68
รายงานผลการศกษาฉบบสมบรณ ระบบค มครองความเปนสวนตวของผ บรโภคในกจการโทรคมนาคมของตางประเทศ โครงการศกษามาตรการค มครองสทธความเปนสวนตวของผ บรโภคในกจการโทรคมนาคม ในมตของการสงเสรมการตลาดผานเทคโนโลย(โทรคมนาคม (กรณ(โทรศพท) นเสนอตอ สถาบนค มครองผ บรโภคในกจการโทรคมนาคม 1

Thailand Spam SMS Report

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Thailand Spam SMS Report

รายงานผลการศกษาฉบ�บสมบ�รณ�ระบบค��มครองความเป�นส�วนต�วของผ��บร โภคในก จการโทรคมนาคมของต�างประเทศ

โครงการศกษามาตรการค��มครองส ทธ ความเป�นส�วนต�วของผ��บร โภคในก จการโทรคมนาคม

ในม ต ของการส�งเสร มการตลาดผ�านเทคโนโลย(โทรคมนาคม (กรณ(โทรศ�พท�)

น��เสนอต�อ

สถาบ�นค��มครองผ��บร โภคในก จการโทรคมนาคม

1

Page 2: Thailand Spam SMS Report

สารบ�ญ1.บทน��..................................................................................................................................................8

1.1 ท��ม�ของป�ญห�..............................................................................................................................8

1.2 ว�ตถ�ประสงค�ในก�รศ�กษ�................................................................................................................8

1.3 ขอบเขตก�รศ�กษ�..........................................................................................................................8

1.4 ข� นตอนก�รศ�กษ�...........................................................................................................................9

2.แนวค"ดเบ$ องต%นด%�นคว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม..................................................10

2.1 น"ย�มของ Spam..........................................................................................................................10

2.2 น"ย�มของ Spam บนโทรศ�พท�ม$อถ$อ (SMS spam).........................................................................10

2.3 สถ�นก�รณ�ก�รส�ง SMS spam ในป�จจ�บ�น.....................................................................................11

2.4 ผลกระทบจ�ก SMS spam...........................................................................................................11

2.5 คว�มแตกต��งของม�ตรก�รป%องก�น Email spam และ SMS spam...................................................12

2.6 แนวค"ด Opt-in และ Opt-out.......................................................................................................12

2.7 ม�ตรก�รก�รป%องก�น SMS spam ในป�จจ�บ�น..................................................................................13

2.7.1 ก�รลงทะเบ�ยนเลขหม�ยไม�ร�บข%อคว�มขยะ.............................................................................13

2.7.2 ก�รสร%�งช�องท�งร�ยง�น SMS spam....................................................................................13

2.7.3 ก�รสร%�งฐ�นข%อม(ล SMS spam ระด�บน�น�ช�ต".....................................................................13

2.7.4 ก�รสร%�งข%อตกลงเบ$ องต%นระหว��งผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อ....................................................14

2.7.5 ก�รใช%ซอฟต�แวร�กรอง SMS spam ท��ฝ��งเซ"ร�ฟเวอร�..................................................................15

2.7.6 ก�รใช%ซอฟต�แวร�กรอง SMS spam ท��ฝ��งต�วเคร$�องโทรศ�พท�.......................................................15

2

Page 3: Thailand Spam SMS Report

2.7.7 ก�รป"ดบร"ก�ร SMS เป&นบ�งประเภท.....................................................................................15

2.7.8 ก�รป"ดบร"ก�รไม�ใช%ง�น SMS ท�กกรณ�....................................................................................16

3.ผลก�รศ�กษ�และรวบรวมข%อกฎหม�ยและนโยบ�ยจ�กต��งประเทศ............................................................17

3.1 สหร�ฐอเมร"ก�..............................................................................................................................17

3.1.1 กฎหม�ย.............................................................................................................................17

Controlling the Assault of Non-Solicited Pornography And Marketing Act of 2003 .........17

Wireless Communication and Public Safety Act of 1999....................................................18

Telephone Consumer Protection Act of 1991.......................................................................18

3.1.2 องค�กรก��ก�บด(แล..................................................................................................................19

Federal Trade Commission (FTC)........................................................................................19

Federal Communications Commission (FCC).....................................................................19

Department of Justice (DOJ)................................................................................................20

3.2 สหร�ชอ�ณ�จ�กร.........................................................................................................................20

3.2.1 กฎหม�ย.............................................................................................................................20

Privacy and Electronic Communication Regulations 2003..................................................20

Data Protection Act of 1998.................................................................................................22

3.2.2 องค�กรก��ก�บด(แล..................................................................................................................23

Information Commissioner’s Office (ICO)..........................................................................23

Office of Communications (Ofcom)....................................................................................23

3.3 ออสเตรเล�ย.................................................................................................................................24

3.3.1 กฎหม�ย.............................................................................................................................24

Spam Act of 2003.................................................................................................................24

Telecommunication Act of 1997..........................................................................................25

3.3.2 องค�กรก��ก�บด(แล..................................................................................................................26

3

Page 4: Thailand Spam SMS Report

Australian Communications & Media Authority (ACMA)..................................................26

3.4 ม�เลเซ�ย......................................................................................................................................26

3.4.1 กฎหม�ย.............................................................................................................................26

Communications and Multimedia Act 1998.........................................................................26

3.4.2 องค�กรก��ก�บด(แล..................................................................................................................27

Malaysian Communications and Multimedia Commission (SKMM).................................27

3.5 ฮ�องกง........................................................................................................................................28

3.5.1 กฎหม�ย.............................................................................................................................28

Unsolicited Electronic Messages Ordinance (UEMO)........................................................28

3.5.2 องค�กรก��ก�บด(แล..................................................................................................................29

Office of the Telecommunications Authority (OFTA).........................................................29

3.6 ประเทศอ$�นๆ...............................................................................................................................29

4.ผลก�รศ�กษ�ประส"ทธ"ภ�พของระบบค�%มครองส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของต��งประเทศ....................................31

4.1 ช$�อเร�ยกและน"ย�มของ Spam.........................................................................................................31

4.2 แนวค"ดในก�รจ�ดก�รก�บ Spam ในท�งกฎหม�ย..............................................................................32

4.3 ก�รม�กฎหม�ยเฉพ�ะส��หร�บประเด&นเร$�อง Spam..............................................................................33

4.4Spam SMS ควรถ(กก��ก�บด(แลพร%อมก�บ Email Spam หร$อไม�..........................................................34

4.5 แนวท�งก�รจ�ดก�รแบบ Opt-in และ Opt-out................................................................................34

4.6 องค�กรก��ก�บด(แล.........................................................................................................................36

4.7 ข%อยกเว%นท��อน�ญ�ตให%ส�งจดหม�ยได%...............................................................................................37

4.7.1Soft Opt-in.........................................................................................................................37

4.7.2 ข%อคว�มท��เก��ยวก�บคว�มม� �นคง และองค�กรไม�หว�งผลก��ไร..........................................................37

4

Page 5: Thailand Spam SMS Report

4.8 คว�มผ"ดจ�กก�รเก&บรวบรวมท��อย(�ผ(%ร�บ.............................................................................................37

4.9 คว�มผ"ดจ�กก�รส�งจดหม�ยล�อลวง.................................................................................................38

4.10 ว"ธ�ก�รลงโทษ............................................................................................................................38

4.11 อ��น�จของผ(%ฟ%องร%อง..................................................................................................................39

4.12 ประเด&นอ$�นๆ.............................................................................................................................39

4.12.1 ขอบเขตของก�รค�%มครองว��ครอบคล�มน"ต"บ�คคลด%วยหร$อไม�.....................................................39

4.12.2 ก�รแปะป%�ยก��ก�บ (label) ท��ช$�อเร$�องจดหม�ย.........................................................................39

5.บทว"เคร�ะห�เปร�ยบเท�ยบกลไกท�งเทคน"ค...............................................................................................41

5.1 สร�ปบทเร�ยนท�งกฎหม�ยและนโยบ�ยด%�น spam ของต��งประเทศ....................................................41

5.2 ต�ร�งเปร�ยบเท�ยบกฎหม�ยและนโยบ�ยด%�น spam ของต��งประเทศ...................................................42

6.ก�รใช%ง�นก�บบร"บทของประเทศไทย.....................................................................................................44

6.1 สถ�นก�รณ�ด%�น SMS Spam ของประเทศไทย...............................................................................44

6.1.1 จ�กม�มมองของผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อโดยตรง.............................................................................44

6.1.2 ว"เคร�ะห�ชน"ดของข%อคว�ม SMS Spam ในประเทศไทย...........................................................44

กล��มท��หน��ง...............................................................................................................................44

กล��มท��สอง...............................................................................................................................45

กล��มท��ส�ม...............................................................................................................................45

กล��มท��ส��...................................................................................................................................46

กล��มท��ห%�.................................................................................................................................47

6.1.3 ม�ตรก�รแก%ไขจ�กผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อ..........................................................................48

6.1.4 บร"ก�รส�ง SMS จ�กผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�เคล$�อนท��....................................................................50

5

Page 6: Thailand Spam SMS Report

6.1.5 บร"ก�รส�ง SMS จ�กผ(%ให%บร"ก�รอ$�นๆ......................................................................................50

6.1.6 บร"ก�รซ$ อ-ข�ยร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�ส��หร�บส�งข%อคว�ม.......................................................51

6.2 สถ�นก�รณ�ด%�นกฎหม�ยและนโยบ�ยของไทย.................................................................................54

6.2.1 พระร�ชบ�ญญ�ต"ว��ด%วยก�รกระท��คว�มผ"ดเก��ยวก�บคอมพ"วเตอร� พ.ศ. 2550..................................54

6.2.2 พระร�ชบ�ญญ�ต"ค�%มครองผ(%บร"โภค พ.ศ. 2522...........................................................................55

6.2.3 ร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล พ.ศ. …...............................................................56

คว�มครอบคล�มถ�งกรณ� SMS ...................................................................................................57

ก�รเก&บร�กษ�ข%อม(ลส�วนบ�คคล...................................................................................................57

ก�รเก&บรวบรวมข%อม(ลส�วนบ�คคล...............................................................................................58

ผ(%ก ��ก�บด(แล..............................................................................................................................58

สร�ป.......................................................................................................................................58

6.2.4 ก�รประช�มแก%ไขป�ญห�ก�รให%บร"ก�รข%อคว�มผ��น SMS ของศ(นย� Call Center 1200.................58

ส�ระส��ค�ญจ�กก�รประช�ม........................................................................................................59

คว�มเห&นจ�กคณะผ(%ศ�กษ�..........................................................................................................59

6.3 ว"เคร�ะห�ม�ตรก�รท�งกฎหม�ยท��ม�อย( �ในป�จจ�บ�น..............................................................................60

6.3.1 ประเด&นท�� (1) ก�รส�ง SMS ไปย�งผ(%บร"โภคโดยไม�ได%ร�บอน�ญ�ตในกรณ�ท� �วไป.............................60

6.3.2 ประเด&นท�� (2) ก�รส�ง SMS ท��ม�เน$ อห�ชวนให%ช"งโชคหร$อพน�น.................................................61

6.3.3 ประเด&นท�� (3) ก�รส�ง SMS ท��ม�เน$ อห�หลอกลวงผ(%บร"โภค.........................................................61

6.3.4 ประเด&นท�� (4) ก�รร�กษ�ข%อม(ลส�วนต�วของผ(%บร"โภค และก�รเผยแพร�ร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�.......62

7.ข%อเสนอเช"งนโยบ�ย.............................................................................................................................63

8.ภ�คผนวก...........................................................................................................................................64

6

Page 7: Thailand Spam SMS Report

8.1 ต�ร�งเปร�ยบเท�ยบสถ�นก�รณ�ด%�นกฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บ spam ของประเทศต��งๆ..............................64

9.บรรณ�น�กรม......................................................................................................................................68

7

Page 8: Thailand Spam SMS Report

1. บทน/า

1.1 ท(2มาของป�ญหาป�จจ�บ�นโทรศ�พท�ม$อถ$อกล�ยเป&นช�องท�งก�รส$�อส�รหล�กของคนไทย แทนท��โทรศ�พท�บ%�น คนไทยเก$อบท� งประเทศม�โทรศ�พท�ม$อถ$อใช% และอ�ตร�ก�รใช%ง�นโทรศ�พท�ม$อถ$อของคนไทยถ$อว��อย(�ในระด�บท��ส(งม�ก อย��งไรก&ต�ม เน$�องจ�กโทรศ�พท�ม$อถ$อเป&นเทคโนโลย�ท��ถ$อว��ย�งใหม�ในส�งคมไทย ท��ให%ช�องว��งท�งกฎหม�ยและกฎระเบ�ยบ ท��ผ(%ค%�บ�งร�ยอ�จฉวยโอก�สใช%ประกอบก"จกรรมท�งก�รตล�ด เช�น ก�รส�งข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ท�ง SMS (SMS

spam) ซ��งส�งผลเส�ยต�อคว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภค

ป�ญห�ก�รส�งเสร"มก�รตล�ดผ��นโทรศ�พท�ม$อถ$อโดยเฉพ�ะ SMS spam ไม�ได%เก"ดข� นแต�เฉพ�ะประเทศไทยเท��น� น ในต��งประเทศได%เก"ดกรณ�ป�ญห�ล�กษณะน� ข� นม�แล%ว และแต�ละประเทศก&ม�ร(ปแบบก�รแก%ป�ญห�ท��แตกต��งออกไป เช�น ก�รออกกฎหม�ย กฎระเบ�ยบ หร$อจ�ดต� งหน�วยง�นค�%มครองผ(%บร"โภค ด�งน� น ก�รศ�กษ�ว"จ�ยแนวท�งก�รแก%ป�ญห�เร$�องคว�มเป&นส�วนต�วของผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อในต��งประเทศ เพ$�อน��ม�สร%�งองค�คว�มร(%ในก�รแก%ป�ญห�ล�กษณะเด�ยวก�นส��หร�บกรณ�ของประเทศไทย

1.2 ว�ตถ�ประสงค�ในการศกษา1. ศ�กษ�สถ�นก�รณ�ด%�นก�รค�%มครองส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คมของประเทศ

ต��งๆ โดยเน%นม"ต"ท��เก��ยวข%องก�บก�รส�งข%อคว�มขยะ (SMS spam)

2. น��แนวท�งก�รค�%มครองส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในต��งประเทศ ม�จ�ดท��เป&นช�ดคว�มร(%พ$ นฐ�นเร$�องส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในประเทศไทย

3. ศ�กษ�ระบบก�รค�%มครองส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในต��งประเทศ เพ$�อน��ม�ว"เคร�ะห�ถ�งขอบเขตคว�มเป&นไปได%ในก�รจ�ดท��ระบบด�งกล��วม�ใช%ในประเทศไทย

4. ศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบกลไกท�งเทคน"คท��ใช%ในก�รค�%มครองส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม ท��ใช%อย(�ในประเทศต��งๆ ในป�จจ�บ�น

1.3 ขอบเขตการศกษา1. ศ�กษ�และรวบรวมข%อกฎหม�ย หร$อนโยบ�ย หร$อกลไกก�รแก%ป�ญห� ด%�นก�รค�%มครองส"ทธ"คว�มเป&นส�วน

8

Page 9: Thailand Spam SMS Report

ต�วของผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม โดยเน%นท��ก�รจ�ดก�รป�ญห� SMS รบกวน ในประเทศต��งๆ จ��นวน 5 ประเทศ ได%แก� สหร�ฐอเมร"ก� สหร�ชอ�ณ�จ�กร ออสเตรเล�ย ม�เลเซ�ย และฮ�องกง ก�รเล$อกประเทศจะใช%เกณฑ�ประเทศท��ม�จ�กต��งทว�ปก�น ม�ระบบกฎหม�ยต��งก�น แต�ใช%ภ�ษ�อ�งกฤษเป&นภ�ษ�หล�ก

2. ศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบกลไกร(ปแบบก�รจ�ดก�รป�ญห� SMS รบกวน ของประเทศต�มข%อ 1. และน��ม�เปร�ยบเท�ยบก�บข%อปฏ"บ�ต"ในประเทศไทย ว��ม�กลไกหร$อข%อบ�งค�บใด ท��เหม$อนหร$อแตกต��งจ�กประเทศไทย และม�ข%อใดส�ม�รถน��ม�ปร�บใช%ก�บประเทศไทยได%

3. น��ผลก�รศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบข%�งต%น ม�จ�ดท��ช�ดคว�มร(%พ$ นฐ�นเร$�องส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคท��เหม�ะสมก�บประเทศไทย โดยเน%นม"ต"ท��เก��ยวข%องก�บก�รส�งข%อคว�มขยะ (SMS spam)

1.4 ข�7นตอนการศกษาโครงก�รน� เป&นง�นศ�กษ�เช"งข%อม(ล โดยผ(%ศ�กษ�จะรวบรวมข%อม(ลด%�นก�รค�%มครองส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คมของประเทศต��งๆ ท� ง 5 ประเทศม�ศ�กษ� และว"เคร�ะห�เปร�ยบเท�ยบ เพ$�อจ�ดท��ร�ยง�นเสนอแก�สถ�บ�นค�%มครองผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม

1. ศ�กษ�แนวค"ดเบ$ องต%นด%�นก�รค�%มครองผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม

2. รวบรวมข%อม(ลท��เก��ยวข%องก�บนโยบ�ยก�รค�%มครองผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คมของประเทศต��งๆ ท� ง 5

ประเทศ

3. ศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบข%อม(ลท��ได%จ�กข� นตอนท�� 2 เพ$�อห�แนวท�งคว�มเหม$อน-ต��งท�งนโยบ�ยของแต�ละประเทศ

4. ศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบข%อม(ลของต��งประเทศ ก�บสถ�นก�รณ� กฎระเบ�ยบ ข%อบ�งค�บ ของประเทศไทย

5. จ�ดท��ช�ดคว�มร(%พ$ นฐ�นเร$�องส"ทธ"คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคท��เหม�ะสมก�บประเทศไทย

9

Page 10: Thailand Spam SMS Report

2. แนวค ดเบ97องต�นด�านความเป�นส�วนต�วของผ��บร โภคในก จการโทรคมนาคม

2.1 น ยามของ SpamSpam เป&นช$�อท��ใช%เร�ยก “ข%อคว�มท��ไม�ได%เร�ยกร%องให%ส�ง” (unsolicited message) ท��ถ(กส�งผ��นส$�ออ"เล&กทรอน"กส�ในร(ปแบบต��งๆ เช�น Email, SMS, MMS, หร$อข%อคว�มด�วน (Instant Messaging) ในบ�งกรณ�อ�จครอบคล�มถ�งโทรส�ร (Fax) ด%วยเช�นก�น

แม%ว�� SMS จะเป&นค��ท��ได%ร�บคว�มน"ยมอย��งกว%�งขว�ง แต�ในท�งกฎหม�ยและแวดวงว"ช�ก�รแล%ว ย�งไม�ม�ข%อตกลงถ�งขอบเขตท��แน�ช�ดว��อะไรเป&น spam บ%�ง ท�งคณะผ(%ศ�กษ�ได%สนใจประเด&นน� และกล��วถ�งในห�วข%อ 4.1 ของร�ยง�นฉบ�บน�

ในท��น� จะใช%ค��ว�� “SMS spam” เพ$�อบ�งบอกว��เป&น spam ท��ส�งผ��นระบบข%อคว�มส� น (SMS) ของโทรศ�พท�เคล$�อนท�� ซ��งเป&นประเด&นท��สนใจในโครงก�รศ�กษ�คร� งน�

2.2 น ยามของ Spam บนโทรศ�พท�ม9อถ9อ (SMS spam)ต�มข%อม(ลของ GSM Association1 (สม�คมซ��งท��หน%�ท��ด(แลม�ตรฐ�นก�รส$�อส�รของโทรศ�พท�ม$อถ$อระบบ GSM ในระด�บน�น�ช�ต") ได%ยกต�วอย��งข%อคว�มท��เข%�ข��ย spam ด%�นโทรศ�พท�ม$อถ$อ ด�งน�

• ข%อคว�มโฆษณ�ข�ยส"นค%� หร$อบร"ก�ร

• ข%อคว�มท�ง SMS หร$อ MMS ท��ล�อหลอก (trick) ให%ผ(%ร�บโทรเข%�ไปย�งหม�ยเลขท��ค"ดร�ค�ค��โทรในร�ค�ท��ต��งไปจ�กปกต" ต�วอย��งเช�น ระบ�ว��ผ(%ร�บเป&นผ(%โชคด�ท��ได%ร�บร�งว�ล และต%องโทรเข%�ไปย�งหม�ยเลขพ"เศษเพ$�อย$นย�นก�รร�บร�งว�ล

• ข%อคว�มลวง (phishing) ท��ล�อหลอกให%ผ(%ร�บส�งข%อม(ลส�วนบ�คคล หร$อข%อม(ลท�งก�รเง"น ท��ส�ม�รถใช%ท��ธ�รกรรมได%

• ในบ�งกรณ� อ�จอย(�ในร(ปก�รโทรศ�พท�เข%�ม�ย�งเคร$�องของผ(%ร�บในระยะเวล�ส� นๆ เพ$�อให%เก"ด missed call

เม$�อผ(%ร�บโทรกล�บก&ต%องเส�ยค��โทรในร�ค�พ"เศษ

1 Spam and Mobile Phones, http://gsmworld.com/our-work/programmes-and-initiatives/fraud-and-security/security-accreditation-scheme/security-advice-for-mobile-phone-users/spam_and_mobile_phones.htm#nav-6

10

Page 11: Thailand Spam SMS Report

นอกจ�กค��เร�ยก SMS spam แล%ว ย�งม�ค��อ$�นท��ใช%เร�ยก เช�น SpaSMS และ m-spam แต�ไม�ได%ร�บคว�มน"ยมม�กเท��ก�บ SMS spam

2.3 สถานการณ�การส�ง SMS spam ในป�จจ�บ�นBrad Greene รองประธ�นของ GSM Association ให%ข%อม(ลว��ส�ดส�วนของ SMS spam ต�อ SMS ท� งหมด อย(�ท��ประม�ณ 10% ในสหร�ฐอเมร"ก�และสหร�ชอ�ณ�จ�กร และประม�ณ 20% ในประเทศแถบเอเช�ยบ�งแห�ง2 เม$�อเท�ยบก�บส�ดส�วนของ email spam ท��ม�ต�วเลขอย(�ประม�ณ 90% แล%วถ$อว��น%อยกว��ม�ก เหต�ผลส��ค�ญค$อก�รส�ง SMS ท�กคร� งม�ค��ใช%จ��ยในก�รส�งเสมอ ต��งจ�กก�รส�งอ�เมลท��ม�ค��ใช%จ��ยต���ม�กจนถ$อว��ไม�ม�เลยก&ได%

อย��งไรก&ต�ม ด%วยคว�มก%�วหน%�ของอ�ปกรณ�เคร$อข��ยโทรคมน�คม เช�น โมเด&มท��เช$�อมต�อก�บเคร$อข��ยโทรศ�พท�ม$อถ$อคว�มเร&วส(ง และโปรโมช�นส�ง SMS จ��นวนไม�จ��ก�ดในร�ค�ถ(ก ช�วยเอ$ อให%ก�รส�ง SMS spam ท��ได%ง��ยข� นเร$�อยๆ เช�นก�น

จ�กผลก�รศ�กษ�ของ GSM Association ในป� ค.ศ. 2009 โดยสอบถ�มไปย�งผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�เคล$�อนท�� ได%ร�บข%อม(ลว�� 68% ของผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ย ระบ�ว��เคยได%ร�บข%อคว�ม SMS spam จ�กผ(%ส�งท��ม�จ�กเคร$อข��ยจ�กนอกประเทศ

จ�กร�ยง�นของ Cloudmark พบว�� 38% ของ SMS spam ม�ล"งก�เพ$�อให%กดไปย�งเว&บไซต�อ$�นๆ และ 45% ของ SMS spam ม�ข%อคว�มเช"ญชวนให%โทรเข%�ไปย�งหม�ยเลขท��ต%องเส�ยค��โทรในอ�ตร�พ"เศษ

2.4 ผลกระทบจาก SMS spamป�ญห� SMS spam ก�อให%เก"ดคว�มร��ค�ญแก�ผ(%ใช% และย�งอ�จสร%�งป�ญห�ก�รล�อลวงให%เส�ยทร�พย�ส"นท�งโทรศ�พท�ม$อถ$อได%อ�กด%วย (ด�งเช�นกรณ�ของ phishing)

ในกรณ�ของบ�งประเทศ เช�น สหร�ฐอเมร"ก� ท��ผ(%ร�บข%อคว�ม SMS ต%องเส�ยค��ใช%จ��ยในก�รร�บ ป�ญห� SMS spam

จ�งทว�คว�มร�นแรงข� น เพร�ะม�ผลกระทบต�อค��ใช%จ��ยของผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อโดยตรง

ในสหร�ชอ�ณ�จ�กร ม�ก�รว"จ�ยโดยบร"ษ�ท Cloudmark ว�� 66% ของผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อท� งหมดในสหร�ชอ�ณ�จ�กร เคยได%ร�บข%อคว�มขยะ ถ%�แยกช�วงอ�ย�เป&นว�ยร��น 18-24 ป� ส�ดส�วนจะเพ"�มถ�ง 75%3

2 NetworkWorld: GSMA launches SMS spam reporting service, http://www.networkworld.com/news/2010/032510-gsma-launches-sms-spam-reporting.html

3 Computer Weekly - Two thirds of Britons say they have been victims of mobile spam, http://www.computerweekly.com/Articles/2008/04/24/230419/two-thirds-of-britons-say-they-have-been-victims-of-mobile.htm

11

Page 12: Thailand Spam SMS Report

2.5 ความแตกต�างของมาตรการป�องก�น Email spam และ SMS spamคว�มแตกต��งท��ส��ค�ญของก�รส�ง email และส�ง SMS ค$อประเด&นด%�นค��ใช%จ��ยในก�รส�ง ในส�วนของ email น� น ผ(%ส�งไม�จ��เป&นต%องเส�ยค��ใช%จ��ยในก�รส�ง ด�งน� นผ(%ให%บร"ก�ร email จ�งไม�ม�ภ�ระผ(กพ�นในก�รส�ง email ให%ถ�งท��หม�ย ส�ม�รถกรอง email ท��เป&นข%อคว�มขยะท" งไปได%ก�อนส�งต�อไปย�งผ(%ร�บปล�ยท�ง แต�ในกรณ�ของ SMS ผ(%ส�งข%อคว�มได%จ��ยเง"นค��ส�งให%ก�บผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�เคล$�อนท�� ท��ให%ผ(%ให%บร"ก�รม�หน%�ท��ต%องส�งข%อคว�มไปให%ถ�งปล�ยท�งเสมอ จนกว��จะส�ม�รถพ"ส(จน�ได%ว��ผ(%ส�งข%อคว�มได%ละเม"ดส�ญญ�ก�รใช%ง�นเคร$อข��ย จ�งจะส�ม�รถยกเล"กภ�ระหน%�ท��น� ได% ด%วยเหต�ผลข%�งต%น ท��ให%ก�รสร%�ง “กล�องข%อคว�ม SMS ขยะ” (SMS spam folder) ท��เคร$�องเซ"ร�ฟเวอร�ของผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อ จ�งท��ได%ย�กกว��เม$�อเท�ยบก�บ email

