1

اسؽ١ اسؽ اهلل ثض អារមភកថា

សាសនកអសាល មទាងឡាយជាទសសឡាញ! ននះជាសមទធផលថម មយនទៀតដដលពកនយើងខញជានសសតកពងសកានៅសាកលវទាលយមឌណះ របនទសអារបសាអឌតបានខតខពាយាម នោយសហការគនន នដើមប របសតនវសមទធផលថមននះជាជនយសាម រតដផនកសាសនាអសាល ម សរមប មតត អនកអានទាងអសគនន ។

នយើងខញមនជននឿថាមតតអនកអានមយចននពតជាបានយលរជតរជាបខលះនហើយ នហើយកពងរបតបតតយាងយកចតតទកោក។ រឯមយចនននទៀតកពងដសវងយលនៅនឡើយ ពកចចការដដលទាកទងនង បញហា ឈាមរដវ ឈាមនហវវ ស នងឈាមអសទហវដាស ដចននះនហើយនទើប ពកនយើងខញទាងអសគនន បានមលមតគន នធវើការបកដរបនសៀវនៅសដអពឈាម រដវឈាមនហវវ ស នងឈាមអសទហវដាសជាភាសាដខមរននះនឡើង នដើមបនអាយមនភាពងាយសសលកនងការសកាដសវងយលបដនថមកនងនគនលបណងនធវើការរបត បតតឲយសសបតាមអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមត។

កនងការផសពវផាយនសៀវនៅននះ នយើងខញគនម នបណងបនរមើផលរប នយាជនឲយបកសពក រកម ឬនកាយណាមយនឡើយ នោលគនយើងខញទាង អសគនន មនបណងដតមយគតគបងាា ញជនមតតអនកអាននវតថភាពដដលមននៅកនងអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមតដដលទាកទងនៅនង បញហា ឈាមរដវ ឈាមនហវវ ស ឈាមអសទហវដាស។ ជាមយគនន ននះដដរ ការរបកានយកតាមមគនននអមណាមយនោយោចខាត ឬការរបកាន យកតាមសាសនវទណាមន កនោយោចខាត នងមនរពមសកាដសវងយល បដនថមឲយលអតលអននទននាះ កមនដមនជាការរបនសើរននាះដដរ ពនរោះអម

2

មន កៗកនងចនណាមអមទាងបន សទធដតបានបនសលទកនវោកយបណាដ ដល សាសនកអសាល មទាងអស។ ោកយផដដ នផញើរទាងននាះ នយើងខញបានដកសសង នចញពនសៀវនៅហវវ តាវអបននតមយះ ដដលមនខលមសារដចខាងនរកាម ៖ អមអាពាហវនហវះបាននយាយថា៖

وسله عله اهلل صلى لىسالس سبخو اهلل ابتك فالخي الىق تلق ذاإ : )ةفيح ىبأ اومإال الق ( لىق اىكساتف

មននយថា៖ នពលណាខញនយាយោកយសមដណាមយ ដដលរបាស ចាកពអាលគរអាន នងសណណះ ចរអនកទាងអសគនន នបាះបងសមដខញនចាល ចះ។ នោកកបាននយាយផងដដរថា៖

(بهرم ىهف ثيدحال حص اذإ: )قال أىه حيفة أب ع صح فكد

មននយថា៖ នៅនពលណាដដលអនកទាងអសគនន បានជបនវហវឌសរតម រតវននាះនហើយជាមគន (មហសហវប) របសខញដដរ។ អមមលកបាននយាយថា៖

لافو ام لكف ، يأز ف اوسظاىف ، بصأو ئطخأ سشب اىأ انىإ: )اهلل زمحه مالك اإلماو قال ( هىكساتف ةسيالو ابتكال لافىي هل ام لكو ، هورخف ةيالسو ابتكال

មននយថា៖ ពតណាសរបខញជាមនសសនោករដមងខស នងរតវដចននះ ចរអនកទាងអសគនន សនងេតនមើលកនងទសសនៈរបសខញ រលអវដដលសមសសប នងអាលគរអាន នងសណណះណាពនយើងចរអនកទាងអសគនន ទទលយកវចះ ដតនបើចនចណាដដលវផទយពអាលគរអាន នងសណណះណាពនយើងចរអនក ទាងអសគនន នបាះបងវនចាលនៅ។ អមនសើហវអបាននយាយថា៖

3

عله اهلل صلى اهلل لىسز ةيس فالخ ابتك ف هتدجو اذإ: )اهلل زمحه الشافع اإلماو قال (لىق ىهو ، اهلل لىسز لىكب اىلىكف وسله

មននយថា៖ នៅនពលដដលអនកទាងអសគនន ជបរបទះកនងនសៀវនៅរបស ខញនវអវដដលផទយនងសណណះរសលលនឡាះ ចរអនកទាងអសគនន របកានយក នវរបសាសនរបសរសលលនឡាះចះ ននាះនហើយកជាសមដរបសខញដដរ។ អមនសើហវអបាននយាយផងដដរថា៖

فهى الحديث صح إذا) :وقال (مرهب

មននយថា៖ នៅនពលណាអនកទាងអសគនន បានជបនវហវឌសរតមរតវ ននាះនហើយជាមគន (មហសហវប) របសខញដដរ។ អមអះមតបាននយាយថា៖

الو اعشوأ الو عافالش الو اكالمدلكت الو ىدلكت ال: )اهلل زمحه حيبل ب أمحد اإلماو قال ....اورخأثح م رخو ،زىالث

មននយថាៈ ចរអនកទាងអសគនន កអនវតតកចចការសាសនាតាមខញ តាមអម មលក តាមអមនសើហវអ តាមនោកអាលនៅនហសើអ ឬនោកអានសៅរ បដនដអនកទាងអសគនន រតវអនវតតតាម កដនលងដដលអនកទាងននាះនាមកអនវតត (ពគរអាន នងសណណះ) ។ អមអះមតបាននយាយផងដដរថា៖

(ةكله افش لىع ىهف وسله عله اهلل صلى اهلل لىسز ثيدح دز م: )وقال

មននយថាៈ ជនណាបាននបាះបងសណណះរបសរសលលនឡាះជនននាះសថត នៅមតរនដដ នននសចកដអនដរយ។

4

ជាទបញច ប នយើងខញទាងអសគនន ជាអនកដរបសរមល អនករតតពនតយ នងសហនសវកដដលបាននរៀបចននះ សមបងសងពអលនឡាះជាមច ស សមរទងនបើកចហរនវមគនដរតមរតវ នងតរមងពកនយើងទាងអសគនន រពម ទាងមតតអនកអាន នៅកានផលវនជាគជយ របកបនោយការអាណតអាសរអព អលនឡាះជាមច សននពភពនោកទាងឡាយ។

នយើងខញរងចាទទលការរះគន នដើមបសាថ បនានវកហសឆគងនោយ អនចតនា ពសណាកមតតអនកអានរគបនពលនវោ។

រកមអនកដរបសរមល នថងទ ១៥ ដខកកេោ ឆនន ២០០២

5

ជពកទ១ ឈាមរដវ (ហេដ) នងហេតផលវា

ពនយលោកយ នហដ៖ - នហដជាលកខណៈភាសាមននយថា ការហរននវតថរវមយ។ - នហដ ជាលកខណៈចាបមននយថា គជាឈាមដដលនកើត

មនចនោះសរសត តាមធមមជាត គនម នមលនហត ដតមនរយៈនពលជាកោក នោលគវជាឈាមដដលនកើតមនពធមមជាតមនដមននកើតនឡើងនោយសារជង ដនៅ រលតកន ឬឆលងទននលននាះនឡើយ។ នទាះបជា

ឈាមដដលនកើតនចញពធមមជាតកនោយ កវមនលកខណៈខសៗគនន អាសសយនៅតាមសាថ នភាពតបន នងភមសាសរសតដដលសរសតទាងននាះ រសនៅ។ នហតផលននការមករដវ៖

អលនឡាះជាមច សបានបនងេើតឲយសរសតមនឈាមរដវននះគមន

នហតផលជានរចើនដចជា នពលសរសតមននផទនោះឈាមរដវនងកាល យជា

អាហវរសរមបចញច មទារកតាមរយៈទងសក។ ដនចនះនហើយនទើបបា ន

ជានពលកពងមននផទនោះ នងបនៅកនរយៈនពលដបង នគករមនង

ន ើញសរសតមករដវណាស។

6

ជពក២ ការមានឈាមរដវ នងរយៈហពលរបសវា

បណកសសាយកនងជពកននះដចកនចញជាពរដផនក៖ 1. អាយរបសសរសតដដលអាចមនរដវៈ

តាមធមមតាសរសតភាគនរចើនមនឈាមរដវ កនងចននាល ះអាយចាប ព12ឆនន នៅ 50ឆនន ជនកាលសរសតអាចមនឈាមរដវមន ឬនរកាយចននាល ះ នពលខាងនលើននះ អាសសយនៅតាមសាថ នភាពតបន នងភមសាសរសតដដលសរសតទាងននាះរសនៅ។ សាសនវទអសាល មមនការដខវងនយាបលគនន ចនោះអាយដដលអាចមនឈាមរដវននះ។ វមនការកណតជាកោក នោលគ សរសតមនអាចមនមន ឬនរកាយការកណតននាះនទនហើយឈាមដដលនកើត នឡើងចនោះសរសតកនងរយៈនពលមន នងនរកាយការកណតននះ នតើវ ជាឈាមជមង មនដមនជាឈាមរដវ ឬយាងណា? រតងចនចននះ សាសនវទ អាល –នឌាើរម (الذاسه) បានរចាននចាលនវទសសនៈដខវងគនន ខាងនលើ នហើយបានបនញចញជាទសសនៈឯករជយមយ នោយនោលថា “សរមបខញ ទសសនៈទាងននះមនរតមរតវននាះនទ ពនរោះកនងបញហាននះ នគនផដត តដតនៅនលើឈាមរដវ នបើនទាះជាមនកនងករមតណា មនលកខណៈដបបណានងសថតកនងអាយបនាម នកនោយ កនគចាតទកថាវជាឈាមរដវដដរ ” ។

7

ការនលើកនឡើងរបសសាសនវទ អាល –នឌាើរម ជាទសសនៈរតម រតវ នងសមនហតផលនហើយកជាជនរមើសរបសសាសនវទអបននតមយះផងដដរ។ ដនចនះ សរសតមករដវ គជាសរសតដដលមនឈាមរដវនោយ ពចាបាចកណតអាយ នទាះបសរសតននាះមនអាយតចជាង 9ឆនន ឬនលើសព50ឆនន កនោយចះ ពនរោះនយាងនៅតាមចាបដដលមនដចងកនង គមពរអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមតដដលបានកណតថា៖ ករណឈាមរដវននះនគកណតនៅនលើការមនឈាមរដវពដមន កណតនលើអាយននាះនទ។ ដនចនះនគចាតទកថាសរសតមករដវគអាសសយនលើឈាមរដវពដមនអាសសយនលើអាយរបសសរសតដចដដលពកសាសន វទមយចននបានកណតននាះនទ។ នរោះការកណតអាយននាះ គ ពមនអណះអណាងទាងនៅកនងគមពរ នងសណណះរបសណាព មហវមតនឡើយ។

2. រយៈនពលននការមនឈាមរដវ៖ សាសនវទអសាល មមនការដខវងនយាបលគនន ជានរចើន គរហត

មននៅដល 6 ឬ 7 ទសសនៈកនងការនដញនោលនលើបញហា ននះ។ ចនោះសាសនវទ អបន អាល–មននហសៀ ( الوزس ابي ) បាននលើកនឡើងថា “មនសាសនវទអសាល មមយចននយលន ើញថា សរមប ឈាមរដវពមនការកណតចនននថង តច ឬនរចើនននាះនទ។ ខញ ក យលថាទសសនៈននះសសបនៅនងទសសនៈវទ អាល–នឌាើរម នហើយកជាជនរមើសរបសសាសនវទ នសាខខលអសាល ម អបន នតមយះ ផងដដរ ” ។

8

ការអះអាងខាងនលើជាការរតមរតវ នោយនហតថាទសសនៈរបសនោក ឆលះបញហច ងនៅកនងគមពរអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមត នងតាមសភាពជាកដសដង។ ដចអលនឡាះបានមនបនទលថា៖

ع هئض٠( اززبعف ذأ ل ض١ؾا ف بءضا 222 آ٠خ اجمسح صزح )سط٠ زؽ ثسمر ال ض١ؾا

មននយថា៖ “ពកនគនងសរអនក (មហវមត) អពការមករដវ ចរនឆលើយថាវជាអាហា ដនចនះចរពកអនកនជៀសវងការរមសងាវ សជាមយរបពនធ ខណៈនពលនាងមករដវ លះរតាណាពកនាងរជះសាអ ត (បានងតទកសអាតខលន)”។ អាហា (أري) ជានរគដដលនាឲយមននរគនះថាន កដលសាវ មនង

ភរយាដដលរមសងាវ សជាមយគនន ខណៈដដលនាងមករដវ។បនទលខាងនលើបាននសចកដថា រយៈនពលននឈាមរដវយរ ឬឆនបអាសសយ នលើការអសរដវរបសសរសត រទងពបានកណតរយៈនពល 1នថង 1យប 3នថង ឬ 15នថងននាះនឡើយ។ ដនចនះបញហជ កឲយន ើញថាៈ មលនហតននចាបគ ការមករដវ ឬគនម ននោលគនពលណាមនឈាមរដវចាប កនកើតមន នងនពលណាវរជះសាអ តពឈាមរដវចាបកបញច បនៅវញដដរ។ ការបកសសាយរបសសាសនវទអមមសលមដកសសងនចញពរបសាសនរបសរសលមហវមត ដដលនោកបានមនរបសាសននៅកានអាអសះរបពនធរបសនោកខណៈនពលដដលអនកសសមករដវចនពលកពងកានតណមអមនរះថាៈ

9

أ( ث خسؾ ذبضؽ دل خغبئع بيل جا حسعب عف٠ ب عفا ث فطر ال أ س١غ بطؾا سطر زؽ ذ١جبو بف ذبل ٠ ب .)دسط سؾا

មននយថា៖ “ចរអនកនធវើនវអវដដលបណាដ អនកនធវើហវជជកពងនធវើដតកនដើរ តវហវជវញកៈពាះ (كعبت) ឲយនសាះ លះរតាដតអនកបានរជះសាអ តពឈាមរដវសន ” ។ អាអសះនយាយថា នៅនថងពឃាតសតវ ( الحش ىم ) រតវនងនថងទ 10 ដខហសលហជជះ ខញបានរជះសាអ តពឈាមរដវ។ ណាពមហវមតបានមនរបសាសននទៀតថាៈ

أ( إ عسبخف دسط اذئف سظزا: ب بيل جا )١عاز មននយថា៖ ណាពបានមនរបសាសននៅកានរបពនធនោកថា “ចរអនករងចារហតដលរជះសាអ តពឈាមរដវ អនកអាចនចញនៅ កានតបនតានអម1 នដើមបបនពញការអនរះ”។

ដនចនះរបសាសនទាងពរខាងនលើរបសណាពមហវមត ឆលះបញហច ងឲយន ើញថារយៈនពលននការមករដវរបសសរសតពមនការកណត ចាសោសននាះនទ នោលគអាសសយនៅនលើរយៈនពលយរ ឬឆនប ដដលសរសតននាះរជះសាអ តពឈាមរដវបនណាណ ះ។ មាងវញនទៀតអាហា នងការមករដវនកើតមករពមជាមយគនន តាងពនថងដបង រហត ដលនថងរជះសាអ តពឈាមរដវ ពមនការដបងដចក នងដវកដញករវងនថងនម- យៗននាះនឡើយ។

