T C . Tesis tarihi: 7 Teşrinievvel 1336 - 1920

İdare ve yazı işleri için Başvekâlet Neşriyat ve Müdevvenat

Dairesi Müdürlüğüne müracaat olunur

15 T E M M U Z 1938

C U M A S A Y I : 3960

J

K A N U N L A R C e z a M u h a k e m e l e r i U s u l ü K a n u n u n u n bazı m a d d e l e r i n i

değişt iren k a n u n

Kanun No: 3515 Kabul tarihi: 28/6/1938

M a d d e 1 - C e z a M u h a k e m e l e r i Usulü K a n u n u n u n 5 m a d d e s i aşa­ğ ıda yazı l ı şeki l lerde değişt ir i lmiş ve n u m a r a l a n hizalarındaki m a d d e ­l e r y e r i n e i k a m e o lunmuştur :

M a d d e 66 — E h l i h i b r e n i n intihabı ve a d e d i n i n t a y i n i hâk ime a i d ­d i r .

Hazır l ık tahkikatında t e h i r i n d e m a z a r r a t b u l u n a n y e r l e r d e C u m h u ­r i y e t müdde iumumis i de b u hakkı h a i z d i r .

M u a y y e n h u s u s l a r hakkında r e y ve mütalealarını b e y a n i l e t a v z i f ed i lmiş resmî e h l i h i b r e m e v c u d ise hususî s e b e b l e r o lmad ıkça başkası t a y i n e d i l e m e z .

Hazır l ık tahkikatında m u a y e n e l e r i i c a b eden k i m s e l e r i n m u a y e n e ­l e r i , C u m h u r i y e t müdde iumumi le r in in t a l e b i l e yapı l ı r .

T ü r k C e z a K a n u n u n u n 133 üncü m a d d e s i n d e yazı l ı suçların hazır­l ık ve i l k ve s o n t a h k i k l e r i s ırasında e m n i y e t teşkilâtı mütehassıs m e ­murlar ının e h l i v u k u f o l a r a k d i n l e n m e l e r i m e c b u r i d i r .

M a d d e 117 — 104 üncü m a d d e n i n i l k f ıkrasının i k i n c i b e n d i hükmü h a r i c i n d e k i s e b e b l e r d e n do lay ı t e v k i f i n e k a r a r v e r i l e n m a z n u n u n ke ­f a l e t v e r m e s i şartile t e v k i f i n d e n v a z geç i leb i l i r .

200 üncü m a d d e n i n s o n f ıkrasına g ö r e h a k l a n n d a t e v k i f kararı ve­r i l e n l e r l e mükerr ir ler b u m a d d e hükmünden i s t i f a d e edemez le r .

M a d d e 200 —• S o r g u hâkimi tarafından s o n tahkikatın aç ı lmasına d a i r v e r i l e c e k k a r a r d a m a z n u n a i s n a d o l u n a n suçun n e d e n i b a r e t o l d u ğ u v e b u suçun kanunî unsurları ve t a t b i k i i c a b eden k a n u n m a d d e s i ve luruşmanın h a n g i m a h k e m e d e yap ı lacağ ı gösteri l ir . S o r g u hâkimi m a z -ıunun t e v k i f i n e ve evve l ce m e v k u f i s e m e v k u f i y e t h a l i n i n devamına m a -ıal o l u p o l m a d ı ğ ı n a resen k a r a r v e r i r .

Şu k a d a r k i Türk C e z a K a n u n u n u n i k i n c i kitabının b i r i n c i bab ında yazılı ö l ü m v e y a ağ ır h a p i s cezasını müstelz im suçlar la m a z n u n o l a n -a r hakkında s o r g u hâkimi s o n tahkikatın aç ı lması k a r a r i l e b e r a b e r her

h a l d e t e v k i f kararı v e r i r ve duruşma m e v k u f e n yapı l ı r . M a d d e 283 — A l e y h i n d e h u k u k u a m m e davası aç ı lmış o l a n g a i b ,

e v k i f müzekkeresi k e s i l m e s i n i i c a b ett irecek k u v v e t l i şübheler alt ında i se T ü r k i y e d a h i l i n d e k i m a l l a n a s l i y e m a h k e m e s i re is v e y a hâkimi t a ­raf ından v e r i l e c e k k a r a r l a h a c z o l u n a b i l i r .

T ü r k C e z a K a n u n u n u n i k i n c i kitabının b i r i n c i b a b ı n d a yazı l ı ö l ü m v e y a ağ ı r h a p i s cezalarını müstelzim cürümlerden m a z n u n o lanlar ın k a y ­

b o l m a s ı h a l i n d e yukarıki f ıkraya g ö r e m a l l a n n ı n h a c z i n e k a r a r v e r i l ­m e s i m e c b u r i d i r .

M a d d e 423 — C e z a işlerini gören m a k a m ve m a h k e m e l e r h e r sene t e m m u z u n 20 s i n d e n eylülün beşine k a d a r t a t i l o l u n u r .

Haz ı r l ık tahkikatı ve i l k t a h k i k a t i l e m e v k u f l u işlere a i d duruşma­ların v e s a i r ace le sayı lacak hususların t a t i l e tesadüf eden z a m a n d a n e s u r e t l e i f a edi leceği A d l i y e Vekâlet i taraf ından t a y i n o l u n u r .

T a t i l zamanında T e m y i z M a h k e m e s i yalnız m e v k u f l u ve meşhud suçların m u h a k e m e usulüne d a i r k a n u n a g ö r e görü len işlerin t e d k i k a -tını i c r a eder .

T a t i l zamanına tesadüf e d e n mühlet ler işlemez. B u mühlet ler ta­t i l i n bittiği günden i t i b a r e n üç gün uzatılmış sayıl ır .

M a d d e 2 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n m u t e b e r d i r .

M a d d e 3 — B u k a n u n u n hükümler ini i c r a y a A d l i y e V e k i l i m e m u r ­d u r .

7 / 7 / 1 9 3 8

K a n u n N o .

K a n u n 1412

Düstur Ter t ib C i l d

C E Z A USULÜ K A N U N U

Ceza M u h a k e m e l e r i Usulü K a n u n u [3006 sayılı k a n u n l a : 113, 114, 115, i n c i muvakkat A . B . C . m a d d e l e r i kaldırılmıştır.] Ceza M u h a k e m e l e r i Usulü K a n u n u n u n bazı m a d d e l e r i n i de­ğiştiren k a n u n [3006 sayılı k a n u n l a i l g a edilmiştir.] Ceza Usulü K a n u n u n u n 45 i n c i maddes in i değiştiren k a n u n [3006 sayılı k a n u n l a i l g a edilmiştir.] Ceza M u h a k e m e l e r i Usulü K a n u n u n u n bazı m a d d e l e r i n i de­ğiştiren k a n u n Ceza M u h a k e m e l e r i Usulü K a n u n u n u n bazı m a d d e l e r i n i de­ğiştirilmesine da ir k a n u n

Resmî Gazete

S a h i l e Sayı

590

12 15

17

18

1045 1391

6861 2750

3331

3636

İş K a n u n u n a e k k a n u n

Kanun No: 3516 Kabul tarihi: 28/6/1938

M a d d e 1 — İş K a n u n u n u n 35, 36, 37, 55, 58, 61, 76, 78, 100, 107 ve 133 üncü m a d d e l e r i n d e k i mühlet hükümler i , aşağıda yazı l ı s u r e t l e r d e t a ­d i l ed i lmiş t i r :

Resmî Gazete

S a y ı f a : 10278 (Resmî Gazete ) 15 T E M M U Z 1938

a) 35 i n c i m a d d e n i n (b ) b e n d i n d e yazı l ı n i z a m n a m e l e r i n isdarı iç in tesbit ed i lmiş o l a n üç y ı l l ık mühlet dört y ı la ve (c) b e n d i n d e yazı l ı ( g e n e l e m i r ) 1er hakkındaki b i r s e n e l i k mühlet ise ü ç y ı la ç ıkarı lmıştır .

b ) 36 n c i m a d d e d e yazı l ı n i z a m n a m e n i n isdarı iç in konu lmuş 6 ay ­l ık mühlet üç seneye,

c ) 37 n c i m a d d e n i n b i r i n c i f ıkrasında b a h s o l u n a n n i z a m n a m e n i n ısdarı iç in tesb i t o l u n a n b i r y ı l l ık mühlet de 2 y ı la ç ıkarı lmıştır .

d ) 55 i n c i m a d d e n i n i k i n c i f ıkrası i l e 58 i n c i ve 61 i n c i m a d d e l e r d e b a h s o l u n a n n i z a m n a m e l e r i n ısdarı iç in tesb i t ed i lmiş o l a n mühlet k a -y ıdlar ı kaldır ı lmışt ır .

e ) 76 n c i m a d d e d e b a h s o l u n a n «Uzlaşt ı rma ve tahkim» u s u l l e r i n e a i d hükümler in t a t b i k i hakkında b i r i n c i ve i k i n c i f ıkralarda yazı l ı b i r e r y ı l l ık mühlet ler ikişer y ı la ve

78 i n c i m a d d e n i n üçüncü f ıkrasında yazı l ı « İ ş iht i lâ f lar ım uzlaştır­m a ve t a h k i m n izamnames i » n i n isdarı iç in k o n u l m u ş o l a n altı ay l ık mühlet ise b i r b u ç u k seneye ve

f ) 100 üncü m a d d e n i n i k i n c i f ıkrasında « İ ş ç i s i g o r t a idares i » n i n kurulması iç in tesbit ed i lmiş o l a n b i r y ı l l ık mühlet i k i y ı la ve

107 n c i m a d d e d e m e v z u u b a h s s i g o r t a l a r a a i d kanunların isdarı için k o n u l m u ş o l a n altı ay l ık mühlet üç y ı la ve

g) 133 üncü m a d d e d e yazı l ı b i r y ı l l ık mühlet de i k i y ı la ç ıkarı l ­mıştır.

M u v a k k a t M a d d e — B u k a n u n u n neşri t a r i h i n e k a d a r , İş K a n u n u ­n u n 29 u n c u m a d d e s i m u c i b i n c e dahi l î t a l i m a t n a m e l e r i n i salâhiyettar m a k a m a henüz t e v d i etmemiş b u l u n a n işverenlere b u m u a m e l e l e r i n i n i k ­m a l i i ç in b i r d e f a y a m a h s u s o l m a k üzere y e n i d e n altı ay l ık b i r mühlet veri lmiştir .

B u k a n u n u n neşrinden e v v e l salâhiyettar m a k a m a ver i lmiş b u l u ­n u p t a henüz m u a m e l e l e r i i k m a l ed i lmemiş o l a n dahi l î t a l i m a t n a m e l e r d a h i altı a y i ç inde y a t a s d i k e d i l i r v e y a bunlar ın r e d s e b e b l e r i işverene b i l d i r i l i r . R e d s e b e b l e r i b i l d i r i l e n dahi l î t a l i m a t n a m e y i işveren en geç o n beş g ü n i ç inde , k e n d i s i n e v a k i t e b l i g a t d a i r e s i n d e t a d i l ve ıslah ede­r e k , a y n i m a k a m a y e n i d e n t e v d i e y l e m e k l e mükel le f t ir .

Y u k a r ı d a yazı l ı hükümlere m u h a l i f h a r e k e t eden işveren v e y a işve­r e n v e k i l i , Iş K a n u n u n u n 108 i n c i m a d d e s i n i n 8 numaral ı f ıkrasına g ö r e cezalandır ı l ı r .

M a d d e 2 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n m u t e b e r d i r .

M a d d e 3 — B u k a n u n u n icrasına İcra V e k i l l e r i H e y e t i m e m u r d u r .

' 7 / 7 / 1 9 3 8 '

Resmi K a n u n DüBtur Gazete

N o . Baslığı T e r t i b C i l d Sah i f e Sarı

3008 İs K a n u n u 3 17 1146 3330

Yazılı ve basılı kâğıdların kese kâğıdı olarak kullanılmamasına dair kanun

Kanun No: 3517 Kabul tarihi: 28/6/1938

M a d d e 1 — Yaz ı l ı ve basıl ı k i t a b ve de f ter yapraklar ı i l e kâğıd -l a r d a n kese ve t o r b a kâğ ıd ı yap ı lmas ı , satılması ve b u g i b i kese ve t o r b a kâğıd lar ın ın satıcı lar tarafından kul lanı lması yasaktır.

'Reklâm m a k s a d i l e v e y a mağazanın i s i m ve m e v k i i n i göstermek üzere hususî o l a r a k yapt ır ı lan y a h u t neşri r u h s a t a lmağa bağ l ı m a t b u ­a l a r d a n y a p ı l m ı ş b u l u n a n kese ve t o r b a kâğıd lar ı hakkında yukarıki f ıkra h ü k m ü t a t b i k o l u n m a z .

M a d d e 2 — B i r i n c i m a d d e d e k i m e m n u i y e t hi lâf ına h a r e k e t eden­l e r d e n t u t u l a c a k zabıt varakaları üzerine b e l e d i y e encümenler ince o n l i r a y a k a d a r h a f i f p a r a cezası a l ınmasına k a r a r v e r i l i r .

M a d d e 3 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n üç a y s o n r a m u t e b e r d i r .

M a d d e 4 — B u k a n u n u n hükmünü yürütmeğe A d l i y e ve D a h i l i y e V e k i l l e r i m e m u r d u r .

7 / 7 / 1 9 3 8

Matbuat kanununun bazı maddelerini değiştiren kanun

Kanun No: 3518 Kabul tarihi: 28/6/1938

I M a d d e 1 — 25/7/1933 t a r i h ve 1881- sayıl ı M a t b u a t K a n u n u n u n sek iz m a d d e s i aşağıda yazı l ı şeki l lerde değişt ir i lerek numaralar ı h i z a ­larında yazı l ı m a d d e l e r y e r i n e k o n u l m u ş t u r :

M a d d e 9 — Gündel ik v e y a m e v k u t gazete v e m e c m u a ç ıkarmak i s t e y e n l e r gazete ve mecmuanın ç ıkar ı lacağı y e r i n e n büyük mülk iye âmir ine aşağıda i s t e n i l e n malûmat ı h a v i i m z a l a r i l e b i r b e y a n n a m e ve­rerek r u h s a t n a m e a lmağa m e c b u r d u r l a r :

a ) Gazete v e y a mecmuanın a d ı ; b ) Gaze te ve m e c m u a s a h i b i n i n adı , soyadı , t a b i i y e t i , t a h s i l dereces i

ve m u a m e l e m e r k e z i o l a n iş ve ev a d r e s i ; c ) V a r s a başmuharrir in , umumî müdürün, yazı işleri müdürünün

adı , soyadı , t a b i i y e t i ve ikametgâhı ; d ) b , c f ıkralarında sıfatları yazı l ı o l a n l a r d a n h a n g i s i n i n f i l e n

umumî neşriyatı i d a r e e d e c e ğ i ; e) N e r e d e yaz ı l ıp i d a r e edi leceği , n e r e d e bas ı lacağı ve bas ı lacağı

m a t b a a ve matbaacının adı ve s o y a d ı ; f ) Siyasî o l u p o l m a d ı ğ ı ; g) N e v a k i t l e r d e ç ıkar ı l a cağ ı ; h) H a n g i d i l l e r d e ç ıkar ı l a cağ ı ; 1) S e r m a y e y i t e d a r i k e d e n l e r başkaları ise on lar ın h e p s i n i n ve

s e r m a y e k a n u n d a i r e s i n d e kurulmuş b i r şirkete a i d i s e şirket m u k a v e l e ­n a m e s i n i n aslı v e y a t a s d i k l i s u r e t i l e b e r a b e r şirketin i d a r e m e c l i s i n i teşkil v e y a şirketi t e m s i l eden k i m s e l e r i n adı , soyadı , m e m l e k e t i , iş ve ev a d r e s l e r i ve t a b i i y e t i ;

j ) Gaze te v e y a m e c m u a b i r c e m i y e t e a i d ise n i z a m n a m e s i n i n tas­d i k l i s u r e t i l e i d a r e h e y e t i n i teşkil e d e n l e r i n adı , soyadı , m e m l e k e t i , iş ve ev a d r e s i .

B e y a n n a m e muhteviyat ında hasıl o l a c a k değiş ikl ikler in , v u k u u n d a n üç gün zarf ında b i l d i r i l m e s i lâzımdır .

B e y a n n a m e vererek r u h s a t n a m e a lmış o l a n l a r a b u k a n u n d a ga­zete v e y a mecmuanın s a h i b i d e n i l i r .

Siyasî gazete v e y a m e c m u a ç ıkaracaklar ın nüfusu 50 b i n ve d a h a aşağı o l a n y e r l e r d e 500, 50 b i n d e n 100 b i n e k a d a r o l a n y e r l e r d e 1000, 100 000 den yukar ı o l a n y e r l e r d e 5 000 l iral ık mi l l î b i r bankanın ke ­f a l e t i n i h a v i t e m i n a t m e k t u b u v e r m e l e r i lâzımdır .

B u t e m i n a t , m a t b u a t suç lar ından d o l a y ı h ü k m o l u n a n p a r a c e z a i a -r i l e m u h a r r i r l e r i n ve d iğer müstahdemler in ücretleri ve a b o n e ve i lân b e d e l l e r i iç in imtiyazl ı karş ı l ık o l u p , b u s e b e b l e r l e e k s i l e c e k t a z m i n a t tamamlanmadıkça o gazete v e y a m e c m u a neşredi lemez.

T e m i n a t m e k t u b u v e r e n b a n k a , yukarıki f ıkrada yaz ı l ı h a k s a h i h ­l e r i n i n müracaat lar ında m a h a l l i n e n b ü y ü k mülk iye âmir ine üç gün i ç inde ma lûmat vermeğe m e c b u r d u r .

M a d d e 12 — Gaze te v e y a m e c m u a s a h i h l e r i n d e n aşağıda yazı l ı vasıf ve kay ıd lar ın bu lunması şarttır :

a ) T ü r k o l m a k , b ) Y i r m i b i r yaşını b i t irmiş b u l u n m a k , c ) Yüksek m e k t e b l e r d e n v e y a l i s e i l e b u n a m u a d i l diğer fhekteb-

l e r d e n şehadetnameli o l m a k (eğer şehâdetname e c n e b i m e m l e k e t l e r d e n a l ınmış ise T ü r k ç e o k u r y a z a r b u l u n m a k )

d ) E n e b i b i r dev le t h i z m e t i n d e b u l u n m a m a k , : e) R e s m î b i r m a k a m a karşı e c n e b i t a b i i y e t i iddiasında bu lunmuş I o l m a m a k . i f ) M a h c u r o l m a m a k , j g ) B i l f i i l D e v l e t m e m u r u ve a s k e r ve o r d u m e n s u b u o l m a m a k

(hususî kanunları mâni o l m a d ı k ç a meslekî ve i lmî gazete ve m e c m u a I ç ıkarab i l i r l e r ) . j h) Türk C e z a K a n u n u n u n 587 n c i m a d d e s i n i n b i r i n c i f ıkrasında

yazı l ı c e z a l a n müstelzim suçlar la i k i n c i bab ın ın üçüncü fas l ında yazıl ı ( 192 ve 3 üncü bab ın ın b i r i n c i fas l ında yazı l ı z i m m e t v e ihtilas, i k i n c i

fas ı lda yazı l ı irt ikâb, üçüncü fas l ında yazı l ı rüşvet ve 229 u n c u m a d d e ve 286 nci m a d d e n i n i l k f ıkrası ve 278 i n c i m a d d e ve alt ıncı babının üçüncü fas l ında yazı l ı sahtekârlık ve s e k i z i n c i bab ın ın b i r i n c i fasl ında yazı l ı 415 i n c i m a d d e ve 416 nci m a d d e n i n s o n f ıkrası ve 419 u n c u m a d

I d e n i n i k i n c i f ıkrası ve 426, 427, 428 i n c i m a d d e l e r l e 430, 431 i n c i m a d d e l e r i n i n b i r i n c i f ıkrası ve üçüncü fas l ında yazı l ı fuhşa t a h r i k ve hırsızlık

1 5 T E M M U Z 1938 ( Resmî Gazete ) Sayı fa : 10279

ve yağmac ı l ık ve do landır ı c ı l ık ve h i l e l i i f lâs ve e m n i y e t i s u i i s t i m a l suç- ; lar ından b i r i i l e m a h k û m o l m a m a k , j

i ) V a t a n , Mi l l î Mücade le , C u m h u r i y e t ve inkı lâb a l e y h i n d e b u l u ­n u p d a h e r h a n g i b i r m a h k e m e ve d i v a n tarafından mahkûm o l m a m a k ,

j ) M i l l î M ü c a d e l e d e işgal alt ında düşman e m e l l e r i n e h i z m e t e d i c i neşriyat y a p m ı ş o l m a m a k ,

k ) Suişöhret ashabından b u l u n m a m a k . M a d d e 17 — B e y a n n a m e y i a l a n e n büyük m ü l k i y e âmiri , b e y a n ­

n a m e münderecatını m a h s u s de f t e r ine k a y d e t t i r d i k t e n s o n r a , en kısa müddet i ç inde b e y a n n a m e muhteviyatının h a k i k a t e muvaf ık o l u p o l ­m a d ı ğ ı n ı ve ıgazete v e y a m e c m u a ç ıkarmak i s t e y e n i n kanunî vasıf ve şartları h a i z b u l u n u p bu lunmadığ ın ı t a h k i k e d e r e k net i ceye göre r u h ­s a t n a m e v e r i r .

M a d d e 18 — Yukar ık i m a d d e l e r hükmüne m u h a l i f o l a r a k neşre­d i l e n gazete v e y a m e c m u a e n büyük mülk iye m e m u r u n u n e m r i l e d e r h a l kapat ı l ı r ve aşağıdaki cezaî hükümler t a t b i k o l u n u r :

a) R u h s a t n a m e al ınmaksızın neşredi len gazete v e y a mecmuay ı neş-r e d e n l e r d e n 100 l i r a d a n 500 l i r a y a k a d a r ağ ır p a r a cezası al ınır. T e k e r ­rürü h a l i n d e b i r a y d a n altı a y a k a d a r h a p i s cezası i l e b e r a b e r 300 l i r a ­d a n aşağ ı olmamak üzere ağ ır p a r a cezası hükmolunur .

b ) B e y a n n a m e muhteviyatının h a k i k a t hi laf ı o l d u ğ u anlaşıl ırsa T ü r k C e z a K a n u n u n u n 343 üncü m a d d e s i hükmü t a t b i k o l u n u r .

c ) B u s u r e t l e neşredi len gazete v e y a m e c m u a vasıtasile b i r suç i r -t ikâb edi ld iğ i t a k d i r d e b u n u n cezası d a ayr ıca v e r i l i r . j

M a d d e 21 — H e r gazete ve mecmuanın i s t i h d a m edeceğ i m u h b i r , i m u h a b i r , m u h a r r i r , r e s s a m , f o t oğra f ç ı , m u s a h h i h ve i d a r e müdürü i l e i i d a r e h a r i c i n d e a b o n e kaydına v e y a ilân a lmağa m e m u r o lanlar ın i s i m - ' l e r i m a h a l l i n en b ü y ü k mülk iye m e m u r u n a b i l d i r i l i r . Bunlar ın o n i k i n c i m a d d e d e yazı l ı o l a n suçlardan b i r i i l e m a h k û m bu lunmamas ı ve suişöh- ı ret ashab ından o l m a m a l a r ı ve y i r m i b i r yaşını bit irmiş bu lunmalar ı şarttır. M u s a h h i h t e n g a y r i yukar ıda yazı l ı d iğer müstahdemlerin m e n - , sub o lduklar ı gazete v e y a m e c m u a d a n ver i lmiş ve m a h a l l i n e n büyük ' mülk iye amir l iğ ince t a s d i k o lunmuş hüviyet varakasını hâmi l o lmalar ı j şarttır. ıBu m a d d e hi lâ f ına h a r e k e t e d e n l e r ve bunlar ı i s t i h d a m eden j gazete v e m e c m u a s a h i h l e r i T ü r k C e z a K a n u n u n u n 526 nc ı m a d d e s i m u - j c i b i n c e cezalandır ı l ır . Kanunî b i r mâni y o k k e n b e y a n n a m e l e r i n d e b i l - < d i r d i k l e r i intişar d e v r e l e r i n i ardısıra ve mükerreren beş d e f a g e c i k t i r e n j gazete ve m e c m u a namına i d a r e h a n e s i h a r i c i n d e a b o n e k a y d ı için ve- j r i l e n hüviyet vesikası g e r i a l ınır . ]

B u m a d d e hükmü gazete ve m e c m u a l a r d a n m u a y y e n t e l i f hakkı a l m a y a n y a r d ı m c ı m u h a r r i r l e r hakkında mecbur î deği ldir . j

M a d d e 27 —- H e r gazete v e y a mecmuanın neşriyatından doğan < m e s ' u l i y e t , u m u m î neşriyatı f i l e n i d a r e e d e n zat i l e b u gazete v e y a mec ­m u a s a h i b i n e a i d d i r . ı

M u h a r r i r l e r k e n d i imzalarını taşıyan yazı lardan ve r e s s a m l a r i m - ! z a l a r i l e ç ıkan r e s i m l e r d e n do lay ı gazete s a h i b i ve umumî neşriyatı i d a r e I e d e n l e b i r l i k t e T ü r k C e z a K a n u n u n u n '64 üncü m a d d e s i m u c i b i n c e şerik ; sayı l ı r lar .

Müstear n a m i l e v e y a imzasız ve r e m i z l i i m z a i l e intişar e d e n y a ­zı lar m u h a r r i r l e r i n i n hüviyetlerini m a h a l l i n e n büyük mülk iye âmiri v e y a C u m h u r i y e t müdde iumumis i her istediği z a m a n gazete v e y a mec­muanın s a h i h l e r i n d e n ve u m u m î neşriyatı i d a r e e d e n l e r d e n s o r a b i l i r l e r . J

İstenilen b u malûmatı v e r m e z l e r v e y a yanl ı ş o l a r a k v e r i r l e r s e ga ­zete v e y a m e c m u a intişar e tmekte b u l u n d u ğ u t a k d i r d e m a h k e m e d e n al ınacak k a r a r l a kapat ı l ı r ve neşriyatın m a h i y e t i n e g ö r e yap ı la cak k a ­nunî t a k i b hariç o l a r a k b u n d a n do lay ı üç a y d a n e k s i k o l m a m a k üzere h a p i s cezas i l e cezalandır ı l ı r lar .

Şu k a d a r k i , t a k i b a t y a p ı l m a d a n e v v e l i s t e n i l e n malûmat b i l d i r i l e ­cek o l u r s a terettüb edecek cezanın dörtte üçü ve t a k i b a t esnasında b i l -d i r i l i r s e yarısı i n d i r i l i r .

M u h b i r ve m u h a r r i r l e r ve yazı işleri m ü d ü r ü t a s n i e t t i k l e r i v e y a asılsız o lduğunu b i l d i k l e r i h a b e r l e r i n neşrinden doğacak suçlardan mes ' -u l o l u p gazete v e y a mecmuanın s a h i b i l e u m u m î neşriyatını i d a r e eden k i m s e d e Türk C e z a K a n u n u n u n 65 i n c i m a d d e s i m u c i b i n c e müşterek sayı l ır lar .

M a d d e 38 — M e m l e k e t d a h i l ve h a r i c i n d e k i i n t i h a r v a k ' a l a r i l e o k u l l a r d a ve fakülte ve enstitülerde d i s i p l i n i b o z a c a k m a h i y e t t e k i v a k ' a -l a r ı g a z e t e n i n intişar ettiği m a h a l l i n en b ü y ü k mülk iye âmir inden me­z u n i y e t a lmaksız ın neşretmek m e m n u d u r .

i n t i h a r e d e n l e r i n ve i n t i h a r a teşebbüs e y l e y e n l e r i n v a k ' a y a taallûk e d e n r e s i m l e r i bası lmaz. Ş u k a d a r k i , yukarıki f ıkrada yazı l ı m e z u n i y e t v e r i l i r k e n bunlar ın diğer r e s i m l e r i n i n bas ı lmasını d a m e n ' e d e b i l i r l e r .

i n t i h a r vak 'alarını başka b i r gazeteden i k t i b a s i l e neşreden ga­zete için m e z u n i y e t a lmağa lüzum y o k t u r .

Y a b a n c ı b i r m e m l e k e t t e çıkan gaze te l e rden i k t i b a s s u r e t i l e i n t i ­h a r vak 'a lar ımn neşri iç in de b i r i n c i f ıkrada yaz ı l ı m e z u n i y e t i n alın­ması lâzımdır .

B u m a d d e hükmüne aykırı h a r e k e t e d e n l e r b i r h a f t a d a n b i r seneye k a d a r h a f i f h a p i s ve y i r m i beş l i r a d a n i k i yüz l i r a y a k a d a r h a f i f p a r a cezas i l e cezalandır ı l ır lar .

M a d d e 54 — M a t b u a l a r vasıtasile işlenilen suçlar a l e y h i n e altı a y i ç inde aç ı lmayan d a v a l a r i s t i m a o l u n a m a z .

M a d d e 2 — 6 / 6 / 1 9 3 2 t a r i h l i ve 2001 sayıl ı k a n u n mülgad ır . M u v a k k a t m a d d e — B u k a n u n u n m e r ' i y e t e g ird iğ i t a r i h t e intışaı

e tmekte b u l u n a n gazete ve m e c m u a l a r altı a y iç inde v a z i y e t l e r i n i 9 ve 21 i n c i m a d d e l e r hükümler ine t e v f i k a m e c b u r d u r l a r .

M a d d e 3 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n m u t e b e r d i r . M a d d e 4 — B u k a n u n u n hükümler ini t a t b i k a i c r a V e k i l l e r i H e y e t i

m e m u r d u r .

7 / 7 / 1 9 3 8

Resmî Kamın Düstur Gazete

N o . Baslığı T e r t i b C l l d Sah i f e Sayı

1881 Matbuat K a n u n u [ M a d d e 66 — 16 temmuz 1325 t a r i h l i Matbuat K a n u n ve z e y i l l e r i i l e M a t b a a l a r K a n u n u hakkı e l i f k a n u n u n u n b u k a ­nuna m u h a l i f hükümleri mülgadır.]

3 12 1069 1867

1959 M a t b u a t K a n u n u n u n 51 i n c i maddes in in t a d i l i n e da ir k a n u n [2657 numaralı k a n u n l a t a d i l edilmiştir.]

3 13 336 2102

2001 M a t b u a t K a n u n u n u n 38 i n c i maddes in in t a d i l i n e da ir k a n u n 3 13 520 2120 2281 M a t b u a t K a n u n u n u n muvakkat B maddes in i tadıl eden k a n u n 3 14 1434 2428 2657 Matbuat K a n u n u n u n 1959 numaralı k a n u n l a t a d i l edilmiş

o l a n 51 i n c i maddes in i değiştiren k a n u n 3 16 462 2895 765 T u r k Ceza K a n u n u 3 7 850 320

P a s a p o r t K a n u n u

Kanun No: 3519 Kabul tarihi: 28/6/1938

B l R l N C t F A S I L

Umumî hükümler

M a d d e 1 — T ü r k vatandaşları v e e c n e b i l e r a n c a k Hükümetçe ta y i n o l u n a n y e r l e r d e n ve usulüne u y g u n ve m u t e b e r p a s a p o r t v e y a ves i ­k a l a r l a Türk iyeye g i r i p ç ıkarlar.

M a d d e 2 — P a s a p o r t s u z v e y a vesikasız, usulüne u y g u n v e y a mute ­b e r o l m a y a n p a s a p o r t v e y a v e s i k a l a r l a T ü r k i y e y e ge le rek Türk v a t a n ­daşl ığ ını i d d i a e d e n l e r i n , nüfus hüviyet cüzdanlar ın ı v e y a hüviyet v a r a ­kalarını i b r a z e t t i k l e r i ve bunlar ın k e n d i l e r i n e a i d o l d u ğ u t a h a k k u k ey­lediğ i ve m e m l e k e t e g i r m e l e r i n e başkaca mâni b u l u n m a d ı ğ ı t a k d i r d e , Türk iyeye g i r m e l e r i n e müsaade edi leceği g i b i nüfus hüviyet cüzdanı v e y a hüviyet varakasını i b r a z e d e m e y i p de Türk vatandaşı o l d u ğ u n a d a i r başka d e l i l ve v e s i k a gösterenler iç in b u d e l i l ve vesikaların kıymeti p o ­l isçe t a k d i r e d i l e r e k Türk vatandaşı o lduklar ına k a n a a t hasıl o l d u ğ u t a k d i r d e Türk iyeye g i r m e l e r i n e müsaade e d i l i r .

