The origin and meaning of Leisure, Animation & Entertainmentauks.yolasite.com/resources/3_Entertainment/Meeleeftheater/03 Entertainment C...Gekleurde kleding spreekt aan tijdens het

Entertainment L1 Periode 3 2014-2015

ROC Mondriaan School voor Toerisme en Recreatie 18-Feb-15 OST 1

C Meeleeftheater

Naam: Klas: Datum:

Kindertheater (Ek) Een avondactiviteit voor kinderen mag tegenwoordig niet meer ontbreken. We onderscheiden twee basisvormen van kindertheater: Inleeftheater - voorlezen - verschillende soorten voorstellingen (clowns, circus etc.) Kinderen kijken hierbij naar een voorstelling, leven zich helemaal in het verhaal in, maar hebben geen invloed op het verloop ervan. Meeleeftheater - de belevenissen van bv. Siep en Miep, Luc en Lilly - poppenkast - zangspelletjes

Kinderen beleven hierbij de voorstelling mee en worden direct bij de voorstelling betrokken. Bij deze laatste vorm is de betrokkenheid van de kinderen het grootst! Kinderen hebben veel fantasie en kunnen zich helemaal inleven in de avonturen van de typetjes die het verhaal of thema die avond presenteren.

De algemene ingrediënten van (kinder)theater zijn:

- de spelers (typetjes/personages – houding – kleding) - het verhaal (kop – romp – staart) - het publiek - de entourage (licht – decor – geluid)



1. De speler Er moet allereerst worden gekeken naar de (on)mogelijkheden van de spelers. Je werkt in theaterstukken met zogenaamde typen of karakters. Bij de samenstelling van een type maken we meestal gebruik van een vaste volgorde. Wij gebruiken een ‘typentaart’:

Uit de typentaart wordt eerst gekozen uit de onderste laag en dan wordt laag voor laag afgewerkt. Zo wordt het type aangekleed. Zonder de juiste basishouding bereik je maar een deel van je doel. De ontwikkeling van een typetje kost tijd en vergt oefening. Kies zo mogelijk een karakter dat bij je past. Bedenk een leuke naam. Soms hou je je eigen basishouding aan en soms gebruik je stereotype houdingen. Wij bespreken hier kort de lagen van de typentaart.



I. Lichaamshoudingen - basistypen We geven hier vier basistypen (andere typen zijn natuurlijk mogelijk). 1 kophouding: je loopt met je hoofd naar voren, je lichaam voorover en op je voorvoeten. Dit roept het beeld op van een nieuwsgierig maar dom en sullig mens 2 borsttype: je loopt met de borst vooruit en met je kin omhoog. Dit roept het beeld op van een voornaam, arrogant of verleidelijk type. Ook stoere macho’s worden herkend in dit type. 3 buiktype: je loopt met je buik naar voren en een beetje door de knieën gezakt. Dit roept het beeld op van een sloom, lui, slap of dronken type 4 konttype: je loopt met je achterwerk naar achteren en loopt wiegend met Je achterste. Dit roept het beeld op van een bekakt, deftig of moederkloek/gezelligheidstype

II. Mimiek en expressie Een wezenlijk onderdeel is de non-verbale taal: mimiek en expressie verhogen het theatrale effect van het toneelspel. Verdriet, vreugde, blijheid, boosheid, ergernis zullen het best tot hun recht komen met een goede mimiek. Typetjes/personages kunnen extra benadrukt worden door non-verbale expressie. Durf gevoelens uit spelen, wees niet bang voor stiltes. Na een goede keuze uit laag één en twee moet je al kunnen zien welk karakter er speelt.

III. Taal en stemgebruik De betrokkenheid van je publiek en met name de kinderen hangt voor een groot deel af van het taalgebruik. Typetjes/personages zullen duidelijk herkenbaar moeten zijn (zowel in uiterlijk als in gedrag). De taal die gebruikt wordt, zal de taal van het kind moeten zijn. Begrippen en woorden moeten bij de leeftijd van het kind aansluiten. Het verdraaien van je stem kan soms heel leuk zijn, maar vaak hou je dit niet lang vol. Praat niet op een kinderachtige toon tegen kinderen, dat slaat vaak niet echt aan.