คว�มแตกต��งอ�กประก�รหน��งของ email และ SMS ค$อคว�มส�ม�รถของซอฟต�แวร�ในอ�ปกรณ�ปล�ยท�ง ในส�วนของ email น� นออกแบบม�ส��หร�บเคร$�องคอมพ"วเตอร� ซ��งม�คว�มส�ม�รถในก�รประมวลผลส(ง ส�งผลให%สร%�งซอฟต�แวร�ส��หร�บกรองข%อคว�มขยะท��เคร$�องคอมพ"วเตอร�ได%ไม�ย�ก ในส�วนของ SMS เด"มเป&นเคร$�องโทรศ�พท�ม$อถ$อท��ม�คว�มส�ม�รถในก�รประมวลผลข%อม(ลไม�ม�กน�ก รวมถ�งผ(%ใช%ไม�ส�ม�รถต"ดต� งซอฟต�แวร�ลงในโทรศ�พท�ม$อถ$อของต�วเองได%โดยง��ย ท��ให%ว"ธ�ก�รสร%�งซอฟต�แวร�ส��หร�บกรอง SMS spam บนโทรศ�พท�ม$อถ$อย�งเป&นไปได%ย�ก อย��งไรก&ต�ม สถ�นก�รณ�ก ��ล�งเร"�มเปล��ยนไป เน$�องจ�กพ�ฒน�ก�รของโทรศ�พท�ม$อถ$อแบบสม�ร�ทโฟน (smartphone) ท��ม�คว�มส�ม�รถส(งข� นเร$�อยๆ และอน�ญ�ตให%ผ(%ใช%ต"ดต� งซอฟต�แวร�ได%เองเช�นเด�ยวก�บเคร$�องคอมพ"วเตอร�

2.6 แนวค ด Opt-in และ Opt-outกรอบว"ธ�ค"ดในก�รป%องก�น email spam น� นแบ�งเป&น 2 แนวท�งหล�กๆ ค$อ

• Opt-in – ผ(%ส�งข%อคว�มต%องได%ร�บอน�ญ�ตจ�กผ(%ร�บก�อน จ�งจะส�ม�รถส�งข%อคว�มถ�งผ(%ร�บได% ม"ฉะน� นถ$อว��ผ"ดกฎหม�ย หร$อผ"ดกฎข%อบ�งค�บ

• Opt-out – ผ(%ส�งส�ม�รถส�งข%อคว�มห�ผ(%ร�บได%โดยไม�ต%องขออน�ญ�ตล�วงหน%� แต�ผ(%ร�บจะเป&นฝ��ยระบ�ว��ไม�ขอร�บข%อคว�ม (ด%วยว"ธ�ก�รต��งๆ) ซ��งผ(%ส�งข%อคว�มจะต%องหย�ดส�งท�นท�หล�งจ�กผ(%ร�บระบ�ว��ไม�ต%องก�รข%อคว�ม

ในกรณ�ของม�ตรก�รป%องก�น SMS spam ได%ย�ดหล�กต�มแนวท�งของ email spam ค$อ Opt-in และ Opt-out

โดยแต�ละประเทศจะม�แนวท�งท��แตกต��งก�นออกไป ระหว��ง Opt-in และ Opt-out ซ��งผ(%ศ�กษ�จะท��ก�รศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบแนวท�งของแต�ละประเทศในห�วข%อ 4.5

12

Page 13: Thailand Spam SMS Report

2.7 มาตรการการป�องก�น SMS spam ในป�จจ�บ�นห�วข%อน� จะสนใจศ�กษ�ม�ตรก�รต��งๆ ในก�รป%องก�น SMS spam ท� งหมดท��ใช%ก�นอย(�ในป�จจ�บ�น โดยม�กม�กใช%ก�นในประเทศท��ด��เน"นแนวท�ง Opt-out

2.7.1 การลงทะเบ(ยนเลขหมายไม�ร�บข�อความขยะ เป&นว"ธ�แบบ Opt-out ท��ได%ร�บคว�มน"ยมในหล�ยประเทศ ว"ธ�น� น��แนวค"ดม�จ�กนโยบ�ย Do-not-call Service ท��เคยใช%ประสบผลส��เร&จก�บก�รโฆษณ�ผ��นโทรศ�พท� ข� นตอนค$อผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อต%องลงทะเบ�ยนหม�ยเลขของต�วเอง เพ$�อระบ�ว��ไม�ต%องก�รร�บข%อคว�มขยะท�ง SMS ซ��งผ(%ส�งข%อคว�มจะไม�ส�ม�รถส�งข%อคว�มไปย�งหม�ยเลขท��ลงทะเบ�ยน โดยไม�ได%ร�บอน�ญ�ตล�วงหน%�ได% ม"ฉะน� นจะม�คว�มผ"ดต�มกฎหม�ย

ต�วอย��งของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ผ(%ท��เจอป�ญห� SMS spam ต%องต"ดต�อไปท��ศ(นย� Telephone Preference Service

(TPS)4 ซ��งเป&นศ(นย�ท��บร"ห�รจ�ดก�รโดย Ofcom5 หร$อคณะกรรมก�รด%�นก�รส$�อส�ร หล�งจ�กลงทะเบ�ยนแล%ว เลขหม�ยน� นจะม�ผลบ�งค�บใช%ภ�ยใน 28 ว�น ถ%�ย�งถ(กละเม"ด ผ(%ส�งข%อคว�มจะโดนปร�บจ�กคณะกรรมก�รส�รสนเทศ (Information Commissioner) เป&นจ��นวนเง"นส(งส�ด 5,000 ปอนด�

ว"ธ�ก�รน� ม�จ�ดอ�อนตรงท��ไม�ส�ม�รถป%องก�นข%อคว�มขยะ-ก�รโทรศ�พท�เพ$�อข�ยส"นค%�ได%ครบท�กกรณ� เช�น ก�รต"ดต�อจ�กหม�ยเลขต��งประเทศ เป&นต%น

2.7.2 การสร�างช�องทางรายงาน SMS spam ท��ประเทศฝร��งเศส ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อ (operator) ภ�ยในประเทศ ได%ช�กชวนให%ผ(%ได%ร�บ SMS spam

ท��ก�รส�งต�อ (forward) ข%อคว�มไปย�งศ(นย� Stop-Spam ท��หม�ยเลข 33700 เพ$�อร�ยง�นข%อคว�มท��ถ$อว��เป&น spam ผลท��เก"ดข� นค$อได%ร�บร�ยง�นข%อคว�มขยะถ�ง 500,000 คร� ง ส�งผลให%ส�ม�รถส��งป"ดหม�ยเลขโทรศ�พท�ท��เป&นผ(%ส�งข%อคว�มขยะได% 300 เลขหม�ย และแจ%งเต$อนเจ%�ของเลขหม�ยอ$�นๆ อ�กเป&นจ��นวนม�กให%หย�ดส�งข%อคว�มขยะ

ในกรณ�ของประเทศออสเตรเล�ย ท�งหน�วยง�น Australian Communications and Media Authority

(ACMA) ได%เป"ดส�ยด�วนเพ$�อร�ยง�น SMS spam โดยให%ผ(%ใช%ส�ง SMS ท��เป&นข%อคว�มขยะไปย�งหม�ยเลขท��ระบ�6

4 Telephone Preference Service http://www.tpsonline.org.uk/tps

5 ย�อม�จ�ก Office of Communication (http://www.ofcom.org.uk)

6 ComputerWorld, ACMA launches anti-SMS spam hotline http://www.computerworld.com.au/article/342552/acma_launches_anti-sms_spam_hotline

13

Page 14: Thailand Spam SMS Report

2.7.3 การสร�างฐานข�อม�ล SMS spam ระด�บนานาชาต GSM Association ได%พ�ฒน�ระบบก�รแจ%งว��ข%อคว�มใดเป&น SMS spam (GSMA Spam Reporting Service)

เพ$�อผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�เคล$�อนท��ท� �วโลก ส�ม�รถร�ยง�นข%อม(ลเข%�ไปย�งฐ�นข%อม(ลกล�งระด�บโลกได%ท��หม�ยเลข ‘7726’ (ตรงก�บก�รสะกดค��ว�� Spam บนป��มกดของโทรศ�พท�ม$อถ$อ) 7

ก�รรวบรวมข%อม(ลในระด�บน�น�ช�ต" จะช�วยให%ก�รว"เคร�ะห�ร(ปแบบและพฤต"กรรมของผ(%ส�งข%อคว�มขยะท��ได%แม�นย��ม�กข� น ระบบของ GSM Association พ�ฒน�โดยผ(%ผล"ตซอฟต�แวร�ส��หร�บกรองอ�เมลช$�อบร"ษ�ท Cloudmark

ขณะน� ระบบ GSMA Spam Reporting Service ก��ล�งอย(�ในช�วงทดลองใช%โดยผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อร�ยใหญ�บ�งแห�ง เช�น AT&T ของสหร�ฐอเมร"ก�, Korea Telecom ของเก�หล�ใต% และ SFR ของฝร��งเศส

2.7.4 การสร�างข�อตกลงเบ97องต�นระหว�างผ��ให�บร การโทรศ�พท�ม9อถ9อ หน�วยง�น GSM Association ซ��งเป&นสม�คมของผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อในระด�บน�น�ช�ต" ได%ออกค��แนะน��ท��เร�ยกว�� “Mobile Spam Code of Practice”8 เพ$�อเป&นจ�ดเร"�มต%นให%บร"ษ�ทผ(%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อท��เป&นสม�ช"กของสม�คม ได%น��ไปปฏ"บ�ต"เพ$�อลดป�ญห� SMS spam แก�ผ(%ใช% ค��แนะน��น� ไม�ใช�ข%อบ�งค�บของ GSM Association

ผ(%ให%บร"ก�รส�ม�รถปฏ"บ�ต"ต�มได%ต�มคว�มสม�ครใจ

ค��แนะน��ครอบคล�ม SMS spam 3 ร(ปแบบ ได%แก�

• ข%อคว�มเช"งก�รค%�ท��ส�งม�ย�งผ(%ร�บ โดยไม�ได%ร�บอน�ญ�ต

• ข%อคว�มเช"งก�รค%�ท��เช"ญชวนให%ผ(%ร�บโทรหร$อส�งข%อคว�มเข%�ไปย�งหม�ยเลขท��ค"ดร�ค�พ"เศษ

• ข%อคว�มผ"ดกฎหม�ยท��ส�งไปย�งผ(%ร�บจ��นวนม�ก เช�น ปลอมแปลงช$�อผ(%ส�งให%เข%�ใจผ"ด, ล�อลวงข%อม(ลส�วนบ�คคล

ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อจะต%องปฏ"บ�ต"ต�มเง$�อนไขด�งน�

• ระบ�เง$�อนไขในส�ญญ�ท��ท��ก�บล(กค%�ธ�รก"จ ว��ไม�อน�ญ�ตให%ส�ง SMS spam

• จ�ดเตร�ยมว"ธ�ก�รท��ให%ผ(%ร�บเป&นฝ��ยก ��หนดว��จะร�บข%อคว�มใดบ%�ง

• ท��ง�นร�วมก�บผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อร�ยอ$�นๆ ในก�รแก%ไขป�ญห� SMS spam

• จ�ดเตร�ยมข%อม(ลให%คว�มร(%แก�ล(กค%� ด%�นก�รป%องก�น SMS spam

7 GSMA to Address Spam and Fraudulent Messaging Threats for Consumers http://www.gsmworld.com/newsroom/press-releases/2010/4797.htm

8 GSMA - Mobile Spam, http://gsmworld.com/our-work/public-policy/protecting-consumers/mobile_spam.htm

14

Page 15: Thailand Spam SMS Report

• กระต�%นให%หน�วยง�นภ�คร�ฐ และหน�วยง�นท��ก ��ก�บด(แลก"จก�รโทรคมน�คม ออกม�ตรก�รท��เก��ยวข%อง

2.7.5 การใช�ซอฟต�แวร�กรอง SMS spam ท(2ฝ�2งเซ ร�ฟเวอร� ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�เคล$�อนท��บ�งร�ย ได%เร"�มต"ดต� งซอฟต�แวร�กรอง SMS spam ท��ฝ��งเซ"ร�ฟเวอร�ของผ(%ให%บร"ก�รเอง ต�วอย��งเช�น บร"ษ�ท Pakistan Mobile Communications Limited เจ%�ของบร"ก�ร Mobilink GSM ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อเจ%�ใหญ�ท��ส�ดของประเทศป�ก�สถ�น ได%ต"ดต� งซอฟต�แวร� TekMedia Anti-Spam Firewall เพ$�อกรองข%อคว�มขยะ ในเด$อนกรกฎ�คม ค.ศ. 20089

อ�กกรณ�หน��งค$อ China Mobile ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อร�ยใหญ�ท��ส�ดของประเทศจ�น ได%ประก�ศว��จะสแกนข%อคว�มใน SMS ท�กฉบ�บท��ส�งผ��นเคร$อข��ย เพ$�อตรวจสอบว��ม�ข%อคว�มท��ไม�ได%ร�บอน�ญ�ตจ�กร�ฐบ�ลหร$อไม�10

2.7.6 การใช�ซอฟต�แวร�กรอง SMS spam ท(2ฝ�2งต�วเคร92องโทรศ�พท� โทรศ�พท�ม$อถ$อบ�งร��นท��อน�ญ�ตให%ผ(%ใช%ต"ดต� งโปรแกรมเพ"�มเต"มเองได% (โดยม�กม�กเป&นโทรศ�พท�กล��มท��เร�ยกว�� smartphone) ส�ม�รถต"ดต� งโปรแกรมช�วยกรอง SMS spam ท��ฝ��งผ(%ใช%ได% ล�กษณะก�รท��ง�นจะคล%�ยคล�งก�บต�วกรองอ�เมล ต�วอย��งโปรแกรมกรอง SMS spam ได%แก� SMS spam Manager11 ซ��งใช%ก�บโทรศ�พท�ม$อถ$อท��ใช%ระบบปฏ"บ�ต"ก�ร Symbian เป&นต%น

ว"ธ�ก�รน� ม�ข%อจ��ก�ดตรงท�� ผ(%ใช%จะต%องเป&นฝ��ยต"ดต� งโปรแกรมกรอง SMS spam ด%วยต�วเอง ถ$อเป&นข� นตอนท��ย��งย�กและผ(%ใช%โทรศ�พท�บ�งคนอ�จไม�ม�คว�มร(%ท�งเทคน"คม�กพอ

2.7.7 การป ดบร การ SMS เป�นบางประเภท ในบ�งประเทศ เช�น สหร�ฐอเมร"ก� ผ(%ใช%ง�นโทรศ�พท�ม$อถ$อส�ม�รถป"ดก� นไม�ร�บ SMS เป&นบ�งประเภทได% เช�น เล$อกไม�ร�บ SMS ท��ส�งจ�กอ�เมลหร$อส�งจ�กหน%�เว&บ ซ��งม�โอก�สเป&น SMS spam ส(งกว�� โดยส�ม�รถเข%�ไปเล$อกป"ดได%ท��เว&บไซต�ของผ(%ให%บร"ก�รม$อถ$อท��ใช%อย( �12

9 Pakistan's Leading Mobile Operator Selects Tekelec TekMedia Solution to Fight SMS spam, http://www.tekelec.com/news-&-events/?prID=745

10 IBM Creates SMS spam Solution For China Mobile, Accused Of Censorship, http://www.mobilemarketingwatch.com/ibm-creates-sms-spam-solution-for-china-mobile-accused-of-censorship-5863/

11 SMS spam Manager – the SMS spam filter for S60, http://tamss60.tamoggemon.com/2007/12/18/sms-spam-manager-the-sms-spam-filter-for-s60/

12 Tip: Free Anti-SMS spam Method to Block & Prevent SMS spam (M-Spam) from reaching your Cellphone http://thinkabdul.com/2008/06/14/tip-free-anti-sms-spam-method-to-block-prevent-sms-spam-m-spam-from-reaching-your-cellphone/

15

Page 16: Thailand Spam SMS Report

2.7.8 การป ดบร การไม�ใช�งาน SMS ท�กกรณ( เป&นท�งออกท��ค�อนข%�งส�ดโต�งท��ส�ด ค$อป"ดก�รใช%ง�น SMS ท� งหมด โดยไม�สนใจว��เป&นข%อคว�มชน"ดใด ซ��งผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อส�วนม�กอน�ญ�ตให%ท��ได%

16

Page 17: Thailand Spam SMS Report

3. ผลการศกษาและรวบรวมข�อกฎหมายและนโยบายจากต�างประเทศคณะผ(%ศ�กษ�ได%รวบรวมข%อม(ลเบ$ องต%นของกฎหม�ยและนโยบ�ยด%�น SMS spam จ�กต��งประเทศจ��นวน 5

ประเทศ อ�นได%แก� สหร�ฐอเมร"ก� สหร�ชอ�ณ�จ�กร ออสเตรเล�ย ม�เลเซ�ย และฮ�องกง โดยม�ร�ยละเอ�ยดของแต�ละประเทศด�งน�

3.1 สหร�ฐอเมร กา

3.1.1 กฎหมาย

สหร�ฐอเมร"ก�ม�กฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บคว�มเป&นส�วนต�วท�งด%�นโทรคมน�คม 3 ฉบ�บ ได%แก�

Controlling the Assault of Non-Solicited Pornography And Marketing Act of 2003

กฎหม�ยฉบ�บน� ม�กถ(กเร�ยกในช$�อย�อว�� CAN-SPAM Act of 2003 เป&นกฎหม�ยท�งโทรคมน�คมท��เก��ยวข%องโดยตรงก�บจดหม�ยขยะท�งอ"เล&กทรอน"กส�13

กฎหม�ย CAN-SPAM Act of 2003 ม�ผลบ�งค�บใช%เม$�อว�นท�� 1 มกร�คม ค.ศ. 2004 โดยเล$อกใช%ว"ธ�ป%องก�นจดหม�ยขยะแบบ Opt-out (ผ(%ส�งส�ม�รถส�งได%ท�นท�โดยไม�ต%องขออน�ญ�ต โดยผ(%ร�บส�ม�รถบอกยกเล"กก�รร�บจดหม�ยได%ภ�ยหล�ง)

ประเด&นอ$�นๆ ท��ระบ�ไว%ในกฎหม�ยม�ด�งน�

• ผ(%ส�งจดหม�ยโฆษณ�ต%องระบ�ว��เป&นโฆษณ�ไว%ใน “ช$�อเร$�อง” (subject) ของจดหม�ย โดยต%องม�ค��ว�� ADV น��หน%�ช$�อเร$�อง ในกรณ�ท��เป&นโฆษณ� และต%องม�ค��ว�� ADV-ADLT ส��หร�บโฆษณ�ท��ม�เน$ อห�ท�งเพศ14

• ก��หนดให%ผ(%ส�งจดหม�ยโฆษณ�ต%องระบ�ต�วตน ว"ธ�ก�รยกเล"ก และท��อย( �ท�งไปรษณ�ย�ในจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส�

• ก��หนดคว�มผ"ดส��หร�บโฆษณ�ท��ไม�ตรงก�บคว�มเป&นจร"ง หร$อ ผ(%ส�งใช%ช$�อหร$อท��อย(�ปลอม

13 The Can-Spam Act 2003, http://www.legalarchiver.org/cs.htm

14 Moustakas, Ranganathan and Duquenoy, Combating Spam Through Legislation: A Comparative Analysis of US and European Approaches, p. 5

17

Page 18: Thailand Spam SMS Report

• ก��หนดจ��นวนอ�เมลส(งส�ดท��ส�ม�รถส�งได% โดยระบ�ว��ไม�เก"น 2,500 ฉบ�บต�อ 24 ช��วโมง

• ไม�อน�ญ�ตให%ผ(%ส�งจดหม�ย ใช%ระบบรวบรวมท��อย( �อ�เมลอ�ตโนม�ต" (ต�มปกต"จะเป&นโปรแกรมคอมพ"วเตอร�ท��คอยเก&บรวบรวมท��อย(�อ�เมลบนเว&บไซต�ในอ"นเทอร�เน&ต)

• ก��หนดโทษของผ(%ละเม"ดเป&นคว�มผ"ดในท�งอ�ญ� ม�โทษจ��ค�กส(งส�ด 5 ป� และโทษปร�บ โดยข� นก�บคว�มผ"ดท��ก ��หนด

ก�อนหน%�ท��กฎหม�ย CAN-SPAM Act of 2003 จะม�ผลบ�งค�บใช% สหร�ฐอเมร"ก�ซ��งใช%ร(ปแบบก�รปกครองท%องถ"�นเป&นร�ฐ ม�กฎหม�ยด%�นจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส�ของต�วเองในแต�ละร�ฐ ซ��งกฎหม�ยท%องถ"�นบ�งฉบ�บก��หนดโทษร�นแรงกว�� CAN-SPAM Act of 2003 แต�เม$�อ CAN-SPAM Act of 2003 ม�ผลบ�งค�บใช% ร�ฐบ�ลท%องถ"�นของร�ฐต��งๆ ได%ห�นม�ย�ด CAN-SPAM Act of 2003 เป&นกฎหม�ยแทน

จ�ดอ�อนท��ส��ค�ญของกฎหม�ยฉบ�บน� ค$อออกแบบม�ส��หร�บอ�เมลขยะเป&นหล�ก ท��ให%ย�งม�ป�ญห�ถกเถ�ยงก �นเร$�องขอบเขตในก�รน��ม�ใช%ง�นก�บ SMS spam กรณ�ท��เข%�ข��ยและส�ม�รถบ�งค�บใช%ได%ค$อกรณ�ของก�รส�งอ�เมลไปย�งโทรศ�พท�ม$อถ$อ (Email-to-SMS) เท��น� น ไม�ส�ม�รถใช%ในกรณ� SMS ท�งโทรศ�พท�ล%วนๆ ได%

ป�จจ�บ�นม�คว�มพย�ย�มจ�กว�ฒ"สม�ช"กของสหร�ฐ Olympia J. Snowe ในก�รออกกฎหม�ยฉบ�บปร�บปร�งแก%ไขท��ครอบคล�ม SMS spam ในช$�อ m-SPAM Act of 2009 แต�สถ�นะ ณ เด$อนม"ถ�น�ยน ค.ศ. 2010 ร��งกฎหม�ยฉบ�บน� ย�งอย(�ในกระบวนก�รพ"จ�รณ�ของคณะกรรม�ธ"ก�รของว�ฒ"สภ�สหร�ฐ15

Wireless Communication and Public Safety Act of 1999

กฎหม�ยฉบ�บน� ไม�เก��ยวข%องโดยตรงก�บจดหม�ยขยะท�งอ"เล&กทรอน"กส� เพร�ะเป&นกฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บคว�มปลอดภ�ยส�ธ�รณะ เช�น หม�ยเลขฉ�กเฉ"นส��หร�บส�ธ�รณะภ�ย แต�ก&ม�ส�วนท��เก��ยวข%องก�บคว�มเป&นส�วนต�วท�งโทรคมน�คม น��นค$อส�วนท��เก��ยวข%องก�บต��แหน�ง (location) ของผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อ ซ��งเป&นข%อม(ลท��ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ต%องทร�บเพร�ะต%องใช%ข%อม(ลน� ส��หร�บเช$�อมต�อเคร$อข��ย ท�งกฎหม�ย Wireless Communication and

Public Safety Act of 199916 ระบ�ว��ข%อม(ลต��แหน�งน� เป&นข%อม(ลส�วนต�วของผ(%ใช%โทรศ�พท� ท�งผ(%ให%บร"ก�รไม�ส�ม�รถน��ข%อม(ลน� ไปเป"ดเผยก�บบ�คคลอ$�นได% เว%นเส�ยแต�ว��ได%ร�บก�รอน�ญ�ตจ�กผ(%ใช%อย��งช�ดแจ%งเส�ยก�อน

15 Senators Snowe and Nelson Introduce Legislation to Block Unwanted Mobile Spam, http://snowe.senate.gov/public/index.cfm?FuseAction=PressRoom.PressReleases&ContentRecord_id=683ec526-802a-23ad-42b5-5448caaa57d3&Region_id=&Issue_id=

16 Wireless Communications and Public Safety Act of 1999, http://thomas.loc.gov/cgi-bin/query/z?c106:H.R.438.IH:

18

Page 19: Thailand Spam SMS Report

Telephone Consumer Protection Act of 1991

กฎหม�ยน� ร(%จ�กก�นในช$�อ TCPA17 เป&นกฎหม�ยท��ออกม�เพ$�อปกป%องส"ทธ"ส�วนต�วของผ(%บร"โภค ในกรณ�ก�รประช�ส�มพ�นธ�ท�งโทรศ�พท�โดยใช%ระบบอ�ตโนม�ต" (telemarketing) โดยให%อ��น�จ Federal Communications

Commission (FCC) หร$อคณะกรรมก�รด%�นก�รส$�อส�รของสหร�ฐ จ�ดท��ร�ยช$�อผ(%ไม�ต%องก�รร�บโทรศ�พท�โฆษณ� (Do-not-call List) ในคว�มต� งใจแรกเร"�ม กฎหม�ยฉบ�บน� ม�ขอบเขตว��ครอบคล�มเฉพ�ะก�รโทรศ�พท�ด%วยเส�ยงเท��น� น แต�ในภ�ยหล�ง เม$�อ ค.ศ. 2004 FCC ได%ออกประก�ศท��ระบ�ว�� SMS น� นอย(�ได%ขอบเขตของกฎหม�ยฉบ�บน� ด%วยเช�นก�น18

3.1.2 องค�กรก/าก�บด�แล

หน�วยง�นท��เก��ยวข%องก�บก�รป%องก�นและปร�บปร�มจดหม�ยขยะในสหร�ฐอเมร"ก� ม�ด%วยก�น 3 หน�วยง�น ได%แก�

Federal Trade Commission (FTC)

Federal Trade Commission (FTC)19 หร$อคณะกรรมก�รก�รค%�ของร�ฐบ�ลกล�งสหร�ฐฯ เป&นหน�วยง�นท��ถ(กจ�ดต� งข� นม�ต� งแต� ค.ศ. 1914 ม�หน%�ท��ด(แลก"จก�รก�รค%�ท��ไม�เป&นธรรม โดยม�อ��น�จด(แลต� งแต�ก�รผ(กข�ดธ�รก"จ ก�รป%องก�นส"ทธ"เด&กในอ"นเทอร�เน&ต คว�มปลอดภ�ยของบ�ตรเครด"ต เป&นต%น ในกฎหม�ย CAN-SPAM Act of 2003

ได%ระบ�ให% FTC เป&นผ(%ม�อ��น�จบ�งค�บใช%ต�มกฎหม�ย20 และระบ�ให% FTC ศ�กษ�คว�มเป&นไปได%ส��หร�บก�รสร%�งฐ�นข%อม(ลร�ยช$�อ Do-not-call แบบเด�ยวก�บก�รโฆษณ�ท�งโทรศ�พท� (telemarketing) ซ��งส�ดท%�ย FTC ได%เสนอร�ยง�นต�อร�ฐสภ�สหร�ฐว��ก�รท��ร�ยช$�อล�กษณะน� จะย"�งท��ให%ผ(%บร"โภคโดนสแปมม�กย"�งข� น

