Test sudecki 18 III 2016 wersja A

1. Wskazać właściwe, chronologiczne uporządkowanie następujących wydarzeń historycznych:1. objęcie władzy w Czechach przez Władysława Jagiellończyka2. śmierć ks. Jana ziębickiego pod Starym Wielisławiem3. spalenie Jana Husa4. wybór na króla Czech Jerzego z Podiebradów

a: 4 – 3 – 1 – 2 b: 3 – 2 – 4 – 1c: 3 – 1 – 2 – 4 d: 1 – 3 – 2 – 4

2. Które z dokonań można przypisać ks. Henrykowi Brodatemu?1. lokacje pierwszych miast na Śląsku2. akcja kolonizacyjna – zakładanie wsi na prawie niemieckim3. walka przeciw najazdowi Mongołów („Tatarów”)4. założenie pierwszego opactwa Cystersów w Lubiążu5. założenie opactwa Cysterek w Trzebnicy6. zainicjowanie procesu kanonizacyjnego św. Jadwigi

a: 1, 2, 3, 4, 6 b: 2, 4, 5c: 2, 3, 4, 5 d: 1, 2, 5

3. W którym paśmie sudeckim znajdują się szczyty: Biesiec, Wolarz, Kamienna Góra, Dębosza: Góry Bystrzyckie b: Góry Stołowec: Góry Sowie d: Góry Wałbrzyskie

4. Jaką rzekę przedstawia poniższy opis?Dawniejszy górny odcinek tej rzeki – od źródeł w rejonie Waligóry po Rybnicę Leśną – został przejęty przez Rybną (kaptaż). Teraz rzeka wypływa z południowo-zachodniego zbocza Borowej. Płynie przez Wyżynę Unisławską, Góry Kamienne (tworząc głęboką dolinę między Górami Suchymi a Pasmem Lesistej), Obniżenie Mieroszowskie i Obniżenie Broumova. Tu przekracza granicę państwową między Golińskiem i Starostinem, płynie przez Broumov i ponownie wpływa na terytorium Polski między Otovicami a Tłumaczowem. Dalej płynie przez Kotlinę Kłodzką i uchodzi do Nysy Kłodzkiej na północ od Kłodzka. a: Bystrzyca b: Ścinawka c: Lesk d: Zadrna

5. W 1745 r. wojska pruskie pokonały tu oddziały austriackie i wspomagające je saskie. Dla uczczenia tego zwycięstwa Fryderyk II skomponował okolicznościowy marsz. W 100. rocznicę bitwy na wzgórzu górującym ponad polem bitwy wzniesiono istniejącą do dziś wieżę widokową, będącą równocześnie pomnikiem, a 50 lat później rozbudowano ją (dodano arkady w przyziemiu). Ponieważ wzgórze to znajduje się na krawędzi, związanej z sudeckim uskokiem brzeżnym, widać z niego dobrze część Niziny Śląskiej i Przedgórze Sudeckie (Wzgórza Strzegomskie, Masyw Ślęży). O jakiej bitwie tu napisano?a: pod Burkatowem b: pod Dobromierzemc: pod Lutynią d: pod Małujowicami

6. Dolina rzeki rozwija się na terenie pokrytym skałami osadowymi i wcina się w nie (erozja wgłębna). Pod nimi natrafia na pogrzebany starszy grzbiet i rozcina go. Po usunięciu skał osadowych zostaje ponownie wypreparowany ów grzbiet, przecięty przez przełomowy odcinek doliny rzecznej.Powstały w ten sposób przełom toa: przełom antecedentny b: przełom epigenetycznyc: przełom ekshumowany d: przełom regresyjny

7. Co to jest Single Track?a: odznaka turystyczna nadawana za samotne przejście Głównego Szlaku Sudeckiegob: system nowo wytyczonych wąskich ścieżek rowerowych (na jeden rower, jednokierunkowych), m.in. w zachodniej części Gór Izerskich, umożliwiających bezpieczne zjazdy (maksymalne nachylenie 5%)c: wprowadzona w 2014 r. dodatkowa usługa w ubezpieczeniach turystycznych dla turystów podróżujących samotnie (związana z dopłatą, ze względu na podwyższony stopień ryzyka)d: impreza turystyki ekstremalnej, polegająca na samotnym przejściu w wyznaczonym czasie trasy o długości nie mniejszej niż 150 km (wypromowana w Pirenejach; edycja 2016 ma się odbyć w czeskiej i polskiej części Sudetów)