1 ឈមោ ះកនលែងមយឈៅទកកងឡាមក(មកកះ)ឈៅខាងឈកៅទកដពសដឋ។

10

នលើសពននះនៅនទៀតចនោះទសសនៈដខវងគនន រវងពកសាសនវទ អពបញហា កណតរយៈនពលមករដវ ននាះពមនអណះអណាងចាសោស នដើមបគនរទទសសនៈរបសពកនគននាះនទ ពនរោះគនតយលន ើញរបសពកនគអាចរតវ អាចខស មនអាចយកមកនធវើជានគនលបាននឡើយ មនដតដនណាះសសាយមយគត គវលនៅ រកគមពរអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមត ដតបនណាណ ះ។ នសចកដដចដដលបាននលើកនឡើងខាងនលើបងាា ញឲយន ើញថា ឈាមរដវដដលពមនរយៈនពលកណតនសចកដ ដចដដលបាននលើកនឡើង ខាងនលើបងាា ញឲយន ើញថា ឈាមរដវដដលពមនរយៈនពលកណត ចាសោស គជាទសសនៈមយដដលសមហតផល នងរតមរតវ។ ដចននះសរសតមករដវគជាសរសតដដលមនឈាមរដវហរមកនោយពគតពអាយ នងរយៈនពលកណតណាមយនឡើយ។ នលើកដលងដតឈាមននាះហរជាបមនោចនហើយវបាតនៅវញកនងរយៈនពលខលដចជាបាតដតមយនថង ឬពរនថងកនងមយដខ។ ឈាមដដលមនលកខណៈដចបាននរៀបរបននះនគនៅថាឈាមជមង ជាភាសាអារបនៅថាអសទហវឌស។

ខាងនរកាមននះជាបណកសសាយពឈាមជមង (អសទហវឌស): សាសនវទ នសាខលអសាល ម អបន នតមយះ បាននយាយថា៖

ជាការពតណាស ឈាមដដលហរនចញពសបនសរសត គជាឈាមរដវ លះរតាដតនរគសញហា អវមយដដលបញហជ កថា ឈាមននាះមនដមនឈា មរដវ នទើបនគនៅថាឈាមជមង ។

11

ទសសនៈននះងាយសសលកនងការអនវតត ដដលកណតរយៈនពល មករដវរបសសរសត។ មនដតបនណាណ ះសាសនាអសាល មបានបនងេើតភាព ងាយសសល នងផដលជនរមើសការអនវតតដបបងាយៗដលអសាល មសា សនក។ ដចននះ នយើងគរគបបនរជើសនរ ើស ការអនវតតណាដដលមន ភាពងាយសសល នងមនបងេភាពសមរគសាម ញដលខលន។ ដចអលនឡាះបានមនបនទលថាៈ

78 آ٠خ اؾظ، صزح )طسؽ ٠اد ف ى١ع عع ب(មននយថា៖“អលនឡាះមនោកបនទកធងននៅនលើពកអនកកនងកចចសាសនាននាះនឡើយ ” ។ រសលមហវមតបានមនរបសាសថាៈ

ص بيل( ٠اد بدغ٠ ٠ضس ٠اد إ: ص ١ع اهلل )اسغثأ اثزلب اددضف جغ الإ دؽأ

اجخبز زا មននយថា៖ “ពតណាស អសាល មជាសាសនាងាយសសល គនម នជនណាមន ក បនងេើតការលបាកសម រគសាម ញបាននឡើយ (របសននបើមនដនចាន ះដមន) ជនននាះនងរតវបរជយ ” ។ ដនចនះ ចរពកអនកទនាម នគនន របរមសាមគគ នងផសពវផាយដណងលអៗ ចនោះគនន នៅវញនៅមក។ ណាពមហវមត ដតងរបកានយកការអនវតតងាយសសល ដរបណារបការននះមនដមនជាអនពើបាបនទននាះ។ នបើអលនឡាះោកឲយនោក

12

នរជើសយកជនរមើសមយ កនងចនណាមកចចការពរ គនោកនរជើសយកកចចការណាដដលងាយសសល។

សរសតមានគភ នងឈាមរដវ តាមធមមតា សរសតមននផទនោះរដមងបាតរដវ។ អម អះមត ហវ

ោលបាននយាយថា៖ នគអាចដងថាសរសតមននផទនោះ នោយសារការ បាតរដវ។ ចនោះសរសតមននផទនោះនហើយមនធលល កឈាមមននពលឆលង ទននលបនតច ដចជាមនពរ បនថង រពមទាងឈនោះផង ននាះនគនៅថា ឈាមឆលងទននល (នហវវ ស)។ នបើសនជាមនឈាមមនឆលងទននលរយៈនពលយរ ឬឆនប នងពមនការ ឈនោះនទននាះ ពដមនជាឈាមឆលងទននលននាះនឡើយ ។ កនងករណននះ ពមនការដវកដញកឲយចាសោសថានតើវជាឈាមជមងឬឈាម រដវននាះនទ? នៅកនងករណននះ ពកសាសនវទមនការដខវងនយាបល គនន ។ តាមធមមតាឈាមននាះនគចាតទកថា ជាឈាមរដវដដលនកើតមនចនោះសរសត ជារបរកតពមនមលនហត ឬជមងដដលនាឲយឈាម ននាះធលល កមកនឡើយ។ នរោះនៅកនងគមពរអាលគរអានពបានបញហជ កថា៖ សរសតមនគភមនអាចមនឈាមដវននាះនទ ននះជានកាយអម

13

មលគ សាហវអ នងជាជនរមើសរបសសាសនវទ នសាខលអសាល ម អបននតមយះផងដដរ។ នយាងតាមការបកសសាយខាងនលើ នយើងអាចសននោា នបានថា រគបសរសតដដលមនឈាមរដវ ទាងមន នងគនម ននផទនោះ នគចាតទកថាសរសតននាះមករដវ នលើកដលងដតពរករណដចខាងនរកាម៖ ការដលងលះ ៖ នៅកនងសាសនាអសាល ម នគបានោកចាប

បរមការដលងលះរបពនធ នពលនាងកពងមនរដវដដលមនទានមន នផទនោះ ដតនបើសនជានាងមករដវ ខណៈនពលនាងមននផទនោះននាះ ចាបមនហវមរបាមចនោះការដលងលះននាះនឡើយ។ នរោះថាការ ដលងលះនពលមករដវ ដដលមនទានមននផទនោះននាះ គខសនង បញាតតចាបដដលបានដចងនៅកនងគមពរអាលគរអាន។ អលនឡាះជាមច សបានមនបនទលថា៖

1 اطالق صزح ...)ر دع مطف(មននយថា៖ ច រពកអនកនធវើការដលងលះរបពនធ កន ងរយៈនពលរងចាអដឌាះ2 របសពកនាងចះ ។ ចដណកការដលងលះរបពនធនពលមនឈាមរដវ ខណៈនពលដដលនាងកពងមននផទនោះននាះ ពមនការហវមរបាមនទ នរោះការដលងលះនពលនាងមននផទនោះ គជាការដលងលះមយសសបចាបកនងនពល រងចាអដឌាះ។ ដនចនះចាបអសាល ម បានអនញហា តឲយដលងលះរបពនធ ខណៈនពលដដលនាងមននផទនោះ នទាះនរកាយការរមសងាវ សនហើយ 2 អដឌហះ:ជារយៈឈពលរងចាការករះសអា តពមមររដវ លងមលទាលរមឈេទជាមយនាង។

14

កនោយចះ។ ផទយនៅវញ ចនោះសរសតដដលមនទានមននផទនោះមននធវើការដលងលះរតវរងចារយៈនពលរជះសាអ តជាមនសន។

រយៈនពលរងចាឲយផតអដឌាះ (اعدح) រយៈនពលរងចាអដឌាះ ដដលអសាល មបានកណត តរមវឲយភាគ

ទាងពរ បដនងរបពនធរបកានយាងខាជ បខជន មននងនរកាយនពលដលង លះគនន ឬនរកាយនពលបដសាល ប។ រយៈនពលរងចាអដឌាះរបសសរសតមន នផទនោះ គបនាទ បពនាងឆលងទននលរច។ អលនឡាះជាមច សបានមនរពះបនទលថា៖

دالأ( )ؽ عض٠ أ عأ بيؽؤا 4 اطالق صزح

មននយថា៖ សរសតដដលមននផទនោះ រយៈនពលរងចារបសពកនាង គបនាទ បពឆលងទននលរច ។

ជពកទ ៣

ហេតការណចៃដនយដដលអាៃហកើតមានៃហ ាះសរសតមករដវ ករណននះនកើតមនចនោះសរសតដដលមនរដវអាចមននរចើនសណាា ន៖

1. ការនលើសខវះចនននថងៈ ឧទាហរណថា តាមធមមតាសរសតមន កធលល បមករដវរយៈនពលរបាមយនថង ដតមននពលខលះធលល កឈាម

15

រហតដលនថងទរបាពរ ឬនាងធលល បមករដវរយៈនពលរបាពរនថង បនាទ បមកថយមកនៅរតមដតរបាមយនថងវញ។

2. រដវមននទៀងៈ តាមធមមតាសរសតមន កធលល បមនរដវ នៅចងដខ សសាបដតនពលខលះមករដវនៅនដើមដខ ឬផទយមកវញ។

សាសនវទអសាល មមនការដខវងនយាបលគនន កនងករណទាងពរខាង នលើ។ ដតអវដដលរតមរតវននាះ គនគមនបានកណតចនននថង ឬនពលចាបនផដើមមករដវននាះនឡើយ។ នពលណានាងចាបនផដើមមករដវ នពលននាះនគចាតទកថានាងមករដវ នហើយនពលណាដដលនាងបាតរដវ រជះសាអ តពឈាមរដវ នពលននាះនគនៅថាសរសតរជះសាអ តពរដវ។ ននះជានកាយ អម សាហវអ នងជាសជនរមើសរបសសាសនវទ អបន នទមយះ។

3. ឈាមមនសភាពពណរកហមសសាល នងលអកៈ ចនោះសរសតដដលធលល កឈាមមនសភាពពណរកហមសសាល ដច

ទករនង ឬឈាមលអករកហមសសាលោយពណនមម នបើសនមនករណននះនកើតនឡើង នរកាយពមករដវ មនសអាតខលនរបាណ នគចាត ទកថា ជាឈាមរដវ ដតនបើនកើតនឡើងនរកាយពរជះសាអ តខលនរបាណរចនហើយននាះនគមនចាតទកជាឈាមរដវននាះនទ នោយសអាងនៅនលើ របសាសនរបសអមមអាទយះរបពនធរបសណាពមហវមតដដលបាន មនរបសាសនថា៖

حسفاص دع ال بو:(بع اهلل ضز خ١طع أ يم حزدىا صؾ١ؼ ثضد داد أث اجخبز زا )بئ١ع ساط دعث

16

មននយថា៖ នរកាយពរជះសាអ តពឈាមរដវ នយើងមនបានចាតទក ឈាមរកហមសសាល នងលអកននាះជាឈាមរដវនឡើយ ។

ចដណកឯរបសាសនមយនទៀតរបសអាអសះ បាននយាយថា៖

٠سر زؽ( خصما )بءض١جاមននយថា៖ រហតដលពកអនកន ើញទករអលពណសធលល កមក ។ របសាសនខាងនលើ ចងបងាា ញឲយន ើញថាៈ ការមនឈាមពណរកហមសសាល នងលអក នពលកពងនងនរកាយពមករដ វ នគចាតទកថាជាឈាមរដវ លះរតាណានគន ើញមនធលល កទករអលពណសនទើប នគចាតទកថាអសរដវ។

4. ឈាមរដវមនការរអាករអលៈ ចនោះសរសតដដលមនឈាមរដវរអាករអលន ើញមយនថងនហើយ កបាតមយនថងនៅវញ ឬមនលកខណៈសសនដៀងគនន ននះ។ ចាប បានដចកជាពរករណដចខាងនរកាម៖

សរសតដដលនកើតមនអាការៈឈាមធលល ករអាករអល ជាបមនោច នគចាតទកថាជាឈាមជមង។ ចនោះសរសតមនអាការៈដបបននះ នគចាតចលកនងករណឈាមជមង។

សរសតដដលពនកើតមនអាការៈខាងនលើ ដចជាមនឈាមធលល ករអាករអលដតមយរយៈ នហើយកបាត នងរជះសាអ តនៅវញ។ រតងចនចននះពកសាសនវទអសាល មមនការដខវងគនតគនន ថា នតើគរចាតចលកនងករណឈាមរដវ ឬឈាមជមង។

17

នយាងតាមនកាយអម នសើហវអបានកណតថា ចនោះសរសតដដលមនអាការៈដបបននះ នគចាតទកជាឈាមរដវ នហើយននះជាជនរមើសរបសសាសនវទអបននតមយះ។ មាងវញនទៀតចនោះនកាយ អម អាពាហវនហវះ កបានឯកភាពនលើទសសនៈននះដដរ នរោះទករអល ពណសមនន ើញនកើតមនកនងអាការៈដបបននះនឡើយ ។ របសនជា ឈាមធលល កមករអាករអលមនោច នហើយនគចាតទកថា ឈាមរដវ ននាះនងនាឲយនកើតមនផលវបាក នងសមរគសាម ញសរមបសរសតដដល មនអាការៈដបបននះ។ មនដតបនណាណ ះ ពមនសាសនវទអសាល មណា មន កបានចាតទកអការៈឈាមធលល ករអាករអលជាបដបបននះជាឈាម រដវននាះនឡើយ នរោះសាសនាអសាល មមនបងេឲយនកើតមនភាពសមរគ សាម ញ នងការលបាកដលអសាល មសាសនកននាះនឡើយ។ ដចអលនឡាះបានមនបនទលនៅកនងគមពអាលគរអានថា៖

ب( عع ف ع١ى اد٠ 78 آ٠خ اؾظ، صزح) ؽسط មននយថា៖“អលនឡាះមនោកបនទកធងននៅនលើពកអនកកនងកចចសាសនាននាះនឡើយ ” ។ 5-ការរងរដវៈ ចនោះសរសតដដលមករដវ សសាបដតបាតឈាម នហើយមនជាតរអលនសើមធលល កមកមននពលរជះសាអ តនគចាតទកថាជាឈា មរដវ។ ដតរបសននបើនកើតមនអាការៈដបបននះនរកាយនពលរជះសាអ ត នគពចាតទកថាវជាឈាមរដវននាះនឡើយ នរោះវសថតកនងអាការៈ ឈាមរកហមសសាល នងលអក។