อย��งไรก&ต�ม อ��น�จของ FTC ต�มกฎหม�ย CAN-SPAM Act of 2003 ถ(กจ��ก�ดอย(�แต�อ�เมลเท��น� น ส��หร�บข%อคว�มท�งโทรศ�พท�หร$อ SMS ย�งม�ข%อถกเถ�ยงก�นอย(�หล�ยคร� ง

Federal Communications Commission (FCC)

Federal Communications Commission (FCC) หร$อคณะกรรมก�รก�รส$�อส�รของร�ฐบ�ลกล�งสหร�ฐฯ เป&นหน�วยง�นอ"สระท��เท�ยบได%ก�บ คณะกรรมก�รก"จก�รโทรคมน�คมแห�งช�ต" (กทช.) ของประเทศไทย ม�หน%�ท��ด(แลก"จก�รท��เก��ยวข%องก�บก�รส$�อส�รท� งหมด รวมถ�งส$�อมวลชนด%วย เช�น ว"ทย� โทรท�ศน� เคเบ"ลท�ว� โทรศ�พท� อ"นเทอร�เน&ต

17 Telephone Consumer Protection Act of 1991, http://www.case.info/jmlsarchive/statutes/tcpa.html

18 CAN-SPAM: Unwanted Text Messages and E-Mail on Wireless Phones and Other Mobile Devices http://www.fcc.gov/cgb/consumerfacts/canspam.html

19 Federal Trade Commission, http://www.ftc.gov/

20 FTC SPAM Rules and Acts Page, http://www.ftc.gov/bcp/edu/microsites/spam/rules.htm

19

Page 20: Thailand Spam SMS Report

ในฐ�นะผ(%ก ��ก�บด(แลก"จก�รโทรคมน�คม FCC ได%ออกกฎระเบ�ยบเพ"�มเต"มเพ$�อให%สอดคล%องก�บ CAN-SPAM

Act of 2003 โดยห%�มไม�ให%ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อ เป"ดใช%บร"ก�รส�งอ�เมลไปย�งหม�ยเลขโทรศ�พท�ม$อถ$อ (Email-to-SMS รวมถ�ง Internet-to-SMS) ก�อนได%ร�บอน�ญ�ตจ�กผ(%ใช% อย��งไรก&ต�ม ประก�ศของ FCC ฉบ�บน� ไม�ครอบคล�มถ�ง SMS-to-SMS21

Department of Justice (DOJ)

Department of Justice (DOJ) หร$อกระทรวงย�ต"ธรรมสหร�ฐอเมร"ก� ม�หน%�ท��ต�ม CAN-SPAM Act of 2003

ในก�รบ�งค�บใช%กฎหม�ยและบทลงโทษในส�วนท��เป&นคด�อ�ญ�

3.2 สหราชอาณาจ�กรสหร�ชอ�ณ�จ�กรถ$อเป&นประเทศหน��งในกล��มประเทศสหภ�พย�โรป ซ��งได%ร�บอ"ทธ"พลท�งนโยบ�ยม�จ�กประก�ศ Directive on Privacy and Electronic Communications (2002/58/EC)22 ของคณะกรรมก�รย�โรป (European Commission) ซ��งผ��นก�รลงมต"ของคณะกรรมก�รย�โรปเม$�อ ค.ศ. 2002 ท��ให%ม�แนวท�งก�รบร"ห�รจ�ดก�รป�ญห�สแปมแบบ Opt-in ซ��งต��งไปจ�กแนวท�งของสหร�ฐอเมร"ก� และใกล%เค�ยงก�บกล��มประเทศอ$�นๆ ของย�โรปม�กกว��

3.2.1 กฎหมาย

สหร�ชอ�ณ�จ�กรม�กฎหม�ยและกฎระเบ�ยบท��เก��ยวข%องก�บคว�มเป&นส�วนต�วในก"จก�รโทรคมน�คม ด�งน�

Privacy and Electronic Communication Regulations 2003

ร(%จ�กก�นในช$�อย�อ PECR23 เป&นกฎหม�ยระด�บรองท��เร�ยกว�� Statutory Instrument (เท�ยบเท��พระร�ชก��หนดของประเทศไทย) โดยม� Information Commissioner’s Office (ICO) หร$อส��น�กง�นคณะกรรมก�รข%อม(ลข��วส�รของสหร�ชอ�ณ�จ�กรเป&นองค�กรผ(%บ�งค�บใช%

เน$ อห�ของกฎหม�ยน� เก��ยวข%องก�บก�รประช�ส�มพ�นธ�ท�งโทรคมน�คมท�กชน"ด เช�น โทรศ�พท� โทรส�ร อ�เมล เป&นต%น นอกจ�กน� ย�งก��ก�บด(แลข%อม(ลส�วนต�วชน"ดอ$�นๆ ของผ(%บร"โภค เช�น ก�รร�กษ�คว�มล�บและข%อม(ลระบ�ต�วตนผ(%

21 The IT Law Wiki, CAN-SPAM Act, http://itlaw.wikia.com/wiki/CAN-SPAM_Act

22 Directive on Privacy and Electronic Communications (2002/58/EC), http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2002:201:0037:0047:EN:PDF

23 The Privacy and Electronic Communications (EC Directive) Regulations 2003, http://www.opsi.gov.uk/si/si2003/20032426.htm

20

Page 21: Thailand Spam SMS Report

บร"โภค ก�รน��ข%อม(ลจร�จร (traffic data) ไปใช%ประมวลผล รวมถ�งก�รเอ�ผ"ดผ(%โทรศ�พท�รบกวนอ�กด%วย

ในกรณ�ของ SMS แม%ว��ใน PECR จะไม�ม�กฎข%อท��กล��วถ�ง SMS โดยตรง แต�ม�นถ(กน�บรวมอย(�ในน"ย�มของไปรษณ�ย�อ"เล&กทรอน"กส� ซ��งเข�ยนไว%ว�� “ข%อคว�ม เส�ยง หร$อร(ปภ�พ ท��ส�งผ��นเคร$อข��ยก�รส$�อส�รอ"เล&กทรอน"กส�ส�ธ�รณะ ฯลฯ ซ��งครอบคล�มถ�งข%อคว�มท��ส�งผ��นบร"ก�รข%อคว�มส� น (SMS)”24 ท��ให%กฎระเบ�ยบท��เก��ยวข%องก�บอ�เมล ส�ม�รถใช%ก�บ SMS ได%ด%วย

เน$ อห�ส�วนท��เก��ยวข%องก�บอ�เมลและ SMS ท��ใช%ประช�ส�มพ�นธ� อย(�ในม�ตร�ท�� 22 และ 23 ของ PECR ซ��งม�ร�ยละเอ�ยดด�งน�

1. ก�รส�ง SMS เช"งก�รตล�ด (ไม�ว��จะเป&นเช"งพ�ณ"ชย�หร$อไม� ต�วอย��งเช�น ก�รประช�ส�มพ�นธ�องค�กรไม�แสวงห�ก��ไร ถ$อเป&นก�รส�งข%อคว�มเช"งก�รตล�ด แม%จะม"ใช�เช"งพ�ณ"ชย�) ท��ผ(%ร�บม"ได%ร%องขอ (unsolicited

marketing material) แก�ผ(%ร�บท��เป&นบ�คคลธรรมด� (individual subscriber) จะกระท��ม"ได% เว%นแต�ผ(%ร�บจะได%แจ%งคว�มจ��นงก�บผ(%ส�งไว%ก�อนว��ย"นยอม (consent) ให%ส�งได% (Opt-in)

2. ก�รส�ง SMS เช"งก�รตล�ดใด ๆ (ไม�จ��ก�ดว��จะผ(%ร�บได%ร%องขอหร$อไม�) แก�ผ(%ร�บใด ๆ (ไม�จ��ก�ดว��เป&นบ�คคลธรรมด�หร$อน"ต"บ�คคล) ห%�มม"ให%กระท��ด�งต�อไปน�

a. ป"ดบ�งหร$อปลอมแปลงต�วผ(%ส�ง หร$อ

b. ไม�ม�ท��อย(�ท��ถ(กต%อง (valid address) ส��หร�บให%ผ(%ร�บส�งค��ขอยกเล"กก�รบอกร�บ (Opt-out) แนบม�ก�บข%อคว�มด%วย ในกรณ�ของ SMS ก�รส�งรห�สขอยกเล"กกล�บไปย�งผ(%ส�ง ส�ม�รถน�บเป&นท��อย(�ท��ถ(กต%องได%

แนวค"ดในก�รป%องก�น Spam ของ PECR เป&นแบบ Opt-in หร$อผ(%ใช%ต%องเป&นผ(%อน�ญ�ตก�อนจ�งจะส�งได% อย��งไรก&ต�ม PECR ม�ข%อยกเว%นบ�งประก�ร ซ��งม�ช$�อเร�ยกว��เป&น “soft Opt-in”25 และม�เง$�อนไขด�งน�

• ผ(%ส�งเคยได%ร�บข%อม(ลหม�ยเลขโทรศ�พท�ระหว��งก�รข�ยหร$อก�รเจรจ�เพ$�อข�ยส"นค%�หร$อบร"ก�รก�บผ(%ซ$ อ

• SMS ท��จะส�งน� นม�เน$ อห�ว��ด%วยส"นค%�และบร"ก�รท��คล%�ยคล�งก�บส"นค%�หร$อบร"ก�รเด"มเท��น� น และ

• เม$�อผ(%ส�งแจ%งว��ผ(%ร�บส�ม�รถปฏ"เสธได%ว��ม"ให%น��หม�ยเลขโทรศ�พท�ของตนไปใช%ส�ง SMS เช"งก�รตล�ด แล%วผ(%ร�บม"ได%ปฏ"เสธในท�นท�

24 ข%อคว�มต%นฉบ�บค$อ "electronic mail" means any text, voice, sound or image message sent over a public electronic communications network which can be stored in the network or in the recipient's terminal equipment until it is collected by the recipient and includes messages sent using a short message service;

25 InPublishing: Opt-in, Opt-out, shake it all about, http://www.inpublishing.co.uk/kb/articles/opt_in_opt_out_shake_it_all_about.aspx

21

Page 22: Thailand Spam SMS Report

ประเด&นเร$�องข%อยกเว%นใน soft Opt-in น� ย�งเป&นท��ถกเถ�ยง เพร�ะก�รต�คว�มในส�วนท��ระบ�ว�� “คล%�ยคล�งก�บส"นค%�หร$อบร"ก�รเด"ม” ข� นอย(�ก�บด�ลพ"น"จของผ(%ส�งจดหม�ย และผ(%บ�งค�บใช%กฎหม�ย ท��ให%ย�กต�อก�รปฏ"บ�ต"และต�คว�ม

PECR ให%อ��น�จแก� ICO ต�ม Data Protection Act 199826 ห�กพบก�รกระท��ผ"ดส�ม�รถออกค��ส��งให%ระง�บก�รกระท��ด�งกล��วได% ห�กย�งฝ��ฝ$นม�โทษอ�ญ� ต%องระว�งโทษปร�บไม�เก"น 5,000 ปอนด� ผ(%ต%องห�ส�ม�รถเล$อกให%ม�ก�รพ"จ�รณ�คด�โดยคณะล(กข�นได% แต�ห�กแพ%คด� โทษปร�บจะเป&นเท��ใดก&ได% นอกจ�กน� ผ(%เส�ยห�ยจ�กก�รกระท��ผ"ดส�ม�รถฟ%องคด�แพ�งเพ$�อเร�ยกร%องค��เส�ยห�ยได%

อ�กประเด&นท��น��สนใจค$อขอบเขตของ “ผ(%ร�บ” และ “ผ(%ส�ง” ว��ซ��งใน PECR ระบ�ว��เป&นบ�คคลธรรมด� แต�ครอบคล�มกรณ�ของน"ต"บ�คคลด%วยหร$อไม� กรณ�น� ท�ง ICO เคยระบ�ไว%ว�� ถ%�เป&นบร"ษ�ทส�งถ�งบร"ษ�ท ก�รส�ง Spam ไม�ใช�คว�มผ"ดต�มกฎหม�ย

ประเด&นส�ดท%�ยค$อคว�มเข%�ก�นได%ของระบบจดหม�ยข��วก�บกฎหม�ยท��ประก�ศใช%ใหม�ในภ�ยหล�งอย��ง PECR

เพร�ะในอด�ต บร"ษ�ทจ��นวนม�กในสหร�ชอ�ณ�จ�กรใช%ระบบจดหม�ยข��ว (newsletter) ส��หร�บต"ดต�อก�บล(กค%�ผ��นท�งจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส� แต�เม$�อเก"ด PECR ท��ระบ�ให%บร"ษ�ทต%องได%ร�บก�รย"นยอมก�อนส�งได% (Opt-in)

ท��ให%เก"ดค��ถ�มว��บร"ษ�ทต%องหย�ดก�รส�งจดหม�ยท� งหมด แล%วขออน�ญ�ตจ�กผ(%ใช%ใหม�ก�อน หร$อย�งคงส�งจดหม�ยเช�นเด"ม แต�ต%องเผช"ญคว�มเส��ยงก�บก�รท��ผ"ดกฎ PECR27

Data Protection Act of 1998

Data Protection Act หร$อ DPA ค$อ กฎหม�ยปกป%องข%อม(ลส�วนต�วของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ม�ผลบ�งค�บใช%เม$�อ ค.ศ.

2000 ม�เน$ อห�เก��ยวข%องก�บก�รปกป%องข%อม(ลส�วนต�วของป�จเจกบ�คคลท��อย( �ในคว�มครอบครองขององค�กรหร$อบ�คคลอ$�น โดยครอบคล�มท� งข%อม(ลท��อย(�ในร(ปกระด�ษ และข%อม(ลอ"เล&กทรอน"กส�

กฎหม�ยฉบ�บน� เป&นฉบ�บปร�บปร�งจ�ก Data Protection Act 1984 โดยได%ร�บอ"ทธ"พลจ�กประก�ศของร�ฐสภ�ย�โรปท��เก��ยวข%องก�บข%อม(ลส�วนต�วค$อ Data Protection Directive (Directive 95/46/EC)28 ม�ฐ�นะเป&น Act

หร$อพระร�ชบ�ญญ�ต" ซ��งส(งกว�� PECR ท��ม�ฐ�นะเป&นพระร�ชก��หนด

DPA ให%อ��น�จแก� Information Commissioner’s Office (ICO) เป&นผ(%บ�งค�บใช%กฎหม�ย โดย PECR ได%เพ"�มอ��น�จบ�งส�วนให%แก� ICO ในก�รด(แลคว�มเป&นส�วนต�วของผ(%ใช%ในประเด&นท��เจ�ะจงอย��งจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส� และก�รตล�ดผ��นระบบอ"เล&กทรอน"กส�

26 Data Protection Act 1998, http://www.statutelaw.gov.uk/content.aspx?activeTextDocId=3190610

27 Moustakas, Ranganathan and Duquenoy อ%�งแล%ว p. 4

28 Data Protection Directive, http://en.wikipedia.org/wiki/Data_Protection_Directive

22

Page 23: Thailand Spam SMS Report

3.2.2 องค�กรก/าก�บด�แล

Information Commissioner’s Office (ICO)

Information Commissioner’s Office (ICO)29 หร$อ ส��น�กง�นคณะกรรมก�รข%อม(ลข��วส�รของสหร�ชอ�ณ�จ�กร เป&นคณะกรรมก�รอ"สระของร�ฐท��ไม�ข� นก�บระบบกระทรวง โดยร�ยง�นตรงต�อร�ฐสภ�ของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ท��หน%�ท��ก ��ก�บด(แลข%อม(ลข��วส�รของท� งประช�ชนและหน�วยง�นของร�ฐบ�ล ม�ขอบเขตอ��น�จต�มกฎหม�ย 4 ฉบ�บ30 ได%แก�

• Data Protection Act of 1998 เป&นกฎหม�ยหล�กท��เก��ยวข%องก�บก�รร�กษ�คว�มเป&นส�วนต�วของประช�ชน

• Privacy and Electronic Communications (EC Directive) Regulations 2003 เป&นกฎหม�ยระด�บพระร�ชก��หนดท��เก��ยวข%องก�บก�รตล�ดผ��นส$�ออ"เล&กทรอน"กส�

• Freedom of Information Act 2000 เป&นกฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บก�รเป"ดเผยข%อม(ลข��วส�รของภ�คร�ฐ

• Environmental Information Regulations 2004 เป&นกฎหม�ยระด�บพระร�ชก��หนด ม�เน$ อห�เก��ยวก�บก�รเป"ดเผยข%อม(ลข��วส�รด%�นส"�งแวดล%อมของหน�วยง�นภ�คร�ฐ

ในกรณ�ของก�รตล�ดและก�รประช�ส�มพ�นธ�ผ��นส$�ออ"เล&กทรอน"กส� ICO เป&นหน�วยง�นร�บผ"ดชอบหล�ก ท��ม�อ��น�จต�มกฎหม�ย PECR ในก�รบ�งค�บใช%และลงโทษผ(%ละเม"ดกฎหม�ย

Office of Communications (Ofcom)

Office of Communications (Ofcom)31 เป&นองค�กรอ"สระท��ก ��ก�บด(แลก"จก�รโทรคมน�คมของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ม�ฐ�นะใกล%เค�ยงก�บคณะก"จก�รโทรคมน�คมแห�งช�ต" (กทช.) แต�ด(แลเร$�องส$�อส�รมวลชนอย��งว"ทย� โทรท�ศน� และก�รกระจ�ยเส�ยงด%วย

ในกฎหม�ย PECR ส�วนท��เก��ยวข%องก�บก�รประช�ส�มพ�นธ�ผ��นโทรศ�พท�และโทรส�ร (ม�ตร� 20 และ 21) ซ��งใช%แนวท�ง Opt-out (ต��งจ�ก Spam ท��ใช%แนวท�ง Opt-in) PECR ได%ก ��หนดให% Ofcom เป&นผ(%ด(แลฐ�นข%อม(ลเลขหม�ยท��ไม�ต%องก�รก�รประช�ส�มพ�นธ�ผ��นโทรศ�พท�และโทรส�ร (Telephone Preference Service หร$อ TPS32

ซ��งเท�ยบได%ก�บ Do-not-call List ของสหร�ฐอเมร"ก�)

29 Information Commissioner’s Office, http://www.ico.gov.uk/

30 Information Commissioner’s Office, What we cover, http://www.ico.gov.uk/what_we_cover.aspx

31 Office of Communications, http://www.ofcom.org.uk/

32 Telephone Preference Service (TPS), http://www.mpsonline.org.uk/tps/

23

Page 24: Thailand Spam SMS Report

3.3 ออสเตรเล(ย

3.3.1 กฎหมาย

Spam Act of 2003

Spam Act of 2003 เป&นกฎหม�ยระด�บพระร�ชบ�ญญ�ต"ท��ผ��นร�ฐสภ�ออสเตรเล�ยเม$�อ ค.ศ. 2003 และม�ผลบ�งค�บใช%ใน ค.ศ. 200433 กฎหม�ยฉบ�บน� ถ(กตร�ข� นเพ$�อก��ก�บด(แลป�ญห� Spam โดยเฉพ�ะ ม�เน$ อห�ครอบคล�มท� งอ�เมลและ SMS, MMS และ instant message (IM) แต�ไม�รวมถ�งก�รสนทน�ท�งโทรศ�พท� และโทรส�ร34

กฎหม�ยฉบ�บน� ได%น"ย�ม Spam ว�� “commercial electronic messages” ซ��งหม�ยถ�งจดหม�ยหร$อข%อคว�มใดๆ ท��ม�เน$ อห�เช"งประช�ส�มพ�นธ�หร$อส�งเสร"มก�รข�ย

แนวท�งท��ประเทศออสเตรเล�ยใช%บ�งค�บเร$�อง Spam ค$อแนวท�ง “Opt-in” (แต�เล��ยงไปใช%ค��ว�� consent) โดยแบ�งเป&น 2 ประเภทย�อยๆ

• Express consent – เท�ยบเท��ก�บ Opt-in ของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ค$อก�รระบ�อย��งช�ดแจ%งของผ(%ใช%ว��ต%องก�รร�บข%อคว�มหร$อจดหม�ยประช�ส�มพ�นธ�

• Inferred consent – ม�ล�กษณะเหม$อนก�บ soft Opt-in ของสหร�ชอ�ณ�จ�กร โดยอน�ญ�ตให%องค�กรหร$อบร"ษ�ทท��ม�คว�มส�มพ�นธ�เช"งพ�ณ"ชย�ก �นก�อนหน%� ส�ม�รถส�งข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ส"นค%�หร$อบร"ก�รท��ม�ล�กษณะใกล%เค�ยงก�นได%

นอกจ�กน� กฎหม�ย Spam Act of 2003 ย�งระบ�เง$�อนไขเพ"�มเต"มให%ก�บผ(%ส�งจดหม�ย นอกจ�กจะได%ร�บอน�ญ�ตจ�กผ(%ใช%แล%ว ย�งต%องท��ต�มเง$�อนไขด�งน�

• ระบ�ต�วตนของผ(%ส�ง โดยอ�จใส�ในช�อง From ของอ�เมลหร$อ SMS หร$อในเน$ อคว�ม ข%อม(ลต�วตนต%องแสดงช$�อองค�กรท��ถ(กต%องต�มกฎหม�ย (ในกรณ�ท��เป&นองค�กร) และท��อย(�ท��ต"ดต�อได%

• ช�องท�งบอกเล"กก�รร�บข%อคว�ม ในกรณ�ของ SMS อ�จเป&นก�รส�งข%อคว�มกล�บโดยม�ค��ว�� 'stop' หร$อ 'unsub' ผ(%ส�งจ��เป&นต%องด��เน"นก�รยกเล"กให%เสร&จภ�ยใน 5 ว�น

ท�งร�ฐบ�ลออสเตรเล�ยได%ออกประก�ศเพ"�มเต"มช$�อ Spam Regulations 2004 เพ$�อระบ�ข� นตอนก�รบอกเล"กข%อคว�มว��ห%�มค"ดค��ใช%จ��ยในก�รบอกเล"ก และต%องใช%ช�องท�งท��สะดวกและเป&นท��ยอมร�บก�นท� �วไป

33 SPAM ACT 2003, http://www.austlii.edu.au/au/legis/cth/consol_act/sa200366/

34 Spam Act FAQ, http://www.acma.gov.au/WEB/STANDARD/pc=PC_310525

24

Page 25: Thailand Spam SMS Report

อย��งไรก&ต�ม กฎหม�ย Spam Act of 2003 ม�ข%อยกเว%นบ�งส�วนให%ก�บองค�กร 5 ประเภท35 ให%ส�งข%อคว�มโดยไม�ต%องขออน�ญ�ตล�วงหน%� (อย��งไรก&ต�มต%องระบ�ต�วตนให%ช�ดเจน เช�นเด�ยวก�บก�รส�งข%อคว�มต�มปกต") ได%แก�

• หน�วยง�นของร�ฐ

• พรรคก�รเม$องท��จดทะเบ�ยน

• องค�กรท�งศ�สน�

• องค�กรก�รก�ศล

• สถ�บ�นก�รศ�กษ� (เช�น ส�งข%อคว�มให%ก�บน�กเร�ยนเก�� น�กเร�ยนป�จจ�บ�น หร$อผ(%ปกครอง)

ร(ปแบบก�รลงโทษของ ACMA จะน�บปร"ม�ณของโทษเป&น “หน�วย” (unit) ซ��งถ(กก��หนดต�ม Crimes Act

191436 และม�อ�ตร�แปลงเป&นค��เง"นท��เปล��ยนแปลงไปต�มก�ลเวล�

ส��หร�บก�รละเม"ดข%อห%�มของ Spam Act of 2003 หน��งคร� ง (น�บจดหม�ยหน��งฉบ�บ) ม�โทษปร�บ 20 หน�วย โดยส�ม�รถก��หนดโทษปร�บได%ไม�เก"น 1,000 หน�วย โทษส(งส�ดท�� ACMA เคยส��งปร�บอย(�ท�� 22 ล%�นดอลล�ร�ออสเตรเล�ย 37

Telecommunication Act of 1997

Telecommunication Act of 199738 เป&นกฎหม�ยหล�กส��หร�บก"จก�รโทรคมน�คมท� งหมดของออสเตรเล�ย โดยม�บ�งส�วนท��เก��ยวข%องก�บก�รประช�ส�มพ�นธ�ท�งอ�เมล (E-marketing activity) โทรศ�พท� (Telemarketing

activity) และโทรส�ร (Fax marketing activity)

ในภ�ยหล�งได%ม�กฎหม�ยฉบ�บอ$�นข� นม�รองร�บประเด&นท� งส�มแทน Telecommunication Act of 1997 ค$อ Spam Act of 2003 ส��หร�บกรณ�ของจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส� และ Do Not Call Register Act 200639 ส��หร�บโทรศ�พท�และโทรส�ร ท��ระบ�ให%จ�ดท��ฐ�นข%อม(ล Do Note Call Register ส��หร�บเลขหม�ยท��ไม�ประสงค�จะร�บก�ร

35 The Spam Act & Codes of practice, http://www.acma.gov.au/WEB/STANDARD/pc=PC_310321

36 CRIMES ACT 1914, http://www.austlii.edu.au/au/legis/cth/consol_act/ca191482/

37 ACMA, Case studies, http://www.acma.gov.au/WEB/STANDARD/pc=PC_310315

38 Telecommunications Act 1997, http://www.comlaw.gov.au/comlaw/management.nsf/lookupindexpagesbyid/ip200401743

39 Do Not Call Register Act 2006, http://www.comlaw.gov.au/ComLaw/legislation/Act1.nsf/0/3B0DECA76329B6A4CA2571A2001EF835?OpenDocument

25

Page 26: Thailand Spam SMS Report

ประช�ส�มพ�นธ�ผ��นโทรศ�พท�และโทรส�ร อย��งไรก&ต�ม Telecommunication Act of 1997 ถ$อเป&นก�รว�งร�กฐ�นส��ค�ญให%ก�บป�ญห�คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คมของออสเตรเล�ย

3.3.2 องค�กรก/าก�บด�แล

Australian Communications & Media Authority (ACMA)

Australian Communications & Media Authority (ACMA) เป&นหน�วยง�นหล�กในก�รก��ก�บด(แลก"จก�รโทรคมน�คมและส$�อส�รมวลชนของประเทศออสเตรเล�ย เก"ดจ�กก�รรวมต�วขององค�กรก��ก�บด(แลด%�นโทรคมน�คม Australian Communications Authority (ACA) และองค�กรก��ก�บด(แลด%�นก�รกระจ�ยเส�ยง the