N ü f u s hüviyet cüzdanı v e y a hüviyet varakasından başka d e l i l ve v e s i k a gösterenler , t a b i i y e t l e r i u s u l e n s a b i t o l u n c a y a k a d a r i c a b ederse p o l i s n e z a r e t i altına alınır.

Türk vatandaşl ığ ı b u veçhi le s a b i t o l m a y a n l a r g e r i çevr i l i r .

M a d d e 3 — P a s a p o r t s u z , vesikasız v e y a usulüne u y g u n v e m u t e b e r o l m a y a n p a s a p o r t v e y a v e s i k a l a r l a Türk iye C u m h u r i y e t i hududlar ına g e l e n e c n e b i l e r , g e r i y e çevri l ir .

B u n l a r d a n p a s a p o r t v e y a vesikalarını y o l d a kaybetmiş o lduklar ın ı i d d i a e d e n l e r i n D a h i l i y e Vekâlet ince yap ı lacak t a h k i k a t s o n u n a k a d a r i c a b ederse p o l i s n e z a r e t i alt ında b u l u n d u r u l m a k ve haklar ında v e r i l e c e k k a r a r l a r a g ö r e m u a m e l e y a p ı l m a k şartile k a b u l l e r i c a i z d i r .

Hükümet in müsaadesi le g e l e n g ö çm en l e r , e l l e r i n d e Türk K o n s o l o s ­lukları v e y a m u h a c i r şevki iç in e c n e b i m e m l e k e t l e r e gönder i l en Türk iye C u m h u r i y e t i m e m u r v e y a h e y e t l e r i taraf ından ver i lmiş b i r v e s i k a b u l u n ­m a k şartile p a s a p o r t s u z d a o l s a l a r Türk iyeye k a b u l o l u n u r l a r .

U m u m i y e t l e mülteci ler in ve iskân kanunlar ı hükümler i h a r i c i n d e o l a r a k y u r d t u t m a k m a k s a d i l e ge l en e c n e b i l e r i n pasaport lar ı o l s u n o l ­masın T ü r k i y e y e k a b u l l e r i D a h i l i y e Vekâlet inin k a r a r m a bağ l ıd ı r .

S a y l f a : 1 0 2 8 0 ( Resmî G a z e t e ) 1 5 T E M M U Z 1938

M a d d e 4 — Aşağ ıda gösteri len e c n e b i l e r usulüne u y g u n p a s a p o r t ve v e s i k a l a r i b r a z etse ler b i l e Türk iyeye g i r e m e z l e r :

1 - D i l e n c i ve s e r s e r i takımından o l a n l a r , 2 - D e l i l i k v e y a bulaşık hastal ıklarla malû l o l a n l a r , « B u g i b i l e r d e n u m u m î sıhhat ve asayişi t e h i k e y e sokmıyacak h a l ­

de o l u p k e n d i vasıtalari le v e y a kanunî v e l i v e y a v a s i l e r i n i n m a d d î h i ­m a y e l e r i alt ında o l a r a k t e d a v i ve t e b d i l i h a v a için g e l e n l e r b u hüküm­d e n i s t i s n a ed i leb i l i r ler . »

3 - M ü c r i m l e r i n i a d e s i n e a i d m u k a v e l e l e r l e i a d e y e esas o l a r a k k a ­b u l e d i l e n suçlardan b i r i l e m a h k û m ve m a z n u n b u l u n a n l a r ,

4 - Y a n l a r ı n d a T ü r k i y e d e 15 gün ka l ıp t e k r a r g i t m e l e r i n e y e t i ­şecek p a r a b u l u n m a d ı ğ ı g i b i Türk iyede k e n d i l e r i n i h i m a y e edecek y a ­k ın akrabası bu lunduğunu v e y a T ü r k i y e d e e c n e b i l e r e k a n u n l a m e n -ed i lmemiş işlerden b i r i n i tutacaklarını i s b a t e d e m e y e n l e r ,

5 - T r a n s i t o l a r a k Türk iyeden geç ip g i t m e k iç in g e l d i k l e r i h a l d e yanlar ında kâf i p a r a v e y a vasıtaları o l m a y a n l a r i l e g ideceğ i m e m l e k e t ­l e r iç in v i z e l e r i b u l u n m a y a n l a r ,

6 - Türk iyeden sınır dışı ed i lmiş o l u p d a a v d e t l e r i n e müsaade e d i l ­memiş b u l u n a n l a r ,

7 - H e r h a n g i b i r s u r e t l e Türk vatandanşl ığ ını kaybetmiş o l u p da a v d e t l e r i n e müsaade ed i lmemiş b u l u n a n l a r ,

8 - Türk vatandaşl ığ ından i s k a t e d i l e n l e r , 9 - Türk iye C u m h u r i y e t i n i n e m n i y e t i n i ve umumî nizamını boz ­

m a k n i y e t i l e v e y a b o z m a k i s t e y e n l e r e ve b o z a n l a r a iştirak ve yard ım et­m e k m a k s a d i l e ge ld iğ i s e z i l e n l e r ,

10 - Fahişeler i l e kadınlar ı fuhşa sevkederek geç inmey i m e s l e k e d i ­n e n l e r , b e y a z kadın t i c a r e t i y a p a n l a r .

M a d d e 5 — Hâkimiyet ler i ve i d a r e l e r i altında b u l u n a n m e m l e k e t ­l e r e Türk vatandaşlarının g i r m e l e r i n i k a y ı d ve şartlara tâbi kı lan v e y a m e n e d e n d e v l e t l e r tebaasına karşı b u y o l d a k ısmen v e y a t a m a m e n k a ­y ı d ve şartlar k o y m a ğ a v e y a m e m l e k e t e g i r m e l e r i n i menetmeğe İcra V e k i l l e r i H e y e t i s a l a h i y e t l i d i r .

M a d d e 6 —• Hükümet , umumî sıhhati t e h d i d v e y a ihlâl e tmes i m e l h u z hastalık ve i l l e t l e r e mübte lâ o l a n e c n e b i l e r i n T ü r k i y e y e g i r m e ­l e r i n i m e n ve t a k y i d edecek t e d b i r l e r a lmağa salâhiyettardır .

M a d d e 7 — Hükümet yabanc ı d e v l e t l e r l e p a s a p o r t ve v ize iş lerinde gösteri lecek istisnaî ko lay l ık lara müteal l ik karşı l ıkl ı anlaşmalar y a ­p a b i l i r .

M a d d e 8 — Hükümet h a r p h a l i n d e ve d iğer fevkalâde h a l l e r z u ­h u r u n d a m e m l e k e t i n b i r mıntakasına v e y a u m u m u n a şamil o l m a k üzere yabanc ı d e v l e t l e r tebaası hakkında p a s a p o r t veya v i z e y e müteal l ik k a ­y ı d ve şartlar k o y a b i l i r .

İ K İ N C İ F A S I L

Pasaport ve vesikaların cinsleri, verilişleri, müddetleri ve vizeleri

M a d d e 9 — Türk iyeye g i r i p ç ıkab i lmek için Türk iye Hükümetince v e r i l e c e k p a s a p o r t v e v e s i k a l a r şun lard ı r :

A ) P a s a p o r t l a r : I - D i p l o m a t i k p a s a p o r t l a r , 11 - U m u m î p a s a p o r t l a r ,

o l m a k üzere i k i k ıs ımdır . B ) V e s i k a l a r : I - P a s a v a n l a r , I I - T a y f a v e s i k a l a r i l e k a r a ve h a v a n a k i l vasıtaları m e m u r ve

mürettebatına v e r i l e c e k v e s i k a l a r , o l m a k üzere i k i k ıs ımdır .

P a s a p o r t l a r ve v e s i k a l a r Türk iye C u m h u r i y e t i namına v e r i l i r . D i p l o m a t i k p a s a p o r t l a r : Türk iyede H a r i c i y e Vekâlet i v e e c n e b i

m e m l e k e t l e r d e büyük e lç i l ik ler , e l ç i l ik ler ve siyasî mümess i l ler t a r a ­f ından v e r i l i r .

U m u m a m a h s u s p a s a p o r t l a r : V i lâyet lerde e n büyük i d a r e âmiri v e y a e m r i l e e m n i y e t m ü d ü r ve a m i r l i k l e r i ve e c n e b i m e m l e k e t l e r d e Türk iye C u m h u r i y e t i konso los luklar ı ,

P a s a v a n l a r : T ü r k i y e C u m h u r i y e t i h u d u d makamlar ı tarafından ve ­r i l i r .

M a d d e 10 — D i p l o m a t i k p a s a p o r t l a r : R ü y ü k M i l l e t M e c l i s i R e i ­s ine , Başveki le , İcra V e k i l l e r i H e y e t i azasına, Büyük M i l l e t M e c l i s i a z a ­sına, Büyük Erkânıharb iye R e i s i n e , C u m h u r R i y a s e t i U m u m î Kât ib ine ,

e l ç i ve siyasî mümessi l lere ve C u m h u r R i y a s e t i d a i r e s i erkânından ve H a r i c i y e Vekâlet i mes l ek memur lar ından resmî ve siyasî v a z i f e i l e g i ­den le re , k a r a , h a v a , den iz ve t i c a r e t ataşelerine, Hükümetçe e c n e b i m e m ­leke t l e re ve b e y n e l m i l e l siyasî müesseselere m u a h e d e ve m u k a v e l e l e r müzakeresi ve akdî v e y a b e y n e l m i l e l siyasî içt imalara, k o n g r e l e r e ve k o n f e r a n s l a r a iştirak için ve e c n e b i b i r dev le t v e y a b e y n e l m i l e l siyasî teşekküller n e z d i n e daimî v e y a m u v a k k a t siyasî b i r v a z i f e i f a e tmek üzere gönder i len k i m s e l e r e , siyasî k u r y e l e r e v e r i l i r .

B u g i b i k i m s e l e r i n sıfat v e y a v a z i f e l e r i d e v a m ettiği müddetçe , karı lari le e v l i v e y a iş s a h i b i o l m a y a n ve b i r l i k t e yaşayan çocuklar ına d a d i p l o m a t i k p a s a p o r t v e r i l m e s i v e y a bunlar ın asıl v a z i f e s a h i b i n i n p a s a p o r t u n u n r e f a k a t h a n e s i n e kaydo lunmalar ı c a i z d i r .

M a d d e 11 — U m u m î p a s a p o r t l a r :

U m u m a m a h s u s p a s a p o r t l a r l a hususî v e y a h i z m e t damgalar ın ı taşı­y a n pasaport lardır .

Hususî damgal ı p a s a p o r t l a r : C u m h u r R i y a s e t i d a i r e erkânına, D e v l e t b a r e m i n e g ö r e b i r i n c i ,

i k i n c i , üçüncü derecede b u l u n a n mülk î m e m u r l a r a ve askerî şahıslara d i p l o m a t i k o l m a y a n h e r h a n g i b i r v a z i f e i l e v e y a k e n d i hesablar ına se-yahatlar ında v e r i l i r . B u d e r e c e d e k i m e m u r l a r d a n m e m u r i y e t t e n çekilmiş o l a n l a r a d a h i , başka b i r v a z i f e v e y a meşgul iyet i b u l u n m a m a k şartiİG b u n e v i p a s a p o r t v e r i l i r . Bunların müddet i b i r s e n e d i r .

H i z m e t damgal ı p a s a p o r t l a r : D e v l e t b a r e m i n e g ö r e üçüncü derece d u n u n d a b u l u n a n mülkî m e ­

m u r l a r a ve askerî rütbeli şahıslara siyasî o l m a y a n b e y n e l m i l e l t o p l a n ­t ı lara iştirak m a k s a d i l e v e y a Hükümet ve hususî i d a r e ve b e l e d i y e l e r c e d i p l o m a t i k o l m a y a n h e r h a n g i b i r v a z i f e i l e e c n e b i m e m l e k e t l e r e gön ­d e r i l e c e k l e r e v e r i l i r . Bunların müddet i h i z m e t i n devamı müddet ine mün­hasırdır.

Hususî ve h i z m e t damgal ı p a s a p o r t l a r m e m u r u n m e n s u b o l d u ğ u vekâletin v e y a müstakil d a i r e l e r i n en yüksek âmirler inin r e s m e n iş 'arı üzerine H a r i c i y e vekâletince i t a o l u n u r .

M a d d e 12 — U m u m a m a h s u s p a s a p o r t l a r : Türk vatandaşlarına k e n d i hesablar ına s e y a h a t l a n i ç in ve b i r y ı l

müddet le v e r i l i r . M a d d e 13 — P a s a p o r t s a h i b i n i n yan ında b u l u n a n karıs i le e v l i v e y a

iş s a h i b i o l m a y a n ve b i r l i k t e yaşayan çocuklar ı p a s a p o r t u n r e f a k a t h a ­nes ine k a y d o l u n a r a k b i r l i k t e y o l c u l u k e d e b i l i r l e r .

R e f a k a t h a n e s i n d e yazı l ı b u l u n a n l a r : adına p a s a p o r t ver i lmiş o l a n zat b e r a b e r bu lunmadıkça , tek başlarına v e y a müçtemian o p a s a p o r t l a seyahat edemez le r . F a k a t adına p a s a p o r t yazı l ı o l a n k i m s e r e f a k a t h a n e ­s i n d e yazı l ı o lanlar ın t a m a m e n v e y a kısmen h e r h a n g i b i r s ebeb le s e y a ­hate iştirak e t m e y e c e k l e r i n e d a i r şerh v e r d i r m e k s u r e t i l e o p a s a p o r t l a seyahat e d e b i l i r .

M a d d e 14 — U m u m a m a h s u s p a s a p o r t a l m a k i s t eyen T ü r k v a t a n ­daşlarının,

I - B i r i s t i d a i l e müracaatta bu lunmalar ı , ( B u i s t i d a y a d e r c e d i l e c e k h u s u s l a r yap ı lacak n i z a m n a m e i l e tesbit o lunacakt ı r ) .

I I - Nüfus tezkere v e y a hüviyet cüzdanlar i le k e n d i l e r i n i n ve y a n ­lar ında götürecekler inin hüviyetlerini i s p a t e t m e l e r i .

I I I - B i r tanes i p a s a p o r t u n m a h s u s y e r i n e yapışt ır ı lmak üzere en ç o k i s t i d a t a r i h i n d e n b i r a y e v v e l k i t a r i h t e s i v i l e l b i s e i l e ve c e p h e d e n çeki lmiş 3 , 5 X 4 ö l çüsünde üç kıt 'a m a t v e s i k a f o toğra f ın ı v e r m e l e r i lâ­z ımdır .

M a d d e 15 — Türkiyeden e c n e b i m e m l e k e t l e r e g i d e c e k o l a n f i l î ve ­y a i h t i y a t a s k e r l i k h i z m e t i çağ ında b u l u n a n Türk vatandaşlarının g i t ­m e l e r i n e b i r mâni bu lunmadığ ın ı a s k e r l i k şubesinden ver i lmiş resmî v e s i k a i l e i s b a t e t m e l e r i lâz ımdır . H a r b e hazırl ık, s e f e r b e r l i k ve i h t i y a t s u b a y ve e fradını ce lb s u r e t i l e y a p ı l a n m a n e v r a h a l i o l m a y a n z a m a n ­l a r d a resmî ve m u n t a z a m t e r h i s v e y a ihraç t e z k e r e l e r i n i n gösteri lmesi kâf id ir .

M a d d e 16 — Hükümet h a r b t e h l i k e s i v e y a m e m l e k e t e m n i y e t i n e do ­k u n a n d iğer fevkalâde h a l l e r do lay ıs i le e c n e b i m e m l e k e t l e r iç in vatandaş­l a r a p a s a p o r t v e r i l m e s i n i kısmen v e y a t a m a m i l e t a h d i d ve m e n e d e b i l i r .

M a d d e 17 — Reş id o l m a y a n l a r a ve m a h c u r l a r a kanunî mümess i l ­l e r i n i n m u v a f a k a t l e r i n i h a v i resmî b i r m a k a m d a n t a s d i k l i v e s i k a ge t i r ­med ikçe ya ln ız o l a r a k seyahat i ç in p a s a p o r t v e y a d iğer v e s i k a v e r i l e m e z . D e v l e t n a m ve hesabına gönder i len ta l ebe b u hükme tâbi deği ld ir .

M a d d e 18 — K e n d i hesabına e c n e b i m e m l e k e t l e r e g i t m e k i s t e y e n D e v l e t memur lar ına ve vi lâyet hususî i d a r e l e r i l e b e l e d i y e m e m u r l a r ı n a ve D e v l e t v e y a b e l e d i y e müesseseleri h i z m e t i n d e k i m e m u r ve müstah-

1 5 T E M M U Z 1938 ( R e s m î G a z e t e ) S a y ı f a : 1 0 2 8 1

d e m l e r e p a s a p o r t v e r i l e b i l m e s i i ç in m e n s u b o lduklar ı d a i r e l e r d e n resmî müsaade vesikası g e t i r m e l e r i lâzımdır .

M a d d e 19 — E m n i y e t i u m u m i y e n e z a r e t i n d e b u l u n a n l a r a , e c n e b i m e m l e k e t l e r e g i t m e l e r i m a h k e m e l e r c e m e n o l u n a n l a r a , e cneb i m e m l e ­k e t l e r d e geç inmek için müsaid sebeb ve şartlara m a l i k o lduklar ın ı i sbat edemeyen lere , m e m l e k e t t e n ayr ı lmalar ında siyasî e m n i y e t bakımından m a h z u r o l d u ğ u D a h i l i y e Vekâlet ince tesb i t e d i l e n l e r e v e y a kazanç v e r ­g i s i b o r c u o l u p d a 2395 sayıl ı k a n u n u n 60 n c i m a d d e s i n e ve b u k a n u n u n tatbikatına a i d n i z a m n a m e d e gösteri lecek şekil lere tevfikan a lâkadar M a l i y e da i re l e r ine -bor ç lu o lduklar ı anlaşı lanlara p a s a p o r t v e y a v e s i k a v e r i l m e z .

M a d d e 20 — E c n e b i m e m l e k e t l e r d e Türk iye C u m h u r i y e t i K o n ­so los luklar ından p a s a p o r t a l m a k i s t eyen T ü r k vatandaşları , vatandaş­lık i lmühaber ler i v e y a e s k i p a s a p o r t l a r i l e b i r l i k t e nüfus hüviyet cüzdan­ları v e y a hüviyet varakalarını göstermek s u r e t i l e hüviyetlerini i s p a t a m e c b u r d u r l a r .

1312 sayıl ı Vatandaşl ık K a n u n u n u n 10 n c u m a d d e s i n i n son fıkrası m u c i b i n c e e c n e b i b i r m e m l e k e t t e m u k i m o lduklar ı h a l d e beş seneden f a z l a b i r müddet Türk konso los luk lar ına k e n d i l e r i n i t e s c i l ettirmemiş o l a n l a r l a 1041 numaral ı k a n u n l a t a y i n o l u n a n vaz iye t te b u l u n a n v a t a n ­daşlara D a h i l i y e Vekâlet inin müsaadesi o lmaksız ın p a s a p o r t ve v i z e v e r i l e m e z .

M a d d e 21 — İ lmî b i r gaye i l e v e y a sırf tenezzüh v e y a seyahat v e y a s p o r m a k s a d i l e t o p l u b i r h a l d e y o l c u l u k e t m e k i s t eyen ve en az 10 kiş i l ik b i r k a f i l e teşkil e d e n k i m s e l e r e i s t e d i k l e r i t a k d i r d e müşterek p a s a p o r t v e r i l i r .

Müşterek p a s a p o r t l a r , k a f i l e d e n gösteri lecek b i r k i m s e n i n şahsına u m u m a m a h s u s b i r p a s a p o r t d o l d u r u l m a k s u r e t i l e v e r i l i r . K a f i l e y i teş­k i l e d e n diğer k i m s e l e r i n i s i m v e hüviyetlerini ve f o toğra f lar ın ı i h t i v a e d e n b i r l i s te b u p a s a p o r t a mühür lü o l a r a k yapıştırı l ır .

Müşterek p a s a p o r t l a r , münfer iden p a s a p o r t a l a c a k l a r hakkındaki 14, 15, 17, 18, 19 ve 20 n c i m a d d e l e r hükümler ine t a b i d i r .

Müşterek p a s a p o r t l a s e y a h a t h a l i n d e k a f i l e d e n ayrı lanlar , a y r ı c a p a s a p o r t a l m a ğ a m e c b u r d u r l a r .

Müşterek p a s a p o r t l a r v e r i l d i k l e r i t a r i h t e n i t i b a r e n altı a y için m u t e b e r d i r .

M a a r i f Vekâlet inin müsaadesi le i lmî t e d k i k l e r d e b u l u n m a k üzere ve Hükümet in müssaadesi le Türk S p o r K u r u m u n u n e c n e b i m e m l e k e t ­l e r d e yapt ı racağı s p o r t e m a s ve müsabakalar ına iştirak etmek üzere k a f i l e h a l i n d e e c n e b i m e m l e k e t l e r e seyahat edecek öğretmen, ta l ebe ve s p o r c u l a r a işbu f ıkraya g ö r e v e r i l e c e k müşterek p a s a p o r t l a r d a n b i r gûna harç al ınmaz.

M a d d e 22 —• T a b i i y e t s i z b u l u n a n k i m s e l e r e i cab ında D a h i l i y e Vekâ ­l e t i n i n k a r a r i l e Türk iyeye g i r m e k v e y a Türkiyeden ç ıkmak ve yalnız giriş v e y a çıkışı t e m i n e t m e k için b i r d e f a y a m a h s u s o l m a k ve ver i ld iğ i t a r i h t e n i t i b a r e n 15 gün zarf ında ku l lan ı lmak şartile «ecneb i l ere m a h s u s damgas ın ı taşıyan» p a s a p o r t v e r i l i r .

«Nansen pasapor tu» ve b u n a b e n z e r diğer e c n e b i pasaport lar ı ta ­şıyan e c n e b i l e r yalnız t r a n s i t müsaadesinden i s t i f a d e e d e r l e r .

B u g i b i l e r i n t rans i t h a r i c i T ü r k i y e y e g e l m e l e r i i c r a V e k i l l e r i H e ­y e t i k a r a r m a t a b i d i r .

M a d d e 23 — T ü r k i y e C u m h u r i y e t i Hükûmet i le k o m ş u hükümetler arasında yapı lmış ve yap ı la cak o l a n anlaşmalar la t a y i n o l u n a n h u d u d mıntakası d a h i l i n d e m u t e b e r o l m a k üzere parasız p a s a v a n v e y a diğer b i r v e s i k a v e r i l i r .

M a d d e 24 — Türk (kara sular ı dışına çıkan Türk g e m i l e r i n i n Türk vatandaşı o l a n mürettebatına p a s a p o r t y e r i n e usulü d a i r e s i n d e l i m a n reis l iğince t a n z i m o lunmuş ve l i m a n p o l i s i n c e v i ze edi lmiş f o toğra f l ı t a y f a vesikası v e r i l i r .

Y a b a n c ı g e m i mürettebatına salâhiyettar e c n e b i makamlar ı t a r a ­f ından usulü d a i r e s i n d e ver i lmiş o l a n t a y f a v e s i k a l a r i l e v a z i f e i cabı T ü r k k a r a sularına ve l i m a n şehirlerine g i r i l i p ç ık ı lması c a i z d i r .

K a r a ve h a v a b e y n e l m i l e l n a k i l vasıtaları m e m u r v e müstahdemleri , i d a r e l e r i n d e n ve şirketlerinden a ld ık lar ı ve i l k g e l d i k l e r i z a m a n mahal l î e m n i y e t müdürlükler ine t a s d i k e t t i r i l e c e k l e r i f o toğra f l ı v e s i k a l a r l a , v a ­z i f ede bu lunduklar ı müddetçe , Türk iye h a v a ve k a r a i s t a s y o n şehirlerine g i r i p ç ıkabi l ir ler .

B u m a d d e d e k i v e s i k a l a r , 25 n c i m a d d e d e t a s r i h o l u n a n v i z e l e r e tâbi deği ldir .

M a d d e 25 — Türk iyeye ge lecek v e y a Türk iyeden g i d e c e k l e r , her gel iş ve gidiş ler inde pasaport lar ını salahiyetli Türk makamlar ına v ize

ett irmeğe m e c b u r d u r l a r . P a s a p o r t l a r a l ındıkları t a r i h t e n i t i b a r e n i k i a y iç inde v i z e y e tâbi deği ldir .

D i p l o m a t i k , hususî ve h i z m e t damgal ı p a s a p o r t l a r Türk iyede H a ­riciye Vekâlet i ve ecneb i m e m l e k e t l e r d e büyük e l ç i l ik ; e lç i l ik ve siyasî mümessi l l ik ler ve bunlar ın m e v c u d o l m a d ı ğ ı m e m l e k e t l e r d e T ü r k i y e C u m h u r i y e t i konso los luk lar ı taraf ından parasız v i z e e d i l i r . B u g i b i p a ­s a p o r t l a r a g i d i p g e l m e v i z e s i v e r i l m e s i de c a i z d i r .

M a d d e 26 — U m u m a m a h s u s v e y a müşterek p a s a p o r t l a r a Türk i ­yede e m n i y e t müdürlükler i ve e c n e b i m e m l e k e t l e r d e Türkiye Cumhu­r i y e t i konso los luk lar ı taraf ından t a t b i k o l u n a c a k v i z e l e r :

I - Türk iyeden çıkış v i z e s i , I I - Türk iyeye giriş v i z e s i ,

I I I - Türk iyeden t rans i t v i z e s i ,

o l m a k üzere üç türlüdür. M a d d e 27 — Türk iyeden çıkış v i z e s i e c n e b i m e m l e k e t l e r e g idecek

Türk vatandaşlarının ve e c n e b i l e r i n pasaport lar ına t a t b i k o l u n u r ve v i z e t a r i h i n d e n i t i b a r e n 15 gün zarf ında ve b i r d e f a kul lanı l ı r . B u müd­det geç ir i ld iğ i t a k d i r d e v i z e n i n y e n i l e n m e s i i cabeder .

Türkiyede 15 günden z i y a d e k a l m a y a n e c n e b i l e r ç ıkış v i z e s i n e tâbi değ i ld ir .

M a d d e 28 — Türk iyeye giriş v i z e s i e c n e b i m e m l e k e t e l e r d e n g e l e n Türk vatandaşlarının ve e c n e b i l e r i n pasaport lar ına t a t b i k o l u n u r v e v ize t a r i h i n d e n i t i b a r e n b i r de fa ku l lan ı lmak üzere i k i a y müddet le mute ­b e r d i r .

M a d d e 29 — Türk iyeden t r a n s i t v i z e s i Türk iyeden üçüncü b i r m e m l e k e t e geçmek üzere ge lecek e c n e b i l e r i n pasaport lar ına v e r i l i r ve v i z e t a r i h i n d e n i t i b a r e n b i r d e f a ku l lan ı lmak üzere i k i a y m u t e b e r d i r . B u v i z e p a s a p o r t s a h i b i n e Türk iyede o n beş gün k a l m a k hakkını v e r i r . Türk iyeden ç ıkmayan v e y a d o ğ r u c a g e l d i k l e r i m e m l e k e t e dönenlerden m u a y y e n müddet zarf ında k e n d i l i k l e r i n d e n müracaat la v a z i y e t l e r i n i tes­b i t e t t i r e r e k evve l ce v e r d i k l e r i h a r o a g ö r e b u v a z i y e t l e r i i t i b a r i l e v e r ­m e l e r i lâz ım ge l en harcın noksanı i s t i f a o l u n u r .

T r a n s i t v i z e s i n i taşıyan p a s a p o r t l a r , b u v i z e n i n m u t e b e r o l d u ğ u müddetçe ayr ıca ç ıkış v i z e s i n e tâbi değ i ld i r ler .

Ü Ç Ü N C Ü F A S I L

Pasaport ve vize harçları ve istisnaları

M a d d e 30 — O n u n c u ve o n b i r i n c i m a d d e l e r d e t a s r i h e d i l e n d i p ­l o m a t i k ve hususî ve h i z m e t damgal ı p a s a p o r t l a r parasız v e r i l i r . E c n e b i d e v l e t makamlar ından ver i lmiş d i p l o m a t i k , hususî ve h i z m e t d a m g a l ı p a s a p o r t l a r l a b u n l a r a tekabül edecek d iğer p a s a p o r t l a r mütekabi l iyet şartile parasız v i z e e d i l i r .

M a d d e 31 — Türk iyeden h a r i c e g i t m e k üzere al ınan u m u m a m a h ­sus p a s a p o r t l a r d a n 25 l i r a al ınır .

V e hariçte bulunanlar ın konso los luk lar ımızdan a l a c a k t a n p a s a ­port lar ın 3 ay l ığ ından 400 ve b i r senel iğ inden 800 kuruş harç al ınır .

Türk iyeden h a r i c e g i t m e k üzere a l m a n b i r p a s a p o r t u n r e f a k a t h a ­nes ine k a y d o l u n a n l a r d a n - zevce ve y e d i yaştan aşağı ç o c u k l a r müstesna o l m a k üzere - h e r b i r i n d e n p a s a p o r t h a m i l i n d e n al ınacak 25 l i r a d a n m a a d a 10 l i r a h a r ç al ınır .

P a s a p o r t s u z g e l i p Türk iyeye g i r m e l e r i n e müsaade e d i l e n l e r d e n ü ç ayl ık p a s a p o r t harc ı i k i k a t o l a r a k alınır.

M a d d e 32 — 21 i n c i m a d d e d e yazı l ı müşterek p a s a p o r t l a r d a n ad ına p a s a p o r t v e r i l e c e k şahıs iç in t a m o l a r a k ve iştirak e d e n h e r şahıs i ç in 8 l i r a h e s a b i l e p a s a p o r t harc ı al ınır.

M a d d e 33 — 22 n c i m a d d e d e t a s r i h e d i l e n p a s a p o r t l a r beş l i ra l ık h a r c a t a b i d i r .

K e n d i l e r i n e p a s a p o r t v e r i l e c e k l e r m u a y y e n harc ı ö d e y e m e y e c e k de­recede y o k s u l o lduklar ı t a k d i r d e harçtan i s t i s n a e d i l e b i l i r .

M a d d e 34 — 23 üncü ve 24 üncü m a d d e l e r d e t a s r i h e d i l e n v e s i ­k a l a r p a s a p o r t ve v i z e harc ına tâbi değ i ld ir .

M a d d e 35 —• P a s a p o r t y e r i n e geçen v e s i k a l a r hususî t a r i f e l e r i m u ­c i b i n c e resme ve h a r c a t a b i d i r l e r .

M a d d e 36 — E c n e b i m e m l e k e t l e r d e y o k s u l vaz iye t te ka lmış o l ­duklar ı sab i t o l a n T ü r k vatandaşlarına Türk iye C u m h u r i y e t i k o n s o l o s -luklarınca b i r d e f a v a t a n a dönüş y o l c u l u ğ u n a m a h s u s ve o n gün z a r ­f ında ku l lan ı lmak üzere parasız p a s a p o r t v e r i l e b i l i r .

M a d d e 37 — Münhas ıran t a h s i l i ç in h a r i c e g i d e n t a l ebeye v e r i l e c e k p a s a p o r t l a r d a n nısı f harç al ınır .

S a y ı f a : 10282 ( Resmî G a z e t e ) 15 T E M M U Z 1938

E c n e b i m e m l e k e t l e r d e m u v a k k a t o l a r a k ça l ı şmak üzere g i d e n iş­çi lere ;

V e b i r a i l e n e z d i n d e g idecek e r k e k ve kadın hizmetçi lere. B u s ı fa t lan s a b i t o l m a k k a y d i l e b i r l i r a harç m u k a b i l i n d e u m u m a

m a h s u s p a s a p o r t v e r i l e b i l i r . M a d d e 38 — D a i m î surette p a s a p o r t taşınmasını mecbur î kılan ec­

n e b i m e m l e k e t l e r d e i k a m e t eden Türk vatandaşlarına b i r l i r a m u k a b i ­l i n d e müddetsiz p a s a p o r t v e r i l e b i l i r . A n c a k b u suret le müddetsiz p a s a ­p o r t a l a n l a r hakkında o m e m l e k e t l e r d e n çıkış h a l i n d e salahiyetli Türk makamlar ınca u m u m a m a h s u s p a s a p o r t ve v ize harç lar ı hükümler i t a t b i k o l u n u r .