IV. Kleding en schmink Het gebruik van kleding en schmink maakt het theater voor de toeschouwer ‘veel echter’. Het versterkt de werking van je personage. Met eenvoudige materialen kun je een optimaal effect bereiken. Een hoge hoed is al voldoende om de aandacht te trekken. Op traditionele dumpmarkten (Waterlooplein) kun je voor weinig geld een schat aan kleding en materialen vergaren. Voor specifieke attributen zoals maskers, pruiken en schmink kun je bij de theatergroothandel of een feestartikelenshop terecht. Kleurgebruik (zachte/harde kleuren), symboolgebruik (zonnetjes) versterken het theatrale effect. Schmink efficiënt, dus gebruik niet teveel schmink. Hoe heet je? Stel: je typetje heet Roze Rosa, dan draag je natuurlijk roze kleding. Heet je typetje tijdens het meeleeftheater Pieter Pijltjesschieter? Dan draag je bijvoorbeeld een pijl en boog bij je. Het typetje Mieke Muts heeft een muts op en Jip Stip draagt kleding met stippen. Je snap het al… draag kleding die past bij de naam van je typetje. Wat heb jij nou aan?! Meeleeftheater kleding moet ten eerste niet standaard zijn en ten tweede lekker opvallend! Zorg voor kleurige en gekke kleding. Gekleurde kleding spreekt aan tijdens het meeleeftheater omdat je daarmee kinderen laat zien dat je net zo bent als zij. Kinderen zijn namelijk gek op kleur, glitters, touwtjes, petjes, slierten, tassen en allerlei frutsels. Gekke toevoegingen (bretels, sproeten, rugtas, sloffen etc.) spreken daarnaast ook altijd erg aan. Met die toevoegingen kun je jezelf ook onderscheidend maken. Draag sowieso kleding die je normaal niet zou dragen. Daarmee kom je makkelijker in je rol omdat je op dat moment ook iemand anders bént. Een gek petje met vleugels, knalgele tuinbroek, veel te grote bril, pimpelpaarse pruik, alles kan wanneer je meeleeftheater gaat spelen! Echt alles? Nee… Niet écht alles… Niet alle kleding is geschikt Let bij de keuze van je kleding op de volgende dingen: - Zit het lekker (ruim)? - Is het niet te sexy of aanstootgevend? (geen korte rokjes, hakken etc.) - Is het geschikt voor warm en koud weer? (bijv. toevoegen t-shirt mogelijk) - Draag altijd iets op je hoofd maar houd je gezicht vrij - Zorg dat je er niet ‘eng’ uitziet, dat schrikt af



Elke keer hetzelfde! Draag bij elk meeleefverhaal precies dezelfde kleding, zo ben je altijd herkenbaar en word je het typetje van het vakantiepark. Kinderen letten ook erg goed op de kleding (uit bewondering) en ze zien bijvoorbeeld direct dat je sportschoenen draagt in plaats van je super-Jan-schoenen. Zorg er ook voor dat je je snel kunt omkleden, als je na het theater snel door moet naar een andere activiteit. Handige tips voor meeleefkleding - Zorg dat je theaterkleding niet als standaardpak te koop is in de winkel - Merkjes van kleding kun je verbergen met losse gekleurde lapjes stof - Met oude stukken stof kun je iets leuk creëren, zo ben je zeker uniek! - Houd je kleding bij elkaar, zo raak je het niet kwijt en heb je alles bij elkaar

Extra info: de vier elementen van Helmert Woudenberg 'Als vuur en water op elkaar reageren', 'ergens goed kunnen aarden', of ' een luchtig persoon zijn', het zijn allemaal bekende uitdrukkingen. Helmert Woudenberg heeft een acteer- en regiemethode ontwikkeld, waarbij hij de elementen vuur, water, lucht & aarde als uitgangspunt heeft genomen. Hij legt uit hoe elk mens die elementen in zich heeft en hoe dat ons gedrag bepaalt en hoe je dat in kunt zetten tijdens spel. Vuur Dier: Leeuw Houding: Midden op de borst, neus naar voren Geluid: “RAH”, maak van je hand een vuist en haal uit Kijkrichting: Iedereen om je heen bekijken als tegenstander Omgang: Het willen hebben van een tegenstander, handelen met kracht Water Dier: Dolfijn Houding: In de buik rond de navel, onderuitgezakt, slapjes Geluid: “PAH”, vorm met je handen een cirkel in de lucht Kijkrichting: Met open ogen kijken naar de wereld Omgang: Het open zijn naar andere toe, meer gevoel dan woorden voor de situatie



