210
รายงานวิจัย บทบาทเพลงพื้นบ้านดิเกร์ฮูลูในการเสริมสร้างสันติสุข ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the Three Southern Border Provinces โดย ยะพา เจะนิ ตายูดิน อุสมาน วันฮารงค์ บินอิสเรส ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากงบประมาณแผ่นดิน มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา ประจาปีงบประมาณ .. 2557

The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

รายงานวจย

บทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสข

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the Three Southern Border Provinces

โดย

ยะพา เจะน ตายดน อสมาน

วนฮารงค บนอสเรส

ไดรบทนอดหนนการวจยจากงบประมาณแผนดน มหาวทยาลยราชภฏยะลา ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557

Page 2: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

ชอเรอง บทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ผวจย ยะพา เจะน ตายดน อสมาน และวนฮารงค บนอสรส ปพทธศกราช 2557

บทคดยอ

การศกษาบทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใตเพอศกษาแนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรม ความสมพนธของเนอหาและค ารองกบวถชวตของประชาชน และผลกระทบของเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต เกบขอมลจากศลปนดเกรฮล เจาหนาทสวนราชการและหนวยงานทเกยวของและประชาชนทวไป จากจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส รวมทงสน 54 คน เครองมอทใชการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย การศกษาจากเอกสาร การสมภาษณและการสงเกต ไดขอมลเชงคณภาพ วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหเนอหา เพลงพนบานดเกรฮลไดท าหนาทและมบทบาทส าคญตอสงคมและชมชน ไดสะทอนสภาพสงคมในแงมมตาง ๆ และสอดแทรกเนอหาสาระใหสงคมไดคดไตรตรอง ดานคณธรรมจรยธรรม การด าเนนชวต การศกษา การอนรกษวฒนธรรม และ คานยม 12 ประการ เปนตน นอกจากน เพลงพนบานดเกรฮลยงเปนวฒนธรรมเดยวทเขมแขงอยไดจนถงปจจบน เพราะมความสอดคลองกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตในดานวฒนธรรมประจ าทองถน ภาษา ภมปญญา การแตงกายและดนตรพนบาน สวนผลกระทบทสงผลในดานด เพลงพนบานดเกรฮลมการสงเสรมและอนรกษวฒนธรรมการละเลนพนบานมการน าค าสอนในดเกรฮลไป ปรบใชในชวตประจ าวน สรางความเขาใจและความสนตสขในสงคมพหวฒนธรรม สงเสรมเยาวชนรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชนและมการผอนคลายความเครยดใหกบชมชนในสถานการณปจจบน เปนตน สวนในดานลบ เพลงพนบานดเกรฮลมผลกระทบตอวถชวตของชาวมสลมในมตของศาสนาและตวบคคลในดานการรองเสยดสสงคม แตโดยภาพรวมเพลงพนบานดเกรฮลไมไดสงผลกระทบอะไรมากตอความเปนอยและสงคมพหวฒนธรรมของคนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต

Page 3: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

Title The Role of Dikir Hulu Folk song in Peace Building in the Three Southern Border Provinces

Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong Binisres Year 2014

Abstract

This research aimed to study the concept and essence of the moral and ethics, the consistency of the content and lyric to the lifestyle of the people, and the impact of Dikir Hulu folk song to strengthen peace in the three southern border provinces of Thailand. The respondents were a total of 54 Dikir Hulu players and artists, government officials and the general public in Yala, Pattani, and Narathiwat. The instruments to collect data were consisted of document, In-depth interview and observation. The qualitative data were analyzed using content analysis. The results showed that Dikir Hulu folk song has served a pivotal role in the community. It reflects the social aspects and inserts the essence of moral, lifestyle, education, culture, the government values 12, and so on for substantive thinking. The Dikir Hulu folk song is the only strong culture until today because it is consistent with the lifestyle of the people in the three southern border provinces related to the culture, language, dress, folk music and wisdom of the community. It results in good aspects in promotion and preservation of the folk culture, deployment of teaching in Dikir Hulu folk song on a daily basis, creating understanding and peace in a multicultural society, cultivation of using a time wisely, to release the community stress in the current situation, and so on. On the negative side, Dikir Hulu folk song affects the lives of Muslims in the dimension of religion, and individuals in the singing social satire, but overall, Dikir Hulu folk song does not impact much on this multicultural society and the people in the three southern border provinces in general.

Page 4: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

กตตกรรมประกาศ

รายงานวจยบทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต ส าเรจไดดวยการมสวนรวมจากบคคลหลายฝาย จงขอขอบคณศลปนดเกรฮล หนวยงานภาครฐ หนวยงานภาคประชาชน และ บคคลตางๆ ทรวมมอในการใหชอมล รวมทงผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอเชงคณภาพ

ขอขอบคณส านกงานวจยแหงชาต และสถาบนวจยพฒนาชายแดนใต มหาวทยาลยราชภฎยะลา ผใหการสนบสนนงบประมาณ ขอขอบคณอาจารยอบดลลาหโดลาห ดาล ทรวมใหค าปรกษาและค าแนะน าในการด าเนนงานในครงน

ขอขอบคณคณสารณ เปาะน ทคอยอ านวยความสะดวกและประสานงานในการเกบขอมล และกลมนกศกษา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลาทรวมลงพนทเพอเกบรวบรวมขอมล

ขอขอบคณภรรยา ลกชาย ลกสาว พ และนองๆ ทกคน ทใหก าลงใจและอย เบองหลงความส าเรจครงน รวมถงผเกยวของอนๆ ทไมอาจกลาวนามไดทงหมดในทนดวยทท าใหการท างานส าเรจลลวงดวยด

ยะพา เจะน และคณะ

กนยายน 2559

Page 5: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

สารบญ

หนา บทคดยอ ก Abstract ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญภาพ ฉ บทท 1 บทน า 1 ความส าคญและทมาของปญหา 1 วตถประสงคการวจย 5 ขอบเขตการวจย 6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 6 นยามศพทเฉพาะ 7 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 8 แนวคดเกยวกบเพลงพนบาน 8 ความหมายของเพลงพนบาน 8 ลกษณะของเพลงพนบาน 10 ประเภทของเพลงพนบาน 13 ความส าคญของเพลงพนบาน 14 บทบาทของเพลงพนบาน 15 เพลงพนบานดเกรฮลและความเปนมา 17 ลกษณะค าประพนธในบทรองเพลงพนบานดเกรฮล 20 วตถประสงคการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล 21 โครงสรางและองคประกอบของการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล 21 ความหมายและความส าคญของคณธรรมและจรยธรรม 51 คณธรรมและจรยธรรมในดเกรฮล 60 สนตสข 62 งานวจยทเกยวของ 71 สารบญ (ตอ)

บทท 3 วธด าเนนการวจย 83 รปแบบการศกษาและวธการศกษา 83 ประชากรทใชในการเกบรวบรวมขอมล 83 การเกบรวบรวมขอมลทเปนเอกสาร 84

Page 6: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

การเกบรวบรวมขอมลจากภาคสนาม 85 การวเคราะหผลการศกษาและการน าเสนอขอมล 87

บทท 4 บทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต

88

แนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของเพลงพนบานดเกรฮลทมผลตอสงคมทองถนและสงคมสวนรวมของประเทศ

91

ความสมพนธของเนอหาและค ารองของดเกรฮลกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต

118

ผลกระทบของเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต

138

ขอเสนอแนะและความคดเหนตอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในสามจ งหวดชายแดนภาคใต

165

บทท 5 สรป การอภปรายผล ขอเสนอแนะ 194 สรป 195 การอภปรายผล 198 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 203 บรรณานกรม 204 บคลานกรม 210 ภาคผนวก ภาคผนวก ก ศลปน การแสดง และสภาพสงคมในสามจงหวดชายแดนภาคใต 215 ภาคผนวก ข ประวตนกวจย 229

Page 7: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

สารบญภาพ

ภาพท หนาท 2.1 ร ามะนาใหญ (บานออบ) 25 2.2 ร ามะนาเลก หรอ ร ามะนาตวลก (บานออาเนาะ) 25 2.3 ฆอง หรอ ฆง (Gong) 26 2.4 ฆองโหมง หรอ ฆองเลก (มอง) 27 2.5 ลกแซค หรอ เวาะลอมา 27 2.6 แทมโบรน (Tambourine) หรอ แทมบรน 28 2.7 ฉง (บเวาะกรอจง หรอ อาเนาะอาแย) 28 2.8 ฉาบ หรอ นอโปะ 29 2.9 ป หรอ ซนา 30

2.10 เครองสงเคราะหเสยง (synthesizer) 31 2.11 การแตงกายของลกคแสดงในงานแตงงานตามหมบาน 32 2.12 เวทใชแสดงในงานแตงงานตามหมบาน 33 2.13 ทารายร าของการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล 35 2.14 กลองชวา (gendang) 51

Page 8: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

บทท 1 บทน ำ

ควำมส ำคญและทมำของปญหำ พนทสามจงหวดชายแดนภาคใต กลาวคอ ยะลา ปตตาน และนราธวาส เปนชมชนทมความ

หลากหลายทางวฒนธรรมและวถชวต เปนสงคมพหวฒนธรรม ปจจบนปญหาและสถานการณความไมสงบเกดขนอยางตอเนอง ดานหนงนนเปนผลสบเนองมาจากคนในสงคมขาดความเขาใจในเรองทมความละเอยดซบซอน ขาดความสามารถทจะคงไวซงวฒนธรรมประเพณวถชวตตามหลกศาสนา และขาดการเคารพในสทธมนษยชน เปนตน ทกลาวมานเปนเรองทมผลกระทบตอความมนคงและความสงบสขของประชาชนทงในพนทและโดยรวม (กระทรวงพาณชย 2556)

การพฒนาใหเกดสนตสขทามกลางความเปนพหวฒนธรรมของพนทจ าเปนตองพฒนาแบบบรณาการบนพนฐานชมชนเขมแขงโดยฟนและสรางทนทางสงคม ซงไดแกทนอนมาจากพลงความหลากหลายทางวฒนธรรม ทนจากการเขาถงหวใจของศาสนา ทนทไดจากการสงเสรมภมปญญาทองถน น าไปสเศรษฐกจชมชน รวมถงทนจากการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (ประเวศ วะส 2548) และผลกดนใหเกดการพฒนาทสอดคลองกบวถชวตและวฒนธรรมของชมชนในพนท ดงแนวทางตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว คอ เขาใจ เขาถง และรวมพฒนา

ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) ไดใหความส าคญถงคณคาวฒนธรรมกบภมปญญาไทยมากขน เนองจากตระหนกดวาการสรางจตส านกทด มคานยมทพงประสงคอยรวมกนดวยความรก ความสามคค เปนน าหนงใจเดยวกน บนความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม เพอเปนฐานในการกาวไปสสงคมทมความใสใจและแบงปนตอผอน กลาวไดวาศลปะการแสดงพนบานมบทบาทส าคญตอชมชนและสงคมทสามารถเปนยทธศาสตรในการเสรมสรางความเขมแขง สรางจตส านกคานยม คณภาพและจรยธรรมทดงามของคนในชาต สามารถเปนองคความรทเออตอสงคมและสงผลตอความมนคงของชาต สามารถเปนพลงขบเคลอนในการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของชาตและยงสามารถเปนปจจยส าคญทกอใหเกดความสมานฉนทของคนในชาต

ศลปะการแสดงพนบานเปนการแสดงถงวฒนธรรมทมคณคาและแฝงไวซงความงดงามของภมปญญาชาวบาน ทถายทอดมาเปนเอกลกษณสบทอดตอกนมาจนกลายเปนวฒนธรรมทส าคญและสะทอนใหเหนถงวถชวตของชาวบานในแตละทองถน รวมทงลกษณะของสงคมทมความแตกตางกนและอยรวมกนอยางมความสข สงทส าคญของศลปะการแสดงพนบานนนไมไดเปนเพยงแตเครองชวยใหเกดความบนเทงเทานน แตยงมคณคาทส าคญในการอยรวมกนของสงคมและยงมอทธพลตอทกสงคมของคนอกหลายกลม นอกจากนยงจดเปนศลปะอกแขนงหนงทมพนฐานมาจากอารมณและถายทอดอารมณความรสก เรองราวตางๆ และวถชวตทด าเนนตามครรลองตามความเชอทางศาสนา

Page 9: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

2

ของคนแตละทองถนดวยเชนกน และจะมสวนกระตนใหคนในสงคมมจตส านกและเปนสอในการถายทอดขอมลและรณรงคโครงการตางๆ ของรฐสชมชน เพอประโยชนในการสรางความเขาใจของคนในชมชนแตละทองท ศลปะการแสดงพนบานไดเปนของคบานคเมองมาแตโบราณ ในสามจงหวดชายแดนภาคใตไดปรากฏศลปะการแสดงพนบานหลายชนดทยงคงสบทอดกนมาจนถงปจจบนและมบทบาทส าคญตอชวต เศรษฐกจ สงคมและประเทศชาต เชน การแสดงเพลงพนบานดเกรฮล หรอบางครงอาจเรยกวา ลเกฮล

เพลงพนบานดเกรฮลเปนศลปะการแสดงหรอกจกรรมการแสดงอยางหนงทไดปรากฏในพนทแหลมทองแหงนทมผคนหลากหลายวฒนธรรมอาศยอยรวมกน และไดมบทบาทหนาทส าคญตอสงคมและชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตใหคนในชมชนไดรบความบนเทง มความสขสนกสนาน ตลอดจนไดสะทอนสภาพสงคมในแงมมตางๆ และสอดแทรกเนอหาสาระใหสงคมไดคดไตรตรอง หรอแฝงไปดวยสาระคณคาทางสงคมทอบรม สงสอน ปลกฝงใหสมาชกในสงคมด าเนนชวตไดดวยปกตสข การใชเพลงพนบานดเกรฮลในการเรยนรทแฝงดวยคณธรรมจรยธรรมและคานยมทดของสงคม ควรเรมตนจาการศกษาแนวคดและบทบาทในการขบขาน เพอใหรเขาใจเนอหาดานคณธรรมจรยธรรมในการด าเนนชวต สามารถปฏบตตนตามศาสนาและวฒนธรรมประเพณของตนเองดงคณลกษณะทพงประสงคและเปาหมายททองถนตองการ เพอเปนการชน าสงคม สรางความรกความเขาใจและความสงบสขของบานเมองตอไป (ลกขณา ชมพร, 2555)

ปจจบนเพลงพนบานดเกรฮลเรมมความหวงเกดขน เนองจากวาเพลงพนบานดเกรฮลเกดการเปลยนแปลงไปสในทางทด โดยทเพลงพนบานดเกรฮลเปนศลปะการแสดงทมเอกลกษณเฉพาะทงวธการแสดง การแตงกาย เครองดนตร เพลงรองและการใชทาทางประกอบ ซงในอดตทผานมาเพลงพนบานดเกรฮลไดรบความนยมเลนและแสดงในหมชาวบานในชนบทเปนสวนใหญและจ ากดอยเพยงในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตเทานน แตปจจบนเพลงพนบานดเกรฮลไดรบความนยมแพรหลายมากขน ไดมการพฒนาเปนการละเลนเพอความสนกสนาน ตงเปนวงหรอคณะขน น าดนตรมาประกอบ ตางจากเมอกอนนยมเลนในงานแกบน สะเดาะเคราะห งานแตงงานและงานเขาสหนต เรมในชวงป พ.ศ. 2042-2328 ศาสนาอสลามไดแพรกระจายอยางกวางขวาง จนปตตานเปนศนยกลางดานศาสนาอสลามของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต มการศกษาศาสนาในปอเนาะ และมนกปราชญและผรศาสนาอสลามมองวาการละเลนดงกลาวเปนเรองทไมเหมาะสม จงเกดการละเลนอกแบบหนง เรยกวา ดเกรปายะ ซงคลายกบดเกรฮล แตไดตดสวนทเหนวาขดกบหลกศาสนาอสลามออกไป คอเรมตนดวยการรองสรรเสรญศาสดาในศาสนาอสลาม ใชการปรบมอแทนเครองดนตร นงลอมเปนวงกลม โยกตวตามจงหวะ เนอหาของเพลงเกยวกบการปฎบตตนตามแบบอยางมสลมทด ลกษณะค าประพนธเปนแบบปนตง หรอปาตง เชนเดยวกบดเกรฮล นยมเลนในปอเนาะ และเลนเพอความเปนสรมงคลในงานแตงงาน งานเขาสนต งานเมาลด งานฮารรายอ รองในขบวนแหบนบานและเวท ตอมาดเกรปายะไดตงเปนวงหรอคณะขนเชนเดยวกบดเกรฮล จนกระทงทงดเกรปายะและดเกร

Page 10: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

3

ฮลไดผสมผสานกนและมกเรยกเหมอน ๆ กนวา ดเกรฮล เมอกองทพสยามไดรบชยชนะในการปราบความขดแยงในหวเมองปกษใตและกวาดตอนผคนชาวปตตานมากรงเทพฯ ในสมยรชกาลท 1 ถงรชกาลท 3 ชาวปตตานไดน าการละเลนทมลกษณะอยางดเกรฮลและดเกรปายะตดตามไปดวย ชาวมสลมในกรงเทพฯและจงหวดใกลเคยงนยมเรยกการละเลนชนดนวา ดเกรเรยบหรอ ลเกเลยบ หรอลเกกลอง ซงดเกรเรยบตรงกบดเกรปายะ สวนดเกรฮลมกเรยกวาล าตดมลาย ดเกรฮลไดพฒนาการละเลนทเปนการแสดงมขนตอนทชดเจน ตงเปนวงหรอคณะขน ดงเดมนนในป พ.ศ. 2470 - 2480 พบวา มคณะดเกรฮล “มะ กายบอเกาะ ต าบลกายบอเกาะ อ าเภอรามน จงหวดยะลา และคณะ “อาแว กอจ” ต าบลเฉลม อ าเภอระแงะ จงหวดนราธวาส เปนคณะแรกทแสดงประชนกน และไดรบความนยมอยางสง ในชวงป พ.ศ.2481-2485 ดเกรฮลจงไดรบความนยมอยางกวางขวางและมคณะดเกรฮลทถอเปนตนแบบแกนกแสดงในรนหลงทงทางดานทวงท านองเพลงรองแบบปตตาน (กาโระตานง) และแบบกลนตน (กาโระกลาแต) นอกจากนดเกรฮลไดแพรขยายไปยงรฐกลนตน ประเทศมาเลเซย ดวย เรยกวา “ดเกรบารต” หลงสงครามโลกครงท 2 ดเกรฮลซบเซาลง สวนหนงทเกดจากนโนบายรฐนยมในสมยจอมพล ป. พบลสงคราม และกรมศลปากรไดออกระเบยบเกยวกบการควบคมการละเลนพนบานรวมทงไดมเหตการณความไมสงบเกดขน ท าใหดเกรฮลเกอบจะสญหายไป และในชวงป พ.ศ.2495-2515 ดเกรฮลไดฟนตวขนอกครงหนงโดยเปนสอชาวบานใหกบรฐบาลในการตอสลทธคอมมวนสต มการพฒนาการละเลนโดยไดน าท านองเพลงอนเดยมาใชรองมทวงท านองกลอนสด “แยก” หรอ”แยะก” เกดขน และไดน าเพลงวาบแลมาใชเปนเพลงสดทาย (บทอ าลา หรอ บทเพลงลา) ซงถอเปนธรรมเนยมจนถงปจจบน ดงจะเหนไดจากการจดงานตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชนมกจะจดใหมการแสดงและการแขงขนอยสม าเสมอ สถาบนการศกษาตางกไดใหความส าคญฝกหดการแสดงตงเปนคณะขนมา ทงในระดบประถมศกษา มธยมศกษาและระดบอดมศกษา นอกจากนไดรบความนยมถายทอดออกอากาศเผยแพรทางสถานโทรทศนทงในระดบทองถนและสวนกลาง และมแนวโนมทจะไดรบความสนใจอยางแพรหลายทงในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตและภมภาคอน ๆ ของประเทศกวางขวางมากขน โดยเฉพาะอยางยงในการน าเพลงพนบานชนดนบรณาการกบการเรยนการสอนและรณรงคโครงการหรอนโยบายตาง ๆ ของหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน (อบดลบาซ เงาะ, ม.ป.ป.)

ปจจบนเพลงพนบานดเกรฮลไดมการเปลยนแปลงตอบทบาทในสงคม 3 จงหวดชายแดนภาคใตของไทยไปอยางตอเนองและไดสงผลกระทบตอการด าเนนชวตของผคนในทองถนเกอบทกดาน ตงแตครอบครว เศรษฐกจ สงคม การศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เพลงพนบานดเกรฮลซงเดมทชาวบานในทองถนประดษฐแบบแผนการรองของตนไปตามความนยมและส าเนยงภาษาพดทสอในวฒนธรรมมลาย ดงทไดแพรหลายในแตละชมชนทางภาคใตของประเทศไทย โดยเฉพาะในปตตาน ยะลา และนราธวาส มเนอรองท านองเปนสมบตของชมชนทปจเจกบคคลหรอสงคมในชมชนสรางขนมาและใหการยอมรบรวมกนวาเปนเอกลกษณของทองถนตน และนยมรองกนในเวลาเทศกาลหรอ

Page 11: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

4

งานทมการชมนมในชมชน หากแตปจจบนเพลงพนบานดเกรฮลมการววฒนาการทางการใชภาษาเปลยนแปลงไป จากการรองเดมทเคยใชเพยงภาษาเดยว แต ณ ปจจบนไดเพมการใชมาเปนสองสามหรอสภาษาในแตละแหง และไดเปลยนบทบาทหนาทเปนสอถายทอดเรองราวอนเกดขนในสงคมของทกระดบ ตงแตระดบชาวบานในหมบานต าบลไปจนถงระดบเมองจงหวดกระทงระดบชาต ฉะนน อกระดบทสงกวาการละเลนพนบานทวไป เพลงพนบานดเกรฮลไดถกยกระดบขนมามบทบาทหนาทในวาระตาง ๆ ตางกนออกไป ส าหรบหนวยงานในสวนราชการหรอสถาบนการศกษาไดคดคนประดษฐค าในเพลงพนบานดเกรฮลใหมค าทไพเราะ ถอยค าคลองจองและสอดคลองกบหนวยงานของตนหรอหนวยงานทจดการแสดง ดานดนตรท านองกมผคดใสท านองรองและท านองดนตรตลอดจนเสรมเครองดนตรประเภทใหมประกอบการแสดงจากเดมไปบางกม ท าใหเพลงพนบานดเกรฮลเกดการเปลยนแปลงดานความไพเราะ คณคาทางวฒนธรรม การใหความบนเทงและการสะทอนสภาพสงคมทผดแปลกไปจากเดมของชมชนทองถนทมอยในทกดาน การววฒนาการนไดท าใหรฐกลบมาสนใจการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลมากขน จากการละเลนพนบานทนยมรองกนเพยงในเวลาเทศกาลหรองานทมการชมนมของผคนในหมบานทมารวมรนเรงกนชวครงชวคราว เชน ในงานการแตงงาน หรอในยามวางหลงจากจากการท างาน เปนตน ปจจบนเพลงพนบานดเกรฮลไดรบการสงเสรมเปนการละเลนประจ าทองถนหรออาจจะเปนการละเลนประจ าชาตไดอกเชนกน ฉะนน นอกจากเราสามารถศกษาวถชวต ความเชอ คานยม ภาษาและวฒนธรรมประเพณทองถนจากการววฒนาการของเพลงพนบานดเกรฮลนอยางไรแลว เรายงสามารถศกษาถงความสอดคลอง คณคา และผลกระทบตอชมชนตอไปอยางไร

ผวจยในฐานะหวหนาโครงการดเกรฮลสองภาษาของหลกสตรภาษาองกฤษ มหาวทยาลยราชภฏยะลาในโครงการท านบ ารงศลปวฒนธรรมงบประมาณป 53 ป 54 และ ป 55 มาโดยตลอดและในงบประมาณป 56 ไดรวมด าเนนโครงการดเกรฮลสภาษา: ไทย มลาย องกฤษ และจน เหนวาศลปะการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลทเปนศลปะการแสดงพนบานหรอการละเลนพนบานทแสดงถงความเปนเอกลกษณของทองถนโดยสามารถปรบใหเขากบวฒนธรรมและวถการด าเนนชวตของประชาชนไดน มบทบาทส าคญทจะขบเคลอนพฒนาเปนยทธศาสตรในการทจะสรางพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตใหเกดสนตสข สรางความเขมแขง สรางจตส านกคานยม ส านกรกบานเกดและเปนสอในการจงใจใหคนในสงคมรก หวงแหนสงแวดลอมและวฒนธรรมในทองถน จงสนใจทท าการวจยศกษาวเคราะหถงความสาระส าคญและบทบาทของเพลงพนบานดเกรฮลในการสรางสนตสขในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต เพอเปนประโยชนกบสวนรวมโดยเฉพาะสงคมโดยรวมของประเทศ ทงภาครฐและเอกชน ในอนทจะใชเปนขอมลเบองตนในการวเคราะห ก าหนดนโยบาย แผนงานโครงการ ส าหรบการแกไขปญหาความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใต

วตถประสงคของกำรวจย

Page 12: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

5

การศกษาโครงการวจย เรอง บทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต

1. เพอศกษาแนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของเพลงพนบานดเกรฮลทมผลตอสงคมทองถนและสงคมสวนรวมของประเทศ

2. เพอศกษาความสมพนธของเนอหาและค ารองของดเกรฮลกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต

3. เพอศกษาผลกระทบของดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต 4. เพอหาขอเสนอแนะและความคดเหนตอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในสามจงหวด

ชายแดนภาคใต

ขอบเขตของกำรวจย การศกษาวจยครงน แบงขอบเขตการวจยเปน 2 ประเภท คอ 1. ขอบเขตพนทในการศกษาวจย ก าหนดขอบเขตพนทในสามจงหวดชายแดนภาคใต คอ

ยะลา ปตตาน และนราธวาส ทมวงหรอคณะดเกรฮล 2. ขอบเขตเนอหาในการศกษาวจย ไดก าหนดขอบเขตเนอหาไวดงน

2.1 ศกษาแนวคดและสาระส าคญของเพลงพนบานดเกรฮลเกยวกบจรยธรรมและคณธรรม

2.2 ศกษาวถชวตของผคนในสามจงหวดชายแดนภาคใต ในดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานวฒนธรรม

2.3 ศกษาบทบาทของดเกรฮลทมตอการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ไดทราบวถการด าเนนชวตในสงคมพหวฒนธรรมในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต 2. ไดทราบความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลกบวถชวตและวฒนธรรมในสามจงหวด

ชายแดนภาคใต 3. ไดทราบขอเสนอแนะตอวถการด าเนนชวตในสามจงหวดชายแดนภาคใต 4. ผเกยวของทตองปฏบตหนาทและศกษาขอมลในสามจงหวดชายแดนภาคใตจะไดความร

ความเขาใจเกยวกบวฒนธรรมในพนทน 5. น าขอมลทไดเสนอตอหนวยงานรฐบาลและเอกชนในการเผยแพรขาวสารและขอมล 6. น าขอมลทไดเสนอตอหนวยงานทเกยวของ เชน ส านกกรรมการการวจยแหงชาต

กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงศกษาธการ ส านกนายกรฐมนตร ส านกจฬาราชมนตร กระทรวงพฒนา

Page 13: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

6

ทรพยากรมนษย และหนวยงานอนๆ เพอใชประกอบพจารณา วางแผน และก าหนดแนวนโยบายในการเสรมสรางสนตสขในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต

7. ใชเปนขอมลประกอบการเรยนการสอนในสถานศกษาตางๆ ทมการเรยนการสอนเกยวกบศาสนา วถชวต วฒนธรรมและสงคมวทยา

8. ใชเปนขอมลประกอบการรณรงคโครงการตางๆ ของหนวยงานเอกชนเกยวกบวถชวตและวฒนธรรมทไมขดตอความสงบในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต

9. เปนแนวคดในการเสรมสรางสนตสขในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต

นยำมศพทเฉพำะ เพลงพนบานดเกรฮล หมายถง การละเลนดเกรฮลทมบทกลอนและการขบรองเพลงพนบาน

ของชาวมลายในแตละทองถนทแสดงเพอความสนกสนานรนเรงและแฝงดวยเนอหาสาระทขนบทเพลงประกอบดนตรและจงหวะปรบมอซงมอยตามพนทตาง ๆ ของสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก ปตตาน ยะลา และนราธวาส

คณธรรม จรยธรรม หมายถง คณสมบตของจตใจทมคณงามความดและความประพฤตของแตบคคลทอยในครรลองคลองธรรมทผฟงเพลงพนบานดเกรฮลมและไดน าไปปฏบต

การเสรมสรางสนตสข หมายถง การสรางความเปนธรรม ความเขาใจและความสงบสข ความกนดอยดและมการศกษาทด เพอใหเกดสงคมสนตสขในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต

พนทสามจงหวดชายแดนภาคใต หมายถง พนททประกอบดวยสามจงหวดทางตอนใตของประเทศไทย ไดแก ปตตาน ยะลาและนราธวาส และ ประกอบดวยกลมคนไทยใหญ ๆ 3 กลมชาตพนธ คอ มลาย สยาม และจน ตามล าดบจ านวนประชากร

Page 14: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาบทบาทเพลงพนบานดเกรฮล ในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใตน คณะผวจยไดศกษาแนวคดและงานวจยทเกยวของ ดงน

แนวคดเกยวกบเพลงพนบาน เพลงพนบานเกดจากนสยชอบบทกลอนหรอทเรยกวา “ความเปนเจาบทเจากลอน” ของคน

ไทยในทองถนตางๆ ทเรยงรอยถอยค า สมผสคลองจอง และประดษฐท านองเนอรองทรองงาย แลวน ามารองเลนในยามวาง ระหวางท างานรวมกน หรอหลงเสรจจากการท างาน เชน ลงแขกเกยวขาว

นวดขาว เพอผอนคลายใหความเหนดเหนอยหายจากการท างาน หรอเพอความสนกสนาน ความสามคคและความรนรมยในชมชนทตนเองอาศยอย

ความเปนมาหรอทมาของเพลงพนบาน เปนบทเพลงทชาวบานแตงขนจากอารมณความรสกเปนสวนใหญ ซงกมแรงบนดาลใจมาจากความรก ความเศราโศก ความผดหวง ความหยาบโลนหรอทเกยวของในเรองเพศหญงเพศชาย และไดสะทอนสภาพสงคม สภาพการเมองและการปกครอง ฉะนน เพลงพนบานจงเปนบทเพลงทชาวบานแตละทองถนไดประดษฐเนอรองและท านองขนมาในแตละทองถนตามความนยมและมความแตกตางกนตามยคตามสมย คนในทองถนไดใหการยอมรบวาการแสดงเพลพนบานเปนเอกลกษณของทองถนตน

ความหมายของเพลงพนบาน ค าวา“เพลง”กคอ เสยงทเราไดยนแลวเกดการรบรดวยความหมาย อารมณ และตอบสนอง

ตอเสยงทไดยน“เพลง”จะประกอบดวย เนอรอง – ท านอง - จงหวะ คณภาพของเสยงตลอดจน ลลา และอารมณ สวนค าวา“พนบาน”หมายถง สงทม - เกดขนในทองถนชนบท และมบทบาทตลอดจนเปนวถชวตของคนในทองถน มการสบทอดและด ารงรกษาไวเพอเปนมรดกทางปญญา ความหมายโดยรวม “เพลงพนบาน”กคอ เพลงทเกดขนในกลมคนในชนบททมลกษณะเฉพาะและมเอกลกษณของตนเอง สามารถถายทอดวถของคนในชมชนนน และยงสามารถบอกถงประวตศาสตร เชอชาต การด าเนนกจกรรมตางๆ ในการด าเนนชวตของในทองถนนนๆ ไดตลอดจนเรองศาสนา พธกรรมและความเชอในเรองไสยศาสตรทมอทธพลตอคนในชนบท (วรตน เจรญผอง, 2541)

Amnuay Jitklang (2014) ไดใหความเหนเกยวกบเพลงพนบานไววา เพลงพนบาน หมายถง

เพลงทกลมชนในทองถนตางๆ ประดษฐเนอหาทวงท านองและลลาการรอง แบบแผนการละเลนตามความนยมและสภาพแวดลอมของทองถนทตนอย เพอใชรองเลนในโอกาสตางๆ ไดแก งานเทศกาล

Page 15: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

9

หรอประเพณ เชน ตรษสงกรานต อปสมบท ทอดกฐนและลอยกระทง การท างานหรอประกอบอาชพ เชน การลงแขกเอาแรงกนปลกบาน เกยวขาว นวดขาว เปนตน

อไรรตน ยามาเรง (2550) ไดนยามเพลงพนบานไววา เพลงพนบานเปนบทเพลงทชาวบานแตละทองถนไดประดษฐเนอรองและท านองขนมาตามความนยมของคนในทองถน และคนในทองถนไดยอมรบวาเปนเอกลกษณของทองถนตน เพลงพนบานจงเปนเพลงทไมทราบแนชดวาใครเปนผแตง

และเกดขนเมอใด แตเปนบทเพลงทนยมรองสบทอดตอกนมานาน โดยการทองจ าปากตอปากมาหลายชวอายคน มทวงท านองทเรยบงาย ใชภาษาตรงไปตรงมา และไมจ าเปนตองมเครองดนตรประกอบ บทเพลงพนบานมกจะเกดจากอารมณความรสกการใชปฏภาณไหวพรบ ซงไดสะทอนใหเหนสภาพชวตความเปนอย วฒนธรรม ความเชอของทองถนนนๆ เพลงพนบานจะใหความสนกสนานรนเรงบนเทง เพอผอนคลายความตงเครยดใหหายเหนอยจากการท างาน

เอนก นาวกมล (2531) ไดใหความหมายกวาง ๆ ของเพลงพนบาน ดงน รวมความแลวเพลงพนบาน กคอ เพลงแบบถายทอดปากตอปาก แบบไมเปนลายลกษณอกษร แบบไมรตนเดมทมาของเพลง และเปนเพลงทมมาแตกอนในสงคมแบบเกา และไดกลาวเพมเตมในบทสรปอกวา เพลงพนบานเปนผลงานทสรางสรรคมาจากความคดอสระของชาวบาน มไดผลตงานเพลงเปนอาชพ แตจะขบล ารองเพลงกน ในระหวางเวลาท างานอาชพหลก คอ การท าไร ท านา เนองจากสงคมไทยดงเดม ชาวบานสวนใหญเปนชาวไร ชาวนา มวถชวตผกพนกบการท ามาหากนอนเกยวเนองกบธรรมชาต ความอดมสมบรณของพชพนธธญญาหาร ซงเปนปจจยส าคญทสดในการยงชพ คนไทยจงคดสรางพธกรรมทเกยวเนองกบความเจรญงอกงามทเหนไดชดทสด ไดแก พธกรรมในฤดเกบเกยว ดงนน เพลงทใชรองในฤดกาลเกบเกยวจงเกดขนเพอเปนการฉลองความอดมสมบรณ หลงจากเสรจสนงานหนกในไรนามาเปนเวลาเกอบป เมอถงฤดรอนซงเปนระยะเวลาหลงเกบเกยวพชผลกเปนเวลารนเรง มเพลงทรองเลนในเทศกาลสงกรานต และวนส าคญทางพระพทธศาสนาดวย

ลกษณะของเพลงพนบาน เพลงพนบานมลกษณะการเกยวพาราสและใชไหวพรบปฏภาณในการรองโตตอบกน ความ

เดนของเพลงพนบานอยทความไพเราะ คารมหรอถอยค างายๆ แตมความหมายกนใจ เพลงพนบานสวนใหญจะมเนอรองและท านองงายๆ รองเลนไดไมยาก ฟงไมนานกสามารถรองเลนตามได ชาวบานจะเลนกนตามลานบาน ลานวด ทองนา ตามล าน า แลวแตโอกาสในการเลนเพลง สมยกอนการสรางบานมกจะเวนลานกวางเหมาะแกการสนทนาการ

Page 16: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

10

สกญญา สจฉายา (2543 : ค าน า) ไดกลาวเกยวกบลกษณะของเพลงพนบานวา เพลงพนบานเปนงานวรรณกรรมมขปาฐะ (oral literature) ซงรวมบทรอยกรองและดนตรเขาดวยกน สบทอดกนมาปากตอปาก และมลกษณะเดนอยทความเรยบงายของถอยค า การรองและการแสดงออก ซงมลกษณะดงตอไปน

1. เพลงพนบานเปนงานของชาวบาน ซงสงทอดมาโดยการเลาจากปากตอปาก อาศยการฟงและจดจ า ไมมการจดบนทกเปนลายลกษณอกษร

2. เพลงพนบานเปนเพลงทไมมก าเนดแนนอน เนองจากสบทอดกนมาจนไมทราบตนตอทแนชด

3. เพลงพนบานเปนเพลงของกลมชน คนในสงคมมสวนรวมในการเปนเจาของบทเพลง ชาวบานรวมกนขบรองหรออยางนอยเคยฟงเละรจกเนอเพลง

4. เพลงพนบานสวนใหญเปนเพลงทมเนอรองและท านองไมตาย เนอรองหรอบทเพลงสามารถขยายออกไปไดเรอยๆ หรอตดทอนใหสนเขากไดตามใจคนรอง เราจงพบเสมอวาเพลงพนบานเพลงเดยวกนแตมเนอความแตกตางกน

เพลงพนบานจงเปนเพลงทสบทอดดวยวธมขปาฐะ คอ การถายทอดโดยอาศยค าบอกเลาจากปากตอปากเปนหลก มขปาฐะ หมายถง การพดปากตอปากสบทอดกนมา เชน การหดเพลงฉอยอนเปนเพลงพนบานชนดหนง ครจะบอกเนอเพลงใหศษยทองทละวรรค ทละประโยค ใหทองจ าเพลงดวยวธนไปเรอยๆ จนกวาจะครบบทหรอครบตบเพลง หรอผทอยากรองจดจ าถอยค าของผอนแลวมาฝกฝนเอาดวยตวเองเรอยๆ จนในทสดกเปนเพลงไดเหมอนกน ซงการถายทอดดวยปากมผลท าใหบทเพลง ทถายทอดกนมาจากคนหนงไปยงอกคนหนง สมยหนงไปอกสมยหนง หรอจากชมชนหนงสอกชมชนหนง เกดการเปลยนแปลงผดเพยนในรายละเอยดบาง โครงสรางสวนใหญยงคงอย เชน เพลงกลอมเดกภาคกลางมเพลงเจากาเหวา และเพลงเจาขนทองซงเปนทรจกกนทวไป ท านองคลายคลงกน แตถอยค าเนอรองผดเพยนตามความจดจ าและส าเนยงอารมณของคนรอง นอกจากน เพลงพนบานจะไมปรากฏผแตง ไมทราบผคดคนเดมวาเปนใคร เชน นทานพนบานทเลาสบตอกนมานมนานนน ไมรวาผเลาเรมแรกเปนใคร อางแตวาเปนของเกาสบทอดกนมาเรอยๆ แมนทานทปรากฏชอผเขยน เชน นทานของกรมม ผเขยน คอ กรมมเองกอางวาเลาตามเคานทานทมมาแตเดม ไมปรากฏคนแตงขน หรอเรองศรธนญชย มคนเอามาเขยนเปนหนงสอหลายส านวน แตตนเดมสดไมรเหมอนกนวาใครเลาขนกอน ศรธนญชยจงเปนนทานพนบาน และลกษณะเดนๆ ของความเปนพนบานชวนใหนกถงค าวา“แบบเกา”แบบสงคมเกษตรกรรม หรอสงคมชาวนา มความเปนสงคมแบบดงเดม จนคนสมยปจจบนอาจมองวาเปนแบบลาหลง ไมรหนงสอหรอรหนงสอนอย เปนสงคมทยงไมไดน าความรทางเทคโนโลยสมยใหมเขาไปใชในการผลต แตหากชาวนาน ารถแทรกเตอรเขาไปไถนา กท าใหเกดความรสกวาสงนนไมใชการท างานแบบพนบานอกตอไป (อเนก นาวกมล, 2531)

Page 17: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

11

ในสารานกรมไทยส าหรบเยาวชน (2558 : ออนไลน) ไดกลาวลกษณะเฉพาะของเพลงพนบานวา เพลงพนบานเปนบทรอยกรองทองถนทจดจ าสบตอกนมา และน ามารองมาขบล า เพอความบนเทง

เปนวรรณกรรมมขปาฐะทแพรหลายในกลมชาวบาน มลกษณะเฉพาะทสรปได ดงน 1. เพลงพนบานเปนงานของกลมชาวบานสบทอดจากปากสปาก อาศยการฟงและจ า ไมมการ

จดบนทกเปนลายลกษณอกษร คนในกลมสงคมเดยวกนมสวนรวมเปนเจาของบทเพลง ชาวบานรวมรองดวยกน หรอรองโตตอบ หรอเปนลกค หรออยางนอยกเคยฟงและรจกเนอเพลง

2. เพลงพนบานเปนเพลงทไมมก าเนดแนนอน เนองจากสบทอดกนมาเปนระยะเวลานาน จนไมอาจหาตนตอทแนชดไดวามมาตงแตสมยใดหรอใครเปนผแตง

3. เพลงพนบานสวนใหญเปนเพลงทมเนอรองและท านองไมตายตว เนอรองหรอบทเพลง สามารถขยายใหยาวไปเรอยๆ หรอตดทอนใหสนได แลวแตความตองการของผรองหรอตามสถานการณ จงพบเสมอวา เพลงพนบานแมวาเปนชอเดยวกน แตมเนอรองแตกตางกนไป ซงอาจเกดจากผรองในแตละทองถน และระยะเวลาทสบทอดมา เชน เพลงกลอมเดกทชอวา เพลงเจาขนทอง เปนเพลงทแพรหลายมาก และเปนเพลงทมส านวนหลากหลายมากเพลงหนงดวย สวนท านองเพลงพนบานนนไมมการบนทกโนตดนตรไว จงไมมท านองใดทถกตองทสดและพบวา เพลงพนบาน แมชนดเดยวกน กมลลาการรองท านองแตกออกไปไดหลายทาง

4. เพลงพนบานมลกษณะค าประพนธรอยกรองทจดจงหวะค าและสมผสงายๆ ไมมกฎเกณฑตายตว ดงเชน รปแบบของเพลงพนบานภาคกลาง นยมค ากลอนทลงทายดวยสระเสยงเดยวกนไปเรอยๆ เปนสมผสคลองจองกนทเสยงสระ ไมใชรปสระ ทนกวชาการเรยกวา "กลอนหวเดยว"แตพอเพลงแมเพลง (ผรองเพลงพนบานฝายชาย - ฝายหญง) นยมเรยกวา กลอนไล กลอนลา กลอนล

กลอนทนยมใชกนมากในเพลงพนบานภาคกลาง ไดแก กลอนไล กลอนลา กลอนล ตามชอทพอเพลงแมเพลงเรยก นอกจากน ยงมอกหลายกลอน เชน กลอนลน กลอนลว กลอนลด กลอนตด กลอนแชะ สดแลวแตผรองจะคดประดษฐขนมา เพลงพนบานของภาคอนๆ กมลกษณะค าประพนธคลายกบภาคกลาง คอ มการลงเสยงสมผสทายวรรคเชนเดยวกบกลอนหวเดยว โดยใหความส าคญกบเสยงและจงหวะการรอง มากกวาความเครงครดในจ านวนค าและสมผส

5. จ านวนค าและสมผสไมก าหนดแนนอนตายตว กลอนเพลงพนบานเกดจากการรอยค า 6- 10 ค าเขาดวยกนในแตละวรรคจ านวนค าจะมากหรอนอยขนอยกบจงหวะของเสยงทลงและผรองเปนส าคญ ฉะนนเพลงพนบานทกประเภท จงมลกษณะค าประพนธคลายกน หรออาจใชกลอนบทเดยวกนแตรองหลายท านอง จะพบวา พอเพลงแมเพลงในภาคกลางใชกลอนชดเดยวกน แตรองไดทงเพลงเกยวขาว เพลงเรอ เพลงระบ าบานนา หรอเพลงฉอย

Page 18: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

12

6. เพลงพนบานสวนใหญมความเรยบงายในถอยค า การรองและการแสดงออกแตแฝงดวยความคมคาย เลอกใชค า ส านวนโวหาร และความเรยบงายๆ ทชาวบานใชโดยทวไป ไมมศพทยากทตองแปล ถาเปรยบเทยบสญลกษณอยางไร กสามารถแปลความหมายไดโดยงาย

สวนความเรยบงายในการแสดงออกจะเหนวา ชาวบานรองและเลนเพลงพนบานโดยไมตองใชอปกรณมากมาย สงทชวยใหเพลงไพเราะ นอกจากขนอยกบการใชถอยค าแลว กคอ การปรบมอหรอการใชเครองประกอบจงหวะงายๆ ไดแก กรบ ฉง และกลอง หรออาจไมไดใชเครองดนตรชนดใดเลย

นอกจากเสยงเออนใหเกดบรรยากาศและอารมณเทานน บางทกน าอปกรณทใชท ากจกรรมอยนน มาประกอบการรองร า เชน เพลงเกยวขาว กใชรวงขาวและเคยวซงถออยมาประกอบ สงส าคญส าหรบเพลงทรองกนหลายๆ คน คอ การอาศยเสยงรองรบรองกระทงของลกค ซงจะชวยใหเพลงนนสนกสนานครนเครงยงขน

7. เนนความสนกสนานเปนหลก ซงจะแสดงออกมาในรปของการใชค าสองแงสองงาม หรอค าทเรยกวา"กลอนแดง"เปนภาษาของชาวเพลงภาคกลาง หมายถง กลอนทมค ากลาวถงอวยวะเพศ และพฤตกรรมทางเพศอยางตรงไปตรงมา หรอบางครงกใชค าผวนแทนค าเหลานปกตถอวาเปนค าหยาบ

แตเมอน ามาใชในพธกรรมตามความเชอดงเดมทปรากฏในกลมชนซงประกอบอาชพทางเกษตรกรรมและกสกรรมถอวาเปนการชวยเพมผลผลตสงผลใหเกดความอดมสมบรณของพชพนธ

เนอหาของเพลง แมแตตอนทรองร าพนถงความทกขหรอความผดหวงกยงใชถอยค าทออกไปในทางสนกสนานมากกวาจะใหคนฟงเกดความรสกเศราใจ ดงตวอยางเพลงเรอ ในบทชงช ซงพอเพลงรองเปนผวทถกเกณฑไปทพกลบมาถงบาน เมยหนไปแลว

ประเภทของเพลงพนบาน ประเภทของเพลงพนบาน โดยจดแบงไวไดหลายประเภทขนอยกบวธการจดแบง ดงน แบงตามเขตพนท เปนการแบงตามสถานททปรากฏเพลง อาจแบงกวางทสดเปนภาค เชน เพลง

พนบานภาคกลาง เพลงพนบานภาคเหนอ เพลงพนบานภาคอสาน เพลงพนบานภาคใต หรออาจแบงยอยลงไปอกเปนเขตจงหวด อ าเภอ ต าบล เชน เพลงพนบานต าบลเขาทอง อ าเภอพยหะคร จงหวดนครสวรรค เพลงพนบานของอ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร

แบงตามกลมวฒนธรรมของผเปนเจาของเพลง เปนการแบงตามกลมชนทองถนทมวฒนธรรมหรอเชอชาตตางกน เชน เพลงพนบาน

กลมวฒนธรรมไทยโคราช เพลงพนบานกลมวฒนธรรมเขมร - สวย เพลงพนบานกลมวฒนธรรมไทย - ลาว เพลงพนบานกลมไทยมสลม

แบงตามโอกาสทรอง

Page 19: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

13

กลมหนงเปนเพลงทรองตามฤดกาลหรอเทศกาล เชน เพลงทรองในฤดกาลเกบเกยว ไดแก เพลงเกยวขาว เพลงสงฟาง เพลงนา และเพลงทรองในเทศกาลสงกรานต ไดแก เพลงบอก เพลงรอยพรรษา เพลงตรจ อกกลมหนงเปนเพลงทรองไดทวไปไมจ ากดโอกาส เชน ซอ หมอล า เพลงโคราช

เพลงล าตด เพลงฉอย เพลงอแซว แบงตามจดประสงคในการรอง เชน เพลงกลอมเดก เพลงปลอบเดก เพลงประกอบการละเลนของเดก เพลง

ปฏพากย เพลงรองร าพน เพลงประกอบการละเลนของผใหญ และเพลงประกอบพธกรรม แบงตามจ านวนผรอง

เปนเพลงรองเดยวและเพลงรองหม เชน เพลงกลอมเดก เพลงพาดควายจอย เปนเพลงรองเดยว สวนเพลงเกยวขาว เพลงเรอ เปนเพลงรองหม นอกจากน ยงมการแบงประเภทเพลงพนบานแบบอนๆ เชน ตามความสนยาวของเพลง แบงตามเพศของผรอง แบงตามวยของผรอง

แบงตามเขตพนทเปนภาค 4 ภาค คอ 1. เพลงพนบานภาคกลาง 2. เพลงพนบานภาคเหนอ 3. เพลงพนบานภาคอสาน 4. เพลงพนบานภาคใต

หรอแบงตามภมภาคตางๆ ไวดงน 1. เพลงพนบานในภาคเหนอ เชน เพลงคาว ซงเปนบทขบรองทมท านองสงต าไพเราะ

เพลงซอ เปนการขบรองโตตอบเกยวพาราสกน จอยหรอการขบล าน าในโอกาสตางๆ และท าฮ าหรอค าฮ า ซงเปนการขบรองหม เปนตน

2. เพลงพนบานในภาคอสาน เชน หมอล า ซงอาจแบงไดเปนล ากลอน คอ การล าโดยทวไป ล าโจทก – แก เปนการล าถาม – ตอบ โตตอบกนในเรองตางๆ ล าหมเปนการล าเลานทานเรองราว โดยมผแสดงประกอบล าเตยเปนการล าทมจงหวะชาและล าเพลน เปนการล าแบบใหมมสาวๆ

รายร าประกอบ นอกจากนยงมเพลงโคราช ซงมลกษณะคลายกบเพลงฉอยของภาคกลาง เพลงลากไมเปนการรองประกอบการท างาน เพลงเซง เชน เซงบงไฟ เซงผตาโขน เซงนางแมว เปนตน

3. เพลงพนบานในภาคกลาง ในภาคกลางมเพลงพนบานมเปนจ านวนมาก ซงมกใชรอง ในโอกาสตางๆ เชน รองเพอความบนเทง ไดแก เพลงเรอ เพลงอแซว ล าตด เพลงฉอย รองประกอบ การท างาน ไดแก เพลงเกยวขาว เพลงเตนก าร าเคยว ฯลฯ

4. เพลงพนบานในภาคใต เชน เพลงเรอ ซงเปนเพลงเลนทางน าเหมอนกบเพลงเรอของภาคกลาง แตท านองทรองและการแตงเนอเพลงตางกน นอกจากนยงมเพลงบอก ซงเปนเพลงทเลนไดทงรองคนเดยวและรองโตตอบ เพลงนา ใชรองเลนเกยวพาราสกน ในงานเทศกาลตางๆ

Page 20: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

14

ความส าคญของเพลงพนบาน เพลงพนบานเปนมรดกทางวฒนธรรม ซงสวนใหญจะไดรบการถายทอดทางมขปาฐะโดยไมม

การจดบนทกเปนลายลกษณอกษร และในเนอหาของเพลงยงไดสะทอนถงสภาพชวตความเปนอยของคนในสงคม เพลงพนบานไดสะทอนใหเหนถงวถชวตของชาวบาน ตลอดจนสะทอนใหเหนความเชอคานยมของสงคมทไดยดเปนแนวประพฤตปฏบต นอกจากนเพลงพนบานยงไดใหความบนเทงแกคนในสงคม เพราะในสภาพสงคมทไมมความเจรญทางวตถ เพลงพนบานจงเปนมหรสพชนเอกของชาวบานทสรางความเพลดเพลนใหแกคนใหสงคม ทงยามวาง ยามเทศกาลและในเวลาการประกอบกจกรรมการงาน เนองดวยเนอรองของเพลงพนบาน จะสนกสนาน มการแสดงปฏภาณไหวพรบของผรอง อกทงมจงหวะและลลาทเราใจ นอกจากน เพลงพนบานไดสรางความสามคค ความเปนอนหนงอนเดยวกนของคนในสงคม ไมวาจะเปนเพลงปฏพากย เพลงประกอบการละเลน หรอเพลงทรองประกอบกจการงาน เพราะการรองเพลงรวมกนจะชวยใหเกดความรก ความปรองดองและความเปนพรรคพวกพองเดยวกน จงเปนผลใหเพลงพนบานเปนเครองควบคมสงคม แมเนอหาของเพลงพนบานจะมการกลาวถงการละเมดประเพณทดงามของสงคมบาง วาดวยการชงชหรอบทลกพาหน แตใน บททายจะชแนะระเบยบแบบแผน ตลอดจนพฤตกรรมทเหมาะสมทางสงคม รวมทงโนมนาวใหคน ในสงคมไดคลอยตามในสงทดๆ ทสงคมตองการ และทงในทางตรงและทางออมเพลงพนบานไดใหการศกษาแกคนในสงคม เชน ใหความร ความเขาใจในหลกการด าเนนชวต การเลอกคครองเนอเพลงอาจมการสอดแทรกค าสอนตางๆ และกฎเกณฑของสงคมทควรปฏบต ในยามทชาวบานมความคบอกของใจ ผรองเพลงพนบานจะสอดแทรกอารมณ ความรสกนกคดของตนชวยระบายความคบของใจของคนในสงคมทมตอสภาพบานเมอง ประเพณ และความเปนอย เปนตน (ขนษฐา จตชนะกล, 2545)

บทบาทของเพลงพนบาน นกมานษยวทยาไดศกษาบทเพลงพนบานของชาตตางๆ และ พบวา เพลงพนบานจะมบทบาท

อยในกจกรรมตางๆ เกอบทกอยางของสงคม เชน เปนเหมอนสญลกษณทางสงคมทสะทอนใหเหนระบบความเชอ ศาสนา และระบบชนชนทางสงคม มหนาทกระตนใหเกดการตอบสนองทางกายภาพ

ซงจะพบในบทเพลงทเกยวกบการท างาน เชน เพลงเกยวขาว เพลงสงฟาง เปนตน เปนเสมอนเครองควบคมทางสงคม รกษาบรรทดฐานและชแนะระเบยบแบบแผน รวมทงพฤตกรรมทเหมาะสมทางสงคม มบทบาทในการรกษาสถาบนทางสงคม เชน ศาสนา ความเชอ และท าใหการประกอบพธกรรมมเหตผล และมหนาทท าใหเกดการสบสานและความมนคงทางวฒนธรรม เพลงพนบานจงมบทบาทกบวถชวตของคนในทองถนทงการใหความบนเทง ผอนคลายความตงเครยดชวยระบายความคบอกของใจ สรางความรกความสามคค และสะทอนใหเหนสภาพชวตของคนในทองถนไดอยางด ดงนนจงควรทจะอนรกษ สานตอเพลงพนบานไวตลอดไป

Page 21: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

15

เพลงพนบานเปนสมบตของชาวบานแสดงใหเหนภมปญญาการใชภาษาของคนไทย โดยใชสภาพแวดลอมทางธรรมชาต ทางความเชอ ขนบธรรมเนยมประเพณ ตลอดจนเครองมอเครองใชในชวตประจ าวน เปนแหลงบนดาลใจในการสรางภาษา เพอความสนกเพลดเพลน และในทางออมกเปนสอในการอบรมสงสอน โดยสอดแทรกค าสอนทางศาสนา คานยม หรอกฎเกณฑทควรปฏบตในสงคมใชระบายความในใจทมตอธรรมชาตแวดลอมอกดวย ในยคกอนทจะมวทย โทรทศน และอนเทอรเนต

เพลงพนบาน กท าหนาทเปนสอสารมวลชนกระจายขาวสารในสงคม เชน เพลงรอยภาษา เชอเชญใหคนรวมท าบญ เปนการสรางความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนในสงคม แตปจจบนบทบาทเหลานนหมดไปจากสงคมไทยแลว เนองจากเกดระบบสอสาร และเครองมอใหมๆ ทพฒนาขนอยางไมหยดยงเขามาทดแทน โดยท าหนาทไดรวดเรวกวาและทนสมยกวา ประกอบกบวถชวตของคนไทยเปลยนแปลงไป พนทเกษตรกรรมลดลง ในขณะทพนทอตสาหกรรมขยายตวเพมขน ตลอดจนวฒนธรรมตะวนตกหลงไหลเขามาแทนทวฒนธรรมไทยเกอบทกดาน เกดเพลงและดนตรแบบสากลหลากหลายรปแบบ เปนความบนเทงสมยใหมทคนไทยสามารถเลอกสรรทจะฟงอยางเพลดเพลนได โดยไมมขอจ ากด ขณะทพอเพลงแมเพลงพนบานคอยๆ ตายจากไปตามอายขย และแทบจะไมมผสบทอดเลยในชมชนแตละทองถน ปจจบนเพลงพนบานยงมจดแสดงรองเลนใหฟงและชมกนได ในบางโอกาส ซงกเปนเพยงการ "ฟนอดต" และเปนความพยายามทจะสบทอด "มรดกภมปญญา" แขนงนใหคงอยในฐานะ "สมบตวฒนธรรมของชาต" สบไป (อไรรตน ยามาเรง, 2550, สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน, 2558)

ดงนน พอจะสรปไดวา เพลงพนบานเปนมรดกทางวฒนธรรมทไดรบการถายทอดทางมขปาฐะ เปนบทเพลงทชาวบานแต ละทองถนไดประดษฐเนอรองและท านองขนมาตามความนยมของคนในทองถน สะทอนถงสภาพชวตความเปนอยของในสงคม ความเชอ คานยมของสงคม และไดใหความบนเทงแกคนในสงคมทงในยามวางและในเวลาการประกอบกจกรรมการงานหรอเทศกาลตางๆ ฉะนน คนในทองถนจงใหการยอมรบวาเปนเอกลกษณของทองถนตนและยงมบทบาทกบวถชวตของคนในทองถนอกดวย เพลงพนบานไดใหความบนเทงและผอนคลายความตงเครยดของผฟง เนอรองของเพลงพนบานมความสนกสนานไพเราะ จากการแสดงปฏภาณไหวพรบของผรอง นอกจากใหความบนเทงสนกสนานแลว เพลงพนบานยงไดสรางความสามคค ความอนหนงอนเดยวกนของคนในสงคม จากการรวมรองเพลงกน ซงท าใหเกดความรก ความปรองดอง และความเปนพรรคพวกพองเดยวกน และเปนเครองมอในการควบคมสงคม ดวยการชแนะระเบยบแบบแผนตลอดจนพฤตกรรมทเหมาะสมทางสงคม และโนมนาวคนในสงคมใหคลอยตามในสงทดๆ ทสงคมตองการ เพลงพนบานจงเปนการใหการศกษาแกคนในสงคมทงโดยตรงและทางออม สอดแทรกค าสงสอนใหสงคมมความร ความเขาใจในหลกการด าเนนชวต และกฎเกณฑของสงคมทควรปฏบต สงส าคญอกอยางเพลงพนบานไดชวยระบายความคบของใจของคนในสงคมทมตอสภาพบานเมอง

Page 22: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

16

เพลงพนบานดเกรฮลและความเปนมา ปจจบนแมวาจะมสงทใหความบนเทงแกประชาชนมากขน เชน ภาพยนตร โทรทศน วทย เปน

ตน ซงเปนทนยมของประชาชนจ านวนมากเชนกน แตอยางไรกด ศลปะการแสดงพนบานหลายชนดกยงเปนทชนชอบ ยอมรบและใหความส าคญไมไดลดนอยลงไปมากนก ศลปะการแสดงพนบานยงมอทธพลและบทบาทตอจตใจและสงคมของประชาชนชนบทอยเปนจ านวนมาก

ในภาวะทสงคมพนทจงหวดชายแดนภาคใตก าลงเผชญกบวฒนธรรมการบรโภคของสอบนเทงตางๆ ททนสมย เชน วทยโทรทศน ภาพยนตร หรอสออเลคทรอนคสทงหลาย ไมวาจะเปน ซด วซด เปนตน และโดยเฉพาะอยางยงสอออนไลนหรอสอทางอนเตอรเนตททะลกเขามาอยางรวดเรวเหมอนกบซกโลกอนๆ ของโลก แตอยางไรกดศลปะการแสดงพนบานดเกรฮลกยงไมไดหายไปจากสงคมตรงนแตอยางใด ปจจบนศลปวฒนธรรมดานการแสดงชนดน ยงเปนทยอมรบและไดรบความส าคญไมไดลดนอยไปเลย แตยงคงประคองด าเนนตอไปควบคกบการรกเขามาของวฒนธรรมภายนอกและมบทบาทอทธพลตอสงคมอยไมนอย เพยงแตไดถกปรบเปล ยนสาระไปบางตามความตองการของผน าเสนอ ซงบางครง บทบาทหนาทของเพลงพนบานดเกรฮลไมไดเปนไปตามความคาดหวงทสงคมตองการมากนก แตจะแปรเปลยนไปตามวตถประสงคของหนวยงานและ องคกร ตางๆ หรอ ชมชนในแตละพนท นอกจากนศลปะการแสดงชนดนไมเพยงเฉพาะไดรบความสนใจในสามจงหวดนเทานน แตยงแพรหลายและไปตอบโจทยความรความใจเกยวกบความเปนอยของคนในทองถนใหกบสงคมในสวนอนๆ ของประเทศดวย

เพลงพนบานดเกรฮลจงเปนหนงในศลปวฒนธรรมพนบานประจ าทองถนใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตดานการแสดงทมบทบาทอยในสงคมปจจบนเปนอยางมากและมบทบาทดานการสงเสรมและสรางสนตสขในพนทดานตางๆ อยางตอเนอง เชน ในดานสงคมและการเมอง เพลงพนบานดเกรฮลยงคงเปนศลปะการแสดงทมบทบาทอยางหนงดานการพฒนาสงคมของ 3 จงหวดชายแดนภาคใต ซงเปนศลปวฒนธรรมดานการแสดงทยงหลงเหลอมชวตอยและมบทบาท ตอประชาชนในทองถน หนวยงานราชการและองคกรตางๆ เปนอยางมาก ดวยการใชเปนสอสรางความเขาใจและความสามคคและรณรงคในกจกรรมตางๆ และนอกจากจะมบทบาทในทางสงคมและการเมองแลว สถานศกษาหลายแหงไดใชเพลงพนบานดเกรฮลเปนสอในการจดกจกรรมการเรยน การสอนอกดวย สวนในดานการอนรกษศลปวฒนธรรมนน แมดวยสภาพของสงคมปจจบนทเปลยนแปลงตามกระแสโลกภายนอกอยางรวดเรว อาจเนองมาจากความสะดวกดานการคมนาคมและความคลองตวดานการตดตอสอสาร ศลปวฒนธรรมทมความเปนพนบานกไดเสอมสลายไปจากสงคมทองถนไปอยางรวดเรวโดยไมรตว เพราะวาคนรนใหมไดเดนตามกระแสโลกภายนอกและยอมรบอารยธรรมใหมทมความทนสมยและผลดเปลยนอยางไมหยดยง การแสดงเพลงพนบานดเกรฮลเปนการรกษามรดกทางวฒนธรรมของทองถน เปนการแสดงทมสวนในการสนบสนนศลปวฒนธรรมอกศลปะ

Page 23: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

17

หนงและยงเปนทยอมรบในบรรดานกการศกษาและผทรกศลปวฒนธรรมลกษณะนอย โดยการละเลนพนบานดเกรฮลนยงคงด าเนนและรกษาตามสภาพธรรมชาตของทองถนไดอยอกบางสวน ซงศลปนหรอผแสดงและผชมสวนใหญกเปนสมาชกในทองถนทเหนคณคาและตองการอนรกษการละเลนนอย เนองจากวาการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลยงไดน าหลกธรรมค าสอนและสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมเขาไปในเนอเพลงดวย เพอทจะใหผชมเกดความตระหนกถงการด าเนนชวตถกตองตามครรลองคลองธรรม ครงหนงในอดตเคยมบทบาทในการสรางสานความสมพนธทดตอกนของคนในทองถนและไดสงผลใหสงคมเกดสนตสขตลอดมา

ดเกรฮล มาจากค า 2 ค า คอ ค าวา ดเกร (Dikir) แปลงวา การรองเพลงการทองโคลง ฉนท กาพย บทกวและค าประพนธทเปนจงหวะ รปแบบบทกวหรอการสวดของผเลอมใสศาสนา และค าวา

ฮล (Hulu) แปลวา ยคเกา ยคกอน หมบานชนบท ดเกรฮล จงหมายถง เพลงในยคเกากอนทใชรองในทองถนจงหวดชายแดนภาคใต

ในสารานกรมวฒนธรรมภาคใต เลมท 14 พ.ศ. 2542 และตรงกบค าบอกเลาของนายมะยโซะ

อมาร ศลปนดเกรฮลคณะยโซะ บอทอง (วนท 8 ธนวาคม 2546) ไววา พจนานกรม Kamus Dewan

ของ Dr.Teuku Iskandar พมพโดยสมาคมภาษาและหนงสอประเทศมาเลซย “ดเกร” เปนศพทเปอรเซย และใหความหมายไว 2 ประการ คอ ประการแรก หมายถง เพลงสวดสรรเสรญพระเจา ปกตเปนการขบรองเนองในเทศกาลวนก าเนดพระนบ ชาวมสลม เรยกวา งานเมาลด เลยเรยกการสวดดงกลาวนวา“ดเกรเมาลด”ความหมายประการท 2 คอ กลอนเพลง โตตอบนยมเลนกนเปนกลมหรอเปนคณะ เรยกวา“ลเกฮล” ซงบางทานเลาวา ลเกฮลไดรบแบบอยางมาจากคนปาเผาซาไก ซงมการเลนอยางหนงเรยกตามค าภาษามลาย“มะนอฆอออแฆสาแก”แปลเปนภาษาไทยวา มโนราหซาไก

กลาวคอ เขาเอาไมไผมาตดทอนสนๆ ทะลวงปลองออกใหกลวงหวกลวงทายแลวเอาเปลอกไมหรอกาบไม เชน กาบหมากมาหมหรอเสยบตดไวขางหนง อกขางหนงเปดไวแลวใชไมหรอมออดขางทหมท าใหเกดเสยงดง แลวรองร าท าเพลงขบแกกนตามประสาชาวปาวากนกระบอกไมไผหมกาบไมขางหนงนนไดกลายเปนร ามะนาหรอบานอทใชกนมาจนทกวนน

ในสมยพระยาปกครอง 7 หวเมอง1 ถามงานพธตาง ๆ เชน มะโยง โนราและ ละไป (ละไป คอ

ลเกฮลปจจบน) การแสดงละไปนน คอ การรองเพลงล าตดภาษาอาหรบ เรยกวา “ซเกรมรฮาแบ”การรองเปนภาษาอาหรบ ถงแมจะไพเราะแตคนไมเขาใจจงน าเอาเนอเพลงภาษาพนเมองรองใหเขากบจงหวะร ามะนา จงกลายเปนลเกฮลมาจนถงปจจบน ความหมายตามพจนานกรม Kamus Dewan

ค าวา “ลเก” หมายถง กลอนเพลงโตตอบนยมเลนกนเปนกลมหรอคณะ สวนค าวา“ฮล”พจนานกรม

1 สมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกทรงมการสงใหมการเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบกษตรยมาเปนระบอบการปกตรองแบบผวาราชกาลแทนโดยมการแบงเมองปตตานเปนทงหมด 7 หวเมองในป พ.ศ.2435

Page 24: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

18

ดงกลาว ไดแจกแจงความหมายไว 5 ประการ (1) ศรษะ (ราชศพทมลายโบราณ) (2) บรเวณหรอตนล าน า (3) จดเรมตน (4) ดานอาวธ (5) หมบานในชนบท การละเลนลเกฮล ตรงกบความหมายประการท 2

และ 5 มากทสด กลาวคอ การแสดงประเภทนมขนครงแรก ณ ทองทเหนอล าน าอนเปนตนก าเนดแมน าปตตานซงชาวบานเรยกวา“ฮล”หรอ“ทศฮล”(ฝายใตล าน าเรยกวา“ฮเล”ตรงกบฮลอนเปนแหลงก าเนด ลเกฮลนนเขาใจกนวา คอทองทอ าเภอมายอ จงหวดปตตาน และอ าเภอบนนงสตา

อ าเภอเบตง จงหวดยะลา กอนหนาจะมลเกฮลตรงหมบานไทยมสลมดงกลาวนน มหวหนาคณะหรอผขบกลอน และคน

ร าหรอผแสดง นอกจากนนเปนลกคซงใชเครองดนตร มร ามะนาและฆองเปนหลก การแตงกายคลายมะโยง เวลาแสดงใชขบกลอนโตตอบไมไดแสดงเปนเรองราวอยางมะโยงหรอโนรา เรยกวา การรองปนตงอนง

ตวอยางบทปนตนอนง บรงตะตอเบะ บรงณอลาโตะ ตอรอแบบมอแลวอ ตาญงปะตาน มเตาะตาเบะ ซอกาลอดาโตะ ดาต บอรอฆอ ดารซน

นกตะตอเบะ นกฌอลาโตะ บนรอน เหนอแหลมตาน ขอคารวะ พระผทรงศร ภบดและโอรส แหงสถาน

ตอมาปนตนอนงไดเปลยนแปลงเปนลเกฮล แตชาวบานมกเรยกการแสดงประเภทนแตกตางกน เชน“ลเกบารต”หรอ“บาฆะ”(ลเกตะวนตก) ทปตตานเรยก“ลเกฮล”(ลเกเหนอ)

ปจจบนดเกรฮลเปนทนยมของชาวไทยมสลม แสดงกนทวไปในพนท 5 จงหวดชายแดนภาคใตคอยะลา นราธวาส สงขลา สตล และปตตาน มกจะแสดงตามงานแตงงาน ๆ ของชาวมลายมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต เปนตน แตนอกจากจะแสดงในงานมาแกปโละ (งานแตงงานของชาวมลายมสลม) งานสหนต งานเมาลด งานฮารรายอแลว แมแตสถานวทยในทองถนกจดรายการเสนอดเกรฮลและเปนทชนชอบแกประชาชนผชมโดยทวกน และยงพบวาการแสดงดเกรฮลไดเปนอกสอหนงทสามารถเขาถงชาวบาน ทงยงเปนตวชวยหนงในการเผยแพรรณรงคใหประชาชนเขาใจถงภยรายตางๆ และขอปฏบตทถกตองไดเปนอยางด (ซารน เจะมะและคณะ, 2554, ภญโญ เวชโช, 2549, ประพนธ เรองณรงค, 2552)

ลกษณะค าประพนธในบทรองเพลงพนบานดเกรฮล

Page 25: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

19

ลกษณะค าประพนธในบทรองเพลงพนบานดเกรฮล บทรองเพลงพนบานดเกรฮลทนยมใชทงทเปนกลอนสดและทแตงขนเขยนเปนลายลกษณอกษร ลกษณะค าประพนธทเรยกวาปนตน ตามส าเนยงของชาวมสลมใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เรยกวา ปาตง เปนรปแบบฉนทลกษณการประพนธของวฒนธรรมมลาย

ปนตน หรอ ปาดง เปนรปแบบค าประพนธเกาประเภทหนง หรอบทรอยกรองหรอฉนทลกษณมลายทแพรหลายทสดจ าตอๆ กนมา และแตงขนใหมเปนค าประพนธทแสดงความรสกและอารมณของคนในอดตทมความผกพนกบธรรมชาตและถายทอดความรสกชนบานในธรรมชาต เปรยบกบเรองรกและอารมณอนๆ เนอความในปนตน จงมลกษณะเปนอปมาอปมย เปรยบเทยบธรรมชาตกบความรสกในใจ บางบทใชรองกลอมเดก เพอระลกถงบรรยากาศเกาๆ ของผรอง บางทหญงสาวน ามารองเลนในบานหรอชายหนมอาจรองบอกรกหรอความรสกของตนทมตอหญงทตนหมายปอง

หรอบางทรองเปนท านองเพลงตางๆ เขาเครองดนตรและการร าของพวกนกเลนอาชพ แลวน าไปแสดงตามหมบานตางๆ ในจงหวดทางภาคใตแถบจงหวดปตตาน นราธวาส ยะลา และสตล มการรองและเลนปนตนกนแพรหลาย ใชรองเปนเพลงเกยวและโตตอบของหนมสาว ใชรองกลอมเดก หรอ อาจน าไปรองในลกษณะอนไดอกดวย เชน บทรองดเกรฮล มะโยง และรองเงง และทส าคญเปนการละเลนวาแกกนเขากบร ามะนาตามงานทวไป ปนตนแบงออกเปน 5 ชนด คอ ปนตน 2 วรรค ปนตน 4 วรรค ปนตน 6 วรรค ปนตน 8 วรรค และปนตนตอเนอง

ตวอยาง ปนตน 2 วรรค วรรคแรกเรยกวา “ปมมายง มกชด” และ วรรคทสองเรยกวา “มกชด” วรรคแรกจะกลาว เรองทวๆ ไป วรรคทสองเปนหวใจของบทรอง เชน

Satu dua tiga empat (ซาต ดวอ ตฆอ อมปต) หนง สอง สาม ส Rajin belajar lekas dapat (ราเญน บลาจร ลอกส ดาปต) ขยนเรยนไดวชาเรว (ประพนธ เรองณรงค, 2554)

วตถประสงคการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล วตถประสงคของการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล เปนการแสดงเพอแกบน เมอสมปรารถนาท

บนบานศาลกลาวไวกจะมาแกบน จะเลนมากนอยเพยงใดขนอยกบวาบนบานไวมากนอยเพยงใด

บางครง เลนกนจนสวางคาตา มรองกนไปร ากนไปกนกนไปกเปนกจกรรมอกชนดหนงของคนทางจงหวดชายแดนภาคใต สงทไดมากคอ ความรก ความสามคค ขวญ ก าลงใจ สดทาย เพลงพนบานกตกเปนมรดกทางปญญาและเปนเอกลกษณเฉพาะทางการแสดง อกทงยงเปนวฒนธรรมของชมชน (Noppadol Tippayarat, 2557)

โครงสรางและองคประกอบของการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล

Page 26: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

20

ซารน เจะมะ และคณะ (2554) ไดกลาวถง โครงสรางและองคประกอบของเพลงพนบานดเกรฮลวามการพฒนาประสมเปนวงหรอคณะเพลงพนบานทเปนการแสดงพฒนาปรบเปลยนรปแบบการรองการแสดงผานชวงระยะเวลาตางๆ มาจนถงปจจบน องคประกอบเพลงพนบานดเกรฮลใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตทนยมอยในปจจบนน มองคประกอบทส าคญและมรายละเอยด ดงน คณะดเกรฮลสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก หวหนาคณะดเกรฮล เปนผขบการโระดเกรฮลและคณะลกคดเกรฮล หวหนาคณะดเกรฮลกบคณะลกคสามารถแยกกนอยเปนอสระคนละแหงคนละทกนได ซงไมเหมอนกบการแสดงอนๆ เชน คณะมโนราหหรอคณะหนงตะลงทหวหนาคณะกบลกคจะตองอยคณะเดยวกน ไมแยกการแสดงกน หวหนาคณะไปแสดงทไหนลกคชดเดมจะเปนชดเดยวกนตลอด เจาภาพหรอผวาจางกไมสามารถเลอกไดวาจะเอามโนราหคณะนแตจะเอาคณะลกคหรอนกดนตรจากอกคณะหนงมาไมได แตส าหรบดเกรฮลนนเจาภาพหรอผวาจางสามารถเลอกหวหนาคณะและลกคไดตามใจชอบ เพราะทงสองฝายไมไดผกขาดซงกนและกน

คณะดเกรฮลหรอผแสดงดเกรฮลโดยเฉพาะคณะลกคจะมการตงวงหรอตงคณะดเกรฮลคลายกบการตงวงล าตดหรอเพลงฉอย คณะหนงๆ จะมลกคประมาณ 10 - 12 คน มผรองเพลงประจ าคณะหรออาจมนกรองภายนอกวงมาสมทบ สวนผขบกลอนดเกรฮลนนสวนใหญจะเปนอสระจากกน เมอรบงานมาแลวกสามารถเลอกคณะลกคทมารวมแสดงได และในการแสดงคนดสามารถรวมสนกกบคณะดเกรฮลไดดวยเมอไดรบอนญาตจากคณะดเกรฮล คลาย ๆ กบการเลนเพลงบอกภาคใต ในการละเลนดเกรฮลสามารถจ าแนกองคประกอบไดดงน

1. ผแสดงดเกรฮล ประกอบดวย 1.1 ตแกปาตง คอ ผท าหนาทในการรองบทกลอนมลาย เปนการเรมตนการแสดง

คลายกบบทไหวครในเพลงพนบานทวไป แตละคณะจะมตแกปาตง 1 คน หรอผแสดงทท าหนาทนบางครงอาจเรยกวา “โตแกปนตง”

1.2 ตแกลาฆ หรอ โตะยอรอ คอ ผทท าหนาทรองเพลง เพลงซงน ามารองเปนเพลงไทยและเปนเพลงมลายทก าลงเปนทนยมกนทวไป สวนใหญตแกลาฆ จะรองเพลงของตนเองซงก าลงเปนทนยมจากเทปคาสเซตหรอแผนซด ผรองหรอนกรองอาจจะเปนผเลนดนตรหรอผประกอบจงหวะลลากได ขนอยกบความสามารถของแตละบคคล บางครงผรองเพลงอาจเปนหวหนาคณะดเกรฮลหรอผขบกาโระกได

1.3 ตแกกาโระ คอ ผทท าหนาทรองขบกลอนสดโตตอบฝายตรงขาม หรอรองกลอนสดโตตอบในคณะเดยวกน หรอรองกลอนสดคนเดยวเพอใหลกครองรบ ในคณะหนงจะมตแกกาโระ 1 - 2 คน ซงใน 2 คนน จะมคนหนงท าหนาทเปนหวหนาคณะดเกรฮลในคณะนนๆ ไปดวย เรยกวา“หวหนาคณะ” สวนใหญหวหนาคณะจะเปนอสระอยคนเดยวและสามารถเลอกหรอเรยกคณะลกคคณะใดกไดไหไปรวมแสดงดวย เชน หวหนาคณะโตะแว ดยง จะเลอกเอาคณะลกคสลนดงบายมารวม

Page 27: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

21

แสดงดวย เปนตน แตบางครงทางฝายเจาภาพจะเปนผเลอกเองวาจะเอาตแกกาโระ ดเกรฮลผใดและจะเอาลกคคณะใด และในการแสดงแตละครงผขบกลอนดเกรฮลจะม 2 ฝาย เรยกวา ฝายผโตและผตอบ

ผโต เปนฝายโตทตงประเดนขนมาเพอแขงขนเชาวปญญากน เจาภาพอาจจะจางผโตและผตอบมาคนละคณะ ซงทางเจาภาพจะตองเปนผจดหาเอง หรอเจาภาพอาจตดตอดเกรฮลเพยงคนใดคนหนงแลวใหจดหามาเองใหครบทงผโต ผตอบ และคณะลกคกได

ผตอบ เปนฝายตอบประเดนทผโตตงไว ซงตองอาศยปฏภาณไหวพรบ หรอศลปะในการรองโตตอบ ความรความสามารถและประสบการณพอสมควร จงจะสามารถโตตอบกนไดอยางสนกสนานและมเนอหาสาระ

ในการแสดงแตละครงผแสดงทง 3 คนขางตนอาจท าหนาทอยางใดอยางหนงแทนกนไดแลวแตโอกาสและสถานการณทแสดง นอกจากทง 3 คนท าหนาทขบปาตง ขบการโระ และรองเพลงแลว ยงท าหนาทขบรองจแจหรอการเลนเบดเตลด เปนการสรางบรรยากาศของการแสดง ดวยการพดคยเรองทหยาบโลนและการแสดงตลกขบขนเหมอนกบคณะตลกทเรยกเสยงหวเราะจากผชม ดงนน ผแสดงทง 3 นจะเปนผทมชอเสยงและไดรบความนยมในบรรดาผชนชอบการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล

2. ลกคในคณะดเกรฮลมอย 2 ประเภท ไดแก ลกคท าหนาทบรรเลงดนตรและลกคท าหนาทรายร ามอ บางคณะ ลกคทง 2 ประเภทน ไมไดอยในคณะเดยวกนกบผแสดง อาจจะอยกนคนละพนท แตจะถกรบเชญหรอวาจางใหมาท าหนาทเปนครงคราว ลกคดงกลาวน มหนาทรบผดชอบ ดงตอไปน

2.1 ลกคท าหนาทบรรเลงดนตร ปจจบนเรารจกในนามนกดนตร เปนผท าหนาทเลนหรอบรรเลงเครองดนตรดเกรฮล รองสรอยเพลง และรองรบกลอนสด ลกคทท าหนาทนมประมาณ 6 - 8 คน การเลนหรอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลของแตละคณะ มเครองดนตรทงหมด 7 – 9 ชนด ไดแก 1. ร ามะนาใหญ 2. ร ามะนาเลก 3. ฆอง 4. โหมง 5. ฉง 6. ฉาบ 7. ลกแซก 8.ขลย และ 9.แทมโบรน ผท าหนาทบรรเลงเครองดนตรดเกรฮล ซงม ร ามะนาใหญ ร ามะนาเลก ฆอง โหมง ฉง ลกแซค เปนเครองดนตรหลก และนอกจากนอาจมผเลนเครองดนตรอนๆประกอบกได เครองดนตร ประเภท ฉง ขลย และ แทมโบรน ไมไดเปนเครองดนตรหลก อาจจะมหรอไมมกได เครองดนตรแตละชนดจะสอดประสานเสยงกนไดไพเราะเพยงใดขนอยกบการฝกซอมภายในคณะดวย ลกคทท าหนาทบรรเลงดนตรน จะรองสรอยเพลง และรองรบกลอนสดหรอยาวะ บางสวนเปนผแสดงประกอบจงหวะลลาดวย

2.2 ลกคท าหนาทรายร ามอ หรอ นอโปะ ลกคทท าหนาทนมประมาณ 10 -11 คน เปนผท าหนาทรายร ามอประกอบลลาทาทางตามจงหวะดนตร รองสรอยเพลง และรองรบกลอนสดดวย เรยกอกอยางวา“ภเวาะนอโปะ”จะเหนวาลกคทง 2 ประเภทจะหนาททเหมอนกนอย คอ รอง

Page 28: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

22

สรอยเพลง และรองรบกลอนสด ประกอบในขณะทตแกกาโระก าลงขบกาโระหรอขณะทนกรองก าลงรองเพลง ลกคกลมนจะเปนผรองรบการรองหรอการขบดเกรฮลในระหวางการแสดงและผประกอบจงหวะลลาสรางสสนใหแกการแสดงดเกรฮลเปนอยางมาก

3. เครองดนตร และบทบาทหนาทของเครองดนตรดเกรฮล เครองดนตรทใชประกอบ ในวงหรอคณะหนงๆ ของคณะดเกรฮล หรอใชในการแสดงเพลง

พนบานดเกรฮล นยมใชเครองดนตรประเภทตก ากบจงหวะ และเครองดนตรหลกในการเลนดเกรฮล ประกอบดวย ร ามะนา (หรอบานอ) อยางนอย 2 ใบ ฆอง 1 วง และลกแซก 1 - 2 ค นอกจากเครองดนตรขางตนแลว บางคณะอาจมขลยเปาคลอเขากบจงหวะในการบรรเลงดนตรโหมโรง แตปรากฏมการใชในบางคณะนอยมาก เครองดนตรดเกรฮลมบทบาทหนาทและความส าคญแตกตางกนไป ดงรายละเอยดตอไปน

