çekerek "Bu-radan bakalım, yazma basamaklarında şimdi sırada ne varmış?" der. Öğrencilerden gelen "beyin fırtı-nası yapmalıyız" cevabını pekiştirir. "Kek tarifi deyince aklınıza neler geliyor?" sorusunu sorarak beyin fırtınasını başlatır. Sonra "Benim aklıma kek dediğimde yumurta geliyor." der ve planlama kâğıdını göstererek, "Ne Biliyorum?" yazan kısma "yumurta" yazar. Daha sonra "Baktığım tariflerden hatırla-dıklarım ve aklıma gelen her şeyi buraya yazmalıyım, böylece bir şeyleri unutmam." der. Sonra tekrar kendine "Kek tarifi deyince aklınıza neler geliyor?" diye sorar. "Benim aklıma kek yapmak deyince kek kalıbı da geliyor" der ve aklına gelen fikirleri planlama kağıdına yazar.

Page 61: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

61II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Uygulama

Öğretmen ayrıca beyin fırtınasını yönlendirmek için "Kekin içine neler katılır? Kek yaparken hangi mutfak araç gereçleri kullanılır? Kekin üzerine neler konulur? Kek nasıl yapılır?" gibi kek tarifi ile ilgili soruları sorar. Öğretmen beyin fırtınası sırasında ifade edilen kek tarifi ile ilgili tüm fikirleri planlama kağıdında yer alan "Ne Biliyorum?" kısmına yazar. Daha sonra "Kek yapma hakkında bildiğim her şeyi buraya yazdım, böylece metni yazarken tüm bilgilerimi hatırlayacağım ve daha kolay sıraya koyabileceğim. Sizler de önünüzdeki planlama kâğıtlarında 'Ne Biliyorum?' kısmına kek yapmayla ilgili aklınıza gelenleri yazın." der ve öğrencilere belli bir süre verir. Tüm öğrencilerin fikirlerini yazmasının ardından öğrencilere sırayla "Planlama kâğıdına 'ne bili-yorum?' kısmına yazdıklarını oku!" der. Öğrenci yazdıklarını okuduktan sonra diğerlerine "Sizce arkadaşınız başka neler yazabilirdi?" diyerek diğerlerini de beyin fırtınasına katar. Öğrenci arkadaşlarının söylediklerin-den yazmadıkları varsa kâğıdına ekler. Fikirleri Düzenleme Öğretmen "Şimdi planlama kâğıdına yazmış olduğum fikirleri daha kolay sıralayabilmek için gruplandırma-lıyım." der. Öğretmen planlama kâğıdına dikkat çeker ve "Aaa ben buraya yumurta yazmışım, un yazmışım, bunlar kek yapımında kullanılan malzemeler. O zaman bunları gruplandırayım. Kek yapmak için başka mal-zeme yazmış mıyım?" der ve tahtada şema yaparak kek malzemesi olan tüm yazılanları gruplar, bu fikirleri daire içine alır ve üzerine de kek için gerekli malzemeler, diye yazar. Öğretmen bu şekilde tahtadaki tüm fikirleri kek yapmak için gerekli malzemeler, kek yapmak için gerekli mutfak araç-gereçleri, kekin yapılışı, kekin süslenmesi olarak gruplandırır. Sonra öğrencilerle tartışarak gruplanan fikirleri de kendi içinde sıraya sokar. Ayrıca öğretmen kekin yapılış aşamaları ile ilgili de gruplamaya giren her bir aşamayı da kendi için-de sıralamaya model olur. Örneğin kek yaparken önce malzemeler hazırlanır, Daha sonra çukur bir kaba yumurtalar kırılır, şeklinde kek yapılış aşamalarını sıraya dizer. Öğretmen "Şimdi sizler de kendi fikirlerinizi gruplandırın." der ve öğrencilere 5-10 dk süre verir. Bu sırada öğretmen, öğrencilerin tek tek yanlarına gider ve gruplandırmalarını inceler ve gerekli dönütleri verir, düzeltmeleri yapar.

