The Journal of Baromarajonani College of Nusing ...journal.knc.ac.th/pdf/25-1-2562-2.pdfThe Journal of Baromarajonani College of Nusing, Nakhonratchasima 27 Vol. 25 No. 1 January -

25The Journal of Baromarajonani College of Nusing, NakhonratchasimaVol. 25 No. 1 January - June 2019

ผลของการใชแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบ

ทสมพนธกบเครองชวยหายใจในผปวยแผนกอายรกรรม

เบญจมาศ ท�าเจรญตระกล, พย.ม.1

ดลววฒน แสนโสม, Ph.D.2

(Received:January2,2019;Revised:March4,2019;Accepted:May3,2019)

บทคดยอ การศกษาครงนเปนวจยกงทดลองแบบ2กลมวดผลหลงทดลองมวตถประสงคเพอศกษาผลของ

การใชแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ(supra-WHAPO

CNPG)ตออบตการณการเกดearly-onsetVAP(EVAP)และความพงพอใจและความมวนยปฏบต

ตามแนวปฏบตฯกลมตวอยาง120คนเปนผปวยใสเครองชวยหายใจใน4วนแรกทตกอายรกรรมเปนก

ลมควบคม63คนรบการดแลตามแนวปฏบตการพยาบาลมาตรฐานของโรงพยาบาลกลมทดลอง57

คนไดรบการดแลโดยใชsupra-WHAPOCNPGโดยพยาบาลกลมตวอยางจ�านวน24คนระหวาง

เดอนตลาคม2560ถงเดอนกมภาพนธ2561วเคราะหขอมลโดยใชสถตchi-square,RelativeRisk

Ratioความถรอยละคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษาพบวากลมควบคมเกดEVAP14ครงคดเปน56.45ครง/1,000วนใชเครอง

ชวยหายใจ(95%CI=0.0605,0.0974)กลมทดลองเกดEVAP3ครงคดเปน15.15ครง/1,000

วนใชเครองชวยหายใจ(95%CI=0.0052,0.0436)กลมควบคมมความเสยงการเกดEVAPมากกวา

กลมทดลอง(RR4.96,95%CI=1.50,16.45,p=0.009)คาเฉลยความพงพอใจของพยาบาลจ�านวน24

คนทใชsupra-WHAPOCNPGอยระดบสง85.8%(M=4.29,SD=.62)คะแนนเฉลยความมวนยใน

การปฏบตตามแนวปฏบตของพยาบาลมากกวา90%เกอบทกกจกรรม

ดงนนผลวจยแสดงวา supra-WHAPO CNPGชวยลดอบตการณและลดความเสยงการเกด

EVAPในผปวยใสเครองชวยหายใจตกอายรกรรมและsupra-WHAPOCNPGสามารถใชไดจรงดงจะ

เหนจากคะแนนเฉลยความพงพอใจและความมวนยการใชแนวปฏบตฯอยระดบสงและยงมปจจยอนท

มผลตอการเกดVAPงานวจยครงตอไปควรน�าปจจยเหลานนมาศกษาดวย

ค�าส�าคญ:ปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ,แนวปฏบตเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบ

เครองชวยหายใจ,เครองชวยหายใจ

1พยาบาลวชาชพช�านาญการพเศษวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนนครราชสมา[email protected]ผชวยศาสตราจารยสาขาการพยาบาลผใหญคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน

การศกษาวจยนไดรบทนจากศนยวจยและฝกอบรมเพอสงเสรมคณภาพชวตคนวยแรงงานคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย

ขอนแกน

�� 25 ��1.indd 25 20/6/2562 8:28:53

The Journal of Baromarajonani College of Nusing, NakhonratchasimaVol. 25 No. 1 January - June 2019

26

EffectsofUsingNursingPracticeGuidelinefor

VentilatorAssociatedPneumoniaPrevention:MedicalDepartment

Benjamas Thamcharoentrakul, M.N.1

Donwiwat Saensom, Ph.D2

(Received:January2,2019;Revised:March4,2019;Accepted:May3,2019)

Abstract Thisquasi-experimentalstudyistwo-groupposttestdesign.Thepurposesofthisstudywere

toevaluate1)theresultsofusingsupra-WHAPOCNPGforventilatorassociatedpneumoniapreven-

tiontotheincidentrateofearly-onsetVAP(EVAP),2)nurses’satisfactionandCNPGadherence

tosupra-WHAPOCNPG.Theparticipantswere120patientsonventilatorswithinthefirstfourday

afteradmissioninthemedicalunitsofahospital.The63participantsofthecontrolgroupreceived

standardcareofthehospital.Ontheotherhand,the57participantsoftheexperimentalgroupreceived

WHAPOCNPGduringOctober,2017toFebruary,2018.DatawereanalyzedbyChi-square,Relative

RiskRatio,frequency,percentage,mean,andstandarddivision.

TheresultofthisstudyshowedthattheincidentrateofEVAPincontrolgroupwas14times

or56.45times/1,000ventilatordays(95%CI=0.0052,0.0436).Theexperimentalgroupwas3timesor

15.15times/1,000ventilatordays(95%CI=0.0052,0.0436).Therelativeriskofthecontrolgroupwas

morethantheexperimentalgroup(RR=4.96,95%CI=1.50,16.45,p=.009).Thetotalmeanscore

ofsatisfactionamong24nurseswhousedsupra-WHAPOCNPGwasatthehighlevel(mean=4.29,

SD=.62,or85%).Themeanscoreofnurses’CNPGadherencewasover90%ofallactivities.

Therefore,theresultofthisstudyshowedthatsupra-WHAPOCNPGcanreduceincidentrate

andrelativeriskofEVAPamongpatientsonventilatorsinthemedicalunits.Inaddition,Supra-WHA-

POCNPGispracticalfornurseworkingbecausethemeanscoresofsatisfactionandCNPGadherence

werehighlevel.However,theremaybeotherfactorsinfluencingonincidentrateofVAP.Thenext

studyshouldincludethesefactors.

Keywords:VAP,ventilatorassociatedpneumoniaprevention,WHAPOCNPG,ventilator

1RegisteredNurse,SeniorProfessionalLevel,BoromarajonaniCollegeofNursing,Nakhonratchasima2AssistantProfessor,FacultyofNursing,KhonKaenUniversity

�� 25 ��1.indd 26 20/6/2562 8:28:53


บทน�า การใสเครองชวยหายใจ มความจ�าเปน

ในการชวยบ�าบดภาวะพรองออกซเจนและชวย

ชวตผปวยวกฤตแตการใสเครองชวยหายใจผาน

ทอชวยหายใจ (endotracheal tube: ETT)ท�าให

เกดภาวะแทรกซอนทส�าคญคอปอดอกเสบ

ท สมพนธกบเครองชวยหายใจ (Ventilator

associatedpneumonia,VAP)(สจตราลมอ�านวย

ลาภ, กาญจนา สมะจารก, เพลนตา ศรปการ,

และชวนพศท�านอง, 2556) ศนยควบคมคมและ

ปองกนโรคของสหรฐอเมรกา(CenterofDisease

ControlandPrevention,CDC)ประมาณการณวา

จะมผปวยใชเครองชวยหายใจประมาณ300,000

คนตอป ซงเปนกลมเสยงในการเกดVAPสงผล

ใหอตราการตายสงขน(CDC,2017)

ปอดอกเสบทสมพนธ กบเครองช วย

หายใจ(Ventilatorassociatedpneumonia:VAP)

เปนภาวะปอดอกเสบทเกดในผปวยทใชเครอง

ชวยหายใจมากกวา 2 วนโดยนบจากวนแรกทใส

เครองชวยหายใจและภายใน 2 วนแรกหลงเอา

ทอชวยหายใจออก(CenterofDiseaseControland

Prevention,2017)จากการทบทวนวรรณกรรมพบ

วาปจจยทท�าใหเกดVAPสามารถจ�าแนกได3ดาน

ไดแกปจจยดานผปวยปจจยดานอปกรณและการ

รกษาและปจจยดานบคลากรสขภาพปจจยดาน

ผปวยเปนปจจยทไมสามารถปองกนไดเชนเพศ

อาย โรคทเขารบการรกษา ฯลฯสวนปจจยดาน

อปกรณและการรกษาทเพมความเสยงในการเกด

VAP เปนปจจยทสามารถปองกนไดปจจยเหลา

นไดแกการสะสมของสงคดหลงเหนอETTcuff

ซงสงผลใหเกดmicroaspirationในทางเดนหายใจ

สวนลางการขดขวางกลไกการไอระยะเวลาการใส

เครองชวยหายใจ(Fitch&Whitman,2014)การ

จดทาผปวยทานอนราบ (Charles et al., 2014)