18

ជពកទ ៤ ករណឈាមរដវនងបញញតតៃបាប

ទាកទងនងករណឈាមរដវ ចាបអសាល មបានហវមឃាតចនោះសរសតដដលកពងមករដវកនងការរបតបតតករណយកចចដចខាងនរកាម៖ ១- ការរបតបតេសឡាត ៖ ករណឈាមរដវ ចា បអសាល មបានករមតចាបមនអនញហា តតឲយសរសតដដលកពងមករដវ នធវើការរបតបតតសឡាតទាងហវវ រទ នងសណាត។បដនតចាបតរមវនអាយសរសតទាងននាះបនពញ សឡាតហវវ រទ នងសណាតនរកាយពរជះសាអ តពឈាមរដវ នទាះប ជា ពកនាងបានរជះសាអ តមននពលផតនមងរបតបតតសឡាតចនន នថរនវោមយរកអាតកនោយ កពកនាងរតវដតបនពញការរបតបតតសឡាតននាះនឡើងវញដដរ។ ពកនាងករតវដតបនពញករណយកចចននះ នទាះបពកនាងបានរជះសាអ តពឈាមរដវ នៅនដើម ឬនៅចងនមង សឡាតកនោយចះ។ ឧទាហរណថាៈ សរសតមន កមករដវនរកាយពដលនមងបនតចននកចចរបតបតតសឡាតនពលនថងលច3។ កនងករណននះនាង រតវបនពញករណយកចចសឡាតនថងលចននាះនឡើងវញ នរកាយនពល ដដលនាងរជះសាអ តពឈាមរដវ នរោះនាងបានទាននមងសឡាត មននពលមករដវ។ ដចគនន ផងដដរ ចនោះសរសតដដលបាតរដវ នងរជះសាអ តនៅចងនមងសឡាតណាមយននាះ នាងករតវដតបនពញសឡាត ននាះនឡើងវញផងដដរ។ ឧទាហរណថាៈ សរសតមន កបានរជះសាអ តពឈាមរដវ នៅមននពលផតនមងសឡាតបនតចនៅនពលនទៀបភល4 ននាះ 3 ការថវា យបងគឈពលថងៃលច គសឡាតមហគគប។

19

នាងរតវដតបនពញសឡាតននាះនឡើងវញ។ ចនោះករណទ1 នងទ2 ខាងនលើ នបើសនជាមនរយៈនពលតចជាងននាះ មនរតវឲយបនពញករណយកចចសឡាតនឡើងវញននាះនឡើយ ។ ដចដដលណាពមហវមត នោកបានមនរបសាសនថា៖

دمف حالاص خعوز نزدأ ( ص ع١ اهلل ص ل عل هتفق )حالاص نزدأ

មននយថា៖ អនកដដលបានទានមយរកអាតសឡាត អនកននាះពតជាទានការរបតបតតសឡាតនហើយ ។ របសាសនរបសណាពនយើងខាងនលើបញហជ កឲយន ើញថា ការដដលមនទានមយដងននការរបតបតតសឡាត ននាះនគមនចាតទកថាទានការរបតបតតសឡាតននាះនទ។ នោយដឡកសរសតដដលទានមន ឬនរកាយនមងសឡាតនពលរនសៀល5 ននរយៈនពលមយរកអាត នតើនាងរតវបនពញករណយកចចសឡាតនទៀបភល នងសឡាតនថងរតង6ននាះនឡើងវញដដរ ឬនទ? ចះនបើនាងរជះសាអ តពឈាមរដវ នោយទានមយរកអាតកនងនមងសឡាតនពលយប7វញ នតើនាងរតវបនពញករណយកចចសឡាតនពលនថងលចជាមយនង

4 ការថវា យបងគឈពលឈទៀបេែ គសឡាសឈពោ ះ។ 5 ការថវា យបងគឈពលរឈសៀល គសឡាតអាឈសើរ។

6 ការថវា យបងគឈពលថងៃកតង គសឡាតសរ។

7 ការថវា យបងគឈពលយប គសឡាតអឈសើ។

20

នពលយបបានដដរឬនទ? ោកពនធនងបញហា ននះ សាសនវទអសាល ម បានដខវងនយាបលគនន ដតអវដដលរតមរតវននាះគ នាងមនរតវបនពញករណយកចចសាឡាតនពលនទៀបភល នងនពលនថងលចននាះនទ នលើកដលងនមងសឡាតនពលរនសៀល នងនពលយបដដលនាងបានទានបនណាណ ះ។ ណាពមហវមតបានមនរបសាសនថា៖

خعوز نزدأ ( ص ع١ اهلل ص ل جل سصعا ةسغر أ

نزدأ دمف شاغ ع١ زفك )سصعاមននយថា៖ អនកដដលបានទានមយរកអាតសឡាតនពលរនសៀល មននថងលច អនកននាះពតជាទានសឡាតនពលរនសៀលននាះនហើយ ។ របសាសនរបសណាពនយើងខាងនលើពបញហជ កឲយន ើញថា អនក

ននាះរតវបនពញករណយកចចសឡាតនពលនទៀបភល នងនពលរនសៀល នឡើយគឲយបនពញករណយកចចណាដដលនគទានបនណាណ ះ។ បណកសសាយខាងនលើ គសសបនៅតាមនកាយអម អាពាហវនហវះ នង អមមលក។ រឯការសបងសង រលក សរនសើរ មនដចជាតកនពាៀរ តាសនពាៀហ តះមដ នងសរត اهلل ثض នពលទទលទាន នងបរនភាគចណនផសងៗ នងការសរតគរអាន នោយទននទញចាមតននាះ ចាបអសាល មពបានហវមឃាតចនោះសរសតដដលកពងមករដវននាះនឡើយ។ នោយសអាងនលើអណះអណាង ដដលមននៅកនងនសៀវនៅ ករមង

21

សរកត (صحح) ដដលចងរកងនោយ រពទាធ ចារយសាសនវទទាងពរ គអមអាលពាខរ នងមសលម រពមទាងសាសនវទអសាល មនផសងៗនទៀត។ មនដតបនណាណ ះ ណាពមហវមតបាននគងនកើយនលើនៅល របពនធនោក នឈាម ះអាអសះ ខណៈនពលដដលរបពនធរបសនោកកពងដតមករដវ នហើយសរតអាលគរអាននទៀតផង ។ មនកណតរតានវរបសាសនរបសនោកសដពនរឿងននះនៅកនងនសៀវនៅ ករមងសរកតរបសសាសនវទ អាលពាខរ នងមសលម ដដលបានទទលយករបសាសនននះ ព របពនធរបសណាពនឈាម ះ អមមអាទយះ បានមនរបសាសនថា៖

يلب طسخ٠: (ص ع١ اهلل ص جا ادذ كراعا زدخا إ ع٠ ض١ؾا حالص دغ١ ٠د١عا س١خا حعد يززع٠ ١ؤا ض١ؾا )صا

មននយថា៖ទាងសរសតចណាស នពញវយ នងមនរដវ នចញនៅបនពញការរបតបតតសឡាត នថងរនយើទាងពរ នដើមបឲយពកនគបានចលរមកនងការសាងអនពើលអ នងការអោវនាវរបសពកអនកមនជននឿ ដតពកសរសតដដលមនរដវ រតវនៅោចនោយដឡកពកដនលងសឡាត ។

សរសតកពងមករដវ នងការសតតគរអាន

១-ការសរតអាលគរអាន៖ របសននបើរគននដតនមើលនងដភនក អានកនងចតត មនរគោស

អណាដ តបនញចញសនមលងនទ ននាះពមនបញហា អវនឡើយ ។ ដចជាអានអាលគរអាននបើកសសាប ឬឃាល គរអានដដលនគសរនសរនលើរកោសផដទ

22

ងបោជានដើម។ សាសនវទ ណាវវ បានសរនសរនៅកនងនសៀវនៅអាលមហវសាប (الوهزب) ដដលមនខលមសារថា៖ “ ចនោះករណននះ នគបានអនញហា តនោយគនម នការដខវងនយាបលអវនឡើយ នៅកនងចនណាម ពកសាសនវទអសាល ម” ។ចដណកការសរតបនញចញសនមលងខាល ងៗវញ សាសនវទអសាល មភាគនរចើនបានឯកភាពគនន ថា ចាបអសាល មបានហវម ឃាតចនោះសរសតដដលកពងមករដវ កនងការសរត អាលគរអានល សនមលងខាល ង។ សាសនវទ អាលពាខរ នងសាសនវទ អបនចានរៀរ អាលតនពាើរ នងអបនមននហសៀរ បានឯកភាពគនន ថា អសាល មបានអន ញហា តឲយសរសតកពងមករដវអាចសរតអាលគរអានលសនមលងបាន។ ជាមយននះនគបានសអាងនលើទសសនៈចាសរបស នមនកាយអមមលក នងអម នសើហវអ បានបកសសាយនៅកនងនសៀវនៅ ហវវ តហលនពាើរ ( الباس فتح ) ដដលនគនលើកយកកណតរតារបស សាសនវទអាលពាខរ ដដលនរៀបរបពសាសនវទអរបហមអានណាអមនខលមសារថា ៖ “ពមនបញហា អវចនោះសរសតកពងមករដវដដលសរតអាលគរអានបនញចញសនមលងឲយនគលននាះនទ”។មាងវញនទៀតសាសនវទអបននតមយះ បានសរនសរនៅកនងនសៀវនៅ ហវវ តាវមចចមក ( هجوىع فتاو ) របសអប ន កសមថា “ការដដលហវមឃាតសរសតព ការសរតអាលគរអានលស ននាះ ពមនអណះអណាងចាសោសននាះនឡើយ” ។ ចដណករបសាសន របសណាពមហវមតវញគ “សរសតដដលកពងមករដវ នងអនកដដលរមសងាវ ស មនទានងតទកសអាតខលន (អនកមនជនប)ននាះ មនរតវសរតអវដដលមននៅកនង អាលគរអានននាះនឡើយ”។ បដនតរបភពដដលោនាឲយរបសាសនននះពមនសរកតភាព នងចាស

23

ោសននាះនទ (នោយពកសាសនវទបានឯកភាពគនន ថា របសាសន ននះពរតមរតវនឡើយ)។ របសននបើសរសតកពងមករដវ រតវអសាល មហវមឃាតកនងការសរតគរអាននោយលសនមលងដមនននាះ ណាពមហវមតរបាកដជា នងបានបញហជ ករបាបមនសសនៅសមយរបសនោកពខាន ជាពនសសភរយារបសនោក ឲយអសនសចកដទាកទងនងបញហា ននះជា មនខាន។ ដតគនម ននរណាមន កបាននធវើកណតរតា ចាសោសរតមរតវ នងជាកដសដងនវរបសាសនរបសណាព សដពការហវមឃាតសរសត កពងមករដវ ចនោះការសរតគរអាននោយលសនមលងននាះនឡើយ។ ដនចនះ នយើងមនរតវកណតចាប ចនោះករណណាដដលអលនឡាះ នងរសលរបសរទងមនបានបងាគ បបញហជ ឬហវមឃាតននាះនឡើយ។ នសចកដដចបានរជាបពខាងនលើ សរសតដដលមនរដវ មនដមននទើប

ដតមននាសមយននះ គមនតាងពយរណាសមកនហើយ នហើយនបើ ចាបហវមឃាតដមនននាះ រសលរបាកដជាបានហវមឃាតជាកជា មនខាននឡើយ។ នរកាយពបានដវកដញកនវទសសនៈដខវងគនន របសសាសនវទអសាល

មសដពបញហា ននះនយើងគរគបបដងថាជាការរបនសើរចនោះសរសតកពងមក រដវ មនរតវសរតគរអានលសនមលង នលើកដលងករណចាបាចណាមយ ដចជាសរសតននាះជារគបនរងៀន រតវរបលងសសស ឬខលនឯងរតវរបលង ឬករណចាបាចណាដដលរបហវករបដហលនងអវដដលបាននរៀបរបខាងនលើ (ននះជាទសសនៈផដទ លរបសអនកចងរកងនសៀវនៅននះ) ។ ២-ការបស៖ ករណសរសតកពងមករដវ អសាល មបានកណតចាបមនអនញហា ត

24

ឲយសរសតននាះបស នទាះជាបសដខរមដាន ឬបសសណាតកនោយ។ បដនតតរមវឲយសរសតននាះបសសងវញ ចនោះបសករណយកចច (ហវវ រទ) នរកាយនពលរជះសាអ តពឈាមរដវ នរកាយពផតដខរមដានននាះ។ នោយនយាងតាមរបសាសនរបសអាអសះថា៖

و( عب اهلل زض ئغخبع لبذ عر هذ بج١ص٠ ب ض١ؾا) حالاص بءضمث سؤ ال اص بءضمث سؤف

ع١ زفك មននយថា៖ នយើងដតងជបរបទះបញហា ននះ មននយថាឈាមរដវ ដនចនះនគនរបើឲយពកនយើងបសសង ដតនគមននរបើឲយពកនយើងរបតបតតសឡាតសងននាះនទ ។ នយាងតាមរបសាសនខាងនលើ ចនោះសរសតដដលកពងបស សសាបដតមនរដវមកគបសរបសនាងនៅនថងននាះរតវខច នហើយរតវចាបហវម នលើរបនាងចាបពនពលមករដវននាះ រហតដលរជះសាអ តខលន (ទាលដត អសរដវ) នទើបអាចបសតនៅនទៀតបាន។ លះចបដខបសនទើបនគអាច បសសងនវចនននថងដដលបានខចននាះ។ មយវញនទៀត ចនោះសរសត ដដលកពងបស នហើយមននថងលចបនតច នាងដចជាមនអារមមណថា ដចជាមនមករដវ ដតពមនន ើញសញហា ណអវសមគ លនទ ននាះការប សរបសនាងនានថងននាះពខចខាតអវនទ គអាចយកជាការបាន នរោះ ឈាមដដលនៅកនងខលនពមនចាបដចងថា ជាឈាមរដវននាះនឡើយ ទាលដតធលល កនចញមកខាងនរៅ នទើបនគចាតទកថាវគ ឈាមរដវ។

25

នៅនថងមយមននគសរណាពថា ចនោះសរសតដដលយលសបដន ើញរមសងាវ ស ដចដដលបរសធលល បយលសបដន ើញននាះ នតើនាងចាបាចរតវងតទកដដរ ឬនទ? នោកបាននឆលើយថា៖ “រតវងតទក របសននបើនគន ើញមនទកកាម” ។ នោកបានកណតឲយងតទក របសននបើន ើញមនទកកាម វបងាា ញ ថា ឈាមរដវពដមនកណតនលើការមនអារមមណននាះនទ នោលគន ើញមនឈាមធលល កមកជាកដសដង នទើបអាចចាតទកថាមនមករដវបាន។ របសននបើចលដលនមងសឡាតនពលនទៀបភល នហើយនាងនៅ ន ើញមនមករដវ ការបសរបសនាងនានថងននាះនគចាតទកជាអាសារ បង នទាះបជានាងបានរជះសាអ តពឈាមរដវ នរកាយនមងសឡាតនពលនទៀបភលបនតចកនោយ ។ ផទយនៅវញ របសននបើនាងបានរជះ សាអ តមននមងសឡាតនពលនទៀបភលដតបនតចននាះ ការបសរបសនាង អាចយកជាការបាន ពខចខាតអវនឡើយ នទាះជានាងមនទានបានងតទកសអាតខលនកនោយ ដចកនងករណងតទកសអាតខលន នរកាយពការរមសងាវ សផងដដរ។ ដចដដលអនកសសអាអសះបានមនរបសាសនថា៖

وب( بعع بجع ؼجص٠: ص ع١ اهلل ص جاضز ف ص٠ ص الزؽاس١غ ع١ زفك )ب

មននយថា៖ ណាពនោកបាននរកាកពដនណក នៅនពលរពកមន ទានងតទកនរកាយនពលរមសងាវ ស មនដមននោយសារការយលសបដនទ បនាទ បមកនោកបសនៅកនងដខរមដានជាធមមតា ។

