TEATR ANTYCZNY

TEATR TEATR ANTYCZNANTYCZN

YY

Prezentacja dla uczniówPrezentacja dla uczniówszkół gimnazjalnychszkół gimnazjalnych

Autor: Biblioteka Miejska Iławskiego Centrum Autor: Biblioteka Miejska Iławskiego Centrum KulturyKultury

Narodziny teatruNarodziny teatru

Geneza teatru antycznego wiąże się z kultem Dionizosa – boga wina, odradzającej się natury

i plonów.Dionizos był synem Zeusa i Semele.

Wizerunki DIONIZOSAWizerunki DIONIZOSA

Najstarszymi wizerunkami Dionizosa były proste słupy, na które Najstarszymi wizerunkami Dionizosa były proste słupy, na które nakładano brodatą maskę i ubierano w powłóczyste szaty.nakładano brodatą maskę i ubierano w powłóczyste szaty.

Maska i popiersie DionizosaMaska i popiersie Dionizosa

Później powszechny Później powszechny stał się wizerunek stał się wizerunek nagiego młodzieńca nagiego młodzieńca z przerzuconą skórą z przerzuconą skórą jelonka.jelonka.

Dionizos z winną latorośląDionizos z winną latoroślą

Przedstawiano go także Przedstawiano go także w wieńcu z bluszczu lub w wieńcu z bluszczu lub z liści winorośli z z liści winorośli z tygrysem, kiścią tygrysem, kiścią winogron lub winogron lub dwuusznym pucharem. dwuusznym pucharem.

Zwykle miał przy sobie Zwykle miał przy sobie panterę, lamparta, panterę, lamparta, tygrysa tygrysa i często poił je winem z i często poił je winem z dzbana. dzbana.

DionizosDionizos

Kult DIONIZOSAKult DIONIZOSA

W starożytnej W starożytnej Grecji odbywały się Grecji odbywały się dwa najważniejsze dwa najważniejsze święta ku czci boga święta ku czci boga Dionizosa – Dionizosa – WielkieWielkie i i Małe DionizjeMałe Dionizje..

Dionizos – bóg wina i zabawyDionizos – bóg wina i zabawy

Wielkie DIONIZJEWielkie DIONIZJE

Wielkie DionizjeWielkie Dionizje odbywały się w miastach pod koniec odbywały się w miastach pod koniec marca i na początku kwietnia, początkowo przez 5 potem 6 dni. marca i na początku kwietnia, początkowo przez 5 potem 6 dni.

Święto na cześć DionizosaŚwięto na cześć Dionizosa

Wielkie DIONIZJEWielkie DIONIZJEPierwszego dnia składano Pierwszego dnia składano ofiary z kozła Dionizosowi, ofiary z kozła Dionizosowi, towarzyszył temu śpiew towarzyszył temu śpiew chłopięcego chóru. chłopięcego chóru.

Posąg boga przenoszono ze Posąg boga przenoszono ze świątyni do gaju Akademosa, świątyni do gaju Akademosa, gdzie odbywało się gdzie odbywało się nabożeństwo i uczta. Po nabożeństwo i uczta. Po zachodzie słońca posąg zachodzie słońca posąg przenoszono w blasku przenoszono w blasku pochodni do Aten.pochodni do Aten.

W następnych dniach W następnych dniach odbywały się występy chórów odbywały się występy chórów chłopięcych i męskich.chłopięcych i męskich.

Święto na cześć DionizosaŚwięto na cześć Dionizosa

Małe DIONIZJEMałe DIONIZJE

Małe DionizjeMałe Dionizje odbywały odbywały się jesienią. Obchodzone się jesienią. Obchodzone były na wsiach. były na wsiach.

Miały charakter wesołej, Miały charakter wesołej, ludowej zabawy. ludowej zabawy.

Radość była powszechna, Radość była powszechna, bo nawet niewolnicy w bo nawet niewolnicy w tym dniu mieli zupełną tym dniu mieli zupełną swobodę.swobodę. Święto na cześć DionizosaŚwięto na cześć Dionizosa

Rola KORYFEUSZARola KORYFEUSZA

Z Z dytyrambudytyrambu, czyli , czyli chóralnej pieśni z chóralnej pieśni z towarzyszeniem tańca towarzyszeniem tańca ku czci Dionizosa, z ku czci Dionizosa, z czasem wyodrębniono czasem wyodrębniono tzw. tzw. DIALOG DIALOG KORYFEUSZAKORYFEUSZA(przewodnika chóru) z (przewodnika chóru) z chórem.chórem.

KoryfeuszKoryfeusz dał początek dał początek pierwszemu aktorowi.pierwszemu aktorowi.

Wizerunek KoryfeuszaWizerunek Koryfeusza

Geneza gatunków Geneza gatunków DRAMATYCZNYCHDRAMATYCZNYCHDoniosłe Wielkie Dionizje dały początek Doniosłe Wielkie Dionizje dały początek tragediitragedii..

Wesołe Małe Dionizje - Wesołe Małe Dionizje - komediikomedii..

Maska płaczu. Aktor w masce Maska płaczu. Aktor w masce śmiechu.śmiechu.

AKTORZYAKTORZY

Aktorzy, tylko Aktorzy, tylko mężczyźni, występowali mężczyźni, występowali przeważnie w maskach przeważnie w maskach bardzo jaskrawych bardzo jaskrawych strojach, i na koturnach.strojach, i na koturnach.

Wizerunek aktoraWizerunek aktora

Skąd się wzięli Skąd się wzięli AKTORZY?AKTORZY?

Początkowo na scenie Początkowo na scenie w ogóle nie występowali w ogóle nie występowali aktorzy, tylko chór i jego aktorzy, tylko chór i jego przewodnik - Koryfeusz.przewodnik - Koryfeusz.