Australian Broadcasting Authority (ABA) เม$�อ ค.ศ. 200540

ACMA ม�อ��น�จต�มกฎหม�ยระด�บพระร�ชบ�ญญ�ต" 5 ฉบ�บ41 ได%แก�

• Australian Communications & Media Authority Act 2005

• Telecommunications Act 1997

• Trade Practices Amendment (Telecommunications) Act 1997

• Telecommunications (Consumer Protection and Service Standards) Act 1999

• Spam Act 2003

ในกรณ�ของ SMS spam น� น ACMA ม�หน%�ท��ต�มกฎหม�ย Spam Act of 2003 ในก�รบ�งค�บใช% และลงโทษผ(%ฝ��ฝ$น แต� ACMA ย�งม�บทบ�ทในก�รช�วยเหล$อผ(%บร"โภคเพ"�มเต"ม เช�น เป"ดศ(นย�ร�บแจ%ง Spam โดยเช"ญชวนให%ผ(%บร"โภคส�งข%อคว�ม SMS spam ไปท��หม�ยเลข 0429 999 88842 เพ$�อให% ACMA ม�ฐ�นข%อม(ล Spam ท��ครบถ%วนม�กย"�งข� น จ�กสถ"ต"ของ ACMA ในป�งบประม�ณ 2008/2009 ม�ผ(%ส�งข%อคว�มเข%�ไปย�งศ(นย�น� 3,947 ข%อคว�ม และต�วเลขน� เพ"�มส(งข� นม�กในป�งบประม�ณ 2009/2010

40 The ACMA overview, http://acma.gov.au/WEB/STANDARD/pc=ACMA_ORG_OVIEW

41 Legislative Changes in the Communications Industry, http://www.acma.gov.au/WEB/STANDARD/1001/pc=PC_1598

42 ACMA, Spam Reporting, http://www.acma.gov.au/interforms/smsRegister_form.asp

26

Page 27: Thailand Spam SMS Report

3.4 มาเลเซ(ย

3.4.1 กฎหมาย

Communications and Multimedia Act 1998

ประเทศม�เลเซ�ยไม�ม�กฎหม�ยด%�น spam โดยตรง แต�ใช%กฎหม�ยใกล%เค�ยงค$อ Communications and

Multimedia Act 1998 ซ��งเป&นกฎหม�ยหล�กด%�นโทรคมน�คมและส$�อส�รมวลชน ใน ม�ตร� 233 ห%�มไม�ให%ส�งข%อคว�มหร$อต"ดต�อส$�อส�รแบบซ� �ๆ ซ��งในก�รต�คว�มส�ม�รถต�คว�มให%ครอบคล�มถ�งโทรศ�พท� โทรส�ร อ�เมลและ SMS ได%43

อ��น�จก�รก��ก�บด(แลจะอย(�ภ�ยใต% Malaysian Communications and Multimedia Commission (SKMM)

อย��งไรก&ต�ม ท�ง SKMM ได%ระบ�ไว%บนเว&บไซต�ว�� ก�รท��ไม�ม�กฎหม�ยเก��ยวข%องก�บ spam โดยตรง ท��ให%ก�รบ�งค�บใช%อ��น�จท��ได%ย�ก เพร�ะ Communications and Multimedia Act 1998 น� นระบ�ไว%กว%�งม�ก และไม�ได%ระบ�ร�ยละเอ�ยดเร$�องค��น"ย�ม และม�ตรก�รก�รจ�ดก�รก�บ spam44

ท�ง SKMM พย�ย�มแก%ป�ญห�โดยก�รออกเอกส�รท�งเทคน"คท��เก��ยวข%องก�บ spam เช�น Discussion Paper on

Regulating Unsolicited Commercial Messages45 เม$�อเด$อนส"งห�คม ค.ศ. 2003 แต�ย�งไม�ม�ก�รประก�ศใช%ในระด�บกฎกระทรวง เป&นเพ�ยงแค�เอกส�รบ�นท�กข%อคว�มเท��น� น

เอกส�รฉบ�บน� ให%ค��น"ย�มของ Spam ไว%ว��เป&น “Unsolicited Commercial Messages” โดยยกต�วอย��งอ�เมลและ SMS อย��งไรก&ต�ม เอกส�รฉบ�บน� ไม�ได%ระบ�ม�ตรก�รแก%ไขป�ญห� Spam ท��ช�ดเจนน�ก บอกเพ�ยงแค�ว�� SKMM ควรใช%อ��น�จต�มม�ตร� 233 ใน Communications and Multimedia Act 1998 เท��น� น ไม�ได%ระบ�ให%ใช%ว"ธ� Opt-in หร$อ Opt-out

3.4.2 องค�กรก/าก�บด�แล

Malaysian Communications and Multimedia Commission (SKMM)

Malaysian Communications and Multimedia Commission (SKMM) เป&นคณะกรรมก�รอ"สระท��ต� งข� นม�

43 COMMUNICATIONS AND MULTIMEDIA ACT 1998, Section 233. Improper use of network facilities or network service, etc., http://www.skmm.gov.my/link_file/the_law/NewAct/Act%20588/Act%20588/a0588s0233.htm

44 SKMM, Spam Laws, http://www.skmm.gov.my/index.php?c=public&v=art_view&art_id=239

45 Discussion Paper: Regulating Unsolicited Commercial Messages, August 7, 2003, http://www.skmm.gov.my/link_file/Admin/FactsAndFigures/Paper/spam%20_PC_.pdf

27

Page 28: Thailand Spam SMS Report

ต�มกฎหม�ยสองฉบ�บค$อ Communications and Multimedia Act 1998 และ Malaysian Communications

and Multimedia Commission Act (1998) โดยม�อ��น�จครอบคล�มท� งด%�นโทรคมน�คม และส$�อส�รมวลชน ในภ�ยหล�งย�งท��หน%�ท��ด(แลก"จก�รไปรษณ�ย�และล�ยเซ&นอ"เล&กทรอน"กส�เพ"�มเต"มด%วย46

3.5 ฮ�องกง

3.5.1 กฎหมาย

Unsolicited Electronic Messages Ordinance (UEMO)

Unsolicited Electronic Messages Ordinance (UEMO) ประก�ศใช%เม$�อ ค.ศ. 2007 โดยครอบคล�ม email,

โทรส�ร, SMS, MMS และเทปบ�นท�กเส�ยงท��ใช%สนทน�ท�งโทรศ�พท�47

ค��น"ย�มของจดหม�ยขยะต�ม UEMO ค$อ

• ม�เป%�หม�ยในเช"งพ�ณ"ชย�

• ส�งผ��นบร"ก�รส$�อส�รส�ธ�รณะ เช�น เทปบ�นท�กเส�ยงท��ส�งท�งโทรศ�พท�, SMS, โทรส�ร

• ส�งผ��นเขตก�รปกครองพ"เศษฮ�องกง เช�น ร�บหร$อส�งภ�ยในฮ�องกง หร$อใช%หม�ยเลขของฮ�องกง

แนวท�งของฮ�องกงเป&นแบบ Opt-out ผ(%ส�งต%องระบ�ช$�อต�วตนของผ(%ส�ง (ในกรณ�โทรศ�พท� ห%�มม"ให%ซ�อนเลขหม�ยต%นท�ง) และรวมว"ธ�ก�รบอกเล"กม�ให%ในจดหม�ย ในกฎหม�ยย�งระบ�ไม�ให%ใส�ช$�อเร$�องท��สร%�งคว�มเข%�ใจผ"ดแก�ผ(%ร�บ (missleading header)

นอกจ�กน� ฮ�องกงม�ศ(นย�ข%อม(ลลงทะเบ�ยน Do-not-call Register48 ท��ไม�ส�ม�รถส�งข%อคว�มไปย�งหม�ยเลขท��ลงทะเบ�ยนได% ผ(%ส�งจดหม�ยไม�ม�ส"ทธ"E ส�งถ�งผ(%ท��บอกเล"กก�รร�บข%อคว�มแล%ว หร$อผ(%ท��ม�ช$�อใน Do-not-call Register

นอกจ�กน� ผ(%ส�งจดหม�ยต%องด��เน"นก�รยกเล"กก�รส�งภ�ยใน 10 ว�น หล�งจ�กได%ร�บก�รร%องขอจ�กผ(%ร�บ หร$อผ(%ร�บเพ"�มช$�อเข%�ไปใน Do-not-call Register

อ��น�จก�รก��ก�บด(แลจะอย(�ภ�ยใต% Office of the Telecommunications Authority (OFTA) โดยม�อ��น�จปร�บได%ส(งส�ด 1 ล%�นดอลล�ร�ฮ�องกง และในกรณ�ท��เป&นข%อคว�มล�อลวง (fraud) ส�ม�รถส�งเร$�องต�อให%ต��รวจ เพ$�อฟ%องศ�ล และม�โทษจ��ค�กส(งส�ด 10 ป�

กฎหม�ย UEMO ก��หนดให%ม�คณะกรรมก�รร�บเร$�องอ�ทธรณ� หร$อ "Unsolicited Electronic Messages

46 Malaysian Communications And Multimedia Commision, http://www.skmm.gov.my/index.php?c=public&v=art_view&art_id=13

47 UNSOLICITED ELECTRONIC MESSAGES ORDINANCE, http://www.hklii.org/hk/legis/en/ord/593/

48 OFTA, Do-not-call Registers, http://www.ofta.gov.hk/en/uem/dnc.html

28

Page 29: Thailand Spam SMS Report

(Enforcement Notices) Appeal Board" ท��หน%�ท��พ"จ�รณ�ค��ร%องอ�ทธรณ�ของผ(%ละเม"ดอ�กช� นหน��ง

3.5.2 องค�กรก/าก�บด�แล

Office of the Telecommunications Authority (OFTA)

Office of the Telecommunications Authority (OFTA) เป&นหน�วยง�นหล�กในก�รก��ก�บด(แลก"จก�รโทรคมน�คมและส$�อส�รมวลชนของเขตปกครองพ"เศษฮ�องกง ม�ฐ�นะเท�ยบเท��คณะกรรมก�รก"จก�รโทรคมน�คม (กทช.) ก�อต� งเม$�อ ค.ศ. 1993 ต�มกฎหม�ยโทรคมน�คม (Telecommunication Ordinance) ม�หน%�ท��ก ��ก�บด(แลก"จก�รด%�นก�รส$�อส�รท�กชน"ด เช�น ก�รจ�ดสรรคล$�นคว�มถ�� ก�รสร%�งก�รแข�งข�นท��เป&นธรรมในอ�ตส�หกรรมโทรคมน�คม รวมถ�งก�รก��ก�บด(แลป�ญห� Spam49

3.6 ประเทศอ92นๆจ�กก�รศ�กษ�กฎหม�ยด%�น Spam ของ ITU50 และ Guido Schryen จ�กมห�ว"ทย�ล�ย RWTH Aachen

University ประเทศเยอรมน�51 พบว��ประเทศส�วนม�กท��ม�กฎหม�ยด%�น Spam ใช%แนวค"ดแบบ Opt-in เป&นหล�ก ยกเว%นบ�งประเทศท��ใช%แนวค"ด Opt-out เพ�ยงไม�ก��ประเทศ เช�น ญ��ป��น เก�หล�ใต% ช"ล� และอ�ร�เจนต"น� ร�ยละเอ�ยดของผลก�รศ�กษ�ของ Guido Schryen ส�ม�รถด(ได%จ�กภ�คผนวก

ส��หร�บประเทศท��ไม�ม�กฎหม�ย Spam โดยตรง อ�จพ"จ�รณ�ใช%กฎหม�ยใกล%เค�ยงก�นอ$�นๆ ท��ให%อ��น�จล�กษณะเด�ยวก�บกฎหม�ย Spam เช�น

• ประเทศเม&กซ"โก ใช%กฎหม�ยค�%มครองผ(%บร"โภค (Federal Law for Consumer Protection)

• ประเทศไซปร�ส ใช%กฎหม�ยด%�นก�รส$�อส�รและไปรษณ�ย� (Regulation of Electronics Communications and Postal Services Law of 2004)

• ประเทศฮ�งก�ร� ใช%กฎหม�ยพ�ณ"ชย�อ"เล&กทรอน"กส� (Act CVII of 2001 on Electronic Commerce)

• ประเทศบ�ลแกเร�ย ใช%กฎหม�ยค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล (Personal Data Protection Act)

49 Office of the Telecommunications Authority (OFTA), http://www.ofta.gov.hk/en/uem/main.html

50 ITU Survey on Anti-Spam Legislation Worldwide, http://www.itu.int/osg/spu/spam/legislation/Background_Paper_ITU_Bueti_Survey.pdf

51 Guido Schryen, ANTI-SPAM LEGISLATION: AN ANALYSIS OF LAWS AND THEIR EFFECTIVENESS, http://www-users.rwth-aachen.de/guido.schryen/publications/Schryen%20-%20Anti-spam%20legislation%20-%20ICTL.pdf

29

Page 30: Thailand Spam SMS Report

ประเทศท��ไม�ม�กฎหม�ยด%�น Spam หล�ยประเทศ ต��งผล�กด�นกระบวนก�รออกกฎหม�ย Spam ให%ผ��นกระบวนก�รท�งร�ฐสภ� เช�น ส"งคโปร� ซ��งประก�ศ Spam Control Act เม$�อ ค.ศ. 200752 และสว"ตเซอร�แลนด� ซ��งแก%กฎหม�ยโทรคมน�คมเด"มให%ครอบคล�มป�ญห� Spam ใน ค.ศ. 200753

52 SPAM CONTROL ACT 2007, http://statutes.agc.gov.sg/non_version/cgi-bin/cgi_legdisp.pl?actno=2007-ACT-21-N

53 Swissinfo.ch, Switzerland serves up a ban on spam, http://www.swissinfo.ch/eng/Switzerland_serves_up_a_ban_on_spam.html?cid=5810244

30

Page 31: Thailand Spam SMS Report

4. ผลการศกษาประส ทธ ภาพของระบบค��มครองส ทธ ความเป�นส�วนต�วของต�างประเทศ

จ�กก�รศ�กษ�แนวท�งด%�นกฎหม�ยและนโยบ�ยในก�รค�%มครองส"ทธ"ส�วนเป&นส�วนต�วจ�กประเทศต��งๆ ท�งคณะผ(%ศ�กษ�พบว��ม�ประเด&นท��ควรให%คว�มสนใจแบ�งเป&นประเด&นย�อยๆ ได%ด�งน�

4.1 ช92อเร(ยกและน ยามของ Spamแม%ว�� Spam จะเป&นค��ท��ใช%ก�นท� �วไปส��หร�บจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส�ขยะท��ก�อให%เก"ดคว�มร��ค�ญ แต�ในท�งว"ช�ก�รกล�บไม�ม�ค��น"ย�มท��ได%ร�บก�รยอมร�บในวงกว%�ง ไม�ส�ม�รถใช%ก ��หนดขอบเขตท�งกฎหม�ยได%ง��ยน�ก

ด�งน� นก�รออกกฎหม�ยของหล�ยๆ ประเทศจ�งเล��ยงค��ว�� “Spam” โดยห�นไปใช%ช$�ออ$�นๆ ท��ม�คว�มหม�ยใกล%เค�ยงก�นแทน54 เช�น

• สหร�ฐอเมร"ก� ใช%ค��ว�� “commercial electronic mail message”

• สหร�ชอ�ณ�จ�กร ใช%ค��ว�� “electronic mail for direct marketing purposes”

• ออสเตรเล�ย ใช%ค��ว�� “commercial electronic message” (ออสเตรเล�ยใช%ช$�อกฎหม�ยว�� “Spam Act”

แต�เน$ อห�ในกฎหม�ยไม�ได%ใช%ค��ว�� Spam เลย)

• ม�เลเซ�ย ใช%ค��ว�� “Spam” แต�เฉพ�ะในเอกส�รของหน�วยง�นก��ก�บด(แล (ย�งไม�ม�กฎหม�ยโดยตรงในเร$�องน� )

• ฮ�องกง ใช%ค��ว�� “unsolicited electronic message”

ส��หร�บค��น"ย�มของ “Spam” ในกฎหม�ยของแต�ละประเทศ โดยภ�พรวมจะม�แนวท�งท��ใกล%เค�ยงก �น ส�วนม�กประกอบด%วยองค�ประกอบเก$อบท� งหมดหร$อท� งหมด ในท��น� จะใช%ค��น"ย�มของ Giovanni Camponovo และ Davide Cerutti จ�กมห�ว"ทย�ล�ย Lausanne55 ด�งร�ยก�รต�อไปน�

• ต�องส�งผ�านส92ออ เล�กทรอน กส� ซ��งเก$อบท�กประเทศหม�ยถ�งอ�เมลเป&นหล�ก แต�ในกฎหม�ยของบ�งประเทศ เช�น อ�งกฤษ ครอบคล�ม SMS ด%วย และในบ�งประเทศอย��งออสเตรเล�ยย�งรวม MMS และ Instant

54 Guido Schryen, อ%�งแล%ว p. 9

55 Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, The Spam Issue in Mobile Business: A Comparative Regulatory Overview, The University of Lausanne, p. 8

31

Page 32: Thailand Spam SMS Report

Messaging (IM) เช�นก�น อย��งไรก&ต�มในกรณ�ของบ�งประเทศ เช�น สหร�ฐ น� นครอบคล�มถ�งอ�เมลเพ�ยงอย��งเด�ยว

• ผ��ร�บไม�ย นยอมพร�อมใจ (unsolicited) กรณ�ส�วนม�กผ(%ร�บไม�ได%ต%องก�รร�บข%อคว�มเหล��น� และท��ให%เก"ดคว�มร��ค�ญ ซ��งเป&นประเด&นส��ค�ญท��ต%องใส�ใจเร$�อง Spam ท�งแก%ไขค$อก�รระบ�ในกฎหม�ยว��ให%ส"ทธ"Eควบค�มจดหม�ยแก�ผ(%ร�บ ซ��งแต�ละประเทศม�แนวท�งปฏ"บ�ต"ท��แตกต��งก�นออกไป (ด(ร�ยละเอ�ยดเพ"�มเต"มห�วข%อ Opt-in และ Opt-out)

• เป�นข�อความเช งพาณ ชย� (commercial) น"ย�มของ Spam เก$อบท� งหมดระบ�ว�� Spam ต%องม�เน$ อห�หร$อจ�ดประสงค�ในเช"งพ�ณ"ชย� เช�น โฆษณ� หร$อ ข�ยส"นค%�

• ส�งพร�อมก�นคร�7งละมากๆ (mass communication) ผ(%ส�ง Spam ส�วนม�กเป&นองค�กร และม�ก�รส�งข%อคว�มเด�ยวก�นคร� งละเป&นจ��นวนม�กๆ อย��งไรก&ต�ม ไม�ม�กรอบท��แน�ช�ดว��จ��นวนเท��ไรจ�งจะเป&น Spam (กรณ�ของ SMS ย�อมม�จ��นวนน%อยกว�� Email)

• ส�งถงผ��ร�บท(2เป�นบ�คคล (personal) กล��มเป%�หม�ยของข%อคว�มหร$อจดหม�ยประช�ส�มพ�นธ� ม�กเป&นบ�คคลม�กกว��น"ต"บ�คคล ก�รส�งข%อคว�มเป&นแบบส�งถ�งบ�ญช�หร$อเลขหม�ยส�วนบ�คคล ซ��งกฎหม�ยของบ�งประเทศอย��งกล��มประเทศย�โรป ไม�น�บก�รส�งข%อคว�มผ��นช�องท�งก�รกระจ�ยเส�ยง (broadcasting

service) ว��เป&น Spam

โดยสร�ปแล%ว ท�กประเทศท��ท��ก�รศ�กษ� ม�แนวค"ดในก�รแยกแยะว��ข%อคว�มหร$อจดหม�ยใดเป&น Spam ค�อนข%�งใกล%เค�ยงก�น แต�ม�ช$�อเร�ยกและน"ย�มอย��งเป&นท�งก�รท��แตกต��งก�นในร�ยละเอ�ยด และเก$อบท�กประเทศเล��ยงค��ว�� Spam ไปใช%ค��ศ�พท�ค��อ$�นท��ส�ม�รถสร%�งค��น"ย�มได%ช�ดเจนกว�� ซ��งสร%�งป�ญห�ในเช"งกฎหม�ยได%น%อยกว��

4.2 แนวค ดในการจ�ดการก�บ Spam ในทางกฎหมายแนวค"ดหล�กในก�รแก%ป�ญห� Spam ด%วยว"ธ�ท�งกฎหม�ยและนโยบ�ย ค$อก�รก ��หนด “ขอบเขต” ท��เข%มงวดในก�รเข%�ถ�งข%อม(ลส�วนบ�คคลโดยไม�ได%ร�บอน�ญ�ต

อย��งไรก&ต�ม ก�รป%องก�นข%อม(ลส�วนบ�คคลอย��งเข%มงวดม�ผลกระทบในด%�นอ$�นๆ อ�กหล�ยเร$�อง เช�น ม�ผลต�อค�ณภ�พในก�รให%บร"ก�รเช"งพ�ณ"ชย�ถ%�ห�กม�ข%อม(ลส�วนบ�คคลไม�ม�กพอ ม�ผลต�อก�รไหลเว�ยนของส�รสนเทศ (free flow of information) ซ��งเป&นผลต�อเน$�องไปย�งเศรษฐก"จบนระบบอ"เล&กทรอน"กส� ฯลฯ ด�งน� นในเช"งกฎหม�ยและนโยบ�ย จ�งต%องยอมแลก “คว�มเป&นส�วนต�วบ�งส�วน” ไปก�บประโยชน�ในม"ต"อ$�นๆ ด�งท��กล��วไปแล%ว

32

Page 33: Thailand Spam SMS Report

เพ�ยงแต�ก�รห�จ�ดสมด�ลท��เหม�ะสม เป&นเร$�องท%�ท�ยต�อผ(%ว�งนโยบ�ยของแต�ละประเทศ56

ประเทศส�วนม�กจ�งเป"ดโอก�สให%ผ(%บร"โภคเป&นคนเล$อกท��จะลดคว�มเข%มงวดในก�รเข%�ถ�งข%อม(ลส�วนบ�คคลด%วยต�วเอง ผ��นท�งเคร$�องม$อต��งๆ เช�น ระบ�เพ"�มว��ต%องก�รบอกร�บข��วส�ร จ�กเด"มท��ระบบ Opt-in ไม�อน�ญ�ต เป&นต%น

โดยสร�ปแล%ว ประเทศท�กประเทศท��ท��ก�รศ�กษ� ม�แนวท�งก�รร�กษ�คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคไปในท"ศท�งเด�ยวก�น โดยจ��ก�ดก�รเข%�ถ�งข%อม(ลส�วนต�ว และเป"ดโอก�สให%ผ(%บร"โภคเล$อกลดทอนระด�บของก�รจ��ก �ดได%เอง เพ�ยงแต�ร�ยละเอ�ยดของแต�ละประเทศน� นแตกต��งก�นออกไป

4.3 การม(กฎหมายเฉพาะส/าหร�บประเด�นเร92อง Spamป�ญห�เร$�อง Spam เป&นเร$�องใหม� โดยเฉพ�ะ SMS spam ซ��งเร"�มแพร�หล�ยเม$�อไม�น�นม�น� ส�งผลให%บ�ง ประเทศย�งไม�ม�กฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บ Spam โดยตรง

ส��หร�บกล��มประเทศท��ศ�กษ� เร�ส�ม�รถแยกแยะประเทศท��ม�-ไม�ม�กฎหม�ยเก��ยวก�บ Spam (ท� งอ�เมลและ SMS) ได%ด�งน�

• ประเทศท��ม�กฎหม�ย Spam โดยตรง ได%แก� สหร�ฐอเมร"ก� สหร�ชอ�ณ�จ�กร ออสเตรเล�ย ฮ�องกง

• ประเทศท��ไม�ม�กฎหม�ย Spam โดยตรง ได%แก� ม�เลเซ�ย

ในกรณ�ของประเทศท��ย�งไม�ม�กฎหม�ยเก��ยวข%องก�บ Spam ม�กใช%กฎหม�ยอ$�นท��ใกล%เค�ยงก�นม�บ�งค�บใช%แทน เช�น กรณ�ของม�เลเซ�ยได%ใช%กฎหม�ย Communications and Multimedia Act 1998 ซ��งเป&นกฎหม�ยหล�กด%�นส�รสนเทศและก�รส$�อส�รในภ�พรวม ท��ให%ม�ร�ยละเอ�ยดท��กล��วถ�งป�ญห� Spam น%อยม�ก ข�ดค��น"ย�ม ขอบเขตและม�ตรก�รจ�ดก�ร ส�งผลให%ก�รบ�งค�บใช%ในท�งปฏ"บ�ต"ท��ได%ย�ก 57

ในกรณ�ของประเทศสว"ตเซอร�แลนด�ช�วงก�อน ค.ศ. 2007 พย�ย�มใช%กฎหม�ยด%�นโทรคมน�คม (law on

telecommunication หร$อ LTC) กฎหม�ยก�รค%�ท��ไม�เป&นธรรม (law on unlawful competition หร$อ LCSI)

และกฎหม�ยปกป%องข%อม(ลส�วนต�ว (law on data protection หร$อ LPD) แต�ไม�ประสบคว�มส��เร&จม�กน�ก เพร�ะป�ญห�ด%�นขอบเขตและก�รต�คว�มเช�นก�น58 ภ�ยหล�งจ�งม�คว�มพย�ย�มแก%ไขกฎหม�ยท� งส�มฉบ�บข%�งต%น ให%ครอบคล�มป�ญห� Spam และท��ส��เร&จในป� ค.ศ. 2007

56 Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, อ%�งแล%ว p.6

57 SKMM, Spam Laws, อ%�งแล%ว

58 Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, อ%�งแล%ว p. 12

33

Page 34: Thailand Spam SMS Report

โดยสร�ปแล%ว ก�รม�กฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บ Spam โดยตรง จะช�วยให%ม�ตรก�รท�งกฎหม�ยส�ม�รถบ�งค�บใช%ได%โดยง��ย และลดป�ญห�ด%�นขอบเขตและก�รต�คว�มลง

4.4 Spam SMS ควรถ�กก/าก�บด�แลพร�อมก�บ Email Spam หร9อไม�นอกจ�กป�ญห�เร$�องม�-ไม�ม�กฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บ Spam แล%ว ประเทศท��ม�กฎหม�ย Spam ย�งม�ป�ญห�ในอ�กระด�บว�� SMS อ�จไม�ถ(กน"ย�มไว%ในกฎหม�ย Spam ซ��งม��งจ�ดก�รอ�เมลเป&นหล�ก

ป�ญห�น� เก"ดข� นเพร�ะก�รควบรวมเข%�ห�ก�น (convergence) ของเทคโนโลย�ส�รสนเทศ (IT) และเทคโนโลย�ก�รส$�อส�ร (communication) ท��ให%กฎหม�ยเด"มท��ออกม�ส��หร�บก ��ก�บด(แลด%�นใดด%�นหน��งเพ�ยงด%�นเด�ยว ไม�ส�ม�รถใช%ง�นได%

ต�วอย��งท��ช�ดเจนค$อ สหร�ฐอเมร"ก� ซ��งม�กฎหม�ย CAN SPAM Act of 2003 ซ��งเป&นกฎหม�ยด%�นเทคโนโลย�ส�รสนเทศท��แก%ป�ญห�อ�เมลเพ�ยงอย��งเด�ยว และกฎหม�ย Telephone Consumer Protection Act of 1991 ซ��งเป&นกฎหม�ยด%�นโทรคมน�คม ท��ใช%แก%ป�ญห�ก�รประช�ส�มพ�นธ�ท�งโทรศ�พท�เท��น� น ท��ให%กรณ�ของ SMS ซ��งค�บเก��ยวท� งเทคโนโลย�ส�รสนเทศและโทรคมน�คม ไม�ตกอย(�ในอ��น�จของกฎหม�ยใดๆ เลย