การรกษาดวยH2blockers(Charlesetal.,2014)

การรกษาดวยยาปฏชวนะ(Murphyetal.,2014)

ส�าหรบปจจยสดทายทสงผลตอการเกดVAPคอ

ปจจยดานบคลากรสขภาพไดแกการไมเครงครด

ในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการศกษา

ของเคสรและคณะ (2014)พบวาการเกดVAP

เกดจากความถของการปนเปอนเชอจากการสมผส

สงแวดลอมถง7.1%และจากมอบคลากรสขภาพ

8.2%

ถงแมวาปจจบนจะมการใชแนวปฏบต

เพอปองกนการเกดVAPอยางตอเนองแตอบต

การณของการเกด VAP ยงคงอย ในระดบสง

จากการศกษาของมาจนและคณะ (2014)พบวา

จ�านวนผตดเชอปอดอกเสบมจ�านวนสงขนถงรอย

ละ 21.8ของผปวยทมการตดเชอทงหมดในโรง

พยาบาลมากกวานนในโรงพยาบาลตตยภมผปวย

ทรกษาดวยเครองชวยหายใจนานเกน 48ชวโมง

ในหอผ ปวยวกฤต มอบตการณการเกด VAP

สงขนรอยละ57.14หรอ31.7/1000วนใชเครอง

ชวยหายใจ (Ranjan,Chaudhary,Chaudhry,&

Ranjan, 2014 ) ในสวนของประเทศไทยจากการ

ศกษาของรองพงษ โพลงละ และคณะ (2555)

ศกษาในหอผ ปวยหนกพบวามผ ปวยเกดVAP

มากกวารอยละ 90 ของผปวยทตดเชอทางเดน

หายใจและจากขอมลการเฝาระวงการตดเชอใน

โรงพยาบาลศนยพบวาปงบประมาณ2559 ใน

แตละเดอนกลมงานอายรกรรมมคาเฉลยอตรา

การตดเชอVAPทงป เทากบ4.30ตอ1,000วน

ใชเครองชวยหายใจ การเกดVAPสงผลกระทบ

หลายประการตอตวผปวยผใหบรการสขภาพและ

�� 25 ��1.indd 27 20/6/2562 8:28:53


28

สถานบรการสขภาพ เมอเกดVAPผปวยทเกด

VAPจะมความเสยงทจะเสยชวตเพมขน 8.2%

(Nguile-Makaoetal.,1010;Tamayoetal.,2012)

และมคาใชจายเพมขนดวยสอดคลองกบการศกษา

ในสหรฐอเมรกาเมอเปรยบเทยบคารกษาระหวาง

ผปวยทเกดVAPและผปวยทไมไดเกดVAPพบ

วาผปวยทเกดVAPจะเสยคารกษา99,598เหรยญ

ในขณะทคารกษาของผปวยทไมเกดVAP จะ

ประมาณ59,770 เหรยญ (Kollef,Hamilton,&

Ernst,2012)

การปองกนและการดแลผปวยทเกดVAP

แลวนนหลายหนวยงานไดพฒนาแนวปฏบตขน

เชน CDCก�าหนดแนวปฏบตเพอปองกนเปน4

มาตรการ(W.H.A.P)ไดแก1)มาตรการการหยา

เครองชวยหายใจ(WeanPatient:W)2)มาตรการ

การท�าความสะอาดมอ (HandHygiene:H) 3)

มาตรการการปองกนการสดส�าลกเชอกอโรค

ทางเดนหายใจสวนลาง(AspirationPrecautions:

A) และ 4) มาตรการการปองกนการปนเปอน

(Preventcontamination:P)(สมจตรพรยะประภา,

อะษาชะโนภาษ,จ�ารสรงศจ�าเรญ,บงอรรตนบญ

คง,และยพาวรรณทองตะนนาม,2557)