Yin – Yang:

yin yang

onder boven

koud warm

water vuur

vrouwelijk mannelijk

maan zon

zwart wit

donker licht

vet spieren en bot

haat liefde

Lucht Dier: Adelaar Houding: In de strot, de keel, zit voor op zijn stoel met spanning in de bovenbenen, kan zo gaan staan Geluid: “TSA TSA TSA”, alsof je een heleboel vliegen van je afslaat Kijkrichting: Ogen gaan heen en weer Omgang: Het alles willen overzien, oorzaak en gevolg aan elkaar praten zonder sluitende conclusie Aarde Dier: Schildpad Houding: Geaard met zijn voeten op de grond Geluid: “NAH” leg met je handen iets op de tafel Kijkrichting: Gewoon kijken en observeren Omgang: Weinig gevoel, geeft alleen conclusies en feiten, nuchter en bot

Rolopbouw

Personage = karakter in een boek, film of theaterstuk waardoor het verhaal inhoud krijgt

Een personage ‘bouwen’ kan op veel manieren:

Van buitenaf: vanuit het eigen lijf, accenten leggen vanuit het eigen lichaam = het gebruik van kleding, attributen, houdingen maakt dat de kijker al snel iemand anders ziet dan de persoon zelf

Van binnen uit: invulling geven aan het karakter door bijvoorbeeld een rolinterview, de 5 ws: wie, wat, waar, waarom en wanneer – gebruik je fantasie

Zoek tegenstellingen



2. Het verhaal Meeleeftheater is niet gewoon een klein toneelstukje. Er zit een duidelijke opbouw in de activiteit. Zelfs de verhaallijnen die worden gespeeld door de twee typetjes zijn over het algemeen hetzelfde. Hieronder gebruiken we als voorbeeld de typetjes Koen Citroen en Pia No. Stap 1: Intro - Aankomst en voorstellen Koen en Pia hebben hun ophaalronde voltooid met een heleboel lawaai en gezelligheid. Ze komen op de plek waar het theater elke dag plaatsvindt en zetten de muziek nog even lekker hard. Samen met de kids gaan ze dansen als opening van het theater en dan kunnen de kinderen gaan zitten. Koen en Pia maken de boel nog even lekker gek door keihard ‘hallo’ te roepen en stellen zichzelf dan voor door middel van hun eigen run. Je eigen run voor meeleeftheater Wat is een run? Elk typetje heeft voor het meeleeftheater op de camping zo zijn eigen trucje om zich voor te stellen. Dat kan een raar dansje zijn, een truc met jongleerballen of een kreet die je met z'n allen roept. Dat is een run. Bijvoorbeeld: Koen Voetbalschoen neemt een vrije trap. Bij de aanloop zeggen de kinderen in koor: Koeeeeeeen. En na het schot; Voetbalschoeeen!!! Waarom een run? Tijdens de introductie van het meeleeftheater moeten de typetjes zich voorstellen, voor eventuele nieuwe gasten op het vakantiepark. Het is natuurlijk leuk om jezelf op een gekke manier voor te stellen. Daarnaast is het herkenbaar en kun je je eigen persoonlijkheid introduceren. Zo wordt het makkelijker in het theaterstuk om verder in te gaan op die persoonlijkheid. Wanneer gebruik je je run? Voor het begin van je verhaal begin je met je run. Gebruik je run om de aandacht te krijgen van de kinderen en ze meteen al te laten ‘meeleven’. Snappen ze de run niet goed of leven ze niet genoeg mee? Laat het ze rustig nog een keer doen en oefen het stap voor stap met de kinderen! Als je runt goed werkt, doet het hele publiek mee met jouw trucje, een fantastisch gezicht! Herkenbaar en simpel Zorg dat je run herkenbaar is en typerend voor het typetje dat je bent. Ga bijvoorbeeld, als je Drukke Dirk heet, snel heen en weer rennen of rondjes draaien. Sterre Spring doet natuurlijk een poging om het hoogst te springen en Fred Propellerpet doet alsof hij een eindje vliegt. Maak het niet te ingewikkeld, want de kinderen moeten het na kunnen doen! Zorg ervoor dat je volledige naam wordt genoemd (geschreeuwd) in de run. Zo weet iedereen direct hoe je heet.