26

៣-ការនដើរតវហវជវញកាកពាះ សរសតកពងមករដវ មនរតវបានអនញហា តឲយនដើរតវហវ ជវញកាក

ពាះ(كعبت)នទ នទាះនគខនដើរ កគនម នបានទទលផលបណយអវសរមបខលននគដដរ ទាងហវជច នងអមនរះ។នោយនយាងនៅតាមរបសាសនរបស ណាពមហវមតដដលនោកបានមនរបសាសន នៅកានរបពនធរបស នោក នឈាម ះអាអសះថា៖

) ب افع ؾبط ٠فع غ١س ا ال أ ف ج١ذ رط ؽز ثب س )رطមននយថា៖ “ចរអនកនធវើនវអវដដលបណាដ អនកនធវើហវជជកពងនធវើ ដតក នដើរតវហវជវញកៈពាះ (كعبت) ឲយនសាះ លះរតាដតអនកបានរជះសាអ ត។ ចដណកឯកចចការនផសងៗនទៀត ដចជានដើនសើអរវងភនសហវវ នងមរវះ ការសាន កនៅអារហវះ ការនដកសរមកនៅ មហសនឌាើលហវះ នងមណា ការគបនគនល នងកចចការនផសងៗនទៀត ទាងននាះអសាល មពបានោកចាបហវមឃាតចនោះសរសតកពងមករដវមនឲយរបតបតតននាះនឡើយ។ ៤-សរសតមនរដវ នងការនដើរតវហវ៖ នៅនពលដដលសរសតបានបនពញកចចការហវជជ នងអមនរះចបសពវ

រគប សសាបដតនាងមនរដវមនការចាកនចញពដមកេះ នហើយឈាមរដវននាះនៅបនតរហតដលនថងនចញដនណើ រ។ កនងករណននះនគអនញហា តឲយនាងនចញដនណើ រនៅនោយពចាបាចនដើរតវហវោននាះនទ។ នោយសអាងនលើរបសាសនមយ ោនាមកនោយសាវកមន ក នឈាម ះអបនអាបនពាើស នោយគនតបាននលើកនឡើងថា៖

27

سأ: (لبي عب اهلل زض عجبس اث ؾد٠ش أ بساث دع سآخ ى٠ ع ففخ أ الإ ذ١جب حأسا )خضبئؾا

ع١ زفك មននយថា៖ នគបងាគ បបញហជ ឲយមនសសទាងឡាយ ឲយបនពញបញច បការនធវើហវជជរបសពកនគនៅកាកពាះ នលើកដលងដតសរសតដដលកពងមករដវរតវបាននគបនធ របនថយ ។ មនជាការរបនសើរ ចនោះសរសតកពងមករដវ នៅឈរនៅមតទាវ រ កាកពាះ នហើយសបងសងចនោះអលនឡាះជាមច ស ពនរោះណាពមហវមមតពបានបងាគ បនរបើឲយនធវើយាងដនចាន ះននាះនឡើយ។ នយើងជាសាសនកអសាល ម រតវអនវតត នងរបកានយកនវអវដដលណាព នយើងបានបនរងៀន នងបងាគ បបញហជ នងមនរតវនធវើអវមយខសពសណណះ របសនោកនឡើយ។ នៅកនងនរឿងរបសសហវយះ ដដលបាននដើរតវហវ ខណៈដដលនាងកពងមករដវ រចណាពមហវមត បាននយាយនៅ កាននាងថា៖

)ذإ سفزف: (ص ع١ اهلل ص اج لبي ع١ زفك

មននយថា៖ អញច ង ចរអនកនចញដនណើ រចះ ។ ណាពមហវមត មនបានបងាគ បឲយនាងនៅកដនលងទាវ រ កាកពាះនទ ។របសននបើរបការននាះមនពតដមនននាះ នោកនងបញហជ ករបាបជាក

28

ជាមនខាន។ ចដណកការនដើរតវហវជវញកាកពាះ ដដលជារកនហវជជ នងអមនរះមនអាចខានបាន ចនោះសរសតដដលកពងមករដវ រតវបនពញកចចការននះបនាទ បពរជះសាអ តពឈាមរដវ។ ៥-ការសថតនៅកនងមសជត៖ ចនោះសរសតដដលកពងមករដវ ចាបអសាល មមនអនញហា តឲយអងគយ ឬសថតនៅកនងមសជតនឡើយ សមបកដនលងវលដដលនគនធវើការរបមលផដនដើមបនធវើការរបតបតតសឡាតនៅនថងរនយើកមនអនញហា តដដរ។ នោយនយាងនៅតាមរបសាសនរបសណាពមហវមត ដដលអមមអាទយះបានោនាមកបញហជ កនឡើងវញថា៖

لبي ج ا ٠خسط: (ص ع١ اهلل ص ا ع اد كرا ذز خد ؾ ا ض١ا ٠ع صالح إ ع١د٠ ا د ١غ خ١س اح دع ١ ؤ ؾ ٠عززي ا ص ض١ا )ا

មននយថាៈទាងសរសតចណាស នពញវយ នងមនរដវ នចញនៅបនពញការរបតបតតសឡាត នថងរនយើទាងពរ នដើមបឲយពកនគបានចលរមកនងការសាងអនពើលអ នងការអោវនាវរបសពកអនកមនជននឿ ដតពកសរសតដដលមនរដវ រតវនៅោចនោយដឡកពកដនលងសឡាត ។ ៦-ការរមនភទជាមយសាវ ម៖ អសាល មបានហវមឃាតចនោះការរមនភទ ខណៈនពលដដលសរសត

ទាងកពងមករដវ។ ភរយាមនរតវបដណដ តបនណាដ យ ឬផដលឱកាសឲយសាវ មនធវើការរមនភទជាមយខលន ខណៈនពលដដលខលនកពងមករដវននាះនឡើយ។ ដចជាអលនឡាះបានមនបនទល នៅកនងគមពអាលគរ

29

អានថា៖

ع هئض٠( اززبعف ذأ ل ض١ؾا ف بءضا 222 آ٠خ اجمسح صزح )سط٠ زؽ ثسمر ال ض١ؾا

មននយថា៖ នហើយពកនគនងសរអនក (មហវមត) អពការមករដវ ចរនឆលើយថា វជាអាហា ដនចនះចរពកអនកនជៀសវងការរមសងាវ សជាមយរបពនធ ខណៈនពលនាងមករដវ លះរតាណាពកនាងរជះសាអ ត (បានងតទកសអាតខលន)។

ណាពមហវមតកបានមនរបសាសនផងដដរថា៖

الإ ئ١ع و اعصا: (ص ع١ اهلل ص اهلل زصي لبي ض زا بعغا ع٠ ) بػىا

មននយថាៈ( ចរពកអនកនធវើអវកបានដដរ នលើកដលងដតការនរៀបអាោហពោហ ) មននយថា ការរមនភទ។ សាសនាអសាល មបានអនញហា តចនោះបដ រមនភទជាមយភរយានៅរតង ទាវ រមសបនណាណ ះ (រនធនយាន)។ដនចនះនពលសរសតមករដវនគមនអនញហា តឲយសរសតននាះនធវើការរមនភទជាមយបតរបសនគននាះនឡើយ ដចមនដចងពករណននះនៅកនងអាលគរអាននងសណណះរបសណាពមហវមត។ ចនោះជនមសលមដដលបានរបរពតតនលមើសនងបញាតតននះ នគចាតទកថាជាអនករបឆនងនងអលនឡាះជាមច ស របឆនងនងណាពរបសរទង នងនដើរផទយពមគនអសាល មដរតមរតវ។ សាសនវទអមណាវវ បាន

30

សរនសរនៅកនងនសៀវនៅ អាលមហវហាប (الوهزب) ទពរ៣៧១ ភាគទ២ ថាៈ នមនកាយអមនសើហវបាននលើកនឡើងថា៖

)حس١جو رأ دمف هذ عف (មននយថា៖ អនកដដលបានរបរពតតដនចាន ះ គនគបានរបរពតតអនពើបាប កមមដធ ។ បាននសចកដថា ជនមសលមដដលបានរមនភទជាមយរបពនធ ខណៈនាងកពងមករដវននាះ នគចាតទកថាបគគលននាះបានរបរពតតបាបកមម ធងនធងរមយ។ ចនោះអនកនដើរតាមនកាយនសើហវអមយចនននទៀតបានកណតថា៖

ءط ؾزصا ( )سفىث ىؽ ضبئؾاមននយថា៖អនកដដលបានអនញហា តឲយនធវើការរមនភទខណៈដដលសរសតមករដវននាះ រតវនគកាតនសចកតថាជាជនគនម នជននឿ។ នទាះជាយាង ណាកនោយកអសាល មបានអនញហា តឲយសាវ មអាចនថើបបនបាសអដងអល ឱប នងរបដឡងនលងសពវខលនរបាណនលើកដលងដតទាវ មសបនណាណ ះ។ កបដនតជាការរបនសើរមនរតវបនបាសអដងអលកដនលងរតងនៅចននាល ះរវង ផសត នងកាលជងគងនឡើយ ដតនបើពខាងនរៅសនមលៀកបោកមនជាអវ នទ។ នោយនយាងតាមរបសាសនរបសអាអសះបាននយាយថា៖

و( ب سبعج١ف ززرؤف سؤ٠ ص ع١ اهلل ص جا ع١ زفك )ضبئؽ بأ

មននយថា៖ ណាពមហវមតរដមងនរបើឲយខញ នសលៀកោក រចនោក

31

របដឡនលងជាមយខញ ខណៈដដលខញ កពងមករដវ ។ ៧-ការដលងលះ ៖ អសាល មបានហវមឃាតចនោះការដលងលះគនន ខណៈដដលសរសត

កពងមករដវ។ ដចជាអលនឡាះមនបនទលថា៖

ب٠بأ٠:(رعب لبي زمط اذإ جا مطف بءضا 1 اطالق صزح)ردع

មននយថាៈ ឱណាព (រពមទាងអនកដដលមនជននឿ) របសននបើពកអនកចងដលងលះរបពនធ ចរពកអនកដលងកនងអដឌាះរបសពកនាង ។

មននយថា រតវដលងលះនពលនាងរជះសាអ តពឈាមរដវ នងមនទានរមនភទ។ បរសជាបដអាចដលងលះរបពនធបាននពលមននផទនោះរជះសាអ តពឈាមរដវ នងមនទានរមនភទ ពនរោះនបើនគដលងលះនពល មនរដវ គមនអាចកណតរយៈនពលអដឌាះកនងនពលដលងលះបាននឡើយ។ សរសតដដលរតវបដដលង ខណៈនពលកពងមករដវននាះ នគ មនអាចរបបញច លកនងរយៈនពលអដឌាះនឡើយ ដតនបើរតវបដដលងនរកា យពរជះសាអ តដតបានរមនភទននាះ កនគមនអាចកណតរយៈនពលរងចាននការដលងលះននាះបានដដរ នរោះមនដងថា នតើរបពនធននាះអាច មននផទនោះ ឬមនមន នងមនអាចកណតបានថា នតើនាងសថតកនងរយៈនពលរងចា កនងនាមជាសរសតមននផទនោះ ឬជាសរសតមករដវ? ដនចនះ កនងសាថ នភាព សសពចសសពល មនជាកោកដបបននះ អសាល មបានហវមឃាត នង មនអនញហា ត

32

ឲយមនការដលងលះរបពនធនឡើយ លះ រតាដតសថតកនង

សាថ នភាពណាមយចាសោស នទើបអាចដលងលះបាន។ រតងននះបងាា ញឲយន ើញថា ការដលងលះរបពនធ ខណៈដដល នាងកពងមក រដវ រតវចាបអសាល មហវមឃាត

នោយសអាងនលើបនទលខាងនលើ នង

របសាសនរបសណាពមហវមត ដដលកតរតាកនង នសៀវនៅករមងសរកតរបសសាសនវទទាងពរ អាល-ពាខរ នង មសលម រពមទាងសាសនវទនផសងៗនទៀត បានបញហជ កថា កនរបសសរបសអនមើរ បានដលងលះរបពនធ ខណៈនពលដដលនាងកពងមក រដវ នហើយអនមើរ កបានយកនរឿងននះនៅជរមប ណាពមហវមត។ នពលនោកបានឮ ដចននាះ នោកកបានមនការខងសមារយាងខាល ង នហើយបានមន របសាសនថា៖

ض١ؾر ص سطر زؽ بىض١ ص بعاعس١ف س( صس هزف ش٠ أ جل كط بءع إ دعث هضأ بءع إ صرط

ب كطر أ اهلل سأ زا حدعا )بءضاមននយថា៖ ចរអនកនរបើឲយនគរតលបនៅរករបពនធវញ នហើយរមរសនៅជាមយនាងរហតនាងរជះសាអ តពឈាមរដវ បនាទ បមកនាងមនរដវមតងនទៀត នហើយរងចារហតរជះសាអ ត (នពលននះរបសននបើនគចង រសនៅជាមយនាង) ចរឲយនគរសនៅចះ របសននបើនគចងដលងលះ ចរឲយនគដលងលះ មននគនធវើការរមនភទជាមយនាង ននាះនហើយជា

33

រយៈនពលរងចា ដដលអលនឡាះបានបងាគ បបញហជ មននងនធវើការដលង លះសរសត ។ ជនណាដដលបានដលងលះរបពនធ ខណៈដដលនាងកពងមក

រដវ ជនននាះបានរបរពតតអនពើបាប នហើយនគរតវរតលបនៅសការ លបោងនទាសកហសពអលនឡាះជាមច ស នងរតលបនៅរសនៅ ជាមយរបពនធវញ។ នគរតវរងចានរកាយនពលនាងរជះសាអ តពឈាម រដវនលើកទមយ នងនលើកទពរសន បនាទ បពននាះនគអាចនរជើសនរ ើស បានថា នតើនគគរនងរតលបមករមរសជាមយគនន ឬដលងលះគនន នបើចងដលងលះ រតវដលងលះមននងនធវើការរមនភទជាមយនាង។

ៃបាបអនញញាតឲយដលងលះតបពនធពហពលាាងកពងមករដវមាន3ករណ ករណទ១៖ ចាបអនញហា តឲយបដនធវើការដលងលះរបពនធ មននពលរមនភទជា

មយគនន ខណៈដដលរបពនធកពងមករដវ នោយពចាបាចរងចារយៈនពលអដឌាះនឡើយ។ ដនចនះ រនបៀបដលងលះរបពនធខាងនលើ គសសបនងចាបអសាល មដដលបានកណត។ អលនឡាះបានមនបនទលថា៖

1 اطالق صزح ...)ردع مطف(មននយថា៖ ចរពកអនកដលងលះភរយាកនងអដឌាះរបសពកនាង។

34

ករណទ២៖ បដអាចដលងលះរបពនធបាន នពលដដលនាងកពងមករដវខណៈ

ដដលនាងកពងមននផទនោះដចមនបញហជ កពខាងនដើម។ ករណទ៣៖ បដអាចដលងលះរបពនធដដលកពងដតមករដវបាន នៅនពលណា

ការដលងលះននាះនធវើនឡើងនោយមនថនរពភរយា។ ដចជាបដ របពនធ រសនៅមនចះសរមងគនន នហើយរបពនធទាមទារការដលងលះកនងករណននះបដអាចនធវើការដលងលះបាននោយមនថនរនងអវមយពរបពនធ នទាះ បជារបពនធននាះកពងដតមករដវកនោយចះ។ នយាងតាមរបសាសនរបសណាពមហវមត ដដលោនានោយអបនអាបោា សថា៖

بيل : ذبل ؟ خم٠دؽ ١ع ٠دسرأ: (ص ع١ اهلل ص جا جلا: ص ع١ اهلل ص اهلل يصز بيمف ع بمط خم٠دؾا ا١خبز٠ زا.خم١طر