3.1 ร ามะนาใหญ หรอร ามะนาตวแม เรยกภาษามลายปาตาน2วา บานออบ เปนเครองดนตรหลก มบทบาทหนาทในการควบคมจงหวะของเครองดนตรทกชนดของดเกรฮล ร ามะนาใหญเปนหนงในสามของเครองดนตรดงเดมใชในการเลนดเกรฮลทมมาตงแตสมยโบราณเครองดนตรทส าคญๆ มเพยง 3 ชนด เชน ร ามะนาใหญ ร ามะนาเลก และฆอง ร ามะนาใหญจดอยในกลมเครองดนตรทมความส าคญทสดดวยชนหนง มขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 16 - 18 เซนตเมตร คณะดเกรฮลนยมผลตขนมาใชเอง ท าเองจากไมขนน ไมพะยอม ไมตะเคยน หมดวยหนงแพะ หนงลกววหรอววสาว ดงแสดงในรปภาพท 2.1

3.2 ร ามะนาเลกหรอร ามะนาตวลก ภาษามลายเรยกวา บานออาเนาะ เปนเครองดนตรใชตขดจงหวะกบร ามะนาใหญ หรอมบทบาทหนาทในการตบแตงจงหวะของร ามะนาใหญและจดอยในกลมทมความส าคญทสดเชนกนในกลมของเครองดนตรดงเดม และเปนเครองดนตรทใชเลนดเกรฮลมาตงแตโบราณกาล วธการผลตเหมอนกบร ามะนาใหญ ใชเอง ท าจากวสดเดยวกนกบร ามะนาใหญเพยงแตมขนาดเลกกวา มขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 8 - 10 เซนตเมตร คณะดเกรฮลนยมผลตขนมา ดงแสดงในรปภาพท 2.2

2 ภาษามลายปาตาน เปนภาษามลายทองถนทชาวมลายมสลมสวนใหญใชพดกนในสามจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทย สบคน http://www.learnsquare.com/

Page 29: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

23

ภาพท 2.1 ร ามะนาใหญ (บานออบ) โดย สารณ เปาะน, 12 ก.พ. 2558

ภาพท 2.2 ร ามะนาเลก หรอ ร ามะนาตวลก (บานออาเนาะ)

โดย สารณ เปาะน, 12 ก.พ. 2558

3.3 ฆอง ภาษามลายออกเสยง ฆง หรอ โฆง (Gong) เปนเครองดนตรใชตก ากบจงหวะ หรอ ตเขาจงหวะ มความส าคญมาตงแตการเลนดเกรฮลในสมยโบราณ เปนหนงในสามของเครองดนตรทส าคญทสดดวยเพราะเปนเครองดนตรทใชบรรเลงในชวงจงหวะทหวหนาคณะดเกรฮลขบกาโรซงเปนชวงทส าคญทสดของการแสดงดเกรฮล สวนเครองดนตรทใชประกอบเสยงชนดอนๆ จะตองหยดการบรรเลงเอาไวกอนทงหมด และมบทบาทหนาทในการบงคบจงหวะของเครองดนตรทกชนดทจะชาหรอเรว จะท าจากโลหะผสมน ามาตใหไดรปทตองการ บางคณะทนยมฆองทเปนโลหะผสมจากประเทศมาเลเซยเพราะนยมกนวามเสยงด แตคณะดเกรฮลสวนใหญไมนยมฆองทท าดวยโลหะผสม ซงมขายตามทองตลาดทวไป เพราะเสยงไมเขากบเครองดนตรอน จงนยมผลตขนมาใชเอง โดยท าจากกนถงบรรจแคลเซยมคารไบดหรอถงบรรจถานหน ตดเอาสวนลางน ามาตใหเขารป ขนาด

Page 30: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

24

เสนผาศนยประมาณ 30 เซนตเมตร แขวนขาหยง นยมวาดลวดลายดวยสสนและประดบดาตกแตงอยางสวยงาม ดงแสดงในรปภาพท 2.3

ภาพท 2.3 ฆอง หรอ ฆง (Gong) โดย สารณ เปาะน, 12 ก.พ. 2558

3.4 ฆองโหมง หรอภาษามลายเรยกวา ตองแตง หรอ มอง เปนฆองขนาดเลก มบทบาทหนาทในการตบแตงเสยงดนตรใหเขากบจงหวะการรองเพลงแตละเพลง ท าจากโลหะผสมใชขงในกรอบไม และใชไมหมนวมตเขาจงหวะ ดงแสดงในรปภาพท 2.4

3.5 ลกแซค หรอ ลกซด ภาษามลายเรยกวา เวาะลอมา เปนเครองตกระทบประกอบจงหวะ ใชสนก ากบจงหวะดนตร และใชถอโชวลลาทาทางประกอบ มบทบาทหนาทเปนตวชวยท าใหเสยงดนตรในชวงของการรองเพลงแตจะไมใชในชวงทมการขบกาโระ ท าไดจากวสดหลายชนดทมใชทวไป เดมท าดวยผลน าเตาแกจดท าใหแหง ภายในบรรจดวยเมลดน าเตาหรอเมลดถวตางๆ หรอลกปดเลกๆ ซงคณะดเกรฮลนยมท าขนใชเองโดยใชวสดทหาไดในทองถน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เชน ท าจากลกทนตาขายจบปลาของชาวประมง เปนพลาสตกลกษณะทรงกลมมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 3-6 เซนตเมตร น ามาใสเมลดถวเขยวหรอ ลกเหลก เวลาเลนจะใชเขยาสนดวยมอทง 2 ขาง ท าใหเกดเสยงดง ซาๆ รวสอดสลบกนก ากบจงหวะ ดามตอไวส าหรบจบถอ ท าดวยไมหรอทอพวซขนาดพอเหมาะกบมอจบ บางกใชท าจากลกมะพราวสก ควานเนอมะพราวออกแลวบรรจเมลดถวเขยว หรอ ลกเหลกเลกๆ เพอท าใหเกดเสยง ดงแสดงในรปภาพท 2.5

Page 31: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

25

ภาพท 2.4 ฆองโหมง หรอ ฆองเลก (มอง)

โดย สารณ เปาะน, 12 กพ. 2558

ภาพท 2.5 ลกแซค หรอ เวาะลอมา โดย สารณ เปาะน, 12 กพ. 2558

3.6 แทมโบรน (Tambourine) หรอ แทมบรน เปนเครองดนตรทมใชโดยทวไปใชเคาะประกอบจงหวะหรอตกระทบมเสนผาศนยกลางประมาณ 10 นว ขอบท าดวยไม พลาสตกหรอโลหะรอบๆ ขอบตดดวยแผนโลหะประกบกน 2 แผน หรอตดดวยลกกระพรวนเปนระยะใชการตกระทบฝามอหรอสนเขยาใหเกดเสยงดงกรงกรง เพอประกอบจงหวะใหเกดความสนกสนาน สดชน แทมบรนบางชนดจะขงดวยหนงเหมอนกลอง 1 ดาน ใชฝามอตทหนง คณะดเกรฮลนยมซอมาจากทองตลาดเครองดนตรทวๆ ไป ดงแสดงในรปภาพท 2.6

Page 32: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

26

ภาพท 2.6 แทมโบรน (Tambourine) หรอ แทมบรน

ภาพท 2.7 ฉง (บเวาะกรอจง หรอ อาเนาะอาแย)

3.7 ฉง ภาษามลายเรยกวา บเวาะกรอจง หรอ อาเนาะอาแย เปนเครองดนตรทใช

บรรเลงดนตรไทยทวไป ใชตประกอบจงหวะ มบทบาทหนาทเปนตวชวยท าใหเครองดนตรทเลนทงหมดมความไพเราะขนในทก ๆ จงหวะ จงใชในชวงทนกรองออกมารองเพลงและใชในขณะทหวหนาคณะรองปนตน3 เพอเปนการเลาเรองราวตางๆ ซงแลวแตใครจะหยบยกประเดนอะไรขนมารอง เชน ประเดนความเปนอยทกขสขของประชาชนคนในทองถนเปนตน ฉงท าจากโลหะผสม เจาะรตรงกลางรอยเชอกเขาไวดวยกน ดงแสดงในรปภาพท 2.7

3.8 ฉาบ ภาษามลายเรยกวา นอโปะ หรอ กายตอโปะ เปนเครองดนตรทใชกระทบ ในการขบดเกรฮลจะ ใชฉาบตคใหเกดเสยง หรอตประกอบจงหวะ มบทบาทหนาทและความส าคญทจะชวยใหเสยงปรบมอของลกคดงยงขน ผตตองลอดมอเขาไปทหรอยฉาบ แลวตกระทบฝาฉาบดวย

3 ปนตน คอ ฉนทลกษณรปแบบหนงของบทกวในภาษามลาย

Page 33: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

27

มอทงสองขางจะท าใหเกดเสยงดงมากขน นยมท าจากแผนเหลก เพราะตเสยงกระชบกบจงหวะ และชวยผอนแรงการตบมอของลกค ดงแสดงในรปภาพท 2.8

ภาพท 2.8 ฉาบ หรอ นอโปะ

3.9 ขลย ภาษามลายเรยกวา ปลง เปนเครองดนตรทใชเปาใหเกดเสยง การท าให

เสยงเปลยนท าโดย ปด-เปด รตาง ๆ ทอยบนเลาขลย และใชลมบงคบประกอบกนไป มบทบาทหนาทในการชวยดงความสนใจของผชม ท าใหไดเสยงดนตรทไพเราะขน ขลยเปนเครองดนตรทไมบงคบ คอจะมกไดหรอไมมกไดในสมยโบราณนยมใชซออ แตปจจบนหนมาใชขลยแทน โดยทวไปท าจากไมไผหรอไมเนอแขง ผวนอกของไมสามารถกลงตกแตงลายและหากเปนไมไผสามารถแตงสใหสวยงามได ดานในจะกลวง สวนปลายของขลยดานทใชเปาจะมรใชเปาลมเขาไป และดานไมใชเปามไมเสยบเขาไปและเปนรใหลมออกซงมโครงสรางคลายกบป หรอ ภาษามลายเรยกวา ซนา แตจะตางกนปลายปดานทใชเปามลนเปนแฉกท าดวยโลหะและฐานของปสามารถตงยนได ดงแสดงในรปภาพท 2.9

Page 34: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

28

ภาพท 2.9 ป หรอ ซนา

3.10 ซอสามสาย ภาษามลายเรยกวา ฆอบบ หรอ รอบบ เปนเครองดนตรประเภท

เครองสายทท าใหเกดเสยงดวยการใชคนชกสเขากบสาย มบทบาทหนาทกระตนอารมณท านองเพลงใหสนกสนาน ในการบรรเลงประกอบการแสดงใชประกอบในการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล แตปจจบน คณะดเกรฮลนยมใชกนนอยมาก หนมาใชเครองสงเคราะหเสยงแทน ดงแสดงในรปภาพท 2.10

Page 35: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

29

ภาพท 2.10 เครองสงเคราะหเสยง (synthesizer)

4. การแตงกายของผแสดงดเกรฮล การแตงกายของผแสดงดเกรฮล ผแสดงดเกรฮลสมยกอนมกแตงชดอยางชาวบานทวๆ ไป

คอ โพกหว สวมเสอคอกลม นงโสรง บางครงเหนบอาวธท านองไวขมขวญคตอส ตอมาปจจบนมการแตงกายแบบการเลนสละแตไมเหนบกรชหรอถอกรช แตมกแตงกายแบบไทยมสลมทวไป และบางโอกาสแตงกายแบบสมยนยม จงสามารถแบงตามหนาทในการแสดง และทนยมแตงกายในปจจบน ดงน

4.1 การแตงกายของผแสดง ไดแก ตแกปนตง ตแกลาฆ และตแกกาโระ จะแตงกายแตกตางกนตามโอกาสทแสดง เชน ในกรณทเปนการแสดงในโอกาสวนส าคญและโอกาสพเศษของหนวยงานราชการและงานทเปนพธการ จะแตงกายดวยชดมลาย สสดใส แวววาว สะดดตา สวนในโอกาสงานมงคลทวๆ ไปในหมบานจะแตงกายดวยชดตามสมยนยม ผชายสวมกางเกง เสอเชตหรอเสอยด สวมรองเทา ถงเทา สวนใหญนยมแตงกายในงานมงคลทวไปของชาวบานทไมมพธการ

4.2 การแตงกายของลกคทท าหนาทบรรเลงดนตรและของลกคทท าหนาทรายร ามอและทาทางประกอบดนตร ในกรณทเปนการแสดงแบบเดยวหรอพธการจะแตงกายเนนความสวยงามดวยชดมลาย สสดใส แวววาว สะดดตา เชน สเหลอง สเขยว สฟา สสม สชมพ บางคณะลกคทท าหนาทรายร ามอมผาพาดเฉยงเขยนชอคณะของตนทกคนซงจะพบเหนในกรณการแสดงแบบค แตบางโอกาสในการแสดงทไมเปนพธการ จะแตงกายตามสบายหรอแตงกายตามสมยนยม สวมเสอยด เขยนชอคณะไวดานหลงมใหเหนกน และใชผาชนเลกๆ คาดศรษะทกคน หรอการแตงกายของลกคทท าหนาทบรรเลงดนตร สวนใหญจะแตงกายตามสบายตามสมยนยมทวไปเพราะอยดานหลง และบางโอกาสกจะแตงกายเรยบรอย ดงแสดงในรปภาพท 2.11

Page 36: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

30

ภาพท 2.11 การแตงกายของลกคแสดงในงานแตงงานตามหมบาน

โดย สารณ เปาะน, 1 ม.ค. 2558

5. เวททใชแสดง เวทการแสดงดเกรฮลจะยกไมสงไปจากพนมากนก ประมาณแลวสงไมเกน 1 เมตร มลกษณะ

โลงๆ ไมมมานหรอฉากกนไว ลกคขนไปนงลอมวง รองรบและตบมอ โยกตวใหเขากบจงหวะดนตร สวนผรองหรอผโตกลอนจะลกขนยนขางๆ วงลกค ถากรณมการประชนกนแตละคณะจะขนนงบนเวทดวยกน แตลอมวงแยกกนพอสมควร การแสดงกผลดกนรองทละรอบ ทงรกทงรบเปนทครกครนสบอารมณผชม สวนการแสดงดเกรฮลทเปนพธการหรอแสดงในโอกาสส าคญ ๆ เวททใชแสดงจะมรปแบบทแตกตางกนตามสถานทของผจด เชน หอประชมของสถานทราชการ หรอโรงแรม ลกคขนไปนงเรยงแถวไมเกน 2 แถวหนาและหลง แถวละ 5 หรอ 6 คน ตามล าดบ หรออาจจะมากกวานนบางเลกนอย จะรองรบปรบมอ โยกตวใหเขากบจงหวะดนตร ผรองหรอตนเสยงจะลกขนยนขางๆ วงลกค หรอดานหนา และจะขนาบดวยผเลนลกแซคทงสองดานพรอมวาดลลาทครนเครงเราใจผชม สวนผเลนเครองดนตรอนกจะอยดางหลง หรอดานขางของเวท ซงขนอยกบลกษณะของเวทแตละแหง ดงแสดงในรปภาพท 2.12

Page 37: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

31

ภาพท 2.12 เวทใชแสดงในงานแตงงานตามหมบาน

โดย สารณ เปาะน, 1 ม.ค. 2558 6. ท านองดนตรของดเกรฮล ทวงท านองดนตรนนกลาวกนวาสมยโบราณมจงหวะชา (สโลว) เพยงอยางเดยว ปจจบนม

อยางนอย 3 จงหวะ คอ สโลว แมมโบสโลวและจงหวะนาฏศลปอนเดย มขอสงเกตวาเนอรองจงหวะใดกตองใชรองกบจงหวะนนๆ จะรองตางจงหวะกนไมได ตวอยางเนอรองเพลงจงหวะนาฏศลปอนเดย

ตอรมอ กาเซะห ออแรกตอ มเตาะ มะอะฮ บอลากอ-ลากอ มลอ-มลอเนาะ วะกอรฌอ ญาแง ซาปอ กาตออาปอ

(ความหมาย) ขอบคณชาวเราทกคน ขออภยชาวชนทกทาน ควรเราเดมเรมงาน ขอทานอยาไดตเตยน

7. รปแบบการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล

Page 38: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

32

รปแบบการแสดงทไดรบเชญเพอแสดงความสนกสนานในชมชน สวนใหญลกคแตละคณะจะนงหนหนาเขาหากนลอมกนเปนวง สวนผรองโตตอบและนกดนตรจะอยนอกวงหรอในวงกไดแตสวนใหญจะอยนอกวง ซงผแสดงตองอยคนละคณะกนเปนความตองการของเจาภาพและผชมเพราะจะท าใหสรางความสนกสนานใหผชม เปนรปแบบทมมาตงแตสมยโบราณ

การแสดงทไดรบเชญเพอการสาธตการแสดงดเกรฮล รปแบบการแสดงสวนใหญ ทงผโต ผตอบและลกคเปนคณะเดยวกนหรอไมกได ซงไดรบการตดตอจากเจาภาพใหมาแสดงสาธตการแสดงดเกรฮล ซงเจาภาพสวนใหญจะเปนหนวยงานราชการตางๆ

สวนการแสดงเพอการแขงขนในงานเทศกาลตางๆ ของจงหวด ปจจบนสามจงหวดชายแดนภาคใตมการสงเสรมใหมการแสดงดเกรฮลกนมากในแตละจงหวด จะมการจดการแขงขน การประกวดการแสดงดเกรฮลใหดเปนประจ าทกป เชน จงหวดปตตาน จดการแขงขนประกวดดเกรฮลทกครงทมการจดงานกาชาดของจงหวด

รปแบบการแสดงของดเกรฮลจงถกจดขนอยางเปนทางการ ทงรปแบบของการแตงกาย การนงแสดงบนเวทและเนอหาการรอง ซงเสอผาการแตงกายทมสนสวยงาม ลกคจะสวมใสเหมอนกนทงทม หวหนาคณะจะแตงกายแตกตางออกไปใหดเดนเปนสงา สวนรปแบบการนงแสดงบนเวท ลกคถกจดใหนงหนหนาไปทางดานเวทและนงใหเปนแถวมระเบยบ มนกรอง นกดนตร นงแฝงตวอยดานหลงของลกค สวนหวหนาคณะผขบกาโระดเกรฮลจะนงอยดานขางคณะ ทงสองคณะทเขาแขงขนจะมรปแบบการนงทเหมอนกน และเนอหาในการรอง จะมภาคบงคบใหรองเนอหาทสรางสรรคประโยชนตอสวนรวม ซงแลวแตเจาภาพจะจดใหหรอเพอความยตธรรมกจะมการจบฉลากเนอหาการรองกนดวย เชน เนอหาตอตานยาเสพตด รณรงคสอการเมองการปกครอง รณรงคสรางสรรคสงคม การตอตานการกอการราย เปนตน

รปแบบการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล จงสามารถแบงออกเปน 2 รปแบบใหญๆ คอ

7.1 รปแบบการแสดงแบบค เปนการแสดงแบบดงเดม มการแสดงครงละ 2 คณะ แตละคณะลกคจะนงลอมเปนวงกลมบนเวทหางกนพอประมาณ สลบกนแสดงทละคณะจนครบขนตอนจะเวนขนตอนสดทาย คอ การรองเพลงลาหลงจากนนคณะท 2 เรมแสดงจนครบขนตอนแลวท าหนาทรองเพลงลา บางโอกาสทงสองคณะจะรวมกนรองเพลงลา คนละวรรคและลกคชวยกนรองรบเปนการอ าลาผชม ลกษณะการแสดงแบบคลกคทนงเปนวงกลม จะตบมอและร ามอไลลอกนอยในวงดวยความครกครนเขากบจงหวะดนตรและการรองรบใชเวลา ในการแสดงเปนเวลานาน เนนความสนกสนานและเลนตลกขบขนทเรยกวา จแจ หรอการเลนเบดเตลด ซงเปนชวงเบดเตลดนตแกปาตง ตแกยอฆอ และตแกกาโระของแตละคณะจะเขามารวม จแจ ดวยท าใหเปนทสนกสนามและบางครงเลนและแสดงกนจนถงสวาง การแสดงรปแบบนนยมเลนในงานมงคลของชาวบานทวไป เชน งาน

Page 39: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

33

แตงงาน งานเขาสนต งานขนบานใหม หรอในโอกาสทบรษทผลตจ าหนายเทปคาสเซตและซดรวมกบศลปนในสงกดจดใหมขน ดงแสดงในรปภาพท 2.13

ภาพท 2.13 ทารายร าของการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล

โดย สารณ เปาะน, 12 กมภาพนธ 2558

7.2 การแสดงแบบเดยว เปนการแสดงทพฒนาปรบเปลยน และประยกตมาจากการแสดงแบบค เปนการแสดงคณะเดยวเนนความสวยงามของการแตงกายและทาทางการรายร ามอของลกค โดยลกคจะนงเรยงแถวหนากระดานบรเวณดานหนาเวท 4 - 6 คน ตแกกาโระหรอผรองกลอนสดจะรองกลอนสดคนเดยวแลวลกครองรบหรอผรองกลอนสด 2 คนสลบกนรองกลอนสดคนละวรรคโดยมลกครองรบการแสดงแบบเดยวนยมแสดงในชวงเวลาสนๆ 30 นาท ถง 1 ชวโมง นยมแสดงในงานของทางราชการ และโอกาสวนส าคญตางๆ โดยเจาภาพจะเปนผก าหนดเวลาแสดงสลบกบรายการแสดงอนๆ หรอในโอกาสทแสดงเพอแขงขน ถามหลายคณะจะสลบกนขนแสดงบนเวททละคณะตามเวลาทก าหนดให

8. ขนตอนการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล อไรรตน ยามาเรง (2549) และภญโญ เวชโช (2549) ไดกลาวถงขนตอนการแสดงเพลง

พนบานดเกรฮลวาใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตมวธการและขนตอนในการแสดงของแตละคณะ ซงถอเปนธรรมเนยมนยมในการแสดงตามล าดบ ดงน

ขนตอนท 1 ผแสดงขนไปนงบนเวททใชแสดง ในการแสดงดเกรฮลบรเวณพนทจงหวดชายแดนภาคใต คณะดเกรฮลแตละทมนงลอมวงแยกกนเปนกลมๆ ม 2 กลม หรอ 2 ทม หรอจะนงเปนวงกลม 2 วง กรณทแสดงแบบค และลกคทท าหนาทบรรเลงดนตรนงเปนครงวงกลมหรอเปน

Page 40: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

34

วงกลม โดยมตแกปาตง ตแกยอฆอหรอตแกลาฆ และตแกกาโระ นงใกลๆ กบลกคทบรรเลงดนตร และ ในการแสดงตามพธ หรอ ในกรณทแสดงแบบเดยวลกคจะนงเรยงแถวหนากระดาน บรเวณดานหนาของเวท เรมดวยผแสดงขนไปนงบนเวททใชแสดง ซงบางการแสดงนกดนตรจะขนไปนงกอน แลวเรมบรรเลงดนตรเปนจงหวะ ใหลกคและผแสดงอนๆ เดนขนมาบนเวทเปนจงหวลาตามเสยงดนตร เมอทกคนพรอมกจะท าความเคารพแขกผมเกยรตทมารอชมการแสดงหนาเวท ผเลนและลกคจะนงเรยงแถวหนากระดานบรเวณดานหนาของเวท โดยมผแสดงนงใกลๆ กบลกคทบรรเลงดนตร

ขนตอนท 2 หลงจากนนในการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล จะเรมแสดงดวยดนตรโหมโรงเราอารมณผด เรมตนการโหมโรง ดวยเครองดนตรหลก 3 ชนด ไดแก ร ามะนา 2 ใบ คอ ร ามะนาใหญและร ามะนาเลก และฆอง การโหมโรงมวตถประสงคเพอเปนการเรยกความสนใจจากทานผชมใหหนมาชมการแสดงมากขน การโหมโรงนนม 3 จงหวะ ไดแก จงหวะแรก เรยกวา“ตาโบะ”ซง เปนการเรมตนของการเลนเพลงพนบาน ดเกรฮล การโหมโรงจะมเฉพาะการบรรเลงดนตรจากจงหวะชาและคอยเรวขน

เรวขน พรอมการรายร ามอของลกค ประมาณ 1-2 นาท สมยกอนมการไหวคร เพอประชนกนมกจะเปนคณะทตางหมบาน หรอเจาภาพจดการเชญชวนรวมแขงขน บางครงตางฝายตางมกใชก าลงภายใน เชน อาจม“บอมอ”หรอหมอผคอยปดรงควานคตอส แตปจจบนถอเปนกฬา สกนดวยศลปะหรอคารมคมคาย บางคราวอาจใชเวลาโตกนถง 10 ชวโมงตดกนโดยไมหยดพก ตอดวยจงหวะทสอง

เรยกวา การตจงหวะ “ปนตน” ซงจะตใหเปนเพลงแตไมมการรองเพลงและจบดวยจงหวะสดทาย ทเรยกวา“แจนอ”คอ การจบการโหมโรง แลวจงมการด าเนนการล าดบขนตอไป

ขนตอนท 3 เมอลกคโหมโรงเสรจแลว จากนนกเรมดวยการรองเพลงปนตนครงท 1 หนงเพลง จะมการขบปาตง ปนตง หรอปาตง เปนการรองบทกลอนมลายโดยตแกปนตงดวยท านองชาๆ เพอเปนการทกทายผชม ตองเปนเพลงดงเดมของดเกรฮลซงมลกษณะเปนเรองราว แลวแตประเดนทจะหยบยก หรอเนอหาทรองเกยวกบการชน าในการกระท าความด ความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ตวอยางเชน

มารละหกตอ กาเซหแฮบอละห ตวอแดมดอ อาดออาปอกตอมาละห ตะกรอญอซาปอ นยตดาแลฮาตบวฆอมะห (สรอย) มารละหกตอ โอ………………………เอ…………………. (อไรรตน ยามาเรง, 2549) ออ…………………… ออ……………........

วาฮยเซาดารอเซาดาร มารกตอปากะดองา ฮดบดาแลดนนยออน เนาะแนปากา ญาแงมะงา

Page 41: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

35

อาแกซอแน ดรซนดร แดฮารบโอเละหออแรรามา กออแนแง บอนอมสต กอนอบวะ ปากะอาญา (สรอย) ออ…………………… ออ…………………….

ซอบรลา ซอบร ยาแงดฆาโดะห อาแกมมบาวา ฮาตญอตอโฆะห ออแรแยซอบร ฆนญาแรบาเยาะซโงะห นาบกตออาญา ซปตซอบรกอนอปาโตะห (สรอย) ซอบร ซอบร ลา ซอบร ซอบร ซอบร ลา ซอบร ซอบรลาซอบร (มสตรอ มซอ. 2549)

ขนตอนท 4 จากนน จะมนกรองดเกรฮล หรอ ตแกลาฆ ออกมารองจงหวะตางๆ ซงจะเปนเพลงลกทงหรอเพลงทแตงขนมาเองกได และจะมการรองเพลงสลบกนระหวางผโตและผตอบอกฝายหนง ลาฆเปนการรองเพลงยอดนยมของชวงเวลานนๆ โดยตแกลาฆ หรอเพลงโดงดงทแตงขนเอง 2 - 3

เพลง นกรองออกมารองจงหวะตางๆ บางทเนอรองกลาวถงความประสงคในการเลน เชน เจาภาพตองการใหมาแสดงในงานมาแกปโละ หรอพธเขาสหนตหรองานฮารรายอ

ขนตอนท 5 การเลนตลก เบดเตลดหรอจแจ เปนการแสดงพดคยตลกขบขนและรองเพลงแนวตลกสรางอารมณขนใหกบผชมการแสดงแลวแตโอกาสและสถานการณ นยมมากในการแสดงแบบค ตกาโระ ตแกยอฆอหรอตแกลาฆ และตแกปาตง ทงสองคณะจะรวมสรางบรรยากาศขบขนในการแสดง

ขนตอนท 6 จากนนจะมการขบกลอน โตตอบบทกลอนกน กลาวถงเหตการณบานเมองหรอความรกของหนมสาวหรอเรองตลกโปกฮาคอนขางสปดนอยางล าตด บางครงกอนลงมอแสดงผขบกลอนมกคนควาสบถามปญหาในทองถนนนๆ เชน หมบานใดมปญหาเรองขโมย การแสดง กจะวางแผนใหคนหนงเปนขโมย อกคนหนงเปนต ารวจตางฝายตางใชคารมเสยดสตอบโตกนครกครนนบวาเปนการสงสอนและใหบทเรยนแกประชาชนผชมโดยทางออมดวย บทโตตอบดเกรฮลจะเผดมนขนตามล าดบ บางครงกกระทบกระแทกเสยดสกน บางคราวกโตกนท านองหยบยกปญหามากลาวแกกน ซงท าใหผดชนชอบในคารมและปฏภาณไหวพรบจนกระทงเวลาลวงเลยไปอยางไมรตว หวหนาคณะจะขบกาโระ ในประเดนทเกยวกบงานทไดมาแสดงและมการโตตอบกบอกฝาย ซงขอมลทขบกลอนในตอนนจะบงบอกถงภมความรความสามารถของตวผแสดงดเกรฮลคนนนดวย หากมการประชน 2 กลม จะมการรองโตตอบกนหลายครงสลบกนไปมา ซงแลวแตเวลาทจะใชในการแสดงในครงนน กาโระ เปนการรองกลอนสดของตแกกาโระ ลกษณะของกลอนสดทรอง ซงจะม 3 ทวงท านองตามล าดบความนยม ดงน

Page 42: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

36

1. กาโระกลาแต หรอทวงท านองกลอนสดแบบกลนตน เปนบทรองกลอนสดทใชส านวนภาษามลายทองถนของรฐกลนตน ประเทศมาเลเซย เปนส านวนภาษาทสภาพไพเราะ มความนมนวล ทวงท านองในการรองสงและรองรบของลกคจะเรมตนดวยท านองชา ๆ แลวคอย ๆ เรวขน ๆ

และดนตรจะบรรเลงเรวขนตาม ผรองจะตองมปฏภาณคดถอยค าใหเปนเรองราวมสาระสอดแทรก

และลงสมผสของค าของวรรคทายตามฉนทลกษณของบทกลอนมลาย คอ ปาตง หรอ ปนตน ดงตวอยาง

กาโระกลาแต หรอ กลอนสดกลนตน ฮาย…ฮาบห ฆแยลาฆ กตอมารกาโระ ซบอตา (ลกครองรบ) ฮาบหซาต ซามง ซาต บราซอดยอ เดาะออแร ดองา (ลกครองรบ) จารอ จารอ ดเกร บาระ ดแน ดแน กตอมาหาย (ลกครองรบ) ตาโกะ ปวะห ออแร ดองา กตอ ตกาปเลาะ แปเซง (ลกครองรบ) (อาหามะ ดอเลาะ, 2548)

(ความหมาย) ฮาย…หมดชวงเวลาของเพลง เรามารองกลอนสดอกครง (ลกครองรบ) จบหนงเพลงตออกเพลง แนนอนอยแลวทานผฟง (ลกครองรบ) เปนรปแบบดเกรฮล ทเรารองเลนกนมา (ลกครองรบ) เพอไมใหผฟงเบอ เรามาเปลยนการเลนอกครง (ลกครองรบ) (อบดลนาเซร ดเยาะ, แปล)

กรณมการรอง 2 คน จะสลบกนรองคนละ 2 วรรคหรอคนละวรรค ขนตนดวยวรรคสงหรอ มาแตแลวคนท 2 รองวรรครบ หรอ ปโกล ดงตวอยาง

กาโระกลาแต หรอ กลอนสดกลนตน A บอมอและสลาฆ เนาะกาโระปเลาะซอกาล (ลกครบ) B อา…นงบารตาฮ แยกาลตฆอกาล (ลกครบ) A ไฮ…เนาะกาโระ ซอกาล อาเนาะ อาเนาะ บาเปาะ บาเปาะ (ลกครบ) B ซอแลซอลตกาฆาต สอตา ลาฆแดมอปเลาะ (ลกครบ) A อาเนาะยาแต อาเนาะตนอ อบ บาเปาะกาเซะซาแย (ลกครองรบ) B กตออาเนาะปาดอแดมอ กอนอดองาอแรตวอลาแร (ลกครองรบ) (ยโซะ บอทอง, มะ ลาแม, 2545)

(ความหมาย)

Page 43: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

37

A จบเพลงพอด มารองกลอนสดอกครง (ลกครอง) B เรามาเรมกนใหม หนง สอง สาม (ลกครบ) A ไฮ…มารองกลอนสดกนตอ ใหเดกๆ พอแมพนองรบฟง (ลกครบ) B เรามาสลบกนรอง ผมรองแลวคณกรองตอ (ลครบ) A ลกๆ หญงชาย พอ แมทเคารพ (ลกครบ) B เราเปนลกเปนเดกกวา เราตองเชอฟงคนเฒาคนแก (ลกครบ) (อบดลนาเซร ดเยาะ, แปล) 2” กาโระแยะก หรอ กาโระแยก เปนการขบกลอนทวงท านองกลอนสดรองกาโระ

เบกทาง หวหนาคณะดเกรฮลกลาวสวสดเจาภาพประธานในพธและทานผชม บอกจดประสงคการมาแสดงในงานครงน ซงเปนการดนกลอนสดทตองอาศยความรความสามารถของหวหนาคณะดเกรฮล และความส าคญกอยตรงนทสามารถดนกลอนสด ๆ ได ไมใชใครกไดทสามารถดนกลอนสดและเปนหวหนาคณะดเกรฮลกนไดงายๆ กาโระแยะกเปนทวงท านองการรองกลอนสดทดดแปลงมาจากทวงท านองกลอนสด กาโระกลาแต แตการรองกลอนสด กาโระแยะก รองใหชาลง มการรองเออนเสยงค าสดทายของวรรค ท าใหฟงไพเราะ นมนวลและออนชอยกวากลอนสด กาโระกลาแต และไดรบความนยมใชในการรองรองลงมาจากกลอนสด กาโระกลาแต ดงตวอยาง

กาโระแยะก หรอ กลอนสดแยะก อสสาลามอาลยกม ดเรงซาแลมนะซอมอ (ลกครบ) มานออาดอบอเวาะปางง บเละกาตอมนะบอลากอ (ลกครบ) ตอรมอกาเซะตแวกอรญอ ซอกาลดองากามากาน (ลกครบ) แดมอปาเดาะพเวาะอามอ มารซาหาย มารกอนา (ลกครบ) (มาหะมะ ดอเลาะ,2548) (ความหมาย) อสสาลามอาลยกม ขอสลามแกผฟงทกคน ทนงอยทก ๆ ทาน ณ ทน ขอบอกกลาวแกทานทกคน ขอขอบคณเจาภาพ พรอมดวยคณะกรรมการ ททานไดเชญพวกเรามา ไดมารจกกบเพอน ๆ (อบดลนาเซร ดเยาะ, แปล)

กาโระแยะก หรอ กลอนสดแยะก ตรมอกาเซะเซาเดารอ แยมลยอเสาดาร (สรอย ลกคตาม)

Page 44: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

38

มลอ มลอ บกอสอรอ มเตาะตาเบะดลสกาล (สรอย ลกคตาม) กาเซะหแฮบอลสอาดอฮรฆอ บอรตอตบดาแลญวอ (สรอย ลกคตาม) ญาแตตนอญาแงลปอ บอลาญาบอซามอ ซามอ (สรอย ลกคตาม) มากอปาแดสนงดล เตาะเละกตอปาแยปาแย (สรอย ลกคตาม) สาปาตอปะกอนอบราด มารดงาวาบแล (สรอย ลกคตาม) ซลามตปาดอเซาดารอ ยงมานอ อาดอดซนง (สรอย) ฮดบซอแนระยะณอลาตอ ตอราโตแรเนาแนกอนอปอตง (สรอย) กอนออโกะ ดองากาตอ ตะกรอซาปอซาปอ (สรอย) กอนออโกะ ดองากาตอ ตะกรอซาปอซาปอ (สรอย) ฮารบอาเดาะบรอซอฮอ อาแกญายออบอซามอซามอ (สรอย) (มสตรอ มซอ. 2549)

3. กาโระตาน หรอ กลอนสดปตตาน เปนทวงท านองกลอนสดทใชส านวนภาษามลายทองถนปตตาน หรอมกจะเรยกวาภาษายาว เปนบทรองสน ๆ กะทดรด รวดเรว นยมใชเปนบทรองโตตอบฝายตรงขาม และใชคารมทดดน เผดรอน เดดขาด ไดรบความนยมมากในอดตเพราะนยมโตคารมกนรนแรงระหวางคตรงขาม เรมจากลกครองสรอยพรอมกบกระทงจงหวะดนตรบรรเลงทรวดเรว เผดรอน เชนกน สามารถเราใจผฟงหรอผชมใหมอารมณครกครนตามไปดวย ผท าหนาทรองกลอนสดจะรองหรอพดในวรรคตอไป โดยใหมเนอหาทสมพนธกบบทสรอยทขนตน สลบกนไประหวางลกคกบผรองกลอนสด ในปจจบนการรองกลอนสด กาโระตาน นยมน ามาใชรองเลนเปนบางโอกาสหรอในกรณทมการบงคบรองในการแขงขน

กาโระตาน หรอ กลอนสดปตตาน แมะแย โอ แมะแย วะปอ เตาะยวา แจนอ (สรอย) มามะ ฆแงแจะ ออแรบแย เปาะยอ เนาะกาเตาะปาลอ แมะแย โอ แมะแย วะปอ เตาะยวา แจนอ (สรอย) โอ… มอแล ฆยาแล ตอปะ แมะแย ฆามา ออแร แมะแย โอ แมะแย วะปอ เตาะยวา แจนอ (สรอย) ฮาย…กตอ เตาะ วอแซ แมะแย ต เหาะกตอ (ยโซะ บอทอง, 2549 มถนายน 12) (ความหมาย) แมะแย โอ แมะแย ท าไมไมขายลอดชอง (สรอย)

Page 45: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

39

มามะไปจบแมมาย ระวงพอเขาจะตหว แมะแย โอ แมะแย ท าไมไมขายลอดชอง (สรอย) โอ…เมอคนไปทบาน แมะแยเหนคนมากมาย แมะแย โอ แมะแย ท าไมไมขายลอดชอง (สรอย) ฮาย…เราไมสน เพราะแมะแยเปนของเรา (อบดลนาเซร ดเยาะ, แปล)

จากบทรอยกลอนสดขางตน ลกครองสรอยเพลงวา แมะแย โอ แมะแย วะปอ เตาะยวา แจนอ (แมะแย โอ แมะแย ท าไม ไมขายลอดชอง) แลวผรองกลอนสดหรอตแกกาโระ จะรองเนอหาทเกยวกบ แมะแย ไปเรอยจนจบ ซงเนอรองลกษณะน เดก ๆ ในหมบานจะจ าสรอยเพลงแลวน าไปรองเลนกบเพอน ๆ โดยคดคนเนอหาขนมาเอง มลกษณะคลาย ๆ กบเพลงสอนเดกของไทย กบเอยท าไมจงรอง หรอดงตวอยางตอไปนทรองกลอนสดและสรอยเพลงทเกยวกบวยรนกบยาเสพตดวา

กาโระตานง หรอ กลอนสดปตตาน โอ…อาแว โอ อาแว ยาแง อซะ กายอ (สรอย) เฮ…มงยาแง โดะกาแจ ดาด ตาฮ อฆะโบะแลยารอ โอ…อาแว โอ อาแว ยาแง อซะ กายอ (สรอย) กาล มงโดะ กาแจ ตาเดาะ แปเดาะห สกามอ (ยโซะ บอทอง, 2549 มถนายน 12) (ความหมาย) โอ…ไอหนมเอย ไอหนม อยารไปเสพยา (สรอย) เฮ…อยาไปยง ต ารวจรเขาจะรบไปขงตาราง โอ…ไอหนมเอย ไอหนม อยารไปเสพยา (สรอย) ถาไปยงเกยว ไมมประโยชนอะไรเลย (อบดลนาเซร ดเยาะ, แปล)

และหวหนาคณะผขบกาโระรองเพลงปนตนอกครง เปนครงท 2 ซงเปนเพลงทมเนอหาเกยวกบประเดนทรองในครงท 1

ขนตอนท 7 บทสงลา เพลงลา หรอเพลงจากเพลงพนบานดเกรฮลมลกษณะเหมอนกบเพลงพนบานในวฒนธรรมของภมภาคอนๆ คอ เมอเลนและแสดงแลวขนตอนสดทายจะตองมเพลงลาหรอเพลงจาก มผรองกลอนสด ซงมเนอหาสงเสยคเลนเพลงของตนเปนการอ าลาอยางอาลยอาวรณ และอ าลาผชมทงหลาย เปนการขอบคณ รองร าพนเกยวกบการจากลากลาวขอโทษและแสดงความอาลยผดทกคน และทจะขาดเสยมได คอ ลาเจาของงานโดยจะกลาวถงความส านกถงในบญคณทไปหา

Page 46: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

40

วาจางคณะเพลงมาเลน ขอขอบคณเจาภาพทเชญใหมาแสดง ผรองจะลาดวยถอยค าออนหวาน น าเสยงแกมเศราโศกจนผดแลเจาภาพเกดความอาวรณ อาจเมตตาใหรางวลเปนการปลอบใจ ทายสดจะรองเพลงอวยพรเจาภาพและผดตอไป โดยเรมจากลกครองสรอยเพลงลาแลวตามดวยกลอนสด สลบกนไปใชเวลาประมาณ 1 - 3 นาท หรอหากเปนการประชนระหวางสองกลม หวหนาคณะของฝายตรงขาม จะลกขนขบ“วาบลน”ซงเปนบทลา บอกใหรวา การแสดงดเกรฮลในครงนก าลงจะสนสดลงบทลามลกษณะเหมอนเพลงพนบานในวฒนธรรมอนๆ คอ เมอเลนและแสดงแลว ขนตอนสดทายตองรองเพลงลา เพลงลาในการรองเพลงพนบานดเกรฮลมหลายรปแบบ และลกษณะของสรอยเพลงทนยมใชในเพลงพนบานดเกรฮล ม 4 แบบตามความนยมทน ามาใช ดงน

1. ตวอยางสรอย เพลงลา วาบแล หรอ เพลงลา วาววงเดอน เอวา เอวาบแล วาบแล ตอรายตฆอ (สรอย) ตรมอกาเซะ ตแว ตแว มานออาดอ ฮาดมแปปาง ซายอ สอมอลม เนาะตรงฆอแลแง มเตาะ มาอะ ตวอแดมดอ (ยโซะ บอทอง. 2549) (ความหมาย) โอ….วาวเอยวาววงเดอน วาววงเดอนผกเชอกสามมม (สรอย) ขอขอบคณทกๆ ทาน ทนงอยหนาเวทแหงน กอนทจะลงจากเวท ขออภยทงคนแก คนหนม (อบดลนาเซร ดเยาะ แปล)

2. ตวอยางสรอยเพลงลา กละมาแล หรอ เพลงลา เหดกลางคน กละ…กละ มาแล กละ มาแล จอเราะ จอวาจอ (สรอย) ตรมอกาเซะ กาล ลาฆ อาแบอาแบ เหาะมานอ ซด มาร ดองา บรากอ บรากอ กละ…กละ มาแล กละ มาแล จอเราะ จอวาจอ (สรอย) เหาะ มาร ดองา ตนอ ยาแต ซละ ซาเลาะ ยาแง ซแป ดาแล ดาดอ กละ…กละ มาแล กละ มาแล จอเราะ จอวาจอ (สรอย) (ยโซะ บอทอง. 2549) (ความหมาย) เหดเอย เหดกลางคน เหดกลางคนสองแสงแวววาว (สรอย) ขอบคณอกครงส าหรบพๆ ทกๆ คนทมารวมชม เหดเอย เหดกลางคน เหนกลางคนสองแสงแวววาว (สรอย)

Page 47: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

41

ทงหญงทงชาย ทมาชมในค าคนน หากผดพลาดประการใด กอยาเกบไวในใจ เหดเอย เหดกลางคน เหดกลางคนสองแสงแวววาว (สรอย) (อบดลนาเซร ดเยาะ แปล)

3. ตวอยางสรอย เพลงลา อแกดยง หรอเพลงลา นางเงอก อแก…อแก ดยง ตโบะ อแก มคอ มานซยอ (สรอย) อามอ ซอแร เนาะ มเตาะอาปง ดาแล ฮาต นเว บาซอ ซกอ อแก…อแก ดยง ตโบะ อแก มคอ มานซยอ (สรอย) ฮาย…ซอบอลงอามอเนาะ ตรง ปางง ซละ ซาเลาะ ยาแง ลาโดะตอฆอ อแก…อแก ดยง ตโบะ อแก มคอ มานซยอ (สรอย) เหาะโดะบานา อาตาวอ ดก าปง ลายกกาล กตอ บเละ ยปอ อแก…อแก ดยง ตโบะ อแก มคอ มานซยอ (สรอย) (ยโซะ บอทอง. 2549) (ความหมาย) นางเงอก เอย…นางเงอก ตวเปนปลา หนาเปนมนษย (สรอย) ผมขอเปนตวแทนกลาวขออภย ขอใหในใจมความสข นางเงอก เอย… นางเงอก ตวเปนปลา หนาเปนมนษย (สรอย) ฮาย กอนทผมจะลงจากเวทแหงน หากผดพลาดประการใดกอยาเกบไวในใจ นางเงอก เอย…นางเงอก ตวเปนปลา หนาเปนมนษย (สรอย) ทานผฟงทงทอยในเมองและชนบท เราจะไดมาพบกนใหมอกครง นางเงอก เอย… นางเงอก ตวเปนปลา หนาเปนมนษย (สรอย) (อบดลนาเซร ดเยาะ. แปล)

4. สรอยเพลงลา ดายง หรอเพลงลา พายเรอ อา…ดายง เจะมามะ ดายง ดายง มานย มโละ กวาลอ (สรอย) เหาะมานอ ซละ อามอ ซอแร มเตาะ อาปง ยาแง โดะ ซแป ดาแล ดาดอ อา…ดายง เจะมามะ ดายง ดงยง มานย มโละ กวาลอ (สรอย) (ยโซะ บอทอง. 2549) (ความหมาย) อา…เจะมามะพายเรอ พายเรอเขาไปในปากอาว (สรอย)

Page 48: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

42

สงใดทผดพลาดผมขอเปนตวแทนขออภย อยาไดน าไปเกบไวในใจ อา…เจะมามะพายเรอ พายเรอเขาไปในปากอาว (สรอย) (อบดลนาเซร ดเยาะ แปล)

สรอยเพลงลาทง 4 แบบน มจงหวะและทวงท านองในการรองเหมอนกน จะแตกตางกนเพยงเนอหาของสรอยเพลงทลกครองรบเทานน โดยบทรองจะตองมสมผสตามลกษณะฉนทลกษณของมลาย หรอ ปาตง ชนด 4 วรรค นอกจากนคณะดเกรฮลบางคณะอาจจะมสรอยเพลงลาทแตกตางไปจากนบาง แตไมปรากฏมากนก สวนใหญจะใชสรอยเพลงลาทง 4 แบบขางตนเพราะเปนทรจกกนดและรองเลนกนไดทงผแสดง ลกค และผชม

เพลงลา วาบแล หรอเพลงลา วาวเดอน

วาบแล เอวา…เอวาบแล วาบแล ตอราย ตฆอ (สรอย) ตรมอ กาเซะ ตแว ตแว มานออาดอ ฮาดมแปปางง ซายอ สอมอลม เนาะตรง ฆอแลแง มเตาะ มาอะ ตวอ แดมดอ เอวา…เอวาบแล วาบแล ตอราย ตฆอ (สรอย) ซละ ซาเลาะ บอแก เจาะแพ จาแง ซแป เวดาแล ดาดอ ซากะนง บอราซอ ปาแด ลาเอง กาล กตอ บอจปอ เอวา…เอวาบแล วาบแล ตอราย ตฆอ (สรอย) ตแก กาโระ มายา ยลาฆ ตนอ แด ยาแด เฮาะแดมอ ปาเง ตะเดาะ ซละ มาร บอลากอ เอวา…เอวาบแล วาบแล ตอราย ตฆอ (สรอย) มเตาะ อเสน มนง แดมาแก ตรมอ กาเซะ เฮาะ แดมอ แรลอ เอวา…เอวาบแล วาบแล ตอราย ตฆอ (สรอย) (ยโซะ บอทอง, 2549) (ความหมาย) โอ…วาวเอยวาววงเดอน วาววงเดอนผกเชอกสามม (สรอย) ขอขอบคณทก ๆ ทาน ทนงอยหนาเวทแหงน กอนทจะลงจากเวท ขออภยทงคนแกคนหนม โอ…วาวเอยวาววงเดอน วาววงเดอนผกเชอกสามมม (สรอย) หากมผดพลาดในค าพด ขออยาเกบไวในใจ

Page 49: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

43

ขอจบไวเพยงเทาน คอยมาพบกนครงใหม โอ…วาวเอยวาววงเดอน วาววงเดอนผกเชอกสามมม (สรอย) คนรองกลอนสดนกรอง ทงหญงชาย ททานไดเชญมา ไดมากนครบทกคนไมขาด โอ…วาวเอยวาววงเดอน วาววงเดอนผกเชอกสามมม (สรอย) ขอขอบคณในความกรณา ทใหทงอาหารการกน ขอขอบคณ ททานไดเมตตาดวยความจรงใจ โอ…วาวเอยวาววงเดอน วาววงเดอนผกเชอกสามมม (สรอย) (อบดลนาเซร ดเยาะ, แปล)

เพลงดเกรมวสค นอกจากเพลงพนบานดเกรฮลหรอดเกรบานอหรอดเกรบารต (ชาวนราธวาสจะเรยกวา ดเกร

บารต) ไดเกดอกปรากฏการณหนงในดานศลปะการแสดงทมาผนวกกนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตซงเปนปรากฏการณรวมสมยทางสงคมและวฒนธรรม คอ ดเกรมวสค ดเกรมวสคเปนเพลงมลายถนปตตานทไดรบอทธพลมาจากเพลงพนบานดเกรฮล เปนศลปะพนบานภาคใตแบบผสมผสาน

เปนการรองเพลงรวมสมยมเนอหาสาระทงตลกและสนกสนาน และจะไมแตกตางจากเพลงพนบาน ดเกรฮลมากนก ผทมบทบาทและเปนก าลงส าคญในการรงสรรคงานเพลงประเภทน ไดแก คณค ารณ

จรรโลงศลป ซงเปนเจาของบรษทซาวดสตารปตตาน จ ากด ตงอยใจกลางเมองปตตาน และมโอกหรออรสมนตอกคนหนงมาเปนก าลงส าคญในการขบเคลอนเพลงดเกรมวสค เมอราวป 2530 เปนตนมา

และมาดแลบรษทซาวดสตารตลอดจนมหนาทหลกในการสานตอดแลศลปนและสรางสรรคผลงานอยางมงมนหลงจากท คณค ารณ ไดเสยชวตลงอยางกะทนหน บรรดาศลปนของดเกรมวสค หลายคนมเสนทางเดนจากการละเลนดเกรฮล นบวาเปนพลวตของการละเลนดเกรฮลไปสดเกรมวสค สวนดเกรมวสคอาจจะเรยกอกชอหนงวา"ลาฆบาดเกร"หรอ"ดเกรจอแฆะ" อนหมายถง การรองเพลงพนบานทมทาเตนและใชดนตรสากลประกอบในการบรรเลง ซงเปนเพลงดเกรแนวใหมทมทวงท านองสนกสนานคลายคลงกบเพลงลกทงไทย แตเนอรองเปนภาษามลายถนทใชกนในจงหวดชายแดนภาคใตและบางรฐในมาเลเซยตอนเหนอทมชายแดนตดตอกบชายแดนภาคใตของไทย ประกอบดวยเนอหาทกลาวถงความเปนอย วถชวต ประเพณของคนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ศลปนเพลงประเภทนทรจกกนดในปจจบน กเชน“บารดง” “มะโระ” “ดะ ก าปงปแซ” “เอ อสมน” เปนตน (นาซบะห จะปะกยา, 2555)

บญชา ราชมณ (2554 : 300) ไดกลาวถง ดเกรมวสค หรอ“โมเดรนดเกรรมวสค”หรอเพลงรวมสมยใหมปาตาน อนเปนปรากฏการณทางสงคมและวฒนธรรมของปตตาน ทก าเนดขนจากการรบอทธพลของความเปนสมยใหม ทนนยม การพฒนา และวฒนธรรมรวมสมยจากทตางๆ วา

Page 50: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

44

“ดเกรมวสค” คอ ชอของแนวดนตรรวมสมย/สมยใหมทเกดขนในสงคม

ปาตาน ซงเรมขนตงแตชวงประมาณตนศตวรรษ 2530 จนถงปจจบน หรอประมาณเกอบสามสบปทแลว โดยเนอเพลงของแนวดนตรประเภทนจะใชมลายถนปาตานในการขบรอง ดเกรมวสคเปนแนวดนตรซงมลกษณะผสมผสานระหวางดนตรแบบจารต เชน รองเงง มะโยง และดเกรฮล เปนตน กบดนตรแบบสมยใหม (โดยสวนมากคอการรบอทธพลดนตรจากตะวนตก) เชน เพลงลกทง เพลงไทยสากล(สตรง) และเพลงสากลรวมสมยจากตางประเทศทไดรบความนยม เปนตน การผสมผสานดงกลาวนไดน ามาสการกอรปเปนรางของแนวดนตรแบบใหมอยางดเกรมวสคขน ทงยงไดรบความนยมจากชาวมลายปาตานพอสมควร และเปนทนาสงเกตวาดเกรมวสคนนปรากฎลกษณะของความสบเนองบางอยางมาจากศลปะการแสดงแบบจารตประเพณของปาตาน โดยสบเนองนไดท าใหดเกรมวสคม “รากฐาน” บางอยางทผกพนกบทองถนปาตานและยงมหลกษณะเดนเฉพาะตวอกดวย

และไดตงขอสงเกตและยนยนถงรากเหงาของดเกรมวสคในฐานะแนวดนตรรวมสมย/สมยใหมประเภทน วา

ดเกรมวสคนาจะมาจากดเกรฮล แตการพฒนาคลคลายนมใชมเพยงดเกรฮลเทานนทเปนรากฐานเชอมโยงกบดเกรมวสคในฐานะดนตรรวมสมย/สมยใหม แตอาจจะกลาวไดวาดเกรมวสคนาจะมรากมาจากศลปะการแสดงแบบจารตประเภทอนๆ อยางเชน มะโยงและรองเงงอกดวย อยางไรกตาม การพฒนาคลคลายหรอความสบเนองดงกลาวกมไดหมายความวาเปนการเปลยนรปของศลปะการแสดงแบบจารตดงเดมมาสรปแบบดนตรแนวใหม/รวมสมย/สมยใหมอยางดเกรมวสค หากแตเปนการสบเนองเฉพาะจารตและรปแบบบางอยางจากศลปะการแสดงดงกลาว เพราะฉนนเราจงเหนไดวา มศลปะการแสดงแบบจารตและดนตรแบบสมยใหมทเพงเกดขนยงคงด ารงอยในปาตาน

ถาดค าวา โมเดรนดเกรมวสค หรอ ดเกรมวสค จะเปนชอทมค าผสมของค าภาษาองกฤษและภาษามลายทองถน บญชา ราชมณ (2554) ใหความเหนชอนวา เปนชอเรยกทถกตงขนภายหลงจากการผลตดนตรประเภทน เพอสอวาเปนดนตรทแยกออกจากดนตรแบบจารต แตกมลกษณะของดนตรแบบจารตผสมอยบาง และไดอางถงค าบอกเลาของ ค ารณ จรรโลงศลป เจาของบรษทเซาวดสตารปตตาน จ ากด วาค าๆ นมากจากการสมาสค าสามค า กลาวคอ ระหวางค าวา‘โมเดรน’ทแปลวา

Page 51: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

45

สมยใหม และ‘ดเก’หมายถง จารตดนตรแบบเกาในทองถน และ‘มวสค’อนหมายถง ดนตร”เนองจากเขามองวาดเกรมวสค/โมเดรนดเกรมวสค เปนแนวดนตรสมยใหมทแยกออกจากจารตดนตรแบบเกา

ดงนน เขาจงใชชอโมเดรนดเกรมวสคเรยกดนตรแนวใหมน อยางไรกตาม ค ารณและประชาชนสวนใหญโดยเฉพาะแฟนเพลงมกเรยกกนในชอสนๆ อยางกระชบวา“ดเกรมวสค”

บญชา ราชมณ (2554) ยงไดกลาวอางถง ภาษาของความเปนพนบานปาตานวา สงคมปาตานมภาษาราชการคอภาษาไทย ทใชในโรงเรยนและสอมวลชนทประชาชนสามารถเจอในชวตประจ าวน สวนภาษามลายถนกลนตนเขาใจวามความคลายคลงกนมากกบภาษามลายถนปาตาน อาจมบางทแตกตางกน ซงเกยวของกบบรบททางประวตศาสตรและสงแวดลอมอนๆ อนทจรงอดตปาตานและกลนตนมสายสมพนธอนดตอกนเรอยมา ในปจจบนพบวาคนสองฝงนมกไปมาหาสกนอยเสมอ

เพราะมญาตทางฝายปาตานของไทยและกลนตนของมาเลเซย เพราะฉนนจงไมแปลกทภาษาถกน ามาใชปนอยในภาษาทองถนอยางภาษามลายปาตาน

ฉนน จงไมแปลกใจเลยวา ท าไม ดเกรมวสค จะมเพลงรวมสมยจากมาเลเซย อนโดนเซย และอนเดยซงมากบภาพยนตรอนเดยทยคหนงไดรบความนยมอยางมากในปาตานรวมอยดวย

เพลงดงดท ใน Wikipedia (2558 . ออนไลน) ไดกลาวถง เพลงดงดท (Dangdut) วาเปนประเภท เพลง

พนบานและเพลงยอดนยมแบบดงเดมของอนโดนเซยทบางสวนหนงไดรบอทธพลมาจากมาจากเพลงฮนดสตาน (อนเดย) มาเลย และเพลงอาหรบ เพลงดงดดเปนแนวเพลงทไดรบความนยมมากในประเทศอนโดนเซยเพราะมเสยงและดนตรทไพเราะ และนกรองอนโดนเซยจะเตนในสไตลของกมาร (Ghoomar) ซงเปนทาเตนพนเมองจากรฐรชสถานประเทศอนเดยใหเขากบเพลงดงดท เพลงดงดทแตเดมนนจะเดนในเรองของจงหวะการตอปกรณดนตรกลองอนเดย (tabla) และกลองชวา (gendang)

วงดงดทมกจะประกอบดวยนกรองน าชายหรอหญงและนกดนตรสถงแปดคนเรยงอยดานหลง

เครองดนตรมกจะประกอบดวยกลองอนเดย กลองชวา ขลย พณ กตารและเครอง synthesizer (เครองสงเคราะหเสยง - Wikipedia) ค าวาเพลงดงดทจะครอบคลมตงแตเพลงสไตลทะเลทรายรวมไปถงเพลงสไตลตางๆ เพลงดงดทไดรวบรวมเอาอทธพลจากเพลงตางๆ เชน เพลงปอปของตะวนออกกลาง

เพลงรอคของตะวนตก เพลงฮปฮอป เพลงรวมสมย R & B, และเพลงเรกเก เพลงดงดทไดรบความนยมสงสดในป 1990 (พ.ศ. 2553) และไดรบความนยมเปนอยางมาก

เมอป 2012 (พ.ศ. 2555) ในพนทฝงตะวนตกของอนโดนเซย แตจะไมนยมในดานฝงตะวนออก

นอกจากทมาลก เทานน

Page 52: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

46

เพลงดงดทในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตไดก าเนดการขบรองเพลงแนวชนดนเชนกน ซงนกรองจะผนตวเองจากการเคยเปนนกรองในการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล และกาวมารองเพลงดงดด แตการพฒนาการเพลงดงดดจะแตกตางกบทอนโดนเซยในพนทปตตาน ยะลา และนราธวาสนน

เพลงดงดทเปนการขบรองทไดพฒนาจากดเกรมวสคและคาราโอเกะ สวนใหญใชขบรองตามสถานบนเทงเพอใหความรนรมยแกแขกทมาเทยว ซงจะนยมในคนมลายของสามจงหวดนเทานน การแตงตวของนกรองเพลงดงดดจะเนนความวาบหวว เพอลอใจผชมและบางครงกเคยรองบนเวทของการแสดงเพลพนบานดเกรฮล ฉะนนจงพอจะสรปเพลงดงดทวาไดถอการก าเนดจากประเทศอนโดนเซย และไดเรมแพรหลายในปตตาน ยะลา และนราธวาส ดง Wasinee sound (2558) ไดกลาวใน weblog วา

ดงดท (Dangdut) อยอนโดฯ นะถกตองแลว เพราะวงสวนใหญอยทนน ทมาเลยกม เมองไทยกม ผมไปอยยะลากมรานดงดท เคยไปหลายครง ทนราฯ ปตตานกม หาความหมายของดงดทมนคออะไร กเลยไดความหมายวา ดงดทคอวงดนตรทผสมผสานเอาระหวางดนตรตะวนตกกบดนตรทองถน จะสงเกตทกเพลงจะมเสยงร ามะนา เสยงขลย เสยงเครองสาย ถาเปรยบเทยบบานเรากเปนวงหมอล าซง ทมทงเสยงพณ เสยงแคน กอนจะเลนยงมโอละนออกเหมอนกนเลย

ภาพท 2.14 กลองชวา (gendang)

Page 53: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

47

ดงนน พอจะสรปไดวา นอกจากเพลงพนบานดเกรฮลแลวยงมเพลงพนบานอนๆ ทแพรหลาย ในสงคมคนมลายปาตานทนยมเสยงเพลงและดนตร ไดแก เพลงโมเดรนดเกรมวสคและเพลงดงดท

เพลงพนบานเหลานจะอยไดนานเพยงไหนนน สงคมสามจงหวดชายแดนภาคใตจะเปนผชขาดและเวลาจะเปนเครองพสจน

ความหมายและความส าคญของคณธรรมและจรยธรรม คณธรรม ตรงกบภาษาองกฤษค าวา Virtue หมายถง สภาพความดงามทงหลายทฝงอยใน

จตส านกของบคคล และเปนคณสมบตทมอาจหาไดในสตวโลกชนดอน เปนสภาพคณงามความดทอยในจตใจมนษยซงเปนพนฐานของการแสดงออก อนเปนประโยชนตอตนเองและผอน

จรยธรรม (Ethics) มาจากภาษากรกวา (Ethos) แปลวา หลกความประพฤตหรอลกษณะนสย

(Character) หมายถง ความคดรวบยอดหรอมโนทศนเกยวกบคณคาหรอคานยม และจรยธรรม

หมายถง หลกความประพฤตทอบรมกรยาและปลกฝงลกษณะนสยใหอยในครรลองของคณธรรมหรอศลธรรม คณคาทางจรยธรรมชใหเหนความงอกงามในการด ารงชวตอยางมระเบยบแบบแผนตามวฒนธรรมของบคคลทมลกษณะทางจตใจทดงาม อยในสภาพแวดลอมทโนมน าใหบคคลมงกระท าความด ละเวนความชว มแนวทางความประพฤตอยในเรองของความด ความถกตอง ความควรในการปฎบตตนเพออยในสงคมไดอยางสงบเรยบรอยและเปนประโยชนตอผอน มคณธรรมและมโนธรรมทจะสรางความสมพนธอนด โดยส านกทจะใชสทธและหนาทของตนตามคานยมทพงประสงค

ความหมายของคณธรรมจรยธรรม พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 (ออนไลน) ไดใหความหมายวา คณธรรม

หมายถง สภาพคณงามความดและจรยธรรม หมายถง ธรรมทเปนขอประพฤตปฏบต, ศลธรรม, กฎศลธรรม”

ส าราญ ศรค ามล. (2557 : ออนไลน) ไดกลาววา ค าวา “คณธรรมจรยธรรม” นเปนค าทคนสวนใหญจะกลาวควบคกนเสมอ จนท าใหเขาใจผดไดวา ค าทงสองค ามความหมายอยางเดยวกนหรอ มความหมายเหมอนกน แททจรงแลวค าวา“คณธรรม” กบค าวา “จรยธรรม” เปนค าแยกออกได 2 ค า

และมความหมายแตกตางกบค าวา “คณ” แปลวา ความด เปนค าทมความหมายทางนามธรรม สวนค าวา “จรย” แปลวา ความประพฤตกรยาทควรประพฤตเปนค าทมความหมายทางรปธรรม

คณธรรมเปนภาพของจตใจ กลาวคอ คณสมบตทเสรมสรางจตใจใหดงาม ใหเปนจตใจทสง

ประณตและประเสรฐ เชน เมตตา คอ ความรก ปรารถนาด เปนมตร อยากใหผอนมความสข กรณา คอ ความสงสาร อยากชวยเหลอผอนมความสข

Page 54: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

48

มทตา คอ ความพลอยยนด พรอมทจะสงเสรมสนบสนนผทประสบความส าเรจใหมความสขหรอกาวหนาในการท าสงทดงาม

อเบกขา คอ การวางตววางใจเปนกลาง เพอรกษาธรรมเมอผอนควรจะตองรบผดชอบตอการกระท าของเขาตามเหตและผล

จาคะ คอ ความมน าใจเสยสละ เออเฟอเผอแผ ไมเหนแกตว ตามหลกจรยศาสตร คณธรรม คอ อปนสยอนดงามซงสงสมอยในดวงจต อปนสยอนนไดมา

จากความพยายามและความประพฤตตดตอกนมาเปนเวลานาน คณธรรมสมพนธกบหนาทอยางมาก

เพราะการท าหนาทจนเปนนสย จะกลายเปนอปนสยอนดงามทสงสมในดวงจตเปนบารม มลกษณะอยางเดยวกนน ถาเปนฝายชว เรยกวา “อาสวะ” คอ กเลสทหมกหมมในดวงจต ยอมจตใหเศราหมองเกรอะกรงดวยความชวนานาประการกลายเปนสนดานชว ท าใหแกไขยากสอนยาก กลาวโดยสรป

คณธรรม คอ ความล าเลศแหงอปนสยซงเปนผลของการการะท าหนาทจนกลายเปนนสยนนเอง คณธรรมจงเปนคณสมบตทดของจตใจ ถาปลกฝงเรองคณธรรมไดจะเปนพนฐานจรรยาบรรณ

จรรยาบรรณนเปนเรองพฤตกรรมในการทจะพฒนา ตองตความออกไปวา พฤตกรรมเหลานมพนฐานจากคณธรรมขอใด เชน เบญจศลเปนจรยธรรม เบญจธรรมเปนคณธรรม คอ ความเมตตากรณา ถามความเมตตากรณาจะมฐานของศลขอท 1 เปนตน และ กลาววาจรยธรรม คอ หลกแหงความประพฤต หรอแนวทางการปฏบต หมายถง แนวทางของการปฏบต หมายถง แนวทางของการประพฤตปฏบตจนใหเปนคนดเพอประโยชนสขของตนเองและสวนรวม

นอกจากน พระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมมจตโต) (2538 : 2) ยงใหแนวคดวาจรยธรรม คอหลกแหงความประพฤตดงามส าหรบทกคนในสงคม ถาเปนขอปฏบตทวไป เรยกวาจรยธรรม ถาเปนขอควรประพฤตทมศาสนาเขามาเกยวของ เราเรยกวา ศลธรรม แตทงน มไดหมายความวา จรยธรรมองอยกบหลกค าสอนทางศาสนาเพยงอยางเดยว แททจรงนนยงหยงรากอยบนขนบธรรมเนยมประเพณ แมนกปราชญคนส าคญ เชน อรสโตเตล คานท มหาตมะคานธ กมสวนสรางจรยธรรมส าหรบเปนแนวทางในการด ารงชวตของคนจ านวนหนง

จากทศนะของพระเมธธรรมภรณดงกลาวขางตนน จะเหนไดวาจรยธรรมไมแยกเดดขาดจากศลธรรม แตมความหมายกวางกวาศลธรรม ศลธรรมเปนหลกค าสอนทวาดวยความประพฤตชอบ

สวนจรยธรรม หมายถง หลกแหงความประพฤตดประพฤตชอบอนวางรากฐานอยบนหลกค าสอนของศาสนา ปรชญาและขนบธรรมเนยมประเพณ ทานผนมองจรยธรรมในฐานะทเปนระบบ อนมศลธรรมเปนสวนประกอบส าคญ แตกมแนวคดปรชญา คานยม ตลอดจนธรรมเนยมประเพณเขามาเกยวของดวย

จากทกลาวมาทงหมดพอสรปไดวา ค าวา คณธรรม จรยธรรม สองค านเปนค าทมความหมายเกยวของกนในดานคณงามความด กลาวคอ จรยธรรม คอ ความประพฤตทถกตองดงามทงกายและ

Page 55: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

49

วาจา สมควรทบคคลจะประพฤตปฏบต เพอใหตนเองและคนในสงคมรอบขางมความสข สงบ เยอกเยน จรยธรรมเปนเรองของการฝกนสยทด โดยกระท าอยางตอเนองสม าเสมอจนเปนนสย ผมความประพฤตดงามอยางแทจรงจะตองเปนผมความรสกในดานดอยตลอดเวลา คอ ม“คณธรรม” อยในจตใจ หรออาจกลาวไดวา จรยธรรมเปนเรองของการประพฤตปฏบตเปนพฤตกรรมภายนอก สวนคณธรรมเปนสภาพคณงามความดภายในจตใจ ซงทงสองสวนตองเกยวของสมพนธกน พฤตกรรมของคนทแสดงออกมาทงทางกายและวาจานน ยอมเกยวเนองสมพนธและเปนไปตามความรสกนกคดทางจตใจและสตปญญา การพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลจงตองพฒนาทง 3 ดานควบคกนไป คอ

การพฒนาดานสตปญญา ดานจตใจ และดานพฤตกรรม

ความส าคญของคณธรรมจรยธรรม คณธรรมจรยธรรมนบวาเปนพนฐานทส าคญของคนทกคนและทกวชาชพ หากบคคลใดหรอ

วชาชพใดไมมคณธรรมจรยธรรมเปนหลกยดเบองตนแลว กยากทจะกาวไปสความส าเรจแหงตนและแหงวชาชพนนๆ ทยงกวานนกคอการขาดคณธรรมจรยธรรมทงในสวนบคคลและในวชาชพอาจมผลรายตอตนเอง สงคมและวงการวชาชพในอนาคต ไดอกดวย ดงจะพบเหนไดจากการเกดวกฤตศรทธาในวชาชพหลายแขนงในปจจบน ทงวงการวชาชพคร แพทย ต ารวจ ทหาร นกการเมองการปกครอง ฯลฯ จงมค ากลาววาเราไมสามารถสรางครด บนพนฐานของคนไมด และไมสามารถสรางแพทย ต ารวจ ทหารและนกการเมองทด ถาบคคลเหลานนมพนฐานทางนสยและความประพฤตทไมด

จรยธรรมจงเปนสงส าคญในสงคม ทจะน าความสขสงบและความและความเจรญกาวหนา มาสสงคมนนๆ เพราะเมอคนในสงคมมจรยธรรม จตใจกยอมสงสง มความสะอาด และสวางในจตใจ

จะท าการงานใดกไมกอใหเกดความเดอดรอน ไมกอใหเกดทกขแกตนเองและผอน เปนบคคลมคณคา มประโยชน และสรางสรรคคณงามความด อนเปนประโยชนตอบานเมองตอไป

ความส าคญและประโยชนของจรยธรรมสามารถกลาวโดยยอ ดงน 1. จรยธรรมเปนรากฐานอนส าคญแหงความเจรญรงเรอง ความมนคงและความสงบสขของ

ปจเจกชน สงคมและประเทศชาตอยางยง รฐควรสงเสรมประชาชนใหมจรยธรรมเปนอนดบแรก

เพอใหเปนแกนกลางของการพฒนาดานอนๆ ทงเศรษฐกจ การศกษา การเมองการปกครอง ฯลฯ การพฒนาทขาดจรยธรรมเปนหลกยดยอมเกดผลรายมากกวาด เพราะผมความรแตขาดคณธรรม ยอมกอใหเกดความเสอมเสยไดมากกวาผดอยความร โดยทานกลาววา“ผมความรแตไมรวธทจะประพฤตตน ยอมกอใหเกดความเสอมเสยไดมากกวาผมความรนอย ถาเปรยบความรเหมอนดน จรยธรรมยอมเปนเหมอนน า ดนทไมมน ายดเหนยวเกาะกมยอมเปนฝนละอองใหความร าคาญมากกวาใหประโยชน คนทมความรแตไมมจรยธรรมจงมกเปนคนทกอความร าคาญหรอเดอดรอนใหแกผอนอยเนองๆ”

Page 56: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

50

2. การพฒนาบานเมอง ตองพฒนาจตใจคนกอน หรออยางนอยกใหพรอมๆ ไปกบการพฒนาเศรษฐกจ สงคม การศกษาวชาการอนๆ เพราะการพฒนาทไมมจรยธรรมเปนแกนน านนจะสญเปลาและเกดผลเสยเปนอนมาก ท าใหบคคลลมหลงในวตถและอบายมข การทเศรษฐกจตองเสอมโทรม

ประชาชนทกขยาก เพราะคนในสงคมละเลยจรยธรรม กอบโกยทรพยสนเปนประโยชนสวนตวมากเกนไป ขาดความเมตตาปราณ แลงน าใจในการด าเนนชวตซงกนและกน

3. จรยธรรม มไดหมายถง การถอศล กนเพล เขาวดฟงธรรม จ าศลภาวนา โดยไมชวยเหลอท าประโยชนใหแกสงคม แตจรยธรรมหมายถงความประพฤต การกระท าและความคดทถกตองเหมาะสม

การท าหนาทของตนอยางถกตองสมบรณ เวนสงควรเวนท าสงควรท าดวยความฉลาดรอบคอบ รเหตรผลถกตองตามกาลเทศะและบคคล ดงนนจะเหนวาจรยธรรมจงจ าเปนและมคณคาส าหรบทกคนในทกวชาชพทกสงคม สงคมจะอยรอดดวยจรยธรรม

4. การทจรต คดโกง การเบยดเบยนกนในรปแบบตางๆ อนเปนเหตใหสงคมเสอมโทรม มสาเหตมาจากการขาดจรยธรรมของคนในสงคม ทรพยากรธรรมชาตในโลกนนาจะพอเลยงชาวโลกไปไดอกนานถาชาวโลกชวยกนละทงความละโมบโลภมากแลวมามชวตอยอยา งเรยบงาย ชวยกนสรางสรรคสงคม ยดเอาจรยธรรมเปนทางด าเนนชวต ไมใชยดเอาลาภยศความมหนามตาในสงคมเปนจดหมาย ถาสงนนจะเกดขนกถอเปนเพยงผลพลอยไดและน ามาใชเปนเครองมอในการประพฤตธรรม

เชน อาศยลาภผลเปนเครองมอในการบ าเพญสาธารณประโยชน อาศยยศและความมหนามเกยรตในสงคมเปนเครองมอในการจงใจคนผเคารพนบถอเขาหาธรรม

5. จรยธรรมสอนใหเราเลกดหมนกดขคนจน ใหเอาใจใสดแลเอออาทรตอผสงอาย ซงเปนบพการของชาต สอนใหเราถอมตวเพอเขาหากนไดดกบคนทงหลาย และไมวางโตโอหงอวดดหรอกาวราวผอน สอนใหเราลดทฐมานะลงใหมากๆ เพอจะไดมองเหนสงตางๆ ตามความจรง ไมหลงส าคญตววารดกวา มความสามารถกวาใคร ผน าทมจรยธรรมสงยอมเปนทเคารพกราบไหวของคนทงหลายไดอยางสนทใจ เราควรเลอกผน าทสามารถน าความสงบสขทางใจมาสมวลชนไดดวย เพอสนตสขจะเกดขนทงภายในและภายนอก ความแขงแกรงทางก าลงกายก าลงทรพยและอาวธนน ถาปราศจากความแขงแกรงทางจรยธรรมเสยแลว บคคลหรอประเทศชาตจะมนคงอยไดไมนานสงคมทเจรญมนคงตองมจรยธรรมเปนเครองรบรองหรอเปนแกนกลาง เหมอนถนนทมนคงหรอตกทแขงแรงเขาใชคอนกรตเสรมเหลกแมเหลกจะไมปรากฏออกมาใหเหนภายนอกแตมความส าคญอยภายในนายชางยอมรด ท านองเดยวกนกบบณฑตยอมมองเหนอยางแจมแจงวาจรยธรรมมความส าคญในสงคมเพยงใด

จากขอความทกลาวมาทงหมดน พอสรปไดวาคณธรรมจรยธรรมเปนรากฐานส าคญในการพฒนาคน ปญหาของสงคมไทยทประสบพบเหนอยทกวนนเกดจาก“คน”ปญหาเรมตนท“คน”และมผลกระทบถง“คน”การแกปญหาสงคมไทยจงตองแกดวย“การพฒนาคน”เพอใหคนมปญญา มความร

Page 57: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

51

มคณธรรมและมทกษะในการแกปญหาชวต ปญหาจงอยทวาเราจะพฒนาคนอยางไรเพอใหคนมชวต ทดงาม สามารถใชความรและแกปญหาได สรางสรรคได ปฏบตตอเทคโนโลยอยางถกตองอยในระบบการแขงขนทางเศรษฐกจได บรโภคผลผลตดวยปญญา รอะไรดอะไรชว มทศนคตทางจรยธรรมทเหมาะสม

หลกคณธรรม แบงออกไดเปน 2 ดาน 1. คณธรรมทตองประพฤต 2. คณลกษณะทตองละเวน

คณธรรมทตองประพฤต หมายถง ความดตางๆ ทตองประพฤตอยเสมอ อนไดแกหนาทและมารยาททตองแสดงออกและคณสมบตทดทางจตใจ เชน

1. หนาทของบคคลตอพระเจาตองระลกอยเสมอวาตวเองอยตอหนาพระผเจาพระองคทรงมองเหนอยตลอดเวลา จงตองท าแตความด มมารยาท และละเวนการกระท าทผดตอบทบญญตของพระองค

2. หนาทของผร ครและผรโดยทวไปจะตองส านกอยเสมอวา ความรทตนไดมานนเปนไปโดยความเมตตาของผเปนเจาพระองคทรงประทานให ดงนน จงตองเผยแพรตอใหผอนใหไดรบความร โดยไมมงหวงอามสสนจางใดๆ ทงสนและไมน าความรไปสรางสมบารมหรอน าความรไปแขงขนกบใครหรอทบถมผรอนๆ หรอหาประโยชนอนมชอบ

3. หนาทของผไมร ผไมรจะตองศกษาเพอจะไดมความร ความรมไดจ ากดแตเฉพาะความรทางดานสามญหรอศาสนาดานใดดานหนง มสลมจะตองเรยนรความรทงสองดานจนสามารถน าความรความสามารถไปประพฤตทางดานศาสนาอยางดและน าความรดานสามญหรอวชาชพไปประกอบสมมาอาชพตอไป และผเรยนรทกคนจะตองใหความเคารพตอผสอน มความนอบนอมถอมตน พดจาสภาพออนโยนและคอยอปถมภผสอนของตนอยเสมอ

4. หนาทของลก ลกทกคนมหนาทตองระลกถงพระคณอนยงใหญของพอแมตองมความกตญญกตเวทคณตอทานทงสอง ตองคดอปการะทานทงสอง ไมปลอยใหทานทงสองตองเดยวดายอยกบความเหงา และตองปรนนบตทานทงสองเปนอยางดทสด

5. หนาทของพอแม เมอพอแมมลกกตองเลยงดลกอยางดใหการดแลใหความสขใหการศกษาคอยอบรมบมนสยใหเปนคนด มมารยาท ไมปลอยปละละเลยตอลกจนขาดความอบอนทางจตใจเตลดออกไปหาความสนกสนานนอกครอบครว พอแมตองสรางสถาบนครอบครวใหเปนความหวงของลกเปนสวรรคของลกอยาท าใหเปนนรกของลก

6. หนาทของเพอน คนทกคนมเพอนไมวาเพอนรวมงาน เพอนรวมโรงเรยน เพอนรวมหมบานจนถงเพอนรวมโลกทกคนตองหวงดกน มความประพฤตทดตอกน ไมดถก ไมเกลยด ไมอาฆาตแคน ไมทบถมหรอท าลายใคร ตางคดทจะอยรวมกน อยางมความสข

Page 58: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

52

7. หนาทของสาม ทงสามภรรยาจะตองมหนาทพงปฏบตตอกน กลาวคอ สามตองรบผดชอบในดานการปกครองครอบครวและการหารายไดเลยงดครอบครว สามจะตองเปนทพงของครอบครว มความประพฤตทดงามตอคนในครอบครว เปนแบบอยางทดงามแกคนในครอบครวโดยสม าเสมอ ไมทงครอบครวออกไปหาความสขนอกบาน และตองคอยตกเตอนและสอนภรยาและคนในครอบครว

8. หนาทของภรยา ภรยามหนาทชวยเหลอสามในดานตางๆ คอยสอดสองดแล เปนก าลงใจใหสาม ใหความสขแกสาม และตองตอนรบแขกของสามดวยความยมแยมแจมใส และดวยความจรงใจ ไมนนทาสามลบหลง ไมบนหรอกาวราวสาม หากสามท าผด กเตอนดวยความหวงดและครองสต ไมโมโห ใหเกยรตสามและอยในโอวาทของสาม

9. หนาทของผน า ผน าทางสงคมในต าแหนงตางๆ ทถกแตงตงหรอเลอกตงกตาม จะตองปฏบตตนตอผตามดวยความเมตตาและดวยความนอบนอม ไมถอตว พดจาสภาพออนโยน เมอจะใชอ านาจกใชดวยความยตธรรม มความกลาหาญ และกลาตดสนใจ ไมลงเล ไมออนแอ ไมขลาดกลว ตองประพฤตด พรอมทงเปนตวอยางทดแกประชาชน และตองเสยสละเพอประชาชน

10. หนาทของประชาชน ประชาชนในฐานะผตาม จะตองเคารพผน า กฎตางๆ ทออกมาโดยชอบธรรม ประชาชนตองปฏบตโดยเครงครด ผตามจะคดกระดางกระเดองไมได แตกกลาหาญทจะเตอนผน าเมอผน าท าผดหรอออกกฎหมายโดยไมชอบธรรม ใหความรวมมอในกจกรรมทด รกษาและปกปองเกยรตยศของผน าทมคณธรรม ไมละเมดตอสทธของผน าและสทธของประชาชนดวยกน

คณลกษณะทตองละเวน คณลกษณะทมสลมตองละเวนมอยมากมาย ลวนเปนขอหามทอสลามไดบญญตไวพอสรปได

ดงตอไปน 1. เกยวกบคณลกษณะ ดานรายทางจตใจ ซงเมอใครม หวใจของเขากจะมดบอด เชน ความ

โกรธ ความอจฉา รษยา ความเกลยดชง ความตระหน ความโลภ ความยโส ความล าพอง ความโออวด เปนตน

2. เกยวกบความประพฤตโดยทวไป เชน ความฟมเฟอย การพดมาก ความเกยจคราน การเอารดเอาเปรยบ การดถกคนอน การรงแกผอน การฉอโกง การนนทาใสราย สอเสยด การลกขโมย การปลน การฉกชงวงราว การลวงประเวณ การพนน การประกอบอาชพทจรต การดมสราและของมนเมา การกนดอกเบยและการเสยดอกเบย เปนตน

3. เกยวกบคณลกษณะและความประพฤตทมผลตอการศรทธา ซงขอหามเหลานมผลท าใหผประพฤตหรอมอยในตวเขาตองสนสภาพอสลามทนท เชน การนบถอสงอนนอกจากอลลอฮ การกราบสงอนนอกจากอลลอฮ กระท าการอนเปนการเหยยดหยามตออลลอฮ ตอมลาอกะฮตอศาสนทต ตอคมภรและตอบทบญญตทางศาสนา ประวงการเขาอสลามของผอน ใชค าพดกลาวหามสลมวามใชมสลม การเชอโชคลางของขลงและการปฏเสธอลกรอาน เปนตน

Page 59: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

53

และไดสรปไววา การเรยนรศาสนาทแทจรง ตองเรมจากการท าความเขาใจกบหลกพนฐาน 3

ประการ ดงไดกลาวมาแลว ความรทถกตองจะน าไปสความศรทธา ความศรทธาทแทจรง จะน าไปสการปฏบตอยางสม าเสมอและจะเพมพนใหเกดคณธรรมจรยธรรม นนคอ กอใหเกดความส านกในคณธรรมจรยธรรมตอพระเจาผทรงสรางและประทานปจจยตางๆ แกเรา ความส านกในหนาทตอตนเอง ตอผร ตอผไมร ตอพอแม ตอลก ตอเพอนบาน ตอคครอง ตอผน า ตอผตาม ตอผล าบากยากไรและตอประเทศชาตโดยสวนรวม อนจะน าไปสความสนตสขของสงคม ประเทศชาตและโลกโดยรวมตามความหมายของค าวา "อสลาม" ซงหมายถง ความสนตสขอนถาวร (หลกคณธรรม จรยธรรม, 2013)