โรงพยาบาลตตยภมไดมการประยกตแนว

ปฏบตเพอปองกนการเกดVAPมาใชประกอบ

ดวยกจกรรมการหยาเครองชวยหายใจ (W)การ

ท�าความสะอาดมอ (H) การปองกนการส�าลก

(A) การปองกนการปนเปอนเชอ (P) การดแล

ปาก (Oral care) โดยการท�าความสะอาดปากฟน

ดวยSpecialmouthwashหรอ0.12%Cholhex-

idinegluconateinalcohol(กลมงานการพยาบาล

ดานควบคมและปองกนการตดเชอ, 2559)จาก

การส�ารวจในปงบประมาณ 2559 พบวายงม

อบตการณการเกดVAP ในหอผปวยอายรกรรม

ในระดบ 2.31-9.17 ตอ 1,000 วนใชเครองชวย

หายใจและจากการศกษาความวนยในการปฏบต

ตามแนวปฏบตของพยาบาลจ�านวน25คนพบ

วาพยาบาลปฏบตตามแนวปฏบตครบสมบรณ

ในหลายกจกรรม แตมบางกจกรรมยงปฏบตได

ไมสมบรณคอการท�า oral careพบวาบคลากร

เลอกใช specialmouthwashรอยละ62 ซงจาก

การศกษาการท�าความสะอาดปากฟนทลดการ

เกดVAPใหใช0.12%chlorhexidinegluconate

inalcoholการท�าHandhygieneและกจกรรมการ

หยาเครองชวยหายใจ(wean)พบวาบคลากรปฏบต

ไดสมบรณรอยละ50การควบคมcuffpressure25-

30mmHgและการจดทานอนยกหวเตยงสงท�ามม

30-45องศาขณะใหอาหารทางสายยางและหลงให

อาหาร30นาทมการปฏบตไดนอยกวารอยละ50

นอกจากนยงพบวามการใหอาหารทางผานชดให

อาหารแบบหยดเรวนอยกวา 30นาทรอยละ57

และในแนวปฏบตเพอปองกนการส�าลกยงไมได

มกจกรรมการท�า supra-cuff suction ซงชวยลด

การเกดmicroaspirateของสงคดหลงเหนอETT

cuffสทางเดนหายใจสวนลางซงเปนสาเหตส�าคญ

ของการเกดVAPทงนการท�าsupra-cuffsuction

จะชวยลดการไหลของเชอลงทางเดนหายใจสวน

ลางลดความเสยงในการเกดVAPการเสยชวต

เมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมอตราการตายใน

โรงพยาบาลนอยลงเกอบเทาตว นอกจากนยง

ท�าใหลดจ�านวนวนใชเครองชวยหายใจลงอก

ดวย(Frostetetal.,2013;Safdari,Yazdannik,&

Abbast, 2014) จากการปฏบตตามแนวปฏบตท

ยงไมสมบรณในหลายกจกรรมโดยเฉพาะขาด

กจกรรมชวยลดการเกดmicroaspirate จงท�าให

�� 25 ��1.indd 28 20/6/2562 8:28:53


อบตการณของการเกดVAPไมลดลง

ดงนนจงจ�าเปนตองมการพฒนาแนว

ปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบท

สมพนธกบเครองชวยหายใจ ทสอดคลองกบ

บรบทการดแลผ ป วยทโรงพยาบาลศนยและ

ครอบคลมปจจยเสยงทเกดจากการสดส�าลกเชอ

กอโรคเหนอ ETT cuff เขาทางเดนหายใจสวน

ลาง(AspirationPrecautions:A)ซงยงไมมในแนว

ปฏบตโดยเพมการท�าsuppracuffsuctionคอการ

ดดสงคดหลงเหนอETTcuffซงจากการทบทวน

วรรณกรรมพบวาชวยลดความเสยงของการเกด

VAP48% (Frost et al., 2013)การสงเสรมให

บคลากรมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบต จาก

การศกษาของโมฮมเมด (2014)พบวาพบวาหาก

บคลากรสขภาพปฏบตตามแนวปฏบตเพมจาก63

%เปน84%จะท�าใหอตราการเกดVAPลดลงจาก

23มาเปน14 /1,000วนใชเครองชวยหายใจและ

ศกษาผลของการน�าแนวปฏบตการพยาบาลเพอ

ปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบการใสเครองชวย

หายใจทพฒนาขนมาใชในหอผปวยอายรกรรม

เพอลดอบตการณการเกดVAPสอดคลองกบการ

พฒนาคณภาพโรงพยาบาลตามการก�าหนดตวชว

ดบญชวดเปรยบเทยบโครงการพฒนาระบบสาร

สนเทศเปรยบเทยบวดระดบคณภาพโรงพยาบาล

(ThailandHospitalIndicatorProgram:THIP)ได

ก�าหนดKPIใหVAPเปนตวชวดระบบงานส�าคญ

หมวดInfectionControlSystemทก�าหนดใหคา

การเกดอบตการณยงนอยยงด

วตถประสงคของงานวจย เพอศกษาผลของการใชแนวปฏบตการ

พยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบ

เครองชวยหายใจในผปวยอายรกรรมดงน

1. เพอศกษาอบตการณการเกด VAP

ในผปวยวกฤตอายรกรรมทไดรบแนวปฏบตการ

พยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบ

เครองชวยหายใจ(Supra-WHAPOCNPG)

2. เพอศกษาความพงพอใจของพยาบาล

เกยวกบการปฏบตตามกจกรรมการพยาบาลของ

แนวปฏบตSupra-WHAPO

3. เพอศกษาความมวนยของพยาบาล

ในการปฏบตตามกจกรรมการพยาบาลของแนว

ปฏบตSupra-WHAPO

ค�าจ�ากดความ ปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ

หมายถงปอดอกเสบทเกดขนภายหลงจากการใส

เครองชวยหายใจ 2วนขนไป ในการศกษาครงน

ศกษาเฉพาะEVAPหมายถงการเกดปอดอกเสบ

ทสมพนธกบเครองชวยหายใจหลงใสเครองชวย

หายใจผานทอชวยหายใจ 2-4 วนวนจฉยโดยใช

clinicalcriteria

อบตการณการเกดปอดอกเสบทสมพนธ

กบเครองชวยหายใจหมายถง อตราการเกดVAP

รายใหมตอ1000วนใสเครองชวยหายใหจวนจฉย

ตาม clinical criteria ของCDC ในผปวยกลม

ตวอยางทไดรบการดแลโดยใช Supra-WHAPO

และผปวยกลมควบคมทไมไดรบการดแลโดยใช

WHAPOในชวงเวลาทท�าการศกษา

ความมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบต

หมายถงสดสวนของพฤตกรรมของพยาบาล ใน

การปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกน

ปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจม

ทงหมด8องคประกอบโดยพยาบาลหวหนาหอผ

�� 25 ��1.indd 29 20/6/2562 8:28:53


30

ปวยหรอหวหนาเวรจะเปนผบนทกตามแบบตรวจ

เชคการปฏบตตามแนวปฏบตเวรละ1ครง

ความพงพอใจตอแนวปฏบตหมายถง

คะแนนความพงพอใจตอแนวปฏบตการพยาบาล

เพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวย

หายใจทประเมนโดยแบบวดความพงพอใจของ

พยาบาลตอการใชแนวปฏบตฯและความพงพอใจ

โดยรวม

กรอบแนวคด การวจยครงนใชกรอบแนวคดของทฤษฎ

ระบบของLudwigVonBertalanflyมาใชในการ

วจยประกอบดวยInput,Process,Outputมแนวค

ดวาองคประกอบหรอปจจยหรอสงตางๆมความ

สมพนธกนอยางเปนกระบวนการ ดงนนถาหาก

ตองการใหผลลพธบรรลตามวตถประสงคทคาด

หวงตองด�าเนนกระบวนการดงน

วธด�าเนนการวจย การศกษานเปนการวจยแบบกงทดลอง

(Quasi-experimentaldesign)แบบ2กลมวดผล

หลงการทดลอง

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรประชากรทใชในการศกษาครง

นประกอบดวย2กลมไดแก(1)ผปวยผใหญวกฤต

ทใสเครองชวยหายใจ4วนแรกทเขารบการรกษา

ในหอผปวยอายรกรรมชาย และหอผปวยอายร

กรรมหญง และ (2)พยาบาลวชาชพประจ�าหอ

ผปวยอายรกรรมชาย และหอผปวยอายรกรรม

ความมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบต หมายถงสดสวนของพฤตกรรมของพยาบาล ในการปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจมท งหมด 8องคประกอบ โดยพยาบาลหวหนาหอผปวยหรอหวหนาเวร จะเปนผบนทกตามแบบตรวจเชคการปฏบตตามแนวปฏบต เวรละ 1 ครง

ความพงพอใจตอแนวปฏบตหมายถง คะแนนความพงพอใจตอแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ ทประเมนโดยแบบวดความพงพอใจของพยาบาลตอการใชแนวปฏบตฯ และความพงพอใจโดยรวม กรอบแนวคด

การวจยครงนใชกรอบแนวคดของทฤษฎระบบของ Ludwig Von Bertalanfly มาใชในการวจย ประกอบดวย Input, Process, Outputมแนวคดวาองคประกอบหรอปจจย หรอสงตางๆ มความสมพนธกนอยางเปนกระบวนการ ดงนนถาหากตองการใหผลลพธบรรลตามวตถประสงคทคาดหวง ตองดาเนนกระบวนการดงน Input Process Output วธดาเนนการวจย

การศกษานเปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-experimental design) แบบ 2 กลม วดผลหลงการทดลอง ประชากร และกลมตวอยาง

ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน ประกอบดวย 2 กลม ไดแก(1) ผปวยผใหญวกฤตทใสเครองชวยหายใจ 4 วนแรก ทเขารบการรกษาในหอผปวยอายรกรรมชาย และหอผปวยอายรกรรมหญง

ดานผปวย - อบตการณการเกด VAP ดานพยาบาล - ความพงพอใจตอแนวปฏบต - ความมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบต

ใช Supra-WHAPO CNPG ประกอบดวย 1. supra-cuff suction 2. Wean 3. Hand hygiene 4. Aspiration precaution 5. Prevent contamination 6. Oral care 0.12 % CHD 7. VAP monitoring 8. VAP prevention checklist

- ผปวยใสเครองชวยหายใจ 4 วนแรก - อาย 18 ปขนไป - ไมมการตดเชอทางเดนหายใจกอนใสเครองชวยหายใจตามเกณฑ CDC

หญงโรงพยาบาลตตยภมทท�าการศกษา

กลมตวอยางประกอบดวยกลมผปวยและ

กลมพยาบาลวชาชพคดเลอกกลมตวอยางโดยวธ

แบบเจาะจงตามคณสมบต(purposivesampling)

1 ผปวยกลมตวอยาง เลอกแบบเจาะจง

ตามคณสมบตแบงออกเปน2กลม ไดแก ผปวย

กลมควบคมและผปวยกลมทดลอง มเกณฑคด

เขาคอ 1)ผปวยอาย 18ปขนไป2)ผปวยแผนก

อายรกรรมไดรบการใสเครองชวยหายใจผาน

endotracheal tubeใน 4 วนแรก 3) ผปวยหรอ

ผ แทนโดยชอบธรรมสมครใจและยนดเขารวม

�� 25 ��1.indd 30 20/6/2562 8:28:53


การศกษามเกณฑคดออก(exclusioncriteria)คอ

1) ผปวยตดเชอทางเดนหายใจกอน 2 วนแรก

หลงใสเครองชวยหายใจ ตามเกณฑ Clinical

criteria(CDC,2017)2)ผปวยไดรบการวนจฉยโดย

แพทยวาเปนAcuterespiratorydistresssyndrome

กอน 2 วนแรก หลงใสเครองชวยหายใจ 3)