មននយថា៖ “នតើនាងរពមរបគលសនចារឲយនៅបដវញដដរ ឬនទ?” នាងនឆលើយថា “ចា នាងខញ រពម” ។ នពលននាះរសលមហវមតបានមនរបសាសនថា “ចរអនកទទលយកសនចារននាះ នហើយនធវើការដលងលះមយដង (តឡាកមយ) សនចះ” ។ រតងចនចននះ រសលមហវមតពបានសរបញហជ កថា នតើនាងកពងមករដវ ឬករជះសាអ តននាះនឡើយ។ នរោះការដលងលះននះ នធវើនឡើង

35

នោយសរសតទាមទារនោះខលនរបសនាង។ ដនចនះបងាា ញថាចាបអសាល មអនញហា តឲយបតដលងលះនៅនពលដដលមនតរមវការដបបននះ នបើនទាះ បជាសថតកនងសាថ នភាពដបបណាកនោយ។ នៅកនងនសៀវនៅ អាល-មហគន (الوغ) ទពរទ៥២ ភាគទ៧ អនក

នពនធបានសរនសរថា៖ “ចាបអនញហា តឲយនធវើការដលងលះតាមសណ មពររបសភរយានោយបដយលរពមទទលជាថនរកនងការដលងលះនទាះ ជានាងកពងមករដវកនោយ។ មលនហតននការហវមឃាតចនោះការ ដលងលះនពលរបពនធកពងមករដវននាះ នរោះនគនជៀសវងពផលវបា កចនោះសរសតដដលរងចារយៈនពលអដឌាះយរនពក។បដនតនបើរបពនធទាម ទារការដលងលះននាះ បដអាចនធវើការដលងលះបាន ពចាបាចនគនរព តាមនគនលការណខាងនលើនឡើយ។ មាងវញនទៀត ការរសនៅមនចះ សរមងគនន អាចមនផលវបាកនរចើនជាងការរងចារយៈនពលអដឌាះនៅ នទៀត។ ដនចនះអសាល មបានអនញហា តឲយ នរជើសនរ ើសរបការដដលងាយ ជនសការលបាក។

៨-ការកណតរយៈនពលអដឌះននការដលងលះ ៖ នៅនពលដដលបរសណាមន កបានដលងលះរបពនធ នរកាយពបា

ននធវើការរមនភទ ឬរមរសជាមយគនន រចននាះ ចាបាចចនោះភរយារតវ រងចាអដឌាះ ដដលមនរយៈនពលបដង ននការមនរដវ (ននះសរមប សរសតមនរដវ មនទានមននផទនោះ)។ ដចអលនឡាះបានបនទលថា៖

36

) )ءسل خصالص ضفؤث صثسز٠ بدمطا 228 اجمسح صزح

មននយថា៖ នហើយសរសតបដដលងននាះ រតវរងចាអដឌាះដដលមនរយៈនពលបដងននការមករដវ ។ ផទយនៅវញ ចនោះសរសតដដលមននផទនោះ រតវរងចារយៈនពលអដឌាះរហតដលសរមលកនរច នបើនទាះបជារយៈនពលននាះយរ ឬឆនបកនោយ។ ដចជាអលនឡាះមនបនទលថា៖

دالأ( )ؽ عض٠ أ عأ بيؽؤا 4 اطالق صزح

មននយថា៖ នហើយសរសតដដលមននផទនោះ រតវរងចារយៈនពលអដឌាះរហតដលសរមលកនរច ។ នោយដឡក សរសតពទានមន ឬអសរដវ ដចជានៅនកមងនពកមនទានមនរដវ អនកអសរដវនោយសារចាសជរ ការវះកាតសបន ឬនោយរបការនផសងៗនទៀតដដលនាឲយសរសតគនម នសងឃមថានងអាចមនរដវនឡើងវញននាះ នគបានកណតនវអដឌាះរយៈនពលបដខ។ ដចអលនឡាះបានមនបនទលថា៖

ضئ٠ ئ٢ا( ردعف زجراز إ ىآئض ض١ؾا 4 اطالق صزح)ضؾ٠ ا٢ئ سعأ خصالص

មននយថា៖ នហើយសរសតដដលអសរដវ កន ងចនណាមភរយារបសពក

37

អនក របសននបើនៅមនការសងសយ ចរកណតការរងចាអដឌាះរយៈនពលបដខ កដចគនន ននះដដរ សរសតដដលមនទានមនរដវ ។ ចនោះសរសតបដដលង នហើយរងរដវនោយសារមលនហតណាមយដចជា ជមង ការបនៅកនជានដើម សរសតននាះរតវរងចារយៈនពលអដឌាះ រហតដលមនរដវនឡើងវញ នទើបកណតរយៈនពលអដឌាះបាន នបើនទាះបជាយរយាងណាកនោយ។ របសននបើបាតនោយមលនហត ដដលនធវើឲយរងរដវនហើយ ដតនៅគនម នរដវនទៀតននាះ នាងរតវរងចាអដឌាះរយៈ នពលមយឆនន គតចាបពនពលមនជមង ដដលនធវើឲយរងរដវ ឬឈបបនៅកនននាះ។សសបនៅនងនតវធរបសសាសនវទ អមមសលមដដលបាន នលើកនឡើងថា៖ “កនងករណបាតមលនហត នហើយនៅដតរងរដវ នទៀតននាះ គនគចាតទកដចជាសរសតដដលរងរដវនោយគនម នមលនហតចាសោសដដរ” ។ ដនចនះពកនគរតវរងចារយៈនពលអដឌាះចននមយ ឆនន នពញគហវកបដចជាអនកដដលមននផទនោះភាគនរចើន។ នរោះរយៈនពល៩ ដខបដនថម ពនលើរយៈនពលរងចាអដឌាះ៣ ដខនទៀត។ ចដណកការដលងលះដដលនធវើនឡើង នរកាយការនរៀបអាោហពោហមនទានបានរមនភទននាះ គពចាបាចរងចារយៈនពលអដឌាះននាះនឡើយ។ ដចជាអលនឡាះបានមនបនទលថា៖

38

ء ٠را ب٠أ ب٠( زؾى اذإ اا زمط ص بدؤا صزح )بدزعر حدع ١ع ى بف ضر أ جل

49 األؽزاةមននយថា៖ ឱពកអនកដដលមនជននឿ! រប សននបើពកអនកបាននរៀបអាោហពោហ ជាមយសរសតដដលមនជននឿ បនាទ បមកអនកចងដលងលះនាងមននធវើការរមនភទ គពកអនកអាចដលងលះបាន នោយពចាបាចឲយពកនាងរងចារយៈនពលអដឌាះនឡើយ ។ ៩-ការវនចឆយចនោះភាពបរសទធននគភ ៖ ការវនចឆយពភាពបរសទធននគភ ជាករណចាបាច នហើយមន

នរចើនករណដចជា បគគលដដលសាល បនចាលភរយា ដដលកពងមន គភ ទារកដដលនៅកនងនផទននាះ រតវមនចដណកទទលមរតកពនខាម ចឪពក។ របសននបើ សរសតននាះយកបដថម បដននាះមនអាចរមនភទជាមយនាងបាននទ លះរតាដតសរសតននាះមករដវ ឬដងចាសថាមន ឬគនម ននផទនោះជាមនសន នដើមបងាយសសលកណតថា នតើទារកននាះជាកនរបសនាងជាមយបដដដលសាល បនៅ ឬបដថមរបសនាង នហើយនតើទទលមរតកពនខាម ចឪពកបានដដរ ឬនទនបើសនជាទារកននាះជាកនរបសនាង ជាមយបដទមយ កនននាះនងរតវទទលបានចដណកមរតក។ ផទយនៅវញ នបើសនជាការវននចឆយននាះបងាា ញឲយន ើញថា សរសតននាះបានមករដវ ដនចនះពមនទារកដដលនងរតវទទលមរតក ពនខាម ចឪពកននាះនឡើយ។

39

១០-ការងតទក៖ ចាបាចចនោះសរសតដដលបានមករដវ នពលរជះសាអ តពឈាមរដវ

រតវងតទកជរមះសអាតសពវរងកាយ។ នយាងតាមរបសាសនរបសណាពមហវមត នៅកានហវវ ទមះ ពានទ អាពាហដពាសសថា៖

بيل ذجلأ اذئف: (ص ع١ اهلل ص جا عدف خض١ؾا اجخبز زا )ص ضزبغف دسثدأ اذإ حالاص

មននយថា៖ នៅនពលណាដដលមករដវ ចរអនកផដអ កសាឡាត នហើយនពលណាអនករជះសាអ តពឈាមរដវ ចរអនកងតទកសអាត នងរបតបតតសឡាត ។ របការដដលចាបាចបផតកនងការងតទក រតវចាកទកនសសាច ឲយបាន សពវរងកាយ ឲយរជាបទកដលដសបកកាល។ កានដតរបនសើរជាងននះនៅនទៀត គរនធវើតាមលកខណៈដដលមននៅកនងរបសាសនរបសណាពមហវមត នៅនពលដដលអាសាម ក ដដលជាកនសសរបសសាកាលបានសរគនត អពការងតទកនពលរជះសាអ តពឈាមរដវ នពលននាះនោកកបានតបនៅវញថា៖

بيل زدص ببء اودؽإ رخؤر :(ص ع١ اهلل ص جا ىدزف بصأز ع تصر ص ،زاط ضؾزف سطزف بر ب١ع تصر ص بصأز ئع غجر زؽ اد٠دع بىد ص بءا

40

ب،ث سطزف هض ب١ف بطل خعطل أ خىض خصسف رخؤر ذبمف اهلل ؾبجص: بيمف ب؟ث سطرأ ف١و: بءصأ ذبمف ض زا )اد سصأ ١عجزر: ب خغبئع

មននយថា៖ នាងរតវយកទក នងសលកពរទា មកោងជរមះសអាត បនាត បមកចាកទកនសសាចពនលើកាល នហើយដសឈលឲយសពវរហតរជាបទកដលដសបកកាល រចងតទកធមមតា ោងជរមះកាយ បនាទ បមកនទៀតយករកណាតោបទកអបនៅជតកដនលងននាះ។ នពល ននាះអាសាម កកបានសរនទៀតថាៈ នតើនាងខញ ជតសអាតនោយរនបៀប ណា? ណាពមហវមត បានមនរបសាសនថាៈ សាអ តសអនហើយអលនឡាះ! នពលននាះអាអសះបា ននយាយនៅកាននាងថាៈ អនកជតសអាតតាមសាន មឈាមននាះនៅ! ។ ណាពមហវមតបានមនរបសាសននទៀតថា៖

١ض١فر ص د١بضؽ سالص هصأز ع ضؾر أ ه١فى٠ بإ ال( ه١ع )٠سطزف بءا

មននយថា៖ មនបាចនទ! អនករគននដតយកទក មករជងសកកាលបដង រចចាកទកនសសាចសសបនលើខលន នងោងជរមះឲយសាអ តជាការនសសច ។

ចនោះអនកដដលបានរជះសាអ តពឈាមរដវចនពលសឡាតចាបាចរតវ រតរះនៅងតទក នដើមបនធវើការរបតបតតសឡាតឲយទាននពលនវោ។ របសននបើកពងនធវើដនណើ រ នហើយគនម នទក ឬកមនទកដតមនអាចនរបើ

41

របាសទកបាន នរោះខាល ចមនការបះោលដដលអាចនាឲយមននរគនះ ថាន ក ឬមនអាចនរបើរបាសទកបាន នោយមលនហតមនជមង ននាះនគ

រគននដតតាយាម8ដចជាតាយាមនដើមបរបតបតតសឡាតជាកចច បនណាដ ះ អាសននទរជាសះនសបើយពជមង ឬមនទកនរបើរបាសនឡើងវញ។ មនសរសតមយចននបានរជះសាអ តពឈាមរដវចនមងសឡាត ដតដបរជាពនាការងតទក រហតហសនមងសឡាត នោយសអាងថា នាងមនមននពលរគបរគនន នដើមបងតទកសអាតខលន បដនដននះពដមនជានលស ឬនហតផលនឡើយ នរោះនគអាចនធវើនោយសនងខបរតមដតនធវើតាមករណយកចចងតទក រចបនពញសឡាតឲយទាននពលនវោ លះមននពលរគបរគនននហើយ នទើបនាងអាចសអាត ខលនរបាណតាមសរមល។

ជពកទ ៥ ឈាមជមង (អសទហាហហាះ) នងបញញតតៃបាបរបសវា

8 ការយកដ ឬខសាចសៃតនដលករះសអា តមកឈកបើរលសការងតទក។

42

អសទហវនោា ះ ជាឈាមជមងដដលធលល កជាបនតបនាទ ប នកើតនឡើង ចនោះសរសតនភទ នងមន រយៈនពលយរអដងវង មនងាយនងបាតដច ជាមយនថង ពរនថងកនងមយដខននាះនទ។ ករណទ១: ឈាមធលល កមកមនោច គជាឈាមជមង ដចជាមននរៀប របកនងនសៀវនៅករមងសរកតរបសសាសនវទ អាល-ពាខរដដលបាន ោនាសមដរបសអាអសះថា៖

ثأ ذث خبطف ذبل: (ذلب عب اهلل زض عبئغخ ؾد٠ش ال إ اهلل يصبز٠ ص ع١ اهلل ص اهلل يصس ظ١جؽ .سطأ الف بضؾزصأ: زا٠خ ف. سطأ

មននយថា៖ ហវវ ទមះ កនសសរបសអាពាហនពាសា បាននយាយនៅកានរសលរបសអលនឡាះថាៈ ឱរសលលនឡាះ ខញ មនរជះសាអ តនសាះ! នហើយនបើតាមកណតរតានផសងនទៀតបានឲយដងថាៈ ខញ នៅដតបនតមនឈាមជមង មនរជះសាអ តនសាះ! ។ ករណទ២: ការបាតឈាមជមងកនងរយៈខលដចជាកណតរតាមយបានឲយដងថា ហវណាសកនសសរបសជាះសន បានមកជបណាពមហវ មត នហើយបានរបាបនោកថា៖

إ دبءع ظؾع ذث خؽ ؾد٠ش ا ص ع١ اهلل ص ج إهام سوا ) حد٠دع حس١جو خض١ؽ بضؾزصأ إ اهلل يصبز٠:(ذبمف

هز والتش داود وأبى أحوذមននយថា៖ ឱរសលរបសអលនឡាះ! ពតរបាកដនាងខញ មនឈាម ជមងធលល កមកខាល ងដមនដទន ។

43

លកខណៈហផឝងៗចនអនកមានឈាមជមង ចនោះសរសតដដលមនឈាមជមងមន៣ យាង៖

1. សរសតមករដវនទៀងទាតមននពលមនឈាមជមង កនងករណននះ រតវរតឡបនៅនមើលរយៈនពលនទៀងទាត នន

ឈាមរដវរបសខលនកាលពមន រចកណតរយៈនពលដដលកពងធលល ក នានពលបចចបបនន នងអនវតតឲយដចករណឈាមរដវននាះ នរៅពននះ រតវអនវតតដចករណឈាមជមងវញ។ ឧទាហរណ៖ សរសតមន កដតងដតមករដវជារបចារយៈនពល៦ នថងជានរៀងរលនដើមដខ បនាទ បមកករណឈាមជមង បាននកើតនឡើងចនោះនាង ដដលជានហតនធវើឲយមនឈាមធលល កនលើសពរយៈនពល៦នថង។ ដនចនះ រយៈនពលដដលននការមករដវរបសនាង នគគតរតមដត៦នថងបនណាណ ះ នរៅពននះនគចាតទកថា ជារយៈនពលដដលនាងធលល កឈាមជមង។ ដចជាមនកណតរតាមយបានឲយដងតាមរយៈអាអសះថា៖