หลกค าสอนส าคญของศาสนาอสลาม หลกการพนฐานอนจ าเปนส าหรบมสลมทกคนจะตองร ตองประพฤต เรมตงแตอาย 3 ขวบ

เปนตนไป แบงออกเปน 3 สวน ดงน 1.หลกศรทธา หรอ ความเชอในศาสนา เรยกวา อมาน 2.หลกปฏบต หรอ หนาทในศาสนา เรยกวา อบาดะห 3.หลกคณธรรม หรอ หลกความด เรยกวา อหซาน ทง 3 ประการ เปนหลกค าสอนส าคญของศาสนาอสลาม โดยจะเนนเรองความศรทธาหรอ

ความเชอโดยปราศจากการระแวงสงสย และการปฏบตตนอยางเครงครด ผนบถอศาสนาอสลามทงทสบทอดจากบดามารดามาแตเดม หรอเพงเขารบใหมกตาม จะตองศกษาใหเขาใจโดยถองแทและสามารถประพฤตปฏบตอยางตอเนองตลอดไป

1. หลกศรทธา 6 ประการ 1.1 ศรทธาตออลลอฮ ผเปนมสลมตองศรทธาตออลลอฮเพยงพระองคเดยว 1.2 ศรทธาตอบรรดามาลาอกะฮของพระองค ผเปนมสลมตองศรทธาวามาลาอกะฮม

จรง 1.3 ศรทธาตอคมภรทงหลาย ผเปนมสลมตองศรทธาตอคมภรทอลลอฮประทานมาให 1.4 ศรทธาตอบรรดาศาสนทต ผเปนมสลมตองศรทธาตอบรรดาศาสนทตซงถอเปนผ

ทอลลอฮทรงแตงตงและเปนคนดเหมาะแกการเปนผประกาศศาสนา 1.5 ศรทธาในวนพพากษา ผเปนมสลมตองเชอวา เมอถงวนทโลกแตกดบพระเจาจะเปน

ผพพากษามนษยตามกรรมดและกรรมชวทไดท าไว 1.6 ศรทธาในกฎสภาวะของพระองค ผเปนมสลมตองเชอวาอลลอฮเปนผลขตชวตมนษย

2. หลกปฏบต 5 ประการ ชาวมสลมจะตองปฏบตพธทางศาสนาดวยกาย วาจา และใจ หลกปฏบตในศาสนาอสลาม 5

ประการ ไดแก

Page 60: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

54

2.1 การปฏญาณตน วาไมมพระเจาอนใดนอกจากอลลอฮ และศาสดามฮมมดเปนศาสนทตของพระองค ซงเปนการประกาศตนยอมรบดวยความศรทธาและความบรสทธใจวา อลลอฮเปนพระเจาสงสดเพยงองคเดยวเทานน และยอมรบวาทานนบมฮมมดเปนศาสนทตของพระองค

2.2 การละหมาด เปนการนมสการอลลอฮทงทางรางกายและจตใจ โดยปฏบตวนละ 5 เวลา คอ ยามรง กลางวน ยามเยน พลบค า และกลางคน

2.3 การถอศลอดในเดอนรอมฎอน เปนการงดการบรโภคอาหาร เครองดม และการมเพศสมพนธตงแตพระอาทตยขนจนถงพระอาทตยตกดนเปนเวลา 1 เดอน ซงจะมในเดอน 9 เรยกวา เดอนรอมฏอน การถอศลอดนเปนการฝกฝนรางกาย และจตใจใหมความอดทน

2.4 การบรจาคซะกาต เปนการบรจาคทรพยหรอใหทานแกคนทเหมาะสมตามทศาสนาก าหนด เชน เดกก าพรา คนทขดสน เพอเปนการขดเกลาจตใจใหสะอาด ลดความเหนแกตวลงและเปนการลดชองวางในสงคม

2.5 การประกอบพธฮจญ ณ นครเมกกะ เปนการเดนทางไปประกอบพธทางศาสนาทนครมกกะฮหรอเมกกะ ประเทศซาอดอาระเบย จดมงหมายเพอใหชาวมสลมระลกถงพระเจาและไดพบปะพนองมสลมจากทวโลก พธฮจญจะท าในเดอน ซล-ฮจยะห (เดอนท 12 ของปฮจเราะหศกราช) ของแตละป การก าหนดพธฮจญนน จะใชการดเดอน เพอก าหนดวนตางๆ โดยจะดเดอนกนในวนท 29 เดอน ซลเกยะดะห เพอก าหนดวนท 1 เดอนซลฮจยะห และวนท 10เดอนซลฮจยะห จะเปนวน อดลอฎฮา หรอ อดใหญ (รายอฮจญ) ทบานเรา ผทไมไดไปประกอบพธฮจญจะท ากรบาน (เชอดสตว และแบงปนเนอใหกบผยากไร)

3. หลกคณธรรม อสลามไมเพยงแตเปนค าสอนในเรองของความศรทธาและประกอบพธทางศาสนบญญต

เทานน และยงไดก าหนดจรรยามารยาทใหมสลมปฏบตในชวตประจ าวนดวยและสะทอนออกมาในรปของจรรยามารยาททดงาม จรรยามารยาทในอสลามจงมรากฐานมาจากคมภรอลกรอานเปนบทบญญตจากพระเจา ซงจะสอดวยค าสอนและแบบอยางของนบมฮมมด ชวประวตของนบมฮมมดคอแบบอยางใหกบมวลมนษยชาต อลลอฮไดบญชาใหนบมฮมมดสงสอนและใหความส าคญกบจรยธรรมและมารยาทอนงดงามอยางครบถวนสมบรณ อหซานเปนรากฐานจรยธรรมหรอหลกคณธรรมในศาสนาอสลาม “อหซาน” คอ ความด หรอสงทดงาม ศาสนาอสลามมงเนนใหมการแขงขนกนท าความด ไมสรางความเดอดรอนแกผอน อหซานในอสลามครอบคลมทกอรยาบทของมนษย ทงทเปนความสมพนธระหวางมนษยกบพระเจา มนษยกบเพอนมนษย ตลอดจนกบสงมชวตและสงแวดลอมอนๆ อลลอฮไดประทานอสลามเปนระบอบแหงวถชวตทสมบรณในทกดาน ค าสอนของอสลามไดครอบคลมบทบญญตตาง ๆ ทมความสมพนธระหวางโลกนและโลกอาครตหรอโลกหนาซงเปนโลกหลงจากการตายไปแลว ดงทไดปรากฏในนยามของค าวา ศาสนา คอ “พลงอ านาจท

Page 61: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

55

สามารถน าพาบคคลทมสตสมปชญญะสมบรณไปสความผาสกในโลกนและโลกอาครตหรอโลกหนา” อสลามเปนวถทไดวางระบบของการด าเนนชวตอนสมบรณ (Maslan Mahama, 2553; มสลมไทยโพสต, 2555)

คณธรรมและจรยธรรมในดเกรฮล ในการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลหรอการขบกลอนดเกรฮล ศลปนจะท าหนาทสอดแทรก

หลกธรรมค าสอนของศาสนา ธรรมเนยนปฏบตทดงามของสงคมในบทกลอนดเกรฮล ศลปนทกคนมความสามารถในการสอดแทรกค าสงสอนมากนอยตางกน จงขนอยกบประสบการณและความสามารถเฉพาะตวทจะแฝงคณธรรมไวในความไพเราะ ความสนกสนาน ความเพลดเพลนสผฟงหรอผชมใหไดฟงในอรรถรสของเพลงพนบานดเกรฮลทมทงเรงเราและออนโยนอยางมความสขสนกสนานและนอมรบขอคดสาระกลบมาคดไตรตรองในวถชวตของตน

การสรางคณธรรมและจรยธรรมของเพลงพนบานดเกรฮลในการจดการเรยนการสอนควรพฒนาคณลกษณะตางๆ ตามทหลกสตรก าหนด และเนนการพฒนาคณธรรม จรยธรรม คานยมและความสมานฉนท 10 ประการ ในเพลงพนบานดเกรฮลทจะน าไปใชในการจดการเรยนรดงตอไปน

1. ความเมตตากรณา ประกอบดวยค า 2 ค า คอ ค าวาเมตตา และค าวากรณาเมตตา หมายถง

ความปรารถนาใหผอนเปนสข กรณา หมายถง ความปรารถนาใหผอนพนทกข การแสดงออกของคนทมความเมตตากรณา 1) ทางกาย เชน การชวยเหลอ เมอผประสบความ

ทกข อยากอาสาชวยเหลอผอนเมอมโอกาสทงดานรางกายและความคดดวยความสมครใจ แบงปนสงของทเปนประโยชนแกผอน เมอผอนไดรบความทกข ใหอภยเมอผอนท าผดดวยความ ไมตงใจ

แสดงทาทางชนชม ยนดเมอผอนประสบความส าเรจ 2) ทางวาจา เชน ไมพดจาดถก เหยยดหยาม ไมวารายใหเสยหาย พดชนชม ยนด เมอผอนประสบความส าเรจ ปลอบขวญใหก าลงใจ 3) ทางใจ เชน ไมรษยา ผกพยาบาท อาฆาต คดแคน ผลของการมความเมตตากรณา จะเปนทรกของผพบเหน ท าใหสงคมอยอยางมความสขสงบ ไมมการทะเลาะเบาะแวง หรอเขนฆากน ผลของการไมมความเมตตากรณา จะมจตใจขนมวไมสบายใจ จะเปนทรงเกยจของคนทวไป ขาดความไววางใจ ขาดความเกรงใจ ผทอาศยอยดวยมความทกขเศราใจรสกดอยคาไมอยากอยรวมหรอรวมงานดวย

2. ความมระเบยบวนย หมายถง การประพฤต ปฏบตตามกฎ ขอบงคบและกตกา 3. ความอดทนอดกลน หมายถง ความรสกทางจตใจอนหนกแนนเขมแขง มนคงพรอมจะ

เผชญกบเหตผลการณตางๆ ไดอยางไมหวนไหวและออนแอตงแตเรมจนจบไมแสดงอาการพายแพตอเหตการณนน เชน ความเจบปวดจากบาดแผลเราสามารถเผชญกบมนไดตงแตเรมจนบาดแผลนนหาย

ไมรสกพายแพ แมแตจะแสดงออกดวยการบนจากปากของเราเองเรากไมท า

Page 62: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

56

4. ความสามคค หมายถง ความเปนหนงอนเดยวกนของกลมชนในการรกษาระดบการกระท าและโครงสรางของกลมไวในสภาพทตองการ ซงจะปรากฏเปนความพงพอใจของกลม หรอการสนองความตองการของสมาชกของกลม

การสรางความสามคค ม 4 องคประกอบหลก คอ การสรางความเขาใจอนดตอกน การจดการกบความขดแยงอยางชาญฉลาดและการสรางวฒนธรรมองคการทเออใหเกดความสามคค และการปฏบตงานโดยยดหลกการบรการบานเมองทด หากองคกรใดสามารถด าเนนการตามองคประกอบทง

4 ได ความสามคคของสมาชกในองคการกจะเกดขนอยางยงยน โดยไมเพยงแตสรางความสามคคดวยการรองเพลงสามคคชมชนเทานน

5. ความเสยสละ หมายถง การให การบรจาคสงตางๆ เพอประโยชนตอคนอนหรอสวนรวม

โดยไมหวงสงใดตอบแทนพนฐานของคนเสยสละ คอ คนทมความเมตตากรณา 6. ความรกสนตภาพ หมายถง การรกความสงบ ไมกอความวนวาย หรอไมสรางความ

เดอดรอนใหใคร 7. ความรบผดชอบ หมายถง การรจกหนาททตนตองกระท าตองปฏบตไมนกถงแตสทธเพยง

อยางเดยวหรอหมายถง ความสนใจ ความตงใจทจะปฏบตหนาท ความเพยรพยายาม ละเอยดรอบคอบ เพอใหส าเรจตามเปาหมายยอมรบผลการกระท าของตนทงในดานทเปนผลดและผลเสย ทงพยายามปรบปรงการปฏบตหนาทใหดยงขน

8. ความซอสตยสจรต หมายถง การประพฤตปฏบตอยางตรงไปตรงมา จรงใจไมคดทรยศ ไมคดโกง และไมหลอกลวงทงตอตนเองและผอน ไมอยากไดในสงทไมใชของเราเองหรอไมประพฤต ผดกฎเกณฑตางๆ ไมอ าพรางความเปนจรง เชน ไมทจรตในการสอบหรอเวลานกเรยนไปซอของหรอขนรถเมลกควรใหคาของหรอคาโดยสารหรอท าผดกยอมรบวาผด เปนตน

9. ความรกบานเกด หมายถง ความรสกซาบซงภาคภมใจหรอมความกตญญ ในพระคณของทองถน มความปรารถนาใหทองถนทอาศยมความสงบ ความเจรญกาวหนาและมชอเสยง

10. ความกตญญ กตเวท มาจากค า 2 คอ ค าวา กตญญ หมายถง ความรสกส านกในบญคณทผอนมตอเราและค าวากตเวท หมายถง การตอบแทนบญคณตอผอนทมตอเรา ความกตญญกตเวท หมายถง รคณและอปการะหรอตอบแทนผมพระคณในศาสนาอสลาม (อไรรตน ยามาเรง, 2550)

สนตสข การทจะเกดสนตสขไดนนทกฝายตองด ารงชวตอยในสงคมหรอชมชนดวยการหนหนาเขาหา

กนหรอคนดตอกนซงเปนกญแจส าคญในการสรางใหทกฝายมสนตสข สนตสขจะเกดขนได เมอเราด าเนนชวตดวยจตใจบรสทธ เพราะเหตน สนตสขเปนผลของจตใจและเจตนาอนบรสทธ อสลาม เปนศาสนจากพระผเปนเจาททรงประทานผานนบ หรอศาสนฑตทงหลายนบตงแตนบอาดมจนกระทงนบทานสดทาย คอนบมฮมมด ศอลฯ เพอเปนดงระบบแหงการด าเนนชวตส าหรบปวงบางของพระองค

Page 63: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

57

ทงจากหมญน (สงทถกสรางมาจากไฟ ในขณะทมนษยถกสรางมาจากดน) และมวลมนษยชาต อสลามถอเปนหลกสตรชวตอนสมบรณ งดงามและแนวทางอนมนคงทสดส าหรบการสรางความสนตสขอยางแทจรงใหเกดขนทงในโลกนและโลกหนาอนสถาพร (ญาซร เอาดาฮ. 2556)

สนตภาพ หมายถง ความสงบสขทเกดจากความสมพนธอนประสานกลมกลนของสมาชกทกสวนในสงคม มการเกอกลดวยความเมตตากรณาปราณ ตอตานและปฏเสธตอพฤตกรรมทอยตธรรมทงมวล ดแลเอาใจใสผออนแอและหวงใยเหมอนสมาชกในครอบครวเดยวกน ดวยหลกการแหงเอกภาพอนเปนแกนหลกของอสลาม ท าใหอสลามมแนวคดแบบองครวม ไมไดคดแบบแยกสวน อนเปนสวนประกอบยอยของทกสรรพสงอยางอสระออกจากกน จากแนวคดดงกลาวน สนตภาพ ตามทรรศนะอสลามจงมองวามนษยเปนสงมชวตชนดหนงทสรางขนมาในบรรดาสงมชวตอนๆ ทถกสรางขนมา อสลามมองมนษยเปนครอบครวใหญครอบครวหนงทอยรวมกนและชวยเหลอซงกนและกน

และเปนเอกภพของสากลจกรวาล สนตภาพจงหมายถง ความประสานกลมกลนในจกรวาล กฎเกณฑตางๆ ในการด ารงชวตและจดก าเนดของมนษย อสลามปฎเสธความอยตธรรมและการกดขอยางเดดขาดเพราะเปนการบอนท าลายสนตภาพ และอสลามยงไดบญญตใหความชวยเหลอแกผทออนแอเพอใหทกชวตในสงคมอยไดดวยสนตภาพ สนตสขในทศนะของอสลาม จงหมายถง สงคมทมสนตภาพ

ทประกอบดวยสมาชกของสงคมอยดวยความสงบสข มการเกอกลกน ไมมพฤตกรรมทอยตธรรม และดแลใจใสผทออนแอกวา (ตายดน อสมานและคณะ, 2555 : อางใน มสลน มาหะมะ, 2551)

ภมหลงสามจงหวดชายแดนภาคใต จากรองรอยทางประวตศาสตรท าใหม ขอสนนฐานวา สามจงหวดขายแดนภาคใต ไดแก

ปตตาน ยะลา และนราธวาส ในอดตเปนอาณาจกรโบราณ ลงกาสกะ (Langkasuka) และมเมองส าคญส าคญเรยกวา โกตามะลฆย และในอาณาจกรศรวชย พญาอนทราไดทรงโปรดสรางเมองใหมเรยกวา

ปตาน (Petani) ดนแดนดงกลาวมชอเสยงทางการคาและเปนเมองทาทส าคญรวมทงมขนาดใหญ ซงอยในภมศาสตรทเหมาะสมบนคาบสมทรมลาย มเรอสนคาจากชาตตางๆ เขามาคาขายเปนจ านวนมาก นอกจากนน ยงมความอดมสมบรณ มสนแรตางๆ แรทองค า และของปามากมายเปนทรพยากรธรรมชาต ขอมลจากหลายๆ แหลงระบตรงกนวา แหลงทองค าแหลงใหญทเคยมการท าเหมองทองค ามาเปนเวลายาวนาน ไดแก บรเวณรฐปะหง เปรค กลนตน ตอเนองมาจนถงจงหวดนราธวาส ยะลา ปตตานและตะลบนหรอสายบรในปจจบน บรเวณทมการด าเนนเหมองแรแหลงสดทาย ไดแก บรเวณบานโตะโมะ ต าบลภเขาทอง อ าเภอสครน จงหวดนราธวาส ใกลชายแดนประเทศไทยกบประเทศมาเลเซย (ครองชย หตถา, 2548 : 9) นอกจากยงมกลมชนจากทตางๆ เดนทางมายงปตตานมจดประสงคเพอจะมาท าธรกจการคาบาง ท าการเจรจาการทตบาง รวมทงเพอมาศกษาเลาเรยนศาสนาบาง หรอแมกระทงเพอมาท าสงครามและเพอลาอาณานคมกม ไมวากลมชนเหลานจะมาดวยวตถประสงคใดกตาม ตางกไดน าเอาวฒนธรรมของตนเองตดตวมาดวย นคอเหตผลวาท าไม

Page 64: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

58

ปตตานจงเปนพนททมความหลากหลายทางวฒนธรรมหรอพหวฒนธรรม (Noppadol Tippayarat, 2557 : บทคดยอ)

ในอาณาจกรลงกาสกะ กษตรยหรอผปกครองและชมชนไดรบอทธพลจากอารยธรรมอนเดย

มความเชอและการปฏบตในศาสนาฮนดพราหมณผสมผสานกบพทธศาสนา หลงจากความรงเรองของลงกาสกะไดลดความส าคญลง ชอของลงกาสกะกคอยๆ เลอนหายไป ดวยเหตผลสภาพทตงของภมประเทศไมเหมาะทจะท าคาขายได และการสรางเมองใหม ปตตานไดเจรญรงเรองอกครงในอาณาจกรศรวชย ซงเปนทรจกของคนอาหรบ จน ชวาและอนเดย ชาวพนเมองไดหนมานบถอศาสนาพทธแทนความเชอเดมๆ ทเคยนบถอศาสนาพราหมณและพทธศาสนา ภาษาทใชคอภาษาสนสกฤต สวนภาษาพดเปนภาษามลาย ราชาอนทราไดสรางเมองแหงใหมทรมชายทะเลและราชวงศของพระองคไดปกครองปตตานสบตอกนมา ดงทรจกในนามกษตรย “ราชวงศศรวงสา” ตงแตเรมกอตงจนถงสมยราชนกนง (Raja Kuning) กษตรยองคสดทายของราชวงศศรวงสาทปกครองปตตาน ระหวางป พ.ศ.2178 - 2194 (ครองชย หตถา, 2548 : 38) ซงตรงกบในสมยแผนดนสมเดจพระนารายณแหงกรงศรอยธยา ตอจากราชนกนงกเปนยคของราชวงศสายนอก คอ ราชวงศกลนตน เพราะราชวงศศรวงสาไมมเชอพระวงศทจะสบราชบลลงกตอ

ในราชวงศศรวงสา ศาสนาอสลามไดเขามาในปตตานอยางกวางขวาง โดยพอคาชาวอาหรบและอนเดยทหนมานบถอศาสนาอสลามเผยแพรศาสนาอสลามในหมพอคาประชาชนจนเขาสระดบผปกครอง ปตตานไดประกาศเปนรฐอสลามอยางเปนทางการในป พ. ศ. 2000 นนเอง (ครองชย หต -ถา, 2548: 40 อางใน Che Man, 1990) การเขารบศาสนาอสลามของกษตรยปตตานนน นกประวตศาสตรบางทานระบวา กษตรยปตตานเปลยนไปนบถอศาสนาอสลามเพอโอนออนผอน ตามกษตรยมะลากา (ครองชย หตถา, 2548 : 40 อางในอนนต วฒนานกร, 2531) สวนบางทานระบวา

กษตรยปตตานทรงประชวร และตองรกษาโดยหมอทนบถอศาสนาอสลาม จนในทสดกษตรยกเปลยนมานบถอศาสนาอสลามตามค าม นสญญา (ครองชย หตถา, 2548 : 40 อางใน Teeuw and

Wyatt,.1970) ซงหลงจาทพระองคทรงหายจากประชวรแลว อสลามกขยายกวางขวางในปตตาน เมอราชาอนทราเขารบศาสนาอสลาม ไดทรงเปลยนพระนามเปนสลตาน อสมาอล ชาห

(Sultan Ismail Syah) กษตรยปตตานองคตอมา สลตาน มซฟฟาร ชาห (Sultan Muzaffar Syah) โอรสของสลตาน อสมาอล ชาห ขนครองราชย และไดพฒนากจการเกยวกบอสลาม โดยด าเนนการสรางมสยดส าหรบประชาชนมสลม นอกจากนน พระองคไดสรางมสยดไวส าหรบพอคาและนกเดนทางทวไป ตอจากนนศาสนาอสลามกไดแพรหลายไปสชนบทและประชาชนทวไป ตางพากนเขารบนบถอศาสนาอสลาม เมอปตตานเปนนครอสลามทสมบรณ จงมชอใหมวา ปตตานดารสสาลาม (Patani Darussalam) หลงจากนนกมกษตรยหลายองคทเปนเชอสายของราชาอนทราปกครองปตตานเรอยมา

Page 65: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

59

ตอจากราชากนงซงเปนกษตรยองคสดทายของราชวงศศรวงสาและเชอสายปตตานกมกษตรยเชอสายกลนตนไดรบแตงตงใหเปนเจาเมองปตตานหลายพระองค ปตตานกเปนของราชวงศ กลนตน ในป พ.ศ. 2329 ปตตานตกอยภายใตอ านาจของสยาม โดยมอาณาเขตรวมถงจงหวดยะลา

และนราธวาส ในสมยนนเรยกวา เมองตาน และไดเปลยน “เมอง” เปน “จงหวด” เมอป พ.ศ. 2459

ไดแก จงหวดปตตาน จงหวดยะลา จงหวดนราธวาส และจงหวดสายบร ในป พ.ศ. 2445 สมยรชกาลพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดมโองการใหผนวก ปตตาน ยะลา นราธวาส และสายบร เขาเปนดนแดนของสยาม โดยจดตงเปน “มณฑลปตตาน” และในป พ.ศ. 2474 ไดยบจงหวดสายบร ลงเปนอ าเภอขนตรงตอจงหวดปตตาน ตอมาไดยกเลกมณฑลปตตานเหลอเปนจงหวดปตตาน ยะลา

และนราธวาส ขนตรงตอกระทรวงมหาดไทย ตงแตป พ.ศ. 2476 เปนตนมา (ครองชย หตถา, 2548) จากการถกแยกพนทนบมาหลายครง 3 จงหวดชายแดนภาคใต คอ ปตตาน ยะลา และนราธวาส ซงเคยมประวตศาสตรรวมกนมา ไดถกทอนอ านาจมาจนถงทกวนน

โครงสรางจงหวดชายแดนภาคใต จงหวดชายแดนภาคใต ตามความหมายในปจจบนหมายถง พนทจงหวดปตตาน ยะลา

นราธวาส สตล และสงขลา 4 อ าเภอ ไดแก จะนะ เทพา นาทว และสะบายอย ซงระบไวในค าสงส านกนายกรฐมนตร ท 207/2549 ลงวนท 30 ตลาคม 2549 เรอง การบรหารราชการในจงหวดชายแดนภาคใต

พนทดงกลาวน เปนพนททมความอดมสมบรณดวยทรพยากรธรรมชาต มสถานทส าคญทางประวตศาสตร และสถานททองเทยวทยงคงความเปนธรรมชาตทสวยงาม ทงหาดทรายขาวททอดยาวหลายแหง น าตกทสวยงาม ธรรมชาตปาเขาตนไมทอดมสมบรณ พชพนธธญญาหารและผลไมทมมากมายหลากหลายชนด ประชาชนสวนใหญมอตลกษณพเศษ เนองจาก เปนชนชาตพนธมลายและนบถอศาสนาอสลามเปนสวนใหญ (รอยละ 80) จงมขนบธรรมเนยมประเพณ วถชวต ภาษา และวฒนธรรมทแตกตางจากจงหวดอนๆ ทางภาคใต จากสภาพอตลกษณพเศษน ท าใหพนทแหงน มความละเอยดออนทคนในภมภาคตองศกษาและท าความเขาใจ และมการเชอมโยงสมพนธกบประเทศมสลม ทงทอยใกลเคยงและประเทศมสลมอนๆ ดงนน รฐบาลจงตองใชความละเอยดรอบคอบในการปกครองดแล และใหการพฒนาเปนการเฉพาะ (ศอ.บต., 2551 : ค าน า)

สาธารณปโภคและทอยอาศย ภาคใตมลกษณะทโดดเดนทางวฒนธรรมแตกตางไปจากภมภาคอนๆ แตภายในภมภาค

เดยวกนกมความซบซอนทางวฒนธรรมมาก คอ มความแตกตางระหวางทองถนเนองจากสภาพทางภมศาสตร และความเปนมาทางประวตศาสตรของบานเมองในแตละทองถน วถชวตของผคนทมอยทกวนนเปนความสมพนธของมนษยกบมนษย มนษยกบสงแวดลอมตางๆ ซงมหนาทหลก คอ บงบอกวถชวตของผคนในชมชน ซงมความแตกตางกนไป วฒนธรรมม 2 อยาง คอ ทงทเปนวตถและไมใชวตถ

Page 66: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

60

เชน เปนวตถกเปนสงทจบตองได เชน บาน เสอผา กถอวาเปนวฒนธรรมชนดหนง ในสวนทไมใชวตถสวนมากเปนทางดานอดมการณ ความคด คานยม ศาสนาตางๆ และการอยอาศย

วถชวตในความเปนอยจะตองค านงถงทางดานศาสนาเปนหลก ส าหรบวฒนธรรมการอยอาศยของชาวมสลมทเดนชด คอ จะอยบานทรงไทยมสลมทเหนจดเจน คอ ทาง 3 จงหวดชายแดนภาคใต เชน ปตตาน ยะลา นราธวาส สถาปตยกรรมบานเรอนไทยมสลมจะมลกษณะเดนๆ หลงคา 3

ประเภท สวนแรก คอ หลงคาแบบจวทเหนโดยทวไปและภาษามาเลยเขาเรยกวาหลงคาแบบแมและ

คอ ลาดลงทง 2 ดาน หลงคาอกประเภทหนงเรยกวาแบบปนหยา หรอลมะเปนหลงคาทลาดลงทง 4

ดาน และอกประเภทหนง คอ หลงคาแบบมนลาหรอบานอเปนสวนผสมทงจวทงปนหยา ซงสถาปตยกรรมเรอนไทยมสลมนนมอทธพลตอสถาปตยกรรม เชน ภาคใตของเราสภาพภมอากาศ จะชนถงชนมาก ฉะนนในการออกแบบหลงคาจะชวยปองกนฝน หลงคาทยนออกไปทกดานกเพอประโยชนในการปองกนสวนหนง นนคอ แสดงใหเหนวฒนธรรมและภมปญญาชาวบานส าหรบของไทยพทธจะไดรบอทธพลของเรอนไทยมสลมมาเชนกน

พฒนาการการตงถนฐาน บรเวณภาคใตตอนลางประกอบดวย จงหวดปตตาน ยะลา และนราธวาส อดตดนแดนบรเวณนมผคนตงถนฐานอยอาศยตงแตสมยกอนประวตศาสตรตอเนองมาตลอด โดยมการพฒนาบานเมองใหเจรญขน มการตดตอคาขายกบชมชนอนๆ ดวยท าเลทตงเอออ านวยแกการเปนเมองทาเปนอยางด การตงถนฐานหรอแหลงทอยอาศยของกลมชน เรมจากพนทปาเขา ตนล าน าแลวคอยๆ คลคลายมาสบรเวณถ าทเปนภเขาลกโดดและเนนบนพนทราบในกลมทาสาบ เขาคหา ซงเปนจดทไดรบอทธพลวฒนธรรมของกลมชนสมยกอนประวตศาสตร 2 ทาง คอปาเขาตนน าปตตานทางหนงกบพนทปาเขาอ าเภอยะหา จงหวดยะลา ทางดานตะวนตกอกทางหนง กลมชนบรเวณทาสาบ เขาคหาไดพฒนาขนเปนกลมชนสมยแรกเรมประวตศาสตร รวมสมยเดยวกนกบกลมชนทเคลอนตอไป อยบรเวณใกลปากแมน าปตตานยงขน คอ กลายเปนกลมชนโบราณยะรง ซงไดตงถนฐานขนอยางถาวรและขยายเปนชมชนใหญ ซงนกวชาการทางประวตศาสตรและโบราณคดบางทานเชอวา คอ “อาณาจกรลงกาสกะ”

วฒนธรรม จากอดตสามสามจงหวดชายแดนภาคใตเคยเปนเมองทมความเจรญทางการคาและเปนเมอง

ทาทมชอเสยง มพอคาจากซกโลกตะวนตกและซกโลกตะวนออกจ านวนมากเขามาเปนเวลาชานาน

สงผลท าใหเกดการผสมผสานทางวฒนธรรมระหวางกลมชนพนเมองและกลมชนภายนอก บรเวณนจงมความหลากหลายทงทางดานชาตพนธและวฒนธรรมแบงออกไดเปน วฒนธรรมศาสนาพทธ

วฒนธรรมศาสนาพราหมณ – ฮนด วฒนธรรมอสลาม และวฒนธรรมจน วฒนธรรมสามจงหวดชายแดนภาคใตในปจจบน ยงมการผสมผสาน 3 วฒนธรรม 2 ศาสนา

หลก คอ ศาสนาพทธและศาสนาอสลาม โครงสรางทางสงคมของชมชนจะมการเปลยนแปลงไปตาม

Page 67: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

61

นโยบายการบรหารประเทศของรฐบาล การเปลยนแปลงนโยบายการบรหารประเทศแตละครงน ามาใชในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต จะสงผลกระทบตอระบบโครงสรางสงคมของชมชนมสลมสวนใหญอาศยอย“เพราะโครงสรางของชมชนมสลม เชอมโยงเปนเนอเดยวกนกบหลกค าสอนของศาสนาอสลาม ระดบชมชนจะมความผกพนกบผน าศาสนา มโตะอหมาม โตะบลา โตะกอเตบ และกรรมการมสยด มบทบาทหนาทในการสรางความสมพนธ ปกครอง แนะน า และการแกปญหาตางๆ ทเกดขนภายในชมชน แตจะมวฒนธรรมแสดงความเปนอตลกษณของตนเองออกมาอยางชดเจนตามรปแบบวถการด าเนนชวต ดานการประกอบอาชพและการท ามาหากน ทอยอาศย การแตงกาย อาหารการกน ขนบธรรมเนยมประเพณและพธกรรม ศลปะการแสดง การละเลนพนบาน และภมปญญาทองถน

ภาษาและการศกษา วฒนธรรมดานภาษาของชาวมสลมสามจงหวดชายแดนภาคใต นอกจากจะสอสารกนดวย

ภาษาพดทเปนภาษาไทยแลว ยงมการใชภาษาพดทเปนภาษามลายทเรยกวา ภาษามาเลย ภาษามลาย หรออกชอหนงเรยกวา ภาษายาว ทงทเปนภาษามลายถนและภาษามลายกลาง เปนหลก สวนภาษาเขยนนอกจากเขยนภาษาไทยแลว ยงมภาษาเขยนในทองถน ทงภาษามลายกลางและมลายถนปตตาน ในสองลกษณะคอภาษาอกษรยาว (ภาษามลายทเขยนดวยตวอกษรภาษาอาหรบ) ภาษาอกษรรม (ภาษามลายทเขยนดวยตวอกษรภาษาองกฤษ) สวนการเรยกตนเองของชาวมสลม 3 จงหวดชายแดนภาคใต ในระดบชาวบานมกนยมเรยกตนเองวาออแฆนาย ซงหมายถง (คนมลาย) มากกวาจะเรยกตวเองวา ออแฆอสแล (คนอสลาม) และไมนยมเรยกตนเองในภาษามลายวา ออแฆมสลม (คนมสลม) สวนผทเขารบนบถอศาสนาอสลามจะถกเรยกวา มาโซะนาย (เขารบเปนมลาย) มากกวาทจะเรยกวา

มาโซะอสแล (เขารบเปนอสลาม) ซงควรจะเรยกชออยางหลง จงจะถกตองตามหลกวชาการ ตวอยางขางตนความเคยชนของคนในทองถนทใชภาษาพดในระดบชาวบาน ซงอาจจะไมถกตองความหลกวชาการ

ระบบการศกษาในพนทแหงน นอกจากจะมระบบการศกษาภาคสามญทวไป ซงหมายถง

อนบาลประถมศกษา มธยมศกษาและอดมศกษา อกทงในทองถนดงกลาวยงมระบบการศกษาภาคศาสนาทเรยกวา ระบบตาดกา (ระดบอนบาลเดกเลก) ระบบซอกอเลาะฮ (เรยนศาสนาในระดบประถม

คอ เรยนหลงเลกเรยนภาคสามญในวนธรรมดา หรอเรยนเฉพาะวนเสาร อาทตยแลวแตชมชน) ระบบปอเนาะ (ระบบการเรยนทผเรยนอยประจ าในบรเวณโรงเรยน ซงเรยนไดตลอดชวต) ระบบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม โดยแบงการศกษาภาคศาสนาออกเปน สามระดบ ระดบอบตดาอห (ชน 1 - 4) ระดบมตาวตสต (ชน 5 - 7) และระดบซานาว (ชน 8 - 10) โดยศกษาควบคไปกบวชาสามญในระดบมธยมศกษา (ม.1 - 6) โดยจดใหมการเรยนการสอนทง 2 ภาคอยางละครงวน เรยนหกวนตอสปดาหและหยดวนศกร และสดทายคอระดบกลลยะฮ คอ ระดบวทยาลยหรอมหาวทยาลย

Page 68: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

62

การละเลนและการพกผอนหยอนใจ การละเลนพนบานมลกษณะเรยบงาย ตรงไปตรงมาตามแบบวถชวตของชาวบานมความรสก

นกคดและใชชวตผกพนอยกบธรรมชาตคอนขางมาก สงคมเปนแบบถอยทถอยอาศย และสามารถรวมมอรวมใจกบสงคมอนไดด จงสงผลใหการละเลนพนบานมลกษณะเรยบงาย ตามความรสกนกคด

และพนฐานของการด ารงชวตของชาวบาน ทงดานทาทางทแสดงออก การใชภาษา การใชฉนทลกษณของบทรองทใชในการละเลน ตอมาระยะหลงเมอมการสบทอดกนมา ชาวบานกมการปรบเปลยนและววฒนาการการละเลนพนบาน เพอใหสอดคลองกบสภาพสงคมทเปลยนไปจากเดมเปนมรดกรวมของชาวบานในแตละทองถน การละเลนพนบานเกดขน เพอสนองตอบอารมณของคนในทองถน โดยทมผตนคดเปนผ เลนและเปนผสบทอด เพราะชาวบาน จะรบรและเขาใจ ทงทมความรสกรวมตอการละเลนของตนมากกวาคนตางถน เชน คนภาคกลางจะดการแสดงมโนราหไมคอยรเรองเหมอนคนทางภาคใต เปนตน มกไมปรากฏผเปนตนคด การละเลนพนบานแตละชนดเกดขนในสงคมชาวบานมาชานานแลว และมการสบทอดตอกนมาในกลมชนหลายชวยอายคน โดยวธการเลยนแบบฝกปฏบตและมการปรบเปลยนใหเหมาะสมกบยคสมย ทงทเปนความคดของชาวบาน และการรบอทธพลจากทองถนอนๆ จงท าใหไมทราบวาใครเปนตนแบบของการละเลน ดวยเหตผลดงกลาว ถาพดถงประวตของการละเลนพนบานแลว จงมกกลาวในลกษณะเชงต านานทเลาตอกนมาโดยไมมหลกฐานทอางองแนนอนมการสบทอดจากการเลยนแบบและบอกเลา การละเลนพนบานเมอไดรบความนยมอยางแพรหลายในทองถนใด จะไดรบสบทอดตอๆไป จนเปนมรดกทางวฒนธรรมของทองถนนนๆ การสบทอดสวนมากจะเปนการเลยนแบบปฏบตและการบอกเลาดวยวาจา ในสมยกอนไมมการบนทกเปนลายลกษณอกษร เพราะชาวบานอานเขยนหนงสอไดมนอยมาก แมกระทงบทรองประกอบการเลนยงใชวธทองจ าเพยงอยางเดยว เแตตอมาเมอชาวบานไดรบการศกษามากขนจงมการสบทอดดานการเขยนการอาน แตธรรมชาตของการละเลนพนบาน การสบทอดยงเปนลกษณะของการฝกปฏบตและการเลยนแบบการบอกเลาแนะน าดวยวาจาอย มธรรมชาตของการผสมผสานและการปรบเปลยน

การละเลนพนบานบางอยางมการรบแนวคดและรปแบบการละเลนพนบานของชมชนกลมอนน ามาผสมผสาน การปรบใหเขากบสภาพของสงคมและวฒนธรรมของทองถนตนเอง ในทสดกจะมลกษณะเปนแบบเฉพาะถนของตนเอง นอกจากนน การละเลนพนบานจะตองปรบเปลยนไปตามสภาพของสงคมท เปลยนไป มฉะนนอาจจะเสอมความนยมจนเลกเลนในทสด แตในขณะเดยวกนการเปลยนแปลงของการละเลนพนบานจะเปลยนในสวนปลกยอยบางอยางเทานน สวนใหญจะยงคงรกษารปแบบไว จงท าใหการละเลนพนบานบางชนดยงคงรกษาเอกลกษณทเปนวฒนธรรมทองถนไวได

Page 69: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

63

การละเลนพนบานของชาวบานในทางภาคใตอาจแบงตามกลมวฒนธรรมได 2 กลม คอ 1) วฒนธรรมไทยพทธ ไดแก การแสดงโนรา หนงตะลง เพลงบอก เพลงนา และ 2) วฒนธรรมไทยมสลม

ไดแก รองเงง ซ าเปง มะโยง (การแสดงละคร) ลเกฮล (คลายลเกภาคกลาง) และซละ โนรา เปนนาฏศลปทไดรบความนยมมากทสดในบรรดาศลปะการแสดงของภาคใตมความ

ยงยนมานบเปนเวลาหลายรอยป การแสดงโนราเนนทาร าเปนส าคญ ตอมาไดน าเรองราวจากวรรณคดหรอนทานทองถนมาใชในการแสดงเรอง พระสธนมโนหรา เปนเรองทมอทธพลตอการแสดงมากทสดจนเปนเหตใหเรยกการแสดงนวา มโนหรา

รองเงง ในสมยโบราณ เปนทนยมกนและเปนการเตนในบานขนนาง หรอเจาเมองในสจงหวดชายแดนภาคใตของไทย เดมการเตนรองเงงจะมลลาตามบทเพลงไมนอยกวา 10 เพลง แตปจจบนนทนยมเตนมเพยง 7 เพลงเทานน การเตนรองเงง สวนใหญมชายหญงฝายละ 5 คน โดยเขาแถวแยกเปนชายแถวหนงหญงแถวหนงยนหางกนพอสมควร ความสวยงามของการเตนรองเงงอยทลลาการเคลอนไหวของเทา มอ ล าตว และลลาการรายร า ตลอดจนการแตงกายของคชายหญง และความไพเราะของดนตรประกอบกน แสดงในงานตอนรบแขกบานแขกเมองหรองานพธตางๆ ตอมานยมแสดงในงานรนเรง เชน งานประจ าป งานอารรายอ ตลอดจนการแสดงโชวในโอกาสตางๆ เชน งานแสดงศลปวฒนธรรมพนบาน

ระบ าตารกปส เปนการระบ าทตองอาศยพดเปนองคประกอบส าคญและแพรหลายในหมชาวไทยมสลม โดยเฉพาะในจงหวดปตตาน ส าหรบลลาของการแสดงอาจจะมพลกแพลงแตกตางกนไป

ส าหรบการแสดงชดน ไดปรบปรงทาร า เพอใหเหมาะสมกบการแสดงทเปนหญงลวน เพลงตารกปส

เปนเพลงทไมมเนอรอง บรรเลงดนตรลวนๆ มทวงท านองไพเราะออนหวาน สนกสนานเราใจ ความไพเราะของเพลงตารกปส อยทการโซโลเสยงดนตรทละชน

ดเกรฮล หรอ ลเกฮล เปนการละเลนพนบานขนบทเปนเพลงพรอมประกอบดนตรและจงหวะตบมอ มการขบกลอนเปนท านองเสนาะ บทกลอนทใชขบเรยกวา ปนตนหรอปาตง ในภาษามลายถนปตตาน ดเกรฮล เกดขนเรมแรกทอ าเภอรามน ชาวปตตานเรยกคนในอ าเภอรามนวา คนฮล แตชาวมาเลเซยเรยกศลปะชนดนวา ดเกบารต ซงบารต แปลวา เหนอ จงไดยนยนวา ดเกรฮล หรอ ดเกรบารต

นมาจากทางทศเหนอของประเทศมาเลเซยและอยทางตอนใตของปตตาน จะแสดงเปนคณะหนง ๆ จะมผแสดงประมาณ 10 คน เปนชายลวน มตนเสยง 1-3 คน ทเหลอจะเปนลกค เวทดเกรฮล จะยกพนสงประมาณ 1 เมตร เปดโลงไมมมาน ไมมฉาก ลกคขนไปนงลอมวงรองรบและตบมอโยกตวใหเขากบจงหวะดนตร สวนผรองหรอผโตกลอนจะลกขนยนขางๆ วงลกค ถากรณมการประชนกน แตละคณะจะขนนงบนเวทดวยกน แตลอมวงแยกกนพอสมควร การแสดงทผลดกนรองทละรอบทงรกและรบอยางครนเครงสอดรบกบอารมณผชม ดเกรฮลจะเรมตนการแสดงดวยดนตรทใชโหมโรงเปนการเรยกผชมตอจากนนนกรองออกมารองเพลงในจงหวะตางๆ ทละคน เนอรองกลาวถงความประสงคในการเลน

Page 70: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

64

แลวจงเรมแสดง ซงอาจจะเปนเรองราวของเหตการณบานเมองปญหาทองถนหรอเรองตลกเฮฮาสนกสนาน โดยผแสดงจะใชคารมและปฏภาณไหวพรบสอดแทรกความรและใหความบนเทงแกผชม

งานวจยทเกยวของ ภญโญ เวชโช (2549) ไดศกษาเรอง เพลงพนบานดเกรฮล : ก าเนด พฒนาการและบทบาทใน

การขบขาน ผลการศกษา พบวา เพลงพนบานดเกรฮลศลปะการแสดงทเปนเอกลกษณของ 3 จงหวดชายแดนภาคใตก าเนดจากการละเลนเชงพธกรรมประกอบดนตรเพอรกษาผปวยทเชอวาเกดจากการกระท าของภตผวญญาณ เทพยดา และสงศกดสทธทงหลาย ชาวมสลมเรยกวา ดเกรอาวล ดเกรอาวาหรอดเกรออ ซงเกดขนจากความหลากหลายและการผสมผสานวฒนธรรมของผคนในอาณาจกรปตตานเมออดตทผสมผสานทบซอนกนมาคอความเชอดงเดม ฮนด-ชวา ชวา – มลาย และศาสนาอสลามตอมาไดปรบเปลยนการละเลนทเปนสวนหนงของพธกรรมทงการรอง การรายร าเครองดนตร และการแตงกาย เปนการละเลนทมวตถประสงคเพอความสนกสนานและตงเปนวงหรอคณะขน เรยกการละเลนทเปลยนแปลงไปนวา ดเกรฮล นยมเลนและแสดงในงานมงคลตางๆ เพลงพนบานดเกรฮลพฒนาปรบเปลยนไปตามบรบทของสงคม 3 จงหวดชายแดนภาคใตการเมองการปกครอง กลมศลปน ผแสดง และปรากฏการณการแสดง จากขอมลทคนพบสามารถแบงเปนยคและชวงระยะเวลา คอ

ยคเรมตน ยคแยกสาย - ผสมผสาน ยคอพยพวฒนธรรม ยคการปกครองระบบ 7 หวเมอง และยคเพลงพนบานดเกรฮลเพอการแสดง เพลงพนบานดเกรฮลเมอไดพฒนาเปนการแสดงตงเปนวงหรอคณะขน

คณะหนงๆ มองคประกอบในการแสดง ขนตอนและวธการแสดง เครองดนตรทใชและการแตงกาย มเอกลกษณเฉพาะและถอเปนธรรมเนยมนยมในการการแสดงม 2 รปแบบ คอ การแสดงแบบคซงเปนการแสดงแบบดงเดม และการแสดงแบบเดยวทพฒนาปรบปรงขนใหมเพอใหสอดรบกบกลมผชม ผลการวเคราะหขอมลจากเพลงรองในการแสดง พบวา เพลงพนบานดเกรฮลมบทบาทในการขบขานตอสงคม 3 จงหวดชายแดนภาคใตในดานใหความบนเทง การใหการศกษา การควบคมสงคม การระบายความคบของใจ การอนรกษศลปวฒนธรรมทองถน ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและบทบาทในฐานะทเปนสอสารมวลชนของชาวบาน

เปรมสร ศกดสง และคณะ (2550) ไดศกษาเรอง ลเกฮล : การศกษาเชงประวต รปแบบ และการพฒนาศกยภาพ โดยมวตถประสงค เพอศกษาความเปนมาของลเกฮล รปแบบศลปะการแสดงของคณะลเกฮล ตลอดจนศกยภาพและแนวทางในการพฒนาลเกฮลในสามจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทย ผลการศกษาพบวา ลเกฮลมความเปนมาทยาวนานรวมสมยกบประวตศาสตรดนแดนสามจงหวดภาคใต คอ ปตตาน ยะลา นราธวาส ตลอดจนบางสวนของรฐกลนตนประเทศมาเลเซย โดยในปจจบนการแสดงลเกฮลถอวา ไดรบความนยมอยางสงจากประชาชนในทองถน ทงมชอเสยง ในระดบประเทศ ซงปจจบนมคณะลเกฮลอยมากมายกระจดกระจายทวภมภาค ความนาสนใจของลเกฮล คอ เปนศลปะการแสดงทมเอกลกษณ ทงผเลน ดนตร สสน ลลา โดยเฉพาะการผสมผสาน

Page 71: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

65

วฒนธรรมทองถนเขากบวฒนธรรมมลายไดอยางลงตว เสนหของลเกฮลยงอยทรปแบบการแสดง ซงปรบเปลยนใหทนยคทนสมย ทงใหสาระในเชงสรางสรรค ใหอดมการณผานความบนเทงอยาง มอรรถรส ลเกฮลจงเปนพลงความคด เปนพลงแหงศรทธา ทงสรางส านกในคณคาการอยรวมกนของผคน ซงหนวยงานของภาครฐควรใหความส าคญ และใหการสนบสนนดายการสงเสรมผานองคกรทองถน สถาบนการศกษา หาแนวทางการพฒนาศกยภาพ ทงนเพอใหศลปะการแสดงลเกฮลไดอยคกบชมชนและทองถนอยางยงยนตอไป

สธ เทพสรวงศ (2546) ไดศกษาเรอง วถและพลงของลเกฮลในจงหวดปตตาน เพอศกษาวถชวตในดานตางๆ ของผแสดงลเกฮล ศกษาพลงความสามารถของลเกฮลทมตอชมชนและสงคม และเพอวเคราะหอนาคตของลเกฮล ผลการศกษาปรากฏวา วถชวตของลเกฮลในจงหวดปตตาน ไดแก

ดานเศรษฐกจ หวหนาคณะลเกฮลสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตรเปนอาชพหลก มรายไดจากการประกอบอาชพหลกระหวาง 20,000 - 300,000 บาทตอป และมรายไดจากการแสดงลเกฮลระหวาง 30,000 - 70,000 บาทตอป มรายจายสวนใหญเปนคาอาหาร การกน คาเสอผาเครองแตงกาย

คาซอมแซมทอยอาศย และคารกษาพยาบาล ตามล าดบ ระหวาง 20,000 - 110,000 บาทตอป มเครองอ านวยความสะดวก เชน โทรทศน พดลม ตเยน รถจกรยานยนต เปนตน เกอบทกครอบครว คณะลกคลเกฮลสวนใหญประกอบอาชพรบจางเปนอาชพหลกมรายไดระหวาง 10,000 - 68,000 บาทตอป มรายไดจากการแสดงลเกฮลระหวาง 5,000 - 180,000 บาทตอป มรายจายสวนใหญเปนคาอาหารการกน คาเสอผาเครองแตงกาย คารกษาพยาบาล และคาซอมแซมทอยอาศยตามล าดบอยระหวาง

10,000 - 50,000 บาทตอป มเครองอ านวยความสะดวก เชน โทรทศน พดลม ตเยน รถจกรยานยนต เปนตน เพยงบางครอบครว และลเกฮลยงมรายไดเสรมจากการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจอนๆ

อก ดานสงคม สมาชกในครอบครวใหการยอมรบและสนบสนนในการแสดงลเกฮล ครอบครวไมมการทะเลาะเบาะแวงกน และชมชนกใหการยอมรบเลอกลเกฮลบางคนขนเปนโตะคร โตะอหมามประจ ามสยด ดานการเมอง ลเกฮลสวนใหญไมสนใจต าแหนงทางการเมองในทกระดบ แตไดใหความรวมมอกบชมชนโดยรวมเปนคณะกรรมการเลอกตง รวมใชสทธเลอกตง รวมเปนคณะกรรมการมสยด

คณะกรรมการโรงเรยน และดานวฒนธรรมความเชอ ลเกฮลใชหลกธรรมค าสอนทางศาสนาในการสงสอน เตอนสตผชมการแสดง พลงหรอศกยภาพของลเกฮลทมตอชมชน ไดแกพลงหรอศกยภาพในการสรางความสข ความบนเทงใหกบชมชน การเสรมสรางความรและสตปญญาสประชาชน การสงเสรมคณธรรม และการรกษาและควบคมพฤตกรรมทางสงคมไดอนาคตของลเกฮล กอนมเหตการณความไมสงบในพนท ลเกฮลก าลงไดรบความนยมและการยอมรบจากสงคมทงภายในและภายนอกพนทเปนอยางมาก หลงจากมเหตการณแลวลเกฮลไดรบงานแสดงนอยลง ซงหากเปนอยางนตอไปอาจจะท าใหลเกฮลหลายคนเปลยนอาชพและละทงการแสดงลเกฮล ท าใหลเกฮลมโอกาสทจะเสอมสญไปจากทองถนนได

Page 72: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

66

ซารน เจะมะ และคณะ (2554) ไดศกษาเรอง ลเกฮลในจงหวดปตตานกรณศกษา : ต.รสะมแล อ.เมอง จ.ปตตาน พบวา ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของลเกฮลในจงหวดชายแดนภาคใตทเกยวกบการแสดงลเกฮล พบวา ระดบความส าคญของปจจยโดยภาพรวมทสงผลตอการเปลยนแปลงของลเกฮลในจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก เทคโนโลยททนสมยเขามา วฒนธรรมตะวนตก ระบบสอทแพรหลายรวมทงสถานการณทเกดขนในพนท สวนการปรบตวของลเกฮลในสภาพการณปจจบนทเกยวกบลเกฮล พบวา ระดบความส าคญของการปรบตวของลเกฮลในสภาพการณปจจบนทเกยวกบลเกฮลโดยภาพรวมทไดมการปรบตว คอ การน าเอาเทคโนโลยและวฒนธรรมทเขามาประยกตใชผสมผสานกบการแสดงทดงเดมเพอใหเกดความทนสมยตามสงคมทเปนอยและแนวทางการอนรกษการฟนฟลเกฮล พบวา ระดบความส าคญของการอนรกษและฟนฟ คอ การน าเอาคนทมความสามารถในการแสดงลเกฮลมาถายทอดใหกบรนหลงไดมความรความเขาใจและเลงเหนถงความส าคญของลเกฮล และผศกษาไดใชฐานการวเคราะหจากแนวคดทฤษฎ ไดแก แนวคดวฒนธรรมพนบานและภมปญญาชาวบาน แนวคดคานยมของไทย แนวคดสงคมไทยกบการเปลยนแปลง แนวคดเกยวกบการละเลนของไทยแนวคดพลงทองถน แนวคดการปรบตวและแนวคดบทบาทหนาท พบวา แนวคดดงกลาวขางตนสามารถเปนฐานความรในการวเคราะหขอมล สามารถน ามาประยกตใชประกอบกบเนอหาของงานวจย อกทงยงท าใหเหนแนวโนมการศกษาและผลสรปไดอยางถกตองและนาเชอถอ

เพอทจะน ามาผลส าเรจของการศกษาไปสผลส าเรจของการท างาน หรอแนวทางการสงเสรม อนรกษและฟนฟศลปวฒนธรรมทองถนอยางมประสทธภาพและประสทธผล ควรจะมการด าเนนงานเชงปฏบตการ ดงน

1. วฒนธรรมทองถนลเกฮลประสบปญหาไมมใครสบทอด ควรปลกฝงใหเดกรกและสนใจในลเกฮล

2. ขาดการสนบสนน แกไขโดยการจดกจกรรมทองถนใหมการแสดงลเกฮลขนแสดงทกครง 3. การแสดงลเกฮลในปจจบนประสบปญหาในดานบคคล เนองจากในปจจบนบคคลไม

คอยสนใจในภมปญญาทองถน แนวทางในการแกปญหา คอ ปลกฝงจตส านกในชมชน อนรกษลเกฮล 4. ปญหาในปจจบน คอ มการแสดงลเกฮลนอยลงและคนในปจจบนจะไมเหนความส าคญ

ของลเกฮล แนวทางแกไข คอ ปลกจตส านกของทกคนโดยเรมจากครอบครว ชมชน จงหวด และประเทศตอไป

นอกจากนนควรจะมการด าเนนการเชงนโยบายดงน 1. กระทรวงศกษาธการควรสงเสรมใหมการสอนศลปวฒนธรรมทองถนอยในหลกสตร

ประถมศกษา โดยใหผทมความรเปนผถายทอด 2. . เรมจากชมชนใหการสนบสนนแลวรวมมอกนพฒนา

Page 73: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

67

3. ใหมการสนบสนนใหมากเกยวกบการแสดงลเกฮลและเพมสงละเลนใหทนสมยกบปจจบน เชน เครองดนตร การแตงกาย

4. นโยบายทรฐเขามาอนรกษฟนฟวฒนธรรมเพอไมใหสญหายไปจากชมชนตางๆ เพราะตามล าพงในททมการแสดงลเกฮลจะมนอยมาก เมอรฐเขามาชวยเหลอท าใหคนรจกการละเลนมากขนมากเดม

อไรรตน ยามาเรง (2550) ไดศกษาเรอง การวจยและพฒนาการเรยนการสอนคณธรรม

จรยธรรม คานยม และความสมานฉนทในจงหวดชายแดนภาคใตโดยการใชซดเพลงพนบานดเกรฮล พบวา

1. ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทโดยใชเพลงพนบานดเกรฮลเปนไปตามเกณฑ 80/80 คอ มคาเฉลยเทากบ 85.70/86.94

เมอพจารณาโดยภาพรวมและรายแผน พบวา สงกวาเกณฑทก าหนดทกแผน ซงตรงกบสมมตฐาน 1 2. ผลสมฤทธทางการเรยนดานคณธรรม จรยธรรม คานยม และความสมานฉนทของ

นกเรยน ทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทของโรงเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทของโรงเรยนในจงหวดชายแดนภาคใตโดยใชเพลงพนบานดเกรฮลหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5 ซงตรงกบสมมตฐาน 2

3. ผลสมฤทธทางการเรยนดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทกอนเรยนของนกเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนท โดยใชเพลงพนบานดเกรฮล และนกเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนทวๆ ไปไมแตกตางกน ซงตรงกบสมมตฐาน 3

4. ผลสมฤทธทางการเรยนดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทของนกเรยน ทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนทวไประหวางกอนเรยนและหลงเรยนไมแตกตางกน ซงตรงกบสมมตฐาน 4

5. ผลสมฤทธทางการเรยนดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทหลงเรยนของนกเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทโดยใชเพลงพนบานดเกรฮลสงกวานกเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนทวๆ ไปอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5 ซงตรงกบสมมตฐาน 5

6. บคลกภาพดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทของนกเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนคณธรรม จรยธรรม คานยมและความสมานฉนทโดยใชซดเพลงพนบาน ดเกรฮลหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5 ซงตรงกบสมมตฐาน 6

Page 74: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

68

7. บคลกภาพดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทกอนเรยนของนกเรยนทเรยนตามแผนการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทโดยใชเพลงพนบาน ดเกรฮล และนกเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนทวๆ ไมแตกตางกน ซงตรงกบสมมตฐาน

7 8. บคลกภาพดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทของนกเรยนทเรยนตาม

แผนการจดการเรยนการสอนทวไประหวางกอนเรยนและหลงเรยน ไมแตกตางกน ซงตรงกบสมมตฐาน 8

9. บคลกภาพดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทหลงเรยนของนกเรยนทเรยนตามแผนการจดการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทของโรงเรย ในจงหวดชายแดนภาคใตโดยใชซดเพลงพนบานดเกรฮล สงกวานกเรยนทเรยนจากการจดการเรยนการสอนทวๆ ไปอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ 0.5 ซงตรงกบสมมตฐาน 9

10. ความพงพอใจของครผสอน ผเรยน ผปกครองทมตอการจดการเรยนการสอนคณธรรมจรยธรรม คานยม และความสมานฉนทโดยใชซดเพลงพนบานดเกรฮลอยในระดบมากตามเกณฑทก าหนด ซงตรงกบสมมตฐาน 10

นพดล ทพยรตน (2556:ออนไลน) ไดศกษา เพลงพนบานปตตาน : อตลกษณและบรบททางสงคมวฒนธรรม มวตถประสงค เพอศกษาประวตศาสตรและบรบททางสงคมทเกยวของกบเพลงพนบานปตตานจากอดตจนถงปจจบน และความเปนเอกลกษณและแนวโนมของเพลงพนบานปตตานวาในอนาคตจะเปนอยางไร ซงเพลงพนบานปตตานนนเปนเพลงททกคนรจกกนดในจงหวดปตตาน ยะลาและนราธวาส พบวา ปตตานไดเปนพนททส าคญมากในภมภาคน มาเปนระยะเวลายาวนานดวยเหตน มหลายกลมคนจากตางพนททมาปตตาน เพอ ธรกจ การทต การศกษา และศาสนา หรอแมกระทง การท าสงคราม และ การลาอาณานคม หากไมค านงถง วตถประสงคทพวกเขามาปตตาน แลว แตละกลม ไดน าวฒนธรรมของตนเองทมลกษณะเฉพาะเขามาในจงหวดปตตาน นคอ เหตผลทปตตานเปนพนททมความหลากหลายทางวฒนธรรมผสมกลมกลน ในระหวาง อาณาจกรลงกาสกะ

ปตตาน ไดรบอทธพล สวนใหญโดย พราหมณ ฮนดและพทธศาสนา เชนเดยวกบคนทอยทางชวา

กลองมลาย ซอรอบาบ (Sor – Rebub) และ ซแน(Su- Nae) คอ หลกฐานโดยชาวมลาย โดยชาวอาหรบกมอทธพลตอเพลงพนเมองปตตานเปนจ านวนมากเชนกน เชน สละ(Sila) วายงกลต (Wayang –

Gulit) และมะโยง (Ma- Yong) ในชวงจกรวรรดมาลายา ปตตานรบอทธพลจากศาสนาอสลาม

นอกจากน ตงแต ปตตาน เปนเมองทาทส าคญมาก จาก วฒนธรรมตางๆ จากตะวนออกและตะวนตกไดเขามามอทธพล ในภมภาคนเปนอยางมาก นนคอเหตผลวาท าไม เพลงพนบานปตตาน ในเวลานนมลกษณะของการผสมผสานระหวางวฒนธรรมตะวนออกและตะวนตก หลกฐานจะเหนไดจากเพลงพนบานรองเงง (Rong Ngeng) การใชกลองดฟฟ (Duff Drum) ซงเปนเครองดนตร ของชาวมสลม ใน

Page 75: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

69

เพลงพนบานปตตาน ยงเปนอกหลกฐานทดหลกฐานหนงวาเพลงพนบานปตตานไดรบอทธพลจาก

ปจจยตางๆ ทกลาวกอนหนานไดอยางไร แมวาตอมาปตตานตกเปนอาณานคมปกครองโดยสยามกตาม แตลกษณะของเพลงพนบานปตตานกไมไดมการเปลยนแปลงไปตามภายใตการปกครองของ

สยามแตอยางใด ใน ขณะท ศาสนาอสลามกกลบมอทธพลในพนทเพมมากขน นคอเหตผลทวาท าไมเพลงพนบานปตตานมการปรบตวเองไปตามวถชวตของชาวมสลมตงแตนนเปนตนมาอยางเหนไดชด

หลกฐานทดทสดคอการรองอนาชด (Anasyid) รวมทงดเกรฮล (Dikir – Hulu) และ กรอโตะ (greu –

Toh) นรมาน จนตารา (2558) ไดศกษา การปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและ

เยาวชนมสลมในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต : ปตตาน ยะลา และนราธวาส เพอศกษาเปรยบเทยบเนอหาและลกษณะของกระบวนการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและเยาวชน เพอศกษาถงความส าเรจและความลมเหลวของกระบวนการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและเยาวชน และ เพอจดท าขอเสนอแนะเชงนโยบายและการด าเนนการเพอการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและเยาวชน ผลการศกษาพบวา ลกษณะของกระบวนการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและเยาวชนมสลมในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตมเปาหมายทชดเจนในการ“สรางคนด”โดยลกษณะและเนอหาของการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและวนยจะเนนเปนขนตอนโดยเรมจากเรองหลกศรทธาเปนอนดบแรก หลงจากนนจงใหความส าคญในเรองหลกปฏบต และเมอหลกศรทธาและหลกปฏบตเขมแขงแลว กจะเรมสอดแทรกเรองคณธรรม (อลอหซาน) ในเนอหาและหลกสตรวชาจรยธรรมส าหรบการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและวนยในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม และครผสอนในระบบการศกษาอสลามกจะเนนเรอง“การละหมาด”เปนหลก

ส าหรบความส าเรจและความลมเหลวของกระบวนการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและเยาวชนมสลม พบวา จดแขงคอ ค าสอนทางศาสนาอสลามมความละเอยดครอบคลมทกเนอหาในสงคมทงในระดบบคคล ครอบครวหรอแมแตในระดบสงคมและประเทศ จดออน คอ เดกและเยาวชนไมชอบฟงการบรรยายสมาธสนท าใหการสอนตามเนอหาหลกสตรทก าหนดถอเปนเรองยาก คาตอบแทนในการสอนของครผสอนจะต ากวาวฒการศกษาของตนท าใหครจ านวนมากตองมอาชพเสรมไมวาจะเปนการกรดยางหรอคาขายกตาม สงผลใหครตองปลกเวลาสวนหนงไปท าอาชพเสรม การดแลเอาใจใสตอเนอหาการสอนและการเตรยมบทเรยนจงนอยโอกาส คอ ศนยอบรมจรยธรรมเปนเสมอนเวทใหนกเรยนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามทสนใจเปนครไดทดลองงานสอน และพฒนาทกษะการสอนทส าคญศนยอบรมจรยธรรมประจ ามสยดจะเปนสาธารณสมบตของชมชนทคนในชมชนเขามามสวนรวมในการบรหารและจดการ ท าใหเกดความใกลชดระหวางองคกรมสยดและชมชน และอปสรรคคอระบบการศกษาในศนยอบรมจรยธรรมประจ ามสยดยงขาดแคลนครในศนยอบรมจรยธรรมฯ สวนระบบการศกษาในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามเปนระบบทมแต

Page 76: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

70

นกเรยนมสลม ซงนบวายงขาดความหลากหลายในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม นกเรยนไมสามารถแลกเปลยนเรยนรระหวางคนตางศาสนาและวฒนธรรมได

พชรนทร แจมจ ารญ และคณะ (2550) ไดศกษาเรอง การศกษาภมปญญาชาวบานในเพลงพนบาน : กรณศกษาชมชนถ ารงค อ าเภอบานลาด จงหวดเพชรบร พบวา เพลงพนบานจ านวน 47

เพลงพบภมปญญาชาวบานดานศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยนและประเพณมากทสด รองลงมา คอ

ภมปญญาชาวบานดานการศกษา อนดบสามภมปญญาชาวบานดานคตความเชอและหลกการ อนดบ สภมปญญาชาวบานดานการผลตและการบรโภค อนดบหาภมปญญาชาวบานดานการเกษตร และนอยทสดคอภมปญญาชาวบานดานการปองกนโรคและการรกษา

ธนพร พทกษอปถมภ (2542) ไดศกษาเรอง ศกษาวเคราะหผลงานเพลงพนบานของขวญจต

ศรประจนต พบวา ขวญจต ศรประจนต เปนแมเพลงพนบานทมความสามารถ มปฏภาณไหวพรบและมพรสวรรค ทงในการประพนธและการแสดงเพลงอแซวและเพลงฉอย โดยเฉพาะอยางยงเพลงอแซว

ส าหรบการประพนธเพลงนนแมวาขวญจต ศรประจนต ไมมการศกษาสงแตกสามารถประพนธเพลง ไดทงเปนลายลกษณอกษรและการวากลอนสดๆ ไดอยางคลองแคลวและมความไพเราะ สวนดานการแสดงเพลงพนบานถอไดวาเปนผมความสามารถและมกลวธมากมาย ไมวาจะเปนการใชมกตลก การดน การใชน าเสยงทาทางและการปฏสมพนธ ซงเปนทชนชอบของคนทวไป

และการสรางสรรคบทเพลงในดานเนอหา พบวา มเนอหาทสะทอนแงคดเกยวกบวฒนธรรมและสงคมไทยอยางเดนชดหลายแงมม เพราะขวญจตมความสามารถในการประพนธและความฉบไวในความคด โดยจะน าเหตการณตางๆ ทเกดขนในสงคม หรอเหตการณทเกดขนในปจจบนกตาม และสามารถบนทกเรองราวตางๆ ได

ส าหรบโลกทศน พบวา ขวญจต ศรประจนต ใหความส าคญตอโลกทศนทมตอมนษย เพราะวาการด าเนนชวตในสงคมตองเกยวของกบมนษย แตกไมละเลยทจะกลาวถงโลกทศนทมตอธรรมชาตวาเปนสงทมคณประโยชนตอมนษย และทกคนควรชวยกนรกษาธรรมชาตไว สวนโลกทศนทมตอสงเหนอธรรมชาตเปนสงทชวยมนษยด ารงชวตไดอยางมนใจมากขน

สวนดานการสรางสรรคภาษา พบวา ขวญจต ศรประจนต มการใชถอยค า ส านวน โวหารและกลวธสรางภาพพจน ซงเปนสวนส าคญทท าใหเพลงพนบานของขวญจต ศรประจนต มความไพเราะและเปนทนยมของคนไทยจนถงปจจบน

พจนย กงตาล (2547) ไดศกษาเรองเพลงพนบานโพหก พบวา เพลงพนบานโพหกของชาวต าบลโพหก อ าเภอบางแพ จงหวดราชบร มมากมายและยงคงมศลปนพนบานทมความรในเรองการละเลนตางๆ เหลานในต าบลโพหกทยงคงเลนทงเปนอาชพและเลนในเทศกาลตางๆ อยเสมอ

โดยเฉพาะการร าโทน นอกจากจะเลนเปนการละเลนภายในหมบานเพอความสนกสนานแลวยงไดมการจดประกวดเพออนรกษ และไดรบการสงเสรมจากทางราชการและหนวยงานทองถนใหมการ

Page 77: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

71

เผยแพรไปยงทองถนอนๆ อนเปนการประชาสมพนธเพอการทองเทยวและยงเปนการสงเสรมวฒนธรรมพนบานนใหแพรหลายอกดวย

นวรตน รตนศรวอ (2550) ไดศกษา กระบวนการเรยนรและการถายทอดภมปญญาเพลงพนบานหมอล า : กรณศกษาฉววรรณ ด าเนน พบวากระบวนการเรยนรภมปญญาเพลงพนบานหมอล าของฉววรรณ ด าเนน มล าดบขนตอนในการเรยนร 3 หลก โดยเรมจากหลกความเหมอนประกอบไปดวยการเลยนแบบและการท าซ า หลกความแตกตางประกอบไปดวยการแหกคอกทางเทวดา หลกความเปนฉนประกอบไปดวยการมเอกลกษณเฉพาะตวสามารถรองและดนกลอนสดไดเอง ส าหรบการถายทอดภมปญญาเพลงพนบานหมอล า ฉววรรณ ด าเนนไดถายทอดใหกบลกศษยทงในสถานศกษาและนอกสถานศกษาโดยลกศษยนอกสถานศกษาจะมวธการถายทอดเรมจากหลกความเหมอนประกอบไปดวยการเลยนแบบและการท าซ า หลกความแตกตางประกอบไปดวยการแหกคอก ลกศษยทอยในสถานศกษา ฉววรรณ ด าเนน มวธการถายทอดโดยเรมจากหลกความเหมอน ประกอบไปดวยการเลยนแบบและการท าซ า ส าหรบการแหกคอกทางเทวดาและการมเอกลกษณเฉพาะตวของลกศษย ฉววรรณ ด าเนน ไมสามารถแสดงออกมาได

อามเนาะ ยาสาแล และคณะ (2555) ไดศกษาเรอง รวบรวมเพลงพนบานมลายถนในอ าเภอ ยงอ จงหวดนราธวาส เพอเกบรวบรวมเพลงพนบานมลายถนในอ าเภอยงอจงหวดนราธวาส โดยบนทกดวยภาษามลายถนอกษรไทยและแปลความเปนภาษาไทย เพอคนหาและบนทกขอมลของปราชญ/ผรดานเพลงพนบาน และจดท าแผนทผรในชมชน เพอจดประเภทเพลงพนบานจากความหมายในบทเพลงพนบานมลายถน เพอศกษาสภาพสงคมประวตศาสตรและวถชวตของคนไทยมสลมเชอสายมลายในพนท และเพอจดท าหนงสอเพลงพนบานปราชญผขบรอง (หรอผใหขอมล) พรอมระบทวงท านอง ในการขบรองการด าเนนกจกรรม พบวาเพลงพนบานมลายถนปาตานมเนอหาทสะทอนวถชวตทหลากหลายของสงคม ไมวาจะเปนการประกอบอาชพหรอการท ามาหากน อาหารการกน เครองแตงกาย ความสมพนธในครอบครว ประเพณวฒนธรรม การละเลนพนบานและศลปะการแสดงของชาวมลาย สวนในเรองคานยมนนกถอเปนองคประกอบทส าคญอยางหนงในสงคมในแตละสงคมกจะมคานยมทแตกตางกนไป ขนอยวถชวตและสภาพแวดลอมทด ารงอย สงคมมลายกเชนเดยวกน คานยมทปรากฏในเพลงพนบานมลายถนปาตานประกอบดวย คานยมในการตงชอ การศกษาหาความร การแตงตว และการคบหาระหวางผหญงผชาย ส าหรบความเชอนนพบวาเพลงพนบานไดสะทอนถงความเชอของคนมลาย เกยวกบศาสนาอสลาม ซงถอเปนแนวทางในการด ารงชวตของคนมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ปฬาณ ฐตวฒนา และคณะ (2542) ไดศกษา การพฒนาสนตสขดวยกระบวนการศลธรรมเพอศกษาขอมลพนฐานทางดานเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ ภมล าเนา การรกษาศล

5 การรกษาศล 8 การนงสมาธ และระยะเวลานงสมาธตามแนวอาโลกกสณ เพอศกษาคณลกษณะของ

Page 78: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

72

ผมสนตสข จ าแนกคณสมบตดานเหตผลเชงศลธรรม ความเขาใจถกเรองโลกและชวต ทศนะทดตอตนเองและผอน และพฤตกรรมศลธรรม เพอเปรยบเทยบความแตกตางดานคณสมบตแตละดานของ ผมสนตสข จ าแนกตามลกษณะขอมลพนฐาน เพอศกษาอทธพลของขอมลพนฐานทมตอคณสมบต แตละดานของผมสนตสข เพอศกษาตวแบบพนฐาน (Prototype) ของคณสมบตแตละดานของผมสนตสข

เพอสามารถพยากรณคณสมบตแตละดานของผมสนตสข และเพอสรางตวแบบจ าลอง (Model) การพฒนาสนตสข ผลการวจยตามวตถประสงคทระบไว สรปดงน

1. ลกษณะพนฐานทวไปของกลมตวอยาง กลมตวอยางทท าการศกษาครงน 10,010 คน เปนเพศหญงมากกวาเพศชาย 2 เทา สวนใหญมอายอยในชวง 16-60 ป สถานภาพระหวางผทเปนโสด และสมรสแลวมจ านวนใกลเคยงกน ประมาณครงหนงมระดบการศกษาขนอดมศกษา มภมล าเนาในเขตกรงเทพฯ ปรมณฑล และในตางจงหวดจ านวนทใกลเคยงกน กลมตวอยางสวนใหญรกษาศล 5 หรอ ศล

8 เปนบางวนภายใน 1 สปดาห จ านวนผทไมไดนงสมาธทบานมใกลเคยงกบผทนงสมาธตามแนวอาโลกกสณ กลมตวอยางสวนใหญนงสมาธตามแนวอาโลกกสณในแตละวนนอยกวาครงชวโมง และ พบวา

สวนใหญเปนผทไมไดรบประสบการณศลธรรม กบผทไดรบประสบการณศลธรรม 1 เดอน 2 ป 2. ผลการศกษา พบวา ผทไดรบประสบการณศลธรรมเปนผมเหตผลเชงศลธรรม เปนผเขาใจ

เรองโลกและชวตถกตอง เปนผมทศนะทดตอตนเองและผอนในระดบดมาก จากคณลกษณะทง 3

ประการดงกลาว สงผลใหเกดพฤตกรรมศลธรรมในระดบดมากตามมา 3. เหตผลเชงศลธรรม และความเขาใจถกเรองโลกและชวต ผทมระยะเวลาของการไดรบ

ประสบการณศลธรรมตงแต 5 ปขนไป จะมเหตผลเชงศลธรรม และความเขาใจถกเรองโลกและชวต

มากกวาระยะเวลาอน 4. ผลการศกษาครงน พบวา ผไดรบประสบการณศลธรรม ยงมระยะเวลาของการไดรบ

ประสบการณศลธรรมเพมมากขนเทาใด กจะท าใหมทศนะทดตอตนเองและผอนเพมมากขนเทานน 5. ผลการศกษา พบวา กลมทไดรบประสบการณศลธรรม 5 ป ขนไป ผใกลชดสามารถเหน

พฤตกรรมศลธรรมของคนเหลานนไดชดเจน มากกวากลมทไดรบประสบการณศลธรรมชวงระยะเวลาอนๆ

6. การเปรยบเทยบคณลกษณะผมสนตสขจ าแนกตามลกษณะพนฐาน ผลการศกษาในหวขอนไดแสดงดวยกราฟท 3.1 – 5.2 สรปไดวา เมอพจารณาลกษณะพนฐานแตละอยาง พบวา ลกษณะเหลาน เชน เพศ การศกษา เปนตน ดเหมอนมอทธพลตอคณลกษณะผมสนตสข

7. อทธพลของลกษณะพนฐาน และการไดรบประสบการณศลธรรม ผลการศกษาลกษณะพนฐานทง 11 ลกษณะ ไมพบวา มอทธพลตอความมเหตผลเชงศลธรรม ความเขาใจเรองโลกและชวต

การมทศนะทดตอตนเองและผอน แตเมอเปรยบเทยบแตละลกษณะกบประสบการณศลธรรม พบวา มลกษณะพนฐาน 3 ลกษณะมอทธพลอยางเดนชด คอ การไดรบประสบการณศลธรรม การรกษาศล 5

Page 79: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

73

และการนงสมาธทบาน/ทท างาน ซงลกษณะดงกลาวนมอทธพลตอความเขาใจถกตองเรองโลกและชวตดวย ส าหรบการมทศนะทดตอตนเองและผอน ผลการศกษาพบลกษณะพนฐาน 2 ลกษณะแรกมอทธพลเดนชด และคณลกษณะท 3 ทเขามามอทธพล คอ การรกษาศล 8

8. คณลกษณะของผมสนตสข ผลการศกษาปรากฏวา คณลกษณะพนฐาน 3 ประการ คอการไดรบประสบการณศลธรรม การรกษาศล 5 และการนงสมาธ แสดงอทธพลอยางเดนชดตอการมคณลกษณะสนตสข โดยเฉพาะเมอมอทธพลของการรกษาศล 8 เพมขน ท าใหปจจยดานอาย และการศกษามอทธพลนอยมาก

9. ตวแบบพนฐานของผมสนตสข ผลการศกษาประเดนนแสดงใหเหนชดเจนเชนเดยวกบขอ

7, 8 และ 9 10. ตวแบบจ าลองการพฒนาสนตสข จากคณลกษณะพนฐาน 3 ประการ คอ การไดรบ

ประสบการณศลธรรม การรกษาศล และการเจรญสมาธทบาน/ทท างาน ลวนมอทธพลอยางส าคญตอการมลกษณะสนตสข โดยการไดรบประสบการณศลธรรมเปนสาเหตหลกทท าใหผไดรบประสบการณศลธรรม มความตงใจรกษาศลใหบรสทธบรบรณยงขน ผลของการรกษาศลท าใหเกดก าลงใจแกผนน

เพมความเพยรพยายามนงสมาธในแตละวน และจะเดนทางมาวดปฏบตธรรมทกวนอาทตยเพอเพมพนประสบการณศลธรรมของตนยงขน

Page 80: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

การวจยครงนมงศกษาเกยวกบ “บทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต” เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยมวตถประสงค 1. เพอศกษาแนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของเพลงพนบานดเกรฮลทมผลตอสงคมทองถนและสงคมสวนรวมของประเทศ 2. เพอศกษาความสมพนธของเนอหาและค ารองของดเกรฮลกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต 3. เพอศกษาผลกระทบของ ดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ 4. เพอหาขอเสนอแนะและความคดเหนตอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยวธการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของเพอน ามาก าหนดเปนค าถามในการวจย จากนนไดลงพนทเพอเกบขอมลภาคสนามส าหรบน าขอมลมาวเคราะหเขยนสรปและน าเสนอขอมลเชงพรรณนาในแตละประเดนตามวตถประสงคในการวจยทตงไว การเกบรวบรวมขอมลทงในสวนเอกสาร การสมภาษณ และการสงเกต ผศกษาไดด าเนนการดงน

รปแบบ ขนตอนและวธกำรทใชในกำรศกษำ การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) คดเลอกผใหขอมล (Key

Informants) โดยใชวธการเลอกผใหขอมลตามวตถประสงค (Purposive Sampling) ซงไดระบคณลกษณะของบคคลในกลมทตองการศกษาไวเพอเปนเกณฑในการเลอก จากนนจงสมภาษณผใหขอมลโดยใชวธการสมภาษณแบบเจาะลก (In - depth Interview) จนไดขอมลทมความหมาย สามารถตอบวตถประสงคในการวจยครงน เพอใหไดมาขอมลเหลาน ผวจยไดด าเนนการตามรปแบบ ขนตอนและวธการในการเกบรวบรวมขอมลดงน

1. ประชำกรทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลจากผใหขอมล (Key Informants) ซง

ไดแก หวหนาคณะ ผรหรอศลปนดเกรฮล หนวยงานราชการและหนวยงานทเกยวของและประชาชนทวไป ในสามจงหวดชายแดนภาคใต รวมทงหมด 56 คน โดยก าหนดประชากรกลมเปาหมายทใชในการศกษาวจย ออกเปน 2 กลม คอ

1.1 ศลปนดเกรฮล จงหวดละ 4 คน รวมทงหมด 12 คน ซงเปนผมสวนรวมและเกยวของกบการละเลนหรอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลและเปนผทมความรความเขาใจเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮล ไดแก ศลปนดเกรฮลในจงหวดยะลา อ าเภอยะหา 2 คน และอ าเภอรามน 4 คน

Page 81: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

84

ศลปนดเกรฮลในจงหวดปตตาน อ าเภอหนองจก 1 คน อ าเภอทงยางแดง 1 คน อ าเภอแมลาน 1 คน และอ าเภอเมองปตตาน 1 คน รวม 4 คน ศลปนดเกรฮลในจงหวดนราธวาส อ าเภอยงอ 2 คน อ าเภอเมอง 1 คน อ าเภอเจาะไอรอง 1 คน อ าเภอบาเจาะ 1 คน รวม 4 คน

1..2 เจาหนาทสวนราชการและหนวยงานทเกยวของและประชาชนทวไป รวม 42 คน ซงเปนผมหนาทปฏบตราชการหรอมหนาททเกยวของในการสรางสนตสขในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตและเปนผทมสวนไดสวนเสยกบการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ไดแก ตวแทนจากองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดยะลา 3 คน ปตตาน 4 คน นราธวาส 1 คน รวม 8 คน ตวแทนจากสวนราชการในจงหวดยะลา 1 คน ปตตาน 4 คน นราธวาส 1 คน รวม 6 คน ตวแทนจากส านกงานคณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดยะลา 1 คน ปตตาน 2 คน นราธวาส 1 คน รวม 4 คน ตวแทนจากสถานศกษาในจงหวดยะลา 2 คน ปตตาน 4 คน รวม 6 คน ตวแทนจากประชาชนทวไปในจงหวดยะลา 7 คน ปตตาน 6 คน นราธวาส 5 คน รวม 18 คน

2. กำรเกบรวบรวมขอมลทเปนเอกสำร การศกษาขอมลจากเอกสาร ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษา

ครงนเพอใชเปนกรอบแนวคดในการศกษาและประกอบการอธบายปรากฏการณตาง ๆ ทเกดขน โดยผวจยไดศกษาจากเอกสารต ารา วารสารวชาการ บทความ แผนซด การสบคนขอมลจากอนเตอรเนต และงานวจยทเกยวของกบเพลงพนบานคเกรฮลและการสรางสนตสขจากส านกวทยบรการมหาวทยาลยราชภฏยะลา อทยานการเรยนรยะลา ณ ศนยเยาวชนเทศบาลนครยะลา (TK Park Yala) หอสมดจอหน เอฟ เคนเนด (John F. Kennedy Library) ส านกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร สถาบนวฒนธรรมศกษากลยาณวฒนา มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน และส านกหอสมดมหาวทยาลยทกษณ รวมทงการรวบรวมเอกสารและสอตางๆ จากหนวยงานราชการและเอกชนทเกยวของ