M a d d e 39 — 26 n c i m a d d e d e sayı lan v i z e l e r için aşağıda gösterilen harç lar a l ın ı r :

V i z e n i n c i n s i

P a s a p o r t u n c i n s i A l ınacak harç

Çıkış v i z e s j

Çıkış v i z e s i

Giriş v i z e s i

Giriş v i z e s i

U m u m a m a h s u s p a s a ­p o r t Müşterek p a s a p o r t

U m u m a m a h s u s p a s a ­p o r t Müşterek p a s a p o r t

T r a n s i t v i z e s i

T r a n s i t v i z e s i

U m u m a m a h s u s p o r t Müşterek p a s a p o r t

25 kuruş A d ı n a p a s a p o r t yazı lan şahıs i ç in 25, d iğer ler i için o n a r kuruş.

200 kuruş A d ı n a p a s a p o r t yazılan şahıs için 200, diğerleri iç in 20 şer kuruş.

pasa-100 kuruş Ad ına p a s a p o r t yazı lan şahıs için 100, diğerleri iç in 20 şer kuruş.

V i z e s i z u m u m a m a h s u s v e y a müşterek p a s a p o r t l a r l a g e l e n l e r i n Tür -k i y e y e g i r m e l e r i n e müsaade e d i l e n l e r i n d e n , v i z e harç lar ı i k i k a t o l a r a k alınır.

Türk iye C u m h u r i y e t i konso l o s luğu b u l u n m a y a n e c n e b i m e m l e k e t ­l e r d e n d o ğ r u d a n d o ğ r u y a g e l e n l e r d e n , yalnız v i z e harçlar ı al ınır.

B i r e c n e b i m e m l e k e t i n v i z e harç lar ını arttırması v e y a e k s i l t m e s i n e karş ı ; Hükümetçe lüzum g ö r ü l d ü ğ ü t a k d i r d e , o m e m l e k e t için v i z e harç­ları arttırılır v e y a i n d i r i l i r .

M a d d e 40 — U m u m a m a h s u s pasaport lar ın giriş v i z e l e r i k o n s o l o s -l u k l a r c a g i d i b g e l m e o l a r a k d a v e r i l e b i l i r . G i d i p g e l m e v i z e harçlar ı aşa­ğ ıda göster i lmişt i r :

V i z e n i n müddet i

İki ay Dör t „ Al t ı „

A l ınacak harç

400 kuruş 600 800

B u v i z e l e r , p a s a p o r t s a h i h l e r i n e yukarıda t a y i n o l u n a n müddet ler i zarf ında Türk iyeye b i r ç o k d e f a g i r m e k ve Türk iyeden ç ıkmak hakkını v e r i r .

M a d d e 41 — E c n e b i m e m l e k e t l e r d e y o k s u l kald ık lar ı s a b i t o l a n Türk vatandaşlarına i s t e d i k l e r i t a k d i r d e 10 gün zarf ında kul lan ı lmak şartile g ir iş v i z e s i parasız v e r i l i r .

M a d d e 42 — Türk iyeden g i t m e k v e y a Türk iyeye g e l m e k i s t e y e n ec­n e b i D e v l e t tebaasından mülk î ve askerî m e m u r l a r a , e cneb i m a r u f â l im­l e re , m u a l l i m l e r e ve ta lebeye , gaze tec i l e re ve Türk iye i l e madd î alâkası sab i t o l a n y o k s u l l a r a mütekabi l iyet şartile parasız v i z e v e r i l i r .

Türk iyeden sınır dışı e d i l e n l e r i n pasaport ları parasız v i ze e d i l i r . M a d d e 43 — 37 n c i m a d d e n i n i k i n c i f ıkrasına göre , b i r l iral ık u m u ­

m a m a h s u s p a s a p o r t l a y o l c u l u k e d e n l e r i n v i z e l e r i parasız yapı l ı r . M a d d e 44 — Sırf t e d a v i ve h a v a t e b d i l i m a k s a d i l e Türkiyenin

Hükümetçe t a y i n o l u n a n s a y f i y e ve b a n y o y e r l e r i n e ve Hükümetin müsa-a d e s i l e s e r g i l e r , panayır lar ve mi l l î şenliklere v e y a h u t s p o r şenl ik ler ine ; b e y n e l m i l e l k o n g r e ve k o n f e r a n s l a t e iştirak etmek üzere Türk iyeye ge­l e cek v e y a b u g i b i k o n g r e ve k o n f e r a n s l a r a g i t m e k üzere Türkiyeden ge­çecek e c n e b i l e r i n , pasaport lar ı parasız v i z e e d i l i r .

B u v i z e l e r i n Türk iyenin h a n g i s a y f i y e , ve b a n y o , s e r g i , panayır ve mi l l î y a h u t s p o r şenlikleri v e y a h a n g i b e y n e l m i l e l k o n g r e ve k o n f e r a n s iç in ver i ld iğ i p a s a p o r t l a r d a t a s r i h e d i l i r .

B u y e r l e r e g i t m e y e n l e r hakkında u m u m î hükümler t a t b i k o l u n u r .

• Sırf t u r i s t sıfatile v e y a tenezzüh m a k s a d i l e u m u m a m a h s u s v e y a müşterek p a s a p o r t l a y o l c u l u k e d e n l e r v i z e s i z o l a r a k Türk l i m a n şehirle­r i n e ç ık ıp g e z e b i l i r l e r .

Sırf t u r i z m ve tenezzüh m a k s a d i l e müşterek p a s a p o r t l a y o l c u l u k eden k a f i l e l e r i n v i zes i z o l a r a k Türk l i m a n şehirlerine ç ık ıp g e z m e l e r i ve b u g i b i k a f i l e l e r i n Türk iye C u m h u r i y e t i konso los luk lar ından alacaklar ı parasız v i z e i l e Türk iyede seyahat e t m e l e r i c a i z d i r .

D Ö R D Ü N C Ü F A S I L

Ceza hükümleriRÝ

M a d d e 45 — T ü r k i y e C u m h u r i y e t i s ın ı r lann ı p a s a p o r t s u z o l a r a k t e r k e d e n v e y a terketmeğe teşebbüs eden k i m s e l e r hakkında y i r m i beş l i ­r a d a n yüz l i r a y a k a d a r h a f i f p a r a v e y a ü ç a y a k a d a r h a f i f h a p i s cezası v e r i l i r v e y a h e r i k i ceza b i r l i k t e hükmolunur .

B u f i i l i ; Türk iyede h e r h a n g i b i r suçtan m a z n u n v e y a m a h k û m o l u p da k e n d i n i t a k i b a t t a n v e y a c e z a d a n k u r t a r m a k , a s k e r l i k t e n kaç­m a k , v e r g i borç lar ın ı ö d e m e m e k g i b i hususî m a k s a d l a r l a iş leyen k i m ­se ler hakkında e l l i l i r a d a n i k i yüz l i r a y a k a d a r ağ ır p a r a v e y a b i r a y ­d a n altı a y a k a d a r h a p i s cezası v e y a h e r i k i ceza b i r l i k t e hükmolunur .

M a d d e 46 — Pasaport lar ın ı v i z e e t t i r m e d e n Türk iye C u m h u r i y e t i s ınırlarını t e r k e d e n v e y a terketmeğe teşebbüs e d e n k i m s e l e r , 10 l i r a d a n 25 l i r a y a k a d a r h a f i f p a r a cezas i l e cezalandır ı l ı r .

B u f i i l i 45 i n c i m a d d e n i n i k i n c i f ıkrasında yazı l ı m a k s a d l a r l a işle­y e n l e r hakkında 25 l i r a d a n 50 l i r a y a k a d a r h a f i f p a r a cezası v e y a b i r a y a k a d a r h a f i f h a p i s cezası v e y a h e r i k i ceza b i r l i k t e hükmolunur .

M a d d e 47 — Türk iye C u m h u r i y e t i s ınır lar ından h e r nasılsa p a s a ­p o r t s u z o l a r a k g i reb i lmiş o l a n vatandaşlar ve e c n e b i l e r 50 l i r a d a n 250 l i r a y a k a d a r ağır p a r a v e y a b i r a y d a n altı a y a k a d a r h a p i s c e z a s i l e v e y a her i k i s i l e cezalandır ı l ır .

B u g i b i l e r d e n e c n e b i o l a n l a r , cezalarının hitamında d e r h a l sınır dışı e d i l i r .

M u n t a z a m b i r şeki lde Türk iye C u m h u r i y e t i s ınır lar ından g irmiş o lduklar ı h a l d e pasaport lar ını z a y i etmiş o l a n v e y a e l l e r i n d e k i p a s a p o r ­t u n hükmü ka lmamış b u l u n a n e c n e b i l e r , 15 gün zarf ında en yakın k o n ­s o l o s l u k l a r d a n t a b i i y e t i lmühaber ler i v e y a p a s a p o r t a lmadık lar ı t a k d i r d e D a h i l i y e Vekâlet inin k a r a r i l e sınır dışı e d i l i r . B u g i b i e c n e b i l e r v a z i y e t ­l e r i b e l l i o l u n c a y a k a d a r i cabederse p o l i s n e z a r e t i altına alınır.

M a d d e 48 — Hükümetçe t a y i n o l u n a n m e v k i l e r d e n g a y r i y e r l e r d e n Türk iyeye g i r e n v e y a Türk iyeden ç ıkan Türk vatandaşları ve e c n e b i l e r usulüne u y g u n p a s a p o r t ve vesikaları taşısalar b i l e , 25 l i r a d a n 50 l i r a y a k a d a r h a f i f p a r a v e y a b i r a y d a n altı a y a k a d a r h a f i f h a p i s cezas i l e v e y a h e r i k i s i l e cezalandır ı l ı r .

Y o l c u l a r ı , p a s a p o r t ve d iğer vesikaların yok lanmas ı iç in Hükümet­çe t a y i n o l u n a n m e v k i l e r i n g a y r i o l a n y e r l e r e b i l e r e k n a k l e d e n k a r a , d e n i z ve h a v a n a k i l vasıtalarını sevk ve i d a r e e d e n l e r v e y a b u h u s u s t a kı lavuzluk y a p a n l a r b i r a y d a n i k i seneye k a d a r h a p s o l u n u r l a r .

M a d d e 49 — B u k a n u n d a yazı l ı suçlara müteal l ik d a v a l a r , s u l h m a h k e m e l e r i n d e görü lür .

M a d d e 50 — B u k a n u n l a t a y i n o l u n a n h a r ç l a n k e n d i n z a l a r i l e ödemeyen ler hakkında T a h s i l i E m v a l K a n u n u hükümler i t a t b i k o l u n u r .

M a d d e 51 — B u k a n u n u n t a t b i k s u r e t i D a h i l i y e , H a r i c i y e ve M a l i y e Vekâlet ler ince müştereken hazır lanacak b i r n i z a m n a m e i l e t a y i n o l u n u r .

M a d d e 52 — 20 teşrinisani 1334 t a r i h l i p a s a p o r t k a n u n u i l e 840, 1798, 2437 ve 2552 sayıl ı k a n u n l a r ve 1143 sayıl ı k a n u n a m e r b u t şehben­d e r l i k rüsumu t a r i f e s i n i n b i r i n c i fas l ının (evrakı mürur iye ) ye a i d rü­s u m mikdarlar ını gösteren kısmı kaldır ı lmışt ır .

M a d d e 53 — B u k a n u n hükümler i neşri t a r i h i n d e n altı a y s o n r a m e r ' i d i r .

M a d d e 54 — B u k a n u n u n hükümler in i İcra V e k i l l e r i H e y e t i yürütür

7 /7 /1938

Kanun Baslığı

R e n Duatııı Caze T e r t i b C i l d S a h i l e _Sa>

Pasaport nizamnamesi 9 s c \ v o l 1283

Pasaport nizamnamesi 19 nisan 1299

Pasaport nizamnamesi 7 remaziyelâhir 312 -24. T . S. 310

Pasaport K a n u n u (2 mart 1331 kanunun 27 nc i maddes i le mülga)

Pasaport K a n u n u n a müzeyyel k a n u n i ! muvakkat 10 şubat 1328

Pasaport ve pasavanlara mahsus p u l tabı hakkında i rade i seniye

18 mayıs 1329

NO

5

53

2

22

2

1

1

1

Z e y i l 4

776

ırrabad lâhikai kavan in 32

T . 8

M 462 100

508 15

15 T E M M U Z 1938 (Resmî Gazete) Sayı fa : 10283

K a n u n N o . başlığı

Düstur T e r t i b C i l d

U m u r u h u k u k i y e ve tâbiiyet ve de f ter i hakanı ve m e h a k i m idare harç i l m u h a b e r l e r i l e (pasaport vize p u l u ) ve müze i l ­mühaberinin t e b d i l i elvanı hakkında i rade i seniye

22 teşrini evvel 1329 Pasaport K a n u n u n u n 7,9 u n c u m a d d e l e r i n i m u a d d i l k a n u n u muvakkat

16 teşrinisani 1329 (İşbu k a n u n 8 temmuz 1330 t a r i h l i M e c l i s i Mebusan k a r a r i l e reddedilmiştir) Pasaport K a n u n u n a müzeyyel k a n u n

2 temmuz 1330 Pasaport K a n u n u m u v a k k a t i

2 mart 1331 Pasaport k a n U n u m u v a k k a t i n i n 5 i n c i maddesine tev f ikan müttehaz mukarreratı mutazammın ta l imatname

5 mart 1331 • Pasaport k a n u n u m u v a k k a t i n i n bes inc i maddesine tev f ikan

müttehaz mukarreratı mutazammın ta l imatnamenin 6 ncı mad­desine müzeyyel fıkra hakkında i r a d e i seniye

17 teşrinisani 1331 Pasaport K a n u n u (1327 k a n u n i l g a edilmiştir) .

K a r a r n a m e 1576 Pasaport tak i (namı nami) yer ine (Türkiye Büyük M i l l e t

M e c l i s i ) i b a r e s i n i n konulmaBi hakkında kararname 8 mayıs 1338

Resmi Gazete

Sahi fe Sayı

937 1687

T . V . 65 1656

104 2405 906 1895

486 2114

525 2121

M u r a h h a s o l m a k üzere :

176

53

K a n u n 840

2437

2552

1312 2395

Pasaport K a n u n u n u n 17, 18 i n c i maddeler ine b i rer fıkra tezy i l ine da ir k a n u n

13 mayıs 1926 Pasaport cüzdanlarının bede l m u k a b i l i n d e itası hakkında k a n u n

29 mayıs 1929 840 numaralı Pasaport K a n u n u n u n 2 n c i maddesine b i r fıkra tezy i l ine dair k a n u n

26 mart 1931 20 teşrinisani 1334 t a r i h l i Pasaport K a n u n u n u n 16 ncı mad­desini değiştiren k a n u n 1798 numaralı k a n u n u n 1 i n c i maddesine b i r fıkra ilâvesine da ir k a n u n B u kanunda z i k r e d i l e n k a n u n l a r . Şehbenderlik rüsumu kanununa merbut tar i fen in u m u r u m u -rur iyeye müteallik b i r i n c i faslı

T a h s i l i E m v a l K a n u n u Şeraiti muayyeney i haiz o l m a y a n Osmanlı tabaasının T u r k vatandaşlığından iskatı hakkında kanun T u r k Vatandaşlığı K a n u n u Kazanç V e r g i s i K a n u n u

2371

3402 3403

E . G .

384

14

15 1353

8 9

15

624

1244 994 234

2710

2747

640 645

T . V . 313

R . G . 598 904

2662

T e r b i y e v î m a h i y e t i hâiz f i l i m l e r i n m i l l e t l e r arasında intişarını k o l a y l a ş t ı r m a k için 11 birinciteşrin

1 9 3 3 t a r i h i n d e C e n e v r e d e a k d o l u n a n b e y n e l m i l e l m u k a v e l e n a m e y e

i l t i h a k a d a i r k a n u n

Kanun No: 3520 Kabul tarihi: 28/6/1938

M a d d e 1 — Terb iyev î m a h i y e t i h a i z f i l i m l e r i n m i l l e t l e r arasında intişarını ko laylaşt ırmak i ç in 11 b i r i n c i teşrin 1933 t a r i h i n d e C e n e v r e d e a k d o l u n a n b e y n e l m i l e l m u k a v e l e n a m e y e , b u m u k a v e l e n a m e n i n 9 u n c u m a d d e s i n d e yazı l ı ihtirazî k a y d i d e r m e y a n e tmek şartile C u m h u r i y e t Hükümetinin i lt ihakına a i d m u a m e l e n i n i fası i ç in Hükümete m e z u n i y e t veri lmiştir .

M a d d e 2 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n m u t e b e r d i r . M a d d e 3 — B u k a n u n u n hükümler in i i c r a y a İcra V e k i l l e r i H e y e t i

m e m u r d u r .

7 / 7 / 1 9 3 8

T e r b i y e v î b i r m a h i y e t i h a i z f i l i m l e r i n m i l l e t l e r arasında intişarını k o l a y l a ş t ı r m a k için

M u k a v e l e n a m e

M i l l e t l e r C e m i y e t i n i n g a y e l e r i n e g ö r e m i l l e t l e r i n karşı l ıkl ı anlaş­malar ına y a r a y a n ve b ö y l e c e manevî t e r k i si lâhı kolaylaşt ıran y a h u d m a d d î , f ikrî v e ahlâkî t e r a k k i n i n b i l h a s s a müess i r vasıtalarını teşkil ey­l e y e n h e r n e v i terbiyevî s i n e m a f i l i m l e r i n i n m i l l e t l e r arasında intişarını kolaylaşt ırmakta b ü y ü k b i r m e n f a a t o l d u ğ u n a k a n i b u l u n a r a k ;

Terb iyev î f i l i m l e r i n kâ f i derecede b i l i n m e d i k l e r i n i ve bunlar ın m i l l e t l e r arasında intişarının h a l e n b i r çok müşkülâta m a r u z ka ld ığ ın ı g ö r e r e k ;

F i l i m l e r d e n al ınan g ü m r ü k r e s i m l e r i n i n , Hükümetler iç in h a i z i e h e m m i y e t ma l î f a i d e l e r h u s u l e g e t i r m e m e l e r i n e m u k a b i l f i l i m l e r i n vü-c u d e g e t i r i l m e l e r i n e ve intişarlarına ç o k d e f a c iddî b i r m a n i a teşkil et­tiğini müşahede ve mülâhaza e d e r e k ;

t a j l n etmişlerdir Müşarüni l eyh im, usulüne muvaf ık ve m u t e b e r görü len salâhiyet-

n a m e l e r i n i i b r a z d a n s o n r a aşağıdaki hükümler i karar laşt ırmış lardır :

M a d d e 1 — İşbu m u k a v e l e n a m e d i d a k t i k m e t o d l a r a t e v f i k a n t a -, m a m i l e mil let lerarası terbiyevî b i r g a y e t a k i b e d e n v e aşağıdaki beş

k a t e g o r i d e n b i r i n e d a h i l b u l u n a n f i l i m l e r hakkında t a t b i k o l u n u r :

' a ) M i l l e t l e r c e m i y e t i n i n ve Yüksek  k i d T a r a f l a r c a u m u m e n t a n ı n -, mış d iğer b e y n e l m i l e l teşkilâtın e s e r i n i ve g a y e l e r i n i tanıtacak f i l i m l e r ;

b ) H e r d e r e c e d e k i t e d r i s a t a h i z m e t g a y e s i l e vücude get ir i lmiş f i l i m ­l e r ;

c ) Sınaî t e k n i k f i l i m l e r l e m e s a i n i n i lmî teşkilâtını gösterir f i l i m l e r d a h i l o l d u ğ u h a l d e meslekî hazır lama ve m e s l e k e t e v c i h etme g a y e l e -l e r i n i t a k i b e d e n f i l i m l e r ;

d ) i l m î v e y a t e k n i k araştırma v e y a h u t i lmî vülgar izasyon f i l i m l e r i ; e) Hıfzıssıha, b e d e n t e r b i y e s i , içt imaî b a s i r e t ve y a r d ı m f i l i m l e r i .

M a d d e 2 — Yüksek  k i d T a r a f l a r , b i r i n c i m a d d e hükümler in in aşağıdaki b i r i n c i ve i k i n c e şekil lerdeki terbiyevî f i l i m l e r hakkında d a c a r i o lduğunu t a s d i k e d e r l e r :

a ) E m p r e s y o n e ve d e v e l o p e edi lmiş n e g a t i f l e r ;

b ) E m p r e s y o n e ve d e v e l o p e edi lmiş p o z i t i f l e r . İ şbu m u k a v e l e n a m e f i l i m i n m ü t e m m i m d i s k l e r i ve a k u s t i k f i l i m l e r

gibi h e r şekildeki ses r öprodüks iyon lar ı hakkında d a t a t b i k o l u n u r . M a d d e 3 — Yüksek  k i d T a r a f l a r , i ç ler inden b i r i n i n a r a z i s i n d e y e r ­

leşmiş teşebbüsler ve müesseseler taraf ından v ü c u d e get ir i lmiş o l u p m i l l e t ­l e r arası terbiyevî b i r m a h i y e t i h a i z b u l u n a n f i l i m l e r i n kat ' î v e m u v a k k a t i d h a l l e r i n d e , t r a n s i t v e y a ihraç lar ında h e r türlü gümrük r e s m i n d e n ve ne m a h i y e t t e o l u r s a o l s u n h e r türlü m u n z a m rüsumdan istisnaları h u s u s u ­n u işbu m u k a v e l e n a m e n i n m e r ' i y e t m e v k i i n e g i r m e s i n d e n i t i b a r e n altı a y müddet i ç inde t e m i n etmeği taahhüd e y l e r l e r .

B u i s t i s n a , beşinci m a d d e y e t e v f i k a n b i r f i l i m i n salâhiyettar mi l l î m a k a m önünde t e m s i l i n i n i c a b ett ir i lebi leceği m a s a r i f e karşıl ık o l m a k üzere t a h m i l e d i l e b i l e c e k rüsuma şamil deği ldir .

K e z a l i k b n i s t i s n a , menşe ve m a h i y e t l e r i ne o l u r s a o l s u n idhalât eşyasının, gümrük r e s m i n d e n m u a f b i l e o l s a , h e r h a l d e tâbi tutulduğu meselâ i s t a t i s t i k ve d a m g a g i b i rüsuma d a şamil deği ld ir .

B u n d a n başka Yüksek  k i d T a r a f l a r , işbu m u k a v e l e n a m e hükümle ­rine g ö r e gümrük r e s m i n d e n m u a f o l a n f i l i m l e r i , m e m l e k e t t e vücuda g e t i r i l e n terbiyevî f i l i m l e r i n tâbi bu lunduğu dahi l î rüsuma v e y a başka v e y a d a h a f a z l a rüsuma tâbi b u l u n d u r m a m a y ı ve y i n e b u f i l i m l e r i n tâbi tutulduğu k a i d e , f o r m a l i t e d e n başka k a i d e ve f o r m a l i t e l e r e ve b u f i l i m l e r hakkındaki satış ve tedavül t e d b i r l e r i n d e n v e y a başka m a h i y e t t e t e d b i r l e r ­d e n başka m u a m e l e l e r e tâbi tutmamağı taahhüt e d e r l e r .

M a d d e 4 — İşbu m u k a v e l e n a m e hükümler ine g ö r e m u a f o l a r a k ge­ç ir i lmesi i s t en i l e cek h e r f i l i m , k e z a l i k ses r ö p r o d ü k s i y o n u n m ü t e m m i m h e r şekli m u a y e n e y e tâbi t u t u l m a k üzere terbiyevî s i n e m a t o g r a f b e y n e l ­m i l e l enstitüsüne a r z e d i l e c e k t i r . B u enstitü, b i r i n c i m a d d e hükmüne g ö r e f i l i m i n terbiyevî b i r m a h i y e t arzettiğini tesbit ederse b u n u n iç in de o n üçüncü m a d d e d e derpiş e d i l e n i c r a n i z a m n a m e s i n d e gösteri len şeki lde b i r s e r t i f i k a v e r e c e k t i r .

Eğer Yüksek  k i d T a r a f l a r d a n b i r i terbiyevî s i n e m a t o g r a f b e y n e l ­m i l e l enstitüsü taraf ından hakkında b i r s e r t i f i k a ver i lmiş o l a n b i r f i l i m i n b i r i n c i m a d d e hükümler ine t e v a f u k ey l emed iğ i f i k r i n d e b u l u n u r s a , b u h u s u s t a esbabı m u c i b e s i n i b i l d i r e r e k f i l i m i n i k i n c i d e f a o l a r a k t e d k i k ve m u a y e n e s i n i i s t e y e b i l i r .  k i d Tara f ça d e r m e y a n e d i l e n esbab ı m u c i ­b e k e n d i s i n e haklı g ö r ü l d ü ğ ü t a k d i r d e , enstitü vermiş o l d u ğ u serti f ikayı g e r i alacaktır.

M a d d e 5 — B u s e r t i f i k a göster i ld iğ i v e gümrük r e s m i n d e n m u a f i yet henüz alâkadar d e v l e t i n dahil î kanunlar ınca evve lce k a b u l ed i lmiş b u l u n m a d ı ğ ı t a k d i r d e , f i l i m i n i d h a l e d i l m e k istendiği m e m l e k e t i n g ü m ­rük v e y a h u t d iğer a lâkadar makamlar ı g ü m r ü k r e s m i n d e n mezkûr f i l i ­m i n istisnası i c a b e d i p etmediğini t a y i n e y l e m e k salâyetini h a i z mi l l î m a k a m a gösteri lmesi iç in ko lay l ık göstereceklerdir .

F i l i m i n b i r m e m l e k e t p e d a g o j i s i s t emine g ö r e mi l l î bak ımdan ter­b iyev î m a h i y e t i h a i z telâkki e d i l i p ed i lmeyeceğ i ve b i n a e n a l e y h b u i t i ­

b a r l a işbu m u k a v e l e n a m e hükümler ine g ö r e gümrük r e s m i n d e n istisnası i c a b e d i p etmediği h u s u s u n u t a y i n d e a n c a k o m e m l e k e t i n a lâkadar mi l l î m a k a m ı salâhiyet s a h i b i d i r .

Sayı fa : 10284 ( Hesmî C a z e t e ) 1 5 T E M M U Z 1938

î şbu m a k a m kararını terbiyevî s i n e m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitü­süne tebl iğ edecekt i r .

B u h u s u s t a i t t i h a z edi lmiş o l a n k a r a r , altıncı m a d d e y e g ö r e alâkadar m e m l e k e t l e r arasında f i k i r t e a t i s i n i i c a b e t t i r e b i l i r .

M a d d e 6 — F i l i m i n i d h a l edi leceği m e m l e k e t makamlar ı mi l l î b a k ı m d a n f i l i m i n terbiyevî m a h i y e t i n i t a s d i k e t m i y e r e k gümrük r e s m i n ­den m u a f i y e t l e i d h a l i n e i t i r a z d a b u l u n u r l a r s a , işbu f i l i m i n vücuda get i ­r e n teşebbüslerin v e y a müesseselerin b u l u n d u ğ u m e m l e k e t hükümeti , f i l i ­m i n i r a e s i n d e mi l l î kültür bakımından b i r f a i d e t a s a v v u r ederse f i l m i n i d h a l o l u n m a k istendiği m e m l e k e t t e n dostane b i r ta lebde b u l u n a b i l i r . İki Hükümet m e s e l e y i müştereken t e d k i k e d e c e k l e r ve b u sırada terbiyevî s ine­m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitüsünün f i k r i n d e n azamî derecede i s t i f a d e e y l i y e c e k l e r d i r .

M a d d e 7 — Terb iyev î s i n e m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitüsü dördüncü m a d d e y e g ö r e b i r e r s e r t i f i k a vermiş o l d u ğ u f i l i m l e r i n mümkün o lduğu k a d a r az b i r müddet i ç inde k a t a l o g u n u te r t ib edecek ve m e v k u t b i r s u ­rette neşreyleyecektir .

B u k a t a l o g , f i l i m l e r i i d h a l e t m e l e r i ta l eb e d i l e n m e m l e k e t l e r i n a ld ıklar ı k a r a r l a r d a n d a b a h s e d e c e k t i r . K a t a l o g , enstitünün beş resmî d i l i n d e ( A l m a n c a , i n g i l i z c e , İ spanyo l ca , Fransızca, ve İ ta lyanca) neşrolu­nacaktır. K a t a l o g h e r f i l i m için serti f ikaların i h t i v a eylediğ i malûmatı dercedecek ve Yüksek  k i d T a r a f Hükümetler ine gönderi lecekt ir .

Yüksek Âkid ler , enstitü tarafından neşredilen k a t a l o g u n h e r t a r a f a şevkini t e m i n için en müessir saydıkları t e d b i r l e r i a lmayı taahüüd eder­l e r .

M a d d e 8 —• İşbu m u k a v e l e n a m e hükümler inden h iç b i r i Yüksek  k i d Taraf lar ın k e n d i kanunlarına g ö r e f i l i m l e r i sansöre tâbi t u t m a k y a h u t umumî e m n i y e t v e y a n i z a m s e b e b l e r i l e mezkûr f i l i m l e r i n i d h a l v e y a t r a n s i t i i ç in m e m n u i y e t v e y a t a h d i d t e d b i r l e r i a l m a k h u s u s u n d a k i haklarına h a l e l v e r m e y e c e k t i r .

M a d d e 9 — Yüksek Âk id T a r a f l a r d a n h e r b i r i m u k a v e l e n a m e y i i m ­za eder v e y a o n a i l t i h a k e y l e r k e n hariçten g e l e n f i l i m l e r i n istilâsına karşı k e n d i dahi l î pazarını k o r u m a k z a r u r e t i n d e n do lay ı bunlar ın idhaü h u s u s u n d a m e n v e y a t a h d i d t e d b i r l e r i a l m a k hakkını m u h a f a z a edeb i l e ­c e k l e r d i r .

M u h a f a z a ettiği işbu hakkı i s t i m a l e d e r k e n h e r âkid, h a r e k e t i n i n s e b e b l e r i n i terbiyevî s i n e m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitüsüne b i l d i r e c e k t i r .

B u sebeb ler , terbiyevî s i n e m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitüsü tarafından m u k a v e l e n a m e y e iştirak eden hükümetlere tebl iğ o lunacaktır .

M a d d e 10 — Yüksek  k i d T a r a f l a r , b i r i n c i m a d d e d e derpiş e d i l e n terbiyevî f i l i m l e r i n m i l l e t l e r arası intişarını müşkülâta uğratabi lecek tahdidatı h a d d i a s g a r i y e i n d i r m e vasıtalarını aralar ında araştırmayı taahhüd e d e r l e r .

M a d d e 11 — Beşinci , s e k i z i n c i ve d o k u z u n c u m a d d e l e r hükümler i müstesna o l m a k üzere işbu m u k a v e l e n a m e n i n t e f s i r v e y a tatbikına mü­t e a l l i k iht i lâf lar b e y n e l m i l e l daimî ada le t divanına arzolunacaktır . Eğer Yüksek  k i d T a r a f l a r arasında b i r ihtilâf ç ıkar v e y a i ç ler inden b i r i b e y n e l m i l e l daimî ada le t divanı hakkındaki 16 b i r i n c i kânun 1920 t a r i h l i p r o t o k o l a iştirak etmemiş b u l u n u r s a b u ihtilâf, h e r b i r i n i n a r z u s u n a ve teşkilâtı esas iye kanunlarındaki hükümlere göre . y a b e y n e l m i l e l daimî a d a l e t d ivanına v e y a b e y n e l m i l e l ihti lâf ların s u l h p e r v e r a n e h a l l i h a k ­kındaki 18 b i r i n c i teşrin 1907 t a r i h l i m u k a v e l e y e g ö r e teşekkül etmiş b i r h a k e m m a h k e m e s i n e v e y a h e r h a n g i başka b i r h a k e m m a h k e m e s i n e t e v d i o lunacaktır .

M a d d e 12 — Yüksek  k i d T a r a f l a r işbu m u k a v e l e n a m e n i n m e m l e ­k e t l e r i n d e m e r ' i y e t m e v k i i n e g i r m e s i t a r i h i n d e n i t i b a r e n altı a y iç inde terbiyevî s i n e m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitüsüne aşağıdaki hususları b i l ­d i r e c e k l e r d i r :

a ) Beşinci m a d d e y e göre terbiyevî f i l i m l e r i n m u a f o l a r a k g i r m e s i n e müsaade edecek s a l a h i y e t l i m a k a m l a r ı ;

b ) i şbu m u k a v e l e n a m e hükümler in in icrasını t e m i n için i t t i h a z e d i l ­miş o l a n t e d b i r l e r i .

Terb iyev î s i n e m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitüsü, işbu m a d d e n i n a ve b f ıkralar ında derpiş e d i l e n malûmatı Yüksek Âk id lere tebl iğ edecekt i r .

