Γ.Φ. Πιερίδης , ΄΄Πορτοκαλόκηπος΄΄

Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό ένας καινούριος άνεμος πήρε να φυσάει, που ξεσήκωσε τα φρένα των ανθρώπων. Σαν ένα μήνυμα διάχυτο και συγκλονιστικό, από τα βάθη των καιρών, να λέει πως έφτασεν η ώρα, και τους καλούς νησιώτες δεν τους χωρούσαν πια τα πλαίσια της καθημερινότητας. Στα καφενεία, στην αγορά, στα σπίτια, στους τόπους της δουλειάς, στα σχολεία, ένα κύμα συναγερμού, προσδοκίας, διεκδίκησης ύψωσε τις ψυχές απάνω από τη λογική των συμβιβασμών και της ρουτίνας. Οι νέοι ζώστηκαν την πανοπλία του ενθουσιασμού τους κι αποζητούσαν ευκαιρίες αυτοθυσίας. Πήγαιναν, έρχονταν, συνάγονταν παράμερα και σιγοκουβεντιάζαν, κι άξαφνα πήδαγαν στα ποδήλατα και τραβούσαν για την πόλη. Μαζί τους κι ο Αρτέμης. Ο Πετρής ψυχανεμίστηκε με το πρώτο.

Ερώτηση 1: Ποιο ιστορικό πλαίσιο και πολιτικές καταστάσεις αλλά και ποιες ανθρώπινες συμπεριφορές παρουσιάζονται στο απόσπασμα;(μονάδες 4)

Κ. Χαραλαμπίδης , ΄΄Στα στέφανα της κόρης του΄΄

Είχε τριακόσια στρέμματα γης υπό κατοχήνκαι τον πατέρα της στα βάθη της Ανατολής.* Θα παντρευόταν ευτυχώς ένα καλό παιδί. Ύστερα σκούπισε με το μανίκι τουτο ξεσκισμένο και φτωχό του δάκρυ.Τον πήρανε για ηλίθιο του χωριούκαι τον αφήκανε στην ησυχία του. Τελειώνει ο γάμος, και να χαίρεστε τα στέφανα.Παίρνουν κουφέτα και λουκούμια, μπαίνουνκαθένας στ' αυτοκίνητό του, χάνονται. Ο στοργικός πατέρας πάει κι αυτόςστην Πράσινη Γραμμή*, περνά σκυφτόςπαίρνει ξανά τη θέση του στο χώμα.

Ερώτηση 2:

Στο ποιήμα υπάρχει διάχυτη η ειρωνία. Μπορείτε να αποτυπώσετε τους στίχους στους οποίους φαίνεται και να αναλύσετε;

Γ. Ρίτσος , ΄΄Ο Αποχαιρετισμός΄΄

Άντε, γριά μάνα, μην αρχίσεις τώρα τις κλάψες. -Όχι;-Έτσι σε θέλω. Ρωμιά. Σου παίρνω λες τη ζωή σου ; Σου αφήνω την περφάνεια σου.Δε θα σέιδει ο εχτρός καμπουριασμένη. Το ξέρω. Θα πεις: «Είμαι πέρφανη για το γιο μου, – κάλλιο μια φούχτα τιμημένη στάχτη παρά γονατισμένος ο λεβέντης μου».Έτσι. Γεια σου, μάνα.

Ο πατέρας θα με γνωρίσει στο νεκροτομείο απ’ τις χοντρές ελληνικές κοκάλες μου, όμοιες με τις δικές του, κι απ’ το σταυρό της πατρίδας πούχα φυλαχτάρι μες στις τρίχες του κόρφου μου. Μιλάω για μένα σα νάμαι ερωτευμένος με τα μένα, σα νάναι η Ρωμιοσύνη ερωτευμένη με τα μένα. Συχωράτε με.Εσείς μου το δώσατε τούτο το δικαίωμα. Ευχαριστώ.

Ερώτηση 3:

Ποιο ηθικό χρέος καλεί τη μάνα του ο Γ. Αυξεντίου στον Αποχαιρετισμό να τηρήσει; Αξιολογήστε με βάση τους στίχους και αναφερθείτε στη σύγκριση με τον Πορτοκαλόκηπο και τη μάνα του Αρτέμη.

Ερώτηση 4:

Ποιο είναι το τρίπτυχο το οποίο αναλύεται από το πιο πάνω απόσπασμα και γιατί ο Αυξεντίου το χρησιμοποιεί; Με ποιο ποιήμα θα μπορούσαμε να το συνδέσουμε; Εξηγήστε.