3. กำรรวบรวมขอมลจำกภำคสนำม ผวจยก าหนดขนตอนทรดกมในการเกบรวบรวมขอมลตงแต การวางแผนการเกบรวบรวม

ขอมล การก าหนดวธการทเหมาะสมกบผใหขอมล ก าหนดวธบนทกขอมล และอบรมผชวยวจยในการเกบขอมลใหมความร ความเขาใจและความช านาญเทาเทยมกน จากนนจงเกบขอมลตามทวางแผนไว ดงน

Page 82: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

85

3.1. ผวจยไดสรางความสมพนธความคนเคยกบกลมเปาหมายเพอใหเขายอมรบและใหความไววางใจและน าไปสขอมลทตองการ ผวจยนดหมายเวลาและสถานทแนนอนและไปพบผใหขอมล (Key Informants) เพอท าการสมภาษณพรอมทงขออนญาตบนทกภาพหรอเสยง

3.2 ผศกษาไดใชวธการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) โดยบนทกเสยงลงในเครองบนทกเสยงหรอจดบนทกตามความเหมาะสมและสงเกตวถชวตของผใหขอมล การสมภาษณเชงลกน ผวจยตองการส ารวจมมมอง ประสบการณ ความเชอหรอแรงจงใจของบคคลทเกยวของกบเรองทเฉพาะเจาะจงเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลและการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงเปนการเกบรวบรวมขอมลเพอสะทอนใหเหนถงอารมณ ความรสกและประสบการณในประเดนและปญหาของผใหขอมล รวมทงปรากฏการณทางสงคม และเปนวธการทไดรบขอมลจากบคคลในลกษณะทเปนตวตอตวดวยความไววางใจและความรวมมอจากผใหขอมล ผวจยตงสมมตฐานชวคราวจากการวเคราะหขอมลภาคสนาม เพอใหสามารถเรยบเรยงความคดในการวางแผนงานตอไป และใหสามารถสรปขอมลไดเปนระยะ ๆ การบนทกเสยงของผใหขอมล ผวจยจะกระท าโดยการขออนญาตใชเครองบนทกเสยง เมอผใหขอมลไมขดของ ผวจยจะท าการบนทกเสยงไว ท าใหสามารถเกบรายละเอยดของขอมลไดมากขนโดยไมตองพะวงกบการจดบนทกภายหลง การสนทนาเปนไปอยางธรรมชาตและสามารถทจะสงเกตดอากปกรยาของผใหขอมลและสงแวดลอมในสถานการณนน ๆ ไดอยางเตมท ในกรณทผใหขอมลไมเตมใจ ผวจยกจะไมใชเทปบนทกเสยงเพอผใหขอมลสบายใจในการใหขอมล

3.3 การสงเกต (observation) ผศกษาวจยไดเขาไปสรางปฏสมพนธและความสมพนธท ากจกรรมกบกลมแสดงเพลงพนบานดเกรฮล เพอศกษาเรยนรภมปญญา ทศนคตความเชอ คานยม และวฒนธรรมในชมชนไดอยางละเอยดโดยการซกถามหรอสมภาษณอยางไมเปนทางการในประเดนทไมสามารถเขาใจไดจากการสมภาษณ โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวของกบลกษณะเฉพาะของมรดกวฒนธรรมของการละเลนพนบานน เปนตน

3.4 ผศกษาไดสรางค าถามหลก ๆ จากแนวคดทฤษฎและเอกสารทเกยวของทสอดคลองกบเรองทศกษาภายใตกรอบแนวคดวตถประสงคและความเหมาะสมในการใชสมภาษณ โดยใชสมภาษณผทเกยวของกบการละเลนดเกรฮลและบคคลทวไป ไดแก หวหนาคณะดเกรฮล ศลปนดเกรฮล และผผลตอปกรณดเกรฮล ตวแทนจากส านกกรรมการอสลามประจ าจงหวด ตวแทนจากสถานศกษา ตวแทนจากองคการบรหารสวนทองถน และตวแทนจากประชาชนทวไป ซงแนวสมภาษณมดงน

1. ทานคดวาเพลงพนบานดเกรฮล เปนการขบรองในเชงใด และมเนอหาดานใดบาง เชน ความเปนอย เศรษฐกจ สงคม ศาสนา การเมอง

2. ทานคดวาเพลงพนบานดเกรฮล มความสอดคลองกบความเปนอยของคนในสามจงหวดอยางไรบาง

Page 83: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

86

3. ทานคดวาการละเลนดเกรฮลมผลกระทบตอความเปนอยของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตอยางไรบาง

4. ทานอยากฝากขอเสนอแนะอะไรบางใหกบคณะดเกรฮล หรอ ผทมสวนเกยวของกบการละเลนดเกรฮล

ขอมลทไดรบจากการสมภาษณและการสงเกต ผวจยไดตรวจสอบความสมบรณของขอมลทไดรบกอนน าไปวเคราะหขอมลตอไป และใชวธการทดสอบความนาเชอถอของขอมลจากเอกสารโดยอาศยวธการตรวจสอบแบบสามเสา (Triangulation) ไดแก การเปรยบเทยบขอมลเรองเดยวกนจากแหลงตาง ๆ รวมถงตวผใหสมภาษณ ประกอบเขากบการพจารณาถงความเปนไปไดและความนาเชอถอของขอมลนน ๆ สวนขอมลทไดจากการสมภาษณบคคล ใชหลกเกณฑในการทดสอบความนาเชอถอของขอมลดวยวธ Triangulation เพอสรางสมดลใหกบขอมล ใชวธการตรวจสอบจากขอมลหลายแหลง (Data Triangulation) โดยการใชค าถามเดยวกนในการสมภาษณบคคลบางกลมเพอเปนการตรวจสอบค าตอบ นอกจากนนการตรวจสอบจากหลายวธวจย (Methodological Triangulation) คอ การสงเกต (Observation) แลวน า ขอมลดงกลาวมาใชประกอบกบขอมลทไดจากการสมภาษณ และขอมลจากเอกสารหลกฐานตาง ๆ ทเกยวของ วธการศกษาและเกบรวบรวมขอมลทแตกตางกน ซงเปนวธการสรางความนาเชอถอ (Credibility) และความถกตองแมนย าของขอมล

4. กำรวเครำะหผลกำรศกษำและกำรน ำเสนอขอมล การวเคราะหผลการศกษา ผวจยไดน าขอมลทไดจากการศกษาเอกสารทเกยวของและการ

สมภาษณมาวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) จดระเบยบขอมล จดกลมขอมล และสงเคราะหขอมล และน าเสนอขอมลโดยใชการพรรณนาความโดยใชความรเชงวชาการ ดานสงคม ดานวฒนธรรม และแนวคดทฤษฎทเกยวของมาอธบายใหเหนถงบทบาทของดเกรฮลในการเสรมสรางสนตภาพในสามจงหวดชายแดนภาคใต

Page 84: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

บทท 4

บทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสข ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

เพลงพนบานดเกรฮลไดท าหนาทและมบทบาทตอสงคมและชมชน ไดสะทอนสภาพสงคมในแงมมตางๆ ดวยวธการเชญชวนและการตกเตอน สอดแทรกสาระในเนอหาและเปนแบบอยางใหกบสงคมไดคดไตรตรอง สวนใหญสอดคลองกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตหลายประการดวยกน มเพยงสวนนอยเทานนทเนอหาไมสอดคลองกน การแสดงดเกรฮลแบบดงเดมสงผลในดานด เพราะเปนการสรางศลปะการแสดงของชนมลาย เปนเสนหทางวฒนธรรมหรอเปนวฒนธรรมการละเลนของสามจงหวดชายแดนภาคใต ชวยอนรกษวฒนธรรมเพอไมใหการละเลนพนบานของชาวมลายสญหายไปและทส าคญมการน าค าสอนในดเกรฮลไปปรบใชในการด าเนนชวตประจ าวน ในดานสงผลกระทบนน สวนใหญเพลงพนบานหรอการละเลนพนบานดเกรฮลมผลกระทบตอศาสนาอสลาม ซงจะกระทบในหลกการของศาสนา เพราะในการแสดงดเกรฮลมปจจยหลายดานทผดกบหลกศาสนา และการน าเสนอดเกรฮลบางอยางไดไปกระทบกบวถชวตและความเปนอยของชาวมสลมดวย มหลายการศกษาดวยกนทศกษาเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลในสามจงหวดชายแดนภาคใตและสอดคลองกบการศกษาในครงน

ดงท นพดล ทพยรตน (2556).ไดพบวา ปตตานไดเปนพนททส าคญมากในภมภาคน มาเปนระยะเวลายาวนาน ดวยเหตน มหลายกลมคนจากตางพนททมาปตตาน เพอ ธรกจ การทต การศกษา

และศาสนา หรอแมกระทง การท าสงคราม และ การลาอาณานคม หากไมค านงถง วตถประสงคทพวกเขามาปตตาน แลว แตละกลม ไดน าวฒนธรรมของตนเองทมลกษณะเฉพาะเขามาในจงหวดปตตาน นคอ เหตผลทปตตานเปนพนททมความหลากหลายทางวฒนธรรมผสมกลมกลน ในระหวาง อาณาจกรลงกาสกะ ปตตาน ไดรบอทธพล สวนใหญโดย พราหมณ ฮนดและพทธศาสนา เชนเดยวกบคนทอยทางชวา กลองมลาย ซอรอบาบ (Sor – Rebub) และ ซแน (Su- Nae) คอ หลกฐานโดยชาวมลาย ชาวอาหรบกมอทธพลตอเพลงพนเมองปตตานเปนจ านวนมากเชนกน เชน สละ(Sila) วายงกลต (Wayang

– Gulit) และมะโยง (Ma- Yong) ในชวงจกรวรรดมาลายา ปตตานรบอทธพลจากศาสนาอสลาม

นอกจากน ตงแต ปตตาน เปนเมองทาทส าคญมาก วฒนธรรมตางๆ จากตะวนออกและตะวนตกไดเขามามอทธพล ในภมภาคนเปนอยางมาก นนคอเหตผลวาท าไม เพลงพนบานปตตาน ในเวลานนมลกษณะของการผสมผสานระหวางวฒนธรรมตะวนออกและตะวนตก หลกฐานจะเหนไดจากเพลงพนบานรองเงง (Rong Ngeng) การใชกลองดฟฟ (Duff Drum) ซงเปนเครองดนตร ของชาวมสลม ในเพลงพนบานปตตาน ยงเปนอกหลกฐานทดหลกฐานหนงวาเพลงพนบานปตตานไดรบอทธพลจาก

Page 85: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

89

ปจจยตางๆ ทกลาวกอนหนานไดอยางไร แมวาตอมาปตตานตกเปนอาณานคมปกครองโดยสยามกตาม

แตลกษณะของเพลงพนบานปตตานกไมไดมการเปลยนแปลงไปตามภายใตการปกครองของ สยามแตอยางใด ใน ขณะท ศาสนาอสลามกกลบมอทธพลในพนทเพมมากขน นคอเหตผลทวาท าไมเพลงพนบานปตตานมการปรบตวเองไปตามวถชวตของชาวมสลมตงแตนนเปนตนมาอย างเหนไดชด

หลกฐานทดทสดคอการรองอนาชด (Anasyid) รวมทงดเกรฮล (Dikir – Hulu) และ กรอโตะ (greu –

Toh) เพลงพนบานมลายถนปาตานมเนอหาทสะทอนวถชวตทหลากหลายของสงคม ไมวาจะเปน

การประกอบอาชพหรอการท ามาหากน อาหารการกน เครองแตงกาย ความสมพนธในครอบครว

ประเพณวฒนธรรม การละเลนพนบานและศลปะการแสดงของชาวมลาย สวนในเรองคานยมนนกถอเปนองคประกอบทส าคญอยางหนงในสงคมในแตละสงคมกจะมคานยมทแตกตางกนไป ขนอยวถชวตและสภาพแวดลอมทด ารงอย สงคมมลายกเชนเดยวกน คานยมทปรากฏในเพลงพนบานมลายถนปาตานประกอบดวย คานยมในการตงชอ การศกษาหาความร การแตงตว และการคบหาระหวางผหญงผชาย ส าหรบความเชอนนพบวาเพลงพนบานได สะทอนถงความเชอของคนมลาย เกยวกบศาสนาอสลาม ซงถอเปนแนวทางในการด ารงชวตของคนมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใต (อามเนาะ ยาสาแล และคณะ, 2555)

จากการศกษาของซารน เจะมะและคณะ (2554) พบวา 1. วฒนธรรมทองถนดเกรฮลประสบปญหาไมมใครสบทอด ควรปลกฝงใหเดกรกและสนใจ

ในดเกรฮล 2. ขาดการสนบสนน ควรแกไขโดยการจดกจกรรมทองถนใหมการแสดงดเกรฮลขนแสดง

ทกครง 3. การแสดงดเกรฮลในปจจบนประสบปญหาในดานบคคล เนองจากในปจจบนบคคลไม

คอยสนใจในภมปญญาทองถน แนวทางในการแกปญหา คอ ปลกฝงจตส านกในชมชน อนรกษดเกรฮล 4. ในปจจบน การแสดงดเกรฮลเรมนอยลงและคนในปจจบน ไมเหนความส าคญของดเกร

ฮล แนวทางแกไข คอ ปลกจตส านกของทกคนโดยเรมจากครอบครว ชมชน จงหวด และประเทศตอไป นอกจากนนควรจะมการด าเนนการเชงนโยบายดงน 1. กระทรวงศกษาธการควรสงเสรมใหมการสอนศลปวฒนธรรมทองถนอยในหลกสตร

ประถมศกษา โดยใหผทมความรเปนผถายทอด 2. ใหการสนบสนนแลวรวมมอกนพฒนาโดยรมจากชมชนกอน 3. รฐมนโยบายเขามาอนรกษฟนฟวฒนธรรมเพอไมใหสญหายไปจากชมชนตางๆ เปรมสร ศกดสง และคณะ (2550) ไดพบวา ปจจบนการแสดงดเกรฮลถอวา ไดรบความนยม

อยางสงจากประชาชนในทองถน ทงมชอเสยง ในระดบประเทศ ซงปจจบนมคณะดเกรฮลอยมากมาย

Page 86: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

90

กระจดกระจายทวภมภาค ความนาสนใจของดเกรฮล คอ เปนศลปะการแสดงทมเอกลกษณ ทงผเลน

ดนตร สสน ลลา โดยเฉพาะการผสมผสานวฒนธรรมทองถนเขากบวฒนธรรมมลายไดอยางลงตว เสนหของดเกรฮลยงอยทรปแบบการแสดง ซงปรบเปลยนใหทนยคทนสมย ทงใหสาระในเชงสรางสรรค ใหอดมการณผานความบนเทงอยาง มอรรถรส ดเกรฮลจงเปนพลงความคด เปนพลงแหงศรทธา ทงสรางส านกในคณคาการอยรวมกนของผคน ซงหนวยงานของภาครฐควรใหความส าคญ และใหการสนบสนนดายการสงเสรมผานองคกรทองถน สถาบนการศกษา หาแนวทางการพฒนาศกยภาพ ทงนเพอใหศลปะการแสดงดเกรฮลไดอยคกบชมชนและทองถนอยางยงยนตอไป

ดเกรฮลใชหลกธรรมค าสอนทางศาสนาในการสงสอน เตอนสตผชม พลงหรอศกยภาพของดเกรฮลทมตอชมชน ไดแกพลงหรอศกยภาพในการสรางความสข ความบนเทงใหกบชมชน การเสรมสรางความรและสตปญญาสประชาชน การสงเสรมคณธรรม และการรกษาและควบคมพฤตกรรมทางสงคมไดกอนมเหตการณความไมสงบในพนท ดเกรฮลก าลงไดรบความนยมและการยอมรบจากสงคมทงภายในและภายนอกพนทเปนอยางมาก หลงจากมเหตการณแลวดเกรฮลไดรบงานแสดงนอยลง ซงหากเปนอยางนตอไปอาจจะท าใหดเกรฮลหลายคนเปลยนอาชพและละทงการแสดงดเกรฮล ท าใหดเกรฮลมโอกาสทจะเสอมสญไปจากทองถนนได (สธ เทพสรวงศ, 2546)

นอกจากน ภญโญ เวชโช (2549) ไดพบวาเพลงพนบานดเกรฮลมบทบาทในการขบขานตอสงคม 3 จงหวดชายแดนภาคใตในดานใหความบนเทง การใหการศกษา การควบคมสงคม การระบายความคบของใจ การอนรกษศลปวฒนธรรมทองถน ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและบทบาทในฐานะทเปนสอสารมวลชนของชาวบาน

สวนในดานกระบวนการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและเยาวชนมสลมในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตมเปาหมายทชดเจนในการ“สรางคนด”โดยลกษณะและเนอหาของการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและวนยจะเนนเปนขนตอนโดยเรมจากเรองหลกศรทธาเปนอนดบแรก

หลงจากนนจงใหความส าคญในเรองหลกปฏบต และเมอหลกศรทธาและหลกปฏบตเขมแขงแลว กจะเรมสอดแทรกเรองคณธรรมหรออลอหซาน (นรมาน จนตารา, 2558)

แนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของเพลงพนบานดเกรฮลทมผลตอสงคมทองถนและสงคมสวนรวมของประเทศ

เพลงพนบานดเกรฮลไดสอดแทรกสาระตางๆ ในเนอเพลงไวมากมาย ไดแก การนกถงพระเจาและความเชอในศาสนา ค าสงสอนของศาสนาและค าสงสอนทสอดแทรกดานจรยธรรมและคณธรรม ค าสอนในวถชวต ความออนนอม การโนมนาวจตใจคนในชมชนใหปฏบตตามศาสนา ประเพณและวฒนธรรมของตนเอง การขดเกลาจตใจ การท าความดในสงคมและการท าความดในศาสนา การปลกจตส านกใหแกเยาวชนและการสงเสรมการกระท าความดของคนในสงคม การปลกฝง

Page 87: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

91

ดานศาสนาและดานการศกษาใหแกเยาวชน การสงสอนใหท าความด การใหขอคดในการด าเนนชวต ขอคดในการปรบปรงเปลยนนสยผฟงใหมมารยาทดขน ขอคดทางศาสนาและขอคดทเปนคตสอนใจ แนวคดในการด าเนนชวตหรอการด ารงชวตในชมชนหรอหมบาน ความเปนวถชวตของคนในชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตและวถชวตของแตละยคแตละสมย นอกจากนไดท าการตกเตอนหรอชแนะแนวทางความเปนอยของคนในสงคม การชวยเหลอสงคม การชน าสงคม การเชญชวนในการท าความด การสรางความรกความเขาใจ การสรางสรรคและจรรโลงสงคม การสรางสงคมสนตสข ความสามคคในหมคณะและความสามคคของคนในสงคม ความสงบสขของบานเมอง การอยรวมกนในสงคม ความเปนอยในชวตประจ าวน ความรกความสามคคของคนในสงคม และยงไดปลกฝงใหคนรจกการกตญญกตเวทตอผมพระคณ ความรกตอพอแม การเลยงดลก การดแลครอบครว การใชชวตในครอบครว การครองรกครองเรอนตลอดจนความรกระหวางหนมสาว การสงเสรมดานการศกษาหรอการศกษาเลาเรยน การสงเสรมใหเคารพในกฎระเบยบ การเปนเดกด การพฒนาบานเมองและสงคม และการรณรงคและการตอตานยาเสพตดหรอใหหางไกลยาเสพตดของเยาวชน

นอกจากน ดเกรฮลยงมบทบาทส าคญในการอนรกษธรรมชาต การชนชมความสวยงามของบานเมอง การรณรงคทรพยากรในหมบาน การประชาสมพนธบานเมองและผลตภณฑของทองถน ตลอดจนไดอนรกษภาษามลาย การเชดชวฒนธรรม การน าเสนอคานยม 12 ประการไปในตวไดอกดวย และไดท าหนาทเปนสอใหกบชมชนในการถายทอดสถานการณบานเมอง เหตการณของสงคม เหตบานการเมอง และการเลาเหตการณในพนทและเหตการณในชวตประจ าวน ความเปนอยของคนในพนท ฐานะเศรษฐกจของครอบครว และโชคชะตาของชวต

ผชมหรอผฟงกจะไดรบความสนกสนานตลกเฮฮาในการแสดงของดเกรฮลในกจกรรมตางๆ ของชมชนหรอจากการสรางสรรคและการรองเพอความสนกสนานตามงานตาง ๆ และดเกรฮลยงไดรองเพอการเทดพระเกยรตและการสดดในหลวงในงานพธส าคญๆ อกดวย ซงสามารถสรปไดดงตอไปน

1. ดานศาสนา (อสลาม) และดานคณธรรมจรยธรรมททกคนควรถอปฏบต เพลงพนบาน ดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน

1.1 การนกถงพระเจาและความเชอในศาสนา 1.2 ค าสงสอนของศาสนาและค าสงสอนทสอดแทรกดานจรยธรรมและคณธรรม 1.3 การท าความดในสงคมและการท าความดในศาสนา 1.4 การโนมนาวจตใจคนในชมชนใหปฏบตตามศาสนา 1.5 ค าสอนในวถชวตและความออนนอมถอมตน 1.6 ขอคดทางศาสนาและขอคดทเปนคตสอนใจ 1.7 การขดเกลาจตใจ

Page 88: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

92

จากการสมภาษณ ยทธศกด บนมะ (24 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผน าศาสนา (คอเตบ) ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลนเปนการละเลนทเนนความบนเทงและความสนกสนาน มการเลอกใชค าและใชภาษาอยางมปฏภาณไหวพรบมาโตตอบกน มเนอหาสาระเชงความรศาสนามาสงสอน เชน มค าตกเตอนทศาสนาสงสอน มค าสงสอนเกยวกบการประพฤตปฏบตตวตามหลกศาสนามารอง แตในอดตจะมดเกรลาบอ ซงเปนดเกรทเกยวกบศาสนาอยางเดยว ไมคอยมคนนยมกน จงท าใหเกดเปนดเกรฮลทมทงความบนเทงแลวกสอดแทรกความรดานศาสนาผสมผสานอยดวย

สาการยา เลาะยะผา (25 มถนายน 2557) ต าแหนง อดตประธานเครอขายสงเสรมสทธและเขาถงความยตธรรม (HAP) ไดกลาวเกยวกบดเกรฮลวาไดสอดแทรกเนอหาสาระค าสงสอนและการด ารงชวตไวในการขบรองหรอขบกาโระ ดงท ไดใหสมภาษณวา เทาทผมร ดเกรฮลจะรองเกยวกบความเปนอยของคนในสงคมและจะสอดแทรกเกยวกบศาสนาหรอค าสงสอนบางเลกนอย แตเนนการด ารงชวตเปนสวนใหญ

ดานคณธรรมและจรยธรรมนน อสมน เจะอบง (13 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ผช านาญการวฒนธรรมอ าเภอมายอ มความเหนเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวาเปนการขบรองโดยใชภาษาพนบานและจะสอดแทรกเรองราวตาง ๆ ทเกยวของกบคณธรรมและจรยธรรม ไมวาจะเปนค าสอนตางๆ และวถชวตความเปนอยของคนในชมชน ดงทไดใหสมภาษณวา การรองเพลงดเกรฮลนจะเปนขบรองเพลงโดยใชภาษาพนบาน เรยกวาปนตง มเนอหาในดานตาง ๆ ไมไดเจาะจง เชน ดานการรณรงคยาเสพตด ดานคณธรรมจรยธรรม หรอดานวถชวตของบานเรา แลวแตโอกาส ถาดานคณธรรมจรยธรรมจะเกยวกบเรองของค าสอนในการด าเนนชวตประจ าวนหรอความเปนอยของคนในสงคม ซงจะสอดแทรกเขาไปในเนอหาของเพลงดเกรฮล

วาแอล ดอราแมง (20 ตลาคม 2557) ต าแหนง อาจารย ไดใหความเหนเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลไวเชนกนวาไดสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมไวในเนอหา เชน การปลกฝง การชกชวนในทางทด และการสงสอนผฟงหรอผชม ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลเปนการขบรองเชงปลกฝง ชกชวน และสงสอน สาระส าคญในเนอหาเพลงพนบานดเกรฮลจะถายทอดความออนนอม ความรกซงกนและกน ความสามคคของหมคณะ ลกษณะการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลจะเรมดวยการปาตงหรอขบกลอนและจบลงดวยการกลาวขอโทษหรอขออภยทานผชม เพลงพนบานดเกรฮลมจดเดนตรงนแหละ

นอบดลเลาะ ตว (21 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผใหญบาน มความเหนทสอดคลองเชนกนวา เนอหาเพลงพนบานดเกรฮลไดสอดแทรกสาระดานคณธรรมจรยธรรม การสรางสรรคสงคม การอนรกษธรรมชาต วถชวตและการอยรวมกนในสงคม ดงทไดใหสมภาษณวา การขบรองดเกรฮลมทงการสงสรรคและใหสาระ แลวกมการบงบอกถงความมคณธรรมจรยธรรมในเนอเพลงดวย ถาเปนเพลงเกยวกบความรกกจะสอดแทรกเรองความรก ถาเพลงเกยวกบธรรมชาตกมสาระในเนอเพลง

Page 89: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

93

เกยวกบการอนรกษธรรมชาตตางๆ จากทเคยไดฟงดเกรฮล เนอเพลงจะสอดแทรกถงการเปนอยของคนทงในอดตและในปจจบน เชน การอยรวมกนในสงคมหรอการสรางความสมพนธ ไมตรของคนในชมชน

ตพะล อะตะบ (08 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ชางท ากรชและภมปญญาทองถนอ าเภอรามน มความเหนวาในอดตนนไดมการสอดแทรกเรองคณธรรมและจรยธรรมไวในเพลงพนบานดเกรฮลอยดวย ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลในสมยกอน จะขบรองเพลงในแนวดงเดม แลวกจะมรองแซแอ1 ซงเนอหาจะเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมมาก และไดเสรมอกวา ปจจบนการขบรองลกษณะนกยงมอย มการสอดแทรกคณธรรมและจรยธรรมในเพลงพนบานดเกรฮล ซงการขบรองในแนวนเปนแนว รปแบบ หรอลกษณะการขบรองของดเกรฮลอยแลว

สวน หามะ เปาะสา (13 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงชางท าฟน ไดเปรยบเทยบระหวางเพลงพนบานดเกรฮลในอดตวาไดสอดแทรกสาระคณธรรมและจรยธรรมในการเชญชวนท าความดซงตางจากในปจจบน ดงทไดใหสมภาษณวา ถาเปรยบเทยบดานคณธรรมจรยธรรม ผมวาสมยกอนจะมเยอะกวา อยางเชน การเชญชวนใหไปละหมาดและการกลาวในสงด ๆ พอมาสมยนกพอจะมบาง แตมเรองทว ๆ ไปมากกวา บางทกไมนาฟงนก

รอเสะ ยาโตะ (16 มนาคม 2558) ต าแหนงรองนายกเทศมนตรต าบลบาลอ ไดกลาวถงดเกรฮลวาเพลงพนบานดเกรฮลมอทธพลตอชมชนเปนอยางมาก จะเหนไดวาเนอหาในเพลงนนจะสอดแทรกดวยสาระแนวคดตาง ๆ ครบเกอบทกดาน เชน ดานการศกษา ดานศาสนา เปนตน ดงทไดใหสมภาษณวา เมอกอนการละเลนดเกรฮลเปนการโตตอบกน วากนไปวากนมาระหวางสองฝาย สวนปจจบนการละเลนดเกรฮลจะใหแนวคดสอดแทรกดานการศกษา ดานศาสนา และดานอน ๆ ซงจะมครบทกดานเพอเปนการขดเกลาจตใจของผฟงและของชาวบานทวไป

สอดคลองกบ นงเยาว แซวอง (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงคร ทมความเหนลกษณะเดยวกนวา ดเกรฮลไดใหขอคดและคตสอนใจ หากสงคมไดน าคตเหลานไปใชเปนแนวคด กอาจท าใหความเปนอยของสงคมเกดความสงบสข ดงทไดใหสมภาษณวา การแสดงดเกรฮลไดสอดแทรกขอคด โนมนาวจตใจ จงอยากใหน าขอคดหรอคตสอนใจเหลานไปเปลยนความคดของคนทท าใหสงคมในพนทเกดความวนวาย

นรซน มะตาเห (15 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงพนกงานฝายทะเบยนส านกงานอ าเภอ มความเหนเกยวกบดเกรฮลวาบทบาทของเพลงพนบานสวนใหญ จะเปนสอใหแกสงคม และแฝงคต ค าสงสอนในการด าเนนชวตของคนในสมยนน ในอดตการศกษาเรยนรไมไดจ ากดเฉพาะอยแตในสถานศกษาหรอส านกตาง ๆ แตยงแพรหลายในกจกรรมของสงคมดวย เพลงพนบานดเกรกไดแฝงคต และค าสงสอนเฉกเชนเพลงพนบานทวไป ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลจะรองในแนว 1 บทกว

Page 90: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

94

ของเพลงฉอย เนอหาบางเพลงของดเกรฮลเปนแนวสรางสรรค แฝงค าสงสอนในการใชชวต และพดถงเหตการณเรองราวทเกดขนในสงคมปจจบน

อบรอเฮง มะเละ (16 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง สมาชก อบต. เหนวาเนอหาและค ารองของเพลงพนบานดเกรฮลไดเนนในเรองของคณธรรมจรยธรรมและวถชวตของคนในชมชนมากกวา ทส าคญสามารถขดเกลาจตใจของผฟงไปดวย ซงตางจากเพลพนบานดเกรฮลในปจจบน ดงทไดใหสมภาษณวา ตอนนผมฟงแลวเหมอนกบการฟงดนตรลกทง ดนตรเพอชวต เพยงแตวามาใชภาษาเปนภาษามลายมากกวา ซงไมเหมอนทเคยไดฟงในอดต การรองดเกรฮลในอดต จะมครอยและครกสามารถทจะก ากบได เพราะครนนเปนผแตงเพลง เพลงดเกรฮลทออกมานนจะเกยวกบวถชวตในชมชน พดถงการสรางความเขาใจ การสรางความรก การสรางความสมานฉนท พดถงอาชพตาง ๆ ของคนในสมยกอน นคอสงทเราฟงมาในอดต สวนมากดเกรฮลทเราฟงในสมยกอน สามารถทจะฟงไดทกกลม ทกเพศ ทกวย เพราะค าพดทใชในเนอหาหรอเนอรองดเกรฮล เปนค าพดทสามารถขดเกลาจตใจ ฟงแลวเกดความไพเราะและสามารถท าใหผฟงคลอยตามทจะท าความด เปนตน พอมาถงยคปจจบนไดมดเกรฮลทฟงแลวเหมอนกบวาเปนดเกรฮลประยกตมากกวา เอาท านองเพลงลกทงเพลงเพอชวตมาใสเนอหาและรองเปนภาษามลาย นนคอดเกรฮลสวนใหญเทาทผมไดฟงจากวทยหรอตามงานตาง ๆ ในปจจบน มนเปนเพลงทฟงแลวเหมอนกบเอาเพลงไทยมาขบรองเปนภาษามลาย ซงไมไดเปนรปแบบของการนาซฮต2อยางนอย ๆ สงทเรามงหวงในการฟงดเกรฮลนน ควรมการนาซฮต การกลาวถงวถชวตในชมชน การกลาวถงบานเรา เชน ในจงหวดปตตาน ยะลา หรอนราธวาส วามอะไรบางทนาสนใจ วถของคนมลายปตตานเปนอยางไร สงเหลานสามารถทจะสะทอนโดยใชสอหรอจากการฟงดเกรฮลได ภาพรวมของดเกรฮลตนแบบจรง ๆ เทาทไดฟงในอดต เปนเพลงททกคนฟงได เนอหาของเพลงสามารถท าใหทกคนมจตส านก เพราะเปนการนาซฮต มการย าเตอน ขด เกลาจตใจ เพยงแคเรามาใสอรามา3ใหเกดเปนเพลงเทานนเอง

มะสอและ วาเดง (18 สงหาคม 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดยะลา ไดกลาวเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวาไดสอดแทรกเนอหาสาระ ความรกตอพอแม การนกถงพระเจา และการประชาสมพนธผลตภณฑของทองถน ดงทไดใหสมภาษณวา ปจจบนผมกยงฟงดเกรฮลอยบางเหมอนกน เชน ฟงเวลาขบรถ ซงเดยวนจะมนกรองหญงรวมอยดวย ผมวาเพลงดเกรฮลในบานเรามอยสองแนวดวยกน คอ ดเกรบานอและดเกรมวสค ซงถามมวสคมาเกยวของ จะไม เรยกวาดเกรแตจะเรยกวาเพลง ความจรงดเกรจะมเพยงร ามะนาเทานนเปนเครองดนตร แตปจจบนจะรองเปนเพลงมากกวาดเกร ฉนนคดวาไมควรเรยกวาดเกร เพราะถาเปนดเกรแลวตองใชร ามะนา สวนใหญทเลนอยปจจบนมลกษณะเปนเพลงมากกวาเปนดเกร มตวอยางดเกรบานออยหนงเพลง เชน เพลงตปา (เพลง 2 ค าสอน บทเรยน ค าแนะน า และค าตกเตอนทด 3 จงหวะและท านอง

Page 91: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

95

กระรอก) รองโดยครชาวมาเลเซย เพลงนถอวาเปนเพลงทสดฮตเพลงหนง เพราะเพลงกระรอก ไมใชแคผใหญเทานนทฟงได เดก ๆ กฟงไดและยงชอบอกดวย ฉนนการรองดเกร ไมใชรองเพลงเกยวกบความรกอยางเดยว แลวกไมใชเพลงทมเนอหาเกยวกบผหญงทเปนหมายถงสามครงมารอง ผมวาบานเรานาจะมหนวยงานทเกยวของคอยดแลคดกรองเพลงหรอเนอหาของเพลงดเกรฮลกอนทจะเอาไปรองในทสาธารณะหรอเผยแพรใหผอนฟง ตองคดกรองวาเพลงไหนเหมาะสมหรอไมเหมาะสม ซงบานเรายงขาดหนวยงานตรงนอยอก เลยท าใหเพลงทออกมาสสาธารณชนหรอเพลงทเปดในวทยแลวแตจะมเนอหาอะไร ความจรงแลวเพลงดเกรฮลจะเปนเพลงเกยวกบการศกษา การสรางความรกซงกนและกนและความรกตอพอแมอยางเพลงกระรอก หรอเพลงบดท ไดกลาวถงน าบดซงเปนผลตภณฑหนงทขนชอในบานเรา เราตองการเพลงท านองนมากกวา หรออกเพลงเชนเพลงซามาบอลาแจ (เพลงน าพรกกะป) ถาเรารองเพลงทคนรบไดบางไมไดบาง เพลงนนจะมคนฟงเพยงไมกวนเดยวกหายไป เพลงทไมดจะ ออกมาแคแปปเดยวและดงไมนาน ผมเคยฟงดเกรหรอเพลง ๆ หนงคอเพลงบรงตเต (เพลงนกเขาชวา) ในตอนทายของเนอเพลงจะแทรกเนอหาวา “ถงแมจะชอบเลนบรงตเต แตกอยาลมนกถงพระเจา” เพลงแบบนแหละทเราควรจะปลกฝง เพราะสามารถเชญชวนผคนหรอผฟงไมใหลมนกถงพระเจา และไมลมวฒนธรรมของตวเอง อกอยางหนงคอตอนนดเกรฮลบานเราจะไมใชภาษามลายทองถนสกเทาไร ท าไมเราตองใชภาษามลายละ? กเพราะดเกรฮลเปรยบเสมอนวฒนธรรมของบานเราและภาษามลายกเปนวฒนธรรมของบานเราเชนเดยวกน ฉนนเราควรใชภาษามลายในการรองเพลงดเกรฮลจงจะมคนยอมรบดเกรฮลของเรา สมยกอนเกอบทกคนชอบฟงดเกรฮล ขนาดโตะครเองกยงฟง เพราะอะไร? เพราะวาดเกรฮลมนนาฟง แตเดยวนเราไดปรบเปลยนแนวเพลงใหเปนเพลงทวยรนฟง จนบางครงท าใหผใหญหรอคนบางคนรบไมได ฟงไมได ท าใหเกดการตอตาน แลวในทสดเพลงพนบานดเกรฮลกสญหายไปและวฒนธรรมทเคยมกอาจเลอนหายไปดวย ทง ๆ ทประเทศมาเลเซยเขามการยอมรบและสงเสรมดเกรฮลกนอยางแพรหลาย และมจดการเรยนการสอนเกยวกบเพลง พนบานดเกรฮลในโรงเรยนดวย ในขณะทบานเราซงถอวาเปนเจาของหรอตนต ารบของวฒนธรรมชนดนกลบกลายเปนวายงนานวนเขาวฒนธรรมดเกรฮลนยงสญหายไปจากบานเราไปเรอย ๆ ฉนนอนดบแรกคอ เราตองท าใหคนรวาเรารองดเกรหรอเรารองเพลงกนแน ซงผมจ าค าพดของโตะครนอาซส ในประเทศมาเลเซย ทเขาพดวา “เราไมไดตอตานการดเกร แตทเราตอตานคอการดเกรทกอใหเกดการหลงระเรงจนลมนกถงพระเจา” ผมรสกวา นคอแนวคดหนงทเราควรค านงถง เพราะอะไร? เพราะ....อยางเชน วงดนตรของวาลแบนด (Wali Band) นกรองประเทศอนโดนเซยรองเพลงองตมาต (เพลงนกถงความตาย) ซงเปนเพลงททกคนรบได ท าใหทกคนรจกเพลงน ดงนน ผมคดวา ศลปนดเกรบานเรากควรปลกฝงเรองทด สอดแทรกเกยวกบศลธรรมลงในเนอหาของเพลงบาง เชน เกยวกบสงคมปจจบน ใหมการตกเตอนผหญงและผชายทมการคบหาสมาคมกนอยางอสระซงจะน าไปสการผดประเวณ ควรจะแตงเนอหาขนมาลกษณะนเพอจะไดตกเตอนสงคม ไมใหสงคมตกต าไป

Page 92: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

96

มากกวาน ผมเคยฟงเพลงหนงตอนขบรถ “ซายอปอนงเวะ มาแกดาโองกระทอมฮงอ” (ความหมาย ขาปวดหวโวย กนใบกระทอมแลวหายปวดหว) ซ งเนอหาเพลงลกษณะนไมควรทจะม ไมควรแตงขนมา เพราะไมใชแคกอใหเกดสงทไมด แตจะน าพาใหเยาวชนมความคดทผดๆ เดกวยรนอาจจะเขาใจวา พอเวลาปวดหวขนมา กใหกนน ากระทอมถงจะหายปวดหว แทนทจะปลกฝงในสงทดแตกลบไปปลกฝงสงทไมด สงนเราควรทจะปรบปรง

เพลงพนบานดเกรฮลเหมอนเพลงพนบานอน ๆ ทไดสอดแทรกเนอหาสาระเชงการตกเตอนและการปลกจตส านกไวดวย อสมาน มะยาโกะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา เปาะวอ ต าแหนง หวหนาคณะดเกรฮลนองใหมบาลอ ดงทไดใหสมภาษณวาสวนมากเพลงดเกรฮลจะเปนแนวเพลงพนบานทมเนอหาในการสรางหรอปลกจตส านกในทางทด ในเชงของการตกเตอนหรอหามกระท าในสงทไมด แตสวนใหญเพลงแนวนเรามกจะใชเปนเพลงแรกของการเปดเวทหรอเปดรายการของการแสดง สวนดานทเกยวกบคณธรรมจรยธรรมนนจะเปนในดานของการหามกระท าความชว แนะน าการกระท าในสงทด ไมสนบสนนการกระท าทไมด สาระส าคญของเพลงสวนใหญแลวจะเปนลกษณะของการตกเตอน การชแนะ ประมาณนครบ และถาเราเปนหวหนาคณะ เพลงจะขนอยกบหวหนาคณะดวย เราตองคดวาเราควรแตงเพลงอยางไรใหเขาไดสาระประโยชนหลงจากทเขาไดมาฟงเรารองเราแสดง ไมใชใหเขามานงฟงนงดอยางเดยว ตองใหเขาไดประโยชนจากตรงนดวย คดเสยวาการทเขามานงฟงเรากเหมอนกบทเขาไดไปนงฟงการบรรยายธรรมของศาสนา เราควรสอนวาอะไรดอะไรไมดหรออะไรทมนผดหลกศาสนา แลวกเพลงดเกรฮลจะใชภาษางาย ๆ รองใหผฟงเขาใจอยางงาย ๆ โดยใชท านองเพลงและดนตรประกอบไปดวย บางทการไดฟงแบบนเขาจะรสกวา เออ มนกสนกไปอกแบบหนงนะ เขาใจงายนะเพลงน อะไรประมาณนนะครบ

สดทายเพลงพนบานดเกรฮล ยงไดฝากขอคดตางๆ ใหกบผชม ซาฟอ เจะเลาะ (19 มนาคม 2558) ต าแหนงประธานกรรมการอสลามประจ าจงหวดนราธวาส ไดกลาวเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวามสาระในดานการเสรมขอคดเพอปรบปรงเปลยนนสยผฟงใหมมารยาทดขน ดงทไดใหสมภาษณวา เรองนอยทคนรอง ถาคนรองคดจะแนะน า อยากจะสอนคนทมาฟง กจะสอดแทรกขอคดไว ดเกรฮลแมวาจะเปนเพยงการละเลน แตบางครงคนฟงกไดขอคดจากการฟงดเกรฮล บางทดเกรฮลท าใหคนฟงสามารถปรบปรงเปลยนนสยของตวเอง บางคนเปลยนเปนคนทมมารยาททดขนกม อยทคนรองวาจะใหเนอรองมเนอหาทจะสอนคนหรอจะแนะน าในเรองทด ๆ ใหคนฟง ผฟงกจะไดประโยชนจากเพลงพนบานดเกรฮล ฉนน ผมวามนอยทเนอรอง

2. ดานการสงเสรมการกระท าความด เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน

2.1 ปลกฝงใหคนรจกการกตญญกตเวทตอผมพระคณ ความรกตอพอแม การเลยงดลก การดแลครอบครว

Page 93: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

97

2.2 การปลกจตส านกใหแกเยาวชนและการสงเสรมการกระท าความดของคนในสงคม

2.3 การปลกฝงดานศาสนาและดานการศกษาใหแกเยาวชน 2.4 ขอคดในการปรบปรงเปลยนนสยผฟงใหมมารยาทดขน 2.5 การสงเสรมใหเคารพในกฎระเบยบ การเปนเดกด 2.6 การสงเสรมดานการศกษาหรอการศกษาเลาเรยน 2.7 การเชญชวนและการสงสอนใหท าความด 2.8 การพฒนาบานเมองและสงคม

จากการสมภาษณ ยโซะ อมาร (11 มนาคม 2558) ฉายา โซะ บอทอง ต าแหนง นกรอง ตแกกาโระ และหวหนาคณะดเกรฮลยโซะ บอทอง ไดพดถงเนอหาสาระของเพลงพนบานดเกรฮลวาไดสอดแทรกสาระดานการตกเตอนหรอการชแนวทางของความเปนอย การท าความดในศาสนา การดแลครอบครว การพฒนาสงคม และการเลาเหตการณในพนทและเหตการณในชวตประจ าวน ดงทไดกลาวในสมภาษณวา เนอหาในการขบรองดเกรฮลสมยกอน สามารถสอความหมายไดในทกทาง ขนอยกบแตละสถานการณ ทกค ารองจะมความหมาย เพลงรองกาโระสวนใหญกจะขบกลอมบทเพลงตามธรรมชาต ไมไดแตงเนอเพลงมาจากบาน เนอหาทรองจะมความหมายทกเพลง การขบรองในแตละสถานทจะมการกลาวตกเตอน การชแนะแนวทางของความเปนอย การท าความดในศาสนา การดแลครอบครว การพฒนาสงคมทเราอยอาศย บอกเลาเหตการณทวๆ ไปทเกดขนในสถานททเราไปขบรองดเกรฮล และเกยวกบวถชวตประจ าวนของชาวบาน มบางเนอหาเทานนทตองทองมาจากบาน เพลงทไมดสวนมากมนอย เนอหาของเพลงดเกรฮลตองมสาระ สามารถเปนประโยชนตอสงคม การทเราจะขบรองหรอเลนดเกรฮล เราตองกลาวแนะน ากอน และตอนจบกกลาวอ าลาทานผชมอย างสวยงาม ในการรองเพลงกมการสมผสค า การสอดแทรกคตตาง ๆ และการขบรองทเปนท านอง คลองจองกน

โรสะ วาหะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา มะโระ ปาตารายอ ต าแหนง นกรองหรอโตะยอรอ และ ตแกกาโระ ไดกลาวเชนกนวา เพลงพนบานดเกรฮลไดสอดแทรกสาระ ดานการปลกจตส านกและสงเสรมการกระท าความด ดงทใหสมภาษณวา ดเกรฮลสงเสรมคนในทางทด คนทไมละหมาดกจะสงเสรมใหละหมาด คนทไมเรยนกจะสงเสรมใหเรยน ตแกกาโระเขาจะรองโดยทเขาไมตองเตรยมเนอหามาจากบาน เขาจะรองกนสดๆ พอขนเวทเขากจะคดและรองตรงนนเลย ถาเปนเพลงทวไปเขาตองเตรยมเนอเพลงทบานกอน แตตแกกาโระนเขาจะรองสดๆ (กาโระ) บนเวทเลย ไมมการเตรยมเนอเพลงมาลวงหนา เพลงดเกรฮลเราจะรองตามความรทเราม เชนถาจะรองในแนวทางศาสนา เราตองรกฎของศาสนาอสลาม ตองเรยนมากอน ถาเราไมเรยนรมากอนกจะรองไมได เราตองรวากฎอสลามมก

Page 94: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

98

ขอ ถามหากตองบอกหา ถาบอกส คนเขาจะวาเราโกหก เราจะแตงเพลงสกเพลงเราตองรวาเนอหาทจะรองถกตองไหม

ดานความกตญญกตเวทตอผมพระคณ วชรนทร ด ารงกล (14 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตานกลาววาเพลงพนบานดเกรฮลไดสอดแทรกเนอหาในเรองความกตญญกตเวทตอผมพระคณและวถชวตของชนในชมชน ดงทไดใหสมภาษณวา เทาทฟงและเทาทสมผสอย เพลงพนบานดเกรฮลเปนภมปญญาทองถนทนกรองพนบานดเกรฮลเขาจะแตงเนอหาสาระเปนเพลงมลายขนมาเอง ในเนอเพลงอาจมวถชวตทซอนอย วถชวตของความเปนอย ไดแก เรองการแตงกาย อาหารการกน และความเปนอยอน ๆ ส าหรบดานคณธรรมจรยธรรม ภมปญญาเหลานจะสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมเอาไว เชนสอดแทรกเรองโทษของยาเสพตด การกตญญกตเวทตอผมพระคณ นกแตงเพลงพนบานดเกรฮลจะสอดแทรกภมปญญาเหลานเขาไป และปจจบนน เพลงพนบานดเกรฮลนอกจากจะมเพลงบงคบอยแลว กยงผสมผสานระหวางภาษาไทยและภาษามลายอยดวย

หะมะ แบลอแบ (07 มถนายน 2557) ฉายา มะ ยะหา ต าแหนง นกรอง ตแกกาโระ และหวหนาคณะดเกรฮล ไดกลาวพองกนวาเพลงพนบานดเกรฮลไดสอดแทรกสาระ ดานการปลกฝงศาสนาและการศกษา ดงทไดใหสมภาษณวา แนวการขบรองของแบมะจะสงเสรมความสามคคในครอบครว ระหวางพอแมและลกใหเกดความสามคคกน ดานศาสนาจะสอนเกยวกบบาปบญ สงทพระองคอลลอฮทรงใชและทรงหาม การยดอลกรอานเปนธรรมนญชวต การร าลกถงพระองคอลลอฮ และดานการศกษาจะใหความส าคญเกยวกบการศกษา เชญชวนใหเดกๆ รกการศกษา และใหเรยนตาดกา เพอทจะไดมคณธรรมจรยธรรมและมมารยาททดงาม พดดกบพอแมและครบาอาจารย ตลอดจนคนอนๆ ดวย ฉนนแบมะจะรองเกยววธการเลยงลกใหด เลยงใหเขาไดรบอาหารทครบถวนและเปนคนดในสงคม ใหลก ๆ หลาน ๆ ไดรบการศกษาบาง เพอทเขาจะไดเปนคนด เพลงทแบมะรองเกยวกบเลยงลก เชน เพลงเลยงลกทโตแลวไมเทาเลยงลกเลก เพลงเลยงลกใหเขาไดเรยนสงๆ และเพลงอลลอฮสงใหเราท าในสงทด

ดานการศกษาเลาเรยนและการเคารพกฎระเบยบจราจร ยะพา สดง (26 มถนายน 2557) ฉายา จปา ลาแยปเตะ ต าแหนง ตแกกาโระและชางผลตอปกรณดนตรดเกรฮล ไดเลาถงเรองราวเนอหาสาระของเพลงพนบานดเกรฮลวา ตแกกาโระไดขบไดรองเกยวกบการสดดในหลวง ไดรองเกยวกบการศกษาเลาเรยน การรณรงคยาเสพตด การสงเสรมใหเคารพในกฎระเบยบ ความรกและความเปนอยในชวตประจ าวนดวย ดงทไดใหสมภาษณวา สาระในเนอเพลงเราสามารถรองไดทกเนอหา เชนเกยวกบการศกษาบาง แตถาไปแสดงตามงานราชการกจะรองปาตง (ขบกลอนสด) สดดในหลวง รองอวยพรใหพระองคทรงพระเจรญ เลาเรองราวทพระองคทรงพระราชกรณยกจตาง ๆ และการทพระองคทรงมพระเมตตา เปนตน บางหนวยงานราชการกรองรณรงคเกยวกบยาเสพตด หากไป

Page 95: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

99

แสดงในเมองกจะรองเกยวกบการจราจรและการใชเสนทางบนทองถนน เชน ไปรองในตวจงหวดนราธวาสกจะรองตกเตอนผฟงและผชมใหเคารพกฎจราจรและสญญาณจราจรตางๆ หรอ ไฟจราจร เปนตน แตถาเปนเดอนปอซอ (เดอนแหงการถอศลอดของชาวมสลม) เราจะงดไมไปแสดงดเกรฮล หากเราไปแสดงในเดอนปอซอ แมวาเราไมไดกนอะไรในตอนกลางวน มนกเหมอนเราไมไดปอซอ (ถอศลอด) เพราะเราตองงดทกอยางในเดอนน และไดเสรมในการสมภาษณวา จะพดถงสมยกอน ทกคนสามารถรองกาโระไดหมด ถาคนนเหนอยอกคนกลกขนขบปาตงตอ ทกคนสามารถขบรองกาโระไดหมด ทกคนจะขบปาตงไดหมด แตมาปจจบนนถาคนไหนขบปาตงไดกจะเปนคนนนตลอด เพราะไมคอยมคนทขบรองกาโระเปน มนอยทเดกมากกวา สมยนเดกไมคดทจะฝก ถาจะพดแลวสมยน เดกทกคนเรยนกนหมด เขาสามารถทจะฝกงายกวาสมยกอนเสยอก เพราะเขาเรยนหนงสอ แตเดกๆ ไมยอมฝกกน ความจรงมนกไมไดยาก หาท านองทเราชอบแลวกมาแตงมาฝกเอง กสามารถขบปาตงไดแลว เพลงกเหมอนกน ลองแตงใหดกสามารถรองไดเชนกน ไมจ าเปนตองไปเอาเพลงของคนอนมารอง เราสามารถแตงเองได เพราะเดกเดยวนเรยนหนงสอกน นาจะไมยาก เมอกอนนนจะขบกลอนสดๆ โดยใชไหวพรบกน ไมไดเขยนหรอแตงมาจากบาน เพราะคนสมยกอนเรยนหนงสอนอย เขยนหนงสอไมคอยเปน อยางของปะจกไมไดเขยนลงในกระดาษ ซงตอมามคนอนทมาเขยนเอาตอนหลงและรองตามเพลงทปะจรอง รนเปาะวอซดงกจะจด รนอดตมะเยะหกจะจดลงในสมด ปะจเคยไปรองทมาเลเซย ปะจจะเปนคนตาเระปาตง (ขบกลอนเนอหาหลก) แลวอดตลเปงกลาแต เขาจะเปนคนขบปาตง แลวมบางปาตงทปะจยงขบรองไดอย แตนานแลวไมไดขบปาตง ปาตงทปะจรองจะเปนประเภทปาตงอแน (กลอนปนตงอนง) ตอนนจะใหเดกรองสรอยกยากแลว ปจจบนเขาไดเอาปาตงไปแตงเพลงดเกรฮลกม เชน ปาตงทมะโระเอาไปแตงเปนเพลง ชอเพลง แบบฮ (อสรภาพ)

แบบฮละหดาก ปนยารอดฮาตก ดากเตาะซาโงะ ฮาตกดบลอง อากเบรฮมบอ เบอรตาฮน ลามอยอ (สรอย) สอลามตมาแล สอลามตดาแต กามเปอร โมฮน ดมาแลอน กามอจะแป กอปาดอ ตแวตแว กาลอาดอ เตอรซาเลาะ มเตาะละหอาปนละห กอปาดอ พเวาะกาม ดซน (รองสรอย)

(ความหมาย) ปลดปลอยใจขาเถอะ ใหไปหาอสรภาพ คงไมไหวแลวทใจขาจะทนทานการจองจ า

Page 96: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

100

นานนบเปนแรมปแลวทขาทนเหมอนเปนทาส ขอกลาวตอนรบและสวสดทกคนทมา ขออภยทกทาน มา ณ คนน ขอกลาวขานตอหนาทานทกคน หากมผดพลาดประการใด กรณายกโทษใหดวย ทคณะของขาพเจาไดมารองในคนน

เราเรมดวยการขนปาตง คอกลาวสภาพแวดลอมกอน หลงจากนนกตาเระปาตง คอกลาวเนอหาหลก เราสามารถสอดแทรกเนอหาตางๆ เกยวกบการศกษา การตกเตอนเยาวชนในการใชชวตในแตละวน หรอ เรองอนๆ ตามทเราตองการ

นอกจากน ในดานท าความด กาเดร ละเลาะ (26 กรกฎาคม 2557) ฉายา เปาะเดร กาเยาะมาต ต าแหนง ตแกกาโระและหวหนาคณะดเกรฮลกาเยาะมาต ไดสอดแทรกเนอหาเกยวกบความรก เชญชวนท าความด การศกษาเลาเรยน และความเปนอยในชวตประจ าวน ดงทไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลสวนใหญจะเปนเพลงเกยวกบความรก การแตงเพลงหรอการรองเพลงนน มนแลวแตวาเราจะรองเพลงอะไร ถาเพลงเกยวกบความรกการแตงเพลงมนกจะงาย การแตงแตละเพลงนนกจะขนอยกบชวตของแตละคนดวย บางครงกจะดจากชวตของตวเองบาง หรอบางครงกดจากชวตของคนอนและดจากสถานการณในปจจบนวาเปนยงไงบาง แลวเรากสามารถเอามาแตงเปนเพลงออกมาได ทแบเดรเคยรองหรอเพลงของแบเดรรองกจะเกยวกบการเรยนการศกษา แตตอนนแบเดรจ าไมคอยไดแลว เพราะเดยวนไมคอยไดรองแลว เทาทจ าไดคอ สวนใหญจะรองเพลงดะวะห (การเชญชวนท าความด) เชน

จบอกตออจ บวปากะนาเปาะ กาลกตองาจ กแรกแรรปอปอเนาะ ออแรกาปงปนบเละฆ บเละตแปลอเตาะอาเนาะ

(ความหมาย) ลองเราชวนกนคด ใหทกคนคดเหนรวมกน หากเราศกษาเลาเรยน อยางนอยๆ ระดบปอเนาะ ชาวบานกจะมาและฝากฝงลกหลานของตน

และอยางเพลงนกมประโยชนเหมอนกน เชน

กาลปอแตปอแต จบอปอนาแซฮะ บบ ปากะซโระ ฆสมาแยกอซอเจะ

Page 97: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

101

(ความหมาย) ชวงตอนเยนเยน ลองเรามาชวยกนตกเตอน มาแขงขนกน ชกชวนกนไปละหมาดทมสยด

ซงเปนเพลงเกยวกบการดะวะห4 แตอกเพลงจะเกยวกบนฟซ5 ซงเราจะรองในลกษณะตอตานหรอไมสงเสรม เชน

กาลลาฆต ตโระนฟซ จาโปงาฮบเละ กาลจาดฆต ออแรปาเง กตอลเละ

(ความหมาย) ถาตามนน คอตามอารมณ และตามซาตาน ถาเปนอยางนน เขาเรยกกนวา เปนคนเหลวไหล

เมอกเรองดะวะห คอชวนคนมาท าอามาลอบาดต6 แตมาเพลงหลงนจะรองตอตานในสงทไมดหรอตามนฟซ เพลงของแบเดรกมกจะเกยวกบศาสนา ในแตละเพลงนนกตองขนอยกบเรองราวทเกดขนดวย เชนจะมเพลงเกยวกบความรกบาง เกยวกบครอบครว เกยวกบเพอน เปนตน เพลงแตละเพลงสวนมากกจะแตงเอง แตเพลงบางเพลงกมบางทเอาเพลงคนอนมารอง

ยงมศลปนทรองเกยวกบการศกษา มะดาร สาและ (19 มนาคม 2558) ฉายา เปาะเตะ กแบอแก ต าแหนง นกรองและตแกกาโระ คณะเปาะเตะ กแบอแก ไดสอดแทรกสาระ การสงสอนดานศาสนา และการสงเสรมดานการศกษาไวเชนกน ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลมเนอหาเปนการกลาวตกเตอน อยางเมอคนถาพวกเราไปดดเกรฮลทเปาะเตะแสดง พวกเราตองไดขอคดวาเพลงทเปาะเตะรองไปไดบอกอะไรบาง ถาจะพดแลว การดดเกรฮลกเหมอนกบเราไปฟงการบรรยายศาสนา ผบรรยายจะบอกจะสอนเราวาตองท าอะไรบาง เชนผบรรยายสอนใหเราละหมาด สอนวาเราตองเรยนรอะไรบาง สอนใหเรารหลกการในการละหมาด เมอคนเปาะเตะจะรองกาโระอธบายเกยวกบเรองการศกษา วาคนเราตองมความร เราตองสงลกหลานเรยนหนงสอ เรมตงแตโรงเรยนประถมไปจนถงมธยม หรอออกไปเรยนในตางจงหวดหรอตางประเทศ อะไรท านองน อธบายใหคนดไดเนอหาสาระในการแสดงของเรา คณะดเกรฮลไมใชเลนดเกรฮลอยางเดยว แตจะรองเพลงดวย การรองเพลงนนเนอหาในเพลงจะเลาเรองราวตาง ๆ โดยสอดแทรกสาระตาง ๆ ลงในเนอหาของเพลงทงหมด เชน

4 การเผยแพรศาสนา 5 อารมณธรรมชาตของสตวเดรจฉานทเปนองคประกอบอยในศกยภาพของมนษยซงจะชกน าไปสอารมณนฟซใฝต า 6 การปฏบตภารกจตางๆ ทมนษยปฏบตอยประจ า แตมขอแมวา ภารกจเหลานนเพอมงหวงความโปรดปรานจากพระผเปนเจาเทานน

Page 98: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

102

เลาถงโลกนและโลกหนา เลาถงความตาย วาตายแลวอยในสสานทรมานขนาดไหน กฎของอลลอฮเปนอยางไร เรองเหลานสามารถบอกในเนอหาของดเกรฮลไดเหมอนกน บางครงคนจะฟงเพลงพนบานดเกรฮลมากกวาไปฟงการบรรยายเสยอก เนอหาของเพลงกสามารถดะวะหคนไดเหมอนกน งานมสยดดเกรฮลเปาะเตะกไปได ทเปาะเตะไปไดนนกเพราะโตะอหมามเปนคนจางเอง เพราะเมอกอนโตะอหมามกเลนดเกรฮลเหมอนกน พอโตขนมากคดได มความรทางศาสนา มการศกษา คนเขากเลยตงเปนโตะอหมาม เขาเปนโตะอหมามมาจากคนดเกรฮล

สวนดาน อบดลการม สาอะ (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง นายกองคการบรหารสวนต าบลปะลร ไดใหความเหนเกยวกบดเกรฮลวา เพลงพนบานดเกรไดสอดแทรกในเนอหาไวหลายดานดวยกน เชน ดานการศกษา ดานการด าเนนชวต ดานจรยธรรม และดานศาสนา ดงทไดใหสมภาษณวา อยางททราบมาแลววาดเกรฮลจะขบรองออกมาเปนเพลง และในเนอหากจะสอดแทรกความรดานการศกษา ดานการด าเนนชวต ดานจรยธรรม และดานศาสนาลงไป ดเกรฮลสามารถใหความรกบเดก ๆ ได แตตองขนอยกบคนรองหรอผขบรองวาจะน าเสนอเนอหาไปในแนวไหน

อบดลซโกร สาแม (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง ผใหญบาน ไดวเคราะหวา เพลงพนบานดเกรฮลไดท าหนาทในการปลกจตส านกใหกบเยาวชน ดงทไดใหสมภาษณวา เนอเพลงจะเชงตลก ๆ สนกสนาน สวนเนอหาสาระจะแตกตางจากอดตมากเลย ปจจบนจะมเนอหาสาระเกยวกบเยาวชนในการปลกจตส านกของวยรนในการใชชวตในสงคมปจจบน อยางเชน เพลง พนบานดเกรฮล ของเปาะเตะกแบอแกหรอเพลงของแบเซง ซงจะเปนเพลงแนวน

แบเซะ (13 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดใหความเหนเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวาไดสอดแทรกสาระเกยวกบขอคดและวถชวตของคนในชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดงทไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลเปนเพลงเชงกลอนครบ ในดานคณธรรมนนดเกรฮลเปนศลปะอยางหนงทใหหรอแสดงความดงามและปลกฝงเยาวชนจากรนสรนใหเปนคนด ดงนนบทเพลงทเปลงออกมา จะมความหมายและมเนอหาสาระทด จนเกดจตส านกทดในเยาวชน สวนในดานจรยธรรมนน ดเกรฮลเปนศลปะทผแสดงตองเปลงออกมาเปนบทเพลงทไพเราะ ใชค าทสภาพ ใชทาทางทสรางสรรคและจนตนาการทด

3. ดานการด าเนนชวต เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน 3.1 ความเปนวถชวตของคนในชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตและวถชวตของ

แตละยคแตละสมย 3.2 แนวคดในการด าเนนชวตหรอการด ารงชวตในชมชนหรอหมบาน 3.3 การครองรกครองเรอนตลอดจนความรกระหวางหนมสาว 3.4 การใหขอคดในการด าเนนชวต 3.5 ฐานะเศรษฐกจของครอบครว

Page 99: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

103

3.6 ความเปนอยในชวตประจ าวน 3.7 ความเปนอยของคนในพนท 3.8 การใชชวตในครอบครว 3.9 โชคชะตาของชวต

จากการสมภาษณ สะมะแอ มะสละ (21 มถนายน 2557) ฉายาแบเซง จอมอรา ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลเตาทอง ไดสอดแทรกสาระเกยวกบ ความรก โชคชะตาชวต การด าเนนชวต ฐานะเศรษฐกจของครอบครว การเลยงดลก การเมองและสงคม และการรณรงคปญหายาเสพตด ดงทไดใหสมภาษณวา เนอเพลงกมเกยวกบความรก เกยวกบโชคชะตาของชวต ความยากล าบากในการด าเนนชวต นอกจากนยงเกยวกบสถานะของครอบครว และการหาเงนของนกดเกร เชน การหาเงนโดยใชหนาตาของตวเองดวยการแสดงดเกรฮล และมเนอเพลงเกยวกบสภาพเศรษฐกจของครอบครวหรอเกยวกบการใชจายในครอบครว การเลยงดหรอดแลลก การสงลกเรยนหนงสอ เกยวกบการด าเนนชวตของคนเรา เรองการเมองกมบาง แลวแตวานกรองจะรองเพลงอะไร มหมด ตลอดจนเรองการรณรงคยาเสพตดกม นกรองทรองไดดทสดในคณะของผมชอ แวอาแซ เขาเปนนกรองน าในวงของผม

มหมหมด เซง (24 พฤษภาคม 2557) ต าแหนง นกจดรายการวทยชมชน ไดเสรมเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลในดานการสอดแทรกสาระและความเปนอยของคนในพนทวา ดเกรฮลขบรองไดทกแนว ขนอยกบผวาจางหรองานแสดงนนๆ วาตองการสอเนอหาในดานใด เชน ในดานความเปนอยของคนในพนท

นอกจากน สไลมาน เจะแม (20 สงหาคม 2557) ต าแหนงหวหนาคณะสลตและตารอนากยงไดเสรมอกเชนกนวา ดเกรฮลไดสอดแทรกสาระ ดานการด ารงชพ ดงทไดใหสมภาษณวา สวนมากนนกจะเกยวของกบชวตความเปนอยของคนสมยกอน เชน การไปกรดยาง การออกทะเล และการท าสวน สวนใหญเนอหาเพลงดเกรฮลจะออกมาในแนวนแหละ แตกขนอยกบคณะของดเกรฮลเหมอนกนวาเขาจะเนนในเรองใด ถาตแกกาโระเนนในเรองของความรก บทเพลงกจะออกมาในแนวรก ๆ หรอเปนเพลงจบสาว แตสวนมากแลวจะเปนบทเพลงในแงของชวตความเปนอย แบบพนบาน คลายเพลงลกทง ถาเราสงเกตใหดในลรกหรอเนอรองของเพลงดเกรฮล เนอหาจะเปนในแงของวถชวต เชน การทผใหญสอนเดกในสมยกอนวาจะใชชวตยงไง จะด ารงชพยงไง หรอประกอบอาชพกนยงไง สงเหลานจะสอดแทรกไวในเนอรองหรอลรกของดเกรฮล การทเราไปดเขาเลนดเกรฮล ไมเพยงแตจะเพลดเพลนและสนกสนานอยางเดยว อนนเราตองสงเกตหรอตงใจฟงใหด เพราะวา การละเลนของมลายทกอยางเกดจากภมปญญาพนบานของคนในทองถน เขาจะสอดแทรกขอคด แลวกจะมทาแสดงตาง ๆ ทเปนเอกลกษณ อยทวาเราจะสงเกตเหนหรอไม

Page 100: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

104

ดอรอแม หะยหะซา (20 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดเสรมถงภาพโดยรวมของดเกรฮลวา การละเลนดเกรฮลไดท าหนาทสาธยายวถชวตและความเปนอยชมชนใหสงคมทงภายในและภายนอกไดรบร ดงทไดใหสมภาษณวา ถาในดานเนอหาของเพลงพนบานดเกรฮลในสมยกอนนน จะมเนอหาเกยวกบวถชวตของคนในทองถนทปฏบตตดตอกนมาจากรนสรน คอทผมเหนกบตวเองมา เปนประสบการณทผมไดดไดยนไดฟงวา เดมทการละเลนดเกรจะไมใชกลอง เรยกวา ดเกรลอบา จะเลนโดยโตะปาเก7 ขบรองเหมอนการซเกร8 เนอหาทรองจะเกยวกบเรองศาสนา ตอมานกรองดเกรทเปนชาวบานทวไปทไมไดเรยนหนงสอเขาจะรองดเกร เลยเรยกวา ดเกรฮล มเนอหาเกยวกบวถชวต จะรองโตตอบกนไปมา เพราะสมยกอนจะมเวทอยสองเวท เวทหนงส าหรบรองดเกรและอกเวทส าหรบผรองโตตอบ ตรงนนเราสามารถเหนถงวถชวตของคนในสมยนน เนอหาเกยวกบจรยธรรมจะสอดแทรกมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบโตะจอรอ เมอเวลาเปลยนผานไป โตะจอรอกจะมความคดตามสภาพแวดลอมเปลยนไปในขณะนนดวย บางทเนอหาดานจรยธรรมคณธรรมกจะหายลดลงไปดวย มอยระยะหนงทเนอหาสาระในดเกรฮลไมคอยดเทาไร คอเมอประมาณป 2520 ถง 2540 ชวงนนแหละเนอหาสาระจะไมคอยดเทาไร เพราะความคดของโตะจอรอถกอทธพลของสถานการณสภาพแวดลอมเขาครอบง า

มะรอมอล เฮงมะนลอ (11 ตลาคม 2557) ต าแหนงผใหญบาน ทไดใหความเหนเกยวกบดเกรฮลวาเปนการขบรองทสอดแทรกคตในการด าเนนชวต และการท าความด ดงทไดใหสมภาษณวา การละเลนดเกรฮลเปนการขบรองเชงชแนะหรอวาสงสอนในเรองการด าเนนชวต ความเปนอยของชาวบาน สวนในดานการแตงกายนน ดเกรฮลจะตองมการแตงกายใหสภาพและสวยงามและทส าคญดเกรฮลจะสอดแทรกและสอนในเรองการท าความด ใหความดเกดขนในชมชนหรอวาเกดขนในคณะดเกรฮลนน ๆ

นอกจากการด าเนนชวตทวๆ ไปแลว เพลงพนบานดเกรฮลยงสอดแทรกและแฝงไวในเนอหาสาระเกยวกบวถชวตและความเปนอยของชมชนอกดวย ดงท นรอารยา อาแวเตะ (10 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผชวยผใหญบาน ไดแสดงความเหนวาเพลงพนบานดเกรฮลไดรองเกยวกบวถชวตของคนในชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต และไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลสวนมากจะออกแนวครกครน เพอใหเกดจงหวะสนกสนานเพลดเพลนแกผชม และจะสอดแทรกเนอหาเกยวกบคณธรรมจรยธรรม ในบทเพลงทใชในการรองนน ผเลนจะแตงขนมาเอง โดยเนอหาทแตงสวนใหญจะเกยวของกบวถชวตของคนในชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต

สวน มฮมหมดนาเซร สหลง (29 ตลาคม 2557 ) ต าแหนงประธานกลมสตรปตตาน ไดใหความเหนดานความแตกตางของเพลงพนบานดเกรฮลในอดตและปจจบนวา เพลงพนบานในอดตและ 7 นกเรยนสถาบนศกษาปอเนาะ 8 การร าลกและการสรรเสรญตอพระผเปนเจา

Page 101: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

105

ปจจบนจะมความแตกตางในเนอหาสาระบาง ในอดตเนอหาจะเกยวของกบเรองราวตาง ๆ ในชวตประจ าวน ซงผฟงสามารถเอาค ารองมาเปนขอคดคตสอนใจในการด าเนนชวตได ซงตางจากปจจบนเนอหาของเพลงพนบานดเกรฮลจะไปยกยองบคคลมากกวา ผฟงไมสามารถเอามาใชในชวตประจ าวนได ดงทไดใหสมภาษณวา หลง ๆ ผมไมคอยไดตดตามมากนก เทาทฟงมารวาเนอเพลงพนบานดเกรฮลในสมยกอนนนดมสาระ สวนมากเนอเพลงทแตงขนมาผฟงจะไดประโยชนเยอะมาก สามารถเอามาเปนขอคดในการด าเนนชวตได เขาใชไหวพรบในการโตตอบ มการแลกเปลยนความรในขณะทรองกาโระ เพราะมการโตตอบผสานเรองราวตาง ๆ ลงในเนอเพลง แตพอมาปจจบนน เหมอนมการใชค าลกษณะจะยกยองบชาใครคนใดคนหนง การยกยองบชาคนท าใหเปนเรองอนไป เนอหาจงออกมาไมบรสทธ ในความคดผมนน การยกยองบชาคนบชาวตถ ผมไมคอยเหนดวยเทาไร ผมคดวา การทคนเราบชาคนนน มนจะท าใหเสอมเสยดานศาสนา มนดไมดตอสายตาของบรรดาผทมอหมาน9

สะมะแอ มะสละ (21 มถนายน 2557) ฉายาแบเซง จอมอรา ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลเตาทอง เพลงพนบานดเกรฮลยงไดสอดแทรกเนอหาเกยวกบความรกและการใชชวตในครอบครว โชคชะตาชวต การด าเนนชวต ฐานะเศรษฐกจของครอบครว การเลยงดลก การเมองและสงคม และการรณรงคปญหายาเสพตด ดงทไดใหสมภาษณวา เนอเพลงกมเกยวกบความรก เกยวกบโชคชะตาของชวต ความยากล าบากในการด าเนนชวต นอกจากน แลว กมเกยวกบสถานะของครอบครว และการหาเงนของนกดเกร เชน การหาเงนโดยใชหนาตาของตวเองดวยการแสดงดเกรฮล และมเนอเพลงเกยวกบสภาพเศรษฐกจของครอบครวหรอเกยวกบการใชจายในครอบครว การเลยงดหรอดแลลก การสงลกเรยนหนงสอ เกยวกบการด าเนนชวตของคนเรา เรองการเมองกมบาง แลวแตวานกรองจะรองเพลงอะไร มหมด เรองการรณรงคยาเสพตดกม นกรองทรองไดดทสดในคณะของผมชอ แวอาแซ เขาเปนนกรองน าในวงของผม

กะซะห (17 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. กไดใหความเหนเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวาไดสอดแทรกสาระเกยวกบการครองรกครองเรอนและวถชวตของคนในชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตเชนกน ดงทไดใหสมภาษณวา ถาพดถงในอดต เพลงดเกรฮลนเขาจะสอดแทรกเกยวกบชวตความเปนอยหรอสถานการณทเกดขนในชวตประจ าวนของคนสมยกอน เขาจะแตงเพลงโดยเอาสาระการเปนอยในชวตประจ าวนมาแตงเปนเพลง แตจะขบรองเชงใดนน ขนอยกบเนอหาของเพลง สมมตวาในงานแตงงาน เขากจะแตงเพลงเกยวกบการแตงงาน เพลงจะออกมาในแนวความรกและการครองเรอน และจะมมกมตลกเกยวกบเรองนน ๆ แลวกจะสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมควบคกนไปดวย จะรองแบบกวาง ๆ ออกไป

สวนสตาปา บแม (29 มกราคม 2558) ฉายาแบปา บหงาตาน ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลบหงาตาน ในตอนทายๆ กไดแสดงขอคดเหนเกยวกบการความรกในครอบครวหรอการ 9 การศรทธา

Page 102: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

106

ใชชวตในครอบครว ดงทไดใหสมภาษณวา เนอหากถอวาส าคญเหมอนกนครบ หากเนอหาขาดหายไปดเกรฮลกจะแสดงไมได มหลายคนทอยากจะเปนตแกกาโระ โตะยอรอหรอตแกยายง แตวาแตงเนอหาเพลงไมเปน อยางเพลงอนเดย เชน ท านอง ยา โฮกาเม ตเย หลายคนรองท านองไมเปน สงนขนอยกบแตละคน ฉะนน การทจะเปนนกรองไดนนตองขนอยกบความสามารถของแตละคน นแหละทท าใหมนกรองเพยงไมกคน อยางนกรอง บาบอบารดง เขาเกงทจะรองท านอง และแตงเนอหาขนมาได แตบางคนรองเพลงอนเดยได แตไมสามารถทจะแตงเนอรองได ซงอนนถอวาเปนความสามารถของแตละคน แตแบปานนสามารถรองไดหมด จะเอาเนอหาลกษณะไหน รองไดหมด เชน เพลงของมเลาะหมะเยะห (อดตมะเยะห) ทรองวา

ซาปอดยอ เตาะมาล ฮาต มานอ เนาะแตแฮ ซาเลาะห บอล อแกปย อามอ ฆลา แดมอ เนาะ มาแก ซแง ฆานอ แดมอ เตาะ ฆอยะดล ตาเระ มฆอ นาเปาะ มาแซ มาโซะ ดาโป ฆอแดกอดอกง ฆรบด ฮมะห ฮาบฮ ซาปา มาโกะ ปแง ซาปอ ดยอ เตาะมาล

(ความหมาย) ใครบางไมอบอายขายหนา จตใจไหนบางจะทนได เพยงแคความผดทไปซอปลาหมอมา ดฉนเอาปลาหมอมาแกง แตเขาจะกนตมปลา แลวท าไมเจาไมบอกเสยกอนแตแรก ท าไมตองท าหนาบงตงบดเบยว เขาครวท าลายตงตงหมดแมกระทงไหบด โยนถวยชามทงขวางกระจดกระจาย มใครบางหนอทไมอบอายขายหนาคน

เพลงนกเปนเพลงเกยวกบสามภรรยาทมเลาะหมะเยะหรอง ไดชใหเหนความจ าเปนของการเขาอกเขาใจซงกนและกน ฉะนน ถาใครทแตงเนอเพลงไมเปน กจะรองไมได สมมตแบปาแตงเนอหาไมเปน กจะรองเลยนแบบตามเขาไมได เพราะท านองกบเนอหามนตองเขากน ไมใชวาทกคนสามารถรองไดหมด มนแลวแตความสามารถของแตละคน ถาเปนหวหนาวงแลว ทกคนตองรองเปนและแตงเพลงเปนดวย ตองรองท านองเปน สามารถเลยนแบบได หรอถารองเพลงไทยไมเปน กสามารถเอาท านองเพลงไทยมารองได บางทรองแค กอ ไก กอ ไก กมคนชอบ คอมนจะบอกวายากเหมอนกน แตเพยงใหเรากลาแสดงกแลวกน อยางเมอตะกเปนตวอยางทรองใหด เนอหาทเราจะรองกขนอยกบคนรอง เราจะไปรองใหกระทบกบคนอนนนไมได สมยกอนเคยมเพลงหนงอาจจะไมสภาพหรอหยาบไปหนอย เชน ยา ยา เมาะแยนะ ปงงบอซา (ความหมาย น น นางแยนะกนใหญ) การรองแบบนจะไปกระทบกบคนอน ทางมาเลเซยฮารอม10 ไมใหรองเลยแหละลกษณะน ฉะนนผรองตองวเคราะหดวาเหมาะสมหรอไม หากไมเหมาะสม เรากไมควรรองออกไป ผรองตองอาศยประสบการณ พจารณาดวาควร 10 กฎบญญตหาม ทมกลลฟ (มสลมผอยในศาสนนตภาวะ) ทกคนตองละเวน

Page 103: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

107

หรอไมควรอยางไร คนทมอใหมหรอเรมแสดงตองระวงในการรอง จะไปรองตามใจตวเองไมได ตองไตรตรองใหด อยางรนผมอาจมประสบการณพอสมควร เคยแสดงงานกาชาดมาเกอบ 25 ปแลว ไดถวยรางวลตางๆ มากมาย ทงระดบทองถนและระดบชาต ไดรางวลท 1 บาง ท 2 บาง จะแขงกบกทมกตามจะไดรางวลตลอด แตสวนใหญแลวจะไดเขาชงชนะเลศกบคณะอาเนาะปยเปนสวนมาก

4. ดานเนอหาเกยวกบสงคม เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน 4.1 การตกเตอนหรอชแนะแนวทางความเปนอยของคนในสงคม 4.2 การน าเสนอคานยม 12 ประการ 4.3 การชวยเหลอสงคม 4.4 การชน าสงคม

จากการสมภาษณ ปยนช ศรสข (12 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดยะลา มความเหนวาภมปญญาเพลงพนบานดเกรฮลไดท าประโยชนใหกบสงคมและประเทศชาตตลอดมา โดยไดสอดแทรกสาระ การตอตานยาเสพตด การเปนเดกด การชวยเหลอสงคม และการน าเสนอคานยม 12 ประการ ดงทไดใหสมภาษณวา เทาทไดฟงและรบรมาดเกรฮลกมภมปญญาเกงๆ สามารถสอดแทรกความรเกยวกบดานคณธรรมและจรยธรรม เชน จะสอดแทรกเกยวกบการตอตานยาเสพตด การเปนเดกด และการท างานเพอสงคมและชวยเหลอสงคม มดเกรฮลหรอภมปญญาของจงหวดยะลาอยหลายทานทวาเกง ๆ ทผานมาทางส านกงานวฒนธรรมของจงหวดยะลากไดรบความกรณาจากคณมะยะหาซงเปนดเกรฮลประจ าอยทยะหา ไดมโอกาสน าเสนอคานยม 12 ประการและสอดแทรกการรกชาตศาสนาและพระมหากษตรย การเปนคนด การชวยเหลอสงคม เยอะแยะมากเลยคะทคณมะยะหาไดน าเสนอไว

5. ดานการสรางสรรคและความสนกสนาน เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน

5.1 การสรางสรรคและจรรโลงสงคมใหหายจากความตงเครยด 5.2 การสรางความสนกสนานตลกเฮฮา

จากการสมภาษณ สมศกด ดอเระ (23 มนาคม 2558) ต าแหนงปลดอ าเภอ ไดใหความเหนวาในระดบจงหวดเพลงพนบานดเกรฮลจะรองตามหวขอแนวสรางสรรคททางราชการก าหนดให ดงทไดใหสมภาษณวา เมอกอนนนผมเคยดการละเลนดเกรฮล เขาจะเลนเพอความสนกสนานหรอความบนเทงมากกวา สาระดานคณธรรม จรยธรรม อาจจะมแตนอยมาก ปจจบนถาแขงหรอเลนในระดบจงหวด ทางจงหวดจะก าหนดหวขอใหเปนแนวสรางสรรคนะครบ

รอบยะห ยะยา (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงรองปลด อบต. ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลเปนการขบรองแนวสนกสนานและเชงการเชญชวนโดยไดสอดแทรกคต แงคด ในการด าเนนชวตและ ความเปนอยของชาวมสลมในพนทชายแดนภาคใต

Page 104: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

108

ซลกอรนยน แดแก (09 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง เจาหนาทบรหารงานทวไปทมความเหนทตางกนซงไดใหความเหนวาเปนการละเลนเพอความบนเทงสนกสนานและสอดแทรกสาระบางเลกนอย ดงทไดใหสมภาษณวา เทาทผมไดฟงและสงเกตด รสกวามนจะไปในแนวบนเทงมากกวา ถาพดถงในดานของสาระจะมสาระนอยมาก รสกวาจะเนนดานบนเทงมากกวา มการหยอกลอไปมา สวนมากกไมไดค านงถงสาระเทาไร ฉนนจะเปนการดมากถาเขาสามารถปรบเนอหาใหเปนไปในทางทดเพราะจะท าใหคนฟงไดแงคดจากตรงนนบาง สวนในดานคณธรรมและจรยธรรม รสกวาจะไมคอยม เปนแคการละเลนพนบานสนก ๆ แคนนเอง คดวาไมสามารถทจะไปเอาสาระมาใชในชวตประจ าวนไดมากนก นนแหละทผมยากจะใหมการพฒนาดานเนอหาใหมสาระ ซงผมคดวามนส าคญมาก

และเชนเดยวกน สมาน ตาเละ (15 ตลาคม 2557) ต าแหนงอหมาม กไดใหความเหนเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวาการแสดงดเกรฮลจะเนนไปในทางการสรางสรรคมากกวา และจะมลกษณะเหมอนเพลงพนบานทวไปทมกจะสอดแทรกเนอหาเกยวกบการด าเนนชวตและค าสอนตาง ๆ ดงทไดไหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลเปนการขบรองเชงสรางสรรค มเนอหากลาวถงคณธรรมจรยธรรมของชาวบานในพนท บางครงกแทรกค าสอนเกยวกบสตรสงสอนการเปนสตรทด แตการแสดงดเกรฮลจะท าใหผชมผอนคลายและไมเครยด การแสดงจะปนขอคดในการด าเนนชวตกบความสนกสนานไปพรอม ๆ กน

6. ดานสนตสข เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน 6.1 ความรกความสามคคของคนในสงคมและความสามคคในหมคณะ 6.2 การสรางความรกความเขาใจ 6.3 ความสงบสขของบานเมอง 6.4 การสรางใหสงคมสนตสข 6.5 การอยรวมกนในสงคม