شبح بأ تب تواطف ىأ عها، اهلل سض عائشت لحذث: بيل ؟حالاص عدؤفأ سطأ الف بضؾزصأ إ اهلل يصز ٠ب":تالققسع هذ إ ،ال ٠األ زدل حالاص عد ى، ذو زا ب صؾ١ؼ ف ، اجخبز زا"ص ضزاغ ص ب١ف ١ض١ؾر

أ: ض : ظؾع ذث خج١جؽ ؤ يلب ص ع١ اهلل ص جاو ب زدل ضىا" "ص ضزاغ ص هزض١ؽ هضؾجر ذب

44

មននយថា៖ ហវវ ទមះ កនរបសអាពាហនពាសា បាននយាយថា ៖“ឱរសលរបសអលនឡាះ! នាងខញ នៅដតបនតមនឈាមជមងធលល កមកមនរជះសាអ តនសាះ នតើនាងខញ គរផដអ កសឡាតដដរ ឬនទ? នោកបានតបវញថា៖ នទ, ននាះគជាឈាមជមង។ ដតអនករតវផដអ កសឡាតកនងរយៈ នពលបនាម ននថងដដលអនកធលល បមករដវបនណាណ ះ បនាទ បមកអនករតវងត ទកសអាតខលន នហើយរបតបតតសឡាតជាធមមតាវញចះ ។ កនងនសៀវនៅករមងសរកតរបសសាសនវទមសលមបានឲយដងថា

រសលរបសអលនឡាះបានមនរបសាសននៅកាន អមហវពាពាះ កន ជះសនថាៈ “ចរផដអ កកនងរយៈនពលបនាម ន(នថង) ដដលអនកធលល បមនរដវ បនណាណ ះ នរៅពននះ អនកងតទកសអាតខលន នហើយរបតបតតសឡាត នឡើងវញជាធមមតាចះ ។ នយាងតាមអណះអណាងខាងនលើ វបានបងាា ញនយើងន ើញថា

ចនោះសរសតដដលមនឈាមជមងជារបចាននាះ រតវដតកណតរយៈនពល ឈាមរដវ ដចដដលខលនធលល បមករដវពមនមក នរៅពននះរតវងតទក សអាតខលន នហើយរតវរបតបតតសាឡាតជាធមមតានឡើងវញ។

2. សរសតដដលមករដវមននទៀងទាតតាងពមននពលមនឈាមជមង កនងករណននះ នគអាចដបងដចករវងឈាមរដវ នងឈាមជមង

នោយនគសមគ លនលើលកខណៈឈាមមនពណនមម ខាប ឬមន កលន។ ននះនបើសនជាអាចដបងដចកដនចនះបាន នគនងអាចកណតរយៈនពល មករដវ នងរតវអនវតតឲយដចករណ ឈាមរដវកនងនពលធមមតា។ នរៅពននះ នគចាតទកថា វជារយៈនពលដដលធលល កឈាមជមងនងរតវ

45

អនវតតតាមករណឈាមជមងននាះផងដដរ។ ឧទាហរណ:សរសតមន កមន ធលល កឈាមនលើកដបង នហើយឈាមននាះធលល កមនោចនសាះ បដនដ នាងអាចសមគ លបានថា រយៈនពល១០នថងជាឈាមពណនមម នហើយ នរៅពននះជាឈាមពណរកហមធមមតា ឬនាងមនឈាមកនងរយៈ នពល១០នថងដបងជាឈាមដដលមនលកខណៈខាប នហើយនរៅព ននះ ជាឈាមរវធមមតា។ មាងវញនទៀត ឈាមដដលធលល កមកននាះ កនង រយៈ១០ នថងដបងមនកលន បនាទ បពននាះអតមនកលនអវនទ។ ដនចនះឧទាហរណខាងនលើឆលះបញហច ងឲយន ើញថា ចនោះសរសតដដ

លមករដវមននទៀងទាត នហើយមនឈាមជមងននាះ រតវនធវើការកណត សមគ លរដវរបសខលន នោយដផអកនលើលកខណៈឈាមដដលមនពណ នមម ខាប ឬមនកលន។ ចនោះឈាមដដលមនមនលកខណៈទាងបខាងនលើចាតទកជា

ឈាមជមង។ ដចជាមនការនរៀបរបអពនរឿងននះ នៅកនងរបសាសនរបស

ណាពមហវមត៖ يم اذإ ظ١جؽ ثأ ذث خبطف ص ع١ اهلل ص جاو د ب و اذئف ،فسع٠ دصأ ئف ض١ؾا ع ىضؤف هذ ب

و اذئف حالاص ب سوا .قسع بئف ص ئضزفسآخا .والسائ داود أبى

មននយថា៖ របសននបើឈាមរដវននាះ របាកដជាមនពណនមម ដដលនគសាគ លយាងចាស របសននបើន ើញដបបននះ ចរអនកផដអ ក

46

សឡាត ដតរបសននបើនផសងពននះ ចរអនកយកទកវឌា នហើយរបតបតត សឡាតចះ នរោះវជាឈាមជមងនទ ។ ៣-សរសតដដលមនរដវមននទៀងទាត នងគនម នលកខណៈសមគ ល ចាសោស

ចនោះសរសតដដលមនរដវមននទៀងទាត នងគនម នលកខណៈសមគ លចាសោស នហើយមនឈាមជមងនកើតនឡើងជាមយគនន ផងននាះ គនគអាចកណតរយៈនពលននការមករដវ នោយអនវតតតាមសភាព ធមមតារបសសរសតនភទ គរយៈនពល៦នថង ឬ៧នថងនរៀងរលដខនោយ ចាបនផដើមគតចាបតាងពនថងដបងដដលសរសតននាះចាបនផដើមមករដវរហត ដលនថង ទ៦ ឬនថងទ៧ នរៅពននះនគចាតទកវជារយៈនពលដដល នាង ធលល ក ឈាមជមង។ ឧទាហរណថា សរសតមន កចាបនផដើមមករដវនៅនថងទ៥ នននដើមដខ នហើយឈាមននាះនៅដតបនដធលល កមកមនឈប។ នោយ នាងមនអាចដបងដចកឲយបានោចរវងឈាមរដវ នងឈាមជមងដនចនះ នាងអាចកណតរយៈ នពលននឈាមរដវរបសនាងនោយគតចាប ព នថងទ៥ រហតដលរយៈនពល៦ នថង ឬ៧ នថងនរៀងរលដខ នហើយនរៅ ពនថងទាងននះ វជារយៈនពលដដលនាងធលល កឈាមជមង។

ដចជាមនការនរៀបរបអពបញហា ននះកនងកណតរតាមយ ដដល បានឲយដងនោយហវណាស ជាកនសសរបសជាះសន បាននយាយ របាបរសល របសអលនឡាះថា៖

خ ؾد٠ش ذ ؽ عبءد عؾظ ث إ ج ص ع١ اهلل ص اي:(فمبذ اهلل ٠بزص سر بف عد٠دح وج١سح ؽ١ضخ أصزؾبض إ

ه فصأ" ه ذعأ:بيمف ، ١باص حالاص زع دل ب؟١ف

47

بيعزاص ع ١عضر" طل " فصسىا ئف ،طسفا ار بإ : "بيل ١ف. هذ سضوأ : ذلب ،اد تر٠ط١اغ بدضوز خضوز ٠أ خزص ض١ؾزف ب ف خعجص أ ب دسط دل هأ ذ٠أز اذإ زؽ ضزاغ ص ،بعر اهلل ع خ١ ٠سغع بصالص أ ٠سغع بعثزأ صف ذ١مزاص٠أ .والتشهز داود وأبى أحوذ إهام سوا" ص بب

មននយថា៖ ឱរសលរបសអលនឡាះ! ពតរបាកដនាងខញ មនឈាម ជមងធលល ក មកនរចើនដមនដទន នតើរសលលនឡាះយលយាងណាដដរ? ឈាមននះនៅដត ហរមកជាបនធវើឲយនាងខញ មនអាចរបតបតតសាឡាត នងបសបាននឡើយ។ នោក បានតបវញថាៈ ខញ នងរបាបអនកពរនបៀប នរបើរបាសសលរទាបនលើទាវ រមស ដដលអាចបតយកឈាមននាះ។ នាងបានតនៅវញថាៈ ឈាមននាះធលល កមកនរចើននពក។ កនងកណត រតាមយនទៀតបានឲយដងថាៈ “ននាះគជារបសបសាច បនណាណ ះ” ។ ឈាមរដវដដលអលនឡាះបានកណតននាះមនដតរយៈនពល ៦នថង ឬ៧នថងបនណាណ ះ។បនាទ បមកអនករតវងតទកសអាតខលនរបាណ លះអនក បានន ើញថា ខលនអនកបានរជះសាអ តនឡើងវញនហើយននាះ អនករតវ របតបតតសឡាត ន ងបសរយៈ នពល២៤ នថង ឬ២៣ នថងចះ ។ របសាសនរបសណាពមហវមតដដលបាននលើកនឡើងថាៈ រយៈ

នពល៦ នថង ឬ៧ នថង។ ននះពដមនជាជនរមើសរបសសរសតរគបរបននាះនទ ដតជាការកណតកនងករណចាបាចបនណាណ ះ។

48

ដនចនះសរសតដដលមនរដវមននទៀងទាតនហើយពមនលកខណៈសមគ លននាះនទ នាងអាចពនតយនមើលលកខណៈដចគនន ឬសសនដៀងគនន មនតាងពរបរង អាយ សាចសារនោហត នងការកណតសមគ លនផសង នទៀតរវងនាង នងសរសតដនទ។ នបើន ើញថាសរសតដដលមនលកខណៈសសនដៀងគនន ននាះ មនរដវរយៈនពល៦ នថង ដនចនះរតវកណតរដវរបស នាងកនងរយៈនពល ៦ នថងដដរ។ របសននបើរយៈនពល៧ នថង រតវកណត រយៈនពល៧ នថងដច គនន ។ដបបបទននអនកដដលមន លកខណៈសសនដៀង គនន នងអនកមនឈាមជមង ជនកាលឈាមអាចហរនចញពទាវ រមស នោយមលនហតនន ការវះកាតសបន ចងសបន នងមលនហតនផសង នទៀត ដដលអាចដចក នចញជាពរដផនកនផសងគនន ដចតនៅ៖ ១-ចនោះសរសតដដលទទលការវះកាតសបនទាងសសង ឬចងសបន នាងអតមនរដវនទ។ ដនចនះនាងមនអាចអនវតតដចកនងករណឈាមរដវបាននឡើយ។ របសននបើនាងន ើញមនឈាមរកហមសសាលលអក ឬនសើម នរកាយពរជះសាអ ត នាងមនរតវផដអ កសឡាត នងបសននាះនទ នាងអាចនធវើការរមនភទជាមយបដរបសនាង បានធមមតានោយមនចា បាចងតទកសអាតខលនពឈាមរបនភទននះននាះនឡើយ។ បដនដនាងចា បាចរតវោងសអាត នហើយយករកណាតមករទាបដនលង ទាវ រមស របសនាងនដើមបកឲយឈាមហររបោកខលនរបសនាង។ មាងនទៀតនាងរតវយកទកវឌា (យកទកសពះយាង) នៅនរៀងរល នពលដដលនាងចងរបតបតតការសាឡាតហវវ រទ នរៅពននះនាងចង យក ទកវឌានពល ណាកបានដដរ។

49

២-ចនោះសរសតដដលទទលការវះកាត ដតនគមនដងចាសថានាងអាចមន ឬមនអាចមនរដវននាះ គរតវអនវតតដចករណសរសតមនឈាមជមងដដរ។ ដចជាណាពមហវមតបានមនរបសាសននៅកាន ហវវ ទមះ

កនសសរបសអាពាហនពាសាថា៖

هذ بإ" :حبش بت لفاطوت وسلن عل اهلل صل قىلث ش١ قسع ذجلأ اذئف خض١ؾب " حالاص وسبرف خض١ؾا

មននយថា៖ ពតរបាកដ ននាះគជាឈាមជមង មនដមនជាឈាម

រដវនទ នពលអនកមនរដវ អនករតវផដអ កសឡាត ។

របសាសនរបសនោកមននយថា សរសតដដលមនរដវកអាចមន

ឈាមជមងដដលអាចនកើតមននឡើង នងអាចបាតនៅវញ។ ចដណកសរសតដដលគនម នរដវវញ គឈាមដដលធលល កមកនគនៅថាឈាមជមង។

ឈាមជមង នងបញញតតៃបាប នយើងបានដងរចមកនហើយអពឈាមរដវ នងឈាមជមង នហើយ

នពលណានគចាតទកឈាមននាះជាឈាមរដវ នពលណានគចាតទក ឈាមននាះជាឈាមជមងនងបញាតតចាបរបសវ។ ចនោះសរសតដដល មនឈាមជមង គដចសរសតដដលរជះសាអ តពឈាមរដវ គនម នភាពខស គនន រវងអនកមនឈាមជមង នងអនករជះសាអ តពឈាម រដវននាះនឡើយ នលើកដលងដតចនចមយចននដដលនគបានកណត ដចខាងនរកាម៖

50

១-អនកដដលមនឈាមជមង ចាបាចរតវយកទកវឌានរៀងរលនពលដដលនគចងនធវើការរបតបតតសឡាត។ ដចជាណាពមហវមតនោកបានមនរបសាសននៅ កានហវវ ទមះ កនរបសហនពាសាថា៖

ى ئضر ص ":حبش بت لفاطوت وسلن عل اهلل صل قىل البخاس "حالص

មននយថា៖ បនាទ បមកអនករតវយកវឌា នរៀងរលនពលរបតបតតការសឡាត ។ ២-អនកមនឈាមជមងរតវសអាតសាន មឈាម នហើយយករកណាត ឬសឡរទាបកដនលងទាវ មស មននងយកវឌា។ ដចជាណាពមហវមតបានមនរបសាសននៅកានហវណាសថា៖

ه ذعأ : "خؾ ص ع١ اهلل ص ل ئف فصسىا ب،ثص رخبرف بيل ، هذ سضوأ ئف: ذبل اد تر٠ " غزف: بيل ، هذ سضوأ : ذبل

មននយថា៖ ខញ នងរបាបអនកអពរនបៀបនរបើរបាសសឡ រទាបនលើទាវ រ មស ដដលអាចបតយកឈាមននាះ។ នាងតបនៅវញថា ឈាមននាះ ធលល កមកនរចើមននពក។ នោកនយាយថាៈ យករកណាតទបដថម នទៀត។ នាងនឆលើយនទៀតថាៈ នៅដតមនអាចទបឈាមននាះបាន។ នោករបាបថាៈ រកវធទបវនៅ ។

51

មនរបសាសនរបសណាពមហវមតមយនទៀតដដលបញហជ កថា ឈា មននាះ មនបះោលដលសាឡាតរបសសរសត នោយនោកបានមន របសាសននៅកាន ហវវ ទមះ កនអាពហពា៖

جزعا: "حبش بت لفاطوت وسلن عل اهلل صل قىل٠أ حالاص ص ص حالص ى ئضر ضزاغ ص هض١ؽ بع اد سطل إ هاج وابي أحوذ سوا "س١صؾا