Κι  όπως τράβηξα πάλι με χαμηλωμένα τα δυο  φώτα μου( γιατί έφεγγε ακόμα ) ένιωθα ν’ ανεβαίνω με τα’ αμάξι μου, μαζί και ο μέγας κάμπος της Μεσαορίας βαθύς και σιωπηλός, αχνισμένος απ’ το αργό φεγγαρόφωτο, ένιωθα ν’ ανεβαίνω ίσα στον ουρανό κ’ ένιωθα το φεγγάρι που με χτύπησε κατάστηθα ολόδροσο,σάμπως χρυσό κωνσταντινάτο το φεγγάρι κρεμασμένομ’ ένα σπάγκο απ’ το λαιμό μου, να με δροσίζει τη καρδιά και λίγο – λίγο να ζεσταίνεται και ν’ αχνίζει στον κόρφο μου.

Ερώτηση 5:

Ποια τεχνική χρησιμοποιεί ο Ρίτσος για να δηλώσει το μελλοντικό θάνατο του Αυξεντίου; Τί εξυπηρετεί η τεχνική αυτή; (Σύνδεση με το θάνατό του).

Κι έλεγα :δε φτάνει το τραπέζι, μήτε κάμποσος παράς στην τσέπη, μήτε το ψωμί και το φιλί – ο άνθρωπος είναι πιο τρανόςαπ’ την καθημερνή την έγνοια του.

Κ’ έλεγα πάλι που ο άνθρωπος αρχίζει την έγνοια του για το ψωμί κι όλο τραβάει πιο πέρα απ’ τη σκλαβιά του από σκλαβιά σε σκλαβιά, από ξεσκλάβωμα σε ξεσκλάβωμα, απ’ το ξεσκλάβωμα της πατρίδας στο ξεσκλάβωμα του κόσμου ώσπου να νιώσει, μπαίνοντας ίσα στον ουρανό, ν’ αχνίζει το φεγγάρι στον κόρφο του, ώσπου να κλάψει μια νύχτα από αγάπη για όλο τον κόσμο. Έτσι βρέθηκα σε τούτη τη σπηλιά που το στόμιό της βλέπει ολόισα τον ήλιο. Το στρογγυλό της στόμιο είναι ο ίδιος ο ήλιοςπου θα τον νιώσω πάλι δροσερό, καθώς θα με περνάνε,( όπως κείνη τη νύχτα το φεγγάρι ) – θα τον νιώσω δροσερό κωνσταντινάτο να μου δροσίζει το καμένο στήθος, κ’ έτσι λίγο – λίγο να ζεσταίνεται ο ήλιοςκαι ν’ αχνίζει στον κόρφο μας.Γεια σας.

Ερώτηση 6:

Το ηθικό της απελευθέρωσης περιγράφεται κλιμακωτά στο πιο πάνω απόσπασμα. Εξηγήστε ποιοι είναι οι αναβαθμοί. Συμφωνείτε;

Της Εισβολής, Κ. Μόντη

Είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας,

είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας.

Ερώτηση 7:

Στο ποίημα προβάλλει η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας σε αντίθεση προς τους άλλους ανώνυμους στο ποίημα εισβολείς. Πού οδηγεί αυτή η αντίθεση; Προσέξτε και καταγράψτε το ρόλο του επαναλαμβανόμενου στίχου «είναι δύσκολο να πιστέψω».

Ερώτηση 8 :

Να αναφερθείτε σε 4 εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο ποιητής στο ποιήμα του και να εξηγήσετε τι εξυπηρετεί το καθένα.

Έλληνες Ποιητές, Κ. Μόντη

 Ελάχιστοι μας διαβάζουν

ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας,

μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι

σ’ αυτή τη μακρινή γωνιά,

όμως αντισταθμίζει που γράφουμε Ελληνικά

Ερώτηση 9 :

Ποιο είναι το περήφανο παράπονο του ποιητή στους ΄΄Έλληνες ποιητές΄΄΄και πως αυτό ακυρώνεται;

Ερώτηση 10 :

Να αναφερθείτε σε 4 εκφραστικά μέσα του ποιήματος και να συνδέσετε το ποιήμα με 2 άλλα κείμενα που έχετε διδαχθεί με σχετικές αναφορές σε αποσπάσματα.

Ονήσιλος, Π. Μηχανικού / Στέφανα της Κόρης του, Κ. Χαραλαμπίδης

Δίπλα μου ήτανε ο Ονήσιλος

βγαλμένος απ’ την ιστορία και τον θρύλο

ολοζώντανος.

Ο στοργικός πατέρας πάει κι αυτόςστην Πράσινη Γραμμή*, περνά σκυφτός

παίρνει ξανά τη θέση του στο χώμα.

Ερώτηση 11 :

Να βρείτε πως εξελίσσεται η τεχνική του συμβολισμού στο ποιήμα και να αναλύσετε το κάθε σύμβολο.

Ερώτηση 12 :

Να συνδέσετε το ποιήμα Ονήσιλος με τα στέφανα της κόρης του. Ποιος είναι ο πρωταγωνιστής σε κάθε περίπτωση και με ποια κοινή τεχνική αναπτύσσεται το ποιήμα;