จากการสมภาษณ สะมะแอ หะมะ (18 กมภาพนธ 2558) ฉายา แบแอ กแบรายอ ต าแหนง นกรองคณะมะ ยะหา ไดกลาวถงการสอดแทรกเนอหาสาระของเพลงพนบานดเกรฮลในเรองศาสนา การด ารงชวตในชมชนหรอหมบานหรอการอยรวมกนในสงคม ความสงบสขของบานเมอง และความสนกสนานตลกเฮฮา ดงทใหสมภาษณวา ขนอยกบผเลนแตละคนวาจะสอดแทรกเนอเกยวกบเรองอะไรบาง ผเลนบางคนไดเนนในเรองของศาสนา สวนอกบางคนกจะเนนในการอยรวมกนในสงคม แลวแตผแตงหรอผรองวาจะแตงเพลงใหสอไปในดานใดบาง และบางคนนนจะเนนความสนกสนานตลกเฮฮาอยางเดยว ฉะนนจะขนอยกบเนอหาทรองไป หากเนอหาดกจะออกมาด หากมเนอหาในเชงตลกกจะตลกสนกสนานเฮฮาไปตลอด พอมาวนรงขนกลมไปหมดวาไดรองหรอไดพดเรองอะไรไปบาง นคอการเลนแบบตลก เทคนคของผรองเพลงกส าคญเชนกน เพราะมนกยากเหมอนกนทจะรองออกมาใหเปนเพลง ผแตงเพลงตองมความรพอสมควร ในเพลงนนเราไมสามารถสอดแทรกเนอหาไว

Page 105: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

109

ไดมาก แตถาเปนการขบกาโระเราสามารถรายเรองราวตางๆ ไดเลยทนท เนอหาสวนใหญทสอดแทรกเขาไปในการขบกาโระจะมประโยชนมาก ยกตวอยางเชน คนนเราจะสอในประเดนใด เราสามารถสอดแทรกเนอหาเขาไปในการขบกาโระไดเลย จนกวาผฟงจะเขาใจในเนอหานนๆ เชน ความสงบสขของบานเมอง การด ารงชวตในชมชนหรอหมบาน อยางนเปนตน การละเลนดเกรฮลหากไมมการขบกาโระกคงจะไมเรยกวา ดเกรฮล แตนาจะเรยกวาการเลนดนตรหรอแสดงดนตรจะดกวา เพราะมการรองเพลงอยางเดยว รองเสรจกจบดวยวาบแล

นรยะห กเตะ (17 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง นกรองและหวหนาอนาชด ไดกลาวเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวา ไดรองเกยวกบความรกความสามคคของคนในสงคมและความรกระหวางหนมสาว ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงดเกรฮลน เวลาฟงแลวเราจะรทนทวาเปนเพลงพนบาน เปนท านองพนบาน แลวกจะสอดแทรกเนอหาสาระดานคณธรรมจรยธรรม มเนอหาในการสอนคน เพลงบางเพลงจะออกแนวความรก ความสามคค ความรกระหวางหนมสาว แลวกความรกความสามคคของคนในสงคม

นอกจากการอยรวมกนในสงคมแลว อสตะเลาะ (28 มถนายน 2557) ต าแหนง ครสอนศาสนาโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามไดใหความเหนเกยวกบดเกรฮลวาไดสอดแทรกเนอหาสาระเนนทางดานความสามคคในหมคณะและการอนรกษภาษามลายดวย ดงทไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลสามารถเปนกจกรรมการละเลนทแสดงออกในเชงตางๆ ได เชน เชงการเชญชวนโดยมเนอหาเนนในการสรางใหเกดความสามคคในหมคณะและเชงอนรกษภาษามลายซงเดมทดเกรฮลจะขบรองโดยใชภาษามลายปาตาน ซงเปนภาษามลายประจ าทองถนน

7. ดานการตอตานยาเสพตด เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน 7.1 การรณรงคและการตอตานยาเสพตด 7.2 การสงเสรมใหเยาวชนหางไกลยาเสพตด

จากการสมภาษณ มฮ าหมดซอร อาบ (31 พฤษภาคม 2557) ฉายา อาแว อาเนาะปย ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลอาเนาะปย และนอกจากปลกจตส านกแลว เพลงพนบานดเกรฮลยงไดสอดแทรกเนอหารสาระเกยวกบการรณรงคปญหายาเสพตด การรองเพอความสนกสนานตามงานแตงงาน การเชดชวฒนธรรม การเทดพระเกยรต และการประชาสมพนธบานเมอง ดงทไดใหสมภาษณวา เนอเพลงทแตงออกมาจะเปนแบบไหนนน มนอยทเจาของงานหรอเจาภาพ ตองดวาเจาของงานตองการใหเนอเพลงเกยวของกบอะไร ยกตวอยางเชน เจาของงานอยากไดเพลงเกยวกบยาเสพตด เรากแตงเพลงการรณรงคยาเสพตด แตถาเปนเนอเพลงของตวเองกจะแตงเหมอนเพลงทวๆ ไป หรอเหมอนเพลงดเกรทรองปกต คอจะรองดเกรส าหรบทกคนโดยไมเนนหวขอทถกก าหนดมา สวนใหญแลวดเกรจะรองเกยวกบความรกในงานววาห และบางครงกจะเกยวกบสภาพทวไปของจงหวด เชน เชญชวนใหคนมาเทยวจงหวดปตตานของเรา จงหวดของเรามอะไรบาง พอเราอยากให

Page 106: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

110

เกดสนตสขในจงหวดของเรา เรากจะประชาสมพนธเรองราวจงหวดของเราใหคนเขารจกในทางทด โดยสรปแลว เนอเพลงของดเกรฮลจะเกยวกบอะไรนนขนอยกบเจาของงานวาตองการให รองในประเดนอะไร และขนอยกบผฟงวาผทมาฟงนนเปนใครบาง ณ ตอนนเนอเพลงทเราเนนทสดกคอเกยวกบสนตสขของสามจงหวดชายแดนภาคใต สวนการรองดเกรตามหมบานหรอในงานววาห สวนใหญจะเกยวกบความรก ถาเปนตามหนวยงานเรากจะเนนเรอง การรณรงคตอตานยาเสพตด เชดชวฒนธรรม และดเกรเทดพระเกยรตในหลวง จะรองเกยวกบพระองคทานทไดทรงภารกจตางๆ และเกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนตน การแสดงดเกรฮลในปจจบนนสวนใหญแลวจะเปนการแสดงโชรมากกวา การดเกรในหมบานตอนนมไมคอยบอย นอกจากน ในยทปเองกมการเผยแพรดเกรฮล มคนตางชาตซงเปนฝรงคนหนง ไดดดเกรฮลในยทป เขาบอกวา เขาชอบดเกรฮลมาก เพราะวา ส าหรบเขาแลวดเกรท าใหแกเครยดได และดเกรเปนการละเลนทเปนการออกก าลงกายสวนหนงของล าตว อกอยางหนงการดเกรนไดฝกใหคนมความสามคค เชน ถามสบคน ตองปรบมอใหพรอมกนสบคน ทกคนตองปรบมอ ทกคนตองท าลลาเหมอนๆ กน ท าพรอม ๆ กน ไมมใครพลาดเลย ตวอยางความพรอมเพรยงในการแสดงดเกรฮลนจะน าไปสอนคนในหมบานใหมความสามคคกน จะสงเกตวา การละเลนดเกรฮลจะบงคบคนทงสบแปดคนดวยเพยงร ามะนาตวเดยว ท าใหทกคนมทวงทาลลาพรอมกน ถาร ามะนาหยด ทกคนกจะหยดหมด

อารฟ จลยานนท (27 มถนายน 2557) ต าแหนง ทนตแพทย ไดวเคราะหเกยวกบดเกรฮลวาไดสอดแทรกเนอหาสาระเกยวกบการหางไกลยาเสพตดของเยาวชนและการสรางสงคมสนตสข ดงทไดใหสมภาษณวา ในการแสดงดเกรฮลนน ถาเขาตองการจะสออะไร เขาจะรองผานเพลงดเกรฮลหรอปนตง เขาจะสอในดานไหนนนขนอยกบโตะจอรอ จะชกชวนผคนใหมาท าความดหรอใหผฟงมความส านกนนเขาจะสอดแทรกสงเหลานนลงในเนอหาดเกรฮล เนอหามการปรบตามสภาพวาจะสงเสรมผฟงในดานใดหรอจะสรางสนตสขในสงคมอยางไร แตดเกรฮลสวนใหญในปจจบนนจะรณรงคใหเยาวชนหางไกลยาเสพตด แตมเดกไมกคนเองทจะฟงดเกรฮล เขาจะไมฟงกน เพราะดเกรฮลเปนสงบนเทงแบบคนแก คงไมรนเรงแกเดกๆ

8. ดานทรพยากรของบานเมอง เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน 8.1 การประชาสมพนธบานเมองและผลตภณฑของทองถน 8.2 การชนชมความสวยงามของบานเมอง 8.3 การรณรงคทรพยากรในหมบาน 8.4 การอนรกษธรรมชาต

จากการสมภาษณ วาสอเมาะ เงาะ (15 มกราคม 2558) ต าแหนงก านนต าบลสะก า ไดกลาวถงเพลงพนบานดเกรฮลกไดสอดแทรกเนอหาลกษณะนไปดวย เชน ดานความสวยงามของธรรมชาตเพอเปนการรณรงคทรพยากรตาง ๆ ทมอยในทองถน ดงทใหสมภาษณวา เทาทไดฟง กเปน

Page 107: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

111

การขบรองแนวพนบาน รองโตตอบ และมการกลาวถงการรณรงคทรพยากรในหมบาน ดเกรฮลจงเปนการละเลนและการขบรองเพลงพนบานทมเนอหาสาระและประโยชนในหลาย ๆ ดาน

9. ดานการอนรกษวฒนธรรม เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน 9.1 ประเพณและวฒนธรรมของตนเอง 9.2 การอนรกษภาษามลาย 9.3 การเชดชวฒนธรรม

จากการสมภาษณ.ซ าซยะห มะและเดง (23 มนาคม 2558) ต าแหนงรองผอ านวยการโรงเรยนฝายชมชนสมพนธ ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลนมหลายแนวดวยกน มทงท านองนมนวลและท านองแนววยรนสมยใหม ฟงแลวสนกสนานครนเครง แตดเกรฮลในอดตสวนมากจะมท านองแนวนมนวล มเนอหาและท านองทใหความรสกทดตอผฟง สามารถโนมนาวจตใจผฟงไดด ท าใหคนเขาใจงาย ไดประโยชน และไดความรจากการฟงดเกรฮลเหลานน สวนในปจจบนดเกรฮลมรปแบบการละเลนอยสองรปแบบดวยกน ดเกรฮลทแสดงการรองเพลง และดเกรฮลชนดท รองเออน ๆ เชน เพลงวาบแล “โอวา.เอวาบแล เอวาบแล ตฆาญฮ ตกอ” จะรองเออนเปนท านองบทกลอน แลวกจะแปลความหมายจากบทกลอนนน อยางทบอกนะคะดเกรฮลนนมสองรปแบบดวยกน รปแบบทรองเปนเพลงกบรปแบบทดฉนหยบยกตวอยางไปเมอตะกน ซงเราจะไดรบประโยชนมากมายถาเราไดฟงอยางจรงจง ไดทงอรรถรสของการปนตง (บทกลอน) ในตว และการสรางคานยมดานวฒนธรรมประเพณไปดวย ยงมอกหลายเรองทดฉนไดฟง อยางบทกลอนบทหนงทสะทอนถงคานยมและค าสอน ทวา “บวย ลาย ๆ ซมไป ปโจะ อาตบ / บอลม ปนดย ปากย บาญ / ซเดาะห ปนดย บาจอ กตบ” (ความหมาย แกวง เรวๆ ใหสงเทยมหลงคา/กอนจะสวมใสเสอผาเปน/กสามารถอานหนงสอไดแลว) อยางทดฉนไดบอกไปวาดเกรฮลมหลากหลายรปแบบ ในอดตนนมเรองราวมากมายทเราสามารถเรยนรและน ามาใชประโยชน ถงแมจะเปนเพลงแตเรากสามารถน ามาใชประโยชนได และถอเปนแนวทางหนงในการสรางขวญก าลงใจใหกบเราไดท าในสงด ๆ ตอไปอกในวนขางหนา นกถอวาเปนหนงตวอยางทดทดฉนไดยกมา ยงมอกมากมายเลยนะมนบไมถวนทเปนเรองราวและค าสอนด ๆ

ประสทธ ชมพบลย (09 มกราคม 2558) ต าแหนงผอ านวยการส านกงานการศกษาเอกชนอ าเภอมายอ ทไดใหความเหนเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลวาหากไปเลนตามงานแตงงานหรองานประเพณตามชมชนหรอหมบานทวไปกจะสอดแทรกเนอหาและสงสอนเกยวกบประเพณนน ๆ ใหประชาชนไดเรยนรถงประเพณของตนเอง และจะโนมนาวใหประชาชนน าไปปฏบตตามประเพณและวฒนธรรมของตน แตหากไปแสดงตามหนวยงานราชการกจะสอดแทรกเรองการบานการเมองเขาไป ดงทไดใหสมภาษณวา การรองเพลงมหลายลกษณะ ลกษณะหนงเทาทผมรนนจะเปนลกษณะการโตกนไปโตกนมา คลาย ๆ การโตวาท แตมดนตร มเนอหา สอดแทรกสาระเขาไป และอกลกษณะหนง คอ มนกรอง มการขบรองมลกครองสรอย แลวกมหวหนาวง คน ๆ นจ าเปนจะตองมน าเสยงด ตองม

Page 108: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

112

ลลา ตองมไหวพรบ จงจะเปนหวหนาหรอหวหนาคณะได การแสดงดเกรฮลจะกลาวหรอรองกนสด ๆ ทนทตามความถนดและตามหวขอทไดรบมอบหมาย สวนดานภาษา ในอดตคดวาคงจะรองเปนภาษามลายถน เปนดเกรฮลตามลกษณะในยคนนๆ ผมวาดเกรฮลนอกจากใหความบนเทงและความสนกสนานในการแสดงแลว สามารถทจะสอดแทรกการเมอง ศาสนา วฒนธรรม ตลอดจนฝากขอคดคตตาง ๆ และโนมนาวจตใจของคนในชมชนใหปฏบตตามประเพณหรอวฒนธรรมของตนตามยคตามสมยได และดเกรฮลทไปแสดงในงานตามหนวยงานตางๆ ผมคดวา สวนมากเทาทผมไดสมผสมา ถาเปนหนวยงานรบไปหรอจดงาน เขาตองรองตามเนอหาทหนวยงานนนก าหนด เขาจะก าหนดหวขอใหเรยบรอยแลว เชน หวขอเกยวกบประเพณ วฒนธรรม การเมองอะไรกวาไป แตในปจจบนนสวนมากจะจดงานในลกษณะการประชน แขงขน หรอการประกวดกนมากกวา

สวนรสด ตาเยะ (5 มกราคม 2558) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดเปรยบเทยบใหเหนถงความแตกตางของเพลงพนบานดเกรฮลในอดตและปจจบนวา ในอดตนอกจากความสามคคแลว ยงจะแฝงดวยคตสอนใจ สวนในปจจบนจะสอเรองความรกมากกวา ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงดเกรฮลสวนมากจะไปในเรองของความรกมากกวา สวนการสรางจตส านกนนมนอย จากทฟงมาปจจบนจะเปนไปในแนวนนมากกวา สมยกอนนน (ในอดต) จะมบาง เปนการสงสอน การตกเตอน แตสมยนมนอย สมยกอนจะเปนแนวของวรรณกรรมมลาย สอถงวฒนธรรมประเพณมลาย เชน การรองปนตง (การขบบทกลอน) อนนเราเรยกวาวรรณกรรมมลาย ซงจะมเนอหาทเปนวรรณกรรมมขปาฐะ เปนบทกลอนทตความคลาย ๆ ซาเญาะ11 ม ปมบายง12 อยางไร มกสด13กจะตความตามนนสอดแทรกในเนอหาของดเกรบารตหรอดเกรฮล เชน

บงา กอดโดะ บรง กอดด บงา จอปากอ กอมาน กาก ดมานอ ดโดะ ดมานอ เปอรฆ บลอ ดนามอ กอนอ ดฮาต

(ความหมาย) โคลงเคลงเอย เจานกอกอยเลก เอาดอกจ าปามาอาบน าจรดเทา แมเธอจะไปหรออย แหงหนใด เมอไดยนนามเรยกเธอ หวใจฉนชนชมเสมอ

11 บทกว 12 การเปรย 13 ความหมาย

Page 109: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

113

คอเขามการตความ ในเนอหาของปาตง แตสมยนไมมแลวแบบนน เพลงทกเพลงจะไมมลกษณะนแลว เพลงดเกรฮลสมยใหมจะไมมท านองแบบเดม ซงลกษณะสมผสแบบเดมนนถาวรรคแรกลงทายดวยเสยง “ยา” วรรคตอ ๆ ไป กจะลงสมผสดวย “ยา” ตลอด นนแหละท านองมลายแบบดงเดม และกลอนทกบทจะมความหมาย จะมการคดค า เลนค า และสอความหมายลงในปนตง และจะจบลงเหมอนการซาเญาะ การซาเญาะถาลงทายดวยสระเสยงอะไร ค าทใชกจะลงทายดวยสระเสยงนนตลอด ฟงแลวเกดความไพเราะ เพราะมการสมผสค า สมผสพยางค เหมอนบทกลอน ใชสระค าทายเสยงเหมอนกน ตอนนการสมผสแทบจะไมมแลว แตลากะ14 นนกยงมอยอก สวนเนอรองทเปนการสงสอนนนหายเกอบหมดแลว ไมมแลว

10. ดานการเปนสอและถายทอดสถานการณของบานเมอง เพลงพนบานดเกรฮลมการสอดแทรกเนอหาสาระดงตอไปน

10.1 เลาเหตการณของสงคม และเหตบานการเมอง 10.2 เลาเหตการณในชวตประจ าวน 10.3 เลาเหตการณในพนท

จากการสมภาษณ เจะเดาะ ตาเฮ (12 มนาคม 2558) ฉายา กะโรฮายา ต าแหนง นกรอง คณะดเกรฮลมะ ยะหา ไดใหสมภาษณวา เราไดแนวคดในการแตงเพลง จากการสงเกตและการดสถานการณในขณะทเราเดนทางไปแสดงวาเกดอะไรขนบาง ฉะนนเนอหาของเพลงจะขนอยกบสถานการณและเหตการณทเกดขน เปนการเลาเรองราวและจะไมเจาะจงเฉพาะไปทคนใดคนหนงหรอตรงไปตรงมา แตจะรองเกรนหรอเปรย ๆ ออกมาเปนนยไว ถาไปตรงกบใคร คนนนกจะรสกส านกในเพลงทรอง เพลงทมเลาะแบเยะหและมะยะหารองสวนใหญจะเปนเพลงทมประโยชนและใหคนฟงไดคด เพลงทรองขนมาจะใหขอคดกบคนฟง สมยกอนคนจะชอบฟงการรองกาโระ และจะรองกาโระในเรองศาสนาบาง ฟงแลวไมเบอ เนอหาและท านองมความไพเราะ คนสมยกอนเปนคนในหมบาน เขาชอบฟง เขาจะไดขอคดจากเพลงทเรารอง เวลาเขาไดดดเกรฮล เขาจะชอบฟงเนอหาของการรองปาตงและเสยงรองทไพเราะ เนอหาเตมไปดวยการสรางสรรค ใหขอคดและสงสอนชน าสงคมในสงทถกทควร การอบรมเลยงดลก การอยรวมกนในสงคม ชาวบานจะสนบสนนอยากใหมการแสดงดเกรฮล แตสมยนชาวบานในบางสถานทเขากลวเวลาจะออกไปดการแสดงดเกรฮล หรอบางคนกอายทจะออกมาด ใจอยากจะดแตวาอาย แตสวนมากกจะสนบสนน

แต อภชาต กาแมแล (8 มกราคม 2558) ต าแหนง ครดนตรและนาฏศลป ไดใหความเหนเกยวกบดเกรฮลวา สาระอาจมบางแตนอย แตจะสอดแทรกเกยวกบการเมองในการดนกลอนสด ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮล สวนใหญจะเลยนแบบท านองเพลงอนเดย แตชวงหลง ๆ เรมเลยนแบบท านองเพลงไทย มภาษาและเนอรองใหม แตดนตรเหมอนเดม การเลนดเกรฮลจรง ๆ นน 14 ท านองเสยงเพลงมลาย

Page 110: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

114

คอการดนกลอนสด ซงตามลกษณะของเพลงแลว คงมแตเพยงบนเทงอยางเดยว ดานคณธรรมจรยธรรมคงไมม หรอ มนอย ถาเปนการดนกลอนสดหรอปาตงกจะสอดแทรกดานการเมองบาง

ความสมพนธของเนอหาและค ารองของเพลงพนบานดเกรฮลกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต

เพลงพนบานดเกรฮลสวนใหญสมพนธกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตหลายประการดวยกน มเพยงสวนนอยเทานนทเนอหาไมสมพนธกน นอกจากน ยงไดมบทบาทหนาทตาง ๆ ในพนทดวย ในประการแรกนน เพลงพนบานดเกรฮลสมพนธกบ คณธรรมและจรยธรรมหรอศลธรรมของคนในพนท แนวคดและค าสงสอนของศาสนาอสลามทคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตนบถอ การสงสอนในการด ารงชวต การสงสอนใหเดกๆ ตงใจเรยน การแกปญหาของครอบครว ความล าบากของพอแมในการสงเสยลกเรยน และการท ามาหากนเลยงชพทนายกยอง

นอกเหนอทกลาวมาขางตน เพลงพนบานดเกรฮลยงไดสมพนธกบบรรยากาศความเปนอยของชมชน หรอความเปนอยของคนในพนท การเชอมสมพนธไมตร การสรางความเขาใจและสนตสขในชมชนหรอการสงสอนใหแตละชมชนมความสามคค ความใกลชดและการดแลระหวางเดกกบผใหญ ความเปนหนงเดยวกนของสงคม โดยเฉพาะความสามคคของชมชนในอดตหรอความปรองดองของคนสามจงหวดฯ ซงในอดตมความสมพนธกบวถชวตของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนอยางมาก และอกประการกคอมความสมพนธกบผเลนและคนดซงเปนคนในพนทสามจงหวดเอง

และยงสมพนธกบลกษณะของทองถน โอกาสส าคญๆ ของทองถน วฒนธรรมและประเพณของทองถน ปจจบนเพลงพนบานดเกรฮลยงไดรบการยกยองและเปนทยอมรบของสงคมอยเชนเคย นอกจากนนยงสมพนธกบสถานทส าคญ ๆ ในสามจงหวดชายแดนภาคใตและชมชนทองถนหรอหนวยงานราชการอกดวย

นอกจากมความสมพนธกบชมชนแลว เพลงพนบานดเกรฮลยงคงรกษาอตลกษณดานภาษาประจ าทองถนของตนเองซงสมพนธกนโดยการใชภาษามลาย อนรกษภมปญญาวฒนธรรมมลายหรอภมปญญาทองถน การแตงกายทเปนมลายหรอความเปนคนสามจงหวด เนอรองและท านองดนตรพนบานแบบมลายดงเดม นอกจากน ยงสมพนธกบกจกรรมในยามวางและการละเลนของคนในพนทในอดต ตลอดจนนโยบายของรฐบาลในบางสวนอกดวย

จะมเพยงจ านวนนอยเทานนทเพลงพนบานดเกรฮลไมสมพนธกบชวตของคนในพนท รวมทงไมสมพนธกบกลมคนทไมเหนดวยกบการแสดงและการละเลนน สวนในดานบทบาทนน ไดสงเสรมกจกรรมตาง ๆ ของหนวยงานราชการและของชมชน และมบทบาทในการรณรงคใหเยาวชนเลกและหางไกลยาเสพตด ใชเวลาวางใหเกดประโยชนและหนมาเลนดเกรฮลเพอความสนกสนานและสรางรายไดใหกบตวเอง นอกจากนน ยงสงเสรมความสามคคในชมชน สรางความเขาใจระหวางชมชนใหม

Page 111: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

115

ความเปนอยทด สรางความเขาใจและความสมพนธอนดระหวางชมชนกบหนวยงานของรฐ สรางความเขาใจระหวางเดกและผใหญ และสรางความบนเทงใหแกสมาชกในหมบาน และยงมบทบาทในการปลกฝงใหเยาวชนตงใจศกษาเลาเรยน ตลอดจนไดท าหนาทแจงขอมลขาวสารของรฐใหกบประชาชนและชวยประสานงานระหวางหนวยงานรฐและชมชน นอกจากน ไดเปนสอสะทอนวถชวตความเปนอยของคนในพนท และท าหนาทเปนกระบอกเสยงแจงขอมลขาวสารใหกบภาครฐและเอกชนดวย ซงความสมพนธดงกลาวสามารถสรปไดดงน

1. ความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลในดานคณธรรมจรยธรรมและค าสงสอน 1.1 แนวคดและค าสงสอนศาสนาอสลามทคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตนบถอ 1.2 คณธรรมจรยธรรมหรอศลธรรมของคนในพนท 1.3 การสงสอนใหแตละชมชนมความสามคค 1.4 การสงสอนใหเดก ๆ ตงใจเรยน 1.5 การสงสอนในการด ารงชวต

จากการสมภาษณ รอเสะ ยาโตะ (16 มนาคม 2558) ต าแหนงรองนายกเทศมนตรต าบลบาลอ ไดกลาวถงเพลงพนบานดเกรฮลวาไดน าเอาค าสอนของศาสนามาสอดแทรกไวในเนอหาซงเปนแนวคดใหกบผทหางไกลจากการเขาหาศาสนาโดยทางตรงไดสมผส ดงทไดใหสมภาษณวา ทจรงแลวการละเลนดเกรฮลไดสะทอนชวต หรอวถชวตของชาวบาน จะเลาถงเหตการณตาง ๆ ในการด าเนนชวตของชาวบานในแตละพนท และสอดแทรกค าสอนของศาสนาไวในดเกรฮล ซงเปนการสอดแทรกเรองศาสนาในอกรปแบบหนง ฉนนการแสดงดเกรฮลน ชาวบานทวไปทไมคอยไปฟงการสอนศาสนาทมสยด เขาจะฟงแนวคดหรอค าสอนในดเกรฮลและเอาไปเปนแบบอยางในการด าเนนชวตประจ าวน

มะรอมอล เฮงมะนลอ (11 ตลาคม 2557) ต าแหนงผใหญบาน ไดกลาววา เพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธกบแนวคดและค าสงสอนของศาสนาทคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตนบถอ ดงทไดใหสมภาษณวา เนอหาของเพลงสวนใหญเกยวของกบการด าเนนชวตของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใต เชน ในชมชนหรอในหมบาน เนอหาของเพลงจะเกดจากแนวคดและค าสงสอนของศาสนาทคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตนบถอ ค าสงสอนเหลานไดสอนผานบทเพลงหรอวาการละเลนดเกรฮลในแตละครง

นอกจากน นรอารยา อาแวเตะ (10 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผ ชวยผใหญบาน ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลสมพนธในหลายดาน เนองจากคนทแตงบทเพลง จะแตงเนอเพลงเกยวกบวถชวตของคนในชมชนเปนสวนใหญ และจะเกยวของกบคณธรรมจรยธรรมโดยจะสอดแทรกค าสงสอนในเนอเพลง เพอใหผชมทเปนทงเดกและผใหญไดซมซบในหลกคณธรรมจรยธรรมอยางลกซง

Page 112: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

116

สมาน ตาเละ (15 ตลาคม 2557) ต าแหนงอหมาม ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลจะมความสมพนธกบคนในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพราะชาวบานใชดเกรฮลเปนกจกรรมการแสดงในงานตาง ๆ เพอสรางความสนกสนานและตกเตอนใหคตสอนใจผานวฒนธรรม และผเลนดเกรฮลจะใชไหวพรบหรอประสบการณการแสดงของตนเองมาถายทอดใหผฟงไดฟง

2. ความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลในดานครอบครว 2.1 ความล าบากของพอแมในการสงเสยลกเรยน 2.2 การท ามาหากนเลยงชพทนายกยอง 2.3 การแกปญหาของครอบครว

จากการสมภาษณ ซ าซยะห มะและเดง (23 มนาคม 2558) ต าแหนง รองผอ านวยการฝายชมชนสมพนธ ทไดกลาวถงดานวถชวตของคนในพนท ความล าบากของพอแมเพอสงเสยลกเรยน สงสอนใหตงใจเรยน และการท ามาหากนในการเลยงชพทนายกยอง ไดใหสมภาษณวา เรองราวมอยทงทสมพนธและไมสมพนธ ส าหรบเรองราวทวาสมพนธกบความเปนอยและการใชชวตของคนในสามจงหวดนน เชนเพลงหนงทดเกรฮลรอง พอสรปใจความเนอรองได วา คนทเปนแมนนท างานเพยงเพอใหลกไดเรยนหนงสอเทานนเอง ท างานรบจางตาง ๆ นานาไมวาจะเปนการท าไรท าสวน ท าการเกษตรปลกพชผกตาง ๆ ตวพอเองกเหมอนกนท างานจนเลกดก ตวเองท างานแทบขาดใจ หวงหาเงนหาทองเพยงเพอใหลกนนไดเรยนหนงสอและประสบความส าเรจ นกเปนเรองหนง ซงสามารถน ามาเปรยบเทยบใหเหนถงความแตกตางของฐานะระหวางคนรวยกบคนจน และเปรยบเทยบใหเหนสภาพสงคมและการใชชวตของคน ทงนและทงนนหากเราไดฟงเพลงพนบานดเกรฮลของมาเลเซยบาง ไมใชเราวาฟงจากของเราฝงปตตานอยางเดยวนะ เราจะเหนเรองราวทมลกษณะนอยเยอะเหมอนกน ไมวาจะเปนเรองราวทสงสอนเพอใหขยนตงใจเรยน หรอเรองราวอนๆ จะมเพลงในลกษณะน มมากมาย เชนวา มเนอหาทวา “คนอนเขากาวหนาไปไกลแลวเรายงอยทเดมไมไปไหนอก” กจะสรางสรรคออกมาในรปแบบของบทเพลง หรอเพลงทวา “คนอนเขาเรยนจนไดเปนหมอ แตตวเราเรยนฉดตวเอง” ซงกไดเลาเรองราวเหลานผานบทเพลงนนเอง ฟง ๆ ไปแลวกเพลดเพลนไปเหมอนกน (หวเราะ) คนอนเขาไดโนนนนนเยอะแยะมากมาย แตเรายงไมไดอะไรเทาไหรเลย นแหละคอเสนหอยางหนงของการเลาเรองราวผานเพลงพนบานดเกรฮล สงทกลาวมานจะสมพนธกบการด ารงชวตของคนในสงคมหรอในชมชนเชนกน หรอเพลงทวา “ถาไปทงนากไปปลกขาว” ซงนกถอเปนวฒนธรรมประเพณหนงของพวกเราเชนกน หากเราไมท านาจะเกดอะไรขนละ เรากอาจจะตองซอขาวจากทางภาคอสานมากนเสยละมง ลองคดดตอนนราคายางยงตกอยหากเราไมท านาปลกขาวกนเอง เราจะเอาเงนทไหนไปซอขาวกนกน ซงถาเราทกคนคดไดอยางนกนหมดกคงไดผลประโยชนนบไมถวนทเดยว ทวามานกสมพนธกบการด ารงชวตของคนในชมชนยงนก แตวาคนในชมชนสวนใหญฟงอยางเดยวแตไมคดตาม ถาหลาย ๆ คนไดฟงแลวน ามาคดตรกตรองกนกคงจะไมเหนความจนอยางท

Page 113: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

117

เหนอยทกวนนแน ซงถาใหพดนนใคร ๆ กพดไดทงนนเชนเพลงหนงทวา “ไปทงนาเพอปลกขาว ระหวางปลกขาวกจะจบปลา” ซงปลาทอยในทงทปลกขาวนนกสามารถน ากลบมาปรงอาหารกนกนไดอก ทงปลาหมอ ปลาดก หลากหลายชนดเลยทเขารองบอกแกเรา แตกอยางทวานนแหละคนบานเรานนฟงแลวผานเลยไมคอยไดน ามาคดไตรตรองกนซะเทาไหร ยงมอกเยอะแยะมากมายเลยเพลงลกษณะน สวนทไมคอยเออประโยชนเทาไหรนนเรากไมตองไปพดถงใหมนมาก

ดานการสะทอนวถชวตของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตและการครองชพ ดงท อบรอเฮง มะเละ (16 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดใหสมภาษณวา หากพดถงในอดต ดเกรฮลมความสมพนธและสะทอนความเปนอยจรง บางทปญหาตาง ๆ ทเกดขน โดยเฉพาะทเกดขนในครอบครว หรอปญหาครอบครว ถาเรายอนนกถงดเกรฮลในอดต มนสามารถทจะท าใหคนในครอบครว ๆ หนงมความสขขนมาได สามารถทจะท าใหชวตดขนได โดยใชการฟงเพลงดเกรฮลไปเชอมเขากบวถความเปนอย เชน เพลงอแกปย (เพลงปลาหมอ) เปนเพลงดเกรฮลในสมยกอนทมเนอรองพดถงครอบครวหนง เพลงมอยวา สามชอบกนแกงอกแบบหนง แตภรรยาท ามาอกแบบหนง ท าใหสามภรรยาคนมปญหาในครอบครว จงมาประยกตแตงเปนเพลงดเกรฮล โดยเอานทานเอาเรองราวเหลานมาแตงเปนเพลงดเกรฮล บางทดเกรฮลอาจสะทอนถงชวตจรงของตวเราเองกได เราในฐานะเปนผฟง ถาเกดเรองราวอยางนกบตวเรา เรามปญหาเหมอนกบในเนอหาหรอเนอรองของดเกรฮล เราจะแกปญหาอยางไร สมควรไหมทเราจะไปตบตกนเมอมปญหาตาง ๆ เกดขนในครอบครว นกคอสวนหนงทสามารถสอนใหกบตวเราเองหรอครอบครวเราใหมจตส านก คดขนมาไดวาตองแกปญหาอยางไร และมอกหลายตวอยางครบ

3. ความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลในดานความสามคค 3.1. ความสามคคของชมชนหรอความปรองดองของคนสามจงหวดฯ ในอดต 3.2. ความใกลชดและการดแลระหวางเดกกบผใหญ 3.3. การสรางความเขาใจและสนตสขในชมชน 3.4. การเชอมสมพนธไมตรของชาวบาน 3.5. ความเปนหนงเดยวกนของสงคม

จากการสมภาษณ สะมะแอ หะมะ (18 กมภาพนธ 2558) ฉายา แบแอ กแบรายอ ต าแหนง นกรอง ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลคงมความสมพนธกบวถชวตของคนในพนทพอสมควร เชน ดเกรฮลบางเพลงกจะบรรยายเกยวกบความเปนอยและการด าเนนชวตของคนในสงคม แมบางครงในชมชนอาจจะเกดความแตกแยกบางเลกนอย แตกจะเนนความสนกสนานใหกบชมชน และสงสอนคนในชมชนใหมความเขาใจซงกนและกนมากกวา อยางเชนเนอเพลงทแบแอจะรองใหฟงน เปนเพลงบรรยายเกยวกบการอยรวมกนในโลกใบน ชอเพลงวา ฮาบฮกอเบรกะแต (ความเปนมงคลไดสญหายไป) แบแอไปรองทไหนกไดรบการชนชมทนน

Page 114: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

118

ซดอฮ ลามอ ออแฆทวอ โดะบแล ซดอฮ ลามอ ออแฆทวอ โดะบแล ดอาเคร ฮอกดนยอ ฮาบฮ ดอฮ กอเบรกะแต อาเลม อลามอ ซดอฮ ฆาอยบ ฮแล

ตโม ปเลาะ ลาเปะหเกาว บาร ตโม ปเลาะ ลาเปะหเกาว บาร กาปงกตอเบรพเวาะ เบรปอเจาะ ซกๆ สอราตอ แดะเราะ ลอนง เบรลาก

(ความหมาย) นานมาแลวทคนแกไดกลาวไว นานมาแลวทคนแกไดกลาวไว บนปลายโลกใบนความมงคลไดสญหาย ผรดานศาสนาไดลวงลบและหมดไป

โผลขนมาเปนกลมๆคอ คณะใหม โผลขนมาเปนกลมๆ คอ คณะใหม สงคมเราถกแบงแยกเปนกลมเปนชน ระบาดไปทวทกต าบลทกแหงหน

เพลงนพยายามจะใหพวกเราเขาใจกน ใหยดหลกความสามคคในการอยรวมกนในสงคม ไมใชความรทเราม

แบเซะ (13 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธในดานความสามคค เพราะในเพลงดเกรฮลมความหมายดานความรกความสามคค ผเลนมความพรอมเพรยงกน และบางบทเพลงไดพดถงการเปนอยของคนในพนท การเปนอยทตองอาศยความสามคค ความปรองดอง และความชวยเหลอซงกนและกน นแหละดเกรฮลทแทจรง

เจะเดาะ ตาเฮ (12 มนาคม 2558) ฉายา กะโรฮายา ต าแหนง นกรอง คณะดเกรฮลมะ ยะหา ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลสามารถฝกอบรมเดกและ บางครงสามารถสรางความเขาใจใหกบพอแมของเดกได กจกรรมการละเลนดเกรฮลตองการอบรมผเลนและตองการใหชมชนมคณะของตนเอง ดเกรฮลสามารถอบรมสงสอนผเลนในชมชนได ในคณะดเกรฮลจะมทงคนหนมแลวกผใหญ ทกหมบานจะมวยรน เราจะเรยกเชญวยรนออกมาแลวกฝกอบรมเกยวกบวฒนธรรมการละเลนดเกรฮล และจะสอดแทรกเกยวกบสนตสข ฉะนน ถาทกคนออกมาเลนดเกรฮล เราสามารถพดคยไดในทก ๆ ดาน เรา

Page 115: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

119

ไมไดคยในเรองวฒนธรรมเพยงอยางเดยว แตเราสามารถคยในเรองอน ๆ ไดอกดวย เชน เรองความสงบสขของหมบาน หรอการประกอบอาชพในหมบาน

สไลมาน เจะแม (20 สงหาคม 2557) ต าแหนง หวหนาคณะสลตและตารอนา ทไดใหสมภาษณวา อนดบแรกทส าคญทสดคอ Identity หรอ อตลกษณ เพราะอะไร? เพราะถาคนตางถน หรอวาคนไทยพทธ หรอคนจากกรงเทพ เวลาเขานกถงวฒนธรรมของคนไทยทางใตสดหรอคนสามจงหวดฯ เขาจะนกถงดเกรฮลมาเปนอนดบแรกเลย อกอยางกคอดเกรฮลจะไมมทางภาคอน จะมกทสามจงหวดฯ แลวกทรฐกลนตนเทานน อนนคอดานวฒนธรรม ถาเปนสมยกอนนนดเกรฮลจะมความสมพนธมาก เพราะการเลนดเกรฮลนนมนเปนวงใหญ มนตองใชคนเลนเยอะ คนสมยกอนนนการทเขาจะรวมตวกนไดจะตองใชความสามคค จะรวบรวมคนไดยสบคนสามสบคน มาฝกมาซอมดนตร มาซอมรองเพลง ซอมตกลองตร ามะนา และรองร าอยางอนนนตองสามคค ตรงนอกสวนหนงทผมมองเหน คอ ชาวบานจะมารวมกลมไดกตองใชความสามคค คนในหมบานตองมความสามคคกน แตปจจบนเราจะเหนวาตางคนตางอย เดกไมรจกผใหญ แลวผใหญกไมรจกเดก เมอกอนนนการละเลนตอง อยางเชน การละเลนของผมจะเปนการเลนสลตและตารอนา เมอกอนนน ผใหญจะตองดแลเดก ๆ พอตอนเยน ๆ หรอกลางคน เดกจะมาเปนรอย อนนคอเมอกอนนะ แลวเดกๆ กจะอยในสายตาของผใหญตลอด แตถามาดตอนน พอตกเยนหรอกลางคน เดกๆ กจะเอามอเตอรไซดไปขเลน เลนเกม เลนคอมฯ อะไรพวกน กจะหางจากสายตาผใหญ ผใหญกจะควบคมเดกไมได นกอกประการหนงทวาเปนกศโลบายของคนสมยกอน ในทกการละเลนเดกกจะมความใกลชดกบผใหญ อกอยางกคอภมปญญาของวฒนธรรมการละเลนมลายทงหมดนจะสอนใหเดกเคารพผใหญ เพราะวา คนทจะเรมมาร าเรยนวชากเหมอนผเรยนทว ๆ ไปในศลปะอนๆ คอตองมการเขาหาครกอน กวาจะไดแตละวชา เพลงแตละเพลง ทาสลตแตละทา ทาร าตาง ๆ ตองท าการเขาหาครกอน นนคอวธการเคารพผใหญในสมยกอน แตปจจบนนยากมากทจะหาความรสกด ๆ แบบน มกนอยมาก ถาเปนในหมบานทผมอย กยงท าไดอย เพราะเรายงสามารถอนรกษไดอก หมายถงหมบานของผม เพราะมการเลนสลตและตารอนาอย หมบานอนนนผมไมแนใจ

ดานวถชวตของชมชน วาแอล ดอราแมง (20 ตลาคม 2557) ต าแหนงอาจารย ไดเลาถงเหตการณทมกจะเกดขนในอดตวา ดเกรฮลมความสมพนธกบความเปนอยของคนในสามจงหวดและมความสมพนธกบคนในสามจงหวดกนมายาวนาน โดยเฉพาะในดานความสามคคในหมคณะและในชมชน เชน ในอดตเมอมขาววาจะมการแสดงดเกรฮลขนในชมชน ชาวบานกมาชวยเหลอจดเวทหรอจดสถานทกน

มฮ าหมดซอร อาบ (31 พฤษภาคม 2557) ฉายา อาแว อาเนาะปย ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลอาเนาะปย ไดกลาวถงความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลวา ไดสรางความเขาใจระหวางชมชน ความเปนอยทด และสรางความบนเทงใหแกสมาชกในหมบาน ดงท ไดให

Page 116: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

120

สมภาษณวา ตงแตเลนดเกรมา ไมมสกคนในหมบานของผมทตกเปนผตองสงสยในคดกอความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใต หมบานผมมคนอสลามและคนพทธ ส าหรบผมแลวคดวาถาหนวยงานราชการชวยสนบสนนและทมเทใหกบวฒนธรรมอยางจรงจง สนตสขกอาจจะเกดขนได นคอสงทผมวเคราะหและทผมคด อยากใหหนวยงานราชการสงเสรมในดานวฒนธรรมใหเตมรอยจรงๆ ในหมบานผม เมอกอนมนายอ าเภอมาสงเสรมเรองวฒนธรรม แตพอเปลยนนายอ าเภอใหม แนวคดเกยวกบวฒนธรรมกเปลยน ความจรงแลววฒนธรรมสามารถชวยสรางสงคมใหสนตสขได เพราะวาการเลนดเกรฮลชวยใหเราไดตกเตอนเวลาคนท าผด เวลาตกเตอนดวยเนอเพลงคนจะไมโกรธ อกอยางหนง ในหนงกลมดเกรจะมสบแปดคน ซงสบแปดคนนกมาจากครอบครวทตางกน แตดเกรฮลจะชวยในการเปนสอกลางใหกบคนเหลาน ด เกร ฮลไดใหแตละบานหรอแตละครอบครวมารวมกน นอกจากนน ถาวยรนในกลมดเกรสบแปดคนนมโอกาสไดออกไปแสดงทหมบานอน กจะชวยใหพวกเขาไดสงเกตความเปนอยของหมบานอน แลวน ามาปรบปรงความเปนอยในหมบานของตนเองดวยการเลาสกนฟงถงความเปนอยของคนในหมบานอนตอ ๆ กน และเปรยบเทยบหมบานของตนกบหมบานอนวาอนไหนดกวากน กลมวยรนทไปดเกรทอนนกชวยใหพวกเขาไดแลกเปลยนประสบการณ ถาหนงกลมดเกรไดรจกสบกลมดเกรอน กเทากบวาพวกเขาไดรจกเกอบหนงพนคนแลว ฉนนขอรบประกนไดเลยวาเยาวชนดเกรสบกลมนไมมคนเสย แตสงทท าใหกลมดเกรทอแทคอ การสนบสนนของหนวยงานทไมสม าเสมอ หนวยงานไดชอเสยงแตไมลงทนอะไรเลย ทกอยางกลมด เกรตองซอเองหมด เพราะไมไดรบการสงเสรมจากหนวยงานเลย ถาหนวยงานมโครงการชวยเหลอดเกร ผมมนใจวาดเกรจะชวยสรางสนตสขได ดเกรทกคณะจะมเนอหาเกยวกบการสรางสนตภาพ เวลาไปแขงทปตตาน ทกคณะกจะมเนอหาเกยวกบสนตภาพ นาน ๆ ครงทหมบานจะเชญดเกรไปแสดง แตพวกเลนดเกรกจะไมรองเนอหาทเกยวกบการสรางสนตภาพ เพราะวาชาวบานไมชอบฟง ชาวบานชอบฟงดเกรทมเนอหาสนกสนานและไมคอยเครยด หมบานทผมไปแสดง ผมจะเลนดเกรเสรจประมาณตส ชาวบานกจะอยกบผมตลอด

อารฟ จลยานนท (27 มถนายน 2557) ต าแหนง ทนตแพทย ไดใหสมภาษณวา เปนการเชอมความสมพนธไมตรซงกนและกน เชนความสมพนธระดบหมบานและระดบจงหวด แลวแตเขาจะเลนทไหน เขาใชการแสดงพนเมองของทองถนเชอมความสมพนธกน เขาจะใชดเกรฮลเปนส อในการเชอมสมพนธไมตร

ในดานความเปนอยของชมชนและความสามคค สตาปา บแม (29 มกราคม 2558) ฉายา แบปา บหงาตาน ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลบหงาตาน ไดใหสมภาษณวา ปจจบนดเกรฮลจะเนนในเรองการเปนอยของสงคม เชน ในดานการสงเสรมใหสงคมเกดสนตสข ความสามคคในสามจงหวดชายแดนภาคใตบานเรา ดเกรฮลแสดงเมอไรกจะตองพดเกยวกบการท าใหเกดความสามคค ไมใชใหเกดการแตกแยก ยงไง ๆ กตองเนนเรองนกอน เขาจะฟงหรอไมนน กเปนอกเรองหนง

Page 117: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

121

อนดบแรกจะตองใหเกดความสามคคในสงคมใหได ทกชาต ภาษา ศาสนา สามารถมารบชมไดทกคน ทกครงทแสดง ณ ตอนนตองเนนทความสามคค ถาไปแสดงทจงหวด ทางผวาจะก าหนดหวขอมาใหเลย ในเนอหาของเพลงใหพดถงความสามคคในสงคม ใหทกคนมความสามคค เรากเอาหวขอนมาสอดแทรกในเนอเพลงตลอดไป จนจบดวยวาบแล (เพลงอ าลา วาววงเดอน) กจะพดถงแตความสามคค สงนส าคญมาก หากเยาวชนเปนผแสดง ควรแสดงในลกษณะน เพยงแตวาบางครงพวกเขาอาจจะรองเหมอนทเรารองไมไดแคนนเอง อยางเชนเนอเพลงทวา

กายอ ซโงะ ซอลาแต ซแย กายอ ซโงะ ซอรบ ดายอ ดาแล สามคค กตอ คอนอ ปอแก บาร มาย ตอปะ แต กตอ

(ความหมาย) รงเรองจรงนะปกษใตบานเรา รงเรองจรงนะ ศลปวฒนธรรมมหลากหลาย เราทกคนตองยดมนในความสามคค สงคมบานเราจะไดเจรญกาวหนาตอไป

นแหละ การทเราจะโนมนาวผชมใหเกดความสามคคกน เราจะตองหาแกนสาระมารองใหเขาฟง

ยาแง โดะ กอลาฮ มลาย แดซแย โดะอาตะ ดนยอ วยาด ซอรปอ

(ความหมาย) เราชาวมลายหรอพทธอยามาทะเลาะกน ในโลกใบน ทกคนเทาเทยมกน

นแหละทเรารองไป เราตองมเปาหมายทแนนอนมนคง หากทางราชการประสงคใหเรารองทจะใหบานเมองอยดกนด หากเรากสามารถรองไดตามนนและถอวาส าเรจไปแลวครงทาง

4. ความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลในดานวถชวตและความเปนอย 4.1. ผเลนและคนดเพลงพนบานดเกรฮลซงเปนคนในพนทสามจงหวด 4.2. วถชวตของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตในอดต 4.3. สภาพความเปนอยของชมชน 4.4. ความเปนอยของคนในพนท

จากการสมภาษณ ซาฟอ เจะเลาะ (19 มนาคม 2558) ต าแหนงประธานกรรมการอสลามประจ าจงหวด ไดกลาวถงเพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธกบผเลนและคนดซงเปนคนในพนทสามจงหวดและความเปนหนงเดยวกนของคนในพนทสามจงหวด ดงทไดใหสมภาษณวา คดวาดเกรฮลมความสมพนธกบวถชวตของคนสามจงหวดอยนะ พวกเขาจะมความสามคคกน บางทคนรองเปนคนนราธวาส คนปรบมอมาจากยงอ และคนทตกลองกมาจากทอน จากปตตาน หรอยะลา และอกอยางก

Page 118: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

122

คอ คนทมาดการแสดงดเกรฮลกจะเปนพนองในสามจงหวด มาจากจงหวดใกลเคยง เราจะเหนความเปนหนงเดยวกนของพนองในสามจงหวดเมอมการแสดงดเกรฮล

นอกจากนเพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธถงการเปนสอสะทอนวถชวตและความเปนอยของคนในพนท ดงท มหมหมด เซง (24 พฤษภาคม 2557) ต าแหนง นกจดรายการวทย ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลมความสมพนธกบความเปนอยของคนในสามจงหวดเพราะจะเปนสอสะทอนวถชวตความเปนอยของคนในพนท

รสด ตาเยะ (5 มกราคม 2558) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดกลาวถงความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลวามความสมพนธกบวถชวตของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตในอดตดงทไดใหสมภาษณวา สมยกอนนนมความสมพนธกบสภาพชวตและความเปนอยของคนสามจงหวดฯ แตเดยวนนนไมมแลว เพราะจากทไดยนไดฟงดเกรบารต ค าหรอการสงสอนทสอดแทรกในเพลงนน ตอนนนนไมมแลว เนอหาทจะใหเราเอามาเปนขอคดเตอนใจนนไมม ทมกเปนแคการรองเพลงทเปนภาษามลายเทานนเอง จะเอามาเปนขอคดไปชแนะในชวตประจ าวนหรอในความเปนอยของคนในพนท 3 จงหวดนนไมมไมเหมอนแตกอน ถาจะเปรยบเทยบคนบานเราในสมยนกบคนบานเราในสมยกอนนนมความแตกตางกนเยอะ เดยวนการละเลนชนดนคนไมคอยดกน สมยกอนถาเราเดนไปตามบานของคนทอยใกลภเขาจะไดยนเปดเพลงอนเดย หรอเดนตามบานคนอยใกลทะเลกจะไดยนเขาฟงดเกรบารต ฉนนเพลงกจะสมพนธกบการเปนอยของคนในพนทดวย คนทรองดเกรบารตมกจะนงลอมกนหลาย ๆ คน เหมอนทพวกเขาชอบนงหนาบาน จบเขาคยกนหลาย ๆ คน อนนสมพนธกน แตยคปจจบนนคนมกจะไมคอยฟงเพลงดเกรบารตประเภทนเทาไร เดกและเยาวชนจะไมฟงเลย ทฟงกมคนเกาคนแก มไมกคน ในหนงหมบานยากมากทจะไดยนเขาเปดฟงดเกรบารต แมแตเพลงทวไปตามบานในหมบานกจะไดยนยากเหมอนกน ตางกบสมยกอน เราจะไดยนเพลงเกอบทกบาน ยคเราปจจบน สวนมากจะหนหนาเขามาดโทรทศนกนมากขน ทกคนดโทรทศนกน

และสมพนธกบผเลนและคนดซงเปนคนในพนทสามจงหวดและความเปนหนงเดยวกนของคนในพนทสามจงหวด ดงท ซาฟอ เจะเลาะ (19 มนาคม 2558) ต าแหนงประธานกรรมการอสลามประจ าจงหวด ทไดใหสมภาษณวา คดวาดเกรฮลมความสมพนธกบวถชวตของคนสามจงหวดอยนะ พวกเขาจะมความสามคคกน บางทคนรองเปนคนนราธวาส คนปรบมอมาจากยงอ และคนทตกลองกมาจากทอน จากปตตาน หรอยะลา และอกอยางกคอ คนทมาดการแสดงดเกรฮลกจะเปนพนองในสามจงหวด มาจากจงหวดใกลเคยง เราจะเหนความเปนหนงเดยวกนของพนองในสามจงหวดเมอมการแสดงดเกรฮล

ดานความเปนอยของชาวบานในพนทโดยตรง ดงท วาสอเมาะ เงาะ (15 มกราคม 2558) ต าแหนงก านนต าบลสะก า ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลมความสมพนธกบวถชวตของชาวบานในสาม

Page 119: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

123

จงหวดชายแดนภาคใตดวย เพราะวาเปนการขบรองและมเนอหาเกยวกบชวตความเปนอย และการท ามาหากนในชวตประจ าวนของคนในสามจงหวดเราโดยตรง

ดานวถชวตของคนในชมชนทเปนการละเลนของคนมลายในภมภาคน อสมน เจะอบง (13 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ผช านาญการวฒนธรรมอ าเภอมายอ ไดใหสมภาษณวา การละเลนดเกรฮลเปนการละเลนอยางหนงของสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงเรมมานานแลวและเปนสวนหนงของวถชวตคนสามจงหวดฯ

5. ความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลในดานชมชนทองถน 5.1. การไดรบการยกยองและการเปนทยอมรบของสงคมทองถนปจจบน 5.2. ความสมพนธกบชมชนหรอหนวยงานราชการในทองถน 5.3. โอกาสส าคญ ๆ วฒนธรรมและประเพณของทองถน 5.4. สถานทส าคญๆ ในสามจงหวดชายแดนภาคใต 5.5. ความสมพนธกบลกษณะของทองถน

จากการสมภาษณ โรสะ วาหะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา มะโระ ปาตารายอ ต าแหนง นกรอง (ตแกกาโระ) ไดใหสมภาษณวา กอนจะเลนดเกรฮลเราจะตองดกอนวาหมบานนเขาอยกนยงไง คนในหมบานนท างานอะไร จะคยกบคนในหมบานกอนวาคนทนท างานอะไรเปนหลก ถาปลกขาวเรากรองเกยวกบเรองการปลกขาว แตถาหมบานนเขากรดยางเรากตองรองเกยวกบการกรดยาง หรอถาคนทอยตดทะเลเรากจะรองเกยวกบเรองการท าประมง

ดานความเปนอยและวถชวตของแตละทองถนทตางกนซงขนอยกบผรองวาเปนคนพนทไหนเพลงพนบานกมกจะสะทอนออกมาเปนวถชวตของพนทนน ๆ ดงท ซลกอรนยน แดแก (09 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงเจาหนาทบรหารงานทวไป ไดใหสมภาษณวา ผมมองวา เนอหาในเพลงดเกรฮลมกจะกลาวถงทองถนมากกวา หรอการท างานของคนในแตละทองถนนน ๆ เชน นราธวาสเพลงดเกรฮลจะสอไปในทางการท าประมง ปตตานกเชนกนกจะกลาวถงเรองทเกยวกบในทองถนปตตาน เปนตน

นรซน มะตาเห (15 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงพนกงานฝายทะเบยนส านกงานอ าเภอ ทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลจะละเลนในเทศกาลตาง ๆ หรอเลนในงานส าคญ ๆ ของคนอสลามหรอชมชนในสามจงหวดฯ เชน ในงานแตงงานและในเทศกาลวนก าเนดทานนบหรองานเมาลด

สอดคลองกบ สมศกด ดอเระ (23 มนาคม 2558) ต าแหนง ปลดอ าเภอ ทไดใหสมภาษณวา เพลงสวนมากสมพนธกบดานประเพณวฒนธรรมอยแลว เพราะวาเขาใชภาษาทองถนภาคใต เขาจะก าหนดเนอหาเกยวกบการใชชวตประจ าวน ความเปนอยของคนสามจงหวดฯ มาแตงเปนเพลง หรอวถชวตของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตครบ

6. ความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลในดานการอนรกษวฒนธรรม

Page 120: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

124

6.1. การอนรกษและรกษาอตลกษณดานภาษาประจ าทองถนของตนโดยการใชภาษามลาย

6.2. การแตงกายตามประเพณมลายนยมหรอความเปนคนสามจงหวด 6.3. อนรกษภมปญญาทองถนซงเปนภมปญญาวฒนธรรมมลาย 6.4. กจกรรมในยามวางและการละเลนของคนทองถนในอดต 6.5. เนอรองและท านองดนตรพนบานแบบมลายดงเดม

.จากการสมภาษณ อบดลซโกร สาแม (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง ผใหญบาน ทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธกบวถชวตหรอการใชชวตของคนในพนทนดวยเพราะตแกกาโระเขาจะหาเนอเพลงทสอถงวฒนธรรมประเพณของคนในทองถนมารอง ยกตวอยางเชน ประเพณวนลองกอง เขาจะสอดแทรกเนอหาเกยวกบลองกองในเพลงดเกรฮลดวย ถาเกยวกบนราธวาส ผรองจะสอดแทรกเกยวกบเขาตนหยงหรอพระต าหนกในเนอหาของดเกรฮล และถาเกยวกบปญหาของสงคมวยรนปจจบน กจะสอดแทรกเนอหาเพลงดเกรฮลเกยวกบโทษของยาเสพตด อยางเชน โทษของการเสพใบกระทอม อะไรประมาณน

รอบยะห ยะยา (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงรองปลด อบต. ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธกบความเปนอยดานการด าเนนชวตหรอวถชวตของคนในสามจงหวดฯในทงในอดตและปจจบน ไดแสดงถงวฒนธรรมและประเพณของคนในพนท ตลอดจนเปนการแสดงทใหความสนกสนาน เพลดเพลน และท าใหเกดความสามคคในหมคณะดวย

มะสอและ วาเดง (18 สงหาคม 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดยะลา ทไดใหสมภาษณวา ประการแรกนนดเกรฮลมความสมพนธกบสงคมสามจงหวดชายแดนภาคใตทางดานภาษาและวฒนธรรม อยางเชนปนตง ปนตงเปนสงทคนสามจงหวดฯ ชนชอบและยอมรบมาตลอด คนทรองดเกรเปน คนทมไหวพรบและคารมคมคาย เขาสามารถขบกลอนปนตงโดยไมตองเขยนหรอแตงเนอเพลงลวงหนามากอน เขาสามารถแตงและรองสด ๆ ไดเลย เชนเขาจะขบกลอนปนตงวา “อซซาลามอาลยโกม กตอบอรปง อาเดะกาเกาะ” (ขอความสนตสขจงมแดทานเรานองพมาชมนมกน) ผมวาผทรองดเกรฮลเปนคนทนาชนชมมาก เพราะอยางแรกเขาสามารถอนรกษศลปวฒนธรรมไวได ประการทสองเขาสามารถรกษาภาษาของตนได ถาจะใหดเกรฮลเปนทยอมรบของสงคม ของทกเพศและทกวย เราเพยงแคมาปรบปรงเนอหาสกเลกนอย เนอหาของเพลงควรจะเปนการเชญชวนไปในทางทดและควรใชภาษาใหถกตอง เชนในปจจบนคนสวนใหญเขาจะคยในเรองของศาสนาและการเผยแพรศาสนา ดงนนผมคดวาคนทรองดเกรฮลกควรจะกลาวถงเกยวกบหลกปฏบตในศาสนาดวย เชน ถาในโรงเรยน นอกจากเชญชวนใหผชมไปละหมาดหรอสอนไมใหลกขโมยแลว เราควรจะสอดแทรกเนอหาเกยวกบศลธรรม ความรบผดชอบ ความวรยะอตสาหะในการท างาน และจตพสยตาง ๆ ไปดวย ซงเรองเหลานแหละทจะสามารถสงผลตอสงคมได และผมมองวาดเกรฮลมอทธผล

Page 121: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

125

อยางมากโดยเฉพาะในบรรดาของกลมวยรน ผมฟงดเกรฮลของมาเลเซย เพลงมะ รมเปต (Mat Rempit) เพลงผชายขรถชอปเปอรหรอเดกแวน ผขบรองดเกรฮลของเขาสามารถแตงเนอหาเกยวกบเดกแวนได จนท าใหพวกเดกแวนทงหลายสามารถรองตามเพลงนได

ยทธศกด บนมะ (24 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผน าศาสนา (คอเตบ) ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธในเรองของภาษา เพราะดเกรฮลจะใชภาษามลายปาตานซงเปนภาษาทองถนในสามจงหวดชายภาคใต และมการใชไหวพรบในการโตตอบโดยน าเอาวถชวตความเปนอยของคนในพนทมาแขงขนโตตอบกน และมค าสงสอนทสมพนธกบหลกของศาสนาอสลามอกดวย

เชเลคาน ปาทาน ฉายารอมฎอน ปาทาน (20 มกราคม 2558) ต าแหนง ทปรกษาอาวโสปาตานฟอรม ไดใหสมภาษณวา แนนอนดเกรฮลเปนสวนหนงของวฒนธรรมของเขา เขาจะพดอะไร จะแสดงยงไง มนกเรองวฒนธรรมของเขา ทผมเปนหวง คอกลววาคนขางนอกจะเอาคอนเทนทของเขามาสอดแทรกในน กลววาจะมดเกรฮลรกกนไวเถด อนนมนเปนสครปท ของรฐ ในใจสวนตวของผมตองการใหวฒนธรรมทองถนไมวาทไหนกชางเถอะ ใหมนเตบโต เดนหนาของมนเอง ไมควรจะเอาอะไรทแปลกใหมมาสอดแทรก เขามสทธทจะชงของเขาเอง ไมควรจะมวาระทางการเมองเขาไปแทรกแซง

หามะ เปาะสา (13 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง ชางท าฟน ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบาน ดเกรฮลจะมความสมพนธกบคนในพนท เปนศลปวฒนธรรมและการละเลนอยางหนงของคนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตของเรา

นอบดลเลาะ ตว (21 ตลาคม 2557) ต าแหนงผใหญบาน ทไดใหสมภาษณวา ถาเปนคนในสามจงหวดพอพดถงดเกรฮลกจะรจกทนท ดเกรฮลมความสมพนธกบสงคมในสามจงหวดชายแดนภาคใตไมวาจะเปนดานการแตงกายและการขบรอง ศลปนแตละทานทขบรองดเกรฮลจะแตงกายบงบอกถงความเปนศลปนมลาย ชดทศลปนสวมใสในการขบรองจะคลายกบผาบาตก มลายดอกไมปกบนเสอ ภาษาและท านองทใชในการขบรองจะเปนภาษามลายและท านองมลายดงเดม และหากพดถงดเกรฮลแลวคนทมเชอสายมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใตจะเหนภาพทนทวา เปนการละเลนของคนมลายในปตตาน ยะลา และนราธวาส ซงในอดตมกจะเลนตามงานแตงงานและงานมาโซะยาว มการขบกลอนโตตอบโดยการใชไหวพรบของตแกกาโระ และจะกลาวถงสภาพตาง ๆ ของสงคมทเปนวถชวตในสมยนน

ดานภาษาและการแตงกายของคนในสามจงหวดฯ ปยนช ศรสข (12 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดยะลา ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลนมความสมพนธกบพนองชาวสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนอยางมาก ไมวาจะเปนดานการแตงกายกด เขาจะแตงกายเหมอนคนมลาย แลวกค ารองและภาษาสวนมากกจะเปนภาษายาว (ภาษามลาย) นอกจากวา

Page 122: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

126

ตองการจะแปลใหคนศาสนาอนไดรบฟง จงใชภาษาไทยบาง กถอวาดเกรฮลนเปนสวนหนงและมความสมพนธกบคนสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนอยางมากคะ

อกฤษฏ อดมชนก (23 มนาคม 2558) ต าแหนง วทยากรศาสนา ไดใหสมภาษณวา นาจะสมพนธกบเอกลกษณดานการแตงกาย ผเลนดเกรฮลจะแตงกายในลกษณะของคนมลายในสามจงหวด

ดานเครองดนตร นงเยาว แซวอง (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงคร ไดใหสมภาษณวา การแสดงดเกรฮลมความสมพนธกนมากกบสงคมในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพราะเขาใชอปกรณดนตรพนบานแบบดงเดมมาประกอบการแสดง ซงสามารถดงดดใจคนด ทงเดก ผใหญ และผเฒาคนแกไดมากเลย ทกคนสามารถทจะดไดเพราะสามารถมอารมณรวมในท านองดนตรพนบานนทกคน

ดานภมปญญาทองถนทน ามาแตงผกเปนเรองสอดแทรกเขาไปในเนอหาเพลงพนบานดเกรฮล วชรนทร ด ารงกล (14 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตาน ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลมความสมพนธ กบความเปนอยของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตอยแลวเพราะเปนภมปญญาทน าเอาวถชวตทเกดขนจรงในหมบาน ในต าบล ภมปญญาทเขาเหน น ามาแตงเปนเนอรอง แตงเปนเพลงดเกรฮล เชนผรองในงานของดเมองยะลาจะดวามกจกรรมอะไรบางเขากเอามาแตงเปนเพลง หรอในงานของดเมองปตตานมอะไรบาง และของดเมองนราธวาสวามอะไรบาง กเอามาผกมาแตง ผกโยง รอยเรยงใหเปนเพลงขนมาเพอรณรงคพนทหรอสงส าคญของจงหวดเหลาน

7. ความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลในดานบทบาทหนาท 7.1. การแจงขอมลขาวสารของรฐใหกบประชาชนและการประสานงานระหวาง

หนวยงานรฐและชมชน 7.2. การสงเสรมเยาวชนใชเวลาวางใหเกดประโยชนและหนมาเลนดเกรฮลเพอความ

สนกสนาน 7.3. การสรางความเขาใจและความสมพนธอนดระหวางชมชนกบหนวยงานของรฐ 7.4. การเปนกระบอกเสยงแจงขาวสารของภาครฐและเอกชนใหกบชมชน 7.5. การสรางความเขาใจระหวางชมชนกบชมชนใหมความเปนอยทด 7.6. การสงเสรมกจกรรมตางๆ ของหนวยงานราชการและของชมชน 7.7. การเปนสอสะทอนวถชวตความเปนอยของคนในพนท 7.8. การรณรงคใหเยาวชนเลกและหางไกลยาเสพตด 7.9. การสรางความบนเทงใหแกสมาชกในหมบาน 7.10. การสรางความเขาใจระหวางเดกและผใหญ 7.11. การปลกฝงใหเยาวชนตงใจศกษาเลาเรยน 7.12. การสงเสรมความสามคคในชมชน

Page 123: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

127

7.13. การสรางรายไดใหกบตวเอง จากการสมภาษณ กาเดร ละเลาะ (26 กรกฎาคม 2557) ฉายา เปาะเดร กาเยาะมาต

ต าแหนง ตแกกาโระและหวหนาคณะดเกรฮลกาเยาะมาต ไดกลาวถงมความสมพนธในการสงเสรมกจกรรมของหนวยงานราชการ และกจกรรมของชมชน ดงทใหสมภาษณวา เมอกอน ถาจดงานมสยด กจะตองมดเกร งานตาดกา กมดเกร โตะครกดเกร สวนสถานทราชการ งานจงหวด งานอ าเภอ งานกาชาด งานวฒนธรรมมาเลเซย หรอตอหนาพระมหากษตรยกเคยแสดงมาแลว ถางานเกยวกบพระมหากษตรย กตองใชค าราชาศพท เขาจะใหค ามา เราไมตองไปคดเอง แคเราตองกลบไปทองจ าแคนนเอง แตตองเปลยนเปนปาตงภาษาไทย และเวลาปาตงตองดสถานททเราไปแสดงดวย ถาเปนงานมสยดกตองกลาวเกยวกบการศกษาเรยนร เรองศาสนา เนอหาอยทการปาตง (ขบกลอน) ทแบเดรเคยปาตงกมอย เชน

“มดอมดดปากปลาแร” (ความหมาย คนหนมสาวนนเปรยบเสมอนก าลงหลก)

คอค าทใชตองสมผสกน ยาวประมาณ หกถงเจดนาท เวลาดเกรตองขนตนดวยปาตงกอน สวนเวลาในการแสดงวาแสดงตอนไหนบางนนกแลวแต กลางวนกได กลางคนกได นานแคไหนกได อยทเจาภาพ หรอจะเชญไปแสดงทมหาวทยาลยกได ใหก าหนดเวลามา ครงชวโมง หรอหนงชวโมงไดทงนน หรอจะใหเรารอง ปาตงดาแลนอฆอรนารอ (ความหมาย ขบกลอนเกยวกบจงหวดนราธวาส) เรากรองได เพราะเราเปนคนปาตงเหมอนกน

ดานการแจงขอมลขาวสาร มะดาร สาและ (19 มนาคม 2558) ฉายา เปาะเตะ กแบอแก ต าแหนง นกรองและตแกกาโระ ไดใหสมภาษณวา เราจะแกปญหาไมไดแตเราสามารถท าหนาทเปนสวนหนงหรอผทสงขาวสารใหชาวบานรบรได อยางเชน มโครงการพระราชด ารเศรษฐกจพอเพยงลงมา ดเกรฮลกสามารถแจงขอมลเรองราวเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงใหประชาชนทราบ ตลอดจนเรองราวความเปนอยของคนในหมบาน และไดเสรมอกวา ดเกรฮลจงเปนเหมอนตวเชอมระหวางหนวยงานราชการและประชาชนทวไปเพอจะแจงขอมลขาวสารตาง ๆ ใหกบพนองประชาชนทราบ เพลงพนบานดเกรฮลท าหนาทเปนตวกลางใหแกหนวยงานราชการทจะเขาไปพบปะพนองประชาชน จะท าหนาทกระจายขาวใหประชาชนทราบหรอจะเชญใหประชาชนออกมา ถาจะใหหนวยงานของรฐเขาไปในหมบานแลวเชญใหคนในหมบานออกมาเพอทจะบอกขอมลขาวสารอะไรใหประชาชนทราบนนคดวาประมาณสกหาสบเปอรเซนไดไหมคนทจะออกมาฟง ฉะนนขอมลขาวสารทจะแจง ใหประชาชนทราบนน ทางหนวยงานเขาจะเอาศลปนดเกรฮลนแหละเปนตวกลางมาแจงขาวสารใหประชาชนทราบ เชญประธานมาเปดพธแลวเอาดเกรฮลมาแสดง ชาวบานทวาจะออกมาประมาณหาสบเปอรเซนนนบางทกอาจถงแปดสบเปอรเซนกเปนไดออกมาฟงและมาดการแสดงดเกรฮล ทกครงทหนวยงานของรฐจะแจงขอมลขาวสารแกประชาชนเขากจะใชดเกรฮลมาเปนตวเชอม ฉนนคดวาดเกร

Page 124: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

128

ฮลมประโยชนชวยเปนตวกลางใหหนวยงานราชการสามารถพบปะประชาชน เปาะเตะในนามศลปนเพลงพนบานดเกรฮลรสกดใจทไดท าหนาทน าขอมลขาวสารไปบอกใหชาวบานไดร

ดานสงเสรมเยาวชนใหหางไกลยาเสพตด ดงท ยะพา สดง (26 มถนายน 2557) ฉายา จปา ลาแยปเตะ ต าแหนง ตแกกาโระและชางผลตอปกรณดนตรดเกรฮล ไดใหสมภาษณวา การแสดงดเกรฮลน บางทกสามารถท าใหบางพนทสงบสขได แตในบางพนทกไมไดคดตามทเรารองกม เชน เยาวชนทยงเกยวกบยาเสพตด บางครงกยากทจะใหพวกเขาคดและปรบตวใหม เลยท าใหหมบานเกดความไมสงบสข อยกนล าบาก เยาวชนกลมนไมคอยจะสนใจดเกรฮลสกเทาไร แตถาเยาวชนทเลนดเกรฮลแลว พวกเขากจะไมไปยงเกยวกบยาเสพตด อยางในคณะของเราทมเยาวชนอยประมาณสบหาสบหกคนนไมมใครตดยาเสพตดสกคน เพราะถาใครทตดยาเสพตดกจะอยในคณะไมได ไมสามารถอยรวมกนกบเพอนๆ ได จะมกกลมทไมไดมาเลนดเกรฮลนแหละทบางคนไปตดยาเสพตด ท าใหในหมบานมการลกเลกขโมยนอย ปญหากมาจากเยาวชนทตดยาเสพตด สวนใหญกเปนลกคนมอนจะกนกนทงนน แตลกๆ ของเขาตองมาตดยาเสพตด ส าหรบเยาวชนทเลนดเกรฮลสวนใหญแลวจะท ามาหากนทวไปกนตามปกต เชน รบจางทวไป ปะจเองกจะรบเยาวชนทตงใจจะเลนจรงๆ ถาใครตดยา ปะจกไมรบใหเขามาเลน ถาประจรบพอแมเขากจะมาตอวาปะจวาชน าลกเขาในทางทไมด ฉะนนอยากใหทกคนคดเรองน

สะมะแอ มะสละ (21 มถนายน 2557) ฉายาแบเซง จอมอรา ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลเตาทอง ทไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลจะสมพนธกบสถานะความเปนอยคนสามจงหวดเรา และไดชวยคนในสามจงหวดของเราในดานตางๆ ถาเปนเรองยาเสพตด ไดท าใหเดกวยรนเลกยาแลวหนมาเลนดเกรฮล เพราะวา ถาจะเลนดเกรฮลจะไปเลนยาไมได แบเซงไมเอา ถาจะเลนดเกรกตองเลกยากอน เพราะวาคนทตดยาน มกจะเมา ใชใหรองเพลง เดยวจะรองไมได หรอไมกจะไปโนนไปน เลนดเกรฮลจะท าแบบนไมได ฉนนเดกสวนใหญจะยอมเลกยาเพอทจะมาเลนดเกร เพราะวาการเลนและแสดงดเกรนสนกนะ ทกครงทไปรองดเกรกจะไดตงคกลบมาประมาณครงละหนงรอยยสบบาท นอกจากน ดเกรฮลนท าใหบานเราอยอยางมความสขและอยแบบงายๆ ดวย ดเกรท าใหบานเราอยอยางสงบเพราะอะไรรไหม เพราะวาดเกรนเปนการละเลนทท าใหคนมารวมมอกนเปนน าหนงอนเดยวกน ในดเกรไมมแนวคดทจะยแยชมชนใหทะเลาะกน แมบางคนไมเหนดวยกบการเลนดเกรกตาม แตพวกผมกพยายามทจะดงพวกเขาใหมารวมเปนหนงเดยวกน รวมมอกน และสามคคกน

ดอรอแม หะยหะซา (20 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตานทไดกลาวถงวาเพลงพนบานดเกรฮลเปนวฒนธรรมทไดรบการยกยองและเปนทยอมรบของสงคม ดงทไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลทรองโดยโตะจอรอนนบางครงอาจขดตอสภาพของสงคมหรอหลกการของสงคมปจจบนในพนทสามจงหวดนกม แลวกบางครงเพลงพนบานดเกรฮลอาจสามารถชแนะสงคมบานเรากได เชนเกยวกบการเมองและการปกครองของภาครฐ แตทใหประโยชนโดยตรง

Page 125: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

129

กบเรานน คอสามารถชน าสงคม สงสอนการเปนอยของสงคมบานเรา เชน สงคมทมเดกหรอลกหลานทตดยาเสพตด พวกกญชาอะไรเหลาน เพลงพนบานดเกรฮล สามารถชวยตกเตอนและชน าเยาวชนเหลานใหหางไกลจากสงเสพตด และอบรมสงสอนผานเพลงพนบานดเกรฮล เพราะมคนหรอเยาวชนบางกลมทฟงเพลงพนบานดเกรฮลแลวเอาไปคดไปปฏบต แตบางกลมไมฟงกม เพราะไมใชทกคนชอบฟงดเกรฮล กเปนเรองธรรมชาตของมนษยวาใครจะชอบอะไรและใครไมชอบอะไร บางคนชอบอยางและอกคนชอบอกอยางกม ทกลาวมานกเปนสวนหนงทเราคาดหวง ในสวนตวผมมกจะเรยกวา ดเกรบารต เพราะเราอยฝงน (ประเทศไทย) ผมสนบสนนใหเพลงพนบานดเกรฮลอยคสามจงหวดบานเราตอไปในอนาคต เพราะอาจท าใหเกดบางสงบางอยางทดได หรออาจเปนวฒนธรรมเดยวของเราทไดรบการยกยอง และยอมรบอยในขณะน นคอสงทผมจะสนบสนนใหมตอไป

ดานการด าเนนชวตและกจกรรมในยามวาง อบดลการม สาอะ (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง นายกองคการบรหารสวนต าบลปะลร ไดใหสภาษณวา ดเกรฮลเปนวฒนธรรมของเรา และจะสมพนธในดานความเปนอยและการด าเนนชวต สวนใหญดเกรฮลจะเลนในยามวาง เชน ในเวลาตอนเยนหลงจากการละหมาด พวกเขาจะเลนดเกรฮลดวยการรองและตจงหวะดนตรใหเขากน เพอความไพเราะตามจงหวะดนตรใหผฟงไดฟงและไดความรไปดวย โดยเฉพาะอยางยงเกยวกบการด าเนนชวตในยคปจจบน

8. ดานนโยบายของรฐบาล 8.1. การฝกอาชพใหแกเยาวชน 8.2. การสรางคน สรางชาต 8.3. คานยม 12 ประการ 8.4. ความสมานฉนท

จากการสมภาษณ ประสทธ ชมพบลย (09 มกราคม 2558) ต าแหนงผอ านวยการส านกงานการศกษาเอกชนอ าเภอมายอ ไดกลาวถงความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลกบนโยบายของรฐบาลวา สามารถเชอมโยงนโยบายของรฐบาลใหประชาชนน าไปปฏบต และสถานศกษาไดบรณาการเพลงพนบานดเกรฮลกบการจดการเรยนรใหเดกมความเขาใจในวฒนธรรมและการอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข ดงทใหสมภาษณวา จรง ๆ แลวในสวนของดเกรฮลเทาทผมเคยสมผสมาจะสมพนธกนในหลายดาน ดเกรฮลของโรงเรยน จะเอาคานยม 12 ประการ ของ คสช. แตงเปนเนอรอง เพราะฉะนน ดเกรฮลสามารถทจะท าใหสงคมมความสมครสมานสามคค สามารถจรรโลงจตใจของคนทอยในสงคมใหมความสามคคขน เอาสาระมาสอดแทรกในเพลงดเกรฮลได นกรองหรอผรองดเกรฮลจะท าหนาทสอดแทรกสาระใหสมพนธตามลกษณะทสงคมด าเนนอยในยคสมยนน ๆ และสถานศกษาสามารถทจะก ากบใหการเลนดเกรฮลเกดสงคมสนตสขได โดยมครทโรงเรยนชวยสอนก ากบดแลใหเดก ๆ ไดฝกเปนอาชพ หรออบรมสงสอนเดก ๆ ผานการละเลนดเกรฮลได

Page 126: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

130

หะมะ แบลอแบ (07 มถนายน 2557) ฉายา มะ ยะหา ต าแหนง นกรอง ตแกกาโระ และหวหนาคณะดเกรฮลมะ ยะหา ทใหสมภาษณวา เมอนกการเมองทองถนมาเชญใหแบบมะไปเลนดเกรฮล แบมะจะรองใหผชมหรอชาวบานไดรวาทางหนวยงานไดท าอะไรไปบาง มกจกรรมอะไรบาง ใหชาวบานเขาใจ ถาหากโรงเรยนเชญแบมะไปเลนในกจกรรมของโรงเรยน แบมะกจะประชาสมพนธ เกยวกบคานยม 12 ประการใหนกเรยนเขาใจ แบมะมโอกาสไดชวยเหลอสงคม พอจะมพรสวรรคสามารถชวยเหลอลก ๆ หลาน ๆ สอนใหเดกนกเรยนตงใจเรยน เดกทมาเลนดเกรฮลกบแบมะ แบมะจะบอกวาเลนไดแตกตองเรยนดวย ไมใชเลนดเกรฮลแลวหนเรยน

อสมาน มะยาโกะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา เปาะวอ ต าแหนง หวหนาคณะดเกรฮลนองใหมบาลอ ไดใหสมภาษณวา เนอเพลงทเราแตงขนมาจะใชจนตนาการในการแตงเพลงของเราเองลวน ๆ เลยนะ เราจะเอาเนอหาของเพลงมาเรยบเรยง ลงคย ลงสมผส ลงท านองจนไดเปนเพลงขนมา เพลงทเราใชรองในแตละงานจะไมเหมอนกน ถาเปนงานแตงงานในหมบานหรองานของชาวบานทวไปกจะเปนเพลงอกแบบหนง หรอถาไปแสดงในงานของหนวยงานทางราชการเนอหาของเพลงกจะตางไปอกแนวหนง เชน จะมเนอหาเกยวกบการสรางคน สรางชาต หรอรกษาวฒนธรรมอะไรท านองน และการแสดงในแตละงานกจะแตกตางกนไป ขนอยกบหวหนาคณะดวยวาจะเลอกเพลงอะไรใหเหมาะสมกบงานของเขายงไง เชน ถาไปแสดงแถวบาน ๆ กจะรองเพลงแนวความรก แตพอไปแสดงในงานตามหนวยงานของรฐจะรองเพลงแบบเดม ๆ ไมไดแลวนะ อนนตองดความเหมาะสมดวย นคอความสมพนธของเพลงพนบานดเกรฮลตอองคกรหรอชมชนทเราอย

ดงท การยา เลาะยะผา (25 มถนายน 2557) ต าแหนง อดตประธานเครอขายสงเสรมสทธและเขาถงความยตธรรม (HAP) ไดใหสมภาษณวา จะสมพนธกบความเปนอยหรอไมนน ขนอยกบเนอรองวาสอเนอหาในดานใด จะมดเกรฮลรฐทเนนไปในทางความสมานฉนท เชน ดเกรฮลคณะใตสนตสข ฉนน ผมคดวา ดเกรฮลขนอยกบเนอรองวาตองการสอเนอหาในดานใด ผเลนตองการเนนเนอหาไปทางไหนใหแกผฟง

9. ความไมสมพนธในเพลงพนบานดเกรฮล 9.1. เพลงพนบานดเกรฮลไมทงหมดสมพนธกบชวตของคนในพนท 9.2. การไมสมพนธกบกลมคนทไมเหนดวยกบการแสดงดเกรฮล

จากการสมภาษณ อสตะเลาะ (28 มถนายน 2557) ต าแหนง ครสอนศาสนา ไดใหสมภาษณวา มความสมพนธกบวถชวตของคนในพนทอยบาง เพราะมเนอหาเปนการสงสอนใหคนฟงน าไปคด แตกขนอยกบผเลนวาตองการสอใหเหนในดานใด บางทไมสมพนธกบความเปนอยของคนในสามจงหวดกม

Page 127: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

131

อภชาต กาแมแล (8 มกราคม 2558) ต าแหนง ครดนตรและนาฏศลป ไดใหสมภาษณวา จรง ๆ แลวมนอยเพลงทจะเกยวของกบชวตจรง สวนใหญเหมอนเพลงทว ๆ ไป คอ เนนเรองรก ๆ เทานนเอง ไมใชเพลงเพอชวต