ผปวยหรอผแทนโดยชอบธรรมขอยตการเขารวม

การศกษา4)ผปวยเสยชวตหรอยายออกจากหอ

ผปวยดวยกรณตางๆเชนไมสมครใจอยรกษาสง

ไปรกษาทโรงพยาบาลอนสงไปรกษาทหอผปวย

อน กอน 2 วนแรกของการใสเครองชวยหายใจ

ผาน ETTโดยกลมควบคมไดรบการดแลโดยใช

แนวปฏบตเพอปองกนVAPตามมาตรฐานของ

โรงพยาบาลสวนกลมทดลองไดรบการดแลโดย

ใชแนวปฏบต Supra-WHAPOCNPG ทผวจย

พฒนาขน

ขนาดของกล มตวอยางค�านวณโดยใช

สตรการเปรยบเทยบคาสดสวนของการวจยแบบ

ทดลองกรณ 2กลมเปนอสระตอกน (Bernard,

2000)รวมกบคาประมาณการสญเสยตวอยาง

ไว20%ไดจ�านวนตวอยางทตองศกษาทงหมด

เทากบ134คนโดยแบงเปนกลมควบคมและกลม

ทดลองกลมละ67คนในการวจยครงนสญเสยกลม

ตวอยาง 14คนจากกรณไมสมครใจรกษาตอใน

โรงพยาบาล 7คนถกสงไปรบการรกษาตอทโรง

พยาบาลอน4คนยายหอผปวย1คนและเสยชวต

2คนคงเหลอกลมตวอยาง120คนเปนกลมควบคม

63คนกลมทดลอง57คน

2 พยาบาลกล มตวอยาง คดเลอกแบบ

เจาะจง(purposivesampling)และสมครใจเขารวม

โครงการจ�านวนกลมละ24คนปฏบตงานในหอผ

ปวยอายรกรรมชายและอายรกรรมหญง ในชวง

เวลาทท�าการวจยคอ เดอนตลาคม2560ถงเดอน

กมภาพนธ2561

การพทกษสทธผใหขอมล

กอนการศกษามการขอความยนยอมจาก

กลมตวอยางหรอผแทนโดยชอบธรรมปราศจาก

การขมข บงคบหรอใหรางวลในการเขารวมการ

วจย มการใหขอมลกอนการตดสนใจเขารวม

โครงการวจย ปกปดขอมลทไมตองการเปดเผย

สามารถยตการเขารวมวจยไดตลอดเวลา โดยไมม

ผลกระทบตอการดแลรกษาผปวย ไมเปดเผยชอ

หรอสญลกษณทแสดงถงอาสาสมครเขารวมวจย

มการชแจงประโยชนจากการเขารวมการวจยรวม

ทงอธบายถงความเสยงทอาจเกดตอกลมตวอยาง

ทเขารวมวจย ผวจยมการเตรยมการปองกนและ

จดการกบความเสยงทจะเกดขน มความยตธรรม

ในการเลอกกลมตวอยางคอก�าหนดเกณฑในการ

เลอกกลมตวอยางแบบเจาะจงอยางชดเจนไดรบ

อนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยใน

มนษย มหาวทยาลยขอนแกนเลขทHE602178

และไดรบอนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมการ

วจยในมนษยของโรงพยาบาลตตยภมทศกษาเลข

ทKE60127เมอไดรบการอนมตใหด�าเนนการวจย

เครองมอทใชในการวจย

ในการศกษาครงนเครองมอทใชในการ

วจย แบงเปน 2 ประเภทคอ เครองมอในการ

ทดลองและเครองมอเกบรวบรวมขอมล ดงราย

ละเอยดตอไปน

1. เครองมอในการทดลอง ประกอบ

ด วย แนวปฏ บ ต Supra-WHAPO CNPG

ทผ วจยไดพฒนาตาม รปแบบของ Evidence

Based Practice Model ของซคพ (Soukup,

2000)และสอการสอนวดโอและโปสเตอรการท�า

�� 25 ��1.indd 31 20/6/2562 8:28:53


32

Supra-cuff suctionโดยแนวปฏบตSupra-WHA-

POCNPGประกอบดวย 8 องคประกอบ ไดแก

1)Supra-cuff suction เปนกจกรรมการดดสงคด

หลงเหนอETT cuff 2)Weanการประเมนควา

มตองการหยาเครองชวยหายใจทกวน 3)Hand

hygieneคอมการท�าความสะอาดมอดวยสบหรอ

แอลกอฮอล ตามขนตอนของWHOguidelines

4)Aspiration precautionการปองกนการส�าลก

โดยการปฏบตกจกรรมดงนคอจดนอนศรษะสง

30-45องศาตลอดเวลาหากไมมขอหาม ตดตาม

ประเมนcuffpressure20-30mmHgอยางนอยเวร

ละ1ครงเทน�าในขอตออปกรณเครองชวยหายใจ

ทงกอนเปลยนทาจดหวเตยงสง30-45องศาขณะ

ใหอาหารและหลงใหอาหาร30นาทใหอาหารทาง

สายยางดวยวธการหยดชาๆ30นาท 5) Prevent

contamination เปนการปองกนการปนเปอนเชอ

จากอปกรณ และการปฏบตของบคลากรสขภาพ

คอดแลและเปลยนอปกรณเครองชวยหายใจทก7

วนหรอเมอปนเปอนใชsterilewaterเตมเครอง

ท�าความชนอปกรณเครองชวยหายใจใช70%Al-

cohol เชดบรเวณขอตอเครองชวยหายใจและรอย

ตอตางๆกอนท�ากจกรรมหลงท�ากจกรรมและ

กอนตอกลบเขาททกครงและครอบหวSelfinflat-

ingเมอไมใช6)Oralcareคอการท�าความสะอาด

ปากฟนดวย0.12%Chlorhexidineอยางนอยเวรละ

1 ครง 7) VAP monitor ประเมนการเกด

VAPโดยใชเกณฑการประเมนclinicalของCDC

ปค.ศ.2017ในวนท2และ4ของการใสเครองชวย

หายใจ8)VAPpreventionchecklistโดยใชแบบ

ตรวจสอบวนยของพยาบาลในการปฏบตตามแนว

ปฏบตsupra-WHAPOโดยหวหนาหอผปวยหรอ

หวหนาทมการพยาบาลเวรละ1ครง

VDOและโปสเตอร การท�า supra-cuff

suction ไดรบการตรวจสอบความตรงตามเนอหา

โดยผทรงคณวฒ3ทานค�านวณหาContentvalid-

ityindex(CVI)ได1.00แนวปฏบตฯsupra-WHA-

POตรวจสอบคณภาพเครองมอตามเกณฑของ

TheAppraisalofGuidelinesforResearch&Eval-

uation:AGREEIIปค.ศ.2009โดยผเชยวชาญ5

ทานไดคะแนนการประเมนทกหมวดเฉลยรอยละ

83.29และผเชยวชาญทกทานเหนชอบใหน�าแนว

ปฏบตไปใชได

2. เครองมอเกบรวบรวมขอมลวจย

ประกอบดวยเครองมอ 2 ชด ส�าหรบรวบรวม

ขอมลจากพยาบาลและขอมลจากผ ปวยมราย

ละเอยดดงน

1 เครองมอส�าหรบรวบรวมขอมลจากผ

ปวย ไดแก 1)แบบบนทกขอมลทวไปของผปวย

ไดแกเพศอายตรวจความเทยงตรงของเนอหาโดย

ค�านวณหาคาIndexofitemobjectivecongruence

(IOC) โดยผทรงคณวฒ 5ทาน ไดคะแนน IOC

1.00แบบวนจฉยการตดเชอVAPโดยใชclinical

criteriaของCDCตรวจคณภาพโดยผทรงคณวฒ

5ทานไดคะแนนIOC1.00

2 เครองมอส�าหรบรวบรวมขอมลจาก

พยาบาลประกอบดวย2สวนคอ1)แบบบนทก

วนยในการปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาลฯ

โดยใหคะแนนเปนรอยละตามความถในการปฏบต

ของแตละกจกรรมตงแต 0-100%ประเมนโดย

พยาบาลหวหนาหอผ ปวยหรอหวหนาทมการ

พยาบาลหรอผวจยในแตละเวรเวรละ1ครงตรวจ

ความเทยงตรงของเนอหาโดยค�านวณหาคา IOC

โดยผทรงคณวฒ 5ทาน ไดคะแนน IOC 0.82)