Aktorzy byli wprowadzani Aktorzy byli wprowadzani na scenę stopniowo:na scenę stopniowo:

- pierwszego - pierwszego wprowadziłwprowadził legendarny legendarny TespisTespis

- drugiego – - drugiego – AjschylosAjschylos- trzeciego – - trzeciego – Sofokles.Sofokles.

Tespis w powozie z DionizosemTespis w powozie z Dionizosem

AjschylosAjschylos SofoklesSofokles

MASKIMASKI

W tragedii na W tragedii na scenie mogło scenie mogło występować występować jednocześnie tylko jednocześnie tylko trzech aktorów.trzech aktorów.

Aktor mógł Aktor mógł wystąpić w jednej wystąpić w jednej z czterech masek:z czterech masek:•masce śmiechumasce śmiechu•masce płaczumasce płaczu•masce gniewumasce gniewu•masce strachu.masce strachu.

MaskiMaski

Gdzie odbywały się Gdzie odbywały się PRZEDSTAWIENIA?PRZEDSTAWIENIA?

Ciepły klimat Grecji pozwalał na to, by Ciepły klimat Grecji pozwalał na to, by przedstawienia odbywały się na powietrzu.przedstawienia odbywały się na powietrzu.

DionizjeDionizje

Jak wyglądał teatr Jak wyglądał teatr ANTYCZNY?ANTYCZNY?

Środek teatru Środek teatru stanowiła stanowiła ORCHESTRA ORCHESTRA ((tanecznia),tanecznia), na której chór, liczący na której chór, liczący do piętnastu osób, do piętnastu osób, wykonywał rytmiczne wykonywał rytmiczne ruchy i śpiewy.ruchy i śpiewy.

Teatr greckiTeatr grecki

Czy tylko ORCHESTRA?Czy tylko ORCHESTRA?Za orchestrą znajdowała Za orchestrą znajdowała się scena zwana się scena zwana PROSCENIUMPROSCENIUM, na , na której występowali której występowali aktorzy.aktorzy.

Za proscenium Za proscenium znajdowała się znajdowała się SCENESCENE – – ściana, dzięki której ściana, dzięki której głosy odbijały się głosy odbijały się i rozchodziły na całą i rozchodziły na całą widownię. widownię. Służyła ona też za Służyła ona też za garderobę i miejsce do garderobę i miejsce do wieszania dekoracji. wieszania dekoracji.


Pierwsza WIDOWNIAPierwsza WIDOWNIAWidzowie, którzy początkowo oglądali przedstawienia Widzowie, którzy początkowo oglądali przedstawienia siedząc na trawie, z czasem zajęli miejsca na kamiennych siedząc na trawie, z czasem zajęli miejsca na kamiennych lub drewnianych ławach wznoszących się stopniowo w górę. lub drewnianych ławach wznoszących się stopniowo w górę.

Zwane one były Zwane one były THEATRONEMTHEATRONEM. .


Schemat budowy Schemat budowy TEATRUTEATRU

BudowaBudowa TRAGEDII antycznej TRAGEDII antycznej

PROLOGOSPROLOGOS (wstęp) – (wstęp) – zawierał zapowiedź treści zawierał zapowiedź treści tragediitragediiPARADOSPARADOS – wejście na – wejście na scenę chóru, który scenę chóru, który informował, jak doszło do informował, jak doszło do konfliktukonfliktuEPEISODIAEPEISODIA (epizody) – (epizody) – wydarzenia; było zazwyczaj wydarzenia; było zazwyczaj 5 epeisodionów, w 5 epeisodionów, w 4.występował punkt 4.występował punkt kulminacyjnykulminacyjnySTASIMONYSTASIMONY – komentarze – komentarze chóruchóruEXODOSEXODOS – ostatnia pieśń – ostatnia pieśń chóru; na wyjściechóru; na wyjście AktorzyAktorzy

Podstawowe zasadyPodstawowe zasadyDRAMATU ANTYCZNEGODRAMATU ANTYCZNEGO

1.1. Zasada Zasada trzech trzech jednościjedności – – miejsca, miejsca, czasu i akcjiczasu i akcji..

2.2. Zasada decorum, Zasada decorum, czyli czyli odpowiedniości odpowiedniości stylustylu do gatunkudo gatunku..

3.3. Zasada Zasada nieprzedstawiania nieprzedstawiania bezpośrednio scen bezpośrednio scen krwawychkrwawych..

4.4. Zasada Zasada niezmienności niezmienności charakteru charakteru postacipostaci..

AktorzyAktorzy

TESTTEST

TEATR TEATR ANTYCZNYANTYCZNY

SPRÓBUJ SPRÓBUJ JESZCZE RAZJESZCZE RAZ

Geneza teatru antycznego wiąże się z kultem boga

* Dionizosa AA

* Zeusa

* Hermesa

BB

CC

BRAWOBRAWO


Wielkie Dionizje dały początek

* tragedii

BB

* komedii

AA

BRAWOBRAWO


Koryfeusz to:

AA

* przewodnik chóru

BB

* grecki dramaturg

BRAWOBRAWO


Kliknij tylko na te wyrazy,które kojarzą się z budową teatru

* Orchestra

* Proscenium

* Scene* Theatron

* Pathronus

* Myth

BRAWOBRAWO

DziękujemyDziękujemy

Biblioteka Miejska Iławskiego Centrum Kultury

14-200 Iława, ul. Jagiellończyka 3tel. 0 prefix 89 649 16 18, 649 16 19

www.biblioteka.ilawa.pl

Documents

TEATR ANTYCZNY