ในดานทไมสมพนธกนนน มฮมหมดนาเซร สหลง (29 ตลาคม 2557 ) ต าแหนงประธานกลมสตรปตตาน ไดกลาวถงความไมสมพนธกบกลมทไมเหนดวยกบการละเลนพนบานดเกรฮล ดงทไดใหสมภาษณวา ถาจะคดวาดเกรฮลสมพนธกบวถชวตของประชาชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตหรอไมนน ผมวามนไมสมพนธทงหมดนก ผมคดแลว เราสามารถแบงออกมาเปน 2 กลม กลมทเหนดวยกบลมทไมเหนดวย กลมทเหนดวยอาจจะวาสมพนธ ทว าสมพนธ อาจเปนขอด กคอ ในภาวะทวฒนธรรมก าลงจะสญหาย เราสามารถทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสได ดวยการฟนฟวฒนธรรมของเรา มาฟงเพลงพนบานกนใหมในชวงน และสวนทไมเหนดวย กอาจวาไมสมพนธ เพราะ ส าหรบคนทไมชอบดเกรฮล อาจจะคดวาสงนเปนสงทไมดส าหรบลกหลานเขา ไมรวาจะไดประโยชนตรงไหน ยงในปจจบน คนเรามกจะเอาดเกรฮลของสมยกอนมาเลน แตเลนไมถกวธ ไมเหมาะสม และไมถกกาลเทศะ ฉนนการทเราจะปลกฝงเยาวชนวานคอวถชวตหรอความเปนอยของสงคมเรานน มนคงไมใชแน เพราะมนเปนแคการละเลนพนบานเทานนเอง ในสถานการณปจจบนนน การทเราจะไดประโยชนจากเพลงพนบานดเกรมากนอยเพยงไหนนน ผมกไมทราบ

ผลกระทบของเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต

การแสดงดเกรฮลแบบดงเดมสงผลในดานด เพราะเปนการสรางศลปะการแสดงของชนมลาย และเปนเสนหทางวฒนธรรมหรอเปนวฒนธรรมการละเลนของสามจงหวดชายแดนภาคใต และชวยอนรกษวฒนธรรมเพอไมใหการละเลนพนบานของชาวมลายสญหายไป เนอหาในเพลงพนบานดเกรฮลจะสอดแทรกสาระทเปนประโยชน สงเสรมในดานคณธรรมและจรยธรรม หามปรามและตกเตอนการกระท าความชวและสงเสรมการกระท าความด และเชญชวนเยาวชนหนมาท าความด ท าประโยชนใหชมชนในการสรางสงคมสนตสข เปนตวกลางในการกระชบสมพนธไมตรของคนในชมชน สรางคนใหมน าใจและสามคคตอกน ชวยอบรมตกเตอนเรองภายในครอบครว ใหชาวบานในชมชนมความรกความสามคคและอยกนในหมบานดวยการถอยทถอยอาศย สรางความเขาใจใหเกดขนในสงคมพหวฒนธรรม สรางความสมพนธและความเขาใจอนดระหวางประชาชนตลอดจนสงคมพหวฒนธรรมของสามจงหวดชายแดนภาคใต นอกจากนยงสรางความสามคคใหเกดในหมคณะ สงเสรมเยาวชนใหรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน รวมทงปลกจตส านกใหรกกนและเออเฟอตอกน ท าให เยาวชนสามารถเกาะกลมและคนในหมบานมความสามคคกน นอกจากทกลาวมาขางตนแลว เพลงพนบานดเกรฮลไดสรางความสขสนกสนานใหกบชมชนหรอผชม สรางสรรคและสานความแตกแยกใหกบชมชนและสราง

Page 128: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

132

ความรวมมอใหเกดขนในชมชน สรางความสบายใจและความสขใหกบชาวบานในสถานการณปจจบน และยงชวยผอนคลายความเครยดของผชมไดอกดวย อกทงไดท าหนาทเปนสอประชาสมพนธระหวางหนวยงานราชการและประชาชน ตลอดจนมบทบาทในการประชาสมพนธและรณรงคใหกบหนวยงานของรฐ และทส าคญมการน าค าสอนในดเกรฮลไปปรบใชในการด าเนนชวตประจ าวน

สวนในดานลบนน สวนใหญดเกรฮลมผลกระทบตอศาสนาอสลาม ซงจะกระทบในหลกการของศาสนา เพราะมปจจยหลายดานในการแสดงดเกรฮลทผดกบหลกศาสนา การน าเสนอดเกรฮลบางอยางไดไปกระทบกบวถชวตและความเปนอยของชาวมสลม เชน การแสดงทขดตอหลกศาสนา การทผหญงผชายออกมาเตนดวยกน การมเนอรองทลามกหยาบโลน นอกจากนอาจจะกระทบในดานเวลาของการปฏบตศาสนกจและการแสดงทใกลสถานทปฏบตศาสนกจ ทนบไดวาสงผลกระทบตอสงคมมสลมอยไมนอย ทงน การแสดงดเกรฮลบางครงไดกระทบในการใชภาษาทไมถกตองและการแตงกายทไมสภาพ เนอเพลงอาจไปกระทบกบบคคลใดบคคลหนง ความจรงแลวตามหลกการของศาสนาอสลามการละเลนดเกรฮล ถอวาเปนการท ามะซยต15 เพราะไดไปกระทบในมตของศาสนา ตลอดจนกระทบตอความศรทธาของมสลมและมารยาทอสลาม การแตงกายของผหญงบางครงไดท าใหเสยภาพพจนและภาพลกษณของศาสนาอสลามเปนอยางมาก ซงตามหลกการแลวผหญงตองแตงตวมดชดและไมควรออกไปแสดงตอหนาสาธารณชน แตในดเกรฮลจะมนกรองหญงออกมาแสดงและบางคนแตงกายผดหลกศาสนาดวยการแตงกายทไมปกปด นอกจากน การทหญงชายอยปะปนกน เกดความบนเทงสนกเฮฮาและเลยขอบเขตของศาสนาไดสรางผลกระทบเชนกน เพราะฉนนการปะปนระหวางชายหญงและการมนกรองหญง เปนมมมองทขดกบหลกศาสนา และสรางความไมเขาใจกนระหวางคนทเครงครดในศาสนาและสงคมทวไป

สวนในดานเนอหา บางครงเพลงพนบานดเกรฮลมเนอรองทเปนสองแงสองงาม บางเพลงมเนอหาไมดและไมเหมาะสม โดยเฉพาะ เพลงเบดเตลด หรอ เพลงจแจทมค ารองเชงชวนใหเกดการทะเลาะววาท มการรองเสยดสสงคมหรอตวบคคลและการสอดแทรกเนอหาทไมเหมาะสมนนมกจะน าวฒนธรรมจากภายนอกและสดทายน าไปสการปลอมแปลงเปนดเกรมวสคหรอดเกรฮลทผดรปแบบซงมผลกระทบตอความเขาใจของผน าศาสนาตอวฒนธรรมพนบานน

การแสดงเพลงพนบานดเกรฮลบางครงเปนแบบอยางไมเหมาะสมแกเยาวชนและไดท าใหพวกเขาเสยการงาน ซงไมไดรบการสนบสนนจากเยาวชนเทาทควร และไดท าใหผใหญเสอมศรทธาในเนอหาเพลงพนบานดเกรฮล ดวยเหตเพราะการไมรจกแบงเวลาและการน าเสนอเนอหาในทางเสอมเสย

15 การกระท าทท าตวใหหางจากอลลอฮ หางจากบทบญญตอสลาม กระท าใหสงทเปนบาป

Page 129: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

133

ในอกมมมองหนงนน เพลงพนบานดเกรฮลไมไดกระทบอะไรมาก ในภาพรวมคงไมไดสงผลกระทบตอการเปนอยของคนในพนทสกเทาไร และไมไดมผลกระทบตอการใชชวตของหมบานทเปนสงคมพหวฒนธรรมมากนก ซงหากไปกระทบตอสงคมอยางจรงจงแลว เพลงพนบานดเกรฮลคงไมสามารถด าเนนอยไดในสงคมอยางทเราเหนอยางแนนอน

จากการศกษาผลกระทบของเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใตนน จงสามารถสรปไดวาเพลงพนบานดเกรฮลมผลกระทบทงในทางบวกและในทางลบ ดงตอไปน

ผลกระทบในทางบวก 1. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางบวกดานคณธรรมจรยธรรม

1.1. การหามปรามและตกเตอนการกระท าความชวและการสงเสรมการกระท าความด

1.2. การน าค าสอนในดเกรฮลไปปรบใชในการด าเนนชวตประจ าวน 1.3. เพลงพนบานดเกรฮลสอดแทรกเนอหาสาระทเปนประโยชน 1.4. การอบรมตกเตอนเรองภายในครอบครว 1.5. การสงเสรมดานคณธรรมและจรยธรรม 1.6. การเชญชวนเยาวชนหนมาท าความด

จากการสมภาษณ ยโซะ อมาร (11 มนาคม 2558) ฉายา โซะ บอทอง ต าแหนง หวหนาคณะดเกรฮลโซะ บอทอง ไดกลาวถงการหามปรามการกระท าในสงทไมด ดงทไดใหสมภาษณวา เทาทดคงไมเปนไร นาจะไมมผลกระทบ เพราะสวนมากเพลงทกเพลงจะไมคอยมการวารายคนอน สวนใหญจะเปนเพลงทเกยวกบการตอตานการกระท าในสงทไมด อนนขนอยกบการขบรองสดหรอผขบกาโระ (ตแกกาโระ) และการขอเพลงจากผชมดวย ถาเปนกลอนสดสามารถรองไดทกเนอหา รองเกยวกบวถชวตของคนในชมชน การรองกลอนสดสามารถขบรองไดทนท สามารถสอดแทรกคตตาง ๆ ลงในเนอหาทรอง คนขบกาโระหรอกลอนสดตองมไหวพรบ การทดเกรฮลจะดหรอไมดจะขนอยกบผขบกาโระ (ตแกกาโระ) เปนหลก

รอบยะห ยะยา (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงรองปลด อบต. ไดใหสมภาษณวา ในดานการละเลนและการด ารงชวต ดเกรฮลไมไดสงผลกระทบอะไรตอความเปนอยของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพราะดเกรฮลสงเสรมใหคนมคณธรรมจรยธรรม อกทงยงเปนศลปะการแสดงและวฒนธรรมทไดด าเนนมาเปนระยะเวลายาวนาน ซงไดมมาตงแตอดตจนถงปจจบน

เพลงพนบานดเกรฮลนอกจากเปนการตกเตอนไมใหกระท าความชวแลว ยงสงเสรมใหกระท าความด รอเสะ ยาโตะ (16 มนาคม 2558) ต าแหนงรองนายกเทศมนตรต าบลบาลอ ไดใหสมภาษณวา การเลนดเกรฮลจะไมคอยมผลกระทบเทาไร แตเปนสงทด เปนการอนรกษรกษาศลปวฒนธรรมท

Page 130: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

134

เกาแกสบทอดกนมาจนถงปจจบน ดเกรฮลเปนการสอน เปนการตกเตอนตวเราเองใหเราท าดตลอดไป และเปนการตกเตอนไมใหคนกระท าในทางทไมด ดเกรฮลจะสอดแทรกค าตกเตอนลงไปในเนอหาของเพลง หรอในการกาโระตาง ๆ (การขบกลอนสด) ตแกกาโระ (ผขบกลอนสด) จะสอดแทรกค าสอนเกยวกบการเปนอยในชวตประจ าวน การท าความดและหามในสงทไมด จะแยกแยะวาอนไหนเปนสงทถกตองและอนไหนเปนสงทไมถกตอง เชนจะสอดแทรกเกยวกบยาเสพตด เขาจะแตงเพลงถงโทษของการเสพยาเสพตด หรอเกยวกบการพนน กจะแตงเพลงถงโทษของการพนนซงเปนสงทตองหามในหลกศาสนาดวย ทงหมดนจะมสอนในเนอหาของเพลงดเกรฮล

การอบรมตกเตอนเรองในครอบครว สะมะแอ มะสละ (21 มถนายน 2557) ฉายาแบเซง จอมอรา ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลเตาทอง ไดใหสมภาษณวา แบเซงคดวาดเกรนไมไดท าใหคนอนเดอดรอนหรอท าใหคนอนอยไมเปนสขดวย เพราะโตะแนแบ 16เขาสนบสนน สวนโตะอหมาม (ผน าศาสนาอสลามประจ าหมบาน) เขาบอกแบบน เขาบอกวา ถาอยากไดของของผมอยาไดขอ ขโมยเลย ถาผมใหผมบาป เพราะฉะนน ถาคณอยากเลนกเลนไป ถาคณมาขออนญาตผมเลน ถาผมใหผมกไดบาป ฉนนถาคณมาขอเลน ผมไมใหแนนอน หมายความวา ถาจะเลนกเลนไป อยาไปบอกโตะอหมาม และโตะอหมามเคยบอกวา ถาไปดมน ากระทอม เลนดเกรดกวา บาปเพยงแคเลนเทานนเอง วนไหนทไมดเกร กไมไดบาป การดโทรทศนในบานนนแมจะไดบาปนดเทาเมลดขาวโพด แตถาเราดทงวนบาปนนกคงจะใหญเทากระถาง สวนดเกรนนจะเลนตอนสองทมถงเทยงคนกเลกแลว ค าพดของโตะอหมามนผมวาดมาก ผมอยากใหไปตามเดกทกคนมาฟงตอนทโตะอหมามพดแบบนน ฉะนนการทสะสมบาปอนเลก ๆ เปนประจ า จะท าใหบาปเลกนนสะสมมากขน ๆ เรอย ๆ ใหญกวาบาปทเลนดเกรอก ตงแตผมมต าแหนงเปนหวหนาคณะ กยงไมมคนวาไมด เทาทไดยนมามคนชมมากกวา เพราะผมชวยปรบและอบรมตวลก ๆ ของเขา และพวกผหญงกบอกวาผมชวยปรบตวสามของพวกเขาเหมอนกน ผมจะบอกกบพวกสามเขาวา เราตองชวยกนสงสอนลก ๆ อยาปลอยใหภรรยาดแลอยคนเดยว ทกคนตองชวยกนดแล เรองครอบครวอยาปลอยใหผมสงสอนคนเดยว พวกคณตองชวยกนสงสอนดวย อกอยางหนง พวกภรรยาชอบมากเพราะสามพวกเขาไมไดออกไปเทยวทอนแตจะมาอยทน ไมวาคนทมภรรยาแลวหรอยงไมมกจะมาอยทนกน พอภรรยาเขามากเหนวาสามของเขามาอยทน

2. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางบวกดานวฒนธรรม 2.1. การเปนเสนหทางวฒนธรรมหรอเปนวฒนธรรมการละเลนของชนมลายในพนท

สามจงหวดชายแดนภาคใต 2.2. การอนรกษวฒนธรรมพนบานดเกรฮลของชาวมลายไมใหสญหาย 2.3. การรงสรรคศลปะการแสดงของชนมลาย

16 ผใหญบาน

Page 131: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

135

จากการสมภาษณ ยะพา สดง (26 มถนายน 2557) ฉายา จปาลาแยปเตะ ต าแหนงผขบกลอนสด (ตแกกาโระ)และชางผลตอปกรณดนตรดเกรฮล ไดใหสมภาษณเกยวกบการอนรกษการละเลนดเกรฮลไมใหสญสญหายไปจากทองถนวา การละเลนดเกรฮลในปจจบนจะไมคอยมคนมาดแลหรอเลนตามกฎเกณฑเดมทเราเลนกน ทเลนอยในปจจบนกจะเปนการแสดงมากกวา ถารนปะจไมม ไมทราบวาจะมใครมาสานตอไหม ตอนนหากอปกรณเครองดนตรช ารดขนมา ถาปะจไมซอมไมแตงใหกไมมใครมาซอมไดแลว ฉะนนถาอปกรณช ารดเราผเลนตองรวธซอม และตองรจกรกษาดแลอปกรณ เพราะถาไมมอปกรณ เดก ๆ กหยดเลน นานเขากจะสญหายไปหมด ทงอปกรณและคนเลน

เพลงพนบานดเกรฮลเปนวฒนธรรมการละเลนหนงของจงหวดชายแดนภาคใต ดงท กะซะห (17 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดใหสมภาษณวา ถาพดถงขอดมนกมดอยเหมอนกน เพราะวาดเกรฮลมนเปนการละเลนชนดหนงและเปนวฒนธรรมของคนสามจงหวดบานเรา นนคอขอด สวนขอเสยกเมอกไง การทมการปะปนระหวางหญงชาย ท าใหภาพพจนออกมาในเชงลบ เราคนอสลามมนไมถกตอง ถาเราคดในแงเชงบวก ดเกรฮลคอเปนวฒนธรรมดงเดม ทมมาตงแตอดตจนถงปจจบน ยงมอย ไมไดเลอนหายไป แตตอนนการละเลนแบบเดมเรมจะเลอนหายไปบางทละเลกนอย ทมอยและยงหาดไดอกนนถอวาเปนสวนนอย พดงาย ๆ ปจจบนนหาดดเกรฮลแบบเดมไดยากแลว

เชเลคาน ปาทาน ฉายา รอมฎอน ปาทาน (20 มกราคม 2558) ต าแหนง ทปรกษาอาวโสปาตานฟอรม ไดใหสมภาษณวา เหนเขามาฟง เขามความสขนะ ยมแยม แจมใส ผมวาในสวนของเพลงพนบานดเกรฮลนนมนกดของมนแลวนะ แตในอกมตหนงผมวา คนมสลมทอนคงมองวาคนมลายไมคอยอยากจะแยกระหวางวฒนธรรมกบศาสนา เขาอาจจะถามมาวามนสอดคลองกบศาสนาหรอเปลา มนเปนค าถามทผมเหนดวยและเปนค าถามทผมจะไมถามเพราะวามนตองแยกระหวางศาสนากบวฒนธรรม วฒนธรรมของเขาคณชอบหรอไมชอบ คณกตองใหเกยรตเขา คณตองเคารพเขา

การละเลนดเกรฮลเปนการสบทอดทางวฒนธรรมของสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนเวลายาวนานและสรางความเขาใจใหเกดขนในสงคม รอบยะห ยะยา (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงรองปลด อบต. ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮล มสวนส าคญท าใหเกดสงคมสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต ทงในอดตและปจจบนดเกรฮลไดท าใหคนในสงคมเกดความรก ความสามคค และชวยสงเสรมใหเกดความเขาใจในสงคมได ทงนการละเลนดเกรลยงเปนศลปะการแสดงและวฒนธรรมพนบานทด าเนนมาตงแตอดต สบทอดมาเปนเวลายาวนานและสรางความเขาใจเกดขนในสงคม

อกประการหนง ดเกรฮลเปนเสนหทางวฒนธรรมอยางหนงและเปนมรดกทางวฒนธรรมของคนมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใตทยนหยดอยไดในสงคมจวบจนทกวนน การละเลนดเกรฮลไดสรางความสามคคปรองดองใหเกดขนในสงคมโดยผานทางวฒนธรรม วาแอล ดอราแมง (20 ตลาคม 2557) ต าแหนงอาจารยโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลมสวนท าใหเกดสนตสขได เพราะเพลงพนบานดเกรฮลเปนมรดกดานวฒนธรรมทท าใหคนเกดความ

Page 132: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

136

สามคคและใหคนในสงคมมความเขาใจซงกนและกนผานวฒนธรรม และไดเสรมอกวา ดเกรฮลในอดตไมไดเปนการแสดงหรอการละเลนอยางเดยว ในอดตจะม 2 ทมโตตอบกน ท าใหการละเลนดเกรฮลเปนสงทบงบอกถงความสามคคในหมคณะและความรกซงและกน และเปนสอใหชมชนเกดความเขาใจในเรองราวตาง ๆ ผานการแสดง ปจจบนสวนตวแลว ผมมองวาเพลงพนบานดเกรฮลเปนการแสดง การโชว และการแขงขนกน ไมค านงถงคณคาและเปาหมายทชดเจน สวนในอนาคตนน ผมยงมองไมออกวาเพลงพนบานดเกรฮลจะเปนไปในแนวทางใด เพราะสงคมขณะนมความคดแตกแยกโดยไมค านงถงความส าคญของวฒนธรรม

ในหลายปจจยทศาสนาไมอนมตนน มะรอมอล เฮงมะนลอ (11 ตลาคม 2557) ต าแหนงผใหญบาน ไดใหสมภาษณวา ผมวาคงจะมผลกระทบดานศาสนามากกวา เพราะรสกวาจะมบางสงทผดกบหลกศาสนา แตถามองในดานวฒนธรรม กคงเกดผลด เพราะวฒนธรรมเกา ๆ สามารถเปนแบบอยางในการด าเนนชวตใหกบสงคมปจจบนไดครบ

3. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางบวกดานสนตสข 3.1. การสรางความสมพนธอนดระหวางประชาชนในสงคมพหวฒนธรรมของสาม

จงหวดชายแดนภาคใต 3.2. การท าใหชาวบานในชมชนมความรกความสามคคและอยกนในชมชนโดยถอยท

ถอยอาศย 3.3. การสรางสรรคและสานความแตกแยกของชมชนและสรางความรวมมอให

เกดขนในชมชน 3.4. การสรางความเขาใจใหเกดขนในสงคมพหวฒนธรรมของสามจงหวดชายแดน

ภาคใต 3.5. การเปนตวกลางในการกระชบสมพนธไมตรของคนในชมชน 3.6. การท าประโยชนในชมชนใหเกดสนตสข 3.7. การสรางคนใหมน าใจและสามคคตอกน 3.8. การสรางความสามคคใหเกดในหมคณะ

จากการสมภาษณ กาเดร ละเลาะ (26 กรกฎาคม 2557) ฉายา เปาะเดร กาเยาะมาต ต าแหนง ตแกกาโระและหวหนาคณะดเกรฮลกาเยาะมาต เพลงพนบานดเกรฮลชวยอบรมตกเตอนสรางความสามคคใหเกดขนในหมบาน ดงทไดใหสมภาษณวา เมอแบเดรรองดเกรแลวแบเดรชอบเปรยบเทยบ เชน “พระจนทรดวงเดยวกสวยแลว แตถาจะสวยดวยเดอนดวงเดยวคงไมได ตองมดวงดาวระยบระยบดวยถงจะสวย ล าพงเพยงแคพระจนทรดวงเดยวคงสวยไมมากนก” เปนการเปรยบเทยบเสมอนกบหวหนาหมบานกบคนในหมบาน ถาหวหนาดแตประชาชนไมโอเค (ไมดตาม) มนกจะดไมไดเหมอนกน หรอ เชน “เสอจะสวยกเพราะมลาย ถาไมมลายกคงไมสวยเทาไรนก” หรอ

Page 133: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

137

“ชางกเหมอนกน ถาชางไมมงากจะไมสวย ชางจะสวยกเพราะมงา” นแหละทบอกวา ความพเศษทตองมตแกกาโระ แตปจจบนนตแกกาโระไมคอยม เพราะมนยาก เดกๆ ไมคอยรองกาโระกน อาจจะไมคอยเปนแลว ส าหรบในพนททเราดเกร เรากจะดเกรเพอไมใหมการทะเลาะเบาะแวงกน ไมอจฉาตอกน ไมแคนอาฆาตตอกน เราประชาชนดวยกน จะเปนขาราชการหรอจะเปนประชาชนทวไป กอยากจะใหอยแบบสามคคกน ทกคนตองมความสามคคกน ถงแบเดรไมไดเรยนสง แตแบเดรกสามารถใหความรแบบคนทไมเรยนมาใหความร อาจจะแตกตางจากในหองเรยน ซงอาจจะมครสอนหรอมความรอยในต ารา ความสามคคกเหมอนจอรานอ17 หนงใบ กวาจะเปนจอรานอหนงใบนน ตองมหลายองคประกอบ จะขาดสงใดสงหนงไมได แบเดรกเปรยบเทยบเหมอนเราอยกนในหมบาน ทกคนตองมสวนรวมชวยเหลอกน จะขาดคนใดคนหนงไมได เชน จะท ายงไงจะไมใหมยาเสพตดในหมบาน ใครจะเปนคนดแล ใครจะเปนคนปราบปราม ซงปญหานทกคนในหมบานตองชวยเหลอกน จะใหผใหญบานคนเดยวดแลกไมไหว ใหก านนคนเดยวกไมไหว ทกคนตองชวยกน ประชาชนกตองชวยกน ชรบ. (ชดคมครองหมบาน) กตองชวยกน ถาจะเจาะจงเฉพาะใหใครคนใดคนหนงมาชวยรกษาความสงบในหมบาน มนคงท าไมได มนตองรวมมอกน เชน ถา ชรบ. เฝาทแยกน คนรายกอาจจะเขาอกแยกหนงกได แตถาเรามาชวยเหลอสอดสองดแลกน หมบานเรากคงไมเปนอะไร ปญหาในหมบานคงจะไมม หรอเชน เราเปนพอแม กตองดแลลก ตองรจกสอนลกบาง ไมใชวาเกงท าแตลก แตสอนลกไมเปน กไมไดอก เพราะแมแตกระรอกกยงสอนลกได ลกกระรอกทลมตาเกดมาแลว ไมมตวไหนหรอกทกระโดดเปนเลยทนท แมกระรอกยงตองสอนลกกระรอกเลย ฉนนในการงาโระ กจะสอนประมาณน ไมใชวาพดโนมนาวใหคนเขาขโมยหรอใหไปปลนคนอนเขา

มะสอและ วาเดง (18 สงหาคม 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดยะลา ไดใหสมภาษณวา มบางกลมทกลาววาดเกรฮลเปนความบนเทงน าไปสความหลงระเรง ประเภทนนกเปนดเกรฮลอกรปแบบหนง แตสวนตวผมแลวคดวา วฒนธรรมสามารถสรางใหคนมน าหนงใจเดยวกนได วฒนธรรมลกษณะนสามารถท าใหเรารสกรกและหวงแหนในวฒนธรรมของเรา แตมขอแมวา เราอยาใหดเกรฮลไปสรางความคดทผด ฉนนการทตางคนตางมมมมองวาดเกรฮลเปนสงทตองหามบางและอกกลมบอกวาไมนาจะเปนสงตองหามนนเปนเรองปกต สงเหลานตองใชเวลา

สไลมาน เจะแม (20 สงหาคม 2557) ต าแหนง หวหนาคณะสลตและตารอนา ไดใหสมภาษณวา ถาจะมกคงเปนในดานดมากกวา ดานสงผลเสยคงไมม เนองจากวฒนธรรมของการเลนดเกรฮล ถาเรามองใหดมนไมใชสงทผดหลกศาสนามากนก เพราะไมใชการละเลนทตองมความเช อหรอบชาอะไร แตเปนการเลนดนตรทมการรองทใชเทคนคทางภาษา ซงไมใชการละเลนบางอยางทมความเชอและตองเคารพบชา อนนนถอวาผดหลกศาสนา ในภาพรวมของดเกรฮลนนถอวาเปนภาพทดตอสามจงหวดชายแดนภาคใตของเรา อาจจะมผดหลกศาสนาบางกเพยงเลกนอย เพราะโตะครบางคนวาผด 17 ชดเชยนหมาก

Page 134: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

138

หลกศาสนา มนจะผดในดานการรองร า และบางทในวงมการปะปนระหวางหญงชายอยดวย ผลดกมเหมอนกน ดงทกลาวมา คอเดกวยรนในสมยนจะไดเกาะกลมกนและคนในหมบานหรอคนในพนทมความสามคคกน ไมใชตางคนตางอย แตวาถาพดถงในเรองศาสนารสกวาเปนเรองยาก

ซลกอรนยน แดแก (09 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงเจาหนาทบรหารงานทวไป มหาวทยาลยเอกชน ไดใหสมภาษณวา อยางนอยดเกรฮลกสามารถสรางความสมพนธทดได ถาหากเราสามารถเรยงรอยถอยค าในเนอหาของเพลงดเกรฮลนน ใหคนในพนทหรอประชาชนทว ๆ ไปทฟงแลวเขามความรสกวามเนอหาสาระด ฉะนนเราสามารถทจะพดหรอใชเปนเวทเพอสรางความเขาใจอนดใหกบประชาชนไดดวย

เพลงพนบานดเกรฮลสามารถสรางความเขาใจกนระหวางผคนทอยรวมกนในสงคมพหวฒนธรรมผานเสยงเพลงและเนอรองของภมปญญาทองถน ดงท วชรนทร ด ารงกล (14 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตาน ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลนส าคญอยทภมปญญาทองถนทไดแตงในเรองของความรกและความสาม คคของสงคมพหวฒนธรรม สงคมสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนสงคมพหวฒนธรรม เปนสงคมทมความหลากหลาย มทงไทยพทธ มสลม และจน เพราะฉะนน ในเนอหาของเพลงดเกรฮล หากภมปญญาไดแตงเพลงดเกรฮลในเรองของความรก ความสามคค และความเขาอกเขาใจกนในวฒนธรรมของตนเองใหผอนฟง ผฟงกจะไดเกดความเขาใจในวถทแตกตาง เมอไดเขาใจในวถทแตกตางทกคนยอมรกและหวงแหนในความแตกตางของตนเอง ตางกหาจดรวมทแตละพหวฒนธรรมรวมท ากนได แลวความเขาอกเขาใจกสามารถจะเกดขน เมอคนในสงคมเกดความเขาใจในวถทแตกตางกน กจะท าใหเกดสนตสขในพนท ไมหวาดระแวงกน ชวยเหลอเกอกลกน ตวอยางเชน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต พนองมสลมสวนใหญมการถอศลอดในเดอนรอมฎอน18เปนวถชวตหนงของเขา ทนการถอศลอดในเดอนรอมฎอน ถาพนองพทธและครสตไดเขาใจวา การถอศลอดมความเปนมาอยางไรในวถพหวฒนธรรมทแตกตางน ทงสองวถ พทธและครสตกจะเขาใจ ไมดถกดแคลน ไมระแวง และไมรงเกยจ เมอมความเขาใจกนแลว กสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข

ในภาพรวมเพลงพนบานดเกรฮลเปนบอเกดของความรกและความสามคคซงน าไปสสงคมสนตสข ดงท มะรอมอล เฮงมะนลอ (11 ตลาคม 2557) ต าแหนงผใหญบาน ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลท าใหเกดความรกความสามคคในชมชน เพราะวาเนอหาของเพลงสวนใหญเปนการสงสอน ตกเตอนใหเยาวชนหรอประชาชนเกดความรกความสามคค รกบานเกด รกสถาบน รกชาต รกพระมหากษตรย การทจะใหเกดสนตสขนนจะตองมความสามคคน าหนา สงคมจงจะเกดความสนตสขตลอดไป

18 เดอนทมสลมถอศลอดทงเดอน

Page 135: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

139

เพลงพนบานดเกรฮลกระชบความสมพนธไมตรของคนในชมชน สมาน ตาเละ (15 ตลาคม 2557) ต าแหนงอหมาม ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลเปนการแสดงทจดขนในงานเลยงสงสรรคตาง ๆ ผคนสวนใหญจะมาพบปะเพอสรางมตรไมตร การละเลนดเกรฮลจงเปนสวนหนงทจะชวยในการสรางความสามคคแกคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตไดเปนอยางด นอกจากนเนอหาสาระในเพลงพนบานดเกรฮลยงสามารถชกจงผคนใหมความรกใครปรองดองกนไดอกดวย

เพลงพนบานดเกรฮลอาจจะมผลกระทบตอหลกการของศาสนาอสลามอยบาง แตในดานอนๆ อาจพดไดเลยวาดเกรฮลไมไดกอความเดอดรอนตอชมชนมากนก ดงท นรซน มะตาเห (15 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงพนกงานฝายทะเบยนส านกงานอ าเภอ ไดกลาววา ไมมผลกระทบตอความเปนอยของคนในชมชน เพราะการละเลนดเกรฮลท าใหคนในชมชนเกดความสนกสนาน ความรวมมอและเกดความรกใครสามคคกน แตควรท าเนอหาใหเหมาะสมกบสงคมสามจงหวด และควรอนรกษการละเลนดเกรฮลไว เพราะการละเลนทดงาม เดก ๆ รนใหมควรจะสบสานตอไป หนวยงานตาง ๆ ทงของรฐและเอกชนควรสงเสรมการละเลนดเกรฮลใหแกเดก ๆ หรอเยาวชนเพอสรางความรกความสามคคใหเกดสนตสขทงในชมชนและในจงหวด

ในการสรางสงคมสนตสขนน เนอหาในเพลงพนบานดเกรฮลจะสงเสรมใหสงคมรจกการชวยเหลอซงกนและกน การมน าใจตอกน การเออเฟอเผอแผกน รวมแบงปนซงกนและกน สรางใหสงคมนาอย ผฟงไดฟงแลวสามารถน าคตสอนใจในค ารองไปจรรโลงสงคมใหเกดสนตสขได วาสอเมาะ เงาะ (15 มกราคม 2558) ต าแหนงก านนต าบลสะก า ไดใหสมภาษณวา จากการทเราฟงการขบรองเพลงพนบานดเกรฮลนน โดยรวมแลวจะท าใหเกดสงคมสนตสข เพราะวาเนอรอง ท านอง และเนอหาตาง ๆ ถาเราใชความคดในการฟงกจะไดรบความร ในดานของการท าใหเกดสงคมสนตสข วาการอยรวมกนนน ตองเออเฟอตอกน ตองชวยเหลอซงกนและกน จากการทเราฟงการขบรองเพลงพนบานดเกรฮลสวนมากจะท าใหเกดสงคมสนตสข เพราะวาเนอรอง ท านอง และเนอหาตาง ๆ ถาเราใชความคดในการฟงกจะไดรบความร ในดานของการท าใหเกดสงคมสนตสข วาการอยรวมกนนน ตองเออตอกน ตองชวยเหลอซงกนและกน

เพลงพนบานดเกรฮลมบทบาทในการท าใหสงคมเกดสนตสข ดวยการเชอมความสามคคและความสมพนธทดของชาวบาน ใหเกดขนไดในสงคมผานเสยงเพลงดเกรฮล ดอรอแม หะยหะซา (20 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดใหสมภาษณวา ในเพลงพนบานดเกรฮล ถาหากเรามองในเรองสนตสขหรอสนตภาพ เราสามารถใหเชอมโยงกนได ผมคดวาเพลงพนบานดเกรฮลเปนหนทางหนงทเราสามารถเชอมโยงในมตของสนตสข เพราะในสงคมเราไมมใครทไมตองการสนตสข ทกคนยอมตองการทจะอยในภาวะทสนต และอยากใชชวตอยางสนตสขดวยกนทงนน ดเกรฮลสามารถทจะใหก าลงใจกบสงคมได เพอใหสงคมมความสามคคกน เพอใหสงคมเกดสนตสขในการด าเนนชวต

Page 136: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

140

เพลงพนบานดเกรฮลเปนศลปะการแสดงของสามจงหวดชายแดนภาคใตและเปนศลปะในการสรางสนตสขในพนท หามะ เปาะสา (13 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงชางท าฟน ไดใหสมภาษณวา ถาเปนของหนวยงานรฐ เขากจะมเพลงเกยวกบการใหเกดความสนตสข จะแนะน าและวากลาวตกเตอนกนในเรองราวการใหเกดสนตสข แตถาเปนการละเลนตามประเพณโดยตรงของคนในพนทจะเปนการละเลนทเปนศลปะ

4. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางบวกดานการปลกจตส านก 4.1. การปลกจตส านกและการสงเสรมเยาวชนใหรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน 4.2. การปลกจตส านกเยาวชนและคนในหมบานใหเกาะกลมและสามคคกน 4.3. การปลกจตส านกใหเยาวชนรกกนและเออเฟอตอกน

จากการสมภาษณ ปยนช ศรสข (12 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดยะลา ไดกลาวถงเพลงพนบานดเกรฮลเชนกนวา ไดสงเสรมเยาวชนใหรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชนและสรางจตส านกใหรกกนและเออเฟอตอกน ดงทไดใหสมภาษณวา คดวาถากระทบ คงกระทบในผลดนะคะ คอมโอกาสสงเสรมใหเยาวชนรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน แลวกสามารถสอดแทรกเนอหาค ารองในเรองความรก ความสามคค ความชวยเหลอและความเออเฟอลงไป บางทเดกตวเลก ๆ เดกระดบประถมศกษา ถาเขานงฟงตลอด ๆ แลว หากเราไดสอดแทรกเกยวกบความรก ความสามคค และความสมานฉนทเขาไป พวกเขากจะรบตรงนไดนะคะ พอเขารบแลว พวกเขากจะเกดจตส านกวา เออ เราจะตองเปนอยางนนนะ เราจะตองรกกนนะ และเราจะตองชวยเหลอซงกนและกนนะ ไมวาจะนบถอศาสนาใด เรากลวนเปนคนไทยดวยกน เราตางกมพระบาทสมเดจพระเจาอยหวนะคะ

นรยะห กเตะ (17 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง นกรองและหวหนาวงอานาชดโตะบานา กลาวถงเพลงพนบานดเกรฮลวาเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชนและเนอหาของเพลงไดสอดแทรกสาระทเปนประโยชน ดงทไดใหสมภาษณวา คดวานาจะไมมผลกระทบอะไรมาก เพราะดเกรฮลเปนวฒนธรรมทสบสานกนมาตงแตโบราณ แลวสบทอดมาจนถงปจจบน การละเลนถอวามประ โยชนมากกวาการเอาเวลาไปใชในการมวสม คนมเวลาวางจะไดใชเวลาวางใหเกดประโยชนและเนอหาของเพลงกมประโยชนกบผฟงดวย

ดานการปลกจตส านก เจะเดาะ ตาเฮ (12 มนาคม 2558) ฉายา กะโรฮายา ต าแหนง นกรอง คณะดเกรฮลมะ ยะหา ไดใหสมภาษณวาผลกระทบคงไมม เพราะการละเลนของเราขนอยกบนกรองแตละคน เชน มะยะหา มเลาะหมะเยะ แบแอกแบรายอ คนเกา ๆ เหลานเปนคนทมประสบการณ เปนคนชอบเดนทาง ฉนนจะใหเขารองเปนเรองราวในทางทไมดนนคงจะไมม เราเปนคนมประสบการณ เราคงไมท าและไมมใครมาบงคบใหเราท า เรากพยายามรองเพลงใหไปในทางทด คนฟงกรวาเพลงทเรารองจะไปในแนวไหน ประเภททวาขบรองใหไปกระทบคนอนนนไมม เพราะอะไร

Page 137: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

141

เพราะวาเราตองเดนทางอยตลอดเวลา กลางวนแลวกกลางคน จะใหเราขบรองไปกระทบคนอนเราคงไมท า กจะเปนการละเลนตามประสาเรา จะมเพลงแนวความรก เพลงในแนวส านกผดตดยาเสพตด เพลงในแนวการเปนอยของชาวบาน ประมาณนน ฉะนนเพลงทรองจะไปกระทบเสยดสคนอนคงไมม

5. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางบวกดานความสนกสนาน 5.1. สรางความสบายใจและความสขใหกบชาวบานในสถานการณปจจบน 5.2. เพลงพนบานดเกรฮลสรางความสขสนกสนานใหกบชมชนหรอผชม 5.3. การชวยผอนคลายความเครยดของผชมในภาวะคบอกของใจ

จากการสมภาษณ อภชาต กาแมแล (8 มกราคม 2558) ต าแหนง ครดนตรและนาฏศลป ไดใหสมภาษณวา ไมนาจะมผลกระทบอะไร ถาฟงแลว สบายใจ มความสขทไดรอง ไมนาจะมผล นาจะมในเรองดมากกวา

วาสอเมาะ เงาะ (15 มกราคม 2558) ต าแหนงก านนต าบลสะก า ไดใหสมภาษณวา ผลกระทบดานลบนนคงมบางแตเปนสวนนอย เพราะเปนการละเลนทไมไดสรางความเดอดรอนแกผชมหรอผฟง เนองจากเปนการละเลนทใหเกดความสนกสนานมากกวา ถาถามวาจะมผลกระทบในดานใดนน กคงพดยาก แลวกผลกระทบในดานลบนนคงเปนสวนนอยเพราะวาค าพดทรองออกมา เปนค าพดทชาวบานเขาใจงาย ถาจะมบางเลกนอยกคงเปนค าพดทมการเสยดสประมาณนนแหละคะ

สะมะแอ หะมะ (18 กมภาพนธ 2558) ฉายา แบแอ กแบรายอ ต าแหนง นกรอง เพลงพนบานดเกรฮลไดสรางความสขและสนกสนานใหกบผชม ทไดใหสมภาษณวา การละเลนดเกรฮลคงไมไดไปกระทบใครอยแลว เพราะการรองดเกรของเรากไมไดไปวารายใครหรอไปกระทบกบใคร แตเราจะเลนโดยใชปฏภาณไหวพรบทเราม เราตองการใหผชมเกดความสขใจและสนกสนาน เราไมไดมเจตนาไปกระทบกระทงคนนนคนน สวนคนอนจะมความคดอยางไรนนกเปนเรองของเขา แตเรานนคดวาไมไดไปสรางความเดอดรอนใหกบใครแนนอน มแตจะสรางความบนเทงและความสนกสนานมากกวา

เพลงพนบานดเกรฮลไดสรางสรรคและสรางความสนกสนานใหกบผคนตามหมบาน อสมาน มะยาโกะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา เปาะวอ ต าแหนง หวหนาคณะดเกรฮลนองใหมบาลอ ไดใหสมภาษณวา คดวาคงจะไมมผลกระทบอะไร เพราะวาดเกรฮลเปนงานสรางสรรคและสรางความสนกสนานใหกบพอแมพนองประชาชน โดยเฉพาะคนทอยตามหมบานแถบชนบท เขาจะไมมโอกาสไดพบเจอความสนกสนานแบบนไดบอยครงนก

เพลงพนบานดเกรฮลชวยผอนคลายความเครยดของผชม สงเสรมเยาวชนในการใชเวลาวางใหเปนประโยชนและในการน าค าสอนในดเกรฮลไปปรบใชในการด าเนนชวตประจ าวน มฮ าหมดซอร อาบ (31 พฤษภาคม 2557) ฉายา อาแว อาเนาะปย ต าแหนง นกรอง (โตะยอรอ) และหวหนาคณะดเกรฮลอาเนาะปย ไดใหสมภาษณวา บางทการเลนดเกรกมสวนชวยใหเกดสนตสขไดในสาม

Page 138: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

142

จงหวดนได ดเกรเปนการแสดงทมอยในสามจงหวด ปจจบนการแสดงพนบานอน ๆ ทเลนในสามจงหวดนไมคอยจะมแลว ดเกรทจะเปนตวขบเคลอนแกปญหาความเครยดใหแกชาวบานได ปจจบนนหลงจากสองทมขนไปโดยปกตคนในสามจงหวดจะปดประตและไมออกนอกบานหรอออกไปไหนในตอนกลางคนเพราะกลวกบเหตการณบานเรา แตพอมการละเลนดเกร ทกคนในสามจงหวดจะออกมาฟงโดยไมกลวอะไรเลยเพราะวาดเกรนไมไดใหผลกระทบทไมดแกผอนเลย สวนทเปนผลกระทบทไมดจากการเลนดเกรสวนใหญจะเกยวของกบการแตงกายของนกรองดเกร ถานกรองแตงตวดกจะใหผลด สวนในดานสนตภาพ สนตภาพทเราเขาใจ ณ ทนคอความรวมมอ ตงแตเกดเหตความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใตสบกวาปในหมบานผมไมมอะไรเกดขนเลย พวกเราอยกนอยางสงบสข กลมวยรนทเกยวของกบความไมสงบหรอไปกระทบกบคนอนนนจะไมม เพราะอะไรรไหม เพราะวาหมบานผมกลมวยรนเลนดเกรกน เขาจะลมเรองทไมด ลมเรองทไปสรางความเดอดรอนใหกบคนอน จะไมคดในลกษณะนน เราจะคดอยเสมอวาเราตองท าใหผเลนราเรงและสามารถเอาสาระเนอหาทมในเนอรองเพลงดเกรฮลน าไปใชในชวตประจ าวนได ผมกพดตามทผมสงเกตเหนในหมบานผม สวนในหมบานอนผมไมร

ดเกรฮลเปนกจกรรมหรอการละเลนทสงผลใหผฟงเกดความสนกสนานเพลดเพลน และผอนคลายความเครยดในสถานการณปจจบน ดงท อสมน เจะอบง (13 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ผช านาญการวฒนธรรมอ าเภอมายอ ไดใหสมภาษณวา การละเลนดเกรฮลเปนเรองของการผอนคลาย ในสถานการณหรอเหตการณทมความตงเครยด ถามการละเลนดเกรฮลอาจจะชวยใหชาวบานไดผอนคลายและยมออกไดบาง

6. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางบวกดานการเปนสอใหกบรฐบาล 6.1. บทบาทในการรณรงคโครงการตาง ๆ ใหกบหนวยงานของรฐแกประชาชน 6.2. การท าหนาทเปนสอประชาสมพนธหนวยงานรฐแกประชาชน

จากการสมภาษณ สตาปา บแม (29 มกราคม 2558) ฉายาแบปา บหงาตาน ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลบหงาตาน เพลงพนบานดเกรฮลมบทบาทในการประชาสมพนธ และรณรงคใหกบหนวยงานของรฐ ชวยตกเตอนและเชญชวนเยาวชนหนมาท าความด ดงทไดใหสมภาษณวา คงไมกระทบกบชวตความเปนอยของคนในพนทมากนก สมยแบปาแสดง ทางมาเลเซยมารบแบปาไปแสดงเปนเดอน ไปรณรงคยาเสพตด สมยกอนจะมพวกเฮโรอนพวกนทเปนยาเสพตดเขามา แตสมยนจะมพวกยาบามาแทน ฉนน สมยกอนดเกรฮลจะมประโยชนมาก ชวยรณรงคตอตานยาเสพตด ดานศาสนากชวยสงเสรมเชญชวนใหมาท าความด คนพทธทเขาฟงออกและเขาใจในภาษามลาย เขากจะบอกวาชอบ เขาจะพดวาดเกรฮลนด ล าพงจะใหก านนผใหญบานไปตกเตอนเยาวชน พวกเขาสองสามคนเทานนทท าได แตดเกรฮลสามารถตกเตอนเยาวชนทมาดทกคน ฉนนทางมาเลเซยเขาจะท าทกวถทาง เชน เชญคณะดเกรฮลไปแสดงบาง แลวไปรณรงคเพอตอตานยาเสพตด คนทมาชมกจะฟง

Page 139: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

143

เพลงพนบานดเกรฮล เรากสามารถรองรณรงคเกยวกบยาเสพตดบาง หรอการท าสวนไรนาบางหรอการเกษตร เปนตน ในบานเรากเชนกน ทานผวาฯ ปตตานสมยหนงเคยเชญแบปาใหไปแสดงดเกรฮล สมยนนแบปารบราชการเปนอาสาสมครรกษาดนแดน (อส.) กเคยแสดงดเกรฮล ชวยประชาสมพนธขาวสารใหกบรฐบาล แลวกรณรงคในการเลอกตง แบปาวาทงหมดนเปนประโยชนตอประชาชนทงนน ไมไดกระทบอะไรกบประชาชนเลย เชน จะรณรงควาเราจะเลอกผแทนคนแบบไหนบาง สงเหลานเราสามารถประชาสมพนธในดเกรฮลได คดวาดเกรฮลนาจะมประโยชนมาก

เพลงพนบานดเกรฮลไดท าหนาเปนสอประชาสมพนธระหวางหนวยงานราชการและประชาชน ดงท อบดลการม สาอะ (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง นายกองคการบรหารสวนต าบลปะลร ไดใหสมภาษณวา ในสามจงหวด หลาย ๆ ฝายก าลงตองการสนตสขและชวยใหส งคมเกดสนตสข ทางผเกยวของหลายฝายกไดน าการแสดงดเกรฮลซงเปนสออกแขนงหนงมาชวยสรางความเขาใจใหแกประชาชนตามหมบาน ดเกรฮลจะใชค าและภาษาทชาวบานเขาใจงาย ดเกรฮลสามารถประชาสมพนธใหชาวบานไดเขาใจวาทางราชการตองการสงใด หรอจะใหชาวบานด าเนนชวตอยางไร ฉนนหนวยงานตาง ๆ กสามารถถายทอดและประชาสมพนธเรองตางๆ ผานเสยงดเกรฮลได

ผลกระทบในทางลบ 1. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในดานลบตอศาสนาอสลาม

1.1. การมนกรองหญงและการทหญงชายอยปะปนกนเปนมมมองทขดกบหลกศาสนา

1.2. การทผหญงผชายออกมาเตนดวยกนสรางภาพพจนในทางเสอมเสย 1.1. การแสดงทขดตอหลกศาสนาและความศรทธาของมสลม 1.2. กระทบในหลกการของศาสนาหรอผดกบหลกศาสนา 1.3. ความบนเทงสนกเฮฮาและเลยขอบเขตของศาสนา 1.4. ในมตของศาสนาเปนการท ามะซยต19 1.5. กระทบมารยาทอสลาม

จากการสมภาษณ อกฤษฏ อดมชนก (23 มนาคม 2558) ต าแหนง วทยากรศาสนา ไดใหสมภาษณวา ในมมมองสวนตวแลว หรอมองในฐานะทตนเองท างานศาสนาแลว เหนวาการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลจะกระทบดานอหมาน20มากทสด เพราะคนทอยกบดนตรสวนนอยจะเปนคนเครงครดในเรองศาสนา

19 การกระท าทท าตวใหหางจากอลลอฮ หางจากบทบญญตอสลาม กระท าใหสงทเปนบาป 20 ความศรทธาในหลกศาสนาอสลาม

Page 140: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

144

อสตะเลาะ (28 มถนายน 2557) ต าแหนง ครสอนศาสนา ทไดใหสมภาษณวา อนดบแรกคอหญงชายเพราะอสลามหามหญงชายคลกคลกนและการทใหความบนเทงมากเกนไปกไมได ตองอยในขอบเขตของศาสนา

ยะพา สดง (26 มถนายน 2557) ฉายา จปา ลาแยปเตะ ต าแหนง ตแกกาโระและชางผลตอปกรณดนตรดเกรฮล เพลงพนบานดเกรฮลบางครงไปกระทบในดานการปฏบตศาสนกจของชาวมสลม ดงทไดใหสมภาษณวา อยากใหผเลนดเกรฮลทกคนคดในเรองศาสนา ถงเวลาปฏบตศาสนกจกตองปฏบตศาสนกจ ไมใชมาเลนดเกรแลวขเกยจทจะปฏบตศาสนกจ

แบเซะ (13 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดใหสมภาษณวา สวนมากจะกระทบในดานศาสนา เพราะในดเกรฮลมนกรองเปนผหญง ท าใหขดตอหลกศาสนา และบางครงมการแสดงทเปนตวอยางทไมดตอสงคม เชน การปะปนระหวางชายหญง

รสด ตาเยะ (5 มกราคม 2558) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดใหสมภาษณวา ทเปนผลกระทบนนคอมารยาทการใชชวตในสงคมนนไมม สงผลใหเดกและเยาวชนในบานเราสวนมากประพฤตในทางเสยเพราะไดรบผลกระทบจากงานรนเรงตาง ๆ งานพวกนกมความเสยงเหมอนกน ดแลวมผลกระทบมากเลย สงคมบานเราตอนนมคนเขาใจศาสนามากขน การทเราไปท าในสงทสงคมไมตองการกสงผลกระทบ แตคนทชอบแบบนนกม แตมไมมาก อยางทบานจอแรทาง อบต. กเคยเอาดเกรฮลมารองดเกรมวสค แตไมใชการละเลนดเกรบารต แตรองเพลงอยางเดยว เปนวนอะไรไมทราบ เชญนกรองหญงชออะไรแลวนะ นกรองผหญงคนนน เชญมาเพอทจะใหมาแจกของขวญ แตพอแจกไปครงหนงกมการแสดง การรองเพลง แลวมการหยบฉลาก ถาหยบไดหมายเลขใครแลวปรากฏวาคน ๆ นนไมอย กจะไมใหของขวญนน และชาวบานทไมคอยมฐานะหรอยากจน กอยากทจะเอาของขวญนนใหไดเพราะเขานนจน และกลววาหมายเลขทหยบออกมาตรงกบหมายเลขของเขา หากเขาไมอยเขากจะไมมสทธไดของขวญชนนน เขาจงยอมทจะไมไปละหมาด และหลงจากนนผมกไดตรวจด พบวาเยอะมากทไมไดไปละหมาด ไมละหมาดอสร (อศร)21 เพราะเขากลววาถาชอออกมาแลว หากไมมเจาของไปรบ กตองสละสทธ ของขวญกไมมอะไรมาก ชดผานวม ราคาไมกบาท ประมาณรอยกวาบาท แลวกแกว โตะญปนอะไรพวกน ผมเลยไปถามพวกผหญงทเปนผใหญแลว วาละหมาดไหม? โตะอหมามถามจรงนะ ขอใหตอบความจรง ไมงนถาโกหกกจะบาปเปนสองเทา เขาตอบวา ไมละหมาด ผมถามวา ท าไมถงไมละหมาด เขาตอบวากลวชอออกมาแลว ตวไมอย แลวจะไมไดของ นขนาดผใหญแลวนะ แคนนเอง นแหละทผมจะบอกวามผลกระทบอยางไร นกสวนหนง คอคนเราสวนใหญแลวยงเนนเรองปากทอง เวลามกจกรรมอะไรท อบต.จด ผมจะตรวจดและถามตลอดเขากบอกตรง ๆ เพราะถามเรองจรง เดก ๆ กแบบนเหมอนกน เรยกเดกมา แลวถามตอหนาพอแม 21 ละหมาดอศร เปนการละหมาด 4 รอกอะฮ เรมตงแตเมอเงาของสงหนงสงใด ยาวกวาเทาตวของมนเอง จนถงดวงอาทตยตกดน

Page 141: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

145

เลยวา โตะอหมามจะถามตรง ๆ นะ วนนกน(น ากระทอม)หรอยง ถาตอบโกหก กจะบาปกบพอแมและกตวคณอก แลวกกบผมดวย และบาปทคณกนอก ใหตอบมาแบบลกผชาย เขากตอบวาดมแคแกวเดยวเองวนน พอแมไดนงท าตาปรบ ๆ นนแหละปญหาทมผลกระทบตอบานเรา ในพนทบานเราคนมการศกษามากแลวนะ การละเลนลกษณะนน สงคมไมคอยชอบ

ซาฟอ เจะเลาะ (19 มนาคม 2558) ต าแหนงประธานกรรมการอสลามประจ าจงหวด ไดใหสมภาษณวา คงกระทบในเรองศาสนาเทานน กระทบตอหลกศาสนาอสลาม เพราะเรากรอยแลววา ในจงหวดนราธวาสน ประชากร 85 เปอรเซนตเปนมสลม จากประชากรทงหมดในนราธวาส 77,000 คน และทนบถอศาสนาอสลาม 60,000 กวาคน ดเกรฮลจะมผลกระทบตอคนอสลาม คนอสลามสวนใหญจะมความเครงในการนบถอศาสนา และอสลามไดจดดเกรฮลนอยในการละเลนทเปนมะซยต (บาป)

กะซะห (17 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดใหสมภาษณวา การเลนดเกรฮลมผลกระทบไหม กมอยบางเพราะวา สวนใหญเขาจะเลนในเวลากลางคน อยางนอยกจะกระทบการเดนทางไปมาไมสะดวกและการเปนอยของเยาวชนของเราระหวางชายหญง การละเลนอยางน จะท าใหผหญงกบผชายอยปะปนกน บางครงคนในชมชนอาจคดวาจะไปดดเกรฮล แตไป ๆ มา ๆ กไปกนแบบเปนแฟนเปนการชสาวอะไรท านองน อนนนกเปนผลกระทบ มนสงผลกระทบในวงกวางของสามจงหวดไปเลย

อารฟ จลยานนท (27 มถนายน 2557) ต าแหนง ทนตแพทย ทไดใหสมภาษณวา การแสดงเพลงพนบานดเกรฮลจะกระทบกในเรองศาสนา แตจะเอาเกรฮลมาเปนเรองเดยวกนกบศาสนาคงไมได เพราะวาศาสนากคอศาสนา อนนเปนศาสนา สวนอนนกเปนการละเลนพนบานทตกทอดเปนมรดกมาจากบรรพบรษ ตอนนดเกรฮลไดเปลยนรปแบบและมการบรณาการใหมความเปนสมยใหมมากขน ด าเนนไปตามววฒนาการของกาลเวลา อาจจะพฒนาไปเรอยๆ ถามองในมตของวฒนธรรมนาจะไมไดกระทบอะไรมาก เพราะเปนเพยงการแสดงอยางหนง หรอเปนการแสดงดานบนเทงของทองถนเทานน แตถามองในมตของศาสนาอสลาม ดเกรฮลจะสงผลกระทบอยหลายดานเชนกน เชน การปะปนหญงชาย บางเนอหาทออกไปในทางอนาจาร และเสยงดนตรบางประเภทไมเปนทอนมตในการแสดง เปนตน

อบดลรอเซะ เตะแอ (16 มนาคม 2558) ต าแหนง นายกเทศมนตรต าบลบาลอ ไดใหสมภาษณวา แตกอนนจะไมมผลกระทบอะไรมาก แตปจจบนนเรมมการตอตานและเรมมการขดแยงเกดขนแลว การเกดความขดแยงในทน จะมอยสองกลม กลมทมการเครงครดในศาสนาสง กลมนเขาจะมองวาดเกรฮลเปนมหรสพและสรางความเสยหายใหกบหลกของศาสนาอสลาม ถาในมมมองของศาสนาแลว สภาพของบานเราปจจบน ไมวาจะเปนชมชนไหน เรมจะมความขดแยงในเรองนแลว เขาไมตองการใหการละเลนนเกดขน เขาบอกวา ฮารอม (ไมเปนทอนมต) ในหลกของศาสนาอสลาม สวนอกกลมหนงเขากจะบอกวาไมมปญหาอะไรเพราะมนเปนการแสดงอตลกษณของความเปนมลาย

Page 142: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

146

ทงหมดนขดแยงกนในเรองของมมมอง เรองของความเขาใจในหลกของศาสนา กวากนไป แตในภาพรวม การละเลนดเกรฮลกยงพอสามารถถ ๆ ไถ ๆ ไปได แตจะไมเหมาะในกลมคนทเครงครดในศาสนา คนทเครงครดเขาอยากท าในสงทศาสนาใช และไมอยากท าในสงศาสนาหาม นนแหละทวาเพลงพนบานดเกรฮลไมไดสรางความสนตสขตรงน เพราะมนเรมจะมความไมพอใจของกลมคน อนนเปนเรองใหญเพราะคนสมยใหมนเรมจะมการเรยนรหลกศาสนามากขน ฉะนนควรทจะใหการละเลน ดเกรฮลปรบตวอยาใหไปกระทบกบหลกการของศาสนา

แมการละเลนดเกรฮลไดใหความสนกสนานแกผชมผฟงกตาม แตในทางกลบกนไดสงผลกระทบดานจรยธรรมตอเยาวชนอยเชนกน ในการทใหลกหลานหรอเยาวชนออกมาเตนร าปะปนกนระหวางผหญงผชาย มฮมหมดนาเซร สหลง (29 ตลาคม 2557 ) ต าแหนงประธานกลมสตรปตตาน ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลใหความสนกสนานและสามารถท าใหคนลมในบางเรองนนได แตอยากจะพดใหฟงอยางหนงวา ลกษณะของดเกรฮลในปจจบน บางครงบางคณะ ผหญงผชายจะนงชดกน นงดวยกน ปรบมอ โยกไปโยกมา มนไมใชสงทควรเกดขนในสงคมของเรา สงคมเราตองระวง เพราะเราไมใชสงคมเปด ถาฟงจากกระแสชาวบาน ชาวบานจะต าหนทนทวา ท าไมตองมาสอนเดก ๆ หรอเยาวชนดวยวธการน การทมาสอนเดกใหท าลกษณะนจะท าใหเสยหายหมด สงนชดเจน ผมฟงดวยตวผมเอง

ตพะล อะตะบ (08 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ชางท ากรชและครภมปญญาทองถน เปนหวงวาการแสดงดเกรฮลจะเปนไปในทางเมาะศยต ดงทไดใหสมภาษณวา ดเกรฮล เลนไดทกแนวครบ ขนอยกบเจาภาพทเขาเชญไปเลน บางทไปแสดงเพอรณรงคยาเสพตด เขากจะรองเกยวกบการตอตานยาเสพตด ถาเขาแสดงบทกลอนเกยวกบรกๆ ใครๆ ของวยรน เขากจะสอเนอหาไปในทางทลามก ซงการเลนในลกษณะนกจะท าใหมผลกระทบบางเลกนอยกบผทไมชอบในเรองเมาะศยต เมาะศยตหมายถงการท าในสงทไมด น าไปสสงทชวราย สงเหลานกขนอยกบดเกรฮลหรอเจาภาพทน าเอาดเกรฮลมาแสดง วาเขาจะน าพาดเกรฮลใหรองเพลงไปในทศทางใด ถาไปในทศทางทเปนเมาะศยต กจะมผลกระทบแนนอน ในสถานการณปจจบนสงคมของเราสวนมากกจะตนตวเกยวกบหลกการและวถชวตอสลามมาก เชน วาเราตองมวถชวตอยางไร และจะตองปฏบตในแนวทางใด เหลานเปนตน สงคมในสามจงหวดชายแดนภาคใต เปนสงคมทรกศาสนา จะด ารงอยในรปแบบของอสลามมากขน ท าใหอสลามเขมแขงมากขน ฉะนนความเปนอย การประพฤตปฏบตของชมชนหรอสงคมปจจบน เขาตองการทจะเปนสงคมมสลมทเตมรปแบบมากขน ฉนนดเกรฮลกจะตองปรบตวใหเขากบสงคมทเขาตองการ และความเปนอยหรอวถชวตในรปแบบของอสลาม ถาปรบไดในลกษณะน คอน าเอาเพลง หรอปนตง หรอกาโระ หรอเรองราวตางๆ เหลาน เปนสงทน าพาไปสแนวทางอสลาม ไมขดกบหลกค าสอนของศาสนาอสลาม แลวกปฏบตตามหลกอสลามได กถอวาเปนการด ดเกรฮลกสามารถอยไดในสงคมตอไป ฉนนดเกรฮลจงตองมการปรบตว อยางเชน ดานการแตงตว กอยาแตงตวใหขดตอ

Page 143: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

147

หลกการของศาสนาอสลาม หรอดานการแสดงบนเวทกเชนกน อยาใหมนเลยเถด จรง ๆ แลวดเกรฮลนนเปนวฒนธรรมหนง มนเปนวฒนธรรมทมความเปนมาทยาวนาน เดมบานเรานบถอฮนดพรามณ แลวมาเปนพทธมหายาน จากพทธมหายานกมาเปนอสลามเปนมสลม ดเกรฮลกปรบตวมาเรอย ๆ เหมอนกน จากแบบฮนดพรามณมาเปนพทธมหายาน หรอจากพทธมหายานกมาเปนแบบอสลาม ฉนนเราตองดวาตอนนเราอยในยคไหนแลว ดเกรฮลเดมจะแตงตวแบบพทธมหายาน ปจจบนดเกรฮลกจ าเปนตองปรบตวมาแตงตวแบบอสลามอยางทชมชนตองการ สงเหลาน ผเลนดเกรฮลจะตองคดหนกขน การแสดงดเกรฮลกควรมการปรบตว กคอ หนง การแตงกาย สอง เนอเพลงหรอค ารองทเขาสอใหกบเยาวชน เนอรองจะตองสอไปในทางทด และไมขดกบหลกศาสนาอสลาม

วชรนทร ด ารงกล (14 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตาน ไดใหสมภาษณวา พนฐานของดเกรฮลเปนศลปวฒนธรรมพนบาน แตในศลปะพนบานทกลาวมานไปขดกบมตของศาสนา กระทบตอบทบญญตของศาสนาอสลาม ในบทบญญต หามมการแสดง หามมการละเลน และหามมการรายร า อยางนเปนตน มนกจะกระทบในวถชวตตรงนน เพราะฉนนในสวนน จะตองท าความเขาใจกบพนองมสลมใหไดวา ศลปะพนบานดเกรฮล เปนศลปะพนบานทสงทอดมาจากบรรพบรษในแหลมมลาย และทส าคญพนองมสลมเปนผรบการสบทอดตรงนมา ตองแยกใหออกระหวางมตศาสนากบมตวฒนธรรม การละเลนดเกรฮลคอมตวฒนธรรม ถาเอาศาสนามาปนเปกน มนกจะกระทบตรงน ถาเราไมเขาใจตรงน แลวเอาศาสนามาเทยบเคยงกน อยางนกตองกระทบกน ฉนนตองแยกใหขาดวา ในแงของวฒนธรรม ดเกรฮลเปนศลปะพนบาน เปนการละเลนพนบาน สวนมตศาสนากวาไปตามบทบญญตไป

อสมน เจะอบง (13 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ผช านาญการวฒนธรรมอ าเภอ ไดใหสมภาษณวา ผลกระทบของการละเลน ถามกนาจะเปนเรองของศาสนา ซงอาจจะมบางในสวนของคนทเครงครดในศาสนา เขาจะถอวาการละเลนดเกรฮลผดกบหลกศาสนา ผมเองไมแนใจวาสงคมจะคดยงไง แตสวนตวของผมดเกรฮลเปนการละเลนหรอวฒนธรรมทองถนอยางหนง เราไมควรไปเกยวโยงกบศาสนา เพราะอาจจะผดหลกของศาสนา

ในการละเลนและแสดงเพลงพนบานดเกรฮลปจจบนมการวางตวทไมเหมาะสมระหวางผหญงกบผชาย หามะ เปาะสา (13 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงชางท าฟน ไดใหสมภาษณวา กมผลกระทบบางกบคนทมความรหรอคนอาเลม ทเขาเรยกวา โตะคร สวนใหญจะไมชอบการละเลนนเพราะเปนการละเลนทขดตอหลกศาสนาอสลาม ดเกรฮลจงตองปรบตวใหเหมาะสม เวลามการละเลนนนอยาลามกหยาบโลนมากเกนไป บางทเดยวนกเปลยนไปเยอะ ไมเหมอนแตกอน สมยกอนเวลาเลนเขาจะมระเบยบ มมารยาทด แตสมยนบางครงตามงานแตงงานดไมไดเลย บางทผหญงผชายทะลงเกนไปกม ผหญงผชายเตนดวยกน คนเหนแลวเปนภาพออกมาไมด

Page 144: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

148

นอกจากนดเกรฮลนนยงไมเปนทอนมตของศาสนาอสลามอกดวย อบรอเฮง มะเละ (16 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดใหสมภาษณวา ปตตาน ยะลา นราธวาส และสงขลาบางสวน เปนดนแดนแหงอลามาอ22ปจจบนกยงคงมอลามาออยอกเยอะ วถชวตอสลามกยงคงด าเนนอยในสงคมปจจบนและยงมปอเนาะ23อกในหลายพนท ซงปจจบนกยงเปดท าการสอนศาสนาอสลามอย ผมวาผลกระทบดานศาสนาทเราก าลงจะคยอย กคอเกยวกบอปกรณดนตรและการแตงกาย เพราะวาอปกรณดนตรดเกรฮลแมวาจะเปนอปกรณดนตรพนบานสมยกอนกตาม แตอปกรณบางอยางทใชในการละเลนดเกรฮลเปนทตองหามของศาสนา เพราะการไปเคาะไปตอปกรณของแตละชนแลวท าใหเกดเปนดนตรขนมาจะท าใหขดกบหลกศาสนา ตอไปดานการแตงกายของดเกรฮลกเปนเรองทขดตอหลกศาสนาเชนกน เพราะในบานเราสวนใหญผหญงทออกไปรองดเกรฮลจะไมคลมผา และการทใหผหญงออกมารองดเกรฮลศาสนากไมอนมตดวย ศาสนาอสลามจงไมสนบสนนในดานน นคอสองกรณของดเกรฮลทกระทบตอศาสนาอสลามในอดตและในปจจบน ยงสมยปจจบนการแตงกายของผหญงทออกไปรองดเกรฮลจะเปดเอารต24และรองเพลงดงดต25 ซงเอามาจากอนโดนเซย การมาเลนมารองลกษณะน ในฐานะทผมเปนคนในพนท ผมวาสงคมไมใหการยอมรบสกเทาไร

2. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางลบตอเวลา สถานท และบคคล 2.1. การน าเสนอดเกรฮลทไปกระทบกบวถชวตและความเปนอยของชาวมสลม 2.2. การแสดงในเวลาของการปฏบตศาสนกจ 2.3. การแสดงใกลสถานทปฏบตศาสนกจ 2.4. การรองเสยดสสงคมหรอตวบคคล

จากการสมภาษณ อบดลการม สาอะ (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง นายกองคการบรหารสวนต าบลปะลร เพลงพนบานดเกรฮลไดกระทบตอการปฏบตศาสนกจดานเวลาและสถานท ดงทไดใหสมภาษณวา ผลกระทบในดานลบสวนมากจะเปนเรองของเวลาการแสดง ในสามจงหวดเราเวลาละหมาดเปนเวลาทเราจะหลกเลยงไมได การละเลนดเกรฮลบางคร งมการชนกนในเรองเวลา ท าใหเกดผลกระทบในดานลบ ถาเปนไปไดอยากใหถอเอาเรองเวลาเปนเรองส าคญ อยาใหเวลาของการแสดงไปรบกวนเวลาในพธทางศาสนา และบางครงดเกรฮลกไปแสดงใกล ๆ กบมสยด ท าใหกระทบกบคนไปละหมาด ถาเปนไปไดควรจะหลกเลยงอยาไปใหกระทบกบเรองศาสนากจ และควรดเรองของเวลาดวย

22 นกวชาการมสลมทไดรบการยอมรบวามความรทางศาสนาอสลาม 23 สถาบนศกษาศาสนาอสลาม 24 การปกปดเรอนราง หรออวยวะพงสงวน 25 ประเภทดนตรทไดรบความนยมในอนโดนเซย

Page 145: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

149

ดานกาลเทศะ การละเลนหรอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลไมรจกแบงเวลาและเนอรองในการน าเสนอ หะมะ แบลอแบ (07 มถนายน 2557) ฉายา มะ ยะหา ต าแหนง นกรอง ตแกกาโระ และหวหนาคณะดเกรฮล ใหสมภาษณวา ถาเราไมรจกแบงเวลา ไมรวาเวลาไหนควรเลนเวลาไหนไมควรเลน หรอรองออกไปในสงทไมด ไมวาจะเปนเรองทเกยวกบศาสนาหรอเรองอน ๆ หรอเลนดเกรฮลตอนเวลาละหมาด ผลกระทบกจะตามมา ซงสงเหลานลวนมผลกระทบตอผคน ฉนน เราจะท าอะไร ขอใหเราคดท าในสงทดและเปนโยชน เชน จะท าอยางไรใหผทมาดเราเลนไดรบประโยชนไมมากกนอย ดกวามาดเฉย ๆ ไดแตเสยงหวเราะและความบนเทงเทานน จะท าอยางไรใหเขารในเรองศาสนาบาง ใหรเรองบาปบญ และใหรในสงทพระองคอลลอฮทรงประทานใหแกเรา แมเมอเกดปญหาเราจะแกไขอยางไร แบมะชอบแตงเพลงเกยวกบสงตาง ๆ เหลาน พยายามแตงเพลงใหด และแกไขในสงทไมถกตองหรอไมดใหผชมยอมรบ สมกบทผชมไดมอบเกยรตบตรแกเรา เราตองตอบแทนเขาดวยสงทด เอาสงทไมดออกไป แลวน าแตสงทด ๆ ใหผชมไดด

แตในปจจบน ผเลนเพลงพนบานดเกรฮลในบางคณะไดท าใหสงคมเสอมศรทธาตอเนอหาไปบางสวน ดอรอแม หะยหะซา (20 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดใหสมภาษณวา คดวาคงมไมกคนทเขาใจวา เพลงพนบานดเกร ฮลมผลกระทบตอความเปนอยของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใตของเรา กอยางทผมกลาวมาแลววา ถาโตะจอรอมาโตตอบดวยเรองทไมเปนคณธรรม มนกยอมมผลกระทบ การวารายคนอนและการพดจาลามก สงเหลานมนจะท าใหคนทตองการดดเกรฮลกลบไมชอบไมตองการ ความนาเชอถอของดเกรฮลกเสอมลงไปดวย ดวยเหตน ผมคดวาเราควรจะแกไขตรงจดน เพอใหดเกรฮลสามารถคงอยไดตอไปในสงคมและสามารถดแลสงคมในเรองตาง ๆ ได

3. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางลบตอภาษา 3.1. กระทบในการใชภาษาทไมถกตอง

วาแอล ดอราแมง (20 ตลาคม 2557) ต าแหนงอาจารยโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ใหสมภาษณวา ถาเรามองดานวฒนธรรมคงจะไมมผลกระทบ แตควรค านงถงสงคมในสามจงหวด เพราะสวนใหญแลวผคนเปนมสลม เราควรใชความช านาญตรงน หากเรามองขามไป กจะท าใหเกดผลกระทบอยางแนนอน และในปจจบนจะมการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในงานพธตาง ๆ แตมขอเสยคอเราไมเขาใจสงคม คนในพนทสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม ฉนนการแสดงดเกรฮลควรทจะปรบใหเขากบสงคมหรอบรบทของคนในสามจงหวด เชน ดานการแตงกาย ควรแตงกายใหดดหรอมคว ามเหมาะสม และควรใชภาษาทเหมาะสมดวย

4. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางลบตอการแตงกาย 4.1. การแตงกายของผหญงทท าใหเสยภาพพจนและภาพลกษณของศาสนาอสลาม 4.2. การแตงกายทไมสภาพโดยเฉพาะผหญง

Page 146: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

150

4.3. การทผหญงแตงกายทไมปกปด จากการสมภาษณ มหมหมด เซง (24 พฤษภาคม 2557) ต าแหนง นกจดรายการวทย ไดให

สมภาษณวา ผลกระทบสวนใหญ จะเปนในดานการแตงกายของผหญงทแตงกายไมเหมาะสมกบการแสดง ท าใหเสยภาพพจนของดเกรฮลและเสยภาพลกษณของศาสนาอสลาม

มฮ าหมดซอร อาบ (31 พฤษภาคม 2557) ฉายา อาแว อาเนาะปย ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลอาเนาะปย ไดใหสมภาษณวา ถานกรองดเกรแตงตวไมสภาพจะสงผลกระทบในทางทไมด สวนใหญจะเปนนกรองผหญงทมปญหาเรองการแตงกาย นกรองผชายไมคอยเทาไร เพราะนกรองผชายจะแตงตวไมคอยฉดฉาด ตามอสลามแลวผหญงตองใสผาคลม จะปลอยผมไมได การแตงตวของผหญง ถาแตงตวตามหลกการอสลามกจะไมสรางปญหา แตถาแตงตวโปกจะชกชวนวยรนไปในทางทไมด สวนใหญคนเขามกจะต าหนดเกรในเรองการแตงกาย สวนนอยมากทคนจะมาต าหนวาดเกรนฮารอม (ศาสนาไมอนมต) มบางบางกลมบอกวาดเกรนฮารอม แตพอคดไปคดมา ดเกรกดนะ พดแตเนอหาด ๆ และทไปกระทบกบสงคมกจะเปนเรองการแตงกายของนกรองดเกรเทานนเอง

5. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางลบในเนอหา 5.1. การปลอมแปลงเพลงพนบานดเกรฮลเปนดเกรมวสคหรอดเกรฮลทผดรปแบบ 5.2. การสอดแทรกเนอหาทไมเหมาะสมโดยน าวฒนธรรมจากภายนอกมาแสดง 5.3. เพลงเบดเตลด หรอ เพลงจแจทมค ารองเชงชวนใหเกดการทะเลาะววาท 5.4. เนอหาเพลงพนบานดเกรฮลทมเนอรองเปนสองแงสองงาม 5.5. เนอเพลงไปกระทบกบบคคล 5.6. เนอรองทลามกหยาบโลน

เพลงพนบานดเกรฮลบางเพลงมเนอหาไมเหมาะสม อบดลซโกร สาแม (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง ผใหญบาน ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลมผลกระทบดานเนอหาของเพลง เนอหาของบางเพลงอาจจะสรางผลกระทบบางเลกนอย หรออาจจะกระทบตอจตใจของคนใดคนหนงหรอฝายใดฝายหนง บางครงเนอเพลงออกไปทางลามกหรอไมเหมาะสมกมเหมอนกนอยางเชน เพลง ปาจะ (ปลง)ของมนเราะห

นอบดลเลาะ ตว (21 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผใหญบาน ทไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลไมไดสรางผลกระทบใด ๆ ใหกบชาวสามจงหวดฯ นอกเสยจากวาจะมการสอดแทรกเนอหาทไมเหมาะสม และมการปลอมแปลงรปแบบการละเลน เชน เปลยนจากดเกรฮลมาเปนแดนซมาเปนดเกรมวสคอะไรพวกน ปจจบนดแลวมคนบางกลมไมคอยอนรกษคงไวซงความเปนดเกรฮลแลว

ซ าซยะห มะและเดง (23 มนาคม 2558) ต าแหนง รองผอ านวยการฝายชมชนสมพนธ โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ทไดใหสมภาษณวา ฟง ๆ ไปแลวดเกรฮลลวนแลวแตมประโยชน

Page 147: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

151

ถาจะมบางสวนทสงผลกระทบตอสงคม กคงจะเปนเรองการแตงกายและเนอหาของเพลงดเกร ฮลในเชงใหเกดการทะเลาะววาท เชน “กตอ คอนอ ปากะ บาเลาะห/ ญาแง ตลง เฮาะมอและ มอและ” รองเปนท านอง หมายถง เราตองทะเลาะกนอยาไดชวยเหลอกน ซงถาหากทกคนคดแบบนนจรง ๆ กคงจะสงผลในทางทไมดแน ฉนนการรองถาเราเลอกใชค าทดกจะด ถาเลอกใชค าไมดกจะไมด แตวาเพลงพนบานดเกรฮลทว ๆ ไปทรองกนนนไมมเรองทไมด สวนใหญทรองกนกเพอใหเกดผลด สวนเพลงสมยใหมทนยมฟงกนในปจจบนนนเนอหาอาจจะเอาใจวยรนยคใหมมากกวา บทเพลงทมสาระเนอหาทไมด กคงเปนเพลงทเนนหนกไปในทางทไมเหมาะสมซงเราจะไมเรยกวาเปนเพลงดเกรฮล แตจะเรยกวา “ลาฆจแจ” หรอเพลงเบดเตลด ศพทส านวนในเนอเพลงจะมว ไมด ไมเหมาะ ฉนนรปแบบของเพลงเบดเตลด สามารถตดออกไดเลย เพราะไมใชลกษณะของดเกรฮลเดม

ในบางครงเพลงพนบานดเกรฮลไดละเลยขอบเขตบรรทดฐานของสงคมไป ไมใหเกยรตหรอไมฟงเสยงตกเตอนของสงคม สมาน ตาเละ (15 ตลาคม 2557) ต าแหนงอหมาม ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลจะมผลกระทบเมอมการแสดงทสอไปในทางทไมเหมาะสม ซงยอมสงผลกระทบตอผชมทงทบรรลนตภาวะแลวและทยงไมบรรลนตภาวะ เพราะบางครงมเนอหาทเปนสองแงสองงาม และการแตงกายทไมเหมาะสม ซงจะสงผลดานจตใจ ท าใหคนทไดรบชมจะซมซบในสงทการแสดงสอออกมา ฉนนเพลงทสอออกมาควรเปนเพลงทสรางสรรคและสามารถใหผชมน าไปใชประโยชนได และหากจะกลาวถงการปรบตวใหเหมาะสมกบสภาพการณปจจบน ผแตงเพลงดเกรฮลจ าเปนอยางยงทตองเลงเหนถงปญหาและสภาพสงคมในปจจบน แลวน าขอคดตาง ๆ มารองเปนเพลงเพอจะไดเปนคตสอนใจในการด าเนนชวตของคนในปจจบน และถาจะอนรกษกควรอนรกษใหเปนไปในทางทด คอสามารถใหคตสอนใจแกผชมได และทส าคญการละเลนดเกรฮลเปนประเพณวฒนธรรมของชาวมลาย จงควรแกการอนรกษอยางยง หนวยงานตาง ๆ ทงทางภาครฐและเอกชนควรสงเสรมการละเลนดเกรฮลนไว เพราะเปนการรกษาวฒนธรรมของทองถนในสามจงหวดชายแดนภาคใตของเรา แตกควรเปนการละเลนทสามารถใหคตสอนใจกบผชมมากกวา และเสรมสรางสนตสขใหเกดในสามจงหวดชายแดนภาคใตไดอกดวย

นอบดลเลาะ ตว (21 ตลาคม 2557) ต าแหนงผใหญบาน ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลท าใหคนในสามจงหวดสามารถอยรวมกน และสรางความสามคคปรองดองในหมคณะ ดเกรฮลไมไดสรางผลกระทบใด ๆ ใหกบชาวสามจงหวด นอกเสยจากวามการเปลยนแปลง หรอเปลยนจากดเกรฮลมาเปนแดนซ หรอไมอนรกษคงไวซงความเปนดเกรฮล

6. เพลงพนบานดเกรฮลสงผลกระทบในทางลบตอการแบบอยางทไมเหมาะสม 6.1. การเปนแบบอยางไมเหมาะสมแกเยาวชนดวยการน าเสนอเนอหาในทางเสอม

เสย 6.2. การไมรจกแบงเวลาโดยท าใหพวกเขาเสยการงาน

Page 148: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

152

จากการสมภาษณ ยทธศกด บนมะ (24 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผน าศาสนา (คอเตบ) ไดใหสมภาษณวา ส าหรบผลกระทบนนกมบาง อยางเชน ดเกรฮลจะเลนกนในเวลาทไมเหมาะสมคอเลนในตอนกลางค ากลางคนจนถงตหนงตสองหรอจนกระทงเชาตรเลยท าใหคนทไปดกเกดความลา ไมไปท างานในตอนเชา ท าใหเสยการเสยงานเพราะความบนเทงทเกดจากดเกรฮล และดานความรความเขาใจนน ผน าศาสนาทานอน ๆ อาจเกดความเขาใจผด ทคดวาดเกรฮลนนใหแตความบนเทงอยางเดยว ฉนนศลปนจ าเปนตองรกษาลกษณะรปแบบการละเลนทแทจรงของดเกรฮลดวย

7. ผลกระทบของเพลงพนบานดเกรฮลในภาพรวม มดงตอไปน 7.1 ผลกระทบตอความเขาใจของผน าศาสนาตอวฒนธรรมพนบานเปนบางสวน 7.2 ผลกระทบตอการใชชวตของผคนในสงคมพหวฒนธรรมมจ านวนไมมาก 7.3 กระทบตอผทเครงครดในศาสนาและสงคมทวไปเปนบางสวน 7.4 ผลกระทบตอการเปนอยของคนในพนทเปนจ านวนนอย

จากการสมภาษณ โรสะ วาหะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา มะโระ ปาตารายอ ต าแหนง นกรองและตแกกาโระ ไดใหสมภาษณวา แลวแตเรา ถาเราจะใหกระทบมนกกระทบ หรอเราไมอยากท าใหมนกระทบมนกไมกระทบ เราจะไปรองใหกระทบกบใครกไดหรอไมใหกระทบกบใครกได แลวแตความเหมาะสม หรอจะรองแตเรองการพฒนากได แตเราจะไปรองแบบมวๆ ไมไดนะ คนฟงเขารเรอง เราตองรองตามคนฟง ถาเรารองไมดคนกไมอยากฟง เราจะรองแตสงดๆ การรองวาคนอนในทางทไมด เชน ไปรองวาใหกระทบผใหญบานอยางนกไมได รองใหกระทบกบทางราชการกไมได หรอใหกระทบกบโตะครหรอโตะฮาย(ผร)กไมได เราจะไปรองใหกระทบคนอนไมได ในสมยกอนจะรองลามกกไมได หรอจะรองไปวาคนทอยนอกวงดเกรฮลกไมได ถาจะวากวาพวกเรากนเองไมเปนไร

ในดานทเพลงพนบานดเกรฮลไมมผลกระทบตอการใชชวตของชมชนหรอหมบานทเปนสงคมพหวฒนธรรมนน นรอารยา อาแวเตะ (10 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผชวยผใหญบาน ไดใหสมภาษณวา ไมคอยมผลกระทบตอการใชชวตของคนในหมบานนเทาไร เพราะหมบานนอเงง (หวคลอง) เปนหมบานทมทงไทยพทธ และไทยมสลม คนทนแมจะตางศาสนากนแตกไมไดตางความคด เพราะในหมบานนผคนมความเขาใจซงกนและกน พงพาอาศยกนเสมอนเปนเครอญาตกน และดเกรฮลกไมคอยมผลกระทบอะไรรายแรงมากนก

การละเลนดเกรฮลซงมรปแบบการแสดงทดงเดมอาจไดรบผลกระทบจากสอบนเทงสมยใหม และทส าคญยงไดรบผลกระทบจากคนบางกลมทไมสนบสนนการละเลนชนดนดวย นงเยาว แซวอง (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงคร ใหสมภาษณวา ครวาไมมผลกระทบกบคนสามจงหวด ถาจะมบางกอาจเลกนอย เพราะคนรนใหมเขาคดวาการละเลนดเกรฮลไมเหมาะสมกบศาสนาอสลาม ฉนนคนทท าอาชพนกจะไมไดรบการสนบสนน ท าใหเขาขาดรายได และบางครงดเกรฮลเองอาจไดรบผลกระทบจากการน าเอาการละเลนของตางประเทศเขามาเลนดวย

Page 149: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

153

นรยะห กเตะ (17 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง นกรองและหวหนาวงอนาชด ไดใหสมภาษณวา เพลงพนบานดเกรฮลจะเกดผลกระทบกตอเมอเราน าเสนอหรอไปแสดงการละเลนทขดกบวถชวตหรอความเปนอยของคนมสลมในสามจงหวดเทานน

ซลกอรนยน แดแก (09 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงเจาหนาทบรหารงานทวไป มหาวทยาลยเอกชน ไดใหสมภาษณวา ผมวาไมนาจะมผลกระทบอะไร หากเราท าใหมนด ท าใหมนถกตองตามหลกการนดหนง เราอยาลมวาเราเปนคนมสลม เมอเราจะท าอะไรลงไปเราตองค านงวาขอบเขตแคไหนทอสลามไดอนญาต ถาอสลามอนญาต เรากท าได ถาเราเลนดเกรฮลทสอไปในทางทไมดหรอชกน าไปในทางทไมด มนกไมดเหมอนกน ฉนนมนอยทเราวาจะท ายงไง มนอยทไหวพรบของคนทจะขบรองและอยทเนอหาของดเกรฮลดวย

มะดาร สาและ (19 มนาคม 2558) ฉายา เปาะเตะ กแบอแก ต าแหนง นกรองและตแกกาโระ ไดใหสมภาษณวา มบางทดเกรฮล กระทบตอคนสามจงหวดฯ เชน ในดานศาสนา คนเขาจะพดวาดเกรฮลนเปนมะซยต แตถาเราคดใหลก ๆ เขาไป หากวาในสามจงหวดชายแดนภาคใตไมมดเกรฮลกจะไมมการแสดงอนมาสรางความสขใหแกชมชนในหมบานในอ าเภอหรอในจงหวดของเรา สวนมากคนในหมบานเขาจะดดเกรฮล แตในเมองกมบางการแสดงดเกรฮล แตสวนมากคนจะดดเกรฮลกตอเมอไมมการแสดงอยางอนใหด เชน ในงานตางๆ ความจรงดเกรฮลกเปนสวนหนงของสงคมทสามารถสานความแตกแยกในชมชนใหเกดความสามคคได เหมอนบางทในหมบานทเงยบสงด บานนนกเงยบ บานนกเงยบ อยกนแบบตางคนตางอย ไมมการพบปะอะไรเลย แตพอเอาดเกรฮลมาแสดงในหมบาน บางทชาวบานเขากจะออกมาดดเกรฮลดวยความสามคค การทชาวบานมานงดดเกรฮลกเปนสวนหนงทท าใหพวกเขาคลายความเครยดจากเหตการณของปญหาสามจงหวดชายแดนภาคใต และท าใหพวกเขานนมความสข ผลกระทบทางดานศาสนานนจะมในแงของมะซยต จงมบาง แตนาจะมนอย เพราะเดยวนงานมาแกปโละ26 งานเขาสนต งานของ อบต. บางทงานโรงเรยนตาดกากเอาดเกรฮลไปแสดง

สมศกด ดอเระ (23 มนาคม 2558) ต าแหนง ปลดอ าเภอ ไดใหสมภาษณวา ผมคดวาเปนผลกระทบในดานดเราควรจะสงเสรม แตทเลนอยปจจบนมนไมใชดเกรฮลเหมอนเมอกอน คลาย ๆ กบดเกรฮล ผมวาจะเปนแนวเพลงมวสคมากกวา ไมรจะอธบายยงไงด ตอนนทสายบรไมรยงม เพลงพนบานดเกรฮลแบบดงเดมนอกหรอเปลา ผมไมคอยไดเหนทสายบร จะเหนแถว ๆ ยะหรง แมลาน แถวนนยงมอย เปนกลมเลก ๆ ไมมการประชาสมพนธสกเทาไร

โดยภาพรวม หากไมเกยวของกบศาสนาแลว เพลงพนบานดเกรฮลคงจะไมกระทบความเปนอยของคนในพนทเปนอยางมากและชวยสงเสรมใหเกดสนตสขมากกวา ดงท ประสทธ ชมพบลย (09 มกราคม 2558) ต าแหนงผอ านวยการส านกงานการศกษาเอกชนอ าเภอ ไดใหสมภาษณวา โดย 26 งานแตงงานของชาวมสลม

Page 150: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

154

ทว ๆ ไปแลวไมนาจะกระทบกบประชาชนเทาไร แตผมคดวา คณะดเกรฮลตางหากทไดรบผลกระทบ ตรงทวาเขาไมมเวทในการแสดง ถาหนวยงาน ชมชนหรอสงคมไมรบหรอจางไปแสดง เขาจะไมมเวทแสดง เหมอนทพดตงแตตน ถามการจดประกวด การประชน การจดการแสดง กจะเปนการเปดเวทใหดเกรฮลไดไปแสดง ไปประกวด หรอไปประชน เพราะฉะนน ผลกระทบไมไดเกดตอสงคมหรอไมไดกระทบตอประชาชน แตคณะของดเกรฮลเองทไดรบผลกระทบ

กาเดร ละเลาะ (26 กรกฎาคม 2557) ฉายา เปาะเดร กาเยาะมาต ต าแหนง ตแกกาโระและหวหนาคณะดเกรฮลกาเยาะมาต ไดใหสมภาษณวา ดานผลกระทบตอความเปนอยของคนในพนทนน มนแลวแตพนท เพราะจะมบางพนทกไมพอใจการละเลนดเกรฮล แตทกอยางอยทตอนขบกาโระ ในการขบกาโระ (ขบล าน าสด) แตละค าแตละประโยคกยากเหมอนกนทจะใหรองออกมาแลวไมใหกระทบกบความเปนอยของทกคน เพราะเหตนน เราถงตองขอโทษผชมตลอด ไมใชเพราะเราเคยทะเลาะกน แตบางทเรารองดเกรออกไปอาจจะไปกระทบตอชวตใครบางคน เรากเลยตองขออภยไวกอน

ขอเสนอแนะและความคดเหนตอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในสามจงหวดชายแดนภาคใต

จากการสมภาษณตวแทนจากศลปนเพลงพนบานดเกรฮล องคการปกครองสวนทองถน หนวยงานภาครฐและภาคเอกชนตลอดจนหนวยงานทเกยวของและประชาชนทวไป ไดใหความส าคญดานการอนรกษศลปะพนบานดเกรฮลดวยการสนบสนนและสงเสรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหแกเยาวชน เพอสบทอดวฒนธรรมทดของสามจงหวดชายแดนภาคใต ใหด าเนนอยไดในสงคมปจจบน ทงนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล เปนการสงเสรมเยาวชนในการใชเวลาวางใหเปนประโยชน และเปนการสบสานวฒนธรรมการละเลนพนบานในชมชนหรอหมบาน ตลอดจนเปนการอนรกษภมปญญาทองถนใหด าเนนตอไปในอนาคต แมกระทงไดชวยใหหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชนเขาใจในวถชวตของสงคมสามจงหวดฯ และไดชวยใหชนรนหลงสามารถสบทอดและเรยนรเกยวกบมรดกทางวฒนธรรมของคนมลายได

นอกจากน ยงไดเสนอตอหนวยงานหรอผท เกยวของทงภาครฐและเอกชนใหสงเสรมประชาชนในพนทรจกดเกรฮลทแทจรง ใหผเลนมสวนรวมอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล หรอใหคนรนใหมหรอคนหนมสาวในสงคมหรอในหมบานมสวนรวมในการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลดวย และยงไดเสนอแนะเพมเตมอกวา ใหสอดแทรกเนอหาทเปนประโยชนตอสงคม ใหเสรมเนอหาทางดานศาสนาเพอใหผฟงมความเครงครดในศาสนามากขน และความเขาใจใหแกเยาวชนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตดวยการน าเนอหาดานความรกและความสามคคสอดแทรกเขาไปใน

Page 151: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

155

การละเลนเพลงพนบานดเกรฮล เพอบมเพาะจตส านกของทกคนทไดรบฟงดเกรฮลใหสามารถอยรวมกนไดในพนทอยางรกใครเชนบรรพบรษทเคยอยรวมกนมาในอดต

ผใหสมภาษณไดแสนอแนะอกวาใหผเลนดเกรฮลฝกท าอปกรณดนตรเพอเปนรายไดของตนเอง สวนผทเกยวของดานวฒนธรรมใหอนรกษการละเลนเพลงพนบานนใหสบไป ดวยการสอดแทรกสาระแกผฟงสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได และไดเสนอแนะใหคณะดเกรฮลปรบปรงเนอรองใหสอดคลองกบสงคมวฒนธรรมสามจงหวดฯ เนอหาทรองไมหยาบโลนเกนไป และพฒนาฝไมลายมอใหดขนเรอย ๆ จนเปนทยอมรบทงในและตางประเทศ สวนหนวยงานภาครฐและเอกชนใหรวมกนพฒนาการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหมประโยชนตอสวนรวมดงเชนในอดต มใชใหโทษในทางออมอยางเชนปจจบน และเสนอแนะใหผเลนดเกรฮลปรกษาหารอกบผรในพนท เชน โตะคร เกยวกบการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลเพอไมใหผดหลกศาสนาหรอรองเนอหาทขดตอหลกศาสนา เครองดนตรบางอยางทไมส าคญหรอหลกเลยงไดควรละไว และแสดงเพลงพนบานดเกรฮลใหอยในกรอบมากทสด ส าหรบหนวยงานหรอองคกรทจะสงเสรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลควรมความจรงใจและสงเสรมใหสอดคลองกบวถชวตของสงคม ดเกรฮลจงจะอยคสงคมไดและสามารถเปนวฒนธรรมททกคนภมใจและหวงแหน

ส าหรบภาพพจนหรอเอกลกษณของสามจงหวดชายแดนภาคใต ผใหสมภาษณไดเสนอใหผเลนดเกรฮลทกทานรกษามารยาทในการขบรองดเกรฮลใหอยในแนวทางทเหมาะสม ไมควรปะปนระหวางชายหญง เลนใหถกตองตามความเปนอยของสงคม สงไหนทไมถกตามหลกการของอสลามใหลดเลกไป และใหคงไวสงทอสลามอนมตเทานน นอกจากนยง

บางทานไดเสนอวาใหแยกระหวางมตทางศาสนากบมตทางวฒนธรรม ไมควรเอาเพลงพนบานดเกรฮลไปเกยวของกบศาสนาเพราะจะไปท าลายใหศาสนาเสอมเสย และควรเลนใหถกตองตามกาลเทศะ นอกจากน ยงไดฝากความหวงไวกบภาครฐใหชวยก ากบดแลวฒนธรรมสวนนของพนทใหอยในกฎระเบยบและกตกาของดเกรฮลอยาใหเปลยนแปลง ควรอนรกษไวใหเปนอตลกษณดานการละเลนของสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดเสนอแนะใหเยาวชนรนหลงปรบแตงการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมปจจบนโดยไมไปท าลายรปแบบดเกรฮลเดมและควรรกษาใหอยในรปแบบของวฒนธรรมมลายจรง ๆ เชน มเนอหาภาษามลายและสอความหมายในทางทด ในสวนของหนวยงานภาครฐโดยเฉพาะหนวยงานทเกยวของกบวฒนธรรมใหเขามาดแลและรวมกนอนรกษวฒนธรรมดเกรฮลใหคงไวซงอตลกษณทแทจรง ไมเปลยนแปลงไปเปนในลกษณะอน เชน อปกรณดนตร การแตงกาย การรอง และท านองของดเกรฮลใหคงไวในรปแบบเดมตอไป

นอกเหนอจากน ยงเสนอใหหนวยงานทเกยวของในการสรางสนตสขในชาตด าเนนแกไขปญหาดวยความโปรงใส มความตงใจในการแกปญหา มความยตธรรมและมเหตผลทแทจรง และในสวนของผเลนดเกรฮลใหรวมกนสรางความสงบสขดวยการพดความจรง ส าหรบผทมความเกยวของใน

Page 152: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

156

การท าหนาทปลกฝงวฒนธรรมทดแกเยาวชน ใหปลกฝงความคดในทางทถกตองดงาม ใหเยาวชนรจกหรอรกอนาคตตวเอง รกชมชน รกสงคม รกประเทศชาต อยรวมกนกบบคคลรอบขางอยางสนต และชวยกนสนบสนนใหเยาวชนมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล เพราะจะท าใหเยาวชนไมไปพงพายาเสพตด และในทางกลบกนท าใหเยาวชนเกดความรกและหวงแหนในวฒนธรรม ส าหรบสถานศกษาควรสงเสรมและสนบสนนการละเลนพนบานนโดยจดใหมหลกสตรดเกรฮลในโรงเรยนประถม โรงเรยนมธยม หรอในระดบอดมศกษา และส าหรบส านกงานวฒนธรรมจงหวดทรบผดชอบดแลเรองนโดยตรง ควรสงเสรมวฒนธรรมพนบานนเพอท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหชมชนอกตอไป นอกจากน ยงมการเสนอใหน าเพลงพนบานดเกรฮลบรรจเขาไปในนโยบายของทองถน เพอใหสามารถเปนสอดานจตวทยาทบงบอกถงความรก ความสามคค และความเจรญ ซงจากการสมภาษณ ศลปน ผเลนและผผลตอปกรณเพลงพนบานดเกรฮล องคการปกครองสวนทองถน หนวยงานภาครฐและเอกชน หนวยงานทเกยวของและประชาชนทวไป ไดรบขอเสนอแนะดงตอไปน

1.ดานการอนรกษเพลงพนบานดเกรฮล 1.1 ใหหนวยงานของรฐดานวฒนธรรมเขามาดแลและรวมกนอนรกษวฒนธรรม

เพลงพนบานดเกรฮลคงไวซงอตลกษณทแทจรงไมเปลยนแปลงเปนรปแบบอน เชน อปกรณดนตร การแตงกาย การรอง และท านองของเพลงพนบานดเกรฮล

1.2 ใหผทเกยวของดานวฒนธรรมรวมอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหสบทอดดวยการสอดแทรกเนอหาสาระแกผฟงสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได

1.3 ใหสบทอดการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลซงเปนวฒนธรรมทดของสามจงหวดชายแดนภาคใตใหด ารงอยไดในสงคมปจจบน

1.4 ใหอนรกษศลปะพนบานดเกรฮลดวยการดแล สนบสนน และสงเสรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหแกเยาวชน

1.5 ใหคนรนใหมหรอคนหนมสาวในสงคมหรอในหมบานมสวนรวมในการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล

1.6 ใหสบสานวฒนธรรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลในชมชนหรอหมบาน 1.7 ใหชนรนหลงสบทอดและเรยนรมรดกทางวฒนธรรมของคนมลาย 1.8 ใหสงเสรมประชาชนในพนทไดรจกเพลงพนบานดเกรฮลทแทจรง 1.9 ใหอนรกษอตลกษณการละเลนของสามจงหวดชายแดนภาคใต 1.10 ใหผเลนมสวนรวมอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล 1.11 ใหอนรกษภมปญญาทองถนใหด าเนนตอไปในอนาคต

จากการสมภาษณ สตาปา บแม (29 มกราคม 2558) ฉายาแบปา บหงาตาน ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลบหงาตาน ไดเสนอแนะตอหนวยงานทเกยวของในการสงเสรม

Page 153: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

157

การละเลนเพลงพนบานดเกรฮลและฝกเยาวชนในการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลเพอสบทอดวฒนธรรมใหสามารถคงอยคสงคมปจจบน ดงท ไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลเปนการละเลนทไมไดขดตอกฎหมายของบานเมอง ตอนนทางเจาหนาทหรอหนวยงานราชการไดสนบสนนพอสมควร หากมงบประมาณกจะมาสนบสนนการละเลนดเกรฮล เชน การจดการเรยนการสอนตามโรงเรยนตางๆ และเชญไปแสดงตามงานตาง ๆ และสงเสรมการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลมาสม าเสมอ เพราะการละเลนดเกรไดสรางและกอใหเกดประโยชนเปนอยางมาก การละเลนเพลงพนบานดเกรฮลไมสามารถใหคนทตดยาเสพตดมาเลนได จงอยากฝากใหนองๆ เยาวชนตามหมบานไดฝกเปนประจ าเพอไมใหศลปวฒนธรรมการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลของเราสญหายไป ดเกรฮลเปนวฒนธรรมเกาแกทสบทอดกนมา ทางหนวยงานราชการจะใชดเกรฮลเปนการแสดงประชาสมพนธโครงการตาง ๆ ตลอด หากไมมดเกรฮลแลว จะใหการละเลนอยางอนมาทดแทนกนยาก ถาเปนการแสดงดนตรอาจมคนดบาง แตไมเหมอนดเกรฮลจะมคนดเตมเลย ดเกรฮลจะท าหนาทประชาสมพนธ รณรงค และใหความรตางๆ เชน ขาวสารรฐบาล การเปนอยอยางสนตสขหรอเกยวกบการเผยแพรของเชอโรคตาง ๆ เปนตน เคยไปแสดงทอดรธาน มผเขารวมเปนตวแทนจากประเทศตางๆ มาแสดง สวนเรากจะไดรางวลดาน ลลา ความสวยงาม และการแตงกาย เปนตน คนอดรฯ จะเรยกการละเลนเราวา การละเลนดเกรทเชอมรอยตอกบมาเลเซย สวนเนอหาตอนนนกจะมอาจารยมาชวยแปลภาษาให แตทส าคญกคอในการแสดง ถาไมสามคคกนจะแสดงไมได เพราะลกค 20 คน ตองพรอม ตบมอพรอมกน รองสรอยพรอมกน หากไมสามคคกน กจะท าตรงนไมได ตองสามคคหมด ทงตร ามะนาใหญ ร ามะนาเลก ตฆอง เขยาลกแซก ตฉง และฉาบ ทงหมดไมมโนต แตสามารถเลนไดพรอมๆ กน การแสดงใหญจะมผเลน 20 คน แตการแสดงทวไปจะม 15 คน บางครงในการแสดงตามงานกาชาด เขากจะระบไมใหเกน 20 คน เกณฑนไมใชดเกรฮลตงไว แตในปจจบนจะมจ านวนคนแสดงตามนหมด นอกจากงานแตงงานจะมผแสดงประมาณ 10 ถง 15 คน

มฮ าหมดซอร อาบ (31 พฤษภาคม 2557) ฉายา อาแว อาเนาะปย ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลอาเนาะปย ไดเสนอแนะใหเลนเพลงพนบานดเกรฮลตามรปแบบทถกตอง ดงทไดใหสมภาษณวา อยากจะเสนอใหกบผทเลนดเกรฮลวา ใหเลนตามรปแบบดเกรฮลเดม และตองไมลมตนฉบบ อกอยางตองไมไปขดแยงกบคณะดเกรฮลอน ๆ เพราะถาไมมการขดแยงกน ดเกรฮลกสามารถจะพฒนาใหเจรญไดมากกวาน ส าหรบหนวยงานของรฐ กอยากใหเนนและสงเสรมในเรองของวฒนธรรมบาง ถาเปรยบเทยบกบการทรฐบาลไปแจกใหชาวบานปลกตนไม ปลกผกแลว การสงเสรมการละเลนดเกรฮลกจะไมเปนการสงเสรมทสญเปลาและนาเสยดาย เพราะดเกรฮลจะเปนสอกลางหลกทจะเรยกชาวบานมารวมตวกนได นอกจากนน ดเกรฮลไปเลนไดในทก ๆ ประเทศ ถงแมวาภาษาจะตางกน แตเรากยงเลนได เพราะคนตางชาตทไดฟงดเกรฮลแลว ถงแมพวกเขาไมเขาใจเนอหาทเลย แตเขากชอบท านองและดนตรของเพลงพนบานดเกรฮล มครงหนงไปเลนดเกรฮลทภเกตฝรงเขาบอก

Page 154: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

158

วาเขาชอบดนตรดเกรฮล และทราชบร มปาคนหนงมาบอกวา เวลาไดยนดนตรดเกรฮลแลวปาขนลกเลย ฉนนถาเราเลนดเกรฮลตามแบบฉบบแลวจะสนก แตถาจะเอาดนตรมาปรบแตงหรอประยกต กอยาลมดนตรเดมของดเกรฮล จะรองทางล าโพง หรอดเกรฟงกนสดๆ กได กจะสนกกนคนละแบบ เมอวานไปดเกรทปตตาน งานอาชรอสมพนธ เลนทสนามกฬากลาง ตอนไปโตะวาง แตพอเหนคณะหรอผเลนดเกรมา ทกโตะกเตมไปดวยผชม ดเกรนเปนอะไรทแปลก จะมคนทตดดเกร แคไดยนวามการแสดงดเกร คนกแหกนมา ผมวา ในสามจงหวดน ดเกรฮลจะเปนสอทดทสด และการละเลนอนดบหนงในสามจงหวดนกคอดเกรฮล

ยโซะ อมาร (11 มนาคม 2558) ฉายา โซะ บอทอง ต าแหนง หวหนาคณะดเกรฮล ไดเสนอแนะตอเยาวชนรนใหมใหมการสบทอดการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลตามรปแบบทถกตอง ดงทไดใหสมภาษณวา ดเกรฮลของแบโซะไดรบรางวลโลเกยรตยศสาขาศลปะการแสดง จากคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน เมอป พ.ศ. 2542 ท าใหแบโซะภมใจและรสกมคณคาตอสงคม กอนอนตวแบโซะเองตองพรอมทก ๆ ดาน ตองท าอปกรณดนตรเปน ตองแตงเพลงเปน ขบรองเพลงหรอรองกาโระเปน แบโซะอยากแนะน าคนทสอนดเกรฮลวาตองเลนเครองดนตรทกชนดใหเปนดวย คนกรงเทพฯ เขาจะดใจเมอไดเหนดเกรฮล เพราะเปนตนแบบการละเลนของกรงศรอยธยา ลเกกรงศรอยธยาไดสบทอดมาจากดเกรฮลบานเรา แมจะมความแตกตางอยบางแตมการขบรองทคลาย ๆ กน แบโซะอยากใหมสถานทส าหรบการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลทเหมาะสมและจดใหพรอม ใหมการละเลนทเรยบรอย มบทขบรองทถกจงหวะ ทกอยางทพดมาเราควรอนรกษ เพราะกวาจะมาเปนดเกรฮลนมนยาก สบทอดเรอยมาจากสมยกอนจนมาถงทกวนนมนยาก ถาเราจะพดดเกรฮลวาเปนการละเลนทเปนวงหรอเปนคณะทใหญกวาได เพราะตองใชคนหลายคน ผคนจะดดเกรฮลมากกวาการละเลนอน ๆ คอดเกรฮลสามารถท าใหคนดคลายทกข กลายเปนคนราเรงได แลวกจากคนทไมเคยสนใจกลบกลายเปนสนใจดเกรฮล รสกอยากฟง อยากเลน อยากเรยนร ฉะนนจงควรอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลนไว หากมการสอนเลน อยากใหคนทสอนดเกรฮลเปนคนทมความสามารถในการแตงเพลงทงมลายและไทยไดดวย เพราะสามารถอนรกษ สบทอดจากรนสรนได ถามคนเชญไปเลนตามงานตาง ๆ อยากใหขบรองในเรองทมสาระประโยชน เลนใหเกดประโยชน ไมวาจะเปนการรองกาโระ เพลงสด หรอ เพลงตาง ๆ ควรมการขบรองใหเกดประโยชน แบโซะอยากขอใหการละเลนดเกรฮลมตลอดไป และอยากใหมการท าอปกรณดนตรขนมาดวย แลวทท ากใชงานไดดวยเพราะเปนอาชพหนงทจะท าใหครอบครวมรายได

เจะเดาะ ตาเฮ (12 มนาคม 2558) ฉายา กะโรฮายา ต าแหนง นกรอง คณะดเกรฮลมะ ยะหา ไดเสนอแนะตอเยาวชนในการใหความส าคญการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ดงทใหสมภาษณวา ขอฝากส าหรบเดก ๆ หรอเยาวชนทเลนดเกรฮลอยใหอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลนตอไป ใหเลนในลกษณะทด เลนไปในทางทด ท าของเราใหด เราจะเลนตามกระแสนยมไมได ของเขามอยแลว

Page 155: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

159

ใหเราแสดงแตของเรา แลวกอยากจะใหรฐบาลเขามาสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลไปเรอย ๆ และตอไป

อสมาน มะยาโกะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา เปาะวอ ต าแหนง หวหนาคณะดเกรฮลนองใหมบาลอ ไดเสนอแนะตอเยาวชนใหความสนใจการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลและหนวยงานทเกยวของ ในการชวยกนอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ดงทใหสมภาษณวา อยากจะฝากถงเยาวชนรนหลง ไมวาจะอยในพนท ใดกตามในสามจงหวดชายแดนภาคใตใหชวยกนสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล เพราะโดยปกตแลวจะไมคอยมใครมาเหลยวแล สนบสนนหรอใหความสนใจในวฒนธรรมดเกรฮลเทาไรนก จะมกนอยมาก แมกระทงจะมาถามเรองราวเกยวกบความเปนมาของดเกรฮลกแทบจะไมมเลย ผมด ๆ ไปแลว ปจจบนน ดเกรฮลเรมเลอนจางหายไปทละนด เพราะวาคนรนใหมไมคอยนยมกนแลว สงเกตเวลาจดการแสดงกจะไปจดตามงานของหนวยงานราชการหรอตามโครงการของวฒนธรรมจงหวดเปนสวนใหญ สวนในงานเลยงตามหมบานหรอตามบาน ๆ คนเขาไมคอยเอาดเกรฮลกนแลว เขานยมดเกรแบบสมยใหมทมการรองเพลง มจงหวะดนตร มเสยงซาวดหรอมการเลนดนตรสด เพราะวาดเกรแบบสมยใหมหรออาจจะเรยกเปนชออนดกวา มการแตงตว การเตน ทวงทาลลา และการรองเพลงดทนสมยกวาดเกรฮล แบบดงเดม และอยากใหคณะกรรมการหรอหนวยงานทางวฒนธรรมมาศกษาวาสงเหลานควรคาแกการสนบสนนอนรกษใหสบทอดตอไปหรอไหมอยางไร ถาเปนไปไดกอยากใหมการสบทอดรกษาวฒนธรรมนอกตอไปเรอย ๆ นาน ๆ เพราะการละเลนเหลานเปนการละเลนทมมานานแลว ตงแตสมยปยาตายายจนถงรนผม นผมกเปนรนหลานแลว ตอจากนกคงเปนรนเหลน ซงคงตองใหรนเหลนเปนคนสบทอดดเกรฮลกนตอไป

ยทธศกด บนมะ (24 ตลาคม 2557) ต าแหนง คอเตบ27 ไดเสนอแนะตอทกฝายในการสบทอดศลปวฒนธรรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ดงท ใหสมภาษณวา อยากจะใหทกฝายไมวาจะเปนคนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตหรอแมกระทงหนวยงานของรฐและเอกชนกด ตลอดจนผเลนหรอผแสดงดเกรฮลทกทาน ใหสบทอดวฒนธรรมดเกรฮลนแกเยาวชนรนใหมตอไปเพออนรกษภมปญญาทองถนทดของคนในสมยกอนใหด าเนนตอไปในอนาคต

รอบยะห ยะยา (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงรองปลด อบต. ไดเสนอแนะตอหนวยงานหรอผทเกยวของทงภาครฐและเอกชนในการดแลและสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลและวฒนธรรมของจงหวดชายแดนภาคใต ดงทใหสมภาษณวา อยากใหทางหนวยงานหรอผทเกยวของทงภาครฐและเอกชนสงเสรม สนบสนนและดแลการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ตลอดจนใหความส าคญในศลปวฒนธรรมของชาวจงหวดชายแดนภาคใต

นอบดลเลาะ ตว (21 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผใหญบาน ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลในการอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลและหนวยงานภาครฐในการใหการสนบสนน ดงท ให 27 ผแสดงธรรมประจ ามสยด

Page 156: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

160

สมภาษณวา อยากฝากขอเสนอแนะใหกบศลปนทจะอนรกษดเกรฮล ใหไปศกษาดเกรฮลวาเดมทเปนมาอยางไร แลวกใหอนรกษความเปนดเกรฮลเดมไว เพราะดเกรฮลนไดบงบอกถงความงดงามในอดต อยากใหความงดงามในอดตสบทอดใหคนในปจจบนไดรบทราบวานคอความงดงามของวฒนธรรมทเรามอย และศลปนทจะสบทอดตรงนกอยากขอใหยดมนวาดเกรฮลนน เปนการละเลนสวนหนงของชาวมลาย แลวกมภมปญญาทเปนคนมลายท าการสบทอดใหเราไดเหนและไดเลนตงแตอดตมาจนถงปจจบน สวนภาครฐและเอกชนกอยากฝากไววาใหเหนความส าคญของดเกรฮลดวย จ าเปนทจะตองอนรกษดเกรฮลไว เพราะชนรนหลงจะไมคอยไดเหนดเกรฮลในอดตวาเปนอยางไร ใหศลปนหรอภมปญญาทองถนมาถายทอด ใหเรารจกดเกรฮลวากอนหนานเลนกนอยางไร เดมทพวกเราเคยเหนการแตงตวการละเลนของดเกรฮลวาเปนอยางไรเพราะเราอยกบดเกรฮล แตพอศลปนรนหลงมากไดท าลายวฒนธรรมพวกเราและศลปวฒนธรรมดานการแสดงของพวกลกหลานในปจจบน ศลปนรนหลง ๆ ไมอนรกษรปแบบดเกรฮล ท าใหลกหลานเยาวชนรนหลงไมดดเกรฮลหนหลงใหกบดเกรฮล แลวกหนมาดศลปนทไมเปนมลายทไดมาสบทอดตรงน จงอยากใหหนวยงานตาง ๆ ใหความส าคญตรงนวาควรจะอนรกษดเกรฮลเอาไว ควรใหความส าคญดเกรฮลดวย อยากใหส วนราชการหรอภาครฐเวลามชวงเทศกาลตาง ๆ หรองานตางๆ ไมวาจะเปนของจงหวดหรอของอ าเภอ อยากใหมการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลทเปนวฒนธรรมเดม ๆ ตรงนดวย

มะสอและ วาเดง (18 สงหาคม 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดยะลา ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลในการอนรกษวฒนธรรม การเชญชวนผฟงใหท าความดและส านกตว และการชน าสงคม ดงทใหสมภาษณวา ประการแรกส าหรบพนองเราทรองดเกรฮล ทจรงพวกทานเปนคนทยอดเยยม เพราะไดชวยกนสงเสรมมรดกทางวฒนธรรม พวกทานทงหลายนยอดเยยมมากเลย แตมอยอยางหนง คอเราตองตระหนกวาเราเปนคนมสลม ประการทสองเรามวฒนธรรมเปนอตลกษณเฉพาะของตนเอง ดงนน หนาทของคนอสลามตองเผยแพรศาสนา จะดวยวธใดกไดใหเราเผยแพร ไมวาจะดวยวาจาหรอดวยการรองเพลง ทานจ าไดใชไหม เคยมคนทลมนกถงพระเจา ไมเคยไปละหมาด ไมเคยถอศลอด แตเขารองหมรองไหเมอไดยนเพลงอนาซด “บลออศรอเอล ดาตงมอมงเฆล” (ความหมาย เมอมรณฑตอศรออล28มาเรยกเพอจะปลดชวต) ดวยเพลงลกษณะน บางทคนเราจะส านกตวขนมาไดบาง ฉนนคนเราจะส านกตวหรอคดไดกอาจจะดวยรปแบบตาง ๆ บางคนส านกตวเมอเหนใบไมรวง เดมเขาเปนคนชว แตเมอไดเหนใบไมรวง กคดไดวาเรากเหมอนใบไม แรก ๆ จะเปนสเขยว พอนาน ๆ กจะแหงเหยวเปนสน าตาลแลวกรวงลงมา ตวเรากเหมอนใบไม สดทายกตาย เหมอนคนทฟงอานาซด “บลออศรอเอล ดาตงมอมงเฆล” ท าใหเขารสกตวส านกขนมาไดวาสก

28 อซรออล (มะลกลเมาต) ทตแหงความตายท าหนาทถอดวญญาณมคลก (สงมชวต เชน มนษย) ตามเวลาทก าหนดไว

Page 157: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

161

วนเขาจะตองตาย ฉนนดเกรฮลหรอผรองเพลงดเกรฮลกสามารถท าใหสงคมมสตไดเชนเดยวกน เราสามารถชน าสงคมไดดวยหลาย ๆ วธ เราตองนกอยเสมอวา หนาทของคนเลนดเกรฮลคอการดะวะห29 (การเผยแพรศาสนาหรอความด) บางทอาจดวยเพยงค าค าเดยวกได ฉนนถงแมเราจะรองเพลงรกกตาม แตขอใหมจดส าคญหรอขอสรปวาความรกนนคอ รกตอพระเจา รกเพอนมนษยดวยกน หรอแมจะรองเพลงใบกระทอมกตาม แตจะรองยงไงใหคนทกนใบกระทอมสามารถส านกตวคดไดและเลกกนในทสด หรอหากจะรองเพลงเลนการพนน แตสดทายแลวจดส าคญของเพลงเลนการพนนสามารถสงผลใหคนทเลนการพนนคดไดวาการพนนเปนสงทไมด นแหละผมวาเปนสงส าคญ และประการทสอง คนทเลนดเกรฮลมหนาทอกอยางคอการอนรกษรกษาวฒนธรรม เมออนรกษรกษาวฒนธรรมแลวภาษาในการรองควรใหถกตองและเหมาะสมดวย ไมจ าเปนตองรองเปนภาษามาเลเซย รองเปนภาษาทองถนบานเรากได แตใหถกตองเหมาะสม และอยางทสาม หลกเลยงการใชค าหยาบคาย ค าทไมนาฟงหรอค าลามกหยาบโลน เปนตน ถาเราท าไดเชนน เพลงของเราจะมคนฟงตราบนานเทานานและมคนนกถงเราตลอดไปชวกาลนาน

สไลมาน เจะแม (20 สงหาคม 2557) ต าแหนง หวหนาคณะสลตและตารอนา ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลในการเขามามสวนรวมอนรกษและหนวยงานภาครฐและเอกชนในการสรางความเขาใจในการใชภาษามลายและวฒนธรรมมลาย ดงทใหสมภาษณวา ผมอยากใหคนรนใหมในสงคมหรอในหมบานทมดเกรฮลเขามามสวนรวมดวย ถาเดกๆ หรอวาหนมสาวไมเขามาชวยอนรกษ มนหายไปแนนอนรอยเปอรเซนต เพราะผใหญกจะแกลงทกวน สกวนหนงกตองจากไป ถาไมมคนรนใหมเขามาสบสานหรอเขามาชวยแลว มนกจะหายไป ถาเปนหนวยงานภาครฐหรอเอกชน กอยากใหรฐท าความเขาใจ และเปดใจใหกวาง เพราะมนเปนเรองเปราะบาง เปนเรองความสวยงาม มนไมใชเรองความมนคง เหนไหม? วาท าไมเรารบวฒนธรรมเกาหลได เรากไมไดไปก าหนดวาเพลงเกาหลตองรองเพลงภาษาไทย มนไมควรไปก าหนด ท าไมคนไทยฟงเพลงเกาหลได มความสขกบเพลงเกาหลได โดยทไมเขาใจแมสกตวอกษร แตท าไมพอมารองเพลงมลายเราตองแปลใหฟง โอเคแปลได แตไมตองถงกบมาตงกฎเกณฑหรอบงคบใหรองเพลงไทยทงหมด เราไปดโชวอน โชวฝรง โชวจน หรอดงว งวในงานสมโภช ท าไมเรามความสขได โดยทไมเขาใจสกค า ผมมนใจวาทไปยนดทงหมด คงมสกไมกคนทเขาใจรเรองบาง ท าไมกบดเกรฮลตองมาขดเสนใตใหเปนอยางนนใหอยางนดวย คอในความเปนดเกรฮลนนภาษามลายทใชมนเปนภาษามลายกโน เปนภาษามลายเดม ๆ ทไมมการใชไทยค ามลายค า ท าไมเราไมอนรกษตรงนใหไดกอน ท าไมไปดเรองซงมนไกลตวมาก

อภชาต กาแมแล (8 มกราคม 2558) ต าแหนง ครดนตรและนาฏศลป ไดเสนอแนะตอทกฝาย ในการสรางภาพพจนทดใหกบสงคมสามจงหวดชายแดนภาคใต ดงทใหสมภาษณวา คงเปนไดในดานเอกลกษณของสามจงหวด ถาพดถงภาพรวมของประเทศ เอกลกษณการแสดงทางภาคใต

29 การเรยกรองเชญชวนสศาสนาของอลลอฮ

Page 158: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

162

โดยเฉพาะของชนชาตมลาย กจะไปออกทการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลนแหละ เพราะรวามตนก าเนดมาจากไหน คงจะไมใชทรองเงง หรอตารกปส แลวกไมใชทปนจกสลต แตจะออกทดเกรฮล เปนการละเลนทชาวบานรบไดเรว สมผสงาย เลนไดงาย และ เปนสญลกษณของชาวบานสามจงหวดฯ สวนในดานการสรางสนตสขนน ไมแนใจ ผมคดวานาจะไมถงขนนน เพราะชาวบานไมใชทงหมดทชอบ ในดานหนงนนชาวบานอาจจะชอบ แตอกดานหนงนนอาจกระทบกบศาสนา ผท างานศาสนาไดพยายามลดทอนสวนนออกไมใหม เพราะมนไมเหมาะกบศาสนา ยงไงกเปนแควฒนธรรมเกาแกอยางหนงเทานนเอง แตถาในดานวฒนธรรม กนาจะสงเสรม นาจะอนรกษไว จะไดบงบอกความเปนอตลกษณของคนสามจงหวด เปนเอกลกษณดานการละเลนของคนใต คดวาไมมทอน แลวไมมในจงหวดอนดวย คงจะเปนสามจงหวดนแหละ

อบดลรอเซะ เตะแอ (16 มนาคม 2558) ต าแหนง นายกเทศมนตรต าบลบาลอ ไดเสนอแนะตอสวนราชการและผรบผดชอบในการอนรกษอตลกษณวฒนธรรมมลายสามจงหวดชายแดนภาคใต ดงทใหสมภาษณวา ในมมมองของผม อยากใหสวนราชการโดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบวฒนธรรมเขามาดแล มารกษาอนรกษวฒนธรรมตวนไว อยาพยายามท าใหมนกลายพนธ การละเลนเพลงพนบานดเกรฮลถาใชภาษาไทย อยางนมนจะเหลออะไรตอไปในอนาคต ฉนนหากเรายอมรบในความเปนอตลกษณของคนมลายสามจงหวดฯ เราตองรกษาเอกลกษณนไว เพราะ ยงไง ๆ เรากรวาประเทศไทยมกลมชนทหลากหลาย อยางภาคเหนอจะมส าเนยงลานนา คนในสามจงหวดกจะมส านวนส าเนยงทเปนของคาบสมทรมลาย เราตองรกษาไว สวนราชการตองเขาใจ ตองศกษา ตองรกษา ตองใหเกยรตในความเปนชนเผาของมลาย สงแรกทส าคญคอการรกษาภาษาถนของเขา ภาษากลางทเปนภาษาไทยใชในการตดตอราชการคงไมมปญหาอะไรเรากใชภาษาไทยได แตตองรกษาอตลกษณมลายนไว ถามคนถามวาคณ (ผสมภาษณ) เปนคนอะไร คณบอกวาเปนคนมลาย แลวไหนคอสญลกษณทแสดงวาคณเปนคนมลาย คณจะบอกเขาวายงไง ตองเขาใจนะหลกการน ไมไดแบงแยกอะไรนะ คนมลายกพดภาษาลายอาจจะเปนมลายกลางหรอมลายถนกแลวแต การบอกอตลกษณของคน ๆ หนงนนคอการทเขาใชภาษาเปนหลก เราอยามองในเรองของภาษาหรอเรองอตลกษณของคนวาเปนความขดแยงนะ ตองศกษาใหลกซง อยามองแบบผวเผน คนเรามทมาของชนเผาตนเอง มนเปนธรรมชาต มนเปนการก าหนดของพระเจาอยแลว พระเจาสรางภาษาและสร างชนเผาเพอการรจกกน ไมใชเพอการแยงชงกน ไมใชเพอการขมขขมเหงของฝายใดฝายหนง ในโลกนมหลายภาษาหรอหลายชนเผาทตางกน ไมใชมไวเพอความขดแยง ไมใชอตลกษณของคณต ากวาอตลกษณของคนอน อยางนไมใช คณตองรกษาอตลกษณไวเพอการรจกกน และคนทางภาคอนจะศกษามลายไดทไหนถาคนในพนทในสามจงหวดชายแดนภาคใตไมไดรกษาอตลกษณนไว

อบรอเฮง มะเละ (16 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดเสนอแนะตอหนวยงานรฐ ศลปนดเกรฮลและประชาชนทวไปใหอนรกษและถายทอดการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหชนรน

Page 159: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

163

หลงไดสบทอดตามรปแบบทดงาม ดงทใหสมภาษณวา ขอฝากกบผสนใจ ผรบผดชอบและผทก าลงเปนดาราของดเกรฮลทงหลาย ตลอดจนหนวยงานภาครฐ วาถาหากตองการทจะพฒนาเรองของดเกรฮลของเราแลว ผมอยากใหทานนน ไดมายอนดตนต ารบของดเกรฮลจรงวามนเปนยางไรแลวกชวยกนอนรกษดเกรฮลใหคงมอยในพนทบานเราตอไป และใหถายทอดไปยงเยาวชนของเราดวยวาดเกรฮลทแทจรงนนเปนอยางไร ไมวาในเรองของอปกรณ การแตงกาย และการรอง หรอท านองของดเกรฮล อยากจะใหสงเสรมและอนรกษในสวนนตอไป

นรอารยา อาแวเตะ (10 ตลาคม 2557) ต าแหนง ผชวยผใหญบาน ไดเสนอแนะตอหนวยงานหรอผทเกยวของทงภาครฐและเอกชนในการสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ดงท ใหสมภาษณวา อยากใหหนวยงานภาครฐมาสงเสรมหรอสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหสามารถสบทอดตอไปไดในอนาคต ในสวนนหากภาครฐจะเขามาสนบสนน ทางผใหญบานกจะเตรยมพรอมในดานเยาวชนในการทจะสงเสรมและอนรกษวฒนธรรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลขนในหมบานตอไปดวย

2. ดานเนอหาเพลงพนบานดเกรฮล 2.1 ใหเสรมความเขาใจใหแกเยาวชนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตดวยการ

สอดแทรกเนอหาดานความรกความสามคคเขาไปในเพลงพนบานดเกรฮล 2.2 ใหบมเพาะจตส านกใหทกคนสามารถอยรวมกนในสงคมอยางรกใครเชนบรรพ

บรษทเคยอยรวมกนมาในอดต 2.3 ใหคณะดเกรฮลปรบปรงเนอรองใหสอดคลองกบสงคมวฒนธรรมสามจงหวดฯ

และไมหยาบโลนเกนไป 2.4 ใหเสรมเนอหาทางดานศาสนาเพอผฟงจะไดมความเครงครดในศาสนามากขน 2.5 ใหสอดแทรกเนอหาเพลงพนบานดเกรฮลทเปนประโยชนตอสงคม

จากการสมภาษณ ปยนช ศรสข (12 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดยะลา ไดเสนอแนะตอภมปญญาดเกรฮลในการสอดแทรกเนอหาดานความรกความสามคคเพอบมเพาะจตส านกเยาวชนทรบฟงดเกรฮลสามารถอยรวมกนในสงคมอยางรกใครเหมอนบรรพบรษในอดต ดงทใหสมภาษณวา สงทอยากจะฝากแกคณะดเกรฮล คออยากจะใหภมปญญาดเกรฮลทมความสามารถทางดานนใหมความตงใจมงมนในการถายทอดใหแกเยาวชนใหเขาใจอยางลกซงวาจรง ๆ แลวการน าเนอหาสาระดเกรฮลไปใสในเนอรอง ผสมผสานเปนท านองนน สามารถทจะท าใหบคคลภายนอกไดฟงและเขาใจในเนอหาตาง ๆ ททานสอดแทรกเขาไปนะคะ กถอวาสงนเปนสงส าคญทสดเพราะเวลาเรามโอกาสไปรองหรอไปแสดงทไหน หรอทเราไดไปแสดงอยบอย ๆ แลวนน เราสามารถสอดแทรกเนอหาสาระ ใสเนอหาเกยวกบความรก ความปรองดอง พอเราใสไปบอย ๆ เขา คนทรบฟงเขากจะพดวา เออ...จรงนะ ทดเกรฮลพดมนกจรงนะ คอบางทเราไมรวาโกรธกนท าไม

Page 160: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

164

ท าไมตองโกรธ มนเรองอะไรทเราตองมาโกรธกนทเราตองมากลวกน ทง ๆ เมอกอนสมยบรรพบรษของเราเขากอยกนไดตามปกต เขารกใครปรองดองกน เพราะฉะนนเรามารกกนดกวาและเรามาสามคคกนดกวา

อสมน เจะอบง (13 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ผช านาญการวฒนธรรมอ าเภอมายอ ไดเสนอแนะตอคณะดเกรฮลในการสอดแทรกเนอหาทสามารถน าไปปรบใช ในชวตประจ าวน ดงทใหสมภาษณวา อยากใหมการสบทอดดเกรฮลตอไป ไมอยากใหสญหายไป ในเนอหาสาระของการรองเพลงกควรสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมใหมาก ๆ ในเรองของวถชวตสามารถใสขอคดตาง ๆ ทชาวบานเขาสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได หรอในเรองของยาเสพตดกสอดแทรกเรองโทษของยาเสพตด อะไรท านองน

หะมะ แบลอแบ (07 มถนายน 2557) ฉายา มะ ยะหา ต าแหนง นกรอง ตแกกาโระ และหวหนาคณะดเกรฮล ไดเสนอแนะตอผเลนเพลงพนบานดเกรฮลโดยเลนใหถกหลกและมสาระ ดงท ใหสมภาษณวา อยางไรกตาม ถาเปนไปไดอยากใหผทเลนดเกรฮลรองเนอหาใหมสาระบาง อะไรทขดตอหลกศาสนาอยาเอามาเลนเพอความสนกสนาน ควรเลนใหถกตอง เลนใหถกหลก เลนเหมอนคนสมยกอนเขาเลน เพอเราจะไดอนรกษศลปะนไว สวนคนทจะสอนดเกรฮลกควรสอนใหถกหลก เชน การสมผสตางๆ แตหากใครสนใจทจะเลนดเกรฮล แบมะยนดทจะสอนใหฟร ไมคดคาอะไรทงสน แบมะอยากฝากบอกวาวฒนธรรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลจะใหแงคดมากมาย เชน การหางไกลยาเสพตด การวางตวอยในสงคม เกยวกบเศรษฐกจพอเพยง และการแบงปน แบมะจะสอนเดกๆ ใหรกกน ไมทะเลาะกน มอะไรกมาพดคยกน ใหรจกแบงปนซงกนและกน ใหถอยทถอยอาศย ชวยเหลอกน ท าความรจกกน อะไรทไมดกชวยกนตกเตอน เสนอแนะกน และอยาไปดถกดแคลนพอแมของเรา เพราะทานเปนคนเลยงดเรา และ แมพวกเราจะอยในโรงเรยน สถานศกษา หรอเปนนสตนกศกษาจะมเวลานอยกตาม แตกอยากใหพยายามเขยนเรองราวของดเกรฮลใหเปนลายลกษณอกษรเกบไว เพอจะไดไปเผยแพรใหรนตอๆ ไป

อบดลการม สาอะ (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง นายกองคการบรหารสวนต าบลปะลร ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลในการเสรมหรอสอดแทรกเนอหาทางดานศาสนาเพอใหผฟงมความเครงครดในศาสนามากขน ดงท ใหสมภาษณวา อยากใหใสเนอหาดานศาสนาเปนหลกใหเยอะ ๆ เพราะวาทกวนนศาสนาทกศาสนาจะเสอมลง ทกคนยอมรบวาตนเองไดนบถอศาสนา แตเวลาปฏบตไมคอยเครงครดเทาไร ดงนนควรจะใสเนอหาในดานศาสนาในเนอเพลงเปนหลก เปนไปไดเอาเนอหาทมคตสอนใจใสในเพลงดวย

3. ดานการพฒนาเพลงพนบานดเกรฮล 3.1 ใหรวมกนพฒนาการละเลนดเกรฮลใหมประโยชนตอสวนรวมดงเชนในอดต

มใชใหโทษในทางออมอยางเชนปจจบน

Page 161: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

165

3.2 ใหผเลนดเกรฮลปรกษาหารอกบผรในพนท เชน โตะคร เกยวกบการแสดงดเกรฮลเพอไมใหผดหรอขดตอหลกศาสนา

3.3 ใหหลกเลยงหรอละไวเครองดนตรบางอยางทไมส าคญหรอท าใหเกดผลกระทบใหผเลนดเกรฮลฝกท าอปกรณดนตรเพอเปนรายไดของตนเอง

3.4 ใหผ เลนพฒนาฝไมลายมอใหดขน เรอย ๆ จนเปนทยอมรบท ง ในและตางประเทศ

3.5 ใหแสดงดเกรฮลใหอยในกรอบมากทสด จากการสมภาษณ สมาน ตาเละ (15 ตลาคม 2557) ต าแหนงอหมาม ไดเสนอแนะตอ

หนวยงานหรอผทเกยวของในการทใหการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลสามารถด าเนนตอไปคสงคมสามจงหวดชายแดนภาคใตดวยการพฒนาใหเปนทยอมรบของสงคม ดงทใหสมภาษณวา ใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนรวมกนพฒนาการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหมประโยชนตอสวนรวมดงเชนในสมยกอน มใชใหโทษในทางออมอยางเชนปจจบน

นรซน มะตาเห (15 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงพนกงานฝายทะเบยนส านกงานอ าเภอ ไดเสนอแนะตอหนวยงานหรอผทเกยวของในการพฒนาใหเพลงพนบานดเกรฮลเปนทยอมรบของสงคม ดงทใหสมภาษณวา อยากใหพฒนาการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหดขนเรอย ๆ และเปนทยอมรบของคนทก ๆ จงหวดทงในและตางประเทศดวย

อสตะเลาะ (28 มถนายน 2557) ต าแหนง ครสอนศาสนา ไดเสนอแนะตอผเลนและผสนบสนนในการไมใหขดกบหลกศาสนาอสลาม ดงทใหสมภาษณวา ถาจะเลนดเกรฮลตองปรกษาผรดานศาสนา เชน อหมาม หรอคณะกรรมการอสลาม วาจะตองท าอยางไรไมใหขดตอศาสนาอสลาม การแสดงดเกรฮลถงจะเจรญและรงขน

มหมหมด เซง (24 พฤษภาคม 2557) ต าแหนง นกจดรายการวทย ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลหญงในการปรบปรงดานการแตงกาย และหนวยงานตาง ๆ ในการเขามาสนบสนนการละเลนเกรฮล ดงทใหสมภาษณวา อยากเสนอแนะวา ใหมการปรบปรงดานการแตงกายของผหญงใหเหมาะสมกบการละเลน สวนทางหนวยงานตาง ๆ กอยากใหมการสนบสนนและอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหคงอยตอไป

กะซะห (17 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลใหศกษาความแตกตางของดเกรฮลระหวางในอดตและปจจบน ดงทหสมภาษณวา กอยากจะเสนอแนะคนทเลนดเกรฮล ใหไปศกษาวาดเกรฮลในอดตกบปจจบนเลนกนหรอแตกตางกนอยางไร ผเลนเขาจะรวาสมยกอนดเกรฮลนนมรปแบบอยางไร กตองศกษาดดวย คนทยงเลนอยตอนนตองศกษาดวา รนกอนเลนยงไง และเรารนหลงนควรทจะปรบแตงอยางไรใหมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมปจจบน แต

Page 162: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

166

ไมไปท าลายตนแบบของดเกรฮลดงเดม สวนหนวยงานกจะตองเขามามสวนรวมดวยวา จะสนบสนนอยางไรใหดเกรฮลอยกบชมชนตลอดไป

ยะพา สดง (26 มถนายน 2557) ฉายา จปา ลาแยปเตะ ต าแหนง ตแกกาโระคณะดเกรฮลลาแยปเตะและชางผลตอปกรณดนตรดเกรฮล ไดเสนอตอหนวยงานของรฐในการเขามาชวยเหลอสนบสนนและใหผเลนดเกรฮลพฒนาดานฝไมลายมอโดยการเนนในกจกรรมมากกวาเงน ดงทไดใหสมภาษณวา จะขอฝากส าหรบผทเลนดเกรฮลวา หากจะเลนใหกบหนวยงานควรทจะใหการแสดงสอดคลองกบหนวยงานนนๆ หากไมสอดคลองและไมถกตองตามลกษณะของงาน อาจจะท าใหทางหนวยงานนนไมสงเสรมการละเลนนตอไปอก

4. ดานการสงเสรมเพลงพนบานดเกรฮล 4.1 ใหหนวยงานรฐและเอกชนสงเสรมการละเลนดเกรฮลดวยความจรงใจและ

สอดคลองกบวถชวตอยคสงคมใหเปนวฒนธรรมททกคนภมใจและหวงแหน 4.2 ใหผเลนดเกรฮลทกทานรกษามารยาทในการขบรองดเกรฮลใหอยในแนวทางท

เหมาะสมและเลนใหถกตองตามหลกศาสนา 4.3 ใหสงเสรมเยาวชนใชเวลาวางใหเปนประโยชนดวยการละเลนเพลงพนบานดเกร

ฮล จากการสมภาษณ รอบยะห ยะยา (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงรองปลด อบต. ไดเสนอแนะ

ตอหนวยงานทเกยวของในการใหศลปะพนบานเปนวฒนธรรมทองถนทชวยจรรโลงสงคมสามจงหวดชายแดนภาคใตตอไป ดงทใหสมภาษณวา อยากใหทางหนวยงานหรอผทเกยวของทงภาครฐและเอกชน สงเสรมและสนบสนนใหมผดแลการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลและใหความส าคญในศลปวฒนธรรมของชาวจงหวดชายแดนภาคใต

รอเสะ ยาโตะ (16 มนาคม 2558) ต าแหนงรองนายกเทศมนตรต าบลบาลอ ไดเสนอแนะตอเยาวชนและหนวยงานทรบผดชอบ ในการสงเสรมใหเยาวชนใชเวลาวางใหเปนประโยชนดวยการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ดงทใหสมภาษณวา ปจจบนผมอยากใหรกษาประเพณทดงามนไว ไมอยากใหเพลงพนบานดเกรฮลนหมดไป อยากใหนอง ๆ ในยคปจจบนสบทอดสรนตอ ๆ ไป ใหนอง ๆ พยายามหาเวลาวางมาเลน มาสงเสรมใหดเกรฮลสบทอดเปนวฒนธรรมทดตอไป เมอมการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล ไมวาจะเปนคณะใหญ หรอจะนองใหมทเพงขนมาใหม อนนผมอยากใหพยายาม ใหพยายามใสเนอหาทมประโยชนกบพนองประชาชนคนในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต เนอหาทสามารถแยกแยะระหวางสงทดและสงทไมดได ใหเรมจดนกอน สงไหนทเหนวาเปนประโยชนแกประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตกสอดแทรกเขาไปในเนอหา และผมอยากใหหนวยงานของภาครฐเขามาดแลจดนบาง ไมวาจะเปนราชภฏยะลา หรอ ม.อ. ปตตาน อยากใหมาสงเสรมการแสดงหรอการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล ผมเคยเขาไปประกวดการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลกบนอง ๆ

Page 163: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

167

ท ปตตาน ผมดแลว จะเหนวาการวางตวของเขาดมาก ดกวาเดม การแตงตวกจะอยในระเบยบของกฎกตกาดเกรฮล ดแลว ผมอยากใหสวนราชการเขามาชวยและ พยายามรกษาประเพณสวนนไว ไมอยากใหหายไป อยากใหสงเสรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหไดมโอกาสแสดงในครงตอ ๆ ไป และ อยากใหทางมหาลยทรบผดชอบเกยวกบวฒนธรรมทองถนมาดแลสวนนดวย ขอฝากไวแคน

ซ าซยะห มะและเดง (23 มนาคม 2558) ต าแหนง รองผอ านวยการฝายชมชนสมพนธ ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลและผทเกยวของในการรกษาภาพลกษณและมารยาทของสงคมสามจงหวดชายแดนภาคใต ดงทใหสมภาษณวา กอยากใหผเลนดเกรฮลทกทานรกษามารยาทในการขบรองดเกรฮลใหอยในทางทเหมาะทควร อยางเชนหญงสาวนนกควรดแลในเรองของการแตงตว การวางตว อยาเอาอยางชนอนมากไป ชนชาตอนนนทเขาจะเปดกวางในเรองน แตในชมชนทมมสลมกตองรกษาภาพลกษณ รกษามารยาท ใหด และสวนผชายกเชนกนตองรกษาภาพลกษณมารยาทอยากาวกายในเรองของเพศหญงมากเกนไป ตองพยายามทกวถทางเพอใหอยในหนทางทถกตองเหมาะสม สงเหลานหากไมชวยกนปองกนดแลกคงจะอยยาก เทานแหละคอสงทดฉนอยากจะฝากถง ทก ๆ ฝายใหชวย ๆ กนเปนหเปนตา หากจะมการรองดเกรฮล ถาจะใหดควรมการก าหนดหวขอในการรอง ถาไดจะดมาก เชนวาก าหนดหวขอเรองความสามคค ความกตญญตอพอแม หรอวาสอนเดก ๆ เรองการมระเบยบการเปนเดกดตงใจเรยน ซงเรองแบบนนเราสามารถทจะท าได ยงถาสามารถก าหนดหวขอทด ๆ ไดกจะเปนการปองกนไมใหเกดเรองไมดไดและจะเปนประโยชนตอสงคมอยางมากเลย

นรยะห กเตะ (17 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง นกรองและหวหนาวงอนาชด30 ไดเสนอแนะตอหนวยงานตาง ๆ ในการสงเสรมเพลงพนบานดเกรฮล ดงทใหสมภาษณวา อยากฝากใหหนวยงานตาง ๆ สงเสรมดเกรฮลใหเปนศลปะพนบานของภาคใตบานเรา ซงสามารถกอใหเกดประโยชนเปนอยางมากตอรนลกรนหลานของเรา เพราะดเกรฮลเปนเพลงทสามารถโนมนาวจตใจของคนใหมความรกความสามคค ดวยเนอหาเพลงดเกรฮลสามารถใหสงคมอยกนไดอยางสนต จงอยากใหหนวยงานตาง ๆ ชวยกนสนบสนนสงเสรมอนรกษดเกรฮลใหมสบตอไป อกอยางหนงถาเปนไปไดอยากใหมครภมปญญาทเปนบคคลทมความรความสามารถดานการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลชวยสบสานสบทอดตอไปใหลก ๆ หลาน ๆ ไดเรยนรถงวฒนธรรมทดของสงคม

โรสะ วาหะ (12 กมภาพนธ 2558) ฉายา มะโระ ปาตารายอ ต าแหนง นกรองและตแกกาโระ ไดเสนอแนะตอภาครฐในการการสงเสรมศลปวฒนธรรมมลาย ดงทใหสมภาษณวา อยากใหภาครฐชวยสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล เพราะการเลนดเกฮลสามารถสรางความสามคค เปนการชวยในการท าหากน ชวยใหเกดสนตสข ใหคนรกกน อยากใหภาครฐชวยสงเสรม แมไมไดสงเสรมดานงบประมาณ แตกอยากใหภาครฐสนบสนนใหมการแสดง ใหคนไดรบความเพลดเพลน เมอคนมความเพลดเพลน คนกจะไมท าชวอก อยางคนดเกรเขากจะท าชวไมได เพราะเขาอยในหมคนเยอะๆ 30 การขบรองบทเพลงทเกยวกบการศรทธา การท าความด

Page 164: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

168

แตถามคนชวเยอะกอยไมไดเพราะมนอยยาก อยากใหรฐสนบสนนใหเกดความรวมมอกน อยากใหภาครฐสงเสรมคนทเลนดเกรฮล อยากใหภาครฐรบรเกยวกบศลปวฒนธรรมมลายดวยดวยการใหเดกรนใหมรจกการละเลนนหรอเรยนรดเกรฮล ใหมคนสอน ใหมคนเลนสบทอดกนไป

มะดาร สาและ (19 มนาคม 2558) ฉายา เปาะเตะ กแบอแก ต าแหนง นกรอง (โตะยอรอ)และผขบกลอน (ตแกกาโระ) ไดเสนอแนะภาครฐในการใหความส าคญและสงเสรมการแสดงศลปะพนบานในงานเทศกาลของแตละหนวยงาน ดงทใหสมภาษณวา เปาะเตะอยากใหทกหนวยงานราชการเนนการแสดงศลปะพนบานของแตละจงหวด แตละอ าเภอ หรอแตละหมบาน ตอนนศลปะพนบานของสามจงหวดจะเหลอเพยงดเกรฮล หนงตะลง และปนจกสลต ฉนนอยากใหหนวยงานราชการ ไมวาจะเปนกระทรวงหรอหนวยงาน ใหเอาศลปะพนบานนเปนตวหลกในการแสดงของสามจงหวด เวลามงานหรอเทศกาลส าคญของจงหวด ใหเอาดเกรฮลนไปแสดงเปนตวหลก ทนราธวาสน เขาจะเอาดารามาแสดงกอน เงนทเหลอจงคอยใหคณะดเกรฮล จดงานสบคนเอาดารามาสบคน ถาวางไมมดารามาแสดงจงจะใหเปาะเตะไปแสดง ทางจงหวดคดวาดเกรฮลไมส าคญ เปนแคตวเสรม แตเปาะเตะอยากจะใหดเกรฮลเปนตวหลกของงานเลยเพราะบานเราเขาดดเกรฮลกน

กาเดร ละเลาะ (26 กรกฎาคม 2557) ฉายา เปาะเดร กาเยาะมาต ต าแหนง ตแกกาโระและหวหนาคณะดเกรฮลกาเยาะมาต ไดเสนอแนะตอหนวยงานของรฐ ในการเขามาชวยเหลอสนบสนน และสงเสรมใหการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในกจกรรมตางๆ ดงทไดใหสมภาษณวา แบเดรอยากจะฝากใหคนทเลนดเกรฮลและรฐบาลดวยวา รฐบาลควรจะสงเสรมและใหความชวยเหลอการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลดวย ถามงานอะไรกอยากใหเชญบาง เชญได เชนในงานกาชาด และอยากจะใหมการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในงานของหนวยงานตาง ๆ ดวย ส าหรบผทละเลนเพลงพนบานดเกรฮล กไมควรจะหยงยโสตอกน อยาถอตว อยาคดวาใครเหนอกวาใคร ควรจะใหความเทาเทยมกน และทพวกเราสามารถเอาไปอดเทปบนทกเสยง สามารถเอาไปเลนคอนเสรตทกวนน ทกอยางกมาจากเวทดเกรฮลทงนน คนทไปรองอานาซดกเหมอนกน บางคนกเตบโตมาจากเวทดเกรฮลเชนเดยวกน เชน ดะห กาปงปแซ ซงเมอกอนกเคยอยกบแบเดร เขาอยกบแบเดรตงแตเขาอายสบหกอก สมยปเขาอก และอยากขอฝากพวกทเลนดเกรฮลวา อยาขอคาจางแพงเกน แลวแบเดรกอยากใหพวกเราทเลนดเกรฮลฝกซอมดวย แตสวนใหญมกจะบอกวา จะซอมท าไมอก เกงแลว แบเดรเลยบอกเขาวา อนดบแรกทแบเดรนกถงคอ ตองเลนใหเขาประทบใจ เงนมาเปนอนดบสอง อยากใหคนชนชมฝมอมากกวา เพราะเงน ไมมใครรวา เราไดเทาไร ยงไง แบเดรพดจากใจจรง ๆ เรองเงนมาเปนอนดบสอง ถามองเงน มองคาจางเปนอนดบหนง จบเลย เชนเดยวกนกบเรองการเมองและเรองศาสนา มนกจะรวนทนท

5. ดานทควรปรบปรงการเลนเพลงพนบานดเกรฮลเพอสงคมสนตสข

Page 165: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

169

5.1 ใหเยาวชนรนหลงปรบแตงการละเลนดเกรฮลใหมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมปจจบนโดยไมไปท าลายรปแบบดเกรฮลเดมหรอรกษาใหอยในรปแบบของวฒนธรรมมลายจรง ๆ เชน มเนอหาภาษามลาย และสอความหมายในทางทด

5.2 ไมควรเอาเพลงพนบานดเกรฮลไปเกยวของกบศาสนาเพราะจะไปท าลายใหศาสนาเสอมเสยและควรเลนใหถกตองตามกาลเทศะ

5.3 ใหชวยก ากบดแลวฒนธรรมในพนทใหอยในกฎ ระเบยบ กตกาของการละเลนอยาใหเปลยนแปลง

5.4 ใหสถานศกษาสงเสรมและสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลดวยการจดหลกสตรการเรยนการสอนเพลงพนบานดเกรฮลในโรงเรยนทกระดบชน

5.5 ใหบรรจเพลงพนบานดเกรฮลในนโยบายทองถนเพอเปนสอดานจตวทยาทบงบอกถงความรก ความสามคค และความเจรญ

5.6 ใหปลกฝงเยาวชนรจกหรอรกอนาคตตวเอง รกชมชน รกสงคม รกประเทศชาตและอยรวมกนกบบคคลรอบขางอยางสนต

5.7 ใหส านกงานวฒนธรรมรบผดชอบดแลและสงเสรมวฒนธรรมพนบานดเกรฮลเพอเปนกระบอกเสยงส าหรบชมชน

5.8 ใหหนวยงานด าเนนการดานสรางสนตสขในชาตแกไขปญหาในพนทดวยความจรงใจ ตงใจ โปรงใส และยตธรรม

5.9 ใหลดหรอเลกสงทไมถกตองตามหลกการของอสลามและคงไวสงทอสลามอนมตเทานน

5.10 ใหผทเกยวของปลกฝงวฒนธรรมในทางทดงามและความคดทถกตองแกเยาวชน

5.11 ใหสนบสนนเยาวชนในการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลโดยไมพงพายาเสพตด 5.12 ใหผเลนเพลงพนบานดเกรฮลรวมกนสรางความสงบสขดวยการพดความจรง 5.13 ใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนเขาใจในวถชวตของสงคมสามจงหวดฯ 5.14 ใหสงเสรมเยาวชนเกดความรกในวฒนธรรมของตนเอง

จากการสมภาษณ วาแอล ดอราแมง (20 ตลาคม 2557) ต าแหนงอาจารย ไดเสนอแนะตอรฐบาลในการอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลเพอใหชนรนหลงไดรจกและเรยนรวฒนธรรมทแฝงดวยจตวทยาใหคนอยรวมกนอยางสนตสข ดงทใหสมภาษณวา ผมเหนดวยทหนวยงานตางๆ จะสนบสนนแลวกสงเสรมอนรกษการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล กควรจะอนรกษเพอใหคนรนหลงไดสบทอดไว ไดเรยนรเกยวกบวฒนธรรม เพราะเพลงพนบานดเกรฮลเปนมรดกทางวฒนธรรมของคน

Page 166: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

170

มลาย อกแขนงหนงคอดเกรฮลเปนสอดานจตวทยาทบงบอกถงความรก ความสามคค และความเจรญ ฉะนนผมวาควรอนรกษไว และยงไดกลาวเสรมอกวา อยากใหหนวยงานหรอองคกรทจะส งเสรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลมความใจจรง และสงเสรมใหสอดคลองกบความเปนอยของคนในสงคม เชน ดานการแตงกายเพราะคนในสามจงหวดจะออนไหวในเรองนมาก และผมอยากจะเนนการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลนนใหอยในกรอบ เปนไปไดเราควรไปศกษาหรอสอบถามผร เพราะเครองดนตรบางอยางทไมส าคญหรอหลกเลยงได กอยากใหเอาออกไป จงอยากใหการละเลนหรอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลใหอยในกรอบมากทสด

มะรอมอล เฮงมะนลอ (11 ตลาคม 2557) ต าแหนงผใหญบาน ไดเสนอแนะตอเยาวชนและสถานศกษาในการเชญชวนเยาวชนใหรกในวฒนธรรม ดงท ใหสมภาษณวา การสนบสนนใหมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลนน ผมวาดมาก เพราะเยาวชนจะไมตองหนไปหายาเสพตด แลวกไดท าใหเยาวชนเกดความรกในวฒนธรรม แตผมอยากฝากใหทางหนวยงานของรฐหรอทางสถานศกษาสงเสรมและสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลโดยใหมหลกสตรดเกรฮลในโรงเรยนประถม โรงเรยนมธยมหรอในระดบอดมศกษา

นงเยาว แซวอง (10 ตลาคม 2557) ต าแหนงคร ไดเสนอแนะตอเยาวชนและผน าชมชนในการปลกฝงความคดในทางทถกตองดงามแกเยาวชนเพออยรวมกนในสงคมอยางสนต ดงทใหสมภาษณวา สงทอยากจะฝากกคอ หนงชวยกนอนรกษและสบทอดวฒนธรรมน เพราะเปนวฒนธรรมชมชน ไดปลกฝงความคดในทางทถกตองดงาม ใหเยาวชนรจกหรอรกอนาคตตวเอง รกชมชน รกสงคม รกประเทศชาต และใหอยรวมกนอยางสนตกบบคคลรอบขาง พดงายๆ กคอรกบานเกด แตกอยากจะฝากผใหญบางคนหรอผน าชมชนใหเขาใจความเปนถนเกดของตวเอง วาเราอยตรงนเรานาจะชวยกนท าตรงนใหสงบสข มความสข ความจรงแลวคนทน คนทเกดทน ไมวาจะนบถอศาสนาอะไร กคอเขาเรยกวาเปนกลมชนมลาย อยางครนกเปนกลมชนมลาย เพยงแตวาเรานบถอศาสนาไมเหมอนกนเทานน

หามะ เปาะสา (13 พฤศจกายน 2557) ต าแหนงชางท าฟน ไดเสนอแนะตอศลปนดเกรฮล ในการปรบแตงเนอหาดเกรฮลเพอจรรโลงสงคมใหเกดความรกความสามคค ดงทใหสมภาษณวา อยากฝากใหคณะดเกรฮล ปรบปรงเนอหาในการรองเพลง ใหมเนอหาสาระหนอย เชนในการรองเพลงเบดเตลดหรอบทเพลงจแจนนกใหสอดคลองกบสงคมของเรา ใหมเนอหาสาระทเหมาะสมหนอย อยาหยาบโลนเกนไป ซงปจจบนนบางครงจะมเนอหาตรงไปตรงมาเอาสนกอยางเดยว กไมควร ในอดตจะไมมเนอเพลงทแฉสงคม แตสมยนชอบเอาแตบนเทงไมมสาระ ยงนกไมควร

ประสทธ ชมพบลย (09 มกราคม 2558) ต าแหนงผอ านวยการส านกงานการศกษาเอกชนอ าเภอมายอ ไดเสนอแนะตอคณะดเกรฮลและหนวยงานราชการในการใหคณะดเกรฮลเปนกระบอกเสยงแทนรฐบาลดวยการเอาสาระตาง ๆ เชน คานยม 12 ประการ มาสอดแทรกในเนอหา ดงทให

Page 167: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

171

สมภาษณวา ขอฝาก 2 ค าถาม คอ ขอฝากคณะดเกรฮล คอผมกไมอาจลวงรสวนของรายละเอยดของการละเลนของคณะดเกรฮลได แตอยากจะบอกคณะดเกรฮลวาใหค านงเวลาไปแสดงทไหนหรอท าการแสดงทไหน อยากใหคณะดเกรฮลสอดแทรกในเรองของคานยม สอดแทรกในเรองของคณธรรมจรยธรรม สอดแทรกในเรองทจะท าใหสงคมสนตสขได นอกจากจะไดรบความบนเทงตาง ๆ แลว ในเนอหาในการแสดงนนใหมการจรรโลงสงคมใหเปนสงคมสนตสขดวย ใหคณะดเกรฮลไดเนนตรงน ขณะเดยวกน ถาจะฝากไปใหประชาชนทวไป กอยากใหเปดโอกาสศลปะการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลไดมเวทในการแสดง หรอในเชงของหนวยงาน ใหหนวยงานจดหรอใหมโครงการขนมา มเวทใหการแสดงแกคณะดเกรฮล แตหลง ๆ นดเกรฮลตางคนตางอย ถาหนวยงานหรอชมชนไมรบหรอเปดโอกาสใหเขาไดแสดง ดเกรฮลกจะเลอนหายไปจากสงคมบานเรา ฉนนสงคม ชมชน หรอหนวยงาน ควรมงาน มการจดกจกรรม เพอเปดเวทใหดเกรฮลมบทบาทมากขนครบ

วชรนทร ด ารงกล (14 มกราคม 2558) ต าแหนง ผอ านวยการส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตาน ไดเสนอแนะตอคณะดเกรฮล หนวยงานราชการและผทเกยวของในการเลนเพลงพนบานดเกรฮลใหถกตามกาลเทศะ ดงทใหสมภาษณวา อนดบแรก ฝากถงคณะผเลนดเกรฮลไวกอนวา การละเลนพนบานทส าคญในสามจงหวดชายแดนภาคใตนและทนยมเลนกนมากทสดคอ ดเกรฮล ฉนนภมปญญาทองถนทมอยแลวควรสบทอดหรอถายทอดไปยงลกหลานไดอนรกษ การละเลนพนบานดเกรฮลเปนการละเลนทเปนระบบแบบแผน มวธการเลน มขนตอนการเลน มจงหวะ มโหมโรม ทงหมดอยในขนตอนของการละเลนนนแลว ซงมนเปนระบบอยแลว กอยากใหคณะดเกรฮลนสบทอดตอไป ประเดนตอไป การละเลนเพลงพนบานดเกรฮลเปนการละเลนพนบาน ผเลนดเกรฮลตองตระหนกวาควรใชดเกรฮลเปนสอในการสรางความเขาใจ ในการรณรงค ในการปลกฝงสงคมทนใหมความร ความเขาใจเพอใหอยรวมกนไดและใหเกดสนตสขในพนท ตองชวยกนอยางจรงจง หนวยงานทเกยวของ อนดบแรกกคอส านกงานคณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดจะตองตระหนก จะตองรบรรบทราบวาการแสดงเพลงพนบานดเกรฮล เปนการแสดงศลปวฒนธรรมพนบาน ไมใชเปนการเกยวของกบศาสนา แตผทเลนหรอผทรบการถายทอดศลปะพนบานนมาเขาเปนพนองมสลมเทานนเอง เพราะฉนนวธการคอตองสรางความเขาใจใหกบหนวยงานตาง ๆ แลวกหนวยงานภาครฐควรตระหนกวาเวลารบดเกรฮลไปเลน ไมควรเลนในมตของศาสนา เชน ในงานเมาลดไมควรรบดเกรฮลไปเลน เมาลดกตองวาไปตามเรองของเมาลด ไปเปนเรองของการอานบรซญญ31 เปนเรองของการอนาชด กวาไป แตบางหมบาน บางชมชน ไมเขาใจในงานทเกยวของกบมตศาสนา ยงน าดเกรฮลไปแสดง อยางนแสดงวา มนท าลาย มนท าใหดเกรฮลคอย ๆ เสอมลง ๆ ตองแยกใหออกวาดเกรฮลเปนการละเลนพนบานทพนองมสลมมารบสบทอดแคนนเอง หยดแคนนเอง อยาไปเกยวของกบอยางอน ถาเอาไปเกยวของกบอยางอน มนกจะผกกนไปตลอดเลย ต าบลนกบอกวาเลนไมได ตองไปถามโตะ อหมาม 31 รอยแกวและรอยกรองทไดเลาเรองราวชวประวตของทานศาสนฑตมฮมมด (ศอลฯ)

Page 168: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

172

โตะอหมามกตอบถกของเขา บอกวาเลนไมไดเพราะมนขดกบบทบญญต สงเหลาน อหมาม ผน าศาสนาตองเขาใจ ทานจะยอมรบหรอไมยอมรบกสดแทแต เพราะวาอนนเปนการละเลนพนบาน เปนวฒนธรรมแขนงหนง แตหนวยงานเราหรอหมบานต าบลชอบลากสงเหลานหรอการละเลนพนบานดเกรฮลนไปเลนในงานฮารรายอ และลากไปเลนในงานเมาลด แลวมนกเกดเรองแหละทน นแหละเขาเรยกวาความไมเขาใจ

เชเลคาน ปาทาน ฉายา รอมฎอน ปาทาน (20 มกราคม 2558) ต าแหนง ทปรกษาอาวโสปาตานฟอรม ไดเสนอแนะตอทกฝาย ในการแยกระหวางมตทางศาสนาและมตทางวฒนธรรม ดงท ใหสมภาษณวา ผมวาถารฐชวยทอน รฐกควรชวยทนดวย แตกไมรวาเขาชวยดานวฒนธรรมมากนอยเพยงไหน ผมรวามหนวยงานของรฐบางหนวยงาน แลวมมสลมบางทจากทอนทไมคอยสนบสนนเรองวฒนธรรมของทน แลวกไปลอบบภาคกลางวาไมควรเอาเงนของภาครฐมาชวยตรงน แตผมวาถารฐชวยทอน รฐกควรชวยทนดวย แตกไมรวาเขาชวยดานวฒนธรรมมากนอยเพยงไหน แตกตองแฟรกบแฟรนะ(ยตธรรม) ถาจะสนองลานนา แตคณไมเคยสนองทนเทาไรในเมอทนกเปนสวนหนงของคณ คลายๆ ไปมองวา ถาคณรบอสานไดโดยหลกการแลวกคอลาว เชยงใหมกค อลานนา แตถาคณสนองตรงนนไดแตคณไมเคยสนองตรงน คณไมชตรงน มนกท าใหนาสงสยเหมอนกน และผมเขาใจวา กมมสลมบางคน เขาไมเหนดวย เพราะเขาจะมองแตมตศาสนาอยางเดยว ไมคอยพศวาสกบมตวฒนธรรมและอตลกษณของมลาย บางคนอาจจะบอกวาเปนอปสรรคตอการเปนมสลมดวย ตรงนผมไมเหนดวย ผมวาศาสนากคอศาสนา ทกทกจะแสดงไมเหมอนกน อธบายไมเหมอนกน ทกททเปนโลกมสลม

ตพะล อะตะบ (08 กมภาพนธ 2558) ต าแหนง ชางท ากรชและครภมปญญาทองถน ไดเสนอแนะตอคณะดเกรฮล หนวยงานภาครฐและเอกชนและผทเกยวของ ในการปรบการละเลนใหสอดคลองกบวถชวตของสงคม ดงทใหสมภาษณวา อยากจะเสนอแนะใหกบคณะดเกรฮล ผเลนดเกรฮล ผสนบสนนสงเสรมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลทงภาครฐและเอกชนหรอหนวยงานและผทเกยวของทงหลายดวยวา ใหสอดสองดแลวาการละเลนแตละอยางตอนนสอดคลองกบวฒนธรรมของสามจงหวดชายแดนภาคใตของเราหรอไมแลวยง การทจะเปนวฒนธรรมไดนนจะตองมรากเหงา รากเหงาของดเกรฮลจะมรปแบบการละเลนทเปนแบบฉบบ มขอบเขตทแนชด และอยในกรอบ เราตองรวาดเกรฮลมอะไรบาง เขาเลนกนยงไง เขาเรมตนกนยงไง แลวกจบกนยงไง ถาเราสามารถรกษารปแบบดงเดมไวได เรากสามารถทจะรกษารปแบบของดเกรฮลทงทเลนอยปจจบนหรอในอนาคตนได การละเลนเพลงพนบานดเกรฮลทไมขดกบหลกศาสนาอสลามคนมสลมเขาสามารถทจะไปชมไปดได ทกคนในสงคมจะยอมรบ สงเหลานผมคดวาคงเปนแนวทางปฏบตทด ผปกครองกอยากสงลกสงหลานใหไปเรยนรหรอไปเลนดเกรฮลหรออนญาตใหตงเปนคณะดเกรฮลตอไปในอนาคตได การทจะท าอยางไรนน คณะผเลนเพลงพนบานดเกรฮลตองเปนคนรบผดชอบตองคด ทานตองเปนคนวางแนวทาง

Page 169: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

173

วางรปแบบดเกรฮลทมนชดเจน ทไมขดกบหลกศาสนาอสลาม เดมดเกรฮลหรอรากฐานรากเหงาของการละเลนดเกรฮล มนกไมใชดอยไมใชเลน ๆ นะครบ เพราะคนทเรมเลนดเกรฮลสวนมากกเปนผร มาจากโตะอาเหลม32เหมอนกน การทหนวยงานภาครฐหรอเอกชนเชญหรอเอาไปเลน เพอทจะใหเกดสงคมสนตสขนน ควรทจะเขาใจรปแบบดเกรฮลทถกตองดวย พอเชญดเกรฮลมาเลนแลว เราควรรวาขอมลอะไรทเราควรให เขาพดอะไรไดบาง และรปแบบไหนสามารถเลนไดบาง สงเหลาน ผมคดวา หนวยงานตาง ๆ ตองรอบคอบ ตองรคด แตทตองคดหนกทเดยวคอคณะดเกรฮล ตองวางแนวทาง วางกรอบการละเลน ซงจะตองคงรปแบบดงเดมเอาไว แลวกถายทอดใหกบผเลน ผลสดทายทได กคอการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลกจะด าเนนไปในแนวทางทสนตสข ไปในแนวทางของศาสนาอสลาม แนวทางทไมขดตอหลกศาสนาอสลามและสามารถทจะอยคสงคมอสลามตอไปไดอก ผมวาดเกรฮลนาจะยงยนไดนะครบ

ดอรอแม หะยหะซา (20 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดเสนอแนะตอหนวยงานภาครฐและเอกชนและผทเกยวของ ในการใหการดแลและสนบสนนวฒนธรรมเพลงพนบานอยางจรงจง ดงทใหสมภาษณวา อยางทผมเอยในตอนตน ๆ วา ผมสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮล แตไมใชใหประชาชนฝายเดยวเปนฝายทด าเนนการ ตองใหภาครฐดวย ภาครฐควรใหการสนบสนนในดานวฒนธรรมตรงน ตองดแลเขาบาง และควรใหความส าคญกบผเลนดเกรฮลดวย อยาใหดเกรฮลเปนเพยงแคการละเลน หรอไมใชเพราะผเลนดเกรฮลมาวจารณรฐบาลแลวเลยปลอยใหดเกรฮลหางเหนออกไป แตพอตองการกเรยกเขามา เพลงพนบานดเกรฮลตองมการพฒนา รฐอยาไปคดวานเปนของกลมโนนกลมน แตละกลมทเลนดเกรฮล ควรจะไดรบการดแลหรอไดรบการสนบสนนจากหนวยงานใดหนวยงานหนงอยางจรงจง อาจจะเปนหนวยงานราชการ เชนวฒนธรรมจงหวดหรอหนวยงานภาคเอกชนใดกได ใหการดแลอนรกษและรกษาวฒนธรรมเพลงพนบานดเกรฮลนนไว ยกใหเปนหนวยวฒนธรรมหนวยหนงทสามารถท าหนาทเปนกระบอกเสยงแทนสงคมสอสารไปยงผนยมการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลอกทหนง ขอฝากแคน ถามอะไรผดพลาดกขออภยดวย

มฮมหมดนาเซร สหลง (29 ตลาคม 2557) ต าแหนงประธานกลมสตรปตตาน ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลในการละเลนทมขอบเขต ดงทใหสมภาษณวา ถาเปนกลมเยาวชน แลวมการแขงขนประกวดดเกรฮลขนมา กนาจะด แตถามปะปนชายหญง อนนนคงไมใชแลว ผมอยากเสนอแนะวา ไมควรทจะปะปนชายหญง คนสมยกอนทยงอย ทมชวตจตใจเลนดเกรฮลเพออนรกษวฒนธรรมนน คนเหลานนอาจจะเลนไปตามแบบฉบบของเขา ตามวธของเขา เขาไมไดประเมนตวเองวา ทเลนไปมนไดอะไรมาบาง สงคมจะมองอยางไร คอคนรนนกยงโยกสะโพก แสดงลลา มาเตนร าใหเดก ๆ ลกหลานด 32 ผน าทางศาสนาอสลามทท างานเพอปกปองบ ารงและใหค าแนะน าผศรทธาทงในเรองของปญหาในชวตประจ าวน และปญหาศาสนา

Page 170: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

174

โดยไมคอยสนใจผอนวาจะกระทบกบใครบาง อยางนผมวามนคงไมเหมาะ มนอาจจะท าใหชาวบานพดในทางทไมด อยางวนกอนมดเกรฮลมาลงเลนในพนท แลวมาเรวาคนนมการละเลนหรอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลทดทสด แตพอไปดภาพจรง ๆ แลว ไมใช ดแลวมนเปนธรกจมากกวา ไมใชเปนประเพณเหมอนแตกอนแลว อนนแหละทมนเสยหาย ฉนนผมวาตองมาคดใหมวาถาเราจะเลนดเกรฮลนน เราควรเลนแบบไหน

วาสอเมาะ เงาะ (15 มกราคม 2558) ต าแหนงก านนต าบลสะก า ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮล ตลอดจนภาครฐและผทเกยวของในการสรางสรรควฒนธรรมใหไปในทศทางทดและสรางประโยชนใหกบสงคม ดงทใหสมภาษณวา อยากฝากใหกบผทมอาชพดานการเลนเพลงพนบานดเกรฮลหรอผทมจตใจรกการรองเพลงดเกรฮลวา ใหใชเวทตรงนในการใชค าพดและการรองเพลงในทางทกอใหเกดประโยชนใหมากทสด อยาท าใหคนอนมความเดอดรอนและมความทกขดวยเพลงของเรา ท าเพลงของเราใหคนฟงเขาถกใจหรอพอใจกคงจะเปนสงทด แลวกอยากฝากใหภาครฐและผทเกยวของหรอผทมบทบาททจะเขามาสนบสนนการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลตรงนวา ใหพยายามสรางสรรคเนอหาของเพลงใหเหมาะสมกบพนท และชวยจดหาอปกรณหรอเครองใชทประกอบการแสดงใหดขน เพอใหเกดประโยชนตอผฟงและผชมมากทสด

ซลกอรนยน แดแก (09 พฤศจกายน 2557) ต าแหนง เจาหนาทบรหารงานทวไป ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลในการใชเวทดเกรฮลเผยแพรแนวคดศาสนาอสลาม ดงท ใหสมภาษณวา ผมอยากเสนอใหเขาไปคดไตรตรองเรองเนอหาใหด เวลาเขาจะขบรองออกมากใหมนตามแนวของศาสนา ผมเชอวาถาเขาท าแบบนได คดวาเขาคงจะไดบญในเรองการเผยแพรอยดวย เพราะวาสวนมากดเกรฮลกจะเปนมสลมเรานแหละ ดเกรฮลกลมอนหรอคนจากศาสนาอนนนไมม จะมกคนทนบถอศาสนาอสลาม เพราะฉะนนเขาสามารถจะใชเวทตรงนเปนเวทดะวะห (การเชญชวนท าความด) ของเขาเวทหนง ผมวาเขาท าได มนดกวาทเขาจะไปขบรอง โดยไมมสาระประโยชนอะไรนอกจากความสนกสนานเทานน ใชไหม ดกวาทเถยงกนทะเลาะกนไปมาเพอทจะใหสนกสนานเทานน ซงอนนไมใชบคลกภาพของมสลมหรอนกดเกรฮล นกดเกรฮลนนคอพดยงไงทคนฟงแลวได แงคด แลวกสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได ผมวานเปนเวทหนงทเขาจะท าการดะวะหได

สมศกด ดอเระ (23 มนาคม 2558) ต าแหนงปลดอ าเภอ ไดเสนอแนะตอหนวยงานทเกยวของ และคณะดเกรฮล ในการบรรจการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลเขาไปในนโยบายทองถน ดงทใหสมภาษณวา กอยากใหทกสวนงานทเกยวของคดวาเราจะท ายงไง ใหดเกรฮลเปนนโยบายของทองถน โดยผน าทองถนเสนอใหฝายบรหารวางแผน แลวน ากลบมาใหแตละทองถนในพนทน าไปปฏบต โดยมชาวบานในทองถนรวมมอกน อยางนความมนคงจะเกดขนได อกประการหนง อยากใหผน าในหมบานหรอหวหนาคณะดเกรฮล พดความจรง พนทจงจะเกดความสงบสขได อยางตอนน ยกตวอยาง ปญหายาเสพตดมเตมทกพนท แตผน าเคยพดไมวามการตดยา มยาเสพตดในชมชนตนเอง

Page 171: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

175

จะใหต ารวจทหารมาจบอยางเดยวมนไมหมดหรอก ทกสวนตองชวยกน รแตไมกลาพด ปญหายาเสพตดกจะเตมหมบานตอไป ดเกรฮลกเชนกน ควร พฒนาใหกลมวยรนมอาชพ หรอรองเพลงสงเสรมใหวยรนมอาชพ ใหความรถงภยของยาเสพตด เปนตน

รสด ตาเยะ (5 มกราคม 2558) ต าแหนง คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน ไดเสนอแนะตอประชาชนสามจงหวดชายแดนภาคใตในการคงไวการละเลนเพลงพนบานดเกรฮลในรปแบบวฒนธรรมมลาย ดงทใหสมภาษณวา ในดานการสนบสนน ถาพวกเราอยากใหมจรง ๆ กจะใหเปนในรปแบบของวฒนธรรมมลายจรง ๆ ใหเปนเนอหาภาษามลาย และอยากใหสอความหมายในทางทด ในกรณทเราจะใหรฐมาสนบสนนนน ผมวาไมจ าเปนเพราะเราตองการทจะอนรกษวฒนธรรมมลายของเรานไว ถาคนอนมาสนบสนน กจะตองมการละเลนอยางอน วตถประสงคอน เขากมความหมายของเขา วตถประสงคของเขา ฉนนมนจะดกวาถาผสนบสนนเปนพวกเราเอง เราท าเองบนพนฐานของเราเอง เพอจะใหคงอยวฒนธรรมมลายของเราเอง ไมตองไปใหใครมาสนบสนน เพราะถาเขามาสนบสนน เขาอาจมเปาหมายของเขา ฉนนเราตองมจตส านกใหมาก ๆ การทเราจะเยยวยาอะไรกตาม เราตองมจตส านก

อกฤษฏ อดมชนก (23 มนาคม 2558) ต าแหนง วทยากรศาสนา ไดเสนอแนะตอผเลนและผสนบสนนดเกรฮลในการท าในสงทศาสนาอนมต ดงทใหสมภาษณวา อยากเสนอใหกบทานผเลนและผสนบสนนวาสงไหนทไมถกตามหลกการของอสลามพยายามลดและเลกออกไป และสงทไมผดหลกการควรด ารงไวเชนเดม

สาการยา เลาะยะผา (25 มถนายน 2557) ต าแหนง อดตประธานเครอขายสงเสรมสทธและเขาถงความยตธรรม (HAP) ไดเสนอแนะตอคณะดเกรฮลในการสงเสรมวฒนธรรมอสลาม ใหหนวยงานภาครฐในการตงใจในการแกปญหาและหนวยงานภาคเอกชนในการเขาใจในวถชวตของสงคมสามจงหวดฯ ดงทใหสมภาษณวา อยากใหดเกรฮลเสรมวฒนธรรมอสลามเขาไป เสนหการละเลนของคนสามจงหวดกควรใหเปนวฒนธรรมอสลามเพอชใหสงคมภายนอกรถงความเปนอยในบานเรา ถาเปนหางรานหรอบรษท อยากใหเขาใจความเปนอยของสงคมสามจงหวด การทจะใหดเกรฮลน าเสนอตามทวาจางกไมอยากใหกระทบกบความรสกตอสงคมบานเรา ในสวนของรฐบาลนนควรจรงใจกอนเปนอนดบแรกและแกปญหาอยางตงใจ

อารฟ จลยานนท (27 มถนายน 2557) ต าแหนง ทนตแพทย ไดเสนอแนะตอผทเกยวของในการปลกฝงวฒนธรรมทดแกเยาวชน ดงทใหสมภาษณวา อยากใหปลกฝงวฒนธรรมทดตอเยาวชน มดอกเตอรทานหนงจากมาเลเซยทมหาวทยาลยอนซานยะห เขาพดใหกบคนก าปง33บกตฟงวาถาจะด

33 หมบาน

Page 172: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

176

เจอเนเรชน34ในรนตอไปของชาต ๆ หนง ใหดคนปจจบน เดกในปจจบน เพราะพวกเขาเหลานนจะเปนผลผลตในสบปสบหาปขางหนา

อบดลซโกร สาแม (14 สงหาคม 2557) ต าแหนง ผใหญบาน ไดเสนอแนะตอหนวยงานหรอผทเกยวของในการสรางความสขใหกบคนในชาต ดงท ใหสมภาษณวา อยากใหหนวยงานทเกยวของสรางความสขใหกบคนในชาต และมความจรงใจในการแกปญหา อยาหลอกกน ขอใหมารวมกนด าเนนการแกปญหาดวยความโปรงใส มความยตธรรมและมเหตผลทแทจรง

แบเซะ (13 ตลาคม 2557) ต าแหนง สมาชก อบต. ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮลในการปรบตวใหเขากบสถานการณบานเมอง ดงท ใหสมภาษณวา อยากใหคณะดเกรฮลมการแสดงตอไปและใหปรบตวเขากบสงใหม ๆ หรอสถานการณใหม ๆ ทเกดขนในสงคม เชน การเขาสประชาคมอาเซยน สวนหนวยงานตาง ๆ ของรฐและเอกชน ควรสงเสรมและปลกฝงใหคนในพนทไดรจกดเกรฮลทแทจรง ไมควรท าใหดเกรฮลเสยรปแบบการละเลนครบ

ซาฟอ เจะเลาะ (19 มนาคม 2558) ต าแหนงประธานกรรมการอสลามประจ าจงหวด ไดเสนอแนะตอผเลนดเกรฮล ไมใหทงเรองศาสนา ดงทใหสมภาษณวา บาบอขอฝากใหคนทเลนดเกรฮลหรอดเกรบารตวา พวกเราทกคนอยาทงศาสนา เพราะศาสนานเปนเสาหลกส าหรบเรา ศาสนาตองมาอนดบหนง ศาสนานแหละทจะพาเราใหอยอยางสงบสขทงในโลกดนยา35และโลกอาครต36เราตองคดวาดนยาทเราอยนกเพอการจากไป ยงไง ๆ สกวนเรากจะตองจากไป เราจะไปพ านกอยในโลกอาครตอยางถาวร แตโลกดนยานเราอยเพอการจากไป ดงนนเราตองคด ถาเปนไปได ขอฝากใหคนทเลนดเกรฮลไปปรกษาหารอกบโตะคร อลามะ37 อสตาส38 หรอโตะอหมาม39ในพนทเรานวาตรงไหนบางในดเกรฮลทไมด ดเกรฮลทฉนรองนตรงไหนบางทไมดขอใหโตะครชวยบอกหนอย ถงแมเราจะเลนดเกรฮลกตาม แตเราอยาหางไกลกบศาสนา เราตองใกลชดกบผทรศาสนา เพอทเราจะไมเปนผทหลงทางจากศาสนา บาบอขอฝากใหผเลนดเกรฮลไปปรกษากบโตะครวา มวธเลนลกษณะไหนบางทจะท าใหไมผดตอหลกศาสนาและใหตรงกบศาสนา

สะมะแอ มะสละ (21 มถนายน 2557) ฉายาแบเซง จอมอรา ต าแหนง นกรองและหวหนาคณะดเกรฮลเตาทอง ไดเสนอแนะตอพอแมผปกครองในการเลยงดบตรหลาน และใหหนวยงานตาง ๆ สนบสนนดานการเรยนและวฒนธรรมทองถน ดงทไดใหสมภาษณวา ผมอยากใหเยาวชนไดเรยนหนงสอกน ผมไมรวาทอนเปนแบบไหน แตทหมบานผม ไมมปญหาเรองการไปโรงเรยนเลย เพราะม 34 คนทเกดและอาศยอยในเวลาเดยวกน 35 โลกทมนษยอาศยอยปจจบนน 36 โลก แหงการฟนคนชพหลงจากการตายไปแลว 37 นกคดอสลามทมความเชยวชาญเรองหลกการศาสนา 38 ครสอนศาสนาทวไปทเปนผชาย 39 ผน ามหนาทสอนและปฏบตการละหมาดแกเพอมงศรทธาตออลลอฮและนบมฮมมด

Page 173: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

177

รถไปสงโรงเรยนแปดคน เปนรถของชาวบานเองทงหมด แตทเปนปญหาน กคอปญหาของตวเดกเองกบพอแมเขา วาพอแมพวกเขาปลกฝงลกเกยวกบการเรยนยงไง ถาจะบอกวาปญหาเดกกลวไมมความปลอดภยในการไปโรงเรยน คงไมมแลวเพราะมรถมารบถงท โตะกรกสงใหรถมารบมารบเดกไปเรยน คารถคาราโตะกร40กจายใหแลว แตเรองทจะใหลกไปเรยนนตองเปนหนาทของพอแมเดก ถาจะบอกวาปญหาเรองทนไมมเงนไปเรยน กไมมเหมอนกน เพราะตอนนรฐบาลกใหทนมาแลว และพอลกถงมอครกจะเปนหนาทของครมาดแล แตถาอยบานกเปนหนาทของพอแม เรองลกพวกเขาทไมไปเรยน แบเซงจะไปตไมได เพราะสวนใหญพอแมพวกเขาไมเขาใจ ถาจะตตองใหพอแมของเดกตเองเพอทจะใหลกไดไปเรยนหนงสอ ฉนนพอแมทจะใหลกเรยนหนงสออยาใหลกนอนดก ไมเกนเทยงคนเดกตองนอนแลว จรง ๆ แลวสทมกตองนอนแลว นเปนสงทพอแมตองดแล ถาลกนอนอยบาน แลวพอแมไปอยทอน แลวจะรไมวาลกเราอยบานหรอไมอยางไร นเปนปญหาใหญมาก บางทเดกๆ หรอ วยรนอาจไปนอนทกระทอมในสวน ทนกจะเรมลองของเปนแลว หลงจากนนกจะท าใหเดกไมกลบบาน เหนไหมวาปญหาเกดจากอะไร อนทสองคอ พอแมตองตรวจวาลกนอนทบานหรอไม พอแมตองสงใหนอนทบานใหได แตบางครงพอท าตวเปนตวอยางทไมดใหลกเหน แลวลกละจะเปนแบบไหนถาเหนพอแบบนน และบางครงพอกสงใหลกชวยไปซอสงทไมด พอเหมอนสอนใหลกซอของทไมด อยางนเปนตน สวนแมกมปญหาเหมอนกน แมบางคนใหลกไปโรงเรยนโดยไมใหลกกนขาวกอนเพราะยงหงขาวไมเสรจ อยางนกม แบเซงวาตองชวยกนดแล สวนทจะเสนอใหกบรฐบาลหรอบรษทหางรานทงหลายเกยวกบดเกรวา ถาเรองเสอส าหรบดเกรนไมตองรอหางรานบรษทหรอรฐบาลใหกได ใครกไดทอยากใหกใหได แตทผมอยากเสนอ คออยากใหรฐบาลสนบสนนดเกรน และดแลใหมตลอดไป มหรอเปนวฒนธรรมของคนทนตลอดไป พอผมไมอย รนนองผมจะไดมาแทน อยากมคนมาแทนตลอด อยาใหวฒนธรรมนสาบสญหาย เพราะการเลนดเกรจะใหคนในหมบานมความรา เรงและมความสข ถาไมมดเกรเลน คนในหมบานกจะไมราเรง จงอยากใหมการเลนดเกรปละครงกยงด หรอไหมกสามเดอนครง หรอไหมกหกเดอนครง ใหเดกๆ ไดเปลยนบรรยากาศบาง และใหเดกไดใชความคด ตวอยางเชนคนนตองไปเลนทปะนาแระ ทนเราตองใชความคดวา จะท ายงไงจะคนดดเกรมความสนก จะท ายงไงใหมคนมาดเยอะ เราสามารถรองใหคนในหมบานรจกวฒนธรรมดเกรนวาเปนแบบไหน สวนรฐบาลกไมไดชวยอะไรเลย ไมมเลย รฐบาลไมเคยใหอะไรเลย อบต. กไมไดใหอะไรเลย แบเซงใชก าลงของตวเอง ซออปกรณและเลยงขาวปลาดแลเดกๆ อปกรณพวกนแบเซงซอมาในราคาสองหมนสพนบาท แบเซงขายแพะเพอจะเอาเงนมาซออปกรณ ฉะนนจงอยากใหรฐบาลมาชวยบาง ไมชวยผมกไมเปนไร แตแบเซงอยากใหรฐบาลชวยใหเดกไดเรยนหนงสอ ตวแบเซงไมมอ านาจหรอร ารวย พอเดกมาขอตงไปโรงเรยน แบเซงไมมให แบเซงกรองไห แบเซงสามารถสนบสนนดานวฒนธรรมได อยากใหเดกไดเรยน อยากใหเดกไดราเรง แตกไมรจะท ายงไง ครงกอนไปเลนทสนามไดมาเจดพน ไมทนไดจายคาผอนรถ กเอาตงคนน 40 ครสอนศาสนาอสลามตามสถาบนศกษาปอเนาะหรอผบรหารโรงเรยน

Page 174: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

178

ใหกบเดกทเลนดเกร หลงจากปะดอยมาคย มการเอาอานาซด แลวเชญเราไปเลน ไดมาเจดพน รนนจะเลนลอบา ผมกใหเลน จะท ากบขาวไมพอ กเลยท านาซกอราบ41 จะไปซอขาวสารไมได เลยเอาขาวสารจากบาน ผมท าจากก าลงของผมเอง ไมมใครสนบสนนและชวยเลย ผมจงอยากใหทกฝายเขามาสนบสนนวฒนธรรมของเรา

สะมะแอ หะมะ (18 กมภาพนธ 2558) ฉายา แบแอ กแบรายอ ต าแหนง นกรอง ไดเสนอแนะตอหนวยงานทเกยวของ ในการอ านวยความสะดวกในการเดนทางของคณะ ดงทใหสมภาษณวา ถาเกยวของกบหนวยงาน กมอยอยางหนงทอยากฝากไว อยากใหหนวยงานทเกยวของสนบสนนกลมดเกรฮล อยางนอยกอาจออกบตรประจ าตววาเปนนกแสดง เพราะอาจเพมความสะดวกในการเดนทาง บางครงตองเดนทางในตอนกลางคน สรางความสงสยใหกบเจาหนาท ท าใหไมไดรบความสะดวกตอคณะ ณ ตอนนสามารถใชอปกรณดเกรฮลทอยบนรถแสดงใหเจาหนาทดวากลมเราเปนคณะดเกรฮลก าลงเดนทางจะไปแสดงหรอกลบจากการแสดง สามารถใหเขาดอปกรณดนตรทเราม เจาหนาทกพอจะเขาใจแลววาก าลงจะไปแสดงเพลงพนบานดเกรฮล ในจงหวดยะลาจะไมเปนไร เพราะเขารจกแบแอวาเปนนกรองดเกรฮล ถาไปทางจงหวดนราธวาสกคงตองถกเจาหนาทตรวจคนดกอน และถาเปน แบแอคนเดยว หรอเดนทางไปคนเดยว เขาจะเชญแบแอคนเดยว อยางนไมเปนไรเพราะเราไมไดอยเปนกลมกอน ไมคอยมปญหาเทาไร กจงอยากใหฝายทเกยวของซงอาจไมตองใชงบประมาณมากเทาไร อยางนอยๆ สามารถใหความสะดวกตอคณะตเกรฮล ระหวางตองเดนทางในยามวกาล แคนกเปนการสนบสนนแลว

41 ขาวย า

Page 175: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

บทท 5

สรป การอภปรายผล ขอเสนอแนะ

การวจยเรอง บทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดก าหนดวตถประสงคของการศกษาเอาไว 3 ประการ คอ 1) เพอศกษาแนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของเพลงพนบานดเกรฮลทมผลตอสงคมทองถนและสงคมสวนรวมของประเทศ 2) เพอศกษาความสมพนธของเนอหาและค ารองของดเกรฮลกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ 3) เพอศกษาผลกระทบของดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประชากรทใชในการศกษาวจยครงน คอ 1) ศลปนดเกรฮล จงหวดละ 4 คน รวมทงหมด 12 คน ในจงหวดยะลา จากอ าเภอยะหา 2 คน และอ าเภอรามน 4 คน ในจงหวดปตตาน จากอ าเภอหนองจก 1 คน อ าเภอทงยางแดง 1 คน อ าเภอแมลาน 1 คน และอ าเภอเมองปตตาน 1 คน รวม 4 คน ในจงหวดนราธวาส จากอ าเภอยงอ 2 คน อ าเภอเมอง 1 คน อ าเภอเจาะไอรอง 1 คน อ าเภอบาเจาะ 1 คน รวม 4 คน 2) เจาหนาทสวนราชการและหนวยงานทเกยวของและประชาชนทวไป รวม 42 คน ไดแก ตวแทนจากองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดยะลา 3 คน ปตตาน 4 คน นราธวาส 1 คน รวม 8 คน ตวแทนจากสวนราชการในจงหวดยะลา 1 คน ปตตาน 4 คน นราธวาส 1 คน รวม 6 คน ตวแทนจากส านกงานคณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดยะลา 1 คน ปตตาน 2 คน นราธวาส 1 คน รวม 4 คน ตวแทนจากสถานศกษาในจงหวดยะลา 2 คน ปตตาน 4 คน รวม 6 คน ตวแทนจากประชาชนทวไปในจงหวดยะลา 7 คน ปตตาน 6 คน นราธวาส 5 คน รวม 18 คน การวจยครงน เปนการศกษาเชงคณภาพ (Qualitative research) ใชวธการศกษาจากเอกสาร การสงเกต และการสมภาษณ ขอมลทไดจากการศกษาเอกสารทเกยวของ การสงเกต และการสมภาษณ น ามาวเคราะหเชงเนอหา (content analysis) จดระเบยบขอมล จดกลมขอมล และสงเคราะหขอมล แลวพรรณนาความโดยใชความร ดานสงคม วฒนธรรม และดานอน ๆ ทเกยวของมาอธบายใหเหนถงบทบาทของดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนใต และน าเสนอขอมลโดยใชการพรรณนา ใชความรเชงวชาการ แนวคด ทฤษฎ ความรดานสงคม วฒนธรรม และดานอนๆ ทเกยวของมาอธบาย

สรป ผวจยไดศกษาบทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดน

ภาคใต ดงตอไปน 1. ผลจากการศกษาแนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของเพลง

Page 176: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

195

พนบานดเกรฮลทมผลตอสงคมทองถนและสงคมสวนรวมของประเทศ พบวา เพลงพนบานดเกรฮลไดท าหนาทและมบทบาทส าคญตอสงคมและชมชน ไดสะทอนสภาพสงคมในแงมมตางๆ และสอดแทรกสาระเนอหาสาระใหสงคมไดคดไตรตรอง

ในเนอหาสาระเพลงพนบานดเกรฮลไดสอดแทรกการนกถงพระเจาและความเชอในศาสนา ค าสงสอนของศาสนา และเนอหาดานคณธรรมจรยธรรมในการด าเนนชวต เพลงพนบานดเกรฮลไดโนมนาวจตใจคนในชมชนใหปฏบตตามศาสนาและวฒนธรรมประเพณของตนเอง ขดเกลาจตใจและเชญชวนเยาวชนกระท าความด ปลกจตส านกเยาวชนรกการศกษา รจกการกตญญกตเวทตอผมพระคณ การดแลครอบครวและการเลยงดบตร การใชชวตในครอบครว การครองรกครองเรอนตลอดจนความรกระหวางหนมสาว และใหขอคดในการด าเนนชวต เพลงพนบานดเกรฮลไดชวยเหลอและชน าสงคม สรางความรกความเขาใจและความสงบสขของบานเมอง สงเสรมดานการศกษา สงเสรมใหเคารพในกฎระเบยบ พฒนาบานเมองและสงคม และรณรงคตอตานยาเสพตด และเพลงพนบานดเกรฮยงไดสอดแทรกสถานะและโชคชะตาชวตของครอบครวผเลนดวย

นอกจากน เพลงพนบานดเกรฮลยงมบทบาทส าคญในการอนรกษธรรมชาต ในการชนชมความสวยงามของบานเมอง การรณรงคทรพยากรในหมบาน การประชาสมพนธบานเมองและผลตภณฑของทองถน การอนรกษภาษามลาย การเชดชวฒนธรรมประจ าทองถน ตลอดจนการน าเสนอคานยม 12 ประการ

นอกเหนอจากการสอดแทรกเนอหาสาระดงกลาวแลว เพลงพนบานดเกรฮลยงไดใหความสนกสนานใหแกผชม และรองเทดพระเกยรตและสดดในหลวงในงานพธส าคญๆ อกดวย

2. ผลจากการศกษาความสมพนธของเนอหาค ารองของดเกรฮลกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา เพลงพนบานดเกรฮลสบทอดตงแตสมยการปกครอง 7 หวเมองจนถงปจจบน ซงเปนวฒนธรรมเดยวทยงถอวาเขมแขงสามารถอยในสงคมไดและมอทธพลตอสงคมสามจงหวดมากกวาการละเลนอน ๆ สวนใหญมความสอดคลองกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตหลายประการดวยกน และมเพยงบางสวนเทานนทเนอหาไมสอดคลองกน

เพลงพนบานดเกรฮลสอดคลองกบคณธรรมและจรยธรรมซงหากยอนดดเกรฮลในอดตนนจะเกยวของกบค าสงสอนในศาสนาเปนอยางมาก แนวคดในการด ารงชวต การศกษา และการประกอบอาชพของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใต

เพลงพนบานดเกรฮลสอดคลองกบลกษณะของทองถน ภาษาและวฒนธรรมประเพณของทองถน โอกาสส าคญๆ ของทองถน การมสมพนธไมตรอนดและสนตสขของทองถน ความเปนหนงเดยวกนโดยเฉพาะความสามคคของสงคมในอดตซงเปนวถชวตของชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต และยงไดสอดคลองกบผเลนและคนดซงเปนคนในพนทสามจงหวดเอง ตลอดจนสอดคลองกบสถานทส าคญๆ และหนวยงานราชการในสามจงหวดชายแดนภาคใตอกดวย

Page 177: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

196

นอกจากมความสอดคลองในทองถนแลว เพลงพนบานดเกรฮลไดท าหนาทรกษาอตลกษณประจ าทองถน ดานภาษาของตนเองดวยการใชภาษามลาย ดานภมปญญาทองถนทเปนวฒนธรรมมลาย ดานการแตงกายของคนสามจงหวดทเปนแบบมลาย ดนตรพนบานทมเนอรองและท านองแบบมลายดงเดมททกคนจะมอารมณรวมกบเสยงดนตรน และการละเลนรวมทงกจกรรมในยามวางของชมชนในอดตเพราะการละเลนดเกรฮลในอดตจะเลนหลงจากทกคนไดเสรจสนภารกจทางศาสนากนแลว ตลอดจนสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลในบางสวนอกดวยโดยการเชอมโยงนโยบายของรฐบาลใหประชาชนน าไปปฏบต

ในดานความไมสอดคลองนนมกลมคนบางกลมเทานน ทไมเหนดวยกบการแสดงดเกรฮล สวนในดานบทบาทหนาท เพลงพนบานดเกรฮลไดสงเสรมกจกรรมของหนวยงานราชการและกจกรรมของชมชน สงเสรมเยาวชนใชเวลาวางใหเกดประโยชนดวยการหนมาเลนดเกรฮลเพอความสนกสนานและสรางรายไดใหกบตวเอง และรณรงคใหเยาวชนหางไกลยาเสพตด นอกจากนน ยงสงเสรมความสามคคในชมชน สรางความเขาใจอนดระหวางชมชนโดยเฉพาะระหวางเดกและผใหญ และสรางความสมพนธอนดระหวางชมชนกบหนวยงานของรฐ

นอกจากนน ไดท าหนาทปลกฝงเยาวชนใหตงใจเรยน แจงขอมลขาวสารของรฐใหแกประชาชน ชวยในการประสานงานระหวางหนวยงานรฐและชมชน ตลอดจนท าหนาทเปนสอสะทอนวถชวตความเปนอยของคนในพนทดวย

3. ผลจากการศกษาผลกระทบของดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา การแสดงดเกรฮลแบบดงเดมสงผลดอยหลายดาน

ในประการแรก การละเลนเพลงพนบานดเกรฮลเปนการสรางศลปะการแสดงและเสนหทางวฒนธรรมของชนมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใต การอนรกษวฒนธรรมการละเลนพนบาน การสงเสรมดานคณธรรมและจรยธรรมดวยการหามปรามและตกเตอนการกระท าความชวและสงเสรมการกระท าความด การสรางสงคมสนตสขและสรางความเขาใจใหเกดขนในสงคมพหวฒนธรรม การสงเสรมเยาวชนรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน การปลกจตส านกใหรกกนและเออเฟอตอกน นอกจากทกลาวมาขางตนแลว เพลงพนบานดเกรฮลไดสรางความสขสนกสนานใหกบชมชนและชวยผอนคลายความเครยดในสถานการณปจจบน อกทงไดท าหนาเปนสอประชาสมพนธระหวางหนวยงานรฐและประชาชน ตลอดจนใหความส าคญในการน าค าสอนในดเกรฮลไปปรบใชในชวตประจ าวน

สวนในดานลบ เพลงพนบานดเกรฮลมผลกระทบตอศาสนาอสลามและวถชวตของชาวมสลม มหลายปจจยในการแสดงดเกรฮลทผดหลกศาสนา

การทหญงชายอยปะปนกนและออกมาเตนดวยกนสงผลกระทบตอมารยาทอสลาม บางครงการแตงกายของผหญงไดท าใหเสยภาพพจนและภาพลกษณของศาสนาอสลามเปนอยางมากโดย

Page 178: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

197

หลกการแลวผหญงตองแตงตวมดชดและไมควรออกไปแสดงตอหนาสาธารณชน การแสดงในเวลาของการปฏบตศาสนกจและใกลสถานทส าคญทางศาสนา การใชภาษาทไม

ถกตองและการแตงกายทไมสภาพ และการเกดความบนเทงทเลยขอบเขตของศาสนาซงตามหลกการของศาสนาอสลามการละเลนดเกรฮลถอวาเปนการท ามะซยต1 เพราะไปกระทบในมตของศาสนาและความศรทธาของมสลม

สวนในดานเนอหา เพลงพนบานดเกรฮลอาจใชเนอรองทลามกหยาบโลน บางครงเพลงพนบานดเกรฮลมเนอรองเปนสองแงสองงาม มเนอหาไมดและไมเหมาะสม โดยเฉพาะ เพลงเบดเตลด หรอ เพลงจแจ ซงมค ารองชวนใหเกดการทะเลาะววาท มการรองเสยดสสงคมหรอไปกระทบกบตวบคคล การสอดแทรกเนอหาซงไมเหมาะสมทน าจากวฒนธรรมภายนอก ท าใหผใหญเสอมศรทธาตอเนอหาเพลงพนบานดเกรฮล และการแสดงดเกรฮลทผดรปแบบ และอกประการสดทาย การแสดงเพลงพนบานดเกรฮลบางครงเปนแบบอยางทไมเหมาะสมแกเยาวชน โดยการไมรจกแบงเวลาและการน าเสนอเนอรองในทางเสอมเสย

อกมมมองหนง ในภาพรวมเพลงพนบานดเกรฮลไมไดสงผลกระทบอะไรมากตอความเปนอยของคนในพนทและสงคมพหวฒนธรรม หากไดไปกระทบตอสงคมอยางจรงจงแลว เพลงพนบานดเกรฮลคงไมสามารถด าเนนอยไดในสงคมอยางแนนอน

4. ขอเสนอแนะและความคดเหนตอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา มการเสนอตอผเลนดเกรฮล หนวยงานภาครฐและภาคเอกชน และประชาชนทวไป

การเสนอแนะตอผเลนดเกรฮล ในการสอดแรกเนอหาทเปนประโยชนตอสงคมและสามารถน าเนอหาไปปรบใชในชวตประจ าวน พฒนาฝไมลายมอใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศ ใหรกษาอตลกษณการละเลนดเกรฮลดวยการแสดงทอยในกรอบ

การเสนอแนะตอหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน ในการอนรกษและสงเสรมการศลปะพนบานดเกรฮลสบทอดใหเปนวฒนธรรมทดของสามจงหวดชายแดนภาคใตและสามารถด าเนนอยไดในสงคมปจจบน และบรรจในหลกสตรของสถานศกษา

การเสนอแนะตอประชาชนทวไป การสงเสรมเยาวชนในการใชเวลาวางใหเปนประโยชน การสบสานวฒนธรรมการละเลนพนบานในชมชน การอนรกษภมปญญาทองถนใหชนรนหลงสามารถสบทอดและเรยนรเกยวกบมรดกทางวฒนธรรมมลาย และบมเพาะจตส านกใหอยรวมกนในพนทอยางรกใครดงทบรรพบรษทเคยอยรวมกนมาในอดต

การอภปรายผล

1 การกระท าทท าตวใหหางจากอลลอฮ หางจากบทบญญตอสลาม กระท าใหสงทเปนบาป

Page 179: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

198

ผลจากการศกษาแนวคดและสาระส าคญเกยวกบคณธรรมและจรยธรรมของเพลงพนบาน ดเกรฮลทมผลตอสงคมทองถนและสงคมสวนรวมของประเทศ ซงพบวา ในเนอหาสาระเพลงพนบาน ดเกรฮลไดสอดแทรกการนกถงพระเจาและความเชอในศาสนา ค าสงสอนของศาสนา และเนอหาดานคณธรรมจรยธรรมในการด าเนนชวต เนองจาก ศาสนาอสลามมอทธพลในพนทท าใหดเกรฮฮลใชหลกธรรมค าสอนทางศาสนาในการสงสอนและเตอนสตผชมการแสดง (สธ เทพสรวงศ 2546) สอดคลองกบ อามเนาะ ยาสาแล และคณะ (2555) ทไดกลาววา เพลงพนบานไดสะทอนถงความเชอของคนมลายเกยวกบศาสนาอสลาม ซงถอเปนแนวทางในการด ารงชวตของคนมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใต ทงนค าสอนทางศาสนาอสลามมความละเอยดครอบคลมทกเนอหาในสงคม ทงในระดบบคคล ครอบครวหรอแมแตในระดบสงคมและประเทศ (นรมาน จนตารา 2558) สวน นพดล ทพยรตน (2556:ออนไลน) ไดยนยนวา ศาสนาอสลามกลบมอทธพลในพนทเพมมากขน นคอเหตผลทวาท าไมเพลงพนบานปตตานมการปรบตวเองไปตามวถชวตของชาวมสลมตงแตนนเปนตนมาอยางเหนไดชด หลกฐานทดทสดคอการรองอนาชด (Anasyid) รวมทงดเกรฮล (Dikir – Hulu) และ กรอโตะ (greu – Toh) เพลงพนบานดเกรฮลไดโนมนาวจตใจคนในชมชนใหปฏบตตามศาสนาและวฒนธรรมประเพณของตนเอง ขดเกลาจตใจและเชญชวนเยาวชนกระท าความด ปลกจตส านกเยาวชนรกในการศกษา รจกการกตญญกตเวทตอผมพระคณ การดแลครอบครวและการเลยงดบตร การใชชวตในครอบครว การครองรกครองเรอนตลอดจนความรกระหวางหนมสาว และใหขอคดในการด าเนนชวต เพลงพนบานดเกรฮลไดชวยเหลอและชน าสงคม สรางความรกความเขาใจและความสงบสขของบานเมอง สงเสรมดานการศกษา สงเสรมใหเคารพในกฎระเบยบ พฒนาบานเมองและสงคม และรณรงคตอตานยาเสพตด และเพลงพนบานดเกรฮยงไดสอดแทรกสถานะและโชคชะตาชวตของครอบครวผเลนดวย ดงท ภญโญ เวชโช (2549) ไดกลาวไววา เพลงพนบานดเกรฮลเปนศลปะการแสดงทเปนเอกลกษณของสามจงหวดชายแดนภาคใต และมบทบาทในดานใหความบนเทง การใหการศกษา การควบคมสงคม การระบายความคบของใจ การอนรกษศลปวฒนธรรมทองถน ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และบทบาทในฐานะทเปนสอสารมวลชนของชาวบาน

นอกจากน เพลงพนบานดเกรฮลยงมบทบาทส าคญในการอนรกษธรรมชาต ในการชนชมความสวยงามของบานเมอง การรณรงคทรพยากรในหมบาน การประชาสมพนธบานเมองและผลตภณฑของทองถน การอนรกษภาษามลาย การเชดชวฒนธรรมประจ าทองถน ตลอดจนการน าเสนอคานยม 12 ประการ และนอกจากไดสอดแทรกเนอหาสาระดงกลาวแลว เพลงพนบานดเกรฮลยงไดใหความสนกสนานใหแกผชม และรองเทดพระเกยรตและสดดในหลวงในงานพธส าคญๆ อกดวย สอดคลองกบ พจนย กงตาล (2547) ท ไดศกษาเรองเพลงพนบานโพหก พบวา เพลงพนบาน โพหก นอกจากจะเลนเปนการละเลนภายในหมบานเพอความสนกสนานแลวยงไดมการจดประกวดเพออนรกษ และไดรบการสงเสรมจากทางราชการและหนวยงานทองถนใหมการเผยแพรไปยงทองถนอนๆ อนเปนการประชาสมพนธเพอการทองเทยวและยงเปนการสงเสรมวฒนธรรมพนบานนใหแพรหลายอกดวย

2. ผลจากการศกษาความสมพนธของเนอหาค ารองของดเกรฮลกบวถชวตของประชาชนใน

Page 180: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

199

สามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา เพลงพนบานดเกรฮลสบทอดตงแตสมยการปกครอง 7 หวเมองจนถงปจจบน ซงเปนวฒนธรรมเดยวทยงถอวาเขมแขงสามารถอยไดในสงคมและมอทธพลตอสงคมสามจงหวดมากกวาการละเลนอน ๆ สวนใหญมความสอดคลองกบวถชวตของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตหลายประการดวยกน และมเพยงบางสวนเทานนทเนอหาไมสอดคลองกน

เพลงพนบานดเกรฮลสอดคลองกบคณธรรมและจรยธรรมซงหากยอนดดเกรฮลในอดตนนจะเกยวของกบค าสงสอนในศาสนาเปนอยางมาก แนวคดในการด ารงชวต การศกษา และการประกอบอาชพของคนในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดงท อามเนาะ ยาสาแล และคณะ (2555) ไดพบวาเพลงพนบานไดสะทอนถงความเชอของคนมลายเกยวกบศาสนาอสลาม ซงถอเปนแนวทางในการด ารงชวตของคนมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใต

เพลงพนบานดเกรฮลสอดคลองกบลกษณะของทองถน ภาษาและวฒนธรรมประเพณของทองถน โอกาสส าคญๆ ของทองถน การมสมพนธไมตรอนดและสนตสขของทองถน ความเปนหนงเดยวกนโดยเฉพาะความสามคคของสงคมในอดตซงเปนวถชวตของชมชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต และยงไดสอดคลองกบผเลนและคนดซงเปนคนในพนทสามจงหวดเอง ตลอดจนสอดคลองกบสถานทส าคญๆ และหนวยงานราชการในสามจงหวดชายแดนภาคใตอกดวย ดงท เปรมสร ศกดสง และคณะ (2550) ไดกลาวไววา ดเกรฮลมความเปนมาทยาวนานรวมสมยกบประวตศาสตรดนแดนสามจงหวดภาคใต คอ ปตตาน ยะลา นราธวาส โดยในปจจบนการแสดงดเกรฮลถอวา ไดรบความนยมอยางสงจากประชาชนในทองถน ทงมชอเสยงในระดบประเทศ เปนศลปะการแสดง ทมเอกลกษณ ทงผเลน ดนตร สสน ลลา โดยเฉพาะการผสมผสานวฒนธรรมทองถนเขากบวฒนธรรมมลายไดอยางลงตว

นอกจากมความสอดคลองในทองถนแลว เพลงพนบานดเกรฮลไดท าหนาทรกษาอตลกษณประจ าทองถน ดานภาษาของตนเองดวยการใชภาษามลาย ดานภมปญญาทองถนทเปนวฒนธรรมมลาย ดานการแตงกายของคนสามจงหวดทเปนแบบมลาย ดนตรพนบานทมเนอรองและท านองแบบมลายดงเดมททกคนจะมอารมณรวมกบเสยงดนตรน และการละเลนรวมทงกจกรรมในยามวางของชมชนในอดตเพราะการละเลนดเกรฮลในอดตจะเลนหลงจากทกคนไดเสรจสนภารกจทางศาสนากนแลว ตลอดจนสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลในบางสวนอกดวยโดยการเชอมโยงนโยบายของรฐบาลใหประชาชนน าไปปฏบต

อยางไรกตาม ในดานความไมสอดคลองนนมกลมคนบางกลมเทานนทไมเหนดวยกบการแสดงดเกรฮล สวนในดานบทบาทหนาท เพลงพนบานดเกรฮลไดสงเสรมกจกรรมของหนวยงานราชการและกจกรรมของชมชน สงเสรมเยาวชนใชเวลาวางใหเกดประโยชนดวยการหนมาเลนดเกรฮลเพอความสนกสนานและสรางรายไดใหกบตวเอง และรณรงคใหเยาวชนหางไกลยาเสพตด นอกจากนน ยงสงเสรมความสามคคในชมชน สรางความเขาใจอนดระหวางชมชนโดยเฉพาะระหวาง

Page 181: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

200

เดกและผใหญ และสรางความสมพนธอนดระหวางชมชนกบหนวยงานของรฐ นอกจากนน ไดท าหนาทปลกฝงเยาวชนใหตงใจเรยน แจงขอมลขาวสารของรฐใหแก

ประชาชน ชวยในการประสานงานระหวางหนวยงานรฐและชมชน ตลอดจนท าหนาทเปนสอสะทอนวถชวตความเปนอยของคนในพนทดวย

3. ผลจากการศกษาผลกระทบของดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา การแสดงดเกรฮลแบบดงเดมสงผลดอยหลายดาน

ในประการแรก การละเลนเพลงพนบานดเกรฮลเปนการสรางศลปะการแสดงและเสนหทางวฒนธรรมของชนมลายในสามจงหวดชายแดนภาคใต การอนรกษวฒนธรรมการละเลนพนบานดวยการน าเอาคนทมความสามารถในการแสดงดเกรฮลมาถายทอดใหกบรนหลงไดมความรความเขาใจและเลงเหนถงความส าคญของดเกรฮล (ซารน เจะมะ และคณะ 2554) การสงเสรมดานคณธรรมและจรยธรรมดวยการหามปรามและตกเตอนการกระท าความชวและสงเสรมการกระท าความด การสรางสงคมสนตสขและสรางความเขาใจใหเกดขนในสงคมพหวฒนธรรม การสงเสรมเยาวชนรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน การปลกจตส านกใหรกกนและเออเฟอตอกน นอกจากทกลาวมาขางตนแลว เพลงพนบานดเกรฮลไดสรางความสขสนกสนานใหกบชมชนและชวยผอนคลายความเครยดในสถานการณปจจบน อกทงไดท าหนาเปนสอประชาสมพนธระหวางหนวยงานรฐและประชาชน ตลอดจนใหความส าคญในการน าค าสอนในดเกรฮลไปปรบใชในชวตประจ าวน

สวนในดานลบ เพลงพนบานดเกรฮลมผลกระทบตอศาสนาอสลามและวถชวตของชาวมสลม มหลายปจจยในการแสดงดเกรฮลทผดหลกศาสนา

การทหญงชายอยปะปนกนและออกมาเตนดวยกนสงผลกระทบตอมารยาทอสลาม บางครงการแตงกายของผหญงไดท าใหเสยภาพพจนและภาพลกษณของศาสนาอสลามเปนอยางมาก โดยหลกการแลวผหญงตองแตงตวมดชดและไมควรออกไปแสดงตอหนาสาธารณชน

การแสดงในเวลาของการปฏบตศาสนกจและใกลสถานทส าคญทางศาสนา การใชภาษาทไมถกตองและการแตงกายทไมสภาพ และการเกดความบนเทงทเลยขอบเขตของศาสนา ซงตามหลกการของศาสนาอสลาม การละเลนดเกรฮลถอวาเปนการท ามะซยต2 เพราะไปกระทบในมตของศาสนาและความศรทธาของมสลม

สวนในดานเนอหา เพลงพนบานดเกรฮลอาจใชเนอรองทลามกหยาบโลน บางครงเพลงพนบานดเกรฮลมเนอรองเปนสองแงสองงาม มเนอหาไมดและไมเหมาะสม โดยเฉพาะ เพลงเบดเตลด หรอ เพลงจแจ ซงมค ารองชวนใหเกดการทะเลาะววาท มการรองเสยดสสงคมหรอไปกระทบกบตวบคคล การสอดแทรกเนอหาซงไมเหมาะสมทน าจากวฒนธรรมภายนอก ท าใหผใหญเสอมศรทธาตอ

2 การกระท าทท าตวใหหางจากอลลอฮ หางจากบทบญญตอสลาม กระท าใหสงทเปนบาป

Page 182: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

201

เนอหาเพลงพนบานดเกรฮล และการแสดงดเกรฮลทผดรปแบบ และประการสดทาย การแสดงเพลงพนบานดเกรฮลบางครงเปนแบบอยางทไมเหมาะสมแกเยาวชน โดยการไมรจกแบงเวลาและการน าเสนอเนอรองในทางเสอมเสย

อกมมมองหนง ในภาพรวมเพลงพนบานดเกรฮลไมไดสงผลกระทบอะไรมากตอความเปนอยของคนในพนทและสงคมพหวฒนธรรม หากไดไปกระทบตอสงคมอยางจรงจงแลว เพลงพนบานดเกรฮลคงไมสามารถด าเนนอยไดในสงคมอยางแนนอน ดงท สธ เทพสรวงศ (2546) กลาววา ดเกรฮลสรางความสข ความบนเทงใหกบชมชน เสรมสรางความรและสตปญญาสประชาชน และสงเสรมคณธรรม รวมทง ดเกรฮลยงไดรบความนยมและการยอมรบจากสงคมทงภายในและภายนอกพนทเปนอยางมาก

4. ขอเสนอแนะและความคดเหนตอการแสดงเพลงพนบานดเกรฮลในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา มการเสนอตอผเลนดเกรฮล หนวยงานภาครฐและภาคเอกชน และประชาชนทวไป

การเสนอแนะตอผเลนดเกรฮล ในการสอดแรกเนอหาทเปนประโยชนตอสงคมและสามารถน าเนอหาไปปรบใชในชวตประจ าวน พฒนาฝไมลายมอใหเปนทยอมรบทงในและตางประเทศ ใหรกษาอตลกษณการละเลนดเกรฮลดวยการแสดงทอยในกรอบ

การเสนอแนะตอหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน ในการอนรกษและสงเสรมการศลปะพนบานดเกรฮลสบทอดใหเปนวฒนธรรมทดของสามจงหวดชายแดนภาคใตและสามารถด าเนนอยไดในสงคมปจจบน และบรรจในหลกสตรของสถานศกษา ดงท เปรมสร ศกดสง และคณะ (2550) ไดกลาวไววา ดเกรฮลใหทงสาระในเชงสรางสรรค ใหอดมการณผานความบนเทงอยางมอรรถรส จงเปนพลงความคด พลงศรทธา ซงหนวยงานของภาครฐควรใหความส าคญ และใหการสนบสนนด ายการสงเสรมผานองคกรทองถนและสถาบนการศกษา

การเสนอแนะตอประชาชนทวไป การสงเสรมเยาวชนในการใชเวลาวางใหเปนประโยชน การสบสานวฒนธรรมการละเลนพนบานในชมชน การอนรกษภมปญญาทองถนใหชนรนหลงสามารถสบทอดและเรยนรเกยวกบมรดกทางวฒนธรรมมลาย และบมเพาะจตส านกใหอยรวมกนในพนทอยางรกใครดงทบรรพบรษทเคยอยรวมกนมาในอดต ซงสอดคลองกบ ซารน เจะมะ และคณะ (2554) ทไดใหแนวทางในการอนรกษและฟนฟศลปวฒนธรรมทองถนอยางมประสทธภาพและประสทธผลวา ควรปลกฝงใหเดกรกและสนใจในดเกรฮล จดกจกรรมทองถนใหมการแสดงดเกรฮลขนทกครงทมกจกรรม ปลกฝงจตส านกในชมชนในการอนรกษดเกรฮล สวนหนวยงานรฐ ควรใหกระทรวงศกษาธการสงเสรมใหมการสอนศลปวฒนธรรมทองถนอยในหลกสตรประถมศกษา โดยใหผทมความรเปนผถายทอด และใหมนโยบายทรฐเขามาอนรกษฟนฟวฒนธรรมเพอไมใหสญหายไปจากชมชนตางๆ เพราะตามล าพงในททมการแสดงลเกฮลจะมนอยมาก เมอรฐเขามาชวยเหลอท าใหคนรจกการละเลนมากขน

Page 183: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

202

กวาเดม ดวยท “เพลงพนบานดเกรฮลเปนมรดกทางวฒนธรรมของคนมลาย และเปนสอดานจตวทยาทบงบอกถงความรก ความสามคค และความเจรญ”

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป จากการศกษาบทบาทเพลงพนบานดเกรฮลในการเสรมสรางสนตสขในสามจงหวดชายแดน

ภาคใตในครงน ผวจยมขอเสนอแนะเพอประโยชนในการศกษาเกยวกบเพลงพนบานดเกรฮลตอไป ดงน

1. ควรศกษาการบรณาการดเกรฮลกบการจดการเรยนการสอนภาษาตางประเทศ 2. ควรศกษาภมปญญาทองถนในการใหคณคาทางสงคม 3. ควรศกษาการละเลนดเกรฮลทถกตองตามหลกศาสนาเพอความยงยนในสงคม 4. ควรศกษาการประยกตใชเพอการพฒนาอาชพของชมชนและการอนรกษศลปะการแสดง

นตอไปในอนาคต เพราะสงคมก าลงเขาสสมยใหมทามกลางกระแสแหงโลกาภวฒนทสงอทธพลตอศลปวฒนธรรมของสงคมและของชาตโดยรวม ในขณะทผเลนหรอศลปนแตละคนก าลงเขาสสงคมผสงอายอยทกวนและการละเลนชนดนกอาจสญหายตามไปดวย

Page 184: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

บรรณานกรม

กระทรวงพาณชย. (2556). ดชนความเชอมนดานการคาและการลงทน 3 จงหวดชายแดนภาคใต, ส านกสารสนเทศและดชนเศรษฐกจการคารวมกบศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต สบคนจาก http://www.sbpac.go.th/tisis/upload/255605.pdf เมอ 1 ตลาคม 2559

กระทรวงศกษาธการ. (2557). “ยตธรรมชมชน” กระบวนการรวมระหวาง อปท.–ชมชนและหนวยงานยตธรรม, งานวจยเพอทองถน. 15 (4), 24-27.

ขนษฐา จตชนะกล. (2545). คตชนวทยา. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, ซารน เจะมะ และคณะ. (2554). ลเกฮลในจงหวดปตตาน กรณศกษา: ต.รสะมแล อ.เมอง

จ.ปตตาน, งานวจย. ปตตาน: มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ญาซร เอาดาฮ. (2556). หลกเจตนารมณแหงกฎหมายอสลาม. คมอศกษาเบองตน. IIIT: London..

สบคนจาก https://books.google.com.my เมอ 7 ม.ค. 2558 ณฎฐาพร หอมแชม. (2548). ลเกฮล : กรณศกษาคณะอาเนาะป อมาร อาเนาะปย อาเภอแมลาน

จงหวดปตตาน. ปรญญานพนธ ศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชามานษยดรยางควทยา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ตายดน อสมานและคณะ. (2555). รปแบบการสรางสงคมสนตภาพในสามจงหวดชายแดนภาคใตผานกระบวนการของคณะกรรมการอสลามประจามสยด, รายงานวจย. ยะลา: มหาวทยาลยราชภฎยะลา

ธนพร พทกษอปถมภ. (2542). ศกษาวเคราะหผลงานเพลงพนบานของขวญจต ศรประจนต, วทยานพนธ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง.

นพดล ทพยรตน. (2556). เพลงพนบานปตตาน : อตลกษณและบรบททางสงคมวฒนธรรม. ปตตาน: คณะศลปศาสตรประยกตและศลป มหาวทยาลยสงขลานครนทร. สบคนจาก http://finearts.pn.psu.ac.th/article/2556/a.noppadol2.pdf เมอ 20 สงหาคม 2557

นวรตน รตนศรวอ. (2550). กระบวนการเรยนรและการถายทอดภมปญญาเพลงพนบานหมอลา : กรณศกษาฉววรรณ ดาเนน, วทยานพนธ. นครราชสมา : มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา

นาซบะห จะปะกยา. (2555). อนาคต“โมเดรนดเกรมวสค” หลงสนคารณ จรรโลงศลป, รสมแล, วารสารกงวชาการ, 33 (3), 40-44. สาขาวชาภาษาและวรรณคดไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน สบคนจาก

Page 185: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

205

http://kaekae.oas.psu.ac.th/rlej/include/getdoc.php?id=4889&article=1730&mode=pdf. เมอ 4 พฤษภาคม 2557

นออน พณประดษฐ. (2555). จรยธรรม: ทฤษฎและรปแบบการพฒนา. ขอนแกน : โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน

นรมาน จนตารา. (ม.ป.ป.).การปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และวนยของเดกและเยาวชนมสลมในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต: ปตตาน ยะลา และนราธวาส สบคนจาก http://www.hu.ac.th/ Symposium 2014/ proceedings/data/3403/3403-7.pdf เมอ 19 กมภาพนธ 2558

บญชา ราชมณ. (2554). โมเดรนดเกรมวสค: อตสาหกรรมดนตรและพฒนาการของสอบนเทงในปาตาน. รไบยาต: วารสารวชาการดานเอเชยศกษา . นครศรธรรมราช: คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ, (2), 3. สภาวะความเปนสมยใหมอนแตกกระจาย: การคนหาประวตศาสตรสงคมวฒนธรรมปาตาน. 298-332.

ประพนธ เรองณรงค. (2554). บหงาปตตาน คตชนไทยมสลมชายแดนภาคใต , พมพครงท 2.กรงเทพมหานคร : สถาพรบคส.

ประพนธ เรองณรงค. (2552). ลเกฮล ศลปะการแสดงไทยมสลมภาคใต . สงขลา : สถาบนทกษณคดศกษา มหาวทยาลยทกษณ

ประเวศ วะส. (2548). มรรค 12 สประเทศไทยอยเยนเปนสข ถาปรารถนาความอยเยนเปนสข กตองใชดชนวดความอยเยนเปนสข. กรงเทพฯ: ส านกงานปฏรประบบสขภาพแหงชาต และส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

เปรมสร ศกดสง และคณะ. (2550). ลเกฮล : การศกษาเชงประวต รปแบบ และการพฒนาศกยภาพ, ออนไลน. สบคนจาก http://research.culture.go.th/index.php/research /st/ item/631-2012-09-17-20-47-20.html เมอ 12 มถนายน 2557

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบทสบเอด พ.ศ. ๒๕๕๕ – ๒๕๕๙. (2555).

กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร สบคาจาก http://www2.oae.go.th/EVA/download/Plan/Summary Plan11_thai.pdf เมอ 19 กมภาพนธ 2558

พจนย กงตาล. (2547). เพลงพนบานโพหก, วทยานพนธ. นครปฐม : คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฎนครปฐม.

Page 186: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

206

พชรนทร แจมจ ารญ และคณะ. (2550). การศกษาภมปญญาชาวบานในเพลงพนบาน : กรณศกษาชมชนถารงค อาเภอบานลาด จงหวดเพชรบร, งานวจย. เพชรบร : มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

ภญโญ เวชโช. (2549). เพลงพนบานดเกรฮล : กาเนด พฒนาการ และบทบาทในการขบขาน, งานวจย. ยะลา : เครอขายวจยภาคใตตอนลาง มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ, คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา.

ภญโญ เวชโช. (2551). เพลงพนบานดเกรฮล วารสารมหาวทยาลยราชภฏยะลา. ยะลา: มหาวทยาลยราชภฏยะลา

มสลมไทยโพสต. (2555). หลกคาสอนของศาสนาอสลาม หลกธรรมพนฐานของศาสนาอสลาม สบคนจากก http://islamhouse.muslimthaipost.com/main/index. php?page=sub& category=55&id=19146

ลกขณา ชมพร. (2555). เพลงพนบานภาคกลาง : กรณศกษาบานสามโก ตาบลสามโก อาเภอสามโก จงหวดอางทอง. ปรญญานพนธ. ศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชามานษยดรยางควทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วรตน เจรญผอง. (2541). เพลงพนบานราชบรกบการสบสานมรดกทางวฒนธรรม. มนษยสงคมสาร. ราชบร: คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร สถาบนราชภฏหมบานจอมบง, 61-85.

สมพงษ ปานเกลา. (2541). นโยบายการจดการศกษาของรฐบาลในชมชนไทยมสลมจงหวดชายแดนภาคใต (พ.ศ. 2475-2535). วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว. (2558). (เลมท

34, เรองท 2 เพลงพนบาน). สบคนจาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/ book/book.php?book=34&chap=2&page=t34-2-infodetail03.html เมอ 8 กมภาพนธ 2558.

ส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตาน. (ม.ป.ป.). โครงการสอปลอดภยและสรางสรรคจงหวดปตตาน. ปตตาน : ส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตาน

ส านกจฬาราชมนตร. (2556). คณธรรม จรยธรรม. สบคนจาก http://www.islamicbangkok. or.th/คณธรรม-จรยธรรม.html เมอ 19 กมภาพนธ 2558

ส าราญ ศรค ามล. (2557). จรยธรรม. ออนไลน. สบคนจาก http://www.baanjomyut.com /library_3/ extension-2/ ethics/01.html เมอ 6 มกราคม 2557.

Page 187: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

207

สกญญา สจฉายา. (2543). เพลงพนบานศกษา. กรงเทพฯ : ศนยคตชนวทยารวมกบโครงการต ารา คณะอกษรสาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สธ เทพสรวงค. (2546). วถและพลงของลเกฮลในจงหวดปตตาน, งานวจย. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

หลกคณธรรม จรยธรรม. (2013. สบคนจาก http://www.piwdee.net/sem3_5.htm เมอ 19 กมภาพนธ 2558

อบดลบาซ เงาะ. (ม.ป.ป.). ศลปะการแสดงพนบาน ดเกรฮล วงลายน ปเตะ. นราธวาส: ส านกงานวฒนธรรมจงหวดนราธวาส กระทรวงวฒนธรรม

อไรรตน ยามาเรง. (2552). เพลงพนบานดเกรฮลสการเรยนรคณธรรมจรยธรรม คานยมและความสมานฉนทในจงหวดชายแดนภาคใต. การประชมวชาการและเสนอผลงานวจยมหาวทยาลยทกษณ ครงท 19. สงขลา

อไรรตน ยามาเรง. (2550). การวจยและพฒนาการเรยนการสอนคณธรรม จรยธรรม คานยม และความสมานฉนทในจงหวดชายแดนภาคใตโดยการใชซดเพลงพนบานดเกรฮล, งานวจย. ยะลา : คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

เอนก นาวกมล. (2531). คนเพลงและเพลงพนบานภาคกลาง . กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต.

Amnuay Jitklang. (2014). ประเพณไทย. สบคนจาก http://siamtradition.blogspot.com/ p/blog-page_9982.html เมอ 6 กมภาพนธ 2557

Dangdut (2558) สบคนจาก http://en.wikipedia.org/wiki/Dangdut เมอ 20 กมภาพนธ 2558 Maslan Mahama (2553) หลกอหซานในอสลาม สบคนจาก https://www.l3nr.org/u/maslan

เมอ 22 กมภาพนธ 2558 Pokcu. (2014). Dikir Barat. [Web log comment]. สบคนจาก http://dikirbarat-

resource.blog spot.com/ เมอ 7 พฤษภาคม 2557 Tippayarat, N. (2014). Pattani music: identity and socio-cultural context. สบคนจาก

http://finearts.pn.psu.ac.th/article/2556/a.noppadol2.pdf เมอ 20 กนยายน 2557

Wasinee sound. (2015). เธอรองดหรอเตนเกง....กนแน [weblog] สบคนจาก http://www. tiggersound.com/webboard/index.php?topic=162347.5;wap2 เมอ 20 กมภาพนธ 2558

Page 188: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

บคลานกรม

นายยโซะ อมาร: โซะ บอทอง (2558 มนาคม 11). หวหนาคณะ คณะดเกรฮลยโซะ บอทอง เลขท 34/1 ม.6 ต.บอทอง อ.หนองจก จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายมอฮ าหมดซอร อาบ: อาแว อาเนาะปย (2557 พฤษภาคม 31). หวหนาคณะ คณะดเกรฮลอาเนาะปย เลขท 104 ม.9 ต.แมลาน อ.แมลาน จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายสะมะแอ มะสละ: แบเซง จอมอรา. (2557 มถนายน 21). หวหนาคณะ คณะดเกรฮลคณะเตาทอง เลขท 32/1 ม. 7 ต.ปาก อ.ทงยางแดง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายสตาปา บแม: แบปา บหงาตาน. (2558 มกราคม 29). หวหนาคณะ คณะดเกรฮลบหงาตาน เลขท 37 ม. 8 ต.บาราเฮาะ อ.เมอง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายอสมาน มะยาโกะ: เปาะวอ ก าปงเปาว. (2558 กมภาพนธ 12). หวหนาคณะ. คณะดเกรฮลนองใหมบาลอ. เลขท 40/4 ม. 2 ต.บาลอ อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ

นายโรสะ วาหย: มะโระ ปาตารายอ. (2558 มนาคม 15). นกรอง และตแกกาโระ. เลขท 19/2 ม. 2 ต.เกะรอ อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ

นายหะมะ แบลอแบ: มะ ยะหา (07 มถนายน 2557). นกรองและหวหนาคณะ. คณะดเกรฮลมะ ยะหา เลขท 31 บานปแล ม. 1 ต.บาโระ อ.ยะหา จ.ยะลา

นายสะมะแอ หะมะ: แอ กแบรายอ (2558 กมภาพนธ 18). นกรองดเกรฮลประจ าคณะ. คณะดเกรฮลมะ ยะหา เลขท 27/1 ม. 4 ต.ละแอ อ.ยะหา จ.ยะลา. สมภาษณ

นายมะดาร สาและ: เปาะเตะ กแบอแก. (2558 มนาคม 19). นกรอง และตแกกาโระ คณะดเกรเปาะเตะ กแบอแก. เลขท 76/6 ม. 11 ต.ล าภ อ.เมอง จ.นราธวาส. สมภาษณ

นางสาวเจะเดาะ ตาเฮ: โรฮายา. (2558 มนาคม 12). นกรองดเกรฮลประจ าคณะ คณะดเกรฮลมะ ยะหา เลขท 153 ม.2 ต.บกต อ.เจาะไอรอง จ.นราธวาส. สมภาษณ

นายกาเดร ละเลาะ: เปาะเดร กาเยาะมาต (2557 กรกฎาคม 26) ตแกกาโระและหวหนาคณะ คณะดเกรฮลกาเยาะมาต เลขท 91 ม. 3 ต.กาเยาะมาต อ.บาเจาะ จ.นราธวาส . สมภาษณ

นายยะพา สดง: ฉายา จปา ลาแยปเตะ (2557 มถนายน 26) ตแกกาโระและชางผลตอปกรณดนตรดเกรฮล เลขท 265/1 บานกเลง ม. 2 ต.ยงอ อ.ยงอ จ.นราธวาส. สมภาษณ

นายอบดลซโกร สาแม. (2557 สงหาคม 18). ผใหญบาน เลขท 15/2 ม.4 ต.บกต อ.เจาะไอรอง จ.นราธวาส. สมภาษณ.

นางนรซน มะตาเห. (2557 พฤศจกายน 15). พนกงานฝายทะเบยน ส านกงานอ าเภอเมอง อ.เมองนราธวาส จ.นราธวาส. สมภาษณ.

Page 189: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

210

นายอบดลการม สาอะ. (2557 สงหาคม 14). นายก อบต. องค ก า รบ ร ห า ร ส วนต า บลปะล ร อ.สไหงปาด จ.นราธวาส. สมภาษณ.

นายมะรอมอล เฮงมะนลอ. (2557 ตลาคม 11). ผชวยผใหญบาน บานกแว ม.5 ต ลโบะบายะ อ.ยงอ จ.นราธวาส. สมภาษณ.

นายสไลมาน เจะแม. (2557 สงหาคม 20). หวหนาคณะซลตและตารอนา บานวอกฟซก 9/3 ม. 6 ต.กายคละ อ.แวง จ.นราธวาส. สมภาษณ.

นายอารฟ จลยานนท. (27 มถนายน 2557). ทนตแพทย คลนกอควาน ถ.ระแงะมรรคา ต.บางนาค อ.เมอง จ.นราธวาส. สมภาษณ.

นายยทธศกด บนมะ. (2557 ตลาคม 24). ผน าศาสนา (คอเตบ) มสยดกอดาบาร ตลาดใหม ถ.ทรายทอง ต.สไหงโกลก อ.สไหงโกลก จ.นราธวาส. สมภาษณ

นายซาฟอ เจะเลาะ: บาบออง (2558 มนาคม 19). ประธานกรรมการอสลามประจ าจงหวด. ส านกงานคณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดนราธวาส ม.10 ถ.ศนยราชการ ต.ล าภ อ.เมอง จ.นราธวาส. สมภาษณ

นายวาแอล ดอราแมง. (2557 ตลาคม 20). อาจารย โรงเรยนดารลฮดาหวทยา ต.วงพญา อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ.

นายสมาน ตาเละ. (2557 ตลาคม 15). อหมาม มสยดฟรกอน เลขท 128/6 ถ.สาย 15 ต.สะเตง อ.เมอง จ.ยะลา 95000. สมภาษณ.

นางนงเยาว แซวอง. (10 ตลาคม 2557). คร โรงเรยนตลาดล าใหม ต.ล าใหม อ.เมอง จ.ยะลา . สมภาษณ.

นางปยนช ศรสข. (2558 มกราคม 12). ผอ านวยการ ส านกงานวฒนธรรมจงหวดยะลา ศาลากลางจงหวด ถ.สขยางค ต.สะเตง อ.เมอง จ.ยะลา. สมภาษณ

นายรอเสะ ยาโตะ. (2558 มนาคม 16). รองนายกเทศมนตร ส านกงานเทศบาลต าบลบาลอ อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ.

นายเชเลคาน ปาทาน (Celekhan Pathan): รอมฎอน ปาทาน. (2558 มกราคม 20) ทปรกษาอาวโส ปาตานฟอรม เลขท 12/21 ม..5 ถนนหนองจก ต.รสะมแล อ.เมอง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายตพะล อะตะบ. (2558 มกราคม 08). ครภมปญญาทองถน(ท ากรช) เลขท 54 ม. 2 ต.ตะโละหะลอ อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ

นายอบดลรอเซะ เดะแอ. (2558 มนาคม 16) นายกเทศมนตรต าบลบาลอ เทศบาลต าบลบาลอ อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ

Page 190: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

211

นายรอเซะ ยะโตะ. (2558 มนาคม 16). เลขานการสภาเทศบาลต าบลบาลอ เทศบาลต าบลบาลอ อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ

นายสาการยา เลาะยะผา. (2557 มถนายน 25). อดตประธานเครอขายสงเสรมสทธและเขาถงความยตธรรม เครอขายสงเสรมสทธและเขาถงความยตธรรม (HAP) จ.ยะลา (ไมประสงคเปดเผยทอย). สมภาษณ.

นายมหมหมด เซง (2557 พฤษภาคม 24). นกจดรายการวทย สถานวทยชมชนจาหนน ความถ 105.50 Mhz ม. 6 ต.พรอน อ.เมอง จ.ยะลา. สมภาษณ.

นายมะสอและ วาเดง: อสตะซอและ. (2557 สงหาคม 18). คณะกรรมการ ส านกงานคณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดยะลา เลขท 76/1 หม 1ต.ทาสาป อ.เมอง จ.ยะลา. สมภาษณ

นายนอบดลเลาะ ตว. (2557 ตลาคม 21). ผใหญบาน เลขท 37 ม.1 ต.ละแอ อ.ยะหา จ. ยะลา. . สมภาษณ.

กะซะห (ไมประสงคออกนาม). (2557 ตลาคม 17). สมาชก อบต. องคการบรหารส วนต าบลจะกวะ อ.รามน จ.ยะลา. สมภาษณ.

นายอบรอเฮง มาเละ: ซเฮง. (2558 กมภาพนธ 16). สมาชก อบต. องคการบรหารสวนต าบลจะรง อ.ยะหรง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายหามะ เปาะสา. แบเอส. (2557 พฤศจกายน 13). ชางท าฟน. เลขท 25 ม. 4 ต.ระแวง อ.ยะรง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายประสทธ ชมพบลย. (2558 มกราคม 09). ผอ านวยการ ส านกงานการศกษาเอกชนอ าเภอมายอ จ.ปตตาน. สมภาษณ.

นายอสมน เจะอบง. (2558 กมภาพนธ 13). ผช านาญการวฒนธรรมอ าเภอมายอ. ทวาการอ าเภอมายอ. อ.มายอ จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายวชรนทร ด ารงกล. (2558 มกราคม 14). ผอ านวยการระดบสง ส านกงานวฒนธรรมจงหวดปตตาน ศาลากลางจงหวดหลงใหม ถ.เดชา ต.สะบารง อ.เมองปตตาน จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายลอแม มะพเยาะ. (2558 มนาคม 27) อหมามมสยดบานจอมอรา ม. 7 ต.ปาก อ.ทงยางแดง จ.ปตตาน. สมภาษณ.

นายดอรอแม หะยหะซา: อสตะแม ปสตากอ (2557 พฤศจกายน 20). คณะกรรมการ สถาบนภาษามลายแหงประเทศไทย (Dewan Bahasa dan Pustaka Melayu Thailand) ส านกงานคณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายมฮมหมดนาเซร สหลง. (2557 ตลาคม 29). ประธานกลมสตร กลมสตรปตตาน จ.ปตตาน (ไมประสงคเปดเผยทอย). สมภาษณ.

Page 191: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

212

นางวาสอเมาะ เงาะ. (2558 มกราคม 15). ก านนต าบลสะก า ทท าการก านน ม. 2 ต.สะก า อ.มายอ จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายซลกอรนยน แดแก. (2557 พฤศจกายน 09). เจาหนาทบรหารงานทวไปฝายวชาการ คณะศลปศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยฟาฎอน ต.เขาตม อ.ยะรง จ.ปตตาน. สมภาษณ.

นางสาวซ าซยะห มะและเดง. (2558 มนาคม 23). รองผอ านวยการฝายชมชนสมพนธ โรงเรยนดรณศาสนวทยา เลขท 265 ถ.ทาเสดจ ต.ตะลบน อ.สายบร จ.ปตตาน. สมภาษณ.

นายอภชาต กาแมแล. (2558 มกราคม 08). ครดนตรและนาฏศลป โรงเรยนดรณศาสนวทยา เลขท 265 ถ.ทาเสดจ ต.ตะลบน อ.สายบร จ.ปตตาน. สมภาษณ.

นายสมศกด ดอเระ: ปลดย (2558 มนาคม 23). ปลดอ าเภอ ทท าการปกครองอ าเภอสายบร อ.สายบร จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายรสด ตาเยะ: อสตะรสด (2558 มกราคม 5). คณะกรรมการอสลามจงหวดปตตาน 39 ถนนกะลาพอ อ.เมอง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นายอกฤษฏ อดมชนก: บาบล. (2558 มนาคม 23). วทยากรศาสนา เลขท 53/1 ม. 2 ต.ตะบง อ.สายบร จ.ปตตาน. สมภาษณ

อสตะเลาะ (ไมประสงคออกนาม). (2557 มถนายน 28)..ครสอนศาสนา โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ต.สะก า อ.มายอ จ.ปตตาน. สมภาษณ

นางรอบยะห ยะยา. (2557 ตลาคม 10). รองปลด อบต. องคการบรหารสวนต าบลกะมยอ ต. กะมยอ อ. เมอง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นางนรอารยา อาแวเตะ. (2557 ตลาคม 10). ผชวยผใหญบาน เลขท 27/7 ม. 4 ต.บานนอก อ.ปะนาเระ จ.ปตตาน. สมภาษณ

แบเซะ (ไมประสงคจะออกนาม). (2557 ตลาคม 13). สมาชก อบต. องคการบรหารสวนต าบลเขาตม ต.ยะรง อ.ยะรง จ.ปตตาน. สมภาษณ

นางนรยะ กเตะ: ยะห โตะบานา. (2558 กมภาพนธ 17). หวหนาวง. วงอานาชด 3 พนองโตะบานา. เลขท 68/2 ม.1 ต.สาคอบน อ.มายอ จ.ปตตาน. สมภาษณ

Page 192: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

ภาคผนวก ก

ศลปน การแสดง และสภาพสงคมในสามจงหวดชายแดนภาคใต

Page 193: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

215

การแสดงดเกรฮลของเดกนกเรยน ในงานเสยงชายแดนใตสสนต ณ โคลเซยมยะลา

เมอ 6-7 กรกฎาคม 2556

จ านวนผแสดงดเกรฮล คณะดเกรฮลสภาษา (มลาย ไทย องกฤษ จน)

นกศกษาคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรถายภาพรวมกบคณาจารย ในกจกรรมวฒนธรรมสมพนธ มรย. วชาการ ’55 มหาวทยาลยราชภฎยะลา เมอวนท 3-5 ธนวาคม 2555

Page 194: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

216

ตแกกาโระ โรสะ วาหะ ฉายา มะโระ ปาตารายอ ขบกลอนกาโระ

นายมะดาร สาและ หวหนาดเกรฮล คณะเปาะเตะ กแบอแก

รองเพลงพนบานดเกรฮลในงานมลายเดย@ยะลา ครงท 4 ณ สนามโรงพธชางเผอก จงหวดยะลา

Page 195: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

217

การแตงกายตามธรรมเนยมมลายของผเลนดเกรฮลคณะมะ ยะหา

นายสะมะแอ หะมะ ฉายา แบแอ กแบรายอ นกรองดเกรฮล คณะมะ ยะหา

Page 196: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

218

คณะดเกรฮลบหงาตนหยง จงหวดปตตาน น าโดย โตะดอ ตนหยงลโละ หวหนาคณะ

ในงานมาแกปโละ บานบาลกาตอเงาะ ต าบลลโบะยไร อ าเภอมายอ จงหวดปตตาน เมอ 5 เมษายน 2558

การฝกซอมดเกรฮลของนกศกษา วงบหงารายา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏยะลา

Page 197: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

219

การผอนคลายเมอยามวางจากการเรยนดวยการฝกเลนดเกรฮล ของนกศกษา มหาวทยาลยราชภฏยะลา

สถานทฝกซอมดเกรฮลคณะอาเนาะปย บานจาโดะ ต.แมลาน อ.แมลาน จ.ปตตาน ททางราชการ

สนบสนนงบประมาณ

Page 198: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

220

การสงเสรมกจกรรมการแสดงดเกรฮลของงานกาชาดจงหวดปตตาน เมอ ป 2554

การละเลนศลปะปองกนตว สละหรอสลต ของชาวมลายแบบดงเดม

Page 199: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

221

นายสะมะแอ มะสละ หวหนาคณะดเกรฮลคณะเตาทอง อ.ทงยางแดง จ.ปตตาน

การแสดงเพลงพนบานดเกรฮลของเยาวชนในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ในกจกรรม สมมนาการถอด

บทเรยนและพฒนานโยบายการเสรมสรางสนตสขชายแดนใต ณ โรงแรม ซ เอส ปตตาน เมอวนท 9 กรกฎาคม 2556

Page 200: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

222

คณะดเกรฮลสภาษา รวมบนทกเทป ในวนราชภฏ ’56 ณ สถานโทรทศนชอง NBT จงหวดยะลา

เมอ 14 กมภาพนธ 2556

การแสดงของคณะดเกรฮลสภาษา ณ โรงแรมปารควว จงหวดยะลา

Page 201: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

223

นายยะพา สดง ผผลตอปกรณเครองดนตรดเกรฮล บานกเลง อ.ยงอ จ.นราธวาส

วทยากรก าลงฝกซอมคณะดเกรฮลสภาษา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

Page 202: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

224

บตรประจ าควครภมปญญาไทย ของ นายหะมะ แบลอแบ หวหนาคณะดเกรฮล มะ ยะหา

อปกรณดนตรมลายดงเดม บานอ ทยงคงอนรกษไวในเขต อ าเภอแวง จงหวดนราธวาส

Page 203: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

225

การนงผาสลแน หรอ สลนง ตามประเพณนยมของชาวมลายมสลม

คณะดเกรฮลสภาษา รวมขบวนมหกรรมกฬาจนทรกะพอเกมส มหาวทยาลยราชภฎยะลา

Page 204: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

226

การแตงกายแบบมลายตามประเพณนยมของผเลนดเกรฮล

การจ าลองคบาวสาวในพธแตงงานของชาวมลายมสลมในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต

Page 205: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

227

คานยม 12 ประการ ทพบเหนตามโรงเรยนประถมส าหรบปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมนกเรยน

Page 206: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

ภาคผนวก ข ประวตนกวจย

ประวตผวจย

ชอ นามสกล (ภาษาไทย) นายยะพา เจะน ชอ นามสกล (ภาษาองกฤษ) Mr.Yapar Cheni หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3 9504 00107 13 5

Page 207: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

229

รหสประจ าตวนกวจยแหงชาต ไมม ต าแหนงทางวชา อาจารย หนวยงานทสงกด สาขาวชาภาษาองกฤษ ครศาสตรบณฑต คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลราชภฏยะลา ทอย/บานพก 13 หม 1 ต าบลลโบะยไร อ าเภอมายอ จงหวดปตตาน 94140 โทรศพท 0862938957 อเมล [email protected] ประวตการศกษา ปรญญาตร Bachelor of Arts in English, University of Karachi, Pakistan ปรญญาโท Master of Arts in English, University of Karachi, Pakistan ผลงานวจย

2553 หวหนาโครง เรอง ความสามารถและปญหาในการอานภาษาองกฤษของนกศกษาชนปท 1วชาเอกภาษาองกฤษ หลกสตรศลปศาสตรบณฑต ปรญญาตร 4 ป ของมหาวทยาลยราชภฏยะลา มหาวทยาลยราชภฏยะลา

2555 คณะผวจยโครงการ เรอง รปแบบการสรางสนตภาพในสามจงหวดชายแดนภาคใตโดยผานกระบวนการของคณะกรรมการอสลามประจ ามสยด มหาวทยาลยราชภฏยะลา

2557 คณะผวจยโครงการ เรอง การประเมนโครงการจดการเรยนการสอนโดยใชภาษาทองถนและภาษาไทยเปนสอ : กรณการจดการศกษาแบบทวภาษา (ภาษาไทย - ภาษามลายถน) ในโรงเรยนเขตพนทส จงหวดชายแดนภาคใต (โครงการตอเนอง ปท 4) มหาวทยาลยราชภฏยะลา

ประวตผรวมวจย

ชอ นามสกล (ภาษาไทย) ดร. ตายดน อสมาน ชอ นามสกล (ภาษาองกฤษ) Dr. Tayudin Osman หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3 9699 000 38 840 รหสประจ าตวนกวจยแหงชาต ไมม ต าแหนงทางวชา อาจารย หนวยงานทสงกด หลกสตรพฒนาสงคม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏยะลา ทอย/บานพก -

Page 208: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

230

โทรศพท 089-736-3707 อเมล - ประวตการศกษา ปรญญาตร ครศาสตรบณฑต วชาเอกวทยาศาสตรทวไป วทยาลยครยะลา ปรญญาโท M.Sc. in Educational Management, Central Luzon State

University, The Philippines ปรญญาเอก Ph.D. in Rural Development, Central Luzon State University, The

Philippines ผลงานวจย

2544 หวหนาโครงการ เรอง ศกษาความเปนไปไดในการจดตงโรงเรยนอนบาลสาธตอสลามในมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2545 หวหนาโครงการ เรอง บทบาทของครเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดนราธวาสตอการพฒนาชนบท วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2545 หวหนาโครงการ เรอง การบรหารมสยดในสจงหวดชายแดนภาคใต วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2547 หวหนาโครงการ เรอง ความคาดหวงของผปกครองทมตอโครงการอบรมจรยธรรม ฟรดอน(ตาดกา)ของส านกงานวชาการและบรการชมชม วทยาลยอสลาม-ศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2547 หวหนาโครงการ เรอง Islamic Education in Southern Asia : A Preliminary Overview . Northern Illinois University, U.S.A.

2550 หวหนาโครงการ เรอง การจดการซะกาตในสจงหวดชายแดนภาคใต วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ผลงานวจย

2549 หวหนาโครงการ เรอง การประเมนหลกสตรปรญญาโทสาขาบรหารการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏยะลา ดวยกระบวนการมสวนรวม. มหาวทยาลยราชภฏยะลา

2552 หวหนาโครงการ เรอง การบรหารงานวชาการในโรงเรยนตาดกาในจงหวดนราธวาส วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

2547 คณะผวจย เรอง บทบาทของเกษตรต าบลและพฒนากรต าบลในจงหวดชายแดนภาคใต ในการพฒนาเศรษฐกจ วทยาลยอสลามศกษา

Page 209: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

231

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2548 คณะผวจย เรอง ความตองการทแทจรงของประชาชนในสามจงหวด

ชายแดนภาคใต วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต-ปตตาน

2548 เปนคณะผวจย เรอง ระบบสวสดการในชมชนมสลม กรณการจายซากาต ในกลมออมทรพยอสลาม วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ประวตผรวมวจย

ชอ นามสกล (ภาษาไทย) ดร.วนฮารงค บนอสรส ชอ นามสกล (ภาษาองกฤษ) Dr. Wanharong Binisris หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3959900354458 รหสประจ าตวนกวจยแหงชาต ไมม ต าแหนงทางวชา อาจารย หนวยงานทสงกด หลกสตรพฒนาสงคม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏยะลา ทอย/บานพก 26 ถนนปราจณ ต าบลสะเตง อ าเภอเมอง จงหวดยะลา 95000 โทรศพท 098-670-4763 อเมล [email protected] ประวตการศกษา ปรญญาตร ศกษาศาสตรบณฑต รฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง ปรญญาโท รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง ปรญญาเอก Ph.D Political Science Instiute of International studies,

Ramkhamhang University ผลงานวจย

Page 210: The Role of Dikir Hulu Folk Song in Peace Building in the ...wb.yru.ac.th/bitstream/yru/132/1/ยะพา เจะนิ.pdf · Researchers Yapar Cheni, Tayudin Osman and Wanharong

232

2556 หวหนาโครงการวจย เรอง ความลมเหลวของนโยบายรฐบาลในการแกไขปญหาความรนแรง กรณศกษาความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยระหวาง พ.ศ. 2545-2555. วทยานพนธ. มหาวทยาลยรามค าแหง