M a d d e 13 — Terb iyev î s i n e m a t o g r a f b e y n e l m i l e l enstitüsü m e c l i s i i d a r e s i işbu m u k a v e l e n a m e n i n t a t b i k tarzı hakkında b i r n i z a m n a m e i l e d ö r d ü n c ü m a d d e d e z i k r e d i l e n serti f ikaların v e r i l m e s i ve y e d i n c i m a d d e d e sözü geçen k a t a l o g u n neşri iç in enstitü taraf ından t a h s i l o l u n a c a k rüsum hakkında b i r n i z a m n a m e v ü c u d e g e t i r e c e k t i r . İşbu n i z a m n a m e i l e s e r t i ­f i k a s u r e t i ve t a h s i l e d i l e c e k rüsum mikdar lar ı M i l l e t l e r C e m i y e t i mec ­l i s i n i n t a s v i b i n e a r z e d i l e c e k t i r .

1 M a d d e 14 — Fransızca ve i n g i l i z c e m e t i n l e r i a y n i derecede m u t e ­ber o l a n işbu m u k a v e l e n a m e , M i l l e t l e r C e m i y e t i n i n bütün azaları namı­n a v e y a h u t M i l l e t l e r C e m i y e t i n e d a h i l o l m a y ı p d a i m z a e d i l m e s i iç in M i l l e t l e r C e m i y e t i i d a r e m e c l i s i taraf ından işbu m u k a v e l e n a m e n i n b i r s u r e t i k e n d i l e r i n e gönder i lecek h e r Hükümet namına 11 n i s a n 1934 t a r i ­h i n e k a d a r i m z a e d i l e b i l e c e k t i r .

M a d d e 15 — İşbu m u k a v e l e n a m e t a s d i k a tâbi o lacaktır . T a s d i k ve sikası, M i l l e t l e r C e m i y e t i umumî kât ib l iğ ine t e v d i o l u n a c a k v e u m u m î kâtib, b u t e v d i k e y f i y e t i n i t a r i h i n i t a s r i h ederek M i l l e t l e r C e m i y e t i n d e a z a o l a n bütün D e v l e t l e r e ve M i l l e t l e r C e m i y e t i n d e a z a o l m a y ı p o n dördüncü m a d d e d e sözü geçen D e v l e t l e r e b i l d i r e c e k t i r .

M a d d e 16 — M i l l e t l e r C e m i y e t i n d e a z a o l a n bütün D e v l e t l e r l e M i l l e t l e r C e m i y e t i n d e a z a o l m a y ı p M i l l e t l e r C e m i y e t i i d a r e m e c l i s i n c e k e n d i l e r i n e işbu m u k a v e l e n a m e n i n b i r s u r e t i gönder i lmiş o l a n bütün D e v l e t l e r , 12 n i s a n 1934 t a r i h i n d e n i t i b a r e n işbu m u k a v e l e n a m e y e i l t i ­h a k e d e b i l i r l e r .

İ l t ihaknameler , M i l l e t l e r C e m i y e t i umumî kât ib l iğ ine t e v d i o l u n a ­c a k ve u m u m î kâtib b u t e v d i k e y f i y e t i n i t a r i h i n i t a s r i h ederek M i l l e t l e r C e m i y e t i n d e a z a o l a n bütün D e v l e t l e r e ve M i l l e t l e r C e m i y e t i n d e aza o l m a y ı p e v v e l k i f ıkrada işaret e d i l e n D e v l e t l e r e b i l d i r e c e k t i r .

M a d d e 17 ;— M i l l e t l e r C e m i y e t i azasından o l a n v e y a o l m a y a n beş D e v l e t namına t a s d i k n a m e v e y a i l t i h a k n a m e l e r t e v d i o l u n u r o l u n m a z M i l l e t l e r C e m i y e t i u m u m î kât ib l iğ ince b i r zabıtname t a n z i m olunacaktı)- .

İşbu zabıtnamenin usulü d a i r e s i n d e t a s d i k l i b i r s u r e t i M i l l e t l e r C e m i y e t i u m u m î Kât ib i taraf ından M i l l e t l e r C e m i y e t i n i n bütün azasına ve aza o l m a y ı p 14 üncü m a d d e d e işaret e d i l e n D e v l e t l e r e teb l iğ e d i l e ­c e k t i r .

M a d t l e 18 — İşbu m u k a v e l e n a m e o n y e d i n c i m a d d e d e mezkûr zabıt­n a m e n i n t a r i h i n d e n i t i b a r e n d o k s a n gün s o n r a M i l l e t l e r C e m i y e t i u m u ­m î kâtibi tarafından t e s c i l e d i l e c e k ve o z a m a n m e r ' i y e t m e v k i i n e g i r e ­c e k t i r .

Namlar ına m u a h h a r a n t a s d i k n a m e ve i l t i h a k n a m e t e v d i ed i l e cek o l a n M i l l e t l e r C e m i y e t i azasından o l a n v e y a o l m a y a n D e v l e t l e r d e n h e r b i r i i ç in b u t a s d i k n a m e v e y a i l t i h a k n a m e n i n t e v d i i n d e n i t i b a r e n dok ­s a n gün s o n r a işbu m u k a v e l e n a m e m e r ' i y e t m e v k i i n e g i r e c e k t i r .

M a d d e 19 — 1 - İşbu m u k a v e l e n a m e m e r ' i y e t m e v k i i n e g i r m e s i n ­den i t i b a r e n üç s e n e l i k b i r d e v r e n i n s o n u n d a f e s h o l u n a b i l i r .

2 - M u k a v e l e n a m e n i n f e s h i t a h r i r i o l a r a k M i l l e t l e r C e m i y e t i u m u ­mî kât ib l iğ ine b i l d i r i l e c e k ve u m u m î kâtibl ik f e s i h hakkındaki t a l e b ve b u n u n a l ındığ ı t a r i h i , M i l l e t l e r C e m i y e t i n i n bütün a z a l a r i l e a z a o l m a y ı p o n dördüncü ve o n altıncı m a d d e l e r d e işaret edi lmiş o l a n D e v l e t l e re b i l d i r e c e k t i r .

F e s i h k e y f i y e t i , f e s i h noktasının a lmış ından i t i b a r e n b i r yı l s o n r a m u t e b e r o lacaktır .

M a d d e 20 — 1 - Yüksek  k i d T a r a f l a r d a n h e r b i r i , i m z a t a s d i k v e y a i l t i h a k esnasında işbu m u k a v e l e n a m e y i k a b u l e t m e k l e müstemleke­l e r i n i n , h i m a y e s i altındaki y e r l e r i n , d e n i z aşırı a r a z i s i n i n , h u k u k u hü-kümranis ine tâbi b u l u n a n v e y a k e n d i s i n e mandası t e v d i ed i lmiş o l a n m e m l e k e t l e r i n h e y t i mecmuası v e y a b i r kısmı hakkında h iç b i r mükel le ­f i y e t k a b u l etmediğini i lân e d e b i l i r . B u t a k d i r d e , b ö y l e b i r i lâna m e v z u o l a n a r a z i üzerinde işbu m u k a v e l e n a m e hükümler i t a t b i k e d i l m i y e c e k t i r

2 - Yüksek  k i d T a r a f l a r d a n h e r b i r i , e v v e l k i f ıkrada derpiş e d i ­l e n i lâna m e v z u teşkil eden a r a z i s i n i n h e y e t i mecmuas ında v e y a b i r kıs mında işbu m u k a v e l e n a m e hükümler in i mer ' î k ı lmak istediğini M i l l e t l e r C e m i y e t i u m u m î kât ib l iğ ine b i lâhare tebl iğ e y l i y e b i l i r . B u t a k d i r d e M i l l e t l e r C e m i y e t i umumî kâtibine k e y f i y e t i n teb l iğ inden d o k s a n gün s o n r a teb l iğde sözü geçen bütün a r a z i d e işbu m u k a v e l e n a m e ahkâmı tat b i k o l u n u r .

3 - Yüksek  k i d T a r a f l a r d a n h e r b i r i , o n d o k u z u n c u m a d d e d e tas­r i h e d i l e n ü ç s e n e l i k d e v r e n i n s o n u n d a müstemlekeler inin, h i m a y e s i a l t ındaki y e r l e r i n , d e n i z aşırı a r a z i s i n i n , h u k u k u hükmüranis ine tâbi b u l u n a n v e y a k e n d i s i n e mandası t e v d i ed i lmiş o l a n m e m l e k e t l e r i n heyet : mecmuas ı v e y a b i r kısmı hakkında işbu m u k a v e l e n a m e hükümlerini ı m e r ' i o lmamasın ı istediğini h e r z a m a n tebl iğ e d e b i l i r . B u t a k d i r d e işbı m u k a v e l e hükümler i tebl iğinin M i l l e t l e r C e m i y e t i umumî kâtibliğinc< a l ınd ığ ından altı a y s o n r a b u tebl iğe m e v z u o l a n a r a z i de mer' iyetteı sakıt o l u r .

4 - M i l l e t l e r C e m i y e t i u m u m î kâtibi işbu m a d d e m u c i b i n c e k e n diş ine v a k i o l a n b e y a n a t ve tebl igatı , bunlar ı a ld ığ ı t a r i h l e r l e b i r l i k t . M i l l e t l e r C e m i y e t i azasından o l a n v e y a o l m a y a n bütün D e v l e t l e r e b i i d i r e c e k t i r .

15 T E M M U Z 1938 ( R e s m î Gazete) S a y ı f a : 10285

Bunun üzer ine yuka r ıda a d l a r ı yazılı bü tün murahhaslar işbu mu­kavelenameyi imza ey lemiş le rd i r .

Cenevrede on b i r teşrinievvel b in doduz yüz otuz üç te Mi l l e t l e r Cemiyeti u m u m î kâ t ib l iğ in in a rş iv inde muhafaza edilmek üzere tek nüsha olarak tanzim o l u n m u ş t u r ve usulü dairesinde tasdikli birer nüs­hası Mi l le t le r Cemiyetinin b ü t ü n azas ına ve azadan o l m a y ı p on dör-düncü maddede işare t edilen b ü t ü n Devletlere tevdi edilecektir.

Arnavudluk

İmza l a r Lec K u r t i ,

Büyük Britanya ve ş imal î İ r l anda ve Britanya İ m p a r a t o r l u ğ u n u n M i l ­letler Cemiyetinin ay r ı azası olma­yan kıs ımlar ı

Hindistan (Bu mukavelenin X X inc i mad­desi mucibince, mukavele hüküm­lerinin tatbiki b a k ı m ı n d a n imza­nın Sa Majestenin hukuku hü-kümranisi a l t ında b i r Prens veya bir şefe tâbi Hindis tan arazisini mükellefiyete tâbi t u tmad ığ ın ı be­yan ederim).

F in landiya Yunasistan İ ta lya Nikaraguva Panama İsviçre Uruguvay

Douglas H . Hack ing

Brojendra L a l Mit ter R u d o l f H o l s t i R . R a p h a ë l A . Contournas Giovanni Cesare M a j o n i T. F . Medina R . A . Amado C . Gorgé Alf redo de Castro

Balya K a r a a y d ı n madenleri k i ra lama ve i ş l e tme ş i rke t i n in get i receği mayi m a d e n î m a h r u k a t ı n

g ü m r ü k ve muamele resminden i s t i snas ına dair olan kanuna ek kanun

Kanun N o : 3521 K a b u l t a r ih i : 28/6/1938

Madde 1 — 12/6/1935 tar ih ve 2781 sayı l ı kanunun hükmü 1940 malî yı l ı sonuna kadar uzat ı lmışt ı r .

Madde 2 — B u kanun neşri tarihinden muteberdir.

Madde 3 — B u kanun hükümle r in i icraya İkt isad, Gümrük ve İnhisar lar V e k i l l e r i memurdur.

7/7/1938

Kanun No.

1895

Başl ığ ı

K a r a r 934

B a l y a K a r a a y d ı n Ş i r k e t i n a m ı n a i d h a l o lunacak <-<-Gazöyl un üç sene m ü d d e t l e g ü m r ü k resminden ve muamele ver­gis inden muaf iye t ine dai r B a l y a K a r a a y d ı n Ş i r k e t i n a m ı n a d ı ş a r d a n ge t i r i l ecek Ga ­z o y l u n g ü m r ü k resminden ve muamele vergis inden m u a f ı yet ine dai r o l a n 1895 s a y ı l ı k a n u n h ü k m ü n ü n 1934 m a l î y ı l ı sonuna kadar u z a t ı l m a s ı h a k k ı n d a k a n u n B a l y a - K a r a a y d ı n madenle r i k i r a l a m a ve i ş l e t m e ş i r k e t i n i n g e t i r e c e ğ i m a y ı m a d e n î m a h r u k a t ı n g ü m r ü k ve muamele res­minden i s t i s n a s ı n a dair k a n u n

G ü m r ü k T a r i f e K a n u n u i l e 1895 sayı l ı kanunda y a z ı l ı « G a ­z o y l h a k k ı n d a

Düstur Tertib Cild

13

Resmi Gazete

Sahife Sayı

30 1981

16 488 2896

16 1406 3032

17 452 3275

Devlet t a r a f ı n d a n kurulacak demir ve ç e l i k f a b r i k a l a r ı n ı n haiz o lacak la r ı

muafiyet h a k k ı n d a kanun

K a n u n N o : 3522 K a b u l t a r ih i : 28/6/1938

Madde 1 — Demir ve çelik f ab r ika l a r ı 28 mayıs 1927 tarih ve 1055 sayı l ı Teşviki Sanayi Kanunu ve bu kanuna ek 3 haziran 1933 tarih ve

2261 sayılı kanun i le temin edilen haklardan b a ş k a aşağ ıdak i muafiyetler­den de istifade ederler:

a) Memleketin her t a r a f ında bu f ab r ika l a r ı n iht iyacı için yapı la­cak her tür lü bina, iskele, r ıh t ım ve her nevi tesisat için Devlete a id araziden lüzumu k a d a r ı meccanen ver i l i r . B u tefviz muamelesi 1055 nu-m a r a l î kanun mucibince yapı l ı r .

b) 1055 n u m a r a l ı kanunun 6 ncı maddesinin h ü k m ü demir ve çelik f ab r ika l a r ın ın yer al t ı boru ve k a n a l l a r ı n a da teşmil olunur.

c) Demir ve çelik f ab r ika l a r ın ın ha r iç ten getireceği ve dahilden tedarik edeceği makine ve aksamı i le , mevadd ı ibtidaiye, iş letme, ı s lâhat , inşaat ve tamirat malzeme ve her nevi i ş le tme ve nakliye vas ı ta la r ı i le memleketin muhtelif t a r a f l a r ına sevkolunacak mevadd ı mamule demir­yo lu nak l iya t ı ha r iç olmak üzere diğer Devlet nakl iye vas ı ta la r ı i l e l i ­man, r ıh t ım ve iskelelerinde % 50 tenzi lât l ı tarifeye tabidir.

Devlet d e m i r y o l l a r ı n d a k ö m ü r , demir maden î cevheri, mamul de­mir ve bu fabrikalara muktazi d iğer b i l û m u m tesis ve iş le tme malzemesi nak l iya t ında tatbik edilecek tarifeler Naf ıa ve lk t ı sad Vekâle t ler i ara­s ında ka ra r l a ş t ı r ı l ı r , ih t i l â f halinde i c r a V e k i l l e r i Heyeti k a r a r ı muteber olur.

Madde 2 — S ü m e r b a n k t a ra f ından kurulacak demir ve çelik fabri­k a l a r ı n ı n S ü m e r b a n k n a m ı n a tapuya tescili veya b u n l a r ı n banka i le alâ­kas ı bulunmayan b i r Devlet müessesesine devri muamelelerinin ist i lzam ettiği b i l cümle evrak, damga resminden ve tescil ve devir muameleleri de tapu h a r ç ve kaydiyesinden müs tesnadı r .

Demi r ve çelik f ab r ika l a r ın ın i ler ide iktisab edeceği gayrimenkul-ler in tescillerinde de damga resmi ve tapu h a r ç ve kaydiyesi a l ınmaz .

Madde 3 — B u kanun neşr i tarihinden muteberdir. Madde 4 — B u kanunun h ü k ü m l e r i n i tatbika İc ra V e k i l l e r i Heyeti

memurdur.

7/7/1938

1055 numara l ı Tesvidi Sanayi Kanunu i ç i n 3868 say ı l ı Resmi Gazetedeki 2/8323 say ı l ı karar­name h a ş i y e s i n e bakınız

G a y r i m ü b a d i l i s t i h k a k l a r ı n ı n tasfiyesine dair kanun

K a n u n N o : 3523 K a b u l t a r ih i : 28/6/1938

Madde 1 — Yunanistanda gayr i menkul ma l b ı r a k m ı ş olan T ü r k g a y r i m ü b a d i l l e r i n takdir edilen i s t ihkak la r ın ın bono ve nakid olarak ödenmemiş olan k ısmı , hak sahibi g a y r i m ü b a d i l l e r i n ibraz edecekleri mazbatalara mukabi l istihkak bakiyesinin yüzde onu nisbetinde Hazine tahvi l i verilmek suretile i tfa ve tasfiye olunur. G a y r i m ü b a d i l l e r d e n is­tihkak mazba tas ın ı devren a lmış olanlara Hazine tahvi l i i l e yap ı l acak tediye nisbeti yüzde beştir .

1 haziran 1938 tarihinden sonra tekrar ası l sahihlerine devred i lmiş olan istihkak m a z b a t a l a r ı n a dahi yüzde beş tediye yap ı l ı r .

Madde 2 — Gayr imübad i l l e r e dağı t ı l ıp da henüz tedavülde bulu­nan h â m i l i n e a id bonolar da yüzde on nisbetinde verilecek Hazine tali-v i l le r i le , i tfa edi l i r .

Madde 3 — Yukar ık i maddelerde yazı l ı mazbata ve bonolar muka­bi l inde verilecek Hazine tahvil ler i yüzde beş faize t âb i tutularak dö r t senede i t fa olunur.

B u tahvil ler in 1938 mal î y ı l ına a id itfa ka rş ı l ığ ı 1938 D ü y u n u Umumiye Bütçesinin 260 nc ı fas l ındaki tahsisattan temin olunur,,

M e z k û r tahvil ler , bundan sonra sa t ı l acak olan mi l l î e m l â k sat ış bedellerine mukabi l ba şabaş nakid ve u m u m î surette teminat olarak kabul ed i l i r .

Madde 4 — Gaymübad i l l e r e tahsis ed i lmiş olan mal lardan bu ka­nunun mer' iyeti tarihine kadar s a t ı lmamış o l an l a r ı Hazineye devir ve g a y r i m ü b a d i l l e r e a id hesap bakiyeleri i rad kaydolunur.

Madde 5 — B u kanunun neşr inden itibaren bir sene iç inde , ma­ha l l in en büyük mal m e m u r l u ğ u n a m ü r a c a a t l a mazbata veya bono la r ın ı Hazine tahv i l i i le değiş t i rmeyenler in h a k l a r ı sakı t olur.

Madde 6 — B u kanuna uymayan h ü k ü m l e r ka ld ı r ı lmış t ı r . Madde 7 — B u kanun neşr i tarihinden muteberdir.

Madde 8 — B u kanunun h ü k m ü n ü yü rü tmeğe İcra V e k i l l e r i Heyeti memurdur.

7/7/1935

2781

3

3

3

3

S a y ı f a : 10286 (Resmî Gazete) 15 T E M M U Z 1938

H a z i n e n i n taks i t le sattığı b ü t ü n g a y r i m e n k u l l e r i n satış b e d e l l e r i n i n t a h s i l s u r e t i h a k k ı n d a k a n u n

Kanun No: 3524 Kabul tarihi: 28/6/1938

M a d d e 1 — 25/3/1931 t a r i h i n e k a d a r H a z i n e n i n taks i t l e sattığı bütün g a y r i m e n k u l l e r i n satış b e d e l l e r i aşağıda gösteri len şartlar d a i r e ­s i n d e t a h s i l o l u n u r :

a) Müşterinin b o r c u , b u k a n u n u n neşri t a r i h i n e k a d a r m a l bede­l i n e m a h s u b e n yap ı lan tahsilat, satış b e d e l i n d e n i n d i r i l d i k t e n s o n r a f a i z ­s iz o l a r a k k a l a n meb lâğdan i b a r e t t i r . A n c a k b u t a r i h e k a d a r t a h s i l e d i ­l e n f a i z l e r g e r i ver i lmeyeceği g i b i m a l b e d e l i n d e n de düşülmez.

b ) Müşterinin k a l a n b o r c u b u k a n u n u n neşri t a r i h i n d e n i t i b a r e n h e r sene b i r taks i t i t i b a r i l e o n beş senede t a h s i l o lunacaktır . H e r tak­sit v a d e s i 1 ey lü l t a r i h i d i r . B u t a r i h e k a d a r ödenmeyen t a k s i t l e r T a h ­s i l i E m v a l K a n u n u hükümleri d a i r e s i n d e t a h s i l o l u n u r . A n c a k müşte­r i n i n başkaca mal ı b u l u n m a y a r a k i p o t e k l i mal ının satılmasına mec­b u r i y e t hasıl o l u r s a bütün b o r ç m u a c c e l i y e t kesbeder .

Şu k a d a r k i , i p o t e k l i mal ın kat ' î i h a l e s i n e k a d a r müşteri tarafın­d a n taks i t b e d e l i i l e b e r a b e r m a s r a f l a r t ed iye o l u n u r s a k a b u l e d i l e r e k e s k i h a l avdet eder .

M a d d e 2 — B u m a l l a r d a n ş imdiye k a d a r tesc i l e d i l m e y e n g a y r i -m e n k u l l e r hakkında şu suret le m u a m e l e y a p ı l ı r :

G a y r i m e n k u l u n te ferruğu için i c a b eden m u a m e l e n i n tekemmül et­tiği ve tebl iğ t a r i h i n d e n i t i b a r e n üç ay zarf ında ferağını a l a r a k H a z i n e namına i p o t e k yapması alâkalı t a p u i d a r e s i tarafından müşteriye t a h r i ­r e n tebl iğ o l u n u r . Müşteri b u müddet zarfında ferağı a l a r a k i p o t e k y a p ­t ırmağa m e c b u r d u r .

Müşteri tarafından b u v e c i b e n i n miadında i f a e d i l m e m e s i h a l i n ­de bütün b o r ç m u a c c e l i y e t kesbeder . Satın aldığı m a l peşin p a r a i l e müş­t e r i hesabına H a z i n e c e satılarak b e d e l i b o r c a m a h s u b e d i l i r .

M a d d e 3 — B i r i n c i ve i k i n c i m a d d e l e r d e yazı l ı s e b e b l e r i n tahak­k u k u n a b i n a e n bütün b o r ç m u a c c e l i y e t kesbettiği t a k d i r d e «atılan g a y r i ­m e n k u l b e d e l i n i n borçtan fazlası b i r i n c i müşteriye iade , noksanı tah­s i l i E m v a l K a n u n u d a i r e s i n d e t a h s i l o l u n u r .

M a d d e 4 — 18/6/1936 t a r i h i n e k a d a r arttırma i l e satılmış o l a n her n e v i a r a z i i l e a r s a l a r d a n b o r ç l u o l a n müşteri lerden b o r c u n u n yüzde y i r ­m i s i n i t e d i y e etmiş v a z i y e t t e o l a n l a r v e y a tediyatını b u m i k t a r a i b lâğ e d e c e k l e r - a ld ık lar ı m a l t a p u y a bağ lanmış o l s u n veya o l m a s ı n - ver­d i k l e r i p a r a d a n do lay ı H a z i n e y i i b ı a e tmek ve h iç b i r ta lebde b u l u n ­m a m a k şartile b u mal lar ı 1938 m a l i y ı l ı n i h a y e t i n e k a d a r g e r i v e r d i k ­l e r i t a k d i r d e borç lar ın ın b a k i y e s i k e n d i l e r i n d e n a r a n m a z .

M a d d e 5 — H a z i n e c e satılan g a y r i m e n k u l l e r d e n müşteri lerine tes­l i m edi lmiş o lanlar ın t e s c i l t a r i h i n e k a d a r işlemiş ve işleyecek v e r g i l e r i de müşteri ler taraf ından ödenir . A n c a k H a z i n e b u m a l l a r d a k i inti faların­d a n do lay ı k e n d i l e r i n d e n b i r şey is teyemez .

M a d d e 6 — V a d e s i hulul e t m e y e n taks i t l e re m a h s u b e n yapı lacak te-d i y a t , ne m i k t a r d a o l u r s a o l s u n , v a d e d e n evve l ver i ld iğ i t a k d i r d e sene l ik yüzde altı n i s b e t i n d e i s k o n t o y a t a b i d i r .

M a d d e 7 — H a z i n e c e satılmış o l a n g a y r i m e n k u l mal lar ın taksi. ' l e r i i ç in k a b u l ed i l e cek D e v l e t t a h v i l l e r i hususî kanunlar ındaki hüküm­l e r e t a b i d i r .

M a d d e 8 — 1773 ve 2222 numaral ı k a n u n l a r l a 3031 numaral ı k a ­n u n u n e v k a f a müteal l ik beşinci m a d d e s i n d e n maadası mülgad ır .

M a d d e 9 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n m u t e b e r d i r . M a d d e 10 — B u k a n u n hükmünü t a t b i k a M a l i y e V e k i l i m e m u r d u r .

7 / 7 / 1 9 3 8

K a n u n N o .

K a n u n 1773

2033 2222

3031

850

1070

2554

3524

Baslığı Duttur T e r t i b C i l d

Resmi Gazete

Sahi fe Sayı

Haz ineden taksit le gayri m e n k u l m a l satın almış olanların taks id b e d e l l e r i n i n t e c i l i hakkında k a n u n [3524 numaralı k a n u n l a i l ga ] 1773 numaralı kanuna müzeyyel k a n u n 1773 numaralı kanuna müzeyyel k a n u n [3524 numaralı k a ­n u n l a i l g a edilmiştir. ! Haz ineden taks id le gayr i m e n k u l m a l satın almış olanların taks id b e d e l l e r i n i n t e c i l i hakltındaki 1773 numaralı k a n u n u t a d i l eden 2222 numaralı kanuna ek k a n u n [ B u k a n u n u n E v k a f a müteallik bes inc i maddesinden maadası mülgadır.] E v k a f U . Müdürlüğüme a id gayr i m e n k u l e m v a l i n satışına dair o l a n hükümler. E v k a f M u d i r i y e t i U m u m i y c s i n i n 1926 senesi bütçe k a n u n u ­nun 6 n c i maddesi E v k a f M u d i r i y e t i U m u m i y e s i n i n 1927 bütçe k a n u n u n u n 5 i n c i maddesi E v k a f M u d i r i y e t i U m u m i y e s i n i n 1927 bütçesinin bes inc i mad desi hükmünün değiştirilmesine dair k a n u n H a z i n e n i n taks id le sattığı bütün gayr i m e n k u l l e r i n satış b e d e l l e r i n i n tahsi l suret i haklrında k a n u n

12 13

228 1020

1758 2141

Tabaili Emval Kanunu

15

19

1

2178

1458

1357

624

395

610

2750

T . V . SİS

L o n d r a d a 2 7 m a y ı s 1 9 3 8 t a r i h i n d e İngi l tere H ü k û n ı e -ti le i m z a e d i l e n m ü z e y y e l k l i r i n g an laşması ve

tes l ihat k r e d i anlaşmasi le , E x p o r t s C r e d i t s Guaraı ı tee D e p a r t e m e n t i l e i m z a o l u n a n o n m i l y o n s t e r l i n l i k k r e d i a n l a ş m a s ı n ı n

t a s d i k i h a k k ı n d a k a n u n

Kanun No: 3525 Kabul tarihi: 28/6/1938

M a d d e 1 — L o n d r a d a 27 mayıs 1938 t a r i h i n d e İngi l tere Hükümeti i l e i m z a e d i l e n ve işbu k a n u n a bağ l ı b u l u n a n müzeyye l k l i r i n g anlaş­ması ve t e s l i h a t k r e d i anlaşmasi le E x p o r t s C r e d i t s G u a r a n t e e D e p a r t e -m e n t i l e i m z a o l u n a n 10 m i l y o n s t e r l i n l i k k r e d i anlaşması , m e t i n l e r i n d e tesbit kı l ınan t a r i h l e r d e m e r ' i y e t e g i r m e k üzere k a b u l ve tasd ik e d i l ­miştir.

M a d d e 2 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n m u t e b e r d i r . M a d d e 3 — B u k a n u n u n hükümlerini t a t b i k a İcra V e k i l l e r i H e y e t i

m e m u r d u r . 7/7/1938

Türk iye Hükümeti i l e Büyük B r i t a n y a ve Ş imal î İ r landa Mütte-h i d K ı ra l l ı ğ ı Hükümet i arasında t i c a r e t ve k l i r i n g e mütedair o l m a k üze­re 2 eylül 1936 t a r i h i n d e imzalanmış o l a n anlaşma ( b a d e m a «esas a n ­laşma» d e n i l e c e k t i r ) Türk iye i l e müttehid Kıra l l ık arasındaki ticarî miinasebatı t e s h i l iç in ahkâmı m u h t e v i bulunmasına ve  k i d Hükümet ler Türk iye i l e Müttehid Kıra l l ık arasındaki tediyafı ko lay laşt ı rmak m a k ­s a d i l e «esas an laşma» ahkâmına i lâvelerde b u l u n m a k a r z u s u n d a o l m a ­sına b i n a e n Türk iye Hükümet i i l e Büyük B r i t a n y a ve Şimal î İr landa H ü ­kümeti berveçhi a t i an laşmış lard ır :

M a d d e 1 — E s a s anlaşmanın ( b u müzeyye l anlaşmanın 5 i n c i m a d d e s i l e m u a d d e l ) 7 n c i m a d d e s i ve 9 u n c u m a d d e s i 1 i n c i f ıkrası \ üncü b e n d i m u c i b i n c e b e d e l l e r i hususî hesaba yat ır ı lmak ve k l i r i n g hesabının ( A ) talî hesabı vasıtasile t r a n s f e r e d i l m e k s u r e t i l e ödenecek o l a n Müttehid Kıra l l ık emtiası 1938 t e m m u z u n u n b i r i n c i gününden i t i ­b a r e n baş layan h e r üç ayl ık devreye a i d o l m a k ve m u h t e l i f sınıf e m t i a için b u anlaşmaya m e r b u t l i s t ede t a s r i h o l u n a n s i f kıymetler i teca\üz e tmemek üzere Türkiyeye i d h a l o l u n a b i l e c e k t i r . Şu şartla k i , eğer 1 t e m m u z , 1 teşrinievvel y a h u t 1 kânunusani i l e baş layan b ö y l e üçer ayl ık d e v r e l e r d e n her h a n g i b i r i n d e Türk iyeye i d h a l o l u n a n her h a n g i b i r sınıf emtianın kıymeti , l i s t ede o sınıf iç in tesbit e d i l e n d e n d a h a aşağı o l d u ğ u t a k d i r d e b u n d a n s o n r a k i üç ayl ık devrede aynı sınıftan o l u p i d h a l l e r i iç in müsaade v e r i l e c e k emtianın kıymeti l i s t e d e k i m i k t a r d a n b u n o k s a n d a r e c e s i n d e f a z l a olacaktır . 1 teşrinievvel y a h u t 1 kânunusa­n i d e başlayan h e r h a n g i b i r d e v r e d e k i n o k s a n tesbit e d i l i r k e n , b u dev­reye a i d k ıymet lerde b u n d a n m u k a d d e m d e v r e d e k i n o k s a n d a n mütevei-l i d fazlal ık nazarı i t i b a r a alınacaktır.