ท�งออกส��หร�บก�รแก%ป�ญห� SMS ส��หร�บประเทศอย��งสหร�ฐอเมร"ก� แบ�งเป&น 2 ระด�บ โดยในระยะส� นส�ม�รถให%องค�กรท��เก��ยวข%อง เช�น FCC ออกประก�ศหร$อกฎระเบ�ยบเพ"�มเต"ม แต�ในระยะย�ว ส�ดท%�ยแล%วต%องม�ก�รแก%กฎหม�ยหร$อออกกฎหม�ยใหม�เพ$�อให%ครอบคล�ม SMS อย(�ด� ด�งจะเห&นได%จ�กคว�มพย�ย�มเสนอร��งกฎหม�ย m-

SPAM Act of 2009 ซ��ง ณ เด$อนม"ถ�น�ยน 2553 ย�งอย(�ในข� นตอนของร�ฐสภ�สหร�ฐ

สหร�ชอ�ณ�จ�กร ฮ�องกง และออสเตรเล�ยไม�ม�ป�ญห�น� เพร�ะระบ�ไว%ช�ดเจนว�� SMS ส�ม�รถใช%กฎหม�ยเด�ยวก�บอ�เมลได% ท��ให%ก�รบ�งค�บใช%เป&นไปได%ง��ยกว��กรณ�ของสหร�ฐอเมร"ก�

โดยสร�ปแล%ว ก�รระบ�น"ย�มและขอบเขตของ Spam ให%ครอบคล�ม SMS ถ$อเป&นป�จจ�ยส��ค�ญท��ช�วยให%ก�รจ�ดก�รก�บ SMS ท��ได%ง��ยข� น

4.5 แนวทางการจ�ดการแบบ Opt-in และ Opt-outแม%ว��ท�กประเทศท��ท��ก�รศ�กษ�ม�น"ย�มและแนวค"ดในก�รจ�ดก�รก�บ Spam ใกล%เค�ยงก�น (ห�วข%อ 3.1.1 และ 3.1.2)

แต�ในท�งปฏ"บ�ต"แล%วพบว�� ม�แนวท�งปฏ"บ�ต"ท��แตกต��งก�นอย��งช�ดเจน แบ�งได%เป&น 2 กล��มใหญ�ๆ ค$อ Opt-in และ Opt-out

แนวค"ด Opt-in และ Opt-out ม�เป%�หม�ยเพ$�อเป&นว"ธ�ก�รให%ผ(%บร"โภคเล$อก “ระด�บ” ของก�รเข%�ถ�งข%อม(ลส�วนต�ว

34

Page 35: Thailand Spam SMS Report

ต�มท��ต�วเองต%องก�ร แต�ว"ธ�ก�รกล�บตรงข%�มก�น ระบบท��ใช%แนวค"ด Opt-in จะห%�มก�รส�งข%อคว�มใดๆ ถ�งผ(%บร"โภคจนกว��จะได%ร�บอน�ญ�ตอย��งช�ดแจ%ง ส�วนระบบท��ใช%แนวค"ด Opt-out จะอน�ญ�ตให%ส�งข%อคว�มได%ท�นท�โดยไม�ต%องได%ร�บอน�ญ�ตก�อน แต�เม$�อผ(%บร"โภคระบ�อย��งช�ดแจ%งว��ไม�ต%องก�รจ�งต%องหย�ด

ในกล��มประเทศท��ศ�กษ� ส�ม�รถแบ�งเป&นฝ��ย Opt-in และ Opt-out ได%ด�งน�

• กล��มประเทศ Opt-in ได%แก� สหร�ชอ�ณ�จ�กร ออสเตรเล�ย และกล��มประเทศย�โรปท� งหมดท��ใช% EU Directive

• กล��มประเทศ Opt-out ได%แก� สหร�ฐอเมร"ก� และฮ�องกง

หม�ยเหต�: ในกรณ�ของม�เลเซ�ยระบ�เพ�ยงแค�ห%�มส�งข%อคว�มในกฎหม�ย แต�ไม�ได%ระบ�ว"ธ�ก�รว��เป&น Opt-in หร$อ Opt-out

ประเด&นเร$�องประส"ทธ"ภ�พระหว��ง Opt-in ก�บ Opt-out ย�งเป&นท��ถกเถ�ยงก�น แต�ม�มมองท��หล�ยฝ��ยเห&นตรงก�นก&ค$อ Opt-out ม�ข%อเส�ยท��ช�ดเจน 59ด�งน�

• ก�รส�งข%อคว�มบอกเล"ก อ�จเป&นช�องท�งของผ(%ส�ง Spam ในก�รตรวจสอบว��ท��อย(�อ�เมลหร$อเลขหม�ยน� นม�อย(�จร"ง

• ร�ยช$�อผ(%ท��ไม�ประสงค�จะร�บข%อคว�ม (Do-Not-Call List) อ�จถ(กผ(%ส�ง Spam น��ไปใช%เป&นร�ยช$�อส��หร�บส�งข%อคว�มได%60

ท�งกล��มประเทศย�โรปท��ด��เน"นแนวท�ง Opt-in ให%เหต�ผลประกอบไว%ว�� ว"ธ�ก�รน� จะช�วยป%องก�นผ(%บร"โภคจ�กก�รร�บจดหม�ยขยะจ��นวนม�กได%ล�วงหน%� โดยไม�ต%องระบ�ขอยกเล"กเป&นร�ยๆ ไป61

ในกรณ�ของสหร�ฐอเมร"ก� กฎหม�ย CAN-SPAM Act of 2003 ซ��งระบ�ให%ก�รส�งข%อคว�มแบบ Opt-out ต�มเง$�อนไขท��ระบ�เป&นเร$�องท��กระท��ได% ถ(กว"พ�กษ�ว"จ�รณ�อย��งม�กว��เป&นกฎหม�ยท��เอ$ อให%ผ(%ส�งจดหม�ยขยะส�ม�รถกระท��ก�รได%ต�มกฎหม�ย บ�งคนถ�งก�บเร�ยกกฎหม�ยฉบ�บน� ว�� “You-Can-Spam” หร$อกฎหม�ยท��ร�บรองคว�มถ(กต%องให%ก�บผ(%ส�งจดหม�ยขยะ62

อย��งไรก&ต�ม กฎหม�ย CAN-SPAM Act of 2003 ถ$อว��ม�ประโยชน�อย(�บ%�งในเช"งก�รบ�งค�บใช%กฎหม�ย (แม%ว��

59 Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, อ%�งแล%ว p. 13

60 Moustakas, Ranganathan and Duquenoy อ%�งแล%ว p. 5

61 Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, อ%�งแล%ว p. 10

62 Moustakas, Ranganathan and Duquenoy อ%�งแล%ว p. 5

35

Page 36: Thailand Spam SMS Report

จะไม�ประสบคว�มส��เร&จในก�รปกป%องผ(%บร"โภคก&ต�ม) เพร�ะก��หนดอ��น�จให%องค�กรก��ก�บด(แลส�ม�รถฟ%องเอ�ผ"ดผ(%ส�งร�ยใหญ�ได%63

โดยสร�ปแล%ว แนวค"ดแบบ Opt-in ส�ม�รถค�%มครองผ(%บร"โภคได%ม�กกว�� เพร�ะผ(%บร"โภคได%ร�บส"ทธ"E ต�มกฎหม�ยท��จะไม�ต%องร�บจดหม�ยหร$อข%อคว�มขยะต� งแต�แรก และช�วยลดข� นตอนท��ต%องขอบอกเล"กร�บจดหม�ยขยะจ�กผ(%ส�งแต�ละร�ย ซ��งเก"ดข� นในว"ธ� Opt-out ส�วนประเด&นก�รบ�งค�บใช%และเอ�ผ"ดผ(%ส�งจดหม�ยน� นไม�ข� นก�บแนวท�ง Opt-

in หร$อ Opt-out

4.6 องค�กรก/าก�บด�แลในกฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บก�รค�%มครองคว�มเป&นส�วนต�วของผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม ของแต�ละประเทศท��ท��ก�รศ�กษ� ได%ก ��หนดองค�กรท��ท��หน%�ท��ก ��ก�บด(แลไว%แตกต��งก�น ด�งน�

• สหร�ฐอเมร"ก� ก ��หนดให%เป&นอ��น�จของคณะกรรมก�รด%�นก�รค%� (FTC) โดยม�คณะกรรมก�รด(แลก"จก�รโทรคมน�คม (FCC) คอยช�วยเหล$อด%�น Do-Not-Call List

• สหร�ชอ�ณ�จ�กร ก ��หนดให%เป&นอ��น�จของคณะกรรมก�รส�รสนเทศ (ICO) โดยม�คณะกรรมก�รด(แลก"จก�รโทรคมน�คมและส$�อมวลชน (Ofcom) คอยช�วยเหล$อด%�น Do-Not-Call List

• ออสเตรเล�ย ก ��หนดให%เป&นอ��น�จของคณะกรรมก�รด(แลก"จก�รโทรคมน�คมและส$�อมวลชน (ACMA)

• ม�เลเซ�ย ก ��หนดให%เป&นอ��น�จของคณะกรรมก�รด(แลก"จก�รโทรคมน�คมและส$�อมวลชน (SKMM)

• ฮ�องกง ก��หนดให%เป&นอ��น�จของคณะกรรมก�รด(แลก"จก�รโทรคมน�คม (OFTA)

เร�ส�ม�รถแยกแยะประเภทขององค�กรข%�งต%นได%เป&น 3 กล��ม ด�งน�

• องค�กรด%�นก"จก�รโทรคมน�คม เช�น ออสเตรเล�ย ม�เลเซ�ย ฮ�องกง โดยบ�งประเทศอย��งออสเตรเล�ยก�บม�เลเซ�ย เป&นองค�กรท��ก ��ก�บด(แลก"จก�รด%�นส$�อด%วย โดยใช%กรอบก�รพ"จ�รณ�ว��เป&น “ก�รส$�อส�รและโทรคมน�คม”

• องค�กรด%�นก�รค%� เช�น สหร�ฐอเมร"ก� โดยใช%กรอบก�รพ"จ�รณ�ว��เป&น “ก�รค%�ท��ไม�เป&นธรรม”

• องค�กรด%�นข%อม(ลข��วส�ร เช�น สหร�ชอ�ณ�จ�กร โดยใช%กรอบก�รพ"จ�รณ�ว��เก��ยวข%องก�บ “ข%อม(ลส�วนต�วของผ(%บร"โภค”

63 Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, อ%�งแล%ว p. 13

36

Page 37: Thailand Spam SMS Report

โดยสร�ป องค�กรท� งส�มประเภท เป&นองค�กรท��ม�หน%�ท��เก��ยวข%องก�บป�ญห� Spam ด%วยก�นท� งส" น ข� นอย(�ก�บว��ประเทศไหนจะเล$อกให%อ��น�จองค�กรใดเป&นองค�กรหล�กเท��น� น อย��งไรก&ต�ม จะเห&นว��องค�กรท��เก��ยวข%องก�บก"จก�รโทรคมน�คม ล%วนม�บทบ�ทในก�รก��ก�บด(แล Spam ของท�กประเทศ

4.7 ข�อยกเว�นท(2อน�ญาตให�ส�งจดหมายได�ประเทศท��ท��ก�รศ�กษ�ม�กม�ข%อยกเว%นเป&นกรณ�พ"เศษต��งๆ โดยเฉพ�ะกล��มประเทศท��ใช%ระบบ Opt-in อน�ญ�ตให%ส�งข%อคว�มได%โดยไม�ต%องขออน�ญ�ตล�วงหน%�

4.7.1 Soft Opt-in

เป&นข%อยกเว%นพ"เศษของประเทศกล��ม Opt-in ค$อสหร�ชอ�ณ�จ�กรและออสเตรเล�ย ข%อยกเว%นน� อน�ญ�ตให%องค�กรท��เคยม�คว�มส�มพ�นธ�เช"งพ�ณ"ชย�ก �บผ(%บร"โภคคนใดคนหน��ง ส�ม�รถส�งจดหม�ยหร$อข%อคว�มท��เก��ยวข%องก�บผล"ตภ�ณฑ�หร$อส"นค%�เด"มไปย�งผ(%บร"โภคคนน� นได%ท�นท� ซ��งกรณ�น� จะม�ประโยชน�ในแง�ก�รแจ%งก�รปร�บปร�งหร$อปร�บเปล��ยนผล"ตภ�ณฑ�เด"มไปย�งผ(%บร"โภค ให%ท��ได%โดยไม�ผ"ดกฎหม�ย64

4.7.2 ข�อความท(2เก(2ยวก�บความม�2นคง และองค�กรไม�หว�งผลก/าไร

กรณ�ของประเทศออสเตรเล�ย ได%อน�ญ�ตเป&นกรณ�พ"เศษส��หร�บก�รแจ%งเต$อนเร$�องคว�มม� �นคงของช�ต" และก�รส�งข%อคว�มโดยองค�กรท��ไม�หว�งผลก��ไร เช�น หน�วยง�นของร�ฐบ�ล พรรคก�รเม$อง สถ�บ�นก�รศ�กษ� หร$อกล��มท�งศ�สน� เป&นต%น

กรณ�ของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ได%ระบ�ข%อยกเว%นเร$�องคว�มม� �นคงของช�ต"ไว%เช�นก�น (ม�ตร� 28 ในกฎหม�ย PECR)

โดยสร�ปแล%ว ก�รม�ข%อยกเว%นบ�งประก�รจะช�วยให%กฎหม�ยแบบ Opt-in ม�คว�มย$ดหย��นส(งข� น

4.8 ความผ ดจากการเก�บรวบรวมท(2อย��ผ��ร�บนอกจ�กคว�มผ"ดในก�รส�งจดหม�ยหร$อ SMS ท��ผ(%ร�บไม�ต%องก�รแล%ว กฎหม�ยส�วนม�กย�งก��หนดไม�ให%เก&บรวบรวม (harvest) ท��อย(�อ�เมล (หร$อหม�ยเลขโทรศ�พท�ในกรณ�ของ SMS) โดยใช%ระบบอ�ตโนม�ต" เช�น โปรแกรมคอมพ"วเตอร� อ�กด%วย65

64 Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, อ%�งแล%ว p. 10

65 Moustakas, Ranganathan and Duquenoy อ%�งแล%ว p. 5

37

Page 38: Thailand Spam SMS Report

• สหร�ฐอเมร"ก�: ห%�มเก&บรวบรวมและใช%ง�นร�ยช$�อท��อย( �โดยใช%ระบบอ�ตโนม�ต" (หมวด 5 ใน CAN-SPAM Act of 2003)

• สหร�ชอ�ณ�จ�กร: ไม�ได%ระบ�เร$�องน� ในกฎหม�ย

• ออสเตรเล�ย: ห%�มเก&บรวบรวม ซ$ อข�ย ใช%ง�น ร�ยช$�อท��อย( �และโปรแกรมท��ใช%เก&บรวบรวมท��อย(� (ม�ตร� 20-

22 ของ Spam Act of 2003)

• ม�เลเซ�ย: ไม�ได%ระบ�เร$�องน� ในกฎหม�ย

• ฮ�องกง: ห%�มเก&บรวบรวม ซ$ อข�ย ใช%ง�น ร�ยช$�อท��อย( �และโปรแกรมท��ใช%เก&บรวบรวมท��อย(� (ม�ตร� 15-17

ของ UEMO)

ห�วข%อน� ออกแบบม�ใช%ก�บก�รเก&บรวบรวมอ�เมลเป&นหล�ก แต�ส�ม�รถน��ม�พ"จ�รณ�ใช%ก�บก�รเก&บรวบรวมหม�ยเลขโทรศ�พท�ได%บ%�ง

4.9 ความผ ดจากการส�งจดหมายล�อลวงนอกจ�ก Spam จะสร%�งคว�มร��ค�ญให%แก�ผ(%ใช%แล%ว ผ(%ไม�ประสงค�ด�ย�งอ�จใช% Spam ในก�รล�อลวงข%อม(ลส��ค�ญจ�กผ(%ใช% เช�น รห�สผ��น รห�สบ�ตรเครด"ต หร$อข%อม(ลส�วนต�วอ$�นๆ โดยปลอมต�วเป&นผ(%ให%บร"ก�รท��ม�คว�มน��เช$�อถ$อส(ง ก�รล�อลวงล�กษณะน� ม�ช$�อเร�ยกในท�งเทคน"คว�� fraudation หร$อ fraud

กฎหม�ยในบ�งประเทศได%ระบ�โทษในก�รล�อลวง เพ"�มเต"มเป&นพ"เศษนอกเหน$อจ�กก�รส�ง Spam

• สหร�ฐอเมร"ก�: ก��หนดโทษในหมวดท�� 3 ข%อ (a) ม�โทษจ��ค�กส(งส�ดไม�เก"น 5 ป� ส��หร�บก�รล�อลวงท�งอ"เล&กทรอน"กส�ในร(ปแบบต��งๆ

• สหร�ชอ�ณ�จ�กร: ไม�ได%ระบ�

• ออสเตรเล�ย: ไม�ได%ระบ�

• ม�เลเซ�ย: ไม�ได%ระบ�

• ฮ�องกง: ระบ�เร$�องก�รปลอมแปลงต�วตนผ(%ส�งไว%ในม�ตร� 24-26

4.10 ว ธ(การลงโทษประเทศท��ท��ก�รศ�กษ� ได%ก ��หนดบทลงโทษของผ(%ละเม"ดกฎหม�ย Spam ไว%ต��งก�น โดยม�ร�ยละเอ�ยดด�งน�

• สหร�ฐอเมร"ก� ม�ท� งโทษปร�บ และจ��ค�ก โดยให%ศ�ลเป&นผ(%พ"จ�รณ�โทษ ต�มท��ก ��หนดไว%ในกฎหม�ย

• สหร�ชอ�ณ�จ�กร เป&นโทษปร�บ โดยให%คณะกรรมก�รข%อม(ลข��วส�ร (ICO) เป&นผ(%พ"จ�รณ�โทษ (ไม�เก"น

38

Page 39: Thailand Spam SMS Report

5,000 ปอนด�)

• ออสเตรเล�ย เป&นโทษปร�บ โดยให%ศ�ลเป&นผ(%พ"จ�รณ�โทษต�มท��ก ��หนดไว%ในกฎหม�ย

• ม�เลเซ�ย ไม�ได%ระบ�โทษไว%ในกฎหม�ย

• ฮ�องกง ม�เฉพ�ะโทษปร�บ

สหร�ฐอเมร"ก�เป&นประเทศเด�ยวในกล��มประเทศท��ศ�กษ� ท��ม�โทษจ��ค�กด%วย โดยกรณ�แรกท��ส�ดเก"ดข� นในเด$อนก�มภ�พ�นธ� ค.ศ. 2004 ซ��งน�ย Anthony Greco ผ(%กระท��คว�มผ"ด และโดนลงโทษจ��ค�ก66 ส�วนจ��เลยท��เป&นองค�กรร�ยแรกค$อบร"ษ�ท Phoenix Avatar ซ��งประกอบธ�รก"จส�งอ�เมล Spam67

4.11 อ/านาจของผ��ฟ�องร�องท�กประเทศท��ท��ก�รศ�กษ� ก ��หนดให%ผ(%ถ(กละเม"ดคว�มเป&นส�วนต�วร%องเร�ยนไปย�งองค�กรท��เก��ยวข%อง เช�น องค�กรผ(%ก ��ก�บด(แล หร$อ ผ(%ให%บร"ก�รโทรคมน�คม เพ$�อพ"จ�รณ�บ�งค�บใช%กฎหม�ยต�มอ��น�จท��ระบ�ต�อไป

จ�กน� น องค�กรท��เก��ยวข%องจะท��หน%�ท��บ�งค�บใช%กฎหม�ย (ในกรณ�ท��เป&นองค�กรก��ก�บด(แล) หร$อส�งฟ%องศ�ล (ในกรณ�ท��เป&นผ(%ให%บร"ก�ร) ต�อไป โดยผ(%บร"โภคม�กไม�ม�อ��น�จส�งฟ%องศ�ลได%โดยตรง68

4.12 ประเด�นอ92นๆนอกจ�กประเด&นท��ส��ค�ญข%�งต%น คณะผ(%ศ�กษ�ย�งเห&นว��กฎหม�ยและนโยบ�ยของประเทศท��ท��ก�รศ�กษ� ย�งม�ประเด&นอ$�นๆ ท��น��สนใจด�งน�

4.12.1 ขอบเขตของการค��มครองว�าครอบคล�มน ต บ�คคลด�วยหร9อไม�

กฎหม�ยส�วนม�กม�กระบ�ขอบเขตก�รค�%มครองบ�คคลธรรมด� และไม�พ(ดถ�งกรณ�ของน"ต"บ�คคล69 (เช�น อ�เมลหร$อหม�ยเลขโทรศ�พท�ของบร"ษ�ท) ซ��งในกรณ�ของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ท�ง ICO ซ��งเป&นองค�กรผ(%ก ��ก�บด(แล เคยประก�ศต�คว�มไว%ว�� ถ%�เป&นบร"ษ�ทส�งถ�งบร"ษ�ท ก�รส�ง Spam ไม�ใช�คว�มผ"ดต�มกฎหม�ย

ในกรณ�ของ SMS ป�ญห�เร$�องน"ต"บ�คคลอ�จไม�ช�ดเจนน�กเม$�อเท�ยบก�บกรณ�ของอ�เมล เน$�องจ�กค�ณล�กษณะเฉพ�ะ

66 Infoworld: Arrest, but no relief from IM spam, http://www.infoworld.com/article/05/02/22/HNspamarrest_1.html

67 Federal Trade Commission, plaintiff, v. Phoenix Avatar, LLC, http://www.ftc.gov/os/caselist/0423084/0423084.shtm

68 Guido Schryen, อ%�งแล%ว p. 10, 13

69 Guido Schryen, อ%�งแล%ว p. 10

39

Page 40: Thailand Spam SMS Report

ของโทรศ�พท�ม$อถ$อท��เป&นอ�ปกรณ�ส�วนต�วของบ�คคลม�กกว��

4.12.2 การแปะป�ายก/าก�บ (label) ท(2ช92อเร92องจดหมาย

เป&นล�กษณะพ"เศษท��พบได%ในกฎหม�ยของสหร�ฐอเมร"ก�เท��น� น โดยกฎหม�ย CAN-SPAM Act of 2003 ระบ�ให%ผ%ส�งจดหม�ยต%องแสดงป%�ยก ��ก�บว��เป&นข%อคว�มโฆษณ� (โดยใช%ส�ญล�กษณ� ADV) หร$อข%อคว�มโฆษณ�ส��หร�บผ(%ใหญ� (ADV-ADLT) ไว%ในช$�อเร$�อง (subject) ของจดหม�ยด%วย

ข%อบ�งค�บข%อน� ถ$อว��น��สนใจในแง�ก�รเอ$ อให%ผ(%ร�บส�ม�รถแยกแยะจดหม�ยได%ง��ยข� น เพร�ะผ(%ร�บส�ม�รถส�งเกตแค�ส�ญล�กษณ� ADV แล%วเล$อกอ��นหร$อลบจดหม�ยได%โดยง��ย อย��งไรก&ต�มในกรณ�ของ SMS ท��ไม�ม�ช�องช$�อเร$�อง อ�จน��ม�ใช%ได%ย�ก70

70 The IT Law Wiki, CAN-SPAM Act, อ%�งแล%ว

40

Page 41: Thailand Spam SMS Report

5. บทว เคราะห�เปร(ยบเท(ยบกลไกทางเทคน ค

5.1 สร�ปบทเร(ยนทางกฎหมายและนโยบายด�าน spam ของต�างประเทศจ�กก�รศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบข%อกฎหม�ยและนโยบ�ยของประเทศอ$�นๆ ในห�วข%อท�� 4 เร�ส�ม�รถสร�ปบทเร�ยนของต��งประเทศได%ด�งน�

• ก�รม�กฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บ spam โดยตรง เป&นป�จจ�ยส��ค�ญท�งกฎหม�ยท��ม�ผลบ�งค�บใช%เอ�ผ"ดแก�ผ(%ส�ง spam รบกวน

• กฎหม�ยและนโยบ�ยท��เก��ยวข%องก�บ spam ควรครอบคล�มข%อคว�ม spam ท�กชน"ด ไม�ว��จะเป&นอ�เมลหร$อ SMS เน$�องจ�กม�หล�กก�รใกล%เค�ยงก�นม�ก ซ��งเข%�กรณ�ของสหร�ชอ�ณ�จ�กร ฮ�องกง และออสเตรเล�ย ท��ส�ม�รถบ�งค�บใช%กฎหม�ยได%อย��งม�ประส"ทธ"ภ�พ ต�วอย��งของกฎหม�ยท��ไม�ช�ดเจนค$อกฎหม�ยของสหร�ฐอเมร"ก� ซ��งก�อให%เก"ดป�ญห�ในก�รต�คว�มอย��งม�ก

• แนวท�งก�รป%องก�นแบบ Opt-in เป&นแนวท�งท��ม�ประส"ทธ"ภ�พส(งกว�� และร�กษ�คว�มเป&นส�วนต�วของผ(%ใช%โทรศ�พท�ม�กกว��แนวท�งแบบ Opt-out

• นอกจ�กข%อกฎหม�ยด%�นก�รส�งข%อคว�มรบกวนแล%ว หล�ยประเทศย�งม�ข%อกฎหม�ยห%�มไม�ให%รวบรวมท��อย(�อ�เมลและหม�ยเหต�โทรศ�พท� รวมถ�งข%อกฎหม�ยห%�มไม�ให%ส�งข%อคว�มล�อลวง (phishing) ด%วย

• องค�กรท��ท��หน%�ท��ก ��ก�บด(แล ม�กเป&นองค�กรด%�นก"จก�รโทรคมน�คมของประเทศน� นๆ โดยบ�งประเทศอ�จมอบหน%�ท��ให%องค�กรด%�นก"จก�รค%�หร$อองค�กรด%�นข%อม(ลข��วส�รแทน

41

Page 42: Thailand Spam SMS Report

5.2 ตารางเปร(ยบเท(ยบกฎหมายและนโยบายด�าน spam ของต�างประเทศจ�กก�รศ�กษ�ข%อกฎหม�ยและนโยบ�ยของประเทศต��งๆ ท� ง 5 ประเทศ ท�งผ(%ศ�กษ�ได%รวบรวมข%อม(ลเปร�ยบเท�ยบประเด&นต��งๆ ไว%ด�งต�ร�ง โดยแสดงสถ�นก�รณ�ป�จจ�บ�นของประเทศไทยม�ประกอบเพ$�อก�รเปร�ยบเท�ยบด%วย ร�ยละเอ�ยดของประเทศไทยส�ม�รถอ��นได%จ�กห�วข%อท�� 6.1 สถ�นก�รณ�ด%�นกฎหม�ยและนโยบ�ยของไทย