แบบประเมนความพงพอใจตอแนวปฏบตฯเลอก

�� 25 ��1.indd 32 20/6/2562 8:28:54


ตอบแบบมาตรสวนประมาณคา 5 ระดบ เกณฑ

การใหคะแนนดงน5คะแนนพงพอใจมากทสด4

คะแนนพงพอใจมาก3คะแนนพงพอใจปานกลาง

2คะแนนพงพอใจนอย1คะแนนพงพอใจนอย

ทสดน�ามาหาคาเฉลยของความพงพอใจแตละ

กจกรรมและภาพรวมของกจกรรมทงหมดแปล

ผลออกมาเปนระดบความพงพอใจเฉลยและรอย

ละของพยาบาลตรวจสอบความตรงตามเนอหา

ของเครองมอเกบรวบรวมขอมลน�ามาหาความ

ตรงตามเนอหา(ContentValidity)ตรวจความเทยง

ตรงของเนอหาโดยค�านวณหาคา IOC โดยผทรง

คณวฒ5ทานไดคะแนนIOC1หาความเชอมน

จากพยาบาลจ�านวน24คนโดยหาCronbachalpha

ได0.9

การเกบรวบรวมขอมล

1. ขนตอนการด�าเนนการวจยเมอผาน

การอนมตจากกรรมการจรยธรรมและขอเขาเกบ

ขอมลจากหนวยงานเรยบรอยแลวมดงน

1.1 เลอกผปวยกลมควบคมตามขอ

ก�าหนดการคดเขาศกษาและพยาบาลอาสาสมคร

1.2พยาบาลอาสาสมครใชแนวปฏบต

WHAPOตงแตวนแรกของการใสETTและเกบ

ขอมลการเกดVAPในวนท2-4หลงใสETT

1.3 ประเมนการความมวนยในการ

ปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาลWHAPOของ

พยาบาลอาสาสมคร

1.4พยาบาลอาสาสมครประเมนความ

พงพอใจแนวปฏบตฯ

1.5 เมอเกบขอมลกลมควบคมครบ

แลวด�าเนนการเกบขอมลกลมทดลองตามขนตอน

เชนเดยวกนกบกลมควบคม

สรปไดตามแผนผงดงน

โดยผทรงคณวฒ 5 ทาน ไดคะแนน IOC 1.00แบบวนจฉยการตดเชอ VAP โดยใช clinical criteria ของ CDCตรวจคณภาพโดยผทรงคณวฒ 5 ทาน ไดคะแนน IOC 1.00

2 เครองมอสาหรบรวบรวมขอมลจากพยาบาล ประกอบดวย 2 สวน คอ1) แบบบนทกวนยในการปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาลฯโดยใหคะแนนเปนรอยละตามความถในการปฏบตของแตละกจกรรมตงแต 0-100 % ประเมนโดยพยาบาลหวหนาหอผปวยหรอหวหนาทมการพยาบาลหรอผวจยในแตละเวร เวรละ 1 ครง ตรวจความเทยงตรงของเนอหาโดยคานวณหาคา IOC โดยผทรงคณวฒ 5 ทาน ไดคะแนน IOC 0.82) แบบประเมนความพงพอใจตอแนวปฏบตฯ เลอกตอบแบบมาตรสวนประมาณคา 5 ระดบ เกณฑการใหคะแนน ดงน 5 คะแนน พงพอใจมากทสด4 คะแนน พงพอใจมาก3 คะแนน พงพอใจปานกลาง2 คะแนน พงพอใจนอย1 คะแนน พงพอใจนอยทสดนามาหาคาเฉลยของความพงพอใจแตละกจกรรมและภาพรวมของกจกรรมทงหมด แปลผลออกมาเปนระดบความพงพอใจเฉลย และรอยละของพยาบาล ตรวจสอบความตรงตามเนอหาของเครองมอเกบรวบรวมขอมล นามาหาความตรงตามเนอหา (Content Validity)ตรวจความเทยงตรงของเนอหาโดยคานวณหาคา IOC โดยผทรงคณวฒ 5 ทาน ไดคะแนน IOC 1 หาความเชอมนจากพยาบาลจานวน 24 คน โดยหา Cronbach alpha ได 0.9 การเกบรวบรวมขอมล

1. ขนตอนการดาเนนการวจยเมอผานการอนมตจากกรรมการจรยธรรม และขอเขาเกบขอมลจากหนวยงานเรยบรอยแลว มดงน

1.1 เลอกผปวยกลมควบคมตามขอกาหนดการคดเขาศกษา และพยาบาลอาสาสมคร 1.2 พยาบาลอาสาสมครใชแนวปฏบต WHAPO ตงแตวนแรกของการใส ETT และเกบขอมล

การเกด VAP ในวนท 2-4 หลงใส ETT 1.3 ประเมนการความมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาล WHAPOของพยาบาล

อาสาสมคร 1.4 พยาบาลอาสาสมครประเมนความพงพอใจแนวปฏบตฯ 1.5 เมอเกบขอมลกลมควบคมครบแลวดาเนนการเกบขอมลกลมทดลองตามขนตอน

เชนเดยวกนกบกลมควบคม สรปไดตามแผนผงดงน

2. ระยะเวลาใน

Experimental Group

Intervention: ใชแนวปฏบต Supra-WHAPO เพมSupra-cuff

suction, VAP monitoring, VAP prevention checklist

Evaluation - อตราการเกด VAP - ความพงพอใจตอการใชแนวปฏบตฯ -วนยการปฏบตตามแนวปฏบตฯ

Routine Care: ใชแนวปฏบต WHAPO

Control Group

Evaluation - อตราการเกด VAP -การปฏบตตามแนวปฏบตฯ

�� 25 ��1.indd 33 20/6/2562 8:28:54


34

การด�าเนนการ

ด�าเนนการศกษากลมควบคมใหเสรจสน

กอนจงท�าการศกษาในกลมทดลองเพอไมใหเกด

การปนเปอนของการศกษาแบงเวลาท�าการศกษา

ออกเปน2ระยะ ไดแก ระยะทหนงท�าการศกษา

ในกลมผปวยกลมควบคมระหวางเดอนตลาคม

ถงกลางเดอนธนวาคม2560 ระยะทสองท�าการ

ศกษาในกลมผปวยทดลองระหวางหลงกลางเดอน

ธนวาคม2560ถงเดอนกมภาพนธ2561

การวเคราะหขอมล การวจยครงนไดศกษาผลของการใชแนว

ปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบท

สมพนธกบเครองชวยหายใจในผปวยวกฤตอายร

กรรมซงมการวเคราะหขอมลดงตอไปน

ขอมลทวไปดานผปวยน�ามาวเคราะหดวย

สถตเชงบรรยาย ไดแก ความถ รอยละคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐานและใชสถตchi-square