មននយថា៖ ចរអនកផដអ កសាឡាតសនចះ កនងកឡងនពលដដលអនក កពងមករដវ បនាទ បមករតវងតទកសអាតខលន នងយកវឌា នរៀងរល នពលរបតបតតសាឡាត នហើយចររបតបតតសាឡាតចះនទាះបជាឈាម ននាះហរជាតណកនលើកននដលកនោយ ។ ៣-ការរមនភទ : បញហា ននះមនទសសនៈនផសងគនន កនងចនណាម សាសនវទអសាល មថា

នតើគរអនញហា តឲយបតនធវើការរមនភទជាមយរបពនធ ដដលមនឈាមជមង ដដរ ឬនទ របសននបើការរមនភទននាះមនមនផលអារកកដលរបពនធ នទននាះ? តាមពតការរមនភទជាមយរបពនធដដលមនឈាមជមងននាះ រតវបានអនញហា ត នរោះនៅជនានណាពមនសរសតភាគនរចើនអាយ១០ ឆនន ឬនលើសពននះដតងមនឈាមជមងនហើយពមនបញាតតចាបណា

ហវមឃាតការរមនភទននាះនឡើយ ទាងកនងបនទលរបសអលនឡាះជា

មច សនងរបសាសនរបសណាពមហវមត។ បដនតរតវបានហវមឃាតការរមនភទជាមយសរសត ដដលកពងមករដវនៅ

វញ។ ដចអលនឡាះជាមច សបានមនបនទលថា៖

52

اززبعف: (رعب لبي ف بءضا )ض١ؾا 222 البقشة سىسة

មននយថា៖ ដនចនះ ចរពកអនកនជៀសវង ការរមនភទជាមយរបពនធ ខណៈនពលដដលនាងកពងដតមករដវ ។ នរៅពឈាមរដវដចជា ឈាមជមងសរសតអាចរបតបតតសឡាតបាន

ដនចនះសរសតកអាចអនវតតការរមនភទជាមយសាវ មរបសនាងបានដដរ ព នរោះឈាមទាងពរមនលកខណៈខសគនន ទាងដផនករបភាព នងបញាតត ចាប។

ពកទ៦

ឈាមឆលងទហនល (នហវាស) នហវវ ស គជាឈាមដដលនចញមកតាមសបន នោយមលនហត

សរមលកន។ ឈាមននះអាចនចញមករពមគនន ជាមយការសរមលកន ឬ

នរកាយពការសរមលកនរច ឬកអាចនកើតមន មននពលសរមល កនពរ ឬ បនថង ដថមទាងមនការ ឈចកចាបកនងនោះនទៀតផង។

សាសនវទ នសាខលអសាល ម អបននតមយះ បាននយាយថា៖ ឈាមដដលធលល កមកនពលចាបនផដើមឈនោះមកននាះ គជាឈាមឆលង ទននល នហើយនគមនកណតរយៈនពលពរ ឬបនថងននាះនឡើយ។

53

ការឈនោះននះជាសញហា សមគ លថាសរសតនងជតសរមលកន របសន នបើគនម នការឈចកចាបនទននាះ ពដមនជាឈាមឆលងទននលននាះនទ។

រកមសាសនវទអសាល មមនការដខវងនយាបលគនន ថានតើគរកណត រយៈនពលតច ឬនរចើន ឬយាងណា? សាសនវទខាងនលើ បានបដនថម នទៀតថា៖ ឈាមឆលងទននលននាះ ពមនការកណតរយៈនពលតច ឬ នរចើនននាះនឡើយ ។ ឧទាហរណ៖ សរសតមន កបានធលល កឈាមរយៈនពលនលើសព៤០នថង ៦០ នថង ឬ៧០នថង នរកាយមកឈាមននាះកបានបាតនៅវញននះនគនៅ ថាឈាមឆលងទននល។

បដនដរបសននបើ ឈាមនៅដតបនដហរមករហតននាះ នគកណត ឈាមឆលងទននលរតមដតរយៈនពល៤០នថងបនណាណ ះ នរៅពននះនគចាត ទកវជាឈាមជមង។

កណតសមគ ល៖ របសននបើសរសតមន កធលល បមនឈាមឆលងទននលរយៈនពល៤០នថងយា

ងនទៀងទាត ដតនបើកនងករណឈាមននះធលល ក នលើសពមន ឬកមន សញហា សមគ លថា នាងជតឈបធលល កឈាម ននាះ នាងរតវរងចារហត ដលនពលអ នបើពដនចាន ះទ នាងរតវងតទក នៅរតងនពលដដលឈាម ធលល កបានចនន៤០ នថង នរោះននះជារយៈនពលដដលសរសតភាគ នរចើន ឈបធលល កឈាមនលើកដលងដត ចនោះសរសតននាះមនរដវនាងរតវរងចា រហតដលអសរដវនរកាយពអសរដវ នទើបនាងងតទកសអាតខលន។

ដតរបសននបើឈាមនៅដតបនដធលល កមនឈបននាះ នគចាតទកវ ជាឈាមជមងនហើយរតវអនវតតឲយដចករណឈាមជមង។ ផទយនៅវញ

54

នបើសរសតននាះឈបធលល កឈាម មនរយៈនពល៤០ នថង នាងរតវងតទកសអាតខលនរចរបតបតតសឡាត នងបនពញនវករណ កចចនផសងៗនហើយអាចនធវើការរមនភទ ជាមយសាវ មរបសនាងបាន។ នលើកដលងការឈបធលល កឈាមននាះមនរយៈនពល តចជាងមយនថង ននាះនគមនចាតទកថារជះសាអ ត នហើយកមនអាចនធវើការរមនភទជា មយសាវ មបានននាះនឡើយ។ របសននបើសរសតននាះរលតកនឈាមដដល ហរនចញមកននាះពដមនជាឈាមឆលងទននលននាះនទ ដតវជាឈាមជមងនៅវញ។ រយៈនពលតចបផតដដលនគចាតទកគភកនងនផទ ជាទារកដដលនពញលកខណៈជាមនសសននាះ គរយៈនពល៨០ នថង នហើយតាមធមមតាគរយៈនពល៩០ នថងនទើបអាចសមគ លបានថាទារកននាះនពញលកខណៈជាមនសសពតរបាកដ។

បញញតតៃបាបចនឈាមឆលងទហនល

បញាតតចាបទាកទងនងឈាមឆលងទននល នងឈាមរដវ មនលកខណៈ ដចគនន នលើកដលងដតកនងករណមយចននដតបនណាណ ះ៖ ១-ការកណតរយៈនពលរងចាអដឌាះ ននការដលងលះពដមនអាសសយនលើឈាមឆលងទននលនទ។ របសននបើការដលងលះនធវើនឡើងមននពលឆលងទននល ននាះរយៈនពលរងចាអដឌាះ គនរកាយនពលសរមលកនរច។ ដតនបើការដលងលះននាះនធវើនឡើងនរកាយនពលសរមលកនននាះ រយៈនពលរងចាអដឌាះ គរហតដលន ើញមនរដវនឡើងវញដចដដលបាន

55

នរៀបរបរច។ ២-ការកណតរយៈនពលរងចាអដឌាះនរកាយពសមបថអឡាក(9)(إالء) នគមនកណតតាមរយៈឈាមរដវ ឬឈាមឆលងទននលនឡើយ។ នពលណាបរសជាបដបានសបថដនចនះ នហើយភរយាបានទាមទារឲយនធវើការរមនភទននាះ នគរតវកណតរយៈនពលសរមបបដបនដខ នោយគតចាបពនពលដដលខលនបានសបថ រហតដលរយៈនពលបនដខ នទើបនគបងខឲយសាវ មរតវនរជើសនរ ើស ថានតើរតវជានាជាមយរបពនធនឡើងវញ ឬរតវដលងលះ។ របសននបើខលនបានរងចាអសរយៈនពលបនដខ រចក សសាបដតរបពនធបានសរមលកន នងមនឈាមឆលងទននលននាះ បដ រតវរងចារយៈនពលបនដខពនលើននាះបដនថមនទៀត។ ចដណកឯឈាមរដវវញ នគពបានកណតដចឈាមឆលងទននលនឡើយ។ ៣-កតាត កណតចនោះសរសតដដលនពញវយននាះ គនោយសារការមនរដវ មនដមននោយសារការធលល កឈាមឆលងទននលននាះនឡើយ នរោះទាលដតមនរដវនទើបសរសតអាចបនដពជបាន។ ដនចនះការរគបអាយរបសសរសត គសមគ លនៅរតងសរសតននាះមនរដវ។ ៤-ឈាមរដវមននពលរបសវ ដដលនងនកើតមនចនោះសរសតកនងនពលនវោនទៀងទាត។ ឧទាហរណថា សរសតដដលធលល បមនរដវរយៈនពល ៨នថង សសាបដតនពលមយននាះមនដតរយៈនពល៤នថងកបាតនៅវញ 9 -អឡាកជាពាកយសមបថដែលបដបានសបថចពពាះអលពឡាះថា ខលននងមនពធវើកាr រមពេទជាមយបបពនធខលនជាដាចខាត ឬរយៈពពលពលើសពបនដខ។

56

កនងរយៈនពលពរនថងនរកាយមក នាងកមនរដវនឡើងវញកនងនថងទ៧នងទ៨។ ពរនថងចងនរកាយននះកនគចាតទកថាជាឈាមរដវដដរ។ចដណកឈាមឆលងទននលវញ របសននបើសរសតននាះអសមនគរមប៤០នថង នហើយ សសាបដតន ើញនឡើងវញ កនងកឡងរយៈនពល៤០នថងដដដល ននាះនគចាតទកថាវជាឈាមជមង នហើយនាងរតវរបតបតតសឡាត នងរបតបតតការតពវកចចនផសងៗនទៀត។ ផទយនៅវញ របសននបើពនតយនៅន ើញថា វជាឈាមរដវននាះ នាងរតវអនវតតតាមករណឈាមរដវវញននះជាការអនវតតតាមនកាយ អមហវនពាើល ។ ជាមយននះមនសាសនវទមយចននបានចាតទកឈាមដដលធលល កមកវញនរកាយនព លរងមយរយៈននាះជាឈាមឆលងទននល នលើកដលងដតឈាមដដល ធលល ករហតមនឈបននាះនគចាតទកវជាឈាមជមងនៅវញ។ ដចដដលមនសរនសរនៅកនងនសៀវនៅអាលមហគន (الوغ) សដអពនមនកាយអមមលក ដដលបាននលើកនឡើងថា៖ ចនោះសរសតដដលបានន ើញឈាមបនាទ បពរងរយៈនពលពរ ឬបនថងននាះ កជាឈាមឆលងទននលដដរ។នបើពដនចាន ះនទ គជាឈាមរដវ ននះកជាទសនៅដដលសាសនវទនសាខលអសាល មអបននតមយះរបកានយកផងដដរ ។ តាមពតគនម នឈាមណាមយដដលមនលកខណៈគរឲយសងសយននាះនទ ដតចនចដដលសមរគសាម ញននាះ គជានរឿងបនាទ បបនសជាគនតទសសនៈ នងមតនយាបលរបសសាសនវទបនណាណ ះ។ ចដណកអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមតគបានបកសសាយយាងនកាះកាយ អពបញហា ទាងននះ។ អលនឡាះមនោកកាតពវកចចនៅនលើបគគលណា មន កឲយបសឬនដើរជវញកាកពាះពរដងននាះនទ នលើកដលងដតបគគល

57

ននាះនធវើមនបានរគបលកខណៈ នទើបតរមវឲយបនពញនឡើងវញ។ រទង នមតាត ករណា សនណាដ សរបណណាស រទងមនោកកាតពវកចចនលើ ខញបនរមើរបសរទង រហតដលថាន កពកនគនធវើមននកើតននាះនទ។ ដចដដលរទងបានមនបនទលថា៖

ب إال فضب اهلل ٠ىف ال: (رعب لبي )صع 286 البقشة سىسة

មននយថា៖ អលនឡាះមនោកកាតពវកចចឲយនលើសពសមតថភាពមនសសដដលអាចនធវើបានននាះនឡើយ ។ រទងបានមនបនទលនទៀតថា៖

ب اهلل فبرما: (رعب لبي 16 التغابي سىسة )اصزطعزមននយថា៖ ចរពកអនកនកាតខាល ចអលនឡាះ តាមលទធភាពដដលអាចនធវើនៅបាន ។ ទាកទងនងឈាមរដវ របសននបើឈាមននាះឈបធលល កមនរយៈនពលដដលធលល បមនរដវកនងករណននះ នគអនញហា តឲយបដអាចនធវើការរមនភទ ជាមយរបពនធរបសខលនបាន។ ចដណកឈាមឆលងទននលវញ របសននបើ ឈាមននាះឈបធលល កមនរយៈនពល៤០នថង ពដមនជាការគនបរបនសើរចនោះសាវ ម ដដលចងនធវើការរមនភទជាមយរបពនធរបសខលនននាះនទ។ ននះជាទសសនៈរបសនមនកាយអមអះមត ហវោា ល។

58

ដតតាមពតននាះ នបើនទាះបជាបដននាះនធវើការរមនភទជាមយរបពនធរបសខលនកមនមនបញហា អវនកើតនឡើងននាះដដរ។

ជពកទ៧

បញញតតៃបាបទាកទងនងការហតបើវធទបសកាត ឬការហធវើឲយឆាបមានរដវ

កាពនយារកហណើត នងរបភាពចនការយកកនហៃញ

សរសតដដលអាចនរបើរបាសវធនធវើឲយរងរដវមនលកខខណឌ ពរយាង៖ លកខខណឌ ទ១: ការនរបើវធននះមនមនផលបះោល នងនរគនះថាន ក ដលសខភាព របសននបើខាល ចមននរគនះថាន កពអាចនរបើរបាសវធននះ បាននឡើយ។ ដចជាអលនឡាះបានមនបនទល៖

إ ى٠د٠ؤث امر ال: (رعب لبي )خىاز 195 البقشة سىسة

មននយថាៈ ចរពកអនកកនធវើឲយខលនឯង ធលល កកនងភាពមហនដរយឲយនសាះ ។ រទងបានមនបនទលនទៀតថា៖

و اهلل إ ىضفأ ازمر ال:(رعب لبي سىسة)ب١ؽز ىث ب 29 الساء

59

មននយថា៖ នហើយចរពកអនកកសមល បខលនឯង ពតរបាកដ អលនឡាះ អានតសសឡាញពកអនក ។ លកខខណឌ ទ២: រតវមនការអនញហា តពបដ ។ ឧទាហរណថា សរសត មន កកពងរងចារយៈនពលអដឌាះពការដលងលះ កនងនពលននះបដរតវ ទទលខសរតវផគតផគង ចនោះរបពនធនលើការសាន កនៅ ចណអាហវរ នងសនមលៀកបោកជានដើម។ នោយនឆលៀតឱកាសនដើមបទទលបានការផគតផគងពបដ សរសតបាននរបើរបាសវធពនារ ឬទបសាេ តរដវកនងនគនលបណងពនារនពលឲយបានយរ។ កនងករណននះ នគមនអនញហា តឲយសរសតនរបើរបាសវធពនារការមនរដវននាះនឡើយ លះរតាដតមនការឯកភាពពបដ។ មាងវញនទៀតនបើការនរបើរបាសវធទបសាេ តការមនរដវអាចបងេ ឲយគនម ននផទនោះននាះ កចាបាចរតវដតមនការអនញហា តពបដផងដដរ។ សរសតរគបរបគរនជៀសវងពការនរបើរបាសវធដបបននះ នរោះវជាការរបនសើរ នលើកដលងដតកនងករណចាបាចបផត នងខានមនបាន។