Taslak OluşturmaÖğretmen tahtaya astığı yazma sürecinin basamaklarını gösteren kartonu göstererek "Bakın, planlama aşa-masında konumu seçtim, yazma amacımı belirledim, yazımı kimlerin okuyacağını belirledim, konu hak-kında aklıma gelenleri yazdım ve fikirlerimi düzenledim. Şimdi sırada taslak oluşturma aşaması var. Taslak oluşturma aşamasında sıraya koyduğum fikirlerimi artık yazacağım." der. Öğrencilere "Önce siz de şimdiye kadar neler yaptık, bir anlatın bakalım." der ve öğrencilerden yazma sürecinin basamaklarını anlatmalarını ister. Uygun anlatan öğrencileri pekiştirir ve diğerlerine de uygun dönütler vererek anlatmalarını sağlar. Sonra "Peki, şimdi şemamıza bakalım: İlk grupta yumurta, süt, yağ ve şeker gibi kek yapımında kullanıla-cak malzemeler yer alıyor. Bunları nasıl cümle haline getirebilirim. Şöyle yazabilir miyim? Bir kek yapmak için un, süt, ……….gereklidir. Evet, bu cümle güzel oldu o zaman yazıyorum." diyerek söylediği cümleyi tahtaya yazar. Öğretmen her bir grupta yer alan fikirlerle ilgili olarak bu şekilde yüksek sesle düşünme tek-niğini kullanarak uygun cümleler kurar ve bu cümleleri yazar. Böylece yazma sürecinin taslak oluşturma aşamasına model olur. Bu sırada kekin nasıl yapıldığını anlattığı cümlelerde "önce, sonra, daha sonra..." gibi anahtar sözcüklerinin kullanımına dikkat çekerek yazarken kolaylık olması ve metin türüne uygun yazmaları için bağlayıcı sözcüklerin yazılı olduğu "Anahtar sözcükler İpucu Tablosu / Tırtılı" nı tahtaya asar (Tırtılda, önce, sonra, daha sonra, … dan sonra, en son vb. bir işin sıralamasının yazımında yararlanılacak anahtar sözcükler bulunmaktadır). "Bu tırtıla bakın, bu sözcükleri bir okuyalım bakalım neler var?" diyerek sıralı bir metin yazarken kullanılacak anahtar sözcükleri öğrencilere tanıtır ve "Kekin nasıl yapıldığını yazarken sıra-sını anlatabilmek için buradaki sözcüklerden yararlanacağım." der. Daha sonra metnin yazımına geri döner, anahtar sözcükler ipucu tablosundan / tırtılından da yararlanarak kekin nasıl yapıldığının aşamalarını yazar ve metnini bitirir. Öğretmen kendisi metnini bitirdikten sonra öğrencilerden de planlama kâğıtlarında fikir-lerin gruplandırması kısmında yaptıkları şemalarına bakarak, kendi metinlerini yazmalarını ister. Yazarken kolaylık olması ve metin türüne uygun yazmaları için bağlayıcı sözcüklerin yazılı olduğu "Anahtar sözcükler İpucu Tablosu / Tırtılı" aracını kullanmalarını hatırlatır. Öğrenciler metinlerini yazarken öğretmen de tek tek öğrencilerin yazdıklarını inceler ve düzeltici dönütler verir. Öğretmen istenilen şekilde taslak oluşturan öğ-rencilere "Aferin anahtar sözcükleri uygun şekilde kullanarak çok güzel bir metin oluşturmuşsun." diyerek dönüt verir ve pekiştirir.

DüzeltmeÖğretmen bu aşamada bir kümülatif tekrar yapar. "Bir sıralama metni yazabilmek için ilk olarak planlama yaptım. Konumu seçtim, yazma amacımı belirledim, metnimi kimlerin okuyacağını belirledim, konu hakkın-da aklıma gelenleri yazdım ve daha sonra fikirlerimi düzenledim. Taslak oluşturma aşamasında sıraya koy-duğum fikirlerimi yazdım." der. Daha sonra yazma sürecinin aşamalarını gösteren kartonu tekrar öğrencilere gösterir ve "Şimdi sırada düzeltme aşaması var.

Page 62: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

62 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Uygulama

Şimdi yazdığım metinde düzeltmem gereken yerler varsa, eklemek veya çıkarmak istediğim fikirler varsa, yerini değiştirmek istediğim cümleler varsa bu aşamada gerçekleştirebilirim." der. "Ama önce siz de şimdiye kadar neler yaptık, bir anlatın bakalım." der ve öğrencilerden yazma sürecinin basa-maklarını anlatmalarını ister. Uygun anlatan öğrencileri pekiştirir ve diğerlerine de uygun dönütler vererek anlatmalarını sağlar. Yazmış olduğu metni sesli olarak okur "Burada yazmayı unuttuğum bir şeyler var, kek yaparken içine yumurta katacağız ama kaç tane katacağımı yazmamışım. Metnimi düzenleyerek unuttuğum yerleri yazdığım metne eklemeliyim vb." diyerek metni üzerinde çeşit-li düzeltmeler yaparak, düzeltme aşamasında öğrencilerin neler yapması gerektiğine model olur. "Şimdi sizler de metinlerinizi tekrar okuyarak, düzeltmek istediğiniz yerlere karar verin ve düzen-lemelerinizi yapın." der. Tüm öğrenciler metinlerini kendi kendilerine okurlar ve gerekli gördükleri düzeltmeleri yaparlar. Bu sırada öğretmen tek tek öğrencilerin düzeltmelerini inceler ve gerekli dönütleri verir.

Kontrol EtmeÖğretmen bu aşamada bir kez daha kümülatif tekrar yapar. "Bir sıralama metni yazabilmek için ilk olarak planlama yaptım. Konumu seçtim, yazma amacımı belirledim, metnimi kimlerin okuyacağı-nı belirledim, konu hakkında aklıma gelenleri yazdım ve fikirlerimi düzenledim. Sonra metnimi yaz-dım. Düzeltme aşmasında yazdığım metinde düzeltmem gereken yerleri, eklemek veya çıkarmak istediğim fikirleri, yerini değiştirmek istediğim cümleleri belirledim. Şimdi sıra yazdıklarımı kontrol etmede, ama önce siz de şimdiye kadar neler yaptık, bir anlatın bakalım." der ve öğrencilerden yaz-ma sürecinin basamaklarını anlatmalarını ister. Uygun anlatan öğrencileri pekiştirir ve diğerlerine de uygun dönütler vererek anlatmalarını sağlar. Sonra "Hadi o zaman yazdığımız yazıları kontrol edelim, benim yazdığım yazıdan başlayalım… Yazdığım metin yazım kurallarına uygun mu? Cümle yapılarım düzgün mü? Noktalama işaretleri kullandım mı?" der ve tahtaya soruların olduğu çalışma kartonunu asar. Öğretmen kendi metninde unuttuğu noktalama işaretlerini ekleyerek, yazım hata-larını düzelterek öğrencilere model olur. Daha sonra öğrencilerden de tahtadaki sorulara bakarak kendi metinlerinde gerekli kontrolleri yapmalarını ister.

