استاد محترم : مهندس ابراهیم زادهاستاد محترم : مهندس ابراهیم زاده

علیزاده : مهدی علیزاده : دانشجو مهدی دانشجو

8787--8686سال تحصیلی:سال تحصیلی:

تست های غیر مخرب تست های غیر مخربدر جوشکاری صنعتی در جوشکاری صنعتی

NNon on ddestructive estructive ttestingesting

مقدمهمقدمهتاریخچهتاریخچه جوش تست جوش لزوم تست لزوم جوش در عیوب جوش انواع در عیوب انواع

:مقدمه:مقدمهو طراحان نگرانی موجب و بوده انگیز بر بحث همواره که و موضوعی طراحان نگرانی موجب و بوده انگیز بر بحث همواره که موضوعی

است رفتاراتصاالتی چگونگی است، فوالدی های سازه است سازندگان رفتاراتصاالتی چگونگی است، فوالدی های سازه سازندگانمی کار به یکدیگر آنهابه اتصال اعضاو ساخت برای که اتصالی می وسایل کار به یکدیگر آنهابه اتصال اعضاو ساخت برای که اتصالی وسایل

است وجوش پرچ،پیچ است رودشامل وجوش پرچ،پیچ رودشاملبرای جانشینی توان نمی ،هنوز جوشکاری در معضالت تمام وجود برای با جانشینی توان نمی ،هنوز جوشکاری در معضالت تمام وجود با

. اگر که است براین فن اهل عقیده متصوربود جوشی . اتصاالت اگر که است براین فن اهل عقیده متصوربود جوشی اتصاالتگرفته کار به جوشی اتصاالت اجرای و طراحی در مربوطه گرفته استانداردهای کار به جوشی اتصاالت اجرای و طراحی در مربوطه استانداردهای

شده،نباید جوش ناحیه مکانیکی و متالوژیک خواص به توجه شده،نباید شود،با جوش ناحیه مکانیکی و متالوژیک خواص به توجه شود،با. بیاید وجود به جوشی اتصال رفتار در خاصی .اشکال بیاید وجود به جوشی اتصال رفتار در خاصی اشکال

سازی،اتومبیل کشتی صنایع در ازجوش موفق ادعااستفاده این خوب سازی،اتومبیل گواه کشتی صنایع در ازجوش موفق ادعااستفاده این خوب گواهکه باشد می نظیر صنایع گازو انتقال خطوط فشار تحت که سازی،ظروف باشد می نظیر صنایع گازو انتقال خطوط فشار تحت سازی،ظروف

آنها آنها در آمیزی در موفقیت طور به جوشی آمیزی اتصاالت موفقیت طور به جوشی .اتصاالت نماید می نقش .ایفای نماید می نقش ایفای

تاریخچه:تاریخچه:

در جوش از استفاده ،قدمت جهانی سطح در در جوش از استفاده ،قدمت جهانی سطح دربه شاید فوالدی اسکلت به ساخت شاید فوالدی اسکلت .100100ساخت برسد .سال برسد سال

قدمتی بتوان شاید نیز ما کشور قدمتی در بتوان شاید نیز ما کشور برای 5050در برای ساله سالهجوشکاری جوشکاری

. نمود تصور ساختمان .در نمود تصور ساختمان در

های طوالنی،مسلماپیشرفت نسبتا سالیان این های طی طوالنی،مسلماپیشرفت نسبتا سالیان این طیفناوری توسعه و جوش شناخت در توجهی فناوری قابل توسعه و جوش شناخت در توجهی قابل

. است گرفته صورت .مربوطه است گرفته صورت مربوطه

جوش تست جوش لزوم تست لزوم صرفنظر خاص عمرانی های پروژه تعداد از صرفنظر اگر خاص عمرانی های پروژه تعداد از اگر

در شاغل جوشکاری اکثرپرسنل ،غالبا در کنیم شاغل جوشکاری اکثرپرسنل ،غالبا کنیمساختمان، ساختمان، بخش ندیده بخش الزم ندیده آموزش الزم تبحر آموزش فاقد تبحر ،و فاقد ،و