หม�ยเหต�: ช�องท��ใส�ส�เน%นหม�ยถ�งข%อกฎหม�ยหร$อนโยบ�ยท��ม�ประส"ทธ"ภ�พส(ง

ประเด&นท�งกฎหม�ยและนโยบ�ยสหร�ฐ

อเมร"ก�สหร�ช

อ�ณ�จ�กร ออสเตรเล�ย ม�เลเซ�ย ฮ�องกง ไทย

ม�กฎหม�ยท��เก��ยวข%องก�บ Spam

โดยตรงม� ม� ม� ไม�ม� ม� ไม�ม�

กฎหม�ยครอบคล�ม SMS spam ด%วย ไม� ใช� ใช� ไม�ระบ� ใช� ไม�ช�ดเจน

แนวท�ง Opt-in หร$อ Opt-out Opt-out Opt-in Opt-in ไม�ระบ� Opt-out ไม�ช�ดเจน

ชน"ดขององค�กรผ(%ก ��ก�บด(แล ก�รค%� ข%อม(ล โทรคม โทรคม โทรคม ไม�ช�ดเจน

ระบ�คว�มผ"ดจ�กก�รรวบรวมท��อย( �ผ(%ร�บ ม� ไม�ม� ม� ไม�ม� ม� ไม�ช�ดเจน

ระบ�คว�มผ"ดจ�กก�รส�งข%อคว�มล�อลวง ม� ไม�ม� ไม�ม� ไม�ม� ม� ม�71

ว"ธ�ก�รลงโทษ ปร�บ/จ��ค�ก

ปร�บ ปร�บ ไม�ระบ� ปร�บ ปร�บ

ผลก�รศ�กษ�เปร�ยบเท�ยบพบว�� ประเทศออสเตรเล�ยม�ข%อกฎหม�ยและนโยบ�ยด%�น Spam ท��ม�ประส"ทธ"ภ�พท��ส�ด โดยม�กฎหม�ยท��เก��ยวข%องช�ดเจน และครอบคล�มกรณ�ของ SMS นอกจ�กน� ย�งเล$อกใช%ว"ธ� Opt-in ซ��งเป&นว"ธ�ท��ม�ประส"ทธ"ภ�พส(งกว��ว"ธ� Opt-out รวมไปถ�งระบ�คว�มผ"ดจ�กก�รรวบรวมท��อย( �ของผ(%ร�บ (address harvesting) ไว%ในกฎหม�ยด%วย

แม%ว��กฎหม�ยด%�น Spam ของประเทศออสเตรเล�ยย�งข�ดประเด&นด%�นก�รส�งข%อคว�มล�อลวง แต�ก&ส�ม�รถใช%

71 ประเทศไทยม�คว�มผ"ดและโทษปร�บในก�รส�งข%อคว�มล�อลวง โดยระบ�ไว%ในพระร�ชบ�ญญ�ต"ว��ด%วยก�รกระท��คว�มผ"ดเก��ยวก�บคอมพ"วเตอร� พ.ศ. 2550 ม�ตร� 11 ด(ร�ยละเอ�ยดในห�วข%อ 6.1.1

42

Page 43: Thailand Spam SMS Report

กฎหม�ยฉบ�บอ$�น เช�น Cybercrime Act of 200172 ซ��งเป&นกฎหม�ยด%�นคว�มผ"ดท�งคอมพ"วเตอร� ทดแทนได%

ป�จจ�ยหน��งท��ท��ให%ประเทศออสเตรเล�ยม�ข%อกฎหม�ยและนโยบ�ยด%�น Spam ท��เข%มแข&ง เป&นเพร�ะประส"ทธ"ภ�พขององค�กรก��ก�บด(แลค$อ ACMA ด%วยเช�นก�น

72 CYBERCRIME ACT 2001, http://www.austlii.edu.au/au/legis/cth/consol_act/ca2001112/index.html

43

Page 44: Thailand Spam SMS Report

6. การใช�งานก�บบร บทของประเทศไทย

6.1 สถานการณ�ด�าน SMS Spam ของประเทศไทย

6.1.1 จากม�มมองของผ��ใช�โทรศ�พท�ม9อถ9อโดยตรง

คณะผ(%ศ�กษ�ได%ส��รวจข%อม(ลของ SMS Spam จ�กผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อในประเทศไทย จ�กเว&บบอร�ด Pantip.com

ห%อง MBK73 ซ��งเป&นช�มชนผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อท��ใหญ�ม�กแห�งหน��งของประเทศ พบว��ม�ผ(%ใช%โทรศ�พท�ม$อถ$อร�ยง�นป�ญห� SMS รบกวนเข%�ม�เป&นจ��นวนม�ก

จ�กก�รรวบรวมข%อม(ล คณะผ(%ศ�กษ�พบข%อม(ลท��น��สนใจด�งน�

• ม�ผ(%ร�ยง�นป�ญห� SMS Spam เข%�ม�จ�กท� ง 3 เคร$อข��ยหล�ก ค$อ AIS, DTAC และ TrueMove

• จ��นวนข%อคว�มเฉล��ยท��ผ(%ใช%ง�นโทรศ�พท�ร�ยหน��งระบ� อย( �ประม�ณ 4-7 ข%อคว�มต�อว�น

• ผ(%ใช%โทรศ�พท�ร�ยหน��งได%รวบรวมจดหม�ยขยะท��ได%ร�บตลอดเด$อนส"งห�คม 2553 ได%ท� งส" น 41 ข%อคว�ม หร$อค"ดเฉล��ยว�นละ 1.32 ข%อคว�ม โดยผ(%ใช%ง�นร�ยน� ช$�อว�� “จ� Fกกะจ�G” และใช%เคร$อข��ย TrueMove

• ผ(%ใช%โทรศ�พท�ร�ยหน��งร�ยง�นว��ได%ร�บข%อคว�มจ�ก TrueSport ว�นละ 4-5 ข%อคว�ม ค"ดค��บร"ก�รคร� งละ 5.35 บ�ท โดยระบ�ว��ไม�ได%สม�ครใช%บร"ก�รใดๆ แต�จ�กก�รโทรศ�พท�สอบถ�มก�บ Call Center ของ AIS

ระบ�ว��เป&นก�รสม�ครจ�กต�วเคร$�องโดยตรง

• ผ(%ใช%โทรศ�พท�เก$อบท� งหมดร�ยง�นว�� ไม�เคยสม�ครบร"ก�รเพ$�อร�บ SMS เหล��น� เลย

6.1.2 ว เคราะห�ชน ดของข�อความ SMS Spam ในประเทศไทย

จ�กก�รรวบรวมข%อคว�ม SMS Spam ท��ผ(%ใช%โทรศ�พท�เคล$�อนท��ได%ร�บ ส�ม�รถแยกแยะข%อคว�มได%เป&นหล�ยกล��ม ด�งน�

กล��มท��หน��ง

ข%อคว�มจ�กผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ยโดยตรง ม�กเป&นข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�บร"ก�รของเคร$อข��ย โดยอ�จม�หม�ยเลข

73 http://www.pantip.com/cafe/mbk/

44

Page 45: Thailand Spam SMS Report

โทรศ�พท�ส��หร�บสอบถ�มข%อม(ลเพ"�มเต"ม ซ��งไม�ค"ดค��บร"ก�ร

ต�วอย��งข%อคว�มได%แก�

• AIS - GSM มอบฟร�30SMS แค�สม�คร eStatement ท��www.ais.co.th/gsmadvance/estatement

• AIS - 28 ก.ย.-27 ต.ค.น� โทรเพ"�มข� นท�ก 100 บ.ร�บโบน�สโทรฟร�15 บ.ฟ�งฟร�*915835

• TrueMove - ย"�งเต"มย"�งอร�อย แค�เต"มเง"นทร(ม(ฟ 90 บ.ข� นไป ท�� 7-11 แลกซ$ อสโมกก� ไบท�หร$อช�สไบท�เพ�ยง 9 บ. ย"�งเต"มย"�งอร�อยถ�ง 25 ต.ค.น� เท��น� น

• TrueMove - โทรส� นค�%มอย��งแรง! ต%องน��เลยโปร"ค�ยส� น 25 สต�งค�" โทรทร(ม(ฟ 1 น�ท�แรกแค�25 สต�งค� สนใจโทร 9305 กด 2 ว�นน� -31 ส.ค.53

กล��มท��สอง

เป&นข%อคว�มจ�กผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ยโดยตรง แต�เป&นข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�บร"ก�รของเคร$อข��ยท��ค"ดค��ใช%บร"ก�ร ในบ�งกรณ�อ�จเข%�ข��ยก�รช"งโชค โดยประช�ส�มพ�นธ�ว��ส�งข%อคว�มกล�บไปย�งหม�ยเลขท��ก ��หนดม�กเท��ใด ก&จะย"�งม�ส"ทธ"E ล�%นร�บโชคม�กข� น

ต�วอย��งข%อคว�มได%แก�

• TrueMove - ล�%นทองค��หน�ก 10 บ. แค�ส��งเน&ตร�ยว�น! เม%นท�กระจ�ย โหลดกระจ�ย เล�นเน&ตบนม$อถ$อทร(ม(ฟได%ไม�อ� นแค�ว�นละ 39 บ.พ"มพ�D1 ส�งม�ท��9789

• TrueMove - ด(หน�งฟร�ก�บทร(ม(ฟ!! ล�%นชมสะบ�ยด�2 ไม�ม�ค��ตอบจ�กป�กเซ@เอสพล�น�ดร�ชด� พ"มพ�1 ส�ง SMS ท��9989(3 บ)ถ�ง 26 สค ส�งม�กม�ส"ทธ"E ม�ก SMS แจ%งผล 30 สค 53

• Fun_Smart (เคร$อ TrueMove) - เช&คผลบอลท��เมน(Fun&Smart(5 บ/คร� ง)ล�%นบ�ตรเต"มเง"นทร(ม(ฟ 5000 บ ถ�ง 1 ต.ค.

กล��มท��สาม

เป&นข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�จ�กห%�งร%�น บร"ษ�ท ร%�นค%� ท��ม�คว�มส�มพ�นธ�ท�งธ�รก"จก�บผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ย ในกรณ�ของเคร$อข��ย AIS น� นจะม�ต�ว @ น��หน%� ซ��งท�ง AIS ให%ข%อม(ลว��ไม�เส�ยค��บร"ก�รในก�รร�บข%อคว�ม แต�ผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ยอ�กสองร�ย ไม�ม�ก�รระบ� @ แบบเด�ยวก�บของ AIS ท��ให%ไม�ส�ม�รถจ�ดกล��มข%อคว�มให%อย(�ในหมวดน� ได%

45

Page 46: Thailand Spam SMS Report

ต�วอย�างค/าช(7แจงจาก AIS

** ส��หร�บบร"ก�รข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ท��ค�ณ bodyseries ได%ร�บน� น ข%อคว�มท��ม� @ ด%�นหน%�น� นจะเป&นข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�จ�กท�งระบบซ��งจะไม�เส�ยค��บร"ก�รในก�รร�บข%อคว�มแต�อย��งใดนะคะ ส�วนข%อคว�มบร"ก�รอ$�นๆ ท�งเร�ย"นด�ร�บเร$�องตรวจสอบให%ค�ะ **

ข%อคว�มส�วนม�กจะเช"ญชวนให%ใช%บร"ก�รเสร"มอ$�นๆ ซ��งเส�ยค��ใช%จ��ยในก�รใช%บร"ก�ร

ต�วอย��งข%อคว�ม

• @Hexcube แจกใหญ�!!รถน"สส�นม�ร�ช กด *4649001 ก�บเกมช"งทอง (3 บ/sms) 026199814

• @Saranae ผมเสน�หอยคร�บฮ�จร"งฮ�จ�งอย�กฮ�ด�งๆกด *696*02# แค�5 บ./ว�น ถ�ม 022042620

• @TVPool รวมภ�พข��วป�ป�ร�ชซ��สต�ร�น"วส�กด *165*2# (29 บ/ด) 027339000 ต�อ 3399

ต�วอย��งช$�อบร"ษ�ท ห%�งร%�นอ$�นๆ ท��ส�งข%อคว�มโดยม� @ น��หน%�• @Bug2mob

• @Mono

• @Cmso

• @Gurus

กล��มท��ส��

เป&นข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�จ�กห%�งร%�น บร"ษ�ท ร%�นค%�ต��งๆ ท��ไม�ระบ�แน�ช�ดว��ม�คว�มส�มพ�นธ�เช"งธ�รก"จก�บผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ยหร$อไม� แต�เป&นบร"ษ�ท ร%�นค%� ท��ค�อนข%�งม�ช$�อเส�ยงในส�งคม และเป&นท��ร(%จ�กก�นท� �วไป ต�วอย��งเช�น เคร$อบร"ษ�ท GMM และ RS ซ��งเน%นให%บร"ก�รโหลดเพลงผ��นโทรศ�พท�ม$อถ$อ, ร%�นอ�ห�ร Sizzler ท��ให%ส�งข%อคว�มเพ$�อช"งโชค

• SteakCombo - ล�%น!บ�ตรก��น�ล Sizzler ม(ลค�� 400 บ.กด*239#เฉพ�ะ GSM(6 บ.)อร�อยได%ท��Sizzler

• SteakCombo – ล�%นบ�ตรก��น�ล sizzler400 บ.กด*239#เฉพ�ะ GSM(6 บ.) www.ais.co.th/gsmadvance

• RS - โหลดเพลงรอส�ย ม�เวล�โทรม�ด%วยเหรอ-บล(เบอร�ร�� ก�บเพลงซ� งๆเศร%�ๆส��หร�บคนท��แอบร�กคนอ$�น โทร 2222 (5 บ/น)ล�%นร�บ Ipad 16GB หมดเขต 31 ส.ค.

• GMM - ว�นน� สม�ครแกรมม��โหลดไม�อ� นทดลองใช%ฟร�15 ว�นแถมล�%นร�บฟ�โน�2 ร�งว�ล โทร*12398(3 บ/น)

ถ�ง 27 กย 53

46

Page 47: Thailand Spam SMS Report

• TNN_24 - TNN24 CHAT ส(งส�ดร�บบ�ตร AF7 พ"มพ� ข%อคว�ม ส�ง 4827073 (3 บ.)Tnnthailand.com

ข%อคว�มกล��มน� ม�กเช"ญชวนให%ใช%บร"ก�รเสร"มต��งๆ ซ��งเส�ยค��ใช%บร"ก�ร และม�ข%อคว�มส�วนน%อยท��เป&นข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�โดยไม�เช"ญชวนให%ใช%บร"ก�รเสร"ม เช�น

• suranaree - ฟร�!แอร�ท�กห%องนอน+ประต(ร�โมท+ของแถม 8 ร�ยก�ร แสดง SMS น� ร�บเพ"�มกล%องด"จ"ตอล Canon เม$�อโอนบ%�น สอบถ�มได%ท��ส�รน�ร�ว"ลล� 044-922111

กล��มท��ห�า

เป&นข%อคว�มล�กษณะใกล%เค�ยงก�บกล��มท��ส�� แต�ม�จ�กบร"ษ�ท ห%�งร%�น ท��ไม�เป&นท��ร(%จ�กม�กน�ก และในบ�งกรณ�ไม�ได%ลงช$�อผ(%ส�ง แต�ลงเป&นหม�ยเลขโทรศ�พท�แทน

ผ(%ศ�กษ�พบว��ผ(%ส�งข%อคว�มในกล��มท��ห%�น� ม�กเป&นบร"ษ�ทหร$อห%�งร%�นท��ท��ธ�รก"จก�รประช�ส�มพ�นธ�ผ��นโทรศ�พท�ม$อถ$อเป&นหล�ก โดยไม�ม�ธ�รก"จอ$�นเลย

ข%อคว�มเก$อบท�กช" นในกล��มน� เป&นก�รประช�ส�มพ�นธ�บร"ก�รผ��นโทรศ�พท�ม$อถ$อ, เช"ญชวนให%ส�ง SMS เพ$�อช"งโชค,

บ�งข%อคว�มม�ล�กษณะส�อไปถ�งเร$�องเพศ ส�วนห�วข%อก�รประช�ส�มพ�นธ�ม�กเป&นเร$�องดวงชะต� และเร$�องข��วซ�บซ"บในวงก�รบ�นเท"ง

• 026423603 - ฟร�!! 5 คล"ปส�วสวยน��ร�กไม�ซ� �ใคร!อย�กด(! สม�ครกด *484930503 (5 บ/ว�น)

• 4208086 - ย"นด�ด%วย ค�ณจะได%เจอค(� กดตอบพ"มพ� TA ด(ดวง 3 บ/ขค

• 4208086 - ย"นด�ด%วย:ค�ณได%ล�%น BlackBerry กดตอบพ"มพ� TA ล�%น BB ล�%นดวง 3 บ/ขค

• 4849301 - อ�กษรมงคลหวยบนด"นงวด 1 ตค 53 ล��ง 62 79 18 29 98 58-8

• Enjoy108 - 1 มองห�ส�วนลดร%�นค%�หร$อบร"ก�รก�อนออกจ�กบ%�น ลองด( chuanchim.pantip.com

• Vsquare@ - เลขมงคล ผลสล�ก รวดเร&ว แม�นย��ก�อนใครฟ�งแล%วรวย โทร *4951 กด 2 (9 บ/น)

• FunVoice - ฟ�งเลขเด&ด บอกเลขด�งก�นตรงๆแม�นๆ!!โทร 8811 กด 4(5 บ/น) ล�%นท�ว�โซน��LCD40 น" ว

• 2Get - ว�นน� ร�ห(เสวยก��ล�ง ท��บ�ญเสร"มดวงก�บว�ดพระบ�ทน� �พ�โทร 1900222200 (15 บ)

• 021007666 - ค�ณได%ล�%นบ�ตรเต"มเง"น 500 กด*615*2# ก�บว"ธ�ปลดหน� ฟร�7 ว�น 12 บ./ส�ปด�ห�

• 027192022 - อ� ม ย��ห%อน� เด&ดถ�งใจม"ม�ผ"ดหว�ง กว�� 3oo เร$�อง กด *45521464123 แค�3 บ./คล"ป

• 026568000 - ตอบค��ถ�มน��โชคก�บซอนตHอกล�%นไปเก�หล�ฟร� พ"มพ� R ส�งม�ท�� 4806656 (6 บ/ค)

• 027102022 - อย��งแจ�ม คล"ปใหม�ๆ ม�ให%ด(ก�นแล%ว สม�ครโทร *45521464123 ให%ก�นแบบจ�ใจว�นละ 3

47

Page 48: Thailand Spam SMS Report

คล"ป (9 บ�ท) ช%�อดค�ะ

• 021007666 – ค�ณได%ส"ทธ"E อ��นดวงฟร�7 ว�นเป"ดอ��นกด*190*2#แถมล�%นค��โทรฟร�12 บ/ส�ปด�ห�

6.1.3 มาตรการแก�ไขจากผ��ให�บร การโทรศ�พท�ม9อถ9อ

จ�กก�รส��รวจข%อม(ลในห%อง MBK ของเว&บไซต� Pantip.com พบว��ผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ยท� ง 3 ร�ย ได%ม�ต�วแทนคอยตอบป�ญห�และช�วยเหล$อล(กค%�ผ��นอ"นเทอร�เน&ต

• AIS – ใช%ช$�อว�� AIS Call Center ([email protected])

• DTAC - ใช%ช$�อว�� [email protected] และม�กเร�ยกย�อๆ ว�� fb

• TrueMove - ใช%ช$�อว�� intelligence

48

Page 49: Thailand Spam SMS Report

ผ(%ให%บร"ก�รท� งส�มร�ยม�ตร�ส�ญล�กษณ�ของเคร$อข��ยแสดงอย(�หล�งช$�อ ซ��งเป&นคว�มร�วมม$อระหว��งผ(%ให%บร"ก�รก�บเว&บไซต� Pantip.com

สม�ช"กของห%อง MBK ส�วนม�กร�บทร�บว��ม�ต�วแทนของผ(%ให%บร"ก�รคอยตอบค��ถ�มอย(� จ�งถ�มค��ถ�มหร$อร%องขอบร"ก�รผ��นก�รต� งกระท(%ในห%อง MBK โดยส�วนม�กเป&นก�รแจ%งป�ญห� SMS รบกวน ต�มด%วยค��ถ�มหร$อข%อสงส�ยในก�รใช%บร"ก�ร

ส��หร�บข%อร%องเร�ยนของผ(%ใช%บร"ก�รเร$�อง SMS Spam ม�กได%ร�บค��ตอบจ�กต�วแทนของผ(%ให%บร"ก�ร ให%ส�งหม�ยเลขโทรศ�พท�ผ��นระบบหล�งไมค� (private message) ของ Pantip.com ไปย�งต�วแทนของผ(%ให%บร"ก�รแต�ละร�ย เพ$�อท��ต�วแทนจะระง�บข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ให% โดยระบ�ว��ส�ม�รถระง�บข%อคว�มได% ถ%�ห�กข%อคว�มน� นม�จ�กผ(%ให%บร"ก�รโดยตรง หร$อค(�ค%�ของผ(%ให%บร"ก�ร แต�ไม�ส�ม�รถระง�บข%อคว�มจ�กผ(%ประกอบก�รร�ยอ$�นได%

ต�วอย�างข�อความจากต�วแทนของ AIS ท(2โพสต�ใน Pantip.com

เน$�องจ�ก SMS จ�กผ(%ให%บร"ก�รอ$�นๆ น� นจะม�ได%จ�ก ก�รสม�ครสม�ช"กต��งๆ , หร$อก�รต"ดต�อจ�ก ผ(%ให%บร"ก�รโดยตรง ซ��งในส�วนน� เอไอเอสจะส�ม�รถระง�บได%ในกรณ�ท��เป&น SMS จ�กผ(%ร�วมบร"ก�ร ห�กเป&นจ�กผ(%ประกอบก�รจ�ดส�งให%น� น เอไอเอสจะไม�ส�ม�รถยกเล"กให%ได%คร�บ

และเร�เองก&ตระหน�กและให%คว�มส��ค�ญ และย"นด�ร�บเร$�องตรวจสอบพร%อมก�บยกเล"ก SMS ในส�วนของก�รประช�ส�มพ�นธ� จ�กระบบ หร$อจ�กบร"ษ�ทผ(%ร�วมบร"ก�รคร�บ อย��งไรแล%วเร�ไม�ได%ต%องก�รให%ผ(%ใช%ง�นเส�ยเง"นจ�กบร"ก�รท��ไม�ต%องก�รร�บคร�บ

กรณ�ท��ไม�ได%ร�บคว�มสะดวกจ�กข%อคว�มบร"ก�รเสร"มก&ส�ม�รถแจ%งเข%�ม�ท�� *137 โดยท��เร�ได%จ�ดเตร�ยมผ(%ให%บร"ก�รท��เช��ยวช�ญเฉพ�ะด%�นไว% เพ$�อให%บร"ก�รได%ตรงต�มคว�มต%องก�รคร�บ หร$อแจ%งเบอร�ท��ใช%ง�นพร%อมแนบกระท(%น� ม�ท��หล�งไมค�เพ$�อให%ผมด(แลได%คร�บ

ข%อม(ลข%�งต%นตรงก�บข%อม(ลท��ได%จ�กบ�นท�กก�รประช�มระหว��ง กทช. ก�บ Call Center ของ AIS (ด(ห�วข%อ 6.2.4

ประกอบ) ว��ผ(%ให%บร"ก�รส�ม�รถยกเล"กข%อคว�มรบกวนในส�วนของต�วเองได% ซ��งมองได%ว��ผ(%ให%บร"ก�รเคร$อข��ยถ$อว��ม�ตรก�รในก�รป%องก�น SMS Spam ของต�วเองเป&นแบบ opt-out

ในหล�ยกรณ�ผ(%ใช%บร"ก�รโทรศ�พท�ได%แจ%งยกเล"กไปย�งต�วแทนของผ(%ให%บร"ก�ร หร$อ Call Center ผ��นท�งโทรศ�พท� แต�ย�งกล�บได%ข%อคว�ม SMS รบกวนอย(�อ�ก ซ��งกรณ�เหล��น� ท�งต�วแทนของผ(%ให%บร"ก�รม�กไม�เข%�ม�ให%ข%อม(ลเพ"�มเต"ม หร$อแจ%งเพ�ยงว��ให%ต"ดต�อไปย�ง Call Center อ�กคร� ง

49

Page 50: Thailand Spam SMS Report

6.1.4 บร การส�ง SMS จากผ��ให�บร การโทรศ�พท�เคล92อนท(2

จ�กก�รสอบถ�มแหล�งข%อม(ลในอ�ตส�หกรรมโทรคมน�คม พบว��ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�จะข�ยแพกเกจส��หร�บส�ง SMS ประช�ส�มพ�นธ�เป&นจ��นวนม�กๆ ให%ก �บบร"ษ�ทธ�รก"จ ในร�ค�ข�ยส�งด�งน�

• แบบท��ส�ม�รถต� งช$�อผ(%ส�งเป&นย��ห%อของต�วเองได% ค"ดข%อคว�มละ 50-75 สต. ข� นก�บปร"ม�ณก�รส��งซ$ อ

• แบบท��ไม�ส�ม�รถต� งช$�อผ(%ส�งได% ผ(%ร�บจะเห&นเป&นหม�ยเลขต%นท�งเท��น� น ค"ดข%อคว�มละ 35 สต.