Paylaşma ve Kitap OluşturmaÖğretmen bu aşamada öğrenciler için bir kümülatif tekrar daha yapar. Yazma sürecinin aşamaları-nın yazılı olduğu kartonu göstererek "Bir sıralama metni yazabilmek için ilk olarak planlama yap-tım. Konumu seçtim, yazma amacımı belirledim, metnimi kimlerin okuyacağını belirledim, konu hakkında aklıma gelenleri yazdım ve fikirlerimi düzenledim. Taslak oluşturma aşamasında metnimi yazdım. Düzeltme aşamasında yazdığım metinde düzeltmem gereken yerleri, eklemek veya çıkar-mak istediğim fikirleri, yerini değiştirmek istediğim cümleleri belirledim. Yazdıklarımı kontrol ettim. Hadi, şimdi siz de şimdiye kadar neler yaptık, bir anlatın bakalım." der ve öğrencilerden yazma süre-cinin basamaklarını anlatmalarını ister. Uygun anlatan öğrencileri pekiştirir ve diğerlerine de uygun dönütler vererek anlatmalarını sağlar. Daha sonra öğretmen "Şimdi de paylaşma ve kitap oluştur-ma aşamasına geldim. O zaman ben metnimi ilk sizinle paylaşmak istiyorum, beni dinler misiniz? Ben sizlere yazdığım metni okumak istiyorum." der ve kendi metnini öğrencilere okur. Daha sonra öğrencilerden de metinleri sırayla okumalarını ister. Daha sonra da "Evet, arkadaşlar çok yoğun bir çalışma geçirdik. Şimdi bu metinlerimizi ödül olarak panomuza asacağız ve bu metinleri anne ve babanızla da paylaşabilirsiniz çünkü harika metinler yazdınız." der.* Model olma aşaması, öğrenciler yazma sürecinin aşamalarını sırasıyla söylemeye başlayıncaya kadar, en az iki oturum daha farklı konularla yapılır.

2. Rehberli Uygulama

PlanlamaKonu SeçimiÖğretmen daha önce hazırlamış olduğu sıralı metin yazmaya uygun konuların bulunduğu listeyi öğrencilere verir. Öğretmen "Şimdi benim yaptığım gibi siz de yazmanın tüm aşamalarını uygula-yarak sıralı metin yazacaksınız. Bunun için yazmanın basamaklarına bakalım, ilk olarak ne yapacak-sınız? Evet, önce planlama yapmanız gerekiyor. Bunun için planlama aşamasının ilk adımı olarak ilgi duyduğunuz veya bildiğiniz konuyu listeden seçeceksiniz." der ve "Haydi, şimdi konunuzu seçin!" yönergesini verir. Öğrencilerden seçtikleri konular hakkında bir dahaki derse kadar araştırma yap-malarını ve bilgi toplamalarını ister.

Page 63: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

63II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Uygulama

Yazma Amacını BelirlemeÖnceden konularını seçmiş olan öğrenciler, konuları hakkında hazırlık yaparak derse gelirler. Öğ-retmen derse, öğrencilerden seçtikleri konuları paylaşmalarını isteyerek başlar. Öğretmen tüm öğ-rencilerin konularını dinler. "Şimdi herkesin konusunu belirlediğini görüyorum. Bu konunuzu plan-lama kâğıtlarınıza yazın!" der. Daha sonra her öğrencinin yazma amacını belirlemesini ister. Yazma amaçlarını belirleyen öğrencilerden planlama kâğıdına -Neden Yazıyorum?- kısmına bu amaçlarını yazmalarını ister. Bu sırada öğretmen tek tek öğrencilerin yanlarına gider ve düzeltici dönütler verir.Okuyucu Kitlesini BelirmeÖğretmen "Konumuzu ve yazma amaçlarını planlama kâğıdına yazdık. Şimdi sırada okuyucu kitle-sini belirleme var. Hadi, herkes yazdığı metni kimlerin okuyacağına karar versin." der. Öğrencilere "Yazdığın metni kimler okuyacak? Neden onların okuması gerektiğini düşünüyorsun?" gibi sorular yöneltir. Tüm öğrencilere sırayla aynı soruları sorarak gerekli dönüt ve düzeltmeleri verir. Daha son-ra öğrencilerden planlama kağıdında yer alan "Kimler Okuyacak?" kısmına metni kimlerin okuyaca-ğını yazmalarını ister. Öğretmen daha sonra beyin fırtınasına geçer.Beyin Fırtınası ile Fikir ÜretimiÖğretmen "Geçen ders seçtiğiniz konular hakkında bilgi sahibi olmanızı istemiştim. Herkes konu-ları hakkında araştırma yaparak bilgi sahibi oldu mu?" diye sorar. Öğretmen, öğrencilerin cevabı üzerine öğrencilerden konuları hakkında bildiklerini ve öğrendiklerini planlama kâğıdındaki "Ne Biliyorum?" kısmına yazmalarını ister. Öğretmen fikirlerini yazmaları için öğrencilere belli bir süre verir. Süre dolduğunda öğrencileri sırayla kaldırarak paylaşmalarını ister. Öğretmen örneğin fidan dikmek üzerine yazı yazacak olan öğrenciyi kaldırarak "Kâğıdına fidan dikmek ile ilgili neler yazdın, bize oku!" der. Öğrenci sesli olarak okur, öğrenci okuyup bitirdiğinde öğretmen tüm sınıfa "Sizce başka ne yazılabilir? Siz neler biliyorsunuz?" der. Konusu fidan dikimi olan öğrenciye dönerek "Ar-kadaşların fikirlerini söylerken, sen de eklemek istediklerini kâğıdına ekleyebilirsin." der. Sınıfta fi-dan dikimi konusu hakkında beyin fırtınası yapılır, daha sonra diğer öğrencilerin konuları hakkında da kısa kısa beyin fırtınası yapılır.Fikirlerin DüzenlenmesiÖğretmen beyin fırtınası adımını bitirdikten sonra ortaya çıkan fikirlerin düzenlenmesi adımına ge-çer. Öğretmen bu aşamada kümülatif bir tekrar yapar. "Bir sıralama metni yazabilmek için ilk olarak planlama yaptınız. Konunuzu seçtiniz, yazma amacınızı belirlediniz, metni kimlerin okuyacağını belirlediniz, konu hakkında aklınıza gelenleri yazdınız." der. Ardından daha önce fikirlerin grup-landırılmasına model olunduğu için öğrencilerden fikirlerini sıralama metnine uygun gruplandır-malarını ister. Öğretmen "Evet, çocuklar herkesin konuları hakkında beyin fırtınası yaptık. Şimdi planlama kâğıdına yazdığınız karışık fikirlerinizi sıralama metin türü ve konunuza göre uygun şe-kilde gruplandırın ve planlama kâğıdınızda 'Fikirlerin Gruplandırılması' kısmına yazın." der. Öğren-cilere belli bir süre verir. Bu sırada öğrencilerin yanlarına giderek uygun olan fikirleri ve yazımlarını pekiştirir, uygun olmayanlara düzeltici dönütler verir. Öğrencilerin fikirlerini gruplandırmalarının ardından taslak oluşturma aşamasına geçer.