هیچ اینکه مهمتر معضل و هستند هیچ الزم اینکه مهمتر معضل و هستند بر الزم بر کنترلی کنترلی. ندارد وجود جوش اجرای کیفیت .روی ندارد وجود جوش اجرای کیفیت روی

در مشکل بروز در اصلی عاملجوشکاری

درحین اساسی اصول رعایت عدم اصلی علت. است اجرا

انواع عیوب در جوش ها

ارزیابی های آزمایش

نماید می ایجاب عملکردسازه اعتماداز قابلیتلحاظ از جوشکاری ودرز جوش فلز که

نظر مورد دیگرخصوصیات و ،سالمت مقاومتجوشکاری عیوب از بودن عاری و ای سازه

. گیرد می قرار وامتحان آزمایش مورد

عینی بازرسی از تایید و بازرسی های آزمایشآغاز الکترودها نگهداری نحوه و جوش درز

جوشکاری عملیات حین در بازرسی با و شدهدرز عینی بازرسی به نهایت ودر یابد می ادامه

های آزمایش انجام با باالخره و شده جوشو صوت،نفود ،فرا نگاری پرتو نظیر تکمیلی

. میرسد اتمام به مغناطیسی پودر

جوشکار جوشکار ارزیابی ارزیابی ضوابط برای را جوشکار صالحیت که ضوابط آزمونی برای را جوشکار صالحیت که آزمونی

تشخیص های کند،آزمایش می تایید ای نامه تشخیص آیین های کند،آزمایش می تایید ای نامه آیینهای آزمون یا جوشکارو ارزیابی یا های صالحیت آزمون یا جوشکارو ارزیابی یا صالحیت

شود می خوانده اجرا شود کیفیت می خوانده اجرا کیفیت

جوشکار آیا که کند می مشخص ارزیابی جوشکار این آیا که کند می مشخص ارزیابی ایناعمال و گیری کار به در را الزم مهارت و اعمال دانش و گیری کار به در را الزم مهارت و دانشرده با رابطه در مدون جوشکاری العمل رده دستور با رابطه در مدون جوشکاری العمل دستور

. خیر یا دارد را خود کاری .بندی خیر یا دارد را خود کاری بندی

می تعیین را جوش یک کیفیت که آزمایشی های می روش تعیین را جوش یک کیفیت که آزمایشی های روش: گیرد می بندی تقسیم طبقه سه :کند،در گیرد می بندی تقسیم طبقه سه کند،در

مخرب- 11 غیر های مخرب- آزمایش غیر های آزمایش

22) ( مکانیکی- آزمایش مخرب های (آزمایش ( مکانیکی- آزمایش مخرب های آزمایش

عینی- 33 عینی- بازرسی بازرسی

بازرسی چشمیبازرسی چشمیVisualin SpectionVisualin Spection

بازرسي چشمي: در بيشتر اوقات، اولين مرحله در آزمون يك سازه، بازرسي چشمي است. بازرسي با چشم غير مسلح فقط

x بزرگي را كه به سطح قطعه راه دارند، نمايان عيبهاي نسبتاتوان كارايي خواهد كرد. با به كار بردن يك ميكروسكوپ مي

بازرسي چشمي را افزايش داد. مناسبترين نوع ميكروسكوپ براي بازرسيهاي سطح قطعه، ميكروسكوپ استريو است. در

اين نوع بازرسيها، بزرگنمايي بسيار زياد ضرورتي ندارد و بيشتر ميكروسكوپهاي كه بدين منظور در دسترس هستند، بزرگنمايي

برابر دارند. بازرسي چشمي منحصر به سطح 75 تا 5در حدود هاي بازرسي نوري، از هر نوع صلب و شود. حساسه خارجي نمي

اند. حتي انعطاف پذير، جهت بازرسي سطوح داخلي ساخته شدهها و كانالها قرار ها، لوله توان در داخل حفره ها را مي اين حساسه

داد

:مزایا:مزایاارزان ترین و ساده ترین روشارزان ترین و ساده ترین روش1.1.این روش را در طی تمامی مراحل تولید این روش را در طی تمامی مراحل تولید 2.2.