ការនរបើរបាសវធឲយឆនបមនរដវរតវមនលកខខណឌ ពរជាចាបាច៖ លកខខណឌ ទ១: នគមនអនញហា តឲយសរសតនរបើរបាសវធននះកនងបណង រចផតពកាតពវកចច។ ឧទាហរណថា: សរសតមន កនរបើរបាសវធននះ នពល ជតចលដខបស កនងនគនលបណងរចផតពកាតពវកចច បស ឬ

60

នោយសារខជលរបតបតតសឡាត ឬនដើមបនគចពការបនពញ ករណកចចនផសងៗនទៀត។ លកខខណឌ ទ២: រតវមនការអនញហា តពបដជាមនសននោយមលនហត ថា នពលសរសតមនរដវ បដមនអាចនធវើការរមនភទជាមយនាងបាននទ។ អសាល មមនអនញហា តឲយសរសតនធវើអវមយ ដដលបះោលដលសទធបដ លះរតាដតមនការឯកភាពពបដ នទើបអាចនធវើនៅបាននទាះបជារបពនធសថតកនងរយៈនពលរងចាអដឌាះកនោយចះ។

វធពយាកហណើតមានពរដបប ១-ការនរបើវធពនារកនណើ តមនឲយមនកនរហត ការនរបើរបាសវធពនារកនណើ តដបបននះ រតវចាបហវមឃាតជា

ោចខាតនរោះវអាចនាឲយចននមនសសថយចះដដលផទយនងចាបអសាល មដដលចងឲយមនរបជាជាតរបសខលនកានដតនរចើន។ ផទយនៅ វញ របសននបើមនកនតចនពក នចដនយកនននាះសាល ប វនងរបឈម មខចនោះការបាតបងពជពងស។

២-ការនរបើវធពនារកនណើ តបនណាដ ះអាសនន ឧទាហរណថាសរសតមន កមនកនញកនពក ដដលនធវើឲយមនការ

លបាកកនងការដថទានហើយនាងមនបណងចងពនារកនណើ ត នដើមបនជៀសវងពការមនកននរចើន។

61

កនងករណននះអសាល មបានអនញហា តនោយមនលកខខណឌ ចាបាចពរ គរតវមនការឯកភាពពបដ នងមនបះោលដលសខភាពរបសនាង។អណះអណាងអពការអនញហា តននះ គពក សាវករបសណាពមហវមត ដតងនរបើវធបនញចញទកកាមមកនរៅរបោបនភទរបសសរសត នដើមបកឲយរបពនធរបសពកនគមននផទនោះ។ នពលដដលពកនគនធវើដនចនះពមនចាបណាហវមឃាតពកនគនឡើយ

ការយកកនហៃញ ការយកកននចញអាចរបរពតតនៅតាមរយៈរបភាពពរយាង៖ ១-ការយកកននចញនដើមបបផដល ញនចាល (ពនលតកននចាល)

ការយកកននចញនដើមបបផដល ញនចាល របសននបើនធវើនឡើងនរកាយនពលដដលអលនឡាះបានោកជវតចលនៅកនងទារករចននាះ គជាទនងវើមយរតវបាននគហវមឃាតោចខាត ពនរោះននះជាការសមល បជវតមយដដលចាបបានហវមរបាមោចខាត នោយមនបញហជ កទាងកនងបនទលរបសអលនឡាះ នងរបសាសនរបសណាពមហវមត នហើយវកជាទសសនទនៅរបសសាសនវទរគបៗរបផងដដរ។ ផទយនៅវញ របសននបើពនលតកនមននពលដដលអលនឡាះបានោក

62

ជវតចលនៅកនងទារកននាះ គមនការដខវងគនតគនន កនងចនណាមពកសាសនវទអសាល មថានតើគរមនការអនញហា ត ឬយាងណា? សាសនវទមយចនននទៀតបានអះអាងថា នគអនញហា តឲយពនលតកនមននពលគភននាះកាល យជាដឈាម (علقت) នោលគមនទានហសពរយៈនពល៤០ នថង។ សាសនវទមយចនននផសងនទៀតបានអះអាងថា នគអនញហា តឲយពនលត នបើសនជាគភននាះមនទានបងេរបរងជា ទារក នពញលកខណៈនៅនឡើយ។ ជាការរបនសើរគមនរតវពនលតកននទ នលើកដលងដតមនករណចាបាចខាល ង ដចជាមដ យមនជមងរនរមនអាចពរនោះបាន ឬមនលកខណៈរបហវករបដហលននះ។ កនងករណននះ ចាបអសាល មបាន អនញហា តឲយពនលតបដនតនបើទារកននាះនពញរបនពញរង មនលកខណៈជាមនសសនៅនហើយននាះ ចាបហវមពនលតកនននាះជាោចខាត។

២-ការយកកននចញនដើមបសនងាគ ះ ៖ ការយកកននចញនដើមបសនងាគ ះ មនដចជាការយកកននចញ

មននពលជតសរមលកន។ កនងករណននះ ចាបបានអនញហា តឲយយកកននចញ នដើមបសនងាគ ះនោយមនលកខណឌ ពរ នរគនះថាន កដល មដ យ នងកន នហើយនងមនឈានដលការវះកាត។ ករណរតវនធវើការវះកាតមនលកខខណឌ បនយាង៖ ១-មដ យ នងទារកនៅមនជវត មនរតវនធវើការវះកាតនឡើយ នលើក

ដលងដតមនការចាបាចបផត ដចជាមដ យមនការលបាកខាល ងកនងការសរមលកន។ ករណននះ ចាបអនញហា តឲយនធវើការវះកាត នរោះនយើងដងនហើយថាជវតមនសស ជាបនញាើរបសអលនឡាះជាមច សមក

63

នលើមនសសនោក។ ដនចនះ នយើងមនរតវនធវើអវមយបះោលដលពកនគ នងរតវគតពរបនយាជនចមបងមនរតវនធវសរបដហស នលើកដលងដតនរគនះថាន កដដលនយើង នកសាម នមនដលជាយថានហតបនណាណ ះ។ ២- មដ យ នងទារកបានបាតបងជវតនៅនហើយ ននាះចាបមន អនញហា តឲយនធវើការវះកាតយកទារកនចញនទ នរោះការនធវើដបបននះព មនផលរបនយាជនអវនឡើយ។ ៣-របសននបើទារកសាល បកនងនផទមដ យដដលនៅរស ចាបអញហា តឲយនធវើការវះកាតយកទារកននាះនចញមកនរៅ នបើពដនចាន ះនទ វនងនធវើឲយមននរគនះថាន កដលមដ យនរោះទារកសាល បមនអាចសរមលនចញមកនរៅបាននឡើយ។ ៤-មដ យសាល ប ដតទារកនៅមនជវតរសកនងនផទមដ យ។ ករណននះរបសននបើនគគនម នសងឃមថា ទារកននាះនងរសរនមនជវតនទននាះចាបហវមនធវើការវះកាតមដ យដដលបានសាល បននាះ។ បដនដនបើនៅមនសងឃមថាទារកននាះអាចរសរនមនជវត ដចជាសរមលនចញបានោកកណាដ លចាបអនញហា តឲយនធវើការវះកាតមដ យននាះ នដើមបយកទារកននាះនចញមកនរៅ។ នោយដឡករបសននបើមដ យននាះមនទានសរមលនសាះ នហើយបានសាល បបាតនៅ ចាបមនអនញហា តឲយ នធវើការវះកាតមដ យដដលសាល បននាះនទ នរោះវជាការនធវើទារណកមមនលើសពមដ យននាះ ដតនបើគនម នជនរមើសនដើមបយកទារកនចញនរៅនទ គចាបអនញហា តឲយនធវើការវះកាត។ ននះជាជនរមើសរបសសាសនវទ អបន ហនពានរះ ដដលបានសរនសរបញហជ កចាសពនរឿងននះ

64

នៅកនងនសៀវនៅអាលអនសាហវ (اإلصاف) នងជាជនរមើសមយដរបនសើរផងដដរ។ កណតសមគ លៈ នពលបចចបបននននះ ការវះកាតពបណាដ លឲយមនការលបាកដល មដ យនឡើយ នរោះនរកាយការវះកាតនគអាចនដរភជតវញបានតាកបននវជជសាសរសតទននើប។ នោយនហតថាភាពនថលថនររបសអនករសធជាងអនកសាល ប ការសនងាគ ះជវតមនសសពមហនដរយ គជាការចាបាច នងបនាទ នផងដដរ។ នសចកដសនងេតៈ រគបវធ នងរបភាពទាងអសដដលអនញហា តឲយយកកននចញដច បាននរៀបរបរចមកនហើយននះ ចាបាចរតវមនការឯកភាពពបដជាមន សន។ ោកពនធនងខលមសារទាងននះ នយើងខញរគននដតបញហជ កពចនច នគនលៗដតបនណាណ ះ នោយពបានលអតនសចកដនងសជនរៅននាះនទ នរោះនរឿងដដលទាកទងនងសរសតនភទននាះ មនវសាលភាពធនធងណាស មនអាចនរៀបរបឲយអសនសចកដបាននឡើយ ។ ចនោះអនក ដដលបកសសាយពចាបណាមយនគរតវដងថាខលនកពងសថតកនងរកប ខណឌ ននសាសនាអសាល ម នោលគខលនកពងរកដនណាះសសាយនរឿង ជាកដសដងសរមបសងគមមនសសកនងបពវនហតរបសអលនឡាះ នហើយ កជាអនកទទលខសរតវចនោះអវដដលមននៅកនងអាលគរអាន នង សណណះរបសណាពមហវមតផងដដរ។ នរោះអាលគរអាន នង

65

សណណះណាពមហវមតជាមលោា នរគះ នងជាឱវទដដលតរមវឲយសាសនកអសាល មសកាដសវងយល ឲយសជនរៅនងអនវតតតាមចាបរគះទាងពរននះ។ នោយដឡក រគបទនងវើទាងឡាយដដលផទយនង អាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមត គរតវចាតទកជានម ៈ នហើយនយើងពរតវអនវតតតាមទនងវើអកសលទាងននាះនឡើយ នលើសពននះនៅនទៀត អនកដដលបកសសាយចាបចាបាចរតវមនភាពនសាម ះរតង របកាននវជហរសចចភាពចនោះអលនឡាះ រតវសជនយពរទងចនោះនរឿងនហតទាងឡាយដដលខលនបាន នងកពងជបរបទះ នហើយសឲយរទងរបទាននវ ចនណះដងដសរកត ចនមលើយរតមរតវតាមការនរបៀនរបនៅរបសរទង។ កតាត ចាបាចមយនទៀត គឯកសារនយាង នងអណះអណាងដសរកតរតវអននោមតាមអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមត។ រតវដសវងយល នងរះរករគបមនធាបាយកនងការសសាវរជាវ នោយដផអកនលើោកយនពចន មត នយាបល ទសសនៈរបសរកមសាសនវទអសាល ម នដើមបឲយយលកានដតចាស នងទលទោយ ទាងអតថនយដដលមននៅកនងអាលគរអាននងសណណះរបសណាពមហវមត។ ជនកាលមត នងទសសនៈរបសរកមសាសនវទអសាល មខលះ ពបានឆលះបញហច ងទលទោយ ឬនផដដ តនលើបញហា ទាងននាះនឡើយ ដតនបើពកនគរតលបនៅនមើលខលមសារកនងអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមតវញពកនគចាសជាន ើញការបកសសាយយាងនកាះកាយអ ពបញហា ទាងននះ។ ទាងននះគអាសសយនៅនលើភាពនសាម ះរតង សចចភាព សមតថភាពយលដងរបសអនកបកសសាយចាបសាសនា

66

អសាល មបនណាណ ះ។ អនកបកសសាយចាបរតវទទលសាគ លដដនសមតថភាពរបសខលន កនងការបកសសាយចាបចនោះករណណាមយដដលខលនមនយលចាស នងសសនពចសសពលននាះមនរតវបកសសាយទាងរបថយរបថានននាះនឡើយ។ មនអនកបកសសាយចាបជានរចើនដដលមនការនធវសរបដហសបកសសាយទាងរបញាបរបញាលមនមននគនលការណជាកោក។ ដនចនះនពលពកគនតរតលបនៅនមើលខាងនរកាយវញ នទើបន ើញថាការបកសសាយរបសពកគនតមនកហសឆគងនរចើន នងមនការសាដ យនរកាយ។ នៅនពលណាអនកអាន អនកសកា អនកសាដ បនមើលនៅន ើញថាអនកបកសសាយននាះនយាយ នងនលើកនឡើងនោយមនអណះអណាងចាសោស មននហតផល នងមនការរបងដរបងសវះដសវងកនងការបកសសាយនលើបញហា អវមយននាះនគនងមនទនកចតត នងមនការនជឿជាកចនោះការបកសសាយរបសពកគនត។ ដតនបើអនកបកសសាយននាះមនភាពរបញាបរបញាល ខជះខាជ យ មនមនអណះអណាងចាសោស នងគនម ននហតផលនទននាះ មនសសទនៅពតជាមននជឿជាកចនោះការបកសសាយរបសពកគនតនឡើយ។ ដនចនះភាពរបញាបរបញាល នងការមនកហសឆគងនរចើន ជាគណវបតតដដលជារនាងររងខលនឯង នងអនកដនទពធលតពតននខលមសារដដលមននៅកនងអាលគរអាន នងសណណះរបសណាពមហវមត។

67

នយើងខញសមបងសង សអពអលនឡាះជាមច ស សមរទងនមតាតនរបាសរបទានដលនយើងខញ នងមតតអនកអានទាងឡាយ ទទលបាននវពរជយការចងអលបងាា ញនៅរកមគនដរតមរតវនងសចចរតភាពទាងកនងនោក នងបរនោក។

صشاط الوسلوي وإخىاا هذا أى تعال اهلل سأل والعول القىل هي وشضا حب لوا ىفقا وأى الوسطقن،

أجوعي وصحب آل وعل هحوذ با عل وسلن اهلل وصل .العالوي سب هلل الحوذ دعىاا وآخش

មតការអតថបទ ជពកទ១ ទពរ

1- អារមភកថា.................................................................. ... ... ... ... ..... 01

68

2- ឈាមរដវ(នហដ) នងនហតផលវ ................................... ...... .......... 05

ជពកទ២ 3-ការមនឈាមរដវនងរយៈនពលរបសវ............................. ................ 06 4- សរសតមនគកនងឈាមរដវ.............................................. ................... 12

ជពកទ៣ 5-នហតការណនចដនយដដលនកើតមនចនោះសរសតមនរដវ........................... 14

ជពកទ៤ 6-ករណឈាមរដវនងបញាតតចាប........................................................... 17 7- សរសតមនរដវនងការសរតអាលគរអាន.................................................. 21 8- ចាបអនញហា តនអាយដលងលះរបពនធនពលមនរដវ.............................. 33

ជពកទ៥ 9- ឈាមជង(អសទហវហឌស)នងបញាតតចាប................................. .......... 41

ជពកទ៦ 13- ឈាមឆលងទននល(ននហវើស)................................................................. 51 14- បញាតតចាបននឈាមឆលងទននល.......................................................... 53

ជពកទ៧ 15- បញាតតចាបទាកទងនងការនរបើវធទបសាេ ត ឬការនធវើ ឲយឆនប មនរដវ ការពនារកនណើ ត នងរបភាពននការយកកននចញ............................................... 57