Taslak OluşturmaÖğretmen öğrencilere "Çocuklar, planlama aşamasında neler yaptık, kim söylemek ister?" der. Öğ-rencilerin cevaplarını düzelterek planlama aşamasında yapılanları özetler. Daha sonra öğrencilere "Evet, şimdi sırada hangi aşamamız var?" diye sorar. Öğrencilerden "taslak oluşturma" cevabını al-dıktan sonra "Bu aşamada planlama kâğıdına yazdığınız bilgilerden yararlanarak metninizi yaza-caksınız. Daha önceki sıralı metin çalışmasında yaptığımız gibi her bir fikrimizi uygun sırada ‘önce, sonra, daha sonra...’ gibi sıralı metin yazmanızı kolaylaştıran sözcükleri kullanarak yazacaksınız. Bu aşamada bazı soruları kendinize sormayı unutmuyorsunuz. Bunlar: Yazdığım metni kimler okuya-cak? Okuyucu yazdığım metni anlar mı? Fikirlerimi ne kadar doğru ifade ettim?" der. Öğrenciler bir ders saati süresince taslak aşamasında uğraşırlar. Öğretmen ayrıca, öğrencilere yazarken kolaylık olması ve metin türüne uygun yazmaları için bağlayıcı sözcüklerin yazılı olduğu "Anahtar sözcük-ler İpucu Tablosu / Tırtılı" aracını kullanmalarını hatırlatır. Öğretmen bu arada sürekli öğrencilerin yazdıklarını okuyarak değerlendirir ve gerekli dönütleri vererek düzeltmeler yaptırır. Öğrencilerin metni yazmalarının ardından düzeltme aşamasına geçilir.

DüzeltmeÖğretmen, öğrencilere "Sıralı bir metin yazabilmek için ilk olarak planlama yaptık. Planlama aşa-masından neler yaptık?" diye sorar. Öğrencilerin cevaplarını düzelterek planlama aşamasında yapı-lanları özetler. Daha sonra "Planlamadan sonra ise taslak oluşturma aşamasına geçtik. Peki, taslak oluşturma aşamasında neler yaptık?" diye sorar. Öğrencilerin doğru cevaplarını pekiştirir. Öğrenci-lere dönerek "Şimdi de sırada düzeltme aşaması var." der. Bu gözden geçirme sürecinde öğretmen öğrencilere yardımcı olur. Bu düzeltme süreci iki üç defa tekrarlanır. Bu tekrarlarda fikir ekleme, çıkarma ve değiştirmeler yapılır. Bu düzeltmeler sonucunda öğrenciler yazılarının beğendikleri kı-sımlarını, geliştirilmesi gereken kısımlarını, değiştirilmesi gereken kısımlarını, düzeltilmesi gereken kısımlarını belirler. Öğrenciler düzeltme aşamasını bitirdikten ve yazılarına içerik bakımından son halini verdikten sonra kontrol etme aşamasına geçilir.

Page 64: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

64 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Uygulama

Kontrol EtmeÖğretmen öğrencilere her bir aşamada ne yaptıklarını sırasıyla anlatarak kümülatif bir tekrar yapar. "Şimdi sıra, yazdığınız metni kontrol etmeye geldi. 'Yazdığınız metin yazım kurallarına uygun mu? Cümle yapıları düzgün mü? Noktalama işaretleri kullandınız mı?' sorularına göre yazınızı kontrol edeceksiniz." der. Daha sonra öğrencilerden kendi metinlerinde gerekli kontrolleri yapmalarını is-ter. Öğretmen bu sırada öğrencilerin takıldıkları yerlerde onlara yardımcı olur.