QCQC.. بکارمی گیریم بکارمی گیریم را به کمک این روش را به کمک این روش . . N.D.TN.D.Tروش مناسب روش مناسب 3.3.

تعیین می شود .تعیین می شود .بیشتر برای عیوب سطحی می باشد)باچشم بیشتر برای عیوب سطحی می باشد)باچشم 4.4.

مسلح یا غیر مسلح(مسلح یا غیر مسلح(

:محدودیت ها:محدودیت ها

عیوب زیر سطحی قابل شناسایی نمی باشد .عیوب زیر سطحی قابل شناسایی نمی باشد .1.1.

بکار گیری به تجربه شخص بستگی دارد .بکار گیری به تجربه شخص بستگی دارد .2.2.

در صورت غفلت بازرس خطا زیاد است .در صورت غفلت بازرس خطا زیاد است .3.3.

مخرب غیر های آزمایش11( مغناطیسی- ذرات )آزمون مغناطیسی- ذرات ((MTMTآزمون22) ( گاما- و ایکس نگاری پرتو (آزمون ( گاما- و ایکس نگاری پرتو آزمون33: نافذ- مواد با :بازرسی نافذ- مواد با بازرسیaa -قرمز نافذ رنگ با قرمز- آزمون نافذ رنگ با آزمونbb -حساس نافذ ماده با حساس- آزمون نافذ ماده با آزمون

44 -صوتی فرا صوتی- آزمون فرا آزمون55 -گردابی جریان گردابی- آزمایش جریان آزمایش66 -سختی سختی- آزمایش آزمایشaa –برینل–برینلbb-راکول-راکولCC-ویکر-ویکرDD-اسکلروسکوپ-اسکلروسکوپ

ذ ذ مايع نافمايع نافبازرسی با بازرسی با Liquid Liquid

Penetration TestPenetration Testتواند براي عيب يابي تواند براي عيب يابي بازرسي با مايعات نافذ يكي از روشهايي است كه ميبازرسي با مايعات نافذ يكي از روشهايي است كه مي

تعداد وسيعي از قطعات مورد استفاده قرار گيرد، به شرطي كه عيبها به تعداد وسيعي از قطعات مورد استفاده قرار گيرد، به شرطي كه عيبها به صورت ترك در سطح قطعه ظاهر شوند. اساس روش بر اين است كه صورت ترك در سطح قطعه ظاهر شوند. اساس روش بر اين است كه

مايع نافذ بر اثر جاذبه مويينگي به درون تركهاي سطحي نفوذ كرده و پس مايع نافذ بر اثر جاذبه مويينگي به درون تركهاي سطحي نفوذ كرده و پس از يك مرحله ظهور، هر عيبي كه به شكل ترك يا شكستگي در سطح از يك مرحله ظهور، هر عيبي كه به شكل ترك يا شكستگي در سطح

شود. براي بهتر ديده شدن اين تركها، شود. براي بهتر ديده شدن اين تركها، قطعه وجود دارد، با چشم رويت ميقطعه وجود دارد، با چشم رويت ميx به رنگهاي روشن و قابل ديد بوده و يا به ماده فلورسنت x به رنگهاي روشن و قابل ديد بوده و يا به ماده فلورسنت مايع نافذ معموال مايع نافذ معموال

x براي رنگين نمودن مايع از رنگ قرمز آغشته ميآغشته مي x براي رنگين نمودن مايع از رنگ قرمز شود. در حالت اول معموال شود. در حالت اول معموالشود كه با نور روز يا نور مصنوعي قابل ديد باشد، ولي در شود كه با نور روز يا نور مصنوعي قابل ديد باشد، ولي در استفاده مياستفاده مي