M a d d e 2 — (1) Müttehid Kıra l l ık emtiasının Türk iyeye ihracına mütedair o l u p , Müttehid Kıral l ıkta E x p o r t C r e d i t s G u a r a n t e e D e p a r t m a n ( b a d e m a D e p a r t m a n d e n i l e c e k t i r ) vasıtasile h a r e k e t eden B o r a d o f T r a d e taraf ından mezkûr D e p a r t m a n l a Türk iye Hükümeti arasında 1938 senesi mayıs ının 27 n c i günü a k d e d i l e n anlaşma ( b a d e m a G a r a n t i Anlaşması d e n i l e c e k t i r ) ahkâmı d a i r e s i n d e g a r a n t i e d i l e n m u k a v e l e l e r d e meşrut o lacaktır k i : B u f ıkra ahkâmı b u m a d d e n i n 2 n c i f ıkrası hüküm­l e r i n e göre t a l i k ed i lmedikçe , b u g i b i m u k a v e l e l e r do layıs i le , b u m u k a ­v e l e l e r d e vaziül imza Müttehid Kıral l ıktaki eşhasça satın al ınması i cab eden Türk parası k l i r i n g o f i s e b u Türk parası miktarına müsavi i s t e r l i n ö d e n m e k s u r e t i l e satın al ınacaktır . B u t e d i y e , esas anlaşmanın 8 i n c i m a d d e s i n i n 2 n c i f ıkrası ahkâmı d a i r e s i n d e M e r k e z Bankası tarafından k l i r i g o f i s e b i l d i r i l i p t e d i y e n i n yap ı ld ığ ı gün Müttehid Kıral l ıkta neş­r e d i l e n ( R a y i ç ) üzerinden yapı lacakt ır . K l i r i n g O f i s b u t e d i y e l e r d e M e r k e z Bankasını d e r h a l h a b e r d a r edecek ve bunlar ı esas anlaşmanın ( b u müzeyye l anlaşmanın 5 i n c i m a d d e s i l e m u a d d e l ) 9 u n c u m a d d e s i (1) i n c i f ıkrası ( I I ) i n c i b e n d i n d e mezkûr k l i r i n g hesabının A talî hesa ­b ına n a k l e y l e y e c e k t i r . M e r k e z Bankası b u t e d i y e l e r i n yap ı ld ığ ı k e n ­d i s i n e i h b a r edi ld iğ i z a m a n Müttehid Kıral l ıktaki müteahhidin Türki -y e d e k i mümessi l ler ine b u miktarı Türk parası o l a r a k ödeyecektir .

(2) E s a s anlaşmanın 7 n c i m a d d e s i n d e m e v z u u b a h s hususî hesaba yatır ı lmış o l a n m e b a l i ğ i n Müttehid Kıral l ıktaki a lacakl ı lara t r a n s f e r i n ­de g a y r i tabiî b i r teahhür ka lmadığ ı h u s u s u n d a h e r h a n g i b i r z a m a n i k i A k i d Hükümet anlaşacak o l u r s a , b i r i n c i fıkra ahkâmı, Â k i d Hükümet ­l e r d e n h e r h a n g i b i r i s i g a y r i tabiî t e a h h u r u n tekerrüründen b a h s i l e t e k r a r t a t b i k i n i ta l eb e d i n c e y e k a d a r t a l i k o lunacaktır .

M a d d e 3 — E s a s anlaşmanın 4 üncü l i s t e s i n d e k i 9 n u m a r a d a ( ta ­ze meyveler ve sebzeler) ve 13 numarada (meyva ve sebze konserveleri)

1 5 T E M M U Z 1938 ( R e s m î G a z e t e ) S a y ı f a : 10287

k e l i m e l e r i ka ld ır ı lacak ve 30 n u m a r a d a ( H u b u b a t ) k e l i m e s i n d e n e v v e l ( b u ğ d a y d a n m a a d a ) k e l i m e l e r i i lâve o lunacaktır .

M a d d e 4 — (1) E s a s anlaşmaya mülhak p r o t o k o l ü n 4 üncü m a d d e ­s i n i n tamamı ve y i n e b u p r o t o k o l ü n 5 i n c i m a d d e s i , « B u p r o t o k o l , b u günkü t a r i h l i anlaşmanın b i r cüzü g a y r i münfekkini teşkil eder » k e l i ­m e l e r i müstesna o l m a k üzere, hazfedi lmişt ir .

(2) - ( I ) E s a s anlaşmanın ( B u müzeyye l anlaşmanın 5 ilâ 7 m a d -d e l e r i l e m u a d d e l - 6 ncı , 7 n c i ve 9 i lâ 14 üncü m a d d e l e r i aşağıdaki m u ­k a v e l e l e r d e n müteve l l id teahhürleri i f a iç in T ü r k i y e y e ihraç o l u n a n Müttehhid K ı ı a l l ı k emtiası b e d e l l e r i n d e n d o ğ a n b o r ç l a r hakkında t a t b i k ed i lemiyeceği g i b i b u n l a r iç in v e r i l e c e k c i r o s u k a b i l s ened le r hakkında d a t a t b i k o lunmayacakt ır .

(a) S i i m e r b a n k i l e H . A . B r a s s e r t a n d Co . , L t d . arasında. Türkiye­de b i r d e m i r ve çel ik fabrikası tes is i i ç in , 1 kânunuevvel 1936 d a i m z a o l u n a n m u k a v e l e ,

(b ) G a r a n t i anlaşması ahkâmı d a i r e s i n d e b u n d a n b ö y l e D e p a r t ­m a n c a v e r i l e c e k g a r a n t i l e r e m e v z u teşkil e d e n m u k a v e l e l e r ,

(c ) Türkiyenin müdafaas ı için lüzumlu m e v a d d m Müttehid Kıra l -lıkta satın al ınmasını ko lay laşt ı rmak m a k s a d i l e 1938 senes i mayıs ayı­nın 27 n c i günü Türk iye Hükümet i i l e Müttehid Kıra l l ık Hükümeti a r a ­sında i m z a o l u n a n anlaşma ( b a d e m a t e s l i h a t k r e d i s i anlaşması d e n i l e ­c e k t i r ) t a s d i k ed i ld iğ i t a k d i r d e b u anlaşmanın b i r i n c i m a d d e s i n d e m e v -z u u b a h s e d i l e n m u k a v e l e l e r ,

( I I ) M a d e n l e r , m a d e n c e v h e r l e r i , k o n s a n t r e l e r , buğday , kömür , ke ­reste, ( m e y v e o l a r a k kul lanı lan f ındıktan m a a d a ) taze m e y v e ve seb­ze le r , ve k o n s e r v e g ıdalar ve ş imdiye k a d a r Türk iyeden i d h a l e d i l m e ­m e k t e o l u p G a r a n t i anlaşmasının i k i n c i kısmı b i r i n c i m a d d e s i m u c i b i n ­ce  k i d Hükümet ler tarafından b u n l a r a i lâve o l u n a b i l e c e k diğer m a d ­de l e r Müttehid Kıra l l ığa i d h a l o lunduğu z a m a n esas anlaşmanın b u (Müzeyye l anlaşmanın 5 i lâ 7 m a d d e l e r i i l e m u a d d e l ) 6 ncı ve 8 ilâ 14 üncü m a d d e l e r i , b u g i b i e m t i a d a n mütevel l id vacibüttediye borç lara t a t b i k o lunmayacakt ır . B u emtianın satışlarından tahassül eden meba l i ğ Müttehid Kırallıikta müesses A n g l o - Turkislı C o m p t o i r L i m i t e d Şirketi f a a l i y e t t e o l d u ğ u müddetçe b u şirkete ve b u n d a n s o n r a işbu C o m p t o i r Şirketine h a l e f o l m a k üzere y i n e Müttehid Kıratl ıkta tesis o l u n a c a k A n g l o - T u r k i s h Commodi t i e » L i m i t e d namındaki şirkete ödenecektir . B u b e n d i n ahkâmı, satılmak üzere, d o ğ r u d a n d o ğ r u y a A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L i m i t e d Şirketine, y a h u t icabı h a l e göre A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L i m i t e d e gönder i l en h a m p a m u ğ a d a şamildir .

( I I I ) G l e a r i n g O f f i c e , Türkiyeden ihraç o l u n a n i n c i r ve üzümden do lay ı k l i r i n g hesabı m a t l u b u n a geçen meba l iğ in , 1938 senes inden s o n r a , 31 kânunuevvelde n i h a y e t b u l a n h e r sene zarf ında 322,000 den f a z l a o l a n kısmını d a , f a a l i y e t t e bu lunduğu müddetçe A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L t d . Şirketine, ve b u n d a n s o n r a d a A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . e d e v r e d i l e c e k t i r .

( ı v ) Aşağ ıdaki (v ) i n c i b e n d hükümler i l e m u k a y y e d o l m a k üzere yukarıda ( I I ) n c i ve ( I I I ) üncü b e n d l e r m u c i b i n c e A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L t d . ve A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . Şirketleri­n i n e l i n e geçecek p a r a l a r l a , G a r a n t i Anlaşmas ı m u c i b i n c e b u şirketlerin alacağı diğer p a r a l a r aşağıdaki m a k s a d l a r iç in kul lanı lacakt ır :

( A ) A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . i n m a s a r i f i i l e A n g l o -Turkish C o m p t o i r L t d . i n o şirkete d e v r i t a r i h i n d e tesv iye ed i lmemiş o l a n masraf ları ,

( B ) A n k a r a d a 1 kânunuevvel 1936 d a H . A . B r a s s e r t a n d C o . i l e Sümerbank arasında i m z a l a n a n m u k a v e l e m u c i b i n c e mezkûr B r a s s e r t Şirketine v e r i l e n b o n o l a r i ç in ödenecek meba l iğ ,

( C ) G a r a n t i Anlaşmas ın ın 3 üncü k ısmında mezkûr o l u p b u kısım hükümler ine g ö r e D e p a r t m a n c a g a r a n t i e d i l e n b o n o l a r iç in ödenecek meba l i ğ ,

( D ) Türkiye C u m h u r i y e t i Hükûmet i le A y d ı n D e m i r y o l u Şirketi ı r a s m d a k i , 1 may ıs 1935 t a r i h l i m u k a v e l e i l e Türk iye Hükümet i i l e İstanbul T e l e f o n Şirketi arasında a k d e d i l e n 9 n i s a n 1936 t a r i h l i m u -t a v e l e n i n i c a b ettirdiği senevî t a k s i t l e r ,

( E ) T e s l i h a t k r e d i s i anlaşması t a s d i k ed i ld iğ i t a k d i r d e işbu anlaş-n a m u c i b i n c e i c a b eden t e d i y a t ,

( F ) Yukar ıdak i A , B , C , D , E , b e n d l e r i n d e m e v z u u b a h s m a k s a d -a r iç in i c a b e d e n m e b a l i ğ t e n z i l e d i l d i k t e n s o n r a A n g l o - T u r k i s h C o m -otoir L t d . Şirketinin v e y a i cabı h a l e g ö r e A n g l o - T u r k i s h C o m m o ­dit ies L t d . i n ( Â k i d Hükümetlerce tasv ib e d i l m i ş ) murakıb lar ı taraf ından I t e m m u z 1938 de başlayan 12 ayl ık devre s o n u n d a m e v c u d i y e t i t a s d i k edilecek b a k i y e , h e r d e v r e n i n s o n u n d a n i t i b a r e n b i r a y zarf ında k l i r i n g aesabına ödenecek ve berveçhi a t i t a k s i m olunacaktır .

(a ) % 60 ı A tâli hesabına ödenecektir .

(b ) % 30 u B tâli hesabına ödenecektir . (c ) % 10 u d a T ü r k i y e M e r k e z Bankasının serbestçe e m r i n e a m a d e

bulunacaktır , şu k a d a r k i , b u meb lâğ ın , i c a b ettiği derecede Müttehid Kıra l l ık emtiasından k l i r i n g ve hususî t a k a s l a s a t m al ınması u y g u n o l m a y a n gazete, m e c m u a , ve k i t a b mubayaas ı iç in kul lanı lacağ ı m u k a r ­r e r d i r .

( V ) 1 kânunusani 1939 d a n e v v e l Müttehid Kıra l l ı ğa i d h a l o l u ­n a c a k o l a n T ü r k buğday lar ı satışından mütevel l id meba l i ğ azamî 250,000 e k a d a r , v a z i y e t e g ö r e A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L t d . v e y a A n g l o -T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . taraf ından Türk müşteri lerin Müttehid K ı -rallıkta g e m i iştirasını f i n a n s e e tmek için t a h s i s o l u n a b i l i r .

( V I ) Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümet i , v a z i y e t e göre , A n g l o - T u r ­k i s h C o m p t o i r L t d . v e y a A n g l o - T u r k i s h C o m m o n d i t i e s L t d . şirketleri hasılatının y u k a r d a ( I V ) üncü b e n d i n A , B , C , D ve E kıs ımlar ında mezkûr tediyatı h e r z a m a n karş ı lamağa kâf i o lmasını ve bütün b u te­d i y a t yap ı l ıncaya k a d a r , Müttehid K ı ra l l ık Hükümetinin m u v a f a k a t i o l m a d a n A n g l o - T u r k i s h C o m m a n d i t i e s L i m i t e d Şirketinin f e s h e d i l m e -m e s i n i ve n i z a m n a m e s i n d e değiş ikl ik yap ı lmamas ın ı t e m i n etmeği de -r u h d e e y l e r .

M a d d e 5 — 1938 teşrinievvelinin b i r i n c i gününden i t i b a r e n m e r ' i o l m a k üzere, esas anlaşmanın 9 u n c u m a d d e s i (1) i n c i f ıkrası y e r i n e a t i d e k i ahkâm i k a m e o lunmuştur :

« ( a ) B u müzeyye l anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i , 2 n c i f ıkrası ( I V ) üncü b e n d i ( F ) k ısmı hükmünce v a z i y e t e g ö r e A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L t d . v e y a A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . taraf ından öde ­n e n meba l iğ , (b ) 1 kânunusani 1939 d a n s o n r a , müzeyye l anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i , 2 n c i f ıkrası , ( I I I ) üncü b e n d i hükümler ine g ö r e A n g l o -T u r k i s h C o m p t o i r L t d . Şirketine v e y a A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . e d e v r o l u n a c a k mebal iğ , v e (c) müzeyye l anlaşmanın 2 n c i m a d ­d e s i n i n ( I ) f ıkrası m u c i b i n c e tâli hesabına n a k l e d i l e c e k o l a n t e d i y a t h a r i c i n d e k l i r i n g hesabına m a t l u b k a y d e d i l e n bütün p a r a l a r aşağıdaki şekilde t a k s i m e d i l e c e k t i r :

( ı ) b i l û m u m mebal iğ in % 30 u f a i z s i z B tâl i hesabına t a h s i s o l u ­nacaktır. B tâli hesabı m a t l u b u n d a k i m e b a l i ğ serbest o l a r a k M e r k e z Bankası e m r i n e amade bulundurulacakt ır .

( ı ı ) A ş a ğ ı d a ( I I I ) üncü ( v ) n c i , ( V I ) nc ı v e ( V I I ) n c i b e n d l e r d e m e v z u u b a h i s m e b l â ğ l a r d a n g a y r i b i l û m u m m e b a l i ğ i n % 70 i f a i z s i z A tâli hesabına tahs i s o lunacaktır .

( m ) E s a s anlaşmanın müzeyye l anlaşma i l e m u a d d e l 12 n c i , 13 ün­cü y a h u d 14 üncü m a d d e l e r i hükümler ince Müttehid Kıra l l ı ğa ihraç o l u n a n Türk emtiasından do lay ı m a t l u b k a y d e d i l e n m e b a l i ğ i n % 10 u A tâli hesabına tahs is o lunacaktır .

( ı v ) A tâli hesabı m a t l u b u n d a k i meba l i ğ karşı l ıkları hususî he­s a b a t e v d i ed i lmiş o l a n borç lar ın t e d i y e s i i ç in kul lanı lacaktır . B u te­d i y e l e r t e v d i a t t a r i h l e r i sırasına g ö r e yapı lacakt ır .

(v ) 12 n c i v e y a h u d 13 üncü m a d d e l e r ahkâmına g ö r e Müttehid Kıra l l ı ğa ihraç o l u n a n Türk emtiası do lay ı s i l e m a t l u b k a y d e d i l e n m e ­ba l iğ in % 60 ı f a i z s i z b i r C tâli hesabına tahs is o lunacaktır . C tâli he ­sabı m a t l u b u n d a k i m e b a l i ğ aşağıdaki şeki lde kul lan ı lacakt ı r :

(a ) i h r a ç e d i l e n T ü r k i y e emtiasına a i d menşe şehadetnamesi üze­r i n d e görü len F O B kıymet in % 60 ı ayn ı hususî t a k a s m u a m e l e s i l e Müt­t e h i d Kıra l l ıktan Türk iyeye i d h a l o l u n a n e m t i a b e d e l l e r i n i n t e d i y e s i i ç in kul lanı lacaktır .

(b ) B a k i y e n i n , s i f ve f o b kıymetler i arasındaki farkı t e m s i l e d e n kısmı B tâli hesabına ve ku l lan ı lmayan kısmı d a A tâli hesabına n a k l o l u -nacaktır .

( v ı ) E s a s anlaşmanın, müzeyye l anlaşmanın 7 n c i m a d d e s i l e m u ­a d d e l 14 üncü m a d d e s i hükümler ine t e v f i k a n Müttehid K ı ra l l ı ğa ihraç o l u n a n T ü r k emtiasından do lay ı m a t l u b k a y d e d i l e n bütün meba l iğ in % 60 ı f a i z s i z D tâli hesabına tahs is e d i l e c e k t i r . D tâli hesabı m a t l u ­b u n d a k i m i k d a r l a r mezkûr m u a d d e l 14 üncü m a d d e ahkâmına göre t r a n s f e r ed i l e cek m e v d u a t ve m e b a l i ğ iç in Müttehid Kıral l ıktaki a l a ­cakl ıya v e y a alacakl ı lara t e d i y e d e b u l u n m a k üzere kul lanı lacaktır . B u m a k s a d için lâz ım o l m a y a n b a k i y e A tâli hesabına n a k l e d i l e c e k t i r .

( v ı ı ) Türkiyeden ihraç o l u n a n i n c i r ve üzümlerden mütehassil o l a r a k m a t l u b k a y d e d i l e n meba l iğ in % 70 i f a i z s i z E tâli hesabına t a h ­sis e d i l e c e k ve günü gününe A tâli hesabına naklolunacaktır .

M a d d e 6 — 1938 senesi teşrinievvelinin b i r i n c i gününden i t i b a r e n m e r ' i o l m a k üzere esas anlaşmanın 12 n c i m a d d e s i i k i n c i f ıkrası y e r i n e aşağıdaki hükümler i k a m e o lunacakt ır ;

S a y ı f a : 10288 ( Resmî Gazete) 1 5 T E M M U Z 1938

« İ ş b u m a d d e n i n b i r i n c i f ıkrasında derpiş o l u n a n her m u a m e l e n i n i fas ında Türk iyeye i d h a l o l u n a n Müttehid Kıra l l ık emtiasının f o b kıy­m e t i mezkûr k ıra l l ık ülkesine i d h a l o l u n a n Türk mal lar ın ın menşe şe-h a d e t n a m e l e r i n d e gösteri len f o b kıymetinin % 60 ını aşmayacak ve b u kıymetin % 30 u b u anlaşmanın müzeyye l anlaşmanın 5 i n c i m a d d e s i l e m u a d d e l 9 u n c u m a d d e s i b i r i n c i f ıkrası (1) i n c i b e n d i n d e m e v z u u b a h i s B tâli hesabına ve % 10 u d a A tâli hesabına nak lo lunacakt ı r : »

M a d d e 7 — 1938 senesi teşrinievvelinin b i r i n c i gününden i t i b a r e n m e r ' i o l m a k üzere esas anlaşmanın 11 üncü m a d d e s i y e r i n e aşağıdaki hükümler k a i m o lacakt ır :

« ( 1 ) B u anlaşmanın 7 n c i m a d d e s i b i r i n c i f ıkrasında mezkûr h u ­s u s i h e s a b a k e n d i l e h i n e T ü r k lirası o l a r a k p a r a yatır ı lmış v e y a s o n r a yatır ı lacak o l a n Müttehid Kıral l ıktaki h e r h a n g i b i r şahsın v e y a ( h e r hâdisede  k i d hükümetlerin t a s v i b i l e ) Türk iyede alacağı o l a n v e y a m a t l u b u n d a b u l u n a n meba l iğ i i s t e r l i n e t r a n s f e r etmeğe m u k t e d i r o l a ­m a y a n Müttehid Kıral l ıktaki diğer h e r h a n g i b i r şahsın b u m e v d u a t v e y a meba l iğ in tamamını v e y a b i r kısmını b u anlaşmaya m e r b u t ve müzey­y e l anlaşmanın 3 üncü m a d d e s i l e m u a d d e l 4 üncü l i s teye d a h i l Türk mal lar ı mubayaas ı için kul lanı lmasına ve b u mallar ı müttehid Kıra l -l ığa ihraç etmesine müsaade olunacaktır .

« (2) B u emtianın i s t e r l i n tutarı berveçhi a t i t a k s i m o lunacakt ı r :

(1) % 60 ı, b u anlaşmanın müzeyyel .anlaşma i l e m u a d d e l 9 u n c u m a d d e s i ( I ) i n c i f ıkrası ( V I ) n c i b e n d i hükümler ine göre m u a m e l e görecektir .

( I I ) % 30 u B tâli hesabına naklolunacaktır . ( I I I ) mütebaki % 10 u A tâli hesabına naklolunacaktır .

M a d d e 8 — (1) Türk mal lar ının Müttehid Kıral l ıkta f o b satışın­d a n mütevel l id n a v l u n ve s i g o r t a masraf ları do lay ıs i l e Müttehid K ı ­rallıktaki şahısların Türkiyedeki şahıslara o l a n borç lar ın ın K l i r i n g h a ­r i c i t e d i y e s i iç in i s e r l i n i n başka h e r h a n g i b i r p a r a y a serbestçe t a h v i ­l i n e Müttehid Kıra l l ık Hükümet i müsaade ey l emeğe d e v a m edecekt i r .

(2) Türk iye Hükümeti de Müttehid Kıra l l ık mal lar ının Türk iyede f o b satışından mütevel l id n a v l u n ve s i g o r t a masraf lar ı do lay ıs i le Tür ­k i y e d e k i şahısların Müttehid Kıral l ıktaki şahıslara o l a n borç lar ın ın k l i ­

r i n g h a r i c i ödenmesi iç in i s t e r l i n t e d a r i k i n e d e v a m edecekt i r . M a d d e 9 — (1) B u anlaşma 1 t e m m u z 1938 t a r i h i n d e m e r ' i o l ­

m a ğ a baş layacak ve hi laf ı z i k r e d i l m e y e n h a l l e r d e , bütün ahkâmı o t a -r i h d e m e v k i i t a t b i k a g i r e c e k t i r .

(2) 1 t e m m u z 1938 den s o n r a esas anlaşma, b u müzeyyel anlaşma i l e yap ı lan i lâveler ve t a d i l l e r d a i r e s i n d e , k e n d i ahkâmına göre t a t b i k o lunacaktır .

(3) Eğer esas anlaşma 18 i n c i m a d d e s i n i n 2 n c i fıkrası m u c i b i n c e ( b u müzeyyel anlaşma i l e yapı lan i lâveler ve t a d i l l e r l e b i r l i k t e ) h i ­t a m a erecek o l u r s a b u v a z i y e t müzeyyel anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i , 2 n c i f ıkrasının ( I I ) i n c i v e y a ( V I ) n c i b e n d l e r i hükümler ine t es i r e t m i -yeceğ i ve yalnız k l i r i n g o f i s y e r i n e M e r k e z Bankası i k a m e o lunacağ ı g i b i mezkûr 4 üncü m a d d e n i n 2 n c i f ıkrasındaki ( I V ) üncü b e n d i n ( F ) tâli b e n d i n d e k i n d e n m a a d a hükümler i de b u k e y f i y e t t e n müteessir o l m ı y a -caktır. B u hükümler mezkûr ( I V ) numaral ı b e n d d e k i (C) ve ( E ) talî b e n d l e r i n d e m e v z u u b a h s e d i l e n anlaşmalar do lay ıs i l e yapı lacak t e d i y a -tın s o n u n a k a d a r m e r ' i y e t t e k a l a c a k ve i k i A k i d Hükümet ( I V ) n u m a ­ralı b e n d i n ( F ) tâli b e n d i n d e mezkûr b a k i y e n i n nasıl t e v z i ed i leceğine müştereken k a r a r v e r e c e k t i r .

Yukar ıdaki ahkâmı t a s d i k a n vaziül imza, salâhiyettar m u r a h h a s l a r , işbu anlaşmayı i m z a etmişler ve mühürlemiş lerdir .

L o n d r a d a , b i n d o k u z yüz otuz sek iz senesi mayısının y i r m i y e d i n c i günü i k i nüsha i n g i l i z c e o l a r a k t a n z i m edilmiştir .

M ü m k ü n o lduğu k a d a r süratle Türkçe tercümesi yapı lacak ve b u tercüme  k i d Hükümet ler tarafından k a b u l ve t a s d i k e d i l e c e k t i r .

O v a k i t , h e r i k i m e t i n , h e r h u s u s d a aynı derecede m u t e b e r o lacaktır .

İ m z a l a r : Fethi Okyar M. Eriş Halifax

Metinde mutabakat hasıl olan zabıt

2 eylül 1936 t a r i h i n d e i m z a o l u n m u ş o l a n T i c a r e t ve K l i r i n g Anlaş ­masına z e y i l o l a r a k hazır lanan b u günkü t a r i h l i anlaşmanın h i n i i m z a ­s ında T ü r k i y e ve Büyük B r i t a n y a M u r a h h a s H e y e t l e r i a t i d e k i hususatın z a p t a geç ir i lmesini a r z u e d e r l e r . Ş ö y l e k i :

1. Müzeyye l Anlaşmanın 1 i n c i m a d d e s i l e a lâkadar o l a r a k , esas Anlaşmanın 1 i n c i ve 4 üncü m a d d e l e r i ve 1 i n c i ve 2 n c i l i s t e l e r i a h ­kâmı ,

( I ) Hususî h e s a b a t e v d i a t m u k a b i l i n d e A tâli hesabı v a s a t i s i l e t r a n s f e r yap ı lmak s u r e t i l e ödenen e m t i a ,

( I I ) E s a s An laşmanın Müzeyye l A n l a ş m a i l e t a d i l e d i l e n 12 n c i m a d d e s i ahkâmına g ö r e , hususî takas m u a m e l e s i l e ödenen e m t i a .

D a h i l o l d u ğ u h a l d e T ü r k i y e y e i d h a l i n e müsaade e d i l e n m u h t e l i f sınıf Müttehid Kıra l l ık emtiasının m e c m u u m i k d a n hakkında t a t b i k o l u n m a k t a d e v a m edecekt i r . Müzeyye l An laşmanın 4 üncü m a d d e s i n i n 2 n c i b e n d i ­n i n (1) i n c i f ıkrasında m e v z u u b a h s m u k a v e l e l e r e t e v f i k a n Türk iyeye i d ­h a l e d i l e n e m t i a b u m e c m u mikdar ın t e s b i t i iç in h e s a b a katı lmayacaktır .

2. Müzeyye l anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i n i n 2 n c i f ıkrasının ( I I ) n c i b e n d i ve 5 i n c i m a d d e n i n ( V I I ) n c i b e n d i i l e a lâkadar o l a r a k (322 000 İngi l iz l irasının °/o 70 i ) ve Türk üzüm ve i n c i r l e r i n i n Müttehid K ı ra l -l ığa i d h a l l e r i i ç in A tâli hesabına yap ı lacak t r a n s f e r l e r iç in azamî m i k -

d a r o l a n 225 000 i n g i l i z l irası , i s m i geçen b u Türk m a h s u l l e r i n i n Mütte­h i d K ı ra l l ı ğa yapı lan m e c m u u idhalâtının 1935, 1936, 1937 s e n e l e r i n e a i d üç s e n e l i k v a s a t i s i esası üzerinden tâli h e s a b a vacibüttediye o lması i c a b eden m i k d a n göstermektedir .

i m z a l a r :

Fethi Okyar M. Eriş Halifax

L l S T E Türk t a r i f e

N o . T ü r k t a r i f e s i n e n a z a r a n t a s n i f T ü r k lirası

98 M e r i n o s , t i f t i k , a lpağa , lâma, v i g o n i , keşmir , deve, şeviyot 19 600

102 H e r n e v i yünden ve kı ldan i p l i k ( ö r m e ve do ­k u m a m a k i n e l e r i için m a s u r a y a s a n l ı i p l i k l e r de d a h i l d i r ) 98 300

106 Saf î yünden m a m u l başka y e r d e z i k r o l u n m a -y a n m e n s u c a t ( m e v a d d ı s a i r e i l e mürekkeb o l s u n o lmas ın ) 25 600

366 P a m u k ip l iğ i , kasarsız, yal ın k a t ( tek t e l l i ) 31 100 370 G l a s e v e y a m e r s e r i z e , kaşarl ı ve kasarsız : bü ­

kü lmüş , b o y a l ı ( i k i ve d a h a z i y a d e n u m a r a d a h i l d i r ) . 34 500

371 P e r a k e n d e satı labi lecek h a l e getir i lmiş i p l i k ­l e r (kaşarl ı kasarsız, b o y a l ı , bükülmüş , bü ­külmemiş , ağaç , m a k a r a , u f a k ç i le , y u m a k , z i v a n a v e s a i r şeki l lerde) 5 700

372 P a m u k ağ ip l iğ i ve s i c i m 4 400 377 P a m u k mensucat , h a m (kasarsız) 9 300 378 P a m u k m e n s u c a t (kaşar l ı ) 64 500 379 P a m u k l u mensuca t , k ısmen b o y a l ı , b o y a l ı

d o k u m a , b a s m a 126 500 417 K e t e n , k e n d i r , jüt, r a m i ve t a r i f e d e g a y r i mez ­

kûr s a i r mevaddı n e b a t i y e d e n mamulât v e m e n ­sucat , sargı l ık k a b a bez ve çuva l ( r e n g i t a b i i ­de v e y a h u d b o y a l ı ) 15 100

445 B i s i k l e t , o t o m o b i l , a r a b a v e s a i r v e s a i t i n a k l i y e t e k e r l e k l e r i n e m a h s u s iç ve dış lâstikleri ve şe-r i d l e r (mevaddı s a i r e i l e mürekkeb ve g a y r i -mürekkeb ) 7 100

452 Y e r e sermeğe m a h s u s l i n o l e o m , k a p t o l i k a n m u ­şambaları ( parça v e y a top h a l i n d e ) 4 700

523 D e m i r v e y a çel ik saç lâvhaları (düz v e y a o l u k ­l u ) ve çember l ik v e y a şerid 33 200

555 Bakır lâma çubuk (maktaı h e r şeki lde ) t a h t a v e y a y a p r a k h a l i n d e 6 500

577 K a l a y ve halitası 43 500 618 T e l l i t e l g r a f ve m a k i n e l e r i aksamı f e n n i y e s i

( t e l l e r ve p i l l e r ve o t o m a t i k t e l e f o n santralının m e s n e d çerçeveler i hariçt ir ) 4 900

651 P e t r o l , b e n z i n ve p e t r o l müştekkatı v e s a i r k u v ­v e t l e r l e ( e l e k t r i k müstesna) müteharrik m o -tör ler (kurulmuş v e y a kuru lmamış ) 5 100

666 Değ i rmen m a k i n e l e r i ve h a m u r , m a k a r n a , şeker, s u c u k v e s a i r mekûlâtın i m a l ve i h z a n n a m a h ­sus m a k i n e l e r , b u z m a k i n e l e r i , t a k t i r , t a s i r ve

r e b r i d m a k i n e l e r i , gigejerj y ıkayan ve d o l d u r a n

1 5 T E M M U Z 1938 ( R e s m î G a z e t e ) S a y ı f a : 1 0 2 8 9

Türk t a r i f e N o . Türk t a r i f e s i n e n a z a r a n t a s n i f Türk lirası

m a k i n e l e r , v inç ler , k a v u r u c u ve öğütücü m a k i ­n e l e r , ütü m a k i n e l e r i , çamaşır y ıkama m a k i n e ­l e r i , ve t a r i f e d e z i k r o l u n m a y a n b i l c ü m l e m a k i ­n e l e r (kurulmuş , kuru lmamış ) 7 600

666 /2 M a k i n e ve c ihazların m i h a n i k i aksamı d e m i r ­d e n , çel ikten v e s a i r a d i m a d e n l e r d e n , s a i r m a d ­d e l e r l e mürekkeb v e y a gayr imürekkeb ( t a r i f e ­de başka y e r l e r d e z ikredi lmemiş o l a n ) 9 000

682 Buharl ı g e m i l e r 18 700 694 Mahrukatı m a d e n i y e 6 800 695 M a y i maden î m a h r u k a t ve maden î yağ lar , pet­

r o l , şist yağlar ı , l i n y i t ve d iğer madenî yağ lar 4 400 706 Uzvî , sunî b o y a l a r ( k ö m ü r k a t r a n yağ ından

müstahsal ) a n i l i n l e r , a l i z a r i n l e r , sunî ç ivit ler ve t a s f i y e ed i lmiş tabiî ç ivit ler ( h e r şeki lde ) ve z i k r e d i l m e y e n s a i r l e r i , ve s o d y o m ve e m -lâhı 32 800

725 Bakır emlâhı 5 400 749 K r e o z o t ve emlâhı 29 100 853 T a r i f e d e g a y r i mezkûr s e r o m ve aşılar, ecsamı

k i m y e v i y e , eczayı t ıbb iye , müstahzaratı t ıbbi­ye ve k i m y e v i y e y i s ınaiye 6 700 D i ğ e r t a r i f e m a d d e l e r i 114 900

Y e k û n 775 000

Londra, 27 Mayıs 1938

Ekselans,

Ekselanslarının muhteviyatı aşağıda yazı l ı b u l u n a n bugünkü ta ­r i h l i notasını a l m a k l a k e s b i şeref e y l e r i m :

«Ekse lans ,

2 eylül 1936 t a r i h l i T ü r k - İngi l iz T i c a r e t ve K l i r i n g Anlaşmasına z e y l o l a r a k bugün imzalanmış o l a n anlaşmanın 7 n c i m a d d e s i n e E k s e ­lanslar ının nazarı d i k k a t i n i c e l b e t m e k l e k e s b i şeref e y l e r i m .