Paylaşma ve Kitap OluşturmaÖğretmen aşamalara yönelik gerekli kümülatif tekrarı yaptıktan sonra öğrencilerden bu aşamada kontrol edip düzelttikleri metinleri okuyarak arkadaşları ile paylaşmalarını ister. Sınıfta bir yazar kol-tuğu oluşturulur. Öğrenciler bu yazar koltuğuna oturarak yazılarını yüksek sesle okurlar. Öğretmen öğrencilerden sırayla yazar koltuğuna oturup yazılarını okumalarını, dinleyicilerden de dinledikleri yazının bütünü hakkında düşündüklerini söylemelerini ister. Öğretmen tüm öğrenciler yazılarını okuduktan sonra model olma aşamasında yazılan metinlerle birlikte, sınıf kitaplığı için yapılan ki-tabın içine yeni metinleri ekler. Kitabın içerisinde herkesin kendine ait bölümleri ve bu bölümlerin kendilerine ait olduğunu gösteren resimleri bulunmaktadır. Her öğrencinin yazmış olduğu metin-ler kendi bölümlerine yerleştirilmektedir. Öğretmen kitabı kitaplığa yerleştirerek "Seçtiğiniz diğer konularla da sıralı metinler yazmaya devam edeceğiz ve kitabımıza yerleştireceğiz." der.* Öğrenciler yazma sürecinin aşamalarını bağımsız uygulamaya başlayıncaya kadar en az 2-3 otu-rum farklı konular üzerinde rehberli uygulamalar aşamasına devam edilir.

3. Bağımsız UygulamaModel olma ve rehberli uygulama aşamaları tamamlandıktan sonra bağımsız uygulama aşamasına geçilir. Bu aşamada uygulanan basamaklarda planlama kâğıdı dışında herhangi ipucu veya hatır-latıcı olabilecek bir şey kullanılmaz. Öğretmen öğrencilerden konularını seçerek metni yazmalarını ister. Öğrencilere çok gerekli durumda onaylayıcı ve düzeltici dönütler verir.* Öğrenciler yazma sürecinin tüm aşamalarını bağımsız şekilde uygulayıncaya kadar en az 2-3 otu-rum bağımsız uygulamalar aşaması farklı konularda tekrarlatılır.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: Yazı örneği analizi ile değerlendirme yapılır.Öğretim sonrasında öğrencinin yazdığı yazı örnekleri incelenir. Öğrencinin farklı zamanlarda yazdığı 3-5 yazı örneğine bakılması yeterlidir. Öğrenci, süreç temelli yazma aşamalarına uygun olarak yazmış mı diye bakılmalıdır. Bunun için bir kontrol listesi oluşturulabilir. Bu kontrol listesinde "Seçtiği konu yazmak istediği metin türüne uygun mu?, Metnini okuyucu kitlesine uygun olarak yazmış mı?, Metni açık ve anlaşılır mı?, Yazdığı metin, sıralama metin türüne uygun olmuş mu? …" gibi bir sıralama metninde aranan özelliklere bakılmalıdır. Öğrenci uygun şekilde yazmışsa öğretmen bir sonraki hedef davranışa geçmelidir. Öğrencinin metinlerinde bazı eksiklikler varsa, uygun şekilde yazmamışsa öğretmen tekrar öğretim sürecine dönmelidir. Öğrencinin yazılarında belirgin ve sürekli olarak yaptığı bir hata fark edilmiş ise öğretim aşamasında özellikle bu hatayı düzeltmeye yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Page 65: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

65II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

DERS PLANI ÖRNEĞİ - V

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 2 Öğrenme Alanı : Dinlediğini Anlama Bölüm : Yönergeleri Yerine Getirme Önerilen Süre : 25 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 2.5.3.2. Dinleme ve takip becerileri gerektiren yönergeleri söylendiği sıra ile yerine getirir.

Hedef Davranışlar 2.2. Dinleme ve takip becerileri gerektiren yönergeleri söylendiği sıra ile yazarak, boyayarak, çizerek, işaretleyerek vb. yerine getirir.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Etkinlik Temelli Öğretim

Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri

Yönerge cümleleri (öğrencilerin ön koşul olarak önceden bildiği geometrik şekilleri, renkleri içeren ve öğrencilerin önceden çizebildiklerinden emin olunan basit şekiller içeren yönergeler), resim kâğıdı, renkli kalemler

Ortam Düzenlemeleri

Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ih-tiyaçları giderilir. Sınıfta öğrencilerin birbirlerinden etkilenmelerini önleyecek bir oturma düzeni oluştu-rulmalıdır. Sınıf içerisinde öğretmen masası öğrencilerin hepsinin rahat bir şekilde görebileceği uzaklıkta, karşılarında bulunur. Her öğrencinin sırasına resim kağıdı, renkli kalemler koyulur.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme Öğrenciler ile daha önceden öğrendikleri psikomotor becerileri içeren yönergeleri söylendiği sıra ile ye-rine getirme ile ilgili bir oyun bir tur oynanabilir.

Güdüleme

Öğretmen, öğrencileri derse güdelemek için "Çocuklar, bugün sizinle çok eğlenceli bir oyun oynayacağız. Bu oyunu çok seveceğinize eminim. Gördüğünüz gibi hepinizin önünde resim kağıdı ve renkli kalemler var. Ben sizlere bu resim kağıdına benim söylediklerimi söylediğim sıra ile yerine getirerek boyamanızı, çizmenizi, işaretlemenizi isteyeceğim. Bakalım kimler söylediklerimi en güzel şekilde yerine getirecek? Bu oyunu kim kazanacak çok merak ediyorum." diyerek öğretime başlar.