حالت دوم براي ديدن تركها و درزها بايد از نور فرابنفش استفاده شود.حالت دوم براي ديدن تركها و درزها بايد از نور فرابنفش استفاده شود.امروزه، بازرسي با مايع نافذ، يكي از مهمترين روشهاي صنعتي است كه امروزه، بازرسي با مايع نافذ، يكي از مهمترين روشهاي صنعتي است كه براي مشخص نمودن انواع مختلف عيبهاي سطحي مواد و قطعات، مانند براي مشخص نمودن انواع مختلف عيبهاي سطحي مواد و قطعات، مانند

گيرد. گيرد. هاي سطحي، مورد استفاده قرار ميهاي سطحي، مورد استفاده قرار مي ها و نواحي مكها و نواحي مك تركها، بريدگيتركها، بريدگيx براي هر نوع ماده و در هر اندازه x براي هر نوع ماده و در هر اندازهاين روش تقريبا اي، چه بزرگ با شكل اي، چه بزرگ با شكل اين روش تقريبا

x براي بازرسي توليدات x براي بازرسي توليدات پيچيده و چه ساده، قابل استفاده است و معموال پيچيده و چه ساده، قابل استفاده است و معموالها، ظروف ها، ظروف ريختگي و كار شده فلزات آهني و غيرآهني، آلياژها، سراميكريختگي و كار شده فلزات آهني و غيرآهني، آلياژها، سراميك

رود. رود. اي و مواد پليمر به كار مياي و مواد پليمر به كار مي شيشهشيشه

مراحل انجام آزمایش مایع نافذمراحل انجام آزمایش مایع نافذ

Surface Preprationآماده سازی سطح1.

Liquid Penetrant Appliying اعمال مایع نافذ2.

Cleaning تمیز کاری3.

Developer Applyingاعمال ماده ظهور4.

Inspection بازرسی5.

شماتیک عملکرد مایع نافذشماتیک عملکرد مایع نافذ

انواع مایع نافذ:انواع مایع نافذ:

floureseent penetrantمایع نافذ فلورسنتی 1.

penetrantpenetrant visible_dyeمایع نافذ بارنگ مشخص 2.

انواع مواد ظهور :

)powder(dry)powder(dryخشک)پودر(خشک)پودر(1.1.

water soulblewater soulbleحل شده در آب حل شده در آب 2.2.

water suspendiblewater suspendibleمعلق در آب معلق در آب 3.3.

solvent soulblesolvent soulbleحل شده در یک حالل حل شده در یک حالل 4.4.

solvent suspendiblesolvent suspendibleمعلق در یک حاللمعلق در یک حالل5.5.

مزایا :مزایا :

عیوب سطحی شناسایی می شود.عیوب سطحی شناسایی می شود.1.1.

به شکل جنس قطعه بستگی ندارد .به شکل جنس قطعه بستگی ندارد .2.2.

ساده وارزان است .ساده وارزان است .3.3.

شکل واندازه تقریبی عیب مشخص است .شکل واندازه تقریبی عیب مشخص است .4.4.

محدودیت ها:محدودیت ها:

عیوب زیر سطحی را نشان نمی دهد .عیوب زیر سطحی را نشان نمی دهد .1.1.

تغییر رنگ دا ئمی نیست .تغییر رنگ دا ئمی نیست .2.2.

مواد مصرفی سمی است .مواد مصرفی سمی است .3.3.

در ماندن باعث خوردگی می شود .در ماندن باعث خوردگی می شود .4.4.

ماخذ و ماخذ منابع و منابع11 .ساختمان در جوشی واتصاالت جوش ساختمان. راهنمای در جوشی واتصاالت جوش راهنمای

ملی مقررات ترویج و تدوین ملی دفتر مقررات ترویج و تدوین دفتر

ها. 22 ها. سایت سایتwww.tigwww.tig wellding.com wellding.com

..

www.Quality control engineers at Mister, Inc_ protect the integr.htmwww.Aerial Inspection - Aerial Device Testing - Eddy Current Inspection.htmwww.KV Inspection Services - Nondestructive Testing )NDT( - Liquid Dye Penetrant Inspection.htm

پـــــایــــــانپـــــایــــــان