เพอตรวจสอบขอมลพนฐานของผ ป วยกล ม

ตวอยาง

ขอมลการเกดปอดอกเสบทสมพนธกบ

เครองชวยหายใจน�ามาวเคราะหหาอบตการณการ

เกดปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจตอ

1,000วนการใสเครองชวยหายใจและเปรยบเทยบ

อบตการณการเกดปอดอกเสบทสมพนธกบเครอง

ชวยหายใจในกลมทใชแนวปฏบตSupra-WHA-

PO และกลมทไมไดใชแนวปฏบตการพยาบาล

Supra-WHAPOโดยใชสถตRelativeRiskRatio

ความพงพอใจของพยาบาลตอแนวปฏบ ตฯ

วเคราะหดวยสถตเชงบรรยายไดแกความถรอย

ละคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานความม

วนยของพยาบาลในการปฏบตตามแนวปฏบตฯ

วเคราะหดวยสถตเชงบรรยายไดแกความถรอย

ละคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและเปรยบ

เทยบความมวนยของพยาบาลในการปฏบตตาม

แนวปฏบต ของพยาบาลกลมควบคมและกลม

ทดลองดวยสถตt-test

ผลการวจย ลกษณะทวไปของกลมผปวยตวอยางพบ

วาทงสองกลมมลกษณะทวไปไมแตกตางกนโดย

กลมควบคมมเพศชายจ�านวน35 คนและกลม

ทดลองมเพศชาย37คนคดเปนรอยละ56และ65

ตามล�าดบโดยอายเฉลยของกลมควบคม63ปอาย

เฉลยของกลมทดลอง64ปการวนจฉยโรคทพบ

ของทงสองกลมไมแตกตางกนสวนใหญเปนโรค

กลมCardiovascular diseases โดยกลมควบคมม

จ�านวน28คน(รอยละ44)กลมทดลองม20คน

(รอยละ35)เมอพจารณาการไดรบยาProtonpump

innibitorsพบวาผปวยกลมควบคมไดรบยาจ�านวน

44คน(รอยละ70)และกลมทดลองไดรบ47คน

(รอยละ82)สวนการไดรบยาปฏชวนะพบวากลม

ควบคมไดรบจ�านวน53คน(รอยละ84)และกลม

ทดลองไดรบ40คน(รอยละ70)สวนคาเฉลยของ

จ�านวนวนใชเครองชวยหายใจของทงสองกลมไม

แตกตางกนคอกลมควบคมมจ�านวนวนใชเครอง

ชวยหายใจเฉลย 3.7 วน (SD=0.61) และกลม

ทดลอง3.5วน(SD=0.80)ดงรายละเอยดในจาก

ตารางท1

�� 25 ��1.indd 34 20/6/2562 8:28:54


ตารางท1ลกษณะทวไปของผปวยวกฤตอายรกรรมตารางท 1ลกษณะทวไปของผปวยวกฤตอายรกรรม ลกษณะท�วไป กลมควบคม

N=63

n (% )

กลมทดลอง

N=57

n (% )

Chi-square

(X2)

p*

เพศ ชาย 35 (56) 37 (65) 1.092 .296 หญง 28 (44) 20 (35) อาย 20-40 ป 7 (11) 3 (5) 7.503 .057 41-60 ป 15 (24) 23 (40) 61-80 ป 35 (56) 21 (37) 81-100 ป 6 (9) 10 (18)

การวนจฉยโรคCardiovascular 28 (44) 20 (35) 11.027 .137 Neurology 13 (21) 11 (19) Respiratory 8 (13) 10 (17) Sepsis 7 (11) 6 (11) Gastrointestinal 0 (0) 6 (11) Other 7 (11) 4 (7)

การไดรบยา

44 (70) 47 (82) 2.599 .107 19 (30) 10 (18)

53 (84) 40 (70) 3.340 .068

Proton Pump Inhibitors ได ไมได

Antibiotic ได ไมได 10 (16) 17 (30)

(SD) (SD) t p อาย 63 (14.89) 64 (14.02) 44.354 .499 คาเฉลย ventilator dayใน 4 วนแรก 3.7 (0.61) 3.5 (0.80) 3.408 .182 *กาหนดนยสาคญทางสถตท p< 0.05

MM

�� 25 ��1.indd 35 20/6/2562 8:28:54


36

อบตการณการเกดearly-onsetVAP

การประเมนการเกดปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจในวนท4หลงใสเครองชวยหายใจ

พบวาในกลมควบคมเกดVAP14ครงคดเปนอบตการณ56.45ครง/1,000วนใชเครองชวยหายใจ(95%

CI=0.0605,0.0974)สวนกลมทดลองเกดVAP3ครงคดเปน15.15ครง/1,000วนใชเครองชวยหายใจ

(95%CI=0.0052,0.0436)เมอเปรยบเทยบความเสยงของการเกดVAPระหวางผปวยทงสองกลมพบ

วาผปวยกลมควบคมมความเสยงของการเกดVAPมากเปน4.96เทาของผปวยกลมทดลอง(RR=4.96,

95%CI=1.50,16.45,p=0.009)ดงตารางท2

ตารางท2อบตการณการเกดVAPในผปวยกลมควบคมและกลมทดลอง

ความพงพอใจตอการใชแนวปฏบต

การประเมนความพงพอใจของพยาบาล

กลมทดลองจ�านวน24คนตอการใชแนวปฏบต

supra-WHAPOพบวาพยาบาลผใชแนวปฏบตรอย

ละ85.8มคะแนนความพงพอใจโดยรวมเฉลย4.29

อบตการณการเกด ear ly-onset VAP การประเมนการเกดปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจในวนท 4 หลงใสเครองชวยหายใจ

พบวาในกลมควบคมเกด VAP 14 ครง คดเปนอบตการณ 56.45 ครง/1,000 วนใชเครองชวยหายใจ (95 % CI = 0.0605,0.0974) สวนกลมทดลองเกด VAP 3 ครง คดเปน 15.15 ครง/1,000 วนใชเครองชวยหายใจ (95 % CI = 0.0052,0.0436) เมอเปรยบเทยบความเสยงของการเกด VAP ระหวางผปวยทงสองกลมพบวา ผปวยกลมควบคมมความเสยงของการเกด VAP มากเปน 4.96 เทาของผปวยกลมทดลอง (RR = 4.96, 95 % CI = 1.50,16.45, p=0.009) ดงตารางท 2

ตารางท 2 อบตการณการเกด VAP ในผปวยกลมควบคม และกลมทดลอง จานวนการ

เกด VAP

(ครง)

จานวน

Ventilator

day (วน)

VAP incidence /

1,000 ventilator-

day

(95% CI)

Relative

r isk

(95% CI)

P*

กลมควบคม

(n = 63)

14 248 56.45 (0.06,0.10) 4.96 .009

กลมทดลอง

(n = 57)

3 198 15.15 (0.005,0.04)

(1.50,16.45)

*กาหนดนยสาคญทางสถตท p< 0.05

ความพงพอใจตอการใชแนวปฏบต การประเมนความพงพอใจของพยาบาลกลมทดลองจานวน 24 คน ตอการใชแนวปฏบต supra-

WHAPO พบวา พยาบาลผใชแนวปฏบตรอยละ 85.8มคะแนนความพงพอใจโดยรวมเฉลย4.29 (SD .62) จากคะแนนเตม 5และพยาบาลผใชแนวปฏบตเกนกวารอยละ 80มคะแนนความพงพอใจเฉลยทกดานในระดบพงพอใจมาก ดงรายละเอยดในตารางท 3

(SD.62)จากคะแนนเตม5และพยาบาลผใชแนว

ปฏบตเกนกวารอยละ80มคะแนนความพงพอใจ

เฉลยทกดานในระดบพงพอใจมากดงรายละเอยด

ในตารางท3

�� 25 ��1.indd 36 20/6/2562 8:28:54


ตารางท3คาเฉลยและรอยละของคะแนนความพงพอใจตอการใชแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกน

ปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ

ความมวนยของพยาบาลในการปฏบต

ตามแนวฯ

ความมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบต

ประเมนจากรอยละของพฤตกรรมของพยาบาล

ในการปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาลเพอ

ปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวย

หายใจ supra-WHAPOพบวาพยาบาลทเขารวม

การวจยจ�านวนรวมทงสน24คนปฏบตตามแนว

ปฏบตครบถวนรอยละ 100 ใน 5 กจกรรม คอ

1)ท�าความสะอาดปากดวย 0.12%CHDอยาง

ตารางท 3 คาเฉลย และรอยละของคะแนนความพงพอใจตอการใชแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ

รายการประเมน M (SD)

(คะแนนเตม 5)

จานวน

พยาบาล

(รอยละ)

1.แนวปฏบตใชงาย และสะดวกในการทางาน 4.21 (.51) 84.22. จานวนกจกรรมในแนวปฏบตฯ มความเหมาะสม 4.17 (.57) 83.43. เวลาสาหรบปฏบตตามแนวปฏบตฯ มความเหมาะสม 4.25 (.53) 85 4. แนวปฏบตฯ มประโยชนในการชวยปองกนการเกด VAPในผปวยทใสเครองชวยหายใจ

4.08 (.78) 81.6

5. ความพงพอใจโดยรวม 4.29 (.62) 85.8

ความมวนยของพยาบาลในการปฏบตตามแนวฯ ความมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบต ประเมนจากรอยละของพฤตกรรมของพยาบาล ในการ

ปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ supra-WHAPO พบวา พยาบาลทเขารวมการวจยจานวนรวมทงสน 24 คน ปฏบตตามแนวปฏบตครบถวนรอยละ 100 ใน 5 กจกรรม คอ 1) ทาความสะอาดปากดวย 0.12 % CHD อยางนอยเวรละ 1 ครง 2) ตรวจวด cuff pressure ใหได 20-30 mmHg อยางนอยเวร 1 ครง 3) มการตรวจสอบปรมาณ Gastric content ใหนอยกวา 100 ml. กอนให enteral feeding ทกครง 4) ประเมนและบนทกอณหภมกายในฟอรมปรอทเวรละ 1 ครง และ5) มการตรวจสอบความมวนยในการปฏบตตามแนวปฏบตการพยาบาล Supra-WHAPO ทกวนนอกจากน พยาบาลทเขารวมการวจยปฏบตตามกจกรรมอนๆไดมากกวารอยละ 70 เกอบทกกจกรรมรายละเอยดดงตารางท 4

นอยเวรละ1ครง2)ตรวจวดcuffpressureใหได

20-30mmHgอยางนอยเวร1ครง3)มการตรวจ

สอบปรมาณGastriccontentใหนอยกวา100ml.