B u m a d d e hükümler ine n a z a r a n , anifüzzikir 2 ey lü l 1936 t a r i h l i T i c a r e t ve K l i r i n g Anlaşmas ın ın 7 n c i m a d d e s i n i n 1 i n c i f ıkrasında mez ­kûr hususî h e s a b a k e n d i l e h i n e Türk lirası o l a r a k p a r a yatır ı lmış v e y a b u n d a n b ö y l e yat ır ı lacak o l a n müttehid Kıral l ıktaki h e r h a n g i b i ı şahsın v e y a ( h e r defas ında  k i d Hükümet ler in t a s v i b i l e ) Türkiyedeki eşhastan a lacağı o l a n v e y a m a t l u b u n d a b u l u n a n meba l iğ i i s t e r l i n e t a h ­v i l e m u k t e d i r o l a m a y a n Müttehid Kıral l ıktaki h e r h a n g i b i r şahsın b u t e v d i a t v e y a meba l iğ in tamamının v e y a b i r k ısmının m u a d i l i o l a n T ü r k lirasını T i c a r e t K l i r i n g anlaşmasına m e r b u t 4 üncü l i s t e y e d a h i l b u l u ­n a n Türk iye emtiasını satın a l m a k iç in kul lanı lmasına ve b u emtiayı Müttehid Kıra l l ı ğa ihraç e tmes ine müsaade e d i l e c e k t i r .

2. B u münasebet le  k i d Hükümet ler in b u m a d d e hükümler ine tev- 1

f i k a n itası i c a b e d e n m u v a f a k a t l e r i n i v e r e c e k l e r i n i ve T ü r k i y e C u m h u r i ­y e t i Hükümet in in aşağıda m ü n d e r i ç a h v a l d e k e n d i s i taraf ından v e r i l ­m e s i i c a b e d e n müsaadeyi bahşedeceğine d a i r o l a n anlaşmayı k a y d e t ­m e k i s t e r i m :

(1) A d a n a d a M r . G i l o d o taraf ından işleti lmekte o l a n p a m u k vesaiı tohumlar ı ezen b i r değ i rmen için L l o y d s B a n k L i m i t e d c e b i r i k r a z d a b u ­lunulmuş i d i . E l y e v m b u b o r ç b a k i y e s i : resülmal hesabı iç in 14, 569.4.10 i s t e r l i n ve f a i z hesabı iç in 15, 308.4.2. i s t e r l i n .

(2) İzmir - A y d ı n D e m i r y o l u n u n T ü r k i y e Hükümeti tarafından 1935 de mubayaas ına tekaddüm eden z a m a n a a i d kazanç b a k i y e s i n i teşkil eden t a k r i b e n 80 000, i s t e r l i n .

(3) İstanbul T e l e f o n Şirketinin T ü r k i y e C u m h u r i y e t i Hükümeti taraf ından h i n i mubayaas ında t a s f i y e c i l e r e a i d o l u p e lde n a k d e n mev -c u d b u l u n a n t a k r i b e n L . T . 200 000 T ü r k lirası.

(4) J . J . C o l m a n L t d . i n İstanbuldaki fabrikasının müteaddid . sene ler zarf ında yapt ığ ı kârdan i b a r e t o l a n t a k r i b e n L . 17 000 i s t e r l i n .

3 - B u n a z a m i m e t e n  k i d Hükümet ler işbu m a d d e n i n şümulü d a h i - \ l i n e g i r i p b i lâhare nazarı d i k k a t l e r i n e v a z e d e b i l e c e k o l a n s a i r b u k a b i l t a l e b l e r i hüsnü sure t l e nazarı i t i b a r a a lmağa m u v a f a k a t e y l e r l e r .

4 - Z a r u r e t h a l i n d e d iğer tediyatın d a h e r a y L . 2000 i s t e r l i n e k a d a r v e k l i r i n g h a r i c i n d e serbest i s t e r l i n o l a r a k i fasına müsaade e d i l e - '

ceği h u s u s u n d a k i mutabakatımızı t t y i d e y l e m e n i z i b u v e s i l e i l e E k s e ­lansınızdan r i c a e d e r i m .

El faz ı i h t i r a m i y e . . . . Halifax (İmza)ÝMZA

E k s e l a n s B a y F e t h i O k y a r ' a 2 - Ekselanslarının notasının, n o t a m e t n i n d e m e v z u u b a h s hususat

hakkında Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümet in in mutabakatının d o ğ r u b i r surette i f a d e etmekte o lduğunu b u r a d a t e y i d e y l e r i m .

El faz ı i h t i r a m i y e Fethi Okyar (İmza)

Londra, 27 mayıs 1938RA

E k s e l a n s , 2 eylül 1936 t a r i h l i Türk - İngi l iz T i c a r e t ve K l i r i n g Anlaşmasına

z e y l o l a r a k b u gün i m z a e d i l e n m u k a v e l e n a m e n i n 4 üncü m a d d e s i n i n (2) ( I V ) f ıkrasının ( F ) (a) b e n d i n d e k i hükümler ine nazarı d i k k a t l e ­

r i n i c e l b e t m e k l e k e s b i şeref e y l e r i m . Mezkûr hükümlere t e v f i k a n A n g l o -T u r k i s h C o m p t o i r L t d . v e y a A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . i n t e m i n ey led iğ i meba l i ğden % 60 i n i n , z i k r i geçen m a d d e d e k i t e d i y a t yap ı ld ık ­t a n s o n r a , k l i r i n g hesabının A alî hesabına geç ir i leceğ i derpiş e d i l m e k ­t e d i r .

2. 1 t e m m u z d a n i t i b a r e n baş layan h e r sene zarf ında A talî hesabın­d a yap ı lacak t e d i y a t £ 100 000 d e n az o l a c a k o l u r s a T ü r k i y e Cumhuri­y e t i Hükümeti , B tal î hesabından i l k veo ibe i z i m m e t o l m a k üzere, o sene zarf ında £ 100 000 e v a r m a k için t e d i y e s i g e r e k e n meb lâğ ın B talî he­sabından A talî hesabına n a k l i h u s u s u n u emredeceğini , Türk iye Cum­h u r i y e t i Hükümet inden telâkki ettiğim emre t e v f i k a n , ekselanslarına b i l d i r m e k l e k e s b i şeref e y l e r i m .

El faz ı i h t i r a m i y e . . .

V i k o n t H a l i f a x , K . G . Fethi Okyar

1938

ÝÝ Haşmetl i Büyük B r i t a n y a Müttehid

K ı ra l l ı ğ ı H a r i c i y e Nazır ı L o n d r a , S . W . 1.

Londra, 27 mayıs 1938IS 1938 A z i z i m M r . G r e g o r y ,

2 ey lü l 1936 t a r i h l i Türk - İngi l iz T i c a r e t ve K l i r i n g Anlaşmasına z e y l e n b u gün i m z a l a n a n anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i n i n (2) ( I V ) f ık­rasının ( F ) (c) b e n d i hükümler i le a lâkadar o l a r a k , 1 kânunusani 1940 t a r i h i n d e n i t i b a r e n , T ü r k i y e y e i d h a l ed i l e cek Müttehid Kıra l l ık gaze-t e l e r i l e m e v k u t e l e r ve kitabları b e d e l i n d e n mütevel l id b o r ç l a r ı n hususî h e s a b a geç ir i leceğini ve b u k a b i l eşya b e d e l l e r i n i n serbest i s t e r l i n i l e ödeneceğ in i s ize b i l d i r m e k l e meserre t duymaktay ım.

S a m i m i y e t l e , . .

M r . H . S. G r e g o r y , M. Eriş

A n g l o - T u r k i s h C l e a r i n g O f f i s e Murak ıb ı ,

L o n d r a

Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümetinin , Türk iye Büyük M i l l e t M e c l i s i tarafından 1937 senesi kânunuevvel inin 23 ünde t a s d i k o l u n a n b i r i k t i s a ­dî p r o g r a m k a b u l etmiş o lmasına, ve b u p r o g r a m d a Türk iye C u m h u r i y e ­t i n d e n i l e r i d e k i sene lerde ihraç o l u n a c a k m a a d i n ve d iğer bazı m a d d e l e ­r i n m i k d a r ve kıymetler inin e h e m m i y e t l i b i r surette t e z y i d i teemmül e d i l ­miş bulunmasına ve Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümet i i l e Büyük B r i t a n y a ve Şimal î İ r landa Müttehid Kıra l l ı ğ ı Hükümeti arasında 2 eylül 1936 d a a k d e d i l e n T i c a r e t ve K l i r i n g anlaşmasına, 1938 senesi mayısının 27 n c i gününde yap ı lan b i r anlaşmanın t e z y i l e d i l m e s i n e ve b u s o n anlaşma­nın 4 üncü m a d d e s i n d e Türkiyenin müdafaas ına lüzumlu mevadd ın Müt­t e h i d K ı r a l h k t a satın al ınması iç in İngi ltere Hükümeti taraf ından T ü r ­k i y e Hükümet ine v e r i l e n k r e d i l e r e karşı A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L t d . ve A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d . n a m i l e tanınan Müttehid K ı ra l l ık şirketleri hası latından İngi l tere Hükümet ine t e d i y e l e r yap ı lmas ı m u k a r ­r e r o lmasına b i n a e n , Türk iye Büyük M i l l e t M e c l i s i i l e Müttehid Kıra l l ık par lâmentosunun t a s d i k m a t a l i k a n , ve b u mübayaat ı ko laylaşt ırmak m a k -s a d i l e , T ü r k i y e C u m h u r i y e t i Hükümet i i l e Büyük B r i t a n y a ve Ş imal î İr­l a n d a Müttehid Kıra l l ı ğ ı Hükümeti berveçhiati h u s u s a t t a anlaşmışlardır .

M a d d e 1 —• Türkiyenin müdafaas ı iç in lüzumlu mevadd ın Müttehid K ı ra lhkta mubayaas ına mütedair ve Müttehid Kıra l l ık Hükümet in in tas-

S a y ı f a : 1 0 2 9 0 ( Resmî G a . ete )

v i b i l e yap ı lmış m u k a v e l e l e r e müsteniden Türk iye C u m h u r i y e t i Hüküme­t i n c e ödenmesi i c a b e d e n meba l iğ i , m e c m u u 6 m i l y o n s t e r l i n i ge çmemek üzere, Türk iye Hükümetine i k r a z ey l emeğ i Müttehid Kıra l l ık Hükümeti d e r u h d e eder .

M a d d e 2 — ( i ) B u anlaşmanın 1 i n c i m a d d e s i m u c i b i n c e yap ı lacak h e r a v a n s a yap ı ld ığ ı t a r i h t e n ödend iğ i t a r i h e v e y a 1943 senesi kânunusa­n i s i n i n b i r i n c i gününe k a d a r ( h a n g i t a r i h d a h a evvelse) z a m a n z a m a n c a r i o l a n i n g i l t e r e bankası i s k o n t o h a d d i n d e n senev i % 1 f a z l a ve b u n ­d a n s o n r a d a Müttehid Kra l l ık Hükümetince g a r a n t i e d i l e n müşabih müddet l i b i r i s t i k r a z iç in münas ib b i r h a d o l d u ğ u 1 kânunusani 1943 de H a z i n e Lord lar ı taraf ından t a s d i k o l u n a c a k ve senev i % 3 den az b u l u n ­m a y a c a k o l a n b i r f a i z ( b u n a b a d e m a m u s a d d a k f a i z d e n i l e c e k t i r ) altı a y d a b i r resülmale z a m m e d i l m e k s u r e t i l e i lâve olunacaktır .

(2) Avans lar ın f a i z l e r l e b i r l i k t e 1 kânunusani 1952 de t ed iye e d i l ­memiş o l a n m e c m u u ( k i b a d e m a resülmal d e n i l e c e k t i r ) . Türk iye Hükü­m e t i taraf ından Müttehid Kra l l ık Hükümetine her s e n e n i n 1 t e m m u z ve 1 kânunusanis inde vac ibüttediye y i r m i müsavi yarı s e n e l i k taks i t te ister­l i n o l a r a k ödenecektir . T a k s i t l e r , 1 kânunusani 1962 ye k a d a r resülmalin z a m a n z a m a m ödenmemiş b u l u n a n kısmı üzerine m u s a d d a k h a d üzerinden f a i z l e b i r l i k t e mezkûr resülmalin t a m a m e n t e d i y e s i n i t e m i n edecek m i k -d a r l a r d a olacaktır .

M a d d e 3 — 1 kânunusani 1952 den s o n r a , Türk iye Hükümeti yukarı m a d d e d e k i t a k s i t l e r i ö d e m e taahhüdünü, Müttehid Kra l l ık Hükümet ine h e r h a n g i b i r s e n e n i n 1 kânunusani v e y a 1 t e m m u z u n d a o z a m a n a k a d a r ödenmemiş b u l u n a n resüİmali v e y a b u n u n b i r kısmını i s t e r l i n o l a r a k ö d e m e k s u r e t i l e t a m a m e n v e y a k ısmen i f a salâhiyetini h a i z d i r . Resül-m a l d e n yap ı la cak b ö y l e b i r t e d i y e d e n s o n r a müteakib t a k s i t l e r o n isbet te t enk is o lunacaktır .

M a d d e 4 — B u anlaşma tasd ik e d i l e c e k ve t a s d i k n a m e l e r i A n k a r a ­d a teat i o lunacaktır . B u anlaşma t a s d i k n a m e l e r i n teat i s i t a r i h i n d e mev ­k i i m e r ' i y e t e g i r e c e k t i r .

Yukar ıdaki ahkâmı t a s d i k a n aşağıda vaziül imza salâhiyettar m u ­r a h h a s l a r işbu anlaşmayı i m z a etmişler ve mühürlemiş lerd ir .

L o n d r a d a . b i n d o k u z yüz otuz s e k i z senesi mayısının y i r m i y e d i n c i günü i k i nüsha. İngi l izce o l a r a k t a n z i m edilmiştir .

M ü m k ü n o lduğu k a d a r süratle Türkçe tercümesi yap ı lacak ve b u tercüme  k i d Hifkûmetler taraf ından k a b u l e d i l e c e k t i r .

O v a k i t , h e r i k i m e t i n , h e r h u s u s d a aynı derecede i h t i c a c a s a l i h telâkki o lunacaktır .

İ m z a l a r : Fethi Okyar M. Eriş Halifax

Londra, 27 mayıs 1938 E k s e l a n s , B u gün i m z a e d i l m e k t e o l a n Türk - İngi l iz t e s l i h a t k r e d i l e r i anlaş­

ması münasebeti le , Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümetinin s t e r l i n v e y a ster­l i n e serbestçe k a b i l i t a h v i l o l a n e c n e b i döviz ler i m u k a b i l i n d e ihraç et­m e k n i y e t i n d e o l d u ğ u m a d e n l e r ve m a d e n c e v h e r l e r i l e s a i r müstahsa-lâtın i h r a c a t p rogramın ı Ekselanslarına l e f f e n t a k d i m e t m e k l e k e s b i şe­re f e y l e r i m .

2 - Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümetinin , 1952 - 1962 s e n e l e r i zarf ın­d a ( b u sene ler d a h i l d i r ) b u m a d e n l e r ve m a d e n c e v h e r l e r i l e s a i r müstah-salâttan (d iğer ihraç t a l e b l e r i n e t e r c i h a n ) kâfi m i k d a r d a i h r a c a t t a b u ­lunacağın ı t e m i n i l e yukar ıda adı geçen anlaşmadan mütevel l id vec ibe ­l e r i n i n ifası iç in m u k t a z i s t e r l i n i t e d a r i k ey l iyeceğini , Hükümet imden a ld ığ ım t a l i m a t a t e v f i k a n , Ekselanslarına b i l d i r m e k l e k e s b i şeref ey­l e r i m .

3 - Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümet in in t e s l i h a t k r e d i l e r i m u k a v e l e ­s i n d e n mütevel l id v e c i b e l e r i 1952 - 1962 s e n e l e r i zarf ında, A n g l o T u r -

k i s h C o m m o d i t i e s L i m i t e d namı alt ında Müttehid Kral l ıkta teşkil e d i l e , cek şirket m a r i f e t i l e satılan m a d e n l e r , m a d e n c e v h e r l e r i l e k o n s a n t r e l e r i - ! n i n satış b e d e l i n d e n hasıl o l a n m e b a l i ğ i n ve i c a b ederse yukarıda adı geçen şirket m a r i f e t i l e o l m a y ı p başka sure t l e satılan m a d e n l e r , m a d e n c e v h e r l e r i l e c o n s a n t r e l e r i n i n ( I ) ( B u gün i m z a l a n m a k t a o l a n k r e d i a n - ; laşmalar ında t a r i f ed i ld iğ i veçh i l e ) Büyük B r i t a n y a İmparator luğu d a - ' h i l i n d e k i satış b e d e l l e r i n d e n ( I I ) E t i b a n k i l e k ö m ü r satış b i r l iğ i ( v e y a > b u teşekküller taraf ından e l y e v m i f a e d i l e n v e z a i f i i f a edecek o l a n s a i r ; Türk müessesatı) taraf ından s t e r l i n e serbestçe k a b i l i t a h v i l e c n e b i döviz i ' m u k a b i l i n d e e c n e b i m e m l e k e t l e r i n e yap ı lan satışlarla Müttehid K r a l l ı ğ a f v a k i o l a c a k kereste , b u ğ d a y , taze yemiş ve sebze ( yemiş o l a r a k kul lanı lan i

f ındık har içt ir ) i l e k o n s e r v e mal lar ın satışından hasıl o l a n meba l iğ in i l k v e c i b e l i z i m m e t i n i teşkil edecekt i r .

4 - Eğer Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümetinin t e s l i h a t k r e d i l e r i anlaş­masından mütevel l id v e c i b e l e r i yukar ıda t a d a d e d i l e n T ü r k i y e ihracatı satışı hası l ından h e r h a n g i b i r sebebde'n naşi i f a ed i l emediğ i t a k d i r d e , b u v e c i b e l e r , Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümet i taraf ından başka m e n a b i -d e n e lde e d i l e n s t e r l i n l e r l e t e d i y e e d i l e c e k t i r .

Sayg ı lar ımı sunarım.

Vikont Halifax K. G. Haşmetli Büyük Britanya Müttehid Krallığı Fethi Okyar Hariciye Nazırı, Londra, S. W. 1.

Türk iye Hükümetinin 1940 senes inden i t i b a r e n ıBüyük B r i t a n y a İm­parator luğuna ve i s t e r l i n e serbestçe k a b i l i t a h v i l e c n e b i döviz i m u k a ­b i l i n d e e c n e b i m e m l e k e t l e r i n e ihraç e t m e k n i y e t i n d e bu lunduğu m a d ­d e l e r i n i h r a c a t p rogramı berveçhi z i r d i r :

K r o m 65,000 T o n Bakır 15,000 T o n M a n g a n e z , m o l y b d e n u m , a n t i m u a n 100,000 S t e r l i n S i m l i kurşun, ç inko k o n s a n t e r e l e r i v e y a m a d e n l e r i 150,000 S t e r l i n D e m i r c e v h e r i 400,000" T o n K ö m ü r 400,000 T o n B u ğ d a y 40,000 T o n

( B a d e m a Türkiye Hükümeti d e n i l e c e k o l a n ) Türk iye C u m h u r i y e t i Hükümet i taraf ından k e n d i s i n e o h u s u s t a salâhiyet ver i lmiş o l a n Tür ­k i y e C u m h u r i y e t i L o n d r a Büyük Elçis i B a y F e t h i O k y a r ve Türkiye İş Bankası U m u m Müdürü B a y M u a m m e r Eriş i l e , B o a r d o f T r a d o R e ­i s i tarafından ayn ı h u s u s t a salâhiyeti h a i z E x p o r t C r e d i t s G u a r a n t e e D e p a r t m e n t ( A ş a ğ ı d a D e p a r t m a n d e n i l e c e k t i r ) Umum Müdürü F. H . N i x o n , E s q . , C . B . , arasında, Müttehid Kıra l l ık d a h i l i n d e i m a l e d i l e n emtianın Türk iyeye ihracı münasebeti le D e p a r t m a n c a o n m i l y o n ster­l i n e k a d a r g a r a n t i v e r i l m e s i n e mütedair o l m a k üzere yap ı lan işbu a n ­laşma i l e berveçhiati nıkat takarrür ey lemişt i r :

Kısım I - Teknik işler

M a d d e 1 — B u anlaşma, a n c a k , ( b u n d a n s o n r a « A l ı c ı » d e n i l e c e k o l a n ) Türkiyedeki al ıc ı i l e ( b u n d a n s o n r a « M ü t e a h h i d » den i l e cek o l a n ) Müttehid Kıra l l ık d a h i l i n d e iş y a p a n b i r şahıs, f i r m a v e y a şirket ala­sında, işbu anlaşmanın b i r i n c i k ısmındaki ahkâma u y g u n mal lar ın mü­t e a h h i d tarafından mezkûr al ıc ıya satışı iç in 31 kânunuevvel 1940 d a n ( v e y a muhteviyatı 31 kânunuevvel 1940 d a n e v v e l Türk iye Hükümeti tarafından D e p a r t m a n a kısaca b i ld i r i lmiş o l m a k ve kıymetler i mec­m u u 1,5 m i l y o n s t e r l i n i geçmemek şartile 31 kânunuevvel 1941 den) s o n r a o l m a m a k üzere yapı lan m u k a v e l e l e r t a t b i k olunacaktır .

M a d d e 2 — Türk iye İktısad Vekâlet i v e y a siparişlerin v e r i l m e s i n i « K o o r d i n e » e tmek üzere Türk iye Hükümetinin t a y i n edeceği diğer b i r m a k a m sipariş programın ın b i r s u r e t i n i kısa müddet zarf ında D e p a r t ­mana t evd i edecek ve b u p r o g r a m d a yapı lmas ı a r z u e d i l e n tadilâttan mezkûr Departmanı i l k fırsatta h a b e r d a r e y l i y e c e k t i r . Y a p ı l m a d a n ev­v e l Vekâlet in s a r i h t a s v i b i n e i k t i r a n etmemiş o l a n h e r h a n g i b i r m u k a v e ­le hakkında işbu anlaşma ahkâmı t a t b i k e d i l m i y e o e k t i r .

M a d d e 3 — E m t i a h a r b mühimmatı o l m a y a c a k ve t a m a m e n veya başl ıca kısmı Müttehid Kıral l ıkta i m a l edi lmiş o l a c a k y a n i e m t i a es maninin en az % 50 s i Müttehid Kıral l ıkta yetiştirilen veya i s t i h s a l o l u n a n m a d d e l e r e y a h u d yap ı lan işlerin ücretine m a s r u f t e d i y a t t a n te rekküb edecekt i r . B i r m u k a v e l e yap ı l ı r yap ı lmaz , b u n u n b i r nüshası İktısad Vekâleti tarafından v e y a b u anlaşmanın b u kısmındaki i k i n e m a d d e m u c i b i n c e Türk iye Hükümet ince t a y i n o l u n a c a k diğer b i r m a k a n tarafından D e p a r t m a n a gönderi lecektir . B u nüsha i l e b i r l i k t e m e r b u ( A ) n u m u n e s i n e u y g u n ve müteahhid v e y a salâhiyettar mümessi l i ta raf ından imzal ı b i r b e y a n n a m e m e v c u d bulunacaktır . Müteahhidin D e p a r t m a n tarafından istenildiği z a m a n l a r d a m e r b u t ( B ) nümunesin< u y g u n b i r b e y a n n a m e vereceği ve y i n e D e p a r t m a n tarafından a r z u e d i l d iğ i t a k d i r d e de müsbit v e s a i k i i h z a r ey l eyeceğ i m u k a v e l e l e r d e meşru olacaktır .

M a d d e 4 — H e r h a n g i b i r m u k a v e l e y e d a h i l b u l u n a n , Müttehit K ıra l l ık h a r i c i n d e k i h e r h a n g i b i r iş v e y a h i z m e t b e d e l i bütün diğer m u k a v e l e l e r d e b u l u n a n b u g i b i iş v e y a h i z m e t l e r b e d e l i n e i lâve o lunduğı t a k d i r d e bütün m u k a v e l e n a m e l e r kıymetinin, z a m a n z a m a n Departmaı i l e takarrür e t t i r i l e c e k o l a n m u t e d i l b i r n i s b e t i n i tecavüz etmeyecekti ı Müttehid Kıra l l ık h a r i c i n d e k i iş v e y a h i z m e t iç in g a r a n t i v e r m e s i D c

15 T E M M U Z 1938 ( Resmî G a z e t e ) S a y ı f a : 10291

p a r t m a n ' d a n istenildiği t a k d i r d e a lâkal ı m u k a v e l e v e y a m u k a v e l e l e r mezkûr Departmanın t a s v i b i n e tâbi olacaktır .

M a d d e 5 — Türk iye Hükümet i , siparişlerini İngi l tere mühendis l ik u s u l l e r i n e ve tatbikatına y u d u r m a k s u r e t i l e b u anlaşmanın t e m i n ettiği ko lay l ık lardan azamî derecede i s t i f a d e e tmek ve f i a t , t e s l i m ve t e k n i k i c a b a t h u s u s u n d a e n muvaf ık şeraiti e lde e y l e m e k a r z u s u n d a b u l u n d u ­ğundan Müteahhid Kıra lhkta şöhret ve m e v k i s a h i b i mühendisler i m ü m ­kün o l a n h a l l e r d e istişarî sıfatla i s t i h d a m e y l e m e k n i y e t i n d e d i r . H e r ­h a n g i b i r h a l d e mezkûr Hükümet , b u mühendis lerden i s t i h d a m ey lemeğ i a r z u etmediği t a k d i r d e D e p a r t m a n i l e istişare edecekt i r . M a a m a f i h , şu­rası m u k a r r e r d i r k i , h e r h a l d e s o n kararı Türk Hükümet i ve recekt i r .

M a d d e 6 — B u anlaşmanın 2 n c i k ısmının 1 i n c i m a d d e s i m u c i ­b i n c e k u r u l a c a k o l a n şirket, Türkiyedeki al ıc ı lar ın Müttehid Kıra l l ık ­t a k i fabr ikatör ler v e y a müteahhidler le o l a n işlerini ko laylaşt ırmak rnak-s a d i l e , Türk iye Iktısad Vekâlet i v e y a b u anlaşmanın b u k ısmının i k i n c i m a d d e s i hükmüne göre Türk iye Hükümet ince t a y i n e d i l e c e k diğer b i r m a k a m tarafından mübayaat p r o g r a m ı n d a n m u n t a z a m h a b e r d a r e d i ­l ecek ve işbu şirketin Türkiyedeki a l ıc ı lar la Müttehid Kıral l ıktaki sa ­tıcı lar arasında f a i d e l i b i r i r t i b a t t e m i n e d e b i l m e s i n i m ü m k ü n kı lacak diğer malûmat da k e n d i s i n e v e r i l e c e k t i r .

M a d d e 7 — H e r m u k a v e l e , bütün mal lar ın al ıc ı v e y a b u n u n t a y i n edeceğ i b i r şahıs taraf ından s e v k d e n e v v e l Müttehid Kıra lhkta m u a y e n e o lunacağ ı (ve t a t b i k i mümkün o l a n h a l l e r d e k a b u l m u a m e l e s i n i n de y a p ı l a c a ğ ı ) kayd ın ı i h t i v a edecekt i r .

M a d d e 8 — H e r m u k a v e l e d e k i t ed iye şekilleri ve diğer umumî şart­l a r , mümkün o lduğu k a d a r o n e v i t i care t ve s a n a y i d e k i n o r m a l şekil ve şartlara u y g u n bulunacaktır .

M a d d e 9 — M u k a v e l e y e m a n a v e r i l m e s i v e y a b u n u n t e f s i r i v e y a b u m u k a v e l e m u c i b i n c e a l ı c ı v e y a müteahhidin her h a n g i b i r v e c i b e s i n i n i fası v e y a a d e m i ifası v e y a m u k a v e l e d e n v e y a m u k a v e l e do lay ıs i le çıkan h e r h a n g i b i r mese le hakkında al ıc ı ve müteahhid arasında b i r n o k t a i n a z a r farkı v e y a ihtilâf, t a h a s s u l ettiği t a k d i r d e al ıc ı i l e müteahhidin b u n o k t a i n a z a r farkını v e y a ihti lâf ı dos tane b i r teşriki m e s a i i l e h a l l e çal ışa­cağ ı şartı h e r m u k a v e l e d e m e v c u d olacaktır . M a a m a f i h , b ö y l e b i r teşebbüs y a p ı l ı p d a müessir o l m a d ı ğ ı t a k d i r d e , T a r a f l a r d a n b i r i d iğer ine t a h ­r i r e n t e b l i g a t t a b u l u n a r a k ihti lâfın v e y a n o k t a i n a z a r farkının veya m e v z u u b a h i s işin h a k e m e h a v a l e s i n i i s t e y e b i l e c e k t i r . T a h k i m usulü şu şekilde o lacakt ı r : H e r i k i t a r a f b i r e r h a k e m -tayin edecek ve b u h a k e m l e r

b i r k a r a r a varamadık lar ı t a k d i r d e müştereken üçüncü b i r h a k e m seçe­c e k l e r d i r . B u h u s u s t a anlaşamazlarsa i sv i çre C u m h u r i y e t i F e d e r a l M a h ­k e m e s i R e i s i b i r üçüncü h a k e m t a y i n etmeğe davet olunacaktır . M u m a ­i l e y h i n istinkâfı h a l i n d e Türk iye Hükümet i i l e D e p a r t m a n üçüncü h a ­k e m i k i m i n t a y i n edeceği h u s u s u n d a anlaşacaklardır . H a k e m h e y e t i n i n üç azasının i k i s i n i n vereceği k a r a r nihaî o l a c a k ve h e r i k i tarafı d a i l z a m edecek ve t a r a f l a r b u kararın d e r h a l t a t b i k m e v k i i n e konulmasın ı t a a h -hüd e y l e y e c e k l e r d i r .

M a d d e 10 — N a v l u n i s t e r al ıc ı i s t e r müteahhid taraf ından öde necek o l s u n , (Müttehid Kıral l ıktaki b i r l i m a n d a n b i r Türk g e m i s i n i n boş o l a r a k h a r e k e t edeceği h a l l e r müstesna o l m a k üzere) nakliyatın, c a r i p i y a s a rayiç ler ine g ö r e t e d a r i k i m ü m k ü n o l d u ğ u z a m a n l a r d a , i n ­g i l i z g e m i l e r i l e yapacağ ı ve s i g o r t a mukave lâ t ınm d a b e h e m a h a l Mütte h i d K ıra lhkta s i g o r t a iş leri le iştigal e d e n şahıs, f i r m a , v e y a şirketlerle akdedi leceğ i k a y d i h e r m u k a v e l e d e m e v c u d olacaktır .

M a d d e 11 — H e r m u k a v e l e o m u k a v e l e do lay ıs i le müteahhid t a r a ­f ından yap ı lacak T ü r k parası iştirasının Türk iye Hükümeti i l e Büyük B r i t a n y a ve Ş imal î İr landa Müttehid Kıra l l ı ğ ı Hükümet i arasında, 2 eylül 1936 t a r i h i n d e t i c a r e t ve k l i r i n g i n e mütedair o l m a k üzere L o n d r a d a i m z a ­l a n a n ve ( b u n d a n s o n r a k l i r i n g anlaşması d e n i l e c e k o l a n ) anlaşmaya mü-z e y y e l o l a r a k T ü r k i y e Hükûmet i l e Büyük B r i t a n y a ve Şimal î i r l a n d a Müttehid K ı r a l l ı ğ ı Hükümeti arasında 1938 senesi may ı s ayının 27 n c i günü L o n d r a d a a k t e d i l e n anlaşmanın ( b a d e m a müzeyye l anlaşma d e n i ­l e c e k t i r ) 2 n c i m a d d e s i hükümler in in i c a b ettirdiği şekilde yap ı lacağ ı kaydın ı m u h t e v i o lacaktır .