นอกจ�กน� ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ย�งม�บร"ก�รต�อเน$�องจ�ก SMS ประช�ส�มพ�นธ� ท��เร�ยกว�� “SMS information” โดยก��หนดหม�ยเลขส��หร�บให%ผ(%ใช%ง�นส�งข%อคว�มไปเพ$�อสอบถ�มข%อม(ลหร$อช"งโชค ซ��งหม�ยเลขน� จะปร�กฎลงในข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ข%อคว�มแรก เช�น “พ"มพ� A ต�มด%วยข%อคว�มม�ท�� 4230888 คร� งละ 3 บ�ท” ส��หร�บกรณ�น� ผ(%ให%บร"ก�รจะห�กส�วนแบ�ง 50% ก�อน ส�วนอ�ก 50% ท��เหล$อจะแบ�งก�นระหว��งเจ%�ของระบบก�รส�งข%อคว�ม และเจ%�ของเน$ อห�ท��ใช%ประช�ส�มพ�นธ�ข%อคว�ม

เน$�องจ�กผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ได%ร�บผลประโยชน�ในเร$�องร�ยได% จ�กท� งก�รข�ยแพกเกจส��หร�บส�งข%อคว�ม และร�ยได% 50% จ�กบร"ก�ร SMS information ท��ให%ผ(%ให%บร"ก�รม�แรงจ(งใจท�งธ�รก"จท��เอ$ อให%เก"ดก�รส�งข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ต�อผ(%ใช%ง�นในระบบ รวมท� งช�กจ(งให%ผ(%ใช%บร"ก�รส�งข%อคว�มม�ย�ง SMS information อ�กด%วย ท��ให%ผ(%ให%บร"ก�รเล$อกจะหล�บต�หน��งข%�งส��หร�บก�รส�ง SMS รบกวนเข%�ม�ในระบบ แต�จะเล$อกระง�บให%เฉพ�ะเม$�อได%ร�บก�รร%องเร�ยนจ�กผ(%ใช%บร"ก�รแต�ละร�ยเท��น� น

6.1.5 บร การส�ง SMS จากผ��ให�บร การอ92นๆ

ผ(%ศ�กษ�ได%ลองรวบรวมข%อม(ลของบร"ก�รส�ง SMS แบบกล��ม (bulk SMS) ผ��นอ"นเทอร�เน&ต ซ��งม�ผ(%ให%บร"ก�รร�ยย�อยหล�ยร�ย โดยผ(%ให%บร"ก�รเหล��น� ซ$ อแพกเกจแบบข�ยส�งม�จ�กผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�อ�กทอดหน��ง และน��ม�ข�ยต�อย�งบร"ษ�ทหร$อห%�งร%�นท��ต%องก�รส�ง SMS แบบกล��มในจ��นวนท��ไม�เยอะม�กน�ก

ต�วอย��งผ(%ให%บร"ก�ร SMS แบบกล��มท��เป&นร�ยย�อย ได%แก�

• Deesms.com

• Smsmk.com

• 3gsms.in.th

• Sbuysms.com

• Advanceinfomedia.com

50

Page 51: Thailand Spam SMS Report

จ�กก�รรวบรวมข%อม(ลพบว��ม�อ�ตร�บร"ก�รโดยประม�ณด�งน�

ผ(%ให%บร"ก�ร Deesms.com Smsmk.com 3gsms.in.th Sbuysms.com

100 ข%อคว�ม 0.74 บ�ท 1.5 บ�ท 1.30 บ�ท 0.60 บ�ท

500 ข%อคว�ม 0.63 บ�ท 1 บ�ท 1.14 บ�ท 0.60 บ�ท

1,000 ข%อคว�ม 0.61 บ�ท 0.59-0.79 บ�ท 1 บ�ท 0.60 บ�ท

10,000 ข%อคว�ม 0.49 บ�ท 0.70 บ�ท 0.71 บ�ท 0.60 บ�ท

100,000 ข%อคว�ม 0.49 บ�ท 0.65 บ�ท 0.67 บ�ท 0.50 บ�ท

หม�ยเหต�: แพกเกจข%อคว�มของแต�ละเว&บไซต�อ�จม�ค�ณสมบ�ต"ต��งก�น เช�น

• อน�ญ�ตให%ต� งช$�อผ(%ส�งเองได% จะม�ร�ค�ส(งกว��แบบท��ต� งช$�อไม�ได%

• ม�ช$�อท��ชวนให%เข%�ใจผ"ดได%ง��ย เช�น Hot-sale, Special, Thank You, Welcom, Member ให%บร"ก�ร74

• ต�ดแบ�งข%อคว�มอ�ตโนม�ต" ในกรณ�ท��ข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ย�วเก"น 1 SMS

• ระบบร�ยง�นผลก�รส�งผ��นเว&บไซต�

• ระบบช�วยส�งข%อคว�มอ�ตโนม�ต" เช�น ต� งเวล� หร$อช�วยน��เข%�ร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�อ�ตโนม�ต"

บร"ก�รส�ง SMS ผ��นอ"นเทอร�เน&ต อ�จใช%ในเช"งธ�รก"จท� �วไปได% เช�น ส�งข%อม(ลให%ก�บล(กค%�ธ�รก"จท��ม�อย(�แล%ว หร$อ ส�งข%อคว�มเพ$�อแจ%งเต$อนพน�กง�นขององค�กร แต�โดยส�วนใหญ�ม�กม�ข%อคว�มเช"ญชวนให%ใช%บร"ก�รเพ$�อก�รประช�ส�มพ�นธ�และก�รตล�ดไปย�งล(กค%�หน%�ใหม�ๆ

6.1.6 บร การซ97อ - ขายรายช92อหมายเลขโทรศ�พท�ส/าหร�บส�งข�อความ

ผ(%ศ�กษ�ได%ส��รวจข%อม(ลก�รซ$ อ-ข�ยร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�ส��หร�บก�รท��ก�รตล�ดผ��นระบบโทรคมน�คม และพบว��ป�จจ�บ�นม�ก�รข�ยร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�ก �นอย��งแพร�หล�ยบนอ"นเทอร�เน&ต โดยผ(%ข�ยม�กไม�ม�เว&บไซต�ของต�วเอง แต�ใช%ก�รโพสต�ข%อคว�มโฆษณ�ไว%บนเว&บบอร�ดประก�ศซ$ อข�ยอ$�นๆ แล%วให%ผ(%สนใจต"ดต�อกล�บไป

74 http://www.deesms.com/how2buy.php

51

Page 52: Thailand Spam SMS Report

ต�วอย��งเว&บไซต�หร$อเว&บบอร�ดท��พบก�รโพสต�ข%อคว�มประก�ศข�ยร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�

• 88dm.com

• taradb2b.com

• thaionlinemarket.com

• pantipmarket.com

• market.mthai.com

ต�วอย��งข%อคว�มประก�ศข�ยร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�

ข�อความจาก http://market.mthai.com/product/1438061

http://dimonclub.com/dimonpromote/index.htm เบอร�โทรศ�พท�ล(กค%� ด�เทค จ�เอสเอ&ม ทร(ม(ฟ ส��หร�บส�ง sms ท��ก�รตล�ด sms mms กว�� 1,000,000 เบอร�จ��หน��ยฐ�นข%อม(ลเบอร�ม$อถ$อ ร�ยช$�อ e-mail ของ hotmail

yahoo gmail แยกเป&นกล��มต��งๆ เช�น กล��มร�ร�ยช$�อเบอร�โทรผ(%หญ"ง กล��มน�กศ�กษ� กล��มคนท��ง�น กล��มคนท��ข�ยตรง กล��มคนลดน� �หน�ก และอ$�นๆแถมฟร�ข%อม(ล โปรแกรมส�ง ข%อคว�ม SMS เข%�ม$อถ"อ โปรแกรมด(ดอ�เมล� โปรแกรมส�งอ�เมล�จ��หน��ยฐ�นข%อม(ลร�ยช$�อท��อย(� ร%�นค%� ธ�รก"จ SME ห%�งห�%นส�วน บร"ษ�ทจ��ก�ด โรงง�นอ�ตส�หกรรม บร"ษ�ทมห�ชน บร"ษ�ท ห%�งร%�นแยกเป&นจ�งหว�ด แยกประเถทธ�รก"จ ท�นจดทะเบ�ยน จ��หน��ยฐ�นข%อม(ล ร�ยช$�อ อ�เมล� ของบร"ษ�ทท� �วประเทศน%อยกว�� 5,000 เบอร� 1 บ�ท ข� นต��� 1,000 เบอร�10,000 – 20,000

เบอร� 0.75 สต�งค�20,000 – 40,000 เบอร� 0.60 สต�งค�40,000 – 60,000 เบอร� 0.50 สต�งค�60,000 –

80,000 เบอร� 0.40 สต�งค�80,000 – 100,000 เบอร� 0.30 สต�งค�1,000,000 เบอร�ข� นไป 0.20 สต�งค�(เร�จ�ดหมวดหม(� เป&น Exel)ประกอบด%วยช$�อ สก�ล เบอร�โทรม$อถ$อ

ต�วอย��งและร�ยละเอ�ยดเพ"�มเต"มท��http://dimonclub.com/dimonpromote/index.htm สอบถ�มค�ณก�นโทร 085-0127724 หร$อ ขอด(ต�วอย��งท��[email protected]

ข%อคว�มจ�ก http://www.pantipmarket.com/items/10377924

ข�ยร�ยช$�อ พร%อมเบอร�ต"ดต�อ กล��มล(กค%�บ�ตรเครด"ต ส"นเช$�อ

- เป&นฐ�นล(กค%�ส"นเช$�อ หร$อบ�ตรเครด"ด ม�ข%อม(ลเบอร�ม$อถ$อ เบอร�บ%�น และท��ท��ง�น

- ส�ม�รถน��ไปน��เสนอส"นค%� ส"นเช$�อ บ�ตรเครด"ต ประก�น หร$ออ��นๆ

52

Page 53: Thailand Spam SMS Report

ข�ยร�ยช$�อละ 1 บ�ท (ส��งข� นต��� 500 ร�ยช$�อ)

ต"ดต�อท�� 0807717474 หร$อ Email : [email protected]

หม�ยเลขโทรศ�พท�ท��ได%จ�กก�รซ$ อข�ยในล�กษณะน� ย�อมถ(กน��ไปใช%ในก�รส�ง SMS ผ��นระบบอ"นเทอร�เน&ต (ต�มห�วข%อ 6.1.4 และ 6.1.5) ซ��งท�งผ(%ให%บร"ก�รส�ง SMS จะปฏ"เสธคว�มร�บผ"ดชอบ โดยให%เหต�ผลว��ผ(%ส�งเป&นผ(%จ�ดห�หม�ยเลขโทรศ�พท�ม�เอง ท�งผ(%ให%บร"ก�รท��หน%�ท��แค�จ�ดเตร�ยมระบบหร$อซอฟต�แวร�ส��หร�บส�งข%อคว�มเท��น� น

53

Page 54: Thailand Spam SMS Report

6.2 สถานการณ�ด�านกฎหมายและนโยบายของไทยคณะผ(%ศ�กษ�ได%ส��รวจกฎหม�ยและข%อนโยบ�ยท��เก��ยวข%องก�บ SMS spam ของประเทศไทย พบว��ประเทศไทยย�งไม�ม�กฎหม�ยด%�น Spam และ SMS spam โดยตรง แต�ม�กฎหม�ยและนโยบ�ยท��เก��ยวข%องก�บประเด&นใกล%เค�ยง อ�จน��ม�ใช%บ�งค�บได%ในบ�งประเด&น ข%อกฎหม�ยและนโยบ�ยท��เก��ยวข%องม�ด�งน�

6.2.1 พระราชบ�ญญ�ต ว�าด�วยการกระท/าความผ ดเก(2ยวก�บคอมพ วเตอร� พ . ศ . 2550 พระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� เป&นกฎหม�ยด%�นคว�มผ"ดท��เก��ยวข%องก�บคอมพ"วเตอร� (Computer Crime Act หร$อ Cybercrime Act) ออกม�เพ$�อคว�มผ"ดด%�นก�รเจ�ะระบบ และเจ�ะข%อม(ลเป&นหล�ก75 อย��งไรก&ต�มม�ส�วนท��เก��ยวข%องก�บจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส�ในม�ตร� 11 ม�ใจคว�มว��

มาตรา ๑๑ ผ��ใดส�งข�อม�ลคอมพ�วเตอร�หร�อจดหมายอ�เล�กทรอน�กส�แก�บ!คคลอ�"นโดยปกป�ด หร�อปลอมแปลงแหล�งท%"มาของการส�งข�อม�ลด&งกล�าว อ&นเป�นการรบกวนการใช�ระบบคอมพ�วเตอร�ของบ!คคลอ�"นโดยปกต�ส!ข ต�องระวางโทษปร&บไม�เก�นหน,"งแสนบาท

เน$ อห�ในม�ตร�น� ระบ�ถ�ง “จดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส�” ซ��งหม�ยถ�งอ�เมลโดยตรง แม%จะย�งไม�ม�ก�รต�คว�มว��ครอบคล�มถ�ง SMS หร$อไม� (ในกรณ�ของสหร�ฐอเมร"ก� ม�ก�รต�คว�มว��หม�ยถ�ง SMS ด%วย) แต�ท�งคณะผ(%ศ�กษ�เห&นว��อ�จใช%ข%อคว�ม “ข%อม(ลคอมพ"วเตอร�” ต�คว�มให%เข%�ก�บ SMS ได%เช�นก�น

ม�ตร�น� ห%�มเพ�ยงก�รส�งข%อม(ลโดยปกป"ดหร$อปลอมแปลงท��ม�เท��น� น น��นค$อ ก�รส�งจดหม�ยขยะโดยระบ�ต�วตนท��ถ(กต%อง ส�ม�รถท��ได%ถ(กต%องต�มกฎหม�ย พระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ส�ม�รถบ�งค�บใช%ได%ก�บจดหม�ยอ"เล&กทรอน"กส�ท��ล�อลวงข%อม(ล (fraud) เท��น� น ไม�ส�ม�รถใช%ค�%มครองผ(%บร"โภคจ�กจดหม�ยโฆษณ�ท��ก�อให%เก"ดคว�มร��ค�ญได%

กฎหม�ยฉบ�บน� ให%อ��น�จพน�กง�นเจ%�หน%�ท�� ซ��งได%ร�บก�รแต�งต� งจ�ก%ร�ฐมนตร�ว��ก�รกระทรวงเทคโนโลย�ส�รสนเทศและก�รส$�อส�ร เป&นผ(%บ�งค�บใช%กฎหม�ย

เท��ท��ผ(%ศ�กษ�รวบรวมข%อม(ลก�รบ�งค�บใช%ของพระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ย�งไม�เคยม�กรณ�ท��ม�ตร� 11 ถ(กใช%ง�นจร"ง

75 พรบ.ว��ด%วยก�รกระท��คว�มผ"ดเก��ยวก�บคอมพ"วเตอร� พ.ศ.2550 http://www.etcommission.go.th/documents/laws/20070618_CC_Final.pdf

54

Page 55: Thailand Spam SMS Report

6.2.2 พระราชบ�ญญ�ต ค��มครองผ��บร โภค พ . ศ . 2522 พระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ม�เจตน�เพ$�อค�%มครองผ(%บร"โภคจ�กก�รโฆษณ�เก"นจร"ง หร$อผล"ตภ�ณฑ�ท��เป&นอ�นตร�ย หร$อก�รให%บร"ก�รท��ไม�เป&นธรรม76 อย��งไรก&ต�มม�ส�วนท��อ�จน��ม�ใช%ก�บกรณ� SMS spam ได%ในม�ตร� 22 วรรคสอง (๕)

และม�ตร� 23 ซ��งเก��ยวข%องก�รก�รโฆษณ� ท� งสองม�ตร�ม�เน$ อห�ด�งน�

มาตรา ๒๒ ก�รโฆษณ�จะต%องไม�ใช%ข%อคว�มท��ไม�เป&นก�รไม�เป&นธรรมต�อผ(%บร"โภคหร$อข%อคว�มท��อ�จก�อให%เก"ดผลเส�ยต�อส�งคมเป&นส�วนรวม ท� งน� ไม�ว��ข%อคว�มด�งกล��วน� นจะเป&นข%อคว�มท��เก��ยวก�บแหล�งก��เน"ด สภ�พ ค�ณภ�พ หร$อล�กษณะของส"นค%�หร$อบร"ก�ร ตลอดจนก�รส�งมอบ ก�รจ�ดห� หร$อก�รใช%ส"นค%�หร$อบร"ก�ร

ข%อคว�มด�งต�อไปน� ถ$อว��เป&นข%อคว�มท��เป&นก�รไม�เป&นธรรมต�อผ(%บร"โภคหร$อเป&นข%อคว�มท��อ�จก�อให%เก"ดผลเส�ยต�อส�งคมเป&นส�วนรวม

(๑) ข%อคว�มท��เป&นเท&จหร$อเก"นคว�มจร"ง

(๒) ข%อคว�มท��จะก�อให%เก"ดคว�มเข%�ใจผ"ดในส�ระส��ค�ญเก��ยวก�บส"นค%�หร$อบร"ก�ร ไม�ว��จะกระท��โดยใช%หร$ออ%�งอ"งร�ยง�นท�งว"ช�ก�ร สถ"ต" หร$อส"�งใดส"�งหน��งอ�นไม�เป&นคว�มจร"งหร$อเก"นคว�มจร"ง หร$อไม�ก&ต�ม

(๓) ข%อคว�มท��เป&นก�รสน�บสน�นโดยตรงหร$อโดยอ%อมให%ม�ก�รกระท��ผ"ดกฎหม�ยหร$อศ�ลธรรม หร$อน��ไปส(�คว�มเส$�อมเส�ยในว�ฒนธรรมของช�ต"

(๔) ข%อคว�มท��จะท��ให%เก"ดคว�มแตกแยกหร$อเส$�อมเส�ยคว�มส�ม�คค�ในหม(�ประช�ชน

(๕) ข%อคว�มอย��งอ$�นท��ก ��หนดในกฎกระทรวง

ข%อคว�มท��ใช%ในก�รโฆษณ�ท��บ�คคลท� �วไปส�ม�รถร(%ได%ว��เป&นข%อคว�มท��ไม�อ�จเป&นคว�มจร"งได%โดยแน�แท% ไม�เป&นข%อคว�มท��ต%องต�มในก�รโฆษณ� ต�ม (๑)

ในกฎกระทรวงท��ประก�ศโดยคณะกรรมก�รค�%มครองผ(%บร"โภค ฉบ�บท�� 3 (พ.ศ. 2526) และฉบ�บแก%ไขในกฎกระทรวงฉบ�บท�� 5 (พ.ศ. 2534)77 ได%ก ��หนดประเภทของข%อคว�มโฆษณ�ต�มม�ตร� 22 วรรคสอง (5) ว��

(๔) ข%อคว�มโฆษณ�ส"นค%�หร$อบร"ก�รท��ระบ�หร$อประก�ศว��ผ(%ประกอบธ�รก"จจ�ดให%ม�ก�รแถมพกหร$อร�งว�ลด%วย

76 พระร�ชบ�ญญ�ต"ค�%มครองผ(%บร"โภค พ.ศ. 2522 http://www.ntc.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=978&Itemid=31

77 http://www.ocpb.go.th/images_news/%7BE66C109C-6B79-4011-BBF7-8836BA31E9E9%7D_kodgasuang5.pdf

55

Page 56: Thailand Spam SMS Report

ก�รเส��ยงโชค

และ

(๕) ข%อคว�มโฆษณ�ส"นค%�หร$อบร"ก�รท��ระบ�หร$อประก�ศว��ผ(%ประกอบธ�รก"จจ�ดให%ม�ก�รให%ของแถมหร$อให%ส"ทธ"หร$อประโยชน�โดยให%เปล��

จะต%องระบ�ร�ยละเอ�ยดท��ก ��หนดในกฎกระทรวง เช�น หล�กเกณฑ� ว�นเด$อนป�ท��เร"�มต%นและส" นส�ด ประเภทและล�กษณะของของแถมหร$อร�งว�ลไว%ด%วย

ส�วนม�ตร� 23 น� นม�ก�รระบ�ไว%ส� นๆ เพ�ยงว��ก�รโฆษณ�จะต%องไม�ก�อให%เก"ดคว�มร��ค�ญแก�ผ(%บร"โภค แต�ย�งไม�พบว��ม�กฎกระทรวงท��เก��ยวข%องก�บม�ตร�น� แต�อย��งใด

มาตรา ๒๓ การโฆษณาจะต�องไม�กระท�าด�วยว�ธ�การอ�นอาจเป�นอ�นตรายต�อส�ขภาพ ร�างกายหร%อจ�ตใจ หร%ออ�นอาจก�อให�เก�ดความร�าคาญแก�ผ+�บร�โภค ท�-งน�- ตามท�.ก�าหนดในกฎกระทรวง

ท�งคณะผ(%ศ�กษ�ม�คว�มเห&นว��

• กรณ�ของ SMS spam อ�จเข%�ข��ยก�รโฆษณ�ท��ก�อให%เก"ดคว�มร��ค�ญแก�ผ(%บร"โภค ต�มม�ตร�ท�� 23 ได%

• กรณ�ของ SMS spam ท��เก��ยวข%องก�บก�รช"งร�งว�ลหร$อช"งโชค อ�จเข%�ข��ยโฆษณ�ท��ก ��หนดไว%ในกฎกระทรวงฉบ�บท�� 5 ต�มม�ตร� 22 วรรคสอง (5) ได%

ท� งน� ข� นอย(�ก�บว�� “คณะกรรมก�รค�%มครองผ(%บร"โภค” ซ��งเป&นองค�กรค�%มครองผ(%บร"โภคต�มกฎหม�ย จะพ"จ�รณ�ว��ก�รส�งข%อคว�มประช�ส�มพ�นธ�ท�งโทรศ�พท�ม$อถ$อ หร$อ SMS จะเข%�ข��ย “โฆษณ�” ต�มกฎหม�ยหร$อไม�

6.2.3 ร�างพระราชบ�ญญ�ต ค��มครองข�อม�ลส�วนบ�คคล พ . ศ . …. ร��งกฎหม�ยฉบ�บน� เป&นหน��งในกฎหม�ยเทคโนโลย�ส�รสนเทศ 6 ฉบ�บ ท��จ�ดท��โดยคณะท��ง�นด%�นกฎหม�ยของกระทรวงว"ทย�ศ�สตร� เทคโนโลย� และส"�งแวดล%อม ต� งแต� พ.ศ. 2541 โดยสถ�นะล��ส�ดของกฎหม�ยตอนน� ผ��นช� นของกฤษฎ�ก� และคณะร�ฐมนตร� เข%�ไปอย(�ในช� นของสภ�ผ(%แทนร�ษฎรเร�ยบร%อยแล%ว78

78 ILAW “ข%อม(ลส�วนบ�คคล” : ค�%มครอง vs ควบค�ม http://ilaw.or.th/node/298

56

Page 57: Thailand Spam SMS Report

ความครอบคล�มถ�งกรณ� SMS

ร��งกฎหม�ยฉบ�บน� ม�เจตน�เพ$�อค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคลของประช�ชนเป&นส��ค�ญ โดยครอบคล�มท� งข%อม(ลท��เป&นกระด�ษ ข%อม(ลเช"งก�ยภ�พ และข%อม(ลอ"เล&กทรอน"กส� โดยให%ค��น"ย�มของ “ข%อม(ลส�วนบ�คคล” ไว%ในม�ตร� 3 ด�งน�

“ข�อม+ลส�วนบ�คคล” หมายความว�า ข�อม+ลท�.เก�.ยวก�บส�.งเฉพาะต�วของบ�คคล เช�น การศ6กษา ฐานะการเง�น ประว�ต�ส�ขภาพ ประว�ต�อาชญากรรม ประว�ต�การท�างาน หร%อประว�ต�ก�จกรรม บรรดาท�.ม�ช%.อของบ�คคลน�-น หร%อม�เลขหมาย รห�ส หร%อส�.งบอกล�กษณะอ%.นท�.ท�าให�ร+�ต�วบ�คคลน�-นได� เช�น ลายพ�มพ9น�-วม%อ แผ�นบ�นท6กล�กษณะเส�ยงของคน หร%อร+ปถ�าย และให�หมายความรวมถ6งข�อม+ลเก�.ยวก�บส�.งเฉพาะต�วของผ+�ท�.ถ6งแก�กรรมแล�วด�วย

แม%ว��ในค��น"ย�มจะไม�ระบ�ถ�งหม�ยเลขโทรศ�พท� (ในกรณ�ของ SMS spam) หร$อท��อย(�อ�เมล (ในกรณ�ของ Email

Spam) แต�คณะผ(%ศ�กษ�ประเม"นว��ท� งสองกรณ�น��จะครอบคล�มใต%ค��น"ย�มของร��งกฎหม�ยฉบ�บน�

การเก�บร�กษาข�อม ลส�วนบ�คคล

ในร��งกฎหม�ยฉบ�บน� ระบ�ไม�ให% “ผ(%ควบค�มข%อม(ลส�วนบ�คคล” เป"ดเผยข%อม(ลส�วนบ�คคลไม�ได%ห�กเจ%�ของข%อม(ลส�วนบ�คคลไม�ได%ให%คว�มย"นยอม (ม�ตร� 16 วรรคหน��ง) รวมถ�งต%องด(แลร�กษ�ม"ให%ข%อม(ลส�วนบ�คคลส(ญห�ย (ม�ตร� 17) ซ��งม�เน$ อห�ด�งน�

มาตรา ๑๖ ผ+�ควบค�มข�อม+ลส�วนบ�คคลจะกระท�าการเก�บรวบรวม ใช� หร%อเป�ดเผยข�อม+ลส�วนบ�คคลไม�ได�หากเจ�าของข�อม+ลส�วนบ�คคลไม�ได�ให�ความย�นยอม เว�นแต�บทบ�ญญ�ต�แห�งพระราชบ�ญญ�ต�น�-หร%อกฎหมายอ%.นบ�ญญ�ต�ให�กระท�าได�

มาตรา ๑๗ ผ+�ควบค�มข�อม+ลส�วนบ�คคลม�หน�าท�.ด+แลร�กษาความม�.นคงปลอดภ�ยม�ให�ข�อม+ลส�วนบ�คคลส+ญหาย ถ+กแก�ไข หร%อเปล�.ยนแปลง และม�หน�าท�.ด+แลข�อม+ลส�วนบ�คคลท�.ใช�หร%อเป�ดเผยให�ม�ความถ+กต�อง ครบถ�วน และเป�นป�จจ�บ�น

เน$ อห�ในสองม�ตร�น� ม�ส�วนช�วยให% “ผ(%ควบค�มข%อม(ลส�วนบ�คคล” ซ��งในกรณ�ของก"จก�รโทรคมน�คมค$อผ(%ให%บร"ก�รโทรคมน�คม เช�น ผ(%ใช%บร"ก�รโทรศ�พท�หร$อผ(%ให%บร"ก�รอ"นเทอร�เน&ต ต%องร�กษ�ข%อม(ลหม�ยเลขโทรศ�พท�และอ�เมลเป&นอย��งด� และไม�ส�ม�รถเป"ดเผยต�อบ�คคลอ$�นได%ถ%�ไม�ได%ร�บคว�มย"นยอมจ�กเจ%�ของข%อม(ล ซ��งจะช�วยป%องก�นไม�ให%เก"ดกรณ�ผ(%ควบค�มข%อม(ลส�วนบ�คคล น��ข%อม(ลหม�ยเลขโทรศ�พท�ไปให%บร"ษ�ทท��ด��เน"นก"จก�รประช�ส�มพ�นธ�เพ$�อส�ง SMS ได% (ลดป�ญห�กรณ�ซ$ อข�ยร�ยช$�ออ�เมลหร$อหม�ยเลขโทรศ�พท�)

57

Page 58: Thailand Spam SMS Report

การเก�บรวบรวมข�อม ลส�วนบ�คคล

ในม�ตร� 22 วรรคหน��ง ได%ระบ�ห%�มม"ให%ผ(%เก&บข%อม(ลส�วนบ�คคล ท��ก�รเก&บข%อม(ลโดยไม�ได%ร�บคว�มย"นยอม

มาตรา ๒๒ ห�ามม�ให�ผ+�ควบค�มข�อม+ลส�วนบ�คคลท�าการเก�บรวบรวมข�อม+ลส�วนบ�คคล ไม�ว�าจากเจ�าของข�อม+ลส�วนบ�คคลหร%อจากแหล�งอ%.นท�.ไม�ใช�จากเจ�าของข�อม+ลส�วนบ�คคลโดยตรง โดยไม�ได�ร�บความย�นยอมจากเจ�าของข�อม+ลส�วนบ�คคล

เน$ อห�ในม�ตร�น� จะช�วยลดป�ญห�ก�รเก&บรวบรวมข%อม(ลส�วนบ�คคลโดยไม�ได%ร�บอน�ญ�ต (กรณ� harvesting) ของผ(%ด��เน"นก"จก�รประช�ส�มพ�นธ� ท� งในเร$�องอ�เมลและหม�ยเลขโทรศ�พท� ถ$อเป&นแนวท�งป%องก�นแบบ Opt-in แต�เฉพ�ะในส�วนของก�รได%ม�ซ��งท��อย(�ต"ดต�อเท��น� น

ผ �ก%าก�บด แล

ร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ก ��หนดให%ม� “คณะกรรมก�รค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล” ข� นม�ท��หน%�ท��ก ��หนดหล�กเกณฑ�และด��เน"นก�รต�มกฎหม�ย ซ��งจะม�หน%�ท��เท�ยบเท��ก�บ Information Commission's Office (ICO) ของสหร�ชอ�ณ�จ�กร

สร�ป

ร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ม�ส�วนช�วยค�%มครองผ(%บร"โภคในกรณ� Spam SMS ในส�วนท��ได%ม�ซ��งท��อย(�ต"ดต�อ (ในกรณ�น� ค$อหม�ยเลขโทรศ�พท�) ท��ให%ผ(%ประกอบก"จก�รประช�ส�มพ�นธ�ท�งโทรคมน�คม ไม�ส�ม�รถได%ข%อม(ลหม�ยเลขโทรศ�พท�โดยไม�ได%ร�บคว�มย"นยอมจ�กเจ%�ของ รวมถ�งไม�ส�ม�รถซ$ อข�ยข%อม(ลหม�ยเลขโทรศ�พท�จ�กแหล�งข%อม(ลอ$�นได%

อย��งไรก&ต�ม เน$ อห�ในร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ไม�ได%ครอบคล�มเร$�องคว�มผ"ดในก�รส�งข%อคว�มหร$อจดหม�ยรบกวน และร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ย�งไม�ผ��นกระบวนก�รของร�ฐสภ�

6.2.4 การประช�มแก�ไขป�ญหาการให�บร การข�อความผ�าน SMS ของศ�นย� Call Center 1200 ต�มบ�นท�กของศ(นย� Call Center 1200 ของส��น�กง�น กทช. ได%ร�บมอบหม�ยจ�กประธ�น กทช. ให%พ"จ�รณ�ห�แนวท�งแก%ไขป�ญห�คว�มข�ดข%องระหว��งผ(%ประกอบก�รก�บผ(%บร"โภคในก�รส�ง SMS รบกวน โดยศ(นย� Call

Center 1200 ได%เช"ญเจ%�หน%�ท��ส��น�กระเบ�ยบก�รประกอบก"จก�รโทรคมน�คม จ�ก บมจ. แอดว�นซ� อ"นโฟร� เซอร�ว"ส (AIS) ม�ประช�มเพ$�อแลกเปล��ยนคว�มเห&นเม$�อว�นท�� 27 เมษ�ยน พ.ศ. 2553 ม�ร�ยละเอ�ยดก�รประช�มต�มบ�นท�กข%อคว�มท�� ทช 1100/ศ(นย� 1200/552 ลงว�นท�� 29 เมษ�ยน พ.ศ. 2553 ด�งน�

58

Page 59: Thailand Spam SMS Report

สาระส%าค�ญจากการประช�ม

เจ%�หน%�ท��จ�ก AIS เสนอแผนก�รด��เน"นง�น 3 ระยะ ด�งน�

1. ระยะส�7น (short term) บร"ษ�ทผ(%ใช%บร"ก�รส�ม�รถยกเล"กบร"ก�ร SMS ท��ส�งจ�กเคร$อข��ยตนเอง และ content partner ท��เป&นค(�ส�ญญ�ได%ภ�ยใน 3-15 ว�น โดยผ(%ใช%บร"ก�รส�ม�รถยกเล"กได%ท�งเจ%�หน%�ท�� Call Center 1175

2. ระยะกลาง (medium term) ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ม$อถ$อท� งส�มเคร$อข��ยค$อ AIS, DTAC, TRUE จะร�วมก�นท��ระบบ anti spam เพ$�อกรองข%อคว�มขยะร�วมก�น โดยแบ�งออกเป&น 2 ระยะ

◦ ระยะท(2หน2ง ส�ม�รถกรอง SMS ท��ส�งจ�ก content provider ของผ(%ให%บร"ก�รท� งส�มร�ยได% ระบบน� พ�ฒน�เสร&จและเร"�มใช%ง�นว�นท�� 1 กรกฎ�คม พ.ศ. 2552

◦ ระยะท(2สอง จะส�ม�รถกรอง SMS ท��ส�งจ�กต��งประเทศได%ด%วย ป�จจ�บ�นย�งอย( �ระหว��งก�รพ�ฒน�ระบบ

3. ระยะยาว (long term) ท�งผ(%ให%บร"ก�รเสนอให%ใช%พระร�ชบ�ญญ�ต"ค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล เพ$�อก��หนดส"ทธ"E ค�%มครองผ(%บร"โภคในท�งกฎหม�ย

ความเห�นจากคณะผ �ศ�กษา

คณะผ(%ศ�กษ�พ"จ�รณ�ส�ระส��ค�ญจ�กบ�นท�กก�รประช�มแล%ว ม�คว�มเห&นด�งน�

• ป�ญห� SMS รบกวนส�วนใหญ�ม�จ�กผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�เอง และ content provider ในประเทศ ป�จจ�บ�นม�ตรก�รของผ(%ให%บร"ก�รเป&นแนวท�ง Opt-out ค$อผ(%ใช%บร"ก�รต%องขอยกเล"กก�รบอกร�บด%วยต�วเอง จ�กน� นผ(%ให%บร"ก�รจ�งด��เน"นก�รให%ในระยะเวล�ท��ระบ� (3-15 ว�น) ในส�วนน� คณะก"จก�รโทรคมน�คมแห�งช�ต"อ�จพ"จ�รณ�ออกประก�ศบ�งค�บใช%แนวท�ง Opt-in เพ$�อค�%มครองผ(%บร"โภคให%ม�กข� นได%ท�นท�

• ก�รป%องก�นป�ญห� SMS รบกวนจ�กต��งประเทศ สมควรใช%ม�ตรก�รท�งเทคน"คค$อก�รพ�ฒน�ระบบ anti

spam ต�มท��ผ(%ให%บร"ก�รเสนอ อย��งไรก&ต�ม ท�งคณะกรรมก�รก"จก�รโทรคมแห�งช�ต"ควรก��หนดกรอบเวล�แล%วเสร&จให%แก�ผ(%ให%บร"ก�ร และควรด��เน"นก�รศ(นย�ร�บแจ%งป�ญห� Spam ต�มต�วอย��งของประเทศออสเตรเล�ย เพ$�อช�วยเพ"�มประส"ทธ"ภ�พของระบบ anti spam อ�กท�งหน��ง

• ผ(%ให%บร"ก�รเสนอให%ใช%พระร�ชบ�ญญ�ต"ค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล เพ$�อแก%ป�ญห�ในระยะย�ว ท�งคณะผ(%ศ�กษ�เห&นว��เน$ อห�ในร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ฉบ�บน� ย�งครอบคล�มป�ญห�เพ�ยงบ�งส�วนของเร$�อง SMS รบกวน ท�งคณะกรรมก�รก"จก�รโทรคมน�คมแห�งช�ต" ควรเสนอคว�มเห&นไปย�งร�ฐสภ�เพ$�อแปรญ�ตต"ให%ครอบคล�มป�ญห�น� ต�อไป รวมถ�งพ"จ�รณ�ข%อกฎหม�ยอ$�นๆ ท��อ�จน��ม�ใช%แก%ป�ญห�กรณ�อ$�นๆ ได%

59

Page 60: Thailand Spam SMS Report

6.3 ว เคราะห�มาตรการทางกฎหมายท(2ม(อย��ในป�จจ�บ�นเม$�อน��ประเด&นต��งๆ ของก�รแก%ไขป�ญห� SMS spam ต�มท��ว"เคร�ะห�ได%ในต�ร�งห�วข%อ 5.2 ม�พ"จ�รณ�เข%�ก�บบร"บทด%�นก�รใช%ง�น SMS ของประเทศไทย ต�มห�วข%อ 6.1 และบร"บทด%�นกฎหม�ยของประเทศไทย ต�มห�วข%อ 6.2 คณะผ(%ศ�กษ�ส�ม�รถส�งเคร�ะห�คว�มเช$�อมโยงระหว��งประเด&นก�บข%อกฎหม�ยได%ด�งน�

ประเด&น ข%อกฎหม�ยท��อ�จใช%ง�นได% องค�กรก��ก�บด(แล

(1) ก�รส�ง SMS ไปย�งผ(%บร"โภคโดยไม�ได%ร�บอน�ญ�ตในกรณ�ท� �วไป

พ.ร.บ. ค�%มครองผ(%บร"โภค ม�ตร� 23 คณะกรรมก�รค�%มครองผ(%บร"โภค

(2) ก�รส�ง SMS ท��ม�เน$ อห�ชวนให%ช"งโชคหร$อพน�น

พ.ร.บ. ค�%มครองผ(%บร"โภค ม�ตร� 22

วรรคสอง (5) และกฎกระทรวงฉบ�บท�� 5คณะกรรมก�รค�%มครองผ(%บร"โภค

(3) ก�รส�ง SMS ท��ม�เน$ อห�หลอกลวงผ(%บร"โภค

พ.ร.บ. ว��ด%วยก�รกระท��คว�มผ"ดเก��ยวก�บคอมพ"วเตอร� ม�ตร� 11

กระทรวงเทคโนโลย�ส�รสนเทศและก�รส$�อส�ร

(4) ก�รร�กษ�ข%อม(ลส�วนต�วของผ(%บร"โภค และก�รเผยแพร�ร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท�

ร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล พ.ศ. ….

คณะกรรมก�รค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล (ย�งไม�ได%จ�ดต� ง)

คณะผ(%ศ�กษ�ม�คว�มเห&นในแต�ละประเด&น ด�งน�

6.3.1 ประเด�นท(2 (1) การส�ง SMS ไปย�งผ��บร โภคโดยไม�ได�ร�บอน�ญาตในกรณ(ท�2วไป ประเด&นน� ย�งไม�ม�ข%อก��หนดท�งกฎหม�ยใดๆ ม�ก��ก�บด(แล ส�วนในท�งปฏ"บ�ต"ผ(%ใช%บร"ก�รโทรศ�พท�เคล$�อนท�� ต%องขอให%ผ(%ให%บร"ก�รเป&นฝ��ยระง�บหร$อป"ดก� น SMS รบกวนเอ�เอง (opt-out)

จ�กข%อม(ลในห�วข%อ 6.1.2 เร�ส�ม�รถจ�ดกล��มของ SMS ต�มผ(%ส�งได% 3 กล��มใหญ�ๆ ด�งน�

1. SMS ท��ส�งโดยผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�โดยตรง

2. SMS ท��ส�งโดยค(�ค%�ของผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�

3. SMS ท��ส�งจ�กบร"ษ�ท ห%�งร%�น ผ(%ประกอบก�รร�ยอ$�น ท��ไม�ม�ส�วนเก��ยวข%องก�บผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�

ต�มข%อม(ลจ�กผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท� ในห�วข%อ 6.1.3 และ 6.2.4 น� นระบ�ว��ส�ม�รถระง�บก�รส�งข%อคว�ม SMS จ�ก

60

Page 61: Thailand Spam SMS Report

กล��มท�� 1 และ 2 เท��น� น (ถ$อเป&นก�รระง�บแบบ opt-out) ไม�ส�ม�รถระง�บข%อคว�มจ�กกล��มท�� 3 ได%

ท�งคณะผ(%ศ�กษ�ม�คว�มเห&นว��

• ส��หร�บ SMS ในกล��มท�� 1 และ 2 ซ��งอย(�ในว"ส�ยของผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ท��ส�ม�รถควบค�มได%อย( �แล%ว เพ�ยงแต�ย�งเป&นว"ธ�แบบ opt-out ท��ผ(%ใช%ต%องเป&นฝ��ยร%องขอให%ระง�บบร"ก�รก�อน ควรเปล��ยนเป&นแบบ opt-in โดยอ�ศ�ยอ��น�จของคณะกรรมก�รก"จก�รโทรคมน�คมแห�งช�ต" (กทช.) ก��หนดว��ผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�และค(�ค%� ต%องได%ร�บคว�มย"นยอมจ�กล(กค%�ก�อนจ�งจะส�ม�รถส�งข%อคว�ม SMS ได%

• ส��หร�บ SMS ในกล��มท�� 3 ซ��งเป&นก�รส�งข%อคว�มระหว��งผ(%ใช%เช"งพ�ณ"ชย� ไปย�งผ(%ใช%ท� �วไป โดยผ(%ให%บร"ก�รท��หน%�ท��เป&นแค�ต�วกล�งในก�รส�ง อ�จม�คว�มย�กล��บ�กในก�รก��ก�บด(แลอย(�บ%�ง เพร�ะไม�อย(�ในก�รก��ก�บด(แลของ กทช. โดยตรง ท�งออกท��เป&นไปได%ค$อก�รใช%ม�ตร� 23 ใน พ.ร.บ. ค�%มครองผ(%บร"โภค โดยต�คว�มว�� “SMS spam” ค$อ “ก�รโฆษณ�ท��ก�อให%เก"ดคว�มร��ค�ญ” แก�ผ(%บร"โภค ซ��งท�งคณะกรรมก�รค�%มครองผ(%บร"โภคม�ส"ทธ"E ระง�บก�รโฆษณ�ได%ต�มม�ตร� 27 หร$อลงโทษต�มม�ตร� 48 ของ พ.ร.บ. ค�%มครองผ(%บร"โภค

6.3.2 ประเด�นท(2 (2) การส�ง SMS ท(2ม(เน97อหาชวนให�ช งโชคหร9อพน�น นอกเหน$อไปจ�กประเด&นท�� (1) ซ��งสนใจก�รส�ง SMS ในกรณ�ท� �วไปแล%ว ย�งม�กรณ�เฉพ�ะท��ข%อคว�มบ�งข%อคว�มเข%�ข��ยก�รช"งโชคหร$อก�รพน�น ด�งต�วอย��งของ SMS ท��ยกม�แสดงในห�วข%อ 6.1.2 เช�น

@Hexcube แจกใหญ�!!รถน"สส�นม�ร�ช กด *4649001 ก�บเกมช"งทอง (3 บ/sms) 026199814

ในกรณ�น� คณะผ(%ศ�กษ�ม�คว�มเห&นว�� ส�ม�รถใช%ม�ตร� 22 วรรคสอง (5) ของ พ.ร.บ. ค�%มครองผ(%บร"โภค ใช%บ�งค�บได%อ�กต�อหน��ง ซ��งอ�จต�คว�มต�มกฎกระทรวงฉบ�บท�� 5 ได%ว��เป&นข%อคว�มท��ชวนให%ช"งโชคหร$อพน�น และผ(%ส�งข%อคว�มม�หน%�ท��ต%องให%ร�ยละเอ�ยดประกอบอ$�นๆ อย��งครบถ%วน ม"ฉะน� นจะถ(กระง�บก�รโฆษณ�ได%ต�มม�ตร� 27 หร$อถ(กลงโทษต�มม�ตร� 48 ได%เช�นก�น

ท� งน� ท� งสองประเด&นข� นก�บก�รต�คว�มของคณะกรรมก�รค�%มครองผ(%บร"โภค ว��จะต�คว�ม SMS ว��เข%�ข��ย “ก�รโฆษณ�” ต�ม พ.ร.บ. ค�%มครองผ(%บร"โภคหร$อไม�

6.3.3 ประเด�นท(2 (3) การส�ง SMS ท(2ม(เน97อหาหลอกลวงผ��บร โภค ประเด&นท�� (3) ใกล%เค�ยงก�บประเด&นท�� (2) ในแง�คว�มเป&นกรณ�เฉพ�ะของก�รใช%ง�น SMS โดยประเด&นน� สนใจเร$�องก�รหลอกลวง หร$อ fraudation ต�มห�วข%อ 4.9

ก�รส�งข%อคว�มหลอกลวงอ�จต�คว�มให%เข%�ข��ยม�ตร� 11 ของพระร�ชบ�ญญ�ต"ว��ด%วยก�รกระท��คว�มผ"ดเก��ยวก�บคอมพ"วเตอร� พ.ศ. 2550 (ห�วข%อ 6.2.1) ซ��งย�งไม�เคยถ(กทดสอบในเช"งกฎหม�ยว��เข%�ข��ยหร$อไม� ท�งคณะผ(%ศ�กษ�ม�

61

Page 62: Thailand Spam SMS Report

คว�มเห&นว��ท�งสถ�บ�นค�%มครองผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม (สบท.) ควรท��ง�นในเช"งกฎหม�ยร�วมก�บหน�วยง�นท��เก��ยวข%อง เช�น กระทรวงเทคโนโลย�ส�รสนเทศและก�รส$�อส�ร เพ$�อห�คว�มเป&นไปได%ในก�รบ�งค�บใช%ม�ตร� 11 ส��หร�บกรณ�ของ SMS

6.3.4 ประเด�นท(2 (4) การร�กษาข�อม�ลส�วนต�วของผ��บร โภค และการเผยแพร�รายช92อหมายเลขโทรศ�พท�

ประเด&นเร$�องก�รเผยแพร�ร�ยช$�อหม�ยเลขโทรศ�พท� ส��หร�บก�รส�ง SMS ต�มท��เสนอในห�วข%อ 6.1.6 ถ$อเป&นประเด&นท��ไม�เก��ยวข%องก�บส"ทธ"E หร$ออ��น�จในก�รส�ง SMS โดยตรงด�งเช�น 3 ประเด&นข%�งต%น แต�เป&นเคร$�องม$อส��ค�ญท��ช�วยให%ก�รส�ง SMS spam ท��ได%อย��งม�ประส"ทธ"ภ�พม�กข� น

ในกรณ�น� คณะผ(%ศ�กษ�ม�คว�มเห&นว��กฎหม�ยท��ใกล%เค�ยงท��ส�ดค$อ ร��ง พ.ร.บ. ค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล ซ��งย�งอย(�ในข� นตอนของร�ฐสภ� ท�งสถ�บ�นค�%มครองผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม (สบท.) ควรจ�ดเตร�ยมองค�คว�มร(%ส��หร�บก�รใช% พ.ร.บ. น� เป&นก�รล�วงหน%�

62

Page 63: Thailand Spam SMS Report

7. ข�อเสนอเช งนโยบายจ�กก�รศ�กษ�ในโครงก�รน� คณะผ(%ศ�กษ�ม�ข%อเสนอเช"งนโยบ�ยต�อ สถ�บ�นค�%มครองผ(%บร"โภคในก"จก�รโทรคมน�คม (สบท.) ด�งน�

1. สบท. ควรย$�นข%อเสนอให% กทช. ออกประก�ศห%�มผ(%ให%บร"ก�รโทรศ�พท�ส�ง SMS ไปย�งผ(%ใช%โดยไม�ได%ร�บอน�ญ�ต" (opt-in) เพ$�อลดคว�มร��ค�ญของผ(%ใช% ต�มร�ยละเอ�ยดในห�วข%อ 6.3.1

2. สบท. ควรท��ง�นร�วมก�บคณะกรรมก�รค�%มครองผ(%บร"โภค เพ$�อน��ม�ตร� 22 วรรคสอง (5) และม�ตร� 23

ใน พ.ร.บ. ค�%มครองผ(%บร"โภค ม�ค�%มครองผ(%บร"โภคจ�กป�ญห� SMS spam ต�มร�ยละเอ�ยดในห�วข%อ 6.3.1

และ 6.3.2

3. สบท. ควรท��ง�นร�วมก�บกระทรวงเทคโนโลย�ส�รสนเทศและก�รส$�อส�ร เพ$�อน��ม�ตร� 11 ใน พ.ร.บ. ว��ด%วยก�รกระท��คว�มผ"ดเก��ยวก�บคอมพ"วเตอร� ม�ค�%มครองผ(%บร"โภคจ�กป�ญห� SMS ล�อลวง ต�มร�ยละเอ�ยดในห�วข%อ 6.3.3

4. สบท. ควรเตร�ยมคว�มพร%อมส��หร�บก�รใช% ร��ง พ.ร.บ. ค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล ม�ใช%ค�%มครองก�รเป"ดเผยหม�ยเลขโทรศ�พท�ของผ(%บร"โภคเพ$�อก�รส�ง SMS spam หล�งจ�กกฎหม�ยม�ผลบ�งค�บใช%

5. สบท. ควรด��เน"นม�ตรก�รเช"งร�กอ$�นๆ เช�น ก�รต� งศ(นย�ร�บร�ยง�นป�ญห� SMS spam หร$อโครงก�รประช�ส�มพ�นธ�ให%ผ(%บร"โภคเก"ดคว�มร(%คว�มเข%�ใจม�กข� น

63

Page 64: Thailand Spam SMS Report

8. ภาคผนวก

8.1 ตารางเปร(ยบเท(ยบสถานการณ�ด�านกฎหมายท(2เก(2ยวข�องก�บ spam ของประเทศต�างๆ

ต�ร�งน� รวบรวมข%อม(ลโดย Guido Schryen จ�ก Institute of Business Information Systems, RWTH Aachen University ประเทศเยอรมน� ในง�นว"จ�ยช$�อ ANTI-SPAM LEGISLATION: AN ANALYSIS OF LAWS AND THEIR EFFECTIVENESS

ประเทศ Opt-in

Opt-out

หม�ยเหต� ข%อม(ลเม$�อ ค.ศ.

Argentina X 2001Armenia ไม�ม�กฎหม�ย

spamLaw on personal Data deals with some g8haspects of spam.

Australia X 2004Austria X (*) 2006Belgium X (*) 2003Brazil ไม�ม�กฎหม�ย

spamCriminal, Civil, anti competition and pro consumer laws exist, which could also be used against spam.

Bulagria ไม�ม�กฎหม�ย spam

Some provisions of the Personal Data Protection Act deal with certain aspects of spam.

Burkina Faso ไม�ม�กฎหม�ย spam

There have been several draft laws proposed.

Canada ไม�ม�กฎหม�ย spam

Some statutes include some, although not all, of the measures that are generally available in Spam-specific legislation.

Chile X 2004

Chainaไม�ม�ข%อม(ล The law prohibits the sending of e-mail with false or

materially misleading information, the relaying of e-mails without authorization, the gathering of e-mail addresses illegally.

2006

64

Page 65: Thailand Spam SMS Report

Columbia (X)In 2004, the national legislator introduced a new bill to Congress, which proposes an Opt-out system. No further information is currently available.

(2004)

Costa Rica Opt-in/Opt-out system

2002

Cyprusไม�ม�ข%อม(ล Section 06 of the Regulation of Electronic

Communications and Postal Services Law of 2004 (Law 12 (I)/2004 deals with unsolicited communications (spam).

2004

Czech Republic X 2004Denmark X (*) 2004Estonia X (*) 2004Finland X (*) 2004France X (*) 2004Germany X (*) 2004

Hong Kong (X)

The use of personal data for sending out e-mail spam for direct marketing purposes might be regulated by section 34 of the Personal Data (Privacy) Ordinance, which requires the sender to provide the recipient with an “Opt-out” choice receiving no further marketing e-mail.

Hungaryไม�ม�ข%อม(ล Art.14, Act CVIII of 2001 on Electronic Commerce

of the Hungarian law provides for restrictions regarding unsolicited commercial communication.

2001

Ireland X (*) 2003Italy X (*)

Italy has enacted a tough anti-spam law that makes spamming a criminal offence and is punishable by up to three years’ imprisonment.

2003

Japan X 2005

65

Page 66: Thailand Spam SMS Report

Republic of Korea

X 2003

Latvia Xไม�ม�ข%อม(ล

Lithuania X (*) 2004Luxembourg ไม�ม�กฎหม�ย

spam

Malaysia ไม�ม�กฎหม�ย spam

Act 588 provides that a person who initiates a communication using any applications service, whether continuously, repeatedly or otherwise, during which communication may or may not ensue, with intent to annoy, abuse, threaten or harass any person at any number or electronic address, thereby commits an offence.

Malta X (*) 2003Mexico ไม�ม�กฎหม�ย

spamThe Office of the Federal Attorney for Consumer Protection reformed the Federal Law for Consumer Protection (FLCP) to add one chapter related, in general, to consumer protection in the context of electronic commerce. The amendments provide that “suppliers shall respect consumer’s choice not to receive commercial advertising”. These provisions could be interpreted in such a way to include spam under those articles.

Netherlands X (*) 2004New Zealand X 2005Norway X 2003Peru X 2005Poland X 2002Portugal X 2004Romania X 2002

66

Page 67: Thailand Spam SMS Report

Russia ไม�ม�กฎหม�ย spam

Singapore ไม�ม�กฎหม�ย spam

Legislative framework for the control of e-mail spam was proposed.

Spain X (*) 2003Sweden X (*) 2004Switzerland ไม�ม�กฎหม�ย

spamAnti-spam legislation will probably enter into force in 2007 and will be similar to EU law

Turkey ไม�ม�กฎหม�ย spam

United Kingdom X (*) 2003

United States XWhile many U.S. states have also passed laws addressing spam, they are pre-empted by CAN-SPAM except to the extent to which they address falsity or deception in commercial e-mail messages.

2004

(*) หม�ยถ�งกล��มประเทศสหภ�พย�โรป ซ��งได%อ"ทธ"พลด%�นกฎหม�ยม�จ�ก Directive on Privacy and Electronic Communications (2002/58/EC)

67

Page 68: Thailand Spam SMS Report

9. บรรณาน�กรมDennis W. K. Khong, “AN ECONOMIC ANALYSIS OF SPAM LAW,” Erasmus Law and Economics Review, vol. 1, no. 2004, 2004.

Alysia Davies, Anti-Spam Laws in Western Countries: A Comparison. Legal and Legislative Affairs Division, Parliamentary Information and Research Service, Library of Parliament, Canada, 2010.

Guido Schryen, “Anti-Spam Legislation: An Analysis of Laws and their Effectiveness,” Information and Communications Technology Law, vol. 16, no. 1, pp. 17-32, 2007.

E. Moustakas, C. Ranganathan, and P. Duquenoy, “Combating Spam through Legislation: A Comparative Analysis of US and European,” presented at the Second Conference on Email and Anti-Spam (CEAS 2005), Stanford University, USA, 2005.

Matti Leppäniemi and Heikki Karjaluoto, “Factors influencing consumers’ willingness to accept mobile advertising: a conceptual model,” Int. J Mobile Communications, vol. 3, no. 5, 2005.

International Telecommunication Union, ITU SURVEY ON ANTI-SPAM LEGISLATION WORLDWIDE. 2005.

Division of Marketing Practices, Federal Trade Commission, Spam Summit: The Next Generation of Threats and Solutions. 2007.

Cloudmark, “Taxonomy of Current and Potential Mobile Threats,” Jan-2007.

Ruth Rettie, Ursula Grandcolas, and Bethan Deakins, “Text message advertising:response rates and branding effects,” Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing, vol. 13, no. 4, pp. 304-312.

Yee-Lin Lai and Kai-Lung Hui, “THE OPT-IN AND OPT-OUT DEBATE: IS IT REALLY NECESSARY?,” presented at the CHI 2006 Workshop on Privacy-Enhanced Personalization, Montréal, Canada, 2006.

Giovanni Camponovo and Davide Cerutti, “THE SPAM ISSUE IN MOBILE BUSINESS: A COMPARATIVE REGULATORY OVERVIEW,” presented at the Third International Conference on Mobile Business, 2004.

พระร�ชบ�ญญ�ต" ว��ด%วยก�รกระท��คว�มผ"ดเก��ยวก�บคอมพ"วเตอร� พ.ศ. ๒๕๕๐

ร��งพระร�ชบ�ญญ�ต"ค�%มครองข%อม(ลส�วนบ�คคล พ.ศ. ... ส��น�กง�นเลข�ธ"ก�รสภ�ผ(%แทนร�ษฎร

68