Gözden Geçirme ve Derse Geçiş

Öğretmen "Tabii bu çalışma sırasında sizden uymanızı istediğim bazı kurallarda olacak." diyerek aşağıdaki şekilde kuralları açıklar. Bunun dışında öğrenciler için gerekli duyduğu başka kurallar varsa söyler.

• Çalışma sırasında sessiz olmaları gerektiği, • Her bir yönerge cümlesinin bir kez okunacağı / söyleneceği,• Çalışma başladıktan sonra öğretmenine veya arkadaşlarına soru soramayacakları, • Çeşitli nedenlerden dolayı yerine getiremedikleri yönergeleri geçerek bir sonraki yönergeyi

dikkatli bir şekilde dinleyip yerine getirmeleri gerektiği açıklanır.

Uygulama

Öğretmen, öğrencilere "Hazırsanız başlıyorum." şeklinde dikkat işareti vererek aşağıda sıralanmış olan yönerge cümlelerini sırası ile okur. Yönerge cümlelerini öğrencilerin seviyesine uygun bir hızda ve tane tane okumaya dikkat eder. Yönerge cümlelerini okurken "/" işaretinin bulunduğu yerlerde iki - üç saniye durur, ardından okumaya devam eder. Bu sayede öğrencilerin yönergeleri daha rahat takip etmeleri sağ-lanır. Yönerge cümleleri;

• Önündeki kâğıttaki sol üst köşede bulunan / karenin içine x işareti koyun.• Karenin yanında bulunan küçük dikdörtgeni / sarı renkle boyayın.• Kâğıtta sağ en alt köşede bulunan dairenin içine / bir kare çizin.• Çizdiğin karenin içine dört tane yıldız çizerek / yıldızları kırmızı renkle boyayın.

* Öğrencileriniz bu yönergeleri takip etmekte çok fazla zorlanacağını düşünüyorsanız daha basit yöner-gelerle de başlayabilirsiniz. Bu aşamada dikkat etmeniz gereken asıl nokta seçtiğiniz yönergelerde bulu-nan kavramların öğrencilerinizin bildiği kavramlar olmasıdır. ** Ayrıca yönerge cümlelerindeki sözcük sayısı ve yönerge sayısı öğrencilerin performanslarına göre be-lirlenmelidir. Gittikçe yönerge cümleleri zorlaştırılmalı ve yönerge sayısı artırılmalıdır.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: Kontrol Listesi ile değerlendirme yapılır.

Öğretim sonunda ayrı bir değerlendirme sürecine yer verilmez. Hazırlanan kontrol listesi hem etkinlik sırasında hem de etkinlik sonrasında öğrencinin performansı gözlemlenerek doldurulur. Kontrol listesi; "Öğrenci yönergeyi söylendikten sonra beklenen sürede gerçekleştirdi mi?, Yönergelerin ikinci kez okunmasını istedi mi?, Söylenen yönergeleri doğru şekilde yerine getirdi mi?, Anlamadığı yönergeyi geçip bir sonraki yönergeyi dikkatli bir şekilde dinleyip yerine getirdi mi?" gibi hedef davranış için gerekli olan ölçütlerin yer aldığı bir kontrol listesi olmalıdır. Öğrencinin gerçekleştirip gerçekleştiremediği ölçütler ilgili kontrol listesinde "Evet" / "Hayır" şeklindeki sütunlara işaretlenme yapılır. Öğrenciler ölçütlerin hepsini gerçekleştirene kadar bu tarz etkinlik örnekleri ile öğretime devam edilmelidir. Öğrencilerin hepsi ölçütleri karşılıyorsa daha zorlaştırılmış yönerge maddeleri ile yeni öğretime geçilmelidir.

Page 66: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

66 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

DERS PLANI ÖRNEĞİ - VI

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 2 Öğrenme Alanı : Sözlü İletişim Bölüm : Olayları ve Durumları Anlatma Önerilen Süre : 30-35 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 2.6.4.1. Resimlerle gösterilen farklı türdeki olayları ve durumları anlatır.

Hedef Davranışlar 1.3. Resmi gösterilen bir varlığı tanımlar.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kümülatif Tekrar Stratejisi

Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri

Çeşitli insan resimleri

Ortam Düzenlemeleri

Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur. Öğretmenin çalışma sı-rasında kullanılacağı materyaller, öğrencinin hareket alanında olmayacak şekilde, odanın bir köşe-sinde hazır bulundurulur.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme Arkadaş temalı kısa bir çizgi film izletilir ve çizgi filmdeki karakterlerin fiziksel özellikleri üzerine öğrencilerle kısa bir sohbet yapılır.

Güdüleme

Öğretmen, öğrencilere araç-gereçleri göstererek "Bugün sizinle, bu resimleri inceleyeceğiz. Bu re-simlerde incelediğimiz kişileri anlatacağız. Sizler bu çalışma sonunda resimlere bakarak kişilerin fiziksel özelliklerini nasıl anlatmanız gerektiğini öğrenmiş olacaksınız. Bu yüzden beni dikkatli bir şekilde dinlemelisiniz." der.