กอนให enteral feedingทกครง 4)ประเมนและ

บนทกอณหภมกายในฟอรมปรอทเวรละ 1ครง

และ5)มการตรวจสอบความมวนยในการปฏบต

ตามแนวปฏบตการพยาบาลSupra-WHAPOทก

วนนอกจากน พยาบาลทเขารวมการวจยปฏบต

ตามกจกรรมอนๆไดมากกวารอยละ 70 เกอบทก

กจกรรมรายละเอยดดงตารางท4

�� 25 ��1.indd 37 20/6/2562 8:28:54


38

ตารางท4รอยละความมวนยปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ

ตามแนวปฏบตsupra-WHAPOของพยาบาล(N=24)ตารางท 4รอยละความมวนยปฏบตการพยาบาลเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจตามแนวปฏบต supra-WHAPO ของพยาบาล (N=24)

รายการกจกรรม

ความมวนยในการปฏบต(รอยละ)

�� 25 ��1.indd 38 20/6/2562 8:28:54


อภปรายผลการวจย การศกษาคร ง น มวตถประสงค เพอ

ศกษาผลของการใชแนวปฏบตการพยาบาล

Supra-WHAPOเพอปองกนปอดอกเสบทสมพนธ

กบเครองชวยหายใจในในผปวยวกฤตอายรกรรม

ชายและหญง ทใชเครองชวยหายใจจ�านวน120

คนแบงเปนกลมควบคม63คนและกลมทดลอง

57 คน ผ ปวยทงสองกลมมลกษณะทวไปทไม

แตกตางกนในดานเพศอายการวนจฉยโรคการ

ไดรบยา Proton Pump Inhibitors และการใชยา

Antibiotic ผลการวจยพบวาการใชแนวปฏบต

การพยาบาล Supra-WHAPO เพอปองกนปอด

อกเสบทสมพนธกบเครองชวยหายใจ ชวยลด

อบตการณการเกดVAP ไดดกวากลาวคอกลม

ทดลองเกดVAP3ครง (Incidence 15.15/1000

Ventilator-day) ในขณะทกลมควบคมเกดVAP

14ครง (Incidence 56.45/1000Ventilator-day)

และยงพบวากลมควบคมมความเสยงตอการเกด

VAPมากกวากลมทดลองถง4.96เทา(95%CI

=1.50,16.45,p<.05)ซงสามารถอภปรายผลการ

วจยตามประเดนตางๆดงน

ผลการวจยเปนไปตามสมมตฐานเนองจาก

แนวปฏบตการพยาบาลSupra-WHAPO ไดเพม

กจกรรมใหครอบคลมปจจยส�าคญของการเกด

VAPคอการเกดmicroaspirationของสงคดหลง

ผานรอบๆETTcuffลงสทางเดนหายใจสวนลาง

ซงสอดคลองกบการศกษาของจนาและคณะ

(2016) ทพบวาผปวยในกลมทดลองทไดรบการ

suctionเหนอETTcuffมอบตการณเกดVAPนอย

กวากลมควบคม 8% เชนเดยวกบการศกษาของ

เพยรสและคณะ (2013) ทท�าการAspirationof

subglotticsecretion(ASS)หลงจากใสเครองชวย

หายใจ48ชวโมงขนไปและพบวาอบตการณการ

เกดVAPลดลงจาก23.92เปน16.46ครง/1000

วนใชเครองชวยหายใจ(p-004)