Kısım: II - Türk emtiasının satışı

M a d d e 1 — B r i t a n y a i m p a r a t o r l u ğ u n d a ve bütün e c n e b i m e m l e ­k e t l e r d e berveçhiat i T ü r k mal lar ın ı s a t m a k ve bunlar ın satışları tutarını b u anlaşmanın b u kısmındaki ahkâma g ö r e k u l l a n m a k ve m e r k e z i L o n ­d r a d a o l m a k üzere, 1929 t a r i h l i i n g i l i z Şirketler k a n u n u ahkâmı d a i r e ­s i n d e I n g i l t e r e d e b i r şirket tesis o lunacaktır . Mezkûr m a l l a r şun lard ı r : M a d e n l e r , m a d e n c e v h e r l e r i ve k o n s a n t r e l e r i ve k ö m ü r (bunlar ın h e p ­s ine b i r d e n b a d e m a esas m a d d e l e r d e n i l e c e k t i r . ) B u ğ d a y , kereste , hanı p a m u k , taze m e y v e ve sebze ler , ( yemiş o l a r a k kul lanı lan f ındık b u n d a n

\ hariçt ir ) ve k o n s e r v e ve g ıda m a d d e l e r i ve b u m a k s a d için Türk iye Hükûmet i le D e p a r t m a n arasında kararlaşt ır ı lacak diğer müstahsalât (bunlar ın h e p s i n e b i r d e n b a d e m a talî m a d d e l e r d e n i l e c e k t i r ) .

I Türk iye Hükümet i yukar ıda m e v z u u b a h s şirketin A n g l o - T u r k i s h | C o m m o d i t i e s L i m i t e d n a m i l e kurulmasını v e t e s c i l i n i t e m i n için lâzım ı g e l e n t e d b i r l e r i d e r h a l alacaktır. ( B u şirket b a d e m a şirket d i y e z i k r o l u -

nacaktır . ) B u şirketin esas n i z a m n a m e s i Türk iye Hükûmet i le D e p a r t m a ­nın t a s v i b i n e tâbi o l a c a k ve a y n i s u r e t l e t a s v i b e d i l m e d e n b u n i z a m n a mede tadilât y a p ı l m a d ı ğ ı g i b i b u n a i lâveler de yapı lmayacakt ır .

B u anlaşmada «Br i tanya i m p a r a t o r l u ğ u » t a b i r i Büyük B r i t a n y a , i r l a n d a , B r i t a n y a D o m i n y o n l a r ı K i ra l ı ve H i n d i s t a n İmparatoru M a -

! j e s t e n i n hâkimiyeti , suzerentes i , h i m a y e s i ve mandası altında b u l u n a n I b i l û m u m a r a z i y e şamildir . j M a d d e 2 —• Şirketin m e c l i s i i d a r e s i berveçhiat i z eva t tan terekküb ı e d e c e k t i r :

E t i b a n k taraf ından t a y i n o l u n a n b i r a z a ( b u re i s o l a c a k t ı r ) . D e p a r t m a n taraf ından t a y i n o l u n a n b i r aza . D e p a r t m a n i l e E t i b a n k taraf ından müştereken t a y i n o l u n a n b i r

j aza . ( Y a h u t E t i b a n k i l e D e p a r t m a n arasında takarrür e t t i r i l e c e k daha f a z l a m i k t a r d a a z a ) .

M e c l i s i i d a r e azalarının ücreti E t i b a n k i l e Depar tmanın t a s v i b i l e takarrür edecekt i r .

M a d d e 3 — Şirketin hesabatı E t i b a n k i l e D e p a r t m a n c a tasv ib o l u ­n a n h e s a p müfettişleri taraf ından t e d k i k o l u n a c a k ve gerek Etibankın

| ve gerek Departmanın h e r h a n g i b i r z a m a n d a şirketin d e f t e r l e r i n i ve vesikalarını t e t k i k e salâhiyeti o lacaktır ,

t M a d d e 4 — Türk iye Hükümet i , k l i r i n g anlaşmasi le b u n a mülhak j p r o t o k o l ve müzeyye l anlaşmadaki taahhüdlerini karş ı lamak m a k s a -| d i l e B r i t a n y a İmparator luğuna ve i s t e r l i n e k o l a y c a k a b i l i t a h v i l ec-! n e b i döv iz i m u k a b i l i n d e e c n e b i m e m l e k e t l e r e 1940 d a n i t i b a r e n ihraç

n i y e t i n d e b u l u n d u ğ u m a d e n l e r , m a d e n c e v h e r l e r i ve d iğer m u a y y e n mahsulâtın i h r a c a t p r o g r a m ı n ı D e p a r t m a n a t e v d i eylemiştir .

! Türk iye Hükümet i b u p r o g r a m ı t a t b i k edecek ve 1938, 1939 sene-l e r i l e 1940 d a n s o n r a , mezkûr taahhüdlerini karş ı lamaya kâfi m i k t a r d a esas m a d d e l e r i bütün diğer i h r a c a t t a l e b l e r i n e t e r c i h a n ihraç edecekt i r . Türk iye Hükümeti mezkûr p r o g r a m ı n t a t b i k i l e a lâkadar Türk İhracat teşekkülleri f a a l i y e t l e r i n i n k o o r d i n a s y o n u n d a n m e s ' u l o l a c a k makamı d e r h a l t a y i n edecekt i r .

M a d d e 5 — Şirket B r i t a n y a i m p a r a t o r l u ğ u n d a yap ı lan bütün sa ­tışlar iç in Etibankın yegâne acentası o lacaktır .

M a d d e 6 — E s a s m a d d e l e r l e talî m a d d e l e r i n şirket tarafından ve­y a vasıtasile yap ı lan satışlarının tutarı aşağıdaki tediyatı zamanı ge l ­d ikçe i f a y a k i f a y e t etmediğ i t a k d i r d e ,

I ) E s a s m a d d e l e r i n B r i t a n y a Imparator luğundaki bütün sat ış lar ı , . I I ) H a m p a m u k t a n m a a d a tal î m a d d e l e r i n Müttehid Kıral l ıktaki

bütün satışları,

I I I ) V e esas m a d d e l e r i n E t i b a n k v e y a k ö m ü r satış b i r l iğ i t a r a ­f ından i s t e r l i n e serbestçe k a b i l i t a h v i l e c n e b i döviz i m u k a b i l i n d e ecne­b i m e m l e k e t l e r i n d e yap ı lan satışlarının tutarından,

B u noksanı telâfi edecek miktarı Türk iye Hükümeti şirkete t e v d i edecek v e y a e t t i r e cekt i r .

(a) A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L i m i t e d i n mevcudat ın ın şirkete devro lunduğu t a r i h t e henüz ö d e n m e m i ş b u l u n a n m a s a r i f i ve şirketin m a ­s a r i f i ,

(b ) A n k a r a d a kânunuevvel 1936 d a i m z a l a n a n m u k a v e l e m u c i b i n c e H . A . B r a s e r t a n d C o . şirketine v e r i l e n b o n o l a r iç in ödenecek m i k t a r l a r .

(c ) B u anlaşmanın 3 üncü k ısmında mezkûr ve o k ıs ım hüküm­l e r i n e g ö r e D e p a r t m a n taraf ından g a r a n t i ed i lmiş b u l u n a n b o n o l a r iç in ödenecek m i k t a r l a r .

M a d d e 7 — Şirket, L o n d r a ' d a Osmanl ı Bankasında ( b a d e m a ş i ı -ket hesabı d e n i l e c e k o l a n ) b i r h e s a p açacak ve b u h e s a b a aşağıdaki m e b a l i ğ i s t e r l i n o l a r a k yat ır ı lacakt ır :

(a ) E s a s m a d d e l e r i n ve talî m a d d e l e r i n şirket taraf ından v e y a vasıtasile yap ı lan bütün satışların tutarı,

(b ) B u anlaşmanın b u kısmındaki 6 n c i m a d d e m u c i b i n c e şirkete t e v d i e d i l e c e k bütün p a r a l a r ,

(c ) Müzeyye l anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i 2 n c i f ıkrası ( I I I ) üncü b e n d i hükümler ine g ö r e Müttehid Kıra lhkta yap ı lan üzüm ve i n c i r sa­tışları tutarı.

B u h e s a b a yatır ı lan p a r a l a r , müzeyye l anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i (2) n c i f ıkrası ( V ) i n c i b e n d i ahkâmi le m u k a y y e d o l a r a k , a n c a k b u

Sayı fa : 1 0 2 9 2 ( Resmî Gazete ) 1 5 T E M M U Z 1938

anlaşmanın b u kısmındaki 6 ncı m a d d e d e mezkûr ted iyat i l e müzeyyel anlaşmanın 4 üncü m a d d e s i (2) n c i f ıkrası ( I V ) üncü b e n d i m u c i b i n c e münhasıran şirket v a r i d a t i l e yap ı lacak tediyatı i f a iç in kullanılacaktır .

M a d d e 8 — H e r h a n g i b i r z a m a n şirketin hesabında, b u an ­laşmanın b u kısmındaki (6) ncı m a d d e d e mevzuubalıs tediyatı i f a y a kâfi p a r a bu lunmadığ ı t a k d i r d e , Türk iye Hükümeti d e r h a l eksiği t a m a m -lıyacaktır . 1 t e m m u z 1938 de başlayan d e v r e d e n i t i b a r e n h e r o n i k i ayl ık devre s o n u n d a şirket hesabında k a l a n m a t l u b b a k i y e s i , o t a r i h t e vacibüt-t ed iye m i k d a r l a r ç ıkarı ldıktan s o n r a , müzeyyel anlaşma ahkâmı d a i r e ­s i n d e , m u a m e l e görecektir .

M a d d e 9 — E t i b a n k , şirketle sıkı b i r temas t e m i n edecek ve b u şirke­t i n satışlarını t esh i l m a k s a d i l e ihraç için hazır b u l u n a n esas m a d d e l e r i n k e m i y e t ve k e y f i y e t i hakkında k e n d i s i n e z a m a n z a m a n malûmat verecek ve b u şirket f a a l i y e t i n i diğer a c e n t a l a r m m f a a l i y e t l e r i l e k o o r d i n e e tmek için e l i n d e n g e l e n i yapacaktır .

M a d d e 10 — Berveçhiati zevat tan terekküb etmek üzere b i r k o m i t e teşkil o lunacaktır .

H e r h a d i s e d e Türk iye Hükümeti tarafından t a y i n o l u n a c a k b i r zat,

E t i b a n k U m u m M ü d ü r ü . H e r h a d i s e d e i n g i l t e r e Hükümeti taraf ından t a y i n e d i l e c e k b i r zat, E x p o r t C r e d i t s G u a r a n t e e D e p a r t m e n t U m u m Müdürü . B u k o m i t e y e aşağıdaki işler h a v a l e o lunacakt ı r : (a) Şirket E t i b a n k v e y a alâkadar d iğer h e r h a n g i b i r Türk idarî te­

şekkülü arasındaki ihti lâf lar , (b ) Şirket iş lerinden tevel lüd e d i p D e p a r t m a n c a v e y a T ü r k i y e Hü­

kümetince k o m i t e y e h a v a l e s i lüzumlu görü len mese l e l e r .

K o m i t e n i n k e n d i s i n e h a v a l e o l u n a n ihtilâf v e y a mese le hakkındaki kararları ( b u k a r a r l a r i t t i f a k i l e o l m a l ı d ı r ) nihaî o l a c a k ve a lâkadar T a ­r a f l a r c a bunlar ın t a t b i k i iç in d e r h a l t e d b i r alınacaktır.

M a d d e 11 — A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r şirketi tas f i ye e d i l i p a k t i f ve p a s i f şirkete d e v r e d i l m e d e n ve H . A . B r a s s e r t şirketile T ü r k i y e İk­tısad Vekâlet i arasında 29 eylül 1936 d a L o n d r a d a i m z a o l u n u p hususatı s a i r e meyanında A n g l o - T u r k s i h C o m p r i m tes is ine mütedair o l a n m u ­k a v e l e şirketin t e s c i l i t a r i h i n d e n i t i b a r e n f e s h e d i l m e d e n D e p a r t m a n b u anlaşmanın 3 üncü k ısmında m e v z u u b a h s bono lar ı g a r a n t i etmeğe mec ­b u r o lmıyacakt ır .

Kısım: III • Garantiler

M a d d e 1 — D e p a r t m a n , b u anlaşmaya d a h i l b u l u n a n siparişler d o l a ­yısi le T ü r k Hükümetinin 10 m i l y o n i s t e r l i n e k a d a r ihraç edeceği H a z i n e b o n o l a r ı n ı b u anlaşmanın ahkâmı d a i r e s i n d e i m z a ve g a r a n t i edecekt i r .

M a d d e 2 — B o n o l a r , Türk iye M a l i y e Vekâlet i taraf ından Türk k a ­nunlar ı ahkâmına g ö r e ihraç o l u n a c a k ve resülmal ve f a i z l e r i L o n d r a d a E . C . 2. de Osmanl ı bankasında v e y a tş Bankası L o n d r a şubesinde hâ­m i l i n e vacibüttediye olacaktır . M u k a v e l e l e r y a p ı l m a d a n evve l b u b o n o l a ­rının s e r v i s l e r i n e müteal l ik a r a n j m a n l a r hakkında E x p o r t C r e d i s t G u a ­rantee D e p a r t m e n t i l e iti lâf hasıl o lmuş bulunacaktır .

M a d d e 3 — B o n o l a r d a n h e r b i r i n i n b e d e l i £ 1 000 ve b u n u n ezafı o l m a k üzere s t e r l i n l e i f a d e ed i l e cek ve b u n l a r Türk iye Hükûmet i le D e ­p a r t m a n arasında tekarrür ettirilmiş b u l u n a n b i r l i s te m u c i b i n c e v a c i ­büttediye olacaktır . Bono lar ın f a i z i h e r yar ım senede ödenmek üzere se­n e v i % 5 \ o lacaktır . D a m g a m a s a r i f i n i Türk iye Hükümeti ödeyecektir .

M a d d e 4 — Türk iye M a l i y e Vekâlet i v e y a Türk iye Hükümetinin b u işi i ç in t a y i n edeceği d iğer b i r m a k a m z a m a n z a m a n g a r a n t i e d i l m e k üzere b o n o l a r ı D e p a r t m a n a gönderecektir . B u b o n o l a r ı n yekûnu mezkûr D e p a r t m a n tarafından b u anlaşmaya d a h i l bu lunduklar ı t a s d i k ed i lmiş b u l u n a n m u k a v e l e l e r e müsteniden mezkûr vekâlet v e y a yukar ıdaki şe­k i l d e t a y i n o l u n a n m a k a m tarafından i h z a r o l u n u p D e p a r t m a n a v e r i l e c e k b i r l i s t eye g ö r e yakın b i r z a m a n d a yapı lmas ı lâzım ge l en t e d i y a t yekû­n u n a t a k r i b e n müsavi olacaktır . B u anlaşmanın b u kısmı ahkâmi le m u -k a y y e d o l m a k üzere, h e r h a n g i b i r z a m a n d a v e r i l e c e k b o n o l a r ı n müddet ­l e r i b u anlaşmanın b u kısmındaki 3 üncü m a d d e d e mezkûr l i s te esasları­n a g ö r e D e p a r t m a n taraf ından tesbit o lunacaktır .

M a d d e 5 — Bono lar ın D e p a r t m a n a g a r a n t i e d i l m e k üzere t e v d i i n i müteakib i k i h a f t a zarf ında ve b u anlaşma ahkâmına r i a y e t ed i lmiş o l ­m a k şartile D e p a r t m a n b u b o n o l a r ı resülmal ve f a i z iç in g a r a n t i edecek ve satışlarını t e m i n e y l e y i p , hası l lar ından, m e c m u u b u sure t l e g a r a n t i e d i l e n b o n o l a r ı n ( f a i z hariç o l m a k üzere) itibarî kıymetler i yekûnuna

müsavi mikdar lar ı , L o n d r a Osmanl ı Bankasında Türk iye M a l i y e Vekâ­l e t i namına aç ı lacak hususî b i r h e s a b a yatıracaktır. B u hususî h e s a b d a n a n c a k Türk iye M a l i y e Vekâlet i taraf ından t a s d i k ve D e p a r t m a n tarafın­d a n d a i m z a edi lmiş o l a n l i s t e l e r e d a h i l t e d i y a t iç in p a r a çeki lebi lecek­

t i r . B u l i s t e l e r t a s d i k ve i m z a e d i l d i k t e n s o n r a D e p a r t m a n taraf ından mezkûr b a n k a y a gönderi lecekt ir . Bono lar ın satış hası l larının itibarî k ıy ­m e t l e r i n d e n fazlası yalnız Departmanın e m r i n d e b u l u n a c a k ve b u D e p a r t ­m a n satış do lay ıs i l e yap ı lacak m a s r a f l a r d a n m e s u l olacaktır .

M a d d e 6 — B u anlaşmanın b i r i n c i kısmı b i r i n c i m a d d e s i ahkâmına g ö r e m u k a v e l e l e r i n yap ı lmas ı için tesb i t e d i l e n t a r i h t e n s o n r a o l m a m a k üzere akdedi lmiş b u l u n a n ve b u anlaşmaya d a h i l o l a n m u k a v e l e l e r d e n mütevel l id bütün t e d i y a t yapı ld ıktan s o n r a hususî h e s a b d a b i r b a k i y e kald ığ ı t a k d i r d e Türk iye İktısad Vekâlet i üç ay zarf ında i şbu b a k i y e n i n t a m a m e n i s t i m a l i n e k i f a y e t edecek m i k d a r d a diğer m u k a v e l e l e r y a p a c a k ve b u anlaşma evvelce mezkûr m u k a v e l e l e r g i b i , b u n l a r a d a şamil o l a ­caktır.

M a d d e 7 — H e r h a n g i b i r m u k a v e l e do lay ıs i l e Müttehid Kra l l ık h a r i c i n d e k i iş v e y a h i z m e t iç in yap ı lacak t e d i y e l e r i karş ı lamak üzere b o n o l a r g a r a n t i s i D e p a r t m a n d a n t a l e b e d i l e c e k o l u r s a b u g a r a n t i , h i ç b i r z a m a n , m u k a v e l e y e d a h i l o l u p g a r a n t i i l e a lâkadar e m t i a b e d e l i n i n % 33 1/3 ünü tecavüz etmiyeceği g i b i , müteahhidin m u k a v e l e do lay ıs i l e ihtiyacı o lmuş b u l u n a n Türk parasını müzeyyel anlaşmanın i k i n c i m a d ­d e s i n d e k i t a r z d a iştira etmiş o lması ve i l e r d e b u g i b i p a r a al ış larını a y ­nı surette yapacağ ın ı teahhüd etmiş bulunması d a g a r a n t i n i n v e r i l m e s i iç in meşrut olacaktır .

H e r i k i m e t i n de aynı derecede m u t e b e r o l m a k üzere, 1938 senesi mayıs ının 27 n c i günü L o n d r a d a i k i nüsha o l a r a k i m z a edilmiştir .

Fethi Okyar Muammer Eriş

F. H. Nixon

Z E Y L « A »

Müteahhidin vereceği beyanname

M u k a v e l e numarası t a r i h . . . . mikdar ı . . . yukar ıda mezkûr m u k a v e l e m u c i b i n c e k ıymet inde m a l t e s l i m edeceğini ve bunlar ın h a r b mühimmat ı o lmad ığ ın ı ve esmanının en az yüzde 50 s i n i n Müttehid Kıral l ıkta yetiştirilen v e y a i s t i h s a l o l u ­n a n m a d d e l e r e y a h u d yap ı lan işlerin ücretine m a s r u f t e d i y a t t a n terek­küb e t m e s i n i t e m i n edecek t e d b i r a lmağ ı müteahhid b u l u n d u ğ u m u be­y a n e y l e r i m .

Namına i m z a edi lmişt ir i m z a : i m z a e d e n i n evsafı :

E x p o r t C r e d i t s G u a r a n t e e D e p a r t e m e n t .

Z E Y L « B »

Müteahhidin vereceği sertifika

M u k a v e l e numarası t a r i h . . . . mikdar ı . . . . . . .• . . t a r i h i n d e akdetmiş o l d u ğ u m yukarıda mezkûr m u k a v e l e m u c i b i n c e s t e r l i n k ıymet inde mal ın t e s l i m e d i l m e k üze­re hazır o lduğunu , bunlar ın h a r b mühimmat ı o l m a d ı ğ ı n ı ve esmanının e n a z yüzde 50 s i n i n Müttehid Kıral l ıkta yetiştirilen v e y a i s t i h s a l o l u n a n m a d d e l e r e y a h u t yap ı lan işlerin ücretine m a s r u f t e d i y a t t a n terekküb ey­lediğini b e y a n e d e r i m , isteni ldiği t a k d i r d e s i ze v e y a t a y i n edeceğiniz şahsa b i r y e m i n l i m u h a s i b taraf ından imzal ı b i r v e s i k a i b r a z e y l e m e k s u r e t i l e b u beyanatımı tevs ik ey lemeği de teahhüd e y l e r i m .

N a m ı n a i m z a o lunmuştur i m z a : i m z a e d e n i n sıfat :

Londra, 27 mayıs 1938.

Ekselans, 1 may ıs 1935 t a r i h l i A n l a ş m a m u c i b i n c e «Ottman R a i l w a y * i n T ü r

k i y e Hükümetine satı lmasına sebeb o l a n 1 825 840 s t e r l i n l i k 1935 t a r i h i % 7,5 f a i z l i Türk b o r c u n u n s e r v i s i i ç in 1 h a z i r a n 1938 d e n i t i b a r e n O s m a n i i Bankasına h e r sene vac ibüttediye o l a n 146 000 s t e r l i n t a k s i t i h İstanbul T e l e f o n Şirketinin satın al ınması h a s e b i l e 1940 senes inden i t i b a r e n h e r sene vacibüttediye o l a n £ 40 000 i s t e r l i n l i k t a k s i t i n i n h a l i f a a l i yette b u l u n d u ğ u müddetçe A n g l o - T u r k i s h C o m p t o i r L t d . i n ve b i lâhare A n g l o - T u r k i s h C o m m o d i t i e s L t d i n muamelât ından hasıl o l a c a k meba l i ğden i l k v e c i b e i z i m m e t o l m a k üzere s t e r l i n o l a r a k m u n t a z a

1 5 T E M M U Z 1938 ( Resmî Gazete ) Sayıfa : 10293

m a n t e d i y e ed i leceğ in i Ekselanslarına b i l d i r m e k l e k e s b i şeref e y l e r i m . Şurası m u k a r r e r d i r k i , h e r h a n g i b i r sebeb le mezkûr hasılatta meba'liğ b u l u n m a d ı ğ ı t a k d i r d e b u t ekas i t başka m e b a l i ğ d e n s t e r l i n o l a r a k t e d i y e e d i l e c e k t i r .

2 — 1935 t a r i h l i % 7 ,5 fa i z l i T ü r k istikrazı h a m i l l e r i n i n mümessi l i o l m a k sı fati le L o n d r a d a k i Osmanl ı Bankasına h i t a b e n b u h u s u s t a yazı l ­ması lâz ım g e l e n m e k t u b v a k t i g e l i n c e Türk iye M a l i y e Vekâlet i t a r a ­f ından yazı lacaktır .

3 — İstanbul Rıht ım Şirketini t a s f i y e y e m e m u r b u l u n a n l a r l a b i r anlaşma yapı lacağ ın ı ve b u anlaşma m u c i b i n c e e l y e v m Müttehid Kıra l ­lıktaki eşhas e l i n d e b u l u n a n tahvilât i ç in 18 kânunuevvel 1934 t a r i h l i m u k a v e l e d e mezkûr r a c h a t b e d e l i 2 500 000 Fransız f rangının , 1 m a y ı s 1938 t a r i h i n d e vacibüttediye t a k s i t b e d e l i de d a h i l o l d u ğ u h a l d e , m u n ­t a z a m a n fransız f rang ı i l e t e d i y e edi leceğini Ekselanslarına b i l d i r m e k l e k e s b i şeref e y l e r i m .

- El faz ı i h t i r a m i y e . . . Fethi Okyar

V i k o n t H a l i f a x , K . G . Haşmetl i Büyük B r i t a n y a Müttehid Kıra l l ı ğ ı H a r i c i y e Nazır ı

L o n d r a , S. W . I

Export Cradist Guarantee Departmant

9, Clemants Lane,

Lombard Street, E. C. 4.

27 mayıs 1938

A z i z i m B a y M u a m m e r , B u g ü n Hükümet iniz le a r a m d a i m z a l a n a n G a r a n t i Anlaşmas ına m ü ­

t e a l l i k o l m a k üzere lütfen gönderd iğ in iz şu üç m e k t u b u a ld ım. (a) G a r a n t i Anlaşmas ın ın i k i n c i k ısmının d ö r d ü n c ü m a d d e s i n d e

m e v z u u b a h s T ü r k i h r a c a t p r o g r a m ı n ı m u h t e v i m e k t u b u n u z , (b ) An laşmamız ın üçüncü kısmının üçüncü malddes inde m e v z u u ­

b a h s l i s t e y i m u h t e v i m e k t u b u n u z ,

(c ) Sipariş ler in v e r i l m e s i n d e m u a y y e n t i b p r o j e l e r i t e r c i h etmek n i y e t i n d e o lduğunuzu müşir m e k t u b u n u z .

B u fırsattan i s t i f a d e i l e b u m e k t u b l a r iç in Departmanın namına s ize teşekkür etmek i s t e r i m .

A y n ı z a m a n d a b u günkü t a r i h l i m e k t u b u n u z d a n d a b a h s e t m e m e mü­saade e d i n i z . . B u m e k t u b d a , i n t i h a b e d e c e ğ i m mütehassıslarla birlikte Türk iyey i t e k r a r z i y a r e t e t m e m i t a v s i y e lût funda b u l u n u y o r s u n u z . M e k ­t u b u n u z u n tarzı t a h r i r i b e n i ç ok mütehassis et t i . T a v s i y e n i z i yakın b i r z a m a n d a m e m n u n i y e t l e k a b u l edeceğ im. S i z ve arkadaşlarınız s i z i n l e da imî t e m a s d a o lanlar ımız ı Türk iyenin m a d e n se rve t i hakkındaki beyanatınız ın i z a m ed i lmediğ ine i k n a etmiş b u l u n u y o r s u n u z . B u n u n l a b e r a b e r Türki ­yeye götürmek n i y e t i n d e o l d u ğ u m m a d e n mühendis ler inin vereceği b i r r a p o r K o m i t e m azalarının v e y a m e s e l e y i doğrudan d o ğ r u y a s i z i n l e m ü ­z a k e r e e tmek şeref ine n a i l o l m a y a n diğerler inin hissedebi leceği h e r h a n ­g i b i r endişeyi şüphesiz i z a l e edecekt i r .

Departmanın hakkındaki mütaleanız , e h l i y e t ve randımanı i y i tanı­y a n b i r i s i n d e n s a d i r o lması i t i b a r i l e ç ok şayanı m e m n u n i y e t t i r .

F. I. Nixon B a y M u a m m e r Eriş,

G a r t o n H o t e l , P a l l , M a l l , L o n d r a , S. W . I .

K a y s e r i ' ve E s k i ş e h i r t a y y a r e f a b r i k a l a r ı n a m ü t e d a v i l s e r m a y e v e r i l m e s i h a k k ı n d a k a n u n

Kanun No: 3526 Kabul tarihi: 28/6/1938

M a d d e 1 — M i l l î M ü d a f a a Vek i l l i ğ ince t a y i n o l u n a c a k esaslaı l a i r e s i n d e D e v l e t d a i r e l e r i n d e n , T ü r k H a v a K u r u m u n d a n , s e r m a y e l e r i

D e v l e t e a i d f a b r i k a ve müesseselerden v e y a dışarıdan siparişler a l m a k ve b u siparişler do lay ıs i l e h e r türlü ticarî muamelâta ve b u n l a r d a n mü­t e v e l l i d taahhüdata gir işmek iç in K a y s e r i ve Eskişehir t a y y a r e f a b r i k a ­ları müdür lük ler ine salâhiyet veri lmiştir .

M a d d e 2 — B i r i n c i m a d d e d e yazı l ı mütedavi l s e r m a y e l e r l e görüler, işler Divanı Muhasebat ın v i z e s i n e , arttırma ve e k s i l t m e ve M u h a s e b e ! U m u m i y e Kanunlar ı hükümler ine tâbi değ i ld ir . A n c a k mütedavi l ser­m a y e i l e görü len işlerden mütevel l id i r a d v e m a s r a f l a r için mal î yı l ın hi tamından i t i b a r e n n i h a y e t dört a y i ç inde b i r kıt 'a b i l a n ç o t a n z i m e d i ­l e r e k Divanı M u h a s e b a t i l e M a l i y e Vekâlet ine t e v d i o l u n u r . D ivanı M u ­hasebat ve M a l i y e Vekâlet ince m u v a k k a t e n t a y i n o l u n a c a k b i r e r müte­hassıs murakıb m a r i f e t i l e b u b i l a n ç o l a r n i h a y e t b i r a y i ç inde t e t k i k o l u n d u k t a n s o n r a b i r e r s u r e t i h a v a bütçesinin müteakib sene bütçe lâ­yihasına r a p t e d i l i r .

M a d d e 3 — F a b r i k a l a r d a mütedavi l s e r m a y e hesabına yap ı lacak iş lerde aşağıda yazı l ı e s a s l a r t a t b i k o l u n u r :

a - İşç i l ik ücret ve y e v m i y e l e r i mütedavi l s e r m a y e d e n ödenir . A n ­cak fennî s e b e b l e r l e d e r h a l fabr ika lar ın diğer iş ler inden t e f r i k i k a b i l o l a m ı y a c a k h a l l e r d e işç i l ik ücret ve y e v m i y e l e r i n i n m u v a k k a t e n Mi l l î M ü d a f a a Vekâlet inin ( h a v a k ı smı ) bütçesinden ödenmesi c a i z d i r . B u t a k d i r d e mütedavi l s e r m a y e hesabına yap ı lan s a r f i y a t bilâhare 1 h e s a p ve t e f r i k e d i l e r e k mal î y ı l s o n u n d a b u h e s a b d a n M a l i y e y e i a d e o l u n u ı .

b - Mütedavi l s e r m a y e iş ler inde kul lanı lacak h e r n e v i m a m u l , yarı m a m u l ve ipt idaî m a d d e l e r mütedavi l s e r m a y e hesabından t e m i n ve te­d a r i k e d i l i r . A n c a k müstacel iş lerde v e y a fennî z a r u r e t l e r karşısında fabr ikalar ın depo lar ından mütedavi l s e r m a y e hesabına m u v a k k a t e n m a l zeme ve ibtidaî m a d d e l e r v e r i l e b i l i r . Şu k a d a r v a r k i , bunlar ın y e r i n e b i lâhare a y n e n Mi l l î M ü d a f a a Vekâlet inin k a b u l edeceğ i m u a d i l kıy­mette d iğer m a l z e m e v e y a ibtidaî m a d d e l e r mütedavi l s e r m a y e hesabın­d a n t icarî şekilde t e d a r i k e d i l e r e k fabr ikalar ın depo lar ına i a d e o l u n u r .

c - Mütedavi l s e r m a y e iş lerinde kul lanı lacak h e r türlü m a k i n e , alât, edevat ve takımlar mütedavil s e r m a y e hesabından t e m i n ve t e d a r i k e d i l i r .

A n c a k fennî z a r u r e t l e r karşısında fabr ikalar ın m e v c u d tesisat , alât, edevat ve takımları da mütedavi l s e r m a y e iş lerinde kul lanı lab i l i r . Şu k a d a r v a r k i , yapı lan işler ve b u iş ler iç in kul lanı lan m a k i n e , alât, ede­v a t ve takımlara g ö r e fabr ikalar ın u m u m î amort ismanlar ından nisbî b i r h isse t e f r i k ve mütedavi l s e r m a y e işlerinin m a l i y e t f iatlarına i lâve o l u ­n u r . ıBu suret le hasıl o l a c a k a m o r t i s m a n h i s s e l e r i mal î y ı l s o n u n d a mü­t e d a v i l s e r m a y e hesabından M a l i y e y e v e r i l i r .

d - Mütedavi l s e r m a y e işlerine a i d o l u p yukarıdaki f ıkralarda yazı l ı o l m a y a n işletme ve i d a r e masraf lar ı fabr ikalar ın u m u m î bütçe işlerinden ayr ı lmalar ı k a b i l o lduğu t a k d i r d e mütedavi l s e r m a y e h e ­sabından ödenir .