Gözden Geçirme ve Derse Geçiş

Öğretmen ders sırasında uyulması gereken kuralları hatırlatarak öğretime başlar. "Çalışmamız sıra-sında sizden uymanızı istediğim bazı kurallar var: 'Bak!' dediğimde bakacaksınız. 'Dinle!' dediğimde sessiz bir şekilde yüzüme bakarak beni dinleyeceksiniz. ! Anlat! dediğimde anlatacaksınız. Bu ku-rallara uyarsanız çalışmamızın sonunda ….. kazanacaksınız" diyerek öğrenciler için etkili olduğu bilinen pekiştireci ve kuralları açıklar. Daha sonra öğrencilere çalışma sırasında kullanılacak resimler tanıtılır. Araç gereçlerin tanıtımı bittikten sonra öğretmen öğrencilere "Hazırsanız çalışmamıza baş-layalım, hazır mısınız?" der ve öğrencilerden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenciler hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrencilere, "Hazırsınız görüyorum, aferin size. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretim sürecine başlar.

Uygulama

Öğretime başlarken öğrencilere "Bugün bir sürü insan resmi göstereceğim size, sonra da bu insan-ların resimde gördüğümüz fiziksel özelliklerini anlatacağız." diyerek öğretime başlar. Öğrencilerden birinin resmini slayttan açar ve ekrana yansıtır. Öğretmen, öğrencilere "Resimde kimi görüyorsu-nuz?" diye sorarak öğrencilerin dikkatini resme çeker. Öğrencilerin cevap vermesinin ardından "Evet çocuklar bu arkadaşınız Ada… Gördünüz mü? Hadi bakalım, Ada’nın fiziksel özelliklerini an-latmaya başlayalım. Önce Ada’nın saçları nasıl, saçları ne renk söyleyelim. Kim söylemek ister?" diye sorar. Gelen cevapları dinler ve sonra "Evet çocuklar Ada uzun saçlı. Ada’nın saçları kahverengi." der. Sonra öğrencilere "Hadi bakalım, şimdi sıra sizde. Ada’nın saçları nasıl, saçları ne renk siz söyleyin bakalım." der. Her öğrenciye tek tek aynı yönergeyi vererek tepki ister. Öğretmen, öğrencilerin "Ada uzun saçlı. Ada’nın saçları kahverengi." demesini pekiştirir. Daha sonra öğrencilere "Hadi, tekrar res-me bakalım, Ada’nın başka hangi özellikleri var acaba?" der. Daha sonra "Aaa bakın Ada gözlük takmış. O zaman hadi, Ada’yı bir kez daha anlatalım." der. Önceki cümle ile yeni öğrenilen ögeyi birleştirerek resimdeki çocuğu tanımlar. "Ada uzun saçlı. Ada’nın saçları kahverengi. Ada gözlük kullanıyor." der. Sonra öğrencilere "Hadi bakalım, şimdi sıra sizde, siz de resme bakarak Ada’yı aynı benim anlattığım gibi anlatın bakalım." diyerek öğrencilerin de resimde gördükleri çocuk resmi-ni kümülatif bir biçimde tanımlamalarını ister. Her öğrenciye tek tek aynı yönergeyi vererek tepki ister. Öğretmen, öğrencilerin "Ada uzun saçlı. Ada’nın saçları kahverengi. Ada gözlük kullanıyor." demesini pekiştirir. Bu aşamada öğrencilere düzeltici dönütler verir. Öğrencilerin verdiği cevapları düzelterek ya da genişleterek dönüt verir.

Page 67: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

67II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Uygulama

Her seferinde resimdeki öğrenci resmine bakılarak bir fiziksel özellik daha anlatıma eklenir. Resim-deki öğrencinin fiziksel özellikleri anlatılırken her bir fiziksel öge öncekine eklenerek anlatılır (Kü-mülatif Tekrar Stratejisi). Bu şekilde öğrenciler hem söyledikleri özellikleri tekrar eder hem de her seferinde bir öge ekleyerek anlattıklarını genişletirler.

* Burada anlatılacak öge sayısı öğrencilerin performanslarına göre planlanır. Anlatılar az ögeden başlamalı, giderek artırılmalıdır.

** Öğrencilerin tanımlamalar için gerekli olan ön koşul kavramları bildiğinden emin olunmalıdır.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: "Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı " ile değerlendirme yapılır.

Değerlendirme Materyalleri: Çeşitli insan resimleri

Değerlendirme bire bir yapılır. Öğrenci ve öğretmen bir masada karşılıklı otururlar. Öğretmen, öğrenciye çalışmada ne yapılacağını "Şimdi senin önüne bazı insan resimleri koyacağım. Sen de bu resimlere bakacaksın ve resimdeki insanların fiziksel özelliklerini bana anlatacaksın." şeklinde söyler. Çalışma sırasında uyulması gereken kurallar ve ödül açıklanır. Daha sonra öğrenciye "Hazırsan çalışmamıza başlayalım." diyerek dikkat işaretini verir. Öğrencinin önüne bir insan resmini koyar. Öğrenciden bu resimdeki kişinin fiziksel özelliklerini anlatması istenir. Öğrencinin performansı kayıt çizelgesine kaydedilir. Öğrencinin tanımlamaları ile ilgili notları alınır. Örneğin öğrencinin kaç özellik söylediği, kaç sözcüklük cümleler kurduğu vb. Diğer üç resim için de aynı süreç uygulanır. Ardından değerlendirme süreci öğrenciye teşekkür edilerek tamamlanır.

Page 68: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

68 II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

EK-1. Türkçe Dersi Öğretim Programı İşlevsel Okuma-Yazma için Önerilen Sözcükler

Tema 1: Günlük Yaşamım* Tema 2: Sosyal Yaşamım **

Yoğurt Meyveli Süt Dur Dikkat kırılır

Kraker Çikolata Çıkış Radyasyon

Bisküvi Deodorant Erkek Yangın Söndürücü

Un Tıraş Kremi Zehir / Zehirli Madde Yeni boyanmıştır.