นอกจากนแนวปฏบตSupra-WHAPOได

ระบใหใช0.12%CHDท�าความสะอาดชองปาก

และฟนอยางนอยเวรละ1ครงแทนการใชspecial

mouthwashในกจกรรมท�าความสะอาดชองปาก

ตามแนวปฏบตของโรงพยาบาลดวยเหตนจงอาจ

เปนสาเหตหนงทท�าใหผปวยกลมควบคมมความ

เสยงในการเกดVAPมากกวากลมทดลองอยางม

นยส�าคญสอดคลองกบการศกษาของลาบวและ

คณะ (2011) ทใช 0.12%CHD ในการท�าความ

สะอาดชองปากผปวยทใสทอชวยหายใจและพบ

วาสามารถลดการเกดVAPไดมากกวา73%และ

การศกษาโดยแซงและคณะ(2013)กพบวาการใช

0.12%CHDปองกนการเกดVAPไดถง53%เชน

กน

นอกจากนนงานวจยนยงสงเสรมและม

การตรวจสอบวาแนวปฏบตSupra-WHAPO ได

ถกน�าไปใชในผปวยกลมทดลองครบถวนมากนอย

เพยงใดหรอไมโดยใหมVAPpreventionchecklist

ผลการวจยจงพบวาพยาบาลมวนยในการปฏบต

ตามแนวปฏบตแตละกจกรรมรอยละ90-100เกอบ

ทกกจกรรมดงนนจงเปนเหตผลส�าคญทอธบาย

วาการทผปวยกลมทดลองมอบตการณเกดVAP

ต�ากวากลมควบคมเปนผลมาจากการไดรบการ

ดแลเพอปองกนVAPตามแนวปฏบตเกอบครบ

ถวนการตรวจสอบระดบความมวนยในการปฏบต

ตามแนวปฏบตซงน�าไปสผลลพธทพงประสงคน

สอดคลองกบการศกษาของโมฮมเมด (2014) ท

พบวาการมทมนเทศตดตามตรวจสอบการปฏบต

งานของบคลากรสขภาพตามแนวปฏบตในการ

�� 25 ��1.indd 39 20/6/2562 8:28:54


40

ปองกนVAP โดยใชแบบตรวจสอบการปฏบต

แตละองคประกอบท�าใหบคลากรสขภาพปฏบต

ตามแนวปฏบตเพมจาก63%เปน84%และอตรา

การเกดVAPลดลงจาก23มาเปน14/1,000วน

ใชเครองชวยหายใจ การศกษาของลม และคณะ

(2015)ทสงเสรมใหบคลากรสขภาพปฏบตตาม

แนวปฏบต โดยใชโปสเตอรและภาพเคลอนไหว

ทางโทรทศนท�าใหลดอตราการเกดVAPลงจาก

13.36 เปน 3.94 /1,000 วนใชเครองชวยหายใจ

ซงผลการวจยนสนบสนนการใชสอวดโอและ

โปสเตอรในการชวยท�าความเขาใจกบพยาบาล

เกยวกบแนวปฏบตในการศกษาครงน

หลงใช แนวปฏบ ตการพยาบาล Su-

pra-WHAPOพบวาพยาบาลทเขารวมการวจย

มความพงพอใจแนวปฏบตโดยรวมรอยละ85.8

แสดงถงความเปนไปไดทแนวปฏบตทสรางขนจะ

ถกน�าไปใชแพรขยายออกไปในพนทอนๆตอไป

การส�ารวจความพงพอใจรายดานพบวาพยาบาล

ใหคะแนนความพงพอใจเกนรอยละ80 ทกดาน

โดยเฉพาะดานการใชเวลาปฏบตทเหมาะสมจง

สามารถน�าไปใชโดยไมรบกวนเวลาการปฏบตงาน

ของพยาบาลเพมขนพยาบาลทเขารวมการวจยท

ใชแนวปฏบตระบวาแนวปฏบตใชสะดวก ใชงาย

จ�านวนกจกรรมเหมาะสมจงมแนวโนมวาแนว

ปฏบตการพยาบาลSupra-WHAPOจะสามารถ

น�าไปใชในหอผปวยอายรกรรมเพอปองกนการเกด

VAPไดตอไปในอนาคต

ขอเสนอแนะ การน�าแนวปฏบตการพยาบาล Su-

pra-WHAPO ไปใชจะตองอบรมใหพยาบาลทก

คนมทกษะดานการท�ากจกรรมทพยาบาลยงไม

คนเคย เชน การท�า supra-cuff suction จนเกด

ความมนใจจงน�าไปใช เนองจากเปนกจกรรม

ใหมอาจท�าใหเกดภาวะแทรกซอนตอผปวยหรอ

พยาบาลเกดความวตกกงวลจนไมปฏบตกจกรรม

ดงกลาวควรมการตดตามตรวจสอบการปฏบต

และใหค�าปรกษาเกยวกบวธการปฏบตกจกรรม

ตางๆโดยหวหนาหอผปวยหรอหวหนาทมการ

พยาบาลอยางสม�าเสมอเพอใหพยาบาลปฏบต

กจกรรมตามแนวปฏบตอยางครบถวนและถก

ตองตองท�าความเขาใจกบหวหนาหอผปวยและ

พยาบาลถงประโยชนของแนวปฏบตตอผ ปวย

ตอพยาบาลและตอสถานบรการสขภาพ เพอให

ตระหนกในความส�าคญและเกดความรวมมอใน

การปฏบต การวนจฉย VAP จ�าเปนตองอาศย

ทกษะการอานภาพถายรงสปอดซงพยาบาลสวน

ใหญยงไมมทกษะดานนแกไขไดโดยการประสาน

ความรวมมอกบแพทยเจาของไข ใหอานผลและ

บนทกไวในเอกสารบนทกความกาวหนาการรกษา

(Progress note) เพอใหพยาบาลสามารถน�ามาใช

ประกอบการตดตามการเกดVAPและควรมการ

จดอบรมทบทวนความรและเพมทกษะการปฏบต

ตามกจกรรมในแนวปฏบตเปนระยะ เพอกระตน

ใหพยาบาลปฏบตกจกรรมไดอยางถกตองและ

สม�าเสมอและการวจยครงนเปนการศกษาเฉพาะ

ใน early-onsetVAP เทานนหากตองจะน�าไปใช

ปองกนlate-onsetVAPควรพฒนาและปรบใหเห

มาะสมกอนการน�าไปใชตอไป

�� 25 ��1.indd 40 20/6/2562 8:28:54


เอกสารอางองปฐมวดสงหดง,และชนกพรจตปญญา.(2014).

ประสบการณของสมาชกครอบครวใน

หอผ ปวยวกฤต: การวจยเชงคณภาพ.

Rama nurse journal. 18(3),404-417.

รองพงษ โพลงละ, โอภาสพทธเจรญ, ก�าพล

สวรรณพมลกล,กมลวรรณจตวรกล,และ

ธระพงษ ตณฑวเชยร. (2555).Clinical

a p p r o a c h a n d m a n a g e m e n t i n

respiratory tract infection. กรงเทพฯ:

โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สจตรา ลมอ�านวยลาภ, กาญจนา สมะจารก,

เพลนตา ศรปการ,และชวนพศท�านอง.

(2556).การปฏบตการพยาบาล ผปวย

ผ ใหญระยะวกฤต (พมพ คร งท 8) .

ขอนแกน:โรงพมพคลงนานาวทยา.

สมจตรพรยะประภา, อะษา ชะโนภาษ, จ�ารส

รงศจ�าเรญ, บงอรรตน บญคง, และ

ยพาวรรณ ทองตะนนาม. (2557) .

การพฒนารปแบบการเรยนรแบบผใหญ

ของพยาบาลในการป องกนการเกด

ปอดอกเสบทสมพนธ กบเครองช วย

หายใจ. วารสารวจยทางวทยาศาสตร

สขภาพ, 8(1),35-45.

Bernard,R.(2000).Fundamentals of biostatistics

(5thed.). Duxbery: Thomson learning,

384-385.

Center ofDiseaseControl. (2017).Pneumonia

(Ventilator-associated [VAP] and

non-ventilator-associated Pneumonia

[PNEU]) Event. Device-associated

Module PNEU/VAP,1-17.

Charles,M.P.etal.(2014).Ventilator-associated

pneumonia.Australian Medical Journal,

7(8),334-344.

Fitch,Z.W.,Whitman,G.J.R.(2014).Incidence,

Risk, and Prevention of Ventilator-

AssociatedPneumoniainAdultCardiac

SurgicalPatients:ASystematicReview.

Journal Cardiac Surgery, 29(2),196-203.

Frost, S.A., et al.(2013). Subglottic secretion

drainage for preventing ventilator

associatedpneumonia:Ameta-analysis.

Australian Critical Care, 26(4),180-188.

Jena,S.etal.(2016).Comparisonofsuctionabove

cuff and standard endotracheal tubes

inneurologicalpatientsfortheincidence

of ventilator-associated pneumonia

andin-hospital outcome:A randomized

controlledpilotstudy.Indian Journal of

Critical Care Medicine, 20(5),264-266.

Khezri,H.D.etal.(2014).TheImportanceofOral

Hygiene in Prevention ofVentilator-

Associated Pneumonia (VAP): A

LiteratureReview.International Journal

of Caring Sciences, 7(1),12-23.

Kollef,M.H.,Hamilton,C.W.,&Ernst, F.R.

(2012).Economic impactofventilator-

associatedpneumoniainalargematched

cohort.InfectionControl andHospital

Epidemiology. The Official Journal of the

Society of Hospital Epidemiologists of

America, 33(3),250-256.

�� 25 ��1.indd 41 20/6/2562 8:28:54


42

Labeau, S. O., Vyver, K. V., Brusselaers,

N. Vogelaers, D.&Blot, S. (2011).

Preventionofventilator-associatedpneu

moniawithoralantiseptics:asystematic

reviewandmeta-analysis.Lancet Infect

Dis, 11(11),845-854.

Lim,K. et al. (2015). Efficacy of ventilator-

associated pneumonia care bundle for

prevention of ventilator-associated

pneumoniainthesurgicalintensivecare

units of amedical center. Journal of

Microbiology Immunology and Infection,

48(3),136-132.

Magill, S. S et al.(2014).Multistate Point-

Prevalence Survey of Health Care-

Associated Infections.New England

Journal of Medicine, 370(13),1198-208.

Mohamed,K.A.(2014).CompliancewithVAP

bund le implementa t ion and i t s

effectiveness on surgical andmedical

sub-population in adult ICU.Eyptian

Journal of Chest Diseases and Tuberculosis,

63(1),9-14.

Murphy, F.M.,Raymond,M.Menard, P.A.,

Benjar-Ardiles,K.R.,Carignan,A.and

Lesur,O. (2014).Ventilator associated

pneumonia and endotracheal tube

repositioning:anunderratedriskfactor.

American Journal of Infection Control,

42(12),1328-1330.

Nguile-Makao,M. et al.(2010). Attributable

mortality of ventilator-associated

pneumonia: respective impact ofmain

characteristics at ICU admission and

VAP onset using conditional logistic

regression and multi-state models.

Intensive Care Medical, 36(5),781–789.

PerezGranda,M. J.,Barrio, J.M.,Hortal, J.

Munoz, P. Rincon, C. andBouza, E.

(2013).Routine aspiration of subglottic

secretions after majorly : impact on the

incidence.

Ranjan,N.Chaudhary,U.Chaudhry,D.&Ranjan,

P.K., (2014). Ventilator-associated

pneumoniainatertiarycareintensivecare

unit:Analysisofincidence,riskfactors

andmortality.Indian Journal of Critical

Care Medicine, 18(4),200-204.

Zhang, T. Tang, S. & Fu, L. (2013). The

effectivenessofdifferentconcentrations

of chlorhexidine for prevention of

ventilator-associated pneumonia: a

meta-analysis. Journal of Clinical

Nursing, 23(11-12),1461-1475.

�� 25 ��1.indd 42 20/6/2562 8:28:54

Documents

The Journal of Baromarajonani College of Nusing ...journal.knc.ac.th/pdf/25-1-2562-2.pdfThe Journal of Baromarajonani College of Nusing, Nakhonratchasima 27 Vol. 25 No. 1 January -