A n c a k t e f r i k k a b i l o l m a y a c a k h a l l e r d e b u n e v i m a s r a f l a r b i d a y e -ten u m u m î bütçeden v e r i l m e k l e b e r a b e r b i lâhara mütedavi l s e r m a y e hesabına y a p ı l a n - i ş l e r e m u k a b i l m a s r a f l a r d a n nisbî b i r hisse hesap ve t a h a k k u k e t t i r i l e r e k »malî y ı l s o n u n d a b u h e s a b d a n M a l i y e y e v e r i l i r .

M a d d e 4 —• Fabrikalar ın depo lar ında m e v c u d h a m , yar ı m a m u l , m a m u l m a l z e m e ve eşyadan o r d u için lüzumu o lmad ığ ı u s u l e n k a r a r ­laştırı lmış ve p i y a s a d a satı lmaları mümkün o lanlar ının mahal l î e n bü­yük m a l m e m u r u i l e f a b r i k a direktörleri taraf ından seçi lecek p i y a s a ­y a vâkıf b i r e r m e m u r d a n mürekkeb b i r heyet m a r i f e t i l e t a h m i n ve tak ­d i r e d i l e c e k m a l i y e t f iatları üzerinden mütedavil s e r m a y e hesabına dev-ro lunması ve b u h e s a b d a n M i l l î M ü d a f a a Vekâletinin m u v a f a k a t i l e t i ­carî şeki l lerde satılması c a i z d i r .

M a d d e 5 — Mütedavi l s e r m a y e l e r i n d e v r i n d e n hasıl o l a c a k kâr­l a r , mütedavi l s e r m a y e l e r azamî el l işer b i n l i r a y a b a l i ğ o l u n c a y a k a d a r , h e r ma l î y ı l n i h a y e t i n d e b u s e r m a y e l e r e i lâve e d i l m e k s u r e t i l e ve ser ­m a y e l e r l e b i r l i k t e müteakib seneye d e v r o l u n u r .

M u v a k k a t M a d d e — 1938 mal î y ı l ı M i l l î M ü d a f a a Vekâlet i ( h a v a k ı smı ) bütçesinin 941 i n c i levazım ve teçhizatı h a r b i y e ve f e n n i y e fasl ın­d a k i t a h s i s a t t a n (20 000) l i r a y a kadarı Mi l l î M ü d a f a a Vekâlet ince tef­r i k ed i l e cek m i k t a r l a r d a mütedavi l s e r m a y e o l a r a k b u k a n u n d a yazıl ı f a b r i k a l a r a v e r i l e b i l i r .

M a d d e 6 — B u k a n u n neşri t a r i h i n d e n m u t e b e r d i r .

M a d d e 7 — B u k a n u n u n hükümlerini i c r a y a Mi l l î M ü d a f a a ve M a ­l i y e V e k i l l e r i m e m u r d u r .

7 / 7 / 1 9 3 8

S a y ı f a : 10294 ( Resmî G a z e t e ) 1 5 T E M M U Z 1938

D Ü Z E L T M E

Resmî G a z e t e n i n

T a r i h i

9.7.1938

Sayısı

3955 10203

10204

Sayfası Numarası

3478

K a n u n u n

M a d e s i Satırı

14

27

7

1

Y a n l ı ş

r e s i m d e n

23 5.1938

D o ğ r u

r e s m i n

23.5 .1928

91 n u m a r a d a k i ( e , f, g , h ) fıkralarında yazılı r u h s a t n a m e l e r i n muhtevalarına müteallik şerhler 15 kuruşluk p u l a tâbi o l d u ­

ğu ha lde yanlışlıkla 10 kuruşluk dizilmişiir. T a s h i h o l u n u r ,

İ L A N L A R

Naf ıa Vekâ le t inden :

26 ağustos 1938 c u m a günü saat 11 de A n k a r a d a Vekâlet M a l z e m e E k s i l t m e K o m i s y o n u n d a 178890 l i r a m u h a m m e n b e d e l l i 90 aded basi t ve 3 a d e d m u z a a f i n g i l i z m a k a s takımı i l e 4 bas i t makasl ı b i r telâkinin kapa l ı z a r f usulü i l e e k s i l t m e s i yapı lacaktır .

B u h u s u s a a i d e k s i l t m e şartnamesi ve teferruatı 895 kuruş m u k a ­

b i l i n d e A n k a r a d a Vekâlet M a l z e m e Müdür lüğünden al ınabi l ir .

M u v a k k a t t e m i n a t 10194 l i r a 50 kuruştur. i s t e k l i l e r i n t e k l i f mektublarını t a l i m a t n a m e s i n e göre Vekâletten

a l ınmış m a l z e m e müteahhidl iğ i v e s i k a s i l e b i r l i k t e 26 ağustos 1938 c u ­m a günü saat 10 a k a d a r mezkûr K o m i s y o n Reis l iğ ine v e r m e l e r i lâzım-dır.

210/4-?

S

1 /8 /1938 p a z a r t e s i günü saat 11 de A n k a r a d a Naf ıa Vekâlet i M a l z e ­m e E k s i l t m e K o m i s y o n u n c a c e m a n 7036 l i r a m u h a m m e n b e d e l l i 50 t on t e l g r a f t e l i i l e 200 k i l o bağ t e l i n i n kapal ı z a r f usulü i l e e k s i l t m e s i yapı la ­caktır. ,

M u v a k k a t t e m i n a t 527.70 l iradır .

E k s i l t m e şartnamesi ve teferruatı A n k a r a d a Naf ıa Vekâleti M a l z e m e M ü d ü r l ü ğ ü n d e n parasız o l a r a k al ınabi l ir .

İsteklilerin t e k l i f mektuplar ını t a l i m a t n a m e s i n e g ö r e Vekâletten al ınmış m a l z e m e müteahhidl iğ i vesikası i l e b i r l i k t e aynı gün saat 10 a k a d a r K o m i s y o n Reis l iğ ine v e r m e l e r i lâzımdır .

226/4-1

1 — E k s i l t m e y e k o n u l a n i ş : A n k a r a T e m y i z M a h k e m e s i h a r i c i do ­

n a n m a tesisatıdır.

Keşi f b e d e l i 3145 l i r a 25 kuruştur.

2 — E k s i l t m e 3 0 / 7 / 1 9 3 8 c u m a r t e s i günü saat 10 d a Naf ıa Vekâlet i P a y ı İşleri E k s i l t m e K o m i s y o n u odas ında pazarl ık u s u l i y e yapı lacakt ır .

3 —• E k s i l t m e şartnamesi ve b u n a müteferri e v r a k 16 kuruş b e d e l • m u k a b i l i n d e Y a p ı İşleri U m u m M ü d ü r l ü ğ ü n d e n al ınabi l ir .

4 — i s t e k l i l e r i n 235 l i r a 90 kuruşluk m u v a k k a t t e m i n a t v e r m e l e r i ve Naf ıa Vekâlet inden al ınmış E l e k t r i k Müteahhid l iğ i vesikası göster­m e l e r i lâz ımdır .

D E V L E T D E M İ R Y O L L A R I N D A N

S i r k e c i i s t a s y o n u n d a yap ı lacak y o l c u p a v y o n u , u m u m î helâ , mağa­z a l a r ve a m b a r binasına a i d işler kapal ı z a r f u s u l i l e e k s i l t m e y e ç ıkarı l ­mıştır.

1 — B u işlerin keşif b e d e l i c e m ' a n 110 000 l iradır . 2 — İstekliler b u işe a i d şartname v e s a i r evrakı D e v l e t D e m i r y o l ­

ları A n k a r a , Haydarpaşa ve S i r k e c i V e z n e l e r i n d e n 550 kuruş m u k a b i l i n d e a l a b i l i r l e r .

3 — E k s i l t m e 2 2 / 7 / 1 9 3 8 t a r i h i n d e c u m a günü saat 11 de A n k a r a d a D e v l e t D e m i r y o l l a r ı Y o l D a i r e s i n d e M e r k e z B i r i n c i K o m i s y o n c a yap ı ­lacaktır.

4 — E k s i l t m e y e g i r e b i l m e k için i s t e k l i l e r i n t e k l i f m e k t u b i l e b i r l i k ­te aşağıda yazı l ı t e m i n a t ve v e s a i k i a y n i gün saat 10 n a k a d a r K o m i s y o n Reis l iğ ine t e v d i etmiş o lmalar ı lâzımdır .

a ) 2490 sayıl ı k a n u n ahkâmına u y g u n 6750 l i r a l k m u v a k k a t t e m i n a t , b ) B u k a n u n u n t a y i n ettiği v e s i k a l a r ,

c ) B u g i b i işleri başarmış o l d u ğ u n a d a i r Naf ıa Vekâlet inden m u ­

s a d d a k e h l i y e t vesikası. 194 /5 -5

242/4-1

M . M . V . Satın Alma Komisyonundan 1 — B e h e r k i l o s u n a t a h m i n e d i l e n fiatı 27 kuruş o l a n '600 t o n 87

oktanlık t a y y a r e b e n z i n i kapal ı z a r f l a e k s i l t m e y e konulmuştur .

2 — E k s i l t m e 18 t e m m u z 1938 p a z a r t e s i günü saat 11 de A n k a r a d a M . M . V . Satın A l m a K o . d a yapı lacakt ır .

3 — İ lk t e m i n a t 9350 l i r a o l u p şartnamesi 810 kuruşa M . M . V . S a ­tın A l m a K o . d a n alınır.

4 — E k s i l t m e y e g i r e c e k l e r kanunî t e m i n a t ve 2490 sayı l ı kanunuı i k i ve üçüncü m a d d e l e r i n d e yazıl ı b e l g e l e r l e b i r l i k t e t e k l i f mektupların e k s i l t m e saatından b e h e m e h a l b i r saat e v v e l i n e k a d a r M . M . V . S a t n A l m a K o . n a v e r m e l e r i

172 /4 -4

1 — Eskişehir T a y y a r e A l a y ı n d a yapt ır ı lacak komutanl ık b i n a s kapal ı z a r f l a e k s i l t m e y e konulmuştur .

2 — Keşi f b e d e l i (66450 l i r a 05) kuruştur. Keşif , p r o j e ve şari

15 T E M M U Z 1938 (Resmî G a z e t e ) Sayıfa: 1Ö295

n a m e l e r 333 kuruşa M . M . V . Satın A l m a K o m i s y o n u n d a n alınır. 3 — İlk t e m i n a t 4571 l i r a 51 kuruştur. 4 — E k s i l t m e 22 t e m m u z 1938 c u m a günü saat 12 de A n k a r a d a

M . M . V . Satın A l m a K o m i s y o n u n d a yapı lacakt ır . 5 — E k s i l t m e y e g i r e c e k l e r kanunî t e m i n a t ve 2490 sayıl ı k a n u n u n

i k i ve 3 üncü m a d d e l e r i n d e yazı l ı b e l g e l e r l e müteahhidl ik vesikaları i l e b i r l i k t e t e k l i f mektublar ını e k s i l t m e saatından b e h e m e h a l b i r saat e v v e l i n e k a d a r A n k a r a d a M . M . V . Satın A l m a K o . Reis l iğ ine v e r m e ­l e r i .

182 /4 -3

§

1 — Kütahya T a y y a r e A l a y ı n d a yapt ır ı lacak Komutan l ık binası inşaatı kapa l ı z a r f l a e k s i l t m e y e konulmuştur .

2 — E k s i l t m e 22 t e m m u z 1938 c u m a günü saat 11 de M . M . V . S a ­tın A l m a K o m i s y o n u n d a yapı lacakt ır .

3 — İ lk t e m i n a t 4571 l i r a 61 kuruştur. Keşif , ve p r o j e l e r i l e şart­n a m e s i 333 kuruşa K o m i s y o n d a n al ınır .

4 — B u inşaatın keşif b e d e l i altmış altı b i n dört yüz otuz i k i l i r a beş kuruştur.

5 — E k s i l t m e y e g i r e c e k l e r kanunî t e m i n a t ve 2490 sayıl ı k a n u n u n i k i m a d d e l e r i n d e yazı l ı b e l g e l e r l e müteahhid vesikaları i l e b i r l i k t e t e k l i f mektuplar ım e k s i l t m e s a a t i n d e n b e h e m e h a l b i r saat ev­v e l i n e k a d a r A n k a r a d a M . M . V . Satır. A l m a K o m i s y o n u Reis l iğ ine v e r m e l e r i .

183 /4 -3

§

1 — 10.000 çift f o t i n kapal ı z a r f l a e k s i l t m e y e konmuştur .

2 — T a h m i n e d i l e n b e d e l i 45.000 ( K ı r k beş b i n ) l i r a o l u p i l k te­m i n a t parası 3375 l iradır .

3 — İhalesi 2 ağustos 1938 salı günü saat 12 d e d i r .

4 — Şartnamesini 225 kuruş m u k a b i l i n d e M . M . V . Satın A l m a K o ­m i s y o n u n d a alınır.

5 — E k s i l t m e y e g i r e c e k l e r i n 2490 sayı l ı k a n u n u n , 2,3 üncü m a d d e ­l e r i n d e i s t e n i l e n b e l g e l e r i l e b i r l i k t e ; t e m i n a t ve t e k l i f mektuplar ını i h a l e gününde e n geç b i r saat e v v e l i n e k a d a r M . M . V . Satın A l m a K o ­m i s y o n u n a v e r m e l e r i .

233/4-1

Askerî Fabrikalar U . Müdürlüğü Satın Alma Komisyonundan

700 m e t r e mik 'ab ı C e v i z T o m r u ğ u al ınacak

T a h m i n e d i l e n b e d e l i 28,000 l i r a o l a n 700 m e t r e m i k ' a b ı C e v i z T o m ­

ruğu Askerî F a b r i k a l a r U m u m M ü d ü r l ü ğ ü M e r k e z Satın A l m a K o m i s ­

y o n u n c a 3 0 / 7 / 1 9 3 8 c u m a r t e s i günü saat 11 de kapal ı z a r f i l e i h a l e e d i l e ­

c e k t i r .

Şartname (1) l i r a (40) kuruş m u k a b i l i n d e k o m i s y o n d a n v e r i l i r .

T a l i h l e r i n m u v a k k a t t e m i n a t o l a n (1820) l irayı h a v i t e k l i f mektuplar ını

mezkûr günde saat 10 n a k a d a r k o m i s y o n a v e r m e l e r i ve k e n d i l e r i n i n de

2490 numaral ı k a n u n u n 2 ve 3 üncü m a d d e l e r i n d e k i v e s a i k l e mezkûr gün

ve saatte k o m i s y o n a müracaatları .

205/4-3

§

70 t o n b e n z i n a l ınacak

T a h m i n e d i l e n b e d e l i (18.200) l i r a o l a n 70 t o n b e n z i n Asker î F a b ­r i k a l a r U m u m M ü d ü r l ü ğ ü M e r k e z Satın A l m a K o m i s y o n u n c a 3 ağustos 1938 ç a r ş a m b a günü saat 11 de kapal ı z a r f l a i h a l e e d i l e c e k t i r . Şartname ı

parasız o l a r a k K o m i s y o n d a n v e r i l i r . T a l i h l e r i n m u v a k k a t t e m i n a t o l a n

(1365) l irayı h a v i t e k l i f mektublarını mezkûr günde saat 10 a k a d a r

K o m i s y o n a v e r m e l e r i ve k e n d i l e r i n i n de 2490 numaral ı k a n u n u n 2 ve

3. m a d d e l e r i n d e k i v e s a i k l e mezkûr gün ve saatte K o m i s y o n a müracaat­ları.

206 /4 -3

§

250 t o n M a z o t a l ınacak

T a h m i n e d i l e n b e d e l i (17.500) l i r a o l a n 250 t o n M a z o t Asker î F a b ­

r i k a l a r U m u m M ü d ü r l ü ğ ü M e r k e z Satın A l m a K o m i s y o n u n c a 29 t e m ­

m u z 1938 c u m a günü saat 11 d e kapa l ı z a r f l a i h a l e e d i l e c e k t i r . Şartname

parasız o l a r a k k o m i s y o n d a n v e r i l i r . T a l i p l e r i n m u v a k k a t t e m i n a t o l a n

(1312) l i r a (50) kuruşu h a v i t e k l i f mektuplar ın ı mezkûr g ü n d e saat 10 n a

k a d a r k o m i s y o n a v e r m e l e r i ve k e n d i l e r i n i n de 2490 numaral ı k a n u n u n

2 ve 3 üncü m a d d e l e r i n d e k i v e s a i k l e mezkûr gün ve saatte k o m i s y o n a

müracaatları .

2 2 0 / 4 - 2

İktısad Vekâ le t inden :

M u ğ l a Vi lâyet in in F e t h i y e kazasına bağ l ı ip l ikç i dağ ı m e v k i i n d e kâin o l u p imtiyazı şubat 1298 a t r i h l i f e r m a n l a d e v r e n İtalya tebaasın­d a n A l f e r t B i l y o t i u h d e s i n d e b u l u n a n k r o m m a d e n i imalât ı s e n e l e r d e n -b e r i terkedi lmiş o l d u ğ u g i b i 2818 numaral ı k a n u n u n (4) üncü m a d d e ­s i n i n i k i n c i f ıkrasının v e r i l m e s i n i emrey led iğ i v e s i k a l a r d a k a n u n u n ta­yin ey led iğ i müddet i ç inde ver i lmemiş o l d u ğ u n d a n M a a d i n N i z a m n a m e ­s i n i n , 2818 numaral ı k a n u n l a değiştiri len (60) nci m a d d e s i n e t e v f i k a n mezkûr m a d d e n i n imtiyazının f e s h i Yüksek Başvekâlete arzedilmiştir .

B i r itirazı o l d u ğ u t a k d i r d e (60) gün i ç inde D e v l e t Şûrasına müra­caat ta serbest b u l u n d u ğ u m a d e n i n m e s ' u l m ü d ü r ü i s t i f a etmiş b u l u n ­masına ve mültez imin h a l i hazır ikametgâhı d a meçhul o lmas ına m e b n i t e b l i g a t makamına k a i m o l m a k üzere i lân o l u n u r .

232

Sıhhat ve i ç t imaî M u a v e n e t Vekâ le t inden :

1 — Sıtma mücade le iş ler inde ku l lan ı lmak üzere aşağıda c i n s ve müfredat ı yazı l ı (26) k a l e m evrakı matbuanın t a b e t t i r i l m e s i ve c i l t l e n ­m e s i işi kapa l ı z a r f u s u l i l e e k s i l t m e y e konulmuştur .

2 — B u işler iç in t a h m i n e d i l e n f i a t (5.400) beş b i n dört yüz l iradır . 3 — Şartname ve n u m u n e l e r A n k a r a d a Sıhhat v e i ç t imaî M u a v e n e t

Vekâlet i b inasında sıtma mücade le muhasebec i l iğ inde ve Istanbulda Sıhhat ve i ç t imaî M u a v e n e t M ü d ü r l ü ğ ü n d e görü leb i l i r .

4 — E k s i l t m e , Sıhhat ve i ç t imaî M u a v e n e t Vekâlet i b inas ında teşek­kül e d e n hususî k o m i s y o n m a r i f e t i l e 2 0 / 7 / 1 9 3 8 ' çarşamba günü 13 de yapı lacakt ır .

5 — Zar f lar ın saat 12 de b e h e m e h a l k o m i s y o n a t e v d i ed i lmiş b u l u n ­ması ve dış zarf ların mühür m u m u i l e mühür lenmesi i k t i z a eder .

6 — M u v a k k a t t e m i n a t (405) l iradır . K o m i s y o n c a n a k i d ve b u m a ­h i y e t t e k i tahvilât k a b u l ed i leb i leceğ inden b u şeki lde m u v a k k a t t e m i n a t v e r m e k i s t e y e n l e r i n n a k i d v e y a t a h v i l l e r i n i d a h a e v v e l vezneye yatırmış o lmalar ı ve makbuzlar ın ı z a r f a k o y m a l a r ı lâz ımdır .

I

Sayı fa : 10296

7 — T a l i b l e r şirket ise b u t a k d i r d e 2490 sayılı k a n u n d a yazılı vesa i -k m da z a r f içerisine konulmas ı lâzımdır .

Sıra N o : Miktarı C i n s i

1 500 a d e d L a b o r a t u a r k a n m u a y e n e de f t e r i

2 15 000 „ (3) yaprakl ı k i n i n dağıtma d e f t e r i 3 7 500 „ (6) n s? «

4 750 „ (63) yaprakl ı tesbit m u a y e n e d e f t e r i 5 500 „ (200) yaprakl ı tesb i t m u a y e n e d e f t e r i

6 750 „ D o ğ u m ö l ü m d e f t e r i (50) yaprakl ı 7 25 000 c i l d L a b o r a t u a r k a n m u a y e n e m a k b u z u 8 7 500 aded Mıntaka altı ayl ık i s ta t i s t ik c e t v e l i

9 30 000 „ Mıntaka o n beş günlük çal ışma ce tve l i

10 15 000 „ K i n i n hesap hülâsa c e t v e l i

11 1000 000 „ Şafî k i n i n t e d a v i kartı

12 200000 ,. V a k i k i n i n t edav i kartı 13 7 500 „ D o ğ u m ö l ü m c e t v e l i 14 3 000 „ T a b i b teftiş c e t v e l i

15 2 „ O n beş günlük m e s a i kaydına m a h s u s çal ışma d e f t e r i

16 3 „ M a s r a f müfredat de f t e r i

17 9 „ S e n e d kaydına m a h s u s irsalât ve mahsu bat def-t e r i

18 35 „ Mıntakalarda t u t u l a n b a n k a d e f t e r i

19 35 „ „ „ m a s r a f d e f t e r i

20 3 „ E m a n e t i a d i y e d e f t e r i

21 3 ., Bütçe e m a n e t i d e f t e r i

22 3 „ i c r a borç lar ı kaydına m a h s u s de f ter

23 3 „ i t a e m r i d e f t e r i

24 3 „ Sarf iyatı m u v a k k a t e d e f t e r i

25 3 „ Eşhas z i m e m i de f t e r i

26 3 „ V a r i d a t d e f t e r i 190/4-4

A n k a r a T i c a r e t ve S a n a y i Odası R i y a s e t i n d e n :

M e r k e z i I s t a n b u l d a S u l t a n H a m a m ı n d a K e n d r o s Hanının 6 ncı numaras ında b u l u n a n C . Fröh l i ch H a l e f i D r . E r n e s t R u f f ve şeriki Y a n i T o p u z o ğ l u unvanı t i c a r i s i n i h a i z K o l l e k t i f Şirketi taraf ından A n k a r a d a Yenişehir in Enstitü C a d d e s i n d e İ lkiz Sokağ ında U ğ u r apartmanında 10 nmaral ı m a h a l l i ikametgâhı ticarî i t t i h a z ederek 9 m a r t 1938 t a r i h i n d e n i t i b a r e n t i caret ve kumüsyoncu luk işile iştigal e tmek üzere b i r şube aç­tıkları c i h e t l e k e y f i y e t i n t esc i l ve i lânı t a l e b ed i lmiş o l m a k l a şirketin B e y o ğ l u Ü ç ü n c ü N o t e r i n d e n m u s a d d a k m u k a v e l e n a m e s i i l e şirket n a ­mına vaz ' ı i m z a y a m e z u n o l a n şerikin y i n e n o t e r l i k t e n m u s a d d a k t a t b i k imzasının d a i r e d e m a h f u z v e s a i k e müsteniden 6 / 7 / 1 9 3 8 t a r i h i n d e tesc i l ed i ld iğ i ve m u k a v e l e n a m e n i n t a s d i k l i b i r örneğin in aşağıda neşredil­m e k t e b u l u n d u ğ u i lân o l u n u r .

222

T . C . i s t a n b u l Ü ç ü n c ü N o t e r i

B i r t a r a f t a n S u l t a n H a m a m ı n d a K e n d r o s Hanında 5 n u m a r a d a m u k i m C . F r ö h l i c h H a l e f i D r . E r n e s t R u f f i l e d iğer t a r a f d a n K a d ı k ö y M ü h ü r d a r C a d d e s i n d e 94 numaral ı h a n e d e m u k i m Y a n i T o p u z o ğ l u a r a ­s ında a t i d e k i şartlar d a i r e s i n d e b i r şirket kurulmuştur.

1 — Şirketin unvan ı : ( C . F r ö h l i c h H a l e f i D r . E r n e s t R u f f ve şe­r i k i Y a n i T o p u z o ğ l u ) K o l l e k t i f Şirketidir.

2 — Şirketin m e v z u u : B i l cümle taahhüdatı t i c a r i y e ve kumüsyon-d u r .

3 — Şirketin m e r k e z i : i s t a n b u l S u l t a n h a m a m K e n d r o s H a n 6 n u ­maradır .

4 — Şirketin s e r m a y e s i : B e h e r şerike a i d (2500) i k i b i n beş yüz l i r a d a n c e m ' a n (5000) beş b i n l iradır .

15 T E M M U Z 1938

5 — Şirketin m ü d d e t i : 1 kânunusani 1938 t a r i h i n d e n i t i b a r e n beş s e n e d i r .

6 — Hususî şart lar : A - Şirketi i l z a m edecek âkid lerden şerik D r . E r n e s t R u f f ' u n mün-

f e r i d imzası m u t e b e r o l u p b u imzanın şirketin d o ğ r u d a n d o ğ r u y a a lâkadar o l d u ğ u m e s a i l d e i s t i m a l ed i lmiş bulunması şarttır. D i ğ e r şerik Y a n i T o p u z ­o ğ l u D r . E r n e s t R u f f d a n a lacağı vekâlet v e y a tahrirî m e z u n i y e t l e vaz ' ı i m z a y a salâhiyettar bulunacaktır .

B - Şerikler şirkete a i d bütün iş lerde kâr ve z a r a r d a ve masar î fde yarı yar ıya h a k s a h i b i d i r l e r .

C - Şirket başka şerik a l m a k için ittifakı şürekâ şarttır.

D - Şürekâ şirketin ma l î k u d r e t i n i ve kâr v a z i y e t i n i düşünerek ve b i l i t t i f a k kararlaştırarak şirketten p a r a ç e k m e y e salâhiyettardırlar.

7 — Ö l ü m f e s h t a s f i y e t a h k i m : A - Şürekâdan b i r i n i n ö l ü m ü h a l i n d e şirket verese i l e sağ k a l a n şerik

arasında i t t i f a k ed i lmediğ i surette derdest işlerin i k m a l ve intacına k a ­d a r d e v a m eder . V e b i r a r a d a n d a y e n i iş d e r u h d e e d i l m e y e r e k t a s f i ­yes ine g i d i l i r .

b - Şirketin müddet inden e v v e l f e sh v e t a s f i y e s i i ç in şürekânın müttef ikan k a r a r v e r m e s i lâz ımdır , i t t i f a k o l m a d ı ğ ı t a k d i r d e h e r şerik b i r h a f t a zar f ında h a k e m i n i t a y i n e d i p d iğer t a r a f a b i l d i r i r ve b u i k i h a k e m f e s i h t a l e b i n i n ^varid o l u p o l m a d ı ğ ı n a k a r a r v e r i r b u i k i h a k e m k a r a r ve rmezse iş m a h k e m e y e v e r i l i r . .

c - G e r e k m u k a v e l e d e n gerek şirketin muamelât ı t i c a r i y e s i n d e n ve gerek şürekânın b u muamelât ı t i c a r i y e z ımnında ara lar ında t a h a d -düs edecek ihti lâf ı h a k e m ve müs l ih m a r i f e t i l e h a l l e d e r l e r şürekâ i t t i ­f a k ederse t a y i n e d e c e k l e r i b i r h a k e m k a r a r v e r i r i t t i f a k e tmez lerse h e r şerik b i r e r h a k e m t a y i n eder b u n l a r i t t i f a k e d e m i y e c e k l e r i n i e v v e l ­d e n derpiş e d e c e k l e r i h a l d e k a r a r d a n e v v e l üçüncü b i r h a k e m i araların­d a i n t i h a b e t m e l e r i lâzımdır , i t t i f a k edemez le r se üçüncü h a k e m i n müza­k e r e ve karar lar ından e v v e l m a h k e m e y e müşterek müracaat lar ı üzere m a h k e m e c e üçüncü h a k e m t a y i n e d i l i r .

8 — T a z m i n a t : M u k a v e l e n i n i c a b a t m a m u g a y e r e t ve haksız sure t te şirketi i z r a r

eden şerik d iğer şerikin h a k e m e müracaat i le ve h a k e m tarafından v e r i ­lecek k a r a r i l e haksız ve zararl ı f i l i s e b e b i l e m u h i k b i r t a z m i n a t a m a h ­kûm e d i l e b i l i r h a k e m i n s u r e t i t a y i n i ( C ) f ıkrasında gösteri lmiştir .

9 — M e r c i :

iht i lâ f lar ın gerek h a k e m gerek m a h k e m e m a r i f e t i l e h a l l i n d e i s ­t a n b u l m e r c i i k a z a o l a r a k tanınmıştır.

Iş b u şirket m u k a v e l e s i i k i nüsha o l a r a k I s t a n b u l d a t a n z i m e d i l i p şürekâ arasında t a s d i k i müteakkib teat i o lunmuştur .

İmzalar

Al t ı kânunusani b i n d o k u z yüz o tuz sek iz t a r i h l i i şbu m u k a v e l e ­n a m e altına k o n u l a n i m z a şahıs ve hüviyeti gösterdiği K a d ı k ö y Nüfus m e m u r l u ğ u n d a n v e r i l e n 2 1 / 8 / 1 9 3 8 t a r i h l i ve f o toğra f l ı nüfus hüviyet cüzdani le anlaşı lan 18 kânunusani 1327 d o ğ u m l u E f t a t o ğ l u Y a n i T o -puzoğ lunun o l u p münderecat ını t a m a m e n b i l k a b u l i k r a r e y l e d i k t e n son ­r a ö n ü m d e imzaladığ ını t a s d i k e d e r i m . B i n d o k u z yüz o tuz sek iz senesi kânunusani ayının alt ıncı perşembe günü.

Eminönü V a l d e H a n İstanbul Ü ç ü n c ü N o t e r i

Hüsamett in H a y d a r Çamer 6 kânunusani 1938

R e s m î mühür ve i m z a

B u sure t g ö r ü l ü p y i n e g e r i v e r i l e n ve b i r s u r e t i d a i r e d e a l ıkonulan aslına u y g u n d u r . . .

26 n i s a n 1938 B e y o ğ l u İkinci N o t e r i

A . H i l m i U m a r

Başvekâlet Matbaası

( Resmî Gazete)

15 Temmuz 1938 RESMİ GAZETE Sayı:3960

ithalât işlerine dair Sirküler

İÇİNDEKİLER

Kanunlar Sayfa

3515 Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun Bazı Maddelerini Değiştiren Kanun 1

3516 İş Kanununa Ek Kanun 1

3517 Yazılı ve Basılı Kâğıdların Kese Kâğıdı Olarak Kullanılmamasına Dair Kanun 2

3518 Matbuat Kanununun Bazı Maddelerini Değiştiren Kanun 2

3519 Pasaport Kanunu 3

3520 Terbiyevî Mahiyeti Hâiz Filimlerin Milletler Arasında İntişarını Kolaylaştırmak İçin 11

Birinciteşrin 1933 Tarihinde Cenevrede Akdolunan Beynelmilel Mukavelenameye İltihaka

Dair Kanun 7

3521 Balya Karaaydın Madenleri Kiralama ve İşletme Şirketinin Getireceği Mayi Madenî

Mahrukatın Gümrük ve Muamele Resminden İstisnasına Dair Olan Kanuna Ek Kanun 9

3522 Devlet Tarafından Kurulacak Demir ve Çelik Fabrikalarının Haiz Olacakları Muafiyet

Hakkında Kanun 9

3523 Gayrimübadil İstihkaklarının Tasfiyesine Dair Kanun 9

3524 Hazinenin Taksitle Sattığı Bütün Gayrimenkullerin Satış Bedellerinin Tahsil Sureti

Hakkında Kanun 10

3525 Londrada 27 Mayıs 1938 Tarihinde İngiltere Hükûmetile İmza Edilen Müzeyyel Kliring

Anlaşması ve Teslihat Kredi Anlaşmasile, Exports Credits Guarantee Departement ile İmza

Olunan On Milyon Sterlinlik Kredi Anlaşmasının Tasdiki Hakkında Kanun 10

3526 Kayseri ve Eskişehir Tayyare Fabrikalarına Mütedavil Sermaye Verilmesi Hakkında Kanun 17

İlanlar 18

Düzeltme

Damga Resmi Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine ve Bu Kanuna Bazı

Madeler Eklenmesine Dair Kanun ile İlgili 18