Makarna Diş Fırçası Ateşle Yaklaşma Doktor

Reçel Diş Macunu Ateş yakmayınız Karakol

Erişte Sabun Kız İnşaat Alanı

Pirinç Şampuan Tehlike Eczane

Nohut Tuvalet Kağıdı Otobüs Durağı Lütfen Ellerini Yıka

Mercimek Krem Dışarı Diş Hekimi

Fasulye Kağıt Havlu Soğuk Dokunma

Kıyma Çamaşır Deterjanı Açık Kayıp Eşya Bürosu

Sandviç Bulaşık Deterjanı Asansör Danışma

Sucuk Temizleyici Kadın Yaya Geçidi

Sosis Cam Temizleyici Sıcak Hemşire

Biftek Yumuşatıcı Üst geçit / Alt geçit Yüksek Voltaj

Marul Çamaşır Suyu Giriş Yangın Merdiveni

Domates Yara bandı Kapalı Ambulans

Patates Peçete Yukarı Fotoğraf Çekmek Yasaktır

Havuç Menü Telefon Yangın Hortumu

Ispanak Akşam Yemeği Yemekhane Benzin İstasyonu

Salatalık Öğle Yemeği Polis Restoran

Elma Kahvaltı Yürümek yasak Okul Geçidi

Portakal Ana Yemekler Mescit Bisiklet Yolu

Muz Salatalar Aşağı Dikkat Köpek Var

Üzüm Sıcak İçecekler Muayene Odası Park Yasak

Çilek Soğuk içecekler İtiniz Gişe

Karpuz Hamburger Dikkat Köpek Var Yiyecek ve içecek sokulmaz.

Şeftali Patates Kızartması İçilmez Su Kapalı Tutun

Ton Balığı Pizza Elde yıkayınız Yanıcı Madde

Soğan Kola / Cola Market Islak Zemin / Kaygan Zemin

Et Soğan Halkası Kasap Taksi

Süt Ayran Kırtasiye Tek Yön

Tereyağı Çorba Manav Rahatsız Etme

Margarin Izgara Köfte Fırın Otogar

Page 69: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler

69II. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

Tema 1: Günlük Yaşamım* Tema 2: Sosyal Yaşamım **

Peynir Tavuk şiş Pastane Engelli Park Yeri

Yumurta Beyti Lokanta Bebek Bakım Odası

Kahve Lahmacun Terzi Acil Toplanma Yeri

Çay Tavuk Döner Çekiniz Elektrik

Meyve Suyu İskender Tuvalet Metro

Zeytin Yağı Et Döner Kasa Tren Garı

Gazoz Adana Kebap Girmek yasak Engellilere Aittir

Patates Cipsi Kıymalı Pide Yürümek yasaktır Revir

Bal Kaşarlı Pide Uzak Durun Merdiven

Patlamış Mısır Mantı Yürüyen Merdiven İlk Yardım

Kek Börek Dikkat Ölüm Tehlikesi

Kurabiye Sütlaç Hastane Yerlere çöp atmayınız

Şeker Künefe Girilmez Çöpleri çöp kutusuna atınız

Puding Kadayıf Öğle Arası Engelli Asansörü

Balık Pasta Demiryolu Geçidi Arızalı

Turşu Limonata Yemek ve içmek yasaktır. Tuvalet - WC

Mısır Dondurma Sessiz olun Ofis

Bezelye Tatlılar Sadece çalışanlar içindir. Acil Servis

Salam Baklava

Mantar Küçük

Ketçap Orta

Tuz Büyük

Biber Maden suyu

Mayonez Su

* Günlük Yaşamım temasında yer alan sözcüklerin öğretim amacı, ilk okuma-yazma becerileri olmayan öğ-rencilerin günlük yaşamlarında alışveriş yapmaları ya da restoran vb. yerlerde sipariş verebilmeleri gibi be-cerilerde daha bağımsız olmalarını sağlamaktır. Bu temada listelenen sözcüklerde günlük yaşamda market alışverişi, bir restoran, bir kafe ya da pastanede sipariş vermede karşımıza çıkan sözcüklerden oluşturulmuş-tur. Tema ile ilgili tüm sözcükler listeye alınmamış, sık karşılaşılabilecek sözcüklere ve bağımsız yaşam için öncelikli sözcükler olmasına dikkat edilmiştir. Bu sözcükler arasından hedef sözcük seçilirken öğrencinin ilgi alanları ve çevresi göz önünde bulundurulmalıdır. Sözcük listesinde olmayan ancak temaya girdiği düşünü-len sözcüklerin de öğretimi hedeflenebilir.

** Sosyal Yaşamım temasında yer alan sözcüklerin öğretim amacı, çocuğun sosyal yaşam içinde kar-şılaşabileceği çeşitli durumlarda davranışlarını düzenleyebilmelerine yardımcı olmaktır. Hedef sözcüklerin belirlenmesinde öğrencinin girdiği sosyal ortamlar göz önünde bulundurulmalı ve bu ortamlarda bulunan sözcüklerin ya da sözcük gruplarının öğretimine öncelik verilmelidir. Yanıcı madde, ölüm tehlikesi, ıslak ze-min gibi levhaların ve işaretlerin öğretiminde, işlevsel okuma-yazma öğretim aşamalarından olan resim ile sözcüğü eşleme öğretim aşamasında levha resimleri kullanılmalıdır.

Page 70: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞIhuseyinkecici.meb.k12.tr › meb_iys_dosyalar › 34 › 11 › ...5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler