TEMSİLİ DEMOKRASİ VE

İBT(BİLİŞİM İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ)

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler

tüm toplumları etkiliyor ve değiştiriyor.

Bu değişimden kaçmak yada

değişimi yok saymak mümkün değil.

Internet olgusunda somutlanan bu değişim

bireyleri ve kurumları davranış kalıplarını

yeniden gözden geçirmeye zorlarken,

tüm toplumun üst kurumu olan devletin de bu değişimi

kavraması, toplum yararına kullanması ve

gerektiğinde yönlendirmesi gerekiyor.

Türkiye'nin kendine özgü bir modele gereksinimi var.

Öncelikle kent bazında örgütlenilecek.

Kent yönetimi, valilik, kent üniversiteleri, odalar ve

kentteki sivil toplum örgütleri biraraya gelerek

kent portalında yer alması gereken bilgileri ve

hizmetleri belirleyecekler.

Bu noktada bilgilendirme,

parasal ödemeler

ve karar oluşturma grupları

birlikte düşünülecek ve

ilk fazda gerçekleştirilmesi kritik olanlar seçilecek.

e-Demokrasinin Başlıca Konuları

•e-Devlet

•e-Vatandaş

•e-Demokrasi

•e-Politika

İnternet teknolojilerinin kamu hizmetlerini sağlamada

kullanılmaya başlamasıyla birlikte

kamu sektörünün işleyiş verimliliği

büyük ölçüde artarken,

devlet vatandaşa "bir tık" kadar yakın olacaktır.

İsteyen herkesin dünyanın her yerinden

"7 gün 24 saat" bilgiye ulaşımının sağlanması

"şeffaf devlet" anlayışını beraberinde getirecek ve

devlet-vatandaş ilişkilerini farklı bir düzeye taşıyarak

"halk için var olan devlet“

kavramının güçlenmesini sağlayacaktır.

GÜNÜMÜZDE TEMSİLİ DEMOKRASİ VE İBT

Bilişim ve iletişim teknolojilerindeki son yıllardaki dramatik gelişmeler siyasi yaşamda ve demokratik toplumların ve kurumların işleyişinde devrim Kapılarını açarak İnternet gerek yurttaşlar arasındaki ve gerek , seçilmiş görevliler ile seçmenleri arasındaki iletişimi büyük bir değişime uğratmakta.Hükümetin yurttaşlara ve yerel yönetimlerin kenttaşlara erişiminde yeni yöntemlerin ortaya çıkışına tanık oluyoruz.

İBT iki taraflı çalışan bir iletişim kanalı açmıştır.

Bir taraftan seçilmiş görevliler seçmenlerine

kendilerini,

çalışmalarını, düşüncelerini anlatabilmekte,

diğer taraftan da seçmenler temsilcilerine

isteklerini,

sorunlarını, özlemlerini aktarabilmektedirler.

Bilindiği üzere,

sözlük anlamı halk yönetimi olan demokrasinin,

bugün yaygın olarak uygulanan modeli

Temsili Demokrasidir ve

halkın doğrudan değil, temsilcileri aracılığı ile

kamu yönetiminde söz sahibi olması anlamını taşımaktadır

1- Halk, görüş ve isteklerini oluştururken

kendisi için en iyi ve en doğru çözümleri bilebilir,

2- Yasal düzenlemeler, ortaya çıkan görüşler doğrultusunda

halkın siyasi partiler ve/veya sivil toplum örgütleri

çerçevesinde gruplaşmalarına imkan verir.

3- Halk adaylardan hangisinin veya hangilerinin bu görüş

ve isteklere uygun bir siyasi anlayışa sahip olduğunu

kestirebilir.

4- Seçim Sistemi halkın görüşlerine uygun bir

meclisin oluşmasına olanak verir.

5- Seçilen Temsilci bu görüş ve isteklerin siyasal süreç içinde

verilecek kararlara en doğru biçimde nasıl yansıtılabileceğini

bilir.

6- Değişen koşullar halkın görüş ve isteklerinde değişiklikler

olmasına yol açsa bile Temsilci halkın görüş ve isteklerini

doğru bir biçimde algılayabilir.

7- Temsilci, siyasal çalışmalarında sadakatle ve dürüstlükle

bu görüş ve istekler doğrultusunda hareket eder.

e-Devlet, ülke yöneticilerine sağladığı büyük güçler sayesinde,

olağanüstü yetkeci bir devlet yapısı kurulması riskini de

taşımaktadır.Bu bakımdan, yurttaşların,

siyaset bilimi kuramcılarının, bilişimcilerin ve tabii siyasetçilerin

bilişim teknolojilerinin kamu yönetimine getirdiği

ve getireceği kolaylıklar ve fırsatlar karşısında uyanık olmaları,

bunların her iki yönde de kullanılabileceğini göz önünde alarak,

bulundurmaları gerekmektedir.

DÜNYADA

e-DEMOKRASİ

DENEYİMLERİ

Minnesota Deneyimi

“Minnesota e-Demokrasi” adıyla anılan bu çalışma ,

bir yurttaş hareketidir ve gerek hükümetten gerek

siyasi partilerden bağımsız olarak

inanmış ve kendini bu amaca admış bir grup insan

tarafından

1994’ de meydana getirilmiştir.

Bilişim ağ çatılarından yararlanarak

Minnesota’da katılımcı demokrasiyi iyileştirmeyi ve

özellikle yurttaşların seçimlere bilinçli katılımını

yükseltmeyi

amaçlayan bir sivil toplum faaliyetidir.

İngiltere Çevrim İçi Yurttaşlar Demokrasisi

Gönüllü katılımcıların oluşturduğu bu hareketle 1997

İlkbahar seçimlerinden önce bağımsız,

hiç bir siyasi partiyle ilişkisi olmayan bir çalışma

başlatıldı.

Avrupa Para Sistemi, bir kısım devlet hizmetlerinin

Internet’le verilmesi gibi spesifik konulardaki

tartışmalara ev sahipliği yapıldı ve bütün seçim

süresince

bütün partilerin katılımına açık bir tartışma platformu

yaratılmış bulunmaktadır.

Malezya Net deneyimi

Malezya’da halen iktidarda ve muhalefette olan

siyasi liderlerle aynı kuşaktan olan

ve Malezya’da yazılarının yayımlanma imkanı kalmayan,

tanınmış ve sayılan sevilen bir yazar (Sang Kancil) ,

Sydney’de faaliyet gösteren Malezya asıllı bir kişinin sahip

Olduğu İnternet Servis Sağlayıcının ev-sahipliğinde,

toplam 800 aboneli bir e-posta listesine görüşlerini

düşüncelerini yazmaya başlar.

Bu 800 e-Posta abonesi listede yer alan görüşleri,

düşünceleri ülke içinde yayarlar.

İsveç’te e-seçim

Bilindiği gibi e-demokrasinin olmazsa olmaz koşulu

ülkede yaygın bir İnternet erişiminin sağlanmış olmasıdır.

İsveç de “Yerel Yönetimler Demokrasi Araştırma Komitesi”

2000 yılı için verdiği istatistiklere göre ,

İsveç’te 16-64 yaş dilimindeki nüfusun %80 ‘i

evde, işte veya Üniversiteler gibi kamusal ortamlarda,

İnternet erişimine sahiptir.

Görüldüğü gibi, kültür düzeyi ve tarihsel etmenler İsveç’te

politik konularda görüş alış verisi konusunda

büyük ilerlemeler kat edilmesine olanak sağlamıştır.

Ama ilerleme sadece görüş alış verişi ile sınırlı kalmamaktadır.

Katılımcılık yasal düzenleme süreçleri içinde halkın rol alması

ve anında tepki veya katkı vermesine kadar gitmektedir.

İngiltere’de e-Seçim

Bilindiği gibi 2000 yılında yapılan ABD Başkanlık

seçimlerinde,

oylama teknolojilerine yenilikler getirilmiş,

•Elle işaret edilen kağıt oy pusulaları,

•Kollu oy verme makineleri,

•Delikli kartlar,

•Optik okuyucular

gibi çeşitli sistemler bir arada kullanılmıştı.

e-sayım : seçmenlerin tercihlerini işaret ettikleri

kağıt oy pusulalarının elektronik olarak okunması ve sayılması,

e-oylama: Geleneksel oy verme istasyonlarına gelen seçmenlerin

tercihlerini, kağıt oy pusulası kullanmak yerine,

elektronik olarak belirlemeleri,

Çevrim içi oylama: Seçmenlerin, oy verme istasyonlarında

bulunan cihazlarda veya kamuya açık

İnternet erişim merkezlerine oylarını

doğrudan doğruya seçim sonuçları kütüğüne kaydettirmeleridir.

ÜLKEMİZDE

e-DEMOKRASİ YOLUNDAKİ GELİŞMELER

VE BEKLENTİLER

İBT’nin getirdiği olanaklarla haberleşmenin iyileştirilmesi,

mükerrerliklerin kaldırılması,işlemlerin otomatikleştirilmesi

sağlanacak; bilgilerin derlenmesi, saklanması,

erişilmesi kolaylaşacak; iş süreçleri yeniden düzenlenecek ve

sonuç olarak verimlilik ve etkinlik düzeyi yükselecektir.

Günümüz toplumu bilgi toplumu günümüz devleti ise

Bilgi devletidir. Sayısal çağ içerisinde yerini almak isteyen

devletler, bugünün ve geleceğin idari yönetiminin

“elektronik devlet” anlayış ve uygulamalarından geçtiğini

vurgulamaktadırlar. Bu bakış açısından yola çıkılarak,

kamu yönetiminin yeniden yapılanması, yerel yönetimlerin

etkin ve verimli çalışması,bürokrasinin azalması,

Devlet yönetiminin şeffaflaşması, işlemlerin hızlı ve

standart halde yapılması vb. konularda “e-devlet” oluşumunun

büyük katkısı olduğu belirtilmekte ve

“e-devlet” alanında sürekli yatırım yapılmaktadır.

E-devlet; elektronik kamu hizmetlerinden sayısal güvenliğe,

çevrimiçi (online) ticari işlemlerden e-kültüre,

ahlaki (etik) sorunlardan sayısal uçuruma,

Internet'te politik iletişimden siber kampanyalara kadar uzanan

birçok konu ve kavramla yakından ilgilidir.

Buna bağlı olarak E-Avrupa sözleşmesini imzalayan

E-Türkiye projesini hayata sokan ülkemizde,

geleceğin kamu yöneticilerini yetiştiren ilgili fakülte ve

bölümlere bu konuda büyük görev ve sorumluklar düşmektedir

Dünyada birçok üniversite, yeni ekonomi ve teknoloji

Kullanımının sosyal, ekonomik, kültürel ve politik alanlardaki

yansımalarını değerlendirmekte ve bu noktadan hareketle

eğitim program ve içeriklerini gözden geçirmektedir.

Yapılan değerlendirmeler, sosyal bilimler alanında da etkisini

göstermekte Kamu Yönetimi eğitimi veren ilgili okullarda,

devlet yönetiminde bilgi teknolojilerinin yeri ve

“elektronik devlet” vizyonlu dersler öne çıkmakta

e-devlet araştırma merkezlerinin sayısı hızla artmaktadır.

Demokratik ülkelerde halkın demokrasi ile ilgili özlemlerinin

yaşama geçirilmesini kolaylaştırabilirken,

totaliter rejimlerde yöneticilerin kontrolünü daha da

sağlamlaştırabilir.Diğer bir deyişle, e-devlete geçiş,

siyasi otoritenin baskı ve kontrol heveslerini

gerçekleştirmesine yardımcı olacak

olanakları yaratmak riskini de taşımaktadır.

Bu bakımdan e-devlete geçiş için stratejiler ve

planlar hazırlanırken, bu riskin önemle gözönünde

bulundurulması, e-devletle ilgili düzenlemelere, özgürlükler ve

temel haklarla ilgili güvencelerin de

mutlaka dahil edilmesi gerekmektedir.

Katılımcılık

Yurttaşların katılımcılığı temsili demokrasinin eksiklerini

giderilecek ise de bunu e-devlete geçişle birlikte

kendiliğinden ortaya çıkabileceği umulamaz.

Zira, kamu kurum ve kuruluşlarının çalışmalarını

halka açacak sistemleri kurmuş olmaları yetmez. Gerek bu

kurumların yönetici ve çalışanlarında ve gerek kurumların

sundukları hizmetlerden yararlanmakta olanlarda istek, ilgi,

bilgi anlamında bir kültürün yaygınlaşmış olması

gerekmektedir.

Esasen bu kültür var olduğu taktirde,

İBT olanakları olmadan da bir ölçüde katılımcılık sağlanabilir.

1. Bu konuda ilk hareketin kamu kurum ve kuruluşları

tarafından başlatılmasına karar verilmesi,

2. Kamu kurum ve kuruluşlarına gerekli kaynaklar

sağlanması,

3. Bu kurum ve kuruluşlar için bir uygulama programı ve

takvimi hazırlanması,

4. E-posta iletişimleri ve tartışma listeleri ile bir başlangıç

yapıldıktan sonra belli konularda kamu oyu

sorgulamalarına geçilmesi,

5. Gönüllü kuruluşların bu gibi faaliyetlere yönelmeleri için

desteklenmesi, yararlı olacaktır.

Artık  sadece  işleri doğru yapmak başarı getirmiyor.

Doğru işleri hızlı yapmak, hızlı şirket olmak,

öğrenen organizasyonlar, hiyerarşiden ve bürokrasiden

arındırılmış ,çabuk karar alabilen, yatay, akışkan ve

müşteri odaklı organizasyonlar kurmak gerekiyor.

Açıklık, dürüstlük,  güven, alçak gönüllülük, empati

ve sevecenlik gibi liderlik özelliklerini tüm kuruma yayabilmek,

kısacası her seviyede liderlere sahip olmak gerekiyor.

FIRSATLAR

•Daha etkin bir kamu yönetim sisteminin oluşturulması

•Politikacılar ve vatandaşlar arasında daha etkin bir iletişimin

sağlanması

•İnternet sayesinde, İnternet ortamı dışında da siyasete olan

ilgi ve katılımın artırılması

•Halkın bilgi ve tecrübelerinden yararlanılması sayesinde

daha gerçekçi kararlar alınması

RİSKLER

•Yeterli güvenliğin olmaması durumunda, seçim ve benzeri

işlemlerde manipülasyon tehlikesi

• Toplumun, haberdar olan ve olmayan şeklinde bölünmesi

ve fırsat eşitliği ilkesinin zarar görmesi tehlikesi

• Suç örgütlerinin propaganda yapabilmesi tehlikesi ve

özellikle de bunun genç kuşak üzerindeki etkileri

• Siyasal karar alma sürecinin birçok faktörün etkisi altında

kalması sonucunda siyasete verilen önemin giderek

azalması

•Yönetimde elektronik hizmetlerin kullanılması

(vergi ödeme, kimlik, pasaport alma,.)

•Yaşadığımız zaman açısından geçerli ve kapsamlı bilgi edinilmesi

(arazi planları,yerel yönetim raporları, seçim sonuçları,..)

• Her vatandaşın bağlanabileceği şebekeler oluşturulması

( imza toplama, iyi niyet yardımları,..)

• Çevrimiçi sürekli temas noktalarının bulunması

( 24 saat hizmet vermesi)