Stap 2: Kop Nadat de typetjes zich hebben voorgesteld start de kop van het verhaal. Er is een probleem ontstaan. Koen verveelt zich, is verliefd geworden, is ziek of heeft plotseling heel veel zin in een appel. Kies thema’s die de kinderen zullen herkennen, zoals veters strikken, tanden poetsen, verliefd zijn en op vakantie gaan. Herkenbare situaties en gebeurtenissen uit gezin, buurt, gezin, school of camping geven meer betrokkenheid. Vermijd moeilijke thema’s als bijvoorbeeld scheiden, oorlog of alcoholmisbruik. Ook kun je kiezen tussen een doorlopend verhaal of een los verhaal. Uit praktische overwegingen is een doorlopend verhaal geschikter. Steeds dezelfde types gebruiken die terugkomen met steeds nieuwe belevenissen is niet alleen organisatorisch makkelijker, het is ook beter herkenbaar voor de kinderen. De 'problemen' zijn erg divers en moeten passen in de belevingswereld van de kinderen in het publiek. Wat nu? Stap 3: Romp In de romp van het verhaal gaan de typetjes op zoek naar een oplossing. In de romp vindt het ‘echte’ verhaal plaats. Pia gaat Koen helpen met zijn probleem, maar maakt het eigenlijk nog erger zodat Koen boos op haar wordt. Of Pia werkt Koen bijvoorbeeld expres tegen om een grap met hem uit te halen. De typetjes draaien in dit gedeelte om elkaar heen en werken veel met het publiek (vragen, laten meedoen, schreeuwen etc). Interactie met het publiek is erg belangrijk, maar ook improvisatie is een belangrijk onderdeel. De typetjes reageren namelijk veel op het publiek waardoor het theater nog leuker wordt.

Stel de kinderen vragen waar ze antwoord op moeten geven. Dit kunnen gesloten vragen zijn: is iets vies … of lekker … of je doet alsof je iets niet weet. Je vraagt bv waar je mee moet afwassen. De kinderen roepen dan: een borstel!!! Je haalt een haarborstel …

Maak opmerkingen waarmee je reacties uit zult lokken Laat kinderen voordoen hoe je iets op een goede manier moet doen

Uiteindelijk werken de personages toe naar de climax van het verhaal. Stap 4: Staart In de staart krijgen de typetjes door hoe het verhaal in elkaar steekt. Pia krijgt bijvoorbeeld spijt van haar grap en biedt haar excuses aan. Koen vindt het stiekem toch ook wel grappig en ze worden weer vrienden. In dit deel van het verhaal zit meestal een stukje educatie. De typetjes hebben iets geleerd en delen dat met het publiek zodat zij er ook iets van leren.



Zorg voor een duidelijk einde en blijf zelf niet hangen of in je outfit rondlopen. Verhalen zullen altijd een happy end moeten hebben. De twee typetjes gaan altijd vrolijk en als vrienden van het podium af. Zo voorkom je nare gevoelens die de kinderen meenemen (naar bed). Stap 5: Afsluiten In de afsluiting gaan Pia en Koen nog even samen dansen met de kinderen (en ouders). Nadat iedereen is uitgeraasd wordt het meeleeftheater afgesloten met een vriendschapsdans of een yell. Je kunt ook alvast aangeven wat er morgen op het programma staat. Daarna nemen de typetje vrolijk afscheid, ze zien de kinderen gelukkig morgen alweer! Spel tips

Zorg voor een goede voorbereiding. Spreek met je collega entertainer de verhaallijn goed door. Maak heldere afspraken! Er zijn binnen het meeleeftheater afspraken waar alle entertainers zich aan moeten houden:

Praat nooit door elkaar Vloek nooit echt – gebruik bv namen van groenten en fruit om te vloeken, zoals