8. Budynki ozdobione detalamiwidocznymi na zdjęciach powstałya: ok. 1775 r.b: ok. 1850 r.c: ok. 1905 r.d: ok. 1935 r.

9. Ryolity, trachity i bazalty – które zdanie o tych skałach jest prawdziwe?a: są to skały magmowe wylewne, które w Sudetach są produktami wulkanizmu różnego wiekub: są to przykłady skał o różnej genezie – odpowiednio osadowych, metamorficznych i magmowych (wylewnych), występujących w Górach i na Pogórzu Kaczawskimc: z tymi skałami metamorficznymi i magmowymi związane są wystąpienia agatów na pogórzach Izerskim i Kaczawskimd: są to skały osadowe o różnej odporności na procesy niszczące; ich naprzemienne występowanie na obszarze niecki północnosudeckiej odpowiada za powstanie progów strukturalnych (kuest)

10. Która lista zawiera tylko takie miejsca, przez które można przejechać przez granicę dużym autokarem (ponad 12 ton)?a: Świeradów-Czerniawa, „Przeł. Lubawska”, Golińsk, Tłumaczów, Mostowice, „Przeł. Międzyleska”, Przeł. Płoszczyna, Przeł. Lądecka, Złoty Stok b: Zawidów, Świeradów-Czerniawa, Przeł. Szklarska, Przeł. Okraj, „Przeł. Lubawska”, Golińsk, „Przeł. Międzyleska”, Złoty Stok, Głuchołazyc: Zawidów, Świeradów-Czerniawa, Przeł. Szklarska, Przeł. Karkonoska, Przeł. Okraj, „Przeł. Lubawska”, Mostowice, „Przeł. Międzyleska”, Głuchołazy d: Zawidów, Świeradów-Czerniawa, Przeł. Szklarska, „Przeł. Lubawska”, Golińsk, Tłumaczów, Mostowice, „Przeł. Międzyleska”, Głuchołazy

11. Drogi o nazwach Kręgielny Trakt, Czarny Trakt, Praski Trakt przebiegają na tereniea: Gór Izerskichb: Gór Sowichc: Gór Stołowychd: Gór Bystrzyckich

12. W odsłonięciach w rezerwacie „Jeziorko Daisy” występująa: sylurskie i dewońskie graptolityb: dewońskie koralowcec: odciski roślin karbońskich (paproci, skrzypów i widłaków)d: jurajskie amonity

13. Malowidło sklepienne przedstawia scenę:a: Modlitwa w Ogrójcub: Przemienienie na górze Taborc: Wniebowstąpienied: Kazanie na górze

14. Na zdjęciach przedstawione są kolejno:

a: kroksztyn, tympanon, zwornik, lukarna, kaponiera, rzygaczb: wspornik, wimperga, klucz, wykusz, strzelnica, gargulecc: konsola, tympanon, klucz, alkierz, kojec, garłaczd: wykusz, kartusz, zwornik, facjatka, basteja, sterczyna

15. Zdjęcie przedstawia fragment panoramy ze Śnieżki (w kierunku płn.-wsch., rozciągnięty w pionie ok. 1,5x). Zaznaczone szczyty to:

a: 1 – Krąglak, 2 – Ślęża, 3 – Wieżyca, 4 – Chełmiec, 5 – Trójgarb, 6 – Waligóra, 7 – Orlicab: 1 – Trójgarb, 2 – Ślęża, 3 – Radunia, 4 – Chełmiec, 5 – Wołowiec, 6 – Borowa, 7 – Wielka Sowac: 1 – Trójgarb, 2 – Biskupia Kopa, 3 – Srebrna Kopa, 4 – Borowa, 5 – Waligóra, 6 – Stożek Wielki, 7 – Orlicad: 1 – Trójgarb, 2 – Ślęża, 3 – Wieżyca, 4 – Chełmiec, 5 – Borowa, 6 – Waligóra, 7 – Wielka Sowa

16. Który z wywodów genealoicznych może dotyczyć przedstawionego na płycie rycerza?

17. Które przypisanie kamieni półszlachetnych do ważnych miejsc ich występowania jest prawidłowe?a: chryzopraz – Miedzianka, kryształ górski – Szklary, agat – Przeździedza, nefryt – Mokrzeszówb: chryzopraz – Kamieniec Ząbkowicki, kryształ górski – Szklarska Poręba, agat – Jordanów, nefryt – Kletnoc: chryzopraz – Kletno, kryształ górski – Strzegom, agat – Wleń, nefryt – Srebrna Górad: chryzopraz – Szklary, kryształ górski – Jegłowa, agat – Nowy Kościół, nefryt – Jordanów

18. Najwyższym szczytem Sudetów Środkowych jest:a: Orlicab: Wielka Desztna (Velká Deštná)c: Wielka Sowad: Pradziad (Praděd)

19. Autorem polichromii kościoła Matki Bożej Łaskawej (ob. Wniebowzięcia NMP) w Krzeszowie, w tymcyklu scen przedstawiających przymioty Emanuela oraz iluzjonistycznej kopuły, jesta: Petr Brandlb: Michael Leopold Willmannc: Georg Wilhelm Neunhertzd: Feliks Anton Scheffler

20. Plany przedstawiają kolejno ruiny zamków:

a: Cisy, Grodno, Nowy Dwór, Grodziecb: Bolków, Niesytno (Płonina), Cisy, Szczerbac: Bolków, Wleń, Cisy, Grodziecd: Grodziec, Karpień, Nowy Dwór, Świny

21. Która cecha stanowiła osobliwość dawnej Kolei Sowiogórskiej, prowadzącej z Dzierżoniowa przez Pieszyce, Bielawę, Srebrną Górę, Przełęcz Srebrną, Wolibórz, Słupiec do Ścinawki Średniej?a: Była to jedyna po śląskiej stronie Sudetów kolej z odcinkiem zębatym (szyna systemu Abta)b: Na trasie tej linii znajdował się najdłuższy w Sudetach tunel o długości 1601 mc: Stacja Srebrna Góra Twierdza była najwyżej położoną stacją kolejową w Sudetach, a po 1945 r. także w Polsce (731 m n.p.m.)d: Na trasie tej wąskotorowej linii zbudowano trzy efektowne wiadukty o oryginalnej konstrukcji, zawieszone na nitowanych taśmach stalowych (obecnie wykorzystywane do rekreacyjnych zjazdów na linach)

22. Przedstawione na fragmentach map wsie są przykładami typów układów przestrzennych:

a: ulicówka, owalnica, łańcuchówkab: rzędówka, widlica, wieś leśno-łanowac: łańcuchówka, wielodrożnica, wieś leśno-łanowa d: rzędówka, okolnica, ulicówka

23. W razie zwichnięcia stawu należy:a: nakazać poszkodowanemu delikatne ruchy czynne, po kilkunastu minutach ból ustąpib: nastawić zwichnięcie, podciągając w osi kończyny, staw rozmasowaćc: unieruchomić staw w pozycji zastanej (przyjętej przez poszkodowanego)d: unieruchomić staw w pozycji fizjologicznej

24. U osoby, która uskarżała się na ból w klatce piersiowej doszło w Twojej obecności do utraty

przytomności i osunięcia na podłogę. Należy: a: ułożyć osobę w pozycji bocznej ustalonej z utrzymaniem drożności dróg oddechowych i wezwać pomocb: ułożyć osobę na wznak z nogami uniesionymi około 30 cm do góry i wezwać pomocc: sprawdzić czy w kieszeni poszkodowany nie ma leków na serce, by je podać d: udrożnić drogi oddechowe i sprawdzić obecność oddechu, a następnie – jeśli stwierdzi się brak oddechu – podjąć masaż serca

25. Największym pod względem powierzchni rezerwatem przyrody w polskiej części Sudetów jest:a: rezerwat przyrody Torfowisko pod Zieleńcemb: rezerwat przyrody Śnieżnik Kłodzki c: rezerwat przyrody Torfowiska Doliny Izeryd: rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha

26. Piesza wędrówka zwykłym tempem na trasie: centrum Walimia – żółty szlak – Wielka Sowa – czerwony szlak – schronisko Sowa – żółty szlak – Kozie Siodło – czerwony szlak – Przełęcz Jugowska – schr. Zygmuntówka, uwzględniając dwie półgodzinne przerwy na Wielkiej Sowie i w schr. Sowa, zajmie ok.:a: 2,5-3 godz.b: 4-5,5 godz.c: 6,5-8 godz.d: 9-10,5 godz.

27. Mierzony na Przełęczy Jugowskiej azymut na Wielką Sowę wynosi ok.a: 45o

b: 225o

c: 270o

d: 315o

28. Przedstawione na zdjęciach zwierzęta chronione, występujące w Sudetach, to:

a: gniewosz plamisty, wąż Eskulapa, zaskroniec rybołów, zaskroniec zwyczajnyb: zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata, padalec zwyczajny, gniewosz plamisty (miedzianka) c: wąż Eskulapa, żmija zygzakowata (odmiana srebrzystoszara), zaskroniec zwyczajny, gniewosz plamisty d: zaskroniec zwyczajny, gniewosz plamisty, wąż Eskulapa, żmija zygzakowata (odmiana miedzianoczerwona, miedzianka)

29. Przedstawione postacie to kolejno:

a: św. Wawrzyniec, Atena, personifikacja Nadziei, Hermes, św. Krzysztofb: św. Dionizy, Hera, św. Barbara (jako patronka marynarzy), Merkury, św. Krzysztofc: św. Szczepan, Atena, personifikacja Żeglugi, Hefajstos, Herkulesd: św. Wincenty, personifikacja Władzy, św. Filomena, Apollo, personifikacja Męstwa

30. Nysa Łużycka stanowi granicę pomiędzya: Łużycami i Śląskiemb: Górnymi Łużycami i Dolnymi Łużycamic: Pogórzem Łużyckim i Pogórzem Izerskimd: Sudetami i Nadłabskimi Górami Piaskowcowymi (potocznie „Czesko-saską Szwajcarią”)