‘boerenkool’ Las af en toe stiltes in om kinderen de mogelijkheid te geven te lachten of te

reageren Ga nooit met de rug naar je publiek staan, maak altijd oogcontact (behalve wanneer

het een duidelijk doel heeft!). Wanneer je iets tegen je tegenspeler zegt, ga je iets schuin staan, je houdt contact met je publiek en het is duidelijk tegen wie je praat

Gebruik alle ruimte die je tot je beschikking hebt. Binnen meeleeftheater moet je ‘groot’ spelen

Verdraai je stem niet teveel, dat vraagt teveel van je stembanden. Spreek duidelijk, articuleer goed met een goed volume en schreeuw niet te veel

Blijf in je rol, wat er ook binnen je verhaal gebeurt! Gebruik je lichaam, spreek met je handen en voeten. Druk emoties en reacties uit in

lichaamstaal. Als je boos bent, mag je best stampvoeten! Noem en beloof geen dingen die je niet waar kunt maken. Neem niet jouw

tegenspeler als liefdes kandidaat bij het onderwerp ‘verliefd’; je zult dan altijd verkering moeten houden

Wees bedacht op onverwachte reacties. Soms gebeurt er iets waar je geen rekening mee hebt gehouden of reageren kinderen niet zoals je verwacht had. Wat kun je dan doen?

Bij veel rumoer kun je kinderen stil krijgen door bijvoorbeeld heel zacht te gaan praten, op een tafel te gaan staan, ergens naar staren of naar iets wijzen

Als kinderen niet geloven dat de tafel met een kleed een tijdmachine is, kun je zeggen: nee … natuurlijk niet echt, maar we doen gewoon lekker alsof!!!



Als kinderen iets sneller gedaan willen hebben dan jijzelf, moet je proberen tijd te

rekken. Je wilt bv een pakje niet openen. Je kunt natuurlijk gewoon zeggen dat je dat nog niet wilt, maar beter is het om te zeggen dat je niet durft. Mimiek is hierbij van wezenlijk belang

Soms heb je weinig medewerking van de kinderen. Als je toch iemand wilt overhalen, kun j bv zeggen dat iemand het vast veel beter kan dan jij, of juist niet

Stel geen vragen, waar je geen antwoord op wilt. Stel je een vraag, dan moet je iets met het antwoord doen

3. Het publiek Met name in de ‘meeleef’-vorm is het belangrijk om de afstand tussen spelers en publiek zo klein mogelijk te maken. Zet bijvoorbeeld het podium aan de breedste kant van de ruimte om alle kinderen zo dicht mogelijk bij het podium te kunnen laten zitten. De afstand kan ook worden verkleind door in vragende vorm te spelen of zelfs de kinderen te laten meedoen. Een goed toneelspeler zal door te reageren op het publiek de afstand nog verder kunnen verkleinen. Maak ook gebruik van de leeftijdskenmerken van de groep waarvoor je speelt. Vertel van tevoren wat je probleem is en de kinderen zullen met je meedenken. Ook fantasie speelt daarin een grote rol: “Zullen we net doen alsof dit een … autobus is?” Geen kind heeft daar problemen mee als je het maar zegt.

4. Entourage - decor Met eenvoudige middelen maak je al een decor dat de aandacht van kinderen extra vasthoudt. Een decor kan met eenvoudige middelen al een strand of een vliegtuig zijn. Ook geluid en licht kunnen het thema versterken zoals bijvoorbeeld tromgeroffel als er een circusact wordt gedaan of een blauw licht als het eng wordt. Kindertheater leent zich bij uitstek voor een thematische aanpak. Gezamenlijk decors bouwen, rekwisieten zoeken/maken en rollen oefenen kunnen leiden tot een grote (slot)activiteit. Ook een circusdag, clownsdag of piratendag kan een thema zijn voor theater. Door het kindertheater op de tijd van de televisievriendjes te programmeren (Sesamstraat) ervaren de kinderen dit als een vervanging van thuis.









Documents

The origin and meaning of Leisure, Animation & Entertainmentauks.yolasite.com/resources/3_Entertainment/Meeleeftheater/03 Entertainment C...Gekleurde kleding spreekt aan tijdens het